Taakplan Gemeente - Oude Kerk Gemeente Zoetermeer

INHOUDSOPGAVE 

TAAKPLAN OUDEKERKGEMEENTE 19-03-2001; gewijzigd (H6) 18 maart 2004 

Inleiding 3 

1. Uitgangspunten 5 

2. De gemeente 9 

3. De kerkenraad, organen en commissies 21 

4. De eredienst 33 

5. Pastoraat 39 

6. Jeugdwerk 42 

7. Vorming en toerusting 48 

8. Evangelisatie, communicatie en P.R. 51 

9. Samen-op-weg en oecumene 55

TAAKPLAN OUDEKERKGEMEENTE 19-03-2001; gewijzigd (H6) 18 maart 2004

INLEIDING 


Dit taakplan wil dienst doen als een gespreksstuk. 

Het is het resultaat van de – over vier jaar uitgestrekte – 

doordenking van verschillende facetten van ons gemeenteleven 

door de wijkkerkenraad, daartoe gestimuleerd door de hiertoe 

ingestelde taakplancommissie. 

Vanwege de bestaande onduidelijkheid over het beleid binnen 

onze kerkenraad aan het begin van dit traject, besloten we 

als kerkenraad eerst intern een aantal zaken op een rij te 

zetten. 

In dit stuk verwoordt derhalve de kerkenraad hoe zij 

aankijkt tegen de wijkgemeente en de verschillende 

activiteiten die daarbinnen plaatsvinden. 

Met des te meer nadruk stellen we daarom evenwel dat dit 

taakplan allesbehalve een dictaat wil zijn. 

Feitelijk vormt het slechts een begin van bezinning. 

Graag willen we op grond van dit taakplan het gesprek 

aangaan met commissies, organen van bijstand en 

verenigingen. 

Als taakplancommissie kunnen we ons voorstellen dat we in 

het volgend winterseizoen hiertoe gericht deze verschillende 

groepen in onze kerkenraadsvergaderingen uitnodigen. 

Het resultaat van deze gesprekken dient te worden verwerkt 

in de diverse onderdelen van het taakplan. 

Dit geldt ook voor het gesprek met de gehele gemeente, dat 

o.a. op gemeenteavonden gevoerd kan worden. 

De leden van de taakplancommissie hopen dat het voor u 

liggende taakplan een brede, verrijkende bezinning over ons 

gemeente-zijn zal bevorderen. 

Dan mag ook dit werk dienen tot de opbouw van Gods 

Koninkrijk en zal het zijn tot Zijn eer. 

De taakplancommissie, 

mw. J. Gravesteijn 

mw. H. Hakkenberg 

dhr. J.W. de Ruiter 

dhr. O. van der Vorm 

mw. S. de Vos 

ds. W.M. de Bruin



HOOFDSTUK 1: UITGANGSPUNTEN 

In een aantal inhoudelijke grondprincipes drukken we iets 

uit van de beleving van geloof en kerk-zijn binnen de 

Oudekerkgemeente. Deze uitgangspunten werken we uit in de 

volgende hoofdstukken. Aan het begin van elk hoofdstuk 

zullen de relevante uitgangspunten daartoe worden herhaald. 

Over het belijden en het beleven van het geloof 

De Oudekerkgemeente is een gemeente die Jezus Christus 

belijdt als Heer. Daarbij wil zij ruimte geven voor een 

zekere verscheidenheid aan geloofsbelevingen. Deze kunnen 

elkaar aanvullen en verrijken. Het samenhoudende punt kan 

worden omschreven als “het verzoenende en helende werk van 

Jezus Christus". In modalitair opzicht kan de term “open 

confessioneel" van toepassing zijn. 

Over het wezen van ons kerk-zijn 

Omdat God mensen roept om niet enkel op zichzelf en voor 

zichzelf, maar ook met elkaar God en de naaste te dienen, 

wil de Oudekerkgemeente een plek zijn waar mensen elkaar 

rondom Gods Woord ontmoeten en samen het volgen van Jezus 

Christus gestalte geven. 

Over de zorg voor mensen van alle leeftijden 

De Oudekerkgemeente is een gemeente die relatief veel 

ouderen kent. Ook in de toekomst zal dit blijkens de 

verwachtingen het geval blijven. De pastorale en diaconale 

zorg en aandacht voor ouderen neemt daardoor een 

betrekkelijk grote plaats in. Toch wil de Oudekerkgemeente, 

overeenkomstig het wezen van de kerk van Jezus Christus, 

nadrukkelijk een gemeente zijn voor mensen van alle 

leeftijden, waarin ouderen, mensen van middelbare leeftijd, 

gezinnen, jongeren en kinderen zich thuis kunnen voelen. 

Over de kerkenraad 

De kerkenraad heeft, als door de gemeente en daarin door God 

geroepen ambtelijk orgaan, een eigen, bijzondere 

verantwoordelijkheid voor het gemeenteleven. Deze 

verantwoordelijkheid vervult zij in nauw overleg met 

gemeenteleden, organen van bijstand en commissies. 

Over de verbondenheid met Israël 

De Oudekerkgemeente weet zich, als onderdeel van de 

wereldwijde kerk van Jezus Christus, als loot geënt op de 

stam Israël. Wij nemen ons voor te zoeken naar manieren om 

aan deze fundamentele en blijvende verbondenheid inhoud te 

geven. 

Over de eredienst 

In de eredienst klopt het hart van ons gemeente-zijn. De 

geografische verspreiding van onze gemeenteleden maakt het


belang van de kerkdienst als brandpunt van ons kerk-zijn des 

te groter. Daarbij zoeken wij naar een invulling van de 

kerkdienst die mensen van verschillende achtergronden en 

leeftijden kan aanspreken. Naast de centrale 

Woordverkondiging streven we naar vormgevingen die aan de 

inhoud van het evangelie geen afbreuk doen, maar deze 

versterken en de kerkdienst verlevendigen. 

Over het pastoraat 

Het pastoraat zien we primair als een bijbelse opdracht van 

en voor de hele gemeente. Niet enkel de ambtsdragers, maar 

ook gemeenteleden mogen pastorale zorg geven aan elkaar. In 

een situatie waarin niet alleen de grootte en vergrijzing 

van onze gemeente het ambtelijke pastoraat meer en meer 

onder druk zet, maar ook het vinden van ambtsdragers voor 

het pastoraat steeds moeilijker wordt, willen we de 

uitdaging aangaan om nieuwe, aanvullende vormen van 

pastoraat te zoeken, waarbij ook gemeenteleden actief 

betrokken zijn bij het verlenen van pastorale zorg. 

Over het jeugdwerk 

Behalve inhoudelijke toerusting van jongeren bedoelt het 

jeugdwerk verantwoorde mogelijkheden van ontmoeting en 

ontspanning aan te bieden. Daarbij richten we ons allereerst 

op de kerkelijke jeugd, zonder daarbij andere jongeren uit 

te sluiten. Voor zover praktisch haalbaar, wordt in het 

zogenaamde “Open Jeugdwerk” samengewerkt met de 

gereformeerde Pelgrimskerkgemeente. 

Over catechese en toerusting 

Voor de opbouw en voortgang van onze gemeente achten we 

inhoudelijke toerusting en onderling geloofsgesprek 

onontbeerlijk. Daarbij gaat het zowel om de geloofsvorming 

van jongeren als toerusting van andere gemeenteleden. 

Catechese, verenigingen kringwerk, en (met een zekere 

regelmaat gehouden) leerdiensten hebben in de 

Oudekerkgemeente derhalve een heel belangrijke plaats. 

Over het delen in bredere verbanden van de kerk 

Als leden van de Oudekerkgemeente weten we ons onderdeel van 

Gods wereldwijde kerk, die vele vormen en gestalten kent. 

Hoewel deze soms onder druk staat, achten we ons geroepen 

tot het blijven zoeken van de verbondenheid met de 

wijkgemeenten, waarmee wij de Hervormde Gemeente te 

Zoetermeer vormen. Daarnaast verkennen wij, de bijbelse roep 

om eenheid van de kerk beseffend, de mogelijkheden en 

grenzen van samenwerking met de gereformeerd-synodale 

broeders en zusters van de Pelgrimskerk. 

Over kerk-zijn in de samenleving 

De Oudekerkgemeente ziet het als een bijbelse opdracht om in 

biddende afhankelijkheid voortdurend te werken aan een 

gezond en levend gemeente-zijn. Daarbij wil zij echter niet


een naar-binnen-gekeerde gemeente zijn. Daarom zoekt zij 

naar manieren om de eveneens bijbelse opdracht tot 

verkondiging en dienst aan de wereld in onze plaatselijke 

context vorm te geven. In ons pogen onze diaconale en 

pastorale roeping t.o.v. de ons omringende samenleving 

gestalte te geven, voeren we mede het gesprek en werken we 

samen met andere kerken in Zoetermeer-Centrum.



HOOFDSTUK 2: DE GEMEENTE 

2.0. UITGANGSPUNTEN 

Over het belijden en het beleven van het geloof 

De Oudekerkgemeente is een gemeente die Jezus Christus 

belijdt als Heer. Daarbij wil zij ruimte geven voor een 

zekere verscheidenheid aan geloofsbelevingen. Deze kunnen 

elkaar aanvullen en verrijken. Het samenhoudende punt kan 

worden omschreven als "het verzoenende en helende werk van 

Jezus Christus". In modalitair opzicht kan de term "open 

confessioneel" van toepassing zijn. 

Over het wezen van ons kerk-zijn: 

Omdat God mensen roept om niet enkel op zichzelf en voor 

zichzelf, maar ook met elkaar God en de naaste te dienen, 

wil de Oudekerkgemeente een plek zijn waar mensen elkaar 

rondom Gods Woord ontmoeten en samen het volgen van Jezus 

Christus gestalte geven. 

Over de zorg voor mensen van alle leeftijden: 

De Oudekerkgemeente is een gemeente die relatief veel 

ouderen kent. Ook in de toekomst zal dit blijkens de 

verwachtingen het geval blijven. De pastorale en diaconale 

zorg en aandacht voor ouderen neemt daardoor een 

betrekkelijk grote plaats in. Toch wil de Oudekerkgemeente, 

overeenkomstig het wezen van de kerk van Jezus Christus, 

nadrukkelijk een gemeente zijn voor mensen van alle 

leeftijden, waarin ouderen, mensen van middelbare leeftijd, 

gezinnen, jongeren en kinderen zich thuis kunnen voelen. 

2.1. DE OUDEKERKGEMEENTE 

2.1.1. GESCHIEDENIS EN PROFIEL VAN DE OUDEKERKGEMEENTE 

Nog maar 30 jaar geleden was de Oude Kerk het middelpunt van 

een kleine confessionele gemeente in een dorp met ongeveer 

10.000 inwoners. Nu staat deze kerk midden in een stad met 

ruim 100.000 inwoners. In het begin van de jaren zestig werd 

Zoetermeer namelijk door de regering aangewezen als 

groeigemeente, om de overloop van de volgebouwde gemeente 

's-Gravenhage op te vangen. De nieuwkomers zijn op een 

opmerkelijk goede wijze in de Oudekerkgemeente geïntegreerd, 

hoewel zij uiteraard hun eigen ideeën en tradities 

meebrachten, die nogal eens verschilden van de cultuur en 

tradities in de oude dorpskerk. 

Hoewel bij de bouw van verschillende wijken voor eigen 

kerkelijke voorzieningen is gezorgd, zijn er ook uit heel 

Zoetermeer OKG-leden afkomstig, mede omdat sommigen na 

verhuizing vanuit het centrum in de Oude Kerk wilden blijven 

kerken. Zij worden “buitenwijkse leden" genoemd. In de sinds


1995 bestaande organisatiestructuur vormt de 

Oudekerkgemeente wijkgemeente 1 van de uit zes wijken 

bestaande Hervormde Gemeente van Zoetermeer. Het eigenlijke 

wijkgebied van de Oudekerkgemeente bestaat uit de wijken 

Driemanspolder en Palenstein. Samen met de wijk Dorp, waar 

vanouds ook veel leden van de Oudekerkgemeente wonen, 

behoren zij tot de oudere wijken in Zoetermeer, waar 

bovendien enkele grote ouderenvoorzieningen zijn. Dit heeft 

ingrijpende gevolgen voor de leeftijdsopbouw van onze 

gemeente, die we in de volgende paragraaf nader onder de 

loep nemen. 

Met de volgende aandachtspunten menen we de Oudekerkgemeente 

te kunnen typeren: 

- Prioriteit heeft de bijbels-theologische 

Woordverkondiging. Het Woord vormt voor ons allen de bron 

van leven waar we met vreugde en eerbied naar luisteren. 

Daarbij staat het heilswerk van Jezus Christus, - de 

vergeving en vernieuwing van het leven van zondige mensen 

door Zijn offerdood en opstanding -, centraal. 

- De grote onderlinge verscheidenheid beleven we steeds meer 

als een verrijking van het gemeente-zijn. Binnen onze 

gemeente zoeken we voor iedereen naar een plek waar men met 

zijn/haar gaven aan het geheel van de gemeente dienstbaar 

kan zijn. 

- In de Oude Kerk wordt zowel op zondagmorgen als op 

zondagavond dienst gehouden. De avonddiensten zijn mede 

bedoeld voor gemeenteleden uit andere wijken, waar alleen op 

zondagmorgen dienst is. 

2.1.2. VREUGDEN EN ZORGEN VAN DE OUDEKERKGEMEENTE 

Door haar gedeeltelijke concentratie op en lokalisering in 

het oudere gebied van Zoetermeer, vertoont de 

Oudekerkgemeente een opmerkelijke mengeling van dorps- en 

stadskenmerken. Dit heeft positieve kanten in de zin van 

bekendheid en betrokkenheid van vele, vooral oudere 

gemeenteleden ten opzichte van elkaar. Keerzijde is dat deze 

gemeenteleden vanouds wel eens verwachtingen omtrent 

persoonlijke aandacht van de kerk hebben, die in een - qua 

omvang en structuur - stadsgemeente niet altijd te 

realiseren zijn. 

Kenmerkend voor de Oudekerkgemeente is de gehechtheid aan 

een bepaald type, namelijk enigszins traditioneel 

vormgegeven kerkdienst en een confessionele prediking. Ook 

de binding van velen aan het prachtige kerkgebouw en het 

romantische orgel speelt een aanzienlijke rol. Deze dingen 

gelden in het bijzonder voor de buitenwijkse leden die een 

relatief groot deel vormen van de actieve kerkgangers. Het 

lijkt erop dat van de actieve kerkleden het aantal 

buitenwijkse leden geleidelijk aan groter wordt. Deels komt 

dit doordat "binnenwijkse", vaak oudere leden wegvallen. 

Deels ligt de oorzaak in de bewuste keus van meer


buitenwijkse leden om met de Oudekerkgemeente mee te leven. 

Dit laatste hangt samen met de, principieel misschien 

discutabele, maar steeds meer gangbare tendens om niet 

primair met de geografische wijkgemeente mee te leven, maar 

met die gemeente/kerkgebouw/type kerkdienst enz. waar men 

zich het meest thuis voelt. Het is overigens ook wel eens 

prettig dat na vele jaren, waarin de Oudekerkgemeente - 

overigens bewust en uit overtuiging - vooral mensen naar 

nieuwe wijken-in-opbouw zag vertrekken, er nu soms ook in de 

Oude Kerk nieuwe gezichten zijn te zien. We moeten daarbij 

wel constateren dat dit aantal lang niet groot genoeg is om 

de uitval vanwege met name de vergrijzing op te vangen. 

Voor een behoorlijk deel van de kerkgangers is de binding 

met onze wijkgemeente helaas minder sterk als het gaat om 

het ervaren van de gemeenschap van gelovigen of andere 

vormen van gemeente-zijn. Het onze maatschappij kenmerkende 

individualisme eist hier zijn tol. Daarbij lijkt de 

Oudekerkgemeente nog meer dan andere wijkgemeenten voor 

velen als "preekgemeente" te functioneren. We willen dit 

niet enkel negatief benoemen. We zijn ook blij met de 

aanwezigheid van gemeenteleden die "enkel" voor de 

kerkdienst komen. Toch schuilt hierin het gevaar dat de 

gemeente te zeer uit “los zand” bestaat. Een levende 

gemeente is ook een gemeenschap, waarin mensen meer met 

elkaar mogen delen dan een enkel uur op zondag in de kerk, 

hoe waardevol dat op zich ook is. Behalve over “omzien naar 

elkaar” gaat het hierbij ook om “het samen zorg dragen voor 

het gemeenteleven”. De kerkenraad vindt het wel eens 

moeilijk dat soms maar zo relatief weinig gemeenteleden mede 

verantwoordelijkheid willen dragen door middel van het ambt 

of op andere wijze. We hopen dat we in de toekomst hieraan 

op een goede manier kunnen werken. 

Een ander facet van het “samen delen”, namelijk de 

onderlinge toerusting, verloopt in onze gemeente wel op een 

heel fijne wijze. De verschillende toerustingsactiviteiten 

(kringen, leerhuis) worden goed bezocht. Ook de onderlinge 

gemeenschapsband wordt hierdoor versterkt (zie verder in het 

hoofdstuk “Vorming en toerusting”). 

