101 jaren raadsnotulen 1817-1918 [5.11 MB] - Toen Leidschendam ...
101 jaren raadsnotulen 1817-1918 [5.11 MB] - Toen Leidschendam ...
101 jaren raadsnotulen 1817-1918 [5.11 MB] - Toen Leidschendam ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
NOTULEN VAN DE VERGADERINGEN<br />
VAN DE VOORBURGSE GEMEENTERAAD<br />
OVER DE JAREN<br />
<strong>1817</strong> TOT EN MET <strong>1918</strong><br />
De bladzijden van het originele notulenboek zijn ongenummerd.<br />
De verklaring van de diverse vreemde woorden, dan wel woorden die nu in onbruik zijn geraakt,<br />
zijn - voor zover niet anders vermeld - genomen uit een ooit bijna weggegooid<br />
19 e eeuws zakwoordenboekje van of omstreeks 1861,<br />
dat in dit kader uitstekende diensten heeft bewezen.<br />
Voor het overige is het Woordenboek Nederlandsche Taal op cd-rom<br />
een bron waaruit men zelden tevergeefs put.<br />
Als zelfs deze bronnen het lieten afweten,<br />
was er altijd nog de zoekfunctie op het internetprogramma Google.<br />
Het voor deze gecomprimeerde <strong>raadsnotulen</strong> gebruikte lettertype is:<br />
Arial 9 punts voor wat de teksten en 8 punts cursief voor wat de noten betreft..<br />
Letterlijk aangehaalde zinsneden zijn cursief vermeld.<br />
Bernard Dijkman,<br />
medewerker gemeentearchief <strong>Leidschendam</strong>-Voorburg<br />
2002-2003<br />
0
2 april <strong>1817</strong><br />
Schout Mr. Philippus Johannes Hartz deelt mee dat Zijne Majesteit hem officieel op 4 maart<br />
<strong>1817</strong> heeft aangesteld tot schout van Voorburg. Hij vraagt de aanwezige raadsleden om<br />
hun medewerking “ter bevoordering van al dat geene het welk tot Nut en Welzijn der<br />
Gemeente zoude kunnen strekken”.<br />
Raadsleden Krachtens een resolutie van Gedeputeerde Staten van 25 maart <strong>1817</strong> zijn de volgende<br />
heren tot lid van de gemeenteraad benoemd:<br />
Dominicus Palairet (eerste rang)<br />
Johannes Sigmond (tweede rang)<br />
Cornelis Diederik van Dalen (vijfde rang)<br />
Jan van Schagen (vierde rang)<br />
Adriaan van der Linden<br />
Willem van Dorp (zesde rang)<br />
Quirinus van Rijn (derde rang)<br />
De twee eerstgenoemden: Dominicus Palairet en Johannes Sigmond zijn tevens<br />
benoemd tot assessor.<br />
De hier genoemde leden hebben hun benoeming aanvaard met uitzondering van de heer<br />
Adriaan van der Linden. De rangorde van de raadsleden wordt vastgesteld aan de hand<br />
van hun leeftijd, behalve die van de assessoren: zij komen op de eerste rang.<br />
Assessoren Op die manier krijgen de assessoren, Dominicus Palairet en Johannes Sigmond de<br />
eerste en tweede rang toegekend, Quirinus van Rijn wordt derde in rang, Johannes van<br />
Schagen vierde, Cornelis Diederik van Dalen de vijfde en Willem van Dorp de zesde<br />
rang.<br />
Eedsaflegging De raadsleden leggen de vereiste eden af in handen van de schout. Ook wordt er een<br />
volgorde van aftreden vastgelegd. De heren Q. van Rijn en C.D. van Dalen treden in<br />
<strong>1817</strong> af en de heren J. Sigmond en W. van Dorp in 1818 en in 1819 zijn de heren D.<br />
Palairet en J. van Schagen aan de beurt, alsmede een nog vacante zetel.<br />
Commissie Drie heren krijgen wettelijke bevoegdheden bij het ondertekenen van<br />
Nationale militie 'attesten en certificaten' in het kader van de Nationale Militie. De gouverneur van Zuid-<br />
Holland heeft daartoe aangewezen de heren: J.P. Hartz, D. Palairet en J. Sigmond<br />
2
10 april <strong>1817</strong><br />
Bouw en verbouw De timmerman Bernardus van der Heijden heeft plannen om zijn woning ergens aan de<br />
Herenstraat uit te gaan bouwen. Vorig jaar heeft hij zijn plannen aan het toen zitting<br />
hebbende bestuur ontvouwd, maar is toen bij resolutie van 6 december 1816 afgewezen.<br />
Maar ook het nieuw aangetreden bestuur wil er niets van weten en meent op zijn verzoek<br />
"declinatoir* te moeten disponeren".<br />
Borgtocht ontvanger Op grond van een Koninklijk Besluit van 28 september 1816 moet de<br />
gemeenteontvanger in een gemeente waarvan de totale inkomsten een bedrag van<br />
ƒ 3000,- overschrijden een bepaald bedrag aan borg(tocht) storten. Alhoewel de te<br />
verwachten inkomsten alleen maar gedurende de eerstkomende twee <strong>jaren</strong> dat bedrag<br />
zullen overschrijden en daarna niet meer, besluit de raad daarvoor een som van ƒ 300,-<br />
vast te stellen.<br />
Genees- en Heelmeester Bernardus Anthonius During is 'Genees-, Heel- en Artzenijmengkundige', oftewel dokter.<br />
Hij zit met een rekening van ƒ 297.1.12 wegens medische verrichtingen en verstrekking<br />
van medicijnen aan mensen die in 1815 aan contagiëuse ofwel besmettelijke ziekten<br />
hebben geleden. Het gemeentebestuur is echter niet erg toeschietelijk om hem die<br />
rekening te vergoeden. Hij moet eerst maar eens op de proppen komen met een nieuwe<br />
nota, waarop alleen maar de namen staan van de personen, die echt tot de armen<br />
kunnen worden gerekend. Bovendien is er nog een andere arts, een zekere heer Dibbet<br />
de Haart, werkzaam geweest, die ook aanspraak maakt op vergoeding van gemaakte<br />
medische kosten. Daarbij komt het feit dat deze zaak ook al eens bij het vorige<br />
gemeentebestuur aanhangig is gemaakt en dat hij nog stééds niet heeft voldaan aan het<br />
verzoek een meer gespecificeerde nota te overleggen. Het gemeentebestuur besluit<br />
eerst aan gedeputeerde staten kennis te geven van het feit dat de arts nog steeds geen<br />
behoorlijke nota heeft ingediend en vervolgens een nieuwe termijn te stellen waarbinnen<br />
hij alsnog aan zijn verplichtingen kan voldoen. Ten derde wordt er een commissie uit de<br />
raad benoemd, in de persoon van het raadslid Sigmond. De heer Sigmond moet met de<br />
dokters op voor de gemeente meest voordelige manier onderhandelen.<br />
Armwezen Gedeputeerde staten gaan vooreerst niet over om de uitkeringen aan de armen goed te<br />
keuren, als niet eerst duidelijk wordt gemaakt, welk aandeel de rooms-katholieke armen<br />
daarin hebben. Er moet eerst contact worden opgenomen met de 'Roomsch Catholieke<br />
Armmeesteren' om een lijst met naam en toenaam te verkrijgen van de roomskatholieke<br />
armen. Voorts moet duidelijk worden gemaakt wat de behoeften zijn voor elke<br />
groep afzonderlijk en wat de te verwachten inkomsten zijn.<br />
* declinatoir, van declináre = is van de rechte weg afleiden, maar ook afwijzen<br />
3
8 mei <strong>1817</strong><br />
Gemeenteontvanger Niet alleen moet de borgtocht voor de gemeenteontvanger worden geregeld, maar ook<br />
moet de functionaris een instructie krijgen. Zodra die instructie is vastgesteld dient die<br />
weer aan gedeputeerde staten te worden voorgelegd. De "provisioneel fungeerende<br />
Secretaris" heeft echter al een conceptinstructie ter tafel gebracht en deze is door de<br />
raad bekeken en zal aan gedeputeerde staten worden gestuurd.<br />
Verpondingen De Vice-president van het Syndicaat der Nederlanden houdt het gemeentebestuur voor<br />
diligent* voor wat betreft de achterstallige verpondingen - van in totaal ƒ 5.271,80 -<br />
tot eind juni<br />
Genees- en heelmeester De kwestie van de declaratie van dokter Bernardus Antonius During komt weer ter<br />
sprake. Dokter During heeft inmiddels een bezwaarschrift ingediend bij Zijne Majesteit de<br />
Koning. Daardoor wordt de afhandeling van de kwestie extra vertraagd en moeilijker op<br />
te lossen. De raad besluit Gedeputeerde Staten te laten weten dat dokter During een<br />
bewaarschrift heeft ingediend bij de koning. Voorts wil de raad van G.S. weten hoe zij nu<br />
verder moet handelen met de schuldvordering van de heren Hakman en de Haart.<br />
Gemeentesecretaris Gedeputeerde Staten delen aan de Raad mede dat zij een nieuwe gemeentesecretaris<br />
voor Voorburg in petto hebben. Het is de heer Jan Mulder. Alvorens de heer Mulder zijn<br />
taak mag gaan beginnen, moet hij eerst voorzien worden van een goede instructie en<br />
moet hij de vereiste eden afleggen.<br />
* diligent verklaren: verklaren, dat iemand de hem opgedragen taak, ofschoon hij die nog te voltooien heeft, niet heeft verwaarloosd.<br />
4
05 juni <strong>1817</strong><br />
Genees- en Heelmeester Gedeputeerde Staten laten weten dat de raad rustig de beslissing van Zijne Majesteit op<br />
het door dokter During ingediende bezwaarschrift zal moeten afwachten.<br />
Raadslid Gedeputeerde Staten hebben een nieuw raadslid aangewezen ter vervanging van het lid<br />
Adriaan van der Linden die heeft bedankt. Het is de heer Leonard Adriaan van den<br />
Heúvell. Deze zal in de eerstvolgende vergadering de vereiste eden af moeten leggen.<br />
Belastingen Gedeputeerde Staten stellen enige vragen over de ongebouwde en de gebouwde<br />
eigendommen binnen de gemeente. De heren Palairet en Van Rhijn worden<br />
aangewezen om de vragen over de ongebouwde eigendommen te beantwoorden, terwijl<br />
de vragen over de gebouwde eigendommen 'collegialiter' zullen worden beantwoord.<br />
Armwezen De secretaris heeft een 'summiere staat van ontfang en uitgaaff' ontvangen van de<br />
rooms-katholieke armmeesters, zoals die door gedeputeerde staten waren gevraagd.<br />
Over de laatste vijf <strong>jaren</strong> is er een 'excedent' oftewel een overschot van gemiddeld<br />
ƒ 107,40. De armmeesters vragen dan om -rekening houdend met dit overschot- verder<br />
te mogen gaan met hun werkzaamheden.<br />
Genees- en heelmeesters De raadsleden Sigmond en Van Dorp brengen verslag uit van hun onderhandelingen met<br />
de beide dokters De Haart en Hakman over hun bij de gemeente ingediende declaraties<br />
voor geneeskundige handelingen en geleverde medicijnen voor en aan contagieuze**<br />
zieken. Zij zijn met de heren tot overeenstemming gekomen. De Haart krijgt ƒ 100,- en<br />
Hakman heeft recht op ƒ 160,-- Gedeputeerde staten moeten deze bedragen echter<br />
eerst nog bekrachtigen oftewel 'homologeeren'.<br />
* Collegialiter: ambtsbroederlijk, in de vergadering van de al de ambtsbroeders.<br />
** Contagieus: 'op besmettelijke ziekte betrekking hebbend'<br />
5
16 juni <strong>1817</strong><br />
Raadslid Het nieuwe benoemde raadslid Leonard Adriaan van den Heúvell, legt de<br />
voorgeschreven eden af en neemt als raadslid zitting. Hij moet echter reglementair<br />
ontslag nemen als wijkmeester. In die functie wordt Hendrik de Vos aangewezen, die aan<br />
de Geestbrug te Voorburg woont.<br />
6
17 juli <strong>1817</strong><br />
Vissers De Gouverneur van Zuid-Holland laat middels een schrijven aan de gemeentebesturen<br />
weten geen visvergunningen af te geven, dan aan beroepsvissers en zich daaraan stipt<br />
te houden. Zelf zal hij ook daarop "het vereischte Reguard slaan" ofwel er op toezien.<br />
Armwezen Gedeputeerde staten geven nadere richtlijnen hoe te handelen als aan armbesturen of<br />
diaconieën of administraties van Godshuizen* legaten worden nagelaten. De<br />
armbesturen krijgen een kopie van de provinciale brief en verdere informatie in een<br />
begeleidende brief. "Is besloten gemelde Resolutiën Kopijelijk bij Conductoire Missive te<br />
zenden aan…"<br />
Schutterij De gouverneur van Zuid-Holland deelt meer in het algemeen mee dat indien er een batig<br />
slot ofwel "Provenú der Baeten" is op de begroting van de Rustende Schutterij, dit batig<br />
slot dan in de kas van de gemeente dient te worden gestort. Anderzijds dienen de<br />
gemeentebesturen jaarlijks de nodige fondsen uit te trekken op hun begroting voor de<br />
kosten van die Schutterij. In onze gemeente is er echter nog geen zogenoemde<br />
'Rustende Schutterij'. De raad besluit de brief van de gouverneur dan ook "Provisioneel<br />
aan te nemen voor Notificatie":<br />
Begroting Gedeputeerde staten manen de gemeentebesturen aan om hun begroting over het<br />
lopende jaar <strong>1817</strong> op korte termijn bij hen ter goedkeuring in te dienen. Omdat er twee<br />
raadsleden niet aanwezig zijn, besluit de vergadering de beraadslaging over dit<br />
onderwerp uit te stellen of te adjourneeren ** tot de eerstvolgende vergadering van 7<br />
augustus <strong>1817</strong>.<br />
Geneesheren Gedeputeerde staten hebben zich wederom bezig gehouden met de door de<br />
geneesheren ingediende declaraties voor verrichte diensten en verstrekte medicijnen<br />
tijdens de epidemieën van het afgelopen jaar. Dokter A.During moet uiterlijk voor 21 juli<br />
met een gespecificeerde rekening komen om een vergoeding voor de gemaakte kosten<br />
in de wacht te kunnen slepen. Het raadsleden Sigmond en Van Dorp worden<br />
gemachtigd om met hem daarover te onderhandelen.<br />
* Het woord 'Godshuizen' kan hier op tweeërlei wijze worden uitgelegd. Enerzijds kan het gewoon een kerkgebouw betekenen,<br />
maar anderzijds kan het ook een instelling van weldadigheid of liefdegesticht zijn. In het zuiden, met name in Vlaanderen, gebruikt<br />
men het woord 'Godshuizen' nog steeds voor instellingen van weldadigheid en dan doorgaans voor hofjes. Uit de context kan<br />
worden opgemaakt dat de hier verwachte legaten eerder op instellingen van weldadigheid zullen hebben geslagen dan op<br />
kerkgebouwen. Waarom moesten anders de respectieve armbesturen worden ingelicht? Noot: Bernard Dijkman<br />
** adjourneeren of ajourneeren = voor onbepaalde tijd uitstellen, verdagen.<br />
7
7 augustus <strong>1817</strong><br />
Vergunningen De gouverneur laat aan het gemeentebestuur weten dat met de nodige omzichtigheid<br />
moet worden omgesprongen met het afgeven van bewijzen van onvermogen. Met name<br />
moet dat ten aanzien van personen die "op het stuk van de Jagt waren gecalangeerd",<br />
oftewel mensen die de bepalingen van de Jachtwet hebben overtreden en beboet zijn.<br />
De schout moet hierop alert zijn en blijven.<br />
Onderwijzers De gouverneur schrijft aan het gemeentebestuur dat "de belooningen van de<br />
Schoolonderwijzers ten einde dezelven op eenen vasten voet voor t vervolg te brengen".<br />
De gouverneur heeft geen termijn voor de beantwoording van zijn brief gegeven en<br />
daarom bepaalt het gemeentebestuur de "aanschrijving provisioneel te houden in advies"<br />
Armwezen De gouverneur stelt middels een brief een paar vragen over "den Staat van het<br />
Armweezen" Een brief hierover gaat uit naar het armbestuur van zowel de Nederlands<br />
Hervormde als Katholieke "gezindheid".<br />
Geneesheren De beide raadsleden Sigmond en Van Dorp hebben met dokter During gesproken over<br />
diens omstreden declaraties van 1815. De beide raadsleden hebben alles nagekeken en<br />
uiteindelijk een bedrag van ƒ 180,- declarabel bevonden. Daarmee ging dokter During<br />
echter niet akkoord en hij bleef bij zijn eerdere declaraties. Van het geheel wordt -onder<br />
dankzegging voor de beide raadsleden- verslag gedaan aan gedeputeerde staten.<br />
Begroting Blijkbaar is door de affaire met de geneesheer de afhandeling van de begroting over 18*<br />
in gevaar gebracht. De raad besluit nu geen verdere acht meer te slaan op de omstreden<br />
declaraties en met een extra buitengewone uitgaaf van ƒ 450,- voor het "Plaatselijk<br />
Bestuur" de begroting rond te krijgen en wel zonder daarvoor andere of extra inkomsten<br />
of uitgaven aan te wijzen. Het bedrag van ƒ 450,- kan zonder bezwaar worden<br />
weggeboekt tegen de aanwezige batige saldi.<br />
Brood De schout en zijn assessoren heeft ter plaatse een onderzoek gedaan naar het gewicht<br />
van de broden die hier worden gebakken en verkocht. Tevens hebben zij de maten en<br />
gewichten zelf onderzocht.<br />
Jaarwedden Om te voldoen aan diverse bepalingen geldend "ten Platten Lande" moeten de<br />
jaarwedden van diverse functionarissen op de begrotingen worden gebracht. De schout<br />
is goed voor een jaarwedde van ƒ 550,-; een assessor krijgt ƒ 50,-en een raadslid ƒ 25,-.<br />
8
18 september <strong>1817</strong><br />
Geneesheer Dokter B.A. During heeft zich nu tot Gedeputeerde Staten gewend met zijn omstreden<br />
declaraties voor verleende doktershulp en verstrekte medicijnen. Het gemeentebestuur<br />
krijgt nu de opdracht om onverwijld de gevraagde ƒ 180,- beschikbaar te stellen en aan<br />
de chirurgijn "eenen Finale Quitantie" af te geven. Het gemeentebestuur moet nu ook die<br />
post daadwerkelijk in de begroting verwerken en de begroting onverwijld insturen naar<br />
G.S. Hiermede dient de kwestie met de chirurgijn als "getermineerd" te worden<br />
beschouwd.<br />
Begroting <strong>1817</strong> De begroting van het lopende jaar wordt opgemaakt met een bedrag aan inkomsten van<br />
ƒ 4.870,09 en uitgaven ƒ 4.899,30. De begroting sluit dus met een nadelig slot van<br />
ƒ 29,21.<br />
Ook het kohier van "den Personeele Gemeente Omslag" moet veertien dagen te inzage<br />
liggen. Een commissie uit de raad moet dan met de leden van Gedeputeerde staten<br />
"aboucheeren" en wel met name over de bedragen van de jaarwedden voor de schout,<br />
assessoren en raadsleden. Ze krijgen daarbij de uitdrukkelijke opdracht mee "om zoo<br />
veel mogelijk op het accordeeren der deswegens voorgedragen Sommen aan te dringen"<br />
Deze opdracht wordt aan de heren Sigmond en Van Dorp gegeven.<br />
9
10 november <strong>1817</strong><br />
Begroting Gedeputeerde staten hebben de begroting voor het lopende jaar <strong>1817</strong>. Goedgekeurd.<br />
Daarbij wordt nadrukkelijk vermeld dat in verband met de plaats gehad hebbende<br />
organisatie der gemeentebesturen "Provisioneel de Tractementen aan den Schout en<br />
Secretaris zijn toegestaan." Desondanks blijkt de begroting (november <strong>1817</strong>!) te sluiten<br />
met een batig saldo van ƒ 4.174,30.<br />
Hoofdelijke omslag Ook het kohier van de personele omslag wordt vastgesteld. Er wordt een totaalbedrag<br />
van ƒ 1.804,50 verwacht.<br />
Bakkers Gedeputeerde Staten maken melding van het verlangen van Zijne Majesteit dat er<br />
"bepalingen van goede orde en Politie" moeten komen op de uitoefening van het<br />
bakkersbedrijf en aanverwante bedrijfstakken. Deze melding wordt "Provisioneel<br />
gehouden om advies".<br />
10
1 december <strong>1817</strong><br />
Gemeenteontvanger De ontvanger heeft de diverse rekeningen opgemaakt. De dienst 1816 sluit nu met een<br />
batig saldo van ƒ 453,-- en de dienst 18* sluit positief met ƒ 1*,--.<br />
Commissie Nationale De Gouverneur van Zuid-Holland vraagt of er bezwaar tegen bestaat om als<br />
Militie leden van de commissie voor het afgeven van attesten en certificaten voor de vrijstelling<br />
van de Nationale Militie dezelfde mensen aan te wijzen als het afgelopen jaar.<br />
Gemeenteontvanger Met veel omhaal van woorden blijkt dat de instructie voor de gemeenteontvanger klaar is.<br />
In de eerstvolgende vergadering zal de ontvanger volgens voorschrift beëdigd worden.<br />
Wegen- en voetpaden Een zekere heer M.J.H. Caan, volgens opgave Luitenant-Kolonel van het voormalige<br />
bataljon van de Landstorm in Voorburg en Rijswijk, heeft aan Zijne Majesteit permissie<br />
gevraagd om een weg lopend vanaf de Herberg 'Witsenburg'in Rijswijk, over de<br />
Geestbrug in Voorburg tot de Hofstede 'Arendsburg' te mogen bestraten. Daarbij wil hij<br />
het recht krijgen om minder tolgeld te hoeven betalen. Voorts wil hij van het<br />
Hoogheemraadschap Delfland toestemming om het zogenoemde Burgpad af te mogen<br />
sluiten. Als dank schenkt de heer Caan een bedrag van ƒ 100,-- aan zowel de<br />
Gereformeerde Diaconiearmen als aan de Rooms-katholieke Diaconiearmen.<br />
11
6 december <strong>1817</strong><br />
Begrotingen De rekeningen van de ontvangsten over 1816 en de achterstallige over 1815 worden in<br />
orde bevonden. De heren die als gecommitteerden de zaken onderzocht hebben worden<br />
gedechargeerd en de batige saldi op de lopende begroting bijgeschreven.<br />
Commissie Nationale De heren burgemeesters van Delft reageren op de brief van de Gouverneur<br />
Militie wie er nu wel of niet in de commissie voor het afgeven van attestaties en certificaten voor<br />
de nationale Militie gerechtigd is. Naar hun mening geldt dat alleen voor de beide als<br />
zodanig aangewezen raadsleden. De vraag is of ook de Schout of zijn vervanger<br />
aangewezen moet kunnen worden.<br />
Drie leden worden nu expliciet aangewezen: de eerste assessor: D. Palairet, de tweede<br />
assessor J. Sigmond en als derde het raadslid C.D. van Dalen.<br />
Raadsleden Drie raadsleden zijn benoemd, c.q. herbenoemd: Quirinus van Rijn en Cornelis Diderik<br />
van Dalen. De heer Van Dalen vraagt echter nog enige bedenktijd tot de "Expiratie van<br />
het thans nog lopende Jaar".<br />
Gemeenteontvanger De heer Jacobus Hermanus van Teeckelenburgh legt als gemeenteontvanger de<br />
vereiste eed af.<br />
12
17 december <strong>1817</strong><br />
Gouverneur De Hoog Edele Geboren Heer Jonkheer Van Leyden van Westbarendrecht heeft op 9<br />
december <strong>1817</strong> ontslag gevraagd als Gouverneur van Zuid-Holland. In zijn plaats heeft<br />
Zijne Majesteit de Hoog Edele Geboren Heer van der Duyn benoemd.<br />
Assessoren Gedeputeerde Staten willen de namen weten van de heren die voor het jaar 1818 als<br />
assessor zullen gaan functioneren. De heren Palairet en Sigmond willen wel weer als<br />
assessor van de schout fungeren mits zij op behoorlijke wijze worden geïndemneerd,<br />
dan wel schadeloos gesteld.<br />
Ook andere raadsleden "inclineeren" * niet naar deze functie zolang er niet voor een<br />
behoorlijke "indemniteit" ** is zorg gedragen.<br />
* inclineeren = neiging tot iets hebben, overhellen.<br />
** indemniteit = schadeloosstelling<br />
13
7 januari 1818<br />
Assessoren De heren C.D. van Dalen en Q. van Rijn hebben zich nog eens bedacht om als assessor<br />
te gaan fungeren en bedanken voor de eer en het raadslidmaatschap. De vergadering<br />
brengt deze beslissing schriftelijk over aan de Burgemeesteren van de Stad Delft, als<br />
ambachtsheren van Voorburg, met het verzoek zo spoedig mogelijk in de nu ontstane<br />
vacatures te willen voorzien.<br />
Commissie Nationale Tevens wordt aan de Gouverneur medegedeeld dat er een ander lid van de<br />
Militie raad dan C. D. van Dalen moet worden aangewezen als lid van de commissie voor het<br />
tekenen en afgeven van attestaties en certificaten voor de Nationale Militie.<br />
Assessoren Gedeputeerde Staten brengen ter kennis dat zij de heren Dominicus Palairet en<br />
Johannes Sigmond hebben aangewezen als assessor voor het jaar 1818. De beide<br />
heren nemen de benoeming aan.<br />
14
10 februari 1818<br />
Raadsleden Er zijn twee nieuwe raadsleden benoemd, het zijn de heren Johannes Petrus Krabbe en<br />
Jasper van Santen. Zij komen in de plaats van de beide heren die zich bedacht hadden:<br />
D.B. van Dalen en Q.- van Rijn. De beide nieuw benoemden leggen direct de eed af "bij<br />
artikel 67 van het Reglement van Bestuur voor het Platte Land"<br />
Assessoren Dominicus Palairet wordt de eerste in rang van de assessoren en waarnemer van de<br />
schout. Johannes van Schagen wordt de waarnemer ad interim van de eerste assessor,<br />
zolang er nog geen schout is benoemd.<br />
Commissie Nationale Het raadslid Willem van Dorp werd met ingang van 21 januari j.l. benoemd<br />
Militie als lid van de commissie van de Nationale Militie.<br />
Legaat De burgemeesteren van de stad Delft brengen ter kennis dat een zekere Doktor den<br />
Appel een legaat heeft nagelaten ten behoeve van de Nederduitsche Gereformeerde<br />
Diaconiearmen van Voorburg. De ambachtheer, gehoord de Regenten van de Kamer<br />
van Charitaten * in Delft, geeft aan het legaat te accepteren. Het is wenselijk dat de raad<br />
zich met het gedepêcheerde** bericht conformeert en favorabel *** beslist.<br />
* Charitaten = liefdadigheden;<br />
** depêcheeren = snel afvaardigen, bespoedigen, verhaasten;<br />
*** favorabel = gunstig, voordelig<br />
15
* maart 1818<br />
Begroting De rekening over het jaar 1816 is opgemaakt. Een batig saldo van ƒ 655,55 resteert.<br />
De begroting over 1818 eindigt echter met een nadelig saldo van ƒ 3,45.<br />
Belastingen Het gemeentebestuur is niet tevreden met de opbrengsten van de belasting op wijnen en<br />
sterke drank. Mede door het feit dat er te weinig wordt gecontroleerd zijn de opbrengsten<br />
per jaar lager.<br />
Ook de "Belasting op het Bestiaal in Maniere"* wordt hoger.<br />
Voor een koe of os Was: ƒ 2,25; wordt: ƒ 3,--;<br />
Voor een kalf was: ƒ 0,75; wordt: ƒ 0,75;<br />
Voor een stier was: ƒ 0,50; wordt: ƒ 3,--<br />
Voor een varken was: ƒ 0,30; wordt: ƒ 1,75;<br />
Voor een schaap was: ƒ 0,20; wordt: ƒ 0,50<br />
Bovendien moeten er vier gemeentelijke opcenten komen op het huisraad van de<br />
gebouwde eigendommen in de gemeente. Als leidraad geldt het kohier van de<br />
rijksbelastingen op het "mobilair"<br />
Naast deze belasting wordt er nog een belasting op de turf geheven.<br />
De secretaris moet al deze belastingverordeningen opsturen naar Gedeputeerde Staten<br />
ter goedkeuring.<br />
* Fr. Manière van L. manus = hand. Beesten in handen ofwel waarmee gehandeld wordt. (Prisma Vreemde Woordenboek<br />
16
12 juni 1818<br />
Belastingen Gedeputeerde Staten hebben de belastingen "op het Bestiaal" en op de turf<br />
goedgekeurd.<br />
Legaat Gedeputeerde Staten hebben tevens goedgevonden dat de Nederduitsche<br />
Gereformeerde Diaconie Armen het legaat van wijlen de heer Willem den Appel van 25<br />
oktober 1798 accepteren. De diaconie krijgt een kopie van het provinciebesluit.<br />
Begroting De begroting voor het jaar 1818 is 'gearresteerd ' op een bedrag aan inkomsten van<br />
ƒ 4.075,54 5 en in uitgaaf van ƒ 4.075,--.<br />
Belastingen De Personeele DorpsOmslag en de belasting op de Huurwaarden worden voor het jaar<br />
1818 vastgesteld op respectievelijk ƒ 1.098,30 en ƒ 517,--.<br />
Verlichting De secretaris brengt in een conceptbrief het bestek en de voorwaarden ter tafel voor de<br />
openbare verlichting van het dorp met "Reverbères en "Lantaarnen" voor de<br />
eerstkomende drie <strong>jaren</strong>.<br />
Sloot achter Herenstraat De secretaris brengt tevens het bestek en de voorwaarden ter tafel voor het vernieuwen<br />
van de schoeiing langs de Dorpssloot bij de Buitenplaats Sionslust. Al deze stukken moet<br />
de secretaris naar Gedeputeerde Staten toezenden voor "approbatie".<br />
17
13 augustus 1818<br />
Verlichting Het plaatsen en onderhouden van de reverbères* en straatlantaarns is voor drie jaar<br />
aanbesteed voor een bedrag van ƒ 245,--. De opdracht hiertoe is aangenomen door de<br />
heer Jan Hendrik Sommer. Gedeputeerde staten hebben dit alles goedgekeurd.<br />
Beschoeiing Gedeputeerde staten hebben ook het besluit goedgekeurd dat een timmerman de<br />
beschoeiing van de Dorpssloot bij de buitenplaats Sionslust zal gaan vernieuwen voor de<br />
aangenomen prijs van ƒ 122,--. De aannemer, timmerman Bernardus van der Heijden<br />
voert dit werk uit exclusief het aan te schaffen paalwerk.<br />
Begroting De raad krijgt opdracht van de provincie om een lijst te gaan maken met daarop de<br />
huidige uitgaven in vergelijking met die van 1793. De provincie wil namelijk een aantal<br />
bezuinigingen doorvoeren en heeft daarvoor voorschriften gegeven. De raadsleden<br />
Sigmond en Van Santen krijgen de opdracht om die lijst namens de raad op te gaan<br />
stellen.<br />
Nering Gedeputeerde staten hebben enige kanttekeningen geplaatst op de ingezonden lijst van<br />
neringdoenden. De heren Krabbe en Van Heúvell krijgen opdracht om aan de raad<br />
verslag te doen over die opmerkingen over de op de lijst voorkomende molenaars,<br />
grutters, bakkers, brood- en meelverkopers en andere op de lijst voorkomende<br />
neringdoenden.<br />
Liefdadigheid De gouverneur van Zuid-Holland maakt melding van een in 's-Gravenhage door de<br />
"Maatschappij tot Nut van 't Algemeen" opgerichte spaarbank. De gouverneur wil dat de<br />
raad nu een 'Subcommissie van Liefdadigheid' gaat benoemen om met de Haagse<br />
tegenhanger te gaan praten. De schout, de heer Palairet, moet het een en ander gaan<br />
bekijken en erover verslag uitbrengen aan de raad.<br />
Vroedmeester/chirurgijn Een zekere heer H.J. Geyl, vroedmeester en chirurgijn binnen deze gemeente en in het<br />
bezit van alle vereiste diploma's en getuigschriften, vraagt om toegelaten te worden als<br />
plaatselijke vroedmeester. Uiteraard wil hij daar wel de geldende vergoedingen voor<br />
ontvangen. Het verzoek wordt voorlopig in beraad gehouden.<br />
* reverbère = straatlantaarn of lamp, wier licht door een blinkende metaalplaat wordt teruggekaatst; gepolijste holle spiegel. (Uit: 19 e<br />
eeuws Vreemde Woordenboekje) Uit het Frans: réverbérer = terugkaatsen<br />
18
Vervolg van: 13 augustus 1818<br />
Rekening De ontvanger heeft de gemeenterekening over het jaar <strong>1817</strong> klaar en legt die volgens de<br />
geldende voorschriften voor aan de raad. De raad besluit op woensdag 19 augustus des<br />
namiddags om vijf uur officieel de rekening vast te stellen, maar niet voordat eerst -<br />
volgens de voorschriften - een aantal notabelen in de gelegenheid is gesteld hun licht<br />
daarover te laten schijnen.<br />
Die notabelen zijn, behalve de Ambachtheer, de hoogst belaste ingezetenen en dat zijn<br />
met name de heren Mr. H.J. Caan, Mr. P.H. Hoog, C.J. Bloys van Treslong, H.S. van<br />
Meurs, H. de Gruyter en J.H. Fix. Deze heren zullen daartoe op een behoorlijk manier<br />
worden aangeschreven en uitgenodigd.<br />
19
19 augustus 1818<br />
Rekening De in de vorige vergadering opgeroepen notabelen hebben zich van hun taak gekweten<br />
en de rekening over het jaar <strong>1817</strong> goedgekeurd tot een bedrag van ƒ 363,94 5 . De<br />
rekening zal nu "ten fine van Approbatie" naar Gedeputeerde staten worden gezonden.<br />
20
Dingsdag 25 augustus 1818<br />
Schout De Gouverneur van Zuid-Holland laat weten dat Zijne Majesteit bij Besluit van 1 augustus<br />
1818 de heer Dominicus Palairet heeft benoemd tot schout van deze gemeente.<br />
"Vervolgens suppediteert* de Heer Dominicus Palairet het vorengenoemde Zijner<br />
Majesteits Besluit, mitsgaders de Acte van beëediging van den Heer Goúverneúr van<br />
Zuid-Holland in dato den 20en der gezegde Maand, en welke beide Stukken na Lecture<br />
aan denzelve zijn teruggegeven".<br />
* Suppediteeren = aan de hand doen (bv. een hulpmiddel); behulpzaam zijn, bijspringen. (Uit: 19 e eeuws Vreemde<br />
Woordenboekje)<br />
21
2 oktober 1818<br />
Schout en raadslid De heer Hendrik de Gruyter is tot raadslid benoemd in de plaats van de tot schout<br />
benoemde heer Dominicus Palarait. De heer De Gruyter legt de vereiste eden af en<br />
neemt zitting in de raad.<br />
Rekening Gedeputeerde staten hebben de gemeenterekening over het jaar <strong>1817</strong> goedgekeurd en<br />
wel tot een bedrag aan ontvangsten op ƒ 4.452,28 5 en uitgave van ƒ 4.058,34 en<br />
derhalve een batig saldo van ƒ 393,93 5 .<br />
Bezuinigingen De heren Sigmond en Van Santen hebben een schriftelijk rapport gemaakt van hun<br />
bevindingen bij de vergelijking van de huidige inkomsten en uitgaven met die van het jaar<br />
1793. Dit in verband met de door de gedeputeerde staten aanbevolen bezuinigingen. In<br />
hun rapport komen zij tot de duidelijke conclusie dat als je alle posten stuk voor stuk<br />
nagaat er in feite nergens op bezuinigd kan worden, noch door het doen van mindere<br />
uitgaven, noch door het verkrijgen van meerdere inkomsten. De raad schaart zich hier<br />
eensgezind achter, wil het rapport in het archief bewaren en "kopijelijk" toezenden naar<br />
gedeputeerde staten.<br />
Liefdadigheid De heer Palairet deelt aan de raad mee dat er slechts dan een Spaarbank kan worden<br />
opgericht binnen een gemeente ten plattelande als er ook een Maatschappij tot Nut van 't<br />
Algemeen is gevestigd. Een voorgeschreven vierde lid van de zogeheten Subcommissie<br />
van weldadigheid kan pas volgende week verwacht worden volgens de nieuwe schout.<br />
Bestraten De heer Mr. Hendrik Johan Caan heeft een 'rekwest' ingediend bij Zijne Majesteit met het<br />
verzoek om een weg te laten bestraten die loopt vanaf de herberg Witsenburg te Rijswijk,<br />
over de Geestbrug, tot aan de laan van de Hofstede Hoekenburg, alsmede voor het<br />
plaatsen van een 'gabel' * op die weg. De schout en het raadslid W. van Dorp moeten<br />
over dit voorstel verslag uitbrengen.<br />
* gabel: gabél, (weleer:) elke indirecte belasting of impost; (in Frankrijk:) de zoutbelasting; zoutmagazijn; tolhek. (Uit: 19 e eeuws<br />
Vreemde Woordenboekje) Gabelle, gabeele, znw. Vr. Inkomend recht, belasting, tolgeld (Middelnederlandsch<br />
Handwoordenboek door J. Verdam uitg. 1932)<br />
22
* oktober 1818<br />
Vroedmeester/chirurgijn Het verzoek van de chirurgijn Hendrik Johannes Geyl om tot plaatselijke vroedmeester te<br />
worden aangesteld onder ‘jouïssance’ van een evenredige jaarwedde komt weer ter tafel.<br />
De overweging geldt dat er in ons dorp al een vrouwvrouw bestaat en dat het de<br />
zwangere vrouwen vrij moet staan te kiezen voor een vroedvrouw dan wel een<br />
vroedmeester. Aangezien de meeste vrouwen een voorkeur voor vroedvrouwen zullen<br />
hebben en de gemeente de opdracht heeft gekregen waar mogelijk te bezuinigen, krijgt<br />
de chirurgijn zijn diploma met toebehoren weer terug en “Is Besloten in het gedane<br />
Verzoek van Requestrant te Difficulteeren”. Kortom: het verzoek wordt afgewezen.<br />
Schout De schout is kennelijk ziek of anderszins ‘verdrietig’ want: “Is geleezen een Missive van<br />
den Schout dezer Gemeente, waarbij de Vergadering te kennen gevende uit hoofde van<br />
Indispositie ** niet in Staat te zijn in dezelve op heden te kunnen Presideeren”.<br />
Liefdadigheid In dezelfde brief laat de schout weten dat tot De vergadering zal dit aan de gouverneur<br />
laten weten.<br />
Bestrating Over het verzoek van de heer Caan over de straatweg tussen Witsenburg en<br />
Hoekenburg weet de schout te vertellen dat hij nog niet is opgeschoten.<br />
Marktschippers Gedeputeerde staten retourneren een reglement op het afvaren van de beide<br />
marktschippers. De raad krijgt de opdracht dit reglement nog eens goed te toetsen een<br />
Koninklijk Besluit van 21 augustus 1818.. De heren Krabbe en De Gruyter krijgen de<br />
opdracht de zaak te bezien en verslag uit te brengen aan de vergadering.<br />
Volkstelling De Gouverneur van Zuid-Holland geeft opdracht om op korte termijn een volkstelling te –<br />
laten- verrichten en van de resultaten zo spoedig mogelijk verslag te doen. Een aantal<br />
raadsleden krijgen mandaat hiervoor.<br />
Ontvanger De heer Bernardus van Ruyven heeft een aanstelling om de gemeenlandsmiddelen te<br />
innen. Daarvoor krijgt hij een ontvangersloon gelijk aan 10% van de opbrengst. Hij zegt<br />
nu recht te hebben op een ‘ontvangersloon’ van ƒ 384,35. Hij laat daarbij tevens een lijst<br />
zien van de belastingopbrengsten over de <strong>jaren</strong> 1808, 1809, 1810 en 1811.. De raad<br />
houdt de zaak nog even in beroep en zal alles onderzoeken.<br />
* jouïssance = genot, genieting, vruchtgebruik. (Uit: 19 e eeuws Vreemde Woordenboekje)<br />
** indispositie = onpasselijkheid, kwade luim, verdrietigheid<br />
23
27 oktober 1818<br />
Raadsleden/assessoren De griffier van de staten van Holland laat weten dat 1/3 van de raadsleden en aan de<br />
beurt is om af te treden, maar dat ze naar alle waarschijnlijkheid ook direct weer<br />
benoembaar zijn. De heren J. Sigmond en W. van Dorp worden herbenoemd. Ook<br />
moeten er voor het komende jaar 1819 nieuwe assessoren worden aangewezen. De<br />
raad slaat spijkers met koppen en benoemt de heren J. Sigmond en J. van Schagen. De<br />
heer Sigmond heeft echter wat bezwaren tegen het waarnemen van de functie van<br />
assessor. De raad benoemt nu een commissie in de persoon van de heer Krabbe en de<br />
bezwaarde zelf. Zij zullen over de bezwaren met de Gouverneur spreken. In afwachting<br />
van dat gesprek besluit de raad de voordracht van de beide assessoren nog even op te<br />
schorten.<br />
Bestrating De schout en het raadslid Willem van Dorp hebben een rapport opgesteld naar<br />
aanleiding van het verzoek van de heer mr. H.J. Caan voor de bestrating van een weg<br />
lopend vanaf de herberg ‘Witsenburg’ in Rijswijk *, over de Geestbrug, langs de Nieuwe<br />
Molenlaan tot aan het dorp Voorburg. Het gaat met name over de kosten van de<br />
bestrating en het aandeel van Voorburg hierin. Maar omdat een van de rapporteurs<br />
afwezig is besluit de raad hierover de volgende keer te beraadslagen.<br />
* De herberg Witsenburg lag aan de Haagweg in Rijswijk (BD)<br />
24
2 november 1818<br />
Begroting De begroting voor het jaar 1819 wordt gepresenteerd en sluit met een batig saldo van<br />
ƒ 26,43 5 . Daarbij wordt de opmerking gemaakt dat de uit de raad voortgekomen<br />
commissie bij de heren gedeputeerde staten moeten aandringen op het goedkeuren van<br />
het verhoogde salaris van de secretaris.<br />
In de commissie van ‘overreyking’ hebben zitting de raadsleden J.Sigmond en J.Krabbe<br />
Bestrating Ook over de kwestie van de bestrating van de door jonkheer Caan bepleite weg tussen<br />
de herberg ‘Witsenburg’ aan de Geestbrug te Rijswijk, langs de Nieuwe Molenlaan tot<br />
aan het dorp Voorburg is de knoop doorgehakt. De raad vindt het strijdig met de<br />
belangen van de gemeente enig aandeel in de kosten van het bestraten van die weg te<br />
nemen.<br />
25
18 november 1818<br />
Marktschippers Mevrouw de Weduwe J.de Vlaming en de heer Jacobus van Veen, marktschippers,<br />
vragen aan de raad om bij het aan land brengen van hun goederen hogere vrachtlonen<br />
te mogen bedingen. Voorts vragen zij dat de raad er op gaat toezien dat andere<br />
(markt)schippers dan de Voorburgse met hun goederen langs de huizen gaan venten en<br />
dat deze zich eerst moeten identificeren Het verzoek van de beide marktschippers wordt<br />
in handen gesteld van de heren Krabbe en De Gruyter om “daar op in die hunne<br />
werksaamheeden het nodige reguard te slaan”.<br />
Onderwijs De Gouverneur van Zuid-Holland vraagt de mening van de raad over een<br />
ontwerpresolutie ter ‘bevestiging van de schoolverbetering’, het algemeen maken van het<br />
onderwijs en een meer definitieve regeling van de beloningen van de onderwijzers. De<br />
resolutie wordt in handen gesteld van de heren Sigmond en Van den Heuvell. Zij moeten<br />
de vergadering in deze adviseren.<br />
Verbouw De Hoogheemraden van Delfland, bij monde van de heren Huygens en Van den Bogaart,<br />
hebben een schriftelijk verzoek ontvangen van meester-timmerman Bernardus van der<br />
Heijden ‘Betrekkelijk het vooruitbrengen der vóórgevel van zekere Huizingen staande<br />
aan de Noordzijde van de Heerestraat’. De heren Hoogheemraden vragen hierover de<br />
mening van de raad. De raad zal aan de Hoogheemraden berichten dat zij hierover al in<br />
een vergadering in het jaar 1816 beslist hebben en hun bezwaren hebben kenbaar<br />
gemaakt.<br />
Nationale Militie De schout is ‘gequalificeerd’ tot het tekenen van de attesten en certificaten voor de<br />
Nationale Militie. Naast de schout zijn er nog twee andere (raads)leden aan te wijzen die<br />
daartoe de bevoegdheid krijgen. Opnieuw worden nu de heren Sigmond en Van Dorp<br />
aangewezen en wel voor het jaar 1819.<br />
Wijkmeesters Tot wijkmeesters worden benoemd de heer Hendrik Schoonhouwen Schúring in plaats<br />
van het raadslid Hendrik de Gruyter, en Bartholomeus Nakken in plaats van Bernardus<br />
van der Heijden, die voor de eer heeft bedankt.<br />
26
28 december 1818<br />
Marktschippers De heren Krabbe en De Gruyter hebben hun huiswerk gemaakt over het verhogen van<br />
de vrachtlonen van de marktschippers en een nader reglement hieromtrent ingediend.<br />
Zonder dat inhoudelijk wordt ingegaan op het wat en hoe van de voorstellen stelt de raad<br />
de stukken in handen van gedeputeerde staten voor goedkeuring.<br />
Onderwijs De heren Sigmond en Van den Heuvell hebben eveneens hun huiswerk gedaan en<br />
komen tot de conclusie dat het voorstel voor het algemeen maken van het onderwijs en<br />
een ‘beloning’ van de onderwijzers bij hen geen bedenkingen oproept. Integendeel: “de<br />
invoering daar van in deszelfs geheel als zeer nuttig en heilzaam wordt beschouwd”. De<br />
raad conformeert zich hiermede volkomen.<br />
Bel. op’bestiaal’ Gedeputeerde Staten hebben het “Reglement of ordonnantie tot het heffen van<br />
Plaatselijke Belastingen op het Bestiaal en de Turf” voorlopig goedgekeurd. Dit bericht<br />
wordt voor kennisgeving aangenomen en het zal op de gebruikelijk manier wereldkundig<br />
gemaakt worden.<br />
27
10 februari 1819<br />
Broodbakker(s) Gedeputeerde Staten hebben het “Reglement op de Uitoefening der Broodbakkers en<br />
andere daarmede verwante Neringen en Bedrijven binnen deze gemeente”<br />
goedgekeurd. De secretaris krijgt de opdracht om het bedoelde Reglement te laten<br />
drukken en die dan te distribueren onder de raadsleden en de belanghebbende<br />
“Neringdoenden”.<br />
Kerken Gedeputeerde staten willen op de hoogte gebracht worden van de plannen tot aanbouw<br />
of herstel van de rooms-katholieke kerken in de gemeente. De rooms-katholieke<br />
kerkmeesters krijgen een kopie van de ‘resolutie’ met het verzoek de raad hierover nader<br />
in te lichten.<br />
Schutterijen De gouverneur van Zuid-Holland wil een opgaaf van de presumptieve * onkosten die<br />
gemoeid zijn voor de inspectie van de schutterijen door de Luitenant-kolonel<br />
Commandant van het 3 e Bataljon Schutterij in het 15 e District. De gemeente Voorburg telt<br />
twee Compagnieën schutterij. De onkosten zijn begroot op een bedrag van ƒ 92,17 5 . De<br />
raad besluit aan gedeputeerde staten goedkeuring te vragen voor deze uitgave.<br />
Begroting De begroting voor het jaar 1819 wordt ‘gearresteerd’: de inkomsten zijn ƒ 4.005,51 en de<br />
uitgaven zijn ƒ 3.966,50. De gemeenteontvanger krijgt een exemplaar van deze<br />
begroting “ten einde zich daar na in deszelfs Comptabiliteit te Reguleeren”<br />
* Presumptief = vermoedelijk (Volgens 19 e eeuws Zakwoordenboek<br />
28
5 maart 1819<br />
Kerken De kerkmeesters van de rooms-katholieke parochie hebben het herstel van de kerk<br />
begroot op een bedrag van ƒ 2.550,-. De raad heeft daar toch bepaalde bedenkingen bij.<br />
Alhoewel ze niet twijfelt aan de juistheid van de verstrekte cijfers vindt men toch dat dit<br />
dan maar betaald moet worden “alleenlijk door de meer gegoedde Klasse der Gemeente<br />
Leden” Het gouvernement zou in een vergoeding van een gedeelte van de kosten<br />
tegemoet kunnen komen. In die zin wil de raad de gouverneur adviseren.<br />
Ook komt er een soortgelijke ‘missive’ van de gouverneur, maar dan in de richting van de<br />
Nederlands Hervormde Gemeente. Ook hier worden de heren Kerkmeesters uitgenodigd<br />
hun gevoelens kenbaar te maken.<br />
29
6 april 1819<br />
Kerken Het kerkbestuur van de Nederduitsche Hervormde Kerk laat middels een brief weten dat<br />
zij weliswaar een schuld op de kerk hebben van ƒ 7000,-, maar dat zij in de toekomst<br />
geen noemenswaardige reparaties aan de kerkgebouwen hoeven te doen en zo die er<br />
dan al zijn dat die uit bestaande inkomsten en fondsen kunnen bestrijden. Zij zullen<br />
kerkelijke bijdragen in de vorm van omslag vragen en –tenzij er zich onverwachte<br />
calamiteiten voor zouden doen- ook geen subsidie aan de overheden vragen.<br />
De brief zal doorgestuurd worden naar de Gouverneur van Zuid-Holland.<br />
Bestrating Tevens zijn brieven binnen gekomen over de kwestie van de bestrating van een<br />
weggedeelte lopend vanaf de Hoornburg tot aan ‘herberg De Vink bij Leiden’. Hierbij zit<br />
een rekwest van de heer P. Melville van Carnbee (sic). Het pakket wordt naar de<br />
Gouverneur toegestuurd met het verzoek hierover ‘favorabel’ te beschikken.<br />
30
30 april 1819<br />
Belastingen De secretaris biedt de raad twee belastingkohieren aan over het belastingjaar 1819: ‘het<br />
Cohier van den Personeele Dorpsomslag’ en ‘het Cohier van de Belasting op de<br />
gebouwde Eigendommen’. Die kohieren moeten respectievelijk opbrengen: ƒ 1192,- en<br />
ƒ 615,-. De kohieren worden eerst veertien dagen ter visie gelegd en dan ter<br />
goedkeuring doorgezonden naar Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland.<br />
Ophalen as en vuilnis De pachttermijn voor het ophalen van ‘haardasch’ verstrijkt aan het eind van dit jaar. Het<br />
voorstel is om de pachttermijn te verlengen met zes, negen of twaalf <strong>jaren</strong>. Voorwaarden<br />
zijn: de jaarlijkse pachtsom moet omhoog van ƒ 185,- naar ƒ 200,- en de pachter moet<br />
de loods voor eigen rekening opknappen. Ook dit voorstel gaat richting Gedeputeerde<br />
Staten.<br />
31
19 juli 1819<br />
Belastingen Gedeputeerde Staten hebben het kohier van de Personele Belasting voor het<br />
belastingjaar 1819 geapprobeerd oftewel goedgekeurd op een bedrag van ƒ 1.192,90.<br />
Aan de ontvanger, de heer J.H. van Teeckelenburgh, de taak de bedragen te gaan<br />
innen.<br />
Ophalen as en vuilnis Gedeputeerde Staten hebben eveneens goedkeuring gehecht aan het raadsbesluit om<br />
het pachtcontract van de ‘haardaschophaler’ te verlengen. Voorwaarden blijven: de<br />
pachtsom moet omhoog van ƒ 185,- naar ƒ 200,- per jaar en de schuur moet worden<br />
gerepareerd. De prolongatie vindt plaats voor een periode van zes jaar.<br />
Belastingen De strafbepalingen, geregeld in ‘het Reglement of Ordonnantie tot het heffen van<br />
Belastingen op het Bestiaal en de Turf’ blijven binnen de door de wet gestelde grenzen.<br />
Begrafenisrechten De kerkmeesters van de Nederduitsche Hervormde Gemeente beklagen zich over het<br />
feit dat van tijd tot tijd Rooms-katholieke overledenen niet alleen buiten de gemeente<br />
worden begraven, maar dat er dan ook geen gebruik wordt gemaakt van ‘den<br />
Rouwtoestel’. Hierdoor missen de kerkmeesters de nodige inkomsten oftewel retributiën.<br />
De raad neemt over deze kwestie niet direct een beslissing, maar besluit de zaak voor te<br />
leggen aan Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland.<br />
Klachten Het schijnt niet alleen betrekkelijk eenvoudig te zijn om lood en oud ijzer te ontvreemden,<br />
maar ook om er zich weer even gemakkelijk van te kunnen ontdoen. De secretaris moet<br />
de nodige (straf)bepalingen daarvoor op schrift stellen. Deze bepalingen moeten als<br />
aanvulling van ‘artikel 50 van het Reglement van het Bestuur voor het Platteland der<br />
Provincie Zuid-Holland’ worden voorgelegd aan de Ambachtsheer, in casu ‘de Edele<br />
Achtbare Regeering der Stad Delft’.<br />
Spaarbank(en) Het raadslid Sigmond wil weten hoe ver men is gevorderd met ‘het invoeren eener<br />
spaarbank’. Hij dringt er op aan goede nota te nemen van de aanbevelingen van de<br />
Gouverneur van deze provincie ter zake.<br />
32
12 augustus 1819<br />
Spaarbank(en) Naar aanleiding van de vraag van de heer Johannes Sigmond over het invoeren van<br />
spaarbanken binnen deze gemeente antwoordt de schout alsvolgt: De schout heeft<br />
contact opgenomen met enige notabele ingezetenen en verricht de nodige<br />
voorbereidende werkzaamheden om tot het instellen van spaarbanken binnen de<br />
gemeente te geraken. Hiermede wordt voldaan aan de aanwijzingen van de Gouverneur<br />
van de Provincie.<br />
Lood en oud ijzer De Burgemeesteren van de stad Delft, in hun kwaliteit van Ambachtsheren van<br />
Voorburg, hebben geen bezwaar tegen de te nemen maatregelen om het stelen van lood<br />
en oud ijzer tegen te gaan. De te nemen maatregelen komen in het kort hierop neer.<br />
Aleen behoorlijk gepatenteerde en geregistreerde loodgieters en oudijzerhandelaren<br />
mogen lood en oud ijzer kopen en verkopen. Alle aankopen en verkopen van deze<br />
goederen moeten in een openbaar register worden bijgehouden, alsmede de namen en<br />
adressen van de verkopers. De schout of de daartoe aangewezen ambtenaar heeft te<br />
allen tijde toegang tot dit register. Als een bevoegde loodgieter of ijzerhandelaar<br />
goederen heeft ingekocht, dan moet hij die gedurende twee dagen voor ‘deszelfs<br />
Huizinge ten toon te stellen’. Uiteraard wordt deze uit vijf artikelen bestaande ‘Besluit’. De<br />
secretaris moet deze maatregelen voorts ter goedkeuring voorleggen aan de<br />
Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland.<br />
Verpleging De gemeente moet jaarlijks bijdragen in de kosten van het ‘Bedelaars Gesticht’ te Hoorn.<br />
De bijdrage over 1819 bedraagt ƒ 107,53. De ontvanger krijgt van de raad opdracht om<br />
dit bedrag te storten ten kantore van de Ontvanger Particulier in ‘s-Gravenhage.<br />
Armwezen Gedeputeerde Staten hebben te kennen gegeven dat de gemeente de ‘Reglementen<br />
betrekkelijk de administratie der Godshuizen en der onderscheidene Armbesturen’<br />
moeten insturen. De Raad kan hieraan echter niet voldoen om de eenvoudige reden dat<br />
dergelijke reglementen binnen onze gemeente niet bestaan en ook nooit bestaan<br />
hebben.<br />
Begroting Gedeputeerde Staten bevelen dat bij de aanbieding van de Begroting voor het jaar 1820<br />
ook de daarover gehouden ‘deliberatiën’ van de raad moeten zijn bijgevoegd. Daaruit<br />
moet tevens ‘de noodzakelijkheid van de te doene Omslagen’ blijken. De raad houdt dit<br />
bericht in portefeuille tot op het moment dat de begroting 1820 aan de orde zal komen.<br />
Wijkmeester(s) In de persoon van Coenraad Sander is een nieuwe wijkmeester benoemd in plaats van<br />
Bartholomeus Nakken, die verhuisd is naar ‘s-Gravenhage.<br />
33
25 augustus 1819<br />
Gemeenterekening De gemeenteontvanger heeft de rekening over het jaar 1818 ingeleverd bij de secretaris.<br />
De rekening zal plechtig worden vastgesteld op woensdag 1 september a.s. om vier uur<br />
in de namiddag. De ambachtsheer is daar qualitate qua bij aanwezig, alsmede een<br />
commissie van notabelen bestaande uit de heren, mr. H.J. Caan, P.H. Hoog, C.J. Bloys<br />
van Treslong, H.S. van Mours, J.H. T(r?)ix en H. van den Bosch. De heren krijgen keurig<br />
bericht van hun benoeming.<br />
Begrafenisrechten De Kerkmeesters van de Nederduitsche Hervormde Gemeente blijven bij hun bezwaren<br />
dat ook voor de overledenen van Rooms-katholieke huize, die buiten onze gemeente<br />
begraven worden, betaald moet worden voor het gebruik van het doodskleed met<br />
toebehoren. Zij menen zelfs dat Gedeputeerde Staten hierover geen goed gefundeerd<br />
oordeel hebben. De raad besluit nu om met de heren kerkmeesters om de tafel te gaan<br />
zitten en de kwestie met hen te gaan bespreken. Gedeputeerde Staten krijgen van dit<br />
voornemen een schriftelijke kennisgeving.<br />
34
1 september 1819<br />
Raad De schout heeft voor deze raadsvergadering de volgende raadsleden uitgenodigd:<br />
Johannes Sigmond, Willem van Dorp, Leonard Adriaan van den Heuvell, Johannes Peter<br />
Krabbe, Jasper van Santen en Hendrik de Gruijter.<br />
Grenswijziging De schout laat op last van Gedeputeerde Staten de ‘resolutie’ voorlezen van 10 augustus<br />
1819 met daarin vervat de processen verbaal over de besprekingen betreffende de<br />
grensbepalingen van de gemeente. Gebleken is onder meer dat de gemeente nogal wat<br />
van haar bevolking en van de gebouwde eigendommen heeft moeten inleveren tijdens<br />
de Franse overheersing. De toenmalige maire zou min of meer gedwongen zijn geweest<br />
om grondgebied van Voorburg af te staan ten faveure van Rijswijk. Het verlies van<br />
grondgebied zou ook tot gevolg hebben gehad dat vele notabele inwoners niet langer bij<br />
Voorburg hoorden. Daaronder waren zelfs raadsleden van Voorburg. De raad der<br />
gemeente Rijswijk kan voor deze handelwijze geen behoorlijk equivalent aanwijzen en<br />
heeft ook geen pogingen gedaan om Voorburg te ‘dedommageren’ oftewel schadeloos te<br />
stellen. Er is geen enkele reden aanwezig om een andere grens te gaan trekken dan die<br />
welk vanouds aanwezig was. In ieder geval acht men de ‘delimitatie’ of grensbepaling die<br />
het Gouvernement in 1818 heeft gedaan er een waarmee de raad kan instemmen.<br />
Bovendien hebben de toenmalige maire en de fungerende schout van Voorburg nooit<br />
aan enige bespreking over dit onderwerp deelgenomen. De stad Delft, als rechtens de<br />
Ambachtsheer van Voorburg, is wel in het volledige recht hersteld, alsmede van alle<br />
daaraan verbonden geldelijke voordelen. De raad daarentegen kan het bezit van enig<br />
deel van de gemeente, waarvan de Stad Delft immers altijd de onvervreemdbare bezitter<br />
is geweest, niet tot onderwerp van enige beraadslaging maken. Al bij al is de raad van<br />
mening dat de van oudsher bestaande gemeentegrenzen weer in ere moeten worden<br />
hersteld. Mochten er desondanks toch redenen zijn om de grenzen anders te trekken<br />
dan ze van oudsher waren, dat dan de stad Delft de enige rechtmatige eigenaar is<br />
waarmee over deze kwestie in overleg kan worden getreden.<br />
Raad Op 2 november moet rechtens een derde van de benoemde raadsleden aftreden. De<br />
raad besluit de Ambachtsheer daarvan in kennis te stellen opdat die de nodige<br />
maatregelen ter zake kan nemen.<br />
Gemeenterekening In de vorige vergadering kwam de gemeenterekening over het jaar 1818 ter sprake en<br />
sedertdien heeft men deze rekening aan alle kanten nauwkeurig onderzocht en de<br />
daarbij behorende processen-verbaal opgesteld. De rekening kan nu worden afgesloten<br />
met een batig saldo van ƒ 404,91′. Het geheel wordt nu –zoals gebruikelijk- naar<br />
Gedeputeerde Staten toegezonden.<br />
35
16 september 1819<br />
Gemeenterekening Gedeputeerde Staten hebben enige aanmerkingen op de ingezonden gemeenterekening<br />
van het jaar 1818. Er ontbreken blijkbaar enige stukken. De secretaris krijgt opdracht die<br />
alsnog in te sturen. Men kan echter niet nalaten de gedeputeerden te laten weten “hoe<br />
zeer het te wenschen ware dat door de Superieure Authoriteiten een meerder<br />
Vertrouwen aangaande de Financiëele Administratiën der Gemeenten, aan de<br />
Plaatselijke Besturen ten Platten Lande wierde toegekend”<br />
Begrafenisrechten Gedeputeerden treden niet in de door de kerkmeesters van de Nederduitsche<br />
Hervormde Gemeente ingebrachte bezwaren. De bezwaren komen in het kort hierop<br />
neer: van tijd tot tijd worden er overledenen van met name rooms-katholieke huize elders<br />
begraven. De families van die overledenen stellen dan geen prijs op het gebruik maken<br />
van het rouwkleed en toebehoren dat door de Hervormde Gemeente wordt<br />
geëxploiteerd. De kerk mist hierdoor bepaalde inkomsten. Gedeputeerden stellen: we<br />
hebben over deze kwestie al een keer rond de tafel gezeten en wel op 26 augustus jl. Er<br />
zijn toen volgens gedeputeerden bepaalde ‘schikkingen’ getroffen. De kerkmeesters<br />
weten echter van geen ‘schikkingen’ met de R.K.-armmeesters af. De raad wil nu<br />
opnieuw met gedeputeerden gaan praten over deze kwestie.<br />
Schutterij De krijgsraad van de 5 e en 6 e compagnons van het 3 e bataillon schutterij maakt zich<br />
zorgen over bepaalde instructies op grond van de Wet over de aanwezigheid van de<br />
schutterijen binnen gemeenten. Zij willen meer weten over die ‘Instructien’ teneinde niet<br />
voor verrassingen te komen staan. De secretaris wordt gemachtigd om met de krijgsraad<br />
te gaan communiceren en hen met die ‘instructien’ bekend te maken.<br />
36
26 september 1819<br />
Raadslid De burgemeesters van de stad Delft laten aan gedeputeerde staten weten dat zij, ter<br />
vervanging van het overleden raadslid Johannes van Schagen, de heer Petrus Brouwer<br />
hebben benoemd. Gedeputeerden laten deze beslissing nu op hun beurt weer aan de<br />
raad weten en verzoeken de raad om de heer Brouwer te willen beëdigen en tot de raad<br />
toe te laten.<br />
Begrafenisrechten De griffier van de Staten van Zuid-Holland laat weten dat over de kwestie wederom een<br />
vergadering zal worden belegd met vertegenwoordigers (gecommitteerden) van de<br />
diverse betrokken partijen, te weten: van de gemeenteraad, van de Nederduitsche<br />
Hervormde Kerkmeester en van de R.K.-armmeesters. De vergadering zal in het<br />
Gouvernementshuis worden gehouden op ‘Dingsdag den 28 e dezer maand des Middags<br />
ten een uur’. Uit de gemeenteraad worden als gecommitteerden aangewezen de heren J.<br />
Sigmond en W. van Dorp.<br />
37
7 oktober 1819<br />
Lood en oud ijzer Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland hebben een door de raad ingezonden ‘Keure’<br />
goedgekeurd –zij het met enige wijzigingen- dat tot doel heeft op te kunnen treden tegen<br />
de wildgroei bij het opkopen van lood en oud ijzer.<br />
De ‘Keure’ of Verordening kan nu worden gepubliceerd en verspreid onder de<br />
belanghebbenden.<br />
Marktschipper(s) De Gouverneur van Zuid-Holland beveelt de gemeente een Reglement te maken op het<br />
afvaren van de twee gewone marktschuiten binnen de gemeente. Rekening houdend<br />
met de wensen van de burgemeesteren van de stad Delft en van de Gouverneur zal een<br />
dergelijk Reglement worden opgesteld en aan Gedeputeerde Staten worden voorgelegd.<br />
Politie Gedeputeerde Staten keuren de kosten ad ƒ 76,- goed om voor de ‘Dienaar van Politie’<br />
nieuwe kledingstukken te laten maken. De kosten moeten worden verantwoord op de<br />
post ‘Onvoorziene uitgaven’ van de begroting 1819. De secretaris moet voor de<br />
uitvoering zorg dragen.<br />
Belastingverordeningen Krachtens een Koninklijk Besluit moet er in alle gemeenten waar een belasting wordt of<br />
zal worden geheven op turf, ook een belasting worden geheven op steenkolen. Deze<br />
‘resolutie’ wordt aangehouden totdat de raad daarover heeft kunnen vergaderen en op<br />
het moment waarop de begroting van het volgend jaar (1820) aan de orde zal komen.<br />
Schutterij Gedeputeerde Staten laten weten dat de kosten van de zogenoemde Rustende<br />
Schutterij niet meer mogen bedragen dan ƒ 1,75 ‘voor iedere dienende man’. Meer mag<br />
hier voorshands niet aan worden gespendeerd. Totaal dient –weer ten laste van de post<br />
‘onvoorziene uitgaven’- een bedrag van ƒ 89,25 te worden gebracht. Mocht echter ‘het<br />
fonds’, c.q. de post ‘onvoorziene uitgaven’ niet toereikend zijn, dan vraagt de raad aan<br />
gedeputeerden om het resterende bedrag af te mogen boeken van… het ‘Fonds voor<br />
uitdeeling van Prijzen aan de Lagere Schooljeugd’. Over dit ‘Fonds’ is immers dit jaar niet<br />
beschikt!<br />
Begrafenisrechten Gedeputeerde staten vinden geen gronden om het gelijk over de kwestie van de te<br />
derven begrafenisrechten van met name katholieke overledenen aan de kant van de<br />
Kerkmeesters van de Nederduitsche Hervormde Gemeente te brengen. De<br />
Kerkmeesters krijgen een kopie van de beslissing van Gedeputeerden. Mochten zij zich<br />
er nog niet bij neer leggen dan moet de rechter maar beslissen.<br />
38
Vervolg van: 7 oktober 1819<br />
Spaarbank Een commissie belast met het oprichten van een ‘Delflandsche Spaarbank’ doet een<br />
beroep op de medewerking van de raad om dit binnen de gemeentegrenzen te kunnen<br />
verwezenlijken. Zij vragen echter van de raad daartoe een bedrag van ƒ 130,-, te<br />
voldoen uit de ‘Plaatselijke Kasse’<br />
Spaarbank Gezien de nuttige en heilzame werking van een dergelijke spaarbank is de raad bereid<br />
dit bedrag daarvoor uit te trekken en aan gedeputeerden daartoe toestemming te vragen.<br />
Het bedrag van ƒ 130,- kan worden verantwoord op het batige saldo van de begroting<br />
van 1818, terwijl met vooruitziende blik ook een post op de begroting van 1820 wordt<br />
gecreëerd.<br />
Bestraten dorp De zogeheten Fransche Slop bij de Franse Kerk wordt bestraat. De eigenaressen van de<br />
grond: Mejufvrouwen -later genoemd de Jonkvrouwen- Hermina Johanna Geertruid en<br />
Agatha Constantia Scheltus hebben op voorhand concessie gekregen om met de<br />
werkzaamheden te laten beginnen. Wel moet er nog een behoorlijk gezegelde en<br />
ondertekende concessie op schrift worden gesteld. De toestemming wordt geheel in de<br />
notulen vermeld. De dames Scheltus behouden daarbij de volledige zeggenschap over<br />
de grond behorend bij de toegang tot de buitenplaats Oostenburg. Zij worden gevrijwaard<br />
van alle daartoe te maken kosten, terwijl –als zij van zins mochten zijn om op de straat<br />
bomen te laten planten, zij daarin volledig vrij blijven. Ook blijven zij vrij om het geheel of<br />
gedeeltelijk te vervreemden.<br />
Raadsleden Twee raadsleden, de heren Johannes Sigmond en Willem van Dorp worden herbenoemd<br />
als assessoren en de eenmaal afgelegde eed wordt gecontinueerd. Hierna nemen zij<br />
opnieuw hun plaatsen in.<br />
Varkensmesterij Er zijn klachten binnengekomen over varkensmesterijen binnen de bebouwde kom van<br />
het dorp. Volgens het Reglement van Bestuur ten Plattelande moet de gemeente<br />
bepaalde regels opstellen om te waken voor de reinheid van het dorp en de<br />
volksgezondheid. De gemeentesecretaris krijgt de opdracht om de nodige regels<br />
hieromtrent op te stellen.<br />
39
3 november 1819<br />
Raadsleden De heren Leonard Adriaan van den Huéll en Johannes Peter Krabbe zijn reglementair<br />
aan de beurt om af te treden als raadslid, maar worden direct weer herkozen. Zij<br />
‘persisteeren’ bij hun eerder afgelegde eed en nemen terstond hun plaats in de<br />
vergadering weer in. De Burgemeesteren van de stad Delft, ambachtsheren van<br />
Voorburg, worden per brief geïnformeerd.<br />
Raadslid In plaats van het overleden raadslid Johannes van Schagen hebben gedeputeerde<br />
staten de heer Petrus Brouwer aangewezen. Hij legt de voorgeschreven eed af en is als<br />
raadslid toegelaten.<br />
Begrotingswijzigingen Gedeputeerden hebben de voorgestelde begrotingswijzingen, onder meer een bedrag<br />
voor de zogeheten ‘Rustende Schutterij’, goedgekeurd. Dit betreft enerzijds een concrete<br />
uitgave over het dienstjaar 1819 en een raming voor 1820.<br />
Spaarbank De gouverneur van Zuid-Holland deelt mee dat naar de mening van gedeputeerden de<br />
gemeente niet de kosten mag dragen voor het oprichten van een spaarbank.<br />
Gedeputeerden verlenen hiertoe dan ook geen ‘authorisatie’. De raad volstaat met het<br />
toezenden van een kopie van de brief van de Gouverneur aan de ‘heren LeJeune cum<br />
suis’.<br />
Varkensmesterij De secretaris heeft zijn opgedragen taak voltooid en legt nu een uit drie artikelen<br />
bestaand reglement voor ter beteugeling van de varkensmesterij. Het belangrijkste is wel<br />
dat er met ingang van 1820 geen nieuwe varkensmesterijen binnen de gemeente worden<br />
toegelaten dan met consent van de schout. De bestaande mesterijen moeten ‘onverwijld’<br />
van hun bestaan melding maken bij de schout. Deze zal dan verder beoordelen in<br />
hoeverre deze mesterijen van invloed zijn op de reinheid van het dorp en de<br />
gezondheidstoestand van de ingezetenen. Overtreders zullen worden gestraft met een<br />
geldboete van ƒ 6,- of een gevangenisstraf van één dag en zij zullen dadelijk voor de<br />
‘Regtbank van Politie’ worden gebracht. Men regelt zelfs de verdeling van de boete: één<br />
derde voor de degene die de bekeuring doet; één derde voor degene die de vervolging<br />
doet en één derde voor de algemene armen. De keur of verordening zal –zoals<br />
gebruikelijk- worden opgestuurd naar gedeputeerde staten.<br />
40
23 november 1819<br />
Grenswijziging Blijkens een brief van de Gouverneur heeft er volgens voorschrift een kaart ter visie<br />
gelegen waarop of waarin de grenzen tussen met name Voorburg en Rijswijk zijn<br />
aangegeven. Deze ‘delimitatie’ oftewel grensafbakening heeft volgens de Gouverneur<br />
geen enkele nadelige invloed op het territoir van de gemeente Voorburg. Het gaat met<br />
name om een klein stukje grond (in Voorburg-west bij Drievliet – BD) dat aan Rijswijk<br />
afgestaan zou moeten worden. In laatste instantie beslist Zijne Majesteit hierover. De<br />
kaart wordt wederom ter visie gelegd, maar nu in het ‘Huis der Gemeente’. De landmeter<br />
Van Beek moet het een en ander nu exact gaan opmeten. Voorts blijkt dat de<br />
Burgemeesteren van de Stad Delft de schout en de assessoren reeds hadden ingelicht<br />
en dat zij bovendien de verrichtingen van de assessoren willen goedkeuren en dat zij<br />
zich zelf tot de provincie hadden gewend. Van de beraadslagingen wordt een verslag<br />
gemaakt en een kopie daarvan gaat naar de gouverneur en naar de ‘burgemeesteren<br />
van de stad Delft’.<br />
41
13 december 1819<br />
Belastingen Op 27 augustus 1819 is er een Koninklijk Besluit genomen dat bepaalt dat er behalve<br />
een belasting op turf ook een belasting op steenkolen zal moeten worden geheven. De<br />
belasting bedroeg 1¼ cent per ton. De opbrengst zal worden aangewend tot delging van<br />
de begrotingsachterstand van het jaar 18*. “De liquidatie van den achterstand zal met het<br />
uiteinde dezes Jaars finaal zijn afgelopen” Daarom zou deze belasting (op de turf)<br />
kunnen worden ‘gesupprimeerd’* oftewel kunnen worden opgeheven. Dit besluit zal op<br />
de gebruikelijke manier ter kennis worden gebracht van de ingezetenen en aan de<br />
ontvanger om er alvast rekening mee te kunnen houden.<br />
* supprimeeren = onderdrukken; weglaten; verheimelijken; opheffen; te niet doen. Aldus 20 e eeuws Vreemde Woordenboekje<br />
42
23 december 1819<br />
Begroting De Gouverneur van Zuid-Holland heeft de begroting van 1820 goedgekeurd. De uitgaven<br />
bedragen totaal ƒ 2.960,-- en de uitgaven ƒ 2.928,45. De gemeenteraad stemt hiermee<br />
in en stuurt de begroting voor ‘approbatie’ naar Gedeputeerde Staten. Het batig saldo is<br />
aldus: ƒ 31,55.<br />
Grenswijziging De burgemeester van Delft heeft de gemeentekaart, getekend en opgemeten door<br />
landmeter Van Beek, na hierover overleg te hebben gevoerd met de Gouverneur,<br />
ingestuurd. De Delftse burgemeester meent dat het goed is daar nu maar verder in te<br />
berusten, want de gemeente Voorburg blijft in het rustige bezit van haar territoir. De raad<br />
neemt dit bericht voor kennisgeving aan.<br />
Wethouders Gedeputeerde Staten hebben de benoeming van de heren Johannes Sigmond en Willem<br />
van Dorp bekrachtigd als assessoren van de schout voor het jaar 1820. Aangezien de<br />
heren hun benoeming al hebben aangenomen, wordt dit bericht voor kennisgeving<br />
aangenomen.<br />
Keuringsverordeningen Gedeputeerde Staten hebben, behoudens enige redactionele wijzigingen, de Keur<br />
goedgekeurd ‘op het houden en mesten van varkens in de Gemeente’ goedgekeurd. De<br />
Keur wordt voor de ingezetenen gepubliceerd en afgedrukt ten behoeve van de<br />
gemeenteraadsleden.<br />
Nationale Militie De beide pas benoemde assessoren krijgen van de Gouverneur de bevoegdheid tot ‘het<br />
tekenen en afgeven der Attesten en Certificaten voor de Nationale Militie voor de Ligting<br />
van den Jare 1820’<br />
43
31 januari 1820<br />
Raadsleden Op deze eerste vergadering van de raad van het jaar 1820 worden alle raadsleden met<br />
name vermeld, te weten de heren: Johannes Sigmond, Willem van Dorp, Jasper van<br />
Santen, Hendrik de Gruyter, Leonard Adriaan van den Heúvell* , Johannes Peter Krabbe<br />
en Petrus Broúmer*.<br />
Begroting en belastingen Gedeputeerde Staten hebben de ‘Burgemeesteren der Steden en de Schouten en Raden<br />
ten Platten Lande’ aangeschreven dat ze bij het indienen van de begroting ook de<br />
overwegingen moeten voegen die geleid hebben tot het heffen van belastingomslagen.<br />
De ‘deliberatiën’ bij het heffen van een personele omslag voor het jaar 1820 waren niet<br />
bij de begrotingsstaten gevoegd. De raad moet dat nu alsnog doen. De overwegingen<br />
daarbij worden vastgelegd in een proces-verbaal bestaande uit drie punten:<br />
ten eerste: de uitgaven voor de dienst 1820 zijn zodanig hoog dat naar het middel van<br />
het heffen van een belasting moet worden omgezien;<br />
ten tweede: het begrotingstekort wordt ‘gesurpasseerd’ ** met niet minder dan ‘Agt<br />
Hondert Guldens’ en dat moet worden bestreden uit de opbrengst van een personele<br />
belasting;<br />
ten derde: het heffen van die belasting zal gaan geschieden naar de grondslagen van<br />
een rijksbelasting, te weten die van de ‘Mobilaire Belasting’. De opbrengst van de te<br />
heffen personele belasting zal totaal niet meer dan het begrotingstekort op mogen<br />
brengen, te weten ƒ 800,--. Het proces-baal wordt ondertekend door de eerder<br />
genoemde raadsleden en burgemeester Dominicus Palairet.***<br />
* Het accent-aigu (´) op de letter ‘u’ van de hier vermelde namen is conform de schrijfwijze in het notulenboek<br />
** Gesurpasseerd = overschreden, overtroffen. (19 e eeuws Dictionaire portatif)<br />
*** Dominicus Palairet was van 1811 tot <strong>1817</strong> maire van Voorburg, van 1818 tot 1825 schout en van 1825 tot 1827 burgemeester<br />
van Voorburg<br />
44
Vervolg van: 31 januari 1820<br />
Adm. Hervormden Het ‘Collegie van Toezigt op de Kerkelijke Administratien der Hervormden’ geeft in<br />
breedvoerige bewoordingen te kennen dat zij, volgens een voor hun geldend Reglement,<br />
verantwoording af moeten leggen van hun administratie en de daarbij omgaande gelden<br />
en dat de raad een lijst moet goedkeuren van aangewezen kerkvoogden, notabelen en<br />
plaatsvervangers. Op die lijst komen de volgende personen voor als notabelen: Petrus<br />
Brouwer, Hendrik de Gruyter, Leonard Adriaan van den Heúvell, mr. Pieter Hendrik<br />
Hoog, Hendrik Steven van Meurs, Jan Mulder, Johannes Renaud en Jacobus Hermanus<br />
van Teeckelenburgh.Voorts als plaatsvervangers de heren: Johan Hendrik Lodewijk<br />
Broekman, David Arnold Buchler, H.M. Helbach, Joahnnes Mennink, Johannes Nieúhuis,<br />
Karel Aúgúst Stelts, Hendrik Schoonhoúwen Schúúring en Anthonij Conrad Zweifel. De<br />
raad is van mening dat de admistratie van de Hervormden steeds in goede orde was en<br />
geeft daarom de schout de bevoegdheid ‘communicatief van wegens deze Vergadering<br />
te handelen’<br />
45
Vervolg 31 januari 1820<br />
IJken Er worden in de loop van dit jaar door het gemeentebestuur geen berichten gepubliceerd<br />
over het ijken van de maten en gewichten. Eerst worden nadere instructies afgewacht<br />
van Gedeputeerde Staten op dit punt.<br />
Mij. Van Weldadigheid De overeenkomsten die de Maatschappij van Weldadigheid aangaan moeten voortaan<br />
vergezeld gaan van een verslag van de gemeentelijke subcommissie. De stukken<br />
worden toegezonden aan de ‘Intermediair van de minister van Binnenlandse Zaken’ om<br />
aan Zijne Majesteit ter goedkeuring voorgelegd te worden. De genoemde subcommissie<br />
ontvangt een kopie van dit raadsbesluit.<br />
46
02 februari 1820<br />
Watersnood De Gouverneur van Zuid-Holland heeft een circulaire geschreven, waarin hij aandringt<br />
om ‘penningen in te zamelen’ ten behoeve van de slachtoffers van de recente<br />
watersnoodramp in Nederland. Daartoe moet er een plaatselijke ‘Kommissie uit de<br />
Notabelsten en meest geachte Ingezetenen’ worden gevormd. Een viertal ‘notabelen’<br />
wordt aangewezen, die van hun bevindingen kennis moet geven aan de raad, die op zijn<br />
beurt weer verslag doet aan de Gouverneur.<br />
47
6 februari 1820<br />
Watersnood In verband met de watersnoodramp heeft de Gouverneur van Zuid-Holland ‘vanuit<br />
Schoonhoven’ een dringend verzoek geschreven aan de gemeentebesturen om op te<br />
geven hoeveel beesten –afkomstig uit de watersnoodgebieden- er binnen de gemeente<br />
kunnen worden geplaatst. Als het om melkkoeien gaat dan moet dat ‘om niet’ en de<br />
andere beesten tegen een geringe vergoeding. De gemeenteraad wil dan aan de<br />
Gouverneur meedelen dat er –ook vanwege het geringe aantal ‘bouwlieden’- dertig stuks<br />
vee kunnen worden geplaatst. De gemeenteraad wil zelf garant staan voor een goede<br />
verzorging van de dieren. De raad zal ook zorgdragen voor de aanschaf van goed<br />
voeder. Voorts zal van de opbrengst van de melk en de mest een goede boekhouding<br />
worden gehouden en zullen de batige gelden aan de Gouverneur worden afgedragen.<br />
Aan de bouwlieden die meer veevoer bezitten dan ze voor hun eigen vee nodig hebben,<br />
zal worden gevraagd dit niet naar buiten de gemeente te vervoeren. De<br />
gemeentesecretaris wordt uitdrukkelijk met de uitvoering van dit raadsbesluit belast.<br />
Begroting 1820 De begroting voor 1820 is aan inkomsten geraamd op een bedrag van ƒ 2.960,- en aan<br />
de uitgavenkant op ƒ 2.907,50. De staat wordt in kopie ter hand gesteld aan de<br />
gemeenteontvanger ‘teneinde daar na in deszelfs comptabilitieit te reguleeren’t<br />
48
22 mei 1820<br />
Veldwachter De eerste assessor ‘vermits de Indispositie van den Schout’ deelt mee dat veldwachter<br />
en dienaar van politie Dirk Verrek vrijwillig heeft bedankt. In zijn plaats heeft zich<br />
Wilhelmus Werth gemeld, tot op dit moment veldwachter en opziener van de jacht in<br />
Rijswijk. De sollicitant vraagt een wedde van ƒ 200,- per jaar exclusief de aanschaf van<br />
dienstkleding. De raad wil spoedig tot een vervulling van de vacature komen en dragen<br />
de genoemde Wilhelmus Werth voor. De gevraagde jaarwedde gaat de begroting ƒ 36,-<br />
te boven en daarvoor zal dus toestemming van gedeputeerden moeten worden<br />
gevraagd. Uiteindelijk zullen de Ambachtsheren te Delft de benoeming moeten<br />
bekrachtigen.<br />
Straten en pleinen De tijdelijke ophaler van de ‘haardasch en vuilnis’ krijgt er een taak bij. Hij moet nu elke<br />
week de straatdelen die niet direct aan woonhuizen grenzen, reinigen en schoonmaken.<br />
De vergoeding daarvoor bedraagt ƒ 12,- en wordt gevonden in het fonds voor het<br />
onderhoud van de straten.<br />
Varkensmesterij Er zijn klachten binnengekomen over het houden van varkens, die niet gehouden worden<br />
in overeenstemming met de onlangs vastgestelde gemeentelijke verordeningen. Een<br />
commissie, bestaande uit de heren Sigmond, Van Dorp en De Gruijter, moet op korte<br />
termijn hierover verslag doen aan de gemeenteraad.<br />
49
14 juni 1820<br />
Varkensmesterij De in de vorige raadsvergadering benoemde commissie doet verslag van zijn<br />
bevindingen omtrent het plaatsen en mesten van varkens in strijd met de plaatselijke<br />
verordeningen. Er zijn op illegale wijze varkens geplaatst bij wagenmaker Kerkhof, en bij<br />
de broodbakkers De Groot en Delbrouck. De schout wordt aan het werk gezet om de<br />
verordeningen gehandhaafd te krijgen en hij moet in de eerstkomende vergadering<br />
verslag van zijn bevindingen doen.<br />
Collecte De districtscommissie ‘ter aanmoediging en ondersteuning van den Gewapenden dienst<br />
in de Nederlanden’ doet een oproep aan de plaatselijke commissie met hetzelfde doel<br />
om een schaalcollecte te mogen houden. De raad is van mening nu er al een fors bedrag<br />
is binnen gehaald, te weten ƒ 1.800,-, er niet zoveel meer mag worden verwacht aan<br />
opbrengst. Dit bedrag is zodanig hoog dat men had verwacht dat er niet nog eens zo’n<br />
beroep op de burgers zou worden gedaan.<br />
De commisie belast met het bijeenbrengen van ‘liefdegiften’ voor de slachtoffers van de<br />
watersnoodramp heeft een bedrag van ƒ 1.357,10 vergaard. Dit bedrag is inmiddels al<br />
aan de plaatselijke commissie ter hand gesteld. De plaatselijke commissie heeft zijn dank<br />
uitgesproken en de secretaris moet de stukken die hierop betrekking hebben in het<br />
archief –laten- bewaren.<br />
Veldwachter Gedeputeerde staten delen mee dat het gemeentebestuur het ontslag van een<br />
veldwachter niet eerder kan doen dan na voorafgaande goedkeuring door dit<br />
overheidsorgaan. De mededeling wordt voor kennisgeving aangenomen.<br />
Nationale militie Het afgeven van certificaten op grond van de Wet op de Nationale Militie en attesten van<br />
goed gedrag moeten steeds voldoen aan de grondbeginselen die zijn vastgelegd in<br />
bepalingen die zijn uitgevaardigd door de minister van waterstaat en binnenlandse<br />
zaken. Met name gaat het hier om ‘verstandige inzigtigheid’. Daarom moeten alle binnen<br />
de gemeente geldende verordeningen, keuren en ordonnanties nog eens goed bekeken<br />
worden, of deze voldoen aan die beginselen van duidelijkheid. De secretaris krijgt de<br />
opdracht om dit alles na te gaan en daarover aan de raad rapport uit te brengen en ‘des<br />
nodig eene ampliatie* of alteratie ** op dezelve voortedragen. Met andere woorden: de<br />
secretaris moet de van toepassing zijnde bepalingen nader uitwerken of veranderen.<br />
* Ampliatie = uitbreiding en verdaging van een rechtsgeding. **Alteratie = verandering, verslimmering. Cfr. 19 e eeuws Dictionnair<br />
portatif van vreemde woorden<br />
50
Vervolg van: 14 juni 1820<br />
Bestraten dorp Jonkheer P. Melvill van Carnbee* en een aantal grondeigenaren hebben bij Koninklijk<br />
Besluit van 22 juni 1820 ‘octrooy ’ verkregen voor het bestraten van de zogenoemde<br />
Binnenweg, lopend vanaf Rijswijk tot Leiden.* Bij het afschrift van de vergunning is een<br />
‘Plan van Negotiatie** en Tarief der Tolgelden’ gevoegd.. Het geheel wordt voor<br />
kennisgeving aangenomen.<br />
Veldwachter De ambachtsheren van Delft stemmen in met de benoeming van de heer Wilhelmus<br />
Werth als de nieuwe veldwachter en dienaar van politie. Hij dient alle instructies en<br />
orders van de schout en de gemeenteraad op te volgen. De secretaris wordt belast met<br />
de uitvoering van dit besluit en de benoemingsbrief aan de nieuwe veldwachter te<br />
‘demanueeren’ (= uit handen te geven)<br />
Adm. Hervormden Bij Koninklijk Besluit van 31 mei 1820 wordt aan de Hervormden het beheer verzekerd<br />
over de kerkelijke inkomsten en daartoe ingestelde fondsen. De Hervormden moeten op<br />
korte termijn de uit de notabelen te benoemen leden van de Kerkenraad en die van de<br />
Administratie der Hervormden aanwijzen en daarvan kennis geven aan de<br />
gemeenteraad.<br />
Gemeenterekening De gemeenteontvanger heeft de rekening van de gemeente over het jaar 1819<br />
opgemaakt en de secretaris legt die aan de raad voor. Een commissie bestaande uit de<br />
ambachtsheren en enige van de ‘Hoogstbelaste Ingezetenen’ dienen voor de officiële<br />
afsluiting zorg te dragen op de vastgestelde datum van zaterdag 24 juni 1820 ‘s morgens<br />
om 11 uur. Tot de notabelen behoren de heren: mr. H.J. Caan, C.J. Bloys van Treslong,<br />
mr. P.H. Hoog, H.S. van Meurs, J.H. Fix en H.van den Bosch.<br />
Engels atelier (?)<br />
wapen<br />
ca. 1825-1875<br />
wapen van de familie Melvill<br />
van Carnbee<br />
wit marmer<br />
71,2 x 64,7 x 8,3 cm<br />
inv.nr. *277<br />
Herkomst<br />
collectie Jhr. T.M. van Asch<br />
van Wijck, 's-Gravenhage vóór<br />
1964<br />
schenking 1964<br />
Inscripties<br />
recto op banderol DENIQUE<br />
COELUM<br />
* MELVILL VAN CARNBEE, Pieter; Personalia: * Den Haag 24-5-1788 - + Den Haag 27-3-1821; zn.<br />
van Pieter, heer van Op- en Nederandel, vice-admiraal (bekend van<br />
de slag tegen de Engelsen in mei 1781 (NNBW I, 1323), lid Raad<br />
van State, en Johanna Albertina von Daehne; ongehuwd;<br />
Loopbaan: studie rechten; advocaat, in 1810 auditeur Staatsraad,<br />
1816 tot zijn dood rhr Hooggerechtshof; Bronnen: NA 42 (1949) 90;<br />
Hoge Raad van Adel, familiearchief Melvill; De Blécourt-Meijers,<br />
Memorialen Rosa, bijlage B.<br />
51<br />
Bronnen: voor wapenschild met toelichting:<br />
www.centraalmuseum.nl/database/Item.phtml?ItemId=1377 en voor<br />
korte biografie: members.home.nl/m.v.boven/KHHaag.htm voor<br />
korte biografie<br />
** Negotiatie : Onderhandeling, bemiddelaarswerk; het sluiten eener<br />
leening. Cfr. Cfr. 19 e eeuws
Vervolg van: 14 juni 1820<br />
Belastingen De secretaris brengt het kohier van de ‘Personeel Dorpsomslag’ over het jaar 1820 ter<br />
tafel. Het kohier moet een opbrengst hebben van ƒ 805,15. Het kohier wordt veertien<br />
dagen ter inzage gelegd en daarna opgezonden naar Gedeputeerde Staten.<br />
Landmeter De landmeter heeft vanwege het feit dat hij in zijn werkzaamheden werd gehinderd in de<br />
periode van 10 tot 20 november kosten gemaakt en declareert die nu voor een bedrag<br />
van ƒ 85,-.. De behandeling van deze declaratie wordt echter voorshands aangehouden.<br />
52
24 juni 1820<br />
Gemeenterekening De in de vorige vergadering benoemde commissie tot het nazien van de<br />
gemeenterekening over het jaar 1819 is ter vergadering aanwezig om van hun<br />
bevindingen verslag te doen. Ze hebben alle op deze rekening slaande stukken bekeken<br />
en stellen het batige saldo van de rekening nu vast op een bedrag van ƒ 574,37 5 . De<br />
rekening wordt dan ter goedkeuring voorgelegd aan gedeputeerde staten van Zuid-<br />
Holland.<br />
53
5 juli 1820<br />
IJken Gedeputeerde Staten geven aan de gemeente de opdracht om de inhoudsmaten te laten<br />
herijken. De raad besluit om de ijkmeester, de heer B. de Moen (of Maen) hiermede te<br />
belasten.<br />
Belastingen Gedeputeerde Staten geven aan dat het arbeidsloon verbonden aan de bepaling van de<br />
hoogte van de op te leggen aanslagen in de Personele Belasting ‘ 55 cents daags’ mag<br />
bedragen. Al bij al zijn de hiermede belaste heren drie dagen bezig geweest.<br />
Varkensmesterij Een onderzoek naar het plaatsen van varkens, zoals behandeld in de raadsvergadering<br />
van * juni 1820, heeft voor de drie genoemde varkenshouders nogal wat consequenties.<br />
Om hen enigszins tegemoet te komen mogen zij hun varkens nog dit jaar houden, maar<br />
als zij zich ervan ontdoen, mogen zij geen nieuwe aanschaffen. Als zij desondanks toch<br />
nieuwe varkens aanschaffen stellen zij zich bloot aan het krijgen van een boete zoals die<br />
in de desbetreffende Keur is vermeld. De hier bedoelde varkenshouders, wagenmaker<br />
Kerkhoff en de broodbakkers De Groot en Delbrouck, zullen van dit besluit op de hoogte<br />
worden gebracht.<br />
Adm. Hervormden De predikant der Nederduitsche Gereformeerde Gemeente, de Weleerwaarde heer<br />
Arend van Vloten en de kerkmeester C.J. Bloys van Treslong, daartoe aangewezen door<br />
de Kerkenraad en het College van Kerkmeesters verschijnen in persoon ter vergadering<br />
van de raad. Zij stellen zich voor als de in het Koninklijk Besluit voorgeschreven<br />
vertegenwoordigers van het College van Notabelen en hun plaatsvervangers. Voorts<br />
verklaren zij dat alle gecommitteerden zijn benoemd op grond van het ‘Reglement op de<br />
administratie der Kerkelijke Fondsen en de kosten van de Eredienst bij de Hervormde<br />
Gemeenten in de Provintie Holland Zuidelijk gedeelte’ zoals dat bij K.B. van 12 november<br />
1819 nr. 65 is vastgesteld. Wel dient nog voorzien te worden in een aantal vacatures<br />
voor de plaatsvervangers van het College van Notabelen. Daartoe worden de heren<br />
Leendert Donker en Bernardus van der Heijden voorgedragen met instemming van het<br />
provinciaal college van toezicht. Het genoemde provinciale college krijgt een afschrift van<br />
het verloop van de installaties en de benoemingen.<br />
54
10 augustus 1820<br />
Adm. Hervormden De provinciale commissie van toezicht op de administratie der Hervormden heeft kennis<br />
genomen van de installatie van de leden van de plaatselijke commissie. Wel dringen zij<br />
er nog op aan dat de plaatsvervangende leden, de heren B. van der Heijden en L.<br />
Donker duidelijk in kennis worden gesteld van hun benoeming, waarna –na aanvaarding<br />
van hun functie- zij zo spoedig mogelijk moeten worden geïnstalleerd.<br />
Verkiezingen Zijne Majesteit heeft een tweetal koninklijke besluiten uitgevaardigd. De besluiten<br />
handelen over de uitoefening van het stem- en kiesrecht voor de benoeming van de<br />
‘Stedelijke Raden’ en van de Provintiale Staats Leden’. Dit alles wordt voor kennisgeving<br />
aangenomen en gevoegd bij het reglement ‘omtrent de samenstelling der Staten van<br />
Holland’ . Bij de eerstvolgende verkiezingen zal er rekening mee worden gehouden.<br />
Loslopende honden Gedeputeerde staten wijzen op het verschijnsel van loslopende honden in de maand<br />
augustus. De raad besluit om de provinciale bepalingen daaromtrent aan te plakken en<br />
er zo veel mogelijk publiciteit aan te verlenen.<br />
Belastingen Gedeputeerde Staten hebben het kohier van de personele belasting over het jaar 1820<br />
goedgekeurd en vastgesteld op een bedrag van ƒ 800,-. De ontvanger, de heer J.H. van<br />
Teeckelenburgh, krijgt de opdracht de hierin vermelde bedragen in te vorderen.<br />
Tolheffing De Gouverneur van Zuid-Holland deelt mee dat er een Koninklijk Besluit is verschenen<br />
met bepalingen omtrent het plaatsen van tollen op de weg van Rijswijk tot aan de<br />
herberg De Vink bij Leiden. Dit bericht wordt voor mededeling aangenomen en in het<br />
archief opgeborgen.<br />
Genees- en VerloskundigenDe ‘Provintiale Commissie van geneeskundig onderzoek en toevoorzigt in ’s-Gravenhage’<br />
heeft de tarieven vastgesteld voor de medicinae doctores, de heelmeesters in de steden<br />
en ten plattenlande, alsmede van de vroedmeesters en vroedvrouwen. De raad krijgt de<br />
gelegenheid eventuele bezwaren hiertegen in te brengen. Het raadslid P. Brouwer heeft<br />
daarover een drietal op- en aanmerkingen. Deze gaan over:<br />
a. tot welke tijd nachtvisites mogen worden gedeclareerd;<br />
b. hoeveel de heelmeesters voor de diverse bijzondere verrichtingen mogen<br />
berekenen;<br />
c. hoeveel de vroedmeesters en vroedvrouwen voor hun werkzaamheden mogen<br />
berekenen.<br />
55
Vervolg van: 10 augustus 1820<br />
Vervolg: geneeskundigen Deze vragen zullen worden voorgelegd aan de gedeputeerde staten.<br />
Klachten De heer Johannes Sigmond heeft voor de voorgevel van zijn huis een steiger geplaatst<br />
teneinde die voorgevel te kunnen laten repareren. Het Hoogheemraadschap Delfland<br />
heeft hem hiervoor een boete opgelegd. Hij vraagt nu om de tussenkomst van de<br />
Provinciale Staten om duidelijkheid te verkrijgen over het waarom van deze bekeuring en<br />
beboeting. Tevens wil hij hiermede voorkomen dat ook andere ingezetenen met een<br />
dergelijke boete worden geconfronteerd. Hij verlangt op zijn minst dat hem de redenen<br />
en motieven om hem hiervoor te beboeten zullen worden uiteen gezet. De raad besluit<br />
de hierop betrekking hebbende stukken door te sturen naar Gedeputeerde Staten.<br />
56
15 september 1820<br />
Begroting De secretaris brengt de begroting voor het jaar 1821 ter tafel. De –buitengewone-<br />
inkomsten zijn gesteld op een bedrag van ƒ 3.060,-, de uitgaven op ƒ 3.038,25 en<br />
derhalve een batig saldo van ƒ 21,75. Er zijn echter onvoldoende middelen aanwezig om<br />
aan gewone inkomsten te komen en raamt dit tekort op een bedrag van ƒ 800,-. De<br />
dekking dient te geschieden door het heffen van een hoofdelijke omslag over de<br />
ingezetenen. De maatstaf voor het opleggen van die hoofdelijk omslag moet worden<br />
gerelateerd aan de opbrengsten van ’s Rijks Mobilaire Belasting. Van dit alles is procesverbaal<br />
opgemaakt, dat aan Gedeputeerde Staten zal worden toegestuurd.<br />
Collecte Gedeputeerde Staten geven een besluit van Zijne Majesteit door om een collecte te<br />
houden voor de gewonden ten gevolge van een brand in het dorp Beilen in ‘het<br />
Landschap Drenthe’ Met name de ‘Leeraaren van den Godsdienst’ worden opgewekt<br />
om daarvoor binnen hun gemeenten het hunne bij te dragen.<br />
57
31 oktober 1820<br />
Klachten Uit het antwoord van gedeputeerde staten blijkt dat de heer Sigmond voor het plaatsen<br />
van de gewraakte steiger een consent oftewel vergunning had moeten aanvragen aan<br />
het Hoogheemraadschap van Delfland. Door dat niet te doen heeft hij zich de boete op<br />
de hals gehaald van tien guldens. Het vragen van een vergunning of consent is een<br />
uitvloeisel van de desbetreffende Keur van het Hoogheemraadschap van Delfland als<br />
bepaling van ‘Plaatselijke Politie’, waar een ieder zich aan te houden heeft.<br />
Gemeenterekening 1819 De inkomsten vervat in de rekening over het jaar 1819 zijn vastgesteld op een bedrag<br />
van ƒ 4.471,63 en de uitgaven op ƒ 3.894,25½. De rekening vertoont dan een batig saldo<br />
van ƒ 577,37½ Het ontstane batige saldo dient als ‘buitengewone ontvang’ verantwoord<br />
te worden in de rekening voor 1820.<br />
Raadsleden Gedeputeerde staten hebben een aantal raadsleden, die aan de beurt zijn om binnenkort<br />
af te treden herbenoemd. Het zijn de heren Jasper van Santen, Hendrik de Gruijter en<br />
Petrus Brouwer. Zij continueren de reeds vroeger afgelegde eed en nemen direct weer<br />
zitting in de vergadering van de raad. Gedeputeerde staten, alsmede de Burgemeesters<br />
van de stad Delft als Ambachtsheren zullen van deze benoeming op de hoogte worden<br />
gebracht.<br />
Assessoren De voor het jaar 1821 tot assessor van de schout benoemde heren Johannes Sigmond<br />
en Willem van Dorp, maken –alvorens hun benoeming te aanvaarden- enig voorbehoud.<br />
Zij willen weten hoe ver hun verantwoordelijkheden gaan met betrekking tot bepaalde<br />
zaken waarover andere besturen zeggenschap hebben. Welke exact die<br />
verantwoordelijkheden zijn wordt slechts aangeduid met “het regt en verstand van het<br />
31 e Artikel van het Reglement van Bestuur voor het Platte Land der Provintie Holland”<br />
Aan Gedeputeerde Staten wordt hierover om opheldering gevraagd.<br />
Kerken Twee leden van de kerkenraad zijn ter vergadering verschenen, te weten de heren Mr.<br />
P.H. Hoog en H. Schoonhouwen Schuring. Zij stellen zich als plaatsvervangende<br />
kerkenraadsleden voor van de notabele kerkenraadsleden D.A. Büchler en A.C. Zweifel.<br />
De beide heren worden weer vergezeld door de heren B. van der Heijden en L. Donker.<br />
De laatste als plaatsvervanger van de heer Staatsraad Directeur Generaal voor de zaken<br />
van de Hervormde Kerk. De assessor Johannes Sigmond, die tevens behoort tot het<br />
College van Kerkmeesteren, ‘despiciëerde’ *zich intussen.<br />
* het werkwoord despiciëren heeft zowel positieve als negatieve betekenissen: op iemand het oog slaan, iemand uitkiezen, maar<br />
ook verachten en onteren en ten slotte ook afzien. In dit kader zal het hoogstwaarschijnlijk slaan op het feit dat Johannes Sigmond<br />
zich afzijdig houdt in deze zaak, omdat hij immers twee petten op heeft, die van assessor en van kerkmeester.<br />
58
9 december 1820<br />
Assessoren Gedeputeerde Staten geven antwoord op de vraag uit de vorige vergadering over de<br />
juiste bevoegdheden van de assessoren in zaken waarover andere besturen<br />
zeggenschap hebben. Ingeval er twijfel bestaat over de toepassing van artikel 31 van het<br />
Reglement van Bestuur ten plattelande, moet artikel 92 toegepast worden. Na dit artikel<br />
voorgelezen te hebben (en de inhoud ervan niet in de notulen te hebben vastgelegd) stelt<br />
de secretaris staande vergadering een adres op aan gedeputeerde staten, die het dan<br />
maar verder uit moeten maken.<br />
Landmeter De landmeter dringt wederom aan op het voldoen van zijn vordering wegens het feit dat<br />
hij gedurende de tijd van 10 tot 20 november 1819 zijn reguliere werkzaamheden niet<br />
heeft kunnen verrichten. De raad besluit de schout te machtigen om over deze lang<br />
slepende kwestie met de Gouverneur van Zuid-Holland mondeling van gedachten te<br />
wisselen.<br />
59
6 februari 1821<br />
Grenswijziging De Gouverneur deelt mee dat hij van de gemeente Rijswijk een aan de koning<br />
gepresenteerd ‘request’ heeft ontvangen over de grenzen tussen Rijswijk en Voorburg.<br />
De secretaris krijgt de opdracht om hierover met de burgemeesters van de stad Delft, die<br />
immers nog steeds de ambachtsheren zijn, te gaan onderhandelen. Hij moet dit met de<br />
uiterste zorg doen en zijn bevindingen aan de raad rapporteren.<br />
60
13 februari 1821<br />
Grenswijziging De secretaris heeft, daartoe in de vorige vergadering gemachtigd, een conferentie gehad<br />
met mr. Cornelis Overgaauw Pennis, president Burgemeester van de stad Delft, over de<br />
grensbepaling tussen Voorburg en Rijswijk. Hij vindt de opgeworpen kwestie –plat<br />
gezegd- het sop de kool niet waard en raadt de vergadering aan om er verder geen acht<br />
op te slaan. Onderwijl prijst hij de raad voor de manier waarop ze tot op heden deze<br />
kwestie hebben behandeld. De raad mag nu zelf besluiten –binnen de gestelde<br />
termijnen- de zaak voor te leggen aan de Gouverneur. De secretaris heeft inmiddels een<br />
‘request antidotaal’’ * opgesteld voor de koning. Na dit request te hebben voorgelezen<br />
mag de secretaris die versturen.<br />
* Request antidotaal: request = verzoekschrift; antidotaal is letterlijk. met tegengif. Dus een verzoekschrift met tegenwerpingen of<br />
vertoogschrift.<br />
61
22 februari 1821<br />
Onderwijzer De raad stemt in met de door het college voorgedragen nieuwe schoolonderwijzer, de<br />
heer A. van der Lee. Wel moet er nog een onderzoek worden ingesteld os de nieuwe<br />
onderwijzer aan alle voorwaarden voldoet.<br />
Begrafenisrechten De schout en de assessoren hebben een instructie vastgesteld voor de ‘Bidders en<br />
Nodigers ter Begrafenissen’. Behalve de instructie worden ook de tarieven voor de<br />
bijzondere verrichtingen beopaald. Zo zijn er tarieven voor het doen van de aangifte, voor<br />
het uitnodigingen aan de dragers en de vrienden, voor assistentie bij de begrafenis, voor<br />
het gebruik van de mantel en voor het gebruik van de handschoenen en de ‘lamphers’. *<br />
De begrafenistarieven zijn voorts afhankelijk of de aanzegger de hele gemeente in<br />
kennis moet stellen van het overlijden van een dorpsgenoot of maar een bepaalde wijk;<br />
of hij het alleen afkan of de beide ‘bidders’ moeten opdraven en of de overledene binnen<br />
of naar buiten de gemeente moet worden vervoerd. In totaal zijn zeven artikelen in de<br />
notulen plano uitgeschreven.<br />
Landmeter De gouverneur heeft de declaratie van de landmeter ad ƒ 85,- we g e ns gederfde<br />
inkomsten doorgenomen. Hij is van mening dat deze zaak in ‘onderling genoegen’ moet<br />
worden opgelost, maar stelt wel daarbij dat een bedrag van ƒ 30,- tot ƒ 40,- voldoende<br />
moet zijn. De benodigde gelden moeten in de begroting worden gevonden.<br />
Nalatenschap Het bestuur van de stad Boizenburg (hier geschreven als: Boitzenburg) in het<br />
Groothertogdom Mecklenburg-Schwerin vraagt –in het Frans- om medewerking in<br />
contact te komen met een ingezetene van Voorburg, te weten: de heer Johan Christoffel<br />
Kleine. De heer Johan Christoffel Kleine is mede-erfgenaam van wijlen zijn naamgenoot.<br />
De schout moet de nog levende heer J.C. Kleine opsporen op hetzelfde adres waar<br />
enige <strong>jaren</strong> geleden zijn naamgenoot woonde, te weten aan de Geestbrug en hem in<br />
kennis stellen van de opengevallen nalatenschap en de daarbij behorende papieren. De<br />
schout ten slotte dient de raad in de eerstvolgende vergadering over zijn onderzoekingen<br />
te rapporteren.<br />
Begroting Gedeputeerde staten hebben de begroting voor het jaar 1821 goedgekeurd. De<br />
buitengewone ontvangsten worden gesteld op ƒ 500,-; de gewone inkomsten op:<br />
ƒ 2.560,-. Aan de uitgavenkant staat een bedrag van ƒ 3.038,25 en aan buitengewone<br />
uitgaven: nihil. Er blijft dus een batig saldo over op deze begroting van ƒ 21,75. Zoals<br />
gebruikelijk krijgt de ontvanger een kopie met de opdracht zich “in deszelfs<br />
Comptabiliteit te reguleeren”<br />
* Lamphers -ook wel geschreven als lamfers- zijn tulen sluiers die van de steek of hoge hoed van de ‘bidder’ afhangen<br />
** Boizenburg: een stadje, thans gelegen in Mecklenburg-Vorpommern, Kreis Ludwigslust<br />
Het wapen van het<br />
historische stadje<br />
Boizenburg in<br />
Mecklenburg-<br />
Vorpommern<br />
62
Vervolg van: 22 februari 1821<br />
Assessoren Gedeputeerde staten hebben de benoeming van de heren Johannes Sigmond en Willem<br />
van Dorp tot assessor goedgekeurd.<br />
Begroting Gedeputeerde staten verordonneren tevens dat 2 procent van de inkomsten van het jaar<br />
1820 worden overgeschreven op naam van de ontvangergeneraal te ’s-Gravenhage. De<br />
ontvanger moet dit uitvoeren.<br />
Verslag De gouverneur van Zuid-Holland wil voortaan elk half jaar, eind januari en eind juli, een<br />
verslag van de ‘staat van de gemeente’. Alles wat belangrijk is en wat er aan<br />
verbeteringen in de administratie en van de nijverheid en welvaart valt te melden, dient in<br />
deze staat aan de orde te komen. De secretaris krijgt de uitvoering van dit<br />
gouvernementeel besluit op zijn bord.a<br />
Grenswijziging De secretaris heeft een brief opgesteld voor Gedeputeerde staten over het standpunt van<br />
de raad over de voorgestelde grenswijziging van de gemeente Rijswijk. Dit wordt zonder<br />
verder discussie aangenomen en de secretaris kan de brief verzenden.<br />
63
26 maart 1821<br />
Bedelarij Twee hier in de gemeente geboren personen zijn wegens bedelarij door de<br />
burgemeester van Rotterdam in het Bedelaarsgesticht in Hoorn geplaatst (letterlijk staat<br />
er: opgezonden). Over het jaar 1820 heeft het gesticht voor de verzorging van deze twee<br />
mannen een declaratie ingediend van ƒ 33.82 met het verzoek dit binnen één maand te<br />
willen voldoen. Gedeputeerde staten verzoeken de gemeenteraad om het gevraagde<br />
bedrag ten behoeve van ene Pieter van Gelder zo spoedig mogelijk over te willen maken<br />
op rekening van de ontvangerparticulier te ’s-Gravenhage. De gemeenteraad heeft<br />
echter wel bedenkingen en vindt de bedragen die jaarlijks moeten worden betaald voor<br />
het onderbrengen van deze ‘sujetten’ veel te hoog. Als er een andere instelling kan<br />
worden gevonden waar zij minder zouden hoeven te kosten dan moeten ze onverwijld<br />
worden ontslagen en ten laste worden gebracht van de armenkas van het<br />
kerkgenootschap waartoe zij behoren.<br />
Kerken De gouverneur brengt de door de r.k.-gemeente vorig jaar ingezonden stukken in<br />
herinnering, waarbij om vergoeding wordt gevraagd voor het noodzakelijke herstel van<br />
de kerk en de pastorie. Hij wil de stukken binnen veertien dagen terug hebben. De raad<br />
besluit om een kopie van de aanschrijving van de gouverneur vergezeld van de daarbij<br />
behorende stukken in handen te stellen van de pastoor en de kerkmeesters, die de raad<br />
dan weer binnen veertien dagen terug verlangt.<br />
64
16 april 1821<br />
Bedelarij Gedeputeerde staten delen mee, dat als de raad verlangt dat de in het Bedelaarsgesticht<br />
te Hoorn ondergebrachte personen uit het gesticht worden ontslagen, zij zich dan<br />
rechtstreeks met het bedoelde gesticht moeten verstaan.<br />
Kerken Het kerkbestuur van de r.k.-gemeente zenden op grond van de aanschrijving van de<br />
gouverneur twee schetsen of tekeningen in. Daaruit moge blijken welke noodzakelijke<br />
herstelwerkzaamheden er moeten worden verricht aan de kerk en de pastorie. De<br />
herstelwerkzaamheden worden begroot op een bedrag van ƒ 2.550,-, wa arvan reeds een<br />
bedrag van ƒ 950,- uit de kas van de kerkgemeenschap is opgebracht. Het ontbrekende<br />
bedrag “zoude eenigermate drukkend zijn”. De raad besluit nu over het ontbrekende<br />
bedrag onder overlegging van de betreffende stukken in het origineel “favorabel te<br />
adviseeren”.<br />
Straten en pleinen Gedeputeerde staten hebben een reglement ingestuurd betreffende de “Passage over<br />
den Straatweg van Rijswijk” voor zover dat ook voor Voorburg geldt. De resolutie wordt<br />
verder voor kennisgeving aangenomen en moet worden opgeborgen in het archief.<br />
Veldwachter De secretaris brengt een door hem ontworpen “Instructie voor den Veldwachter en<br />
Dienaar der Politie” ter tafel. De instructie wordt zonder discussie aangenomen en<br />
voorgelegd aan de ambachtsheren te Delft.<br />
Posterijen De postmeesteres Catharina de Groot, weduwe van Johannes Schmal, is ter vergadering<br />
verschenen. Zij deelt mede dat de postiljons voortaan de brieven en andere poststukken<br />
voor deze gemeente zullen gaan afgeven in de herberg “Witsenburg” onder Rijswijk.(op<br />
de hoek van de Rijswijkse Herenstraat en de Haagweg Noot: BD), Ter beveiliging van<br />
de afgegeven post dient er in de herberg een bus te worden geplaatst, maar dan wel op<br />
kosten van de gemeente. De raad is hiermede zeer ingenomen en besluit dat er op<br />
kosten van de gemeente een bus zal worden vervaardigd en in de aangewezen herberg<br />
opgehangen, De Inspecteur-generaal ad interim van de posterijen wordt hiervan op de<br />
hoogte gebracht.<br />
65
8 mei 1821<br />
Bedelarij Gedeputeerde staten keuren het bedrag goed dat de gemeente verschuldigd is aan het<br />
Bedelaarsgesticht te Hoorn voor de opvang van twee personen. Het bedrag –nu groot<br />
ƒ 69,92- moet binnen een maand na ontvangst van de beslissing van gedeputeerde<br />
staten aan de ontvangerparticulier in ’s-Gravenhage worden betaald. Inmiddels is<br />
gebleken dat een persoon tot de Hervormde Kerk behoort en de andere tot de Roomskatholieke.<br />
Twee raadsleden, de heer Van den Heuvell en Van Dorp, dienen echter in<br />
contact te treden met de armbesturen van de respectievelijke kerkgenootschappen met<br />
een afschrift van de declaratie.<br />
Veldwachter Gedeputeerde staten hebben de Instructie voor de veldwachter goedgekeurd. De raad<br />
besluit vervolgens om deze instructie staande de vergadering, aan de veldwachter ter<br />
hand te stellen en hem op het hart te drukken dat hij die stipt dient te leven.<br />
Posterijen ‘De Minister van staat, belast met de Generale Directie der ontfangsten gaat akkoord<br />
met de plaatsing van de brievenbus in herberg Witsenburg ‘onder Rijswijk’. De ’s<br />
morgens daarin gedeponeerde post voor Voorburg bestemde post zal dan ’s avonds<br />
door de postiljons worden geleegd.<br />
Onderwijzer De benoemingstermijn voor de in 1818 aangestelde onderwijzer van de derde rang wordt<br />
voorlopig verlengd tot eind 1829.<br />
Patent De gouverneur deelt mee dat de te beëdigen personen, belast met het toezicht op het<br />
Patentrecht, rechtstreeks door de raad mogen worden aangesteld. Voorts is er voor het<br />
opmaken van de Acte van Beëdiging geen registratierecht –meer- verschuldigd.<br />
Proces voeren De gouverneur deelt mee dat, volgens de van kracht zijnde verordeningen, personen die<br />
onvermogend zijn gratis een rechtsproces moeten kunnen voeren, ongeacht van welke<br />
godsdienstige richting zij zijn. De raad neemt dit voor kennisgeving aan en speelt dit door<br />
naar de armbesturen van de diverse kerkgenootschappen.<br />
Straten Ene heer Johannes Nieuhuis vraagt aan de raad om na te gaan in hoeverre de stoep<br />
voor zijn huis zijn eigendom is. Hij wil zijn eigendom aan de Herenstraat met palen<br />
afbakenen. De raad deelt aan de heer Nieuhuis mee, dat zij voorshands hierin geen<br />
beslissing kan nemen, omdat de kwestie door het Hoogheemraadschap van Delfland nu<br />
is overgedragen aan Gedeputeerde Staten.<br />
Belastingen De ‘Hogere Authoriteit’ heeft het door de secretaris opgestelde kohier van de Personele<br />
Belasting over het jaar 1821 vastgesteld op een bedrag van ƒ 810,70. Het kohier wordt<br />
gedurende veertien dagen ter visie gelegd en dan ‘ter approbatie’ opgestuurd naar<br />
gedeputeerde staten. De ingezetenen kunnen het kohier op de gebruikelijke manier<br />
inzien.<br />
66
15 mei 1821<br />
(Proces verbaal van het verhandelde ter verkrijging van een acte tot<br />
onderwijsbevoegdheid)<br />
Onderwijs De schoolopziener, de heer B. Verwey, is ter vergadering aanwezig om toelichting te<br />
geven op het verzoek van ‘Mejufvrouw’ Adriana Petra Vrolijk om binnen de gemeente<br />
een ‘Meisjes of Fransche Jonge Jufvrouwen School’ te mogen stichten. Voorts om te<br />
verklaren dat hij de genoemde juffrouw naar behoren op haar geschiktheid tot het geven<br />
van lessen heeft ‘geëxamineerd’. Na gewogen en niet te licht te zijn bevonden krijgt<br />
Mejufvrouw Vrolijk de vereiste ‘Acte van Admissie tot het houden van eene Meisjes of<br />
Fransche Jonge Jufvrouwen School’.<br />
Onderwijs Behalve de hiervoor genoemde Juffrouw Vrolijk heeft zich nog een andere sollicitante<br />
gemeld, te weten ‘Mejufvrouw’ Cornelia Gerardina May. Ze voldoet niet aan alle vereiste<br />
om zich houdster van een jongemeisjesschool te mogen noemen. In omslachtige<br />
bewoordingen wordt uiteengezet aan welke wettelijke bepalingen en onderwijsvereisten<br />
een kandidaat moet voldoen. De enige overgeblevene is dus Mejuffrouw Vrolijk. Van het<br />
verhandelde wordt een uitgebreid proces-verbaal opgemaakt, ondertekend door<br />
enerzijds de schoolopziener, de heer Bern. Verwey en anderzijds de schout, de heer D.<br />
Palairet en gemeentesecretaris J.Mulder.<br />
67
19 juni 1821<br />
A f wez i g De afwezigen worden expliciet vermeld: de schout wegens ‘indispositie’ en voorts de<br />
leden J.S. Krabbe en L.A. van den Heuvell.<br />
Belastingen Gedeputeerde staten hebben het kohier van de personele belasting voor het jaar 1821<br />
vastgesteld. Het kohier wordt ter inning nu overgedragen aan de gemeenteontvanger<br />
tevens gemeentesecretaris, de heer J.H. van Steekelenburgh.<br />
Assessoren In hun vergaderingen van vorig jaar hebben de beide nieuw benoemde assessoren om<br />
enige opheldering gevraagd over hoe ver hun verantwoordelijkheden gaan met<br />
betrekking tot bepaalde zaken waarover andere besturen zeggenschap hebben. Welke<br />
exact die verantwoordelijkheden zijn wordt slechts aangeduid met “het regt en verstand<br />
van het 31 e Artikel van het Reglement van Bestuur voor het Platte Land der Provintie<br />
Holland” Aan Gedeputeerde Staten wordt hierover om opheldering gevraagd.<br />
Gedeputeerde staten geven hierop nu antwoord, na eerst daarover onder meer de<br />
Minister van Binnenlandse Zaken te hebben geraadpleegd. Behalve het gewraakte<br />
Artikel 31 van het Reglement van Bestuur voor het Platteland zijn ook bepalingen uit<br />
Keuren van het Hoogheemraadschap niet duidelijk. De minister is echter van mening dat<br />
er geen ‘nadere Explicatie vereischt wierdt’ en dat alles duidelijk genoeg in de<br />
reglementen en keuren is vastgelegd. Nu blijkt ook waarover de kwestie eigenlijk<br />
handelde: wie er verantwoordelijk is voor het jaarlijkse zogenoemde ‘schouwen’ Men is<br />
ook niet van plan om aan Zijne Majesteit een verandering van de bestaande reglementen<br />
voor te leggen, tenzij Gedeputeerde Staten daarom expliciet zouden vragen. Een en<br />
ander wordt voorshands voor kennisgeving aangenomen. In geval van twijfel wil men te<br />
raden gaan bij deskundigen.<br />
Patent De controleur van de directe belastingen in Den Haag deelt mede dat er bij het<br />
onderzoek en opnemen van het patentrecht een ‘daartoe geschikt en bekwaam Persoon’<br />
behoort te worden betrokken. De raad vindt daartoe de ‘bode dezer vergadering’<br />
voldoende geschikt en aldus besluit men om de heer Fredrik Lambertus van Ruyven aan<br />
te wijzen en staande de vergadering te beëdigen. Hiervan wordt een acte opgemaakt en<br />
ondertekend door de aangewezen bode, de plaatsvervangende schout, de heer J.<br />
Sigmond en de gemeentesecretaris J. Mulder.<br />
Herenstraat De heer Johannes Nieuhuis heeft mondeling een verzoek ingediend om voor zijn woning<br />
aan de noordzijde van de Herenstraat paaltjes op zijn aan de straat grenzend erf te<br />
mogen plaatsen. Hij moet wel de rooilijn in de gaten houden en hij moet zorgen dat<br />
‘geene de minste Inconveniënten kan worden teweeg gebragt.’<br />
68
6 juli 1821<br />
Gemeenterekening De gemeenteontvanger heeft de gemeenterekening over het jaar 1820 aangeboden.<br />
Opneming en sluiting zal plaats vinden op zaterdag de 21 e juli 1821 ’s middags om 12<br />
uur. Bij deze officiële handeling dienen volgens artikel 57 van het Reglement van<br />
Bestuur ten Platte Lande behalve de ambachtsheer ook de hoogstbelaste ingezetenen<br />
aanwezig te zijn. Hiervoor worden aangewezen de heren: Mr. H.J. Caan, C.J. Bloys van<br />
Treslong, mr. P.H. Hoog, H.S. van Meurs, J.H. Six en H. van den Bosch. Deze heren<br />
dienen tevoren op een behoorlijke aanschrijving te kunnen rekenen.<br />
69
21 juli 1821<br />
Gemeenterekening De gemeenterekening wordt –zoals in de vorige vergadering omschreven- opgenomen<br />
en vastgesteld door de daar genoemde heren. Echter met dien verstande dat in plaats<br />
van de heer H.S. van Meurs, de heer C. Mijlink aanwezig is en de heren burgemeester<br />
van Delft en mr. H.J. Caan zich laten verontschuldigen wegens ‘inconveniëntie’ De<br />
rekening wordt afgesloten met een batig saldo van ƒ 691,04½. Daarna wordt de<br />
gemeenterekening verzonden naar gedeputeerde staten voor ‘approbatie’,<br />
70
17 augustus 1821<br />
Kermis Het college van schout en assessoren heeft maatregelen op schrift gesteld tot wering<br />
van ongeregeldheden tijdens de jaarlijkse kermis. De raad conformeert zich hier volledig<br />
aan.<br />
Koninklijk Huis De Algemene Synode van de Hervormde Kerk is voornemens een bijzondere kerkdienst<br />
te houden bij gelegenheid van de verjaardag van Zijne Majesteit Koning Willem I. Deze<br />
godsdienstoefening zal worden gehouden op de 24 e augustus ’s morgens om half twaalf.<br />
De overige kerkelijke gezindten zullen hiervan in kennis worden gesteld en er zal een<br />
proclamatie volgen met als inhoud dat er tijdens deze kerkdienst geen werkzaamheden<br />
mogen worden verricht.<br />
Broodzetting * Er is een nieuw stelsel van kracht op de te hanteren maten en gewichten en meer in het<br />
bijzonder op het gewicht van de zettingen van het brood. Het reglement op de<br />
uitoefening van de broodbakkers, de broodslijters, de meelverkopers, de<br />
korenmolenaars, alsmede de gruttersneringen en –bedrijven, moet daarom aangepast<br />
worden aan het nieuwe stelsel van gewichten.<br />
Verlichting Gedeputeerde staten geven aan de raad de bevoegdheid om de termijn van het<br />
onderhands aanbesteden van de openbare verlichting met lantaarns en reverbères ** te<br />
mogen verlengen. De verlengingstermijn mag gelden voor drie jaar en het daarmee<br />
gemoeide bedrag wordt vastgesteld op ƒ 245,- per jaar. De secretaris moet voor de<br />
uitvoering van het een en ander zorgdragen.<br />
Bedelarij Het Bedelaarsgesticht in Hoorn deelt aan het gemeentebestuur mee dat in hun gesticht<br />
één persoon, afkomstig uit Voorburg, is opgenomen, te weten: Pieter van Gelder.<br />
Genoemde Pieter van Gelder is nu uit het gesticht ontslagen en overgedragen aan de<br />
zorg van de r.k.-armmeesteren. In de brief van het hoofdbestuur van het gesticht wordt<br />
voorts een aanbeveling gedaan om Pieter blijvend aan de zorg van de kerk over te<br />
dragen en er tevens zorg voor te dragen dat hij zich niet weer schuldig zal gaan maken<br />
aan ‘vagabondeeren’. De raad deelt voorts nog aan de r.k.-armmeesters mee dat als<br />
Pieter nog eens opgenomen moet worden in het Bedelaarsgesticht de kosten dan voor<br />
hun rekening komen.<br />
Landmeter De gouverneur van Zuiid-Holland is van mening dat de gemeente de declaratie van de<br />
landmeter, de heer J. van Beek, wegens vergoeding van ‘gestremde kadastrale<br />
werkzaamheden’ moet voldoen. De raad gaat hier echter niet mee akkoord. De gemelde<br />
‘stremming in de kadastrale werkzaamheden’ was namelijk helemaal aan de landmeter<br />
zelf te wijten. Hij heeft immers een incomplete kadastrale kaart afgeleverd, waarbij<br />
gedeelten met Voorburgse landerijen en onroerend goed, waren ingetekend op de<br />
kadastrale kaart van Rijswijk. De belanghebbende eigenaren hadden zodoende niet de<br />
gelegenheid om kennis te nemen van hoe hun eigendommen op de kaart waren<br />
ingetekend en opgemeten. Aangezien dit de oorzaak van de ‘stremming’ was, vindt de<br />
raad dat de landmeter geen recht heeft op het voldoen van zijn declaratie.<br />
* Rond 1800 stelde het bestuur van Rijnland de prijs en het gewicht van het brood vast, dit heette de broodzetting<br />
** Een reverbère is een straatlantaarn waarachter zich een holle spiegel of gepolijste metalen plaat bevindt, die het gas- of kaarslicht<br />
terugkaatst. Van L. reverberáre = terugkaatsen<br />
71
28 september 1821<br />
Gemeenterekening Gedeputeerde staten hebben de gemeenterekening van het jaar 1820 vastgesteld op<br />
een bedrag aan inkomsten van ƒ 3.166,45 en aan uitgaven: ƒ 2.475,40½, dus met een<br />
batig saldo van ƒ 691,04½. Het laatstgemeld bedrag moet in de rekening van 1821<br />
worden bijgeschreven als buitengewone ontvangst.<br />
Gemeentebegroting De secretaris brengt de begroting voor het jaar 1922 ter tafel. Het geraamde bedrag aan<br />
inkomsten is daarin gesteld op ƒ 2.960,- en dat van de uitgaven op ƒ 2.940,20. Een batig<br />
saldo dus van ƒ 19,80. De raad is van mening dat er op die begroting onvoldoende<br />
inkomsten overblijven en besluit om dit met een hoofdelijke omslag aan te vullen. De<br />
hoofdelijke omslag moet minstens ƒ 700,- opbrengen. De maatstaf is weer de opbrengst<br />
van ‘ ’s Rijks Mobilaire Belasting’. Een en ander wordt voorgedragen aan gedeputeerde<br />
staten ‘ter approbatie’.<br />
Genees- en heelkunde De tarieven voor de beoefenaren van de genees-, heel- en verloskunde zijn<br />
goedgekeurd. Inmiddels heeft de secretaris voor een behoorlijke ter visielegging zorg<br />
gedragen.<br />
Landmeter De gouverneur deelt niet de gevoelens van de raad om het door de landmeter<br />
gedeclareerde bedrag te weigeren. Hij wil binnen acht dagen weten op welke wijze er<br />
met de landmeter een schikking is getroffen. Die schikking moet dan wel zodanig zijn dat<br />
de gouverneur niet meer met deze kwestie lastig gevallen wil worden. De raad besluit in<br />
arren moede om bij het eerstvolgende verzoek van de landmeter hem een bedrag van<br />
ƒ 30,40 uit te keren en daarmee de zaak definitief te sluiten.<br />
Bedelarij De r.k.-armmeesters hebben onoverkomelijke bezwaren tegen de hoge kosten ten<br />
behoeve van de uit het bedelaarsgesticht ontslagen Pieter van Gelder en vragen daarom<br />
aan de raad om medewerking. De raad besluit hierop om bij het hoofdbestuur van het<br />
bedelaarsgesticht de nodige ‘remonstrantiën’ *te doen<br />
Broodzetting Het door gedeputeerde staten goedgekeurde reglement op de uitoefening der<br />
broodbakkers en aanverwante neringen en bedrijven zal worden gedrukt en aan alle<br />
belanghebbenden ter hand worden gesteld.<br />
* remonstrantiën van remonstreeren = tegenwerpingen maken > 19 e Zakwoordenboekje van Vreemde Woorden<br />
72
7 november 1821<br />
Landmeter De landmeter-delimitateur van het kadaster, de heer J. van Beek, legt zich niet bij het<br />
voorgestelde bedrag van de schikking neer. Hij eist ƒ 40,- en daarmee is voor hem de<br />
kous af. Tevens stelt de landmeter voor om twee onafhankelijke arbiters aan te stellen,<br />
bij wier beslissing beide partijen zich zouden neerleggen. De raad legt zich hier echter<br />
niet bij neer en blijft bij de beslissing, zoals die in de vorige vergadering is gedaan:<br />
uitkering van ƒ 30,40 en geen cent meer.<br />
Koepokinentingen Gedeputeerde staten dringen er op aan om alle gepaste middelen in te zetten om de<br />
koepokinentingen voorgang te laten vinden. De heelmeesters die aan minder bedeelden<br />
de inentingen geven kunnen zelfs een gratificatie van 50 cents tegemoet zien. De<br />
respectievelijke armbesturen krijgen een brief met de mededeling dat als onverhoopt<br />
onder hun bedeelden er kinderen zijn die niet de inenting hebben ontvangen daarvan<br />
verslag zal worden gedaan aan gedeputeerde staten.<br />
Armenzorg Via gedeputeerde staten deelt Zijne Majesteit de Koning mee dat de voorwaarden van de<br />
Maatschappij van Weldadigheid ook zullen gelden voor de wezen, armenkinderen en<br />
bedelaars in de Nederlandse koloniën. Dit bericht voor kennisgeving aangenomen.<br />
Raadsleden en assessors De heren J. Sigmond en W. van Dorp worden opnieuw aangewezen als raadsleden voor<br />
de volgende periode en tegelijkertijd ook opnieuw benoemd tot assessor. De<br />
benoemingen en aanwijzingen zullen op de gebruikelijke manier naar gedeputeerde<br />
staten worden doorgespeeld.<br />
73
27 november 1821<br />
Grenswijziging Gedeputeerde staten vragen aan de Voorburgse raad hoeveel inkomsten er jaarlijks van<br />
de gemeente Rijswijk te vorderen zouden zijn als de grensscheiding tussen Rijswijk en<br />
Voorburg een te aanvaarden feit zou zijn. Het verlies aan grondgebied omvat gronden<br />
met een aantal huizen in de omgeving van de Geestbrug. De gederfde inkomsten<br />
bestaan uit posten die afkomstig zijn uit de gemeentekas: ƒ *7,75; inkomen van de<br />
plaatselijke beambten: ƒ 82,-; van de Kerkenraad der Gereformeerde Gemeente:<br />
ƒ 128,50; inkomen der Gereformeerde Kerkelijke Kas: ƒ *1,-; uit het Predikantsfonds van<br />
het College van Notabelen: ƒ 12,- en ten slotte uit de administratie van de R.K.-armen:<br />
ƒ 24,50. Totaal wordt het verlies aan inkomsten gesteld op een bedrag van ƒ 535,75. De<br />
bedragen worden op een “Tabellarischen Staat” vermeld en toegezonden aan<br />
gedeputeerde staten en aan de ambachtsheer te Delft.<br />
Brandweer De gouverneur zendt aan de raad een exemplaar van een aantal brandweerreglementen,<br />
met de vraag welke daarin vermelde artikelen op Voorburg van toepassing kunnen zijn.<br />
Het huidige brandweerreglement is aan revisie toe. Het conceptreglement wordt in<br />
handen gegeven van de heren Sigmond en Van Dorp. Zij moeten bezien welke artikelen<br />
er in een nieuw brandweerreglement dienen te worden opgenomen. Voorts moeten zij<br />
hiervan aan de raad verslag uitbrengen.<br />
74
18 januari 1822<br />
Assessoren Gedeputeerde staten hebben bij besluit van 15 december 1821 de heren Johannes<br />
Sigmond en Willem van Dorp aangewezen tot assessoren van de schout voor het jaar<br />
1822.<br />
Gemeentebegroting Gedeputeerde staten hebben de gemeentebegroting voor 1822 ‘gearresteerd’ De totale<br />
inkomsten, buitengewoon en gewoon, worden gesteld op ƒ 2.860,- en de uitgaven op<br />
ƒ 2.840,-. De ontvanger wordt belast met de uitvoering van het een en ander.<br />
75
9 maart 1822<br />
Grenswijziging De schout en de raad van Rijswijk willen over de te betalen vergoeding voor het verlies<br />
van grondgebied van Voorburg aan Rijswijk nader van gedachten wisselen. De raad<br />
besluit aan dit verzoek te voldoen en een gecombineerde vergadering te beleggen van<br />
de beide gemeenteraden ofwel commissies daaruit. De vergadering is gepland in het<br />
‘Regthuis’ te Voorburg en wel op ‘Zaturdag 16 Maart’ Wel wordt er uitdrukkelijk bij<br />
vermeld, dat er alleen gesproken kan worden over de manier waarop de schikkingen<br />
kunnen worden voldaan en eventueel in welke termijnen. Als men het bedrag zelf wil<br />
aantasten zal daarover ‘worden gesupercedeert*, tot dat daaromtrent door deze<br />
vergadering nadere inlichtingen zullen zijn bekomen’<br />
* supersedeeren = aflaten, nalaten > Practizyns Woordenboekje in verzameling Historische Bibliotheek van Voorburg. Uitgave Van<br />
Dijk & Foorthuis Regioproject, Groningen 1988. (Overdruk van een uitgave van Ab. Blussé en Zoon, 1785.<br />
76
16 maart 1822<br />
Grenswijziging Op deze raadsvergadering over de grenswijziging tussen Voorburg en Rijswijk waren van<br />
de kant van Voorburg aanwezig: de heren Sigmond, Van Dorp, Van den Heuvell, Krabbe,<br />
Van Santen, De Gruyter en Brouwer; en van Rijswijk: de schout van Rijswijk en voorts de<br />
heren: Van Hern, Van Eldijk en Van Meenen.<br />
De schout van Rijswijk krijgt, na het overleggen van alle stukken, het woord en<br />
memoreert dat de gemeente Voorburg bij de berekening van de verliezen aan inkomsten<br />
geen rekening heeft gehouden met de inkomsten, die het heeft gekregen door het verlies<br />
van een stuk Rijswijks grondgebied, te weten: gebouwde en ongebouwde eigendommen<br />
aan het sluisje bij de Schenkwatering nabij ’s-Gravenhage. Op zeer breedvoerige wijze<br />
wordt van Voorburgse zijde opgemerkt dat de vraag van gedeputeerde staten was om<br />
voor een verliesberekening zorg te dragen bij de grenswijziging tussen Rijswijk en<br />
Voorburg. Dat er in het geheel niet gevraagd was naar een soortgelijke opgave voor het<br />
bijvoegen van het stuk Rijswijk aan Voorburg bij de Schenkwatering. Bovendien is dit<br />
stuk blijkbaar al door de gemeente ’s-Gravenhage opgeëist. Wat overblijft is de vraag op<br />
welke manier denkt de gemeente Rijswijk het verlies aan inkomsten van Voorburg te<br />
gaan vergoeden. Uiteindelijk wordt er aan de gemeente Rijswijk gevraagd of er nog<br />
andere voorstellen van hun kant zijn te verwachten. De Rijswijkse schout antwoordt<br />
hierop dat hij geen verdere explicatie verlangt van de opgaven van de kant van<br />
Voorburg.<br />
77
8 april 1822<br />
Bedelaars Zijne Majesteit de Koning heeft een K.B. uitgevaardigd met bepalingen voor de<br />
overname van bedelaars in de Koloniën der Maatschappij voor Weldadigheid. Het stuk<br />
wordt, zonder dat op de inhoud is ingegaan, voor kennisgeving aangenomen.<br />
Vroedvrouw De gemeentelijke vroedvrouw, mevrouw Catharina Hemeijer, is hoogbejaard en vindt<br />
zichzelf niet capabel meer om haar vak uit te oefenen. De raad is van mening dat de<br />
vroedvrouw een pensioen verdient, al wordt dit in de notulen nog omschreven als<br />
jaarlijkse wedde. De vroedvrouw krijgt nu een jaarlijkse wedde van ƒ 110,--, maar men<br />
wil die voor een toekomstige sollicitant gaan verhogen naar ƒ 200,- . Van dat bedrag<br />
moet de nieuwe vroedvrouw echter een door de raad te bepalen gedeelte afstaan aan<br />
de gepensioneerde vroedvrouw en wel tot aan haar overlijden. Na het overlijden van de<br />
gepensioneerde vroedvrouw krijgt de nieuwe vroedvrouw dan niet langer een bedrag van<br />
ƒ 200,- maar een jaarwedde van ƒ 150,-.<br />
78
28 mei 1822<br />
Diaconie & grenswijz. Zoals bekend zijn de grenzen tussen Voorburg en Rijswijk gewijzigd. Maar nu komt van<br />
de kant van de –Voorburgse- Predikant, de Kerkenraad, het College van Notabelen en<br />
Kerkmeesteren der Nederduitsche Hervormde Gemeente, die tezamen de Administratie<br />
van de Nederduitsche Gereformeerde Armen vormen, het verzoek om zich niet aan die<br />
nieuwe – gemeentelijke - grenzen te hoeven houden. Het bericht komt niet direct van de<br />
genoemde Administratie, maar via een resolutie van Gedeputeerde Staten en een<br />
messive van de minister van Binnenlandse Zaken en Waterstaat, waarbij hij een besluit<br />
van Zijne Majesteit de Koning ter kennis brengt aan Gedeputeerde Staten. Kortom: de<br />
‘Administratie’ had zich als eerste direct tot de Koning gewend met een afschrift naar de<br />
Staatsraad Directeur Generaal voor de Zaken van den Hervormde Eeredienst.<br />
Vroedvrouw Gedeputeerde Staten stemmen er mee in dat de plaats van de oude vroedvrouw vacant<br />
wordt verklaard en dat er voor de nieuwe vroedvrouw een jaarwedde uitgeloofd mag<br />
worden van ƒ 200,-. Dit alles echter nog steeds met het voorbehoud dat zij van dat<br />
bedrag een door de raad te bepalen bedrag aan de oude vrouwvrouw af zal staan. De<br />
raad besluit:<br />
a. de plaats van de oude vroedvrouw als vacant te verklaren en het resterende deel<br />
van haar jaarwedde tot aan het einde van het jaar zal aan haar worden<br />
gejouïsseerd*;<br />
b. dat een raadscommissie contact zal opnemen met de desbetreffende kerkelijke<br />
armenzorg om er zorg voor te dragen dat de nieuwe vroedvrouw hetzelfde jaargeld<br />
krijgt als de oude vroedvrouw tot op heden ontving;<br />
c. sollicitanten zullen worden opgeroepen via advertenties in de Haarlemse<br />
Stadscourant en de Nederlandsche Staatscourant;<br />
d. het door de raad vastgestelde gedeelte van de jaarwedde ad ƒ 200,- gaat ƒ 100,- bij<br />
wijze van pensioen naar de voormalige vroedvrouw.<br />
Diaconie & grenswijz. Weer wordt een brief ontvangen van de Kerkenraad der Nederlandse Hervormde<br />
Gemeente over de kwestie van de grensscheiding en wie er nu verantwoordelijk wordt<br />
voor de toegepaste diaconie voor de bewoners van de huizen nabij de Geestbrug, die nu<br />
aan Rijswijk toebehoren. Het komt er op neer dat men de gemeentelijke grensscheiding<br />
ook wil laten gelden voor de kerkelijke gemeenten Voorburg en Rijswijk. Men wil dan ook<br />
graag af van een schadevergoeding aan de gemeente. Inmiddels blijkt ook de kerkelijke<br />
gemeente van Rijswijk een duit in het zakje te hebben gedaan.<br />
79
Vervolg van: 28 mei 1822<br />
Zij schrijven aan het Klassikaal Bestuur van ’s-Gravenhage een brief, waaruit duidelijk<br />
wordt dat de bewoners van de –inmiddels Rijswijkse- woningen aan de Geestbrug nog<br />
gewoon bij Voorburg ingedeeld dienen te blijven en niet bij Rijswijk. De raad eindigt<br />
voorshands de discussie met de opmerking, dat zij de actie van de kerkelijke gemeente<br />
van Rijswijk als zeer ongepast beschouwen.<br />
Belastingen Het kohier van de Personeele Omslag heeft veertien dagen ter inzage gelegen en<br />
niemand heeft daartegen bezwaar ingediend. Het kohier wordt nu met een<br />
totaalopbrengst van ƒ 813,25 voorgelegd aan gedeputeerde staten ter goedkeuring.<br />
* jouïsseeren betekent volgens het WNT zoveel als:’in het genot stellen’ of ‘vergunnen’. In een aantekening van de Keuren van<br />
Haarlem uit 1743 komt de volgende zinsnede voor: “…in Deliberatie genomen hebbende, om uyt de Fournissementen der daar toe<br />
relatif zynde Leden en GildeBroederen, de Weduwen…. te laaten jouïsseeren van een Jaarlyksche Wedde…”<br />
80
19 juni 1822<br />
Vroedvrouw De daartoe gecommitteerde heren Sigmond en Brouwer hebben met de armmeesters<br />
van zowel de Nederduitsche Hervormde als de Rooms-Katholieke gemeente gesproken<br />
over de aanvulling van het traktement van de nieuw aan te stellen vroedvrouw.De<br />
Hervormde armmeesters zijn zonder meer bereid om jaarlijks een bedrag van<br />
vijfentwintig gulden te suppleren. De r.k.-armmeesters houden een slag om de arm:<br />
”waredien de beroeping eener Vroedvrouw voor dezelver Armen voor het tegenwoordige<br />
van geen nut en ware, en in het toekomende benodigt zijnde, dezelve altijd konde<br />
gebruikt en telkenreize betaald worden, dezelve administratie verlangde om voortaan van<br />
de betaling van het anders gewoone Jaarlijkse Tractement bevrijd te zijn.” Met andere<br />
woorden: als de vroedvrouw geen katholieke armen behandelt willen de armmeesters<br />
ook niet bijdragen in het traktement, maar als de vrouwvrouw wel katholieke armen van<br />
dienst is kan ze telkens daarvoor betaald worden.<br />
Belastingen Gedeputeerde staten hebben het kohier van de hoofdelijke omslag over 1822<br />
goedgekeurd op het bedrag van ƒ 813,25. De ontvanger kan nu overgaan tot het innen<br />
van de aanslagen.<br />
Zetters Jonkheer mr. H.J. Caan geeft te kennen dat de huurwaarde van zijn huis op grond van<br />
de Wet van de 21 e Ventôse IXe jaar * en artikel 9 van de Handleiding tot het heffen van<br />
de Personeele en Mobilaire Belastingen lager is dan soortgelijke woningen in de stad.<br />
Het bericht van mr. Caan wordt aan de zetters ter hand gesteld ter informatie.<br />
Grenswijziging Gedeputeerde staten sturen de stukken toe over de grenswijziging tussen Rijswijk en<br />
Voorburg. Tegelijkertijd volgt er een aanzegging om nu definitief het bedrag van de<br />
schadevergoeding vast te stellen. De raad besluit een uitnodiging van de zijde van de<br />
schout en de gemeenteraad van Rijswijk af te wachten Van de zijde van Voorburg<br />
worden als gesprekspartners behalve de schout, de heren Sigmond,Brouwer en Van<br />
Dorp aangewezen. Van dit alles wordt uiteraard weer kennis gegeven aan Gedeputeerde<br />
Staten van Zuid-Holland.<br />
Vroedvrouw De heel- en vroedmeester binnen de gemeente, de heer Matthijs Koning, laat middels<br />
een brief weten, dat hij pleit voor het continueren van de plaats van de oude vroedvrouw<br />
en geen nieuwe aan te stellen. Als tegenprestatie biedt hij aan om in voorkomende<br />
gevallen gratis hulp en assistentie te verlenen aan arme kraamvrouwen, ongeacht hun<br />
kerkelijke gezindte.<br />
81
Vervolg van: 19 juni 1822<br />
Het verzoek wordt echter afgewezen omdat de raad op 28 mei al heeft besloten de<br />
vroedvrouw wel te vervangen.<br />
* 21 Ventôse IX is een datering volgens de Franse Republikeinse kalender, die gelijk is aan 12 maart 1801 volgens de Gregoriaanse<br />
kalender. De Franse kalender heeft ook in ons land gegolden vanaf september 1791 tot 1 januari 1806<br />
82
29 juni 1822<br />
Rekening De secretaris brengt de gemeenterekening over het jaar 1821 ter tafel. Op zaterdag 6 juli<br />
a.s. zal een commissie van notabelen deze rekening ‘opnemen’. Voor die commissie<br />
worden aangewezen, de heren Mr. H.J.Caan, C.J. Bloys van Treslong, Mr. P.H. Hoog,<br />
H.S. van Meurs, C. Meylink en H. van den Bosch. De aangewezen heren krijgen hiervan<br />
een kennisgeving van plaats en tijdstip.<br />
83
6 juli 1822<br />
Rekening 1821 De hiervoor in de vergadering van 29 juni 1822 aangewezen heren verschijnen ter<br />
vergadering, behalve de Burgemeester van de stad Delft als ambachtsheer en Jkh. mr.<br />
H.J. Caan, die zich wegens ‘Inconveniëntie’ laten verontschuldigen. De rekening wordt<br />
uiteindelijk vastgesteld met een batig saldo van ƒ 402,58 5. Hierna gaan de stukken naar<br />
Gedeputeerde Staten voor approbatie.<br />
84
19 juli 1822<br />
Vroedvrouw Verscheidene sollicitanten zijn opgeroepen voor de vacante functie van ‘ordinaris<br />
vroedvrouw’. Na alle stukken te hebben bestudeerd valt de keus op een uit de gemeente<br />
Westbroek en Achttienhoven (Utr.) afkomstige vroedvrouw: Anna Geertrui Luiten,<br />
weduwe Bronkhorst.. De voorwaarden waaronder zij wordt aangesteld zijn vermeld in de<br />
notulen van de gemeenteraadsvergadering van 28 mei 1822.<br />
Diaconie en grenswijz. De Gouverneur van Zuid-Holland in zijn kwaliteit van President van het College van<br />
Toezicht op de Kerkelijke Administratie der Hervormden vraagt om inlichtingen over de<br />
ophanden zijnde grenswijziging. Hij wil onder meer graag weten hoeveel zielen van de<br />
Hervormde Gemeente er door de grenswijziging overgaan van de gemeente Voorburg<br />
naar Rijswijk. Bovendien wil hij ingelicht worden over de samenstelling van het<br />
genoemde bedrag van ƒ 280,- aan schadevergoeding. De raad besluit om een afschrift<br />
van de brief van de gouverneur door te spelen naar de plaatselijke Hervormde<br />
Administratie.<br />
85
7 augustus 1822<br />
Vroedvrouw De nieuw aangestelde vroedvrouw, mevrouw A.G. Bronkhorst-Luiten stelt enige<br />
voorwaarden aan haar aanstelling tot ordinaris vroedvrouw binnen onze gemeente.Zij<br />
wenst onder meer vrijgesteld te worden van de betaling van gemeentelijke belastingen<br />
en ze wenst vergoeding van haar verhuizing van Westbroek en Achttienhoven naar<br />
Voorburg. Als de raad niet aan haar verlangens tegemoet wil komen trekt zij haar<br />
sollicitatie alsnog in. De raad is over deze door haar gestelde voorwaarden ten zeerste<br />
ontstemd en wenst niet aan die voorwaarden te voldoen. De plaats van vroedvrouw<br />
wordt staande de vergadering weer vacant verklaard. Nu blijkt dat er eigenlijk geen<br />
andere sollicitanten zijn die voor de geboden jaarwedde deze functie willen vervullen,<br />
vraagt de raad aan gedeputeerde staten ‘authorisatie’ om de jaarwedde te mogen<br />
verhogen tot ƒ 250,-. Na aftrek van de ƒ 100,- voor het pensioen van de oude<br />
vroedvrouw, houdt zij dan tenminste nog een jaarlijks traktement over van ƒ 150,-. De<br />
nieuwe vroedvrouw zou immers pas na het overlijden van de oude vroedvrouw de<br />
uitkering van ƒ 100,- ’s jaars mogen staken.<br />
86
25 augustus 1822<br />
Grenswijziging De gouverneur nodigt een commissie uit de raad uit voor een vergadering in het<br />
Gouvernementshuis ten einde van gedachten te wisselen over de schadevergoeding ten<br />
gevolge van de ‘delimitatie’ tussen Voorburg en Rijswijk. De commissie gaat bestaan uit<br />
de schout en de heren Sigmond, Van Dorp en Brouwer. Zij moeten de overige leden van<br />
de raad hierover schriftelijk rapporteren.<br />
* delimitatie = grensbepaling v. L. limes, limitis = grens<br />
87
17 september 1822<br />
Begroting 1823 De secretaris brengt de begroting over 1823 ter tafel over het jaar 1823. De inkomsten<br />
worden geschat op ƒ 3.210,- en de uitgaven op ƒ 3.166,20, dus een batig saldo van<br />
ƒ 43,80. Aangezien ook nu de middelen weer niet toereikend zijn om alle lasten van de<br />
gemeente te bestrijden zal er weer een hoofdelijke omslag moeten zijn. De opbrengst<br />
van die belastingen dient plusminus ƒ 1.150,- te bedragen. De maatstaf is weer -zoals In<br />
voorafgaande <strong>jaren</strong>- die van ’s Rijks Mobilaire Belasting of de maatstaf zoals die wordt<br />
voorgestaan bij de invoering van het Nieuwe Finantieele Stelsel.<br />
Grenswijziging De vergadering in het Gouvernementshuis heeft geen andere resultaat opgeleverd dan<br />
de eis dat de gedeputeerden binnen acht dagen inzicht willen hebben in de vereiste<br />
inlichtingen over de schadevergoeding, die Rijswijk aan Voorburg zou moeten gaan<br />
betalen.<br />
Vroedvrouw Gedeputeerde Staten staan toe dat het traktement van de nieuwe vroedvrouw wordt<br />
opgehoogd tot een jaarlijks bedrag van ƒ 250,- Zoals reeds was bepaald dient de nieuwe<br />
vroedvrouw van dit bedrag jaarlijks ƒ 100,- af te staan bij wijze van pensioenbedrag voor<br />
de oude afgetreden vroedvrouw. Inmiddels heeft men ook een nieuwe vroedvrouw<br />
aangetrokken in de persoon van mevrouw A.M. van den Brink-Walsteen, die tot op<br />
heden ordinaris vroedvrouw was te Bleiswijk. De nieuwe vroedvrouw krijgt hiervan<br />
bericht met de mededeling zo snel mogelijk met haar werkzaamheden te beginnen.<br />
88
4 oktober 1822<br />
Vroedvrouw Ook de nieuw aangestelde vrouwvrouw, mevrouw A.M. van den Brink-Walsteen bedankt<br />
en wel om ‘Personeele Redenen en Omstandigheden’. De raad is genoodzaakt ook dit<br />
voor kennisgeving aan te nemen en weer een advertentie te plaatsen in de Nederlandse<br />
Staatscourant. Inmiddels blijkt de afgetreden vroedvrouw, mevrouw Catharina Hameijer<br />
te zijn overleden. Er bestaat nu voor de armlastige kraamvrouwen geen mogelijkheid<br />
meer om gratis om hulp en bijstand te vragen. De raad wordt echter uit de brand<br />
geholpen door de belangeloze aanbieding van de heel- en vroedmeester –elders ook<br />
‘kunstoefenaar’ genoemd- de heer W.J. ter Laak. Hij wil gratis tijdens de vacatureperiode<br />
zijn diensten in voorkomende gevallen aanbieden. De raad besluit zijn aanbod dankbaar<br />
te accepteren, maar stelt daar geen vergoeding voor in het vooruitzicht. Gedeputeerde<br />
staten zullen –zoals gebruikelijk- van het een en ander op de hoogte worden gesteld.<br />
Begroting De begroting over het jaar 1823 is door gedeputeerde staten geaccepteerd. De raad<br />
moet nu echter gaan besluiten hoeveel opcenten zij willen heffen op de rijksbelastingen<br />
die volgens een nieuw financieel stelsel zullen worden ingesteld. Daarmede stellen zij de<br />
raad voor een onoverkomelijk probleem: zij kunnen onmogelijk het aantal te heffen<br />
opcenten bepalen, omdat de nieuwe belasting in zes klassen is onderverdeeld en men<br />
dus niet de grondslagen kent. Ze lopen anders het gevaar dat zij of het aantal opcenten<br />
weer moeten gaan verhogen, of juist weer verlagen. Zij verklaren zich ten opzichte van<br />
de wens van gedeputeerde staten ‘diligent’ *<br />
Straten Gedeputeerde staten brengen een besluit van Zijne Majesteit ter kennis dat de Majesteit<br />
nadere inlichtingen wenst over de betrokkenheid van Voorburg met betrekking tot de<br />
nieuwe straatweg, die vanuit Rijswijk loopt tot nabij Leiden. Zijne Majesteit wil namelijk<br />
weten hoeveel de contributies tot afkoop van de hoefslagen ** bedragen. De boodschap<br />
wordt voor kennisgeving aangenomen, aangezien er voor Voorburg ‘geene applicatie<br />
is’***<br />
*Diligent verklaren = verklaren, dat iemand de hem opgedragen taak, ofschoon hij die nog te voltooien heeft, niet heeft<br />
verwaarloosd. Cfr. 19 e eeuws woordenboekje van vreemde woorden.BD<br />
** Hoefslagen: In de Nederlandse taal bestaat het werkwoord "Verhoefslagen". Hieronder verstaat men een stuk land indelen in<br />
hoefslagen. Een hoefslag is dus een stuk land begrensd door dijken, sloten, weteringen enz. Bron: Internet onder de titel ‘De<br />
naam Verhoeff’ BD<br />
*** De eerste betekenis van het woord applicatie is: toepassing: > Cfr. 19e eeuws woordenboekje van vreemde woorden.BD<br />
89
14 oktober 1822<br />
Vroedvrouw De provinciale commissie van geneeskunde heeft aan mevrouw Anna Margaretha<br />
Broeksmit, weduwe van Salomon van der Vin en thans echtgenote van Pieter<br />
Wiltenburg (of Wittenburg), het diploma overhandigd van haar bevoegdheid het vak<br />
van vroedvrouw uit te oefenen. Men besluit de nieuwe vroedvrouw, die tot op heden<br />
vroedvrouw te Gouda was, dadelijk aan te stellen, nadat haar papieren in orde zijn<br />
bevonden. Zij krijgt als jaarlijks inkomen het vastgestelde bedrag van ƒ 150,-,<br />
eventueel aangevuld met een bedrag uit de kas van de Hervormde Armen. Zij krijgt<br />
hiervan bericht met het verzoek zo spoedig mogelijk haar werkzaamheden aan te<br />
vatten.<br />
90
25 oktober 1822<br />
Rekening De gemeenterekening over het jaar 1821 is door gedeputeerde staten vastgesteld met<br />
een uiteindelijk batig saldo van ƒ 402,58 5. Het batige saldo van 1821 wordt als<br />
buitengewone ontvangst verantwoord in de rekening van het jaar daaropvolgend, dus<br />
1822.<br />
Belastingen Het nieuw ingevoerde belastingstelsel noopt tot het vaststellen van gemeentelijke<br />
opcenten op de directe rijksbelastingen en het nader vaststellen van de opcenten op de<br />
plaatselijke belastingen zoals die op ‘het Geslagt’. Na zeer omslachtige beschouwingen<br />
besluit de raad uiteindelijk om voor het jaar 1823 autorisatie te vragen voor vijf opcenten*<br />
op de hoofdsom van de belasting op de gebouwde en ongebouwde eigendommen en de<br />
zogenoemde personele belasting te heffen. Daarnaast wenst de raad twee additionele<br />
opcenten* te heffen op dezelfde belasting teneinde de hoofdelijke omslag te kunnen<br />
verminderen. Daarnaast wil de raad vijftig opcenten* heffen op de ‘Plaatselijke Belasting<br />
of Accijns op het Geslagt’. De opbrengst van deze belasting zal dan ƒ 650,- op dienen te<br />
brengen. Van alle beraadslagingen omtrent de te nemen belastingmaatregelen wordt een<br />
proces-verbaal opgemaakt, die wordt toegezonden naar gedeputeerde staten.<br />
* Opcenten dienen te worden opgevat als een percentage bovenop de hoofdsom van de te heffen belastingen. De hoofdsom kon<br />
uiteraard niet anders wijzigen dan via een wetswijziging tot tariefsverhoging. De opcenten konden jaarlijks worden bijgesteld en<br />
benadrukken het tijdelijke karakter ervan. Een meer praktische reden was dat èn de hoofdsom èn de diverse opcenten in één<br />
belastingaanslag was vervat en dus ook maar één keer per persoon of instelling geheven hoefde te worden. Dit bespaarde uitgaven<br />
voor het apart heffen van de belastingen, vooral door lagere overheden. De rijksontvanger keerde de totaalopbrengst van de<br />
gemeentelijke of provinciale opcenten dan onder aftrek van kosten in één keer af aan de gemeente of provincie. Noot: BD<br />
91
28 oktober 1822<br />
Raadsleden Reglementair moet een derde gedeelte van de raad periodiek aftreden. Twee<br />
raadsleden, de heren Johannes Peter Krabbe en Leonard Adriaan van den Heuvell<br />
worden herbenoemd, nadat zij hebben gepersisteerd bij de hun in het verleden afgelegde<br />
eed. Zij zullen op 2 november aanstaande weer gewoon hun zetel in de raad innemen.<br />
Assessoren Als assessoren van de schout worden de beide heren J. Sigmond en W. van Dorp<br />
herbenoemd. Van zowel de benoeming van de raadsleden als de assessoren wordt op<br />
de gebruikelijke manier mededeling gedaan aan gedeputeerde staten.<br />
92
11 november 1822<br />
Grenswijziging Gedeputeerde staten zijn nog steeds bezig met het bepalen van het door Rijswijk te<br />
vergoeding geldbedrag voor het afstaan van een gedeelte van Voorburg nabij de<br />
Geestbrug aan Rijswijk. Voorburg zou naar het inzicht van g.s. bepaalde voordelen<br />
hebben bij een sluisje, dat eveneens in de nabijheid van de Geestbrug is gelegen, maar<br />
nabij Den Haag ligt en dat alreeds eigendom zou zijn van de gemeente Rijswijk. Voorts<br />
willen zij weten welke nadelen er te verwachten zijn nu het gedeelte nabij de Geestbrug,<br />
waarin dat sluisje is gelegen, naar Rijswijk overgaat. De raad deelt aan gedeputeerde<br />
staten mee, dat voor zover zij weten, zij in het geheel geen zicht hebben op de voor- of<br />
nadelen welke de gebouwde en ongebouwde eigendommen nabij het sluisje van dit<br />
sluisje ondervinden. Dat het hier gaat om eigendommen die tot Rijswijk behoren en<br />
waarvan zij in het geheel niet weten om hoeveel en welke bewoners dit gaat. Ten<br />
overvloede geeft de raad aan gedeputeerde staten te kennen ‘met reverentie te<br />
observeeren’ dat het bedoelde stuk grond ook niet aan Voorburg zal worden<br />
toegewezen.<br />
93
18 november 1822<br />
Commissie De Gouverneur wijst op het gestelde in artikel 58 van de Wet van 28 Juny 1822 met de<br />
aanwijzing om onverwijld over te gaan tot het benoemen van een commissie, zoals in die<br />
wet is bepaald. Over wat de taak van die commissie, dan wel wat de inhoud van het<br />
aangehaalde artikel is, wordt niet gerept in de toch uitgebreide notulistische<br />
verslaglegging. De raadsleden Sigmond en Van Dorp worden aangewezen, die tezamen<br />
met twee door de administratie aan te wijzen ambtenaren deze commissie moeten gaan<br />
vormen. Er is bovendien haast bij want de gouverneur eist dat hij van de benoeming op<br />
uiterlijk 18 november 1822 op de hoogte wordt gesteld en dat is heden!<br />
Belastingen De gouverneur vraagt of de gemeente gebruik wil maken van de mogelijkheid om ook<br />
een plaatselijke heffing van ‘de Accijns op het Gemaal en Geslagt’ te doen plaatsvinden.<br />
De raad antwoordt hierop dat overal de heffing van die accijnzen plaats vindt door de<br />
plaatselijke ontvangers en niet door de ontvangers der directe rijksbelastingen. Zij voelt<br />
er alleen voor als de inning door de plaatselijke beambten plaats mag blijven vinden.<br />
94
24 januari 1823<br />
Belastingen Gedeputeerde staten delen in antwoord op de eerder ingezonden berichten over de<br />
heffing van de nieuwe belastingen mede, dat het voor het jaar 1823 zal zijn toegestaan, 7<br />
opcenten* op de grondbelasting van de gebouwde en ongebouwde eigendommen te<br />
heffen. Hetzelfde aantal opcenten geldt voor de personele belasting. Daarenboven mag<br />
men op de accijns op het ‘Bestiaal’ 50 opcenten* heffen.<br />
Assessoren Gedeputeerde staten hebben de benoeming van de beide assessoren goedgekeurd.<br />
Schutterij De krijgsraad over de 5 e en 6 e Compagnie van het 3 e Bataljon Rustende Schutterij stuurt<br />
aan de raad een ‘Reglement van Order, Instantiën, administratie en onderhoud van<br />
Wapenen’ in. De krijgsraad vraagt op grond van artikel 64 van de Wet omtrent de<br />
oprichting van schutterijen de goedkeuring van de raad. De heren Brouwer en Van<br />
Santen krijgen het reglement in handen met het verzoek dit te bestuderen en daarover<br />
aan de raad te rapporteren.<br />
Schutterij De ‘militiecommissaris’ geeft de raad dan nog een uittreksel van een Koninklijk Besluit in<br />
handen, handelend over de uitleg van artikel 95 van de Wet op de schutterijen met het<br />
verzoek zich daaraan te willen conformeren. De raad besluit een afschrift van dit<br />
koninklijk besluit door te sturen naar de hiervoor genoemde krijgsraad.<br />
Kerken Het College van toezicht op de Kerkelijke Administratie der Hervormden in Zuid-Holland<br />
vraagt aan de raad om opgave van de namen van de regulier aangestelde leden van de<br />
Kerkbestuur, de Kerkenraad en de Kerkelijke Administratie van de Fransche Gemeente.<br />
Daarenboven wil het college ook weten welke personen als plaatsvervangers kunnen<br />
worden aangewezen. De raad besluit de Kerkelijke Administratie van het een en ander in<br />
kennis te stellen met uitnodiging om op het gedane verzoek binnen de gestelde termijn te<br />
willen reageren.<br />
* Over het begrip opcenten: zie mijn noot bij de notulen van de vergadering van 25 oktober 1822 hiervoor BD<br />
95
12 februari 1823<br />
Schutterij Het ‘Reglement van Order, Instantiën, administratie en onderhoud van Wapenen’ wo r d t<br />
na onderzoek door een raadscommissie aan de raad aangeboden. De raad stuurt het<br />
reglement weer terug naar de bevoegde krijgsraad met de opmerking om alle integraal<br />
overgenomen koninklijke besluiten en wetsartikelen weg te laten en te volstaan met<br />
aanhaling van de nummers der van toepassing zijnde artikelen.<br />
Kerken De Kerkenraad van de Franse Gemeente deelt mee dat de Franse Gemeente slechts uit<br />
weinig lidmaten bestaat. De kerkenraad zelf telt in totaal slechts drie ‘mansledematen’<br />
De functies in een college van notabelen mèt plaatsvervangers zijn dan ook niet vervuld.<br />
De kerkenraad pleit er voor om zo in deze samenstelling van bestuurders verder te<br />
kunnen gaan als zijnde de kerkelijke administratie van de Franse Gemeente.<br />
96
2 mei 1823<br />
Schutterij De Krijgsraad stuurt wederom het conceptreglement van Order, Instructien,<br />
Administratien en onderhoud van Wapenen in, met het verzoek dit door de raad te<br />
approberen. Weer wordt het ontwerp in handen gesteld van een commissie bestaande<br />
uit de heren Brouwer en Van Santen.<br />
Begroting Gedeputeerde Staten hebben de begroting van het lopende jaar 1823 vastgesteld. De<br />
totale ontvangsten worden gesteld op een bedrag van ƒ 3.110,- en de totale uitgaven op:<br />
ƒ 3.107,20. De begroting wordt nu ter hand gesteld aan de ontvanger ‘ten einde zich<br />
daar na in de Comptabiliteit derzelve te reguleeren’.<br />
Verkiezingen De Gouverneur vraagt om voortgang van de werkzaamheden verbonden aan de<br />
verkiezingen voor de leden van de Staten van Holland. Volgens de voorschriften moeten<br />
er een aantal stremgerechtigden worden aangewezen om de stemmen te tellen en<br />
daarvan een proces-verbaal op te maken. Drie notabele stemgerechtigden worden<br />
daartoe aangewezen: de heren C.J. Bloys van Treslong, Jhr. Mr. H.J. Caan en H. Van<br />
den Bosch. De heren worden uitgenodigd om daartoe op zaterdag 10 mei ’s avonds om<br />
zes uur bijeen te komen in het Rechthuis.<br />
97
9 mei 1823<br />
Schutterij Het ontwerpreglement van Order, Instructien, Administratien en onderhoud van Wapenen<br />
wordt voor de tweede maal aan de gemeenteraad voorgelegd. Er volgt een uitgebreid<br />
exposé van alle artikelen die verwijzen naar onder meer de Wet van 27 februari 1815 nr.<br />
191 en diverse Koninklijke Besluiten. Naar de mening van de raad kan de letterlijke<br />
aanhaling van die artikelen achterwege blijven, temeer aangezien een lagere overheid<br />
toch geen sancties kan opleggen ter handhaving van die reeds van kracht zijnde<br />
wetsartikelen en K.B.’s Men neemt het ontwerpreglement dan ook voor kennisgeving<br />
aan, maar blijft van mening dat al die wetsartikelen in feite uit het reglement gemist<br />
kunnen worden.<br />
98
4 september 1823<br />
A f wez i g De schout, alsmede het raadslid Van den Heuvell zijn wegens indispositie afwezig.<br />
Rekening De secretaris brengt de door de gemeenteontvanger opgestelde rekening over het jaar<br />
1822 ter tafel. De vereiste o0pnemning en sluiting van die rekening zal plaats vinden op<br />
zaterdag de 13 e september des middags om 12 uur. De daartoe aangewezen commissie<br />
zal, behalve uit de ambachtsheer, bestaan uit de hoogst belaste ingezetenen, de heren<br />
Jkh. Mr. H.J. Caan, C.J. Bloys van Treslong, mr. P.H. Hoog, H.S. van Meurs, H. van den<br />
Bosch en J.H. Fix. Zij zullen daartoe een schriftelijke uitnodiging krijgen.<br />
Grenswijziging Gedeputeerde staten hebben op 15 augustus 1823 de schadevergoeding, die de<br />
gemeente Rijswijk aan Voorburg moet voldoen voor de op grond van Zijne Majesteits<br />
Besluit van 23 september 1821 voorgestane grenswijziging tussen Rijswijk en Voorburg<br />
vastgesteld op een bedrag van ƒ 60,- per jaar. De staten vragen nu aan de raad om zo<br />
spoedig mogelijk mede te delen of zij zich met dit bedrag kunnen verenigen. De raad legt<br />
zich hier niet voetstoots bij neer. Eerst willen zij nog van gedeputeerde staten weten<br />
welke bedragen de gemeente Rijswijk op de staat van de schadevergoeding heeft<br />
vermeld. Pas nadat de raad daarover naar behoren is ingelicht wil men de uiteindelijke<br />
beslissing nemen.<br />
99
16 september 1823<br />
Rekening De in de vorige vergadering benoemde commissie tot opneming en sluiting van de<br />
rekening over het jaar 1822 heeft de vereiste onderzoeken verricht. Alle heren zijn<br />
aanwezig behalve de burgemeester van de stad Delft als ambachtsheer, die zich heeft<br />
laten verontschuldigen. De rekening wordt gesloten met een batig saldo van ƒ 208,57 5 .<br />
De rekening wordt op de gebruikelijke manier toegezonden naar gedeputeerde staten.<br />
100
7 oktober 1823<br />
Begroting De secretaris brengt de begroting voor het jaar 1824 ter tafel. De geraamde ontvangsten<br />
bedragen hierin ƒ 3.005,- en de uitgaven ƒ 2.984,20, dus met een batig saldo van<br />
ƒ 20,80. Uiteraard zijn aan deze begroting weer de nodige voorstellen tot het heffen van<br />
belastingen gekoppeld. De raad vindt het niet raadzaam om de opcenten op de<br />
rijksbelastingen te verhogen en wensen dus naast die heffingen nog een hoofdelijke<br />
omslag. Die hoofdelijke omslag zal ten minsten ƒ 700,- op moeten brengen.<br />
<strong>101</strong>
7 november 1823<br />
Raadsleden In verband met periodiek aftreden van een gedeelte van de raad zijn de volgende leden<br />
benoemd c.q. herbenoemd: Jasper van Santen, Hendrik de Gruyter en Petrus Brouwer.<br />
De heren nemen staande de vergadering weer opnieuw zitting nadat zij hebben<br />
‘gepersisteerd’ aan de eenmaal door hen afgelegde eed.<br />
Assessoren Als assessoren van de schout worden herbenoemd de heren Johannes Sigmond en<br />
Willem van Dorp. Van zowel de benoemingen van de raadsheren alswel de assessoren<br />
wordt mededeling gedaan aan gedeputeerde staten.d<br />
Belastingen De gemeenteontvanger, de heer J.H. van Teeckelenburgh, wil de mening van de raad<br />
weten over het heffen van een belasting op het bestiaal en met name over de invoer van<br />
slachtvlees en spek uit andere gemeenten. De raad is van mening dat door de invoering<br />
van een rijksaccijns op het slachtvlees er weliswaar een verandering van de maatstaf is<br />
te weeg gebracht, maar dat dit niet inhoudt dat de belasting op de invoer van vlees uit<br />
andere gemeenten is ‘gesupprimeerd’ oftewel opgeheven. De raad bepaalt nu dat op het<br />
van buitenaf ingevoerde slachtvlees en spek de locale belasting wordt ‘gepercipieerd’<br />
oftewel geïnd tot een bedrag van één gulden voor telkens vijftig ponden slachtvlees en<br />
tachtig cent voor een gelijke hoeveelheid spek.<br />
Grenswijziging In totaal vijf foliobladen is integraal de tekst van een brief aan Zijne Majesteit de Koning<br />
opgenomen over de achtergronden en historie van de grenswijziging tussen Voorburg en<br />
Rijswijk. In zijn besluit van 23 september 1821 heeft Zijne Majesteit bepaald dat de<br />
nieuwe grenzen tussen Voorburg en Rijswijk zouden worden vastgesteld naar de<br />
delimitatie ofwel de grensafbakening volgens het kadaster, opgemaakt in het jaar 1812.<br />
Gedeputeerde staten zouden voorts de vergoeding bepalen welke de gemeente Rijswijk<br />
aan Voorburg verschuldigd zou zijn voor de gederfde inkomsten wegens het verlies van<br />
grondgebied. Van de kant van de gemeente Rijswijk zijn alle argumenten reeds aan Zijne<br />
Majesteit kenbaar gemaakt. De raad neemt nu de vrijheid toch weer bij Zijne Majesteit<br />
aan te kloppen met het verzoek om de grenzen in heroverweging te nemen. Het procesverbaal<br />
van de opneming door het kadaster van de grenzen uit 1812 is destijds getekend<br />
door de maire van de toenmalige gemeente en vastgesteld door de prefect van het<br />
departement waarin Voorburg toen viel. Dit is evenwel gegaan zonder overleg met de<br />
toenmalige municipaliteitsraad. En dat had volgens de toen geldende voorschiften wel<br />
dienen te gebeuren.<br />
102
Vervolg van: 7 november 1823<br />
Vervolg: Grenswijziging Als dit toen was gebeurd dat waren de grenzen anders getrokken en was een verlies aan<br />
grondgebied en de daarmee verband houdende inkomsten te voorkomen geweest. Als<br />
een van de oorzaken voor de aangevochten grensscheidingen wordt het graven van de<br />
zogenoemde Haagsche Vaart genoemd. Zes jaar later is de problematiek van de<br />
grensscheiding nog eens aan de orde geweest en wel in 1818. De voorgestelde grens<br />
zou toen zijn: “gaande uit de Delftsche Vaart langs de thans aanwezig zijnde<br />
Scheidssloot agter de Huizen aan de Geestbrug, noordwestwaarts op tot aan de nieuw<br />
aangelegde straatweg, van daar in dezelfde Rigting over de gemelde Straatweg tot in de<br />
Sloot aan de Zuidoostkant van de Hofstede Cromvliet en van daar weder in eene<br />
Noordoostelijke Rigting over het Haagsche Trekpad benoorden de Geestbrug tot in de<br />
Haagsche Vaart en eindelijk dezelve Vaart volgende in eene Noordwestelijke Rigting tot<br />
aan het Sluisje bij ’s Gravenhage;” Als er van deze grenzen was uitgegaan was er van<br />
schade of ‘irregualiteit’ geen of aanzienlijk minder sprake geweest. Dat Zijne Majesteit<br />
wel in 1821 aan Rijswijk een te betalen schadevergoeding heeft opgelegd, maar dat die,<br />
hoe ook begroot, niet opweegt tegen het verlies van grondgebied en inkomsten van de<br />
inwoners. Dat de gemeenteraad weliswaar het geldelijke verschil naar eer en geweten<br />
hadden bepaald op ƒ 150,- ’s jaars, maar dat gedeputeerde staten om haar vigerende<br />
redenen hebben besloten dit bedrag terug te brengen op ƒ 60,-.. Daar komt dan nog bij<br />
dat Voorburg bij ‘de gezegende Omwending van Zaken in den Jare 1813’ bij de Slag om<br />
Waterloo niet minder dan veertien jongelingen hebben verloren, die op het slagveld hun<br />
leven lieten ten dienste van het Vaderland. Dit argument menen wij om ‘pretentieuse<br />
attentie’ niet aan Zijne Majesteit te mogen onthouden. Geheel in de stijl van die dagen<br />
schrijft de raad dan: “Het is derhalven om alle de voorgaande Redenen, dat de<br />
ondergetekenden in derzelve Kwaliteit zich bij deze Eerbiedig tot Uwe Majesteit<br />
vervoegen, Hoogstdezelve als nog ootmoedelijk smeekende om met alteratie* van het<br />
hiervorengemelde door Uwe Majesteit genomen Besluit, de grenzen tusschen de<br />
Gemeenten van Voorburg en Rijswijk voort vervolg te bepalen, zodanig als die bij de<br />
vergelijkende delimitatie in den Jare 1818 door de ondergetekenden zijn voorgesteld<br />
geworden, waar in geene irregualiteit** gelegen zij, of waar uit eenig ongerief kan<br />
geboren worden, en waarbij de gemeente van Voorburg bij het aloude Bezit van haar<br />
Territoir en bevolking zoude blijven bewaard…..”<br />
103
Vervolg van: 7 november 1823<br />
Vervolg: Grenswijziging Mocht Majesteit desondanks toch bij zijn besluit blijven dat verzoekt de raad tot slot om<br />
tenminste de schadevergoeding te willen stellen op het bedrag dat de Voorburgse raad<br />
met zoveel juistheid heeft vastgesteld..<br />
104<br />
Als alle betrokkenen, de schout, de raadsleden en de gemeentesecretaris hebben<br />
ondertekend, besluit de raad deze brief op een gewone audiëntie persoonlijk aan Zijne<br />
Majesteit aan te gaan bieden in de personen van de heer P. Brouwer en de<br />
gemeentesecretaris J. Mulder.<br />
* alteratie: verandering, verslimmering; ontsteltenis, schrik<br />
** irregualiteit: onregelmatigheid, wanorde
17 november 1823<br />
Grenswijziging De heren Brouwer en Mulder zijn de 12 e november in gewone audiëntie bij Zijne<br />
Majesteit geweest en hebben hem het smeekschrift overhandigd. Ze hebben de kans<br />
gekregen om uitgebreid over de zaak te spreken met Zijne Majesteit. Majesteit heeft hen<br />
te kennen gegeven dat hij de zaak nader zou laten onderzoeken. De heren worden<br />
vriendelijk bedankt en krijgen voorts als vervolgopdracht om te zijner tijd ook hun<br />
opwachting te maken bij Zijne Excellentie de Minister van Binnenlandse Zaken en<br />
worden voorts verzocht om hun ‘appui’* oftewel steun<br />
* appui: van Fr. l’appui = (het) ondersteunen Kramers Frans-Nederlands<br />
105
17 december 1823<br />
Grenswijziging De heren Brouwer en Mulder zijn op audiëntie geweest bij de minister van Binnenlandse<br />
Zaken. Zij hebben uitvoerig met de minister gesproken over de problematiek van de<br />
grenswijziging tussen Voorburg en Rijswijk.. De minister blijkt niet van zins om aan een<br />
wijziging van het besluit van Zijne Majesteit tot vaststelling van de nieuwe grenzen zijn<br />
steun (appui) te geven. Wel wil hij de door Rijswijk berekende schadevergoeding nog<br />
eens nader laten onderzoeken door gedeputeerde staten. De heren worden wederom<br />
bedankt voor de genomen moeite.<br />
Raadslid Door het overlijden van het raadslid W. van Dorp zijn er een aantal vacatures ontstaan.<br />
Alvorens benoemingen uit de zittende raadsleden te doen, wordt aan gedeputeerde<br />
staten c.q. aan de gouverneur gevraagd hoe te handelen in deze.<br />
Brandmeester Het overleden heer W. van Dorp was behalve raadslid tevens brandmeester. In die<br />
vacature wordt nu wel voorzien door de benoeming van de heer Dirk van Schagen.<br />
106
31 december 1823<br />
Raadslid Gedeputeerde staten berichten dat door het overlijden van het raadslid W. van Dorp er<br />
een tussentijdse vacature is ontstaan, waarin zal moeten worden voorzien. De raad moet<br />
een voordracht doen en de gouverneur laten weten wie daartoe als de meest geschikte<br />
persoon kan worden aangewezen. Een persoon zal dan ook de certificaten voor de<br />
Nationale Militie moeten kunnen en mogen ondertekenen. Voor laatstgenoemde functie<br />
wordt staande de vergadering het raadslid Hendrik de Gruiter aangewezen.<br />
107
21 januari 1824<br />
Nationale Militie De gouverneur heeft de benoeming van de heer Hendrik de Gruiter goedgekeurd voor<br />
wat betreft het tekenen van de Attesten en Certificaten voor de Nationale Militie. Hij<br />
treedt in de plaats van de onlangs overleden heer Willem van Dorp.<br />
Raadslid Gedeputeerde staten hebben in plaats van het overleden raadslid Willem van Dorp, de<br />
heer Pieter van der Geer, eigenaar en bouwman binnen deze gemeente, aangewezen<br />
als raadslid. De ambachtsheer, burgemeester van de stad Delft, is hiervan op de hoogte<br />
gebracht. Het nieuwe raadslid wordt direct de vereiste eed afgenomen, waarna hij zitting<br />
kan nemen. Hiervan wordt zoals gebruikelijk mededeling gedaan aan de ambachtsheer.<br />
Assessor Aangezien de heer W. van Dorp ook assessor was wordt ook in deze vacature voorzien<br />
in de persoon van de heer Petrus Brouwer.<br />
108
8 februari 1824<br />
Assessor Gedeputeerde staten hebben de benoeming van de heer Petrus Brouwer tot assessor<br />
goedgekeurd. Van de beide benoemingen, van zowel het nieuw benoemde raadslid<br />
Pieter van der Geer als Petrus Brouwer wordt via een publicatie kennis gegeven aan de<br />
ingezetenen.<br />
Begroting Gedeputeerde staten hebben de begroting voor het jaar 1824 goedgekeurd. De<br />
inkomsten zijn geraamd op ƒ 3.005,- en de uitgaven op ƒ 2.981,20. De stukken van de<br />
begroting worden in handen gesteld van de gemeenteontvanger.<br />
109
16 april 1824<br />
Armenzorg Gedeputeerde staten delen mede dat onder de instellingen bedoeld bij Koninklijk Besluit<br />
van 10 december 1823, ook bedoeld zijn de Armvoogden en Diaconieën . Voorts wordt<br />
het aan de plaatselijke besturen overgelaten om de administrateuren van die instellingen<br />
te benomen. De raad zendt dit bericht in kopie door naar de administrateuren van de<br />
Nederduitsche Gereformeerden en de Rooms-katholieke armen.<br />
Vroedvrouw Anna Margaretha Broeksmit heeft mondeling gevraagd om verhoging van haar<br />
traktement vanwege haar tanende praktijk. De raad is kort maar krachtig en besluit ‘het<br />
voorschrevene gedane verzoek te declineeren en te wijzen van de hand’.<br />
110
20 juli 1824<br />
Belasting Gedeputeerde staten keuren de personele omslag voor het jaar 1824 goed tot een<br />
bedrag van ƒ 700,-.. De gemeenteontvanger, de heer J.H. van Teeckelenburgh kan<br />
daarmee aan de slag.<br />
Rekening De rekening over het jaar 1823 wordt op ‘Zaturdag 31 July des Middags ten 12 Uren’<br />
opgenomen en gesloten. Op grond van het Reglement van Bestuur voor het Platte Land<br />
worden hierbij de ambachtsheer en een aantal notabelen uitgenodigd. Dat zijn in dit<br />
geval de heer Jkh. Mr. H.J. Caan, C.J. Bloys van Treslong, mr. P.H. Hoog, H.S. van<br />
Meurs, H. van den Bosch en J.H. Fix.<br />
Lantaarns De termijn van de exploitatie van de lantaarns en réverbères is verstreken. De huidige<br />
aannemer, de heer J.F. Sommer wil de termijn van drie jaar weer graag verlengd zien en<br />
wel tegen dezelfde aanneemsom van ƒ 245,-. Gezien de lage olieprijzen is de aannemer<br />
bereid om de lantaarns en réverbères in plaats van vijf maanden nu zes maanden per<br />
jaar te laten branden. De raad heeft hier wel oren naar en vraagt aan gedeputeerde<br />
staten hun ‘akkoord onder de hand te willen authoriseren’.<br />
Armenzorg Een nadere interpretatie van het in de vorige vergadering behandelde over de<br />
administrateurs van de armenzorginstellingen brengt aan het licht dat die benoemingen<br />
niet slaan op de administrateurs van de kerkelijke armdiaconieën. Een kopie van de door<br />
gedeputeerde staten toegezonden berichten worden toegezonden de respectieve<br />
kerkelijke administraties.Voor het overige wordt het voor kennisgeving aangenomen.<br />
Onderwijs Gedeputeerde staten sturen een Reglement in ‘ter bevestiging van de Schoolverbetering,<br />
Algemeen making van het onderwijs, en ter verzekering van eene genoegsame beloning<br />
der Onderwijzers’ Dit stuk wordt aangehouden tot de volgende vergadering.<br />
111
31 juli 1824<br />
Rekening De in de vorige vergadering genoemde heren hebben zich van hun taak gekweten om de<br />
rekening over het jaar 1823 vast te stellen en te sluiten, met dien verstande dat de<br />
ambachtsheer en het raadslid Van Meurs zich hebben laten verontschuldigen. De<br />
rekening sluit met een batig saldo van ƒ 249,75. De stukken worden op de gebruikelijke<br />
manier opgezonden naar gedeputeerde staten voor approbatie.<br />
112
31 augustus 1824<br />
Onder wi j s Een zekere heer Jan van der Bol, van beroep boekverkoper, vraagt aan de raad<br />
toestemming om te mogen gaan doceren in de Franse, Engelse en Hoogduitse talen. Hij<br />
wordt er op attent gemaakt dat hij zich eerst van de nodige getuigschriften en acte van<br />
algemene toelating moet laten voorzien, zoals die door de van kracht zijnde wetten<br />
worden vereist. Pas dan zal de raad zijn verzoek nader overwegen.<br />
113
4 november 1824<br />
Onderwijs Het door gedeputeerde staten ingezonden Reglement ter bevestiging van de<br />
schoolverbetering, het algemeen maken van het onderwijs en ter verzekering van een<br />
behoorlijke beloning van de onderwijzers, komt aan de orde. Alhoewel na bestudering<br />
blijkt dat er nogal wat artikelen instaan, die niet op de locale situatie slaan, wil de raad<br />
toch de invoering van dit reglement met ingang van 1825 niet tegen houden. Wel moet er<br />
nog van gedachten gewisseld worden over de invoering van een schoolgeld. De schout<br />
en de leden Sigmond en Brouwer gaan met de onderwijzers rond de tafel zitten om<br />
hierover van gedachten te wisselen.<br />
Rekening Gedeputeerde staten hebben de rekening voor het jaar 1823 vastgesteld met een batig<br />
saldo van ƒ 249,75.<br />
Wijkmeesters Door het overlijden van de heer Johannes Mennink is er een vacature ontstaan onder het<br />
Kollegie van Wijkmeesters. In zijn plaats wordt nu de heer Willem de Vet aangewezen,<br />
die van zijn benoeming schriftelijk op de hoogte wordt gebracht.<br />
Commissie & Amanuensis * De gemeentesecretaris is tevens amanuensis* van de in 1815 benoemde plaatselijke<br />
Commissie ter aanmoediging en ondersteuning van de gewapende dienst in de<br />
Nederlanden. Nu is echter het lid van die Commissie de heer mr. Jacob Abraham<br />
Uitenhage de Mist overleden en hebben bovendien de jaarlijks plaats gehad hebbende<br />
collecten een totale opbrengst van de aanzienlijke som van ƒ 1.859,- . De raad vindt het<br />
daarom thans de tijd om geen verdere collectes meer te houden en de commissie te<br />
ontbinden. De secretaris krijgt de opdracht om alle stukken van de voormalige commissie<br />
in het archief op te bergen. De overgebleven leden van de commissie krijgen hiervan<br />
bericht alsmede de districtscommissie te ’s-Gravenhage.<br />
114
31 december 1824<br />
Onderwijs De schout en de daartoe aangestelde commissieleden hebben het nieuwe<br />
Schoolreglement bestudeerd en brengen daarover rapport uit. Zij zijn van mening dat het<br />
merendeel van de artikelen niet op de Voorburgse situatie slaat. Alleen de artikelen over<br />
het heffen van schoolgeld verdienen nadere aandacht. De gecommitteerden hebben<br />
daartoe een vergadering belegd met de onderwijzers, waarbij bepaald is dat iedere<br />
scholier die overdag lessen volgt een tot vier stuivers dient bij te dragen en de scholieren<br />
die avondonderwijs volgen twee tot vijf stuivers. Daarbij zijn de kosten van de verlichting<br />
in de winter bij inbegrepen. De schoolonderwijzer heeft van de gelegenheid gebruik<br />
gemaakt om aan de raad te vragen ‘een Letterkas’ en daarbij behorende ‘Tafels’ aan te<br />
mogen schaffen, alsmede invoering van de ‘Leerwijze van Prince te Haarlem’. Het laatste<br />
verzoek wordt echter door de raad zonder nadere argumenten van tafel geveegd. “…er<br />
geene Termen voorhanden zijn aan het voorschrevene verzoek te accorderen”<br />
Brandweer De assessor Johannes Sigmond is op zijn verzoek ontslagen als brandmeester. In zijn<br />
plaats treedt nu op de heer Jacobus Bernardus van der Heijden, ‘tot dusverre Pijpvoerder<br />
aan de Nieuwe Brandspuit’<br />
* Een amanuensis was vanouds iemand die tegen betaling dictaten opnam en kopieerde, een schrijver of klerk. Pas in later <strong>jaren</strong><br />
werd die titel toegekend aan een onderwijsassistent en wel met name op het terrein van de exacte wetenschappen.<br />
115
2 februari 1825<br />
Begroting De begroting voor het jaar 1825 wordt ter tafel gebracht met een totaal aan inkomsten<br />
van ƒ 3.105,- en uitgaven ƒ 3.061,20. De middelen zijn –zoals elk jaar- niet toereikend<br />
om aan de behoeften van de gemeente te voldoen. Er moet een hoofdelijke omslag<br />
worden geheven. De opbrengst hiervan zal minstens ƒ 800,- dienen te bedragen. De<br />
‘gearresteerde’ begroting inclusief het proces-verbaal van het verhandelde over de<br />
heffing van een hoofdelijke omslag worden naar gedeputeerde staten opgestuurd.<br />
Assessor De assessor Petrus Brouwer heeft bedankt, niet alleen als assessor, maar ook als<br />
raadslid. Gedeputeerde staten hebben hem er nog wel op gewezen dat hij door het<br />
aanvaarden van de functies van assessor en raadslid een zware verantwoordelijkheid op<br />
zijn schouders is gaan rusten. Blijft hij desondanks ‘weigerachtig’ dan moet de dan<br />
ontstane vacature op de gebruikelijke manier ter kennis worden gebracht aan de<br />
ambachtsheer, die dan op zijn beurt een voordracht doet aan gedeputeerde staten.<br />
Helaas blijft Petrus Brouwer bij zijn besluit en dus besluit de raad om aan de<br />
ambachtsheer de heer Leonard Adriaan van den Heuvell als kandidaat voor te dragen.<br />
116
* februari 1825<br />
Raadslid Ter vervanging van het raadslid Petrus Brouwer, die blijkens het verhandelde in de<br />
vorige vergadering heeft bedankt, heeft de ambachtsheer de heer Wilhelmus Johannes<br />
Terlaak aangewezen. Het nieuw benoemde raadslid legt in handen van de eerste<br />
assessor de vereiste eden af. (De schout is wegens ‘dispositie’ afwezig)<br />
117
21 februari 1825<br />
Begroting Gedeputeerde staten hebben de begroting voor het jaar 1825 vastgesteld op een bedrag<br />
aan inkomsten van ƒ 2.978,55 en aan uitgaven op ƒ 2.968,20. De gemeenteontvanger<br />
kan hier op de gebruikelijk wijze mee aan de slag.<br />
Assessor Als tweede assessor hebben gedeputeerde staten de voorgedragen heer Leonard<br />
Adriaan van den Heuvell geaccepteerd. De heer Van den Heuvell wordt tijdens de<br />
vergadering als zodanig geïnstalleerd.<br />
Grenswijziging De koning heeft de bezwaren van de raad tegen de grenswijziging met Rijswijk van de<br />
hand gewezen. Er komt weer een vergadering in het gouvernementshuis om over de te<br />
betalen jaarlijkse vergoeding van Rijswijk van gedachten te wisselen. Twee raadsleden<br />
zijn daartoe afgevaardigd: de heer J. Sigmond en J.P. Krabbe. Zij krijgen uitdrukkelijk het<br />
consigne mee dat zij met alle toegestane middelen de belangen van de gemeente dienen<br />
voor te staan en op geen enkele wijze af mogen wijken van de reeds ingediende stukken<br />
voor de schadevergoeding.<br />
118
25 februari 1825<br />
Grenswijziging De heren Sigmond en Krabbe hebben zich van hun taak gekweten en de gedeputeerde<br />
staten zo ver gekregen dat het bedrag van de schadevergoeding zelfs kan worden<br />
herzien aan de hand van de thans geldende belastingwetten. De raad krijgt hiervoor<br />
veertien dagen de tijd. De staat van schadevergoeding wordt dus herzien. Daarbij zal het<br />
advies worden ingewonnen van twee heren: mr. P.C. Schooneveld en M.W. de Jonge.<br />
Zij zijn advocaten voor het Hoog Gerechtshof te ’s-Gravenhage.<br />
119
4 maart 1825<br />
Grenswijziging De bij de zaak van de grenswijziging betrokken advocaten hebben hun werk gedaan en<br />
advies uitgebracht. Men begint met de stelling dat, nu de Koning uitspraak heeft gedaan<br />
over het fenomeen grenswijziging, men zich hierbij neer moet leggen. Alle aandacht gaat<br />
nu uit naar een herziene berekening van de schadevergoeding. Dat resulteert in brief aan<br />
gedeputeerde staten, die integraal in het notulair verslag is opgenomen met de volgende<br />
inhoud.<br />
120<br />
De gemeenteraad van Voorburg heeft opnieuw een staat van schadevergoeding<br />
opgesteld aan de hand van de thans geheven belastingen binnen de gemeente. De raad<br />
komt niet terug op –wat zij noemt- ‘het onherstelbaar leed het welk in alle opzichten aan<br />
onze gemeente door de gedeeltelijke afscheuring wordt toegebragt en dat nimmer<br />
Paecuniëel kan worden hersteld’ Het geleden verlies en het toegebrachte leed zou<br />
eerder een ruime financiële vergoeding rechtvaardigen dan de thans door gedeputeerde<br />
staten voorgestane, zeer krap uitgevallen, schadevergoeding. Die vergoeding had<br />
immers eerder het karakter van een transactie dan van een reële schadevergoeding. De<br />
raad heeft dan ook nu een staat van schadevergoeding opgesteld dat tot op de laatste<br />
penning verantwoord is. Nu er echt geen hoop meer is dat er nog teruggekomen kan<br />
worden op ’s Konings besluit geeft de raad ‘Eerbiedig’ te kennen dat zij nu toch echt<br />
rekenen op een volledige schadevergoeding van de gemeente Rijswijk. De vier eerste<br />
posten zijn tot de uiterste penning berekend op een bedrag van ƒ 155,-. Elke korting<br />
hierop zou strijdig zijn met het karakter van een schadevergoeding. En weer dringen zij<br />
met ‘vrijmoedige Eerbiedigheid’ er op aan hierin geen reductie van welke aard ook in aan<br />
te brengen. Hooguit zou de post van ƒ 82,- ‘voor onze Amptenaren’ nog enigszins<br />
kunnen worden bestreden. En daar legt de raad zich al op voorhand bij neer, al blijven zij<br />
van mening dat zij er alles aan heeft gedaan om zich tegen de grenswijziging te<br />
verzetten. De raad is er ook niet op uit om zich ten koste van de naburige gemeente<br />
Rijswijk te verrijken, maar verlangen nu wel een naar hun mening rechtvaardige<br />
schadevergoeding, zoals dat door gedeputeerde staten zelf is aangegeven. De raad<br />
spreekt vervolgens de hoop uit dat er nu in de voorgelegde schadevergoeding niet meer<br />
gesneden zal worden en mocht dit wel zo zijn, dat men dit dan met gegronde bewijzen<br />
zal staven. De brief wordt bij ‘Indispositie’ van de schout ondertekend door de assessor<br />
J. Sigmond en gemeentesecretaris J.Mulder.
22 april 1825<br />
Onderwijs De Maatschappij tot Nut van het Algemeen vraagt aan de raad om ten behoeve van het<br />
stichten van een lagere school over een fonds te mogen beschikken van tussen de<br />
ƒ 500,- en ƒ 600,-. Het fonds zou gevoed moeten worden met ‘jaarlijksche gratificaties uit<br />
de Plaatselijke Kasse’ Uit dit fonds wil men dan komen tot het stichten van een lagere<br />
school onder de werking van de van kracht zijnde onderwijswetten. Men wil ook een<br />
onderwijzer aanstellen, die uiteraard van goed zedelijk gedrag is en met veel<br />
mensenkennis. De raad bedenkt dat de scholen van de Maatschappij tot Nut van het<br />
Algemeen vallen onder de zogenoemde bijzondere scholen van de eerste klasse, die op<br />
grond van de reglementen·zichzelf moeten kunnen bedruipen. Een subsidie van de kant<br />
van de gemeente zit er dus niet in. Als men wel de gevraagde subsidie zou toekennen,<br />
dan zou dit leiden tot een verdubbeling van de hoofdelijke omslag. De slotsom is dat de<br />
raad meent te moeten ‘difficulteeren’ in het gedane verzoek. Van de overwegingen zal<br />
een afschrift worden gezonden naar de Maatschappij tot Nut van het Algemeen.<br />
121
13 mei 1825<br />
Onderwijzer Een zekere heer Jan van der Bol is gediplomeerd onderwijzer en vraagt om toelating tot<br />
het geven van onderwijs binnen de gemeente. De eerste assessor en de secretaris<br />
moeten de toegezonden stukken voorleggen aan de Districtsschoolopziener en dan de<br />
raad van een rapport dienaangaande voorzien.<br />
122
18 mei 1825<br />
Onderwijzer De heren Sigmond en de secretaris hebben met de Districtsschoolopziener gesproken<br />
over het verzoek van de heer J. van der Bol tot aanstelling als Huisonderwijzer in de<br />
Franse en Hoogduitse talen. De schoolopziener, hier Zijn Weleerwaarde genoemd, is na<br />
rijpe overweging tot de slotsom gekomen dat er geen termen kunnen worden gevonden<br />
om het verzoek te ‘declineeren’*, oftewel: men kan het niet afwijzen. De sollicitatie wordt<br />
doorgespeeld naar de ambachtsheer te Delft, echter met de restrictie dat door de<br />
benoeming van deze man, de dorpsschool op geen enkele manier benadeeld zal gaan<br />
worden.<br />
* declineeren: van de hand wijzen; letterlijk ‘ van de rechte weg afleiden, ombuigen’<br />
123
28 mei 1825<br />
Onderwijzer De ambachtsheer heeft geen bezwaren tegen de toelating van de huisonderwijzer Jan<br />
van der Bol als onderwijzer in de Franse en Hoogduitse talen, maar dan wel met<br />
dezelfde restrictie: de dorpsschool mag hierdoor niet benadeeld worden. De heer Jan<br />
van der Bol krijgt aldus middels een officiële acte van admissie toelating tot het geven<br />
van onderwijs in de genoemde talen aan de dorpsschool van Voorburg. Voorwaarde is<br />
wel dat dit onderwijs ten goede zal komen aan kinderen die reeds voldoende<br />
onderwezen zijn in de Nederlandse taal.<br />
124
25 juni 1825<br />
Onderwijs De schout en de assessoren hebben met de districtsschoolopziener vergaderd over<br />
Commissie toezicht op een aantal voorstellen tot verbetering van het onderwijs<br />
binnen de gemeente. De lager onderwijs heren die daartoe als deskundigen zijn<br />
gecommitteerd hebben echter allemaal bedankt om zitting te nemen in de commissie van<br />
toevoorzicht over de scholen binnen deze gemeente. De raad betreurt het dat de heren<br />
het laten afweten en schrijft nogmaals een brief met het verzoek om hun benoeming in<br />
heroverweging te nemen.<br />
Onderwijs De Maatschappij tot Nut van het Algemeen is toch van zins om binnen Voorburg een<br />
school te gaan stichten en heeft zich daartoe gewend tot gedeputeerde staten. Zijne<br />
Excellentie de Heer Staatsraad stuurt de stukken dienaangaande nu naar de raad toe.<br />
De raad stuurt de stukken nu op haar beurt weer toe aan de ambachtsheer.<br />
Onderwijs Een naamlijst met de namen van 36 kinderen van onvermogende ouders komt ter tafel.<br />
De ouders van deze kinderen wensen gratis onderwijs. Na de aanvragen te hebben<br />
bekeken besluit de raad die kinderen gratis onderwijs te laten ontvangen. Ook is het nu<br />
toegestaan om voor het onderwijs op de lagere school over te gaan tot het aanschaffen<br />
van ‘Nieuwe Schrijftafels’.<br />
125
9 juli 1825<br />
Onderwijs Burgemeester en wethouders van de stad Delft in hun kwaliteit van ambachtsheer van<br />
Voorburg hebben de stukken gelezen van de Maatschappij tot Nut van het Algemeen. De<br />
ambachtsheer is van mening dat het niet goed zou zijn als de Maatschappij een tweede<br />
school zou stichten naast de reeds in Voorburg bestaande dorpsschool. Dat zou zelfs tot<br />
veel onaangenaamheden aanleiding kunnen geven. Zij stellen nu voor om een<br />
samenspraak te organiseren met het bestuur van de dorpsschool, in dit geval de raad.<br />
De ambachtsheer heeft hier in feite een vorm van fusie voor ogen. De dorpsschool zou<br />
zodanig gewijzigd kunnen worden dat ook de Maatschappij tot Nut van het Algemeen<br />
daarbij inbreng zou hebben en dat aldus de kwaliteit van het onderwijs op de<br />
dorpsschool hierdoor verbeterd zou kunnen worden. Voorop staan echter de belangen<br />
van de jeugd en de te behouden eensgezindheid. Als de Maatschappij daaraan haar<br />
steentje zou kunnen bijdragen zou zij ‘wezentlijk werksaam zijn ter bevordering van het<br />
Nut van het Algemeen’ In deze geest zullen zowel gedeputeerde staten als de genoemde<br />
Maatschappij worden geïnformeerd.<br />
Rekening De zitting tot afsluiting van de rekening over het jaar 1824 zal worden belegd op<br />
‘Zaturdag de 30 e juli 1825. Als gecommitteerden zijn aangewezen, behalve ambtshalve<br />
de ambachtsheer, de heren mr. H.J. Caan, C.J. Bloys van Treslong, mr. P.H. Hoog, H.S.<br />
van Meurs, H. van den Bosch en J.H. Fix. Zij krijgen van hun benoeming keurig een<br />
schriftelijk bericht.<br />
126
30 juli 1825<br />
Commissie toezicht op De heren mr. P.H. Hoog, A. van Vloten en F.G. Seegers blijven weigeren zitting lager<br />
onderwijs te nemen in de commissie van ‘toevoorzicht van de Scholen binnen de<br />
gemeente’’ De raad onderneemt nu geen pogingen meer om de heren om te praten en<br />
houdt verder het toezicht ‘provisioneel’ aan zichzelf.<br />
Rekening De in de vorige vergadering benoemde gecommitteerden, behalve de ambachtsheer<br />
hebben de stukken behorende bij de rekening 1824 beoordeeld en in orde bevonden. De<br />
rekening sluit nu met een batig saldo van ƒ 234,57 5 De stukken worden op de<br />
gebruikelijke manier toegezonden naar gedeputeerde staten.<br />
127
26 augustus 1825<br />
Burgemeester. De heer Dominicus Palairet, tot nu toe schout van Voorburg, is in grond van een nieuw<br />
Assessoren & Raad Reglement van Bestuur ten Plattelande, door Zijne Majesteit de Koning benoemd tot<br />
burgemeester van deze gemeente. Op grond van ditzelfde reglement wordt formeel de<br />
thans zittende raad ook ontbonden inclusief de gemeentesecretaris. Het nieuwe<br />
reglement schrijft verder voor dat een gemeente van deze omvang welgeteld zeven<br />
raadsleden zal mogen hebben. Als er onverhoopt thans meer raadsleden zijn dan nu is<br />
toegestaan moeten er personen afvallen, hetzij door onderlinge schikking, hetzij door<br />
loting. De secretaris valt hierbuiten. De heer Jan Mulder wordt dus herbenoemd tot<br />
gemeentesecretaris. Het lot heeft het raadslid Hendrik de Gruiter aangewezen om nu af<br />
te vallen. Hij verlaat dan ook stante pede de vergadering. De beide assessoren<br />
Johannes Sigmond en Leonard Adriaan van den Heuvell behouden hun functie. Al de<br />
raadsleden en assessoren leggen nu in handen van de nieuwe burgemeester de vereiste<br />
eed af. Benoemd en beëdigd zijn nu de volgende heren tot de daarachter vermelde data<br />
van reglementair aftreden:<br />
Dominicus Palairet, burgemeester reglementair aftredend op 2 januari 1832<br />
Johannes Sigmond, assessor reglementair aftredend op 2 januari 1832<br />
Leonard Adriaan van den Heuvell, ass. reglementair aftredend op 2 januari 1829<br />
Johannes Peter Krabbe, raadslid reglementair aftredend op 2 januari 1829<br />
Jasper van Santen, raadslid reglementair aftredend op 2 januari 1832<br />
Wilhelmus Johannes Terlaak, raadslid reglementair aftredend op 2 januari 1830<br />
Pieter van der Geer, raadslid reglementair aftredend op 2 januari 1832<br />
Van deze buitengewone raadsvergadering wordt in de notulen een uitgebreid procesverbaal<br />
opgemaakt.<br />
128
30 augustus 1825<br />
Gemeenteontvanger Blijkens het nieuw ingevoerde reglement voor het bestuur ten platte lande was ook de<br />
heer Jacobus Hermanus van Teeckelenburg formeel ‘honorabel’ oftewel eervol ontslagen<br />
als gemeenteontvanger. De burgemeester heeft echter een schikking getroffen met<br />
gedeputeerde staten teneinde de heer Van Teeckelenburgh als ontvanger voor deze<br />
gemeente te kunnen behouden. De aldus opnieuw benoemde gemeenteontvanger legt<br />
de vereiste eed af en is hiermede ‘behoorlijk geïnstalleerd’<br />
129
14 oktober 1825<br />
Begroting De begroting voor het jaar 1826 komt ter tafel waarvan de inkomsten worden geschat op<br />
een bedrag van ƒ 3.906,37 5 en de uitgaven op ƒ 3.780,20. Ondanks het batige van<br />
ƒ 126,17 5 geeft de begroting mindere inkomsten te zien en meerdere uitgaven. Tot die<br />
meerdere uitgaven behoort onder meer een post van ƒ 250,- om aan kinderen van<br />
onvermogende ouders gratis onderwijs te kunnen geven. De mogelijkheden tot het<br />
heffen van opcenten op de bestaande (rijks)belastingen zijn onderzocht, maar deze<br />
kunnen volgens de raad niet nog meer omhoog geschroefd worden. De raad neemt nu<br />
zijn toevlucht tot het continueren van de bestaande heffingen, vermeerderd met de<br />
heffing van 50 opcenten op ’s Rijks Accijns op de Middelen van den Wijn en Sterke<br />
Dranken’ .De raad hoopt met de hiervoor beoogde belastingheffingen totaal een<br />
opbrengst te verwezenlijken van ƒ 900,-. Voorshands wordt dan deze begroting met de<br />
daaraan gekoppelde belastingvoorstellen voorgelegd aan gedeputeerde staten.<br />
130
15 november 1825<br />
Assessoren & Raadsleden De Gouverneur maakt de burgemeester er op attent dat het rooster voor het periodieke<br />
aftreden van de assessoren en de raadsleden niet goed is geïnterpreteerd. Er is nu<br />
opnieuw geloot met het volgende resultaat:<br />
2. Leonard Adriaan van den Heuvell, assessor regl. aftredend in 1828<br />
3. Johannes Peter Krabbe, raadslid regl. aftredend in 1828<br />
1. Johannes Sigmond, assessor regl. aftredend in 1830<br />
4. Pieter van der Geer, raadslid regl. aftredend in 1830<br />
5. Dominicus Palairet, burgemeester regl. aftredend in 1832<br />
6. Jasper van Santen, raadslid regl. aftredend in 1832<br />
7. Wilhelmus Johannes Terlaak, raadslid regl. aftredend in 1832<br />
131
9 januari 1826<br />
Raadhuis Jhr. mr. H.J. Caan vraagt middels een brief aan de raad om toestemming om de<br />
geldelijke vergoedingen voor het gebruik van de Rechtkamer in Swaensteijn door de<br />
Vrederechter en voor de gewone vergaderingen in de Rechtkamer, te mogen<br />
samenvoegen tot een bedrag en dit dan jaarlijks aan de gemeente uit te keren. De raad<br />
beantwoordt dit verzoek ‘affirmatief‘ oftewel bevestigend.<br />
Onderwijs Dezelfde Jhr. Caan vraagt ook of, indien de Maatschappij tot Nut van het Algemeen wil<br />
overgaan tot het oprichten van een school èn een daaraan verbonden onderwijzer, dat zit<br />
dan zal geschieden in overleg en met goedkeuring van deze vergadering. De raad gaat<br />
daar echter voorshands niet echt op in en verwijst Jhr. Caan, die zelf voorzitter is van de<br />
bedoelde Maatschappij, naar wat de Gouverneur hierover reeds heeft geschreven en<br />
waarvan hij al bericht heeft ontvangen.<br />
132<br />
Aansluitend wordt een brief van de gouverneur voorgelezen waarin deze verklaart dat hij<br />
na de zaak van de oprichting van een Nutsschool te hebben onderzocht, geen termen<br />
aanwezig acht om een voordracht te doen aan het ministerie van onderwijs. Hij vraagt<br />
van de gemeente om in zijn geest te handelen. Met andere woorden: de gouverneur<br />
vindt het voorshands niet wenselijk om een dergelijke school naast of in combinatie met<br />
de dorpsschool binnen de gemeente te hebben.<br />
Voorts wil de gouverneur dat de raad contact zoekt met de districtschoolopziener om met<br />
de bestuurders van het ministerie van onderwijs, te komen tot de eventuele oprichting<br />
van een Dorpskostschool. De gouverneur wacht met belangstelling een gemotiveerde<br />
voordracht af. De raad wijst de beide assessoren en de gemeentesecretaris aan om met<br />
de districtschoolopziener een commissie ad hoc te gaan vormen.
10 februari 1826<br />
Onderwijs De commissie die de eventuele vestiging van een dorpskostschool moet gaan<br />
bestuderen zal uit tien personen bestaan. Voor de Maatschappij tot Nut van het<br />
Algemeen zijn aangewezen de heren: Swaan, Brouwer, de Beveren en Uhlenbeck,<br />
voorts de districtsschoolopziener en namens de gemeente, de burgemeester en de<br />
heren: Sigmond, Krabbe, Terlaak en de gemeentesecretaris. De eerste vergadering –hier<br />
deftig ‘comparitie’ genoemd- zal worden gehouden op Dingsdag den 21 dezer Maand.<br />
133
21 februari 1826<br />
Onderwijs De raad bedenkt dat er bij de eventuele oprichting van een dorpskostschool nadere<br />
regels zullen moeten worden vastgesteld voor wat betreft de taken van de gewone<br />
dorpsschoolonderwijzer en voor die van de kostschoolhouder. Daarbij wordt voorop<br />
gesteld dat door de aanwezigheid van een dorpskostschool er geen nadeel of ‘prejudicie’<br />
* zal ontstaan voor de gewone dorpsschool. Voorts moet ook eerst onderzocht worden<br />
hoeveel er moet worden uitgetrokken voor het salaris van de gewone<br />
dorpsschoolonderwijzer en voor de kostschoolonderwijzer. Om dat te onderzoeken stelt<br />
de raad een subcommissie in die weer aan de commissie ad hoc moet gaan rapporteren,<br />
In deze subcommissie zullen namens de gemeenteraad de heren Palairet, Sigmond en<br />
de gemeentesecretaris plaatsnemen en namens de Maatschappij tot Nut van het<br />
Algemeen de heren Swaan en Van Beveren. De subcommissie zal op donderdag 9<br />
maart a.s. vergaderen.<br />
* prejudicie = voorbeslissing, vooroordeel, nadeel, afbreuk, v. L. præ = van tevoren en L. jus dicere = recht spreken<br />
134
9 maart 1826<br />
Onderwijs De vergaderingen van de commissie ad hoc en de subcommissie ad hoc resulteren in de<br />
drie hier volgende aanbevelingen:<br />
135<br />
1. De op te richten kostschool zal een school zijn waar de leerlingen geheel, dan wel<br />
half in de kost zullen zijn. De school zal als dagschool toegankelijk moeten zijn voor<br />
de kinderen van Voorburgse ingezetenen en voor die uit de omgeving.<br />
2. Op de school zal les worden gegeven in de Franse, Engelse en Hoogduitse talen,<br />
voorts het Italiaans boekhouden, de oude en de nieuwe geografie, de algemene en<br />
de vaderlandse geschiedenis en de verdere vakken van het middelbaar onderwijs.<br />
3. Het plaatselijk bestuur zal een kandidaat uitnodigen, die bekwaam en geschikt is tot<br />
het geven van dit onderwijs ‘zonder daaraan eenige belooning te verbinden’.
21 maart 1826<br />
Onderwijs De subgecommitteerden en de gecommitteerden zijn tot overeenstemming gekomen<br />
voor wat betreft de consequenties van een eventueel op te richten dorpskostschool en<br />
brengen daarover rapport uit aan de raad. De raad neemt de punten van overweging bij<br />
de eventuele oprichting van een dorpskostschool over zoals verwoord in de vorige<br />
vergadering, echter met dien verstande dat zij de beslissingen ‘supercedeeren’* totdat<br />
nader van de Maatschappij tot Nut van het Algemeen berichten zullen zijn ontvangen.<br />
Veldwachter Een aantal notabelen, de heren mr. H.J. Caan, W.U. Huguenin en F.J.M. Franchey<br />
hebben aan de gouverneur van Zuid-Holland gevraagd om de aanstelling van een<br />
veldwachter voor de gemeenten Voorburg, Rijswijk en Stompwijk. Echter met dien<br />
verstande dat die veldwachter zou moeten opereren in dat gebied waar de drie<br />
gemeenten aan elkaar grenzen. De raad is echter van mening dat het werkterrein van de<br />
veldwachter dan ook zou moeten gelden voor de gebieden buiten de bebouwde<br />
kommen. De raad besluit voor wat Voorburg betreft op het verzoek van de<br />
‘Requestranten declinatoir te adviseeren’ oftewel het verzoek af te wijzen.<br />
* supercederen van L. super, in de betekenis van ‘ten zeerste’; ter aanduiding dat de in het tweede lid genoemde hoedanigheid in<br />
zeer grote mate aanwezig is; en cederen uit L. cédere = weggaan, afstand doen en overdragen. Hier dus in de betekenis van:<br />
uitdrukkelijk uitstellen. Noot BD<br />
136
28 maart 1826<br />
Belastingen Een zekere Willem Kuipers, slachter en vleeshouwer in Voorburg, heeft aan de<br />
gouverneur om restitutie van de gemeentelijke belasting op het vlees gevraagd. Willem<br />
Kuipers biedt het vlees wekelijks op de publieke markt van Den Haag aan. De raad<br />
overweegt dat Willem weliswaar zijn vlees tegen een lage prijs aanbiedt te Den Haag en<br />
dat dit ten voordele is van de Haagse kopers, maar ten nadele van de in Den Haag<br />
gevestigde slagers. Die moeten immers daar wel de gemeentelijke belastingen betalen<br />
en huur voor de vleeshal opbrengen. Als het verzoek van Willem zou worden ingewilligd<br />
zou dit aanleiding kunnen geven tot ‘menigvuldige sluikerijen’ oftewel nog meer pogingen<br />
om de belastingen te ontlopen. Zijn verzoek wordt dan ook afgewezen.<br />
137
7 juni 1826<br />
Onderwijs Een zekere heer Barth Schreuders, ‘eerste secondant op het Institut van de Heer R.van<br />
der Pijl te Dordrecht’ dient een verzoek in om toegelaten te worden als onderwijzer op de<br />
op te richten dorpskostschool. Hij is in het bezit van alle gewenste papieren om les te<br />
mogen geven in de Franse, Engelse en Hoogduitse talen, Italiaans boekhouden, de oude<br />
en de nieuwe geografie, de algemene en vaderlandse geschiedenis en verdere vakken<br />
van het middelbaar onderwijs. De raad overweegt dat zijn aanstelling in het belang van<br />
de Voorburgse ingezetenen zou zijn en vraagt aan de gouverneur om instemming de<br />
heer Schreuders toe te mogen laten.<br />
138
14 juli 1826<br />
Broodzetting Gedeputeerde staten hebben in verscheidene en vergelijkbare gemeenten<br />
proefnemingen gedaan over de hoeveelheid broden welke er uit één mud graan kon<br />
worden gebakken. Zij komen tot de volgende bevindingen:<br />
139<br />
1. Dat uit proefnemingen blijkt dat van het meel (farine) in de meeste gevallen twee<br />
soorten brood wordt gebakken, dat onderworpen is aan de zogenoemde<br />
broodzetting;<br />
2. Dat ook in de naburige gemeenten twee soorten tarwebrood worden gebakken, die<br />
bekend staan onder de namen: bolbrood en bruin- of masteluinbrood* respectievelijk<br />
1 e en 2 e kwaliteit brood;<br />
3. Dat ook binnen Voorburg veel bruin- of masteluinbrood gebruikt wordt dat<br />
onderworpen is aan de broodzettingsbepalingen. Men zou dit brood zeer ongaarne<br />
missen.<br />
4. Dat het weliswaar voldoende zou zijn om twee soorten bruinbrood te doen bakken<br />
die aan de broodzetting zijn onderworpen en andere broodsoorten niet. Dat dit dan<br />
weer tot ongewenste praktijken aanleiding zou geven en men het brood wellicht in<br />
naburige gemeenten zou gaan kopen.<br />
* masteluin is de benaming voor een graanmengsel dat voor de ene helft bestaat uit tarwe en de<br />
andere helft uit rogge<br />
De raad vindt dat ook het gebuilde tarwebrood, dat bekend staat onder de naam bruin- of<br />
masteleinbrood aan de broodzetting onderworpen moet blijven. De bakkers moeten wel<br />
de verplichting krijgen om het meel voor dit brood niet te vermengen met andere<br />
bestanddelen en alleen de ‘tweede bloem der gebuilde Tarwe’ te gebruiken.. De raad<br />
bepaalt nu tot in detail de grondslagen voor het heffen van de zogenoemde broodzetting.<br />
Ze bepaalt:<br />
a. Dat het gewicht van een mud tarwe is gelijk aan 75 Nederlandse ponden en<br />
een mud rogge gelijk is aan 70 Nederlandse ponden;<br />
b. Dat:<br />
1. het bloem of de farine die van de molen komt 103 Nederlandse ponden brood<br />
oplevert;<br />
2. de gebuilde tarwe 75 Nederlandse ponden brood en de rogge 95 ponden brood<br />
opbrengt. Dit alles uitgaande van de gebruikelijke graansoorten: Zeeuwse en<br />
Poolse tarwe en rogge.
Vervolg van: 14 juli 1826<br />
a. Per mud tarwe gelden, behalve de rijksaccijns, de volgende tarieven:<br />
1. Voor het maalloon per mud: 60 cent<br />
2. Voor de brandstoffen –meestentijds takken- bossen- : 50 cent<br />
3. Voor een pond gist: 70 cent<br />
4. Voor 32 ponden zoete melk voor de bereiding van zowel het brood van<br />
gebuilde als ongebuilde tarwe: 100 cent<br />
5. Voor 5 ons zout: 10 cent<br />
6. Voor ‘strijksel’ van olie etc. 15 5 cent.<br />
140
Vervolg van: 14 juli 1826<br />
Broodzetting b. Voor rogge geldt respectievelijk:<br />
1. Voor het maalloon: 50 cent<br />
2. Voor de brandstoffen: 50 cent<br />
3. Voor vijf ons zout: 10 cent<br />
4. Voor strijksel: 15 cent<br />
c. .Voor de nog te verkopen waren die na het bakken overblijven:<br />
141<br />
1. Voor de grove en fijne zemelen die overblijven van het gebuilde of gezifte meel: 50<br />
cent;<br />
2. Voor het overschot aan brandstoffen, voor de verwarming van de melk, het licht<br />
in de bakkerij: nihil.<br />
Voor het bakloon, waarvoor veel vakbekwaamheid is vereist wordt een zetting of cijns<br />
geheven van ƒ 1,25 per mud tarwe of rogge.<br />
De winst voor de bakkers moet ten minste gegarandeerd blijven op ƒ 2,50 per mud farine<br />
of tarwe en ƒ 1,55 per mud rogge.<br />
Ten slotte spreekt de raad nog haar bezorgdheid uit over het feit dat deze gedetailleerde<br />
regeling van de broodzetting uiterst moeilijk zal zijn te handhaven, omdat er weliswaar<br />
maxima zijn bepaald maar geen minima. De raad vreest dat hierdoor de naijver tussen<br />
de meer welgestelde bakkers en hun minder bedeelde beroepsgenoten groter zal<br />
worden. Ze vreest zelfs dat sommige bakkers door al deze heffingen en maatregelen<br />
genoodzaakt zou kunnen zijn om ‘hunne kostwinningen te abandonneeren’ Ze vreest ook<br />
dat bakkers hun producten tegen de maximumprijzen zullen gaan aanbieden en dat dit<br />
niet strookt ‘tot de wezentlijke beschikkens over eene der onontbeerlijkste<br />
Levensbehoeften van het Algemeen’. Toch memoreert de notulist dat dit alles een gevolg<br />
is van ‘Z.M. Weldadige Intentie’ Dit alles wordt besproken in een raadsvergadering<br />
waarbij de burgemeester ‘uit hoofde van Indispositie’ afwezig is.
25 juli 1826<br />
Onderwijs Zijne Excellentie de Gouverneur deelt mee dat op grond van een besluit van Zijne<br />
Excellentie de Minister van Binnenlandse Zaken, op zijn beurt weer een besluit<br />
uitvoerend van Zijne Majesteit de Koning, de heer Barth Schreuders mag worden<br />
toegelaten als schoolonderwijzer der tweede rang binnen deze gemeente. De heer<br />
Schreuders krijgt dan ook een officiële Acte van Plaatselijke Admissie uitgereikt. De<br />
integraal in de notulen vermelde acte vermeldt dat de toelating wordt verleend ‘zonder<br />
eenige gevolgtrekking voor het vervolg’ en dat de heer Schreuders in de eerste plaats als<br />
kostschoolhouder is toegelaten als onderwijzer in de reeds meermalen vermelde vakken.<br />
Voorts moet hij zijn diensten niet alleen aan de leerlingen van de kostschool willen<br />
verlenen, maar ook aan die van de gewone dorpsschool.<br />
142
26 juli 1826<br />
Onderwijs De heer Adriaan van der Lee, schoolonderwijzer in dit dorp luidt de noodklok. Hij<br />
memoreert dat ten gevolge van het besluit van de raad om ook de minvermogende<br />
kinderen gratis lessen te laten volgen, het aantal leerlingen fors is gestegen. Het lokaal<br />
waar nu wordt les gegeven is inmiddels veel te klein geworden en hij vreest zelfs voor de<br />
gezondheid van de kinderen in dit veel te kleine lokaal. De raad onderschrijft de zorgen<br />
van de dorpsonderwijzer en wil op kosten van de gemeente uitzien naar vergroting van<br />
het lokaal, dan wel de lokalen. Maar alvorens hiertoe te besluiten worden ook de<br />
respectievelijke armbesturen van de kerkelijke genootschappen en zelfs het<br />
ambachtsbestuur, niet alleen in kennis gesteld van dit voornemen, maar wordt hen ook<br />
gevraagd in de kosten te willen participeren.<br />
143
12 augustus 1826<br />
Onderwijs Zowel de kerkelijke armbesturen als het ambachtsbestuur stemmen zonder voorbehoud<br />
in met het voornemen van de raad om de dorpsschool uit te breiden dan wel te<br />
repareren. Zij zullen hiervoor gelden ter beschikking stellen. De raad besluit nu de heer<br />
Sigmond aan te wijzen om het nodige voorbereidende werk te gaan verrichten. Hij moet<br />
contact opnemen met architect Nieuwenhuizen te ’s-Gravenhage en over zijn bevinden<br />
rapport uitbrengen aan de raad.<br />
144
9 september 1826<br />
Rekening De gemeenteontvanger heeft de rekening over het jaar 1825 ter tafel gebracht. Op de<br />
gebruikelijke manier wordt dit op een vastgestelde datum afgehandeld, na daartoe een<br />
aantal notabelen te hebben uitgenodigd om de rekening te komen onderzoeken. Het zijn<br />
de heren: Jhr. mr. H.J. Caan, C.J. Bloys van Treslong, mr. P.H. Hoog, H.S. van Meurs,<br />
H. van den Bosch, D. Pino en C.C. van Uhlenbeck.<br />
Onderwijs De heer Sigmond doet verslag van zijn bevinden met de Haagse architect de heer<br />
Nieuwenhuizen over de vergroting van het schoolgebouw. De architect heeft inmiddels<br />
een tekening en een bouwplan vervaardigd. Het bouwplan wordt goedgekeurd en de<br />
architect wordt uitgenodigd om een bestek en een begroting van de kosten op te maken.<br />
De heer Sigmond wordt tot zover bedankt voor zijn bemoeienis en voorts belast met de<br />
voortgang en uitvoering van het plan.<br />
Onderwijs De raad is tot de bevinding gekomen dat kinderen van vijf jaar reeds op de dorpsschool<br />
zitten. Men vindt dat de verstandelijke ontwikkeling van deze kinderen onvoldoende is<br />
om die reeds op de school te plaatsen. De raad besluit nu dat de toegelaten leeftijd moet<br />
worden gesteld op zeven jaar.<br />
145
16 september 1826<br />
146<br />
De in de vorige vergadering uitgenodigden notabelen die zich dienen bezig te houden<br />
met het nazien van de gemeenterekening van het jaar 1825 zijn ter vergadering<br />
aanwezig. Zij hebben alle bescheiden gecontroleerd en stellen het batig saldo op een<br />
bedrag van ƒ 477,42 5 . De rekening wordt daarop op de gebruikelijke manier voorgelegd<br />
aan gedeputeerde staten.
21 oktober 1826<br />
Rekening Gedeputeerde staten hebben de rekening over 1825 goedgekeurd en verordonneren om<br />
het batig saldo van ƒ 477,42 5 in de volgende rekening als buitengewone ontvangst te<br />
verantwoorden.<br />
Begroting De secretaris brengt de begroting voor het jaar 1827 ter tafel. De ontvangsten daarvan<br />
zijn geraamd op ƒ 4.530,22 en de uitgaven op ƒ 4.524.00. Uiteraard probeert de raad nu<br />
weer de nodige middelen te vinden om de gemeentelijk uitgaven te kunnen dekken. Men<br />
denkt voorshands aan een te financieren bedrag van ƒ 1.700,00. De opbrengst van de<br />
opcenten van de accijns op wijnen en sterke drank blijft ver ten achter bij de<br />
verwachtingen, temeer daar het heel moeilijk is om tot een juiste en rechtvaardige heffing<br />
te komen. De raad besluit dan ook om voor te stellen die heffing met ingang van de 1 e<br />
147<br />
januari 1827 te doen ophouden. In plaats daarvan stelt men een hoofdelijke omslag voor<br />
die een opbrengst van de beoogde ƒ 1.700,- moet garanderen.<br />
Geldlening Om de kosten van de uitbreiding van de school te kunnen financieren besluit de raad om<br />
een ‘negociatie’ oftewel een lening af te sluiten van ƒ 5.000,- bestaande uit aandelen van<br />
ƒ 200,- elk tegen een rente van 5%. Voorts besluit de raad om nog een buitengewone<br />
hoofdelijke omslag te mogen heffen van ƒ 300,- ter dekking van de interestkosten. De<br />
begroting en de voorgestelde dekkingsmiddelen worden op de gebruikelijke manier aan<br />
Zijne Majesteit voorgelegd.
2 maart 1827 *<br />
148<br />
* Blijkens het bestaande notulenboek zijn er tussen 21 oktober 1826 en 2 maart 1827<br />
geen raadsvergaderingen geweest.<br />
Onderwijs Er wordt aan een groot aantal kinderen van onvermogende ouders les gegeven op de<br />
bestaande dorpsschool. Daaronder zijn zelfs kinderen van twaalf jaar en jonge kinderen<br />
van nog geen zeven jaar oud. De raad neemt hieromtrent maatregelen en bepaalt dat op<br />
de 1 e juli aanstaande (1827) een commissie zal onderzoeken ‘welke vorderingen door de<br />
kinderen, welken gratis onderwijs ontvangen, in het Lezen Schrijven en Rekenen, zijn<br />
gemaakt geworden’. Kinderen die op 1 juli 1827 twaalf jaar of ouder zijn dienen de school<br />
te verlaten om plaats te maken voor andere kinderen. Ook zullen er met ingang van 1 juli<br />
1827 geen kinderen in de leeftijd tussen zeven en elf jaar meer voor rekening van de<br />
gemeente worden toegelaten.<br />
Muntgeld De gouverneur wil dat de gemeente de armbesturen aanschrijft om hun er toe te<br />
bewegen het oude koperen muntgeld in te wisselen tegen nieuwe koperen munten en de<br />
oude niet meer te laten circuleren.<br />
Broodzetting De gouverneur stelt dat hem is gebleken dat het graan wel bij de molens wordt<br />
aangeleverd per mud, maar dat ze dan in zakken wordt gedaan en dat er dan niet meer<br />
naar het gewicht wordt gekeken maar op de ouderwetse manier naar de maat (van de<br />
zakken). De gouverneur vraagt aan het gemeentebestuur dit te regelen en op<br />
overtredingen een boete te zetten. De raad stelt daarop op elke overtreding een boete<br />
van ‘Drie Guldens’<br />
Broodzetting Gedeputeerde staten vragen aan de raad om de nu vastgestelde instructies voor de<br />
broodzetting te toetsen aan de door de staten gegeven richtlijnen. De heer Sigmond<br />
wordt belast om daarover aan de raad rapport uit te brengen.<br />
Verkeer De heren Sigmond en de gemeentesecretaris moeten bij het ministerie gaan<br />
onderzoeken in hoeverre er middels in te voeren verordeningen kan worden opgetreden<br />
tegen te hard rijdende diligences.
30 maart 1827<br />
Broodzetting Het raadslid Krabbe en de gemeentesecretaris hebben de regeling van de broodzetting<br />
getoetst aan de richtlijnen zoals die door het gouvernement waren gegeven. Onder ‘fiat<br />
insertio’* wordt een memorie van antwoord verzonden.<br />
Onderwijzer Er zullen voortaan geen onderwijzers op de dorpsschool meer worden aangenomen dan<br />
op aanstelling door het plaatselijke bestuur en een afgelegd examen. Oproepingen voor<br />
sollicitanten dienen geplaatst te worden in de kranten oftewel de ‘publieke<br />
nieuwspapieren’ Ook het traktement wordt vastgesteld op een bedrag van ƒ 100,-.<br />
Hiervan mogen de besturen –mits de plaatselijke kas het toelaat- afwijken door een<br />
hoger bedrag tot ƒ 150,- te bieden, zolang er nog onderwijzersweduwen zijn die<br />
aanspraak maken op een weduwepensioen. Door het overlijden van de weduwe van de<br />
overleden schoolonderwijzer Matthijs van Tol is een pensioen** van ƒ 200,- komen te<br />
vervallen. Daarom moet nu ook de jaarwedde van de huidige schoolonderwijzer A. van<br />
der Lee dienovereenkomstig worden verminderd. De vermindering van die ƒ 200,- moet<br />
als volgt worden verdeeld: ƒ 100,- bij de Kerkelijke Administratie; ƒ 20,- bij de kas van de<br />
Diaconie der Nederduitsche Gereformeerde Diaconie en ƒ 80,- bij de administratie van<br />
de gemeente. De huidige onderwijzer zou nu slechts ƒ 70,- als jaarwedde overhouden en<br />
dat wordt nu door de gemeente op het minimum gebracht van ƒ 100,- per jaar.<br />
* fiat insertio: L. ‘de invoeging is goedgekeurd’<br />
** er wordt in deze tijd nog niet gesproken over pensioen, maar gewoon over ‘uitkering’ BD<br />
149
4 mei 1827<br />
Onderwijzer De districtschoolopziener, de weleerwaarde heer B. Verweij, is ter vergadering aanwezig<br />
om twee sollicitanten naar de functie van schoolonderwijzer te examineren. Het zijn de<br />
ondermeesters van de 3 e rang Karel Warburg uit Zaandijk en Theodorus van<br />
Papendrecht uit Oud-Alblas. Beide ondermeesters komen door het afgelegde examen<br />
heen en daarom moet het lot beslissen wie er als schoolonderwijzer op de dorpsschool<br />
toegelaten zal worden. Het lot wijst uiteindelijk de heer Karel Warburg aan.<br />
150
19 mei 1827<br />
Nalatenschap De Armmeesters van de R.K. Gemeente hebben van gedeputeerde staten toestemming<br />
gekregen de helft van een nalatenschap van wijlen de heer Arie Vink te mogen<br />
aanvaarden. De raad neemt het een en ander voor kennisgeving aan.<br />
Gemeente-eigendommen Gedeputeerde staten hebben de staat met de gemeentelijke eigendommen<br />
goedgekeurd. Dit in verband met de uit te schrijven lening van ƒ 5.000, - voor de<br />
vergroting en verbetering van de dorpsschool. De raad neemt ook dit voor kennisgeving<br />
aan met de aanbeveling aan de leden van gedeputeerde staten om alle pogingen in het<br />
werk te stellen om de plaatsing van de aandelen van elk ƒ 200, - te doen gelukken.<br />
Onderwijzer De pas aangestelde dorpsonderwijzer Kartel Warburg heeft de school alweer verlaten en<br />
dus is er weer een vacature. De raad wil de vacature snel vervullen en vraagt<br />
toestemming om de tweede kandidaat Theodorus van Papendrecht op te mogen roepen<br />
of dat men weer moet gaan adverteren.<br />
Onderwijs Het is nog steeds niet gelukt om een commissie samen te stellen die belast is met het<br />
toezicht op het onderwijs aan de dorpsschool. De raad besluit nu om elke drie maanden<br />
twee raadsleden met de gemeentesecretaris af te vaardigen om in die commissie plaats<br />
te nemen en de school te gaan bezoeken.<br />
151
30 mei 1827<br />
Onderwijzer De secretaris heeft contact opgenomen met de districtschoolopziener en rapporteert zijn<br />
bevindingen over de ontstane vacature van ondermeester op de dorpsschool. Een<br />
zekere heer B.L. van Es, thans nog ‘Secondant in eene der Stadsscholen in ‘s-<br />
Gravenhage’ is bereid de vacature op te komen vullen. De heer Van Es, weliswaar nog<br />
zeer jong en met een bevoegdheid van de 4 e rang, wordt met name door de<br />
districtsschoolopziener ten zeerste aanbevolen, zelfs boven de al eerder geëxamineerde<br />
Theodorus van Papendrecht. De raad besluit daarop de heer Van Es te benoemen tot<br />
ondermeester van de dorpsschool tegen het traktement dat eerder in de raadvergadering<br />
van 30 maart 1827 is vastgesteld.<br />
Belastingen Een zekere heer P. Gevers Leuven heeft ƒ 32,- aan opcenten betaald voor de invoer op<br />
20 juli 1826 van een fust Arak, buitenlands gedistilleerd met een inhoud van 320 kannen.<br />
Hij heeft deze fust echter op 13 december 1826 weer doorgevoerd naar Rotterdam. Hij<br />
wil nu graag de betaalde opcenten terug. De secretaris moet daarover eerst met de<br />
ontvanger van Rotterdam overleggen en over de uitkomst daarvan de raad informeren.<br />
Valide personen Uit de gemeente Rotterdam komt een lijst met namen van valide personen die zijn<br />
opgenomen in de Kolonie de Ommenschans. De Gouverneur vraagt of de naam van ene<br />
Jan Hendrik Wevers bekend is bij de gemeente en of deze persoon ten laste van de<br />
gemeente in de genoemde kolonie wordt verpleegd. De raad kent de persoon kennelijk<br />
wel, maar maakt bezwaar tegen het dragen van de kosten omdat deze ‘kolonist’ zich<br />
nooit metterwoon te Voorburg gevestigd heeft en dat hij slechts te boek staat als<br />
huisknecht of dienstbode en hij ook nooit enige belasting heeft opgebracht. Hij mag dan<br />
in Voorburg geboren zijn maar heeft nooit voldaan aan de voorwaarden voor het<br />
‘domicilium van onderstand’. Bovendien heeft hij ook nooit opgegeven gedurende welke<br />
<strong>jaren</strong> hij op de buitenhuizen Heeswijk, Arendsburg en Rusthof werkzaam is geweest. En<br />
ten slotte is het ook niet duidelijk in welke plaats hij zich in 1814 voor de ‘Eerste Land<br />
Militie’ heeft laten registreren.<br />
Bedelaars De burgemeester van Buijksloot* dient een rekening in voor het ‘verplegen’ van Pieter de<br />
Gelder in het bedelaarsgesticht te Hoorn. Pieter de Gelder is na het verwekken van een<br />
kind bij Neeltje Dirks Kuiper uit het bedelaarsgesticht ontslagen en heeft zich in Buiksloot<br />
gevestigd. Pieter is echter weer in handen van justitie gekomen na een diefstal met<br />
inbraak.<br />
* Buijksloot of Buiksloot: nabij Amsterdam<br />
152
Vervolg van: 30 mei 1827<br />
Vervolg van: Bedelaars Ten gevolge daarvan is zijn vrouw en kind weer in het bedelaarsgesticht opgenomen en<br />
komen zij nu weer ten laste van de gemeente Buijksloot. De verpleegkosten van ƒ 54,30<br />
declareert de burgemeester van Buijksloot nu aan Voorburg. De secretaris moet weer<br />
gaan onderzoeken waar het ‘domicilium van onderstand’ van deze personen is en<br />
daarover aan de raad rapporteren.<br />
* Buijksloot of Buiksloot: nabij Amsterdam<br />
153
21 juni 1827<br />
Verordeningen Gedeputeerde staten van Zuid-Holland hebben alle gemeentebesturen aangeschreven<br />
om alteratie* te verkrijgen van alle keuren waarin boeten zijn geëist wegens<br />
overtredingen. Voor Voorburg worden de volgende ‘keuren’ opgesomd:<br />
154<br />
1. Brandkeur en Reglement voor Rooijmeesteren; goedgekeurd door g.s. op 9<br />
november 1815 nr. 5;<br />
2. Keur en Ordonnantie tegen het door de Herbergiers, Tappers en Kroeghouders<br />
tappen of gelagen zetten des avonds na Tien Uren d.d. 6 oktober 1815;<br />
3. Reglement naar het welk zich de ingezetenen ten opzichte van het begraven en<br />
dragen van lijken zullen moeten gedragen d.d. 16 november 1810;<br />
4. Reglement op het afvaren van de twee gewoone Marktschuiten en Tarief der<br />
vrachtlonen d.d. 29 oktober 1819;<br />
5. Keure tegen het opkoopen van Lood en Oud IJzer d.d. 20 augustus 1819;<br />
6. Keure op het Houden en Mesten van Varkens d.d. 10 december 1819;<br />
7. Reglement op de Uitoefening der Broodbakkers, Broodslijters, Meelverkoopers,<br />
Koornmolenaars en Mutters Neeringen en Bedrijven d.d. 25 september 1821.<br />
De raad heeft bij al deze reglementen, keuren en verordeningen bepaald dat de boeten<br />
geheel zullen worden gestort in de gemeentekas. De burgers worden hiervan op<br />
ordentelijke manier op de hoogte gebracht en gedeputeerde staten krijgen twee officiële<br />
afschriften van dit raadsbesluit.<br />
Onderwijs Zoals in de vorige vergadering is bepaald zullen bij toerbeurt telkens twee raadsleden<br />
een commissie vormen om toezicht te houden op de vorderingen op de dorpsschool. Dat<br />
dient met enige regelmaat te gaan geschieden. Als eerste worden de beide assessoren<br />
Sigmond Van den Heuvell daartoe aangewezen.
Vervolg van: 21 juni 1827<br />
Vroedvrouw De vroedvrouw doet de laatste tijd aanmerkelijk minder verloskundige verrichtingen,<br />
vooral bij de meer gegoede burgerij. Dat mag niet worden toegeschreven aan haar<br />
mindere bekwaamheden als verloskundige. De raad besluit dan ook haar jaarwedde te<br />
verhogen van ƒ 150,- naar ƒ 175,-. In de begroting voor het jaar 1828 moet daarmede<br />
rekening worden gehouden.<br />
* Alteratie: verandering, verslimmering.<br />
155
15 september 1827<br />
Rekening De daartoe aangewezen notabelen hebben de gemeenterekening over het jaar 1826<br />
nagezien en in orde bevonden. De rekening wordt met een batig saldo van ƒ 1.025,63<br />
vastgesteld en aan gedeputeerde staten voorgelegd.<br />
156
18 oktober 1827<br />
Rekening Gedeputeerde staten hebben de rekening over het jaar 1826 geapprobeerd. Het batig<br />
saldo van ruim duizend gulden wordt als buitengewone ontvangst in de rekening van<br />
1827 verantwoord.<br />
Begroting De secretaris brengt de begroting voor het jaar 1826 ter tafel. De ontvangsten worden<br />
geraamd op ƒ 4.688,21 en de uitgaven op ƒ 4.658,20. Om dekking te vinden voor de<br />
ontbrekende middelen dient een hoofdelijke omslag te worden geheven. Verhoging van<br />
de opcenten op de bestaande belastingen en accijnzen zou een te grote aanslag<br />
betekenen op de lasten die reeds van de burgers worden geheven.<br />
Belastingen De te heffen hoofdelijke omslag moet ten minste een bedrag van ƒ 900,- op gaan<br />
brengen. Daarvoor wordt toestemming gevraagd van gedeputeerde staten.<br />
Burgemeester Burgemeester Dominicus Palairet is overleden. De gouverneur en de ambachtsheren<br />
van de stad Delft worden daarvan in kennis gesteld teneinde op zo kort mogelijke termijn<br />
tot de benoeming van een nieuwe burgemeester te komen.<br />
157
23 november 1827<br />
Raadsleden De gouverneur laat weten dat –nu er weer een aantal raadsleden aan de beurt zijn om af<br />
te treden- het wat hem betreft niet nodig is hem te laten weten wie dat zijn, als die<br />
raadsleden bereid zijn om weer een volgende periode zitting te nemen. Desgevraagd<br />
blijken de heren Van den Heuvell en Krabbe door te willen gaan met hun<br />
raadswerkzaamheden en dus wordt het bericht van de gouverneur voor kennisgeving<br />
aangenomen.<br />
158
29 december 1827<br />
Burgemeester Mevrouw M.G. Schmolck, de weduwe van de overleden burgemeester Dominicus<br />
Palairet, heeft aan de gouverneur om ‘eene jaarlijkse gratificatie’ gevraagd, waarover de<br />
gouverneur positief adviseert. De raad is begaan met het leed van de<br />
burgemeestersvrouw en stemt in met het advies van de gouverneur in.<br />
Belastingen Mevrouw de weduwe Hetterschey, geboren Klerck, vraagt om restitutie van een bedrag<br />
van ƒ 10,- aan gemeentelijke hoofdelijke personele omslag. De weduwe heeft de eerste<br />
vier maanden van 1827 in de gemeente Klundert gewoond en aldaar voor het gehele jaar<br />
betaald. De raad is van mening dat de aanslag in Voorburg haar desondanks terecht is<br />
opgelegd en laat het oordeel aan de gouverneur over.<br />
159
11 februari 1828<br />
Belastingen De gouverneur laat aan de raad weten dat zij het belastingbedrag van ƒ 10,- waartegen<br />
mevrouw Hetterscheij bezwaar had aangetekend, terug moet betalen. De toestand aan<br />
het begin van het belastingjaar is doorslaggevend. Het artikel waar de raad op doelde is<br />
bedoeld voor mensen die slechts gedurende een korte tijd in de gemeente verblijven.<br />
Begraafplaats Zowel de gouverneur als gedeputeerde staten hebben diverse notities gemaakt over het<br />
feit dat lijken niet meer in de kerken begraven mogen worden. In een uitgebreid proces<br />
verbaal laat de raad aan de gouverneur en aan gedeputeerde staten weten, dat wat hun<br />
betreft de gemeente Voorburg aan alle vereisten voldoet om de doden op een<br />
ordentelijke manier te kunnen begraven. Immers het kerkhof bij de Oude Kerk is groot en<br />
hoog genoeg om in de behoeften te voorzien. Er hoeven voorshands geen graven<br />
voortijdig geruimd te worden. Bovendien heeft de Rooms-katholieke gemeente al<br />
geruime tijd een eigen kerkhof naast de statiekerk aan het Oosteinde. Hierdoor is de druk<br />
om doden van Rooms-katholieke huize naast de Oude Kerk te begraven minsten met de<br />
helft afgenomen. Overledenen uit andere gemeenten werden zelden hier begraven. Door<br />
het feit dat de Rooms-katholieken een eigen begraafplaats hebben vormt de gemeente<br />
een uitzondering op de regel dat alle overledenen, van welke gezindte ook, op één<br />
begraafplaats ter aarde moeten worden besteld.<br />
Gemeenten Gedeputeerde staten willen van alle gemeenten in Zuid-Holland weten welke gemeenten<br />
er vroeger waren samengevoegd met andere dorpen of gemeenten. Voorburg is daar<br />
snel mee klaar om de eenvoudige reden dat Voorburg nimmer met een andere gemeente<br />
was samengevoegd. De raad laat dan ook aan gedeputeerde staten weten hierover geen<br />
aparte ‘deliberatiën’ te gaan voeren.<br />
160
21 maart 1828<br />
Begraafplaats Gedeputeerde staten laten weten dat uit hun midden een commissie zal worden gevormd<br />
om te beraadslagen over de situering van de begraafplaats(en) binnen de gemeente. Zij<br />
zullen nog later dag en tijdstip bepalen.<br />
Onderwijs Gedeputeerde staten willen dat op de lagere scholen een stel ‘Nederduitsche Maten en<br />
Gewigten’ worden aangeschaft. De raad krijgt een termijn van zes maanden om tot<br />
aanschaf over te gaan en daar wil ze zich stipt aan houden.<br />
Begraafplaats Wederom komt het bestaan van de begraafplaatsen weer aan de orde, maar nu door een<br />
bemoeienis van Zijne Majesteit de Koning. Hij is van oordeel dat de maatregelen niet<br />
gelden in gemeenten boven de 1000 zielen, mits de begraafplaatsen op een<br />
aanvaardbare afstand van de bebouwde kom zijn gelegen.<br />
Burgemeester Het heeft Zijne Majesteit behaagd om in plaats van de overleden burgemeester Palairet,<br />
de heer C.C. Uhlenbeck te benoemen tot de nieuwe burgemeester van Voorburg. De<br />
nieuwe burgemeester wordt staande de vergadering geïnstalleerd, waarna hij zijn plaats<br />
als voorzitter van de raad inneemt. Uiteraard worden de ingezetenen van de gemeente<br />
op de gebruikelijke manier van de benoeming op de hoogte gebracht.<br />
Turftonsters De beide turftonsters* verkeren in behoeftige omstandigheden. Om daaraan tegemoet te<br />
komen besluit de raad op kosten van de gemeente eind april een nieuwe Nederlandse<br />
geijkte turfton aan te schaffen.<br />
* turftonsters: Vlgs WNT: Vrouw die bij het lossen van turf deze beroepshalve overdoet in turftonnen om ze uit te meten. De<br />
turftonsters waren beëdigd en doorgaans met tweeën; de een verlaadde de turf van het schip in de –geijkte- ton en de ander vulde<br />
over deze handelingen een formulier in. Dit in verband met de te heffen accijnzen op de brandstof turf. Als er sprake was van een<br />
groep turftonsters dan was de leiding in handen van de turfmoeder. Een turfton was een geijkte ton die als maat gebruikt werd bij het<br />
verladen van turf.<br />
161
2 april 1828<br />
Turftonsters De beide turftonsters zijn ter vergadering verschenen. Zij hebben in dankbaarheid de<br />
nieuwe turfton in ontvangst genomen. Ze worden er wel aan herinnerd dat zij zelf voor de<br />
kosten van herijking en het onderhoud zorg moeten dragen. Helemaal tevreden zijn zij<br />
echter niet, want –stellen zij- het komt een en ander maal voor dat de turftonsters<br />
gelijktijdig hun werkzaamheden moeten uitvoeren en dan is er eigenlijk behoefte aan een<br />
tweede turfton. Gezien nog steeds de behoeftige omstandigheden van de beide<br />
turftonsters, strijkt de raad weer de hand over het hart en gaat, behoudens goedkeuring<br />
van gedeputeerde staten, over tot het bestellen van een tweede geijkte turfton. De<br />
hieraan verbonden kosten worden op de post onvoorziene uitgaven van de begroting van<br />
het lopende dienstjaar geboekt. De secretaris krijgt de opdracht om voor de aanschaf<br />
van de turfton zorg te dragen.<br />
162
27 mei 1828<br />
Turftonsters Gedeputeerde staten stemmen in met de besteding van een bedrag van ƒ 21,- voor de<br />
aanschaf van twee nieuwe Nederlandse turftonnen. De secretaris deelt hierop mede dat<br />
de turftonsters de tweede turfton inmiddels hebben ontvangen.<br />
Begraafplaats De pastoor en de kerkmeesters van de rooms-katholieke gemeente mogen een eigen<br />
begraafplaats aanleggen, mits zij aan alle voorschriften dienaangaande voldoen. De raad<br />
wacht de aanleg van de begraafplaats af en wil verdere beraadslagingen over het<br />
begraven van stoffelijke overschotten op deze begraafplaats uitstellen tot het moment dat<br />
de begraafplaats klaar zal zijn.<br />
Schoollokalen De heer Sigmond laat weten dat hij van de architect Nieuwenhuizen een bestek heeft<br />
ontvangen voor de verbouw en uitbreiding van de dorpsschool. Hij stelt voor om dit<br />
bestek –behoudens enige kleine wijzigingen- vast te stellen en aan gedeputeerde staten<br />
voor te leggen ter goedkeuring. De secretaris krijgt de opdracht om het bestek ten<br />
spoedigste aan gedeputeerde staten voor te leggen. De heer Johannes Sigmond krijgt<br />
de opdracht om zich ook verder met de voortgang van de verbouwing van de<br />
dorpsschool bezig te houden.<br />
Broodzetting Zijne majesteit heeft wederom een koninklijk besluit doen uitgaan over de maximum<br />
broodprijzen. Op 1 juni aanstaande moeten overal, ook in de provincies waar dit nog niet<br />
is geschied, de broodprijzen berekend worden volgens het maximum genoemd in dit<br />
koninklijk besluit. De bevolking krijgt hiervan kennis door openbare bekendmaking<br />
middels affiches.<br />
Schutterij Er is een wet tot stand gekomen, waarin de verplichting wordt geregeld om overal in den<br />
lande schutterijen op te richten en voor de rekrutering lotingen te doen verrichten. Een<br />
commissie uit de raad, bestaande uit de heren L.A. van den Heuvell en J.P. Krabbe<br />
krijgen de zorg voor de lotingen en het toezicht daarop.<br />
Belastingen De secretaris brengt het kohier 1828 van de hoofdelijke personele omslag ter tafel. De<br />
opbrengst daarvan is geraamd op ƒ 930,70. Het kohier wordt goedgekeurd en op de<br />
gebruikelijk manier voorgelegd aan gedeputeerde staten. Vervolgens wordt het kohier<br />
gedurende veertien dagen ter inzage gelegd.<br />
Klapwakers De klapperlieden maken al een aantal <strong>jaren</strong> achtereen ‘s nachts geen gebruik meer van<br />
hun wachtlokaal in het dorp. Zij behoren eigenlijk steeds na afloop van hun rondes<br />
beschikbaar te blijven voor eventuele calamiteiten zoals brand en voor de goede orde en<br />
veiligheid.<br />
163
Vervolg van: 27 mei 1828<br />
Vervolg: Klapperlieden Kennelijk vinden de klapperlieden het ’s nacht te koud om na hun rondes in een<br />
onverwarmd lokaal te moeten verblijven en gaan dan ieder naar hun eigen woning. Om<br />
hieraan tegemoet te komen mogen zij jaarlijks ƒ 20,- besteden voor de verwarming van<br />
hun wachtlokaal, maar krijgen tegelijkertijd wel het consigne dat zij na afloop van hun<br />
rondes niet meer naar huis mogen, maar daar moeten blijven tot de volgende ronde moet<br />
worden gemaakt.<br />
Haardas De burgemeester heeft de ‘ophaler van de haardasch’ de heer Anthony Teeuwis bij zich<br />
ontvangen. Op de astaal ligt nogal wat puin en daarvoor heeft de heer Teeuwis<br />
belangstelling. De raad besluit het puin zonder het stellen van voorwaarden aan hem af<br />
te staan, maar zegt er wel bij dat dit geen consequenties voor de toekomst heeft. De<br />
burgemeester zal zich verder met de asophaler verstaan.<br />
Onderwijzer De burgemeester heeft ook de schoolonderwijzer, de heer A. van der Lee, bij zich gehad<br />
met de vraag of er wellicht iets aan zijn traktement zou kunnen worden veranderd. Zijn<br />
traktement is namelijk teruggebracht van ƒ 150,- naar ƒ 70,- vanwege het overlijden van<br />
de weduwe van de voormalige schoolonderwijzer Matthijs van Tol. Dat besluit was al<br />
genomen nog voordat de heer Van der Lee als onderwijzer bij de dorpsschool werd<br />
aangesteld. De raad is echter van mening bij de toen genomen beslissingen te moeten<br />
blijven, maar laat hem wel vrij om hiertegen bezwaar aan te tekenen ‘als zoude hij moge<br />
geraden vinden. De burgemeester moet die boodschap aan de onderwijzer<br />
overbrengen.<br />
Armenzorg Een tweetal ingezetenen van Voorburg vragen om één van hun kinderen op kosten van<br />
de gemeente naar school te kunnen laten gaan. Dit wordt, vanwege de behoeftige<br />
omstandigheden, wel toegestaan aan de warmoezier Johannes Zuidwijk, maar bij de<br />
‘kabinetwerker’* Henricus Meijer worden geen termen aanwezig geacht aan diens<br />
verzoek te voldoen.<br />
* kabinetwerker: meubelmaker van onder meer grote ladenkasten Volgens WNT:Kabinetwerker (B, 2), schrijnwerker;<br />
meubelmaker (V. MOOCK). || (Ik) reed... tot een cabinetwercker, en kocht daer een ding met laden, om mijn eygen goedt en<br />
papieren in te leggen, C. HUYGENS Jr., Journ.1, 517 (iets verderop chest with drawers).<br />
164
24 juni 1828<br />
Schoollokalen Het bestek en de voorwaarden voor de verbouw van de school zijn door gedeputeerde<br />
staten goedgekeurd en nu kan de officiële aanbesteding plaatsvinden. Als gegadigden<br />
dienen zich aan: Nicolaas Perquin, metselaar, Leendert Donker, eveneens metselaar,<br />
Johannes Sigmond, timmerman, Hendrik Schoonhouwer Schüuring, ook timmerman,<br />
Johannes Renaud, verver en glazenmaker, Albertus Mens, loodgieter en Wilhelmus de<br />
Hey, timmerman. De laatste, meester-timmerman Wilhelmus de Hey schrijft in voor een<br />
bedrag van vierduizend zeshonderdnegenenveertig gulden. Aan hem wordt de bouw c.q.<br />
verbouw gegund, terwijl als borgen optreden: de heer Johannes van den Braak, meester<br />
verver en glazenmaker en Hendrik Niesert, meester smid, beiden in Voorburg<br />
woonachtig. Het proces-verbaal van de gunning gaat naar gedeputeerde staten.<br />
165
2 augustus 1828<br />
Rekening De gemeenterekening is op de gebruikelijke manier door een aantal notabelen<br />
onderzocht, ‘opgenomen’ en gesloten met een batig saldo van ƒ 2.167,83. De hierbij<br />
betrokken notabelen zijn de heren: C.J. Bloys van Treslong, H.J. Caan, H. Swaan, C.J.J.<br />
Meijlink, mr. P.H. Hoog, H. van den Bosch en D. Pino. De rekening gaat ter ‘approbatie’<br />
naar gedeputeerde staten.<br />
166
24 augustus 1828<br />
Schutterij Krachtens nadere wetgeving en koninklijke besluiten dienen er behalve twee raadsleden<br />
nog meerdere personen in de keuringscommissie te zitten voor de lotelingen van de<br />
landelijke schutterij. Dit moeten zijn: de commandant van de schutterij, twee leden van<br />
het plaatselijk bestuur en een geneeskundige. Uit het plaatselijk bestuur is nu benoemd<br />
de heer C.C. Uhlenbeck, burgemeester en de 2 e assessor de heer L.A. van den Heuvell.<br />
Als ‘heelmeester’ is de heer M. Koning aangewezen.<br />
Haardas De heer Jacobus Berlijn, pachter van de haardas, is bij de burgemeester geweest met de<br />
vraag als eind december de termijn van de verpachting van het haardas afloopt of dit dat<br />
weer tegen dezelfde prijs van ƒ 235,-- kan worden voortgezet. De raad overweegt dat er<br />
minder gebruik van de haardas wordt gebruikt dan voorgaande <strong>jaren</strong> en gezien de te<br />
maken kosten voor de aanbesteding ten laste van de pachter, om het pachtbedrag van<br />
ƒ 235,- voorshands te handhaven. Aldus zal aan gedeputeerde staten worden<br />
gerapporteerd.<br />
Schoollokalen Naast de verbouw van de dorpsschool blijken er een aantal werken aan de<br />
onderwijzerswoning te moet worden verricht, die niet in het bestek zijn opgenomen.<br />
Johannes Sigmond krijgt de opdracht om deze werkzaamheden te volgen.<br />
Armenzorg De kinderen van de Weduwe van Arie Sommers en van Sijtje van Schagen mogen hun<br />
kinderen voor rekening van de gemeente naar school doen.<br />
167
26 september 1828<br />
Rekening Gedeputeerde staten hebben de rekening over het jaar 1827 goedgekeurd met een batig<br />
slot van ƒ 2.167,83. Dit bedrag dient verantwoord te worden als buitengewone ontvangst<br />
op de dienst 1828.<br />
Straten Sommige eigenaren zijn van mening dat het onderhoud van de met klinkers bestrate<br />
passages langs de huizen voor rekening van de gemeente behoren te komen. De raad is<br />
het daar echter niet mee eens. Alle passages, direct grenzend aan de woonhuizen zijn<br />
particulier bezit en dienen ook door die particulieren onderhouden te worden. De raad<br />
legt deze zienswijze vast in een keur of verordening. Een afschrift van deze keur gaat<br />
naar gedeputeerde staten.<br />
Begraafplaats Gedeputeerde staten hebben beslist dat de huidige begraafplaats bij de Oude Kerk als<br />
zodanig voldoet aan de besluiten van Zijne Majesteit en daarom behouden kan blijven.<br />
Zij stellen echter de volgende voorwaarde: de begraafplaats moet nu een zuiver<br />
burgerlijke instelling worden. De kerkelijke gemeente zal daarom de begraafplaats aan<br />
de kerkelijke gemeente af moeten staan tegen een geldelijke vergoeding of recognitie.<br />
De secretaris heeft kennelijk wat voorwerk gedaan en komt met een opgave van de<br />
kerkelijke gemeente van de aantallen stoffelijke overschotten die tussen de <strong>jaren</strong> 1818<br />
en 1827 aldaar zijn begraven en welke opbrengsten de kerkelijke gemeente daaruit heeft<br />
getrokken. Dat bedrag moet de maatstaf worden voor de te betalen recognitie. De raad<br />
wil deze recognitie afbetalen met een jaarlijks bedrag van ƒ 130,-. De secretaris krijgt de<br />
opdracht hiervoor een overeenkomst op schrift te stellen.<br />
Haardas Gedeputeerde staten hebben het verpachten van de haardas goedgekeurd voor de<br />
komende drie <strong>jaren</strong> tegen hetzelfde bedrag als voorheen: ƒ 235,- per jaar. De secretaris<br />
krijgt weer de opdracht om hierover een contract op te stellen.<br />
Armenzorg Ene Roelof Haneveld krijgt toestemming om –zodra er weer plaats is- een van zijn<br />
kinderen op de dorpsschool gratis onderwijs te laten volgen.<br />
168
2 oktober 1828<br />
Ambacht De burgemeester maakt aan de raad bekend dat de ‘Regeering der Stad Delft’<br />
voornemens is om nog deze maand de Heerlijkheidsrechten over Voorburg in het<br />
openbaar te verkopen en dat de ‘regeerders van Delft’ als eigenaren van de ambacht het<br />
kennelijk ‘niet van belang’ achtte dit rechtstreeks aan de gemeente aan te bieden. De<br />
raad overweegt het belang van de heerlijkheidsrechten zoals die tot op heden zijn<br />
uitgeoefend, maar vindt ook dat het vele administratieve beslissingen onnodig ophoudt.<br />
Maar tegelijkertijd zal men wel in het oog moeten houden dat daar waarschijnlijk een niet<br />
onaanzienlijk bedrag mee zal zijn gemoeid. De raad gaat nu een brief aan Zijne Majesteit<br />
versturen om hem te verzoeken de heerlijkheidsrechten aan te mogen kopen en laten dit<br />
verzoekschrift vergezeld gaan van een plan tot financiering daarvan. Een afschrift<br />
daarvan gaat –uiteraard- weer naar gedeputeerde staten.<br />
169
8 oktober 1828<br />
Ambacht Gedeputeerde staten laten de raad weten dat zij geautoriseerd is de heerlijkheidsrechten<br />
aan te kopen mits… het een bedrag van ƒ 7.500,- niet te boven gaat. Bovendien moet de<br />
raad een nader plan tot financiering indienen. De secretaris wordt afgevaardigd om<br />
morgen, 9 oktober 1828 naar Delft te gaan en namens de gemeente te bieden op de te<br />
veilen heerlijkheidsrechten.<br />
170
9 oktober 1828<br />
Ambacht De secretaris is naar Delft geweest en heeft de heerlijkheidsrechten voor de gemeente<br />
Voorburg aan kunnen kopen voor een bedrag van ƒ 7.500,- behoudens de verdere<br />
kosten en rechten van de overdracht. De secretaris wordt bedankt voor zijn inzet en de<br />
raad besluit om de kosten en rechten verbonden aan deze overdracht te voldoen uit het<br />
batige saldo van de gemeenterekening over 1827.<br />
171
16 oktober 1828<br />
Ambacht De kosten van de overdracht van de ambachtsheerlijkheidsrechten bedragen ƒ 1.004,21.<br />
Gedeputeerde staten stemmen ermede in om dit bedrag uit het batig saldo van de<br />
rekening 1827 of van het volgend jaar te voldoen. De secretaris krijgt opdracht om dit<br />
bedrag over te gaan maken.<br />
Straten Gedeputeerde staten hebben geen bezwaar tegen de keur die de gemeente heeft<br />
gemaakt om het onderhoud van de straatgedeelten direct langs de particuliere<br />
eigendommen in handen te leggen van de eigenaren. Zij voegen daar echter nog aan<br />
toe, dat als men in gebreke blijft het onderhoud te doen uitvoeren, men ook de kosten en<br />
rechten voor rekening van de nalatigen moet laten komen.<br />
Geldlening De burgemeester heeft de Hoogwelgeboren Heer Jonkheer Mr. H.J. Caan bij zich<br />
ontvangen met een zeer genereus aanbod. De heer Caan is bereid het kapitaal van<br />
ƒ 7.000,-- voor de gemeente voor te schieten tegen een rente van 5% elk jaar en<br />
inlosbaar tegen een bedrag van ƒ 500,- per jaar, ten minste als de financiën van dat jaar<br />
dat mogelijk maken. Tevens heeft de burgemeester bericht ontvangen dat de<br />
‘Algemeene Nederlandsche Maatschappij ter begunstiging der Volksvlijt’ te Brussel ook<br />
aan gemeenten geldleningen verstrekt tegen een matige jaarlijkse rente.<br />
Vanzelfsprekend moet nu eerst in Brussel worden nagegaan hoeveel rente de hiervoor<br />
aangehaalde Maatschappij bij de gemeente in rekening brengt voor een dergelijke<br />
geldlening.<br />
Begraafplaats De secretaris –hij moet het druk gehad hebben in die tijd- legt aan de vergadering de<br />
overeenkomst voor betreffende de overdracht van de begraafplaats bij de Oude Kerk van<br />
de kerkelijke gemeente naar de plaatselijke. De ontwerpovereenkomst wordt naar de<br />
kerkelijke gemeente gestuurd met de vraag hun gevoelen te mogen vernemen.<br />
Ambacht De registratierechten op de aankoop van de heerlijkheidsrechten zit de raad hoog. Zij<br />
schrijft een brief aan Zijne Majesteit met het verzoek van de betaling van die rechten<br />
verlost te kunnen worden.<br />
Belastingen De raad benoemt twee gecommitteerden in verband met artikel 58 van de wet op het<br />
Personeel. De heren Van den Heuvell en Terlaak worden aangewezen het kohier van de<br />
personele omslag althans gedeeltelijk vast te stellen.<br />
172
1 november 1828<br />
Geldlening De Maatschappij voor Volksvlijt laat weten dat zij al geruime tijd geen leningen meer aan<br />
gemeenten kunnen verstrekken. De mededeling wordt voor kennisgeving aangenomen.<br />
173
17 november 1828<br />
Begroting De begroting over 1829 komt aan de orde . De inkomsten worden vastgesteld op een<br />
bedrag van ƒ 5.477,-- en de uitgaven op ƒ 5.462,20. Uiteraard zijn weer niet de nodige<br />
middelen beschikbaar om alle uitgaven van de gemeente te kunnen dekken. Men komt<br />
ruim ƒ 1.800,- te kort. Men zoekt dit in het heffen van een hoofdelijk personele omslag<br />
met een totale opbrengst van ƒ 1.800,--. Aan gedeputeerde staten wordt hiervoor<br />
toestemming gevraagd.<br />
Schoollokalen De heer Adrianus van der Lee, de dorpsschoolonderwijzer vraagt aan de raad –nu de<br />
school bijna klaar is- om een kachel in zijn school. Dat wordt welwillend toegestaan,<br />
behoudens goedkeuring van gedeputeerde staten. De dorpssmid Dirk van Schagen mag<br />
er een op kosten van de gemeente vervaardigen. Maar op de vraag of de onderwijzer<br />
ook op kosten van de gemeente brandstoffen mag aanschaffen om de kachel te kunnen<br />
stoken krijgt hij nul op het request. Tevens wordt de opening van het vernieuwde<br />
schoolgebouw aan de orde gesteld. De burgemeester, de secretaris en de<br />
schoolopziener moeten daartoe ‘de vereischte schikkingen maken’<br />
Begraafplaats Het tijdstip waarop de overdracht van het kerkhof aan de burgerlijke gemeente zal<br />
moeten plaatsvinden komt met rasse schreden nader. Een commissie bestaande uit de<br />
heren Van Sigmond, Van den Heuvell en Terlaak, geassisteerd door de secretaris<br />
moeten er zorg voor dragen dat alles volgens de regels van de verordening<br />
dienaangaande zal gaan geschieden. Bovendien moet een deskundige een behoorlijke<br />
plattegrond en tekening van de begraafplaats maken.<br />
174
8 december 1828<br />
Geldlening Gedeputeerde staten hebben het raadsverzoek ontvangen voor het aangaan van een<br />
geldlening ter financiering van de aankoop van de heerlijkheidsrechten. Alvorens<br />
daarover een beslissing te nemen willen gedeputeerde staten ook het proces-verbaal<br />
erbij van de beraadslagingen, die tot het besluit een geldlening aan te gaan hebben<br />
geleid. Uiteraard wordt dit proces-verbaal ten spoedigste aan de gouverneur<br />
toegezonden.<br />
Begraafplaats De beide partijen, de kerkelijke en de burgerlijke gemeente, hebben een contract<br />
ontworpen voor de overdracht van het achterste gedeelte van het kerkhof om ingevolge<br />
een koninklijk besluit als burgerlijke begraafplaats te gaan dienen. Voor de registratie van<br />
dit contract is echter zegel- en registratierecht verschuldigd. Aangezien die overdracht<br />
een gevolg is van een koninklijk besluit en niet van een vrijwillige actie tussen partijen,<br />
vraagt de raad aan Zijne Majesteit om van de betaling van dit zegel- en registratierecht<br />
verschoond te blijven oftewel de raad besluit ‘zich bij rekeste aan Z.M. zal adresseeren<br />
omme tenminste van de hier vorenbedoelde Zegel- en Registratie Regten, en dat het aan<br />
Hoogst Dezelve zal mogen behagen om den daarbij betrokken Ontvanger te<br />
autoriseeren om de hier vorengenoemde Acte van Overeenkomst of Contract Gratis of<br />
wel anders tegens betaling van een vast Regt te registreeren. De secretaris moet dit<br />
verder uitvoeren.<br />
175
29 december 1828<br />
Begraafplaats Het heeft Zijne Majesteit behaagd de gemeente de helft van het verschuldigde zegel- en<br />
registratierecht kwijt te schelden. De raad neemt dit voor kennisgeving aan.<br />
Geldlening Gedeputeerde staten hebben het goedgevonden dat de raad de eerste ƒ 500,- voor de<br />
aankoop van de heerlijkheidsrechten bekostigt uit de beschikbare gelden op de lopende<br />
begroting. Dit echter buiten de hoofdsom van ƒ 7.000,- die daarvoor nodig is. De<br />
ontvanger krijgt de opdracht dit besluit uit te voeren.<br />
Begroting De begroting voor 1829 is goedgekeurd. De buitengewone en gewone inkomsten op een<br />
bedrag van ƒ 5.477,- en de buitengewone en gewone uitgaven op ƒ 5.473,20. Er blijft<br />
dan een batig saldo over van ƒ 3,80. De raad neemt dit statenbesluit voor kennisgeving<br />
aan.<br />
Begraafplaats De werkzaamheden van het op orde brengen van de begraafplaats zijn voltooid en er is<br />
een deugdelijke plattegrond gemaakt van de drie pleinen of afdelingen waar voortaan de<br />
doden begraven zullen worden, die voorheen op het hoge koor van de kerk, in de kerk<br />
zelf en op het kerkhof buiten werden begraven. De rechten voor het begraven worden op<br />
respectievelijk ƒ 15,-, ƒ 9,- en ƒ 4,- bepaald. Dit alles buiten de rechten die aan de<br />
grafdelvers en beheerders van de begraafplaats moeten worden voldaan, zijnde<br />
respectievelijk ƒ 2,-, ƒ 1,50 en ƒ 1,-. Als beheerder wordt de koster, de heer Adrianus van<br />
der Lee, aangewezen. Voorts wacht men af wat gedeputeerde staten verder hieraan<br />
eventueel hebben toe te voegen<br />
176<br />
Zijne Majesteit heeft uitdrukkelijk te kennen gegeven dat degenen die van de eigen<br />
begraafplaats van de gemeente gebruik willen maken daarvoor de gewone kosten<br />
verschuldigd zijn.<br />
Met ingang van 1 januari 1829 mogen er geen overledenen meer in de kerk begraven<br />
worden. De kosten voor het begraven worden nu gesteld op ƒ 4,- voor elke<br />
teraardebestelling. Een overledene mag niet worden begraven dan alvorens dit bedrag<br />
aan de gemeenteontvanger is voldaan. De ‘gealimenteerde lijken’ of die van de armen<br />
moeten echter gratis ter aarde worden besteld. Tot slot wordt er een algemene<br />
kennisgeving van de nieuwe maatregelen gegeven, zodat een ieder zich daaraan kan<br />
houden.<br />
Schoollokalen De burgemeester heeft de afgelopen week het verbouwde schoolgebouw geïnspecteerd,<br />
tezamen met de eerste assessor en de architect Nieuwenhuis.
Vervolg van: 29 december 1828<br />
Vervolg: Schoollokalen Helemaal zonder mankementen is het blijkbaar niet verlopen, want er zijn wat<br />
ondergeschikte kortingen gepleegd op de aanneemsom voor niet geleverde of<br />
ondeugdelijke materialen. Over het algemeen voldoet de school nu echter aan de door<br />
de raad gestelde eisen. Tot slot krijgt de aannemer nog een veeg uit de pan met de<br />
opmerking dat het wenselijk was geweest dat de aannemer beter op de geleverde<br />
materialen acht had geslagen.<br />
177
20 januari 1829<br />
Begraafplaats Gedeputeerde staten melden nog dat men voorshands op dezelfde voet door moet gaan<br />
met het begraven van de doden, zoals tot nu toe gebruikelijk was, totdat er door hen<br />
nadere regels gesteld zouden gaan worden.<br />
Grenswijziging De gouverneur deelt namens Zijne Majesteit mede dat de te betalen vergoeding voor het<br />
afstaan van grondgebied aan Rijswijk nu definitief is vastgesteld op een bedrag van<br />
ƒ 3.000,-. De raad neemt dit voor ‘notificatie’ aan.<br />
178
20 maart 1829<br />
Begraafplaats Het heeft Zijne Majesteit behaagd om het zegel- en registratierecht voor het opmaken<br />
van het contract voor de overdracht van een gedeelte van het kerkhof aan de burgerlijke<br />
gemeente geheel gratis te laten zijn. Intussen hebben gedeputeerde staten ook de<br />
overeenkomst tussen de kerkelijke en de burgerlijke gemeente goedgekeurd. De<br />
secretaris mag nu de overeenkomst officieel laten registreren en moet een afschrift ervan<br />
toesturen naar de kerkelijke gemeente.<br />
Geldlening Zijne Majesteit heeft het aangaan van een geldlening ter financiering van de aankoop<br />
van de heerlijkheidsrechten goedgekeurd tot een bedrag van ƒ 7.000,- en wel tegen een<br />
rente van 5%. Ook hiervan wil de raad vrijdom van het betalen van de verschuldigde<br />
zegel- en registratierechten. De secretaris moet het raadsbesluit uit gaan voeren.<br />
Graf Een zekere heer B. van Ruijven heeft aan de minister van Binnenlandse Zaken een brief<br />
gestuurd dat hij nu door de aanleg van de algemene begraafplaats een graf op het<br />
kerkhof moet gaan missen. De excellentie heeft hem nu naar de raad verwezen. De heer<br />
Van Ruyven krijgt te horen dat er voorshands geen termen bestaan om hem hiervoor<br />
schadeloos te stellen. Hij zal afzonderlijk bij de raad een nieuw verzoek moeten indienen.<br />
Begrafenisrechten Gedeputeerde staten willen een gedetailleerde opgave van alle verschuldigde kosten op<br />
het begraven op de nieuwe algemene begraafplaats. Een speciale commissie,<br />
bestaande uit de heren Sigmond, Van den Heuvell, Terlaak en de gemeentesecretaris<br />
moeten hierover namens de raad rapporteren.<br />
Hoofdelijke omslag Een andere commissie, bestaande uit de burgemeester, de heren Sigmond, Terlaak en<br />
de gemeentesecretaris, moeten zich buigen over het voorstel tot dekking van de<br />
Hoofdelijke Omslag voor de ingezetenen over het lopende jaar.<br />
179
28 maart 1829<br />
Begrafenisrechten De speciale commissie belast met het onderzoek naar de kosten en tarieven geldend<br />
voor de nieuwe algemene begraafplaats, brengen rapport uit. Zij hebben nauwkeurig de<br />
diverse pleinen afgebakend en de kosten, alsmede de daaruit voortvloeiende tarieven<br />
berekend en op schrift gesteld. De heren worden vriendelijk bedankt voor de betoonde<br />
ijver en alle berekeningen en tabellen zullen aan gedeputeerde staten ter goedkeuring<br />
worden voorgelegd.<br />
180
14 april 1829<br />
Hoofdelijke omslag De daartoe aangewezen commissie heeft de zaak van de hoofdelijk omslag doorgelicht<br />
en komt tot de bevinding van het voor sommige belastingplichtigen het wel billijk zou zijn<br />
om in de te heffen bedragen verandering aan te brengen. Toch wil men hiertoe niet<br />
overgaan, omdat het dan teveel reclames zou geven en omdat de broodnodige<br />
inkomsten dan te laat zouden kunnen worden geïnd. Men besluit dan ten slotte om het<br />
kohier voor het komende jaar te verdubbelen voor elke aangeslagene. De<br />
commissieleden worden weer bedankt voor hun bemoeienis en het voorstel wordt zonder<br />
nadere wijziging aangenomen.<br />
Veldwachter Veldwachter Wilhelmus Werth wil uit zijn bediening ontslagen worden en vraagt met een<br />
‘Jaarlijks Pensioen te worden gebenificeerd’. De veldwachter krijgt te horen dat de raad<br />
hieraan niet kan beginnen…<br />
181
12 mei 1829<br />
Hoofdelijke omslag De secretaris brengt het kohier van de hoofdelijke omslag over het jaar 1829 ter tafel.<br />
Het kohier moet een opbrengst garanderen van ƒ 1.903,80. Het kohier wordt voorgelegd<br />
aan gedeputeerde staten ter goedkeuring en zal tevens veertien dagen ter inzage<br />
worden gelegd.<br />
Turf Volgens een zekere Willem van der Meer, gepensioneerd militair, geboren en wonend in<br />
Voorburg, moet het aan de turfschippers worden verboden om turf buiten het turfrecht<br />
om te verhandelen en bovendien pleit genoemde Van der Meer voor het heffen van<br />
haven- of kadegeld. Hij is dan bovendien bereid om deze gelden voor de gemeente te<br />
innen. De heer Van der Meer heeft zijn brief aan de raad echter niet ondertekend en ook<br />
niet van een zegel voorzien. Daarom wordt zijn verzoek zonder verdere beraadslaging<br />
terzijde gelegd.<br />
182
9 juni 1829<br />
Graven Een aantal personen hebben zowel schriftelijk als mondeling te kennen gegeven dat zij<br />
nog rechten hebben op graven in de kerk. Met name zijn de reclamanten:<br />
183<br />
1. De heer J. van der Heijden, griffier van de Staten van Holland, namens<br />
Mevrouw de Weduwe van de Weledel Gestrenge Heer Mr. Cornelis<br />
Wilhelmus van der Heijden;<br />
2. De heer A.L. Uitenhage de Mist, lid van de Raad van de stad Alkmaar;<br />
3. De heer J. Mulder, secretaris van deze gemeente;<br />
4. De heer Johannes van Teeckelenburgh, ontvanger der directe en indirecte<br />
belastingen, in- en uitgaande rechten en accijnzen binnen deze gemeente,<br />
namens de Weduwe van de heer Johannes van Teeckelenburgh en voor<br />
hemzelf.<br />
Zij hebben allemaal de nodige bewijsstukken meegezonden of overlegd van de rechten<br />
op één of meerdere graven c.q. grafkelders in de Oude Kerk. Nu er niet meer in de<br />
kerken begraven mag worden, worden zij schadeloos gesteld door het aanwijzen van<br />
voor hen gereserveerde grafruimten.<br />
De belanghebbenden krijgen nu respectievelijk toegewezen:<br />
onder 1: grafruimte nummer 1 op het 1 e plein van de 2 e afdeling;<br />
onder 2: grafruimten nrs. 2, 3 en 4 op het 1 e plein van de 1 e afdeling;<br />
onder 3: grafruimte nr. 1 op het 1 e plein van de 1 e afdeling;<br />
onder 4: grafruimte tegen de buitenmuur * aan de oosthoek van de Noordkapel letter A<br />
De reclamanten krijgen de nodige stukken overhandigd, die dan kunnen dienen als<br />
bewijs van eigendom.<br />
* De Oude Kerk is georiënteerd, dat wil zeggen dat het zogenoemde Hoge Koor naar het oosten is gericht; de zogenoemde<br />
Noordkapel is dan de noordelijke zijbeuk aan de kant van de Parkweg; de oostzijde daarvan is dan weer de hoek die het<br />
kerkgebouw maakt richting toren, dus eveneens aan de Parkwegzijde. Noot: BD
Vervolg van: 9 juni 1829<br />
Grondeigendommen De gouverneur maakt bekend dat de waarderingen van de grondeigendommen in het<br />
kanton Voorburg binnenkort gaan vervallen. De zogenoemde kantonale vergadering zal<br />
de gronden nu opnieuw gaan beoordelen op hun waarde. Een grondeigenaar dient als<br />
afgevaardigde van de grondeigenaren binnen dit kanton aangewezen te worden. In dit<br />
geval wordt hiertoe de heer Hendrik Zwaan afgevaardigd. De heer Zwaan krijgt van zijn<br />
aanwijzing bericht.<br />
Schutterij De commissie belast met de werkzaamheden van de loting der rekruten voor de<br />
schutterij zal op grond van een koninklijk besluit uit 1828 bestaan uit de heren: L.A. van<br />
den Heuvell en J.P. Krabbe. Als heelkundige is de heer M. Koning aangewezen. De heer<br />
Koning krijgt van zijn aanwijzing op de gebruikelijke manier bericht.<br />
Confinementskosten Gedeputeerde staten hebben de uitgave van een bedrag van ƒ 166,- goedgekeurd,<br />
zijnde de confinementskosten* per kwartaal voor Jacob Ernst Zieck. Het verschuldigde<br />
bedrag kan worden geboekt op de post onvoorziene uitgaven over 1829.<br />
* Confinement = huis- of stadsarrest; verbanning naar een bepaalde plaats; ook opsluiting<br />
184
28 juli 1829<br />
Proceskosten Gedeputeerde staten geven autorisatie voor het eenmalig voldoen en zonder<br />
consequenties voor de toekomst van een bedrag van ƒ 71,80. De kosten zijn gemaakt<br />
door advocaat Schooneveld in ’s-Gravenhage voor ‘gemeriteerd salaris’ in procedures<br />
die door het openbaar ministerie voor de rechtbank van enkele politie in dit kanton zijn<br />
gevoerd. De secretaris moet voor de voldoening van dit bedrag zorgdragen.<br />
Heerlijkheidsrechten Gedeputeerde staten willen het origineel zien van de beslissing van de Administrateur<br />
voor het Binnenlands Bestuur, waarbij hij het gemeentebestuur de verleende vrijstelling<br />
van de zegel- en registratiekosten voor het aangaan van de geldlening van ƒ 7.000,- voor<br />
de aankoop van de heerlijkheidsrechten ontkent en van de hand wijst. De raad neemt dit<br />
voor kennisgeving aan en draagt aan de secretaris op om alles met de nodige bewijzen<br />
te doen zegelen en registreren.<br />
Armenzorg Wijlen mevrouw Petronella Jasperina Beyer, huisvrouw van Willem van der Zandt heeft<br />
aan de Diaconie der Nederduitsche Gereformeerde Armen een legaat nagelaten van<br />
ƒ 100,-. Gedeputeerde staten geven toestemming dit legaat te aanvaarden, maar daar<br />
moeten wel de reguliere successierechten over betaald worden. De raad stuurt de<br />
stukken naar het betreffende Armbestuur met het verzoek zich daarnaar te schikken.<br />
Schoolfondsen De gouverneur heeft een circulaire uit laten gaan betreffende de opdracht aan de<br />
gemeentebesturen schoolfondsen in te stellen. Het gemeentebestuur heeft reeds aan de<br />
gouverneur meegedeeld dat zij van plan is om dit nog dit jaar daartoe over te gaan. Zij<br />
heeft dit gedaan in overleg met de schoolopziener. De raad besluit nu om hiervoor weer<br />
een commissie in te stellen die daarover aan de raad moet gaan rapporteren. In deze<br />
commissie zullen zitting hebben, behalve burgemeester Uhlenbeck, de heren Sigmond<br />
en Terlaak, daarbij geassisteerd door de gemeentesecretaris.<br />
185
11 augustus 1829<br />
Rekening De gemeenteontvanger heeft de rekening over het jaar 1828 opgemaakt. De formele<br />
opneming en sluiting zullen geschieden op 22 augustus aanstaande. Een commissie van<br />
notabelen wordt hiermede belast. Tot die commissie behoren: Jhr. mr. H.J. Caan, C.J.<br />
Bloys van Treslong, mr. P.H. Hoog, C.J.J. Meylink, H. Swaan, D. Pino en H. van den<br />
Bosch. De heren krijgen op de gebruikelijke manier hiervan bericht.<br />
186
22 augustus 1829<br />
Rekening De in de vorige vergadering van 11 augustus 1829 genoemde heren hebben zich van<br />
hun taak gekweten en de rekening over 1828 opgenomen en gesloten. De rekening sluit<br />
nu met een batig saldo van ƒ 1.598,18 5 .<br />
187
15 september 1829<br />
Grondeigendommen De heer Zwaan brengt rapport uit van zijn bevindingen bij de vergadering van de<br />
schattingen en waarderingen van de grondeigendommen binnen het kanton Voorburg.<br />
De schattingen van de bouwlanden, de weilanden, de tuinen en boomgaarden zijn vijf<br />
procent lager uitgevallen. Onder de buitenhuizen –en dan met name die welke buiten de<br />
bebouwde kom zijn gelegen- zijn er enkele die zo groot en prachtig zijn dat een hogere<br />
classificatie gerechtvaardigd is. Andere gebouwen kunnen daarentegen weer lager<br />
geclassificeerd worden. Na de heer Zwaan te hebben bedankt voor zijn rapportage wordt<br />
het geheel voor kennisgeving aangenomen.<br />
Graf De her Bernardus van Ruyven, wonend te Amersfoort, heeft al sedert <strong>jaren</strong> een<br />
grafkelder in de Oude Kerk en vraagt om hem een andere grafruimte aan te willen wijzen<br />
op de nieuwe begraafplaats. De heer Van Ruyven wordt schadeloos gesteld en krijgt een<br />
nieuwe grafruimte toegewezen. De plaats zal aan de hand van de kaart nog nader<br />
worden vastgesteld.<br />
Recognities De gemeente krijgt vrijstelling van de jaarlijkse recognitie van ƒ 130,- voor de overname<br />
van de grond voor de begraafplaats van de Nederduitsche gereformeerde Kerk. De<br />
recognitie was in principe aan het rijk verschuldigd. Voorwaarde is dat de grond blijvend<br />
tot begraafplaats moet dienen.<br />
188
16 oktober 1829<br />
Begroting De secretaris brengt de begroting voor het jaar 1830 ter tafel. De inkomsten daarvan<br />
worden geschat op ƒ 5.783,- en de uitgaven op ƒ 5.753,20. Een batig saldo dus van<br />
ƒ 29,80. Het financieringstekort van ƒ 1.400,- zal moeten worden gedekt door het heffen<br />
van een hoofdelijke personele omslag.<br />
189
18 november 1829<br />
Schoolfondsen De burgemeester, daartoe gecommitteerd, brengt een uitvoerig verslag uit over het op te<br />
richten schoolfonds. De belangrijkste strekking van het schoolfonds moet volgens hem<br />
zijn dat alle kinderen, zonder onderscheid, gratis les moeten kunnen krijgen. Het<br />
ontworpen reglement, waarover geen artikelsgewijze beraadslaging plaatsvindt, wordt<br />
vastgesteld en naar de districtsschoolopziener gestuurd om zijn mening hierover te<br />
vernemen.<br />
190
14 januari 1830<br />
Schoolreglement De schoolopziener heeft het ontwerpreglement voor het openbaar onderwijs gelezen en<br />
deelt mee dat het zijn volledige goedkeuring heeft. Het reglement kan nu naar<br />
gedeputeerde staten worden toegestuurd. Kennelijk heeft de raad de instemming van de<br />
schoolopziener niet afgewacht, want in dezelfde vergadering is er sprake van dat<br />
gedeputeerde staten het reglement op het openbaar onderwijs hebben goedgekeurd. De<br />
raad gaat dan ook tegelijkertijd over tot het instellen van een commissie van toezicht op<br />
het openbaar onderwijs en de daarin werkzame onderwijzers. Voorgedragen worden de<br />
heren Henricus Johannes van Hoorn, mr. Pieter Hendrik Hoog en Christoffer Josephus<br />
Johannes Meylink. De heren krijgen van hun benoeming keurig een akte van aanstelling.<br />
De datum waarop de aanstelling definitief wordt is vastgesteld op 18 januari aanstaande.<br />
Alsdan krijgen ook de ouders en voogden hiervan bericht.<br />
Veldwachter De heer W. Werth, voorheen veldwachter en dienaar van politie in Voorburg, heeft zich<br />
tot de gouverneur gewend met zijn verzoek om een pensioen te mogen krijgen uit de<br />
rijkskas dan wel de gemeentelijke. De gouverneur meent dat het niet de taak is van het<br />
gouvernement om een pensioen te verstrekken. De heer Werth heeft kennelijk niet op<br />
een afdoende wijze zijn militaire dienst vervuld en daarmee zijn eventuele rechten op een<br />
pensioen verloren. Als het gemeentebestuur echter van oordeel is dat de heer Werth zijn<br />
tijd als veldwachter wel naar behoren heeft vervuld, dan kan de gouverneur wel<br />
instemmen met een klein pensioen. Nog gaat de raad niet over tot het verstrekken van<br />
een pensioen aan de dan 76-jarige Willem Werth*, maar wacht af wat de heer Werth<br />
verder gaat ondernemen.<br />
* Uit de Kroniek van Voorburg (deel: Van politeia tot politie) blijkt onder meer dat Wilhelmus Werth bij zijn aanstelling op 25 mei 1820<br />
reeds 66 jaar oud was en dat de last van enige veldwachter en dienaar van politie in Voorburg hem zwaar viel. Willem Werth heeft<br />
zich tijdens zijn ambtsuitoefening als veldwachter bij herhaling schuldig gemaakt aan misbruik van sterke drank en hij heeft z i c h<br />
‘laatstelijk op een hoogst ongenoegzame wijze ten aanzien van den Burgemeester misdagen’ Willem wordt dan door het college van<br />
burgemeester en wethouders voorgedragen voor ontslag. De gouverneur houdt hem nog enigszins de hand boven het hoofd en<br />
veroordeelt hem tot zes weken schorsing, terwijl in de tussentijd zijn plaatsvervanger ook zijn salaris krijgt. Op 1 oktober 1830 neemt<br />
hij dan tegen zijn zin in ontslag, omdat hij… wegens lichamelijke klachten niet meer in staat is zijn functie actief uit te voeren.<br />
191
Vervolg van: 14 januari 1830<br />
Graven Ook Mevrouw de Douairière de Paravicini, geboren Van Halewijn, heeft uit 1664<br />
stammende rechten op grafkelders in het Hoge Koor van de Oude Kerk, de grafkelders<br />
van de familie Van Halewijn. Er zijn echter termijnen, waarbinnen er bezwaren konden<br />
worden geuit. Die termijn heeft de douairière, ondanks allerhande publicaties in de<br />
Staatscourant en in advertenties, ruimschoots overschreden. Er kan haar daarom geen<br />
vervangende grafruimten meer worden aangeboden.<br />
Raadsleden Een aantal raadsleden waren op 2 januari reglementair aan de beurt om af te treden.<br />
Maar omdat de heren Johannes Sigmond en Pieter van der Geer weer opnieuw een<br />
termijn uit willen zitten, wordt het bericht hierover van gedeputeerde staten voor<br />
kennisgeving aangenomen.<br />
Begroting De hoofdadministrateur van het Binnenlands Bestuur vraagt om nadere inlichtingen<br />
omtrent de financiering van het begrotingstekort over het jaar 1830. De raad antwoordt<br />
hierop dat door de verhoging van de accijns op buitenlands gedistilleerd en niets anders<br />
opzit dat de hoofdelijke personele omslag te verhogen. De raad zal ten spoedigste<br />
daartoe een voorstel doen aan gedeputeerde staten.<br />
Begrafenisrechten Gedeputeerde staten hebben de tarieven van de begraafrechten goedgekeurd en willen<br />
nu dat die rechten met terugwerkende kracht tot 1 januari worden toegepast. De raad<br />
moet wel nog de nadere tarieven bekend maken die vervat zitten in de modeltabellen A<br />
en B. Voorts moeten alle nieuwe bepalingen met ingang van 1 januari stipt worden<br />
toegepast. De raad zal de tarieven van die modeltabellen zo spoedig mogelijk insturen<br />
naar gedeputeerde staten en een commissie, bestaande uit de burgemeester en de<br />
heren Sigmond en Terlaak moeten een nader reglement voor de begraafplaats opmaken.<br />
Schutterij De commissie voor het afgeven van de attesten en certificaten voor de Nationale Militie<br />
zal voor het jaar 1830 bestaan uit de heren Van den Heuvell en Terlaak.<br />
192
3 maart 1830<br />
Begroting De begroting over het jaar 1830 laat aan inkomsten een bedrag van ƒ 5.751,31 5 zien en<br />
aan uitgaven ƒ 5.749,52 en een batig saldo dus van ƒ 1,79 5 . Ondanks een verlaging van<br />
de opcenten op het buitenlands gedistilleerd moet de dekking toch weer gevonden<br />
worden in een verhoging van de hoofdelijke personele belastingen en wel met een<br />
bedrag van ƒ 225,-. Totaal moet de opbrengst ƒ 1.225,- zijn. Voorts blijkt dat de hier<br />
eerder genoemde recognitie voor de ambachtsheerlijkheid tevens werd geheven van de<br />
burgemeester tot een bedrag van ƒ 37,50, van de secretaris een bedrag van ƒ 20,- en<br />
van de ontvanger ƒ 5,-. Nu de heerlijkheidsrechten van de stad Delft zijn aangekocht is<br />
de vraag of deze bedragen nu nog verder betaald moeten worden. De inkomens van de<br />
drie hiervoor genoemde ambtenaren (de burgemeester wordt daar kennelijk ook onder<br />
gerekend) zijn de laatste <strong>jaren</strong> niet naar evenredigheid gestegen. De raad besluit daarom<br />
om de betaling van die recognities voortaan niet meer te heffen en aan de drie<br />
ambtenaren kwijt te schelden. Aan gedeputeerde staten wordt dan ook voorgesteld om<br />
niet verder aan de salarissen van de drie ambtenaren te tornen.<br />
Onderwijs De daartoe aangestelde commissie heeft de lagere school bezocht en een verlanglijstje<br />
meegekregen. Er ontbreken nog verschillende opgegeven schoolbehoeften zoals<br />
schrijftafels, banken en letterkasten, terwijl aan de noordzijde van het gebouw behoefte<br />
bestaat aan een deugdelijke zonwering. De verzorging van de diverse schoolbehoeften<br />
wordt aan de secretaris overgelaten en de aanschaf van zonneblinden, tafels en banken<br />
komt voor rekening van de assessor Sigmond. Na ook nog over de zogeheten ‘tafels van<br />
Princen’ gepraat te hebben, krijgt de secretaris opdracht ook daarvoor zorg te dragen.<br />
Wel wordt over die aanschaf nog gestemd, waarbij uitdrukkelijk wordt vermeld dat vóór<br />
hebben gestemd de heren Van den Heuvell, Van Santen, Terlaak en burgemeester<br />
Uhlenbeck en tegen de heren Sigmond en Van der Geer.<br />
Brandweer Vanwege de gevorderde ouderdom van de brandmeester Hendrik de Gruiter, wordt een<br />
nieuwe brandmeester aangesteld in de persoon van Nicolaas Perquin, meestermetselaar<br />
binnen deze gemeente. Deze heren krijgen hiervan keurig bericht, alsmede<br />
wordt de commissaris van het ‘Kollegie van Brandmeesteren’ daarvan in kennis gesteld.<br />
193
Dingsdag den 30 Maart 1830<br />
Nering Johannes Sigmond, meester-timmerman binnen Voorburg vraagt toestemming om de<br />
bakoven uit de huizing aan de noordzijde van de Herenstraat wijk B Nr. 13 te mogen<br />
verplaatsen naar de huizing wijk B. Nr. 10 aan dezelfde Herenstraat. Daar wordt een<br />
koninklijk besluit bijgehaald, waarin sprake is van ‘deliberatien in commode et<br />
d’incommodo’, hetgeen zo veel wil zeggen dat de buren moeten worden gehoord en alle<br />
bezwarende en ontlastende argumenten moeten worden overwogen. De burgemeester<br />
krijgt de opdracht de belanghebbende te horen en daarover rapport uit te brengen.<br />
Recognitie Gedeputeerde staten hebben het besluit van de raad goedgekeurd waarbij de<br />
burgemeester, de secretaris en de ontvanger worden ontheven van de verplichting jaar<br />
een recognitie op te brengen voor de inmiddels aan de gemeente vervallen<br />
heerlijkheidsrechten. De raad neemt dit besluit voor kennisgeving aan.<br />
Heerlijkheidsrechten De gouverneur is thans gemachtigd om uitvoering te geven aan het besluit van de<br />
staatsraad administrateur van de registratie, het kadaster en de loterijen om voortaan<br />
geen jaarlijkse uitkering meer te hoeven doen aan de schatkist van 4% van de opbrengst<br />
van de ambachtsheerlijkheid. Ook dit wordt voor kennisgeving aangenomen.<br />
Accijnzen De gouverneur vraagt om toezending van een ordonnantie of reglement op de heffing<br />
van de plaatselijke belasting op wijn en sterke drank. Dit reglement wordt genoemd bij de<br />
begroting over 1830. Zodra dit ontvangen is kan de gouverneur dit aan Zijne Majesteit ter<br />
goedkeuring voorleggen. Na nog enige wijzigingen in het genoemde reglement te<br />
hebben aangebracht wordt dit in duplo naar de gouverneur gezonden.<br />
Belastingen De burgemeester heeft van de gouverneur de vraag voorgelegd gekregen of het wel<br />
wenselijk is om een belasting op het gemaal in te voeren ter dekking van de tekorten op<br />
de begroting. Een dergelijke belasting brengt immers slechts een gering bedrag op. Het<br />
belangrijkste argument vóór deze heffing is dan: de hoofdelijke omslag treft in deze<br />
gemeente niet of nauwelijks de ‘geringere Volksklasse’ met uitzondering wellicht van ’de<br />
Meesters zelve’ maar ‘nimmer eenige Ambachtslieden, Arbeiders en dergelijke’<br />
194
Vervolg van: Dingsdag den 30 Maart 1830<br />
Vervolg van: Belastingen In die zin krijgt de gouverneur antwoord, waarbij dan nog aangetekend wordt dat het naar<br />
de mening van de raad wel degelijk zinvol is een belasting op het gemaal in te voeren,<br />
zolang dit nog niet in alle gemeenten gelijk kan geschieden.<br />
Begraafplaats Zijne Majesteit heeft weer enige nadere bepalingen bevolen ten aanzien van de<br />
begraafplaatsen. Dit bericht wordt voor kennisgeving aangenomen.<br />
Kerken De kerkenraad vraagt om de nodige handopening* om een nieuwe predikant te mogen<br />
beroepen in plaats van predikant H.J. van Hoorn, die nu in Amersfoort is beroepen. In<br />
een ‘plechtige’ acte verleent de burgemeester en de raad hiervoor toestemming, temeer<br />
daar Zijne Majesteit er zijn goedkeuring al aan heeft verleend. De handopening was<br />
nodig omdat de benoeming van een nieuwe predikant behoorde tot de zogenoemde<br />
heerlijkheidsrechten , die nu immers niet meer bij Delft, maar bij Voorburg behoren.<br />
Begraafplaats De prijs die moet worden betaald bij verkoop van graven op de algemene begraafplaats<br />
is voor graven in de eerste afdeling ƒ 50,- en de tweede afdeling ƒ 40,-.<br />
* Handopening is volgens Koenen Handwoordenboek der Nederlandse Taal: vrijheid, aan de kerkenraad verleend om over te gaan<br />
tot het beroepen van een predikant. Elders wordt ook de term gebezigd van ‘acte van despice’ waarin het woord ‘speculum’ oftewel<br />
‘spiegel’ in zit vervat. In dit kader met de betekenis van ‘de blik afwenden’. Noot: BD<br />
195
30 april 1830<br />
Nering In de vorige vergadering werd een verzoek van Johannes Sigmond, meester-timmerman<br />
binnen Voorburg aan de orde gesteld met de vraag om toestemming een bakoven uit de<br />
huizing aan de noordzijde van de Herenstraat wijk B Nr. 13 te mogen verplaatsen naar<br />
de huizing wijk B. Nr. 10 aan dezelfde Herenstraat. De burgemeester, die de opdracht<br />
had de belanghebbenden te horen, brengt nu rapport uit. Een tweetal belanghebbenden,<br />
een zekere F. van Wesel uit ’s-Gravenhage en P.D. van der Ley uit Voorburg hebben<br />
gereageerd en hebben geen overtuigende bezwaren naar voren gebracht. De raad<br />
stemt nu met het verzoek van de heer Sigmond in. Zij doet dit in een speciaal –en in de<br />
notulen integraal opgenomen- acte.<br />
Graven Op 15 september 1829 is in de raad het verzoek van de heer Bernardus van Ruyven uit<br />
Amersfoort aan de orde geweest over een vervangende grafruimte, wegens het gemis<br />
aan een grafkelder in de Oude Kerk. Zijn verzoek wordt ingewilligd en hij krijgt de<br />
grafruimtes onder de nummers 1 op respectievelijk het 9 e en 10 e plein toegewezen. Hij<br />
krijgt daartoe een eigendomsbewijs toegezonden.<br />
Heerlijkheidsrechten Tot een van de heerlijkheidsrechten behoorde onder meer het recht van handopening en<br />
het recht van de ambachtsheren een stem te hebben in het beroepen van een predikant.<br />
Nu de heerlijkheidsrechten in het bezit zijn van Voorburg, denkt de raad dat het beter is<br />
om de predikant voortaan door de Nederduitsche Hervormde Gemeente zelf te laten<br />
beroepen en niet meer de beroepingen te vertragen door het handhaven van deze oude<br />
en inmiddels merendeels overleefde rechten. De raad ziet hier dan ook voortaan geheel<br />
vanaf en de Kerkenraad kan voortaan zijn gang gaan. Wel moeten gedeputeerde staten<br />
hiervan nog op de hoogte worden gebracht.<br />
196
4 mei 1830<br />
Predikant Uit aanvankelijk twaalf, toen zes en vervolgens twee kandidaten is een nieuwe predikant<br />
beroepen onder het toeziend oog van de consulent van de Nederduitsche<br />
Gereformeerde Kerk, de Rijswijkse dominee H. van Heijningen. De Kerkenraad verzoekt<br />
nu om de beroeping goed te keuren van de Weleerwaarde Zeergeleerde Heer Louis<br />
Gerlach Pareau, doctor in de theologie en thans predikant te Nederlangbroek (Utr.). In<br />
een plechtig proces-verbaal wordt zowel de verkiezing als het beroep goedgekeurd.<br />
197
6 juli 1830<br />
Belastingen De hoofdelijke omslag tot delging van de uitgaven over het jaar 1830 moet ten minste<br />
een bedrag van ƒ 1.396,-- opbrengen. In afwachting van de goedkeuring door<br />
gedeputeerde staten wordt het opgestelde kohier gedurende veertien dagen ter inzage<br />
gelegd.<br />
Rekening Op de gebruikelijke manier wordt de rekening over het jaar 1829 afgesloten. Een<br />
commissie bestaande uit de heren Jhr. mr. H.J. Caan, C.J. Bloys van Treslong, mr. P.H.<br />
Hoog, C.J.J. Meylink, H. Swaan, D. Pino en H. van den Bosch moeten de rekening<br />
‘examineeren’. De zitting zal worden gehouden op ‘Zaturdag den 10 e Juli 1830 ten 12<br />
Ure in het Regthuis’.<br />
Heerlijkheidsrechten Gedeputeerde staten hebben op verzoek van het gemeentebestuur het heerlijke recht<br />
van handopening afgeschaft en vernietigd. Het kerkbestuur van de Nederduitse<br />
Hervormde Gemeente behoeft nu niet meer voor het beroepen van een nieuwe predikant<br />
toestemming te vragen van de eigenaar van de heerlijkheidsrechten c.q. de gemeente.<br />
Aansluitend brengt de gouverneur ter kennis dat Zijne Majesteit het beroepen van de<br />
predikant, de weleerwaarde heer L.G. Pareau heeft goedgekeurd.<br />
Schoolfondsen Schoolonderwijzer A. van der Lee had met de kerkenraad van de Nederduitse<br />
Hervormde Gemeente een contract voor de levering van 80 tonnen turf en een bedrag<br />
van ƒ 48,25 (later verminderd door het overlijden van de weduwe Van Tol tot ƒ 28,25)<br />
voor het onderwijs aan twaalf behoeftige kinderen. Deze donatie wil de Kerkenraad laten<br />
vervallen omdat er nu een schoolfonds bestaat. Maar nu vraagt de onderwijzer de<br />
tussenkomst van de raad omdat deze toelagen aan hem waren toegezegd. De raad doet<br />
daar geen uitspraak over, maar verwijst het verzoek van Van der Lee eerst terug naar de<br />
Kerkenraad.<br />
Broodzetting Een aantal bakkers, met name Arie de Groot, Fr..A.F. Bating, P. Geurts, W. Simons en<br />
A. Hogervorst, hebben bij burgemeester en assessoren bezwaar gemaakt tegen de door<br />
de Minister van Binnenlandse Zaken vastgestelde eerste vaste grondslag tot regeling<br />
van de broodzetting. De bakkers hebben voor hun klacht gehoor gekregen bij het<br />
college. Ze mogen blijven uitgaan van het meerdere of mindere gewicht van het graan.<br />
Met andere woorden als in een zak meel minder dan een mud zit, dan betalen zij minder<br />
broodzetting, zit er meer graan in dan ook meer belasting. De raad prijst het college voor<br />
de gevolgde handelwijze.<br />
198
Vervolg van: 6 juli 1830<br />
Veldwachter Veldwachter Wilhelmus Werth maakt zich voortdurend schuldig aan misbruik van sterke<br />
drank. Hij pleegt kooplieden te vexeeren*, heeft onlangs in sterk beschonken toestand<br />
een transport buskruid ‘begeleid’ en heeft zelfs een koopman zonder aanwijsbare reden<br />
mishandeld. Als klap op de vuurpijl heeft hij ook nog eens de burgemeester geïnsulteerd<br />
** en beledigd. De raad is onder de indruk van dit alles, maar met name van het feit dat<br />
hier de achtbaarheid en het gezag van de burgemeester is aangetast. De raad geeft de<br />
burgemeester de vrijheid om het gedrag van de veldwachter te melden bij de provinciale<br />
autoriteit en aldaar de demissie*** van denzelve te provoceeren, oftewel er zorg voor te<br />
dragen dat de veldwachter de laan uit wordt gestuurd.<br />
* vexeeren = kwellen, plagen, onrecht aandoen<br />
** insulteren = beledigen, beschimpen, honen<br />
*** demissie = ontslag uit een ambt<br />
199
10 juli 1830<br />
Rekening De in de vorige vergadering genoemde personen stellen de rekening over het jaar 1829<br />
vast op een bedrag met een batig saldo van ƒ 987,01.<br />
200
17 augustus 1830<br />
Belastingen Gedeputeerde staten hebben het kohier 1830 voor de heffing van een personele<br />
belasting goedgekeurd tot een bedrag van ƒ1.396,43 5<br />
Grafkelder Gedeputeerde staten hebben een beslissing genomen op het verzoek van mevrouw I.E.<br />
Baronesse van Halewijn douairière van F. de Paravicini. De barones heeft verzocht na<br />
haar dood in de familiegrafkelder in de Oude Kerk begraven te mogen worden.<br />
Gedeputeerde staten wijzen dit verzoek echter af. De raad neemt het voor kennisgeving<br />
aan.<br />
Dempen sloten De Hoogheemraden van Delfland hebben afwijzend beschikt op het verzoek van de raad<br />
om een gedeelte van de zogeheten PastorijHavenSloot naast de dorpsschool voor elf<br />
Nederlandse ellen te mogen dempen met behoud overigens van de bestaande<br />
rioolafwateringen. De gouverneur deelt daaromtrent mee dat hij een gesprek wil met de<br />
raad of een delegatie van de raad om hierover een voorstel te doen aan gedeputeerde<br />
staten. De gouverneur is hiertoe gekomen naar aanleiding van een klacht van de<br />
districtsschoolopziener. Dit alles overigens niet dan nadat het ‘Dijkscollegie’ van Delfland<br />
is gehoord. De secretaris wordt voor dit gesprek afgevaardigd.<br />
Nut Het departement van de maatschappij tot nut van het algemeen zit voor wat betreft de<br />
exploitatie van de leesbibliotheek in financiële problemen en roept daartoe de hulp van<br />
de raad in. De maatschappij vraagt met name of zij niet een deel van de 2% van de<br />
jaarlijkse gemeentelijke inkomsten mogen benutten tot delging van de schulden. De raad<br />
z wa a i t de loftrompet over de loffelijken ijver en het heilzaam doel van de hiervoren<br />
bedoelde inrigting, maar die vlieger gaat toch niet op. De koning beschikt jaarlijks over<br />
die bijzondere inkomsten en bovendien zijn alle gelden voor 1829 reeds vergeven. Die<br />
inkomsten zijn allemaal gegaan naar het onderhoud van wegen, bruggen en<br />
waterleidingen, aan koop of bestemming van gebouwen voor pastorieën en<br />
schoolgebouwen en ten nutte van het openbaar onderwijs. De raad laat de maatschappij<br />
tot nut van het algemeen dan ook weten dat zij in deze richting geen voorstel aan Zijne<br />
Majesteit zullen doen, noch aan de provinciale autoriteit.<br />
Schoolfondsen De raad neemt de zaak ter hand van de schoolonderwijzer contra de kerkenraad inzake<br />
de contractuele verplichting voor de levering van 80 tonnen turf en een bijdrage in geld.<br />
201
Vervolg van: 17 augustus 1830<br />
Vervolg:Schoolfondsen Zij is het in het geheel niet eens met de houding van de kerkenraad en stelt voor een<br />
commissie van drie uit de raad aan te wijzen, die dan met een gelijk aantal leden van de<br />
kerkenraad gaat confereren over dit onderwerp. Op die manier hoopt de raad tot een<br />
minnelijke schikking te komen en geen gerechtelijke procedure te hoeven volgen.<br />
Veldwachter De Gouverneur houdt de aangeklaagde veldwachter nog enigszins de hand boven het<br />
hoofd en schorst hem gedurende zes weken. In die tussentijd gaat zijn salaris naar zijn<br />
tijdelijke waarnemer. Het college krijgt voorts de volmacht om de veldwachter bij de<br />
minste overtreding te kunnen ontslaan. De voorzitter leest de brief van de gouverneur<br />
voor in het bijzijn van de veldwachter persoonlijk.<br />
Verlichting De winkelier H.M. Cornet vraagt om verlenging van zijn contract tot 1 november 1833<br />
voor de openbare verlichting met réverbères en lantaarns. De heer Cornet heeft de<br />
afgelopen <strong>jaren</strong> zijn plichten om de verlichting in stand te houden keurig nageleefd en op<br />
zijn mondeling verzoek wordt dan ook gunstig beschikt.<br />
Belastingen Van overheidswege worden er stukken geproduceerd om de opcenten op buitenlandse<br />
wijn en sterke drank te verminderen dan wel af te schaffen. De raad overweegt dat de<br />
heffing van de opcenten op wijn en sterke drank per 1 januari 1831 door de verhoging<br />
van de rijksopcenten al zodanig is verminderd dat er bijna geen gemeentelijke opbrengst<br />
meer over blijft. De zeven opcenten boven de opbrengst van de personele belasting zijn<br />
per 1 januari 1831 ook al geheel afgeroomd. De koning heeft inmiddels bekend gemaakt<br />
dat hij de heffing van de gemeentelijke opcenten op wijn en sterke drank zoveel mogelijk<br />
afgeschaft wil zien. Ook wil de koning de hoogte van de personele omslag binnen de<br />
gemeente niet te hoog laten worden. De raad overweegt voorts dat dan eigenlijk alleen<br />
nog een heffing op de producten van het gemaal over blijft, echter met dien verstande<br />
dat er nog wel een heffing op tarwe kan worden gepleegd, maar niet op rogge. Rogge is<br />
immers een product dat vooral bestemd is voor de laagste arbeidersklasse. Maar bij<br />
deze heffing wordt weer vermeld dat die zeer ondoelmatig is. De raad stelt nu de<br />
volgende maatregelen voor:<br />
202
Vervolg van: 17 augustus 1830<br />
Vervolg: Belastingen<br />
1. Afschaffing van de thans geheven belasting op buitenlandse wijn en gedistilleerd;<br />
203<br />
2. Behoud van de plaatselijke belasting op binnenlandse gedistilleerd tot 50 opcenten<br />
boven de rijksaccijns, oftewel 6 centen per ‘Nederlandsche Kan’;<br />
3. De plaatselijke belasting op het geslachte vlees ad van 50 opcenten boven de<br />
rijksaccijns blijft behouden, oftewel 2 centen per Nederlands pond vlees of spek;<br />
4. Invoeren van en plaatselijke belasting op het gemaal, met dien verstande dat alleen<br />
de tarwe wordt belast en niet de rogge;<br />
5. Alsnog een hoofdelijke omslag in te gaan voeren.<br />
Van al deze voorstellen wordt een proces-verbaal opgemaakt en toegestuurd naar<br />
provinciale staten.
28 september 1830<br />
Kwekerijen Op last van Zijne Majesteit de Koning schrijft de minister van waterstaat een brief over<br />
proeven met het kweken van de witte moerbeiboom (moerbeziënboom), waarbij het<br />
uiteraard niet direct gaat om de boom zelf maar om de winning van zijde via de zijderups.<br />
De bedoeling van Zijne Majesteit zit hierbij voor om weer een bepaalde nijverheid in<br />
Nederland te introduceren en werkgelegenheid te creëren. De minister wil nu weten om<br />
daarvoor liefhebbers en eigenaren van gronden zijn te vinden binnen de gemeente. De<br />
raad doet met deze brief voorshands niets en neemt het voor kennisgeving aan.<br />
Veldwachter Veldwachter W.Werth vraagt om –gezien de beschikking van de gouverneur- om een<br />
jaarlijks pensioen. De veldwachter kan na zijn proeftijd tot en met 7 oktober weer gewoon<br />
aan het werk gaan tegen zijn normale salaris, maar aan de toekenning van een pensioen<br />
kan zelfs niet worden gedacht.*<br />
Schoolfondsen De kerkenraad van de hervormde gemeente heeft een tweetal heren benoemd om met<br />
een zelfde aantal heren uit de raad om de tafel te gaan zitten om te confereren over de<br />
door de koster, tevens schoolonderwijzer A. van der Lee opgeworpen kwestie van de turf<br />
op de openbare lagere school. Ze hebben de oudste ouderling uitgenodigd, de heer P.<br />
Brouwer en de administrerend diaken, de heer M. Koning. De vergadering wordt<br />
gehouden op Dingsdag den 5 e Oktober des Middags ten 12 Ure.<br />
Dempen sloten Gedeputeerde staten hebben omtrent het gedeeltelijk dempen van de<br />
Pastoriehavensloot bij de Dorpsschool bepaald dat indien de sloot behoorlijk<br />
uitgebaggerd wordt en er geen vuilnis meer in wordt gegooid dat dan de sloot niet<br />
behoeft te worden gedempt. Dit was het antwoord van gedeputeerde staten op een brief<br />
van de schoolopziener de heer B. Verwey. Gedeputeerde staten eisen nu dat de<br />
beschoeiing van de sloot zo spoedig mogelijk wordt hersteld. De raad legt zich hier niet<br />
bij neer en vraagt en gedeputeerde staten om hun standpunt in deze te willen herzien.<br />
De raad weerlegt daarin zo goed mogelijk de argumenten tegen de demping van het<br />
Dijkscollege van Delfland.<br />
Verlichting Gedeputeerde staten hebben het verzoek tot verlenging van het contract over de<br />
straatverlichting goedgekeurd en wel tegen een bedrag van ƒ 245,-. Het<br />
gemeentebestuur mag het contract nu ondershands verlengen. De heer Cornet krijgt<br />
hiervan bericht.<br />
* Veldwachter Wilhelmus Werth is nu al 76 jaar oud !<br />
204
5 november 1830<br />
Schoolfonds De heren van de kerkenraad en uit de gemeenteraad zijn niet tot overeenstemming<br />
kunnen komen over de kwestie dat vanouds aan de schoolonderwijzer, tevens koster van<br />
de Hervormde Kerk, een 80 ton turf plus een bedrag van ƒ 28,25 ten behoeve van de<br />
minvermogende kinderen van de school kon worden verstrekt. In omslachtige<br />
bewoordingen worden de heer A. van der Lee nu naar de gewone rechter verwezen om<br />
uit de impasse te komen.<br />
Lantaarn Een aantal notabelen, wonende in de nabijheid van de Geestbrug, willen dat de raad de<br />
nodige fondsen ter beschikking stelt om nabij die Geestbrug ten gerieve van de<br />
commissaris van de nachtwacht, de heer D. Halz, een lantaarn met vier pitten ter<br />
beschikking te stellen. De raad besluit dit verzoek in te willigen en daarvoor ƒ 30,- per<br />
jaar beschikbaar te stellen.<br />
Brandweer Dezelfde groep notabelen vragen aan de gemeenteraad om ook in de buurt van de<br />
Geestbrug een brandspuit ter beschikking te stellen. Hier gaat de raad echter niet op in.<br />
Zij vinden dat de afstand tot de bebouwde kom en Rijswijk zodanig kort is dat zij het niet<br />
nodig vindt om hiervoor kosten te maken.<br />
Dempen sloot Gedeputeerde staten geven de gemeente geen toestemming om een gedeelte van de<br />
Pastoriehavensloot te dempen. Er blijft de raad niets anders over dan hieraan te<br />
gehoorzamen en zij geeft aan de heer J. Sigmond opdracht om voor het herstel van de<br />
beschoeiing zorg te dragen.<br />
Toezicht lager onderwijs Door het vertrek van de predikant, de weleerwaarde heer Johannes van Hoorn is er een<br />
vacature ontstaan in de commissie van toeverzigt op het onderwijs in deze gemeente. De<br />
heer Van Hoorn is beroepen in Amersfoort. In zijn plaats wordt nu voorgedragen de<br />
weleerwaarde heer doctor theologiae L.G. Pareau en huidige predikant van de<br />
Gereformeerde Gemeente.<br />
Veldwachter De veldwachter Willem Werth heeft in arren moede zijn verzoek om pensioen nu<br />
ingediend bij de gouverneur. De gemeenteraad blijft echter onvermurwbaar en kent<br />
Willem Werth geen pensioen toe. Wel wordt staande vergadering in plaats van de oude<br />
veldwachter de heer Pieter van der Beek, gewezen militair en thans nachtwacht van<br />
politie te ’s-Gravenhage, benoemd tegen een jaarwedde van ƒ 200,-.<br />
205
Vervolg van: 5 november 1830<br />
Begroting De begroting voor het jaar 1831 laat aan gewone en buitengewone inkomsten een<br />
bedrag zien van ƒ 5956,07 5 en aan uitgaven ƒ 5914.27 5 Een batig saldo dus van<br />
ƒ 41,80. De dekking van de uitgaven zal geschieden aan de hand van de staat van<br />
middelen zoals die in de vergadering van 17 augustus 1830 is voorgesteld.<br />
206
25 januari 1831<br />
Belastingen Er is een Koninklijk Besluit tot machtiging om een aantal op 17 augustus 1830<br />
voorgestelde belastingheffingen in te voeren. Met name is goedkeuring gegeven tot het<br />
invoeren van een belasting op het binnenlands gedistilleerd, een belasting op het<br />
‘geslagt’ en het gemaal. De belastingen mogen met terugwerkende kracht worden<br />
ingevoerd op 1 januari 1831. De raad laat er geen gras over groeien en besluit de<br />
genoemde belastingen te gaan heffen op 31 januari 1831 des nachts om 12 uur. De<br />
inwoners worden via aanplakken op een mededelingenbord op de hoogte gebracht. De<br />
secretaris krijgt de opdracht de nodige verordeningen te doen drukken en die aan de<br />
betreffende neringdoenden ter hand te stellen. Voor wat de broodzetting besluit de raad<br />
om de zetting op het gebuilde en ongebuilde tarwebrood met één cent te verhogen.<br />
Nachtwaker De commissarissen van de klapwakers, de heren H.J. Caan en D. Halz, krijgen nul op<br />
hun rekest voor het instellen van een extra nachtwacht in de buurtschap nabij de<br />
Geestbrug, waar de grenzen van Voorburg, Rijswijk en Stompwijk elkaar raken. Naar de<br />
mening van gedeputeerde staten zijn er voldoende veiligheidsmaatregelen voorhanden<br />
en is de aanstelling van een extra nachtwacht overbodig.<br />
Toezicht lager onderwijs Predikant dr. L.G. Pareau laat weten dat hij zijn benoeming tot lid van de commissie van<br />
toezicht op het lager onderwijs naar beste kunnen zal uitoefenen. De raad neemt deze<br />
mededeling voor kennisgeving aan. Inmiddels is ook een ander lid van deze commissie,<br />
de heer mr. P.H. Hoog, gaan hemelen en is er dus weer een vacature ontstaan. In zijn<br />
plaats wordt de plaatselijke dokter de heer Petrus Brouwer, medicinae doctor,<br />
aangewezen, die echter zijn benoeming nog moet aanvaarden.<br />
207
12 maart 1831<br />
Belastingen De hoofdelijke omslag voor het jaar 1831 moet een bedrag opbrengen ƒ 2407,43. Het<br />
kohier wordt gedurende veertien dagen ter visie gelegd.<br />
Nachtwaker De heer H.J. Caan cum suis maken wederom bezwaar tegen het besluit van<br />
gedeputeerde staten om geen nadere voorzieningen te treffen voor de veiligheid in de<br />
buurtschap in de omgeving van de Geestbrug. De rekwestranten beweren nu dat zij van<br />
gedeputeerde staten toestemming hebben gekregen om voor eigen rekening<br />
nachtwakers aan te stellen, maar dat dit in overleg met de gemeenteraad moet<br />
geschieden. Ze stellen daarbij echter wel als voorwaarde dat zij om die nachtwakers te<br />
kunnen betalen vermindering van de hoofdelijke omslag mogen verwachten. De raad<br />
gaat op dit ongebruikelijke voorstel niet in, maar meldt slechts: ‘aangenomen voor<br />
notificatie’<br />
208<br />
Aansluitend komt nog een brief van Jhr. Mr. H.J. Caan ter tafel waarin hij ingaat op de<br />
afwijzing van gedeputeerde staten op zijn (hun) verzoek tot het aanstellen van extra<br />
nachtwakers. Zijn argument daarbij was dat er vooral beter toezicht nodig was op de<br />
wegen die naar de ‘Residentie’ leiden. Maar ook deze brief wordt voor notificatie<br />
aangenomen<br />
Toezicht lager onderwijs De heer Petrus Brouwer, medicinae doctor, neem zijn benoeming in de commissie van<br />
toezicht op het lager onderwijs binnen de gemeente aan.<br />
Cie van Weldadigheid De Subcommissie van Weldadigheid is weer voltallig. De commissie bestaat nu uit de<br />
heren: de Burgemeester, de weleerwaarde heer dr. L.G. Pareau, F. G. Seegers en<br />
dokter P. Brouwer
24 mei 1831<br />
Vergunningen Mevrouw Maria van Tongeren, weduwe van Arnoldus Geene was in de veronderstelling<br />
dat zij voor het hebben van een bakkerij met over in het haar in eigendom toebehorende<br />
pand aan de Kerklaan, genaamd ‘Het Watertje’ geen vergunning nodig had. Inmiddels<br />
vraagt zij alsnog vergunning aan. De brandweer blijkt geen bezwaar te hebben en ook de<br />
omwonenden maken geen bezwaar. In een uitgebreid proces-verbaal krijgt de weduwe<br />
de door haar begeerde vergunning om een bakkerij te mogen exploiteren.<br />
Belastingen De hoofdelijke omslag voor het jaar 1831 is vastgesteld op een bedrag van ƒ 2407,43.<br />
De ontvanger moet nu zien dit bedrag in totaal binnen te krijgen.<br />
Veldwachter De gewezen veldwachter heeft nog een potje op het vuur. Gedurende de afgelopen<br />
zeven <strong>jaren</strong> heeft hij naar zijn zeggen zogenoemde brandbijten opgehouden in het ijs<br />
gedurende de winters. De raad komt echter ook hier tot de conclusie dat de heer Werth<br />
het door hem gevraagde bedrag van ƒ 98,- niet kan vorderen en vindt zijn reclame ‘ten<br />
eenemale is ongepast en ongefundeert’ Hij kon tijdens zijn ambtsuitoefening aanspraak<br />
maken op een nieuw uniform elke twee jaar en een jaarwedde van ƒ 200,-. Het maken<br />
van brandbijten behoorde gewoon tot de zijn opgedragen taken.<br />
Belastingen De heer J. Vinju gedurende de zomermaanden doorgaans verblijvend op de buitenplaats<br />
Fonteinenburg, maakt bezwaar tegen de aanslag hoofdelijke omslag over het jaar 1831.<br />
Nu echter blijkt dat de her Vinju ook geen bezwaar heeft gemaakt tegen zijn aanslag over<br />
het jaar 1830 en hij bovendien de mogelijkheid om bezwaar te maken tegen de<br />
voorgenomen aanslag over 1831 voorbij heeft laten gaan, kan hij rechtens zijn aanslag<br />
niet meer bestrijden. Weliswaar heeft er op Fonteinenburg een zaakwaarnemer<br />
gewoond, de gepensioneerde luitenant Daams, maar die is slechts aangeslagen voor dat<br />
gedeelte dat door hem is bewoond geweest. Hij heeft ook nooit te kennen gegeven dat<br />
hij niet meer metterwoon in Voorburg woonde of gedurende de zomermaanden hier<br />
verbleef. Het bezwaar wordt dus van de hand gewezen.<br />
Broodzetting Een beschuitbakker, ene Teunis van Abshoven meent te zijn vrijgesteld van de heffing<br />
op het gemaal en met name van de heffing op tarwebloem. L Hij krijgt na enige<br />
ingewikkelde overwegingen niet zijn zin, maar mag wel op enige tegemoetkoming<br />
rekenen als de uitvoer niet meer bedraagt van één Nederlandse mud. Maar dat moet hij<br />
dan wel op een behoorlijke en acceptabele manier kunnen aantonen.<br />
209
Vervolg van: 24 mei 1831<br />
Toezicht op lager onderwijs De commissie van toezicht op het lager onderwijs zal binnenkort op de dorpsschool een<br />
examen en een prijsuitreiking organiseren. Het gemeentebestuur krijgt een uitnodiging bij<br />
deze plechtigheid aanwezig te willen zijn.<br />
Schutterij De commissie voor de schutterijen bestaat thans uit de leden Leonard Adriaan van den<br />
Heuvell en Johannes Peter Krabbe.<br />
210
22 juni 1831<br />
Nut Het Departement Voorburg van de Maatschappij tot Nut van ’t Algemeen heeft de<br />
afgelopen wintermaanden geen vergaderingen gehouden. De maatschappij is gewoon<br />
om bij tijd en wijle aan personen die zich onderscheiden hebben met ‘Menschlievende en<br />
edelmoedige daden’ een medaille en vereerende Getuigschrift uit te –doen- reiken.<br />
Thans is een zekere Michiel de Zwart aan de beurt, die nu niet hoeft te wachten tot de<br />
volgende wintermaanden. Hij krijgt namens de Maatschappij tot Nut van ’t Algemeen<br />
staande een raadsvergadering uit handen van de burgemeester een bronzen medaille<br />
met getuigschrift overhandigd. De burgemeester spreekt hem kort met lovende woorden<br />
toe en Michiel weet deze op eene even zoo korte wijze in gepaste termen met<br />
dankerkentenis te beantwoorden.<br />
211
19 juli 1831<br />
Begroting Gedeputeerde staten hebben het goedgevonden dat de raad een bedrag van ƒ 537,55 5<br />
212<br />
onttrekt aan de gelden voor het lopende jaar 1831 om onderscheidene onvoldoende<br />
gebleven pretentien over de dienst van den Jare 1830 te kunnen financieren.<br />
Belastingen De heer J. Vinju maakt alsnog bezwaar tegen het besluit van de raad om hem geen<br />
ontheffing toe te staan van de hem opgelegde aanslag hoofdelijke personele omslag<br />
over het jaar 1831. Hij hoopt alsnog op nadere gronden en in beleefde termen ontheffing<br />
te krijgen van een aanslag van ƒ 13,70 waarvoor hij is gedifficulteerd geworden. De raad<br />
besluit vorengemelde Missive aan te nemen voor Notificatie, en aan de vorenbedoelde<br />
Zaak in Questie geen verder gevolg te geven.*<br />
Onderwijzer Ter vervulling van een vacature, ontstaan door het vertrek van de heer B.L. van Es,<br />
beveelt zich beleefd aan de heer Teunis de Leng, thans ondermeester te Voorschoten.<br />
Hij beschikt over alle nodige getuigschriften van bekwaamheid en goed zedelijk gedrag.<br />
De raad legt de sollicitatie voor aan de commissie van plaatselijke toezicht op het<br />
schoolonderwijs en wacht voorts de overwegingen af van de districtsschoolopziener.<br />
Rekening De rekening over het jaar 1830 is gereed en goed bevonden. Op de gebruikelijke manier<br />
zal de rekening worden ‘opgenomen en gesloten’ door een commissie van notabelen,<br />
bestaande uit de bekende heren jhr.mr. H.J. Caan, C.J. Bloys van Treslong, C.J.J.<br />
Meijlink, H. Swaan, D. Pino, H. van den Bosch en P.Brouwer.<br />
Geldlening Blijkens artikel 19 van de Wet van 28 Juny 1831 dient er namens de gemeente iemand<br />
aangewezen te worden als vertegenwoordiger bij het aangaan van vrijwillige en<br />
verplichte geldleningen. In dit geval wordt daartoe aangewezen de plaatselijke notaris<br />
(en later burgemeester BD) Hermanus van Zegwaard.<br />
* Of de heer Vinju nu alsnog zijn zin krijgt is niet echt duidelijk. Letterlijk staat er immers: ‘Is ter wegneming van alle verdere<br />
geschillen in dezen, is goedgevonden en besloten, den inhoud der vorengemelde Missive aan te nemen voor Notificatie, en aan de<br />
vorenbedoelde Zaak in Questie geen verder gevolg te geven’ Dit kan immers ook betekenen dat men niet van plan was om de heer<br />
Vinju verder te vervolgen voor het betalen van de aanslag met aanmaningen en dwangbevelen. Als hij daarentegen wel zou moeten<br />
betalen kan er immers weer geen sprake zijn van ‘het wegnemen van alle verdere geschillen’!. Noot BD/(oud-belastingambtenaar)
26 juli 1831<br />
Onderwijzer De districtsschoolopziener de heer B. Verwey heeft een gunstig advies uitgebracht over<br />
de heer Teunis de Leng tot schoolonderwijzer. De heer De Leng kan blijkens de integraal<br />
opgenomen benoemingsbrief in dienst treden per 1 augustus 1831. Zijn jaarwedde wordt<br />
bepaald door het Reglement op het openbaar onderwijs in deze gemeente.<br />
Veldwachter Oud-veldwachter W. Werth had –zoals bekend- de tussenkomst van de gouverneur<br />
gevraagd in de kwestie van zijn aanvraag om pensioen en nog enige declaraties. De<br />
gouverneur verklaart nu niet verder tussenbeide te willen komen en de zaak verder aan<br />
de gemeenteraad over te laten. De raad is echter niet van zins om nog enige aanspraak<br />
van de heer Werth te zullen honoreren.<br />
213
2 augustus 1831<br />
Onderstand De kas van waaruit de vrouwen, kinderen en nabestaanden een bedrag krijgen, zolang<br />
hun mannen c.q. vaders in militaire dienst zijn, dreigt uitgeput te raken. De kas werd<br />
gevuld uit vrijwillige bijdragen. Toch acht de gemeente het hun plicht om blijvend voor<br />
deze mensen te zorgen. Krachtens een Koninklijk Besluit dienen deze gelden gevonden<br />
te worden door hoofdelijke omslag in de vorm van belastingen. De raad verwacht voor de<br />
periode 1 november 1830 tot 31 december 1831 een bedrag nodig te hebben van ±<br />
ƒ 1100,- tot ƒ 1200,-. Dit bedrag moet worden gevonden in het heffen van een<br />
hoofdelijke personele omslag bestaande uit 4 procent van de vastgestelde huurwaarde.<br />
Probleem zijn dan nog de eigenaren van buitenhuizen die een zogenoemd Fixum<br />
Domicilium in de gemeente hebben. Zij verblijven er doorgaans slechts gedurende<br />
zomermaanden. De raad besluit nu ook voor hen de hoofdelijke omslag op te leggen,<br />
maar met aftrek van het bedrag dat zij al gewoon zijn bij te dragen. Als zij vrijwillig minder<br />
bijdragen dan wordt het meerdere in rekening gebracht. Direct na goedkeuring door<br />
gedeputeerde staten zal dit extra kohier met de daarin vermelde bedragen per kwitantie<br />
worden geïnd. Onwilligen of nalatigen wachten een ‘Parate Executie’<br />
Schoolfonds De gouverneur laat weten dat het geschil tussen de heer Adrianus van der Lee en de<br />
Kerkenraad over de levering van turf en een bepaald geldbedrag een aangelegenheid is<br />
tussen deze beide partijen en dat hij als gouverneur daarin niet kan bemiddelen. Er blijft<br />
de heer Van der Lee dan niets anders over om zich tot de rechter te wenden.<br />
214
12 augustus 1831<br />
Belastingen Gedeputeerde staten stemmen in met het voornemen een bijzondere hoofdelijke omslag<br />
te gaan heffen voor de financiering van onderstand aan gezinnen, waarvan de<br />
kostwinner in militaire dienst verblijft. Gedeputeerden maken echter het voorbehoud dat<br />
de heffing zoals voorgesteld voor de bewoners van de buitenplaatsen niet door zal gaan.<br />
215
19 augustus 1831<br />
Belastingen Gedeputeerde staten hebben het heffen van een hoofdelijke personele omslag<br />
goedgekeurd nadat de raad het artikel over de bewoners van de buitenplaatsen heeft<br />
geschrapt. Het kohier wordt nu opgesteld met de door de raad geformeerde classificatie<br />
van de huurwaarden en gedurende veertien dagen ter inzage gelegd.<br />
216
27 augustus 1831<br />
Rekening Deze vergadering is geheel gewijd aan het opnemen en helpen sluiten van de<br />
gemeenterekening over het jaar 1830. Al de opgeroepen notabelen zijn daarbij<br />
aanwezig, behalve de heer jhr. mr. H.J. Caan, die zich laat verontschuldigen. De<br />
rekening sluit met een batig saldo van… ƒ 3,91 5 .<br />
217
10 september 1831<br />
Belastingen Gedeputeerde staten hebben het kohier van de hoofdelijke personele belasting<br />
goedgekeurd tot een totaalbedrag van ƒ 1221,- De ingezetenen krijgen kennis van het<br />
feit dat de bedragen per kwitantie aan huis zullen worden geïnd. De nalatigen en<br />
onwilligen wacht de zogenoemde ‘parate executie’ oftewel aanmaningen en<br />
dwangbevelen.<br />
218
24 september 1831<br />
Rekening Ook gedeputeerde staten stemmen in met de vaststelling van de gemeenterekening over<br />
het jaar 1830 met een batig saldo van ƒ 3,91 5 .<br />
Spaarbank De gouverneur informeert naar de maatregelen die de plaatselijke spaarbanken hebben<br />
genomen om het in hen gestelde vertrouwen te handhaven en dit zowel ten opzichte van<br />
de spaarbanken zelf als ten behoeve van de inleggers. De raad stuurt een kopie van de<br />
brief van de gouverneur door naar de plaatselijke spaarbank, met het verzoek binnen<br />
veertien dagen antwoord te geven.<br />
Begroting De begroting voor het jaar 1831 komt qua inkomsten uit op een bedrag van ƒ 5498,92 en<br />
qua uitgaven op ƒ 5417,20. De noodzakelijke middelen worden wederom gevonden in<br />
het heffen van een hoofdelijke omslag, die voor het grootste deel gelijk zal zijn aan die<br />
van het vorig jaar.<br />
219
25 oktober 1831<br />
Haardas De termijn van de verpachting van de haardas komt per 31 december van dit jaar te<br />
vervallen. Gezien de slechte omstandigheden wil de huidige pachter de heer Jacobus<br />
Berlijn, wonend te Delft, de pacht graag continueren maar dan tegen een bedrag van<br />
ƒ 135,- in plaats van ƒ 235,-. Onder het voorbehoud van de goedkeuring door<br />
gedeputeerde staten mag de heer Berlijn doorgaan met het pachten van de haardassen.<br />
Raadsleden Volgens de geldende regels moeten weer een aantal raadsleden aftreden. De<br />
betreffende raadsleden gehoord blijven zij echter op hun post voor het komende jaar.<br />
Belasting De beschuitbakker Teunis van Abshoven vraagt om vrijstelling van 2 /3 deel van zijn<br />
aanslag voor het gemaal. Aangezien hij blijkbaar minder dan één Nederlandse mud<br />
tarwe in zijn producten uitvoert wordt hem dit toegestaan. De beschuitbakker zal ook<br />
voortaan voor een minder bedrag worden aangeslagen.<br />
220
27 januari 1832<br />
Haardas Gedeputeerde staten hebben de verpachting van de haardas voor een bedrag van<br />
ƒ 135,- aan de heer Jacobus Berlijn goedgekeurd.<br />
Benoemingen De gouverneur maakt bekend dat het Zijne Majesteit heeft behaagd om de heer C.C.<br />
Uhlenbeck bij continuatie te benoemen tot burgemeester van deze gemeente. Hetzelfde<br />
geldt ook voor de gemeentesecretaris.<br />
Assessoren De gouverneur heeft ook de assessoren herbenoemd, die reglementair per 1 januari<br />
1832 hadden moeten aftreden. Dat geldt evenzeer de aftredende raadsleden de heren<br />
Jasper van Santen als Wilhelmus Johannes ter Laak. Al de leden worden opnieuw<br />
geïnstalleerd en blijven in hun functie.<br />
Belastingen Gedeputeerde staten laten de gemeenteraden weten om alle wettelijke middelen in de<br />
vorm van opcenten op de diverse belastingen, zowel de grondbelasting als de personele<br />
belastingen, te benutten. Voor wat Voorburg betreft zijn alle middelen al aangewend<br />
middels de inzending van de begroting over het jaar 1832.<br />
221<br />
De hoofdelijke personele omslag ten behoeve van de gezinnen van de mannen die in<br />
militaire dienst verblijven mag ook voor het volgende jaar gecontinueerd worden en wel<br />
voorshands tot ultimo juni 1832.
7 maart 1832<br />
Begroting Gedeputeerde staten hebben de begroting voor het jaar 1832 goedgekeurd. De<br />
inkomsten komen dan uit op een bedrag van ƒ 5498,92 en de uitgaven op ƒ 5481,20.<br />
Ook de middelen mogen weer gevonden worden in een hoofdelijke personele omslag en<br />
wel tegen een percentage van 5 op de vastgestelde huurwaarde van al het gebouwde.<br />
222
28 maart 1832<br />
Belastingen De secretaris brengt het kohier van de hoofdelijke personele omslag over het 1832 ter<br />
tafel. Het kohier komt uit op een bedrag van ƒ 1845,25. Het kohier wordt gedurende<br />
veertien dagen ter inzage neergelegd.<br />
Cie toez. lager onderwijs Door het vertrek van de weleerwaarde heer dr. L.G. Pareau is er in de commissie van<br />
toezicht op het lager onderwijs een vacature ontstaan. Na advies van de<br />
schooldistrictopziener wordt nu voorgedragen de weleerwaarde heer A.C. de Meyier,<br />
doctor theologiae en predikant van de Nederduitse Hervormde Gemeente. Ds. De Meyier<br />
zal hiervan in kennis worden gesteld.<br />
223
7 april 1832<br />
Raadsleden De plaats van het overleden raadslid Jasper van Santen moet worden opgevuld met een<br />
nieuwe benoeming. Na stemming blijken de meeste stemmen te zijn uitgebracht op de<br />
heer Petrus Brouwer, medicinae doctor in deze gemeente. De persoon van Dirk van<br />
Schagen blijkt de tweede aangewezen kandidaat voor het raadslidmaatschap te zijn. In<br />
een speciale raadszitting zullen ook de bekende notabelen van Voorburg uitgenodigd<br />
worden om over deze kandidaten te stemmen.<br />
224
13 april 1832<br />
Raadsleden De groep notabelen volgen geheel het gevoelen van de raad en blijven bij de aanwijzing<br />
van de twee kandidaten ter vervulling van de vacature ontstaan door het overlijden van<br />
de heer Jasper van Santen. Het blijven dus de dokter Petrus brouwer als eerste en de<br />
hoefsmid Dirk van Schagen als tweede kandidaat.<br />
225
9 mei 1832<br />
Belastingen Gedeputeerde staten hebben het kohier van de hoofdelijke personele omslag over het<br />
jaar 1832 goedgekeurd tot een totaalbedrag van ƒ 1845,25.<br />
Cie toez. Lager onderwijs Door het overlijden van de weledele heer Christophorus Johannes Josephus Meylink is<br />
er een vacature ontstaan in de commissie van toezicht op het lager onderwijs. In zijn<br />
plaats wordt nu de weledele heer mr. Alexius Anthony Josephus Meylink, advocaat,<br />
aangewezen als diens opvolger.<br />
Schutterij In de commissie vereist volgens de Wet op de Schutterijen worden de heren Leonard<br />
Adriaan van den Heuvell en Johannes Peter Krabbe benoemd.<br />
Raadsleden Gedeputeerde staten hebben de benoeming van dokter P. Brouwer als lid van de raad<br />
goedgekeurd. Tegelijkertijd wordt een brief voorgelezen waarin de heer Brouwer instemt<br />
met zijn benoeming. De heer Brouwer legt in handen van de burgemeester de vereiste<br />
eed af en is na installatie gemachtigd in de eerstvolgende raadsvergadering zitting te<br />
nemen.<br />
226
12 juni 1832<br />
Belastingen Door onvoldoende toezicht en middelen zijn de opbrengsten van de belastingen over het<br />
jaar 1831 op het binnenlands gedistilleerd en op het gemaal ver beneden de maat<br />
gebleven. Daarentegen zijn sommige uitgaven weer ver de maat te boven gegaan. Met<br />
name wordt hier vermeld de kosten van het schoolfonds. Tot op heden kan een bedrag<br />
tussen de ƒ 730,- en ƒ 740,- niet worden uitbetaald, omdat daar nog geen autorisatie op<br />
is verkregen. De raad vraagt nu aan gedeputeerde staten toestemming om een bedrag<br />
van ± ƒ 740,- te mogen onttrekken aan de begroting over 1832 om alsnog de<br />
openstaande rekeningen te kunnen voldoen.<br />
227<br />
Gedeputeerde staten hebben inmiddels ook hun goedkeuring gehecht aan het kohier van<br />
de hoofdelijke personele omslag om de onderstand te betalen van de gezinnen van de<br />
onder de wapenen geroepen militairen. Voorshands blijft de goedkeuring van kracht tot<br />
ultimo juni. Als de oorlogstoestand blijft zoals die is zal voor het volgende halve jaar<br />
wederom op dezelfde manier toestemming aan gedeputeerde staten worden gevraagd.<br />
Cie van weldadigheid Door het vertrek van ds. Pareau zal ook zo spoedig mogelijk invulling moeten<br />
geschieden in de subcommissie van weldadigheid. De raad besluit hiervoor de<br />
weleerwaarde zeergeleerde heer dr. A.C. de Meyier aan te wijzen.<br />
Cholera De vrees voor de cholera morbus* oftewel de Aziatische Braakloop steekt de kop weer<br />
op. Men moet maatregelen nemen. Een tweetal leden van de raad, te weten de heren<br />
Ter Laak en uiteraard dokter Brouwer moeten de raad gaan voorlichten welke de beste<br />
te nemen maatregelen zijn.<br />
* Bij de stranding van schepen en goederen moest er op gelet worden of ze niet uit havens kwamen waar een besmettelijke ziekte<br />
heerste. Regelmatig werd daarover bericht aan de strandvonder, zoals in augustus 1831, toen de strandvonder van 's Gravenzande<br />
bericht ontving van de opperstrandvonder dat er in Koningsbergen (Oost-Pruisen) Cholera Morbus heerste en dat deze stad besmet<br />
verklaard was. Schepen die daar vandaan kwamen moesten 40 dagen in quarantaine. Ook als de epidemie voorbij was kreeg de<br />
strandvonder bericht. Bij strandingen moest er dus op gelet worden waar het schip vandaan kwam. (Dit toelichtende stuk tekst over<br />
de cholera morbus heb ik op het internet gevonden. BD)
9 juli 1832<br />
Begroting Het tekort op de begroting van het jaar 1831 mag volgens gedeputeerde staten worden<br />
verhaald op de begroting van het lopende jaar 1832.<br />
Belastingen De hoofdelijke personele omslag ter bestrijding van de kosten van het levensonderhoud<br />
van de gezinnen waarvan de vaders in militaire dienst zijn, mag voor het komende<br />
halfjaar worden gecontinueerd.<br />
Cholera De heren Ter Laak en Brouwer hebben voorstellen gedaan van maatregelen ter<br />
bestrijding van onverhoopte uitbraak van cholera morbus. Welke die maatregelen zijn<br />
wordt niet vermeld in de notulen. Slechts fiat insertio* wordt vermeld. Wel worden de<br />
volgende heren uitgenodigd de voorgestelde maatregelen uit te gaan voeren voor zover<br />
de omstandigheden dat toelaten: de heren C.C. Uhlenbeck, J. Sigmond, W.J. Terlaak, P.<br />
Brouwer en J. Mulder. Zij moeten onder meer zorgen voor de inrichting van een<br />
cholerahospitaal, de benodigdheden daarvan en de ziekenoppassers. Uiteraard moet dit<br />
alles wel geschieden binnen het kader van de financiële middelen van de gemeente. Zij<br />
zullen hun taken wel mogen uitvoeren zonder last of ruggespraak met de andere leden<br />
van de gemeenteraad.<br />
* fiat insertio oftewel in het ingevoegde is bewilligd<br />
228
9 augustus 1832<br />
Graven Jonkheer mr. H.J. Caan, eigenaar van buitenplaats Hoekenburg, wil de voorwaarden<br />
weten om voor hem en zijn nakomelingen een graf te reserveren op de Algemene<br />
Begraafplaats te Voorburg. De grafkelders moeten tussen de 3 en 2½ Nederlandse ellen<br />
groot zijn. In zeer lange beschouwingen wordt dit aan de heer Caan toegestaan en<br />
vinden zowel de kerkelijke als de burgerlijke autoriteiten elkaar. Hij krijgt nu grafruimtes<br />
ter beschikking op de derde afdeling voor zes aan en naast elkaar gelegen graven. Hij<br />
moet daarvoor betalen 6 x ƒ 40,- oftewel ƒ 240,-. Voor het begraven van elk stoffelijk<br />
overschot moet daarenboven ƒ 4,- grafrechten betaald worden, behoudens de eventuele<br />
verhogingen in de desbetreffende verordeningen. Voorts moet hij uiteraard de kosten van<br />
het openen en sluiten van de grafruimtes elke keer afzonderlijk betalen.<br />
229
14 september 1832<br />
Cholera De commissie ad hoc belast met het nemen van maatregelen tegen het ontstaan en<br />
uitbreiden van de cholera morbus in de gemeente maakt haar tot nu toe genomen<br />
maatregelen bekend:<br />
230<br />
1. Burgemeester en assessoren publiceren het feit dat er een commissie bestaat ter<br />
bestrijding van de cholera met daarbij de vermaning dat elke burger verplicht is,<br />
zodra zich een geval van cholera voordoet, men gehouden is dit te melden, met<br />
opgave van namen, ouderdom en de woonplaats en het uur waarop de ziekte is<br />
geconstateerd;<br />
2. Burgemeester en assessoren geven tevens het bevel om vanaf de dag van deze<br />
publicatie al de straten en riolen binnen de bebouwde kom dagelijks vóór tien uur te<br />
behoorlijk te vegen en door te spoelen en van alle onreinheden te ontdoen. Dit dient<br />
net zo lang te geschieden als dit bevel van kracht blijft. Een ieder die daarin nalatig<br />
blijft riskeert een boete van 60 cent per overtreding;<br />
3. De administratie van de Hervormde Gemeente krijgt de opdracht om dagelijks de<br />
deuren en ramen van het kerkgebouw open te zetten ter verkrijging van frisse lucht;<br />
4. Dezelfde opdracht krijgt de plaatselijke schoolcommissie om er zorg voor te dragen<br />
dat het schoolgebouw dagelijks behoorlijk wordt gelucht;<br />
5. De tot deze gemeente behorende geneeskundebeoefenaar, de heer M. Koning,<br />
krijgt de opdracht om elk geval van cholera onverwijld te melden bij het college van<br />
burgemeester en assessoren;<br />
6. De armbesturen krijgen de opdracht er op toe te zien dat de aan hen toevertrouwde<br />
armen en behoeftigen dagelijks van de nodige gezonde spijzen en voedsel worden<br />
voorzien;<br />
7. Er is een overeenkomst aangegaan tussen de commissie en de heer Cornelis van<br />
Schagen, dat laatstgenoemde tegen vergoeding van kosten een gedeelte van zijn<br />
woning af zal staan om te gaan dienen als cholerahospitaal. Met de inrichting<br />
daarvan zijn al goede vorderingen gemaakt.<br />
In de raad wordt de commissie uitdrukkelijk bedankt voor de door haar aan de dag<br />
gelegde ijver en vlijt.
Vervolg van: 14 september 1832<br />
Kermis Vanwege de treurige omstandigheden, dreiging van ziekten en oorlogshandelingen,<br />
hebben burgemeester en assessoren, in overeenstemming met aanbevelingen van de<br />
gouverneur, besloten om de kermis en andere openbare vermakelijkheden af te gelasten<br />
en te verbieden. Het college van burgemeester en assessoren hebben daartoe<br />
uitdrukkelijk volmacht gekregen. De raad stemt hiermede uiteraard volledig in.<br />
Begraafplaats Zijne Majesteit heeft een algemeen reglement op de begraafplaats en het begraven<br />
uitgevaardigd en goedgekeurd. Een commissie uit de raad, bestaande uit de heren<br />
Uhlenbeck, Sigmond, Terlaak en de secretaris moeten gaan bestuderen in hoeverre de<br />
bepalingen in dit reglement van toepassing zijn op de Voorburgse situatie.<br />
Begraafplaats Vrouwe Johanna Constantia Pauw, Douairière van de Hoogedelgestrenge heer Kolonel<br />
Henricus Stephanus van Meurs, heeft middels de secretaris gevraagd om haar een<br />
grafkelder ter beschikking te stellen op de algemene begraafplaats. Op dezelfde<br />
omslachtige wijze als bij het onlangs gedane verzoek van jhr. mr. H.J. Caan, krijgt de<br />
douairière toestemming om een grafkelder te laten metselen op de algemene<br />
begraafplaats bij de Oude Kerk. De douairière vraagt om vier aan en naast elkaar<br />
gelegen graven op de zogenoemde derde afdeling, waarvoor zij een bedrag van ƒ 160,-<br />
zal moeten voldoen. Daar komen verder de kosten van het openen en sluiten van de<br />
graven bij en de dan geldende begrafenisrechten.<br />
231
14 november 1832<br />
Rekening De rekening over het jaar 1831 sluit met een nadelig saldo van ƒ 375,53. Op de<br />
gebruikelijke manier wordt weer een commissie van notabelen gevormd voor het<br />
zogenoemde opnemen en sluiten van die rekening. Dit zal geschieden op zaterdag 17<br />
november ’s middags om 12 uur.<br />
Haardas De pachter van de haardas, Jacobus Berlijn, vraagt of hij ook voor het jaar 1831 een<br />
bedrag van ƒ 135,- mag betalen (i.p.v. de overeengekomen ƒ 235,-). Voor het jaar 1832<br />
was hem dit reeds toegestaan. Hij vraagt zelfs of hij dit mindere bedrag gedurende de<br />
eerste zes maanden van 1833 hoeft te betalen. De man lijdt ernstig verlies door de<br />
onlusten in België. Hij hoopt in de tweede helft van 1833 weer haardas naar België te<br />
kunnen vervoeren en daar weer afzet te kunnen vinden. Tot op heden moet hij al de<br />
opgehaalde haardas opslaan in zijn loods. De raad ziet de billijkheid van zijn geopperde<br />
argumenten in en doet aan gedeputeerde staten een voor hem gunstige voordracht.<br />
Belastingen & Onderstand De per augustus 1831 ingevoerde hoofdelijke personele omslag ter financiering van de<br />
onderstand aan gezinnen waarvan de vader of kostwinner in militaire dienst is, dient<br />
voortgezet te worden. De situatie van de oorlogsvoering (de Belgische Opstand en de<br />
Tiendaagse Veldtocht van 1830) is nog onveranderd ernstig. De raad doet het voorstel<br />
om in ieder geval nog gedurende de eerste zes maanden van 1833 deze heffing op<br />
dezelfde voet te continueren.<br />
232
17 november 1832<br />
Rekening De commissie van notabelen hebben de rekening van het jaar 12831 opgenomen en<br />
gesloten op de gebruikelijke manier. De rekening sluitend met een nadelig saldo van<br />
ƒ 375,53 zal aan gedeputeerde staten worden toegezonden.<br />
233
21 december 1832<br />
Haardas Gedeputeerde staten stemmen in met het voorstel tot mindere betaling voor het ophalen<br />
van de haardas door Jacobus Berlijn.<br />
Marktschipper De marktschipper Jacobus van Veen vraagt aan de raad om hem uit zijn dienst te willen<br />
ontslaan ten behoeve van zijn zoon Lambertus van Veen. De marktschipper onderhoudt<br />
vrachten tussen ’s-Gravenhage, Rotterdam en Delft. De raad is van mening dat er niets<br />
op de zoon van de gemeentelijke marktschipper valt aan te merken en stemt in met diens<br />
benoeming met ingang van 1 januari 1833. Zoon Lambertus moet zich echter geheel<br />
schikken in alle gouvernementele en gemeentelijke reglementen en de tarieven van de<br />
wachtlonen welke de schippers mogen vorderen.<br />
Belastingen & Onderstand Gedeputeerde staten hebben voor de eerste helft van het jaar 1833 het kohier van de<br />
hoofdelijke personele omslag ten behoeve van de onderstand van de gezinnen van<br />
opgeroepen militairen goedgekeurd.<br />
Begroting De begroting voor het jaar 1833 komt ter tafel met aan de inkomstenkant een bedrag van<br />
ƒ 6347,23 en aan de uitgavenkant ƒ 6340,05. Een batig saldo dus van ƒ 7,18.<br />
Financiering van de uitgaven vindt weer plaats door het heffen van een hoofdelijke<br />
personele omslag, die in grote lijnen gelijk is aan die van vorige <strong>jaren</strong>.<br />
234
19 maart 1833<br />
Raadsleden Het raadslid Pieter van der Geer is overleden en daarom moeten er kandidaten gezocht<br />
worden om in deze vacature te voorzien.Na één stemming (vijf van de zes stemmen)<br />
wordt daartoe een zekere Gerrit Huybers aangewezen. Gerrit is bouwman. Voor de<br />
keuze van een tweede kandidaat zijn niet minder dan drie stemmingen nodig om een<br />
meerderheid te behalen. De keuze valt op de koopman, Hendrik van den Bosch. De<br />
beide kandidaten worden nu nog geëxamineerd door een groep notabelen, te weten de<br />
heren jhr. mr. H.J. Caan, C.J. Bloys van Treslong, H. Swaan, mr. A.A.J. Meylink, J.A. van<br />
Waenen en J. van den Braak. Zij zullen op 23 maart des middags om twaalf uur over de<br />
keuze hun licht laten schijnen.<br />
Begroting Gedeputeerde staten hebben de begroting over het jaar 1833 goedgekeurd op een<br />
bedrag aan gewone en buitengewone inkomsten van ƒ 6347,23 en aan uitgaven<br />
ƒ 6340,05. De financiering zal weer worden gevonden in het heffen van een hoofdelijke<br />
personele omslag waarbij de methode van classificatie van de huurwaarden dezelfde zal<br />
zijn als bij het voorgaande kohier.<br />
235
23 maart 1833<br />
Raadslid De groep notabelen hebben de antecedenten van de beide kandidaten voor het<br />
raadslidmaatschap onderzocht. Zij leggen zich na uitvoerige beraadslagingen neer bij de<br />
keuze van de beide kandidaten en leggen die voor aan gedeputeerde staten.<br />
236
12 april 1833<br />
Belastingen Het kohier van de hoofdelijke personele omslag wordt voor de gewone omslag<br />
vastgesteld op een te innen bedrag van ƒ 1400,- en voor wat de buitengewone omslag<br />
betreft op ƒ 2082,53. Aldus vastgesteld door gedeputeerde staten van Zuid-Holland.<br />
Raadslid Gedeputeerde staten hebben de kandidaatstelling voor een nieuw raadslid ontvangen en<br />
hun keus laten vallen op de heer Gerrit Huybers. Gerrit Huybers wordt vervolgens de<br />
vergadering binnen geleid, beëdigd en geïnstalleerd. Hij mag bij de eerstvolgende<br />
vergadering zijn zetel innemen.<br />
237
30 april 1833<br />
Belastingen De minister van binnenlandse zaken, door toedoen van gedeputeerde staten brengen de<br />
bepalingen aan de orde voor de invoer van een rijksaccijns op het middel van het<br />
gemaal. De gemeenten die voorheen ook een locale heffing op het gemaal inden mogen<br />
dit blijven doen maar dan door middel van het heffen van opcenten. Na uitvoerige<br />
overwegingen en ook in het besef dat bij afschaffing nog weer een hogere personele<br />
omslag zal moeten geschieden, besluit de raad om 50 opcenten op het tarwegraan te<br />
gaan heffen en tevens 50 opcenten op de uitvoer van meel en gebak, mits die niet<br />
beneden de 100 Nederlandse ponden blijft.<br />
238
23 mei 1833<br />
Onderwijzer De heer Teunis de Leng biedt zijn ontslag in als ondermeester op de dorpsschool. In zijn<br />
plaats biedt zich een zekere heer H.Horstmanshoff aan, thans ondermeester op een<br />
school voor minvermogenden te ’s-Gravenhage. De schoolopziener zal hier eerst zijn<br />
licht over moeten laten schijnen alvorens tot benoeming kan worden overgegaan.<br />
Marktschipper Marktschipper mevrouw Cornelia Wilhelmina de Gruyter, weduwe van Jacob de Vlaming<br />
biedt haar ontslag in ten behoeve van haar zoon Hendrik de Vlaming. Vanwege zijn<br />
onberispelijk gedrag stemt de raad in met zijn benoeming en wel met ingang van 1 juli<br />
aanstaande. Hij mag dan als gemeentelijke marktschipper gaan varen tussen ’s-<br />
Gravenhage, Rotterdam en Delft vice versa. Wel wordt hem op het hart gebonden zich<br />
stipt aan de regels te houden en slechts de toegestane vrachtlonen te vragen en niet<br />
meer.<br />
Broodbakkers De broodbakkers P. Geurtsz en F. Rating vragen om restitutie van de plaatselijke<br />
belasting op het gemaal. De materie is thans aanhangig bij het gouvernement en<br />
daarom neemt de raad voorshands geen beslissing over het wel dan niet verlenen van<br />
restitutie.<br />
Belastingen De oorlogshandelingen duren nog steeds voort en dus is er ook nog steeds een<br />
noodzaak om te voorzien in bijstand voor de gezinnen die hun vader als kostwinner<br />
moeten missen. De raad vraagt dan ook aan gedeputeerde staten om de heffing van een<br />
extra hoofdelijke omslag te mogen continueren voor de eerste helft van het jaar 1833.<br />
Het kohier wordt op voorhand vastgesteld en gedurende veertien dagen ter inzage<br />
gelegd.<br />
Schutterij Tot lid van de commissie op de schutterijen worden benoemd de heren L.A. van den<br />
Heuvell en J.P. Krabbe.<br />
239
28 mei 1833<br />
Onderwijzer De heer Teunis de Leng wordt volgens zijn verzoek met ingang van 1 juni aanstaande<br />
ontslagen. In zijn plaats zijn er twee kandidaten naar voren gekomen: de heer H.<br />
Horstmanshoff, die ondermeester is op een school voor onvermogenden te ’s-<br />
Gravenhage en de heer W.J. van Duisberg, die eveneens ondermeester is op een school<br />
te ’s-Gravenhage. Nadat de schoolopziener de heren heeft ondervraagd wordt de<br />
commissie van schooltoezicht ingeschakeld, die weer in overleg met de schoolopziener<br />
een definitieve voordracht moet doen, waarover binnen de gemeenteraad kan worden<br />
overlegd.<br />
240
7 juni 1833<br />
Molenaar Korenmolenaar Jacob Noordijk vraagt toestemming om ook onbelaste granen te mogen<br />
malen en wel van die bakkers die daartoe de nodige vergunningen hebben verkregen.<br />
Blijkens de in de <strong>raadsnotulen</strong> integraal opgenomen proces-verbaal stemt de raad<br />
hiermede in. In verband met de bepalingen van de op het verwerken van graan rustende<br />
accijns, wordt hiervan mededeling gedaan aan de ontvanger der directe belastingen.<br />
Belastingen Broodbakker Arie de Groot vraagt toestemming om onbelast graan te mogen laten<br />
vermalen ten gerieve van voer- en bouwlieden. Ook hij krijgt toestemming nadat hierover<br />
weer een integraal opgenomen proces-verbaal is opgemaakt, waarin hij wordt gehouden<br />
aan de bepalingen van de rijksaccijnswetgeving op het gemaal.<br />
Onderwijzer De commissie van schooltoezicht, in samenspraak met de schoolopziener heeft<br />
uiteindelijk de heer H. Horstmanshoff voorgedragen als ondermeester op de dorpsschool<br />
van Voorburg. De raad accordeert deze aanstelling. Ook hiervan wordt een procesverbaal<br />
opgemaakt met onder meer de bepaling dat de heer Hermanus Horstmanshoff<br />
op maandag 10 juni 1833 met zijn werkzaamheden zal beginnen en dat hij een<br />
opzegtermijn in acht dient te nemen van twee maanden.<br />
241
9 juli 1833<br />
Belastingen De buitengewone hoofdelijke personele omslag die wordt geheven ter financiering van<br />
de te verstrekken bijstand aan gezinnen waarvan de kostwinner onder de wapenen is,<br />
mag ook voor de komende tweede helft van 1833 worden gecontinueerd. De secretaris<br />
meldt hierover dat bij de inning van deze omslag veel moeilijkheden worden<br />
ondervonden omdat veel mannen inmiddels met onbepaald verlof waren teruggekeerd<br />
en zij weer voor hun gezinnen de kost kunnen verdienen. De raad wijdt hieraan<br />
uitvoerige beschouwingen.<br />
242<br />
1. Niet iedere teruggekeerde kostwinner zal direct weer werk vinden waarmee hij<br />
zijn gezin op een behoorlijke wijze kan onderhouden;<br />
2. Lang niet alle kostwinners zijn naar hun ‘haardsteden’ teruggekeerd;<br />
3. Het is nog lang niet zeker dat zij niet binnenkort wederom onder de wapenen<br />
zullen worden opgeroepen;<br />
4. Het zou niet billijk zijn om van de ene ingezetene wel de buitengewone<br />
hoofdelijke omslag te innen en van de andere niet;<br />
Verreweg de meeste ingezetenen hebben goedwillig bijgedragen in de opgelegde<br />
buitengewone heffing van deze belasting. De nalatigen en onwilligen moeten dan ook<br />
aangezet worden om ook hun –verplichte- bijdrage te blijven leveren. De raad bepaalt nu<br />
hieromtrent het volgende:<br />
1. De gezinnen waarvan de kostwinners zijn teruggekeerd krijgen nog tot de 17 e<br />
van de maand hun uitkering en mochten de kostwinners weer onder de<br />
wapenen geroepen worden dan wordt de uitkering weer voortgezet;<br />
2. De onwilligen en nalatigen wacht de zogenoemde parate executie;<br />
3. Als eenmaal de schutters definitief uit de dienst zijn ontslagen moeten zij<br />
behoorlijk rekening en verantwoording afleggen van de ontvangen gelden en<br />
dienen zij een eventueel batig saldo terug te storten in de gemeentekas.<br />
Grenswijziging Er staat een grenswijziging op stapel tussen diverse gemeenten. Die grenswijziging moet<br />
ingaan op 1 januari 1834.
Vervolg van: 9 juli 1833<br />
Vervolg: Grenswijziging De burgemeesters van de betrokken gemeenten dienen tevoren overleg te hebben<br />
gepleegd en wel uiterlijk vóór 1 december van dit jaar (1833).Tevens moeten zij over hun<br />
beraadslagingen verslag door aan gedeputeerde staten van de provincie Zuid-Holland.<br />
De raad wacht voorshands af wat er gaat gebeuren en met name of de gemeente<br />
Rijswijk hierover met Voorburg zal gaan corresponderen.<br />
Cholera De gouverneur maakt bekend dat alle commissies die betrokken waren bij de bestrijding<br />
van de cholera morbus oftewel de Aziatische Braakloop moeten worden opgeheven.<br />
Tevens wordt daarbij gemeld dat Zijne Majesteit hogelijk tevreden is met de aan de dag<br />
gelegde ijver en verleende medewerking. De plaatselijke commissie bestaande uit de<br />
heren Uhlenbeck, Sigmond, Terlaak, Brouwer en Mulder is uit zijn taak ontheven. De<br />
aangekochte materialen moeten provisioneel opgeslagen worden in het rechthuis.<br />
Onderstand Ene heer G.J. Thierry van beroep kleermaker, maar thans nog onder wapenen als foerier<br />
bij de Mobiele Zuid Hollandsche Schutterij vraagt aan de raad om alles in het werk te<br />
stellen om bij terugkeer de medewerking van het gemeentebestuur te krijgen om weer op<br />
de beste wijze aan het werk te kunnen gaan en in zijn levensonderhoud te kunnen<br />
voorzien. De raad neemt de brief voor kennisgeving aan en bergt het op in het archief<br />
teneinde te gelegenertijd daarop terug te kunnen komen.<br />
243
8 oktober 1833<br />
Onderstand De teruggekeerde militairen, Anthony Leendert Schmal, Frederik Leeman en Maarten<br />
Parlevliet, vragen om een tegemoetkoming in de aanschaf van burgerlijke kleding. De<br />
raad overweegt echter dat hun kleding tijdens de diensttijd niets te lijden kan hebben<br />
gehad en zij in die tijd dienstkleding hebben kunnen dragen. Hun verzoek wordt dan ook<br />
afgewezen.<br />
Belastingen Gedeputeerde staten hebben de opcenten op de rijksaccijns op het gemaal goedgekeurd<br />
en tevens de lokale heffing op het gemaal. Daarenboven is ook de heffing op het bestiair<br />
goedgekeurd. De koninklijke besluiten en de tarieflijsten worden in handen van de<br />
gemeenteontvanger gesteld. De broodbakkers aan de Geestbrug moeten voortaan hun<br />
accijnzen komen voldoen bij de rijksontvanger te Rijswijk en zij moeten aan de<br />
gemeenteontvanger van Voorburg opgave komen doen van de omzet tarwemeel en<br />
brood over de periode van 1 mei tot 30 september van dit jaar. Zij moeten prompt na elke<br />
maand de accijnzen voldoen aan de rijksontvanger van Rijswijk en wel zolang de kwestie<br />
van de grenswijziging nog loopt.<br />
Belastingen De heer D. Hatz cum suis, allen wonend aan de zuidzijde van de Geestbrug willen weten<br />
of zij nu belastingplichtig zijn in Rijswijk of in Voorburg. Zolang echter de<br />
grenswijzigingsvoorstellen nog niet definitief zijn geworden blijven zij alle belastingen nog<br />
gewoon verschuldigd, alleen de grondbelasting en de rijksaccijns op het gemaal moeten<br />
in Rijswijk worden voldaan. Ook wordt het verzoek om voor de rest van het jaar niet meer<br />
in Voorburg belastingplichtig te zijn afgewezen.<br />
Rekening De rekening over het jaar 1832 is opgemaakt en zal op de gebruikelijke manier worden<br />
gecontroleerd door een commissie van de hoogstbelaste ingezetenen en wel op<br />
zaterdag de 12 e oktober 1833 om 12 uur ’s middags in het rechthuis te Voorburg.<br />
Wijkmeesters De wijkmeester Hendrik de Vos is overleden en dus is er binnen het College van<br />
Wijkmeesters een vacature ontstaan. In zijn plaats wordt nu Willem de Man,<br />
scheepmaker van beroep, aangesteld ter voorziening in deze vacature. De heer de Man<br />
krijgt hiervan bij brief bericht.<br />
244
12 oktober 1833<br />
Rekening De commissie van notabelen hebben de rekening over het jaar 1832 geëxamineerd en<br />
vastgesteld op een batig saldo van ƒ 26,91. Na deze handeling wordt de rekening naar<br />
gedeputeerde staten opgestuurd.<br />
245
16 november 1833<br />
Raadsleden Een derde gedeelte van de raad dient vóór 1 januari volgens de wettelijke bepalingen af<br />
te treden. Een tweetal raadsleden woont in dat gedeelte van de gemeente dat na de<br />
grenswijziging naar Rijswijk over zal gaan. Aldus vallen de heren Leonard Adriaan van<br />
den Heuvell en Johannes Petrus Krabbe af. In hun plaats moeten vier nieuwe kandidaten<br />
worden gekozen op de twee vacatures op te gaan vullen. Als eerste kandidaat wordt de<br />
heer Johannes Renaud aangewezen met een volstrekte meerderheid van stemmen.<br />
Datzelfde vindt plaats ten opzichte van de tweede en de derde kandidaat. Dat worden<br />
respectievelijk de heren Johannes Cool en Dirk van Schagen. Voor de vierde kandidaat<br />
zijn echter twee stemmen nodig om de volstrekte meerderheid te behalen. De keus voor<br />
de vierde kandidaat valt uiteindelijk op de heer Hendrik Swaan. De vier kandidaten zullen<br />
eerst nog een zeker getal van grondeigenaren moeten passeren alvorens hun<br />
kandidatuur wordt voorgelegd aan gedeputeerde staten.<br />
Assessor De heer Leonard Adriaan van den Heuvell was ook nog eens tweede assessor en dus<br />
moet ook in deze vacature worden voorzien. Voor die functie valt de eer toe aan de heer<br />
Wilhelmus Johannes Terlaak.<br />
Haardas De heer Jacobus Berlijn, belast met het ophalen van haardas en vuilnis binnen de<br />
gemeente, wil deze werkzaamheid continueren voor 1834, maar onder dezelfde<br />
voorwaarden als die welke golden voor het jaar 1833. Het vraagt om dit in ieder geval tot<br />
1 mei op die voorwaarden te mogen doen. Als per 1 mei 1834 de vrije vaart op België<br />
weer zal zijn hersteld, wil hij weer het oude bedrag van ƒ 235,- gaan betalen. De raad<br />
had reeds eerder toestemming van gedeputeerde staten gekregen om naar bevind van<br />
zaken te mogen handelen. Het verzoek van Jacobus Berlijn wordt gehonoreerd.<br />
Graven Een zekere heer J.P. Bertram uit Rotterdam vraagt om een grafruimte te mogen<br />
aankopen op de algemene begraafplaats van Voorburg. In het 1 e graf, 1 e vak van het 3 e<br />
246<br />
plein ligt namelijk zijn echtgenote reeds begraven. De raad wijst dit verzoek echter af<br />
omdat er zeer omzichtig met de beschikbare ruimtes moet worden omgesprongen.
19 november 1833<br />
Raadsleden De aangewezen leden van de commissie van notabelen hebben de voordracht<br />
bestudeerd voor de voordracht van twee nieuwe raadsleden ter vervanging van de heren<br />
Van den Heuvell en Krabbe. De heren hebben hoegenaamd geen bedenkingen tegen de<br />
vier voorgestelde kandidaten, te weten: de heren 1. Johannes Renaud, 2. Johannes<br />
Cool, 3. Dirk van Schagen en 4. Hendrik Swaan.<br />
247
3 januari 1834<br />
Begroting De begroting voor het jaar 1834 komt ter tafel. De gewone en buitengewone inkomsten<br />
komen uit op een bedrag van ƒ 7696,37 en die der uitgaven op ƒ 7640,-. Een batig saldo<br />
dus van ƒ 56,37. De uitgaven zullen weer worden gedekt uit de heffing van een hoofdelijk<br />
personele omslag, waarvoor reeds tevoren autorisatie is verkregen.<br />
248
17 januari 1834<br />
Raadsleden Gedeputeerde staten hebben uit de voorgedragen kandidaten voor het<br />
raadslidmaatschap de heren Johannes Renaud en Hendrik Swaan aangewezen. De<br />
heer Renaud stond als eerste op de kandidatenlijst en de heer Swaan als vierde. De<br />
heer Renaud wordt staande de vergadering beëdigd en neemt direct zijn zetel in. De<br />
heer Swaan echter bedankt voor de eer. Hij vindt zichzelf niet geschikt om de benoeming<br />
te aanvaarden. De raad vraagt aan gedeputeerde staten om in plaats van de heer Swaan<br />
een van de andere kandidaten aan te wijzen. De burgemeester bedankt de vertrekkende<br />
raadsleden Van den Heuvell en Krabbe voor hun inzet en ijver tijdens hun ambtsperiode.<br />
Na dit dankwoord verlaten zij de vergadering.<br />
Assessor De gouverneur heeft ingestemd met de benoeming van de heer Wilhelmus Johannes<br />
Terlaak tot 2 e assessor. Hij neemt zijn benoeming aan en neemt in de hoedanigheid van<br />
assessor zitting in de vergadering van de raad.<br />
249
19 maart 1834<br />
Begroting Gedeputeerde staten hebben de begroting voor het jaar 1,,834 met een kleine wijziging<br />
goedgekeurd. Het bedrag aan inkomsten blijft gelijk. Die der uitgaven wordt gebracht op<br />
ƒ 7688,32, zodat het batig saldo nu een bedrag van ƒ 8,05 aangeeft. De secretaris moet<br />
een kopie van de begroting aan de gemeenteontvanger ter hand stellen om te zorgen<br />
voor de uitvoering ervan.<br />
Schenking De heer jhr. mr. H.J. Caan schenkt de gemeente een bedrag van ƒ 100,- uit<br />
dankbaarheid bij het huwelijk van zijn beide oudste dochters. De ene helft dient ten<br />
goede te komen aan de Rooms-katholieke armen en de andere helft aan die der<br />
Gereformeerde armen. De raad laat dit de respectievelijke armbesturen middels een brief<br />
weten onder dankzegging aan de ‘Edele Gever’<br />
Raadsleden Omdat de heer Swaan bedankt heeft voor het raadslidmaatschap moeten er weer twee<br />
nieuwe kandidaten aangewezen worden. Voor de aanwijzing van de 1 e kandidaat zijn<br />
twee stemmingen nodig. De keus valt uiteindelijk met vier tegen zes stemmen op de heer<br />
Hermanus van Zegwaard. De keus van de 2 e kandidaat wordt met één stemming<br />
beklonken. Alle zes de stemmen worden uitgebracht op de heer Dirk van Schagen. Weer<br />
moet er een college van notabelen opdraven om te oordelen over deze beide<br />
voorgedragen kandidaten.<br />
250
25 maart 1834<br />
Raadsleden De heren jhr. mr. H.J,. Caan en J.A. van Maenen hebben hoegenaamd geen bezwaar<br />
tegen de beide voorgedragen kandidaten, maar de heren Meylink en Van den Braak<br />
betreuren het dat er nu weer geen rooms-katholieke kandidaten zijn voorgedragen, terwijl<br />
toch de bevolking van Voorburg voor de ene helft uit rooms-katholieke burgers bestaat<br />
en de andere helft uit gereformeerde. Zij stemming om die reden dan ook tegen de<br />
gedane voordracht.<br />
251
4 april 1834<br />
Raadsleden Het proces-verbaal van het verhandelde in de vorige vergadering wordt weer besproken<br />
en wel in het bijzonder de bezwaren die geuit zijn door de heren Meylink en Van den<br />
Braak. De raad overweegt echter dat een vrije manier van stemmen niet wordt<br />
belemmerd door enige wetgeving ter zake. Met andere woorden: de stemmen behoeven<br />
geen afspiegeling te zijn van de kerkelijke gezindten van de burgerij. Zij blijft dus bij de<br />
voordracht van de twee gekozen kandidaten: Hermanus van Zegwaard en Dirk van<br />
Schagen.<br />
252
17 april 1834<br />
Raadsleden De kwestie van de voordracht van kandidaten voor de zetel van een raadslid doet stof<br />
opwaaien. Met name de heren H.G.A.de Vogel van Aalst en mr. A.A.J. Meylink hebben<br />
bij gedeputeerde staten hierover hun ongenoegen geuit. In uitputtende bewoordingen<br />
wordt uiteengezet dat er van bevoorrechting geen sprake is. Allerhande voorbeelden<br />
worden erbij gehaald, zoals het feit dat er van de marktschippers, klapwakers en<br />
turftonsters steeds één rooms-katholiek is en de ander protestant. Bij de spijsuitdeling<br />
komt een vierde van het geheel ten goede aan de rooms-katholieke armen en de<br />
overgrote meerderheid aan de protestantse armen. Toch maken de protestanten<br />
hiertegen geen bezwaar. Al bij al is de raad van mening dat er geheel zonder last of<br />
ruggespraak is gestemd en dat de keus geheel volgens de geest van de wetgeving is<br />
geschied en er derhalve geen sprake is van bevoorrechting of bevoordeling van de een<br />
boven de ander. De geuite klachten worden dan ook als volkomen ongegrond geacht.<br />
Grenswijziging De opnieuw vastgestelde grens tussen de gemeente Rijswijk en Voorburg in de nabijheid<br />
van de Geestbrug is thans definitief, zodat deze kwestie thans als beëindigd kan worden<br />
beschouwd. Wel moeten de gemeenten Rijswijk en ’s-Gravenhage aan Voorburg nog<br />
een schadevergoeding voldoen ten bedrage van ƒ 3000,- en wel tegen een rente van<br />
5%. De rente dient te worden voldaan vanaf 1 januari, de datum waarop de<br />
grenswijziging van kracht werd, tot aan de datum waarop het kapitaal in de kas van de<br />
gemeente zal zijn gestort. De raad vraagt eveneens van gedeputeerde staten dat de<br />
geldschieters eenzelfde percentage van 5 vergoed krijgen zolang de gemeente ’s-<br />
Gravenhage en Rijswijk hen nog kapitaal verschuldigd zal zijn.<br />
253
20 mei 1834<br />
Raadslid Gedeputeerde staten stemmen in met de benoeming van de heer Hermanus van<br />
Zegwaard tot lid van de raad in plaats van de heer Hendrik Swaan, die bedankt heeft. De<br />
heer Van Zegwaard wordt dan de vergadering binnengeleid, beëdigd en geïnstalleerd.<br />
Hij mag nu de eerstvolgende vergadering zijn zetel innemen. Ook wordt nog een brief<br />
van gedeputeerde staten voorgelezen met een antwoord op een aan dit college gerichte<br />
klacht over de vermeende bevoorrechting van de protestante raadsleden ten opzichte<br />
van de rooms-katholieke. Gedeputeerden wijzen op dezelfde gronden als de raad reeds<br />
eerder deed de klacht van de hand.<br />
Grenswijziging De vertraging van het besluit tot grenswijziging is volgens gedeputeerde staten te wijten<br />
niet alleen aan de besturen van de gemeente ’s-Gravenhage en Rijswijk, maar ook aan<br />
dat van Voorburg. Dat zij desondanks redenen hebben om een rentevergoeding los te<br />
krijgen lijkt hen billijk. De burgemeester heeft deze kwestie inmiddels reeds mondeling<br />
met de gouverneur besproken en daarbij is afgesproken dat de raad dit nogmaals bij<br />
gedeputeerde staten aan de orde zal stellen.<br />
Raadslid Nogmaals de kwestie van de vermeende bevoorrechting van een protestante kandidaat<br />
voor het raadslidmaatschap boven die van een katholieke. De ondertekenaars van een<br />
op zegel gestelde brief stellen dat zij wel degelijk bezwaren hadden geuit tegen de door<br />
de raad voorgestelde kandidaat. Zij blijven vinden dat zij hebben geprotesteerd en dat de<br />
kandidaatstelling wel degelijk tegen de bestaande reglementen in was geweest. Zij<br />
brengen de raad eveneens ter kennis dat zij een soortgelijk protest ook hebben<br />
ingediend bij Zijne Majesteit de Koning en dat zij de tussenkomst van Zijne Majesteit<br />
afwachten. De raad neemt echter ook deze op zegel gestelde brief voor kennisgeving<br />
aan.<br />
Schutterij Tot lid van de commissie van onderzoek op de schutterijen worden benoemd de heren<br />
W.J. Terlaak en J. Renaud.<br />
Raadslid Het nieuw benoemde raadslid Hermanus van Zegwaard mag zijn raadszetel innemen.<br />
254
27 juni 1834<br />
Notulen van de vergadering van het college van Burgemeester en Assessoren<br />
Brandmeester Er zijn diverse defecten aan de nieuwe brandspuit, die dan ook zo spoedig mogelijk<br />
hersteld en gerepareerd moeten worden. De brandmeesters Johannes Renaud en Dirk<br />
van Schagen moeten hierover op korte termijn verslag doen aan de raad. Tot<br />
brandmeester ‘aan de Zijldoeksche Slang’ wordt benoemd de heer Willem de Man,<br />
meester scheepmaker, in plaats van Johannes Renaud, die nu is overgeplaatst naar de<br />
achterste pomp of perspomp. Johannes Renaud treedt dan weer in de plaats van Wouter<br />
van Ettinger, die wegens vergevorderde ouderdom eervol ontslag heeft gekregen.<br />
255
9 juli 1834<br />
Notulen van de vergadering van het college van Burgemeester en Assessoren<br />
Brandmeester De brandmeesters Johannes Renaud en Dirk van Schagen hebben de defecten aan de<br />
oude brandspuit onderzocht en brengen daarover rapport uit. Het blijkt dat er op die<br />
brandspuit een reserve brandslang ontbrak, die onverwijld weer moest worden<br />
aangebracht. De defecten aan de zuigers waren van minder belang en zijn inmiddels<br />
weer hersteld. De brandweerwagen moet dus aangevuld worden met een nieuwe<br />
‘zijldoekse’ brandslang van 100 ellen lang en dit moet bijna ƒ 200,- gaan kosten. De<br />
defecten aan de nieuwe brandspuit zijn inmiddels ook hersteld en de plaatsing van de<br />
brandslangen is zodanig gewijzigd dat er bij controle geen opmerkingen meer zijn te<br />
verwachten. De onderzoekscommissie geeft nog wel als aanbeveling om bij vervanging<br />
van de brandslangen, slangen van dezelfde soort en afmetingen te gebruiken. Over de te<br />
maken onkosten gaat de raad nog beraadslagen in de eerstvolgende vergadering. De<br />
nieuwe brandspuit moet nu op dinsdag de 15 e juli ’s avonds om zes worden getoond,<br />
compleet met de nodige bemanning. De bemanning krijgt hiervoor en kleine<br />
renumeratie.*<br />
* renumeratie = terugbetaling, wederuitbetaling<br />
256
25 juli 1834<br />
Brandmeesters De raad besluit aan Wouter van Ettinger eervol ontslag te geven als brandmeester. Tot<br />
brandmeester aan de zijldoekse slang wordt benoemd de heer Willem de Man en<br />
Johannes Renaud moet dienst gaan doen aan de achterste of perspomp van de<br />
brandspuit. Voorts krijgen burgemeester en assessoren volmacht om alles in het werk te<br />
stellen om de beide bandspuiten in een optimale conditie te doen brengen en daarvoor<br />
de nodige uitgaven te doen. De heren Renaud en Van Schagen moeten er op blijven<br />
toezien dat de nodige verbeteringen worden aangebracht.<br />
257
19 augustus 1834<br />
Notulen van de vergadering van het college van Burgemeester en Assessoren<br />
School Een zekere mevrouw Cornelia Maria van der Rijk, thans gouvernante bij de heer Van<br />
Alphen te Leiden wil binnen de gemeente een Instituut voor Meisjes gaan leiden. Zij<br />
beschikt over alle daartoe benodigde papieren. Het verzoek wordt ondersteund door een<br />
aanbeveling van de heer Van Alphen uit Leiden alsmede door het afgeven van een<br />
bewijs van goed zedelijk gedrag door de burgemeester van Leiden. Het college stemt<br />
met dit verzoek in en benoemt Mevrouw van der Rijk tot ‘schoolhouderesse’. Zij mag nu<br />
les gaan geven in de Nederduitse, franse en engelse taal, alsmede in alle andere<br />
vakken, zoals die vermeld staan in de algemene en bijzonder schoolverordeningen<br />
binnen de provincie Zuid-Holland.<br />
258
23 augustus 1834<br />
School De raad stemt ermede in dat Mejuffrouw Maria Cornelia van der Rijk (hiervoor genoemd<br />
Cornelia Maria) wordt toegelaten als schoolhouderesse voor een Instituut voor Meisjes<br />
binnen Voorburg. Wel dient de districtsschoolopziener hiervan behoorlijk in kennis te<br />
worden gesteld.<br />
Brand Op verscheidene plaatsen worden de laatste tijd vuurwerken ontstoken, waarbij niet de<br />
vereiste voorzichtigheid in acht wordt genomen. Zo heeft enige weken geleden een rieten<br />
dak van een bouwmanswoning brand gevat. Dat was op de plaats van de Heer J.F.<br />
LeRoy. De raad verordonneert dat het voortaan verboden zal zijn om zonder<br />
toestemming vuurwerken af te steken. De nalatigen zullen moeten opdraaien voor de<br />
gevolgen en bovendien wordt gewezen op een desbetreffend artikel in het Wetboek van<br />
Strafrecht.<br />
Verlichting De heer Henry Matthieu Cornet vraagt toestemming aan de raad om gedurende de<br />
wintermaanden van de <strong>jaren</strong> 1835 en 1835 aannemer van de lantaarns en reverbères te<br />
mogen blijven. Hij wil dit blijven doen tegen dezelfde prijs als de voorgaande <strong>jaren</strong> en wel<br />
tegen een bedrag van ƒ 245,-. De raad stemt hiermede in en vraagt aan de provinciale<br />
autoriteit om de vereiste machtigingen.<br />
Cie. Weldadigheid De commissie van Weldadigheid is weer compleet en bestaat behalve uit de<br />
burgemeester, uit de weleerwaarde heer A.C. de Meyier en de heren F.G. Seegers en dr.<br />
Petrus Brouwer. Med. Doctor.<br />
259
8 oktober 1834<br />
School Aan de toelating van mejuffrouw Van der Rijk had eigenlijk eerst een vergelijkend<br />
examen vooraf moeten gaan door de districtsschoolopziener. De schoolopziener mag<br />
echter met toestemming van de gouverneur dit examen alsnog afnemen. Dit examen<br />
wordt dan staande de vergadering afgenomen. Het resultaat is positief en dus mag<br />
Mejufvrouw Van der Rijk het door haar gewenste ‘JongeJufvrouwen Institut’ gaan leiden.<br />
In zeer omslachtige bewoordingen wordt uiteengezet dat de wens tot heropening van<br />
een dergelijk instiuut al lange tijd een wens van het gemeentebestuur was. Dat er geen<br />
geschikte kandidaten naar voren kwamen. Dat men verheugd is dat in de persoon van<br />
mejuffrouw Van der Rijk nu eindelijk een geschikte persoon gevonden is, die de nodige<br />
capaciteiten heeft om zo’n school te runnen. En dat ook nog eens nu het<br />
gemeentebestuur haar geen bijzondere faciliteiten kan bieden. Dat zij beschikt over<br />
klinkende aanbevelingen zoals van de Waalse predikant Mounier te Rotterdam en van<br />
wijlen de schoolopziener Messchaert en van haar geletterde werkgever Van Alphen,<br />
wiens kinderen zij op voorbeeldige wijze heeft onderwezen en opgevoed gedurende<br />
twaalf achtereenvolgende <strong>jaren</strong>. En ook nog eens vanwege het feit dat mejuffrouw Van<br />
der Rijk ‘slechts’ gouvernante was en geen ‘secondant’. En tot slot wordt de loftrompet<br />
opgestoken over het feit dat zij de examinaties meer dan voorbeeldig heeft afgelegd. Dit<br />
alles wordt bevestigd door de voltallige raad inclusief de schoolopziener. Het wachten is<br />
nu nog op het fiat van de gouverneur.<br />
260
21 oktober 1834<br />
Verlichting Gedeputeerde staten hebben de verlenging van het straatverlichtingcontract van Henry<br />
Matthieu Cornet goedgekeurd. Het contract geldt voor drie jaar en de pachtsom is<br />
ingaande de winter van 1834 een bedrag van ƒ 245,- per jaar. De secretaris moet dit aan<br />
de heer Cornet bekend maken, die zich op zijn beurt stiptelijk aan alle bepalingen moet<br />
houden.<br />
Grenswijziging De gemeente ‘s-Gravenhage moet aan Voorburg een kapitaal van ƒ 3000,- overmaken<br />
voor de afstand van gronden die bij de grenswijziging van Voorburg naar ’s-<br />
Gravenhage gaan. Gedeputeerde staten zijn niet van plan om aan de gemeente enige<br />
rentevergoeding toe te staan voor de tijd dat de gemeente ’s-Gravenhage nalatig zou zijn<br />
dit verschuldigde kapitaal te storten. Zij zullen er bij de gemeente ’s-Gravenhage op<br />
aandringen dat het verschuldigde kapitaal binnen veertien dagen zal worden<br />
overgemaakt. De raad is hier niet tevreden mee en stuurt alsnog een ‘gemotiveerd adres’<br />
naar Zijne Majesteit om de rentevergoeding alsnog los te peuteren.<br />
Verloting De heer Paulus van der Kley, tapper van beroep, vraagt toestemming om een vet varken<br />
te mogen verloten ‘te zijnen huize op Donderdag den 6 e November 1834’ Normaal<br />
gesproken behoren de toestemming voor het houden van verlotingen tot de competentie<br />
van burgemeester en assessoren, maar er is een reden om dit nu aan de raad voor te<br />
leggen. In het verleden heeft het houden van verlotingen nogal eens aanleiding gegeven<br />
tot ongeregeldheden en bovendien duren ze niet zelden tot diep in de nacht. De raad<br />
besluit nu om voortaan in de daartoe strekkende verzoeken te difficulteeren en dezelven<br />
te wijzen van de hand’.<br />
Rekening De raad stelt een tijdstip vast waarop wederom een college van notabelen de rekening<br />
over het jaar 1833 moet onderzoeken en vaststellen.<br />
261
29 oktober 1834<br />
Rekening De commissie van notabelen, bestaande uit de heren C.C.J. Bloys van Treslong, J. Cool,<br />
B. Schreuders en H. van den Bosch hebben de rekening gecontroleerd .(De heren Jhr.<br />
mr. H.J. Caan, H.G.A. de Vogel van Aalst en A. van Swieten zijn afwezig of verhinderd.)<br />
De rekening sluit met een batig saldo van ƒ 32,72.<br />
262
8 december 1834<br />
Begroting De begroting voor het jaar 1835 komt ter tafel met een bedrag aan inkomsten ad<br />
ƒ 5454,40 en aan uitgaven ad ƒ 5424,-; een batig saldo dus van ƒ 30,40. De financiering<br />
van de uitgaven zal weer voornamelijk bestaan uit het heffen van een hoofdelijke<br />
personele omslag, die nagenoeg hetzelfde zal zijn als die van het vorig jaar.<br />
Haardas De heer Jacobus Berlijn, de asophaler binnen de gemeente, verkeert kennelijk in zeer<br />
moeilijke financiële omstandigheden. Hij was over de <strong>jaren</strong> 1832 en 1833 nog een<br />
bedrag van ƒ 270,- aan aspacht verschuldigd. Hij moet nu afstand doen van de<br />
asschuur, inclusief de daarbij behorende gereedschappen, alsmede de zich in de schuur<br />
bevindende haardas. Hij krijgt daarvoor een bedrag vergoed van ƒ 112,50. Een opvolger<br />
is gevonden in de persoon van de heer J. Canters. Deze heer Canters moet nu jaarlijks<br />
aan pacht voor de eerstvolgende drie <strong>jaren</strong> ƒ 50,- betalen aan de gemeente. De<br />
gemeente zal dan de asschuur, met toebehoren, alsmede al het nog aanwezige as, weer<br />
aan hem afstaan. Canters moet hiervoor een bedrag van ƒ 395,- betalen. Uit dit bedrag<br />
zal dan de vergoeding voor de asschuur van ƒ 112,50 aan Jacobus Berlijn voldaan<br />
worden, alsmede het achterstallige pachtbedrag van ƒ 270,-, eveneens van de heer<br />
Berlijn. Bovendien moet de asophaler A. Tewis nog zijn achterstallig loon betaald krijgen.<br />
De raad stemt met deze door het college voorgestelde handelwijze volkomen in, temeer<br />
daar er vanwege het ‘notoire onvermogen’ van de heer Berlijn toch verder niets meer valt<br />
te halen<br />
263
26 december 1834<br />
(Tweede Kerstdag)<br />
Grenswijziging Gedeputeerde staten hebben het getekende proces-verbaal over de grenswijziging<br />
tussen de gemeente ’s-Gravenhage enerzijds en de gemeente Voorburg en Rijswijk<br />
anderzijds, goedgekeurd. Er is echter een kwestie ontstaan over het verschuldigde<br />
zegelrecht. Er is sprake van een vast recht van 80 cents aan zegel- en registratierecht.<br />
Volgens de ontvanger moet dit echter aanzienlijk meer zijn, namelijk ƒ 165,60.<br />
Voorshands heeft de ontvanger slechts een bedrag van ƒ 1,10 5 ontvangen. De raad laat<br />
deze kwestie graag aan de gemeente ‘s-Gravenhage over, temeer daar Voorburg<br />
geenszins vrijwillig met deze grenswijziging heeft ingestemd; integendeel, het is immers<br />
allemaal een gevolg van een besluit van Zijne Majesteit.<br />
P.S. Tussen deze op Tweede Kerstdag 1834 gehouden raadsvergadering en die van 15 juni 1835, een half jaar later, zijn geen<br />
notulen vastgelegd! Noot BD<br />
264
15 juni 1835<br />
Rekening Gedeputeerde staten hebben de rekening over het jaar 1833 met een batig saldo van<br />
ƒ 32,72 goedgekeurd.<br />
Begroting Gedeputeerde staten hebben ook de begroting voor het lopende jaar 1935 goedgekeurd<br />
met een batig saldo van ƒ 94,29. De inkomsten komen uit op ƒ 5379,29 en de uitgaven<br />
op ƒ 5375,-.<br />
Belastingen De gemeente heeft toestemming om in totaal aan hoofdelijke personele omslag een<br />
bedrag te heffen van ƒ 2100,-. Het blijkt nu dat de opbrengst over het jaar 1834 de helft<br />
hoger is dan eigenlijk toegestaan was. De raad wil nu het kohier van 1834 met de helft<br />
aan opbrengst verhogen en wil datzelfde ook doen met de opbrengst voor het jaar 1835.<br />
Het kohier over 1835 wordt nu op de gebruikelijke procedure tervisie gelegd.<br />
School Mejufvrouw Cornelia Maria van der Rijk heeft nu alle benodigde toestemmingen om zich<br />
in deze gemeente te vestigen als houderes van een meisjesschool. Wel staat er het<br />
voorbehoud bij dat ‘de noodige Autorisatie voor ditmaal’ is verstrekt ‘zonder<br />
gevolgtrekking voor het toekomende’.<br />
Grenswijziging Burgemeester en wethouders van ’s-Gravenhage sturen de raad een kopie toe van het<br />
bericht van de minister van financiën en het besluit van Zijne Majesteit dat vrijstelling is<br />
verleend van het betalen van zegel- en registratierecht tot het gewraakte bedrag van<br />
ƒ 165,60.<br />
Onderwijzer Een zekere heer J.B. Gouay dit Marin, wonende aan de Geestbrug dient bij het<br />
gemeentebestuur een verzoek in om private lessen te mogen geven in de Franse en<br />
Engelse taal. De raad gaat hier voorshands niet op in. Eerst moet het gevoelen van de<br />
districtsschoolopziener worden gevraagd.<br />
School Er is een vacature ontstaan in de commissie van toezicht op het schoolonderwijs. Dat<br />
komt door het vertrek naar Arnhem van de Weleerwaarde Zeergeleerde Heer A.C. de<br />
Meyier. Ter vervulling van de vacature wordt aan de districtsschoolopziener de persoon<br />
van de Weleerwaarde Zeer Geleerde Heer D. Pijzel voorgesteld. De heer Pijzel is thans<br />
predikant bij de Nederduitsche Gereformeerde Gemeente, alhier.<br />
Schutterij In de commissie van onderzoek op de schutterij zijn benoemd, de heren W.J. Terlaak en<br />
J. Renaud.<br />
265
3 september 1835<br />
Onderwijzer De heer J.C. de Jonge, zwager van de districtsschoolopziener B. Verweij, deelt namens<br />
laatstgenoemde mede dat er vanuit het schooltoezicht geen bezwaren bestaan om de<br />
heer J.B. Gouay dit Marin toe te laten als private leraar in de Franse en Engelse taal. De<br />
raad wil de heer Gouay dit Marin de gevraagde toestemming verlenen op voorbehoud<br />
dat hij eerst aan de raad de nodige bewijsstukken van zijn bekwaamheid laat zien.<br />
School Met instemming van de schoolopziener wordt de Weleerwaarde Zeergeleerde Heer<br />
Daniël Pijzel benoemd tot lid van de commissie van schooltoezicht op het lager onderwijs<br />
in de gemeente.<br />
Belastingen Gedeputeerde staten hebben het kohier van de hoofdelijke personele omslag over het<br />
jaar 1835 goedgekeurd. De gemeenteontvanger is reeds met de inning van het kohier<br />
bezig.<br />
Vroedvrouw De heer P. Wiltenburg, weduwnaar van de vroedvrouw Anna Margaretha Broeksmit<br />
vraagt bij wijze van gratificatie om doorbetaling van nog één kwartaal van het door haar<br />
genoten traktement. Het verzoek van Pieter Wiltenburg wordt echter zonder meer<br />
afgewezen.<br />
266<br />
De raad buigt zich nu over de ontstane vacature door het overlijden van mevrouw<br />
Broeksmit. De raad is niet van zins om een nieuwe vroedvrouw aan te trekken. De beide<br />
in de gemeente werkzame verloskundigen, de heren W.J. Terlaak en M. Koning moeten<br />
dit nu bij toerbeurt jaarlijks op zich nemen. W.J. Terlaak moet daarmee op 1 januari 1836<br />
beginnen. Zij moeten dit doen tegen een honorarium van ƒ 125,- elk jaar, terwijl de<br />
vroedvrouw hiervoor ƒ 175,- per jaar ontving. W.J. Terlaak krijgt dan bovendien nog een<br />
bedrag van ƒ 41,67 voor het resterende deel van 1835. De secretaris moet de heren<br />
polsen of zij deze taak tegen de gestelde voorwaarden willen gaan uitoefenen. De<br />
redactie van de aanstellingsbrief wordt opgedragen aan de heren P. Brouwer en W.J.<br />
Terlaak (zelf belanghebbende!) De heer Sigmond vraagt uitdrukkelijk vermelding van het<br />
feit dat hij zich niet kan verenigingen met het besluit de vacature van vroedvrouw niet op<br />
te vullen.<br />
Verlichting Enige heren, wonende in de omgeving van de Geestbrug en het Westeinde, hebben op<br />
of bij de brug destijds voor eigen rekening lantaarns en reverbères geplaatst. Nu een<br />
gedeelte, dat blijkens de notulen steeds als een gehucht behorende bij Voorburg werd<br />
beschouwd, is overgegaan naar de gemeente Rijswijk, willen zij vergoeding van ƒ 175,-<br />
voor de geplaatste lantaarns met toebehoren.
Vervolg van: 3 september 1835<br />
Vervolg van: Verlichting De lantaarns zijn nu bijna afgeschreven en daarom willen zij ook nog eens een<br />
vergoeding van ƒ 20,- ’s jaars voor het brandend houden van de lantaarns. De raad<br />
distantieert zich in omslachtige bewoordingen van dit verzoek en wijst het uiteindelijk in<br />
zijn geheel af.<br />
Weldadigheid De commissie van Weldadigheid is thans weer voltallig en bestaat behalve uit de<br />
burgemeester, uit de heren ds. D. Pijzel, F.G. Seegers en P. Brouwer med. dr.<br />
Belastingen De heer J.Renaud vraagt aandacht voor het feit dat er nog geen verantwoording is<br />
afgelegd van de achterstallige heffingen aan personele omslag uit 1830. Dat was een<br />
heffing tot ondersteuning van de gezinnen, waarvan de kostwinner onder de wapenen<br />
was vanwege de oorlogshandelingen met België. De secretaris krijgt de opdracht daar<br />
achterheen te zitten.<br />
267
29 september 1835<br />
Onderwijs Ds. Pijzel heeft zijn benoeming tot lid van de commissie van toezicht op het lager<br />
onderwijs in de gemeente aanvaard.<br />
Verloskundigen De heren Terlaak en Koning zullen volgaarne hun taken als verloskundigen binnen deze<br />
gemeente op zich nemen. Zij aanvaarden daarbij tevens de in de vorige vergadering<br />
genoemde voorwaarden voor hun aanstelling.<br />
Rekening De gemeenteontvanger heeft de rekening over het jaar 1835 ingeleverd. Op de<br />
gebruikelijke wijze wordt weer een commissie van notabelen aangesteld om die rekening<br />
te ‘examineren’<br />
268
3 oktober 1835<br />
Rekening De commissie van notabelen hebben de rekening over het jaar 1834 bekeken en een<br />
batig saldo vastgesteld van ƒ 342,92. De rekening wordt dan opgestuurd naar<br />
gedeputeerde staten.<br />
269
7 november 1835<br />
Raadsleden De heren Johannes Sigmond, 1 e assessor, en het raadslid Gerrit Huybers zijn aan de<br />
beurt om af te treden. Zij zijn echter bereid om in hun respectievelijke functies te blijven<br />
en aldus wordt bericht aan gedeputeerde staten.<br />
Rekening Gedeputeerde staten hebben de rekening over het jaar 1834 goedgekeurd met een batig<br />
saldo van ƒ 342,92. Het batige saldo moet nu aan de rekening over 1835 worden<br />
toegevoegd als buitengewone ontvangst.<br />
Verlichting Een aantal met name genoemde bewoners van het Westeinde, onder aanvoering van<br />
jhr. mr. H.J. Caan, spreekt hun verwondering uit over het feit dat de raad geen termen<br />
heeft kunnen vinden om enige vergoeding tegenover het brandend houden van de door<br />
hen geplaatste lantaarns te willen overwegen. Zij vragen de raad om op hun beslissing<br />
terug te willen komen. De raad is echter onvermurwbaar en blijft bij haar besluit.<br />
Begroting De begroting voor 1836 laat aan de inkomstenkant een bedrag zien van ƒ 5223,77 5 en<br />
aan de uitgavenkant ƒ 5202,-; een batig saldo van ƒ 21,77 5.. De financiering van de<br />
uitgaven wordt weer gevonden in het heffen van een hoofdelijke personele omslag,<br />
waarvan de bedragen in grote lijnen zullen overeenkomen met die van de voorgaande<br />
<strong>jaren</strong>. Enig voorbehoud wordt er gemaakt ten aanzien van het schoolfonds en de<br />
uitdeling van prijzen aan de schooljeugd. Hiervoor zijn respectievelijk ƒ 925,- en ƒ 60,-<br />
uitgetrokken. De raad overweegt echter het schoolfonds af te gaan schaffen. Een verslag<br />
van de beraadslagingen daarover zal nog aan de autoriteiten worden voorgelegd.<br />
270
9 november 1835<br />
Schoolfonds De raad besluit om het in 1830 opgerichte schoolfonds weer af te schaffen. Men vindt dat<br />
het fonds niet voldeed aan de destijds voor ogen staande doelstellingen. Een bezuiniging<br />
van ƒ 1000,- op de jaarlijkse begroting vindt men alleszins verantwoord. De raad wil wel<br />
de onvermogenden van gratis onderwijs blijven voorzien, maar dan op voet van de<br />
handelwijze zoals die vóór 1830 was.<br />
271
NOTULEN VAN DE VERGADERINGEN<br />
VAN DE VOORBURGSE GEMEENTERAAD<br />
OVER DE JAREN<br />
1835 TOT EN MET 1850<br />
De bladzijden van het originele notulenboek (nummer V) zijn genummerd.<br />
De verklaring van de diverse vreemde woorden, dan wel woorden die nu in onbruik zijn geraakt,<br />
zijn - voor zover niet anders vermeld - genomen uit een ooit bijna weggegooid<br />
19 e eeuws zakwoordenboekje van of omstreeks 1861,<br />
dat in dit kader uitstekende diensten heeft bewezen.<br />
Voor het overige is het Woordenboek Nederlandsche Taal op cd-rom<br />
een bron waaruit men zelden tevergeefs put.<br />
Als zelfs deze bronnen het lieten afweten,<br />
was er altijd nog de zoekfunctie op het internetprogramma Google.<br />
Het voor deze gecomprimeerde <strong>raadsnotulen</strong> gebruikte lettertype is:<br />
Arial 9 punts voor wat de teksten en 8 punts cursief voor wat de noten betreft..<br />
Letterlijk aangehaalde zinsneden zijn cursief vermeld.<br />
Bernard Dijkman,<br />
medewerker gemeentearchief <strong>Leidschendam</strong>-Voorburg<br />
augustus 2003<br />
272
Folio 1-3 14 december 1835<br />
Begroting Gedeputeerde staten hebben de begroting voor 1836 goedgekeurd op een<br />
bedrag aan inkomsten van ƒ 5223,77 5 en aan uitgaven ƒ 5202,-. De secretaris<br />
krijgt de opdracht om de begroting in handen te stellen van de<br />
gemeenteontvanger.<br />
Vroedmeesters De heren Terlaak en Brouwer hebben hun huiswerk gedaan en hebben een<br />
conceptinstructie klaar voor de handelingen van de vroedmeesters.<br />
Verlichting Jonkheer mr. H.J. Caan cum suis hebben hun rekest betreffende de<br />
straatlantaarns nabij de Geestbrug nu voorgelegd aan de Gouverneur, die het<br />
op zijn beurt wederom aan de raad voorlegt. De raad is echter niet te<br />
vermurwen en wijst wederom de verzoeken van de heren af.<br />
Schutterij In de commissie voor de werkzaamheden der lichting van de Nationale Militie<br />
zijn benoemd de heren Terlaak en Renaud.<br />
273
Folio 4-6 8 januari 1836<br />
Raadsleden Gedeputeerde staten hebben het goedgevonden dat de raadsleden die aan<br />
de beurt zijn voor aftreden in hun functie mogen blijven.<br />
Assessor Ook de eerste assessor de heer Johannes Sigmond mag in zijn functie<br />
blijven.<br />
Schoolopziener Krachtens een besluit van de gouverneur is tot nieuwe schoolopziener in deze<br />
gemeente benoemd de Weleerwaarde Heer Jacobus Johannes Roozeboom,<br />
predikant bij de Nederduitsche Gereformeerde Gemeente te ’s-Gravenhage.<br />
Hij treedt in de plaats van de overleden schoolopziener de heer B. Verweij.<br />
Ingekomen De heer jhr. mr. H.J. Caan geeft te kennen dat hij ‘provisioneel* deszelfs<br />
regtsdomicilie niet langer binnen deze Gemeente gevestigd te houden’<br />
Lantaarns Mede naar aanleiding van het voorgaande bericht de secretaris dat hij met<br />
goedkeuring van de raad een brief heeft ontworpen als antwoord op de<br />
verzoeken van Jhr. mr. H.J. Caan cum suis over de kwestie van de gevraagde<br />
vergoeding voor de lantaarns en reverbères in de omgeving van de<br />
Geestbrug. Het stuk wordt gearchiveerd onder nummer 3018 van de<br />
uitgaande stukken van 1835.<br />
Schutterij De gemeente moet een aandeel van ƒ 32,70 voldoen in de kosten van het<br />
Bataljon Rustende Schutterij in het 4 e Ressort. Dit bedrag moet verantwoord<br />
worden op de begroting van het jaar 1836.<br />
Schoolopziener De plaatsvervangende schoolopziener de heer A. Blussé de Jonge te Leiden<br />
doet verslag van het ‘schoolwezen’ binnen de gemeente Voorburg, alsmede<br />
van de te nemen maatregelen ter verbetering daarvan. Het rapport wordt in<br />
handen gesteld van een commissie bestaande uit de raadsleden Terlaak,<br />
Renaud en Van Zegwaard. Voorts worden aan de commissie toegevoegd de<br />
heer Brouwer als adviserend lid en de secretaris als ‘amanuensis’.**<br />
* provisioneel: voorlopig, tot nader order, voorshands >19 e eeuws Dictionaire portatif<br />
** De titel ‘amanensis’ dien hier te worden verstaan in zijn oorspronkelijke betekenis van registrerend secretaris.<br />
274
Folio 7-10 18 februari 1836<br />
Schoolopzieners De in de vorige vergadering genoemde commissie ad hoc voor het<br />
schooltoezicht komt met haar bevindingen. Het bestaande gebrek in het<br />
‘schoolwezen’ wordt in belangrijke mate veroorzaakt door de ongeschiktheid<br />
van de schoolonderwijzer, de heer A. van der Lee. Zolang hij aanblijft als<br />
onderwijzer zullen er geen noemenswaardige verbeteringen te constateren<br />
zijn. De districtschoolopziener is van mening dat er thans geen voldoende<br />
wettelijke middelen bestaan om de heer Van der Lee ontslag aan te zeggen.<br />
De commissie is het daar echter niet mee eens en is van mening dat de heer<br />
Van der Lee zich wel degelijk aan plichtsverzuim heeft schuldig gemaakt. Dat<br />
moge ook blijken uit de verslagleggingen van eerdere commissie ad hoc<br />
daterend uit het jaar 1827. De commissie komt nu met niet minder dan zes<br />
punten ter overweging en beraadslaging:<br />
1. De heer Van der Lee zal moeten worden ‘gedemitteerd’ oftewel<br />
weggestuurd van de school waar hij nu werkzaam is, zonder uitzicht op<br />
enige uitkering of pensioen. De functie van hoofdonderwijzer komt<br />
daarmede vacant;<br />
2. Er kunnen dan sollicitanten worden opgeroepen, die over de vereiste<br />
papieren beschikken;<br />
3. De nieuw aan te trekken onderwijzer zal een jaarwedde ontvangen van<br />
ƒ 1000,-. Daarvan zal hij een eigen woonhuis in Voorburg moeten<br />
bekostigen en het salaris van twee ‘ondermeesters’ moeten betalen;<br />
4. Het plaatselijk bestuur moet de beide ondermeesters zelf kiezen in<br />
overleg met de districtsschoolopziener;<br />
5. Het bestaande reglement op de school moet worden verbeterd en<br />
aangepast, rekening houdend met de opgedane ervaringen van de<br />
afgelopen <strong>jaren</strong>;<br />
6. De voordrachten voor de te vervullen vacatures moeten aan het<br />
bevoegde gezag worden gedaan.<br />
De raad besluit om over de bovenstaande punten in een aparte<br />
raadsvergadering te debatteren.<br />
275
Folio 11-15 26 februari 1836<br />
Schoolopzieners De kwestie van het verbeteren van het ‘schoolwezen’ is uitgebreid onderwerp<br />
van de beraadslagingen.<br />
Als eerste maakt de burgemeester bezwaar. Hij is van mening dat het eerste<br />
punt, het ontslag van de hoofdonderwijzer zonder uitzicht op enige uitkering of<br />
pensioen, toch wel erg hard is. De man heeft een twintigjarige staat van<br />
dienst. De burgemeester wil de hoofdonderwijzer handhaven, echter onder de<br />
voorwaarde dat er drie nieuwe onderwijzers moeten worden aangetrokken. De<br />
hoofdonderwijzer mag zich dan op generlei wijze meer met het onderwijs op<br />
de school bemoeien. Hij zou dan een salaris van ƒ 1000,- uit de gemeentekas<br />
moeten krijgen, waaruit hij het salaris en de kost en inwoning van de drie<br />
onderwijzers moet bekostigen. Van wat er dan overblijft, aangevuld met de<br />
inkomsten uit zijn kerkelijke bediening, moet hij voor zichzelf en zijn<br />
huisgenoten een redelijk bestaan hebben.<br />
Vervolgens maakt ook de heer Sigmond bezwaar. Hij is van mening dat als de<br />
heer Van der Lee wordt ontslagen, de sinds mensenheugenis bestaande<br />
verbinding met de bediening van koster, voorlezer en voorzanger in de<br />
Nederlandse Hervormde Gemeente, op de toch komt te staan. Dat zou<br />
volgens de heer Sigmond tot nog meer onaangenaamheden aanleiding<br />
geven. De gemeente is ook geen eigenaar van de woning van Van der Lee,<br />
daar dit ook altijd al verbonden is geweest met de <strong>jaren</strong>lange kerkelijke<br />
bedieningen. De gemeente kan een nieuwe hoofdonderwijzer dan geen<br />
woning bieden. Bovendien, vindt de heer Sigmond, is dit in strijd met het<br />
Reglement ter bevestiging van de schoolverbetering, de Algemeenmaking van<br />
het onderwijs en ter verzekering van eene genoegzame belooning der<br />
Onderwijzers, die gedeputeerde staten in 1824 hebben opgesteld en andere<br />
van kracht zijnde bepalingen terzake.<br />
De heren Terlaak, Brouwer, Huijbers, Renaud en Van Zegwaard hebben geen<br />
overwegende bezwaren maar maken wel een voorbehoud met betrekking tot<br />
de uit te keren jaarwedde van ƒ 1000,-. Zij denken dat dit te weinig is voor drie<br />
fulltime onderwijzers en voor het restant aan de hoofdonderwijzer. Maar<br />
aangezien de gemeentekas niet een nog zwaardere last kan dragen stellen zij<br />
voor om de salariëring aan te vullen met een bedrag uit de provinciale kas.<br />
De raad komt ten slotte tot de volgende aanbevelingen:<br />
1. De heer A. van der Lee zal worden geschorst uit zijn bediening zonder<br />
enig uitzicht op een uitkering of pensioen en ‘dat ten gevolge daar van de<br />
School als vacant zal worden verklaard;<br />
2. Er zullen sollicitanten worden opgeroepen ter vervulling van de ontstane<br />
vacature;<br />
3. De nieuwe schoolmeester ontvangt een salaris van ƒ 1000,- per jaar,<br />
waaruit hij voor zichzelf een geschikte woonruimte moet bekostigen,<br />
alsmede het salaris van twee onderwijzers;<br />
4. De nieuwe onderwijzers zullen na een behoorlijk afgelegd examen en in<br />
overleg met de districtsschoolopziener worden aangesteld en de raad<br />
behoudt de keuze van de geschiktste kandidaat aan zich;<br />
5. De bestaande Reglement op de school zal worden verbeterd en<br />
aangepast aan de opgedane ondervindingen.<br />
276
Folio 16-17 18 juni 1836<br />
Belastingen Het kohier van de hoofdelijke personele omslag over het jaar 1836 wordt, voor<br />
wat betreft de bestrijding van de gewone uitgaven, opgemaakt tot een bedrag<br />
van ƒ 870,- en voor wat betreft de buitengewone uitgaven tot ƒ 630,-. Totaal<br />
dus ƒ 1.500,-. Dit bedrag is nu een derde lager dan dat van het vorig jaar.<br />
Schutterij De commissie van onderzoek op de schutterij bestaat nu uit de leden W.J.<br />
Terlaak en J. Renaud.<br />
277
Folio 18-21 18 oktober 1836<br />
Belastingen Gedeputeerde staten hebben het kohier van de hoofdelijke personele omslag<br />
goedgekeurd.<br />
Rekening De gemeenteontvanger heeft de rekening over het jaar 1835 ingeleverd. De<br />
commissie van notabelen, nu zonder de heer jhr. mr. H. J. Caan moet de<br />
rekening weer ‘opnemen en sluiten’.<br />
Lantaarns De heer jhr. mr. H.J. Caan heeft wederom een brief geschreven over een<br />
bijdrage in de kosten van de verlichting met lantaarns en reverbères. Nu zijn<br />
èn gedeputeerde staten èn de gemeenteraden van Voorburg en Rijswijk door<br />
hem aangeschreven. Het gaat nu met name om een lantaarn boven de<br />
Geestbrug. Verwijzend naar de eerder gevoerde correspondentie over de<br />
verlichtingskwestie van en met de heer Caan c.s. overweegt de raad;<br />
1. dat het volkomen nutteloos is om een brug met een lantaarn te verlichten;<br />
2. dat hierdoor eerder ongelukken ontstaan dan worden voorkomen (sic!);<br />
3. dat dan ook andere ingezetenen op de gedachte zouden kunnen komen<br />
om bruggen met lantaarns uit te rusten.<br />
De raad wenst dat gedeputeerde staten de verzoeken van de heer Caan en<br />
consorten nog eens in ernstige overweging willen nemen. De heer Renaud wil<br />
echter dat in afwachting van het verdere verloop van deze zaak aan de<br />
opdracht van de gouverneur gevolg wordt gegeven<br />
Bliksem De gouverneur maakt de gemeentebesturen attent op het bestaan van een<br />
boekje, geschreven door Luitenant Generaal Baron Krayenhoff onder de titel<br />
‘Handleiding tot het stellen van Bliksem Afleiders’. De gouverneur wil nu<br />
weten welke maatregelen het gemeentebestuur heeft getroffen om<br />
blikseminslag in de gemeente te voorkomen, dan wel te reguleren. De<br />
circulaire van de gouverneur wordt in kopie toegezonden naar de<br />
administraties van de kerkgebouwen en aan de eigenaren van de hofsteden<br />
De Binckhorst en De Werve.<br />
278
Folio 22 25 oktober 1836<br />
Rekening De commissie van notabelen hebben hun werk met betrekking tot de<br />
gemeenterekening van het jaar 1835 verricht en sluiten de rekening met een<br />
batig saldo van ƒ 672,48.<br />
279
Folio 23-26 29 oktober 1836<br />
Schooltoezicht De commissie van schooltoezicht heeft kennis genomen van een brief van de<br />
onderwijzer A. van der Lee over al hetgeen te zijnen laste in de afgelopen<br />
raadsvergaderingen naar voren is gekomen. In grote lijnen worden alle eerder<br />
naar voren gebrachte argumenten weer in de notulen opgenomen. Uiteindelijk<br />
besluit de raad toch om bij de gouverneur om het ontslag van de onderwijzer<br />
A. van der Lee te adviseren.<br />
Verlichting Gedeputeerde staten schrijven de gemeentebesturen van Rijswijk èn van<br />
Voorburg aan met de mededeling dat zij onverwijld werk moeten gaan maken<br />
om op de Geestbrug een lantaarn te laten branden. Natuurlijk wordt er weer<br />
een commissie benoemd die tezamen met mensen uit Rijswijk om de tafel<br />
moeten gaan zitten om te beraadslagen over de prijs van de nieuwe lantaarn<br />
en de plaats waar deze moeten komen te hangen. De burgemeester zal<br />
tezamen met de secretaris zich hiermede belasten.<br />
280
Folio 27-29 4 november 1836<br />
Verlichting De commissie bestaande uit Rijswijkse en Voorburgse raadsleden hebben de<br />
zaak van de verlichting van de Geestbrug onderzocht en zelfs ‘oculaire<br />
inspectie’ gedaan. Zij zijn tot de bevinding gekomen dat de gemeente Rijswijk<br />
aan de Herberg Petersburg, vlakbij de Geestbrug reeds een lantaarn heeft<br />
doen plaatsen en dat die lantaarn de brug op een voldoende wijze weet te<br />
verlichten, Voorts blijkt er op korte afstand nog een lantaarn te staan die in<br />
voldoende mate de in- en uitstappende passagiers van de volkstrekschuiten<br />
verlicht. Desalniettemin is men tot overeenstemming gekomen om de kosten<br />
voor de lantaarn bij Herberg Petersburg gezamenlijk te gaan dragen. De<br />
onderhoudskosten bedragen volgens de burgemeester van Rijswijk om en<br />
nabij de ƒ 16,-. De raad laat èn aan gedeputeerde staten èn aan de<br />
burgemeester van Rijswijk weten dat het een en ander nu geregeld is volgens<br />
de wensen van gedeputeerde staten.<br />
281
Folio 30-33 18 november 1836<br />
Rekening De gemeenterekening over het jaar 1835 is door gedeputeerde staten<br />
goedgekeurd met een batig saldo van ƒ 672,48<br />
Verlichting De kwestie van de door de heer Caan vermeende onvoldoende verlichting<br />
van de Geestbrug komt weer aan de orde. De raad blijft van mening dat zij er<br />
nu alles aan gedaan hebben om aan de wensen van de heer Caan c.s.<br />
tegemoet te komen, maar is niet van zins om ook nog eens een lantaarn aan<br />
de brug te laten bevestigen. Dat vindt men volkomen onnuttig. Voorts vragen<br />
zij met alle verschuldigde eerbied om voortaan van dergelijke onnozele<br />
vorderingen van gedeputeerde staten, al dan niet ingefluisterd door de heer<br />
Caan, verlost te mogen blijven. Men refereert zelfs aan de ambtseed van de<br />
raadsleden. Zij vinden het beslist niet in overeenstemming met hun eenmaal<br />
gedane belofte om alles voor het welzijn van de gemeente te zullen<br />
verrichten.<br />
Verlichting Nogmaals een kwestie over de verlichting. Een zekere heer Daniël Hatz<br />
vraagt om een tegemoetkoming voor een lantaarn eveneens nabij de<br />
Geestbrug ten bedrage van ƒ 15,-. De heer Hatz woont echter sedert 1 januari<br />
1834 op het grondgebied van Rijswijk en de raad is nu niet meer van zins om<br />
hierin enige tegemoetkoming te geven.<br />
282
Folio 34-37 6 december 1836<br />
Belastingen De heer Hendrik Klaverkamp, slijter in gedistilleerd, wil ontheffing van het<br />
betalen van de belasting op gedistilleerd met ingang van 1 januari 1837. Het<br />
verzoek wordt voorshands van de hand gewezen met dien verstande dat er bij<br />
de samenstelling van de begroting over het jaar 1837 op terug zal worden<br />
gekomen. (Zie volgend item)<br />
Begroting De begroting voor het jaar 1837 geeft een inkomsten een bedrag te zien van<br />
ƒ 5252,44 5 en aan uitgaven ƒ 5250,-. Een batig saldo dus van ƒ 2,44 5 . De<br />
financieringsmiddelen zullen weer worden gevonden in het heffen van een<br />
hoofdelijke personele omslag, die in grote lijnen gelijk is aan die van het<br />
afgelopen jaar. De raad neemt bij de beschouwingen omtrent de te heffen<br />
belastingen ook de klachten van de slijter van gedistilleerd, de heer<br />
Klaverkamp, in overweging. De raad is van mening dat het heffen van de<br />
belasting op gedistilleerd een zodanige controle vergt dat de opbrengsten<br />
gewoon te gering zijn. De raad besluit dan ook de heffing op het gedistilleerd<br />
af te schaffen en de opbrengst te vinden in een –geringe- verhoging van de<br />
hoofdelijke personele omslag. De belastingen op het gemaal en geslacht<br />
voorshands te handhaven. De raad zal een verzoek hiertoe indienen bij Zijne<br />
Majesteit de Koning.<br />
Schoolfonds In de begroting is ook een bedrag uitgetrokken van ƒ 950,- voor het<br />
zogenoemde schoolfonds. In dat bedrag zit weer een bedrag van ƒ 750<br />
verdisconteerd voor het salaris van de schoolonderwijzer A.van der Lee. De<br />
raad merkt daarbij op dat het geenszins de bedoeling is om dit bedrag ten<br />
goede te laten komen aan A. van der Lee, aan wie immers ontslag is<br />
aangezegd. Mocht de ontslagaanvraag van Van der Lee niet worden<br />
goedgekeurd, dan zal met ingang van 1837 het Reglement op het openbaar<br />
onderwijs in die zin worden aangepast en de daartoe de nodige voordrachten<br />
worden gedaan.<br />
283
Folio 38-40 23 februari 1837<br />
Verlichting De heer Daniel Hatz, thans wonende in Rijswijk, maakt melding van het feit<br />
dat de gemeente Voorburg telkenjare een bedrag van ƒ 15,- uittrok als<br />
tegemoetkoming in de kosten van het brandend houden van een lantaarn<br />
nabij de Geestbrug. De raad vindt echter wederom geen termen om aan zijn<br />
verzoek te voldoen, zelfs niet als tegemoetkoming in de kosten van 1835.<br />
Predikant De Kerkenraad van de Nederduitsche Hervormde Gemeente maakt bekend<br />
dat in plaats van de predikant Dr. Pijzel, de Weleerwaarde Heer F.H.G. van<br />
Herson is beroepen. Ds. Pijzel is beroepen in Dordrecht en ds. Van Herson<br />
komt uit Thamen aan den Amstel*. De raad is ingenomen met de komst van<br />
de nieuwe dominee en zal alles doen om zijn verblijf alhier te veraangenamen.<br />
Burgemeester Burgemeester C.C. Uhlenbeck heeft om ‘daarbij aangevoerde redenen’ bij<br />
Zijne Majesteit zijn ontslag ingediend als burgemeester van Voorburg. De<br />
raad ziet geen termen om de ontslagaanvrage van de burgemeester te<br />
bemoeilijken.<br />
* Thans gemeente Uithoorn<br />
284
Folio 41-43 1 april 1837<br />
Burgemeester De gouverneur stemt in met het eervolle ontslag aan burgemeester C.C.<br />
Uhlenbeck en verzoekt hem alle op de gemeente betrekking hebbende<br />
papieren en registers middels een proces-verbaal ter beschikking van de<br />
eerste assessor te stellen. Tot de tijd dat Zijne Majesteit in de vacature zal<br />
hebben voorzien, zal de eerste assessor de heer J. Sigmond hem volledig<br />
vervangen. De raad dient onder het voorzitterschap van de heer Sigmond, als<br />
waarnemend burgemeester, een voordracht aan Zijne Majesteit te doen voor<br />
een nieuwe burgemeester. Nadat de heer Sigmond al de stukken in ontvangst<br />
heeft genomen, dank hij de scheidende burgemeester voor de door hem aan<br />
de gemeente bewezen diensten.<br />
285
Folio 44-48 12 april 1837<br />
Begroting Gedeputeerde staten hebben de begroting over het jaar 1837 met een te<br />
verwaarlozen verschil in bedragen goedgekeurd met een batig saldo van<br />
ƒ 1,42 5 .<br />
Belastingen De raad is van mening dat de classificaties van de huurwaarden van de<br />
gebouwde eigendommen herziening behoeven. Veel gebouwde<br />
eigendommen zijn immers herbouwd, verbeterd en geamelioreerd* Een<br />
commissie uit de raad bestaande uit de heren Renaud en Van Zegwaard,<br />
onder aanvoering van de secretaris, zullen zich hiermede moeten belasten.<br />
Ook de gemeenteontvanger krijgt een rol toebedeeld: hij moet de 1 e grondslag<br />
van ’s Rijks Personele Belasting aan de commissieleden mededelen.<br />
Graf De heer Bernard Joost Verstege, inwoner van deze gemeente, vraagt<br />
vergunning een grafruimte te mogen –laten- metselen op de Algemene<br />
Begraafplaats van Voorburg. De notulist heeft meer dan twee folio’s nodig om<br />
te omschrijven aan welke voorwaarden moet worden voldaan en wat hij<br />
hiervoor verschuldigd is. Uiteindelijk krijgt de heer Verstege een grafruimte<br />
toebedeeld tegen de buitenmuur van de kerk aan de oosthoek van de<br />
noordkapel, letter A. Hij moet hiervoor een bedrag van ƒ 40,- betalen aan de<br />
kerkelijke administratie en aan de burgerlijke administratie de gewone<br />
begrafenisrechten.<br />
Onderwijzer De heer A. van der Lee en de ondermeester H. Horstmanshoff hebben hun<br />
declaraties ingediend over het eerste kwartaal van het jaar 1837. De raad<br />
besluit om de declaraties van respectievelijk ƒ 162,50 en ƒ 25,- goed te<br />
keuren en uit te keren. De raad verbindt daaraan de opmerking alles in het<br />
werk te stellen om op korte termijn bij de gouverneur een uitspraak te<br />
ontlokken over het al dan niet instemmen met het aan A. van der Lee<br />
aangezegde ontslag.<br />
Burgemeester De raad heeft een speciale vergadering uitgeschreven voor het opstellen van<br />
kandidaten voor het burgemeesterschap. Deze vergadering zal worden<br />
gehouden op woensdag de 19 e april 1837 ’s avonds om zes uur.<br />
* amelioratie = verbetering, verfraaiing<br />
286
Folio 49-50 19 april 1837<br />
Burgemeester Allereerst mogen een groep van de voornaamste grondeigenaren een<br />
commissie vormen om mede de kandidaatstelling te helpen ondersteunen.<br />
Het zijn de heren: G. Bakhuizen, Joh. Cool, A. van Swieten, H. Swaan, F.C.<br />
Zechner en L. Oosterlaan. Na deze benoeming verlaat de heer H. van<br />
Zegwaard de vergadering (!) Nu zijn er nog vijf van de zes raadsleden<br />
present, te weten de heren Sigmond, Terlaak, Brouwer, Huybers en Renaud.<br />
Bij de eerste stemming blijken vier van de vijf stemmen te zijn uitgebracht<br />
op… de heer Hermanus van Zegwaard. Op de 26 e april, een week na deze<br />
vergadering, komt de groep grondeigenaren bijeen om hun gevoelen te peilen<br />
over deze gedane voordracht.<br />
287
Folio 51-53 26 april 1837<br />
Burgemeester Uhlenbeck heeft officieel op 19 april 1837 eervol ontslag<br />
gekregen. De groep notabelen moet nu hun mening gaan uiten over de door<br />
de raad gedane voordracht ter vervulling van de burgemeestersvacature. De<br />
heren Bakhuizen, Cool, Swaan en Zechner hebben in het geheel geen<br />
bedenkingen tegen de heer Hermanus van Zegwaard. De heer Leendert<br />
Oosterlaan daarentegen, vindt de huidige gemeentesecretaris –alhoewel hij<br />
maar één stem had verkregen- de voorgedragen burgemeester had moeten<br />
zijn. Hij is al meer dan dertig jaar in het belang van de gemeente bezig. Hierna<br />
wordt de gecombineerde vergadering van de raad en de groep natabelen<br />
gesloten.<br />
288
Folio 56-59 2 mei 1837<br />
Provincie De gouverneur laat middels een circulaire weten wie er als stemgerechtigden<br />
zijn aan te wijzen voor het kiezen van de leden van provinciale staten. De<br />
volgens de reglementen opgemaakte strembiljetten zullen dan worden<br />
geopend op zaterdag de 13 e mei ’s middags om 12 uur. Ook hierbij worden<br />
weer een aantal hoogstbelaste grondeigenaren uitgenodigd. In dit geval de<br />
heren B. Schreuders, H. van den Bosch en N. Perquin. De secretaris de heer<br />
J. Mulder verlaat nu de vergadering, waarna het raadslid Brouwer deze taak<br />
van hem overneemt. Er blijken nu uiteindelijk drie kandidaten over te blijven.<br />
1. De heer Van Zegwaard, de gemeentesecretaris Mulder en de gouverneur<br />
hebben de heer C.I. van Assendelft voorgedragen. Van Assendelft is<br />
gepensioneerd kapitein kwartiermeester bij het Oost-Indisch leger en<br />
heeft nimmer iets van doen gehad met het ambtelijke bestuur en weet<br />
niet van Voorburg af.<br />
2. De tweede kandidaat is de heer Jan Mulder, gemeentesecretaris van<br />
Voorburg. Hij is echter behalve gemeentesecretaris ook griffier van het<br />
vredesgerecht, waarbij Voorburg als hoofdplaats van het kanton is<br />
aangewezen. Bij keuze op de heer Mulder zou de kandidaat èn openbare<br />
aanklager en griffier tegelijk moeten zijn van het vredesgerecht.<br />
Bovendien is het nu juist het streven om de ambten van burgemeester en<br />
secretaris gescheiden te houden in een gemeente van deze omvang.<br />
3. De derde kandidaat is dan de heer Hermanus van Zegwaard, thans<br />
notaris te Voorburg.<br />
Aan Zijne Majesteit wordt dan uiteindelijk de persoon van Hermanus van<br />
Zegwaard voorgedragen als kandidaat voor de opengevallen<br />
burgemeestersplaats.<br />
289
Folio 60-62 20 mei 1837<br />
Predikant De gouverneur maakt bekend dat tot predikant der Nederlandse Hervormde<br />
Gemeente is benoemd de weleerwaarde heer Daniël Theodorus François<br />
Patijn, afkomstig uit Wadenoyen in Gelderland. Dit wordt voor kennisgeving<br />
aangenomen.<br />
Burgemeester In een voluit in de notulen geschreven proces-verbaal wordt aan Zijne<br />
Majesteit medegedeeld, dat nadat aan alle voorschriften ter zake zijn voldaan,<br />
de raad de persoon van Hermanus van Zegwaard heeft aangewezen tot<br />
voorgedragen kandidaat voor de vervulling van de burgemeestervacature. Het<br />
proces-verbaal wordt staande de vergadering door de loco-burgemeester<br />
ondertekend, alsmede de gemeentesecretaris en aan de gouverneur<br />
toegezonden.<br />
290
Folio 63-64 13 juni 1837<br />
Belastingen De speciale commissie, bestaande uit de heren Renaud en Van Zegwaard,<br />
daarbij geassisteerd door de gemeentesecretaris en de gemeenteontvanger,<br />
doen verslag van hun bevindingen over de vernieuwde vaststelling van de<br />
huurwaarden van de gebouwde eigendommen. Op enige kleine en<br />
ondergeschikte wijzigingen na, wordt het kohier vastgesteld en de opcenten<br />
bepaald op vijf respectievelijk twee-en-een half.<br />
291
Folio 65-66 4 juli 1837<br />
Burgemeester Hermanus van Zegwaard mag zich na het afleggen van de vereiste eden en<br />
de nodige formaliteiten de nieuwe burgemeester van Voorburg noemen. Na<br />
de nodige gloedvolle toespraken en bedankjes voor de waarneming tijdens de<br />
sede vacante neemt de heer Van Zegwaard zijn burgemeesterszetel in.<br />
292
Folio 67-70 19 juli 1837<br />
Belastingen Gedeputeerde staten hebben het kohier van de hoofdelijke personele omslag<br />
goedgekeurd.<br />
Raadslid Omdat de heer Van Zegwaard nu burgemeester is geworden, is er een<br />
vacature voor een raadszetel ontstaan. Bij het stemmen voor twee geschikte<br />
kandidaten wordt bij de eerste stemming vijf van de zes stemmen uitgebracht<br />
op de heer Everhard Wilhelm Bauer en één op Johannes Hooijmans. De heer<br />
Bauer is aldus aangewezen als eerste kandidaat. Bij de tweede stemming<br />
worden vier van de zes stemmen uitgebracht op Dirk van Schagen, één op<br />
Teunis van Abshoven en één op Hendrik Swaan. De heer Van Schagen is<br />
aldus de tweede voorgedragen kandidaat. Op de gebruikelijk manier wordt er<br />
echter eerst weer een commissie van notabelen geformeerd om over deze<br />
kandidaatstelling te beraadslagen. Het zijn de heren Gerrit Bakhuijzen, Jacob<br />
Noordijk en Hendrik Swaan, die daarover zullen vergaderen op maandag de<br />
24 e juli ’s avonds om zes uur.<br />
Schooltoezicht Door het vertrek van de predikant Pijzel naar Dordrecht is er een vacature<br />
ontstaan in de commissie voor het schooltoezicht op het openbaar onderwijs.<br />
In zijn plats wordt nu de nieuwe predikant ds. Patijn aangewezen.<br />
Onderwijzer De heer A. van der Lee (nog steeds in deinst als dorpsschoolonderwijzer) en<br />
de ondermeester hebben hun declaraties ingediend voor het tweede kwartaal<br />
van het jaar 1837. Het gaat om een bedrag van ƒ 187,50. Ook ditmaal keurt<br />
de raad de declaraties goed.<br />
Archief De burgemeester krijgt de bevoegdheid om schalen, balansen en gewichten<br />
op kosten van de gemeente aan te schaffen voor de broodwegingen. Deze<br />
spullen moeten, alsmede de kadastrale kaarten, leggers en plans en de<br />
bewijzen van eigendom van de ambachtsheerlijkheid, keurig worden<br />
opgeborgen in het rechthuis van de gemeente. Dit alles moet betaald worden<br />
uit de post onvoorzien op de begroting.<br />
293
Folio 71-72 24 juli 1837<br />
Raadslid De commissie van notabelen, daartoe aangewezen in de vorige vergadering,<br />
stemt volledig in met de voordracht van de door de raad aangewezen<br />
kandidaten voor het raadslidmaatschap. De voordracht aan gedeputeerde<br />
staten is dus: 1. Everhard Wilhelm Bauer en 2. Dirk van Schagen.<br />
294
Folio 73-75 2 augustus 1837<br />
Schooltoezicht Tot nieuw lid in de commissie van schooltoezicht op het openbaar onderwijs<br />
wordt aangewezen de Weleerwaarde Heer ds. Patijn.<br />
Kermis De burgemeester wil de kermis nieuw leven inblazen en de kraamhouders en<br />
kooplieden bepaalde vrijstellingen van onder meer stageld verlenen. In plaats<br />
van voorstellen tot afschaffing komen er nu alleen adhesiebetuigingen van de<br />
raadsleden. De kermis die op de 27 e augustus ingaat zal –voor wat de<br />
gemeente betreft- geen last hebben van retributies of stageld. Voor de<br />
eventueel te maken onkosten voor deze kermis zal toestemming gevraagd<br />
worden aan gedeputeerde staten, om die te verhalen uit de post onvoorzien.<br />
295
Folio 76-80 12 september 1837<br />
Raadslid De heer Everhard Wilhelm Bauer is door gedeputeerde staten toegelaten als<br />
nieuw raadslid ter vervanging van de heer Van Zegwaard.<br />
Schooltoezicht Ds. Patijn laat zich de benoeming als lid van de commissie van schooltoezicht<br />
op het openbaar onderwijs gaarne welgevallen.<br />
Schutterij De gemeente moet een bedrag van ƒ 24,30 bijdragen in de kosten van het<br />
Bataljon Rustende Schutterij voor het jaar 1837. Dit bedrag moet worden<br />
voldaan uit de post onvoorzien van de begroting 1937.<br />
Rekening De gemeenteontvanger heeft de rekening over het jaar 1836 ingeleverd. De<br />
rekening moet weer op de gebruikelijke manier worden goedgekeurd door een<br />
commissie van notabelen. De commissie bestaat nu uit de heren: J. Noordijk,<br />
D. van Haastert, J. Hooimans, J.Th. Le Roy, F. van Abshoven en J.J. van der<br />
Sanden. Zij moeten de rekening ‘opnemen’ op woensdag de 20 e september<br />
om half twaalf.<br />
Verlichting De verpachting van de verlichting met lantaarns en reverbères zal eind<br />
september vervallen. De burgemeester stelt voor de pacht weer te gaan<br />
gunnen aan de minstbiedende. Omdat de termijn nog maar kort is, krijgt de<br />
burgemeester, daarbij geassisteerd door de secretaris, de opdracht dit zo snel<br />
mogelijk te regelen.<br />
Onderwijzer Gedeputeerde staten hebben zich gebogen over de voordracht van de raad<br />
om de heer A. van der Lee wegens ongeschiktheid te ontslaan. De<br />
statenleden vinden deze voordracht, gepaard gaand aan een weigering van<br />
enig pensioen, onregelmatig en onaanneembaar. Zij willen nu dat de raad<br />
weer in vergadering treedt met de commissie van schooltoezicht en met de<br />
kerkenraad voor wat betreft de verbinding met de bediening van koster,<br />
voorzanger enzovoorts. Een commissie ad hoc bestaande uit de heren<br />
Terlaak, Brouwer en Renaud mag de kastanjes uit het vuur halen.<br />
Raadslid De heer Bauer legt in handen van de burgemeester de vereiste eden af en is<br />
daarmede geïnstalleerd als nieuw raadslid. Hij mag in de eerstvolgende<br />
vergadering zitting nemen.<br />
296
Folio 81-82 20 september 1837<br />
Verlichting De burgemeester moet zijn ontwerpbestek van aanbesteding van de pacht<br />
voor de verlichting voor goedkeuring inleveren bij gedeputeerde staten. De<br />
aanbesteding is gepland op vrijdag de 29 e september ’s middags om twaalf<br />
uur. Het moet verder alom bekend gemaakt worden en er moet een<br />
advertentie geplaatst worden de Nederlandsche Staatscourant.<br />
Rekening De commissie van notabelen die de rekening over 1836 moesten nazien heeft<br />
alleen de heer Jacob Noordijk acte de présence gegeven. Alle andere heren<br />
hebben het laten afweten. Alleen de heer Van Abshoven heeft zich netjes<br />
laten verontschuldigen. Desalniettemin wordt de rekening gesloten met een<br />
batig saldo van ƒ 335,29 5 . De rekening wordt verder op de gebruikelijke<br />
manier toegezonden naar gedeputeerde staten.<br />
297
Folio 83-84 29 september 1837<br />
Verlichting Het goedgekeurde bestek voor de aanbesteding van de verlichting staat op de<br />
rol. De aanbesteding zal gelden voor drie <strong>jaren</strong>, te weten vanaf eind<br />
september 1837 tot eind september 1840. De laagste inschrijver krijgt een<br />
premie van ƒ 2,- op het bestek en ƒ 1,- voor het onderhoud van de lantaarns.<br />
De laagste inschrijver blijkt te zijn de heer Antonie Tewis, die heeft<br />
ingeschreven op het bestek voor ƒ 175,- en voor ƒ 25,- voor het onderhoud<br />
van de lantaarns. Hij is dus totaal verschuldigd 3 x ƒ 200,- oftewel ƒ 600,-.<br />
Wel zal de heer Tewis zich nog moeten voorzien van een degelijke<br />
borgstelling. Van dit alles is proces-verbaal opgemaakt en toegezonden naar<br />
gedeputeerde staten.<br />
298
Folio 85-90 31 oktober 1837<br />
Rekening Gedeputeerde staten hebben de administratieve rekening over het jaar 1836<br />
goedgekeurd met een batig saldo van ƒ 335,29 5 .<br />
Verlichting Ook hebben gedeputeerde staten het proces-verbaal van de aanbesteding<br />
van de openbare verlichting goedgekeurd.<br />
Haardas De burgemeester heeft de voorwaarden op schrift gesteld voor de openbare<br />
verpachting van de haardas. De aanbesteding geschiedt ook weer voor drie<br />
jaar en begint op 1 januari 1838. De openbare aanbesteding zal plaatsvinden<br />
op ‘Dingsdag de 21 e November des middags ten 12 ure’<br />
Nachtwaker De gouverneur wil dat de gemeente op dezelfde voet als dit plaats vond in de<br />
winterseizoenen van 1835 en 1836 de gemeente laat bewaken door<br />
bezoldigde nachtwakers, die daarbij geassisteerd dienen te worden door de<br />
veldwachter. De kosten moeten worden gevonden in de jaarlijkse begroting.<br />
Burgemeester en assessoren krijgen volmacht om het een en ander handen<br />
en voeten te geven.<br />
Raadsleden Er zijn weer raadsleden aan de beurt om volgens de reglementen af te treden.<br />
Het zijn achtereenvolgens de heer W.J. Terlaak, de 2 e assessor, de heer P.<br />
B r o u we r, raadslid en de heer H. van Zegwaard, burgemeester. Zij willen<br />
echter alledrie gewoon aanblijven in hun functies. Aldus wordt aan<br />
gedeputeerde staten medegedeeld.<br />
Onderwijzer Het hete hangijzer van het aangezegde ontslag van de onderwijzer A. van der<br />
Lee komt weer aan de orde. De gecommitteerden hebben zich over de<br />
kwestie gebogen en zijn in zoverre overstag gegaan, dat wel de onderwijzer<br />
ontslag krijgt maar nu met het uitzicht op een ‘voegzaam pensioen. Maar eerst<br />
moet daar nog een keer over vergaderd worden in een gecombineerde<br />
vergadering van de daartoe gecommitteerden, de schoolopziener en de leden<br />
van de plaatselijke schoolcommissie. Deze bijeenkomst vindt plaats op<br />
donderdag ‘den 9 e dezer maand des middags ten 12 ure’ *<br />
Verlichting De weg lopend vanaf de kom van het dorp naar de rooms-katholieke kerk, het<br />
huidige Oosteinde dus, is ’s avonds bij donkere maan slecht verlicht. Toch<br />
vinden er ook ‘s avonds in die kerk diensten plaats, waarbij kerkbezoekers<br />
genoodzaakt zijn zich over een donkere weg naar die kerk te begeven. Met<br />
veel omhaal van woorden wordt melding gemaakt van het feit dat ongeveer de<br />
helft van de bevolking rooms-katholiek is en dat veel van de kerkbezoekers in<br />
de kom van het dorp wonen. De raad wil dan ook geen precedenten scheppen<br />
om met de voorziening in de verlichting van het Oosteinde ook andere straten<br />
buiten de bebouwde kom te gaan verlichten. Men denkt aan vijf<br />
straatlantaarns voldoende te hebben. Het besluit, dat het algemene stemmen<br />
wordt aangenomen, staat dus helemaal op zich.<br />
* Aangezien deze vergadering plaats vindt op de 31 e oktober 1837 zal hier wel bedoeld zijn: niet ‘den 9 e<br />
dezer maand’, maar 9 november. Noot BD<br />
299
Folio 91-92 9 november 1837<br />
Onderwijzer De kwestie van het ontslag van de onderwijzer, al dan niet met uitzicht op<br />
pensioen, is wederom gewogen en blijkbaar toch te licht bevonden. De<br />
gecommitteerden, in samenspraak met de schoolopziener en de<br />
schoolcommissie hebben nog veel tegengestelde meningen en de<br />
beraadslagingen hebben nog niet tot een eenduidig standpunt geleid. De<br />
kwestie wordt daarom weer verdaagd naar een volgende gelegenheid oftewel<br />
Is besloten deze gecombineerde vergadering over het zelve tot eene nadere<br />
geschikte gelegenheid te adjourneren’.<br />
300
Folio 93-94 23 november 1837<br />
Gecombineerde vergadering van de gemeenteraad, de schoolopziener en de<br />
leden van de commissie van het schooltoezicht.<br />
Onderwijzer Na veel bedenkingen, onder meer van de heer Sigmond, die bij het eerder<br />
ingenomen standpunt van de gemeenteraad wil blijven van een oneervol<br />
ontslag en geen pensioen, komt men uiteindelijk toch tot een besluit. De<br />
onderwijzer krijgt alsnog ontslag, maar mede door toedoen van de<br />
schoolopziener, wordt het jaarlijks in het vooruitzicht gestelde pensioen niet<br />
ƒ 250,- maar ƒ 400,-. Dat pensioen moet ofwel uit de gemeentekas ofwel –<br />
gedeeltelijk- uit de provinciale kas worden voldaan. In die zin wordt een<br />
proces-verbaal opgesteld, ondertekend door de schoolopziener en de<br />
secretaris, en toegezonden aan gedeputeerde staten.<br />
301
Folio 95-96 21 november 1837<br />
( In het notulenboek wordt het verslag van de vergadering van de 21 e<br />
november 1837 vermeld na die van 23 november 1837 ) BD<br />
Haardas De verpachting van het contract voor het ophalen van de haardas heeft op 31<br />
oktober plaatsgevonden. De hoogste inschrijver was een zekere heer J.<br />
Canters voor het uiteindelijke bedrag van ƒ 95,-. De raad vindt dit bedrag te<br />
laag en verdaagt de inschrijving. De heer Canters krijgt wel de toegezegde<br />
premie van ƒ 5,-.<br />
302
Folio 97-<strong>101</strong> 12 december 1837<br />
Haardas Gedeputeerde staten hebben kennis genomen van het mislukken van de<br />
openbare aanbesteding voor het ophalen van haardas en vuilnis binnen de<br />
gemeente. De gemeente mag nu nadere voorwaarden stellen en opnieuw een<br />
openbare aanbesteding organiseren. De burgemeester en de assessoren<br />
krijgen de volmacht om naar bevind van zaken te handelen, hetgeen zij<br />
blijkbaar al gedaan hebben. De heer Antonie Tewis heeft nu een bedrag<br />
geboden van ƒ 215,- en daarmee kan de raad wel instemmen.<br />
Begroting De begroting voor het jaar 1838 laat een totaalbedrag aan inkomsten zien van<br />
ƒ 5408,30 5 , aan uitgaven ƒ 5404,30 5 en dus een batig saldo van ƒ 4,-.<br />
Aangezien de posten in deze begroting in grote lijnen overeenstemmen met<br />
die van het afgelopen jaar, overweegt de raad ook de financieringsmiddelen<br />
gelijk te laten zijn.<br />
Onderwijzer Gedeputeerde staten stemmen in met het voorstel van de raad, de<br />
schoolopziener en de leden van de commissie van schooltoezicht om aan de<br />
heer A. van der Lee ontslag aan te zeggen, maar met uitzicht op een jaarlijks<br />
pensioen van ƒ 250,-. Op de voorgestelde ƒ 400,- gaat men dus niet in. De<br />
heer A. van der Lee krijgt nu de keus om met ingang van het nieuwe jaar met<br />
pensioen te gaan, oftewel zo lang aan te blijven, tegen de thans geldende<br />
vergoeding, totdat er een plaatsvervanger kan worden gevonden. Het<br />
gemeentebestuur stelt dan verder nog dat hij –de onderwijzer- minstens een<br />
maand tevoren van de aanstelling van een nieuwe onderwijzer in kennis zal<br />
worden gesteld.<br />
De ondermeester krijgt voorts de garantie dat hij voorshands een jaarlijks<br />
traktement van ƒ 100,- gaat krijgen. Het is immers niet zeker of de nieuwe<br />
hoofdonderwijzer zelf een nieuwe ondermeester gaat kiezen en of hij dan in<br />
zijn functie kan blijven. Hij heeft dan nog de tijd òf om zelf een nieuwe<br />
betrekking te kiezen òf om met de nieuwe hoofdonderwijzer overeen te komen<br />
dat hij kan blijven als ondermeester.<br />
Zowel onderwijzer Van der Lee, alswel ondermeester Horstmanshoff krijgen<br />
van het een en ander schriftelijk bericht. Afschriften gaan zoals gebruikelijk<br />
naar gedeputeerde staten, de schoolopziener en naar de commissie van<br />
schooltoezicht.<br />
Wegen De provincie heeft in 1836 een reglement ontworpen over het beheer en het<br />
onderhoud van de buurtwegen in de gemeenten. De statenleden vragen u aan<br />
de raad om daarover hun gedachten te laten gaan en daarover te rapporteren.<br />
Eventuele bedenkingen kunnen aan de burgemeester medegedeeld worden,<br />
die deze dan in eerstvolgende vergadering aan de orde kan stellen.<br />
Gemeentewerken De burgemeester maakt bekend dat met ingang van 1 januari 1838 de diverse<br />
gemeentelijke werkzaamheden door ambachtslieden bij toerbeurt zullen<br />
worden verricht. Voor het jaar 1838 zijn daarvoor aangewezen:<br />
• J.Sigmond: voor het timmerwerk;<br />
• L. Donker: voor het metselwerk;<br />
• J. Renaud: voor het verfwerk<br />
• D. van Schagen: voor het smidswerk.<br />
Verv. Folio 97-<strong>101</strong> Vervolg van: 12 december 1837<br />
Schutterij Als gecommitteerden in de werkzaamheden verbonden aan de lichtingen voor<br />
de Nationale Militie zijn de heren W.J. Terlaak en J. Renaud voorgesteld.<br />
303
Folio 102-108 30 januari 1838<br />
Raadsleden De raadsleden Terlaak en Brouwer, die op 2 januari hadden moeten aftreden,<br />
mogen van gedeputeerde staten in hun functies blijven.<br />
Assessor Hetzelfde geldt ook voor de assessor W.J. Terlaak. Hij mag als 2 e assessor<br />
aanblijven.<br />
Burgemeester Ook de burgemeester krijgt een herbenoeming en daaraan gekoppeld ook de<br />
gemeentesecretaris. Zij nemen hun functies dadelijk weer op.<br />
Haardas Gedeputeerde staten hebben het onderhandse contract voor het ophalen van<br />
haardas en vuilnis ten gunste van Antonie Tewis goedgekeurd.<br />
Begroting Gedeputeerde staten hebben de begroting 1838 goedgekeurd met de<br />
respectievelijke bedragen aan inkomsten, uitgaven en batig saldo van<br />
ƒ 5408,30 5, ƒ 5406,- en ƒ 2,30 5 .<br />
Onderwijzer Gedeputeerde staten maken bekend dat zij instemmen met het besluit om de<br />
hoofdonderwijzer A. van der Lee te ontslaan met een pensioen van ƒ 250,- uit<br />
de gemeentekas. Tevens heeft Van der Lee, middels een brief aan<br />
gedeputeerde staten, laten weten dat hij wil aanblijven totdat er voor hem een<br />
vervanger zal zijn gevonden.<br />
De kerkmeesters van de Nederduitsch Hervormde Gemeente laten voorts<br />
weten dat A. van der Lee per dezelfde datum ook uit zijn kerkelijke<br />
bedieningen zal zijn ontslagen, zodra de nieuwe onderwijzer die functies op<br />
zich zal nemen. *<br />
* Van oudsher waren de lagere scholen en dorpsscholen in ons land bijna altijd door de kerken opgericht en dus<br />
kerkelijk eigendom. Maar ondanks de veranderingen in ons staatsbestel en de invoering –in 1806- van een nationale<br />
onderwijswet, behield de Hervormde Kerk ook na 1806 veel invloed op de –openbare- school en dan met name die op<br />
het platteland. Van de later veel strikter doorgevoerde scheiding tussen kerk en staat was nog weinig te merken. In veel<br />
plattelandscholen was de onderwijzer dan ook tevens koster, voorzanger, doodgraver, organist, kerkeknecht<br />
enzovoorts. In Voorburg was dat niet veel anders. Ook hier had de onderwijzer van de dorpsschool in de eerste helft<br />
van de 19 e eeuw inkomsten uit kerkelijke nevenfuncties. Dat was ook wel noodzakelijk omdat een onderwijzer vaak van<br />
zijn niet al te royale traktement ook nog eens de opleiding van ondermeesters moet bekostigen en soms zelfs in de kost<br />
moest nemen. (Noot: Bernard Dijkman 8-7-2003)<br />
304
Vervolg van folio 105 Vervolg van 30 januari 1838<br />
Verkeer De raad stemt in grote lijnen in met het door de provincie opgestelde<br />
reglement voor het beheer en onderhoud van de buurtwegen in de gemeente.<br />
Met name de heer Brouwer heeft hierbij echter niet minder dan acht<br />
opmerkingen:<br />
1. Houders van hondenwagens zouden zich op de dezelfde manier<br />
moeten gedragen als met paarden bespannen rijtuigen;<br />
2. Geleiders van een paard, paarden of rijtuigen bespannen met<br />
paarden, ezels, meelezels en honden dienen -zodra zij zich<br />
verwijderen- hun dieren behoorlijk vast te zetten;<br />
3. Het moet verboden worden om meer dan drie paarden aan de staart<br />
achter elkaar gebonden te vervoeren. Dat geldt voor het brengen van<br />
de dieren naar of van het land of om ze naar een markt te brengen.<br />
Ook mogen de dieren niet los blijven lopen, ook niet als vermoed<br />
wordt dat ze zelf de weg wel weten;<br />
4. De jaaglijnen van alle niet door paarden, maar door mensen<br />
voortgetrokken schepen en schuiten bij elke brug moeten worden<br />
‘opgeschoten’ om de vrije doorgang of doorvaart niet te belemmeren;<br />
5. Het moet verboden worden om binnen een bepaalde afstand van de<br />
wegen dode dieren de huid af te stropen;<br />
6. Stieren mogen niet anders langs de wegen vervoerd worden dan<br />
‘geknieband’ oftewel met een touw dat de kop verbindt met de<br />
voorpoten. Ook moeten de drijvers van stieren met een hoorn een<br />
sein geven aan tegemoetkomende rijtuigen;<br />
7. De drijvers van veekudden moeten zodanige maatregelen nemen dat<br />
voetgangers de ruimte krijgen om zonder hinder de kudden te<br />
kunnen passeren;<br />
8. De bomen langs de weg moeten zodanig gesnoeid zijn en er moeten<br />
zodanige ruimtes overblijven tussen de geplante bomen dat er<br />
voldoende zicht blijft tussen de bomen en de weg. Dit geldt dan<br />
vooral voor de eigenaren van landhuizen.<br />
Omdat er doorgaans in de plattelandsgemeenten maar één veldwachter is en<br />
zijn aanwezigheid doorgaans in de kom van het dorp is vereist, zullen er<br />
maatregelen genomen moeten worden om de veiligheid op de wegen te<br />
garanderen. Daarom wordt gepleit voor een korps van provinciale<br />
veldwachters of marechaussees. De organisatie en de bezoldiging van een<br />
dergelijk korps ter handhaving van de veiligheid op de buitenwegen wordt met<br />
vertrouwen overgelaten aan de wijsheid en het verlichte oordeel van Hunne<br />
Edelgroot Achtbaren.<br />
Onderwijzer Een commissie uit de raad, bestaande uit de heren Terlaak, Brouwer en<br />
Renaud moet rapport uitbrengen over de hoogte van het jaartraktement van<br />
de nieuwe onderwijzer op de dorpsschool.<br />
305
Folio 109-110 12 maart 1838<br />
Schoolreglement De heren Terlaak, Brouwer en Renaud hebben de nodige aanpassingen<br />
aangebracht in het thans geldende schoolreglement, met name de hoogte van<br />
het traktement van de onderwijzer op de dorpsschool. De raad bediscussieert<br />
het reglement artikelsgewijs en heeft geen aanmerkingen op het ‘huiswerk’<br />
van de heren. Het concept moet nu nog de goedkeuring krijgen van de<br />
schoolopziener en gedeputeerde staten.<br />
Belastingen Het kohier van de hoofdelijke personele omslag wordt nagenoeg geheel in<br />
overeenstemming met de in het vorig belastingjaar vastgestelde wijzigingen<br />
vastgesteld en aan de provinciale autoriteit toegezonden.<br />
306
Folio 111-112 14 juni 1838<br />
Belastingen Gedeputeerde staten hebben het kohier van de hoofdelijk personele omslag<br />
over het jaar 1838 goedgekeurd. Het kohier is inmiddels in handen gegeven<br />
aan de gemeenteontvanger.<br />
Schoolreglement Gedeputeerde staten hebben het gewijzigde schoolreglement goedgekeurd.<br />
Wegen en waterlopen De burgemeester heeft in concept een bestek opgemaakt voor het openbaar<br />
aanbesteden van het uitdiepen en ’reinhouden’ van met name de Kerklaan, de<br />
Kleine Laan en de Pastorij Havenslooten. Deze werkzaamheden zullen qua<br />
tijd gelden voor vijf jaar, te beginnen begin augustus dit jaar en eindigend eind<br />
juli 1843. Het raadslid Huijbers krijgt de specifieke opdracht om de kosten van<br />
het uitdiepen van de Havensloten te berekenen en op papier te zetten. De<br />
aanbesteding zelf zal in handen zijn van burgemeester en assessoren.<br />
307
Folio 113-116 30 augustus 1838<br />
Wegen en waterlopen De aanbesteding van het uitdiepen en schoonmaken van de Havensloten<br />
heeft plaats gevonden. Jan de Boer en Maarten Parlevliet hebben ingetekend<br />
voor een bedrag van ƒ 700,- en Dirk de Koning voor ƒ 696,-. Het raadslid<br />
Huijbers heeft echter berekend dat het hele werk moest kunnen worden<br />
uitgevoerd voor ƒ 340,-. De intekenaren zitten dus veel te hoog en dat kan het<br />
gemeentelijke bruintje niet trekken. Burgemeester en assessoren hebben<br />
besloten om de aanbesteding op te houden en eerst aan gedeputeerde staten<br />
om goedkeuring te gaan vragen.<br />
Rekening De gemeenteontvanger heeft de rekening over het jaar 1837 opgemaakt. Op<br />
de gebruikelijke manier zal een groep van de hoogstaangeslagenen weer<br />
worden belast met het opnemen en sluiten van de rekening. De zitting zal<br />
plaatsvinden op zaterdag 8 september om halféén op het raadhuis.<br />
Inventaris De burgemeester heeft een inventaris opgemaakt van diverse voor de<br />
gemeente belangrijke stukken. Het zijn de originelen van de effecten en de<br />
eigendomsbewijzen betreffende de aankoop van de ambachtsheerlijkheid, het<br />
proces-verbaal van de grensscheidingen tussen de gemeenten ’s-<br />
Gravenhage, Rijswijk, Stompwijk; Veur en deze gemeente en het reglement<br />
op het bestuur ten plattelande in de provincie Holland. Alle stukken worden<br />
zorgvuldig nagezien op echtheid en in een gesloten kist gedeponeerd, die in<br />
een kast van de secretarie zal worden bewaard. Kopieën van de inventaris<br />
worden netjes opgeborgen in het archief. Aan de inventaris wordt nog<br />
toegevoegd een afschrift van de overeenkomst tussen het gemeentebestuur<br />
en de kerkelijke administratie van de Hervormde Gemeente over het<br />
aanleggen van de Burgerlijke Begraafplaats. Voorts wordt de zogenoemde<br />
adelsbrief toegevoegd, zijnde de officiële omschrijving van het<br />
gemeentewapen, zoals vastgesteld door de Hoge Raad van Adel.<br />
308
Folio 117-118 8 september 1838<br />
Al de leden present dempto (behalve) de heer Bauer<br />
Rekening De rekening over het jaar 1837 is door de raad en de daartoe verschenen<br />
notabelen opgenomen en gesloten met een batig saldo van ƒ 384,03 5 . Daarna<br />
wordt de rekening in duplo naar gedeputeerde staten toegestuurd.<br />
309
Folio 119-122 3 oktober 1838<br />
Onderwijzer Bij Zijne Majesteit is nog een rijkspensioen aangevraagd voor de ontslagen<br />
onderwijzer A. van der Lee. Majesteit heeft echter nog niet geantwoord en<br />
beschikt. Er moet dus afgewacht worden.<br />
Ambtenaar Burg. Stand Volgens het Burgerlijk Wetboek moet er binnen elke gemeente een<br />
ambtenaar van de burgerlijke stand worden aangesteld. Aangezien deze<br />
functie al <strong>jaren</strong> door de burgemeester wordt uitgeoefend besluit de raad ook in<br />
dit geval de heer Hermanus van Zegwaard, burgemeester, aan te wijzen.<br />
Certificaat Een kleermakersknecht, Theodorus Jacob van Nispen, heeft enige <strong>jaren</strong> bij<br />
meester-kleermaker J. Spilmes ingewoond en heeft aan de burgemeester<br />
gevraagd om een certificaat van goed gedrag. Dat certificaat denkt hij nodig te<br />
hebben bij een ‘Rekwest om Rehabilitatie’. Er zijn geen aanmerkingen op zijn<br />
gedrag, zodat hem het gevraagde certificaat kan worden uitgereikt.<br />
Wegen en waterlopen De heren Antonie Tewis en Dirk van der Lee jr. hebben zich bij de<br />
burgemeester vervoegd en hem aangeboden om voor een bedrag van ƒ 400,-<br />
vijf <strong>jaren</strong> lang de Havensloten uit te diepen en schoon te houden. De raad<br />
stemt hiermede in mits er gezorgd wordt voor een behoorlijke borgtocht.<br />
Nachtwakers In het komende winterseizoen moeten er onder aanvoering van de<br />
veldwachter weer nachtrondes worden gelopen. De burgemeester moet de<br />
kosten daarvan berekenen. Tezamen met de assessoren moet hij de<br />
uitvoering door bezoldigde nachtwakers ‘menageeren’.<br />
Ziekenzorg Er komt een ‘reglement’ ter tafel dat kennelijk een begin maakt met een vorm<br />
van volksverzekering op geneeskundige hulp en op het begraven. De raad<br />
vindt dit wel belangrijk, maar neemt voorshands een afwachtende houding<br />
aan totdat dit onderwerp wat meer gemeengoed is geworden.<br />
310
Folio 123-125 18 oktober 1838<br />
Onderwijzer Het heeft Zijne Majesteit behaagd… om aan de onderwijzer Adrianus van der<br />
Lee een rijkspensioen toe te kennen van ƒ 200,- ’s jaars. Behalve de ƒ 250,-<br />
die hem reeds was toegekend uit de gemeentekas, mag de ontslagen<br />
onderwijzer totaal ƒ 450,- aan pensioen ontvangen. Het rijkspensioen gaat in<br />
per 1 januari 1839. Van der Lee is nu per die datum officieel ontslagen. In<br />
overleg met de districtsschoolopziener wordt nu de procedure in gang gezet<br />
om in de vacature Van der Lee te gaan voorzien. Afschrift van deze<br />
beschikking gaat niet alleen naar de heer Van der Lee, maar ook naar zijn<br />
‘ondermeester’ H. Horstmanshoff.<br />
Wegen en waterlopen Er is intussen een ondershands contract tot stand gekomen tussen Antonie<br />
Tewis en Dirk van der Lee jr. voor het uitdiepen en schoonhouden van de<br />
Havensloten. Zij zullen dit werk gedurende vijf jaar gaan uitvoeren voor het<br />
totaalbedrag van ƒ 375,- oftewel ƒ 75,- per jaar. De burgemeester ontvangt<br />
een bedankje voor de correcte wijze waarop hij deze kwestie heeft opgelost.<br />
311
Folio126-129 3 december 1838<br />
Wegen en waterlopen Gedeputeerde staten hebben het onderhandse contract over het uitdiepen en<br />
schoonhouden van de Havensloten goedgekeurd.<br />
Presentiegelden c.a. De burgemeester heeft aan gedeputeerde staten gevraagd een post van<br />
ƒ 75,- op de begroting te mogen brengen voor wat genoemd wordt:<br />
‘stalgelden’. De bedoeling is om daaruit bepaalde onkosten van raadsleden of<br />
van assessoren te kunnen voldoen, waar het presentiegeld of de toelagen niet<br />
in voorzien. Hij wil daar dan zonder voorafgaande toestemming in<br />
voorkomende gevallen gelden uit ontrekken om die onkosten te vergoeden of<br />
de toelagen enigszins mee te verhogen.<br />
Onderwijzer Kandidaten voor de vacante onderwijzerspost zullen op donderdag en vrijdag<br />
20 en 21 december des morgens om negen uur worden ontvangen. Met<br />
goedkeuring van de schoolopziener worden daarbij uitgenodigd: de leden van<br />
de commissie van schooltoezicht, de eerwaarde kerkenraad en kerkmeesters<br />
van de Nederduitsche Hervormde Gemeente, alsmede de beide ‘Leeraren<br />
van den Godsdienst’. Uiteraard krijgen de diverse sollicitanten daarvan<br />
bericht.<br />
Begroting 1839 De begroting over het jaar 1839 laat aan inkomsten, uitgaven en batig saldo<br />
respectievelijk de volgende bedragen zien: ƒ 6071,32 5 , ƒ 6066,- en ƒ 5,32 5 .<br />
De financiering van de uitgaven zal weer zoveel mogelijk in overstemming met<br />
de handelwijze van het vorig jaar worden gedaan.<br />
Mededelingen:<br />
Verlichting De burgemeester heeft het nodige gedaan om de reverbères en<br />
hanglantaarns binnen de bebouwde kom van nieuwe bolglazen en prisma’s te<br />
voorzien.<br />
Onderstand De ‘zoo alleszins beruchtte inwooner dezer gemeente Jacob Ernst Zieck’ is<br />
voor rekening en ten laste van de gemeente geplaatst in een inrichting van de<br />
Maatschappij van Weldadigheid , de Ommerschans’ *<br />
Schutterij In de commissie tot de werkzaamheden van de Nationale Militie hebben weer<br />
zitting de heren W.J. Terlaak en P. Brouwer.<br />
* In de negentiende eeuw kreeg de Ommerschans, die vóór die tijd een fortificatie ter bescherming van de zuidgrens van Groningen,<br />
Friesland en Drenthe was geweest, een nieuwe bestemming. In 1818 was door generaal Johannes van den Bosch het initiatief<br />
genomen voor een Maatschappij van Weldadigheid die tot doel had om het groeiend aantal paupers, bedelaars, landlopers,<br />
vondelingen en wezen op te voeden tot zedelijkheid en een eerlijk zelfbestaan, door hen onder te brengen in landbouwkolonies. Cfr.<br />
www.kun.nl/ahc/vg/htm: Een site over de Vaderlandse geschiedenis van de Katholieke Universiteit Nijmegen.<br />
312
Folio 130-132 20 december 1838<br />
Gecombineerde vergadering geheel gewijd aan de vervulling van de<br />
onderwijzersvacature.<br />
Onderwijzer Niet minder dan 28 van de 39 sollicitanten is opgekomen om door de<br />
districtsschoolopziener, de commissie van toezicht op het lager onderwijs te<br />
Voorburg, de burgemeester en assessoren en raadsleden aan een<br />
vergelijkend examen te worden onderworpen. De namen van de 28<br />
kandidaten zijn integraal in de notulen vermeld (folio 131) De schoolopziener,<br />
liet zich assisteren door de heer A.D.I. Mioulet, eerste onderwijzer in de<br />
Franse taal en letterkunde bij het stedelijk gymnasium te ’s-Gravenhage. Zij<br />
zijn getest op het lezen en schrijven, rekenen en maken van opstellen. Daarbij<br />
onderscheidden zich acht personen boven de andere. Dat waren<br />
respectievelijk de heren J.G. Ledegang uit Numansdorp (4), J. Janszoon<br />
Alberda uit Amsterdam (6), C. Hazemeijer uit Rotterdam (7), J.G. Kuijper uit<br />
Rotterdam (8), J. Laan Cz uit Amersfoort (14), G. Jolcer uit Sijbekarspel (17),<br />
M. Reus uit Dordrecht (18) en J. Hage van den Heuvel uit ’s-Gravenhage (26).<br />
De afgevallen kandidaten worden onder dankzegging heengezonden en de<br />
overgeblevenen worden de volgende dag op dezelfde plaats en uur wederom<br />
uitgenodigd.<br />
313
Folio 133-134 21 december 1838<br />
Gecombineerde vergadering geheel gewijd aan de vervulling van de<br />
onderwijzersvacature.<br />
Onderwijzer Weer wordt er een examen afgenomen, maar nu komt de heer Jacob<br />
Janszoon Alberda er als beste uit. De afgevallen kandidaten komen naar<br />
rangorde van geschiktheid in de volgende volgorde: 14, 7, 26, 18, 17, 8 en 4.<br />
Van alles wordt door de schoolopziener een proces-verbaal opgemaakt en<br />
toegezonden aan het ministerie van onderwijs.<br />
314
Folio 135-136 28 december 1838<br />
Onderwijzer Ook deze vergadering is weer geheel gewijd aan het opvullen van de<br />
onderwijzersvacature. Alle op het examen betrekking hebbende stukken<br />
worden voorgelezen:<br />
1. het proces-verbaal opgemaakt door de schoolopziener de heer I.I.<br />
Roozeboom;<br />
2. een opsomming in de vorm van een tabel van de kundigheden van<br />
elke geëxamineerde kandidaat;<br />
3. een nota van aanmerkingen op de notulen van de raadsvergadering<br />
van de 21 e december 1838.<br />
De stukken worden ondertekend en opgezonden naar de heer<br />
schoolopziener, die ze op zijn beurt weer moet doorsturen naar de<br />
gouverneur.<br />
315
Folio 137-139 11 januari 1839<br />
Onderwijzer De gouverneur heeft goedkeuring gehecht aan het raadsbesluit om de heer<br />
Jacob J z Alberda aan te stellen tot onderwijzer op de dorpsschool. De nieuwe<br />
onderwijzer krijgt daarbij mededeling van zijn traktement en al de rechten en<br />
verplichtingen die aan deze functie zijn verbonden. Hij wordt geacht op 1<br />
februari in dienst te treden. Hij krijgt zijn acte van aanstelling uitgereikt en de<br />
commissie van schooltoezicht en de heren van de kerkelijke administratie<br />
krijgen bericht. Behalve de hier niet vermelde kerkelijke bedieningen krijgt de<br />
nieuwe onderwijzer ook nog een aantal baantjes toegeschoven, te weten die<br />
van aanspreker of ‘noodiger ter begravenissen’, alsmede van administrateur<br />
van de Burgerlijke begraafplaats.<br />
Tot slot komt er dan nog een verzoek binnen van de ontslagen onderwijzer A.<br />
van der Lee. Hij wil binnen de gemeente toegelaten worden als<br />
huisonderwijzer. Zonder tegenwerpingen wordt dit goedgevonden.<br />
Gemeentewerken De bij toerbeurt aangewezen ambachtslieden die zorg moeten dragen voor<br />
het onderhoud van de diverse gemeentewerken zijn:<br />
• J.B. van der Heijden, voor het timmerwerk<br />
• N. Perquin, voor het metselwerk<br />
• J. van den Braak, voor het verfwerk<br />
• H. Niesert, voor het smidswerk<br />
• H.D. van Ettinger, voor het loodgieterswerk<br />
316
Folio 140 18 januari 1839<br />
Onderwijzer De gouverneur laat weten dat de nieuw aangestelde onderwijzer, de heer<br />
Jacob J z Alberda te Amsterdam voor de eer aangesteld te worden tot<br />
dorpsonderwijzer heeft bedankt. De burgemeester krijgt nu de opdracht om de<br />
heer J. Laan C z , thans onderwijzer aan de Hervormde Diaconieschool te<br />
Amersfoort te benaderen. De daarbij betrokken autoriteiten worden van deze<br />
gang van zaken op de hoogte gesteld.<br />
317
Folio141-142 26 januari 1839<br />
Begroting Gedeputeerde staten hebben de begroting over het jaar 1839 zonder<br />
wijzigingen goedgekeurd.<br />
Onderwijzer De schoolopziener wordt uitgenodigd om een der kandidaten uit te zoeken,<br />
die ook hebben deelgenomen aan de afgelegde vergelijkende examens,<br />
zonder één der sollicitanten te willen despiciëren*<br />
* despiciëren = afkeuren<br />
318
Folio 143-147 6 maart 1839<br />
Onderwijzer De heer schoolopziener laat weten dat inmiddels de vacante functie van<br />
onderwijzer op de dorpsschool tijdelijk wordt waargenomen door de heer W.<br />
van Arkel, huisonderwijzer te ’s-Gravenhage. Nu er al minstens vier weken<br />
zijn verstreken sinds de heer Alberda heeft bedankt, wil hij dat de raad zo<br />
spoedig mogelijk overgaat tot het doen van een voordracht van nieuwe<br />
kandidaten. Daarbij gaat zijn voorkeur uit naar de nummers 7, 14 en 26 van<br />
de lijst van sollicitanten: C. Hazemeijer uit Rotterdam (7), J. Laan Cz uit<br />
Amersfoort (14) en J. Hage van den Heuvel uit ’s-Gravenhage (26).<br />
Ook de gouverneur begint aan te dringen op het nemen van de nodige<br />
maatregelen om in de vacature te voorzien. De burgemeester antwoordt<br />
hierop dat hij reeds met de heer J. Laan Cz uit Amersfoort in onderhandeling<br />
was en dat hij dit nu ook wil doen met de heer C. Hazemeijer uit Rotterdam.<br />
De burgemeester vraagt echter aan de gouverneur om tot 15 maart a.s.<br />
geduld te willen hebben. Intussen wordt de commissie van toezicht op het<br />
openbaar onderwijs uitgenodigd om over deze kandidaten hun advies uit te<br />
brengen en wel binnen acht dagen na deze vergadering.<br />
Graf De heer Johannes Renaud, meester schilder en glazenmaker dient een<br />
verzoek in hem een graf toe te willen wijzen tegen de noodwestzijde van de<br />
kerk, naast de grafkelder die toebehoort aan mevrouw de weduwe Van Meurs,<br />
geboren Pauw. Na overleg met de kerkelijke administratie wordt hem dit<br />
toegestaan, maar niet dan na daaraan in de notulen drie volgeschreven<br />
foliobladen zijn gewijd. Hij mag nu een grafkelder –laten- metselen, dat ruimte<br />
biedt voor het bijzetten van drie stoffelijke overschotten.<br />
Gemeentesecretaris De gouverneur maakt melding van het feit dat, volgens een besluit van Zijne<br />
Majesteit, de functie van gemeentesecretaris en lid van de rechterlijke macht<br />
als onverenigbaar moet worden beschouwd. De secretaris laat echter weten<br />
dat hij bij Zijne Majesteit daarvoor als dispensatie heeft gevraagd en hij de te<br />
nemen maatregelen laat afhangen van Zijne Majesteits beslissing.<br />
319
Folio 148-149 13 maart 1839<br />
De heren Renaud en de gemeentesecretaris Jan Mulder zijn wegens<br />
ongesteldheid afwezig.<br />
Onderwijzer De gouverneur heeft aan de burgemeester tot 15 maart uitstel verleend van<br />
het doen van een meer definitieve voordracht van kandidaten voor het<br />
vervullen van de onderwijzersvacature. Inmiddels heeft men niet stil gezeten<br />
en zijn er over de sollicitant C. Hazemeijer uit Rotterdam inlichtingen<br />
ingewonnen. C. Hazemeijer krijgt mogelijke gunstige aanbevelingen mee, uit<br />
vanuit Rotteradam, waar hij nu nog werkzaam is. Bij de beraadslagingen<br />
blijken alle raadsleden zich hiermede te kunnen verenigen, behalve het<br />
raadslid Huijbers, die vast blijft houden aan de sollicitatie van de heer Laan.<br />
De heer Hazemeijer wordt nu voorgedragen aan de gouverneur.<br />
De notulen worden nu ondertekend door de heer P. Brouwer, loco-secretaris<br />
320
Folio 150-151 30 maart 1839<br />
Onderwijzer De raad krijgt van de gouverneur het groene licht om de heer C. Hazemeijer<br />
uit Rotterdam te benoemen als de nieuwe onderwijzer aan de dorpsschool.<br />
Ook hij krijgt, evenals zijn voorganger, alle rechten en plichten op zich om zich<br />
als een goed onderwijzer te gaan gedragen. Uiteraard wordt de commissie<br />
van schooltoezicht hiervan op de hoogte gebracht, alsmede de gouverneur.<br />
Ook de kerkelijke administratie krijgt hiervan bericht. Over de aan de<br />
betrekking verbonden bijbanen, worden in dit kader nu verder geen meldingen<br />
gedaan.<br />
321
Folio 152-159 10 mei 1839<br />
Verkeer Het door de heer Brouwer ontworpen reglement op het vervoer over de<br />
buitenwegen komt uitgebreid en artikelsgewijs aan de orde. De keur bevat in<br />
10 artikelen uitgebreide voorschriften voor het besturen van de diverse<br />
voertuigen, hoe er met de diverse trekdieren omgegaan moet worden en hoe<br />
men zich bij het verkeer op de wegen dient te gedragen zonder schade of<br />
hinder toe te brengen aan andere weggebruikers. Voorts zijn er ook enige<br />
bepalingen in opgenomen over de handhaving van deze ge- en verboden.<br />
Voor de integrale teksten verwijs ik kortheidshalve naar de folio’s 153 tot en met155 van het notulenboek 1835 – 1851 (Boek V) BD<br />
Begroting Er moeten nog enige rekeningen betaald worden, waarvoor op de begroting<br />
van 1838 geen posten waren uitgetrokken. Totaal moet nog een bedrag van<br />
ƒ 397,28 5 voldaan worden. De raad vraagt nu aan gedeputeerde staten om<br />
voor ditzelfde bedrag nog posten aan te mogen wijzen op de begroting van<br />
1838. De burgemeester mag het een en ander aanvragen en krijgt daartoe<br />
machtiging van de raad.<br />
Belastingen De hoofdelijke personele omslag voor 1839 wordt weer geheven naar<br />
analogie van de heffing van voorgaande <strong>jaren</strong>.<br />
Onderwijzer De kerkenraad heeft de heer Hazemeijer, de nieuwe schoolonderwijzer, ook<br />
een aantal kerkelijke bedieningen toegewezen. Hij is nu behalve tot koster en<br />
voorlezer, ook tot stovenzetter gepromoveerd. De raad doet er nog een<br />
schepje bovenop en benoemt de onderwijzer ook tot aanspreker, of nodiger<br />
ter begrafenis en administrateur van de burgerlijke begraafplaats. De<br />
burgemeester zal over de beloning voor het administrateurschap nog nadere<br />
voorstellen doen.<br />
De scheidende waarnemend onderwijzer W. van Arkel heeft intussen drie<br />
maanden op een uitstekende manier zijn diensten verricht en vraagt behalve<br />
om zijn loon van ƒ 186,- ook om een gratificatie. Ruim van hart voldoet de<br />
raad aan dit verzoek en kent de heer Van Arkel behalve zijn loon ook een<br />
gratificatie toe van ƒ 26,-.<br />
De nieuwe dorpsonderwijzer zal officieel op maandag 27 mei in dienst treden,<br />
maar niet dan nadat hij op zaterdag de 25 e is uitgenodigd om behoorlijk<br />
geïnstalleerd te worden. Alle betrokken autoriteiten worden hierbij<br />
uitgenodigd.<br />
Schutterij Tot leden van de commissie van de schutterij zijn benoemd de heren J.<br />
Sigmond en W.J,. ter Laak.<br />
322
Folio 160-163 25 mei 1839<br />
Onderwijzer Onderwijzer C. Hazemeijer kan tot zijn spijt wegens ziekte (in die tijd werd<br />
daar nog de term ‘ongesteldheid’ voor gebruikt) niet bij de plechtigheid van de<br />
installatie aanwezig zijn. Desalniettemin heeft de burgemeester de commissie<br />
van toezicht op het openbaar onderwijs uitgenodigd. Hij maakt van de<br />
gelegenheid gebruik om de twee aangestelde ondermeesters voor te dragen<br />
en hen aanstaande maandag de 27 e mei de school te doen openen. Voorts is<br />
besproken welke maatregelen er moeten worden genomen tijdens de<br />
‘ongesteldheid’ van de heer Hazemeijer.<br />
Begroting De niet door begrotingsposten gedekte uitgaven ten laste van de begroting<br />
1838 ad ƒ 397,28 5 krijgen de goedkeuring van gedeputeerde staten en mogen<br />
worden ‘geliquideerd’ * Gedeputeerde staten. maken daarbij wel de<br />
opmerking dat de kosten voor de kantongerechten overal ten laste komen van<br />
de respectieve hoofdplaatsen, die daarvan ook het genot hebben.<br />
Belastingen De termijn waarbinnen het kohier van de hoofdelijke personele omslag ter<br />
visie heeft gelegen, is verstreken. Het kohier wordt nu als bindend verklaard<br />
en door de secretaris naar gedeputeerde staten gezonden.<br />
Wijkmeesters De heer Coenraad Sander, wijkmeester, is overleden en daarom moet er een<br />
nieuwe wijkmeester aangetrokken worden. Die wordt gevonden in de persoon<br />
van de zoon van de overleden wijkmeester, Frederik Philip Sander,<br />
kleermaker en wonend te Voorburg.<br />
Onderwijzer De heer Hazemeijer heeft de raad een brief geschreven met als inhoud de<br />
voordracht van een tweetal door hem uitgekozen ondermeesters. Het zijn de<br />
heer Jacobus Mackenzie, 20 jaar oud, tot nu toe ondermeester aan de<br />
Hervormde Diaconieschool van de heer Smits te Rotterdam en Jacob<br />
Verboon, 21 jaar oud, en thans ondermeester aan de Hervormde<br />
Diaconieschool van de heer Schoon, eveneens te Rotterdam. De beide heren<br />
worden na examinatie van de op hen betrekking hebbende stukken<br />
toegelaten. In die stukken wordt onder meer aangegeven dat zij werkelijk<br />
onderwijzer zijn in de derde rang. Voorts zijn er de getuigschriften van hun<br />
huidige hoofdonderwijzer te Rotterdam, een attest van de plaatselijk<br />
schoolopziener en een getuigschrift van de secretaris van de Rotterdamse<br />
commissie van schooltoezicht.<br />
* liquideren: klaar maken, bewijzen; In orde breng; afbetalen, vereffenen<br />
323
Folio 164 7 juni 1839<br />
Onderwijzer Zonder nadere verklaring maakt de burgemeester melding van alweer een<br />
vacature van de post van de hoofdonderwijzer van de openbare lagere<br />
school. * De burgemeester is reeds in onderhandeling met de<br />
districtsschoolopziener over het oproepen van sollicitanten. Met goedkeuring<br />
van de schoolopziener worden er advertenties geplaatst. Intussen heeft de<br />
burgemeester volledige goedkeuring ontvangen om de heren Verboon en<br />
Mackenzie te belasten met de waarneming van de school.<br />
Belastingen Gedeputeerde staten hebben het kohier van de hoofdelijke personele omslag<br />
over het jaar 1839 goedgekeurd.<br />
* De ziekte van de heer Hazemeijer blijkt ernstiger te zijn dan uit de notulen blijkt, want in de notulen van juli 1839 wordt melding<br />
gemaakt van het overlijden van de heer Caspar Hazemeijer. Maar als er op 7 juni 1839 melding wordt gemaakt van een vacature,<br />
dan mag verondersteld worden dat de heer Hazemeijer enige tijd voor gemelde datum reeds moet zijn overleden. Noot: BD<br />
324
Folio 165-168 24 juni 1839<br />
Kostschool ‘Mejufvrouw’ Françoise Louise Helène Meylan, eerste secondante in de<br />
kostschool voor jonge jufvrouwen te IJsselstein wil in deze gemeente<br />
toegelaten worden als houdster van een kostschool voor meisjes. Er bestaat<br />
weliswaar binnen de gemeente reeds een kostschool voor meisjes van<br />
Mejufvrouw M.C. de Rijk, maar die vraagt nogal bovenmatig hoge prijzen. De<br />
burgemeester zwaait daarbij met een gunstig getuigschrift van ‘haar<br />
tegenwoordige Patrone de met lof bekende Institutrice Swaan te IJselsteijn’<br />
De raad besluit Juffrouw Meylan onder bepaalde voorwaarden toe te laten.<br />
Deze zijn onder meer: dat alles in overleg met de districtsschoolopziener zal<br />
geschieden en dat het regelen van de schoolgelden wordt opgeschort, totdat<br />
het gemeentebestuur de nodige goedkeuringen zal hebben verkregen<br />
School Een aantal inwoners van Voorburg en personen die niet in Voorburg wonen,<br />
maar wel tot de kerkelijke gemeente van Voorburg behoren, vragen verlof om<br />
hun kinderen geplaatst te krijgen op de openbare dorpsschool. Het zijn met<br />
name de tuinman van de heer M. Viruly op Leeuwenberg, de heer P.van der<br />
Brugge, die woont aan de Oude Tol onder Stompwijk, voor twee van zijn<br />
kinderen. Voorts doet dokter Brouwer, raadslid, een soortgelijk verzoek voor<br />
de kinderen van de watermolenaar op de ‘Pijlmolen’ in de<br />
Tedingerbroekpolder, Leendert Berkel. Leendert wil graag twee kinderen<br />
geplaatst zien: Abraham van tien jaar en Christiaan van acht jaar. Dan voegt<br />
de burgemeester er nog het verzoek aan toe van de heer De Roode op<br />
Woelwijk, ten behoeve van zijn bij hem inwonende kleinzoon en van Huibert<br />
Boezer, tijdelijk inwonend bij zijn schoonmoeder de weduwe De Vlaming, ten<br />
behoeve van zijn zoon Wouter Boezer. De ouders van deze kinderen moeten<br />
allemaal wel ƒ 10,- betalen voor elk toegelaten kind, behalve voor de zoon<br />
van Huibert Boezer, Wouter.<br />
325
Folio 168-170 6 augustus 1839<br />
Kostschool Gedeputeerde staten stemmen in met het voornemen om in Voorburg een<br />
tweede kostschool voor meisjes op te richten onder de leiding van Juffrouw<br />
Meylan. Er moeten wel –zoals men al voornemens was- kinderen geplaatst<br />
kunnen als zogenoemde dagscholieren.<br />
School De burgemeester komt nu met een exemplaar van de nieuwe bijdragen ter<br />
bevordering van het onderwijs en de opvoeding in het lager onderwijs en met<br />
name de in de afgelopen maand juli genomen maatregelen tot het aantrekken<br />
van sollicitanten voor de vacature op de dorpsschool. Er moeten volgens de<br />
gedeputeerden minstens twee kandidaten bijzitten die de akten van<br />
bekwaamheid bezitten in de Nederduitse, de Franse en de Engelse taal. De<br />
kandidaten moeten zich uiterlijk 15 augustus in persoon, dan wel bij<br />
machtiging, aanmelden.<br />
De burgemeester deelt nu mede dat zich, na de geplaatste advertentie, niet<br />
minder dan 39 kandidaten hebben aangemeld voor de post van de<br />
dorpsschool, die nu hier de ‘openbare Nederduitsche School’ wordt genoemd.<br />
Alle sollicitaties worden naar de districtsschoolopziener gezonden. Daarna zal<br />
zo spoedig moegelijk een datum voor de vergelijkende examens worden<br />
gekozen en moeten er uitnodigingen verzonden worden aan de leden van de<br />
commissie van schooltoezicht op de openbare lagere scholen, de heren van<br />
de Kerkenraad en de beide godsdienstleraren.<br />
Schoollokalen De burgemeester maakt melding van het feit dat de toeloop van kinderen die<br />
schoolonderwijs genieten zodanig is dat er onvoldoende ruimte is om op een<br />
verantwoorde wijze lessen te geven. Er moet zo snel mogelijk in worden<br />
voorzien, maar de geëigende fondsen daartoe ontbreken voorshands. Maar<br />
aangezien de lening voor de afkoop van de Heerlijkheidsrechten binnenkort<br />
afloopt, zal aan het eind van het jaar moeten worden bezien of er voor de<br />
bouw dan wel nieuwbouw van klaslokalen een nieuwe lening kan worden<br />
afgesloten. De raad is het met de stellingname volkomen eens en de<br />
burgemeester krijgt alvast de opdracht om een bekwame en geschikte<br />
architect voor de bouw te gaan zoeken. Deze moet een raming gaan maken<br />
van de kosten en de nodige tekeningen vervaardigen. Dit alles moet<br />
onderworpen worden aan het oordeel van architect Rodenburg te ’s-<br />
Gravenhage.<br />
326
Folio 171-175 23 augustus 1839<br />
Gecombineerde vergadering van de raad met de districtsschoolopziener<br />
Kostschool Mejufvrouw Françoise Louise Helène Meijlan treedt voor het forum van de<br />
raad en de districtsschoolopziener. Op de gebruikelijke omslachtige wijze<br />
wordt Juffrouw Meijlan door de schoolopziener aan de tand gevoeld en wel<br />
met name in het beheersen van de Nederlandse, Duitse en Engelse taal en<br />
andere van belang zijnde vakken. Zij doorstaat alles glansrijk en er wordt een<br />
proces-verbaal van opgemaakt, dat wordt ondertekend door de<br />
schoolopziener, de leden van de raad en de secretaris. Zij mag zich nu nog<br />
meer processen-verbaal, met recht reden kostschoolhouderesse nomen van<br />
een (tweede) kostschool tweede klasse,<br />
327
Folio 176-179 13 september 1839<br />
Kostschool De gouverneur geeft het groene licht aan de raad om daadwerkelijk Juffrouw<br />
Meijlan aan te mogen stellen als kostschoolhouderesse. Zo moet overigens<br />
wel ook meisjes van binnen en buiten de gemeente accepteren en toestaan<br />
op haar school. De ouders en verzorgers van de kostschoolkinderen moeten<br />
ƒ 200,- per jaar betalen en die van de dagschoolkinderen ƒ 60,-. Die bedragen<br />
zijn inclusief de kleine schoolbehoeften als schriften. leien, griffels, sponzen<br />
etc. Wel moeten de ouders de boeken, kaarten en andere schoolbehoeften<br />
zelf betalen. De onderwijzeres bepaalt wel zelf de prijs en de voorwaarden<br />
van die schoolbenodigdheden. Ze moet verder schooltijden bepalen in overleg<br />
met de burgemeester.<br />
Verkeer Gedeputeerde staten hebben de keur op het vervoer van voertuigen in<br />
ontvangst genomen, maar hebben nog enige aanmerkingen. Voor wat betreft<br />
artikel 1 over het blijven zitten op het voertuig: daarin moeten de woorden<br />
‘binnen het bebouwde gedeelte dier gemeente’ weggelaten worden. Aan<br />
artikel 7 moet bij de vermelding van het tarief van twaalf gulden toegevoegd<br />
worden: ‘bij onvermogen’. Tenslotte moet aan het eind van de keur een artikel<br />
toegevoegd worden met de bepaling dat de in deze keur vermelde boetes in<br />
de kas van de gemeente moeten worden gestort. Voor het overige gaat de<br />
raad akkoord met de voorgestelde wijzigingen.<br />
Rekening De gemeenteontvanger heeft de rekening over het jaar 1838 afgegeven. Op<br />
de traditionele wijze wordt er weer een commissie van hoogstaangeslagenen<br />
benoemd om de rekening te onderzoeken. Het tijdstip waarop dit moet<br />
gebeuren is zaterdag de 28 e september 1839.<br />
328
Folio 180-182 19 september 1839<br />
Onderwijzer Er zijn niet minder dan 26 sollicitanten op de vacante plaats van de<br />
hoofdonderwijzer Hazemeijer opgekomen. (Nu pas wordt melding gemaakt<br />
van het overlijden van de heer Caspar Hazemeijer.) Op dezelfde wijze als<br />
destijds bij de sollicitatie van de heer Hazemeijer worden alle kandidaten aan<br />
de tand gevoeld door de schoolopziener en de heer A.D.I. Mioulet, leraar<br />
Franse taal en letterkunde aan het stedelijk gymnasium te ’s-Gravenhage.<br />
Weer komen er acht kandidaten uit die zich bij het vergelijkend examen<br />
hebben onderscheiden.<br />
329
Folio 183-184 20 september 1839<br />
Wederom een gecombineerde vergadering van de raad met de<br />
schooldistrictopziener de heer I.I. Roozeboom en de commissie van<br />
schooltoezicht<br />
Onderwijzer Uit de acht overgebleven kandidaten wordt de heer Hemke Henkes uit Smilde<br />
(Drenthe) aangewezen als de meest geschikte kandidaat. Hij was weliswaar<br />
de nummer 26 op de lijst maar heeft bovendien het voordeel van zijn al<br />
enigszins gevorderde leeftijd. Hemke Henkes wordt nu voorgedragen. Van<br />
alles worden weer de gebruikelijke processen-verbaal opgemaakt.<br />
330
Folio 185-186 28 september 1839<br />
Rekening De rekening over 1838 is opgemaakt met een batig saldo van ƒ 748,14 5 . Bij<br />
het zogenoemde opnemen van de rekening doet zich echter een complicatie<br />
voor. Een lid van de opgeroepen commissie, de heer Johannes Cool, is<br />
daadwerkelijk verschenen; van de andere leden hebben zich er twee netjes<br />
verontschuldigd (waaronder weer Jkh. Mr. Caan) en drie leden zijn zonder<br />
opgaan van redenen weggebleven. Johannes Cool wil nu als enige<br />
overgebleven grondeigenaar de lezing van de rekening niet afwachten en<br />
verlaat ook de gecombineerde vergadering. Daarna stemt de raad voltallig in<br />
met de opgestelde rekening inclusief de daarbij behorende bescheiden.<br />
331
Folio 187-190 2 oktober 1839<br />
Onderwijzer Krachtens een besluit van de gouverneur is de heer Hemke Hemkes, thans<br />
hoofdonderwijzer te Smilde in Drenthe benoemd tot hoofdonderwijzer aan de<br />
openbare lagere school te Voorburg. Uitvoerig worden alle rechten en<br />
verplichtingen waaraan de nieuwe hoofdonderwijzer zich zal hebben te<br />
houden in de notulen vermeld. Hij wordt tevens aangesteld tot aanspreker of<br />
‘noodiger ter begrafenis’ en hij krijgt de administratie van de burgerlijke<br />
begraafplaats onder zijn beheer.<br />
Raadsleden De raadsleden Johannes Renaud en Everhard Wilhelm Bauer zijn aan de<br />
beurt om af te treden. Zij worden echter voorgedragen om in hun functies te<br />
blijven.<br />
Verkeer Gedeputeerde staten reageren nogmaals op de ingezonden keur betreffende<br />
het verkeer met al dan niet aangespannen voertuigen op de openbare wegen.<br />
Zij hebben met name bezwaar tegen de bepaling tegen het blaffen van<br />
honden en het balken van ezels. Zij vinden dat daar met geëigende middelen<br />
niet tegen is op te treden. Zij zijn in het algemeen gekant tegen te<br />
gedetailleerde maatregelen van openbare orde. Voorts maken zij een kleine<br />
verzachting van het opgenomen strafartikel, dat bij overtreding een boete<br />
voorschrijft van twaalf gulden. Zij wensen daar aan toegevoegd te zien ‘naar<br />
gelang de omstandigheden’. De statenleden maken de raad er ook op attent,<br />
dat de raad niet alleen gemachtigd is boetes op te leggen en die te storten in<br />
de gemeentekas, maar dat zij ook aan de bekeurders gratificaties mogen<br />
toekennen. De voorgestelde wijzigingen moeten door een commissie<br />
beoordeeld worden. Die commissie bestaat weer uit de heren burgemeester<br />
en de heer Brouwer, ontwerper van deze keur.<br />
332
Folio 191-192 2 november 1839<br />
Rekening Gedeputeerde staten hebben de rekening over het jaar 1838 goedgekeurd<br />
met een batig saldo van ƒ 748,14 5 . Dit batige saldo moet als buitengewone<br />
ontvangst worden toegevoegd aan de begroting voor het jaar 1839.<br />
Onderwijzer De kerkenraad van de Nederduitsch Hervormde Gemeente maakt bekend dat<br />
de nieuwe hoofdonderwijzer Hemke Hemkes tevens is benoemd tot koster,<br />
stovenzetter, en voorzanger. Na voorlezing van dit bericht wordt de heer<br />
Hemkes in een gecombineerde vergadering van de raad en de commissie van<br />
schooltoezicht, bestaande uit de heren P. Brouwer, D.F.F. Patijn en mr. A.A.J.<br />
Meylink, plechtig geïnstalleerd. Hij moet zijn functie gaan effectueren op<br />
maandag de 4 e november van het jaar 1839. Van dit alles wordt er weer een<br />
proces-verbaal opgemaakt en naar de betrokken instanties toegezonden.<br />
333
Folio 193-202 22 november 1839<br />
Begroting De begroting voor 1840 is opgemaakt met aan inkomsten, uitgaven en batig<br />
saldo de volgende bedragen: ƒ 6200,22, ƒ 6194,- en ƒ 6,22. In de financiering<br />
van de vermelde uitgaven wordt weer voorzien door het heffen van een<br />
hoofdelijke personele omslag op nagenoeg dezelfde voet als die van de<br />
voorgaande <strong>jaren</strong>.<br />
Schoollokalen De burgemeester legt de raad de vraag voor of er ter verkrijging van een<br />
geldlening om de nieuwe te bouwen schoollokalen te financieren, al dan niet<br />
de hoogst aangeslagen grondeigenaren moeten worden opgeroepen. De raad<br />
overweegt dat dit ook niet is gebeurd bij de laatste verbouwing van de school<br />
en ook niet bij de aankoop van de heerlijkheidsrechten. De raad wil de<br />
grondeigenaren er nu dus ook niet bij betrekken. De burgemeester herinnert<br />
de raad eraan dat reeds in de vergadering van 6 augustus van dit jaar een<br />
principe besluit is gevallen dat een verbouwing van de school en uitbreiding<br />
met schoollokalen alleszins noodzakelijk is geworden. De burgemeester heeft<br />
inmiddels zijn huiswerk gedaan en legt een tekening of plan van architect<br />
Roodenburg uit ’s-Gravenhage aan de raad voor. Het plan wordt met<br />
algemene stemmen goedgekeurd. Voor de verwezenlijken is een bedrag<br />
nodige van ƒ 5.600,-. In zes artikelen wordt nu een financieringsplan in de<br />
notulen opgenomen. Het komt er in grote lijnen op neer dat het benodigde<br />
kapitaal van ƒ 5.600,- zal worden verdeeld in 28 aandelen van elk ƒ 200,-<br />
groot. De aflossing geschiedt zodra de geldmiddelen uit de kas der gemeente<br />
dit mogelijk maken. De interest zal zijn ‘vijf Guldens van iedere Honderd<br />
Guldens in het jaar’ In de begroting zal jaarlijks een bedrag in ‘buitengewone<br />
Uitgaaf’ worden gebracht om de aandelen af te kunnen lossen en de interest<br />
te betalen. Van dit financieringsplan of zoals het hier ook wel genoemd wordt<br />
‘Plan van Negotiatie’ wo r d t in duplo een proces-verbaal opgemaakt en<br />
voorgelegd aan gedeputeerde staten.<br />
Verkeer In niet minder dan tien uitgeschreven artikelen wordt de redactie van de door<br />
de heer Brouwer voorgestelde keur ´op het rijden van karren en voertuigen<br />
met honden en ezels bespannen´ aan de orde gesteld. * De keur wordt nu<br />
aan het college van gedeputeerde staten voorgelegd.<br />
Onderwijs Assessor J. Sigmond vraagt aan de raad of het niet wenselijk zou zijn om de<br />
school voortaan niet om half twee ´s middags te laten beginnen, maar om<br />
twee uur en dienovereenkomstig het schoolreglement te wijzigen. De raad<br />
spreekt zich hier nog niet over uit, maar bewaart de discussie hierover tot de<br />
eerstvolgende vergadering.<br />
Nationale Militie In de commissie voor de Nationale Militie zijn benoemd de heren W.J. ter<br />
Laak** en P. Brouwer.<br />
* (Voor de letterlijke tekst hiervan wordt verwezen naar de folio’s 198 tot en met 201 van het betrekkelijke notulenboek.)<br />
** De naam van dit raadslid wordt dan weer geschreven als Terlaak , dan weer als Ter Laak. In deze weergave wordt de<br />
schrijfwijze gevolgd zoals die in de notulen zijn vermeld.<br />
334
Folio 203-205 13 december 1839<br />
Onderwijs Het voorstel van de Sigmond om de begintijd van de middagschooltijd te<br />
wijzigen is aan de commissie van schooltoezicht voorgelegd, maar die<br />
commissie heeft hierop nog niet geantwoord. De vraag blijft dus nog even<br />
liggen.<br />
Begroting Gedeputeerde staten hebben de begroting voor het jaar 1840 goedgekeurd<br />
conform de bedragen zoals die door de raad is vastgesteld in de vergadering<br />
van 22 november 1839.<br />
Verordeningen De burgemeester stelt een keur of verordening aan de orde om het afsteken<br />
van divers vuurwerk aan banden te leggen. Officieel wordt het genoemd een<br />
´Keur tegen het afsteken van Vuurwerken, het Schieten met geweezen<br />
Pistolen, of andere vuurwapenen, mitsgader het Werpen met zoogenaamde<br />
zwermen Voetzoekers en diergelijken binnen de Gemeente en het bebouwde<br />
gedeelte van dezelve´. De raad stemt met dit voorstel in en stuurt het concept<br />
in naar gedeputeerde staten, met het verzoek dit zo snel mogelijk af te willen<br />
handelen om het bij de komende jaarwisseling van kracht te kunnen doen zijn.<br />
Gemeentewerklieden Voor het jaar 1840 worden de volgende werklieden aangewezen voor het<br />
doen van de diverse gemeentelijke werken.<br />
• H.S. Schuuring voor het timmerwerk;<br />
• H. Ligthelm voor het metselwerk;<br />
• J. Goemans voor het smidswerk;<br />
• J. Leeman voor het verfwerk<br />
• Weduwe A. Mens voor het loodgieterwerk.<br />
335
Folio 206-208 27 december 1839<br />
Onderwijs De commissie van toezicht op het onderwijs heeft nog steeds geen antwoord<br />
gegeven op de vraag over de middagschooltijd. De heer Brouwer, die ook<br />
zitting heeft in deze commissie, wordt aangemaand hier ten spoedigste werk<br />
van te maken.<br />
Verordeningen Gedeputeerde staten hebben geen bedenkingen tegen de keur tot wering van<br />
misbruiken tegen het afsteken van vuurwerk, mits daaraan ook een<br />
strafbepaling wordt toegevoegd. De op te leggen boetes moeten in de<br />
gemeentekas worden gestort en tevens moeten daaruit de bekeurders een<br />
beloning of gratificatie kunnen ontvangen. De keur wordt met deze toevoeging<br />
nu spoedig gedrukt en ter kennis gebracht aan de inwoners van de gemeente.<br />
Proces voeren Een zekere heer J.W. van der Schooren heeft bij de verplichte inkwartiering<br />
van drie cavaleristen met hun paarden, geweigerd de militairen kost en<br />
inwoning te verschaffen en moet hiervoor nog een bedrag van ƒ 25,80<br />
voldoen. De raad vraagt nu aan gedeputeerde staten toestemming om tegen<br />
de man een proces te beginnen. Als rechtsmiddel stelt de raad voor om<br />
daarbij een rijksadvocaat in te schakelen en ook om het proces voor kosten<br />
van het rijk te mogen voeren. De verdere afhandeling ligt in handen van de<br />
burgemeester.<br />
336
Folio 209-212 5 februari 1840<br />
Raadsleden De heren Renaud en Bauer mogen in hun respectieve functies blijven. De<br />
heer Renaud is echter niet aanwezig zodat zijn beslissing nog aangehouden<br />
blijft.<br />
Onderwijs De wijziging van de middagschooltijd wordt nog aangehouden totdat de<br />
ondervinding de noodzakelijkheid hiervan urgent maakt.<br />
Schoollokalen Gedeputeerde staten hebben het aangaan van een geldlening ter grootte van<br />
ƒ 5.600,- voor de financiering van het bouwplan voor het aanbouwen van<br />
schoollokalen goedgekeurd. De burgemeester krijgt de opdracht om zich met<br />
de zaak van de negotiatie bezig te houden. Om de schoollokalen te kunnen<br />
wijzigen is het tevens nodig dat een gedeelte van de zogenoemde<br />
Pastorijhavensloot ter lengte van één roede en zes ellen te mogen doen<br />
dempen.<br />
De burgemeester legt nu het bestek en de condities van aanbesteding aan de<br />
raad voor. Met algemene stemmen keurt de raad dit plan goed. De openbare<br />
aanbesteding zal plaats vinden op dinsdag de 25 e februari 1840. De<br />
aanbesteding zelf ligt in handen van de burgemeester en assessoren. De raad<br />
wil tevens dat tijdens de verbouwing een gedeelte van het kerkgebouw als<br />
noodlokaal mag fungeren. Maar daartoe moet uiteraard eerst toestemming<br />
gevraagd worden aan de Kerkenraad.<br />
Onderwijzer De heer Hemkes bericht aan de raad dat het noodzakelijk is geworden om<br />
nog een derde ondermeester aan te stellen. Hij stelt daartoe een zekere heer<br />
De Jong voor, thans ondermeester in de vierde rang te Leiden. De raad stemt<br />
hiermede in. Tegelijk wil de raad aan de heren Mackenzie en Verboon, de<br />
beide fungerende ondermeesters, een gratificatie toekennen van ƒ 25,- als<br />
blijk van erkenning voor de tijd dat zij in het onderwijzerloze tijdperk de school<br />
hebben gaande gehouden.<br />
Begroting Er moeten nog een aantal rekeningen voldaan worden uit de begroting over<br />
1839. Het gaat om bedragen van respectievelijk ƒ 100,72 5 , ƒ 28,99 en<br />
ƒ 13,32 5 . Daarvoor wordt weer toestemming gevraagd aan gedeputeerde<br />
staten.<br />
337
Folio 213-216 22 februari 1840<br />
Gemeentesecretaris Wegens afwezigheid van de gemeentesecretaris wordt de heer Brouwer<br />
aangewezen voor hem waar te nemen.<br />
Schutterij De burgemeester brengt de zaak van het fonds van de Vrijwillige Schutterij ter<br />
tafel, dat al <strong>jaren</strong> door de secretaris wordt geadministreerd. Dat is ook de<br />
reden waarom de secretaris nu niet op deze vergadering aanwezig is. De<br />
burgemeester belooft daarbij dat in de eerstvolgende vergadering, waar de<br />
secretaris wel bij aanwezig is, de notulen van de vorige vergadering zullen<br />
worden vastgesteld.<br />
Drie inwoners van Voorburg, Frederik Leeman, Antony Leendert Schmal en<br />
Maarten Parlevliet hebben zich als vrijwillig gemeld als militair tijdens de<br />
Belgische Opstand van 1830. Zij vragen nu voor het onderhoud van hun<br />
gezinnen een uitkering uit het fonds van de Vrijwillige Schutterij.<br />
Secretaris Jan Mulder heeft keurig de administratie bijgehouden over de <strong>jaren</strong><br />
1830, 1831, 1832 en 1833 hetgeen erin resulteerde dat de rekening van het<br />
fonds werd afgesloten met een totaalbedrag aan inkomsten van ƒ 3.567,- en<br />
van uitgaven ad ƒ 2.580,65. Het batig saldo bedraagt dus een bedrag van<br />
ƒ 986,35, waarbij opgemerkt moet worden dat in de uitgaven geen<br />
administratielonen waren berekend. Dat loon heeft de secretaris in alle<br />
discretie overgelaten aan het bestuur. De burgemeester is van mening dat de<br />
secretaris hiervoor jaarlijks een loon dient te ontvangen van ƒ 100,-, dus totaal<br />
over vier <strong>jaren</strong> ƒ 400,-. Van het batige saldo zou dan dus nog maar ƒ 586,35<br />
over blijven. Daarvan wil de burgemeester weer een bedrag van 3 x ƒ 21,-<br />
aftrekken om die bij wijze van gratificatie uit te keren aan de vrijwillige<br />
militairen. Er resteert dan nog ƒ 523,35. Het voorstel van de burgemeester<br />
komt hierop neer dat hij de secretaris bij wijze van gratificatie het<br />
overgebleven saldo wil doen uitkeren, alsmede het administratieloon van<br />
totaal ƒ 400,-. Hij vindt dat de secretaris dit dubbel en dwars verdient. Hij doet<br />
immers al dertig jaar dienst tegen een karig traktement van slechts ƒ 375,- per<br />
jaar, zonder ooit iets extra’s gekregen te hebben. Men moet echter wel een<br />
voorbehoud maken. Mocht ooit de een of andere hogere macht hierop<br />
terugkomen en dit gebaar afkeuren, dan moet de secretaris totaal ƒ 923,35<br />
terugstorten in de kas van de gemeente. Er wordt nu een commissie uit de<br />
raad benoemd die ook de nu afwezige leden moet zien over te halen met dit<br />
voorstel in te stemmen. De commissie bestaat uit de heren burgemeester,<br />
Terlaak en Brouwer. De vergadering wordt nu verdaagd tot de 24 februari<br />
1840.<br />
338
Folio 217-218 24 februari 1840<br />
Schutterij De commissie van drie brengt verslag uit van hun bevindingen. De afwezige<br />
raadsleden Huybers en Renaud stemmen met het voorstel in. Nu ook alle wel<br />
aanwezige raadsleden hier volmondig mee instemmen, is het voortel de<br />
secretaris de hem toegekende gratificatie toe te kennen, aangenomen.<br />
339
Folio 219222 28 februari 1840<br />
Proces voeren De vordering tegen de weigerachtige heer J.W. van der Schooren op Hofwijck<br />
kan niet in een proces uitmonden dat voor rekening van de provincie of het rijk<br />
kan worden gevoerd. (Cfr. Raadsvergadering van 27 december 1839) Het te<br />
voeren rechtsgeding voor de vordering van ƒ 25,80 zal ten koste van de<br />
gemeente worden gevoerd. In de eerstvolgende vergadering zal nu een<br />
rechtsgeleerde aangetrokken worden.<br />
Schoollokalen Het bestek voor de bouw van nieuwe schoollokalen is uitgekomen op de<br />