Het gemeenteleven van de Oudekerkgemeente overziende, kan 

voorts gesteld worden dat dit sterk naar binnen is gekeerd. 

We zijn er totnogtoe weinig in geslaagd als kerk iets uit te 

stralen naar buiten toe. Ook de betekenis en dienstbaarheid 

van de kerk voor de ons omringende samenleving komen nog 

nauwelijks uit de verf. Aan evangelisatie werd tot voor kort 

nauwelijks iets gedaan. En dat terwijl hier belangrijke 

bijbelse opdrachten voor de kerk van Christus liggen! Het is 

een belangrijk punt van aandacht voor de komende jaren om 

een goed evenwicht te vinden tussen meer naar binnen 

gerichte en meer of mede naar buiten gerichte activiteiten 

van onze wijkgemeente.


Ten aanzien van de leeftijdsopbouw viel reeds de term 

"vergrijsde" wijk. Dit geldt zeker ook voor de actief 

meelevende gemeenteleden. Zowel ten aanzien van het 

kerkbezoek als bij andere activiteiten zijn de ouderen ver 

in de meerderheid. Blij zijn we daarom met een kleinere, 

maar de laatste jaren toch weer toegenomen groep positief 

meelevende jonge gezinnen. Ook de toeloop tot de 

nevendiensten en de catechese geven enige reden tot hoop. 

Opvallend is het veelal ontbreken van de "veertigers en 

vijftigers". Hoewel zij, meer dan jongere mensen, wel in de 

ledenbestanden zijn vertegenwoordigd, ontbreken deze in het 

actieve gemeenteleven vrijwel geheel. Het is een punt van 

blijvende aandacht hoe wij gemeenteleden van verschillende 

leeftijden op een goede wijze bij ons kerk-zijn kunnen 

betrekken. 

2.2. STATISTISCHE OVERZICHTEN 

(de cijfers zijn ontleend aan het Concept Beleidsplan van de 

Centrale Kerkenraad 2000-2004; de Profielschets 

Oudekerkgemeente Zoetermeer 1997; statistische gegevens van 

het kerkelijk bureau van de Hervormde Gemeente Zoetermeer 

d.d. mei 2000; en de bevolkingsprognose 1999-2014 van de 

burgerlijke gemeente Zoetermeer) 

In deze paragraaf geven we enkele getallen weer, die inzicht 

geven in de samenstelling en leeftijdsopbouw van de 

Oudekerkgemeente in de context van hervormd Zoetermeer. De 

getallen geven de situatie weer van 1 januari 1998. 

2.2.1. AANTALLEN EN SOORTEN LEDEN 

Het totaal aantal actieve leden van de Oudekerkgemeente 

bedroeg op deze datum: 1985. 

Deze zijn te onderscheiden in: 

Lidmaten: 872 

Doopleden: 749 

Overige leden: 364 

(n.b.: overige leden = geboorteleden + meegeregistreerde 

niet-hervormde gezinsleden) 

Het aantal passieve leden van de Oudekerkgemeente was: 418 

(60 lidmaten; 160 doopleden; 198 overige leden) 

Nemen we actief en passief geregistreerde leden samen, dan 

komen we tot de volgende getallen: 

Totaal leden Oudekerkgemeente: 2403 

Lidmaten: 932 

Doopleden: 909


Overige leden: 562 

De volgende grafieken geven deze getallen als volgt weer:


Ter vergelijking geven we de aantallen actieve en passieve 

leden van de andere wijken van de Hervormde Gemeente 

Zoetermeer:


actief passief totaal 

Wijk 2: 1199 400 1599 

Wijk 3: 1192 65 1257 

Wijk 4: 1162 1026 2118 

Wijk 5: 3121 1379 4500 

Wijk 6: 1854 647 2501 

De volgende grafieken beelden de verhouding tussen de zes 

Hervormde wijken van Zoetermeer als volgt uit:


De verdeling over resp. totaal aantal leden; lidmaten; 

doopleden; overige leden, in de andere wijken is als volgt: 

totaal lidmaten doopleden overige leden 

Wijk 2: 1599 644 635 320 

Wijk 3: 1257 463 524 270 

Wijk 4: 2118 468 801 919 

Wijk 5: 4500 1071 1826 1603 

Wijk 6: 2501 564 1056 881 

Ook hier laten we enkele grafieken volgen, die de getallen 

van de zes wijken in beeld weergeven:


Een recent statistisch overzicht (mei 2000) laat o.a zien 

hoezeer er de afgelopen vijf jaar een teruggang in het 

ledental heeft plaatsgevonden. Het aantal actief 

geregistreerde lidmaten en doopleden is in de volgende 

grafiek weergegeven: 

Ter vergelijking: In de wijken 3 en 5 vond een vergelijkbare 

teruggang in actieve lidmaten en doopleden plaats. De wijken 

2, 4 en 6 groeiden licht in aantal actieve lidmaten en 

doopleden. 

Concluderend kan ten aanzien van de Oudekerkgemeente worden 

gesteld: In vergelijking met de andere wijken is het aantal 

actieve leden en het aantal lidmaten relatief groot. 

Daarentegen scoren de aantallen overige leden en passieve 

leden minder dan gemiddeld. Deze situatie hangt ongetwijfeld 

samen met de leeftijdsopbouw van zowel de Oudekerkgemeente 

als de andere wijken. De leeftijdsopbouw is, naast de 

kerkverlating, tevens een belangrijke factor bij de 

geleidelijke teruggang in ledental. 

2.2.2. LEEFTIJDSOPBOUW 

In dit overzicht gaan we uit van de actief geregistreerde 

lidmaten en doopleden. Voor de leeftijdsopbouw van de 

Oudekerkgemeente gelden dan de volgende getallen: 

Oudekerkgemeente totaal alle wijken 

0 -19 jaar : 177 (10,9%) 1577 (19,4%) 

20-39 jaar : 378 (23,3%) 2091 (25,7%) 

40-64 jaar : 513 (31,7%) 2848 (34,9%) 

65 jaar e.o.: 553 (34,1%) 1633 (20,0%)


Totaal : 1621 8149 

Twee grafieken brengen deze getallen als volgt in beeld: 

Opvallend, - hoewel niet verrassend - is in dit overzicht 

het grote aantal ouderen. In vergelijking met de andere 

wijken is het verschil groot. Het aantal 65-plussers 

bedraagt in wijk 2 25,0%; wijk 3 18,6%; in wijk 4 13,2%; 

wijk 5 14,3 %; en wijk 6 14,2%. 

Gezien eveneens relatief sterke vertegenwoordiging van de 

leeftijdsgroep 40-64 jaar zal het aantal en percentage


ouderen in de Oudekerkgemeente nog verder toenemen. Ook in 

de andere wijken zal dit aantal overigens meer en meer 

groeien. 

Anderzijds zullen meer, dikwijls betrokken gemeenteleden ons 

ontvallen. Het is duidelijk dat dit gevolgen heeft voor de 

pastorale en diaconale zorg en andere vormen en facetten van 

ons gemeente-zijn. 

Frappant is het voorts vast te stellen dat een groot deel 

van de groepen gemeenteleden beneden de 40 jaar tot de 

zogenaamde "buitenwijkse leden" behoort. Met andere woorden: 

zonder deze "buitenwijkse leden" zou de Oudekerkgemeente, - 

met alle respect -, een nog grijzer geheel vormen. Positief 

verwoord: mede dankzij die gemeenteleden die vanuit hun 

binding met gebouw, gemeente en/of prediking tot onze 

gemeente behoren, vormt de Oudekerkgemeente tot op heden nog 

een redelijk vitaal en leeftijdsbreed vertegenwoordigd 

geheel. Ter illustratie dient hierbij een overzicht van de 

catechisanten in het seizoen 1999-2000. Daarbij hebben we, 

vanwege de historische verworteling van de OKG in dit 

gebied, ook de leden uit Dorp tot “binnenwijkse leden” 

gerekend: 

Totaal aantal catechisanten : 32 

uit Driemanspolder, Palenstein en Dorp: 18 

buitenleden : 14 

Verdeeld over verschillende wijken liggen de aantallen als 

volgt: 

Driemanspolder: 10 catechisanten 

Palenstein : 3 catechisanten 

Dorp : 5 catechisanten 

Rokkeveen : 6 catechisanten 

Meerzicht : 2 catechisanten 

Buitenwegh/ 

De Leyens : 4 catechisanten 

Seghwaert : 1 catechisant 

Benthuizen : 1 catechisant 

Het relatief kleinere aantal gezinnen vertaalt zich ook in 

het – in verhouding tot het absolute totaal gemeenteleden – 

geringe aantal doopbedieningen dat in de Oudekerkgemeente 

plaatsvindt. 

De laatste jaren was het aantal dopelingen in onze diensten 

als volgt: 

1995: 10 dopelingen 




1999: 8 dopelingen



2.2.3. BEVOLKINGSPROGNOSE ZOETERMEER 1999-2014 

Voor een inschatting van de toekomstige samenstelling en 

leeftijdsopbouw van de Oudekerkgemeente zijn ook de cijfers 

van belang die de afdeling Onderzoek en Statistiek van de 

burgerlijke overheid heeft doen uitgaan. De verwachting is 

dat tot 2014 de bevolking van Zoetermeer verder zal 

uitgroeien van de huidige ong. 110.000 tot ong. 130.000 

inwoners. Daarbij zal het aantal senioren relatief steeds 

meer toenemen. In 2014 zal het aantal 65-plussers in 

Zoetermeer in absolute zin zelfs 55% hoger liggen dan nu. 

Parallel daaraan zal ook het aantal sterfgevallen toenemen. 

In de periode 1999-2014 zal dit aantal zelfs 70% hoger zijn 

dan in de periode 1984-1998. Het aantal geboorten zal 

daarentegen lager zijn: 17.400 in de periode 1999-2014 

tegenover iets meer dan 20.000 in de periode 1984-1998. Van 

belang is voorts de verwachting dat opvallend veel inwoners 

van Zoetermeer binnen de stad zullen verhuizen, namelijk 

125.000. Dit waren er in de periode 1984-1998 100.000. 

2.3. DE OUDEKERKGEMEENTE OVER VIJF TOT TIEN JAAR 

In het derde deel van dit hoofdstuk verwoorden we enkele 

verwachtingen en voornemens ten aanzien van de wijze waarop 

het gemeenteleven van Oudekerkgemeente in de komende vijf 

tot tien vorm zou moeten krijgen. 

2.3.1. EEN OPEN CONFESSIONELE WIJKGEMEENTE 

Ook in de komende jaren wil de Oudekerkgemeente een open 

confessionele wijkgemeente vormen, waarin het ene heilswerk 

van Jezus Christus in een zekere verscheidenheid kan worden 

beleefd. Deze identiteit past niet alleen bij de historie 

van de Oudekerkgemeente en de beleving van vele 

gemeenteleden, maar ze heeft ook een duidelijke functie 

binnen het rijk geschakeerde geheel van de Hervormde 

Gemeente van Zoetermeer. Als kenmerken van deze 

confessionele identiteit noemen we: 

- een luisterende houding naar de Bijbel als gezaghebbend 

Woord van God 

- een, zonder uitsluiting van elk ander inzicht, verworteling 

in de als bevrijdend ervaren "ontdekkingen" van de 

Reformatie: "alleen door geloof, genade en de Schrift" 

- een christocentrische vertolking van de bijbelse 

boodschap, waarbij Gods liefde in de gave van Zijn Zoon en 

de verzoening door Christus' volbrachte werk centraal staan 

- een persoonlijke toepassing van de bijbelse boodschap op 

het leven van vandaag; daarbij zijn de oproep tot geloof en 

de vernieuwing door Woord en Geest van zowel het persoonlijk 

leven als bredere levensverbanden wezenlijke elementen 

De confessionele verstaanshorizon van bijbel en geloofsleer 

dient overigens niet als keurslijf, maar als ijkpunt.


Daarmee bedoelen we dat we in onze gemeente enerzijds graag 

de openheid behouden voor andere, soms verrassende ingangen 

ter vertolking en/of praktisering van het evangelie. 

Anderzijds functioneert de confessionele uitgangspositie in 

het gemeenteleven wel steeds als een gezonde basis, heilzaam 

houvast en interpretatiekader. Als zodanig bepaalt zij de 

doorgaande lijn en het verdere perspectief van het 

inhoudelijke beleid. 

De term "open" willen we hier ook toepassen in de zin van 

een gemeente met een open deur naar de samenleving om haar 

heen. Er is reeds aangegeven dat hier een grote lacune in 

ons gemeenteleven zit. In de komende hoofdstukken zullen we 

proberen aanzetten te geven, opdat onze gemeente, 

overeenkomstig haar bijbelse roeping, in de komende jaren 

meer mag betekenen voor de wereld om ons heen. 

2.3.2. GEMEENTE EN GEMEENSCHAP 

Wanneer een kerkelijke gemeente in deze tijd van 

secularisatie en privatisering een levend geheel wil 

blijven, zal zij ook een gemeenschap moeten zijn, waar 

mensen betrokkenheid op elkaar kennen. Graag zouden wij 

gedurende de komende jaren in dit opzicht groeien. Enerzijds 

speelt hier het aspect van "het omzien naar elkaar". Mensen 

moeten zich geborgen kunnen weten in een kerkelijke 

gemeente. Dit geldt overigens niet alleen wanneer mensen 

zorgen hebben. Voor gemeenteleden van alle leeftijden, maar 

zeker ook voor de jongeren, is het belangrijk zich werkelijk 

"deel van de groep" te voelen. Anderzijds gaat het hier om 

de gezamenlijke verantwoordelijkheid voor het wel en wee van 

onze gemeente. Wij moeten vaststellen dat hier een zwak punt 

van onze wijkgemeente ligt. Betrekkelijk weinig mensen 

moeten daardoor vele taken verrichten. Voor de 

instandhouding en voortgang van ons gemeenteleven zal het 

van belang zijn in de komende jaren meer inhoud te geven aan 

het samen zorg dragen voor ons gemeente-zijn. Hiervoor 

zullen in de komende hoofdstukken geregeld concrete 

voornemens worden geuit. 

2.3.3. GEMEENTE VOOR ALLE LEEFTIJDEN 

In de komende decennia zal een groot deel van de huidige 

meelevende leden van de Oudekerkgemeente, gezien hun 

relatief hoge leeftijd, wegvallen. Tegelijk zal het aantal 

ouderen dat pastorale en diaconale zorg behoeft toenemen. 

Ook het aantal buitenleden zal relatief en absoluut groeien. 

De leeftijdsgroepen die de vergrijzing moeten opvangen 

zullen kleiner zijn. Ook de financiële basis zal minder 

vanzelfsprekend aanwezig zijn. Er wacht in dit opzicht een 

zware taak. Daarentegen mag ook gezegd worden dat de, - 

weliswaar in kleiner aantal aanwezige -, jongere gezinnen in 

onze gemeente dikwijls zeer bewust meeleven. 

Bij dit alles wil de Oudekerkgemeente principieel een


gemeente voor mensen van alle leeftijden zijn en blijven. 

Hoewel de grote groep ouderen relatief veel pastorale 

aandacht vraagt, moeten wij er zijn voor gemeenteleden van 

alle leeftijden. We noemen in het bijzonder de kinderen en 

de jongeren met hun ouders. Ook de mensen van middelbare 

leeftijd, die een opmerkelijk "gat" in onze actieve gemeente 

vormen, willen we meer trachten te bereiken. Hiertoe zullen 

wij de verschillende facetten van ons gemeenteleven opnieuw 

doordenken en, waar nodig, bijstellen of op andere wijze 

invullen. 

Het oude gezegde leert ons: "Bidt en werkt". Zo hopen ook 

wij, biddend om wijsheid en leiding van de Heer van de kerk, 

een wellicht in getal kleinere, maar toch vitale en levende 

gemeente in en rond de Oude Kerk in stand te mogen houden, 

die de Here Jezus Christus en de naaste mag dienen.


HOOFDSTUK 3: DE KERKENRAAD, COLLEGES EN COMMISSIES 


Over de kerkenraad: 

De kerkenraad heeft, als door de gemeente en daarin door God 

geroepen ambtelijk orgaan, een eigen, bijzondere 

verantwoordelijkheid voor het gemeenteleven. Deze 

verantwoordelijkheid vervult zij in nauw overleg met 

gemeenteleden, organen van bijstand en commissies. 

Over de verbondenheid met Israël: 

De Oudekerkgemeente weet zich, als onderdeel van de 

wereldwijde kerk van Jezus Christus, als loot geënt op de 

stam Israël. Wij nemen ons voor te zoeken naar manieren om 

aan deze fundamentele en blijvende verbondenheid inhoud te 

geven. 

3.1. TAAK EN PLAATS VAN DE KERKENRAAD 

Een kerkenraad heeft als taak leiding te geven aan het 

gemeenteleven. In dit besef mag ook de wijkkerkenraad van de 

Oudekerkgemeente actief zijn. Predikant, ouderlingen, 

diakenen, ouderling-kerkvoogden hebben in volstrekte 

gelijkwaardigheid, elk vanuit hun ambt een eigen inbreng. 

Samen proberen we met onze mogelijkheden en gaven het geheel 

van de wijkgemeente te dienen. Een specifieke functie hebben 

de ouderling-scriba, jeugdambtsdragers, werelddiaken, 

evangelisatie-ouderling en ouderling “externe relaties en 

samenlevingsvragen”. De werkzaamheden van deze laatste drie 

worden in de desbetreffende hoofstukken nader omschreven. 

De huidige constructie, waarbij de verantwoordelijkheid voor 

de wijkgemeenten bij wijkkerkenraden is gelegd, is nog 

betrekkelijk nieuw (1995). Eerder werden de verschillende 

wijkgemeenten door één grote kerkenraad bestuurd (de oude 

wijk 1). De voor een goed bestuur van de verschillende 

wijkgemeenten noodzakelijke herstructurering had tot gevolg 

dat de wijken nog meer dan voorheen elk een eigen gezicht 

kregen. Een van de taken waarvoor de wijkkerkenraad van de 

Oudekerkgemeente zich in toenemende mate gesteld zag, was 

het verkennen en vaststellen van het eigen profiel en van 

het te voeren beleid van onze wijkgemeente. Het, al enkele 

jaren geleden begonnen werk van de Taakplangroep is hier een 

uitvloeisel van. Het is fijn wanneer een kerkenraad beseft 

dat men een visie nodig heeft. Vandaaruit mag men het 

ambtelijke werk verrichten en de gemeente proberen op koers 

te houden. Dat het niet altijd meevalt zo'n visie te 

verwoorden, is niet zo erg. Ook een kerkenraad weerspiegelt, 

als het goed is, de verscheidenheid binnen een (wijk)gemeente. 

Een goede representatie op kerkenraadsniveau van de 

wijkgemeente in al zijn schakeringen achten we niet alleen


nuttig, maar ook noodzakelijk. 

Naast de hierboven genoemde zaken, die deels met de 

plaatselijke situatie samenhangen, houdt de wijkkerkenraad 

zich bezig met de haar kerkordelijk toebedeelde taken, 

waarvan we noemen: 

- alle zaken rondom kerkdiensten (incl. Doop en Avondmaal) 

- de zorg dat het er in het gemeenteleven in goede orde en 

in christelijke liefde aan toegaat 

- het leidinggeven aan de opbouw van de gemeente en haar 

dienst in de wereld 

- het onderhouden van contacten met andere kerken, in het 

bijzonder in S.O.W.-verband met de plaatselijke 

Gereformeerde Kerk (zie hoofdstuk "S.O.W.") 

- het bespreken van zaken m.b.t. de centrale - en meerdere 

vergaderingen 

De kerkenraad is er niet alleen om te besturen. Ook 

bezinning is van groot belang om beleidsmatig goed bezig te 

kunnen zijn. Allerlei onderwerpen kunnen hiertoe op de 

kerkenraadsvergadering aan de orde komen. 

Verschillende kerkenraadstaken zijn toevertrouwd aan de 

afzonderlijke colleges: het consistorie, het college van 

diakenen en het college van kerkvoogden. Ook zijn er 

verschillende commissies/organen van bijstand overeenkomstig 

door de kerkenraad vastgestelde lijnen actief in de 

gemeente. Deze colleges, commissies en organen van bijstand 

komen in het vervolg aan de orde. 

3.2. HET FUNCTIONEREN VAN DE WIJKKERKENRAAD 

De wijkkerkenraad vergadert in principe maandelijks, met 

uitzondering van de zomervakantie. De vergaderingen worden 

voorbereid door het jaarlijks gekozen moderamen, dat behalve 

voorzitter, scriba en assessor twee toegevoegde leden kent. 

De samenstelling van het moderamen is zodanig dat naast 

predikant en scriba van de kerkenraad alle colleges zijn 

vertegenwoordigd. De tijd tussen een moderamenvergadering en 

een kerkenraadsvergadering is onlangs vergroot tot twee 

weken, opdat de kerkenraadsleden meer tijd hebben de stukken 

voor de vergadering door te nemen. Tijdens de 

kerkenraadsvergadering wordt de door het moderamen 

opgestelde agenda gevolgd. Er worden geen besluiten genomen 

over mogelijk gevoelig liggende onderwerpen die niet voor de 

vergadering zijn geagendeerd. 

Zoals reeds is gezegd, is het dragen van 

verantwoordelijkheid door afzonderlijke wijkkerkenraden een 

relatief nieuw fenomeen op het Zoetermeerse hervormde erf. 

Het is begrijpelijk dat de gevolgen daarvan enige gewenning 

van ambtsdragers vragen. In de ontstaanstijd van dit 

Taakplan (2000) constateren we dat we ook als wijkkerkenraad


van de Oudekerkgemeente tot nu toe soms moeite hebben met 

ons functioneren. Het zinvol en op de agenda gericht 

vergaderen gaat ons nog niet altijd goed af. Een probleem is 

voorts het durven nemen van besluiten, en het onszelf en 

elkaar houden aan genomen besluiten. Daarbij blijkt onze 

wijkkerkenraad niet altijd een plek waar ieder zijn/haar 

mening durft te uiten. Dit houdt het gevaar in dat bij 

belangrijke gesprekspunten de gang tot vergaderruimte wordt, 

terwijl de kerkenraadszaal op een stiltecentrum lijkt. Het 

is een taak van voorzitter, moderamen en alle 

kerkenraadsleden hieraan met elkaar te werken. Het zal zaak 

zijn enerzijds bij de les te blijven en in een goede 

voortgang de kerkenraadsvergadering binnen redelijke 

tijdsgrenzen te volbrengen. Anderzijds dient er een zekere 

rust, ruimte en vertrouwen te zijn, waarbinnen ieder zich 

veilig kan voelen en ook zij, die wat minder van de tongriem 

zijn gesneden, aan de gesprekken durven bij te dragen. Ook 

het saamhorigheidsgevoel, dat tevens samenhangt met het 

besef dat je met elkaar in een gedeelde verantwoordelijkheid 

beslissingen mag en moet nemen, is een punt van blijvende 

aandacht. Te denken is aan het af en toe houden van 

bijeenkomsten ter toerusting of ontspanning, zoals een 

bezinningsdag of een dagje uit. 

Bij de ambtsdragerswisseling in januari 2000 bleven er maar 

liefst vijf vacatures in onze wijkkerkenraad bestaan, die 

tot op heden nog niet alle zijn vervuld. Hoewel wij dit feit 

op zichzelf betreuren, zit er ook een positieve kant aan. In 

een kleinere kerkenraad kan het onderlinge gesprek 

gemakkelijker gevoerd worden. Ook het ontwikkelen van een 

gevoel van saamhorigheid is met een iets minder groot aantal 

ambtsdragers kansrijker. Belangrijk is wel dat bij het 

aanhouden van vacatures bepaalde taken in de verschillende 

colleges goed worden opgevangen. Dit kan onder meer gebeuren 

door daarbij niet-ambtsdragers te betrekken. We denken aan 

de inzet van pastoraal medewerkers ter vervanging van een 

deel van het ouderlingenwerk en aan het zitting nemen van 

niet als ouderling bevestigde kerkvoogden in de 

wijkkerkvoogdij. Op het gebied van de diaconie is wellicht 

te overwegen of een diaconale werkgroep van gemeenteleden 

een kleiner college van diakenen ondersteuning kan bieden. 

Door dit alles kan ook beleving van de afstand tussen 

kerkenraad en gemeente kleiner worden dan thans bij velen 

het geval is. 

Met deze laatste opmerking raken we aan de relatie tussen 

wijkkerkenraad en wijkgemeente. In de vanaf 1995 ontstane 

situatie is, door de grotere bevoegdheden van de 

wijkkerkenraad in vergelijking met de eerdere wijkraad, de 

besluitvorming dichter bij de gemeenteleden komen te staan. 

Dit geeft de mogelijkheid de gemeente meer dan voorheen bij 

de besluitvorming te betrekken. Met name gemeente-avonden 

zijn daartoe van belang. Ook de verslaggeving van


hoofdpunten van kerkenraadsvergaderingen en andere kerkenraadsactiviteiten 

kan hiertoe helpen. Over het meer 

betrekken van gemeenteleden in aan de kerkenraad gerelateerde 

colleges en werkgroepen is hierboven al gesproken. 

Tegenover dit alles moet ook genoemd worden dat een kleinere 

afstand tussen gemeente en kerkenraad het gevaar kan 

inhouden dat de kerkenraad haar eigen verantwoorlijkheid 

niet durft te nemen bij de vorming en uitvoering van 

besluiten. Het is zaak in de toekomst een goed evenwicht te 

vinden tussen inspraak en betrokkenheid van de gemeente in 

beleidszaken en de eigen verantwoordelijkheid van de 

kerkenraad. 

3.3 DE COLLEGES 

3.3.1. HET CONSISTORIE 

Het consistorie omvat in eigenlijke zin de ouderlingen en 

predikant van onze wijkgemeente. Omdat ook pastoraal 

medewerkers, al dan niet zelfstandig, in het bezoekwerk 

actief zijn, worden ook zij geregeld bij het consistorie 

betrokken. De pastoraal medewerkers die het feitelijke 

ouderlingen-bezoekwerk voor een wijk op zich hebben genomen, 

maken zelfs bijna alle consistorie-vergaderingen mee. Vanuit 

hun specifieke ambtelijke verantwoordelijkheid komen 

ouderlingen en predikant daarnaast enkele malen afzonderlijk 

samen. 

Het consistorie vergadert, met uitzondering van de 

zomermaanden, in beginsel maandelijks. Het doel van de 

vergadering is tweeledig: 

- Onderling overleg over pastorale zaken: Het betreft hier 

overleg over de algemene gang van zaken en opgedane 

ervaringen in het pastorale werk. Daarnaast kunnen, - 

uiteraard onder geheimhouding -, pastorale zaken aangaande 

gemeenteleden worden overlegd, indien deze niet op 

bevredigende wijze in kleinere kring kunnen worden 

behandeld. 

- Onderlinge toerusting en bemoediging: Door middel van de 

bespreking van artikelen of verslagen rond diverse pastorale 

onderwerpen proberen we elkaar toe te rusten. Niet alleen 

kunnen we ons hierdoor vaardigheden eigen maken, ook het 

delen van ervaringen naar aanleiding van een bepaald 

onderwerp werkt vormend en bemoedigend. 

3.3.2. HET COLLEGE VAN DIAKENEN 

Het college van diakenen omvat de diakenen van onze 

wijkkerkenraad. Dit college (in het vervolg “wijkdiaconie” 

genoemd) vergadert ca. 5 keer per jaar over de diaconale 

zaken van onze wijkgemeente. De diakenen behartigen elk de 

zorg voor of coördinatie van bepaalde diaconale taken. Zulke 

taken zijn: 

- de auto-ophaaldienst voor het vervoer van mensen naar de


kerk 

- de organisatie van de kerktelefoon-zaken 

- verspreiding van cassettebandjes van kerkdiensten voor 

zieken, enz. 

- de organisatie en/of ondersteuning van ouderenmiddagen 

- de financiële ondersteuning van activiteiten van de H.V.D. 

- het organiseren van het jaarlijkse reisje voor 

gemeenteleden 

- de bloemendienst en kerst-/paasattenties 

- het geven van diaconale hulp in voorkomende gevallen, dit 

zowel op materieel als op immaterieel gebied 

- het opstellen van de jaarlijkse diaconale begroting en 

jaarrekening 

Door het voortduren van enkele vacatures moeten minder 

diakenen de verschillende taken vervullen. Wanneer de 

belasting voor hen daardoor te groot dreigt te worden, zou 

de instelling van een diaconale werkgroep van gemeenteleden 

wellicht uitkomst kunnen bieden. Deze werkgroep zou, onder 

leiding van het college van diakenen, een deel van de 

bestaande taken kunnen vervullen en eventueel nieuwe 

werkgebieden kunnen verkennen. Bij dit laatste denken we aan 

onze diaconale presentie ten aanzien van samenlevingsvragen 

(zie onder). 

De wijkdiaconie participeert in de Centrale Diaconie. Dit 

centrale college van diakenen behartigt diaconale zaken voor 

en namens de gehele Hervormde Gemeente van Zoetermeer. 

Modalitaire verschillen tussen de wijken hebben het werk van 

de Centrale Diaconie in de afgelopen jaren ernstig 

bemoeilijkt. Onze wijkdiakenen ondersteunen van harte de 

pogingen om het functioneren van de Centrale Diaconie te 

verbeteren. En dit leidt zoals nu blijkt tot resultaten 

Een van de wijkdiakenen is in het bijzonder actief voor het 

werelddiaconaat. Deze "werelddiaken" geeft leiding aan 

voorlichting op dit gebied aan de gemeente. Het werken met 

een project is in afgelopen jaren een succes gebleken en zal 

daarom worden voortgezet. Door zo'n project op gemeenteavonden, 

catechese-bijeenkomsten, enz. aan de orde te 

stellen, worden gemeenteleden concreet bij het 

werelddiaconaat betrokken. De werelddiaken geeft ook leiding 

aan de "werkgroep zending en werelddiaconaat", waarin enkele 

diakenen samen met gemeenteleden bijdragen aan bezinning en 

activiteiten op deze terreinen. Voorts vraagt hij/zij 

geregeld aandacht voor de schrijfacties van Amnesty 

International, waaraan door een min of meer vast aantal 

gemeenteleden wordt meegedaan. 

In de kerkdiensten van onze wijkgemeenten geven de diakenen 

leiding aan de inzameling van de gaven. Zij worden daarbij 

ondersteund door het "college van collectanten". Dit bestaat 

uit, deels jongere, gemeenteleden, waarvan wij in stilte


hopen dat zij hun "opleidingsplaats" nog eens zullen 

verruilen voor de kerkenraadsbank. Aan de Avondmaalstafel 

verzorgen twee diakenen samen met de predikant de 

voorbereiding van de viering. 

Een min of meer braak terrein voor de wijkdiaconie is onze 

opdracht inzake concrete samenlevingsvragen in de context 

van de Zoetermeer-centrum. Ons plaatselijk diaconaat blijft, 

mede door de huidige vacature(s) en te geringe capaciteit, 

nog teveel beperkt tot zorg voor de eigen gemeenteleden. Dit 

betekent in de praktijk: reageren op zich voordoende 

hulpvragen, m.a.w.: reactief gedrag m.b.t. de hulpverlening. 

Hoe waardevol en nodig de zorg binnen de eigen gemeente ook 

is, diaconaat reikt ook over de grenzen daarvan heen. In 

Handelingen 2 lezen we dat de eerste gemeente opviel door 

haar gemeenschapszin en sociale omzien naar mensen in nood. 

Ook in Zoetermeer komt, - binnen en buiten onze gemeente - 

verborgen, armoede voor. Ook spelen, vaak dichterbij dan we 

denken, andere sociale problemen, zoals dakloosheid, 

vluchtelingen- en verslavingsproblematiek. Als kerkelijke 

gemeente, die overeenkomstig haar wezen diaconaal, d.i. 

dienstbaar, mag zijn, kunnen wij hiertoe misschien meer 

betekenen dan nu het geval is. Enerzijds denken we aan het 

actief bieden van hulp aan mensen in nood. Anderzijds kan de 

wijkdiaconie in samenwerking met de Centrale Diaconie mensen 

voorlichten en doorverwijzen naar burgerlijke hulpinstanties 

en daarbij een begeleidende en/of bemiddelende rol 

vervullen. We verwijzen daarbij naar onlangs gepubliceerde 

cijfers van onze plaatselijke overheid. Daaruit blijkt dat 

de helft van de Zoetermeerders allerlei overheidshulp niet 

weet te vinden. Daaronder zijn ongetwijfeld heel wat 

gemeenteleden uit onze wijk. Maar ook voor mensen buiten de 

kerk kunnen we hierin wellicht dienstbaar zijn. 

Een probleem bij dit alles is wel hoe we mensen die 

werkelijk hulp nodig hebben op het spoor kunnen komen. 

Meestal melden zij zichzelf niet. We zouden daarom moeten 

werken aan vormen van duidelijke diaconale presentie in onze 

wijkgemeente en de samenleving van Zoetermeer-centrum. 

Daarbij zijn zowel een nodigende openheid als de zekerheid 

van geheimhouding van groot belang. Omdat het hier gaat om 

een, niet zozeer aan een geestelijke modaliteit gebonden, 

maatschappelijke aanwezigheid van de kerk, zouden (sommige) 

activiteiten in deze richting wellicht in samenspraak en/of 

samenwerking met andere centrumkerken kunnen worden opgezet. 

Te denken is allereerst aan wijkgemeente 2 en aan de 

Pelgrimskerkgemeente (in S.O.W.-verband), maar misschien ook 

aan de Rooms Katholieke St. Nicolaasparochie en de 

samenwerkingsgemeente van de Adventskerk. 

3.3.3. HET COLLEGE VAN WIJKKERKVOOGDEN 

Het college van wijkkerkvoogden bestaat uit de ouderlingkerkvoogden 

en de door de kerkenraad benoemde kerkvoogden


die niet tot ambtsdrager zijn bevestigd. Periodiek 

vergaderen zij over alle stoffelijke zaken van onze 

wijkgemeente. Daarbij weten zij zich onderdeel van het 

centrale College van Kerkvoogden, waaraan een groot deel van 

het financiële beleid is toevertrouwd. 

Een kleiner deel daarvan, zoals de uitgaven voor bepaalde 

wijkactiviteiten, wordt door de wijkkerkvoogdij behartigd. 