laagste inschrijver de heer H. Kramer en wel tegen een bedrag van ƒ 6247,-.<br />
Behoudens toestemming van gedeputeerden krijgt de heer Kramer dus dit<br />
werk ter uitvoering opgedragen.<br />
De lening ter financiering van de nieuw te bouwen schoollokalen was<br />
opgedragen aan de burgemeester. Deze heeft de heer M.A.F.H. Hoffman,<br />
koopman te Rotterdam bereid gevonden deze lening te verschaffen tegen een<br />
rente van 4 %.<br />
Zoals gemeld was de lening ter financiering van de te bouwen schoollokalen<br />
ƒ 5.600,- groot, maar de –laagste- aanneemsom ƒ 6.247,-. Er is dus een<br />
tekort aan financiering van ƒ 647,-. Daarbij komt nog het salaris van de<br />
architect van 5% van de aanneemsom ofwel ƒ 312,35, alsmede de<br />
vergoeding voor de opzichter, die belast wordt met ‘het Metselwerk en de<br />
Mêlange der Specie’ ad ƒ 100,-. Totaal moet er dus nog ƒ 1.059,35<br />
bijgefinancierd worden. De raad besluit om aan gedeputeerde staten<br />
toestemming te vragen het bedrag van de lening ad ƒ 5.600,- te mogen<br />
verhogen tot ƒ 6.600,-.<br />
Onderwijzer De hoofdonderwijzer deelt de raad mee dat hij voor zijn nevenfunctie van<br />
aanspreker een plaatsvervanger heeft gevonden in de persoon van de heer<br />
Johannes Martinus Thierry. De raad heeft hier geen bezwaar tegen.<br />
340
Folio 223-226 7 maart 1840<br />
Proces voeren In het gerechtelijk proces tegen de heer J.W. van der Schooren, gehuwd met<br />
mevrouw H.C. van Pelt, eerder weduwe van J. Viruly, zal de gemeente<br />
worden bijgestaan door de rechtsgeleerde mr. A.A.J. Meylink, advocaat bij de<br />
Hoge Raad der Nederlanden. Hij krijgt alle benodigde stukken in handen.<br />
Verkeer De keur of verordening tot het regelen van het verkeer met bespannen en<br />
onbespannen voertuigen is –behoudens enige kleine wijzigingen- door<br />
gedeputeerde staten goedgekeurd. De keur kan nu van kracht worden.<br />
Schoollokalen Gedeputeerde staten eisen van de gemeente dat zij alsnog de koninklijke weg<br />
bewandelen voor het aanvragen van het surplus van ƒ 1.000,- op de reeds<br />
goedgekeurde lening van ƒ 5.600,-. Uitvoerig wordt het hele verhaal over de<br />
overschrijding van het bedrag van de lening uit de doeken gedaan in een<br />
proces-verbaal. In dit proces-verbaal komen alle bedragen weer voor die in<br />
het voorgaande aan de orde zijn geweest en die uiteindelijk tot de<br />
overschrijding van ƒ 1.000,- hebben geleid.<br />
341
Folio 227-231 4 april 1840<br />
Wijkmeesters De wijkmeesters dienen een klacht in tegen het gedrag van de ‘knecht der<br />
Buurten of Wijken’ Wilhelmus Werth. Zij willen dat de raad hem ontslaat en<br />
dat in zijn plaats de heer Jan Frijlink wordt benoemd. De wijkmeester krijgen<br />
toestemming om Wilhelmus Werth te ontslaan en Jan Frijlink in die functie aan<br />
te stellen.<br />
Een andere wijkmeester, Cornelis van Veen, wijkmeester in het Oosteinde,<br />
vraagt om vanwege zijn gevorderde leeftijd uit de functie van wijkmeester te<br />
mogen worden ontslagen. Onder dankzegging voor de bewezen diensten<br />
krijgt hij het gevraagde ontslag en in zijn plaats wordt de heer Cornelis van der<br />
Post, ‘bouwman in het Oosten dezer Gemeente woonachtig´. Het college van<br />
wijkmeesters krijgen hiervan een mededeling.<br />
Schoollokalen De aannemer die de bouw van de schoollokalen ter hand wil nemen heeft aan<br />
de burgemeester gevraagd een andere steensoort te mogen gebruiken, als<br />
d i e welke in het bestek was vermeld. Omdat de bouw geen vertraging kan<br />
leiden, heeft de burgemeester op voorhand reeds de toestemming gegeven,<br />
mits de steensoort ook van eerste kwaliteit is en er tenminste een monster<br />
van de steen zal worden getoond.<br />
Verbouw De heer mr. A. van Gennep is eigenaar van de buitenplaats Lusthof, dat thans<br />
bewoond wordt door vrouwe Johanna Constantia Pauw douairière Van Meurs.<br />
De buitenplaats grenst aan de noord-oostmuur van de te bouwen<br />
schoollokalen. De heer Van Gennep verleent onder bepaalde voorwaarden<br />
concessie tot het aanbrengen van ramen in de muur van het te bouwen<br />
schoollokaal. De raad betuigt hierover haar dankbaarheid. Burgemeester en<br />
assessoren mogen de daarop betrekking hebbende akte tekenen.<br />
Belastingen De maatstaf voor de berekening van de hoofdelijke personele omslag voor het<br />
jaar 1840 blijft de vroeger (in 1837) door de raad goedgekeurde en naar<br />
evenredigheid toegepaste huurwaarden van de gebouwde eigendommen. Het<br />
kohier wordt op de gebruikelijke manier ter inzage gelegd om na verloop van<br />
veertien dagen als definitief te worden beschouwd.<br />
Leerlooierij De burgemeester brengt een bezwaar ter tafel dat is ingediend door een<br />
zekere heer F.C. Lechner, eigenaar van ‘Welgelegen’ te Voorburg. Maar<br />
alvorens deze zaak te behandelen moet de heer Brouwer, belanghebbende in<br />
deze, de vergadering verlaten. De heer Lechner wil een stuk grond op zijn<br />
terrein tot leerlooierij bestemmen. Burgemeester en assessoren hebben hem<br />
dit geweigerd. Gedeputeerde staten willen nu dat de raad zich over deze<br />
kwestie buigt. De raad geven gedeputeerde staten gelijk en geven de heer<br />
Lechner gelijk.<br />
342
Folio 232-233 7 april 1840<br />
Schoollokalen De burgemeester legt aan de raad zijn plan voor om in de zuidwestmuur van<br />
het schoollokaal een gedenkteken aan te brengen ter herinnering aan de<br />
verbouwing van de school. Voor rekening van de gemeente zal er een blauwe<br />
steen worden geplaatst waarin het wapen van Voorburg met het jaartal 1840<br />
wordt gebeiteld.* Bij die gelegenheid zal aan de werklieden tezamen een<br />
gratificatie worden toegekend van ƒ 25,-.<br />
* Deze (of soortgelijke) steen is nog steeds te zien en bevindt zich thans aan de gevel van het pand Herenstraat 45/47,<br />
maar nu met het onderschrift ‘Foreburg’. De steen is afkomstig uit de gevel van de voormalige zogeheten Vlietschool aan<br />
wat vroeger de Vlietstraat heette en thans Raadhuisstraat. De school werd in de <strong>jaren</strong> negentig van de vorige eeuw<br />
afgebroken om plaats te maken voor luxe nieuwbouw aan de Oude Haven. Noot: BD<br />
343
Folio 234-235 22 april 1840<br />
Belastingen Er zijn geen bezwaren ingebracht tegen het kohier van de hoofdelijke<br />
personele omslag. Het kohier wordt nu ‘executoir’ verklaard.<br />
Schoollokalen Zijne Excellentie de Minister van Staat ad interim, belast met ’s Rijks<br />
Financiën, mr. A. van Gennep, heeft een getekende onderhandse verklaring<br />
afgegeven betreffende het mogen plaatsen van ramen in de noordoostmuur<br />
van de te bouwen schoollokalen. De secretaris moet dit officiële stuk<br />
opbrengen in de daartoe bestemde kist ‘ten Regthuize’.<br />
Grafkelder Mevrouw Maria Magdalena Johanna Forsten wil een grafkelder laten bouwen<br />
op de plek waar in de maand november van het vorig jaar haar zuster<br />
Anthonia Rudolphina Forsten is begraven. Het verzoek wordt echter eerst<br />
naar de kerkelijke autoriteiten gestuurd alvorens daar een beschikking op te<br />
geven.<br />
344
Folio 236-239 29 april 1840<br />
Gemeentebode Er is bij de burgemeester een klacht binnengekomen van het ‘verregaand<br />
onbetamelijk gehouden gedrag’ van de gemeentebode F.L. van Ruyven. Met<br />
name wordt het gedrag gehekeld dat de gemeentebode tentoon spreidde op<br />
afgelopen dinsdag de 28 e april 1840. Bij de ‘oculaire inspectie’ op het buiten<br />
‘Welgelegen’ voor het oprichten van een leerlooierij ter plaatse, was de heer<br />
Van Ruyven in beschonken toestand aanwezig. Dat is niet aan de aandacht<br />
van de bezoekende heren gedeputeerden ontsnapt, die daarover dan ook hun<br />
verontwaardiging hadden geuit. Dit voorval is niet het eerste, want de bode<br />
was ook op de vergadering van burgemeester en assessoren van 30 maart in<br />
zwaar beschonken toestand aangetroffen. De burgemeester heeft hem<br />
hierover ernstig gekapitteld en hem gezegd dat dit bij een volgende<br />
gelegenheid niet ongestraft zal worden gelaten. De burgemeester wil de bode<br />
nu voor zes weken schorsen om hem de tijd te gunnen zijn leven te beteren.<br />
Bovendien zal zijn traktement gedurende die tijd verbeurd worden verklaard.<br />
In de tussentijd zal de heer Pieter van Beek zijn bediening waarnemen tegen<br />
hetzelfde traktement als dat van de geschorste bode. Zowel gedeputeerde<br />
staten als de geschorste bode krijgen hiervan schriftelijk bericht.<br />
Proces voeren In het proces tegen de heer Johan Willem van der Schooren, gehuwd met<br />
mevrouw H.C. van Pelt, eerder weduwe van Jan Viruly, schijnt een vormfout<br />
geslopen te zijn. Het gaat blijkbaar om een aanslag in de hoofdelijke<br />
personele omslag van ƒ 20,- over 1839 ten name van genoemde mevrouw<br />
Van Pelt. Mevrouw Van Pelt heeft volgens de lezing gedurende acht<br />
maanden, tot 1 mei 1839, op Hofwijck gewoond ‘welke gemeente zij vóór<br />
primo Mei deszelven Jaars had verlaten’. Men gaat nu twijfelen aan de<br />
haalbaarheid van een proces en daarom gaat de burgemeester eerst met de<br />
gouverneur praten.<br />
School Er zijn binnen de commissie van toezicht op het openbaar onderwijs<br />
bedenkingen gerezen over de bepalingen betreffende de schoolplichtige<br />
leeftijd van kinderen. De heer Brouwer, voorzitter van de genoemde<br />
commissie, vraagt naar de juiste interpretatie. Volgens de raad moet de<br />
interpretatie als volgt zijn: kinderen die vóór of op de 30 e april van ieder jaar<br />
hun twaalfde jaar ten volle hebben bereikt, moeten per de 1 e mei de school<br />
verlaten.<br />
345
Folio 240-242 27 mei 1840<br />
Leerlooierij De gecommitteerde gedeputeerden, de heren jhr. J. Quarles van Ufford en<br />
mr. P.F. Hubrecht, hebben de kwestie van de voorgenomen leerlooierij op<br />
‘Welgelegen’ bestudeerd en brengen verslag uit aan de raad.<br />
1. De aanvrager (F.C. Lechner) zal zonder een nieuw consent niet<br />
meer dan vier looikuipen en een kalkkuip mogen hebben;<br />
2. De huiden moeten dadelijk worden gezout en gekalkt;<br />
3. Hij mag alleen een leerlooierij exploiteren en geen lijmkokerij;<br />
4. Hij mag zonder voorkennis aan de eigenaren van Bijdorp en Hofwijck<br />
geen kuipen openen als de wind in een van beide richtingen blaast;<br />
5. Hij moet de huiden -na afgewassen en gedroogd te zijn- opslaan in<br />
een afgesloten loods voor verdere bewerking;<br />
6. Hij moet de kuipen zo vroeg in de morgen openen dat de<br />
werkzaamheden voor zes uur ’s morgens zullen zijn beëindigd;<br />
7. Hij moet zorgdragen dat de sloot waarin de spoelkuip zal worden<br />
geplaatst, ten zuidoosten zal worden doorgegraven en dat die dan<br />
uitmondt in de vaart en tevens dat die sloot op een behoorlijke diepte<br />
zal worden gehouden;<br />
8. Het in de open lucht drogen van de huiden buiten de loods, moet<br />
steeds dichtbij die loods plaats vinden;<br />
9. De burgemeester krijgt het toezicht op het naleven van deze regels<br />
en bepalingen.<br />
Ten slotte volgt nog de bepaling dat indien de heer Lechner niet aan deze<br />
voorwaarden voldoet, de ‘Trafiek’* direct zal worden gesloten.<br />
Burgemeester en assessoren hebben in hun vergadering van de 25 e mei<br />
reeds laten weten in de voorstellen van de gedeputeerden niet te zullen<br />
berusten en willen een verzoekschrift hierover schrijven gericht aan Zijne<br />
Majesteit de Koning. De raad is het volkomen met het college eens en daarom<br />
blijft voorshands de afwijzing tot het oprichten van een leerlooierij in stand.<br />
* Trafiek = handel, inz. met zelfvervaardigde fabrikaten; koopmansbedrijf, nering.<br />
346
Folio 243-252 11 juni 1840<br />
Leerlooierij De heer Brouwer is, als buur van de kastelein Lechner, niet bij deze<br />
vergadering aanwezig, omdat hij belanghebbende is bij de zaak die de<br />
burgemeester thans ter tafel brengt. De burgemeester brengt na het<br />
vaststellen van de notulen van de vorige vergadering direct het verzoekschrift<br />
op tafel gericht aan Zijne Majesteit de Koning. In dat verzoekschrift blijft de<br />
raad in afwijking van hetgeen gedeputeerde staten hiervan vinden, bij het<br />
eerder genomen besluit om het oprichten van een leerlooierij op het buiten<br />
Welgelegen af te wijzen. De beide buren van de heer Lechner, de heren<br />
Brouwer en Slotboom willen zelfs aan de zeven artikelen van het<br />
provinciebesluit nog twee artikelen toevoegen. De burgemeester legt nu aan<br />
de raad het concept voor van het verzoekschrift aan de koning en krijgt<br />
hiervoor de instemming van de voltallige raad, uitgezonderd uiteraard de heer<br />
Brouwer.<br />
Raadsleden De heer Brouwer mag bij de volgende te behandelen punten weer aanwezig<br />
zijn. Er moet nu worden voorzien in de vacature van de heer Johannes<br />
Renaud, die onlangs is overleden. De raad moet nu twee kandidaten<br />
aanwijzen. De raad wijst bij eerste stemming de heer Abraham Wijnand<br />
Renaud, schilder en glazenmaker, aan met drie stemmen; twee stemmen voor<br />
de heer Nicolaas Cornelis Mulder, adjunct-commies bij het departement van<br />
Koloniën en één stem voor mr. Bartholomeus van Dorp, kantonrechter in het<br />
arrondissement ’s-Gravenhage. Aangezien er zes stemmen zijn uit te<br />
brengen moet er een tweede stemming plaatsvinden. Bij de tweede stemming<br />
worden er drie stemmen op de heer Renaud uitgebracht en drie op de heer<br />
Mulder. In dat geval moet loting uitmaken wie de eerste kandidaat wordt. De<br />
loting valt uit ten gunste van de heer Nicolaas Cornelis Mulder. Dan volgt de<br />
stemming voor de tweede kandidaat. Hiervoor is slechts één stemming nodig.<br />
Vier van de zes stemmen worden uitgebracht op de heer Abraham Wijnand<br />
Renaud, twee op de heer mr. Bartholomeus van Dorp en twee op naam van<br />
de heer Dirk van Schagen, hoefsmid in dit dorp. De heer Renaud is dus<br />
gekozen als tweede kandidaat. Vervolgens wordt er een vervolgvergadering<br />
belegd waarbij dan weer de nodige hoogstaangeslagen grondeigenaren<br />
worden benaderd. Dat zijn achtereenvolgens de heren Nicolaas Perquin,<br />
Frederik Caspar Lechner, Leendert Oosterlaan, Jan Jacob van den Sande,<br />
Johannes Franciscus Roy en Teunis van Abshoven. De vervolgvergadering<br />
over de kandidaatstelling zal worden gehouden op vrijdag de 19 e van deze<br />
maand.<br />
Schoollokalen De uit te schrijven lening ter grootte van ƒ 5.600,- voor de financiering van de<br />
uitbreiding van de dorpsschool met een aantal lokalen, mag verhoogd worden<br />
tot de benodigde ƒ 6.600,-. De burgemeester krijgt de opdracht het een en<br />
ander uit te voeren.<br />
347
Verv. Folio 243-252 Vervolg van: 11 juni 1840<br />
Leerplicht De leerplichtige leeftijd van de kinderen wordt enigszins verruimd. Niet alleen<br />
de kinderen die op 1 januari van enig jaar zes jaar zijn geworden, maar ook de<br />
kinderen die vóór of op de 30 e april zes jaar worden zijn nu leerplichtig<br />
verklaard. Voorts mogen de kinderen die op 1 mei niet meer de leerplichtige<br />
leeftijd bezitten, desverlangd op de school blijven tot 1 mei 1841. De ouders<br />
moeten daar dan wel het normale schoolgeld van ƒ 10,- per jaar voor betalen.<br />
De raad stemt wel met het eerste punt in, maar wil dit voorshands in beraad<br />
houden en er in maart of april van het volgende jaar op terug komen, om te<br />
bekijken of dit alles zich wel verstaat met de financiën van de gemeente. Voor<br />
wat het tweede punt betreft zijn er geen bezwaren. Uiteraard moet ook de<br />
commissie van toezicht op het lagere onderwijs hierover geïnformeerd<br />
worden.<br />
Inventaris De burgemeester brengt de inventaris ter tafel, waarin een aantal belangrijke<br />
stukken van de gemeente is vermeld en die op de secretarie moeten worden<br />
opgeslagen. Dat bevat onder meer: de akte van ‘confirmatie’ oftewel<br />
bevestiging in het bezit te zijn van een officieel geregistreerd gemeentewapen;<br />
de overeenkomst met de kerkelijke administratie over het beheer van de<br />
burgerlijke begraafplaats; het consent afgegeven door mr. A. van Gennep met<br />
toestemming om in een muur van de schoollokalen zijramen te hebben die<br />
uitzicht bieden op het er naast gelegen Lusthof. Al deze stukken gaan met<br />
een dubbel van de inventarislijst in de daartoe bestemde kist ter secretarie.<br />
School De heer Hemkes, de dorpsonderwijzer, heeft aan de burgemeester een lijst<br />
overhandigd met daarop de namen van tien kinderen, die buiten de gemeente<br />
wonen en vijf die –gezien hun leeftijd- niet meer leerplichtig zijn. De ouders<br />
van die vijf kinderen hebben te kennen gegeven dat zij hun kinderen nog op<br />
school willen laten. In juni 1839 heeft de raad reeds ingestemd met het verblijf<br />
op school van de twee kinderen van Jan van der Brugge en de drie van<br />
Leendert Berkel. Insgelijks wil de raad nu toestemming verlenen aan de twee<br />
kinderen van P. Dolleman, aan de zoon Hendrik van Jan Schippers, aan Jan<br />
van Dijk voor zijn nichtje Johanna Hoek en aan L.J. van der Meijer voor zijn<br />
neefje Willem Kasteel. Blijft staan dat de ouders of verzorgers daarvoor het<br />
verschuldigde schoolgeld van ƒ 10,- per kind verschuldigd zijn. Ook voor een<br />
aantal kinderen die inmiddels dertien jaar oud zijn, maakt de raad<br />
uitzonderingen. Het zijn onder meer: voor Cornelis de Koning voor zijn zoon<br />
Gerrit; aan de Administratie van de Nederduitsch Hervormde Gemeente voor<br />
de zoon Franciscus Bender van de weduwe Bender-Broekman; aan Johannes<br />
Onderwater voor zijn zoon Arend en aan A.W. Renaud voor zijn zoon<br />
Adrianus. De ouders en voogden krijgen hiervan schriftelijk bericht onder de<br />
uitdrukkelijke aanmaning binnen de acht dagen het verschuldigde schoolgeld<br />
ad ƒ 10,- in de gemeentekas te storten.<br />
Verlichting De pachttermijn van drie jaar voor het onderhouden van de verlichting met<br />
lantaarns en reverbères is verstreken. De burgemeester mag nu met de<br />
pachter Antonie Tewis onderhandelen over verlenging tegen dezelfde<br />
condities en voorwaarden als van de afgelopen drie jaar.<br />
348
Verv. Folio 243-252 V e r vo l g van: 11 juni 1840<br />
Straten en pleinen De rekeningen voor het onderhoud van straten en arbeidslonen zijn de laatste<br />
tijd behoorlijk gestegen. De burgemeester krijgt volmacht om te bekijken of het<br />
voor de gemeentekas voordeliger is om de bestrekken en aanbestedingen tot<br />
vijf jaar te verlengen, of tot zoveel korter of langer gewenst is.<br />
Schoollokalen Het metselwerk aan de schoollokalen is reeds behoorlijk gevorderd. De raad<br />
vraagt zich af of het dan nu niet in het belang van de gemeente(kas) is om de<br />
opzichter op het metselwerk van zijn taak te ontslaan, zodat er voor hem geen<br />
lonen meer hoeven te worden betaald. De burgemeester mag ook dit<br />
afhandelen, maar niet dan nadat hij daarover contact heeft gehad met de<br />
architect. Hij mag dan naar bevind van zaken handelen.<br />
Brandmeester Door het overlijden van de heer Johannes Renaud is ook de functie van<br />
brandmeester vacant geworden. De zoon van de overledene: Abraham<br />
Wijnand Renaud valt die eer te beurt. Tot commissaris van de<br />
brandmeesteren wordt de heer Dirk van Schagen benoemd. De burgemeester<br />
mag dit afhandelen en tevens mag hij aan de mensen die de nieuwe<br />
brandspuit moeten uitproberen, behalve brood, kaas en bier een bedrag van<br />
ƒ 0,50 overhandigen. De raad verbindt er wel de voorwaarde aan dat<br />
brandweerlieden die verzuimen niet alleen geen aanspraak mogen hebben op<br />
de 50 cent, maar tevens kans lopen op boetes en strafmaatregelen volgens<br />
het geldende reglement.<br />
Schutterij De commissie voor de schutterij zal dit jaar weer bestaan uit de heren<br />
Sigmond en Ter Laak.<br />
349
Folio 253-255 19 juni 1840<br />
Raadslid Alhoewel niet alle opgeroepen grondeigenaren en raadsleden present zijn,<br />
wordt toch volledig ingestemd met de voordracht van de heren Mulder en<br />
Renaud ter vervulling van de vacature van de overleden heer Johannes<br />
Renaud.<br />
350
Folio 256 16 juli 1840<br />
Raadslid Tegen de volgorde in hebben gedeputeerde staten toch de benoeming van de<br />
heer Abraham Wijnand Renaud voorgestaan, boven die van de eerstvermelde<br />
N.C. Mulder. De heer Renaud mag nu in de voetsporen van zijn vader treden<br />
en wordt als raadslid toegelaten en mag in de eerstvolgende vergadering zijn<br />
zetel gaan bezetten.<br />
351
Folio 257-259 22 juli 1840<br />
Pacht De pachter van de verlichting en tevens van de schuur voor het opbergen van<br />
de haardas de heer Antonie Tewis krijgt de verlangde verlenging van zijn<br />
contract. Met veel omhaal van woorden weet de raad te melden dat de olie<br />
steeds duurder wordt en dat het telkens openbaar aanbesteden ook veel geld<br />
kost. Eigenlijk zou de heer Tewis minder moeten gaan betalen aan pacht dan<br />
meer. Desalniettemin besluit de raad toch tegen dezelfde bedragen de zaken<br />
te blijven verpachten, te weten ƒ 215,- per jaar voor de verlichting en ƒ 40,-<br />
per jaar voor de haardasschuur (of haardaschschuur).<br />
Begroting Er staan weer een aantal rekeningen open waarvoor geen dekkende<br />
begrotingspost is aangewezen in de begroting 1839. Totaal moet nog<br />
ƒ 154,89 5 betaald worden. De raad vraagt aan gedeputeerde staten<br />
toestemming om deze bedragen uit de nog disponibele gelden van de<br />
begroting te mogen voldoen. De burgemeester moet de aanvraag indienen bij<br />
gedeputeerde staten.<br />
Kermis De burgemeester maakt bekend dat de kermis dit jaar begint op zondag de<br />
23 e dezer maand (zal bedoeld zijn: augustus; immers de 22 e juli viel volgens<br />
opgave op een woensdag. BD)<br />
352
Folio 260-264 29 augustus 1840<br />
Belastingen De kwestie van de heer Van der Schooren komt weer ter sprake en wel in het<br />
bijzonder de aanslag hoofdelijke personele omslag van het jaar 1839, die ten<br />
name van zijn huidige echtgenote was gesteld: mevrouw de weduwe H.C. van<br />
Pelt, eerder weduwe van J. Viruly. Met veel omhaal van woorden wordt<br />
melding gemaakt van het feit dat er nog geruime tijd gebruik gemaakt was van<br />
de buitenplaats Hofwijck, waarop de aanslag betrekking had. Dat ook de<br />
tuinman nog de tuinmanswoning bewoonde en dat zij zowel voor als na hun<br />
huwelijk op 24 april 1839 de woning met bijbehorende gebouwen diverse<br />
malen hebben gebruikt. Dat de paarden er nog waren en gevoederd werden.<br />
Dat de rijtuigen werden gebruikt en gestald. Dat de meubels er nog stonden<br />
en niet mede waren verhuisd naar het nieuwe echtelijke pand in de gemeente<br />
Veur. Hij krijgt dan ook niet de gevraagde 2/3 vermindering van de aanslag.<br />
Hij krijgt nu uiteindelijk toch teruggaaf van de helft van de aanslag geldend<br />
voor de tweede helft van het jaar 1839.<br />
Pacht De verpachting mag niet ondershands geschieden volgens gedeputeerde<br />
staten: dat moet in het openbaar. Er moet immers vrije concurrentie blijven.<br />
De raad kan niet anders dan de bevelen van de gedeputeerden opvolgen en<br />
stellen als datum van de openbare verpachting voor: donderdag 24 september<br />
om elf uur ’s morgens. De verpachting dan nu wel voor vijf <strong>jaren</strong> achtereen<br />
gelden. Burgemeester en assessoren moeten dit alles uitvoeren en de<br />
raadsleden mógen erbij tegenwoordig zijn.<br />
Schoollokalen Meester-metselaar H. Kramer die de werkzaamheden aan de schoollokalen<br />
uitvoert wil van de gemeente toestemming om ook enige buiten het bestek<br />
vallende werkzaamheden uit te mogen voeren. De burgemeester moet eerst<br />
weten om welke werkzaamheden dat dan gaat om het vervolgens weer aan<br />
de raad voor te kunnen gaan leggen. Intussen wordt van de<br />
aannemermetselaar wel geëist dat hij onverminderd met zijn werkzaamheden<br />
door zal gaan.<br />
Verzekering Het schoolgebouw moet degelijk worden verzekerd tegen brand en schade.<br />
Het te verzekeren bedrag zal ƒ 8.000,-. moeten zijn. In handen van de<br />
burgemeester gelegd.<br />
Belastingen De burgemeester heeft een supplementair kohier opgesteld van ƒ 19,17<br />
bestaande uit twee aanslagen voor belastingplichtigen welke zich, na de<br />
vaststelling van het kohier over 1840, hier hadden gevestigd. Ook dit kleine<br />
kohiertje wordt gedurende veertien dagen ter visie gelegd.<br />
353
Folio 265-270 3 oktober 1840<br />
Grafkelder Het verzoek van Mevrouw Maria Magdalena Johanna Forsten om over een<br />
grafkelder te mogen beschikken wordt ingewilligd. Evenals bij de voorgaande<br />
toestemmingen tot het ingebruik geven van grafruimten wordt in<br />
drieëneenhalve folio’s melding gemaakt van deze toestemming tot het laten<br />
bouwen van een grafkelder, met alle daaraan verbonden rechten en<br />
verplichtingen.<br />
Rekening De gemeenteontvanger heeft de rekening voor het jaar 1839 ingediend. Op de<br />
gebruikelijke manier worden weer de notabele en meestbetalende<br />
grondeigenaren uitgenodigd om de rekening op te nemen en te sluiten.<br />
Verpachting De openbare aanbestedingen hebben plaatsgevonden. De burgemeester had<br />
hiervoor van de raad reeds de nodige volmachten ontvangen. Wel maakt hij<br />
nog melding van het feit dat de pachter van de haardas ook nog eens ƒ 40,-<br />
bij wijze van recognitie moest betalen voor het hebben van de haardasschuur<br />
op grond dat particulier eigendom is. Hij wil daarvoor wel schadeloos gesteld<br />
worden. De raad neemt hier nog geen beslissing over, maar stelt dit uit tot de<br />
eerstvolgende begrotingsvergadering.<br />
Verzekering De burgemeester laat weten dat het schoolgebouw nu voor ƒ 8.000,- is<br />
verzekerd bij de Haagsche Assurantie Compagnie voor Brand enzovoorts. De<br />
polis wordt ‘bijgezet’ in de kist bestemd voor belangrijke stukken.<br />
354
Folio 271-272 10 oktober 1840<br />
Rekening De rekening over het jaar 1839 wordt finaal vastgesteld op een batig saldo<br />
van ƒ 180,62. Alles wordt keurig vastgelegd in proces-verbaalvorm.<br />
355
Folio 273-276 14 november 1840<br />
Belastingen Het bezwaar van de heer Jan Willem van der Schooren, eerste assessor van<br />
de gemeente Veur, tegen de aan zijn echtgenote opgelegde aanslag in de<br />
hoofdelijke omslag krijgt een grimmiger en vooral persoonlijk karakter. Om<br />
zelfs maar de schijn van partijdigheid in deze zaak te mijden, geeft de<br />
burgemeester de voorzittershamer over aan zijn eerste assessor en verlaat de<br />
vergadering. In een zeer uitgebreide discussie worden alle bezwaren<br />
behandeld in de volgende vijf punten.<br />
1. De gemeente Voorburg heeft zich volkomen geconformeerd aan de<br />
richtlijnen van gedeputeerde staten en gaat er vanuit dat pas<br />
ontheffing kan worden verleend vanaf het moment dat een pand<br />
daadwerkelijk en geheel is ontruimd;<br />
2. Het feit doet zich voor dat het pand Hofwijck pas echt ontruimd is per<br />
24 juni 1839 en dat dit feit ook door de heer Van der Schooren wordt<br />
onderschreven;<br />
3. De gemeente is autonoom op het punt van de belastingoplegging in<br />
de eigen gemeente en hoeft niet het oor te laten hangen naar<br />
regelingen in andere gemeenten;<br />
4. Dat de gemeente volkomen terecht de aanslag reeds met de helft<br />
heeft verminderd, ofwel voor de duur van zes maanden. En dat de<br />
eis van rekwestrant om de aanslag met 2/3 te verminderen niet<br />
strookt met het feit dat er minstens zes maanden van Hofwijck<br />
gebruik is gemaakt in plaats van vier maanden;<br />
5. Voorts distantieert de raad zich volledig van de aantijgingen van de<br />
bezwaarde tegen de handelwijze van de burgemeester in deze<br />
kwestie. De aantijgingen tegen de burgemeester hebben zelfs geen<br />
schijn van waarheid, integendeel, ‘Zijne handelingen’ worden ‘steeds<br />
door de striktste onpartijdigheid gekenmerkt, en ZEd. Achtbare<br />
daarvoor in de Achting en het vertrouwen bij dezen Raad te hoog<br />
staat aangeschreven, dan dat hij niet alle deswegens tegen hem<br />
aangevoerde Klagten met de meeste vrijmoedigheid van zich zoude<br />
kunnen afwerpen, en zich boven alle aanvallen van Hoon en Laster<br />
door wie zulks ook zoude mogen geschieden, zoude kunnen en<br />
mogen verheven achten’<br />
Met deze overwegingen gaat het bezwaarschrift weer terug naar de<br />
gouverneur die het met een apostille naar de gemeente had gestuurd.<br />
356
Folio 277-283 8 december 1840<br />
Rekening Gedeputeerde staten hebben de rekening over het jaar 1839 met een batig<br />
saldo van ƒ 180,62 goedgekeurd.<br />
Begroting Ook de begroting voor 1841 wordt ter sprake gebracht, zonder dan daar de<br />
bedragen bij worden vermeld in de bijgehouden notulen. De financiering van<br />
de uitgaven zal weer op dezelfde voet worden verricht als die van 1840.<br />
Daarbij wordt wel opgemerkt dat de uitgaven ten gevolge van de bouw van de<br />
schoollokalen niet uit de gewone uitgaven kunnen worden bestreden. De<br />
bouw van de schoollokalen gaat nu overigens meer kosten en wel een bedrag<br />
van ƒ 7.800,- Voor dat bedrag vraagt de raad permissie aan gedeputeerde<br />
staten tot het aangaan van een zogeheten negotiatie. In een uitgebreid<br />
proces-verbaal wordt de gehele op dit moment aan de orde zijnde financiering<br />
van de uitgaven uit de doeken gedaan. De gemeente heeft in de afgelopen<br />
dertien <strong>jaren</strong> twee leningen afgelost tot een bedrag van ƒ 12.000,-. Het<br />
aangaan van een geldlening van ƒ 7.800,- gaat de draagkracht van de<br />
gemeente dus niet te boven, stelt de raad. Op meerdere inkomsten mag men<br />
voorshands niet rekenen, integendeel, de accijns op het geslacht zal zelfs<br />
ƒ 300,- minder uitvallen dan voorgaande <strong>jaren</strong>. Er zal zelfs geen batig saldo<br />
meer van overblijven. Al deze overwegingen, hier vastgelegd in een uitgebreid<br />
proces-verbaal, moeten gedeputeerde staten er toe brengen om ‘autorisatie’<br />
te verlenen voor het aangaan van de gevraagde geldlening van ƒ 7.800,-.<br />
School In de notulen wordt nu melding gemaakt van de ‘plegtige inwijding’ van de<br />
nieuwe schoollokalen. Dat feest heeft zich voorgedaan op donderdag de 5 e<br />
november van het jaar 1840. Hierbij waren alle notabelen bijeen, zoals de<br />
burgemeester en de raadsleden, de secretaris, de districtsschoolopziener, de<br />
plaatselijke commissie van schooltoezicht op het openbaar onderwijs, de<br />
godsdienstleraren van de beide godsdienstige gezindheden en de leden van<br />
de kerkelijke administratie. Bij de opening waren de kinderen met hun<br />
onderwijzers reeds aanwezig, die de hier vermelde autoriteiten met een<br />
‘toepasselijk gezang’ welkom heetten. De burgemeester en de<br />
districtsschoolopziener hebben hun hartelijke dank uitgesproken aan het<br />
adres van de hoofdonderwijzer, de onderwijzers en de kinderen, alsook aan<br />
de bouwmeester en de ambachtslieden. Nadat de plechtigheid werd weer<br />
afgesloten met een toepasselijk gezang door de kinderen, kregen zij ‘eenige<br />
ververschingen toegediend’. Hierna begaf het gezelschap zich weer naar het<br />
raadhuis.<br />
Schutterij Als gecommitteerden voor de werkzaamheden van de Nationale Militie lichting<br />
1841 zijn benoemd: de heren Wilhelmus Johannes Ter Laak en Petrus<br />
Brouwer.<br />
357
Folio 284-291 23 december 1840<br />
Belastingen De kwestie van de belastingaanslag van de heer J.W. van der Schooren blijft<br />
de gemoederen bezig houden. Gedeputeerde staten blijven bij hun mening<br />
dat niet genoegzaam gebleken is dat het pand Hofwijck pas in juni 1839<br />
daadwerkelijk en ‘metterwoon’ is verlaten. De raad legt zich hier niet bij neer<br />
en gaat zich in wederom zeer omslachtige bewoordingen richten tot Zijne<br />
Majesteit Koning Willem II. Het hele verhaal wordt weer uit de doeken gedaan.<br />
Dat mevrouw Van de Pelt in april met Van der Schooren huwde, op<br />
huwelijksreis ging en zich na terugkomst vestigde op de echtelijke woning in<br />
Veur, maar de meubels nog op Hofwijck bleven; de ‘domestieken’* er nog het<br />
gehele jaar in de diverse dienstwoningen verbleven en dat zij ook na<br />
terugkomst van hun huwelijksreis gebruik bleven maken van de koepel<br />
behorend bij het buiten Hofwijck. De aanslag is opgelegd op het moment dat<br />
zij nog gewoon op Hofwijck woonde en geen bestuurders zou aan mevrouw<br />
Van Pelt hebben durven vragen wat haar plannen voor de toekomst waren.<br />
De aanslag van ƒ 20,- intussen reeds verminderd tot de helft, is dus volkomen<br />
legaal opgelegd en er kunnen geen redenen worden gevonden om nog een<br />
verder gaande vermindering toe te staan.<br />
Belastingen Vrouwe A. van Wynoxbergen, geboren Bleuland blijkt in Voorschoten over<br />
1840 reeds een aanslag in de hoofdelijke personele belasting te hebben<br />
voldaan ten bedrage van ƒ 12,52 5 , zijnde één derde gedeelte van de<br />
hoofdaanslag in de gemeente Voorschoten. In de gemeente Voorburg is zij<br />
echter ook aangeslagen als bewoonster van huize ‘Eemwijck’. Zij wil nu ook<br />
één derde gedeelte van de aanslag van Voorburg, zijnde ƒ 9,16 5 terug<br />
hebben. De raad staat dit toe, maar er blijft een restant te betalen van<br />
ƒ 16,33 5. Hoe echter de berekening hiervan is, lijkt niet echt te doorgronden…<br />
Waagmeester De burgemeester heeft mevrouw Adriana van de Ven ontvangen. Zij is de<br />
weduwe van Tielemanus van Veen, in leven waagmeester in dit dorp. Zij<br />
vraagt om dit ambt in plaats van haar overleden echtgenoot te mogen<br />
uitoefenen. Gezien de omstandigheden waarin de weduwe thans leeft wordt<br />
dit tot wederopzeggens goedgevonden. Zij moet wel alle lasten en<br />
verplichtingen aan deze functie verbonden, strikt naleven. Bovendien moet zij<br />
de kosten voor de aanstellingsakte en de beëdiging zelf betalen.<br />
Gemeentewerken De werkzaamheden aan de diverse gemeentewerken worden voor 1841 aan<br />
de volgende personen toevertrouwd:<br />
• L. Donker voor het metselwerk;<br />
• A.W. Renaud voor het verfwerk;<br />
• H. van Zutphen voor het smidswerk;<br />
• H.D. van Ettinger voor het loodgieterzwerk.<br />
* domestieken= huispersoneel; van L. domus= huis<br />
358
Folio 292-297 26 januari 1841<br />
Belastingen Weerom doet een belastingplichtige het verzoek om gedeeltelijk teruggaaf van<br />
de hem –zijns inziens ten onrechte- geheven aanslag in de hoofdelijke<br />
personele omslag. De heer P. van der Tak, thans wonend in Rijswijk krijgt<br />
teruggaaf van ƒ 2,50 van de hem opgelegde aanslag van ƒ 3,75. Hij moet nu<br />
nog ƒ 1,25 aan de gemeenteontvanger betalen.<br />
Begroting De begroting over het jaar 1841 laten de volgende cijfers zien aan inkomsten,<br />
uitgaven en batig saldo van ƒ 13.447,21, ƒ 13.429,80 en ƒ 17,41. Het kohier<br />
van de hoofdelijke personele omslag ter (mede)financiering van de uitgaven is<br />
begroot op ƒ 1.650,-. Voor het overige zijn de financieringsmiddelen weer in<br />
grote lijnen identiek aan die der volgende <strong>jaren</strong>. Ook de maatstaven zijn<br />
onveranderd gebleven.<br />
Marechaussee De gouverneur wil van de diverse raden binnen zijn rechtsgebied weten wat<br />
de gemeenten er voor over hebben om bij te dragen in de oprichting van een<br />
corps marechaussee. De gouvernementele circulaire wordt voorshands voor<br />
kennisgeving aangenomen. De raad zal er in de eerstkomende vergadering<br />
op terug komen.<br />
Keurmeester De burgemeester is er achter gekomen dat op grond van een Ordonnantie uit<br />
1818 er een keurmeester bestond voor het slachtvee. Dat ten gevolge van die<br />
bepalingen de gemeentebode F.L. van Ruyven hiervoor jaarlijks een bedrag<br />
aan keurloon kreeg uitbetaald van ƒ 50,-. Inmiddels is de eigen heffing op het<br />
slachtvee veranderd in een rijksaccijns op het slachtvee en kan de gemeente<br />
nog slechts opcenten daarop heffen. De functie kan dus gevoeglijk als<br />
vervallen worden beschouwd. De gemeentebode moet de verdere uitbetaling<br />
van de jaarlijkse ƒ 50,- voortaan missen.<br />
Schoollokalen Architect A. Roodenburg te ’s-Gravenhage heeft een bewijs afgegeven van<br />
het feit dat de schoollokalen geheel volgens het bestek en zijn aanwijzingen is<br />
gebouwd en opgeleverd. De nog resterende betalingen voor de<br />
werkzaamheden aan de schoollokalen kunnen nu aan de aannemer en de<br />
ambachtslieden worden uitgekeerd. Aan de heer mr. A.F.H. Hoffman wordt nu<br />
via een ‘acte obligatoir’ in concept toegestuurd. De heer Hoffman is immers<br />
bereid om de gemeente een lening te verschaffen van ƒ 7.800,- tegen een<br />
rente van 4% per jaar en een jaarlijkse aflossing van ƒ 600,-.<br />
359
Folio 298-301 13 februari 1841<br />
Geldlening Gedeputeerde staten keuren de geldlening goed die de gemeente is<br />
aangegaan bij de heer Hoffman ten bedrage van ƒ 7.800,- en tegen een rente<br />
van 4%.<br />
Marechaussee De burgemeester brengt een uitgebreid concept ter tafel over de eventuele<br />
invoering van het corps marechaussee binnen onze gemeente en de daaraan<br />
verbonden jaarlijkse kosten voor het onderhoud en instandhouding daarvan.<br />
Alles wordt inclusief de raadsoverwegingen in een proces-verbaal<br />
samengevat onder de kop ‘Fiat insertio’*<br />
Belastingen Gedeputeerde staten komen met een besluit van de minister van<br />
binnenlandse zaken over de afschaffing van enige plaatselijke belastingen,<br />
zoals die op het gemaal en de turf. Uiteraard buigen de raadsleden zich over<br />
de eventuele financiële consequenties van deze afschaffing. De raad stelt<br />
echter dat: 1. er geen opcenten door deze gemeente worden geheven op de<br />
rogge, zodat de minder gegoeden daar niet onder zullen lijden; 2. aangezien<br />
er in deze gemeente over het algemeen meer gegoeden wonen worden er wel<br />
50 opcenten geheven op de rijksaccijns voor het tarwegraan (een<br />
vermindering van 10 opcenten wordt niet als een noodzakelijke ontlasting<br />
beschouwd) en dat de weinige passanten die hier in de gemeente voor<br />
kortere of langere tijd verblijven doorgaans tarwebrood consumeren en zo<br />
ongemerkt bijdragen in de opbrengst van deze belasting. Voorts bedenkt de<br />
raad dat een vermindering van 10 opcenten tot eenzelfde opslag van 10<br />
opcenten zou moeten leiden op de hoofdelijke omslag van de personele<br />
belasting. Bovendien vindt de raad dat het beslist niet in het belang van deze<br />
gemeente is om een dergelijke verhoging van de omslagbelasting voor te<br />
staan. Deze gemeente wordt immers voor een groot deel bewoond door<br />
renteniers, die genieten van hun fortuin, maar die weg zouden blijven als er<br />
hier een hoge omslag personele belasting zou worden geheven. De<br />
ondervinding heeft geleerd dat men dan toch de opcenten op de accijns voor<br />
het meel verkiest boven een meer algemene verhoging van de personele<br />
omslag. De heffing van de opcenten op het meel en de meelproducten geeft<br />
in het algemeen minder bezwaar en tegenspraak. De gegoede klasse maakt<br />
hiertgen minder bezwaar dan tegen een verhoging van de personele omslag.<br />
Met andere woorden: laat de opcenten op de rijksaccijns op meel en<br />
meelproducten onverlet.<br />
360
Folio 302-305 2 maart 1841<br />
Gemeentebode Er zijn bij de burgemeester weer klachten binnengekomen over het<br />
verregaande onbetamelijke gedrag van de gemeentebode F.L. van Ruyven.<br />
Hij was met name in Stompwijk in zeer beschonken toestand aanwezig bij de<br />
inspectie van de miliciens die met verlof kwamen. Dit geschiedde in<br />
aanwezigheid van de heer Militiecommissaris en de kantonrechter. Hij heeft<br />
de verlofgangerlijsten, die de kantonrechter in zijn kwaliteit van deurwaarder<br />
moest gebruiken in zijn dronkenschap gedeeltelijk onbruikbaar gemaakt,<br />
zodat de kantonrechter zijn werk niet naar behoren uit kon voeren. Het<br />
aanwezige publiek heeft hem openlijk bespot en veracht. Daarbij bedenkend<br />
dat de bode ook vorig jaar al eens voor hetzelfde vergrijp voor zes weken was<br />
geschorst, maar dat de burgemeester in dit geval zijn talrijke gezinsleden wil<br />
sparen. Daarom stelt hij nogmaals voor de gemeentebode voor de tijd van zes<br />
weken te schorsen en zijn taken wederom toe te vertrouwen aan dezelfde<br />
waarnemer als vorig jaar, de heer Pieter van der Beek. De raad stemt hier<br />
volledig mee in en laat de verdere uitvoering aan de burgemeester over.<br />
Geldlening Voor het passeren van de acte van de geldlening die de heer Hoffman aan de<br />
gemeente heeft toegestaan moest er ƒ 100,- worden gestort in ’s rijks<br />
schatkist. De burgemeester wil nu aan Zijne Majesteit om restitutie van die<br />
ƒ 100,- vragen. De secretaris wordt met de uitvoering hiervan belast.<br />
Kostschool Mevrouw F.L.H. Meylan, die hier in Voorburg een 2 e klasse kostschool voor<br />
meisjes houdt, is van plan om de gemeente per 1 mei a.s. te gaan verlaten.<br />
De functie van kostschoolhouderesse komt dan vacant te staan. De<br />
gouverneur en de schooldistrictopzichter worden hiervan in kennis gesteld. De<br />
schoolopzichter krijgt het verzoek alles in het werk te stellen om de vacature<br />
zo snel mogelijk opgevuld te krijgen. Aan de functie is geen traktement, noch<br />
enig ander plaatselijk voordeel verbonden. De burgemeester krijgt de<br />
opdracht alles in het werk te stellen om de zaak te bespoedigen.<br />
Fiat insertio = het ingevoegde (stuk) wordt goedgekeurd<br />
361
Folio 306-308 23 april 1841<br />
Belastingen Gedeputeerde staten hebben het kohier van de hoofdelijke personele omslag<br />
goedgekeurd tot een te heffen bedrag van ƒ 1.652,-.<br />
Geldlening De betaalde ƒ 100,- aan registratierechten voor het aangaan van een<br />
geldlening van ƒ 7.800,- mag volgens gedeputeerde staten niet worden<br />
kwijtgescholden.<br />
Onderwijzers De hoofdonderwijzer, de heer H. Hemkes Kz. vraagt aan de raad goedkeuring<br />
voor het benoemen van een drietal zogenoemde ‘ondermeesters’. Het zijn de<br />
heren W. Hummel (2 e rang), P.Jansen (3 e rang) en W.E. Timmerman (4 e<br />
rang). Zij beschikken over de vereiste bekwaamheden en ook de commissie<br />
van het schooltoezicht is het met de voordracht eens. De heren worden dus<br />
aangesteld.<br />
Declaraties De burgemeester, de secretaris en de gemeenteontvanger hebben diverse<br />
declaraties ontvangen en voorschotten uitbetaald tot een totaalbedrag van<br />
ƒ 120,65. Het gaat om gedeclareerde bedragen voor onder meer het visiteren<br />
en keuren van schutters en voor het schouwen van een lijk. Voor deze<br />
bedragen zijn geen specifieke fondsen aangewezen op de begroting. De raad<br />
stemt ermee in dat aan gedeputeerde staten toestemming wordt gevraagd om<br />
die bedragen te mogen voldoen uit het batige saldo van 1840. De<br />
burgemeester krijgt volmacht om de zaak ten uitvoer te brengen.<br />
Staatsloterij Op voordracht van de Gebroeders Polak Danielszoon, ‘gekwalificeerde<br />
Collecteurs voor de Koninklijke Nederlandse Loterij’ wordt de horlogemaker<br />
Petrus Abraham Weymar toestemming verleend om zich als gedelegeerde 2 e<br />
klasse op de stellen bij de 183 e en 184 e staatsloterij.<br />
362
Folio 309-315 27 mei 1841<br />
Grafkelder De heer E.B. Fremery Kallf wil tegen betaling van de kosten grafkelders laten<br />
metselen op de algemene begraafplaats. Het liefst wil hij de ruimtes<br />
gesitueerd zien naast de grafkelder van mevrouw de douairière Van Meurs,<br />
de hoogwelgeboren heer Jonkheer Mr. H.J. Caan. In ruim drie foliobladen<br />
wordt hem daartoe toestemming verleend tegen betaling van ƒ 80,- aan de<br />
kerkelijke administratie en voorts voor elke afzonderlijke teraardebestelling<br />
ƒ 4,- aan de burgerlijke administratie.<br />
Belastingen De majoor der infanterie B.J. Verstege is voor een bedrag van ƒ 20,-<br />
aangeslagen in de hoofdelijke personele omslag. De majoor is echter in de<br />
loop van 1841 naar ’s-Gravenhage verhuisd en heeft maar vier maanden in<br />
Voorburg gewoond. Hij wil nu zijn aanslag teruggebracht zien tot 1/ 3 deel van<br />
ƒ 20,- ofwel 6 gulden en 6 2/ 3 cent. De gemeenteontvanger moet dit besluit<br />
verder uitvoeren.<br />
Begroting Post 34 van de begroting, inhoudend de betaling van de salarissen van de<br />
onderwijzers, is met een bedrag van ƒ 21,43 overschreden. De raad vraagt<br />
aan gedeputeerde staten toestemming om dit bedrag ook uit het batige saldo<br />
van het dienstjaar 1840 te mogen voldoen.<br />
Brandmeester Op 17 april 1841 is brandmeester Johannes van den Braak overleden. Hij<br />
vervulde de functie van brandmeester aan de achterste of perspomp van de<br />
brandspuit. In zijn plaats wordt nu zijn zoon, Henricus Antonius van den Braak<br />
aangewezen.<br />
Inventaris De inventaris van de gemeente wordt met een aantal stukken uitgebreid.<br />
a. De brandassurantiepolis voor de schoolopstallen en het daarin<br />
verblijvende meubilair;<br />
b. De verklaring van Maria van de Ven, weduwe van Tielemanus van Veen,<br />
provisioneel waarneemster in de functie van waagmeester met een lijst<br />
van de goederen en gewichten die aan de gemeente toebehoren;<br />
c. Een kopie van de obligatieakte ten behoeve van de Edelgrootachtbare<br />
Heer Hoffman ten bedrage van ƒ 7.800,-<br />
Al deze stukken worden weer in de daartoe bestemde kist bewaard. Een<br />
dubbel van de opsomming van inventarisstukken wordt in het gewone archief<br />
opgeborgen.<br />
Schutterij Tot leden van de commissie van onderzoek op de schutterijen worden de<br />
burgemeester en de 2 e assessor W.-J. ter Laak voorgedragen.<br />
363
Folio 316-319 27 mei 1841<br />
Gecombineerde vergadering van de gemeenteraad en de districtsschoolopziener, de heer J.J. Roozeboom.<br />
Kostschool Zoals hiervoor vermeld dient er op korte termijn voorzien worden in de<br />
ontstane vacature van kostschoolhouderesse ten gevolge van het vertrek van<br />
mevrouw Meylan naar elders. Twee kandidaten hebben zich aangemeld, te<br />
weten: Mejufvrouw Albarta Sara Ogterop, institutrice te Winschoten en<br />
Mejufvrouw Petronella Maria Goudappel, secondante te Rotterdam. Na de<br />
diverse plichtplegingen en het vergelijkend examen blijkt de voorkeur uit te<br />
gaan naar Mejufvrouw Goudappel. Van dit alles wordt uitgebreid verslag en<br />
proces-verbaal gedaan in de betreffende <strong>raadsnotulen</strong>.<br />
364
Folio 320-321 26 juni 1841<br />
Kostschool Mejufvrouw Petronella Maria Goudappel wordt officieel benoemd en<br />
toegelaten als kostschoolhouderesse van de tweede bijzondere school voor<br />
meisjes 2 e klasse. Voor kinderen die in de halve kost zijn moet ƒ 200,- per jaar<br />
worden neergeteld en voor de kinderen van e dagschool ƒ 100,-. Dat is<br />
inclusief het schoolmateriaal maar exclusief de boeken, kaarten en ander<br />
lesmateriaal. De kostschoolhouderesse bepaalt zelf welke boeken er moeten<br />
worden aangeschaft en hoeveel die moeten kosten.<br />
365
Folio 322-326 13 augustus 1841<br />
Huis van Bewaring De gouverneur brengt ter kennis van de gemeenteraad dat er op grond van<br />
een besluit van Zijne Majesteit een Reglement op de Huizen van Bewaring in<br />
onze gemeente moet worden ingevoerd. De raad antwoordt hierin in vijf<br />
punten ter overweging:<br />
Primo. Deze gemeente is weliswaar hoofdplaats van het kanton, maar<br />
gevangen genomen personen overnachten slechts hoogstzelden hier. Zij<br />
worden doorgaans overgebracht naar ’s-Gravenhage of naar Delft. Men vindt<br />
de artikelen in het reglement over de voeding en verpleging dan ook hier niet<br />
van toepassing. Dat kan beter overgelaten worden aan de in hetzelfde<br />
reglement genoemde commissie. Men heeft ook geen behoefte aan een<br />
afzonderlijke cipier, dat kan gevoeglijk overgelaten worden aan de<br />
tegenwoordige agent van politie de heer Pieter van der Beek. Hij zou hiervoor<br />
beloond kunnen worden bij wijze van gratificatie, naar gelang de door hem<br />
geleverde prestaties.<br />
Secundo. De raad stelt voorts voor om de kosten voor een huis van bewaring<br />
te relateren aan het aantal inwoners van de gemeente.<br />
Tertio. De kosten voor de werkzaamheden van de architect Rodenburg<br />
moeten in de overwegingen meegenomen worden en voorgedragen aan<br />
gedeputeerde staten.<br />
Quarto. Ook de gemeenten die tot het gerechtskanton behoren moeten delen<br />
in de kosten van de huur van het zittingslokaal van het kantongerecht. Het<br />
gaat dan niet aan om al de kosten op de hoofdplaats van het kanton:<br />
Voorburg, af te wentelen.<br />
Quinto. Als lid van het college van toezicht, zoals vermeld in het reglement,<br />
draagt de raad de rustende predikant, de weleerwaarde heer Jacobus<br />
Albertus van Waenen, voor.<br />
Belasting De belastingkwestie uit 1839 met de weduwe Viruly thans echtgenote van<br />
J.W. van der Schooren komt weer naar voren. Nu heeft de minister van<br />
Binnenlandse Zaken er zich mee bemoeid. De raad krijgt uiteindelijk toch<br />
gelijk met de stelling dat zij geen recht heeft op teruggaaf van 2/3 van de<br />
aanslag, maar slechts van de helft. De weduwe zal alsnog ƒ 6,66 2 /3 aan de<br />
gemeenteontvanger moeten betalen.<br />
Proces voeren De advocaat bij de Hoge Raad der Nederlanden, de heer mr. A.A.J. Meylink<br />
heeft zich –op verzoek van de raad- intensief bezig gehouden met de zaak<br />
van de inkwartiering van soldaten op Hofwijck en de weigering van de heer<br />
J.W. van der Schooren ‘nomine uxoris’, uit naam van zijn echtgenote, om de<br />
soldaten toegang te verschaffen. Het is een oude zaak daterend uit 1839. De<br />
advocaat heeft zich met een aantal confrères verstaan en is tot de conclusie<br />
gekomen, dat de raad weinig kans heeft om dit proces te winnen, vanwege te<br />
weinig harde bewijzen. De burgemeester licht de zaak nog verder toe met de<br />
volgende opmerkingen. Ten eerste waren er bij hem twee processen-verbaal<br />
binnengekomen van de commandant van de in te kwartieren kurassiers.<br />
Voorts heeft de confrère van advocaat , advocaat Noiret de Bruyn, geopperd<br />
dat het twijfelachtig is dat men –met de Grondwet in de hand- inkwartiering<br />
moet toestaan in vredestijd en dat bovendien Hofwijck zodanig vol met<br />
meubelen stond dat men daar eenvoudigweg geen soldaten kon huisvesten.<br />
366
Vervolg Folio 322-326 Vervolg van: 13 augustus 1841<br />
Proces voeren Gezien de wankele gronden voor een te voeren proces en bovendien de<br />
zwakke financiële toestand van de gemeente besluit de raad nu in arren<br />
moede maar geen proces te gaan voeren. Daarbij komt ook nog eens de<br />
mededeling van de advocaat dat hij de gemeente voor zijn bemiddeling niet<br />
financieel zal belasten.<br />
Belastingen E r wo r dt een supplementoir kohier van de hoofdelijke personele omslag<br />
vastgesteld tot een totaalbedrag van ƒ 128,-. Het kohier bevat posten voor<br />
zeventien ingezetenen die zich na het vaststellen van het primitieve kohier<br />
over 1841 in de gemeente hebben gevestigd.<br />
367
Folio 327 23 augustus 1841<br />
Rekening De rekening over het jaar 1840 wordt weer op de gebruikelijke manier aan de<br />
orde gesteld. Als datum van de examinatie wordt vrijdag de 27 augustus<br />
aangehouden. De groep van grondeigenaren die rekening moeten gaan<br />
onderzoeken bestaat uit de heren: J. Cool, L. Oosterlaan, D. van Schagen, F.<br />
van Abshoven, F. Le Roy en N. Perquin.<br />
368
Folio 328-330 27 augustus 1841<br />
Rekening De rekening over het jaar 1840 is in orde bevonden en sluit met een batig<br />
saldo van ƒ 126,55. Daarbij is nog wel opgemerkt dat van de zes opgeroepen<br />
gecommitteerden er vier op de zitting waren verschenen, waarbij de heer Le<br />
Roy zonder kennisgeving was weggebleven en de heer Van Abshoven een<br />
behoorlijk bericht van verhindering had ingediend. De wel aanwezige heer<br />
Cool merkt nog op dat het zijns inziens niet nodig was om de rekening en<br />
bijbehorende stukken door alle opgeroepen gecommitteerden te doen<br />
tekenen. Hierna krijgt de secretaris de stukken in handen om ze op de<br />
gebruikelijke wijze door te sturen naar de provinciale autoriteit.<br />
369
Folio 331-335 29 oktober 1841<br />
Rekening Gedeputeerde staten hebben de rekening over het jaar 1840 goedgekeurd tot<br />
een bedrag aan inkomsten van ƒ 5.774,60, aan uitgaven tot ƒ 5.648,05 en dus<br />
een batig saldo van ƒ 126,55.<br />
Begroting De burgemeester brengt de tweeledige staat van de begroting over 1842 ter<br />
tafel. Nieuw daarbij is dat er een bedrag als buitengewone uitgave voorkomt<br />
van ƒ 600,- zijnde de eerste termijn van de geldlening bij de heer Hoffman van<br />
ƒ 7.800,--. Om deze extra uitgaaf te kunnen bekostigen is een verhoging van<br />
de hoofdelijke personele omslag nodig van 50 opcenten. Als de geldschieter<br />
er genoegen mee zou nemen om met ƒ 300,- te volstaan, kan het aantal op te<br />
brengen opcenten worden teruggebracht tot de helft. De raad blijft echter<br />
zoveel mogelijk bij de met de heer Hoffman aangegane overeenkomst en<br />
spreekt haar voorkeur uit voor een aflossing van ƒ 600,-. De 50 opcenten<br />
hebben ook in het verleden geen noemenswaardige bezwaren opgeleverd,<br />
stelt de raad. De totale inkomsten zijn nu begroot op een bedrag van<br />
ƒ 6.413,89, de uitgaven op ƒ 6.411,66 en een batig saldo van ƒ 2,23. Aldus<br />
gaat de begroting naar de provinciale autoriteit.<br />
Raadsleden De heren Johannes Sigmond en Gerrit Huybers zijn per 2 januari 1842 aan de<br />
beurt om als raadslid af te treden. De heer Sigmond, aanwezig zijnde, wil<br />
echter wel aanblijven, maar de heer Huybers heeft via de secretaris schriftelijk<br />
laten weten geen prijs te stellen op continuatie van zijn raadslidmaatschap. Er<br />
is dus een vacature ontstaan door het aanstaand aftreden van de heer<br />
Huybers. De raad gaat terstond over tot het formeren van een tweetal<br />
kandidaten. Bij de eerste stemming worden vijf van de zes stemmen<br />
uitgebracht op de bouwman Johannes Hooijmans en één op de heer Cornelis<br />
van der Post, eveneens bouwman. De heer Hooijmans is dus de als eerste<br />
gekozen kandidaat. Bij de stemming voor een tweede kandidaat verkrijgt de<br />
heer Cornelis van der Post, vier van de zes stemmen en de heer Arie<br />
Hogendoorn twee. De heer Van der Post is aldus de aangewezen tweede<br />
kandidaat. Alvorens echter deze kandidaten worden voorgedragen aan<br />
gedeputeerde staten wordt er weer een aantal grondeigenaren aangewezen,<br />
om daarover hun licht te laten schijnen. De gecommitteerden zijn: Johannes<br />
Cool, Adriaan van Swieten, Gerrit Bakhuizen, Cornelis Jacob van Assendelft,<br />
Jacobus Marcus van der Pijl en Dirk van Schagen. De secretaris moet het een<br />
en ander afhandelen en de opgeroepenen convoceren voor de vergadering<br />
van vrijdag de 5 e november 1841.<br />
370
Folio 336-338 5 november 1841<br />
Raadsleden De kandidaten worden door vijf van de zes raadsleden en drie van de zes<br />
grondeigenaren gewogen. De stemmingen blijven onveranderd neerkomen op<br />
de voorgedragen heren Hooijmans en Van der Post. De kandidatuur van de<br />
beide heren zal aldus aan gedeputeerde staten worden voorgelegd.<br />
371
Folio 339-341 5 november 1841<br />
Molenaar De molenaar Jan Baas vraagt aan de raad om –evenals vroeger zijn<br />
voorganger Jacob Noordijk- zogenoemde onbelaste granen te mogen malen.<br />
Uiteraard wel van die broodbakkers die daartoe de vereiste vergunning<br />
hebben. Jan Baas krijgt keurig in de vorm van een officieel besluit daartoe de<br />
gevraagde toestemming.<br />
Staatsloterij De gebroeders Polka Daniels, ‘gekwalificeerde kollekteurs in de Koninklijke<br />
Nederlandsche Loterij’ vragen aan de raad om de heer Petrus Abram<br />
Weijmar, horlogemaker, aan te mogen wijzen als gedelegeerde van de<br />
tweede klasseen wel voor de loterijen met de nummers 185, 186 en 187. Op<br />
dezelfde manier als bij de molenaar wordt de toestemming in besluitvorm op<br />
schrift gesteld.<br />
Schutterij Tot gecommitteerden uit de raad voor de werkzaamheden van de Nationale<br />
Militie, lichting 1842, worden de heren W.J. ter Laak en P. Brouwer<br />
aangewezen.<br />
372
Folio 342-346 7 januari 1842<br />
Begroting Gedeputeerde staten hebben de begroting voor het jaar 1842 goedgekeurd<br />
met een batig saldo van ƒ 2,23. Daarbij wordt opgemerkt dat nu het kohier<br />
van de hoofdelijke personele omslag (met de voorgestelde verhoging van 50<br />
opcenten) zo snel mogelijk naar de provincie moet worden opgestuurd.<br />
Belastingen Een zekere heer N.A. Soek uit Dordrecht vraagt voor zijn moeder om<br />
gedeeltelijke teruggaaf van de haar opgelegde aanslag in de hoofdelijke<br />
personele omslag. Na enige overwegingen krijgt de ontvanger de opdracht om<br />
aan de weduwe Soek een vermindering toe te staan van 2/3 van de<br />
opgelegde aanslag omdat zij per 1 mei de gemeente ‘metterwoon’ heeft<br />
verlaten.<br />
Schulden De gemeente heeft een uitgestelde schuld uitstaan van ƒ 400,-. Krachtens<br />
een wettelijk voorschrift moet nu een gedeelte van die –uitgestelde- schuld<br />
omgezet worden in rentegevend kapitaal met daarbij behorende<br />
‘kansbiljetten’. Om dit te bewerkstelligen zal de gemeente een bedrag van<br />
ƒ 36,- a ƒ 37,- moeten uittrekken om een uitgesteld bedrag te verkrijgen van<br />
ƒ 100,-. De burgemeester moet er voor zorgen dat de gouverneur de bewijzen<br />
van de uitgestelde schuld en kansbiljetten ter hand krijgt gesteld.<br />
Huis van bewaring De gouverneur reageert op de ingediende overwegingen en bezwaren tegen<br />
het voorgestelde kantonnale huis van bewaring. Hij heeft geen bezwaar tegen<br />
het feit dat de plaatselijke dienaar van politie tevens wordt aangesteld als<br />
cipier. Die moet daar uiteraard wel geschikt voor zijn en bovendien moet hem<br />
een jaarlijks traktement worden toegezegd. De huur van ƒ 100,- voor het<br />
lokaal waar de zittingen van het kantongerecht plaats vinden , kan niet worden<br />
gedeclareerd. Men moet daar maar een van de lokalen van het raadhuis voor<br />
gebruiken. En of de kosten van de inrichting en het onderhoud van een<br />
kantonnaal huis van bewaring naar de omvang van de bevolking van de<br />
andere deelnemende gemeenten omgeslagen kunnen worden, moet eerst<br />
onderzocht worden. Zodra de uitslag daarvan bekend is zal de gouverneur<br />
verder antwoorden. Inmiddels heeft er reeds een onderzoek plaatsgevonden<br />
naar de bereidheid van de deelnemende gemeenten om bij te dragen in de<br />
kosten. De brieven van die gemeenten zullen met het antwoord van de<br />
gemeente naar de gouverneur worden gezonden, teneinde het antwoord van<br />
gedeputeerde staten af te wachten.<br />
Uitnodiging Het bestuur van de gemeente ontvangt een uitnodiging van de heer L. de<br />
Graaff & Compagnons om zijn ‘fabriek’ op Hofwijck te komen bezichtigen op<br />
dinsdag de 11 januari des voormiddags ten elf ure. Aan de uitnodiging wordt<br />
gevolg gegeven.<br />
Gemeentewerken Als ambachtslieden voor de uit te voeren gemeentelijke werken worden<br />
aangewezen:<br />
• Cornelis de Hey voor het timmerwerk;<br />
• Nicolaas Perquin voor het metselwerk;<br />
• H.A. van den Braak voor het verfwerk;<br />
• Dirk van Schagen voor het smidswerk;<br />
• De weduwe A. Mens voor het loodgieterswerk.<br />
373
Folio 347-348 14 januari 1842<br />
Uitnodiging De burgemeester, gesecondeerd door het raadslid Brouwer, heeft de fabriek<br />
van Leendert de Graaff* op Hofwijck bezocht. Zij zijn op uiterst vriendelijke<br />
wijze door de heer De Graaff rondgeleid en hebben hun ‘erkentenis en<br />
tevredenheid aan denzelve… te kennen gegeven’. De raad dankt de<br />
commissie voor deze activiteit.<br />
Raadslid De heer Johannes Hooijmans wordt nu de vergadering binnengeleid en legt in<br />
handen van de burgemeester de vereiste eden af als raadslid. Hij is hiermede<br />
geïnstalleerd en mag in de eerstvolgende vergadering zitting nemen.<br />
* Blijkens ‘Dorp aan de Vliet’ pagina 127 werd er door de heren Constantijn Dominique de Quertemont en Leendert de<br />
Graaf (sic) een kaarsenfabriek op Hofwijck gesticht en bereikte het aloude Hofwijck een dieptepunt van vernedering en<br />
verwaarlozing. Dat duurde tot in 1845 Jhr. E. Tjarda van Starkenborgh, eveneens fabrikant, Hofwijck kocht. Maar onder<br />
de koopvoorwaarden werd toen bedongen, dat op het verkochte geen ‘fabryk van smelting van vet, oly en zoo voorts,<br />
noch tot het fabriceeren van gaz, kaarsen en andere lichtgevende voorwerpen hoegenaamd’ gesticht mocht worden.<br />
Noot BD<br />
374
Folio 349-353 17 februari 1842<br />
Klapwaker Jacobus Koster, de klapwaker, Gedeputeerde staten laten weten dat is<br />
overleden en dus is er een vacature ontstaan voor die functie. Er dienen zich<br />
zes nieuwe kandidaten aan, te weten: de heren Teunis Hoogendorp, Maarten<br />
Parlevliet, Frederik Leeman, Jacobus Langelaan, Joris van den Heuvel en<br />
Paulus Geene. Bij stemming blijken vijf van de zes stemmen gevallen te zijn<br />
op de persoon van Joris van den Heuvel en één op Jacobus Langelaan. Joris<br />
van den Heuvel ontvangt nu een behoorlijk gezegeld en geregistreerde akte<br />
van aanstelling als nachtwaker of klapwaker in dienst van de gemeente. Hij<br />
moet niet alleen nauwgezet de instructies van het gemeentebestuur opvolgen<br />
maar dient zich ook geheel te voegen in de instructies van de plaatselijke<br />
agent van politie.<br />
Huis van bewaring Gedeputeerde staten laten weten dat de kosten van de inrichting en het<br />
onderhoud van een huis van bewaring geenszins in verband mogen worden<br />
gebracht met de kosten van het kantongerecht. De kosten van het<br />
kantongerecht moeten door de plaats worden gedragen waar de<br />
hoofdvestiging van het kantongerecht is. Het gaat dus ook niet aan om de<br />
deelnemende gemeenten naar gelang het aantal inwoners bij te laten dragen<br />
in die kosten. De hoofdplaats van het kanton heeft immers ook de voordelen<br />
van de vestiging van dit gerecht. Wel kan de gemeente, mits daarvoor<br />
gegronde redenen zijn aan te voeren, een afzonderlijke voordracht doen om<br />
de kosten te kunnen dragen. De burgemeesters van de omringende<br />
gemeenten hebben echter geen bezwaren ingebracht tegen het meedragen<br />
van de kosten van het kantonnale huis van bewaring. Dat blijkt facultatief te<br />
zijn. De provincie heeft inmiddels een regeling in de maak om die kosten te<br />
verdelen. De raad maakt nu van de gelegenheid gebruik om een kostenplaatje<br />
te ontwikkelen voor het kantongerecht zelf, die worden onderverdeeld aldus:<br />
1. Voor de zittingen van het kantongerecht en de zaken van politie:<br />
ƒ 50,-;<br />
2. Voor de vergaderingen van de commissie van toezicht op het huis<br />
van bewaring: ƒ 12,-;<br />
3. De onkosten van het bureau van de ambtenaar van het openbaar<br />
ministerie: ƒ 38,-.<br />
Totaal komen de kosten dus uit op: ƒ 100,-.<br />
Belastingen De maatstaf voor het opleggen van de aanslagen in de hoofdelijke personele<br />
omslag is sinds 1837 onveranderd gebleven. Maar door het vele her- en<br />
bijbouwen, verbeteren en slopen van woningen en gebouwen moet de<br />
maatstaf herzien worden. De secretaris heeft nu een nieuw verbeterd kohier<br />
opgesteld, dat alle nummers van de gebouwde eigendommen bevat, met de<br />
daarbij behorende eigenaren en gebruikers, alsmede het bedrag van de<br />
berekende huurwaarde van elk pand afzonderlijk. De quota, oftewel het door<br />
een ieder naar verhouding bij te dragen aandeel van de aanslagen zijn<br />
bepaald op zeven driekwart voor de ingezetenen* en drie zevenachtste<br />
procent voor de opgezetenen. *<br />
* Het is niet duidelijk of onder ‘ingezetenen’ nu de eigenaren worden verstaan, of alleen de eigenaren die tevens in de<br />
gemeente wonen; onder ‘opgezetenen’ zouden dan de gebruikers moeten worden verstaan. In de latere<br />
belastingwetgeving, zoals grondbelasting en straatbelasting, wordt immers uitsluitend gesproken over eigenaren,<br />
ongeacht waar zij wonen, en gebruikers. Noot: BD<br />
375
Folio 354-356 23 maart 1842<br />
Belastingen Gedeputeerde staten hebben het kohier over 1842 van de hoofdelijke<br />
personele omslag goedgekeurd. De gemeenteontvanger kan nu aan de slag.<br />
Kantongerecht Gedeputeerde staten maken korte metten met de voor het kantongerecht<br />
opgevoerde kosten. Een griffier van een kantongerecht mag slecht jaarlijks<br />
een bedrag van ƒ 30,- in rekening brengen voor kleine onkosten. Afzonderlijke<br />
lokalen voor kantongerechten bestaan nergens en daarom gaat het ook niet<br />
aan om daar kosten voor op te voeren. Men moet maar gewoon gebruik<br />
maken van de thans beschikbare lokalen. Als de commissie van toezicht op<br />
de huizen van bewaring kosten maakt, dan moeten die afgewenteld worden<br />
op de kosten van het huis van bewaring zelf. De functie van ambtenaar van<br />
het openbaar ministerie is overal opgedragen aan de plaatselijke<br />
burgemeester. Kosten daarvoor kunnen dus ook niet opgevoerd worden.<br />
Kortom: zij wijzen alles af. Er wordt wel inmiddels gewerkt aan meer<br />
regelgeving voor de kosten van politie en de handhaving ervan. Maar daar<br />
kunnen de gedeputeerden verder nog niet op vooruit lopen.<br />
Kostschool De heer Johan Christiaan de Roode vraagt om –zonder vergelijkend examen-<br />
toegelaten te mogen worden als kostschoolhouder voor een jongensinternaat<br />
van rooms-katholieke huize. Er valt op de heer De Roode niets aan te merken<br />
voor wat betreft zijn zedelijk gedrag en hij beschikt over alle vereiste akten<br />
van bekwaamheid in de Franse, Engelse en Hoogduitse talen. Wel wordt nog<br />
even de mogelijk concurrentie ter sprake gebracht met de reeds bestaande<br />
kostschool van de heer B. Schreuders. Maar deze bezwaren weet de heer De<br />
Roode weg te nemen met de verzekering dat hij slechts internen wil opnemen<br />
en geen dagschoolleerlingen en dat de kwekelingen alleen worden toegelaten<br />
als zij de rooms-katholieke godsdienst aanhangen. De raad besluit om voor<br />
de heer De Roode een ‘speciale admissie’ te vragen bij gedeputeerde staten<br />
en ontheffing van het vergelijkend examen.<br />
376
Folio 357-364 21 mei 1842<br />
Kostschool Gedeputeerde staten geven de gevraagde toestemming aan de voormalige<br />
huisonderwijzer en thans schoolonderwijzer de heer Johan Christiaan de<br />
Roode voor het oprichten van een jongenskostschool. Wel wordt er bij<br />
vermeld dat dit ‘voor dit maal, doch zonder gevolgtrekking voor het<br />
toekomende’ is. Ook willen de gedeputeerden graag weten wanneer de heer<br />
De Roode zijn nieuwe school gaat openen. De toestemming van de<br />
gedeputeerden gaat vergezeld van een opdracht aan het gemeentebestuur<br />
om de heer De Roode een officiële akte van speciale admissie uit te reiken. In<br />
de voluit vermelde akte wordt dan voorts nog eens melding gemaakt van het<br />
feit dat de heer De Roode slechts internen mag toelaten, dat het alleen<br />
kinderen van rooms-katholieke huize mogen zijn en dat hij zich uiteraard aan<br />
de wetten en regels dient te houden.<br />
Onderwijs De hoofdonderwijzer van de openbare lagere dorpsschool legt een lijst voor<br />
met de namen van de kinderen, die buiten de gemeente wonen en niet meer<br />
leerplichtig zijn. De ouders van deze leerlingen hebben allen verklaard dat zij<br />
voor hun kinderen –tegen betaling- voortgezet onderwijs willen. De namen<br />
van de twaalf ouders, die tezamen de zorg hebben voor zeventien kinderen<br />
worden integraal vermeld. (Cfr. folio 359). De hier genoemde ouders worden<br />
aangeschreven en aangemaand om binnen acht dagen het verschuldigde<br />
schoolgeld van ƒ 10,- aan de gemeenteontvanger te komen betalen.<br />
Brand De brandmeestergeneraal van de stad ’s-Gravenhage, de heer Verhulst, heeft<br />
aan de burgemeester gemeld dat hij en zijn corps assistentie hebben verleend<br />
bij de bestrijding van de brand aan de bouwmanswoning in de Binckhorst. *<br />
De brandweercommandant heeft voor hem en zijn corps bij de burgemeester<br />
op een gratificatie aangedrongen voor betoonde ijver en bereidwilligheid. De<br />
raad is het hier helemaal mee eens en looft een gratificatie uit van ƒ 14,-, die<br />
het gemeentebestuur van ’s-Gravenhage aan de brandspuitlieden moet zien<br />
te verdelen.<br />
Wijkmeester Aangezien de wijkmeester Jan Frijlink is overleden moet er voorzien worden<br />
in de ontstane vacature van wijkmeester. Hiertoe wordt de persoon van de<br />
heer Klaas Zerk van der Veer voorgedragen. De wijkmeesters krijgen de<br />
volmacht om hierin te voorzien. Zij mogen de heer Van der Veer kiezen of een<br />
andere geschikte persoon.<br />
Klapwaker De klapwaker Baltus Arnoldus van Everdingen heeft zijn ontslag aangeboden<br />
bij de burgemeester.Verschillende kandidaten voor de vervulling van de<br />
vacature hebben zich reeds aangediend, te weten: Leender Pieter van<br />
Everdingen, Karel Alexander Schmal, Johannes Pieter Schmal Kz., Dirk<br />
Mooy, Jan Onderwater, Leendert van Puffelen en Huibregt Swanenburg. Na<br />
twee stemmingen blijken de heren Jan Onderwater en Leendert Pieter van<br />
Everdingen evenveel stemmen te hebben gekregen. Het lot wijst nu de heer<br />
Jan Onderwater aan. Jan krijgt op zijn kosten een op zegel gestelde en<br />
geregistreerde akte van aanstelling.<br />
Raadslid Het raadslid Johannes Sigmond is overleden. Aangezien hij pas in 1848 had<br />
moeten aftreden moet er in de ontstane vacature ten spoedigste worden<br />
voorzien.<br />
* De Binckhorst behoorde tot 16 juli 1907 nog tot Voorburg; daarna kwam dit gebied aan de gemeente ’s-Gravenhage.<br />
( Cfr. pag. 274 van Dorp aan de Vliet) Noot: BD<br />
377
Vervolg folio 362 21 mei 1842<br />
Vervolg van: Raadslid Bij de stemming voor de eerste kandidaat krijgt Dirk van Schagen, meester<br />
hoefsmid, vier van de zes stemmen en worden twee stemmen uitgebracht op<br />
naam de van heer mr. Antonius Alexius Josephus Meylink, advocaat voor de<br />
Hoge Raad. De heer Meylink moet derhalve wijken voor de heer Van Schagen<br />
als eerste kandidaat. Bij de eerste stemming voor de tweede kandidaat blijken<br />
er drie stemmen uitgebracht te zijn op naam van de hiervoor vermelde heer<br />
en drie op naam van de heer Matthijs Koning, heel- en vroedmeester binnen<br />
deze gemeente. Bij de tweede stemming blijkt de heer Koning vier stemmen<br />
te hebben vergaard en de heer twee. De tweede kandidaat is dus de heer<br />
Matthijs Koning. Op de voorgeschreven wijze wordt nu weer een commissie<br />
van grondeigenaren geformeerd bestaande uit de heren: mr. A.A.J. Meylink,<br />
C.J. van Assendelft, N. Perquin, T. van Abshoven, J. Klink en G. van Santen.<br />
Zij moeten zaterdag 28 mei om één uur bijeenkomen om over de beide<br />
kandidaten te stemmen.<br />
Begroting Op de begroting zijn diverse posten ten laste van de gemeente onbetaald<br />
gebleven omdat er geen of onvoldoende fondsen voor waren aangewezen.<br />
Het gaat om een totaalbedrag van ƒ 459,05. Aan gedeputeerde staten vraagt<br />
de raad toestemming om alsnog tot betaling over te mogen gaan. De<br />
burgemeester mag deze klus klaren.<br />
Schutterij In de commissie voor de schutterij wordt voor de lichting 1842 de<br />
burgemeester en de tweede assessor de heer W.J. ter Laak aangewezen.<br />
378
Folio 365-367 28 mei 1842<br />
Brand De gouverneur laat middels een circulaire weten dat er in de gehele gemeente<br />
vóór 10 juni een schaalcollecte gehouden moeten worden voor de slachtoffers<br />
van de door brand verwoeste stad Hamburg. De raad besluit deze opdracht<br />
uit te gaan voeren op vrijdag de 3 e juni aanstaande. In de wijken A en B,<br />
binnen de bebouwde kom wordt de collecte opgedragen aan de heer<br />
burgemeester en de 2 e assessor de heer W.J. ter Laak; in wijk C worden de<br />
heren Brouwer en Renaud aangewezen; in wijk D de heren Bauer en de<br />
secretaris Mulder en in wijk C langs de Broeksloot krijgt de gemeentebode<br />
Van Ruyven daartoe de opdracht. Bij de bode wordt er nog vermeld dat dit in<br />
een behoorlijk gesloten bus dient te geschieden. (Of dit ook geldt voor de<br />
andere heren wordt er niet bij vermeld BD). De aansporing om aan deze<br />
collecte mee te doen geschiedt op de aangekondigde dag en uur op 3 juni,<br />
terwijl aan de godsdienstleraren van de onderscheidene godsdiensten zal<br />
worden gevraagd dit morgen op zondag te doen tijdens de<br />
godsdienstoefeningen in hun kerken. De aanbeveling tot deelname aan de<br />
collecte luidt letterlijk alsvolgt: ´dat het ook in deze gemeente moge blijken,<br />
dat één der schoonste cieraden onzer voorvaderen( de Christelijke<br />
Liefdadigheid) bij het tegenwoordige geslacht op hoogen prijs wordt gesteld,<br />
en ongeschreven als een erfgoed aan derzelver kinderen is nagelaten’.<br />
Brand De stad Hamburg is niet de enige die het slachtoffer van rampspoed is<br />
geweest, ook binnen onze gemeente zijn de bewoners in of bij de boerderij<br />
van de heer Gerrit Huybers ernstig gedupeerd door de aldaar op de 12 e mei<br />
gewoed hebbende brand. Het zijn dan met name: Elisabeth Arkestein,<br />
Elisabeth Evertsen, Cornelia van Daalen, Antonie van der Geest en Arie van<br />
Wissen, die allen in dienst waren als dienstbode of anderszins bij de<br />
bouwman Gerrit van Ruyven. Totaal zou er in geld uitgedrukt een schade zijn<br />
van ƒ 475,-. Ook hiervoor vragen zij toestemming tot het houden van een<br />
collecte. Dat wordt hen toegestaan op dinsdag en woensdag de 7 e en de 8 e<br />
juni aanstaande. Aan het houden van de collecte worden de volgende<br />
voorwaarden verbonden: alleen ‘manspersonen’ mogen collecteren in een<br />
behoorlijk gesloten bus, waarvan de sleutels daags tevoren bij de<br />
burgemeester moeten worden ingeleverd. Dadelijk na de collecte moeten de<br />
collectebussen worden ingeleverd bij de burgemeester om daar de volgende<br />
dag te worden geleegd. Als de opbrengst de geleden schade niet mocht<br />
dekken, dan wordt de opbrengst in gelijke delen onder de gedupeerden<br />
verdeeld. Als de opbrengst de geleden schade overstijgt dan zal de hogere<br />
overheid over het meerdere moeten beschikken.<br />
379
Folio 368-369 28 mei 1842<br />
Raadslid Bij de stemming over de vacature van het overleden raadslid Van Sigmond<br />
blijken drie van de vijf raadsleden aanwezig te zijn en vier van de zes<br />
grondeigenaren. De stemming blijft echter onveranderd uitwijzen dat de eerste<br />
kandidaat Dirk van Schagen is en de tweede Matthijs de Koning.<br />
380
Folio 370-373 17 juni 1842<br />
Raadslid Gedeputeerde staten hebben de plaatselijke meester hoefsmid Dirk van<br />
Schagen aangewezen als opvolger van het overleden raadslid Johannes<br />
Sigmond. Dirk legt de vereiste eed af in handen van de burgemeester en<br />
neemt terstond zijn (raads)zetel in.<br />
Assessoren Aangezien de heer Sigmond ook assessor was, is hierin in overleg met de<br />
gouverneur voorzien. Als eerste assessor wordt de heer W.J. ter Laak<br />
aangewezen, tot dan toe de tweede assessor. Als tweede assessor wordt<br />
benoemd de heer E.W. Bauer. Aangezien de heer Bauer nu niet aanwezig is<br />
omdat hij op reis is, zal de installatie in de eerstvolgende vergadering plaats<br />
vinden.<br />
Huis van bewaring Gedeputeerde staten laten weten dat alsnu mag worden overgegaan tot het<br />
aanbrengen van de nodige verbeteringen aan het Huis van Bewaring, mits dat<br />
een bedrag van ƒ 360,- niet te boven gaat. Burgemeester en assessoren<br />
krijgen machtiging om een cipier aan te stellen die voor zijn werkzaamheden<br />
een jaarlijks traktement krijgt toebedeeld van ten hoogste ƒ 50,- per jaar en<br />
een bedrag van ƒ 25,- voor het onderhoud. De door het gemeentebestuur<br />
opgevoerde kosten voor het kantongerecht mogen in geen geval in rekening<br />
worden gebracht en ook niet omgeslagen over de omliggende gemeenten<br />
aangezien dat nergens gebruikelijk is. De raad merkt bij de behandeling van<br />
dit punt nog op dat gedeputeerde staten de posten van ƒ 50,- en ƒ 25,- voor<br />
respectievelijk het traktement van de cipier en voor het onderhoud, hebben<br />
verwisseld. Met een traktement van ƒ 25,- voor de cipier moet kunnen worden<br />
volstaan, vindt men. In die zin zal nog aan gedeputeerde staten worden<br />
voorgesteld deze verwisseling ongedaan te willen maken. Dit ter voorkoming<br />
van latere opmerkingen van gedeputeerden. Ook komt de raad nog even<br />
terug op het vermelde bedrag van ƒ 38,-, zijnde de onkosten voor het bureau<br />
van de ambtenaar van het openbaar ministerie. Zij merken op dat het<br />
geenszins de bedoeling was om dit bedrag ten goede te laten komen aan de<br />
bedoelde ambtenaar. Het bedrag zou moeten vloeien in de post algemene<br />
kosten voor het huishoudelijke plaatselijke bestuur. Op dit punt wacht de raad<br />
echter lijdzaam de voorstellen af die het hogere bestuur in dit kader zal weten<br />
te doen.<br />
381
Folio 374-379 3 augustus 1842<br />
Huis van bewaring Gedeputeerde staten gaan akkoord met de verwisseling van de bedragen<br />
van ƒ 50,- en ƒ 25,- voor respectievelijk onderhoud en traktement van de<br />
cipier. In geen geval zal echter het bedrag van de ƒ 75,- totaal overschreden<br />
mogen worden.<br />
Huis van bewaring De architect Rodenburg heeft berekend dat er van het bedrag van ƒ 364,-<br />
voor de aanpassingen van het huis van bewaring door de werklieden slechts<br />
ƒ 340,-nodig zal zijn. Een openbare aanbesteding vindt de raad onnodig<br />
omslachtig en bureaucratisch. De raad besluit de burgemeester te machtigen<br />
om maatregelen te nemen de gemeentelijke werklieden de klus voor het<br />
opgegeven bedrag van ƒ 340,- te laten verrichten.<br />
Gemeentewerken In buitengewoon omslachtige bewoordingen wordt een verzoekschrift<br />
voorgelezen van twee metselaars binnen de gemeente die zich verbonden<br />
hebben om werkzaamheden aan de keistraten te verrichten. Het gaat om<br />
Leendert Donker en Nicolaas Perquin. Uit het verhaal blijkt onder meer dat<br />
Leendert Donkert al reeds op <strong>jaren</strong> is en eigenlijk niet goed meer uit de voeten<br />
kan om de werkzaamheden waartoe hij zich had verbonden uit te voeren. Hij<br />
had echter zijn zoon Jan Govert Donkers ingeschakeld, maar nu heeft deze<br />
zich voor de komende vijf <strong>jaren</strong> onverplicht verbonden aan de militaire dienst.<br />
De gemeenteraad blijft hen echter aan hun verplichtingen houden en laat het<br />
aan de compagnons over hoe de werkzaamheden moeten worden verricht en<br />
wie er met de uitvoering moet worden belast. Zoon Jan Govert krijgt overigens<br />
nog wel een veeg uit de pan met de opmerking, dat hij toch helemaal niet<br />
verplicht was zich voor vijf te binden aan de militaire dienst. De raad komt de<br />
oude heer Donker toch enigszins tegemoet door de uitvoering van de<br />
werkzaamheden aan de heer Perquin over te laten en de zoon Jan Govert te<br />
belasten met de tijdige betalingen voortvloeiende uit de aangegane<br />
overeenkomst.<br />
Graf Jonkheer mr. Hendrik Johan Caan dient een verzoek in om het stoffelijk<br />
overschot van Mejufvrouw L.M. Peytrignet, die op 27 april 1842 op de<br />
algemene begraafplaats is ter aarde besteld, te mogen –laten- verplaatsen<br />
naar zijn familiegraf en aldaar een grafsteen of zerk ter nagedachtenis aan<br />
haar te mogen plaatsen. Aangezien er naast de grafkelder van jhr. Caan nog<br />
ruimte over is en de jonkheer prompt aan zijn betalingsverplichtingen heeft<br />
voldaan, maakt de raad hiertegen geen bezwaar.<br />
382
Folio 380-382 9 september 1842<br />
Rekening De rekening over het jaar 1841 is gereed en kan beoordeeld worden door de<br />
door de wet vereiste commissie van grondeigenaren. De zitting ter examinatie<br />
van de rekening zal worden gehouden op vrijdag 16 september om halftwee in<br />
het raadhuis. In de commissie hebben zitting: mr. A.A.J. Meylink, C.J. van<br />
Assendelft, M. Koning, J.M. van der Pijl, J. Hendriks en B. van Buuren.<br />
Belastingen Het aangekondigde supplementoire kohier van de hoofdelijke personele<br />
omslag, bestaande uit 17 posten, met een totaalbedrag aan te verwachten<br />
opbrengst is vastgesteld op een bedrag van ƒ 128,44. Na de gebruikelijke ter<br />
visielegging van veertien dagen zal het kohier aan de provincie worden<br />
voorgelegd en executoriaal worden verklaard.<br />
Veeziekte De gouverneur brengt aan de raad ter kennis dat er een nadere regelgeving<br />
tot stand is gekomen die in voorkomende gevallen de instelling van een<br />
commissie vereist, die periodiek het vee onderzoekt. De gouverneur vraagt<br />
het gevoelen van de raad om tot de instelling van een dergelijke commissie<br />
over te gaan. De raad vindt dat echter onraadzaam en onnodig. Onraadzaam<br />
omdat er eerstens in onze gemeente weinig veeboeren zijn en ten tweede<br />
omdat er uit de paar veeboeren dan een aantal aangewezen moet worden om<br />
hun collega’s te controleren. Vanwege allerhande strafbepalingen daaraan<br />
verbonden wordt dit als zeer onraadzaam afgedaan. Onnodig ook, omdat er<br />
binnen de gemeente al meer dan voldoende controle wordt uitgeoefend door<br />
de gemeentebode en de veldwachter. Veel gemeenten zouden hier een<br />
voorbeeld kunnen nemen. Veeziekten komen hier dan ook niet of zelden voor.<br />
383
Folio 383-385 16 september 1842<br />
Rekening De commissie van onderzoek heeft de rekening over het jaar 1841 onderzocht<br />
en in orde bevonden. De rekening sluit met een batig saldo van ƒ 345,30. De<br />
rekening en de bijbehorende stukken worden nu doorgezonden naar de<br />
provinciale autoriteit.<br />
384
Folio 386-390 2 november 1842<br />
Belastingen Gedeputeerde staten hebben het supplementoire kohier van de hoofdelijke<br />
personele omslag over het jaar 1842 goedgekeurd.<br />
Rekening Ook heeft de provinciale autoriteit de ingezonden rekening over het jaar 1841<br />
goedgekeurd met een bedrag aan inkomsten ad ƒ 13.760,80½, uitgaven ad<br />
ƒ 13.415,50½ en derhalve een batig saldo van ƒ 345,30. Gedeputeerden<br />
maken nog een paar opmerkingen terzake: de staten van de oninbare posten<br />
bij het kohier van de hoofdelijke personele omslag dienen door de<br />
burgemeester en de gemeenteraad te worden ‘gecertificeerd’; achterstallige<br />
uitgaven van voorgaande <strong>jaren</strong> mogen slechts vermeld worden in het<br />
desbetreffende dienstjaar. De secretaris krijgt de opdracht om de goede<br />
ontvangst van de rekening 1841 bij de provincie te bevestigen en vooral<br />
melding te doen van het feit dat de correcties voortaan zullen worden<br />
verwerkt.<br />
Begroting De begroting voor het jaar 1843 komt aan de orde. Deze sluit met een batig<br />
saldo van slechts ƒ 6,53. De raad heeft hoegenaamd geen op- of<br />
aanmerkingen op de stukken.<br />
Raadslid De heer Brouwer gaat binnenkort zijn woonplaats Voorburg verruilen voor die<br />
van Dordrecht. Dientengevolge gaat er een vacature ontstaan die zo snel<br />
mogelijk moet worden opgevolgd. Volgens de gebruikelijk methode moet de<br />
raad twee kandidaten aanwijzen. Bij de eerste stemming vergaart mr.<br />
Antonius Alexius Josephus Meylink, advocaat bij de Hoge Raad der<br />
Nederlanden drie van de vijf stemmen op en zich en de heer Matthijs Koning,<br />
heel- en vroedmeester, twee. Bij de stemming voor de tweede kandidaat<br />
wordt het wat moeilijker. Matthijs Koning krijgt twee stemmen en de drie<br />
andere kandidaten elk één stem. Uit de drie kandidaten met elk één stem<br />
wordt nu gekozen voor Teunis van Abshoven, beschuitbakker, de twee<br />
overige kandidaten, de heren Dirk Welsink en Pieter Johannes Veeneka,<br />
particulier, krijgen ieder één stem. Dan moet er nog gestemd worden tussen<br />
Matthijs Koning en Teunis van Abshoven. Hierbij ontvangt Teunis van<br />
Abshoven drie van de vijf stemmen en Matthijs Koning twee. Teunis van<br />
Abshoven is dus de tweede voorgedragen kandidaat. Vervolgens wordt er<br />
weer een commissie van grondeigenaren geformeerd, die moet stemmen over<br />
de beide hier vermelde kandidaten. Dat zijn de heren N. Perquin, N. Koning,<br />
J.F. Le Roy, L. Oosterlaan, G. van Santen en J. van der Geer.<br />
Onderwijs Jonkheer E.T. von Starkenborgh Stachauwer tot Wehe (sic) *, die op de<br />
Hofstede ´den Honaard´ woont, onder Stompwijk wil zijn drie zoons graag<br />
geplaatst zien op de openbare lagere school. Het gaat om Aleidius<br />
Warmoldus Lambertus, oud 12 jaar, Cornelis Pieter Herman, van 10 en<br />
Hendricus Sebastiaan van 9 jaar. De commissie van toezicht heeft<br />
hoegenaamd geen bezwaar, maar de hoofdonderwijzer moet bepalen in<br />
welke klas de kinderen het best thuis horen. Mocht dit tot enige stoornis in het<br />
onderwijs aanleiding geven, dan moet de jonkheer zijn zoons zelf<br />
privaatlessen geven. De raad besluit conform het advies van de commissie<br />
van toezicht en deelt dit netjes aan Jonkheer Von Starkenborgh mee.<br />
* Blijkens teruggevonden genealogische gegevens wordt de naam van deze adellijke Groningse regententelg gespeld<br />
aldus: Edzardt Tjarda van Starkenborch Stachouwer tot Wehe. De op dat moment 12 jarige zoon heette: Alidius<br />
Warmoldus Lambertus Tjarda van Starkenborch Stachouwer. Hij werd op 1 februari 1830 te Wehe geboren. Zijn<br />
voornamen zijn ontleend aan die van zijn moeder: Aleida Warmoldina Lamberta Talma, die 6 dagen na zijn geboorte op 7<br />
februari 1830 te Wehe overleed. De beide andere hier genoemde zonen moeten dus uit een volgend huwelijk van de<br />
jonkheer zijn.<br />
385
Folio 391-392 11 november 1842<br />
Raadslid De commissie van grondeigenaren, waarvan alleen de heren Koning en<br />
Oosterlaan zijn opgekomen, stemmen over de door de raad voorgedragen<br />
kandidaten van het raadslidmaatschap ter vervanging van de heer P.<br />
Brouwer, die metterwoon verhuisd is naar een adres buiten de gemeente. Ook<br />
de commissie stemt op de beide reeds eerder vermelde kandidaten: mr.<br />
Antonius Alexius Josephus Meylink, advocaat bij de Hoge Raad en Teunis<br />
van Abshoven, beschuitbakker.<br />
386
Folio 393-395 17 december 1842<br />
Raadslid Gedeputeerde staten benoemen de heer mr. A.A.J. Meylink* tot nieuw lid van<br />
de raad in plaats van de vertrokken dokter P. Brouwer.<br />
De heer heeft de burgemeester schriftelijk laten weten dat hij zijn benoeming<br />
wil aanvaarden. Na voorlezing hiervan wordt de heer de vergadering binnen<br />
geleid, legt de vereiste eden af in handen van de burgemeester en neemt<br />
terstond zijn zetel in.<br />
Schoolopzieners Door het vertrek van de heer P.Brouwer is er ook een vacature ontstaan in de<br />
functie van schoolopziener. Op voordracht van de commissie van<br />
schooltoezicht wordt in zijn plaats de heer J.Jabot, ambtenaar op wachtgeld<br />
bij het Ministerie van Koloniën, voorgesteld. De raad stemt met deze<br />
benoeming in.<br />
Cie toezicht op onderwijs De heer schoolopziener stuurt een door de provinciale commissie van<br />
onderwijs opgemaakte nota en instructie in, waarnaar de commissieleden zich<br />
voortaan te richten hebben. Zonder verdere discussie gaat de nota richting de<br />
commissie.<br />
Onderwijzer De hoofdonderwijzer, de heer H. Hemkes Kz. Vraag toestemming om een<br />
nieuwe ondermeester aan te mogen stellen. Het gaat om de heer Daniel<br />
Johannes Swaters, bezittende de 3 e rang. De heer Swaters, die in het bezit is<br />
van de nodige bekwaamheden en op wiens gedrag niets is aan te merken,<br />
wordt daarop toegelaten.<br />
Spoorwegen Het nieuwe raadslid de heer mr. wil een verzoek in laten dienen bij de<br />
Hollandsche IJzeren Spoorweg Maatschappij om op de spoorlijn naar ’s-<br />
Gravenhage een halte of arrêt in te lassen bij de Laan van Werve of Laan van<br />
Nieuw Oosteinde. De burgemeester krijgt de opdracht om dit te<br />
bewerkstelligen.<br />
Schutterij Tot leden van de commissie der Nationale Militie voor de lichting 1843 zijn<br />
aangewezen de heren W.J. ter Laak en A.W. Renaud.<br />
Gemeentewerken Voor de diverse gemeentewerken worden aangewezen:<br />
• Quirinus Wennekers voor het timmerwerk;<br />
• Hermanus Ligthelm voor het metselwerk;<br />
• A.W. Renaud voor het verfwerk;<br />
• Johannes Goemans voor het smidswerk;<br />
• H.D. van Ettinger voor het loodgieterswerk.<br />
* Confertur de scriptie van de heer W.M. Seuren, uitgegeven te ’s-Gravenhage in december 1979, met als onderwerp:”<br />
Mr. A.A.J. Meylink, Lid van de Tweede Kamer der Staten Generaal van 1854 – 1863”. In hoofdstuk 3 van deze scriptie<br />
over de levensloop van mr. Antonius Alexius Josephus Meylink wordt op verschillende punten verwezen naar de<br />
<strong>raadsnotulen</strong> van Voorburg vanaf het jaar 1842 e.v. Meylink wordt beschouwd als een der eerste naar voren tredende<br />
staatslieden, die krachtig heeft bijgedragen tot de emancipatie en bewustwording van het rooms-katholieke volksdeel in<br />
Nederland. Scriptie aanwezig in historische bibliotheek van Voorburg. Noot BD<br />
387
Folio 396-400 14 maart 1843<br />
Spoorwegen Wederom in buitengewoon omslachtige bewoordingen delen gedeputeerde<br />
staten mee –na overleg met de Hollandsche Ijzeren Spoorweg Maatschappij-<br />
dat voorshands nog niet kan worden beslist of er een spoorweghalte komt aan<br />
de Laan van Nieuw Oosteinde. (<strong>Toen</strong> nog Voorburg grondgebied). De<br />
spoorwegadministratie stelt het afhankelijk van de exploitatie van ‘sectie III’<br />
van de spoorlijn of het in het belang van de spoorwegen, alsmede in het<br />
belang van de gemeente Voorburg zal zijn om een dergelijke station aldaar te<br />
bouwen. De raad neemt deze mededeling voor kennisgeving aan.<br />
Begroting Gedeputeerde staten keuren de begroting v oor het jaar 1843 goed met een<br />
batig saldo van ƒ 1,-. De inkomsten zijn vastgesteld op ƒ 6.805,77, de<br />
uitgaven op een hele gulden minder.<br />
Cie toezicht op onderwijs De heer J. Jabot deelt mee dat hij zijn benoeming als lid van de commissie<br />
van toezicht op het onderwijs laat welgevallen.<br />
Provincie Na opsomming van een hele reeks wetsartikelen en diverse koninklijke<br />
besluiten brengt de gouverneur ter kennis dat ten gevolge van de splitsing van<br />
Holland in de provincies Noord- en Zuid-Holland en Zeeland, het getal van de<br />
gedeputeerden is gewijzigd. Er komen nu nieuwe voorschriften voor de<br />
kiesdistricten ‘van den Landelijken Stand’ waarin staat omschreven hoe de<br />
lijsten met de kiesgerechtigden moeten worden ingericht en wie er als<br />
kiesgerechtigde mag worden aangewezen. De lijst moet acht dagen ter visie<br />
worden gelegd op de secretarie en een dubbel moet –na vaststelling door de<br />
raad- worden doorgestuurd naar de gouverneur. De secretaris krijgt de<br />
opdracht dit alles uit voeren.<br />
Kerktoren Het College van Kerkmeesters van de Nederduitsche Hervormde Gemeente<br />
vraagt aan de gemeente een gratificatie van ƒ 400,- voor het noodzakelijke<br />
herstel van de klokken van het uurwerk in de toren van de Oude Kerk.<br />
Bovendien is het torenlichaam aan de zuid-westzijde ernstig in verval door het<br />
veelvuldig luiden van de kerkklokken. De Haagse architect Roodenburg heeft<br />
de kerkelijke gemeente voorgerekend dat voor het algehele herstel een<br />
bedrag van ƒ 700,- nodig zal zijn, inclusief het plaatsen van steigers. De<br />
burgemeester wil nog even wachten met een eventuele instemming op dit<br />
verzoek totdat er wat meer zicht is op de financiële omstandigheden van de<br />
gemeente na afloop van dit dienstjaar. De heren Renaud, van Schagen en<br />
Hooijmans gaan met het voorstel van de burgemeester mee, terwijl de heren<br />
Ter Laak en Bauer het verzoek willen afwijzen. Alleen de heer is vóór<br />
toekenning van de gevraagde subsidie, hier ‘gratificatie’ genoemd.<br />
Belastingen Het kohier van de hoofdelijke personele omslag voor het jaar 1843 wordt<br />
volgens de huurwaarden, ontleend aan die van het kohier van vorig jaar,<br />
ingericht en de quota’s van de aan elk der belastingplichtigen opgelegde<br />
bedragen vastgesteld. De belastingplichtige ingezetenen moeten nu ƒ 7,65<br />
per ƒ 100,- aan vastgestelde huurwaarde opbrengen en de ‘opgezetenen voor<br />
het zomersaizoen’ de helft, zijnde ƒ 3,82 5 per ƒ 100,- huurwaarde.. De<br />
secretaris moet het kohier gaan opmaken en gedurende veertien dagen ter<br />
inzage leggen.<br />
388
Folio 401-402 26 april 1843<br />
Haven De heer C.J. Schiefbaan, notaris te ’s-Gravenhage en eigenaar van de<br />
buitenplaats Sionslust, heeft al enige <strong>jaren</strong> een houten hek laten plaatsen<br />
langs de zogeheten Pastoriehavensloot, dat langs zijn landgoed loopt. De<br />
gemeente is hierdoor verstoken van een veilige losplaats van levensmiddelen<br />
(provisien), meubels e.d. Hij moet terstond dit houten hekwerk –laten-<br />
verwijderen. De raad besluit de burgemeester en de heer aan te wijzen om<br />
een commissie te vormen, die met de heer Schiefbaan moet gaan praten.<br />
Mocht Schiefbaan niet genegen zijn om hier welwillend in te voorzien dan<br />
moet aan gedeputeerde staten toestemming worden gevraagd om het<br />
verwijderen van het hekwerk met gerechtelijke dwang te doen geschieden.<br />
School De burgemeester heeft een verzoek binnengekregen van de heer Pieter Kaas<br />
om een kind dat bij hem thuis woont, maar niet in deze gemeente staat<br />
ingeschreven, toe te laten op de dorpsschool. De commissie van toezicht<br />
heeft geen bezwaar hiertegen. De raad stemt er nu ook mee in met de<br />
opmerking dat in voorkomende gevallen en mits de commissie van toezicht er<br />
geen bezwaar tegen maakt, de burgemeester dit voortaan zelf mag beslissen<br />
zonder de raad daarin te kennen.<br />
Los aangetroffen: Ter hoogte van folio 401 is op een afzonderlijk velletje papier, metend<br />
190 x 83 mm het volgende vermeld:<br />
“Op …plaats Schoolslop”<br />
“Notulen 26 april 1843.”<br />
“De stukken zijn geborgen in”<br />
“een zak in de kist (art.”<br />
“73 Reglm t best. Ten pl. Lande”<br />
“volgens den Inventaris Gem t”<br />
“met Litt o .G.G.<br />
“<br />
De inhoud van bijgaand kattebelletje kan niet in verband gebracht worden met het<br />
behandelde in de raadvergadering van 26 april 1843, tenzij het iets van doen heeft met<br />
de Pastoriehavensloot en de kwestie met de heer Schiefbaan. Noot BD<br />
389
Folio 403 2 mei 1843<br />
Verkiezingen De gouverneur stuurt voor de aanstaande verkiezing van de nieuwe<br />
statenleden het aangevraagde aantal stembiljetten en de algemene lijst van<br />
kiezers. Alle aangewezen kiezers krijgen op de 3 e mei hun stembiljet thuis<br />
bezorgd, die dan weer binnen drie dagen weer opgehaald moeten worden. Op<br />
de 8 e mei moeten dan de stembiljetten van de statenverkiezingen van 1837<br />
worden verbrand en moet een commissie bestaande uit de heren Johannes<br />
Cool, Bart Schreuders en Nicolaas Perquin in samenwerking met de leden<br />
van de raad, de stembiljetten openen en tellen. Het proces-verbaal daarvan<br />
moet dan uiteraard terug naar de provincie.<br />
Haven Gedeputeerde staten stemmen in met het voeren van een rechtsgeding tegen<br />
de heer C.J. Schiefbaan over de kwestie van de door Schiefbaan gemaakte<br />
afsluiting van de Pastoriehavensloot. Het voeren van het rechtsgeding zal<br />
namens de raad worden opdragen aan de heer mr. Noiret de Bruin, advocaat<br />
te ’s-Gravenhage.<br />
Rekening Van de rekening over het jaar 1842 blijft weliswaar een batig saldo over van<br />
plusminus ƒ 400,-, maar er moeten nog posten betaald worden tot een bedrag<br />
van ƒ 531,40. Daarvoor moet nog toestemming gevraagd worden aan<br />
gedeputeerde staten. De burgemeester krijgt volmacht dit aan de provincie te<br />
gaan vragen. m<br />
Kerktoren De burgemeester maakt verder nog melding van het feit dat het College van<br />
Kerkmeesters van de Hervormde Gemeente haar verzoek tot subsidiëring tot<br />
ƒ 400,- heeft ingetrokken. Dat verzoek was gedaan in verband met schade<br />
aan het torenlichaam en de slechte toestand van de uurwerken in de toren.<br />
390
Folio 404-405 8 mei 1843<br />
Verkiezingen De drie daartoe in de vorige vergadering aangewezen commissieleden<br />
inclusief de raad hebben de stembiljetten geopend en van alles procesverbaal<br />
opgemaakt. De secretaris moet het proces-verbaal met een<br />
begeleidende brief ten spoedigste opsturen naar de gouverneur van de<br />
provincie Zuid-Holland.<br />
391
Folio 406-408 22 juni 1843<br />
Haven De gehele vergadering is gewijd aan de kwestie van de gewraakte afsluiting<br />
van de Pastoriehavensloot met een door de heer Schiefbaan daar neergezet<br />
hekwerk. De heer Schiefbaan stelt een schikking voor in die zin dat hij het<br />
hekwerk meer op het terrein van Sionslust wil verplaatsen, grenzend aan een<br />
wit hek dat weer eigendom is van de buurman de heer Renaud. Over dat hek<br />
bestaat geen kwestie. Dat bewuste witte hek moet met een klink te allen tijde<br />
geopend kunnen worden. De gemeente moet dan zorgen voor het onderhoud<br />
van dit witte hek en voor het onderhoud van de beschoeiing. De gemeente<br />
zou ook een recognitie aan de eigenaar van Sionslust moeten betalen ad ƒ 5,-<br />
. Voorts wil de heer Schiefbaan dat beide partijen hun eigen kosten van het<br />
proces betalen. De raad is het daarmee geheel oneens en stelt –onder<br />
aanvoering van de burgemeester- een uitvoerig verhaal op hoe het dan wel<br />
moet kunnen. De heer Schiefbaan moet dadelijk na het sluiten van de<br />
overeenkomst het gewraakte hek aan de westkant van de sloot verwijderen,<br />
maar mag dit verderop ook weer westwaarts verplaatsen. Het hek moet dan<br />
wel in een rechte lijn lopen naar het huis van de heer Renaud en mag niet de<br />
zogeheten Achtvoetslop afsluiten tussen de buitenplaats Sionslust en een<br />
stukje tuin van de heer Schiefbaan. Het zogenoemde witte hek mag behouden<br />
blijven, maar moet een aantal veranderingen krijgen. De deur van het hek bij<br />
de losplaats noordwaarts open moet kunnen en de deur aan de westkant<br />
open kan naar de richting Sionslust. Alles zodanig dat de losplaats<br />
onbelemmerd betreden kan worden. Ook moeten de deuren vastgezet kunnen<br />
worden. Als men vanuit de Herenstraat de losplaats wil bereiken met de deur<br />
eenvoudig met een klink open gemaakt kunnen worden. Het onderhoud van<br />
het hekwerk westwaarts van de sloot blijft voor rekening van de heer<br />
Schiefbaan. De gemeente zal zorg blijven dragen voor het onderhoud van de<br />
beschoeiing. De heer Schiefbaan moet hoe dan ook de kosten van de<br />
procedure betalen. Dit alles wordt aan de advocaat de heer mr. Noiret de<br />
Bruijn meegedeeld.<br />
Schutterij In de commissie van onderzoek van de Nationale Militie, lichting 1843, Zijn<br />
benoemd, de burgemeester en de heer Ter Laak, 1 e assessor.<br />
392
Folio 409-410 1 juli 1843<br />
Broodzetting Er zijn nieuwe regels gesteld op het punt van de verkoop van het brood en de<br />
zogenoemde broodzetting. De nieuwe regels die weer nieuwe plaatselijke<br />
verordeningen nodig maken, zijn reeds in de vergadering van burgemeester<br />
en assessoren aan de orde geweest. De raad neemt de nieuwe<br />
verordeningen zonder wijzigingen aan en de secretaris vermeldt in de notulen<br />
‘fiat insertio’.<br />
Rekening De gemeenteontvanger heeft de stukken ingeleverd betreffende de rekening<br />
over het jaar 1842. Deze rekening sluit met een batig saldo van ƒ 465,27. De<br />
raad bestudeert de stukken, terwijl mr. Meylink zich –staande de vergadering-<br />
laat verontschuldigen. Op de gebruikelijke manier wordt er weer een datum<br />
vastgesteld waarin een college van hoogstaangeslagen grondeigenaren de<br />
rekening nog eens onder de loep moet nemen. Dat zijn in dit geval de heren J.<br />
Cool, N. Perquin, L. Oosterlaan, T. van Abshoven, F.C. Zechner en J. Klink.<br />
393
Folio 411-413 5 juli 1843<br />
Rekening De rekening wordt ‘geëxamineerd’ door de raad en het aangewezen college<br />
van grondeigenaren. Van de aangewezen heren zijn de heren L. Oosterlaan<br />
en T. van Abshoven ‘beiden ter oorzake van inconveniëntie, niet ter<br />
vergadering gecompareerd’. Op de rekening met het batige saldo van<br />
ƒ 465,27 wordt niets vermeldenswaards aangemerkt.<br />
394
Folio 413-415 25 augustus 1843<br />
Huis van bewaring Gedeputeerde staten hebben een besluit genomen op een door het college<br />
van burgemeester en assessoren ingediende opgave van kosten voor het huis<br />
van bewaring in deze gemeente.<br />
1. De kosten ad ƒ 372,08 5 zullen worden gedragen door alle in dit<br />
kanton vallende gemeenten. Dat zal geschieden naar rato van het<br />
aantal inwoners van elke deelnemende gemeente per 1 januari 1843;<br />
2. De jaarwedde van de cipier zal eveneens op de 1 e januari 1843<br />
ingaan. Zowel voor de hoogte van deze jaarwedde alswel voor het<br />
onderhoud van het huis van bewaring wordt een kostenberekening<br />
aan de provincie voorgelegd.<br />
De gemeenteontvanger krijgt de opdracht om de bijdragen van de<br />
deelnemende gemeenten als buitengewone ontvangst in de rekening te<br />
verantwoorden.<br />
Sloten Er is een concept gemaakt van de voorwaarden met betrekking tot het<br />
uitbaggeren en schoonhouden van de sloten in onder meer de Kerklaan en de<br />
Kleine Laan en de Pastorie Havensloot en wel voor een periode van vijf <strong>jaren</strong>.<br />
De hieraan verbonden werkzaamheden moeten opnieuw in het openbaar<br />
worden aanbesteed. Na een kleine wijziging in het concept krijgen<br />
burgemeester en wethouders de volmacht, behoudens goedkeuring door<br />
gedeputeerde staten, om de aanbesteding uit te voeren.<br />
Belastingen De burgemeester legt een tweede, supplementoir, kohier voor van zeven<br />
aanslagen in de hoofdelijke personele omslag. Dit kohier moet ƒ 56,74<br />
opbrengen en blijft volgens de regels eerst veertien dagen ter inzage liggen<br />
op de gemeentesecretarie.<br />
Notaris De Haagse regering maakt bezwaren tegen het feit dat sommige<br />
burgemeesters tevens het notarisambt uitoefenen. In dat kader zijn er<br />
inmiddels wetten tot stand gekomen die zulks in de toekomst als<br />
onverenigbare betrekking bestempelen. Burgemeester Van Zegwaard geeft<br />
nu al te kennen, dat als deze regelgeving dwingend is, hij dan per 2 januari<br />
1844 ophoudt burgemeester van Voorburg te zijn en kiest voor het verder<br />
uitoefenen van het notarisambt. In diverse gemeenten waar ook een<br />
burgemeester tevens notaris aan het hoofd staat, zijn reeds - in<br />
samenwerking met de grondbezitters - petities aan Zijne Majesteit<br />
aangeboden om deze twee functies te mogen blijven combineren. De<br />
burgemeester verlaat nu de vergadering en geeft de voorzittershamer in<br />
handen van de eerste assessor teneinde hierover onbelemmerd verder te<br />
kunnen discussiëren. Zoals viel te verwachten, besluit de raad in<br />
samenspraak met een groep grondbezitters, ook hier een adres aan Zijne<br />
Majesteit te richten om de burgemeester tevens notaris te mogen laten zijn.<br />
395
Folio 416 30 augustus1843<br />
Notaris Onder het voorzitterschap van de eerste assessor komt de raad weer bijeen<br />
om te beraadslagen over een door de secretaris geredigeerde brief aan Zijne<br />
Majesteit om ontheffing te vragen van de combinatie burgemeester en notaris.<br />
Na een paar kleine wijzigingen wordt de brief goedgekeurd en krijgt de<br />
secretaris de opdracht op die zo snel mogelijk naar Zijne Majesteit te sturen<br />
en een afschrift ervan in het archief op te bergen.<br />
396
Folio 417-419 23 oktober 1843<br />
Raadsleden De gouverneur maakt bekend dat per 2 januari 1844 een drietal leden van de<br />
raad aan de beurt is om af te treden. Dat betreft de 1 e assessor de heer<br />
Wilhelmus Johannes ter Laak en mr. Antonius Alexius Josephus Meylink, die<br />
de heer Petrus Brouwer verving, die op zijn beurt in 1844 moest aftreden.<br />
Voorts is burgemeester Hermanus van Zegwaard aan de beurt om af te<br />
treden. Alle drie willen zij in functie blijven, ‘als daartegen geene<br />
hoegenaamde redenen hinderlijk zijnde’<br />
Rekening Gedeputeerde staten hebben de rekening over het jaar 1842 met een batig<br />
saldo van ƒ 465,27 goedgekeurd. De statenleden hebben echter wel nog<br />
enige noten op hun zang. Er moeten nog diverse stukken bij de rekening<br />
gevoegd worden, zoals het origineel of een kopie van de voorwaarden tot<br />
verpachting van de haardas, de huurcontracten van de lokalen en gronden die<br />
de gemeente in gebruik heeft, de akten van de verpachting van de diverse<br />
gemeentewerken en wel met name die betreffende het onderhoud en het<br />
schoonhouden van de straten, de havensloten, de verlichting met lantaarns en<br />
de begraafplaats. Voorts moeten alle declaraties van de lotelingen bijgevoegd<br />
worden, alsmede de betaalde portokosten. Ten slotte moet de raad per<br />
omgaande de provincie laten weten de stukken van de provincie ontvangen te<br />
hebben.<br />
Begroting De burgemeester brengt de staat van de begroting over het jaar 1844 ter tafel.<br />
Deze begroting laat een bedrag aan inkomsten zien van ƒ 6.558,77, aan<br />
uitgaven ƒ 6.550,77 en dus een batig saldo van ƒ 8,.-.<br />
Belastingen Gedeputeerde staten keuren tevens het twee kohier van de hoofdelijke<br />
personele omslag over het jaar 1843 goed.<br />
Kerken De weleerwaarde heer Pastoor J. Mesker nodigt een afvaardiging van de raad<br />
uit op woensdag de 25 e oktober tot bijwoning van de plechtige<br />
inwijdingsdienst van het thans vergrote en gerestaureerde kerkgebouw.<br />
Zonder ‘eventuele dispositie’ zullen hierbij aanwezig zijn: de burgemeester, de<br />
1 e assessor de heer Ter Laak en mr. Meylink *. Mocht de burgemeester<br />
verhinderd zijn dan moet de 1 e assessor hem vervangen en mag ook de 2 e<br />
assessor mee.<br />
* Onder de schenkers die bijdroegen om de verbouwing van de rooms-katholieke St. Martinuskerk aan het Oosteinde<br />
mogelijk te maken treffen we –onder andere- ook de naam aan van het raadslid mr. Meylink. De kerk werd plechtig<br />
ingewijd door Mgr. Cornelis Baron van Wijckerslooth van Schalkwijk, titulair-bisschop van Curium. Deze zogenoemde<br />
‘Waterstaatkerk’ was de voorganger van de huidige neogotische kerk uit 1893. (Cfr. pag. 30 e.v. van: “Ik ben niet iemand<br />
die wijkt voor de Ouderdom”. Uitgave van de Martinusparochie in 1993 en geschreven door Martin Harms) Een<br />
reconstructietekening van dit kerkgebouwtje is weergegeven op pagina 32 van genoemd boekwerkje. Noot BD<br />
397
Folio 420-423 21 november 1843<br />
Ambtenaar burg.stand Op 20 november 1843 is op dertienjarige leeftijd het dochtertje van<br />
burgemeester van Zegwaard overleden: Adriana Cornelia van Zegwaard.*<br />
Men ziet zich nu voor de noodzaak gesteld om een tweede ambtenaar van de<br />
burgerlijke stand aan te stellen om in dit geval en eventueel verder<br />
voorkomende gevallen de burgemeester te vervangen. De eerste assessor,<br />
de heer Wilhelmus Johannes ter Laak, wordt nu als zodanig aangewezen.<br />
Graven Burgemeester van Zegwaard –zelf nu niet aanwezig op deze vergadering-<br />
vraagt om een stuk grond op de algemene begraafplaats dat plaats moet<br />
bieden aan het bijzetten van zes stoffelijke overschotten. Hij wil dat bij<br />
voorkeur zien naast de grafkelder van E.B. Fremery Kalff. Met veel omslag<br />
van woorden krijgt burgemeester van Zegwaard toestemming voor een ruimte<br />
met twee grafruimten, voldoende voor het bijzetten van zes stoffelijke<br />
overschotten, waarvoor hij ƒ 80,- moet betalen. Per begrafenis moet hij<br />
volgens de nu geldende tarieven ƒ 4,- betalen.<br />
Uit de vergadering wordt tenslotte nog een commissie geformeerd die namens<br />
de raad hun deelneming moeten gaan betuigen aan de burgemeester en zijn<br />
gezin met het ‘treurig overlijden van zijn oudste dochter Adriana Cornelia in<br />
den jeugdigen leeftijd van 13 Jaren’<br />
* Bij akte van 22 november 1843 nummer 45 wordt melding gemaakt van het overlijden van het dochtertje van Hermanus<br />
van Zegwaard en vrouwe Machtelina Henrietta Maria Anna van Doorn. De akte wordt ondertekend door W.J. Terlaak en<br />
als getuigen de heer Jan Lage, medicinae doctor, oud 31 jaar en Jan Mulder, gemeentesecretaris, oud 67 jaar.<br />
Burgemeester Van Zegwaard woonde met zijn gezin blijkens deze akte in wijk B nummer 7.<br />
398
Folio 424-426 10 januari 1844<br />
Burgemeester De burgemeester deelt een koninklijk besluit mee, waarin vermeldt wordt dat<br />
hij ook na 2 januari 1844 als burgemeester in functie mag blijven ‘en zulks met<br />
ontheffing van de bepalingen van Artikel 8, 2 e Alinea van de Wet van den 9<br />
July 1842 op het Notarisambt (Staatsblad N o 20) Met andere woorden:<br />
burgemeester Van Zegwaard mag voorlopig nog èn burgemeester èn<br />
tegelijketijd notaris blijven.<br />
Raadsleden Ook de raadsleden Ter Laak en Meylink mogen aanblijven en hoeven niet<br />
volgens voorschrift per 2 januari 1844 af te treden.<br />
Assessoren Raadslid Ter Laak mag ook aanblijven als 1 e assessor.<br />
Begroting Gedeputeerde staten hebben de begroting over het jaar 1844 goedgekeurd<br />
met een batig saldo van ƒ 8,-.<br />
Cie toezicht l.o. De heer J. Jabot moet vanwege verhuizing en veranderde omstandigheden<br />
bedanken als lid van de commissie van toezicht op het lager onderwijs in deze<br />
gemeente. De burgemeester krijgt de opdracht het op te nemen met de<br />
districtschoolopziener teneinde tot een voordracht van een nieuwe kandidaat<br />
te komen.<br />
Straten en pleinen De zogenoemde keistraten in de kom van de gemeente verkeren in een<br />
erbarmelijke staat. Er is gewoon onvoldoende onderhoud. Zodra de financiële<br />
situatie van de gemeente weer enigszins is verbeterd zal er aandacht aan<br />
worden besteed. Provisioneel zullen de keistraten lopend vanaf het Logement<br />
de Gouden Leeuw* tot aan het dwarsriool bij de Kleine Laan en lopend tot aan<br />
het Fransche Slop onder handen genomen moeten worden.<br />
Schutterij De heren Ter Laak en Renaud worden als lid toegevoegd aan de commissie<br />
voor de werkzaamheden van de nationale Militie, lichting 1844.<br />
Gemeentewerken Als ambachtslieden voor de gemeentelijke werken worden ingehuurd:<br />
• IJ. J. Cool voor het timmerwerk;<br />
• L. Donker voor het metselwerk;<br />
• H. van den Braak voor het verfwerk;<br />
• H. van Zutphen voor het smidswerk;<br />
• C.L. Wilmot voor het loodgieterwerk.<br />
Burgemeester Aan het slot van de vergadering dankt de burgemeester de leden voor hun<br />
deelneming bij het ‘treurig afsterven zijner geliefden Dochter en den<br />
ouderdom van 13 Jaren’.<br />
* Het is mij niet bekend waar ‘Logement De Gouden Leeuw’ zich in Voorburg bevond; er zijn immers in Nederland vele<br />
hotels en logementen met die naam. Noot: BD<br />
399
Folio 427-428 16 maart 1844<br />
Geldlening De burgemeester maakt bekend dat vanwege de nijpende financiële<br />
omstandigheden er een wet tot stand is gekomen waarin een buitengewone<br />
belasting op de bezittingen wordt aangekondigd en het aangaan van<br />
vrijwillige geldleningen. De burgemeester doet een klemmend beroep op de<br />
raad en de inwoners van Voorburg zoveel als mogelijk deel te nemen in die<br />
vrijwillige leningen ‘ en langs dien weg krachtdadig te helpen medewerken,<br />
dat anders te duchten rampen en onheilen van het Vaderland geweerd<br />
blijven.’<br />
Cie toezicht l.o. In plaats van de vertrokken heer J. Jabot wordt als lid van de commissie van<br />
toezicht op het lager onderwijs de heer dokter Jan Lage voorgedragen. Zijn<br />
beroep wordt omschreven als ‘Medicinæ et Artis Obstetriciæ Doctor’ oftewel<br />
dokter in de heel- en verloskunde.<br />
Wijkmeesters In plaats van de ontslagen wijkmeester F.S. Sander wordt de heer H.N. van<br />
den Braak, schilder en glazenmaker van beroep, voorgedragen. De gaande<br />
en komen wijkmeester krijgen hiervan keurig bericht.<br />
400
Folio 429-430 9 april 1844<br />
Cie toezicht l.o. Dokter Jan Lage neemt met veel dankbaar zijn functie aan als lid van de<br />
commissie van toezicht op het lager onderwijs binnen deze gemeente.<br />
Belastingen De raad wordt door de burgemeester uitgenodigd de quota vast te stellen<br />
van het nieuw opgestelde kohier van de hoofdelijke personele omslag. De<br />
ingezetenen moeten ƒ 7,10 5 per bedrag aan vastgestelde huurwaarde van<br />
ƒ 100,- betalen en de opgezetenen voor het zomerseizoen de helft oftewel<br />
ƒ 3,55 5. Wederom moet het kohier eerst veertien dagen ter inzage worden<br />
gelegd alvorens het –na goedkeuring van gedeputeerde staten- executoir<br />
wordt, oftewel kan worden opgelegd en geïnd.<br />
401
Folio 431-433 30april 1844<br />
Belastingen Het kohier van de hoofdelijk omslag personele belasting heeft veertien<br />
dagen ter inzage gelegen en wordt nu vastgesteld en ter goedkeuring<br />
voorgedragen aan gedeputeerde staten.<br />
Straten en pleinen De burgemeester heeft een financieel overzicht gemaakt voor de raad,<br />
waaruit zou moeten blijken of er voor het onderhoud van straten en pleinen<br />
gelden kunnen worden uitgetrokken.Met veel gecijfer wordt aangetoond dat<br />
er hier en daar zelfs overschrijdingen van de gemaakte uitgavenposten zijn,<br />
waarvoor gedeputeerde staten nog toestemming moeten geven. Dat<br />
daarentegen de inkomsten een meeropbrengst te zien geven van ƒ 500,-.<br />
Met deze meeropbrengst zal wel een deel van de geraamde kosten ad<br />
ƒ 700,- betaald kunnen worden en nog eens ƒ 200,- elders in de begroting<br />
gevonden moeten worden. De raad laat zich door de voorgelegde cijfers van<br />
de burgemeester overtuigen en geven de assessoren opdracht om de zaak<br />
uit te –laten- voeren.<br />
Schutterij In de commissie van –kortweg- de schutterij zijn benoemd, de burgemeester<br />
en de 1 e assessor Ter Laak.<br />
402
Folio 434-436 21 mei 1841<br />
Belastingen Gedeputeerde staten hebben het kohier van de hoofdelijke personele<br />
omslag over het jaar 1844 goedgekeurd. Het kohier moet een bedrag<br />
opbrengen van ƒ 2.604,01. De burgemeester heeft er geen gras over laten<br />
groeien en heeft het kohier al ter invordering in handen gesteld van de<br />
gemeenteontvanger.<br />
School De burgemeester heeft een brief ontvangen van pastoor Mesker. Pastoor<br />
Mesker meent dat de gemeenteraad alles in het werk moet stellen om niet<br />
alleen de boeken met afbeeldingen en illustraties van de Bijbelse<br />
Geschiedenis van de openbare school te weren, maar zelfs het onderwijs in<br />
dat vak te verbieden. De pastoor wil hierbij zelfs de bemiddeling van<br />
gedeputeerde staten inroepen. De gouverneur heeft echter inmiddels al<br />
laten weten dat het niet de bevoegdheid van de commissie van toezicht,<br />
noch die van de raad is om over het geven van onderwijs in de Bijbelse<br />
geschiedenis te oordelen en zeker niet het te weren of verbieden. Volgens<br />
de bestaande verordeningen behoort zo’n oordeel tot de competentie van de<br />
districtsschoolziener. De gouverneur wil nu volledig op de hoogte worden<br />
gehouden welke maatregelen er op dit punt reeds zijn ondernomen of nog<br />
zullen worden ondernomen. De burgemeester heeft het adviesverzoek aan<br />
de commissie van toezicht inmiddels teruggevraagd. Het onderwerp zal dus<br />
–op last van de gouverneur- geen onderdeel van de beraadslagingen van de<br />
raad uitmaken.<br />
Brand De gouverneur wil weer meewerken aan een algemene collecte en nu voor<br />
de slachtoffers van een op 13 april plaats gehad hebbende brand te<br />
Aalsmeer. De gemeente zal aan deze oproep gehoor geven en op 29 april<br />
een openbare schaalcollecte houden. Al de reden van de raad worden<br />
ingeschakeld, inclusief de secretaris en de gemeentebode Van Ruyven voor<br />
de buitenwijken. De diverse godsdienstleraren worden eveneens<br />
uitgenodigd hier ruchtbaarheid aan te geven in de eerstvolgende diensten in<br />
hun kerken.<br />
403
Folio.437 10 juni 1844<br />
Gouverneur Zijne Excellentie, de Gouverneur des Konings dezer provincie, Jonkheer mr.<br />
Ridder van der Heim van Duyvendijke vestigt zich gedurende de<br />
zomermaanden op de hofstede Essesteyn. De burgemeester wil nu met een<br />
delegatie uit de raad bij de gouverneur belet vragen om hem van harte<br />
welkom te heten. Als datum wordt vastgesteld: donderdag 11 juni ‘s avonds<br />
om zeven uur. De commissie onder aanvoering van de burgemeester<br />
bestaat verder uit de leden Terlaak, Meylink en de secretaris Jan Mulder.<br />
Archief De burgemeester vraag toestemming om ten behoeve van het archief een<br />
kast aan te mogen schaffen. Hij wil een geschikte zwart geverfde kast<br />
aankopen bij de openbare verkoping op de buitenplaats Vlietwijck, alwaar op<br />
11 juni een veiling is.<br />
404
Folio 438-439 27 juli 1844<br />
Gemeentesecretaris De gemeentesecretaris Jan Mulder is na een lange staat van dienst op de<br />
leeftijd van 68½ jaar op 26 juli 1844 overleden. (Akte nr. 32 d.d. 27 juli 1844<br />
BD). Nuchter wordt dan vastgesteld dat, nu de functie van<br />
gemeentesecretaris vacant is, er althans voorlopig, een plaatsvervanger<br />
moet worden aangewezen. De burgemeester vraagt dit aan het raadslid, de<br />
heer Renaud, die deze taak op zich neemt en de notulen ondertekent met<br />
‘loco secretaris’. Uit de raad wordt op initiatief van de burgemeester een<br />
commissie benoemd om te assisteren bij de begrafenis van de heer Jan<br />
Mulder. Met hem, de burgemeester, wordt nu de ‘treurige plegtigheid’<br />
bijgewoond door de raadsleden Renaud en Terlaak.<br />
Gouverneur De commissie onder aanvoering van de burgemeester is op de residentie<br />
van de gouverneur ‘op’ Essesteijn geweest en is ‘zoodoor welgemelde zijne<br />
Excellentie als deszelfs famielle op de aangenaamste en<br />
vriendschappelijkste wijze … ontvangen’<br />
Archief De burgemeester heeft bij de openbare verkoping op Vlietwijck de begeerde<br />
archiefkast aan kunnen kopen voor het bedrag van ƒ 34,11 5 . Hij mag dit<br />
bedrag verantwoorden op de gemeentelijke rekening over het jaar 1844.<br />
Verkiezingen De burgemeester nog ten slotte nog bekend dat conform de wettelijke<br />
regelingen het verzegelde pakket, bevattende de stukken van de<br />
verkiezingen in 1843, zijn verbrand.<br />
Hierna wordt de vergadering gesloten: de burgemeester heeft de notulen<br />
geschreven en loco-secretaris Renaud ondertekent.<br />
405
Folio 440-444 14 augustus 1844<br />
Gemeentesecretaris Ter opvolging van de overleden gemeentesecretaris, de heer Jan Mulder, zijn<br />
diverse sollicitanten opgekomen, die aan al de gestelde eisen voldoen, te<br />
weten: Nederlander zijn, de leeftijd van 23 jaar hebben bereikt en van<br />
onbesproken gedrag. Bij de stemming worden de regels van de van<br />
toepassing zijnde wetten en reglementen nageleefd. Twee in rang daartoe<br />
aangewezen raadsleden krijgen een lijst met daarop de zeven namen van de<br />
sollicitanten. Achter die namen komen dan de stemmen van de aanwezige<br />
raadsleden. De uitslag blijkt unaniem uit te pakken ten gunste van de heer<br />
Anthony Willem Mulder, de tweede zoon van de overleden<br />
gemeentesecretaris Jan Mulder. Anthony Mulder zal dus behoudens de<br />
stemming door het college van grondeigenaren, worden voorgedragen aan<br />
Zijne Majesteit de Koning. Op 17 augustus ’s middags om halftwee zal de<br />
commissie van grondeigenaren zich over zijn uitverkiezing buigen. De<br />
commissie zal bestaan uit de heren Jhr. mr. H.J. Caan, J. Cool, N. Perquin, D.<br />
Welsink, B. van Buuren en J. Baas.<br />
Onderwijzer Hoofdonderwijzer Hemkes draagt voor de openbare dorpsschool een nieuwe<br />
ondermeester voor, de heer G. Pelger, kwekeling van de rijkskweekschool en<br />
thans ondermeester in Helder (sic!). Deze moet de heer P.Jansen gaan<br />
vervangen, omdat die een onderwijsfunctie heeft aanvaard ‘in onze<br />
overzeesche bezittingen’ De berichten van zowel de plaatselijke<br />
districtsschoolopziener, de commissie van toezicht op het lager onderwijs,<br />
alsmede die van de burgemeester pakken positief uit ten gunste van de heer<br />
Pelger. De heer Pelger kan dus benoemd worden.<br />
Archief De burgemeester heeft een aantal met name genoemde stukken ontvangen,<br />
die hij na overleg met de raad, deponeert in het archief. Het zijn onder meer<br />
stukken over het inmiddels beëindigde proces tegen notaris Schiefbaan, de<br />
assurantiepolissen van de nieuwe schoolgebouwen en een kopie van de nota<br />
van de verkochte inschrijving Uitgestelde Schuld en het 1/5 kansbiljet van de<br />
gemeentelijke eigendommen. Deze stukken moeten na geïnventariseerd te<br />
zijn keurig opgeborgen worden in de daartoe bestemde kist met belangrijke<br />
archiefstukken.<br />
Belastingen Er is een supplementoir kohier in de hoofdelijke personele omslag opgesteld<br />
van belastingplichtigen die na 1 mei van dit belastingjaar hier zijn komen<br />
wonen. Dit kohier wordt weer op de gebruikelijke manier gedurende veertien<br />
dagen ter inzage gelegd.<br />
406
Folio 445-446 17 augustus 1844<br />
Gecombineerde vergadering van de raad met de aangewezen<br />
grondeigenaren over de kandidaatstelling voor een nieuwe<br />
gemeentesecretaris<br />
Gemeentesecretaris Op deze bijzondere vergadering zijn van de raad, de burgemeester, de locosecretaris,<br />
en de heren Bauer, Terlaak en Van Schagen aanwezig en afwezig<br />
de heren Hooijmans en Meylink. Van de grondeigenaren zijn aanwezig de<br />
heren Cool, Welsink, Van Buuren en Baas en afwezig jhr. Caan en de heer<br />
Perquin. De aanwezige grondeigenaren geven ieder voor zich hun gevoelen<br />
te kennen over de door de raad voorgestelde voordracht van de heer Anthony<br />
Willem Mulder als de nieuwe gemeentesecretaris van Voorburg, ter<br />
vervanging van de overleden secretaris Jan Mulder. De stemmen gaan<br />
onverdeeld naar de heer Anthony Willem Mulder, zodat deze aan Zijne<br />
Majesteit kan worden voorgedragen als de nieuwe gemeentesecretaris van<br />
Voorburg.<br />
407
Folio 447-449 3 september 1844<br />
Belastingen Het supplementoire kohier van de hoofdelijke personele omslag over het jaar<br />
1844 heeft gedurende veertien dagen ter inzage gelegen en kan nu voor<br />
‘approbatie’ worden voorgedragen aan gedeputeerde staten.<br />
Begrafenisrechten De provincie stelt nieuwe tarieven voor voor de begrafenisrechten. De<br />
burgemeester en de assessoren hebben deze tarieven getoetst aan de<br />
werkelijke cijfers van de kosten voor de algemene begraafplaats en de<br />
tarieven aanvaardbaar bevonden.<br />
Rekening De rekening over het jaar 1843 is opgemaakt. Op de voorgeschreven manier<br />
worden drie raadsleden aangewezen om die rekening te ‘examineren’<br />
Daarnaast wordt er weer een commissie van grondeigenaren aangewezen,<br />
die ook de rekening moet beoordelen. Deze commissie, die op zaterdag 7<br />
september 1844 om halftwee bijeen moet komen, bestaat uit de heren: F.C.<br />
Zechner, A. Kester, L. de Graaff, A. Huybers, B. Schreuders en J. van der<br />
Geer.<br />
Financiën De gouverneur heeft aan de gemeente een circulaire toegestuurd met<br />
voorschriften omtrent het geldelijke beheer en het doen van onvoorziene<br />
uitgaven. Dit wordt aan de raad ter lezing voorgelegd.<br />
408
Folio 450 7 september 1844<br />
Rekening De commissie van grondeigenaren, noch de raadsleden hebben<br />
noemenswaardige bedenkingen tegen de voorgelegde rekening en de daarbij<br />
behorende stukken over het jaar 1844.<br />
409
Folio 451-453 16 oktober 1844<br />
Begroting De begroting over het jaar 1845 wordt aan de raad voorgelegd. De inkomsten<br />
komen uit op ƒ 7.771,13, de uitgaven op ƒ 7.766,26 en derhalve een batig<br />
saldo van ƒ 4,87<br />
Raadhuis/raadkamer De burgemeester kondigt de noodzakelijkheid aan dat er met de kastelein P.<br />
Mooij een nieuw huurcontract wordt aangegaan voor de huur van een aantal<br />
vertrekken van Herberg ‘De Swaen’. Het gaat om onder meer de zogeheten<br />
‘regtkamer’, die zowel voor de zittingen van de raad als voor het<br />
kantongerecht wordt gebruikt, de ruimte voor de secretarie en een<br />
wachtkamertje. Het college van burgemeester en assessoren mag naar<br />
bevind van zaken handelen en de gemelde lokalen huren tegen een bedrag<br />
van ƒ 250,- per jaar. Het contract houdt van rechtswege op op 1 januari en de<br />
huur zal dan nog één jaar duren alvorens te ‘cesseren’.<br />
Vroedmeester Ene heer Pieter Crans, genees- heel en vroedmeester en tevens apotheker<br />
wil graag aangesteld worden als vroedmeester onder de minvermogenden. Hij<br />
wil deze functie gaan vervullen naast die van het raadslid Terlaak en de heer<br />
Koning. De heer Terlaak vindt dat hij bij deze materie rechtstreeks betrokken<br />
is en verlaat tijdens de beraadslaging over dit punt de vergadering. De raad<br />
vindt echter dat er op het punt van het functioneren reeds twee vroedmeesters<br />
aanwezig zijn, die elkaar in voorkomende gevallen kunnen vervangen en/of<br />
aanvullen. Er is dus geen vacature. Het verzoek van de heer Crans wordt dus<br />
afgewezen met de mededeling om zodra er zich een vacature voor zou doen,<br />
nogmaals te reflecteren.<br />
Gouverneur De gouverneur heeft de openbare lagere dorpsschool bezocht en<br />
geïnspecteerd en zich vergewist van de vorderingen van de leerlingen. Voorts<br />
heeft hij kennis genomen van de zorgvuldige wijze waarop de secretaris de<br />
belangrijke stukken waarop autorisatie is verkregen, afhandelt. De gouverneur<br />
heeft aan de burgemeester in de meest vleiende bewoordingen zijn ‘hooge<br />
tevredenheid’ betuigd over de bestaande gemeentelijke inrichtingen en over<br />
de gevoerde administratie.<br />
410
Folio 454-455 9 november 1844<br />
Gemeentesecretaris De gouverneur deelt mede dat het Zijne Majesteit heeft behaagd om de heer<br />
Anthony Willem Mulder te benoemen tot secretaris van de gemeente<br />
Voorburg. Staande de vergadering wordt de heer A.W. Mulder binnengeleid<br />
en legt hij in handen van de burgemeester de vereiste eden af, nadat hem het<br />
Koninklijk Besluit tot benoeming is voorgelezen. Hiermede is de plechtige<br />
installatie een feit. De dienstdoende loco-secretaris maakt tenslotte een<br />
proces-verbaal op van deze plechtigheid, terwijl de burgemeester hem dank<br />
zegt voor de wijze waarop hij –zij het tijdelijk- het secretariaat van de raad<br />
heeft weten te vervullen.<br />
411
Folio 456-457 20 februari 1845<br />
Rekening De rekening over het jaar 1843 is ‘geresumeerd en gearresteerd’<br />
Gemeenteontvanger De provincie heeft een instructie opgesteld voor de gemeenteontvangers ten<br />
platten lande. De burgemeester heeft echter een nota van bedenkingen<br />
hiertegen opgesteld en legt deze aan de raad voor. De raad kan zich<br />
hiermede geheel verenigingen en zo wordt deze nota doorgezonden naar de<br />
provincie.<br />
Post De minister van financiën heeft een besluit uit laten gaan met nieuwe regels<br />
voor het ontvangen en verzenden van de brievenpost. Dat moet ingaan op 1<br />
april 1845. Naar aanleiding daarvan krijgt de burgemeester de opdracht om de<br />
voorgeschreven brievenbussen te laten vervaardigen en te laten plaatsen.<br />
Gemeentewerken De hier zo genoemde werkbazen voor het jaar 1845 zijn:<br />
• D. van Schagen voor het smeedwerk;<br />
• N. Perquin voor het metselwerk;<br />
• B. Veth voor het timmerwerk;<br />
• H. van Ettinger voor het loodgieterwerk;<br />
• A.W. Renaud voor het verfwerk en als glazenmaker.<br />
412
Folio 458-459 3 maart 1845<br />
Verkiezingen De gouverneur heeft een circulaire geschreven met daarin de voorschriften<br />
voor de voorbereidende werkzaamheden van de aanstaande vergaderingen in<br />
de kiesdistricten van de landelijke stand en de verkiezing van een lid voor de<br />
Provinciale Staten van Zuid-Holland. Wie er uiteindelijk stemgerechtigd zijn<br />
blijkt uit een aan de burgemeester toegezonden lijst van de rijksontvanger.<br />
Daarop staan de namen van de ingezetenen die ƒ 30 en ƒ 150,- aan belasting<br />
betalen (exclusief het patentrecht). De alfabetische namenlijst wordt morgen,<br />
de 4 e maart 1845, ter visie gelegd.<br />
413
Folio 460-461 13 maart 1845<br />
Marktschipper Hendrik de Vlaming vraagt om eervol ontslag als marktschipper ‘uit hoofde<br />
van de treurigen toestand, waarin dezelve met zijn gezigt verkeert’. Hendrik<br />
beveelt daarbij de koetsier Ary van Santen aan om hem op te mogen volgen.<br />
De raad stemt hiermede in onder de voorwaarde dat Ary zich stipt aan de<br />
bestaande en in de toekomst te geven regels zal houden. De indiensttreding<br />
zal zijn per 1 april 1845.<br />
Straten en pleinen De gouverneur deelt aan de raad mee dat de uitgetrokken ƒ 700,- voor het<br />
herstellen van de zogenoemde ‘keistraten’ moet worden geboekt als<br />
buitengewone uitgaaf in de begroting. Andere middelen moeten deze uitgaaf<br />
mogelijk maken. De burgemeester heeft berekend dat er van de dienst 1844<br />
een batig saldo over zal blijven van ƒ 900,- en dat daaruit dus zonder bezwaar<br />
het herstel van de straten bekostigd kan worden. De uitgaaf zal worden<br />
begroot in de begroting voor het dienstjaar 1846.<br />
414
Folio 462-463 20 maart 1845<br />
Verkiezingen De alfabetische lijsten met namen van belastingplichtigen hebben vanaf 4<br />
maart tot en met 12 maart ter visie gelegen. Nu moeten er opnieuw<br />
alfabetische lijsten worden gemaakt met de namen van die belastingplichtigen<br />
die ook stemgerechtigd zullen zijn. De lijsten worden tijdens deze vergadering<br />
goedgekeurd en een dubbel van die lijst toegezonden naar de gouverneur. De<br />
burgemeester verzorgt dan daarbij nog een begeleidend briefje.<br />
Financiën Er zijn over het jaar 1844 nog diverse uitgaven te doen waarvoor nog geen<br />
toestemming is verleend door gedeputeerde staten. Die uitgaven belopen een<br />
totaalbedrag van ƒ 262,16 5 . De raad gaat met de verantwoording van de<br />
diverse met name genoemde posten akkoord.<br />
415
Folio 464-465 31 maart 1845<br />
Straten en pleinen Gedeputeerde staten geven machtiging om het bedrag van ƒ 700,- voor de<br />
verbetering van de ‘keistraten’ te mogen putten uit het batige saldo van de<br />
dienst 1844. Burgemeester en assessoren worden te verstaan gegeven om<br />
deze uitgaaf te boeken op de begroting voor 1846 en de begroting van 1845<br />
aan te passen en opnieuw in te zenden ter goedkeuring. Dat laatste kennelijk<br />
in verband met nog een aantal niet voldane uitgaven van 1845. Na<br />
goedkeuring door de raad worden alle stukken dan weer naar gedeputeerde<br />
staten toegezonden.<br />
416
Folio 466-469<br />
Begroting & Gedeputeerde staten hebben de begroting over het jaar 1845 ontvangen en<br />
Belastingen nodigen de raad nu uit om als er voor het heffen van een hoofdelijke<br />
personele omslag geen Koninklijk Besluit bestaat, dit dan onverwijld bij<br />
gedeputeerde staten aan te gaan vragen. De burgemeester gaat nu met de<br />
raad over tot beraadslaging over de grondslagen van deze te heffen belasting.<br />
Ter bestrijding van de gewone en buitengewone uitgaven voor dit dienstjaar is<br />
het gewenst dat er een hoofdelijke personele omslag wordt geheven tot een<br />
totaalbedrag van ƒ 2.660,- Dat deze belasting van de ingezetenen moet<br />
worden geheven en dat de meest geschikte grondslag van de repartitie * de<br />
vastgestelde huurwaarde is, zoals die aan de ingezetenen of hoofden van<br />
gezinnen voor in gebruik zijnde woningen of gebouwen door de raad is<br />
vastgesteld. Die huurwaarde wordt jaarlijks door de raad vastgesteld.<br />
Uitgezonderd zijn echter de woningen, die door meerdere personen of<br />
meerdere gezinnen worden bewoond. Die mensen zullen worden belast naar<br />
gelang hun ‘presumtieve** gegoedheid’ oftewel hun eigen middelen van<br />
bestaan.De grondslag van de zogenoemde repartitie is dus tweeledig:<br />
A. De huurwaarde van de gebouwen wordt door de raad geregeld en moet<br />
betaald worden door de huurders of gebruikers;<br />
B. Daarnaast bestaat de presumtieve gegoedheid van de ingezetenen en/of<br />
hoofden van gezinnen en van bij hun inwonende personen, die binnen de<br />
gemeente verblijven en eigen middelen van bestaan hebben en in één<br />
gebouw samen wonen.<br />
Voorts, bedenkt de raad, zal het naar alle waarschijnlijkheid ook de volgende<br />
<strong>jaren</strong> noodzakelijk zijn om deze belasting te blijven heffen. Om die redenen<br />
vraagt de raad aan Zijne Majesteit autorisatie om bedoelde belasting over het<br />
jaar 1845 en volgende te mogen heffen als hoofdelijke omslag van deze<br />
gemeente tot een maximum van ƒ 2.660,-. Dit bedrag moet dan nog<br />
vermeerderd worden met 3 % voor oninbare posten tot ƒ 2.739,-.<br />
Gedeputeerde staten krijgen nu een afschrift in duplo toegezonden en vraagt<br />
de raad om tussenkomst van Zijne Majesteit de Koning ‘zonder resumtie’***.<br />
Tot slot schrijft de burgemeester er nog een begeleidend briefje bij.<br />
Borgtocht ontvanger De gemeenteontvanger moet bij zijn aantreden een borgtocht afgeven dat<br />
bestaat uit een inschrijving in het grootboek Nationale Schuld. Zijn borgtocht<br />
bestaat nu uit een schuldbrief van ƒ 500,- tegen een rente van 2½ %. Het<br />
bedrag van de borgtocht moet gerelateerd zijn aan de gearresteerde staat van<br />
de begroting die over 1845 al reeds een bedrag van ƒ 7.161,13 te zien geeft.<br />
De borgtocht van de ontvanger is dus ver beneden het minimum. Volgens de<br />
thans geldende regels moet dus de borgtocht vermeerderd worden en wel met<br />
ƒ 900,-. De ontvanger, de heer J.H. van Teeckelenburg, moet dus nu een<br />
schuldbrief van het grootboek Nationale Schuld hebben van ƒ 1.400,- tegen<br />
een rente van 2½ %.<br />
School Een aantal inwoners heeft aan de gemeenteraad gevraagd om toelating van<br />
hun kinderen op de openbare lagere school. Als de commissie van toezicht op<br />
het lager onderwijs hiertegen geen bezwaar heeft dan mogen de kinderen<br />
worden toegelaten.<br />
* repartitie = verdeling, maar hier in feite een herverdeling<br />
** presumptief = vermoedelijk; met andere woorden: mensen met een eigen vermogen of kapitaal zullen naar een<br />
schatting van hun kapitaal worden aangeslagen<br />
*** resumtie = samenvatting, korte inhoud<br />
417
Folio 470-471 28 april 1845<br />
Verkiezingen De gouverneur zendt aan de raad de stembiljetten toe van de aanstaande<br />
verkiezingen voor de leden van provinciale staten. De stembiljetten moeten op<br />
2 mei worden uitgereikt en op 5 mei weer worden opgehaald. Om de<br />
stemmen te tellen worden er drie heren uitgenodigd zitting te nemen in een<br />
commissie tot opening van de stembiljetten. Het zijn de heren J. Cool, B.<br />
Schreuders en A. Kester. Samen met de raad moeten zi9j op 6 mei 1845 ’s<br />
avonds om zes uur op het raadhuis zijn voor deze gewichtige taak en om<br />
proces-verbaal van de handelingen op te maken.<br />
Tegenschatters Als zogenoemde tegenschatters zijn voor het heffen van de personele<br />
belasting 1845/1846 de heren F.L. van Ruyven en B. Veth benoemd.<br />
Schutterij In de commissie tot onderzoek op de schutterijen, lichting 1845, zijn benoemd,<br />
de heren: dokter. J. Lage en de heelkundige M. Koning.<br />
418
Folio 472-473 6 mei 1845<br />
Verkiezingen De in de vorige vergadering aangewezen heren zijn bijeen om de<br />
stembiljetten voor de verkiezing van een lid van provinciale staten in het 16 e<br />
district, te openen. Er zijn 67 stembiljetten ingekomen, waarvan er aan één<br />
gedeeltelijk en aan twee geen aandacht kon worden geschonken. Er wordt<br />
een proces-verbaal opgesteld en aan de gouverneur opgezonden; de<br />
stembiljetten worden verpakt en verzegeld en in het daartoe bestemde kistje<br />
ter secretarie opgeborgen.<br />
419
Folio 474-475 9 juni 1845<br />
Rekening De ontvanger heeft de rekening over het jaar 1844 bij de burgemeester<br />
ingeleverd. Een commissie van drie leden uit de raad wordt gevormd om de<br />
rekening te examineren en een commissie van zes grondeigenaren te<br />
formeren die hetzelfde moeten doen. De grondeigenaren bestaan thans uit de<br />
heren: A.L.B.W. van Vijen, D. Welsink, J.C. de Roode, J.F- Le Roy, J. de<br />
Raas en B. van Buuren. De gecombineerde vergadering zal worden<br />
gehouden op zaterdag 14 juni ’s middags om één uur.<br />
420
Folio 476-477 14 juni 1845<br />
Rekening Op deze vergadering waarin de rekening over het jaar 1844 wordt onderzocht<br />
is van de raadsleden alleen de heer D. van Schagen absent en zijn van de<br />
opgeroepen grondeigenaren de heren Le Roy, Raas en Van Buuren afwezig.<br />
De inkomsten bedragen ƒ 7.281,17 5 ; de uitgaven ƒ 6.364,98 5 . Er blijft dus een<br />
batig saldo over van ƒ 916,19.<br />
421
Folio 478-480 30 juni 1845<br />
Belasting Gedeputeerde staten delen mede dat Zijne Majesteit zijn goedkeuring heeft<br />
gehecht aan het heffen van een hoofdelijke personele omslag. De belasting<br />
wordt geheven naar de huurwaarde van de gebouwen en de presumtieve<br />
gegoedheid der belastingplichtigen voor zo verre het personen betreft, die<br />
over eigen middelen beschikken en in één huis samen wonen. Het totaal te<br />
hefwen bedrag komt uit op ƒ 2.739,-, dus inclusief 3 % oninbare posten. De<br />
belasting wordt verdeeld in vier klassen, te weten:<br />
a. Eerste klasse: een belasting op belastingplichtigen, die het gehele jaar<br />
hier hebben gewoond en ingeschreven zijn en die voor het gehele jaar<br />
worden aangeslagen;<br />
b. Tweede klasse: een belasting op belastingplichtigen die op 1 januari 1845<br />
nog niet in deze gemeente woonden en ingeschreven stonden en een<br />
belasting op degenen die vanaf de datum van vestiging belastingplichtig<br />
zijn geworden (bij die belastingplichtigen moet achter hun naam het<br />
aantal maanden worden weergegeven welke zij in de gemeente<br />
woonachtig waren);<br />
c. Derde klasse: de belastingplichtigen die hier tezamen in één huis wonen<br />
en die naar hun presumtieve gegoedheid worden aangeslagen;<br />
d. Vierde klasse: belastingplichtigen die niet binnen deze gemeente staan<br />
ingeschreven, maar gedurende de zomermaanden op hun buitenhuis<br />
wonen en die voor zes maanden worden aangeslagen.<br />
De benodigde omslag bedraagt ƒ 7,22 voor iedere honderd gulden van de<br />
huurwaarde, zoals die in het kohier van de huurwaarde werd aangetroffen in<br />
de derde klasse. De aanslagen zullen in vier termijnen worden geïnd en wel in<br />
de maanden september, oktober, november en december 1845.<br />
De gemeenteraad zal nog op 22 juli beraadslagen over de eventuele reclames<br />
tegen de aanslagen na de afkondigingen van 6 en 13 juli.<br />
422
Folio 481-482 22 juli 1845<br />
Belastingen De burgemeester maakt bekend dat er tot op heden geen bezwaren zijn<br />
ingebracht tegen de te heffen aanslagen in de hoofdelijke personele omslag<br />
over het jaar 1845. De belasting zal dus worden geheven tot een totaalbedrag<br />
van ƒ 2.739,-.<br />
423
Folio 483 – 484 25 augustus 1845<br />
Raadhuis De burgemeester legt een conceptcontract voor van de huur en verhuur van<br />
lokalen van de heer P. Mooi, kastelein van de herberg Swaensteijn.<br />
Verlichting De burgemeester legt tevens een concept voor van de voorwaarden voor de<br />
openbare aanbesteding van de verlichting met lantaarns en reverbères.<br />
Beide onderwerpen worden zonder discussie aangenomen en naar de<br />
provincie toegestuurd ter goedkeuring.<br />
Waagmeester In de functie van waagmeester wordt provisioneel voorzien in de aanstelling<br />
van de heer Theodorus van Veen, schoenmaker in deze gemeente.<br />
Begroting De begroting voor het jaar 1846 laat aan ontvangsten een bedrag zien van<br />
ƒ 7.319,08, aan uitgaven ƒ 7.317,69 5 en dus een batig saldo van: ƒ 1,38 5 .<br />
424
Folio 485-486 15 september 1845<br />
Verlichting & Raadhuis Gedeputeerde staten hebben enige aanmerkingen op de condities waaronder<br />
de openbare verlichting wordt aanbesteed en over het huurcontract met<br />
kastelein P.Mooij. De wijzigingen komen hierop neer: de condities voor de<br />
openbare verlichting moeten worden vastgesteld door de raad en voor het<br />
huurcontract moet een datum worden vastgesteld en gepubliceerd via<br />
aanplakbiljetten en een advertentie in het Haagsche Dagblad. Die datum<br />
wordt 24 september 1845. Voorts is nog met de kastelein overleg gepleegd of<br />
het voor niet wat minder kan. De raad deelt mee aan alle bedenkingen van de<br />
provincie aandacht te hebben gegeven, maar dat er aan de huurprijs van<br />
Swaensteijn kennelijk niet te tornen valt. Voort brengt de burgemeester nog<br />
een rapport uit over het tijdstip van de betaling van de huurprijs.<br />
Aardappelenschaarste Volgens de gouverneur moeten er maatregelen genomen worden om het<br />
hoofd te bieden aan de aardappelschaarste. Tezamen met een commissie<br />
van grondeigenaren wordt er een speciale vergadering over gehouden. De<br />
commissie van grondeigenaren bestaat hier uit de heren Hoffman, Cool, Van<br />
Razel, Caan, de Bruyn en Van Oyen.<br />
Nachtwakers Voor de aanstaande winter moet er ter meerdere veiligheid binnen de<br />
gemeente een burgernachtwacht opgericht worden. De burgemeester wordt<br />
belast met het opstellen van een reglement voor die in te stellen nachtwacht.<br />
425
Folio 487-489 18 september 1845<br />
Gecombineerde vergadering van de raad en de grondeigenaren<br />
Aardappelenschaarste De vergadering is belegd om middelen aan te dragen om de problemen met<br />
onder meer de schaarste aan aardappelen voor de on- en minvermogenden<br />
te kunnen bestrijden. Als eerste stelt de burgemeester voor om over te gaan<br />
tot het instellen van een commissie welke zich met het inzamelen van gelden<br />
daartoe zal belasten. Daarnaast heeft men nog de mogelijkheid de distributie<br />
van levensmiddelen over te laten aan de diverse armenadministraties en de<br />
commissie van spijsuitdeling. Bij de stemming om een hoofdcommissie in te<br />
gaan stellen zijn er in totaal vijf stemmen vóór en vijf tegen. Conform het<br />
reglement van het bestuur ten plattelande maakt de burgemeester van het<br />
recht gebruik zijn stem hieraan toe te voegen. Hij stemt eveneens vóór en dus<br />
kan de voorgestelde commissie gevormd worden. Omdat geen der<br />
grondeigenaren in die commissie zitting wil nemen, wijst men de heer Meylink<br />
aan, die èn raadslid is en grondeigenaar. Uit de raad wordt de heer Terlaak<br />
aangewezen. Uit de administraties van de rooms-katholieke en hervormde<br />
armenzorg en uit de commissie voor de spijsuitdeling zal nog een<br />
commissielid aangewezen moeten worden. De heer Cool wil uitdrukkelijk<br />
aangetekend zien dat hij tegen de benoeming van de commissie is, omdat de<br />
commissie van spijsuitdeling al <strong>jaren</strong> op dit terrein uitstekend werk verricht. Hij<br />
vindt dat de raad door het instellen van zo’n commissie, de<br />
spijsuitdelingscommissie voor de voeten loopt. De grondeigenaren willen<br />
voorts aan de gouverneur meedelen dat er meer nodig is dan de nu gevormde<br />
plaatselijke commissie kan uitrichten ter voorkoming van een nationale ramp.<br />
Zij willen dat de wet op het gemaal wordt geschorst voor de duur van zes<br />
maanden en dat er een vrije doorvoer komt voor alle graansoorten. Zij<br />
overwegen daarbij dat er veel burgers zullen zijn die het hun eer te na zullen<br />
vinden om een beroep te doen op de bedeling, terwijl zij wel degelijk<br />
‘wezentlijke behoeften hebben’ Door de broodprijs te liberaliseren en minder<br />
te belasten worden zij al een stuk tegemoet gekomen. Door de vrije invoer<br />
van granen zou ook schaarste van graanproducten voorkomen kunnen<br />
worden en zou Holland wellicht een stapelplaats van dat product kunnen zijn.<br />
Ten slotte wordt het aan de hoofdcommissie overgelaten om alles te doen wat<br />
wenselijk is om aan de nood van de on- en minvermogenden tegemoet te<br />
komen.<br />
426
Vanaf dit moment worden er in het bestaande notulenboek der raadsvergaderingen, lopend tot en<br />
met 3 oktober 1851, geen folionummers meer vermeld, zodat volstaan is met de vermelding van de<br />
data der gehouden raadsvergaderingen.<br />
25 september 1845<br />
Verlichting De aanbesteding van de straatverlichting heet plaatsgevonden. Het werk is<br />
gegund aan de heer Antonie Tewis, die hiervoor een bedrag moet neertellen<br />
van ƒ 780 voor de komende drie jaar, oftewel ƒ 260,- per jaar. De raad keurt<br />
deze gunning goed.<br />
Nachtwakers De burgemeester heeft een reglement gemaakt voor de burgernachtwacht die<br />
gedurende de wintermaanden dienst moet gaan doen. De heer Meylink tekent<br />
hierbij aan dat hij hier niet voor kan stemmen, als dit reglement niet de<br />
koninklijk goedkeuring wordt onderworpen, temeer daar er strafbepalingen<br />
instaan, met zelfs de dreiging met gevangenisstraf.<br />
427
1 oktober 1845<br />
Nachtwaker De gouverneur komt met een conceptkeur betreffende de zogenoemde<br />
nachtwachten. De burgemeester stelt voor om die keur in de plaats te stellen<br />
van die, welke hij in de vergadering van 25 september had voorgelegd. De<br />
raad keurt de keur goed. Voorts stelt de burgemeester dat er een bedrag van<br />
± ƒ 300,- moet worden uitgetrokken om de nachtwachten te kunnen betalen<br />
en daarvoor toestemming te vragen bij de provincie. Hij wil dit bedrag vinden<br />
in het nog beschikbare kapitaal van 1845 en wil het voorts op de begroting<br />
voor 1847 plaatsen. Ook dit keurt de raad goed.<br />
Raadhuis Gedeputeerde staten hebben het huurcontract met kastelein P. Mooij<br />
goedgekeurd en geven voorts machtiging om het door de gemeenteraad te<br />
laten vaststellen.<br />
Brand De heer Meylink stelt een paar vragen aan de burgemeester over de brand bij<br />
de heer Cool, vergezeld van een voorstel ter zake. Deze brand vond plaats op<br />
12 juni 1845. Na de inlichtingen van de burgemeester trekt de heer Meylink<br />
zijn voorstel in.<br />
428
18 november 1845<br />
Verlichting Gedeputeerde staten hebben de aanbesteding van de openbare verlichting<br />
goedgekeurd. Aan de raad nu nog de taak om het daarbij behorende procesverbaal<br />
goed te keuren. Dat gebeurt nu met eenparigheid van stemmen.<br />
Verkiezingen De stembiljetten van de onlangs gehouden verkiezingen voor de leden van de<br />
provinciale staten worden reglementair verbrand.<br />
Nationale militie Tot leden van de commissie voor de Nationale Militie voor de lichting 1846<br />
worden aangesteld de heren Renaud en Hooymans.<br />
Nachtwakers De burgemeester stelt voor om de burgernachtwacht te laten starten op 1<br />
december tot 1 maart 1846 en wel vanaf half elf ’s avonds tot half vijf ’s<br />
morgens. Dit voorstel van de burgemeester wordt met algemene stemmen<br />
aangenomen en zal worden gepubliceerd op de gebruikelijke wijze.<br />
429
16 december 1845<br />
Haardas In het contract van de verpachting van de haardas is een fout geslopen. De<br />
haardas had namelijk voor het eind van dit jaar (1845) plaats moeten hebben.<br />
Daarom stelt de burgemeester alsnog voor de openbare aanbesteding van de<br />
verpachting te doen geschieden op zaterdag 27 december 1845. Hij wil<br />
daarbij dezelfde voorwaarden stellen als in het nu nog lopende contract.<br />
Bovendien wil hij de termijn nu op één jaar stellen omdat thans de prijs voor<br />
de haardas erg laag is. De voorgenomen aanbesteding wordt in de<br />
Staatscourant en in de Haarlemsche Courant geadverteerd en via affiches<br />
binnen de gemeente.<br />
430
27 december 1845<br />
Haardas De openbare aanbesteding van de verpachting van de haardas is<br />
‘opgehangen’ op een bedrag van ƒ 600,- en is blijven steken op ƒ 300,-. De<br />
verpachting heeft dus niet plaatsgevonden. Bovendien is er slechts één<br />
gegadigde geweest, een zekere heer G. Kloos uit Rotterdam. De<br />
burgemeester stelt nu voor om de haardas voorlopig voor rekening van de<br />
gemeente te doen ophalen. Voorts om de asschuur en de vuilniswagen van<br />
de huidige pachter over te nemen en het bedrag daarvan te korten op zijn<br />
pachtsom.<br />
Begroting Gedeputeerde staten hebben de begroting over 1846 zonder op- of<br />
aanmerkingen goedgekeurd.<br />
Belastingen Gedeputeerden hebben het bedrag van het kohier van de personele omslag,<br />
zoals die op de begroting voor 1846 is vermeld, verhoogd met een bedrag van<br />
ƒ 173,-. Het voorgestelde kohier van de hoofdelijke personele omslag wordt<br />
nu aangepast op een totaalopbrengst van ƒ 2.833,-. Omdat te verwachten valt<br />
dat deze belasting ook voor de volgende <strong>jaren</strong> geheven zal moeten worden,<br />
besluit de raad aan Zijne Majesteit goedkeuring te vragen om voor 1846 tot<br />
een totaalbedrag van ƒ 2.917,- deze belasting te mogen heffen, inclusief ± 3<br />
% voor de oninbare posten.<br />
431
23 februari 1846<br />
Raadsleden Een derde gedeelte van de gemeenteraad is weer aan de beurt om af te<br />
treden. Dit keer zijn de heren Bauer en Renaud aan de beurt. Zij hebben<br />
echter te kennen gegeven aan te willen blijven en worden dan ook in hun<br />
functie gecontinueerd.<br />
Assessor De heer Terlaak zou reglementair als assessor af moeten treden maar mag<br />
ook aanblijven en wel tegen een jaarlijkse toelage van ƒ 25,-. De heer Terlaak<br />
is niet op de vergadering aanwezig, maar wel reeds in kennis gebracht van<br />
zijn herbenoeming, die hij dan ook heeft aanvaard.<br />
Haardas De provincie heeft kennis genomen van het proces-verbaal van de ‘ophouding<br />
der verpachting van de haardasch’. De gemeenteraad neemt er eveneens<br />
kennis van.<br />
Nachtwakers De burgemeester vindt dat de omstandigheden thans zodanig zijn dat er geen<br />
noodzaak meer is om de nachtwakers langer dan tot 1 maart 1846 aan te<br />
houden. De heren nachtwakers –in de notulen ’bevelhebbers’ genoemd-<br />
worden voor hun diensten bedankt. De burgerij zal door publicatie hiervan<br />
kennis kunnen nemen.<br />
Financiën De burgemeester geeft aan de raad een overzicht van de stand van de<br />
financiën van de gemeente over het afgelopen jaar 1845. Hij is positief<br />
gestemd over een ‘belangrijk goed slot’ en maakt van de gelegenheid gebruik<br />
om nog een aantal onvoorziene uitgaven aan te kaarten ten totale van<br />
ƒ 80,24. Daarvoor moet de raad nog aan de provincie om de noodzakelijke<br />
autorisatie vragen.<br />
Haardas De burgemeester geeft in overweging om de gelden voor het overnemen van<br />
de kosten voor de reparatie van de asschuur en de wagen enz. niet op de<br />
post onvoorzien te laten drukken, maar op de hiervoor bestemde post van de<br />
begroting van 1847. Hij heeft hiervoor een aantal redenen. De post<br />
onvoorzien zou hierdoor in een keer uitgeput zijn en dan is er geen plaats<br />
meer voor andere onvoorziene uitgaven. Bovendien hoopt hij dat de<br />
verhoudingen met België weer zodanig genormaliseerd zullen worden, dat er<br />
weer normaal sprake kan zijn van een gewone openbare aanbesteding van<br />
het ophalen van de haardas. De burgemeester wil dan door de kosten als<br />
buitengewone uitgaaf te bestempelen, die verhalen op een toekomstige<br />
pachter van het haardas. Op die manier komt het geld toch weer terug in de<br />
gemeentekas. De kosten zijn geraamd op ƒ 138,- voor het overnemen van de<br />
asschuur en de gereedschappen, ƒ 100,- voor de reparatie van de asschuur<br />
en ƒ 37,- voor het aanschaffen van een askar. Burgemeester en assessoren<br />
krijgen machtiging om hiervoor autorisatie aan de provincie te gaan vragen.<br />
432
24 maart 1846<br />
Belastingen Gedeputeerde staten hebben het kohier van de hoofdelijke personele omslag<br />
voor het jaar 1846 goedgekeurd tot een bedrag van ƒ 2.917,-. De<br />
burgemeester stelt dan terstond voor om over te gaan tot het opstellen van<br />
het kohier. Het tarief van de belasting is ƒ 7,82 per honderd gulden aan<br />
huurwaarde. Het kohier is vastgesteld inclusief 3% voor oninbare posten tot<br />
een bedrag van ƒ 2.916,46. Het kohier wordt onderverdeeld in 18 klassen, dit<br />
mede in verband met de te verwachten nadere voorschriften, zoals die in het<br />
Provinciaal Blad zijn bekend gemaakt. Ten slotte zal de invordering in vier<br />
termijnen geschieden en wel in de maanden juni, augustus, oktober en<br />
november. De afkondiging van het kohier is bepaald op29 maart en 5 april<br />
1846. Op dinsdag 14 april ’s middags van 12 uur tot 14 uur zullen de<br />
eventuele reclames behandeld worden.<br />
Gemeentesecretaris Gedeputeerde staten hebben een nieuwe instructie gemaakt voor de<br />
gemeentesecretarissen van de gemeenten ten plattelande. De raad maakt de<br />
volgende bedenkingen hiertegen:<br />
1. In die instructie dient een regel opgenomen te worden over het aflezen<br />
van publicaties. De secretaris moet dat in persoon doen en/of via officiële<br />
publicaties;<br />
2. Ook moet er een regeling in voorkomen over de verplichting van de<br />
secretaris om geregeld op de secretarie aanwezig te zijn om diverse<br />
gemeentelijke werkzaamheden te verrichten en post in ontvangst te<br />
nemen. De secretarie zal op door burgemeester en assessoren bepaalde<br />
tijden geopend moeten zijn en bovendien moet duidelijk zijn wanneer de<br />
secretaris daar dan ook is aan te treffen;<br />
3. Het 2 e lid van artikel 15 moet weggelaten worden en zulks over te laten<br />
aan de beschikkingen van de raad en na goedkeuring door gedeputeerde<br />
staten (over de inhoud van deze regel wordt niet gesproken. BD). Wel<br />
wordt er nog bij vermeld: ‘Om reden deze bepaling voorzeker wel eens<br />
hard en onbillijk zoude kunnen werken’;<br />
433
14 april 1846<br />
Belasting Tegen het kohier van de hoofdelijke personele omslag over het jaar 1846<br />
geen bedenkingen binnen gekomen, zodat dit kohier kan worden<br />
‘gearresteerd’ tegen het vastgestelde bedrag van ƒ 2.916,46<br />
Onderwijzer De heer C.W. Bruijnings Ingenhoes, onderwijzer van de 2 e rang, al enige tijd<br />
belast met de vervanging van de overleden heer B. Schreuders, als houder<br />
van de kostschool voor jongens, vraagt om toegelaten te worden als<br />
kostschoolhouder. Alvorens dit toe te staan, wordt eerst het advies ingewacht<br />
van de districtsschoolopzichter.<br />
434
21 april 1846<br />
Haardas Een zekere heer D. Wijsman, koopman te Leiden, wil de Voorburgse haardas<br />
kopen tegen betaling van achttien centen per Nederlandse mud.<br />
Burgemeester en assessoren worden gemachtigd om een ondershands<br />
contract daarvoor op te stellen. Voorts stelt de burgemeester voor om aan de<br />
haardasophaler A. Tewis een arbeidsloon te mogen betalen van acht cent per<br />
opgehaalde Nederlandse mud. De raad stemt hiermede in, maar er moet<br />
eerst autorisatie van de provincie voor worden gevraagd.<br />
435
11 mei 1846<br />
Haardas Gedeputeerde staten hebben goedkeuring gehecht aan het onderhandse<br />
contract met de heer Wijsman uit Leiden tot aankoop van de opgehaalde<br />
haardas tegen betaling van ƒ 0,18 per Nederlandse mud. De raad keurt nu<br />
ook het contract goed.<br />
Onderwijzers Hoofdonderwijzer H. Hemkes vraagt om toestemming om twee zogeheten<br />
ondermeesters te mogen plaatsen op de openbare dorpsschool. Het gaat om<br />
de heren W. Renaud en W. Gauw. Gezien het gunstige rapport van de<br />
commissie van schooltoezicht bestaat bij de raad geen bezwaar tegen.<br />
Onderwijs De burgemeester heeft verzoeken binnen gekregen om niet minder dan<br />
veertien kinderen toe te laten op de openbare dorpsschool tegen betaling<br />
uiteraard van het verschuldigde schoolgeld. Het voorstel van de burgemeester<br />
om deze met name genoemde kinderen toe te laten, wordt overgenomen door<br />
de raad. Voorts is er nog een verzoek om een kind kosteloos onderwijs te<br />
laten ontvangen. Dat wordt echter, met een rapport van de commissie van<br />
schooltoezicht, afgewezen, omdat het in strijd zou zijn met bepaalde artikelen<br />
van het reglement op het schoolonderwijs.<br />
Financiën De provincie heeft goedkeuring verleend voor het mogen doen van enige<br />
verlate betalingen, waarvoor geen post op de begroting was ingeruimd.<br />
Onderwijzer Gedeputeerden hechten hun goedkeuring aan de wens van de heer Bruijnings<br />
Ingenhoes om toegelaten te worden als kostschoolhouder binnen deze<br />
gemeente. Wel wordt er uitdrukkelijk bijvermeld: ‘zonder gevolgtrekking voor<br />
het toekomende’ De heer Bruijnings Ingenhoes krijgt nu zijn acte van<br />
aanstelling als kostschoolhouder 2 e klasse.<br />
436
29 mei 1846<br />
Rekening De rekening over het jaar 1845 ziet er uitermate gunstig uit. Het sluit namelijk<br />
met een batig saldo van ƒ 1.424,45 5 . Wel worden er een paar aanmerkingen<br />
bij gemaakt. De burgemeester en de secretaris hebben niets in rekening<br />
gebracht voor de kosten van het begeleiden van de militieplichtigen. Voor de<br />
verplaatsing van de schutting achter de school was een bedrag van ƒ 40,-<br />
uitgetrokken, maar daar is nog niet over beschikt Ook is nog niet beschikt over<br />
het bedrag van ƒ 40,- voor de reparatie van de schoeiing bij de Pastorie<br />
Havensloot. Tenslotte is nog niet beschikt over een post van ƒ 18,- voor het<br />
aanbrengen van afscheidingen tussen de diverse vakken van de burgerlijke<br />
begraafplaats. De reden dat nog niet over deze bedragen is beschikt is, dat de<br />
uitvoering van die werken zoveel mogelijk in het najaar zijn geschied en dat zij<br />
de raming van die uitgaven in overeenstemming willen brengen met de<br />
inkomsten ter zake. <strong>Toen</strong> echter de uitvoering plaats moest vinden deed zich<br />
de ramp voor met de aardappelenschaarste. De burgemeester moest toen<br />
ijlings overgaan tot het instellen van nachtwakers en om die te kunnen<br />
betalen, moesten er ook gelden gevonden worden in de toen lopende<br />
begroting. Daarom is de uitvoering van de werken zoals hiervoor vermeld,<br />
naar een volgend dienstjaar verschoven. Uiteindelijk gaat de raad akkoord<br />
met de voorgelegde rekening over het jaar 1845.<br />
Tevredenheidsbetuiging De grondeigenaren de heren jhr. mr. H.J. Caan en D. Welsink betuigen hun<br />
erkentelijkheid aan het bestuur van de gemeente, voor de wijze waarop zij het<br />
beheer van de gemeente de afgelopen moeilijke tijd hebben behartigd.<br />
Schutterij Als leden van de commissie van toezicht op de schutterij zijn aangesteld de<br />
heren H. van Zegwaard en W.J. Terlaak. Voor het geneeskundig toezicht zijn<br />
dat de heren dr.J. Lage en P. Crans.<br />
437
20 juli 1846<br />
Haardas De burgemeester stelt voor om de haardas te verpachten op dezelfde manier<br />
als thans het geval is, dus een bedragje per Nederlandse mud. Voorts wil hij<br />
dat de gemeente de asschuur en de gereedschappen aan zich houdt. De raad<br />
stemt hiermee in. Ten slotte gaat de raad nu ook over om de heer Tewis, de<br />
haardasophaler, een contract aan te bieden. Alles geschiedt uiteraard onder<br />
goedkeuring van gedeputeerde staten.<br />
Armenzorg De commissie van onderstand, die in 1845 in het leven is geroepen naar<br />
aanleiding van de mislukte aardappeloogst legt verantwoording af van het<br />
financiële beheer. De commissie heeft totaal aan inkomsten een bedrag van<br />
ƒ 4.136,55 verkregen en ƒ 3.531,55 aan uitgaven verricht. Het batige saldo<br />
van ƒ 605,- wordt in de kas gestort voor de leniging van de behoeftige armen.<br />
Hierna wordt de commissie, onder dankzegging voor de bewezen diensten,<br />
ontbonden<br />
438
7 augustus 1846<br />
Haardas De provincie maakt geen bezwaar tegen het met de heer Tewis,<br />
haardasophaler, af te sluiten onderhandse contract. Rekening houdend met<br />
de provinciale voorwaarden ter zake wordt het contract nu opgemaakt.<br />
Kerken De burgemeester vraagt toestemming om uit de gemeentelijke<br />
documentenkist de stukken te mogen halen over de overeenkomst tussen de<br />
gemeente en de kerkmeesters van de Nederduitsch Hervormde Gemeente<br />
alhier.<br />
Wapen van Voorburg De burgemeester vraagt tevens toestemming om uit diezelfde gemeentelijke<br />
documentenkist de stukken te mogen halen omtrent de vaststelling van het<br />
gemeentewapen door de Hoge Raad van Adel.<br />
Voor de stukken van de beide hiervoor genoemde onderwerpen wordt keurig<br />
een reçu afgegeven.<br />
Borgtocht ontvanger In de hiervoor genoemde documentenkist wordt de grosse van de akte van<br />
borgtocht van de ontvanger, de heer J.H., van Teekelenburgh, opgeborgen.<br />
Maar niet dan nadat dit stuk is vermeld op de inventarislijst.<br />
439
13 augustus 1846<br />
Haardas De burgemeester brengt aan de raad ter kennis dat de verpachting van de<br />
haardas is gegund aan de heer G. Kloos, koopman te Rotterdam, en wel voor<br />
een bedrag van achttien centen per opgehaalde Nederlandse mud.<br />
440
31 augustus 1846<br />
Begroting Gedeputeerde staten dringen er op aan dat de begroting tijdig wordt<br />
ingestuurd en dat er nauwkeurig rekening zal worden gehouden met de<br />
nadere bepalingen van dit bestuursorgaan aangaande de begrotingen. De<br />
begroting is inmiddels gereeds en sluit met een batig saldo van ƒ 5,74 5 . De<br />
gewone en buitengewone inkomsten zijn vastgesteld op totaal ƒ 8.138,74 5 en<br />
de uitgaven op ƒ 8.133,-.<br />
Begrafenisrechten Gedeputeerde staten hebben de tarieven van de begrafenisrechten<br />
goedgekeurd. De rechten mogen nu worden geheven met ingang van 1<br />
januari 1847.<br />
Haardas Het contract over het verpachten van de haardas is eveneens door de<br />
provincie goedgekeurd.<br />
Belastingen Een zogenoemd supplementoir kohier van de hoofdelijke personele omslag<br />
over het lopende jaar 1846 wordt vastgesteld op een bedrag van ƒ 78,81.<br />
Daarbij wordt de gebruikelijke procedure gevolgd van afkondiging,<br />
betalingstermijnen enz.<br />
441
16 september 1846<br />
De notulen van deze vergadering zijn opgesteld door de loco-secretaris A.W. Renaud.<br />
Gemeentesecretaris De secretaris A.W. Mulder heeft voor een maand verlof gevraagd. Daarom<br />
treedt in zijn plaats de heer A.W. Renaud op als loco-secretaris. Na deze<br />
mededeling volgt ook de reden van dit verlof. De heer Mulder heeft namelijk<br />
via de gouverneur ontslag gevraagd uit gemeentedienst. De gemeenteraad<br />
moet nu dus voor een vervanging op korte en op langere termijn zorg dragen.<br />
Uit de overwegingen blijkt voorts dat de heer Mulder een betrekking heeft<br />
aanvaard als gemeentesecretaris van Schiedam en hij daar ook meer gaat<br />
verdienen. Inmiddels zijn er ook al een aantal kandidaten bekend, te weten de<br />
heren J.E. Doornbos, A. Oostenrijk, C. H Roggen en A.M. Broedelet. Een<br />
kleine kiescommissie, bestaande uit Joannes Hooijman en Dirk van Schagen<br />
krijgt de lijst waarop de inhoud van de stembriefjes genoteerd moet worden.<br />
Uit de zeven uitgebrachte stembriefjes blijkt dat de heer Doornbos zes van de<br />
zeven stemmen op zich heeft verenigd en dat één stem was uitgebracht op de<br />
heer A. Oostenrijk. Als nu ook de grondeigenaren hiermede instemmen kan<br />
de heer Doornbos aan de slag als gemeentesecretaris van Voorburg. De<br />
vergadering met de grondeigenaren wordt gepland op zaterdag de 19 e<br />
september, dus na drie dagen.<br />
Haardas Gedeputeerde staten hebben inmiddels ingestemd met het afgesloten<br />
contract over de aankoop en het ophalen van haardas. Ook de raad keurt het<br />
contract nu ten leste goed.<br />
Rekening De burgemeester deelt mee dat de provincie de rekening over het jaar 1845<br />
zonder bedenkingen heeft goedgekeurd.<br />
442
19 september 1846<br />
Secretaris Op de vergadering waarin de keus voor een nieuwe secretaris moet worden<br />
gemaakt, zijn van de opgeroepen zijn van de zeven opgeroepen<br />
grondeigenaren er vijf afwezig en van de raad drie. De grondeigenaren maken<br />
geen bezwaar, integendeel. De heer J. Cool zegt dat zich ‘geheel’ kan<br />
verenigen met de keus van de raad en de heer Frederik Caspar Zechner is<br />
het zelfs ‘zeer geheel’ eens met de gemaakte keus. Hierna wordt de<br />
vergadering gesloten.<br />
443
10 oktober 1846<br />
Belastingen De burgemeester brengt nu het suplementoire kohier van de hoofdelijke<br />
personele omslag ter tafel, dat een opbrengst moet hebben van ƒ 78,81,<br />
echter zonder de gebruikelijke 3% voor oninbare posten. Opnieuw wordt<br />
hierbij de gebruikelijke procedure gevolgd, zoals het ter inzage leggen van het<br />
kohier.<br />
444
30 oktober 1846<br />
Belastingen De raad stelt nu het supplementoire kohier van de hoofdelijke personele<br />
omslag vast op een bedrag van ƒ 81,17.<br />
445
15 december 1846<br />
Instructies De burgemeester brengt twee instructies ter tafel: één voor de klapperlieden<br />
en één voor de administrateur van de burgerlijke begraafplaats. De raad stemt<br />
zonder bedenkingen met beide instructies in.<br />
Gemeentesecretaris Ook de gouverneur keurt de benoeming van de heer J.E. Doornbos goed, als<br />
nieuwe secretaris van Voorburg. Na een afschrift te hebben overhandigd van<br />
de benoemingsbrief van Zijne Majesteit, legt de heer J.E. Doornbos de<br />
vereiste eden af in handen van de burgemeester. Hiermede is de nieuwe<br />
secretaris officieel geïnstalleerd. De burgemeester spreekt de nieuw<br />
benoemde en de raad toe en dankt onder meer de heer Renaud voor het<br />
waarnemen van de secretarisfunctie. Van dit alles wordt weer proces-verbaal<br />
opgemaakt en naar de provincie toegezonden.<br />
446
5 februari 1847<br />
Eerste raadsvergadering waarvan de nieuwe secretaris J.E. Doornbos de<br />
notulen schrijft.<br />
Belastingen Een zevental inwoners hebben bezwaar aangetekend tegen de hen<br />
opgelegde aanslag in de hoofdelijke personele omslag. De reden is: zij<br />
hebben vóór of op 1 mei 1846 de gemeente verlaten, terwijl één<br />
belastingplichtige op 25 april 1846 is overleden. Alle reclamanten moeten een<br />
derde gedeelte van hen opgelegde aanslag betalen en krijgen twee derde<br />
kwijtgescholden. De gemeenteontvanger krijgt de opdracht dit uit te voeren.<br />
Twee met name genoemde belastingplichtigen hebben de gemeente reeds in<br />
de loop van 1845 verlaten en willen dus het gehele opgelegde bedrag terug.<br />
Ook zij krijgen hun zin. Volgens de burgemeester is nu ook de tijd rijp om het<br />
kohier van de hoofdelijke personele omslag over het jaar 1847 vast te stellen.<br />
Dit kohier moet in principe een opbrengst hebben van ƒ 2.913,56, maar daar<br />
moet het suplementoire kohier van 1846 ad ƒ78,81 vanaf, zodat er ƒ 2.834,75<br />
overblijft. De indeling in de vele klassen blijft gehandhaafd; er wordt wat<br />
geschoven met mensen die naar een andere klasse moeten ‘verhuizen’. Het<br />
tarief blijft onveranderd ƒ 7,82 van elke honderd gulden aan huurwaarde. En<br />
dit alles weer inclusie de 3 % voor de oninbare posten. Totaal wordt het kohier<br />
dus ‘gearresteerd’ tot een bedrag van ƒ 2.834,75. Na weer de termijnen te<br />
hebben vastgelegd, wordt het kohier op de gebruikelijke manier ter visie<br />
gelegd.<br />
447
23 februari 1847<br />
Belastingen Er zijn geen reclames binnen gekomen tegen het kohier van de hoofdelijke<br />
personele omslag over het belastingjaar 1847 en dus wordt van alles procesverbaal<br />
opgemaakt en toegezonden naar gedeputeerde staten.<br />
448
12 maart 1847<br />
Begrafenisrechten De tarieven van de begrafenisrechten zijn op last van de gouverneur<br />
enigszins uitgebreid geworden. Zo moet er voortaan een tarief zijn voor de<br />
beloning van de administrateur van de begraafplaats en een tarief voor de<br />
doodgraver. Voorts moeten er regels worden gesteld in het geval er een<br />
stoffelijk overschot van een Voorburgse ingezetene naar elders, buiten de<br />
gemeente, wordt vervoerd. Als buiten de gemeente een minder bedrag dan de<br />
vastgestelde ƒ 25,-, zoals dat hier geldt, wordt geheven, dan moet ook hier<br />
dat mindere bedrag gelden. Al deze voorstellen worden door de raad<br />
ondersteund.<br />
Klapwakers De burgemeester legt aan de raad een nieuwe instructie voor de klapwakers<br />
of nachtwakers binnen onze gemeente.In die instructie is rekening gehouden<br />
met nadere door de gouverneur en de provincie gegeven richtlijnen. Ook<br />
hiermee stemt de raad geheel in.<br />
Financiën De burgemeester kan de verheugende mededeling doen dat er over het<br />
dienstjaar 1846 een positief saldo is ontstaan van ± ƒ 1.600,-. Aan de<br />
provincie moet nog toestemming worden gevraagd om onvoorziene uitgaven<br />
te mogen verrichten ten bedrage van ƒ 92,62 5 .<br />
Veerschippers De veer- of marktschipper Samuel Haybergen, wonende te Delft, vraagt aan<br />
de raad toestemming om een veerdienst te mogen onderhouden tussen<br />
Voorburg en Delft en Voorburg en Amsterdam. Omdat er echter al een aantal<br />
marktschippers is die ternauwernood het hoofd boven water (van de Vliet)<br />
kunnen houden, oordeelt de raad het wijs om het verzoek van de heer<br />
Haybergen af te wijzen.<br />
449
27 april 1847<br />
Rekening Burgemeester en assessoren hebben de rekening van de gemeenteontvanger<br />
onderzocht en hebben daar geen enkele aanmerking op hoeven te maken.<br />
Ook de opgeroepen grondeigenaren hebben geen op- of aanmerkingen. Dat<br />
waren met name de heren Jhr. mr. H.J. Caan, J. Cool, N. Perquin, C. de<br />
Bruin, J.D. van der Trappen, B. van Buuren en D. Welsink. De rekening wordt<br />
nu voorlopig gearresteerd en vervolgens naar de provincie toegezonden.<br />
Tegenschatters Tot het werk van de zogenoemde tegenschatters * zijn benoemd de heren<br />
Frederik Lambertus van Ruyven, bode en Bastiaan Veth, timmerman. Zij<br />
moeten hun werkzaamheden verrichten in samenspraak met rijksschatters.<br />
Schutterij De commissie tot onderzoekvoor de nationale militie zal bestaan uit de leden<br />
H. van Zegwaard, burgemeester, de heer Terlaak, assessor en als<br />
plaatsvervangers de heren Bauer en Renaud, beiden raadslid. Voorts voor de<br />
geneeskundige kant van de zaak de heren dr. J. Lage, geneeskundige en M.<br />
Koning, heelkundige.<br />
Staatsloterij De collecteurs van de Koninklijke Nederlandsche Loterij, de heren J. de Vries<br />
en Zoon, vragen om de heer Gerrit Diek, commissionair binnen onze<br />
gemeente, toe te laten als gedelegeerde voor de aanstaande (staats)loterijen<br />
onder de nummers 202, 203 en 204. Gerrit Diek krijgt een keurige akte van<br />
toelating als gedelegeerde 2 e klasse (debitant**) toegezonden.<br />
School De burgemeester verwacht diverse verzoeken van ouders om hun kinderen<br />
op de openbare lagere school toe te laten voor het schooljaar 1847/1848. Hij<br />
vraagt aan de raad om, in de gevallen waartegen de schoolcommissie geen<br />
bezwaren oppert, deze kinderen toe te mogen laten. Burgemeester en<br />
assessoren mogen in die gevallen zelf beslissen, zonder daarvoor de raad te<br />
raadplegen.<br />
* Tegenschatter: Schatter van de andere partij (Van Dale Woordenboek)<br />
** Debitant: iemand die namens de collecteur loten verkoopt (Van Dale Woordenboek)<br />
450
8 mei 1847<br />
Rekening De grondeigenaren hebben hun licht over de rekening 1846 laten schijnen en<br />
geen bedenkingen geuit. De rekening wordt nu met een bedrag aan<br />
inkomsten afgesloten van ƒ 8.597,09 5 , aan uitgaven: ƒ 7.019,77 5 en dus een<br />
batig saldo van ƒ 1.577,32. Alle uitgaven op de begroting zijn uitgevoerd<br />
behalve één, die voor ‘het stellen van een balie aan den achterweg, over het<br />
wielemakerslop’. Omdat er ter plaatse opgaande bomen stonden, was het<br />
plaatsen van een hekwerk of balie niet noodzakelijk.<br />
451
19 mei 1847<br />
Kermis De gouverneur geeft in overweging om, gezien de tegenwoordige<br />
tijdsomstandigheden en de algemene druk, maar geen kermis of jaarmarkt te<br />
houden. De raad is het daar niet zonder meer mee eens. De neringdoenden<br />
hebben het al moeilijk genoeg om het hoofd boven water te houden. Hun<br />
omzetten zijn reeds behoorlijk geslonken, mede door de aanleg van de<br />
spoorweg van Amsterdam op Rotterdam. Dat het aan de inwoners van<br />
Voorburg eigenlijk niet te verkopen is dat Den Haag hierin geen voorbeeld<br />
geeft, door de kermis daar wel te houden en niet te verbieden. Dat, ook al<br />
komen er meer buitenstaanders dan inwoners van Voorburg op de kermis,<br />
deze groep toch tot financieel voordeel strekt voor de gemeente. De raad wil<br />
het oordeel over het wel dan niet houden van de kermis ophangen aan de<br />
vraag of dit jaar de aardappeloogst wederom dreigt te mislukken en er<br />
dientengevolge weer maatregelen moeten worden genomen vanwege<br />
dreigende armoede en onrust onder de bevolking. En aangezien de kermis<br />
toch pas valt op 22 augustus, wil de raad haar beslissing opschorten tot het<br />
begin van de maand augustus. Als alsdan de kermis niet door zou kunnen<br />
gaan, krijgen de gedeputeerden daar direct melding van.<br />
452
15 juni 1847<br />
Vroedmeester Op 30 mei j.l. is dokter M. Koning overleden, die bij leven de functie van<br />
vroedmeester binnen deze gemeente vervulde. In eerste instantie verzoekt nu<br />
de heer Jan Wittop Koning, doctor in de genees- heel- en verloskunde in zijn<br />
plaats te mogen treden. Maar er zijn nog twee andere personen die naar deze<br />
functie dingen, te weten de heren dr. Jan Lage en Pieter Crans. De raad<br />
overweegt dat in feite door de bestaande regelingen ter plaatse bij<br />
ontstentenis van een der vroedmeesters hierin direct wordt voorzien door<br />
inschakeling van de overgebleven. De raad besluit dan ook de heer Jan<br />
Wittop Koning een afwijzende beschikking te sturen. Nu wordt er tot stemming<br />
overgegaan om een keus te maken tussen de beide andere kandidaten; Lage<br />
en Crans. De heer dr. Jan Lage krijgt alle stemmen op zijn naam en wordt dus<br />
benoemd tot tweede vroedmeester in deze gemeente. De benoeming wordt<br />
geacht in te gaan per de 1 e augustus van het jaar 1847; hij moet zich stipt<br />
houden aan de gegeven instructies voor de vroedmeesters en wel tegen een<br />
traktement van ƒ 125,- per jaar. (De instructie van de dorpsvroedmeesters<br />
dateert overigens van 14 december 1835.) De heer Jan Lage wordt in de<br />
uitgebreide akte van aanstelling betiteld als: ‘Medicinæ chirurgiæ et artis<br />
obstetriciæ’ Doctor’. Hij is dus behalve chirurg ook doctor in de verloskunde.<br />
Uiteraard komen ook hier gedeputeerde staten er aan te pas om deze akte te<br />
bekrachtigen.<br />
Schutterij Door het overlijden van de heer Koning is er ook een vacature ontstaan in de<br />
commissie voor de nationale militie. Die vacature wordt nu opgevuld door de<br />
heer P. Crans. Met eenparigheid van stemmen wordt hij daartoe aangesteld.<br />
Begrafenisrechten Gedeputeerde staten zijn het niet geheel eens met het gemeentebestuur over<br />
de voorgedragen wijzigingen in de begrafenisrechten. De statenleden willen<br />
dat voor het uitvoeren van lijken een gewoon recht wordt geheven en wel dat<br />
van de laagste klasse. Het doet er ook niet toe in welke klasse de<br />
overledenen elders zullen worden begraven. In het tarief mag ook geen<br />
voorwaardelijk, maar alleen een vast recht worden gesteld. De raad<br />
protesteert nog tegen deze door de provincie voorgestelde wijziging, omdat er<br />
in de koninklijk goedgekeurde verordening alleen bij het uitvoeren van lijken<br />
van de laagste klasse wordt gesproken. De raad meent nu geheel in de geest<br />
van het provinciale reglement te handelen door te bepalen dat bij de uitvoer<br />
van lijken naar elders, het tarief van de huurgraven gehanteerd zal worden.<br />
Ook zal er een bepaling aan toegevoegd worden dat de beloning voor de<br />
administrateur van de begraafplaats veilig stelt.<br />
Rekening Gedeputeerde staten hebben de rekening over het jaar 1846 goedgekeurd.<br />
Dit wordt voor kennisgeving aangenomen.<br />
453
20 juli 1847<br />
Vroedvrouw/vroedmeester De gouverneur geeft in overweging om bij het ontstaan van vacatures voor<br />
vroedmeesters, niet alleen te denken aan vervangende vroedmeesters, maar<br />
ook aan vroedvrouwen.De raad besluit de gouverneur de achtergronden<br />
bekend te maken waarom er in het geval van de vacature M. Koning, voor de<br />
vroedmeester Jan Lage is gekozen en niet voor een vroedvrouw. De raad<br />
vindt dat het aanstellen van een vroedmeester in deze gemeente verreweg de<br />
voorkeur verdient boven het aanstellen van een vroedvrouw. (Over de<br />
werkelijke reden van die voorkeur wordt verder in de notulen niet gerept.) De<br />
raad is ook niet van zins om op het eenmaal genomen besluit om Jan Lage<br />
als zodanig aan te stellen terug te komen.<br />
Schoolreglement De provincie heeft een door Zijne Majesteit goedgekeurd nieuw huishoudelijk<br />
schoolreglement het licht doen zien en wil nu dat de gemeenten hun<br />
verordeningen of reglementen daaraan aanpassen. Die aanpassing wordt<br />
vereist in artikel 20 van het provinciale huishoudelijke schoolreglement. De<br />
commissie van schooltoezicht is van mening dat het alhier geldende<br />
reglement geen wijziging behoeft te ondergaan. In dat geval kan worden<br />
volstaan om de gouverneur een exemplaar van het vigerende<br />
schoolreglement toe te zenden. Aldus wordt besloten, na niet alleen de<br />
plaatselijke commissie van schooltoezicht te hebben gehoord, maar ook de<br />
districtsschoolopziener.<br />
Wijkmeester De wijkmeester van het Westeinde in deze gemeente, de heer Jacob van der<br />
Hooff, is overleden. In zijn plaats wordt nu zijn zoon Johannes van der Hooff<br />
aangesteld. Johannes krijgt behalve zijn benoeming tevens toegestuurd de<br />
‘Ordonnantie op de wijken en buurten’ en de ‘Instructie voor wijkmeesteren<br />
binnen deze Gemeente’.<br />
454
6 augustus 1847<br />
Kermis Deze vergadering is speciaal belegd om te beraadslagen over het wel dan<br />
niet houden van de kermis dit jaar. Daarbij komt tevens aan de orde een brief<br />
van de heer F.C. Zechner sr en 31 medeondertekenaars, die er op<br />
aandringen dat er dit jaar weer een kermis binnen Voorburg gehouden zal<br />
mogen worden. Er staat ons weer een langdurige winter te wachten; de<br />
prijzen van de levensmiddelen zijn zorgwekkend vermeerderd; vooral de<br />
huisgezinnen die min of meer afhankelijk zijn van de opbrengsten van de<br />
kermis dreigen gedupeerd te raken. Ook zijn er berichten dat in een aantal<br />
omliggende gemeenten geen kermis zal worden gehouden en men vreest nu<br />
dat dit ook in onze gemeente navolging zou krijgen. Gezien het feit dat de<br />
‘algemeene druk’ waarvan de gouverneur destijds melding maakte, nu<br />
grotendeels geweken is en dat ook de aardappeloogst meer belooft dan de<br />
twee voorgaande <strong>jaren</strong> en dat ook de graanoogst beter lijkt te worden,<br />
overweegt de raad de kermis dit jaar gewoon door te laten gaan. Wel wordt er<br />
nog bijvermeld dat de opbrengsten van de kermis voor het merendeel<br />
bewerkstelligd wordt door mensen van elders die de kermis komen bezoeken<br />
en niet van de eigen ingezetenen.<br />
Vroedmeester Gedeputeerde staten hebben de benoeming van de heer Jan Lage, tot<br />
tweede vroedmeester binnen onze gemeente, goedgekeurd.<br />
455
31 augustus 1847<br />
Begroting De begroting voor het jaar 1848 komt ter tafel. De buitengewone en gewone<br />
ontvangsten zijn geraamd op ƒ 7.826,22; de uitgaven op ƒ 7.825,10. Een<br />
batig slot dus van ƒ 1,12. Alle op de begroting voorkomende posten worden<br />
doorgelicht en met name stemt de raad in met een verhoging met ƒ 100,- voor<br />
de jaarwedde van de secretaris. Alle stukken, inclusief de overwegingen<br />
worden naar provinciale staten toegestuurd.<br />
Begrafenisrechten Provinciale staten blijven bij hun standpunt dat het tarief van de<br />
begrafenisrechten voor de uitvoer van lijken geheven moet worden volgens<br />
het tarief voor de laagste klasse van huurgraven. De raad kan niet anders dan<br />
de richtlijnen van de provincie nu exact volgen.<br />
Staatsloterij De collecteurs van de Nederlandsche Staatsloterij te ’s-Gravenhage, de heren<br />
J. de Vries & Zonen, vragen toelating als debitant oftewel gedelegeerde 2 e<br />
klasse voor de heer Gerrit Diek. Hij mag als zodanig optreden bij de 203 e ,<br />
204 e en 205 e trekking van die loterij.<br />
456
5 oktober 1847<br />
Financiën Aan gedeputeerde staten wordt autorisatie gevraagd voor het doen van enige<br />
onvoorziene uitgaven, te weten: voor druk- en bindkosten ƒ 15,-, voor het<br />
onderhoud van straten, wegen en wandelplaatsen ƒ 295,- en voor kosten van<br />
de schutterij ƒ 6,-. Voor deze posten was/is geen plaats ingeruimd op de<br />
begroting.<br />
Belastingen Er moet weer een supplementoir kohier van de hoofdelijke personele omslag<br />
worden vastgesteld voor een aantal personen, die na de vaststelling van het<br />
eerste kohier zich hier in de gemeente hebben gevestigd. De gehele<br />
procedure voor het vaststellen van dit kohier moet worden gevolgd, inclusief<br />
het onderbrengen van de aangeslagen persoenen in de diverse klassen en<br />
naar het eventuele vermogen van de contribuabelen. Ook wordt het kohier op<br />
de gebruikelijke wijze ter visie gelegd en is er een termijn voor het indienen<br />
van reclames.<br />
Belastingen De gouverneur vraagt het gevoelen van al de gemeenten ten plattelande over<br />
het heffen van een plaatselijke belasting en opcenten op gedistilleerd, wijn en<br />
het geslacht. Burgemeester en assessoren hebben onder meer aan de<br />
gemeenten Veur en Stompwijk gevraagd wat zij hiervan denken. Of zij de<br />
invoering van een dergelijke belasting wenselijk en noodzakelijk achten. De<br />
gemeente Veur wil niet dwarsliggen en wil wel een dergelijke belasting<br />
invoeren, maar dan alleen 25 opcenten op runderen, schapen en kalveren en<br />
1 cent per pond op de invoer van vlees. Spek wil men, als voedsel voor de<br />
onvermogenden, geheel onbelast laten. Stompwijk daarentegen vindt de<br />
invoering van deze belasting in strijd met het belang van de gemeente. In<br />
onze gemeente daarentegen worden thans 50 opcenten geheven op het<br />
rijksaccijns op het geslacht en twee centen op de invoer van ieder pond vlees<br />
of spek. Vroeger werd er ook een belasting geheven op sterke drank en likeur,<br />
maar die is later weer afgeschaft vanwege allerlei frauduleuze invoer van<br />
dranken en de moeizame controle hierop. De raad besluit, waar een dergelijke<br />
belasting in Veur en Stompwijk niet eens bestaat, die ook niet weer in<br />
Voorburg in te gaan voeren.<br />
457
26 oktober 1847<br />
Belastingen Er zijn geen reclames ingekomen tegen het supplementoire kohier van de<br />
hoofdelijke personele omslag over het jaar 1847. Het kohier wordt nu<br />
vastgesteld en ter goedkeuring voorgedragen aan de provincie.<br />
458
21 december 1847<br />
Vroedmeester De dorpsvroedmeester Wilhelmus Johannes Terlaak wil ontslag uit zijn<br />
functie. Er zijn twee kandidaten die zich voor deze functie aanmelden: de<br />
heren Jan Wittop Koning en Pieter Crans, die allebnei verloskundige zijn. De<br />
heer W.J. Terlaak krijgt heet door hem gevraagde eervol ontslag onder<br />
dankzegging voor de bewezen diensten. De raad gaat nu over tot stemming<br />
voor een opvolger tussen de beide hiervoor genoemde kandidaten. Zij doen<br />
dit met gesloten en ongetekende briefjes. De stemcommissie, bestaande uit<br />
de heren Renaud en Hooijmans verzamelen de briefjes en tekenen op de<br />
bijbehorende lijsten de uitgebrachte stemmen aan. De heer Jan Wittop Koning<br />
krijgt drie stemmen en de heer Crans twee. De heer Koning heeft dus de<br />
volstrekte meerderheid en krijgt dus de benoeming. Zijn benoeming zal<br />
ingaan op 1 januari 1848. Hij krijgt daarbij natuurlijk behalve zijn<br />
benoemingsbrief de nodige instructies. Hij krijgt daarbij een jaarlijks<br />
traktement van ƒ 125,-. De heer Crans daarentegen wordt nu benoemd tot<br />
tweede plaatselijke vroedmeester. Ook hij krijgt de benoemingsbrief en<br />
bijbehorende instructies en het traktement van ƒ 125,-.<br />
Schutterij De heren Renaud en Hooijmans worden lid van de commissie tot het tekenen<br />
en afgeven van de attesten en certificaten voor de Nationale Militie voor de<br />
lichting 1848.<br />
Begroting/belastingen Gedeputeerde staten hebben de begroting over het jaar 1848 goe4dgkeurd<br />
alsmede het supplementoire kohier van de hoofdelijke personele omslag van<br />
1847 ten bedrage van ƒ 80,94.<br />
Belastingen De burgemeester acht de tijd rijp om weer het bedrag te bepalen van de<br />
hoofdelijke personele omslag over het jaar 1848 dat een totale opbrengst<br />
moet garanderen van ƒ 2.836,06. Zoals in de voorgaande <strong>jaren</strong> wordt alles uit<br />
de kast gehaald om de grondslagen, de klasseindelingen, de namenlijsten van<br />
de contribuabelen en het tarief vast te stellen, alsmede de betalingstermijnen.<br />
459
22 december 1847<br />
Beteugeling van honden De gouverneur vindt het nodig dat er onze gemeente maatregelen genomen<br />
worden om honden te beteugelen en vast te leggen. In de gemeente Veur is<br />
namelijk iemand met watervrees* in de hand gebeten door een kleine<br />
onbekende hond. De raad gaat op verzoek van de gouverneur nu over tot het<br />
instellen van een keur, waarin bepalingen zijn opgenomen voor het<br />
vastleggen van honden.<br />
* Wat de combinatie watervrees en hondenbeet met elkaar vandoen hebben, wordt ook uit het verloop van dit verhaal<br />
niet duidelijk (BD).<br />
460
30 december 1847<br />
Beteugeling van honden De gouverneur heeft nog de nodige aanmerkingen op de keur op het<br />
vastleggen van honden. Alleen door het plaatselijke bestuur daartoe<br />
aangestelde personen mogen bekeuringen uitdelen tegen overtreders van de<br />
keurbepalingen. Ook mag er niet een deel van de opbrengst van de<br />
bekeuringen ten goede komen aan de functionarissen die de bekeuringen<br />
moeten uitdelen. Zij mogen hooguit een speciale gratificatie daarvoor<br />
ontvangen. De eerder ingezonden keur wordt hierop ingetrokken en<br />
vervangen door een nieuwe waarin de opmerkingen van de gouverneur zijn<br />
verwerkt.<br />
461
25 januari 1848<br />
Belastingen De burgemeester maakt bekend dat er geen reclames zijn ingebracht tegen<br />
het voorgestelde kohier van de hoofdelijke personele omslag over het jaar<br />
1848 en dat dus het kohier kan worden ‘gearresteerd’. Het kohier wordt in<br />
duplo aan gedeputeerde staten toegezonden.<br />
462
14 maart 1848<br />
Begrafenisrechten De gouverneur ad interim laat het gemeentebestuur weten wat in de<br />
verordeningen op de begrafenisrechten moet worden verstaan onder ‘gewone<br />
begrafenisregten’ en dat in het bijzonder op de rechten die van toepassing zijn<br />
op de ‘uitgevoerde lijken ’ De raad is echter van mening dat zij de bepalingen<br />
geheel in overeenstemming met de wens en wil van de gouverneur heeft<br />
veranderd en ingezonden. Ten overvloede merkt de raad nog op dat de<br />
retributie voor uit te voeren lijken zal geheven worden naar de classificatie in<br />
het tarief voor huurkelders en huurgraven en wel in overeenstemming met de<br />
aangiften van de nabestaanden van hier overleden inwoners. Met andere<br />
woorden: het te betalen bedrag is gelijk aan dat wat voor de overledene<br />
betaald zou moeten worden, als het in Voorburg begraven zou worden en niet<br />
‘uitgevoerd’. Maar wel dan steeds het laagste bedrag.<br />
Financiën Er moet nog een post van ƒ 20,06 5 worden voldaan uit de post onvoorzien.<br />
Dat bedragje zou geboekt moeten worden op de post ‘Onderhoud school &<br />
schoolmeubelen’ maar die is reeds uitgeput. Voorts moet er over 1846 nog<br />
een bedrag van ƒ 40,89 voldaan worden aan de schilder A.W. Renaud.<br />
Omdat de post onvoorzien van 1846 uitgeput is wordt er toestemming<br />
gevraagd om de uitgaven op de dienst 1847 te verantwoorden, aangezien<br />
daar nog voldoende geld aanwezig is.<br />
Broodzetting Samuel Andries van der Gaag verkoopt reeds geruime tijd meel van onbelast<br />
graan, maar wil nu ook meel van belaste granen, zoals tarwe en rogge, gaan<br />
verkopen. In de integraal opgenomen brief aan de heer Van der Gaag, staat<br />
dat hij de gevraagde toestemming krijgt. Iemand die onbelast graan verkoopt,<br />
moet toestemming vragen, maar iemand die belast graan verkoopt moet<br />
behalve voor het belaste graan ook toestemming voor de verkoop van<br />
onbelast graan vragen. De ontvanger van de accijnzen en de korenmolenaar<br />
krijgen hiervan bericht.<br />
Raadsleden De heren Johannes Hooijmans en Dirk van Schagen mogen ook na 2 januari<br />
1848 aanblijven als raadslid.<br />
463
27 maart 1848<br />
Raadslid De heer Hooijmans, die bij continuatie was herbenoemd als raadslid, wordt<br />
door de burgemeester opnieuw geïnstalleerd.<br />
Kerkbank Het college van notabelen van de Nederduitsche Hervormde Gemeente<br />
vraagt toestemming aan de gemeente om de zogenoemde Heerlijksheidsbank<br />
in de Oude Kerk enigszins op te mogen schuiven, om een speciale bank te<br />
kunnen plaatsen voor ‘Hare Koninklijke Hoogheid Mevrouw de Princes Albert<br />
van Pruissen’, beter bekend als Prinses Marianne der Nederlanden.<br />
Volksweerbaarheid De burgemeester stelt de ‘woelzieke geest’ aan de orde die thans over heel<br />
Europa , maar ook in ons land rondwaart *. Hij wil maatregelen nemen om aan<br />
‘woelzieke of kwaadwillige personen’ het hoofd te kunnen bieden. Men moet<br />
zich bijtijds wapenen om bij ongeregeldheden op te kunnen treden. Men moet<br />
‘zoo nodig unaniem de handen in een slaan ten einde alle onwettige<br />
usurpatien en aanvallen te weren, en voorts, om de wijze op welk punt dit te<br />
executeren, optedragen aan H.H. Burgemeester en Assessoren’. Als meer<br />
algemene maatregel om onrust te voorkomen wordt aan de vermogende<br />
ingezetenen gevraagd zoveel mogelijk de arbeidende klasse werk te<br />
verschaffen. De burgemeester en assessoren krijgen hierin de vrije hand en<br />
beginnen met een circulaire rond te laten gaan en die met name aan de<br />
bieden aan de predikant van de Nederduitsche Hervormde Gemeente en de<br />
R.C. Priester en Pastoor, om deze circulaire van de kansels voor te lezen.<br />
* <strong>Toen</strong> in januari 1848 in Palermo een revolutie uitbrak zullen er weinig mensen zijn geweest die vermoedden wat voor<br />
een uitwerking deze revolutie zou hebben. Binnen enkele maanden waren er in bijna alle Europese landen revoluties<br />
uitgebroken. Regeringen werden omvergeworpen met een opvallend gemak. In Parijs werd de republiek uitgeroepen en<br />
zelfs de Paus moest vluchten. In het Habsburgse Rijk ontstond zelfs een burgeroorlog. Even opvallend aan deze<br />
revoluties was de snelheid waarmee ze weer verdwenen waren: na hooguit twee jaar waren alle revolutionaire<br />
regeringen verdreven.l is<br />
Bovenstaand citaat is uitsluitend ter illustratie van de toen bedreigende situatie in Europa en ook Nederland ontleend<br />
aan een artikel over het revolutiejaar 1848 onder http://www.google.nl (BD)<br />
464
22 april 1848<br />
Assessor Assessor E.W. Bauer heeft te kennen gegeven dat hij de gemeente<br />
metterwoon heeft verlaten en intussen reeds zijn ontslag als assessor heeft<br />
ingediend bij gedeputeerde staten. Ter vervulling van de nu ontstane vacature<br />
moeten er twee kandidaten aangewezen worden waarover de raadsleden<br />
mogen stemmen. De commissie van stemopneming bestaat uit de heren<br />
Hooijmans en Van Schagen. De stemming verloopt aldus: de heer Baas<br />
ontvangt twee stemmen; de heer Mulder drie en de heer Welsink eén stem.<br />
Omdat niemand een verstrekt de meerderheid heeft verkregen gaat men over<br />
tot een tweede stemming met als resultaat: op de heer Baas: drie stemmen;<br />
op de heer Mulder: twee stemmen en op de Welsink: één stem. Bij de derde<br />
stemming wordt gestemd tussen de heren Mulder en Baas, waarbij N.C<br />
Mulder vier stemmen krijgt en molenaar Jan Baas: twee. De heer Mulder<br />
wordt dus de eerste kandidaat en Baas de tweede. Op 25 april komen dan de<br />
leden van de commissie van hoogstbelaste grondeigenaren aan de beurt om<br />
over deze voordracht te stemmen. Die commissie bestaat uit de heren: J.<br />
Cool, N. Perquin, B. van Buuren, L. Oosterlaan F.C. Zechner, D. Weltink en<br />
Q. Wennekers.<br />
Tegenschatters Gedeputeerde staten hebben de benoeming goedgekeurd van de heren<br />
Fredrik Lambertus van Ruyven, bode, en Bastiaan Veth, timmerman, als<br />
tegenschatters voor het werk van de personele belastingen.<br />
Belastingen Een tiental belastingplichtigen heeft bezwaar ingediend tegen de hen<br />
opgelegde aanslagen in de hoofdelijke personele omslag. De namen worden<br />
integraal vermeld alsmede de bijbehorende belastingbedragen. De genoemde<br />
belastingplichtigen krijgen de gevraagde restitutie naar tijdgelang, dus met<br />
één derde, de helft, zeven twaalfde of negen twaalfde.<br />
School De burgemeester heeft weer een aantal verzoeken binnen gekregen van<br />
ouders van kinderen die niet meer leerplichtig zijn, maar die toch de cursus<br />
1848-1849 nog willen blijven volgen. Hij stelt voor om het aan de commissie<br />
van schooltoezicht over te laten tegen welke kinderen er bezwaren bestaan<br />
en tegen welke niet. Burgemeester en assessoren mogen hier dan verder<br />
over beslissen.<br />
465
25 april 1848<br />
Assessor De commissie van grondeigenaren stemt over de door de raad gemaakte<br />
voordracht van twee personen om de opvolger te worden van assessor E.W.<br />
Bauer die de gemeente heeft verlaten. De commissie heeft geen enkele<br />
bedenking tegen de twee voorgedragen kandidaten.<br />
Raadslid Voorts heeft de gemeenteraad nog gestemd over een nieuw raadslid ter<br />
vervanging van de heer Bauer. Als eerste kandidaat wordt voorgedragen, de<br />
heer Pieter Johannes Veeneka, rentenier, en als tweede kandidaat de heer<br />
Jan Baas, korenmolenaar. Beide heren stemmen hiermede in, terwijl er voorts<br />
geen belemmeringen voor hen aanwezig zijn. Van als deze voordrachten en<br />
stemmingen zijn processen-verbaal opgemaakt, die aan gedeputeerde staten<br />
zullen worden toegezonden.<br />
Commissie ad hoc De burgemeester geeft in overweging om Hare Koninklijke Hoogheid Prinses<br />
Marianne, bij aankomst in deze gemeente door een commissie te laten<br />
begroeten. De prinses heeft immers besloten om zich metterwoon op de<br />
buitenplaats Rusthof te gaan vestigen. De uitverkorenen om de prinses te<br />
mogen begroeten zijn: de burgemeester, de heer W.J. Terlaak en de heer<br />
mr.A.A.J. Meylink.<br />
466
10 mei 1848<br />
Assessor De gouverneur heeft de heer A.W. Renaud benoemt tot assessor in plaats<br />
van de E.W. Bauer, die de gemeente heeft verlaten.<br />
Raadslid Voorts is de heer Pieter Johan Veeneka benoemd tot raadslid ter vervanging<br />
van dezelfde heer Bauer. De heer Veeneka legt in handen van de<br />
burgemeester de vereiste eden af en wordt door de burgemeester met een<br />
gepaste toespraak geïnstalleerd.<br />
Commissie ad hoc De commissie ad hoc heeft op de 8e mei van het jaar 1848 Hare Koninklijke<br />
Hoogheid Mevrouw Princes Albrecht van Pruissen, geboren Princes Marianne<br />
der Nederlanden, verwelkomd. H.K.H. was zeer ingenomen met deze attente<br />
verwelkoming en heeft ‘zich op het minzaamst met die commissie<br />
onderhouden’<br />
Rekening Burgemeester en assessoren hebben reeds op voorhand de rekening van de<br />
ontvanger over het jaar 1847 onderzocht en hebben daarover geen<br />
bedenkingen. Op de gebruikelijke manier stelt de raad weer een commissie<br />
samen van hoogst aangeslagenen aan, die de rekening op zaterdag de 13 e<br />
mei 1848 zal ‘examineren’.<br />
467
13 mei 1848<br />
Rekening De rekening over het jaar 1847 komt ter tafel en wordt beoordeeld door een<br />
groep van met name genoemde hoogst aangeslagen contribuabelen. De<br />
rekening sluit met een batig saldo van ƒ 1.015,90 5 . Nagenoeg alle werken zijn<br />
conform de ramingen van de begroting verricht, met dien verstande dat<br />
sommige uitgaven door spaarzaamheid en overleg in de administratie tot<br />
mindere bedragen zijn uitgevallen en omdat een aantal te herstellen defecten<br />
aan de gemeentewerken meevielen. De stukken gaan na vaststelling weer op<br />
de gebruikelijke manier richting gedeputeerde staten.<br />
468
31 juli 1848<br />
Verlichting Voor de kosten van de verlichting in de <strong>jaren</strong> 1848/1849 dient zowel voor het<br />
herstel als voor het onderhoud een bedrag van ƒ 450,- uitgetrokken te<br />
worden, terwijl er op de begroting van 1848 slechts ƒ 300,- beschikbaar is.<br />
Een post van ƒ 150,- zal dus op de post onvoorzien moeten drukken,<br />
waarvoor weer bij gedeputeerde staten toestemming moet worden gevraagd.<br />
De aanvraag wordt echter nog aangehouden, omdat de raad eerst de<br />
openbare aanbesteding van de verlichting wil afwachten.<br />
Waag De raad krijgt een voorstel onder ogen voor nieuwe tarieven van de<br />
waaglonen. Tot op heden is er echter een provisioneel aangestelde<br />
waagmeester aanwezig, waarvan de gemeente geen enkel voordeel geniet.<br />
De raad gaat akkoord met de voorgestelde tarieven om die zo naar<br />
gedeputeerde staten toe te sturen.<br />
De burgemeester brengt de volgende voorstellen op tafel:<br />
Verlichting a. De burgemeester brengt een voorstel tot aanbesteding van de verlichting<br />
ter tafel voor de tijd van drie jaar ingaande 1 oktober 1848.<br />
Straten en pleinen b. Een voorstel tot het uitdiepen en schoonhouden van de havensloten voor<br />
de tijd van vijf jaar, 2 maanden en 15 dagen, ingaande 15 oktober 1848 en<br />
eindigend 31 december 1853.<br />
Waag c. Een voorstel tot het verpachten van de waag voor de tijd van drie jaar<br />
ingaande 1 januari 1849 en eindigend 31 december 1851.<br />
Waagmeesters d. Een instructie voor de waagmeesters<br />
Doodgravers e. Een instructie voor de administrateur van de begraafplaats en voor de<br />
doodgravers van de burgerlijke begraafplaats.<br />
Al deze voorstellen worden door de gemeenteraad gunstig ontvangen en op<br />
de gebruikelijke manier doorgezonden.<br />
469
22 augustus 1848<br />
Provincie Gedeputeerde staten hebben alle ingezonden voorstellen tot aanbesteding,<br />
alsmede de diverse instructies goedgekeurd. Zij hebben maar een<br />
aanmerking: de volgorde van de verdeling van de artikelen bij de<br />
aanbesteding van het onderhoud van de sloten moet even veranderd worden.<br />
De nummering klopt niet helemaal.<br />
Staatsloterij Als gedelegeerde 2 e klasse ofwel debitant voor de Nederlandse staatsloterij,<br />
trekkingen 206 tot en met 208, is de heer Gerrit Diek aangewezen. Hij krijgt<br />
daartoe de benodigde papieren.<br />
470
5 september 1848<br />
Klapwaker De heer Jan Onderwater wil ontslag als klapwaker en buitengewoon agent<br />
van politie en wel met ingang van de 1 e september 1848. In zijn plaats hebben<br />
zich al 12 met name genoemde kandidaten gemeld. De stemcommissie<br />
bestaande uit de heren Hooijmans en Van Schagen verzamelen de<br />
stembriefjes op de daarvoor bestemde lijsten. Bij de stemming blijkt dat de<br />
vijfde vermelde persoon, de heer Jacobus Bogerd, al de stemmen op zich had<br />
verenigd en aldus benoemd is tot klapwachter en buitengewoon agent van<br />
politie. Hij krijgt een benoemingsbrief, een akte van aanstelling en de nodigde<br />
instructies. Voorts krijgt hij de toezegging dat aan de functie van klapwaker<br />
een traktement verbonden is van ƒ 120,- per jaar en dat de vergoeding als<br />
buitengewoon agent van politie telkenmale wordt bepaald aan de hand van de<br />
nodige optredens als zodanig.<br />
Haardas De openbare aanbesteding van de haardas heeft plaatsgevonden. De heer<br />
Anthony Tewis, die reeds belast was met het ophalen van de haardas, mag<br />
die werkzaamheid voortzetten tegen een pachtsom van ƒ 720,- of ƒ 240,- per<br />
jaar.* De periode waarvoor deze pacht geldt loopt vanaf 1 oktober 1848 tot en<br />
met 30 september 1851.<br />
Straten en pleinen De openbare aanbesteding voor het schoonhouden en uitdiepen van de<br />
havensloten is gegund aan de aannemers Petrus en Joris van den Heuvel.<br />
Het werk is aangenomen tegen een pachtsom van ƒ 349,- en wel voor de<br />
periode vanaf 15 oktober 1848 tot en met 31 december 1853.<br />
De stukken behorend bij deze pachtovereenkomsten worden toegezonden<br />
naar gedeputeerde staten.<br />
Tapperijen De keur op de tapperijen en herbergen voldoet niet meer aan de eisen van de<br />
tijd. De burgemeester stelt daarom voor om een geheel nieuwe keur hiervoor<br />
op te zetten. Onder aanhaling van de diverse wetsartikelen, bepalingen van<br />
de provincie en Koninklijke Besluiten wordt de keur ter goedkeuring<br />
toegezonden naar gedeputeerde staten.<br />
* (Naar gelang de asschuur en gereedschappen al dan niet onder zijn beheer blijven of onder die van de gemeente. BD)<br />
471
26 september 1848<br />
Gedeputeerde staten Gedeputeerde staten hebben de beide pachtovereenkomsten, die voor het<br />
ophalen van haardas en voor het uitdiepen en schoonhouden van de<br />
havensloten, goedgekeurd.<br />
Begroting Burgemeester en assessoren hebben de begroting voor het jaar 1849<br />
opgesteld. Aan zowel buitengewone als gewone ontvangsten is een<br />
totaalbedrag gesteld van ƒ 8.194,80 5 en aan de uitgavenkant ƒ 8.192,51. Een<br />
batig saldo dus van ƒ 2,29 5 .<br />
Belastingen Ter dekking van de uitgaven op deze begroting wordt de opbrengst van het<br />
kohier van de hoofdelijke personele belasting gesteld op een bedrag van<br />
ƒ 3.500,- inclusief 3% voor de zogenoemde oninbare posten. Hiervoor wordt,<br />
door tussenkomst van gedeputeerde staten, de koninklijke goedkeuring<br />
aangevraagd.<br />
472
10 oktober 1848<br />
Belastingen Een tweede of supplementoir kohier van aanslagen in de hoofdelijke<br />
personele omslag wordt vastgesteld op een bedrag van ƒ 163,63, inclusief de<br />
3% voor oninbare posten. Voorts wordt weer de uitvoerige procedure gevolgd<br />
van ter visie legging en de gelegenheid geboden reclames in te dienen. Het te<br />
heffen tarief is ƒ 8,08 van iedere honderd gulden aan huurwaarde. Het innen<br />
van de aanslagen zal geschieden in twee termijnen.<br />
Financiën De burgemeester vraagt autorisatie voor het doen van een extra uitgave van<br />
ƒ 166,90. Het is een uitgave voor het onderhoud van de brandspuiten,<br />
waarvoor onvoldoende geld was uitgetrokken op de post van de begroting. De<br />
raad stemt hiermede in en aldus worden de stukken toegezonden naar<br />
gedeputeerde staten.<br />
473
31 oktober 1848<br />
Belastingen Deze vergadering wordt alleen belegd voor het verkrijgen van de goedkeuring<br />
van de raad op het supplementoire kohier van de hoofdelijke personele<br />
omslag over het jaar 1848 ten bedrage van ƒ 163,63. Er zijn geen reclames<br />
binnen gekomen en dus mogen de stukken op de gebruikelijke manier in<br />
duplo verzonden worden naar gedeputeerde staten.<br />
474
3 november 1848<br />
Verkiezingen De lijst met de kiesgerechtigden heeft van 23 tot en met 31 oktober op de<br />
secretarie ter visie gelegen en er zijn geen bezwaren tegen ingediend. Na<br />
beoordeling of alle kiesgerechtigden met de juiste naam zijn vermeld wordt<br />
deze door de raad gesloten. De lijst bevat de hoogst aangeslagenen in de<br />
Directe Belasting van het rijk en dient voor de verkiezing van de senatoren<br />
voor de Eerste Kamer, die afgevaardigd worden uit de provinciale staten. De<br />
lijst moet nauwkeurig worden onderzocht of er onder de daarop voorkomen<br />
personen, namen voorkomen van overledenen en of de eventuele<br />
erfgenamen nog wel gerechtigd zijn om aan deze verkiezing deel te nemen.<br />
Tapperijen De gouverneur maakt enige aanmerkingen op de ingezonden nieuwe keur op<br />
de tapperijen en herbergen in deze gemeente. De burgemeester heeft in een<br />
nota de opmerkingen van de gouverneur reeds weerlegd en de raad keurt dit<br />
goed om als antwoord bij de gouverneur in te dienen.<br />
Schoolgeld Een zekere heer P. Kaas meent dat hij over de <strong>jaren</strong> 1843 tot en met 1848 ten<br />
onrechte elk jaar ƒ 10,- aan schoolgeld heeft betaald voor een kind dat te<br />
zijnen huize wordt verpleegd: F.P. Kaas. Hij meent dat hij dit schoolgeld ‘noch<br />
naar den letter, noch naar den geest’ van het geldende schoolreglement<br />
verschuldigd is. Uit de verdere uiteenzetting blijkt dat het genoemde kind niet<br />
zijn eigen kind is, maar slechts bij hem wordt ‘verpleegd’ en dus eigenlijk niet<br />
hier woont of domicilie heeft. Als tegenargument wordt gemeld dat ‘vermits<br />
een minderjarig kind steeds het domicilie van zijne ouders, ofwel van de<br />
langstlevende derzelve volgt, eene daad van Christelijke liefdadigheid de<br />
strekking van dezen in regten bestaande regel niet kan wijzigen’. Met andere<br />
woorden, een beroep doen op gratis onderwijs, omdat het niet je eigen kind is,<br />
gaat in dit geval niet op.<br />
Een soortgelijk verzoek is ingediend door de meelverkoper Van der Meyer. Hij<br />
meende omdat een kind niet binnen de gemeente woonde recht te hebben op<br />
gratis onderwijs op de dorpsschool. Hij heeft zelfs een beroep gedaan op<br />
gedeputeerde staten, maar daar een afwijzing op zijn verzoek gekregen.<br />
Beide rekwestranten krijgen de mededeling dat het schoolgeld volkomen<br />
terecht is opgelegd en dat er beslist geen vergissing is gemaakt. Van<br />
restitutie, zelfs niet van een deel der betaalde schoolgelden, kan geen sprake<br />
zijn.<br />
Belastingen De gemeente moet een deel van de gegeven ontheffingen van ’s rijks directe<br />
belastingen aan de rijksontvanger vergoeden. Voor het belastingjaar<br />
1843/1844 gaat dat om een bedrag van ƒ 19,47 5 en over het jaar 1844/1845<br />
om ƒ 30,52 5 . Beide bedragen zijn reeds in de kas van de rijksontvanger<br />
gestort.<br />
475
16 november 1848<br />
Verkiezingen De ingewikkelde bepalingen betreffende het kiezen schrijven onder meer voor<br />
dat de burgemeester dag, uur en plaats aanwijst, waar de kiezersvergadering<br />
moet plaats hebben. De zogenoemde kiezersvergadering vindt nu plaats op<br />
het raadhuis, op dinsdag de 28 e november, ‘s middags om 4 uur. Ook hier<br />
moet weer een delegatie uit de raad een commissie van stemopneming<br />
vormen, die de stembriefjes in ontvangst nemen en de kiezerslijsten<br />
bijhouden. Aangezien de heer Veeneka verhinderd is, zal de heer Van<br />
Schagen zijn plaats innemen. Samen met de burgemeester en de heer mr.<br />
A.A.J. Meylink, vormen die dan de commissie van stemopneming.<br />
476
12 december 1848<br />
Schutterij Op voordracht van de gouverneur moeten er twee leden uit de raad benoemd<br />
worden om gecommitteerd te worden tot het tekenen en afgeven van de<br />
attesten en certificaten voor de Nationale Militie. Het gaat hier met name om<br />
de lichting 1849. Tot leden van die commissie worden aangewezen: de heren<br />
A.W. Renaud en J. Hooijmans sr.<br />
Waagmeester Op 21 november 1848 is het recht tot het houden van een waag binnen de<br />
gemeente aanbesteed en gegund aan de heer Arie van Veen, schoenmaker,<br />
voor de prijs van ƒ 180,- of ƒ 60 per jaar. De daarbij behorende stukken, met<br />
name het proces-verbaal, worden opgezonden naar de provincie.<br />
Tapperijen In de vergadering van 3 november 1848 heeft de brief van de burgemeester<br />
tegen de opmerkingen van de provincie over de keur op de tapperijen en<br />
herbergen, onderwerp van bespreking uitgemaakt. Gedeputeerde staten zijn<br />
nu tegemoet gekomen aan de wensen vervat in de brief van de burgemeester<br />
en nu is er geen beletsel meer om de keur dienovereenkomstig te wijzigen.<br />
Het ging met name om de sluitingsuren van de herbergen op zon- en<br />
christelijke feestdagen. Uiteraard krijgt de provincie een exemplaar van de –<br />
gewijzigde- keur toegezonden.<br />
Belastingen De winkelier B. R. van Embden beklaagt zich bij de gemeente dat hij bij het<br />
opleggen van de aanslag in de hoofdelijke personele omslag in een zijns<br />
inziens te hoge klasse is ingedeeld èn dat er één maand te veel zou zijn<br />
berekend. De raad overweegt echter dat het bezwaarschrift ongezegeld is en<br />
dat de tijd voor reclames reeds lang verstreken is. Bovendien heeft de<br />
adressant reeds in maart van dit jaar de nodige voorbereidingen tot bewoning<br />
getroffen, zodat ook de maand maart in zijn geheel moet worden<br />
meegerekend.<br />
Begroting/ belastingen Gedeputeerde staten hebben de begroting over het jaar 1849 goedgekeurd,<br />
alsmede het supplementoire kohier van de hoofdelijke personele omslag over<br />
1848.<br />
Belastingen Op de begroting voor 1849 mag een bedrag van ƒ 3.500,- worden berekend<br />
voor de hoofdelijke personele omslag voor dat jaar. Daarvan moet worden<br />
afgetrokken het bedrag van het supplementoire kohier van 1848 ad ƒ 163,63.<br />
Dan blijft over om om te slaan over de belastingplichtigen van het jaar 1849<br />
een bedrag van ƒ 3.336,37. De raad wil dit afronden op ƒ 3.400,- en vraagt<br />
daarvoor toestemming aan gedeputeerde staten c.q. koninklijke goedkeuring.<br />
Tevens wordt er een nauwkeurige lijst opgemaakt van alle potentiële<br />
belastingplichtigen, waaronder ook die worden aangeslagen naar hun<br />
‘presumptieve gegoedheid’ oftewel hun vermogendheid.<br />
477
27 december 1848<br />
Waag Gedeputeerde staten hebben geen bedenkingen tegen de aanbesteding van<br />
het recht op het houden van de waag.<br />
Tapperijen De keur op de tapperijen en herbergen is eveneens door gedeputeerde staten<br />
goedgekeurd.<br />
Belastingen Het tarief per ƒ 100,- huurwaarde bij de heffing van de hoofdelijke personele<br />
omslag wordt berekend op een bedrag van ƒ 9,35 25 /100. Maar omdat Zijne<br />
Majesteit nog geen goedkeuring aan het kohier heeft gehecht en er bovendien<br />
nog verandering in het tarief kan komen door nog verhuurde of recent<br />
b e wo onde buitenhuizen, wordt het kohier nog voorlopig opgemaakt. Wel<br />
worden de klassen al vastgesteld.<br />
478
13 januari 1849<br />
Financiën De burgemeester wil autorisatie van gedeputeerde staten voor een nog te<br />
betalen bedrag van ƒ 245,07 uit de post onvoorzien. Dit bedrag gaat boven de<br />
op de begroting geplaatste en reeds vastgestelde begrotingsposten. Het gaat<br />
om meerdere kosten voor het ophalen van haardas, voor de lantaarns, voor<br />
de burgerwacht en voor de aanschaffing van ‘4 stuks gewigt à een once ad<br />
ƒ 1,-‘. De gemeenteraad keurt dit alles goed en stuurt de stukken in duplo<br />
naar de provincie.<br />
479
17 februari 1849<br />
Begrafenisrechten Gedeputeerde staten hebben het begrafenistarief voor stoffelijke overschotten<br />
die naar buiten de gemeente worden vervoerd nu geheel afgeschaft. Omdat<br />
Zijne Majesteit nog onlangs goedkeuring heeft gehecht aan de verordening op<br />
de begrafenisrechten binnen de gemeente, wordt alleen dat artikel, waarin<br />
sprake is van een tarief voor de uitvoer van lijken, aangepast en opgezonden<br />
naar gedeputeerde staten.<br />
Bestraten dorp De tegenwoordige bewoner en huurder van Sionslust (wijk A nr. 4), de heer<br />
G.C. Zoutman, van welk pand de heer C.J. Schiefbaan nog steeds de<br />
eigenaar is, heeft gevraagd om het stuk grond langs het hek bij de Pastorie<br />
Havensloot te willen bestraten. De grond die veelvuldig wordt gebruikt voor<br />
het laden en lossen is vooral bij slecht weer erg drassig, zodat bestrating<br />
alleszins wenselijk is. De gemeente wil daaraan wel medewerking verlenen<br />
mits de eigenaar, de heer Schiefbaan bereid is in de kosten daarvan<br />
evenredig bij te dragen.<br />
480
2 maart 1849<br />
Verkiezingen Het door de gouverneur opgestelde reglement omtrent de samenstelling van<br />
de staten van Holland is door Zijne Majesteit met een koninklijk besluit<br />
bekrachtigd. Aan de raad nu de taak om de lijsten van de hoogst<br />
aangeslagenen in de directe belastingen van het rijk –en die dus de namen<br />
bevat van de aangewezen kiesgerechtigden- nauwkeurig te onderzoeken. Het<br />
gaat dan hier om de spelling van de namen, of de aangewezen personen nog<br />
wel binnen de gemeente wonen en of zij allemaal aan de vereisten voldoen<br />
om te mogen stemmen. Na onderzoek worden de lijsten ter secretarie ter<br />
inzage gelegd en afgekondigd.<br />
481
16 maart 1849<br />
Belastingen Zijne Majesteit heeft zijn goedkeuring gehecht aan de verhoging van het<br />
kohier van de hoofdelijke personele omslag over het jaar 1849 met een<br />
bedrag van ƒ 583,-. Wel wordt er bij vermeld dat dit slechts voor één jaar geldt<br />
en niet voor de toekomende <strong>jaren</strong>. Daarbij geven gedeputeerde staten nadere<br />
voorschriften voor het verlenen van subsidies aan armbesturen en instellingen<br />
van weldadigheid, alsmede voor het invoeren van verhogingen van de<br />
gemeentelijke omslagen en andere plaatselijke belastingen. Omdat er<br />
gewacht werd op de koninklijke goedkeuring van het kohier van 1849 kan de<br />
raad nu overgaan tot het vaststellen van het definitieve bedrag van het tarief<br />
voor elke honderd gulden aan huurwaarde. Dat tarief wordt nu vastgesteld op<br />
ƒ 9,17. De termijnen zullen verstrijken op de 1 e van de maanden mei, juli,<br />
september en november van dit jaar. Tot 4 april 1849 zal het kohier weer ter<br />
inzage liggen voor het eventueel indienen van bezwaren.<br />
Belastingen Het gemeentelijk aandeel in de ontheffingen van de rijksbelastingen over het<br />
jaar 1845/1846 bedraagt ƒ 30,03, welk bedrag reeds bij de rijksontvanger is<br />
gestort.<br />
482
23 maart 1849<br />
Verkiezingen De alfabetische lijsten met namen van de stemgerechtigden zijn hebben van 8<br />
tot 15 maart ter inzage gelegen en er zijn geen reclames tegen ingediend. De<br />
lijsten worden zoals het wordt genoemd ‘finaal vastgesteld’ Daarbij moet<br />
worden aangegeven of en welke verschillen er zijn tussen de finaal<br />
vastgestelde lijst en die van de rijksontvanger.<br />
483
5 april 1849<br />
Belastingen Ook tegen het kohier van aanslagen voor de hoofdelijke personele omslag<br />
over het jaar 1849 zijn geen bezwaren ingediend. Het kohier wordt dus nu<br />
‘gearresteerd’ en opgestuurd naar de provincie.<br />
484
20 april 1849<br />
Belastingen Een twaalftal belastingplichtigen hebben om gehele of gedeeltelijke teruggaaf<br />
gevraagd van de hen opgelegde aanslag in de hoofdelijke personele omslag.<br />
Het zijn allemaal mensen die de gemeente ‘metterwoon’ hebben verlaten in<br />
de loop van het belastingjaar. De eerstvermelde tien personen krijgen een<br />
derde van de aanslag terug, de tiende krijgt vijf twaalfde en de elfde krijgt de<br />
helft terug.<br />
Tegenschatters Tot tegenschatters voor de personele belasting over het dienstjaar 1849/1850<br />
worden aangesteld, de heren Fredrik Lambertus van Ruyven, bode, en<br />
Bastiaan Veth, timmerman. Zij moeten hun werkzaamheden tezamen met de<br />
rijksschatters verrichten.<br />
Schoolgeld De Burgemeester verwacht weer een aantal verzoeken van ouders of<br />
voogden die hun kinderen op de openbare school toegelaten willen zien tegen<br />
het verschuldigde schoolgeld van ƒ 10,-. Als het advies van de commissie van<br />
toezicht op het lager onderwijs gunstig uitpakt voor deze kinderen, vraagt de<br />
burgemeester ze toe te mogen laten. Burgemeester en assessoren mogen<br />
hierbij naar welbevinden handelen.<br />
Rekening De burgemeester legt een lijstje voor van grondeigenaren, die weer belast<br />
moeten worden met het voorgeschreven onderzoek naar de juistheid van de<br />
jaarlijkse rekening van de gemeente. Het zijn de heren: J. Cool, L.B.W. van<br />
der Oyen, J.D.N. van der Frappen (of Frappey) , D. Welsink, N. Perquin, F.C.<br />
Zechner en mr. F. van Wezel.<br />
485
30 april 1849<br />
Verkiezingen De gouverneur zendt de nodige stembiljetten toe, en de daarmee<br />
overeenstemmende lijst met namen van kiezers. Deze zijn nodig voor de<br />
aanstaande verkiezing. Op 3 mei moeten de stembiljetten bezorgd worden en<br />
op 7 mei weer opgehaald. Tot leden van de commissie voor het openen der<br />
stembiljetten zijn benoemd: de heren Johannes Cool, mr. Guillaume Balthasar<br />
Emants en Bernardus van Buuren. Zij moeten op dinsdag 8 mei aanwezig zijn<br />
om tezamen met de raad de stembiljetten te openen en het proces-verbaal op<br />
te maken.<br />
Rekening Burgemeester en assessoren hebben de rekening van de ontvanger<br />
gecontroleerd en in orde bevonden. Ze stellen voor het onderzoek met de<br />
aangewezen commissie van grondeigenaren de datum 10 mei te reserveren<br />
des middags om één uur.<br />
Marktschipper De marktschipper Lambertus van Veen, die veerdiensten onderhoudt tussen<br />
’s-Gravenhage, Rotterdam en Delft wil uit zijn functie ontslagen worden.Hij<br />
kan bij het bestaan van twee beurtschippers geen voldoende bestaan vinden.<br />
Arie van Santen, eveneens beurtschipper, wil wel in zijn plaats treden. De<br />
raad is het met de stelling van Lambertus van Veen eens, dat er thans weinig<br />
brood valt te verdienen voor twee beurtschippers op hetzelfde traject. De<br />
burgemeester vraagt aan de raad om deze zaak eerst met de beurtschippers<br />
te bespreken en dan met een meer definitief voorstel te komen.<br />
Belasting De heer Geert Koert Dijkman, smidsknecht, beklaagt zich over de hem<br />
opgelegde aanslag van de hoofdelijke omslag. Hij kan wegens onvermogen<br />
de aanslag niet voldoen. De heer Dijkman heeft zijn verzoek niet gezegeld en<br />
is bovendien buiten de termijn voor het indienen van bezwaren. Zijn verzoek<br />
wordt dus afgewezen.<br />
486
8 mei 1849<br />
Verkiezingen Voor de verkiezing van een lid in de Provinciale Staten zijn 82 stemmen<br />
uitgebracht waarvan er drie ongetekend en een van onwaarde was. Het<br />
proces-verbaal is in duplo toegezonden naar de gouverneur. De stembiljetten<br />
zijn keurig ingepakt oftewel ‘gecachetteerd’ en worden ter secretarie op de<br />
voorgeschreven wijze behandeld.<br />
487
10 mei 1849<br />
Rekening De ontvangsten worden voorlopig vastgesteld op ƒ 8.446,71 5 en de uitgaven<br />
op ƒ 7.539,86. Er blijft dus een batig saldo over van ƒ 906,85 5 . De meeste<br />
werken waarvoor een post op de begroting was uitgetrokken zijn keurig<br />
binnen de marges gebleven. Sommige uitgaven zijn ietwat verminderd,<br />
hetgeen is toe te schrijven aan overleg en spaarzaamheid. Dat er minder<br />
inkomsten zijn aan begrafenisrechten moet eenvoudigweg toegeschreven<br />
worden aan het feit dat er minder sterfgevallen waren. Alle stukken gaan weer<br />
op de gebruikelijke wijze richting provincie.<br />
488
17 juli 1849<br />
Marktschippers De burgemeester heeft gepraat met de beide beurtschippers Van Veen en<br />
Van Santen. Zij zijn tot de slotsom gekomen dat het verzoek zoals dat in de<br />
vorige vergadering aan de orde kwam, beter ingetrokken kon worden en alles<br />
dus voorshands bij het oude blijft.<br />
Huren De burgemeester brengt de volgende concepten op tafel:<br />
a. De voorwaarden voor de verpachting van de haardas voor de periode 1<br />
januari 1850 en 31 december 1854;<br />
b. Voorwaarden tot de verpachting van het ophalen van de haardas en het<br />
vuilnis voor dezelfde periode;<br />
c. Voorwaarden voor de huur en verhuur van de grond waarop de asschuur<br />
en de asstaal staan, wederom voor dezelfde periode;<br />
d. Voorwaarden voor de huur en verhuur van de raadkamer, spreekkamer<br />
en secretarie met vuur en licht voor de periode van 1 januari 1850 tot en<br />
met 31 december 1854.<br />
Al deze voorstellen worden zonder het stellen van vragen of voorwaarden<br />
door de raad geaccepteerd en aan gedeputeerde staten toegezonden.<br />
489
3 augustus 1849<br />
Huren Gedeputeerde staten hebben alle concepten van voorwaarden en huren,<br />
zoals die in de vorige vergadering aan de orde kwamen, goedgekeurd. De<br />
ontwerpen worden nu vastgesteld en tot uitvoering gebracht.<br />
Cholera / kermis De burgemeester vraagt het gevoelen van de raad of het wel raadzaam is om<br />
op de 26 e augustus de kermis door te laten gaan nu er weer cholera heerst.<br />
Er zijn een reeds van argumenten om de kermis daarom dit jaar niet plaats te<br />
laten vinden.<br />
1. De gemeente is tot op heden gevrijwaard gebleven tegen deze ziekte;<br />
2. De geneeskundigen zijn het er allemaal min of meer over eens dat de<br />
ziekte besmettelijk is;<br />
3. De gemeente moet alle middelen te baat nemen de bevolking tegen deze<br />
ziekte te beschermen;<br />
4. Onmatigheid –en dat vooral tijdens de kermis- verhoogt de kans op het<br />
krijgen van de ziekte met alle noodlottige gevolgen;<br />
5. Tijdens de kermis komen er kramers en muzikanten van elders die<br />
gemakkelijk de ziekte kunnen overbrengen;<br />
6. Blijkens de kranten is al in vele gemeenten het houden van kermissen<br />
verboden.<br />
De raad besluit na het horen van al deze argumenten om ook hier de kermis<br />
niet door te laten gaan.<br />
Ook de gouverneur heeft al middels een circulaire laten weten dat de<br />
gemeentebesturen maatregelen moeten nemen bij het begraven van<br />
stoffelijke overschotten van mensen die aan de cholera bezweken waren. Er<br />
moet allereerst een ruimte komen waar de lijken van die personen kunnen<br />
worden opgebaard zonder dat zij in de bebouwde kom van de gemeente<br />
komen. De burgemeester heeft eerst gedacht aan het Huis van Bewaring van<br />
de gemeente, maar heeft thans een geschiktere ruimte gevonden buiten de<br />
bebouwde kom in een schuur toebehorend aan mevrouw M.F. de Vogel van<br />
Aalst. Maar om die schuur geschikt te maken voor het opbaren van stoffelijke<br />
overschotten een bedrag van ƒ 100,- nodig is. Burgemeester en assessoren<br />
krijgen alle mogelijke volmachten om terzake al de nodige maatregelen te<br />
nemen. Gedeputeerden worden terstond in kennis gesteld van de te nemen<br />
maatregelen en gevraagd om een bedrag van ƒ 100,- op de post onvoorzien<br />
te mogen uitgeven.<br />
490
17 augustus 1849<br />
Haardas Uit het door de burgemeester ter tafel gebrachte proces-verbaal van de<br />
verpachting van de haardas blijkt, dat de heer Cornelis Johannes Canters,<br />
koopman te Delft, de nieuwe pachter is geworden voor 25 cent per<br />
Nederlandse mud. De ophaler van het haardas is weer de heer Anthony<br />
Tewis, die hiervoor acht cent per Nederlandse mud moet voldoen. Voor het<br />
stuk grond waar de asschuur staat, dat gepacht wordt van Vrouwe De Vogel<br />
van Aalst moet ƒ 48,- per jaar worden betaald.<br />
Raadhuis Aan de heer Ph.Mooy, logementhouder moet jaarlijks ƒ 250,- betaald worden<br />
voor de huur van de raadkamer, de secretarie enz. in herberg ‘De Zwaan’.<br />
Al de hiervoor genoemde huur- en pachtcontracten gelden vanaf 1 januari<br />
1850 tot en met 31 december 1854.<br />
Cholera De burgemeester spreekt zijn bezorgdheid uit over de gezondheidstoestand<br />
van de on- of minvermogenden binnen de gemeente en met name over de<br />
gezinnen die op enigerlei wijze met de cholera of de gevolgen daarvan<br />
geconfronteerd worden. De burgervader wil, nu hij ook over deze zaak met de<br />
geneesheren heeft gesproken, overgaan tot een vrijwillige inzameling onder<br />
de meer vermogenden en de zogenoemde opgezetenen. Hij stelt zich daar<br />
een fonds bij voor met vrijwillige intekening; aan een openbare collecte wil hij<br />
voorshands nog niet denken. De geneesheren willen zich inzetten om deze<br />
intekenlijst tot stand te brengen. Zij weten immers beter dan wie ook, bij wie<br />
en waaraan er behoeften bestaan binnen de gemeente.<br />
Burgemeester De gouverneur laat weten dat de burgemeester per de 2 e januari 1850 zou<br />
moeten aftreden. Hij wil graag weten of de burgemeester van plan is aan te<br />
blijven en of hij zijn functie van burgemeester wil blijven combineren met die<br />
van notaris. De gouverneur wil daarbij het gevoelen van de raad weten of het<br />
in het belang van de gemeente is en of er dringende redenen zijn, waarom de<br />
functie van burgemeester in deze gemeente gecombineerd moet blijven met<br />
die van notaris. Intussen heeft de burgemeester reeds aan de gouverneur<br />
laten weten dat als hij aan kan blijven als burgemeester, hij ook notaris wil<br />
blijven. Als dat niet mogelijk is, dan kiest hij voor het notarisschap.<br />
Burgemeester van Zegwaard verlaat nu de vergadering.<br />
De vergadering wordt nu onder voorzitterschap van<br />
de 1 e assessor W.J. Terlaak voortgezet.<br />
De raad is het er hartgrondig mee eens dat het een ramp voor de gemeente<br />
zou zijn, als de heer Van Zegwaard het burgemeestersambt zou moeten<br />
neerleggen, omdat dit niet gecombineerd zou mogen blijven met dat van<br />
notaris. Alleen de heer mr. A.A.J. Meylink is van mening dat het over het<br />
algemeen niet wenselijk is om deze twee ambten tegelijkertijd uit te blijven<br />
oefenen. Zijn uitgesproken mening wordt op zijn verlangen dan ook<br />
uitdrukkelijk genotuleerd. Maar Hermanus van Zegwaard heeft al gedurende<br />
twaalf <strong>jaren</strong>, onder de moeilijkste omstandigheden getoond over alle<br />
geschiktheden te beschikken om een goede burgemeester van Voorburg te<br />
zijn. Bovendien geniet hij ook het volste vertrouwen van de ingezetenen. Alles<br />
moet in het werk gesteld worden om de heer Van Zegwaard als burgemeester<br />
voor Voorburg te behouden. Hij moet weer –eveneens bij het vorige periodiek<br />
aftreden- dispensatie mogen krijgen.<br />
491
Vervolg van: 17 augustus 1849<br />
Alles op een rijtje zettend overweegt de raad:<br />
1. De heer Van Zegwaard was reeds vanaf 1828 notaris toen hij in 1837<br />
werd geroepen als burgemeester van deze gemeente. De bevolking van<br />
Voorburg heeft de combinatie van het notarisambt met dat van<br />
burgemeester altijd als vanzelfsprekend aangenomen. Bovendien is de<br />
burgemeester destijds als het ware door het volk gekozen in een<br />
voordracht van de vergadering van de raad en een groep van<br />
grondeigenaren. In de periode van zijn ambtsuitoefening en onder zijn<br />
presidium zijn de heerlijkheidsrechten afgekocht kunnen worden.<br />
2. De burgemeester heeft door zijn ruim twintigjarig verblijf alhier zo’n<br />
enorme kennis opgedaan van alles wat zich binnen deze gemeente<br />
afspeelt, dat hij daarin nauwelijks te vervangen zou zijn.<br />
3. In die tijd heeft hij ook op alle fronten getoond dat het gemeentebelang bij<br />
hem altijd voorop stond. Hij geniet ook alom het vertrouwen en de achting<br />
van de bevolking. Een bewijs van dit vertrouwen is geleverd op 8 mei<br />
1849, toen van de 78 stemgerechtigde ingezetenen er 73 op hem<br />
stemden om toegelaten te worden als lid van de Provinciale Staten.<br />
Voorts heeft hij er blijk van gegeven dat hij nooit iets heeft ondernomen,<br />
waarbij er sprake kon zijn van verstrengeling van de belangen van het<br />
burgemeestersambt met die van notaris. Integendeel, hij heeft zelfs nooit<br />
de schijn daartoe gegeven. Ook heeft hij zich altijd onafhankelijk<br />
opgesteld en nimmer gebruik gemaakt van de mogelijkheden, die een<br />
ambtenaar in de directe omgeving van de zetel van het landsbestuur<br />
wellicht zou hebben boven die van bestuurders meer buiten die<br />
hoofdplaats.<br />
De raad dringt er in alle toonaarden bij de gouverneur op aan om geen<br />
voordracht te doen van andere kandidaten voor het burgemeestersambt en<br />
hoopt en vertrouwt dat de aangevoerde argumenten voldoende zijn, om aan<br />
de heer Van Zegwaard dispensatie te verlenen. De raad zal slechts met zeer<br />
veel schroom het tedere punt van te moeten oordelen over personen in haar<br />
beraadslagingen opnemen. Uiteraard zal de raad zich wel volgzaam opstellen<br />
als er onverhoopt toch een andere burgemeester moet komen, maar blijft<br />
hopen om van deze ramp verschoond te blijven.<br />
De assessoren krijgen nu de opdracht om al het mogelijke te doen om de<br />
gevoelens van de raad in deze kwestie aan de gouverneur over te brengen.<br />
Het blijft de wens van de gehele gemeente dat door dispensatie de<br />
burgemeester nog langer mag aanblijven. Al deze overwegingen gaan in<br />
duplo naar de gouverneur in afwachting van een gunstige beslissing.<br />
492
31 augustus 1849<br />
Staatsloterij De collecteurs van de staatsloterij doen weer een voordracht om de heer<br />
Gerrit Diek te benoemen als gedelegeerde voor de 209 e , 210 e en 211 e<br />
trekking van de Nederlandse Staatsloterij. De benoeming wordt zonder<br />
stemming aangenomen. Van de benoeming wordt breedvoerig in de notulen<br />
melding gemaakt.<br />
Marechaussee Alle gemeenten waarin een detachement van de Hulpmarechaussee is<br />
geplaatst moeten bijdragen in de kosten van deze plaatsing. Omgeslagen<br />
betekent dit dat voor de periode 1 januari tot en met 31 december 1849 een<br />
bijdrage van de gemeente wordt verwacht van ƒ 48,44 5 . Deze post moet<br />
worden betaald uit de post onvoorzien en daarvoor moet autorisatie worden<br />
gevraagd van gedeputeerde staten.<br />
Begroting De begroting over het jaar 1850 laat aan inkomsten een bedrag van<br />
ƒ 8.187,74 5 zien en aan uitgaven ƒ 8.183,61 en dus een batig saldo van<br />
ƒ 4,13 5 . Alle bij de begroting behorende stukken worden zonder verdere op-<br />
of aanmerkingen naar de provincie gezonden.<br />
Verkiezingen De ‘gecachetteerde’ stembiljetten die gediend hebben voor de verkiezing van<br />
nieuwe statenleden worden onder toezicht van de heren Renaud en Van<br />
Schagen volgens voorschrift verbrand.<br />
493
3 oktober 1849<br />
Financiën Er moet nog een bedrag betaald worden van ƒ 128,92 5 voor meerdere kosten<br />
voor de brandspuiten. De raad vraagt toestemming aan gedeputeerde staten<br />
om dat uit de post onvoorzien te mogen voldoen uit de dienst 1849.<br />
Belastingen Op de gebruikelijke manier komt er weer een supplementoir kohier tot stand<br />
van de hoofdelijke personele omslag over het jaar 1849. Dit kohier geldt voor<br />
een aantal personen die in de loop van het jaar zich hier metterwoon hebben<br />
gevestigd. Inclusief de 3% voor oninbare posten komt dit kohier uit op een<br />
bedrag van ƒ 195,33, dat echter pas mag worden geïnd als het kohier een<br />
tijdlang ter inzage heeft gelegen op de gemeentesecretarie.<br />
Burgemeester<br />
& Raadsleden Burgemeester Hermanus van Zegwaard en de raadsleden Wilhelmus<br />
Johannes Terlaak en mr. Antonius Alexius Josephus Meylink zijn per 2 januari<br />
1850 aan de beurt om af te treden. Aangezien deze heren nog steeds aan<br />
alle vereisten voldoen om hun functie voort te kunnen zetten en er geen<br />
redenen zijn om af te treden, worden zij weer voor benoeming voorgedragen.<br />
Daarbij is aangetekend dat er over de voortzetting van de functies van<br />
burgemeester Van Zegwaard reeds een uitvoerig rapport is uitgebracht.<br />
494
23 oktober 1849<br />
Belastingen Er zijn geen reclames binnengekomen tegen het voorgestelde supplementoire<br />
kohier van de hoofdelijke personele omslag over het jaar 1849. Het kohier<br />
wordt met inachtneming van alle formaliteiten ‘finaal gearresteerd’.<br />
495
3 november 1849<br />
Burgemeester De gouverneur snijdt wederom de kwestie aan van de burgemeester, die<br />
tevens het notarisambt vervult. De namen van alle burgemeesters in dit<br />
gewest die een dergelijke nevenfunctie vervullen, zijn door de gouverneur<br />
voorgedragen aan de minister van binnenlandse zaken. De minister wil nu dat<br />
de positie van elke burgemeester afzonderlijk onderwerp van overweging uit<br />
gaat maken. De raad moet nu opnieuw de overwegingen de revue laten<br />
passeren, die het noodzakelijk maken om de burgemeester aan te laten<br />
blijven. Voorts moet er toch een voordracht bijgevoegd worden van twee<br />
personen die in de plaats van de af te treden burgemeester kunnen treden.<br />
Hierop verlaat burgemeester Van Zegwaard wederom de vergadering en geeft<br />
het presidium over aan de 1 e assessor de heer W.J. Terlaak. De raad blijft bij<br />
de eerdere overwegingen en voegt daar nog aan toe dat de heer Van<br />
Zegwaard niet is te vervangen en dat het een waarachtig nadeel voor de<br />
gemeente zal zijn als hij niet langer als burgemeester aan mag blijven. In een<br />
gemeente als de onze is het van het grootste belang dat de burgemeester een<br />
man is, die volledig op de hoogte is van het reilen en zeilen in zijn gemeente.<br />
Die geacht en bemind wordt door de ingezetenen, iemand die zijn mensen<br />
kent, zelfs hun politieke denkwijze. Iemand die zich niet autoritair opstelt en<br />
geen onderscheid maakt tussen onvermogenden en bezitters van<br />
buitenhuizen en zich met onverdroten ijver en met onmiskenbare<br />
bekwaamheden, onafhankelijk van wie ook, op kan stellen. Iemand die zich<br />
kan verstaan met hoge bestuurscolleges, maar die ook met de armbesturen<br />
waardig om kan gaan. Al deze kwaliteiten zijn in de huidige burgemeester<br />
verenigd en het zal moeilijk, zo niet onmogelijk zijn, om in zijn plaats een<br />
ander te vinden. Daarbij wordt weer de nadruk gelegd op het onevenredige<br />
nadeel dat de gemeente zal ondervinden bij zijn eventueel vertrek. De raad<br />
voegt daar nog aan toe dat zij hier niet opkomen voor de directe belangen van<br />
deze zittende burgemeester, maar voor het algemene gemeentelijke belang.<br />
Ten slotte vraagt de raad nog tenminste een jaar te wachten, totdat de nieuwe<br />
gemeentewet het onmogelijk gaat maken de combinatie burgemeesterschap<br />
en notarisschap mogelijk te maken.<br />
Nadat dit alles is voorgelezen mag de burgemeester weer ter vergadering<br />
verschijnen. De raad gaat nu over tot het verplicht aanwijzen van een persoon<br />
die wellicht in de plaats van de burgemeester zou kunnen treden. Nadat de<br />
stemcommissie, bestaande uit de heren Hooijmans en Van Schagen, de<br />
stembriefjes hebben opgehaald, blijkt dat de heer Terlaak vijf stemmen op<br />
zich had verenigd. Hij heeft dus de volstrekte meerderheid om op de<br />
voordracht geplaatst te worden.<br />
Alles wordt nu in duplo toegezonden naar de gouverneur van het gewest.<br />
496
9 n o ve mber 1849<br />
Secretaris Secretaris Doornbos is afwezig en nu wordt in zijn plaats de heer P.J.<br />
Veeneka aangewezen.<br />
Gemeenteontvanger De heer Hermanus van Teeckelenburgh heeft vanaf 1812 tot op heden met<br />
onkreukbare ijver en toewijding zijn functie van gemeenteontvanger vervuld<br />
en vraagt om eervol ontslag. In alle denkbare bewoordingen wordt de<br />
loftrompet over deze ijverige ambtenaar gestoken. Daarbij wordt ook nog eens<br />
vermeld dat hij –alhoewel hij recht had op een veel groter traktement- hij al die<br />
<strong>jaren</strong> genoegen heeft genomen met niet meer dan ƒ 100,- als beloning voor<br />
zijn vele onschatbare diensten. De raad vraagt om een allergunstigst rapport<br />
aan de gouverneur en wil de scheidende ontvanger bovendien eren met een<br />
bedrag van ƒ 100,- om een stuk zilver aan te schaffen als bewijs van zijn<br />
trouwe en langdurige diensten aan de gemeente bewezen. Zij vragen aan de<br />
provincie toestemming om dit bedrag uit te mogen trekken en te<br />
verantwoorden op de post onvoorzien.<br />
Alvorens over te gaan tot het aanwijzen van geschikte kandidaten, wil de raad<br />
echter eerst de beloning van de te benoemen gemeenteontvanger aan de<br />
orde stellen en de hoegrootheid van de te stellen borgtocht. De beloning wordt<br />
vastgesteld op een bedrag van ƒ 150,- per jaar en –mocht de secretaris<br />
daartoe aangewezen worden- op ƒ 250,-. Van dat bedrag zou dan weer wel<br />
het bedrag wat de secretaris nu krijgt: ƒ 100,- afgetrokken moeten worden.<br />
Het bedrag van de borgtocht, dat gerelateerd is aan het bedrag dat de laatste<br />
vijf <strong>jaren</strong> in januari in kas was, wordt nu gesteld op ƒ 3.000,-. Inmiddels meldt<br />
de heer Doornbos, de huidige secretaris, zich aan om de heer Van<br />
Teeckelenburg op te willen volgen. Zijn persoonlijke toelage van ƒ 100,- mag<br />
dan wat hem betreft vervallen. Uit de stemming blijkt dan dat met unanieme<br />
stemmen de heer Johannes Eliza Doornbos kan worden aangewezen als de<br />
1 e kandidaat gemeenteontvanger en met vijf van de zes stemmen de heer<br />
Petrus Johannes Veeneka, het jongste lid van de raad en rentmeester van de<br />
Nederduitsche Hervormde Gemeente te Voorburg.<br />
497
13 november 1849<br />
Gemeenteontvanger De heer Doornbos dankt allereerst de raad voor de op hem gevallen keus,<br />
maar vraagt tevens om nog eens terug te komen op de vastgestelde<br />
vergoeding van ƒ 250,-, waarvan na aftrek van zijn secretarisbeloning, slechts<br />
ƒ 150,- over blijft. De raad ziet echter geen aanleiding om hierop terug te<br />
komen en wil deze financiële regeling onverkort handhaven.<br />
498
7 december 1849<br />
Gemeenteontvanger Gedeputeerde staten verlenen het gevraagde eervol ontslag aan de<br />
gemeenteontvanger Jacobus Johannes van Teeckelenburgh per ultimo<br />
december van dit jaar. Hij moet dan nog wel tot die datum verantwoording<br />
afleggen van het gevoerde financiële beleid. Tevens keuren de<br />
gedeputeerden het goed dat voor de scheidende gemeenteontvanger een<br />
bedrag van ƒ 100,- uitgetrokken zal worden voor een blijvend aandenken. De<br />
burgemeester heeft ter bezichtiging twee zilveren bekers en drie verschillende<br />
zilveren inktkokers meegenomen, waaruit de raad een keus mag doen. De<br />
raadsleden maken een keus en kiezen voor een van de zilveren bekers. Op<br />
de beker zal een inscriptie worden gemaakt, die luidt alsvolgt:<br />
Het Plaatselijk Bestuur van Voorburg<br />
aan<br />
J.H. van Teeckelenburgh<br />
Ontvanger dezer Gemeente<br />
bij deszelfs eervol ontslag uit die betrekking<br />
aanvaard 20 Juny 1812 eervol ontslagen 31 December 1849<br />
Een commissie uit de raad bestaande uit de heren Terlaak en Meylink zullen<br />
dit geschenk aan de gemeenteontvanger overhandigen. Maar aangezien de<br />
inscriptie nog moet worden aangebracht, wat de burgemeester op zich zal<br />
nemen, zal nog een nader tijdstip worden vastgesteld.<br />
Schutterij Tot leden van de commissie voor het afgeven en ondertekenen van de<br />
attesten en certificaten voor de Nationale Militie zijn aangewezen: Johannes<br />
Hooijmans en Dirk van Schagen. De gouverneur wordt hiervan uiteraard op<br />
de hoogte gesteld.<br />
499
NOTULEN VAN DE VERGADERINGEN<br />
VAN DE VOORBURGSE GEMEENTERAAD<br />
OVER DE JAREN 1850 TOT EN MET <strong>1918</strong><br />
500
4 januari 1850<br />
Aanwezig W.J. Terlaak, assessor fungerend als waarnemend burgemeester<br />
A.W. Renaud, assessor<br />
J. Hooijmans, raadslid<br />
D. van Schagen, raadslid<br />
mr. A.A.J. Meylink, raadslid<br />
P.J. Veeneka, raadslid<br />
J.E. Doornbos, secretaris<br />
Raadsleden Krachtens een resolutie van Gedeputeerde Staten uit 1849 worden de heren W.J.<br />
Terlaak en A.A.J. Meylink, die als raadslid aftredend zijn, herbenoemd.<br />
Gemeente- Gedeputeerde Staten benoemen de heer J.E. Doornbos tot<br />
ontvanger plaatselijk ontvanger in plaats van de heer J.H. van Teeckelenburgh, die op zijn verzoek<br />
501<br />
eervol is ontslagen. De beloning zal maximaal ƒ 250,-- bedragen. Een persoonlijke<br />
toelage van ƒ 100,--, zoals de vorige ontvanger die genoot, vervalt. De nieuw benoemde<br />
ontvanger dient voor zijn ambtsaanvaarding een borgsom te storten van ƒ 3.000,--.<br />
Burgemeester De afgetreden burgemeester, de heer H. van Zegwaard, wordt in de vergadering<br />
toegelaten.* De heer Van Zegwaard richt het woord tot de raadsleden. Hij geeft<br />
daarbij een overzicht van de financiële toestand der gemeente, die volgens hem<br />
kerngezond is. Verder deelt hij mee dat hij uit de Staatscourant heeft vernomen dat tot<br />
zijn opvolger is benoemd de heer Jonkheer Meester Willem Arnoud Alting Lamoraal von<br />
Geusau, burgemeester te Pijnacker. Ontroerd neemt hij afscheid van de raad en dankt<br />
ieder die hem heeft geholpen zijn ambt te vervullen.<br />
Burgemeester De heer W.J. Terlaak dankt, in zijn kwaliteit van waarnemend burgemeester, de<br />
scheidende burgemeester in zeer lovende woorden en kan nauwelijks genoeg<br />
superlatieven bedenken om de scheidende te danken. Ook de heer mr. A.A.J.<br />
Meylink dankt de scheidende burgemeester kort. Daarna wordt de<br />
vergadering gesloten.<br />
* De heer Van Zegwaard was naast burgemeester, tevens notaris. Hij moest na de invoering van de nieuwe Gemeentewet een<br />
keuze maken tussen het ambt van burgemeester of dat van notaris en koos uiteindelijk voor het laatste. Noot: B.I.C. Dijkman.
11 januari 1850<br />
Aanwezig<br />
Afwezig met P.J. Veeneka<br />
kennisgeving<br />
W.J. Terlaak, assessor, fungerend als burgemeester<br />
A.W. Renaud assessor<br />
J. Hooijmans raadslid<br />
J. van Schagen raadslid<br />
mr. A.A.J. Meylink raadslid<br />
J.E. Doornbos secretaris<br />
Burgemeester Blijkens het voorgelezen schrijven van de Gouverneur des Konings is tot burgemeester<br />
502<br />
benoemd de heer Jonkheer Meester Willem Arnoud Alting Lamoraal von Geusau. Zodra<br />
de beëdiging door de Gouverneur is geschied zal hij in functie treden.<br />
Gemeente- Aan Gedeputeerde Staten is autorisatie gevraagd voor een onvoorziene<br />
begroting uitgave van ƒ 45,66, ter dekking van een aantal posten uit de begroting 1849.<br />
Belastingen De opbrengst van de Hoofdelijke Omslag voor de dienst 1850 wordt vastgesteld op een<br />
bedrag van ƒ 2.721,66. De diverse procedures voor de invordering en de reclamaties<br />
worden vastgesteld. Tevens wordt er melding van gemaakt dat een aantal ingezetenen,<br />
die tot nu toe verschoond zijn gebleven van een aanslag in de Hoofdelijke Omslag, hierin<br />
zullen worden betrokken. Dit treft met name de geestelijken, de hier zelfstandig wonende<br />
tuinlieden en de koetsiers op de buitenplaatsen.<br />
Gemeente- Aan de heer J.H. van Teeckelenburgh werd een geschenk * aangeboden<br />
ontvanger als dank voor zijn werk als Gemeente-ontvanger.De heer Teeckelenburg heeft dit<br />
geschenk "zeer verrast" aanvaard en zegt daarbij tevens dank voor de "vele blijken van<br />
welgevallen".<br />
* Blijkens de <strong>raadsnotulen</strong> van 7 december 1849 bestond dit geschenk uit een "stuk zilver" ter waarde van ƒ 100,-- .Noot: B.I.C.<br />
Dijkman
5 februari 1850<br />
A f wez i g Het raadslid mr. A.A.J. Meylink.<br />
De waarnemend voorzitter, W.J. Terlaak, opent de vergadering. Na goedkeuring van de<br />
notulen, wordt gesproken over de borgsom die de nieuwbenoemde gemeente-ontvanger<br />
moet storten.<br />
Gemeente- De voorzitter leest de inhoud van diverse stukken voor, die de nieuw<br />
ontvanger benoemde gemeente-ontvanger heeft overlegd ten behoeve van de door de raad<br />
503<br />
verlangde borgtocht van ƒ 3.000,--. De stukken worden in orde bevonden en de nieuwe<br />
gemeente-ontvanger kan dus beëdigd worden.<br />
Belastingen Er zijn geen "reclamaties" binnengekomen zodat de belastingen ongewijzigd worden<br />
vastgesteld.
4 februari 1850<br />
Raad volledig aanwezig<br />
Burgemeester De loco-burgemeester, de heer W.J. Terlaak, houdt een inleiding waarin hij melding<br />
504<br />
maakt van het feit dat de nieuwe burgemeester, de heer W.A. Alting Lamoraal von<br />
Geusau in handen van de Gouverneur de ambtseed heeft afgelegd en derhalve<br />
geïnstalleerd kan worden. De heer Von Geusau wordt daarop plechtig binnengeleid door<br />
het raadslid mr. A.A.J. Meylink. Daarna vindt de installatie plaats. Aan de nieuwe<br />
burgemeester wordt aangeboden:<br />
1. Inventarislijst van het archief.<br />
2. Inventarislijst van het magazijn<br />
3. Gegevens van de gemeente-ontvanger<br />
4. Exemplaar van het huishoudelijk reglement op het bestuur van het Ambacht<br />
Voorburg en de daarin gelegen polders waarvan de burgemeester als zodanig Schout is<br />
geworden.<br />
De nieuw benoemde burgemeester antwoordt "minzaam" en dankt voor de<br />
gelukwensen. Hierop neemt hij zijn plaats als voorzitter en burgemeester in. De sedert 2<br />
januari 1850 opgetreden waarnemend burgemeester, de heer W.J. Terlaak, neemt zijn<br />
plaats in de vergadering weer in als assessor en raadslid.<br />
Notulen De notulen van dit deel der vergadering worden hier afgesloten met de<br />
ondertekening door de heer W.J. Terlaak en J.E. Doornbos. Het verdere deel<br />
wordt nu ondertekend door de nieuwe burgemeester en de secretaris.<br />
Burgerlijke De assessor Terlaak brengt ter tafel dat de burgemeester nu tevens<br />
Stand ambtenaar van de burgerlijke stand is. Tot op heden was hij de enige en tweede<br />
ambtenaar van de burgerlijke stand. Hij vraagt of het niet wenselijk is hem wederom als<br />
tweede ambtenaar te benoemen ter vervanging van de eerste. De burgemeester acht dit<br />
belangrijk genoeg om dit staande deze vergadering te regelen en zo wordt de heer<br />
Terlaak met algemeen goedvinden wederom benoemd tot tweede ambtenaar van de<br />
burgerlijke stand.
22 februari 1850<br />
A f wezig De heren Hooijmans en Veeneka.<br />
Collecte Er is een circulaire van de Gouverneur van dit gewest ontvangen tot het houden van<br />
505<br />
een algemene collecte tot leniging der rampen door de watersnood in onderscheidene<br />
provincies veroorzaakt. De collecte is voor het hele rijk vastgesteld op maandag, dinsdag<br />
en woensdag 25, 26 of 27 februari. In de gemeente Voorburg zal de collecte worden<br />
gehouden op dinsdag 26 februari te beginnen 's morgens om 10.00 uur. Aan de<br />
bedienaren van de openbare godsdienst zal worden verzocht op "passende wijze" deze<br />
collecte aan te bevelen. De diverse raadsleden krijgen elk een stuk van de gemeente<br />
aangewezen om daar de inzameling te doen plaatsvinden. De burgemeester en de<br />
assessoren vormen tezamen het inzamelingscomité. Zij dienen het ingezamelde bedrag<br />
aan de Gouverneur op te zenden.
9 april 1850<br />
A f wez i g De heren Hooijmans en Veeneka.<br />
Collecte Een overzicht wordt gegeven van de opbrengst der gehouden collecte. Er is totaal<br />
506<br />
ingezameld een bedrag van ƒ 456,--. De Prinses der Nederlanden heeft naar aanleiding<br />
van het verzoek van de Burgemeester en Assessoren een bedrag van ƒ 1.000,--<br />
bijgedragen. Dit bedrag is in handen gesteld van het bestuur van de residentie.<br />
Belastingen Bij de aanslag 1849 geïnde gelden zijn een aantal terugvorderingen gevraagd in verband<br />
met verhuizing uit Voorburg naar elders. Een lijst met namen en bedragen zijn in de<br />
notulen opgenomen. Er zal restitutie plaatsvinden.<br />
Schatters Als "tegenschatters" voor de personele belasting worden aangewezen, de heren:<br />
F.L. van Ruyven, bode en<br />
G. Veth, timmerman.<br />
Onderwijs Gesproken wordt over restitutie van schoolgelden voor leerplichtige kinderen van<br />
minvermogende ouders. Hiervoor is het een en ander geregeld.
10 mei 1850<br />
A f wez i g De heren Renaud en Hooijmans<br />
Gemeente- De Gemeenterekening over 1849 wordt besproken en afgesloten met<br />
rekening een batig saldo van ƒ 1.443,10. In de notulen wordt melding gemaakt van "overleg en<br />
507<br />
spaarzaamheid" bij het beheer van de gelden der gemeente. De borgsom van de<br />
voormalige gemeente-ontvanger de heer J.H. van Teecklenburgh zal worden<br />
gerestitueerd. Hiervan zal mededeling worden gedaan aan Gedeputeerde Staten.<br />
Eveneens zal Gedeputeerde Staten op de hoogte worden gesteld van de gestorte<br />
borgsom der nieuw benoemde gemeente-ontvanger.<br />
Bevolkings- De Gouverneur van Zuid-Holland zond een schrijven over een reglement<br />
registratie betreffende de registratie van de bevolking. Bij dit schrijven horen notities die<br />
Gedeputeerde Staten daarover hebben opgesteld. De raad besluit het reglement aan te<br />
passen volgens de door Gedeputeerde Staten gemaakte aanmerkingen.<br />
Belastingen De heer L.H. Verwey, medicinae doctor, reclameert tegen zijn aanslag in de Hoofdelijke<br />
Omslag. Hij "occupeert" slechts het benedendeel van zijn woning en niet het geheel.<br />
Hem wordt na onderzoek van de klacht restitutie verleend.<br />
Riolering Het riool in de Herenstraat, lopend voor het schoolhuis tot in het Schoolslop, dient te<br />
worden vernieuwd. Tevens dient het riool onder de "keistraat" te worden schoongemaakt.<br />
Voor deze werkzaamheden is een bedrag tussen de ƒ 65,-- en ƒ 70,-- nodig, terwijl er<br />
maar ƒ 50,-- is geraamd op de post 'onvoorzien'. Maximaal mag er ƒ 70,-- voor worden<br />
uitgetrokken. Hiervoor wordt toestemming gevraagd aan Gedeputeerde Staten.<br />
Askar Er is nog geen antwoord ontvangen van Gedeputeerde Staten op het verzoek een<br />
onvoorziene uitgaaf van ƒ 100,-- te mogen gebruiken voor de aanschaf van een nieuwe<br />
askar. De oude kar is voor reparatie niet meer vatbaar. De pachter heeft weliswaar een<br />
noodoplossing gevonden door een vuilniskar voor het ophalen van haardas te gaan<br />
gebruiken, maar op korte termijn dient hierin definitief te worden voorzien. Burgemeester<br />
en assessoren worden gemachtigd in te grijpen en dit Gedeputeerde Staten mee te<br />
delen.
10 juni 1850<br />
A f wez ig De heren Hooijmans en Meylink<br />
Grafkelder Mevrouw Gosewina Frederica Anne de Ville verzoekt een grafkelder te mogen kopen van<br />
508<br />
de kerkmeesters der Nederduitsche Hervormde Kerk, om op de burgerlijke begraafplaats<br />
het stoffelijk overschot van haar op de 7 juni 1950 overleden echtgenoot, de heer Andries<br />
Johan Ruitenbach, te kunnen begraven. Dit verzoek wordt ingewilligd met aanhaling der<br />
diverse bepalingen omtrent de transactie. (Zie noot hieronder *)<br />
Roggebrood Voorgelezen wordt een resolutie van Gedeputeerde Staten<br />
over hoe de vervalsing van roggebrood valt te ontdekken. Voor kennisgeving<br />
aangenomen.<br />
Gemeente- Gedeputeerde Staten verlenen décharge aan de voormalige<br />
ontvanger gemeente-ontvanger, de heer J.H. van Teeckelenburgh.<br />
* Notities uit de begraafregisters:<br />
Register van de graven op de begraafplaats te Voorburg 1829, pl. 164.<br />
"Den 12 Juny 1850 is aan de oostzijde van het derde vak in de richting van het achtste plein in een nieuwe kelder, naast graf A. van<br />
de heer Teeckelenburgh, bijgezet het lijk van de Hoog Edelgestrenge heer Andries Johan Ruitenbach, gepensioneerd<br />
hoofdambtenaar uit Nederlands-Indië. Op de kaart gemerkt R."<br />
Op 18 februari 1856 werd in hetzelfde graf bijgezet het lijk van Gerrit Anthonie Everhardis Wiggers (oud resident van Banta en<br />
zwager van A. Ruitenbach. Op 4 november 1859 werd bijgezet: Gesewina Frederica Anne de Ville, echtgenote van A.J. Ruitenbach.
21 augustus 1850<br />
A f wez i g W.J. Terlaak en de heren Hooijmans en Meylink<br />
Gemeente- De gemeentebegroting over 1851 wordt besproken en geeft geen<br />
begroting problemen op één punt na. Nadat de secretaris, die tevens gemeente-ontvanger is, wordt<br />
509<br />
verzocht de vergadering tijdelijk te verlaten, stelt de burgemeester voor de jaarwedde<br />
van ƒ 250,-- te verhogen tot ƒ 300,--. De raad is het daar echter niet mee eens en<br />
verwerpt, na stemming, het voorstel. De begroting over 1851 wordt vastgesteld. Men<br />
hoopt op een batig saldo van ƒ 2,59.<br />
Verkiezingen De burgemeester leest de protocollen voor van de verkiezingen voor de Tweede Kamer<br />
der Staten-Generaal en de Provinciale Staten. Twee raadsleden worden aangewezen<br />
om met de burgemeester deel uit te maken van het bureau van stemopneming. Dat zijn<br />
de heren Hooijmans en Van Schagen voor de 2e Kamer-verkiezing en de heren Renaud<br />
en Meyling voor de verkiezing van de Provinciale Staten. Daarbij wordt tevens de<br />
plaatsvervanging geregeld.<br />
Staatsloterij Op voordracht van de gebroeders Polak Daniels, "gequalificeerde collecteurs van de<br />
Nederlandsche Staats-Loterij", wordt Gerrit Diek, van beroep winkelier, voorgedragen als<br />
verkoper van staatsloten. De raad gaat hiermede akkoord.
8 oktober 1850<br />
A f wez i g P.J. Veeneka.<br />
Kerkbank De burgemeester geeft te kennen dat het gestoelte van de Ambachtsheerlijkheid<br />
Ambachts- in de Nederduits Hervormde Kerk met ruim de helft der zitplaatsen is<br />
heerlijkheid verminderd. Dit is geschied, zonder dat hiertoe een verzoek is gedaan of toestemming is<br />
510<br />
verleend. De rechten van de gemeente zijn hierdoor feitelijk aangerand! Protesten<br />
hebben niet geholpen, zelfs niet die van de burgemeester persoonlijk. De raadsleden<br />
worden opgeroepen om de ooit verleende rechten op te sporen, in geschrifte of<br />
anderszins. In de eerstvolgende vergadering zullen dan middelen worden beraamd om<br />
het recht hersteld te krijgen.<br />
Marktschipper 1 Marktschipper Lambertus van Veen vraagt wegens ziekte om eervol ontslag.<br />
2 Hendricus Hogendoorn vraagt om in plaats van Van Veen als marktschipper<br />
aangesteld te mogen worden.<br />
De raad willigt beide verzoeken in. *<br />
Belastingen De gang van zaken en de uitvoering voor het vaststellen van de supplementoire kohieren<br />
van de belastingen wordt besproken<br />
Ten aanzien van deze en voorgaande, alsmede toekomstige benoemingen of aanstellingen, worden er blijkens de notulen<br />
uitgebreide processen-verbaal opgemaakt. In deze processen-verbaal worden alle gronden, uit wetten, resoluties, verordeningen<br />
e.d. in extenso beschreven en aangehaald. Deze processen-verbaal worden in het kader van deze gecomprimeerde raadsverslagen<br />
niet weergegeven. Iemand die hier belang in stelt, wordt dus verwezen naar de woordelijke verslagen in de boeken met de<br />
<strong>raadsnotulen</strong>. B.D.
29 oktober 1850<br />
Belastingen Tegen het supplementoire kohier van de hoofdelijke omslag zijn binnen de daartoe<br />
511<br />
gestelde tijd geen bezwaren ingediend. Daarom wordt de opbrengst van dit kohier<br />
"finaal" vastgesteld.
20 december 1850<br />
A f wez i g P.J. Veeneka.<br />
Nationale Twee leden uit de raad worden aan de Commissaris des Konings<br />
militie voorgedragen voor het tekenen en afgeven van de attesten en certificaten voor de<br />
512<br />
Nationale Militie. Als gecommitteerden worden aangewezen: de heren J. Hooijmans en<br />
D. van Schagen.<br />
Bevolkings- De Commissaris des Konings heeft een circulaire gericht aan de<br />
registratie gemeente betreffende het bijhouden van de bevolkingsregisters. De burgemeester heeft<br />
een huis-aan-huis onderzoek ingesteld en geconstateerd dat alles in goede orde is. De<br />
resultaten worden uitvoerig vermeld in een vijftal conclusies. Deze conclusies zullen aan<br />
de Commissaris des Konings worden meegedeeld.
10 januari 1851<br />
A f wez i g De heer W.A.A.J. Meylink.<br />
Provinciale Gedeputeerde Staten delen het overlijden mee van mr. L. Asser, lid van<br />
Staten de provinciale staten. De verkiezing van zijn opvolger zal zijn op 22 januari 1851.<br />
Gedeputeerde Aan Gedeputeerde staten wordt autorisatie gevraagd voor een uitgave<br />
staten uit de post onvoorzien 1850 ten bedrage van ƒ 155,04.<br />
Timmerman De heer J. Bijleveld, timmerman van beroep, heeft een schriftelijk verzoek ingediend enig<br />
513<br />
dorpstimmerwerk te mogen verrichten. Daar de brief ongezegeld is, wordt het opzij<br />
gelegd.
7 maart 1851<br />
A f wez i g De heren Hooijmans en Veeneka.<br />
Belastingen Er bestaan vrijstellingen van het betalen van de hoofdelijke omslag voor geestelijken in<br />
514<br />
actieve dienst, tuinlieden en koetsiers. De vraag is of men deze vrijstelling kan<br />
continueren. Gesteld wordt dat voor de geestelijken in actieve dienst de belasting een<br />
last zou kunnen worden voor de kerkelijke fondsen. Wat de tuinlieden en koetsiers<br />
betreft, deze wonen doorgaans op buitenplaatsen, waarvoor de eigenaren reeds als<br />
zodanig belasting betalen. Besloten wordt de vrijstelling te handhaven.<br />
Belastingen De rest van de vergadering besteedt men aan het bepalen van de klasse waarin elke<br />
contribuabele moet worden ingedeeld waarna de lijst met belastingplichtigen definitief<br />
wordt vastgesteld. Voort wordt ook de te volgen procedure behandeld, volgens welke de<br />
geopperde bezwaren zullen worden afgehandeld. Dit geschiedt uitputtend en per<br />
persoon.<br />
Kerkbank De notabelen der Nederlands Hervormde Kerk hebben eenbrief geschreven over "het<br />
gestoelte" in de Oude Kerk, waarop de burgerlijke gemeente meent "heerlijke rechten" te<br />
hebben.Dezelfde kwestie is reeds uitvoerig aan de orde geweest in de raadsvergadering<br />
van 8 oktober 1850. De notabelen der Nederlandse Hervormde Kerk stellen voor een<br />
commissie te benoemen die de schadeloosstelling van het "Heerlijke regt" kan regelen<br />
en dat ze over een lijst met namen beschikken van vijf personen, die tot<br />
wederopzeggens toe, van de bank gebruik mogen maken en dat de gemeente het<br />
eigendomsrecht over de bank heeft. Besloten wordt om aan<br />
Gedeputeerde Staten een nader advies te vragen.
25 maart 1851<br />
Afwezig: J. HooijmansMr. A.A.J. Meylink, P.J. Veeneka<br />
Belastingen Deze vergadering diende om eventueel ingediende reclames tegen de opgelegde<br />
515<br />
aanslagen in de hoofdelijke omslag te behandelen. Aangezien deze niet waren<br />
ingediend, wordt het kohier 'finaal' vastgesteld.
29 april 1851<br />
Afwezig: J. Hooijmans<br />
Schoolgeld Enige ouders, respectievelijk voogden, van niet-leerplichtige kinderen hebben aan de<br />
raad verzocht om hun kinderen tegen betaling van het verschuldigde schoolgeld ad<br />
ƒ 10,-- aan het openbaar onderwijs te laten deelnemen. Het betreft hier het cursusjaar<br />
1851/1852. De aanvragen worden goedgekeurd.<br />
Broodbakker Broodbakker H. Schelten levert 3x per week brood af in Den Haag en verzoekt restitutie<br />
516<br />
van de door hem betaalde plaatselijke belasting. Aangezien de bakker echter reeds<br />
tweemaal een andere hoeveelheid ingevoerd meel heeft opgegeven, dan hij in<br />
werkelijkheid heeft ingevoerd, wordt hem dit verzoek geweigerd.<br />
Kerkbank Gedeputeerde Staten heeft zich over de kwestie van het Gestoelte in de Nederlandse<br />
Hervormde Kerk beraden.Zij stellen in een uitvoerig bericht voor om de rechten van het<br />
gestoelte te verkopen. De raad stemt daarmee in; de opbrengst zal dan de helft zijn van<br />
de geschatte waarde van ƒ 1.000,-- oftewel ƒ 500,--.<br />
Tegenschatters Als tegenschatters voor de personele belasting, belastingjaar 1851, worden benoemd:<br />
F.L. van Ruijven, bode en B. Veth, timmerman.
5 juni 1851<br />
Afwezig: W.J. Terlaak, assessorP.J. Veeneka, raadslid<br />
Kerkbank Het college van notabelen der Nederlandse Hervormde kerk stemt in met de verkoop van<br />
517<br />
het gestoelte in de Oude Kerk voor het door Gedeputeerde Staten vastgestelde bedrag.<br />
Raadsleden De heer mr. A.J Meylink maakt, staande de vergadering, bekend, dat hij Voorburg gaat<br />
verlaten en zich definitief te 's-Gravenhage gaat vestigen. Hij vraagt daarom op grond<br />
van de geldende voorschriften om eervol ontslag als raadslid. Omdat de nieuwe<br />
Gemeentewet naar verwachting binnenkort in werking zal treden ziet de raad voorshands<br />
af van het doen van een voordracht ter vervulling van de vacature Meylink.
19 juni 1851<br />
A f wez i g J. HooijmansD. v. SchagenMr. A.A.J. Meylink<br />
Gemeente- De Gemeenterekening over 1850 wordt besproken. De raadsleden<br />
rekening spreken uitvoerig over de diverse afzonderlijke posten, maar er valt weinig aan op te<br />
518<br />
merken. Het door de deurwaarder Th. van Ruyven voorgelegde bedrag van kosten voor<br />
oninbare aanslagen van de personele belasting wordt verantwoord op de dienst 1852.<br />
Aan Gedeputeerde Staten wordt een verkort verslag toegezonden.
2 augustus 1851<br />
A f wez i g P.J. Veeneka<br />
Gemeente- De voorzitter deelt mee dat de vergadering die de bevoegdheden der gemeentebesturen<br />
besturen zal bespreken in het openbaar moet worden gehouden. De raad heeft echter eenparig<br />
beslist dat met gesloten deuren zal worden beraadslaagd.<br />
Besloten raadsvergadering van 2 augustus 1851<br />
Verkiezingen De heer J. Welsink heeft een verzoek ingediend om alsnog op de lijst der kiezers<br />
geplaatst te worden. Na breedvoerige discussie wordt dit toegestaan.<br />
Stembureau Bij meerderheid van stemmen worden benoemd als leden van het stembureau:<br />
519<br />
W.J. Terlaan en J. Hooijmans, en tot plaatsvervangers: D.van Schagen en P.J. Veeneka.
3 oktober 1851<br />
A f wez i g P.J. Veeneka<br />
Weer heeft de raad besloten met gesloten deuren te vergaderen.<br />
Belastingen Eerst wordt het vaststellen van de belastingen en de inningsmethode besproken.<br />
520<br />
Vervolgens worden enige zaken geregeld over de autorisatie van burgemeester en<br />
assessoren.<br />
Gemeentewet Deze vergadering is namelijk de laatste in oude stijl. Met de nieuwe Gemeentewet zal er<br />
ook een geheel nieuwe Gemeenteraad moeten aantreden. Enige leden zullen daarin<br />
geen zitting meer hebben. De Burgemeester dankt alle leden voor hun inzet en werk.<br />
De nu nog zitting hebbende leden danken de burgemeester nadrukkelijk door hem de<br />
hand te drukken. Assessor Terlaak spreekt de burgemeester en de secretaris toe en<br />
verwoordt daarmee de algemene gevoelens van de vertrekkende raadsleden.
8 oktober 1851 Blz.1 e.v. nr.1<br />
Eerste raadsvergadering onder de werking van de nieuwe Gemeentewet<br />
Tegenwoordig: Jhr. mr. W.A.A.L. von Geusau, burgemeester<br />
Mr. G.B. Emants<br />
A. Balen van Andel<br />
N.J. Mulder<br />
J. Hooijmans Sr.<br />
G. Huijbers<br />
D. Welsink<br />
nieuw benoemde raadsleden en<br />
J.E. Doornbos, secretaris<br />
Raadsleden Er worden twee commissies benoemd die elk terstond en separaat de ingekomen<br />
521<br />
geloofsbrieven moeten onderzoeken. De vergadering wordt even geschorst en - na<br />
heropening- delen de voorzitters der commissies mee dat er geen bezwaren zijn tot<br />
toelating van de nieuw benoemden. Nu wordt beraadslaagt over ieder raadslid apart; dit<br />
raadslid moet dan even de vergadering verlaten. Alle benoemden blijven ook benoemd!<br />
De voorzitter deelt mee dat hij een verslag aan Gedeputeerde Staten zal uitbrengen. De<br />
beëdiging van de raadsleden zal plaatsvinden op een door de gemeentewet bepaald<br />
tijdstip.
20 oktober 1851 Blz.3 e.v. nr.2<br />
Allen aanwezig<br />
Raadsleden De Burgemeester deelt mee dat de beëdiging plaats kan vinden. Van de eedsaflegging<br />
van elke afzonderlijk raadslid wordt een proces-verbaal opgemaakt.<br />
522<br />
Daarna wordt het presidium even in handen gelegd van mr. G.B. Emants, in wiens<br />
handen nu het raadslid -en burgemeester- Von Geusau eveneens de eed aflegt.<br />
De Burgemeester spreekt de raad uitvoerig toe en houdt een uitgebreid exposé over de<br />
werking van de nieuwe Gemeentewet. Onder de leuze "Eendragt maakt magt" doet hij<br />
een beroep op de loyale medewerking van alle thans aangetreden raadsleden.<br />
Grafkelder De kerkmeester van de Nederlandse Hervormde Kerk heeft namens, H.A. v.d. Schalk<br />
stadsroeier* te Schiedam, verzocht een grafkelder te mogen stichten voor wijlen<br />
Luitenant-Kolonel Dirk van der Schalk (overleden 18 juli 1847) en de jongeheer Jacobus<br />
Gerardus Ferdinand Diderik Willemz. (overleden 8 januari 1847). De raad heeft geen<br />
bezwaren hiertegen. Wel dient de verzoeker het verschil in grafrechten te voldoen tussen<br />
de reeds voldane rechten voor het begraven van de beide overledenen en de bijzetting in<br />
de nieuwe grafkelder.<br />
Reglement Een reglement van orde voor de vergaderingen van de gemeenteraad,<br />
van orde voorgeschreven door de nieuwe Gemeentewet, wordt besproken en aanvaard. Het<br />
raadslid Welsink wil een amendement op het reglement door aan artikel 41 toe te<br />
voegen: "na afloop der stemming worden de stembriefjes terstond vernietigd." Ook deze<br />
wijziging wordt geheel goedgekeurd.<br />
Wethouders Na een stemming worden tot wethouder gekozen: N.J. Mulder en A. Balen van Andel.<br />
Burgerlijke- Met unanieme stemmen worden tot ambtenaar van deburgerlijke stand<br />
stand benoemd:<br />
Jhr. mr..W.A.A.L. von Geusau<br />
N.J. Mulder en Balen van Andel<br />
* Een stadsroeier was een door de stad aangestelde ambtenaar belast met het opmeten van de inhoud van vaten wijn en<br />
spiritualiën. Noot: B.I.C. Dijkman
22 oktober 1851 Blz.9 e.v. nr.3<br />
Raadsleden Artikel 29 en 81, juncto artikel 288, van de Gemeentewet regelt het aftreden van<br />
523<br />
raadsleden. Er dient dus een rooster opgesteld te worden dat direct kan worden<br />
ingevoerd. Er vindt een soort loting plaats waarbij de volgorde van aftreden wordt<br />
geregeld voor zowel de raadsleden als de wethouders.<br />
Secretaris Ook dit dient volgens de nieuwe Gemeentewet te worden behandeld. Zonder problemen<br />
wordt de heer J.E. Doornbos door de procedure geloodst en direct beëdigd.<br />
Borgtocht De gemeente-ontvanger dient, volgens de bepalingen van de nieuwe<br />
ontvanger Gemeentewet, eerst een borgtocht te voldoen, alvorens hij in zijn ambt kan worden<br />
aangesteld. Gebaseerd op de gemiddelde financiële situatie van een gemeente van deze<br />
omvang over de afgelopen <strong>jaren</strong> is hiermee een bedrag gemoeid van ƒ 1000,-- De<br />
secretaris, de heer J.E. Doornbos, wordt hierop tevens tot ontvanger benoemd.<br />
Belastingen Het supplementoire kohier van de hoofdelijke omslag wordt tenslotte vastgesteld.
29 oktober 1851 Blz.15 e.v. nr.4<br />
Gemeente- De door Burgemeester en Wethouders over 1852 opgestelde<br />
begroting gemeentebegroting wordt besproken en ongewijzigd aangenomen. De begroting sluit<br />
met een batig saldo van ƒ 3,23.<br />
Kasopname De kas is op 3 oktober 1851 opgenomen en daarover is proces-verbaal opgemaakt.<br />
524
15 december 1851 Blz.18 e.v. nr. 5<br />
Afwezig: Wegens ongesteldheid van de burgemeester wordt de vergadering voorgezeten door<br />
wethouder A. Balen van Andel.<br />
Verlichting Burgemeester en Wethouders krijgen autorisatie om met de "aannemer van de<br />
525<br />
verlichting" een nieuw contract aan te gaan. Deze autorisatie duurt totdat de<br />
gemeenteraad hierover zelf kan beslissen. Het nieuwe onderhandse contract mag duren<br />
vanaf 1 oktober 1851 tot ultimo september 1852.<br />
Waag Het recht tot het houden van de waag is aanbesteed geweest voor een periode van drie<br />
<strong>jaren</strong> en loopt per ultimo december 1851 af. Volgens de bepalingen van de<br />
Gemeentewet mag de gemeente voor het hebben van een waag geen inkomsten<br />
hebben. De voorwerpen in de waag aanwezig zijn echter eigendom van de gemeente.<br />
Teneinde nu niet weer de rechten op de waag te verpachten, besluit de raad om de<br />
voorwerpen in de waag ten voordele van de gemeente te verhuren.<br />
Commissie De heren mr. G.B. Emants en J. Hooijmans worden voorgedragen als<br />
Nationale Militie leden van de commissie bevoegd tot het tekenen en afgeven van attesten voor de<br />
Nationale Militie voor 1852.<br />
Belastingen Provinciale staten hebben middels een aanschrijving de gemeente laten weten dat zij<br />
aan hen moeten overleggen:<br />
a. een register van het personeel van de gemeente;<br />
b. een regeling van de heffing van de plaatselijke opcenten op de personele belasting<br />
naar de huurwaarde van de percelen;<br />
c. de regeling betreffende vrijstelling van zegel- en registratierecht voor stukken welke<br />
betrekking hebben op degeloofsbrieven van nieuw benoemde leden van de "Staten-<br />
Generaal der Provinciale Staten of der Provincieraden"<br />
Borgtocht Als borgsom wordt genoegen genomen met de waarde van een aan de<br />
ontvanger ontvanger toebehorende tuin te Wateringen. Nadat de kwestie van de vereiste borgsom<br />
genoegzaam is geregeld wordt de nieuwe ontvanger door de burgemeester beëdigd. Van<br />
deze beëdiging wordt -zoals gebruikelijk- proces-verbaal opgesteld.<br />
Traktementen Gedeputeerde staten hebben een resolutie gezonden waarin zij de traktementen van de<br />
burgemeesters, wethouders, secretarissen en ontvangers afhankelijk stellen van het<br />
aantal zielen binnen de gemeente. Voorburg valt nu in een schaal van een gemeente tot<br />
4.000 zielen.
Vervolg van: 15 december 1851 Blz.18 e.v. nr. 5<br />
Tractementen Omdat de functie van secretaris en ontvanger hier in één persoon zijn<br />
verenigd vraagt de raad zich af of met die verzwaring van functie<br />
rekening is gehouden en bovendien wordt de kanttekening gemaakt of<br />
de grondslag nu wordt gevormd 'door de wettige of de feitelijke<br />
bevolking.<br />
Belastingen Gedeputeerde staten hebben het suppletoire kohier van de Hoofdelijke Omslag<br />
goedgekeurd.<br />
Gemeente- Gedeputeerde Staten hebben enige aanmerkingen gemaakt op de voor<br />
begroting het jaar 1852 bij hen ingediende begroting. De hierna volgende wijzigingen worden<br />
besproken en aangebracht:<br />
1. presentiegelden voor de raadsleden<br />
2. beloningen en pensioenen voor de veldwachter en de eventuele nieuwe politieman<br />
3. post onvoorzien<br />
Veldwachter De veldwachter dient 'uit hoofde van ouderdom' eervol ontslag te kunnen krijgen. Het<br />
526<br />
politiewezen te Voorburg dient echter beter ingericht te worden: naast een nieuwe<br />
veldwachter zou ook een "Dienaar van Policie " wenselijk zijn.
Afwezig: A. Balen van Andel<br />
20 januari 1852 blz. 28-32<br />
D. Welsink<br />
Gemeente- De voorzitter legt de raad een staat voor met uitgaven uit de post<br />
begroting onvoorzien van de dienst 1851 ten bedrage van ƒ 159,45. De uitgaven worden 'zonder<br />
527<br />
resumtie' oftewel zonder beknopte samenvatting aan Gedeputeerde Staten voorgelegd<br />
ter goedkeuring.<br />
Gemeente- De goedkeuring van de aan Gedeputeerde Staten voorgelegde begroting<br />
begroting over het jaar 1852 is door dit college verdaagd, met dien verstande dat de raad de helft<br />
van de begrote uitgaven mag doen zonder goedkeuring af te wachten.<br />
Begrotings- De Commissaris des Konings heeft aanmerkingen gemaakt over de<br />
wijziging omschrijving van de post "onvoorziene uitgaven ter beschikking van den<br />
Gemeenteraad". De commissaris wil dat er alleen maar melding wordt gemaakt van<br />
"onvoorziene uitgaven". De omschrijving van de post wordt naar de wens van de<br />
commissaris gecorrigeerd.<br />
Gedeputeerde Gedeputeerde Staten hebben het besluit tot aanbesteding van de<br />
Staten straatverlichting en het besluit tot afschaffing van de broodzetting goedgekeurd.<br />
Broodbakkers De broodbakkers willen opheffing of vermindering van de heffing van opcenten op het<br />
gemaal. Het verzoek kan voorshands niet worden ingewilligd omdat de begroting al is<br />
opgemaakt, maar zal bij de herziening van de plaatselijke belastingen in nadere<br />
overweging worden genomen. En passant worden ook de invoerrechten voor het door de<br />
vleeshouwers in te voeren vlees in de beschouwing betrokken. De gemeente-ontvanger<br />
krijgt opdracht om met ingang van 1 februari 1852 de opcenten maandelijks in rekening<br />
te brengen op de produkten van zowel de broodbakkers als de vleeshouwers.<br />
Sloot achter Mevrouw C. de Wijs, eigenaresse van Sionslust verzoekt de sloot van het<br />
Herenstraat Schoolhavenslop te mogenafsluiten met een boom en slot om te voorkomen dat dit stuk<br />
sloot als een algemene losplaats wordt gebruikt. De sleutel kan dan aan de<br />
burgemeester gegeven worden, zodat indien nodig de sloot bevaren kan worden. Mr.<br />
G.B. Emants, die in opdracht van burgemeester en wethouders de zaak heeft<br />
onderzocht, adviseert het verzoek af te wijzen. Dit advies wordt door de raad<br />
overgenomen. Wel wordt beloofd de plaatselijke politieverordening hiervoor te zijner tijd<br />
aan te passen. Inmiddels zal de politie streng toezicht houden.
Afwezig: J. Hooijmans<br />
3 maart 1852 blz. 33-34<br />
Belastingen Aangezien er geen bezwaren zijn ingediend tegen het kohier van de hoofdelijke omslag<br />
over het jaar 1852, wordt dit thans definitief vastgelegd.<br />
Gemeente- Burgemeester en wethouders hebben op grond van het bepaalde in de<br />
ontvanger nieuwe Gemeentewet een Instructie voor de Gemeente-ontvanger ontworpen. Na<br />
voorlezing wordt die Instructie na enige discussie vastgesteld.<br />
528
9 april 1852 blz. 35-42<br />
Burgemeester De bepalingen van de nieuwe Gemeentewet eisen dat de burgemeester opnieuw wordt<br />
529<br />
benoemd. Om de burgemeester als zodanig te kunnen installeren wordt het presidium<br />
tijdelijk uit handen gegeven en wel aan wethouder Balen van Andel. Nadat de<br />
benoemingsbrief is voorgelezen en is gebleken dat de burgemeester de vereiste eden<br />
heeft afgelegd, wordt hij als zodanig officieel geïnstalleerd.<br />
Tegenschatters Op grond van de bepalingen van de nieuwe Gemeentewet worden thans ook de<br />
tegenschatters voor de plaatselijke belastingen aangewezen. Dat zijn de heren: F.L. van<br />
Ruyven en R. Veth.<br />
Schutterij Om dezelfde reden worden ook de nieuwe leden van de Commissie voor de Inschrijving/<br />
Loting enz. voor de Schutterij benoemd. Hierin worden benoemd: Jhr. W.A.A.L. Von<br />
Geusau als voorzitter en N.J. Mulder als lid. De heren A. Balen van Andel en D.<br />
Wensink worden als plaatsvervangers aangewezen. Als toegevoegde geneeskundige<br />
respectievelijke heelkundige worden aangewezen de heren L.H. Verwey en W.J. Terlaak.<br />
Gemeente- De Gemeentebegroting 1852 is door Gedeputeerde Staten goedgekeurd.<br />
begroting<br />
Presentiegelden Mede naar aanleiding van een brief van de Commissaris des Konings wordt er langdurig<br />
over de presentiegelden gesproken. Uiteindelijk wordt besloten een bedrag van ƒ 40,--<br />
toe te kennen, te verdelen tussen de raadsleden al naar gelang het aantal zittingen die zij<br />
hebben bijgewoond.<br />
Belastingen Een lijst met namen van personen die 'remissiën van van de Hoofdelijke Omslag' over<br />
1851 hebben gekregen wordt integraal voorgelezen. Het bedrag van de teruggaaf wordt<br />
toegestaan en de ontvanger behoeft geen verdere invorderingsmaatregelen hiervoor te<br />
nemen.<br />
Onderwijs De voorzitter doet mededeling dat er voor de kinderen een bedrag van ƒ 10,- wo r d t<br />
gevraagd om toegelaten te kunnen worden op de openbare lagere school.<br />
Onderwijzers In plaats van de naar Oegstgeest overgeplaatste ondermeester Wouter Renaud wordt<br />
Johannes Borsboom als onderwijzer in de derde rang aangewezen.
28 april 1852 blz. 42-44<br />
Verslag Op verzoek van Gedeputeerde Staten hebben Burgemeester en Wethouders een<br />
530<br />
uitvoerig en beredeneerd verslag van de toestand van de gemeente over 1851<br />
opgemaakt. Dit verslag wordt na goedkeuring door de raad aan Gedeputeerde Staten<br />
toegezonden.<br />
Politie De voorzitter dringt aan op het uittrekken van geld voor de aanschaf van een uniform<br />
voor de per 1 januari nieuw aangestelde veldwachter. In de begroting blijkt hiervoor geen<br />
post te zijn uitgetrokken. Nu het warme seizoen aanbreekt en men voor weinig geld een<br />
nieuw uniform kan verkrijgen besluit men buiten de begroting om een bedrag van ƒ 120,-<br />
- hiervoor te besteden en de goedkeuring achteraf aan Gedeputeerde Staten te vragen.
28 mei 1852 blz. 45-49<br />
Begrotingswijziging De post voor het presentiegeld voor de raadsleden, alsmede de uitgetrokken post voor<br />
531<br />
de aanschaf van kleding voor de veldwachter zijn door Gedeputeerde Staten<br />
goedgekeurd.<br />
Gemeente- De gemeenterekening 1851 wordt besproken en vastgesteld.<br />
rekening<br />
Gemeente- De door de nieuwe Gemeentewet vereiste Instructie voor de<br />
secretaris Gemeentesecretaris wordt integraal voorgelezen en zonder hoofdelijke stemming<br />
vastgesteld.<br />
Leges Hetzelfde geschiedt met betrekking tot de Verordening tot het heffen van<br />
Secretarieleges.<br />
Afkondiging Tenslotte wordt ook de Verordening regelende de wijze van afkondiging van<br />
Verordeningen vastgesteld en zonder hoofdelijke stemming goedgekeurd.<br />
Steunopneming Wegens aftreden van het Tweede Kamerlid Jhr. W. Boreel van Hogelanden worden er<br />
twee raadsleden aangewezen als lid van een te vormen stembureau. Tot leden zijn<br />
benoemd de raadsleden N.C. Mulder en D .Welsink. Plaatsvervangende leden zijn J.<br />
Hooijmans en G. Huijbers.
12 juni 1852 blz. 50-51<br />
A f wez i g Mr. G.B. Emants en J. Hooijmans<br />
Gemeente- De Instructie voor de Gemeente-ontvanger wordt met enige<br />
ontvanger aangebrachte wijzigingen conform de bepalingen van de Gemeentewet vastgesteld.<br />
Verlichting De aanbesteding en de voorwaarden van de verlichting voor de komende vijf <strong>jaren</strong><br />
532<br />
worden besproken en vastgesteld. Bekendmaking geschiedt in de 's-Gravenhaagse<br />
Nieuwsbode.<br />
Gemeente- Er is een staat opgemaakt van de gemeentelijke eigendommen.<br />
eigendommen Afschrift van deze staat gaat naar Gedeputeerde Staten.
27 juli 1852 blz. 52-57<br />
Gedeputeerde Gedeputeerde Staten hebben laten weten welke besluitenvan de gemeente<br />
staten zij hebben goedgekeurd, gepaard gaande aan een beredeneerd verslag van de toestand<br />
533<br />
van de provincie over 1851. Zij hebben onder meer de legesverordening goedgekeurd en<br />
de gemeenterekening over 1851 (met aanmerkingen).<br />
Belastingen De plaatselijke belastingen dienen te worden aangepast aan de nieuwe Gemeentewet.<br />
Geregeld worden nu: de gemeentelijke opcenten op zowel de grondbelasting als de<br />
personele belasting, de zogenoemde Hoofdelijke Omslag wordt afgeschaft; voorts<br />
worden er opcenten geheven op de rijksaccijnzen op het gemaal en produkten van<br />
elders gemalen en belast meel; opcenten op de rijksaccijnzen op geslacht vee, behalve<br />
voor varkens en schapen; een hondenbelasting; een heffing op de begrafenissen van<br />
alle in Voorburg ter aarde gestelde stoffelijke overschotten en tenslotte de<br />
secretarieleges en rechten voor afschriften uit het gemeentelijke archief.<br />
Belastingen Teneinde een juiste heffing van de hiervoor vermelde belastingen, waarvan onder meer<br />
de hondenbelasting en de heffing op de begrafenissen nieuw zijn, te bewerkstelligen,<br />
wordt een Verordening voor de invordering van de plaatselijke belastingen in het leven<br />
geroepen.<br />
Belastingen Een motie van de heer Welsink, die tegen de heffing van de hondenbelasting is, om dan<br />
op z'n minst naar tijdsgelang ontheffing of teruggaaf te verlenen als een hond tussentijds<br />
overlijdt of wordt weggedaan, wordt met vier stemmen tegen die van de heer Welsink<br />
verworpen.<br />
Broodbakker De bakkers willen de accijns op het gemaal verminderen of liever nog afschaffen. De<br />
geheven 50 opcenten zouden nergens zo hoog zijn als in Voorburg, maar -zo krijgen de<br />
adressanten ten antwoord- daarin vergissen zij zich zeer ! Hun verzoek wordt dan ook<br />
verworpen.
A f wez i g Mr. G.B. Emants<br />
9 augustus 1852 blz. 58-59<br />
Verordening De Verordening lager Schoolwezen wordt in overeenstemming gebracht met het<br />
534<br />
zogenoemde huishoudelijke Schoolreglement van de provincie en wordt vastgesteld als<br />
"Plaatselijke Verordening omtrent het lager Schoolwezen voor de Gemeente Voorburg"<br />
Opzichter De heer Welsink maakt een opmerking dat het wenselijk zou zijn om toezicht te houden<br />
op de vernieuwing van het timmerwerk aan de beschoeiing aan de Kerklaan. De<br />
vragensteller krijgt daarop dan de opdracht om zelf dat toezicht te gaan uitoefenen.
A f wez i g J. Hooijmans<br />
2 oktober 1852 blz. 60-68<br />
Verlichting De aanbesteding van de verlichting heeft plaatsgevonden en is gegund aan Anthony<br />
535<br />
Tewis voor een bedrag van ƒ 300,-- per jaar. De duur is ingaande 15 september 1852 tot<br />
14 september 1857.<br />
Stembureau De stembriefjes die zijn bewaard na de in september 1851 gehouden verkiezing van de<br />
leden van de gemeenteraad worden overeenkomstig de bepalingen van de<br />
Gemeentewet verbrand en vernietigd.<br />
Belastingen De ontvanger krijgt autorisatie om vervolging in te stellen tegen achterstallige<br />
belastingplichtigen en de belastingen van enige onvermogenden als oninbaar te<br />
verantwoorden.<br />
Belastingen De besluiten tot aanpassing van bestaande en invoering van nieuw te heffen belastingen<br />
worden uitvoerig besproken en afzonderlijk vastgesteld en voor zover dienstig gewijzigd.<br />
Politieregister Volgens de directeur van politie in het 3e district is er een wijdlopig register van<br />
politiezaken aangeschaft. De hiervoor gemaakte kosten dienen volgens de<br />
burgemeester, als hoofd van de plaatselijke politie, ten laste van de gemeentekas te<br />
komen. Aldus goedgekeurd en geregeld.
A f wez i g G.B. Emants<br />
27 oktober 1852 blz. 69-72<br />
J. Hooijmans<br />
G. Huybers<br />
Gemeente- De salarissen van de burgemeester, de gemeentesecretaris en de ontvanger<br />
begroting blijven na ampele bespreking ongewijzigd. De uiteindelijke voorlopige opgave van de<br />
Gemeentebegroting 1853 sluit met een batig saldo van ƒ 11,17.<br />
Waag De regeling tot verhuur van de voorwerpen uit de waag wordt in handen gegeven van<br />
Burgemeester en Wethouders.<br />
536
24 november 1852<br />
Belastingen Uit een brief van Gedeputeerde Staten blijkt dat Zijne Majesteit de invoering van de<br />
plaatselijke belasting heeft uitgesteld tot eind januari 1853.<br />
Marechaussee De Commissaris des Konings vraagt in een circulaire of het gewenst is dat de gemeente<br />
537<br />
de komende winter weer hulp en bijstand wil van een detachement (hulp)marechaussee.<br />
Gezien de heilzame werking ervan op het voorkomen van bedelarij en landloperij wil men<br />
die bijstand wel en ook de daaraan verbonden kosten voor haar rekening nemen, mits er<br />
eenzelfde aantal gemeenten meedoet als afgelopen jaar.<br />
Achterweg Jhr. J.J. de la Bassecour Caan en andere 'aangelanden en eigenaren' van de Achterweg<br />
hebben een brief geschreven, waarin zij melden dat ze de weg vanaf de tuin van<br />
mevrouw Vernou, beter bekend als 'Het Paradijs' tot aan het Fransche Slop, aanzienlijk<br />
beter begaanbaar hebben gemaakt. Ze vragen nu of de gemeente dit gedeelte van de<br />
Achterweg wil doen begrinten, waarbij ze overigens wel stellen dat de beplanting hun<br />
eigendom blijft. De raad zegt echter dat het allemaal particuliere grond is en wil geen<br />
precedent scheppen en wijst het verzoek dus af.<br />
Ondermeester De ondermeester, Johannes Borsboom, is naar elders vertrokken. In zijn plaats wordt<br />
voorgedragen en benoemd de heer Sander Bloemendaal uit Deventer, 'bezittende de 2e<br />
rang.<br />
Onderwijzer De heer Hemkes, onderwijzer op de openbare school, heeft een aantal nevenfuncties,<br />
die vreemd zijn aan het onderwijs. Hij is onder meer koster en voorzanger in de<br />
Nederduits Hervormde Kerk en directeur en administrateur van de burgerlijke<br />
begraafplaats en begrafenissen. Hij vraagt voor het mogen blijven uitoefenen van deze<br />
functies aan de raad om toestemming. De raad heeft geen bezwaar en zal aan<br />
Gedeputeerde Staten om 'autorisatie' vragen..<br />
Commissie De voorzitter stelt voor aan de Commissaris des Konings voor te dragen als leden<br />
Nationale Militie van de commissie tot het tekenen en afgeven van de attesten en certificaten voor de<br />
Nationale Militie: de heren mr. G.B. Emants en J. Hooijmans. De voordracht wordt in<br />
'quintuplo' oftewel in 5-voud toegezonden aan de Commissaris.<br />
Landbouw Voor het opmaken van de staat voor het opgeven van de uitkomsten<br />
En veeteelt van de landbouw en de veeteelt, wordt een commissie benoemd, bestaande uit de heren<br />
J. Hooijmans en G. Huybers.
A f wez i g J. Hooijmans<br />
22 januari 1853 blz. 78-80<br />
Onderwijzer Gedeputeerde Staten geven de gevraagde autorisatie om nevenfuncties uit te blijven<br />
oefenen aan de onderwijzer de heer Hemkes.(zie 24 november 1852)<br />
Marechaussee De Commissaris des Konings deelt op verzoek van de burgemeester mede dat in de<br />
538<br />
gemeente Stompwijk een detachement marechaussee zal worden gevestigd en dat van<br />
daaruit dienst zal worden gedaan in de gemeenten Veur, Zoetermeer, Voorburg en<br />
Rijswijk.<br />
(zie 24 november 1852)<br />
Belastingen Gedeputeerde Staten hebben goedkeuring gehecht aan de belastingbesluiten, zoals die<br />
op 24 december 1852 waren genomen.<br />
Gemeente- Gedeputeerde Staten hebben de goedkeuring aan de<br />
begroting Gemeentebegroting 1853 voorshands opgeschort.<br />
Burgemeester Volgens het provincieblad mogen de onderscheidingstekenen van de burgemeester op<br />
kosten van de gemeentekas worden aangeschaft.<br />
Wegen en In het provincieblad is tevens een reglement verschenen op de wegen en voetpaden en<br />
voetpaden.<br />
Tapperijen De concept verordening op de tapperijen wordt gelezen en in orde bevonden.
11 februari 1853 blz. 81-85<br />
Hondsdolheid De Commissaris van de Koning stuurt aanbevelingen tot het nemen van maatregelen<br />
tegen het ontstaan en de verspreiding van hondsdolheid.<br />
Verordeningen De volgende verordeningen worden vastgesteld:<br />
1.Verordening op het vestigen en veranderen van woonplaats;<br />
2.Verordening op het houden van verlotingen;<br />
3.Verordening op het vastleggen van honden;<br />
4.Verordening op het rijden van met honden bespannen<br />
voertuigen.<br />
Commissie De heer mr. A.A.J. Meylinck, advocaat bij de Hoge Raad der<br />
toezicht op Nederlanden, wordt op zijn verzoek eervol ontslagen als lid van de<br />
lager onderwijs .Commissie tot toezicht over het lager schoolwezen.In zijn plaats stelt de schoolopziener<br />
539<br />
voor de heer Henricus Reinerus Albertus op den Ende, pastoor te Voorburg, te<br />
benoemen. De pastoor wordt met algemene stemmen benoemd
9 maart 1853 blz. 86-88<br />
Verordeningen Gedeputeerde Staten hebben de behandeling van de door de raad voorgestelde<br />
540<br />
belastingverordeningen verdaagd tot 1 april 1853. De andere Verordeningen, zoals<br />
vastgelegd in de raadsvergadering van 11 februari 1853, worden wel goedgekeurd.<br />
Commissie Tevens hebben Gedeputeerde Staten de benoeming van pastoor Op den<br />
toezicht op Ende tot lid van de Commissie van toezicht op het Lager onderwijs<br />
Lager onderwijs goedgekeurd.<br />
Gemeente- Gedeputeerde Staten hebben enige aanmerkingen op de<br />
begroting Gemeentebegroting 1853. Die betreffen voornamelijk de jaarwedden van Burgemeester<br />
en Wethouders; deze dienen te worden verlaagd !<br />
Belastingen De voorzitter legt een lijst over van belastingplichtigen die de gemeente hebben verlaten<br />
en mitsdien om vermindering of wegens 'errorens' om algehele intrekking van de aanslag<br />
in de Hoofdelijke Omslag verzoeken.
27 april 1853 blz. 89-93<br />
Wegen en Gedeputeerde Staten verordonneren dat er een legger van wegen en<br />
voetpaden voetpaden dient te worden aangelegd. De raad beraadslaagt hierover. De legger kan<br />
541<br />
worden samengesteld, maar de kosten wil de raad verhalen op de provincie, dus niet op<br />
de gemeente.<br />
Gemeente- De Gemeentebegroting 1853 wordt op enkele punten "bijgesteld".<br />
begroting<br />
Benoemingen 1 Als tegenschatters van de personele belasting worden aangewezen:<br />
F.L. van Ruyven, gemeentebode en M.W. Spoor, zadelmaker.<br />
2 In de Commissie tot de loting en onderzoek voor de schutterij:<br />
Voorzitter: Jhr. W.A.A.L. von Geusau<br />
Commissielid: D. Welsink<br />
Plaatsvervangend voorzitter: A. Balen van Andel<br />
Plaatsvervangend lid: G. Huybers<br />
Geneeskundige: J. Lage<br />
Heelkundige: P.Crans<br />
3 In het Bureau van Stemopneming 1853/1854:<br />
Tot leden: G.B. Emants en J. Hooijmans<br />
Verordening De Verordening tot bevordering van rust en veiligheid, reinheid en gezondheid van de<br />
ingezetenen in de Gemeente is vastgesteld.<br />
Gemeente- De behandeling van de Gemeenterekening 1852 wordt -wegens<br />
rekening tijdgebrek- verdaagd tot over acht dagen.
Afwezig J.Hooijmans.<br />
4 mei 1853 blz. 94-95<br />
Gemeente- De Gemeenterekening 1852 wordt voorlopig vastgesteld.<br />
rekening De raad maakt echter de volgende kanttekeningen: De raad besluit de rekening vast te<br />
stellen conform het door Burgemeester en<br />
wethouders ontworpen concept<br />
1. Er wordt een aantekening van voorlopige vaststelling op de rekening<br />
geplaatst<br />
2. De rekening met de aantekening en al de daarbij behorende<br />
bescheiden worden opgezonden naar Gedeputeerde Staten<br />
542
Afwezig C.Huijbers<br />
23 juni 1853 blz. 96-99<br />
Wegen en Gedeputeerde Staten stellen in een brief dat de kosten van de leggers<br />
voetpaden van wegen en paden door de gemeente dient te worden gedragen. Hierna ontstaat een<br />
543<br />
debat dat resulteert in een zeer uitgebreide verdediging van het gemeentebesluit, dat de<br />
provincie dient te betalen. De gemeente Voorburg weigert de kosten te betalen. en deelt<br />
dit mee aan Gedeputeerde Staten.<br />
Raadsleden De heer G. Huijbers dient zijn ontslag in; hij heeft de gemeente verlaten.
Afwezig N.J.Mulder.<br />
3 augustus 1853 blz.100-107<br />
Raadsleden De geloofsbrieven van Willem Christiaan Völcker (in plaats van G.Huijbers) worden<br />
544<br />
onderzocht. De beraadslaging daarna geeft geen op- of aanmerkingen over de persoon.<br />
Gedeputeerde Staten zullen worden ingelicht.<br />
Belastingen Aanmerking over gedane voorstelling van wijzigingen van de plaatselijke belasting. Over<br />
deze materie wordt zeer breedvoerig gesproken. Alle belastingsoorten worden onder de<br />
loep genomen. Diverse tarieven worden aangepast.<br />
Dorps-en De verordening geeft aan dat de voorwaarden voor het uitdiepen en<br />
Veensloten schoonhouden van de Dorps-en Veensloten deze maand nog geregeld dienen te<br />
worden.
Afwezig A.Balen van Andel<br />
18 augustus 1853 blz.108-111<br />
Raadsleden De heer W.G. Völcker, het nieuw verkozen raadslid, wordt volgens art.83 der<br />
Gemeentewet beëdigd.<br />
Belastingen De hoogte van de belastingen over 1853 wordt vastgesteld.<br />
Wegen en Gedeputeerde Staten hebben geschreven dat de kosten voor de legger<br />
voetpaden van wegen en voetpaden ten laste van de gemeente komen en in de begroting dienen te<br />
545<br />
worden opgenomen.. Burgemeester en Wethouders hebben over dit punt echter een<br />
brief aan de Koning geschreven, waarmee de raad van harte instemt.!
Afwezig N.J.Mulder en J.Hooijmans.<br />
31 augustus 1853 blz.112-113<br />
Raadsleden Het raadslid N.C. Mulder is herkozen; zijn geloofsbrieven worden onderzocht. Niemand is<br />
546<br />
tegen hem. Aangezien er geen bezwaren worden ingebracht zal zijn benoeming aan<br />
Gedeputeerde Staten worden medegedeeld.
13 september 1853 blz.114-117<br />
Raadsleden De heer N.C. Mulder wordt als raadslid beëdigd.<br />
Burgemeester De Burgemeester is ook als raadslid herkozen. Zodoende worden ook zijn geloofsbrieven<br />
onderzocht. Niemand vraagt echter het woord bij de beraadslaging hierover.<br />
Wethouders Aangezien de heer N.C. Mulder zich niet herkiesbaar stelt als wethouder, worden er<br />
547<br />
verkiezingen gehouden voor de voorziening in de ontstane vacature. De stemmen staken<br />
echter en daarom wordt de verkiezing naar de volgende adering verdaagd.<br />
Dorps-en Na aanbesteding is het werk van het schoonmaken van de Dorps- en<br />
Veensloten Veensloten gegund aan D.v.d. Lee voor ƒ 310,-- ( zie ook notulen 3 oktober 1853 ).
22 september 1853 blz.118-121<br />
Afwezig J. Hooijmans en N.C. Völckers<br />
Raadsleden De burgemeester wordt als raadslid beëdigd.<br />
Wethouder Voor de stemming van de wethouder plaats vindt vraagt de heer Emants het woord. Hij<br />
548<br />
twijfelt aan de juistheid van de gang van zaken; dit vooral in verband met de behandeling<br />
der stembriefjes. De heer Welsink wil de vorige stemming, die als " gestaakt " werd<br />
betiteld, nu geldig maken en zal indien er toch een nieuwe stemming plaats vindt<br />
hiertegen bij Gedeputeerde Staten protesteren. De stemming vindt wel plaats, de heer<br />
Hooijmans wordt gekozen met unanieme stemmen.
Afwezig D. Welsink W.J. Völckers<br />
1 oktober 1853 blz.122-123<br />
Wethouder De heer Hooijmans heeft schriftelijk laten weten dat hij zijn benoeming tot wethouder niet<br />
549<br />
aanneemt. Daarna volgt een nieuwe stemming, waarbij de heer Mulder tot wethouder<br />
wordt benoemd. De heer Mulder aanvaardt uiteindelijk de benoeming en geeft een<br />
gloedvolle toespraak ten beste.<br />
Ondermeester In de plaats van ondermeester S. Bloemendaal, die naar elders is vertrokken, wordt<br />
voorgesteld de heer J.A.L. Visser te benoemen. Men beraadt zich nog, omdat de raad<br />
aan het ondermeesterschap het verbod wil koppelen om aan jongejuffrouwen les te<br />
geven èn privaatlessen in vreemde talen. De benoeming wordt aangehouden.
A f wez i g J. Hooijmans en D. Welsink<br />
24 oktober 1853 blz.124-126<br />
Gemeente- De Gemeentebegroting over 1854 wordt vastgesteld.<br />
begroting<br />
Gemeente- Van de kant van Gedeputeerde Staten zijn aanmerkingen gemaakt op de<br />
rekening Gemeenterekening 1852 met name op de presentiegelden. De raad neemt deze<br />
aanmerkingen ter harte !<br />
Wethouder D. Welsink heeft over de omstreden benoeming van de wethouder een brief geschreven.<br />
550<br />
De reactie van Gedeputeerde Staten wordt voor kennisgeving aangenomen. (Door het<br />
feit dat er een nieuwe verkiezing geweest, is aan de voorschriften voldaan)<br />
Burgemeester Gedeputeerde Staten hebben schriftelijk laten weten dat zij een nadere regeling wensen<br />
voor de verhoging van de jaarwedden van de Burgemeester, de Wethouders en de<br />
Gemeentesecretaris. Over de voorgestelde regeling wordt uitgebreid gediscussieerd en<br />
het resultaat wordt aan Gedeputeerde Staten medegedeeld.<br />
Ondermeester De heer J.A.L. Visser wordt benoemd, maar mag géén privaatlessen geven aan<br />
jongejuffrouwen of in vreemde talen. Hij mag dat wel doen buiten de schooluren aan<br />
"kostscholen alhier".
A f wez i g D. Welsink<br />
2 november 1853 blz.127-131<br />
Wethouder De heer Mulder deelt mee dat hij bij koninklijk besluit gemachtigd is om het<br />
551<br />
wethouderschap van deze gemeente te verenigen met zijn functie van referendaris bij<br />
het Departement van Koloniën. De Burgemeester spreekt hem gloedvol toe en de<br />
wethouder antwoordt.<br />
Marechaussee Blijkens een circulaire van Zijne Excellentie de heer Staatsraad Commissaris des<br />
Konings in de provincie kan de kring van gemeenten gebruik maken van een<br />
detachement van vier man onder bevel van een wachtmeester.De raad wil dit wel, mits<br />
hetzelfde geldt als vorig jaar. Mochten de gemeenten Stompwijk en Veur niet meedoen<br />
dan wil ook Voorburg niet, want dan wordt dan te duur!.<br />
Gemeenteontvanger De jaarwedde van de gemeente-ontvanger wil men laten zoals die is.<br />
Commissie De heren Emants en Mulder worden tot leden van de Commissie voor de<br />
Nationale Militie Nationale Militie gekozen.<br />
Burgerlijke stand Tot mede-Ambtenaar van de Burgerlijke Stand wordt benoemd: N.J. Mulder.<br />
Landbouw en J. Hooijmans gaat zitting nemen in de nieuw te vormen Commissie voor<br />
Veeteelt Landbouw en Veeteelt.
A f wez i g D. Welsink en W.J. Völcker<br />
10 december 1853 blz. 132-136<br />
Brandweer De Verordening op de Brandweer wordt voorgelezen en goedgekeurd en zal worden<br />
opgezonden aan Gedeputeerde Staten.<br />
Gemeente secretaris- De gemeentesecretaris wordt niet volledig betaald voor zijn werk. Men wil dat zijn<br />
552<br />
jaarwedde verhoogd wordt tot ƒ 500,-- en heeft daartoe een met redenen omklede brief<br />
gericht aan Gedeputeerde Staten.
A f wez i g J. Hooijmans en D Welsink<br />
28 januari 1854 blz.137-142<br />
Gemeente- De jaarwedde van de gemeentesecretaris wordt -met goedkeuring van<br />
secretaris Gedeputeerde Staten- verhoogd tot ƒ 500,--.<br />
Wegen en Met algehele instemming wil de raad dat de kosten voor de<br />
voetpaden schetstekeningen en het inrichten van de leggers van wegen en voetpaden voor rekening<br />
van de provincie komen. Dit wordt wederom aan Gedeputeerden medegedeeld..<br />
Kermis De Commissaris des Konings zou willen dat de kermis of jaarmarkt werd afgeschaft.De<br />
553<br />
raad is daar niet gelukkig mee en voert alle mogelijke argumenten op om de kermis te<br />
handhaven De kermis dient dit jaar gewoon gehouden te worden en in 1855 dient de<br />
raad de kwestie opnieuw te bezien.<br />
Raadsleden De heer mr. G.B. Emants is benoemd tot kantonrechter en neemt dus ontslag als<br />
raadslid.<br />
Ambtenaren De volgende ambtenaren worden benoemd voor de inning van de<br />
Plaatselijke plaatselijke belastingen:<br />
belastingen 1.Ambtenaar van de Rijksbelastingen<br />
2.Veldwachter<br />
3.Dienaar der Politie<br />
4.Veldwachter van Stompwijk<br />
5.Veldwachter van Veur
A f wez i g Mr. Emants en J. Hooijmans<br />
4 maart 1854 blz.143-146<br />
Reglement Volgens een resolutie van Gedeputeerde Staten wordt het reglement van<br />
van orde orde op een aantal punten gewijzigd en aangepast.<br />
Wethouder Naar aanleiding van de " wethouders affaire " in september 1853, wordt meegedeeld dat<br />
554<br />
het Zijne Majesteit de Koning heeft behaagd te verklaren, nadat de Raad van State<br />
daarover is gehoord, dat bij de benoeming van de wethouder niet in strijd met de wet is<br />
gehandeld.<br />
Bureau De heren L.M.A. Balen van Andel en M.J. Völcker worden aangewezen als<br />
stemopneming nieuwe plaatsvervangende leden van het Bureau Stemopneming, vanwege het ontslag<br />
als raadslid van de voorgaande leden.<br />
Ondermeester De heer J.P.A. de Visser is benoemd tot onderwijzer in Nederlands - Indië. In zijn plaats<br />
wordt de heer J.P. van Varik benoemd tot ondermeester van de Openbare School onder<br />
dezelfde voorwaarden als voorheen zijn gesteld.(Geen privaatlessen geven aan "jonge<br />
Jufvrouwen" en in het algemeen geen privaatlessen geven in vreemde talen) [zie notulen<br />
24 oktober 1853].<br />
Raadsleden De heer J. Hooijmans neemt ontslag als raadslid wegens ziekte.<br />
Burgemeester De salarissen van Burgemeester en Wethouders en Secretaris worden<br />
Wethouders verhoogd als gevolg van het schrijven aan Gedeputeerde Staten [zie notulen 24 oktober<br />
Secretaris 1853]<br />
Onderwijzers De heer A. v.d. Lee, gewezen schoolonderwijzer, brengt bezwaren in tegen intrekking<br />
van zijn pensioen per 1 januari 1854 en verzoekt het pensioen weer te mogen<br />
ontvangen. De heer v.d. Lee geniet echter een rijkspensioen en heeft kinderen die hem -<br />
indien nodig- kunnen ondersteunen. Aangezien het besluit van Burgemeester en<br />
Wethouders verder voldoende gemotiveerd is, persisteert de raad bij dit besluit en wijst<br />
zijn verzoek af.
25 maart 1854 blz.147-148<br />
A f wez i g A. Balen van Andel, mr. G.B. Emants en D. Welsink<br />
Raadsleden De nieuw gekozen raadsleden zijn: Jacobus Hooijmans en mr. Arnolt (met een 't'<br />
geschreven) Six.<br />
555<br />
Zij nemen de plaats in van Johannes Hooijmans Sr. en mr. G.B. Emants. Hun<br />
geloofsbrieven worden onderzocht en daarop worden de nieuwe raadsleden worden met<br />
algemene stemmen toegelaten. De beëdiging zal te zijner tijd plaatsvinden.
A f wez i g D. Welsink<br />
8 april-1854 blz.149-152<br />
Raadsleden De heren J. Hooijmans en mr. A.Six worden beëdigd en geïnstalleerd.<br />
Belastingen Het kohier van de hondenbelasting wordt zonder problemen door de raad aangenomen.<br />
Schoollokalen De heer J.H. Kips, eigenaar van een woning direct naast het gemeentelijk schoolgebouw<br />
556<br />
gedoogt al <strong>jaren</strong> dat er in dit schoolgebouw zes ronde openslaande ramen zijn en een<br />
dakgoot, van waaruit de uitwatering plaats vindt op zijn erf. Hij verlangt nu van de<br />
gemeente dat zij deze erfdienstbaarheid schriftelijk vastleggen. De raad bespreekt de<br />
verlangde verklaring ten behoeve van de heer Kips en verklaart dat de<br />
erfdienstbaarheden zullen blijven gelden totdat de heer Kips of diens rechtverkrijgenden<br />
dit zullen opzeggen.
A f wez i g D. Welsink en M.J.Völcker<br />
26 april 1854 blz.153-155<br />
Vee De verordening op het loslopen en weiden van vee wordt vastgesteld.<br />
Benoemingen De navolgende benoemingen dienen plaats te vinden:<br />
a.Tegenschatters voor de Personele Belasting 1854/1855;<br />
b.Leden voor het Bureau voor Stemopneming;<br />
557<br />
c.Een genees- en heelkundige ter assistentie van de nog te benoemen Commissie voor<br />
het werk van de schutterij.<br />
d.Commissie tot de Loting enz. van de Schutterij<br />
Ad a.Hiervoor worden benoemd: de heren F.L. van Ruyven, bode der gemeente en M.W.<br />
Spoor, zadelmaker.<br />
Ad b.In het Bureau Stemopneming worden benoemd de heren: mr. A. Six en<br />
W.J.Völcker. Als plaatsvervangers: de heren Welsink en Hooijmans.<br />
Ad c.Als geneeskundige wordt benoemd: J. Lage en als heelkundige: de heer W.J.<br />
Terlaak. (of Terbeek) als heelkundige.<br />
Schutterij Ad d.Voorzitter: de heer Jhr. Mr. W.A.A.L. von Geusau<br />
Plaatsvervangend voorzitter: de heer A.Balen van Andel<br />
Lid: de heer D.Welsink<br />
Plaatsvervangend lid: J. Hooijmans<br />
Kasopname Het opgemaakte proces-verbaal wegens het opnemen van de boeken en de kas van de<br />
gemeente-ontvanger wordt voor nota aangenomen.
A f wez i g J. Hooijmans<br />
6 mei 1854 blz.156<br />
Brood De Verordening op het bakken en verkopen van brood is door Gedeputeerde Staten<br />
goedgekeurd.<br />
Gemeente- De Gemeenterekening 1853 dient aan Gedeputeerde Staten te worden<br />
rekening gezonden.<br />
558
10 juni 1854 blz.157-159<br />
Gemeente- De door Burgemeester en Wethouders ontworpen voorlopige rekening over<br />
rekening 1853 wordt aan Gedeputeerde Staten toegezonden.<br />
Pensioen De heer van der Lee heeft opnieuw een brief geschreven over de voorgenomen<br />
559<br />
intrekking van zijn pensioen. De raad is echter niet van zins op het genomen besluit terug<br />
te komen.
5 september 1854 blz.160-168<br />
Wethouder De heer H. Mulder moet reglementair aftreden als wethouder, maar wordt direct na<br />
stemming herkozen<br />
Pensioen De heer A. v.d. Lee is in beroep gegaan bij Gedeputeerde Staten. Deze stellen vast dat<br />
560<br />
de gemeenteraad in 1837 aan hem een pensioen heeft toegekend van ƒ 250,-- per jaar.<br />
De Staten dringen aan op continuering van dit pensioen en willen uiterlijk 15 september<br />
antwoord. De heer Mulder, die omtrent deze kwestie het woord heeft gevraagd en<br />
gekregen, houdt daarop een lang betoog, waarin hij zeer diep ingaat op de<br />
achtergronden waarop destijds het pensioen aan de heer Van der Lee is toegekend.<br />
Resumerend kan gesteld worden dat de onderwijsverrichtingen van de heer Van der Lee<br />
bepaald niet naar tevredenheid werden afgerond en dat er derhalve geen reden zou<br />
bestaan om hem blijvend een pensioen te wijzen vanwege <strong>jaren</strong>lange trouwe dienst. Het<br />
referaat van de heer Mulder wordt in de vorm van een concept-besluit gegoten en aan<br />
stemming onderworpen. De voltallige raad stemt in met het concept-besluit. Alleen de<br />
heer Six neemt afstand van de door wethouder Mulder verwoorde overwegingen.<br />
Wegen en De Legger van wegen en voetpaden wordt vastgesteld en zal verzonden<br />
voetpaden worden naar Gedeputeerde Staten<br />
Haardas De raad wil het ophalen van haardas onderhands verpachten aan de huidige pachter, om<br />
aldus kosten te besparen. Er volgt dus geen openbare aanbesteding. Het college van<br />
Burgemeester en Wethouders krijgt enige machtigingen om ten deze te handelen.<br />
Raadkamer Met Philippus Mooy zal een contact worden aangegaan omtrent de huur en het<br />
aadkamer, secretarie, vuur, licht etc.<br />
Belastingen Gedeputeerde Staten hebben de besluiten betreffende een aantal gemeentelijke<br />
belastingen goedgekeurd.<br />
Soepkokerij De directie der soepkokerij vraagt instructie over de regeling van het armbestuur van juni<br />
1854 ( Staatsblad no.100 )<br />
Gemeente- De Gemeentebegroting 1855 wordt door de voorzitter toegelicht. Met<br />
begroting name wordt gediscussieerd over de manier van aanbieden van de begroting. De<br />
voorzitter gaat diep op de vragen van onder meer de heer Six in.
23 oktober 1854 blz.169-172<br />
Gemeente- De Gemeentebegroting 1855 geeft niet veel problemen.<br />
begroting De volgende punten komen aan de orde:<br />
561<br />
1. De beloningen van de dienaren van politie en de veldwachter.<br />
De heer Six stelt een verhoging voor, maar dan dient het aloude gebruik van het<br />
inzamelen van Nieuwjaars- en kermisfooien afgeschaft te worden. De raad verwerpt<br />
echter dit voorstel, omdat bij aanname de belasting zou moeten worden verhoogd en<br />
daar voelt de raad niet voor.<br />
2. De onkosten voor de nacht- of stille wacht.<br />
De heer Six stelt ook hier een wijziging voor, die eveneens wordt verworpen.<br />
3. Het klappermanshuisje is voor een te hoog bedrag verzekerd, blijkens een opmerking<br />
van de heer Welsink.<br />
Provincie Over de hierna volgende onderwerpen hebben de Provinciale Staten een beslissing<br />
genomen of regelingen ontworpen:<br />
Armenzorg Er dient een regeling van kracht te worden voor de subsidie uit fondsen van de<br />
Burgerlijke Gemeente aan de instellingen van weldadigheid. Tevens zijn er voorschriften<br />
voor de inrichting van het Armbestuur<br />
Rechtsgeding(en) Voorschriften betreffende de bemiddeling van Gedeputeerde Staten ter voorkoming van<br />
rechtsgedingen.<br />
Schutterij Het gemeentelijk aandeel in de kosten van het Bataillon van de rustende Schutterij wordt<br />
vastgesteld op een bedrag van ƒ 11,72.<br />
Raadkamer Het besluit van de gemeenteraad omtrent de huur van de raadkamer wordt goedgekeurd.<br />
Asschuur De asschuur staat volgens Gedeputeerde Staten niet op gemeentegrond en is geen<br />
gemeente-eigendom.<br />
Pensioen Gedeputeerde Staten zijn tevreden met het alsnog toekennen van pensioen aan de<br />
voormalige onderwijzer de heer Van der Lee.
16 december 1854 blz.173-178<br />
Commissie De heren Völcker en Hooijmans worden gekozen tot leden van de commissie tot<br />
Nationale Militie het tekenen en afgeven van de attestaties en certificaten voor de Nationale Militie.<br />
Onderstand Voor de armen die niet uit een kerkelijke armenkas ondersteuning kunnen verkrijgen<br />
562<br />
wordt het maximum bedrag van de onderstand vastgesteld. Per week en per maand<br />
worden bedragen vastgesteld voor:<br />
1. Voor wezen en verlaten kinderen, beneden de leeftijd van 14 jaar;<br />
2. Voor wezen en verlaten kinderen van 14 tot 18 jaar, die in staat zijn iets te<br />
verdienen;<br />
3. Voor personen boven de 18 jaar, die niet in staat zijn iets te verdienen;<br />
4. Voor personen boven de 18 jaar die wel in staat zijn iets te verdienen;<br />
5. Voor weduwnaars en weduwen, die niet in staat zijn iets te verdienen en een<br />
inwonend kind hebben beneden de leeftijd van 14 jaar;<br />
6. Als voren, voor alle meerdere inwonende kinderen beneden de leeftijd van 14 jaar;<br />
7. Als voren, die wel in staat zijn iets te verdienen en een inwonend kind hebben<br />
beneden de leeftijd van 14 jaar;<br />
8. Als voren voor alle meerdere inwonende kinderen beneden de leeftijd van 14 jaar;<br />
9. Aan alle inwonende personen, die niet tot werken in staat zijn;<br />
10. Als voren voor personen die wel tot enig werken in staat zijn;<br />
11. Als voren voor elk inwonend kind beneden de leeftijd van 14 jaar;<br />
Aantekening wordt daarbij gemaakt dat de onderstand zo min mogelijk in geld en zo<br />
veel mogelijk in natura dient te worden verstrekt. Voorts zijn onder de vermelde bedragen<br />
niet begrepen de kosten voor genees- en heelmiddelen, voor verloskundige hulp en de<br />
verzorging van zieken.<br />
Hondenbelasting Het supplementoire kohier van de hondenbelasting is voorlopig vastgesteld.<br />
Contracten Ingevolge machtiging van de Raad hebben Burgemeester en Wethouders onderhands<br />
de volgende contracten afgesloten:<br />
1) met de heer C.A. Mooy over verhuur Raadkamer en dergelijke<br />
2) met de heer A. Tewis over as en vuilnis<br />
3) met mevrouw v.d. Kuur over verhuur van grond waarop de asschuur<br />
staat.
Vervolg van: 16 december 1854 blz.173-178<br />
Politie De heer Six wil de veldwachter de heer Joris v.d. Heuvel en de buitengewone<br />
563<br />
veldwachter Jacobus Bogerd een gratificatie toekennen van ƒ 10,--, wegens<br />
buitengewone plichtsbetrachting.<br />
Na een toelichting van de voorzitter stelt het raadslid Völcker zelfs voor de gratificatie te<br />
stellen op ƒ 15,-- per veldwachter. Daarmee gaat de raad volgaarne akkoord.<br />
Gemeentebegroting De Gemeentebegroting 1854 wordt gewijzigd.
31 januari 1855 blz.179-182<br />
A f wez i g Jhr. von Geusau D. Welsink W.J. Völcker<br />
Tapperijen De heer Mr. A. Six doet een voorstel om de Verordening op de tapperijen uit te breiden<br />
564<br />
met de bepaling dat de opsporingsbeambten te allen tijde de panden van tapperijen<br />
mogen betreden. Burgemeester en Wethouders.zijn met een nieuwe Verordening bezig<br />
en nemen het voorstel van de heer Six dankbaar mee in hun overwegingen.<br />
Beschuitbakker De heer Teunis van Abshove is beschuitbakker te Voorburg; hij levert beschuit onder<br />
meer aan markten te ´s-Gravenhage en Rotterdam. Bij leveringen buiten Voorburg komt<br />
hij in aanmerking voor restitutie van de gemeentelijke accijns op tarwe. Zijn brief wordt<br />
besproken en correct bevonden en hij krijgt de gevraagde restitutie van belastingen.<br />
Kermis De kermis staat nu op de rol, maar, aangezien drie raadsleden afwezig zijn, wordt de<br />
kwestie verdaagd tot de volgende vergadering.
29 maart 1855 blz.183-184<br />
Oude metalen De raad krijgt ter goedkeuring voorgelegd een Verordening op het kopen en verkopen<br />
van oud ijzer, lood, zink, koper enz. binnen de gemeente Voorburg.<br />
Kermis Op voorstel van de heer Völcker wordt het besluit over het al dan niet doorgaan van een<br />
kermis in Voorburg met algemene stemmen uitgesteld tot 1856.<br />
Ondermeester De hoofdonderwijzer H. Hemkes doet een voordracht tot benoeming van twee<br />
565<br />
ondermeesters op de openbare lagere school. Voorgedragen worden de heren J.C.<br />
Sanders en J. Schmal, beiden in het bezit van de 3e rang. Zij vervullen de vacatures van<br />
de ondermeesters de heren H. Schoenmaker en J. van Varik. Aan de benoeming worden<br />
de bekende restricties verbonden, dat zij geen privaatonderwijs zullen geven aan<br />
"jongeJufvrouwen" en geen onderwijs in vreemde talen aan kinderen van particulieren.
A f wez i g W.J. Völcker<br />
28 april 1855 blz.185-187<br />
Verslag Het verslag van de toestand van de gemeente over 1854 wordt voorgelezen.<br />
Benoemingen Na stemming worden de leden aangewezen van de navolgende commissies:<br />
1. Bureau van stemopneming voor het jaar 1855/1856: de heren Six en<br />
Völcker<br />
2. Tegenschatters voor de Personele Belasting, dienst 1855/1856: de heren<br />
F.L. van Ruijven, bode van de gemeente, en M.W. Spoor, zadelmaker;<br />
3. In de commissie tot het werk van de Schutterij wordt als voorzitter<br />
566<br />
aangewezen: de heer Jhr.mr. W.A.A.L. von Geusau, burgemeester; als lid: de heer<br />
Hooijmans; als plaatsvervangend voorzitter: de heer Balen van Andel en als<br />
plaatsvervangend lid: de heer Völcker; voorts wordt als geneeskundige<br />
aangewezen: de heer J. Lage en als heelkundige: de heer P. Crans.
A f wez i g W.J. Völcker<br />
28 juni 1855 blz.188-190<br />
Raadsleden Het raadslid de heer D. Welsink is overleden. De geloofsbrief van zijn opvolger de heer<br />
J.H. Kips wordt goed bevonden.<br />
Gemeente- De Gemeenterekening 1854 wordt na bespreking en enige bijstellingen,<br />
rekening goedgekeurd.<br />
Gedeputeerde De ingekomen stukken bestaan uit enige besluiten van Gedeputeerde<br />
Staten Staten.<br />
567
Afwezig: J. Hooijmans<br />
1 augustus 1855 blz.191-193<br />
Hondenbelasting Het voorlopige kohier van de hondenbelasting wordt vastgesteld.<br />
Brandweer In de Brandweerverordening staat een fout, welke dient te worden hersteld. De correctie<br />
wordt terstond aangebracht.<br />
Raadsleden De heer J.W. Kips wordt als raadslid beëdigd.<br />
568
18 augustus 1855 blz.194-196<br />
A f wez i g Wethouder A.Balen van Andel en raadslid. W.C. Völcker<br />
Raadsleden De geloofsbrieven van A. Balen van Andel en W.C. Völcker<br />
569<br />
worden onderzocht in verband met hun herbenoeming tot gemeenteraadslid. Beide<br />
heren worden herbenoemd.<br />
Gedeputeerde Gedeputeerde Staten hebben besloten de Rijksaccijns op het gemaal af<br />
Staten te schaffen. Dit heeft gevolgen voor de plaatselijke belasting. Het Statenbesluit wordt aan<br />
de raadsleden toegezonden in verband met de komende besprekingen van de begroting<br />
over 1856.
A f wez i g W.C. Völcker<br />
25 augustus 1855 blz.197-199<br />
Belastingen Nu de rijksbelasting over het gemaal is opgeheven wil de gemeente, in overeenstemming<br />
570<br />
met omliggende gemeenten, een plaatselijke belasting invoeren. Tegelijkertijd wordt de<br />
hoogte van de belasting aangepast. Een omschrijving hiervan wordt opgezonden aan<br />
Gedeputeerde Staten.<br />
Gemeente- Op voorstel van de heer Six wordt de gemeentebegroting met de<br />
begroting Memorie van Toelichting voortaan gedurende drie dagen aan elk raadslid afzonderlijk ter<br />
lezing gegeven.
A f wez i g J. Hooijmans W.C. Völcker<br />
4 september 1855 blz.200-202<br />
Raadsleden Het raadslid A. Balen van Andel wordt beëdigd. Hierna wordt hij, na stemming,<br />
(her)kozen tot wethouder en tot ambtenaar van de burgerlijke stand.<br />
Verordeningen De verschillende gemeentelijke verordeningen worden besproken en hier en daar<br />
bijgesteld.<br />
Begrafenisrechten Het voorstel tot invoering van begrafenisrechten is bij Koninklijk Besluit verdaagd tot<br />
ultimo december 1855.<br />
571
18 september 1855 blz. 203-204<br />
A f wez i g De heren W.A.A.L. von Geusau en N.J. Mulder<br />
Raadsleden De heer W.C. Völcker wordt herkozen en beëdigd als raadslid.<br />
Verlichting Omdat de olieprijs zeer is gestegen verzoekt de aannemer van de verlichting A. Tewis<br />
572<br />
om een verhoging van zijn toelage. De verhoging wordt hem toegekend en uiteindelijk<br />
vastgesteld op een totaalbedrag van ƒ 50,--.
29 september 1855 blz. 205-208<br />
Belastingen De Raad verwacht niet veel van de plaatselijke belasting op het gedistilleerd, maar moet<br />
573<br />
toch de nodige voorzieningen binnen de gemeente in stand zien te houden. Bovendien<br />
hebben Gedeputeerde Staten de heffing van rijksaccijns op het gemaal afgeschaft,<br />
waardoor de Hoofdelijke Omslag al hoger wordt. Als dan bovendien nog een maximum<br />
aan opcenten wordt voorgeschreven, worden de lasten voor de burgers onverantwoord<br />
hoog. De Raad geeft in een uitgebreide brief aan Gedeputeerde Staten kennis van de<br />
bedenkingen hiertegen, maar blijft toch bij haar standpunt dat belastingverhogingen<br />
noodzakelijk zijn.
20 oktober 1855 blz.209-214<br />
Gemeente- Bij de bespreking over de Gemeentebegroting 1856 wordt<br />
begroting gediscussieerd over:<br />
Politie/ De salarissen van de beambten van Politie en de Veldwachter worden<br />
veldwachter weliswaar verhoogd, maar onder de voorwaarde dat ze na 1 januari 1856<br />
geen nieuwjaars- of kermisfooien meer mogen ontvangen.<br />
Onderwijzers De beloningen van de onderwijzers en onderwijzeressen komen ook ter sprake.<br />
574<br />
Mejuffrouw Ter Haar heeft een bijzondere school voor Jongejuffrouwen. Burgemeester<br />
en Wethouders willen de bijdrage aan haar school met ƒ 150,- verhogen. De raad tekent<br />
daar protest tegen aan, omdat het algemeen bekend is dat mejuffrouw Ter Haar van de<br />
ouders van haar discipelen een verhoogd schoolgeld vraagt van maar liefst ƒ 600,-- per<br />
kind per jaar. Bovendien wordt door deze hoge heffing de plaatsing van kostkinderen op<br />
haar school verhinderd. Dit is niet het geval bij het instituut voor Jongeheren aldus de<br />
heer Völcker! De voorgestelde verhoging wordt daarop weggestemd.<br />
Commissie De heer Mulder stelt dat de commissie van toezicht op het onderwijs<br />
toezicht weinig plichtsbetrachting kent. De heer Six valt hem hierin volmondig<br />
op onderwijs bij. De burgemeester stelt voor een aanschrijving naar de bedoelde commissie uit te<br />
laten gaan met daaraan gekoppeld een termijn, waarbinnen de leden zich over de<br />
vervulling van hun plichten hebben uit te spreken.<br />
Schoolbehoeften Het bedrag voor de aanschaf van leerboekjes wordt met ƒ 150,-- verhoogd en gebracht<br />
op een totaal van ƒ 450,--.<br />
Huis Het vroegere plan om het Huis van Bewaring te Delft tevens te<br />
van Bewaring bestemmen voor de Kantons Naaldwijk en Voorburg wordt besproken. Omdat er een<br />
reorganisatie op handen is, wordt dit agendapunt na discussie en advies van<br />
Burgemeester en Wethouders tot een later tijdstip uitgesteld.<br />
Grafkelder De heer Bruinings Ingenhoes, kostschoolhouder alhier, vraagt namens J.A. Wiederhold<br />
een grafkelder aan voor wijlen Thomas Wiederhold, overleden 12 juni 1854 en begraven<br />
in een gewoon graf. Hieraan wordt na bespreking en regeling van de voorwaarden<br />
voldaan.
1 januari 1856 blz.215-221<br />
Afwezig Wethouder N.J. Mulder en raadslid W.J. Völcker<br />
Commissie De nieuwe leden van de Commissie voor het tekenen en afgeven van Nationale<br />
575<br />
Militieattestaties en certificaten voor de Nationale Militie, lichting 1856, worden gekozen.<br />
Gemeentebegroting 1.Gedeputeerde Staten keuren de Gemeentebegroting 1856 goed.<br />
Belastingen 2.De Raad stelt aan Gedeputeerde Staten een aantal wijzigingen in het belastingstelsel<br />
voor met betrekking tot de gemeentelijke belastingen. Vooral het vervallen van de accijns<br />
op het gemaal maken het moeilijk om voldoende inkomsten uit belastingen te verkrijgen.<br />
Beschuitbakker De heer Teunis van Ambshoven reclameert tegen teveel betaalde accijnzen op<br />
geëxporteerd beschuit. Hij krijgt gelijk.<br />
Mazelen Onderwijzer Hemkes mocht, omdat er een mazelenepidemie heerste, geen kinderen die<br />
de ziekte onder hun leden hadden, tot zijn school toelaten. Een gevolg daarvan is dat hij<br />
over het vierde kwartaal 1855 aanzienlijk minder inkomsten heeft genoten. Op voorstel<br />
van Burgemeester en wethouders geeft de Raad hem een aanvulling op de gederfde<br />
inkomsten en wordt zijn inkomen gelijk gesteld met dat over het vierde kwartaal van het<br />
vorig jaar.!<br />
Raadsleden De heer Völcker neemt ontslag uit de raad.<br />
Commissie De commissie van toezicht betitelt de klachten, als zou zij te weinig<br />
toezicht op het plichtsbetrachting aan de dag hebben gelegd, ongegrond. Burgemeester<br />
Onderwijs en Wethouders hebben geantwoord dat de commissieleden zich nauwkeuriger aan de<br />
plaatselijke verordening hebben te houden en dat zij de school frequenter dienen te<br />
bezoeken. zowel gezamenlijk als individueel.<br />
Burgemeester Jhr. mr. W.A.A.L. von Geusau heeft aan de koning eervol ontslag verzocht als<br />
burgemeester van Voorburg. Zijne Majesteits besluit hem dit ontslag eervol te verlenen<br />
wordt in de vergadering voorgelezen, onder gelijktijdige aanwijzing van zijn opvolger: de<br />
heer O. baron van Wassenaer Catwijck. De scheidende burgemeester voert hierna<br />
'bloemrijk en bewogen' het woord, waarop een aantal raadsleden hem in niet minder<br />
'schoone bewoordingen' de loftrompet toesteken. Als uiting van dankbaarheid wordt hem<br />
een zilveren 'cigarendrager' aangeboden met de volgende inscriptie:
Vervolg van: 1 januari 1856 blz.215-221<br />
"Gemeenteraad en Secretaris van Voorburg,"<br />
"aan den Burgemeester jhr.mr.W.A.A.L. von Geusau"<br />
"1 January 1856".<br />
Burgemeester Aangenaam verrast dankt de burgemeester en vervolgens sluit wethouder A.Balen van<br />
Andel, als fungerend voorzitter, de vergadering.<br />
De burgemeester neemt daarna zitting als raadslid.<br />
576
A f wez i g W.J. Völcker<br />
5 januari 1856 blz.222-230<br />
Voorzitter De vergadering wordt voorgezeten door wethouder A. Balen van Andel.<br />
Burgemeester De nieuwe burgemeester O. Baron van Wassenaer Catwijk wordt plechtig binnengeleid<br />
577<br />
en door de voorzitter geïnstalleerd als burgemeester met een korte toespraak. Hij<br />
ontvangt de onderscheidingen van zijn waardigheid en de gebruikelijke inventarissen.<br />
Qualitate qua wordt de nieuwe burgemeester tevens Schout van het Waterschap<br />
Voorburg en van de daarin gelegen Veen- en Binckhorstpolder.<br />
Daarna voert de vorige burgemeester, nu raadslid, de heer Jhr. mr.W.A.A.L. von Geusau<br />
het woord. Hij heet zijn opvolger van harte welkom en refereert in zijn welkomsspeech<br />
onder meer aan de banden welke het geslacht Van Wassenaer reeds eeuwen met de<br />
gemeente Voorburg heeft. (ambachtsheren- en -vrouwen). Hij besluit met de nieuwe<br />
burgemeester toe te voegen, dat hij te allen tijde van zijn ruime ervaring met de<br />
Voorburgse aangelegenheden zal mogen profiteren.<br />
Hierop houdt de nieuw benoemde burgemeester een gloedvolle rede waarin hij trouw<br />
belooft aan de gemeente Voorburg. Hierbij refereert hij onder meer aan de wapenspreuk<br />
van de Van Wassenaers: "met gansen trouwe"<br />
Het raadslid de heer Mulder (op de vorige vergadering afwezig) dankt de vorige<br />
burgemeester uitvoerig en begroet de nieuw benoemde burgemeester.<br />
Ambtenaar In plaats van de heer von Geusau wordt dan de nieuwe burgemeester<br />
Burgerlijke Stand/ met algemene stemmen tevens benoemd tot ambtenaar van de<br />
Bureau burgerlijke stand en als voorzitter van het bureau voor stemopneming.<br />
Stemopneming
28 januari 1856 blz.231- 234<br />
Belastingen Een eerder genomen raadsbesluit op het punt van de gemeentelijke belastingen dient op<br />
578<br />
last van Gedeputeerde Staten ingetrokken te worden. Dit raadsbesluit is niet geheel -<br />
meer- in overeenstemming met de wetsbepalingen dienaangaande.<br />
Begrafenisrechten Het raadsbesluit tot invoering van de begrafenisrechten is op last van Zijne Majesteit<br />
verdaagd tot ultimo mei 1856.<br />
Raadhuis Op voorstel van de nieuwe burgemeester zal de gemeentesecretarie kortelings worden<br />
overgeplaatst naar zijn woning, gelegen in wijk C nr.1.<br />
(Vreugd en Rust). De raadzaal en het kantongerecht blijven echter in het huidige pand,<br />
(Swaensteijn) waaraan dan wel het nodige dient te worden opgeknapt en aangepast.<br />
Riolering De voorzitter deelt mede dat de riolering en de afwatering aan de Herenstraat hoognodig<br />
verbeterd moeten worden. De raad voteert daartoe de nodige gelden en wenst tevens de<br />
noordoostelijke zijde van de Kerklaan hierbij te betrekken.<br />
Kermis De kermis wordt ook dit jaar nog gehouden, maar de raad zal volgend jaar opnieuw<br />
bekijken of de kermis al dan niet kan blijven.
18 maart 1856 blz.235-238<br />
Raadsleden De heer Jan Baars zal de heer W.J. Völcker, die ontslag heeft genomen als raadslid,<br />
opvolgen. Zijn geloofsbrieven worden onderzocht en akkoord bevonden.<br />
Belastingen De kohieren van de Personele Belasting en de Hondenbelasting over het jaar 1856<br />
worden vastgesteld.<br />
Commissie De heer J. Lage, medicinæ doctor verzoekt ontslagen te worden als lid<br />
toezicht op van de commissie van toezicht op het lager schoolwezen te Voorburg.<br />
lager Onderwijs Dit ontslag wordt verleend. De vacature blijft echter voorlopig onvervuld.<br />
579
29 april 1856 blz.239-245<br />
Raadsleden De heer J. Baars wordt beëdigd als raadslid.<br />
Benoemingen Voor de navolgende bureaus worden nieuwe leden benoemd:<br />
a.Bureau van Stemopneming: de heren H.H. Six en J. Baars<br />
b.Commissie voor het werk van de schutterij:<br />
de heren Jhr.mr. W.A.A.L.von Geusau en O. Baron van Wassenaer.<br />
Plaatsvervangende leden worden: de heren H.H. Six en J.H. Kips<br />
580<br />
Als geneeskundige assistenten worden de heren J. Lage en W.J. Terlaak aangewezen.<br />
Tegenschatters De heren F.L. van Ruyven, gemeentebode en M.W. Spoor, zadelmaker, worden<br />
wederom benoemd tot tegenschatters.<br />
Armwezen Verschillende gemeentebesturen hebben aangedrongen op een wijziging van de<br />
armenwet. Het belangrijkste daarbij is dat men niet langer de geboorteplaats als<br />
onderstandsdomicilie wenst, maar de woonplaats. De twee belangrijkste plaatselijke<br />
kerkelijke armbesturen houden echter voorshands vast aan hun eigen voorschriften. De<br />
voorzitter stelt voor een soortgelijk adres aan de Koning te sturen als de andere<br />
gemeente hebben gedaan. Dit voorstel krijgt aller instemming.<br />
Accijns Jhr. von Geusau stelt dat een aantal gemeenten in Nederland, waaronder Amsterdam<br />
over wil gaan tot de heffing van een plaatselijke belasting, boven de rijksaccijns, op de<br />
verstrekking van gedistilleerd. Burgemeester en wethouders stemmen daar volgaarne<br />
mee in en de raad besluit zich in de rij van die gemeenten te scharen. Er zal een<br />
adhesiebetuiging naar de Koning worden gestuurd.<br />
Schoolexamen Morgen -zo deelt de voorzitter mee-, zal de schoolopziener de jeugd toespreken en<br />
examineren. De raadsleden worden hierbij uitgenodigd. De schoolopziener zal alsdan<br />
enige prijzen uitreiken. Over het feit dat er -na 12 jaar- eindelijk weer eens een examen<br />
wordt gehouden is men het wel eens, maar meer moeite hebben sommige raadsleden<br />
het met het feit dat de prijzen uit de normale schoolbehoeften worden betaald. Bovendien<br />
blijkt het vereiste "klassenboek" er niet te zijn, zodat er twijfel ontstaat over welke<br />
leerlingen nu een prijs krijgen: leerlingen met goede karaktertrekken, leerlingen die trouw<br />
komen of de gemaakte vorderingen? Dit alles staat niet in het klassenboek, zoals<br />
blijkbaar vereist is, maar in een door de onderwijzer bijgehouden klassenlijst. De raad<br />
zegt haar mening en besluit toch maar de prijzen uit de post schoolbehoeften te betalen<br />
en het aanleggen en bijhouden van een klassenboek af te wachten tot een nieuw<br />
(school)jaar.
3 juni 1856 blz.246-251<br />
Doodgraver De heer Cornelis van Deutekom is benoemd als doodgraver in plaats van de .inmiddels<br />
overleden heer v.d. Meer.(of van der Veer?)<br />
Brandmeester De heer A.W. Renaud is benoemd als brandmeester in plaats van N.Perquin, die naar<br />
elders is vertrokken.<br />
Gemeente- De Gemeenterekening 1855 wordt besproken en vastgesteld .<br />
rekening<br />
Keuring verkoop Na uitvoerige bespreking en uitleg wordt de verordening op de keuring<br />
vlees en spek en verkoop van vlees en spek en de instructie van de keurmeesters met algemene<br />
stemmen aangenomen en ter goedkeuring verzonden aan Gedeputeerde Staten.<br />
Rechtsgeding Er is een probleem met het Rooms Katholiek armbestuur, die op grond van het<br />
581<br />
Bisschoppelijk Reglement weigert rekeningen te voldoen voor verpleging etc. van<br />
armlastigen. Het Bisschoppelijke reglement acht de norm dat armlastigen die hier<br />
geboren zijn of het jus inhabitationis hebben en derhalve hier onderstandsdomicilie<br />
hebben, door de tijd en de ontwikkelingen achterhaald. Gevolg is dat nu de burgerlijke<br />
gemeente voor een aantal vorderingen van armlastigen die naar elders zijn verhuisd<br />
wordt aangesproken. Burgemeester en wethouders willen autorisatie voor het voeren van<br />
een rechtsgeding ter zake tegen het R.K. Armbestuur. De Raad besluit aan<br />
Gedeputeerde Staten te vragen, ofwel aan de burgemeester alleen, ofwel aan<br />
burgemeester en wethouders, hiervoor autorisatie te verlenen.<br />
Riolering Op een vraag van de heer Six deelt de burgemeester mee dat het riool in de Kerklaan<br />
aan vernieuwing toe is. Omdat niet iedereen hieraan financieel mee kan doen en de<br />
gemeente niet beschikt over voldoende middelen zal dit jaar alleen de allernodigste<br />
reparatie worden uitgevoerd. Het volgend jaar zal het karwei worden afgemaakt.
10 juli 1856 blz.252-254<br />
Keuring verkoop Gedeputeerde Staten doen enige mededelingen betreffende de verordening vlees en<br />
582<br />
vlees en spekkeuring en verkoop van vlees en spek. De verordening kan nog niet<br />
worden goedgekeurd omdat er aan een aantal door de Gemeentewet geëiste<br />
formaliteiten niet was tegemoet gekomen.<br />
Beurtveer- De voorgestelde beurtveerverordening kan evenmin worden<br />
verordening goedgekeurd, omdat deze verordening geen strafverordening is in de zin van de<br />
Gemeentewet.<br />
Gedeputeerde Een aantal stukken van Gedeputeerde Staten zijn ingekomen, te weten:<br />
Staten a. over de modelbegrotingen rekeningen van gesubsidieerde<br />
armbesturen of instellingen van weldadigheid;<br />
b. over de begrafenisrechten beslist Zijne Majesteit ultimo augustus 1856;<br />
c. over begrotingswijzigingen van de dienst 1856
28 oktober 1856 blz.255-267<br />
Gezondheids- In het Provincieblad wordt gepleit voor maatregelen met betrekking tot<br />
commissie het bevorderen van de gezondheidstoestand van de ingezetenen. Dit zou onder meer<br />
583<br />
bevorderd worden door het instellen van een gezondheidscommissie. De burgemeester<br />
meent echter dat er reeds voldoende maatregelen ter bevordering van de reinheid en<br />
gezondheid zijn getroffen. Het instellen van een gezondheidscommissie lijkt dan ook<br />
overbodig. Met deze zienswijze stemt de raad volledig in.<br />
Vergunningen Koffiehuishouders, tappers enz. dienen tevoren bij de burgemeester vergunning aan te<br />
vragen als zij in hun lokaliteiten muziek ten gehore willen brengen of danspartijen willen<br />
organiseren.<br />
Rechtsgeding Gedeputeerde Staten hebben het verzoek om autorisatie voor het voeren van een<br />
rechtsgeding tegen het R.K. Armbestuur op formele gronden afgewezen.(zie 3 juni 1856)<br />
De burgemeester deelt echter direct mede, dat er al reeds een extract van het<br />
raadsbesluit onderweg is, met het verzoek in rechte te mogen ageren, alsmede het<br />
verlangde rechtskundig onderzoek.<br />
Keurmeesters Tot keurmeester van het vlees en spek zijn benoemd de heren Cornelis van Voord en<br />
Johannes Coenraad Werner.<br />
Gemeente- Na enig geharrewar over het tijdstip waarop de Gemeentebegroting<br />
begroting 1857 aan de raadsleden is gezonden, wordt deze uitvoerig besproken.<br />
Voornaamste onderwerpen zijn:<br />
1. Onderhoud pompen en riolen: Deze post wordt verlaagd.<br />
2. Kosten van Huis van Bewaring: Die post wordt van ƒ 10,-- op ƒ 15,--<br />
gebracht.<br />
3. Buitengewone politie uitgaven, openhakken van ijs etc.: Deze post is<br />
verhoogd van ƒ 75,-- tot ƒ 100,--.Een breed debat ontspint zich: De<br />
politie heeft te veel te doen; ze zijn ook klapperlieden en er is nota<br />
bene deze zomer tweemaal brand geweest! Voor de verhoging van<br />
ƒ 25,-- kan men zo nodig een buitengewone nachtwaker belonen.<br />
Aangezien er ook nog een hulpmarechaussee (Basten) is, vindt men<br />
de verhoging niet raadzaam en vervalt deze dus.<br />
4. Schoolbehoeften: Enige raadslieden hebben nog steeds moeite de<br />
kosten van de uit te reiken prijzen aan de schoolkinderen<br />
schoolbehoeften te laten vallen. Op aandringen van de heer Von<br />
Geusau wil de voorzitter aan het woordje 'schoolbehoeften' tevens<br />
toevoegen: 'prijzen etc.' Dan is het voorstel met algemene stemmen<br />
goedgekeurd.
Vervolg van: 28 oktober 1856 blz.255-267<br />
5. Kosten voor het voeren van gedingen en kosten voor het uitbrengen<br />
van rechtskundige adviezen : Deze posten worden voorshands op<br />
memorie gesteld.<br />
6. Belastingen: Zoals ieder jaar een heet hangijzer. Men wil een lening<br />
aangaan om zodoende over meer middelen te kunnen beschikken,<br />
maar dan moet wel de belasting omhoog. Een voorstel tot verhoging<br />
van de Hoofdelijke Omslag wordt aan Gedeputeerde Staten<br />
voorgelegd.<br />
7. Onderstand- en rechtsgedingen: Een uitvoerig besluit wordt opgesteld<br />
begroting ter goedkeuring aan Gedeputeerde Staten om een lening<br />
van ƒ 600,-- aan te gaan, (tegen een rente van zo mogelijk 3 %) om<br />
daaruit de aanspraken op onderstand en de eventueel te voeren<br />
rechtsgedingen te kunnen bekostigen.<br />
Brandweer De brandweerverordening wordt enigszins gewijzigd en wel met directe ingang.<br />
Wegen en De legger van wegen en voetpaden wordt aangevuld met de aanduiding<br />
Voetpaden hoe die voetpaden wegen en voetpaden zijn samengesteld.<br />
( bijvoorbeeld klinkerweg; puinweg; zandweg etc.).<br />
584
2 december 1856 blz.268-280<br />
Brandweer De in de vorige vergadering aangebrachte wijziging * in de brandweerverordening wordt<br />
weer ingetrokken. Gedeputeerde Staten zijn het er niet mee eens.<br />
Belastingen Gedeputeerde Staten zijn het ook met de verhoging van de hoofdelijke omslag niet eens<br />
585<br />
en geven een lager bedrag aan. De Raad accepteert het maar schrijft gedeputeerden<br />
een brief met opmerkingen.<br />
Gemeente- Daarna worden diverse opmerkingen van Gedeputeerde Staten<br />
begroting betreffende de Gemeentebegroting 1857 besproken en eventueel in<br />
overeenstemming met hun wensen gebracht.<br />
Verlichting De heer A. Tewis wil een verhoging voor de kosten van de verlichting; de prijs van de olie<br />
is erg hoog ! Zelf met een toelage lijdt hij grote schade. De burgemeester heeft echter<br />
geconstateerd, dat de réverbères en lantaarns vaak véél te laat worden ontstoken en dat<br />
de aannemer zich op z'n minst schuldig maakt aan kleine overtredingen en zijn contract<br />
niet stipt naleeft ! Maar al bij al: de olie is duur, dus wordt hem een verhoging gegund van<br />
ƒ 50,-- met de restrictie dat er boetes zullen worden uitgedeeld als hij zich niet stipt aan<br />
de voorschriften houdt.<br />
Verloting De Commissaris des Konings heeft aan de heer H.J. Mulder vergunning verleend voor<br />
het houden van een verloting van bepaalde voorwerpen. De opbrengst zal ten goede<br />
komen aan de algemene armen van de gemeente. Hiervoor wordt een commissie<br />
benoemd waarin zitting nemen de heren Von Geusau en Six.<br />
Armbestuur In verband met de op handen zijnde instelling van het burgerlijk armbestuur, nemen de<br />
Kerkenraad en de Diakenen van de Nederduits Hervormde Gemeente -de protestantse<br />
tak van de zogenoemde 'Heilige-Geest-Armen'- ontslag. De gemeenteraad accepteert<br />
het ontslag met dankzegging voor de bewezen diensten. De Rooms Katholieke tak blijft<br />
voorshands in tact.<br />
*('ampliatie' genoemd, hetgeen echter 'amplificatie' zou moeten zijn. Van L. amplificáre = vergroten, uitbreiden; van<br />
amplus = wijd en fácere = maken) (Noot: B.I.C. Dijkman)
Vervolg van: 2 december 1856 blz.268-280<br />
Armenzorg Zowel de Gemeentewet als de Armenwet vereisen dat de gemeente een Verordening in<br />
586<br />
het leven roept op het Burgerlijk Armbestuur in de Gemeente. Deze Verordening wordt<br />
besproken en vastgesteld. De regeling komt in de plaats van de voorafgaande regelingen<br />
voor onderstand, inclusief die van de Heilige-Geest-Armen, maar exclusief de rooms-<br />
katholieke tak daarvan.<br />
Burgerlijk Tot leden van het burgerlijk armbestuur worden benoemd:<br />
armbestuur O. Baron van Wassenaer Catwijk: voorzitter, A. Balen van Andel:- lid, N.L. Mulder: lid en<br />
Doornbos: secretaris/penningmeester.<br />
Accijns Aan de minister van financiën wordt een adhesiebetuiging gezonden op een door de<br />
gemeenteraad van Amsterdam gedaan voorstel om de accijns op gedistilleerd te<br />
verhogen.
4 maart 1857 blz.281-287<br />
Armwezen Alle raadsleden storten, staande de vergadering, gelden voor de 'negociatie' van het<br />
armwezen en wel tot een totaalbedrag van ƒ 600,--. Dit is te beschouwen als een lening<br />
verstrekt door de raadsleden.<br />
Kermis Ook dit jaar komt het fenomeen 'kermis' ter sprake. De Raad besluit nu in dit jaar en de<br />
587<br />
daarna volgende <strong>jaren</strong> gewoon de kermis te blijven houden, maar Burgemeester en<br />
Wethouders te machtigen eventueel de aanvangstijd te wijzigen. Dit kan nodig zijn,<br />
omdat de Delftse kermis voortaan in dezelfde week wordt gehouden als de Voorburgse.<br />
Armbestuur Gedeputeerde Staten hebben aanmerkingen op de Verordening op het Armbestuur. De<br />
verordening wordt daarop volgens de wensen van gedeputeerden aangepast.<br />
Belastingen De kohieren van de Hoofdelijke Omslag en de hondenbelasting worden voor het lopende<br />
jaar vastgesteld.<br />
Dagvaarding De voorzitter zegt dat hij gedagvaard is door het armbestuur van de gemeente Geldrop<br />
inzake een vordering op A. v.d. Vee , thans in Geldrop, maar voorheen in Voorburg<br />
woonachtig. Hij twijfelt eraan of hij een machtiging van de raad behoeft om in rechte op<br />
te treden. Na uitgebracht advies van een rechtskundige is besloten de vordering (van<br />
ƒ 28,90) toe te wijzen en de zitting van de kantonrechter niet bij te wonen. ( z i e<br />
hieromtrent ook de notulen van 30 april 1857)<br />
Verloting Over de gehouden verloting wordt rapport uitgebracht, maar over de opbrengst wordt<br />
geen mededeling gedaan.
30 april 1857 blz.287-292<br />
Dagvaarding (Zie de <strong>raadsnotulen</strong> van 4 maart 1857)<br />
Gemeente- De instructie van de gemeentesecretaris zal aan de raadsleden ter inzage<br />
secretaris worden gegeven, dan wel worden toegezonden.<br />
Onderwijzer De heer Hemkes, hoofdonderwijzer, vraagt toestemming om een rooms-katholieke, uit<br />
588<br />
Bordeaux afkomstige, jongeman van ruim 18 jaar in zijn huis op te mogen nemen,<br />
teneinde hem te kunnen onderwijzen in de Nederlandse taal. De heer Hemkes krijgt de<br />
gevraagde toestemming, omdat er voor iemand van rooms-katholieke huize geen school<br />
van die signatuur binnen de gemeente voorhanden is, maar met de restrictie dat aan<br />
deze toestemming geen gevolgtrekking voor de toekomst mag worden verbonden en dat<br />
dit onderwijs niet op de openbare school plaats vindt.<br />
Onderwijzers De heren J. Schmal en J.C. Sanders, ondermeesters, doen mededeling dat zij geslaagd<br />
zijn voor het examen voor de tweede onderwijzersrang.<br />
Marktschipper De heer Hendrikus Hogendoorn, marktschipper tussen Den Haag, Rotterdam en Delft,<br />
verzoekt om eervol ontslag omdat hij wegens ziekte niet in staat is zijn betrekking<br />
volgens de eisen te vervullen. Het eervol ontslag wordt hem daarop verleend. De heer<br />
Cornelis de Kok, koopman te Wassenaar, verzoekt om zijn plaats als markt- en<br />
beurtschipper in te mogen nemen, waarop de raad een voor hem gunstig besluit neemt.<br />
Stembureau Tot leden van het stembureau worden benoemd: de heer Mr. A. Six, als eerste lid en de<br />
heer J. Baars als tweede lid; de andere raadsleden zijn plaatsvervangers, de wethouders<br />
als laatste.<br />
Commissie Tot voorzitter wordt benoemd: de heer O. Baron van Wassenaer<br />
Schutterij Catwijck.en als lid: de heer Jhr. W.A.A.L. von Geusau. Plaatsvervangend voorzitter<br />
respectievelijk lid worden: de heren mr. A. Six en J.H. Kips.<br />
Tegenschatters De heren M.W. Spoor, zadelmaker, en F.L. van Ruyven, gemeentebode, worden tot<br />
tegenschatters benoemd<br />
Hondenbelasting De heer B. Veth, timmerman, die inmiddels wegens slechte financiële vooruitzichten naar<br />
Leiden is verhuisd, heeft nog een onbetaalde aanslag hondenbelasting open staan. De<br />
raad besluit hem daarom niet verder te vervolgen en de aanslag oninbaar te verklaren.
Vervolg van: 30 april 1857 blz.287-292<br />
Broodzetting De heer Six heeft eind 1856 gevraagd om de zogenoemde broodzetting weer in te<br />
589<br />
voeren. De vraag komt nu weer ter tafel, maar de raad besluit met algemene stemmen<br />
de broodzetting niet weer in te voeren.<br />
Bevolkings- De heer Six vraagt inlichtingen over het bijhouden van het<br />
Registratie bevolkingsregister. De voorzitter deelt mee dat dit omslachtige werk ter secretarie wordt<br />
bijgehouden en dat dit goed geschiedt. Alhoewel er een voorschrift bestaat om jaarlijks<br />
de mutaties op te nemen, doen sommige gemeenten dat eens in de vijf of zeven jaar. De<br />
voorzitter zegt echter toe dat de opneming van de bevolkingsmutaties nog dit jaar plaats<br />
zal vinden.
26 mei 1857 blz.293-294<br />
Gemeente- De raadsleden hebben geen exemplaar van de Gemeenterekening 1856<br />
rekening ter inzage ontvangen. Het besluit tot het vaststellen van de rekening wordt daarom<br />
uitgesteld naar de volgende vergadering.<br />
Verlichting/ Burgemeester en Wethouders worden gemachtigd de verlichting aan te<br />
Waag besteden en de voorwaarden van de verhuring van de voorwerpen van de waag te<br />
regelen.<br />
590
2 juni 1857 blz.295-297<br />
Gemeente- De gemeenterekening 1856 heeft ter inzage gelegen ter secretarie en<br />
Rekening wordt nu vastgesteld. De heer Six beklaagt zich echter over het feit dat hij de<br />
591<br />
gemeenterekening heeft willen inzien, maar dat de secretarie gesloten bleek en dat nog<br />
wel 's morgens na 10 uur! Dit zou in strijd zijn met de instructie van de secretaris. De<br />
voorzitter zegt echter dat de secretaris geen blaam treft, maar blijft in het vage over wie<br />
wel in gebreke bleef...<br />
(secretarie ten huize van de burgemeester!, noot: BD)
29 augustus 1857 blz.298-302<br />
Gemeente- Voor de Gemeentebegroting 1858 dient een post te worden uitgetrokken<br />
begroting voor het burgerlijk armbestuur. De raadsleden krijgen voorstellen dienaangaande ter<br />
592<br />
inzage gezonden. De heer Six vindt echter één dag te kort, waarop de voorzitter<br />
antwoordt, dat het ook wat langer mag.<br />
Raadsleden De heren J. Hooijmans en mr. A. Six kunnen worden herbenoemd. De heer J. Cool is het<br />
nieuw gekozen raadslid. Zijn geloofsbrieven worden onderzocht en in orde bevonden. De<br />
heer Kips is echter niet als raadslid herkozen. Hij wordt met vriendelijke woorden door de<br />
burgemeester bedankt voor al zijn inspanningen ten dienste van de gemeente. De heer<br />
Kips antwoordt dat hij voor een eventuele volgende verkiezing beschikbaar blijft. Tot slot<br />
houdt de heer mr. Six nog een gloedvolle rede waarin hij dankt voor zijn herverkiezing.
1 september 1857 blz.303<br />
Wethouder In deze vergadering dient een wethouder te worden gekozen, want wethouder Balen van<br />
593<br />
Andel is volgens de wettelijke voorschriften aan aftreden toe! Bij de nu volgende<br />
verkiezing wordt de heer Balen van Andel echter opnieuw tot wethouder gekozen.
15 september 1857 blz.304-307<br />
Raadsleden De heren mr. A. Six J. Hooijmans en J. Cool worden als raadslid geïnstalleerd. De<br />
voorzitter spreekt hen toe.<br />
Wethouders De heer Balen van Andel is enigszins ontstemd over het feit dat zijn benoeming tot<br />
594<br />
wethouder niet in een voltallige vergadering heeft plaats gevonden. Hij heeft weliswaar<br />
de benoeming aanvaard, maar heeft dit vooral gedaan om moeilijkheden met de wet te<br />
voorkomen. Omdat de wethouder inmiddels zijn ontslag heeft ingediend, moet er<br />
opnieuw gestemd worden, maar dan nu in een voltallige vergadering. Het resultaat is dat<br />
de heer Balen van Andel toch opnieuw tot wethouder wordt gekozen. De heer Balen van<br />
Andel neemt op een vraag van de voorzitter nu zijn benoeming 'gaarne' aan en dankt de<br />
aanwezige raadsleden voor het in hem gestelde vertrouwen.
26 oktober 1857 blz.308-314<br />
Gemeente- Bepalingen van de nieuwe Gemeentewet schrijven voor dat bij<br />
ontvanger hernieuwde aanstelling van de gemeente-ontvanger, diens borgtocht opnieuw wordt<br />
geregeld. De borgsom van ƒ 1.000,-- blijft gehandhaafd.<br />
Belastingen De kohieren met supplementoire aanslagen van de Hoofdelijke Omslag en de<br />
Hondenbelasting worden voor 1858 vastgesteld.<br />
Burgerlijk De voorzitter legt een verslag van het Burgerlijk Armbestuur van 12<br />
Armbestuur augustus 1857 ter tafel, alsmede de begroting van deze instelling over 1858. Het verslag<br />
595<br />
wordt voor kennisgeving aangenomen en de begroting wordt vastgesteld op een bedrag<br />
van ƒ 825,--.<br />
Gemeente- De Gemeentebegroting van 1858 wordt uitvoerig besproken.Men zal<br />
begroting Gedeputeerde Staten vragen een hogere Hoofdelijk Omslag te mogen heffen dan de<br />
bestaande.<br />
Burgerlijk Aan het Burgerlijk Armbestuur wordt autorisatie verleend om in<br />
Armbestuur voorkomende gevallen zo nodig een proces te kunnen voeren.
29 december 1857 blz.315-321<br />
Gedeputeerde- Gedeputeerde Staten hebben op de bij hen ingezonden stukken terzake<br />
Staten van de belastingkohieren en de lening van het Burgerlijk Armbestuur, besluiten<br />
596<br />
genomen. Met name wordt een kapitaal van ƒ 2.100,--, tot dan toe in beheer bij de<br />
administrerende goederen van de Heilige Geest Armen, overgedragen aan het Burgerlijk<br />
Armbestuur. De raad discussieert nog over de vraag of hier nu van een voorschot van<br />
een subsidie moet worden gesproken. Uiteindelijk wordt blijkens een integraal in de<br />
notulen opgenomen verklaring van een subsidie gesproken.<br />
Gemeente- De borgstelling van de gemeente-ontvanger wordt definitief in een akte<br />
ontvanger van borgtocht vastgelegd.<br />
Commissie In de Commissie van de Nationale Militie worden benoemd: de heren<br />
Nationale Militie Von Geusau en Six.<br />
Burgerlijk De heer Mulder, die reglementair moet aftreden als lid van het Burgerlijk<br />
Armbestuur Armbestuur, wordt met vier van de vijf stemmen herkozen.<br />
Commissie De commissie van plaatselijk schooltoezicht treedt per 10 januari 1958<br />
Plaatselijke school af. De raadsleden krijgen een concept-besluit toegezonden waarin de waardering wordt<br />
geuit voor de prestaties van de commissieleden, alsmede enige andere voorstellen<br />
betreffende het onderwijs ter plaatse.<br />
Veeziekten Tevens krijgen de raadsleden een aantal Provinciebladen toegezonden met regelingen<br />
omtrent de<br />
Ambacht inenting van vee tegen longziekten en de aanstaande opheffing van de Ambachten.
19 januari 1858 blz.322-326<br />
Onder wi j s Per 1 januari 1858 is de nieuwe Lager-onderwijswet van kracht. Binnen drie jaar na de<br />
597<br />
eerste januari 1858 moeten de gemeentebesturen maatregelen hebben genomen tot<br />
regeling van het lager onderwijs binnen de gemeente. Alle bestaande gemeentelijke en<br />
provinciale regeling terzake vervallen dan. Vooruitlopend daarop besluit de raad de<br />
jaarwedden van de onderwijzers vast te stellen op ƒ 800,-- voor de hoofdonderwijzer en<br />
ƒ 330,-- voor elke hulponderwijzer. Bovendien ontvangt de hoofdonderwijzer nog eens<br />
ƒ 25,-- voor elke kwekeling die er op zijn school wordt geplaatst. Ouders van kinderen<br />
boven de 12 jaar en van kinderen die voortgezet onderwijs volgen wordt een<br />
schoolgeldbijdrage gevraagd. Van kinderen beneden de leeftijd van 12 jaar wordt geen<br />
schoolgeld meer geheven.<br />
Wethouder Teneinde de voortgang van de dagelijkse gang van zaken te bevorderen is het volgens<br />
de burgemeester noodzakelijk dat er een plaatsvervangende wethouder wordt<br />
aangewezen. Met 5 van de 7 stemmen wordt als zodanig aangewezen de heer Jhr. mr.<br />
W.A.A.L. von Geusau, voormalig burgemeester en thans raadslid.
26 januari 1858 blz.327-329<br />
Onderwijs Het in de vorige vergadering gedane voorstel tot aanpassing van de jaarwedden van de<br />
598<br />
onderwijzers blijkt niet juist becijferd te zijn. De hoofdonderwijzer zou in plaats van<br />
ƒ 800,-- een wedde moeten krijgen van ƒ 825,-- en de hulponderwijzers zouden in plaats<br />
van ƒ 330,--, ƒ 314,-- per persoon moeten krijgen.<br />
Ambachts- Mr. A. Six heeft bezwaren tegen een voorstel van Provinciale Staten als<br />
bruggen zou de gemeente Voorburg 'uitsluitend belang hebben' bij de instandhouding van de<br />
bruggen over de Vliet, te weten: de Oude Tolbrug, de Voorburgerbrug en de Wijckerbrug.<br />
Dit 'uitsluitend belang' geldt met name niet voor de oude Tolbrug en de Wijckerbrug en<br />
maar gedeeltelijk voor de Voorburgerbrug (Kerkbrug).Na zorgvuldig beraad benoemt de<br />
raad een commissie ad hoc bestaande uit de heren Von Geusau en Six om het een en<br />
ander nader te onderzoeken.
4 februari 1858 blz.330-334<br />
Onderwijs In verband met op- en aanmerkingen van Gedeputeerde Staten worden de regelingen<br />
599<br />
betreffende het lager onderwijs in extenso in de notulen beschreven. In de regeling is<br />
onder meer vervat:<br />
1. Er bestaat één openbare lagere school;<br />
vakken les gegeven;<br />
2. Eventuele uitbreiding van het lager onderwijs zal in een avondschool<br />
plaats vinden;<br />
3. Zolang het gemiddelde aantal leerlingen beneden de 300 blijft zal er<br />
één hoofdonderwijzer zijn, die geassisteerd wordt door twee<br />
hulponderwijzers en één kwekeling;<br />
4. De jaarwedden zijn respectievelijk: ƒ 825,--en ƒ 314,--, terwijl de<br />
hoofdonderwijzer voor de ene kwekeling een toelage ontvangt van<br />
ƒ 25,--;<br />
5. De gemeente neemt alle kosten van het onderwijs voor zich;<br />
6. Ouders van kinderen beneden de leeftijd van 12 jaar betalen<br />
schoolgeldbijdrage<br />
7. Voor kinderen die uitgebreid onderwijs wensen en voor kinderen<br />
boven de 12 jaar wordt wel een nader te bepalen schoolgeldbijdrage<br />
gevraagd. Het hiervoor genoemde besluit wordt aan Gedeputeerde<br />
Staten toegezonden.<br />
Ambacht/ 8. Provinciale Staten hebben bepaald dat in verband met de opheffing<br />
ambachtsbruggen der ambachten de onderhoudskosten van de drie bruggen geheel ten laste van de<br />
gemeente zouden komen. De gemeente zou -naar de mening van de Staten- 'uitsluitend<br />
belang hebben'. De raad protesteert hier krachtig tegen. Immers: in het verleden kwamen<br />
de onderhoudskosten altijd ten laste van de grondeigenaren van de beide ambachten<br />
van Voorburg en Tedingerbroek en nooit ten laste van de ingezetenen van de gemeente.<br />
De raad voorziet niet onaanzienlijke kosten voor de ophoging van de bruggen,<br />
beschoeiingen, beplatingen, op- en afritten enzovoorts. Ook dit protest wordt schriftelijk<br />
bij Gedeputeerde Staten ingezonden.
19 maart 1858 blz.335-340<br />
Belastingen De kohieren van de hoofdelijke (personele) omslag en de hondenbelasting over 1858<br />
600<br />
worden vastgesteld. Tevens wordt een bezwaarschrift tegen de klasse-indeling van de<br />
hoofdelijk omslag afgehandeld.<br />
Algemeen Er zijn in het Algemeen Burgerlijk Wetboek bepalingen die worden<br />
Burgerlijk overgelaten aan het plaatselijk reglement terzake. De raad stelt artikels-<br />
Wetboek gewijs de wijzigingen en aanvullingen daar van vast.<br />
Aankoop Per 1 juli 1858 worden de Ambachten definitief opgeheven. De<br />
onroerend goed onroerende goederen van deze Ambachten kunnen worden aangekocht<br />
van de door de gemeenten. In aanmerking komen onder andere:<br />
Ambachten 1. - Het bruggehuisje aan de 'Voorburgsche brug' voor een door<br />
deskundigen getaxeerd bedrag van ƒ 425,--;<br />
2. - Eén derde gedeelte van het onderwijzershuis, met erf en tuintje voor<br />
een bedrag van ƒ 450,--;<br />
- idem van het Armbestuur van de Nederduits Hervormde Gemeente<br />
voor eveneens een bedrag van ƒ 450,--;<br />
- voor het laatste derde deel aan de Kerkmeesters van de<br />
Hervormde Gemeente het bedrag van de kosten van vrije woning,<br />
zolang de hoofdonderwijzer tevens koster is van de kerk.<br />
Burgemeester en Wethouders zijn gemachtigd met partijen de nodige onderhandelingen<br />
te voeren.
30 april 1858 blz.341-345<br />
Graf De weduwe Wiggers uit Delft wil graag klimop laten groeien aan de beide uiteinden van<br />
601<br />
een aan haar toebehorend graf op de Algemene Begraafplaats te Voorburg. Het verzoek<br />
wordt toegestaan onder de voorwaarde dat de klimop niet mag verwilderen.<br />
Bureau In het bureau voor de stemopneming, alsmede in de commissie voor het<br />
Stemopneming/ werk van de schutterij worden nieuwe leden aangewezen en tevens<br />
Commissie worden.de beide tegenschatters herbenoemd.<br />
Schutterij/<br />
Tegenschatters<br />
Onderwijs Gedeputeerde Staten hebben het reglement voor het onderwijs (zie 4 februari 1858) in<br />
iets gewijzigde vorm aangenomen.<br />
Verloting De jongedames-vereniging DORCAS wil -onder leiding van mevrouw de Baronesse van<br />
Wassenaer- een loterij houden van door hen gemaakte handwerken en armenkleding.<br />
De heren Von Geusau en Six worden benoemd in de commissie die deze loterij bij zal<br />
begeleiden. Bij de stemming is met name de heer Cool tegen, omdat hij vreest dat<br />
hierdoor de collecten ten behoeve van de armen minder zullen opbrengen.
10 juni 1858 blz.346-351<br />
Aankoop De kerkmeesters van de Nederduits Hervormde Gemeente gaan accoord<br />
onderwijzers- met de aankoop door de gemeente van 1/3 deel van de<br />
woning onderwijzerswoning. Het blijkt echter een misverstand te zijn, dat de onderwijzer in zijn<br />
602<br />
kwaliteit van koster ook het recht van vrije woning heeft. Een en ander wordt in extenso<br />
geregeld, zoals uit de notulen blijkt.<br />
Grafkelder De heer A.Salm wil op de Algemene Begraafplaats een dubbele grafkelder stichten. Aan<br />
de kerkmeesters van de Hervormde Kerk wordt toestemming verleend de vergunning<br />
hiervoor af te geven, echter wel onder de voorwaarde dat de grafkelder te allen tijde 'rein<br />
wordt gehouden'.<br />
Gemeente- De Gemeenterekening over het jaar 1857 wordt uitvoerig besproken.<br />
rekening<br />
Burgerlijk De rekening over 1857 van het Burgerlijk Armbestuur<br />
Armbestuur wordt goedgekeurd.
13 augustus 1858 blz.352-354<br />
In deze vergadering werden alleen wat bestuurlijke zaken geregeld die van ondergeschikt belang waren<br />
603
19 oktober 1858 blz.355-362<br />
Contribuabelen Twee met name genoemde ingezetenen blijven weigeren de hun opgelegde aanslag in<br />
604<br />
de hoofdelijke omslag ad ƒ 1,75 te betalen. Eén contribuabele wordt vervolgd, omdat hij<br />
houder is van een paard en een rijtuig op veren of riemen. De ander heeft echter geen<br />
bezittingen van roerende of onroerende aard; zijn aanslag wordt daarom oninbaar<br />
verklaard.<br />
Kinderpokziekte De voorzitter leest een Verordening voor tot wering van de kinderpokziekte en andere<br />
besmettelijke ziekten en ter bevordering van de koepokinenting. De bedoelde<br />
Verordening wordt zonder algemene discussie en 'verrijkt' met een aanvulling,<br />
aangenomen.<br />
Verloskundige De heer P. Crans, gemeentelijke vroedmeester, is op 22 augustus 1858 overleden. In<br />
zijn plaats wordt nu benoemd de heer J.Lage, medicinæ & artis obstétricine doctor *,<br />
wonende alhier.<br />
Straatverlichting Het raadslid de heer J. Cool verzoekt de straatverlichting uit te breiden, maar helaas is<br />
daar geen geld voor.<br />
Raadstukken Tevens verzoekt de heer Cool de regel, dat raadsleden bij hun aantreden een pakket<br />
verordeningen krijgen uitgereikt en die bij hun aftreden weer moeten inleveren, te<br />
wijzigen in die zin dat ze dat pakket gewoon kunnen kopen. De voorzitter zegt daarop dat<br />
iedere ingezetene stukken van de gemeente tegen betaling kan verkrijgen en dat dus<br />
ook de heer Cool, indien hij deze stukken wenst te behouden, het verschuldigde bedrag<br />
daarvoor in de gemeentekas kan storten.<br />
Burgerlijk Uit het verslag en de begroting van Burgerlijk Armbestuur blijkt ,dat er Armbestuureen<br />
nadelig saldo van ƒ 335,20 is ontstaan. Dit tekort zal door de gemeente worden<br />
aangevuld.<br />
Gemeente- De behandeling van de Gemeentebegroting van 1859 wordt, gezien het<br />
begroting vergevorderde uur, verdaagd naar dinsdag 26 oktober 1858.<br />
* doctor in de medicijnen en de verloskunde
26 oktober 1858 blz.363-366<br />
Gemeente- De Gemeentebegroting over 1859 is aan de raadsleden<br />
begroting toegezonden. Géén der leden heeft behoefte aan een algemene discussie.Buiten<br />
605<br />
verhoging van de reguliere belastingen zullen er onder andere ook belastingen worden<br />
geheven op steenkolen en brandhout.<br />
Voorts worden er een aantal posten aan de begroting toegevoegd, te weten:<br />
1 Kosten voor bevordering van de koepokinenting<br />
2 Kosten voor verpleging van arme krankzinnigen.<br />
Uiteindelijk heeft de voorgestelde begroting over 1859 een batig saldo van ƒ 2,20½.
23 november 1858 blz.367-376<br />
Administrateur De heer H. Hemkes heeft aan Zijne Majesteit de Koning een verzoek gedaan<br />
606<br />
begraafplaats om administrateur van de burgerlijke begraafplaats te mogen blijven, maar<br />
dit verzoek is afgewezen. Burgemeester en Wethouders stellen nu voor deze betrekking<br />
voor de heer H.W. van der Kas.<br />
Verpleging Voor een te Delft verpleegde krankzinnige, die in de gemeente Voorburg als armlastig<br />
staat beschreven, is zowel bij de Koning als bij de Provincie subsidie aangevraagd, maar<br />
tot op heden is daarop geen antwoord ontvangen.<br />
Kinderpokziekte Gedeputeerde Staten hebben enige bedenkingen tegen de wijziging in de verordening<br />
van wering kinderpokziekte. De bedenkingen slaan met name op ongevaccineerde<br />
kinderen beneden de 16 jaar die in fabrieken werken. De verordening wordt in<br />
overeenstemming met de wensen van gedeputeerdestaten gebracht.<br />
Lager Onderwijs Al de verordeningen voor het Lager Onderwijs worden in extenso in de notulen van deze<br />
vergadering opgenomen. Het gaat met name over hetaantal scholen, de jaarwedden van<br />
de onderwijzers, de gevallen waarin schoolgeld zal worden geheven, de bedragen van<br />
de schoolgelden en een verordening regelende de heffing van de schoolgelden.
28 december 1858 blz.377-379<br />
Verpleging Voor de verpleging van de krankzinnige Leendert Jongejan in het Sint Joris-Gasthuis te<br />
607<br />
Delft wordt geen rijks- en geen provinciale subsidie toegekend. Daarenboven melden de<br />
regenten van het gesticht dat genoemde Leendert Jongejan op 14 december jl. is<br />
overleden.<br />
Gemeente- De Gemeentebegroting 1859 wordt overeenkomstig de wensen van Gedeputeerde<br />
begroting Staten gewijzigd en weer opnieuw ingezonden.<br />
Armbestuur De heer A. Balen van Andel is reglementair aan de beurt om per 1 januari 1859 af te<br />
treden als lid van het Burgerlijk Armbestuur. Hij wordt echter bij acclamatie herkozen<br />
als lid van dit bestuur<br />
Onderstand De staat met de maximumbedragen voor het verlenen van onderstand voor het jaar 1859<br />
wordt vastgesteld overeenkomstig die van 1858
13 januari 1859 blz.380-384<br />
Jaarwedde De hoofdonderwijzer, de heer H. Hemkes, maakt aanmerkingen over de zijns inziens<br />
608<br />
onjuiste uitbetaling van zijn jaarwedde over 1858. Zijn jaarwedde over 1858 is namelijk<br />
ƒ 62,62 lager dan het gemiddelde over de <strong>jaren</strong> 1853 tot en met 1857. De heer Hemkes<br />
krijgt daarop dit bedrag uitgekeerd bij wijze van suppletie.<br />
Lager Onderwijs Gedeputeerde Staten hebben enkele aanmerkingen op de voorgestelde<br />
onderwijsregellingen. Zij vinden onder andere het schoolgeld van ƒ 1,-- te hoog en<br />
wensen een paar wijzigingen in de Verordening en de Instructie voor de hoofd- en<br />
hulponderwijzers. Een commissie ad hoc, bestaande uit de heren Von Geusau en Six,<br />
wordt benoemd om de stukken in overeenstemming met de wensen van Gedeputeerde<br />
Staten te brengen. Een definitief besluit wordt daarop verdaagd naar een volgende<br />
vergadering.<br />
Hulponderwijzers Op grond van nieuwe bepalingen dienen de hulponderwijzers eigenlijk opnieuw benoemd<br />
te worden. Aangezien echter de raad de beide hulponderwijzers destijds reglementair<br />
heeft aangesteld, besluit de raad de beide ondermeesters geen nieuwe benoeming te<br />
geven.
21 januari 1859 blz.385-387<br />
Onderwijs De heer H. von Geusau en de heer A. Six brengen rapport uit van de studie die ze<br />
609<br />
gemaakt hebben over de verordening op het Openbaar Lager Onderwijs en de instructie<br />
van het hoofd- en de hulponderwijzers der Openbare Lagere School<br />
De door beide raadsleden aangepaste concepten worden voorgelezen en met algemene<br />
stemmen aangenomen.<br />
Armbestuur De kwestie met het R.K. armbestuur is inmiddels geregeld en de gevraagde gelden zijn<br />
afgedragen.
3 maart 1859 blz.388-393<br />
Belastingen Burgemeester en wethouders leggen aan de raad voor de kohieren van de hoofdelijke<br />
610<br />
omslag en de hondenbelasting om althans voorlopig vast te stellen.. In de tijd dat de<br />
kohieren ter inzage hebben gelegen zijn er enige bezwaarschriften ingebracht. Eén<br />
bezwaarschrift resulteert in een verlaging van de belastingklasse en een ander wordt<br />
afgewezen.<br />
Straten De wethouders geven de verzekering dat de reparaties aan de keistraten in de loop van<br />
dit jaar zullen worden uitgevoerd. Als dat niet zou gebeuren dan kan het kohier van de<br />
hoofdelijke omslag met 1/3 verminderd worden, vindt de heer Six.<br />
Borgtocht De borgtocht van de gemeente-ontvanger wordt gewijzigd. In plaats van een kapitaal van<br />
ƒ 1.700,-- stelt hij nu een huis met toebehoren in Wateringen als borg.<br />
Bruggen Uit de ambachtsrekening is gebleken dat de voormalige ambachtsbesturen en de<br />
ingelanden van zowel het Ambacht Voorburg, als van de Tedingerbroek, ƒ 260,- per jaar<br />
hebben besteed aan het onderhoud van wat wordt genoemd, de Wijcker-, Voorburger-<br />
en Oude Tolbrug. De ambachtsbesturen stellen nu een 'omslag' voor, zodanig dat de<br />
raad besluit een kapitaal te vinden, waarvan de rente minstens eveneens ƒ 260,- zal<br />
opbrengen. De raad besluit echter eenparig niet op dit voorstel in te gaan.
22 maart 1859 blz.394-395<br />
Gemeente- De lopende Gemeentebegroting over 1859 wordt, op verzoek van<br />
begroting Gedeputeerde Staten, op een aantal punten gewijzigd. Met name de plaatsing van de<br />
subsidie aan het Burgerlijk Armbestuur dient op een andere plek vermeld te worden.<br />
611
28 april 1859 blz.396-398<br />
Gemeenten Het verslag over de toestand van de gemeente over 1858 wordt schriftelijk aan de<br />
612<br />
raadsleden toegezonden en niet meer geheel voorgelezen. In de eerstvolgende<br />
vergadering zal hierover worden overlegd..<br />
Benoemingen De volgende (her)benoemingen voor bureaus en commissies vinden plaats::<br />
a. Leden bureau voor stemopneming: de heren Six en Von Geusau<br />
b. Commissie voor het werk van de schutterij:: de heren Wassenaer<br />
van Catwijck en Von Geusau.<br />
c. Als tegenschatters voor de personele belasting: M.W. Spoor en F.L.van Ruyven.<br />
Belastingen Een aantal aanslagen personele belasting en hondenbelasting worden herzien.
3 juni 1859 blz.399-400<br />
Aangezien drie van de vijf raadsleden afwezig zijn worden er in deze vergadering geen besluiten genomen.<br />
613
16 juni 1859 blz.401-405<br />
Onderwijs De heer J.C. Sander, hulponderwijzer te Voorburg, is benoemd tot hoofdonderwijzer in<br />
de Lier en verzoekt daarom eervol ontslag.<br />
Gemeente- De leden van de raad hebben de gemeenterekening over 1858<br />
rekening ontvangen en gaan akkoord met dit stuk.<br />
Armbestuur De jaarrekening van het Gemeentelijk Armbestuur over 1858 is tweeledig opgemaakt.<br />
a. betreffende de Rooms Katholieke Armbestuur<br />
b. betreffende de Heilige-Geest-Armen ( Hervormde Diaconie ).<br />
614<br />
Het Rooms Katholiek Armbestuur heeft subsidie genoten. De Heilige-Geest-Armen<br />
daarentegen niet. Dit alles heeft te maken met een controverse tussen de twee<br />
instellingen. De uitgaven van de Hervormde Diaconie omvat posten die in strijd zijn met<br />
het contract met het Gemeentelijk Armbestuur.<br />
De rekening van de Rooms Katholiek Armen wordt goedgekeurd, maar die van de<br />
Heilige-Geest-Armen niet.<br />
Burgemeester en Wethouders zullen proberen met laatstgenoemd College te spreken<br />
over een betere samenwerking.
21 juli 1859 blz.406-409<br />
Hulponderwijzer In de Haarlemsche Courant en het weekblad " De Wekker " is een advertentie gezet voor<br />
615<br />
een hulponderwijzer ter voorziening in de vacature per 1 augustus van hulponderwijzer<br />
J.C. Sander.<br />
Aangemeld hebben zich :<br />
1. J.J.M. van Noppen uit Vlissingen;<br />
2.Sikko Klaassen Uri uit Rijswijk;<br />
3.Ernst Jansma uit Rhoon.<br />
Uit deze drie kandidaten wordt uiteindelijk de heer Sikko Klaassen Uri wordt met<br />
algemene stemmen benoemd.<br />
Raadkamer Het oude contract betreffende de huur van de Raadkamer wordt beëindigd en vervangen<br />
door die van 8 maart 1856.<br />
Verlichting De bewoners van zowel het Oosteinde als het Westeinde wensen meer verlichting, maar<br />
dat gaat de begroting te boven. De Burgemeester zal de raad voorlichten over te maken<br />
kosten voor uitbreiding.
26 augustus 1859 blz.410-415<br />
Verlichting Een aantal bewoners van het Oosteinde hebben een verzoek ingediend om het aantal<br />
616<br />
lantaarnpalen in hun straat met vijf uit te breiden op met name door hen vermelde<br />
plaatsen en dan bovendien voorzien van een zogenoemde Engelse lamp. De<br />
Burgemeester deelt mee dat uit zijn studie blijkt dat één lantaarn ƒ 22,50 gaat kosten en<br />
de kosten voor de verlichting van één lantaarn komt neer op ƒ 30,-- per jaar. De<br />
begroting laat dit echter niet toe en dit zal dan ook aan de adressanten worden<br />
medegedeeld.<br />
De heer A. Six gaat verder op de kwestie van de verlichting in. Als die vijf lantaarns een<br />
bezwaar zijn, zou men met een minder aantal genoegen kunnen nemen. Bijvoorbeeld<br />
drie aan het Oosteinde, één aan de Achterweg bij de Laan van Nieuw Oosteinde en één<br />
bij Middenburg op de Herenweg.<br />
Verlichting De Burgemeester heeft onderhandeld met de vorige aannemer over de aanbesteding<br />
van de verlichting. De totale kosten zullen ƒ 300,-- bedragen.<br />
Begroting Burgemeester en wethouders leggen de begroting van het Burgerlijk<br />
ArmbestuurArmbestuur voor aan de raad. Deze begroting gaat gepaard aan een<br />
memorie van toelichting.<br />
Tevens is een rechtskundig advies ingewonnen bij de heer mr. G.Delprat over de kwestie<br />
met de Nederlands Hervormde Gemeente van Voorburg over het armwezen. Dit<br />
rechtskundig advies is tevens in handen gesteld van de Kerkeraad van de Hervormde<br />
Gemeente.<br />
Uit de raad wordt een commissie ad hoc samengesteld, bestaande uit de heren Six en<br />
Von Geusau, die de stukken zal bestuderen en eind september aan de raad advies uit<br />
zal brengen.<br />
Raadsleden De geloofsbrieven van de herbenoemde raadsleden, de heren N.J. Mulder en jhr.mr.<br />
W.A.A.L. von Geusau, worden onderzocht en in orde bevonden.
6 september 1859 blz.416-420<br />
Raadsleden De heren Mulder en Von Geusau worden beëdigd en als raadslid geïnstalleerd. De<br />
Burgemeester spreekt hen in gloedvolle bewoordingen toe.<br />
Raadsleden De als raadslid herkozen heer N.J. Mulder was tevens wethouder. Staande de<br />
617<br />
vergadering wordt hierin voorzien door de heer Mulder opnieuw tot wethouder te kiezen.<br />
Accijns Het rijk wil de accijnzen op gedistilleerd verhogen. De gemeente wil hierbij niet achter<br />
blijven en overweegt een aparte gemeentelijke heffing op gedistilleerd en verhoging van<br />
de gemeentelijke opcenten op de rijksaccijns. Een commissie ad hoc, bestaande uit de<br />
heren Six, Balen van Andel en Von Geusau moet een gemeentelijke<br />
belastingverordening gaan voorbereiden.<br />
Commissie De commissie Armenzaken sluit zich aan bij het advies van mr. Delprat. De<br />
Armenzaken kerkeraad van de Nederlandse Hervormde Gemeente krijgt hierop eervol ontslag als<br />
wettelijk vertegenwoordiger van het Burgerlijk Armbestuur.<br />
De heer Mulder wordt nu als plaatsvervanger benoemd en hij kan de zaken van de<br />
Heilige-Geest-Armen gaan vertegenwoordigen.
6 oktober 1859 blz.421-429<br />
Schutterij Het Bataljon van de Rustende Schutterij doet opgave van de gemaakte onkosten.<br />
Burgemeester De Commissaris des Konings deelt mede dat Zijne Majesteit de Koning aan heer O.<br />
618<br />
Baron van Wassenaer Catwijck per 1 november aanstaande eervol ontslag als<br />
burgemeester van Voorburg heeft verleend.<br />
Verlichting De heer mr. A. Six pleit voor een afgewezen zaak: de brief van de heer A. Salm cum<br />
suis, betreffende de verlichting aan het Oosteinde. ( Zie raadsverslag van 26 augustus<br />
1859 ). Briefschrijvers hebben gepleit voor uitbreiding van de verlichting met vijf<br />
lantaarnpalen, omdat het vooral bij donkere maan aan het Oosteinde zo duister is. De<br />
burgemeester houdt echter vol door te beweren dat er geen krediet voor is, maar, zegt<br />
hij, als de verzoekers zelf de verlichting willen betalen, dan wil hij het in overweging<br />
nemen.<br />
Eigendommen De wettelijk voorgeschreven staat van gemeentelijke eigendommen, voor het eerst<br />
vastgesteld in 1852, is aangevuld. De raad neemt dit voor kennisgeving aan, waarop de<br />
staat naar Gedeputeerde Staten zal worden gezonden.<br />
As en vuilnis Er bestaat weinig interesse om haardas en vuilnis te pachten; het brengt<br />
immersnauwelijks iets op! Burgemeester en wethouders krijgen de volmacht verdere<br />
besprekingen voor het verpachten te voeren.<br />
Hoofd- De jaarwedde van de hoofdonderwijzer wordt volgens Koninklijk Besluit<br />
onderwijzer gebracht op ƒ 975,-- per jaar.<br />
Gemeente- Naar aanleiding van de aan de raad voorgelegde begroting over het jaar 1860<br />
begroting worden de volgende zaken aan de orde gesteld:<br />
Gemeente- Het raadslid Cool doet een voorstel om de jaarwedde van de gemeentesecretaris te<br />
secretaris verhogen. Hij verricht immers allerhande extra werkzaamheden waar geen beloning<br />
tegenover staat. Hij doet werkzaamheden ter uitvoering van de wetten op het<br />
Armbestuur, de Lager Onderwijswet en is bovendien secretaris-penningmeester van het<br />
Burgerlijk Armbestuur. De heer Von Geusau brengt daar echter tegen in dat de<br />
jaarwedde van de secretaris reeds enige <strong>jaren</strong> geleden aanmerkelijk is verhoogd. Het<br />
voorstel van de heer Cool wordt daarop verworpen.
Vervolg van: 6 oktober 1859 blz.421-429<br />
Hoofd- De heer Cool stelt voor ook de jaarwedde van de hoofdonderwijzer te<br />
Onderwijzer verhogen. Als argument geeft hij op dat de hoofdonderwijzer zich zo verdienstelijk maakt<br />
619<br />
om jongelui buiten de schooluren op te leiden tot onderwijzer. Dit voorstel wordt echter<br />
ook met zes tegenstemmen verworpen.<br />
Belastingen De tarieven van de bestaande belastingen worden voor 1860 opnieuw vastgesteld en<br />
een nieuwe belasting op gedistilleerd ingevoerd.<br />
Begroting De begroting 1860 wordt uiteindelijk vastgesteld met een batig saldo van ƒ 17,16. Zes<br />
leden stemmen voor en een lid ,de heer Cool, tegen.<br />
Armbestuur De verslagen en de begrotingen van zowel het kerkelijke als het burgerlijk Armbestuur<br />
worden voorgelegd en in stemming gebracht. De staat met de begroting van het rooms-<br />
katholieke armbestuur sluit met een batig slot van ƒ 88,31½ en die van de Heilige-Geest-<br />
Armen met een nadelig slot van ƒ 47,40½.<br />
Gemeente- In verband met de ontslagaanvraag van de burgemeester moet de gemeente-<br />
secretarie secretarie weer verplaatst worden naar de oude locatie op Swaensteijn. De huidige<br />
eigenaar van Swaensteijn, de heer P. Mooij heeft de kamer echter, met veel kosten in<br />
een logeerkamer, getransformeerd. De heer Mooij toont zich echter bereid om die kamer<br />
weer geschikt te maken als secretarie, maar dan moet de gemeente dit voor tien jaar van<br />
hem huren. De tien <strong>jaren</strong> vindt de raad te veel en het worden er uiteindelijk vijf.<br />
Burgemeester en wethouders worden verder gemachtigd om bij de heer Mooij te<br />
onderhandelen over het opnieuw in gebruik nemen van de raadkamer. De -nieuwe-<br />
secretarie zal echter ook een nieuwe kas moeten aanschaffen en de kast, destijds van<br />
de heer Mooij gekocht, zal weer aan hem worden overgedragen.
21 oktober 1859 blz.430-436<br />
Begrafenis Gedeputeerde Staten hebben besloten de beslissing op het voorstel begrafenisrechten te<br />
heffen, te verdagen tot eind maart 1860.<br />
Belastingen Burgemeester en Wethouders brengen de voorlopige kohieren van de hoofdelijke omslag<br />
en een supplementoir kohier in de hondenbelasting ter tafel.<br />
As en vuilnis Het ophalen van haardas en huisvuil is vanwege de geringe opbrengst nauwelijks te<br />
620<br />
verpachten. Bovendien is de asschuur zo slecht dat die nodig moet worden vervangen.<br />
De burgemeester heeft een kostenopgaaf laten opstellen voor het maken van een<br />
nieuwe stenen schuur. Dat zou ƒ 2.000,.-- moeten kosten. Daarenboven zijn er een<br />
aantal materialen en een paard nodig. Die kosten zijn ook ten laste van de gemeente.<br />
Accijns Geruchten willen dat Stompwijk wel en Zoetermeer niet de belasting op gedistilleerd<br />
gaan invoeren. Hoe dan ook . De vroeger gestelde voorwaarde dat, als ook de<br />
omliggende gemeenten die belasting zouden gaan invoeren, Voorburg dit dan ook zou<br />
gaan doen, wordt verworpen. De burgemeester heeft intussen zijn huiswerk gedaan en<br />
legt aan de raad een concept-verordening, met alle daarbij behorende stukken, voor. De<br />
raad ziet af van het artikelsgewijs voorlezen van de stukken. Als belangrijkste motivatie<br />
deze belasting in te voeren wordt in de notulen vermeld, dat het uit een zedelijk oogpunt<br />
algemeen gewenst is deze belasting op het gedistilleerd in te voeren en dat bovendien<br />
deze gemeente niet behoort achter te blijven.
25 oktober 1859 blz.437-457<br />
As en vuilnis De commissie ad hoc, bestaande uit de heren Cool en Six, hebben zich overde<br />
621<br />
problematiek van het ophalen van as en vuilnis gebogen. Voor een geringe vergoeding<br />
voor onkosten, reparaties en dergelijke blijkt de huidige vuilnisophaler, de heer Tewis,<br />
bereid, dit werk voort te zetten. Voorwaarde is daarbij is echter wel, dat er een contract<br />
van vijf jaar komt en dat de heer Tewis de voorkeur krijgt, ook als er onverwacht toch nog<br />
een andere gegadigde opdoemt. Verder besluit de raad deze aangelegenheid in handen<br />
van het college te leggen.<br />
Accijns De uit 29 artikelen bestaande Verordening op de heffing van een belasting op<br />
gedistilleerd en likeuren in de gemeente Voorburg, alsmede de daarbij behorende<br />
memorie van toelichting staat in extenso in de <strong>raadsnotulen</strong> vermeld. (Pagina 439 tot en<br />
met 454)<br />
Burgemeester De scheidende Burgemeester, Otto Baron van Wassenaer Catwijck, houdt een korte,<br />
plechtige afscheidsrede, waarin hij zich in het bijzonder richt tot de wethouders en met<br />
name de secretaris lof toezwaait.<br />
De heer Mulder verontschuldigt zich dat hij het woord heeft gevraagd (de heer Balen van<br />
Andel is echter niet aanwezig) en beantwoordt -namens de raad- de loftuitingen van de<br />
burgemeester.<br />
Wethouder De burgemeester bedankt nogmaals, nu ook de heer Mulder, maar leest direct daarna<br />
een open brief voor van diezelfde wethouder, waarin deze aankondigt zijn ontslag te<br />
willen nemen als wethouder. Als reden voor dit ontslag geeft hij aan dat hij zich niet<br />
langer kan verenigen met de manier waarop sommige raadsleden aanmerkingen menen<br />
te moeten maken op de gang van zaken in het dagelijks bestuur van de gemeente.<br />
Burgemeester De heer A. Six, vraagt ten slotte nog het woord en voegt als laatste de burgemeester ook<br />
nog enige lovende woorden toe.<br />
(Over de kwestie met de wethouder wordt in deze vergadering met geen woord meer<br />
gerept.)
29 oktober 1859 blz.458-461<br />
Wethouder De Burgemeester, die eigenlijk al afscheid had genomen, heeft voor deze bijzondere<br />
622<br />
gelegenheid toch de voorzittershamer weer ter hand genomen en wel... om een nieuwe<br />
wethouder te kiezen en -zoals hij zelf zegt- aan zijn opvolger een volledig college na te<br />
laten. De heer Balen van Andel dankt de burgemeester uitdrukkelijk voor deze bijzondere<br />
zorg.<br />
Uit de nu volgende stemming blijkt de heer N.C. Mulder vijf stemmen op zijn naam te<br />
hebben gekregen en dat twee stemmen zijn uitgebracht op de heer Jhr.mr. W.A.A.L. von<br />
Geusau. De heer Mulder is dus herkozen. De heer Mulder is zeer vereerd door het in<br />
hem gestelde vertrouwen. Desondanks meent hij een serieuze waarschuwing te moeten<br />
laten horen aan het adres van raadsleden, die zich te veel met het dagelijks bestuur<br />
bemoeien. Hij maakt dan ook het voorbehoud dat hij weer zal aftreden, zodra dat<br />
duidelijk wordt.<br />
Gemeente- De heer A. Six heeft een brief geschreven, waaruit blijkt dat hij de gemeente-<br />
ontvanger ontvanger, de heer J.E. Doornbos, grove nalatigheden aanwrijft. Zijn boeken zouden niet<br />
kloppen en hij vervolgt wanbetalers onvoldoende. Voldoende redenen om de ontvanger<br />
voor een bepaalde tijd te schorsen uit zijn ambt.<br />
Burgemeester en Wethouders stellen echter dat er geen enkele nalatigheid aan de orde<br />
is. De heer Six trekt hierop gemotiveerd zijn klachten in. Welke zijn precieze motivering<br />
is, staat niet in de notulen vermeld. De klachtenbrief wordt hierop voor kennisgeving<br />
aangenomen.<br />
As en vuilnis De heer A.Tewis heeft het ophalen van huisvuil aangenomen onder de in de vorige<br />
vergadering uiteengezette voorwaarden en betaalt de gemeente jaarlijks hiervoor een<br />
bedrag van ƒ 30,--.
11 november 1859 blz.462-466<br />
Burgemeester Een commissie , bestaande uit de heren Von Geusau en Six, leiden de pas benoemde<br />
623<br />
burgemeester, de heer Mr. A.J. Hoekwater, de vergadering binnen. Nadat de nodige<br />
formaliteiten zijn afgehandeld, neemt de oudste wethouder, de heer Balen van Andel, het<br />
woord, richt zich tot de burgemeester en heet hem van harte welkom in Voorburg. Als hij<br />
vervolgens de bij het ambt van burgemeester behorende.onderscheidingstekens heeft<br />
ontvangen en zijn voorzittersplaats heeft ingenomen, wordt hij -en dat is nieuw- aan<br />
enige gemeente-ambtenaren voorgesteld. Dat zijn de heer F.L. van Ruyven, de bode, J.<br />
van den Heuvel, de veldwachter, J. Bogerd, de 'dienaar van policie' en verder niet bij<br />
naam genoemde rijkscommiezen, die als ambtenaar van de plaatselijke belastingen<br />
fungeren en de keurmeesters van het vlees en het spek. Nadat de burgemeester hen<br />
kort heeft toegesproken, gaat hij direct over tot de orde van de dag en zit de vergadering<br />
verder voor. Het laatste punt van deze vergadering houdt in dat de nieuwe burgemeester<br />
tevens wordt benoemd tot ambtenaar van de burgerlijke stand.<br />
Belastingen De burgemeester van Voorschoten deelt mede dat hij namens zijn gemeente overleg<br />
heeft gevoerd met de inspecteur van de directe belastingen te<br />
's-Gravenhage. Genoemde inspecteur heeft hem een aanbieding gedaan om de heffing<br />
en invordering van de belasting op gedistilleerd en likeuren over te laten aan een tweetal<br />
rijkscommiezen. De heer Von Geusau is destijds, toen hij bezig was de Verordening op<br />
te zetten, aanwezig geweest bij een vergadering over deze aangelegenheid en hij stelt<br />
zich daar veel van voor. Zonder stemming wordt het voorstel van de burgemeester van<br />
Voorschoten aangenomen en goedgekeurd.
23 december 1859 blz.467-475<br />
Onderstand Gedeputeerde Staten geven de wens te kennen dat de maxima van de uit te keren<br />
624<br />
onderstand voor alle gemeenten in de provincie gelijkelijk opgaan. De burgemeester stelt<br />
dat er op dit punt reeds gemeen overleg met de omliggende gemeenten is geweest en<br />
dat de maxima niet noemenswaard afwijken. Bovendien kan het in sommige gevallen<br />
gewenst zijn daar willens en wetens van af te wijken. De staat met uitkeringen voor het<br />
jaar 1860 wordt daarop -in overeenstemming met die van 1859- vastgesteld en in<br />
tweevoud naar Gedeputeerde Staten toegezonden.<br />
Om deze zaak grondig uit te zoeken wordt er een commissie ad hoc ingesteld bestaande<br />
uit de heren mr. A.J. Hoekwater en Jhr. mr. W.A.A.L. von Geusau.<br />
Armbestuur De Diaconie van de Nederduits Hervormde Gemeente wenst voor de uitgaven voor de<br />
Heilige Geest Armen over 1858 een definitieve afrekening en decharge. Ze willen tevens<br />
uitkering van het teveel wat over 1858 aan de Heilige Geest Armen is uitgekeerd. De<br />
kerkeraad krijgt hierop volledige decharge. De rekening over 1858 wordt goedgekeurd,<br />
eindigend op een nadelig slot van ƒ 47,90. Dit bedrag wordt uiteindelijk door het<br />
Burgerlijk Armbestuur aan de diaconie uitgekeerd.<br />
Commissie Tot leden van de Commissie tot het toekennen en afgeven der attesten en<br />
Nationale Militie certificaten voor de Nationale Militie worden de heren Von Geusau en Six aangewezen.<br />
Armbestuur De heer N. Mulder, die reglementair af moet treden als lid van het Burgerlijk Armbestuur,<br />
wordt opnieuw gekozen als lid.<br />
Vroedmeester De heer J. Donkersloot, medicinæ doctor en tevens heel- en vroedmeester vraagt de<br />
plaats in te kunnen nemen van de tweede gemeentelijke vroedmeester, aangezien de<br />
heer P.Crans is overleden. Er zijn binnen de gemeente steeds twee vroedmeesters die<br />
beurtelings om het jaar hun functie als zodanig uitoefenen. Dokter Donkersloot wordt nu<br />
als tweede vroedmeester aangewezen en wel tegen een jaarwedde van ƒ 125,-- per<br />
beurtjaar.
17 januari 1860 blz.476-478<br />
Onderstand De commissie ad hoc, die onderzocht heeft of de gemeente tegemoet moet komen aan<br />
625<br />
het verlangen de maxima van de verleende onderstand terug te schroeven, vindt dat<br />
de staat van uitgaven over 1860 onveranderd kan blijven.<br />
As De heer Cool merkt op dat het ophalen van haardas zo veel mogelijk vóór de middag<br />
dient plaats te vinden en dat dat nog al eens te wensen over laat. De burgemeester<br />
zegt toe hierover met de asophaler te zullen praten.
16 maart 1860 blz.479-484<br />
Lager Onderwijs De verordening op het Lager onderwijs dient op een aantal punten bijgeschaafd te<br />
626<br />
worden. Met name voor wat betreft de leeftijd van de leerlingen. Zij moeten op de 1e<br />
januari of op de 1e juli hun zesde jaar zijn ingetreden en hun dertiende jaar nog niet<br />
hebben bereikt. De concept-verordening is reeds gemaakt en wordt nu direct<br />
goedgekeurd.<br />
Belastingen De hoofdelijke omslag gaat uit van een uitgebreid klassenstelsel. Er zijn er maar liefst<br />
zestien. De aanslagen van een aantal prominente figuren worden herzien, door deze in<br />
een andere (hogere) klasse te plaatsen. De belasting gaat uit van klassen. Voor een<br />
aantal nogal prominente figuren wordt de klasse herzien. De naam van de vroegere<br />
burgemeester O. Baron van Wassenaer Catwijck wordt van het kohier geschrapt<br />
omdat hij wordt geacht niet meer in deze gemeente te wonen. Uiteindelijk wordt de<br />
opbrengst van het kohier, inclusief 3% voor oninbare posten, vastgesteld op<br />
ƒ 1.636,84½.Het kohier van de hondenbelasting daarentegen moet ƒ 137,--<br />
opbrengen.
25 april 1860 blz.485-490<br />
Ingekomen stukken Deze zijn voornamelijk van bestuurlijke aard.<br />
Kerkhof De zuidwestelijke muur van het kerkhof is ingestort en er dient een vervangende<br />
627<br />
afscheiding gemaakt te worden. De vraag rijst -en dit ook vanwege de kosten-, of het<br />
weer een gemetselde muur moet worden , of dat volstaan kan worden met een houten<br />
omheining of een rasterwerk. De kosten van het herstel of de vervanging zijn reeds<br />
berekend. De raad en wethouders worden gemachtigd hierover met de kerkmeesters van<br />
de voelt het meest voor de goedkoopste oplossing, dus, een houten omheining.<br />
Burgemeester Nederduits Hervormde Gemeente te overleggen en voor de verdere<br />
uitvoering zorg te dragen.<br />
Belasting De verordening tot ampliatie (=uitbreiding) van de verordening op de<br />
verordeninginvordering van de plaatselijke belasting op het gedistilleerd wordt op een<br />
aantal -merendeels technische- punten bijgewerkt.<br />
Commissies Tot leden van de volgende commissies worden benoemd:<br />
a.Bureau voor stemopneming: Jhr.mr. W.A.A.L. von Geusau en mr. A. Six;<br />
b.Commissie voor het werk van de schutterij: Mr. A.J. Hoekwater, voorzitter en mr. A.Six,<br />
lid en als respectievelijk plaatsvervangend voorzitter en lid de heren mr.A. A.Six en I.<br />
Baas. Als geneeskundigen worden toegevoegd de heer I. Lage en I. Donkersloot.<br />
c.Tot tegenschatters van 's Rijks Personele Belasting: de heer M.W. Spoor, zadelmaker<br />
en . van Ruijven, bode.
15 mei 1860 blz.491-498<br />
Bruggen De commissaris des konings heeft een brief geschreven, waarin hij te kennen geeft dat<br />
628<br />
het in het belang van de gemeente is, als zij het beheer van de Oude Tol, de Voorburger-<br />
en de Wijckerbrug op zich zou nemen. Deze mening wordt ingegeven door het bestuur<br />
van de Tedingerbroekpolder over de Oude Tol, Voorburgse en Wijcker bruggen. Een<br />
aantal raadsleden tonen aan dat het beheer van die bruggen thuis hoort bij het<br />
Hoogheemraadschap van Delfland. Dat de gemeente alleen destijds gelden beschikbaar<br />
heeft gesteld voor de allernoodzakelijkste reparaties. Gedeputeerde Staten zijn echter<br />
steeds weifelachtig gebleven op de vraag, wie er nu voor het onderhoud aansprakelijk<br />
moet zijn. Met algemene stemmen vóór wordt nu aan Gedeputeerde Staten<br />
medegedeeld, dat de raad zich niet kan belasten met het hier bedoelde beheer van de<br />
drie bruggen.<br />
Asschuur Het destijds gedane voorstel op de plaats van de oude asschuur een nieuwe neer te<br />
zetten voor een bedrag van ƒ 2.000,-- en dan bovendien de erfpachtsovereenkomst voor<br />
het benodigde stuk grond te verlengen, blijkt ietwat overhaast te zijn gedaan. Nu blijkt -<br />
volgens de heer Cool- dat er elders in de gemeente gewoon een stuk grond daarvoor<br />
gekocht kan worden en dat er in de gemeente Loosduinen 'n asschuur is verrezen dat<br />
maar ƒ 850,-- heeft gekost. Die asschuur in Loosduinen is blijkbaar niet alleen veel<br />
kleiner, maar ook nog veel minder deugdelijk. Het voorstel van de heer Cool heeft<br />
uiteindelijk meer vóór- dan tegenstemmers en wordt dus aanvaard. De heer Cool neemt<br />
het op zich om Burgemeester en wethouders te informeren over het aan te kopen stuk<br />
grond en de burgemeester zal de notaris mededeling doen dat het passeren van de acte<br />
van erfpacht voorshands niet doorgaat.
Vervolg van: 15 mei 1860 blz.491-498<br />
Gemeentesecretaris De werkzaamheden van de gemeentesecretaris, die tevens gemeenteontvanger is,<br />
629<br />
geven aanleiding tot veel kritiek. Het bijhouden van de -ontvangerregisters laat veel te<br />
wensen over. Dit wordt niet zozeer veroorzaakt door opzettelijk plichtsverzuim van de<br />
secretaris, maar meer door het feit dat de secretaris te veel taken op zijn schouders<br />
gelegd heeft gekregen. Hij is immers behalve secretaris, ook gemeente-ontvanger en<br />
tevens penningmeester van het Burgerlijk Armbestuur. Dat is allemaal voor één kracht<br />
teveel. Er worden een aantal mogelijkheden genoemd om tot verbetering te geraken,<br />
maar eerst mag de secretaris -bij wijze van uitzondering- zijn visie geven. Voorgesteld<br />
wordt hem te ontlasten van het penningmeesterschap van het Burgerlijk Armbestuur. De<br />
secretaris ziet niets in het splitsen van de functie van secretaris en die van gemeente-<br />
ontvanger en blijkt uiteindelijk bereid om uit te zien naar een 'jongmensch' die hem als<br />
klerk, vooral voor ontvangerswerkzaamheden, zal moeten assisteren. Maar... die hij ook<br />
zelf zal moeten gaan betalen. De aanvankelijke dreiging dat de secretaris ontslag zou<br />
moeten nemen is nu van de baan en van zijn -onbetaalde- baan van penningmeester van<br />
het Armbestuur is hij verlost.
23 mei 1860 blz.498-506<br />
Asschuur De kwestie van de asschuur komt weer in alle hevigheid en omvang ter tafel. Het door de<br />
630<br />
heer Cool bedoelde stuk grond blijkt niet binnen de gemeente te liggen. Het ligt namelijk<br />
in de Tedingerbroek tegenover het Instituut van de heer Ingenhoes. Het komt daarom<br />
hiervoor niet in aanmerking en bovendien, menen Burgemeester en Wethouders, komt<br />
daardoor het ophalen van as nog meer in de knel dan het nu al is. De heer Cool krijgt<br />
enige vegen uit de pan, nu blijkt dat zijn stuk grond niet binnen de gemeente is gelegen.<br />
Er worden lange preadviezen, verklaringen en plannen op tafel gelegd welke in extenso<br />
in de notulen uiteengezet.(Pagina's 489-499-500-501-502 en 503)., De schuur komt er<br />
uiteindelijk wel en die zal totaal zo'n ƒ 2.000,--gaan kosten. Maar daartoe moeten<br />
allereerst vroeger genomen raadsbesluiten, tot ergernis van sommige raadsleden,<br />
worden ingetrokken.<br />
Kerkhof Het voorstel om een houten schutting te plaatsen in plaats van de omgevallen,<br />
gemetselde ringmuur te herstellen, wordt door de kerkmeesters verworpen.
9 juni 1860 blz.507-509<br />
Hulponderwijzer De hulponderwijzer, de heer J. Schmal, vraagt en krijgt eervol ontslag omdat hij de<br />
functie van hoofdonderwijzer in Vianen heeft aanvaard.<br />
Als hulponderwijzer wordt nu benoemd de in de gemeente wonende<br />
heer L. Akkerhuis.<br />
Secretaris De secretaris heeft zijn 'jongmensch' gevonden. Burgemeester en Wethouders zullen<br />
631<br />
onderzoeken of deze voldoende bekwaam is. De dreiging van ontslag aan de secretaris<br />
is te elfder ure afgewend, ondanks het feit dat de secretaris de termijn waarbinnen hij<br />
een geschikte kandidaat zou zoeken reeds met een week had overschreden.
6 juli 1860 blz.510-515<br />
Arts voor Armen De heer J.P.C. van Toornenburgh, genees- heel- en verloskundige alhier, verzoekt te<br />
632<br />
zijner tijd in aanmerking te mogen komen voor de bediening der bedeelden en armen.<br />
Het verzoek wordt voor kennisgeving aangenomen.<br />
Kerkhof Gedeputeerde Staten hebben het raadsbesluit tot herstel van de omgevallen<br />
kerkhofmuur goedgekeurd. Het herstelwerk zal ondershands aanbesteed worden.<br />
Asschuur Gedeputeerde Staten wensen te weten hoe de gemeenten denkt te komen aan de<br />
nodige ƒ 2.000,-- voor de nieuwe asschuur. De raad laat gedeputeerden weten dat het<br />
benodigde geld hiervoor gevonden zal worden uit de te verwachten opbrengst van de<br />
belasting op gedistilleerd. Er is geraamd dat de opcenten ƒ 1.000,-- zullen opbrengen; de<br />
eigen belasting ƒ 800,--; de belasting op het buitenlands gedistilleerd ƒ 100,-- en op de<br />
likeuren nog eens ƒ 100,--. Totaal dus ƒ 2.000,--. Deze raming wordt opgestuurd naar<br />
Gedeputeerde Staten, omdat op de primitieve begroting de opbrengst nog memorie was<br />
geraamd.<br />
Gemeente- De Gemeenterekening van 1859 wordt goedgekeurd.<br />
rekening<br />
Armbestuur De rekening van het Burgerlijk Armbestuur over 1859 wordt goedgekeurd.<br />
De rekening is drieledig opgebouwd. Het gedeelte voor de rooms-katholieke armen sluit<br />
met een batig saldo van ƒ 567,24; dat van de Heilige-Geest-Armen met een batig slot<br />
van ƒ 67,11½ en dat van de niet-confessionele armen heeft een batig slot van ƒ 88,43½.<br />
Gemeente- De door de secretaris voorgedragen klerk is na een proeftijd van acht dagen<br />
secretaris en afgekeurd. Nu heeft de secretaris de heer H.W.v.d.Kas, klerk op het kantoor<br />
-ontvanger van de rijksontvanger, bereid gevonden voor een beloning van ƒ 80,--, 'ten koste en<br />
pericule'* van de secretaris te fungeren als assistent-ontvanger. In z'n vrije tijd moet deze<br />
klerk dan ook werkzaamheden ter secretarie gaan verrichten als hulp van de secretaris.<br />
De raad is onverdeeld blij met deze gunstige afloop.<br />
*Pericule: letterlijk: bij gevaar. Met andere woorden: de ontvanger moet zelf de lusten en de lasten van de door hem 'geagreëerde'<br />
oftewel toegelaten persoon dragen.
21 augustus 1860 blz.516-521<br />
Gemeentebegroting- De Gemeentebegroting van 1861 ligt ter inzage.<br />
Burgerlijk Het Burgerlijk Armbestuur legt zowel het verslag over 1859, alswel de<br />
Armbestuur begroting over 1861 ter tafel. Uit een begeleidende brief blijkt tevens dat de procedure<br />
met het rooms-katholieke Armbestuur een bedrag heeft gevergd van ƒ 520,--.<br />
Huisnummers De Verordening op het nummeren van huizen zal binnenkort behandeld worden.<br />
Burgerlijk Het Burgerlijk Armbestuur vraagt een subsidie van ƒ 175,-- voor het doen Armbestuurvan<br />
633<br />
uitgaven wegens onderstand en te verstrekken geneeskundige hulp aan armen, die<br />
alhier domicilie van onderstand hebben. Voorwaarde is overigens wel dat de subsidie<br />
wordt aangewend voor armen, die op geen andere manier onderstand kunnen verkrijgen.<br />
Hulponderwijzer Op een geplaatste advertentie in de Haarlemsche Courant om in de vacature van<br />
hulponderwijzer op de openbare lagere school te voorzien is slechts één reflectant<br />
gekomen. De heer Leendert Akkerhuis, thans huisonderwijzer en reeds waarnemend<br />
hulponderwijzer, wordt tegen een jaarwedde van ƒ 300,-- benoemd.<br />
Kerkhof Het herstel van de kerkhofmuur is ondershands aanbesteed en wordt gegund aan de<br />
metselaar P.W. de Zwart voor een bedrag van ƒ 202,--. Intussen is gebleken dat ook de<br />
rest van de muur bouwvallig is geworden, maar dat voor herstel daarvan geen gelden<br />
beschikbaar zijn. De voorzitter stelt nu voor dit werk door het college van dagelijks<br />
bestuur te doen uitvoeren.<br />
Begroting De voorzitter stelt voor om uit de post onvoorziene uitgaven de volgende bedragen naar<br />
de daarop betrekking hebbende posten over te schrijven. Voor de subsidie aan het<br />
Burgerlijk Armbestuur: ƒ 175,--; voor het herstel van de kerkhofmuur: ƒ 207,--; voor een<br />
meerder bedrag aan erfpacht in plaats van huur voor de nieuwe asschuur: ƒ 12,-- en<br />
voor bijwerken van de kadastrale leggers.<br />
Asschuur De openbare aanneming van de nieuwe asschuur is geschied en gegund aan de<br />
meestertimmerman A.G. Audier voor een bedrag van ƒ 1.949,--.
Vervolg van: 21 augustus 1860 blz.516-521<br />
Verlichting De voorzitter stelt voor om het contract voor de openbare verlichting, dat binnenkort<br />
634<br />
afloopt, onder dezelfde voorwaarden weer voor een jaar te verlengen. Burgemeester en<br />
wethouders krijgen hiertoe de nodige autorisatie. De heer Cool herhaalt zijn wens om<br />
uitbreiding te gaan geven aan de openbare verlichting en wel met name in het oostelijke<br />
deel van de gemeente.
4 september 1860 blz.522-527<br />
Wethouder Eerst gisteravond is ontdekt dat de heer N.C. Mulder reglementair als wethouder dient af<br />
635<br />
te treden. De verkiezing van een nieuwe wethouder moet nu als een aanvullend punt van<br />
de agenda worden beschouwd. Bij de stemming blijkt de aftredende wethouder zes van<br />
de zeven stemmen op zich verenigd te hebben en wordt dus herkozen. De burgemeester<br />
wenst zowel zichzelf als de heer Mulder geluk met deze herverkiezing.<br />
Bruggen Een commissie uit Gedeputeerde Staten hebben een vergadering belegd met<br />
Burgemeester en wethouders over de kwestie van het beheer en het onderhoud van de<br />
Oude Tolbrug en de Voorburger- en Wijckerbrug en daarover wordt nu rapport<br />
uitgebracht. Na aanvankelijk het idee verworpen te hebben dat de gemeente<br />
aanmerkelijk belang had bij de instandhouding en het beheer van de drie bruggen en dat<br />
eigenlijk het Hoogheemraadschap van Delfland de meest aangewezen instantie is, is het<br />
college hier nu van terug gekomen. De kwestie geeft aanleiding tot een langdurig en in<br />
extenso beschreven debat binnen de raad. De belangrijkste vraag blijft of het<br />
beschikbare kapitaal wel voldoende rente zal blijven opbrengen om daarvan de bruggen<br />
te onderhouden. En zal de provincie echt bijspringen als de raad om subsidie aanklopt?<br />
Gezien al deze onzekerheden wordt het voorstel van de voorzitter om de bruggen in<br />
beheer en onderhoud te nemen met vier tegen drie stemmen afgewezen!
8 oktober 1860 blz.528-534<br />
Burgemeester Gedeputeerde Staten hebben nieuwe normen opgesteld voor de salarissen van de<br />
636<br />
burgemeester en de secretaris. In gemeenten beneden de 4000 inwoners zouden die<br />
wedden met 25% moeten worden verhoogd. Volgens de bedoelde normen zou de<br />
burgemeester jaarlijks ƒ 640,-- moeten verdienen en de secretaris ƒ 500,--. Aangezien<br />
de jaarwedde van de secretaris al eerder is vastgesteld op ƒ 500,-- wordt met vier tegen<br />
twee stemmen goedgevonden om zijn salaris te brengen op ƒ 625,--.<br />
Hulponderwijzer De heer Sikko Klaassen Uri, hulponderwijzer, heeft een jaarwedde van ƒ 300,-- en kan<br />
geen behoorlijk kosthuis onder de ƒ 250,-- vinden en klaagt dat hij dan niets meer over<br />
houdt voor de aankoop van kleding en boeken. Burgemeester en wethouders willen hem<br />
èn de andere hulponderwijzer een verhoging van de jaarwedde toekennen van ƒ 50,--.<br />
Maar als dit voorstel in stemming komt staken de stemmen en moet het besluit hierover<br />
tot de volgende vergadering worden uitgesteld. Overigens wordt in de volgende<br />
raadsvergadering (van 28 oktober 1860) tegen dit voorstel gestemd.<br />
Kerkhof De burgemeester deelt mede dat de kosten van het algehele herstel van het eveneens<br />
bouwvallige restant van de kerkhofmuur ƒ 250,-- gaat kosten en dat het hoognodige<br />
herstel ƒ 44,-- zal zijn. Alleen het hoognodige mag worden uitgevoerd.<br />
Burgerlijk Het Burgerlijk Armbestuur doet verslag van zijn werkzaamheden en<br />
Armbestuur dient de begroting voor 1861 in. Het Armbestuur vraagt tevens om een bedrag aan<br />
ontvangen subsidie ten behoeve van de rooms-katholieke armen later terug te mogen<br />
betalen. Ze hebben dit bedrag namelijk reeds gebruikt om bedeelden in<br />
buitengemeenten onderstand te verlenen.<br />
Gemeente- De verschillende onderdelen en posten van de Gemeentebegroting over 1861<br />
begroting worden besproken en goedgekeurd.<br />
Straten De voorzitter leest een brief van enkele ingezetenen voor, waarin deze vragen om de<br />
wegen en voetpaden te mogen berijden en de bestrating en het onderhoud door de<br />
gemeente te laten uitvoeren. Het politietoezicht verandert dan ook van aard. Immers nu<br />
geeft de politie aan dat er vernieuwd moet worden dat is dan niet meer nodig !<br />
Dit kost, zo stelt de raad, veel geld en dus wordt het verzoek afgewezen.<br />
Huisnummers De Verordening op het nummering van huizen heeft reeds bij de raadsleden gecirculeerd<br />
en wordt nu artikelsgewijs voorgelezen. Nadat er opmerkingen over zijn gemaakt wordt<br />
de verordening vastgesteld.
Vervolg van: 8 oktober 1860 blz.528-534<br />
Verkoping Een aantal roerende voorwerpen, die van geen nut meer zijn voor de gemeente zullen<br />
ondershands worden verkocht.<br />
637<br />
(Welke deze roerende goederen zijn, wordt in de notulen van de vergadering van 22 december 1860<br />
vermeld.)
28 oktober 1860 blz.535-536<br />
Hulponderwijzer Het verzoek van de heer Sikko Klaassen Uri, hulponderwijzer, om verhoging van zijn<br />
638<br />
jaarwedde wordt -na stemming- niet ingewilligd. De kwestie is reeds in de voorgaande<br />
vergadering (8 oktober 1860) ter sprake geweest, maar toen staakten de stemmen.<br />
Belastingen De suppletoire kohieren in de Hoofdelijke Omslag en de Hondenbelasting worden<br />
vastgesteld tot respectievelijk ƒ 300,98 en ƒ 21,50.
22 december 1860 blz.537-541<br />
Schutterij De kosten voor het Bataljon Rustende Schutterij zijn bepaald op een bedrag van ƒ 12,04.<br />
Huis van bewaring Het aandeel van de kosten van het huis van bewaring is ƒ 8,40.<br />
Belastingen Het raadsbesluit van 25 oktober 1859, waarbij aan de ontvanger 5% van de onzuivere<br />
639<br />
ontvangst van de heffing op gedistilleerd wordt toegekend kan geen genade vinden bij<br />
Gedeputeerde Staten. Als de Raad dit besluit niet terugdraait zal de hele Verordening<br />
voor vernietiging worden voorgedragen.<br />
Verkoping De verkoop van 23 oude geweren; 25 patroontassen en 2 bajonetten heeft ƒ 54,--<br />
opgebracht.<br />
Verloting De Damesvereniging " Dorcas " heeft toestemming een verloting te gaan houden en wel<br />
in de maand januari 1861. Voorwaarde is dat er een raadslid bij aanwezig is. Daarvoor<br />
wordt aangewezen de heer mr. A.Six.<br />
Commissie In de commissie tot het toekennen en afgeven van attesten en certificaten Nationale<br />
militievoor de Nationale Militie worden de heren Von Geusau en Six benoemd.<br />
Burgerlijk De heer Balen van Andel wordt met algemene stemmen herkozen als lid van<br />
Armbestuurhet Burgerlijk Armbestuur.<br />
Onderstand De maximumbedragen voor het verlenen van onderstand voor 1861 worden conform de<br />
reeds vastgestelde staat zonder wijzigingen vastgesteld.<br />
Hulponderwijzer De heer Sikko Klaassen Uri krijgt op zijn verzoek eervol ontslag. Hij wordt<br />
hulponderwijzer in Oud-Beijerland tegen een salaris van ƒ 400,--!<br />
Hulponderwijzer In de Haarlemmer Courant en in "de Wekker" is een oproep geplaatst voor een nieuwe<br />
hulponderwijzer. Tot op heden heeft één sollicitant zich gemeld, E.Asbeek Brusse uit<br />
Amsterdam, maar deze sollicitatie voldeed op geen enkele manier aan de vormvereisten<br />
en liet bovendien aan schrift en stijl te wensen over. Toch wil de raad zo snel mogelijk in<br />
de vacature voorzien en krijgt de secretaris, door een voorstel van de heer Von Geusau,<br />
opdracht om ondershands correspondentie te voeren om alsnog gegevens van de<br />
kandidaat te krijgen.
Vervolg van: 22 december 1860 blz.537-541<br />
Lantaarn De heer Balen van Andel doet een voorstel om, zolang de burgemeester nog op de<br />
640<br />
buitenplaats "Bijdorp" woont, daar op kosten van de gemeente een lantaarn te plaatsen.<br />
Hij vindt dit niet alleen voor de burgemeester wenselijk maar tevens voor de ingezetenen<br />
die ook in de avonduren de burgemeester moeten kunnen spreken.
28 december 1860 blz.542-543<br />
Gemeente- In de laatste vergadering van 1860 wordt nog snel de Gemeentebegroting<br />
begroting over 1861 aangepast. De belangrijkste wijziging is wel dat de zinsnede waarin de<br />
641<br />
secretaris 5% van de belasting op gedistilleerd bij wijze van loon zou ontvangen, wordt<br />
geschrapt. In plaats daarvan wordt een nieuwe post ad ƒ 125,-- ingevoerd als schrijfloon<br />
voor de toenemende werkzaamheden van de secretaris.
16 februari 1861 blz.544-547<br />
Hulponderwijzer Tegen een jaarwedde van ƒ 300,-- is geen hulponderwijzer meer te krijgen volgens een<br />
642<br />
brief van de districtsopziener van het lager onderwijs. De burgemeester brengt een brief<br />
van de andere hulponderwijzer, de heer G.W. Akkerhuis, ter sprake, waarin deze<br />
beweert dat zijn zoon B.C. Akkerhuis, die nu nog kwekeling op de lagere school alhier is,<br />
in Veur een contract als kwekeling kan krijgen voor ƒ 85,--. Op voorstel van de heer Von<br />
Geusau wordt het salaris van J.(sic) Akkerhuis JEzn verhoogd naar een bedrag van ƒ<br />
350,--. Een voorstel van de heer Mulder om de jaarwedde met ƒ 100,-- te verhogen haalt<br />
het niet en wordt weggestemd. Een voorstel daarentegen van de heer Balen van Andel<br />
om aan de kwekeling B.C. Akkerhuis en de adspirant-kwekeling F.C. Zechner dit jaar een<br />
gratificatie van ƒ 25,- toe te kennen, krijgt wel de meerderheid achter zich.<br />
Overigens is er nog steeds niet in de vacature voorzien.<br />
Verloting De verloting van de Damesvereniging " Dorcas " is goed verlopen. De heer Six, die de<br />
verloting van begin tot eind heeft bijgewoond, doet hiervan verslag.<br />
Watersnood Op 19 februari zal er een huis-aan-huis collecte worden gehouden voor de slachtoffers<br />
van de watersnoodramp. De beide 'leraren' (sic) dienen deze collecte de zondag<br />
daarvoor bij hun gemeenteleden warm aan te bevelen. Alle gemeenteraadsleden stellen<br />
zich beschikbaar om met een open collecteschaal langs de huizen te gaan.<br />
Gemeente- De jaarwedde van de Gemeente-ontvanger moet volgens richtlijnen van<br />
ontvanger Gedeputeerde Staten worden verhoogd. De raad gaat akkoord met de voorgestelde<br />
verhoging tot ƒ 300,--.
4 april 1861 blz.548-553<br />
Dagbriefjes De schoolgaande kinderen moeten dagelijks een zogenaamd dagbriefje inleveren voor<br />
643<br />
elke dag dat zij de school hebben bezocht. Maar aangezien dat ook wordt bijgehouden in<br />
de zogenaamde aantekenboeken of presentielijsten wordt dit als onnodig en overtollig<br />
beschouwd en mitsdien afgeschaft.<br />
Burgemeester en De jaarwedde van de Burgemeester is definitief ƒ 640,-- De jaarwedde van de<br />
Secretarissecretaris zou ƒ 500,-- moeten worden, maar de raad heeft zijn salaris al<br />
onlangs met 25% verhoogd en gebracht op ƒ 625,--en ziet nu geen aanleiding daarop<br />
terug te komen.<br />
Hulponderwijzer Het salaris van de hulponderwijzer de heer L. Akkerhuis JEzn wordt met ƒ 50,-- verhoogd<br />
en uiteindelijk op ƒ 350,-- gebracht..<br />
Belastingen De belasting geeft aanleiding tot uitvoerige besprekingen over de indeling van diverse<br />
personen in de belastingklassen. Op voorstel van de heer Cool wordt er nog een klasse<br />
tussen de 4e en de 5e aan toegevoegd. Laatstgenoemde wil de 16e klasse afschaffen,<br />
maar dat wordt afgewezen als zijnde volledig in strijd met de wet. De totale opbrengst de<br />
Hoofdelijke Omslag is nu ƒ 1.501,43. De hondenbelasting wordt zonder wijzigingen<br />
vastgesteld op een bedrag van ƒ 113,--.<br />
Ambtenaar De heer J.J. Blink beklaagt zich over het feit als zou hem te weinig<br />
Plaatselijke salaris zijn toegekend als ambtenaar der plaatselijke belastingen. Hij voelt Belastingzich<br />
daardoor achtergesteld bij zijn collega's. Volgens hem zou hij als beloning voor zijn<br />
werkzaamheden 2% van de zuivere opbrengst van de plaatselijke belastingen moeten<br />
genieten. Het voorstel wordt van de hand gewezen. Daarentegen worden er voorstellen<br />
aan gedeputeerde staten gedaan ter voorziening in de -niet geregelde- kosten van het<br />
maken van drukwerken, de kosten van surveillance en de beloning van de hulp van de<br />
ontvanger.<br />
Grafkelder De heer E.B. Fremery Kalff uit Den Haag wil zijn familiegrafkelder op de Burgerlijke<br />
Begraafplaats vergroten. Van de zijde van het gemeentebestuur bestaan geen bezwaren<br />
en de kerkmeesters van de Nederduits Hervormde Gemeente mogen het verder gaan<br />
uitmaken.
30 april 1861 blz.554-557<br />
Vaderlandse De Commissaris des Konings heeft een aanbeveling laten uitgaan met het<br />
kunst doel een overzicht te vervaardigen van de overblijfselen van de Vaderlandse kunst en de<br />
644<br />
beschaving uit vroeger tijden. Dit verzoek is afkomstig van de Koninklijke Academie van<br />
Wetenschappen te Amsterdam en is medegedeeld aan het Ministerie van Binnenlandse<br />
Zaken.<br />
Benoemingen Er worden weer nieuwe leden benoemd voor het bureau voor stemopneming, de<br />
commissie voor het werk van de schutterij en de tegenschatters voor 's rijks personele<br />
belasting.
15 juni 1861 blz.558-563<br />
Lectuur De Commissaris des Konings beveelt ter lezing een boekwerkje aan onder de titel:" Naar<br />
645<br />
Nederlandsch Indië "; een werkje dat aantoont hoe men zich voor het leger aldaar kan<br />
verbinden, benevens opgave van de voordelen en uitzichten welke de koloniale dienst<br />
biedt. Het boekwerk wordt uitgegeven door Boekhandel Visser te 's-Gravenhage en<br />
verschijnt met medeweten van het Ministerie van Oorlog. Voorts is er in het Provinciale<br />
Blad een artikel verschenen over verordeningen tot bestrijding van ongedierte. Deze<br />
Verordeningen dienen, voor zover zij reeds bestaan, direct ingetrokken te worden,<br />
aangezien de ondervinding en de wetenschap hebben geleerd, dat wat wij ongedierte<br />
noemen, juist helemaal niet schadelijk is en met name niet voor de landbouw. Artikelen<br />
van soortgelijke strekking zijn onder meer verschenen in de Landbouw Courant en in het<br />
Tijdschrift "de Volksvlijt" van 1860.<br />
Gemeente- De vaststelling van de Gemeenterekening over 1860 stuit op enige problemen van<br />
formele aard. De voorzitter wil een commissie van drie leden uit de raad benoemen,<br />
maar er is al een 'eigen commissie' van twee leden. Dit is -volgens de heer Von Geusau-<br />
wel wat teveel van het goede en dan te bedenken dat de raad slechts uit zeven personen<br />
bestaat. De voorzitter strekt hierop zijn voorstel in en de stukken van de<br />
gemeenterekening worden zonder bijlagen bij de raadsleden thuis bezorgd. De bijlagen<br />
blijven op de secretarie, zoals het hoort.<br />
Burgerlijk De rekeningen van het Burgerlijk Armbestuur over 1860 worden aan de Armbestuur<br />
Raad voorgelegd en goedgekeurd. De rekening van de Heilige-Geest-Armen (zonder de<br />
rooms-katholieken) sluit met een batig saldo van ƒ 94,10 en die van de 'overige' Armen<br />
met een eveneens batig saldo van ƒ 63,24.<br />
Wegen en De verordening op wegen en voetpaden wordt na geringe wijzigingen<br />
voetpaden aangenomen.<br />
Genees- en Blijkens een brief van de heer J.P.C. van Toornenburgh, genees- en<br />
Verloskundige verloskundige, wil deze meedraaien in de armenpraktijk.(Cfr. de raadsvergadering van 6<br />
juli 1860.). De regel is echter dat er binnen de gemeente steeds twee genees- en<br />
verloskundigen werkzaam zijn, die om beurten een jaar die praktijk waarnemen. De heer<br />
Van Toornenburgh krijgt de mededeling dat hij aan de beurt komt zodra er een vacature<br />
is ontstaan.
Vervolg van: 15 juni 1861 blz.558-563<br />
Hulponderwijzer Op de per 1 januari 1860 ontstane vacature van 2e hulponderwijzer hebben drie<br />
646<br />
kandidaten gereflecteerd. Het zijn: Jacob Sturm Jz. uit IJzendijke, Johannes Jacobus<br />
Bierlee uit Amsterdam en P.J. Schrijnmakers uit Dordrecht. Na stemming wordt de heer<br />
Bierlee benoemd en wel tegen een -traktement van ƒ 350,-- per jaar.<br />
Gasverlichting De heer B. Linn, gasfabrikant te Schoonhoven, vraagt om concessie voor de verlichting<br />
van de gemeente, zowel particulier als openbaar en dat tegen een bedrag van ƒ 800,--<br />
's jaars gedurende minstens 30 jaar. De verlichting vindt plaats met gebruikmaking van<br />
steenkolengas. Het aanbod van de heer Linn wordt echter als te duur afgeslagen. De<br />
heer Cool doet de suggestie om samen met Rijswijk de verlichting te gaan verzorgen en<br />
dan niet meer de tegenwoordige olieverlichting, maar met steenkolengas. Burgemeester<br />
en wethouders willen er hun gedachten over laten gaan.
29 juni 1861 blz.564-566<br />
Gemeente- De Gemeenterekening over 1860, die de raadsleden thuis ter bestudering hebben<br />
ontvangen, wordt<br />
Rekening zonder op- en aanmerkingen goedgekeurd.<br />
Hulponderwijzer Het raadsbesluit van 15 juni 1861, waarbij de heer J.J. Bierlee uit Amsterdam, benoemd<br />
647<br />
werd tot 2e hulponderwijzer aan de openbare lagere school van Voorburg, dient<br />
ingetrokken te worden. Bij een bezoek van de benoemde aan de hoofdonderwijzer<br />
Hemkes is gebleken dat de heer Bierlee ongeschikt is voor zijn taak, omdat hij het<br />
vermogen mist 'door een ongesteldheid aan de keel om de medeklinkers g, h en k te<br />
kunnen uitspreken' (sic). De benoeming wordt daarom ingetrokken.
6 augustus 1861 blz.567-570<br />
Armwezen De verslagen en begrotingen 1862 van het Burgerlijk Armbestuur worden aan de<br />
648<br />
raadsleden ter inzage gegeven om in de eerstvolgende vergadering te worden<br />
behandeld.<br />
Gemeente- De Gemeentebegroting 1862 met bijbehorende memorie van toelichting begrotingwordt<br />
eveneens aan de raadsleden toegezonden.<br />
Gasverlichting De heer Léon, advocaat te Den Haag pleit voor een aantal soliede personen dat zij de<br />
gemeente Voorburg van gasverlichting kunnen voorzien. Het naburige Rijswijk is al<br />
voorgegaan. Met de advocaat zal nader contact worden opgenomen teneinde na te gaan<br />
wat de precieze voorwaarden van de levering zijn. De raad is bereid voor dit doel ƒ 600,--<br />
per jaar beschikbaar te stellen, maar stelt als voorwaarde dat de gasverlichting ook op de<br />
straatwegen plaats vindt en dat er minstens 30 lantaarnpalen zullen staan.<br />
Voetpad Burgemeester en Wethouders willen ƒ 90,-- ter beschikking stellen<br />
Oosteinde voor het in orde brengen van het voetpad in het Oosteinde tot de Rooms Katholieke<br />
Kerk. De raad houdt dit voorstel echter aan in verband met het vorige agendapunt, want<br />
misschien moet men eerst gaspijpen ingraven.<br />
Hoofdonderwijzer De heer H. Hemkes Kzn. verzoekt eervol ontslag omdat zijn gezondheid de laatste vier<br />
jaar te wensen over laat. Het ontslag wordt voorshands geweigerd omdat de heer<br />
Hemkes geen stukken heeft overlegd, waaruit blijkt wat de aard van zijn ongeschiktheid<br />
is.<br />
Verlichting Het oude contract voor de verlichting (nog steeds met olie) loopt af. De voorzitter stelt<br />
voor weer onderhands een nieuw contract aan te gaan voor één jaar. De voorwaarden<br />
zijn dezelfde als het afgelopen jaar. De aanbesteding zal op 14 september plaats vinden.
13 augustus 1861 blz.571-572<br />
Raadsleden De heren A. Balen van Andel en I. Baas zijn herkozen als raadslid. Een commissie uit de<br />
raad onderzoekt hun geloofsbrieven en bevinden deze in orde.<br />
Hoofdonderwijzer De heer H. Hemkes zendt nu een geneeskundig attest toe van zijn huisarts. De raad acht<br />
649<br />
echter dit doktersattest nog onvoldoende om hem het gevraagde eervolle ontslag te<br />
verlenen.<br />
Burgemeester De burgemeester heeft vier weken verlof gevraagd aan de Commissaris des Konings,<br />
hetwelk hem wordt verleend. Zijn functie zal gedurende die tijd worden waargenomen<br />
door de oudste wethouder.
3 september 1861 blz.573-579<br />
Raadsleden Bij absentie van de burgemeester fungeert Wethouder Mulder als voorzitter.<br />
650<br />
De heren Balen van Andel en Baas, die zijn herbenoemd als raadslid, worden plechtig<br />
geïnstalleerd. Ze worden uitvoerig toegesproken.<br />
Wethouder Nadat de heer Balen van Andel tevens als wethouder is herbenoemd, spreekt de heer<br />
Mulder hem nogmaals toe als 'beste vriend'. Dan geeft de heer Mulder de<br />
voorzittershamer over aan de heer Balen van Andel, omdat laatstgenoemde de oudste<br />
wethouder is.<br />
Burgerlijk Het verslag van het Burgerlijk Armbestuur over 1860 wordt besproken<br />
Armbestuur en afgehandeld. Daarna komt de begroting over 1862 aan bod. In dit kader merkt de<br />
heer Cool op dat de Heilige-Geest-Armen over eigen fondsen beschikken en dus de<br />
voorgestelde subsidie van ƒ 25,- niet nodig hebben. Dit bedrag komt nu ten goede aan<br />
de Armen die noch tot de Heilige-Geest-Armen behoren, noch tot rooms-katholieke<br />
armen. Zij beschikken immers niet over eigen fondsen en daarom krijgen zij in plaats van<br />
de voorgestelde ƒ 235,-- een bedrag van ƒ 260,--.<br />
Hulponderwijzer In de sedert 1 januari bestaande vacature van 2e hulponderwijzer wordt de heer J.C.<br />
Akkerhuis benoemd. Hij is oorspronkelijk hulponderwijzer geweest te Enkhuizen, daarna<br />
te Loosduinen en is thans voor rekening van de hoofdonderwijzer reeds op de openbare<br />
lagere school werkzaam. Hij ontvangt een jaartractement van ƒ 350,-- dat zal ingaan op<br />
de 4e september 1861.<br />
Hoofdonderwijzer De heer Hemkes vraagt onbepaald verlof omdat hij te Ried, gemeente Franekeradeel in<br />
het huwelijk gaat treden. Hij is al enige tijd voor eigen rekening afwezig en zijn werk<br />
wordt gedaan door een hulponderwijzer die nu overigens niet meer door hem, maar uit<br />
de gemeentekas wordt betaald.<br />
Amtenaar De heer Balen van Andel wordt aan het eind van de vergadering ook nog Burgerlijke<br />
Stand/benoemd als ambtenaar van de Burgerlijke Stand en tevens als lid van het<br />
Burgerlijk ArmbestuurBurgerlijk Armbestuur.
24 oktober 1861 blz.580-585<br />
Aankoop grond De heer A.I.E. Dolleman, kapitein der artillerie in Garnizoen te Gorinchem<br />
grafkelder heeft een verzoek ingediend tot aankoop van een stuk grond op de Burgerlijke<br />
651<br />
Begraafplaats om aldaar een grafkelder in te richten. Deze grafkelder is bedoeld voor het<br />
bijzetten de van de stoffelijke resten van zijn aldaar reeds begraven moeder en zuster.<br />
De kerkmeesters krijgen bericht dat het gemeentebestuur geen bezwaar hiertegen heeft<br />
en geeft het een en ander in handen van genoemde kerkmeesters. Wel zal de heer<br />
Dolleman nog een supplementair bedrag aan begrafenisrechten moeten voldoen.<br />
Gemeente- Gedeputeerde Staten brengen in overweging de jaarwedde van de gemeente-<br />
ontvanger ontvanger in gemeenten, waarvan de reguliere inkomsten minder van ƒ 16.000,- zijn,<br />
tijdelijk te verhogen. De gemeente-ontvanger in Voorburg ontvangt nu een<br />
jaartractement van ƒ 300,--.Voor de <strong>jaren</strong> 1861 en 1862 krijgt de ontvanger nu een -<br />
tijdelijke- suppletie van nog eens ƒ 60,-- per jaar.<br />
Hoofdonderwijzer De heer Hemke Hemkes Kzn. schrijft een brief, waaruit blijkt dat hij zal afzien van het<br />
instellen van beroep -alhoewel daartoe gerechtigd- tegen het besluit om zijn<br />
ontslagaanvraag niet te honoreren. Maar, schrijft hij, omdat hij, "zich niet verantwoord<br />
acht, de hem opgedragen post van hoofdonderwijzer langer te bekleden" (sic) vraagt hij<br />
alsnog hem eervol te willen ontslaan. De raad besluit nu hem dit eervolle ontslag te<br />
verlenen onder dankzegging voor de diensten aan de openbare school bewezen.<br />
Aansluitend hierop doet de voorzitter het voorstel de jaarwedde van de toekomstige<br />
hoofdonderwijzer te brengen op een bedrag van ƒ 1.000,-- exclusief vrije woning. Dit<br />
besluit zal ter goedkeuring aan Gedeputeerde Staten worden voorgelegd.<br />
Verlichting Bij de ingekomen stukken is een brief van de heer B. Linn, gasfabrikant te Schoonhoven<br />
met een offerte over de levering van steenkolengas voor verlichting enzovoorts. Maar<br />
aangezien de raad nu reeds in onderhandeling is met mr. D. Leon over de levering van<br />
steenkolengas, blijft het verzoek van de gasfabrikant uit Schoonhoven "buiten<br />
beschikking".<br />
Belastingen Een aantal supplementoire kohieren in de hoofdelijke omslag en de hondenbelasting<br />
worden vastgesteld<br />
Gemeente- De Raadsleden hebben kennis genomen van de Gemeentebegroting 1862.<br />
begroting Er is niet veel op aan te merken; er worden wat ondergeschikte wijzigingen aangebracht,<br />
waarover niet behoeft te worden gestemd. Uiteindelijk wordt de begroting vastgesteld<br />
met een batig saldo van ƒ 6,77.