Een wijkkerkvoogd kijkt in zekere zin steeds twee kanten 

uit, hetgeen aan zijn/haar werk een bepaalde spanning geeft. 

Enerzijds is hij/zij verbonden aan de wijkgemeente en dient 

haar belang. Anderzijds weet hij/zij zich gebonden aan het 

centrale College van Kerkvoogden, waarvan de, op het geheel 

gerichte, beleidslijnen soms kunnen strijden met de wensen 

van een afzonderlijke wijkgemeente. Enerzijds waarderen we 

deze situatie positief. Als Oudekerkgemeente willen we 

bewust niet op onszelf staan, maar actief deel uitmaken van 

en mede-verantwoordelijkheid dragen voor de hele Hervormde 

Gemeente van Zoetermeer. Dat onze wijkgemeente als 

"moedergemeente van hervormd Zoetermeer" tot vandaag toe op 

velerlei, ook financieel gebied in de nieuwere wijken 

investeert, achten we onze roeping. Anderzijds mag dit alles 

niet ten koste gaan van de voortgang van het werk in onze 

eigen wijkgemeente. In het verleden is dit, mede door het 

beleid van de Centrale Kerkenraad, vooral op het gebied van 

het predikantspastoraat helaas het geval geweest. We zijn 

dankbaar voor de huidige ondersteuning van dit werk door een 

bijstand in het pastoraat. We achten het noodzakelijk dat 

een dergelijke ondersteuning er ook in toekomst zal zijn. 

Dit geldt ook voor de positie van onze cantor-organist, die 

wezenlijk bijdraagt aan het profiel van onze wijkgemeente. 

Deze en andere belangen van de Oudekerkgemeente in het 

centrale College van Kerkvoogden te behartigen, is mede een 

taak van onze wijkkerkvoogden. 

Een nieuwe, door het centrale College van Kerkvoogden in 

gang gezette ontwikkeling is het toenemend werken met 

vrijwilligers. Dit is nodig om de pastorale zorg in onze 

Hervormde Gemeente op termijn te kunnen waarborgen. De 

kerkenraad van de Oudekerkgemeente ondersteunt deze 

grondlijn en heeft waardering voor de allesbehalve 

gemakkelijke taak van wijkkerkvoogden dit te realiseren. 

Toch maken we enkele kanttekeningen. De Oudekerkgemeente 

kent namelijk veel leden die gehecht zijn aan de bestaande 

situatie. Voor hen is deze omschakeling niet eenvoudig. 

Daarom dient hieraan met enig begrip en geduld te worden 

gewerkt. Een geleidelijke aanpak lijkt de beste manier om 

zonder onnodige pijn verschillende zaken rond beheer en 

onderhoud in onze wijkgemeente op vrijwillige basis te 

regelen. 

3.4. COMMISSIES EN ORGANEN VAN BIJSTAND


In deze paragraaf vermelden we een aantal commissies/organen 

van bijstand die, gedeeltelijk in centraal of ander verband, 

het kerkenraadswerk ondersteunen. Een probleem is soms dat 

de relatie van een commissie tot de kerkenraad niet geheel 

duidelijk is. Het zou voor een ieder goed zijn wanneer 

daarin op korte termijn helderheid wordt verschaft. Hiertoe 

is overleg met de commissies zelf wenselijk. Van belang is 

eveneens een meer geregeld overleg tussen kerkenraad en 

commissies dan nu het geval is. We zouden hiertoe elke 

commissie jaarlijks op de kerkenraadsvergadering kunnen 

uitnodigen. Wanneer hiertoe een soort rooster wordt 

ontworpen, raakt dit niet in de vergetelheid. 

3.4.1. HERVORMDE VROUWENDIENST 

De H.V.D. is betrokken bij de volgende activiteiten: 

bejaardenmiddagen; kerstattenties voor bejaarden en zieken; 

verjaars- en andere bezoeken aan ouderen; attenties bij 

huwelijksjubilea; kraambezoek; ziekenbezoek; bezoeken in het 

verpleeghuis. Als zodanig draagt zij in belangrijke mate bij 

aan het onderlinge pastoraat in de wijkgemeente. Ook 

coördineert de H.V.D. de kinderoppas, die plaatsvindt 

tijdens de erediensten op zondagochtend. 

3.4.2. BLOEMENDIENST 

Onder verantwoordelijkheid van de kerkenraad verzorgt een 

groep gemeenteleden de bezorging van de zondagse 

bloemengroet. Vergezeld van een door de voorganger van 

dienst ondertekend kaartje, dient deze als blijk van 

medeleven of ter felicitatie van gemeenteleden in bijzondere 

omstandigheden. De wijkpredikant geeft wekelijks op voor wie 

de bloemengroet van de komende zondag is bestemd. Overigens 

kan ieder gemeentelid gegadigden voor het ontvangen van een 

bloemengroet voordragen. 

3.4.3. WERKGROEP ZENDING EN WERELDDIACONAAT 

Onder verantwoordelijkheid van de diaconie is deze werkgroep 

actief op de in haar naam vermelde terreinen. Zie verder de 

paragraaf "Het college van diakenen". 

3.4.4. HET COLLEGE VAN COLLECTANTEN 

Deze commissie bestaat uit gemeenteleden die samen met de 

diakenen de inzameling der gaven in de eredienst verzorgen. 

Zie verder de paragraaf "Het college van diakenen". 

3.4.5. HET H.J.O. 

Het "Hervormd Jeugdwerk Overleg" verzorgt het "Open 

Jeugdwerk” van de Oudekerkgemeente. Zij is de opvolger van 

het vroegere “H.G.J.O.”, dat gezamenlijk met de 

(gereformeerde) Pelgrimskerkgemeente functioneerde. Voor 

zover praktisch haalbaar, worden activiteiten nog steeds 

samen met deze gemeente georganiseerd. Zie voor de 

werkzaamheden van het H.J.O. het hoofdstuk "Jeugdwerk".


3.4.6. LEIDING OPPASDIENST, KINDERNEVENDIENST EN JONGE KERK 

In het verleden deels spontaan ontstaan, zijn verschillende 

groepen gemeenteleden actief op het terrein van 

voorzieningen voor de jeugd tijdens de kerkdienst. Het 

betreft de oppasdienst (zie H.V.D.), kindernevendienst en 

Jonge Kerk. De leiding hiervan functioneert voor een groot 

deel zelfstandig. Hoewel hun werk veel waardering oogst, was 

er in het verleden wel eens miscommunicatie met de 

kerkenraad. Een goede afstemming, o.a. via de H.V.D. 

(kinderoppas) en de jeugdouderling (kindernevendienst en 

Jonge Kerk), is derhalve van belang. Zie voor de 

verschillende werkzaamheden van deze groepen het hoofdstuk 

"Jeugdwerk". 

3.4.7. CATECHESECOMMISSIE 

De kerkenraad acht het van belang dat de predikant actief is 

betrokken bij het geven van de catechese. Op deze wijze kan 

een waardevol contact met de jongeren van de gemeente tot 

stand komen. Wel is het goed dat hij daarin ondersteund 

wordt door ambtsdragers en/of gemeenteleden. Deze vormen met 

de predikant de catechesecommissie. Deze commissie houdt 

zich bezig met voorbereiding en evaluatie van de inhoud van 

de catechese, de verzorging en verspreiding van 

uitnodigingen, en de organisatie van bijkomende 

activiteiten. Zie ook het hoofdstuk "Jeugdwerk". 

3.4.8. COMMISSIE AVONDDIENSTEN 

Deze commissie bestaat uit de predikant, een of meer andere 

ambtsdragers en onze cantor-organist. Haar taak is invulling 

te geven aan het kerkenraadsbesluit een aantal avonddiensten 

een meer specifiek karakter te geven. Dit doet zij door de 

voorbereiding van zangdiensten met een koor, sing-indiensten, 

enz. Het belang van deze commissie ligt tevens in 

een goede communicatie tussen de kerkenraad en onze 

kerkmusici. Zie verder het hoofdstuk "De eredienst". 

3.4.9. COMMISSIE EVANGELISATIE EN COMMUNICATIE 

Deze commissie houdt zich bezig met het benaderen van 

randleden van onze wijkgemeente. Ook verkent zij manieren om 

mensen buiten de kerk met het evangelie te bereiken. Zie 

hierover het hoofdstuk "Evangelisatie, communicatie en 

P.R.". 

3.4.10. KERK EN ISRAEL 

Vanuit onze wijkgemeente zijn door de kerkenraad twee 

gemeenteleden officieel afgevaardigd naar de Classicale 

Commissie “Kerk en Israël”. Het doel van deze commissie is 

om de gemeenten te ondersteunen bij het vorm en inhoud geven 

van hun “onopgeefbare verbondenheid met het volk Israël”. 

De kerkenraad hecht belang aan de jaarlijkse Israëlzondag 

met de daarbij behorende collecte en verspreiding van 

brochures. Inmiddels is samen met leden van de wijkgemeenten 

3, 5 en 6 een plaatselijke werkgroep “Kerk en Israël”


gevormd. Deze heeft als doelstelling: het publiceren van 

informatieve artikelen in “Kerkklanken”, het organiseren van 

leerhuisavonden en de ondersteuning van kerkenraden op het 

terrein van “Kerk en Israël”. 

3.4.11. TAAKPLANCOMMISSIE 

De taakplancommissie is enkele jaren geleden ingesteld als 

een “denktank” m.b.t. te formuleren beleid voor onze 

wijkgemeente. In beginsel bestaat zij uit kerkenraadsleden, 

waarbij de verschillende colleges vertegenwoordigd zijn. 

Deze commissie komt geregeld bijeen en bereidt 

beleidsstukken voor ter bespreking in de kerkenraad. We 

hopen dat dit in de loop van het seizoen 2000/2001 kan 

resulteren in een beleidsplan (“taakplan”) op wijkniveau. 

Daarna hoeft het werk van deze commissie nog niet voorbij te 

zijn. Haar taak kan zich dan richten op het nemen van 

initiatieven ter uitvoering van beleidsvoornemens. Bovendien 

zal verdere doordenking van beleid ook dan nodig blijven. 

3.4.12. VERJAARDAGSFONDS 

We besluiten deze reeks met de vermelding van twee centrale 

commissies, die in onze wijk actief zijn. De eerste is het 

Verjaardagsfonds. De leden hiervan bezoeken gemeenteleden 

rond hun verjaardag met een gelukwens en vragen een bijdrage 

voor het kerkenwerk. 

3.4.13. COMMISSIE BEZOEK NIEUW-INGEKOMENEN 

Dit team van bezoekers is evenals het verjaardagsfonds 

centraal georganiseerd. Zij gaan bij alle nieuw-ingekomen 

gemeenteleden langs, informeren hen over onze gemeente en 

nemen de wensen van de nieuw-ingekomen gemeenteleden op. Als 

kerkenraad hechten we veel waarde aan dit vaak moeilijke 

werk. Van belang daarbij is ook een goede communicatie 

tussen de nieuw-ingekomenen-bezoekers enerzijds en 

ouderlingen, pastoraal medewerkers en predikant anderzijds. 

Hiertoe dienen o.a. de bezoekrapportjes van de nieuwingekomenen-bezoekers. 

Ook is het CCNI met een zekere 

regelmaat welkom op onze kerkenraadsvergadering. 

3.5. DE RELATIE TOT DE CENTRALE KERKENRAAD EN ANDERE ORGANEN 

3.5.1. DE CENTRALE KERKENRAAD 

De Oudekerkgemeente weet zich onderdeel van de Hervormde 

Gemeente van Zoetermeer. Als zodanig is onze wijkkerkenraad 

vertegenwoordigt in de Centrale Kerkenraad. Overeenkomstig 

de kerkorde is deze een zelfstandige kerkenraad met een 

eigen verantwoordelijkheid. In de Plaatselijke Regeling, 

laatst gewijzigd 28 mei 1998, worden taken en werkzaamheden 

van de Centrale Kerkenraad en de wijkkerkenraden nader 

omschreven en afgebakend. Ondanks het toenemende eigen 

profiel van elke wijkgemeente, blijft de wijkkerkenraad van 

de Oudekerkgemeente belang hechten aan de band met de andere


wijken van de Hervormde Gemeente van Zoetermeer. Daarom 

proberen wij een positieve bijdrage te leveren aan het, de 

wijken overkoepelende en coördinerende werk van de Centrale 

Kerkenraad, binnen de grenzen als omschreven in de 

Plaatselijke Regeling. 

3.5.2. DE CENTRALE DIAKONIE 

Onze diakenen participeren in de Centrale Diaconie. Op de 

vergadering van onze wijkkerkenraad wordt daarvan geregeld 

verslag gedaan. Zie verder de paragraaf "Het college van 

diakenen". 

3.5.3. HET CENTRALE COLLEGE VAN KERKVOOGDEN 

Onze wijkkerkvoogden werken nauw samen met en zijn 

vertegenwoordigd in het centrale College van Kerkvoogden dat 

het financiële beleid voor de gehele Hervormde Gemeente van 

Zoetermeer behartigt. In de wijkkerkenraad wordt hiervan 

verslag gedaan. Zie verder de paragraaf "Het college van 

wijkkerkvoogden". 

3.5.4. DE CLASSIS ZOETERMEER 

Onze wijkgemeente maakt deel uit van de classis Zoetermeer 

van de Nederlandse Hervormde Kerk. Namens onze kerkenraad 

zijn de predikant en een andere ambtsdrager naar de 

vergadering van de classis afgevaardigd. Hierover wordt in 

de wijkkerkenraad verslag uitgebracht. 

3.5.5. BURGERLIJKE EN ANDERE ORGANEN 

De contacten met de burgerlijke overheid en andere 

burgerlijke instanties lopen veelal via de Centrale 

Kerkenraad (zie ook Plaatselijke Regeling, art. III, 5a). 

Ook op wijkniveau is een zeker contact en/of overleg soms 

van belang. Te denken is aan overleg tussen wijkdiakenen en 

hulpverleningsinstanties inzake concrete hulpaanvragen. Ook 

aan het contact met de media zou meer kunnen worden gewerkt. 

Hierdoor kunnen de activiteiten van de Oudekerkgemeente een 

grotere bekendheid krijgen. Zie hiertoe ook het hoofdstuk 

"Evangelisatie en communicatie” 

3.6. AANDACHTSPUNTEN 

Voor de eerstkomende jaren formuleren we de volgende 

aandachtspunten: 

ten aanzien van de kerkenraad: 

- het zo goed mogelijk vervullen van de aan de 

wijkkerkenraad toevertrouwde taken 

- het werken aan het profiel van onze wijkgemeente op een 

wijze waarbij we evenwicht zoeken tussen identiteit en 

verscheidenheid 

- het in principe elke vergadering houden van een gespreks- 

/bezinningsmoment waarbij allerlei onderwerpen ter 

verdieping en toerusting aan bod kunnen komen 

- het ontwikkelen van een wijze van vergaderen waarin


openheid, respect, veiligheid, zakelijkheid en 

tijdsbeheersing belangrijke facetten zijn 

- het bevorderen van het saamhorigheidsgevoel door het 

geregeld houden van een bezinningsdag of een dagje uit. 

- het werken aan een goed evenwicht tussen enerzijds 

betrokkenheid van de gemeente bij besluitvorming en 

anderzijds het nemen van eigen verantwoordelijkheid door de 

wijkkerkenraad 

- het, in het kader van een herschikking van taken, 

overwegen in hoeverre bestaande vacatures alle moeten worden 

vervuld 

ten aanzien van het consistorie: 

- te blijven zorgdragen voor een goed overleg tussen en 

toerusting van ouderlingen, pastoraal werkers en predikant 

ten aanzien van het college van diakenen: 

- zich te blijven inzetten voor activiteiten voor oudere, 

zieke en noodlijdende gemeenteleden en anderen die een 

beroep op de diaconie doen 

- zich, o.a. projectsgewijs, in te spannen ter bestrijding 

van de materiële nood van onze naasten verweg 

- te verkennen op welke manieren onze wijkgemeente in de 

samenleving van Zoetermeer-centrum meer en duidelijker 

diaconaal present kan zijn 

ten aanzien van het college van wijkkerkvoogden: 

- leiding te blijven geven aan de verzorging van alle 

stoffelijke zaken van onze wijkgemeente, voor zover niet 

centraal geregeld 

- met oog voor een goede voortgang van het geheel van de 

Hervormde Gemeente van Zoetermeer, de belangen van de 

Oudekerkgemeente in het centrale College van Kerkvoogden zo 

goed mogelijk te behartigen 

ten aanzien van commissies/organen van bijstand: 

- duidelijkheid te scheppen in de status van de diverse 

commissies en hun relatie tot de wijkkerkenraad 

- een goede communicatie, o.a. in de vorm van geregeld 

overleg, met de verschillende commissies/organen van 

bijstand 

ten aanzien van Centrale Kerkenraad en andere organen: 

- in het belang van het geheel van de Hervormde Gemeente van 

Zoetermeer positief mee te denken met de Centrale Kerkenraad 

in haar eigen verantwoordelijkheid 

- ditzelfde ten aanzien van Centrale Diaconie en het 

centrale College van Kerkvoogden 

- trouw te blijven deelnemen in het vergaderen en werken van 

de classicale vergadering 

- waar nodig contacten te leggen en/of te onderhouden met 

overheden en andere instanties ten behoeve van getuigenis en 

dienst door onze wijkgemeente


HOOFDSTUK 4: DE EREDIENST 

4.0. UITGANGSPUNT 

In de eredienst klopt het hart van ons gemeente-zijn. De 

geografische verspreiding van onze gemeenteleden maakt het 

belang van de kerkdienst als brandpunt van ons kerk-zijn des 

te groter. Daarbij zoeken wij naar een invulling van de 

kerkdienst die mensen van verschillende achtergronden en 

leeftijden kan aanspreken. Naast de centrale 

Woordverkondiging streven we naar vormgevingen die aan de 

inhoud van het evangelie geen afbreuk doen, maar deze 

versterken en de kerkdienst verlevendigen. 