28 december 1861 blz.586-589<br />
Acte van De acte van borgstelling is vernieuwd en bij notariële acte verleden.<br />
Borgstelling van Na een korte bespreking daarvan, kan de raad zich hiermede verenigen<br />
ontvanger.<br />
Gasverlichting De heer mr. D. Leon, heeft te kennen gegeven dat hij zijn eerder gedane aanbieding op<br />
652<br />
de voorwaarden, zoals die door de gemeente zijn gemaakt, niet gestand kan doen. En<br />
dat zeker niet als de gemeente de gasverlichting tot aan de grenzen van het dorp<br />
uitgebreid wil zien. De aanbieding van de heer B. Linn uit Schoonhoven, alhoewel<br />
goedkoper dan die van de heer Leon, gaat toch de begroting van de gemeente te boven.<br />
De raad besluit hierop voorshands van gasverlichting af te zien.<br />
Onderstand Gedeputeerde Staten hebben reeds vroeger aangedrongen op het hanteren van<br />
maximumbedragen voor het geven van onderstand. De staat van onderstandsuitgaven<br />
voor 1862 zijn reeds enigszins gewijzigd om aan dit verlangen tegemoet te komen. Deze<br />
staat zal aldus aan Gedeputeerde Staten worden toegezonden.<br />
Burgerlijk De heer Mulder is reglementair aan de beurt om per 1 januari 1862 af te treden als lid<br />
van het Burgerlijk Armbestuur. Bij acclamatie wordt dezelfde heer N.C. Mulder in deze<br />
functie herkozen.<br />
Verloting De Damesvereniging Dorcas organiseert weer de gebruikelijke jaarlijkse verloting en wel<br />
op op 7 januari 1862. Als toezichthouden lid wordt de heer mr.A.Six aangewezen om van<br />
het verloop daarvan verslag aan de raad te doen.
4 januari 1862 blz.590-591<br />
Woning Het opknappen van de woning van de hoofdonderwijzer valt duurder uit<br />
hoofdonderwijzer dan voorzien. Op voorstel van de heer mr. A. Six zal voorshands een bedrag van ƒ 500,--<br />
653<br />
worden uitgetrokken, welk bedrag na afloop van de werkzaamheden verder in de<br />
begroting verantwoord zal worden.<br />
Beschoeiing De gemeente Delft heeft een en ander aan de beschoeiing van de Vliet<br />
Vliet gedaan. Voorburg is nu aan de beurt om weer een geschikte aanlegplaats voor<br />
vaartuigen te -laten- maken. De gemeente zal hiertoe bij het gemeentebestuur van Delft<br />
een aanvraag doen.
30 januari 1862 blz.592-594<br />
Hoofdonderwijzer Nagenoeg de gehele raadsvergadering wordt benut om voor de openbare lagere school<br />
654<br />
een nieuwe hoofdonderwijzer te benoemen. Er hebben zich zes kandidaten aangediend,<br />
die in volgorde van een aantal punten zijn vermeld. Het hoogste aantal punten (40) geldt<br />
voor de heer P.H. van Kassel, thans hoofdonderwijzer te Monster en als laagste scoorde,<br />
met 34½ punten, de heer F. Snel, hulponderwijzer te Rotterdam. Vijfenveertig personen,<br />
allen hoofd van een gezin en wonend in Voorburg, hebben echter hun voorkeur<br />
uitgesproken voor de heer Jacob Schmal, hoofdonderwijzer te Vianen. Hij is tweede op<br />
de lijst met 38 punten! De kandidatuur van de heer Schmal wordt zelfs ondersteund door<br />
een brief van de schoolleerlingen. Maar dit stuk is ongezegeld en dus van onwaarde. De<br />
voorzitter vindt het zelfs ongepast dat nota bene minderjarige kinderen zich hiermede<br />
hebben bemoeid! Bij de stemming blijkt de heer Schmal vijf stemmen op zich te hebben<br />
verkregen en de heer Van Kassel twee. De heer Jacob Schmal is dus hiermede<br />
benoemd tot de nieuwe hoofdonderwijzer.<br />
Voorzitter De heer Mulder, het woord nemend, betuigt zijn welgemeende dank aan de voorzitter, de<br />
heer mr.A.I. Hoekwater, voor de bijzondere wijze waarop hij de zaken met betrekking tot<br />
de vacature van de hoofdonderwijzer heeft geregeld. De voorzitter bedankt de heer<br />
Mulder, maar zegt dat dit alles slechts is gedaan in het belang van de gemeente.
31 maart 1862 blz.595-600<br />
Commissaris van de Uit de ingekomen stukken blijkt dat de nieuwe Commissaris des Konings is<br />
Koning geworden de heer mr. J.L. Loudon.*<br />
Aanlegplaats Burgemeester en wethouders van Delft hebben de aanvraag voor het opnieuw<br />
aanleggen van de aanlegplaats voor vaartuigen goedgekeurd.<br />
Hoofdonderwijzer De raad krijgt het door de Plaatselijke Schoolcommissie vervaardigde algemene verslag<br />
655<br />
van het onderwijs voorgelegd. Bij deze bespreking daarvan stelt met name de heer<br />
Mulder, dat het aanbeveling verdient het waarnemend hoofd de heer L. Akkerhuys, een<br />
getuigschrift te geven, voor de bijzondere wijze waarop hij zich van zijn taak als<br />
plaatsvervanger heeft gekweten. De voorzitter zegt dat dit eigenlijk van burgemeester en<br />
wethouders behoort uit te gaan, maar heeft er verder geen moeite mee. Aldus wordt met<br />
algemene stemmen besloten.<br />
Belastingen De kohieren van de hoofdelijke omslag en de hondenbelasting, beiden voor het lopende<br />
dienstjaar worden vastgesteld. Alle wijzigingen, met name die van het plaatsen in<br />
bepaalde klassen -er zijn er 16!- worden met naam en toenaam in de notulen vermeld.<br />
Stembureau De leden van het Stembureau, van de Commissie der Schutterij en de<br />
Schutterij Tegenschatters worden gekozen en benoemd.<br />
Tegenschatters<br />
Tapperijen Verordening op de tapperijen, vastgesteld op 22 januari 1853, dient te worden<br />
aangepast. Met name wordt bepaald dat als bezoekers buiten sluitingstijd nog in de<br />
tapperijen worden aangetroffen, zowel de bezoekers als de tapper zelf een boete krijgt<br />
opgelegd van ƒ 5,--.<br />
*Jhr. James Loudon (1824-1900) was advocaat en procureur te Batavia; van 1858-1861 werkzaam aan het Departement van<br />
Koloniën te 's-Gravenhage; vervolgens minister van Koloniën van 1861-1862. Van 1862 tot 1872 was hij Commissaris des Konings<br />
in de provincie Zuid-Holland. Daarna was hij Gouverneur-generaal van Nederlands-Indië van 1872-1875. Loudon werd in 1884, op<br />
60-jarige leeftijd, door koning Willem III in de Nederlandse adelstand verheven.<br />
Bron: "De straat waarin wij wonen", Geschiedenis en verklaring van de straatnamen te 's.-Gravenhage. Uitgeverij Kruseman B.V.<br />
1984 ISBN 90-233-0456-X geb.)<br />
Noot toegevoegd door Bernard Dijkman.
29 april 1862 blz.601-603<br />
Aanlegplaats Het maken van planken voor het herstel van de aanlegplaats komt op een bedrag van<br />
656<br />
ƒ 60,--. Dit bedrag is te hoog, vindt de voorzitter, en stelt voor de verzakte delen aan te<br />
vullen met een bepaalde soort specie. Dat kost dan niet meer dan tussen de ƒ 10,--à<br />
ƒ 15,--. Dit voorstel wordt met algemene stemmen aangenomen.<br />
Doodgraver Met ingang van 1 mei aanstaande heeft het college van burgemeester en wethouders de<br />
heer J.C. Voorduin benoemd, tot doodgraver voorlopig voor één jaar. Hij treedt in de<br />
plaats van de heer C. v. Deutekom die naar Veur is verhuisd en eervol ontslag heeft<br />
gekregen.<br />
Belastingen Een aantal aangeslagenen zijn vertrokken of kunnen niet betalen. Een bedrag van ƒ 3,75<br />
zal daarom niet te innen zijn.<br />
Gemeente- Het uitgebreide verslag over de toestand in de gemeente over 1861 zal bij de<br />
verslag raadsleden thuis worden bezorgd.
30 mei 1862 blz.604-605<br />
Burgerlijk armbestuur De rekening van het Burgerlijk Armbestuur 1861 is ingekomen. De bespreking ervan<br />
vindt in de volgende raadsvergadering plaats.<br />
Gemeenterekening Hetzelfde geldt voor de Gemeenterekening van 1861. Ook daarvan vindt de behandeling<br />
in de eerstkomende raadsvergadering plaats.<br />
Gemeentebegroting De Gemeentebegroting 1962 wordt op een aantal punten overschreden: onder meer in<br />
657<br />
verband met de reparatie van de woning van de hoofdonderwijzer en het aan de nieuwe<br />
hoofdonderwijzer afgenomen examen.
13 juni 1862 blz.606-608<br />
Burgerlijk De rekening van Burgerlijk Armbestuur wordt goedgekeurd.<br />
Armbestuur<br />
Gemeente- De Gemeenterekening 1861 wordt na enige bespreking<br />
rekening eveneens goedgekeurd.<br />
Bevolkings- In het Provincieblad nr. 110 van 1862 zijn voorschriften opgenomen<br />
registratie over het vernieuwen en bijhouden van de bevolkingsregisters. Ook is een nieuwe<br />
658<br />
ontwerp-verordening daarin geplaatst. Na voorlezing wordt de verordening op het<br />
vestigen en veranderen van woonplaats, zonder algemene stemming, goedgekeurd.<br />
Duiker Achterweg De duiker, gelegen aan de Achterweg die van groot nut kan zijn om vers water te<br />
brengen in de sloot achter het erf van de weduwe P.van Santen tot aan het erf van de<br />
weduwe G.van Santen en die verder loopt langs de tuin van de Waalse Gemeente*, de<br />
Achterweg en de |blijkt geheel verrot, verzakt en verstopt te zijn. De duiker zal op kosten<br />
van de gemeente hersteld moeten worden. Jhr.mr. Von Geusau zal de eigenaar van de<br />
duiker proberen te achterhalen aan de hand van eigendomsbewijzen, om zo die eigenaar<br />
te bewegen voor de kosten op te draaien.<br />
*Kennelijk wordt hier de veel gemaakte vergissing gemaakt tussen de Waalse of Wallonische Gemeente en de Franse Gemeente.<br />
Het kerkje aan de Franse Kerkstraat was in gebruik bij de voormalige refugé's, afkomstig uit Frankrijk voor de vervolging van<br />
Lodewijk XIV. Ze behoorden uitdrukkelijk niet tot de Waalse Kerk!<br />
Noot: B.I.C. Dijkman
2 augustus 1862 blz.609-612<br />
Bevolkings- De Verordening van de verandering van woonplaats binnen de<br />
registratie gemeente is een aanvulling op de verordening die op 13 juli in de raad werd<br />
goedgekeurd.<br />
Duiker Achterweg De duiker in de Achterweg komt echt voor rekening van de gemeente.<br />
Verlichting De verlichting blijft zoals het is, dus met gebruikmaking van olie. Gas komt niet meer ter<br />
sprake !<br />
Japans gezelschap De voorzitter doet mededeling van het feit dat het Zijne Majesteit heeft behaagd de heer<br />
659<br />
wethouder Mulder te benoemen tot lid van de commissie belast met het ontvangen en<br />
rondleiden door Nederland, van een hoog Japans gezelschap. Het gezelschap heeft<br />
onder meer op 28 juni de gemeente Voorburg met een bezoek vereerd. Bij die<br />
gelegenheid heeft het Japanse Gezantschap -bij afwezigheid van de burgemeester,<br />
ontvangen door wethouder Balen van Andel en jhr.mr. Von Geusau-, onder meer de<br />
meelfabriek van Nicola Koechlin & Co aan de Geestbrug, bezocht.
Aanvang: 12 uur<br />
29 augustus 1862 blz.613-615<br />
Commissaris van de De nieuwe Commissaris des Konings zal om één uur in de namiddag een<br />
Koning bezoek aan Voorburg brengen, één uur vroeger dan de geplande twee uur. De<br />
660<br />
wethouders, de raadsleden en een aantal notabelen hebben daarvan schriftelijk bericht<br />
gekregen. Bovendien is het komende bezoek van de commissaris officieel afgekondigd,<br />
zodat "diegenen welke ZHEdG wenschen mogten te onderhouden over de belangen der<br />
Gemeente of eenig ander onderwerp, daartoe in de Raadkamer gelegenheid zal zijn"<br />
(sic).<br />
Gemeente- De voorzitter deelt mee dat de Gemeentebegroting 1863 aan de leden<br />
begroting ter inzage zal worden gezonden. Aan deze stukken is reclamemateriaal en een offerte<br />
toegevoegd van de heren Bikkers & Zoon, brandspuitfabrikanten te Rotterdam, met de<br />
aanbieding van nieuw brandweermateriaal.<br />
Burgerlijk Armbestuur Het verslag van het Burgerlijk Armbestuur 1861 is goedgekeurd en de begroting over<br />
1862 is besproken. De begroting van de Heilige Geest Armen eindigt met een batig slot<br />
van ƒ 12,64 en die van de overige armen heeft een batig slot van ƒ 4,56½.
10 oktober 1862 blz.616-621<br />
Dominee De WelEerwaarde Zeergeleerde Heer Ds. D.F.F. Patijn, predikant alhier, is overleden.<br />
De beide wethouders zullen een condoleantiebezoek afleggen.<br />
Bruggen De Voorburgse bruggen worden nog steeds onderhouden door de provincie. De<br />
661<br />
Commissaris des Konings doet nu een voorstel om het onderhoud bij de betrokken<br />
gemeente te krijgen. De provincie is niet onbereid in de blijkbaar niet onaanzienlijke<br />
kosten bij te dragen. De voorzitter heeft inmiddels reeds contact opgenomen met de heer<br />
O. Baron van Wassenaer Catwijck, in zijn kwaliteit van dijkgraaf van de<br />
Tedingerbroekpolder. Daaruit is onder meer al gebleken dat de kosten bepaald niet<br />
gering zijn en dat er nog al wat aan het onderhoud van de bruggen schort. De raad is<br />
voorshands dan ook niet van zin op het voorstel van de Commissaris in te gaan en<br />
neemt het voorstel voor kennisgeving aan.<br />
Onderwijs Gedeputeerde Staten hebben een nota van de Minister van Onderwijs ter harte genomen<br />
betreffende het lager onderwijs. De vrees dat kinderen, jonger dan 6 jaar, de school<br />
zullen bezoeken is in Voorburg niet aan de orde. Wel worden er enige bepalingen<br />
opgenomen, die handelen over schorsing van de leerkrachten, over ongesteldheid en<br />
andere geldige redenen van verhindering en hoe er gehandeld moet worden met de<br />
traktementen.<br />
Hulponderwijzer De heer L. Akkerhuis, hulponderwijzer, vraagt om verhoging van zijn traktement, dan wel<br />
om een eenmalige gratificatie. De hulponderwijzer heeft echter al eerder een verhoging<br />
van zijn traktement gekregen van ƒ 300,-- naar ƒ 350,-- en bovendien heeft hij tijdens de<br />
vacature van de hoofdonderwijzer een aanvulling op zijn traktement gekregen. De Raad<br />
vindt dan ook geen termen om aan dit verzoek te voldoen. Ook een voorstel van de heer<br />
Cool om hem eenmalig een gratificatie van ƒ 50,-- toe te kennen haalt het niet en wordt<br />
afgewezen.<br />
Kerkepad De heer Six verzoekt het verbeteren van het kerkepad naar de rooms-katholieke kerk en<br />
nog enige andere voorzieningen aan de Achterweg en bij de Franse Kerk. De stukken<br />
worden in handen gegeven van Burgemeester en Wethouders.<br />
Onderwijs De heer Cool wil het avond- of herhalingsonderwijs bevorderen en dit doen door middel<br />
van een soort subsidie. Burgemeester en Wethouders wijzen dit in een preadvies af. Het<br />
voorstel van de heer Cool wordt hierop met algemene stemmen afgewezen, uiteraard<br />
met uitzondering van de stem van de heer Cool zelf.
Vervolg van: 10 oktober 1862 blz.616-621<br />
Hulponderwijzer De heer Johannes de Priester, hulponderwijzer te Oosterhuizen, wordt benoemd tot 2e<br />
hulponderwijzer aan de openbare lagere school..<br />
Gemeentebegroting De leden hebben kennis genomen van de Gemeentebegroting 1863 en keuren die goed.<br />
662
5 november 1862 blz.622-624<br />
Begraafplaats De kerkmeesters van de Nederduits Gereformeerde Gemeente hebben, namens de<br />
663<br />
weduwe van de overleden ds. D.Th.Fr. Patijn, een verzoek ingediend om een stuk grond<br />
van de algemene begraafplaats aan de weduwe in eigendom af te staan als grafruimte<br />
voor haar overleden echtgenoot. De raad heeft hier geen bezwaar tegen.<br />
Belastingen De supplementoire kohieren van de hoofdelijke omslag en de hondenbelasting over 1862<br />
worden besproken en goedgekeurd.<br />
Wegen en De heer mr. A.Six heeft in de vorige vergadering een aantal voorstellen<br />
waterlopen gedaan met betrekking tot verbetering van de wegen en de waterlopen.<br />
De voorgenomen werken gaan over:<br />
a.het voetpad bij de rooms-katholieke kerk;<br />
b.een duiker onder de Achterweg achter het pand van een zekere heer Terlaak;<br />
c.en om een nieuw geplaatste duiker met grove koolas te bedekken in de omgeving van<br />
de Franse Kerk.<br />
Ad a.De kosten worden geheel voor rekening van de gemeente genomen.<br />
Ad b.Hierover is de raad niet eensgezind. Men besluit deze zaak nader te onderzoeken<br />
en daarop in een volgende vergadering terug te komen.<br />
Ad c.Het door burgemeester en wethouders daaromtrent uitgebrachte preadvies wordt<br />
verworpen.<br />
Benoemingen Ambtenaar van de plaatselijke belastingen en tevens keurmeester van vlees en spek<br />
wordt de heer A.C. Buyk en de heer P.W. de Swart wordt aangesteld als brandmeester in<br />
plaats van de overleden heer C.L. Wilmot..
24 december 1862 blz.625-628<br />
-<br />
Hulponderwijzer De hulponderwijzer de heer L. Akkerhuis komt weer terug op hetgeen in de raad van 10<br />
664<br />
oktober over zijn verzoek tot het toekennen van een gratificatie is besloten. Maar ook nu<br />
worden er geen termen gevonden aan zijn herhaald verzoek gevolg te geven. Hij heeft<br />
slechts datgene uitgevoerd, wat van hem als 1e hulponderwijzer verwacht mocht worden.<br />
Armbestuur De heer Balen van Andel is reglementair aan de beurt om af te treden als lid van het<br />
armbestuur, maar hij wordt met algemene stemmen herkozen.<br />
Huisjes aan de Klaasje Snaas is overleden. Zij bewoonde als cliënte van het rooms- katholieke<br />
Voorburgse brug armbestuur voor ƒ 25,-- per jaar het huisje bij de Voorburgse Brug onder Stompwijk. Het<br />
huisje, dat nu eigendom is van de gemeente Voorburg, mogen burgemeester en<br />
wethouders onderhands gaan verhuren.<br />
Waag Burgemeester en wethouders hebben de voorwerpen van de waag voor een bedrag van<br />
ƒ 10,-- per jaar verpacht aan Paulus Theodorus van Veen en wel voor een periode van<br />
vijf jaar.<br />
Verloting De jaarlijkse verloting van de Damesvereniging Dorcas zal op 6 januari plaats vinden. De<br />
verloting vindt plaats in aanwezigheid van het raadslid jhr.mr.A.Six.<br />
Voetpad De heer Hoffman weigert zijn toestemming tot verbetering van het voetpad<br />
Oosteinde in het Oosteinde naar de rooms katholieke Kerk. Daarmee komt het besluit dat de raad in<br />
de vorige vergadering had genomen op losse schroeven te staan en gaat de verbetering<br />
niet door.
13 maart 1863 blz.629-634<br />
Tentoonstelling In een brief wordt de medewerking van alle gemeenten in Zuid-Holland gevraagd voor<br />
Huisjes aan de<br />
665<br />
een te Delft te houden en in te richten tentoonstelling van in de provincie voorkomende<br />
oudheidkundige voorwerpen.<br />
Voorburgse Brug Het huisje aan de Voorburgse Brug mag verhuurd worden. Het huisje is nu voor de tijd<br />
van zes jaar, tegen een bedrag van ƒ 52,- per jaar (was ƒ 25,--) verhuurd aan Frederik<br />
van der Meer.<br />
Gemeente- De Gemeentebegroting 1863 is door Gedeputeerde Staten goedgekeurd.<br />
begroting<br />
Veenhuizen Anthoni van der Veen bevindt zich in het Rijksgesticht te Veenhuizen no. 3 en Gerrit<br />
Weenink in hetzelfde gesicht onder no. 1. Gedeputeerde Staten delen mee dat zij niet<br />
ontslagen kunnen worden, omdat ze niet in staat zijn hun brood te verdienen en ze<br />
bovendien een besmettelijke oogziekte hebben. Het College van Burgemeester en<br />
Wethouders legt zich bij die beslissing neer en deelt dit aan Gedeputeerde Staten mee.<br />
Gemeente- De Gemeente zal zich richten naar de door Gedeputeerde Staten vastgestelde<br />
ontvangerjaarwedde van de gemeente-ontvanger. Die jaarwedde zal voor gemeenten<br />
met inkomsten beneden de ƒ 1.600,-- een bedrag van ƒ 290,-- niet te boven gaan.<br />
Begrafenisrechten Gedeputeerde Staten nodigen uit tot het inzenden van nieuwe voorstellen voor het heffen<br />
van Begrafenisrechten. De raad keurt het heffen van een belasting op begrafenissen<br />
goed en de reeds bestaande verordening op de invordering van die begrafenisrechten<br />
wordt opnieuw vastgesteld en aan Gedeputeerde Staten toegezonden.<br />
Belastingen De aanslagen, vermeld op de kohieren van de hoofdelijke omslag en de<br />
hondenbelasting, worden nominatief voorgelezen en van de nodig geachte wijzigingen<br />
voorzien en daarna vastgesteld.<br />
Wegen en De Legger der wegen en voetpaden wordt behandeld. In dit kader wordt<br />
voetpaden tevens een brief van het bestuur van de Veenpolder, gemeente Den Haag, Voorburg en<br />
Wassenaar behandeld. De 'kunstwerken' (sic) in de Laan van Nieuw Oosteinde en in de<br />
Loolaan worden geacht te behoren tot de eigenaren van de wegen waarin of waaraan zij<br />
zijn gelegen. Dit geldt niet voor enige kunstwerken in de Schenkweg. Die worden geacht<br />
in beheer te zijn bij het Polderbestuur zelf. De wijzigingen in de legger worden aan<br />
Gedeputeerde Staten toegezonden.
Vervolg van: 13 maart 1863 blz.629-634<br />
Stembureau Er worden nieuwe leden benoemd voor het Stembureau, voor de Commissie<br />
Schutterij voor het werk van de Schutterij en in de Commissie van Tegenschatters voor<br />
Tegenschatters de personele belasting.<br />
666
30 april 1863 blz.635-638<br />
Hoofdonderwijzer De heer J.Schmal, hoofdonderwijzer alhier, mag met instemming van Gedeputeerde<br />
667<br />
Staten tevens fungeren als koster en als voorzanger van de Hervormde Gemeente, mits<br />
zijn dagelijks werk voor het onderwijs daardoor niet in gedrang komt.<br />
Laan van Arentsburg Jhr. mr. von Geusau wil graag iets vernemen over de kenbaar geworden afsluiting van<br />
de Laan van Arentsburg oftewel het Burgpad. De voorzitter stelt dat hij eigenlijk deze<br />
zaak zou kunnen verdagen naar behandeling in een volgende vergadering, maar wil de<br />
raadsleden terwille zijn. Temeer, nu hij kort geleden een -weliswaar ongezegelde en dus<br />
niet voor antwoord vatbare- brief heeft ontvangen van een zekere G.van Rijn over deze<br />
kwestie. Zowel de ambtenaar van het Openbaar Ministerie alswel de Kantonrechter<br />
waren aanvankelijk van mening dat door een kleine onjuistheid op de Legger van wegen<br />
en voetpaden, het bewuste Burgpad eigenlijk naar hun mening helemaal niet bestond.<br />
Dat is ook de reden waarom het proces over het Burgpad nog steeds niet bij<br />
Kantonrechter is beland. Maar inmiddels is de Officier van Justitie van mening veranderd<br />
en meent hij thans dat het Burgpadproces wel degelijk gronden heeft om gevoerd te<br />
kunnen worden. De voorzitter deelt en passant nog mee dat hij er alles aan heeft gedaan<br />
om de zaak zonder kosten voor de gemeente afgehandeld te krijgen. De heer Von<br />
Geusau bedankt de voorzitter voor de gegeven inlichtingen en is er inmiddels van<br />
overtuigd dat de voorvoorzitter in deze zaak alles gedaan heeft wat gedaan moest<br />
worden.
18 mei 1863 blz.639<br />
Deze raadsvergadering is op grond van artikel 15 van het Reglement van Orde niet gehouden omdat de grootste helft van de<br />
raadsleden niet aanwezig was. De vergadering is daarom verdaagd naar 23 mei 1863.<br />
668
23 mei 1863 blz.639-642<br />
Raadsleden Het raadslid de heer J. Cool heeft te kennen gegeven dat hij over 14 dagen de gemeente<br />
gaat verlaten en daarom deze en de volgende vergadering niet zal kunnen bijwonen.<br />
Wegen en Naar aanleiding van het behandelde in de raadsvergadering van 18 maart,<br />
voetpaden waarbij de raad van mening was dat het beheer van de kunstwerken in de Schenkweg<br />
669<br />
voor rekening van het polderbestuur kwam, stellen Gedeputeerde Staten nu dat de<br />
Schenkweg altijd 'onbeheerd' is geweest. Mitsdien wordt de gemeente Voorburg<br />
aanwezig als verantwoordelijk voor het onderhoud van die weg met z'n kunstwerken. De<br />
Legger moet met dit Statenbesluit in overeenstemming worden gebracht. De raad legt<br />
zich hierbij neer en brengt de verlangde wijzigingen aan.<br />
Burgpad Naar aanleiding van de 'Burgpadkwestie' deelt de voorzitter mee dat de zaak is<br />
aangebracht bij de kantonrechter, inmiddels is behandeld en dat de uitspraak op 27 mei<br />
aanstaande wordt verwacht.. De heer Umbgrove heeft intussen een civiele actie<br />
ingesteld om schadevergoeding wegens verbreking of opensluiting van de door hem<br />
geplaatste hekken door smid Van Schagen. De civiele actie is echter niet tegen de<br />
burgemeester qualitate qua ingesteld, maar tegen de burgemeester en de smid als<br />
private personen! Uiteraard heeft de smid gehandeld in opdracht van de burgemeester.<br />
Omdat dit dus een louter civiele actie is kan de burgemeester niet aan de raad om verlof<br />
vragen om namens de gemeente tegen de heer Umbgrove te gaan procederen. Deze<br />
gang van zaken wordt dan ook aan de raad overgebracht bij wijze van mededeling!<br />
Waarvan acte.<br />
Secretarie De heer G.J. van Wageningen, logementhouder, deelt mee dat de tot<br />
Raadkamer secretarie bestempelde kamer thans is ingericht als logeerkamer en eigenlijk voor dat<br />
doel minder geschikt is geworden. Hij doet een voorstel om voor ƒ 800,-- een nieuw<br />
lokaal te laten bouwen en dat dan van hem te huren voor een periode van tien jaar tegen<br />
een jaarlijkse huur van ƒ 300,--. Het oude huurcontract tegen een jaarlijks bedrag van<br />
ƒ 250,-- loopt tot ultimo december 1864. Blijkens de hierbij overlegde tekening is dan het<br />
archief beter bereikbaar en heeft de secretarie een directe verbinding met de raadkamer.<br />
Burgemeester en wethouders krijgen volmacht om met de heer Van Wageningen een<br />
nieuw huurcontract af te sluiten en het oude contract te laten vervallen.
27 juni 1863 blz.643-645<br />
Raadsleden Mr. A. Six neemt, na 9 <strong>jaren</strong> raadslidmaatschap, ontslag als raadslid.<br />
Begrafenisrechten De Commissaris des Konings maakt enige bedenkingen tegen de Verordening op de<br />
670<br />
heffing van de begraafrechten. Bij de vaststelling van de verordening is geen rekening<br />
gehouden met een tarief voor het begraven van de stoffelijke overschotten van uit de<br />
armenkassen bedeelde mensen.. De verordening wordt aangepast en voor de te<br />
begraven armen wordt geen tarief in rekening gebracht.<br />
Gemeente- De Gemeenterekening 1862 wordt uitgedeeld en zal in de eerstvolgende<br />
rekening vergadering worden behandeld.<br />
Armbestuur De rekening van het Burgerlijk Armbestuur 1862 wordt uitgedeeld en zal eveneens in de<br />
volgende vergadering worden afgehandeld.<br />
Burgerlijk Het Burgerlijk Armbestuur vraagt om een extra subsidie voor de kinderen<br />
Armbestuur van het gezin van D. van Reijn. De vader, die zijn bijstands-domicilie in Voorburg heeft,<br />
zit in hechtenis en de moeder is overleden. De kinderen worden verpleegd in het<br />
Diaconie Weeshuis te 's- Gravenhage. De beslissing hierover zal worden genomen<br />
tegelijk met de behandeling van de rekening over het Burgerlijk Armbestuur over 1862.<br />
(zie vorig agendapunt).<br />
Bruggen Een deskundige heeft rapport uitgebracht over de toestand van de Voorburgse bruggen.<br />
De Voorburgse Brug (Kerkbrug) is zo bouwvallig dat die gevaar oplevert voor het er<br />
overheen gaande verkeer. De burgemeester heeft daarom de brug op 22 juni voor alle<br />
verkeer laten afsluiten. Maar ook de andere bruggen, de Wijckerbrug en de Oude<br />
Tolbrug zijn slecht tot zeer slecht. Aangezien de situatie zeer ernstig lijkt, dienen op korte<br />
termijn maatregelen genomen te worden. Maar, zo heeft de voorzitter zich laten<br />
voorrekenen, dat kost al bij al een bedrag van ƒ 8.000,--.<br />
Gezien de reeds <strong>jaren</strong> durende briefwisseling hierover met Gedeputeerde Staten zal de<br />
gemeente bij het provinciale fonds om subsidie aan gaan kloppen.
11 juli 1863 blz.646-648<br />
Gemeente rekening De Gemeenterekening 1862 wordt zonder wijziging aangenomen.<br />
Armbestuur De rekening van het Burgerlijk Armbestuur over 1862 wordt -na enige uitleg- eveneens<br />
aanvaard.<br />
Armbestuur Voor de drie kinderen van het gezin Van Reijn wordt een subsidie toegekend van ƒ 300,-.<br />
671<br />
Men heeft ook bij de naaste familie van het gezin aangeklopt voor een bijdrage, maar dat<br />
bleef zonder resultaat. (zie notulen van 27 juni).<br />
Straten en De post voor de bestrating van straten en pleinen wordt verhoogd met een<br />
pleinen bedrag van ƒ 600,--. Het blijkt dat vooral de Kerklaan, die onder meer langs de<br />
Raadkamer loopt, zeer veel verkeerslawaai oplevert van de erover rijdende rijtuigen en<br />
dat niet alleen deze straat, maar ook andere straten in het dorp "zeer defect" zijn.
29 augustus 1863 blz.649-655<br />
Verloting In januari zal er weer een verloting van de Damesvereniging Dorcas zijn!<br />
Verkiezingen De heer J.A.L. den Ouden, inspecteur van de administratie van de Marine, is ontstemd<br />
672<br />
omdat hij geen oproep heeft gehad voor de jongste verkiezingen. De raad stelt dat hij<br />
met zijn bezwaar nu te laat is, maar Burgemeester en wethouders opdracht zullen geven<br />
hem bij de eerstvolgende verkiezing op de lijst te plaatsen.<br />
Raadsleden Het raadslid J.Hooijmans dreigt ontslag in te dienen als raadslid, omdat hij zich niet kan<br />
verenigen met de gang van zaken bij de laatste verkiezingen. Maar nu blijkt dat hij weer<br />
als raadslid is herkozen en hij deze benoeming heeft aanvaard, vraagt de raad zich af of<br />
dit ontslag nu ook geldt voor zijn herverkiezing. De heer Hooijmans zal om nadere uitleg<br />
gevraagd worden.<br />
Raadsleden De geloofsbrieven van de heer mr. A.J. Hoekwater en van P.M. Deerns zijn onderzocht<br />
en in orde bevonden. Omdat de voorzitter tot de kandidaten behoort fungeert de heer<br />
Von Geusau tijdelijk als plaatsvervanger.<br />
Bruggen Weer komen de bruggen over de Vliet ter sprake.<br />
Indien deze bruggen onder beheer van de gemeente komen, moeten ze wel goed<br />
opgeleverd worden en moet Gedeputeerde Staten met subsidie voor reparatie over de<br />
brug komen. Bovendien moet nagegaan worden of het regelmatig spuien van water door<br />
de Hoogheemraadschappen Rijnland en Delfland aan banden kan worden gelegd, omdat<br />
daardoor de bruggen veel te verduren hebben.<br />
Accijns Het besluit tot de heffing en de verordening op de invordering van de plaatselijke<br />
belasting op gedistilleerd en de likeuren, wordt herzien en in extenso -met een memorie<br />
van toelichting- in de notulen opgenomen. (Zie bladzijden 653 tot en met 665).
1 september 1863 blz.666-667<br />
Wethouder De heer Mulder fungeert als voorzitter, omdat de burgemeester afwezig is en omdat de<br />
673<br />
oudste wethouder aan de beurt is om reglementair af te treden. De heer A. Balen van<br />
Andel ziet de stemmen van drie raadsleden op zich verenigd en wordt herkozen als<br />
wethouder, welke functie hij in dank aanvaart.
14 september 1863 blz.668-671<br />
Raadsleden Tijdens deze vergadering, waarbij alle benoemde en herbenoemde raadsleden aanwezig<br />
zijn, worden alle aanwezige raadsleden (opnieuw) geïnstalleerd en beëdigd.<br />
De raad bestaat nu uit:<br />
Mr. A.J. Hoekwater, Burgemeester<br />
A. Balen van Andel, Wethouder<br />
P.C. Mulder, Wethouder<br />
J. Baas, Raadslid<br />
W.A.A.L. von Geusau, Raadslid<br />
P.M. DeernsRaadslid<br />
Raadsleden, Ook de heer Joh. Oosterlaan is gekozen tot raadslid, maar zijn geloofsbrieven moeten<br />
nog worden onderzocht, hetgeen geen beletselen opleverde.<br />
674
8 oktober 1863 blz.672-675<br />
Raadsleden De heer J. Oosterlaan wordt nu beëdigd. De raad bestaat dus nu uit een burgemeester,<br />
twee wethouders en vier raadsleden.<br />
Burgerlijk De begroting van het Burgerlijk Armbestuur over 1864 wordt goedgekeurd.<br />
Armbestuur De begroting heeft een batig saldo van ƒ 0,24.<br />
Gemeente- De Gemeentebegroting over 1864 wordt, na enige discussie, eveneens<br />
begrotinggoedgekeurd.<br />
Burgpad De heer Umbgrove is niet bereid een schikking te treffen over de kwestie van het<br />
675<br />
Burgpad. De burgemeester heeft weliswaar als particulier gehandeld, maar geeft toch<br />
ook toe dat dit in zijn kwaliteit van burgemeester heeft gedaan. Om nu te kunnen<br />
procederen heeft hij de toestemming van de raad en de goedkeuring van Gedeputeerde<br />
Staten nodig. Van de raad krijgt hij hierop alle steun om rechtskundige adviezen in te<br />
kunnen winnen en eventueel te kunnen procederen.
22 oktober 1863 blz.676-679<br />
Burgpad Over de kwestie van het Burgpad is een rechtskundig advies ingewonnen. De raad stemt<br />
676<br />
geheel in met de conclusie van dit advies. De raad berust in de actie die de heer<br />
Umbgrove heeft ingesteld en vraagt nu toestemming aan Gedeputeerde Staten. Maar<br />
vooraleer die toestemming te vragen wil de raad eerst de uitspraak in appel van de<br />
strafrechter tegen de heer Umbgrove afwachten. Intussen moet de burgemeester uitstel<br />
van het proces bij de Arrondissementsrechtbank gaan vragen.<br />
Herdenking De hoofdonderwijzer van de lagere school heeft een prospectus ontvangen met<br />
materiaal ter herdenking van de historische gebeurtenissen in 1813, nu 60 jaar geleden.<br />
Hij wil de kinderen graag zo'n herdenkingspakket met platen en versjes uitreiken, maar<br />
heeft daarvoor niet het benodigde krediet van ƒ 30,--. De raad stemt er mee in om aan<br />
het eind van het jaar alsnog het hiervoor benodigde krediet te vinden. Het schoolhoofd<br />
kan de bestelling plaatsen.
25 november 1863 blz.679-681<br />
Grafkelder Mevrouw de Weduwe C.L. Serrurier vraagt om een grafruimte te mogen kopen voor het<br />
677<br />
stichten van een grafkelder voor haar overleden echtgenoot A.G. Heulen. Aan de<br />
kerkmeesters wordt een verklaring van geen bezwaar afgegeven.<br />
Keurmeester De heer B. Bergman is benoemd tot ambtenaar van de plaatselijke belastingen en tevens<br />
keurmeester van het vee, vlees en spek in plaats van de naar Maassluis overgeplaatste<br />
heer A.C. Buijk.<br />
Burgpad Het einde van het Burgpadproces is nog niet in zicht. De burgemeester heeft nog niet<br />
kunnen doen berusten in de door de heer Umbgrove ingestelde actie en dus ook nog<br />
geen goedkeuring gevraagd aan Gedeputeerde Staten. Het vragen van uitstel heeft nu<br />
echter geen zin meer omdat de strafrechter inmiddels uitspraak heeft gedaan en de heer<br />
Umbgrove heeft veroordeeld in een geldboete van ƒ 10,-- of één hele dag hechtenis.<br />
Maar van deze uitspraak gaat de heer Umbgrove in cassatie. Bovendien wil de heer<br />
Umbgrove van geen uitstel weten. De raadsman van de burgemeester, de heer mr.<br />
Leon, laat nu weten dat het geen pas zou hebben in de uitspraak te berusten. De<br />
burgemeester heeft nu aan de Rechtbank verlof doen vragen de gemeente te vrijwaren<br />
en pas als die vrijwaring zal zijn verleend alsnog bij Gedeputeerde Staten aan te kloppen<br />
om verder tegen de heer Umbgrove te gaan procederen.<br />
Herdenking De plaatselijke schoolcommissie heeft opeens ernstige bezwaren tegen de plaat die de<br />
schoolkinderen zouden krijgen ter herdenking van de historische gebeurtenissen van<br />
1813. De uitvoering van de plaat 'laat te wensen over' en de burgemeester doet er nog<br />
een schepje bovenop door te verklaren, dat hij die mening volkomen beaamt en dat de<br />
plaat niet aan het oogmerk beantwoordt. De heer Von Geusau geeft dan uiteindelijk de<br />
doorslag door te zeggen dat het niet aan de schoolcommissie, noch aan de raad is,<br />
hierover een oordeel uit te spreken en dat de plaats ook al in andere gemeenten aan de<br />
kinderen is uitgedeeld. Het voorstel wordt uiteindelijk met vijf tegen één stem<br />
aangenomen en de hoofdonderwijzer mag de platen gaan uitdelen. De schooljeugd krijgt<br />
tevens bij deze gelegenheid, op kosten van de gemeente, krentenbrood en chocolade!
30 december 1863 blz.682-684<br />
Burgpad De burgemeester deelt mede dat hij weliswaar in eerste instantie als privé-persoon is<br />
678<br />
gedagvaard, maar dat hij op last van het gemeentebestuur heeft gehandeld. Hij heeft nu<br />
een exploot van dagvaarding ontvangen, waarbij hij nadrukkelijk stelt dat hij daar als<br />
burgemeester van Voorburg zal moeten verschijnen. Hij legt tevens het rechtskundig<br />
advies van mr. Leon aan de raad voor. Uit dit advies blijkt duidelijk dat uiteindelijk de<br />
gemeente belanghebbende in dit proces is en dat de burgemeester de gemeente slechts<br />
in rechte vertegenwoordigt. Daarom zijn alle termen aanwezig om aan Gedeputeerde<br />
Staten het uiteindelijke verlof tot procederen aan te vragen. De raad stemt ook hier<br />
eenparig mee in.
27 januari 1864 blz.685-688<br />
Collecte Er is een verzoek ingekomen van de Vereniging tot voortdurende ondersteuning der<br />
679<br />
nagelaten betrekkingen van verongelukte schippers van de rederijen te Katwijk aan Zee<br />
en te Noordwijk aan Zee. De vereniging, die de zorg heeft voor maar liefst 23 weduwen<br />
en 63 wezen van omgekomen schippers, vraagt nu om meer steun en wil ook in onze<br />
gemeente een commissie, die hun belangen wil behartigen. Bovendien hebben de<br />
colleges van burgemeester en wethouders van Pernis en Klaaswaal een brief om steun<br />
geschreven. Bij de storm van 3 op 4 december 1863 is een sloepschip "Petronella<br />
Dorothea" met man en muis vergaan en er is een pas van stapel gelopen vissloep<br />
"Vooruit" vergaan. De raad acht het doen van collecten "onraadzaam" (sic), maar besluit<br />
wel om op de secretarie twee gesloten bussen te plaatsen en de bevolking op te wekken<br />
hier gul voor te willen geven.<br />
Accijns Gedeputeerde Staten hebben enige aanmerkingen op het besluit tot herziening van de<br />
plaatselijke belasting op gedistilleerd en de likeuren. Het besluit wordt, overeenkomstig<br />
de wensen van de statenleden, aangepast en in extenso in de notulen vermeld.<br />
Burgpad De behandeling van het Burgpadproces bij de Hoge Raad is door ziekte van Raadsheer<br />
Voorduin voorlopig uitgesteld.
27 februari 1864 blz.689-690<br />
Treinen Burgemeester en Wethouders hebben een verzoek gericht aan de minister van<br />
Binnenlandse Zaken om de treinen weer te laten stoppen aan de halte<br />
"Laan van Nieuw Oosteinde".<br />
Heilige Geest De kerkeraad van de Nederduits Hervormde Gemeente vragen om opheffing<br />
Armen van het in 1774 afgesloten contract omtrent de Heilige Geest Armen. Zij zijn bereid<br />
680<br />
daarvoor een bedrag van ƒ 500,-- te voldoen. Tevens zijn zij bereid de kosten van de<br />
verpleging van Geertruida Bijleveld in het Diaconie Armenhuis voor hun rekening te<br />
nemen.<br />
Burgpad De Hoge Raad der Nederlanden heeft het arrest van de Arrondissementsrechtbank<br />
vernietigd en de zaak terugverwezen naar het Gerechtshof van Zuid Holland.
16 maart 1864 blz.691-692<br />
Belastingen De kohieren van de Hoofdelijke Omslag en de Hondenbelasting worden vastgesteld en<br />
de gevraagde wijzigingen daarin aangebracht.<br />
Tienjarige tafels De tienjarige tafels van de Burgerlijke Stand werden vroeger altijd gemaakt door de<br />
Burgerlijke Stand griffiers van de arrondissementsrechtbanken. Blijkens een besluit van Zijne Majesteit de<br />
681<br />
Koning moet nu de gemeentesecretaris dit gaan doen. Vanwege het meerdere werk<br />
hieraan door de secretaris, wordt in navolging van andere gemeenten, aan de<br />
gemeentesecretaris een gratificatie van ƒ 25,-- toegekend.
9 april 1864 blz.693-696<br />
Jaarwedde De gemeente-ontvangers van gemeenten met een bedrag aan inkomsten beneden de<br />
682<br />
ƒ 16.000,-- krijgen een vergoeding welke in geen verhouding staat tot dat wat zij hiervoor<br />
voor de gemeente moeten verrichten. Gedeputeerde Staten stellen dan ook voor om die<br />
jaarwedde -althans tijdelijk- te verhogen. Nu blijkt dat de Voorburgse gemeente-<br />
ontvanger nog steeds een voorlopige jaarwedde heeft van ƒ 290,-- stemt de raad in met<br />
een -tijdelijke- verhoging van ƒ 50,- voor zowel het jaar 1863 als 1864.<br />
Treinen Het besluit om de treinen niet meer te laten stoppen bij de halte Laan van Nieuw<br />
Oosteinde, berust op een overeenkomst tussen de stoomwegmaatschappij en derden.<br />
Het Gouvernement doet daaraan niets.<br />
Stembureau Er worden, zoals elk jaar gebruikelijk, weer nieuwe leden van het<br />
Schutterij Stembureau, leden van de Commissie voor het werk van de Schutterij en<br />
Tegenschatterszogenoemde Tegenschatters benoemd.<br />
Vissers De collecte voor de verongelukte vissers is geteld. De actie heeft voor Pernis ƒ 32,-- en<br />
voor Zwartewaal ƒ 27,-- opgebracht.<br />
Achterweg De onderhoudsplichtigen van de Achterweg zijn bereid die weg te verbeteren door er een<br />
laag koolas op te laten aanbrengen. Ze kunnen die koolas tegen een gering bedrag van<br />
de firma Nicolaas Koechlin & Cie verkrijgen, maar vragen wel of de gemeente de<br />
aanschafkosten voor haar rekening wil nemen. De raad stemt hiermee in, maar maakt de<br />
restrictie dat het verdere onderhoud voor rekening van de aan de weg wonende<br />
onderhoudsplichtigen dient te zijn.
29 april 1864 blz.697<br />
Gemeenteverslag- Het beredeneerde gemeenteverslag over het jaar 1863 wordt, vanwege de<br />
omvangrijkheid van het stuk, aan alle raadsleden ter inzage verzonden.<br />
683
16 juni 1864 blz.698-700<br />
--<br />
Gemeenterekening De Gemeenterekening 1863 wordt ter inzage aangeboden en zal in de eerstkomende<br />
raadsvergadering aan de orde worden gesteld..<br />
Armbestuur De rekening van het Burgerlijk Armbestuur 1863 zal onder de raadsleden circuleren en in<br />
de eerstvolgende vergadering eveneens aan de orde worden gesteld.<br />
Bruggen Gedeputeerde Staten delen mee dat de minister van Binnenlandse Zaken niet van plan<br />
684<br />
is de Voorburgse bruggen door het Rijk te doen overnemen. Voorburg is de enige<br />
belanghebbende en dus moet Voorburg er ook maar voor zorgen. Provinciale Staten<br />
mag wel een subsidie van ƒ 8.000,-- geven. Een verzoek om toekenning van een<br />
subsidie is inmiddels bij Gedeputeerde Staten ingediend.<br />
Burgpad De heer A.F. Umbgrove is voor het afsluiten van het Burgpad door het Provinciale Hof<br />
veroordeeld, maar is in cassatie gegaan.
12 juli 1864 blz.701-703<br />
Gemeente- De Gemeenterekening over 1863 is vastgesteld.<br />
rekening<br />
Burgerlijk De rekening van het Burgerlijk Armbestuur 1863 is eveneens vastgesteld..<br />
Armbestuur<br />
Armwezen Het Burgerlijk Armbestuur krijgt verlof -mits toestemming wordt verleend door Provinciale<br />
685<br />
Staten- om een rechtsvordering in te stellen tegen de gemeente Berkel voor de kosten<br />
van in 1862 verleende geneeskundige hulp aan L. van Puffelen. Het gaat om een<br />
vordering van ƒ 18,30.
23 augustus 1864 blz.704-707<br />
Armwezen Het Burgerlijk Armbestuur heeft geen toestemming van Gedeputeerde Staten nodig om<br />
686<br />
een rechtsvordering in te stellen tegen de gemeente Berkel en Rodenrijs (z i e<br />
voorgaande raadsvergadering).<br />
Bruggen Gedeputeerde Staten stellen de gevraagde subsidie voor het herstel van de drie<br />
Voorburgse bruggen wel in het vooruitzicht, maar gaan pas tot daadwerkelijke uitkering<br />
over zodra de bruggen volledig zijn hersteld. De voorzitter stelt dat dit geen normele<br />
afdoening van zaken zou zijn en stelt in een aan Gedeputeerde Staten gerichte brief , dat<br />
over de subsidie dadelijk en vóórdat met de werkzaamheden kan worden begonnen,<br />
dient te kunnen worden beschikt. Hiermede zijn de raadsleden het roerend eens.<br />
Burgerlijk Het Burgerlijk Armbestuur stuurt het jaarlijkse verslag over 1863 en de<br />
Armbestuur begroting over 1865 in. Deze stukken worden aan de raadsleden ter inzage gegeven om<br />
daarna in een volgende vergadering te worden behandeld.<br />
Petroleum De verlichting van de gemeente, die nu met gebruikmaking van petroleum plaats vindt,<br />
geschiedt naar volle tevredenheid. De raad stemt in met het voorstel van het college een<br />
onderhandse aanbesteding te doen.<br />
Lantaarn De heer M.W. Spoor wil vóór het buitenverblijf Welgelegen twee ijzeren lantaarnpalen die<br />
des winters voor rekening van de gemeente branden. Op een advies van het college,<br />
stemt de raad er mee in één lantaarnpaal voor rekening van de gemeente te laten<br />
branden.<br />
Haardas Het vijfjaarlijkse contract voor het ophalen van haardas loopt ultimo december af. De<br />
raad stemt er mee in de onderhandse verpachting weer voor een periode van vijf jaar te<br />
doen plaatsvinden.
22 september 1864 blz.708-712<br />
Lantaarn De heer M.W. Spoor, bewoner van het buiten Welgelegen, tussen Hofwijck en Bijdorp,<br />
687<br />
verzoekt om voor rekening van de gemeente twee lantaarns te laten branden in plaats<br />
van een. In tegenstelling tot het besluit van de vorige vergadering wordt ook dit<br />
toegestaan, maar de adressant moet wel zelf voor het onderhoud blijven zorgen en het<br />
eventueel vervangen van onderdelen.<br />
Bruggen De kwestie van het onderhoud van de Wijckerbrug, de Kerkbrug (hier de Dorpsbrug<br />
genoemd) en de Oude Tolbrug komt weer uitvoerig ter sprake. Gedeputeerde Staten<br />
hebben nu nadere voorwaarden gesteld aan de uitkering van de gevraagde ƒ 8.000,-<br />
subsidie. De raad moet er op toezien dat het herstel van de bruggen voor einde 1865 zal<br />
zijn gedaan. Tevens willen de staten bevestigd zien dat de benodigde kapitalen voor het<br />
onderhoud daadwerkelijk van het voormalige ambacht Voorburg naar de gemeente zijn<br />
overgegaan. Naar aanleiding van deze voorwaarden is er een vergadering belegd met de<br />
Dijkgraaf van de Tedingerbroekpolders en de Commissie tot liquidatie van de goederen<br />
van het opgeheven ambacht Voorburg. Het resultaat van deze bespreking is dat zowel<br />
de Dijkgraaf van de Tedingerbroekpolders, alswel de leden van de liquidatiecommissie<br />
van het voormalige ambacht Voorburg, kapitalen overdragen aan de gemeente om het<br />
onderhoud van de bruggen nu voor eens en altijd aan de gemeente over te dragen.<br />
Namens het voormalige ambacht tekenen hiervoor de heren J.J. de Bassecour Caan en<br />
A.W. Renaud en als Dijkgraaf, tevens laatste Schout van de Tedingerbroekpolders, de<br />
heer O. Baron van Wassenaer Catwijck.
27 oktober 1864 blz.713-718<br />
Paardenmarkt Gedeputeerde Staten delen mede dat de Haagse paardenmarkt is afgeschaft.<br />
Verloting De damesvereniging Dorcas zal weer in de maand januari een openbare verloting voor<br />
de uitdeling van kleding aan de armen houden.<br />
Bruggen De bruggen zullen vóór eind 1865 geheel voor rekening van de gemeente worden<br />
688<br />
hersteld. De gemeente heeft de volledige beschikking gekregen over de gelden van de<br />
polders en het voormalige ambacht tot het onderhoud van de bruggen. Gedeputeerde<br />
Staten verlenen geen toestemming om de daartoe uit te zetten kapitalen buiten de<br />
gemeentebegroting te houden, zoals het voorstel in de vorige vergadering was. De<br />
Gemeentewet laat dit niet tot en dat is dus uitdrukkelijk buiten de orde. De zaken met de<br />
polders en het voormalige ambacht moeten eerst volledig -eventueel notarieel- zijn<br />
afgehandeld en dan pas kan de gemeente beschikken over de toegekende subsidie van<br />
ƒ 8.000,--.<br />
Gemeente- De Gemeentebegroting van 1865 wordt vastgesteld en nu inclusief de posten<br />
begrotingbenodigd voor het herstel en het onderhoud van de drie bruggen, zoals hiervoor<br />
omschreven. De begroting eindigt met een batig saldo van ƒ 15,17½.<br />
Armbestuur De begroting van het Armbestuur 1865 wordt eveneens vastgesteld. De begroting van de<br />
Heilige Geest Armen (exclusief de rooms-katholieke armen) eindigt met een batig slot<br />
van ƒ 52,01½ en die van de overige armen met een batig slot van ƒ 2,77½.<br />
Burgpad Zaak over het Burgpad, alias de 'Laan van Ahrentsburg' (sic) is door de Hoge Raad<br />
verwezen naar het Provinciaal Hof te Utrecht.<br />
Hulponderwijzer De heer L. Akkerhuijs JEzn, heeft op 'officieuze' wijze te kennen gegeven dat hij<br />
benoemd is tot Hoofdonderwijzer te Moercapelle.<br />
Bruggen De voorzitter stelt voor om alvast enige voorzieningen aan de Voorburgerbrug te doen,<br />
omdat deze brug zoveel gevaar oplevert, dat hij dreigt in te storten. Hiertegen heeft de<br />
raad geen bezwaar.
14 november 1864 blz.719-720<br />
Hulponderwijzer De heer L. Akkerhuijs JEzn, hulponderwijzer, krijgt uitdrukkelijk eervol ontslag onder<br />
dankbetuiging voor de vele diensten aan het Voorburgse onderwijs bewezen.<br />
689
10 december 1864 blz.721-724<br />
Hulponderwijzer Op voordracht van de schoolopziener en de hoofdonderwijzer wordt in de nu ontstane<br />
690<br />
vacature voorzien door benoeming van de heer Fredrik Caspar Zechner, tot nu toe<br />
hulponderwijzer te Stompwijk. Hij krijgt hiervoor een salaris van ƒ 350,-- per jaar.<br />
Cie Middelbaar Onderwijs Gedeputeerde Staten schrijven over de noodzakelijkheid om een commissie van toezicht<br />
op het middelbaar onderwijs in het leven te roepen. Ingevolge artikel 46 van een wet van<br />
2 mei 1863 zijn de gemeentebesturen hiertoe verplicht geworden. De nieuw te<br />
benoemen commissie zou onder andere toezicht moeten gaan uitoefenen op het<br />
internaat van de heer Ingenhoes. Als eerste wordt de heer P.M. Deerns aangewezen en<br />
na een herstemming tussen de overgebleven raadsleden: de heren A. Balen van Andel<br />
en N.C. Mulder.<br />
Vuilnis Het ophalen van haardas en vuilnis wordt verpacht aan de heer A. Tervis, (of Fervis)<br />
aannemer te Voorburg.<br />
Armbestuur Het lid van het Burgerlijk Armbestuur is reglementair aan de beurt om af te treden. De<br />
Heer A. Balen van Andel wordt echter bij acclamatie herkozen.<br />
Burgpad Het Provinciale Gerechtshof te Utrecht heeft de heer Umbgrove vrijgesproken van het<br />
hem ten laste gelegde betreffende het afsluiten van het zogenoemde Burgpad. De<br />
proceskosten komen voor rekening van de staat.
8 februari 1865 blz.725-728<br />
Bruggen Gedeputeerde Staten bevestigen de toegezegde subsidie van ƒ 8.000,-- voor het herstel<br />
691<br />
van de drie Voorburgse bruggen over de Vliet. De te verrichten werkzaamheden aan de<br />
Voorburgerbrug en de Wijckerbrug zullen in het openbaar worden aanbesteed. Wat<br />
betreft de Oude Tolbrug: deze "zal nader worden hersteld".<br />
Burgpad Advocaat mr. Leon, die optreedt namens de gemeente voor de zaak van het Burgpad,<br />
heeft gesproken met de advocaat van de heer Umbgrove, de heer mr. Kappeijne. De<br />
heer Umbgrove heeft weliswaar het strafproces voor het gerechtshof van Utrecht<br />
gewonnen, maar daarmee is de zaak nog steeds niet af. Duidelijk is inmiddels geworden<br />
dat het al dan niet voorkomen van een weg op de gemeentelijke legger van wegen en<br />
paden, nog niets zegt of een weg al dan niet openbaar is. Deze vraag kan toch het best<br />
in een civiele procedure beantwoord worden. Temeer daar de heer Umbgrove op geen<br />
enkele manier tot een schikking te bewegen is. Toch meent de voorzitter dat de<br />
gemeente er verstandig aan doet om het Burgpad, alias de Arentsburglaan, nu duidelijk<br />
zowel op de legger als op de daarbij behorende schetstekening te plaatsen en daarvan<br />
mededeling te doen aan Gedeputeerde Staten. De raad gaat geheel met het voorstel<br />
mee en laat het op een voortgezette civiele procedure komen.
24 maart 1865 blz.729-732<br />
Politie- Gedeputeerde Staten beveelt dringend aan de<br />
verordening politieverordening aan te vullen met een artikel tegen loslopende honden.<br />
Burgpad Op de schetstekening van de legger van wegen en paden is in gewijzigde vorm ter<br />
inzage gelegd. Er waren geen bezwaren.<br />
Onderwijs Het beredeneerde verslag van de plaatselijke schoolcommissie is voor kennisgeving<br />
aangenomen.<br />
Belastingen De kohieren van zowel de Hoofdelijke Omslag als de Hondenbelasting voor het lopende<br />
692<br />
dienstjaar worden -uiteraard na de nodige mutaties over de klassenindeling vastgesteld.<br />
Opzichter Het college doet een voorstel om de heer Th. Corstens, meester timmerman Gemeente<br />
werkente benoemen tot opzichter van gemeentewerken. Op voorstel van de heer Deerns<br />
geschiedt de aanstelling niet voor het voorgestelde salaris van<br />
ƒ 100,-- maar voor ƒ 75,--per jaar.<br />
Burgerlijk Mr. A. Six krijgt eervol ontslag als secretaris/penningmeester van het<br />
Armbestuur Burgerlijk Armbestuur.<br />
Bruggen Arie Gijsbertus Audier, timmerman te Stompwijk, gaat de bruggen opknappen. Hij heeft<br />
het werk aangenomen voor een bedrag van ƒ 4.471,--De voorzitter maakt tevens<br />
melding van het feit dat het bedrag voor het voortdurende onderhoud van de drie<br />
bruggen van ƒ 8.000,-- inmiddels is ontvangen.
29 april 1865 blz.733-735<br />
Gemeente- De heer W.J.R. Zieck heeft 28 uren twee klokken geluid van de Nederlandse<br />
begroting Hervormde Kerk in verband met het overlijden, op 1 maart 1865, van koningin-moeder<br />
693<br />
Anna Paulowna. Voor deze werkzaamheid heeft hij een nota ingediend van 28 maal<br />
ƒ 1,50 . De begroting is hiermede met ƒ 42,-- overschreden. De raad besluit daarvoor<br />
een begrotingswijziging goed te keuren.<br />
Stembureau Er worden nieuwe leden benoemd voor het stembureau, voor de commissie<br />
Schutterij voor het werk van de schutterij en de zogenoemde tegenschatters.<br />
Tegenschatters<br />
Commissaris De opzichter van gemeentewerken, de heer Th. Corstens die tevens<br />
brandweercommissaris van de brandweer is, krijgt voor die werkzaamheden een te lage<br />
beloning. De beloning wordt nu opgetrokken van ƒ 15,-- naar ƒ 40,--. Daarbij moet in<br />
aanmerking worden genomen dat de heer Corstens in zijn functie van opzichter<br />
gemeentewerken in plaats van de voorgestelde ƒ 100,- slechts ƒ 75,-- als salaris kreeg<br />
toegekend. (zie vergadering van 25 maart 1865).
26 juni 1865 blz.736-740<br />
Burgpad De heer A.F. Umbgrove heeft een bezwaarschrift ingediend tegen de wijziging van de<br />
694<br />
legger van wegen en voetpaden. De hamvraag blijft of het zogenoemde Burgpad nu wel<br />
of niet onderdeel uitmaakt van de buitenplaats Arentsburg. Gedeputeerde Staten willen<br />
dat eerst de uitspraak hierover van de Arrondissementsrechtbank wordt afgewacht en<br />
dat zij -zodra dit bekend is- daarover mededeling zullen krijgen.<br />
Bruggen Het Hoogheemraadschap Delfland zal ƒ 1.000,-- bijdragen, maar verbindt daaraan wel<br />
enige voorwaarden. Het bedrag moet namelijk worden aangewend voor de verbreding<br />
van de Oude Tolbrug op eenzelfde breedte als de Voorburgerbrug, te weten 4,80 meter<br />
en de gemeente moet ten eeuwigen dage voor het onderhoud van de bruggen blijven<br />
zorgen. Bovendien moet de gemeente beloven dat zij nooit en te nimmer meer voor een<br />
onderhoudsbijdrage bij het Hoogheemraadschap zullen aankloppen. Nu de zaak<br />
betreffende de bruggen zich zo gunstig heeft ontwikkeld, vindt de heer Deerns het gepast<br />
de leden van het college uitdrukkelijk dank te zeggen voor alle moeite die zij aan deze<br />
kwestie hebben besteed.<br />
Bruggen De vernieuwing en reparatie van de Oude Tolbrug zal op 6 juli aanstaande worden<br />
aanbesteed. Tevens geeft de voorzitter kennis van zijn voornemen om ook aan het<br />
gemeentebestuur van de stad Delft een subsidie te gaan vragen. Immers de vereiste<br />
verbreding naar 4,80 meter bevordert de ruime doorvaart van schepen en dat is ook in<br />
het belang van Delft.<br />
Gemeente- De Gemeenterekening 1864 zal in de volgende vergadering worden<br />
rekening behandeld.<br />
Secretaris De heer Balen van Andel heeft een klacht over de secretaris. De secretaris had<br />
aanwezig behoren te zijn bij een door de zetters van de belastingen belegde<br />
vergadering. De secretaris liet zich bij deze vergadering verontschuldigen, omdat hij bij<br />
een zitdag voor de inning van molengelden moest zijn. Deze zitdag werd gehouden in<br />
"De Bontekoe" te 's-Gravenhage. Weliswaar heeft de secretaris een ander zijn plaats<br />
laten innemen, maar hij heeft daarmee toch zijn instructie overtreden. De voorzitter<br />
onderhoudt daarop de secretaris over zijn handelwijze. Hij mag dit niet meer doen op<br />
straffe van schorsing.
8 juli 1865 blz.741-744<br />
Gemeente- De Gemeenterekening over 1864 wordt goedgekeurd.<br />
rekening<br />
Burgerlijk De rekening van het Burgerlijk Armbestuur 1864 wordt na<br />
Armbestuur ampele bespreking eveneens goedgekeurd.<br />
Oude Tolbrug De aanbesteding van de Oude Tolbrug is gegund aan Stephanus Theodorus Perquin<br />
695<br />
voor een bedrag van ƒ 4.391,--. De gemeente Delft heeft het verzoek om subsidie voor<br />
de verwijding van de Oude Tolbrug ontvangen en vraagt nu aan welk bedrag de<br />
gemeente Voorburg denkt. De voorzitter vindt een bedrag van ƒ 1.000,-- alleszins<br />
verantwoord.<br />
Wethouder Wethouder Mulder deelt namens jhr. mr. von Geusau, die wegens ongesteldheid afwezig<br />
is dat hij na zijn herstel het voornemen heeft Voorburg metterwoon te gaan verlaten en<br />
dat hij zich niet meer voor verkiezing als raadslid beschikbaar wil stellen. Hetzelfde zegt<br />
ook de heer Mulder. Ook hij wil na de nu nog lopende zittingsperiode zijn zetel ter<br />
beschikking stellen.
22 augustus 1865 blz.745-748<br />
Oude Tolbrug De gemeente Delft geeft uiteindelijk een subsidie van ƒ 500,--. De heer Deerns herhaalt<br />
696<br />
wat hij ook in de vergadering van 26 juni 1865 heeft gezegd en bedankt het college<br />
uitdrukkelijk voor alle moeite die zij aan de kwestie van de bruggen heeft besteed. De nu<br />
weer toegezegde subsidie is onder meer daaraan te danken.<br />
Accijns De controleur der directe belastingen moet zich voor dienstzaken buiten<br />
's lands begeven en heeft nu voorgesteld om de aan hem opgedragen controle en het<br />
toezicht op de invordering van de belastingen op gedistilleerd tijdelijk over te dragen aan<br />
de heer L.E. Uijttenhoven. De raad gaat hiermede akkoord.<br />
Armbestuur Het vorig jaar is het bestaande contract tussen het rooms-katholieke Armbestuur en de<br />
Heilige Geest Armen en de Diaconie van de Nederduits Hervormde Gemeente<br />
opgeheven. Nu doet het Rooms Katholieke Armbestuur het verzoek ook het contract met<br />
het Burgerlijk Armbestuur te willen opheffen. Zij vragen dit omdat zij tengevolge van de<br />
inwerkingtreding van de Armenwet niet langer in staat zijn "hun Parochiaal Reglement op<br />
te volgen" (sic). De raad stemt hier in principe mee in. In onderling overleg zullen nadere<br />
regelingen worden vastgesteld.<br />
Raadsleden De geloofsbrieven van de heren L.C. Beynen en J. Versteeg worden onderzocht en in<br />
orde bevonden. Zij zullen de heren N.J. Mulder en jhr. W.A.A.L. von Geusau vervangen<br />
die de raad gaan verlaten.
2 september 1865 blz.749-750<br />
Spoedvergadering.<br />
Runderen Wegens het uitbreken van een ziekte onder het rundvee moeten de nodige maatregelen<br />
697<br />
getroffen worden om de epidemie te beteugelen. In augustus jongstleden heeft de<br />
burgemeester als hoofd van de politie, reeds de nodige maatregelen getroffen, maar nu<br />
heeft het college een Verordening in concept klaar en legt deze voor aan de raad. Deze<br />
Verordening, die de doorvoer en het vervoer van besmet vee moet tegen gaan, wordt op<br />
diverse plaatsen in de gemeente bekend gemaakt. Dat geschiedt aan de Veurse paal,<br />
aan de borden in het Oosteinde en in het Dorp*, voorts aan de Wijckerbrug en de<br />
Voorburgerbrug, op de Laan van Nieuw Oosteinde, aan de Geestbrug aan het<br />
brugwachtershuisje en aan de Loolaan. De heer G.J. Zaat heeft voor het afzonderen van<br />
eventueel besmet vee een schuur afgestaan. En er wordt zelfs een beloning van ƒ 10,--<br />
uitgeloofd voor een ieder die besmet vee opspoort en bijdraagt aan het onderbrengen<br />
van dit vee in de bewuste schuur.<br />
* De term 'Dorp' wordt vanouds gebruikt om de oude dorpskern rond de Herenstraat aan te duiden. De term komt veelvuldig voor in<br />
de oude kadastrale leggers. Pas later gaat men ook in het kadaster gebruik maken van de officiële straatnamen.<br />
Noot: Bernard Dijkman
5 september 1865 blz.751-753<br />
Raadsleden De heren J. Versteeg en L.C. Beynen worden beëdigd als raadslid.<br />
Wethouder In plaats van de afgetreden wethouder N.C. Mulder wordt de heer P.M. Deerns tot<br />
wethouder gekozen, welke benoeming door hem wordt aangenomen.<br />
Burgemeester Zijne Majesteit de Koning heeft op 25 augustus de heer Mr. A.J. Hoekwater benoemd tot<br />
698<br />
burgemeester van Hillegom. Daarbij wordt tevens bekend gemaakt dat de heer<br />
Hoekwater wordt opgevolgd door de heer dr.W.C. van den Brandeler, die tot dusver<br />
burgemeester van Brielle was. Loco-voorzitter, de heer A. Balen van Andel, dankt de<br />
scheidende burgemeester door een aantal wapenfeiten te noemen. Hij refereert onder<br />
meer aan de regeling van het archief, de armenzaken, de bruggen over de Vliet en het<br />
Burgpadproces. De burgemeester bedankt op zijn beurt weer de loco-burgemeester voor<br />
zijn vriendelijke woorden. De heer Deerns op zijn beurt wil ook lof toezwaaien aan de -<br />
eveneens scheidende- wethouder N.C. Mulder en het raadslid Jhr. mr. W.A.A.L. von<br />
Geusau. De heer A. Balen van Andel stelt voor om de dank van de raad morgenmiddag<br />
om een uur aan de scheidende raadsleden over te willen brengen en wel in gezelschap<br />
van de heer Deerns als wethouder en het oudste raadslid J.Baas.
9 september 1865 blz.1-6<br />
Burgemeester Een commissie, bestaande uit de heren P.M. Deerns en J. Baas, leiden de nieuw<br />
699<br />
benoemde burgemeester, de heer dr. W.C. van den Brandeler de vergadering binnen om<br />
te worden geïnstalleerd. De nieuwe burgemeester overhandigt de fungerend<br />
burgemeester een gezegelde kopie van zijn benoeming door Zijne Majesteit de Koning<br />
en een bewijs dat hij de door de wet vereiste eden heeft afgelegd. Nadat de<br />
burgemeester de bij zijn ambt behorende onderscheidingstekens heeft ontvangen en zijn<br />
zetel heeft ingenomen worden er over en weer de gebruikelijke vriendelijke woorden<br />
gesproken.<br />
Veemarkt Gedeputeerde Staten geven aanbevelingen om het houden van veemarkten op te<br />
schorten (schorsen sic) in verband met de heersende veeziekte. De Staten maken<br />
eveneens bekend dat er in Zuid-Holland vier koemarkten zijn en één lammerenmarkt te<br />
Hillegom.<br />
Brand Er is een felle brand geweest op het erf van het huis in wijk E nr.1, bewoond door G.<br />
Cruijff. De schade aan de hooiberg, stal en schuur, wordt geschat op een bedrag tussen<br />
de ƒ 1.400,-- en ƒ 1.500,--.<br />
Blanke petroleum De levering van blanke petroleum voor de straatverlichting wordt bij inschrijving gegund<br />
aan de heer Samuel Andries van der Gaag, winkelier. Hij heeft de levering aangenomen<br />
voor 50 centen per Hollands pond.<br />
Ambtenaar De heer dr. W.C. van den Brandeler en de heer P.M. Deerns worden aange-<br />
Burgerlijke Stand wezen als ambtenaar van de burgerlijke stand.<br />
Burgerlijk De nieuwe voorzitter treedt automatisch in de plaats van de heer Hoekwater Armbestuur<br />
als voorzitter van het Burgerlijk Armbestuur. Maar door het vertrek van de heer Mulder is<br />
er nog een vacature ontstaan, waarin moet worden voorzien. De heer P.M. Deerns wordt<br />
nu benoemd als lid van dit Armbestuur.<br />
Runderpest Een aantal maatregelen worden vastgesteld voor het geval dat ook in Voorburg de<br />
runderpest zou uitbreken. De heer Zaat, die zijn schuur voor het af te zonderen vee ter<br />
beschikking heeft gesteld, wordt daarin door zijn buren tegengewerkt. Bovendien zal er<br />
voor het besmette en dientengevolge te onteigenen vee een vergoeding uit de<br />
gemeentekas moeten worden bepaald. En daarnaast zijn er de lonen voor de veearts en<br />
andere te verwachten vergoedingen voor bewezen diensten.
Vervolg van: 9 september 1865 blz.1-6<br />
Vervolg: Runderpest Voor de onteigening van besmet vee wordt een bedrag van ƒ 500,-- gereserveerd. De<br />
700<br />
Verordening wegens de in- en doorvoer van vee moet nader bekeken worden. Een en<br />
ander zal geschieden in de eerstvolgende raadsvergadering en wel op 11 september<br />
1865.<br />
Burgemeester Wethouder A. Balen van Andel overhandigt de burgemeester nu alle inmiddels gedrukte<br />
verordeningen van de gemeente. Daarbij worden een aantal gemeenteambtenaren aan<br />
de nieuwe burgemeester voorgesteld, te weten: de heer Th. Corstens, opzichter<br />
gemeentewerken en commissaris van de brandweer, de bode, T.L. van Ruijven, de<br />
veldwachter en J.van den Heuvel en de dienaar van politie J. Bogerd.
11 september 1865 blz.7-8<br />
--<br />
Rund- De voorzitter legt een tweetal concept-verordeningen voor ter beteugeling<br />
en wolvee van de gevreesde runderziekte. De ene verordening bevat bepalingen op de in- en<br />
701<br />
doorvoor van rund- en wolvee in de gemeente Voorburg en de andere verordening bevat<br />
bepalingen tegen het willekeurig binnentreden van woningen, stallen of weiden, waar<br />
zich runderen bevinden. De verordeningen zullen de volgende dag om 12 uur reeds<br />
worden afgekondigd en van kracht worden en -uiteraard- worden toegezonden aan<br />
Gedeputeerde Staten. De voorzitter vraagt ten slotte nog aan de heer Oosterlaan of hij<br />
geen geschikt stuk land weet, waar in quarantaine gebracht vee kan worden geplaatst.<br />
De heer Oosterlaan weet op die vraag geen direct antwoord maar krijgt machtiging<br />
hierover zijn voelhorens uit te steken.<br />
In verband met de als zeer ernstig opgevatte dreiging van een runderpestepidemie wordt er de<br />
volgende dag wederom een raadsvergadering belegd.
12 september 1865 blz.9-11<br />
Runderpest De voorzitter verontschuldigt zich voor het feit dat de convocaties voor deze vergadering<br />
702<br />
pas hedenmiddag zijn verzonden. Maar omwille van het spoedeisende karakter van de te<br />
nemen beslissingen kon hij niet anders. Burgemeester en wethouders hebben nog een<br />
kleine wijziging in de beide verordeningen aangebracht. De raad stelt hierover geen<br />
vragen. De beide verordeningen zullen op de hiervoor beschreven locaties worden<br />
kenbaar gemaakt en bovendien zullen ze in het Dagblad van Zuid-Holland en 's-<br />
Gravenhage worden geplaatst. De verordeningen gaan nu de volgende dag om 12 uur 's<br />
middags in. De heer Balen van Andel maakt nog bekend dat er alsnog een geschikte<br />
locatie is gevonden om besmet vee in quarantaine te nemen en zo wordt de heer Zaat<br />
niet langer gebonden aan zijn eerder gedane toezegging een schuur ter beschikking te<br />
stellen.
23 oktober 1865 blz.12-16<br />
Gemeente- De gemeentebegroting over 1866 en de begroting van het Burgerlijk<br />
Begroting & Armbestuur worden na enige discussie aangehouden tot een volgende<br />
Burgerlijk vergadering.<br />
Armbestuur<br />
Belastingen De supplementaire kohieren van de hoofdelijke omslag en de hondenbelasting over<br />
1865 worden goedgekeurd.<br />
Gemeente- De taak van de gemeente-ontvanger wordt steeds omvangrijker. Nog onlangs<br />
ontvanger is er het een en ander bijgekomen in verband met de uitvoering van het werk aan de<br />
703<br />
renovatie van de drie bruggen over de Vliet. De raad gaat dan ook ruimhartig in op het<br />
voorstel van Gedeputeerde Staten om de jaarwedde van de gemeente-ontvanger<br />
wederom te verhogen en nu met een bedrag van ƒ 60,--.<br />
Wegen en voetpaden De heer H.N. van Randwijk pachter en gaarder van de tol op de Laan van Nieuw<br />
Oosteinde vraagt om een subsidie in de verbetering van de weg vanaf de Broeksloot tot<br />
aan de Koornmolen. De geschatte kosten zijn ƒ 150,--. De raad is allereerst geneigd om<br />
de heer van Randwijk tegemoet te komen met een bedrag van slechts ƒ 25,--, maar<br />
maakt daar later ƒ 50,-- van. Maar dan moet de vragensteller niet alleen het door hem<br />
aangegeven stuk weg met koolas doen beleggen maar tevens een gedeelte van de<br />
zogenoemde Zwartelaan, want die hoort er ook bij!
30 oktober 1865 blz.17-21<br />
Gemeente- De Gemeentebegroting 1866 wordt vastgesteld en de<br />
begroting diverse belastingen worden onder de loep genomen. De hondenbelasting wordt<br />
gepreciseerd in de volgende categorieën:<br />
" honden van weelde "<br />
" bedrijfs honden "<br />
" jonge nog zuigende honden "<br />
De laatste twee categorieën hebben belastingvrijdom !<br />
Burgerlijk De begroting van het Burgerlijk Armbestuur 1866 wordt<br />
Armbestuur uitvoerig besproken en uiteindelijk goedgekeurd.<br />
Commissie De heer Hoekwater is verhuisd naar Hillegom. Per brief laat hij weten dat<br />
Middelbaar Onderwijs hij dus geen lid meer kan zijn van de gemeenteraad en ook moet bedanken als<br />
704<br />
commissielid van Middelbaar Onderwijs. Als nieuw lid wordt de heer mr. W.C. van den<br />
Brandeler gekozen.
9 december 1865 blz.22-26<br />
Raadsleden De geloofsbrieven van het nieuw benoemde raadslid de heer L. C. Hoogendoorn worden<br />
705<br />
onderzocht. Alle hierbij benodigde stukken worden in extenso in de notulen omschreven<br />
Er zijn geen beletselen en dus kan de heer Hoogendoorn worden toegelaten.<br />
Burgpad De Arrondissementsrechtbank van Den Haag doet uitspraak ten nadele van de<br />
gemeente Voorburg. De heer mr. Hoekwater en de dorpsmid Van Schagen worden<br />
veroordeeld de proceskosten te voldoen*. De advocaat mr. D Leon adviseert in het<br />
vonnis te berusten en niet in cassatie te gaan. De raad stemt hiermee in. Burgemeester<br />
en Wethouders dienen met Gedeputeerde Staten te overleggen over de wijziging van de<br />
legger van wegen en voetpaden.<br />
Westmolensloot Watermolenaar L. Berkel van de Westmolen onder Stompwijk vraagt een bedrag van<br />
ƒ 7,-- voor het uitdiepen van de molensloot. Bij het laden van vuilnis en puin door de<br />
gemeente is dit nodig. Weigert de gemeente dit bedrag te voldoen dan mag er geen<br />
vuilnis meer worden geladen. De gemeente zal betalen, maar in het vervolg moet dat<br />
worden betaald door de pachter van de haardas en het vuilnis.<br />
Wijkerlaan Een aantal bewoners van de Wijkerlaan verzoekt een subsidie van ƒ 18,--voor<br />
gedeeltelijke bestrijding van de kosten tot verbetering van de Wijkerlaan. De raad besluit<br />
dit bedrag te voldoen als na inspectie is blijkt dat het werk goed is gedaan.<br />
Dreggen De heer J. Versteeg heeft geconstateerd dat er geen dreggen zijn bij de Voorburgerbrug.<br />
*Over de proceskosten wordt verder met geen woord gerept!<br />
Die zijn er vroeger wel geweest. Als na inspectie blijkt dat ze er niet meer zijn, dan zullen<br />
ze op kosten van de gemeente opnieuw worden aangeschaft.
20 december 1865 blz.27-28<br />
Keuring van Ook nu weer zijn de oproepingsbriefjes voor deze vergadering niet binnen Vlees en<br />
706<br />
spekde door de wet vereiste termijn verzonden, maar ook nu kon dat niet anders, want<br />
wat blijkt?<br />
Ingezetenen hebben zeer veel vlees, afkomstig van in Stompwijk geslacht vee ingevoerd.<br />
Dit vee zou zijn afgemaakt in verband met de heersende runderziekte. Ter voorkoming<br />
van het onstaan van ziekten onder de bevolking is het dus nodig dit vlees op een<br />
behoorlijke manier te keuren, maar daartoe dient de Verordening op de keuring van vlees<br />
en spek met spoed te worden gewijzigd. De raad stemt volmondig in met wijziging van<br />
deze uit 1856 stammende verordening.
23 december 1865 blz.29-32<br />
Belastingen De ingekomen stukken van Gedeputeerde Staten betreffende belasting wijzigingen<br />
worden voorgelezen. Daarna worden besluiten genomen.<br />
Veetyphus De burgemeester wilde gisteren in gezelschap van de Rijksveearts een onderzoek<br />
707<br />
uitvoeren in stallen om de daar aanwezige runderen te onderzoeken. Zij werden hierin<br />
tegengewerkt en belemmerd door aanwezige burgers. Zodanig dat tegen hen proces-<br />
verbaal moest worden opgemaakt. Burgemeester stelt voor een plaatselijke verordening<br />
in het leven te roepen, die onderzoek door deskundigen altijd mogelijk maakt. De raad<br />
stemt hier wel mee in , maar stelt dat de epidemie op dit moment zodanig is dat het<br />
wenselijker zou zijn om van rijkswege hierover regels te stellen. Het dagelijks bestuur<br />
moet nu het rijk mobiliseren om ten spoedigste de nodige maatregelen te nemen.
27 december 1865 blz.33-34<br />
Veetyphus De voorzitter leest een besluit voor van het college dat gericht is aan de minister van<br />
708<br />
Binnenlandse Zaken om eventueel dwang uit te kunnen oefenen bij de inspectie van<br />
stallen. Dit besluit keurt de raad goed en het wordt verzonden.
9 februari 1866 blz.35-38<br />
Raadsleden De heer L.C. Hogendoorn wordt beëdigd als raadslid.<br />
Burgpad De zaak van het Burgpad is verloren. De fungerende voorzitter stelt voor in de<br />
709<br />
rechterlijke uitspraak te berusten en niet in cassatie te gaan. Maar tegelijkertijd heeft hij<br />
een voorstel. De eigenaar ten noordoosten van het omstreden Burgpad is een zekere<br />
heer Arnold. Door met hem stukken grond en sloten te ruilen zou er een parallelpad<br />
aangelegd kunnen worden naast het nu vervallen Burgpad. Dit pad zou dan een el breed<br />
moeten zijn en er dient een sloot naast gegraven te worden. Uit een in stemming<br />
gebracht amendement blijkt zelfs dat de raad bereid is gronden aan te kopen. Het<br />
voorstel zelf wordt later in behandeling genomen.<br />
Veehouders Onder de ingekomen stukken is het stuk van belang waaruit blijkt dat men nu kan<br />
optreden tegen onwillige veehouders bij de noodzakelijke inspectie van stallen tegen<br />
besmettelijke (vee)ziekten.<br />
Burgemeester Zijne Majesteit heeft besloten burgemeester dr. W.C. van den Brandeler te benoemen tot<br />
burgemeester van Leiden. In zijn plaats is nu benoemd de heer J.C.F. Baron van Heerdt,<br />
tot op heden burgemeester van IJsselstein.
23 februari 1866 blz.39-44<br />
Burgemeester De heer J.C.F. Baron van Heerdt wordt met de nodige plichtplegingen geïnstalleerd als<br />
710<br />
Burgemeester van Voorburg. Hij wordt -zoals gebruikelijk- tevens benoemd tot<br />
ambtenaar van de Burgerlijke Stand en lid van het Burgerlijk Armbestuur.<br />
Burgpad De voorzitter vraagt aan wethouder van Balen van Andel de nodige mededelingen te<br />
doen betreffende het alternatieve Burgpad. Op de belegde bijeenkomst terzake zijn een<br />
aantal belanghebbenden verschenen, behalve de heer mr. J.D. Viruly. Over het<br />
algemeen zijn de direct betrokkenen niet onverdeeld enthousiast over de plannen van de<br />
gemeente. Toch zijn ze van mening dat het het beste zou zijn het voetpad op het<br />
grondgebied van de heer Arnold te leggen. Laatstgenoemde zou daar zelf ook het<br />
meeste belang bij hebben. Aan aantal leden van de zogenoemde 'aangelanden' zal nog<br />
eens met de heer Arnold gaan onderhandelen over deze kwestie.<br />
Rund en wolvee De verordening op de in- en doorvoer van rund- en wolvee wordt gewijzigd. Een aantal<br />
veehouders krijgt problemen met schapen die moeten lammeren en die dat dan niet op<br />
de stallen van de eigenaars kunnen doen.<br />
Klapwaker De heer Versteeg stelt voor de klapwaker, de heer J. v.d. Heuvel, een gratificatie van<br />
ƒ 25,-- te geven omdat hij 25 jaar in gemeentedienst is. Het voorstel wordt echter met<br />
zes tegen één stem verworpen.<br />
Burgemeester Hierna worden enige gemeente-ambtenaren aan de nieuwe burgemeester voorgesteld.<br />
Dat zijn achtereenvolgens: de opzichter van gemeentewerken en commissaris-<br />
brandmeester Th. Corstens, de gemeentebode F.L. van Ruyven, de veldwachter J.van<br />
den Heuvel en de dienaar van politie J.Bogerd.
2 maart 1866 blz.45-48<br />
Loolaan Blijkens een rapport van de commissaris-brandmeester, tevens gemeente-opzichter, is<br />
711<br />
het huis GN 40/41 aan de Loolaan zeer bouwvallig en brandgevaarlijk. Er is een<br />
levensgevaarlijke situatie ontstaan. De weduwe Kester zal worden aangeschreven dat zij<br />
de nodige herstellingen moet laten uitvoeren.<br />
Burgpad De heer Arnold is niet bereid tot medewerking. Wel is hij bereid om met het<br />
gemeentebestuur te praten over een geldelijke vergoeding voor de af te stane grond.<br />
Burgemeester en wethouders worden gemachtigd om daartoe een bedrag van ƒ 400,- uit<br />
te trekken en met de heer Arnold hierover verder te onderhandelen en doorvoer een<br />
contract op te maken. De raad wil deze post vinden op de post 'onvoorzien' en uiteraard<br />
behoudens goedkeuring van Gedeputeerde Staten.<br />
Bouwpolitie In een afzonderlijke verordening zijn regels gesteld voor zaken welke door de wetgever<br />
aan het plaatselijk bestuur zijn overgelaten. De bedoelde verordening wordt aangevuld<br />
met een bepaling, dat het zonder kennisgeving aan burgemeester en wethouders<br />
verboden is in de bebouwde kom van de gemeente te bouwen of te verbouwen.<br />
Bevolkingsregistratie Het bevolkingsregister over 1865 is volgens de secretaris nog niet volledig bijgewerkt. De<br />
secretaris wordt gelast dit binnen 14 dagen in orde te maken.
5 april 1866 blz.49-54<br />
Kiezerslijst De heer jkh. J.B.C. von Schmidt auf Altenstadt, Ridder der Militaire<br />
2e Kamer Willemsorde 4e klasse en kapitein-luitenant ter zee op non-actief, doet zijn beklag dat hij<br />
712<br />
niet voorkomt op de kiezerlijst voor de leden van de 2e Kamer. Na onderzoek blijkt dat hij<br />
zijn aanslag personele belastingen in Vlissingen heeft getoond in plaats van in Voorburg.<br />
Voor het overige heeft hij wel aan de voorschriften voldaan en wordt dan ook alsnog<br />
ingeschreven op de kiezerslijst.<br />
Burgpad De kosten van het Burgpadproces belopen in totaal ƒ 1.915,59! De raad besluit deze<br />
kosten uit de gemeentekas te voldoen. Al eerder heeft de raad immers besloten om niet<br />
in cassatie te gaan en in de ten nadele van de gemeente gedane uitspraak te berusten.<br />
Ambtenaren De heren J. v.d. Heuvel en J. Bogerd, ambtenaren van de plaatselijke<br />
Plaatselijke Belasting belasting, krijgen, evenals voorgaande <strong>jaren</strong>, ieder een beloning van ƒ 20,--.<br />
Keurmeesters De keurmeesters van het vee, vlees en spek worden, vanwege hun bijzondere inzet,<br />
eveneens bedacht met een gratificatie van ƒ 12,--. Dit bedrag moeten zij wel verdelen<br />
naar de mate van de door hen geleverde prestaties.<br />
Klapwaker De heer Joris van den Heuvel, veldwachter en tevens klapwaker, zal met ingang van 1<br />
juni zal de dubbele dienst op last van de burgemeester niet langer vervullen. Met ingang<br />
van die datum staat hij er dus alleen voor. Van den Heuvel vraagt nu om een<br />
onverdeelde vergoeding als dienaar van politie, hetgeen hij krijgt toegezegd.<br />
Bevolkingsregistratie De secretaris is "door ongesteldheid" niet in staat geweest de bevolkingsregisters tijdig<br />
bij te werken. Hij krijgt nu respijt tot 1 juni aanstaande.
28 april 1866 blz.55-59<br />
Schoolopzieners De heer M.C. Mensing volgt de heer dr. G.A. Schweitter op als schoolopziener in het 5e<br />
district van Zuid-Holland.<br />
Cholera In Rotterdam heerst cholera! Vanwege de rijks- en provinciale overheid zijn reeds<br />
713<br />
maatregelen voorgesteld om de uitbreiding van die ziekte te beteugelen. Gisteren zijn<br />
met de alhier aanwezigen genees- en heelkundigen al de nodige maatregelen getroffen<br />
voor het verlenen van bijstand, in het bijzonder aan behoeftigen. De heer Beijnen,<br />
administrerend diaken, heeft een huisje ter beschikking om de lijders aan de cholera te<br />
kunnen verplegen. De huur van dit huisje aan de Fransche Slop is ƒ 1,10 per week. De<br />
raad accepteert dankbaar dit aanbod. De burgemeester heeft, blijkens zijn mededeling,<br />
ook nog een cholerafonds met gelden afkomstig van een vorige cholera-epidemie, welke<br />
destijds uit vrijwillige bijdragen van de bevolking is gevormd. Burgemeester en<br />
wethouders worden verder gemachtigd voorstellen te doen tot -zo nodig- uitbreiding van<br />
dit fonds.<br />
Genees- en heelmeester De heer J.P.C. van Toornenburgh, genees- en heelmeester, doet een verzoek om bij<br />
afwisseling de functie van waarnemend verloskundige te mogen gaan uitoefenen. De<br />
beslissing op dit verzoek wordt echter naar de volgende vergadering verschoven.<br />
Klapwaker De heer J. Bogerd, dienaar van politie, raakt zijn nevenfunctie als klapwaker kwijt en dat<br />
betekent voor hem een derving van inkomsten van ƒ 3,-- per week. Hij vraagt dan ook<br />
zijn salaris als dienaar van politie met ƒ 100,-- per jaar te verhogen. Ook deze beslissing<br />
wordt naar een volgende vergadering verdaagd.
7 juni 1866 blz.60-67<br />
Burgpad Gedeputeerde Staten bevelen om het Burgpad uit de legger van wegen en voetpaden te<br />
714<br />
verwijderen. Dit bevel geschiedt onder meer op aandringen van de heer A.F. Umbgrove.<br />
Gezien de gerechtelijke uitspraak op de kwestie van het Burgpad geeft de raad aan dit<br />
bevel toe.<br />
Kermis Gezien de heersende cholera zal de jaarlijkse te houden kermis, op de laatste zondag<br />
van augustus, niet doorgaan. Gedeputeerde Staten ontvangen hiervan bericht en tevens<br />
zal aan dit besluit ruchtbaarheid worden gegeven via de plaatselijke pers, in casu het<br />
Dagblad van Zuid-Holland en 's-Gravenhage.<br />
Koninklijk Huis Om dezelfde reden als hiervoor, zullen er ook geen openbare plechtigheden<br />
plaatsvinden bij gelegenheid van de verjaardag van Hare Majesteit de Koningin op 17<br />
juni aanstaande.(Koningin Sophie, gemalin van Koning Willem III * 17-6-1818).<br />
Commissie Het voor de maand juni geplande onderzoek van de verlofgangers, zal Nationale<br />
Militieeveneens vanwege de cholera tot nader datum worden uitgesteld.<br />
Onderstand De gestichten te Ommerschans en Veenhuizen hebben een rekening open staan van<br />
ƒ 193,44 en verzoeken dit bedrag per omgaande te storten bij de Ontvanger der<br />
Registratie.<br />
Veldwachter Met ingang van 1 juni is de heer Arnoldus Schraven, gepasporteerd korporaal van het 2e<br />
Regiment dragonders, benoemd tot veldwachter in deze gemeente.<br />
Rail-route De Raad van Administratie van de Algemeene Nederlandsche Railroute Maatschappij<br />
heeft een verzoek ingediend om de tramlijn (rail-route, sic) Den Haag-Leiden door de<br />
kom van de gemeente te laten lopen. Onder bepaalde voorwaarden, onder meer het<br />
bezit van de nodige consenten en onderhoud van de bestrating, gaat de raad hiermede<br />
akkoord.<br />
Genees- en heelmeester Het verzoek van genees- en heelmeester Toornenburgh is afgewezen.Er zijn maar twee<br />
beschikbare plaatsen voor verloskundigen, die nu bezet zijn. Maar zijn naam wordt<br />
genoteerd voor een eventuele volgende vacature.<br />
Klapwaker De heer J. Bogerd heeft, omdat zijn functie van klapwaker per 1 juni vervalt, gevraagd<br />
om een salarisverhoging van ƒ 100,-- per jaar. Hij krijgt wel salarisverhoging, maar<br />
slechts de helft, oftewel ƒ 50,--.
Vervolg van: 7 juni 1866 blz.60-67<br />
Kerklaan Mevrouw Sophia Jeanne Wittenrood en de heren Cornelis Oudshoorn en<br />
715<br />
Johannes Geenen, eigenaren van woningen aan het zogenaamde watertje in de<br />
Kerklaan, verzoeken ontheven te worden van hun verplichting tot het onderhoud van<br />
straat en schoeiing. Maar aangezien er nog meer bewoners zijn met woningen<br />
grenzende aan dit watertje, wil het gemeentebestuur hun verzoek pas in overweging<br />
nemen, als alle bewoners de bereidheid tonen de straat aan de gemeente over te doen.<br />
Bestraten dorp De heer C. de Koning en 33 medeondertekenaars schrijven vernomen te hebben, dat de<br />
gemeente plannen heeft om de bestrating binnen het dorp te gaan vernieuwen en/of te<br />
gaan verbeteren. In hun 'request' geven zij blijk van enerzijds hun tevredenheid, maar<br />
anderzijds van hun zorgen bij deze gemeentelijke actie. Wil de gemeente de rechten van<br />
de eigenaren veilig stellen? Worden de straten niet te hoog aangelegd, opdat niet steeds<br />
de trottoirs en de dorpels van de huizen onderlopen? De raad stelt de adressanten<br />
echter volledig gerust.<br />
Bevolkingsregistratie De burgemeester vraagt aan de secretaris hoe het staat met de bijwerking van de<br />
bevolkingsregisters. De secretaris antwoordt dat hij er wel al mee begonnen is, maar dat<br />
hij er -vanwege zijn andere drukke werkzaamheden nog niet meer klaar is. De<br />
burgemeester stelt dat er altijd wel werkzaamheden zullen zijn, maar dat deze situatie nu<br />
niet nog veel langer mag voortduren. De secretaris krijgt opnieuw uitstel en wel tot 1 juli<br />
onder de bedreiging dat er nadere maatregelen genomen worden als de secretaris dan<br />
weer is gebreke blijkt te zijn.
13 juli 1866 blz.68-71<br />
Gemeenterekening De Gemeenterekening 1865 wordt uitgesteld tot de volgende vergadering, opdat<br />
belangstellenden inzage kunnen krijgen in bepaalde stukken.<br />
Commissie In de vacature van W.C. van de Brandeler wordt de heer A.W.de Bruyn<br />
Middelbaar Onderwijs gekozen. Hij zal in deze functie worden beëdigd.<br />
Verordeningen Een aantal artikelen van bestaande gemeentelijke verordeningen worden gewijzigd. Met<br />
716<br />
name gaat het over de openingstijden van tapperijen en over het in hechtenis nemen van<br />
beschonken personen.<br />
Bruggen De heer S. Perquin, aannemer, is te laat geweest met de oplevering van de<br />
restauratiewerkzaamheden aan de Oude Tolbrug en heeft zich daardoor een boete van<br />
ƒ 45,-- op de hals gehaald. De voorzitter verdedigt zich door te stellen dat de boete<br />
alleszins redelijk is vastgesteld en strikt genomen nog hoger had mogen zijn. Maar<br />
omdat de heer Perquin nogal wat moeilijkheden bij de werkzaamheden had te<br />
overwinnen besluit de raad -na stemming- om hem ƒ 20,-- van de boete terug te geven.
2 augustus 1866 blz.72-75<br />
Commissie De in de commissie Middelbaar Onderwijs benoemde heer A.W. de Bruyn<br />
Middelbaar Onderwijs laat zich -om verschillende redenen- zijn benoeming in die commissie niet welgevallen. In<br />
717<br />
zijn plaats wordt nu de heer Frederick van Ketwich, gepensioneerd luitenant-kolonel van<br />
het Nederlands Oostindisch Leger, benoemd. Ook hij moet hiervoor de vereiste eed<br />
afleggen.<br />
Gasfabriek De heer J. Bleuland van Oordt verzoekt op de buitenplaats Middendorp een fabriek te<br />
mogen stichten van zinken ornamenten en huishoudelijke artikelen. Het verzoek wordt in<br />
handen van Burgemeester en Wethouders gegeven, ter verdere afdoening.<br />
Gemeenterekening De Gemeenterekening 1865 is na bespreking goedgekeurd.<br />
Bruggen De boete van aannemer S. Perquin voor de te late oplevering van de<br />
restauratiewerkzaamheden aan de Oude Tolbrug is teruggebracht van ƒ 45,-- naar ƒ 25,-<br />
-, maar daarmee is de aannemer niet tevreden. Hij wil algehele kwijtschelding. Daar gaat<br />
de raad echter niet op in. De boete blijft ƒ 25,--!
4 september 1866 blz.76-83<br />
Verordeningen Gedeputeerde Staten zijn het niet eens met de tekst van de wijzigingen van een aantal<br />
718<br />
verordeningen. Burgemeester en Wethouders hebben echter reeds het nodige voorwerk<br />
gedaan, zodat de wijzigingen na voorlezing worden goedgekeurd.<br />
Kerklaan Mejuffrouw Wittenrood cum suis, eigenaren/bewoners van woningen aan het haventje<br />
aan de Kerklaan, hebben klachten over het zogenoemde 'Watertje'. (Zie ook notulen van<br />
7 juni 1866). De klacht gaat voornamelijk over de slechte toestand van de straat, die nu<br />
zo slecht is dat hij gevaar oplevert. Nu de Herenstraat wel op gemeentekosten wordt<br />
opgeknapt, waarom dan onze straat niet? Zo vragen zij zich af. De raad stelt zich te weer<br />
door te memoreren dat de straat en de beschoeiing voor hun woningen particulier<br />
eigendom zijn en blijkens een overeenkomst ook door die bewoners moet worden<br />
onderhouden. Maar, stelt de raad genereus, als de bewoners de beschoeiing voor hun<br />
rekening nemen en in orde brengen zal de gemeente (daarna) ook hun straat<br />
vernieuwen.<br />
Burgerlijk Armbestuur De rekening en het verslag van het Burgerlijk Armbestuur zijn goedgekeurd.<br />
Politie Aan de ambtenaren van de politie, die toezicht hebben gehouden op de verlichting en op<br />
het uitdiepen van de haven en de dorpssloten, wordt een gratificatie toegekend van<br />
totaal ƒ 25,-- voor de beide contrôlewerkzaamheden.<br />
Wethouder De heer R.M. Deerns wordt gekozen als wethouder.<br />
Rijksveldwachter(s) De kermis is dit jaar weliswaar geschorst maar toch hebben drie rijksveldwachters<br />
gedurende vier nachten wachtdiensten verricht. Zij krijgen een gratificatie van zegge één<br />
gulden per nachtwacht, dus totaal ƒ 12,--.
Vervolg van: 4 september 1866 blz.76-83<br />
Secretaris Op 16 augustus is de gemeentesecretaris ontboden op de vergadering van<br />
719<br />
Burgemeester en Wethouders. De Burgemeester heeft hem gevraagd hoe het staat met<br />
de opgelopen achterstand van zijn werkzaamheden. De secretaris deelt mee dat hij die<br />
achterstand nog niet heeft kunnen wegwerken, omdat hij zijn handen vol heeft aan het<br />
dagelijks werk en hij somt dit allemaal op. Burgemeester en Wethouders zijn niet onder<br />
de indruk en gelasten de secretaris te zorgen dat hij up-to-date raakt. In zijn verweer zegt<br />
de secretaris dat ook het Burgerlijk Armbestuur een achterstand aan werkzaamheden<br />
heeft. Dat is olie op het vuur en hij wordt daarover berispt! De secretaris verweert zich<br />
verder met te memoreren, dat hij veel overwerkt ter secretarie, zelfs werk mee naar huis<br />
neemt en dan vaak tot diep in de nacht bezig is. Twee raadsleden nemen het voor de<br />
secretaris op. Er is inderdaad veel werk en hij moet ook veel werkzaamheden verrichten,<br />
die niet strikt tot de hem opgedragen taak behoren. En bovendien wordt de man ook een<br />
dagje ouder! De secretaris verzucht vervolgens dat hij na bijna twintig jaar ook best met<br />
pensioen zou willen en eervol ontslag zou willen nemen. Als hem dan maar wel een<br />
behoorlijk pensioen in het vooruitzicht wordt gesteld. De burgemeester zegt daarop dat<br />
pensioen en ontslag er nog niet inzit. Wel heeft de burgemeester al eens aangeboden<br />
om de bevelschriften en het bijhouden van de bevolkingsregisters voor zijn rekening te<br />
willen nemen. (Of dit aanbod ooit door de secretaris is aanvaard, vermelden de notulen<br />
niet!). Op voorstel van de heer Deerns wordt uiteindelijk volstaan met voorshands de<br />
secretaris aan zijn belofte te houden de werkzaamheden geregeld en op tijd te verrichten<br />
en gaat de raad over tot de orde van de dag.
28 september 1866 blz.84-89<br />
Openbare rust en De commissaris van de koning schrijft over de bedenkingen die<br />
veiligheid Gedeputeerde Staten hebben bij de goedkeuring van de wijzigingen op de verordeningen<br />
720<br />
van openbare rust en veiligheid. Met name hebben zij bedenkingen tegen het woord<br />
"subsidiair" bij gevangenisstraf. Dit woord wordt nu vervangen door het woordje "of".<br />
Straten en pleinen De heer C.W. Bruynings Ingenhoes, kostschoolhouder alhier, verzoekt om, evenals de<br />
Herenstraat, ook de Kleine Laan voor de voetgangers te verbeteren op kosten van de<br />
gemeente. Dit verzoek wordt echter afgewezen, met als argument dat hij zelf met zijn<br />
kostschool een gedeeltelijk belang heeft bij herstel van de bestrating. De raad geeft de<br />
heer Bruynings Ingenhoes te verstaan om samen met de andere bewoners van de Kleine<br />
Laan een soortgelijk verzoek in te dienen, dat alsdan door de raad in overweging zal<br />
worden genomen.<br />
Verlichting De heer J. van Roon en zeven anderen willen de verlichting met lantaarnpalen uitgebreid<br />
zien, vooral in het zuidwestelijke deel van het Westeinde, nabij de Oude Tolbrug. Dit ten<br />
gerieve van de bewoners en passanten en ter voorkoming van onheilen! De<br />
briefschrijvers worden er aan herinnerd dat er bij het door Johannes van Rijn bewoonde<br />
huis aan de Oude Tolbrug een lantaarn brandt en dat moet genoeg zijn! Het verzoek<br />
wordt hiermede afgewezen.<br />
Brandstoffen Gedeputeerde Staten willen een verordening op het bewaren en opslaan van petroleum.<br />
Zij willen dat er in de huizen niet meer dan 25 kannen met de brandbare stof aanwezig<br />
mogen zijn en dat handelaars en winkeliers maximaal 200 kannen in huis mogen<br />
hebben. Staande de vergadering wordt de verordening geconcipieerd en voorgelezen.<br />
Haven Een voorstel tot het verbreden en verdiepen van de haven, alsmede het innen van<br />
havengeld, zal in de volgende vergadering worden behandeld. Bij de behandeling van dit<br />
punt op de staat van de begroting 1867 staken de stemmen.
27 oktober 1866 90-93<br />
Haven De heer J.F. Perquin en vijf andere bewoners van de Kerklaan dienen een verzoek in tot<br />
721<br />
het verbreden en uitdiepen van de haven, ook wel de Kerklaansloot of 't Watertje<br />
genoemd. Zij doen daarbij afstand van de straatschoeiing en het water voor hun huizen,<br />
met uitzondering van een halve el vóór de stoep van de woningen. Het verzoek zal<br />
nader, bij de behandeling van de begroting, besproken worden.<br />
Gemeentebegroting Bij de Gemeentebegroting over 1867 wordt het havenprobleem behandeld.<br />
Haven De voorzitter ziet in het heffen van havengelden weinig heil. Hij verwacht dat dit ten koste<br />
kan gaan van de heffing van de personele belasting. Evenmin heeft hij veel op met het<br />
ingediende verzoek van de eigenaren/bewoners aan de haven in de Kerklaan. Dit te<br />
meer omdat de eigenaar van Huize Middendorp daar niet bij betrokken is. Hij stelt voor<br />
de plannen uit te stellen om er later, misschien volgend jaar, op terug te komen. Dit<br />
voorstel wordt aangenomen. De rest van de begroting geeft geen problemen.
27 december 1866 blz.94-97<br />
Gasverlichting De heer B. Lium, gasfabrikant te Schoonhoven en de heer J.E. Vreede, particulier te<br />
722<br />
Leiderdorp, doen een aanbieding tot het stichten van een fabriek voor 'lopend<br />
steenkolengas' voor Voorburg en Rijswijk. Zij willen gas leveren voor zowel de<br />
straatverlichting, als voor gebruik in particulieren en publieke gebouwen. Zij willen graag<br />
een contract voor de levering van gas voor de straatverlichting gedurende de komende<br />
25 <strong>jaren</strong>. Aan de 'requestranten' wordt medegedeeld, dat hun aanbieding in overweging<br />
zal worden genomen, zodra zij de benodigde vergunningen van de eigenaren van zowel<br />
particuliere als publieke weg- en straatgedeelten kunnen overleggen. De gemeente voert<br />
immers geen beheer over alle gronden waar de pijpleidingen doorheen moeten worden<br />
gelegd.<br />
Bode Bode F.L. van Ruyven (78) is nu 52 jaar in dienst van de gemeente en vraagt om<br />
pensioen tot eenzelfde bedrag als wat hij in actieve dienst verdiende. Op voorstel van de<br />
heer Versteeg wordt dit verzoek eerst in handen gegeven van Burgemeester en<br />
Wethouders.<br />
Wegen en voetpaden De Burgemeester deelt mee dat in de nieuwe versie van de legger van wegen op paden<br />
en wegen, het zogenoemde het Burgpad, voor zover dit over de buitenplaats Arentsburg<br />
loopt, definitief is geroyeerd en dat het toebehoort aan de heer A.H. Umbgrove. De raad<br />
besluit dit 'finaal' vast te stellen.
26 januari 1867 blz.98-<strong>101</strong><br />
Gasfabriek Gedeputeerde Staten sturen Zijne Majesteits besluit van 6 januari 1867 in, waarbij aan<br />
723<br />
de heer J. Bleuland van Oordt vergunning wordt verleend tot het oprichten van een<br />
gasfabriek.<br />
Gasverlichting De heer J. Bleuland van Oordt vraagt daarop vergunning tot het leggen van gaspijpen<br />
onder de openbare straat. Tevens vraagt hij om met hem in overleg te treden om over de<br />
gasverlichting te spreken. Het verzoek wordt eerst aan Burgemeester en wethouders in<br />
handen gegeven voor preadvies en zal dan in een volgende vergadering behandeld<br />
worden.<br />
Bode Zolang bode Van Ruyven deurwaarder blijft wordt zijn verzoek tot pensionering niet<br />
ingewilligd en krijgt hij geen eervol ontslag. Maar vanwege zijn lange staat van dienst en<br />
vanwege zijn hoge leeftijd krijgt hij voorlopig een traktementsverhoging van ƒ 25,-- per<br />
jaar. Hiermede kan hij zich dan door een jongere laten bijstaan bij het aanplakken van<br />
publikaties en andere werkzaamheden onder zijn verantwoordelijkheid. (Zie de notulen<br />
van 27 december 1966).<br />
Hulponderwijzer De heer F.C. Zechner, hulponderwijzer op de openbare lagere school alhier, krijgt op zijn<br />
verzoek eervol ontslag. Uit de gehouden voordracht van drie personen wordt in zijn<br />
plaats benoemd de heer B.C. Akkerhuis, thans hulponderwijzer te Zegwaart en wel tegen<br />
een jaarwedde van ƒ 350,--.<br />
Creosoot-olie De Burgemeester heeft 100 kannen Creosoot-olie * ingeslagen. Deze olie wordt als een<br />
probaat middel gezien tegen de veetyfus. De boeren zullen de olie eenmalig van de<br />
gemeente gratis kunnen krijgen. In de overige gevallen moeten zij het zelf betalen. De<br />
vervoerskosten van de kruiken met olie, totaal ƒ 24,40, worden ten laste van de<br />
gemeente dienst 1867 gebracht.<br />
* Creosoot-olie is een sterk bijtend en olieachtig vocht, dat gebruikt wordt als bederfwerend middel voor o.a. vlees en hout. Het<br />
wordt verkregen uit rook en koolteer. Noot. B.I.C. Dijkman
10 april 1867 blz.102-109<br />
Gemeenteontvanger De raad ziet geen termen de jaarwedde van de gemeente-ontvanger te herzien. Hij houdt<br />
724<br />
zijn door de raad vastgestelde wedde, maar men heeft geen bezwaar tegen de<br />
bijzondere beloning, die hij ook nu al een aantal <strong>jaren</strong> achtereen heeft ontvangen.<br />
Brandweer De brandmeesters verzoeken om een extra beloning van 50 cent voor de manschappen<br />
voor bewezen diensten, geleden schade en opgelopen verwondingen bij het bestrijden<br />
van branden op 6 september 1865 en 29 januari 1867. Burgemeester en wethouders<br />
moeten in overleg met het college van brandmeesters aan dit besluit uitvoering geven.<br />
Gasverlichting De brief van de heer Bleuland van Oordt om vergunning tot levering van gas voor<br />
verlichting en het leggen van gaspijpen (cfr. de vorige vergadering van 26 januari 1867)<br />
wordt in behandeling genomen. De brief is zeer uitvoerig en omvat 13 punten met<br />
voorwaarden, zoals waarborgsommen, opbreken van straten, de diepte van de te leggen<br />
pijpen enzovoorts. De raad besluit de gasfabrikant de gevraagde vergunning te verlenen<br />
en de voorwaarden goed te keuren. De heer Versteeg is als enige tegen en vraagt<br />
hiervan melding in de notulen. Hij vindt de nieuwe gasverlichting te duur en de<br />
petroleumverlichting voldoet uitstekend.<br />
Hulponderwijzer De hulponderwijzer B.C. Akkerhuis kan pas per 1 april beginnen. Hij moet tot die tijd nog<br />
in Zegwaart werken.
29 april 1867 blz.110-111<br />
Gemeenteverslag Het verslag van de toestand van de gemeente over 1866 wordt aangenomen.<br />
Boetes De dienaar van politie, de heer Jacobus Bogerd wordt benoemd om aanmaningen tot<br />
betalen van boetes te doen. Zijn beloning wordt vastgesteld op ƒ 20,-- 's jaars.<br />
725
26 juli 1867 blz.112-116<br />
Gasverlichting Gedeputeerde Staten hebben geen bezwaar tegen het gemeentelijke besluit tot het<br />
aanleggen van gasverlichting.<br />
Spoorwegen De commissaris des konings schrijft dat hij, zodra het plan (de kaart sic) gereed is<br />
726<br />
betreffende de spoorlijn Den Haag-Gouda en ook de halteplaatsen en stations bekend<br />
zijn, hij Gedeputeerde Staten daar aanstonds over zal informeren. De voorzitter deelt<br />
echter mede, dat het college van dagelijks bestuur hieraan (sic) reeds het vereiste gevolg<br />
heeft gegeven en dat men zeer ingenomen was met de halteplaats binnen de gemeente<br />
en gaf daarbij tevens als wens te kennen dat alle treinen van die spoorweg zich op<br />
die halte zullen ophouden.(!)<br />
Politie De heer J. Bogerd*, dienaar van politie, verzoekt een toelage net als afgelopen jaar. Als<br />
redenen worden opgegeven dat zijn werkzaamheden als bode zijn vermeerderd en de<br />
levensmiddelen al maar duurder worden. De heer Bogerd heeft ernstige redenen tot<br />
ontevredenheid gegeven in zijn functie van buitengewoon veldwachter *, werd door de<br />
Commissaris des Konings ontslagen, maar voorlopig aangehouden als dienaar van<br />
politie, als bode en voor andere diensten. Maar omdat de traktementen van de<br />
politiebeambten eigenlijk te laag zijn, doet de burgemeester het voorstel om hem op<br />
grond van zijn verrichtte diensten als bode en vanwege het grote gezin van Bogerd, een<br />
toelage toe te staan van ƒ 50,--. Maar aangezien er al een bode is, wordt als reden van<br />
het toekennen van de gratificatie gegeven: "als schadeloosstelling voor het geleden<br />
verlies van het salaris van klapperman". Maar... als hij ontslagen wordt als dienaar van<br />
politie vervalt de gratificatie!<br />
* Bogerd is dan vader van een gezin met vrouw en vijf kinderen. Bogerd werd op 9 mei 1867 voorgedragen voor ontslag als<br />
buitengewoon veldwachter. Hij had de opdracht om samen met een rijksveldwachter toezicht te houden bij het villen en kloven van<br />
een in een weiland gestorven koe. Stukken daarvan moesten worden verdeeld onder de armen, maar werden al dan niet met zijn<br />
medeweten verkocht. Dit was een reden om hem te ontslaan als buitengewoon veldwachter, maar hij werd voorlopig aangehouden<br />
als dienaar van politie vanwege zijn grote gezin. Per 1 januari 1869 werd hij -na een maandenlange ziekte- alsnog door de<br />
burgemeester ontslagen als buitengewoon veldwachter. Hij overleed echter op 30 december 1868 op 48-jarige leeftijd.<br />
Cfr. Kroniek van Voorburg, deel: "Van Politeia tot politie" pagina 29.
Vervolg van: 26 juli 1867 blz.112-116<br />
Rijksveldwachter De Rijksveldwachter W.H. Goestee krijgt een gratificatie van ƒ 10,-- voor extra prestaties.<br />
Kermis De sedert augustus 1866 opgelegde schorsing van de kermis kan worden opgeheven.<br />
Dit jaar kan er dus weer kermis zijn!<br />
( Zie echter het verslag van de geheime vergadering van 26 augustus 1867, hierna.)<br />
727
16 augustus 1867 blz.117-120<br />
Gemeenterekening De Gemeenterekening 1866 wordt na enige bespreking aangenomen.<br />
Raadsleden De geloofsbrieven van de heren A. Balen van Andel en A.J. Baesjou van Vronesteyn<br />
728<br />
worden onderzocht. Op 30 juli is er een stemming geweest voor raadsleden. Hierbij zijn<br />
beide heren gekozen. De geloofsbrieven van A.Balen van Andel worden in orde<br />
bevonden, maar die van A.J. Baesjou van Vronesteyn geven problemen. Zij zouden niet<br />
voldoen aan de in de Gemeentewet gestelde eisen en zullen nader onderzocht worden.
GEHEIME VERGADERING 26 augustus 1867<br />
Cholera en kermis De voorzitter doet mededeling van een schrijven van het kabinet van de commissaris van<br />
729<br />
de Koning van 24 augustus 1867 betreffende de epidemische uitbreiding van de cholera.<br />
Er zullen géén kermissen en jaarmarkten meer worden toegestaan. In Rotterdam zijn op<br />
23 dezer al 83 personen sedert het begin van de ziekte overleden, in Dordrecht 12 en is<br />
verscheidene gemeenten in Zuid-Holland zijn sterfgevallen voorgekomen. Vast is komen<br />
te staan dat personen die de laatste kermis in Rotterdam hebben bezocht door de ziekte<br />
zijn getroffen.<br />
De voorzitter stelt voor:<br />
a) de kermis in Voorburg direct te schorsen of als dat niet doenlijk is dit na verloop van<br />
een paar dagen te doen.Dit voorstel wordt nadat verschillende leden het woord hebben<br />
gevoerd, verworpen met 4 tegen 1 stem.<br />
b) Zodra zich een geval van cholera in Voorburg voordoet meteen een vergadering te<br />
houden om de kermis te schorsen.<br />
Dit voorstel wordt aangenomen!<br />
Deze vergadering zal geheim worden gehouden!
30 augustus 1867 blz.121-125<br />
Raadsleden Blijkens de thans geldende Gemeentewet kan iemand pas als raadslid worden verkozen<br />
730<br />
als hij een jaar ingezetene van de gemeente is geweest. De burgemeester stelt dat de<br />
heer Baesjou van Vronesteyn reeds in mei 1866 hier gevestigd was, maar dat hij eind<br />
juni, begin juli, nog geen verhuisbiljet had ingediend en de burgemeester hem had<br />
aangemaand dit zo spoedig mogelijk te doen. De heer Baesjou heeft daarop de<br />
burgemeester een bezoek gebracht en verklaard dat hij zich reeds vanaf mei 1866<br />
voorgoed met zijn gezin in Voorburg had gevestigd, maar dat de te late indiening van het<br />
verhuisbiljet geweten moest worden aan de zeer trieste familieomstandigheid, dat hij zijn<br />
enige kind verloren had. De burgemeester heeft de burgemeester van zijn vorige<br />
woonplaats, Jutphaas, om bevestiging gevraagd, hetgeen die burgemeester onder<br />
ambtseed verklaarde. Pas op 1 augustus 1866 is een verandering van woonplaats vanuit<br />
Jutphaas afgegeven, welk verhuisbericht op 11 augustus werd ingeleverd. Dat is<br />
derhalve niet één jaar vóór zijn verkiezing als raadslid. Besloten wordt hem niet als<br />
raadslid te accepteren. De heer Baesjou van Vronesteyn zal tegen deze uitspraak van de<br />
raad bij Gedeputeerde Staten in beroep gaan !
6 september 1867 blz.125-127<br />
Raadsleden De heer A. Balen van Andel wordt beëdigd als raadslid.<br />
Straatverlichting De heer C. de Kok en acht anderen hebben een verzoek ingediend om het aantal<br />
731<br />
lantaarnpalen in de Kerklaan met één te vermeerderen. De voorzitter verklaart dat de<br />
verlichting inderdaad te wensen over laat en de lantaarnpalen te ver van elkander staan.<br />
Het voorstel wordt zonder stemming goedgekeurd.<br />
Wethouder Omdat de raad niet voltallig is, -er is immers een geschil omtrent de toelating van de als<br />
raadslid gekozen heer Baesjou van Vronesteyn- kan alleen een waarnemend wethouder<br />
worden verkozen. Dit wordt wederom de heer A. Balen van Andel.
13 september 1867 blz.128-129<br />
Gedeputeerde Staten Naar aanleiding van het bezwaarschrift dat de heer Baesjou van Vronesteyn<br />
732<br />
heeft ingediend bij Gedeputeerde Staten over de weigering hem als raadslid. toe te laten,<br />
beveelt het college van Gedeputeerden dit alsnog te doen en het raadsbesluit te<br />
vernietigen. De raad legt zich hier -op instigatie van de heer Deerns- niet bij neer. Men<br />
besluit in de vergadering van de 21ste september op de kwestie terug te komen.<br />
Commissaris van de De commissaris des Koning zal de gemeente morgen, 14 september, om<br />
Koning acht uur 's morgens met een (werk)bezoek vereren. Iedereen is welkom.
21 september 1867 blz.129-133<br />
Raadsleden De voorzitter memoreert aan de raadsvergadering van 13 september 1967, waarin de<br />
733<br />
heer Deerns woordvoerder was, over de onvrede tegen het besluit van Gedeputeerde<br />
Staten om het bevel de heer Baesjou van Vronesteyn als raadslid te accepteren. De heer<br />
Deerns bevestigt dit nogmaals en zal zich tot de Koning wenden en dus in beroep gaan.<br />
Hij omschrijft dit met de volgende redenen. De heer Baesjou van Vronesteyn was<br />
raadslid en wethouder te Jutphaas. Op 21 mei 1966 heeft hij nog de presentielijst van de<br />
gemeenteraad aldaar getekend. In hun vergadering van 21 juni 1866 was hij afwezig.<br />
Pas in de vergadering van 10 augustus 1866 heeft hij zijn ontslag aangeboden wegens<br />
vertrek naar Voorburg. Wethouder Deerns stelt voor de burgemeester op te dragen bij de<br />
Koning te protesteren. Maar de burgemeester laat zich niets door de raad opdragen! De<br />
burgemeester vindt dat hij zich aan de wet in casu de Gemeentewet heeft te houden.<br />
Daarop leest de heer Deerns de brief aan de Koning voor. Burgemeester en Wethouders<br />
en de raad keuren dit goed met vier tegen twee stemmen. Nog diezelfde avond wordt de<br />
brief, met daarin de zelfde argumenten als hiervoor omschreven, ter post bezorgd.
12 oktober 1867 blz.133-137<br />
Verloting De damesvereniging "Dorcas" houdt weer een verloting ten bate van de armen.<br />
734<br />
Voorwaarde is wel dat een commissie uit de raad toezicht houdt. Tot leden van die<br />
commissie worden aangewezen de burgemeester en het raadslid L.C. Beijnen.<br />
Armbestuur De rekening van het Burgerlijk Armbestuur over 1866 wordt goedgekeurd; het verslag en<br />
de begroting over 1868 eveneens.<br />
Gemeentebegroting Alle posten van de Gemeentebegroting 1868 worden afzonderlijk behandeld. Posten als<br />
straten, pleinen, verlichting, blusmateriaal en dergelijke passeren de revue. De begroting<br />
wordt uiteindelijk goedgekeurd.<br />
Burgerlijke Stand De heer A. Balen van Andel wordt tot ambtenaar van de Burgerlijke Stand benoemd.
21 oktober 1867 blz.138-139<br />
Raadsleden De secretaris aan de Raad van State heeft om nadere 'memoriën' en bewijsstukken over<br />
735<br />
de " affaire Baesjou van Vronesteyn "gevraagd. De voorzitter deelt mee dat aan dit<br />
verzoek is voldaan. De heer Deerns wordt als gemachtigde van de raad aangewezen. Hij<br />
zal zich -zo nodig- door een rechtsgeleerde laten bijstaan. De kosten van de<br />
rechtsbijstand zijn uiteraard voor rekening van de raad, c.q. de gemeente.
25 november 1867 blz.140-144<br />
Gedeputeerde Staten Gedeputeerde Staten laten weten dat het raadsbesluit van 21 oktober jl., niet volgens de<br />
736<br />
voorschriften tot stand is gekomen. In dit raadsbesluit werd de heer Deerns aangewezen<br />
om , al dan niet vergezeld van een rechtsgeleerde, namens de raad op te treden bij de<br />
"affaire Baesjou van Vronesteyn". De eventuele (proces)kosten kunnen echter later wel<br />
(in duplo) worden ingediend.<br />
Waag De voorwerpen van de waag worden voor een periode van vijf jaar tegen een bedrag van<br />
ƒ 10,-- per jaar verhuurd aan de heer P.T. van Veen.<br />
Burgpad De heer Gerrit van Rijn, bouwman en kastelein, ondervindt veel ongerief van de sluiting<br />
van het Burgpad en dat vooral in zijn kwaliteit van kastelein. Hij derft veel inkomsten,<br />
omdat zijn klanten zijn etablissement bij de Oude Tolbrug nu maar moeilijk kunnen<br />
bereiken. De heer Arnold, die grond heeft "bezijden het Burgpad" is misschien nu wel<br />
geneigd grond te verkopen voor de aanleg van een nieuw Burgpad. (Zie de notulen van<br />
achtereenvolgens 9 en 23 februari en 2 maart 1866).Zo nodig wil de kastelein wat geld<br />
steken in de aanleg van een nieuw, plaatsvervangend Burgpad en in het "schieten" van<br />
een sloot.<br />
Na overleg wordt besloten:<br />
1. Een bedrag van ± ƒ 400,-- uit te trekken voor de aankoop van grond, op voorwaarde<br />
dat Gedeputeerde Staten de af- en overschrijvingen daartoe goedkeurt;<br />
2. Aan de heer A.F. Umbgrove te vragen of hij overwegende bezwaren heeft;<br />
3 .Burgemeester en Wethouders te machtigen de benodigde grond aan te kopen en te<br />
onder handelen met de heer Van Rijn over de aanleg en het onderhoud van het voet- en<br />
overpad;<br />
4. Burgemeester en Wethouders tevens te machtigen voor de heer Van Rijn en andere<br />
belanghebbenden nadere voorwaarden en bepalingen op te stellen.<br />
Straatstenen Burgemeester en wethouders zijn gemachtigd plusminus 2500 afgekeurde en niet meer<br />
bruikbare straatkeien ondershands te verkopen.
30 december 1867 blz.145-149<br />
Raadsleden Zijne Majesteit de Koning beveelt middels een brief om de heer Baesjou van Vronesteyn<br />
737<br />
als lid van de raad toe te laten. Dit bevel wordt stante pede uitgevoerd. De heer Baesjou<br />
van Vronesteyn is in een aangrenzend vertrek aanwezig en wordt door de heren<br />
Versteeg en Oosterlaan binnen geleid om beëdigd te worden. De heer Baesjou van<br />
Vronesteyn bedankt vervolgens allereerst de burgemeester voor de loyale wijze waarop<br />
hij de problemen rond zijn kandidatuur heeft afgehandeld. De burgemeester wimpelt die<br />
lof echter weg. Hij heeft slechts naar eer en geweten gehandeld. De heer Baesjou van<br />
Vronesteyn geeft verder aan dat er naar zijn mening partijschap is ontstaan omdat hij<br />
Rooms Katholiek is en dat daaraan de tegenwerking voor zijn toelating tot de raad is te<br />
wijten geweest. De heer Balen van Andel bestrijdt dit heftig en er ontstaat een<br />
twistgesprek tussen beide heren. Op grond van het reglement van orde smoort de<br />
voorzitter echter deze discussie.<br />
Burgpad Gedeputeerde Staten hebben de aankoop van gronden voor de aanleg van een nieuw<br />
Burgpad goedgekeurd. Voorts delen Burgemeester en wethouders mede dat de<br />
besprekingen met de heer Arnold voor de aankoop van de benodigde gronden zijn<br />
gestart.<br />
Waag Voor de openbare verhuring van de voorwerpen van de waag hebben zich geen<br />
gegadigden gemeld. De voorwerpen worden nu na 31 december op het<br />
gemeentemagazijn opgeborgen.
10 januari 1868 blz.149-151<br />
Wethouder Wethouder A. Balen van Andel, die tot op heden slechts waarnemend wethouder was,<br />
738<br />
wordt niet herkozen. (Zie de notulen van 6 september 1867). In zijn plaats wordt nu de<br />
heer J. Oosterlaan gekozen.
15 februari 1868 blz.151-155<br />
Rechtsgeding De heer mr. J. van Gigch, advocaat bij de Hoge Raad de Nederlanden stuurt een<br />
739<br />
rekening van ƒ 50,-- in voor verleende rechtskundige bijstand. Hij heeft de heer Deerns<br />
bijgestaan in verband met de affaire Baesjou van Vronesteyn, voor de Raad van State,<br />
afdeling Geschillen van Bestuur.<br />
Hoofdonderwijzer Hoofdonderwijzer de heer J. Schmal wordt benoemd te 's-Gravenhage. Hij krijgt eervol<br />
ontslag, onder dankbetuiging voor de verleende goede diensten. Om niet nader<br />
toegelichte redenen stemmen alle raadsleden hier mee in, behalve de heer L.C.<br />
Hogendoorn..<br />
Burgpad Notaris J. L. Wiercx te 's-Gravenhage meldt dat de heer Arnold de te verkopen grond<br />
voor de aanleg van het nieuwe Burgpad, voor een periode van vijf jaar verpacht heeft<br />
aan een zekere heer G. Cruyff. Laatstgenoemde vraagt nu een vergoeding van ƒ 125,--<br />
per jaar voor het pad. De raad heeft geen bezwaar. Het eerder uitgetrokken bedrag van<br />
ƒ 400,-- wordt nu op ƒ 625,-- gebracht.<br />
Politie Dienaar van politie J. Bogerd ( Zie ook de notulen van 26 juli 1867) krijgt een gratificatie<br />
van ƒ 12,50 voor toezicht op het uitdiepen van de haven en de sloten.
4 maart 1868 blz.156-158<br />
Spoorwegen Bij de aanleg van de spoorlijn Gouda-'s-Gravenhage wordt de Achterweg afgesloten. De<br />
740<br />
hiertegen door de direct betrokkenen ingebrachte bezwaren zijn voorshands door<br />
Gedeputeerde Staten van tafel geveegd. Wethouder Deerns stelt nu voor -in belang van<br />
de betrokkenen- een bezwaarschrift in te dienen bij de Koning. De door de heer Deerns<br />
voorgelezen brief wordt onverwijld naar de Koning gestuurd.<br />
Straatstenen De oude straatkeien zijn niet verkocht. ( Zie de notulen van 25 november 1867). De<br />
voorzitter stelt nu voor ze voor de aanleg van het nieuwe Burgpad te gebruiken.
11 maart 1868 blz.158-160<br />
Burgpad Gedeputeerde Staten hebben de uitgave voor de aankoop van gronden voor het nieuwe<br />
Burgpad goedgekeurd.<br />
Hoofdonderwijzer Uit een drietal kandidaten wordt de heer C. Broekhuyzen, hoofdonderwijzer te Naaldwijk,<br />
tot nieuwe hoofdonderwijzer aan de openbare lagere school benoemd.<br />
Asschuur De asschuur wordt opgeknapt. Er komt een nieuwe houten vloer, zonder zinkbeslagen, in<br />
741
9 april 1868 blz.160-163<br />
Wethouder De heer R.M. Deerns heeft bedankt als wethouder. In zijn plaats wordt nu wederom de<br />
heer A. Balen van Andel gekozen.<br />
Hulponderwijzers De hulponderwijzers B.C. Akkerhuis en J. de Priester krijgen een gratificatie van elk<br />
ƒ 10,--voor extra werk tijdens de vacature van de vertrokken hoofdonderwijzer.<br />
Benoemingen Zoals gebruikelijk worden er leden benoemd of herbenoemd in de navolgende functies.<br />
742<br />
Leden van het Bureau voor Stemopneming en de Commissie voor het werk van de<br />
Schutterij en Tegenschatters voor de Personele Belasting 1868/1869.
30 april 1868 blz.164-166<br />
Gemeenteverslag Het beredeneerde verslag van de toestand van de gemeente over 1867 wordt<br />
743<br />
besproken. Daarbij komen tevens het kohier van de hondenbelasting 1868 en de af- en<br />
overschrijvingen van 1867 ter sprake.<br />
Asschuur De nieuwe vloer voor de asschuur is aanbesteed.<br />
Raadslid De heer P.M.Deerns geeft te kennen dat hij naar 's-Gravenhage gaat verhuizen en dus<br />
op grond van de bepalingen van de Gemeentewet geen raadslid meer kan zijn.
20 juni 1868 blz.167-170<br />
Raadslid De voorzitter deelt mee dat in plaats van het vertrokken raadslid Deerns een nieuw<br />
744<br />
raadslid zal moeten worden benoemd. Hij stelt zichzelf als kandidaat, legt daartoe zijn<br />
eigen geloofsbrieven over en geeft het voorzitterschap tijdelijk in handen van wethouder<br />
A. Balen van Andel. Nadat de heer J.C.F. Baron van Heerdt, als raadslid is aangenomen,<br />
neemt hij de voorzittershamer weer ter hand.<br />
Achterweg Het bezwaarschrift tegen het afsluiten van de Achterweg in verband met de aanleg van<br />
de spoorweg ( zie 4 maart 1868) is verworpen. Een overweg bij het station is te<br />
gevaarlijk!<br />
Bode De heer F.L. van Ruyven was 52 jaar bode en is inmiddels 78 jaar! Dat is overigens geen<br />
reden om zijn verzoek om nu gepensioneerd te mogen worden, te honoreren. Bij het rijk<br />
krijgen ambtenaren na een diensttijd van 40 jaar een pensioen van 2/3 van het laatst<br />
genoten traktement. Toch krijgt hij nu eervol ontslag en een pensioen van ƒ 100,-- per<br />
jaar!
18 juli 1868 blz.171-175<br />
Raadslid Gedeputeerde Staten hebben geen bezwaar tegen de toelating van de heer J.C.F. Baron<br />
745<br />
van Heerdt als raadslid. Hij legt nu in handen van wethouder A. Balen van Andel de<br />
vereiste eden af.<br />
Balie ( hek ) De commissaris van de Koning herinnert er aan om bij het reglement van wegen en<br />
paden er op te letten dat er balies of hekken bij de molens worden geplaatst, teneinde<br />
ongelukken te voorkomen. Maar omdat er hier geen molens zijn die direct aan de<br />
openbare weg liggen, wordt het bericht voor kennisgeving aangenomen.<br />
Keistraten Burgemeester en wethouders mogen openbare aanbestedingen doen voor het herstel<br />
van de keistraten in de gemeente.<br />
Bode In de nu ontstane vacature van gemeentebode Van Ruyven wordt niet voorzien. In plaats<br />
daarvan zullen de dienaar van politie en de veldwachter met die werkzaamheden worden<br />
belast. Zij krijgen daartoe een verhoging van hun traktement met ƒ 100,- per jaar. Dit<br />
vooral vanwege de hoge huren en de hoge prijs van de levensmiddelen. Zij krijgen nu<br />
jaarlijks een inkomen van ƒ 400,--.<br />
Hulponderwijzers De hulponderwijzers J. de Priester en B.C. Akkerhuis dienen een verzoek in tot<br />
verhoging van hun onderwijzerstraktement. Burgemeester en Wethouders lichten het<br />
verzoek toe en memoreren, dat wat hen betreft er geen bezwaar is voor de heer J. de<br />
Priester, maar wel voor de heer B.C. Akkerhuis. De Priester is reeds vanaf 1862 tot volle<br />
tevredenheid in het onderwijs hier werkzaam, maar de heer Akkerhuis is er veel minder<br />
lang en heeft redenen tot ongenoegen gegeven. In zijn vorige standplaats heeft hij<br />
Burgemeester en wethouders een keer uitgescholden en hier is hij willekeurig van school<br />
weggebleven! De heer J. de Priester krijgt dan ook een gratificatie van ƒ 25,--, maar de<br />
heer B.C. Akkerhuis niet!<br />
Hierna gaat de vergadering over in een gesloten vergadering.
BESLOTEN VERGADERING 18 juli 1868<br />
Gemeentesecretaris De voortgang van de aan de gemeentesecretaris opgedragen werkzaamheden is nog<br />
746<br />
steeds ten enen male onvoldoende. Er is een grote achterstand in onder meer het<br />
ordenen van het archief, in het uitbetalen aan derden en het bijhouden van de<br />
secretarieregisters. De secretaris is daarop bij herhaling gewezen, maar de achterstand<br />
wordt steeds groter. De gemeentesecretaris op zijn beurt verdedigt zich door de stapels<br />
ingekomen stukken, lijsten en registers te tonen en alles niet te kunnen verwerken. De<br />
voorzitter stelt dat de secretaris hulp genoeg heeft en dat er grotere gemeenten zijn die<br />
de werkzaamheden wel aan kunnen. Uiteindelijk valt er een besluit: Voor één september<br />
moet alles "bij" zijn, zo niet, dan ...!
14 augustus 1868 blz.175-178<br />
Veemarkt De commissaris van de Koning schrijft dat er per1 augustus weer veemarkten mogen<br />
worden gehouden.<br />
Sloten De inspecteur van het geneeskundig staatstoezicht stelt dat de sloot langs de Achterweg<br />
747<br />
een gevaar is voor de volksgezondheid. De omwonenden lopen een groot risico. De<br />
grondeigenaren, die de sloot moeten onderhouden, blijven in gebreke en bovendien<br />
heeft de sloot geen directe verbinding met het boezemwater. Het wordt hoog tijd dat er<br />
afdoende maatregelen worden genomen. Aan de heer mr. Kappeyne van de Coppello *,<br />
advocaat te<br />
's-Gravenhage, wordt om advies gevraagd.<br />
Burgerlijk De rekening van het Burgerlijk Armbestuur van 1867 en de begroting<br />
Armbestuur 1869 van het Burgerlijk Armbestuur zijn beiden goedgekeurd.<br />
Gemeenterekening De Gemeenterekening over 1867 is goedgekeurd.<br />
* In de notulen op blz. 176 wordt de naam geschreven als: Cappeyne van Coppello.
5 september 1868 blz.178-183<br />
Veeziekten Gedeputeerde Staten hebben diverse circulaires toegestuurd betreffende het voorkomen<br />
748<br />
van veeziekten, zoals miltvuur en pokziekte en de te nemen maatregelen als ziekten<br />
onder het vee reeds zijn uitgebroken.<br />
Grofsmederij De heer H.J. Wemerman, smid, wonend aan de Kleine Laan, dient een verzoek in om in<br />
de schuur achter de woning wijk A nr. 131, een grofsmederij op te mogen richten.<br />
Volgens de "Informatiën de Commodo et Incommodo" (sic) * zijn er geen overwegende<br />
bezwaren tegen ingebracht. Alleen de brandweer wil maatregelen ter voorkoming van<br />
brand. Na de oprichting dienen burgemeester en wethouders, vergezeld van de<br />
brandmeesters, een inspectie uit te voeren.<br />
Achterweg Er is een schriftelijke vraag of Burgemeester en Wethouders zullen berusten in het<br />
besluit van de heer<br />
L.M. de Koning de weg af te sluiten ten behoeve van de spoorlijn Den Haag - Gouda.<br />
Kan men de rechterlijke macht niet uitschakelen?. Burgemeester en Wethouders stellen<br />
van niet. Het heeft geen zin! Uiteindelijk berust men in de afsluiting.<br />
* "Informatiën de Commodo et Incommodo" zijn informaties betreffende de voor- en nadelen van de<br />
hier op te richten grofsmederij<br />
Noot: B.I.C. Dijkman.<br />
De raad gaat over tot een besloten vergadering.
BESLOTEN VERGADERING 5 september 1868<br />
Gemeentesecretaris De voorzitter heeft de gemeentesecretaris verzocht hem de bijgewerkte bescheiden te<br />
749<br />
tonen. Gebleken is dat zijn bescheiden nog steeds niet of onvoldoende zijn bijgewerkt.<br />
Nadat verschillende raadsleden hierover het woord hebben gevoerd en hun ontstemming<br />
daarover te kennen hebben gegeven, vraagt de secretaris nogmaals uitstel, maar nu tot<br />
1 oktober aanstaande. Ook dit uitstel wordt verleend, maar nu met de restrictie, dat, als<br />
dan niet alles in goede orde is, de secretaris zal worden ontslagen!
19 september 1868 blz.183-186<br />
Armbestuur Er wordt in de vergadering gesproken over het verzoek van het Rooms Katholiek<br />
Armbestuur om oude -onder andere uit 1793 stammende- en nog bestaande<br />
750<br />
contracten te mogen vernietigen. Aangezien de stemmen met drie tegen drie staken, zal<br />
deze kwestie in een volgende vergadering aan de orde worden gebracht..<br />
Gemeentelijk De heer J.Oosterlaan wordt benoemd als lid van Gemeentelijk ArmbestuurArmbestuur.<br />
Asschuur De nieuwe houten vloer van de asschuur zal uiteindelijk toch worden bedekt met een<br />
laag van tras en steen. De thans voor de gemeente werkende metselaar moet dit werk<br />
tegen en bedrag van ƒ 80,-- uitvoeren.
10 oktober 1868 blz.186-190<br />
Sloten De Inspecteur van het geneeskundig staatstoezicht wijst op de gevaren van het<br />
751<br />
aansluiten van privaten op sloten. Volgens hem is dat de voornaamste oorzaak van het<br />
vervuilen van sloten. De gemeente Nieuwerkerk aan den IJssel heeft hier een<br />
verordening tegen in het leven geroepen. De raad besluit die verordening in Nieuwerkerk<br />
aan te vragen en die naar de raadsman mr. Kappeyne van de Coppello toe te zenden.<br />
(Nu geschreven als Cappijnen v.d. Copello!)<br />
Gemeentelijk Op voorwaarde dat Gedeputeerde Staten alsnog toestemming verlenen,<br />
Armbestuur wordt besloten om aan het Gemeentelijk Armbestuur een subsidie van ƒ 1.000,-- toe te<br />
kennen. Het Armbestuur heeft weliswaar nog wat vorderingen bij andere gemeenten<br />
open staan, maar het kost erg veel moeite en tijd om die vorderingen binnen te halen.<br />
Intussen hebben ze weinig of niets meer in kas voor de lopende uitgaven.<br />
Rooms Katholiek Het verzoek van het Rooms Katholiek Armbestuur tot ontbinding van het uit<br />
Armbestuur 1793 en 1794 stammende contract zal verder worden behandeld, zodra dit Armbestuur<br />
een rekening en verantwoording aflegt van het beheer van de in het geding zijnde<br />
gelden.<br />
Bode Aangezien de dienaar van politie, J. Bogerd, steeds ongesteld is en daardoor met name<br />
zijn functie als bode onvoldoende kan waarnemen, wordt als definitieve plaatsvervanger<br />
de heer E. van Everdingen aangewezen. Van Everdingen krijgt hiervoor een vergoeding<br />
van ƒ 20,-- per maand.<br />
De raad gaat in besloten vergadering verder
BESLOTEN VERGADERING 10 oktober 1868<br />
Secretaris Aan de hand van een suppletoire inventaris van het gemeentearchief verklaart de<br />
752<br />
secretaris dat hij alles heeft bijgewerkt. De voorzitter stelt echter dat hij hem niet heeft<br />
kunnen overtuigen. Hij vindt het concept nog steeds onvoldoende! Nu spuit de<br />
burgemeester al zijn grieven tegen de secretaris. Hij doet bijvoorbeeld niet zelf de<br />
afkondigingen, maar laat dat doen. Soms zelfs door onbeëdigde lieden! Bovendien is hij<br />
er vaak niet, gaat naar Den Haag om zegels te kopen en sluit dan gewoon de secretarie!<br />
Kortom: er deugt niets van! (Zie ook notulen van 18 juli 1868.) Weer voeren<br />
verscheidene raadsleden het woord. Uiteindelijk blijft de gemeentesecretaris toch in<br />
dienst, maar bij de eerste de beste klacht kan hij ontslagen worden!
14 november 1868 blz.191-195<br />
Schutterij Zijne Majesteit heeft als commandanten voor de schutterij nieuwe majoors benoemd.<br />
753<br />
Voorburg, vallend onder het 1e Bataljon, krijgt als nieuwe commandant toegewezen, de<br />
Majoor R. Baron Coltot d'Escurij te Loosduinen.<br />
Huisje aan de Het huisje aan de Voorburgse brug, waarvan het huurcontract per 31<br />
Voorburgse brug december aanstaande verloopt, zal aan de huidige huurder onder dezelfde voorwaarden<br />
en voor hetzelfde bedrag (ƒ 52,-- per jaar) worden verhuurd. Burgemeester en<br />
wethouders mogen dit ondershands regelen.<br />
Burgerlijk Armbestuur De begroting van het Burgerlijk Armbestuur wordt gewijzigd.<br />
Gemeentebegroting De Gemeentebegroting wordt gewijzigd.<br />
Hulponderwijzers De jaarwedde van de beide hulponderwijzers worden met ƒ 50,-- per jaar verhoogd. Hun<br />
jaarsalaris bedraagt dan ƒ 400,--.
Vervolg van: 14 november 1868 blz.191-195<br />
Armenzorg Inzet van de kwestie is het uit 1793 daterende contract, gesloten tussen de Schout en de<br />
754<br />
Armmeesters van de Heilige-Geest-armen te Voorburg enerzijds en de Pastoor en de<br />
rooms-katholieke Armmeesters anderzijds. Het rooms-katholieke armbestuur wil graag<br />
van dit contract af. Volgens dit contract hebben zij de zorg voor alle rooms-katholieke<br />
armen die het zogenoemde jus inhabitationis * hebben. Het armbestuur wil dan aan het<br />
burgerlijk armbestuur afstand doen van een inschrijving op het Grootboek der Nationale<br />
Schuld van ƒ 2.100,-- tegen een rente van 2½ %, Tevens willen zij afstand doen van een<br />
kapitaal van ƒ 500,-- tegen een rente van 4%, waarvoor bij raadsbesluit van 27 februari<br />
1864 een contract uit 1774, tussen de schout en armmeesters van de Heilige Geest-<br />
armen en de predikanten en de diakenen van de hervormde gemeente, waarbij de<br />
verplichting tot alimenteren en verzorgen van de Heilige Geest-armen werd opgeheven.<br />
De raad realiseert zich, dat de situatie thans (1868) een geheel andere is dan ten tijde<br />
van het contract in 1793. De raad vindt bovendien dat de Armenwet van 1854 wel zeer<br />
zwaar drukt op de schouders van het rooms-katholieke armbestuur. Het rooms-<br />
katholieke armbestuur heeft in de periode vanaf 1795 tot en met 1867 een kapitaal<br />
ontvangen van ƒ 6.291,67, hetgeen geheel aan de armen ten goede is gekomen. Voorts<br />
hebben zij een kapitaal van ƒ 851,12 uit eigen fondsen voor de armen besteed. De raad<br />
acht het billijk dat het rooms-katholieke armbestuur nu eindelijk op dezelfde manier wordt<br />
behandeld als destijds is gebeurd met het protestantse armbestuur. Toch zijn de<br />
contracten niet gelijk en zou door de opheffing het rooms-katholieke armbestuur<br />
bevoordeeld worden boven het protestantse armbestuur. Bovendien heeft het<br />
protestantse armbestuur nog een heilige-geest-arme te hunnen laste, die van de<br />
gemeente geen onderstand kon krijgen. Uiteindelijk besluit de raad dan om het contract<br />
uit 1793 wel op te heffen maar tegen een uitkering door het rooms-katholieke armbestuur<br />
van ƒ 3.000,-- aan het burgerlijk armbestuur.<br />
* Jus inhabitationis = het recht op ondersteuning vanwege het feit dat de rechthebbende hier is geboren en getogen
16 december 1868 blz.196-200<br />
Contracten In deze vergadering worden de voorwaarden tot opheffing van het contract van 1793<br />
755<br />
goedgekeurd.(Zie de notulen van de vergadering van 14 november 1868). Het burgerlijk<br />
armbestuur wordt gemachtigd om het bedrag van ƒ 3.000,--te ontvangen en vervolgens<br />
te beleggen in het Grootboek. Voorts zal van de overeenkomst een notariële akte worden<br />
opgemaakt. Dit alles uiteraard onder goedkeuring van Provinciale Staten.<br />
Onderstand Er is weinig hoop op herstel van de dienaar van politie, tevens bode, J. Bogerd. Per 1<br />
januari 1869 zal hij moeten worden ontslagen. Hij krijgt voorlopig een bedrag ƒ 100,--<br />
uitgekeerd over het 1e kwartaal van 1869 en daarna wordt verder over zijn pensioen of<br />
onderstand beraadslaagd.<br />
Politie Er komt een regeling over het geven van fooien aan politieambtenaren. Bij nieuwjaar en<br />
kermis mogen geen fooien meer worden aangenomen. Bij huwelijk en<br />
begrafenisplechtigheden wèl, maar dat moeten ze dan melden !<br />
Politie De heer H.W. Laman verving de heer J. Bogerd tijdens zijn ziekte. De raad wil hem<br />
hiervoor belonen met voor hem een bedrag van ƒ 25,-- uit te trekken voor het kopen van<br />
een nieuwe winterjas. Hij heeft daaraan grote behoefte, omdat hij thans de oude en<br />
versleten winterjas draagt van de vroegere veldwachter, A. Schraven.
30 januari 1869 blz.200-204<br />
Bode Een besluit om de heer J. Bogerd te ontslaan per 1 januari 1869 is niet meer nodig, want<br />
756<br />
hij is op 30 december 1868 overleden. In zijn plaats benoemt de raad Johannes Gorter<br />
als dienaar van politie, terwijl H.W. Laman rijksveldwachter wordt.<br />
Weduwepensioen De weduwe J. Bogerd vraagt onderdanig om een voorziening nu haar echtgenoot is<br />
overleden. Zij heeft geen recht op weduwenpensioen, maar moet nu toch zien rond te<br />
komen met nog twee te haren laste komende kinderen. Haar man heeft immers twintig<br />
jaar als dienaar van politie zijn diensten voor de gemeente verricht. Goedgunstig besluit<br />
de raad éénmalig een bedrag van ƒ 100,-- voor haar uit te trekken, welk bedrag het<br />
college van dagelijks bestuur moet beheren en uitmaken hoe het moet worden besteed.<br />
Gasverlichting De heer J. Bleuland van Oordt ziet geen kans om de gevraagde twaalf lantaarnpalen op<br />
de afgesproken datum op de bestemde plekken te krijgen. Hij moet overeenkomsten<br />
afsluiten met grondeigenaren en gaspijpen -laten- leggen. Dat gaat bezwaarlijk in de<br />
vorstperiode. Hij krijgt uitstel tot 1 augustus aanstaande.
10 april 1869 blz.204-206<br />
Hondenbelasting Het kohier van de hondenbelasting over 1869 wordt vastgesteld.<br />
Stembureau Bij acclamatie worden de heren L.C. Beijnen en A.J. Baesjou van Vronesteyn benoemd<br />
tot leden van het stembureau.<br />
757
1 mei 1869 blz.207-210<br />
Dierenbescherming De Commissaris van de Koning brengt een brief ter kennis van de vereniging tot<br />
758<br />
bescherming van dieren over wrede spelen met dieren, zoals katknuppelen,<br />
palingtrekken, haan- of gansspelen en het vernielen van duizenden vogelnesten. De raad<br />
vindt dat dergelijke spelen in Voorburg niet plaats vinden en er bovendien voldoende<br />
politietoezicht is en neemt de brief voor kennisgeving aan.<br />
Wees- en De commissie tot liquidatie van de wees- en momboirkamer te<br />
momboirkamer * 's-Gravenhage vraagt om de bescheiden van de voormalige weeskamer van Voorburg.<br />
Uit een in het archief ingesteld onderzoek blijkt, dat de gemeente beschikt over twee<br />
belastingboeken van de Weeskamer en vijf Weesboeken. De Voorburgse weeskamer<br />
zou omstreeks 1778 hier zijn gesticht. De secretaris krijgt de opdracht deze<br />
archiefstukken, op grond van een wettelijke bepaling, naar de bedoelde commissie toe te<br />
sturen.<br />
Gemeenteverslag Het verslag van de toestand van de gemeente over 1868 is nogal omvangrijk en zal<br />
daarom onder de raadsleden circuleren, alvorens er over te beraadslagen. De voorzitter<br />
geeft dan de secretaris een veeg uit de pan. Hij had volgens de geldende voorschriften<br />
een afschrift van dit gemeenteverslag naar Gedeputeerde Staten moeten sturen en hij<br />
heeft gewacht tot hedenavond. De secretaris moet beter naar de burgemeester luisteren,<br />
in plaats van zelfs de voorschriften te interpreteren.<br />
Benoemingen Zoals gebruikelijk worden er weer leden benoemd in de Commissie voor het werk van de<br />
Schuttterij en zogenoemde Tegenschatters voor de Personele Belasting.<br />
*Momboir, ook wel montbaer of montboor = voogd, verzorger of zaakgelastigde, gemachtigde.<br />
Cfr. Middelnederlands Woordenboek, Martinus Nijhoff 1932 & Encyclopedie van de Heraldiek, Elsevier 1961
5 juni 1869 blz.210-211<br />
Hulponderwijzer De hulponderwijzer J. de Priester wordt eervol ontslagen; hij is zo ziek dat hij zijn<br />
betrekking niet meer naar behoren kan uitoefenen.<br />
759
3 juli 1869 blz. 212-215<br />
Collecte De districtscommissie van het fonds ter aanmoediging en ondersteuning van de<br />
760<br />
gewapende dienst in de Nederlanden heeft een collecte mogen houden. De opbrengst<br />
daarvan is ƒ 46,91½ plus één Belgisch 5-centimes-stuk en één Pruisische Kreutzer.<br />
Hulponderwijzer Er hebben zich zes sollicitanten gemeld voor de vacature van hulponderwijzer. Ze zullen<br />
woensdagmiddag praktisch geëxamineerd worden. De sollicitanten krijgen de reis- en<br />
verblijfkosten tot een bedrag van ƒ 50,-- vergoed.<br />
Achterweg Burgemeester en wethouders hebben aan de Commissaris van de Koning een brief<br />
geschreven, waarin zij zijn tussenkomst vragen om de willekeurige afsluiting van de<br />
Achterweg in verband met de aanleg van de spoorlijn Gouda-'s-Gravenhage tegen te<br />
houden, totdat de in de plaats daarvan aan te leggen weg in bruikbare staat is gebracht.
22 juli 1869 blz.215-219<br />
Geneesheren Burgemeester en wethouders moeten in de gemeente een geneeskundige aanwijzen, die<br />
761<br />
speciaal belast wordt met het verrichten van lijkschouw. De beëdiging van deze<br />
lijkschouwer zal in de eerstvolgende vergadering van het dagelijks bestuur plaats vinden.<br />
De jaarlijks wisselende daartoe aangewezen arts zal per schouw een vergoeding van<br />
ƒ 3,-- genieten.<br />
Hulponderwijzer Na het zogenoemde praktische examen en na stemming in de raad wordt in de vacature<br />
van hulponderwijzer de heer Daniel Vermeer, thans hulponderwijzer te Amsterdam,<br />
benoemd. De aan deze functie verbonden jaarwedde bedraagt ƒ 400,--.<br />
Gemeenterekening De Gemeenterekening 1868 wordt vastgesteld.
25 augustus 1869 blz.219-223<br />
Achterweg De Nederlandse Rhijnspoorweg Maatschappij schrijft dat de nieuwe rijweg tussen de<br />
762<br />
straatweg en de Achterweg gereed is. Nu moet de Achterweg doorgegraven worden.<br />
Tevens legt de maatschappij een situatietekening over en geeft voorts aan dat met deze<br />
nieuwe situatie rekening moet worden gehouden in de legger van de wegen en<br />
voetpaden van de gemeente.<br />
Gemeenterekening De Gemeenterekening 1868 en Gemeentebegroting 1870 worden besproken.<br />
en -begroting Voor de gemeentebegroting 1870 wordt de subsidie vastgesteld op ƒ 1.200,--<br />
Raadsleden Twee raadsleden zijn herkozen en één nieuw raadslid is -na herstemming- gekozen. De<br />
geloofsbrieven van de twee herkozen raadsleden, de heren J.C.F. Baron van Heerdt en<br />
J. Oosterlaan, worden onderzocht en in orde bevonden en zij worden opnieuw tot de<br />
vergadering toegelaten. Het nieuwe raadslid, de heer mr. A. Six, moet zijn geloofsbrieven<br />
nog indienen.<br />
Burgerlijk Armbestuur Het Burgerlijk Armbestuur overlegt de rekening over 1868 en de begroting over 1870. Zij<br />
dient tevens een verzoek in om over 1870 een subsidie van ƒ 1.200,-- te mogen<br />
ontvangen, hetgeen wordt ingewilligd.<br />
Verloskundige De heer Dr. Donkersloot, verloskundige van de gemeente-armen, is overleden. Dr.<br />
Beguin heeft hem reeds vanaf 19 februari van dit jaar als verloskundige vervangen. Hij<br />
vraagt nu om die praktijk -althans voor dit jaar- voort te mogen zetten. Het blijkt echter<br />
dat ook dokter J.P. van Doornenburgh daar al eens naar heeft gesolliciteerd. Als daarop<br />
de stemmen staken, verschuift men de beslissing naar de volgende vergadering.<br />
Wethouder De heer Oosterlaan wil geen wethouder meer zijn. Om nu ook de twee herkozen en het<br />
ene nieuwe raadslid hierover mee te kunnen laten beslissen, verschuift men deze<br />
kwestie eveneens naar de volgende vergadering.
28 augustus 1869 blz.224-225<br />
763<br />
(Deze vergadering is op verzoek van de raadsleden Baesjou van Vronesteyn en<br />
Oosterlaan met spoed belegd, ter voorziening in de opengevallen plaats van<br />
verloskundige voor de armen.)<br />
Verloskundige Op verzoek van de hiervóór genoemde raadsleden worden allereerst de raadsbesluiten<br />
voorgelezen op de indertijd (1861 en 1866) gedane verzoeken van dr. P.C. van<br />
Toornenburgh. Hij heeft toen te verstaan gekregen dat er binnen de gemeente maar<br />
twee verloskundigen aangesteld kunnen worden, die dat bij toerbeurt telkens voor een<br />
jaar doen. Maar ook is gezegd, dat zijn sollicitatie bij het openvallen van de functie in<br />
aanmerking zal worden genomen. Na een stemming blijkt dat dokter A.M. Beguin vier<br />
stemmen heeft gekregen en dokter P.C. van Toornenburgh drie. Dokter Alphons Marie<br />
Beguin blijft dus als verloskundige aangewezen en krijgt hiervoor een jaarvergoeding van<br />
ƒ 125,--. Tevens krijgt hij de uit 1835 stammende 'Instructie voor de Dorpsvroed-<br />
meesters' uitgereikt.
7 september 1869 blz.226-230<br />
Raadsleden Voor de beëdiging van de als raadslid herkozen heer J.C. F. Baron van Heerdt, neemt<br />
764<br />
wethouder Balen van Andel, tijdelijk de voorzittershamer op. Baron van Heerdt legt in zijn<br />
handen de vereiste eden af. Nadat de burgemeester weer de voorzittersfunctie ter hand<br />
heeft genomen worden vervolgens de heren J. Oosterlaan en mr. A. Six beëdigd.<br />
Artsen De genees- heel- en verloskundigen J. Lage en J.P.C. van Toornenburgh vragen of zij<br />
kunnen dingen naar de gemeentepraktijk van wijlen Dr. J. Donkersloot. Het is hun<br />
gebleken dat dr. Donkersloot die praktijk de laatste twee à drie nagenoeg alleen heeft<br />
uitgeoefend.<br />
Winkelier De heer T.C. de Bruijne winkelier wil zijn zaak verbouwen ( wijk B.no.60 ) en verzoekt het<br />
aanplakbord van de gemeente met stoep en waterbak te mogen slopen. Het doet geen<br />
dienst meer en is ook géén sieraad!<br />
Raadslid De heer mr. A. Six dankt voor zijn benoeming als raadslid en pleit voor verbetering van<br />
de sloot die loopt van de Rozenboomlaan tot het Slop van Van Buuren langs de<br />
Achterweg. Deze sloot is een gevaar voor de volksgezondheid. Pleit voor een rooster<br />
van geneeskundigen van de gemeente.<br />
Wethouder De heer L.C. Beijnen wordt tot wethouder gekozen..<br />
Ambtenaar Tevens wordt de heer L.C. Beijnen gekozen tot Ambtenaar van de Burgerlijke<br />
StandBurgerlijke Stand.<br />
Burgerlijk Armbestuur De heer mr. A. Six wordt gekozen als lid van het Burgerlijk Armbestuur.
30 september 1869 blz.231-235<br />
Sloot Het in de vorige vergadering door de heer mr. Six ingebrachte aandachtspunt van de<br />
765<br />
sloot aan de Achterweg vormt het onderwerp van bespreking. Burgemeester en<br />
wethouders voelen veel voor een verbetering. Na de bespreking hierover zal een<br />
commissie zich over de te voeren procedure beraden. In die commissie zullen de heren<br />
Baesjou van Vronesteyn en Beijnen zitting nemen.<br />
Vroedmeesters De instructie voor de vroedmeesters zal worden aangepast en er zal een rooster worden<br />
gemaakt voor de gegadigden.<br />
Riolering De heer M.W. Spoor vraagt om een gebouw te mogen oprichten op de laan bij de<br />
buitenplaats Hofwijck. Maar daarbij moet dan een aldaar liggend riool met een zinkput<br />
worden verplaatst. Hij wil de kosten van die verplaatsing voor rekening van de gemeente<br />
laten komen. De raad besluit deze kwestie in handen van Burgemeester en wethouders<br />
te geven voor een nader onderzoek.<br />
Woningen De heer H. van Zegwaard, president van het college van notabelen, verzoekt het<br />
zogenoemde klappermanshuisje uit te mogen bouwen. Hij vraagt nog even uitstel van de<br />
afhandeling door Burgemeester en wethouders. Wordt aangehouden.<br />
Burgerlijk Armbestuur De heer H.W. van der Kas wordt tot secretaris van het Burgerlijk Armbestuur benoemd<br />
en de heer Mr. A. Six tot penningmeester.
21 oktober 1869 blz.235-242<br />
Burgerlijk De rekening van het burgerlijk armbestuur 1868 wordt goedgekeurd<br />
Armbestuur met een batig saldo van ƒ 91,35.<br />
Begraafplaats Bij Wet van 10 april 1869 zijn nieuwe regels van kracht geworden voor het begraven van<br />
766<br />
stoffelijke overschotten en het beheer van algemene begraafplaatsen. Burgemeester en<br />
wethouders hebben een viertal verordeningen hiervoor opgesteld:<br />
1. Op de algemene begraafplaats;<br />
2.Op het begraven van lijken;<br />
3.Tot het heffen van een belasting op het gebruik van de algemene begraafplaats;<br />
4.Regelende de invordering van die belasting.<br />
Nadat de raad -met enige wijzigingen- de verordeningen heeft vastgesteld, zijn ze aan<br />
Gedeputeerde Staten toegezonden.<br />
Lantaarn Enige inwoners hebben om een lantaarnpaal gevraagd tussen de Tol en Geestbrug ten<br />
einde bij avond ongelukken te voorkomen. Burgemeester en wethouders moeten de<br />
plaats aanwijzen waar de lantaarnpaal moet komen.<br />
Genees- en Verloskundige De in de vorige vergadering aangekondigde 'Instructie voor de Dorpsgenees-Heel- en<br />
Verloskundigen' is besproken en goedgekeurd. Over de verzoeken van de geneesheren<br />
J. Lage en J.P.C. van Toornenburgh wordt nog geen beslissing genomen. De genees- en<br />
heelkundige ontvangt een jaarwedde van ƒ 125,-- en de verloskundige idem dito.<br />
Burgerlijk Armbestuur De begroting van het burgerlijk armbestuur over 1870 is opgemaakt. De begroting sluit<br />
met een batig saldo van 1½ cent.<br />
Gemeentebegroting De Gemeentebegroting wordt uitvoerig besproken. Tijdens de behandeling komen de<br />
volgende items ter sprake:<br />
Riolering -De rioolwerkzaamheden bij Hofwijck worden goedgekeurd;<br />
Brandweer -Voor een bedrag van ƒ 800,-- moet er een brandspuitenhuis en wachthuis komen;<br />
Woning -De aanplakgelegenheid met stoep en waterbak dienen te blijven en het<br />
klappermanshuisje mag niet worden uitgebouwd.<br />
Tenslotte wordt de gemeentebegroting voor 1870 vastgesteld met een te verwachten<br />
batig saldo van ƒ 2,67!
13 november 1869 blz.242-246<br />
Haardas Het ophalen van haardas en vuilnis zal openbaar worden aanbesteed.<br />
Volkstelling Om de tien jaar dient er op wettelijk voorschrift een volkstelling worden gehouden. De<br />
767<br />
gemeentesecretaris wordt met deze vijfde volkstelling belast. De personen die hem<br />
daarbij assisteren mogen rekenen op een tegemoetkoming van ƒ 50,-- tezamen.<br />
Sloten Het raadslid mr. A.Six had de verbetering van de sloot bij het slop van Van Buuren al<br />
eerder ter sprake gebracht. (Zie notulen van 28 augustus 1969). Nu is er ook een<br />
verzoek van pastoor Van Steenvoorden om de sloot bij de rooms-katholieke Kerk aan het<br />
Oosteinde te laten dempen. De commissie, die deze werkzaamheden heeft bestudeerd,<br />
ramen de kosten op totaal ƒ 834,--.De sloot aan de Achterweg zal in 1870 ter hand<br />
worden genomen. Aan pastoor Van Steenvoorden c.s. wordt medegedeeld, dat de<br />
gemeente bereid is een beerput te laten maken, als de eigenaren van de sloot die eerst<br />
behoorlijk uitdiepen, schoonmaken en van een duiker voorzien.
20 december 1869 blz.246-250<br />
Haardas Stephanus Wilhelmus Perquin heeft -na openbare aanbesteding- het ophalen van de<br />
768<br />
haardas aangenomen voor een bedrag van ƒ 97,-- voor de eerstkomende vijf <strong>jaren</strong>. De<br />
jaarlijkse opbrengst van het haardas zal dus ƒ 19,40 zijn.<br />
Grafrechten De Commissaris van de Koning heeft de verordeningen op de algemene begraafplaats<br />
en op het heffen van begrafenisrechten teruggezonden met een aantal opmerkingen.<br />
Nadat de Verordeningen overeenkomstig zijn wensen zijn gewijzigd worden de<br />
verordeningen opnieuw (in origineel) naar Gedeputeerde Staten toegezonden.
12 januari 1870 blz.250-253<br />
Begrafenisrechten Gedeputeerde Staten hebben enige op- en aanmerkingen over de verordeningen op het<br />
769<br />
heffen van begrafenisrechten. De verordeningen worden overeenkomstig de nota van<br />
Gedeputeerde Staten gewijzigd.<br />
Haven Het raadslid Versteeg brengt het uit 1866 daterende verzoek van een aantal<br />
belanghebbenden over het verbreden en uitdiepen van de zogenoemde Kerklaansloot<br />
onder de aandacht. De heer Versteeg krijgt de betreffende stukken in handen met het<br />
verzoek daarover in een volgende vergadering met een schriftelijk voorstel te komen.
19 maart 1870 blz.253-259<br />
Hulponderwijzer Naar aanleiding van de notulen van 12 januari 1870 vraagt mr. Six waarom er geen<br />
770<br />
melding is gemaakt over het gedrag van de hulponderwijzer Daniel Vermeer. Deze zou<br />
zich schuldig maken aan misbruik van sterke drank. De heer Six wil weten of dat ook<br />
reeds in zijn vorige woonplaats Amsterdam het geval was. De burgemeester zegt: dat er<br />
geen bepaald voorstel is gedaan in deze kwestie en dat hij ook twijfelt aan de waarheid<br />
van deze geruchten. Maar hij zal de kwestie in de notulen laten opnemen.<br />
Rijtuigen De heer G.J. van Wageningen, stal- logement- en koffiehuishouder , vraagt waarom de<br />
gemeente bij hem geen rijtuigen meer huurt. De burgemeester zegt dat ook de heer G.<br />
van Schagen een verzoek om rijtuigen te mogen verhuren aan de gemeente heeft<br />
ingediend. De gemeente heeft de gewoonte dat werklieden of leveranciers om beurten<br />
jaarlijks hun diensten mogen aanbieden. Voor het jaar 1870 zal de eer aan de heer Van<br />
Wageningen te beurt vallen.<br />
Hekwerk Het hekwerk op Hofwijck moet worden verplaatst in verband met de spoorwegaanleg.<br />
Haven De zogenoemde Kerklaansloot dient breder en dieper te worden. (Zie de notulen van de<br />
vorige vergadering). De kosten zijn geraamd op ƒ 720,--. Daar dient echter eerst aan de<br />
eigenaar van de gasfabriek, de heer J. Bleuland van Oordt, toestemming voor te worden<br />
gevraagd.<br />
Brandweer De heer A. Balen van Andel is genegen een stal in het Franse Slop aan de gemeente te<br />
verkopen voor het door vier deskundigen geschatte bedrag van ƒ 385,--. Als<br />
Gedeputeerde Staten hun toestemming verlenen wordt dit aanbod graag geaccepteerd.<br />
Sloten De bestekken en voorwaarden voor de aanleg van beerputten en het uitdiepen van<br />
sloten worden in het openbaar uitbesteed.<br />
Administrateur/doodgraver In de Verordening op de Algemene Begraafplaats zijn geen tarieven genoemd voor de<br />
beloning van de administrateur en de doodgraver. Overeenkomstig de aanwijzingen van<br />
Gedeputeerde Staten worden de beloningen alsnog vastgesteld.<br />
Armenzorg Bij het voltrekken van huwelijken wordt de in de raadkamer aanwezige Armbus aan de<br />
bruidsparen voorgehouden. De daarin verzamelde gelden worden verdeeld onder de<br />
armen. Voortaan zullen ook de rooms-katholieke armen daarin meedelen.
9 april 1870 blz.259-262<br />
Kiezerslijst 2e Kamer De heer H.W.L. van Alphen toont aan de hand van twee aanslagen in de personele<br />
771<br />
belasting aan, dat hij gerechtigd is op de kiezerslijst voor de leden van de Tweede Kamer<br />
en van de leden van de Provinciale Staten te worden gesteld. Alhoewel hij strikt<br />
genomen niet aan alle voorwaarden had voldaan, wordt hij daar toch alsnog op<br />
geplaatst.<br />
Burgerlijk Armbestuur Het Burgerlijk Armbestuur komt geld te kort en vraagt om een aanvullende subsidie van<br />
ƒ 550,--. Behoudens goedkeuring van Gedeputeerde Staten toegestaan.<br />
Administrateur / De instructies voor de administrateur en de doodgraver van de Algemene<br />
doodgraver Begraafplaats worden goedgekeurd en vastgesteld.<br />
Spoorwegen De burgemeester en de gemeentesecretaris zijn uitgenodigd de feestelijkheden bij de<br />
opening van de spoorlijn Den Haag - Gouda mee te komen vieren. Burgemeester en<br />
Wethouders hebben besloten de vlaggen te laten uitsteken en een " trophée " of iets van<br />
dien aard te laten maken. Het mag maximaal ƒ 100,-- kosten !.<br />
Bevolkingsregistratie De heer Six, die tegenwoordig de bevolkingsregisters bijhoudt, meldt dat de geldende<br />
Verordening op het veranderen van woonplaats, niet overeenkomstig de wettelijke<br />
voorschriften is. Het college zal dit nader onderzoeken.
30 april 1870 blz.263-265<br />
Begraafplaats Onder de ingekomen stukken is een vraag van de heer Inspecteur van het<br />
772<br />
Geneeskundig Staatstoezicht of de ligging en de grootte van de Algemene Begraafplaats<br />
aan de wettelijke eisen voldoet.<br />
Verpleging Het St.Joris Gasthuis te Delft deelt mede dat de verpleegkosten van ten laste van de<br />
gemeente verpleegde krankzinnigen nader is bepaald op ƒ 50,-- per kwartaal. De<br />
verpleegkosten voor C. Kamper en J. Schmal zullen nu ƒ 3,75 per kwartaal hoger<br />
worden.<br />
Benoemingen De gebruikelijke jaarlijkse benoemingen vinden plaats voor de leden van het stembureau,<br />
de leden voor het werk van de schutterij, de tegenschatters voor 's Rijks personele<br />
belasting.
30 mei 1870 blz.265-268<br />
Klachten De gepensioneerde Kapitein F.W.C. Deijserink Dekker, die woonde nabij de Geestbrug,<br />
773<br />
klaagt over het wateren tegen de muur aan de oostzijde van de herberg van Lans en<br />
tegen hekken, omheiningen en bomen, alsmede in de laan van de meelfabriek.<br />
Aangezien de klager inmiddels is verhuisd naar Den Haag, wordt geen actie hiertegen<br />
ondernomen!<br />
Sloten De beerputten komen er aan en de sloten worden uitgediept. De verbouwing<br />
Brandweervan het brandspuitenhuis zal worden aanbesteed.<br />
Gemeentebode De voormalige gemeentebode, de heer F.L. van Ruyven, is overleden. Zijn weduwe zit<br />
nu zonder middelen van bestaan en vraagt om een eenmalige gratificatie van ƒ 50,--. Dit<br />
bedrag wordt onttrokken aan het niet aan de heer Van Ruyven uitgekeerde pensioen.<br />
Timmerman De heer B.F. van de Heyden, timmerman, heeft een rekening ingediend voor<br />
werkzaamheden aan het schoolhuis, de school en de schoolmeubelen.. Die rekening<br />
was te hoog omdat er een knecht op voorkwam, die vanwege zijn zeer hoge ouderdom,<br />
niet meer volwaardig in staat was mee te werken. Op de rekening zijn aanmerkingen<br />
gemaakt, maar de timmerman heeft de rekening onveranderd opnieuw aangeboden. Het<br />
verschil is echter te klein om daarvoor gerechtelijke stappen te ondernemen en zal dus<br />
voor het gevraagde bedrag worden uitbetaald. Maar... de timmerman mag geen<br />
werkzaamheden meer voor de gemeente verrichten!
2 juli 1870 blz.269-272<br />
Station Het College heeft aan de Nederlandsche Rhijnspoorweg Maatschappij gevraagd het pad,<br />
774<br />
binnen het hekwerk dat toegang geeft tot het station, te laten verbeteren. De beste<br />
oplossing is om de toegangsweg te 'macadamiseren' * De gemeente is bereid de helft<br />
van de kosten ad ƒ 400,-- voor haar rekening te nemen. De Spoorwegen juichen dit toe!<br />
Verpleging Een voormalig inwoner van Voorburg, de heer G. Weenink, is opgenomen in een<br />
zogenoemd Bedelaarsgesticht te Ommerschans en Veenhuizen. Hij zou ontslagen<br />
kunnen worden maar hij is geheel 'kinds'. De kosten van verpleging hier zouden hoger<br />
uitpakken dan de ruim ƒ 100,-- per jaar die de gemeente nu aan het gesticht moet<br />
betalen. Met de directeur van het gesticht is overeengekomen dat de heer Weenink er<br />
mag blijven.<br />
Brandweer Het nieuwe brandspuitenhuis komt in de door de heer Balen van Andel aangeboden stal<br />
aan het Franse Slop. Het brandspuitenhuis wordt in het openbaar aanbesteed. Tevens<br />
wordt het thans bestaande brandspuitenhuisje vertimmerd tot twee bewaarplaatsen en<br />
nachtwachthuisje.<br />
Brand Voor de slachtoffers van de brand te Bodegraven en Zwammerdam is een collecte<br />
gehouden, die ƒ 427,50 heeft opgeleverd.<br />
* Macadamiseren is een weg met gestoten granietkiezel of kalksteen bedekken, naar de handelwijze van een zekere<br />
John Loudon Mac Adam, een Schots ingenieur, die leefde van 1756 tot 1836. Noot: B.I.C. Dijkman
23 juli 1870 blz.272-275<br />
Brandweer De aanbesteding van het brandspuitenhuis wordt gegund aan de heer J. Perquin alhier,<br />
voor een bedrag van ƒ 761,60.<br />
Gemeenterekening De Gemeenterekening en rekening van het Armbestuur over 1869<br />
Burgerlijk Armbestuur 1869 worden besproken en ter lezing aan de raadsleden uitgedeeld.<br />
775
8 augustus 1870 blz.275-279<br />
Gemeenterekening De rekeningen van de gemeente en het armbestuur zijn goedgekeurd, alsmede de<br />
begroting over 1871 van het Burgerlijk Armbestuur.<br />
776
27 augustus 1870 blz.279-282<br />
Klapperman De kerkmeesters van de Nederduits Hervormde Gemeente vragen naar de prijs van het<br />
777<br />
klappermanshuisje met luifel om dit te mogen afbreken. Daarvoor in de plaats willen zij<br />
een ijzeren hek plaatsen rond het kerkhof ter vervanging van de nu bestaande muur. Als<br />
binnenkort het voormalige brandspuitenhuisje is verbouwd (zie hiervoor) dan is het<br />
klappermanshuisje immers niet meer nodig. Burgemeester en Wethouders zullen dit<br />
regelen.
12 oktober 1870 blz.282-286<br />
Gemeente- Bij de bespreking van de gemeentebegroting 1871 komt onder meer<br />
begroting 1871 uitvoerig de dienstkleding ter sprake. Voor de klapperman moet er een nieuwe, rood<br />
778<br />
uitgemonsterde, overjas komen. Voorts moeten de knopen uitgevoerd worden met het<br />
gemeentewapen en dienen de jassen en hoeden van de veldwachters en de nachtwacht<br />
voortaan rood uitgemonsterd te zijn. Na bespreking wordt de begroting goedgekeurd.<br />
Commissie ad hoc De commissie ad hoc, die door de raad is benoemd tot verbetering van de sloot, lopend<br />
langs de Achterweg, heeft haar taak volbracht. Onder dankzegging voor de bewezen<br />
diensten wordt de commissie nu ontbonden.<br />
Politie De agent van politie Johannes Gorter heeft aan de burgemeester gevraagd hem voor te<br />
dragen als gemeentelijke veldwachter. De burgemeester is het om het even of er nu één<br />
veldwachter is en één agent van politie of twee veldwachters. Bovendien vindt hij dat het<br />
in een plattelandsgemeente als Voorburg beter past dat er alleen maar veldwachters zijn.<br />
De raad stemt er tenslotte mee in Johannes Gorter aan de Commissaris des Konings<br />
voor te dragen als veldwachter.
10 december 1870 blz.286-291<br />
Gemeente- De Gemeentebegroting van 1871 wordt wat gewijzigd en de vaststelling<br />
begroting van de Gemeenterekening over 1869 goedgekeurd.<br />
Klapperman Het College van Notabelen van de Nederduits Hervormde Gemeente heeft,<br />
779<br />
overeenkomstig hun verzoek, het klappermanshuisje van de gemeente gekocht voor een<br />
bedrag van ƒ 35,--. Het klappermanshuisje zal worden afgebroken om plaats te maken<br />
voor een nieuw ijzeren hek, ter vervanging van de oude kerkhofmuur. Over de plaats van<br />
het hek wil de raad graag nader geïnformeerd worden.<br />
Riolering Om te voorkomen dat er fecaliën via het riool op de sloten worden geloosd, stelt het<br />
college voor daartoe een Verordening in het leven te roepen. Voortaan zullen er steeds<br />
overdekte beerputten moeten worden gebezigd.<br />
Borgtocht De borgtocht van de gemeente-ontvanger, bestaande uit een hypotheek op een woning<br />
in Wateringen, met een waarde van ƒ 1.000,-- wordt geroyeerd. In plaats daarvan komt<br />
wordt er een hypotheek verleend op een huis en erf te Voorburg, wijk A nr. 96 (kadaster:<br />
sectie B nr.623) en wordt de borgstelling verhoogd naar een bedrag van ƒ 1.200,--.
28 januari 1871 blz.291-294<br />
Ambtena(a)r(en) Het in de vergadering van 21 oktober 1870 door de heren Six en Baesjou van<br />
780<br />
Vronesteijn gedane voorstel, om ambtenaren die bezoldiging uit de gemeentekas<br />
genieten ook in de gemeente te laten wonen, wordt weer niet behandeld. Het voorstel<br />
wordt nu van de agenda afgevoerd, omdat de heer Baesjou van Vronesteijn weer niet ter<br />
vergadering aanwezig is. Het item wordt alleen weer op de agenda gezet als de beide<br />
heren daartoe opnieuw een voorstel doen.<br />
Burgerlijk De heer mr. A. Six wordt benoemd tot lid van het Burgerlijk Armbestuur.<br />
Armbestuur<br />
Armwezen De gemeente Alkemade weigert een vordering wegens onderstand te betalen voor de<br />
weduwe Johanna van Noort-van Baakel. De voorzitter, tevens voorzitter van het<br />
Burgerlijk Armbestuur, stelt voor tegen de gemeente Alkemade een rechtsvervolging in te<br />
stellen. Burgemeester en wethouders worden hiertoe gemachtigd.<br />
Beleggingen De heer Six stelt voor om de daarvoor in aanmerking komende saldi uit de gemeentekas<br />
tijdelijk te beleggen. Het beleggen van die gelden is, blijkens diverse berichten in de<br />
kranten, niet strijdig met de Gemeentewet. Burgemeester en wethouders zullen het<br />
overwegen en met een voorstel komen.
21 maart 1871 blz.295-298<br />
Hulponderwijzer De heer Daniel Vermeer, hulponderwijzer aan de openbare lagere school, is benoemd tot<br />
781<br />
secondant * van een bijzondere school te Amsterdam tegen een jaarwedde van ƒ 500,--.<br />
Op zijn verzoek krijgt hij eervol ontslag.<br />
Begraafplaats De voorzitter deelt mee dat de aankoop van grond voor het stichten van een algemeen<br />
burgerlijke begraafplaats tot op heden niet is gelukt. Burgemeester en Wethouders zullen<br />
proberen grond aan te kopen van Mevrouw. de Weduwe Heppener-van Drunen uit 's-<br />
Gravenhage, die gronden bezit aan de Achterweg tot aan de Broeksloot te Voorburg.<br />
Mocht ook dat niet lukken dan zal er een advertentie geplaatst worden in de plaatselijke<br />
kranten.<br />
Epidemie In verband met de heersende pokkenepidemie wordt uit de post onvoorziene uitgaven<br />
een bedrag van ƒ 50,-- gevoteerd voor te maken onkosten.<br />
Beleggingen Naar aanleiding van het voorstel van de heer Six om gemeentegelden tijdelijk te<br />
beleggen, besluit de raad een bedrag van ƒ 4.000,-- tijdelijk te beleggen in effecten.<br />
Deze effecten moeten dan opgeborgen worden in de 'ijzeren kist'. Het moeten effecten<br />
zijn ten laste van het Koninkrijk der Nederlanden, het Russische of Oostenrijkse rijk en<br />
de republiek der Verenigde Staten van Noord-Amerika. De effecten moeten echter wel<br />
een waarde hebben van 30% van de koers op de dag van de belening, boven de som<br />
waarvoor zij beleend worden.<br />
* Secondant is letterlijk: 'hij die volgt'; blijkens een uit de 19e eeuw stammend woordenboekje betekent het echter ook: helper,<br />
ondermeester en hulponderwijzer.<br />
Noot: B.I.C. Dijkman
12 april 1871 blz.298-302<br />
Beleggingen Het voorstel tot het beleggen van gelden behoeft geen goedkeuring van Gedeputeerde<br />
782<br />
Staten. Er moeten alleen in de begroting wat financieel-technische handelingen worden<br />
verricht.<br />
Hulponderwijzer Uit een drietal kandidaten wordt de heer L. Verhoog, thans hulponderwijzer te<br />
Loosdrecht, benoemd tot hulponderwijzer op de openbare lagere school.<br />
Benoemingen De gebruikelijke benoemingen, voor de leden van het stembureau, de commissie voor<br />
het werk van de schutterij en het college van zetters voor de personele belasting, vinden<br />
plaats.<br />
Begraafplaats De aankoop van grond van de weduwe Heppener-van Drunen is mislukt. (Zie notulen<br />
van 21 maart 1871). Er zal nu een advertentie worden geplaatst in het dagblad van Zuid<br />
Holland.
29 april 1871 blz.302-304<br />
Beleggingen Deze vergadering gaat nagenoeg geheel over het beleggen van gelden. De details van<br />
hetgeen besloten is in de vergadering van 12 april 1871 krijgen de aandacht.<br />
783
8 juni 1871 blz.304-307<br />
Begraafplaats Gedeputeerde Staten delen mee dat, als geen geschikte grond voor het stichten van een<br />
784<br />
algemene begraafplaats kan worden verkregen, de Wet op de onteigening moet worden<br />
toegepast. Ze verwachten de daartoe strekkende voorstellen.<br />
Epidemie & Kermis In verband met de heersende pokkenepidemie wordt de aanstaande kermis geschorst.<br />
Haven De haven en de beschoeiing kunnen volgens plan en begroting worden verbeterd. In de<br />
begroting is een bedrag van ƒ 900,-- uitgetrokken. Burgemeester en Wethouders moeten<br />
zich echter vooraf verzekeren van het feit dat de heer H. Ligthelm in de afstand van<br />
grond wil berusten.<br />
Beleggingen De raad besluit een bedrag van ƒ 4.000,-- te beleggen tegen een rente van 4½ %.<br />
Begraafplaats Mr. J.D. Viruly heeft grond aangeboden achter de buitenplaats Heeswijk. Het geëiste<br />
bedrag voor dit stuk grond van 1½ ha tot een bedrag van ƒ 15.000,-- is echter veel te<br />
hoog. De gemeenteraad ziet dan ook van aankoop af.
24 juni 1871 blz.307-310<br />
Secretaris De Burgemeester leest een brief voor van de Commissaris des Konings over de<br />
785<br />
verwaarlozing door de secretaris van de gemeentelijke administratie. De Commissaris<br />
heeft op 16 juni jongstleden de gemeente bezocht. In zijn brief schrijft hij over "de<br />
belangrijke achterstand die er in de schrifturen van de secretaris bestaat, zodanig dat<br />
een dergelijke toestand met een goede administratie onbestaanbaar is." Hij voorziet op<br />
korte termijn hierover moeilijkheden en zelfs schade voor de gemeente. De voorzitter<br />
leest tevens een aantal passages voor uit de notulen van de vergaderingen van het<br />
college van Burgemeester en wethouders de dato 5 april en 24 mei jl. Uit die notulen<br />
blijkt eens te meer hoezeer de secretaris achter is met zijn werk, zijn instructie niet<br />
nakomt en hoe hij al de bevelen, waarschuwingen en bedreigingen van het College naast<br />
zich neerlegt. De secretaris wenst nu het door het overlijden van de hoofdonderwijzer A.<br />
van der Lee vervallen pensioen voor zich op. De raadsleden gaan op dit zijspoor niet<br />
verder en eisen dat de secretaris zich verantwoordt voor zijn handelwijze. De secretaris<br />
blijft volhouden dat dit alles komt vanwege zijn vele overstelpende werkzaamheden en<br />
vraagt wederom om uitstel. Burgemeester en wethouders nemen hem de wind uit de<br />
zeilen door te stellen, dat hij in plaats van meer, juist minder werk heeft opgedragen<br />
gekregen. Daarentegen blijkt dat de secretaris wel allerhande werkzaamheden doet voor<br />
polderbesturen. Bovendien is de achterstand voor een belangrijk deel te wijten aan de<br />
eigenzinnige en omslachtige manier van werken, zijn onbehoorlijk en onbetamelijke<br />
gedragingen en het feit dat hij alle vermaningen van het college in de wind heeft<br />
geslagen. De maat is nu meer dan vol en de raad eist nu zijn ontslag. Ten overvloede<br />
leest de voorzitter ook nog het een en ander voor uit het verhandelde tijdens de<br />
collgevergadering van 21 juni. Tenslotte stelt de voorzitter voor de secretaris met ingang<br />
van 1 juli te ontslaan. Hij mag nog wel gemeenteontvanger blijven, tenzij blijkt dat hij<br />
onwillig is of zich onbetamelijk blijft gedragen. Bovendien mag hij niet nalatig zijn of de<br />
zaken onvolledig overdragen, want dan hangt hem ook ontslag als gemeenteontvanger<br />
boven het hoofd. Met algemene stemmen wordt nu de heer J.E. Doornbos met ingang<br />
van 1 juli 1871 als gemeentesecretaris ontslagen. (Uit de notulen van de volgende<br />
vergadering blijkt dat reeds direct 'bij ontstentenis van een secretaris' de notulen zijn<br />
ondertekend door de oudste wethouder, de heer Balen van Andel).
6 juli 1871 blz.310-312<br />
Ex-secretaris Onder de ingekomen stukken bevindt zich een brief van de heer J.E. Doornbos, waarin<br />
786<br />
hij op grond van een 25-jarig dienstverband als gemeentesecretaris, vraagt om een<br />
pensioen. Deze aanvraag om pensioen wordt echter voorshands in handen gesteld van<br />
Burgemeester en wethouders en voorts afhankelijk gesteld van de staat waarin zich het<br />
gemeentearchief zal bevinden. De nieuw te benoemen gemeentesecretaris moet<br />
hierover rapport uitbrengen aan de raad.<br />
Hulponderwijzer De gepensioneerde hulponderwijzer Adrianus v.d. Lee is op 20 april 1871 ab intestáto (=<br />
zonder uiterste wilsbeschikking of testament) te Gorinchem overleden. De kinderen van<br />
de overledene hebben een akte van erfrecht overlegd. De raad besluit aan de<br />
erfgenamen de hele maand pensioen over april 1871 uit te keren!<br />
Gemeentesecretaris Op de voordracht voor een nieuwe gemeentesecretaris komen twee namen voor: die van<br />
de heer A.B. Barkey, thans gemeentesecretaris van Vianen en van een zekere heer<br />
Burgersdijk, thans ambtenaar ter provinciale griffie van Zuid-Holland. Op de heer A.B.<br />
Barkey worden vijf stemmen uitgebracht, terwijl een blanco biljet wordt ingeleverd en is<br />
dus benoemd.<br />
Secretarie Om aan de chaos in het archief een einde te maken wordt een tijdelijke hulp<br />
aangetrokken. De heer H.N. van Randwijk mag een maand schrijfwerk verrichten en het<br />
archief ordenen tegen een vergoeding van ƒ 50,--.
24 juli 1871 blz.313-315<br />
Armbestuur De rekening van het Burgerlijk Armbestuur over 1870 wordt vastgesteld en goedgekeurd.<br />
Gemeenterekening De Gemeenterekening van 1870 wordt eveneens goedgekeurd.<br />
787
17 augustus 1871 blz.318-322<br />
Voorzitter De heer A. Balen van Andel fungeert in deze vergadering als voorzitter om de hierna<br />
volgende redenen.<br />
Burgemeester De Commissaris des Konings deelt mede dat de pas benoemde gemeentesecretaris<br />
788<br />
A.M. Barkey tot burgemeester van Voorburg is benoemd. Burgemeester J.C.F. Baron<br />
van Heerdt wordt nu burgemeester van Hof van Delft.<br />
Ambtenaar De scheidende burgemeester, Baron van Heerdt, deelt middels een brief Burgerlijke<br />
Standmede dat hij ontslag neemt als ambtenaar van de burgerlijke stand en als lid van<br />
het Burgerlijk Armbestuur.<br />
Burgemeester/ De vraag is aan de orde of de functie van burgemeester en secretaris<br />
secretaris in Voorburg wel te verenigen is. Het grootste deel van de raad vindt van niet. Andere<br />
raadsleden stellen dat die functies best verenigbaar zijn. Baron van Heerdt voegt aan de<br />
discussie ten overvloede toe: hoe durft men te twijfelen aan de belangrijkheid van<br />
Voorburg. Zijne Majesteit heeft immers een burgemeester benoemd en geen secretaris.<br />
Na stemming wordt de pas benoemde gemeentesecretaris op de meest eervolle wijze<br />
ontslagen. De heer van Randwijk mag zijn functie nu uit blijven oefenen totdat er een<br />
nieuwe geschikte gemeentesecretaris is aangesteld.<br />
Secretaris Baron van Heerdt wil van de waarnemend voorzitter, de heer A. Balen van Andel, weten,<br />
waarom hij tegen de benoeming van de heer van Randwijk is als nieuwe<br />
gemeentesecretaris. De heer Van Andel motiveert zijn stem door te stellen dat hij niet<br />
tegen de persoon van de heer Van Randwijk is, maar dat hij hem wel ongeschikt acht als<br />
nieuwe gemeentesecretaris. Hij mist naar zijn mening gewoon de nodige bekwaamheden<br />
daartoe.
19 augustus 1871 blz.322-324<br />
Burgemeester In deze vergadering wordt de heer A.M. Barkey geïnstalleerd als burgemeester. Daarna<br />
789<br />
wordt hij ook benoemd tot Ambtenaar van de Burgerlijke Stand en lid van het Burgerlijk<br />
Armbestuur.<br />
Haven De beschoeiing van de haven wordt aanbesteed voor een bedrag van ƒ 850,--
26 augustus 1871 blz.325-328<br />
Pensioen De heer J.E. Doornbos vraagt een pensioen aan als gemeentesecretaris. De raad stemt<br />
790<br />
in met het negatieve advies van Burgemeester en Wethouders. De raad vindt dat een<br />
ontslagen ambtenaar geen recht op pensioen kan hebben. Baron van Heerdt doet de<br />
suggestie de heer Doornbos te kennen te geven om ook als gemeente-ontvanger eervol<br />
ontslag aan te vragen, zodat hij dan uit die betrekking een pensioen kan krijgen. Gedacht<br />
wordt aan een bedrag van zo'n ƒ 250,-- per jaar.<br />
Secretaris Voor de vacante functie van gemeentesecretaris zijn twee kandidaten geselecteerd: de<br />
heer E.L.H. A. Quarin Willemier, thans ambtenaar ter secretarie van Waddinxveen;.<br />
de heer E.A. Jansen, thans klerk ter secretarie van Woerden.<br />
Met algemene stemmen wordt de eerstgenoemde benoemd.<br />
Geloofsbrieven De geloofsbrieven van de heren L.C. Beijnen en J. Versteeg worden (opnieuw)<br />
onderzocht. Beide raadsleden moeten op 5 september aftreden, maar zijn op 18 juli 1871<br />
herkozen. Daarbij moet de heer Beijnen ook aftreden als wethouder. De geloofsbrieven<br />
worden echter geheel in orde bevonden.<br />
Brandweer De brandmeesters stellen voor om tegenover het Kerkplein een brandput te maken,<br />
opdat de brandslangen dan ook tot een het einde van het Van Schagenslop kunnen<br />
komen. De gemeenteopzichter zal hierover een plan, bestek en begroting doen<br />
opmaken. Burgemeester en wethouders kunnen de zaak dan verder afhandelen.
5 en 7 september 1871 blz.328-329<br />
791<br />
Op beide vergaderingen is minder dan de helft van het quorum aanwezig, zodat de<br />
vergaderingen direct weer zijn geschorst. De eerstvolgende vergadering wordt nu<br />
geconvoceerd op 8 september 1871.
8 september 1871 blz.330-333<br />
Raadsleden De heren L.C. Beynen en J. Versteeg zijn herkozen als raadsleden en worden beëdigd.<br />
Gemeente-ontvanger De heer J.E. Doornbos vraagt eervol ontslag als gemeente-ontvanger en<br />
792<br />
-eveneens eervol- voor zijn vroegere functie van gemeente-secretaris. Bovendien vraagt<br />
hij om 'enig pensioen'. De aanvraag wordt nog in beraad gehouden binnen het college.<br />
Brandput De brandput die gepland is op of bij het Kerkplein komt weer ter sprake. Het raadslid<br />
Versteeg heeft kennelijk een ander plan met een betere constructie. Het college is erg<br />
ingenomen met het voorstel van dit raadslid en geeft ook de andere raadsleden in<br />
overweging, zo zij iets kunnen bijdragen aan betere besluiten, dat zij zich dan niet<br />
onbetuigd laten.
14 september 1871 blz.333-337<br />
Wethouder De heer L.C. Beynen wordt in de functie van tijdelijke wethouder benoemd.<br />
Gemeente-ontvanger De heer J.E. Doornbos vraagt om eervol ontslag met toekenning van een pensioen in zijn<br />
793<br />
functie van gemeente-ontvanger. Tevens vraagt hij om het raadsbesluit, waarbij hij is<br />
ontslagen als gemeente-secretaris, om te zetten in een 'eervol' ontslag om, zodoende,<br />
daarvoor ook een pensioen te ontvangen. Het college heeft hierover advies uitgebracht<br />
en stelt voor de heer Doornbos uit beide functies eervol te ontslaan; hem voor de functie<br />
van ontvanger een pensioen toe te kennen van ƒ 75,- 's jaars en voor de functie van<br />
secretaris een gratificatie van ƒ 175,-- 's jaars. Als redenen voor deze ommezwaai stelt<br />
het college dat de secretaris ook nog wel een paar goede dingen heeft achter gelaten.<br />
De administratie van sommige delen van de gemeentelijke administratie en die van de<br />
militie en de schutterij waren wel in orde. Één raadslid uit zijn twijfels door te stellen dat<br />
'de algemene rol van de schutterij' helemaal niet zo goed in orde was en dat de notulen<br />
van een aantal besloten vergaderingen ofwel niet gemaakt zijn, ofwel domweg<br />
verdwenen zijn. Een ander raadslid weet zich te herinneren dat één besloten<br />
raadsvergadering gewijd is geweest aan het gevaar voor een cholera-epidemie, terwijl<br />
een ander raadslid meent te weten dat de notulen van de besloten vergadering helemaal<br />
nooit zijn gelezen of geresumeerd.* De voorzitter zegt tenslotte nog als afsluiting van de<br />
discussie, dat de gemeente-ontvanger onmogelijk een pensioen van ƒ 250,-- kan worden<br />
toegekend, als men bedenkt dat hij een jaarsalaris van ƒ 240,-- ontving! Het resultaat van<br />
de stemmingen is dat de heer Doornbos geen eervol ontslag krijgt als gemeente-<br />
secretaris en dus ook geen pensioen. Wel krijgt hij eervol ontslag als gemeente-<br />
ontvanger en een pensioen gelijk aan zijn laatstverdiende salaris, oftewel ƒ 240,--.<br />
Secretarie De heer H.N. van Rantwijk krijgt een dankbetuiging. Hij ordende het archief en verving de<br />
secretaris. Hij ontving hiervoor een bedrag gelijk aan het salaris van de secretaris,<br />
gedurende de tijd dat die zijn functie niet meer uitoefende.<br />
Secretaris De nieuwe gemeente-secretaris heeft op 1 september zij n nieuwe functie aanvaard,<br />
maar kan door buitengewone van hemzelf onafhankelijke omstandigheden, niet eerder in<br />
dienst treden dan na 8 (?) september. Hij krijgt voor die korte periode 'indemnisatie'<br />
oftewel schadeloosstelling.<br />
De vergadering wordt achter gesloten deuren voortgezet<br />
* (Overigens blijken thans de notulen van de besloten vergaderingen uit die <strong>jaren</strong> wel te bestaan, maar zitten nog steeds -losbladig-<br />
in de -voor het overige gebonden- delen van de notulen van de besloten vergaderingen. Noot B.I.C. Dijkman)
BESLOTEN VERGADERING VAN 14 SEPTE<strong>MB</strong>ER 1871<br />
Begraafplaats De tijd dring om tot het daadwerkelijk stichten van een algemene begraafplaats te<br />
794<br />
komen. De onderhandelingen met de weduwe Heppener hebben echter nog steeds niet<br />
geleid tot vrijwillige verkoop van het benodigde stuk grond, gelegen tussen de Achterweg<br />
en de Broeksloot. De heer Versteeg heeft intussen ook bestudeerd, dat het wellicht niet<br />
meer nodig is een brandput bij de Oude Kerk aan te laten leggen, als de sloten, die het<br />
terrein van mevrouw Heppener begrenzen, uitgediept en verbreed kunnen worden.<br />
Eigenlijk vindt het college het stuk grond wel wat te groot, maar rekening houdend met<br />
een lijkenhuis, eventueel een kapel, materiaalhuisje voor gemeentewerken en een te<br />
stichten gebouwtje voor lijders aan een epidemische ziekte (!)., zal dit wel meevallen. De<br />
burgemeester wil zich voor deze zaak gaan inzetten en onderhandelingen met de<br />
weduwe Heppener gaan aanknopen. De heer Versteeg vindt dat de burgemeester met<br />
één of meerdere secondanten moet onderhandelen, want dat brengt meer gewicht in de<br />
schaal. De heer Van Andel vindt dat dit schriftelijk moet geschieden. De heer Six zegt<br />
tenslotte dat men zich moet wenden tot een zekere heer Van Drunen aan de Zeestraat<br />
tegenover de Bazaar te 's-Gravenhage*. Hij voert de administratie van Mevrouw<br />
Heppener. De voorzitter zal direct tot actie over gaan en hoopt de raad spoedig gunstiger<br />
nieuws te kunnen brengen over de aanleg van de algemene begraafplaats.<br />
* De Bazaar is ontleend aan een in 1843 gestichte en in 1927 geliquideerde 'Groote Koninklijke<br />
B a z a r ' v a D. n Boer in de Zeestraat. Thans is ter plaatse het Nederlands Postmuseum gevestigd.<br />
Noot B.I.C. Dijkman
6 oktober 1871 blz.338-341<br />
Raadslid De geloofsbrieven van de heer G.A. v.d. Berg worden goedgekeurd.<br />
Gemeente-ontvanger De borgtocht van de Gemeente-ontvanger wordt vastgesteld op een bedrag van<br />
ƒ 1.200,--.<br />
Gemeente-ontvanger De heer H.W. v.d. Kas wordt benoemd als Gemeente-ontvanger.<br />
795
20 oktober 1871 blz.341-352<br />
Raadslid De heer G.A. v.d. Berg wordt als raadslid beëdigd.<br />
Wethouder De heer L.C. Beynen wordt -na stemming- benoemd tot wethouder. (Hij was al tijdelijk<br />
wethouder ).<br />
Burgerlijk Bij de behandeling van de rekening over 1870 en de begroting over 1872<br />
Armbestuur van het Burgerlijk Armbestuur ontstaat enig gekrakeel over een subsidie uit de<br />
796<br />
gemeentekas voor 1872 adƒ 1.000,--. Het blijkt dat de gemeente Veur nog na de<br />
vaststelling van de rekening over 1870 een vordering heeft ingediend van totaal ƒ 1.000,-<br />
-. Men wil nu de vaststelling van de rekening 1870 (d.d 11 augustus 1871) vervangen<br />
door een nieuwe. Mede door het feit dat er een aantal nieuwkomers in de raad zijn wordt<br />
het 'oude zeer' tussen de rooms-katholieke en de hervormde armen weer van stal<br />
gehaald en twijfelen sommige raadsleden er aan of het Burgerlijk Armbestuur wel geheel<br />
'in de geest van de nieuwe Armenwet' heeft gehandeld. Uiteindelijk wordt het gevraagde<br />
subsidiebedrag toch gevoteerd.<br />
Gemeentebegroting De Gemeentebegroting van 1872 wordt puntsgewijs besproken.<br />
Opzichter De gemeenteopzichter zou zijn taak niet meer volledig aankunnen. Hij is niet erg gezond.<br />
Een groot project als de aanleg van de nieuwe begraafplaats zou boven zijn krachten<br />
gaan. De burgemeester zegt, dat er voor die taak wellicht aan vervanging zou kunnen<br />
worden gedacht. Maar voor het overige geeft de opzichter hem geen enkele reden tot<br />
klagen. De heer Baesjou denkt overigens dat er voor een bedrag van ƒ 100,- per jaar<br />
maar moeilijk een nieuwe opzichter gevonden zal kunnen worden.<br />
Straten en pleinen Er is het afgelopen jaar weinig aan het onderhoud van de straten geschied.Met name het<br />
Hofje van Wouw en de Rozenboomlaan dient verbetering. Ook de duikers en de hekken<br />
moeten weer eens geteerd worden. De kade bij de heer Ingenhousz is slecht. Aan deze<br />
zaken zal ten spoedigste aandacht worden gegeven.<br />
Verlichting Er moeten petroleumlantaarns komen aan de Achterweg en het Oosteinde.<br />
Veldwachter(s) De heer Versteeg vraagt waarom er voor de kleding van de veldwachters nu ƒ 120,- is<br />
uitgetrokken, terwijl dat vorig jaar nog de helft was. De voorzitter zegt dat de<br />
veldwachters nu hoognodig regenjassen behoeven en dat de thans gedragen mantels<br />
'ondoelmatig' zijn.
Vervolg van: 20 oktober 1871 blz.341-352<br />
Commissaris De commissaris van de brandweer is ziekelijk. De heer Versteeg is bang dat er<br />
797<br />
brandweernu bij brand iets mis kan gaan. Hij wordt gerust gesteld door de mededeling<br />
dat de commissaris dan altijd direct vervangen kan worden door de oudste van de<br />
brandmeesters.<br />
De begroting wordt dan goedgekeurd met een batig saldo van ƒ 0,96½.<br />
De raad gaat nu over in een gesloten vergadering:<br />
BESLOTEN VERGADERING VAN 20 OKTOBER 1871<br />
Begraafplaats De Burgemeester en het raadslid Beynen bezochten mevrouw de weduwe Heppener. De<br />
weduwe wilde de gemeente wel genegen zijn, maar was duister en onbestemd in haar<br />
gesprek en vroeg bovendien hoge prijzen.<br />
Een aanbod van de heer Overgaauw van grond aan de Achterweg / Loolaan was ook al<br />
niet goedkoop. Bovendien was die locatie eigenlijk minder geschikt. De raad besluit om<br />
burgemeester en wethouder twee taxateurs te laten benoemen, die dan een redelijke<br />
koopprijs van de grond van de weduwe Heppener moeten berekenen, alsmede een<br />
schadeloosstelling moeten berekenen voor de door de weduwe te derven huur. Als de<br />
weduwe Heppener het dan aangebrachte bod niet wil accepteren, dan zal tot onteigening<br />
moeten worden overgegaan.<br />
Epidemie De artsen Lage en Toornenburgh hebben zich bijzonder ingezet bij de bestrijding van de<br />
pokkenepidemie. De raad wil hen belonen met een cadeau ter waarde van ƒ 150,--. Dit<br />
vindt men teveel en het wordt uiteindelijk ƒ 100,--.
Vervolg van: 20 oktober 1871 blz.341-352<br />
De vergadering wordt weer in het openbaar voortgezet.<br />
Begraafplaats De raad besluit definitief tot het stichten van een burgerlijke algemene begraafplaats. De<br />
798<br />
daartoe benodigde grond -dat van de weduwe Heppener- zal als het niet met een<br />
minnelijke schikking kan, via de onteigeningswet worden verworven. Het is een stuk<br />
grond ter grootte van 2 hectaren, 44 aren en 70 centiaren, kadastraal bekend gemeente<br />
Voorburg, sectie B 358 tot B 371 en B 418. Er worden drie taxateurs aangesteld om de<br />
waarde van de grond te bepalen en tevens moeten die taxateurs het indemniteitsbedrag,<br />
oftewel het bedrag van de schadeloosstelling aan de huurders, vaststellen. In eerste<br />
instantie worden Burgemeester en wethouders gemachtigd om via minnelijke schikking<br />
met de weduwe tot overeenstemming te komen. Lukt dit niet dan zal een procureur<br />
moeten proberen eveneens een minnelijke schikking tot stand te brengen. Als laatste<br />
dient dan de procureur de onteigeningsprocedure voor te bereiden.
10 november 1871 blz.352-360<br />
Arts voor armen Zolang dokter A. Beguin nog geen verder 'radicaal'* bezit wordt hij vóór 1872 belast met<br />
799<br />
de geneeskundige en verlospraktijk voor de armen. Het staat het burgerlijk armbestuur<br />
echter vrij -alleen de geneeskundige hulp- te laten verrichten door de artsen Lage en<br />
Toornenburgh bij toerbeurt.<br />
Gemeente-ontvanger De verschillende financiële stukken zijn door de oude gemeente-ontvanger overgedragen<br />
op de nieuwe. De stukken zijn in orde bevonden, behoudens een aantal vorderingen van<br />
hondenbelasting van totaal ƒ 38,40. De oude gemeente-ontvanger moet nog pogingen<br />
doen die vorderingen binnen te krijgen, zo niet, dan zal hij die zelf moeten aanzuiveren.<br />
Borgtocht ontvanger Nadat ook de borgtocht van de nieuwe ontvanger is geregeld, besluit de raad de<br />
ontvanger te beëdigen en te installeren.<br />
Begraafplaats De drie taxateurs, de heren L. van Rooyen, A.A. Kempenaar en J.J. de Jager, hebben de<br />
grond van de weduwe Heppener getaxeerd op ƒ 9.000,--, het huis op ƒ 1.100,-- en de<br />
indemniteit voor het gemis van huur op ƒ 1.800,--. Samen dus: ƒ 11.900,--.<br />
Burgemeester en wethouders stellen dan verder nog voor om ook de overdrachtskosten<br />
ten laste van de weduwe te brengen, zodat het totale bedrag uitkomt op ƒ 13.000,--. De<br />
gehele overdracht moet rond zal op 1 oktober 1872.<br />
Verlichting De heer Bleuland van Oordt heeft enige bedenkingen tegen de uitbreiding van het aantal<br />
lantaarnpalen. Dat valt niet meer onder zijn contract met de gemeente. Het college heeft<br />
nu een nieuw contract opgesteld met de nodige wijzigingen, zoals:<br />
a.er worden geen grenzen meer gesteld waarbinnen verlichting zal moeten worden<br />
aangebracht;<br />
b.het contract zal voor drie <strong>jaren</strong> worden aangegaan in plaats van voor vijf <strong>jaren</strong>;<br />
c. als de leverancier van de verlichting zijn verplichtingen niet nakomt, zal de gemeente<br />
alles wat buiten de fabriek aanwezig is, naasten; het daarmee gemoeide bedrag zal door<br />
taxateurs worden vastgesteld;<br />
* 'Radicaal' heeft hier de betekenis van 'bevoegdheidstitel'<br />
Noot: B.I.C. Dijkman<br />
d. over en weer komt er een recht van opzegging van drie maanden.<br />
Na discussie hierover in de raad wordt de termijn onder b. toch weer vijf <strong>jaren</strong> en dienen<br />
de taxateurs (zie c.) door de kantonrechter te worden benoemd. Het recht van opzegging<br />
(onder d.) moet -over en weer- worden gesteld op één jaar.
Vervolg van: 10 november 1871 blz.341-352<br />
Sloten Burgemeester en Wethouders hebben een rapport opgesteld over het verbeteren van<br />
sloten, met name achter de Herenstraat. Dit zal aan de raadsleden worden verzonden.<br />
Gemeente-ontvanger De nieuwe Gemeente-ontvanger, de heer H.W. van der Kas, wordt beëdigd.<br />
Veldwachters De heer Baesjou van Vronestein brengt een verhoging van de jaarwedden van de<br />
800<br />
veldwachters in het midden. Over en weer wordt gediscussieerd over verhoging van<br />
jaarwedden, toekennen van gratificaties, dan weer alleen aan de veldwachters, dan weer<br />
alleen aan de bodes. En hoe moet het met de nachtwachten? Immers de veldwachters<br />
staan onder het toezicht van de burgemeester en de bodes worden door de raad<br />
aangesteld. Uiteindelijk wordt het voorstel van de heer Baesjou van Vronestein<br />
verworpen en dat van de heer Beijnen aanvaard. Resultaat: de thans aanwezige bodes<br />
krijgen ieder een gratificatie van ƒ 60,- uit de begroting van 1871 en voor 1872 een<br />
verhoging van hun jaarwedden met ƒ 50,--.<br />
Brandtrommel Op voorstel van de heer Six mogen burgemeester en wethouders een zogenoemde<br />
brandtrommel aankopen. Deze brandtrommel is bedoeld om daarin de effecten van de<br />
gemeente te bewaren. De trommel moet weer worden opgeborgen in de zogenoemde<br />
ijzeren kist.<br />
Epidemie De artsen Lage en Toornenburgh worden de vergadering binnengeleid om nadrukkelijk<br />
te worden bedankt voor hun inzet bij het bestrijding van de pokkenepidemie. Zij worden<br />
ieder bedacht met een zilveren inktkoker met inscriptie. Op hun beurt danken de artsen<br />
de raad en tonen hun tevredenheid over de resultaten van hun bemoeienissen met de<br />
vaccinaties en de revaccinaties.
28 november 1871 blz.361-366<br />
Begraafplaats Mevrouw de weduwe Heppener wil de grond niet voor de geboden prijs aan de<br />
801<br />
gemeente afstaan. Procureur H.L. Troost bevestigt de weigering van de weduwe<br />
Heppener en doet mededeling dat hij nu de onteigeningsprocedure in gang zal gaan<br />
zetten.<br />
Gasverlichting Het ontworpen contract met de heer Bleuland van Oordt moet op enkele punten worden<br />
gewijzigd. De heer J. Bleuland van Oordt wenst uitdrukkelijk te worden betiteld als<br />
directeur van 'de maatschappij van geoctroyeerd petroleumgas en metalen voorwerpen'<br />
(sic). Er mogen geen bepalingen in over de aard van de gaspijpen en de diepte waarop<br />
zij moeten liggen. Hij wil de vrijheid hebben om -waar hem dit wenselijk voorkomt- in<br />
plaats van gaslantaarns, petroleumlantaarns te kunnen plaatsen. Tenslotte moet het<br />
contract niet gelden voor vijf jaar, maar voor 5½ jaar, te weten vanaf 1 juli 1872. Na enige<br />
discussie worden de voorgestelde wijzigingen in het contract geaccepteerd.<br />
Urinoirs Het college stelt een aanvulling voor van de verordening voor de openbare rust en<br />
veiligheid, reinheid en gezondheid. Het urinoir bij de Hervormde Kerk is verplaatst naar<br />
de Kerklaan tegen het huis van Van Wageningen. De heer van Andel vindt het plaatsen<br />
van een derde urinoir noodzakelijk en wel in de omgeving van het station, bij de ingang<br />
van de Herenstraat. Het college mag de meest geschikte plaats ervan bepalen.<br />
Haven Er doen zich van tijd tot tijd ongeregeldheden voor bij nieuw binnenlopende schepen, als<br />
schippers weigeren hun eenmaal ingenomen ligplaats te veranderen. Het<br />
havenreglement wordt hiervoor aangepast met enige straf- en boetebepalingen tegen<br />
overtreders.<br />
Arts voor armen Dokter A. Beguin wordt alsnog aangewezen voor 1872 de geneeskundige armenpraktijk<br />
voor zijn rekening te nemen.
21 december 1871 blz.366-370<br />
Hekwerk Het verzoek aan de Rhijnspoorwegmaatschappij om hekken te plaatsen ter verhoging<br />
802<br />
van de veiligheid is door de maatschappij geweigerd. Hierop volgen nogal wat reacties<br />
van de raadsleden, die uiteindelijk resulteren in het besluit om de<br />
Rhijnspoorwegmaatschappij te benaderen met een ernstig protest.<br />
Begraafplaats Nu alle pogingen om de weduwe Heppener te bewegen langs minnelijke weg de voor de<br />
begraafplaats benodigde grond te willen verkopen, zijn gestrand, wordt het proces tot<br />
onteigening in werking gesteld. De verder gang van zaken wordt in handen van<br />
Burgemeester en wethouders gelegd.<br />
Lager Onderwijs Onder goedkeuring van de hoofdonderwijzer en de schoolcommissie worden de<br />
schoolvakantietijden vastgelegd in de Verordening op het Lager Onderwijs. De vakanties<br />
zullen voortaan zijn: van de zaterdag vóór Goede Vrijdag tot dinsdag na Pasen, twee<br />
weken in de maand augustus en van zaterdag voor Kerstmis tot de 2e januari. Valt 1e<br />
Kerstdag op een zaterdag, dan wordt het vanaf vrijdag. De verordening zal ter visie<br />
worden verzonden aan de commissaris van de koning.
26 januari 1872 blz.371-379<br />
Nieuwjaarswensen De burgemeester houdt een toespraak bij gelegenheid van het nieuwe jaar (1872). In de<br />
803<br />
plaatselijke pers is dit onlangs de 'troonrede van de Burgemeester' genoemd. Naast de<br />
gebruikelijke goede wensen laat hij kort de werkzaamheden van het afgelopen jaar de<br />
revue passeren en roept voor het komende jaar de loyale medewerking in van de<br />
raadsleden en meer in het bijzonder van de wethouders.<br />
Daarna gaat de vergadering achter gesloten deuren verder.
BESLOTEN VERGADERING va n 26 januari 1872<br />
Begraafplaats Gedeputeerde Staten hebben in een brief aan de Minister van Staat en van<br />
804<br />
Binnenlandse Zaken geschreven over de op handen zijnde onteigeningsprocedure.<br />
Volgens die brief zou de gemeente onvoldoende hebben gezocht naar goedkopere en<br />
geschikte gronden voor de aanleg van de nieuwe algemene burgerlijke begraafplaats.<br />
Dat er ook geen overleg met andere gemeenten is geweest om gezamenlijk een<br />
begraafplaats aan te leggen. Burgemeester en Wethouders hebben deze brief<br />
beantwoord en een aantal redenen genoemd, waarom er geen andere en goedkopere<br />
oplossingen zijn. In hun antwoord stellen ze dat ze het goedkoper hebben getracht ,<br />
maar dat daar niet op werd ingegaan. Dat er buiten de gemeente helemaal geen<br />
geschikte terreinen te vinden zijn te vinden. Het enige terrein dat kon worden verworven<br />
een terrein is van slechts 900 aren voor ƒ 10,-- per m². De eigenaren van buitenhuizen<br />
zijn niet bereid hun buitens te 'onteren' door de aanwezigheid van een begraafplaats. En<br />
voor zover die eigenaren rooms-katholiek zijn, valt er al helemaal niets van te<br />
verwachten, want die hebben immers hun eigen begraafplaats, naast de St. Martinuskerk<br />
aan het Oosteinde. Bovendien moet de begraafplaats naast begraven, ook ruimte bieden<br />
aan een lijkenhuis, een bergplaats voor materialen en een quarantainegebouw in het<br />
geval van een epidemie. Bovendien mag de begraafplaats niet te ver uit de kom van het<br />
dorp liggen, omdat dan de burgers weer voor een hogere retributie worden gesteld,<br />
vanwege het feit dat de begrafenissen dan altijd 'per as' (sic) oftewel per lijkkoets,<br />
moeten plaats vinden. De conclusie van de brief is dat de toepassing van de<br />
onteigeningswet voor de gemeente het enige overgebleven middel is , mede ook om te<br />
voldoen aan de bepalingen van de Begraafwet van 10 april 1869. In de beschouwingen<br />
wordt voorts nog gesteld dat het rooms-katholieke kerkhof ook weldra te klein zal blijken<br />
en er dan ook op de algemene begraafplaats ruimte zal moeten komen voor het<br />
begraven van rooms-katholieken. Als de minister niet van plan is om de gronden via de<br />
Onteigeningswet te verkrijgen, dan zal het gemeentebestuur de zaak verder moeten<br />
laten rusten! Tenslotte krijgen Burgemeester en wethouders een pluim voor hun<br />
bemoeienissen met deze aangelegenheid.<br />
Daarna gaat de raad weer over tot de orde van de dag in een openbare<br />
vergadering.
Vervolg van: 26 januari 1872 blz.371-379<br />
Gedeputeerde Staten Diverse 'disposities' (sic) oftewel beschikkingen van Gedeputeerde Staten worden als<br />
hamerstukken afgehandeld.<br />
Hulponderwijzer Hulponderwijzer L. Verhoog vraagt om eervol ontslag vanwege zijn benoeming tot<br />
805<br />
hoofdonderwijzer te Nootdorp. Onder dankzegging voor de bewezen diensten wordt hem<br />
dit eervol ontslag verleend met ingang van 1 april 1872.<br />
Burgerlijk Armbestuur Een aanvulling op de begroting 1871 wordt goedgekeurd. De heren Barkey en Balen van<br />
Andel worden herkozen als leden van het Burgerlijk Armbestuur.<br />
Nachtwacht Joris van de Heuvel, nachtwaker, vraagt opslag., Het dagelijks bestuur stelt een<br />
verhoging van zijn jaarwedde voor met ƒ 40,-- Thans krijgt hij jaarlijks ƒ 240,--. Na veel<br />
discussie krijgt de nachtwaker, mede door zijn gevorderde leeftijd, zijn zin en wordt z'n<br />
jaarwedde voor hem persoonlijk gebracht op ƒ 280,--. Als hij echter met pensioen gaat<br />
dan krijgt zijn opvolger echter weer ƒ 240,--en bovendien zal de ƒ 240,-- ook dienen als<br />
grondslag voor het pensioen van Joris van den Heuvel!<br />
Hulponderwijzer De schoolopziener acht een derde hulponderwijzer op de lagere school nodig. Er volgt<br />
een vrij uitgebreide discussie over de salariëring van die derde hulponderwijzer.<br />
Burgemeester en wethouders stellen een soort glijdende loonschaal voor. De bedragen<br />
variëren tussen respectievelijk ƒ 400,--, ƒ 350,-- en ƒ 300,--. Omdat men vreest voor dat<br />
jaarsalaris geen personeel aan te kunnen trekken, worden die bedragen veranderd in<br />
respectievelijk ƒ 400,--, ƒ 375,-- en ƒ 350,--.Het college heeft echter al een oproep<br />
geplaatst voor een jaarwedde van ƒ 400,--! Bij stemming over de als eerste voorgestelde<br />
loonschaal staken de stemmen en stelt de raad de beslissing uit tot een volgende<br />
vergadering.<br />
Riolering De Heer Spoor heeft een voorstel voor verbetering van de sloot achter de Achterweg<br />
ingediend en burgemeester en wethouders hebben dienaangaande een voorstel gedaan.<br />
De voorzitter stelt aan de raad voor eerst ten principale uitspraak te doen over de<br />
wenselijkheid van de verbetering van de sloten c.q. de rioleringen en het noodzakelijke<br />
onderhoud en dan te praten over de financiële consequenties. De raad weegt alle<br />
argumenten voor het uitbaggeren van sloten, het onderhoud van de rioleringen en de<br />
duikers. Ook nu komt de raad niet tot overeenstemming en wordt de besluitvorming<br />
verlegd naar de volgende vergadering.
9 februari 1872 blz.380-384<br />
Riolering/ sloten Opnieuw wordt het rioolontwerp van de heer M.W. Spoor besproken. Bij het dempen van<br />
806<br />
sloten vreest men in conflict te raken met met name de artikelen 746 en 747 van het<br />
Burgerlijk Wetboek. Deze artikelen gaan blijkbaar over de zichtbare en onzichtbare<br />
erfdienstbaarheden. Teneinde uit dit ingewikkelde probleem te komen wordt eerst het<br />
advies ingewacht van rechtsgeleerden. Als dit tot de bodem is uitgezocht wil de raad op<br />
de zaak terug komen.<br />
Hulponderwijzer Over de uitbreiding van personeel voor het lager onderwijs zijn in de vorige vergadering<br />
de stemmen gestaakt. Nu niet; het voorstel van een glijdende schaal wordt aangenomen.<br />
De 1e onderwijzer krijgt voortaan ƒ 400,--, de tweede ƒ 375,-- en de derde ƒ 350,--. Wel<br />
moeten burgemeester en wethouders nog proberen of de nieuwe hulponderwijzer het<br />
niet voor ƒ 325,- per jaar wil doen.<br />
Commissie toezicht op Het reglement van de commissie van toezicht op het middelbaar onderwijs<br />
Middelbaar onderwijs wordt met enige wijzigingen aangenomen.
23 februari 1872 blz.384-391<br />
Hulponderwijzer Uit een drietal kandidaten wordt Christiaan Kole uit Naaldwijk benoemd tot 1e<br />
807<br />
hulponderwijzer. Hij krijgt daarvoor een jaarwedde van ƒ 400,--inclusief onderhoud van<br />
de woning.<br />
Hulponderwijzer Er is echter ook nog steeds een derde hulponderwijzer nodig, maar via de<br />
advertentiecampagne lukt het niet daarvoor geschikte kandidaten aan te trekken<br />
hulponderwijzer nodig maar dat lukt maar niet. En dat zeker niet tegen de geboden<br />
jaarwedde van ƒ 325,--. De voorzitter stelt nu voor daar minstens ƒ 350,-- voor te vragen<br />
met een uitloopmogelijkheid tot ƒ 375,--. Bovendien gaat de hulponderwijzer Akkerhuis<br />
binnenkort waarschijnlijk weg en dan zou zijn jaarwedde daarvoor aangewend kunnen<br />
worden. Als dat waar is kan de glijdende schaal volledig worden toegepast.<br />
Gemeentebegroting De Gemeentebegroting 1872 wordt gewijzigd en die van 1871 aangepast.<br />
Sloten/riolering De Burgemeester heeft de affaire over het dempen van sloten besproken met slechts<br />
één rechtsgeleerde, wiens conclusie is, dat er door de Burgemeester en Wethouders niet<br />
al te veel obstakels te verwachten zijn. De raadsleden zijn weliswaar enigszins ontstemd<br />
over het feit dat er maar één rechtsgeleerde geraadpleegd is, maar legt zich daar<br />
uiteindelijk bij neer. Het voorstel van de heer Spoor wordt in een uitvoerige discussie<br />
besproken. Daarbij komt onder meer ook het plaatsen van een vuilnisbak in de<br />
Wielemakersslop ter sprake. Dat kan immers weer een gevaar zijn voor het verspreiden<br />
van epidemische ziekten. En wat te denken van het houden van varkens en de<br />
varkenshokken! Uiteindelijk wordt het voorstel van Spoor van tafel geveegd en dat van<br />
burgemeester en wethouders -onder uitdrukkelijke dank- aanvaard.<br />
Begraafplaats De burgemeester deelt mee dat een commissie van Gedeputeerde Staten en de<br />
hoofdingenieur van waterstaat een onderzoek gaat instellen naar de locatie van de te<br />
stichten begraafplaats. Uitdrukkelijk stelt de raad dat zij dit terrein wensen en geen<br />
andere!
8 maart 1872 blz.391-398<br />
Hulponderwijzer Hulponderwijzer B.C. Akkerhuis vraagt ontslag vanwege een benoeming te 's-<br />
Gravenhage. Het ontslag wordt hem onder dankzegging en eervol verleend.<br />
Hulponderwijzer Uit een drietal kandidaten wordt de heer Izaak van Leeuwen, thans hulponderwijzer te<br />
808<br />
Strijen, tot nieuwe hulponderwijzer benoemd. Hij ontvangt hiervoor een jaarwedde van<br />
ƒ 350,- en krijgt de verplichting binnen Voorburg te gaan wonen.<br />
Begraafplaats De commissie van Gedeputeerde Staten heeft met de hoofdingenieur van Waterstaat<br />
een bezoek gebracht. Hoofdbezwaar was, dat er eigenlijk meer grond werd gevraagd,<br />
dan strikt genomen voor een begraafplaats nodig was. De commissie adviseerde om een<br />
deskundige aan te trekken, die dan een integraal plan zou moeten ontwerpen. Daarvoor<br />
dient bij voorkeur niet de huidige gemeente-opzichter aangewezen te worden, want die is<br />
reeds te veel op <strong>jaren</strong> en heeft bovendien een zwakke gezondheid. De commissie<br />
adviseert een zekere heer Paul uit Zevenhuizen of Spruijt uit Bodegraven. De<br />
begraafplaats moet bovendien ruim en sierlijk van opzet zijn, met een royale beplanting.<br />
Bijzondere aandacht moet worden gegeven aan de indeling in klassen. Vooral de<br />
hoogste klasse, met de veelal eigen graven, brengt immers geld op!<br />
Burgemeester en Wethouders krijgen de opdracht om naar zo'n deskundige uit te zien.<br />
Sloten De al bestaande verordening wordt aangescherpt, om de mogelijkheid te openen de<br />
sloten uit te diepen. Dit staat in verband met het besprokene in de raadsvergadering van<br />
23 februari 1872.<br />
Verordeningen Ondanks enige tegenstand binnen het college worden er enige wijzigingen aangebracht<br />
in een concept-verordening onder de titel: 'Verordening op het spelen langs de straten en<br />
op de wegen of pleinen in de gemeente Voorburg. *<br />
Bruggen Het beheer van de zogenoemde Wijcker- en Oude Tol-bruggen heeft een niet<br />
onaanzienlijk batig saldo teweeg gebracht: ƒ 1.861,34½. Dit geld zal -zo mogelijk-<br />
rentegevend worden belegd.<br />
Herdenking De herdenking 1 april 1572 - 1 april 1872 heeft nogal wat stof doen opwaaien. De raad<br />
voelt er niet voor veel ruchtbaarheid aan de viering te geven,<br />
* Niet uit de notulen, maar uit de verordening zelf, blijkt dat het hier gaat om het spelen met geld!<br />
Noot B.I.C. Dijkman
21 maart 1872 blz.399-403<br />
Begraafplaats De burgemeester heeft contact gehad met de door de provinciale commissie aanbevolen<br />
809<br />
heer J. Paul, civiel architect te Zevenhuizen. Inmiddels is gebleken dat het ontwerpen<br />
van een plan voor de begraafplaats zo'n slordige ƒ 300,-- gaat kosten. De raad is<br />
voorzichtig en stelt allereerst voor de heer Paul maar eens een schetstekening te laten<br />
maken en daarna verder te zien.<br />
Herdenking De inneming van Den Briel op 1 april 1572 moet gezien worden als het begin van<br />
Nederlands onafhankelijk volksbestaan. De raad vindt dat voldoende reden om de<br />
kinderen op school feest te laten vieren. De kinderen worden onthaald op krentenbrood<br />
en chocolade en er zal een voorstelling te zien zijn, welke gegeven wordt door een<br />
zekere heer Heyneman. De raadsleden zijn ook uitgenodigd!<br />
Riolering Bij het uitbaggeren der sloten bleek er aan de Achterweg een beerput te zijn die de<br />
doorstroming belet. De raad besluit -na een breedvoerige bespreking. de aanwezige<br />
beerputten op te laten ruimen.
28 maart 1872 blz.404-407<br />
Begraafplaats Architect, de heer J. Paul uit Zevenhuizen, komt zelf op 4 april zijn plan voor de inrichting<br />
810<br />
van de nieuwe algemene begraafplaats toelichten. Uiteraard zijn de raadsleden hierbij<br />
uitgenodigd.<br />
Verordeningen De verordening op het spelen langs straten etc., alsmede die op het onderhoud van<br />
sloten en vaarten, worden besproken en goedgekeurd.<br />
Urinoirs Door drukke bezigheden is er vertraging opgetreden voor andere van belang zijnde<br />
zaken, zoals het verplaatsen van urinoirs. Dit komt echter aan de orde zodra de zaken<br />
van de school en het afbreken van beerputten zijn geregeld.<br />
Herdenking Woensdag 3 april om 10.00 uur is het schoolfeest ter herdenking van 300 jaar<br />
'Inname van Den Briel op 1 april<br />
1572.'
12 april 1872 blz.408-412<br />
Spoorwegen De directeur van de Rhijnspoorwegmaatschappij heeft op het verzoek van Burgemeester<br />
811<br />
en wethouders om de treinhalte tot station te verheffen, afwijzend gereageerd. De halte<br />
wordt niet verheven tot station en er komt ook geen gebouwtje op het tweede perron.<br />
Wel zullen tijdens de zomerdienst de treinen uit Den Haag van 3 tot en met 6 uur, om het<br />
uur hier stoppen.<br />
Onderwijs De commissie voor het middelbaar onderwijs doet een aanbeveling om mevrouw de<br />
weduwe Blum te steunen bij het zoeken naar nieuwe pensionaires op haar kostschool.*<br />
Er zijn plaatsen vrij gekomen omdat een aantal pensionaires inmiddels geloofsbelijdenis<br />
heeft gedaan. De Raad betuigt adhesie, maar zegt ook dat dit een aangelegenheid is van<br />
het college van dagelijks bestuur. Burgemeester en Wethouders beloven er hun best<br />
voor te doen.<br />
Sloten De Weduwe A. de Kester aan de Loolaan heeft problemen met afwatering van de sloten<br />
in of langs de bij haar in eigendom zijnde gronden. De naburige grondeigenaren stellen<br />
zulke hoge eisen, dat de afwatering van die sloten niet afdoende geregeld kan worden.<br />
Ze vraagt bovendien om een zogenoemde zakput. Het probleem zal nader worden<br />
bekeken.<br />
* De kostschool van mevrouw Blum is de voorloper van de kostschool van de dames Ebbink en Prior zie bevolkingsregister 1872<br />
delen 2 en 6.
13 mei 1872 blz.412-419<br />
Sloten De afwatering van de sloot aan de Loolaan van de Weduwe de Kester is verbeterd.<br />
Verpleging De regenten van het Sint Joris-gasthuis te Delft delen mee dat per 1 juli de<br />
812<br />
verpleegkosten zijn verhoogd en voor lijders 3e klasse ƒ 60,-- per kwartaal zullen<br />
bedragen. Onmiddellijk heeft het college zich gewend tot het gesticht voor krankzinnigen<br />
in Dordrecht, dat slechts ƒ 45,-- per kwartaal vraagt, maar helaas, dit gesticht is reeds<br />
vol!<br />
Sloten Gedeputeerde staten maken een opmerking over de Verordening op het maken en<br />
onderhouden van sloten en vaarten in de gemeente Voorburg. Zij willen dat de<br />
Verordening alleen slaat op de sloten en vaarten die binnen de boezem van het<br />
hoogheemraadschap Delfland zijn gelegen. De Gedeputeerden vrezen anders dat er<br />
conflicten zullen ontstaan met de polderbesturen. Wil de raad dit niet dat moet de<br />
Verordening maar beter geheel van de baan! Opnieuw wordt de Verordening nu door de<br />
raad goedgekeurd.<br />
Sloten De heer Versteeg deelt mee een persoon te kennen die een aantal met name genoemde<br />
sloten wil onderhouden voor ƒ 50,-- per jaar. Burgemeester en Wethouders zullen met de<br />
bewuste persoon nader ' aboucheren'.(sic) *<br />
Bruggen Gedeputeerde staten doen een vrij ingewikkeld verhaal over het kapitaal dat nodig is<br />
voor het onderhoud van de diverse bruggen in de gemeente. Een kapitaal van ƒ 5.300,-<br />
staat vast op het Grootboek Nederlandse Werk Schuld. De Gedeputeerden willen nu ook<br />
dat het batig saldo van ƒ 1.860,34½ daarop wordt bijgeschreven. De batige saldi werden<br />
tot op heden op een aparte rekening gestort. Het college stelt de raad nu voor om in<br />
zoverre met Gedeputeerde Staten mee te gaan, dat de batige saldi weliswaar bij het<br />
Grootboek Nederlandse Werk Schuld worden bijgeschreven, maar dat de gemeente wel<br />
het recht houdt over de gelden -wanneer dit voor groot herstel nodig is- te kunnen<br />
beschikken. De voorstellen van het college worden met algemene stemmen aanvaard.<br />
* Aboucheren: van Fr. la bouche = de mond.: Mondeling van gedachten wisselen. Noot B.I.C. Dijkman
Vervolg van: 13 mei 1872 blz.412-419<br />
Armbestuur Gedeputeerde Staten hebben met betrekking tot het functioneren van het Burgerlijk<br />
Armbestuur de volgende wensen.<br />
813<br />
1. De subsidies aan kerkelijke en bijzondere instellingen van weldadigheid te<br />
verminderen of geheel in te trekken.<br />
2. Op welke wijze de werkkring van de burgerlijke armbesturen reeds in 1873 kunnen<br />
worden beperkt.<br />
3. Welke subsidies tengevolge van die beperkte werkkring van het Burgerlijk<br />
Armbestuur reeds in 1873 kunnen worden afgevoerd.<br />
Het college vreest dat er slechts een ding overblijft en dat is: het Burgerlijk Armbestuur<br />
opheffen en alle ondersteuning van de armen over te hevelen naar de diverse<br />
diaconieën. Voor de gemeente blijft dan alleen nog de verloskundige hulp en onderstand<br />
voor zoverre het politiezorg betreft.. Alle stukken van deze -ingewikkelde- materie zullen<br />
eerst bij de raadsleden circuleren, alvorens de raad daar in latere instantie een uitspraak<br />
over kan doen.<br />
Begraafplaats Het plan van de heer J. Paul voor de aanleg van de Algemene Begraafplaats gaat door.
31 mei 1872 blz.419-424<br />
Burgerlijk Armbestuur De stukken betreffende de reorganisatie van het Burgerlijk Armbestuur hebben de ronde<br />
814<br />
gedaan. (Zie de notulen van de raadsvergadering van 13 mei 1872). De nieuwe<br />
Armenwet eist op korte termijn opheffing van de Burgerlijke Armbesturen en daarom<br />
heeft dit Armbestuur geen reden van bestaan meer binnen Voorburg. De voorzitter<br />
bespreekt voorts de zogenoemde 'naasting van de kapitalen'. Het blijkt dat van de<br />
ƒ 3.000,-- dat het rooms-katholieke armbestuur destijds aan het burgerlijk armbestuur<br />
heeft gesedeerd niet meer over is. Dat er zelfs een tekort is. Hetzelfde geldt voor een<br />
kapitaal van ƒ 500,--. Ook dat is geheel uitgeput. Een raadslid meent dat het zelfs is<br />
'verbruikt' voor andere armen, dan waarvoor het kapitaal destijds was gestort. Kortom: er<br />
bestaat eigenlijk geen bezwaar tot opheffing van het Burgerlijk Armbestuur. De raad<br />
besluit tenslotte alle drie de voorstellen van het college van dagelijks bestuur met<br />
algemene stemmen goed te keuren.<br />
Achterwe g De heer M.W. Spoor vraagt toestemming de Achterweg bij het Franse Slop door te<br />
trekken. Burgemeester en Wethouders krijgen volmacht de zaak verder te regelen.<br />
Bestraten dorp Ook een gedeelte van de Herenstraat zal opnieuw worden bestraat.
9 juli 1872 blz.424-431<br />
Hulponderwijzer Hulponderwijzer I. van Leeuwen heeft een benoeming aanvaard als secondant aan 't<br />
Instituut te Elburg. Hij vraagt en krijgt eervol ontslag.<br />
Sloten De heer M.A.F.H. Hoffman heeft de Koning verzocht de Verordening op het maken en<br />
815<br />
onderhouden van vaarten en sloten de dato 28 maart en 13 mei 1872 te willen<br />
vernietigen. De voorzitter leest de brief van de heer Hoffman, alsmede het antwoord van<br />
het dagelijks bestuur, voor. Een en ander wordt voor kennisgeving aangenomen.<br />
Verordeningen In de Verordening betreffende het rijden in de kom van de gemeente wordt wel<br />
gesproken van aangespannen paarden docht niet van loslopende paarden. Deze leemte<br />
moet aangevuld worden en wordt met algemene stemmen vastgesteld.<br />
Verloskundige Nu per 1 januari 1873 het Burgerlijk Armbestuur wordt opgeheven, moet er een nieuwe<br />
regeling tot stand komen voor de verloskundigen. Aan de discussie nemen nagenoeg<br />
alle raadsleden deel. Moeten er nu drie verloskundigen voor de armen komen, of kan er<br />
met twee worden volstaan? Moet er van een vaste jaarvergoeding sprake zijn of van een<br />
vergoeding per verloskundige daad? Uiteindelijk stelt de voorzitter voor een vast bedrag<br />
uit te trekken van ƒ 100,--per jaar, eventueel aangevuld met een bedrag van ƒ 7,-- voor<br />
elke verloskundige behandeling boven de ƒ 100,--. Dit voorstel wordt met vijf tegen één<br />
aangenomen.<br />
Hulponderwijzer De heer D. Beens, tot nu toe hulponderwijzer te Haamstede, wordt benoemd tot nieuwe<br />
hulponderwijzer tegen een jaarwedde van ƒ 350,-- en de verplichting in Voorburg te gaan<br />
wonen.<br />
Hulponderwijzer(s) Voortaan kunnen ook (hulp)onderwijzeressen worden benoemd. De directe aanleiding<br />
voor dit besluit is het feit dat er doorgaans te weinig of geen mannelijke sollicitanten<br />
reflecteren.<br />
Gemeentewerken Het onderhoud van gemeentewerken en gemeentegebouwen, alsmede het leveren van<br />
schoolbehoeften zal voortaan niet meer bij toerbeurt geschieden, maar bij openbare<br />
aanbesteding. De raad besluit hiertoe met vijf tegen één stem.<br />
Lantaarn De lantaarnpaal aan de Oude Tolbrug, in onderhoud bij de heer Viruly, levert gevaar op<br />
voor het verkeer en moet worden verplaatst. De lantaarnpaal wordt nu tegen het hek van<br />
Heeswijk aangezet, opdat hij niet meer omver kan worden gereden.<br />
Hierna gaat de raad in besloten vergadering verder.
BESLOTEN VERGADERING V A N 9 JULI 1872<br />
Begraafplaats De heer G.J de la Bassecour Caan te 's-Gravenhage biedt grond van circa 3 ha aan,<br />
816<br />
tussen de Straatweg en de Molenlaan voor een bedrag van ƒ 20.000,--. Dit, zegt hij, is<br />
goedkoper dan het land van de weduwe Van Drunen. Een der raadsleden vindt het<br />
vreemd dat de heer Caan nu pas met zijn aanbieding komt, terwijl er reeds zoveel moeite<br />
is gedaan om gronden te verwerven. Als de raad nu op dit aanbod in zou gaan, komt de<br />
in gang gezette onteigeningsprocedure is gevaar. Het is dus zaak dit aanbod strikt<br />
geheim te houden en verder niets meer aan dit aanbod te doen. De raad belooft hier<br />
niets van uit te laten lekken.<br />
De voorzitter opent de openbare vergadering weer om hem direct daarna weer te<br />
sluiten.
23 juli 1872 blz.431-436<br />
Lantaarn De heer mr. I.D. Viruly te Stompwijk schrijft dat hij heeft zelf de lantaarn aan de Oude<br />
817<br />
Tolbrug heeft laten verplaatsen en dus de hulp van de gemeente niet meer nodig heeft.<br />
Wegen en voetpaden De directie van de Rhijnspoorweg Maatschappij schrijft dat ze zich niet verplicht acht tot<br />
het onderhoud van de parallelweg naast de spoorbaan. De weg zal in de legger van<br />
wegen en paden worden opgenomen met als gevolg dat de gemeente voor het<br />
onderhoud moet zorg dragen.<br />
Begraafplaats De Commissaris van de Koning heeft de stukken toegezonden betreffende de aanleg<br />
van de algemene begraafplaats. De onteigeningsprocedure kan nu starten. Vanaf 29 juli<br />
liggen de stukken gedurende 30 dagen ter visie.<br />
Sloten De heer Hoffman vraagt 'om diligent gehouden te worden' (sic)* voor het onderhoud van<br />
de hem in eigendom toebehorende sloten. Hij vraagt in feite aan de gemeente te willen<br />
wachten op de uitspraak van de koning op de door hem ingebrachte bezwaren tegen de<br />
door de raad vastgestelde Verordening sloten en vaarten. Hij vraagt tevens naar de<br />
rechtsgronden, waarop de gemeente een beschoeiing heeft doen aanbrengen en een<br />
'bak' heeft geplaatst aan de Achterweg. Alhoewel de brief terecht is ingediend bij het<br />
college van dagelijks bestuur, vindt de voorzitter het toch raadzaam om de raad hierover<br />
in te lichten. Nadat de voorzitter ook het antwoord van het college heeft voorgelezen<br />
wordt hij bedankt voor deze kennisgeving.<br />
* 'Iemand diligent verklaren' wil zeggen, dat iemand de hem opgedragen taak, ofschoon hij die nog te voltooien heeft, niet heeft<br />
verwaarloosd. (Aldus een uit de vorige eeuw stammend vreemde woordenboekje) Noot: B.I.C. Dijkman
Vervolg van: 23 juli 1872 blz.431-436<br />
Sloten Ook de heer Savalle heeft over het probleem van het uitdiepen van zijn sloten een brief<br />
818<br />
aan het college geschreven. Het college wil eigenlijk deze brief nu eens in een<br />
raadscommissie behandeld zien, om te bekijken of die wellicht tot een andere zienswijze<br />
komt. Na een discussie hierover in de raad komt het niet zo ver. De heer Six meent zich<br />
te herinneren dat de sloot van de heer Savalle vroeger gemakkelijk bevaarbaar was voor<br />
'pramen' *, maar toen had de heer Savalle de sloot niet steeds smaller gemaakt, door<br />
telkens nieuwe beschoeiingen tegen de oude te laten plaatsen. Toch wil de raad de heer<br />
Savalle wel enigszins tegemoet komen, door af te wijken van de vereiste diepte van 0,90<br />
m. en die nu te stellen op 0,80 m. Voor het overige wordt alles verder aan het college van<br />
dagelijks bestuur over gelaten.<br />
Gemeenterekening De Gemeenterekening over 1871 wordt voorlopig vastgesteld tot op een bedrag aan<br />
batig saldo van ƒ 2.124,27½. Gedeputeerde Staten krijgen hiervan mededeling.<br />
* Een 'praam' is een klein plat vaartuig o.a. gebruikt voor de botvisserij. Het woord komt uit het Tsjechisch. Noot: B.I.C. Dijkman
23 augustus 1872 blz.436-443<br />
Haven Het gerucht gaat dat in de haven aan de Kerklaan palen zitten. Volgens de heer mr. Six<br />
819<br />
weet de heer B. Klumper hier meer van. Klumper wordt nu uitgenodigd de palen aan te<br />
wijzen.<br />
Gemeenterekening De Gemeenterekening van 1871 is naar Gedeputeerde Staten opgestuurd.<br />
die echter enkele kleine opmerkingen plaatst.<br />
Sloot De heer Savalle schrijft nogmaals over de hem opgelegde verbeteringen aan zijn in<br />
eigendom toebehorende sloot. Hij treedt echter naar de mening van de voorzitter in<br />
herhaling en bovendien is zijn brief niet gezegeld. Het bericht wordt dus voor<br />
kennisgeving aangenomen.<br />
Gemeentebegroting De Gemeentebegroting 1873 wordt ter bestudering aan de raadsleden uitgereikt<br />
Hulponderwijzeres Mejuffrouw Johanna Emma Kruijff te Amersfoort wordt met algemene stemmen tot<br />
hulponderwijzeres benoemd tegen een jaarwedde van ƒ 350,--.<br />
Hulponderwijzer De jaarwedde van de heer D. Beens klimt tot ƒ 375,--. Enige raadsleden vinden dat de<br />
heer Beens zich nog niet afdoende heeft bewezen. De voorzitter stelt echter dat hij zich<br />
dient te houden aan het door de raad zelf genomen besluit. Dat geeft de doorslag en de<br />
heer Beens krijgt de hem rechtens toekomende salarisverhoging.<br />
Kermis Sociëteit "De Gezelligheid" wil ter afsluiting van de kermis een vuurwerk afsteken en<br />
vraagt daarvoor een subsidie. Het college wil hiervoor een bedrag van ƒ 50,-- uittrekken.<br />
Dit alles geeft echter aanleiding tot uitgebreide discussies onder de raadsleden.<br />
Sommige raadsleden zijn tegen de volksspelen, zoals de harddraverij, andere zijn tegen<br />
het vuurwerk en weer andere tegen het feit dat de gemeente subsidieert, terwijl men juist<br />
van de kermissen af wil. Het voorstel van het college haalt het echter toch, maar wel met<br />
3 vóór- en 2 tegenstemmen.
Vervolg van: 23 augustus 1872 blz.436-443<br />
Secretaris De voorzitter doet een voorstel om het jaarsalaris van de gemeentesecretaris met ƒ 100,-<br />
820<br />
te verhogen. Het raadslid Six is het daar helemaal mee eens en wil zelfs ƒ 150,--.De<br />
discussie mag dan echter niet door de secretaris worden aangehoord en hij moet dus -<br />
even- de vergadering verlaten. De vraag is echter of de koning een dergelijke<br />
salarisverhoging wel zal toestaan, nu bij de algemene herzieningen van de salarissen<br />
van de ambtenaren in de provincie. Om nu die moeilijkheden te omzeilen, wordt<br />
besloten de secretaris voor het bijhouden van de bevolkingsregisters een vergoeding toe<br />
te kennen van ƒ 150,--. De raad is het hier volmondig mee eens. De secretaris, de heer<br />
E.L.H.A. Quarin Willemier, -weer teruggekeerd- krijgt toestemming om de raad hiervoor<br />
van harte te bedanken!
3 september 1872 blz.444-446<br />
Haven De burgemeester heeft aan de gemeenteopzichter opdracht gegeven de kwestie van de<br />
821<br />
palen in de haven aan de Kerklaan te gaan onderzoeken en daarover rapport uit te<br />
brengen.<br />
Hulponderwijzer(es) De hoofdonderwijzer is zeer tevreden over het functioneren van hulponderwijzer D.<br />
Beens en heeft daarover rapport uitgebracht. De raad vindt dat een reden om de heer<br />
Beens tot 2e hulponderwijzer te benoemen en wel tegen een jaarwedde van ƒ 375,--.<br />
Minder tevreden is men over het optreden van de nieuwe hulponderwijzeres. Zij weet<br />
weinig orde op de school te houden. In overleg met de hoofdonderwijzer en de<br />
plaatselijke schoolcommissie zullen er maatregelen genomen worden 'die ter zake nuttig<br />
en dienstig zullen worden geacht' (sic)<br />
Wethouder De heer A. Balen van Andel is krachtens de wettelijke voorschriften aan de beurt om als<br />
wethouder af te treden, maar wordt direct weer herbenoemd. Hij betuigt hierover zijn<br />
oprechte dank en memoreert, dat het hem ook nog na 22 jaar dit ambt bekleed te<br />
hebben, gegeven zal zijn nog lang zijn beste krachten aan de gemeente te mogen en<br />
kunnen geven.<br />
Kermis De voorzitter betuigt zijn dank aan de raad voor de verleende medewerking aan de<br />
georganiseerde harddraverij tijdens de kermisweek.
13 september 1872 blz.447-454<br />
Onderstand De kerkeraad van de Nederduitsch Hervormde Gemeente schrijft dat zij, op grond van<br />
822<br />
het synodale reglement en de slechte financiële toestand, de onderstand van de<br />
'bedeelden' Starrenburg en de kinderen Van Oskam, aan het Burgerlijk Armbestuur over<br />
moet laten. Het Burgerlijk Armbestuur deelt daarop aan de kerkeraad mede, dat<br />
weliswaar het Burgerlijk Armbestuur per 1 januari 1873 is opgeheven, maar dat de<br />
kerkeraad toch nog subsidie kan krijgen. Bovendien kan de kerk nog eens een beroep<br />
doen op de weldadigheid van de gemeenteleden. Overigens gaat de bedeling van de<br />
armen gewoon door. Het Burgerlijk Armbestuur is echter niet langer competent.<br />
Verloskundigen Ook de gemeentelijke verloskundigen hebben problemen met de vergoeding die ze<br />
krijgen voor bevallingen van armlastigen. Zij vragen de raad -middels een brief- om op de<br />
vastgestelde instructie terug te willen komen en dan met name voor wat betreft de<br />
vergoedingen. De raad wil hieraan in zoverre tegemoet komen dat zij per verloskundige<br />
een vast bedrag per jaar ad ƒ 125,-- wil toekennen. Voorts moeten daar gedurende de<br />
eerste negen dagen na de bevalling de noodzakelijke medicijnen bij verstrekt worden.<br />
Tenslotte moeten zij van hun handelwijze kennis geven aan de diaconie.<br />
Jaarwedde(n) Gedeputeerde Staten willen van de raad weten wat zij denken over de nieuw<br />
voorgestelde jaarwedden van de burgemeester op ƒ 700,--, de wethouders op ƒ 54,--, de<br />
secretaris op ƒ 550,-- en de ontvanger op ƒ 250,--. De burgemeester wil zich buiten de<br />
discussie hierover houden, te meer nu blijkt dat de raadsleden een jaarwedde van<br />
ƒ 800,-- voor de burgemeester willen en een van ƒ 600,-- voor de secretaris. Zowel de<br />
burgemeester als de secretaris verlaten daarom tijdelijk de raad. Als zij de<br />
vergaderruimte weer betreden heeft de raad over de kwestie gestemd, met als resultaat<br />
dat de jaarwedde voor de burgemeester op ƒ 800,-- wordt vastgesteld en de overige<br />
jaarwedden onveranderd blijven. De jaarwedde van de secretaris blijft weliswaar ƒ 550,--,<br />
maar hij krijgt nu voor het bijhouden van de bevolkingsregisters vanaf 1 september 1872<br />
geen jaarvergoeding meer van ƒ 100,--, maar van ƒ 150,--. Dit besluit zal aan<br />
Gedeputeerde Staten worden meegedeeld.<br />
Gemeentebegroting Op een aantal punten wordt de Gemeentebegroting over 1872 wat bijgesteld en daarna<br />
aangenomen met een batig slot van ƒ 0,71.<br />
Haven Uit het onderzoek naar de palen in de haven in de Kerklaansloot is gebleken, dat er<br />
inderdaad heel oude palen in de grond zaten. Ze zaten echter geheel onder de grond,<br />
boden geen overlast voor het vaartverkeer en waren niet de schuld van aannemer C. de<br />
Heij. Intussen zijn de palen opgeruimd.
15 oktober 1872 blz.454-462<br />
Armbestuur De Nederduitsch Hervormde Gemeente is niet gelukkig met het opheffen van het<br />
823<br />
Armbestuur. Ze heeft daarvoor een aantal argumenten. Eensdeels is de financiële<br />
toestand nijpend, want de collecten lopen alsmaar terug. Anderzijds verbiedt het<br />
synodaal reglement om bij de burgerlijke gemeente om subsidie te vragen. Bovendien<br />
vindt zij het niet juist dat de gemeente de kapitalen van het Burgerlijk Armbestuur naar de<br />
gemeente overschrijft. Op die manier wordt dat geld immers aan zijn bestemming<br />
onttrokken! De voorzitter weerlegt de argumenten door te stellen dat de nieuwe<br />
Armenwet de opheffing van het Burgerlijk Armbestuur eist en dat de raad hierover zeven<br />
maanden vóór de inwerkingtreding een besluit heeft genomen en dat de overgeschreven<br />
kapitalen van de voormalige Heilige Geestarmen waren. Op voorstel van de<br />
burgemeester wordt de brief uiteindelijk voor kennisgeving aangenomen.<br />
Hulponderwijzeres Over de hulponderwijzeres heeft de hoofdonderwijzer inmiddels gunstige adviezen<br />
verstrekt. De onderwijzeres krijgt nu haar vaste aanstelling.<br />
Brandstoffen Voor de levering van steenkolen aan de openbare lagere school is een openbare<br />
aanbesteding geweest. De laagste inschrijver, de heer J. Th. Perquin kan de steenkolen<br />
leveren tegen een bedrag van ƒ 1,34 per hectoliter. Hij krijgt dus de order.<br />
Brandweer Burgemeester en Wethouders willen een brandpiket instellen die speciaal belast zal zijn<br />
met de handhaving van de orde, om goederen bij brand te bewaren en om de<br />
blusmaterialen te beproeven. De heer mr. Six is het met het laatste niet eens, maar,<br />
zeggen andere raadsleden, het is juist goed voor het moreel dat blijkt dat alle<br />
medewerkers, hoog èn laag, hierbij hun verantwoordelijkheid tot uiting brengen.<br />
Burgemeester en wethouders krijgen volmacht om het brandpiket in te stellen en de<br />
betreffende verordeningen daarvoor aan te passen..<br />
Riolering Omdat in het van Schagenslop een riool komt, moet de pomp worden verplaatst naar het<br />
bleekveldje. Het urinoir tegen het huis van Van Schagen kan blijven. De straat moet na<br />
het leggen van het riool opnieuw worden bestraat. Maar, de heer Six zegt dat dan nog<br />
niet alle problemen de wereld uit zijn, want uit diverse huisjes wordt het afvalwater via<br />
gootsteenpijpen op de straat geloosd. Maar, dit kan worden opgelost door roosters aan<br />
te brengen waarop de gootstenen dan moeten uitmonden. Uiteindelijk stemt de raad dan<br />
met de verplaatsing van de pomp naar het einde van het bleekveldje in.
Vervolg van: 15 oktober 1872 blz.454-462<br />
Raadhuis Het huurcontract voor de raadkamer op Swaensteijn loopt een dezer dagen af. Dit is voor<br />
824<br />
de voorzitter aanleiding om de stichting van een nieuw raadhuis ter discussie te stellen.<br />
Alhoewel enkele leden de burgemeester verwijten dat hij een nieuw raadhuis wil<br />
doordrijven, zijn er andere raadsleden die vinden dat de burgemeester gelijk heeft. De<br />
huur loopt immers af en bovendien is er al sedert 1867 een kapitaal afgezonderd om te<br />
zijner tijd tot het stichten van een nieuw raadhuis te komen. Maar dit afgezonderde<br />
kapitaal is eigenlijk maar een dekmantel geweest om het heffen van bepaalde<br />
belastingen niet in diskrediet te brengen en om de begroting sluitend te kunnen krijgen.<br />
In principe voelt de raad nog helemaal niets voor het stichten van een nieuw raadhuis!<br />
Bovendien hebben we straks de lasten van de nieuwe algemene begraafplaats en als<br />
daar dan ook nog eens de lasten van een nieuw te stichten raadhuis bij zouden moeten<br />
komen. Dat is teveel voor de burgers nu èn voor de volgende generaties! Het plan voor<br />
een nieuw raadhuis gaat dus voor onbepaalde tijd in de ijskast.
15 november 1872 blz.463-469<br />
Huis van Bewaring De bijdrage van de gemeente in de kosten van het Huis van Bewaring wordt voor 1873<br />
vastgesteld op ƒ 9,18.<br />
Schoolbehoeften De laagste inschrijver voor het leveren van schoolmaterialen is de heer W. Cambier van<br />
825<br />
Nooten uit Aarlanderveen. Hij mag dus de door de hoofdonderwijzer goedgekeurde<br />
schoolmaterialen voor de openbare lagere school leveren.<br />
Sloten & Riolering Burgemeester en wethouders doen een omstandig voorstel tot verbetering van de<br />
waterafvoer via riolering, het aanleggen van putten en het dempen van sloten. Het gaat<br />
hierbij om sloten aan het Van Schagenslop, de Franse Kerkstraat en de Zwarteweg.<br />
Uiteraard zijn er diverse eigenaren bij betrokken, onder andere Mevrouw Blum van de<br />
kostschool voor jonge dames en de heer Spoor. Het geheel van voorstellen wordt<br />
uitvoerig door de raad besproken. Uiteindelijk krijgen burgemeester en wethouders<br />
toestemming om een plan, waarbij ook de financiële consequenties worden omschreven,<br />
te -laten- maken en aan de raad voor te leggen.<br />
Riolering Het verplaatsen van de pomp van het Van Schagenslop naar het eerder genoemde<br />
bleekveldje gaat vanwege de kosten (ƒ 80,- à ƒ 90,--) niet door.<br />
Sloten De gemeente ondervindt nog al wat hinder met het uitbaggeren van sloten, maar wil<br />
desondanks de betreffende Verordening van kracht laten. Voor een deel worden deze<br />
problemen veroorzaakt door het door de heer Hoffman ingediende bezwaarschrift bij de<br />
koning tegen de Verordening op de sloten en vaarten. Er moet echter vóór 31 december<br />
uitsluitsel komen.
25 november 1872 blz.469-477<br />
Riolering Burgemeester en wethouders hebben aan de heer Hoffman een brief geschreven, waarin<br />
826<br />
zij mededelen dat de 'diligent-houding' ten opzichte van de toepassing van de<br />
Verordening op de sloten en vaarten op 31 december aanstaande mag duren en niet<br />
langer.<br />
Riolering Burgemeester en Wethouders hebben een plan uitgewerkt voor de riolering van het Van<br />
Schagenslop en de Zwarteweg e.o en leggen dit nu aan de raad voor. Lange en<br />
moeizame discussies zijn hiervan het gevolg. Dat dit veelal om erg technische zaken<br />
gaat, blijkt uit onder meer uit het feit dat een raadslid in detail treedt over eikehouten of<br />
grenenhouten kespen* onder de grond. De heer mr. Six merkt op dat het " vooral in deze<br />
gemeente moeyelijk is den toestand van den ondergrond vooraf te bepalen "! (sic). Het<br />
plan en het bestek van Burgemeester en wethouders worden echter met algemene<br />
stemmen aangenomen en alles kan worden aanbesteed.<br />
Opzichter Gezien de ziekelijke toestand van de huidige gemeenteopzichter de heer Cortens wordt<br />
hij minder geschikt geacht om de onder hamer zijnde gemeentewerken te begeleiden.<br />
Cortens wordt al geruime tijd bij diverse werkzaamheden vervangen door metselaar<br />
Pieter Willem de Zwart. De zoon van Pieter Willem de Zwart is blijkens de ingewonnen<br />
informaties uitermate geschikt om Cortens te zijner tijd als gemeenteopzichter op te<br />
volgen. Het college van dagelijks bestuur doet het voorstel om Cortens te handhaven als<br />
gemeenteopzichter, De Zwart aan te stellen als adjunct-opzichter en de zoon van P.W.<br />
de Zwart te gelegenertijd aan te stellen als de nieuwe gemeenteopzichter. Cortens is<br />
zelfs bereid om de zoon van De Zwart verder in het vak op te leiden. Cortens blijft voor<br />
zijn werkzaamheden ƒ 100,-- per jaar ontvangen, De Zwart sr. wordt tot die tijd adjunct-<br />
opzichter en krijgt eveneens dat bedrag en als Cortens zijn functie helemaal niet meer<br />
kan uitvoeren zelfs ƒ 200,-- per jaar. Als dan De Zwart jr. zover is dat hij kan worden<br />
aangesteld, dan zal hij evenals zijn vader als gemeenteopzichter ƒ 200,-- gaan<br />
ontvangen. De functie van adjunct-opzichter zal alsdan vervallen. De raad is zéér<br />
ingenomen met deze voorstellen.<br />
Hierna gaat de raad achter gesloten deuren verder<br />
* Een 'kesp' is een dwarsstuk op de koppen van palen (Spectrum Nederlands Woordenboek
BESLOTEN VERGADERING V A N 25 NOVE<strong>MB</strong>ER 1872<br />
Straten De gehele vergadering staat in het teken van een aanschrijving van Gedeputeerde<br />
827<br />
Staten, dat de gehele Laan van Nieuw Oosteinde zal moeten worden hersteld. Volgens<br />
een uitgebracht rapport van een ingenieur van Waterstaat moet daarvoor de gehele weg<br />
worden opgebroken. Maar daar zitten uiteraard de nodige haken en ogen aan. De<br />
voornaamste eigenaar, de heer W. Koens te Delft, heeft zich echter, bij het vernemen<br />
van de aanschrijving door Gedeputeerde Staten, van de zaak gedistantieerd en<br />
zodoende een status quo gecreëerd. Hij wil ook niet meer met de beide potentiële<br />
kopers, de heren O. Baron van Wassenaer Catwijck en J.D. Viruly, onderhandelen. Zij<br />
hebben namelijk interesse getoond om de weg van Koens te kopen. De heren Van<br />
Wassenaer en Viruly willen dat de gemeente over de brug komt met een subsidie van<br />
zo'n ƒ 10,- per strekkende meter, terwijl de totale kosten zijn begroot op ƒ 40,-- per<br />
strekkende meter. Neemt de gemeente echter de taak van het herstel op zich, dan zijn zij<br />
genegen om aan de gemeente ƒ 10,-- per strekkende meter te betalen. Burgemeester en<br />
wethouders zijn geneigd een vast bedrag van ƒ 2.000,-- in het herstel van de weg te<br />
stoppen, op voorwaarde dat de gemeente 's-Gravenhage naar verhouding van dat<br />
gedeelte van de weg wat in hun gemeente ligt (dus Laan van Nieuw Oost Indië) een<br />
bedrag van ƒ 700,-- bijdraagt. De voorzitter heeft voorts inlichtingen ingewonnen en laten<br />
becijferen dat het herstel totaal ƒ 11.500,-- zou gaan kosten, terwijl de heren Van<br />
Wassenaer en Viruly op veel hoger uitkomen! Tevens hebben een aantal personen<br />
uitgezocht hoe het staat met de thans nog geheven tol op de weg. Men is er achter<br />
gekomen dat de tol in 1650 ten behoeve van de heerlijkheid De Werve door Jacob Cats<br />
werd gevestigd en dat de Koning het recht van tolheffing in 1821 nog eens heeft<br />
bevestigd. Stukken van recentere datum zijn nergens te vinden, ook niet in het<br />
rijksarchief. Het algemeen gevoelen van de raad blijft echter dat de gemeente er het<br />
verstandigst aan doet zich van de zaken te distantiëren en het in eerste instantie over te<br />
laten aan de provincie. Die heeft immers de zaak aanhangig gemaakt. Dat mag dan zo<br />
zijn, maar de gemeente heeft zelf over het onderhoud diverse klachten ingediend -vooral<br />
burgemeester en wethouders- en daarvoor krijgt de gemeente nu de rekening<br />
gepresenteerd. De voorstellen van het college worden van tafel geveegd en de raad<br />
neemt de volgende besluiten:<br />
1. De gemeente zal de Laan van Nieuw Oosteinde niet aankopen.<br />
2. Het reglement op de wegen en voetpaden moet streng worden toegepast en de rest<br />
zal aan Gedeputeerde Staten worden overgelaten.<br />
3. In afwachting van de beslissingen van Gedeputeerde Staten zal de gemeente geen<br />
enkele beslissing nemen over eventuele subsidie voor het herstel van de weg.<br />
De heer mr. A. Six stelt tenslotte voor om de notulen van deze besloten vergadering ook<br />
in een besloten vergadering te arresteren. Aldus besloten.<br />
De raad gaat weer in het openbaar verder.
Vervolg van: 25 november 1872 blz.469-477<br />
Straten De raad deelt mee dat, nu de onderhandeling tot verkoop van de Laan van Nieuw<br />
828<br />
Oosteinde, tussen de heer Koens te Delft enerzijds en de heren Van Wassenaer en<br />
Viruly anderzijds, eenzijdig zijn verbroken, het verzoek om subsidie tot herstel van de<br />
weg niet in overweging neemt.<br />
Achterweg Bij de draai van de Achterweg bij de parallelweg is een laag punt. Bij regen is dit stuk<br />
weg onbegaanbaar. De Rhijnspoorweg Maatschappij wil er niets aan doen. De<br />
burgemeester zegt toe zelf nog eens te gaan kijken. Maar zegt hij, het beste zou zijn om<br />
alle koolaswegen van grind te laten voorzien.<br />
Verlichting De lantaarn bij Redenburg is kapot gereden en moet hersteld worden, maar de vraag is<br />
wie er voor de kosten op moet draaien. Gebleken is inmiddels dat degenen die de<br />
lantaarn omver hebben gereden onvermogend zijn en van een kale kip kun je immers<br />
geen veren plukken! Artikel 4 van het contract tot levering van de verlichting schrijft voor<br />
dat de contractant verplicht tot het onderhoud van de lantaarns. Maar hoort dat tot het<br />
gewone onderhoud of is dit buitengewoon onderhoud? Burgemeester en wethouders<br />
zien inmiddels ook in dat de contractant weinig op de daders kan verhalen en hebben<br />
dan ook aan de contractant aangeraden een gezegeld verzoek in te dienen bij de raad,<br />
opdat die dan maar moet beslissen. Overigens is de burgemeester niet erg tevreden over<br />
het beheer van de lantaarns, want, heeft hij geconstateerd, de lantaarns worden vaak<br />
veel te vroeg 'geblust' (sic)
6 december 1872 blz.477-482<br />
Riolering De eigenaar van gronden aan de Zwarteweg heeft aan de gemeente vergunning<br />
829<br />
verleend tot het leggen van een waterleiding onder de Zwarteweg, nabij de kostschool<br />
van mevrouw de weduwe Blum. Tevens heeft de opzichter van Delfland verklaard, dat er<br />
geen bezwaar bestaat tegen het stellen van een waterkering in de sloot ten oosten van<br />
de Zwarteweg, nabij het ontworpen riool voor die weg.<br />
Voetpaden Naar aanleiding van ingekomen klachten hebben burgemeester en wethouders een<br />
onderzoek ingesteld naar de toestand van de voetpaden langs het West- en Oosteinde.<br />
Die verkeren inderdaad in een zeer slechte staat, omdat in de afwatering vanaf de rijweg<br />
zeer slecht is voorzien en de paden geregeld onder water lopen en daarom moeilijk<br />
begaanbaar zijn. Eigenlijk zouden de voetpaden verhoogd moeten worden aangelegd.<br />
Maar volgens een opgave van de adjunct-gemeenteopzichter gaat dat nogal wat kosten<br />
en is de gemeente voorshands niet van zins die kosten voor haar rekening te nemen. Het<br />
college stelt nu voor om de bestaande verordening op de wegen en voetpaden in die zin<br />
te wijzigen, dat de gemeente wel verplicht is de defecten aan de oppervlakte van de<br />
paden te verhelpen, door ze op te vullen met schelpen of grind. Voor het overige moet<br />
het onderhoud voor rekening van de eigenaren blijven. Na veel discussie wordt de<br />
verordening inderdaad in die zin gewijzigd.<br />
Gemeente- Op verzoek van Gedeputeerde Staten wordt de begroting voor 1873 op enige<br />
begroting meer technische punten gewijzigd. En passant stellen burgemeester en wethouders nog<br />
voor om een paar verhogingen aan te brengen in die begroting. Uiteindelijk sluit de<br />
begroting dan met een batig saldo van ƒ 0.71.<br />
Hierna gaat de raad achter gesloten deuren verder.<br />
BESLOTEN VERGADERING V A N 6 DECE<strong>MB</strong>ER 1872<br />
Blijkens de notulen was die vergadering zeer kort en behelsde slechts het op uitdrukkelijk<br />
verzoek van Jhr. mr. Six goedkeuren van de notulen van de besloten vergadering van 25<br />
november 1872.<br />
De raad gaat weer in het openbaar verder.
Vervolg van: 6 december 1872 blz.477-482<br />
Begraafplaats De heer Van den Berg vraagt zich af waarom de gemeente heeft berust in het afkeuren<br />
830<br />
van de oude begraafplaats rond de Oude Kerk. Was dit nu alleen uit het oogpunt van<br />
gezondheid of omdat er geen mogelijkheden voor uitbreiding bestonden? De wetgever<br />
had echter een fatale datum vastgesteld voor eventueel bezwaar en die was: l5<br />
december 1870. Voorts eiste artikel 46 van de nieuwe wet op de lijkbezorging een<br />
voorziening.
20 december 1872 blz.483-486<br />
Gemeentewerken De voorzitter deelt mede dat er op 18 december een openbare aanbesteding is<br />
831<br />
gehouden van de voor 1873 te maken herstellingen aan gemeentewerken. Sommige<br />
raadsleden verbazen zich over het feit dat de aanneemsommen zo laag zijn en hopen<br />
dat dit geen onaangename financiële gevolgen zal gaan hebben. De voorzitter zegt<br />
echter dat dit een kwestie is van de aannemer en dat de gemeente goed toezicht zal<br />
blijven uitoefenen op de uitvoering van de werken. Met vier tegen één stem wordt de<br />
uitvoering aan de laagste inschrijver gegund: de heer Cornelis de Heij, timmerman. De<br />
heren Johannes Goemans, smid, en Jan Perquin, metselaar, zijn de borgen.<br />
Telegraafkantoor De directeur van de Nederlandse Rhijnspoorweg geeft te kennen dat haar<br />
telegraafkantoor alhier voor publieke dienst kan worden opengesteld, mits de gemeente<br />
zorg draagt voor de bestelling. Over het tarief van de bestellingen van de telegrammen<br />
moet de gemeente dan eerst overleg plegen met de afdeling Telegrafie van het<br />
Departement van Financiën, waarna de gemeente dan weer een nader verzoek bij de<br />
directeur kan indienen. Deze omweg is nodig omdat het departement niet met de<br />
gemeente, maar wel met de directie van de Nederlandse Rhijnspoorweg van doen heeft.<br />
Burgemeester en Wethouders hebben hier wel oren naar en willen een besteller<br />
aanstellen, die een vergoeding van 10 cent per bezorgd telegram kan krijgen.<br />
Burgemeester en wethouders worden gemachtigd het een en ander te regelen.
24 januari 1873 blz.487-491<br />
Bestellonen Burgemeester en wethouders nemen het concept van de directeur van de Nederlandse<br />
832<br />
Rhijnspoorwegmaatschappij over betreffende de lonen voor het bestellen van<br />
telegrammen.<br />
Tot 300 meter vanaf het telegraafkantoor: vrij;<br />
Van 300 tot 1500 meters: 10 cent per bezorgd telegram;<br />
voor elke 500 meter meer tot 5000 meter: telkens 5 cent meer;<br />
per bode tot 5 km.: 25 cent per bezorgd telegram;<br />
idem van 5 tot 11 km.: 70 cent per bezorgd telegram;<br />
idem van 11 tot 22 km.:140 cent per bezorgd telegram;<br />
Burgemeester en wethouders krijgen een krediet van ƒ 50,-- om de eerste kosten van de<br />
bestellers te dekken<br />
Burgerlijk De rekening en het verslag van het Burgerlijk Armbestuur over 1872 worden<br />
Armbestuur vastgesteld.De administratie voor het per 31 mei 1873 opgeheven Burgerlijk Armbestuur<br />
wordt ten finale afgesloten met een bedrag aan zowel inkomsten als uitgaven van<br />
ƒ 1.086,15. Het saldo is dientengevolge nihil. De raad spreekt zijn bijzondere dank uit<br />
aan alle leden van het nu opgeheven Burgerlijk Armbestuur.<br />
Wegen en voetpaden Gedeputeerde Staten zijn het niet eens met de door de raad in zijn vergadering van 6<br />
december 1872 vastgestelde wijziging van de Verordening op de wegen en voetpaden.<br />
Zij vinden dat dit een niet te billijken onderhoudplicht oplegt aan de eigenaren van wegen<br />
en paden. De gemeente dient veranderingen aan wegen en voetpaden zelf te betalen.<br />
De wijziging wordt ingetrokken en in plaats daarvan wordt een aanvulling van een ander<br />
artikel uit de verordening vastgesteld met de woorden: "dat het bovenvlak zich in een<br />
harde staat bevindt".<br />
Trouwbus De gelden die in de trouwbus terecht komen zullen half om half aan de diaconieën der<br />
Nederlands Hervormde Gemeente en de Rooms Katholieke kerk worden gegeven.<br />
Hierna gaat de raad achter gesloten deuren verder.
BESLOTEN VERGADERING V A N 24 JANUARI 1873<br />
Sloten De voorzitter vreest dat er van overheidswegen vragen zullen worden gesteld<br />
833<br />
betreffende de uitvoering van de bepalingen van de Verordening op de vaarten en sloten.<br />
Het gaat dan hier voornamelijk om de sloot van de heer Savalle, die vroeger breder zou<br />
zijn geweest. Er gaan zelfs stemmen op om de heer Savalle gerechtelijk te dwingen de<br />
sloot weer op zijn oorspronkelijke breedte te brengen. Het raadslid Six stelt zelfs dat de<br />
sloot breed móét zijn, omdat het een zogenaamde 'brandsloot' zou zijn. Het college krijgt<br />
toestemming om aan het Hoogheemraadschap van Delfland te vragen hier toezicht op uit<br />
te oefenen.<br />
Lantaarn De heer Bleuland van Oordt acht zich niet aansprakelijk voor buitengewone schade aan<br />
een lantaarnpaal. De raad beroept zich echter op het met de directeur afgesloten<br />
contract waarin staat dat hij wel degelijk ook voor buitengewone schade moet opdraaien<br />
en deelt voorts de directeur mee dat hij dat contract nog maar eens goed moet lezen.<br />
De raad gaat weer in het openbaar verder.<br />
Lantaarn Het verzoek van de heer Bleuland van Oordt is 'niet voor overweging vatbaar' en voorts<br />
wordt hem aanbevolen de bepalingen in het contract nog eens aandacht te lezen.<br />
Spoorwegen De directie van de Hollandsche IJzeren Spoorweg Maatschappij heeft medegedeeld dat<br />
niet tegemoet kan worden tegemoet gekomen aan het verzoek om de halte aan de Laan<br />
van Nieuw Oosteinde weer te herstellen.
3 maart 1873 blz.492-498<br />
Tarieven Er is nu een gedetailleerde opzet gemaakt van de tarieven voor het bezorgen van<br />
telegrammen binnen en buiten het dorp. De raad neemt het voor kennisgeving aan.<br />
Wegen en Gedeputeerde staten hebben bezwaren tegen de voorgestelde verzwaringen<br />
voetpaden van onderhoudsplichten voor wegen en paden. Het college stelt dan ook voor het<br />
raadsvoorstel van 24 januari maar weer in te trekken.<br />
Trouwbus Het rooms-katholieke armbestuur bedankt voor de uit de 'trouwbus' ontvangen gelden.<br />
Sloten Het Hoogheemraadschap Delfland houdt de breedte en de diepte van de sloten niet bij.<br />
834<br />
Voor wat betreft de sloot van de heer Savalle, deelt de opzichter van het<br />
Hoogheemraadschap mee, dat het 't beste zou zijn als de belanghebbenden<br />
getuigenverklaringen zouden afleggen over de vroegere breedte en diepte van de<br />
bewuste sloot. Voor het overige is deze kwestie nog steeds in behandeling tussen de 2e<br />
en de 3e afdeling van het ministerie van Binnenlandse Zaken. Alhoewel de term<br />
'brandsloot' eigenlijk niet blijkt te bestaan, zegt de voorzitter toe om, zodra dit mogelijk is,<br />
de bestaande sloten bij onder meer de Schoolslop, de Kerklaan, de Kleine Laan, bij de<br />
Voorhof en bij de heer Six te zullen schouwen en te bekijken in hoeverre deze sloten als<br />
brandsloten kunnen worden aangewezen.<br />
Brandweer De commissaris van de brandweer vraagt een beloning van ƒ 0,50 per man voor de<br />
branden die geblust werden bij Van Oosten en bij Van den Akker. Burgemeester en<br />
Wethouders willen niet verder gaan dan ƒ 0,25 per persoon! Uiteindelijk krijgen<br />
Burgemeester en Wethouders hun zin en ontvangen de brandweerlieden elk een<br />
gratificatie van ƒ 0,25. Verder maken nog enige raadsleden opmerkingen over de<br />
aanwezigheid van ladders op het brandweerterrein en over de verplichtingen van het<br />
piket.<br />
Genees- en Burgemeester en wethouders doen een voorstel om de instructie van de<br />
verloskundigen gemeenteverloskundigen te wijzigen. Er komt een regeling omtrent de vervanging over<br />
en weer bij afwezigheid van een hunner.
Hierna gaat de raad achter gesloten deuren verder<br />
BESLOTEN VERGADERING V A N 3 M A AR T 1873<br />
835<br />
Van deze aangekondigde besloten vergadering zijn geen notulen bijgehouden, maar<br />
blijkens het notulenboek van de openbare vergaderingen (pagina 498) zijn slechts de<br />
notulen van de besloten vergadering van 24 januari 1873 geresumeerd.<br />
Na heropening van de openbare vergadering wordt de vergadering gesloten,<br />
omdat er verder niets meer aan de orde is.
14 maart 1873 blz.498-500<br />
Hondenbelasting De heer J.J. Kraan heeft een protestbrief aan Gedeputeerde Staten geschreven over zijn<br />
836<br />
aanslag hondenbelasting. Hij wil namelijk dat zijn hond als waakhond wordt beschouwd<br />
en dat hij dienovereenkomstig in de '1e klasse moet worden gebracht'. Als reden voor<br />
zijn protest zegt hij dat zijn hond waakhond is, omdat er 's nachts geen politietoezicht in<br />
de buurt van zijn woning is. Burgemeester en wethouders -om advies gevraagd door de<br />
Commissaris des Konings!- zeggen echter dat de hond weliswaar soms overdag vastligt ,<br />
maar ook gewoon in huis rond loopt. Bovendien wordt er zowel in het Oost- als het<br />
Westeinde juist extra door de politie gesurveilleerd. De bezwaren van de heer Kraan<br />
steken geen hout en worden dan ook zonder hoofdelijke stemming afgewezen.<br />
Asschuur Mr. Six merkt op dat er tussen de asschuur en het bruggehuis hout en takkenbossen<br />
liggen. Dat is niet best voor de muur van de asschuur. De voorzitter zegt dat hij er op zal<br />
toezien dat hierin wijziging komt.
25 april 1873 blz.501-508<br />
Hondenbelasting Gedeputeerde Staten hebben de klacht van de heer Kraan eveneens afgewezen.<br />
Armenzorg De kinderen Oskam zijn op 1 januari " geheel zonder kleding " uit Den Haag<br />
837<br />
aangekomen. De burgemeester heeft, in het kader van politiearmenzorg, ze gekleed. De<br />
Diaconie heeft ook iets meebetaald. De burgemeester vindt dat hij hiermee geen<br />
precedent heeft geschapen, maar naar bevind van zaken heeft gehandeld. Hij krijgt<br />
machtiging om het hiermee gemoeide bedrag van ƒ 29,69 uit de gemeentekas te<br />
voldoen.<br />
Verordening Op verzoek van de Commissaris des Konings legt de voorzitter een Verordening op het<br />
vervoer van lijders aan besmettelijke ziekten voor. De verordening wordt -zij het met<br />
enige kleine wijzigingen- aangenomen en aan Gedeputeerde Staten toegezonden.<br />
Vaccinatie Een instructie regelt de vaccinatie. Tevens wordt er gelegenheid gegeven zich te laten<br />
vaccineren.<br />
Gemeente- De gemeenteopzichter, de heer Th. Corstens, wendt zich tot de raad met een<br />
opzichter kwestie betreffende het opslaan van keien in de gemeentelijke asschuur. Het opslaan<br />
van keien heeft schade aan de schuur veroorzaakt van naar schatting ƒ 150,--! .Over<br />
deze kwestie en of het redelijk is huur voor het gebruik van de schuur te vragen, ontstaat<br />
een uitgebreid debat. De uitslag -zo blijkt na stemming- is een afwijzing van het verzoek<br />
van Corstens.<br />
As en Vuilnis De heer J.F. Perquin wil een vergunning om op de as- en vuilnistaal ook hout te mogen<br />
bergen. Ook over dit verzoek wordt uitgebreid gediscussieerd. Omdat de heer Perquin al<br />
eerder order heeft gekregen om het hout ordelijk te bergen, welk bevel hij tot op heden<br />
naast zich neer heeft gelegd, krijgt hij in plaats van een vergunning de last dat het hout<br />
op 3 mei aanstaande van de as- en vuilnistaal verwijderd moet zijn.
6 juni 1873 blz.509-515<br />
Besmettelijke Burgemeester en Wethouders van Den Haag bieden aan lijders van<br />
ziekten besmettelijke ziekten op te nemen in hun barak tegen een verpleegprijs van 0,62½ cents<br />
per dag. De aanbieding<br />
838<br />
wordt voor kennisgeving aangenomen. Het college zal ook in Leiden en Delft informeren<br />
wat de dagprijs daar is.<br />
Tevens zal er geïnformeerd worden naar de huur van een voor de verpleging van<br />
besmettelijke zieken geschikte<br />
woning.<br />
Besmettelijke Gedeputeerde Staten hebben enige bezwaren tegen de redactie van de<br />
ziekten Verordening op het vervoer van lijders aan epidemische ziekten. Na wijziging van artikel<br />
2 en het laten vervallen van de artikelen 3, 5, 6 en 9 wordt de Verordening aangepast<br />
opnieuw aan Gedeputeerde Staten aangeboden.<br />
Wegen en voetpaden De legger van wegen en voetpaden wordt bijgewerkt en aangevuld.<br />
Schoollokalen De schoolopziener en de inspecteur van het onderwijs hebben vastgesteld dat de<br />
openbare lagere school te klein is en aan de eisen moet worden aangepast. De<br />
raadsleden vinden in grote lijnen dat de inspectie zijn eisen te 'peremptoir' * heeft gesteld<br />
en vinden de school eigenlijk groot genoeg. Er zijn tot op heden ook nog geen signalen<br />
geweest, waaruit zou blijken dat er bijvoorbeeld gevaar voor de gezondheid van de<br />
kinderen is. Bovendien is men van rooms-katholieke zijde bezig een nieuwe -bijzondere-<br />
school te gaan stichten. Als die er eenmaal is, dan zal meer dan de helft van het aantal<br />
kinderen daarnaar over gaan en lost zich het probleem vanzelf op. De inspectie krijgt dan<br />
ook te horen dat de raad niet van zins is aan de eisen gehoor te geven en de school te<br />
gaan uitbreiden.<br />
Wethouder Na 22 jaar wethouder te zijn geweest wil de heer Balen van Andel ermee stoppen. Dit<br />
onder meer vanwege zijn gezondheidstoestand en het klimmen der <strong>jaren</strong>. Zowel de<br />
voorzitter als de beide andere leden van het college van dagelijks bestuur betuigen hun<br />
leedwezen over dit plotselinge besluit van de heer Van Andel. Ze doen pogingen om hem<br />
op zijn besluit terug te laten komen, of minstens het periodieke aftreden af te wachten<br />
van aanstaande maand september. Wethouder Van Andel stelt zijn definitieve beslissing<br />
nu uit tot de volgende vergadering.<br />
*'peremptoir' komt van het Latijnse 'perémptio' = vernietiging. In dit kader heeft het de betekenis van: 'zonder verder uitstel'. Noot<br />
B.I.C. Dijkman
19 juni 1873 blz.515-521<br />
Tarieven De tarieven voor het bestellen van telegrammen blijft een heikel punt. Met name wordt er<br />
839<br />
nu gediscussieerd over het bestelloon voor de af te leveren telegrammen tussen het<br />
station en de woning van de besteller. Uiteindelijk wordt er een modus gevonden en de<br />
burgemeester krijgt volmacht het een en ander uit te werken c.q. uit te voeren.<br />
Hulponderwijzer De heer C. Kole, hulponderwijzer, heeft een benoeming aanvaard in Delft en vraagt<br />
eervol ontslagen te kunnen worden. Hij krijgt dit eervol ontslag per l5 juli aanstaande..<br />
Onderwijzers De hoofdonderwijzer vraagt -mede in verband met het nu verleende eervol ontslag aan<br />
de heer C. Kole- de jaarwedden van hulponderwijzer D. Beens en de hulponderwijzeres<br />
J.E. Cruyff te verhogen. Met algemene stemmen krijgt de eerste nu ƒ 400,-- per jaar en<br />
de tweede ƒ 350,-- per jaar.<br />
School De provinciale schoolopziener heeft op 16 juni 1873 aan de hoofdonderwijzer<br />
medegedeeld dat de laagste klas van de openbare lagere school voor meer dan 86<br />
kinderen wordt afgekeurd. Het hoofd van de school heeft daarop 52 kinderen naar huis<br />
gestuurd. Die krijgen nu dus geen onderwijs meer ! Direct reageren daarop een aantal<br />
raadsleden door te zeggen, dat zij dit wel zeer ongepast vinden! Had de plaatselijke<br />
schoolcommissie hiervan niet allereerst kennis moeten hebben? Kortom: een groep<br />
kinderen zonder onderwijs thuis laten zitten, kan natuurlijk niet! Alle raadsleden mengen<br />
zich in de discussie. Het ongepaste van de handelwijze van de hoofdonderwijzer wordt<br />
later weer afgezwakt als de heer Beijnen opmerkt, dat de schoolopziener, op grond van<br />
de wet, naar zijn mening bevoegd was zo'n bevel te geven. Er is min of meer sprake van<br />
paniek, want waar moet het geld vandaan komen ? Kan men wellicht het potje voor een<br />
nieuw te stichten stadhuis aanspreken? Hoe zeer de meningen en de aangereikte<br />
oplossingen ook verdeeld zijn, over een ding is men het eens: de kinderen moeten zo<br />
snel mogelijk weer naar school! Het preadvies van het college, inhoudende, terstond<br />
over te gaan tot vergroting van de school en dan maar te zien uit welk potje dat zal<br />
kunnen worden betaald, wordt met twee tegen drie stemmen verworpen. Op een voorstel<br />
van de heer Van den Berg wordt nu het volgende besloten: Gedeputeerde Staten worden<br />
volledig op de hoogte gebracht van de gang van zaken tot nu toe. De raad is niet<br />
ongenegen mede te werken aan de verbetering van de bestaande toestand, maar acht<br />
zich niet verplicht -en ook niet bevoegd- om op de wijze waarop de zaak nu is aangepakt<br />
door te gaan. De raad wil van het besluit van de schoolopziener bij Gedeputeerde Staten<br />
in hoger beroep gaan. De thans verwijderde kinderen moeten echter onmiddellijk weer<br />
op school worden toegelaten. Hiertoe wordt met vier tegen één stem besloten.
11 juli 1873 blz.521-529<br />
School De hoofdonderwijzer deelt mee dat alle kinderen weer op 20 juni op school waren.<br />
Besmettelijke De verordening vervoer van lijders aan besmettelijke ziekten is door<br />
ziekten Gedeputeerde Staten gewijzigd en in die gewijzigde vorm wordt ze goedgekeurd.<br />
School Gedeputeerde Staten geven aan dat de school voor 15 augustus aanstaande moet<br />
840<br />
worden aanbesteed. Het college wil nu zo snel mogelijk de school met hoogstens 12<br />
meter vergroten, met als grondslag 0,86 m2 per leerling. Met merkbare tegenzin vragen<br />
de raadsleden zich nu af of nu in het besluit van Gedeputeerde Staten zal worden berust<br />
en of men nu nog in beroep gaat tegen de beslissing van de schoolopziener. De<br />
voorzitter heeft overigens al geprobeerd inlichtingen in te winnen bij de pastoor om te<br />
weten te komen, hoe het staat met de voorbereidingen voor het stichten van een<br />
bijzondere rooms-katholieke lagere school. De pastoor was echter helaas onbereikbaar.<br />
De heer Versteeg geeft voorts nog in overweging de pastoor schriftelijk naar de stand<br />
van zaken te vragen, opdat er dan ook een schriftelijk antwoord kan worden verwacht.<br />
Dit voorstel wordt onverkort over genomen. Voorts zal nog worden bekeken in hoeverre<br />
verplaatsing van afscheidingen in de bestaande openbare lagere school een oplossing<br />
voor de gerezen problemen kan geven. Tot zolang wordt de zaak aangehouden.<br />
Wijkerbrug De Wijkerbrug is in ernstige mate bouwvallig! Herstel is nodig en urgent. Weer komen de<br />
oude overwegingen naar boven dat de gemeente eigenlijk maar weinig belang heeft bij<br />
deze brug en de gemeenten Stompwijk, Zoetermeer en Zegwaart des te meer. Maar men<br />
staat nu eenmaal voor een besluit, waaraan Gedeputeerde Staten destijds hun fiat<br />
hebben gegeven en dus blijft de gemeente onderhoudsplichtig. Wel wil men proberen bij<br />
Provinciale Staten subsidie te verkrijgen. Besloten wordt om zowel voor herstel als voor<br />
algehele vernieuwing een bestek en een begroting te laten maken. De zaak wordt<br />
aangehouden totdat deze plannen tot herstel en vernieuwing zijn ingediend.<br />
Hulponderwijzer Op de vacature van de hulponderwijzer Kole zijn geen kandidaten verschenen. Oorzaak<br />
is de te lage aangeboden salariëring. Bovendien is het de voorzitter ter ore gekomen, dat<br />
ook de heer Beens naar een andere betrekking uitkijkt. Volgens de heer Beijnen krijgen<br />
de onderwijzers in Wassenaar thans ƒ 450,-- per jaar. Zelfs voor een bedrag van ƒ 425,--<br />
krijgt men geen onderwijzer meer op de school. Het eind van het lied is dat alle<br />
onderwijzers nu ƒ 450,- per jaar zullen gaan krijgen.
Vervolg van: 11 juli 1873 blz.521-529<br />
Gemeente- De Gemeenteopzichter de heer Th. Corstens is op 20 juni overleden. De<br />
opzichter heer P.W. de Zwart volgt hem op als gemeenteopzichter. Er komt nu geen adjunct-<br />
opzichter meer.<br />
841
18 juli 1873 blz.529-535<br />
School De voorzitter deelt mee dat hij persoonlijk de pastoor heeft gesproken en hem de brief<br />
842<br />
heeft overhandigd met de vraag, hoe het met de stichting van de bijzondere school is<br />
gesteld. De pastoor kan of wil echter niets zeggen en zich ook nergens toe verbinden.<br />
School Nu komt de kwestie van het vergroten van de lagere school weer in volle omvang op<br />
tafel. De gemeenteopzichter heeft medegedeeld dat er op de school plaats is voor 195<br />
leerlingen, terwijl er volgens de statistische gegevens nu 288 leerlingen de school<br />
bezoeken. Het college houdt nu onverkort vast aan hun eis dat de school met 12 meter<br />
moet worden uitgebreid. De raad probeert hier en daar nog iets af te dingen, onder<br />
andere over de norm van 0,60 m2 of 0,80 m2 per leerling. De laatste schijnt een<br />
ministeriële norm te zijn. Het voorstel van Burgemeester en wethouders, om zich volledig<br />
aan de wettelijke normen vast te houden en de school met 12 meter uit te breiden wordt<br />
nu aangenomen. Burgemeester en wethouders moeten echter vóór 15 augustus<br />
bestekken, tekeningen en begrotingen op tafel kunnen leggen.<br />
Bruggen De bouwvallige toestand van de Wijkerbrug komt nu ter sprake. De gemeenteopzichter<br />
adviseert tot algehele vernieuwing, maar de raad wil niet blind varen op zijn advies.<br />
Diverse leden hebben nog adviezen aan andere deskundigen gevraagd, maar daarmede<br />
komen ze nog steeds niet veel verder. Na veel over en weer gepraat wordt uiteindelijk<br />
besloten om onafhankelijke adviezen in te wachten van een aantal deskundigen: de heer<br />
K. Spruyt uit Voorburg, de heer J. Paul uit Zevenhuizen en de heer N. Exalto te<br />
Rotterdam. Zij moeten op deskundige wijze aantonen dat een algehele vernieuwing van<br />
de Wijkerbrug echt nodig is. Voorts moeten zij aangeven of bij eventueel herstel met een<br />
betonconstructie kan worden volstaan.<br />
Bruggen De Voorburger brug valt blijkbaar mee. Wel is er aan de kant waar Delfland voor<br />
verantwoordelijk is een grote hoeveelheid kolengruis gestort, tegen de oprij aan de<br />
Stompwijkse kant. De voorzitter zegt echter geen klachten te hebben ontvangen, maar hij<br />
zal desondanks de gemeenteopzichter vragen ook ernstig naar deze brug te kijken en<br />
advies daarover uit te brengen.<br />
Hulponderwijzer Ook de heer D. Beens wil ontslag als hulponderwijzer op de openbare lager school en<br />
wel per 14 augustus aanstaande. Zijn verzoek wordt ingewilligd. Hij krijgt zijn ontslag<br />
eervol.
1 augustus 1873 blz.535-538<br />
Raadslid In een brief d.d. 20 juli 1873 deelt de heer B. Barkeij mede dat hij zijn benoeming als<br />
843<br />
raadslid aanneemt. Maar in een daaropvolgende brief d.d. 30 juli 1873 deelt hij mede dat<br />
hij op zijn eerder geschreven besluit terugkomt en de benoeming toch niet aanvaart.<br />
Gemeenterekening De Gemeenterekening 1872 wordt goedgekeurd.<br />
School De Gemeenteopzichter heeft een tekening en een rapport gemaakt over het vergroten<br />
van de school. De raad is echter tegen het aanbrengen van een zinken dak. Men wil net<br />
als bij de rest van het gebouw weer pannen op het dak. De aanbesteding zal publiekelijk<br />
geschieden.
16 augustus 1873 blz.539-547<br />
Raadsleden De heren van Vronesteyn en A.B. Barkley delen schriftelijk mede hun benoeming als<br />
raadslid aan te nemen.<br />
Wijkerbrug De aangewezen deskundigen hebben een onderzoek ingesteld naar de toestand van de<br />
844<br />
Wijkerbrug. Deze is niet direct alarmerend. Maar te zijner tijd zal de brug wel vernieuwd<br />
moeten worden. Het over de brug opgemaakte rapport wordt ook aan Stompwijk<br />
gezonden, want deze gemeente heeft immers over de huns inziens slechte toestand van<br />
de brug aan de bel getrokken.<br />
Geloofsbrieven De geloofsbrieven van de nieuw benoemde raadsleden A.J. Baesjou van Vronesteijn en<br />
B. Barkey zijn onderzocht en in orde bevonden. Burgemeester B. Barkey geeft de<br />
voorzittershamer tijdelijk in handen van wethouder L.C. Beijnen en verlaat de<br />
vergadering. Na terugkomst wordt besloten de beëdiging en installatie de eerste dinsdag<br />
van september te laten plaats vinden.<br />
Onderwijzers Gerrit Reeman, thans hulponderwijzer te 's-Gravenhage en Gijsbert Verdam,<br />
hulponderwijzer te Rijswijk, worden benoemd tot hulponderwijzers aan de openbare<br />
lagere school, tegen een jaarwedde van ƒ 450,--. Zij krijgen daarbij overigens de<br />
verplichting binnen de gemeente Voorburg te wonen..<br />
Wegen en voetpaden Bij het vaststellen van de legger van wegen en voetpaden wordt vooral gediscussieerd<br />
over het wel dan niet opnemen van de Binckhorstlaan op die legger. Drie<br />
belanghebbenden hebben reeds geprotesteerd en gevraagd die weg niet op te voeren.<br />
Na enig debatteren wordt aldus besloten.<br />
Hierna gaat de raad achter gesloten deuren verder<br />
BESLOTEN VERGADERING V A N 16 AUGUSTUS 1873<br />
School Gisteren, 15 augustus, heeft de openbare aanbesteding plaats gevonden voor de<br />
uitbreiding van de school. Er hebben zes aannemers op ingeschreven. De laagste<br />
inschrijving beliep een bedrag van ƒ 5.138,-- en de hoogste ƒ 8.150,--. Na intensief<br />
overleg met de gemeenteopzichter wordt op zijn advies het werk gegund aan de laagste<br />
inschrijver, de heer W. Perquin te<br />
's-Gravenhage. De gemeenteopzichter ontvangt overigens voor zijn toezicht een<br />
beloning van 5% van de aanneemsom, hetwelk nu wordt afgerond op ƒ 250,--. In de<br />
hierna openbare vergadering zal over het besprokene mededelingen worden gedaan.<br />
De raad gaat weer in het openbaar verder.
Vervolg van: 16 augustus 1873 blz.539-547<br />
School De openbare lagere school wordt vergroot en het werk wordt gegund aan de laagste<br />
inschrijver, de heer Wouter Perquin, meestertimmerman te<br />
845<br />
's-Gravenhage en wel voor een bedrag van ƒ 5.138,--. De gemeenteopzichter krijgt voor<br />
zijn toezicht een premie van afgerond ƒ 250,--.<br />
School Teneinde de benodigde fondsen te vinden om de uitbreiding van de school te kunnen<br />
financieren, wordt onder meer een inschrijving op het Grootboek van ƒ 8.900,-- te gelde<br />
gemaakt. Dit fonds was eigenlijk bestemd voor de te zijner tijd te stichten nieuwe<br />
raadhuis.<br />
Volksvermaak Hare Majesteit de Koningin heeft een prijs ter beschikking gesteld voor de harddraverij.<br />
Het raadslid van der Berg stelt, dat nu ook de gemeente niet kan achter blijven en iets<br />
moet doen en stelt voor een prijs van ƒ 50,-- ter beschikking te stellen.. De voorzitter is<br />
zeer ingenomen met dit voorstel. De raad stemt hiermee in, op voorwaarde dat uiteraard<br />
Gedeputeerde Staten hieraan hun goedkeuring hechten.<br />
Erepoort Nu deelt van der Berg nog mee dat hem een circulaire is gegeven waarin men van plan<br />
is een ereboog op te stellen als huldebetoon aan de Burgemeester. Hierop volgt een<br />
brede discussie. De Burgemeester wil per se geen poort te zijner ere. Mocht men dit toch<br />
overwegen en aan burgemeester en wethouders daarvoor toestemming vragen, dan<br />
dient die boog terstond afgebroken te worden. Als de erepoort ter ere van de<br />
feestcommissie of de harddraverij wordt opgesteld, dan is het wat anders. Zo zij het!
30 augustus 1873 blz.547-548<br />
Onderwijzers Burgemeester en wethouders van Rijswijk delen mede dat aan de hier als<br />
846<br />
hulponderwijzer benoemde heer G. Verdam niet eerder dan met ingang van 1 oktober<br />
eervol ontslag kan worden verleend van zijn functie in Rijswijk. Besloten wordt hierin te<br />
berusten.<br />
Schoolbibliotheek Een ingezetene, die onbekend wenst te blijven, stelt ƒ 100,-- ter beschikking als<br />
grondslag voor een schoolbibliotheek. De gift wordt in dank aanvaard en de<br />
hoofdonderwijzer wordt gemachtigd het bedrag voor dit doel aan te wenden.<br />
Gemeentebegroting De Gemeentebegroting over 1874 ligt ter inzage. Een moeilijkheid vormt de<br />
begraafplaats, waarvan men nog onzeker is wanneer de grond moet worden betaald.<br />
Volksvermaak De voorzitter brengt aan de raad de dank over van de Commissie van volksvermaak voor<br />
het beschikbaarstellen van de gemeentelijke prijs van ƒ 50,--.
2 september 1873 blz.549-551<br />
Raadsleden De heren A.J. Baesjou van Vronesteyn en A.B. Barkey, worden als raadslid geïnstalleerd<br />
en beëdigd.<br />
Schoolbibliotheek De heer mr. Six maakt aanmerkingen op de afhandeling van de gift voor het stichten van<br />
847<br />
een schoolbibliotheek. De raad had burgemeester en wethouders moeten machtigen de<br />
gift van ƒ 100,-- te aanvaarden en het college had de gever moeten bedanken. De heer<br />
Van den Berg merkt hierbij snedig op, dat men bezwaarlijk een onbekende gever kan<br />
bedanken! Als het college gemachtigd was de gift te aanvaarden, dan heeft de gemeente<br />
ook het beheer over de schenking. En dan hoeft de hoofdonderwijzer zich ook niet<br />
ongevraagd op de voorgrond te stellen! Geheel conform het voorstel van de heer Six<br />
wordt besloten.<br />
Wethouder De heer Balen van Andel is geen raadslid meer. De heer J. Versteeg wordt als zijn<br />
opvolger tot wethouder<br />
gekozen. Hij maakt echter gebruik van de bevoegdheid ex artikel 85 van de<br />
Gemeentewet.
5 september 1873 blz.551-553<br />
Wethouder De heer J. Versteeg neemt opeens zijn benoeming niet aan. Bij de nu gehouden<br />
848<br />
verkiezing wordt de heer Van den Berg aangewezen met 4 van de 7 stemmen. Van den<br />
Berg maakt echter eveneens gebruik van de bevoegdheid ex artikel 85 van de<br />
Gemeentewet.<br />
Wethouder Het raadslid Versteeg brengt naar voren dat in de vorige vergadering verzuimd is de<br />
scheidende wethouder Balen van Andel te bedanken voor zijn inzet gedurende 22 jaar<br />
wethouderschap. Mr. Six vindt deze waardering wel een beetje laat! Er wordt een<br />
commissie van drie leden benoemd, bestaande uit de heren Beynen, Versteeg en Six.<br />
Intussen verlaat de heer Baesjou de vergadering.(Hij heeft immers niet gediend onder<br />
het 'bewind' van heer Balen van Andel. BIC) Nadat de heer Van Andel heeft laten weten,<br />
dat hij de commissieleden nu direct kon ontvangen, verlaten de drie genoemde heren<br />
eveneens de vergadering. Eenmaal teruggekeerd deelt de heer Van Beijnen mee dat hij<br />
het leedwezen van de raad te kennen heeft gegeven om het afscheid van de heer Balen<br />
van Andel en de heer Versteeg brengt de dank van de heer Balen van Andel voor de<br />
attentie over. De voorzitter bedankt de drie raadsleden voor hun moeite.
11 september 1873 blz.553-555<br />
Wethouder Ook de tijdens de vorige vergadering gekozen heer Van den Berg bedankt voor de eer<br />
849<br />
van het wethouderschap. Na stemming blijkt het nieuwe raadslid de heer Baesjou van<br />
Vronesteyn, de meeste stemmen te hebben vergaard. Laatstgenoemde is echter niet<br />
aanwezig en zijn verkiezing zal hem nu schriftelijk worden medegedeeld.<br />
School Gedeputeerde staten hebben het financieringsplan voor uitbreiding van de lagere school<br />
goedgekeurd, maar hebben toch een opmerking. Het college kan zich niet verenigen met<br />
het gestelde in de considerans als zou het stichten van een nieuw gemeentehuis niet<br />
noodzakelijk zijn.<br />
Begraafplaats Het Koninklijk Besluit om de Onteigeningswet toe te kunnen passen bij het verkrijgen van<br />
de voor een nieuwe begraafplaats benodigde grond, is ontvangen. Alle in het werk<br />
gestelde pogingen om met de eigenaren en eigenaressen van de gronden tot een<br />
minnelijke schikking te komen hebben schipbreuk geleden. Burgemeester en wethouders<br />
zullen nu drie personen aanwijzen, die belast zullen worden met het op deskundige wijze<br />
schatten van de waarde der te onteigenen gronden. Deze drie personen, de heren J.B.<br />
Maxwills te 's-Gravenhage, Jacobus de Koning te Veur en Hendrik Borsboom te<br />
Voorburg, zullen daartoe door de kantonrechter, de heer mr. A. Six worden beëdigd.<br />
Raadkamer Mr. Six wil het college van dagelijks bestuur drie weken de tijd geven om met de nieuwe<br />
eigenaar van "De Zwaan" een huurcontract te regelen voor de raadkamer en de<br />
secretarie. De heer Beijnen wil echter een periode van vijf jaar en, wil de eigenaar hier<br />
niet mee akkoord gaan dan voor tien jaar ineens. Aldus wordt besloten.<br />
Wethouder De heer v.d. Berg vraagt of de heer van Andel wel volgens het rooster zijn ambt als<br />
wethouder heeft waargenomen. Hij wordt, met name door de heer mr. Six, gerust<br />
gesteld. Alles is legaal verlopen.
17 september 1873 blz.556-562<br />
Wethouder Ook de heer Baesjou van Vronesteyn ziet af van het wethouderschap.<br />
Begraafplaats De heer Maxwills heeft bedankt om als taxateur te worden aangesteld. Er worden maar<br />
850<br />
liefst negen kandidaten voor deze taxatiewerkzaamheden genoemd. Een aantal wordt te<br />
licht bevonden en uiteindelijk valt de keus op de heer D.J. Klink te Voorburg en mocht<br />
deze weigeren dan de heer J.J. de Jager, of, als ook deze mocht weigeren de heer De<br />
Wijs uit 's-Gravenhage.<br />
Heilige Geest Armen In een zeer omslachtig en vooral lang verhaal debatteren de raadsleden over de<br />
overschrijvingen van de kapitalen van de opgeheven Heilige Geest Armen. Er wordt zelfs<br />
een decreet van koning Lodewijk Napoleon uit 1808 bij gehaald. Er dreigen kapitalen<br />
voor de gemeente verloren te gaan. Goed beschouwd komen de raadsleden er niet echt<br />
uit en ze besluiten alle hierop betrekking hebbende stukken te verzamelen en de zaak in<br />
z'n geheel aan Gedeputeerde Staten voor te leggen.
Vervolg van: 17 september 1873 blz.556-562<br />
Wethouder Aangezien ook de heer Baesjou van Vronesteijn heeft bedankt voor de eer van het<br />
851<br />
wethouderschap, dienen de raadsleden nu weer voor een nieuwe wethouder te<br />
stemmen. De heer Versteeg behaald een krappe meerderheid met twee stemmen, de<br />
heer Van den Berg krijgt één stem, terwijl er ook nog eens twee blanco biljetten worden<br />
ingeleverd. Op de vraag van de voorzitter of de heer Versteeg uiteindelijk zijn benoeming<br />
wil aanvaarden stemt hij weliswaar toe, maar niet dan nadat hij een lange rede voor de<br />
raadsleden ten beste geeft. De heer Versteeg bedankt voor het in hen gestelde<br />
vertrouwen, maar, zegt hij, het is een zeer zware taak, vooral om opvolger te zijn van de<br />
heer Balen van Andel, die maar liefst 22 jaar onafgebroken wethouder was. Bovendien<br />
zal hij, gezien zijn leeftijd, ook nog eens moeten fungeren als loco-burgemeester. Hij<br />
moet zich dus echt van de medewerking van zowel de burgemeester, als de wethouders<br />
als van de raadsleden verzekerd weten. De voorzitter zegt hem die loyaal toe, waarop de<br />
heer Versteeg zijn benoeming zegt te aanvaarden. De heer Van den Berg zou hem<br />
graag gelukwensen, maar kan dat niet, vanwege het feit dat slechts twee leden op de<br />
heer Versteeg hebben gestemd. De heer Six kan het evenmin, omdat de heer Versteeg<br />
ooit gezegd zou hebben dat hij nooit en te nimmer tijdens het leven van wethouders<br />
Balen van Andel, diens plaats zou willen innemen. De heer Versteeg zegt nu, dat de heer<br />
Six zijn woorden uit de juiste context heeft gehaald. De heer Van den Berg hoopt nu dat<br />
het optreden van de nieuwe wethouder aanleiding zal zijn om de band en de<br />
eensgezindheid binnen de raad te verbeteren. Daaraan heeft het de afgelopen tijd nogal<br />
eens ontbroken en dat zou de schuld zijn van de burgemeester. De burgemeester gaat<br />
hier niet op in, maar spreekt slechts de hoop uit dat het aantreden van de nieuwe<br />
wethouder bij zal dragen tot herstel van de goede harmonie. Overigens, zo gaat de<br />
voorzitter verder, heeft de hulpprocureur te kennen gegeven dat de gemeente op de<br />
goede weg is met de onteigening van de gronden voor de nieuwe begraafplaats........<br />
Raadsvergadering De heer v.d. Berg richt zich nu tot het nu nieuw gevormde college van burgemeester en<br />
wethouders. Er is veel achterstallig werk ! Onder andere de zaak Hoffman en de zaak<br />
Savalle. Voorts de zaak van de nieuwe politieverordening. De voorzitter repliceert dat de<br />
zaak van de nieuwe politieverordening aan een raadscommissie zal worden opgedragen.<br />
Hij blijft echter alles scherp in het oog houden.<br />
Ambtenaar De heer Versteeg wordt tot ambtenaar van de burgerlijke stand gekozen. De Burgerlijke<br />
Stand heer Six neemt de<br />
gelegenheid te baat eveneens voor die functie te bedanken. In zijn plaats wordt nu de<br />
heer Beijnen aangewezen.
Wethoudersverkiezing Overzicht van het verloop van de verkiezingen voor de vervulling van de<br />
.<br />
wethoudersvacature, ontstaan na het bedanken van de heer A. Balen van Andel.<br />
02-09-1873:Versteeg 6 Van den Berg 1<br />
03-09-1873: Versteeg bedankt<br />
05-09-1873:v.d.Berg 4 Versteeg 3<br />
06-09-1873:v.d.Berg bedankt<br />
11-09-1873:Baesjou 4 Versteeg 2<br />
14-09-1873:Baesjou bedankt<br />
17-09-1873:Versteeg 2 Van den Berg 1 Blanco 2<br />
17-09-1873:Versteeg neemt na lang aarzelen de functie aan<br />
852
2 oktober 1873 blz.1-8<br />
Wijkerbrug De Dijkgraaf heeft ingestemd met de aan de Wijkerbrug aangebrachte versterkingen.<br />
Begraafplaats De heer Klink deelt schriftelijk mede te bedanken voor de eer de gronden voor de aan te<br />
leggen nieuwe begraafplaats te taxeren.<br />
Burgemeester De Commissaris des Konings deelt mede dat de heer Barkey met ingang van 25<br />
853<br />
september 1873 eervol is ontslagen als burgemeester van Voorburg en benoemd is tot<br />
burgemeester van Druten.<br />
Begraafplaats De getaxeerde bedragen voor de te onteigenen gronden voor de aanleg van de<br />
algemene begraafplaats vallen tegen. Er wordt langdurig over gesproken De discussie<br />
handelt voornamelijk over het niet van toepassing zijn van artikel 40 van de<br />
Onteigeningswet. Hierdoor heeft men te maken met de werkelijke waarde en niet met de<br />
denkbeeldige waarde en de belangen van derden. Dat zij anders zijn als de rechter<br />
hierover een uitspraak zou doen. De raad besluit aan de procureur op te dragen de<br />
gronden voor het uiteindelijke -afgeronde- bedrag van ƒ 13.800,- te verkrijgen. De<br />
waarde van de grond wordt dan gesteld op ƒ 12.000,--, de opstal op ƒ 1.500,-- en de<br />
bomen op ƒ 291,--.<br />
Gemeentebegroting De Gemeentebegroting van 1873 moet worden bijgesteld, mede in verband met de voor<br />
de aankoop van gronden (voor de begraafplaats) benodigde gelden..<br />
Schatters Aan de kantonrechter te Voorburg zal een bedrag van ƒ 8,69½ worden vergoed voor de<br />
beëdiging van de taxateurs en de taxateurs zelf krijgen elk een beloning van ƒ 20,--.
Vervolg van: 2 oktober 1873 blz.1-8<br />
Geldlening Er moet een geldlening worden afgesloten ter financiering van de aan te leggen<br />
854<br />
begraafplaats. De Maatschappij voor Gemeente-Crediet kan geld lenen voor 40 jaar<br />
tegen een rente van 6 3 /16 %. De burgemeester heeft intussen nog de heer Hoffmann<br />
benaderd om geld op langere termijn te lenen, maar tevergeefs. De heer Van den Berg<br />
daarentegen heeft hieromtrent de heer Vriese bereid gevonden om een bedrag van<br />
ƒ 30.000,- te willen lenen tegen een rente van 5%. De jaarlijkse aflossing zou dan<br />
ƒ 2.000,-- moeten zijn. De heer Vriese is dan bereid de eerste helft van het bedrag te<br />
storten per januari en de andere helft drie maanden later. Men is de heer Vriese duidelijk<br />
dankbaar voor dit gebaar, maar wil toch nog niet direct tot besluiten komen. Zou het<br />
bedrag van ƒ 30.000,- wel genoeg zijn en is een aflossing van ƒ 2.000,- niet wat veel? En<br />
bovendien, we praten nu wel over die geldlening, wat niet eens op de convocatie stond<br />
en ten overvloede: er drie raadsleden afwezig! Het is dus beter een nieuwe convocatie<br />
uit te schrijven en dan pas te beslissen. Het laatste wordt besloten.<br />
Raadkamer Het huurcontract voor de raadkamer en de kamers voor de secretarie lopen aan het eind<br />
van dit jaar af. De raad besluit het huurcontract, zoals die bij de vorige eigenaar gold,<br />
over te nemen met een aantal wijzigingen. In plaats van een bepaalde aangewezen<br />
kamer zal steeds een derde, behoorlijk gemeubileerde kamer ter beschikking van het<br />
gemeentebestuur moeten staan. De huur zal ƒ 300,-- zijn, halfjaarlijks te voldoen. De<br />
eigenaar van logement De Zwaan, de heer Cornelis Wafelbakker, dient de vertrekken<br />
steeds een uur te voren klaar te maken en behoorlijk te verwarmen. De kosten van het<br />
zegel van het huurcontract komen voor de helft ten laste van de huurder en voor de<br />
andere helft voor die van de verhuurder.<br />
Heilige Geest Armen De regeling wat er moet gebeuren met de rente en kapitalen van het opgeheven<br />
Burgerlijk Armbestuur, wordt wel wederom op tafel gelegd, maar de raad besluit dit in<br />
handen te geven aan de nieuw optredende burgemeester, zodra die is beëdigd.<br />
Besmettelijke ziekten Gedeputeerde Staten eisen op korte termijn een voorziening in de huisvesting van lijders<br />
aan besmettelijke ziekten. Zij willen zelfs vóór 15 oktober aanstaande uitsluitsel. Er is<br />
haast bij de inrichting van een lokaal voor epidemische zieken. Een aantal aanbiedingen<br />
passeren de revue, die echter alle van tafel worden geveegd. De heer mr. Six komt<br />
tenslotte met een huisje aan de Bruine Hengstslop dat de gemeente van hem kan kopen<br />
voor een bedrag van ƒ 450,--. Het huisje zou groot genoeg zijn en bovendien hoopt men<br />
thans van een epidemie van de cholera verschoond te blijven. In de eerstvolgende<br />
vergadering zal hierover een besluit worden genomen.
Vervolg van: 2 oktober 1873 blz.1-8<br />
Raadslid De heer Six betreurt het dat de heer Barkey niet aanwezig is. Hij wil een commissie<br />
855<br />
benoemen om afscheid te kunnen nemen van de heer A.B. Barkey. De loco-<br />
burgemeester zegt dat de heer Barkey er nu alleen niet is omdat hij beëdigd wordt. Hij<br />
blijft voorshands nog ingezetene en hij heeft hem verzocht zijn mandaat als raadslid zo<br />
lang mogelijk te behouden. Hiermede is de heer Six tevreden gesteld!
6 oktober 1873 blz.8-11<br />
Geldlening De gemeente kan geld lenen voor het aanleggen van de begraafplaats van de<br />
856<br />
Rotterdamse Bank, maar men vindt de aflossing van ƒ 1.500,- per jaar te hoog. Het<br />
dagelijks bestuur zal vragen of de eerste tien jaar met een aflossing van ƒ 1.000,-- per<br />
jaar kan worden volstaan.<br />
Besmettelijke ziekten Het voorstel van de heer mr. Six om van hem een huisje te kopen in de Bruine<br />
Hengstslop stuit op bezwaren. Het huisje is namelijk in een zeer volkrijke buurt gelegen.<br />
De heer Baesjou van Vronesteijn is het daar helemaal mee eens, maar de heer Six merkt<br />
op, dat het hoogst onwaarschijnlijk is dat er ooit patiënten zullen moeten worden<br />
ondergebracht. Het beste is om Burgemeeester en wethouders hieromtrent advies aan<br />
Gedeputeerde Staten te laten vragen, omdat men geen andere geschikte plaats weet te<br />
vinden..<br />
Begraafplaats De procureur, mr. H.L. Troost, doet een opmerking over het bestaan van een schuur op<br />
het te onteigenen stuk grond voor de begraafplaats. Hij stelt voor om het in de vorige<br />
vergadering vastgestelde bedrag van ƒ 13.800,- nu te brengen op ƒ 14.960,--. Dan is de<br />
gemeente tenminste ook hiervan de eigenaar. Wat er met de huurder van de schuur<br />
moet gebeuren is een zaak van de huidige eigenares. Genereus rondt de raad dit bedrag<br />
nu af op ƒ 15.000,--. De voorzitter heeft nog pogingen in het werk gesteld om over de<br />
zaak van de onteigening een rechtskundig advies te verkrijgen, maar helaas tevergeefs.<br />
De heer Van den Berg is vierkant voor het vragen van een rechtskundig advies, maar de<br />
heer Beijnen daarentegen is tegen. In de notulen wordt geen melding gemaakt dat over<br />
dit voorstel gestemd is.<br />
Schoolgebouw Er zijn wat problemen voor wat betreft de toegankelijkheid van de school. Een stuk van<br />
het schoolslop moet worden gedempt en de kade enigszins verbreed. De raad wil echter<br />
ook deze zaak voorshands laten rusten en aldus wordt ook besloten. Overigens niet dan<br />
nadat de gemeenteopzichter nog een veeg uit de pan krijgt, dat hij dit niet eerder heeft<br />
aangekaart, zodat het in de begroting had kunnen worden vermeld.
15 oktober 1873 blz.11-16<br />
Schoollokalen De heer B.Z. van der Heijden mag als laagste inschrijver de schoolbanken leveren en<br />
wel voor een bedrag van<br />
857<br />
ƒ 180,41. De heer Arie van Santen mag als laagste inschrijver steenkolen voor de<br />
school leveren tegen een<br />
bedrag van ƒ 1,45 per hectoliter.<br />
Geldlening De Rotterdamse Bank gaat niet akkoord met een geldlening waarvan de aflossing bij<br />
wijze van annuïteiten<br />
t.b.v. begraafplaats plaats vindt. Daarentegen heeft het raadslid Van den Berg meegedeeld, dat de heer<br />
Vriese wel akkoord gaat met de voorwaarden voor een geldlening. Van hem wordt nu<br />
een bedrag geleend van ten hoogste ƒ 30.000,-- tegen een rente van 5% per jaar.<br />
Dankbetuiging De voorzitter stelt nu voor om de heer F.A. Vriese te bedanken voor zijn bereidwilligheid,<br />
niet alleen vanwege zijn bereidheid geld te verstrekken aan de gemeente, maar ook<br />
omdat hij de andere voorwaarden direct heeft geaccepteerd. Hierover ontstaat een<br />
discussie. De een vindt het alleszins gepast de heer Vriese te bedanken, maar de ander<br />
vindt dat het eigenlijk welbegrepen eigenbelang is en dan gaat een dankbetuiging veel te<br />
ver. En de stelling als zou de heer Vriese Voorburg gered hebben gaat deze raadsleden<br />
helemaal te ver! Uiteindelijk wordt het voorstel De Vriese officieel te bedanken met vijf<br />
tegen twee stemmen (die van Barkey en Baesjou) aangenomen.<br />
Besmettelijke Er is een huisje gevonden aan het Wielemakersslop, dat de eigenaar W. van<br />
ziekten den Ameele te huur aanbiedt voor een bedrag van ƒ 1,-- per week. Maar, merkt de heer<br />
Six op, dit huisje is eveneens in een zeer volkrijke buurt gelegen. De raad wimpelt dit<br />
bezwaar af door te stellen dat het hoogstwaarschijnlijk toch nooit voor het doel gebruikt<br />
zal hoeven te worden. Nu heeft men ten minste aan de wettelijke vereisten voldaan.<br />
Burgemeester De voorzitter leest een brief voor van de commissaris des konings, waarin de benoeming<br />
bekend gemaakt wordt van de heer mr. J.N.A. Bucaille als nieuwe burgemeester van<br />
Voorburg.<br />
De heren mr. A. Six en J.A. Baesjou van Vronesteyn mogen nu de nieuwe burgemeester<br />
gaan ophalen om hem de vergadering binnen te leiden. In het bijzijn van de nieuwe<br />
burgemeester wordt de scheidende burgemeester bedankt voor zijn werk in Voorburg en<br />
hem het beste toegewenst als burgemeester van Druten. De scheidende burgemeester<br />
dankt op zijn beurt en neemt dan afscheid van alle aanwezige raadsleden.
Vervolg van: 15 oktober 1873 blz.11-16<br />
Burgemeester De heer mr. J.N.A. Bucaille wordt nu als burgemeester geïnstalleerd en welkom geheten.<br />
858<br />
De nieuw benoemde dankt en roept de raadsleden op hem hun medewerking te<br />
verlenen. Hij wordt daarna tevens benoemd als Ambtenaar van de Burgerlijke Stand.<br />
Daarna wenst ook de heer Barkey de nieuwe burgemeester het beste toe.
29 oktober 1873 blz.16-22<br />
Verlichting De heer Bleuland van Oordt uit enige klachten over de verlichting binnen de gemeente<br />
859<br />
en vraagt om meer en beter toezicht van politie en veldwachters. De veldwachters zijn<br />
hieromtrent geïnstrueerd.<br />
Geldlening De heer F.A. Vriese te Amsterdam verklaart zich schriftelijk bereid om onder de gestelde<br />
voorwaarden ƒ 30.000,-- aan de gemeente te lenen. Dit kapitaal is nodig voor de aanleg<br />
en inrichting van de nieuwe algemene begraafplaats.<br />
Schadevergoeding Het schoolhoofd heeft bij de gemeente een klacht ingediend over het verdwijnen van zijn<br />
tuin. Door de aanbouw van een nieuw lokaal moet hij het voortaan zonder tuin doen. Hij<br />
vraagt nu om indemnisatie oftewel schadeloosstelling. Alhoewel enige raadsleden<br />
argumenten over het toch al zo dure onderwijs opperen, vindt men het toch billijk het<br />
schoolhoofd tegemoet te komen. Hij hoeft voortaan wat minder personele belasting te<br />
betalen. Overigens geldt deze tegemoetkoming alleen voor het huidige schoolhoofd ,<br />
maar niet voor zijn toekomstige opvolgers.<br />
Gemeentebegroting De Gemeentebegroting 1874 wordt puntsgewijs besproken. De heren Versteeg en Van<br />
den Berg dringen aan op een zuinig beleid in verband met de hoge kosten van de aanleg<br />
van de nieuwe algemene begraafplaats. De post voor het onderhoud van straten en<br />
pleinen wordt dan ook met ƒ 800,-- verminderd. De bijdrage voor de instandhouding van<br />
de schoolbibliotheek van ƒ 50,-- wordt geheel geschrapt.<br />
Uiteindelijk wordt de begroting vastgesteld met een batig saldo van ƒ 0,36!<br />
Begraafplaats De procureur mr. H.L. Troost te 's-Gravenhage legt een nota over van de Weduwe<br />
Heppener over de aankoop van de voor de begraafplaats benodigde grond van<br />
uiteindelijk ƒ 18.500,--. In dat bedrag is dan ook ƒ 1.100,-- begrepen voor de niet<br />
aangewezen overschietende stukjes grond. Het indienen van deze nota is een gevolg<br />
van een verzoek van de procureur om meer gedetailleerde opgave over de uiteindelijk<br />
geboden ƒ 15.000,- voor het geheel. De raad vindt het nodig direct hierop te reageren en<br />
niet weer een advies van het college van dagelijks bestuur af te wachten. De voorzitter<br />
adviseert dat, als de eigenaresse het aanbod van ƒ 15.000,-- bij minnelijke schikking<br />
accepteert, dan de resterende stukjes grond voor nog een bedrag van ƒ 1.100,-- aan te<br />
kopen. Als zij daar niet toe bereid is dan blijft het bod ƒ 15.000,--. Het voorstel van de<br />
voorzitter wordt door de raad overgenomen.
Vervolg van: 29 oktober 1873 blz.16-22<br />
Dempen sloten Een deel van het zogenoemde schoolslop moet worden gedempt en de kademuur moet<br />
860<br />
worden verlengd. Dit om een betere toegang tot het achter de school gelegen<br />
gemeentemagazijn te verkrijgen. De raadsleden discussiëren hierover en vragen of het<br />
niet beter is het verlengde stukje kademuur van hout op te trekken. Maar aangezien daar<br />
veelal keien en dergelijke worden gelost kiest men toch voor een meer definitieve en<br />
onderhoudsvrije oplossing: een stenen stukje kademuur. Voor het een en ander zal aan<br />
het Hoogheemraadschap van Delfland toestemming worden gevraagd.<br />
School De aannemer, belast met het uitbreiden van de openbare lagere school, vraagt om op<br />
een later tijdstip de uitbreiding op te mogen leveren. Een tweetal raadsleden is nog wel<br />
bereid hem veertien dagen uitstel te geven, maar de voorzitter stelt dat de aannemer<br />
ruim van tevoren wist op welke datum het werk moest worden opgeleverd en wil van<br />
geen uitstel weten. Het gevoelen van de voorzitter wordt gevolgd en dit wordt schriftelijk<br />
aan de aannemer medegedeeld.
14 november 1873 blz.23-27<br />
Gemeentebegroting De Gemeentebegroting over 1873 is door Gedeputeerde Staten goedgekeurd.<br />
Raadsleden De heer A.B. Barkey deelt in een op 3 november 1873 gedateerde brief mede voor het<br />
861<br />
raadslidmaatschap te bedanken. In de nu ontstane vacature zal op 2 december<br />
aanstaande worden voorzien en -mocht er een herstemming nodig zijn- dan zal die op 16<br />
december plaats vinden.<br />
Sloten Gedeputeerde staten dringen aan op het intrekken van de door de raad op 28 maart en<br />
13 mei 1872 vastgestelde Verordening op het onderhoud van vaarten en sloten. Tevens<br />
is in afschrift een brief bijgevoegd van de minister van binnenlandse zaken. Dit alles is<br />
een gevolg van de door de heer Hoffmann bij de koning ingediend bezwaarschrift. De<br />
raad besluit voor deze aandrang van bovenaf te buigen en stelt -na enige discussie- een<br />
nieuwe Verordening vast. Deze Verordening heet: "Verordening op het maken en<br />
onderhouden van sloten en vaarten in de "gemeente Voorburg, voor zover die gelegen<br />
zijn in de kom van die "gemeente of met de zodanige hiermede in verband staan en als<br />
"waterafvoer dienen naar de Broeksloot en de Leidsche Trekvaart, "alsmede die gelegen<br />
langs de openbare wegen, allen voor zoverre de "boezem van Delfland betreft."<br />
Hierna gaat de raad achter gesloten deuren verder
BESLOTEN VERGADERING V A N 14 NOVE<strong>MB</strong>ER 1873<br />
Begraafplaats De procureur heeft namens mevrouw de weduwe Heppener medegedeeld dat<br />
862<br />
laatstgenoemde bereid is de benodigde gronden voor een bedrag van ƒ 13.791,-- te<br />
verkopen. Maar omdat de weduwe geen schikking heeft kunnen maken met de huurders<br />
komt er nog eens een bedrag van ƒ 2.100,-- bij. Dat is in totaal ƒ 940,-- meer dan de<br />
gemeente bereid was uit te trekken. Als de gemeente die ƒ 2.100,-- bereid is te betalen,<br />
dan betekent dat, dat de gemeente verder met die huurders zit opgescheept. Zo niet dan<br />
moeten de huurders zich met de weduwe Heppener blijven verstaan. De rechten van de<br />
huurders lopen nog ruim twee jaar, te weten tot Kerstmis 1875 en zij betalen ƒ 350,-- per<br />
jaar. Als de gemeente nu de aanleg van de begraafplaats met twee jaar uitstelt en in<br />
1876 daadwerkelijk begint, dan is de gemeente het gevraagde bedrag van ƒ 2.100,-- niet<br />
verschuldigd en vangt bovendien nog 2 x ƒ 350,-- aan huur. Totaal is dat dan een<br />
voordeel van ƒ 2.800,--.Naar aanleiding van het vorenstaande wordt een raadsvoorstel<br />
opgemaakt, waarbij aan Gedeputeerde Staten om uitstel van de aanleg van de<br />
begraafplaats wordt gevraagd tot ultimo 1975.<br />
De raad gaat weer in het openbaar verder.<br />
Begraafplaats Het besluit van de besloten vergadering om via minnelijke schikking de gronden te<br />
verkrijgen en bovendien nog een financieel voordeel te behalen, wordt openbaar<br />
gemaakt. Gevolg van het gevraagde uitstel is tevens dat het oude kerkhof rond de Oude<br />
Kerk pas ultimo 1875 gesloten wordt.<br />
Politie Mr. Six richt zich speciaal tot de burgemeester, als hoofd van de politie. De veldwachters<br />
maken slordig proces verbaal op en ontvangen geld van de kopers van vlees bij de<br />
onteigening van vee wegens longziekte. De heer Versteeg licht de gang van zaken bij<br />
het onteigenen van vee toe. De heer Van den Berg merkt echter op dat dit een<br />
aangelegenheid is, waarbij niet de belangen van de gemeente zijn betrokken en dat de<br />
raad er dan ook niets mee te maken heeft.
28 november 1873 blz.27-31<br />
Huis van Bewaring De gemeentelijke bijdrage voor het kantonnale huis van bewaring bedraagt over 1874<br />
ƒ 10,78½.<br />
Demping sloten Dijkgraaf en Hoogheemraden van Delfland hebben vergunning verleend om een deel van<br />
het zogenoemde Schoolslop te dempen en de kademuur ter plaatse uit te breiden.<br />
Begraafplaats De aankoop van grond voor de begraafplaats heeft heel wat voeten in de aarde.<br />
863<br />
Gedeputeerde Staten zijn namelijk niet bereid om voor twee jaar uitstel te verlenen. Dat<br />
houdt in dat én met de eigenares van de grond en de huurders verder onderhandeld zal<br />
moeten worden. In ieder geval wordt besloten om de grond van de weduwe Heppener te<br />
kopen voor een bedrag van ƒ 13.791,-- en mocht het zo uitpakken dat aan de<br />
schadevergoeding van de ƒ 2.100,- niet valt te ontkomen, ook dit bedrag op tafel te<br />
brengen. Maar wel zal worden getracht met de huurders zodanig te onderhandelen dat<br />
men tot lagere bedragen komt.<br />
Sloot achter Herenstraat De sloot achter de Herenstraat laat veel te wensen over. Daar zal binnenkort wel<br />
verbetering in komen. Particulieren die dan klachten hebben kunnen, op grond van de<br />
nieuwe Verordening op de vaarten en sloten, die dan kenbaar maken aan het dagelijks<br />
bestuur van de gemeente.
18 december 1873 blz.31-38<br />
Geldlening De heer Vriese te Amsterdam deelt in een brief van 12 december 1873 mee dat per 3<br />
864<br />
januari van het nieuwe jaar over het te lenen bedrag van ƒ 15.000,-- kan worden beschikt<br />
en wel "te zijnent". Dit houdt in dat het geld bij de heer Vriese zelf zal moeten worden<br />
opgehaald. Hierover ontstaat enige commotie binnen de raad. Er zijn raadsleden die<br />
menen dat het ophalen van het geld door een commissie van twee personen -met dank<br />
aan de heer Vriese- moet gebeuren. Over dank willen de meeste raadsleden echter niets<br />
horen. Hij verdient er immers genoeg aan en de heer Vriese heeft gewoon zijn geld goed<br />
belegd. En of dit nu door twee personen moet geschieden is ook nog maar de vraag. Op<br />
aandringen van de heer Six wordt toch uiteindelijk besloten de heer Beijnen en Van den<br />
Berg te vragen het geldbedrag bij de heer Vriese te Amsterdam te gaan halen, hetgeen<br />
zij op zich nemen.<br />
Begraafplaats De heer procureur H.L. Troost deelt namens de weduwe Heppener mede dat zij op 5<br />
januari 1974 bereid is de akte voor de overdracht van de grond te willen laten passeren.<br />
Bovendien wil de weduwe voor Kerstmis weten op welke voorwaarden de gemeente de<br />
resterende stukken grond wil aanvaarden. Inmiddels blijkt, dat de weduwe Heppener nog<br />
een aangrenzend stuk grond in bezit heeft en daarvoor wil zij het bedrag van ƒ 1.100,--<br />
hebben. Uiteraard wordt ook hierover gediscussieerd en zou men het liefst een lager<br />
bedrag bedingen. Maar uiteindelijk gaat de raad toch overstag en gaat men akkoord met<br />
het voorgestelde bedrag, mits de gemeente dan ook het volle eigendom van alle aan de<br />
weduwe Heppener toebehorende grond zal gaan verkrijgen.<br />
Jaarwedde De jaarwedde van de hoofdonderwijzer wordt herzien en gebracht op ƒ 1.000,--. Tevens<br />
krijgt de hoofdonderwijzer een vrije woning en vrijstelling van de personele belasting.<br />
Overigens wordt wel bepaald dat dit alles kan worden herzien, zodra zich een nieuwe<br />
hoofdonderwijzer aandient.<br />
Hierna gaat de raad achter gesloten deuren verder
BESLOTEN VERGADERING V A N 18 DECE<strong>MB</strong>ER 1873<br />
865<br />
In deze vergadering worden alleen de notulen van de vorige besloten vergadering van<br />
14 november 1873 vastgesteld.<br />
De raad gaat weer in het openbaar verder.<br />
Gratificatie De schuur die de gemeente voor opslag heeft mogen gebruiken is niet meer nodig. De<br />
schuur is nu oud en bouwvallig, maar de gemeente heeft er nut van gehad. Bovendien<br />
dacht de weduwe Cortens dat de gemeente de schuur ook het gehele jaar 1874 zou<br />
gebruiken. Zij vraag nu een gratificatie. De notulen stellen nu dat de heer Six een<br />
voorstel doet om aan de weduwe een gratificatie te verlenen van ƒ 50,-- en dat de heer<br />
Baesjou daar ƒ 25,-- van wil maken. Het voorstel van de heer Six wordt verworpen met 3<br />
tegen 2 stemmen, die van Six (stemt dus tegen zijn eigen voorstel!) en Baesjou. Niet<br />
duidelijk is nu of de weduwe ooit de gevraagde gratificatie heeft gekregen!
13 januari 1874 blz.38-40<br />
Begraafplaats De procureur, de heer H.L. Troost, deelt schriftelijk mede, dat mevrouw de weduwe<br />
Heppener bereid is de overgebleven stukken grond voor een bedrag van ƒ 1.100,-- en<br />
onder dezelfde voorwaarden als de eerdere stukken grond aan de gemeente te<br />
verkopen.<br />
Raadslid De heer L.C. Hogendoorn toont zich bereid het raadslidmaatschap op zich te nemen. Zijn<br />
geloofsbrieven worden in orde bevonden.<br />
Schoollokalen In plaats van -zoals overeengekomen- op 15 november zijn de nieuwe schoollokalen pas<br />
op 12 januari in gebruik genomen. Dat is zowat twee maanden te laat, merkt de heer mr.<br />
Six op. De voorzitter antwoordt hierop, dat de aannemer reeds bij deurwaardersexploit<br />
"in mora is gesteld" oftewel in gebreke is gesteld. Dat zal wel gevolgen hebben.<br />
866
24 januari 1874 blz.41-44<br />
Wethouder De heer L.C. Hoogendoorn legt de voorgeschreven eed af.<br />
Avondschool Hulponderwijzeres, mejuffrouw J.E. Kruijff, vraagt om in de avonduren een klaslokaal te<br />
mogen gebruiken voor het onderricht in de Franse taal en de vrouwelijke handwerken.<br />
Het verschuldigde schoolgeld is 15 cent per week voor één vak en 25 cent voor beide<br />
vakken. Het college van dagelijks bestuur steunt dit initiatief en dat wordt door de raad<br />
overgenomen, zodat de avondcursus kan starten.<br />
Begraafplaats De tekening en de begroting voor de aanleg van de nieuwe begraafplaats hebben ter<br />
inzage gelegen. De aanbesteding kan dan nu -behoudens goedkeuring van de raad-<br />
plaats vinden. Er zijn echter nog een aantal problemen die moeten worden opgelost met<br />
Delfland en bovendien bestaat er nog een gevestigd recht van overpad. Dit pad zal nu<br />
elders moeten worden aangelegd. Nadat er ook een oplossing is gevonden voor de<br />
berging van stoffelijke overschotten die aan een besmettelijke ziekte zijn gestorven,<br />
wordt de zaak in handen gegeven van burgemeester en wethouders en kan het bestek<br />
worden gedrukt. Het werk moet op 1 maart beginnen en 1 augustus klaar zijn. Drie kwart<br />
van de aanneemsom zal dan per 1 augustus beschikbaar zijn en het resterende kwart<br />
per juni 1875.<br />
867
27 februari 1874 blz.45-50<br />
Begraafplaats De raad bespreekt nog een aantal details over de aan te leggen nieuwe begraafplaats.<br />
Onder meer wordt uitgemaakt waar de hoofdingang moet komen en waar de uitgangen.<br />
Inmiddels heeft de aanbesteding plaatsgevonden. De hoogste inschrijver, de heer Jan<br />
Antonis van der Straaten uit Bergambacht, kwam op een bedrag van ƒ 17.777,-- en de<br />
laagste, de heer Johannes Paulus Mooyman uit Stompwijk, op ƒ 13.643,--. De heer<br />
Mooyman krijgt als laagste inschrijver het werk, dat de architect, de heer Paul, had<br />
begroot op een bedrag van exact ƒ 14.547,72. Het raadslid Van den Berg informeert<br />
bezorgd of de aannemer wel solide is. De voorzitter stelt hem echter gerust; de beide<br />
borgen zijn zéér gefortuneerd. Mr. Six vraagt zich op zijn beurt af, of de aannemer wel<br />
voldoende verstand heeft van het werk, waarop de voorzitter repliceert dat hij door de<br />
architect is aanvaard. De heer Versteeg vindt dat een capabele opzichter toezicht op de<br />
uitvoering van het werk moet houden en... zo vraagt men zich af: moet dat de<br />
gemeenteopzichter, de heer Zwart zijn ? Na een discussie hierover wordt de keuze van<br />
een opzichter aan de architect over gelaten.<br />
Er staat ook nog een af te breken woning op het terrein van de begraafplaats. De<br />
voorzitter stelt dat dit aan de aannemer toekomt voor afbraak. Iedereen is het er over<br />
eens dat het niet geschikt is om er de doodgraver te laten wonen.<br />
868
1 april 1874 blz.50-56<br />
Doodgraver De heer J.C. Voorduin, doodgraver van beroep verzoekt het huis achter de begraafplaats<br />
te mogen huren. De voorzitter is tegen; het huis zou onder meer gebruikt worden<br />
voor het drogen van brandslangen en bovendien zullen Gedeputeerde Staten tegen zijn.<br />
Uit de raad komen ook enige plannen. Onder meer om het huis wel te verhuren en de<br />
schuur te bestempelen voor de quarantaine van besmettelijke zieken. Dat alles bespaart<br />
de gemeente immers een bedrag van ƒ 130,-- per jaar! Maar dat gaat volgens de<br />
voorzitter niet op. De combinatie van dodenakker en quarantaineplaats gaan niet samen!<br />
De raad is verdeeld en bij de stemming blijken de stemmen te staken.<br />
Begraafplaats Er worden enige praktische wijzigingen in het bestek van de begraafplaats aangebracht.<br />
Op voorstel van wethouder Versteeg wordt er -om verstuiving van de zanderige grond<br />
tegen te gaan- een laag zwarte aarde van een dikte van 4,20 meter aangebracht. De<br />
Achterweg langs de begraafplaats moet opgemaakt worden met koolas op een vlakke<br />
ondergrond en niet met brick (= baksteen) en grind.<br />
Dempen sloten Een gedeelte van de sloot aan de Achterweg moet gedempt worden in verband met de<br />
aanleg van de nieuwe begraafplaats. Na enige discussie wordt daartoe besloten.<br />
Urinoirs De heer Versteeg maakt een paar opmerkingen over de toestand waarin het urinoir in het<br />
Van Schagenslop zich bevindt. Het is smerig en heeft een onooglijk aanzien.<br />
Burgemeester en Wethouders zullen er wat aan doen.<br />
869
8 april 1874 blz.56-58<br />
Doodgraver Op 2 april heeft de vrouw van de doodgraver de secretaris zwaar beledigd; ze is<br />
ongepast tegen hem te keer gegaan in verband met de huur van een huis aan de<br />
Oranjelust. De burgemeester heeft daarop de doodgraver bij zich ontboden, waarop deze<br />
terstond zijn ontslag heeft ingediend. De raad bevestigt nu dit ontslag. De gemeenteopzichter<br />
moet tijdens de nu durende vacature steeds iemand ter beschikking hebben<br />
om als tijdelijk doodgraver te fungeren.<br />
Burgemeester De burgemeester gaat van 9 tot 27 april met binnenlands verlof. De mededeling wordt<br />
voor kennisgeving aangenomen.<br />
870
29 april 1874 blz.59-62<br />
Gemeentewerken De gemeentewerken zijn aanbesteed. De heer B.F. van der Heyden is met ƒ 720,-- de<br />
laagste inschrijver.<br />
Hulponderwijzer Hulponderwijzer G. Reeman Jz. vraagt en verkrijgt eervol ontslag.<br />
Doodgraver Voor de opengevallen functie van doodgraver zijn twee kandidaten. Na stemming wordt<br />
de heer A. Klumper, tuinman, benoemd. En passant wordt ook de instructie voor de<br />
doodgraver aangepast en gewijzigd.<br />
Urinoirs De urinoirs in de Kerklaan en het Van Schagenslop zijn niet omheind en dat is "stuitend<br />
voor het gezigt". Er zullen nu ijzeren platen omheen gezet worden.<br />
871
9 mei 1874 blz.62-66<br />
Bestellonen De heer Van Everdingen heeft gereclameerd tegen de bestellonen voor het bezorgen<br />
van telegrammen en goederen van de Rhijnspoorwegmaatschappij. De<br />
spoorwegmaatschappij bemoeit zich in het geheel niet met de eventuele bestellingen en<br />
bestellonen en daarom heeft de gemeente een besteller aangesteld, die tegen bepaalde,<br />
vastgestelde, tarieven de goederen bezorgt. Het blijkt in dit verband ook nog belangrijk te<br />
zijn of er sprake is van een station of van een halte en Voorburg heeft slechts een halte.<br />
De raad besluit het advies van burgemeester en wethouders in deze kwestie op te<br />
volgen.<br />
Hulponderwijzers De hulponderwijzers krijgen nu een jaartraktement van ƒ 450,-- en dat is naar de mening<br />
van de voorzitter te laag. Die wil daar minstens ƒ 500,-- van maken. De beide<br />
opgekomen sollicitanten worden eigenlijk te licht bevonden, maar wat wil je voor zo'n<br />
laag bedrag! Er ontspint zich een uitgebreide discussie over de geschiktheid van de<br />
beide kandidaten; of er bij verhoging van traktementen wel betere kandidaten zullen<br />
komen; of men überhaupt wel over de geschiktheid van de kandidaten kan oordelen. De<br />
voorzitter blijft op zijn standpunt staan en vindt het van verkeerde zuinigheid getuigen als<br />
de raad zijn mening niet volgt. De raad verwerpt echter met algemene stemmen het<br />
voorstel tot verhoging van de traktementen voor de hulponderwijzers.<br />
872
20 mei 1874 blz.66-69<br />
Hulponderwijzer De kwestie van de benoeming van de nieuwe hulponderwijzer is nog niet afgelopen. De<br />
districtsschoolopziener bemoeit zich er mee en stelt voor een geheel nieuwe oproep te<br />
plaatsen en -zo de raad toch uit een van beide kandidaten een keus wil maken- dan in<br />
ieder geval de kandidaat uit<br />
's-Hertogenbosch te kiezen. Eén raadslid vindt dat de schoolopziener er zich nu wel mee<br />
bemoeit, maar dat de raad uiteindelijk beslist. Ondanks de door de voorzitter geopperde<br />
bezwaren kiest de raad voor de heer Arend Luyendijk, thans hulponderwijzer te 's-<br />
Hertogenbosch, voor ƒ 450,-- te benoemen.<br />
Riolering De beerput aan de Achterweg bij de nieuwe begraafplaats moet verbeterd worden. De<br />
voorzitter licht zijn plannen, die hij eerst met architect Paul heeft besproken, uitvoerig toe.<br />
Temeer daar de uitvoering van het een en ander geen geld kost, wordt het met algemene<br />
stemmen goedgekeurd.<br />
Begraafplaats Er zijn drie inzendingen op de uitgeschreven prijsvraag voor een plan van aanleg voor de<br />
nieuwe begraafplaats. De raad kan in een volgende vergadering een definitieve keuze<br />
maken.<br />
873
2 juni 1974 blz.69-71<br />
Begraafplaats De raad krijgt nu de drie ingezonden plannen voor de aanleg en inrichting van de nieuwe<br />
begraafplaats voorgelegd. De uiteindelijke keus valt op het plan van de heer M.A. de<br />
Zwart. Hij krijgt ook de uitgeloofde premie.<br />
Begraafplaats Het inrijhek voor de nieuwe begraafplaats is voor een bedrag van ƒ 400,-- begroot, maar<br />
dat blijkt nu ƒ 50,-- hoger uit te vallen. De heer Six keurt de handelwijze van de architect<br />
af en wil het hek desnoods eenvoudiger voor het afgesproken bedrag van ƒ 400,-- laten<br />
uitvoeren. Andere raadsleden vinden dat je bij iets dergelijks niet op een paar guldens<br />
moet kijken. Bij stemming blijkt dat de verhoging toch wordt goedgekeurd, met<br />
uitdrukkelijke vermelding van het feit dat de heren Six en Van den Berg hebben tegen<br />
gestemd.<br />
School De aannemer die de uitbreiding van de school heeft uitgevoerd, heeft de oplevering te<br />
laat gedaan en een boete opgelopen van wellicht zo'n ƒ 300,--. Is er sprake van 'forcemajeure'<br />
? De aannemer valt wel degelijk het een en ander te verwijten, maar toch zoekt<br />
men naar verzachtende omstandigheden. Kunnen bijvoorbeeld de zon- en feestdagen in<br />
mindering worden gebracht ? Of kunnen er een aantal dagen vanaf getrokken worden<br />
vanwege het regenachtige weer? De raad besluit uiteindelijk de laatste termijn uit te<br />
betalen en het volle bedrag van de boete daarop in mindering te brengen, met<br />
uitzondering van de zon- en feestdagen. Men wacht dan af of de aannemer gaat<br />
reclameren, waarmee hij dan tevens de rechtmatigheid van de uitvoering van het<br />
boetebeding erkent!<br />
874
23 juni 1874 blz.72-76<br />
Boete W. Perquin, de aannemer, meent diverse verzachtende omstandigheden te moeten<br />
aanvoeren, waardoor de boete is opgelopen tot ƒ 300,-- en vraagt dan ook om<br />
ontheffing. Nagenoeg alle raadsleden hebben hierover een eigen mening. Een raadslid<br />
beweert zelfs dat de aannemer in het geheel geen opvoeding heeft genoten en dat men -<br />
als men hem de volle boete laat betalen- niet alleen hem treft maar ook zijn gezin. Alles<br />
wikkend en wegend verkrijgt het voorstel van de heer Van den Berg de meeste stemmen<br />
en wordt de boete voor aannemer Wouter Perquin, uiteindelijk vastgesteld op een bedrag<br />
van ƒ 150,--.<br />
Boete Ook aannemer C. de Hey wil ontheffing van zijn boete ad ƒ 102,--. Ook hiervoor worden<br />
verschillende argumenten aangevoerd. Teneinde geen precedenten te scheppen voor<br />
zowel huidige als toekomstige aanneemwerken, wordt, op voorstel van de heer Van den<br />
Berg, de boete vastgesteld op een bedrag van ƒ 25,--. De boete zal in mindering worden<br />
gebracht op de uitbetaling van de laatste termijn.<br />
Gasfabriek De voorzitter brengt een voorstel op tafel dat slechts een nipte meerderheid heeft<br />
verkregen in het college van dagelijks bestuur. Het gaat over de overname van de<br />
huidige gasfabriek, het dempen van sloten en het aangaan van een geldlening. Alle<br />
daarop betrekking hebbende stukken zullen langs de raadsleden rouleren en in een<br />
vergadering van 30 juni a.s. aan de orde worden gesteld. De heer Six zegt echter een<br />
aantal dagen buiten de gemeente te zullen zijn en vraag om uitstel tot dinsdag 7 juli<br />
1874.<br />
875
8 juli 1874 blz.76-83<br />
Boete De heer Perquin, de aannemer van de werkzaamheden aan de school, vraagt om alsnog<br />
ontheffing te kunnen krijgen van de bij de bouw opgelopen boete. Het college van<br />
dagelijks bestuur onthoudt zich van enig advies en het verzoek van de aannemer wordt<br />
met algemene stemmen afgewezen.<br />
Verlichting en Jonkheer E. van Citters cum suis zouden graag zien dat de Zwarteweg en de<br />
bestraten Achterweg bestraat en verlicht zouden worden. De beslissing wordt voorlopig uitgesteld<br />
en afhankelijk gesteld van de beslissing over de overname van de gasfabriek. (Zie<br />
verderop in dit verslag)<br />
Tekenschool Hulponderwijzer de heer A. Luyendijk en bouwkundige de heer M.A. de Zwart willen<br />
gebruik maken van de school voor het geven van tekenles. De onderwijzer rekent<br />
hiervoor 25 cent voor 4 uur les aan elke leerling en de bouwkundige rekent ƒ 12,-- voor<br />
de 6 wintermaanden. De heren krijgen in overleg met de hoofdonderwijzer ieder een<br />
klaslokaal aangewezen en ze mogen tevens gebruik maken van de aanwezige kachel en<br />
de 'gemeentelijke kolen'.<br />
Gasfabriek Over het overnemen van de gasfabriek wordt uitvoerig gediscussieerd. Vooral de plaats<br />
van de gasfabriek geeft aanleiding tot zorgen. In het geval van een calamiteit is het leed<br />
niet te overzien! Voor het overige is de fabricage van gas volop in ontwikkeling en is de<br />
toekomst daarvan zeer onzeker. De gasfabriek zelf geeft nu nog slechts rekening en<br />
verantwoording aan zijn aandeelhouders. Zo'n instelling overnemen is niet alleen<br />
onoverzichtelijk maar ook niet verantwoord.<br />
Riolering Over de kwestie van de riolering binnen de gemeente is men het ook niet erg eens. Als<br />
er bij voorbeeld een schoeiing in de sloot bij het Wielemakersslop zou moeten worden<br />
aangebracht, dan zou dat de gemeente ƒ 150,-- kosten. Maar als er onverhoopt een<br />
besmettelijke ziekte uitbreekt, dat zou de raad wel eens verplicht kunnen worden om de<br />
sloot helemaal te dempen en dan zijn alle uitgaven voor niets geweest.<br />
Geldlening Het aangaan van een geldlening stuit op grote problemen, temeer nu er zulke hoge<br />
uitgaven zijn voor de aanleg van de algemene begraafplaats.<br />
Verlichting en Het verzoek van Jonkheer E. van Citters c.s. om verlichting en bestrating<br />
bestraten van de Zwarteweg en de Achterweg wordt aan alle kanten bekeken. De moeilijkheid is<br />
blijkbaar dat men nog in het geheel niet weet hoeveel woningen daar gebouwd zullen<br />
gaan worden. Met algemene stemmen besluit de raad wel per 1 mei 1875 verlichting aan<br />
te laten brengen, maar ziet af om van gemeentewege de bestrating aan te -laten- leggen.<br />
876
Vervolg van: 8 juli 1874 blz.76-83<br />
-<br />
Begraafplaats De begraafplaats moet goed afgesloten zijn en dat kan door het met een sloot te<br />
omheinen. Maar een sloot graven kost nogal wat en het plaatsen van een hek en<br />
beplanting is even afdoende en minder kostbaar.<br />
877
TUSSENGEVOEGDE UITREKSELS<br />
uit de notulen van de vergaderingen van Burgemeester en Wethouders<br />
van 24 juli en 4 augustus 1874<br />
Betreft: de affaire bij de benoeming van een nieuwe gemeentesecretaris met als gevolg een burgemeester crisis"<br />
24 juli 1874<br />
Secretaris De gemeentesecretaris, de heer Quarin Willemier, dient zijn ontslag in wegens<br />
benoeming te Kralingen. Hij laat het tijdstip van ingang aan de welwillendheid van de<br />
raad over, maar schrijft er wel bij dat Kralingen hem graag spoedig in dienst ziet treden.<br />
Secretaris De heer H.W. v.d. Kas, de gemeente-ontvanger, wenst in aanmerking te komen voor de<br />
straks open vallende functie van gemeente-secretaris.<br />
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~<br />
4 augustus 1874<br />
Gemeentesecretaris Voor de te vervullen functie van gemeentesecretaris worden aanbevolen, de heren: J.C.<br />
Noot te Woerden; Bazaldijk ; P.Pranger te Haarlemmermeer en Van der Kas, de<br />
huidige gemeente-ontvanger. Na stemming worden de volgende kandidaten aan<br />
de Raad aanbevolen.<br />
1 J.C. Noot te Woerden<br />
2 P. Pranger te Haarlemmermeer<br />
878
24 juli 1874 blz.83-88<br />
Secretaris De gemeentesecretaris vraagt ontslag. Hij is benoemd te Kralingen. Hij krijgt het<br />
gevraagde eervolle ontslag en de dankwoorden van zowel de raad als het college van<br />
burgemeester en wethouders. En passant memoreert de voorzitter dat de secretaris voor<br />
het bijhouden van de bevolkingsregisters een persoonlijke toelage ontving van ƒ 50,-- per<br />
jaar. Gezien de precaire financiële situatie van de gemeente zal de nieuw te benoemen<br />
secretaris die niet meer krijgen.<br />
Gemeente- rekening De Gemeenterekening van 1873 geeft een batig saldo van ƒ 2.496,60 te zien en wordt<br />
aangenomen.<br />
Sloten Op voorstel van de voorzitter besluit de raad een schoeiing te laten aanleggen in de sloot<br />
bij de begraafplaats 'over het Wielemakersslop'.<br />
Begraafplaats De inrichting van de begraafplaats baart nog steeds zorgen. Er moet een geschikte<br />
beplanting komen, een goede wachtplaats voor de lijkkoetsen enzovoorts, enzovoorts.<br />
Het college van dagelijks bestuur wil eigenlijk voor de beplanting een deskundige<br />
aantrekken, maar daar is de raad niet voor te vinden. Teneinde uit de impasse te komen<br />
besluit de raad een commissie te benoemen, bestaande uit de heren mr. A. Six, J.<br />
Versteeg en G.A. van den Berg, die de zaken van de beplantingen zal onderzoeken en<br />
ontwikkelen.<br />
879
5 augustus 1874 blz.88-90<br />
Secretaris Buiten het door het college voorgedragen tweetal personen om (Cfr. vergadering college<br />
van 4 augustus 1874), en na voorlezing van de namen van de overige kandidaten, wordt<br />
als nieuwe gemeentesecretaris van Voorburg aangewezen: de heer Johan Jacob<br />
Diederik Gerhard van Hasselt, thans secretaris van Epe. Hij krijgt 4 van de 6 stemmen;<br />
de 2 andere stemmen gaan naar de wel op de voordracht voorkomende heer Jan<br />
Cornelis Noot, thans volontair ter secretarie van Woerden. Op de opmerking van de heer<br />
Van den Berg, dat er binnen het college een vergissing is gemaakt bij het opstellen van<br />
de kandidatenlijst, geeft de voorzitter "enige inlichtingen". Verder wordt op de kwestie -<br />
nu- niet ingegaan.<br />
Volksvermaak De Commissie voor Volksvermaken krijgt een subsidie toegekend van ƒ 50,-<br />
880
11 augustus 1874 blz.90-95<br />
Burgemeester Omdat de burgemeester bij deze vergadering afwezig is, zit de oudste wethouder, de<br />
heer Versteeg, de vergadering voor. De reden voor deze ingelaste vergadering wordt<br />
weldra duidelijk als de heer Versteeg melding maakt van twee ingekomen brieven: één<br />
waarin de burgemeester zijn ontslag aanbiedt en één waarin deze ontslag aanbiedt als<br />
Ambtenaar van de Burgerlijke Stand.<br />
Om die reden heeft de wethouder het nodig gevonden de raad direct bijeen te roepen !<br />
Wethouder Wethouder Versteeg wil middels een brief aan de heer Bucaille vragen om op zijn<br />
ontslagaanvraag terug te willen komen.<br />
Baesjou: "Wat is de oorzaak van het ontslagverzoek ?<br />
Versteeg: "Er is officieel geen reden bekend"<br />
Baesjou: "Er is wel een reden, de zaak zit bij de wethouders; maar dat is kwetsend voor de<br />
Raad."<br />
Nu volgt een heftige discussie tussen beide heren over het al of niet bestaan van redenen, in de trant van wellesnietes.<br />
881<br />
De heer v.d. Berg zegt zondag op bezoek te zijn geweest bij de heer Bucaille waarbij hij<br />
hem "zeer overprikkeld" aantrof. De benoeming van de secretaris beschouwt hij als een<br />
"flétrissure"* voor hem persoonlijk. De aanbeveling voor de functie van de secretaris was<br />
gepasseerd en een ander was benoemd. Bij het opmaken van de voordracht was een<br />
vergissing gemaakt, maar daarbij heeft geenszins de bedoeling voorgezeten om de<br />
burgemeester te kwetsen. De burgemeester wist volgens hem (Van den Berg) van deze<br />
vergissing af en bovendien waren de leden volgens de burgemeester volkomen vrij in<br />
hun keuze voor een nieuwe secretaris.<br />
De heer Baesjou interrumpeert en merkt op: ":Is dit bezoek wel zo heel aangenaam<br />
geweest voor ZEd?" "Ook ik ben bij de burgemeester op bezoek geweest." De<br />
dienstdoende voorzitter Versteeg roept hierop de heer Baesjou tot de orde, maar deze<br />
roept uit: "U bent niet op de hoogte om mij tot de orde te roepen; van deze zaak hangt de<br />
eer van het dorp af!"<br />
* flétrissure: brandmerk, schandvlek (Prisma Frans-Nederlands woordenboek nr.133,<br />
10e druk 1975)
Vervolg van: 11 augustus 1874 blz.90-95<br />
Burgemeester De heer Six stelt dat men zich nu in een zeer moeilijk parket bevindt, omdat officieel uit<br />
de brief van de heer Bucaille niets blijkt van de reden van zijn besluit. Als er echt redenen<br />
waren geweest dan had bij die wel opgegeven en als men inlichtingen van de<br />
wethouders wil dan kan zulks in een besloten vergadering gebeuren!<br />
882<br />
De heer Versteeg wil helderheid, waarop Baesjou zegt dat de reden niet zo onbekend is.<br />
Ze is hem door de heer Bucaille zelf medegedeeld! Maar daar wil de raad niet aan,<br />
want dat is allemaal in een particulier gesprek geweest.<br />
Na nog enige discussie wordt het voorstel van de heer Versteeg om de burgemeester te<br />
vragen op zijn beslissing terug te komen, aangenomen met 5 stemmen voor (en die van<br />
de heer Baesjou als enige tegen)<br />
De heer Six leest nu een door hem opgestelde concept-verklaring voor, waarin de<br />
burgemeester wordt uitgenodigd op zijn besluit terug te komen. Als motief voert hij aan<br />
dat hij vermeent te handelen in de geest der ingezeten door zulks te vragen. Baesjou<br />
zegt: "De wethouders moeten zelf de zaak in het reine brengen." "Hemzelf zal het<br />
aangenaam zijn als Bucaille terugkomt." En weer ontspint zich een heftige discussie. Als<br />
de heer Versteeg nogmaals zegt dat er geen reden voor de ontslagaanvraag bekend is,<br />
valt de heer Baesjou hem in de rede: " U bent een vreemdeling in eigen land ! In het<br />
Oosteinde vertellen op school de kinderen elkander de reden der zaak !<br />
Secretaris De nieuw benoemde secretaris kan nu niet direct in functie komen. Op voorstel van de<br />
heer Versteeg wordt nu de heer Velthuyzen, volontair ter gemeentesecretarie, als<br />
waarnemend secretaris aangewezen. Tot slot brengt de heer Versteeg nog dank aan de<br />
morgen scheidende secretaris.
1 september 1874<br />
De burgemeester is niet aanwezig!<br />
Notulen Over de notulen van de vergadering 11 augustus 1874 ontstaat gekrakeel, met name<br />
over de daarbij gehouden stemming over de benoeming van een waarnemend<br />
secretaris. Er wordt gesteld dat de heer Baesjou tegen zou hebben gestemd, maar het<br />
blijkt dat hij zich geheel van stemming had onthouden. De notulen worden dus<br />
gecorrigeerd.<br />
Gemeentesecretaris De heer J.J.D.G. van Hasselt wordt beëdigd en als waarnemend secretaris wordt de heer<br />
Veldhuyzen aangewezen..<br />
Burgemeester De burgemeester, de heer Bucaille, maakt middels een aan de raad toegezonden brief<br />
bekend, dat hij met ingang van 13 augustus 1874 "niet meer de functie van<br />
burgemeester zal waarnemen". Hetzelfde geldt voor de functie van ambtenaar van de<br />
burgerlijke stand. Beide brieven worden voorshands voor kennisgeving aangenomen.<br />
Request Honderdnegenentwintig ingezetenen van Voorburg, bij monde van de heren P.C. van<br />
Drien (of Driem) en M.W. Spoor, hebben bij de Commissaris van de Koning een request<br />
ingediend, waarbij zij om zijn tussenkomst vragen de burgemeester te bewegen -in het<br />
belang van de gemeente- af te zien van zijn voornemen om ontslag te nemen.<br />
Wethouder Er zijn vragen over de termijn van aftreden van het raadslid de heer van de heer L.C. van<br />
Beynen als wethouder. De voorzitter zegt toe in een volgende vergadering een rooster<br />
van aftreden aan de raad te zullen overleggen.<br />
Sloten Raadslid v.d. Berg vraagt of er wel voldoende exemplaren van de verordening voor het<br />
maken en onderhouden van sloten zijn verspreid. En of de instructies duidelijk<br />
genoeg waren. Een aantal ingezetenen is namelijk inmiddels gedagvaard door de<br />
kantonrechter en heeft een boete opgelegd gekregen. In de nu volgende discussie vraagt<br />
men zich af of er wel voldoende bekendheid aan de verordening is gegeven, of de<br />
bepalingen wel voldoende worden nageleefd en of er wellicht niet te streng wordt<br />
opgetreden. Bovendien ontstaat er een discussie over de vraag in welke kas nu wel de<br />
door de kantonrechter opgelegde boetes vloeien.<br />
883
7 september 1874<br />
De burgemeester is niet aanwezig!<br />
Burgemeester De commissaris van de Koning maakt in een brief kenbaar dat hij de ontslagaanvraag<br />
van de burgemeester " in beraad " houdt.<br />
Notulen Het raadslid, de heer mr. Six, merkt op dat het door hem op schrift gestelde en door de<br />
raad aanvaarde verzoek om de heer Bucaille te bewegen burgemeester te blijven, in het<br />
geheel niet is opgenomen in de notulen van de raadsvergaderingen. De heer Van de<br />
Kas, waarnemend secretaris, krijgt dit in volle omvang voor de voeten en de raad dreigt<br />
zelfs om hem wegens laakbare handelingen te ontslaan. De raad besluit nu alsnog een<br />
inlegvel te maken en dit aan de notulen toe te voegen.<br />
Wethouder Wethouder L.C.Beynen zal pas in september 1875 aftreden.<br />
Kerkhof Op de begraafplaats groeit het onkruid welig. Doodgraver Klumper zal het met de zeis te<br />
lijf gaan " hetgeen alleszins noodzakelijk is ".<br />
884
19 september 1874 blz.103-107<br />
De burgemeester is weer aanwezig.<br />
Burgemeester De burgemeester deelt simpelweg mee, dat hij gehoor heeft gegeven aan het verzoek<br />
van de Commissaris van de Koning en van een aantal ingezetenen van de gemeente en<br />
besloten heeft zijn betrekking als burgemeester te continueren.<br />
Gemeentebegroting De begroting 1875, met memorie en toelichting, zal -evenals voorgaande <strong>jaren</strong>- bij de<br />
raadsleden rouleren.<br />
Begraafplaats De commissie die zich heeft bezig gehouden met een plan tot een afdoende beplanting<br />
van de algemene begraafplaats brengt verslag uit van de verrichte werkzaamheden. De<br />
commissie vraagt om een krediet van ƒ 1.200,-- op de dienst 1874 om het een en ander<br />
te kunnen bekostigen en vraagt bovendien om het college verder te machtigen de<br />
verdere aanbesteding van werken te kunnen -laten- uitvoeren.<br />
Hulponderwijzers De hulponderwijzers verzoeken om meer traktement met een bedrag van maar liefst<br />
ƒ 50,-- per jaar! Gewoon, omdat het levensonderhoud voor hen en hun gezinnen zo duur<br />
geworden is! Eer wordt lang over gesproken en alle argumenten gewikt en gewogen. Ze<br />
hebben extra inkomsten uit het avondonderwijs, of kunnen die inkomsten althans<br />
hebben. De woordvoerder voor deze verhoging, de heer Luyendijk, is er overigens nog<br />
maar kort. Uiteindelijk besluit de raad het advies van het college van dagelijks bestuur te<br />
volgen en het verzoek van Luyendijk c.s. af te wijzen.<br />
885
10 oktober 1874 blz.107-113<br />
Onderwijzers Gedeputeerde Staten hebben de verhoging van de jaarwedden van de onderwijzers<br />
goedgekeurd.<br />
Huisje aan de brug Het huurcontract voor het brugwachtershuisje ten behoeve van de weduwe T. van der<br />
Meer ad ƒ 52,-- per jaar wordt verlengd voor de duur van zes jaar.<br />
Burgemeester De burgemeester deelt mede dat hij genoodzaakt is om een periode van drie maanden<br />
verlof te nemen in verband met de gezondheidstoestand van zijn echtgenote. Met name<br />
de heer Six spreekt de hoop uit dat het verblijf in het buitenland een gunstige invloed op<br />
haar herstel zal hebben. Alle andere raadsleden stemmen hier van harte mee in.<br />
Wethouder De burgemeester moet naar zijn zeggen elders aanwezig zijn en maakt aanstalten de<br />
vergadering te verlaten. Maar allereerst draagt hij het 'presidium' over aan de oudste<br />
wethouder, de heer Versteeg. De heer Versteeg vraagt de medewerking en de bijstand<br />
van de raad voor de periode dat hij het burgemeestersambt waarneemt.<br />
Gemeentebegroting De gemeentebegroting wordt artikelsgewijs behandeld en hier en daar wat bijgesteld.<br />
Ten slotte wordt de begroting goedgekeurd.<br />
Wethouder In verband met het tijdelijke verlof van de burgemeester, dient de raad ook een tijdelijke<br />
wethouder aan te wijzen. Een stemming wijst de heer Van den Berg aan, maar deze<br />
verklaart "geen vrijheid te vinden zich die keuze te laten welgevallen". Na een nieuwe<br />
stemming blijkt de heer Hogendoorn te zijn gekozen. Na enige aarzeling neemt de heer<br />
Hogendoorn de betrekking aan.<br />
886
28 oktober 1874 blz.113-116<br />
Begraafplaats De plantsoenen van de algemene begraafplaats worden aanbesteed en de raad besluit<br />
om de niet meer benodigde grond voor een bedrag van ƒ 1,60 per are te verhuren.<br />
Verder besluit de raad de gemeenteopzichter opdracht te geven de begraafplaats nu<br />
definitief op te gaan meten.<br />
887
5 november 1874 blz.116-121<br />
Begrafenisrechten De raadsleden vinden de regeling in een Verordening op het heffen van<br />
begrafenisrechten een zeer delicate zaak en er wordt dan ook intensief gesproken over<br />
de diverse toe te passen tarieven en de indeling in klassen. Zelfs houdt men zich bezig<br />
met de lengte, breedte en diepte van de graven. Uiteindelijk worden de leden het eens<br />
en de Verordening naar Gedeputeerde Staten gezonden.<br />
As en vuilnis Het contract voor het ophalen van as en vuilnis loopt dit jaar af en moet dus verlengd<br />
worden. Dit geschiedt echter met dien verstande, dat het ophalen van as en vuilnis zich<br />
niet moet beperken tot de kom van het dorp, maar ook daarbuiten en dat de aslieden<br />
voortaan weer een fooi mogen vragen bij gelegenheid van oud en nieuw.<br />
Woning Burgemeester en wethouders achten het 't beste om het huis achter de begraafplaats te<br />
slopen en te verkopen. In de volgende vergadering zal hierop worden doorgegaan.<br />
888
27 november 1874 blz.121-126<br />
Spoorwegen De raad van toezicht op de spoorwegen deelt mede dat de minister van binnenlandse<br />
zaken het geeft goedgevonden dat de beide laatste treinen in Voorburg zullen ophouden.<br />
Voorts deelde de Directie van de Nederlandse Rhijnspoorwegmaatschappij mee dat zij<br />
berusten in de wijze waarop de parallelweg op de legger van wegen en paden van de<br />
gemeente is gebracht en dat zij voor het onderhoud van die weg en de sloten zorg zullen<br />
dragen.<br />
Leverantie(s) Boekhandelaar Van Drien (Driem of Drienen) mag voortaan geen kantoorbehoeften meer<br />
aan de secretarie leveren. De reden is: "wegens indecente handelingen". De<br />
bureaubehoeften zullen voortaan vanuit 's-Gravenhage worden betrokken.<br />
Begrafenisrechten De kerkmeesters van de Nederlandse Hervormde Gemeente hebben enige<br />
begrafenisattributen in de aanbieding voor ƒ 60,--. Het gaat om twee grote lijkbaren, twee<br />
roeven*, een groot nieuw -, een oud - en een kleiner begrafeniskleed. Het college heeft<br />
de attributen bekeken en bevonden ze in goede staat. Ook over de prijs zijn ze tevreden,<br />
Woning Het huisje achter de begraafplaats zal worden afgebroken.<br />
Klachten De voormalige burgemeester van Voorburg, thans van Druten, de heer Barkey, laat bij<br />
monde van zijn gemachtigde, de heer F.J. Prins, weten dat de koepel bij het hotel "De<br />
Wijckerbrug" plotseling is ingestort. De instorting zou een gevolg zijn van onvoldoende<br />
onderhoud aan de Wijckerbrug. Door een gat in de zijmuur van die brug zou water<br />
gedrongen zijn, dat de fundamenten van de koepel zou hebben ondermijnd. Andere<br />
raadsleden beweren echter dat de fundamenten van de koepel al heel slecht waren en<br />
dat dat de oorzaak is dat het gebouwtje is ingestort. Kortom: wie betaalt de schade? De<br />
raad vindt dat het seizoen er niet naar is om nu een onderzoek in te stellen, maar dat dat<br />
het voorjaar zal gebeuren. Intussen moet de koepel er maar zo bij blijven staan en zal de<br />
gemeente er alles aan doen om de muur bij de brug eventueel te laten herstellen.<br />
* Een roef is een schuin oplopend deksel van een lijkkist of een dakvormige houten kap, dat op de kist werd geplaatst. Betrof het<br />
een hooggeplaatste overledene, dan werd de kist met schragen op een verhoging geplaatst, op de kist werd de roef gezet en daar<br />
overheen kwam het lijkkleed. Dit geheel, katafalk genoemd, werd dan weer geflankeerd met meestal zes kandelaars met brandende<br />
kaarsen. De roef werd uiteraard niet geplaatst als er nog gelegenheid was de overledene te zien, maar wel altijd bij de Uitvaartdienst<br />
zelf. Bij katholieke begrafenissen werd (wordt) dan het lichaam met de voeten naar het altaar geplaatst, behalve indien het een<br />
priester betreft. Die wordt met het gezicht naar de kerk geplaatst. Noot: B.I.C. Dijkman<br />
889
5 december 1874 blz.126-130<br />
Begrafenisrechten Gedeputeerde Staten hebben de tarieven, vastgelegd in de Verordening<br />
begrafenisrechten, niet goedgekeurd. De voorgestelde wijzigingen zijn echter volgens het<br />
college van ondergeschikt belang en de raad heeft er dan ook geen moeite mee die te<br />
slikken. De heer Van den Berg vindt het echter maar een vreemde zaak, dat nu de<br />
Verordening zonder slag of sloot door de koning werd goedgekeurd, dat Gedeputeerde<br />
Staten nu bezwaar maken. De raad besluit om dat gevoelen ook aan Gedeputeerde<br />
Staten kenbaar te maken.<br />
Jaarwedde(n) De heer Van der Kas, behalve gemeente-ontvanger ook administrateur van de<br />
begraafplaats, beklaagt zich over het feit dat hij voor zijn werkzaamheden maar ƒ 25,--<br />
als jaarwedde krijgt. Hij heeft echter berekend dat de jaarwedde zeker ƒ 33,-- zou<br />
moeten zijn. Na enige beraadslaging vinden de raadsleden dat de heer Van der Kas<br />
gelijk heeft en verhogen zij zijn jaarwedde niet tot de voorgestelde ƒ 33,-- maar zelfs tot<br />
ƒ 40,--!<br />
Achterweg De heer Jhr. E. van Citters verzoekt namens de bewoners van de Achterweg om<br />
herbestrating van die weg. De bewoners zijn onverdeeld bereid het eigendom van die<br />
weggedeelten welk binnen het profiel van die weg liggen aan de gemeente ter<br />
beschikking te stellen. Het college van dagelijks bestuur is weliswaar bereid om over<br />
deze aanvraag positief te adviseren, maar dan moeten er eerst opmetingen geschieden<br />
en zal er een begroting van de te maken kosten moeten worden opgemaakt. Men zal te<br />
zijner tijd op de zaak terug komen. Het raadslid Van den Berg wil zelfs een stap verder<br />
gaan en vraagt ook om bestrating van de Zwarteweg. Maar, zegt hij er bij, niet alle<br />
bewoners zijn genegen hiertoe hun medewerking te verlenen en dat maakt het extra<br />
moeilijk, maar niet minder noodzakelijk!<br />
Onderwijzer De hulponderwijzer G. Luyendijk vraagt om verhoging van zijn traktement. Het college<br />
vindt echter dat de hulponderwijzer zich eerst nog maar eens goed moet bewijzen en dat<br />
hij hier nog maar zo kort onderwijzer is en adviseert het verzoek af te wijzen. De raad<br />
neemt dit advies over en laat Luyendijk weten wat wanneer hij blijk heeft gegeven naar<br />
genoegen te presteren, de raad zijn verzoek welwillend in overweging zal nemen.<br />
Verloting In januari zal DORCAS weer de traditionele jaarlijkse verloting organiseren. Het raadslid<br />
Beijnen is gecommitteerd om namens de raad bij die verloting aanwezig te zijn.<br />
890
19 januari 1875 blz.130-135<br />
Burgemeester De commissaris van de Koning laat weten, dat burgemeester Bucaille verlenging van zijn<br />
buitengewone verlof heeft gevraagd en verkregen tot 1 juni 1875. Burgemeester Bucaille<br />
schrijft ook rechtstreeks aan de raad dat hij dit verzoek heeft ingediend op aandringen<br />
van de geneesheer. Het dagelijks bestuur moet namens de raad aan de burgemeester<br />
mededelen, dat zij zijn besluit om nog langer weg te blijven -alhoewel ongaarne-<br />
respecteren. Overigens wordt dit besluit met 4 tegen 1 stem genomen.<br />
Begraafplaats Er zijn kwesties ontstaan met de architect en de aannemer van de begraafplaats. De<br />
uitvoering van de diverse werkzaamheden en de daarbij geleverde materialen kunnen<br />
niet op alle punten waardering oogsten van de raad. Stenen waren van slechte kwaliteit<br />
en hier en daar waren gaten opgevuld met cement en sommige muren waren niet<br />
waterpas. De heer Van den Berg vindt zelfs dat de vorm van de door de architect aan het<br />
college geschreven brief niet door de beugel kan en niet getuigt van respect voor de<br />
waardigheid van het college, dat hem nota bene zelf heeft aangesteld. De raad wacht<br />
voorshands het verloop van de nog te verrichten werkzaamheden af en zal naar bevind<br />
van zaken te werk gaan....<br />
Doodgraver De instructie van de doodgraver wordt aangepast aan de nieuwe begraafplaats.<br />
Begraafplaats De instructies van zowel de doodgraver als de administrateur worden aangepast aan de<br />
nieuwe situatie.<br />
Recognities De kerkmeesters van de Oude Kerk willen dat de gemeente recognitierechten gaat<br />
betalen voor het uitsteken van de vlag aan de toren, het luiden van de klokken en "het<br />
kleppen bij sommige gelegenheden". Mr. Six is bereid hiervoor ƒ 25,-- uit te trekken,<br />
maar de voorzitter en de heer Van den Berg vinden ƒ 10,-- al genoeg, terwijl de heer<br />
Hogendoorn er ƒ 7,-- van wil maken. Na stemming komt men op een bedrag van<br />
uiteindelijk ƒ 10,--.<br />
Hulponderwijzer Meester Luyendijk neemt zijn ontslag , hij is benoemd te Weesp.<br />
891
4 februari 1875<br />
Verlichting Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Marianne der Nederlanden heeft haar rentmeester,<br />
de heer J.H. Lintz, een verzoek laten schrijven voor verlichting van het buitengoed<br />
Leeuwensteijn. Dit verzoek is echter niet naar behoren op zegel gesteld en moet dus<br />
formeel opnieuw worden ingediend. De raad besluit "aan de heer Lintz te kennen te<br />
geven dat ten einde de raad op wettige wijze van het verzoek gesaisssiseerd* zij en met<br />
het oog op het stellen van een antecedent** " wordt uitgenodigd het verzoek alsnog in te<br />
dienen, maar dan wel naar behoren gezegeld.<br />
Hulponderwijzer. Ter vervanging van hulponderwijzer Luyendijk wordt de heer B.C. Akkerhuis<br />
voorgedragen. De heer Akkerhuis was vroeger als hulponderwijzer in Voorburg en is<br />
thans als zodanig werkzaam te 's-Gravenhage. Maar omdat de jaarwedde nu ƒ 450,-- is<br />
geworden is hij wel bereid terug te komen.<br />
Woning Het huisje achter de begraafplaats heeft ƒ 352,-- opgebracht! Het huisje zal voor ƒ 1,--<br />
per week aan veldwachter Van de Waals worden verhuurd, tot het moment dat hij een<br />
andere woning vindt. Daarna wordt het huisje bestemd voor lijders aan besmettelijke<br />
ziekten.<br />
Veldwachter Aangezien de heer W.W. Laman, veldwachter en fungerend bode, is vertrokken, kan zijn<br />
traktement verdeeld worden tussen de beide overgebleven veldwachters, te weten de<br />
heren S.L. Gorter en I. van der Waals. De heer Gorter is echter al zes jaar als<br />
veldwachter werkzaam en de heer Van der Waals is daarentegen pas in dienst getreden.<br />
Na enige argumenten over en weer besluit de raad toch het geld tussen de beide<br />
veldwachters te verdelen.<br />
* Saisisse(e)ren = grijpen, vatten, in beslag nemen. Aldus een uit de vorige eeuw daterend vreemde woordenboekje<br />
** In plaats van 'antecedent' zal wel 'precedent' bedoeld zijn Noten van B.I.C. Dijkman.<br />
892
13 februari 1875 blz.138-<br />
Verlichting Het verzoek van Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Marianne om uitbreiding van de<br />
verlichting naar haar buitengoed Leeuwensteijn komt weer ter tafel, maar nu wel<br />
behoorlijk op zegel gesteld.<br />
Hulponderwijzer De heer C. Akkerman wordt hulponderwijzer, maar tegelijkertijd wordt meegedeeld dat<br />
de hulponderwijzer G. Verdam vertrekt naar Baarn en er dus weer een vacature is.<br />
893
5 maart 1875 blz.139-144<br />
Tuinland achter Bij de warmoezenierstuin Oranjelust, achter de nieuwe begraafplaats, die gedeeltelijk<br />
verhuurd is aan de heer F.J.M. v.d. Kleij, moeten 160 wilgen gepoot worden ter<br />
beschutting van die tuin. De wilgenpoten kosten ± 10 à 12 cents per stuk. Met algemene<br />
stemmen wordt besloten die voor kosten van de gemeente aldaar te poten. De<br />
wilgentenen mogen door de huurder om de vier jaar afgesnoeid worden.<br />
Hekwerk De weduwe Van Leeuwen en nog een aantal belanghebbenden, vragen om een<br />
afdoende afrastering tussen hun bezit en de begraafplaats. De gemeente wilde eerst een<br />
haag, maar de weduwe ziet meer in een rasterwerk van ruwe planken of slieten.*<br />
Hierover ontstaan een uitgebreide discussie en een veelheid aan plannen. De raad<br />
besluit een bestek te laten maken en een begroting van kosten. De raad wil de publieke<br />
aanbesteding aan zichzelf houden en niet delegeren aan het college van dagelijks<br />
bestuur.<br />
Hulponderwijzer Er zijn geen sollicitanten. De beide kwekelingen zullen worden ingezet en te zijner tijd<br />
een gratificatie krijgen. Na het voorjaarsexamen hoopt men op nieuwe kandidaten.<br />
Klokgelui De kerkmeester van de Hervormde Gemeente willen een recognitie ** van ƒ 50,-- voor<br />
het luiden van de klokken op elke werkdag om 12 uur en voor het incidenteel luiden van<br />
de klok bij brand en bij het overlijden van vorstelijke personen. Als de gemeente af wil<br />
zien van het elke dag luiden van de middagklok, dan zijn ze tevreden met een recognitie<br />
** van ƒ 25,--.<br />
Hierover wordt ernstig beraadslaagd. De meerderheid van de raadsleden wil het luiden<br />
van de klok om 12 uur kennelijk niet afschaffen en is bereid voor het luiden bij brand en<br />
bij het overlijden van vorstelijke personen de kerkelijke gemeente afzonderlijk te<br />
'demommageren' *** en heeft hiervoor een jaarlijkse recognitie over van maximaal ƒ 25,--<br />
.<br />
Veldwachter Verdeling traktement. (Zie ook notulen van 2 februari 1875) Veldwachter Gorter is echter<br />
boos! Hij vindt het onrechtvaardig dat hij evenveel krijgt als de pas aangetreden<br />
veldwachter. Dit vindt de raad op zijn beurt ongepast en trekt de uitkering aan Gorter<br />
helemaal in!<br />
* Een sliet is een afgehouwen en van takken ontdane rechte, dunne stam of lange staak. Onder andere gebruikt voor<br />
polsstokken. Bron: Verklarend Handwoordenboek der Nederlandse Taal van M.J. Koenen-Endepols, 27e druk (1977)<br />
** Recognitierechten zijn rechten die iemand dient te betalen als erkenning van het feit dat hij andermans eigendom mag<br />
gebruiken. De recognitierechten worden veelal onder de belastingen gerekend. Noot: B.I.C. Dijkman<br />
*** Dedommageren = schadeloos stellen; van Fr. dommage = schade. Bron: 19e eeuws Dictionaire portatif<br />
894
23 maart 1875 blz.144-147<br />
Verordening Gedeputeerde Staten hebben aanmerkingen op de Verordening op de algemene<br />
begraafplaats. Het gaat met name over het bepaalde in artikel 5 van die Verordening,<br />
waarin wordt bepaald dat zij die graven en/of grafkelders willen aankopen, zich tot het<br />
bestuur van de burgerlijke gemeente moeten wenden. Gedeputeerde Starten willen dit<br />
artikel uitgebreid zien met de woorden: "zij die voor onbetaalde tijd". Alhoewel ook de<br />
raad van oordeel is dat de oorspronkelijke redactie van dit artikel geenszins in strijd is<br />
met de wet, besluit men toch aan de wens van gedeputeerde staten gevolg te geven en<br />
het artikel te wijzigen.<br />
Graf De heer A.L. Brouwer, architect te 's-Gravenhage, vraagt namens mevrouw Wiederhold,<br />
echtgenote van de heer H.I. Kuipers te 's-Gravenhage, toestemming om 7,88<br />
centiare grond op de algemene begraafplaats aan hem te verkopen voor het bouwen van<br />
een grafkapel. De raad stemt hiermede in onder de voorwaarde, dat zij uiteraard te zijner<br />
tijd daarvoor de verschuldigde begrafenisrechten zullen betalen.<br />
Hekwerk Het maken van een rasterwerk rond het eigendom van de weduwe Van Leeuwen c.s.<br />
wordt gegund aan de heer W. Akkerhuis, als laagste inschrijver voor dit werk.<br />
Bruggen De heer Van den Berg vraagt hoe het is gesteld met het in te stellen onderzoek naar de<br />
toestand van de Wijckerbrug. Volgens de voorzitter moet een initiatief hiertoe van de<br />
eigenaren uitgaan, maar de heer Van den Berg zegt dat is afgesproken dat de gemeente<br />
dit zou doen. De heer Van den Berg heeft gelijk en de voorzitter zegt toe op korte termijn<br />
het gevraagde onderzoek te laten instellen en rapport uit te zullen brengen.<br />
895
20 april 1875 blz.148-152<br />
Kadaster De commissaris van de Koning geeft te kennen dat de gehele gemeente opnieuw<br />
kadastraal zal worden opgemeten.<br />
Bruggen De interpellatie van het raadslid Van den Berg over de bouwkundige toestand van de<br />
Wijckerbrug, komt ter sprake. De rapportage is van maart jongstleden. <strong>Toen</strong> hebben<br />
burgemeester en wethouders, in gezelschap van de gemeenteopzichter, de toestand van<br />
de Wijckerbrug nauwkeurig bekeken. Men is in ieder geval tot de overtuiging gekomen<br />
dat het instorten van de koepel bij het hotel 'De Wijckerbrug' in geen geval kan worden<br />
toegeschreven aan de slechte bouwvallige toestand van de brug, de bruggehoofden of<br />
de scheidingswand (Zie hiervoor de notulen van 27 november 1874). De hoteleigenaren<br />
hebben te kennen gegeven dat zij met een bijdrage van ƒ 25,-- en ƒ 30,-- voor het herstel<br />
van de koepel al heel erg blij zouden zijn. Na enige discussie, waaruit onder meer blijkt<br />
dat niet alle raadsleden de zaak helemaal vertrouwen, wordt toch het voorstel van<br />
burgemeester en wethouders aangenomen om een herstelbijdrage te leveren van ƒ 25,-<br />
ineens! De voorzitter stelt onder meer dat bij de overdracht van de drie bruggen, destijds<br />
in beheer bij het Ambacht, niet nauwkeurig genoeg naar de bouwkundige toestand van<br />
de bruggen is omgezien.<br />
Hulponderwijzer De heer A. Renaud wordt, tegen de vroeger vastgestelde jaarwedde van ƒ 500,--,<br />
aangesteld tot hulponderwijzer.<br />
Bestraten dorp Een zekere heer H.A. van Rantwijk vraagt aan de gemeente een subsidie van ƒ 3100,--<br />
voor de bestrating van de Laan van Nieuw Oosteinde met klinkers vanaf het dorp tot aan<br />
de korenmolen, plus een verhoogd voetpad. Hierover is in de vorige vergadering reeds<br />
gesproken, met als resultaat dat de stemmen staakten. Ook nu komt de raad over deze<br />
kwestie nog niet tot een afgerond denkbeeld en vreest men tevens afkeuring van een<br />
eventueel positief raadsbesluit.<br />
896
4 mei 1875 blz.152-156<br />
Bestraten dorp Het bestraten van de Laan van Nieuw Oosteinde komt weer ter sprake. De grootste<br />
moeilijkheid is in feite: het is te duur! De heer Baesjou meent dat de gemeente het<br />
subsidie moet geven. De gemeente krijgt er immers mooie villa's voor in de plaats. En<br />
bovendien kan het aan een rechtskundige worden overgelaten om te beoordelen of de<br />
gemeente tot het geven van een subsidie verplicht is. Een ander argument waarom men<br />
niet tot een eensluidend en afgerond voorstel kan komen is: het betreft hier maar een<br />
gering gedeelte van de Laan van Nieuw Oosteinde, terwijl in feite de gehele laan in<br />
slechte toestand verkeert. Burgemeester en wethouders zullen met de aanvrager nog<br />
eens overleggen of het niet goedkoper kan. Dit voorstel wordt aangenomen..<br />
Hulponderwijzer Het traktement van de hulponderwijzer B.C. Akkerhuis wordt gelijk getrokken met dat van<br />
de nieuw benoemde hulponderwijzer A. Renaud. En passant wordt ook vermeld dat dit<br />
geschiedt vanwege zijn bekwaamheid en geschiktheid.<br />
Bruggen De heer Van den Berg memoreert dat het onderzoek naar de bouwkundige toestand van<br />
de Wijckerbrug destijds is opgedragen aan een onpartijdige commissie en niet aan het<br />
college van dagelijks bestuur en de gemeenteopzichter. Dit alles wordt voor<br />
kennisgeving aangenomen.<br />
897
21 mei 1875 blz.156-159<br />
Bestraten dorp De zaak van het bestraten van de Laan van Nieuw Oosteinde dreigt een eindeloze<br />
kwestie te worden. Burgemeester en wethouders willde de zaak voor een lager bedrag<br />
uitgevoerd zien, maar de raad blijft verdeeld. Er worden bedragen van ƒ 1.000,-- en ƒ<br />
2.000,-- genoemd. Uiteindelijk staken de stemmen weer als over een bedrag van<br />
ƒ 1.000,-- wordt gestemd.<br />
Hulponderwijzer De beide kwekelingen hebben, toen de functie van hulponderwijzer vacant was, extra<br />
werk verricht en krijgen hiervoor een gratificatie.<br />
Veldwachter Veldwachter J. van der Waals heeft een voor hem geschikte woning binnen de gemeente<br />
kunnen vinden.<br />
Verlichting De zaak van de verlichting van de Achterweg zal aan de orde worden gesteld zodra de<br />
kwestie van de herbestrating van de Laan van Nieuw Oosteinde weer ter tafel komt.<br />
898
28 mei 1875 blz.160-162<br />
Bestraten dorp De kwestie van de bestrating van een gedeelte van de Laan van Nieuw Oosteinde komt<br />
weer ter tafel. Als het voorstel komt om voor een subsidiebedrag van ƒ 2.143,-- een weg<br />
van 3½ meter "zonder vleugels" aan te laten leggen, staken de stemmen alweer. In<br />
eerste instantie wil men nu de zaak helemaal van de agenda schrappen, maar een<br />
voorstel van het raadslid Van den Berg verkrijgt uiteindelijk de algemene instemming. Het<br />
voorstel houdt in een subsidiebedrag van ƒ 2.000,--, maar onder de volgende<br />
voorwaarden:<br />
a. dat de bestrating geheel conform het door Van Randwijk ingediende plan wordt<br />
uitgevoerd;<br />
b. dat het dagelijks bestuur toezicht en controle houdt op de uitvoering;<br />
c. dat er geen tol geheven zal worden van Voorburgse ingezetenen voor zover zij te<br />
voet komen en dat ingezetenen die met rij- of voertuigen de weg passeren, de helft<br />
van het tolbedrag zullen betalen.<br />
899
9 juli 1875 blz.162-166<br />
Straatstenen Het raadslid Van den Berg vraagt inlichtingen over het gerucht als zou de<br />
gemeenteopzichter een hoeveelheid keien ten geschenke hebben gegeven. Op zich is<br />
dat natuurlijk ongeoorloofd. Maar de voorzitter antwoordt dat het hier gaat om een<br />
hoeveelheid afgekeurde keien en ze terugzenden was te duur!<br />
Raadslid Het raadslid Van den Berg heeft de loco-burgemeester Versteeg er onder vier ogen van<br />
beschuldigd, als zou hij bij de behandeling van de kwestie van de bestrating van de Laan<br />
van Nieuw Oosteinde, dubbelhartig te werk zijn gegaan. Hij zou zich met name hebben<br />
verzekerd van de medewerking van de rooms-katholieke raadsleden. De heer Versteeg<br />
dient derhalve een motie van wantrouwen in tegen het raadslid Van den Berg en wenst<br />
nadrukkelijk door de raad te zien uitgemaakt of de beschuldiging van Van de Berg<br />
terecht is of niet. Tot staving van zijn bewering maakt de heer Van den Berg melding van<br />
het feit dat er een bespreking heeft plaats gevonden bij ingezetenen, in<br />
tegenwoordigheid van de heren Versteeg en Beijnen. De heer Versteeg zou zich bij die<br />
gelegenheid hebben verbonden een subsidiebedrag van ƒ 2.143,-- te zullen verlenen<br />
voor de bestrating van het bewuste gedeelte van de Laan van Nieuw Oosteinde. In<br />
plaats van zijn woord gestand te doen heeft hij dan maar het voorstel gedaan om de<br />
zaak aan een nader onderzoek te onderwerpen. Hij vindt dit alles tamelijk dubbelhartig!<br />
Zowel de heer Versteeg als de heer Beijnen verklaren hierop dat in de door de heer Van<br />
den Berg bedoelde bijeenkomst de kwestie van de bestrating van de Laan van Nieuw<br />
Oosteinde in het geheel niet ter sprake is geweest en er zijn al helemaal geen bindende<br />
afspraken gemaakt. De heer Van den Berg houdt echter zijn beschuldigingen vol en zegt<br />
dat hij dit -zo nodig- door getuigen kan laten bevestigen. De heer Versteeg verdedigt zich<br />
door te herhalen dat hij zich tot hoegenaamd niets heeft verbonden en dat hij alleen maar<br />
heeft aangedrongen om de zaak in een voltallige raadsvergadering aan de orde gesteld<br />
te krijgen. Bij meerderheid van stemmen wordt nu uitgemaakt dat de heer Versteeg zich,<br />
ondanks het feit dat de heer Van den Berg blijft persisteren, niet van een dubbelhartige<br />
handelwijze kan worden beschuldigd.<br />
900
19 juli 1875 blz.166-167<br />
Begroting Gedeputeerde Staten hebben bezwaar om nog een restant-krediet, nodig voor de aanleg<br />
van de algemene begraafplaats, op de per 1 juni 1875 afgesloten begroting te brengen,<br />
maar hebben er geen bezwaar tegen als dit krediet van ƒ 2.144,97 ten laste van de<br />
lopende dienst wordt gebracht.<br />
Sloot achter De heer Van den Berg vraagt of bij de onlangs gehouden schouw van de<br />
Herenstraat sloten, ook de sloot achter de Herenstraat, van de heer M.W. Spoor, is begrepen. De<br />
voorzitter zegt dat tegen de heer Spoor inderdaad proces-verbaal is opgemaakt en dat<br />
deze zaak nu in handen van de rechter is.<br />
901
31 juli 1875 blz.167-173<br />
Verlichting Er moet uitvoering worden gegeven aan het raadsbesluit van 8 juli 1875 betreffende de<br />
verlichting van de Zwarteweg en de Achterweg. Vraag is of er nu gas- dan wel<br />
petroleumlantaarns moeten komen. Na stemming blijkt de voorkeur voor gaslantaarns te<br />
bestaan. Bovendien dient de aannemer een vergoeding te krijgen voor het aanleggen<br />
van buizen. Hiervoor wordt een bedrag uitgetrokken van ƒ 200,--.<br />
Bestraten dorp Het vorig jaar heeft de gemeenteraad besloten om ook over te gaan tot het bestraten van<br />
de Achterweg en wel het gedeelte lopend vanaf de Laan van Nieuw Oosteinde tot aan<br />
het Fransche Slop. Het weggedeelte zal voor een bedrag van ƒ 2.338,-- worden bestraat<br />
met zogeheten Utrechtse klinkermoppen.<br />
Hulponderwijzer Uit het verslag van de hoofdonderwijzer blijkt dat er op de openbare lagere school een<br />
dringende behoefte is aan assistentie van twee kwekelingen. Aangezien het onderwijs -<br />
ook als er een hulponderwijzer uitvalt- te allen tijde door moet gaan, besluit de raad<br />
hiervoor een vergoeding vast te stellen van ƒ 25,-- per kwekeling per jaar.<br />
Commissaris van de De voorzitter deelt mee, dat de commissaris van de Koning de gemeente op<br />
Koning 28 juli jongstleden heeft geïnspecteerd.<br />
Raadsleden De geloofsbrieven van de nieuw benoemde raadsleden, de heren Jhr. E. van Citters, J.<br />
Oosterlaan en G. de Groot worden door een commissie uit de raad onderzocht en in orde<br />
bevonden.<br />
Kermis De raad is het er met algemene stemmen oer eens dat de kermis dit jaar weer door moet<br />
gaan.<br />
Veldwachter Veldwachter Gorter heeft een brief geschreven en vraagt om alsnog zijn gemiste<br />
gratificatie van ƒ 9,30 te mogen krijgen ( zie ook notulen van 2 februari 1875 en 5<br />
maart 1875). Deze gratificatie is hem destijds geweigerd wegens ongehoorde<br />
brutaliteit. Bovendien vraagt hij -onder overlegging van een aantal rekeningen- om een<br />
extra bedrag van ± ƒ 100,-- voor deze onvoorziene uitgaven, die zijn draagkracht te<br />
boven gaan. Maar aangezien de stemmen staken, wordt de beslissing hierover naar de<br />
volgende vergadering verschoven.<br />
902
Vervolg van: 31 juli 1875 blz.167-173<br />
Schadevergoeding Aannemer Van der Heijden heeft bij de werkzaamheden aan de onderwijzerswoning<br />
stormschade geleden. Hij vraagt om dédommagement oftewel schadevergoeding. De<br />
zaak wordt nog onderzocht en daarom wordt ook deze kwestie naar de volgende<br />
vergadering verschoven.<br />
( zie notulen 4 november 1875 )<br />
Cipier De heer Baesjou vraagt waarom veldwachter Van der Waals benoemd is tot cipier en<br />
niet de heer Gorter, die toch een veel langere staat van dienst heeft. Hij krijgt ten<br />
antwoord dat de commissaris van de Koning de benoemingen regelt en de<br />
gemeenteraad daar dus geen bemoeienis mee heeft.<br />
903
19 augustus 1875 blz.174-178<br />
Raadslid Het raadslid Jhr. E. van Citters wordt beëdigd.<br />
Gemeenterekening De Gemeenterekening van 1874 wordt goedgekeurd.<br />
Geldlening Voor de financiering van de verlichting en bestrating van de Achterweg en de Zwarteweg<br />
dient een geldlening afgesloten te worden. Na enige discussie wordt men het eens over<br />
een geldlening van maximaal ƒ 3..000,-- tegen een rente van 5%.<br />
Veldwachter Het eerder gedane voorstel om aan veldwachter Gorter alsnog de hen toekomende<br />
gratificatie van ƒ 10,-- uit te keren, komt ter tafel. Maar eerst wordt het nieuwe raadslid<br />
Jhr. Citters door de heer Baesjou "bijgepraat" betreffende de voorgeschiedenis van de<br />
bewuste gratificatie. Dit geeft nogal een verhitte discussie tussen onder meer de heer<br />
Baesjou en de voorzitter, de heer Versteeg. De heer Versteeg zou hebben erkend dat<br />
aan de heer Gorter te kort zou zijn gedaan, maar dit weerlegt hij door te stellen dat de<br />
voorzitter van niets kan weten, om de eenvoudige reden dat hij niet aanwezig was. De<br />
woordenwisseling loopt zo hoog op dat de voorzitter met het reglement van orde in de<br />
hand ingrijpt en aan de vergadering een einde maakt. (Of de heer Gorter nu wel of niet<br />
zijn gratificatie krijgt blijft overigens onbeantwoord.)<br />
904
31 augustus 1875 blz.178-181<br />
Bestraten dorp De aanbesteding van de bestratingswerkzaamheden voor de Achterweg heeft<br />
plaatsgevonden en wordt gegund aan de heer A.F. Perquin voor het door hem<br />
ingeschreven bedrag van ƒ 2.437,80. De voorzitter vindt dat er een voortdurend toezicht<br />
moet worden gehouden en wil de gemeente-opzichter hiermede niet geheel<br />
"onontgeldelijk" belasten en hem bijvoorbeeld een vergoeding van bijvoorbeeld ƒ 50,-- in<br />
het vooruitzicht stellen. Maar daar willen de raadsleden voorshands niets van weten. Op<br />
een eventuele vergoeding voor de opzichter zal na afloop van het werk worden<br />
teruggekomen.<br />
Gemeentewerken De stormschade aan de onderwijzerswoning zou ƒ 25,97 bedragen. Het college van<br />
dagelijks bestuur wil niet van het bestek afwijken en ook hebben veel raadsleden moeite<br />
met deze schadeclaim. Gemeente-opzichter De Zwart moet nu eerst de door de<br />
aannemer reeds verrichte werkzaamheden taxeren, alvorens men over een vergoeding<br />
na wil gaan denken.<br />
905
7 september 1875 blz.181-182<br />
Raadsleden De raadsleden J. Oosterlaan, G. de Groot en Jhr. E. v. Citters worden officieel beëdigd.<br />
(De heer Jhr. E. van Citters was overigens al op 19 augustus 1875 officieel beëdigd! Zie<br />
de notulen van die datum)<br />
Wethouder De heer Baesjou van Vronesteijn wordt met vijf tegen twee stemmen tot wethouder<br />
gekozen. Dit ter vervanging van de periodiek afgetreden heer L.C. Beijnen.<br />
906
17 september 1875 blz.182-190<br />
Hondenbelasting De heer C.W. Klumper vraagt om ontheffing van het betalen van hondenbelasting<br />
wegens het overlijden van zijn hond. Omdat het verzoek niet op zegel is gesteld wordt<br />
het afgewezen. Op 30 september dient de heer Klumper opnieuw een verzoek in maar<br />
nu wel gezegeld. Hij krijgt 50% reductie !<br />
Daarna gaat de vergadering achter gesloten deuren verder.<br />
BESLOTEN VERGADERING 17 september 1875<br />
Zwaan. Logement De Het logement De Zwaan zal, aldus de burgemeester " eerlang publiekelijk worden<br />
geveild ". Dat biedt de mogelijkheid het eventueel aan te kopen als gemeentehuis en<br />
tevens zouden dan het Kantongerecht en het Post-en Telegraafkantoor er huisvesting<br />
kunnen krijgen. Dat laatste biedt het voordeel dat er van het rijk nog weer bepaalde<br />
vergoedingen te verwachten zijn. In de discussie wordt uitgebreid aan de orde gesteld<br />
dat de situering van de huidige als gemeentehuis gebruikte lokalen ten enen male<br />
onvoldoende zijn en zeker niet bevorderlijk zijn voor het degelijk bewaren van de<br />
archieven en de registers van de Burgerlijke Stand. De voorzitter rekent voor dat een<br />
bedrag van ƒ 15.000,-- verhoogd met een bedrag van ƒ 5.000 plus nog eens ƒ 4.000,--<br />
voor de aankoop van goed meubilair zijns inziens niet te hoog is. Er is zelfs al<br />
geïnformeerd bij de Maatschappij voor Gemeentekrediet. De maatschappij is bereid de<br />
zaak te financieren tegen een rente van 5,63%, af te lossen in 40 jaar. De betekent een<br />
jaarlijkse uitgaaf van ƒ 1.1351,20. Bij de stemming blijkt dat de raad met algemene<br />
stemmen voor het stichten van een nieuw gemeentehuis is; bovendien is de raad het er<br />
over eens dat De Zwaan voor dat doel moet worden aangekocht. Over de inzet is men<br />
het in principe wel eens, maar men wil toch een afwachtende houding aannemen en er<br />
later nog op terug kunnen komen.<br />
907<br />
Daarna gaat de raad weer over tot de orde van de dag in een openbare vergadering
Vervolg van: 17 september 1875 blz.182-190<br />
Dempen sloten Als hoofd van de gemeente acht de burgemeester zich verplicht om de aandacht van de<br />
raadsleden te vragen voor de zijns inziens uitzonderlijke slechte toestand van de sloten,<br />
de kwalijke geur die ze verspreiden en niet in de laatste plaats: het gevaar voor het<br />
uitbreken van epidemieën. Er komen veel klachten bij het college van dagelijks bestuur<br />
over de sloten. Als er onverhoopt tot epidemieën uit zouden breken, dan zou men wel<br />
een verplicht kunnen worden om de sloten te dempen en te rioleren. En dat zou wel een<br />
heel wat duurder uit kunnen pakken. De raadsleden gaan zeer uitgebreid in op de<br />
voorstellen van de voorzitter, maar toch is men van de noodzaak nog niet zozeer<br />
doordrongen en vindt het merendeel dat men eerder moet bezuinigen, dan weer lasten<br />
op zich te nemen. Na stemming blijken de voorstellen van de burgemeester met vier<br />
tegen drie stemmen te zijn verworpen.<br />
Gasfabriek De voorzitter stelt nu voor de gasfabriek over te nemen. De voornaamste reden om dit te<br />
doen is volgens hem de brandgevaarlijkheid van de fabriek, die gas produceert uit<br />
petroleum. De fabriek moet om die reden dan ook verplaatst worden, naar zijn mening.<br />
De heer Citters is al helemaal tegen een petroleumgasfabriek en wil een op steenkool<br />
gestookte gasfabriek. Maar ook hier wegen de te maken kosten weer zo zwaar, dat bij<br />
stemming het voorstel van de voorzitter met vijf tegen drie stemmen sneuvelt.<br />
Straten en pleinen De voorzitter houdt nu zijn derde plan ten doop: de naar zijn mening erg noodzakelijke<br />
bestrating van de Zwarteweg. Hij vindt dat het als toegangsweg tot de gemeente van<br />
groot belang is dat deze straat in voldoende staat is. Maar, zeggen sommige raadsleden,<br />
er zijn nog andere straten waar dit in dezelfde mate voor kan gelden. En bovendien: de<br />
kosten. Na lange beraadslaging wordt uiteindelijk ook dit laatste voorstel van de<br />
voorzitter verworpen en wel met vijf tegen twee stemmen.<br />
908
30 september 1875 blz.190-196<br />
Achterweg De heren Prins en Spoor hebben een brief geschreven over de wenselijkheid tot<br />
bestrating van de Achterweg en de Zwarteweg en het aanbrengen van voetpaden. De<br />
heer N.H. van Randwijk, als een van de direct belanghebbenden, heeft al eerder een<br />
verzoek ingediend om daarvoor een subsidie van ƒ 3.100,-- toe te kennen. Voor dat<br />
bedrag zou het werk geklaard moeten kunnen worden en zou Van Randwijk bovendien<br />
de verplichting krijgen om die weg zelf te blijven onderhouden. Het een en ander geeft<br />
aanleiding tot breedvoerige discussies in de raad, waarbij ook de tolheffing op de Laan<br />
van Nieuw Oosteinde wordt betrokken. De raad besluit uiteindelijk de genoemde straten<br />
in nauw overleg met de heer Van Rantwijk te laten bestraten, waarbij de uitvoering in<br />
handen van het dagelijks bestuur wordt gegeven.<br />
Alhoewel niet expliciet aangegeven is er op deze datum ook een besloten raadsvergadering gehouden met<br />
als onderwerp de aankoop van Logement De Zwaan om als secretarie en raadhuis te dienen.<br />
909
BESLOTEN VERGADERING van 30 september 1875<br />
Zwaan, Logement De Er is een 'inzet' gedaan op het te koop staande logement De Zwaan van ƒ 13.600,--. De<br />
voorzitter wil nu van de raad weten of er door de gemeente een bod gedaan moet<br />
worden of niet. Hij blijft bij zijn eerder ingenomen standpunt dat hij opteert voor de<br />
aankoop van De Zwaan, tegen de -wat andere raadsleden voorstaan- bouw van een<br />
geheel nieuw raadhuis. De voorstanders van een nieuw raadhuis zijn van mening dat dit<br />
aanzienlijk goedkoper uit zou pakken dan de aankoop en het voor het doel aanpassen<br />
van logement De Zwaan. Na stemming blijkt dat de raad geen bod wil uitbrengen en dat<br />
de voorzitter moet beloven dat hij een tekening en een begroting van kosten zal laten<br />
maken voor een eventueel geheel nieuw gemeentehuis.<br />
910
15 oktober 1875 blz.196-200<br />
Begroting De Gemeentebegroting heeft 14 dagen ter inzage gelegen en wordt nu behandeld en<br />
hier en daar wat bijgesteld. In verband met de precaire financiële toestand van de<br />
gemeente worden alle uitgaven zo zuinig mogelijk gesteld. Wel wordt er wat geld<br />
uitgetrokken voor het bijhouden van het bevolkingsregister; de veldwachters krijgen er<br />
wat bij; de hoofdonderwijzer met zijn talrijke gezin en de hulponderwijzers worden<br />
bedacht, maar op de aan te brengen paaltjes op de begraafplaats wordt een bedrag van<br />
ƒ 200,-- bezuinigd. De begroting wordt goedgekeurd.<br />
911
4 november 1875 blz.200-203<br />
School Er heeft een officiële aanbesteding plaatsgevonden voor het leveren van steenkolen ten<br />
behoeve van de openbare lagere school. Van Santen te Voorburg kan de kolen leveren<br />
voor 94 cent per hectoliter en J.F.Perquin te 's-Gravenhage kan het voor 89 cent doen.<br />
Maar aangezien de offerte van Perquin niet op zegel is gesteld wordt de leverantie<br />
uiteindelijk toch aan Van Santen gegund.<br />
Woning Aannemer Van der Heijden heeft een rekening van ƒ 25,97 ingediend voor uitgevoerde<br />
reparaties aan de onderwijzerswoning. Er ontstaat naar aanleiding van deze declaratie<br />
enige discussie: de gemeenteopzichter is van mening dat kan worden volstaan met aan<br />
Van der Heijden slechts een bedrag van ƒ 18,74 uit te betalen, zijnde de meerwaarde<br />
voor aangebrachte verbeteringen. Uit de notulen blijkt dat de opzichter gelijk heeft en dus<br />
krijgt de aannemer minder uitbetaald dan hij in rekening heeft gebracht.<br />
Wegen en voetpaden Burgemeester en Wethouders vragen zich af of de schouw van wegen en voetpaden we l<br />
nodig is. In het voorjaar wordt het meer nodig geacht dan in het najaar, temeer daar er<br />
dan ook de sloten bij zijn inbegrepen. Burgemeester en wethouders zullen dit in hun<br />
vergadering nader aan de orde stellen.<br />
912
8 december 1875 blz .204-206<br />
Wegen en voetpaden De schouw van de wegen en voetpaden heeft niet plaatsgevonden, omdat het weer te<br />
ongunstig was, maar zal onder betere omstandigheden alsnog gebeuren.<br />
Secretarie Boekhandelaar Van Drienen heeft een schriftelijk verzoek ingediend om voortaan de<br />
bureaubehoeften van de secretarie, alsmede de leveranties van de school te mogen<br />
doen. Van Drienen heeft echter in het verleden een nogal beledigende brief aan de<br />
gemeente geschreven en dat is nog niet vergeten. De brief (uit 1872) is kennelijk nogal<br />
"immoreel" van inhoud en de raad heeft destijds besloten om Van Drienen niets meer te<br />
laten leveren aan de gemeente. Hij heeft bovendien nog nimmer 'amende honorable'<br />
gedaan, oftewel een openbare belijdenis van schuld. Hij mag echter nu wel weer gewoon<br />
meedingen bij de openbare aanbesteding, al wil men dan van hem wel een duidelijke<br />
specificatie van de leveranties. Uiteindelijk telt het talrijke gezin Van Drienen als een<br />
factor van betekenis. Omdat Van Drienen korting wil geven en omdat de huidige<br />
leverancier buiten de gemeente woont krijgt Van Drienen nu toch de opdracht tot<br />
levering.<br />
Veldwachter(s) Aan Gedeputeerde Staten wordt toestemming gevraagd om een bedrag van ƒ 45,-- uit te<br />
trekken voor de aanschaf van twee lakense mantels voor de veldwachters. De oude<br />
regenjassen zijn blijkbaar zeer ondoelmatig.<br />
Van de nu volgende besloten raadsvergadering wordt geen melding gemaakt in het notulenboek van de<br />
gewone raadsvergaderingen<br />
913
BESLOTEN VERGADERING van 8 december 1875<br />
Raadhuis De heer Jhr. Citters geeft een voorstel in overweging om een nieuw te bouwen raadhuis<br />
aan de Zwartelaan te situeren. Hiermede begint een zeer uitgebreide gedachtenwisseling<br />
over de wenselijkheid van het bouwen van een nieuw raadhuis en vooral: waar? Je kunt<br />
ook ergens een pand kopen en dat verbouwen en geschikt maken tot raadhuis. Verder<br />
wordt het al dan niet integreren van het postkantoor en/of het kantongerecht in de<br />
beschouwingen betrokken. Er zijn raadsleden die twijfelen of het kantongerecht in z'n<br />
huidige constellatie zal blijven bestaan. Echte besluiten komen er in dit stadium niet uit.<br />
Burgemeester en wethouders krijgen opdrachten de zaak nader te bestuderen en met<br />
voorstellen te komen.<br />
Belastingen De voorzitter stelt, dat bij de bouw van een nieuw raadhuis, de belastingen zullen moeten<br />
914<br />
worden verhoogd. De raad maakt hier geen overwegende bezwaren tegen, maar<br />
verschuift het wel naar een volgende vergadering.
13 januari 1874 blz.38-40<br />
Begraafplaats De procureur, de heer H.L. Troost, deelt schriftelijk mede, dat mevrouw de weduwe<br />
Heppener bereid is de overgebleven stukken grond voor een bedrag van ƒ 1.100,-- en<br />
onder dezelfde voorwaarden als de eerdere stukken grond aan de gemeente te<br />
verkopen.<br />
Raadslid De heer L.C. Hogendoorn toont zich bereid het raadslidmaatschap op zich te nemen. Zijn<br />
geloofsbrieven worden in orde bevonden.<br />
Schoollokalen In plaats van -zoals overeengekomen- op 15 november zijn de nieuwe schoollokalen pas<br />
op 12 januari in gebruik genomen. Dat is zowat twee maanden te laat, merkt de heer mr.<br />
Six op. De voorzitter antwoordt hierop, dat de aannemer reeds bij deurwaardersexploit<br />
"in mora is gesteld" oftewel in gebreke is gesteld. Dat zal wel gevolgen hebben.<br />
915
24 januari 1874 blz.41-44<br />
Wethouder De heer L.C. Hoogendoorn legt de voorgeschreven eed af.<br />
Avondschool Hulponderwijzeres, mejuffrouw J.E. Kruijff, vraagt om in de avonduren een klaslokaal te<br />
mogen gebruiken voor het onderricht in de Franse taal en de vrouwelijke handwerken.<br />
Het verschuldigde schoolgeld is 15 cent per week voor één vak en 25 cent voor beide<br />
vakken. Het college van dagelijks bestuur steunt dit initiatief en dat wordt door de raad<br />
overgenomen, zodat de avondcursus kan starten.<br />
Begraafplaats De tekening en de begroting voor de aanleg van de nieuwe begraafplaats hebben ter<br />
inzage gelegen. De aanbesteding kan dan nu -behoudens goedkeuring van de raad-<br />
plaats vinden. Er zijn echter nog een aantal problemen die moeten worden opgelost met<br />
Delfland en bovendien bestaat er nog een gevestigd recht van overpad. Dit pad zal nu<br />
elders moeten worden aangelegd. Nadat er ook een oplossing is gevonden voor de<br />
berging van stoffelijke overschotten die aan een besmettelijke ziekte zijn gestorven,<br />
wordt de zaak in handen gegeven van burgemeester en wethouders en kan het bestek<br />
worden gedrukt. Het werk moet op 1 maart beginnen en 1 augustus klaar zijn. Drie kwart<br />
van de aanneemsom zal dan per 1 augustus beschikbaar zijn en het resterende kwart<br />
per juni 1875.<br />
916
27 februari 1874 blz.45-50<br />
Begraafplaats De raad bespreekt nog een aantal details over de aan te leggen nieuwe begraafplaats.<br />
Onder meer wordt uitgemaakt waar de hoofdingang moet komen en waar de uitgangen.<br />
Inmiddels heeft de aanbesteding plaatsgevonden. De hoogste inschrijver, de heer Jan<br />
Antonis van der Straaten uit Bergambacht, kwam op een bedrag van ƒ 17.777,-- en de<br />
laagste, de heer Johannes Paulus Mooyman uit Stompwijk, op ƒ 13.643,--. De heer<br />
Mooyman krijgt als laagste inschrijver het werk, dat de architect, de heer Paul, had<br />
begroot op een bedrag van exact ƒ 14.547,72. Het raadslid Van den Berg informeert<br />
bezorgd of de aannemer wel solide is. De voorzitter stelt hem echter gerust; de beide<br />
borgen zijn zéér gefortuneerd. Mr. Six vraagt zich op zijn beurt af, of de aannemer wel<br />
voldoende verstand heeft van het werk, waarop de voorzitter repliceert dat hij door de<br />
architect is aanvaard. De heer Versteeg vindt dat een capabele opzichter toezicht op de<br />
uitvoering van het werk moet houden en... zo vraagt men zich af: moet dat de<br />
gemeenteopzichter, de heer Zwart zijn ? Na een discussie hierover wordt de keuze van<br />
een opzichter aan de architect over gelaten.<br />
Er staat ook nog een af te breken woning op het terrein van de begraafplaats. De<br />
voorzitter stelt dat dit aan de aannemer toekomt voor afbraak. Iedereen is het er over<br />
eens dat het niet geschikt is om er de doodgraver te laten wonen.<br />
917
1 april 1874 blz.50-56<br />
Doodgraver De heer J.C. Voorduin, doodgraver van beroep verzoekt het huis achter de begraafplaats<br />
te mogen huren. De voorzitter is tegen; het huis zou onder meer gebruikt worden<br />
voor het drogen van brandslangen en bovendien zullen Gedeputeerde Staten tegen zijn.<br />
Uit de raad komen ook enige plannen. Onder meer om het huis wel te verhuren en de<br />
schuur te bestempelen voor de quarantaine van besmettelijke zieken. Dat alles bespaart<br />
de gemeente immers een bedrag van ƒ 130,-- per jaar! Maar dat gaat volgens de<br />
voorzitter niet op. De combinatie van dodenakker en quarantaineplaats gaan niet samen!<br />
De raad is verdeeld en bij de stemming blijken de stemmen te staken.<br />
Begraafplaats Er worden enige praktische wijzigingen in het bestek van de begraafplaats aangebracht.<br />
Op voorstel van wethouder Versteeg wordt er -om verstuiving van de zanderige grond<br />
tegen te gaan- een laag zwarte aarde van een dikte van 4,20 meter aangebracht. De<br />
Achterweg langs de begraafplaats moet opgemaakt worden met koolas op een vlakke<br />
ondergrond en niet met brick (= baksteen) en grind.<br />
Dempen sloten Een gedeelte van de sloot aan de Achterweg moet gedempt worden in verband met de<br />
aanleg van de nieuwe begraafplaats. Na enige discussie wordt daartoe besloten.<br />
Urinoirs De heer Versteeg maakt een paar opmerkingen over de toestand waarin het urinoir in het<br />
Van Schagenslop zich bevindt. Het is smerig en heeft een onooglijk aanzien.<br />
Burgemeester en Wethouders zullen er wat aan doen.<br />
918
8 april 1874 blz.56-58<br />
Doodgraver Op 2 april heeft de vrouw van de doodgraver de secretaris zwaar beledigd; ze is<br />
ongepast tegen hem te keer gegaan in verband met de huur van een huis aan de<br />
Oranjelust. De burgemeester heeft daarop de doodgraver bij zich ontboden, waarop deze<br />
terstond zijn ontslag heeft ingediend. De raad bevestigt nu dit ontslag. De gemeenteopzichter<br />
moet tijdens de nu durende vacature steeds iemand ter beschikking hebben<br />
om als tijdelijk doodgraver te fungeren.<br />
Burgemeester De burgemeester gaat van 9 tot 27 april met binnenlands verlof. De mededeling wordt<br />
voor kennisgeving aangenomen.<br />
919
29 april 1874 blz.59-62<br />
Gemeentewerken De gemeentewerken zijn aanbesteed. De heer B.F. van der Heyden is met ƒ 720,-- de<br />
laagste inschrijver.<br />
Hulponderwijzer Hulponderwijzer G. Reeman Jz. vraagt en verkrijgt eervol ontslag.<br />
Doodgraver Voor de opengevallen functie van doodgraver zijn twee kandidaten. Na stemming wordt<br />
de heer A. Klumper, tuinman, benoemd. En passant wordt ook de instructie voor de<br />
doodgraver aangepast en gewijzigd.<br />
Urinoirs De urinoirs in de Kerklaan en het Van Schagenslop zijn niet omheind en dat is "stuitend<br />
voor het gezigt". Er zullen nu ijzeren platen omheen gezet worden.<br />
920
9 mei 1874 blz.62-66<br />
Bestellonen De heer Van Everdingen heeft gereclameerd tegen de bestellonen voor het bezorgen<br />
van telegrammen en goederen van de Rhijnspoorwegmaatschappij. De<br />
spoorwegmaatschappij bemoeit zich in het geheel niet met de eventuele bestellingen en<br />
bestellonen en daarom heeft de gemeente een besteller aangesteld, die tegen bepaalde,<br />
vastgestelde, tarieven de goederen bezorgt. Het blijkt in dit verband ook nog belangrijk te<br />
zijn of er sprake is van een station of van een halte en Voorburg heeft slechts een halte.<br />
De raad besluit het advies van burgemeester en wethouders in deze kwestie op te<br />
volgen.<br />
Hulponderwijzers De hulponderwijzers krijgen nu een jaartraktement van ƒ 450,-- en dat is naar de mening<br />
van de voorzitter te laag. Die wil daar minstens ƒ 500,-- van maken. De beide<br />
opgekomen sollicitanten worden eigenlijk te licht bevonden, maar wat wil je voor zo'n<br />
laag bedrag! Er ontspint zich een uitgebreide discussie over de geschiktheid van de<br />
beide kandidaten; of er bij verhoging van traktementen wel betere kandidaten zullen<br />
komen; of men überhaupt wel over de geschiktheid van de kandidaten kan oordelen. De<br />
voorzitter blijft op zijn standpunt staan en vindt het van verkeerde zuinigheid getuigen als<br />
de raad zijn mening niet volgt. De raad verwerpt echter met algemene stemmen het<br />
voorstel tot verhoging van de traktementen voor de hulponderwijzers.<br />
921
20 mei 1874 blz.66-69<br />
Hulponderwijzer De kwestie van de benoeming van de nieuwe hulponderwijzer is nog niet afgelopen. De<br />
districtsschoolopziener bemoeit zich er mee en stelt voor een geheel nieuwe oproep te<br />
plaatsen en -zo de raad toch uit een van beide kandidaten een keus wil maken- dan in<br />
ieder geval de kandidaat uit<br />
's-Hertogenbosch te kiezen. Eén raadslid vindt dat de schoolopziener er zich nu wel mee<br />
bemoeit, maar dat de raad uiteindelijk beslist. Ondanks de door de voorzitter geopperde<br />
bezwaren kiest de raad voor de heer Arend Luyendijk, thans hulponderwijzer te 's-<br />
Hertogenbosch, voor ƒ 450,-- te benoemen.<br />
Riolering De beerput aan de Achterweg bij de nieuwe begraafplaats moet verbeterd worden. De<br />
voorzitter licht zijn plannen, die hij eerst met architect Paul heeft besproken, uitvoerig toe.<br />
Temeer daar de uitvoering van het een en ander geen geld kost, wordt het met algemene<br />
stemmen goedgekeurd.<br />
Begraafplaats Er zijn drie inzendingen op de uitgeschreven prijsvraag voor een plan van aanleg voor de<br />
nieuwe begraafplaats. De raad kan in een volgende vergadering een definitieve keuze<br />
maken.<br />
922
2 juni 1974 blz.69-71<br />
Begraafplaats De raad krijgt nu de drie ingezonden plannen voor de aanleg en inrichting van de nieuwe<br />
begraafplaats voorgelegd. De uiteindelijke keus valt op het plan van de heer M.A. de<br />
Zwart. Hij krijgt ook de uitgeloofde premie.<br />
Begraafplaats Het inrijhek voor de nieuwe begraafplaats is voor een bedrag van ƒ 400,-- begroot, maar<br />
dat blijkt nu ƒ 50,-- hoger uit te vallen. De heer Six keurt de handelwijze van de architect<br />
af en wil het hek desnoods eenvoudiger voor het afgesproken bedrag van ƒ 400,-- laten<br />
uitvoeren. Andere raadsleden vinden dat je bij iets dergelijks niet op een paar guldens<br />
moet kijken. Bij stemming blijkt dat de verhoging toch wordt goedgekeurd, met<br />
uitdrukkelijke vermelding van het feit dat de heren Six en Van den Berg hebben tegen<br />
gestemd.<br />
School De aannemer die de uitbreiding van de school heeft uitgevoerd, heeft de oplevering te<br />
laat gedaan en een boete opgelopen van wellicht zo'n ƒ 300,--. Is er sprake van 'forcemajeure'<br />
? De aannemer valt wel degelijk het een en ander te verwijten, maar toch zoekt<br />
men naar verzachtende omstandigheden. Kunnen bijvoorbeeld de zon- en feestdagen in<br />
mindering worden gebracht ? Of kunnen er een aantal dagen vanaf getrokken worden<br />
vanwege het regenachtige weer? De raad besluit uiteindelijk de laatste termijn uit te<br />
betalen en het volle bedrag van de boete daarop in mindering te brengen, met<br />
uitzondering van de zon- en feestdagen. Men wacht dan af of de aannemer gaat<br />
reclameren, waarmee hij dan tevens de rechtmatigheid van de uitvoering van het<br />
boetebeding erkent!<br />
923
23 juni 1874 blz.72-76<br />
Boete W. Perquin, de aannemer, meent diverse verzachtende omstandigheden te moeten<br />
aanvoeren, waardoor de boete is opgelopen tot ƒ 300,-- en vraagt dan ook om<br />
ontheffing. Nagenoeg alle raadsleden hebben hierover een eigen mening. Een raadslid<br />
beweert zelfs dat de aannemer in het geheel geen opvoeding heeft genoten en dat men -<br />
als men hem de volle boete laat betalen- niet alleen hem treft maar ook zijn gezin. Alles<br />
wikkend en wegend verkrijgt het voorstel van de heer Van den Berg de meeste stemmen<br />
en wordt de boete voor aannemer Wouter Perquin, uiteindelijk vastgesteld op een bedrag<br />
van ƒ 150,--.<br />
Boete Ook aannemer C. de Hey wil ontheffing van zijn boete ad ƒ 102,--. Ook hiervoor worden<br />
verschillende argumenten aangevoerd. Teneinde geen precedenten te scheppen voor<br />
zowel huidige als toekomstige aanneemwerken, wordt, op voorstel van de heer Van den<br />
Berg, de boete vastgesteld op een bedrag van ƒ 25,--. De boete zal in mindering worden<br />
gebracht op de uitbetaling van de laatste termijn.<br />
Gasfabriek De voorzitter brengt een voorstel op tafel dat slechts een nipte meerderheid heeft<br />
verkregen in het college van dagelijks bestuur. Het gaat over de overname van de<br />
huidige gasfabriek, het dempen van sloten en het aangaan van een geldlening. Alle<br />
daarop betrekking hebbende stukken zullen langs de raadsleden rouleren en in een<br />
vergadering van 30 juni a.s. aan de orde worden gesteld. De heer Six zegt echter een<br />
aantal dagen buiten de gemeente te zullen zijn en vraag om uitstel tot dinsdag 7 juli<br />
1874.<br />
924
8 juli 1874 blz.76-83<br />
Boete De heer Perquin, de aannemer van de werkzaamheden aan de school, vraagt om alsnog<br />
ontheffing te kunnen krijgen van de bij de bouw opgelopen boete. Het college van<br />
dagelijks bestuur onthoudt zich van enig advies en het verzoek van de aannemer wordt<br />
met algemene stemmen afgewezen.<br />
Verlichting en Jonkheer E. van Citters cum suis zouden graag zien dat de Zwarteweg en de<br />
bestraten Achterweg bestraat en verlicht zouden worden. De beslissing wordt voorlopig uitgesteld<br />
en afhankelijk gesteld van de beslissing over de overname van de gasfabriek. (Zie<br />
verderop in dit verslag)<br />
Tekenschool Hulponderwijzer de heer A. Luyendijk en bouwkundige de heer M.A. de Zwart willen<br />
gebruik maken van de school voor het geven van tekenles. De onderwijzer rekent<br />
hiervoor 25 cent voor 4 uur les aan elke leerling en de bouwkundige rekent ƒ 12,-- voor<br />
de 6 wintermaanden. De heren krijgen in overleg met de hoofdonderwijzer ieder een<br />
klaslokaal aangewezen en ze mogen tevens gebruik maken van de aanwezige kachel en<br />
de 'gemeentelijke kolen'.<br />
Gasfabriek Over het overnemen van de gasfabriek wordt uitvoerig gediscussieerd. Vooral de plaats<br />
van de gasfabriek geeft aanleiding tot zorgen. In het geval van een calamiteit is het leed<br />
niet te overzien! Voor het overige is de fabricage van gas volop in ontwikkeling en is de<br />
toekomst daarvan zeer onzeker. De gasfabriek zelf geeft nu nog slechts rekening en<br />
verantwoording aan zijn aandeelhouders. Zo'n instelling overnemen is niet alleen<br />
onoverzichtelijk maar ook niet verantwoord.<br />
Riolering Over de kwestie van de riolering binnen de gemeente is men het ook niet erg eens. Als<br />
er bij voorbeeld een schoeiing in de sloot bij het Wielemakersslop zou moeten worden<br />
aangebracht, dan zou dat de gemeente ƒ 150,-- kosten. Maar als er onverhoopt een<br />
besmettelijke ziekte uitbreekt, dat zou de raad wel eens verplicht kunnen worden om de<br />
sloot helemaal te dempen en dan zijn alle uitgaven voor niets geweest.<br />
Geldlening Het aangaan van een geldlening stuit op grote problemen, temeer nu er zulke hoge<br />
uitgaven zijn voor de aanleg van de algemene begraafplaats.<br />
Verlichting en Het verzoek van Jonkheer E. van Citters c.s. om verlichting en bestrating<br />
bestraten van de Zwarteweg en de Achterweg wordt aan alle kanten bekeken. De moeilijkheid is<br />
blijkbaar dat men nog in het geheel niet weet hoeveel woningen daar gebouwd zullen<br />
gaan worden. Met algemene stemmen besluit de raad wel per 1 mei 1875 verlichting aan<br />
te laten brengen, maar ziet af om van gemeentewege de bestrating aan te -laten- leggen.<br />
925
Vervolg van: 8 juli 1874 blz.76-83<br />
Begraafplaats De begraafplaats moet goed afgesloten zijn en dat kan door het met een sloot te<br />
omheinen. Maar een sloot graven kost nogal wat en het plaatsen van een hek en<br />
beplanting is even afdoende en minder kostbaar.<br />
926
TUSSENGEVOEGDE UITREKSELS<br />
uit de notulen van de vergaderingen van Burgemeester en Wethouders<br />
van 24 juli en 4 augustus 1874<br />
Betreft: de affaire bij de benoeming van een nieuwe gemeentesecretaris met als gevolg een burgemeester crisis"<br />
24 juli 1874<br />
Secretaris De gemeentesecretaris, de heer Quarin Willemier, dient zijn ontslag in wegens<br />
benoeming te Kralingen. Hij laat het tijdstip van ingang aan de welwillendheid van de<br />
raad over, maar schrijft er wel bij dat Kralingen hem graag spoedig in dienst ziet treden.<br />
Secretaris De heer H.W. v.d. Kas, de gemeente-ontvanger, wenst in aanmerking te komen voor de<br />
straks open vallende functie van gemeente-secretaris.<br />
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~<br />
4 augustus 1874<br />
Gemeentesecretaris Voor de te vervullen functie van gemeentesecretaris worden aanbevolen, de heren: J.C.<br />
Noot te Woerden; Bazaldijk ; P.Pranger te Haarlemmermeer en Van der Kas, de huidige<br />
gemeente-ontvanger. Na stemming worden de volgende kandidaten aan de Raad<br />
aanbevolen.<br />
1 J.C. Noot te Woerden<br />
2 P. Pranger te Haarlemmermeer<br />
927
24 juli 1874 blz.83-88<br />
Secretaris De gemeentesecretaris vraagt ontslag. Hij is benoemd te Kralingen. Hij krijgt het<br />
gevraagde eervolle ontslag en de dankwoorden van zowel de raad als het college van<br />
burgemeester en wethouders. En passant memoreert de voorzitter dat de secretaris voor<br />
het bijhouden van de bevolkingsregisters een persoonlijke toelage ontving van ƒ 50,-- per<br />
jaar. Gezien de precaire financiële situatie van de gemeente zal de nieuw te benoemen<br />
secretaris die niet meer krijgen.<br />
Gemeente- rekening De Gemeenterekening van 1873 geeft een batig saldo van ƒ 2.496,60 te zien en wordt<br />
aangenomen.<br />
Sloten Op voorstel van de voorzitter besluit de raad een schoeiing te laten aanleggen in de sloot<br />
bij de begraafplaats 'over het Wielemakersslop'.<br />
Begraafplaats De inrichting van de begraafplaats baart nog steeds zorgen. Er moet een geschikte<br />
beplanting komen, een goede wachtplaats voor de lijkkoetsen enzovoorts, enzovoorts.<br />
Het college van dagelijks bestuur wil eigenlijk voor de beplanting een deskundige<br />
aantrekken, maar daar is de raad niet voor te vinden. Teneinde uit de impasse te komen<br />
besluit de raad een commissie te benoemen, bestaande uit de heren mr. A. Six, J.<br />
Versteeg en G.A. van den Berg, die de zaken van de beplantingen zal onderzoeken en<br />
ontwikkelen.<br />
928
5 augustus 1874 blz.88-90<br />
Secretaris Buiten het door het college voorgedragen tweetal personen om (Cfr. vergadering college<br />
van 4 augustus 1874), en na voorlezing van de namen van de overige kandidaten, wordt<br />
als nieuwe gemeentesecretaris van Voorburg aangewezen: de heer Johan Jacob<br />
Diederik Gerhard van Hasselt, thans secretaris van Epe. Hij krijgt 4 van de 6 stemmen;<br />
de 2 andere stemmen gaan naar de wel op de voordracht voorkomende heer Jan<br />
Cornelis Noot, thans volontair ter secretarie van Woerden. Op de opmerking van de heer<br />
Van den Berg, dat er binnen het college een vergissing is gemaakt bij het opstellen van<br />
de kandidatenlijst, geeft de voorzitter "enige inlichtingen". Verder wordt op de kwestie -<br />
nu- niet ingegaan.<br />
Volksvermaak De Commissie voor Volksvermaken krijgt een subsidie toegekend van ƒ 50,-<br />
929
11 augustus 1874 blz.90-95<br />
Burgemeester Omdat de burgemeester bij deze vergadering afwezig is, zit de oudste wethouder, de<br />
heer Versteeg, de vergadering voor. De reden voor deze ingelaste vergadering wordt<br />
weldra duidelijk als de heer Versteeg melding maakt van twee ingekomen brieven: één<br />
waarin de burgemeester zijn ontslag aanbiedt en één waarin deze ontslag aanbiedt als<br />
Ambtenaar van de Burgerlijke Stand.<br />
Om die reden heeft de wethouder het nodig gevonden de raad direct bijeen te roepen !<br />
Wethouder Wethouder Versteeg wil middels een brief aan de heer Bucaille vragen om op zijn<br />
ontslagaanvraag terug te willen komen.<br />
Baesjou: "Wat is de oorzaak van het ontslagverzoek ?<br />
Versteeg: "Er is officieel geen reden bekend"<br />
Baesjou: "Er is wel een reden, de zaak zit bij de wethouders; maar dat is kwetsend voor de<br />
Raad."<br />
Nu volgt een heftige discussie tussen beide heren over het al of niet bestaan van redenen, in de trant van wellesnietes.<br />
930<br />
De heer v.d. Berg zegt zondag op bezoek te zijn geweest bij de heer Bucaille waarbij hij<br />
hem "zeer overprikkeld" aantrof. De benoeming van de secretaris beschouwt hij als een<br />
"flétrissure"* voor hem persoonlijk. De aanbeveling voor de functie van de secretaris was<br />
gepasseerd en een ander was benoemd. Bij het opmaken van de voordracht was een<br />
vergissing gemaakt, maar daarbij heeft geenszins de bedoeling voorgezeten om de<br />
burgemeester te kwetsen. De burgemeester wist volgens hem (Van den Berg) van deze<br />
vergissing af en bovendien waren de leden volgens de burgemeester volkomen vrij in<br />
hun keuze voor een nieuwe secretaris.<br />
De heer Baesjou interrumpeert en merkt op: ":Is dit bezoek wel zo heel aangenaam<br />
geweest voor ZEd?" "Ook ik ben bij de burgemeester op bezoek geweest." De<br />
dienstdoende voorzitter Versteeg roept hierop de heer Baesjou tot de orde, maar deze<br />
roept uit: "U bent niet op de hoogte om mij tot de orde te roepen; van deze zaak hangt de<br />
eer van het dorp af!"<br />
* flétrissure: brandmerk, schandvlek (Prisma Frans-Nederlands woordenboek nr.133, 10e druk 1975)
Vervolg van: 11 augustus 1874 blz.90-95<br />
Burgemeester De heer Six stelt dat men zich nu in een zeer moeilijk parket bevindt, omdat officieel uit<br />
de brief van de heer Bucaille niets blijkt van de reden van zijn besluit. Als er echt redenen<br />
waren geweest dan had bij die wel opgegeven en als men inlichtingen van de<br />
wethouders wil dan kan zulks in een besloten vergadering gebeuren!<br />
931<br />
De heer Versteeg wil helderheid, waarop Baesjou zegt dat de reden niet zo onbekend is.<br />
Ze is hem door de heer Bucaille zelf medegedeeld! Maar daar wil de raad niet aan, want<br />
dat is allemaal in een particulier gesprek geweest.<br />
Na nog enige discussie wordt het voorstel van de heer Versteeg om de burgemeester te<br />
vragen op zijn beslissing terug te komen, aangenomen met 5 stemmen voor (en die van<br />
de heer Baesjou als enige tegen)<br />
De heer Six leest nu een door hem opgestelde concept-verklaring voor, waarin de<br />
burgemeester wordt uitgenodigd op zijn besluit terug te komen. Als motief voert hij aan<br />
dat hij vermeent te handelen in de geest der ingezeten door zulks te vragen. Baesjou<br />
zegt: "De wethouders moeten zelf de zaak in het reine brengen." "Hemzelf zal het<br />
aangenaam zijn als Bucaille terugkomt." En weer ontspint zich een heftige discussie. Als<br />
de heer Versteeg nogmaals zegt dat er geen reden voor de ontslagaanvraag bekend is,<br />
valt de heer Baesjou hem in de rede: " U bent een vreemdeling in eigen land ! In het<br />
Oosteinde vertellen op school de kinderen elkander de reden der zaak !<br />
Secretaris De nieuw benoemde secretaris kan nu niet direct in functie komen. Op voorstel van de<br />
heer Versteeg wordt nu de heer Velthuyzen, volontair ter gemeentesecretarie, als<br />
waarnemend secretaris aangewezen. Tot slot brengt de heer Versteeg nog dank aan de<br />
morgen scheidende secretaris.
1 september 1874<br />
De burgemeester is niet aanwezig!<br />
Notulen Over de notulen van de vergadering 11 augustus 1874 ontstaat gekrakeel, met name<br />
over de daarbij gehouden stemming over de benoeming van een waarnemend<br />
secretaris. Er wordt gesteld dat de heer Baesjou tegen zou hebben gestemd, maar het<br />
blijkt dat hij zich geheel van stemming had onthouden. De notulen worden dus<br />
gecorrigeerd.<br />
Gemeentesecretaris De heer J.J.D.G. van Hasselt wordt beëdigd en als waarnemend secretaris wordt de heer<br />
Veldhuyzen aangewezen..<br />
Burgemeester De burgemeester, de heer Bucaille, maakt middels een aan de raad toegezonden brief<br />
bekend, dat hij met ingang van 13 augustus 1874 "niet meer de functie van<br />
burgemeester zal waarnemen". Hetzelfde geldt voor de functie van ambtenaar van de<br />
burgerlijke stand. Beide brieven worden voorshands voor kennisgeving aangenomen.<br />
Request Honderdnegenentwintig ingezetenen van Voorburg, bij monde van de heren P.C. van<br />
Drien (of Driem) en M.W. Spoor, hebben bij de Commissaris van de Koning een request<br />
ingediend, waarbij zij om zijn tussenkomst vragen de burgemeester te bewegen -in het<br />
belang van de gemeente- af te zien van zijn voornemen om ontslag te nemen.<br />
Wethouder Er zijn vragen over de termijn van aftreden van het raadslid de heer van de heer L.C. van<br />
Beynen als wethouder. De voorzitter zegt toe in een volgende vergadering een rooster<br />
van aftreden aan de raad te zullen overleggen.<br />
Sloten Raadslid v.d. Berg vraagt of er wel voldoende exemplaren van de verordening voor het<br />
maken en onderhouden van sloten zijn verspreid. En of de instructies duidelijk<br />
genoeg waren. Een aantal ingezetenen is namelijk inmiddels gedagvaard door de<br />
kantonrechter en heeft een boete opgelegd gekregen. In de nu volgende discussie vraagt<br />
men zich af of er wel voldoende bekendheid aan de verordening is gegeven, of de<br />
bepalingen wel voldoende worden nageleefd en of er wellicht niet te streng wordt<br />
opgetreden. Bovendien ontstaat er een discussie over de vraag in welke kas nu wel de<br />
door de kantonrechter opgelegde boetes vloeien.<br />
932
7 september 1874<br />
De burgemeester is niet aanwezig!<br />
Burgemeester De commissaris van de Koning maakt in een brief kenbaar dat hij de ontslagaanvraag<br />
van de burgemeester " in beraad " houdt.<br />
Notulen Het raadslid, de heer mr. Six, merkt op dat het door hem op schrift gestelde en door de<br />
raad aanvaarde verzoek om de heer Bucaille te bewegen burgemeester te blijven, in het<br />
geheel niet is opgenomen in de notulen van de raadsvergaderingen. De heer Van de<br />
Kas, waarnemend secretaris, krijgt dit in volle omvang voor de voeten en de raad dreigt<br />
zelfs om hem wegens laakbare handelingen te ontslaan. De raad besluit nu alsnog een<br />
inlegvel te maken en dit aan de notulen toe te voegen.<br />
Wethouder Wethouder L.C.Beynen zal pas in september 1875 aftreden.<br />
Kerkhof Op de begraafplaats groeit het onkruid welig. Doodgraver Klumper zal het met de zeis te<br />
lijf gaan " hetgeen alleszins noodzakelijk is ".<br />
933
19 september 1874 blz.103-107<br />
De burgemeester is weer aanwe z i g .<br />
Burgemeester De burgemeester deelt simpelweg mee, dat hij gehoor heeft gegeven aan het verzoek<br />
van de Commissaris van de Koning en van een aantal ingezetenen van de gemeente en<br />
besloten heeft zijn betrekking als burgemeester te continueren.<br />
Gemeentebegroting De begroting 1875, met memorie en toelichting, zal -evenals voorgaande <strong>jaren</strong>- bij de<br />
raadsleden rouleren.<br />
Begraafplaats De commissie die zich heeft bezig gehouden met een plan tot een afdoende beplanting<br />
van de algemene begraafplaats brengt verslag uit van de verrichte werkzaamheden. De<br />
commissie vraagt om een krediet van ƒ 1.200,-- op de dienst 1874 om het een en ander<br />
te kunnen bekostigen en vraagt bovendien om het college verder te machtigen de<br />
verdere aanbesteding van werken te kunnen -laten- uitvoeren.<br />
Hulponderwijzers De hulponderwijzers verzoeken om meer traktement met een bedrag van maar liefst<br />
ƒ 50,-- per jaar! Gewoon, omdat het levensonderhoud voor hen en hun gezinnen zo duur<br />
geworden is! Eer wordt lang over gesproken en alle argumenten gewikt en gewogen. Ze<br />
hebben extra inkomsten uit het avondonderwijs, of kunnen die inkomsten althans<br />
hebben. De woordvoerder voor deze verhoging, de heer Luyendijk, is er overigens nog<br />
maar kort. Uiteindelijk besluit de raad het advies van het college van dagelijks bestuur te<br />
volgen en het verzoek van Luyendijk c.s. af te wijzen.<br />
934
10 oktober 1874 blz.107-113<br />
Onderwijzers Gedeputeerde Staten hebben de verhoging van de jaarwedden van de onderwijzers<br />
goedgekeurd.<br />
Huisje aan de brug Het huurcontract voor het brugwachtershuisje ten behoeve van de weduwe T. van der<br />
Meer ad ƒ 52,-- per jaar wordt verlengd voor de duur van zes jaar.<br />
Burgemeester De burgemeester deelt mede dat hij genoodzaakt is om een periode van drie maanden<br />
verlof te nemen in verband met de gezondheidstoestand van zijn echtgenote. Met name<br />
de heer Six spreekt de hoop uit dat het verblijf in het buitenland een gunstige invloed op<br />
haar herstel zal hebben. Alle andere raadsleden stemmen hier van harte mee in.<br />
Wethouder De burgemeester moet naar zijn zeggen elders aanwezig zijn en maakt aanstalten de<br />
vergadering te verlaten. Maar allereerst draagt hij het 'presidium' over aan de oudste<br />
wethouder, de heer Versteeg. De heer Versteeg vraagt de medewerking en de bijstand<br />
van de raad voor de periode dat hij het burgemeestersambt waarneemt.<br />
Gemeentebegroting De gemeentebegroting wordt artikelsgewijs behandeld en hier en daar wat bijgesteld.<br />
Ten slotte wordt de begroting goedgekeurd.<br />
Wethouder In verband met het tijdelijke verlof van de burgemeester, dient de raad ook een tijdelijke<br />
wethouder aan te wijzen. Een stemming wijst de heer Van den Berg aan, maar deze<br />
verklaart "geen vrijheid te vinden zich die keuze te laten welgevallen". Na een nieuwe<br />
stemming blijkt de heer Hogendoorn te zijn gekozen. Na enige aarzeling neemt de heer<br />
Hogendoorn de betrekking aan.<br />
935
28 oktober 1874 blz.113-116<br />
Begraafplaats De plantsoenen van de algemene begraafplaats worden aanbesteed en de raad besluit<br />
om de niet meer benodigde grond voor een bedrag van ƒ 1,60 per are te verhuren.<br />
Verder besluit de raad de gemeenteopzichter opdracht te geven de begraafplaats nu<br />
definitief op te gaan meten.<br />
936
5 november 1874 blz.116-121<br />
Begrafenisrechten De raadsleden vinden de regeling in een Verordening op het heffen van<br />
begrafenisrechten een zeer delicate zaak en er wordt dan ook intensief gesproken over<br />
de diverse toe te passen tarieven en de indeling in klassen. Zelfs houdt men zich bezig<br />
met de lengte, breedte en diepte van de graven. Uiteindelijk worden de leden het eens<br />
en de Verordening naar Gedeputeerde Staten gezonden.<br />
As en vuilnis Het contract voor het ophalen van as en vuilnis loopt dit jaar af en moet dus verlengd<br />
worden. Dit geschiedt echter met dien verstande, dat het ophalen van as en vuilnis zich<br />
niet moet beperken tot de kom van het dorp, maar ook daarbuiten en dat de aslieden<br />
voortaan weer een fooi mogen vragen bij gelegenheid van oud en nieuw.<br />
Woning Burgemeester en wethouders achten het 't beste om het huis achter de begraafplaats te<br />
slopen en te verkopen. In de volgende vergadering zal hierop worden doorgegaan.<br />
937
27 november 1874 blz.121-126<br />
Spoorwegen De raad van toezicht op de spoorwegen deelt mede dat de minister van binnenlandse<br />
zaken het geeft goedgevonden dat de beide laatste treinen in Voorburg zullen ophouden.<br />
Voorts deelde de Directie van de Nederlandse Rhijnspoorwegmaatschappij mee dat zij<br />
berusten in de wijze waarop de parallelweg op de legger van wegen en paden van de<br />
gemeente is gebracht en dat zij voor het onderhoud van die weg en de sloten zorg zullen<br />
dragen.<br />
Leverantie(s) Boekhandelaar Van Drien (Driem of Drienen) mag voortaan geen kantoorbehoeften meer<br />
aan de secretarie leveren. De reden is: "wegens indecente handelingen". De<br />
bureaubehoeften zullen voortaan vanuit 's-Gravenhage worden betrokken.<br />
Begrafenisrechten De kerkmeesters van de Nederlandse Hervormde Gemeente hebben enige<br />
begrafenisattributen in de aanbieding voor ƒ 60,--. Het gaat om twee grote lijkbaren, twee<br />
roeven*, een groot nieuw -, een oud - en een kleiner begrafeniskleed. Het college heeft<br />
de attributen bekeken en bevonden ze in goede staat. Ook over de prijs zijn ze tevreden,<br />
Woning Het huisje achter de begraafplaats zal worden afgebroken.<br />
Klachten De voormalige burgemeester van Voorburg, thans van Druten, de heer Barkey, laat bij<br />
monde van zijn gemachtigde, de heer F.J. Prins, weten dat de koepel bij het hotel "De<br />
Wijckerbrug" plotseling is ingestort. De instorting zou een gevolg zijn van onvoldoende<br />
onderhoud aan de Wijckerbrug. Door een gat in de zijmuur van die brug zou water<br />
gedrongen zijn, dat de fundamenten van de koepel zou hebben ondermijnd. Andere<br />
raadsleden beweren echter dat de fundamenten van de koepel al heel slecht waren en<br />
dat dat de oorzaak is dat het gebouwtje is ingestort. Kortom: wie betaalt de schade? De<br />
raad vindt dat het seizoen er niet naar is om nu een onderzoek in te stellen, maar dat dat<br />
het voorjaar zal gebeuren. Intussen moet de koepel er maar zo bij blijven staan en zal de<br />
gemeente er alles aan doen om de muur bij de brug eventueel te laten herstellen.<br />
938
5 december 1874 blz.126-130<br />
Begrafenisrechten Gedeputeerde Staten hebben de tarieven, vastgelegd in de Verordening<br />
begrafenisrechten, niet goedgekeurd. De voorgestelde wijzigingen zijn echter volgens het<br />
college van ondergeschikt belang en de raad heeft er dan ook geen moeite mee die te<br />
slikken. De heer Van den Berg vindt het echter maar een vreemde zaak, dat nu de<br />
Verordening zonder slag of sloot door de koning werd goedgekeurd, dat Gedeputeerde<br />
Staten nu bezwaar maken. De raad besluit om dat gevoelen ook aan Gedeputeerde<br />
Staten kenbaar te maken.<br />
Jaarwedde(n) De heer Van der Kas, behalve gemeente-ontvanger ook administrateur van de<br />
begraafplaats, beklaagt zich over het feit dat hij voor zijn werkzaamheden maar ƒ 25,--<br />
als jaarwedde krijgt. Hij heeft echter berekend dat de jaarwedde zeker ƒ 33,-- zou<br />
moeten zijn. Na enige beraadslaging vinden de raadsleden dat de heer Van der Kas<br />
gelijk heeft en verhogen zij zijn jaarwedde niet tot de voorgestelde ƒ 33,-- maar zelfs tot<br />
ƒ 40,--!<br />
Achterweg De heer Jhr. E. van Citters verzoekt namens de bewoners van de Achterweg om<br />
herbestrating van die weg. De bewoners zijn onverdeeld bereid het eigendom van die<br />
weggedeelten welk binnen het profiel van die weg liggen aan de gemeente ter<br />
beschikking te stellen. Het college van dagelijks bestuur is weliswaar bereid om over<br />
deze aanvraag positief te adviseren, maar dan moeten er eerst opmetingen geschieden<br />
en zal er een begroting van de te maken kosten moeten worden opgemaakt. Men zal te<br />
zijner tijd op de zaak terug komen. Het raadslid Van den Berg wil zelfs een stap verder<br />
gaan en vraagt ook om bestrating van de Zwarteweg. Maar, zegt hij er bij, niet alle<br />
bewoners zijn genegen hiertoe hun medewerking te verlenen en dat maakt het extra<br />
moeilijk, maar niet minder noodzakelijk!<br />
Onderwijzer De hulponderwijzer G. Luyendijk vraagt om verhoging van zijn traktement. Het college<br />
vindt echter dat de hulponderwijzer zich eerst nog maar eens goed moet bewijzen en dat<br />
hij hier nog maar zo kort onderwijzer is en adviseert het verzoek af te wijzen. De raad<br />
neemt dit advies over en laat Luyendijk weten wat wanneer hij blijk heeft gegeven naar<br />
genoegen te presteren, de raad zijn verzoek welwillend in overweging zal nemen.<br />
Verloting In januari zal DORCAS weer de traditionele jaarlijkse verloting organiseren. Het raadslid<br />
Beijnen is gecommitteerd om namens de raad bij die verloting aanwezig te zijn.<br />
939
19 januari 1875 blz.130-135<br />
Burgemeester De commissaris van de Koning laat weten, dat burgemeester Bucaille verlenging van zijn<br />
buitengewone verlof heeft gevraagd en verkregen tot 1 juni 1875. Burgemeester Bucaille<br />
schrijft ook rechtstreeks aan de raad dat hij dit verzoek heeft ingediend op aandringen<br />
van de geneesheer. Het dagelijks bestuur moet namens de raad aan de burgemeester<br />
mededelen, dat zij zijn besluit om nog langer weg te blijven -alhoewel ongaarne-<br />
respecteren. Overigens wordt dit besluit met 4 tegen 1 stem genomen.<br />
Begraafplaats Er zijn kwesties ontstaan met de architect en de aannemer van de begraafplaats. De<br />
uitvoering van de diverse werkzaamheden en de daarbij geleverde materialen kunnen<br />
niet op alle punten waardering oogsten van de raad. Stenen waren van slechte kwaliteit<br />
en hier en daar waren gaten opgevuld met cement en sommige muren waren niet<br />
waterpas. De heer Van den Berg vindt zelfs dat de vorm van de door de architect aan het<br />
college geschreven brief niet door de beugel kan en niet getuigt van respect voor de<br />
waardigheid van het college, dat hem nota bene zelf heeft aangesteld. De raad wacht<br />
voorshands het verloop van de nog te verrichten werkzaamheden af en zal naar bevind<br />
van zaken te werk gaan....<br />
Doodgraver De instructie van de doodgraver wordt aangepast aan de nieuwe begraafplaats.<br />
Begraafplaats De instructies van zowel de doodgraver als de administrateur worden aangepast aan de<br />
nieuwe situatie.<br />
Recognities De kerkmeesters van de Oude Kerk willen dat de gemeente recognitierechten gaat<br />
betalen voor het uitsteken van de vlag aan de toren, het luiden van de klokken en "het<br />
kleppen bij sommige gelegenheden". Mr. Six is bereid hiervoor ƒ 25,-- uit te trekken,<br />
maar de voorzitter en de heer Van den Berg vinden ƒ 10,-- al genoeg, terwijl de heer<br />
Hogendoorn er ƒ 7,-- van wil maken. Na stemming komt men op een bedrag van<br />
uiteindelijk ƒ 10,--.<br />
Hulponderwijzer Meester Luyendijk neemt zijn ontslag , hij is benoemd te Weesp.<br />
940
4 februari 1875<br />
Verlichting Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Marianne der Nederlanden heeft haar rentmeester,<br />
de heer J.H. Lintz, een verzoek laten schrijven voor verlichting van het buitengoed<br />
Leeuwensteijn. Dit verzoek is echter niet naar behoren op zegel gesteld en moet dus<br />
formeel opnieuw worden ingediend. De raad besluit "aan de heer Lintz te kennen te<br />
geven dat ten einde de raad op wettige wijze van het verzoek gesaisssiseerd* zij en met<br />
het oog op het stellen van een antecedent** " wordt uitgenodigd het verzoek alsnog in te<br />
dienen, maar dan wel naar behoren gezegeld.<br />
Hulponderwijzer. Ter vervanging van hulponderwijzer Luyendijk wordt de heer B.C. Akkerhuis<br />
voorgedragen. De heer Akkerhuis was vroeger als hulponderwijzer in Voorburg en is<br />
thans als zodanig werkzaam te 's-Gravenhage. Maar omdat de jaarwedde nu ƒ 450,-- is<br />
geworden is hij wel bereid terug te komen.<br />
Woning Het huisje achter de begraafplaats heeft ƒ 352,-- opgebracht! Het huisje zal voor ƒ 1,--<br />
per week aan veldwachter Van de Waals worden verhuurd, tot het moment dat hij een<br />
andere woning vindt. Daarna wordt het huisje bestemd voor lijders aan besmettelijke<br />
ziekten.<br />
Veldwachter Aangezien de heer W.W. Laman, veldwachter en fungerend bode, is vertrokken, kan zijn<br />
traktement verdeeld worden tussen de beide overgebleven veldwachters, te weten de<br />
heren S.L. Gorter en I. van der Waals. De heer Gorter is echter al zes jaar als<br />
veldwachter werkzaam en de heer Van der Waals is daarentegen pas in dienst getreden.<br />
Na enige argumenten over en weer besluit de raad toch het geld tussen de beide<br />
veldwachters te verdelen.<br />
* Saisisse(e)ren = grijpen, vatten, in beslag nemen. Aldus een uit de vorige eeuw daterend vreemde woordenboekje<br />
** In plaats van 'antecedent' zal wel 'precedent' bedoeld zijn. Noten van B.I.C. Dijkman.<br />
941
13 februari 1875 blz.138-<br />
Verlichting Het verzoek van Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Marianne om uitbreiding van de<br />
verlichting naar haar buitengoed Leeuwensteijn komt weer ter tafel, maar nu wel<br />
behoorlijk op zegel gesteld.<br />
Hulponderwijzer De heer C. Akkerman wordt hulponderwijzer, maar tegelijkertijd wordt meegedeeld dat<br />
de hulponderwijzer G. Verdam vertrekt naar Baarn en er dus weer een vacature is.<br />
942
5 maart 1875 blz.139-144<br />
Tuinland achter Bij de warmoezenierstuin Oranjelust, achter de nieuwe begraafplaats, die gedeeltelijk<br />
verhuurd is aan de heer F.J.M. v.d. Kleij, moeten 160 wilgen gepoot worden ter<br />
beschutting van die tuin. De wilgenpoten kosten ± 10 à 12 cents per stuk. Met algemene<br />
stemmen wordt besloten die voor kosten van de gemeente aldaar te poten. De<br />
wilgentenen mogen door de huurder om de vier jaar afgesnoeid worden.<br />
Hekwerk De weduwe Van Leeuwen en nog een aantal belanghebbenden, vragen om een<br />
afdoende afrastering tussen hun bezit en de begraafplaats. De gemeente wilde eerst een<br />
haag, maar de weduwe ziet meer in een rasterwerk van ruwe planken of slieten.*<br />
Hierover ontstaan een uitgebreide discussie en een veelheid aan plannen. De raad<br />
besluit een bestek te laten maken en een begroting van kosten. De raad wil de publieke<br />
aanbesteding aan zichzelf houden en niet delegeren aan het college van dagelijks<br />
bestuur.<br />
Hulponderwijzer Er zijn geen sollicitanten. De beide kwekelingen zullen worden ingezet en te zijner tijd<br />
een gratificatie krijgen. Na het voorjaarsexamen hoopt men op nieuwe kandidaten.<br />
Klokgelui De kerkmeester van de Hervormde Gemeente willen een recognitie ** van ƒ 50,-- voor<br />
het luiden van de klokken op elke werkdag om 12 uur en voor het incidenteel luiden van<br />
de klok bij brand en bij het overlijden van vorstelijke personen. Als de gemeente af wil<br />
zien van het elke dag luiden van de middagklok, dan zijn ze tevreden met een recognitie<br />
** van ƒ 25,--.<br />
Hierover wordt ernstig beraadslaagd. De meerderheid van de raadsleden wil het luiden<br />
van de klok om 12 uur kennelijk niet afschaffen en is bereid voor het luiden bij brand en<br />
bij het overlijden van vorstelijke personen de kerkelijke gemeente afzonderlijk te<br />
'demommageren' *** en heeft hiervoor een jaarlijkse recognitie over van maximaal ƒ 25,--<br />
.<br />
Veldwachter Verdeling traktement. (Zie ook notulen van 2 februari 1875) Veldwachter Gorter is echter<br />
boos! Hij vindt het onrechtvaardig dat hij evenveel krijgt als de pas aangetreden<br />
veldwachter. Dit vindt de raad op zijn beurt ongepast en trekt de uitkering aan Gorter<br />
helemaal in!<br />
* Een sliet is een afgehouwen en van takken ontdane rechte, dunne stam of lange staak. Onder andere gebruikt voor<br />
polsstokken. Bron: Verklarend Handwoordenboek der Nederlandse Taal van M.J. Koenen-Endepols, 27e druk (1977)<br />
** Recognitierechten zijn rechten die iemand dient te betalen als erkenning van het feit dat hij andermans eigendom mag<br />
gebruiken. De recognitierechten worden veelal onder de belastingen gerekend. Noot: B.I.C. Dijkman<br />
*** Dedommageren = schadeloos stellen; van Fr. dommage = schade. Bron: 19e eeuws Dictionaire portatif<br />
943
23 maart 1875 blz.144-147<br />
Verordening Gedeputeerde Staten hebben aanmerkingen op de Verordening op de algemene<br />
begraafplaats. Het gaat met name over het bepaalde in artikel 5 van die Verordening,<br />
waarin wordt bepaald dat zij die graven en/of grafkelders willen aankopen, zich tot het<br />
bestuur van de burgerlijke gemeente moeten wenden. Gedeputeerde Starten willen dit<br />
artikel uitgebreid zien met de woorden: "zij die voor onbetaalde tijd". Alhoewel ook de<br />
raad van oordeel is dat de oorspronkelijke redactie van dit artikel geenszins in strijd is<br />
met de wet, besluit men toch aan de wens van gedeputeerde staten gevolg te geven en<br />
het artikel te wijzigen.<br />
Graf De heer A.L. Brouwer, architect te 's-Gravenhage, vraagt namens mevrouw Wiederhold,<br />
echtgenote van de heer H.I. Kuipers te 's-Gravenhage, toestemming om 7,88 centiare<br />
grond op de algemene begraafplaats aan hem te verkopen voor het bouwen van een<br />
grafkapel. De raad stemt hiermede in onder de voorwaarde, dat zij uiteraard te zijner tijd<br />
daarvoor de verschuldigde begrafenisrechten zullen betalen.<br />
Hekwerk Het maken van een rasterwerk rond het eigendom van de weduwe Van Leeuwen c.s.<br />
wordt gegund aan de heer W. Akkerhuis, als laagste inschrijver voor dit werk.<br />
Bruggen De heer Van den Berg vraagt hoe het is gesteld met het in te stellen onderzoek naar de<br />
toestand van de Wijckerbrug. Volgens de voorzitter moet een initiatief hiertoe van de<br />
eigenaren uitgaan, maar de heer Van den Berg zegt dat is afgesproken dat de gemeente<br />
dit zou doen. De heer Van den Berg heeft gelijk en de voorzitter zegt toe op korte termijn<br />
het gevraagde onderzoek te laten instellen en rapport uit te zullen brengen.<br />
944
20 april 1875 blz.148-152<br />
Kadaster De commissaris van de Koning geeft te kennen dat de gehele gemeente opnieuw<br />
kadastraal zal worden opgemeten.<br />
Bruggen De interpellatie van het raadslid Van den Berg over de bouwkundige toestand van de<br />
Wijckerbrug, komt ter sprake. De rapportage is van maart jongstleden. <strong>Toen</strong> hebben<br />
burgemeester en wethouders, in gezelschap van de gemeenteopzichter, de toestand van<br />
de Wijckerbrug nauwkeurig bekeken. Men is in ieder geval tot de overtuiging gekomen<br />
dat het instorten van de koepel bij het hotel 'De Wijckerbrug' in geen geval kan worden<br />
toegeschreven aan de slechte bouwvallige toestand van de brug, de bruggehoofden of<br />
de scheidingswand (Zie hiervoor de notulen van 27 november 1874). De hoteleigenaren<br />
hebben te kennen gegeven dat zij met een bijdrage van ƒ 25,-- en ƒ 30,-- voor het herstel<br />
van de koepel al heel erg blij zouden zijn. Na enige discussie, waaruit onder meer blijkt<br />
dat niet alle raadsleden de zaak helemaal vertrouwen, wordt toch het voorstel van<br />
burgemeester en wethouders aangenomen om een herstelbijdrage te leveren van ƒ 25,-<br />
ineens! De voorzitter stelt onder meer dat bij de overdracht van de drie bruggen, destijds<br />
in beheer bij het Ambacht, niet nauwkeurig genoeg naar de bouwkundige toestand van<br />
de bruggen is omgezien.<br />
Hulponderwijzer De heer A. Renaud wordt, tegen de vroeger vastgestelde jaarwedde van ƒ 500,--,<br />
aangesteld tot hulponderwijzer.<br />
Bestraten dorp Een zekere heer H.A. van Rantwijk vraagt aan de gemeente een subsidie van ƒ 3100,--<br />
voor de bestrating van de Laan van Nieuw Oosteinde met klinkers vanaf het dorp tot aan<br />
de korenmolen, plus een verhoogd voetpad. Hierover is in de vorige vergadering reeds<br />
gesproken, met als resultaat dat de stemmen staakten. Ook nu komt de raad over deze<br />
kwestie nog niet tot een afgerond denkbeeld en vreest men tevens afkeuring van een<br />
eventueel positief raadsbesluit.<br />
945
4 mei 1875 blz.152-156<br />
Bestraten dorp Het bestraten van de Laan van Nieuw Oosteinde komt weer ter sprake. De grootste<br />
moeilijkheid is in feite: het is te duur! De heer Baesjou meent dat de gemeente het<br />
subsidie moet geven. De gemeente krijgt er immers mooie villa's voor in de plaats. En<br />
bovendien kan het aan een rechtskundige worden overgelaten om te beoordelen of de<br />
gemeente tot het geven van een subsidie verplicht is. Een ander argument waarom men<br />
niet tot een eensluidend en afgerond voorstel kan komen is: het betreft hier maar een<br />
gering gedeelte van de Laan van Nieuw Oosteinde, terwijl in feite de gehele laan in<br />
slechte toestand verkeert. Burgemeester en wethouders zullen met de aanvrager nog<br />
eens overleggen of het niet goedkoper kan. Dit voorstel wordt aangenomen..<br />
Hulponderwijzer Het traktement van de hulponderwijzer B.C. Akkerhuis wordt gelijk getrokken met dat van<br />
de nieuw benoemde hulponderwijzer A. Renaud. En passant wordt ook vermeld dat dit<br />
geschiedt vanwege zijn bekwaamheid en geschiktheid.<br />
Bruggen De heer Van den Berg memoreert dat het onderzoek naar de bouwkundige toestand van<br />
de Wijckerbrug destijds is opgedragen aan een onpartijdige commissie en niet aan het<br />
college van dagelijks bestuur en de gemeenteopzichter. Dit alles wordt voor<br />
kennisgeving aangenomen.<br />
946
21 mei 1875 blz.156-159<br />
Bestraten dorp De zaak van het bestraten van de Laan van Nieuw Oosteinde dreigt een eindeloze<br />
kwestie te worden. Burgemeester en wethouders willde de zaak voor een lager bedrag<br />
uitgevoerd zien, maar de raad blijft verdeeld. Er worden bedragen van ƒ 1.000,-- en ƒ<br />
2.000,-- genoemd. Uiteindelijk staken de stemmen weer als over een bedrag van<br />
ƒ 1.000,-- wordt gestemd.<br />
Hulponderwijzer De beide kwekelingen hebben, toen de functie van hulponderwijzer vacant was, extra<br />
werk verricht en krijgen hiervoor een gratificatie.<br />
Veldwachter Veldwachter J. van der Waals heeft een voor hem geschikte woning binnen de gemeente<br />
kunnen vinden.<br />
Verlichting De zaak van de verlichting van de Achterweg zal aan de orde worden gesteld zodra de<br />
kwestie van de herbestrating van de Laan van Nieuw Oosteinde weer ter tafel komt.<br />
947
28 mei 1875 blz.160-162<br />
Bestraten dorp De kwestie van de bestrating van een gedeelte van de Laan van Nieuw Oosteinde komt<br />
weer ter tafel. Als het voorstel komt om voor een subsidiebedrag van ƒ 2.143,-- een weg<br />
van 3½ meter "zonder vleugels" aan te laten leggen, staken de stemmen alweer. In<br />
eerste instantie wil men nu de zaak helemaal van de agenda schrappen, maar een<br />
voorstel van het raadslid Van den Berg verkrijgt uiteindelijk de algemene instemming. Het<br />
voorstel houdt in een subsidiebedrag van ƒ 2.000,--, maar onder de volgende<br />
voorwaarden:<br />
a. dat de bestrating geheel conform het door Van Randwijk ingediende plan wordt<br />
uitgevoerd;<br />
b. dat het dagelijks bestuur toezicht en controle houdt op de uitvoering;<br />
c. dat er geen tol geheven zal worden van Voorburgse ingezetenen voor zover zij te<br />
voet komen en dat ingezetenen die met rij- of voertuigen de weg passeren, de helft<br />
van het tolbedrag zullen betalen.<br />
948
9 juli 1875 blz.162-166<br />
Straatstenen Het raadslid Van den Berg vraagt inlichtingen over het gerucht als zou de<br />
gemeenteopzichter een hoeveelheid keien ten geschenke hebben gegeven. Op zich is<br />
dat natuurlijk ongeoorloofd. Maar de voorzitter antwoordt dat het hier gaat om een<br />
hoeveelheid afgekeurde keien en ze terugzenden was te duur!<br />
Raadslid Het raadslid Van den Berg heeft de loco-burgemeester Versteeg er onder vier ogen van<br />
beschuldigd, als zou hij bij de behandeling van de kwestie van de bestrating van de Laan<br />
van Nieuw Oosteinde, dubbelhartig te werk zijn gegaan. Hij zou zich met name hebben<br />
verzekerd van de medewerking van de rooms-katholieke raadsleden. De heer Versteeg<br />
dient derhalve een motie van wantrouwen in tegen het raadslid Van den Berg en wenst<br />
nadrukkelijk door de raad te zien uitgemaakt of de beschuldiging van Van de Berg<br />
terecht is of niet. Tot staving van zijn bewering maakt de heer Van den Berg melding van<br />
het feit dat er een bespreking heeft plaats gevonden bij ingezetenen, in<br />
tegenwoordigheid van de heren Versteeg en Beijnen. De heer Versteeg zou zich bij die<br />
gelegenheid hebben verbonden een subsidiebedrag van ƒ 2.143,-- te zullen verlenen<br />
voor de bestrating van het bewuste gedeelte van de Laan van Nieuw Oosteinde. In<br />
plaats van zijn woord gestand te doen heeft hij dan maar het voorstel gedaan om de<br />
zaak aan een nader onderzoek te onderwerpen. Hij vindt dit alles tamelijk dubbelhartig!<br />
Zowel de heer Versteeg als de heer Beijnen verklaren hierop dat in de door de heer Van<br />
den Berg bedoelde bijeenkomst de kwestie van de bestrating van de Laan van Nieuw<br />
Oosteinde in het geheel niet ter sprake is geweest en er zijn al helemaal geen bindende<br />
afspraken gemaakt. De heer Van den Berg houdt echter zijn beschuldigingen vol en zegt<br />
dat hij dit -zo nodig- door getuigen kan laten bevestigen. De heer Versteeg verdedigt zich<br />
door te herhalen dat hij zich tot hoegenaamd niets heeft verbonden en dat hij alleen maar<br />
heeft aangedrongen om de zaak in een voltallige raadsvergadering aan de orde gesteld<br />
te krijgen. Bij meerderheid van stemmen wordt nu uitgemaakt dat de heer Versteeg zich,<br />
ondanks het feit dat de heer Van den Berg blijft persisteren, niet van een dubbelhartige<br />
handelwijze kan worden beschuldigd.<br />
949
19 juli 1875 blz.166-167<br />
Begroting Gedeputeerde Staten hebben bezwaar om nog een restant-krediet, nodig voor de aanleg<br />
van de algemene begraafplaats, op de per 1 juni 1875 afgesloten begroting te brengen,<br />
maar hebben er geen bezwaar tegen als dit krediet van ƒ 2.144,97 ten laste van de<br />
lopende dienst wordt gebracht.<br />
Sloot achter De heer Van den Berg vraagt of bij de onlangs gehouden schouw van de<br />
Herenstraat sloten, ook de sloot achter de Herenstraat, van de heer M.W. Spoor, is begrepen. De<br />
voorzitter zegt dat tegen de heer Spoor inderdaad proces-verbaal is opgemaakt en dat<br />
deze zaak nu in handen van de rechter is.<br />
950
31 juli 1875 blz.167-173<br />
Verlichting Er moet uitvoering worden gegeven aan het raadsbesluit van 8 juli 1875 betreffende de<br />
verlichting van de Zwarteweg en de Achterweg. Vraag is of er nu gas- dan wel<br />
petroleumlantaarns moeten komen. Na stemming blijkt de voorkeur voor gaslantaarns te<br />
bestaan. Bovendien dient de aannemer een vergoeding te krijgen voor het aanleggen<br />
van buizen. Hiervoor wordt een bedrag uitgetrokken van ƒ 200,--.<br />
Bestraten dorp Het vorig jaar heeft de gemeenteraad besloten om ook over te gaan tot het bestraten van<br />
de Achterweg en wel het gedeelte lopend vanaf de Laan van Nieuw Oosteinde tot aan<br />
het Fransche Slop. Het weggedeelte zal voor een bedrag van ƒ 2.338,-- worden bestraat<br />
met zogeheten Utrechtse klinkermoppen.<br />
Hulponderwijzer Uit het verslag van de hoofdonderwijzer blijkt dat er op de openbare lagere school een<br />
dringende behoefte is aan assistentie van twee kwekelingen. Aangezien het onderwijs -<br />
ook als er een hulponderwijzer uitvalt- te allen tijde door moet gaan, besluit de raad<br />
hiervoor een vergoeding vast te stellen van ƒ 25,-- per kwekeling per jaar.<br />
Commissaris van de De voorzitter deelt mee, dat de commissaris van de Koning de gemeente op<br />
Koning 28 juli jongstleden heeft geïnspecteerd.<br />
Raadsleden De geloofsbrieven van de nieuw benoemde raadsleden, de heren Jhr. E. van Citters, J.<br />
Oosterlaan en G. de Groot worden door een commissie uit de raad onderzocht en in orde<br />
bevonden.<br />
Kermis De raad is het er met algemene stemmen oer eens dat de kermis dit jaar weer door moet<br />
gaan.<br />
Veldwachter Veldwachter Gorter heeft een brief geschreven en vraagt om alsnog zijn gemiste<br />
gratificatie van ƒ 9,30 te mogen krijgen ( zie ook notulen van 2 februari 1875 en 5<br />
maart 1875). Deze gratificatie is hem destijds geweigerd wegens ongehoorde<br />
brutaliteit. Bovendien vraagt hij -onder overlegging van een aantal rekeningen- om een<br />
extra bedrag van ± ƒ 100,-- voor deze onvoorziene uitgaven, die zijn draagkracht te<br />
boven gaan. Maar aangezien de stemmen staken, wordt de beslissing hierover naar de<br />
volgende vergadering verschoven.<br />
951
Vervolg van: 31 juli 1875 blz.167-173<br />
Schadevergoeding Aannemer Van der Heijden heeft bij de werkzaamheden aan de onderwijzerswoning<br />
stormschade geleden. Hij vraagt om dédommagement oftewel schadevergoeding. De<br />
zaak wordt nog onderzocht en daarom wordt ook deze kwestie naar de volgende<br />
vergadering verschoven.<br />
( zie notulen 4 november 1875 )<br />
Cipier De heer Baesjou vraagt waarom veldwachter Van der Waals benoemd is tot cipier en<br />
niet de heer Gorter, die toch een veel langere staat van dienst heeft. Hij krijgt ten<br />
antwoord dat de commissaris van de Koning de benoemingen regelt en de<br />
gemeenteraad daar dus geen bemoeienis mee heeft.<br />
952
19 augustus 1875 blz.174-178<br />
Raadslid Het raadslid Jhr. E. van Citters wordt beëdigd.<br />
Gemeenterekening De Gemeenterekening van 1874 wordt goedgekeurd.<br />
Geldlening Voor de financiering van de verlichting en bestrating van de Achterweg en de Zwarteweg<br />
dient een geldlening afgesloten te worden. Na enige discussie wordt men het eens over<br />
een geldlening van maximaal ƒ 3..000,-- tegen een rente van 5%.<br />
Veldwachter Het eerder gedane voorstel om aan veldwachter Gorter alsnog de hen toekomende<br />
gratificatie van ƒ 10,-- uit te keren, komt ter tafel. Maar eerst wordt het nieuwe raadslid<br />
Jhr. Citters door de heer Baesjou "bijgepraat" betreffende de voorgeschiedenis van de<br />
bewuste gratificatie. Dit geeft nogal een verhitte discussie tussen onder meer de heer<br />
Baesjou en de voorzitter, de heer Versteeg. De heer Versteeg zou hebben erkend dat<br />
aan de heer Gorter te kort zou zijn gedaan, maar dit weerlegt hij door te stellen dat de<br />
voorzitter van niets kan weten, om de eenvoudige reden dat hij niet aanwezig was. De<br />
woordenwisseling loopt zo hoog op dat de voorzitter met het reglement van orde in de<br />
hand ingrijpt en aan de vergadering een einde maakt. (Of de heer Gorter nu wel of niet<br />
zijn gratificatie krijgt blijft overigens onbeantwoord.)<br />
953
31 augustus 1875 blz.178-181<br />
Bestraten dorp De aanbesteding van de bestratingswerkzaamheden voor de Achterweg heeft<br />
plaatsgevonden en wordt gegund aan de heer A.F. Perquin voor het door hem<br />
ingeschreven bedrag van ƒ 2.437,80. De voorzitter vindt dat er een voortdurend toezicht<br />
moet worden gehouden en wil de gemeente-opzichter hiermede niet geheel<br />
"onontgeldelijk" belasten en hem bijvoorbeeld een vergoeding van bijvoorbeeld ƒ 50,-- in<br />
het vooruitzicht stellen. Maar daar willen de raadsleden voorshands niets van weten. Op<br />
een eventuele vergoeding voor de opzichter zal na afloop van het werk worden<br />
teruggekomen.<br />
Gemeentewerken De stormschade aan de onderwijzerswoning zou ƒ 25,97 bedragen. Het college van<br />
dagelijks bestuur wil niet van het bestek afwijken en ook hebben veel raadsleden moeite<br />
met deze schadeclaim. Gemeente-opzichter De Zwart moet nu eerst de door de<br />
aannemer reeds verrichte werkzaamheden taxeren, alvorens men over een vergoeding<br />
na wil gaan denken.<br />
954
7 september 1875 blz.181-182<br />
Raadsleden De raadsleden J. Oosterlaan, G. de Groot en Jhr. E. v. Citters worden officieel beëdigd.<br />
(De heer Jhr. E. van Citters was overigens al op 19 augustus 1875 officieel beëdigd! Zie<br />
de notulen van die datum)<br />
Wethouder De heer Baesjou van Vronesteijn wordt met vijf tegen twee stemmen tot wethouder<br />
gekozen. Dit ter vervanging van de periodiek afgetreden heer L.C. Beijnen.<br />
955
17 september 1875 blz.182-190<br />
Hondenbelasting De heer C.W. Klumper vraagt om ontheffing van het betalen van hondenbelasting<br />
wegens het overlijden van zijn hond. Omdat het verzoek niet op zegel is gesteld wordt<br />
het afgewezen. Op 30 september dient de heer Klumper opnieuw een verzoek in maar<br />
nu wel gezegeld. Hij krijgt 50% reductie !<br />
Daarna gaat de vergadering achter gesloten deuren verder.<br />
BESLOTEN VERGADERING 17 september 1875<br />
Zwaan. Logement De Het logement De Zwaan zal, aldus de burgemeester " eerlang publiekelijk worden<br />
geveild ". Dat biedt de mogelijkheid het eventueel aan te kopen als gemeentehuis en<br />
tevens zouden dan het Kantongerecht en het Post-en Telegraafkantoor er huisvesting<br />
kunnen krijgen. Dat laatste biedt het voordeel dat er van het rijk nog weer bepaalde<br />
vergoedingen te verwachten zijn. In de discussie wordt uitgebreid aan de orde gesteld<br />
dat de situering van de huidige als gemeentehuis gebruikte lokalen ten enen male<br />
onvoldoende zijn en zeker niet bevorderlijk zijn voor het degelijk bewaren van de<br />
archieven en de registers van de Burgerlijke Stand. De voorzitter rekent voor dat een<br />
bedrag van ƒ 15.000,-- verhoogd met een bedrag van ƒ 5.000 plus nog eens ƒ 4.000,--<br />
voor de aankoop van goed meubilair zijns inziens niet te hoog is. Er is zelfs al<br />
geïnformeerd bij de Maatschappij voor Gemeentekrediet. De maatschappij is bereid de<br />
zaak te financieren tegen een rente van 5,63%, af te lossen in 40 jaar. De betekent een<br />
jaarlijkse uitgaaf van ƒ 1.1351,20. Bij de stemming blijkt dat de raad met algemene<br />
stemmen voor het stichten van een nieuw gemeentehuis is; bovendien is de raad het er<br />
over eens dat De Zwaan voor dat doel moet worden aangekocht. Over de inzet is men<br />
het in principe wel eens, maar men wil toch een afwachtende houding aannemen en er<br />
later nog op terug kunnen komen.<br />
956<br />
Daarna gaat de raad weer over tot de orde van de dag in een openbare vergadering
Vervolg van: 17 september 1875 blz.182-190<br />
Dempen sloten Als hoofd van de gemeente acht de burgemeester zich verplicht om de aandacht van de<br />
raadsleden te vragen voor de zijns inziens uitzonderlijke slechte toestand van de sloten,<br />
de kwalijke geur die ze verspreiden en niet in de laatste plaats: het gevaar voor het<br />
uitbreken van epidemieën. Er komen veel klachten bij het college van dagelijks bestuur<br />
over de sloten. Als er onverhoopt tot epidemieën uit zouden breken, dan zou men wel<br />
een verplicht kunnen worden om de sloten te dempen en te rioleren. En dat zou wel een<br />
heel wat duurder uit kunnen pakken. De raadsleden gaan zeer uitgebreid in op de<br />
voorstellen van de voorzitter, maar toch is men van de noodzaak nog niet zozeer<br />
doordrongen en vindt het merendeel dat men eerder moet bezuinigen, dan weer lasten<br />
op zich te nemen. Na stemming blijken de voorstellen van de burgemeester met vier<br />
tegen drie stemmen te zijn verworpen.<br />
Gasfabriek De voorzitter stelt nu voor de gasfabriek over te nemen. De voornaamste reden om dit te<br />
doen is volgens hem de brandgevaarlijkheid van de fabriek, die gas produceert uit<br />
petroleum. De fabriek moet om die reden dan ook verplaatst worden, naar zijn mening.<br />
De heer Citters is al helemaal tegen een petroleumgasfabriek en wil een op steenkool<br />
gestookte gasfabriek. Maar ook hier wegen de te maken kosten weer zo zwaar, dat bij<br />
stemming het voorstel van de voorzitter met vijf tegen drie stemmen sneuvelt.<br />
Straten en pleinen De voorzitter houdt nu zijn derde plan ten doop: de naar zijn mening erg noodzakelijke<br />
bestrating van de Zwarteweg. Hij vindt dat het als toegangsweg tot de gemeente van<br />
groot belang is dat deze straat in voldoende staat is. Maar, zeggen sommige raadsleden,<br />
er zijn nog andere straten waar dit in dezelfde mate voor kan gelden. En bovendien: de<br />
kosten. Na lange beraadslaging wordt uiteindelijk ook dit laatste voorstel van de<br />
voorzitter verworpen en wel met vijf tegen twee stemmen.<br />
957
30 september 1875 blz.190-196<br />
Achterweg De heren Prins en Spoor hebben een brief geschreven over de wenselijkheid tot<br />
bestrating van de Achterweg en de Zwarteweg en het aanbrengen van voetpaden. De<br />
heer N.H. van Randwijk, als een van de direct belanghebbenden, heeft al eerder een<br />
verzoek ingediend om daarvoor een subsidie van ƒ 3.100,-- toe te kennen. Voor dat<br />
bedrag zou het werk geklaard moeten kunnen worden en zou Van Randwijk bovendien<br />
de verplichting krijgen om die weg zelf te blijven onderhouden. Het een en ander geeft<br />
aanleiding tot breedvoerige discussies in de raad, waarbij ook de tolheffing op de Laan<br />
van Nieuw Oosteinde wordt betrokken. De raad besluit uiteindelijk de genoemde straten<br />
in nauw overleg met de heer Van Rantwijk te laten bestraten, waarbij de uitvoering in<br />
handen van het dagelijks bestuur wordt gegeven.<br />
Alhoewel niet expliciet aangegeven is er op deze datum ook een besloten raadsvergadering gehouden met<br />
als onderwerp de aankoop van Logement De Zwaan om als secretarie en raadhuis te dienen.<br />
958
BESLOTEN VERGADERING van 30 september 1875<br />
Zwaan, Logement De Er is een 'inzet' gedaan op het te koop staande logement De Zwaan van ƒ 13.600,--. De<br />
voorzitter wil nu van de raad weten of er door de gemeente een bod gedaan moet<br />
worden of niet. Hij blijft bij zijn eerder ingenomen standpunt dat hij opteert voor de<br />
aankoop van De Zwaan, tegen de -wat andere raadsleden voorstaan- bouw van een<br />
geheel nieuw raadhuis. De voorstanders van een nieuw raadhuis zijn van mening dat dit<br />
aanzienlijk goedkoper uit zou pakken dan de aankoop en het voor het doel aanpassen<br />
van logement De Zwaan. Na stemming blijkt dat de raad geen bod wil uitbrengen en dat<br />
de voorzitter moet beloven dat hij een tekening en een begroting van kosten zal laten<br />
maken voor een eventueel geheel nieuw gemeentehuis.<br />
959
15 oktober 1875 blz.196-200<br />
Begroting De Gemeentebegroting heeft 14 dagen ter inzage gelegen en wordt nu behandeld en<br />
hier en daar wat bijgesteld. In verband met de precaire financiële toestand van de<br />
gemeente worden alle uitgaven zo zuinig mogelijk gesteld. Wel wordt er wat geld<br />
uitgetrokken voor het bijhouden van het bevolkingsregister; de veldwachters krijgen er<br />
wat bij; de hoofdonderwijzer met zijn talrijke gezin en de hulponderwijzers worden<br />
bedacht, maar op de aan te brengen paaltjes op de begraafplaats wordt een bedrag van<br />
ƒ 200,-- bezuinigd. De begroting wordt goedgekeurd.<br />
960
4 november 1875 blz.200-203<br />
School Er heeft een officiële aanbesteding plaatsgevonden voor het leveren van steenkolen ten<br />
behoeve van de openbare lagere school. Van Santen te Voorburg kan de kolen leveren<br />
voor 94 cent per hectoliter en J.F.Perquin te 's-Gravenhage kan het voor 89 cent doen.<br />
Maar aangezien de offerte van Perquin niet op zegel is gesteld wordt de leverantie<br />
uiteindelijk toch aan Van Santen gegund.<br />
Woning Aannemer Van der Heijden heeft een rekening van ƒ 25,97 ingediend voor uitgevoerde<br />
reparaties aan de onderwijzerswoning. Er ontstaat naar aanleiding van deze declaratie<br />
enige discussie: de gemeenteopzichter is van mening dat kan worden volstaan met aan<br />
Van der Heijden slechts een bedrag van ƒ 18,74 uit te betalen, zijnde de meerwaarde<br />
voor aangebrachte verbeteringen. Uit de notulen blijkt dat de opzichter gelijk heeft en dus<br />
krijgt de aannemer minder uitbetaald dan hij in rekening heeft gebracht.<br />
Wegen en voetpaden Burgemeester en Wethouders vragen zich af of de schouw van wegen en voetpaden wel<br />
nodig is. In het voorjaar wordt het meer nodig geacht dan in het najaar, temeer daar er<br />
dan ook de sloten bij zijn inbegrepen. Burgemeester en wethouders zullen dit in hun<br />
vergadering nader aan de orde stellen.<br />
961
8 december 1875 blz .204-206<br />
Wegen en voetpaden De schouw van de wegen en voetpaden heeft niet plaatsgevonden, omdat het weer te<br />
ongunstig was, maar zal onder betere omstandigheden alsnog gebeuren.<br />
Secretarie Boekhandelaar Van Drienen heeft een schriftelijk verzoek ingediend om voortaan de<br />
bureaubehoeften van de secretarie, alsmede de leveranties van de school te mogen<br />
doen. Van Drienen heeft echter in het verleden een nogal beledigende brief aan de<br />
gemeente geschreven en dat is nog niet vergeten. De brief (uit 1872) is kennelijk nogal<br />
"immoreel" van inhoud en de raad heeft destijds besloten om Van Drienen niets meer te<br />
laten leveren aan de gemeente. Hij heeft bovendien nog nimmer 'amende honorable'<br />
gedaan, oftewel een openbare belijdenis van schuld. Hij mag echter nu wel weer gewoon<br />
meedingen bij de openbare aanbesteding, al wil men dan van hem wel een duidelijke<br />
specificatie van de leveranties. Uiteindelijk telt het talrijke gezin Van Drienen als een<br />
factor van betekenis. Omdat Van Drienen korting wil geven en omdat de huidige<br />
leverancier buiten de gemeente woont krijgt Van Drienen nu toch de opdracht tot<br />
levering.<br />
Veldwachter(s) Aan Gedeputeerde Staten wordt toestemming gevraagd om een bedrag van ƒ 45,-- uit te<br />
trekken voor de aanschaf van twee lakense mantels voor de veldwachters. De oude<br />
regenjassen zijn blijkbaar zeer ondoelmatig.<br />
Van de nu volgende besloten raadsvergadering wordt geen melding gemaakt in het notulenboek van de<br />
gewone raadsvergaderingen<br />
962
BESLOTEN VERGADERING van 8 december 1875<br />
Raadhuis De heer Jhr. Citters geeft een voorstel in overweging om een nieuw te bouwen raadhuis<br />
aan de Zwartelaan te situeren. Hiermede begint een zeer uitgebreide gedachtenwisseling<br />
over de wenselijkheid van het bouwen van ween nieuw raadhuis en vooral: waar? Je<br />
kunt ook ergens een pand kopen en dat verbouwen en geschikt maken tot raadhuis.<br />
Verder wordt het al dan niet integreren van het postkantoor en/of het kantongerecht in de<br />
beschouwingen betrokken. Er zijn raadsleden die twijfelen of het kantongerecht in z'n<br />
huidige constellatie zal blijven bestaan. Echte besluiten komen er in dit stadium niet uit.<br />
Burgemeester en wethouders krijgen opdrachten de zaak nader te bestuderen en met<br />
voorstellen te komen.<br />
Belastingen De voorzitter stelt, dat bij de bouw van een nieuw raadhuis, de belastingen zullen moeten<br />
963<br />
worden verhoogd. De raad maakt hier geen overwegende bezwaren tegen, maar<br />
verschuift het wel naar een volgende vergadering.
NOTULEN VAN DE VERGADERINGEN VAN DE VOORBURGSE GEMEENTERAAD<br />
OVER DE JAREN 1876 TOT EN MET 1899<br />
964
5 februari 1876 blz.206-212<br />
Hulponderwijzer Hulponderwijzer Renaud wordt secondant* te Hilversum per 1 april 1876.<br />
Hij krijgt het gevraagde eervolle ontslag.<br />
Schoolhoofd Het schoolhoofd vraagt of het is toegestaan dat twaalfjarigen nog langer de school<br />
965<br />
mogen blijven bezoeken, als zij dit tenminste zelf willen. De raad heeft hiertegen geen<br />
bezwaar. Verder wil de hoofdonderwijzer graag een nieuwe aardrijkskundige kaart van<br />
Nederland. Ook dit wordt toegestaan. Het schoolhoofd moet dan echter wel even<br />
opgeven welke kaart hij precies wil hebben en wat die kost.<br />
Schoolbehoeften De leverantie van schoolbehoeften geschiedt dit jaar niet langs de weg van openbare<br />
aanbesteding. Boekhandel Van Drienen mag onder bepaalde voorwaarden leveren.<br />
Die voorwaarden zijn, dat hij kortingen geeft en dat hij monsters laat zien van het te<br />
leveren materiaal. Na een aantal opmerkingen van de heer Van Citters mag hij<br />
uiteindelijk toch de leverantie uitvoeren.<br />
Vroedvrouw Dokter Beguin laat middels een zeer uitvoerige brief weten dat hij het èn voor de<br />
gemeente èn voor hemzelf wenselijk acht dat er een vroedvrouw wordt aangesteld.<br />
Deze vroedvrouw zou voor haar prestaties een vergoeding van ƒ 200,-- per jaar<br />
moeten ontvangen. In zijn brief zet dokter Beguin alle medische en ethische gronden<br />
uiteen. Bijkomende factor is dat ook de doktoren Lage en Toornenburgh nog<br />
bevallingen verrichten. Alhoewel de nieuwe vroedvrouw ook de beide andere dokters<br />
ten dienste kan zijn, moet zij ook door hen (kunnen) worden geaccepteerd. Na de<br />
nodige discussie wordt een voorstel van het raadslid Van Citters in stemming gebracht,<br />
met de volgende inhoud. Mocht dokter Beguin om de een of andere reden niet langer<br />
in staat zijn de verloskundige hulp waar te nemen, dan kan hij altijd een beroep doen<br />
op de beide andere artsen. Mochten ook zij het af (moeten) laten weten, dan zal de<br />
raad in deze aangelegenheid voorzien.<br />
Hekwerk In verband met het rooien van een boom, wordt er aan de Zwarteweg en Achterweg<br />
een hekwerk geplaatst ter hoogte van "Molenzicht". Dit gebeurt om aldaar ongelukken<br />
te voorkomen.<br />
* De term secondant' is blijkens een 19e eeuws verklarend woordenboekje een gangbare term voor hulponderwijzer. Noot: B.I.C.<br />
Dijkman
Voor of na de openbare raadsvergadering heeft er, blijkens de overgeleverde notulen,<br />
ook een vergadering achter gesloten deuren plaatsgevonden:<br />
BESLOTEN VERGADERING V A N 5 FEBRUARI 1876<br />
Raadhuis Burgemeester en wethouders hebben van timmerman C. de Hey een opgaaf<br />
966<br />
ontvangen van een drietal panden die te koop zijn in de kom van het dorp, die wellicht<br />
geschikt zijn om er een nieuw gemeentehuis te gaan bouwen. Vooral het pand van de<br />
Weduwe Van Bueren lijkt aantrekkelijk, maar, dat kan pas per l maart 1877 (dus over<br />
één jaar) aanvaard worden. Ook de heer Versteeg weet een goed pand in de kom van<br />
het dorp. Dit pand zal binnenkort ter beschikking komen als de huidige<br />
eigenaar/bewoner, de heer T.Bol, komt te overlijden. Na enige beraadslagingen besluit<br />
de raad om timmerman De Hey opdracht te geven nadere gegevens te verzamelen<br />
over het huis van de weduwe Van Bueren.