4.1. BESCHRIJVING 

In het gemeenteleven van de Oudekerkgemeente staat de 

eredienst centraal. Elke zondag worden er een ochtenden 

avonddienst gehouden. Rond de feestdagen en op bid- en 

dankdag worden extra en/of bijzondere diensten gehouden. 

Ongeveer eens per twee maanden wordt gelegenheid gegeven tot 

bediening van de Heilige Doop. Het Heilig Avondmaal wordt 

zes maal per jaar gevierd, wisselend 's ochtends, 's avonds 

of in beide diensten. Bijzondere diensten zijn voorts de 

kerk-schooldiensten, diensten voor doven of verstandelijk 

gehandicapten, die onregelmatig in overleg met 

desbetreffende commissies of instanties worden 

georganiseerd. 

Gemiddeld vier á vijf keer per maand gaat de wijkpredikant 

voor. Overige diensten worden ingevuld door andere 

Zoetermeerse predikanten en gastvoorgangers. De liturgie is 

betrekkelijk sober en, behalve het onderscheid tussen 

wetslezing/genadeverkondiging en geloofsbelijdenis, 's 

ochtends en 's avonds in hoofdzaak gelijk. Centraal in de 

kerkdiensten van de Oudekerkgemeente staan doorgaans de 

lezing en verkondiging van Gods Woord. Ondanks de in 

beginsel sobere vormgeving, heeft dankzij het mooie orgel en 

onze cantor-organist de muziek in de liturgie een 

belangrijke plaats. Bijzonder gewaardeerd wordt ook de 

regelmatige medewerking van de cantorij. Minder frequent 

levert ook het interkerkelijk jongerenkoor "Hatikva" een 

bijdrage aan de eredienst. Om de avonddienst een eigen 

accent te geven en daarmee aantrekkelijker te maken heeft de 

kerkenraad reeds enige tijd geleden het houden van een 

aantal (series) leerdiensten aanbevolen. In 1999 is met 

hetzelfde oogmerk positief besloten inzake de medewerking 

van koren, muzikaal solisten e.d., in enkele avonddiensten. 

In de afgelopen jaren is de aandacht voor de kinderen en 

jongeren in de eredienst toegenomen. De waarde die onze 

gemeente hecht aan een uitlegkundig en theologisch gedegen 

verkondiging van het Woord van God, is een extra reden voor


het streven naar een geleidelijk kunnen groeien in de 

kerkdienst door onze kinderen en jongeren. Hiertoe 

functioneren wekelijks de kindernevendienst en eens per 

veertien dagen "de Jonge Kerk". Bovendien wordt "een moment 

voor de kinderen" in de dienst op prijs gesteld. Ook het 

zingen van het "lied van de week" en/of een kinderlied en de 

projecten in de tijd voor Kerst en Pasen vergroten de 

betrokkenheid van kinderen en gezinnen. Het destijds in de 

oude kerkelijke structuur door het zogenaamde "groot 

moderamen" van de (thans opgesplitste) wijkgemeente 1 

genomen besluit tot openstelling van de viering van het 

Heilig Avondmaal voor kinderen is in de Oudekerkgemeente met 

name vertaald in de bijzondere Pesach/Avondmaalsviering voor 

jonge gezinnen op Witte Donderdag. Daarnaast vergezellen 

enkele jongeren hun ouders in de reguliere vieringen. 

Anderen wachten tot het moment dat openbare belijdenis van 

het geloof is afgelegd. 

Om de kerkdienst ook een ontmoetingspunt te laten zijn voor 

de veelal verspreid wonende gemeenteleden, wordt twee maal 

per maand na de dienst koffie gedronken. Via de bloemengroet 

wordt de verbondenheid met zieken en gemeenteleden in 

bijzondere omstandigheden onderstreept. Het belang dat de 

Oudekerkgemeente hecht aan de aandacht voor zieken thuis, in 

ziekenhuizen en verpleeghuizen, blijkt ook uit de wekelijks 

bijgewerkte lijsten in de hal, en hun nadrukkelijke plaats 

in de voorbeden. In de gebeden wordt ook geregeld de 

verbondenheid verwoord met de tientallen, meest oudere 

gemeenteleden die onze kerkdiensten via de kerktelefoon of 

de cassetteband volgen. 

4.2. ENKELE FACETTEN VAN DE KERKDIENST NADER BELICHT 

4.2.1. DE KERKDIENST ALS DIENST VOOR DE HELE GEMEENTE 

Ook in het kerkbezoek is merkbaar dat de Oudekerkgemeente 

relatief veel ouderen telt. Duidelijk minder aanwezig zijn 

gemeenteleden in de middenleeftijden, gezinnen met kinderen 

en jongeren, en jongere gemeenteleden in het algemeen. De 

ook aan onze gemeente niet voorbijgaande verschijnselen van 

kerkverlating vergroten de vergrijzing van de zondagse 

kerkbezetting. Niet alleen omdat de jeugd onze toekomst 

inhoudt, maar vooral omdat wij, gedreven door Christus' 

liefde voor mensen van alle categorieën, een gemeente willen 

zijn waar men zich van jong tot oud thuis kan voelen, vraagt 

de plaats van genoemde kwetsbare groepen onze voortgaande 

aandacht. Hiertoe willen we zoeken naar aanvullende vormen, 

die met name hen kunnen aanspreken. Gesproken zou kunnen 

worden over de wijze waarop het nu reeds geregeld gehouden 

"moment voor de kinderen" nog beter en in samenwerking met 

de kindernevendienst invulling kan krijgen. Voorts zouden we 

ons kunnen bezinnen of er ook (eventueel bij afwisseling) 

"een moment voor de jongeren" moet komen, dat in


samenwerking met de "Jonge Kerk" kan worden vormgegeven. Ook 

het verbreden van het liedrepertoire met liederen die 

genoemde leeftijdsgroepen meer aanspreken is een punt van 

overweging. 

Van belang is voorts om in het geregelde pastoraat 

(huisbezoek) de waarde van de kerkdienst te onderstrepen; 

dit geldt tevens voor catechese, doopzittingen; doop- of 

jonge-ouderskringen enz.; te overwegen is ook of een vorm 

van groothuisbezoek of huiskameravond voor sommige gezinnen/jongeren 

drempelverlagend naar de kerkdienst zou kunnen 

werken. 

Verder is het een uitdaging te zoeken naar uitnodigende en 

evangeliserende vormen van werving die gezinnen en jongeren 

in onze wijkgemeente ertoe zouden kunnen bewegen de gang 

naar de kerk (meer) te wagen. Mede daartoe is sinds 2000 een 

evangelisatiecommissie actief. 

Daarnaast overwegen we om - vanuit de visie van "een 

gemeente voor alle leeftijden" - de doelgroep van de 

zondagse bloemengroet van de gemeente te verbreden tot, 

naast zieken, ouderen en eenzamen, ook bruidsparen, gezinnen 

bij een geboorte, rond een huwelijksjubileum, examens, 

aantredende en scheidende ambtsdragers enz. Daartoe kan 

overwogen worden te gaan werken met grote bossen bloemen, 

die in kleinere boeketten kunnen worden verdeeld en aan 

gemeenteleden worden geschonken. Ook zouden, met behoud van 

het karakter van een zondagse groet uit de gemeente, andere 

attenties kunnen worden gebruikt zoals een boekje met mooie 

teksten/gedichten. 

4.2.2. DE KERKDIENST ALS PLAATS VAN ONTMOETING 

De voor onze tijd kenmerkende individualistische beleving 

van geloof en kerk is ook in onze gemeente merkbaar. Hoewel 

velen elkaar in mindere of meerdere mate kennen en er voor 

en na de dienst menig "praatje" wordt gemaakt, ontbreekt het 

dikwijls aan werkelijke verbondenheid, waarin gemeenteleden 

en gasten zich opgenomen kunnen voelen. Hoewel het geregeld 

koffiedrinken na de dienst een beter onderling contact zeker 

bevordert, maakt een beperkte groep hiervan gebruik. Het 

vergroten van de onderlinge gemeenschapsband in en rond de 

kerkdienst blijft derhalve een belangrijke doelstelling. 

Voorts moet vermeld worden dat het relatief grote aantal, 

deels onbekende gastvoorgangers in de Oude Kerk de 

saamhorigheid (die ook samenhangt met vertrouwdheid en 

herkenbaarheid) evenmin ten goede komt. 

Mogelijkheden om de onderlinge ontmoeting van gemeenteleden 

in en rond de kerkdienst te bevorderen zijn: 

- het belang van het attent zijn op elkaar meer benadrukken, 

als een verantwoordelijkheid voor zowel gemeenteleden als 

kerkenraadsleden. In het bijzonder speelt dit bij ziekte en 

andere noden, verhuizing e.d., waardoor mensen soms


geruisloos "uit beeld verdwijnen". 

- het element van "samen gemeente zijn" nadrukkelijk doen 

uitkomen door de wijze waarop de voorbeden plaatsvinden. Van 

groot belang blijft het bij name noemen van gemeenteleden in 

bijzondere zorgen of vreugden. Ook het voorbedenboek heeft 

hierbij een gemeenschapsbevorderende rol. Waardevol is ook 

het in de afkondigingen kort noemen van zaken die het gevoel 

van de gemeente als "huisgezin" versterken, zoals jeugd-, 

kringen verenigingswerk. Een goede wisselwerking tussen 

deze "cel-vormen" van gemeente-zijn en de zondagse 

kerkdienst is heilzaam voor de gemeenschapszin. Ook in de 

prediking dient het belang van "samen gemeente zijn" 

geregeld benadrukt te worden. 

- meer plaats geven aan de samenzang, aangezien dit element 

van de kerkdienst bij uitstek het gevoel van saamhorigheid 

versterkt. In bijzondere zin kan gedacht worden aan het in 

een zekere regelmaat houden van zangdiensten (zie verder 

onder 4.2.3), in meer algemene zin aan het, mits kritisch 

gewogen, verbreden van het liederenrepertoire met 

aansprekende liederen voor verschillende leeftijdsgroepen. 

In het bijzonder zouden enkele van deze liederen, te 

beginnen met één ochtenddienst per maand, voor de dienst 

gezongen kunnen worden. Daarnaast zou het een goede zaak 

zijn wanneer uit het reeds gebruikte "Liedboek voor de 

Kerken" meer liederen worden benut en zo nodig, eventueel 

met hulp van de cantorij, worden aangeleerd. 

- het overwegen of bij de invulling van het preekrooster er 

meer vertrouwde gezichten op de kansel kunnen staan. De 

nieuwe situatie met een bijstand in het pastoraat biedt 

daartoe wellicht mogelijkheden. Wanneer naast de 

wijkpredikant (4/5 maal per maand) ook de bijstand in het 

pastoraat twee of drie keer per maand in de Oude Kerk zou 

voorgaan, draagt dat positief bij aan de herkenbaarheid en 

daarmee aan de gemeenschapszin in onze gemeente. Dit geldt 

ook ten aanzien van het reeds nu geregeld voorgaan van 

enkele Zoetermeerse predikanten in de Oude Kerk. Bovendien 

is dit punt van belang als we een aantal kerkdiensten een 

meer specifieke invulling zouden willen geven (zie 4.2.3). 

Bij een beperkter aantal gastvoorgangers kan men zich dan 

vooral richten op die predikers die we graag eens in onze 

kerk zouden willen horen. 

- bij de geregelde Avondmaalsviering het gemeenschapsaspect 

benadrukken. Dit kan nog explicieter gebeuren in diensten 

van voorbereiding en dankzegging, die niet bij enkelvoudige 

Avondmaalsdiensten, maar wel op en rond complete 

Avondmaalszondagen plaatsvinden. 

4.2.3. DE AVONDDIENST ALS DIENST MET EEN EIGEN GEZICHT 

Een al jaren bestaand probleem betreft de teruglopende 

belangstelling voor de avonddienst. Hoewel het kerkbezoek 's 

avonds in het algemeen het houden van een tweede dienst 

zonder meer nog rechtvaardigt, noopt de merkbare daling van 

kerkgangers in de avonddienst tot nadere bezinning. Nog


slechts een kleine groep van onze gemeenteleden beleeft het 

"twee-keer-per-zondag-naar-de-kerk-gaan" als 

vanzelfsprekend. Velen voelen zich wel bij enkel de 

ochtenddienst of zien de avonddienst als een welkom 

alternatief bij verhindering 's morgens. Een grondleggende 

vraag, die wij hier niet beantwoorden, is of wij het "tweekeer-per-zondag-naar-kerk-gaan" 

willen promoten als "iets 

dat eigenlijk toch zou moeten" of beschouwen als een, 

aantrekkelijker te maken, mogelijkheid. Met betrekking tot 

dit laatste is te wijzen op de grotendeels gelijke invulling 

van ochtenden avonddienst, die een bijkomende reden is 

waarom veel gemeenteleden één dienst per zondag wel genoeg 

vinden. Het geven van een eigen gezicht van de avonddiensten 

of een aantal daarvan zou niet alleen bestaande kerkgangers 

kunnen motiveren om vaker een tweede maal te komen, maar zou 

ook anderen kunnen aantrekken en daarmee een wervende 

uitwerking hebben. Te overwegen zou daarom zijn: 

- de avonddienst vaker een eigen karakter te geven: 

bijvoorbeeld: een leer- of themadienst; een jeugddienst 

(vooral bedoeld als dienst die wordt medevoorbereid en - 

uitgevoerd door jongeren, bijv. een catechese-groep); een 

zangdienst/”sing-in” (als dienst met meer samenzang, 

eventueel door gemeenteleden zelf op te geven, mogelijk ook 

met een breder liedrepertoire, zie 4.2.1 en 4.2.2), een 

zangdienst met koor of muzikaal solist (reeds nu het geval). 

In het verleden genomen kerkenraadsbesluiten kunnen hierbij 

ingepast worden in een overkoepelende opzet, waarbij 

gedurende het winterseizoen van elke categorie vier of vijf 

diensten worden gehouden. Via een goede P.R. via kranten, 

posters e.d. kan getracht worden hiervan ook een wervende 

uitstraling te doen uitgaan. Omdat er ook gemeenteleden zijn 

die alleen de avonddienst (kunnen) bezoeken, is het van 

belang dat ook de "gewone" avonddienst regelmatig blijft 

bestaan. 

- ook om deze reden te streven naar meer vertrouwde 

voorgangers op de kansel, omdat deze zich makkelijker dan 

gastpredikanten kunnen aanpassen aan een bijzondere dienst. 

Behalve de wijkpredikant en de bijstand in het pastoraat, 

zouden ook andere Zoetermeerse predikanten, die jaarlijks 

een aantal preekbeurten in de Oude Kerk vervullen, kunnen 

worden gevraagd hieraan mee te werken. 


In de komende jaren nemen wij ons voor: 

- evenals voorheen de eredienst als centraal gebeuren in het 

gemeenteleven te laten functioneren, waarbij de lezing en 

verkondiging van Gods Woord grote nadruk houdt. Van belang 

is hierbij voor de eigen predikant voldoende tijd 

beschikbaar te stellen voor een gedegen voorbereiding van de 

door hem te leiden diensten. 

- daarbij te zoeken naar aanvullende vormen en uitnodigende 

methoden van werving om het kerkbezoek voor mensen van alle


leeftijden aantrekkelijk te maken. 

- de thans een tiental jaren in onze wijkgemeente 

functionerende "vertaling" van het op centraal niveau 

genomen besluit voor openstelling van het Heilig Avondmaal 

voor kinderen te evalueren. 

- Door middel van het realiseren van hierboven reeds 

genoemde ideeën het ontmoetingskarakter van de kerkdienst te 

versterken en avonddiensten in toenemende mate een eigen 

gezicht te geven.



HOOFDSTUK 5: PASTORAAT 


Het pastoraat zien we primair als een bijbelse opdracht van 

en voor de hele gemeente. Niet enkel de ambtsdragers, maar 

ook gemeenteleden mogen pastorale zorg geven aan elkaar. In 

een situatie waarin niet alleen de grootte en vergrijzing 

van onze gemeente het ambtelijke pastoraat meer en meer 

onder druk zet, maar ook het vinden van ambtsdragers voor 

het pastoraat steeds moeilijker wordt, willen we de 

uitdaging aangaan om nieuwe, aanvullende vormen van 

pastoraat te zoeken, waarbij ook gemeenteleden actief 

betrokken zijn bij het verlenen van pastorale zorg. 