10 maart 1876 blz.212-217<br />
Commissie Middelbaar De heer jhr. Van Kinschot is benoemd in de commissie voor het middelbaar<br />
Onderwijs onderwijs.<br />
Hulponderwijzer Kwekeling J.A. Valspar zal voorshands de vacature van A, Renaud waarnemen. Dit in<br />
967<br />
afwachting van zijn examen in april aanstaande. Slaagt hij, dan kan hij rekenen op een<br />
aanstelling als hulponderwijzer tegen een vast jaartractement van ƒ 500,-- en doen,<br />
slaagt hij dan wordt hij<br />
hulponderwijzer.<br />
Begraafplaats De wachtkamer van de Algemene Begraafplaats heeft nog geen behoorlijke<br />
meubilering. Het dagelijks bestuur krijgt volmacht om hiervoor zorg te dragen.<br />
Vroedvrouw De heer A.C. Roerade verwoordt namens een aantal ingezetenen de zorgen die er<br />
bestaan met betrekking tot de komst van een vroedvrouw. Zij melden onder meer dat<br />
de artsen hun tarieven voor bevallingen hebben verhoogd en dat sommige mensen nu<br />
in de problemen komen, om de eenvoudige reden dat zij dit niet kunnen betalen.<br />
Bovendien stellen de accoucheurs oftewel vroedmeesters dat zij alleen verloskundige<br />
hulp willen verlenen in gezinnen, die al als patiënt bij hen staan ingeschreven. Zo niet<br />
dan worden de tarieven nog hoger. In eerste instantie menen een aantal raadsleden<br />
dat de raad in deze kwesties incompetent is en dat het antwoord niet anders kan zijn<br />
dan dat wat aan de heer dokter Beguin is gegeven. (Zie vorige vergadering). De heer<br />
Baesjou komt nu met een uitgewerkt voorstel met de volgende inhoud:<br />
a. het gemeentebestuur zal een vroedvrouw benoemen tegen een vast<br />
jaarinkomen;<br />
b. de beide fungerende verloskundigen krijgen eervol ontslag;<br />
c. de verloskundigen worden echter opnieuw benoemd, maar nu om beurtelings om<br />
het jaar dienst te gaan doen, enerzijds om vaccinaties uit te voeren en anderzijds<br />
verloskundige bijstand te verlenen in die gevallen, waarin de vroedvrouw assistentie<br />
nodig heeft. Dat alles tegen een vergoeding van ƒ 100,-- per jaar.<br />
Na nog de nodige re- en duplieken wordt het voorstel van de heer Baesjou van<br />
Vronesteijn met vier tegen drie stemmen aangenomen.
Voor of na de openbare raadsvergadering heeft er, blijkens de overgeleverde notulen,<br />
ook een vergadering achter gesloten deuren plaatsgevonden:<br />
BESLOTEN VERGADERING va n 10 maart 1876<br />
Raadhuis Inmiddels is duidelijk geworden dat het huis van de weduwe Van Bueren een bedrag<br />
968<br />
van ƒ 8.000,-- moet gaan opbrengen. Timmerman De Hey krijgt als vervolgopdracht<br />
schetsen van het huis te maken en te bekijken of het huis geschikt is voor het beoogde<br />
doel van raadhuis en of het die ƒ 8.000,-- wel waard is.
7 april 1876 blz.217-220<br />
Vroedvrouw De geneeskundig inspecteur geeft als advies om aan een te benoemen vroedvrouw de<br />
969<br />
eerste <strong>jaren</strong> een vergoeding te geven van ƒ 325,-- en dat later weer te verlagen naar<br />
ƒ 250,-- per jaar. Het merendeel van de raad verklaart zich hier echter tegen en wil een<br />
vaste toelage van om en nabij de ƒ 250,-- per jaar. De raad zal nu voor eenzelfde<br />
bedrag van ƒ 250,-- een oproep plaatsen in het Zuid Hollandsch Dagblad en in de<br />
Haarlemmer Courant.<br />
Tapperijen Artikel 11 van de verordening op de tapperijen vermeldt een boete van ƒ 3,-- Het<br />
dagelijks bestuur vindt het noodzakelijk die boete te verhogen naar ƒ 10,--. Dit vindt<br />
geen genade in de ogen van de raad. De voorgestelde verhoging wordt weggestemd.<br />
Begraafplaats Burgemeester en wethouders vragen en krijgen een krediet van ƒ 50,-- voor de<br />
aankoop van meubels voor de wachtkamer van de Algemene Begraafplaats.
Voor of na de openbare raadsvergadering heeft er, blijkens de overgeleverde notulen,<br />
ook een vergadering achter gesloten deuren plaatsgevonden:<br />
BESLOTEN VERGADERING va n 7 april 1876<br />
Raadhuis De heer Versteeg blijft pleiten voor de aankoop van het pand van wijlen de heer Bol.<br />
970<br />
Dit pand kan eventueel aangevuld worden met de grond van wijlen de heer Van<br />
Drunen. Maar, voegt de heer Versteeg er gelijktijdig aan toe, de grond van wijlen de<br />
heer Van Drunen wordt de komende acht <strong>jaren</strong> nog gehuurd en het ziet er niet naar uit<br />
dat de huidige gebruiker van zins is om daar nog tijdens zijn leven vanaf te gaan.<br />
Burgemeester en Wethouders krijgen machtiging om inlichtingen in te winnen over het<br />
pand van wijlen de heer Bol.
10 mei 1876 blz.220-223<br />
Vroedvrouw Twee sollicitanten voor de functie van vroedvrouw hebben zich aangemeld en zijn door<br />
971<br />
de inspecteur van de volksgezondheid geschikt bevonden. Het zijn mejuffrouw A.A.<br />
v.d. Schouw uit Sliedrecht en mejuffrouw Beth uit Schiedam. De eerstgenoemde wordt<br />
benoemd. Zij kan desgewenst direct beginnen.<br />
Hulponderwijzer De heer Valstar is geslaagd voor zijn examen en is met ingang van 1 april jongst leden<br />
tot hulponderwijzer benoemd.<br />
Wethouder De burgemeester doet mededeling dat hij een verlof vraagt van twee maanden<br />
vanwege de ziekte van zijn echtgenote. Om toch de dagelijkse voortgang van zaken<br />
niet te belemmeren is het nodig dat er een tijdelijke wethouder wordt aangewezen. Na<br />
stemming wordt dat de heer Beijnen.
Voor of na de openbare raadsvergadering heeft er, blijkens de overgeleverde notulen,<br />
ook een vergadering achter gesloten deuren plaatsgevonden:<br />
BESLOTEN VERGADERING van 10 mei 1876<br />
Raadhuis De gemeentelijke timmerman C. de Hey is bezig om ook van het pand van wijlen de<br />
972<br />
heer Bol inlichtingen in te winnen. Tot op heden weet men echter zelfs de prijs nog<br />
niet. Het dagelijks bestuur houdt echter de vinger aan de pols en zal te gelegener tijd<br />
met mededelingen komen.
29 mei 1876 blz.223-224<br />
Vroedvrouw De nieuw benoemde vroedvrouw, mejuffrouw Van der Schouw, vraagt om een voor<br />
973<br />
haar geschikte woning. De loco burgemeester heeft dit kennelijk voorzien en schudt<br />
die zo uit zijn mouw. Ze kan de woning krijgen, maar ze moet dan wel op zeer korte<br />
termijn beloven, dat ze ook echt hier haar functie gaat waarnemen. Is dat niet het geval<br />
dan moet de raad snel weer opnieuw in actie komen.<br />
Genees- en De geneeskundigen, de heren Lage en Toornenburgh zijn ontstemd en<br />
verloskundigen nemen ontslag omdat ze het niet eens zijn met de hun toebedachte positie, zodra de<br />
nieuwe vroedvrouw gaat functioneren. Het stuk is echter te laat binnen gekomen en<br />
kon niet eerst binnen het college van dagelijks bestuur bekeken worden. Het is daarom<br />
-zoals wel meer geschiedt- ietwat te vroeg aan de raad voorgelegd, zonder een advies<br />
van het dagelijks bestuur. Men besluit het stuk dus eerst terug te nemen en het in later<br />
instantie weer in de raad te bespreken.
Voor of na de openbare raadsvergadering heeft er, blijkens de overgeleverde notulen,<br />
ook een vergadering achter gesloten deuren plaatsgevonden:<br />
BESLOTEN VERGADERING va n 29 mei 1876<br />
Raadhuis De meerderheid in de raad vindt de vraagprijs voor het pand van wijlen de heer Bol te<br />
974<br />
hoog. Nu dit plan min of meer van de baan is wordt bekeken of aankoop van gronden<br />
aan de Zwarteweg wellicht de oplossing voor het raadhuisprobleem kan zijn. Weer<br />
krijgt het dagelijks bestuur opdracht om hieromtrent nadere inlichtingen in te winnen.
30 juni 1876 blz.225-228<br />
Genees- De brief van de artsen Lage en Toornenburgh is nu in de vergadering van<br />
en verloskundigen Burgemeester en wethouders aan de orde geweest. Er blijkt uit dat de geneesheren<br />
975<br />
het niet eens zijn met de gemeentelijke regeling aangaande het functioneren van een<br />
vroedvrouw en dreigen nu elke vorm van medewerking aan de gemeente op te<br />
schorten. Burgemeester en Wethouders stellen een regeling voor waarbij de<br />
geneesheren een afzonderlijke salariëring krijgen voor vaccinatie en voor doodschouw.<br />
De vroedvrouw doet de eenvoudige bevallingen en kan bij moeilijke de hulp van de<br />
geneeskundige inroepen. Sommige raadsleden lopen te hoop tegen de naar hun<br />
mening ongehoorde pressie die de geneesheren uitoefenen en die in flagrante strijd is<br />
met de waardigheid van de raad! De loco burgemeester tracht de gemoederen ietwat<br />
te sussen en brengt een voorstel ter tafel, waarbij èn de geneesheren èn de raad aan<br />
hun trekken komen. Dat voorstel houdt onder meer in dat bij toerbeurt een der<br />
geneesheren worden aangewezen voor de taak van de vaccinaties, de doodschouw en<br />
voor de assistentie bij moeilijke bevallingen. Zij ontvangen hiervoor dan een<br />
honorarium van ƒ 100,-- per jaar. De bezwaarmakende artsen krijgen dit voorstel<br />
toegezonden en mogen daarop reageren.
Voor of na de openbare raadsvergadering heeft er, blijkens de overgeleverde notulen,<br />
ook een vergadering achter gesloten deuren plaatsgevonden:<br />
BESLOTEN VERGADERING van 30 juni 1876<br />
Raadhuis De heer Versteeg heeft met de heer M.W. Spoor onderhandeld over de eventuele<br />
976<br />
aankoop van gronden aan de Zwarteweg. Spoor biedt daarenboven ook nog huizen<br />
(die overigens wel gesloopt moeten worden) te koop aan. Enige raadsleden maken<br />
opmerkingen over het feit dat het lid Versteeg met de heer Spoor heeft onderhandeld<br />
en niet -zoals in de vorige besloten vergadering afgesproken- de heer Beijnen. De heer<br />
Van Citters betreurt het dat men niet eerder, toen het allemaal nog veel goedkoper<br />
was, met voorstellen is gekomen. Nu komt uiteindelijk niemand met een concreet<br />
voorstel en wordt de vergadering gesloten.
28 juli 1876 blz.228-230<br />
Vroedvrouw De vroedvrouw vraagt om een tegemoetkoming in de kosten van haar verhuizing van<br />
Sliedrecht naar Voorburg. De raad aarzelt en is bang voor het "stellen van een<br />
antecedent"*. Toch krijgt de vroedvrouw de gevraagde tegemoetkoming en wel een<br />
bedrag van ƒ 25,-- uit het 'potje' onvoorziene uitgaven.<br />
Riolering De riool- en brandspuit onder en bij het pakhuis van de heer Van Andel vertoont<br />
lekkages en moet nodig verlegd worden. De kosten hiervoor zullen ƒ 10,-- bedragen.<br />
* Volgens de geraadpleegde woordenboeken is het gebruik van het woord 'antecedent' niet echt fout, maar verdient toch de<br />
voorkeur: 'precedent'. Noot B.I.C. Dijkman<br />
977
25 augustus 1876 blz.230-235<br />
Verordeningen Volgens de bepalingen van de geldende Gemeentewet moet er binnen vijf <strong>jaren</strong> een<br />
inventarisatie worden gemaakt van alle in de gemeente geldende verordeningen<br />
waarbij strafvervolging is gesteld. In een aantal gevallen blijkt dan dat de bepaling van<br />
strafvervolging inmiddels in wetten is geregeld en dus niet meer van kracht -kan- zijn.<br />
Het raadslid Hogendoorn maakt van de gelegenheid gebruik om de overtredingen van<br />
het sluitingsuur voor tapperijen aan de kaak te stellen. Hij doelt met name op Sociëteit<br />
De Zwaan, die met het sluitingsuur kennelijk een loopje neemt. De moeilijkheid is<br />
blijkbaar dat het etablissement een sociëteitsvergunning heeft en gerechtigd is ook na<br />
het sluitingsuur introducés toe te laten. De voorzitter zal desondanks hierover met de<br />
president van de sociëteit van gedachten wisselen.<br />
Subsidie Op 6 september wordt er weer een harddraverij gehouden, waarvoor men beleefd bij<br />
de raad om subsidie aanklopt. Het college van dagelijks bestuur heeft in zijn preadvies<br />
reeds laten uitkomen dat men daar -gezien de beperkte doelstelling- niet veel voor<br />
voelt. De raad is het met die zienswijze eens en dus mag men voor de komende<br />
harddraverij niet op enige subsidie van de gemeente rekenen.<br />
Brandweer Een controle heeft aan het licht gebracht dat de extincteurs* in een zeer slechte staat<br />
zijn. Wil men de brandblusapparatuur weer in een behoorlijk bruikbare staat brengen<br />
dan zal dat jaarlijks zo'n ƒ 120,-- gaan kosten. De voorzitter heeft ooit ergens<br />
goedkopere brandspuiten gezien (Bordeaux) en die zouden maar ƒ 100,-- kosten. Ook<br />
heeft hij bij firma's in Rotterdam en Amsterdam geïnformeerd en om prijsopgaaf<br />
gevraagd. De leden van de raad zullen te zijner tijd op de hoogte worden gesteld en<br />
inzage krijgen in het verkregen materiaal.<br />
* Extincteur van L. ex-stinguere, -stinctum = uitblussen, van stinguere = verstikken. (Prisma Vreemde-Woorden- Boek 1956).<br />
Toestel om spoedig brand te blussen. (19e eeuws Vreemde-woordenboek) BD<br />
978
17 oktober 1876 blz.235-241<br />
Tapperijen De voorzitter van de Zwaan Sociëteit zal er streng op toezien dat er geen mensen<br />
meer worden geïntroduceerd na sluitingstijd.<br />
Schoollokalen De schoolopziener stelt voor om de schoolkinderen op de woensdagmiddagen<br />
979<br />
voortaan vrijaf te geven om de opleidingscursus voor hulponderwijzers in de school te<br />
kunnen houden. De lessen voor hulponderwijzers werden tot nog toe gegeven in<br />
<strong>Leidschendam</strong>, maar zullen nu naar Voorburg verplaatst worden. Zowel het college<br />
van dagelijks bestuur, alswel de raad stemt met dit voorstel in en zal zijn besluit<br />
doorgeven aan de schoolopziener en de hoofdonderwijzer.<br />
Hulponderwijzeres Onder dankzegging voor het in haar gestelde vertrouwen deelt Juffrouw I.E. Kruijff,<br />
hulponderwijzeres, mee, dat zij om gezondheidsredenen niet in staat is de lessen in de<br />
Franse taal en de vrouwelijke handwerken nog langer in de avonduren te geven.<br />
Hulponderwijzeres Juffrouw G.J. Baas, eveneens hulponderwijzeres, verzoekt nu de lessen van Juffrouw<br />
De Kruijff, althans voor wat betreft de vrouwelijke handwerken, over te mogen nemen.<br />
Onder dezelfde condities als die, welke golden voor Juffrouw Kruijff, krijgt zij<br />
toestemming om vier maal in de week van 18 tot 20 uur een leslokaal te mogen<br />
gebruiken.<br />
Hulponderwijzer De pas benoemde hulponderwijzer L.A. Valstar wil eervol ontslag wegens benoeming<br />
tot hulponderwijzer te Edam. Over het gevraagde eervolle ontslag worden enige<br />
vragen gesteld, omdat er geruchten gaan als zou de heer Valstar de kinderen<br />
mishandelen. De kwestie is aan de orde geweest in de vergadering van het dagelijks<br />
bestuur in aanwezigheid van de hoofdonderwijzer. Hierbij is niets aan het licht<br />
gekomen dat tot enig bewijs zou kunnen leiden en bovendien zijn er geen klachten<br />
ontvangen. Na stemming blijkt de heer Valstar toch met ingang van november eervol<br />
met ontslag te kunnen.<br />
Hulponderwijzer Pogingen om tegen een jaarwedde van ƒ 500,-- een nieuwe hulponderwijzer aan te<br />
trekken, zijn gedoemd te mislukken. Elders worden -blijkens de vakbladen- salarissen<br />
geboden van ƒ 600,-- en zelfs hoger. De raad besluit opnieuw een advertentie te<br />
zetten, maar nu tegen een salaris van ƒ 600,-- per jaar. De beide zittende<br />
hulponderwijzers profiteren hiervan mede; ook hun salaris wordt van ƒ 500,-- naar<br />
ƒ 600,- gebracht.
Vervolg van: 17 oktober 1876 blz.235-241<br />
Brandweer Raadsleden hebben een zogeheten Noëlsbrandspuit van ƒ 160,-- in werking gezien en<br />
980<br />
zijn zeer tevreden. Blijkens de technische omschrijving heeft de brandspuit, die<br />
bediend moet worden door twee man, een capaciteit van ± 9.000 liter water per uur en<br />
komt hij tot een hoogte van 16 meter en in horizontale richting zelfs 18 tot 20 meter,<br />
overigens met inbegrip van 2 meter caoutchouc* slang. De raad besluit de slang aan te<br />
schaffen.<br />
Gemeente begroting De Gemeentebegroting van 1877 wordt zonder morren goedgekeurd.<br />
Raadslid De heer Versteeg neemt ontslag als raadslid. De voorzitter zegt de reden van deze<br />
ontslagaanvraag te betreuren, maar vertelt niet wat de reden is.<br />
Bruggen Volgens de heer Hogendoorn verkeren de bruggen aan de Loolaan in een zeer<br />
gevaarlijke toestand. De voorzitter belooft een nader onderzoek te zullen -laten-<br />
instellen.<br />
* Caoutchouc, Fr. van het Caraïbische cachuchu = ongevulcaniseerde rubber. (Prisma Vreemde-Woordenboek 1956).
1 december 1876 blz. 241-244<br />
Brandweer De nieuwe brandspuit van Landré en Glinderman uit Amsterdam voldoet als zeer<br />
solide aan de gestelde eisen. Ook de brandmeesters zijn er blij mee.<br />
Verlichting Bewoners van een gedeelte van de Achterweg, parallel lopend aan de Rhijnspoorweg<br />
981<br />
tot aan de Molenlaan, willen openbare straatverlichting. De raad besluit voorlopig twee<br />
petroleumstraatlantaarns te plaatsen. Voorts wordt het contract met de directeur van<br />
de gasfabriek betreffende de verlichting van de hele gemeente verlegd van 1 januari<br />
naar 30 april.<br />
Hulponderwijzer Ter voorziening in de vacature door het vertrek van hulponderwijzer Valstar, hebben<br />
zich drie kandidaten gemeld. Na onderzoek van de antecedenten wordt met algemene<br />
stemmen de eerstvermelde aangewezen: de heer L. van Rooyen te Dubbeldam. Zijn<br />
benoeming gaat in per 1 januari 1877 en hij ontvangt het jaarsalaris van ƒ 600,--.<br />
Mazelen In de gemeente zijn mazelen geconstateerd, maar niet zo erg dat er scholen gesloten<br />
moeten worden.<br />
Raadslid De heer T.J.M. van Everdingen is benoemd als raadslid, zijn geloofsbrieven worden<br />
onderzocht en in orde bevonden. Hij zal in een volgende vergadering worden beëdigd.<br />
Schoolbehoeften De heer Kortekaas wenst gedeeltelijke leverantie van schoolbehoeften. Zijn verzoek<br />
wordt tot de volgende vergadering aangehouden.<br />
Raadslid De heer Versteeg ontvouwt de redenen die hem hebben bewogen zijn<br />
raadslidmaatschap neer te leggen. (Die redenen worden overigens niet in de notulen<br />
vermeld!) BD
Voor of na de openbare raadsvergadering heeft er, blijkens de overgeleverde notulen,<br />
ook een vergadering achter gesloten deuren plaatsgevonden:<br />
BESLOTEN VERGADERING van 1 december 1876<br />
Raadhuis De gehele vergadering handelt weer over het stichten van een nieuw gemeentehuis. Er<br />
982<br />
zijn her en der informaties ingewonnen, maar telkens weer blijkt dat de prijzen te hoog<br />
zijn, ofwel de ruimte te krap bemeten is. Het raadslid Van Citters wil in principe eerst<br />
weten, wat de raad eigenlijk voor het stichten van een nieuw raadhuis over heeft. Pas<br />
dan kan met enige gerichtheid worden gezocht. Na enige discussie wordt<br />
uiteindelijk besloten om in een volgende voltallige vergadering verder over dit<br />
onderwerp te praten. (Die volgende voltallige vergadering vindt overigens pas op 16<br />
september 1880 plaats, dus na bijna vier jaar!) BD
16 december 1876 blz.244-245<br />
Hulponderwijzer De heer Van Rooyen zal zijn nieuwe functie van hulponderwijzer per 1 januari 1877<br />
aanvaarden.<br />
Gemeente-ontvanger De heer I.E. Doornbos, oud gemeente-ontvanger van Voorburg, is op 12 december<br />
1876 overleden.<br />
Mazelen De mazelen hebben epidemische vormen aangenomen.<br />
Raadslid Het nieuw benoemde raadslid T.J.M. van Everdingen legt de voorgeschreven eden af<br />
en wordt geïnstalleerd.<br />
Wethouder Het raadslid Van Beynen wordt gekozen tot wethouder te vervanging van het<br />
vertrekkende raadslid Versteeg.<br />
Ambtenaar van de De heer Baesjou wordt, na stemming en loting, benoemd tot ambtenaar van<br />
Burgerlijke Stand de burgerlijke stand.<br />
983
21 maart 1877<br />
Gasfabriek De burgemeester wil het contract met de gasfabriek zonder meer verlengen, maar de<br />
984<br />
raad verzet zich daartegen. Men vindt de prijs te hoog. Er gaan ook stemmen op om<br />
over te gaan op steenkolengas. De burgemeester memoreert aan zijn -overigens<br />
afgewezen- voorstel de gasfabriek over te nemen. Hierop volgt een discussie die<br />
uitmondt in de instelling van een commissie. Burgemeester en wethouders, versterkt<br />
met het nieuwe raadslid Van Everdingen, zullen de zaak bestuderen en met een plan<br />
komen.<br />
Bestraten dorp Hierbij gaat het over de vraag of het bestane door de gemeente moet gebeuren of<br />
moet worden uitbesteed. Na een palaver* wordt besloten dat de Gemeente zelf het<br />
bestraten uit moet voeren. Het dagelijks bestuur moet dan toezien op de aanschaf van<br />
de benodigde materialen.<br />
Voetpaden De voetpaden in het Westeinde en het Oosteinde moeten nodig verbeterd worden.<br />
Daarover ontstaat een uitgebreide discussie, die er in uitmondt dat het het beste is als<br />
de gemeente geen grond koopt, dan alleen de bovenlaag en dat ze moet zorgen voor<br />
een goed onderhoud. Men besluit burgemeester en wethouders te machtigen om dit<br />
met de diverse eigenaren te bespreken en te regelen.<br />
Verlichting De plannen met betrekking tot de verlichting van het Stationsplein worden<br />
aangehouden mede in verband met de ontwikkelingen rond de gasfabriek. Wel zal er<br />
een rasterwerk worden aangebracht om te voorkomen dat zich weer een ongeluk zou<br />
voordoen, zoals recentelijk is gebeurd.<br />
Schoolbehoeften De gebroeders Kortekaas willen gedeeltelijke leverantie van school- en<br />
bureaubehoeften aan de gemeente. Maar krachtens een eerder genomen raadsbesluit<br />
zijn de leveranties hiervan destijds gegund aan de heer Van Drienen. Bovendien zijn<br />
de leveranties van artikelen uit de kantoorboekhandel voor Van Drienen hoofdzaak en<br />
voor Kortekaas slechts bijzaak. De raadsleden zijn verdeeld over de vraag of het billijk<br />
is nu Kortekaas mee te laten dingen of Van Drienen het monopolie te gunnen.<br />
Burgemeester en wethouders kunnen proberen met de gebroeders Kortekaas tot een<br />
vergelijk te komen. Uiteindelijk wordt het aan het dagelijks bestuur<br />
* Palaver van het Portugese. palabra = woord, van L. parábola; zie parabel. Oorspronkelijk:<br />
langdurige onderhandeling tussen inboorlingen en handelaars, ook: gepraat, geleuter.
18 april 1877 blz.251-254<br />
Schoolbehoeften De gebroeders Kortekaas delen mee dat ze hun verzoek om school- en<br />
985<br />
kantoorbehoeften te mogen leveren aan de gemeente intrekken. Ze gunnen de<br />
leverantie aan boekhandelaar Van Drienen.<br />
Gasfabriek Er is een rapport opgemaakt over het stichten van een gasfabriek voor de gemeente.<br />
Maar omdat het onderzoek geruime tijd zal duren is het verstandig de lopende<br />
contracten met de heer Bleuland van Oordt te verlengen. Voor wat betreft de<br />
straatverlichting is bepaald dat het contract dienaangaande wordt verlengd tot eind<br />
april 1879 en de directeur van de gasfabriek moet niet alleen de verplichtingen uit het<br />
aangegane contract uit 1872 nauwkeurig nakomen, maar moet tevens tot meerdere<br />
zekerheid een bedrag van ƒ 1.000,- als borgtocht storten.<br />
Vroedvrouw Mejuffrouw Van der Schouw heeft in korte tijd bewezen dat zij zeer vakbekwaam is en<br />
maakt van die omstandigheid gebruik om een verhoging van haar traktement te<br />
vragen, om behoorlijk in haar onderhoud te kunnen voorzien. De raad is bang dat, als<br />
zij niet aan haar verzoek voldoen, zij zich buiten de gemeente gaat vestigen en dat de<br />
gemeente haar wel eens kwijt zou kunnen raken. Om die reden wordt haar een<br />
verhoging van traktement gegund van ƒ 100,--!<br />
School De voorzitter maakt bekend dat op de 27e april de jaarlijkse prijsuitreiking op de<br />
openbare lagere school zal zijn., Alle raadsleden, die daar belangstelling voor hebben,<br />
zijn van harte uitgenodigd.
16 juni 1877 blz.254-257<br />
Gemeentewerken De heer C.A. Spoor is met een bedrag van ƒ 770,-- de laagste inschrijver op de<br />
986<br />
openbare aanbesteding van gemeentewerken over het jaar 1877/1878 De werken<br />
worden -na de nodige borgen- aan hem gegund.<br />
Afzetstation van Een aantal belanghebbenden hebben een verzoek ingediend aan de<br />
goederen Rhijnspoorweg Maatschappij voor het hebben van een halte en losplaats voor<br />
'koopmansgoederen' in Voorburg. Zowel het dagelijks bestuur als de raad steunen dit<br />
verzoek van harte. Burgemeester en wethouders zullen dit met de desbetreffende<br />
autoriteiten bespreken.<br />
Tramverbinding Aan de voorzitter is gevraagd om bij de Haagse gemeenteraad aan te dringen op de<br />
totstandkoming van een tramverbinding met Scheveningen. De raad wijst dit af en<br />
vindt dat het niet tot zijn competentie behoort hiervoor stappen te ondernemen oftewel<br />
'démarches te doen'. Als particulieren dit plan willen steunen, zijn zij daar uiteraard vrij<br />
in.<br />
Bruggen De brug aan de Loolaan is hersteld na een procesverbaal tegen de<br />
onderhoudsplichtige, de heer C. van Veen.<br />
Koninklijk Huis Geheel in de geest van de tijd zendt de raad een brief van rouwbeklag naar Zijne<br />
Majesteit de Koning vanwege het overlijden van Hare Majesteit de Koningin.*<br />
Straatstenen De keien, afkomstig uit de opnieuw bestrate Herenstraat, zullen gebruikt worden voor<br />
verbetering van de Kleine Laan.<br />
Koninklijk Huis Op 20 juni zal de school gesloten zijn in verband met de begrafenis van Hare Majesteit<br />
Koningin Sophie.*<br />
* Koningin Sophie van Wurtemberg, geboren te Stuttgart in 1818 en gestorven te 's-Gravenhage in 1877. Zij huwde in 1839 met<br />
Koning Willem III. Haar huwelijk met haar neef Koning Willem III was een mislukking. Zij leefde sedert 1851 gescheiden van haar<br />
echtgenoot op Huis ten Bosch en verscheen alleen bij officiële plechtigheden aan 's konings zijde<br />
Noot: B.I.C. Dijkman
15 augustus 1877 blz.258-262<br />
Kermis De heer P.v.d. Geest en andere ingezetene willen dat de datum waarop de kermis<br />
gehouden wordt veranderen en wel van de 26e augustus naar de 2e september.<br />
987<br />
Duit in verband met het samenvallen van een tentoonstelling in Voorschoten en omdat<br />
de kermis hier samenvalt met die van Delft. De raad wijst dit verzoek echter af omdat<br />
de tijd om hierover te kunnen beslissen te kort is en bovendien Gedeputeerde Staten<br />
daarvoor toestemming moeten verlenen.<br />
Vee Op verzoek van de heer A. van der Kley c.s. zal de directie van de Rhijnspoorweg in<br />
Voorburg een halte creëren voor het vervoer van vee.<br />
Gemeenterekening De gemeenterekening van 1876 wordt zonder veel protesten goedgekeurd.<br />
Gemeentebegroting 1878 De gemeentebegroting voor 1878 komt eveneens ter tafel. De meeste kritiek hierop<br />
komt van het raadslid Van Everdingen. Hij wil weten waarom er een bedrag van<br />
ƒ 231,-- is uitgetrokken voor premies en beloningen voor de brandspuitlieden. Volgens<br />
de gegeven toelichting is dit de vergoeding die de brandweerlieden krijgen voor het<br />
telkenjare beproeven van de brandblusapparatuur. Bovendien is dat een wettelijk<br />
voorschrift. Ook wil van Everdingen weten waarom er een post is opgenomen voor het<br />
openhakken van bijten in het ijs. Volgens het raadslid kunnen de ingezetenen dat toch<br />
ook zelf wel doen. Ook hier laat een wettelijk voorschrift de gemeente blijkbaar geen<br />
keus.<br />
Grafkelder De erven van de heer I. Versteeg vragen om 6½ m² grond voor het inrichten van een<br />
grafkelder. De erven moeten daar een bedrag van ƒ 120,-- voor neertellen. De raad zal<br />
binnenkort definitief het tarief voor het aankopen van grond voor graven vaststellen op<br />
ƒ 20,-- à ƒ 30,-- per m².<br />
Vaccinatie De heer Van Everdingen vraagt aan de voorzitter nog enige inlichtingen met betrekking<br />
tot de door dokter Beguin uitgevoerde vaccinaties.<br />
Urinoirs Ten slotte vraagt hetzelfde raadslid aan de voorzitter een nader onderzoek in te -laten-<br />
stellen naar de toestand van het urinoir in het Van Schagenslop.
4 september 1877 blz.262-267<br />
Raadsleden De heren L.C. Beynen en T.J.M. van Everdingen zijn gekozen als raadslid en worden<br />
nu volgens de regels van de Grondwet en de Gemeentewet beëdigd en geïnstalleerd.<br />
Klokgelui De raad vraagt aan gedeputeerde staten toestemming om een bedrag van ƒ 25,-- uit te<br />
988<br />
mogen trekken uit de post 'onvoorzien' voor het doen luiden van de klok (van de<br />
rooms-katholieke kerk) bij het overlijden van Hare Majesteit Koningin Sophie.<br />
Wethouder De heer L.C. Beynen wordt gekozen tot wethouder.<br />
Gemeentebegroting Het salaris van de ambtenaar ter secretarie zou moeten worden verhoogd met ƒ 50,--<br />
tot ƒ 100,--. De raad stemt hier echter niet mee in, want de volontair, die als zodanig<br />
optreedt, heeft het vorig jaar ook al om salarisverhoging gevraagd. Anders ligt het met<br />
de salarissen van de veldwachters en de onderwijzers. De veldwachters zouden in<br />
plaats van ƒ 425,-- ƒ 450,-- moeten gaan verdienen, temeer als zij straks, als het<br />
kantongerecht uit de gemeente verdwijnt, de inkomsten verbonden aan het ambt van<br />
cipier moeten ontberen. Ze verdienen er overigens nog wel iets bij als bode. De raad<br />
stemt uiteindelijk met het voorstel van het dagelijks bestuur in en gaat akkoord met een<br />
verhoogd veldwachterssalaris van ƒ 450,--.<br />
Ook de kosten van het onderwijs mogen ietwat omhoog. Er is ƒ 3.000,-- voor<br />
uitgetrokken, maar de post voor het aantrekken van kwekelingen moet nodig omhoog.<br />
Daar stemt de raad mee in en het wordt ƒ 100,-- meer. Ook is er -voor het eerst!- een<br />
post uitgetrokken aan subsidie voor de schoolbibliotheek. De raad is het er over eens<br />
dat een bibliotheek 'zeer nuttig is voor de jeugd' en keurt een subsidie van ƒ 25,--<br />
goed. De heer Beijnen stelt vervolgens voor om het kantonnale huis van bewaring te<br />
bestemmen voor eventuele lijders aan besmettelijke ziekten. Hierdoor zou een bedrag<br />
van ƒ 52,-- bespaard worden! De voorzitter maakt hiertegen bezwaar omdat er ook nog<br />
arrestanten in preventieve bewaring aanwezig zijn en die mag je niet confronteren met<br />
lijders aan besmettelijke ziekten. Sommige raadsleden vinden dat echter minder<br />
bezwaarlijk, omdat het maar hoogstzelden voorkomt dat er lijders aan besmettelijke<br />
ziekten moeten worden opgevangen. Voor het komende jaar blijft echter alles bij het<br />
oude en men zal uitzien naar een oplossing voor het dan komende jaar.<br />
Telegraafkantoor De heer Van Citters maakt een uitvoerig exposé van de voordelen verbonden aan het<br />
hebben van een eigen telegraaf- en postkantoor. Het blijft voorshands bij<br />
aanbevelingen die in de eerstvolgende vergadering van het dagelijks bestuur aan de<br />
orde zullen worden gesteld.
27 oktober 1877 blz.267-273<br />
Haven De heer J. Baas en de zijnen dienen een verzoek in de haven aan de Kerkstraat dieper<br />
989<br />
te maken. Ook schepen met een grotere diepgang moeten er aan kunnen leggen,<br />
vinden zij. Het college van dagelijks bestuur deinst terug voor de niet onaanzienlijke<br />
kosten. Bovendien staan er op het verzoekschrift handtekeningen van mensen die<br />
weinig of niets van doen hebben met de haven. En ten overvloede zou ook de familie<br />
Bleuland van Oordt behoorlijk wat grond kwijtraken. Men zal te gelegenertijd op de<br />
brief en het verzoek terug komen.<br />
Schoollokalen Mejuffrouw Baas, die tot nu toe les gaf in de vrouwelijke handwerken, gaat verhuizen<br />
en bedankt de raad voor het gebruik van de klaslokalen. Mejuffrouw Florette<br />
Broekhuyzen uit Akkerwoude is bereid om op dezelfde voorwaarden als die golden<br />
voor mejuffrouw Baas, de lessen voort te zetten..<br />
Lantaarn Bij de Zwarteweg tegenover het station moeten eigenlijk -ter voorkoming van<br />
ongelukken- een lantaarn en een balustrade te komen. Uit het debat komt de<br />
noodzaak van een lantaarnpaal nu niet direct naar voren; een eenvoudig hek zou<br />
voldoende zijn. Ter verhoging van de veiligheid komen er uiteindelijk vier palen en een<br />
hek en géén lantaarn!<br />
Urinoir Het urinoir dat geplaatst is in het Van Schagenslop bevindt zich in de onmiddellijke<br />
nabijheid van de huiskamer van Van Schagen. En ook op de secretarie is men er niet<br />
blij mee. Het ding verplaatsen naar de buurt van de haven aan de Kerklaan kost ƒ 80,--<br />
.<br />
Men verkiest een uitvoering in ijzer. Aldus besloten.<br />
Hulponderwijzer Het is de voorzitter ter ore gekomen dat hulponderwijzer Akkerhuys voornemens is<br />
zich in Delft te gaan vestigen. De raad of het dagelijks bestuur kan de hulponderwijzer<br />
niet dwingen binnen de gemeente te blijven wonen, om de eenvoudige reden dat dat<br />
niet in zijn arbeidscontract staat vermeld. Toch wordt de hulponderwijzer<br />
gewaarschuwd, dat als het onderwijs tengevolge van het feit dat de onderwijzer niet<br />
binnen de gemeente woont, enige schade ondervindt, dan kan dat schorsing of zelfs<br />
ontslag ten gevolg hebben.<br />
Postkantoor/ Burgemeester en wethouders brengen verslag uit van hun studie betreffende<br />
Telegraafkantoor de oprichting van een nieuw post- en telegraafkantoor. Alle -vooral financiële-<br />
voordelen worden vermeld. De raad hoort de uiteenzetting aan en de vragensteller, de<br />
heer Van Citters, bedankt de voorzitter voor z'n uitleg.
Vervolg van: 27 oktober 1877 blz.267-273<br />
Politie De heer Van Citters stelt het volgende aan de orde. Er bestaat een circulerende lijst,<br />
990<br />
waaruit blijkt dat ingezetenen, die binnen de bebouwde kom wonen, een bepaalde<br />
bijdrage leveren in de kosten van de nachtsurveillance van de politie. Dit in<br />
tegenstelling tot inwoners buiten de bebouwde kom, die zouden niets bijdragen. De<br />
politie daarentegen mag geen onderscheid maken tussen optreden binnen of buiten de<br />
bebouwde kom, als dit zo uitkomt. Uit de ietwat vage discussies komt naar voren dat<br />
de idee gaat postvatten dat de politie in feite een publieke aangelegenheid is en geen<br />
private. De raad gaat er echter nog vanuit dat wie particulier er het meeste baat bij<br />
heeft daarvoor dan ook maar moet betalen en dat ten koste van alles voorkomen moet<br />
worden dat de gemeente voor uitbreiding van de politiemacht in de buidel zal moeten<br />
tasten.
8 december 1877 blz.273-276<br />
Haven De kosten van verbreding van de haven aan de Kerklaan zijn te hoog voor de<br />
991<br />
gemeente. Aan de heer Baas c.s. zal worden medegedeeld dat de gemeente -<br />
vanwege die kosten- afziet van deze havenuitbreiding.<br />
Urinoir Een ijzeren urinoir blijkt te duur te zijn; daarom wordt besloten een houten te laten<br />
maken.<br />
As en vuilnis De heer C.A. Spoor zal tegen een jaarlijkse uitkering van ƒ 30,-- as en vuilnis ophalen<br />
volgens de geldende voorwaarden .Het contract zal lopen tot eind december 1880.<br />
Baggerwerk De heer T. Oskam zal de baggerwerken volgens contract uitvoeren. Ook dit contract<br />
loopt tot eind 1880.<br />
Kerkepad De heer Van Everdingen heeft geconstateerd dat, na de laatste schouw, de toestand<br />
van de kerkepaden er niet op vooruit gegaan is. Men gooit onder meer slik op de<br />
paden. Er zou bekeken moeten worden of er geen schelpenpaden van gemaakt<br />
kunnen worden. (Zie ook notulen van 29 januari 1878)<br />
Veldwachters De heer Van Everdingen pleit er nu voor om aan de veldwachters een gratificatie te<br />
verlenen. De voorzitter is er niet direct voor, temeer daar het nog niet zo erg lang<br />
geleden is dat hun salaris is verhoogd. De heer Van Everdingen memoreert de dure<br />
levensmiddelen en het feit dat ze hun (bij)baan als cipier in de kantonnale gevangenis<br />
zijn kwijtgeraakt. Er wordt uiteindelijk een gratificatie uitgetrokken van ƒ 15,-- onder<br />
voorwaarde dat dit niet jaarlijks zal plaats vinden.
29 januari 1878 blz.277-281<br />
Verlichting De heer Van Everdingen en nog een aantal bewoners van de Laan van Nieuw<br />
992<br />
Oosteinde dienen gezamenlijk een request in waarbij zij voor verlichting van de Laan<br />
van Nieuw Oosteinde pleiten. In gloedvolle bewoordingen schetst Van Everdingen de<br />
ellende van het wonen aan een onverlichte weg. De bewoners durven 's avonds hun<br />
huis niet uit vanwege de duisternis en zelfs dienstbodes durven niet meer aan deze<br />
onverlichte weg te gaan werken. Daarenboven is het niet eerlijk ten opzichte van<br />
belastingbetalers elders in het dorp, die wel aan verlichte straten en lanen wonen.<br />
Alhoewel een raadslid nog opmerkt dat de Laan van Nieuw Oosteinde een particuliere<br />
straat is en dat er nog meer delen van de gemeente 's avonds en 's nachts onverlicht<br />
zijn, vindt de meerderheid de argumenten van Van Everdingen c.s. zodanig<br />
zwaarwegend, dat besloten wordt om drie petroleumlantaarns te gaan plaatsen. Eén<br />
lantaarnpaal zal -mede in verband met passanten van de brug- geplaatst moeten<br />
worden bij de brug over de Broeksloot.<br />
Brandweer De voorzitter stelt het aanbrengen van een nieuwe brandput aan de orde. Naar zijn<br />
mening zou die brandput dan in de nabijheid van de Nederlandse Hervormde Kerk<br />
moeten komen. Door middel van een buizenstelsel zal er water uit de sloot bij de<br />
begraafplaats moeten worden gepompt. Toch vraagt men zich af of daarmede een<br />
afdoende oplossing is gekomen om alle woningen in geval van brand goed te kunnen<br />
bereiken. Ook is het nog maar de vraag of de waterdruk wel voldoende zal zijn. Moet<br />
er -en dat is de vraag van de heer Hogendoorn- niet eerder gedacht worden aan de<br />
aanschaf van een derde brandspuit? Burgemeester en wethouders zullen de plannen<br />
proberen nader uit te werken. Een voorstel terzake zal in de eerstvolgende<br />
raadsvergadering aan de orde worden gesteld.<br />
Besmettelijke ziekten Het vroegere voorstel van het raadslid Beijnen om het kantonnale huis van bewaring te<br />
bestemmen voor de opvang van lijders aan besmettelijke ziekten, komt weer ter tafel.<br />
Dat houdt in dat de huur voor het huis van Van den Ameele ('Vossenburg') dan kan<br />
worden opgezegd. De inrichting van het 'kantonnale huis van bewaring' kost ƒ 50,--.
Vervolg van: 29 januari 1878 blz.277-281<br />
Kerkepaden Naar aanleiding van de door het raadslid Van Everdingen gestelde vraag over de<br />
993<br />
verharding van paden, deelt de voorzitter het volgende mede. Het begrinten van het<br />
voetpad in het Oosteinde vanaf 'de Tol' tot de 'Laan van Eijnddorp' mèt rollaag* kost<br />
ƒ 939,-- en zonder rollaag* ƒ 313,--; het voetpad aan het Westeinde, vanaf de overweg<br />
van de Rhijnspoorweg tot aan de herberg 'de Gouden Leeuw' kost mèt rollaag* ƒ 690,-<br />
- en zonder ƒ 230,--. Het is overigens wel de bedoeling dat de belanghebbenden voor<br />
deze voorziening een evenredige bijdrage zullen moeten leveren.<br />
* Een rollaag is een rij op hun kant gemetselde stenen, welke een weinig boven de gewone bestrating uitsteekt en dient om<br />
deze van de niet bestrate grond af te sluiten. (Koenen, handwoordenboek der Nederlandse taal, 27e druk - 1977)
26 april 1878 blz.281-283<br />
Kermis De heer W. Verwey jr. en andere neringdoenden vragen nogmaals om het tijdstip van<br />
994<br />
de kermis te verzetten, omdat die samenvalt met de kermis in Delft. Na diverse<br />
afwegingen, waarbij onder meer de 'invallende hooibouw' en de tijd die nodig is om<br />
goedkeuring van Gedeputeerde Staten te krijgen, hebben meegespeeld, besluit de<br />
raad de adressanten mede te delen, dat er geen termen zijn gevonden om de kermis<br />
daadwerkelijk te verzetten naar een vroeger tijdstip.<br />
Brandweer Aan het maken van een brandput zijn een aantal, voornamelijk technische, bezwaren<br />
verbonden. Als dan als alternatief de door het raadslid Van Everdingen bepleite<br />
brandspuit in stemming wordt gebracht, dan blijken ook daar onvoldoende stemmen<br />
voor te vinden te zijn.
30 juli 1878 blz.284-286<br />
Posterijen De raadsleden Van Everdingen en De Groot verzoeken om, uitgaande van de<br />
995<br />
Voorburgse gemeenteraad, een brief op te stellen voor de minister van Handel en<br />
Nijverheid over de toestand van de posterijen in Voorburg De heer van Everdingen<br />
wijst op de per 1 juli ingestelde wijze van distributie van brieven met bestemming<br />
buiten de bebouwde kom. De post binnen de bebouwde kom wordt al om 8.30 uur<br />
bezorgd, maar buiten de bebouwde kom, waar overigens ook de heer Van Everdingen<br />
woont, pas om 11.30 uur. De middagpost wordt daarentegen pas de volgende dag<br />
bezorgd. Dat kan zeer onaangename gevolgen hebben, die dan ook door het raadslid<br />
Van Everdingen omstandig uit de doeken worden gedaan. Zo heeft hij al eens een<br />
oproep voor een comparitie te laat in de bus gekregen. De voorzitter is het in grote<br />
lijnen wel met het klagende raadslid eens, maar, zegt hij, het is mij ter ore gekomen dat<br />
de posterijen in de aanstaande maand augustus hierin verbetering willen gaan<br />
aanbrengen. En passant krijgt de heer Van Everdingen ook nog de opmerking dat hij<br />
wellicht nu te veel à titre personnel bezig is en dat hij dan ook beter als individueel<br />
staatsburger een dergelijk verzoek bij de betrokken minister kan indienen... De raad<br />
besluit de ontwikkelingen in augustus af te wachten en dan -zo nodig- verdere actie te<br />
ondernemen.
3 september 1878. blz.286-290<br />
Gasfabriek De heer Van Everdingen rapporteert over de wenselijkheid van eigen exploitatie van<br />
996<br />
een gasfabriek. Na het bespreken van dit fenomeen komt hij tot de conclusie in geen<br />
geval ooit over te gaan tot eigen exploitatie. De voorzitter dankt voor de rapportage.<br />
Onderwijs Mejuffrouw Johanna Gerarda Smit is benoemd als kwekeling ter vervanging van een<br />
andere kwekeling, die in 's-Hertogenbosch is benoemd.<br />
Gemeenterekening De Gemeenterekening van 1877 is zonder bezwaar goedgekeurd.<br />
Gemeentebegroting De Gemeentebegroting van 1879 wordt uitgereikt en zal te zijner tijd worden<br />
behandeld.<br />
Wethouder De heer L.G. van Beynen, die reglementair moet aftreden, wordt herkozen.<br />
Inkwartiering Op 6, 7, 8 en 9 september zal binnen de gemeente inkwartiering plaatsvinden.
25 september 1878 blz.290-293<br />
Subsidie De heer I. Schmal, die als 'krankzinnig' wordt betiteld, wordt voor rekening van de<br />
997<br />
gemeente verpleegd in Delft. De voorzitter deelt mee dat het rijk een subsidie in de<br />
verpleegkosten heeft verleend van ƒ 40,-- en de provincie een van ƒ 50,--.<br />
Schutterij De heer P.J.A. Savalle, kapitein van de rustende schutterij alhier, verzoekt om op de<br />
maandagavonden een of meer schoollokalen te mogen gebruiken om te oefenen met<br />
de wapenhandel en het schijfschieten. De raad wil wel een lokaal ter beschikking<br />
stellen, maar zonder verlichting en onder de uitdrukkelijke voorwaarde dat er niets<br />
beschadigd mag worden. Voor het overige mag het college van burgemeester en<br />
wethouders nadere voorwaarden stellen.<br />
Gemeentebegroting De heer Van Everdingen mort weer over de -naar zijn mening te flauwe- verlichting van<br />
de lantaarns in de buitenwijk, waar hij onder andere zelf woont. De voorzitter zal de<br />
gasfabrikant hierover onderhouden. De heer Van Citters klaagt (weer) over de subsidie<br />
die particulieren (weer in de buitenwijken ) moeten ophoesten voor de nachtwacht. Het<br />
is te gek voor woorden dat een nachtwacht afhankelijk moet zijn van de meerdere of<br />
mindere subsidie die door particulieren moet worden opgebracht. Er zou naar zijn<br />
mening één publieke politiedienst moeten zijn. De politie zou ook de nachtwacht als<br />
publieke dienst er bij moeten doen.<br />
De begroting van 1879 wordt vervolgens goedgekeurd.<br />
Post en Telegraaf- De heer Van Citters dringt er weer op aan om een Post- en<br />
kantoor telegraafkantoor te stichten. Uit de daarop volgende discussie blijkt weer dat er<br />
voorshands voor zo'n kantoor geen geschikt pand te vinden is. Hetzelfde geldt<br />
overigens ook voor het gewenste gemeentehuis.
13 december 1878 blz.294-295<br />
Veldwachters De veldwachters vragen weer om gratificatie over het lopende jaar. Op voorstel van de<br />
998<br />
heer Van Everdingen krijgen ze ieder een gratificatie van ƒ 15,--, maar een<br />
traktementsverhoging zit er niet in.<br />
Schoolbehoeften De hoofdonderwijzer klaagt over de te late leveringen van boekhandelaar Van Drienen.<br />
De boekhandelaar krijgt een reprimande en de verzekering dat bij volgende klachten<br />
de bestellingen bij een andere boekhandelaar geplaatst zullen worden.
13 februari 1879 blz.296-300<br />
Dankbetuiging Prinses Marianne dankt voor de condoleantie bij het overlijden van Prins Hendrik.*<br />
Bestellonen De directie van de Rhijnspoorweg Maatschappij heeft een klacht ingediend over het feit<br />
999<br />
dat aangevoerde goederen door een spoorwegbeambte worden rondgebracht en niet<br />
zoals kennelijk destijds afgesproken, door een gemeentebeambte. Hierover ontstaat<br />
een uitgebreide discussie met als resultaat dat de gemeente toch een eigen<br />
gemeentebesteller moet aanwijzen. Het belangrijkste is natuurlijk weer dat dat de<br />
gemeente geld kost. De aan te stellen beambte krijgt uiteindelijk totaal ƒ 7,-- in de<br />
week voor zijn werkzaamheden. Uiterlijk 1 maart moet het een en ander geregeld zijn.<br />
Schutterij De majoor van de schutterij wil in verband met de wapenoefeningen van de schutterij<br />
een hogere subsidie. De raad vreest dat Gedeputeerde Staten voor de verhoging<br />
zullen zijn, maar zover komt het niet, want uit de stemming komt naar voren, dat er<br />
geen meerderheid voor de verhoging is te vinden.<br />
Klachten De heer Van Citters vraagt<br />
meer aandacht van de politie ter voorkoming en bestrijding van dierenmishandeling.<br />
De politie is alert op dit probleem, wat onder meer blijkt uit de herhaaldelijk hiervoor<br />
opgemaakte processen-verbaal.<br />
* Kennelijk is hier bedoeld Prins Hendrik "de Zeevaarder", de derde zoon van Koning Willem II en Koningin Anna Pavlovna. Hij<br />
leefde van 1820 tot 1879 en was achtereenvolgens gehuwd met Prinses Amalia van Saksen-Weimar († 1872) en Prinses Maria<br />
van Pruisen († 1888). Beide huwelijken brachten geen nakomelingen voort. Hij dankte zijn bijnaam aan zijn interesse voor zowel<br />
koopvaardij als marine. Hij werd in 1852 opperbevelhebber van de vloot, terwijl hij in 1850 voor zijn broer Willem III stadhouder<br />
van Luxemburg werd. De dankbetuiging komt in dit geval dus van de tante van Prins Hendrik de Zeevaarder. Noot B.I.C. Dijkman
25 februari 1879 blz.300-305<br />
1000<br />
Besteller De heer Van Everdingen heeft een ingenieus systeem ontwikkeld voor de billijke<br />
beloning van de aan te stellen beambte, die dan in feite twee functies zou moeten<br />
gaan uitoefenen, te weten, die van telegrambesteller en van besteller van door de<br />
spoorwegen afgeleverde goederen. Hij baseert zijn vergoedingssysteem onder meer<br />
op een ministeriële richtlijn dat zegt: één uur gaans is gelijk aan 5555 meter en dat één<br />
minuut derhalve gelijk is aan 92½ meter. Op grond hiervan en vanwege het feit dat niet<br />
de gehele dag door telegrammen besteld hoeven te worden lijkt hem een vergoeding<br />
van ƒ 0,30 per uur voldoende. Niet alle leden zijn het er over eens dat de beide<br />
functies door één en dezelfde persoon zouden moeten worden uitgeoefend. Na een<br />
uitgebreide discussie besluit de raad toch de voorstel van het lid Van Everdingen aan<br />
te nemen met de restrictie dat er contact zal worden opgenomen met de<br />
Rhijnspoorweg Maatschappij over de vraag betreffende de bevoegdheid van de raad<br />
de tarieven vast te stellen.<br />
Instructie Besteller Artikelsgewijs wordt nu de instructie van de gemeentelijke besteller behandeld. Als<br />
restrictie wordt toegevoegd dat, als te gelegenertijd toch tot samenvoeging van de<br />
beide bestelfuncties zal worden besloten, de instructie dan moet worden aangepast.<br />
Besteller Uit een voordracht van niet minder dan elf kandidaten wordt nu de heer H.W. Spoor<br />
gekozen tot gemeentelijke besteller van goederen die door de Rhijnspoorweg<br />
Maatschappij bij de Voorburgse treinhalte worden afgeleverd.<br />
Verordeningen De verordening op het houden van trekhonden wordt op een aantal punten gewijzigd.<br />
Het gaat over voorschriften hoe de hond moet zijn ingespannen, een verhoging van de<br />
belasting op het hebben en houden van deze honden en een verlaging van de leeftijd<br />
van de begeleider van 16 naar 14 jaar. De wijzigingen gaan ter goedkeuring naar<br />
Gedeputeerde Staten.
27 februari 1879 blz.305-307<br />
1001<br />
Besteller De heer H.W. Spoor heeft -naar nu blijkt- toch bedankt voor de aanstelling als<br />
gemeentelijke besteller. Toch wil de raad aan de eis van de directie van de<br />
Rhijnspoorweg Maatschappij voldoen en voor 1 maart een besteller aanstellen. In<br />
plaats van de heer Spoor wordt nu de heer J. van den Brink als bezorger aangesteld.<br />
Hij vervulde overigens deze functie al eerder. Het kost de gemeente weliswaar 13 cent<br />
per week meer, maar gezien de fatale datum van 1 maart gaat men er mee akkoord.<br />
Tevens besluit de raad tot aanschaf van het nodige materiaal voor de bezorging.
18 april 1879 blz.308-311<br />
1002<br />
Besteller Het raadslid Van Everdingen heeft vernomen dat de stationschef de heer Holdrinck, de<br />
nieuwe spoorwegarbeider, favoriseert boven de benoemde gemeentebesteller<br />
J. v.d. Brink, wat het wegbrengen van de bagage betreft. Het college van dagelijks<br />
bestuur wordt uitgenodigd hiernaar -officieus- een onderzoek in te stellen. Ze moeten<br />
er achter zien te komen of die nieuwe spoorwegbeambte wel bevoegd is bagage weg<br />
te brengen en of de stationschef niet buiten zijn boekje is gegaan. Zo ja, dan moet het<br />
college de directie van de Rhijnspoorweg Maatschappij bewegen démarches* te doen<br />
om aan de handelingen van de stationschef een einde te maken.<br />
Begraafplaats Het huurcontract van het land achter de begraafplaats, thans nog in verhuur aan de<br />
heer J.G.M. van der Kley voor ƒ 176,-- per jaar, loop per ultimo december af. De<br />
voorzitter heeft al -min of meer vrijblijvend- met de huidige huurder onderhandeld over<br />
voortzetting van de huur dan wel koop. De voorzitter ziet er wel iets in om uit de<br />
opbrengst (provenu) van dit land de stichting van nieuw Post- en Telegraafkantoor en<br />
raadhuis te financieren. Het raadslid Hogendoorn werpt echter op, dat in ieder geval 44<br />
roeden** bestemd zijn voor eventuele uitbreiding van de begraafplaats. Het college zal<br />
ter plaatse poolshoogte moeten gaan nemen.<br />
Raadhuis cum annex Het raadslid Van Everdingen vindt dat het tijd is om het college uit te nodigen een<br />
complete bestektekening te -laten- maken voor het stichten van een raadhuis cum<br />
annex (= Post- en Telegraafkantoor). Men heeft weliswaar bepaalde gronden op het<br />
oog, maar durft toch nog steeds niet een definitieve beslissing te nemen. Vooral niet,<br />
nadat het raadslid Baesjou van Vronesteijn te kennen heeft gegeven, niet te overhaast<br />
te werk te gaan "met het oog op mogelijke gebeurtenissen", waarover hij zich thans<br />
nog niet kan uitlaten....<br />
Kiezerslijst De heer P.C.A. Prins verzoekt opgenomen te worden op de kiezerslijst voor de<br />
verkiezingen voor de leden van de gemeenteraad. Hij woont sinds 20 april 1878 in<br />
Voorburg en voldoet aan alle verdere eisen om op die lijst geplaatst te mogen worden.<br />
De voorzitter heeft overleg gepleegd met de commissaris van de koning en deze heeft<br />
gezegd, dat de raad de instantie is die de kiezerslijst rechtens mag aanvullen of<br />
wijzigen. Hierna wordt met algemene stemmen het verzoek van de heer Prins<br />
ingewilligd.<br />
School Aan het eind van de lopende maand zal op de school de jaarlijkse prijsuitreiking plaats<br />
vinden. De raadsleden die daar bij willen zijn, krijgen tegen die tijd een uitnodiging.<br />
* Démarches doen: stappen ondernemen, pogingen aanwenden, maatregelen nemen, volgens 19e eeuws zakwoordenboek<br />
** De Rijnlandse roede die hier waarschijnlijk wordt bedoeld, had een oppervlakte van 14 m². (Koenen Handwoordenboek<br />
der Nederlandse Taal, 27ste druk - 1977).
6 mei 1879 blz.311-312<br />
Gemeente- De openbare aanbesteding van de op stapel staande gemeentewerken voor<br />
1003<br />
werken 1879 heeft plaatsgevonden. Onder de vijf ingekomen inschrijvers blijkt de weduwe C.<br />
de Heiij de laagste inschrijver te zijn. Nadat ook de borgen in orde zijn bevonden,<br />
worden de werken aan C. de Heij gegund voor het overeengekomen bedrag van<br />
ƒ 1.020,50.
13 juni 1879 blz.312-316<br />
1004<br />
Besteller De klachten betreffende de handelwijze van de besteller Van den Brink en de<br />
stationschef Holdrinck zijn voor zover mogelijk onderzocht. De klachten naar de<br />
handelwijze van Holdrinck konden niet echt onderzocht worden "wegens de<br />
ongesteldheid" van de stationschef. Wel is gebleken dat Van den Brink uit eigen vrije<br />
wil 5 cent per bezorgd pakket afdraagt aan de stationschef. Het staat Van den Brink<br />
echter vrij aldus te handelen en het college van dagelijks bestuur is niet bevoegd hier<br />
in te grijpen.<br />
Koninklijk Huis De commissaris van de koning heeft mededeling gedaan van het overlijden van de<br />
Prins van Oranje.* Op voorstel van de voorzitter zal er een officieel bericht van<br />
rouwbeklag worden gezonden naar Koning Willem III en naar Koningin Emma. Ook zal<br />
er een condoléance gaan naar Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Marianne der<br />
Nederlanden.<br />
Bestraten dorp De gemeente-opzichter heeft een plan ingediend betreffende de bestrating van enige<br />
straten in het dorp. De Kerklaan bestraten met nieuwe klinkers gaat ƒ 924,10 kosten.<br />
Met een deel van de uit de Kerklaan afkomstige keien kan dan de Herenstraat, tussen<br />
de hoek van het Fransche Slop en bakker Van Veen, bestraat worden. Kosten:<br />
ƒ 54,60. Met de dan nog over blijvende keien kan de hoognodige bestrating van de<br />
Wijkerlaan plaats vinden. Kosten: ƒ 260,50. Wel zijn er nog pogingen ondernomen om<br />
de bewoners van de Wijkerlaan tot medebetaling oftewel subsidie te bewegen, maar,<br />
volgens de voorzitter, "deze hebben weinig of niets te besteden". Uiteindelijk besluit de<br />
raad om, behoudens de goedkeuring van de eventuele eigenaren en de machtiging<br />
van Gedeputeerde Staten, de kosten voor rekening van de gemeente te laten.<br />
* Het betreft hier Prins Willem Nicolaas Alexander Frederik Karel Hendrik Van Oranje, die als Koning Willem IV bestemd was op<br />
te volgen. Hij werd in 1840 te 's-Gravenhage geboren en overleed in 1879 te Parijs. Hij was de oudste zoon van Koning Willem III<br />
en Koningin Sophie. Hij was ook een halfbroer van de latere Koningin Wilhelmina (*1880 - †1962). De prins stond bekend om zijn<br />
losbandig leven dat hij voor een belangrijk deel in Parijs doorbracht. Hij is nimmer gehuwd geweest, voorgestelde<br />
huwelijksverbintenissen tussen Russische en Deense prinsessen werden door de respectievelijke hoven afgewezen. Zijn<br />
zelfgekozen verbintenis met Anna Mathilda ('Mattie') gravin van Limburg Stirum kon geen genade vinden in de ogen van vader<br />
Willem III. Hij leefde daarop verder als bon-vivant en stierf in Parijs op 39-jarige leeftijd.
Vervolg van: 13 juni 1879 blz.312-316<br />
1005<br />
Sloten Twee inwoners van Voorburg, de heren Someren Kooy en W.Debets willen dat er iets<br />
gedaan wordt aan de ondraaglijke stank van de sloot in de onmiddellijke omgeving van<br />
hun woningen. Enige raadsleden zeggen: het valt wel mee; kijk maar naar de hoge<br />
leeftijd die sommige bewoners in de directe omgeving bereiken. Weer verwachten<br />
moeilijkheden vanwege het feit dat de sloot privaat eigendom is. Toch wil men er wat<br />
aan doen. De sloot zal van het zogenoemde zwerfvuil worden ontdaan.<br />
Burgemeester De commissaris van de koning heeft de burgemeester desgevraagd verlof gegeven om<br />
van 16 juni tot 14 juli buiten de gemeente te zijn.
19 juli 1879 blz.316-318<br />
1006<br />
Dankbetuiging Van Zijne Majesteit de Koning en van Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Marianne zijn<br />
dankbetuigingen binnengekomen naar aanleiding van de condoléance bij het overlijden<br />
van Prins Willem van Oranje.<br />
Wethouder De burgemeester kampt met ongesteldheid in zijn gezin en ziet zich genoodzaakt om<br />
zijn verloftijd voorlopig te verlengen. Omdat dit een -te- lange tijd zal duren is het<br />
gewenst dat er een tijdelijke wethouder wordt aangesteld. Bij stemming hierover blijkt<br />
de heer Van Everdingen drie stemmen te hebben gekregen en de heer Hoogendoorn<br />
twee. De heer Van Everdingen is echter niet aanwezig en zal dus nog van het<br />
genomen besluit horen.<br />
Verordening Het raadslid De Groot wil een wijziging in de pas vastgestelde Verordening op het<br />
houden van voer- en rijtuigen met hondenbespanning. In de desbetreffende bepaling<br />
staat dat de begeleiders niet op het voertuig mogen zitten en dat zou wel moeten<br />
kunnen, vindt hij. De raad is echter van mening dat de Verordening zoals die onlangs<br />
is vastgesteld, thans uitstekend werkt en wijst het verzoek van raadslid De Groot af.
15 augustus 1879 blz.318-321<br />
Gemeenterekening Na enig debat wordt de Gemeenterekening over 1878 vastgesteld.<br />
1007<br />
Raadsleden De geloofsbrieven van de nieuw benoemde raadsleden Baesjou en Hogendoorn<br />
worden onderzocht en in orde bevonden.<br />
Kermis Omdat er een mazelenepidemie is vraagt de voorzitter zich af of het wel goed is om de<br />
kermis door te laten gaan en of die niet beter uitgesteld kan worden. Het merendeel is<br />
van mening dat de kermis gewoon door moet gaan, immers: het aantal nieuwe<br />
ziektegevallen neemt al weer af! En in de loop van deze maand gaan de scholen weer<br />
open. Alleen de heer De Groot is voorstander van uitstel, maar de andere leden<br />
stemmen daar niet mee in!<br />
De kermis gaat gewoon door.<br />
Huisnummers In verband met de aanstaande volkstelling zullen alle nu nog ongenummerde huizen<br />
alsnog genummerd worden.<br />
Asman Het raadslid Hoogendoorn beklaagt zich over de wederrechtelijke handelingen van de<br />
aannemer van as en vuilnis. Hij heeft een gat in de zolder van de asschuur -laten-<br />
maken; daar laat hij as en vuilnis zomaar liggen en dat verspreidt een ondraaglijke<br />
stank. De asman zal hierover worden onderhouden.
2 september 1879 blz.322-323<br />
1008<br />
Raadsleden De nieuw benoemde raadsleden Baesjou van Vronesteijn en Hogendoorn worden<br />
beëdigd en geïnstalleerd.<br />
Wethouder De Wethouder Baesjou van Vronesteijn is aan de beurt om periodiek af te treden, maar<br />
wordt terstond weer herkozen.<br />
Schutterij Ook leden van de Voorburgse schutterij zullen deelnemen in het aanstaande<br />
schiettoernooi te Loosduinen. Om dit aan te moedigen wordt er een bedrag van ƒ 25,-<br />
beschikbaar gesteld om prijzen van te kopen.
4 oktober 1879 blz.324-328<br />
1009<br />
Burgemeester De ambtstermijn van Burgemeester Bucaille was verstreken, maar omdat hij is<br />
herbenoemd, wordt hij opnieuw geïnstalleerd. De waarnemend voorzitter, de heer<br />
Baesjou van Vronesteijn wenst de burgemeester, namens de raad, geluk met zijn<br />
herbenoeming. Daarna gaat de raad weer over tot de orde van de dag.<br />
Schutterij De bond van de rustende schutterij te Loosduinen bedankt voor de door de gemeente<br />
uitgeloofde prijs. De burgemeester maakt melding van het feit dat het uitgetrokken<br />
bedrag van ƒ 25,-- met ƒ 5,-- overschreden is en dat men daarvoor een fraai<br />
bureaugarnituur heeft gekocht.<br />
Gemeentewerken De heer J. Jongejan heeft een contract om bij voorkomende gelegenheden de<br />
Nederlandse vlag uit te steken van de kerktoren. Hij weigert dit echter op zon- of<br />
feestdagen te doen en steekt dan de vlag de avond tevoren uit. Dit is een reden om de<br />
man ontslag te verlenen en een ander aan te trekken die tegen de zon- en feestdagen<br />
geen onoverkomelijke bezwaren heeft.<br />
Verlichting Er heerst duisternis in het Oosteinde ter hoogte van het buitengoed Vreugd en Rust en<br />
in de nabijheid is ook een sloot. De raad besluit tijdelijk een lantaarn bij het hek van het<br />
eigendom van de heer Van Wassenaar te laten branden "tot zolang de bomen aldaar<br />
van hun blad zullen zijn ontdaan".<br />
Bruggen Bij de behandeling van de gemeentebegroting over 1880 komt ook de slechte toestand<br />
van de Wijckerbrug ter sprake. Volgens het raadslid Oosterlaan is de toestand van dit<br />
brug zo slecht nog niet. Men heeft volgens een deskundige te diep uitgebaggerd,<br />
waardoor er zand onder de brugfundamenten is weggelopen. De gemeente-opzichter<br />
moet ter plaatse verder poolshoogte gaan nemen.<br />
Huisnummers In verband met de komende volkstelling moeten alle huizen binnen de gemeente van<br />
huisnummers zijn voorzien. Deze taak zal een zekere heer Leeman op zich nemen<br />
tegen een vergoeding van ƒ 30,-- voor de uitvoering van het geheel.<br />
Begraafplaats Op de begraafplaats worden enige elzen omgehakt en vervolgens als hakhout<br />
verkocht. Notaris Klink moet zorgen dat alles volgens de regels geschiedt. Tevens zal<br />
er tussen het eigendom van de heer Van der Kleij en de begraafplaats een<br />
erfafscheiding worden geplaatst.<br />
Begraafplaats Op de hoeken van de begraafplaats moeten perken met heesters aangeplant worden.<br />
Maar omdat het een en ander nogal wat kost, zal er weer een deskundige voor<br />
aangetrokken worden.
16 december 1879 blz.328-332<br />
<strong>101</strong>0<br />
Begraafplaats De heer A. Meeuwisse is bereid de beplanting voor de begraafplaats uit te voeren voor<br />
een bedrag van ƒ 124,-- en de heer Klumper vraagt hiervoor ƒ 150,--. Desalniettemin<br />
gunt men het werk aan Klumper, omdat hij met het werk vertrouwd is.<br />
Veldwachter(s) De beide gemeenteveldwachters en de ene rijksveldwachter hebben zich de laatste tijd<br />
erg onderscheiden bij het oplossen van diefstallen. De voorzitter stelt voor ze ieder een<br />
gratificatie van ƒ 25,-- toe te kennen. Eén lid wil de gemeenteveldwachters een<br />
gratificatie toekennen van ƒ 20,-- omdat zij -in tegenstelling tot de rijksveldwachter- ook<br />
nog fooien krijgen o.a. bij gelegenheid van de kermis. Toch vindt men de inspanning<br />
van de drie veldwachters gelijk en rekening houdend met de strenge winter, besluit de<br />
raad aan elke veldwachter een gratificatie van ƒ 25,-- toe te kennen.<br />
Volktellers Het dagelijks bestuur krijgt van de raad machtiging agenten voor de volkstelling aan te<br />
stellen.<br />
Schoolbehoeften Er blijven zich problemen voordoen met de leverantie van schoolbehoeften.<br />
Boekhandelaar Van Drienen blijft telkens in gebreke en is zelfs niet bereid om zich<br />
voor zijn nalatigheid te verantwoorden. De voorzitter wil hem na een waarschuwing<br />
nog tot 1 januari te tijd gunnen zijn leven te beteren, maar daar willen de raadsleden<br />
niet meer van horen. Hij krijgt met ingang van 1 januari 1880 ontslag en mag niet meer<br />
leveren.<br />
Kerkepad Het lid Van Everdingen vraagt de aandacht voor de gladheidsbestrijding, met name op<br />
het (zand)kerkepad aan het Oosteinde. De voorzitter zegt toe hier streng op toe te<br />
zullen zien en mocht men nalatig zijn, dan zullen er van gemeentewege maatregelen<br />
genomen worden.<br />
Verkeer Vooral in het Oosteinde moeten een aantal bomen worden gesnoeid. Laaghangende<br />
takken brengen schade en ongerief voor passerende rijtuigen teweeg.
12 januari 1880 blz.332-339<br />
<strong>101</strong>1<br />
(Deze speciaal belegde vergadering staat geheel in het teken van de grote brand bij de<br />
firma Koechlin & Cie)<br />
Brand De brandweer is dagenlang in de weer geweest bij het bestrijden van een grote<br />
* Homme de paille (Fr.) stroman<br />
uitslaande brand bij de firma Koechlin & Cie . De burgemeester heeft, zoals de<br />
gemeentewet bepaalt, de leiding en de organisatie op zich genomen en deelt nu aan<br />
de raad het verloop van de gebeurtenissen mee en legt tevens -voor zover nu al<br />
mogelijk- verantwoording af van de noodzakelijk gemaakte kosten. Hij krijgt hierbij<br />
nogal felle tegenstand van met name het raadslid Van Everdingen. Van Everdingen<br />
vindt dat de brandweer te lang op de plek des onheils is gebleven, dat ze te veel<br />
verteerd hebben en dat de raad eerder van de gebeurtenissen op de hoogte had<br />
moeten worden gebracht. Hij maakt zich, ondanks het feit, dat de burgemeester al zijn<br />
verwijten en opmerkingen weerlegt, zo kwaad, dat hij dreigt met zijn portefeuille. En als<br />
het zo is dat de raad de gemaakte kosten -volgens de wet- maar heeft te slikken, dan<br />
is die raad niet veel meer dan een "homme de paille!"*, aldus het raadslid Van<br />
Everdingen.<br />
Ook andere raadsleden spreken van onordelijkheden en van het autoritaire optreden<br />
van de burgemeester. De burgemeester daarentegen weerlegt alles door de stellen dat<br />
hij en geen ander volgens de wet belast is met de leiding bij dergelijke calamiteiten, dat<br />
de brandweer zich juist voorbeeldig heeft gedragen, dat niemand zich te buiten is<br />
gegaan toen de burgemeester brood en bier voor de uren in touw zijnde<br />
brandweerlieden had laten aanrukken. En bovendien: raadsleden worden bij dergelijke<br />
gebeurtenissen nimmer opgeroepen! De brandweer is inderdaad lang gebleven omdat<br />
er lang nageblust moest worden en om het gevaar voor belendende percelen zo klein<br />
mogelijk te laten zijn. t<br />
De heren Baesjou en Van Citters nemen ook deel aan de discussie, maar zij zijn<br />
minder fel. Een voorstel van de heer Van Citters om met de firma Koechlin om de tafel<br />
te gaan zitten en te bekijken hoe de -hoge- kosten (van ± ƒ 2.000,--) bestreden kunnen<br />
worden, wordt aangenomen. Men zal dus later op de zaak terug komen.
28 januari 1880 blz.339-345<br />
<strong>101</strong>2<br />
Schoolbehoeften Nu boekhandelaar Van Drienen niet meer mag leveren, wordt de leverantie van<br />
schoolbehoeften gegund aan de gebroeders Kortekaas !<br />
Brand De firma Koechlin heeft nog geen zicht op de hoogte van de geleden schade en weet<br />
ook nog niet of de verzekering wel alle schade dekt. Ze kunnen zich daarom<br />
voorshands nog niet binden aan enige vorm van bijdrage in de kosten van de brand.<br />
Brandweer De brandspuit is kapot. Er zijn bij een firma in Rotterdam de nodige meters persslang<br />
besteld om de spuit weer te kunnen repareren.<br />
Brand De kosten van de brand bedragen ƒ 1.916,03. De burgemeester houdt een<br />
lang betoog. De kosten -men zou het ook brandgeld kunnen noemen- moeten zijns<br />
inziens worden opgehoest via een verhoging van de belasting. Dit zou voor de burgers<br />
een belastingverhoging van zo'n 15% betekenen. De raadsleden voelen meer voor het<br />
afsluiten van een lening en na lange discussie zal men Gedeputeerde Staten<br />
daaromtrent voorstellen doen.<br />
Raadslid De heer Van Everdingen beklaagt zich over ingezonden berichten in het Dagblad van<br />
's-Gravenhage, waar gezegd wordt dat hij, Van Everdingen, de Gemeentewet nooit<br />
zou hebben ingezien. De raadsleden weten wel beter!
10 februari 1880 blz.339-345<br />
<strong>101</strong>3<br />
Lening De raad had voorgesteld om een inschrijving op het Grootboek van 2½ % en nominaal<br />
ƒ 3.000,-- te verkopen om de kosten van de Koechlin-brand te dekken. Gedeputeerde<br />
Staten wijzen dit echter af. De kosten van een brand zijn volgens de Gemeentewet<br />
geen buitengewone uitgaven, die door buitengewone inkomsten kunnen worden<br />
gedekt. Al de verdere mogelijkheden aftastend: in beroep gaan; een andere lening<br />
aangaan: het biedt allemaal niet veel soelaas. Uiteindelijk blijft er toch niets anders<br />
over dan een belastingverhoging aan Gedeputeerde Staten voor te stellen.
30 maart 1880 blz.348-351<br />
<strong>101</strong>4<br />
Brand De koning heeft zijn goedkeuring gehecht aan de voorgestelde belastingverhoging van<br />
15% c.q. hoofdelijke omslag. Tevens is er bericht dat de firma Nicola Koechlin & Cie in<br />
samenspraak met hun assuradeuren met een bedrag van ƒ 635,-- over de brug<br />
komen. Deze bijdrage wordt in dank aanvaard.<br />
Hoofdelijke omslag Nu de firma Koechlin over de brug is gekomen met een behoorlijke bijdrage kan het<br />
percentage van de hoofdelijke omslag zakken. De voorzitter stelt voor van 15% naar<br />
11%. Van Everdingen heeft echter een voorstel om een zogenoemde 'ramoneur'* aan<br />
te schaffen en daarom 12% te gaan heffen. Bij stemming blijkt toch de meerderheid de<br />
hoofdelijke omslag op 11% te willen zien vastgesteld.<br />
Brandweer De raad besluit een zogenoemde ramoneur* aan te schaffen voor het bestrijden van<br />
schoorsteenbranden. Dit toestel kost ± ƒ 45,--.<br />
Sloten Er komen klachten binnen over het slechte onderhoud van de sloot bij het erf van Van<br />
Zegwaard. Na onderzoek blijkt dat de klachten niet bij de gemeente moeten worden<br />
gedeponeerd, maar bij het verantwoordelijke hoogheemraadschap, in dit geval<br />
Delfland.<br />
* Ramoneur (Fr.): schoorsteenveger; toestel om schoorstenen te reinigen en schoorsteenbranden te blussen.<br />
(Koenen<br />
Handwoordenboek der Nederlandse Taal - 1977)
30 april 1880 blz.351-356<br />
<strong>101</strong>5<br />
Bruggen Met name de Wijckerbrug blijft een voortdurende bron van zorg. De gemeenteopzichter<br />
De Zwart heeft tezamen met een daartoe aangetrokken deskundige, de heer De Bruijn<br />
Cops uit Delft een uitvoerig onderzoek ingesteld naar de toestand van de brug. Er zijn<br />
diverse verzakkingen geconstateerd en het is beslist af te raden nog langer met een<br />
rigoureus herstel van de brug te wachten. De heer De Zwart heeft reeds een formeel<br />
bestek opgemaakt en een globale opgave van de kosten. Die kosten komen op ±<br />
ƒ 5.000,--! Dat is, gezien de huidige financiële situatie van de gemeente, heel moeilijk<br />
te financieren. De gemeente beschikt op dit moment slechts over een vervreemdbare<br />
inschrijving in het Grootboek ter waarde van ƒ 3.200,--. Over het andere, voor het<br />
onderhoud van de bruggen vaststaande kapitaal van ƒ 5.200,--, kan niet vrijelijk<br />
worden beschikt. Voorts heeft een zekere heer Van Lommel een overeenkomst met de<br />
gemeente aangegaan betreffende eventuele schade aan zijn koepel als de brug<br />
hersteld gaat worden. Tevens heeft de voorzitter getracht met pastoor Van<br />
Steenvoorde, in zijn kwaliteit van voorzitter van het rooms-katholieke kerkbestuur, tot<br />
schikkingen te komen, maar de pastoor is niet ter vergadering verschenen. De heer<br />
Van Everdingen is echter van mening dat het allemaal best wel goedkoper kan en<br />
merkt daarenboven op, dat er een aantal boten zijn die aanzienlijke schade aan de<br />
brug toebrengen. Die boten overschrijden de toegestane stuwkracht. In de<br />
politieverordening zouden bepalingen moeten komen met betrekking tot de maximaal<br />
toegestane motorkracht bij het passeren van de bruggen of liever nog: ze moeten de<br />
motor helemaal afzetten en de brug onderdoor drijven! Voorshands zal de<br />
gemeenteopzichter naast het bestek, een beredeneerd verslag moeten maken, om te<br />
kunnen beoordelen hoe de opzichter aan de begrote kosten is gekomen.
10 mei 1880 blz.356-359<br />
<strong>101</strong>6<br />
Bruggen De voorzitter heeft bij de naburige gemeenten een exemplaar van de poltieverordening<br />
aangevraagd, met bepalingen omtrent het varen van boten. Hij moet die echter nog<br />
gaan ontvangen. Uitvoerig wordt gesproken over de vraag of de aanbesteding van de<br />
werken tot herstel van de Wijckerbrug ondershands dan wel publiekelijk moet worden<br />
aanbesteed. De raad geeft de voorkeur aan een publieke aanbesteding. De raad wil tot<br />
dekking van de kosten de bestaande Grootboekinschrijving van ƒ 3.200,-- te gelde<br />
maken en ter aanvulling van het ontbrekende, machtiging tot een aanvullende lening<br />
met een looptijd van 25 of 20 <strong>jaren</strong> bij de Maatschappij tot Gemeente Crediet. Alles<br />
afhankelijk van de toestemming van Gedeputeerde Staten. Tijdens het herstel van de<br />
brug zal de weg worden afgesloten.<br />
Wethouder Vanwege het feit dat de burgemeester enige tijd absent is, wordt er een tijdelijke<br />
wethouder aangewezen. De heer T.J.M. van Everdingen krijgt daartoe zes stemmen<br />
en de heer Oosterlaan één. De heer Van Everdingen verklaart "zich deze benoeming<br />
te laten welgevallen".
16 juni 1880 blz.359-363<br />
<strong>101</strong>7<br />
Hulponderwijzer Hulponderwijzer L. van Rooyen krijgt desgevraagd per 1 juli 1880 eervol ontslag als<br />
hulponderwijzer op de openbare lagere school. Uit een voordracht van drie personen<br />
wordt in zijn plaats als hulponderwijzer aangesteld, de heer I. Bosma, afkomstig uit<br />
Groningen.<br />
Bruggen De houder van hotel De Wijckerbrug, de heer Van Lommel, bemoeit zich te veel met<br />
de op stapel staande herstelwerkzaamheden aan de Wijckerbrug. Hij heeft nogal wat<br />
bezwaren en vreest inkomstenderving door -tijdelijke- onbereikbaarheid van zijn châlet,<br />
hôtel en woning. Verder vreest hij directe en indirecte schade door de<br />
werkzaamheden. De raad reageert nogal heftig hierop en wil de inmenging van Van<br />
Lommel zo veel mogelijk beperken. Kortom: er zijn nogal wat leeuwen en beren,<br />
maar..... in noodgevallen wil de raad zich graag indekken met de deskundige hulp van<br />
een advocaat, Stipriaan Luiscius (o.i.d.) uit Den Haag. Op hem kunnen ze altijd<br />
terugvallen.
1 juli 1880 blz.363-365<br />
<strong>101</strong>8<br />
Bruggen De heer Van Lommel heeft schriftelijk bevestigd met de voorgenomen<br />
herstelwerkzaamheden aan de Wijckerbrug in te stemmen. Acht personen hebben op<br />
de aanbesteding ingeschreven. Toch kiest de raad niet klakkeloos voor de laagste<br />
inschrijvers, de heer K. Haasnoot en compagnon G. van der Drift uit respectievelijk<br />
Katwijk en Schipluiden. Het college van dagelijks bestuur moet onderzoeken of de<br />
laagste inschrijvers en hun borgen soliede genoeg zijn en zo niet, dan moet gekozen<br />
worden voor de op één na laagste inschrijver, de heer E. van de Weijer te<br />
<strong>Leidschendam</strong>.<br />
Tijdens de werkzaamheden aan de brug zal het rijverkeer af en toe gestremd zijn.
30 juli 1880 blz.365-367<br />
Gemeenterekening De diverse bescheiden betrekking hebbend op de Gemeenterekening van 1879<br />
worden uitgereikt.<br />
<strong>101</strong>9<br />
Beleggingen De zuivere opbrengst van de Grootboekinschrijving van nominaal ƒ 3.200,-- tegen 2½<br />
%, aangewend voor de financiering van het 'bruggenproject' heeft een bedrag<br />
opgebracht van ƒ 2.109,72.
27 augustus 1880 blz.367-373<br />
1020<br />
Hulponderwijzer Er waren reeds vele klachten binnen gekomen over het veelvuldig afwezig zijn van de<br />
hulponderwijzer B.C. Akkerhuys. Burgemeester en wethouders hadden hem reeds<br />
aangeraden zelf ontslag te nemen, alvorens hij wellicht oneervol ontslagen zou<br />
worden. De heer Akkerhuys heeft nu de eer aan zichzelf gehouden en vraagt per 1<br />
oktober 1880 zelf ontslag. Opgelucht verleent de raad hem dit. Ter opvulling van de<br />
ontstane vacature hebben zich al vier kandidaten aangemeld.<br />
Gemeenterekening De gemeenterekening over 1879 wordt zonder al te veel gekrakeel goedgekeurd.<br />
Gemeentebegroting De gemeentebegroting van 1881 wordt aangeboden. De nieuwe Wet op het Lager<br />
Onderwijs staat een vergoeding van 30% van alle kosten van het onderwijs toe,<br />
inclusief de onderwijzerswoning en het schoolgebouw. De raad wil al reeds anticiperen<br />
op de inwerkingtreding van deze wet en iets doen aan de invulling van de vacatures en<br />
de salariëring van het onderwijzend personeel.<br />
Vuilnis Het contract tot het ophalen van vuilnis loopt per ultimo december af. Het zal verre van<br />
eenvoudig zijn een geschikte opvolger te vinden. Het zal zelfs zo zijn dat de gemeente<br />
er geld bij moet leggen. De burgemeester zal eerst bij anderen informeren hoeveel zij<br />
voor het ophalen van as verdienen.<br />
Geldlening Om de werkzaamheden aan de Wijckerbrug te kunnen financieren, zal een lening van<br />
ƒ 3.000,-- waarschijnlijk niet voldoende zijn. Hiernaar zal een onderzoek worden<br />
ingesteld.<br />
Raadhuis Het huis van de heer Jenkink in de Herenstraat wordt geveild. Deze veiling wordt met<br />
belangstelling tegemoet gezien, omdat de Raad er voor voelt dit pand als Raadhuis te<br />
gaan gebruiken.
16 september 1880 blz.373-378<br />
1021<br />
As en Vuilnis De heer Kievits te Amsterdam en de heer Los te Leiden zullen prijsopgaven doen voor<br />
het ophalen van het vuilnis.<br />
Schoolbehoeften Boekhandelaar Susan wil ook graag schoolbehoeften leveren. De gemeente heeft<br />
echter voor nu en 1881 al een leverancier. Dat neemt niet weg dat hij voor de volgend<br />
<strong>jaren</strong> vanaf 1882 mag meeconcurreren.<br />
Koninklijk Huis Zijne Majesteit de Koning bedankt de gemeenteraad, namens Hare Majesteit de<br />
Koningin, voor de gelukwensen bij de geboorte van een Prinses.* Hetzelfde doet<br />
ook de in Voorburg wonende Prinses Marianne der Nederlanden.<br />
Bouwplan Notaris Klink verzoekt om bij eventuele verkoop van de warmoezenierstuin, genaamd<br />
'de Voorhof', uitgangswegen aan te leggen voor het geval de gemeente gehele of<br />
gedeeltelijke bebouwing overweegt. Het is bovendien dan noodzakelijk deze wegen te<br />
bestraten en te verlichten. Burgemeester en Wethouders hebben hier geen bezwaar<br />
tegen, maar stellen als voorwaarden dat er niet uitsluitend arbeiderswoningen zullen<br />
worden gebouwd en dat de aan te leggen straten minstens acht meter breed zullen<br />
zijn.<br />
Hulponderwijzer Uit een drietal kandidaten wordt de heer L. Smit, thans hulponderwijzer te Hoogezand,<br />
aangewezen als de nieuwe hulponderwijzer te Voorburg.<br />
Sloot achter De voorzitter doet een voorstel om de sloot achter de Herenstraat geheel te<br />
Herenstraat laten dempen en van rioleringen te voorzien. Daartoe zal allereerst met de eigenaren<br />
van de belendende percelen overleg moeten worden gevoerd. Voorts wil het college<br />
van dagelijks bestuur dat de raad zich uitspreekt over het bedrag aan subsidie, opdat<br />
het college van dagelijks bestuur met concrete aanbiedingen kan komen.<br />
* Prinses Wilhelmina Helena Paulina Maria, Prinses van Oranje Nassau, hertogin van Mecklenburg, de latere Koningin<br />
Wilhelmina. Wilhelmina werd in 1880 geboren te 's-Gravenhage en overleed te Apeldoorn in 1962. Zij was 50 jaar regerend<br />
vorstin van Nederland, van 1898 tot 1948. Wilhelmina werd door het overlijden van haar halfbroer Alexander († 1884)<br />
troonopvolgster en na de dood van haar vader Willem III († 1890) koningin. Tot haar meerderjarigheid (1898) was haar moeder<br />
Koningin Emma regentes.
1022<br />
Voor of na de openbare raadsvergadering heeft er, blijkens de overgeleverde notulen,<br />
ook een vergadering achter gesloten deuren plaatsgevonden:<br />
BESLOTEN VERGADERING van 16 september 1880<br />
Raadhuis Het pand van de heer Jentink aan de Herenstraat zou ƒ 7.100,-- moeten gaan kosten.<br />
Er is bij de gehouden openbare veiling reeds op afgemijnd.<br />
Raadhuis De voorzitter brengt nog een andere mogelijkheid voor het oprichten van een nieuw<br />
raadhuis ter tafel, te weten: het huis van de hoofdonderwijzer afbreken en op die plek<br />
een nieuw raadhuis annex post- en telegraafkantoor bouwen. De kosten daarvan<br />
zouden ± ƒ 10.000,- bedragen. Sommige raadsleden maken bezwaar tegen het feit dat<br />
dan de hoofdonderwijzer te ver van de school moet gaan wonen, terwijl anderen<br />
daarentegen zeggen dat de hoofdonderwijzer niet meer een huis mag bewonen dat in<br />
directe toegang tot de school staat. Alles bij elkaar afwegend besluit de raad toch -zo<br />
enigszins mogelijk- het huis van de heer Jentink aan te kopen en te bestemmen tot het<br />
nieuwe raadhuis.<br />
School De Lager-Onderwijswet stelt zo z'n eisen. De voorzitter heeft, met het oog hierop, een<br />
plan doen opmaken tot uitbreiding van de school met drie lokalen. De kosten zullen<br />
omstreeks de ƒ 3.000,- bedragen.
24 september 1880 blz.378-382<br />
1023<br />
As en Vuilnis De heer Kievits te Amsterdam en de heer Loos te Leiden hebben geen interesse in het<br />
pachten van het ophalen van as en vuilnis. Er zal nu een advertentie worden geplaatst<br />
in een dagblad.<br />
Aankoop pand Op een publieke veiling is de gemeente voor een bedrag van ƒ 11.400,--<br />
Herenstraat eigenaar geworden van een aantal kadastrale panden (sectie E<br />
de nummers: 943, 944, 964, 965 en 966) bestaande uit een herenhuis met koetshuis<br />
cum annexis aan de Herenstraat. De bedoeling is die panden te bestemmen voor de<br />
stichting van een nieuw gemeentehuis. Aan Gedeputeerde Staten zal machtiging<br />
worden gevraagd.<br />
Bouwplan Het verzoek van notaris Klink met betrekking tot de inrichting van het bouwplan op de<br />
plek van het voormalige warmoeziershof 'De Voorhof' ontmoet weinig bezwaren. Alleen<br />
zijn de aannemers van mening dat kan worden volstaan met een straatbreedte van<br />
zeven meter in plaats van acht.<br />
Geldlening Ter financiering van een aantal gemeentelijke bouwprojecten zal een lening worden<br />
aangevraagd van in totaal een bedrag van ƒ 17.412,--. Dit bedrag is onder meer nodig<br />
voor het verbouwen en inrichten van het nieuwe gemeentehuis en het groot onderhoud<br />
van de Wijckerbrug. De lening zal worden aangevraagd bij de Maatschappij voor<br />
Gemeente Crediet te Amsterdam.<br />
Raadkamer en Het college van dagelijks bestuur zal een onderhoud hebben met de heer<br />
secretarie Van Schagen. De heer Van Schagen is de huidige verhuurder van ruimten in<br />
'Swaensteijn' te gebruiken als raadkamer en als secretarie. Het college wil het<br />
huurcontract nog verlengen tot ultimo 1883 en wil bovendien met Van Schagen<br />
overleggen over schadeloosstelling voor het gemis van huurpenningen.<br />
Lantaarn De heer van Everdingen verzoekt verplaatsing van de lantaarn op de<br />
Laan van Nieuw Oosteinde. De huidige lantaarn straalt niet voldoende licht uit omdat<br />
hij tussen twee bomen staat.<br />
Sloot achter De eigenaren van de aan de sloot belendende percelen willen best dat de<br />
Herenstraat sloot wordt gedempt en er een riool wordt aangelegd. Maar de hoge kosten vormen<br />
een struikelblok. Het college van dagelijks bestuur zal met de eigenaren verder<br />
onderhandelen en proberen tot een sluitend geheel te komen.
8 oktober 1880 blz.382-387<br />
Lantaarn De heer Van Everdingen kreeg zijn zin; de bewuste lantaarn is verplaatst.<br />
Raadkamer en Logementhouder Van Schagen wil een schadevergoeding hebben nu de<br />
1024<br />
secretarie gemeente in de toekomst geen gebruik<br />
meer wil blijven maken van de ruimten in 'Swaensteijn'. Hij stelt een schadevergoeding<br />
voor van ƒ 750,--voor de komende drie <strong>jaren</strong> van gederfde huren. De raad vindt deze<br />
schadevergoedingseis (dédommagement) veel te hoog en legt zich nog niet vast op<br />
een definitief bedrag.<br />
Verlichting Op verzoek van een zekere heer Slicher besluit de raad om bij de buitenplaats<br />
Arentsburch een tweetal lantaarns te plaatsen. De heer Van Everdingen weet een<br />
adres op het Spui in 's-Gravenhage alwaar lantaarns met reflectoren te verkrijgen zijn.<br />
Deze geven een bijzonder helder schijnsel.<br />
Wijckerbrug De restauratie van de Wijckerbrug heeft enige vertraging opgelopen in verband met<br />
regenachtig weer en de te late levering van materialen. Het raadslid Van Everdingen<br />
vindt dat de aannemers in ieder geval 'in mora' gesteld moeten worden, maar, -zegt<br />
het college van dagelijks bestuur: wij hebben ter plaatse de zaken bekeken en de<br />
aannemers zijn in feite al in gebreke gesteld. Ze hebben echter uitstekend werk<br />
geleverd tot nu toe en vinden het alleszins redelijk dat het gevraagde uitstel wordt<br />
verleend. Hiermede gaat de raad onder voorwaarden akkoord.<br />
Vee De heer A.J.Hoogendoorn klaagt dat zijn melk bederft door de ondraaglijke stank van<br />
de varkens van zijn buren. De raad besluit de vier buren mee te delen, dat na het<br />
slachten van de varkens, geen vergunning meer tot het houden van deze dieren meer<br />
zal worden afgegeven.<br />
De honden voederbak, waarover Hoogendoorn ook klaagt, mag blijven, want dit is<br />
privaat eigendom, waarover niets te beschikken valt.<br />
Gemeentebegroting De Gemeentebegroting 1881 ligt ter inzage.
29 oktober 1880 blz.387-389<br />
1025<br />
Geldlening De geldlening moet opnieuw worden aangevraagd omdat enerzijds de statuten van de<br />
geldverstrekker zijn gewijzigd en anderzijds het rentepercentage lager is geworden.<br />
Bouwverordening In verband met de op stapel staande bouwplannen van de gemeente moet de<br />
Verordening op de Bouwpolitie worden herzien en aangepast. De Verordening wordt<br />
artikelsgewijs gelezen en van commentaar voorzien. Ook kunnen de raadsleden nog<br />
schriftelijk reageren. In een volgende vergadering zal de Verordening dan worden<br />
vastgesteld.<br />
Vee De heer Gorter, een van de buren van de heer Van Hoogendoorn, heeft geklaagd over<br />
het feit dat Hogendoorn hem onrechtmatig zou behandelen. De raad geeft als advies,<br />
dan maar een officiële klacht in te dienen, maar er wel rekening mee te houden, dat<br />
het houden van varkens voortaan verboden is.
1026<br />
Voor of na de openbare raadsvergadering heeft er, blijkens de overgeleverde notulen,<br />
ook een vergadering achter gesloten deuren plaatsgevonden:<br />
BESLOTEN VERGADERING va n 29 oktober 1880<br />
Schadevergoeding Het raadslid Van Everdingen heeft met medewerking van de opzichter, de heer De<br />
Zwart, pogingen gedaan om de logementhouder Van Schagen tegen een jaarlijkse<br />
schadevergoeding van ƒ 150,-- van de huurverplichting af te laten zien. Maar hierover<br />
is nog geen uitsluitsel binnen gekomen.<br />
Raadhuis Om de kosten van een op te richten nieuw raadhuis te kunnen beheersen is het<br />
wenselijk om in hetzelfde pand ook een post- en telegraafkantoor te hebben. Er<br />
moeten bovendien de nodige gelden worden geleend teneinde de benodigde panden<br />
aan te kunnen kopen en om de logementhouder Van Schagen schadeloos te stellen. In<br />
eerste instantie wordt gedacht aan een geldlening van ƒ 11.400,-. tegen een rente van<br />
5% en een provisie van ¼ % bij Heldring & Pierson & Cie.<br />
Tram Volgens de heer Van Everdingen heeft de gemeente er alle belang bij om de<br />
voornemens een stoomtram langs de Laan van Nieuw Oosteinde te laten lopen<br />
aansluitend op Stompwijk, zo veel mogelijk te bevorderen. De raadsleden hebben<br />
echter op dit moment alleen maar oog en oor voor de bezwaren die aan die plannen<br />
kleven.
6 november 1880 blz.390-391<br />
1027<br />
Bouwverordening De Verordening op de Bouwpolitie wordt wederom artikelsgewijs behandeld en<br />
redactioneel goedgekeurd met vijf tegen één stem.<br />
Bouwpolitie De heer A.J. de Bruyn, kruidenier, wil bij de bouw van een nieuwe stal en koetshuis in<br />
verband met ruimtegebrek, naar buiten openslaande deuren. Strikt genomen hoeft hij<br />
hiervoor geen toestemming te vragen, maar in de nieuwe Bouwverordening wordt een<br />
dergelijke omstandigheid wel geregeld. Hij krijgt daarom officieus te horen, dat hij er<br />
beter aan doet vouwdeuren aan te -laten.- brengen.
1028<br />
Voor of na de openbare raadsvergadering heeft er, blijkens de overgeleverde notulen,<br />
ook een vergadering achter gesloten deuren plaatsgevonden:<br />
BESLOTEN VERGADERING van 6 november 1880<br />
Tram De heer Van Everdingen waarschuwt voor een plan van de Maatschappij om ook een<br />
stoomtram door Voorburg te laten rijden. In de vorige vergadering is al aan de orde<br />
geweest dat er ook een particulier is die het plan heeft opgevat een stoomtram langs<br />
de Laan van Nieuw Oosteinde te laten lopen. De voorzitter vindt het te vroeg om nu al<br />
bij de Rhijnspoorweg om inlichtingen te gaan vragen.
27 november 1880 blz.391-396<br />
1029<br />
Bouwpolitie Gedeputeerde Staten hebben diverse aanmerkingen op de Verordening op de<br />
Bouwpolitie en deze op- en aanmerkingen worden nu druk bediscussieerd. De raad wil<br />
niet te veel verzet plegen tegen de opmerkingen van Gedeputeerde Staten vanwege<br />
het spoedeisende karakter van de nieuwe Verordening. Wel maakt de heer Van<br />
Everdingen nog een aanmerking op de inhoud in kubieke meters van ruimten die<br />
gebruikt worden om zowel in te leven als in te slapen. Van Everdingen wil dit graag op<br />
minimaal 50 m³ gebracht zien, terwijl de andere leden van de raad 36 m³ genoeg<br />
vinden!<br />
Postkantoor c.a. De inspecteur van de posterijen zal ter plaatse een onderzoek instellen naar de<br />
plannen voor het oprichten van een locaal Post- en Telegraafkantoor.<br />
Openbare school De nieuwe schoolopziener heeft de openbare lagere school in ogenschouw genomen<br />
en is tot de conclusie gekomen dat de school niet in alle opzichten aan de door de wet<br />
gestelde eisen voldoet. Er moeten meerdere klaslokalen komen, er moeten gangen<br />
langs de klassen lopen en er mogen geen kleren in de klaslokalen achterblijven! Het<br />
wachten is nu op een nader bericht van de minister.<br />
As en Vuilnis De heer P.J. van den Heuvel wil de as en het vuil wel ophalen voor een bedrag van<br />
ƒ 375,-- per jaar. hierover wordt nagedacht.<br />
Urinoir Smid van Schagen klaagt over het urinoir bij zijn woning, men zoekt een betere plaats.
21 december 1880 blz.396-403<br />
1030<br />
Hulponderwijzer Uit een viertal geëxamineerden wordt A.J. Lans uit Haastrecht benoemd tot<br />
hulponderwijzer.<br />
As en vuilnis De heer A.C. van den Heuvel heeft aangeboden om voor een vergoeding van ƒ 375,--<br />
per jaar de as en het vuilnis op te halen. De heer H. Heus daarentegen, die thans<br />
namens de heer Spoor die werkzaamheden reeds verricht, wil het voor een vergoeding<br />
van ƒ 4,-- per week doen, oftewel ƒ 208,-- per jaar, overigens met beschikbaarstelling<br />
van al het benodigde materiaal. Er zijn de nodige twijfels of Heus deze<br />
werkzaamheden, ook zonder paard, wel naar genoegen zal kunnen uitvoeren. Maar,<br />
gezien het spoedeisende karakter, krijgt hij toch voor het komende jaar het contract<br />
tegen de overeengekomen vergoeding van ƒ 4,-- per week.<br />
Raadhuis De voorzitter brengt volledige -ook financieel- uitgewerkte plannen ter tafel voor de<br />
oprichting van een nieuw raadhuis met en zonder een post- en telegraafkantoor.<br />
Vooral de heer Van Everdingen verzet zich tegen deze plannen en beweert het voor<br />
aanzienlijk minder kosten te kunnen verwezenlijken. De plannen van het dagelijks<br />
bestuur worden voorlopig aangehouden en de heer Van Everdingen wordt uitgenodigd<br />
zijn plannen te onderbouwen en aan het dagelijks bestuur voor te leggen.<br />
Varkensmesterij Nu klaagt de eerder aangeklaagde heer I. Gorter c.s. over de meststank van de<br />
varkens van A.I. Hoogendoorn, J. van den Brink en M. van de Poll. De maat is nu vol<br />
en de raad besluit de bestaande vergunningen geheel in te trekken en ze per 1 januari<br />
niet meer te verlenen.<br />
Bouwpolitie Het privaat van het van Schagenslop moet worden verbeterd. De bouwpolitie zal eerst<br />
de zaak bekijken c.q. 'een schouw drijven'.<br />
Veldwachters Zoals ieder jaar is de gratificatie voor de veldwachters de sluitpost van de begroting. Er<br />
zijn nog al wat aanmerkingen op het gedrag van de veldwachters. En bovendien mag<br />
de gemeentebode niet worden vergeten en evenmin de rijksveldwachter. Uiteindelijk<br />
besluit de raad zowel aan de veldwachters, de rijksveldwachter en de gemeentebode<br />
een gratificatie van ƒ 12,50 ieder te verlenen.
9 februari 1881 blz.1-4<br />
Urinoirs Er zal alsnog een inspectie worden uitgevoerd op het privaat in het Van Schagenslop.<br />
1031<br />
Raadhuis De tuin achter het inmiddels aangekochte toekomstige raadhuis wordt verhuurd voor<br />
een bedrag van ƒ 40,-- per maand.<br />
Brandweer De Firma Nicola Koechlin verzoekt de extincteurs* over te nemen. Men zal hier over<br />
onderhandelen.<br />
Varkensmesterij De heer Hogendoorn wil graag, in weerwil van het verbod, varkens hoeden. Hij wil<br />
garanties geven dat er geen overlast zal zijn. Men zal dit onderzoeken.<br />
Raadhuis/Post- Het raadslid Van Everdingen licht zijn plan tot het inrichten van het raadhuis<br />
kantoor annex post- en telegraafkantoor toe. Na die toelichting besluit de raad die stukken op<br />
te sturen naar het Ministerie van Waterstaat, Handel en Nijverheid. Na aanvankelijk<br />
eerst de tekeningen op te willen sturen, besluit de raad toch ook hierbij de nodige<br />
toelichting te willen geven, opdat de minister de verschillen tussen de beide plannen<br />
zal kunnen zien.<br />
* Extincteur: toestel om spoedig brand te blussen (Handwoordenboek uit de 20e eeuw)
15 maart 1881 blz.4-7<br />
1032<br />
Postkantoor Alvorens in te gaan op het antwoord van het ministerie komt eerst een ander plan ter<br />
tafel, te weten: alles afbreken en een geheel nieuw pand bouwen. Maar dit plan wordt<br />
direct van tafel geveegd. De minister ziet het plan van de heer Van Everdingen wel<br />
zitten. De gemeente zal echter proberen om het rijk mee te laten betalen aan de ruimte<br />
die bestemd is voor de postbeambte. Na komt ook de keus van de architect ter sprake,<br />
maar dat wil de voorzitter voorlopig uitstellen. De gemeentearchitect De Zwart moet<br />
een bestek en begroting gaan maken.<br />
Varkensmesterij De heer Gorter c.s. hebben onlangs klachten geuit over de stankoverlast van de<br />
varkensmesterij in hun woonomgeving. Die klachten blijken bij nader onderzoek<br />
ongegrond. Nu mogen er wel weer varkens worden gehouden en de belanghebbenden<br />
zullen hierover worden ingelicht.<br />
Veldwachter(s) Zowel de rijks- als de gemeenteveldwachter hebben geen beloning gekregen voor hun<br />
(extra zware) diensten tijdens de brand bij de meelfabriek van Nicola Koechlin. Zulks in<br />
tegenstelling tot andere personen die bij de brand betrokken waren. De raad is het met<br />
deze schriftelijk geuite klacht eens en beloont ze alsnog met een gratificatie van ƒ 5,--<br />
per persoon.<br />
Riolering/Beerputten De heer Van Everdingen dringt aan op controle bij het bouwen van beerputten achter<br />
de huizen. Opzichter de Zwart zal hierop toezien.
9 april 1881 blz.7-12<br />
1033<br />
Postkantoor Het rijk zal bijspringen en de huur van de woning voor de postbeambte bepalen.<br />
Bovendien deelt het ministerie mee dat men omstreeks oktober zal kunnen starten.<br />
Raadhuis Gemeentearchitect De Zwart heeft een bestek en aanbesteding voor een nieuwe kap<br />
op het gemeentehuis gemaakt. De raad buigt zich over de plannen, maar ze heeft<br />
weinig problemen er mee. De openbare aanbesteding zal plaats vinden op 19 april. Tot<br />
opzichter wordt de heer De Zwart jr. benoemd .<br />
Raadhuis De raad is van mening dat ook de aanbesteding van de verbouw van het bestaande<br />
pand in één hand moet blijven, om te voorkomen dat er onnodige vertraging op zal<br />
treden.<br />
Bouwpolitie Een aantal mensen zijn blijkbaar in strijd met de bouwverordening bezig te bouwen,<br />
dan wel te verbouwen. Met name wordt melding gemaakt van de bouwactiviteiten van<br />
de heer Beretta. De heer Van Everdingen, die hierover vragen stelt, zal tezamen met<br />
de gemeentearchitect ter plaatse een onderzoek gaan instellen naar deze bouwerij.<br />
Riolering Adressant wil de kosten van het verplaatsen van het riool op erf van de heer Bruijnings<br />
Ingenhoes laten betalen door de gemeente. Dit wordt na enig overleg toegestaan.<br />
School De jaarlijkse prijsuitreiking op de openbare lagere school zal op 30 april plaatsvinden.<br />
De raadsleden krijgen hiervoor nog een convocatie.
21 april 1881 blz.12-14<br />
1034<br />
Raadhuis De aanbesteding van de kap van het nieuwe raadhuis annex post- en telegraafkantoor<br />
is geschied. De inschrijvingen varieerden van ƒ 2.159,-- als laagste inschrijving tot<br />
ƒ 2.440,-- als hoogste. Toch vind de raad zelfs de laagste inschrijving nog te hoog,<br />
omdat, zo zegt men, er geen rekening is gehouden met het oude materiaal, dat<br />
eventueel weer kan worden hergebruikt. De uitvoering wordt voorshands niet gegund<br />
en er worden 'nadere voorstellen ingewacht'.<br />
Wegen en voetpaden De schouw van wegen en paden zal op 2 mei aanstaande plaats vinden.<br />
Riolering (Beerputten) De heer D. J. van der Lee wil twee beerputten laten metselen van 1½ steens harde<br />
moppen, maar deze beerputten zijn in strijd met de bouwverordening. De heer Van<br />
Everdingen, in zijn kwaliteit van lid van de bouwpolitie, keurt de beerputten echter af en<br />
de raad stemt met dit afwijzende advies in.
1035<br />
Voor of na de openbare raadsvergadering heeft er, blijkens de overgeleverde notulen,<br />
ook een vergadering achter gesloten deuren plaatsgevonden:<br />
BESLOTEN VERGADERING van 21 april 1881<br />
Raadhuis Het raadslid Baesjou stelt voor nu de kap op het nieuwe raadhuis aan de Herenstraat<br />
A 218 niet is aanbesteed, om alles tegelijk aan te besteden: dus niet alleen het<br />
raadhuis, maar ook het post- en telegraafkantoor. Voorts stelt hij voor niet alleen<br />
Voorburgse aannemers te laten meedingen, maar ook aannemers van buiten de<br />
gemeente.<br />
Riolering Omtrent de te verplaatsen riolering van de heer Bruijnings Ingenhoes bestaan nog<br />
enige meer juridische kwesties. De burgemeester houdt deze zaak in de gaten en zal<br />
de raad te zijner tijd nader informeren.
28 april 1881 blz.15-18<br />
1036<br />
Raadhuis Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Marianne vraagt, middels haar administrateur, naar<br />
het verschil van de kosten van de verbouw en aanpassing van het tot raadhuis cum<br />
annex aangewezen pand en de eventuele afbraak en volledige nieuwbouw. De Prinses<br />
geeft te kennen dat zij de oprichting van een geheel nieuw raadhuis veel passender<br />
vindt voor een gemeente als Voorburg en bovendien biedt zij de gemeente, bij wijze<br />
van geschenk, aan, het verschil in geld bij te passen. De raad is zeer onder de indruk<br />
van dit nobele gebaar. De raad deelt dan aan de administrateur mee dat het verschil<br />
tussen verbouw (van ƒ 12.000,--) en volledige nieuwbouw (ƒ 20.000,--) neerkomt op<br />
een bedrag van ƒ 8.000,--. Tevens besluit de raad Prinses Marianne uitdrukkelijk te<br />
bedanken en voornemens te zijn voor deze schenking te zijner tijd aan Gedeputeerde<br />
Staten machtiging te zullen vragen.<br />
Bruggen De werkzaamheden aan de Wijckerbrug zijn niet op tijd klaar gekomen en daarom<br />
komt de vraag naar voren of de aannemer beboet moet worden. Omdat de vertraging<br />
echter te wijten is aan omstandigheden buiten hem om krijgt hij geen boete en wordt<br />
hem het volle aannemingsbedrag uitgekeerd.<br />
Bruggen Het raadslid Van Everdingen stelt het verzoek van de pachter van de gemeentetuin<br />
aan de orde om het bruggetje af te mogen sluiten. De raad vindt dat dat in het belang<br />
van de pachter zelf is en besluit hierbij een financiële tegemoetkoming te verlenen.
1037<br />
Voor of na de openbare raadsvergadering heeft er, blijkens de overgeleverde notulen,<br />
ook een vergadering achter gesloten deuren plaatsgevonden:<br />
BESLOTEN VERGADERING va n 28 april 1881<br />
Raadhuis Het verhandelde in deze vergadering is bijna woordelijk gelijk aan dat wat in de<br />
openbare vergadering heeft plaats gevonden en handelt dan ook over het genereuze<br />
aanbod van Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Marianne om een bedrag ten<br />
geschenke te geven voor de bouw van een nieuw raadhuis.
BESLOTEN VERGADERING va n 5 mei 1881<br />
1038<br />
Raadhuis Het verhandelde in deze vergadering is weer geheel gewijd aan het aanbod van<br />
prinses Marianne om een som van ƒ 8000,-- beschikbaar te stellen voor de bouw van<br />
het nieuwe raadhuis, annex post- en telegraafkantoor Er rollen een aantal<br />
verschillende bedragen over tafel, die te maken hebben met volledige nieuwbouw en/of<br />
verbouw van bestaande panden. Men komt tot de ontdekking dat het genereuze<br />
aanbod van ƒ 8000,- van prinses Marianne nu discutabel wordt en dat men eigenlijk<br />
meer had mogen vragen. Maar de meeste raadsleden zijn toch wel van mening dat<br />
daar nu niet meer op terug kan worden gekomen en dat dus het aanbod van de<br />
prinses dankbaar moet worden aanvaard. Het uiteindelijke uit te trekken bedrag voor<br />
het nieuwe raadhuis cum annex komt op ƒ 20.000,-- en geen cent meer. Architect De<br />
Zwart is er bij geroepen om te bevestigen dat het voor dat bedrag kan.<br />
Ook het bestek voor het te bouwen raadhuis komt ter tafel. De raad besluit een<br />
openbare aanbesteding te doen voor de afbraak van bepaalde panden aan de<br />
Herenstrtaat en wel op donderdag 12 mei 1881 en de aanwijzing twee dagen eerder.
12 mei 1881 blz.18-20<br />
1039<br />
Raadhuis Het amoveren oftewel afbreken van de panden op de plek waar het nieuwe raadhuis<br />
moet komen (A 218) is openbaar aanbesteed. Er zijn elf inschrijvingen, variërend van<br />
ƒ 400,-- als laagste en ƒ 785,-- als hoogste inschrijving. Omdat 'die inschrijving ver<br />
beneden de raming is gebleven' besluit de raad aan niemand van de elf inschrijvers<br />
het werk te gunnen. Dit besluit wordt direct aan de inschrijvers medegedeeld. Eén van<br />
de inschrijvers, C. van ´t Wout, een timmerman uit Vrijenban, verklaart zich bereid het<br />
werk voor ƒ 1.500,-- uit te willen voeren. Tezamen met een borg van ƒ 200,-- en een<br />
aantal nadere voorwaarden, wordt het werk dan aan Van 't Wout gegund.<br />
Bouwpolitie Het raadslid Van Everdingen bepleit een strenge handhaving van de bepalingen van<br />
de bouwverordening, omdat een zekere heer Clewits een open privaat heeft laten<br />
aanleggen tegenover het priëel van mevrouw Lage. Dit privaat is pertinent in strijd met<br />
de bepalingen van de bouwverordening. De heer Clewits dient dan ook zonder pardon<br />
een boete te krijgen. Bovendien moet Clewits duidelijk worden gemaakt dat hij het<br />
privaat verwijdert, dan wel laat verwijderen.
29 juni 1881 blz.20-21<br />
1040<br />
Assuranties De heer W. Ligthelm, die een agentuur heeft bij de Arnhemsche Assurantie<br />
Maatschappij, vraagt om het te bouwen raadhuis bij hem te willen doen verzekeren. De<br />
raad willigt zijn verzoek echter niet in, omdat er in een eerder stadium al besloten is de<br />
verzekering onder te brengen bij de Amsterdamsche Waarborgmaatschappij<br />
Raadhuis Het bestek voor het nieuw te bouwen raadhuis, annex post- en telegraafkantoor, komt<br />
ter tafel, maar deze aangelegenheid moet volgens het raadslid Van Citters in een<br />
besloten vergadering verder afgehandeld worden.
BESLOTEN VERGADERING van 29 juni 1881<br />
1041<br />
Raadhuis Weer is het nieuwe raadhuis onderwerp van beraaadslaging. Architect de Zwart heeft<br />
nu het definitieve bestek opgemaakt en dit is aan architect Vogels uit 's-Gravenhage<br />
voorgelegd. Het advies van de architect wordt aan de raad voorgelegd en voorts<br />
behandelt de raad artikelsgewijs het bestek. Als alles nu is bijgeschaafd, kan het naar<br />
de Minister van Waterstaat, Handel en Nijverheid, die het plan zal toetsen aan de<br />
rijksnormen. Uiteraard komen ook de financiële kanten van het plan uitvoerig aan de<br />
orde. Het geheel, inclusief dus het post- en telegraafkantoor gaat ƒ 25.000,-- kosten.<br />
En daar zijn dan niet eens het schilderwerk van de 'caissons',* het behangerswerk, de<br />
schellen en de wapens** bij inbegrepen. Ook moeten er nog kasten komen voor de<br />
secretarie en het archief en moet de tuin nog worden aangelegd. Architect De Zwart<br />
schat alles in op zo'n ƒ 3.0000,--. De voorzitter zegt toe om bij Hare Koninklijke<br />
Hoogheid Prinses Marianne de nodige 'démarches' te doen om van haar een nog<br />
hoger bedrag dan de toegezegde ƒ 8.000,-- los te peuteren. Hij zal die 'démarches',<br />
oftewel stappen, echter pas ondernemen zodra de openbare aanbesteding achter de<br />
rug is en er inzicht is in de werkelijke kosten.<br />
* Hoogstwaarschijnlijk wordt hier een zogenoemde 'caissonzoldering' mee bedoeld, een plafond dat is ingedeeld in grote<br />
vierkanten of cirkels, zoals van een caisson, een bak doorgaans gebruikt voor zinkwerken bij waterstaatkundige werken. (Noot.<br />
BD)<br />
** In de vroegere raadzaal waren aan het plafond de wapens aangebracht van vooraanstaande Voorburgse families. Of die<br />
wapens, die bij de afbraak in de <strong>jaren</strong> tachtig van de 20e eeuw verloren gingen, er ook al in de 19e eeuw waren ?
16 augustus 1881 blz.21-26<br />
1042<br />
Raadhuis De eerdergenoemde 'démarches' van de burgemeester hebben succes gehad. Hare<br />
Koninklijke Hoogheid is bereid om het toegezegde subsidiebedrag nog eens met niet<br />
minder dan ƒ 8.000,- te verhogen of zoveel minder als nodig zal zijn. Onnodig te<br />
memoreren, dat de raad verlegen is met een dergelijke 'vorstelijke steun'! Alhoewel<br />
toch niet zo verlegen, dat zij het toegezegde bedrag maar al te graag aanvaarden en<br />
aan gedeputeerde staten toestemming vragen de schenking te mogen accepteren.<br />
Een 'adres van dankbetuiging' is dan ook al onderweg. Weer worden er een aantal<br />
veranderingen aangebracht: in de raadzaal komt een gewoon wit plafond en in plaats<br />
van een kleed komt er parket op de vloer, maar dat 'is in het financiële belang van de<br />
gemeente'!<br />
Geloofsbrieven De geloofsbrieven van een drietal nieuwe raadsleden worden onderzocht. Het betreft<br />
de geloofsbrieven van: de heren Jhr. E. van Citters, J. Oosterlaan en P.J.A. Savalle.<br />
Uiteraard worden ze in orde bevonden en kunnen zij aantreden als raadslid van de<br />
gemeente Voorburg.<br />
Rustende schutterij De begroting van Bataillon van de Rustende Schutterij valt dit jaar eens zo hoog uit<br />
dan vorig jaar. Dat blijkt het gevolg te zijn van de oefeningen en monsteringen die de<br />
majoor-commandant heeft gehouden. Het raadslid Van Citters meent principieel tegen<br />
deze begroting te moeten stemmen, niet omdat hij twijfels heeft aan het nut van de<br />
gehouden oefeningen, neen omdat als de raad nu een dergelijke verhoging goedkeurt,<br />
ze dan volgende jaar weer met een hogere begroting aan komen zetten. Bovendien is<br />
hij van mening dat een belangrijk deel van de kosten niet ten laste van de gemeente<br />
zouden moeten komen, maar ten laste van het rijk. Het merendeel van de raad kan<br />
zich vinden in het standpunt van Jhr. van Citters en besluit de begroting dan ook maar<br />
eens niet goed te keuren en de uitgaven voorshands vast te stellen op dezelfde<br />
bedragen als van vorig jaar.<br />
Tramconcessie De directeur van een Utrechtse stoomtramwegmaatschappij vraagt naar de<br />
voorwaarden om een stoomtram door Voorburg te laten rijden. De bijgevoegde<br />
stukkwen v inden echter geen genade in de ogen van met name het radslid Van<br />
Citters. Er blijkt bijvoorbeeld helemaal niet uit, waar de tram Voorburg binnen zal<br />
komen en waar weer verlaten, welke bruggen en duikers zullen worden 'doorsneden'<br />
enz. Dus laat de maatschappij eerst maar eens komen met een behoorlijke<br />
topografische kaart en dan komen wij wel met de voorwaarden.<br />
Lantaarns De heer Van der Lee heeft een verzoek bij de raad ingediend om een<br />
petroleumlantaarn op of bij het bouwterrein aan de Voorhofstraat. In afwachting van de<br />
komst van electrische lantaarns in 1881/1882 krijgt hij zijn zin en komt er een<br />
petroleumlantaarn.<br />
*Monsteren = inspecteren. Koenen handwoordenboek der Nederlandse taal 1977
Vervolg van: 16 augustus 1881 blz.21-26<br />
1043<br />
Kermis De kermis mag dit jaar doorgaan. Aan de heer Clewits, eigenaar van gronden bij het<br />
bouwterrein aan de Voorhofstraat, zal worden gevraagd de kermis tegen het niet<br />
vooruit springende deel van schutting rond het bouwterrein te plaatsen.<br />
Welput De heer I.C. Mulder krijgt op een daartoe strekkend verzoek toestemming een welput<br />
aan te mogen brengen op een perceel grond, kadastraal bekend gemeente Voorburg,<br />
sectie E nr. 274<br />
Kermis<br />
Traktementen De raad vindt geen termen om tegemoet te komen aan het verzoek van de heer H.W.<br />
van der Kas, secretariebeambte, tot verhoging van zijn traktement.<br />
Rekening Gedeputeerde Staten hebben de gemeenterekening over 1880 goedgekeurd. De<br />
rekening had een batig slot van ƒ 3.144,30.<br />
Bouwpolitie Architect De Zwart wil graag de Verordening op de Bouwpolitie uitgebreid zien. Hij<br />
moet echter wachten omdat ook het raadslid Van Everdingen nog enige aanvullingen<br />
in petto heeft.<br />
Vuilnis Het raadslid Van Everdingen geeft klachten door over het leeg maken van beerputten<br />
en vuilnisbakken, met name in het Van Schagenslop. Ze verspreiden een ondraaglijke<br />
stank en het wordt hoog tijd dat er een afdoende oplossing wordt gezocht.<br />
Riolering De heer Van der Lee mag pas met het leggen van een riool beginnen, als hij een<br />
behoorlijk plan met maatvoeringen heeft overlegd.<br />
Bouwplan De heer Clewits riskeert een flinke boete omdat hij niet volgens het door hem<br />
ingediende plan heeft gebouwd.
BESLOTEN VERGADERING van 30 augustus 1881<br />
1044<br />
Raadhuis De aanbesteding van het nieuwe raadhuis heeft plaatsgevonden. De laagste<br />
inschrijvers zijn de heren I. van Lith Jr. en A.P. van Dam te 's-Gravenhage. Nadat<br />
burgemeester en wethouders hebben geïnformeerd naar de soliditeit van genoemde<br />
heren wordt staande de vergadering besloten hen de bouw te gunnen voor het bedrag<br />
van ƒ 23.500,--. De gemeentearchitect De Zwart krijgt 5% van de aanneemsom plus ƒ<br />
15,-- per week toegekend, dat hij echter moet besteden om een bouwopzichter van te<br />
betalen. De opzichter mag negen maanden aanblijven en het aan hem bestede bedrag<br />
mag niet hoger worden dan ƒ 500,--.
30 augustus 1881 blz.27-29<br />
1045<br />
Raadhuis De aanbesteding van het Post- en Telegraafkantoor annex Raadhuis heeft<br />
plaatsgevonden. Er zijn 31 inschrijvers. Het hoogste inschrijfbedrag is van<br />
C.Kranenburg uit 's-Gravenhage voor een bedrag van ƒ 34.650,-- en het laagste van J.<br />
van Lith Jr. en A.P. van Dam eveneens uit 's-Gravenhage voor ƒ 23.500,--. De raad<br />
doet echter een beroep op het recht van beraad en stelt de gunning nog uit.<br />
Welput De heer I.C. Mulder is ingenomen met de voor hem gunstige beslissing om op het<br />
perceel grond kadastraal bekend gemeente Voorburg, sectie E nr. 274 een welput aan<br />
te -laten- leggen.(Cfr. raadsvergadering van 16 augustus 1881)<br />
Schenking Gedeputeerde Staten keuren het goed dat de raad een schenking van ƒ 8.000,-- van<br />
prinses Marianne aanvaardt.<br />
Onderstand De verpleegkosten (in een krankzinnigeninrichting in 's-Hertogenbosch) van een<br />
zekere heer Van Oosten kunnen na 7 november 1881 niet meer ten laste komen van<br />
het rooms-katholieke armbestuur. Volgens de geldende wetten moeten de kosten nu<br />
ten laste van de gemeente gaan komen. De voorzitter vraagt de nodige 'démarches'*<br />
te nemen om bij het rijk of de provincie subsidie te verkrijgen.<br />
Kermis Afgelopen zondag zijn er ongeregeldheden geweest op de jaarlijkse kermis. Het waren<br />
vooral uit Den Haag afkomstige militairen, die zich met name op de Laan van Nieuw<br />
Oosteinde hebben misdragen. De burgemeester heeft zich als hoofd van de politie<br />
reeds tot de militaire autoriteiten gewend met het verzoek om de militairen geen verlof<br />
meer te geven om de Voorburgse kermis te komen bezoeken.<br />
Kermis Het raadslid Van Everdingen wil weten waarom er in de nabijheid van de kermis geen<br />
borden waren geplaatst met de nodige ge- en verboden. De voorzitter zegt dat dat de<br />
afgelopen zondag nog niet zo nodig was, maar dat het de komende zondag zeker zal<br />
gebeuren.<br />
Lantaarn De heer Clewits heeft bij de ingang van zijn woning een lantaarn laten neerzetten die<br />
niet aan de eisen voldoet. De heer Clewits is reeds op de hoogte gebracht en zal<br />
maatregelen ter verbetering aanbrengen.<br />
* Démarches = maatregelen. Van Fr. marcher = stappen nemen. Bronnen: Dictionaire portatif uit vorige eeuw & Prisma<br />
Vreemde Woordenboek 1956.
6 september 1881 blz.29-31<br />
1046<br />
Raadhuis De burgemeester van 's-Gravenhage laat weten dat de laagste inschrijver van het te<br />
bouwen raadhuis een soliede persoon is en dat hem veilig het werk kan worden<br />
gegund. Ook de borgen van de aannemer staan te goeder naam en faam bekend. Dit<br />
betekent dat J. van Lith Jr. en A.P. van Dam het contract kunnen opmaken.<br />
Raadsleden Een drietal pas gekozen raadsleden leggen de door de Grondwet en de Gemeentewet<br />
vereiste eden af. Het zijn de heren: Jhr. C. van Citters, I. Oosterlaan en P.J.A. Savalle.<br />
Wethouder Wethouder Baesjou van Vronesteijn is aan de beurt om periodiek af te treden als<br />
wethouder. Hij wordt echter met meerderheid van stemmen herkozen. Omdat hij niet<br />
aanwezig is zal zijn herverkiezing hem worden medegedeeld in de hoop dat hij die wil<br />
aanvaarden.<br />
Bouwplan De gemeente-opzichter De Zwart heeft een onderzoek ingesteld naar de vorderingen<br />
bij het bouwplan van de heer Clewits, die in strijd met de Verordening zou hebben<br />
gebouwd. De opzichter heeft echter 'in loco'* geconstateerd dat alles volgens de regels<br />
is gebouwd.<br />
Trottoirs Volgens de heer Van Everdingen is het gewenst om in plaats van stoepen trottoirs aan<br />
* in loco (L) = ter plaatse. Noot B.I.C. Dijkman<br />
te leggen langs de nu nieuw gebouwde of te bouwen huizen. Ter plaatse zal er op<br />
worden toegezien dat dit daadwerkelijk gebeurt.
11 oktober 1881 blz.31-35<br />
1047<br />
Wethouder De herbenoemde wethouder Baesjou van Vronesteijn brengt de vergadering dank voor<br />
het in hem gestelde vertrouwen. De voorzitter dankt op zijn beurt de heer Baesjou en<br />
wenst hem daarbij geluk.<br />
Koninklijk huis Zijne Majesteit de Koning en Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Marianne danken de<br />
gemeenteraad voor de deelneming en belangstelling bij het overlijden van Zijne<br />
Koninklijke Hoogheid Prins Frederik.*<br />
Wegen en voetpaden De wegen en voetpaden zullen op 20 oktober aanstaande geschouwd worden.<br />
Bouwplan In tegenstelling tot wat (bouw)opzichter de heer De Zwart in de vorige vergadering<br />
heeft beweerd, blijkt de heer Clewits toch duidelijk in strijd met de bouwvoorschriften te<br />
hebben gebouwd. Met name de heer Van Everdingen maakt hem het verwijt dat hij<br />
geen 'ijzeren pilasters onder de balken heeft gesteld'. Op grond van de bepalingen uit<br />
de Bouwverordening krijgt hij nu een proces-verbaal en een boete opgelegd.<br />
* Willem Frederik Karel (* Berlijn 1797 - † Wassenaar 1881), prins der Nederlanden (1816), tweede zoon van koning Willem I en<br />
Koningin Wilhelmina van Pruisen, vertoefde tot 1813 aan het Pruisische hof en was de <strong>jaren</strong> daarop actief in de veldtochten tegen<br />
Napoleon. Volgens familieverdrag zou hij bij de troonaanvaarding van zijn broer Willem (II), groothertog van Luxemburg worden;<br />
in 1816 deed hij echter afstand van dat recht en ontving in ruil daarvoor uitgestrekte domeinen en de titel Prins der Nederlanden.<br />
Op verschillende posten maakte hij deel uit van de hoogste legerleiding, maar bij de troonsafstand van zijn vader (1840) legde hij<br />
alle openbare ambten neer. Sedertdien was prins Frederik vooral op maatschappelijk terrein bezig en zette hij zich actief in voor<br />
de Nederlandse Vrijmetselarij, waarvan hij sedert 1816 grootmeester was. Meermalen is hij bemiddelend opgetreden bij conflicten<br />
tussen leden van het Oranjehuis. Huwde in 1825 met prinses Louise Augusta Wilhelmina Amelia van Pruisen (1808-1870), uit<br />
welk huwelijk naast twee jonggestorven zoons, twee dochters voortkwamen: Louisa (1828-1871) die de latere koning Karel XV<br />
van Zweden huwde, en Maria (1841-1910) die in 1871 trouwde met vorst Willem zu Wied. Zijn 13 jaar jongere zuster Prinses<br />
Marianne overleefde hem nog twee jaar. Prins Frederik bewoonde een paleisje in neo-klassicistische stijl “De Paauw” in<br />
Wassenaar, het latere raadhuis van Wassenaar.
28 oktober 1881 blz.35-41<br />
1048<br />
Tramconcessie De beheerders van de Blauwe Tram vragen een concessie om die tram door Voorburg<br />
te laten lopen. Dit verzoek brengt vele tongen in beweging. Vele raadsleden zijn het<br />
niet eens met de voorgestelde route van de tram; op diverse punten maakt de tram<br />
bochten langs te nauwe doorgangen, onder andere bij de Kerkstraat/ Herenstraat; het<br />
is op vele punten te gevaarlijk; er zijn meer staan- dan zitplaatsen; er is het nadeel van<br />
de concurrentie met de huurkoetsiers. Nadat echter de heer Van Citters een warm<br />
pleidooi heeft gehouden vóór de komst van de tram, zij het met de nodige aan de raad<br />
voor te leggen aanpassingen, en het voorstel van Van Citters in stemming is gebracht,<br />
wordt het met algemene stemmen aangenomen. Het is immers niet allemaal kommer<br />
en kwel: de komst van een tram brengt ook voordelen en 'geriefelijkheden', biedt<br />
werkgelegenheid en zal bijdragen tot de bloei van de gemeente.<br />
Stoomtram De burgemeester heeft bij de Rhijnspoorwegmaatschappij geïnformeerd naar de<br />
mogelijkheid een stoomtram of andere meer geregelde railverbinding tussen Voorburg<br />
en 's-Gravenhage tot stand te brengen. De Maatschappij voelt daar echter voorshands<br />
niets voor. De voorzitter heeft aan de maatschappij gevraagd naar het 'approximatief<br />
bedrag der cautie',* maar heeft daar nog geen antwoord op ontvangen. Zodra de<br />
maatschappij met concrete voorstellen komt zal de voorzitter het gevoelen van de raad<br />
weer vragen.<br />
Lantaarn De bewoner van de buitenplaats Damsigt vraagt om een lantaarn bij zijn buiten. Omdat<br />
er buiten de bebouwde kom al meerdere lantaarns zijn geplaatst vindt de raad het<br />
billijk dat er daar ook een wordt geplaatst: een petroleumlantaarn wel te verstaan.<br />
Begroting De begroting van het jaar 1882 wordt puntsgewijs voorgelezen en toegelicht. De<br />
begroting sluit met een batig saldo van ƒ 58,70 5.<br />
Posterijen De heer Van Everdingen is niet tevreden over de diensten van de posterijen. Het is<br />
hem overkomen dat een brief die in 's-Gravenhage voor 1 uur 's middags was bezorgd<br />
pas de volgende dag voor half elf bij hem werd bezorgd. Hij dringt erop aan dat de<br />
brieven die met de avondtrein van 6.33 uur in Voorburg aankomen, nog diezelfde<br />
avond zowel in als buiten de bebouwde kom worden besteld.<br />
* Het bij raming benaderend bedrag van de borgstelling Uit: Dictionair portatif uit de vorige eeuw
15 november 1881 blz.41-47<br />
1049<br />
Stoomtram De directie van de Rhijnspoorwegmaatschappij laat weten dat zij voor een<br />
vermeerdering van 6 ritten tussen Voorburg en 's-Gravenhage een waarborg vragen<br />
op jaarbasis van ƒ 12,421,17 5 . Dit bedrag is berekend naar het aantal reizigers dat het<br />
afgelopen jaar (1880) de rit Voorburg-'s-Gravenhage vice versa heeft gemaakt. Dat<br />
aantal was toen: 80.643. De service van de Rhijnspoorwegmaatschappij hangt niet<br />
over. Zoals de zaken er nu voorstaan kan men na aankomst van de trein om 11.59<br />
a.m. niet eerder dan om 17.21 p.m. weer een trein naar 's-Gravenhage nemen. De<br />
zaak wordt uitvoerig onder de loupe genomen. De discussie eindigt in een voorstel van<br />
de heer Van Citters, waarin hij als zijn mening te kennen geeft dat de zaak aan het<br />
particuliere initiatief moet worden overgelaten. Dit voorstel wordt met algemene<br />
stemmen aangenomen.<br />
Stoomtram Een uit Leiden afkomstige Oost-Indische ambtenaar, A.C. Schepper, verzoekt om een<br />
railweg te mogen gaan exploiteren, lopend vanaf Leiden via de Rijndijk en De Vink,<br />
door Voorschoten, Veur, Voorburg en Rijswijk naar uiteindelijk 's-Gravenhage.<br />
Aangezien de man echter geen tekeningen en uitgewerkte plannen bij het verzoek<br />
heeft gevoegd, kan de raad hier geen uitspraak over doen.<br />
Posterijen De Inspecteur van de Posterijen laat weten dat er aan het verlangen van met name de<br />
heer Van Everdingen om de post die in Voorburg om 18.33 uur aankomt, nog dezelfde<br />
dag bij hem te doen bezorgen, niet kan worden voldaan. De postbode is al overbelast;<br />
het is bovendien dan al vaak donker en bovendien: als er voor Van Everdingen een<br />
uitzondering wordt gemaakt, hebben de andere bewoners buiten de bebouwde kom<br />
dezelfde rechten.<br />
As en vuilnis Er zijn veel klachten over het ophalen van huisvuil. De man die tot 31 december het<br />
ophalen van as en huisvuil heeft gepacht (een zekere Heus) is niet erg geschikt. Er zijn<br />
inmiddels twee kandidaten: een zekere Van Suffelen en Van der Elst. De raad is bereid<br />
om de verpachting van het ophalen van as en huisvuil aan de prudentie van het<br />
college van burgemeester en wethouders op te dragen en desnoods de vergoeding<br />
van ƒ 4,- op ƒ 6,- per week te brengen.<br />
Lantaarns Er branden te weinig lantaarns en bovendien gaan ze te laat aan en te vroeg weer uit.<br />
De voorzitter brengt in het midden dat het allemaal wel veel geld kost om niet alleen<br />
meer lantaarns, maar ook nog eens de bestaande lantaarns langer te laten branden.<br />
Van Everdingen meent echter dat op de avonden waarop de maan later opkomt de<br />
lantaarns toch eerder moeten worden ontstoken. De raad besluit hierover<br />
onderhandelingen aan te knopen met de heer Bleuland van Oordt.
Vervolg van: 15 november 1881 blz.41-47<br />
1050<br />
Privaten De privaten in de Van Schagenslop verspreiden een ondraaglijke stank. De eigenaren<br />
daarvan, de heren Leeman zijn reeds benaderd om daar iets aan te doen. Als ze<br />
nalatig blijven zullen ze er nog eens aan worden herinnerd.<br />
Riolering In het riool lopend langs de Oude Kerk worden fecaliën gedumpt en ook dat geeft<br />
aanleiding tot terechte klachten. Het kerkbestuur wordt aangeschreven om ook daar op<br />
korte termijn iets aan te -laten- doen.<br />
Raadhuis De aannemer van het nieuwe gemeentehuis annex post- en telegraafkantoor krijgt een<br />
bedrag van ƒ 50,-- aangeboden om dit onder zijn arbeiders te verdelen zodra het werk<br />
onder dak is.
13 december 1881 blz.47-54<br />
1051<br />
Stoomtram De burgemeester heeft tezamen met heer J.H. Mulder en C.W. Bruijnings Ingenhoes<br />
een gesprek gehad met de directie van de Rhijnspoorweg Maatschappij. De<br />
onderhandelingen hebben ertoe geleid dat de spoorwegmaatschappij bereid is 12<br />
ritten meer per dag tussen Voorburg en 's-Gravenhage uit te voeren tegen een<br />
vergoeding van een bedrag van ƒ 25.000,--. Met name de heer Van Citters verklaart<br />
zich hier vierkant tegen. Het zou tot gevolg hebben dat de gemeente een dure lening<br />
zou moeten afsluiten en dat de burgers met verhoogde lasten zouden worden<br />
opgezadeld. En dat terwijl de een na de ander een concessie komt vragen. De raad<br />
vindt het niet verantwoord om op dit voorstel in te gaan.<br />
Stoomtram Jhr. A.W. Berkhout te 's-Gravenhage legt een plan voor om een railverbinding tot stand<br />
te brengen tussen 's-Gravenhage en Voorburg, Zijn voorkeur gaat uit naar elektrische<br />
tractie, maar als dit op bezwaren zou stuiten wil hij ook op stoom over gaan. De tram<br />
zou langs de berm van de Laan van Nieuw Oosteinde moeten gaan, door het Haagse<br />
Bos tot ongeveer het gebouw van de 'Comedie' te 's-Gravenhage. In dit geval geeft de<br />
heer Van Citters blijk van ingenomenheid met het voorgelegde plan. De raad gaat in<br />
grote lijnen met hem mee, maar wenst zich financieel nog niet te binden.<br />
Stoomtram De voorzitter maakt bekend dat een zekere heer I.H. Muller eerdaags ook met een<br />
exploitatieplan voor de ontwikkeling van een railverbinding tussen Voorburg en 's-<br />
Gravenhage zal komen<br />
Verlichting De lokalen van het nieuwe post- en telegraafkantoor, alsmede gemeentehuis zullen<br />
met gasverlichting worden verlicht. De vestibule van het gebouw dient ook verlicht te<br />
worden, maar de kosten daarvan dienen door het rijk te worden gedragen en niet door<br />
de gemeente.<br />
Raadhuis De aannemer vraagt of de raad er bezwaar tegen heeft dat het nieuwe gemeentehuis<br />
annex postkantoor al op 15 april klaar komt in plaats van op de geplande 15e<br />
augustus. Op zich heeft de raad daar geen bezwaar tegen, maar het heeft wel tot<br />
gevolg dat de financiering vervroegd zal moeten worden. De heer Van Everdingen<br />
heeft vernomen dat er wellicht mogelijkheden zijn om tegen minder kosten en langer te<br />
kunnen financieren. Het polderbestuur van Stompwijk zou dit hebben gedaan bij een<br />
niet met name genoemde maatschappij te Amsterdam. Burgemeester en wethouders<br />
krijgen machtiging om uit te zoeken wat de voordeligste manier is.<br />
As en vuilnis Burgemeester en wethouders hebben de heer G. van Suffelen aangesteld als as- en<br />
vuilnisman tegen een weekloon van...ƒ 4,--.
Vervolg van: 13 december 1881 blz.47-54<br />
1052<br />
Aankoop onroerend goed De heer Roerade dient een verzoek in om van de gemeente stukje grond te mogen<br />
kopen voor het bedrag van ƒ 80,--. De raad willigt zijn verzoek in op voorwaarde dat de<br />
heer Roerade een daar aanwezig privaat opruimt, zodra de gemeente een nieuwe<br />
muur 'strokende met de rooilijn' zal hebben gebouwd.<br />
Straten en pleinen De heer Van der Lee, eigenaar van woningen aan de Voorhofstraat, wil de straat voor<br />
zijn woningen publiekelijk verkopen en laten bestraten en verlichten. Een aantal<br />
raadsleden (Baesjou en Van Everdingen) raden aan hiermede voorzichtig te zijn en dat<br />
het in het belang van de gemeente is om de volle eigendom van de straat alsmede<br />
helft van de daar aanwezige sloot in handen van de gemeente te krijgen. De raad<br />
besluit daarop aan Van der Lee te kennen te geven dat zijn verzoek pas dan in<br />
oerweging kan worden genomen als de straat en de halve sloot in eigendom van de<br />
gemeente wordt afgestaan en dat bovendien een zandlaag van 25 à 30 cm moet<br />
worden aangebracht en de straat op het bestaande peil behoorlijk is uitgegraven.<br />
Straten en pleinen De voetpaden op zowel het Oost- als het Westeinde zijn slecht onderhouden. De<br />
eigenaren worden aangemaand eerst voor het nodige onderhoud zorg te dragen en<br />
dat dan de gemeente bereid is het verdere onderhoud voor zijn rekening te nemen.<br />
Trottoirs De heer Van Everdingen wil dat als eigenaren van woningen hun stoepen afstaan, de<br />
gemeente dan in plaats daarvan trottoirs wil gaan aanleggen. De voorzitter vindt dit<br />
voorshands echter een 'luxe-artikel' en zegt (met adhesie van de heer Baesjou) dat de<br />
gemeente nog andere veel noodzakelijker uitgaven voor de boeg heeft.<br />
Bouwpolitie De heer Van Everdingen dreigt zijn mandaat als lid van de Bouwcommissie neer te<br />
leggen als er niet meer toezicht wordt gehouden op het bouwen volgens de bepalingen<br />
van de Bouwverordening van de gemeente. De heer Baesjou zegt dat dat niet de<br />
schuld is van Burgemeester en wethouders maar meer van de opzichter. Van<br />
Everdingen zegt dan dat het hem juist om deze ambtenaar gaat. Hij zou met diverse<br />
bepalingen een loopje nemen. De opzichter zal nog eens op zijn verplichtingen worden<br />
gewezen.
6 januari 1882 blz.54-58<br />
1053<br />
Grondaankoop De heer W.C. Roerade heeft bezwaar tegen de hoogte van het bedrag waarvoor hij het<br />
stukje gemeentegrond kan verkrijgen. De gemeenteraad komt hem tegemoet door de<br />
prijs te laten zakken van ƒ 80,-- naar ƒ 60,-- echter met dien verstande dat hij dan nog<br />
wel de kosten van het convenant* van ± ƒ 20,-- moet betalen.<br />
Wegen en voetpaden De voorzitter heeft de eigenaren/bewoners van het Oost- en Westeinde<br />
aangeschreven met het verzoek naar rato bij te dragen in het onderhoud van de<br />
voetpaden langs hun eigendommen. De gemeente wil dan een gemetselde rollaag**<br />
aanbrengen en de voetpaden verhogen. Niet alle eigenaren gaan daarmee akkoord,<br />
met name niet de heren Van Wassenaar Catwijck en Friese, daarentegen geeft H.K.H.<br />
Prinses Marianne blijk van liberaliteit*** en verklaart zich wel bereid.<br />
Wegen en voetpaden De heer Jhr. J.J. de la Bassecour Caan en anderen dienen bij de raad een verzoek in<br />
om bestrating van een gedeelte van de Achterweg en wel vanaf de 'nieuwe weg tot<br />
aan de straatweg' De raad vindt dat gedeelte van de weg niet van 'publiek belang' ; het<br />
dient meestentijds slechts voor het vervoer van mest. Het verzoek wordt afgewezen.<br />
Gemeentewerken Het onderhoud van gemeentewerken wordt gegund aan de laagste inschrijfster (sic)<br />
mevrouw C. de Mey voor het bedrag van ƒ 1.657,--.<br />
Raadhuis Gedeputeerde Staten maken bezwaar tegen een geldlening met een looptijd van 50<br />
jaar voor de aankoop van meubilair, uit te voeren schilderwerk enzovoorts aan het<br />
nieuwe raadhuis. Zij vinden 30 jaar genoeg. De raad wacht nog met het afsluiten van<br />
de geldlening tot het moment waarop het juiste bedrag bekend zal zijn. Bovendien wil<br />
men bezien of het geld eventueel bij particulieren geleend kan worden. Een van de<br />
raadsleden is al bereid om bij te springen.<br />
Stoomtram De IJsselstoomtram Maatschappij te 's-Gravenhage vraagt om het aan de raad<br />
toegezonden verzoek om toekenning van een concessie niet in behandeling te willen<br />
nemen. De maatschappij is inmiddels in onderhandeling getreden met de<br />
Nederlandsche Rhijnspoorweg Maatschappij.<br />
* convenant van het Latijnse con-venire, con-ventum= samen komen; hier in de betekenis van overeenkomst.<br />
Prisma Vreemde Woordenboek 1956<br />
** rollaag: een rij op hun kant gemetselde stenen welke een weinig boven de gewone bestrating uitsteekt en dient om deze van de<br />
niet bestrate grond af te sluiten.<br />
Koenen Handwoordenboek der Nederlandse Taal (1977)<br />
*** liberaliteit: onbevooroordeelde handel- en denkwijze, milddadigheid. Dictionaire portatif uit de vorige eeuw
Vervolg van: 6 januari 1882 blz.54-58<br />
1054<br />
Stoomtram Civiel Ingenieur Couwenberg uit 's-Gravenhage heeft een brief geschreven over de<br />
aankoop van een beter stoomrijtuig voor de lijn tussen Voorburg en 's-Gravenhage. De<br />
raad ondersteunt dit verzoek niet als zijnde van 'geen practisch nut'.<br />
Commissie toezicht op De heer I.M.A. Beguin neemt zijn benoeming tot lid van de Middelbaar Onderwijs<br />
Commissie van toezicht op het Middelaar Onderwijs aan.<br />
Veldwachter Veldwachter J. van der Waals heeft in zijn dienstuitoefening een wond opgelopen. De<br />
verwondingen zijn geneeskundig behandeld. Nu dient de veldwachter de rekening<br />
daarvan in tot een bedrag van ƒ 40,56. Er zal nog worden geprobeerd om een<br />
gedeelte van dit bedrag op een zekere I. Oosterlaan te verhalen, maar mocht dit niet<br />
gelukken, dan moet het bedrag uit de gemeentekas betaald worden.<br />
Drankvergunningen Als schatter voor de uitoefening van de (klein)handel in sterke drank is aangewezen de<br />
heer H.N. van Rantwijk. Hij krijgt daarvoor in de aanloopperiode een vergoeding van<br />
ƒ 100,-- per jaar. Dit bedrag wordt echter volgende <strong>jaren</strong> minder, omdat er dan minder<br />
werk aan verbonden is.<br />
Verlichting Jhr. van Citters heeft geconstateerd dat er in een ruimte van het nieuwe Post- en<br />
Telegraafkantoor onvoldoende licht aanwezig is. De raad besluit echter hieraan niets te<br />
doen, omdat de verantwoordelijkheid geheel op de schouders van het Rijk rust.<br />
Verlichting Het rijk is niet van zins bij te dragen in de verlichting van de vestibule van het nieuwe<br />
raadhuis annex post- en telegraafkantoor. De raad besluit de kosten hiervoor dan maar<br />
op rekening van de gemeente te laten uitvoeren om verdere moeilijkheden te<br />
vermijden.
28 februari 1882 blz.58-64<br />
1055<br />
Grondaankoop De heer H.H. Clewits biedt de gemeente een strook grond aan bij het hek van de tuin<br />
van de zogenoemde Voorhof. Het zou kunnen dienen ter verbetering van de<br />
Herenstraat. De raad gaat op het advies van burgemeester en wethouders in en besluit<br />
de strook grond te aanvaarden en een contract tot overgaan van het eigendomsrecht<br />
te laten opmaken. (Over een bedrag wordt niet gesproken. BD).<br />
Grondaankoop De heer D.J. van der Lee heeft een verzoek ingediend tot bestraten en van verlichting<br />
voorzien van de zogenoemde 'Voorhofweg'. Elf van de dertien woningen zijn inmiddels<br />
bewoond en dit feit alleen al betekent volgens van der Lee een verfraaiing van het dorp<br />
Voorburg. Aan de gemeente nu de taak de straat behoorlijk te bestraten en van<br />
verlichting te voorzien. De moeilijkheid is echter nu dat Van der Lee niet erg bereid is<br />
om de gronden en de helft van de sloot aan de gemeente af te willen staan. Temeer<br />
niet omdat Van der Lee in de veronderstelling verkeert dat de sloot ooit een soort<br />
binnenhaven zal gaan worden. De raadsleden Van Everdingen, Baesjou en Van<br />
Citters, alsmede de burgemeester mengen zich in de discussie. Een discussie waarbij<br />
allerlei zaken aan de orde komen, zoals het feit dat Van der Lee immers ook de<br />
revenuen geniet van de door hem verhuurde woningen, het feit dat Van der Lee niet<br />
zonder winstoogmerk zijn doel lijkt te willen bereiken enzovoorts. Overal elders willen<br />
de gemeenten in dergelijke kwesties geheel eigenmachtig over de panden kunnen<br />
beschikken alvorens ze investeringen doen in het bestraten en verlichten van de<br />
straten en wegen. De vrees overigens dat de sloot ooit als haven zal worden gebruikt<br />
is geheel ongegrond, temeer daar ook de Rhijnspoorweg Maatschappij nog rechten<br />
kan laten gelden. Dan zijn er nog de te verwachten moeilijkheden rond het gedeeltelijk<br />
te dempen en gedeeltelijk te verlengen riool in die straat. Dit riool ligt grotendeels langs<br />
de woningen van de heren Mulder en Beguin. Als de gemeente dan alleen maar het<br />
beheer zou hebben, komt men in ernstige -financiële- moeilijkheden. Een beslissing op<br />
het verzoek van Van der Lee wordt -nog- niet genomen, omdat men eerst af wil<br />
afwachten wat de heren Mulder en Beguin, eveneens bewoners/eigenaren in die<br />
straat, met hun gronden willen gaan doen.<br />
Verlichting In een zijstraat van de Voorhofstraat zijn vijf gezinnen komen wonen en die moeten het<br />
tot op heden zonder straatverlichting stellen. Het verzoek van bewoner C. Theil wordt<br />
ingewilligd. Hij krijgt aldaar een lantaarn en bovendien wordt er een gaslantaarn,<br />
staande bij het huis van de heer Clewits, verplaatst naar de hoek van de straat.
Vervolg van: 28 februari 1882 blz.58-64<br />
1056<br />
Dempen sloten De heer M.W. Spoor wil een gedeelte van de sloot, lopend 'tussen het land en de<br />
voormalige kostschool aan de zogenoemde Zwartelaan dempen. Aangezien dit alles<br />
privaat eigendom is neemt de raad dit voor kennisgeving aan, maar geeft de adressant<br />
in overweging zich wel tot het Hoogheemraadschap van Delfland te wenden.<br />
Raadhuis Het riool achter het nieuwe raadhuis moet worden verbeterd. Kosten:<br />
Meubilair ƒ 200,--. Voorts wil de raad voor de secretarie eikenhouten kasten aanschaffen<br />
(vurenhouten kasten zijn wel goedkoper, maar vereisen meer onderhoud). Kosten:<br />
ƒ 280,--. De reeds aanwezige kasten verhuizen naar het archief.<br />
Veldwachter De door de zieke veldwachter Van der Waals geclaimde ziektekosten komen geheel<br />
voor rekening van de gemeentekas. De heer J.Oosterlaan is niet van zins hierin een<br />
bijdrage te leveren.<br />
Veldwachters De rijksveldwachter Driessen en de gemeente-veldwachters Gorter en Van der Waals<br />
krijgen voor bijzondere dienstbetoning een ieder een gratificatie van ƒ 15,--!
BESLOTEN VERGADERING van 28 februari 1882<br />
1057<br />
Klapwaker Klapwaker J. van den Heuvel is deze maand 40 jaar in dienst van de gemeente. Het<br />
college vindt een stoffelijk blijk van waardering meer op z'n plaats dan een som gelds.<br />
Met algemene stemmen wordt besloten om J. van den Heuvel een gouden remontoir<br />
horloge* ter waarde van ± ƒ 65,-- aan te bieden. Bovendien zal er bij de Maatschappij<br />
tot Nut van het Algemeen op worden aangedrongen om Van den Heuvel te gedenken<br />
met een medaille.<br />
* Remontoir (Fr.) = rad aan horloges ter opwinding en gelijkzetting; ook het horloge zelf. Draaibare knop aan horloge om het op te<br />
winden en gelijk te zetten. Uit: Dictionaire portatif uit de vorige eeuw en Prisma Vreemde Woordenboek 1956
5 april 1882 blz.64-67<br />
1058<br />
Grondaankoop De heer D.J. van der Lee maakt de voorwaarden bekend waaronder hij bereid is de<br />
gemeente de beschikking te geven van zijn ongebouwde eigendommen aan de<br />
Voorhofstraat. Een aantal raadsleden borduren nog even voort op de argumenten die<br />
in de vorige vergadering naar aanleiding van deze kwestie ter tafel zijn gekomen.<br />
Uiteindelijk besluit de raad zich te verbinden om de straat van plaveisel te voorzien en<br />
van verlichting. Van der Lee èn zijn toekomstige rechtverkrijgenden moeten de<br />
gemeente een onbelemmerd beheer en de volledige beschikking over de gehele<br />
breedte van de straat, alsmede de helft van de hem in eigendom toebehorende sloot,<br />
garanderen.<br />
Straten en pleinen De kosten van het bestraten ter breedte van vier meter van de Voorhofstraat worden<br />
berekend op een bedrag van ƒ 1.200,--. De kosten voor het rioleren van een gedeelte<br />
van de sloot tussen de erven van de heren Van der Lee en Beguin bedragen ƒ 150,--,<br />
inclusief de beschoeiing.<br />
Dempen sloten De beide buren I.C. Mulder en Dr. Beguin willen dat een gedeelte van de sloot aan de<br />
Voorhofstraat gedempt wordt. Ook de heer Van der Lee heeft geen bezwaren. Dit is èn<br />
vanwege het uitzicht, èn vanwege de stank èn vanwege de hygiëne alleszins gewenst.<br />
De meeste raadsleden zijn echter van mening dat de belanghebbenden zelf de kosten<br />
van het gedeeltelijk dempen van de sloot zullen moeten dragen. Het enige dat de<br />
gemeente voor zijn rekening kan nemen is de verlenging van het riool met ± 8 meter.<br />
In die zin besluit de gemeenteraad, na nog de voorwaarde te hebben gesteld dat de<br />
eigenaren een behoorlijke erfafscheiding zullen neerzetten in de vorm van een ijzeren<br />
hekwerk.<br />
Meubilair De eikenhouten kasten voor het nieuwe raadhuis vallen toch te duur uit. Geverfde<br />
vurenhouten kasten zijn aanmerkelijk goedkoper.<br />
Drankvergunningen Aan Gedeputeerde Staten zal toestemming worden gevraagd om een bedrag van<br />
ƒ 20,-- uit te mogen trekken voor het laten maken van 25 naambordjes. De bordjes<br />
moeten het opschrift krijgen: 'Vergunning wegens het uitoefenen van de kleinhandel in<br />
sterke drank'.<br />
Stembureau Het komende jaar worden als leden van het stembureau aangewezen de heren Van<br />
Everdingen en Savalle.<br />
Voetpaden De zogenoemde 'schouw' van de voetpaden zal op 19 april en volgende dagen plaats<br />
vinden. Op de gebruikelijke wijze zal daarvan kennis worden gegeven.
2 mei 1882 blz.68-71<br />
1059<br />
Grondaankoop De heer D.J. van der Lee is nu zelfs bereid om de bewuste gronden en water niet<br />
alleen in beheer aan de gemeente af te staan maar zelfs in eigendom. Hier gaat de<br />
raad echter niet op in en blijft bij het genomen besluit zoals hem dit nu per brief is<br />
medegedeeld. Van der Lee moet nu binnen 8 dagen na ontvangst van de brief<br />
reageren.<br />
Dempen sloot Mede in overleg met de heer Van der Lee toont de heer I.C. Mulder zich bereid de<br />
sloot aan de Voorhofstraat te -laten- dempen.<br />
Onderwijzeressen De schoolopziener heeft er op aangedrongen dat er aandacht wordt gegeven aan het<br />
onderwijs in de vrouwelijke handwerken op de openbare lagere school. Tot op heden is<br />
mejuffrouw I.M. de Kruijff, de enige die aan ± 50 kinderen dit schoolvak geeft. Het is de<br />
hoogste tijd dat er uitbreiding komt. De raad is bereid er een handwerkonderwijzeres<br />
bij te betrekken en wel tegen een jaarsalaris van ƒ 150,- per leerkracht.<br />
Bestraten dorp Het gedeelte van de Herenstraat, tussen de woning van mevrouw de weduwe<br />
Koolemans-Beijne tot aan de stal van mevrouw de weduwe Veeneka, verkeert in zeer<br />
slechte staat. De oude keien moeten vervangen worden door nieuwe, maar niet dan<br />
nadat er een monster is getoond aan de raad en dit wordt goedgekeurd. De kosten<br />
voor de nieuwe keien bedragen totaal 1500 à ƒ 15,- de 100 is ƒ 805,--. Daar komen<br />
nog kosten bij voor het weghalen van de oude te glad geworden keien en zand. Totaal<br />
gaat het karwei ƒ 920,-- kosten. Voor deze uitgave wordt toestemming gevraagd aan<br />
Gedeputeerde Staten.<br />
Ook de straat bij de woning van de heer Clewits moet gerepareerd worden. De kosten<br />
hiervan bedragen ± ƒ 70,--. De heer De Zwart is 'geheel vertrouwd' met de zaak en<br />
met het uitvoeren.<br />
Trottoirs Op de vraag van het lid Van Everdingen om trottoirbanden aan te leggen bij de woning<br />
van Van der Lee zal nog worden terug gekomen.<br />
Gedeputeerde Staten De raad vraagt aan Gedeputeerde Staten toestemming voor een drietal zaken:-<br />
Afschrijving van een bedrag van ƒ 3,52 uit de post onvoorzien;<br />
Betalen van een bedrag van ƒ 12,-- voor de aanschaf van 40exemplaren van de Wet<br />
tot uitoefening van de kleinhandel in sterke drank;<br />
De verhuur aan het rijk van een als Post- en Telegraafkantoor ingericht huis en erf aan<br />
de Herenstraat voor een bedrag van ƒ 500,-- per jaar. Daarbij wordt bedongen dat die<br />
verhuur voor tien jaar wordt vastgelegd en wel tot 30 april 1892.
10 mei 1882 blz.72-74<br />
1060<br />
Grondaankoop De heer D.J. van der Lee schrijft dat hij nu bereid is onder de door de raad gestelde<br />
voorwaarden een gedeelte van de weg en de sloot aan de Voorhofstraat aan de<br />
gemeente af te staan.<br />
Bestraten dorp De voorzitter ziet zich genoodzaakt om op het punt van de bestrating in de Herenstraat<br />
terug te komen. Ook andere delen dan de eerder omschreven gedeelte zijn slecht en<br />
daarenboven moet ook de 'Fransche Slop' hoognodig bestraat worden. Om de kosten<br />
zo veel mogelijk te drukken wordt wat heen en weer geschoven met oude en nieuwe<br />
keien, waarvan er een aantal bestemd zijn voor de paden op de Begraafplaats aan de<br />
Parkweg. Ter financiering van alle kosten, inclusief die van het bestraten van het<br />
terrein van de heer Van der Lee, wordt een geldlening afgesloten. De raad denkt totaal<br />
aan ƒ 2.500,- genoeg te hebben en dat tegen een rentetarief van 5%.<br />
Straatnamen Voor de straat waar de nieuw gebouwde woningen van Van der Lee staan wordt een<br />
naam vastgesteld. De straat zal voortaan de Voorhofstraat heten.<br />
Tuinland achter raadhuis Iemand heeft een bod gedaan om de tuin achter het nieuwe raadhuis voor een bedrag<br />
van ƒ 25,- te huren, maar dat is veel te weinig. Dat zou minstens ƒ 100,-- per jaar<br />
moeten zijn. De tuin nu niet voldoende onderhouden en de raad zoekt iemand die dat<br />
nu wil doen. Het raadslid van Everdingen weet wellicht iemand en zal pogingen doen<br />
die persoon daar voor te strikken.<br />
Burgemeester In de burgemeesterskamer van het nieuwe raadhuis moet parket komen in plaats van<br />
een kleed. De kosten zullen overigens niet noemenswaard verschillen en bovendien is<br />
er minder onderhoud aan parket dan aan een kleed.
20 mei 1882 blz.74-78<br />
1061<br />
As en vuilnis Bewoners van de omgeving van de Geestbrug vragen om -evenals in de bebouwde<br />
kom van het dorp- regelmatig te worden betrokken bij de diensten van de asman. De<br />
raad ziet het redelijke van dit verzoek wel in, maar is terughoudend vanwege de<br />
kosten. De asman zal zonder enige twijfel vermeerdering van zijn vergoeding vragen<br />
en bovendien is er nog de tol aan de Geestbrug. Burgemeester en wethouders moeten<br />
nu bekijken op welke manier dit probleem het meest elegant kan worden opgelost.<br />
Brandweer De twee huidige brandspuiten voldoen niet meer. Reparatie is weliswaar mogelijk maar<br />
ze kunnen dan nog niet tippen aan de thans in de handel zijnde brandspuiten. Een van<br />
de nieuwe brandspuiten is overigens al in gebruik, maar tegen een vergoeding van<br />
ƒ 1,-- voor bruikleen. Met algemene stemmen beslist de raad uiteindelijk om toch een<br />
geheel nieuwe brandspuit aan te schaffen voor een bedrag liggend tussen de ƒ 1.050,-<br />
- en ƒ 1.300,--.<br />
Bestraten dorp De gehele Herenstraat vanaf de 'Kerklaan' tot einde dorp moet een tijdlang voor alle<br />
verkeer worden afgesloten, om de straat opnieuw te kunnen bestraten. Bij de<br />
Wijkerbrug zal een bord geplaatst worden om het naderende verkeer te waarschuwen<br />
en er moet een persoon worden aangewezen bij de zijstraten om verkeersdeelnemers<br />
de nodige inlichtingen te kunnen verschaffen.<br />
Brandweer Het raadslid Van Everdingen vraagt aan de voorzitter of er voldoende<br />
voorzorgsmaatregelen zijn genomen ter voorkoming van brand en wel met name bij de<br />
fabriek van Nicola Koechlin & Co. In die fabriek zijn de laatste tijd nogal eens brandjes<br />
geweest. De voorzitter zegt echter dat hij met de verordeningen in de hand weinig kan<br />
doen. Hij heeft geen bevoegdheden op ter plaatse bij de woningen of fabrieken te gaan<br />
kijken. Een aantal raadsleden vragen zich af of het niet wenselijk is dan die<br />
verordeningen aan te vullen.
22 juni 1882 blz.78-83<br />
1062<br />
As en vuilnis De kwestie van het ophalen van as en vuilnis in de woonbuurt aan de Geestbrug is nog<br />
niet geheel en al opgelost. De tolgaarder Thoenes maakt overigens geen bezwaar.<br />
Aan de heer Van Suffelen, de asophaler, wordt gevraagd om tegen verhoging van zijn<br />
toelage dit voor zijn rekening te nemen. Hij kan dan -na goedkeuring- de daarop<br />
volgende week al beginnen.<br />
Brandweer De nieuwe brandspuit is besteld bij de firma Bikkers in Rotterdam. De in bruikleen<br />
gegeven brandspuit is weer naar Rotterdam terug gestuurd.<br />
Brandweer De firma Koechlin & Ci. heeft verklaard dat de brandjes in de fabriek bij de Geestbrug<br />
zijn ontstaan door het warm lopen van stenen. Dat is volgens hen een normaal<br />
verschijnsel. Maar voegen zij er aan toe: in onze fabriek zijn als voorzorgsmaatregel<br />
annihilateurs* geplaatst.<br />
Raadhuis Meubelfabrikant Horrix** te 's-Gravenhage heeft een nauwkeurige opgaaf van kosten<br />
gemaakt voor eventueel bij hem te bestellen meubilair voor het nieuwe raadhuis. Ook<br />
komen diverse stalen ter tafel. Het totale bedrag voor het meubilair, uitgezonderd de<br />
kachels etc., komt op ƒ 1.402,20. Meubelmaker Horrix** staat als 'soliede leverancier'<br />
bekend. Burgemeester en wethouders krijgen een krediet van totaal ƒ 1.500,-- voor de<br />
aanschaf van meubilair bij genoemde firma.<br />
Geldlening De raad besluit voor alle kosten, ten grondslag liggend aan de stichting en<br />
instandhouding van een nieuw gemeentehuis, een geldlening af te sluiten bij de<br />
Maatschappij voor Gemeente Crediet te Amsterdam tot een bedrag van ƒ 13.500,--<br />
tegen een rente van 6,20 % en een looptijd van 30 jaar. Dit alles uiteraard behoudens<br />
goedkeuring door Gedeputeerde Staten.<br />
* annihilateur v. annihilator v.L. annihiláre = vernietigen, v. ad en nihil = niets. Een brandblusapparaat. Verklaring uit diverse<br />
woordenboeken (BD)<br />
** De gebroeders Matthieu en Willem Horrix vestigden in 1842 hun eerste meubelmakersbedrijf aan de Spuistraat te 's-<br />
Gravenhage. Aangezien de zaken goed gingen lieten zij een grote meubelfabriek bouwen aan de Hoefkade en de Stationsweg te<br />
's-Gravenhage, welke in 1853 klaar kwam. Daar werkten zo'n 200 arbeiders. De fabriek kreeg de naam 'Anna Paulowna' naar de<br />
weduwe van koning Willem II. De fabriek brandde in 1862 voor een groot deel af, maar een halfjaar later draaide alles weer op<br />
volle toeren. In 1889 besloten de erfgenamen van de inmiddels overleden broers Horrix de fabriek te sluiten en alle bezittingen te<br />
verkopen. De firma Gebr. Horrix leverde, evenals een andere oer-Haagse meubelfabrikant Pander, voornamelijk aan de gegoede<br />
bourgeoisie.<br />
Bron: "Ach Lieve Tijd" Uitgeverij Waanders in Zwolle in samenwerking met het Gemeentearchief 's-Gravenhage, 1984-1985:<br />
pagina 213.
Vervolg van: 22 juni 1882 blz.78-83<br />
1063<br />
Dempen sloten Breedvoerig komt het gedeeltelijk of geheel dempen van een sloot aan de Zwartelaan<br />
aan de orde. Een verzoek tot gedeeltelijke demping, door een der eigenaren, de heer<br />
M.W. Spoor bij Delfland ingediend, is afgewezen. Met name het raadslid Van<br />
Everdingen stelt zich nogal vierkant achter het denkbeeld van de heer Spoor en<br />
verlangt van het college van burgemeester en wethouders om aan het<br />
Hoogheemraadschap een brief te schrijven met de strekking dat ook zij geen bewaar<br />
hebben tegen gedeeltelijke demping. Hiertegen stellen zich weer andere raadsleden in<br />
het geweer. Noch het raadslid Van Everdingen, noch de heer Spoor, krijgen hun zin.<br />
Het college wil uiteindelijk geen partij zijn in een verschil van mening met het<br />
Hoogheemraadschap.<br />
Trottoirs Het raadslid Van Everdingen werpt zich op als pleitbezorger voor het veranderen van<br />
afzonderlijke stoepen in door de gemeente aangelegd trottoir, overigens op<br />
voorwaarde dat de eigenaar van de stoep daarvan afstand doet. Het merendeel van de<br />
leden verklaart zich tegen. Het is gewoon te duur.
29 juli 1882 blz.83-85<br />
1064<br />
Zetters De heren A.J. Baesjou van Vronesteijn en T.J.M. van Everdingen zijn reglementair aan<br />
de beurt om af te treden als zetters voor de Directe Belastingen. Ter vervanging van<br />
Baesjou van Vronesteijn komen als respectievelijk eerste en tweede kandidaat naar<br />
voren de heren: Baesjou van Vronesteijn en Savalle. Voor de vacature Van Everdingen<br />
zijn dat de heren: Van Everdingen en Hoogendoorn. De voordracht gaat naar de<br />
Commissaris des Konings, hij moet uit de voordracht de benoemingen bekrachtigen.<br />
Schutterij De begroting van de Rustende Schutterij van het 1e Bataljon van de provincie Zuid-<br />
Holland voor 1883 ligt voor. De uitgaven zijn reeds met een bedrag van ƒ 50,--<br />
verhoogd omdat de commandant oefeningen en monsteringen heeft gehouden. Het<br />
ziet er naar uit dat -ondanks het feit dat de commandant gelden gedeeltelijk uit eigen<br />
zak heeft betaald- de begroting weer overschreden wordt. De raad is bereid voor de<br />
oefeningen een bedrag van ƒ 100,- uit te trekken en niet -zoals voorgesteld- ƒ 150,--.<br />
Met die restrictie gaat de begroting richting Gedeputeerde Staten ter goedkeuring.<br />
Wethouder Omdat zowel de burgemeester als een der wethouders tijdelijk afwezig is, wordt er een<br />
tijdelijke wethouder gekozen. De heer Van Everdingen laat zich zijn uitverkiezing<br />
welgevallen.<br />
Ambtenaar Om dezelfde reden moet ook een tijdelijke ambtenaar van de burgerlijke<br />
Burgerlijke Stand stand benoemd worden aangesteld. De heer P.J.A. Savalle wordt daartoe aangewezen<br />
en ook hij neemt zijn benoeming aan. De voordracht zal worden toegezonden aan de<br />
voorzitter van de Rechtbank te 's-Gravenhage voor bekrachtiging.<br />
Kermis De voorzitter vraagt het oordeel van de raad of de kermis dit jaar weer gewoon moet<br />
doorgaan. De raad stemt in met het doorgaan van de kermis en laat de uitwerking van<br />
het een en ander aan 'de prudentie' van burgemeester en wethouders over.<br />
Brandweer De bestelde brandweerspuiten zijn in orde en kunnen verzonden worden. De firma<br />
Bikkers en zoon moet de spuiten op uiterlijk 3 augustus 's avonds om zes uur<br />
afgeleverd hebben om beproefd te kunnen worden. Gevraagd wordt of de heer Bikkers<br />
daar zelf bij tegenwoordig wil zijn.
30 augustus 1882 blz.85-87<br />
1065<br />
Burgemeester De commissaris des konings deelt mede dat hij de burgemeester toestemming heeft<br />
gegeven een maand langer met verlof te blijven.<br />
Verlichting De timmerman C. Theil is bezig met de bouw van een aantal woningen en vraagt nu<br />
verlichting van die woningen. Hij mag met zijn verzoek opnieuw bij de raad komen<br />
zodra de woningen klaar zijn.<br />
Bestraten dorp Maandag 11 september zullen werklieden met de herbestrating van de Herenstraat<br />
beginnen en wel het gedeelte tussen de 'Kerklaan' en het eind van het dorp. Maar,<br />
zegt het raadslid Hoogendoorn, op die dag begint uitgerekend de paardenmarkt in<br />
Valkenburg. Het zou dan verstandiger zijn even met het afsluiten van de Herenstraat te<br />
wachten. Nu wordt de afsluiting van de Herenstraat met een dag uitgesteld.<br />
Gemeentewapen Aan de rugzijde van de voorzitterszetel in de nieuwe raadzaal en de zetel in de<br />
burgemeesterskamer moet het wapen van Voorburg worden aangebracht. Het fond<br />
moet van zilver zijn en de burcht van rode zijde. Over het bedrag van ƒ 45,-- per stuk<br />
wordt niets gezegd.
BESLOTEN VERGADERING van 30 september 1882<br />
1066<br />
Raadhuis Het nieuwe raadhuis wordt donderdag 12 'dezer' (sic. oktober?) 1882 opgeleverd en<br />
bovendien wil men nog diezelfde dag 's middags aldaar de eerste raadsvergadering<br />
houden.<br />
Ook aan het schoonhouden en de verzorging van de kachels is gedacht; er is geen<br />
geschikter persoon voor te vinden dan 'Vrouw Gorter'. Zij wil deze werkzaamheden<br />
doen tegen een vergoeding van ƒ 3,-- per week.<br />
Burgemeester en wethouders krijgen de taak een goede en vooral goedkope<br />
brandstoffenhandelaar uit te zoeken.<br />
De heer Van Schagen krijgt nog een 'dédommagement' (= schadeloosstelling) van de<br />
huur van de oude lokalen in Swaensteijn ten bedrage van ƒ 200,--.<br />
Brandweer Er komt nog een beslissing hoe het nu moet met de brandspuiten. Een van de spuiten<br />
staat thans op het Westeinde en moet wellicht overgeplaatst worden naar het nieuwe<br />
raadhuis. Ook is er sprake van vernieuwing van de een brandspuit, dan wel het<br />
aanschaffen van een andere wagen voor die spuit.<br />
Verlichting Er komen de laatste tijd nogal wat klachten binnen over de straatverlichting. De<br />
voorzitter en met hem enige raadsleden zijn van mening dat de exploitatie door de<br />
gemeente niet echt zinvol en zeker niet winstgevend is. Directeur Bleuland van Oordt<br />
wordt benaderd om de eventuele meerkosten voor te rekenen als de hele zaak naar<br />
hem en zijn gasfabriek zou over gaan.
24 oktober 1882 blz.87-91<br />
1067<br />
Onderwijzeressen Drie onderwijzeressen van de openbare lagere school hebben eervol ontslag<br />
aangevraagd. Mej. I.E. Cruijff, omdat zij voornemens is te gaan huwen en twee andere,<br />
mej. I. Lans en mej. I. Bosman omdat zij elders een baan kunnen krijgen. De<br />
ontslagaanvragen worden alle drie gehonoreerd.<br />
Tapperijen De Verordening op de Tapperijen moet volgens de voorzitter niet alleen van<br />
toepassing zijn op tapperijen. Ook bier- en wijnhuizen moeten er bij betrokken kunnen<br />
worden. De raad is het roerend met de voorzitter eens dat dit ter handhaving van de<br />
openbare orde noodzakelijk is. De wijzigingen in de Verordening moeten dan wel in<br />
overeenstemming zijn met de bepalingen van de Gemeentewet en bovendien moeten<br />
ze aan Gedeputeerde Staten worden opgestuurd.<br />
Begroting 1883 De behandeling van de begroting spitst zich met name toe op het punt van<br />
Verlichting de openbare verlichting. Vele raadsleden hebben op- en aanmerkingen over het<br />
functioneren van zowel de petroleum- als de gaslantaarns. Te vaak laten de lantaarns<br />
het geheel of gedeeltelijk afweten en een behoorlijke controle is er ook niet. Een<br />
raadslid stelt voor om mensen aan te stellen die belast moeten worden met het<br />
aansteken, uitdoen en schoonmaken van de lantaarns, één voor het Westeinde, één<br />
voor het Oosteinde en één voor het midden van het dorp. Weer een ander stelt voor<br />
om de directeur van de fabriek een bepaalde toelage te geven om dergelijke mensen<br />
te kunnen aanstellen en betalen. Om nu de gemeente alleen met petroleumlantaarns<br />
te verlichten is ook weer bezwaarlijk, vanwege het vele gasverbruik in de<br />
gemeente......(?) Er moet met de heer Bleuland van Oordt onderhandeld worden om<br />
een compromis te bereiken. Voorlopig wordt echter een bedrag van ƒ 1.850,-- voor<br />
verlichting uitgetrokken.<br />
Telegrammen Het raadslid Van Everdingen vindt het maar niets dat de firma Koechlin & Ci<br />
telegrammen rechtstreeks naar 's-Gravenhage seint, zonder Voorburg als<br />
tussenstation. Hierdoor loopt Voorburg de nodige 'suppletie' mis. Dat is echter jammer<br />
voor Voorburg, maar het staat Koechlin blijkbaar vrij om een rechtstreekse lijn te<br />
exploiteren.<br />
Onderwijzer(s Er wordt een bedrag van ƒ 75,-- (per jaar!) uitgetrokken voor het aanstellen van een<br />
kwekeling op de openbare lagere school.<br />
Begroting De begroting eindigt met een batig saldo van ƒ 4,82 ; de inkomsten bedragen<br />
ƒ 24.936,22 en de uitgaven ƒ 24.931,40
14 november 1882 blz.92-96<br />
1068<br />
Onderwijzer(s) In de vacature A.I. Lans wordt voorzien door het aanstellen van de heer I.I. ten Have<br />
uit Medemblik. Hij krijgt een jaarwedde van ƒ 800,--. De vacature van mej. A.I. Kruijff<br />
wordt opgevuld door de komst van mej. W.C. Quast uit Haastrecht; zij gaat tevens<br />
nuttige handwerken geven en krijgt daarvoor een jaarwedde van ƒ 750,--. De heer P.<br />
van de Hoek uit Heinenoord gaat de vacature I.Bosma opvullen tegen een jaarwedde<br />
van ƒ 600,--.<br />
Verlichting Burgemeester en wethouders hebben met de heer Bleuland van Oordt gesproken en<br />
onderhandeld over de petroleumlantaarns.<br />
Het gaat om 11 lantaarns aan het Westeinde gedurende een periode van 30 weken à<br />
raison van ƒ 0,12 per dag en om 9 lantaarns aan het Oosteinde, eveneens voor een<br />
periode van 30 weken à raison van ƒ 0,10 per dag. Voor het Westeinde beloopt dit ƒ<br />
277,20 en voor het Oosteinde ƒ 189,--. Eigenlijk is het totaal van ƒ 516,20 dan nog<br />
zo'n ƒ 130,-- te veel. Dat zou dan opgevangen kunnen worden door de lantaarns bij<br />
helder maanlicht niet te laten branden. Er worden nu drie personen aangewezen om<br />
voor de lantaarns te zorgen. Zij krijgen daarvoor toch de hoogste vergoeding: ƒ 0,12<br />
per dag per lantaarn!
13 december 1882 blz.96-100<br />
1069<br />
Onderwijzer De onderwijzer P.van der Hoek, die de vacature I.Bosma op zou vullen, heeft bedankt.<br />
Inmiddels zijn er twee nieuwe kandidaten. Gekozen wordt voor de eerstvermelde: de<br />
heer Hooyer uit Wageningen. Hij ontvangt een jaarwedde van ƒ 600,--.<br />
Verlichting De heren I. van de Brink en I. van Suffelen, die waren aangewezen als verzorgers van<br />
de lantaarnpalen in het Westeinde zijn bereid om hun werkzaamheden tegen een<br />
vergoeding te verrichten van ƒ 0,11 in plaats van ƒ 0,12.<br />
Verlichting De heer F.Schmal heeft in een nieuw aangelegde straat woningen gebouwd, die hij nu<br />
graag 's avonds verlicht wil zien door 'n lantaarn. De raad wil eigenlijk voorwaarden<br />
stellen, maar besluit vanwege het tijdelijke karakter van een lantaarnpaal, toch<br />
toestemming te geven.<br />
Verlichting De lantaarnverzorgers uit de wijk aan het Westeinde moeten er voortaan op toezien<br />
dat de lantaarn op de Laan van Nieuw Oosteinde niet te vroeg wordt uitgedaan, zoals<br />
nu vaak het geval is.<br />
Haven Vanwege de slechte toestand van de haven aan de Kerstraat is het niet alle schepen<br />
mogelijk daar ongehinderd te laden en te lossen. De helling van de brug aan de<br />
Kerstraat-zijde moet met klinkers bestraat worden. Een raadslid herinnert eraan dat<br />
soortgelijke verzoeken in het verleden ook al zijn gedaan, maar dat dat weinig of geen<br />
resultaat heeft opgeleverd. De reden was steeds dat de aldaar gevoerde handel en de<br />
opbrengsten daarvan aan haven en kadegelden niet opwoog tegen de door de<br />
gemeente te maken kosten van herstelwerkzaamheden.<br />
Gemeentewerken De raad besluit de noodzakelijke uit te voeren gemeentewerken dit keer niet in het<br />
openbaar aan te laten besteden. De gemeenteopzichter moet uitmaken welke werken<br />
noodzakelijk zijn en voor de uitvoering van die werken wijzen burgemeester en<br />
wethouders dan een uitvoerder aan, die hen goed dunkt.<br />
Riolering Een gedeelte van het riool in de Herenstraat, ter hoogte van de woning van de heer<br />
Van Andel zit verstopt. De vraag, die al meerdere malen gesteld is, luidt: moet degene<br />
die profijt heeft van het riool betalen of dient dit voor rekening van de gemeente te<br />
komen. De verstopte riolering bij de heer Van Andel moet nu als een soort testcase<br />
fungeren.
Vervolg van: 13 december 1882 blz.96-100<br />
1070<br />
Raadhuis Architect Vogel te 's-Gravenhage heeft tekeningen gemaakt voor het nieuwe raadhuis<br />
annex post- en telegraafkantoor. De raad besluit hierover het volgend jaar verder te<br />
praten en af te wachten totdat de architect zijn declaratie heeft ingediend.
11 januari 1883 blz.100-110<br />
1071<br />
Verlichting In de straat waar de heer Schmal de nieuwe woningen heeft gebouwd is nu een<br />
petroleumlantaarn geplaatst. De lantaarnopzichters zijn hiervan in kennis gesteld en<br />
bovendien is hen aangezegd de lantaarn op de Laan van Nieuw Oosteinde niet te<br />
vroeg uit te doen.<br />
Haven De gemeenteopzichter heeft rapport uitgebracht over de gewenste verbeteringen aan<br />
de Oude Haven en de daaraan verbonden kosten. Die zijn bepaald niet onaanzienlijk:<br />
ƒ 2.000,--. Deze kosten staan in geen verhouding tot de toch wel zeer geringe handel<br />
die ter plaatse geschiedt. De raad laat de adressanten dan ook weten dat vanwege de<br />
hoge kosten voorshands geen verbeteringen kunnen worden aangebracht aan de<br />
haven. Wellicht dat zulks in de toekomst nog wel ooit zal kunnen geschieden.<br />
Bestraten dorp en Een aantal bewoners van de nieuwe straat lopend tussen de<br />
verlichting Voorhofstraat en de Herenstraat (de latere Huygensstraat? BD) zijn bereid grond af te<br />
staan aan de gemeente in ruil voor bestrating en verlichting van die straat. De<br />
gemeenteraad wil echter eerst weten wat dit allemaal gaat kosten en bovendien<br />
moeten er nog een aantal bezwaren uit de weg worden geruimd met andere<br />
aangrenzende eigenaren.<br />
Tramconcessie Een zekere heer S. Lankhout uit 's-Gravenhage heeft bij de gemeente een verzoek<br />
ingediend om een concessie te krijgen voor de aanleg van een tramverbinding van<br />
Voorburg naar Den Haag, lopend langs de Laan van Nieuw Oosteinde en door de kom<br />
van het dorp. Dit verzoek om concessie heeft een zeer uitvoerige discussie tot gevolg.<br />
Allereerst haalt een raadslid er de notulen uit 1881 bij, waarbij de raad zich uitdrukkelijk<br />
tegen het rijden van een tram door de kom van het dorp uitsprak. Uit het verloop van<br />
de discussie blijkt overigens wel dat de raad toen met name fel tegen het rijden van<br />
een tram door de Kerkstraat was, die dan bij logement de Zwaan plotseling de<br />
Herenstraat in draaide. Er zijn raadsleden die nog steeds fel tegen zijn en dat vanwege<br />
de mogelijke ongelukken en zelfs vanwege de te verwachten verstoring van de<br />
zondagsrust. Andere raadsleden weerleggen de negatieve geluiden door te stellen dat<br />
ongelukken altijd kunnen gebeuren en dat dat echt niet altijd door trams behoeft te<br />
worden veroorzaakt. Dat de tram toch niet per se door het oude dorp moet rijden maar<br />
dat hij ook over de Achterweg kan. De gemeente kan meer dan voldoende<br />
randvoorwaarden stellen om de gevaren zo veel mogelijk te minimaliseren of te<br />
voorkomen. Zelfs prinses Marianne wordt erbij gehaald. Zij was toen (in 1881)<br />
tegenstandster en ze zal dat nu ook nog wel zijn....
11 januari 1883 blz.100-110<br />
1072<br />
Tramconcessie En bovendien moeten wij met alle egards met deze vorstin, aan wie wij hier zo veel te<br />
danken hebben, omgaan! Maar de gemeente kan er ook financieel en economisch wel<br />
bij varen en ons verlossen van een bepaald isolement. Prinses Marianne is bovendien<br />
best in staat om zelf haar voorwaarden te stellen en dat hoeft echt niet in te houden dat<br />
de raad haar tegen de haren in strijkt. Na lang wikken en wegen wint toch de gedachte<br />
veld dat ook Voorburg in de vaart der volkeren mee dient te gaan en wordt in principe<br />
het concessieverzoek gehonoreerd, al is dat uiteraard met het stellen van bepaalde<br />
voorwaarden.
BESLOTEN VERGADERING van 27 januari 1883<br />
1073<br />
Schoollokalen Volgens de arrondissements- en districtsschoolopziener laat de toestand van de<br />
schoollokalen te wensen over. Er moeten 'belangrijke wijzigingen en verbeteringen'<br />
aan de school worden aangebracht. Maar dat is nog niet alles. De voorzitter, mr.<br />
Bucaille brengt een uitvoerig plan ter tafel dat onder meer voorziet in de aankoop van<br />
Sionslust voor onderwijsdoeleinden, de aanleg van 1000 meter haven, alsmede de<br />
aanleg van diverse straten. Het resultaat van al deze investeringen van in totaal<br />
ƒ 21.000,-- is onder meer een geschikte onderwijzerswoning, een geheel nieuwe<br />
school, een uitstekende haven van 1000 meter, een gelegenheid voor de veldwachter<br />
en de havenbeambte, uitbreiding van de gemeente, productief maken van de tuin<br />
achter het raadhuis en besparing van de kosten van de school en de onderwijzers.<br />
Alhoewel de raadsleden niet onwelwillend tegenover deze plannen staan wil men toch<br />
nog eerst een nader onderzoek naar de kosten. Dit te meer nu in een naburige<br />
gemeente een verdieping boven op het bestaande schoolgebouw is neergezet.
29 januari 1883 blz.110-119<br />
1074<br />
Tramconcessie Het raadslid E. van Citters heeft expliciete voorwaarden op schrift gesteld waaraan de<br />
tramconcessionaris moet voldoen. Deze concessievoorwaarden zijn in 24 artikelen<br />
letterlijk in de notulen neergeschreven. De concessievoorwaarden gelden voor een<br />
periode van 30 <strong>jaren</strong> en gelden in de zelfde mate voor andere toekomstige<br />
concessionarissen.<br />
Stembureau De heren Van Citters en Savalle worden in 1883 lid van het stembureau. Zij nemen<br />
hun benoeming aan.
20 maart 1883 blz.119-122<br />
Schoollokalen Burgemeester en wethouders hebben -na overleg met de schoolopziener-<br />
Woning hun eerdere plan om de erven van Sionslust aan te kopen voor de bouw<br />
1075<br />
hoofdonderwijzer van een nieuwe school met onderwijzerswoning, laten varen. Dit temeer nu is gebleken<br />
dat Sionslust niet meer gehuurd kan worden. Het nieuwe plan behelst een school op<br />
het terrein van de tuin achter het raadhuis. De bouwkundige van het rijk en de<br />
schoolopziener zijn er reeds informeel van in kennis gesteld. De nieuwe school voldoet<br />
dan geheel en al aan de eisen zoals die in de wet van 1 mei 1882 zijn gesteld. De<br />
school kost echter, inclusief de meubilering, de infrastructuur en zelfs het honorarium<br />
van de architect het bedrag van ƒ 29.000,--. Daar staat echter de verkoop van de oude<br />
school en de onderwijzerswoning tegenover en dat brengt totaal ƒ 16.700,-- op. Per<br />
saldo zal een nieuwe school met onderwijzerswoning dan ± ƒ 12.300,-- kosten. De<br />
raad gaat -na nog enige inlichtingen van met name de architect te hebben ontvangen-<br />
met algemene stemmen met het plan accoord. De architect krijgt nu de opdracht een<br />
definitief bestek en tekening over te willen leggen.<br />
Bestrating en Het verzoek van de heer C. Theil tot bestrating en verlichting van de straat<br />
verlichting aan het eind van de Voorhofstraat wordt tot een volgende vergadering uitgesteld.<br />
Woning Het verzoek van de Directeur van het Post- en Telegraafkantoor om de bovenwoning<br />
boven het nieuwe kantoor bewoonbaar te maken door verven, witten en behangen<br />
wordt nog even uitgesteld vanwege...... diens voorgenomen huwelijk! En bovendien is<br />
de vergadering nu niet voltallig!<br />
Veldwachter(s) Rijksveldwachter Driessen en de beide gemeenteveldwachters Gorter en Van der<br />
Waals krijgen over 1882 een gratificatie van ƒ 12,50. Dit echter met de mededeling dat<br />
zij beter moeten surveilleren, want dat laat nog al te wensen over.
11 april 1883 blz.122-127<br />
1076<br />
Subsidie De heer S. Lankhout uit 's-Gravenhage vraagt om een subsidie en rentegarantie in het<br />
geval van een tegenvallende exploitatie in de aan te leggen tramweg langs de Laan<br />
van Nieuw Oosteinde. Het verzoek is aan allerlei voorwaarden gekoppeld. Dat houdt<br />
verband met het feit of de Rhijnspoorwegmaatschappij van plan is op dezelfde lijn<br />
meerdere haltes te gaan verzorgen en/of er een stoomtramexploitatie is of komt. Onder<br />
bepaalde voorwaarden zou de gemeente dan bij moeten springen bij een<br />
tegenvallende exploitatie. Het vrij ingewikkelde verzoek wordt uitvoerig in de raad<br />
behandeld. Na veel voors en tegens valt de raad onder meer over de gedachte dat -<br />
als de gemeente het subsidie wel geeft aan de maatschappij van de heer Lankhout- dit<br />
dan niet meer geweigerd kan worden aan bijvoorbeeld de Rhijnspoorwegmaatschappij.<br />
Het voorstel wordt "met algemeene stemmen gewezen van de hand".<br />
Klachten Moeder en dochter Groeneveldt beklagen zich over de "tapijtklopperij" bij hen in de<br />
buurt, met name bij de heer P.A. Spoor. De tuin zou daarbij geheel en de woning<br />
gedeeltelijk onbruikbaar zijn geworden. Burgemeester en wethouders moeten de klacht<br />
verder afdoen.<br />
Woning Burgemeester en wethouders mogen het daartoe uitgetrokken bedrag van<br />
directeur Post- en ƒ 395,-- besteden aan het behangen, verven en witten van de bovenwoning<br />
Telegraafkantoor van de directeur van het Post- en Telegraafkantoor.<br />
Schatters De heer N.U. van Rantwijk krijgt een toelage van ƒ 100,-- voor zijn werkzaamheden als<br />
schatter 'ter uitoefening van het licensregt binnen de gemeente'.*<br />
Bestraten dorp De kosten voor het bestraten en verlichten van de door de heer Theil van woningen<br />
voorziene straat gaan ƒ 2.728,55 bedragen. Maar er bestaan nog onopgeloste<br />
kwesties over onder meer over bepaalde schuttingen en open terreinen. Zodra de<br />
toestand van de straat in overeenstemming met de Verordening op de Bouwpolitie is<br />
gekomen, zal met de werkzaamheden worden begonnen.<br />
* Het 'licensregt' of licentrecht is blijkens Van Dale: 1. Verlof tot het drijven van zekere handel; 2. (in de Republiek der Verenigde<br />
Nederlanden) verlof om met de onderdanen van een vijandelijk land handel te drijven, tegen betaling van een zeker recht; 3.<br />
verlofgeld dat geheven wordt voor het licent (2) konvooien en licenten. Uit: "Geschiedenis van de Belastingen" door dr. A.C.J. de<br />
Vrankrijker (Uitgave Fibula - Van Dishoeck . Bussum 1969) het volgende citaat (pagina 84): "Tenslotte bood de Drankweg van<br />
1881 enig soelaas door het vergunningsrecht voor de (toen zeer talrijke) cafés aan de gemeente toe te schuiven".
Vervolg van: 11 april 1883 blz.122-127<br />
1077<br />
School Aan het eind van de vergadering doet de burgemeester mededeling van het feit dat<br />
hem ter ore is gekomen dat er een rooms-katholieke jongensschool in de gemeente zal<br />
worden geopend. Dat zal gebeuren over ruim een maand, op 15 mei aanstaande.
05 mei 1883 blz.127-130<br />
1078<br />
School De voorgenomen bouw van een nieuwe openbare lagere school is enigszins op losse<br />
schroeven komen te staan, nu er kortelings een rooms-katholieke lagere<br />
(jongens)school is gesticht. Ongeveer 98 kinderen zullen naar verwachting over gaan<br />
van de openbare naar de rooms-katholieke school. Alhoewel er raadsleden zijn die aan<br />
het opgegeven getal leerlingen twijfelen, meent het college er toch goed aan te doen in<br />
plaats van zes lokalen er maar vijf te laten bouwen. Al bij al zal dit geheel -nog steeds<br />
op de geplande locatie- ook minder gaan kosten.<br />
Begroting De begroting 1882 wordt op een aantal punten aangepast.
29 juni 1883 blz.130-133<br />
1079<br />
Koninklijk huis De burgemeester deelt mede dat Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Marianne is<br />
overleden. In de gezwollen bewoordingen van die tijd laat de burgemeester weten dat<br />
hij bewijzen van deelneming heeft gezonden naar de adressen van de koninklijke<br />
familie. Uiteraard is dit overlijden ook een verlies voor de gemeente Voorburg, in welke<br />
gemeente de prinses immers haar domicilie had. *<br />
School Na uitvoerige beraadslagingen besluit de raad zelfs twee lokalen minder te laten<br />
bouwen en zal de school dus slechts vier lokalen gaan tellen. De raad dringt er<br />
overigens op aan om de plannen zo snel mogelijk naar de hierbij betrokken autoriteiten<br />
te zenden. Dit onder meer om de subsidies van het rijk (30% van de stichtingskosten)<br />
veilig te stellen.<br />
Tramconcessie De heer Lankhout vraagt nu om uitstel van de hem verleende concessie voor de<br />
aanleg van een railweg langs de Laan van Nieuw Oosteinde. Hij voert thans nog<br />
diverse onderhandelingen en wil nu uitstel tot 1 januari 1884. Hij krijgt dat uitstel wel,<br />
maar onder voorwaarden. De voorwaarde is dat als zich in de tussentijd een andere<br />
concessionaris aandient, wiens waarborg -na beoordeling door de raad - gunstiger<br />
uitpakken dan die van Lankhout, dat dan die concessionaris voorrang krijgt. Bovendien<br />
wordt dan zijn concessie ingetrokken!<br />
* Wilhelmina Frederika Louisa Charlotte Marianne, Prinses van Oranje-Nassau, (* Berlijn 1810 - † Erbach 1883), was de jongste<br />
dochter van Koning Willem I en koningin Wilhelmina. Haar huwelijk met prins Albert van Pruisen (1830) was uitgesproken slecht,<br />
waarschijnlijk vooral door het losbandige leven van de prins; de echtscheiding werd in 1849 uitgesproken. Datzelfde jaar schonk<br />
Marianne - die al drie kinderen van haar echtgenoot had - het leven aan een zoon, Johannes Willem († 1861). Vader was<br />
Johannes van Rossum (1809-1873), kort tevoren als koetsier in dienst gekomen van de prinses, en tot zijn dood haar secretaris<br />
en trouwe begeleider.
21 juli 1883 blz.133-135<br />
1080<br />
Schutterij De begroting van de Rustende Schutterij van het 1e Bataljon in de provincie Zuid-<br />
Holland over het jaar 1884 wordt naar inkomsten en uitgaven vastgesteld op een<br />
bedrag van ƒ 666,--.<br />
Raadsleden De nieuw gekozen raadsleden L.C. Beijnen en F.J.M. van Everdingen delen schriftelijk<br />
mee dat zij hun benoeming als raadslid aanvaarden.<br />
Burgemeester Burgemeester Bucaille neemt op hartelijke wijze afscheid van de raad. Hij is (na bijna<br />
10 jaar lang burgemeester van Voorburg te zijn geweest) benoemd tot burgemeester<br />
van Groningen.
14 augustus 1883 blz.135-139<br />
1081<br />
Geloofsbrieven De geloofsbrieven van de nieuw gekozen raadsleden L.C. Beijnen en F.J.M. van<br />
Everdingen worden onderzocht en in orde bevonden.<br />
Kermis De kermis mag doorgaan. Maar vanwege heersende besmettelijke ziekten mogen er<br />
geen kramen e.d. geplaatst worden die afkomstig zijn uit besmette gebieden of<br />
plaatsen. De burgemeester moet daar nauwlettend op toezien.<br />
Verlichting Een jaar van proef met petroleumlantaarns is voorbij. Het blijft wel duur maar toch<br />
moet de gemeente voorlopig maar door gaan met de exploitatie van de<br />
petroleumlantaarns.<br />
Verlichting Burgemeester en wethouders moeten er op toezien dat er weer een lantaarn komt aan<br />
het Westeinde bij de woning van de heer Van Rijn. Die lantaarn is bij de vorige<br />
eigenaar ooit weggehaald, maar moet nu weer terug.<br />
Verlichting bij de tol Nu er bij het begin van de Laan van Nieuw Oosteinde een tol wordt geplaatst vragen<br />
de lantaarnopstekers zich af of zij nu ook tol moeten gaan betalen als zij aldaar de<br />
lantaarn(s) komen aansteken. Maar er bestaat een goede sanctie! Afwachten of de<br />
eigenaar van de weg en de tol de heffing ook van de lantaarnsopsteker zal vorderen.<br />
Zo ja, dan wordt de lantaarn bij het tolhuisje gewoon weggehaald en kan de eigenaar<br />
verdere verlichting van zijn weg ook wel vergeten. Hij kiest dan wel eieren voor zijn<br />
geld!<br />
Sloten De sloten in de gemeente zijn geschouwd door het hoogheemraadschap van Delfland.<br />
Verschillende eigenaren zijn aangeschreven de sloten schoon te -laten- maken, maar<br />
de gemeente Voorburg niet. Een raadslid merkt op dat de gemeente eigenlijk best zelf<br />
voor het schouwen van de sloten zorg kan dragen. De aangelegenheid wordt naar een<br />
volgende vergadering verschoven.
22 augustus 1883 blz.139-141<br />
1082<br />
Burgemeester De nieuw benoemde burgemeester, de heer meester Hendrik Nicolaas Cornelis Baron<br />
van Tuyll van Serooskerken, wordt geïnstalleerd. Hij wordt door de beide raadsleden<br />
Van Citters en Beijnen de vergadering binnen geleid. Na de overhandiging van de<br />
ambtsketen en de verdere formaliteiten, spreekt de nieuwe burgemeester de raad<br />
(waarvan hij 29 jaar voorzitter zou blijven) toe. Uiteraard hoopt hij op een vruchtbare<br />
samenwerking met de raad, het college en de secretaris.<br />
Ambtenaar van de Volgens traditie wordt de nieuw benoemde burgemeester ook aangewezen<br />
Burgerlijke Stand als ambtenaar van de burgerlijke stand
04 september 1883 blz.141-145<br />
1083<br />
Raadsleden De raadsleden L.C. Beijnen en F.J.M. van Everdingen worden beëdigd en<br />
geïnstalleerd.<br />
Wethouder Ook de functie van wethouder is formeel vacant. De heer L.C. Beijnen krijgt vier van<br />
de zes te vergeven stemmen. Daarop dankt de heer Beijnen de raadsleden voor het in<br />
hem gestelde vertrouwen en aanvaardt zijn functie als wethouder.<br />
Ambtenaar van de Ook de functie van plaatsvervangend ambtenaar van de burgerlijke stand is<br />
burgerlijke stand vacant. Met vijf stemmen op zijn naam wordt hiervoor de heer Van Everdingen<br />
aangewezen.<br />
Kermis Het raadslid Baesjou van Vronesteijn stelt aan de orde dat onder zijn voorzitterschap<br />
weliswaar de kermis weer in ere werd hersteld, maar dat die kermis niet geheel en al<br />
vlekkeloos is verlopen. Veldwachter Van der Waals heeft namelijk op nogal autoritaire<br />
wijze de kermis verstoord door botweg de voortzetting ervan tijdens de kerkdiensten in<br />
de Oude Kerk te verbieden. Of dit alles wel met voorkennis van de burgemeester is<br />
geschied? De burgemeester neemt zijn veldwachter in bescherming en zegt dat toen<br />
hij die bewuste zondagavond in de gemeente kwam -het was toen omstreeks half<br />
zeven- hij direct van de veldwachter hoorde wat deze had gedaan. De burgemeester<br />
keurde zijn handelwijze volledig goed. Hij vindt het alleszins passend en zelf geboden<br />
dat tijdens een godsdienstoefening de kermis even ophoudt. Het maakt dan niet uit<br />
welke godsdienstoefening en waar. Hij -de burgemeester- vindt dat hij de volledige<br />
bevoegdheid heeft om in het belang van de openbare orde en veiligheid, zonder enige<br />
ruggespraak met raadsleden, een dergelijk besluit te mogen en zelfs te moeten<br />
nemen. Toch menen de raadsleden Baesjou en Van Everdingen er goed aan te doen<br />
om de burgemeester te waarschuwen om de veldwachter niet te veel macht toe te<br />
kennen. Zij zijn bijzonder gekant tegen "de eigendunkelijke handelwijze" van<br />
veldwachter Van der Waals!<br />
Retributie Burgemeester en wethouders moeten van het raadslid Hoogendoorn onderzoeken of<br />
een bepaald stuk grond waarop de kermis wordt gehouden nu van de Hervormde Kerk<br />
is of van de gemeente. De kerk heft namelijk elk jaar met de kermis een bepaald<br />
bedrag aan retributie voor het gebruik van een stuk grond waarvan de hervormde kerk<br />
claimt dat zij de eigenares is.
16 oktober 1883 blz.145-154<br />
1084<br />
Collecte Er is een collecte gehouden voor de "diep geteisterde gebieden in Nêerlands Indië" De<br />
collecte voor "Krakatau" heeft een bedrag van ƒ 591,16 opgebracht.<br />
Concessie De directie van de IJsselstoomtrammaatschappij vraagt om wijzigingen van de<br />
concessie tot het leggen van spoorstaven tussen Voorburg en Den Haag. De lijn gaat<br />
nu over de Achterweg en heeft een overweg bij de Laan van Nieuw Oosteinde. De<br />
verlenging van de lijn "over de straatweg naar de Wijckerlaan" stuit echter op veel<br />
problemen. Voorts zijn er kanalisatieplannen voor de laan over de Geestbrug. Voorts<br />
wil de maatschappij graag financiële èn morele steun van de gemeente hebben. Ze<br />
vragen onder meer dat de gemeente zich voor een bedrag van ƒ 8.000,- garant stelt<br />
van het ƒ 20.000,- kostende project. Dat is voor een railafstand van vier kilometer. Het<br />
gaat dan met name om een garantietermijn voor tien of voor twintig <strong>jaren</strong>. Bij twintig<br />
<strong>jaren</strong> wil de maatschappij "restitutie" geven, zodra de recettes dit toelaten. Bij tien jaar<br />
is er geen "restitutie". De maatschappij wijst de gemeente er op dat er heel wat vastzit<br />
aan de exploitatie van een dergelijke railverbinding en dat de gemeente er wel degelijk<br />
belang bij heeft.<br />
Tevens wordt er een adres van de ingezetenen van Voorburg voorgelezen, waarin zij<br />
nadrukkelijk de plannen van de IJsselstoomtram-wegmaatschappij steunen. De<br />
burgemeester stelt aan de raad voor om aan de maatschappij vergunning te verlenen<br />
voor het leggen van een railverbinding over de Achterweg en voorts om het verzoek<br />
om geldelijke steun door een raadscommissie te laten onderzoeken. Deze commissie<br />
moet dan te zijner tijd de raad van advies dienen. Het raadslid Van Everdingen vindt<br />
dat ook de richting die de tram zal gaan in een commissie ter bestudering moet komen.<br />
Het raadslid Van Citters wil aan de maatschappij al direct vergunning verlenen om de<br />
lijn over de Achterweg te laten lopen, behoudens uiteraard van de eventuele rechten<br />
van derden. Dit voorstel wordt met algemene stemmen aangenomen. Het raadslid Van<br />
Citters heeft echter wat moeite met het denkbeeld dat de financiële consequenties<br />
eerst in een commissie bestudeerd moeten worden. Hij heeft namelijk vernomen dat<br />
de gemeente Wassenaar bezig is om de lijn via Wassenaar te laten lopen. Het is van<br />
het grootste belang om reeds nu te laten blijken dat Voorburg ook bereid is financiële<br />
offers te brengen om niet uit de boot (c.q. uit de tram) te vallen. Het lid Hoogendoorn<br />
daarentegen is tegen elke vorm van subsidie. Naar zijn mening is het 'ongerijmd' dat<br />
de gemeente zoveel investeert in iets waarvan in de toekomst slechts door enkele<br />
welgestelden gebruik zal worden gemaakt. Dat legt een te grote druk op "de behoeftige<br />
volksklasse", die van de tram hoegenaamd geen gebruik zal kunnen maken.
Vervolg van: 16 oktober 1883 blz.145-154<br />
Vervolg van:<br />
1085<br />
Concessie Verder twijfelt spreker of de Rhijnspoorweg niet ten nadele van de Stoomtram<br />
Begroting 1884<br />
Maatschappij aan het opereren is. De argumenten van het lid Hoogendoorn worden door<br />
Van Citters èn door Savalle weerlegd en weersproken. Savalle wil zelfs nog een stap<br />
verder gaan dan Van Citters: hij wil zelfs in de bereidverklaring tot medewerking een<br />
concreet bedrag vermeld zien. Dat zal bezwaarlijk gaan volgens Van Citters. Er moet nog<br />
te veel onderzocht worden; er zijn vele, vooral particuliere gronden die moeten worden<br />
aangekocht; wat zal al het materieel en al wat er nog bijkomt allemaal gaan kosten?<br />
Kortom: er valt over de concrete exploitatiekosten nog geen zinnig woord te zeggen. Dat<br />
moet de commissie eerst nog duidelijk op een rijtje krijgen. Het voorstel van Van Citters<br />
wordt in stemming gebracht en uiteindelijk met vijf tegen twee stemmen aangenomen.<br />
School Bij de puntsgewijze behandeling van de begroting voor 1884 komt onder meer de<br />
beloningen ereblijken voor de schoolgaande kinderen ter sprake. Het aantal kinderen van<br />
de enige openbare lagere school is inmiddels zodanig verminderd dat ook met een<br />
minder bedrag dan ƒ 50,- moet kunnen worden volstaan. Het bedrag wordt nader<br />
vastgesteld op ƒ 37,--.<br />
School en onderwijzers- De bouw van de school en de bijbehorende onderwijzerswoning wordt<br />
woning opgeschort tot volgend jaar. Dit ook vanwege "het vergevorderd seizoen".<br />
Tol Het tolhuisje op de Laan van Nieuw Oosteinde en de Achterweg is in strijd met de<br />
voorschriften neergezet. Het staat voor een groot deel op het openbare gedeelte van de<br />
Achterweg. De voorzitter dringt er op aan deze aangelegenheid niet te lang te willen<br />
laten duren door het eerst in een commissie te laten behandelen. Hij wil mevrouw Rose<br />
direct aanspreken op haar laakbare handelwijze en haar vragen hoe zij aan de wensen<br />
en eisen van de gemeente tegemoet wenst te komen. Op korte termijn zal moeten<br />
worden onderzocht hoe het vroegere contract heeft geluid. Het college van burgemeester<br />
en wethouders moet dat informeren ofwel bij het hoogheemraadschap van Delfland ofwe l<br />
door een onderzoek in het eigen gemeentearchief.
10 november 1883 blz.154-157<br />
1086<br />
Concessie Een aantal ingezetenen doen een dringend beroep op de raad der gemeente om toch<br />
vooral geen subsidie aan de IJsselstoomtram Maatschappij toe te willen kennen. Er<br />
worden reeds zoveel lasten op de schouders van de ingezetenen gelegd dat dit er niet<br />
ook nog eens bij kan. In het adres worden een aantal feiten genoemd. Het overlijden van<br />
Prinses Marianne betekent voor Voorburg een groot geldelijk verlies. De begraafplaats,<br />
het raadhuis en de school met de onderwijzerswoning kosten al zoveel, dat er niet valt te<br />
ontkomen aan een hoofdelijke omslag. De voorzitter vindt het jammer dat dit verzoek van<br />
de ingezetenen nu pas komt, nu de raad reeds heeft ingestemd met een subsidie voor de<br />
IJsselstoomtramweg Maatschappij. Er zijn raadsleden die vinden dat de raad zich door<br />
het eventueel terugdraaien van het genomen besluit zou compromitteren, anderen juist<br />
weer niet om de eenvoudige reden, dat de ingezetenen pas kunnen reageren op een<br />
genomen besluit, nadat dat daadwerkelijk is genomen en niet eerder. Het adres van de<br />
ingezetenen wordt verdedigd door de heren Baesjou en Hoogendoorn en bestreden door<br />
Van Citters. De redenen van Van Citters zijn uitvoerig weergegeven in het verslag van de<br />
vorige vergadering.<br />
Concessievoorwaarden De voorwaarden voor de concessie zijn in een commissie, bestaande uit de heren Van<br />
bedraagt;<br />
Citters en Van Everdingen, uitvoerig in een rapport van commentaar voorzien. Het<br />
rapport komt nu -onder dankzegging door de voorzitter- ter tafel. Voor wat betreft de<br />
financiële voorwaarden wordt het volgende duidelijk.<br />
a. de gemeente betaalt gedurende tien jaar elk jaar ƒ 1.000,-- zolang de<br />
bruto opbrengst van de te exploiteren lijn minder dan ƒ 12.000,- per jaar<br />
b. de gemeente betaalt gedurende tien jaar elk jaar ƒ 500,-- zolang de<br />
bruto opbrengst van de te exploiteren lijn meer dan ƒ 12.000,- per jaar<br />
bedraagt;<br />
c. de gemeente betaalt in het geheel geen subsidie, indien de lijn meer dan<br />
ƒ 15.000,- per jaar opbrengt.<br />
De gemeente moet de subsidie voor het eerst uitkeren nadat de lijn gedurende een<br />
volledig jaar is geëxploiteerd. Op voorstel van het lid Beijnen wordt in plaats van de lijn<br />
's-Gravenhage-Voorburg gesteld, dat de lijn 's-Gravenhage-Voorburg-Veur dient te<br />
heten. Na een zeer breedvoerige discussie over het voor en tegen van een tramlijn in<br />
Voorburg worden de voorwaarden met vier tegen twee stemmen aangenomen.<br />
Burgemeester De raad besluit ten slotte om voor de burgemeesterskamer een bedrag van ƒ 60,-- uit te<br />
trekken voor de aankoop van.... een haard. Maar er zal toch nog worden bekeken of het<br />
voor niet wat minder kan.
10 januari 1884 blz.157-164<br />
Nieuwjaarswensen De voorzitter brengt de raad zijn Nieuwjaarsgroet bij de 'ingetreden nieuwe jaarkring'<br />
1087<br />
Herdenking De heer Baesjou van Vronesteijn, die <strong>jaren</strong>lang raadslid en wethouder van Voorburg is<br />
geweest, is overleden. Het college heeft inmiddels een brief van rouwbeklag aan de<br />
weduwe gezonden, die zij op haar beurt heeft beantwoord.<br />
Zetters Het raadslid Savalle wordt aangesteld als zetter der directe belastingen in plaats van de<br />
overleden heer Baesjou van Vronesteijn.<br />
Eigendom Zoals eerder gemeld, heft de Hervormde Gemeente voor het gebruik van een<br />
grond stuk grond vóór het ijzeren hek bij de kerk, jaarlijks, tijdens de kermis, een retributierecht.<br />
Kadastraal zou het bewuste stuk grond echter van de gemeente zijn. Het kerkbestuur<br />
beweert echter dat zij sinds mensenheugenis het onderhoud en het beheer van dit stukje<br />
grond in handen heeft en dat dan maar een rectificatie in het kadaster plaats moet<br />
hebben. De raad vindt echter het sop de kool niet waard en besluit voorshands in de<br />
kwestie 'te berusten'. Dit houdt echter niet in dat het kerkbestuur gelijk heeft en<br />
overweegt ook voorlopig geen stappen om het stuk grond kadastraal te laten<br />
overschrijven van de burgerlijke gemeente naar de kerkelijke gemeente!<br />
Herhalings- Een oproep om zich aan te melden voor het zogenoemde<br />
onderwijs herhalingsonderwijs is zonder het gewenst resultaat gebleven. Er zal dan ook geen<br />
cursus voor worden geopend.<br />
Commissie toezicht op Mr. H.N.C. Baron van Tuyll van Serooskerken wordt lid van de commissie<br />
Middelbaar Onderwijs van toezicht op het Middelbaar Onderwijs. Dit als vervanger van het periodiek afgetreden<br />
lid de heer Bucaille.<br />
Concessie De directie van de IJsselstoomtram vraagt om wijziging van een drietal<br />
IJsselstoomtram punten in de concessieaanvraag. Als de raad hiertoe niet besluit dan kan zij ook niet<br />
overgaan tot storting van de geëiste waarborgsom van ƒ 3.000,--! Eén punt krijgt extra<br />
aandacht: de vertrektijd van de laatste trein vanuit 's-Gravenhage richting Voorburg zal in<br />
plaats van niet vroeger dan elf uur, niet vroeger dan half elf moeten worden. Het raadslid<br />
Van Everdingen acht het tevens raadzaam om ook het bedrag van de subsidie per<br />
reiziger per kilometer vast te stellen op bijvoorbeeld 5 cent per km. per reiziger in de 1e<br />
klasse en 3 cent voor de 2e klasse. Dit om te voorkomen dat als de<br />
IJsselstoomtramwegmaatschappij overeenstemming bereikt met de<br />
Rhijnspoorwegmaatschappij dat dan de reiziger te veel per rit zal moeten gaan betalen.<br />
Over alle voorstellen wordt gestemd en overeenstemming bereikt.
Vervolg van: 10 januari 1884 blz.157-164<br />
1088<br />
Tramconcessie De heer S. Lankhout, die concessie heeft aangevraagd voor onder meer een tramweg<br />
door de Herenstraat, krijgt het door hem gevraagde uitstel tot 31 december 1884.<br />
School De voorzitter vindt dat de bouw van de school met onderwijzerswoning geen langer<br />
uitstel duldt. Hij vreest dat als de bouw te lang wordt uitgesteld, dat dan de kans bestaat<br />
dat de rijksvergoeding van 30% in gevaar komt. In Den Haag is men namelijk al bezig<br />
met een wetsvoorstel waarvan weinig goeds is te verwachten. Hij wil dan ook nu al een<br />
bedrag uittrekken en dat op de begroting van 1884 zetten. Het raadslid Van Citters merkt<br />
echter op dat er naar zijn mening niet zo'n dringende haast is, omdat de school toch pas<br />
in 1886 af hoeft te zijn en er -vanwege het vertrek van kinderen naar een andere school-<br />
waarschijnlijk minder omvangrijk gebouwd hoeft te worden. Maar, zegt de voorzitter, er<br />
moet zo snel mogelijk mee begonnen worden, al was het alleen al vanwege de uitermate<br />
slechte toestand van de onderwijzerswoning. Hij wil zo snel mogelijk een<br />
begrotingswijziging door Gedeputeerde Staten laten goedkeuren. Intussen zal er wel een<br />
raadscommissie poolshoogte gaan nemen omtrent de toestand van de<br />
onderwijzerswoning. Mocht die toestand onhoudbaar zijn, dan moet daarover in de<br />
volgende vergadering spijkers met koppen worden geslagen. Overigens zal, ook al uit<br />
financieel standpunt, de aanbesteding niet openbaar maar ondershands plaats moeten<br />
vinden<br />
Verloting De damesvereniging Dorcas zal binnenkort weer een openbare verloting voor de<br />
uitdeling van kleding aan de armen houden. De verloting zal namens de raad ditmaal<br />
worden bijgewoond door het raadslid Beijnen.
29 januari 1884 blz.164-169<br />
1089<br />
Raadsleden De geloofsbrieven van het nieuwe benoemde raadslid P. Veeneka zijn onderzocht en in<br />
orde bevonden. Met algemene stemmen kan de heer Veeneka worden toegelaten tot de<br />
raad.<br />
Begrotings- Gedeputeerde Staten hebben de begrotingswijzigingen 1884 voor de bouw van<br />
wijziging een nieuwe school plus onderwijzerswoning goedgekeurd.<br />
Concessie De directie van de IJsselstoomtram kan het niet eens zijn met de<br />
IJsselstoomtram voorwaarden in de concessie voor de te exploiteren lijn 's-Gravenhage-Voorburg. In de<br />
voorwaarden is opgenomen dat de maatschappij voor het vervoer van personen in de 1e<br />
klasse 4 cent per kilometer aan subsidie zal ontvangen en voor de 2e klasse 3 cent per<br />
kilometer. De directie vindt dat dit respectievelijk 5 en 4 cent zou moeten zijn. Volgens<br />
het raadslid Van Everdingen speelt op de achtergrond de overweging om de lijn dan<br />
maar niet naar Voorburg te laten lopen maar naar Wassenaar. Bovendien moet de<br />
maatschappij nog al wat investeren in de nieuw aan te leggen lijn. Na stemming en uit<br />
vrees dat Voorburg in de toekomst van een tramverbinding zal worden verstoken, stemt<br />
de raad uiteindelijk voor het voorstel om aan de wens van de maatschappij tegemoet te<br />
komen en de subsidie te bepalen op 5 cent per kilometer voor reizigers in de 1e klasse<br />
en 4 cent in de 2e klasse. Uitdrukkelijk wordt er nog bij bepaald dat dit dan alleen geldt<br />
voor de lijn van 's-Gravenhage naar het tramstation van Voorburg bij de Franse Kerk vice<br />
versa.<br />
School Voor het onderhoud van de school moet jaarlijks een bedrag van ƒ 600,- à ƒ 700,--<br />
uitgetrokken worden. Ook de bijbehorende onderwijzerswoning is in een zeer slechte<br />
staat en moet ook hoognodig vervangen worden. Eigenlijk mag de voorgenomen bouw<br />
van een nieuwe school met onderwijzerswoning nu niet langer worden uitgesteld worden<br />
en is het in het belang van de gemeente dat daar een bedrag in wordt geïnvesteerd van<br />
ƒ 8.139,29. Ook de gemeenteopzichter is van mening dat niet langer gewacht moet<br />
worden en dat de tijd nu gunstig is. Het raadslid Hoogendoorn doet er nog een schepje<br />
bovenop door te beweren dat de gemeente anders ook de kans loopt de<br />
(rijks)vergoeding van 30% van de investeringskosten van de nieuwe school met<br />
toebehoren, te moeten missen. Bovendien moeten er sowieso 96 nieuwe schoolbanken<br />
à ƒ 10,-- per stuk aangeschaft worden. Het bedrag van ƒ 960,-- voor die nieuwe<br />
schoolbanken zit al reeds begrepen in het totale te investeren bedrag voor de nieuwe<br />
school! Met algemene stemmen wordt nu besloten met de aanbesteding in april 1884 te<br />
doen plaats vinden en met de bouw in mei te beginnen. De oplevering moet dan plaats<br />
vinden op 1 april 1885.<br />
Klokken De voorzitter stelt voor om voor een bedrag van ƒ 16,-- per stuk twee 'controleklokken'<br />
aan te kopen ten behoeve van de nachtsurveillance. De raad wijst het college van<br />
burgemeester en wethouders aan om dit af te handelen.
07 februari 1884 blz.169-170<br />
Raadslid De heer P. Veeneka wordt beëdigd en geïnstalleerd.<br />
1090<br />
Wethouder Door het overlijden van de heer Baesjou van Vronesteijn is er ook een vacature voor een<br />
wethouderszetel ontstaan. Van de zittende raadsleden krijgt de heer Van Everdingen vier<br />
stemmen, de heren Hoogendoorn en Veeneka ieder één stem. De heer Van Everdingen<br />
neemt zijn verkiezing aan en is dus de nieuwe wethouder.<br />
Ambtenaar Ook de functie van ambtenaar van de burgerlijke stand is door het overlijden<br />
Burgerlijke Stand van de heer Baesjou van Vronesteijn vacant geworden. Na herstemming wordt dat de<br />
heer L.C. Beijnen.
04 maart 1884 blz.171-176<br />
1091<br />
Onderwijs Het rijk zal 30% van de onderwijskosten over 1884 vergoeden. Dat betekent een bedrag<br />
van ƒ 1.510,20<br />
Concessie De IJsselstoomtram Maatschappij heeft het waarborgkapitaal ad ƒ 3.000,--<br />
stoomtram gestort. Door het storten van dit bedrag heeft de IJsselstoomtram de concessierechten<br />
verkregen voor het exploiteren van een tramverbinding door de Herenstraat, langs de<br />
Laan van Nieuw Oosteinde en kan de concessieaanvraag van de heer Lankhout als<br />
vervallen worden beschouwd.<br />
Wegen en Om de een of andere reden blijkt dat op de leggers van de wegen en<br />
(voet)paden voetpaden van deze gemeente verzuimd is de Achterweg daarop te vermelden.<br />
Gedeputeerde Staten verzoeken op korte termijn een wijziging van die legger. Zeer<br />
omslachtig wordt melding gemaakt van het feit dat die weg al eeuwenlang een openbare<br />
weg is en om dat aan te tonen halen ze er oude kaarten bij van de<br />
Hoogheemraadschappen Delfland en Rijnland uit respectievelijk 1712 en 1610. De raad<br />
erkent dat bij de laatste vaststelling van de legger -in 1873- een fout gemaakt is oftewel<br />
een omissie begaan is, hetgeen letterlijk wil zeggen dat men er naast heeft gezeten. De<br />
raad haast zich de fout te herstellen en daarvan mededeling te doen aan Gedeputeerde<br />
Staten.<br />
Telegraafkantoor De gemeente staat borg voor de opbrengsten van het post- en telegraafkantoor. Bij een<br />
eventueel tekort tot ƒ 600,-- moet de gemeente bijpassen. In dit geval moet de gemeente<br />
een bedrag van ƒ 252,-- bijleggen. Volgend jaar zal dat bedrag waarschijnlijk iets minder<br />
zijn.<br />
Archivaris Archivaris Hingman heeft zich uitstekend gekweten van zijn taak om het archief vanaf<br />
1815 tot heden te ordenen. Maar omdat hij deze arbeid geheel 'onontgeldelijk' heeft<br />
verricht, oftewel er geen vergoeding of salaris voor ontving, vindt de raad dit een<br />
gratificatie van ƒ 50,-- waard! Het bedrag wordt gehaald uit de post 'onvoorzien' van<br />
1883.<br />
Politie Naar aanleiding van de overschrijding van de post 'Nacht- en stille wachten' (sic) stelt het<br />
raadslid Citters een lastige vraag. Hij stelt aan de kaak dat de nachtwachten, althans<br />
buiten de bebouwde kom, alleen maar daar hoeven te surveilleren, waar mensen een<br />
bepaalde contributie hebben betaald. Bij mensen die niet bij machte zijn om een<br />
dergelijke bijdrage te leveren wordt niet gesurveilleerd! Hij vindt dat alle inwoners van de<br />
gemeente recht hebben op gelijke bescherming door de politie. Dit kan echter alleen als<br />
het surveilleren niet meer afhankelijk is van de bijdragen van bepaalde inwoners, maar<br />
als de politie uit de gemeentekas wordt betaald. De burgemeester houdt zich enigszins<br />
op de vlakte door te stellen dat de bewoners buiten de bebouwde kom niet dezelfde<br />
aanspraken hebben als binnen, maar is desondanks bereid de zaak voor het volgend<br />
jaar in het college ter tafel te brengen.
Vervolg van: 04 maart 1884 blz.171-176<br />
Aankoop pand Tijdens de beraadslaging over dit punt is de heer Beijnen niet aanwezig. Dat<br />
1092<br />
Herenstraat is vanwege het feit dat er nu gesproken wordt over de eventuele aankoop van de woning<br />
van de heer Beijnen voor een geschat bedrag liggend tussen de ƒ 6.000,-- en de<br />
ƒ 7.000,--. De aankoop van dit pand is daarom van belang omdat er daardoor een veel<br />
betere toegang zou komen voor de achter het gemeentehuis geïsoleerd liggende school.<br />
Je moet er niet aan denken dat daar eens brand zou uitbreken! Het bovenhuis zou<br />
verhuurd kunnen worden en brengt dan nog jaarlijks zo'n ƒ 200,-- à ƒ 225,-- op. Met de<br />
aankoopkosten van plusminus ƒ 1.200,-- vindt de raad dit toch wel een erg hoog bedrag<br />
en gaat ter plaatse poolshoogte nemen. In een volgende vergadering wordt er op terug<br />
gekomen.
29 april 1884 blz.177-185<br />
Aankoop pand De heer Beijnen is niet bereid zijn pand te verkopen. De eventuele aankoop<br />
1093<br />
Herenstraat van het pand, teneinde een betere toegang tot de school te verkrijgen, gaat dus niet<br />
door.<br />
Licensrecht Als schatter van het zogenoemde 'licensregt' (sic) wordt aangewezen: de heer H.W. van<br />
der Kas.<br />
School Te elfder ure maken een aantal adressanten bezwaar tegen de voorgenomen bouw van<br />
een nieuwe school met onderwijzerswoning. Zij vinden de school te geïsoleerd liggen, is<br />
bovendien vanaf de straat niet zichtbaar en heeft in tegenstelling tot de oude school geen<br />
aanzicht. Daarenboven is de nauwe toegang van amper 80 cm gevaarlijk voor kleine en<br />
zwakke kinderen en... het tocht er erbarmelijk! Alle bezwaren worden nog eens door de<br />
raad doorgenomen. Enerzijds erkent de raad enige bezwaren -onder andere die van de<br />
kleine toegang- anderzijds stelt men dat het plan nu reeds 1½ jaar in behandeling is en<br />
alle bezwaren uitgebreid zijn behandeld. Zelfs het argument van het brandgevaar is niet<br />
doorslaggevend. Bij de school kan een hulpbrandspuit geplaatst worden en bovendien<br />
kan een onverhoopte brand vanaf de Vliet, vanaf schuiten worden bestreden.<br />
Kerkbank Het kerkbestuur heeft op nogal botte wijze te kennen gegeven dat zij niet langer bereid<br />
zijn een aantal zitplaatsen in de Oude Kerk te reserveren voor het gemeentebestuur. De<br />
leden van het gemeentebestuur maken er immers toch geen gebruik van. Het feit dat de<br />
beslissing zonder enig tevoren gepleegd overleg is geschied en dat daardoor zomaar<br />
een traditie van 30 <strong>jaren</strong> van de baan wordt geveegd, schiet een aantal raadsleden in het<br />
verkeerde keelgat. Na stemming besluit men dan ook om het ongenoegen met deze<br />
beslissing via een schriftelijke motie kenbaar te maken.<br />
School De aanbesteding van de school en de onderwijzerswoning vindt plaats en wordt gegund<br />
aan de laagste inschrijver, de heer H.J. Lankerman uit<br />
's-Gravenhage voor een bedrag van ƒ 24.125,--. Echter op voorwaarde dat de man<br />
voldoende technische bekwaamheden bezit en ook financieel voldoende draagkrachtig<br />
is. Naar dat laatste wordt geïnformeerd bij de beide borgen.<br />
Lantaarn Het raadslid Veeneka komt in geweer tegen een voorstel van burgemeester en<br />
wethouders om de lantaarn op het laantje dat naar de hervormde pastorie leidt, niet meer<br />
op kosten van de gemeente te laten branden. Reden: de lantaarn staat immers op<br />
particulier terrein en niet op of langs een weg dat op de officiële legger van wegen en<br />
paden voorkomt. Het raadslid Veeneka voert daartegen aan dat een predikant, evenals<br />
een pastoor, als een publieke persoon dient te worden beschouwd en dat er ook 's<br />
avonds nog al wat mensen de dominee komen bezoeken. Voorts meent hij te weten dat<br />
er op de Laan van Nieuw Oosteinde aan het huis van het raadslid Van Everdingen,<br />
sinds zijn aantreden als raadslid, ook een lantaarn op kosten van de gemeente brandt.<br />
De voorzitter roept Veeneka echter tot de orde en vraagt hem bij de les te blijven en niet<br />
op personen te spelen.
Vervolg van: 29 april 1884 blz.177-185<br />
Vervolg:<br />
1094<br />
Lantaarn Een paar raadsleden benadrukken dat de lantaarn in kwestie op particulier terrein staat<br />
en de gemeente daar dus niet voor verantwoordelijk is. Als ook andere raadsleden zich<br />
tegen het voorstel van Veeneka keren, trekt laatstgenoemde uiteindelijk toch zijn voorstel<br />
in.
13 mei 1884 blz.185-189<br />
1095<br />
School De informatie uit 's-Gravenhage over aannemer Lankerman en diens borgen, pakt<br />
gunstig uit. Het werk aan de school en de onderwijzerswoning wordt hem gegund voor<br />
het inschrijfbedrag van ƒ 24.125,--.<br />
Wegen en voetpaden Gedeputeerde Staten geven kennis van een verzoek van een aantal bewoners aan de<br />
Achterweg, dat het gedeelte van die Achterweg waar de adressanten wonen, naar hun<br />
mening niet op de legger van de wegen en voetpaden thuis hoort. Op de bewuste legger<br />
wordt de Achterweg beschouwd als een doorlopende openbare weg. Volgens de<br />
bezwaarmakers heeft het gedeelte van de Achterweg tussen de Weverslaan en de<br />
Loolaan bepaald geen openbaar karakter, loopt de weg dood en zijn er alleen maar een<br />
paar uitwegen. Het college is het daarmee beslist niet eens. De Achterweg staat al<br />
sedert 1873 op de bewuste legger en nooit heeft er iemand bezwaar tegen gemaakt en<br />
bovendien wordt er vooral door voetgangers een veelvuldig gebruik van gemaakt en<br />
dient daarom als openbaar te worden beschouwd. Burgemeester en wethouders willen<br />
dan ook aan G.S. een advies uitbrengen om niet tegemoet te komen aan het verzoek<br />
van de drie adressanten. Na stemming blijkt dat het voorstel van het college met drie<br />
tegen twee stemmen is verworpen. Het raadslid Oosterlaan blijft als<br />
(mede)belanghebbende buiten de stemming.
08 juli 1884 blz.190-197<br />
1096<br />
Secretaris Omdat de gemeentesecretaris, de heer Van Hasselt, afwezig is, gaat de raad staande de<br />
vergadering over tot het benoemen van een tijdelijke secretaris. Dit is de heer H.W. van<br />
der Kas.<br />
Koninklijk Huis Direct nadat bekend was geworden dat de Prins van Oranje * was gestorven, heeft het<br />
college een bericht van rouwbeklag verzonden naar Zijne Majesteit de Koning.<br />
Straten De heer D. van der Lee c.s. doen een verzoek om de zogenoemde Verlengde<br />
Voorhofstraat over te nemen en die straat te voorzien van een riolering en gasleiding.<br />
Kermis De Kerkeraad van de Nederlandse Hervormde Gemeente willen de kermis het liefst<br />
afgeschaft zien en zo dit nu niet mogelijk is, dan willen ze de openingstijden op de<br />
zondagen ingekort hebben.<br />
Beide verzoeken worden in handen gegeven van het college van burgemeester en<br />
wethouders.<br />
Stoomtram Eerdaags zal de nieuwe tram van de IJsselstoomtramweg Maatschappij door de<br />
gemeente gaan rijden. De raad buigt zich daarom over een verordening om alles rond<br />
die tramdiensten te regelen. De 20 artikelen tellende Verordening bevat onder meer<br />
bepalingen over de handelwijze als vee zich op of tussen de rails bevindt en in welke<br />
situaties er waarschuwingssignalen gegeven moeten worden en op welke plekken er<br />
langzaam tot zeer langzaam gereden moet worden.<br />
Verordeningen De raad stelt tevens een verordening vast tot beperking van het 's nachts loslopen van<br />
honden.<br />
* De hier bedoelde Prins van Oranje is Willem Alexander Karel Hendrik Frederik, geboren te 's-Gravenhage in 1851 en aldaar<br />
gestorven in 1884. Hij was de jongste zoon van koning Willem III en koningin Sophie. De prins bleek zowel lichamelijk als<br />
psychisch zeer zwak te zijn; toonde wel belangstelling voor zijn toekomstige rol als regeerder, maar zijn vroegtijdig overlijden heeft<br />
hem wellicht voor een (voor hem) te zware taak behoed.
22 juli 1884 blz.197-202<br />
1097<br />
Sloten De sloten aan de Achterweg verspreiden een ondraaglijke stank. In een tijd dat de<br />
cholera weer heerst zouden de hygiënische regels toch nageleefd moeten worden. Er zit<br />
niets anders op dan de sloten voorgoed te dempen. De voorzitter doet er nog een<br />
schepje bovenop door te stellen dat er nog meer sloten een gevaar voor de<br />
volksgezondheid vormen. Alhoewel nog niet eens vaststaat welke kosten er aan het<br />
dempen van de gewraakte sloten vastzitten, besluit de raad toch snel maatregelen te<br />
nemen.<br />
Stoomtram Gedeputeerde staten hebben enige bedenkingen tegen een aantal artikelen in de<br />
verordening. De raad heeft namelijk zaken geregeld die al elders in de hogere wetgeving<br />
aan de orde komen. Het gaat met name over de bepalingen om dronkenschap van<br />
personeel en passagiers tegen te gaan en strafbepalingen. De raad past de verordening<br />
aan, maar de bepaling van strafoplegging in het geval van herhaling (artikel 19) is -naar<br />
de mening van de raad- niet in strijd met artikel 163 van de Gemeentewet en blijft dus<br />
gehandhaafd.<br />
Kermis De brief van de Kerkeraad met het verzoek om de kermis af te schaffen, dan wel te<br />
beperken komt in behandeling bij de raad. Het advies luidt om alleen in het geval er weer<br />
cholera uitbreekt, de kermis af te blazen, maar voor het overige blijft alles zoals het was.<br />
De raadsleden hebben geen behoefte om van het advies van het college af te wijken.<br />
Cholera De voorzitter stelt voor om aan het college van burgemeester en wethouders een krediet<br />
te verschaffen voor de aankoop van carbolzuur en ijzervitriool. Met deze middelen hopen<br />
ze dan de met cholera besmette woningen en sloten te ontsmetten. De raad besluit het<br />
college in dit geval een blanco krediet te geven; mochten de uitgaven te hoog worden,<br />
dan kan immers nog altijd de raad bijeen geroepen worden om hierover te beraadslagen.<br />
Kermis Aan het eind van de vergadering vraagt het raadslid Hoogendoorn om op de<br />
kermisdagen, aannemende dat de kermis weer op de zelfde plek wordt gehouden, de<br />
IJsselstoomtram niet verder te laten rijden dan tot het zogenoemde Fransche Slop Dit<br />
voorstel wordt aangenomen.
27 augustus 1884 blz.202-207<br />
1098<br />
Wegen en voetpaden Gedeputeerde staten hebben een verzoek van een aantal adressanten afgewezen om<br />
het gedeelte Achterweg (later Parkweg geheten) tussen de Weverslaan en de Loolaan<br />
van de leggers van wegen en voetpaden af te voeren. Voor het overige wordt duidelijk<br />
gemaakt dat de Laan van Nieuw Oosteinde loopt vanaf de Achterweg tot de grens van<br />
's-Gravenhage en dat de Zwartelaan loopt vanaf de Herenstraat tot de Achterwe g .<br />
Stoomtram Gedeputeerde staten nemen geen genoegen met het raadsbesluit om artikel 19 van de<br />
'stoomtramverordening' te handhaven. Gedeputeerde staten dreigen de hele<br />
verordening voor vernietiging voor te dragen als de raad dit artikel niet uit de<br />
verordening schrapt. Naar hun mening èn die van de regering is dit artikel wel degelijk<br />
in strijd met artikel 163 van de Gemeentewet. De voorzitter vraagt nog eens<br />
nadrukkelijk aan de raad of het toch niet verstandiger is om het gewraakte artikel dan<br />
maar te schrappen. Als het raadslid Citters opmerkt dat het artikel eigenlijk van geen<br />
overwegend belang is, gaat de raad overstag en schrapt het artikel 19 uit de<br />
verordening.<br />
Cholera Naar aanleiding van het blanco krediet dat het college van de raad heeft gekregen<br />
ingeval de cholera uit zou breken, deelt de voorzitter het volgende mede. Uit voorzorg<br />
is een bedrag van ƒ 32,50 uitgegeven voor de aanschaf van carbolzuur en ƒ 9,-- voor<br />
onderzoek van het drinkwater.<br />
Gemeenterekening De gemeenterekening over 1883 eindigt met een batig saldo van ƒ 1.609,35 5<br />
Sloten Het dempen van de sloten gaat volgens opgave een bedrag van ƒ 700,-- kosten.<br />
Sommige raadsleden betwijfelen ten zeerste of dit bedrag hoog genoeg zal blijken. Er<br />
zijn ook twijfels of het nu echt wel nodig is de sloten te dempen. Je kunt die sloten<br />
toch immers ook gewoon 'rein' houden! Toch wil de meerderheid dat de sloten<br />
gedempt worden. Tevens wil de raad dat dan de IJsselstoomtram over het te dempen<br />
gedeelte gaat rijden. De directie van de IJsselstoomtram Maatschappij heeft echter al<br />
laten weten dat zij er niets voor voelen om de rails te gaan verleggen. Dan moet het<br />
college maar met die directie gaan overleggen en hen over de streep trekken!<br />
Bovendien moeten de bomen op de Achterweg gespaard blijven. Dit voorstel wordt<br />
met algemene stemmen aangenomen.<br />
Zetters De twee zittende zetters voor de directe belastingen, de heren L.C. Beijnen en G. de<br />
Groot, zijn aan de beurt om reglementair af te treden. De beide heren worden echter<br />
weer herkozen.<br />
School De aannemer, belast met de bouw van de school en de onderwijzerswoning, is al<br />
geruime tijd niet op het werk verschenen en heeft ook zijn arbeiders niet uitbetaald*.<br />
Burgemeester en wethouders hebben direct de hulp van de deurwaarder ingeroepen<br />
en de borgen gesommeerd het werk voort te zetten.<br />
* (In de notulen wordt niet vermeld of de arbeiders hun loon ooit hebben gekregen! Noot BD)
02 september 1884 blz.208<br />
1099<br />
Wethouder De heer L.C. Beijnen is periodiek aan de beurt om af te treden als wethouder. Bij de<br />
stemming blijkt echter dat er 6 stemmen op de heer Beijnen zijn uitgebracht en 1 stem<br />
op de heer P.J.A. Savalle. De herkozen heer Beijnen dank de raadsleden voor het in<br />
hem gestelde vertrouwen en neemt zijn herbenoeming aan.
26 september 1884 blz.209-210<br />
1100<br />
Wegen en voetpaden De leggers van de wegen en voetpaden worden gewijzigd conform het voorstel van<br />
gedeputeerde staten. Dus: de Laan van Nieuw Oosteinde loopt vanaf de Achterweg tot<br />
de grens van 's-Gravenhage en de Zwartelaan loopt vanaf de Herenstraat tot de<br />
Achterweg.<br />
Riolering De raad besluit om in de Herenstraat een zogenaamd kantriool van Engelse buizen<br />
aan te laten leggen. Het riool moet lopen vanaf het erf van de heer Berkehout tot het<br />
riool op het perceel van de heer Van Andel. Op deze manier vloeit het rioolwater af op<br />
het water in de Kleine Laan (ging één jaar later Schoolstraat heten. Noot BD) en zo<br />
verder in de Vliet.
21 oktober 1884 blz.210-216<br />
Begroting De begroting 1885 wordt puntsgewijs aan de orde gesteld.<br />
1<strong>101</strong><br />
Bestraten dorp Op een vraag of klinkerbestrating niet voordeliger is dan keibestrating antwoordt het<br />
college, dat klinkerbestrating meer onderhoud vraagt dan die met keien. Om die reden<br />
is voor de bestrating van de Herenstraat en de zogenoemde verlengde Voorhofstraat<br />
voor klinkers gekozen.<br />
Verlichting Over de toestand van de openbare verlichting zijn de meningen nogal verdeeld. De<br />
een vindt dat de gemeente zelf de exploitatie in handen moet nemen, weer een ander<br />
vindt de verlichting gewoon slecht, maar er zijn ook tevreden raadsleden. Maar om<br />
daar nu op de begroting een meerbedrag van ƒ 1.000,-- voor uit te trekken. En dan zou<br />
des te bezwaarlijker zijn als dit tot een hoofdelijke omslag moet leiden. Het raadslid<br />
Hoogendoorn krijgt steun voor een amendement om die ƒ 1.000,-- weer van de<br />
begroting geschrapt te krijgen.<br />
Jaarwedden Het college stelt voor om het hoofd der school, de heer Broekhuijsen, er ƒ 100,-- per<br />
jaar bij te geven en de beide onderwijzers Ten Have en Smit, ieder ƒ 50,--. Alleen de<br />
heer Veeneka sputtert tegen. Hij vindt een verhoging van ƒ 200,-- uit den boze en wil<br />
zelfs een vermindering van ƒ 800,--. De voorzitter doet alle moeite de heer Veeneka er<br />
van te overtuigen dat het aantal onderwijzers gebaseerd is op artikel 24, waarin staat<br />
dat de teldatum telkens 15 januari is en dat er dus niet een onderwijzer te veel is. De<br />
heer Veeneka laat zich overtuigen en wijzigt nu zijn amendement: de verhoging van<br />
ƒ 200,-- moet vervallen. Uit de stemming blijkt dat dit amendement het niet haalt.<br />
School Jaarlijks wordt een bescheiden bedrag voor het op peil houden van de<br />
schoolbibliotheek uitgetrokken. Een aantal raadsleden ziet het nut ervan niet meer in<br />
en wenst deze subsidie ad ƒ 50,-- te schrappen. Na stemming blijkt hiervoor een<br />
meerderheid te bestaan.<br />
Hoofdelijke Omslag Een bedrag van ƒ 1.400,-- aan inkomsten van de Hoofdelijke Omslag wordt geschrapt,<br />
daarentegen wordt een post van ƒ 500,-- aan schoolgeldinkomsten gehandhaafd.<br />
Begraafplaats In de lening voor de nieuwe begraafplaats, moeten tevens andere kosten begrepen<br />
worden. Onder meer die voor de school en de onderwijzerswoning en de kosten voor<br />
de bestrating en de riolering. Dit alles moet gedekt worden door een nieuwe lening, die<br />
geen 5%, maar tegen 4 of 4¼ % rente moet dragen.<br />
Verlichting Het voorstel van de heer Van Everdingen om een betere openbare verlichting te<br />
bewerkstelligen blijkt het bij stemming te halen, behalve het raadslid Veeneka. De heer<br />
Veeneka stemt tegen omdat... het punt niet op de convocatie was vermeld. De<br />
voorzitter kapittelt de heer Veeneka met de opmerking dat als hij in de toekomst<br />
ergens tegen iets wil stemmen dat niet tevoren is geconvoceerd, dat hij dat dan bijtijds<br />
moet melden en niet moet afwachten totdat het moment van stemmen is aangebroken.
08 november 1884 blz.216-221<br />
1102<br />
Schoolgeld Het college heeft een nieuwe verordening op het heffen van schoolgeld ontworpen. De<br />
raad behandelt deze verordening per afzonderlijk artikel. De grondslag voor deze<br />
verordening is dat elke bij het lager onderwijs ingeschreven leerling een gulden per<br />
maand aan schoolgeld verschuldgd is Een van de raadsleden vindt het heffen van ƒ 1,-<br />
per maand per leerling niet eerlijk. De meervermogende ouders met dienstpersoneel<br />
zouden best meer kunnen betalen. Toch komt er geen hoger tarief voor deze kinderen<br />
, vanwege de praktische onuitvoerbaarheid<br />
Demping sloot Een zekere heer Nieuwenhuysen heeft aan de raad gevraagd om een sloot aan de<br />
Achterweg te willen dempen. Maar omdat dit niet minder dan ƒ 700,-- kost maakt de<br />
raad ernstige bezwaren. Als de sloot goed en regelmatig wordt schoongehouden hoeft<br />
die helemaal niet gedempt te worden.<br />
Inrichting van de school Er moeten nog enige werken uitgevoerd worden aan de school en de aan de<br />
onderwijzerswoning. Het gaat om ondergeschikte zaken, zoals scheidingsmuren,<br />
gymnastiektoestellen, tafels, naaitafels en diverse lantaarns.