5.1. EEN TAAK VOOR ALLEN 

Het pastoraat beschouwen we primair als een taak van allen 

voor allen. Alle gemeenteleden zijn geroepen een gemeenschap 

te vormen, waarbinnen herderlijke zorg is voor elkaar in de 

vorm van aandacht, medeleven, onderlinge bemoediging en 

geestelijk gesprek. In dit kader vervullen in alle 

bescheidenheid ook kringen verenigingswerk, koffiedrinken 

na de dienst, koffie-ochtenden en ouderenmiddagen een 

belangrijke functie. Al deze zaken vormen kleinere 

structuren in het grote geheel van onze gemeente, waarbinnen 

onderling pastoraat (in de ruime zin van liefdevolle 

aandacht voor de naaste) gestalte kan krijgen. 

5.2. BIJZONDER PASTORAAT 

Aan de ouderlingen, predikant en bijstand in het pastoraat 

zijn in het bijzonder pastorale taken toevertrouwd. Zij 

worden daarin ondersteund door pastoraal medewerkers. Ook 

noemen we met dankbaarheid de inzet van de H.V.D.-sters, die 

onder meer vele oudere gemeenteleden trouw bezoeken. Een 

relatief nieuw verschijnsel in onze gemeente is dat sommige 

pastoraal medewerkers een deel van het vroegere 

ouderlingenwerk voor hun rekening nemen. Evenals de 

ouderlingen trachten zij met een zekere regelmaat de 

gemeenteleden van hun wijk te bezoeken. Bijzondere aandacht 

is er voor gemeenteleden in omstandigheden van zorg, ziekte 

of rouw. Ook bij bijzondere vreugden zoals huwelijksjubilea, 

geboorten enz. wordt een bezoek gebracht. 

In de oude situatie was onze wijkgemeente ingedeeld in negen 

sectoren, met elk een ouderling, eventueel bijgestaan door 

pastoraal medewerkers. Reeds langere tijd bleek het niet 

meer mogelijk voor alle wijken een ouderling te vinden. Bij 

de ambtsdragerswisseling in januari 2000 werden er opnieuw 

wijken vacant. Daarnaast werd het voor menig ouderling 

steeds meer problematisch een zo grote wijk (150 tot 180 

eenheden) te bewerken. We moeten onder ogen zien dat een


dergelijk aantal te bezoeken gemeenteleden afschrikkend kan 

werken op potentiële ouderlingen. Bovendien bevatten deze 

grote wijken veel randleden. Dit had dikwijls frustrerende 

en demotiverende ervaringen tot gevolg. 

Het beleid voor de komende jaren is daarom in het pastoraat 

te gaan werken met kleinere taken: meer mensen nemen 

behapbare stukjes gemeentewerk op zich. Inmiddels is hiertoe 

een aantal gemeenteleden als pastoraal medewerker actief. 

Zij hebben elk ongeveer 25 adressen van relatief meelevende 

gemeenteleden onder hun hoede. In de praktijk hebben deze 

pastoraal medewerkers een deel van het ouderlingenwerk 

overgenomen. Hiertoe hebben zij dan ook een belofte van 

geheimhouding afgelegd. Ook zijn zij betrokken bij de 

vergaderingen van het consistorie, die maandelijks ter 

overleg en toerusting worden gehouden. Ook de enige, bij de 

ambtsdragerswisseling in januari 2000 aangetreden ouderling 

heeft als “ouderling-nieuwe-stijl” een wijk van ongeveer 25 

adressen. In dit licht benadrukken we het verlangen om in 

het bezoekwerk zo veel mogelijk te blijven werken met 

ouderlingen. Het functioneren in het ambt kan immers zowel 

voor ouderlingen als voor bezochte gemeenteleden een 

geestelijke meerwaarde aan het pastoraat geven. 

Naast deze nieuwe, verkleinde wijken zijn er nog ouderlingen 

in bestaande, grote wijken actief. Sommigen worden daarin 

bijgestaan door een of meer pastoraal medewerkers. Deze 

werken onder hun verantwoordelijkheid en wonen enkele malen 

per jaar het consistorie bij. Het is wel de bedoeling om op 

termijn ook uit deze `oude' wijken de zgn. randleden “uit te 

filteren”. Dit wil zeggen: die gemeenteleden, die duidelijk 

hebben aangegeven geen bezoek van de kerk op prijs te 

stellen en anderszins niet kerkelijk meelevend zijn, worden 

uit de bezoekadministratie van ouderlingen en pastoraal 

medewerkers verwijderd. Deze randleden vormen een 

afzonderlijk bestand, dat wordt toevertrouwd aan een hiertoe 

in te stellen evangelisatiecommissie. Deze commissie arbeidt 

onder leiding van een hiertoe aan te stellen evangelisatieouderling. 

Een van de doelstellingen van de evangelisatiecommissie 

is deze randleden op andere, meer geschikte 

manieren te benaderen. De randleden worden dus allesbehalve 

vergeten! De bedoeling is juist dat zij op deze wijze beter 

passende aandacht vanuit de kerk zullen krijgen. Bijna ten 

overvloede zij vermeld dat bij enig signaal dat een randlid 

bezoek van de kerk op prijs stelt, hiertoe actie wordt 

ondernomen door de evangelisatie-ouderling. Deze geeft naar 

bevind van zaken het adres door aan de ouderling of 

pastoraal medewerker van de desbetreffende wijk, die dit 

gemeentelid (weer) onder zijn/haar hoede neemt. Voor het 

werk van de evangelisatiecommissie verwijzen we naar 

hoofdstuk 8. 

Naast de ouderlingen zijn predikant en bijstand in het


pastoraat in de gemeente actief. De grootte van onze 

wijkgemeente brengt met zich mee dat hun werkzaamheden zich 

in de eerste plaats op gemeenteleden in bijzondere 

omstandigheden richten. Aan de bijstand in het pastoraat 

zijn de “ouderenconcentraties” in Schoutenhoek en Nassaulaan 

met alle bijkomende werkzaamheden toevertrouwd. De 

wijkpredikant verzorgt het pastorale werk voor het overige 

deel van de wijkgemeente. We zijn dankbaar voor deze, sinds 

1998 bestaande situatie. In voorbije jaren bleek het 

pastorale predikantswerk voor een enkele predikant immers 

veel te zwaar. Dit ging ten koste van de predikanten zelf. 

Bovendien kwamen andere, wezenlijke facetten van het 

gemeentewerk hierdoor onvoldoende aan bod. Met het oog op de 

opbouw van onze gemeente in de toekomst, achten wij de 

huidige constructie daarom onmisbaar en noodzakelijk. 

5.3. BELEIDSVOORNEMENS 

In het licht van bovenstaande opmerkingen formuleren wij 

voor het beleid van de komende jaren enkele aandachtspunten: 

- het uitdragen naar de gemeente van de noodzaak onderling 

pastoraal betrokken te zijn, op een wijze als in paragraaf 

5.1. is omschreven 

- het van harte blijven ondersteunen van daaraan 

bijdragende, eveneens in paragraaf 5.1. genoemde 

activiteiten 

- het geleidelijk inschakelen van meer gemeenteleden bij het 

pastorale werk om dit op goede en behapbare wijze te doen 

voortgaan 

- het zo mogelijk aanstellen van ouderlingen die ambtshalve 

het pastoraat kunnen verrichten of ondersteunen 

- het zo goed mogelijk benutten van de maandelijkse 

consistorie-vergaderingen voor onderling overleg, 

bemoediging en toerusting van ouderlingen, pastoraal 

medewerkers en predikant 

- het voor de toekomst zeker stellen van de huidige 

constructie, waarin naast de wijkpredikant een bijstand in 

het pastoraat een substantieel deel van het 

predikantspastoraat verzorgt


HOOFDSTUK 6: JEUGDWERK 


Over de zorg voor mensen van alle leeftijden 

De kerk van Christus is principieel bedoeld voor mensen van 

alle leeftijden. Zoals Jezus mensen van jong tot oud op hun 

eigen niveau aanprak en liefhad, mogen ook wij vormen van 

gemeente-zijn zoeken voor mensen van alle leeftijden. Hoewel 

de Oudekerkgemeente relatief veel ouderen kent, - en de 

pastorale en diaconale zorg en aandacht voor ouderen 

daardoor een betrekkelijk grote plaats inneemt – willen we 

vanuit het evangelie ernst maken met onze roeping voor 

allen. Wij weten ons geroepen om uit Gods kracht zo aan onze 

gemeente te bouwen, dat daarin ouderen, mensen van 

middelbare leeftijd, gezinnen, jongeren en kinderen zich 

thuis kunnen voelen en kunnen groeien in de dienst aan God 

en elkaar. 

Over het jeugdwerk 

In het jeugdwerk geven we gestalte aan onze missie om jonge 

mensen – aangepast aan hun niveau – in aanraking te brengen 

met het evangelie en een veilige plaats in de gemeente te 

bieden. Daarbij dienen inhoudelijke toerusting van jongeren 

en het bieden van verantwoorde mogelijkheden van ontmoeting 

en ontspanning samen op te gaan. Wanneer jongeren binnen de 

gemeente elkaar ontmoeten en gemeenschappen kunnen vormen, 

onstaan er kansen om hen meer bij het geloof en het 

kerkelijk leven te betrekken, alsook om rand- en 

buitenkerkelijke jongeren te bereiken. 

6.1. CATECHESE 

Ter toerusting van de jongeren van onze gemeente worden er 

catechisaties gegeven. Deze toerusting dient niet ter 

vervanging, maar ter aanvulling en ondersteuning van de 

geloofsopvoeding die jongeren – overeenkomstig de afgelegde 

gelofte bij de Doop – van hun ouders ontvangen. Het 

hoofddoel van de catechese is de jongeren vertrouwd te maken 

met de hoofdpunten van het christelijk geloof en hen – voor 

zover van onze kant mogelijk – toe te leiden naar een 

zelfstandig antwoord op de heilige Doop (openbare 

geloofsbelijdenis). Overigens is het ontvangen hebben van de 

(kinder)doop geen voorwaarde om catechese te volgen. 

Geregeld schuiven ook catechisanten aan die niet gedoopt 

zijn, maar dit sacrament bij het afleggen van de openbare 

geloofsbelijdenis kunnen ontvangen. 

Elk seizoen wordt er voor verschillende leeftijdsgroepen een 

reeks catechisaties gegeven. Om de veertien dagen komen de 

catechisanten samen. Hiermee komen we tegemoet aan de volle 

agenda, waarmee veel jongeren al kampen. Ook de relatief 

grote afstand die menig jongere voor de catechisatie moet 

afleggen


42 

vormt een reden voor een iets minder frequent, maar per keer 

wel iets langer geven van de catechese dan vroeger 

gebruikelijk was. 

Doorgaans worden jongelui vanaf hun 12/13-de jaar (begin 

middelbare school) voor de catechisatie uitgenodigd. Het 

blijft een uitdaging om ouders en jongeren van het belang 

van de catechese te doordringen. Enerzijds gaat het hier om 

“randleden”, die vaak wel hun kind lieten dopen. Anderzijds 

zijn er ook meelevende gezinnen, die andere prioriteiten 

stellen en de geloofsopvoeding vooral als een privé-zaak 

opvatten. Gericht uitnodigen en zo mogelijk persoonlijk 

aanspreken zijn hier van belang. Ook zal reeds bij de Doop 

van kinderen over het belang van catechese en de 

consequenties van de doopgelofte moeten worden gesproken. 

Wellicht is het goed om daartoe ook – niet al te lang na de 

Doopbediening - een (reeks) Doopavond(en) voor doopouders te 

organiseren om met hen over de geloofsopvoeding door te 

praten. Dergelijke doopavonden zouden ook de overgang naar 

de Jonge Ouderskring kunnen vergemakkelijken. Deze kring is 

bedoeld als een meer permanente ontmoetings- en 

gespreksplaats voor ouders met jonge, gedoopte kinderen. Ter 

vergroting van de betrokkenheid bij kerkelijke 

geloofsopvoeding en catechese zou ook een vervolg van deze 

kring voor ouders met kinderen in de tienerleeftijd 

wenselijk zijn. 

De catechese wordt in beginsel gegeven door de 

wijkpredikant. Hoewel er op zich geen bezwaar is tegen het 

inzetten van gemeenteleden als “huiscatecheet”, maakt het 

relatief geringe aantal catechisanten dat vanuit het oogpunt 

van werkdruk voor de predikant niet noodzakelijk. Bovendien 

is een goed en persoonlijk contact tussen de wijkpredikant 

en de jongeren van de gemeente van grote waarde. 

Waardevol is de ondersteuning van de predikant bij 

(activiteiten rond) de catechese door enkele ouders, die 

samen met hem een “catechesecommissie” vormen. De 

betrokkenheid van ouders proberen we ook te bevorderen door 

het jaarlijks houden van een catecheseuur voor de ouders. 

Omdat de aanwezigheid van belijdeniscatechisanten in onze 

gemeente helaas geen vanzelfsprekendheid is, wordt deze vaak 

in combinatie met de catechisatie voor oudere jongeren 

gegeven. Via persoonlijke gesprekken wordt in de loop van 

het jaar duidelijk welke jongeren belijdenis van het geloof 

willen afleggen. Op de zgn. “aannemingsavond” vindt 

vervolgens kennismaking met (een delegatie van) de 

kerkenraad plaats. Ook worden de nieuwe lidmaten dan formeel 

toegelaten tot het doen van belijdenis. 

6.2. JEUGDWERK IN EN RONDOM DE KERKDIENST 

Verschillende vormen van jeugdwerk hangen samen met de 

plaats van de jeugd in de kerkdienst. Wezenlijk is daarbij


de visie dat kinderen volwaardige gemeenteleden zijn. 

Daarbij past een 

43


volwaardige plaats in de eredienst, waarbij zij – op hun 

eigenniveau – ten volle kunnen participeren in de 

kerkdienst. In dat licht bezien, zijn kinderoppas, 

kindernevendienst en Jonge Kerk geen nevenactiviteiten, maar 

wezenlijke onderdelen van en fundamenteel verbonden met de 

zondagse eredienst. Het zou goed zijn om daarbij een beleid 

te ontwikkelen waarbij volgens een duidelijk concept en een 

doorgaande lijn kinderen en jongeren worden aangesproken en 

betrokken bij de eredienst van de gemeente. 

6.2.1. KINDEROPPAS 

Tijdens de ochtenddiensten van onze gemeente worden de 

kinderen tot vier jaar opgevangen in de kinderoppas. 

Verschillende gemeenteleden vervullen bij rooster deze 

oppasdienst. Voorheen viel de zorg voor de kinderoppas onder 

de Hervormde Vrouwendienst (HVD). Onlangs is besloten ook de 

kinderoppas onder het Jeugwerkoverleg te laten vallen. Ook 

de kinderoppas kan nu al worden meegenomen in een te 

ontwikkelen beleids- en werkplan, dat ook kindernevendienst 

en Jonge Kerk omvat. 

6.2.2. KINDERNEVENDIENST 

Voor de kinderen van 4 tot 12 jaar (basisschool-leeftijd) 

wordt tijdens een deel van de zondagochtenddiensten 

kindernevendienst gehouden. Verdeeld over twee 

leeftijdsgroepen luisteren zij naar een Bijbelvertelling, 

zingen liedjes en maken dikwijls een bij het verhaal 

passende verwerking. Een groep leidinggevenden verzorgt de 

kindernevendienst. Deze groep vormt een onder de kerkenraad 

ressorterende commissie, die in de praktijk veelal 

zelfstandig werkt. 

In samenwerking met de dienstdoende predikanten kan rond het 

vertrek van de kinderen uit de kerk een gericht moment voor 

de kinderen worden gehouden. In het bijzonder gebeurt dit in 

de advents- en lijdenstijd. Er worden dan speciale projecten 

verzorgd, met bijvoorbeeld een hongerdoek, projectlied of 

andere bijzondere activiteiten. In alle ochtenddiensten 

heeft het kinderlied een vaste plaats. 

Ook vermelden we hier het kinderkerstfeest dat in de 

afgelopen jaren door de leiding van de kindernevendienst is 

georganiseerd. Het is een goede vorm gebleken om niet alleen 

de “trouw opkomende” kinderen, maar ook andere kinderen in 

en buiten de wijkgemeente te bereiken. 

De ervaringen met andere soorten van kinderwerk dagen ons 

uit om de vorm en inhoud van onze kindernevendienst opnieuw 

onder de loep te nemen. Ook hierin hopen wij te leren van 

anderen en van elkaar, opdat kinderen met plezier de 

kindernevendienst beleven en zo groeien in betrokkenheid bij 

geloof en eredienst. 

44


6.2.3. JONGE KERK 

Vanuit de behoefte om ook jongeren in de middelbare schoolleeftijd 

beter vast te houden, is de Jonge Kerk ontstaan. 

Gemiddeld om de veertien dagen biedt deze aan jongeren van 

12 t/m ongeveer 17 jaar de mogelijkheid om tijdens de preek 

onder leiding van een gemeentelid met elkaar van gedachten 

te wisselen over een geloofsonderwerp. 

Zowel het vertrek van een aantal leidinggevenden als de bij 

veel jongeren als moeizaam ervaren overgang van Jonge Kerk 

naar de kerkdienst, nopen ons tot een nieuwe doordenking van 

vormgeving en inhoud van de Jonge Kerk. Deze doordenking zal 

voor een belangrijk deel plaatsvinden in onlangs opgerichte 

Jeugdwerk Overleg (JWO). Te denken is aan het betrekken van 

jongeren bij (de voorbereiding van) gezinsdiensten; een 

‘jongerenmoment’ in de kerkdienst of samenwerking met de 

kindernevendienst bij een Advents- of Paasproject. Op deze 

wijze hopen we een weg te vinden die kansrijk is om onze 

jongeren echt in onze zondagse samenkomst te laten 

integreren. 

6.2.4. HET COMBO EN SPECIALE LIEDEREN 

Sinds enige tijd worden er in onze diensten kinderliederen 

en andere liederen gezongen, die kinderen en jonge mensen 

vaak aanspreken. Geregeld worden deze liederen begeleid door 

een combo, waaraan kinderen en jongeren meewerken. Dit 

relatief nieuwe intitiatief wordt gemeentebreed als een 

verrijking van onze diensten ervaren. We hopen dat ook ook 

dit in de toekomst zal bijdragen tot een eredienst, waarin 

mensen van jong tot oud zich kunnen thuisvoelen. 

6.3. OPEN JEUGDWERK 

Verschillende, vooral op ontmoeting en ontspanning gerichte 

activiteiten, die we samenvatten als “Open Jeugdwerk”, 

werden voorheen gezamenlijk georganiseerd met de 

gereformeerde Pelgrimskerk. O.a. doordat deze hiervoor niet 

langer mensen beschikbaar had, is het H.G.J.O (Hervormd 

Gereformeerd Jeugdwerk Overleg) in 2000 opgeheven. 

Daarna georganiseerde activiteiten voor jongeren vonden 

vooral incidenteel plaats. Hieraan willen we concreet iets 

doen. Hoewel veel jongeren druk zijn, en zij geen behoefte 

lijken te hebben aan bijv. een wekelijkse ontspannende 

activiteit, is er wel degelijk belangstelling voor minder 

frequente, maar wel structureel plaatsvindende activiteiten. 

Het is de bedoeling dat het al genoemde Jeugdwerk Overleg – 

in overleg en samenwerking met de Jonge Kerk - zich ook hier 

mee gaat bezighouden. 

Een nieuw idee betreft het ontwikkelen van een speciaal 

nieuwsbulletin (“OKE-junior”) voor jongeren, dat eventueel 

per e-mail verzonden kan worden. 

Hoewel primair resorterend onder “Gemeenteopbouw” noemen we 

ook op deze plaats de starten slotactiviteiten aan het 

begin


45


en einde van het winterseizoen, en gemeenteweekeinden. Het 

is belangrijk ook hier jongeren bij te betrekken, opdat zij 

zich in de gemeente opgenomen weten en thuis gaan voelen. 

6.4. DE JEUGDOUDERLING EN HET JEUGDWERKOVERLEG 

De diverse ontwikkelingen op het gebied van het jeugdwerk in 

de laatste jaren alsmede de vermindering van het aantal 

jeugdwerkambtsdragers in onze kerkenraad hebben geleid tot 

een nieuwe doordenking van de plaats van jeugdouderling. In 

het verleden waren de jeugdambtsdragers vaak zeer actief bij 

het in concreto organiseren van de verschillende 

activiteiten. Thans formuleren wij de taak van de 

jeugdouderling als contactpersoon en aanspreekpunt voor 

enerzijds de verschillende commissies/organen in het 

jeugdwerk en anderzijds de kerkenraad. Daarbij heeft de 

jeugdouderling vooral een coördinerende en samenbindende 

taak, terwijl de concrete uitvoering van activiteiten 

meestal door anderen plaatsvindt. Om zijn/haar taak goed te 

vervullen bezoekt de jeugdouderling met enige regelmaat de 

vergaderingen van de verschillende commissies. Ook het 

onlangs opgerichte Jeugdwerk Overleg bedoelt bij te dragen 

aan een betere afstemming van de verschillende werkvelden. 

In deze commissie participeren leidinggevenden van 

afzonderlijke commissies of groepen leiding. Behalve 

onderlinge communicatie en afstemming kan dit Jeugwerk 

Overleg ook overkoepelende activiteiten voor de jeugd 

organiseren. Het Jeugdwerk Overleg wordt geleid door de 

jeugdouderling, die rapporteert aan en vanuit de kerkenraad. 

We hopen dat op deze wijze een goed contact tussen de 

kerkenraad en de verschillende commissies in het jeugdwerk 

in stand blijft en - waar nodig - wordt verbeterd. 


Voor de komende jaren nemen wij ons voor: 

- als kerkenraad in onze vergaderingen ruime aandacht te 

gunnen aan het jeugdwerk, te weten de verslaggeving door de 

jeugdouderling of bijdragen van commissies in het jeugdwerk 

die onze vergadering bezoeken 

- het belang van de catechese aan onze gemeenteleden nog 

meer duidelijk te maken via bijv. het reguliere huisbezoek, 

persoonlijke uitnodigingen, gesprekken rond de Doop en 

daaraan gerelateerde bijeenkomsten of kringen. 

- te onderzoeken of en hoe er een vervolg kan komen van de 

Jonge Ouderskring voor ouders met kinderen in de 

tienerleeftijd. 

- Via het zog. “Jeugdwerkoverleg” te streven naar een betere 

onderlinge afstemming van de verschillende soorten jeugdwerk 

en een alle onderdelen omvattende visie en beleidslijn 

aangaande het jeugdwerk. 

46


- te blijven zorg dragen voor een goede invulling van en 

goede voorzieningen voor de kinderoppasdienst 

- het opnieuw doordenken van en ruimte geven aan de 

kindernevendienst, onder meer op grond van ervaringen met 

kinderwerk in andere gemeenten. 

- samen met het te vormen Jeugdwerk Overleg en de leiding 

van de Jonge Kerk na te denken over de wijze waarop jongeren 

zich ook in de gewone kerkdienst meer thuis kunnen voelen en 

over de -in dit licht- best mogelijke werkwijze van de Jonge 

Kerk 

- initiatieven van het Jeugwerk Overleg voor een meer 

structurele aanpak van “Open Jeugdwerk” aan te moedigen en 

blijvend te ondersteunen 

- onze jeugdouderling met raad en daad terzijde te staan, 

zodat deze de ambtelijke verantwoordelijkheid voor het 

Jeugdwerk te allen tijde met de kerkenraad kan delen 

47



HOOFDSTUK 7: VORMING EN TOERUSTING 


Voor de opbouw en voortgang van onze gemeente achten we 

inhoudelijke toerusting en onderling geloofsgesprek 

onontbeerlijk. Daarbij gaat het zowel om de geloofsvorming 

van jongeren als toerusting van andere gemeenteleden. 

Catechese, verenigingen kringwerk, en (met een zekere 

regelmaat gehouden) leerdiensten hebben in de 

Oudekerkgemeente derhalve een heel belangrijke plaats. 

7.1. HET BELANG VAN VORMING EN TOERUSTING 

De zondagse kerkdienst is, zoals eerder gezegd, voor ons het 

hart van het gemeente-zijn. Het gemeente-zijn is echter 

breder. We zijn dankbaar met vele activiteiten die, deels 

ontspringend vanuit of samenhangend met de kerkdiensten, 

daarnaast in onze wijkgemeente plaatsvinden. Een flink deel 

daarvan heeft het oogmerk van vorming en toerusting van 

gemeenteleden. 

Het belang van vormende en toerustende activiteiten is o.a. 

gelegen in: 

- het verdiepen van elkaars geloof door overdracht en 

discussie in kleinere verbanden dan de zondagse kerkdienst. 

- de gemeenschapsvormende werking die uitgaat van de 

ontmoeting en het gesprek in kleinere kringen. 

- het plaatsvinden van `groepspastoraat' door onderling 

gesprek en het delen van persoonlijke (geloofs)zaken 

- het aanwezige persoonlijke en dialogische karakter, dat 

meer dan in de zondagse kerkdienst mogelijk is; in sommige 

gevallen kan zelfs een goede wisselwerking optreden tussen 

de zondagse kerkdienst en bepaalde vormende activiteiten 

- de mogelijkheid tot deelname aan het gemeenteleven voor 

mensen die de zondagse kerkdienst niet kunnen bijwonen 

Om deze redenen hechten we grote waarde aan de verschillende 

vormende en toerustende activiteiten die binnen de 

Oudekerkgemeente plaatsvinden. Voor een deel overlappen deze 

de in het hoofdstuk "Jeugdwerk" genoemde activiteiten. Voor 

de nevendiensten en de catechese verwijzen we naar het daar 

geschrevene. 

Het moge duidelijk zijn dat reeds de kerkdienst vormende en 

toerustende waarde heeft. Ook op andere, hier niet expliciet 

besproken terreinen vindt vorming en toerusting plaats. Te 

denken is aan bezinningsmomenten in vergaderingen van de 

kerkenraad en het consistorie. Ook gemeente-avonden en het 

kerkblad hebben een belangrijke vormende en toerustende 

waarde. We beperken ons in dit hoofdstuk tot die 

activiteiten die in het bijzonder met het oog op vorming en 

toerusting van gemeenteleden zijn opgezet. 

48


7.2. VORMENDE EN TOERUSTENDE ACTIVITEITEN 

7.2.1. BIJBEL- EN GESPREKSKRINGEN 

Bij de typering van onze wijkgemeente is aangegeven dat de 

Bijbel als het Woord van God voor ons centraal staat. Op 

verschillende kringen zijn gemeenteleden bezig met het 

zoeken naar de betekenis van de Bijbel voor het leven van 

alledag. In andere kringen wordt op meer thematische wijze 

het gesprek over allerlei geloofszaken gevoerd. 

In het seizoen 2000-2001 waren er de volgende kringen: 

- Bijbelkring "de Morgenster": kring overdag o.l.v. de 

ouderenpastor, ds. L. Romein, in het bijzonder gericht op de 

ouderen uit het gelijknamige gebouwencomplex. 

- Bijbelkring "Driemanspolder-Dorp": kring overdag o.l.v. de 

wijkpredikant, ds. W.M. de Bruin, in het bijzonder gericht 

op gemeenteleden uit de gelijknamige wijken. 

- Bijbelkring "Palenstein": kring overdag o.l.v. de 


op gemeenteleden uit de gelijknamige wijk. 

- Bijbelkring 25+: kring op zondagavond o.l.v. de 


op nieuwe lidmaten en andere "jong-volwassen" gemeenteleden. 

- "Jonge ouderskring": kring op zondagavond o.l.v. de 

wijkpredikant, ds. W.M. de Bruin, in het bijzonder voor 

doopouders en andere jonge ouders; m.b.t. velerlei thema's 

rond "geloof en opvoeding". 

Behalve de genoemde kringen worden er verschillende kringen 

door gemeenteleden zelf in onderling overleg gehouden. 

Sommige van deze kringen draaien al jaren in min of meer 

dezelfde samenstelling. 

7.2.2. VERENIGINGSWERK 

Een klassieke vorm voor vorming en toerusting in een 

kerkelijke gemeente is de vereniging: een organisatie voor 

een bepaalde doelgroep (mannen en/of vrouwen; een bepaalde 

leeftijd) die zich bezighoudt met bezinning en verdieping, 

eventueel in combinatie met activiteiten ter ontspanning. In 

onze gemeente was er in het seizoen 2000-2001 slechts één 

vereniging actief. Het betreft de Hervormde Vrouwen Groep 

"Ora et Labora", waarvan een twintigtal oudere dames uit 

onze gemeente lid is. 

7.2.3. HET LEERHUIS 

In het winterseizoen zijn er de maandelijkse bijeenkomsten 

van het "Leerhuis". Tal van bijbelse en theologische 

onderwerpen komen hier o.l.v. de wijkpredikant aan de orde. 

Behalve door een vaste groep geïnteresseerden worden de 

leerhuis-avonden bezocht door gemeenteleden en anderen die 

bijzondere belangstelling voor een bepaald onderwerp hebben. 

7.3. AANDACHTSPUNTEN


Ten aanzien van "vorming en toerusting" nemen wij ons de 

komende jaren voor: 

- van harte die activiteiten te steunen of te ontwikkelen 

die voor onze gemeenteleden in al hun verscheidenheid 

vormende en toerustende waarde hebben 

- te streven naar een goede wisselwerking van de 

verschillende vormende en toerustende activiteiten; in het 

bijzonder t.o.v. de zondagse kerkdienst, die het hart van 

ons gemeente-zijn is en blijft 

- met het oog op vormende en toerustende activiteiten tijd 

vrij te maken voor allen die hierin een bijzondere taak 

verrichten, zoals wijkpredikant en ouderenpastor, maar 

eventueel ook daartoe aangestelde ambtsdragers en 

gemeenteleden



HOOFDSTUK 8: EVANGELISATIE, COMMUNICATIE EN P.R. 


De Oudekerkgemeente ziet het als een bijbelse opdracht om in 

biddende afhankelijkheid voortdurend te werken aan een 

gezond en levend gemeente-zijn. Daarbij wil zij echter niet 

een naar-binnen-gekeerde gemeente zijn. Daarom zoekt zij 

naar manieren om de eveneens bijbelse opdracht tot 

verkondiging en dienst aan de wereld in onze plaatselijke 

context vorm te geven… 

8.1. BRAAK TERREIN 

In het verleden zijn ooit pogingen gedaan om in 

kerkenraadsverband het onderdeel `evangelisatie' een plek te 

geven. Helaas is dit nooit echt van de grond gekomen. De 

toenemende ontkerkelijking, die ook binnen het (papieren) 

geheel van onze wijkgemeente grote vormen heeft aangenomen, 

dringt ons tot nieuwe doordenking van dit stukje kerkenwerk. 

Daarbij willen wij de instelling en werkzaamheden van een 

evangelisatiecommissie koppelen aan in eerdere hoofdstukken 

genoemde beleidsvoornemens t.a.v. pastoraat en eredienst. 

Ook betrekken we daarbij de bekendmaking van relevante 

activiteiten van onze wijkgemeente. Het gaat hier om het 

werkveld van de communicatie en de “public relations” (P.R.) 

van de Oudekerkgemeente. 

8.2. COMMISSIE EVANGELISATIE EN COMMUNICATIE 

Ten behoeve van de hieronder omschreven werkzaamheden van 

evangelisatie en communicatie is sinds 2000 een commissie 

actief. Deze bestaat uit een tiental, meest jong-volwassen 

gemeenteleden. Thans functioneert deze commissie onder 

leiding van de wijkpredikant. Het is de bedoeling dat in de 

toekomst een nog aan te stellen evangelisatie-ouderling in 

het bijzonder de ambtelijke verantwoordelijkheid van de 

werkzaamheden van deze commissie gaat dragen. Hij of zij zal 

deze commissie in de kerkenraadsvergadering 

vertegenwoordigen. Voor commissieleden vormt hij/zij het 

aanspreek- en coördinatiepunt. De evangelisatie-ouderling 

beschikt tevens over dat deel van het ledenbestand, waarin 

die gemeenteleden zijn opgenomen die duidelijk hebben 

aangegeven het reguliere huisbezoek niet op prijs te stellen 

en die tevens niet op andere wijzen kerkelijk meeleven. 

Samen met de commissie tracht de evangelisatie-ouderling 

deze randleden anders te benaderen. Deze benadering is 

globaal te omschrijven als `het uitzenden van positieve 

signalen vanuit te kerk'. Door middel van vrijblijvende, 

maar nodigende gebaren laat de evangelisatiecommissie deze 

randleden merken dat zij er voor ons bijhoren en dat wij er 

zo nodig voor hen zijn. Om geen “schapen van bokken te 

scheiden” zullen daarbij in de praktijk vaak alle 

gemeenteleden worden benaderd met folders, uitnodigingen 

enz.


Het werk van de evangelisatiecommissie bestrijkt grofweg de 

volgende terreinen: 

- evangelisatie binnen de wijkgemeente 

- evangelisatie buiten de wijkgemeente 

- het verzorgen van communicatie aangaande activiteiten van 

de Oudekerkgemeente 

Ten aanzien van evangelisatie binnen de wijkgemeente is te 

denken aan: 

- het geregeld verspreiden van een krantje (met de naam 

“OKÉ”) over wijkactiviteiten, onder alle gemeenteleden, van 

wie velen geen kerkblad ontvangen. 

- het verspreiden van evangelisatiebladen als Echo of 

Elizabethbode 

- het jaarlijks verspreiden van de vakantiebijbelleesgids 

- het – op verzoek – door de evangelisatieouderling aangaan 

van pastoraal contact met randleden van onze wijkgemeente 

die hem/haar zijn toevertrouwd, omdat deze het reguliere 

bezoek van ouderling of pastoraal medewerker niet op prijs 

stelden en ook anderszins geen tekenen van kerkelijke 

meelevendheid vertoonden 

- andere door de evangelisatiecommissie op te starten 

activiteiten 

Evangelisatie buiten de wijkgemeente kan plaatsvinden door: 

- aanwezigheid en uitdelen van een attentie/info-folder bij 

activiteiten in en rond de Oude Kerk, zoals kaarsjesavond, 

Open Monumentendag 

- andere door de evangelisatiecommissie op te starten 

activiteiten 

Waar mogelijk zoekt de evangelisatie-commissie bij deze naar 

buiten gerichte activiteiten aansluiting bij bestaand 

evangelisatiewerk van andere wijken in de Hervormde Gemeente 

Zoetermeer. 

De bevordering van communicatie van activiteiten van de 

Oudekerkgemeente verloopt, behalve via genoemde 

krantjes/folders, met name via een te ontwikkelen website 

met informatie over de Oudekerkgemeente. 

8.3. PUBLIC RELATIONS 

Deels overlappend ten opzichte van het hierboven genoemde 

aangaande communicatie vermelden we nog enkele bijzondere 

P.R.-activiteiten die vanaf 2001 worden toevertrouwd aan een 

o.a. hiertoe benoemde ouderling. Deze ouderling “externe 

relaties en samenlevingsvragen” behartigt o.m. berichtgeving 

van activiteiten van de Oudekerkgemeente in de diverse 

bladen. Ook zal hij mogelijk, in samenwerking met andere 

centrum kerken, mee zorg dragen voor het regelmatig 

verschijnen van een kerkelijke column (zie hiervoor en voor 

de andere activiteiten van deze ouderling hoofdstuk 9).


8.4. BELEIDSVOORNEMENS 

Op het gebied van evangelisatie, communicatie en P.R. nemen 

wij ons voor 

- een ouderling aan te stellen aan wie dit werkgebied in het 

bijzonder wordt toevertrouwd 

- door middel van de ingestelde commissie de verbreiding van 

het evangelie zowel binnen als buiten onze wijkgemeente na 

te streven, op een wijze zoals hierboven is omschreven 

- te streven naar goede P.R., o.a. d.m.v. de hiertoe 

werkzame ouderling “externe relaties en samenlevingsvragen”



HOOFDSTUK 9: SAMEN-OP-WEG EN OECUMENE 


"... Daarnaast verkennen wij, de bijbelse roep om eenheid 

van de kerk beseffend, de mogelijkheden en grenzen van 

samenwerking met de gereformeerd-synodale broeders en 

zusters van de Pelgrimskerk." 

“Behalve inhoudelijke toerusting van jongeren bedoelt het 

jeugdwerk verantwoorde mogelijkheden van ontmoeting en 

ontspanning aan te bieden. Daarbij richten we ons allereerst 

op de kerkelijke jeugd, zonder daarbij andere jongeren uit 

te sluiten. Voor zover praktisch haalbaar, wordt in het 

zogenaamde “Open Jeugdwerk” samengewerkt met de 

gereformeerde Pelgrimskerkgemeente.” 

“... In ons pogen onze diaconale en pastorale roeping t.o.v. 

de ons omringende samenleving gestalte te geven, voeren we 

mede het gesprek met en werken we samen met andere kerken in 

Zoetermeer-Centrum.” 

9.1. IMPASSE IN SAMEN-OP-WEG 

Het Samen-op-weg proces in Zoetermeer vertoont een zeer 

wisselend beeld, variërend van enerzijds een federatief 

verband van wijkgemeenten of het realiseren daarvan, tot 

anderzijds een geheel zich onthouden van elke vorm van 

samenwerking. De Oudekerkgemeente heeft totnogtoe een in 

beginsel positieve, maar tegelijk zeer voorzichtige houding 

ten opzichte van S.O.W. ingenomen. Op wijkniveau vindt enige 

samenwerking plaats met de gereformeerde Pelgrimskerk. In 

het jaar 2000 is deze samenwerking evenwel in een impasse 

geraakt. Na het ontvangen van een brief onzerzijds over 

binnen onze gemeente ervaren moeiten met gezamenlijke 

diensten en voorstellen over een mogelijke andere invulling 

van deze diensten (vooral als zangdiensten/diensten met een 

koor), heeft de kerkenraad van de Pelgrimskerkgemeente de 

gezamenlijke diensten m.i.v. januari 2001 opgezegd. Tevens 

speelde er een probleem in de bemensing binnen het H.G.J.O, 

dat het gezamenlijke jeugdwerk behartigde en dat mede 

hierdoor zichzelf moest opheffen. Op moderamenniveau wordt 

thans verder gepraat om het wederzijds begrip te vergroten 

en indien mogelijk een voor beide gemeenten goed begaanbare 

weg te vinden m.b.t. de samenwerking. 

In de afgelopen jaren (tot 2001)bestond de samenwerking uit: 

9.1.1. Gezamenlijke kerkdiensten 

- Gedurende de zomermaanden werden zes avonddiensten 

gezamenlijk gehouden, met voorgangers van beide kerken, om 

beurten in de Pelgrimskerk en de Oude Kerk. In elk van deze 

diensten werd dienst gedaan door ambtsdragers van beide 

kerken. 

- In de rest van het jaar vond ongeveer maandelijks een 

gezamenlijke avonddienst plaats. Ook hierin gingen


voorgangers uit beide kerken voor en werd telkens van 

kerkgebouw gewisseld. Ambtsdragers uit beide kerken deden 

dienst. 

- Op de avond van de Eerste Feestdagen werd in de Oude Kerk 

een zangdienst gehouden, waarin om beurten de gereformeerde 

en hervormde wijkpredikant voorgingen. 

- Op Hemelvaartsdag vond in de Oude Kerk een gezamenlijke 

dienst plaats met wisselend voorgangers van beide zijden. 

- De diensten op Kerstavond (24 december) gaan terug op een 

gezamenlijk initiatief en zijn vele jaren geheel gezamenlijk 

gehouden. Op verzoek van de hervormde predikanten is deze 

samenwerking gedurende de laatste jaren verminderd en in 

1999 beperkt tot gezamenlijke publiciteit. Hierbij speelden 

met name de werkdruk en de betrekkelijke waarde van een 

gelijke inhoud van de twee diensten een rol. 

9.1.2. Gezamenlijke vergaderingen 

- Er werd in principe viermaal per jaar een gezamenlijke 

moderamen-vergadering gehouden. 

- Op kerkenraadsniveau is enkele malen een gezamenlijke 

vergadering belegd met een bezinningsonderwerp. 

9.1.3. Gezamenlijk jeugdwerk 

- Een groot deel van het jeugdwerk (met uitzondering van 

meer "binnenkerkelijke" activiteiten als catechese, 

kindernevendienst en Jonge Kerk) werd vele jaren gezamenlijk 

verricht. Hiertoe functioneerde het HGJO: "Hervormd- 

Gereformeerd-Jeugwerk-Overleg". De, uit beide gemeenten, 

hierin actieve ambtsdragers en gemeenteleden organiseerden 

het startweekend, de startdienst, een slotweekend, een 

gespreksgroep, maaltijdavonden, de zgn. soos- en ZAAKavonden 

en een laagdrempelig type jeugddiensten (de zog. 

HIKERS-diensten). De meeste activiteiten werden gehouden in 

"'t Gonk" (zalencentrum Pelgrimskerk). 

- In het verleden zijn enkele avonden voortgezette 

doopcatechese gezamenlijk gehouden. 

9.2. HOE OM TE GAAN MET DE HUIDIGE IMPASSE EN PERSPECTIEVEN 

9.2.1. OVER COMMUNICATIE EN VOORTGAAND GESPREK 

Als oorzaken van de huidige impasse in SOW op wijkniveau 

noemen wij: 

- het jarenlang zonder succes communiceren over ervaren 

verschillen en moeiten in de omgang met elkaar 

- de moeite om thans verschillen en moeiten, die we 

aangaande elkaar ervaren, goed te verwoorden c.q. in 

openheid te willen horen en bespreken 

- het ontbreken aan menskracht in de Pelgrimskerkgemeente om 

het gezamenlijke jeugdwerk (H.G.J.O.) voort te zetten 

Een belangrijk punt is derhalve de communicatie. Doordat 

deze niet adequaat heeft plaatsgevonden, zijn ervaren


moeiten binnen de Oudekerkgemeente te weinig tot op de kern 

besproken met de gereformeerde partner. Waar dit wel 

gebeurde, bleek daar bij de Pelgrimskerkgemeente, - wellicht 

versterkt door een ferm verlangen om zo snel mogelijk 

vergaande vormen van samenwerking te kunnen aangaan -, te 

weinig oor voor te zijn. Het is waardevol dat we, vooreerst 

op moderamenniveau, deze schade enigszins proberen in te 

halen. Het is van belang elkaars inhoudelijke intenties te 

begrijpen en te aanvaarden, om vervolgens over zinvolle en 

verantwoorde vormen van samenwerking te kunnen praten. 

In het kader hiervan is in onze wijkkerkenraad getracht onze 

motivatie om “aan SOW te doen” nog eens grondig te 

verwoorden. Vijf motieven noemen we hier, die samen onze 

drijfveer vormen om te blijven zoeken naar een zinvolle 

samenwerking in SOW op wijkniveau: 

a. het landelijk perspectief: hoezeer met problemen 

omgeven, bevinden de Gereformeerde Kerken in Nederland 

en de Nederlandse Hervormde Kerk zich in een onomkeerbaar 

Samen-op-weg-proces. Omdat wij ons delen in een 

landelijk kerkverband serieus willen nemen, zoeken we 

ook op plaatselijk vlak naar een passende vertaling 

van dit proces. 

b. de roeping tot eenheid: een voortdurende motivatie tot 

het zoeken van vormen van samenwerking met andere 

kerken, - waaronder ook de samenwerking tussen onze 

beide gemeenten -, is de nadrukkelijk bede van de Heer 

der kerk tot eenheid van Zijn volgelingen. 

c. onderlinge herkenning: de kerkenraden van de Pelgrimskerkgemeente 

en de Oudekerkgemeente erkennen en 

herkennen elkaar als gemeenten die op grond van de 

Bijbel het volgen van Jezus Christus gestalte proberen 

te geven. 

d. praktische redenen: zowel de Pelgrimskerkgemeente als 

de Oudekerkgemeente hebben te maken met de gevolgen 

van secularisatie en vergrijzing. Hierdoor zijn er ook 

praktische redenen voor samenwerking op die gebieden, 

die beide gemeenten afzonderlijk niet meer verantwoord 

kunnen invullen. 

e. evangelisatorisch motief: er gaat "naar buiten" een 

positief signaal uit, wanneer gemeenten door gezamenlijke 

activiteiten er blijk van geven dat zij niet 

tegenover elkaar, maar naast en met elkaar kerk willen 

zijn. 

9.2.2. MOEITEN MET SOW EN PERSPECTIEVEN 

Moeiten met samenwerking met de Gereformeerde 

Pelgrimskerkgemeente hangen deels samen met de traditionele 

achtergrond van veel leden van de Oudekerkgemeente. Vanuit 

de geschiedenis van het dorp Zoetermeer leven bij menigeen 

nog tal van sentimenten t.o.v. de “afgescheidenen”. Er is 

echter meer aan de hand. Terwijl de Pelgrimskerkgemeente in 

velerlei zin voor een doorsnee Gereformeerde Kerk kan


doorgaan, die niet opvallend verschilt van andere 

Gereformeerde wijken in Zoetermeer, ligt dit bij de 

Oudekerkgemeente anders. Onze gemeente kenmerkt zich veel 

sterker door een specifieke modalitaire kleur, die men “open 

confessioneel” zou kunnen noemen. Daarbij zijn de meeste 

kerkgangers gehecht aan een, tot op zekere hoogte, 

traditionele vormgeving van de liturgie. Met zaken als 

“responsies” heeft men derhalve weinig op. Vanuit de 

verbondenheid met een confessionele prediking ervaart men 

daarbij de verkondiging door gereformeerde voorgangers nog 

al eens als weinig diepgaand. Terecht of niet, we stellen 

als kerkenraad wel vast dat de inhoudelijke koers van de 

Pelgrimskerkgemeente gedurende de jaren van onze 

samenwerking duidelijk is gewijzigd, in een zin die wij 

negatief waarderen. 

In het belang van de opbouw van onze Oudekerkgemeente (een 

taak waartoe we als kerkenraad primair zijn geroepen) moeten 

we ons daarom afvragen of het gezamenlijk houden van 

kerkdiensten, zoals dat in het verleden plaatsvond, in de 

toekomst opnieuw verstandig zou zijn. Besprekenswaardig 

blijft o.i. ons eerder gedane voorstel om eerder in de 

richting te denken van diensten waarin de Woordverkondiging 

een minder dominante plaats heeft, bijv. diensten met een 

koor of andere zangdiensten. 

Ten aanzien van gezamenlijke vergaderingen hopen we van 

harte dat de bijeenkomsten op moderamenniveau, die thans 

geregeld plaatsvinden, helderheid zullen scheppen. In dat 

geval zou het ook goed zijn elkaar op kerkenraadsniveau weer 

eens te ontmoeten. 

Ten aanzien van het gezamenlijk jeugdwerk is al gezegd dat 

de impasse op dit terrein vooral te wijten is aan een gebrek 

aan menskracht van de kant van de Pelgrimskerkgemeente. 

Wanneer er in de toekomst evenwel weer gezamenlijke 

activiteiten op het gebied van het zogenaamde “Open 

Jeugdwerk” zouden worden voorgesteld, staat onze kerkenraad 

daar in beginsel positief tegenover. 

De wenselijkheid/mogelijkheid van andere gezamenlijke 

activiteiten hangt mede af van het bredere perspectief 

waarin wij onze Samen-op-weg-relatie willen zien. Mede om 

bovengenoemde redenen (inhoudelijke vervreemding en 

gevoeligheden bij een grote groep gemeenteleden) bestaat bij 

ons niet het streven om op korte of middellange termijn tot 

eenwording van onze gemeenten te komen. Wij ervaren Samenop-weg 

meer in de zin van het "naast elkaar kerk zijn, 

waarbij we met behoud van ieders eigenheid samenwerken op 

die gebieden waar dat voor de opbouw van onze gemeenten en 

onze dienst aan de wereld nuttig is". Deze grondzin geeft 

wat ons betreft zowel de mogelijkheden als grenzen van de 

samenwerking aan. 

9.2.3. SOW OP CENTRAAL ZOETERMEERS NIVEAU


De ontwikkelingen op het gebied van SOW, zowel landelijk als 

plaatselijk, nopen ons ook tot nadenken over onze 

toekomstige plaats als wijkgemeente op centraal Zoetermeers 

niveau. In de centrale organen zelf is het denken hierover 

pas in 2001 voorzichtig begonnen. Duidelijk is vooral dat 

vele zaken onduidelijk zijn. Verschillende opties en 

mogelijkheden zullen zorgvuldig onderzocht moeten worden. 

Het is van belang dat wij als wijkkerkenraad dit alles 

nauwlettend volgen, zodat we op verantwoorde wijze kunnen 

besluiten aangaande onze positie in en wensen m.b.t. de in 

het verband van de toekomstige landelijke SOW-kerk 

functionerende plaatselijke centrale organen. 

9.3. OECUMENISCHE SAMENWERKING IN ZOETERMEER-CENTRUM 

De onder 9.2.1 genoemde motieven om een - zij het begrensde 

- samenwerking in SOW op wijkniveau na te streven, gelden 

voor een belangrijk deel ook ten aanzien van andere 

kerkgenootschappen in onze nabijheid. Ook hierin streven we 

naar zinvolle samenwerking, met behoud van eigenheid in 

traditie en identiteit. 

Al enkele jaren bestaat er een overleg van centrum-pastores, 

van waaruit o.a. bijeenkomsten in de week van gebed voor de 

eenheid en de vredesweek worden voorbereid. Sinds 2000 vindt 

er enkele malen per jaar ook een overleg plaats tussen 

vertegenwoordigers van kerkenraden/besturen van kerken in 

Zoetermeer-Centrum. Een van de intenties is na te gaan hoe 

wij samen meer kunnen betekenen voor de verstedelijkte 

samenleving met al zijn problemen om ons heen. Met 

acceptatie van ieders eigenheid zoeken we naar passende 

manieren om duidelijker in de samenleving present te zijn. 

Dit heeft zowel diaconale als pastorale aspecten. 

Voorstellen die momenteel (begin 2001) besproken worden, 

zijn o.a.: 

- het samen verzorgen van een regelmatig verschijnende 

column in huis-aan-huisbladen 

- het organiseren van inloopochtenden voor eenzamen en 

anderen die behoefte hebben aan contact 

Onze kerkenraad doet positief mee aan het doordenken en 

concretiseren van deze en – mogelijk – andere vormen van 

oecumenische samenwerking op het gebied van maatschappelijke 

presentie. Vanaf 2001 houden enkele ambtsdragers zich in het 

bijzonder hiermee bezig. 


Voor de komende jaren nemen wij ons voor: 

- te werken aan een goede communicatie met de Gereformeerde 

Pelgrimskerkgemeente, om tot een beter begrip en een 

zinvolle samenwerking te komen 

- in het SOW-proces de eigenheid van onze wijkgemeente te


bewaken, en daar rekening mee te houden bij het aangaan 

van en het zich beperken in samenwerking 

- op zorgvuldige wijze na te denken over de toekomstige 

positie van onze wijkgemeente op centraal plaatselijk 

niveau 

- de samenwerking met de verschillende Centrum-kerken op 

positieve wijze gestalte te geven m.b.t. een betere 

presentie en presentatie in de samenleving van 

Zoetermeer-Centrum



vastgesteld in de 

kerkenraadsvergadering 

van 19 maart 2001

Taakplan Gemeente - Oude Kerk Gemeente Zoetermeer

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?