7 januari 1885 blz.221-226<br />
1103<br />
Nieuwjaarswensen De voorzitter begint de vergadering met het uitspreken van de Nieuwjaarswensen voor<br />
het nieuwe jaar 1885.<br />
Commissie toezicht op De voorzitter van deze commissie moet reglementair nu aftreden, maar<br />
middelbaar onderwijs wordt terstond herbenoemd.<br />
Schoolgeld Gedeputeerde staten hebben enige aanmerkingen op de verordening op het heffen<br />
van schoolgeld. Ze willen dat er in plaats van dat er voor onvermogende kinderen "een<br />
verminderd bedrag kan worden geheven", komt te staan: "wordt geheven."<br />
Straten en De gemeente neemt de zogenoemde Verlengde Voorhofstraat van de<br />
pleinen eigenaar over, teneinde die straat te kunnen laten bestraten en van riolering te<br />
voorzien. De huidige eigenaren krijgen een schade vergoeding voor de reeds<br />
aangelegde trottoirs.<br />
School en woning De oude school en onderwijzerswoning kunnen binnenkort worden<br />
hoofdonderwijzer verkocht. Dat moet dan wel via een openbare veiling geschieden. Of ook het achter de<br />
school gelegen stuk grond voor de gemeente moet worden gereserveerd, hangt af van<br />
de opbrengst van de school en de woning.<br />
School en woning De oplevering van de school en de onderwijzerswoning heeft enige<br />
hoofdonderwijzer vertraging opgelopen. De aannemer vraagt en verkrijgt nu een uitstel van drie<br />
opleveringweken. De gemeente wordt door dit uitstel niet "geprejudicieerd" oftewel<br />
loopt geen schade op.<br />
Verloting De heer L.C. Beijnen wordt aangewezen om namens de gemeente aanwezig te zijn bij<br />
de jaarlijkse verloting van de vereniging "Dorcas".
BESLOTEN VERGADERING va n 25 februari 1885<br />
1104<br />
Bestrating De reden tot het houden van deze besloten vergadering is gelegen in het feit dat de<br />
gemeente-opzichter, de heer De Zwart een 'schromelijk abuis' heeft begaan. De<br />
voorgestelde bestrating van de Herenstraat en een gedeelte van de Voorhofstraat zou<br />
volgens zijn eerste berekening ƒ 1.140,-- gaan kosten. Nu blijkt echter dat het geheel<br />
niet minder dan ƒ 3.451,50 zal gaan kosten. Het raadslid Van Citters pleit nu weer<br />
opnieuw voor bestrating voor dat gedeelte van de Voorhofstraat, dat hier wordt<br />
aangeduid met 'Theilstraat', met klinkers boven keien. Dat is veel goedkoper. Het heeft<br />
er alle schijn van dat de raadsleden niet al te zwaar tillen aan de vergissing van De<br />
Zwart. Men vindt een lening van ƒ 31.000,- toereikend om de kosten te kunnen<br />
dekken.
25 februari 1885 blz.226-232<br />
1105<br />
Verlichting De heer Bleuland van Oordt wil ultimo april 1886 af van zijn contract met de gemeente<br />
voor de levering van gas voor de straatlantaarns. De voornaamste reden is dat hem is<br />
gebleken dat de gemeente op zoek is naar een andere leverancier van gas voor dit<br />
doeleind. De raad neemt voorshands echter zijn brief voor kennisgeving aan.<br />
School en woning Aannemer Lankerman vraag andermaal verlenging van oplevering van de<br />
hoofdonderwijzer school en de (hoofd)onderwijzerswoning en nu tot 12 februari. Hij zegt er<br />
oplevering bij dat het college van burgemeester en wethouders hier nog steeds geen bezwaar<br />
tegen hebben omdat de gemeente hierdoor niet wordt geprejudicieerd. Het<br />
raadslid Van Everdingen maakt de raad er op attent dat de haag waarmee kennelijk<br />
zijn woning en erf wordt afgescheiden van die van de school, in een erbarmelijke<br />
toestand verkeert. Hij vindt dat de aannemer die haag moet herstellen, maar hij zegt er<br />
tevens bij dat hij voornemens is de haag te laten verwijderen (amoveren) om meer licht<br />
in de school te verkrijgen. De voorzitter zegt dat als de aannemer weigerachtig blijft om<br />
de schade te herstellen, de gemeente dan de kosten voor zijn rekening moet nemen, al<br />
is het maar uit erkentelijkheid tegenover de heer Van Everdingen en zijn bereidheid om<br />
de haag en de bomen te -laten- verwijderen. De heer Van Citters meent echter dat de<br />
aannemer gehouden is de schade te vergoeden en stelt voor in het gevraagde uitstel<br />
van oplevering te berusten op voorwaarde dat de aannemer de door hem<br />
aangebrachte schade zal vergoeden of herstellen. Dit voorstel van Van Citters wordt<br />
met algemene stemmen aangenomen.<br />
IJsselstoomtram De directie van de IJsselstoomtramweg Maatschappij vraagt om verlenging van de<br />
termijn tot aanleg van de trambaan van Voorburg naar 's-Gravenhage en wel tot 1 juli<br />
(was 14 februari). De vertraging is ontstaan doordat de grondeigenaren vele en<br />
verschillende eisen hebben gesteld. De vraag dringt zich daarbij op of nu al direct<br />
gedreigd moet worden met de stok achter de deur: de mogelijkheden om door de<br />
gemeente al dan niet gedeeltelijk gesubsidieerd te worden. Met name de heer Van<br />
Citters is als raadslid geneigd om aan de maatschappij nu geen subsidie meer te<br />
geven, maar hij aarzelt nog steeds. De voorzitter vraagt of hij zijn voorstel in discussie<br />
c.q. in stemming wil brengen. Van Citters antwoordt echter dat hij eigenlijk van het<br />
college van Burgemeester en Wethouders een preadvies had verwacht. Het college<br />
heeft echter deze aangelegenheid zonder preadvies direct aan de raad willen<br />
voorleggen. Maar gezien ook de niet al te beste medewerking van de<br />
Rhijnspoorwegmaatschappij en het feit dat er al een (rail)verbinding bestaat tussen<br />
Voorburg en 's-Gravenhage komt het voorstel om geen verdere subsidie meer te<br />
verlenen aan de IJsselstoomtramweg Maatschappij in stemming. Het voorstel wordt<br />
met algemene stemmen aangenomen.<br />
Straten en pleinen Ter financiering van bestratingsplannen wordt een lening aangegaan van ƒ 31.000,--<br />
tegen 4%. De vraag is echter in welke coupures, ƒ 1.000,- en ƒ 500,--, of ook kleinere<br />
van ƒ 100,-- ? Ter vermijding van extra kosten wil men zicht beperken tot obligaties<br />
van ƒ 1000,- en ƒ 500,- en niet lager. Het college krijgt tevens machtiging om 20<br />
bomen à ƒ 3,-- per stuk aan te schaffen om in de Voorhofstraat de nodige schaduw te<br />
verkrijgen.
Vervolg van: 25 februari 1885 blz.226-232<br />
School en (hoofd) Het college heeft aan de raad een besluit 'ontlokt' waarin staat dat de oude<br />
1106<br />
onderwijzerswoning school en de onderwijzerswoning niet langer voor de openbare dienst bestemd zijn.<br />
Conform artikel 230 van de Gemeentewet kunnen nu de opstallen verkocht, c.q.<br />
geveild worden. Deze veilig zal in maart geschieden. Om daartoe over te kunnen gaan<br />
zijn veilcondities nodig. Deze condities zijn o.a.: de gebouwen moeten eerst in twee<br />
gedeelten geveild worden en vervolgens gecombineerd en de kooppenningen moeten<br />
uiterlijk 15 mei aanstaande voldaan worden. Tevens mag een op het perceel aanwezig<br />
watertje niet gedempt worden.<br />
Dreggen Er moeten binnen de gemeente op diverse plekken dreggen worden geplaatst. Het<br />
gaat hier om vier dreggen die ƒ 5,50 per stuk kosten. Behoudens goedkeuring van<br />
deze uitgave door Gedeputeerde Staten mag het college de dreggen aan gaan<br />
schaffen.
2 april 1885 blz.232-236<br />
1107<br />
Gedeputeerde staten Gedeputeerde staten hebben het raadsbesluit goedgekeurd tot het aangaan van een<br />
geldlening groot ƒ 31.000,-- tegen 4% en zijn tevens akkoord met de gunning in een<br />
publieke veiling van de oude school en onderwijzerswoning aan een zekere heer D.J.<br />
van der Lee voor een bedrag van ƒ 7.700,--.<br />
Stoomtram Het bestuur van de IJsselstoomtramweg Maatschappij vraagt aan de Raad of ze op<br />
hun besluit van 28 februari 1885 alstublieft willen terug komen. Het feit dat er<br />
vertraging is opgelopen is 'farce majeur'. Met name het feit dat de subsidietoezegging<br />
op de lange baan is geschoven is onverteerbaar. De heer Hoogendoorn verklaart al<br />
direct dat de maatschappij nalatig is geweest en dus terecht 'gestraft' wordt. Toch<br />
wordt eerst nog een 'preadvies' van het college van burgemeester en wethouders<br />
afgewacht.<br />
Bestrating Er volgt een langdurige en langdradige bespreking over de bestrating van de<br />
Herenstraat en een zijstraat van de Voorhofstraat met klinkers dan wel met keien. De<br />
kosten van totaal ƒ 3.631,- kunnen echter allemaal uit de aangegane lening bestreden<br />
worden. Eén raadslid dringt er op aan om de openbare aanbesteding ook voor<br />
gegadigden van buiten de gemeente open te stellen.<br />
Schadevergoeding Een aantal eigenaren van percelen aan de Voorhofstraat, die alreeds voorzieningen<br />
aan de straat hadden laten aanbrengen, krijgen van de gemeente een<br />
schadevergoeding.
6 mei 1885 blz.236-242<br />
1108<br />
Stoomtramweg Het college blijft bij de mening dat de stoomtramwegmaatschappij het toegezegde<br />
subsidiebedrag van enkele <strong>jaren</strong> achtereen ƒ 500,-- heeft verspeeld. Na stemming<br />
blijkt dat ook de raad zich met die mening kan verenigen. De<br />
stoomtramwegmaaatschappij wil ook gehele of gedeeltelijke teruggaaf van de gestorte<br />
waarborgsom van ƒ 3.000,--. Het kan niet zo zijn -schrijven ze- dat elke gemeente,<br />
waterschap of provincie, waardoorheen trambanen gaan lopen, waarborgsommen van<br />
de maatschappij gaan eisen. Zo ze dat toch doen dan blijft er geen bedrijfskapitaal<br />
meer over. Het college heeft nu voorgesteld om van het gestorte waarborgbedrag van<br />
ƒ 3.000,- ten minste ƒ 500,-- achter te houden als waarborg voor eventuele schade<br />
aan gasleidingen enzovoorts, zodra de stoomtram gaat rijden. Een bedrag van<br />
ƒ2.500,-- kan worden terug gegeven. Ook de heer Van Citters kan zich hiermede wel<br />
verenigen, maar stelt toch voor hier pas hiertoe over te gaan, nadat de trambaan een<br />
half jaar in exploitatie is geweest. In die zin wordt besloten met als extra voorwaarde,<br />
dat als de waarborg van ƒ 500,- aangesproken zou moeten worden, de directie dan<br />
ook zorg draagt voor aanvulling van de waarborg voor zoveel als nodig mocht blijken.<br />
Gymnastiek Een zekere heer I.F.G. Godin, daarin gesteund door een aantal ingezetenen, heeft een<br />
brief aan de gemeente geschreven met de wens dat in het gewone lagere onderwijs<br />
ook het vak gymnastiek een plaats zou krijgen. Het college is geneigd om hier zonder<br />
meer afwijzend op te reageren. Een enkel raadslid ziet er het nut wel van in, maar...<br />
wat kost 't? De kosten zijn niet bekend en worden ook in de brief van Godin niet<br />
vermeld. De raad besluit om aan de briefschrijver mede te delen, dat zij 'geen termen<br />
vindt om het gymnastiekonderwijs op te nemen in de vakken van het lager onderwijs'.<br />
Wel voegt de raad er aan toe, dat er op dezelfde voet als in het oude gebouw<br />
gymnastiekonderwijs mag worden gegeven, maar dat eventuele schade voor rekening<br />
van de verantwoordelijke persoon zal komen.<br />
Burgemeester Naast de kamer van de burgemeester is nu de doorgang naar het nieuwe<br />
schoolgebouw en de onderwijzerswoning. Daardoor is dat steegje als het ware een<br />
openbare straat geworden. Terwille van de veiligheid van de burgemeesterskamer -per<br />
slot van rekening staat op die kamer ook de brandkast- is het gewenst dat er blinden<br />
worden aangebracht. Dat zou ƒ 115,-- gaan kosten. Een aantal raadsleden vindt deze<br />
maatregel onvoldoende tegen inbraak en stelt voor om de brandkast zodanig te<br />
verankeren in het gebouw dat die kast bezwaarlijk kan worden weggenomen. De raad<br />
besluit nader op deze kwestie terug te komen.<br />
School Ook op de nieuwe school is behoefte aan zonwering of blinden. Er zijn weliswaar rieten<br />
gordijntjes aangebracht maar deze sorteren nauwelijks effect. De raad besluit om 13<br />
stel blinden, afkomstig van de oude school, voorshands op te slaan op de zolder van<br />
de nieuwe school en die te zijner tijd geschikt te maken om aan het nieuwe gebouw<br />
aan te brengen.<br />
Oude school Burgemeester en wethouders krijgen van de raad een machtiging om met de heer D.J.<br />
van der Lee te onderhandelen over de werkzaamheden aan de oude school en het<br />
dempen van een stuk sloot nabij Sionslust.
Vervolg van: 6 mei 1885 blz.236-242<br />
1109<br />
Verv. Oude school De heer van der Lee, die het oude schoolgebouw gekocht heeft, vraagt echter enig<br />
uitstel van betaling van de kooppenningen 'met het oog op de tijdsomstandigheden'<br />
Van der Lee krijgt het gevraagde uitstel tot uiterlijk 15 juni aanstaande, hij moet 4 %<br />
rente betalen over de nu openstaande bedragen en hij mag geen enkele verandering<br />
aanbrengen in de staat waarin de gebouwen zich nu bevinden.<br />
School De nieuwe school wordt op vrijdag 8 mei met enige plechtigheid geopend. De<br />
voorzitter krijgt desgevraagd een krediet van ƒ 100,-- om de kinderen en de<br />
genodigden te kunnen trakteren op een 'verversching'<br />
Brandweer Een nieuwe verordening op de brandweer wordt artikelsgewijs voorgelezen en waar<br />
nodig aangepast dan wel verbeterd. De behandeling van de verordening wordt echter<br />
naar de volgende vergadering verplaatst.<br />
School De speelplaats bij de nieuwe school is te veel open en bloot. De raad besluit om voor<br />
voldoende beschutting te zorgen (zonder echter concrete bedragen te noemen of te<br />
vermelden welke maatregelen genomen zullen worden.
13 mei 1885 blz.242-244<br />
1110<br />
Geldlening Een aantal personen hebben ingeschreven op de door de gemeente uitgeschreven<br />
geldlening van totaal ƒ 31.000,- tegen een rente van 4%. Het zijn achtereenvolgens de<br />
heren Huijgens en Slotboom te 's-Gravenhage voor een bedrag van ƒ 5.000,-- en een<br />
koers van 100¼; de Utrechtsche Credietbank voor het gehele bedrag van ƒ 31.000,--<br />
ad 99½ %, de Gebroeders Janssen te 's - Gravenhage voor een bedrag van ƒ 5.000,-<br />
in vijf obligaties ad ƒ 1.000,-- tegen 100% en de heren Izaak Baesjou en zonen te<br />
Middelburg voor twee obligaties, ieder ad ƒ 1.000,-- tegen 100 %. De heer Citters<br />
merkt nog op dat het in het gemeentebelang is dat de lening wordt gegund aan degene<br />
die het hoogste koerspercentage heeft geboden. De voorzitter weet daar echter op te<br />
antwoorden dat het gebruikelijk is dat de gemeenten hun leningen tegen één koers<br />
uitgeven. Bovendien praat de heer Citters enigszins voor zijn beurt want de<br />
gemeenteraad heeft zelf bepaald dat de koers door hem, de voorzitter, zou na de<br />
inschrijving zou worden bepaald. De verdeling wordt uiteindelijk als volgt bepaald: de<br />
Utrechtsche Credietbank voor ƒ 19.000,--, de heren Huijgens en Slotboom ƒ 5.000,-,<br />
de gebroeders Janssen te 's-Gravenhage voor ƒ 5.000,--, aan de heer Izaak Baesjou<br />
en zonen twee maal ƒ 1.000,- . Alles tegen een koers van 99½ %. Alle inschrijvers<br />
krijgen hiervan volgens het gebruik keurig bericht.<br />
Brandweer Omdat de heer Van Everdingen ziek is, wordt de behandeling van de Verordening op<br />
de Brandweer voorlopig uitgesteld.
30 mei 1885 blz.244-246<br />
1111<br />
Dempen sloten De directie van de IJsselstoomtramweg Maatschappij wil een gedeelte van de sloot<br />
achter de Herenstraat, ter hoogte van het 'Fransche Slop' dempen. De gemeente moet<br />
dan voor een bedrag van ƒ 200,-- een riool- en beerput ter plaatse maken. Sommige<br />
raadsleden willen een gedeeltelijke demping van de sloot en de heer Van Citters wil de<br />
hele sloot van 124 meter lang in één keer laten dempen. Het voorstel om de sloot<br />
gedeeltelijk te dempen en ter plekke een riool- en beerput te laten maken wordt echter<br />
weggestemd.<br />
Sloten De bewoners aan de Voorhofstraat klagen over de ondraaglijke stank van de sloot ter<br />
plaatse. Zij vrezen voor hun gezondheidstoestand en voor epidemieën. Een voorstel<br />
komt ter tafel om een schut of een zogenaamde zomerdam te - laten - plaatsen voor<br />
een bedrag van ƒ 25,--. Op die manier zou het water op peil gehouden kunnen worden.<br />
Er blijven echter nog te veel vragen over en daarom besluit de raad eerst de zaak te -<br />
laten- onderzoeken en meer inzicht te verkrijgen in de werkelijke kosten.<br />
Brandweer De Verordening op het Brandweerwezen wordt weer onder loep genomen.<br />
Burgemeester en wethouders krijgen opdracht de Verordening te schonen van<br />
overbodige artikelen en die dan later weer aan de raad voor te leggen.
8 juli 1885 blz.246-251<br />
1112<br />
Gasfabriek De onderhandelingen om zelf binnen de gemeente een steenkolengasfabriek te<br />
stichten zijn op niets uitgelopen. De voorzitter verwoordt dit onder meer door te stellen<br />
dat de gemeente er financieel niet bij gebaat zou zijn. Inmiddels heeft de heer Bleuland<br />
van Oordt al van zich laten horen. Hij wil het van jaar tot jaar doorlopende contract<br />
continueren. Voorts wil hij graag het gestorte waarborgkapitaal teruggestort hebben.<br />
Dan wil de heer Bleuland van Oordt ook af van de verplichting om de vernielde<br />
lantaarnpalen op zijn kosten te herstellen. Hij is daarentegen wel bereid om nieuwe<br />
lantaarnpalen te blijven financieren. De voorzitter vindt het geen bezwaar om de<br />
waarborgsom terug te storten, maar wil de termijn waarbinnen de heer Bleuland van<br />
Oordt mag leveren het liefst zo kort mogelijk zien. Omdat het een en ander niet geheel<br />
duidelijk is, de hoegrootheid van de waarborgsom en de inhoud van het contract, wordt<br />
er uit de raad een commissie benoemd om dit alles te gaan. Desgewenst moet deze<br />
commissie overleg plegen met de heer Bleuland van Oordt en eventueel een notaris.<br />
In die commissie worden benoemd: de heren Jhr. Van Citters, Van Everdingen en<br />
Savalle.<br />
Sport Een plaatselijk cricket-club wil om die sport te kunnen beoefenen in deze gemeente de<br />
beschikking hebben over een terrein, gelegen achter de algemene begraafplaats. De<br />
jongelui krijgen de daartoe vereiste vergunning onder voorwaarde dat zij zelf voor de<br />
eventuele schade op moeten draaien.<br />
Onderwijzer De heer L. Smit, hulponderwijzer is zo ernstig ziek dat hij naar de mening van de<br />
dokter nooit meer in zijn oude functie zal kunnen terugkeren. De heer Smit heeft<br />
inmiddels het advies gekregen om daarom maar zelf om ontslag te gaan vragen, maar<br />
hij blijkt daar, vooral door toedoen van zijn vader, niet toe bereid. Burgemeester en<br />
wethouders hebben echter de wettelijke bevoegdheid om aan de raad nu voor te<br />
stellen om hem dan maar met ingang van 1 september eervol te ontslaan. Een aantal<br />
raadsleden vindt deze voorstellen toch wel erg hard. Na een discussie over dit punt<br />
wordt besloten aan de heer Smit enig uitstel van zijn ontslag te verlenen en wel tot 1<br />
november en intussen (per 1 september) wel een advertentie te plaatsen voor een<br />
vervanger tegen een jaarwedde van ƒ 600,--. Het voorstel om dan maar met een<br />
kwekeling genoegen te nemen haalt het ook niet om dat mejuffrouw Quast geen<br />
bevoegdheden heeft om in de hogere klassen les te geven.<br />
Sloot achter Herenstraat De voorzitter legt aan de raad de voorwaarden voor waaronder de heer D.J. van der<br />
Lee een gedeelte van de sloot nabij Sionslust mag gebruiken voor zijn bouwplannen<br />
met de gebouwen van de oude school. Van de voorwaarden moet echter wel een<br />
notarieel stuk worden opgemaakt.
31 juli 1885 blz.251-253<br />
1113<br />
Geloofsbrieven Op 22 juli zijn er twee nieuwe leden van de gemeenteraad benoemd, te weten de<br />
heren L.C. Hogendoorn en P. Veeneka. De geloofsbrieven van de heer Veeneka zijn<br />
voorlopig onderzocht en in orde bevonden. Nu verzoekt de voorzitter aan de heer<br />
Veeneka de vergadering voor enkele ogenblikken te verlaten en dan worden de<br />
geloofsbrieven van de heer Veeneka alsnog onderzocht. Na deze procedure mag de<br />
heer Veeneka zijn plaats tussen de raadsleden weer innemen.<br />
Gedeputeerde Staten Gedeputeerde staten krijgen het verzoek om uit de pot onvoorziene uitgaven een<br />
bedrag van ƒ 9,- uit te mogen geven. Waarom? In 1881 heeft een zekere heer J.<br />
Mouton en zonen uit 's-Gravenhage carbolzuur* aan de gemeente geleverd, waarvoor<br />
blijkbaar nooit een rekening is aangeboden.<br />
* Carbolzuur is kool-oliezuur, een uit teer afgescheiden stof ter ontsmetting
18 augustus 1885 blz.253-257<br />
1114<br />
Brandweer Een aantal inwoners beklagen zich bij de raad over de brandweerprestaties bij de<br />
jongste branden binnen de gemeente. Er zouden zelfs brandweerlieden zijn<br />
opgeroepen die al overleden waren. Brandweerlieden zouden voor de laatste brand<br />
geen vergoeding hebben gekregen. Burgemeester en wethouders hebben zich<br />
gehaast om een pre-advies uit te brengen, zodat de klachtenlitanie direct in de raad<br />
kan worden behandeld. Burgemeester en wethouders beweren in dit advies onder<br />
meer dat de brandblusmiddelen 'zeer voldoende en (in) gewenschte toestand<br />
verkeeren'. Het oefenen van de brandweerlieden laat inderdaad wel iets te wensen<br />
over. De raad heeft maar net zoveel geld beschikbaar gesteld, dat de brandweerlieden<br />
zegge en schrijve eenmaal per jaar kunnen oefenen. Maar we mogen niet vergeten dat<br />
het brandweerpersoneel in een kleine plattelandsgemeente als Voorburg, niet zo<br />
geoefend kan zijn als in de grote stad. Wat betreft de klacht dat overleden<br />
brandweerlieden zouden zijn opgeroepen, dat acht de voorzitter nagenoeg uitgesloten,<br />
zeker als het personeelsleden betreft die al <strong>jaren</strong> geleden zouden zijn overleden. De<br />
lijsten worden bovendien elk jaar bijgewerkt, zodat hooguit een of meerdere dit<br />
afgelopen jaar overleden brandweerlieden nog op de lijst konden staan. Daarenboven:<br />
al zou dit zo zijn, dat maakt het brandgevaar niet groter! Over de vraag dat zij<br />
klaarblijkelijk voor de laatste brand nog geen vergoeding hadden gekregen kan de<br />
voorzitter kort zijn: zij hadden daar geen recht op! Desondanks heeft de correspondent<br />
van de assurantiemaatschappij aan de burgemeester een bedrag van ƒ 40,-<br />
overhandigd. Dit bedrag moet echter nog onder de rechthebbenden verdeeld worden.<br />
De raad besluit een antwoord aan de briefschrijvers te sturen, waarbij de raad zich<br />
conformeert aan het pre-advies van het college. Fijntjes wordt er dan nog aan<br />
toegevoegd dat de raadsleden aan een aantal pertinente onjuistheden in de<br />
klachtenbrief voorbij zijn gegaan.<br />
Geloofsbrieven Voor het pas benoemde raadslid L.C. Hogendoorn geldt dezelfde procedure als voor<br />
dat van de heer Veeneka.<br />
Stoomtram Een tweetal raadsleden vraagt om verlichting langs de stoomtrambaan op momenten<br />
dat de gemeente normaal de lantaarns niet laat branden. Het gaat met name om de<br />
lantaarn ter hoogte van de korenmolen en het erf van de heer Baars en aan het eind<br />
van de Fransche Slop. Burgemeester en wethouders moeten dit af gaan handelen.
1 september 1885 blz.257-258<br />
1115<br />
Beëdiging De onlangs gekozen raadsleden L.C. Hoogendoorn en P. Veeneka leggen de eden af<br />
die door de Grondwet en door de Gemeentewet worden geëist.
30 september 1885 blz.258-261<br />
1116<br />
Onderwijzer De ernstig zieke onderwijzer L. Smit wordt uiteindelijk met ingang van 1 december<br />
1885 eervol ontslagen. In overleg met de onderwijsinspecteur komt er een lijstje met<br />
voor te dragen personen. Er ontstaat binnen de raad tweespalt over de plaats van de<br />
voor te dragen personen en met name de eventuele benoeming van ene Broekhuijzen<br />
als zoon van de reeds als zodanig fungerende onderwijzer. Jhr. van Citters is van<br />
mening dat de raad over personen kan discussiëren, maar de voorzitter is dat beslist<br />
niet met hem eens. Na stemmen en staken van stemmen komt uiteindelijk toch een<br />
benoeming naar voren, te weten, de heer K.I. Vink uit Haarlemmermeer.<br />
Raadhuis De raad wil het stuk grond achter het raadhuis openbaar verhuren. De voorwaarden en<br />
condities worden aan gedeputeerde staten voorgelegd.
10 oktober 1885 blz.261-263<br />
1117<br />
Onderwijzer(s) De met veel toestanden benoemde onderwijzer K.I. Vink te Haarlemmermeer bedankt<br />
'tot zijn leedwezen' voor de eer. Mej. W.C. Quast vraagt om met ingang van 1<br />
december ontslag als onderwijzeres op de openbare lagere school.<br />
Het raadslid P. Veeneka vraagt schriftelijk aan de raad om niet over te gaan tot het<br />
benoemen van een hulponderwijzer. Als zijn voorstel dan in stemming wordt gebracht<br />
wordt het met vier tegen twee stemmen verworpen. Uiteindelijk wordt toch de heer P.A.<br />
Broekhuijzen uit Reeuwijk benoemd.<br />
Straatnamen De raad stelt de eerste straatnamen vast en bepaalt dat daarvan straatnaamborden<br />
moeten worden gemaakt: de Heerenstraat, de Kerkhofstraat, de Kerkstraat, de<br />
Schoolstraat, de Huijgensstraat, de Voorhofstraat, de Fransche Kerkstraat, de Zwarte-<br />
weg, de Smidsstraat en de Sionsstraat.<br />
Raadhuis De condities en de voorwaarden waaronder het stuk grond achter het raadhuis zal<br />
worden verhuurd worden kenbaar gemaakt. In die voorwaarden is onder meer<br />
opgenomen, dat een notenboom, twee juttenperenbomen en de appelboom niet<br />
verwijderd mogen worden en dat 'mestspeciën' alleen via de Buurtsloot mogen worden<br />
vervoerd en dat de toegangspoort naar de school naast het Raadhuis alleen door<br />
personen mag worden gebruikt.
31 oktober 1885 blz.263-275<br />
1118<br />
Begroting De begroting komt puntsgewijs aan de orde met daarbij bijzondere aandacht voor de<br />
volgende onderwerpen, welke met name door een aantal adressanten schriftelijk zijn<br />
verwoord.<br />
Hoofdelijke omslag Een niet nader omschreven aantal posten op de begroting moet worden verminderd,<br />
maar, schrijven een aantal ingezetenen aan de raad, vindt alstublieft de financiering in<br />
bijvoorbeeld het vragen van uitstel aan de regering en niet in het verhogen van de<br />
hoofdelijke omslag. Door het verhogen van de hoofdelijke omslag worden immers alle<br />
ingezetenen extra belast.<br />
Secretaris Op de begroting is onder meer een post van ƒ 175,-- uitgetrokken aan 'schrijflonen'. De<br />
adressanten verzoeken om die schrijflonen maar te laten vervallen, omdat de<br />
secretaris verplicht zou zijn, al wat geschreven moet worden voor zijn rekening te<br />
nemen. Maar de voorzitter neemt het voor de secretaris op en maakt duidelijk dat de<br />
taak van een secretaris zodanig omvattend is dat hij de hulp van een klerk niet kan<br />
missen. De raad laat zich overtuigen en de post schrijflonen blijft gehandhaafd.<br />
Schrijf- en bureau- Van de post schrijf- en bureaubehoeften ad ƒ 100,-- kan eigenlijk ook best<br />
behoeften en andere de helft af, vooral als men bedenkt dat die spullen zeer voordelig<br />
kosten van de aangeschaft kunnen worden. Een paar raadsleden dringen aan op openbare<br />
secretarie aanbesteding van de levering van schrijf- en bureaubehoeften, terwijl de voorzitter ook<br />
deze post gehandhaafd wil zien. De voorzitter krijgt zijn zin.<br />
Hetzelfde geldt ook voor het druk- en bindwerk. Hiervoor is een bedrag van ƒ 200 ,--<br />
uitgetrokken. De voorzitter denkt dat op dit punt voor het jaar 1886 geen cent teveel is<br />
geraamd en krijgt ook hier weer zijn zin. Aan schoonmaakkosten is voor 1886 ƒ 200,--<br />
uitgetrokken, maar daar kan volgens de adressanten best -evenals vorig jaar- ƒ 30,--<br />
vanaf. De voorzitter verdedigt ook deze post, maar krijgt nu niet zijn zin en moet met<br />
ƒ 170,-- tevreden zijn.<br />
Wegen en Van het bedrag van ƒ 60,-- voor het onderhoud van wegen en voetpaden<br />
voetpaden kan ook best wat af, want de gemeente hoeft volgens de adressanten maar voor één<br />
voetpad te zorgen en dat kost niet veel meer dan ƒ 15,--. De voorzitter verzet zich<br />
hiertegen door te stellen dat de gemeente niet voor één voetpad, maar voor drie<br />
voetpaden dient te zorgen en dat dus het bedrag van ƒ 60,-- niet teveel is. De post blijft<br />
op ƒ 60,-- gehandhaafd.<br />
Straten en pleinen Het raadslid Savalle vindt dat het onderhoud van de Kerkstraat best een paar jaar kan<br />
wachten om zodoende ƒ 400,-- uit te sparen. Zowel de voorzitter als het raadslid<br />
Hoogendoorn zijn hier tegen. Zij vinden dat de lasten over meerdere <strong>jaren</strong> moeten<br />
worden verdeeld en de straat in ieder geval behoorlijk onderhouden moet worden. Na<br />
deze argumenten dringt de heer Savalle niet verder aan.
Vervolg van: 31 oktober 1885 blz.263-275<br />
1119<br />
Bruggen De heer Van Citters wil dat de 'voorgenomen' brug (welke brug hier wordt bedoeld is<br />
niet uit het verhaal op te maken) beter gerepareerd kan worden dan van een geheel<br />
nieuw wegdek te worden voorzien. Dit temeer nu verwacht wordt dat de vaart verbreed<br />
gaat worden. De voorzitter zegt dat hij het zo goedkoop mogelijk wil laten doen, maar<br />
dat bij andere bruggen al gebleken is dat alleen reparatie onvoldoende is.<br />
Lantaarns Ook op de post 'lantaarns' kan het een en ander gespaard worden. Aan de<br />
Voorhofstraat kan worden volstaan met twee lantaarns in plaats van de geplande drie<br />
en de beide lantaarns ter hoogte van Park de Werve kunnen gevoeglijk verdwijnen,<br />
omdat zij toch weinig of geen nut hebben. In plaats van het voorgestelde bedrag van<br />
ƒ 2.300,-- wordt nu ƒ 2.150,-- uitgetrokken.<br />
Brandweer De adressanten vinden een bedrag van ƒ 300,-- op de post beloningen en premies<br />
voor brandweerlieden overbodig. Hier verzet de burgemeester zich fel, omdat, zo zegt<br />
hij, dezelfde adressanten een tijd geleden bij de gemeente geklaagd hebben over het<br />
feit dat de brandweerlieden zo weinig geoefend zijn. En om nu alles op de schouders<br />
van de verzekeringsmaatschappijen te schuiven, gaat toch wel wat al te ver. Na deze<br />
uiteenzetting door de voorzitter wordt het uitgetrokken bedrag van ƒ 300,-<br />
onverminderd gehandhaafd.<br />
Ook de voorgestelde reserve-brandweerwagen is volgens sommige leden niet echt<br />
nodig. Jhr. van Citters beweert zelfs dat het materieel gemakkelijk met een<br />
boerenwagen kan worden aangevoerd. De heer Van Everdingen spreekt -evenals de<br />
voorzitter- zijn bevreemding uit over de opmerkingen van de adressanten over de post<br />
brandweerwezen. Als uiteindelijk gestemd wordt dan blijkt de meerderheid tegen de<br />
aanschaf van een reserve-brandweerwagen te zijn.<br />
Vaccinatie Den Haag levert telkens onvoldoende entstof ter bestrijding van de pokken. Het voor<br />
de geneesheer uitgetrokken bedrag van ƒ 100,-- is door burgemeester en wethouders<br />
nu verhoogd met ƒ 40,--. Voor dat meerbedrag wil het college een kalf in bruikleen om<br />
drie maal per jaar de entstof op te beproeven (vandaar koepokinenting). En als de<br />
geneesheer dan meer entstof nodig heeft, dan moet hij dat maar op eigen kosten<br />
aanschaffen. Maar, zegt de heer Beijnen, de gemeente moet voort de entstof zorgen<br />
en niet de geneesheer. Het raadslid Hoogendoorn meent dat een bedrag van ƒ 40,--<br />
voor een kalf veel te veel is. Dat kan ook voor een derde of voor de helft. De voorzitter<br />
zegt echter dat hij met een slager hierover onderhandeld heeft en dat die slager het<br />
voor niet minder dan ƒ 80,-- per jaar doet. Bovendien moeten de raadsleden niet alleen<br />
denken aan de kinderen van de openbare lagere school, maar zijn er ook nog andere<br />
kinderen en minvermogenden, die de koepokinenting kunnen en mogen krijgen.<br />
Uiteindelijk wordt gedeeltelijk aan de bezwaren tegemoet gekomen en het bedrag van<br />
ƒ 140,- gebracht op ƒ 120,--, maar wel in principe gebruik te maken van een ter<br />
beschikking gesteld kalf.<br />
Onderwijs Op de post onderwijs kan ook nog heel wat bezuinigd worden volgens een paar<br />
raadsleden. Men zou de toegezegde verhoging van ƒ 100,- voor het hoofd van der<br />
school en van ƒ 50 ,-- voor de onderwijzer, teniet kunnen doen.
Vervolg van: 31 oktober 1885 blz.263-275<br />
Onderwijs (vervolg) En is het bovendien zo erg nodig dat voor de 'handwerkjuf' een<br />
1120<br />
vervangster komt? En als er dan een nieuwe handwerkjuf moet komen, dan kan het<br />
ook voor minder. Uiteindelijk vinden de adressanten dat het uitgetrokken bedrag van<br />
ƒ 4.290,-- met minstens ƒ 1.200,- verminderd kan worden. Na stemming over de<br />
verschillende onderdelen, blijkt dat het merendeel van de raad toch voor het aanstellen<br />
van een nieuwe handwerkjuf is en ze vinden het al helemaal beneden de waardigheid<br />
van de raad om op een eenmaal genomen besluit, de jaarwedde van de onderwijzers<br />
te verhogen, terug te komen. Wel moet er iets af van de post voor het onderhoud van<br />
de -nieuwe- school en onderwijzerswoning. De raad besluit het uitgetrokken bedrag<br />
van ƒ 225,-- te verminderen met ƒ 100,-- en te brengen op ƒ 125,--. Ook op de post<br />
verlichting van de schoollokalen wil men besparen. Na stemming blijkt dat echter niet<br />
te lukken. Tenslotte wordt ook de post voor de schoolbibliotheek bekritiseerd.<br />
Burgemeester en wethouders zijn felle voorstanders van handhaving hiervan. Maar de<br />
raad maakt uiteindelijk hiermede korte metten en schrapt de post van de begroting.<br />
Besmettelijke ziekten Volgens de geneeskundige inspecteur moet er binnen de gemeente op zijn minst een<br />
barak aanwezig zijn om lijders aan de cholera of andere contagieuse* ziekte op te<br />
vangen. Om die reden heeft de voorzitter een 'pro memorie' post op de begroting<br />
gebracht. Hij merkt echter op dat er op dit punt binnen Voorburg nog geen enkele<br />
maatregel genomen is.<br />
Hoofdelijk omslag Na alle uitgaven puntsgewijs te hebben behandeld, dient uiteraard ook naar<br />
dekkingsmiddelen te worden gezocht. Uiteindelijk moet toch gekozen worden voor een<br />
hoofdelijk omslag, terwijl ook de opcenten op de personele belasting als mogelijke<br />
dekkingsbron wordt genoemd. De voorzitter haalt nog even uit naar wat adressanten<br />
op dit punt hebben voorgesteld en zegt dat wat zij willen onmogelijk kan worden<br />
uitgevoerd.<br />
Begroting Nu wordt de begroting in zijn geheel in stemming gebracht en met zes tegen één stem,<br />
die van de heer Van Everdingen, aangenomen.<br />
Verlichting Een commissie, bij monde van onder andere de heer Van Citters, brengt verslag uit<br />
van de besprekingen met de heer Bleuland van Oordt over de verlichting van de<br />
gemeente. Als de raad met de voorgestelde wijzigingen en aanvullingen instemt, dan<br />
kan er met ingang van 1 mei 1886 een nieuw jaarcontract met de heer Bleuland van<br />
Oordt van start gaan. Voorts kan dan van jaar tot jaar bekeken worden of de<br />
verbintenis bevestigd dan wel verbroken moet worden. Burgemeester en wethouders<br />
worden gemachtigd om met de heer Bleuland van Oordt een verbintenis aan te gaan.<br />
Spoorwegen De raad besluit, op een voorstel van het raadslid Van Beijnen en toegelicht door de<br />
heer Van Citters, om aan de raad van toezicht op de Spoorwegen, te vragen om de<br />
halte Voorburg van de Rhijnspoorweg veranderd te krijgen in een station.<br />
* contagieus: (F contagieux, v. L. contagiósus, van dezelfde wortel als tàngere = aanraken) besmettelijk
19 december 1885 blz.275-279<br />
Gedeputeerde Staten Gedeputeerde Staten hebben de gemeenterekening van 1884 en de begroting<br />
1121<br />
voor 1886 goedgekeurd, alsmede het contract van de gemeente met de heer Bleuland van Oordt over de<br />
verlichting.<br />
Gemeente-ontvanger De heer H.W. van der Kas vraagt met ingang van 1 februari 1886 eervol ontslag als<br />
gemeente-ontvanger.<br />
Drankvergunningen De Drankwet is gewijzigd. Dit heeft tot gevolg dat ook de gemeentelijke Verordening<br />
regelende het vergunningsrecht op de verkoop van sterke drank en de invordering van<br />
dit recht herzien moet worden. De vergunninghouders moeten volgens de gewijzigde<br />
wet voortaan ƒ 12,50 per vijftig gulden huurwaarde van hun lokaliteit betalen. Een<br />
voorstel om de vergunninghouders niet tot het maximum (van de wet) te belasten halt<br />
het niet. De vergunningshouders verdienen meer dan genoeg en bovendien moeten<br />
we denken aan het doel van deze heffing: het aantal drankwinkels beperken!<br />
Onderwijzer(s) Het hoofd der school heeft gebruik gemaakt van zijn bevoegdheid om een nieuwe<br />
onderwijzeres op zijn school benoemd te krijgen. Na de nodige voordrachten en<br />
stemmingen daarover wordt de nieuwe onderwijzeres mejuffrouw L.I. Indewey uit 's-<br />
Gravenhage en wel tegen een jaarwedde van ƒ 680,--.<br />
Trottoirs De voorzitter legt de raad zijn ideeën voor om van liever lede over de gehele gemeente<br />
trottoirs aan te laten brengen. Dit is niet alleen veel netter, maar ook veel veiliger.<br />
Verwezenlijking is echter wel afhankelijk van de medewerking van de respectievelijke<br />
eigenaars van de stoepen, de daaraan verbonden kosten èn uiteraard de<br />
medewerking van de raad. In principe besluit de raad met vier tegen drie stemmen om<br />
trottoirs aan te laten leggen. De gemeentearchitect heeft inmiddels voorgerekend dat<br />
indien pavés* geel worden aangewend dit ƒ 5,50 per meter kost en als het<br />
cementsteentjes worden dat dit dan ƒ 3,50 per meter gaat kosten. Het voorstel om dit<br />
bij wijze van proef bij de heer Van der Lee toe te gaan passen, vindt niet bij iedereen<br />
bijval. De gemeente is hem al meer dan genoeg tegemoet gekomen.<br />
Begroting Aan gedeputeerde staten wordt toestemming gevraagd om een aantal kosten te<br />
* pavés = stenen bestrating, plaveisel<br />
mogen maken en daarvan dekking te zoeken in de post onvoorzien. Dat zijn onder<br />
meer kosten van schadevergoeding, voor de levering van carbolzuur en voor de<br />
traktatie voor de schooljeugd bij gelegenheid van de opening van het nieuwe<br />
schoolgebouw.
10 januari 1886 blz.280-282<br />
Nieuwjaar De voorzitter spreekt de obligate nieuwjaarswensen uit<br />
Gemeente-ontvanger Er hebben zich drie sollicitanten aangemeld voor de functie van gemeente-ontvanger.<br />
1122<br />
Trottoirs Burgemeester en wethouders hebben afgezien van het voorstel uit de voorgaande<br />
vergadering om binnen de gemeente trottoirs aan te laten leggen.<br />
Gemeente-ontvanger Het is wettelijk voorgeschreven om voor elke nieuwe gemeente-ontvanger een<br />
borgsom vast te stellen. Die borgsom of borgtocht bedraagt gemiddeld 10% van de<br />
gemiddelde gemeentelijke ontvangsten per jaar. De gemiddelde inkomsten bedragen<br />
om en nabij de ƒ 30.000,- en dus zou de borgtocht ƒ 3.000,- moeten gaan bedragen.<br />
Er zijn echter raadsleden die vinden dat het inkomen van de gemeente-ontvanger<br />
dusdanig is dat het gerechtvaardigd is als er een minder bedrag zou worden gevraagd.<br />
Na stemming blijkt echter toch dat het een bedrag van ƒ 3.000,-- moet worden.<br />
Instructie Ook de instructie van de gemeente-ontvanger, die nog dateert van 1852, moet herzien<br />
worden. Met name moet het een en ander geregeld worden als de gemeente-<br />
ontvanger op enig moment meer dan ƒ 2.000,- in kas zou hebben. Het meerdere zou<br />
dan onder verantwoordelijkheid van burgemeester en wethouders in de brandkast<br />
gedeponeerd moeten worden. Er wordt echter niet te zwaar aan getild omdat -vindt<br />
men- de gemeente altijd nog gedekt is door de borgtocht van ƒ 3.000,--.
19 januari 1886 blz.283<br />
1123<br />
Gemeente-ontvanger De voorzitter deelt mee dat er nog een kandidaat is toegevoegd aan de twee reeds<br />
aanwezige sollicitanten naar het ambt van gemeente-ontvanger. Het is de heer C.I.L.<br />
Roosmale Nepveu, zonder beroep en wonend in Voorburg. De overige kandidaten zijn<br />
de heren W.A.L. van Mierop uit Gouda en W.F. Stoop uit Haastrecht. Tevens blijkt er<br />
ook de naam van een zekere D. Audria (of Audra) te zijn. De raadsleden krijgen van de<br />
voorzitter de gelegenheid om de stukken van de sollicitanten, eventueel met de<br />
bijgevoegde aanbevelingsbrieven in te zien wen hun keus te maken. Na stemming<br />
blijkt dat met algemene stemmen tot het ambt van gemeente-ontvanger van Voorburg<br />
is benoemd, de heer W.A.L. van Mierop uit Gouda.
1 februari 1886 blz.284-285<br />
1124<br />
Vergunningen Gedeputeerde Staten hebben de Verordening op het heffen van vergunningsrecht voor<br />
de verkoop van sterke drank goedgekeurd.<br />
Benoeming De heer W.A.L. van Mierop heeft zijn benoeming als gemeente-ontvanger van<br />
Voorburg aanvaard, alsmede de vereiste borgtocht betaald. Hij, de heer Van Mierop,<br />
legt in handen van de voorzitter de vereiste eden af, een op de Grondwet en een op de<br />
Gemeentewet.<br />
Verkoping De gemeenteraad besluit om een zeventigtal eikenbomen, die staan langs het pad bij<br />
de algemene begraafplaats, enige schoolbanken en kachels te gaan verkopen. De<br />
raad moet daar echter wel eerst de goedkeuring voor hebben van Gedeputeerde<br />
Staten.<br />
Begroting Gedeputeerde Staten wordt gevraagd toestemming te geven voor het doen van enige<br />
kleine uitgaven ten laste van de gemeente. Omdat het een beetje een doorsnee is van<br />
wat er in die dagen in een gemeente omging, zijn ze hier in extenso vermeld. Het gaat<br />
om een bedragje van ƒ 4,34 voor de jaarwedde van de gemeentebesteller; ƒ 57,05<br />
voor het plaatsen van advertenties; ƒ 18,-- aan kosten van verlichting en verwarming<br />
van schoollokalen; ƒ 9,-- aan politieuitgaven; ƒ 71,10 kosten van vergelijkende<br />
examens; voor beloning en premies aan de brandspuitlieden een bedrag van ƒ 182,50,<br />
kosten van de schutterij: ƒ 46,-- kosten voor de verpleging van krankzinnigen en<br />
ƒ 48,35 aan kosten voor het 1e bataljon van de rustende schutterij; aan traktaties voor<br />
de schoolgaande jeugd is een bedrag uitgetrokken van ƒ 76,675 en ten slotte heeft de<br />
gemeente ook een dregge geleverd gekregen voor een bedrag van ƒ 2,35.
10 maart 1886 blz.286-288<br />
Onderwijzer De heer I.I. ten Have heeft een aanstelling als hoofd der school in<br />
1125<br />
's-Gravenzande aanvaard en vraagt nu om eervol ontslag als onderwijzer op de<br />
openbare lagere school van Voorburg en wel per 25 maart aanstaande.<br />
Tegelijk met het verlenen van dit eervol ontslag maakt de raad gebruik van de<br />
mogelijkheid om tevens het jaarsalaris, tot nu toe vastgesteld op ƒ 850,--, terug te<br />
brengen naar ƒ 600,--.<br />
Tevens wordt er een brief ingebracht van de gebroeders Baas, waarin gepleit wordt om<br />
juist geen nieuwe onderwijzer voor de openbare lagere school aan te stellen. Eerstens<br />
zou er al één onderwijzer meer zijn dan de wet vereist en tweedens zou dan de<br />
schoolgeldheffing helemaal achterwege kunnen blijven. Nu blijkt echter, dat een aantal<br />
wel een handtekening heeft gezet, maar daar nu spijt van heeft. Burgemeester en<br />
wethouders zijn echter niet van zins om een onderwijzer van de school te schrappen<br />
en/of het schoolgeld heffen achterwege te laten. De redenen daarvoor zijn dezelfde als<br />
die ze al eerder naar voren hebben gebracht. Het college krijgt de gemeenteraad<br />
achter zich.
24 maart 1886 blz.288-291<br />
1126<br />
Bouwpolitie Burgemeester en wethouders willen èn de Verordening op de Bouwpolitie èn de<br />
Verordening op de wegen en voetpaden herzien. De gemeenteraad is het hier<br />
helemaal mee eens.<br />
Raadhuis De raad geeft uitvoering aan een eerder aanvaard voorstel om de tuin achter het<br />
raadhuis te verhuren. De tuin wordt voor zes achtereenvolgende <strong>jaren</strong> verhuurd aan<br />
tuinman Veldhuis voor de huurprijs van ƒ 10,-- per jaar, echter met dien verstande, dat<br />
als de gemeente de tuin voor andere doeleinden nodig heeft de huur dan beëindigd<br />
wordt.<br />
Onderwijzer Weer wordt de vacature Ten Have aan de orde gesteld. Nu maakt het raadslid<br />
Veeneka bezwaar (hij was de vorige vergadering niet aanwezig). Ook het raadslid<br />
Hoogendoorn valt hem bij. "Als het op de convocatie had gestaan was ik zeker<br />
gekomen." Maar volgens de voorzitter hoefde dat helemaal niet op de convocatie te<br />
staan, want uit de begroting blijkt zonneklaar welke bedragen er voor hoeveel mensen<br />
zijn uitgetrokken. Zij willen nu dat de onderwijsinspectie een rapport uitbrengt en dat de<br />
raad op grond van dat rapport zijn beslissing neemt. Het raadslid Van Citters stelt nu<br />
voor om de beslissing drie maanden uit te stellen en na afloop daarvan nog eens te<br />
kijken of de school nu wel of niet een onderwijzer kan missen. Met vijf tegen één stem<br />
krijgt de heer Van Citters zijn zin.<br />
Sport De heer Klink cum suis vragen om over een stuk grond te mogen beschikken achter de<br />
algemene begraafplaats. Zij willen daar met hun lawn-tennisclub gaan spelen. De raad<br />
besluit om dit stuk grond aan hen ter beschikking te stellen onder dezelfde<br />
voorwaarden als waaronder vroeger grond ter beschikking is gesteld van een cricket-<br />
club.
30 april 1886 blz. 292-294<br />
1127<br />
Hoofdelijk omslag Burgemeester en wethouders stellen de raad een in te voeren Verordening voor op de<br />
heffing van een Hoofdelijke Omslag. Als grondslagen voor die belastingen worden een<br />
drietal elementen genoemd. Dat zijn:<br />
1e. De huurwaarde van de door de belastingplichtigen bewoonde percelen, zoals die<br />
ook geldt voor de heffing van de personele belasting van het Rijk,<br />
2e. Het dubbele van de waarde aan meubilair, zoals die voor de personele belasting<br />
geldt;<br />
3e. Het aantal paarden.<br />
De voorzitter meldt en passant opdat er geen opcenten (in feite dus procenten) mogen<br />
worden geheven op de hoofdsom van de rijks personele belasting, zolang niet ook de<br />
gemeente een eigen hoofdelijke omslag heft met een opbrengst die minstens gelijk<br />
staat aan de eventueel te heffen opcenten. Nadat over het een en ander is<br />
gediscussieerd, besluit de raad het groene licht te geven, zij het dat de totale<br />
opbrengst niet hoger mag zijn dan ƒ 3.400,--. Met de Verordening op de heffing, wordt<br />
er ook een Verordening op de invordering aan de raad voorgelegd. De beide<br />
verordeningen moeten eerst de koninklijke goedkeuring krijgen alvorens de gemeente<br />
tot heffing en invordering mag overgaan.<br />
Vaccinatie Er is "een kalf beschikbaar gesteld tot het verrichten der vaccinatie" (sic). Het eenmaal<br />
vaccineren kost ƒ 15,--. Op de begroting is een post van ƒ 20,-- uitgetrokken. Als er<br />
meerdere malen gevaccineerd moet worden, dan zal dit bedrag door de raad moeten<br />
worden bijgesteld.
29 juni 1886 blz. 294-296<br />
1128<br />
Vaccinatie In 's-Gravenhage is een zogenoemd 'parc vaccinogène' opgericht, een inrichting tot het<br />
verkrijgen van koepokstof. Tegen een contributie van ƒ 10,-- per jaar kan de gemeente<br />
nu verzekerd zijn tijdig de benodigde entstof te verkrijgen. De raad stemt er volmondig<br />
mee in dat de gemeente lid wordt van dit 'parc vaccinogène' *<br />
* Een uit de vorige eeuw stammend woordenboekje geeft als verklaring voor de term 'parc vaccinogène': 'Inrichting tot verkrijging<br />
van koepokstof'. Vaccineren is afgeleid van het Latijns woordje 'vacca', koe.
15 juli 1886 blz. 296-302<br />
1129<br />
Onderwijs De openbare lagere school is enige tijd gesloten geweest vanwege de heersende<br />
mazelen ten huize van het hoofd van de school. Nu is het gevaar echter geweken en<br />
kan de school weer heropend worden.<br />
Hoofdelijke omslag De minister van binnenlandse zaken heeft enige bedenkingen geuit tegen de<br />
ingezonden verordening op de heffing van de hoofdelijke omslag in de gemeente<br />
Voorburg. De twee eerste artikelen zouden strijdig zijn met de bepalingen van de wet,<br />
in dit geval de Gemeentewet. Het vreemde is dat het college, daartoe bevestigd door<br />
gedeputeerde staten, juist heeft willen voorkomen, dat artikelen uit deze verordening in<br />
strijd met de wet zouden zijn. Het belangrijkste is wel dat voor elk inwonend<br />
minderjarig kind, dat geen eigen middelen van bestaan heeft, 1 % van de grondslag zal<br />
worden afgetrokken.<br />
Onderwijzer Een vroeger door het raadslid Veeneka gedaan voorstel om geen vierde onderwijzer<br />
op de openbare lagere school aan te stellen komt weer aan de orde. De voorzitter<br />
brengt nog eens in herinnering waarom er met opzet gewacht is met de vervulling van<br />
de op de school ontstane vacature. Zowel het hoofd der school als de<br />
'arrondissements schoolopziener' hebben er echter schriftelijk op aangedrongen wel in<br />
de vacature te willen voorzien. Als thans een van de onderwijzers of onderwijzeressen<br />
uitvalt, komt men in problemen en kan aan bepaalde klassen geen onderwijs worden<br />
gegeven. Ieder weldenkend mens zal kunnen begrijpen dat je geen vier klassen aan<br />
één onderwijzer kunt toevertrouwen. (Elk lokaal telt twee klassen.) Vooral de<br />
schoolopziener is zeer breedvoerig in zijn betoog om toch vooral niet nog meer te<br />
bezuinigen op het onderwijs. Hij zegt dat ook het college van burgemeester en<br />
wethouders altijd een warm voorstander zijn geweest om aan de eenmaal ingenomen<br />
stelregel, per lokaal één onderwijzer, uitvoering te geven. Dat er in feite al meer dan<br />
genoeg bezuinigd is op het onderwijs. Er wordt schoolgeld geheven, dat jaarlijks ±<br />
ƒ 700,-- opbrengt, en men heeft voor de nieuw aan te nemen onderwijzers de<br />
jaarwedde met een bedrag van ƒ 400,-- aanzienlijk verminderd. Als men dan eens<br />
bedenkt dat het rijk ook nog eens 30% vergoedt van een traktement van ƒ 600,--! D e<br />
school moet een lichtend voorbeeld zijn voor andere inrichtingen van onderwijs in de<br />
omgeving en hij hoopt dat de raadsleden de intellectuele belangen zullen laten<br />
prevaleren boven de financiële. De heer Veeneka blijft echter bij zijn bezwaren en doet<br />
er zelfs nog een schepje bovenop. Burgemeester en wethouders zouden nog niet zo<br />
lang geleden het traktement van het schoolhoofd met ƒ 100,- en dat van de<br />
onderwijzers met ƒ 50,-- hebben verhoogd en dat alleen om de raadsleden te<br />
hinderen! Deze uitlating van de heer Veeneka valt echter bij de voorzitter volkomen<br />
verkeerd en hij wordt dan ook tot tweemaal toe tot de orde geroepen en ziet dan<br />
eindelijk van het woord af. De heer Van Citters betreurt de manier waarop over dit<br />
onderwerp thans een discussie wordt gevoerd binnen de raad en komt met weer heel<br />
andere argumenten. Hij heeft hier en daar inlichtingen ingewonnen en is er van<br />
overtuigd geraakt, dat de school helemaal niet ongunstig afsteekt met andere scholen<br />
in de omgeving. Eén hoofd en drie onderwijzers voor 125 leerlingen moet voldoende<br />
zijn.
Vervolg van: 15 juli 1886 blz. 296-302<br />
1130<br />
Vervolg van onderwijzer Als na deze uitvoerige discussies het voorstel van de heer Veeneka in stemming komt,<br />
blijkt dat er vijf stemmen voor het voorstel Veeneka zijn en twee tegen. De vierde<br />
onderwijzer op de openbare lagere school is daarmee voorshands van de baan.
4 augustus 1886 blz. 302-304<br />
1131<br />
Zetters De heren Van Everdingen en Savalle zijn reglementair aan de beurt af te treden als<br />
zetters van de Directe Belastingen. Na stemming blijkt echter dat de beide heren weer<br />
voor dezelfde functie gekozen worden.<br />
Hoofdelijk Omslag Naar aanleiding van de opmerkingen van de Minister van Binnenlandse Zaken wordt<br />
de Verordening op de heffing van de Hoofdelijke Omslag aangepast met een bepaling<br />
dat jaarlijks de percentages moeten worden vastgesteld en koninklijk goedgekeurd.<br />
Kermis Men dacht dat de mazelenepidemie bezworen was, maar nu blijkt dat de ziekte nog<br />
steeds toeneemt. De voorzitter legt deze vraag aan de raad voor met het oog op het<br />
begin van de kermisviering. De raadsleden vinden hier echter geen aanleiding in om<br />
de kermis op te schorten. Als het onverhoopt toch uit de hand zou lopen, dan is er nog<br />
tijd genoeg de kermis alsnog af te gelasten.<br />
Bouwpolitie De heer Van Citters vraagt de aandacht voor de bouwactiviteiten van een zekere heer<br />
E.Moll. Genoemde heer Moll is weliswaar op een afgesloten terrein met bouwen bezig,<br />
maar het zou alleszins wenselijk zijn dat er voor zijn bouwerij een rooilijn door<br />
burgemeester en wethouders zou zijn vastgesteld. Uit de bekende jurisprudentie blijkt<br />
dat de rechter in voorkomende gevallen wel degelijk aan burgemeester en wethouders<br />
de bevoegdheid geeft rooilijnen vast te stellen, ook al bouwt men op een afgesloten<br />
terrein. Van Citters geeft het college in overweging in voorkomende gevallen een<br />
gekwalificeerde rechtsgeleerde in de arm te nemen om dit te beoordelen. De<br />
burgemeester geeft toe dat ook hij van mening was dat er rooilijnen moesten worden<br />
vastgesteld, maar dat daarvoor binnen het college geen meerderheid te krijgen was.<br />
Hij wil de suggestie van de heer Van Citters graag tot de zijne maken en in<br />
voorkomende gevallen een rechtsgeleerde raadplegen.
31 augustus 1886 blz. 305<br />
1132<br />
Gemeenterekening De gemeenterekening over 1885 wordt vastgesteld met een batig saldo van ƒ 571,135.
29 september 1886 blz. 306-307<br />
1133<br />
Hoofdelijke omslag Naar verwachting zal het totale bedrag van de hoofdelijke omslag ƒ 652.759,--<br />
bedragen. Na aftrek van oninvorderbare bedragen zou dan een percentage moeten<br />
worden geheven van 6/10 %. Om dit percentage te mogen heffen zal de koninklijke<br />
goedkeuring worden gevraagd.<br />
Vaccinatie Een aantal onvoorzien uitgaven moeten formeel op de begroting worden verantwoord.<br />
Daaronder is ook een bedrag van ƒ 11,20 aan vaccinatiekosten. ƒ 10,-- moet betaald<br />
worden voor het lidmaatschap van de Haagse Koepokinenting en ƒ 1,20 als bijdrage in<br />
de kosten van de voeding van het kalf.
Begroting 1887:<br />
29 oktober 1886 blz. 307-315<br />
1134<br />
Besteller De heer Van Citters wil weten of de opbrengst van de bestellingen hetzelfde dan wel<br />
gestegen is. Dit in verband met het door de gemeente gesuppleerde loon van de<br />
besteller van de postgoederen. Volgens de voorzitter is er geen tot verschil in<br />
opbrengst, zodat ook het loon ten opzichte van vorig jaar niet gewijzigd is.<br />
School Voor het onderhoud en het schoonhouden van het schoolgebouw wordt voor 1887 een<br />
hoger bedrag uitgetrokken, ƒ 222,-- in plaats van ƒ 170,--. Nadat de voorzitter kans<br />
heeft gezien deze verhoging naar tevredenheid te motiveren, blijft deze post<br />
onveranderd.<br />
Brandweer De brandmeesters hebben het college geschreven dat er op het punt van de<br />
brandbestrijding een aantal zaken veranderd, dan wel aangepast moeten worden. Het<br />
gaat voornamelijk om de aanschaf van slangen, spruitstukken en de vervanging van<br />
bestaande slangen. Alhoewel de voorzitter de door de brandmeesters genoemde<br />
kosten volledig kan bepleiten, hebben toch veel raadsleden er moeite mee. Uiteindelijk<br />
wordt er zoveel afgedaan dat slechts het eerste deel van het verzoek wordt<br />
gehonoreerd en een bedrag van ƒ 180,-- voor de aankoop van stukken slang op de<br />
begroting mag blijven.<br />
School en woning De kosten voor het instandhouden van de schoollokalen en de woning van de<br />
hoofdonderwijzer hoofdonderwijzer moeten stijgen van een bedrag van ƒ 125,-- vorig jaar, naar ƒ 240,- -<br />
thans. Een voorstel om hier ƒ 100,-- van af te knabbelen krijgt de meerderheid van<br />
stemmen en dus zal men het voor ƒ 140,-- moeten doen.<br />
Begraafplaats Voor de begraafplaats wordt een bedrag van ƒ 435,-- uitgetrokken. De hoogte van dit<br />
bedrag wordt onder meer bepaald doordat heggen rond het tot katholieke<br />
begraafplaats dienende gedeelte, moeten worden vervangen en het plaatsen van<br />
enige treurheesters.<br />
Brandweer Om de brandspuiten te kunnen laten drogen na een brand dienen ze op een bepaalde<br />
manier behandeld te worden en opgehangen. Dat gebeurt nu op het terrein van de heer de Zwart sr. Om dat<br />
effectief te laten gebeuren, moet er bovenop het brandspuitenhuis een luchtkoker komen. Kosten: ƒ 275,--. Die<br />
luchtkoker moet een horizontale doorsnede hebben van 2½ meter en moet van een put zijn voorzien met een<br />
ijzeren rooster voor het opvangen van lekwater. Het is bovendien niet zeker dat de gemeente ook volgend jaar nog<br />
over een commissaris-brandmeester kan beschikken. Het raadslid Veeneka heeft echter -naar nu blijkt- met de<br />
heer De Zwart gesproken en hem naar de noodzakelijkheid van de voorgestelde voorzieningen gevraagd. De heer<br />
De Zwart beweert nu dat het nog best even uitstel kan leiden en dat de slangen ook volgend jaar gerust op zijn<br />
terrein kunnen worden gedroogd. De voorzitter zegt daarop dat nu juist deze post op aandringen van De Zwart op<br />
de begroting is gebracht.
Vervolg van: 29 oktober 1886 blz. 307-315<br />
1135<br />
Begroting Maar als dan het verhaal van Veeneka is doorgedrongen en de raadsleden gaan<br />
stemmen over dit begrotingsonderdeel, blijkt dat vijf raadsleden het aanbrengen van<br />
een luchtkoker willen schrappen en slechts twee die willen handhaven. Totaal is er<br />
welgeteld een bedrag van ƒ 195,-- op de begroting verminderd.<br />
Straatnamen Op zowel het Oosteinde als het Westeinde zullen straatnaambordjes worden geplaatst.<br />
De Zwarteweg wordt omgedoopt naar Laan van Nieuw Oosteinde en de Van<br />
Schagenslop wordt het Achterom<br />
Stoomtram De Directie van de IJsselstoomtramwegmaatschappij heeft er belang bij om de laatste<br />
tram uit Den Haag naar Voorburg, niet langer om elf uur maar om half elf af te laten<br />
rijden. De raad wil de maatschappij graag ter wille zijn en doet er niet moeilijk over.<br />
Schenking Een afdeling van de Maatschappij tot Nut van het Algemeen heeft bij haar opheffing de<br />
boeken van hun bibliotheek afgestaan aan de bibliotheek van de openbare lagere<br />
school. De raad is hiervoor zeer erkentelijk en wil dit aan de Maatschappij laten blijken.
12 november 1886 blz. 315-316<br />
1136<br />
Verlichting Een aantal Voorburgse ingezetenen dringt er bij de gemeenteraad op aan om de<br />
verlichting op de Achterweg, tussen de Kerkhofstraat (later Wielemakersslop) en de<br />
Weverslaan uit te breiden. Vooral op donkere avonden ondervinden veel passagiers<br />
hinder van de slechte verlichting, dan wel het ontbreken daarvan. Het adres wordt in<br />
handen gesteld van burgemeester en wethouders om daarover aan de raad van advies<br />
te dienen.<br />
Hoofdelijk omslag Op de Verordening regelende de maatstaf voor het berekenen van de Hoofdelijke<br />
Omslag is koninklijke goedkeuring verkregen.<br />
Direct daarop wordt het kohier van de Hoofdelijke Omslag over 1886 aan de raad<br />
voorgelegd. De voorzitter probeert de heer Van Citters de mond te snoeren door te<br />
stellen, dat het kohier slechts dan gewijzigd kan worden, als het in strijd mocht zijn met<br />
de gegevens, welke verstrekt zijn door de rijksontvanger. Het eindbedrag van het<br />
kohier komt dan op ƒ 3.400,--. Voor dit bedrag wordt het kohier aan Gedeputeerde<br />
Staten ter goedkeuring voorgelegd.
22 december 1886 blz. 317-320<br />
1137<br />
Verordeningen Artikel 178 van de Gemeentewet schrijft voor dat alle gemeentelijke verordeningen<br />
waarin tegen overtreding van enig artikel straf wordt bedreigd, binnen vijf jaar door<br />
gedeputeerde staten moeten worden goedgekeurd. Na opsomming van die<br />
verordeningen worden ze met een gewaarmerkt afschrift aan gedeputeerde staten<br />
toegezonden.<br />
Verlichting Het college van burgemeester en wethouders hebben zich ernstig gebogen over het<br />
adres van een aantal bewoners wonend aan de Achterweg en omgeving, om voor een<br />
betere verlichting zorg te dragen. De burgemeester kan niet anders concluderen, dan<br />
dat er minstens vier lantaarnpalen bij moeten komen tussen de Wielemakersslop en de<br />
Weverslaan. Het moeten overigens wel petroleumlantaarns zijn. Het raadslid<br />
Hoogendoorn verzet zich tegen de uitbreiding van de verlichting, hij vindt de verlichting<br />
in onze gemeente meer dan genoeg. Van Citters brengt in het midden dat bij vorige<br />
beraadslagingen over het punt verlichting eerder sprake was van inkrimping dan van<br />
uitbreiding. De voorzitter laat de beslissing geheel en al aan de raad over, maar maakt<br />
ze er wel op attent dat de Achterweg de enige niet verlichte publieke weg van<br />
Voorburg is en dat het gevaar dat dan ook andere ingezetenen om meer en betere<br />
verlichting gemakkelijk kunnen worden gepareerd. De discussie mondt uit in een<br />
amendement van de heer Hoogendoorn, waarin hij pleit voor het plaatsen van slechts<br />
twee petroleumlantaarns en het voorstel van het college er vier te plaatsen. Uit de<br />
stemming blijkt dat het amendement van de heer Hoogendoorn met 4 tegen 1 stem<br />
wordt aanvaard. Uiteindelijk worden er dus twee lantaarnpalen geplaatst.<br />
Asman De heer G. van Suffelen, as en vuilman, vraagt om verhoging van zijn weekloon van<br />
ƒ 5,50 naar ƒ 7,50. De gemeente is de laatste <strong>jaren</strong> aanzienlijk groter geworden en hij<br />
kan het zonder hulp van zijn zoon niet meer af. Zij zoon zit dientengevolge zonder<br />
eigen inkomsten. Burgemeester en wethouders vinden het verzoek alleszins billijk<br />
maar wel iets te veel en willen de verhoging beperken tot een bedrag van ƒ 1,50 per<br />
week. De raad stemt met algemene stemmen met dit voorstel in en verhoogt zijn<br />
weekloon met ƒ 1,50 tot ƒ 7,--.
16 februari 1887 blz. 320-323<br />
1138<br />
Nachtwaker Nachtwaker J. van den Heuvel is 45 jaar in dienst van de politie Voorburg, inmiddels<br />
72 jaar oud, en vraagt nu met ingang van 1 maart om een pensioen. Burgemeester en<br />
wethouders vinden een bedrag van ƒ 312,- oftewel ƒ 6,-- per week wel verantwoord.<br />
De gemeenteraad vindt dat ook wel, maar een bedrag van ƒ 6,- is wel wat veel; ƒ 5,- is<br />
in vergelijking met de pensioenen in omliggende gemeenten een riante oude dag. Met<br />
vijf tegen 1 stem besluit men de nachtwaker voorlopig tot 31 december 1887 dit<br />
pensioen toe te kennen en zijn definitieve pensioen te regelen met ingang van 1888,<br />
dan wel met de behandeling van de begroting voor dat jaar.<br />
Hoofdelijke Omslag Een aantal contribuabelen in de hoofdelijke omslag hebben bezwaarschriften<br />
ingediend tegen hun aanslagen. Een aantal met name genoemde schrijvers van<br />
bezwaarschriften worden ontvangen in hun bezwaar en een klein aantal wordt<br />
afgewezen.<br />
Stembureau Tot leden van het stembureau binnen de raad worden aangewezen de heren F.J.M.<br />
van Everdingen en L.C. Beijnen.
29 april 1887 blz. 323-324<br />
1139<br />
Begroting De gehele vergadering is gewijd aan alle met name genoemde af- en overschrijvingen<br />
van de begroting dienst 1886. De belangrijkste post is een tegemoetkoming in het<br />
Post- en Telegraafkantoor tot een bedrag van ƒ 164,40 en de laagste post is een<br />
vergoeding aan het rijk van de opcenten op de grondbelasting van ƒ 0,01 5 .
Aankoop<br />
BESLOTEN VERGADERING van 23 juni 1887<br />
1140<br />
onroerend goed Zeven, blijkbaar behoorlijk verwaarloosde woningen aan de Achterweg , van een<br />
zekere Goemans, zullen binnenkort aan de paal komen. Naar verluidt zou het geheel<br />
geschat zijn op ƒ 3.500,--. Om het voor de gemeente aan te kopen en het te<br />
bestemmen tot een ziekenhuis, komt minder gewenst voor omdat het in de directe<br />
nabijheid van de trambaan is gelegen. Maar als het nu tussen de ƒ 1.500,- en ƒ 1.600,-<br />
zou liggen, zou het nog te overwegen zijn. Dan wil de gemeenteraad daarover in een<br />
volgende vergadering in besloten kring wel verder vergaderen<br />
Nu gaat de raad weer verder in een openbare vergadering
23 juni 1887 blz. 325-330<br />
1141<br />
Begroting Gedeputeerde Staten hebben hun goedkeuring gegeven aan alle af- en<br />
overschrijvingen van de begroting van 1886.<br />
Riolering In de notulen van deze vergadering wordt zeer omstandig uit de doeken gedaan dat de<br />
inspecteur van de volksgezondheid in de gemeente is geweest en de kat de bel heeft<br />
aangebonden. Wat eigenlijk iedereen wel weet en waarop van diverse zijden al<br />
meerdere malen is aangedrongen: de sloten moeten voor het merendeel gedempt<br />
worden en er moet een deugdelijke riolering worden aangelegd. Dit dient op korte<br />
termijn te geschieden in het belang van de volksgezondheid en ter voorkoming van<br />
epidemieën. De burgemeester heeft al het nodige voorwerk gedaan en contact gezocht<br />
met deskundigen, uit eigen huis en van vreemde bodem. Opzichter de Zwart jr. heeft al<br />
een opdracht gekregen om het een en ander in kaart te brengen. Het geheel in een<br />
keer aanpakken zal tussen de ƒ 20.000,- en ƒ 25.000,- gaan kosten. En uiteraard zit<br />
hem daar de kneep. De raad wil niet weer een grote geldlening en weer hogere lasten<br />
en weer een hogere hoofdelijke omslag. Een ander deel van de raad wil uitstel en<br />
wachten tot de begroting van 1888. De voorzitter wil een krediet van ƒ 500,-- om een<br />
deskundige aan te trekken. Desgevraagd krijgt de burgemeester dat krediet niet. Een<br />
ander groot bezwaar is en blijft -dat heeft de ervaring in afgelopen <strong>jaren</strong> wel geleerd-<br />
hoe krijg je de nodige medewerking van de eigenaren van de sloten en hoe kun je ze<br />
laten mee betalen aan de aanleg van beerputten en wat dies meer zij? Nadat<br />
nagenoeg alle raadsleden hun zegje hebben gedaan brengt de voorzitter het voorstel<br />
van burgemeester en wethouders in stemming over de vraag of men in principe bereid<br />
is het voorstel te steunen. Met vier tegen drie stemmen trekt de raad het college over<br />
de streep.<br />
Het krediet van ƒ 500,-- om een bevoegd deskundige aan te trekken vindt geen<br />
genade in de ogen van de raad. Dit voorstel wordt met vier tegen drie stemmen<br />
verworpen.<br />
Het derde voorstel van de heer Van Citters komt dan in stemming. Hij wil het krediet<br />
van ƒ 500,-- aanhouden tot de behandeling van de begroting van 1888 en intussen<br />
contact opnemen met de eigenaren van de diverse sloten en beproeven hoe hun<br />
bereidheid tot medewerking strekt. Dit voorstel wordt weer met vier tegen drie<br />
stemmen aangenomen.<br />
Hondenbelasting Het primitieve kohier van de Hondenbelasting wordt vastgesteld op een bedrag van<br />
rond de ƒ 450,.--.
5 augustus 1887 blz. 330-332<br />
1142<br />
Geloofsbrieven De geloofsbrieven van de heren Jhr. E. van Citters, I. Oosterlaan en P.J.A. Savalle zijn<br />
eerst door het college van burgemeester en wethouders onderzocht en in orde<br />
bevonden en nu is het de beurt aan de raad zulks te doen. Nadat ook de raadsleden<br />
de ter tafel gebrachte stukken hebben beoordeeld mogen de drie raadsleden weer hun<br />
plaats komen innemen.<br />
Hoofdelijke omslag Het percentage van de hoofdelijke omslag wordt gerelateerd aan een bedrag van<br />
ƒ 2.300,-- en de bestaande grondslagen worden vastgesteld op 45/100 % en hierop<br />
wordt de koninklijke goedkeuring aangevraagd.
30 augustus 1887 blz. 332-333<br />
1143<br />
Rekening De gemeenterekening 1886 wordt met algemene stemmen goedgekeurd. De rekening<br />
eindigt met een batig saldo van ƒ 2.852,985<br />
Begroting De gemeentebegroting van het dienstjaar 1888 zal onder de leden circuleren
6 september 1887 blz. 334-335<br />
1144<br />
Beëdiging De drie opnieuw gekozen raadsleden leggen in handen van de voorzitter de vereiste<br />
eden volgens de Grondwet en de Gemeentewet af en zijn daarmee geïnstalleerd.<br />
Wethouder De heer Van Everdingen is periodiek aan de beurt om af te treden als wethouder. Na<br />
stemming blijkt dat hij weer vier stemmen heeft gekregen, de heer Oosterlaan één<br />
stem en de heer Hoogendoorn een en dat er bovendien een blanco stem is.
29 oktober 1887 blz. 335-345<br />
1145<br />
Hoofdelijke Omslag Gedeputeerde Staten hebben de heffing van de percentages op de hoofdelijk omslag<br />
goedgekeurd.<br />
Nachtwaker Het verzoek van de gepensioneerde nachtwaker I.van den Heuvel om zijn pensioen op<br />
een bedrag van ƒ 6,-- per week vast te stellen wordt aangehouden tot bij de<br />
behandeling van de begroting voor het jaar 1888.<br />
Begroting 1888: Het raadslid Van Citters vraagt of het te verwachten is dat het eindsaldo van de<br />
begroting over 1888 nog noemenswaard beïnvloed zal of zal kunnen worden door<br />
onverwachte toevoegingen of wijzigingen. De voorzitter antwoordt dat zulks alleen<br />
mogelijk is als gevolg van het verzoek van de heer D.I. Jansen c.s. om bestrating en<br />
langere en betere verlichting . Voorts kunnen de voorstellen vanuit het<br />
'Brandweerwezen' van invloed blijken.<br />
Een raadslid wil weten waarom het positieve eindsaldo buiten verwachting zo hoog is<br />
uitgevallen. Het antwoord hierop is, dat de gemeente een uitkering van het rijk heeft<br />
ontvangen als vergoeding voor de bouw van de school.<br />
Jaarwedde De jaarwedde voor de ambtenaar van de gemeentesecretarie is van ƒ 175,- naar<br />
ƒ 300,-- gebracht. Met name de heer Hogendoorn verklaart zich tegen deze verhoging<br />
met ƒ 125,--. Andere raadsleden vinden dat deze vergoeding voor een ambtenaar die<br />
dagelijks vanaf half tien tot half drie zijn werkzaamheden trouw vervult, waarlijk niet te<br />
hoog mag worden genoemd. Bij stemming verklaren vier raadsleden zich voor en drie<br />
tegen de voorgestelde verhoging. De post blijft dus op een bedrag van ƒ 300,-<br />
'gearresteerd', zoals dit in de termen van die tijd werd genoemd.<br />
Besteller Waarom de begrotingspost voor de besteller van de goederen van de<br />
Rhijnspoorwegmaatschappij zoveel hoger is dan andere <strong>jaren</strong>, wil de heer Savalle<br />
weten. Dat komt, zegt de voorzitter, omdat de opbrengsten de laatste <strong>jaren</strong> behoorlijk<br />
zijn achtergebleven en de gemeente dan meer in het traktement van de besteller moet<br />
aanvullen.<br />
Bestrating, verlichting Een zekere heer D.I. Jansen, met zijn 'cum suis' wonend aan of in de<br />
Etc. omgeving van de Wijkerlaan, heeft een brief aan de raad geschreven met een<br />
drievoudige inhoud. Zij vragen a. om meer lantaarnpalen aan de Wijkerlaan b. om<br />
bestrating van diezelfde laan en c. om de reeds aanwezige lantaarns tot 12 uur 's<br />
nachts te laten branden. De briefschrijvers krijgen voor wat de punten b. en c. betreft<br />
hun zin. De Wijkerlaan moet hoognodig bestraat worden, vinden ook Burgemeester en<br />
wethouders en dat de aanwezige lantaarns langer blijven branden -ook al vanwege<br />
reizigers, die met de laatste trein of tram, nog op straat zijn- ontmoet ook geen<br />
overwegende bezwaren. Maar nieuwe lantaarnpalen op de Wijkerlaan is naar de<br />
mening van de raad een overwegend particulier belang en geen gemeentelijk. De<br />
vraag onder a. naar meer lantaarnpalen op de Wijkerlaan wordt dus afgewezen. De<br />
begrotingspost 'verlichting' wordt nu met een bedrag van ƒ 200,-- verhoogd.
Vervolg van: 29 oktober 1887 blz. 335-345<br />
1146<br />
Raadhuis De voorzitter pleit ervoor om op de post 'kosten onderhoud en schoonhouden van het<br />
raadhuis' een bedrag uit te trekken om het inwendige van het raadhuisgedeelte nu<br />
eindelijk te gaan voltooien. In het uitgetrokken bedrag van ƒ 407,- is onder meer een<br />
bedrag van ƒ 185,- betrokken voor het verven van plafonds en muren, voor de<br />
houtwerken van de kozijnen, ramen, blinden, deuren, lambrizeringen en balustrade van<br />
de secretarie.<br />
Brandweer Op een vraag van de heer Veeneka waarom er aan beloningen voor brandspuitlieden<br />
minder is uitgetrokken dan de voorgaande <strong>jaren</strong>, antwoordt de voorzitter dat dit komt<br />
omdat 'met minder geld kan worden volstaan' (sic)<br />
School en Alleen al voor het verven van de schoollokalen en de onderwijzerswoning<br />
onderwijzerswoning wordt een bedrag van ƒ 407,-- uitgetrokken. Dit bedrag wordt door een aantal leden<br />
bekritiseerd als zijnde veel te hoog. Het verfwerk zou openbaar aanbesteed moeten<br />
worden en dan zal blijken dat men het voor veel minder uitgevoerd kan krijgen.<br />
Bovendien zou er een scheikundig onderzoek moeten worden gedaan naar de<br />
samenstelling van de verven, omdat gebleken is dat daar nog al eens mee gesjoemeld<br />
wordt.<br />
Het raadslid Van Citters stelt voor om het op deze post totaal uitgetrokken bedrag van<br />
ƒ 695,-- te verminderen met ƒ 95,- en terug te brengen naar ƒ 600,-.<br />
Pensioen Het verzoek van I. van den Heuvel, de gepensioneerde nachtwaker, om toekenning<br />
van een pensioen komt weer ter tafel. Het voorstel was om het pensioen op ƒ 6,- per<br />
week vast te stellen, omdat hij van het voorlopig vastgestelde bedrag van ƒ 5,-<br />
bezwaarlijk kon bestaan. Toch vindt een aantal raadsleden een bedrag van ƒ 5,-<br />
voldoende en zo blijft het dan ook.<br />
Riolering Op 23 juni jl. is de raad akkoord gegaan met het voorstel om voor het instellen van een<br />
onderzoek naar de gevolgen van het dempen van sloten, een externe deskundige aan<br />
te stellen. De heer Hoogendoorn wil allereerst weten of in het geval van dempen van<br />
sloten de eigenaren van de aangrenzende woningen genoodzaakt zullen worden een<br />
beerput aan te laten leggen. De voorzitter bevestigt het een en ander. Nadat de<br />
voorzitter heeft medegedeeld dat de aan te trekken deskundige ook nog eens een<br />
volledige opgave van alle met de operatie gepaard gaande kosten zal gaan geven,<br />
gaat de raad akkoord met het uitgetrokken bedrag van ƒ 500,--.<br />
Brandweer De oude brandspuit kan op wielen geplaatst worden, van zuigers worden voorzien en<br />
uitgebreid met 80 meter slang. Dat apparaat kan dan achter het raadhuis geplaatst<br />
worden onder een zinken dak. Een met name genoemd raadslid (Van Everdingen) blijft<br />
echter bij zijn mening dat een reservebrandweerwagen een noodzakelijk iets is. Maar<br />
ook de brandmeester geven de voorkeur aan een eventueel achter het raadhuis te<br />
plaatsen wagentje dan aan een reservebrandweerwagen. De kosten van ƒ 360,-<br />
kunnen bovendien over meerdere <strong>jaren</strong> worden uitgestreken.
Vervolg van: 29 oktober 1887 blz. 335-345<br />
1147<br />
Vervolg van: Brandweer Bij stemming blijkt de voorkeur uit te gaan naar het opknappen van de oude<br />
brandspuit. In de notulen wordt uitdrukkelijk vermeld dat de heer Van Everdingen heeft<br />
tegen gestemd en dat hij geen verantwoordelijkheid wenst te dragen voor de gevolgen<br />
van deze stemming.<br />
Verkoping Aan ontvangst door de verkoop van bomen is een bedrag van ƒ 100,- geraamd. De<br />
beste tijd van verkoop is naar sommiger mening november. Anderen willen de bomen<br />
in het najaar verplanten en er een aantal in het begin van de Herenstraat plaatsen. Het<br />
is echter de vraag of de bewoners van de Herenstraat daarmee instemmen. De<br />
voorzitter vindt dat niet met de verkoop van de bomen kan worden gewacht en<br />
handhaaft daarom het bedrag van ƒ 100,-.
1 maart 1888 blz.345-349<br />
Nieuwjaarswensen De voorzitter brengt 'zijn heilgroet bij de ingetreden nieuwe jaarkring'<br />
Traktementen De heer Van Mierop, ambtenaar ter gemeentesecretarie, dankt de<br />
raad voor de hem toegekende traktementsverhoging.<br />
Politieverordening De leden van de raad krijgen een gedrukte nieuwe politieverordening toegezonden.<br />
1148<br />
Brandweer Er moet nu toch eindelijke een reserve brandweerwagen komen. De wagenmaker<br />
Grobben uit het dorp kan een wagen leveren voor ƒ 135,--. Een soortgelijke wagen<br />
elders kost ƒ 380,--. De heer Grobben krijgt de opdracht om de wagen te maken, maar<br />
dan moet er wel een paard voor kunnen en ook nog eens voor hetzelfde bedrag.<br />
Brandweer De raad besluit vervolgens om wat oud brandweermaterieel af te danken, dan wel te<br />
verkopen. Het gaat om een wagen met oud tuig en een waterbak met vier rollen.<br />
Gemeentewerken Een aantal gemeentewerken worden aanbesteed, een niet nader omschreven werk<br />
voor een bedrag van ƒ 1.624,-- en verfwerk voor een bedrag van ƒ 225,--. Een raadslid<br />
maakt zich zorg over de vraag of ook de balie onder het verfwerk begrepen is. Dat is<br />
blijkens de mededeling van de voorzitter wel zo.<br />
Begrotingswijzigingen Voor diverse posten vraagt de raad toestemming voor afschrijving van de post<br />
'onvoorzien' naar structurele posten. Het laagste bedrag is ƒ 2,91 dat naar de post<br />
'Straten en pleinen' moet en het hoogste bedrag is ƒ 78,- dat naar de post 'Asch en<br />
Vuilnis' moet worden overgeschreven. Voorts worden posten afgeschreven, zoals van<br />
de post 'Havens en Vaarten' en overgeschreven zoals ƒ 192,91 als 'Tegemoetkoming<br />
Telegraafkantoor'.<br />
Brandmeester De brandmeester maakt melding van het feit dat de sloot aan de Achterweg ter hoogte<br />
van de Algemene Begraafplaats onvoldoende breed is en bij eventuele brand in de<br />
kom van het dorp geen of onvoldoende water kan leveren. Verbreding zou ƒ 60,--<br />
moeten kosten, maar dan is de sloot niet van de noodzakelijke beschoeiing voorzien.<br />
De zaak wordt mede om die reden voorshands aangehouden.<br />
Commissie toezicht De voorzitter, de heer baron Van Tuyll van Serooskerken, is volgens<br />
Middelbaar Onderwijs het reglement aan de beurt om af te treden als lid van de Commissie van Toezicht op<br />
het Middelbaar Onderwijs, maar wordt terstond weer herkozen.
Vervolg van: 1 maart 1888 blz.345-349<br />
1149<br />
Verlichting Een raadslid, de heer Van Everdingen, stelt het branden van een lantaarnpaal, langer<br />
dan 12 uur en desnoods de hele nacht, aan de orde. Hij wordt er aan herinnerd dat de<br />
raad nog niet zo lang geleden een besluit heeft genomen om de lantaarns niet langer<br />
dan tot 12 uur 's nachts te laten branden. Om geen precedent te stellen wordt het<br />
voorstel afgewezen. (Overigens wordt er in de notulen melding gemaakt van<br />
'antecedent' in plaats van 'precedent' )<br />
Kiezerslijst Een zekere kapelaan I. van Schravenmade heeft verzocht alsnog op de kiezerslijst<br />
geplaatst te mogen worden. Zijn verzoek wordt echter afgewezen omdat hij de termijn<br />
waarbinnen hij bezwaar had mogen aantekenen voorbij heeft laten gaan.
23 maart 1888 blz.350-351<br />
1150<br />
Burgemeester Burgemeester Van Tuyll van Serooskerken heeft van de minister van binnenlandse<br />
zaken een half jaar verlof gekregen om een buitenlandse reis te kunnen maken. Hij<br />
hoopt echter binnen die termijn weer terug te zijn om het college en de raad in<br />
gezondheid weer aan te kunnen treffen.<br />
Politieverordening De raad heeft er geen behoefte aan om in discussie te gaan naar aanleiding van de<br />
algemene beschouwingen over de toegezonden algemene poltieverordening. Over de<br />
slotbepaling, dat thans bestaande palen met ijzerwerk, eenmaal verwijderd, niet meer<br />
opnieuw mogen worden geplaatst, stemden vier raadsleden voor, zodat deze bepaling<br />
kon worden geschrapt. Over de vraag of een huis of gebouw al dan niet tot de<br />
bebouwde kom behoort kan voortaan de raad beslissen.<br />
Brandweer De kwestie van het verbreden van de sloot voor de Algemene Begraafplaats aan de<br />
Achterweg komt weer aan de orde. De gemeenteopzichter, de heer De Zwart, heeft<br />
verklaard dat er geen vrees behoeft te zijn voor drijfzand, maar dat het met het oog op<br />
eventuele brand in de kom van het dorp noodzakelijk is de sloot te laten verbreden. De<br />
kosten bedragen ongeveer ƒ 60,--.
13 april 1888 blz.352-393<br />
1151<br />
Politieverordening Gedeputeerde Staten hebben aanmerkingen gemaakt op de in de vorige<br />
raadsvergadering vastgestelde algemene Politie-verordening. De voorzitter stelt voor<br />
om de gemaakte opmerkingen ter harte te nemen, de betreffende artikelen te<br />
schrappen dan wel te wijzigen en de aldus gewijzigde verordening opnieuw vast te<br />
stellen. Dit alles wordt zonder vorm van proces afgehandeld.<br />
Hoofdelijk Omslag Het percentage van de Hoofdelijke Omslag wordt -eveneens zonder hoofdelijke<br />
stemming- vastgesteld op 3/10%. Hiervoor vraagt men de Koninklijke goedkeuring.<br />
Vroedvrouw De rekeningen, die de vroedvrouw indient, zijn volgens "de werkenden stand" te hoog.<br />
Volgens de instructie van de vroedvrouw mag zij voor een gewone bevalling of -deftig<br />
gezegd- accouchement ƒ 6,-- rekenen. Dit zou echter hooguit ƒ 5,-- moeten zijn en in<br />
gezinnen met al meerdere kinderen zelfs niet meer dan ƒ 4,-- per bevalling. Het college<br />
stelt nu voor om het traktement van de vroedvrouw met ƒ 50,-- te verhogen en voor<br />
1888 op ƒ 400,-- te brengen. De vroedvrouw moet echter wel een nauwkeurige lijst bij<br />
gaan houden van alle bevallingen waarbij zij heeft geassisteerd.<br />
Schutterij De 1e Batterij der Rustende Schutterij doet, om vaardigheden te behouden dan wel<br />
aan te kweken, mee aan de jaarlijkse wedstrijd in schietoefeningen, ditmaal te<br />
Loosduinen. Om nu niet achter te blijven in de waardering voor hun inspanningen stelt<br />
de gemeente een bedrag van ƒ 50,-- ter beschikking om een geschikte prijs aan te<br />
kunnen kopen.<br />
Wethouder De burgemeester gaat een tijdlang naar Indië en daarom moet zijn plaats tijdelijk door<br />
een wethouder worden ingenomen. Na stemming wordt hiervoor de heer Jhr. E. van<br />
Citters aangewezen.<br />
Politieverordening De Algemene Politieverordening staat nu integraal in de notulen vermeld. (Vanaf blz.<br />
355 tot en met 393). De Verordening telt twaalf hoofdstukken over onder meer: de<br />
verdeling van de gemeente en de nummering van de huizen; over verhuizingen binnen<br />
de gemeente; over het gebruik van de openbare gemeentegrond; over het toezicht op<br />
de bewoonbaarheid van de huizen; over bouwen, slopen, afbreken en al wat daarmee<br />
in verband staat; over de openbare straat; over tapperijen; over verlotingen; over de<br />
stoomtramwegen; over het voorkomen van brand; over de brandweer; over de<br />
openbare reinheid en gezondheid; over het begraven van lijken en nog enige<br />
slotbepalingen. De verordening telt niet minder dan 176 artikelen.
27 mei 1888 blz.394-395<br />
1152<br />
Rustende Schutterij De majoor-commandant van de Rustende Schutterij zegt namens het Bataljon dank<br />
voor de geschonken prijs tijdens de schietoefeningen en -wedstrijden.<br />
Fecaliën Burgemeester en wethouders stellen voor om een stuk grond tussen de begraafplaats<br />
en de Broeksloot, ter breedte van ± 20 meter af te zonderen en aldaar een aarden wal<br />
of kuil te maken. De bedoeling hiervan is om de fecaliën, die tot dan toe in het water of<br />
op straat werden geworpen, per schuit daarnaar te vervoeren en te verzamelen. Voorts<br />
moet er een oplossing worden gevonden voor afval als dood vee. De asman hoeft<br />
dergelijk afval niet te vervoeren en is daar trouwens ook niet voor ingericht. Het<br />
denkbeeld van het college vindt algemene bijval en wordt met algemene stemmen<br />
aangenomen.
27 juni 1888 blz.395-398<br />
1153<br />
Woningen De voorzitter heeft het nodig geoordeeld om op grond van de algemene<br />
politieverordening een onderzoek te laten instellen naar de woonomstandigheden in en<br />
rond een aantal woningen in Voorburg, met name aan de Franse Kerkstraat. Het<br />
onderzoek is ingesteld door de inspecteur en adjunct inspecteur van de bouwpolitie<br />
van 's-Gravenhage voor wat betreft de bouwkundige toestand en door de inspecteur<br />
van het geneeskundig staatstoezicht voor de gezondheidsfacetten. De verslaglegging<br />
is kennelijk zodanig dat geen der raadsleden behoefte heeft om hierover in discussie te<br />
gaan. Vooral het verslag van de gezondheidsambtenaar is zeer gedetailleerd en voor<br />
wat betreft de gezondheidstoestand in en rond de woningen vernietigend. Alle<br />
uitgebrachte rapporten worden voor kennisgeving door de raad aangenomen.
4 augustus 1888 blz.398-403<br />
1154<br />
Woningen Nagenoeg de gehele vergadering is weer gewijd aan de verslagen van de<br />
bouwinspecteurs en de gezondheidsinspecteur. Zowel de eigenaren als de bewoners<br />
van de onbewoonbaar te verklaren woningen, hebben de termijn, waarbinnen ze<br />
bezwaren konden indienen laten verstrijken. Een raadslid twijfelt aan de objectiviteit en<br />
brengt in het midden dat hij nog diverse soortgelijke onverklaarbaar bewoonde<br />
woningen weet aan te wijzen. Een ander raadslid ageert met name tegen het<br />
geneeskundige verslag, door te stellen dat het allemaal zo'n vaart niet loopt, want de<br />
bewoners zijn toch immers nog niet dood, maar voor zover hij weet nog allemaal in<br />
leven! Het raadslid Van Citters stelt zich objectiever op. Al zal zo'n woning misschien<br />
niet direct vandaag instorten, wij mogen een dergelijk rapport niet zo maar naast ons<br />
neerleggen en dan maar het risico nemen dat een pand wel plotseling in zal storten.<br />
Wel is de raad in meerderheid van mening dat de belanghebbenden nog een tweede<br />
kans moeten krijgen om de zaak binnen een redelijke termijn te herstellen.<br />
Desondanks gaat de zogeheten 'onbewoonbaar verklaring' gewoon door. In totaal gaat<br />
het om 11 genummerde perceeltjes, te weten de nummers 79, 80, 81, 84, 85, 86, 87,<br />
88, 90, 91 en 94.
30 augustus 1888 blz.403-406<br />
1155<br />
Woningen De onbewoonbaar verklaringen hebben effect gehad. Een aantal eigenaren / bewoners<br />
hebben gereageerd en toezeggingen gedaan de nodige voorzieningen aan te zullen<br />
brengen. Voor het aanbrengen van beton beerputten en rioleringen in de Fransche<br />
Kerkstraat, zal allereerst toestemming moeten worden gevraagd aan mevrouw Van<br />
Wassenaar van Catwijck, de eigenaresse.<br />
Rustende schutterij De begroting van de Rustende Schutterij wordt voor zowel ontvangsten als uitgaven<br />
voorlopig vastgesteld op een bedrag van ƒ 641,--.<br />
Zetters De heren L.C. Beijnen en G. de Groot moeten dit jaar reglementair aftreden als zetters<br />
der directe belastingen. Zij worden echter -na stemming- direct weer op de voordracht<br />
gezet voor de nu volgende periode.<br />
Deurwaarder Deurwaarder Batenburg heeft zijn rekening ingediend voor het betekenen van de<br />
raadsbesluiten tot onbewoonbaar verklaren van diverse woningen. De raad vraagt aan<br />
Gedeputeerde Staten toestemming om een bedrag van ƒ 23,70 uit te mogen geven uit<br />
de post 'onvoorziene uitgaven'.<br />
Gemeentewerken De voorzitter heeft herhaaldelijk moeilijkheden met de aannemer van<br />
gemeentewerken, de heer Schmal. De kwestie spitst zich toe op de levering van een<br />
nieuw touw op de speelplaats van de school. Aangezien het hier om een zeer gering<br />
bedrag gaat, besluit men dit voor eigen rekening te nemen. Ook is er een kwestie over<br />
het verwijderen van vuil uit de sloot achter de woning van mevrouw Koolemans-<br />
Beijnen. Men besluit de aannemer de pin op de neus te zetten. Als hij geen<br />
medewerking geeft en blijft weigeren, zullen de kosten op zijn aanneemsom gekort<br />
worden.
20 oktober 1888 blz.406-411<br />
1156<br />
Burgemeester De burgemeester is, na een half jaar in het buitenland te hebben vertoefd, weer terug.<br />
Na de waarnemend burgemeester, de heer Van Everdingen en de tijdelijke wethouder,<br />
Jhr. van Citters, bedankt te hebben neemt hij de voorzittershamer weer zelf op.<br />
Bruggen Een provinciale commissie en enige leden van het Voorburgse gemeentebestuur<br />
hebben zich gebogen over de vraag van het onderhoud van de drie Voorburgse<br />
bruggen over de Vliet, te weten, de Wijkerbrug, de Kerkbrug en de Oude Tolbrug. De<br />
provincie stelt voor om het onderhoud van de genoemde drie bruggen, onder bepaalde<br />
voorwaarden, voor rekening van de provincie te gaan nemen. De raad heeft niet veel<br />
tijd nodig om hierover een beslissing te nemen en is nagenoeg unaniem voor het<br />
provinciale voorstel. Wel wil de raad er bij de provincie op aandringen dat er in de<br />
toekomst beweegbare bruggen zullen komen in plaats van de huidige vaste bruggen.<br />
De gemeente is bereid een vastgelegd kapitaal van ƒ 5.200,-- ingeschreven op het<br />
Grootboek Nat. à 2½ % W.S. aan de provincie af te staan, alsmede een verbintenis<br />
van de Tedingerbroekpolder tot een jaarlijkse bijdrage van ƒ 130,--.<br />
Duiker Het raadslid Savalle vindt het wenselijk dat er voor een verbeterde waterafvoer een<br />
duiker wordt gemaakt tussen het terrein van de Rhijnspoorweg en de Zwarteweg.<br />
Eerder was er een bedrag van ƒ 500,-- uitgetrokken voor een uit te brengen<br />
rechtskundig advies betreffende het dempen van sloten en het aanbrengen van<br />
rioleringsstelsels. Nu dit bedrag weer van de begroting is afgehaald, vindt Savalle dat<br />
daar een deel van kan worden gebruikt voor de verwezenlijking van zijn voorstel. De<br />
voorzitter merkt echter op dat het bedrag van ƒ 500,-- voor een eventueel uit te<br />
brengen rechtskundig advies intact moet blijven. Voorts wordt de heer Savalle er op<br />
attent gemaakt dat als er meer afvalwater zou worden geloosd op 'de sloot langs de<br />
Huygenssloot' (sic) * dat met name die Huygenssloot dan wel eens te veel belast zou<br />
gaan worden. De heer Jhr. van Citters stelt echter voor om het voorstel van de heer<br />
Savalle bij de aanbesteding ter sprake te brengen en intussen te gaan informeren bij<br />
de directie van de Rhijnspoorweg Maatschappij en mevrouw Rose of zij bereid zijn hun<br />
toestemming te verlenen. Men besluit voorshands om aldus te handelen.<br />
* In de eerstvolgende raadsvergadering, die van 31 oktober 1888, spreekt men echter van de sloot langs de<br />
Huygensstraat in plaats van Huygenssloot!
31 oktober 1888 blz.1-5 (nieuw boek)<br />
1157<br />
Begroting De begroting voor het dienstjaar 1889 heeft de vereiste tijd gecirculeerd en wordt nu<br />
artikelsgewijs behandeld.<br />
Straten en pleinen Het plan bestaat dat 300 m² van de Herenstraat van nieuwe klinkers wordt voorzien en<br />
om met de daaruit komende klinkers weer het Achterom te bestraten. Daarom is deze<br />
post met een bedrag van ƒ 200,- verhoogd ten opzichte van vorig jaar. Het raadslid<br />
Veeneka wil weten of dit nu wel zo nodig is en of de financiën dit toelaten. De voorzitter<br />
weet het raadslid er van te overtuigen dat het nodig is en dat ook de financiën het<br />
toelaten.<br />
Bruggen Ook de post voor het onderhoud van de bruggen is met ƒ 50,-- verhoogd. Waarom?<br />
Omdat het vorig jaar deze post overschreden is en omdat de plannen van de provincie<br />
om het onderhoud van de bruggen van de gemeente over te nemen, pas het volgend<br />
jaar geëffectueerd zullen worden. Het raadslid Hogendoorn wil dat de latten van de<br />
Kerkbrug worden afgehaald. De paarden struikelen er telkens over. Voorts moet de<br />
brug nodig geteerd worden en van een laag koolas worden voorzien. En bij gladheid<br />
moeten er sintels gestrooid worden. De voorgestelde verhoging van deze post wordt<br />
met deze aantekeningen wel geaccepteerd.<br />
Riolering Het in de vorige vergadering naar voren gebrachte voorstel van de heer Savalle komt<br />
ter sprake. De voorzitter stelt voor de gewenst rioolbuizen aan te laten leggen en die<br />
een doorsnede te laten hebben tussen de 25 à 30 cm. De kosten van dit geheel komen<br />
op ƒ 100,--. Het raadslid Hogendoorn wil op de plek waar de sloot uitmondt in de Vliet<br />
'een boom' laten maken met vlechtwerk om het drijvend vuil te weren. De voorzitter<br />
vraagt en verkrijgt hiervoor een krediet van ƒ 150,--.<br />
Verlichting Omwonenden van de Wijkerlaan hebben gevraagd om een lantaarn op hun laan,<br />
waarop een ander raadslid vindt dat er dan ook een moet komen aan de Pastorielaan.<br />
Desnoods kunnen dan twee overtollige lantaarns aan de Huygensstraat worden<br />
opgeheven. De raad vindt dat wel goed maar wil toch de lantaarns in de Huygensstraat<br />
niet direct wegnemen, maar eerst een tijdlang een proef te nemen, door ze niet meer<br />
´s avonds aan te steken.<br />
Vroedvrouw Het afgelopen jaar heeft de raad in principe al besloten om het traktement van de<br />
vroedvrouw met ƒ 50,- te verhogen, opdat zij voor bepaalde bevallingen een minder<br />
tarief kan berekenen, dan het standaardtarief. Zij moest dan echter aan het eind van<br />
het jaar een staat overleggen, waarop zij exact had aangetekend, bij welke bevallingen<br />
zij had geassisteerd. Dat heeft zij nu gedaan en daaruit blijkt dat de verhoging van<br />
ƒ 50,-- noodzakelijk is.
Vervolg van: 31 oktober 1888 blz.1-5 (nieuw boek)<br />
1158<br />
As en vuilnis Op voorstel van het raadslid Van Everdingen besluit de raad een astaal aan te laten<br />
leggen achter de algemene begraafplaats. Daartoe moet de heg ongeveer 3 voet<br />
worden verzet en het pad worden verhard.
23 november 1888 Blz. 5-7<br />
1159<br />
Verlichting De beide lantaarns aan de Huygensstraat blijken inderdaad overbodig en dus besluit<br />
de raad om een lantaarnpaal te verplaatsen naar de Wijkerlaan en een naar het<br />
zogenoemde Pastorielaantje.<br />
Hoofdelijke Omslag Het kohier van de hoofdelijke omslag voor de dienst 1888 wordt vastgesteld op een<br />
totaalbedrag van ƒ 1.800,48 en aldus naar Gedeputeerde Staten ter nadere<br />
goedkeuring toegezonden.<br />
Politie De heer Van Citters brengt een zaak wegens 'politieovertreding' onder de aandacht.<br />
De gebroeders Van der Ham en een I.I. Koot zijn voor een niet genoemde overtreding<br />
voor het kantongerecht gedaagd, maar dit gerecht heeft kennelijk een vormfout<br />
gemaakt en daarom heeft de gemeente die zaak verloren.("die door eene informaliteit<br />
van het kantongeregt is verloren...") De voorzitter zegt toe om ter plaatse nog eens<br />
poolshoogte gaan nemen en mochten de genoemde personen nog steeds in<br />
overtreding zijn, dan tegen hen proces-verbaal op te laten maken.
19 januari 1889 blz.7-10<br />
1160<br />
Nieuwjaarswensen Voorzitter Baron van Tuyll van Serooskerken geeft de raadsleden en de secretaris en<br />
hun gezinnen de allerbeste wensen voor het nieuwe jaar.<br />
Verlichting De kerkmeesters van de Nederlandse Hervormde Gemeente uiten hun dankbaarheid<br />
met het door de raad genomen besluit om aan de Pastorielaan een lantaarn te<br />
plaatsen.<br />
Gymnastiek Het Departement Voorburg van de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen vraagt aan de<br />
raad een subsidie van ƒ 50,-- te willen toekennen om aan min- of onvermogende<br />
kinderen gymnastieklessen te kunnen geven. Zij stellen daarbij dat de uitgaven<br />
inmiddels zodanig zijn gestegen dat, zonder deze subsidie, het gymnastiekonderricht<br />
wellicht gestaakt zou moeten worden.<br />
Pacht Pachter T.J.M. van der Kleij is nalatig in het betalen van de pachtsom ad ƒ 220,-- voor<br />
een stuk grond achter de gemeentelijke begraafplaats. Het bedrag had 25 december<br />
1888 reeds betaald moeten zijn. De raad wil actie instellen tegen de nalatige pachter;<br />
de achterstallige pachtsom inclusief de rente moet worden betaald en het van 1874<br />
daterende pachtcontract moet worden verbroken.<br />
Pacht De raad is van mening dat de nu vrijkomende grond waarvan Van der Kleij de pachter<br />
was niet opnieuw openbaar moet worden aanbesteed, maar toekomt aan een eerdere<br />
pachter, tuinder De Koning. Het raadslid Hogendoorn stelt voor met de heer De Koning<br />
ondershands tot overeenstemming te komen over de te vragen huur- of pachtsom. In<br />
overeenstemming met de tijd staat er: "welke prijs hij per vierkante roede wenscht te<br />
besteden". De gemeente moet echter wel eerst voor zichzelf stukken grond reserveren<br />
en bovendien moeten er degelijke borgen worden gevraagd van de toekomstige<br />
pachter.
9 februari 1889 blz.10-16<br />
1161<br />
Bruggen Gedeputeerde Staten willen van de gemeente een nader raadsbesluit over de<br />
overdracht van de bevoegdheden tot het onderhoud van de Voorburgse bruggen. In<br />
dat raadsbesluit dienen dan ook de vroeger vastgestelde voorwaarden voor het<br />
onderhoud van de bruggen te zijn opgenomen. De voorzitter acht dit slechts een pro<br />
forma zaak en geeft de raad in overweging dienovereenkomstig een besluit te nemen.<br />
De raad besluit hierop unaniem.<br />
Gymnastiek De vraag van de Afdeling Voorburg van de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen over<br />
het geven van gymnastieklessen aan min- en onvermogende kinderen in het openbaar<br />
onderwijs, komt weer aan de orde. Burgemeester en wethouders staan er achter en<br />
willen wel de gevraagde subsidie geven. De raad heeft echter zo zijn bedenkingen.<br />
Een raadslid vindt het helemaal niet nodig dat kinderen gymnastieklessen krijgen en<br />
als ze dat dan al willen, dan moeten de ouders dat zelf maar betalen. Een ander<br />
raadslid is wel overtuigd van het nut van gymnastieklessen, maar wil het niet beperken<br />
tot de kinderen van het openbaar onderwijs, maar dan ook de kinderen van het<br />
bijzondere onderwijs. Met vier tegen drie stemmen gaat de raad dan overstag; geeft de<br />
gevraagde subsidie, maar verbindt er de voorwaarde aan dat ook de kinderen van het<br />
bijzonder onderwijs in de gelegenheid worden gesteld dit onderwijs te volgen.<br />
Pacht Een zekere heer Van Dijk heeft zijn bezwaren uitgesproken tegen het besluit van de<br />
raad om het stuk land achter de Algemene Begraafplaats ondershands aan de heer C.<br />
de Koning te verpachten. Hij meent evenveel rechten te hebben om dit stuk land in<br />
pacht te krijgen als De Koning. De heer Savalle zegt uit bevoegde bron te hebben<br />
begrepen dat een pachtsom van ƒ 225,-- meer dan voldoende is en bovendien heeft hij<br />
kennelijk redenen om te vinden dat Van Dijk niet de meest geschikte kandidaat is. En<br />
bovendien vindt hij het billijk dat De Koning, die de oudste rechten heeft, als eerste de<br />
kans krijgt het stuk land te pachten. De heren Van Citters en Hogendoorn beweren<br />
echter het tegendeel. De bewering dat De Koning in het verleden vrijwillig afstand heeft<br />
gedaan van het stuk grond en dan nu dus een bepaalde voorkeurbehandeling verdient,<br />
is ook niet waar. De Koning heeft destijds van de gemeente wel degelijk een<br />
schadevergoeding ontvangen voor het afstand doen van het stuk land. Het ongeveer<br />
ƒ 100,- hogere bod (van Van Dijk) geeft echter de doorslag om alsnog te besluiten een<br />
openbare aanbesteding te houden. Hierop moet een behoorlijk notarieel besluit worden<br />
gemaakt en 'solide borgen' worden gesteld.<br />
Verkoping Burgemeester en wethouders vragen aan Gedeputeerde Staten toestemming om een<br />
44 tal populieren, alsmede een partij 'elzenhakhout' achter de Algemene Begraafplaats<br />
te mogen verkopen.
Vervolg van: 9 februari 1889 blz.10-16<br />
1162<br />
Bedelarij De heer Van Citters dringt er op aan om -evenals in andere gemeenten- maatregelen<br />
te nemen bedelarij binnen de gemeente te weren. Dit verschijnsel steekt de laatste tijd<br />
steeds weer de kop op. Het college van dagelijks bestuur moet hiertegen maatregelen<br />
nemen.
20 februari 1889 blz.16-18<br />
1163<br />
Pacht Voor het stuk land achter de Algemene Begraafplaats is inderdaad heeft een<br />
openbare aanbesteding plaats gevonden. Vijf gegadigden hebben zich aangediend. De<br />
hoogste inschrijver was W. van Dijk te Voorburg voor ƒ 364,-- en de laagste W.P. van<br />
Deelen te 's-Gravenhage voor ƒ 273,--. De hoogste inschrijver, W. van Dijk, mag zich<br />
nu pachter van het stuk land noemen. Ook zal de gemeente zorg dragen voor het op<br />
orde brengen van een schuurtje op dit stuk land dat de pachter overigens wel zal<br />
moeten gaan onderhouden.
30 april 1889 blz. 18-19<br />
1164<br />
Hoofdelijk Omslag De grondslag voor de heffing van de hoofdelijke omslag dient in overeenstemming te<br />
zijn met het gemiddelde inkomen en het op de begroting voorgedragen cijfer ad<br />
ƒ 2.000,--. Op grond van die cijfers wordt het percentage vastgesteld op 35/100 %.<br />
Hiervoor vraagt de raad dan Koninklijke goedkeuring.<br />
Begroting Ten slotte vraagt de raad toestemming aan Gedeputeerde Staten voor een aantal<br />
ondergeschikte af- en overschrijvingen van de begroting.
16 augustus 1889 blz.19-22<br />
1165<br />
Koninklijk huis Koning Willem III heeft op 12 mei jongstleden zijn veertigjarig regeringsjubileum<br />
gevierd. De burgemeester heeft, namens de gemeenteraad, een telegram met<br />
gelukwensen aan Zijne Majesteit gezonden. Majesteit heeft inmiddels dit telegram in<br />
dank aanvaard en beantwoord.<br />
Burgemeester De burgemeester is voor een volgende ambtsperiode herbenoemd. Op 14 augustus jl.<br />
heeft hij in handen van de Commissaris des Konings de vereiste eden opnieuw<br />
afgelegd.<br />
Geloofsbrieven Op 16 juli zijn er twee raadsleden gekozen dan wel herkozen. De heer L.C. Beijnen is<br />
herkozen en de heer D. Audier is een nieuw raadslid. Van beide heren zijn de<br />
geloofsbrieven op de gebruikelijke manier onderzocht. De heer L.C. Beijnen heeft<br />
tijdens de beraadslaging hierover "de vergadering tijdelijk verlaten".<br />
Ambtenaar van de Burgemeester van Tuyll van Serooskerken was ook reglementair<br />
Burgerlijke Stand afgetreden als ambtenaar van de Burgerlijke Stand, maar wordt bij acclamatie weer<br />
direct in die functie hersteld.<br />
Burgemeester Het raadslid Van Citters vraagt en verkrijgt het woord om namens de gehele<br />
gemeenteraad de burgemeester geluk te wensen met zijn herbenoeming. Uiteraard<br />
beantwoordt de burgemeester die wensen minzaam.
31 augustus 1889 blz.22-24<br />
1166<br />
Schutterij De begroting van de inkomsten en uitgaven van het Bataljon van de Rustende<br />
Schutterij wordt op een bedrag van ƒ 641,-- voorlopig vastgesteld.<br />
Raadsleden De heer T.J.M. van Everdingen neemt na dertien <strong>jaren</strong> raadslidmaatschap afscheid<br />
van de raad. Hij wordt door de burgemeester namens de gemeenteraad in de<br />
vriendelijkste woorden bedankt voor alles wat hij voor de gemeente heeft verricht.
3 september 1889 blz.25-27<br />
1167<br />
Raadsleden De nieuw benoemde raadsleden L.C. van Beijnen en D. Audier leggen in handen van<br />
de burgemeester de vereiste eden af.<br />
Wethouders In verband met het reglementair aftreden als raadslid van de heer Van Beijnen wordt<br />
een stemming gehouden voor een wethouderszetel. De heer Van Beijnen verkrijgt<br />
echter alweer de meerderheid van stemmen en wordt opnieuw tot wethouder gekozen.<br />
Ook voor de afgetreden wethouder Van Everdingen moet gestemd worden. In zijn<br />
plaats verkrijgt de heer Van Citters de meerderheid van stemmen, maar houdt de<br />
aanvaarding van dit ambt nog even in beraad.<br />
Ambtenaar van de De heer Van Beijnen wordt bij stemming ook opnieuw aangewezen<br />
Burgerlijke Stand als ambtenaar van de burgerlijke stand. De benoeming van een tweede ambtenaar van<br />
de burgerlijke stand wordt nog even uitgesteld in verband met het beraad van de heer<br />
Van Citters.<br />
Begroting De gemeentebegroting voor de dienst 1890 wordt 14 dagen ter visie gelegd voor de<br />
raadsleden.
10 september 1889 blz.27-28<br />
1168<br />
Wethouder De heer Van Citters, gebruik makend van de wettelijke bedenktijd om een functie als<br />
wethouder al dan niet te aanvaarden, heeft te kennen gegeven dat hij afziet van de<br />
functie van wethouder, waarvoor hij was gekozen. Zowel de voorzitter als de raad<br />
betreuren het besluit van Van Citters, maar respecteren het wel. De verdeling van de<br />
stemmen voor opvulling van de nu opengevallen wethoudersfunctie is als volgt: 3<br />
stemmen op naam van de heer Savalle; 1 op naam van de heer Veeneka en 1 op die<br />
van de heer Hogendoorn en 1 blanco-stem. De heer Savalle dankt voor het in hem<br />
gestelde vertrouwen en neemt de functie van wethouder aan.<br />
Ambtenaar van de De heer Van Citters heeft ook gevraagd buiten stemming te blijven<br />
Burgerlijke Stand voor het ambt van ambtenaar van de burgerlijke stand. Na een tweede stemming blijkt<br />
de heer Veenka de meeste stemmen op zijn naam te hebben gekregen. De heer<br />
Veeneka, zelf niet hierbij aanwezig, zal bericht krijgen van deze benoeming.
Begroting 1890:<br />
30 oktober 1889 blz.29-36<br />
1169<br />
Raadhuis De post voor het onderhoud van de raadzaal is verdubbeld. Dat is -zo meldt de<br />
voorzitter op een vraag hierover van de heer Van Citters- omdat de raadzaal<br />
hoognodig geschilderd moet worden.<br />
Volkstelling Op de post 'kosten van het bevolkingsregister' is een verhoging toegepast vanwege de<br />
verplichting om na een periodieke volkstelling vernieuwde bevolkingsregisters aan te -<br />
laten- leggen. De gemeente krijgt van het rijk een vergoeding toegekend van 3½ cent<br />
per ziel, maar daarentegen moet de gemeente voor de periode vanaf november tot<br />
ongeveer mei niet minder dan drie 'volkstellingsagenten' aanstellen en die vergen voor<br />
hun niet geringe inspanningen een bedrag van -naar raming- ƒ 360,--. Met andere<br />
woorden: het kost allemaal veel meer dan het opbrengt.<br />
Begraafplaats Rond de begraafplaats aan de Achterweg moet hoognodig een houten hek geplaatst<br />
worden en bovendien moeten de gebouwtjes ook onderhouden worden. Dat kost<br />
allemaal geld. De gemeenteopzichter heeft het houten hek geraamd op de nu<br />
uitgetrokken ƒ 150,-- en voor het onderhoud van de gebouwtjes ƒ 100,--.<br />
Onvoorzien Op de post onvoorzien wordt jaarlijks een bedrag uitgetrokken en dat kan -het woord<br />
zegt het al- niet voorzien worden, hoe hoog dat exact zal moeten zijn. Maar nodig blijkt<br />
het elk jaar weer!<br />
Begraafplaats Een aantal raadsleden vraagt zich af of het plaatsen van een houten hek rond de<br />
begraafplaats nu wel zo efficiënt is en of het niet beter zou zijn om -desnoods met<br />
enige aanpassingen en wijzigingen- het ijzeren hek te behouden. Burgemeester en<br />
wethouders moeten nu het een en ander gaan onderzoeken.<br />
Wegen en voetpaden Deze post is van ƒ 70,- op niet minder dan ƒ 175,- gebracht en men vraagt zich af<br />
waarom. Volgens de voorzitter is dat gedaan om de kosten van afrasteringen,<br />
leuningen en slagbomen en het verven daarvan te kunnen betalen.<br />
Raadhuis De kosten voor het opnieuw verven van de raadzaal -zoals hiervoor vermeld op ƒ 200,-<br />
- geraamd- vinden veel raadsleden rijkelijk hoog. Volgens de gemeenteopzichter -die<br />
het heeft voorgerekend- is dat beslist niet te hoog. Maar de raadsleden willen dat ook<br />
gekeken wordt of daarvan niet kan worden behangen. Bij de aanbesteding van deze<br />
werken zal echter worden bekeken of het niet voor wat minder kan.
Vervolg van: 30 oktober 1889 blz.29-36<br />
1170<br />
Schoollokalen De kosten van het verlichten en verwarmen van de schoollokalen vallen ook veel hoger<br />
uit dat gedacht. De voorzitter zegt dat hij de schoolonderwijzer zal aanmanen zoveel<br />
mogelijk zuinigheid te betrachten.<br />
Vroedvrouw Het bedrag voor de werkzaamheden van de vroedvrouw is nu op ƒ 400,- gebracht.<br />
Haar oorspronkelijke traktement was ƒ 350,-. <strong>Toen</strong> zij echter voor minder<br />
draagkrachtige gezinnen verlossingen moest begeleiden voor een lager tarief, heeft de<br />
raad haar een aanvulling toegezegd van ƒ 50,- per jaar. Daarvoor moest zij wel<br />
nauwgezet verantwoording afleggen van de hoeveelheden verlossingen die er onder<br />
haar toezicht zijn geschied.<br />
Pacht De pachtsom voor het stuk grond achter de begraafplaats zou volgens de berekening<br />
ƒ 364,- opbrengen, maar op de begroting is slechts ƒ 292,- uitgetrokken. Dat komt -<br />
zegt de voorzitter- omdat er een pad, direct langs de begraafplaats, er vanaf gegaan is.<br />
Maar volgens de heer Veeneka is dan een bedrag van ƒ 72,- voor een pad beslist te<br />
hoog. Hiernaar zal alsnog een onderzoek worden ingesteld.<br />
Hoofdelijke Omslag Het bedrag van de hoofdelijke omslag wordt, na enig heen en weer gepraat, op het<br />
voorgestelde bedrag van ƒ 1.500,- bepaald.<br />
Onteigening De raad gaat uitgebreid in op de voorstellen tot verwijdering van de asschuur bij de<br />
Voorburgse brug met alles wat daarbij hoort en de inrichting van een nieuwe<br />
vuilopslagplaats achter de begraafplaats. De onteigeningssom wordt vastgesteld op<br />
ƒ 4.500,--. Aan de provincie wordt onder meer de vraag gesteld of men op de oude<br />
voet bij de Voorburgse- of Kerkbrug goederen kan blijven laden en lossen. Dit is onder<br />
meer voorwaarde waaronder de raad de onteigeningssom van ƒ 4.500,-- kan<br />
accepteren.
19 december 1889 blz.37-40<br />
1171<br />
Hoofdelijke Omslag Het kohier van de hoofdelijke omslag over 1889 -in grote lijnen overeenkomend met<br />
het kohier van 1888- kan worden vastgesteld en ter goedkeuring naar Gedeputeerde<br />
Staten worden gezonden.<br />
Laden en lossen Gedeputeerde Staten hebben antwoord gegeven op de vraag van de raadsleden of er<br />
na de overname van de brug door G.S. en de verbeterde doorvaartmogelijkheden nog<br />
gelegenheid over blijft voor het laden en lossen van schepen. Als men zich houdt aan<br />
de scheepvaartvoorschriften zal die mogelijkheid er zeker zijn en blijven.<br />
Urinoirs Burgemeester en wethouders zijn van mening dat de kosten voor het aanbrengen van<br />
urinoirs op grond tegen het kerkhofhek bij de Oude Kerk uitsluitend ten laste van de<br />
gemeente zou moeten komen. Alhoewel het Kerkbestuur aanvankelijk zou willen<br />
bijdragen is men toch van mening dat hierover in een later stadium en wellicht een<br />
ander Kerkbestuur gemakkelijk verschil van mening kan ontstaan over de verdeling<br />
van de kosten van onderhoud. Nu hoeft het Kerkbestuur slechts vergunning te<br />
verlenen en is zij geen partij, zoals wanneer zij zouden meebetalen. De raad wenst vrij<br />
te kunnen handelen en geen verplichtingen aan het kerkbestuur te hebben in deze. Het<br />
raadslid Veeneka (in zijn hoedanigheid van kerkbestuurslid) dankt de raad zelfs voor<br />
"deze betoonde liberaliteit".<br />
Begraafplaats De voorzitter toont een tekening van een houten hek rond de algemene begraafplaats,<br />
waarvan het hout zogezegd 'gecyaniseerd'* is en die voor minstens dertig jaar wordt<br />
gegarandeerd.<br />
Gezien de hoge prijzen van ijzer verdient uiteindelijk toch een houten hek de voorkeur.<br />
Asschuur Het raadslid Veeneka maakt zich zorgen over de plaatsing van de nieuwe asschuur<br />
achter de begraafplaats en of het vervoer door de Broeksloot niet voor moeilijkheden<br />
zal gaan zorgen en teveel zal gaan kosten. Hij wordt echter volkomen gerust gesteld<br />
door het raadslid Hogendoorn die hem duidelijk maakt dan èn de locatie èn het vervoer<br />
juist optimaal zijn en hij zich dus geen zorgen hoeft te maken.<br />
* Volgens het 'vreemde woordenboek' betekent 'gecyaniseerd' zoveel als 'met blauwzuur bewerkt'
8 april 1890 blz.40-46<br />
1172<br />
Nieuwjaar In de gebruikelijk Nieuwjaarwens (op 8 april!!!) noemt de voorzitter expliciet de naam<br />
van het raadslid Oosterlaan, die kennelijk ziek is: "Opdat hij voor de zijnen gespaard<br />
mag blijven".<br />
Schadevergoeding Gedeputeerde staten hebben het door de raad vastgestelde schadevergoedingsbedrag<br />
van ƒ 4.500,-- goedgekeurd. Dit bedrag is bedoeld als schadevergoeding voor de<br />
gronden die onteigend moeten worden voor de verbetering van de<br />
doorvaartverbetering op het Rijn-Schiekanaal.<br />
Onderwijs De verslagen van zowel het lager als het middelbaar onderwijs zijn klaar en zullen<br />
binnenkort bij de raadsleden circuleren. Mej. L.I. Indewey krijgt op haar verzoek eervol<br />
ontslag als onderwijzeres aan de openbare lagere school per 15 april. Inmiddels<br />
hebben niet minder dan 16 kandidaten proeflessen op de school gegeven. Het college<br />
is hierbij aanwezig geweest en zij kunnen zich vinden in de schriftelijke rapportage<br />
door het schoolhoofd over deze gegeven proeflessen. Burgemeester en wethouders<br />
hebben de stukken van de 46 sollicitanten en de rapportage van het schoolhoofd naar<br />
de arrondissmentsschoolopziener gestuurd en zijn tot een voordracht van drie<br />
personen gekomen. Mej. S.T.M. Nieuwenhuysen uit Bussum is als hoogstgeplaatste<br />
op lijst terecht gekomen. Geen der kandidaten staat in enige (wellicht ongewenste)<br />
familieverhouding met het hoofd van de school. Uiteindelijk wordt de eerstvermelde<br />
van de voordracht benoemd en de benoeming wordt weer aan de schoolopziener<br />
medegedeeld.<br />
Rooilijn Het raadslid Audier stelt namens de heer I.P.F. Ligthelm het volgende aan de orde. De<br />
heer Ligthelm heeft een (bedrijfs)pand aan de Herenstraat, waarvan de zijgevel aan de<br />
Voorhofstraat ligt. Hij vraagt toestemming om met name de zijgevel aan de<br />
Voorhofstraat 25 cm te naar buiten te mogen verplaatsen. Dat betekent dat een smalle<br />
strook gemeentegrond aan Ligthelm afgestaan zou moeten worden. Aanvankelijk is<br />
men van oordeel dat de verbetering van de rooilijn best opweegt tegen het verlies van<br />
een onbetekenend stukje grond. Een aantal raadsleden is het daar niet mee eens en is<br />
bang een precedent te scheppen als met geen vergoeding in geld of in natura zou<br />
vragen. Burgemeester en wethouders moeten nu een deskundige het gevraagde stuk<br />
grond laten taxeren en altdus met een voorstel komen voor een redelijke vergoeding.<br />
Nachtwaker Sinds de vestiging van de 'Dolerende Kerk' in Voorburg moet nachtwaker Veerman op<br />
zondag twee maal in die buurt surveilleren en bovendien wordt de goede man nogal<br />
eens voor extra diensten ingezet. De burgemeester vindt het daarom nodig om -buiten<br />
de agenda om- een voorstel te doen om daarom de jaarwedde van de nachtwaker met<br />
ƒ 50,- te verhogen.
Vervolg van: 8 april 1890 blz.40-46<br />
1173<br />
Vervolg: Nachtwaker Op voorstel van het raadslid Hogendoorn wordt de behandeling van dit onderwerp naar<br />
een volgende vergadering doorgeschoven.<br />
Politieverordening De heer Van Citters vraagt of er bij de bouw en renovatie van panden aan de<br />
Herenstraat voldoende aandacht is geschonken aan de toestand van de privaten. De<br />
burgemester stelt hem echter op dit punt gerust.
24 mei 1890 blz.46-52<br />
1174<br />
Raadsleden De burgemeester herdenkt de onlangs overleden heer Johannes Oosterlaan.<br />
Johannes Oosterlaan* (1822-1890), was landbouwer van beroep en raadslid van<br />
Voorburg van 8 oktober 1863 tot 23 april 1890 en ook nog eens een jaar wethouder<br />
van 1868 tot 1869. Hij was volgens de burgemeester een zeer bemind persoon en zal<br />
door velen gemist worden.<br />
Rooilijn Er wordt nog stevig gediscussieerd over de te bedingen vergoeding voor de welgeteld<br />
3 m² grond die de heer Ligthelm bij zijn pand op de hoek van de Herenstraat en<br />
Voorhofstraat wil voegen. De heer Van Citters wil ƒ 10,- per m² rekenen, maar dat<br />
wordt te veel gevonden en weggestemd. De heer Savalle stelt voor om de 3 m² voor<br />
een bedrag van ƒ 25,- af te staan. Ook daarover wordt gestemd. Het voorstel van<br />
Savalle wordt met vier tegen een stem wordt goedgekeurd.<br />
Nachtwaker Het in de vorige vergadering aan de orde gestelde voorstel de jaarwedde van de<br />
nachtwaker te verhogen met ƒ 50,-- wordt weer aan de orde gesteld. De heer<br />
Hogendoorn wil het helemaal van de hand wijzen omdat hij zeer ontevreden is over de<br />
manier waarop nachtwaker Veerman ooit een proces verbaal heeft opgemaakt. Maar<br />
de heer Hogendoorn wordt direct op de vingers getikt met de opmerking dat dit een<br />
zaak is van het hoofd van de politie (= burgemeester) en dat hij zich daar niet mee<br />
mag bemoeien. Maar als hij het dan per se wil weten: de persoon die verbaliseerd<br />
werd heeft openlijk verzet gepleegd en de nachtwaker beledigd.<br />
Dit wordt nu door 'justitie uitgezocht en zolang er nog geen uitspraak is gedaan, mag<br />
zeker een raadslid daarop niet vooruit lopen. De voorzitter stelt daarentegen dat de<br />
'dienstijver' van de betrokken persoon 'voorbeeldig is'. De heer Van Citters vindt èn de<br />
voorgestelde verhoging van de jaarwedde te veel èn vindt bovendien dat het niet<br />
aangaat om -telkens als er zich een nieuwe kerkelijke groepering aandient- dan maar<br />
gelijk politietoezicht te vragen. Die kerkelijke groepering moet zelf maar orde op zaken<br />
weten te stellen! Het raadslid Beijnen stelt nu voor om de nachtwaker een verhoging<br />
en ƒ 35,-- toe te kennen en hem -evenals de andere politiebeambten- een jaarlijkse<br />
gratificatie van ƒ 15,- toe te kennen. Dit voorstel wordt uiteindelijk met vijf tegen een<br />
stem aangenomen.<br />
Leges De voorzitter brengt een voorstel op tafel om voor de verrichtingen van de<br />
secretariebeambten en die van de Burgerlijke Stand leges te heffen. Dit in navolging<br />
van andere gemeenten, die dat al langer doen. Op die manier wordt er een bron van<br />
inkomsten voor de gemeentegeschapen. Er is al een Verordening op schrift gesteld,<br />
die nu artikelsgewijs wordt voorgelezen. Het bedrag voor een huwelijkssluiting op een<br />
'buitengewone dag' wordt van ƒ 5,- naar ƒ 2,50 gebracht.
Vervolg van: 24 mei 1890 blz.46-52<br />
1175<br />
Vervolg: leges Een voorstel van de heer Veeneka om een bedrag van ƒ 2,50 aan extra leges te heffen<br />
voor het begraven buiten de normale uren wordt weer ingetrokken, omdat een ander<br />
raadslid bezwaren ziet in verband met een eventuele epidemie.<br />
Geldlening Burgemeester en wethouders willen een bedrag van ƒ 2000,-- dat de gemeente<br />
ontving als provinciale schadeloosstelling (vanwege de doorvaartverbetering in de<br />
Vliet), aanwenden om een geldlening tegen 4% af te gaan lossen. De heer<br />
Hogendoorn daarentegen zou dit geld liever willen besteden aan de bouw ('het<br />
daarstellen') van een huis en schuur op de asstaal. Andere raadsleden merken verder<br />
nog op dat het niet geoorloofd is overal te bouwen en zeker niet op korte afstand van<br />
een begraafplaats, terwijl het bouwen vlakbij een asstaal ook niet al te gezond is. Weer<br />
een ander raadslid wil het geld liever besteden aan de verbetering van de riolering. Na<br />
stemming blijkt dat men de gelden voorlopig 'intact' wil laten en dat er een onderzoek<br />
zal komen naar het bouwen van een schuur bij de begraafplaats en speciaal of de<br />
beschikbare grond wel groot genoeg is voor een paard.<br />
Raadhuis Voor het verven en behangen van de raadzaal is op de begroting een bedrag van<br />
ƒ 200,-- uitgetrokken. Maar nu heeft de gemeenteopzichter M.A. de Zwart een plan<br />
voorgelegd om op zes plaatsen op de muren van de raadzaal 'gezigten uit de<br />
gemeente' te schilderen. Dit werk kan voor een bedrag van ƒ 250,- uitgevoerd worden.<br />
Dat is voorwaar niet al te duur en bovendien is de naam van de schilder bekend. *<br />
Bijkomend voordeel is dat de gemeente het telkenmale behangen in de toekomst kan<br />
besparen. De raad besluit nu dit plan ten uitvoer te brengen.<br />
Bruggen Op de Kerkbrug (in deze context steevast Voorburgse brug genoemd)<br />
zijn destijds op verzoek van molenaar Baas latten aangebracht. Volgens het raadslid<br />
Hogendoorn zijn deze latten levensgevaarlijk en moeten die er zo snel mogelijk weer<br />
afgehaald worden, willen er geen ernstige ongelukken gebeuren. De voorzitter zegt toe<br />
dat de latten er zonder bezwaar vanaf genomen kunnen worden als de raad zulks<br />
noodzakelijk acht. Het raadslid Audier voegt er nog aan toe dat er gevaar op de brug<br />
aanmerkelijk minder kan zijn als er 'rijvoering' (sic) op de weg wordt aangebracht. Men<br />
besluit bij molenaar Baas 'en andere deskundigen' te gaan informeren en als er echt<br />
een gevaarlijke situatie ontstaat, de latten dan te laten verwijderen.<br />
* Gedateerd 18 september 1890 dient een zich decoratie-schilder noemende A. Terhell uit 's-Gravenhage bij het<br />
edelachtbare gemeentebestuur van Voorburg een nota in van ƒ 250,- voor "Het schilderen van den Raadzaal op<br />
het gemeentehuis te Voorburg. Waaronder wordt verstaan het plafond, de paneelen in de muuren en het staande<br />
houtwerk in tinten". Noot B.D.
16 augustus 1890 blz.52-55<br />
1176<br />
Secretaris Tijdens de afwezigheid van de secretaris zal de secretarie-ambtenaar Van Mierop zijn<br />
taken waarnemen.<br />
Geloofsbrieven De geloofsbrieven van de heer G. de Groot zijn reeds voorlopig door het college<br />
goedgekeurd. Formeel doet nu ook de raad dit en deelt dit besluit mee aan<br />
Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland.<br />
Zetters De raad doet een voordracht van vier personen (raadsleden) voor de opengevallen<br />
plaats van twee zetters van de directe belastuingen. Dat zijn respectievelijk de heren<br />
Van Everdingen en Savalle voor de 1e vacature en Savalle en Hogendoorn voor de 2e<br />
vacature.<br />
Bruggen Op de zogenoemde Voorburgse brug zijn latten aangebracht, die er zorg voor moeten<br />
dragen dat het verkeer -vooral paarden en wagens- beter grip op het wegdek heeft.<br />
Die latten zijn volgens sommige raadsleden gevaarlijk en bovendien zie je ze bijna<br />
nergens meer toegepast op bruggen. Vooral de heer Hogendoorn vindt de latten<br />
hoogst gevaarlijk. Zijn voorstel om de latten er af te -laten- halen haalt het niet. Met vijf<br />
tegen één stem wordt zijn voorstel verworpen. De reden is dat men bang is dat dan de<br />
brug te glad zou worden. Een voorstel van de heer Veenstra om een 'rijvoering' aan te<br />
laten brengen, haalt het echter wel. Die zogenoemde rijvoering moet 3½ meter breed<br />
zijn en 3½ cm. dik.<br />
Urinoir Het urinoir loost blijkens een mededeling van de heer Hogendoorn niet op het<br />
hoofdriool, maar op een zogenoemd zakputje. Hierin moet verandering komen. De<br />
voorzitter zegt toe dat er zo spoedig mogelijk maatregelen genomen zullen worden.<br />
Verlichting Volgens de heer Audier laat de verlichting van het Oosteinde te wensen over. De<br />
voorzitter zegt daarop dat als de raad dieper in de buidel tast er dan minder klachten<br />
over de verlichting zouden komen. Hij geeft de heer Audier in overweging zijn klacht<br />
dan wel opmerking bij de eerstvolgende begrotingsbehandeling aan de orde te stellen.
30 augustus 1890 blz.55-57<br />
Raadsleden De heer G. de Groot legt de vereiste eden af in handen van de voorzitter.<br />
1177<br />
Schutterij De begroting 1891 van de Rustende Schutterij van het 1e Baltaillon van Zuid-Holland<br />
komt aan de orde. De inkomsten en de uitgaven worden tot een bedrag van ƒ 641,-<br />
vastgesteld.
2 september 1890 blz.57-58<br />
1178<br />
Wethouder De heer L.C. Beijnen is aan de beurt om af te treden als wethouder, maar bij stemming<br />
blijkt hij zes stemmen op zijn naam te hebben gekregen en een stem op naam van jhr.<br />
E. van Citters. Na dank te hebben gezegd aan degenen die op hem hebben gestemd,<br />
neemt hij de functie weer aan.<br />
Begroting De gemeentebegroting 1891 ligt vanaf nu veertien dagen ter inzage en zal in de<br />
eerstvolgende raadsvergadering behandeld worden.
31 oktober 1890 blz.58-64<br />
1179<br />
Dempen sloten Een aantal ingezetenen, wonend in de nabijheid van de sloot achter de Herenstraat,<br />
maakt bezwaar tegen die sloot en vraagt van de gemeenteraad een beslissing de sloot<br />
te dempen. Ze willen zelfs tegemoetkomen in de kosten. De briefschrijvers willen de<br />
rente van de helft van het benodigde kapitaal te betalen. Dat betekent dat zij de rente<br />
over ƒ 1.500,- willen voldoen. Het verzoek zal bij het betreffende punt van de begroting<br />
nogmaals aan de orde komen.<br />
Urinoir Een paar raadsleden maken opmerkingen over het urinoir en de afvoer van de daaruit<br />
voortkomende stoffen. De gemeente heeft een "gestapelde put" en de bewoners<br />
moeten een "beerput" aan -laten- leggen. Het hoogheemraadschap van Delfland<br />
maakt echter bezwaar tegen beerputten. De heer Audier oppert echter, dat zolang er<br />
geen bezwaren worden geuit over de toestand van het urinoir, die dan maar het beste<br />
zo kan blijven gehandhaafd. Tot dat laatste besluit de raad.<br />
Hoofdelijke Omslag Het kohier van de Hoofdelijke Omslag over 1890 wordt -na aftrek van afschrijvingen en<br />
Begroting 1891:<br />
'non valeurs'- vastgesteld op een bedrag van ± ƒ 2.100,--.<br />
Raadhuis De post voor onderhoud van het raadhuis is vastgesteld op een bedrag van ƒ 582,--.<br />
Een bedrag van ƒ 182,-- is jaarwedde; ƒ 300,-- is voor het buitenschilderwerk en<br />
ƒ 100,--voor het schilderen van de gang . Voorts is er onder nummer 41 ƒ 100,--<br />
uitgetrokken voor onder meer de aanschaf van vier stoelen. Dat is noodzakelijk omdat<br />
de gemeenteraad met vier zetels is uitgebreid.
Vervolg van: 31 oktober 1890 blz.58-64<br />
1180<br />
Straten en pleinen Op een post met volgnummer 53 is een bedrag uitgetrokken van ƒ 600,--. ƒ 500,--<br />
daarvan is bestemd voor de verdere bestrating van de Herenstraat en ƒ 100,- voor de<br />
Schoolstraat. Voor de bestrating bij de Begraafplaats is een hoger bedrag uitgetrokken<br />
dan het vorig jaar. Vroeger was het ƒ 465,- en nu is het ƒ 785,--. Dat houdt verband<br />
met het uitbreken van de keien op het voorplein bij de begraafplaats en het<br />
'macadamiseren' * van dat voorplein. Niet alle raadsleden zijn voor het aanbrengen<br />
van 'macadam' en sommigen zien liever de keien, omdat daar nauwelijks naar hoeft te<br />
worden omgekeken. Ze zien de uitgetrokken gelden liever aan iets anders, iets<br />
nuttigers, besteed. Er is onder meer ook een bedrag van ƒ 120,-- uitgetrokken voor de<br />
verhading van de weg naar de asstaal. Om de kosten daarvan zo laag mogelijk te laten<br />
zijn, besluit de raad de keien uit de Schoolstraat en van het voorplein van de<br />
begraafplaats voor die te verharden weg aan te wenden. Het voorplein van de<br />
begraafplaats, alsmede de oprijlaan van die dodenakker moeten worden voorzien van<br />
gele Belgische klinkers, waaroverheen grind of schelpen gestort moeten worden.<br />
Straatverlichting De post voor de verlichting met lantaarns is met ƒ 200,-- verhoogd. Alhoewel het<br />
raadslid Audier een tijd geleden om meer verlichting in de buitenwijken had gevraagd,<br />
blijkt het nu bestemd te zijn voor meer verlichting in de kom van het dorp. Met name de<br />
aanwezigheid van de tram en de trein en de daarmee gepaard gaande bedrijvigheid,<br />
maakt het vooral op donkere zomeravonden gewenst dat er meer verlichting is. Na<br />
stemming wordt het bedrag van ƒ 200,- gehandhaafd en zal naar bevind van zaken<br />
gehandeld worden of er meer verlichting in de dorpskern of in de buitenwijken nodig is.<br />
Dempen sloten De al hiervoor aangehaalde demping van een sloot achter de Herenstraat komt nu ter<br />
sprake. De heer Hovgendoorn vindt een bedrag van ƒ 3.000,- voor dit wek rijkelijk<br />
veel.Hij zou liever zien dat ook de eigenaren een bijdrage leveren. En de heer Spoor<br />
moet maar voor zijn eigen sloot zorgen. Burgemeester en wethouders moeten het een<br />
en ander nader uitwerken en contact opnemen met de eigenaren van de sloot. Maar<br />
dat de sloot uiteindelijk gedempt moet worden: daarover is een ieder het wel eens.<br />
Begroting 1891 De inkomsten en uitgaven van de begroting 1891 worden dan voorlopig vastgesteld op<br />
een totaalbedrag van ƒ 23.619,895.<br />
* 'macadamiseren' = is bepaalde verharding van wegen aanbrengen, bestaande uit granietkiezel of iets dergelijks.<br />
Het is vernoemd naar een Schotse ingenieur John Loudon Mac Adam, die leefde van 1756 - 1836. (Uit: Prisma<br />
Vreemde-woordenboek 1956)
1 december 1890 blz.65-66<br />
1181<br />
Koninklijk huis De voorzitter herdenkt in gloedvolle bewoordingen het overlijden van koning Willem<br />
III.* Hij stelt voor een 'adres van rouwbeklag' te sturen naar Hare Majesteit de Koningin<br />
Regentes en wil daartoe de beide oudste raadsleden inschakelen. De heer Beijnen<br />
voelt zich echter niet geroepen tot deze taak en zo wordt -op voorstel van de heer Van<br />
Citters- besloten het college deze opdracht uit te laten voeren. Het overlijden van<br />
Koning Willem III was het enige agendapunt van deze vergadering van 1 december<br />
1890.<br />
* Koning Willem III werd in Brussel geboren in het jaar <strong>1817</strong> en kreeg toen de namen Alexander Paul Frederik<br />
Lodewijk. Hij was de oudste zoon van koning Willem II en koningin Anna Pavlovna. Hij huwde in 1839 met de in<br />
1818 te Stutgart geboren Sophia Frederika Mathilde, prinses van Wurtemberg. Het huwelijk tussen neef en nicht<br />
was geen succes en in feite leefde het koninklijke echtpaar sedert 1851 gescheiden van elkaar. Koningin Sophie<br />
overleed in 1877. Koning Willem III heeft kort na de dood van zijn vrouw een huwelijk aan willen gaan met een<br />
Parijse operazangeres, maar verkreeg daartoe niet de noodzakelijke parlementaire goedkeuring. Hij huwde in 1879<br />
met prinses Emma van Waldeck-Pyrmont. De laatste drie <strong>jaren</strong> van zijn leven was Koningin Emma al regentes voor<br />
haar echtgenoot en daarna nog acht jaar voor haar dochter, de latere koningin Wilhelmina. Op politiek terrein heeft<br />
Willem zich heftig verzet tegen de gevolgen van Thorbeckes grondwetswijiziging van 1848. In 1853 sloot hij zich<br />
openlijk aan bij de zogenoemde Aprilbeweging, een actiegroep van conservatieve protestanten die de<br />
grondwettelijke vrijheid van godsdienst wilde besnoeien. In 1866 raakte Willem nog verstrikt in de gecompliceerde<br />
Luxemburgse kwestie. Hierbij werd het Groothertogdom in feite een pion in het schaakspel tussen Duitsland en<br />
Frankrijk. De kabinetten waren nadien ook niet meer afhankelijk van de koninklijke steun, maar van de steun van<br />
het parlement. Uit het huwelijk tussen Willem III en Koningin Sophie kwamen drie zoons, Willem † 1879, Maurits †<br />
1850 en Alexander † 1884. Uit het huwelijk van Willem III met Koningin Emma kwam een dochter voort, de in 1880<br />
geboren prinses Wilhelmina. Met het overlijden van Willem III stierf het Huis van Oranje, althans in mannelijke lijn,<br />
uit.
20 januari 1891 blz.66-70<br />
1182<br />
Secretaris Wegens 'ongesteldheid' van de secretaris, de heer Van Hasselt hebben burgemeester<br />
en wethouders de 'ambtenaar ter secretarie' als zodanig aangewezen, de heer W.A.L<br />
van Mierop.<br />
Nieuwjaarswensen De voorzitter spreekt de gebruikelijke nieuwjaarswensen uit aan het adres van de<br />
raadsleden en hun gezinnen en wenst met name de gemeentesecretaris beterschap.<br />
Commissie toezicht Ene heer J. van Reijerdam vraagt middels een brief om eervol ontslag<br />
Middelbaar onderwijs als lid van de Commissie van Toezicht op het Middelbaar Onderwijs. De heer<br />
Reijerdam krijgt dit eervol ontslag en in zijn plaats wordt met zes stemmen de heer<br />
G.Gesner van der Voort gekozen. Zijn benoeming zal hem schriftelijk worden<br />
medegedeeld.<br />
Dempen sloten De heer D.J. Klink cum suis vragen in een verzoekschrift om demping van de sloot die<br />
parallel loopt aan de Herenstraat. Deze vraag is al eerder in de raadsvergadering aan<br />
de orde geweest en toen in handen gesteld van het college van burgemeester en<br />
wethouders. Het college heeft inmiddels het nodig werk verricht en is er ten zeerste<br />
van overtuigd dat eindelijk eens tot demping van de beruchte sloot moet worden<br />
overgegaan. De verzoekers en met name de meest belanghebbende, de heer M.W.<br />
Spoor, is bereid het benodigde bedrag ad ƒ 3.000,-- tegen een rente van 3% aan de<br />
gemeente te lenen. Het college heeft echter berekend dat het gehele werk, het<br />
dempen van de sloot, inclusief het aanleggen van een omrasterd pad, lopend naar de<br />
Laan van Nieuw Oosteinde, totaal ƒ 4.450,- zou kosten. Diverse raadsleden komen<br />
dan ook nog met hun specifieke wensen, zoals 'gestapelde putten' in plaats van<br />
beerputten enzovoorts. Uiteindelijk wordt het college van burgemeester en wethouders<br />
uitgenodigd een concept-overeenkomst op te gaan stellen met de heer M.W. Spoor en<br />
de overige eigenaren (zestien in totaal). In een volgende vergadering zal er dan een<br />
beslissing worden genomen.<br />
Hoofdelijke omslag Een aantal inwoners heeft bezwaar ingediend tegen de hoogte van de heffing van de<br />
hoofdelijke omslag. Na bestudering van de bezwaren besluit de raad de gevraagde<br />
afschrijving van die belasting te verlenen.<br />
Straten en pleinen De burgemeester krijgt van de raad een compliment voor de wijze waarop de straten<br />
sneeuwvrij worden gemaakt. De burgemeester heeft werkelozen ingeschakeld voor<br />
deze klus. Wel moet er op gelet worden dat de sneeuw niet helemaal van de keien<br />
wordt weggeveegd, omdat dat gevaarlijk voor de paarden kan zijn.
Vervolg van: 20 januari 1891 blz.66-70<br />
1183<br />
Sloten Het is de heer Van Citters opgevallen dat de duiker aan de Huygensstraat, die een<br />
verbinding vormt met de sloot aan de Laan van Nieuw Oosteinde, telkens open staat.<br />
Destijds is er de afspraak gemaakt dat de duiker alleen maar open zou staan als er<br />
gemalen werd. De heer Van Citters wordt bedankt voor zijn opmerkzaamheid; de<br />
gemeenteopzichter zal er naar moeten gaan kijken en maatregelen nemen.
14 mei 1891 blz.71-73<br />
1184<br />
Wethouder De voorzitter herdenkt met enkele woorden de heer Leonardus Cornelis Beijnen die op<br />
7 april 1891 is overleden. De heer Beijnen werd 64 jaar oud en was vanaf 1869 tot<br />
1875 en van 1876 tot 1891 wethouder van Voorburg. De voorzitter bedankt, namens<br />
de weduwe, de raadsleden voor de belangstelling en de laatste eer die zij aan het<br />
overleden raadslid hebben betoond.<br />
Gemeentewerken Een zekere heer Elsevier, onderaannemer, heeft klachten over de aannemer van<br />
gemeentewerken de heer P.A. Spoor. De gemeente heeft echter slechts van doen met<br />
de aannemer en het staat de aannemer vrij om eventueel bepaalde werken in handen<br />
te geven van onderaannemers. Als de heer Elsevier dus klachten heeft moet hij niet bij<br />
de gemeente zijn maar bij de aannemer zelf.<br />
Zetters Door het overlijden van de heer T.J.M. van Everdingen moet er worden voorzien in de<br />
vacature van zetter. Als 1e kandidaat wordt de heer I.P. Baas op de voordracht<br />
geplaatst en op de 2e plaats de naam van de heer I.Q. Westen. De commissaris des<br />
konings moet beslissen.<br />
Geloofsbrieven De geloofsbrieven van de heer I.C. Mulder worden onderzocht en in orde bevonden.<br />
Hij krijgt een schriftelijke mededeling dat hij tot de raad is toegelaten.<br />
Hoofdelijke Omslag Het percentage van de Hoofdelijke Omslag wordt -rekening houdend met de begroting<br />
van het komend jaar- vastgesteld op 37/100.
4 juni 1891 blz.73-76<br />
1185<br />
Zetters De in de vorige vergadering coorgedragen nieuwe zetter voor de hoofdelijke omslag,<br />
de heer I.P.Baas, neemt zijn benoeming aan.<br />
Raadsleden De heer I.C. Mulder legt de gebruikelijke eden af en wordt als raadslid geïntroduceerd.<br />
Wethouder Ter opvulling van de vacature, ontstaan door het overlijden van de heer Beijnen, wordt<br />
een stemming gehouden tot benoeming van een nieuwe wethouder. Er zijn niet minder<br />
dan zes stemmingen nodig om tot de aanwijzing van een nieuwe wethouder te komen.<br />
Het verloop is aldus:<br />
1e stemming: Veeneka 2; Mulder 2; Hoogendoorn 1; Van Citters 1.<br />
2e stemming: idem als eerste.<br />
3e stemming: Veeneka 2; Mulder 2; blanco 2.<br />
4e stemming: idem als de 3e stemming.<br />
Loterij tussen Veeneka en Mulder. Het lot wijst Veeneka aan, maar die weigert de<br />
benoeming te aanvaarden.<br />
5e stemming: Mulder 2; Van Citters 2; Hoogendoorn 1 en blanco 1.<br />
6e stemming: Van Citters 4 en Mulder 2.<br />
Van Citters is weliswaar nu benoemd, maar is zelf niet ter vergadering aanwezig om<br />
met de benoeming zijn instemming te betuigen.<br />
Ambtenaar van de Door het overlijden van de Beijnen is ook de functie van ambtenaar<br />
Burgerlijke Stand van de burgerlijke stand open komen vallen. Ook hierbij verlopen de stemmingen<br />
moeizaam. Bij de eerste stemming verkrijgt de heer Veeneka 4 stemmen en Van<br />
Citters 2. De heer Veeneka weigert echter de benoeming te aanvaarden en dus wordt<br />
er weer een nieuwe stemming gehouden. Nu krijgt de heer Van Citters 3 stemmen, de<br />
heer Audier 2 en de heer Mulder 1 stem. Weer geen volstrekte meerderheid. De derde<br />
stemming gaat tussen de heren Van Citters en Audier. Nu krijgt de heer Van Citters 5<br />
stemmen en de heer Audier 1 stem. De heer Van Citters is echter niet op de<br />
vergadering aanwezig en dus moet afgewcht worden of hij deze benoeming<br />
aanvaarden zal, ja of neen.
13 juni 1891 blz.76-78<br />
1186<br />
Wethouder Omdat de heer Van Citters bedankt heeft voor de eer wethouder te worden, moeten er<br />
weer nieuwe stemmingen plaats vinden. Ook nu weer gaan de stemmingen moeizaam.<br />
Het verloop is als volgt:<br />
1e stemming: Mulder 2; Hogendoorn 2; Audier 2.<br />
2e stemming: Mulder 4; Hogendoorn 1; Audier 1; de Groot 1.<br />
De heer Mulder maakt nog wel de nodige bezwaren tegen het aannemen van de<br />
functie omdat hij zelf ook een drukke werkkring heeft, naar hij beweert. Uiteindelijk legt<br />
hij zich toch bij de aanwijzing van de meerderheid van de raad neer en neemt de<br />
benoeming aan.<br />
Amtenaar van de Aangezien de heer Van Citters ook voor de functie van ambtenaar<br />
Burgerlijke Stand van de burgerlijke stand heeft bedankt, moet ook voor die functie een herstemming<br />
plaats vinden. Bij de herstemming worden er vier stemmen uitgebracht op naam van<br />
de heer Audier en drie op die van de heer Mulder. De heer Audier maakt echter<br />
bezwaren vanwege het feit dat hij 's morgens doorgaans van huis is en omdat er een<br />
aantal raadsleden het wenselijk vinden dat er in de kom van het dorp altijd een<br />
ambtenaar van de burgelijke stand aanwezig is. Nadat hij echter heeft verklaard dat hij<br />
's middags wel bijna altijd aanwezig is, besluit hij toch de benoeming aan te nemen.<br />
Asstaal De heer Van Citters vestigt er nogmaals de aandacht op dat eindelijk de weg naar de<br />
asstaal verbeterd moet worden. Als straks de provincie de vaart achter de asstaal gaat<br />
laten verbreden, hoe moet dan het vervoer over water geschieden? En hoe moet het<br />
vervoer van het huisvuil dan plaats hebben? Van Citters dringt er bijzonder op aan dat<br />
het gemeentebestuur nu eindelijk maatregelen gaat nemen en bovendien dat zijn<br />
opmerkingen duidelijk in de <strong>raadsnotulen</strong> zullen worden vermeld.
15 augustus 1891 blz.79-80<br />
1187<br />
Secretaris Aangezien de gemeentesecretaris, de heer Van Hasselt, enige tijd afwezig zal zijn,<br />
wordt zijn functie waargenomen door de ambtenaar ter secretarie de heer W.A.L. van<br />
Mierop.<br />
Hoofdelijke Omslag Op de Verordening betreffende het percentage van de Hoofdelijke Omslag is de<br />
Koninklijke goedkeuring verkregen.<br />
Geloofsbrieven De voorzitter vraagt om formele redenen aan het lid Hogendoorn de vergadering voor<br />
enige ogenblikken te willen verlaten. Het college van burgemeester en wethouders<br />
heeft voorlopig de geloofsbrieven van de heer Hogendoorn onderzocht en in orde<br />
bevonden. Hierna kan de heer Hogendoorn weer zijn plaats innemen. Daarna worden<br />
ook de geloofsbrieven onderzocht van de heren: P. Veeneka, J. Hooijmans Mzn., L.<br />
Baas, M.W.L. van Alphen sr.en M.J. Doppenberg. Zij zijn formeel toegelaten als<br />
raadsleden en van hun toelating zal mededeling worden gedaan aan Gedeputeerde<br />
Staten.<br />
Straten Het raadslid De Groot merkt op dat de bestrating ter hoogte van de Algemene<br />
Begraafplaats op de Achterweg zeer veel te wensen over laat. De voorzitter zegt dat hij<br />
hierover contact zal opnemen met de directeur van de<br />
IJsselstoomtramwegmaatschappij.<br />
Straatverlichting De heer Hogendoorn wil aandacht voor de straatverlichting en met name dat de<br />
lantaarns die buiten de bebouwde kom, tussen de bomen staan, met één arm over de<br />
helft van het voetpad heen zouden hellen. Dit punt zal in de eerstvolgende vergadering<br />
van het college van burgemeester en wethouders ter sprake worden gebracht.
29 augustus 1891 blz.81-82<br />
Gemeentebegroting De gemeentebegroting ligt gedurende veertien dagen ter inzage en zal<br />
1892 dan in de raad behandeld worden<br />
Gemeenterekening De gemeenterekening wordt voorlopig vastgesteld met een batig saldo<br />
1890 van ƒ 1.043,035<br />
1188<br />
Schutterij De begroting 1892 van de Rustende Schutterij 1e Bataillon wordt zowel wat inkomsten<br />
als uitgaven betreft vastgesteld op een bedrag van ƒ 641,--.<br />
Begraafplaats De heer Audier maakt melding van het feit dat er in de heg tussen de Algemene<br />
Begraafplaats en het terrein van de Lawntennisclub een groot gat zit. De voorzitter<br />
zegt toe dat daar spoedig iets ter verbetering aan zal worden gedaan.<br />
Raadsleden De voorzitter besluit de vergadering met de mededeling dat dit de laatste keer is dat de<br />
gemeenteraad van Voortburg met zeven raadsleden vergadert. In de toekomst -na de<br />
gehouden verkiezingen- zullen dat er elf zijn.
1 september 1891 blz.82-83<br />
1189<br />
Raadsleden De twee zittende maar herkozen raadsleden, de heren L.C.- Hogendoorn en<br />
P.Veeneka leggen opnieuw de voorgeschreven eden af. Vervolgens krijgen de heren<br />
G. de Groot en I.-C. Mulder van de voorzitter het verzoek de vier nieuw gekozen<br />
raadsleden de vergadering binnen te leiden. Deze vier zijn: de heren I. Hooijmans<br />
Azn., M.W.L. van Alphen, L. Baas en M.I. Doppenberg. Zij leggen de eed op de<br />
Grondwet en die op de Gemeentewet af in handen van de voozitter. Daarna spreekt de<br />
voorzitter de vergadering toe. Allereerst worden twee oude bekenden verwelkomt, de<br />
heren Hogendoorn en Veeneka, terwijl de voorzitter voorts de nieuwkomers een<br />
vruchtbare werkkring toewenst, hoopt hij dat de prettige geest in de<br />
raadsvergaderingen zal mogen blijven heersen. Na deze toespraak tekenen de nieuwe<br />
raadsleden de presentielijst en nemen hun plaats in.
20 oktober 1891 blz.84-90<br />
Gemeenterekening Gedeputeerde staten hebben de gemeenterekening over het jaar 1890 goedgekeurd.<br />
1190<br />
Schutterij Gedeputeerde staten hebben eveneens de begroting 1892 van de Rustende Schutterij<br />
'gearresteerd'.<br />
Reglement van orde Binnenkort komt er een herzien reglement van orde. Uit de notulen valt op te maken<br />
dat de voornaamste reden om het reglement te herzien is... dat er geen exemplaren<br />
meer van voorhanden zijn.<br />
Dempen sloten Het dempen van de sloot achter de Herenstraat komt wederom aan de orde. Het blijkt<br />
dat iedere belanghebbende bereid is een bijdrage te leveren, op één na. De<br />
belanghebbende stellen wel nog enige voorwaarden voor wat betreft het aan te leggen<br />
pad en het verschillende belang dat iedere belanghebbende daarbij zal hebben. De<br />
heer Hogendoorn vindt dat als de belanghebbende onvoldoende medewerking<br />
verlenen dat dan de sloot maar weer als vanouds door het Hoogheemraadschap van<br />
Delfland moet worden geschouwd. Het merendeel van de raad vindt echter dat dit<br />
middel niet werkt. De heer Hogendoorn maakt van zijn opmerking een serieus voorstel,<br />
dat echter met tien tegen één stem wordt weggestemd. Dan komt vervolgens het<br />
voorstel van het College in stemming. Dat voorstel wordt met negen tegen twee<br />
stemmen aangenomen. Het voorstel houdt in dat de sloot voor rekening van de<br />
gemeente geheel wordt gedempt en dat degenen die een uitpad op het aan te leggen<br />
voetpad willen, daarvoor jaarlijks een recognitierecht gaan betalen van ƒ 4,--. Het<br />
gehele project kost ƒ 4.500,-- en zal worden gefinancierd uit een door de heer M.W.<br />
Spoor aangeboden lening tegen een rente van 3%. De heer Spoor moet daarenboven<br />
ƒ 1,-- per jaar betalen voor elk aan het riool aangesloten pand. De afrasteringen<br />
daarentegen blijven, wat het onderhoud betreft, voor rekening van de respectievelijke<br />
eigenaars.<br />
Aftreden Omdat nu de raad met niet minder dan vier leden is uitgebreid, moet er een nieuw<br />
rooster van periodiek aftreden worden opgesteld. Al bij al zijn in 1893 de heren Van<br />
Citters, Savalle en De Groot aan de beurt van aftreden; in 1895 zijn dat de heren<br />
Audier, Mulder, Hooijmans en Doppenberg en ten slotte in 1897 de heren Hogendoorn,<br />
Veeneka, Baas en Van Alphen.<br />
Begroting Alvorens met de begrotingsbehandeling te beginnen, stelt de voorzitter voor eerst even<br />
een besloten vergadering te beleggen. De heer Van Citters wil dat, ter wille van de<br />
bezoekers van de publieke tribune naar het eind van de vergadering verzetten, maar<br />
de voorzitter vindt dat het nu moet gebeuren.
BESLOTEN VERGADERING va n 20 oktober 1891<br />
Aankoop Het pand van de familie Beijnen, direct grenzend aan het Gemeentehuis, is te<br />
1191<br />
onroerend goed koop. In de vergadering van Burgemeester en wethouders is dit al aan de orde<br />
geweest en nu wordt de mening van de gemeenteraad gevraagd. Dit pand aankopen<br />
zou betekenen dat de openbare school beter bereikbaar wordt en bovendien kan er<br />
een beter arrestantenlokaal ingericht worden, hetgeen hoognodig is. Bovendien komt<br />
er nog een bovenwoning bij, waarvoor een jaarlijkse huur van ƒ 200,-- gevraagd kan<br />
worden. In eerste instantie wordt men het niet eens over het geschatte bedrag van dit<br />
pand en bovendien is men van mening dat het pand er niet al te best aan toe is en -als<br />
het dan al aan het gemeentehuis toegevoegd zou kunnen worden- tot de grond toe<br />
afgebroken zal moeten worden. Behalve dit pand is er echter nog een pand in de<br />
directe omgeving van het gemeentehuis te koop, namelijk die van de familie Van<br />
Dongen. Veel raadsleden geven de voorkeur aan dit pand boven die van de familie<br />
Beijnen. Uiteindelijk krijgt het college van burgemeester en wethouders van de raad de<br />
machtiging stappen te nemen om te bekijken of het pand van de heer Van Dongen niet<br />
aan te kopen is. In een volgende vergadering kan dat eventueel hierop worden terug<br />
gekomen.<br />
Nu gaat de raad weer verder in een openbare vergadering
Vervolg van: 20 oktober 1891 blz.84-90<br />
Begroting 1892<br />
1192<br />
Presentiegelden In de begroting wordt het presentiegeld voor de vergaderingen van de leden van de<br />
gemeenteraad verhoogd van ƒ 40,-- naar ƒ 80,--. De heer Van Alphen stelt voor om -<br />
op grond van de een of andere resolutie van 28 september 1852- het presentiegeld<br />
zelfs op ƒ 85,-- te brengen. Dit voorstel wordt echter met tien tegen één stem<br />
verworpen.<br />
Straatverlichting Er is een bedrag van ƒ 150,- uitgetrokken voor aanpassing en verbetering van de<br />
straatverlichting. Dit mede op grond van een eerdere opmerking van de heer<br />
Hoogendoorn, die vond dat de lantaarnpalen die tussen bomen staan een arm<br />
moesten krijgen, die tot op de helft van het naastgelegen voetpad moest reiken. Om<br />
dat bij alle daarvoor in aanmerking komende lantaarnpalen mogelijk te maken wordt dit<br />
bedrag uitgetrokken.<br />
Drinkwater De inspecteur van de Volksgezondheid heeft op een aantal plaatsen een onderzoek<br />
ingesteld naar de kwaliteit van het drinkwater. Zij bevindingen waren niet onverdeeld<br />
gunstig en bevatte de aanbeveling om een zogenoemde Norton-pomp aan te schaffen.<br />
Kosten: ƒ 300,--. De heren Van Citters en Veeneka steunen de aanbeveling van de<br />
inspecteur, maar zien liever een welwaterpomp aangeschaft en het urinoir bij de Oude<br />
kerk verplaatst. Dat maakt overigens voor de kosten niets uit. De post blijft dan ook<br />
voor dit bedrag gewoon staan.
Verder vervolg van: 20 oktober 1891 blz.84-90<br />
1193<br />
Leges Er is een bedrag van ƒ 100,-- uitgetrokken voor de aanschaf van een brandkast om<br />
Begroting 1892<br />
daarin de opbrengsten van de leges van de Burgerlijke Stand in op te bergen. Deze<br />
post ontmoet geen tegenstand.<br />
Drinkwater Om het onderzoek naar de kwaliteit van het drinkwater periodiek te laten plaatsvinden<br />
wordt pro memorie een bedrag van ƒ 100,-- uitgetrokken.<br />
Waterafvoer Volgens het raadslid Hooijmans is de waterafvoer in het Westeinde ter hoogte van de<br />
panden van Van der Ham en Vriese niet goed. Van Citters beweert dat hier vroeger<br />
een buis had gelegen om de afvoer te regelen. Hoe dan ook de toestand moet<br />
verbeteren en daarom zal ter plaatse een onderzoek worden ingesteld.
30 oktober 1891 blz.91-93<br />
1194<br />
Secretaris Omdat de gemeentesecretaris tijdelijk afwezig is vraagt de voorzitter aan de heer<br />
Doppenberg om zijn taak waar te willen nemen, waarin hij toestemt.<br />
De voorzitter stelt nu voor in een geheime vergadering verder te gaan.<br />
Van deze 'geheime vergadering' zijn geen notulen gemaakt. In het afzonderlijke deel<br />
'Notulen geheime vergadering 1871-<strong>1918</strong> blijkt na de vergadering van 20 oktober 1891<br />
een bladzijde uit het notulenboek te zijn gesneden!<br />
Vroedvrouw Het raadlid Van Alphen vraagt de voorzitter om de kwestie van de vroedvrouw<br />
Mejuffrouw Schouw aan de orde te stellen. Mejuffrouw Schouw zou zich 'onbetamelijke<br />
uitdrukkingen' veroorloven, vooral tegen mensen die voor haar hulp niet konden<br />
betalen, maar een briefje van onvermogen konden laten zien. Juffrouw Schouw vindt<br />
blijkbaar dat er de laatste tijd te gemakkelijk briefjes van onvermogen worden<br />
uitgereikt, zelfs aan lieden, die het naar haar mening best wel kunnen betalen. Er zou<br />
zelfs een politieman rond gegaan zijn om mensen aan te zetten een briefje van<br />
onvermogen bij de de burgemeester af te gaan halen. De burgemeester zegt dat hem<br />
niets bekend is over de rondgaande politieman en dat er geen acht maar zes briefjes<br />
van onvermogen zijn afgegeven. Bovendien vindt hij dat het niet aan het oordeel van<br />
Mejuffrouw Schouw is om uit te maken wie wel en wie niet voor een bewijs van<br />
onvermogen in aanmerking komt. Er zijn echter nog meer klachten tegen de<br />
vroedvrouw ingekomen, zelfs een paar schriftelijke. Die pleiten er zelfs voor om aan de<br />
vroedvrouw ontslag aan te zeggen.Het raadslid Van Citters zou de instructie van de<br />
vroedvrouw willen wijzigingen en bovendien een maximum van 13 aan willen brengen<br />
voor het afgeven van bewijzen van onvermogen. Vooral tegen dat laatste ageert de<br />
burgemeester fel. Hij wil zich niet in zijn handelwijze laten beperken. Hij wil een bewijs<br />
van onvermogen kunnen afgeven aan een ieder, die daar -naar zijn mening- voor in<br />
aanmerking komt. Uiteindelijk wordt nog een wijziging in de instructie van de<br />
vroedvrouw aangebracht in die zin, dat , indien iemand die de kraamhulp van de<br />
vroedvrouw behoeft en een bedrag van ƒ 5,- kan bijdragen, dat de vroedvrouw<br />
daarmede dan tevreden moet zijn. De heer Van Citters vindt zelfs dat bedrag van ƒ 5,--<br />
nog te veel en wil er ƒ 3,-- van maken. Maar daarin krijgt hij niet zijn zin.
21 november 1891 blz.94-98<br />
Aankoop Zoals in de vorige vergadering afgesproken hebben burgemeester en<br />
1195<br />
onroerend goed wethouders de opdracht uitgevoerd om te bekijken of er mogelijkheden zijn het huis<br />
van de familie C. van Dongen aan te kopen voor de gemeente. Het pand, kadastraal<br />
bekend gemeente Voorburg, sectie E 1185 kan worden aangekocht voor een bedrag<br />
van ƒ 3.500,--. De aankoop dient te geschieden op 1 december aanstaande. De<br />
gemeenteopzichter krijgt de opdracht een bestek en tekening in te dienen in verband<br />
met de toekomstige bestemming Die bestemming is onder meer arrestantenlokaal en<br />
politiebureau.<br />
Geldlening Om de aankoop van het pand van C. van Dongen te kunnen financieren besluit de<br />
gemeenteraad een lening aan te gaan ten bedrage van ƒ 4.000,-- bij de Maatschappij<br />
voor Gemeentecrediet te Amsterdam. Men heeft daar de keus de lening af te lossen in<br />
een periode van 5, 10 of 15 jaar. Inclusief de aflossing kost dat de gemeente jaarlijks<br />
ƒ 898,60, ƒ 493,20 of ƒ 360,--. De raad kiest uiteindelijk voor de middelste mogelijkheid<br />
oftewel ƒ 493,20 per jaar. Op een vraag of men aan 10 jaar gebonden is en of<br />
vervroegde aflossing mogelijk is, antwoordt de voorzitter dat men aan de tien jaar<br />
gebonden is, maar dat becijferd is dat het weinig of geen verschil maakt, indien de<br />
lening -na vervroegde aflossing- tegen 4% zou worden aangegaan.<br />
Aankoop Het raadslid I.C. Mulder stelt nog een paar vragen naar aanleiding<br />
onroerend goed van het verhandelde in de geheime raadsvergaderingvan 10 oktober 1891(?). De heer<br />
Mulder heeft de notulen van die geheime raadsvergadering gelezen (hij was er zelf niet<br />
bij) en toen is hem gebleken dat een deskundige ten tonele is gevoerd, die het de<br />
vergadering afraadde om het pand direct naast de secretarie aan te kopen. Dit pand<br />
zou bouwvallig en in ieder geval van slechte kwaliteit zijn. De heer Mulder heeft echter<br />
twee deskundigen achter de hand, die verklaren dat daaar niets van aan is.Bovendien<br />
is hij van mening dat aankoop van dat pand ook financieel beter voor de gemeente zou<br />
zijn. Spreker beseft dat gedane zaken geen keer meer nemen en dat de aankoop van<br />
het pand van C. van Dongen nu al haar beslag heeft gekregen. Hij memoreert echter<br />
dit feit om enerzijds te waarschuwen niet te snel blind te varen op de mening van een<br />
deskundige en anderzijds te voorkomen dat er een precedent (hier 'antecedent'<br />
genoemd)gesteld zou worden. De heer Savalle brengt dan ten overvloede nog in het<br />
midden dat de opdracht tot de aankoop van het huis van C. van Dongen geen besluit<br />
was van het college van burgemeeser en wethouders, maar dat het een opdracht van<br />
de raad aan het college was.
Vervolg van: 21 november 1891 blz.94-98<br />
1196<br />
Postkantoor De minister van Waterstaat, Handel en Nijverheid vraagt of de gemeente bereid is het<br />
gedeelte van het raadhuis, thans in gebruik als Post- en Telegraafkantoor, weer voor<br />
vijf jaar te willen verhuren aan het rijk. De minister dringt er daarbij wel op aan om de<br />
tuin weer tot aan de Buurtsloot te laten lopen en de bergplaats weer in gebruik te<br />
geven aan de bewoners/beheerders van het Postkantoor.
28 januari 1892 blz.98-104<br />
1197<br />
Nieuwjaarswensen De burgemeester biedt de raadsleden en de secretaris met hun families zijn beste<br />
wensen aan voor het komende nieuwe jaar.<br />
Raadslid De heer E. van Citters gaat de gemeente verlaten en biedt daarom zijn ontslag aan als<br />
gemeenteraadslid. De raad, bij monde van de voorzitter, spijt het zeer dat Van Citters<br />
de raad moet gaan verlaten. De raad respecteert uiteraard zijn motieven, maar hoopt<br />
toch dat Van Citters, zolang er in de nu ontstane vacature nog niet is voorzien, de heer<br />
Van Citters zo lang zal willen waarnemen.<br />
Onderwijzer De heer Ph. A. Broekhuysen, onderwijzer aan de openbare lagere school, biedt zijn<br />
ontslag aan in verband met zijn benoeming als onderwijzer te Amsterdam.<br />
Asman De as- en vuilnisman vraagt om verhoging van zijn jaarwedde. Hij heeft daartoe<br />
gegronde redenen, vinden zowel hijzelf als burgemeester en wethouders. Eerstens kan<br />
hij de as en het vuilnis nu niet zo gemakkelijk meer verkopen aan schippers, omdat hij<br />
nu niet meer aan de Trekvliet zijn asstaal heeft. En ten tweede is het oud papier veel<br />
minder waard geworden. Het voorstel is hem een verhoging van ƒ 50,-- per jaar<br />
oftewel ƒ 1,- per week te geven. De raadsleden Veeneka en Hooijmans vinden dat<br />
echter te weinig en stellen voor hem het dubbele, oftewel ƒ 100,- per jaar of ƒ 2,- per<br />
week toe te kennen. Met dit voorstel kunnen ook burgemeester en wethouders zich<br />
verenigen en zodoende krijgt de heer G. van Suffelen er met ingang van 1 januari<br />
ƒ 100,-- bij. Niet duidelijk is of dat 'met ingang van 1 januari' met terugwerkende kracht<br />
slaat op 1 januari 1892, of dat hij nog een jaar moet wachten tot 1 januari 1893.<br />
Politieverordening Daartoe aangespoord door ervaringen uit de praktijk stellen burgemeester en<br />
wethouders voor om de Algemene Politieverordening aan te passen. Het gaat dan met<br />
name om bouwvallige gebouwen, muren, heiningen, stoepen, mestputten, beerputten,<br />
riolen, schoorstenen of schoorpijpen. Zodra deze objecten geheel of gedeeltelijk<br />
bouwvallig zijn, kunnen burgemeester en wethouders de eigenaren daarvan<br />
aanschrijven. De eigenaren daarvan zijn dan gehouden om binnen een gestelde<br />
termijn, die objecten te -laten- herstellen of te -doen- slopen. Voldoet men hieraan niet,<br />
dan riskeert men een boete van ten hoogste ƒ 25,- of een gevangenisstraf van ten<br />
hoogste zes dagen. Ook komt er een bepaling dat het verboden is om op de<br />
voetpaden met rij- of voertuigen te rijden. En dat geldt dan tevens voor kruiwagens en<br />
fietsen. Uiteraard is ook hier een sanctie in geld of hechtenis gesteld.<br />
Aankoop onroerend De gemeenteopzichter heeft voor het aan te kopen pand aan de<br />
goed Herenstraat plannen gemaakt. Maar burgemeester en wethouders willen dat er een<br />
commissie wordt gevormd om die plannen verder uit te werken.
Vervolg van: 28 januari 1892 blz.98-104<br />
Vervolg van:<br />
Aankoop onroerend In die commissie zouden dan drie raadsleden zitting moeten nemen,<br />
1198<br />
goed te weten de heren Audier, Baas en Hogendoorn. Zij verklaren zich bereid dit mandaat<br />
aan te nemen. De heer Mulder wil het mandaat graag uitgebreid zien. Hij wil namelijk<br />
het bewuste pand verhuren omdat de kosten van de verbouw naar zijn mening beslist<br />
zullen tegenvallen. Voorts wil hij dat de commissieleden overleg gaan plegen met de<br />
eigenaar van het pand naast het gemeentehuis. Er moet namelijk een betere toegang<br />
komen naar het erf achter het gemeentehuis. Dit ten gerieve van het gemeentehuis en<br />
postkantoor en uiteraard ook de school. Voorts wil hij ruimte om achter het<br />
gemeentehuis enige arrestantencellen te laten bouwen. De heer Van Citters verklaart<br />
zich pertinent tegenstander van het plan om daar ter plekke arrestantencellen te laten<br />
bouwen. Dit zou alleen maar mistoestanden opleveren. Van Citters vindt het bovendien<br />
meer een taak van burgemeester en wethouders om te onderhandelen over een betere<br />
toegangsweg achter het gemeentehuis naar de school. Bij de stemming blijkt dat er<br />
voor het voorstel van de heer Mulder geen meerderheid te verkrijgen is en zijn voorstel<br />
wordt dan ook met 8 tegen 3 stemmen verworpen. Het oorspronkelijke voorstel van<br />
burgemeester en wethouders wordt nu ongewijzigd aanvaard.<br />
Raadslid De heer Van Citters, voor de laatste keer aanwezig bij een raadsvergadering, dankt de<br />
voorzitter voor de vriendelijke woorden die hij bij het begin van de vergadering aan zijn<br />
adres heeft gericht. Hij dankt nu ook de aanwezige raadsleden voor de<br />
vriendschappelijke verstandhouding die hij al die <strong>jaren</strong> van zijn collegae heeft mogen<br />
ondervinden.
22 februari 1892 blz.104-108<br />
1199<br />
Politieverordening Provinciale Staten hebben een aanmerking gemaakt over de wijziging van de<br />
Algemene Politieverordening. Het gaat met name over de bepaling dat paarden en vee<br />
niet over voetpaden mogen worden geleid. De gemeente mag een dergelijke bepaling<br />
niet opnemen vanwege het feit dat een provinciaal reglement dat al regelt. En zoals<br />
vanouds: de wetgeving van een lagere overheid moet wijken voor die van een hogere<br />
overheid, tenminste als het hetzelfde onderwerp betreft. Uiteraard voldoet de raad<br />
gehoorzaam aan deze provinciale opmerking en schrapt het deze zinsnede uit de<br />
verordening.<br />
Geldlening Er dient een kleine wijziging te worden aangebracht in de bepalingen omtrent de<br />
geldlening van ƒ 4.000,- voor de aankoop van het pand van C. van Dongen aan de<br />
Herenstraat. De Maatschappij voor Gemeentecrediet te Amsterdam heeft in haar<br />
statuten de bepaling dat de halfjaarlijkse betalingen van rente en aflossing dienen<br />
plaats te vinden per 1 april en per 1 oktober en niet zoals voorgesteld per 1 juni en 1<br />
december.<br />
Sloot achter Het dempen van de sloot achter de Herenstraat en het aanbrengen van<br />
Herenstraat riolering zal spoedig beginnen. De laatste weigerachtige belanghebbenden zijn over de<br />
streep getrokken. De notaris bereidt royement van de hypotheken voor.<br />
Onderwijzer Het hoofd van de openbare lagere school, in samenspraak met de schoolopziener,<br />
heeft een lijst opgesteld van kandidaten ter opvulling van de vacature Ph.A.<br />
Broekhuysen. Het zijn de heren D. Bakker uit Rozenburg, J. van 't Hof uit Zuid-<br />
Beijerland en P.J. Meijburg uit Monster. De drie candidaten hebben de voorgeschreven<br />
proeflessen gegeven en zijn in het bezit van een gymnastiekaantekening. Met<br />
algemene stemmen wordt gekozen voor de heer D. Bakker uit Rozenburg. Hij krijgt<br />
een jaarwedde van ƒ 600,--.<br />
Raadsvergaderingen De voorzitter waarschuwt de raadsleden dat van hetgeen er in geheime<br />
raadsvergaderingen wordt besloten of beraadslaagd, niets mag uitlekken aan het<br />
publiek. Volgens zijn zeggen is dat in het verleden nog wel eens mis gegaan.<br />
Raadslid Omdat het nu toch wellicht de laatste raadsvergadering is, waar de heer Jhr. van<br />
Citters bij aanwezig is, richt de voorzitter zich in een lange speech tot het scheidende<br />
raadslid. Hij memoreert het feit dat velen, zowel binnen als buiten de raad, de heer Van<br />
Citters maar node zien vertrekken. De heer Van Citters op zijn beurt dankt nogmaals<br />
zijn mederaadsleden voor het in hem gestelde vertrouwen. Heel in het bijzonder dankt<br />
hij voor de vriendschappelijke wijze waarop de raadsleden met elkaar om zijn gegaan<br />
en dan met name op momenten, dat er verschil van mening bestond.
24 maart 1892 blz.109-111<br />
1200<br />
Geloofsbrieven De geloofsbrieven van de heer G. Henkes zijn reeds door burgemeester en<br />
wethouders in orde bevonden en worden nu formeel aan de raad voorgehouden. De<br />
raad besluit de heer G. Henkes als nieuw raadslid toe te laten.<br />
Kiezerslijst De heer W.A. Mulder heeft schriftelijk gevraagd alsnog op de kiezerslijst te mogen<br />
worden geplaatst. Zijn verzoek wordt in handen van het college van burgemeester en<br />
wethouders gegeven.<br />
Verpleging De voorzitter stelt aan de orde dat een inwoner van Voorburg langdurige verpleging<br />
behoeft, waarvoor geen fondsen beschikbaar zijn. Het betreft 'een onecht kind door<br />
vrouw Stevens in de gemeente achtergelaten'. De voorzitter stelt voor de<br />
verplegingskosten van ƒ 100,-- per jaar gezamenlijk met het Hervormde Kerkbestuur te<br />
dragen. Een raadslid maakt bezwaar en vindt de kosten best wel aan de hoge kant en<br />
een flinke belasting voor de gemeente. Desalniettemin besluit de raad met algemene<br />
stemmen om het kind voor rekening van de gemeente (ad ƒ 50,-) in een gesticht te<br />
plaatsen.<br />
Politie Nu het nachtelijk surveilleren van de politie is opgehouden, blijkt het aantal diefstallen<br />
behoorlijk gestegen te zijn. De voorzitter stelt voor om deze politiesurveillance<br />
minstens tot de maand mei voort te zetten en daarvoor de kosten ad ƒ 72,-- te willen<br />
dragen.<br />
Sloot achter Het lid Hooijmans interpelleert het college met de vraag of<br />
Herenstraat burgemeester en wethouders hun bevoegdheden niet te buiten zijn gegaan met de<br />
aanbesteding van de werken voor het dempen van de sloot achter de Herenstraat. De<br />
voorzitter maakt de heer Hooijmans er echter op attent dat de raad uitdrukkelijk in een<br />
vorige raadsvergadering heeft besloten om deze aangelegenheid in handen van het<br />
college van burgemeester en wethouders te geven. Nadat gebleken was dat ook de<br />
heer Hooijmans die notulen zelf mede heeft bekrachtigd, legt hij zich hierbij neer en<br />
erkent hij, dat het college de perken van hun bevoegdheden niet hebben<br />
overschreden.
7 april 1892 blz.109-111<br />
1201<br />
Secretaris Omdat de secretaris, de heer Van Hasselt, afwezig is, hebben burgemeester en<br />
wethouders de heer Van Mierop, ambtenaar ter secretarie, in zijn plaats aangewezen.<br />
Raadslid Het nieuwe raadslid G. Henkes wordt door de zittende raadsleden Hogendoorn en<br />
Doppenberg binnengeleid en legt vervolgens in handen van de voorzitter de vereiste<br />
eden af als raadslid. Daarop tekent hij de presentielijst en neemt zijn (raads)zetel in.<br />
Kiezerslijst Het in de vorige vergadering reeds aangekondigde verzoek van de heer A.W. Mulder<br />
om alsnog op de kiezerslijst geplaatst te mogen worden, komt aan de orde.<br />
Burgemeester en wethouders hebben het verzoek onderzocht en zijn tot de conclusie<br />
gekomen, dat de heer Mulder in feite terecht niet op de kiezerslijst mocht worden<br />
geplaatst om de eenvoudige reden dat hij nog geen jaar in deze gemeente was<br />
gevestigd. Maar omdat hij bij het sluiten van de kiezerslijst op 25 april al wel een jaar in<br />
onze gemeente zal hebben gewoond en omdat hij de aanslag personele belasting<br />
1890-1891 zonder pardon in Schiedam geheel heeft voldaan, mag hij alsnog op de<br />
kiezerslijst worden geplaatst.<br />
Volksgezondheid Volgens de voorzitter is er op de begroting voor 1892 een bedrag van ƒ 100,--<br />
uitgetrokken voor het slaan van een welwaterpomp. De inspecteur van de<br />
volksgezondheid heeft echter sterk gepleit voor het slaan van een zogenoemde<br />
nortonpomp* in plaats van een welwaterpomp. Het raadslid Veeneka zou het<br />
verstandig vinden om eerst het water afkomstig uit een welwaterpomp te gaan<br />
controleren, alvorens over te gaan tot de zo bepleite nortonpomp. De heer Henkes<br />
oppert dat er wellicht in het onlangs door de gemeente aangekochte pand een<br />
welwaterpomp gevonden wordt, die voor dit doel gebruikt zou kunnen worden. (?). Het<br />
komt niet tot een besluit of het moet zijn dat de besluitvorming aangehouden wordt<br />
totdat het college een nader onderzoek zal hebben laten instellen.<br />
Bouwverordening Het raadslid van Alphen vraagt of de eigenaar van Fonteijnenburg (hier geschreven als<br />
Fontijnenburg) reeds is aangeschreven, vanwege de bouwvalligheid van zijn<br />
eigendommen. Het college bevestigt dat daags na het van kracht worden van de<br />
betreffende verordening de heer Tielens is aangeschreven en dat hij inmiddels de<br />
nodige verbeteringen heeft aangebracht dan wel heeft laten aanbrengen.<br />
Schouwen Het raadslid Hogendoorn vraagt wanneer er schouw gedreven gaat worden over de<br />
wegen en voetpaden in de gemeente. Volgens het raadslid dient dat in april te<br />
gebeuren. De voorzitter brengt naar voren dat het de gewoonte is om in de maand mei<br />
schouw te drijven, maar dat er niets op tegen is om dat tijdstip te vervroegen. De<br />
voorzitter zegt toe dat het nu eind april zal geschieden.<br />
* Volgens het Koenen handwoordenboek (1977) is een nortonpomp een pomp op een buis ('nortonbuis') met spits<br />
uitlopend, van gaatjes voorzien benedeneind, die in de grond wordt gedreven tot men<br />
op de waterlaag stuit
10 juni 1892 blz.114-119<br />
1202<br />
Schippers De afdeling 's-Gravenhage van de Schippers Vereniging Schuttevaer vraagt in de Vliet<br />
een plankier aan te mogen leggen voor het aanleggen van beurtschepen en<br />
stoomboten.<br />
Vroedvrouw De plaatselijke vroedvrouw vraagt om een betere regeling voor de haar toekomende<br />
vergoeding voor bevallingen bij armlastigen.<br />
Aankoop onroerend De in de vorige raadsvergadering ingestelde commissie ad hoc ter<br />
goed bestudering van de plannen voor de inrichting van een pand in de Herenstraat als<br />
arrestantenlokaal, brandspuithuis en wachthuis, brengen hun rapport uit. De heren<br />
Audier, Baas en Hogendoorn hebben drie schetsplannen, waarvan de fraaiste ook de<br />
meest kostbare is. De plannen variëren qua kosten van ƒ 6.800,- tot ƒ 5.500,-.<br />
Desondanks hadden ze gehoopt dat ze van de architect ook voor het minder kostbare<br />
plan wat meer details te krijgen. Op de vraag van de voorzitter waarom de commissie<br />
dat niet aan de architect gevraagd had, komt het antwoord, dat zij dat wel degelijk<br />
gedaan heeft maar dat ze van de architect "nimmer enige donnés* van hem heeft<br />
ontvangen".<br />
Na enige discussie wordt de<br />
nadruk gelegd op het feit dat het hier in eerste instantie gaat om het interieur en niet zo<br />
zeer om het exterieur. Twee plannen, A en B, worden nu aanbesteed, maar de raad<br />
behoudt zich uitdrukkelijk zelf de gunning van het werk voor.<br />
Nog meer aankoop van Het college heeft onderhandeld met het Hervormd Diaconiebestuur<br />
onroerend goed om een stuk grond aan te kopen, teneinde een betere toegang tot<br />
de school te kunnen verkrijgen. Men heeft bedragen geboden liggend tussen de<br />
ƒ 800,-- en de ƒ 1.000,--, maar dit heeft niet tot resultaat geleid. De Kerkenraad heeft<br />
immers verordonneerd, dat slechts dan gronden mogen worden afgestaan aan de<br />
gemeente als daar compensatie van andere gronden tegenover staat. De gemeente<br />
kan ook geen afstand van gronden doen om de eenvoudige reden dat zij nog een groot<br />
financieel offer te wachten staat vanwege de aankoop van de woning van Mejuffrouw<br />
van der Engh. In verband met deze kwestie brengt de voorzitter een brief ter tafel,<br />
geschreven door het raadslid Van Alphen. In die brief opteert de heer Van Alphen voor<br />
het instellen van een commissie ad hoc, met de bedoeling alsnog besprekingen aan te<br />
knopen met het Hervormd Diaconiebestuur. De voorzitter verwijt eigenlijk de heer Van<br />
Alphen dat hij voor zijn beurt spreekt, omdat hij zou moeten weten dat deze<br />
aangelegenheid in handen is gesteld van het college van burgemeester en<br />
wethouders.<br />
* Het gebruik van het woordje 'donnés' is kennelijk ontleend aan het Franse werkwoord 'donner', dat weer van het<br />
Latijnse 'donáre' = geven, komt. Volgens het Vreemde-woordenboek betekent het:'wat<br />
gegeven is, het gegeven'.
Vervolg van: 10 juni 1892 blz.114-119<br />
Vervolg van: Nog meer Hij zou het rapport van het college gewoon af moeten wachten. De heer<br />
aankoop onroerend Van Alphen licht zijn brief echter toe met te stellen, dat er nu panden op<br />
1203<br />
goed die plek worden afgebroken. Nu is het dè gelegenheid om ter plekke te beoordelen wat<br />
het verstandigst is. De heer Mulder valt zijn<br />
collega-raadslid bij door te stellen, dat zich nu de gelegenheid voordoet en dat de heer<br />
Van Alphen ongetwijfeld alleen het gemeentebelang<br />
voor ogen heeft gestaan. Hierop besluit de raad over te gaan tot het instellen van een<br />
commissie ad hoc, bestaande uit de heren Van Alphen, Baas en Hogendoorn.<br />
Secretaris De gemeentesecretaris heeft om eervol ontslag gevraagd. Dat krijgt de heer I.I.D.G.<br />
van Hasselt en wel met ingang van 15 juni. Direct aansluitend gaat de raad over tot het<br />
benoemen van een nieuwe gemeentesecretaris. Op de voordracht van burgemeester<br />
en wethouders komt een tweetal kandidaten voor, te weten de heer W.A.L. van Mierop,<br />
ambtenaar ter secretarie , die al eerder de heer Van Hasselt heeft vervangen; voorts<br />
de heer Jhr. F.J. Humalda van Eysinga uit 's-Gravenhage. Ook blijkt nog een zekere<br />
heer M. van Heloma uit Ede te hebben gesolliciteerd Met algemene stemmen wordt<br />
echter de heer Van Mierop als de nieuwe gemeentesecretaris gekozen.<br />
Nadat nog enige ondergeschikte punten aan de orde zijn geweest, dankt de voorzitter<br />
de heer Van Hasselt namens de raad voor al hetgeen hij gedurende 18 <strong>jaren</strong> voor de<br />
gemeente heeft verricht. De heer Van Hasselt dankt op zijn beurt de raad voor de<br />
medewerking en de vriendschap die hij in die afgelopen reeks van <strong>jaren</strong> heeft mogen<br />
ondervinden. Voorts dankt hij nog voor het hem door het college geschonken<br />
aandenken.
28 juli 1892 blz.119-124<br />
1204<br />
Secretaris De voorzitter neemt, zolang de nieuwe gemeentesecretaris nog niet is beëdigd, zijn<br />
taak -met goedvinden van de raad- over.<br />
Notulen Naar de mening van de heer Audier zijn zijn opmerkingen in de<br />
voorgaande vergadering gedaan, niet geheel juist weergegeven. Hij heeft bedoeld de<br />
bestekken en de tekeningen eerst in de raad in behandeling te nemen en dan pas de<br />
aanbesteding te doen. De voorzitter zegt dat hij hetgeen de -oude- secretaris heeft<br />
omschreven, ook zo begrepen had, maar heeft er geen bezwaar tegen als de<br />
bedoelingen van de heer Audier overeenkomstig zijn voorstelling van zaken in de<br />
praktijk worden gebracht. Dus eerst de raad de gelegenheid geven om de tekeningen<br />
en de bestekken in te zien en pas daarna de aanbesteding te doen.<br />
Pomp Het Nederlandse Hervormde Kerkbestuur heeft toestemming gegeven om met<br />
gebruikmaking van de bij de kerk aanwezige welput een welwaterpomp neer te zetten.<br />
Na het overleggen van de tekeningen besluit de raad de op de begroting uitgetrokken<br />
post met ƒ 170,-- te verhogen, zodat het totaal nu ƒ 470,-- mag gaan kosten.<br />
Secretarie De voorzitter doet mededeling<br />
dat er op de gemeentesecretarie een nieuwe ambtenaar is benoemd in de persoon van<br />
de heer I.W. Menso.<br />
Secretaris De nieuwe gemeentesecretaris, de heer W.A.L.van Mierop wordt nu door de heren<br />
Hogendoorn en Henkes de vergadering binnen geleid en legt in handen van de<br />
voorzitter de door de wet vereiste eden af. De voorzitter spreekt de nieuwe secretaris<br />
toe en beveelt de belangen van de gemeente bij hem aan. De secretaris op zijn beurt<br />
bedankt voor het in hem gestelde vertrouwen.<br />
Zetters Ten behoeve van het opleggen en innen van de directe belastingen worden er twee<br />
nieuwe zetters aangewezen ter vervanging van de nu aftredende leden: de heren G.<br />
de Groot en L.C. Hogendoorn. Na stemming blijkt dat voor de eerste vacature de heer<br />
G. de Groot is aangewezen en als tweede de heer Hooijmans en voor de tweede<br />
vacature, de heer Hogendoorn en als tweede de heer De Raadt. Deze voordracht<br />
wordt nu naar de Commissaris van de Koningin toegestuurd.<br />
Vroedvrouw In de voorgaande vergadering is een bericht aan de orde gesteld van de plaatselijke<br />
vroedvrouw. Dit bericht, waarin zij zich beklaagt over -zoals zij zelf uitdrukt- "hoogst<br />
brutale bejegening" is in handen gesteld van burgemeester en wethouders. Het gaat<br />
hier over de verloskundige behandeling van de 'poldervrouw' (sic) van der Dunne.<br />
Genoemde vrouw heeft de verlofkundige eerst ƒ 5,- geboden voor de behandeling,<br />
maar kwam te elfder ure aandragen met een briefje voor gratis verloskundige<br />
behandeling, terwijl zij uiteindelijk de vroedvrouw ƒ 1,-- fooi gaf.
Vervolg van: 28 juli 1892 blz.119-124<br />
Vervolg van:<br />
1205<br />
Vroedvrouw De vroedvrouw vindt dit een onhebbelijke behandeling en wenst nu handhaving van de<br />
artikelen 2 en 3 van haar instructie of verhoging van haar traktement.Om dergelijke<br />
onhebbelijkheden te voorkomen, wordt nu bepaald dat briefjes voor gratis<br />
verloskundige hulp binnen 24 uur aan de verloskundige ter hand moeten worden<br />
gesteld. Klachten, zoals hiervoor verwoord, dienen overigens bij de burgemeester te<br />
worden ingediend. De rest van haar verzoek wordt voor kennisgeving aangenomen.<br />
Schippers In het verzoek van de schippersvereniging 'Schuttevaer' om een plankier in de Vliet<br />
aan te mogen leggen, om een aanlegplaats te hebben voor beurtschepen en<br />
stoomboten, is voorzien. De provincie heeft hiervoor al de nodige voorzieningen<br />
genomen.<br />
Reglement van orde De voorzitter legt een ontwerp voor van een 'Reglement van Orde' voor de<br />
vergaderingen van de gemeenteraad. Dit ontwerp wordt op verscheidene punten<br />
bijgeschaafd. Men name wordt er een artikel aan toegevoegd betreffende de<br />
samenstelling van de drie bij de wet geëiste raadscommissies, te weten die van<br />
Financiën, van Fabricage en ontwerpen van de verordeningen, zoals die in artikel 166<br />
van de Gemeentewet worden voorgeschreven.<br />
Commissie ad hoc De commissie ad hoc, die moet onderhandeling over grondruil met het Hervormde<br />
Kerkbestuur, om een betere toegang voor de school te krijgen, gaat eerst ter plaatse<br />
nog eens kijken. Daarna komt de commissie op de zaak terug.<br />
Kermis Een zekere heer Postmus c.s. heeft een verzoek aan de raad gedaan om de kermis af<br />
te schaffen, of op zijn minst de kermis op zondag te verbieden. Burgemeester en<br />
wethouders voelen daar echter niets voor, temeer niet, omdat -zoals het college<br />
beweert- de briefschrijvers geen argumenten van overwegend belang gebruiken.<br />
Overigens wenst het raadslid Doppenberg de kermis helemaal afgeschaft te zien en<br />
het raadslid Veeneka wil helemaal geen afschaffing, zelfs niet op zondag. Met acht<br />
stemmen voor en drie tegen blijft de kermis voorshands gehandhaafd.<br />
Geldlening De data van betaling van de lening met de heer M .W. Spoor worden gesteld op 2<br />
augustus en 2 februari in plaats van de eerder overeengekomen data van 1 juni en 1<br />
december.<br />
Secretaris Formeel wordt aan Gedeputeerde Staten nog toestemming gevraagd voor het doen<br />
van een uitgave uit de post 'onvoorzien' vanwege het afscheidscadeau voor de<br />
voormalige gemeentesecretaris Van Hasselt.
5 augustus 1892 blz.124-128<br />
Commissie ad hoc De verbouw van het pand aan de Herenstraat komt nu aan de orde.<br />
1206<br />
verbouw gemeentehuis Een van de inschrijvers, een zekere W.F. Schmal, -hij was de laagste inschrijver- heeft<br />
zich bij zijn inschrijving vergist. Hij heeft de 'bestedingskosten' niet ingecalculeerd.<br />
Daardoor wordt zijn inschrijving 10% hoger. Als de raad bereid is Schmal van zijn bod<br />
te ontslaan, dan moet er een geheel nieuwe inschrijving komen. Daar wordt overigens<br />
op aangedrongen omdat een aantal raadsleden geen uitgewerkte begroting van kosten<br />
heeft aangetroffen. De heer Savalle vindt het helemaal niet nodig dat er een geheel<br />
nieuwe inschrijving komt. De heer Van Alphen daarentegen biedt de voorzitter<br />
schriftelijk enige aanmerkingen op het bestek aan. De voorzitter zegt toe daar goede<br />
aandacht aan te zullen besteden. Met algemene stemmen wordt de heer Schmal van<br />
zijn inschrijvingsbod ontheven en zal er een geheel nieuwe inschrijving geopend<br />
worden. Dit moet dan wel gepaard gaan met een bestek, tekeningen en een<br />
uitgewerkte kostenbegroting. Dit alles komt in handen van de commissie ad hoc.<br />
Commissie ad hoc Uit het door het Nederlandse Hervormde Kerkbestuur uitgebrachte<br />
verbeterde toegang rapport blijkt dat de aankoop van het huis van Mejuffrouw Van der<br />
tot openbare lagere Engh ƒ 4.815,-- moet gaan bedragen. Met de bijkomende kosten zou<br />
school het geheel niet minder dan ƒ 7.000,-- moeten gaan kosten. Nagenoeg alle raadsleden<br />
zijn het erover eens dat dit een veel te hoog bedrag is om de toegang tot een openbare<br />
lagere school te verbeteren. De heer Savalle stelt voor om zich maar bij neer te leggen<br />
en de commissieleden te bedanken voor de genomen moeite. De heer Henkes weet<br />
dan zeker dat het plan om de toegang tot de school te verbeteren dan helemaal<br />
reddeloos verloren zou zijn. Toch wint uiteindelijk het voorstel van de heer Savalle het<br />
pleit. Met zes tegen vijf wordt zijn voorstel aangenomen.<br />
Raadhuis De heer Elsevier heeft al eerder bij het gemeentebestuur aangeklopt met het verzoek<br />
om hem een bedrag van ƒ 100,-- toe te kennen in verband met de aannemingssom<br />
over 1891. De raad is het echter met het college eens dat er op de uitvoering van de<br />
aangenomen werken aan het raadhuis, zeer veel viel aan te merken. De raad strijkt de<br />
hand over het hart en vindt een vergoeding van ƒ 70,- voor de "meerdere<br />
werkzaamheden verricht aan den gevel van het Raadhuis" ruim voldoende.<br />
Reglement van orde De voorzitter stelt voor om de drie in de vorige vergadering genoemde commissies niet<br />
met ingang van 1 augustus 1892 in functie te laten treden, maar op 1 oktober 1892. De<br />
heer Mulder vraagt dan nog met name aan zijn mede-raadslid Van Alphen of het in de<br />
bedoeling ligt in de bedoelde commissies iemand van het 'dagelijks bestuur' te<br />
benoemen. De heer Van Alphen bevestigt dat of de burgemeester of een wethouder<br />
daarvan deel dient uit te maken.
26 augustus 1892 blz.128-131<br />
1207<br />
Raadsvergadering Achtereenvolgens komen eerst een aantal hamerstukken aan de orde, zoals het<br />
vaststellen van de notulen, het trekken van een nummer uit de bus om uit te maken bij<br />
wie de rondvraag dit keer zal beginnen, mededelingen, vaststelling van de<br />
gemeenterekening, vaststellen van een supplementair kohier van de hondenbelasting,<br />
de begroting van de rustende schutterij voor 1893 en het aanbieden van de<br />
gemeentebegroting van de dienst 1893.<br />
Commissie Financiën De heer Van Alphen wenst nu een commissie ad hoc te benoemen voor het nazien<br />
van de gemeentebegroting over 1893. Bij de eerste stemming blijkt dat de heren<br />
Mulder en Van Alphen ieder 7 stemmen op zich hebben vergaard, maar voor het<br />
aanwijzen van een derde lid heeft -nog- niemand een meerderheid verkregen. Bij de<br />
tweede stemming voor een derde lid blijkt de heer Hooijmans 3 stemmen, de heer<br />
Audier 4 stemmen, de heer Hogendoorn 2 stemmen en de heer Doppenberg 1 stem te<br />
hebben vergaard; dus nog geen meerderheid. Bij de derde stemming -tussen de heren<br />
Hooijmans en Audier- blijkt de eerste 6 stemmen en de tweede 4 stemmen te hebben<br />
gekregen. De heer Hooijmans is dus verkozen..<br />
Cholera De heer Van Alphen stelt een hele serie vragen over de maatregelen die genomen<br />
dienen te worden bij het onverhoopt uitbreken van cholera.<br />
a. of er een choleracommissie bestaat;<br />
b. of er ten allen tijde ergens goed drinkwater te verkrijgen is;<br />
c. of er een barak bestaat voor de verpleging van arme zieken;<br />
d. of de sloot bij het kerkhof tot aan Heldenburg is uitgediept;<br />
e. of er aan de sloot aan de zuidzijde van de Herenstraat de nodige<br />
maatregelen zijn genomen en<br />
f. of er personen tot ontsmetting zijn aangewezen als dit nodig mocht zijn.<br />
De vraag ad a. is snel beantwoord: een choleracommissie bestaat hier ter plaatse niet.<br />
Daarentegen zijn burgemeester en wethouders aangewezen om -als dit nodig mocht<br />
zijn- adequate maatregelen te nemen. Zij hebben daartoe de beschikking over een in<br />
1866 ingesteld cholerafonds.<br />
Het drinkwater -hier onder b. vermeld- wordt geregeld onderzocht en indien het water<br />
schadelijk mocht zijn voor de gezondheid, wordt het de bevolking afgeraden drinkwater<br />
tot zich te nemen.<br />
Een barak (onder c.) bestaat hier niet. Wel is er een lokaal op de algemene<br />
begraafplaats voor lijders aan besmettelijke ziekten. (!!! BD).<br />
De sloten (hier onder d. en e. genoemd) uitdiepen zou volgens een verklaring van de<br />
geneeskundige zeer schadelijk zijn voor de volksgezondheid en is dus ten zeerste af te<br />
raden. Er zijn maatregelen in de maak om de genoemde sloten te dempen en te<br />
rioleren. Voorts deelt de voorzitter nog mede dat de gemeenschappelijke privaten nu<br />
tweemaal in de week worden gereinigd met carbolzuur.
Vervolg van: 26 augustus 1892 blz.128-131<br />
1208<br />
Pomp Het raadslid Audier merkt ten slotte op dat de pomp in de openbare lagere school<br />
sinds enige tijd geen water meer geeft. De voorzitter weet hier niets van en belooft het<br />
te laten onderzoeken.
30 september 1892 blz.131-135<br />
1209<br />
Armenzorg Het rooms-katholieke armbestuur vraagt gedurende vijf achtereenvolgende <strong>jaren</strong> om<br />
een jaarlijkse 'subsidie' van ƒ 105,-- voor opvoedingskosten van de kinderen uit het<br />
gezin Hilgersom. Burgemeester en wethouders adviseren de raad niet op dit verzoek in<br />
te gaan. Zij vinden -en daar is de raad het volmondig mee eens- dat dit een zaak is van<br />
'particuliere weldadigheid'.<br />
Lantaarn De voorzitter is benaderd met de vraag of er op de welwaterpomp geen lantaarn zou<br />
Begroting dienst 1893<br />
moeten komen. "Daar het 's avonds op het kerkplein zeer duister kan zijn". Het raadslid<br />
Mulder vindt de verlichting echter voldoende en acht het een onnutte uitgaaf. Er komt<br />
uiteindelijk geen lantaarn.<br />
Gemeenteopzichter Het traktement van de gemeenteopzichter is met ƒ 100,-- verhoogd; dit is nodig<br />
vanwege het feit dat de gemeente steeds verder uitbreidt en dus de zorg van de<br />
gemeenteopzichter ook steeds groter wordt.<br />
Raadhuis De post voor het gewone onderhoud van het raadhuis is ook met ƒ 100,-- verhoogd.<br />
Op een vraag van de heer Veeneka waarom dit nodig is, krijgt hij ten antwoord: er<br />
moet nodig een nieuwe kachel in de raadzaal komen.<br />
Straten en pleinen De post onderhoud straten en pleinen is op deze begroting niet minder dan ƒ 700,-<br />
hoger dan vorig jaar. Dat komt omdat er geld nodig is voor de bestrating van de<br />
Kerkstraat, de Herenstraat ter hoogte van het logement 'De Zwaan' en de Achterweg<br />
bij de tramhalte. De heer Hogendoorn doet er nog een schepje bovenop door te stellen<br />
dat het toch wel heel erg wenselijk zou om de Kerkstraat niet met klinkers maar met<br />
scoria-bricks* of keien te bestraten. Maar om dat te verwezenlijken is een bedrag van<br />
ƒ 500,- extra nodig. Met 8 tegen 3 stemmen haalt het voorstel van de heer<br />
Hogendoorn het en zal dus de Kerkstraat met scoria-bricks ofg iets dergelijks worden<br />
bestraat.<br />
In dit kader wordt en passant ook aan burgemeester en wethouders opgedragen om<br />
met gedeputeerde staten te onderhandelen over de verbetering van de oprit naar de<br />
'Voorburgse brug' (=Kerkbrug)<br />
Verlichting In voorgaande vergaderingen is gevraagd om in buitenwijken, tussen de bomen,<br />
lantaarns te plaatsen met een arm, die ook halverwege het trottoir schijnsel geven.<br />
Waarom die lantaarns er nog steeds niet staan? Dat is omdat de heren Viruly en<br />
Jhr.mr. B.C. de Jonge dat niet toestaan!<br />
*Volgens een verklaring in het Wolters Engelse woordenboek (1992) is 'scoria' zoveel als metaalschuim, metaalslak<br />
of lavaslak. In dit geval zijn het kennelijk stenen die gemaakt zijn van metaal- of<br />
lavaslakken.
Vervolg van: 30 september 1892 blz.131-135<br />
1210<br />
Dempen sloten Om de vervuilde sloot, die loopt van de begraafplaats naar de boerderij Heldenburg, te<br />
kunnen dempen is een bedrag van niet minder dan ƒ 1.430,-- uitgetrokken. Een<br />
raadslid vindt dat kan worden volstaan met het maken van enige beerputten, maar na<br />
enige discussie besluit de raad toch de post onveranderd goed te keuren. En dit dan<br />
vooral vanwege de volksgezondheid.<br />
Begroting De begroting voor 1892 wordt -zowel aan de inkomsten- als aan de uitgavenkant-<br />
vastgesteld op een bedrag van ƒ 26.199,065.<br />
Hoofdelijke omslag Het percentage van de hoofdelijke omslag wordt nu in verhouding met het op de<br />
begroting voorgedragen cijfer van ƒ 1.493,20 vastgesteld op 35 /100 %.<br />
Commissies De leden van de drie voorgeschreven commissies worden benoemd. In de commissie<br />
voor de financiën: de heren I.C. Mulder, M.W.L. van Alphen sr. en M.I. Doppenberg; in<br />
de commissie van fabricage: de heren D. Audier, G. Henkes en L. Baas en in de<br />
commissie ex artikel 166 van de Gemeentewet: de heren L.C. Hogendoorn en P.J.A.<br />
Savalle.<br />
Verlichting De heer Baas vindt het nodig dat er bij 't Plankje aan het Westeinde een lantaarn wordt<br />
geplaatst. Zij voorstel haalt het met zes tegen vijf stemmen.
29 november 1892 blz.136-141<br />
1211<br />
Hekwerk Meneer W. van der Ham jr. vraagt aan de raad om hem een hekwerk af te willen staan,<br />
dat zich naast de percelen bevindt waar hij onlangs heeft gebouwd. Hij heeft daar met<br />
instemming van burgemeester en wethouders een muur gebouwd. De burgemeester<br />
zegt dat het hier eigenlijk gaat om vervreemding van gemeente-eigendommen en dat<br />
daarvoor altijd de toestemming dan wel de medewerking van de raad bij nodig is.<br />
Burgemeester en wethouders vinden het in principe 'niet deugdelijk' het hek af te<br />
staan. De raad neemt de mededeling van Burgemeester en wethouders voor<br />
kennisgeving aan.<br />
Onderwijzer De heer G.W. Hooijer is al tien jaar in dienst van de openbare lagere school en dus<br />
vindt 'meester' Hooijer dat het tijd wordt dat zijn traktement wordt verhoogd. Dat vindt<br />
de raad ook en zo wordt zijn traktement verhoogd van ƒ 600,-- naar ƒ 650,--.<br />
Straten en pleinen In de vorige vergadering heeft de raad het besluit genomen om de Kerkstraat met<br />
zogenoemde scoria-bricks te bestraten. De voorzitter stelt voor om op het besluit terug<br />
te komen, omdat er eigenlijk al genoeg klinkers aanwezig zijn om de straat van een<br />
nieuw wegdek te voorzien. Nu volgt er een nogal verwarde discussie waarbij het ene<br />
raadslid de helft met scoria-bricks wil en de andere helft klinkers en de ander alleen<br />
maar klinkers en geen scoria-bricks. Uiteindelijk besluit de raad om het besluit van de<br />
vorige vergadering te handhaven.<br />
Verbouw Een raadscommissie heeft een nauwkeurige begroting opgesteld van de kosten om het<br />
aangekochte pand aan de Herenstraat te verbouwen. De kosten vallen nogal tegen.<br />
Dat komt voornamelijk omdat een 1½ steens muur van Rijnsteen zal worden<br />
opgetrokken in plaats van de veel minder dure Waalsteen. In ieder geval willen de<br />
raadsleden dat het gebouw met de grootst mogelijke publiciteit wordt aanbesteed, om<br />
er aldus zorg voor te dragen dat de gemeente de laagste prijs zal gaan betalen. Men<br />
wil ook aannemers van buiten de gemeente niet uitsluiten, ook al moet men de<br />
concurrentie ook niet direct opzoeken.<br />
Vroedvrouw De gemeentelijke vroedvrouw is weer in opspraak. Er zijn -naar blijkbaar bewezen is-<br />
gegronde klachten binnen gekomen bij het college van burgemeester en wethouders.<br />
Mejuffrouw Van der Schouw heeft het bestaan om een moeder, die op het punt van<br />
bevallen stond, zeer ongepaste uitdrukkingen toe te voegen. Of zoals het letterlijk is<br />
weergegeven: "dat Mej. van der Schouw eene vrouw, die in barensweeën lag,<br />
verschillende, althans op dat oogenblik hoogst ongepaste, uitdrukkingen heeft<br />
toegevoegd." En alsof dat nog niet genoeg is, maakt de voorzitter nog melding van het<br />
volgende "dat Mej. van der Schouw hem op Zaterdag 19 November j.l. ter Secretarie<br />
eene nageboorte in een blikken melkkan toegezonden heeft, afkomstig van een daags<br />
tevoren door haar geholpen vrouw met verzoek die nageboorte te doen onderzoeken,<br />
opdat zij gevrijwaard zou zijn bij het uitbreken van eene nieuwe lasterepidemie."
Vervolg van: 29 november 1892 blz.136-141<br />
Vervolg op:<br />
1212<br />
Vroedvrouw De burgemeester vindt dit alles een belediging hem in zijn ambt aangedaan en eist<br />
haar ontslag met ingang van 1 januari (1893).Er vallen uitdrukkingen als 'aller<br />
onbeschofts' en 'zeer af te keuren' en 'het zou een weldaad zijn als genoemde<br />
vroedvrouw zou worden vervangen' tot 'onverantwoordelijk de kraamvrouwen er aan te<br />
wagen'. Kortom: de vroedvrouw moet wel weg maar de raad strijkt de hand over het<br />
hart en bepaalt dat zij nog een jaar lang een wachtgeld krijgt van 2/3 van het laatste<br />
traktement. Het raadslid De Groot heeft de vroedvrouw het vorig jaar al gewaarschuwd<br />
en zegt nu op zijn beurt: "Wie niet hooren wil, moet voelen". Door een voorstel van de<br />
heer Van Alphen wordt de uiteindelijke beslissing nu tot een volgende vergadering<br />
uitgesteld.
2 december 1892 blz.142<br />
1213<br />
Vroedvrouw Mej. A.A. van der Schouw wil de eer aan zichzelf houden en vraagt om eervol ontslag<br />
met ingang van 1 maart 1893. Maar omdat het quorum niet aanwezig is, kan de raad<br />
hierover nu geen beslissing nemen.
7 december 1892 blz.142-149<br />
1214<br />
Vroedvrouw Weer gaat de vergadering nagenoeg geheel over het wel en wee met de gemeentelijke<br />
vroedvrouw.<br />
Er zijn weer brieven met handtekeningen binnen gekomen pro en contra het<br />
handhaven van de vroedvrouw in haar betrekking. Het gaat om twee brieven met 79<br />
handtekeningen die er voor pleiten de vroedvrouw te handhaven en vier brieven met<br />
niet minder dan 113 handtekeningen, waaronder de gezag hebbende handtekeningen<br />
van de beide geneesheren in deze gemeente, die haar ontslag eisen.<br />
Dan is er nog de brief van mejuffrouw van der Schouw zelf, waarin zij vraagt haar<br />
eervol ontslag te verlenen met toekenning van een pensioen of gratificatie.<br />
Na enig heen en weer gepraat weet de voorzitter het zo te plooien, dat nu eerst de<br />
brief van mejuffrouw Van der Schouw zelf aan de orde komt. Dat is immers in de<br />
vorige vergadering zo afgesproken.(Motie Van Alphen). De heer Van Alphen merkt op<br />
dat de klachten nagenoeg onverminderd voortkomen uit de behandeling van de<br />
kraamvrouwen, maar dat niet is gebleken "dat zij er een verknoeid heeft". Andere<br />
raadsleden vinden dat niet het belangrijkste, het feit dat ook de doktoren aandringen<br />
op vervanging van mejuffrouw Van der Schouw weegt veel zwaarder. Weer een ander<br />
raadslid merkt op dat het college niet direct na ontvangst van de klachten mejuffrouw<br />
Van der Schouw ontslag heeft aangezegd. Ze hebben daarentegen eerst een grondig<br />
onderzoek naar de klachten ingesteld. Zij zijn daarbij tot de conclusie gekomen dat de<br />
klachten voornamelijk slaan op de onheuse manier waarop mejuffrouw Van der<br />
Schouw de onvermogende kraamvrouwen tegemoet is getreden en niet op haar<br />
kundigheden. Haar gedrag ten opzichte van de burgemeester doet helemaal de deur<br />
dicht. Al bij al zou het onverantwoord zijn om de vroedvrouw nog langer te handhaven,<br />
te meer daar de beide doktoren aandringen op haar vervanging.<br />
Eerst wordt nu het voorstel van de vroedvrouw zelf in stemming gebracht. Dit voorstel<br />
houdt in: 2/3 van het laatstverdiende traktement als wachtgeld gedurende een jaar.<br />
Het lid Hooijmans wenst twee stemmingen te hebben: a. over de vraag haar eervol<br />
ontslag te willen verlenen en b. haar 2/3 van het traktement toe te kennen bij wijze van<br />
wachtgeld gedurende een jaar.Dit voorstel wordt echter met zes tegen vijf stemmen<br />
afgewezen. Dan komt weer het voorstel van burgemeester en wethouders ter tafel. Dat<br />
is in feite het voorstel van de vroedvrouw om eervol ontslag en 2/3 van haar traktement<br />
als wachtgeld gedurende een jaar. Ook dit voorstel wordt met zes tegen vijf stemmen<br />
afgewezen.<br />
De heer Mulder, een van de raadsleden, die voor het B. & W.-voorstel heeft gekozen<br />
meent op te moeten merken dat hij het onbehoorlijk heeft gevonden dat er niet minder<br />
dan zes raadsleden niet waren opgekomen op de door het college uitgeschreven<br />
vergadering van 2 december. De heer Veeneka vindt dat hij van niemand, ook niet van<br />
zijn collega-raadsleden, enige opmerking of reprimande, zoals de heer Mulder meent<br />
moeten doen, heeft af te wachten.
Vervolg van: 7 december 1892 blz.142-149<br />
Vervolg van:<br />
1215<br />
Vroedvrouw De raadsleden zijn vrij aan de oproep van de burgemeester tegemoet te komen. De<br />
heer Savalle gooit nog meer olie op het vuur door te stellen, dat alhoewel nu het<br />
voorstel tot ontslag is verworpen, geen elke raadslid dat tegen het ontslag stemde ook<br />
maar iets ten gunste van de vroedvrouw heeft gezegd.<br />
De heer Baas merkt nog op dat hij met de heren Doppenberg en Hogendoorn een<br />
onderzoek heeft ingesteld. Daarbij is gebleken dat de wethouders niet bij de personen<br />
binnen zijn geweest. Het driemanschap onder aanvoering van de heer Baas is echter<br />
wel bij de mensen binnen geweest. Bij sommige vrouwen zijn ze zelfs wel 1½ uur<br />
binnen geweest. Maar de heer Mulder weet het beter. De heer Baas spreekt<br />
onwaarheid. Bij een vrouw, die zeer zwak was, hebben zij alleen met de man aan de<br />
deur gesproken, maar bij alle andere bezochte huisgezinnen zijn ze wel degelijk<br />
binnen geweest. De heer Baas verontschuldigt zich door te zeggen dat hij dit zo had<br />
gehoord.<br />
De heer Hooijmans zal zeker terug komen op zijn mening als achteraf mocht blijken<br />
dat de klachten van burgemeester en wethouders èn van de doktoren ongegrond<br />
waren. Maar hij heeft voorshands geen enkele aanwijzing dat dit zo is. Het lid Savalle<br />
vraagt aan de burgemeester, nu de raad de vroedvrouw geen ontslag wil geven, of de<br />
burgemeester haar kan dwingen haar taak voort te zetten. De burgemeester zegt dat<br />
de raad het recht heeft om een verzoek om ontslag te weigeren. Dan vraagt de heer<br />
Van Alphen nog of de raad niet genegen is zijn voorstel een beslissing tot januari uit te<br />
stellen in overweging wil nemen. Alleen de heer Audier steunt openlijk het voorstel van<br />
de Van Alphen. Toch wordt het voorstel Van Alphen met acht tegen drie stemmen<br />
verworpen.<br />
Gemeentewerken Het voorstel van de heer Audier, om de aanbesteding van de gemeentewerken in drie<br />
delen te verdelen, wordt met algemene stemmen aangenomen. Het gaat dan om drie<br />
'partijen' timmerwerk, baggerwerk en metselwerk. Tevens wordt nog een ander<br />
voorstel van de heer Audier aangenomen. Dat is het voorstel om de bestekken te laten<br />
drukken; dat is niet alleen duidelijker, maar zo kan ook elk raadslid er een krijgen ter<br />
beoordeling.
11 januari 1893 blz.149-153<br />
1216<br />
Onderwijzer De heer G.H. Hooijer dankt de gemeenteraad voor de hem toegekende<br />
salarisverhoging.<br />
Verlichting Door een aan de raad gerichte brief hebben enige bewoners van de Laan van Nieuw<br />
Oosteinde om verbetering van de straatverlichting gevraagd. De voorzitter zegt echter<br />
dat de lantaarn al klaar ligt, maar dat nog even gewacht moet worden totdat de grond<br />
vorstvrij is geworden.<br />
Vroedvrouw Het adres van de 133 ingezetenen onder aanvoering van de beide geneesheren komt<br />
nu ter tafel. De voorzitter geeft een uitvoerig exposé van alles wat hieraan vooraf<br />
gegaan is. De voorzitter maakt het de raadsleden niet gemakkelijk als hij hen er aan<br />
herinnert dat zij allemaal destijds met een eed hebben gezworen de belangen van de<br />
gemeente na te streven. En dat hij uit het stilzwijgen van die zes raadsleden meent te<br />
moeten opmaken dat zij nog steeds de belangen van de gemeente nastreven, ook al<br />
stemmen zij niet voor een ontslag van de in opspraak geraakte vroedvrouw. Zelfs niet<br />
nader zoveel ingezetenen, inclusief de beide geneesheren, om het ontslag van de<br />
vroedvrouw hebben gevraagd. Dat dit onder meer inhoudt dat niet alleen de behoeftige<br />
kraamvrouwen de dupe zijn van de handelwijze van de vroedvrouw, maar dat<br />
eenzelfde lot ook hun eigen vrouw of dochter kan treffen. De voorzitter eindigt zijn<br />
uitgebreide betoog met op te merken, dat, hoe de raad ook uiteindelijk zal stemmen, hij<br />
er alles aan zal doen om overeenkomstig zijn afgelegde eed te handelen. En dat zal<br />
hem zeker aansporen om de kraamvrouwen tegen de schandelijke behandelingen van<br />
de gewraakte vroedvrouw in bescherming te nemen.<br />
Na dit lange betoog van de voorzitter meldt alleen de heer Henkes zich met de<br />
medeling dat hij het alleszins gewenst acht dat de vroedvrouw ontslagen gaat worden.<br />
De heer Mulder laakt wederom het stilzwijgen van de zes tegenstemmers van de<br />
vorige vergadering en daagt ze thans uit zich nader uit te spreken. Ook de voorzitter<br />
vraagt herhaalde malen of nog een der raadsleden het woord wil voeren. De heer<br />
Savalle gaat nog even in op de verdeling van de 333 tegenstemmers. Het merendeel<br />
van die tegenstemmers zou uit de 'burgerklasse' komen en niet uit de behoeftigen. En<br />
omdat de mensen uit de burgerklasse ook degenen zijn die de belastingcenten<br />
opbrengen, wordt uiteindelijk van die centen het salaris van de vroedvrouw betaald.<br />
Het voorstel van de heer Henkes om de vroedvrouw per 1 maart 1893 ontslag te geven<br />
wordt met zes tegen vijf stemmen verworpen. *<br />
* Lange tijd wordt dan niet meer over de handel en wandel van vroedvrouw Van der Schouw gerept. Pas in de<br />
vergadering van 5 juli 1895 vraagt Mejuffrouw Van der Schouw eervol ontslag en pensioen. Zij krijgt dan dat<br />
ontslag en dat pensioen, maar onder de uitdrukkelijke voorwaarde, dat zij nimmer meer praktijk in onze gemeente<br />
zal mogen uitoefenen. (Noot BD)
Vervolg van: 11 januari 1893 blz.149-153<br />
1217<br />
Verbouwing De aanbesteding van de verbouw van het pand Herenstraat B 60 stagneert. Men is<br />
namelijk tot de ontdekking gekomen dat in het door de Commissie van fabricage<br />
geproduceerde stuk sprake was van een perceel grond van 15 m², dat niet van de<br />
gemeente was, maar van de Nederlandse Hervormde Gemeente. En passant wordt<br />
dan melding gemaakt van het feit dat de heer Audier medeverantwoordelijk was voor<br />
dit stuk, maar dat dat raadslid ook Kerkmeester is van de Nederlandse Hervormde<br />
Gemeente!.
27 februari 1893 blz.153- 155<br />
1218<br />
Reglement van orde De voorzitter biedt de raad een ontwerp-reglement van orde aan. Dit reglement regelt<br />
de in artikel 8 geëiste raadscommissies. Het reglement van orde zal over twee dagen<br />
voor alle leden ter visie worden gelegd.<br />
Doodgraver Er dient een nieuwe doodgraver te worden benoemd. Een zekere W.C. Klumper heeft<br />
zich daarvoor aangemeld. Met algemene stemmen wordt hij dan benoemd.<br />
Aankoop onroerend De Nederlandsche Hervormde Gemeente is bereid een stuk grond van<br />
goed totaal 15 m² aan de gemeente te verkopen. Er wordt een prijs van ƒ 1,-- per ca of m²<br />
voor gevraagd. De strook grond is nodig bij de verbouw van Herenstraat B 60 en om<br />
het nieuw in te richten brandspuithuisje te kunnen bereiken. Het college stelt aan de<br />
raad voor het stukje grond te kopen en daarvan mededeling te doen, dan wel<br />
goedkeuring te vragen, aan Gedeputeerde Staten.<br />
Dempen sloot De heer De Zwart jr. vraagt aan de gemeente een subsidie van ƒ 200,- om een sloot te<br />
dempen "gelegen tusschen zijn erf en de buitenplaats Middenburg vanaf den<br />
straatweg over een lengte van 90 M".<br />
Burgemeester en wethouders hebben de zaak al bekeken en een gunstig advies<br />
uitgebracht om De Zwart jr. de gevraagde subsidie toe te kennen. Dempen van weer<br />
een vuile sloot is immers alleszins in het belang van de gemeente.<br />
Gratificatie De heer M. Broekhuijsen is op 1 april 25 jaar Hoofd van de Openbare School. Om dit<br />
niet ongemerkt voorbij te laten gaan stellen burgemeester en wethouders voor hem<br />
een gratificatie van ƒ 200,-- te verlenen.
10 mei 1893 blz.155-158<br />
1219<br />
Schippers De schippersvereniging Schuttevaer heeft aan het college gevraagd om alsnog<br />
verbetering aan te brengen aan de los- en laadplaats bij de Kerkbrug. Burgemeester<br />
en wethouders hebben hierover al een brief geschreven naar Gedeputeerde Staten.<br />
De twee plankiers moeten veranderd worden, aangezien deze gevaar opleveren.<br />
Dempen sloot Een verzoek om ook de sloot aan de Huygensstraat te dempen wordt aangehouden tot<br />
bij de behandeling van de begroting over 1894.<br />
Secretaris De secretaris gaat trouwen en krijgt daarom verlof om tijdelijk buiten de gemeente te<br />
mogen verblijven.<br />
Reglement van orde Het nieuwe reglement van orde wordt artikelsgewijs voorgelezen en daarna met<br />
algemene stemmen goedgekeurd en vastgesteld.<br />
Geldlening Om de bouw van het nieuwe wacht- en brandspuithuis te kunnen financieren moet er<br />
een geldlening worden aangegaan. De commissie van financiën heeft hierover rapport<br />
uitgebracht en stelt voor een lening af te sluiten bij de Maatschappij voor<br />
Gemeentecrediet van ƒ 7.800,-- in 15 jaar jaarlijks af te lossen. Na enige discussie<br />
besluit de raad om de termijn van aflossing te verlengen, 20 jaar in plaats van 15.
7 juni 1893 blz.158- 160<br />
1220<br />
Secretaris De secretaris vraagt en krijgt verlof voor een periode van zes weken, ingaande 5 juli<br />
aanstaande.<br />
Onderhoud straat Het gedeelte van de Laan van Nieuw Oosteinde, gelegen tussen de Herenstraat en de<br />
Achterweg verkeert in een zeer slechte staat van onderhoud. De straat is "zwaar<br />
bezand". Een zekere mevrouw Rose, die volgens de leggers van wegen en paden<br />
onderhoudsplichtig is, is inmiddels door burgemeester en wethouders aangeschreven.<br />
Haar gemachtigde, mr.G.van R. (rest onleesbaar) schrijft echter terug dat mevrouw<br />
Rose zich helemaal niet onderhoudsplichtig weet. Er zit niets anders op dan aan<br />
Gedeputeerde Staten toestemming vragen om tegen haar een rechtsgeding aan te<br />
spannen. De raad dient echter allereerst een juridisch advies in te winnen. In een<br />
volgende vergadering moet er dan een beslissing worden genomen. De heer<br />
Hogendoorn weet zich nog te herinneren dat toen het contract met mevrouw Rose<br />
werd opgesteld, hij reeds raadslid was. Mevrouw Rose heeft zich elk jaar keurig aan de<br />
schouw van burgemeester en wethouders onderworpen. Burgemeester en wethouders<br />
krijgen van de raad machtiging de nodige stappen te ondernemen.<br />
Bestraten dorp De heer Van Alphen maakt melding van het feit dat een gedeelte van de bestrating van<br />
de Achterweg, ter hoogte van de woning van de heer Henkes, reeds geruime tijd<br />
opgebroken is. Dit is gevaarlijk. De voorzitter dankt de heer Van Alphen en belooft hem<br />
ter plaatse een onderzoek in te stellen en verbetering in de situatie aan te brengen.<br />
Bruggen Burgemeester en wethouders krijgen machtiging van de raad de opritten naar zowel de<br />
Kerkbrug als de Wijkerbrug te doen verbeteren.
24 augustus 1893 blz.160-162<br />
1221<br />
Geloofsbrieven De heren P.J.A. Savalle en G de Groot moeten opnieuw hun geloofsbrieven laten<br />
onderzoeken vanwege het feit dat zij als raadslid zijn herkozen. Ze moeten daarom<br />
even de vergadering verlaten en mogen na goedkeuring van hun geloofsbrieven weer<br />
terugkeren.<br />
Dempen sloot De commissie van fabricage moet een advies uitbrengen over het dempen en rioleren<br />
van de sloot aan de Achterweg.<br />
Wachthuisje Het wacht- alias brandspuithuisje is klaar. Burgemeester en wethouders stellen nu aan<br />
de raad voor om de daarbij behorende bovenwoning ondershands te verhuren voor<br />
een bedrag van ƒ2,25 per week aan een politieman. Het lid Hooijmans vindt dan wel<br />
dat de oudste politieman daarvoor in aanmerking dient te komen. Voorwaarde is<br />
overigens wel dat de bewoner het gehele pand moet schoonhouden. Burgemeester en<br />
wethouders krijgen vervolgens machtiging om het oude brandspuithuisje te verhuren of<br />
te verkopen.<br />
Rustende Schutterij De begroting van de Rustende Schutterij voor het jaar 1894 wordt in ontvangst en in<br />
uitgaaf vastgesteld op een bedrag van ƒ 671,--.<br />
Bestraten dorp Het raadslid Van Alphen merkt op dat er nog steeds geen verbetering is aangebracht<br />
aan de bestrating van een gedeelte van de Achterweg en wil weten wat hiervan de<br />
oorzaak is. De voorzitter antwoordt dat de Maatschappij tot Exploitatie van Tramwegen<br />
hiervoor verantwoordelijk is en dat die maatschappij al een keer is aangeschreven,<br />
maar tot nog toe zonder resultaat. Hij zal nogmaals aan de Maatschappij om<br />
verbetering van de situatie vragen.
5 september 1893 blz.163- 166<br />
1222<br />
Geloofsbrieven Ook de heer G. Henkes is herkozen als raadslid en daarom dienen weer zijn<br />
geloofsbrieven onderzocht te worden. Die geloofsbrieven worden weer in orde<br />
bevonden en de heer Henkes kan zijn plaats als raadslid voor de komende periode<br />
weer innemen.<br />
Beëdiging De aanwezige opnieuw gekozen raadsleden, de heren Savalle en Henkes, leggen de<br />
vereiste eden af in handen van de voorzitter. Zij worden formeel door de heren<br />
Hooijmans en Doppenberg binnen geleid.<br />
Wethouder In verband met het aftreden van de heer Savalle als raadslid, dient ook weer opnieuw<br />
de post van wethouder opgevuld te worden. Bij de stemming blijkt de heer Van Alphen<br />
vijf stemmen op zijn naam te hebben gekregen, de heer Savalle drie en een op naam<br />
van de heer Audier en een blanco. De heer Van Alphen is dus gekozen en neemt de<br />
functie aan.<br />
De voorzitter dankt hierop in het bijzonder de heer Savalle voor de tijd van zijn<br />
wethouderschap. Hij memoreert het feit dat de heer Savalle die functie nooit heeft<br />
geambieerd en dat het niet minder dan vier jaar heeft geduurd alvorens hij bereid was<br />
die functie op zijn schouders te nemen.<br />
Ambtenaar van de Ook de functie van ambtenaar van de burgerlijke stand is vacant<br />
burgerlijke stand geworden door het aftreden van de heer Savalle. Na stemming blijkt de heer Van<br />
Alphen vijf stemmen te hebben gekregen, de heer Savalle twee, een op die van de<br />
heer Henkes en twee blanco biljetten. De heer Van Alphen neemt zijn benoeming aan.<br />
De voorzitter vindt het echter noodzakelijk om nog een tweede ambtenaar van de<br />
burgerlijke stand te benoemen en dat wordt dan de heer Savalle. Hij laat zich de<br />
benoeming 'wel gevallen'.<br />
Gemeenterekening De rekening van de gemeente over het jaar 1892 wordt in ontvangst vastgesteld op<br />
een bedrag van ƒ28.032,61 5 . De uitgaven komen uit op ƒ 27.145,16 5 . Het batig saldo<br />
wordt dan: ƒ 887,45.<br />
Wachthuisje Veldwachter Gorter kan het wachthuis huren voor een bedrag van ƒ 3,-- per week.<br />
Maar dat vindt hij te hoog en vraagt aan de raad of dat niet ƒ 2,75 per week mag zijn.<br />
De raad heeft hiertegen geen overwegende bezwaren en dus mag veldwachter Gorter<br />
het huis huren voor ƒ 2,75 per week in plaats van ƒ 3,--.<br />
Wethouder/ Raadslid Aan het eind van de vergadering dankt de heer Savalle de voorzitter nog eens voor zijn<br />
hartelijke woorden. Zij werk als wethouder is kennelijk ook door de burgers<br />
gewaardeerd, gezien het feit dat hij nu weer als raadslid herkozen is.
21 september 1893 blz.166- 167<br />
1223<br />
Beëdiging Het raadslid De Groot, die de vorige vergadering nog afwezig was 'wegens<br />
ongesteldheid', wordt nu op zijn beurt beëdigd als raadslid. Hij wordt plechtig door de<br />
heren Henkes en Audier de vergadering binnen geleid.<br />
Gemeentebegroting De voorzitter biedt de gemeentebegroting over 1894 aan de<br />
1894 commisssie voor de financiën aan.
30 oktober 1893 blz.167-171<br />
1224<br />
Verordening Gedeputeerde Staten hebben bezwaar gemaakt tegen de redactie van artikel 4 van de<br />
Verordening regelende de werking van de Commissies ex artikel 8 van het Reglement<br />
van Orde. Het bepaalde in artikel 4 is reeds in de Gemeentewet vermeld. De voorzitter<br />
stelt voor artikel 4 geheel te laten vervallen en dat wordt zonder stemming<br />
geaccepteerd.<br />
Aanbesteding Een zekere heer P.D. Boynk (oid), loodgieter van beroep vraagt om het werk aan de<br />
pompen en de lantaarnpalen afzonderlijk aan te willen besteden. Burgemeester en<br />
wethouders raden dit echter af, temeer daar er binnen de gemeente slechts twee<br />
vakmensen zijn om dit werk te doen. De raad besluit hierop dan ook een afwijzende<br />
beslissing te nemen.<br />
Gemeenteopzichter De heer P.W. de Zwart vraagt om eervol ontslag uit zijn functie als gemeenteopzichter.<br />
Dit eervol ontslag krijgt de heer De Zwart. Tot zijn opvolger wordt -staande de<br />
vergadering- benoemd zijn zoon, de heer M.A. de Zwart.<br />
Brandspuithuisje Er zijn vijf inschrijvingen binnen gekomen van mensen die het oude brandspuithuisje<br />
aan de Franse Kerkstraat willen kopen dan wel huren. Het zijn achtereenvolgens:<br />
G.H. Zaat die wil kopen voor ƒ 205,-- of huren voor: ƒ 35,35;<br />
P. van Gaalen die wil kopen voor ƒ 800,--;<br />
M.A. de Zwart die wil kopen voor ƒ 1.250,--;<br />
P.C. de Koning die wil kopen voor ƒ 1.330,-- of huren voor: ƒ 83,72 per jaar.<br />
Aangezien de heer De Koning met kop en schouders boven de andere bieders<br />
uitsteekt, wordt hem het brandspuithuis verhuurd voor een bedrag van ƒ 83,72 per jaar<br />
en wel met een opzegtermijn van drie maanden. De huur gaat in op 1 november 1893.<br />
Dempen sloten De commissie van fabricage heeft de plannen tot demping van de sloot aan de<br />
Achterweg uitgewerkt. Zij stellen voor dit plan, waarvan de kosten op ƒ 1.800,-- worden<br />
geraamd, goed te keuren. De commissie stelt echter ook een zogenoemd<br />
kanalisatieplan van de heer M.A. de Zwart aan de orde. Dit plan kost weliswaar een<br />
bedrag van ƒ 15.000,--, maar is op de lange duur toch goedkoper en zeker meer<br />
afdoende. Met dit plan wordt het geheel aangepakt. Nu verplaatst men eigenlijk telkens<br />
de problemen. De plannen worden aan alle kanten bekeken en besproken. Uiteindelijk<br />
krijgt toch het plan tot dempen en rioleren van de sloot aan de Achterweg de meeste<br />
stemmen.
Vervolg van: 30 oktober 1893 blz.167-171<br />
Begroting dienst 1894<br />
1225<br />
Plantsoenen De heer Savalle pleit voor de verhoging van de post onderhoud plantsoenen met een<br />
bedrag van ƒ 35,--. Hij wil daarmee het plantsoen bij de Staatsspoor met enige banken<br />
verrijken. Zijn plan wordt echter met zes tegen vijf stemmen weggevaagd.<br />
Begraafplaats Het bedrag voor de begraafplaats is niet onaanzienlijk verhoogd en gebracht op<br />
ƒ 1.530,--. Er moet namelijk een doodgraverswoning worden gebouwd. Meer toezicht<br />
bij de begraafplaats blijkt alleszins noodzakelijk te zijn. De heer Audier is het er<br />
roerend mee eens dat er meer en beter toezicht moet komen en stelt voor de<br />
begraafplaats behoorlijk te omheinen. Daarvoor is een extra bedrag van ƒ 200,-- voor.<br />
Met zes tegen vijf stemmen steunt de raad dit initiatief van de heer Audier.<br />
Hoofdelijke omslag De voorzitter stelt voor om het percentage van de te heffen hoofdelijke omslag voor het<br />
lopende jaar vast te stellen. Het percentage moet in verhouding zijn tot het op de<br />
begroting uitgetrokken bedrag van ƒ 3.327,60. Rekening houdend met het<br />
vermoedelijke inkomen van de belastingplichtigen binnen Voorburg komt de raad dan<br />
op een perscentage van 55 / 100 %.<br />
Sloten De heer Audier vraagt tenslotte om aan de commissie van fabricage het plan tot<br />
kanalisatie te willen bestuderen. Aldus wordt besloten.
29 december 1893 blz.171-173<br />
1226<br />
Onderwijzeres Mejuffrouw S.F.M. Nieuwenhuijsen, onderwijzeres aan de openbare lagere school,<br />
vraagt om met ingang van 1 april 1894 eervol ontslagen te mogen worden uit haar<br />
functie van onderwijzeres aan de openbare lagere school. Zij krijgt dit ontslag op de<br />
meest eervolle wijze.<br />
Wachthuis De aannemer heeft zijn rekening ingediend voor alles wat hij aan de bouw van het<br />
wachthuis ten uitvoer heeft gebracht. De commissie van fabricage heeft alles<br />
nagekeken en in orde bevonden en adviseren nu de rekening te betalen. Er staat<br />
echter een post op van ƒ 60,- voor aanpassing van de ventilatieïnrichting. Dat is geheel<br />
onnodig en weggegooid geld. De voorzitter licht toe dat hij deze post als geldverspilling<br />
beschouwt, maar dat het geheel conform het schriftelijk advies van het raadslid Audier<br />
was opgenomen. Daarna is de heer Audier in zijn kwaliteit van kerkmeester de licht- en<br />
luchtkokers komen verbieden. Daarom moest er een andere voorziening getroffen<br />
worden. De heer Audier bestrijdt het feit dat hij schriftelijk advies zou hebben<br />
uitgebracht. De voorzitter verwijdert zich uit de vergadering om even daarna terug te<br />
keren met... het schriftelijk advies van de heer Audier. Compleet met maatvoering voor<br />
de te maken licht- en luchtkokers. De heer Audier ontkent nu niet langer meer, maar<br />
zegt dat het hem ontgaan was. Burgemeester en wethouders krijgen nu het groene<br />
licht om de rekening te betalen.
11 januari 1894 blz.174-176<br />
Nieuwjaarswensen De burgemeester brengt zijn gebruikelijke nieuwjaarswensen.<br />
1227<br />
Veldwachter De voorzitter wil nu eigenlijk een geheime vergadering wijden aan het feit dat de<br />
veldwachter J. Gorter 25 jaar zijn ambt vervult. Maar omdat er niemand op de publieke<br />
tribune aanwezig is gaat de vergadering gewoon verder onder de restrictie dat de<br />
raadsleden over het nu behandelde zullen zwijgen. Het college heeft namelijk bedacht<br />
om de veldwachter te vereren met een gouden remontoir* horloge ter waarde van<br />
ƒ 50,--. Het raadslid Veeneka vindt het plan van burgemeester en wethouders<br />
uitstekend, maar vindt ƒ 50,- wel wat mager, wil men ten minste een goed gouden<br />
horloge kunnen aanbieden. Na enig heen en weer gepraat krijgt het college volmacht<br />
om ƒ 60,- aan de aankoop van een horloge te besteden.<br />
Raadscommissies Ingevolge het bepaalde in artikel 8 van het reglement van orde worden de diverse<br />
commissies ingesteld. Tot leden van de commissie van financiën worden benoemd: de<br />
heren Mulder, Doppenberg en Baas; tot leden van de commissie van fabricage: de<br />
heren Hogendoorn, Audier en Van Alphen en tot leden van de commissie ex artikel<br />
166 van de Gemeentewet: de heren Henkes en Savalle.<br />
Lantaarns Het raadslid Hogendoorn heeft geconstateerd dat er niet minder dan drie nieuwe<br />
lantaarnpalen op het Jaagpad bij de Geestbrug zijn geplaatst en dat - voor zover hij<br />
zich kan herinneren - daarover geen raadsbesluit is genomen. De voorzitter zegt dat dit<br />
ook niet hoeft, omdat het al aan de orde is gekomen in de behandeling van de<br />
begroting. Als er echter raadsleden zijn die hierover discussie willen en ze weer wil<br />
laten weghalen en de verantwoordelijkheid voor eventuele ongelukken voor zijn<br />
geweten kan nemen, dan krijgt hij van de voorzitter alle medewerking. Geen raadslid<br />
verlangt hierover echter het woord, zelfs de vragensteller niet.<br />
* Volgens 19e eeuws vreemde woordenboekje is een 'remontoir': 'een rad aan horloges ter opwinding en<br />
gelijkzetting; ook horloges zelf'
23 februari 1894 blz.176-182<br />
1228<br />
Veldwachter Veldwachter Gorter dankt de gemeenteraad heel hartelijk voor het geschenk dat hij bij<br />
gelegenheid van zijn 25-jarig ambtsjubileum heeft ontvangen.<br />
Verlichting Bewoners van de Laan van Nieuw Oosteinde hebben al eerder aangedrongen op het<br />
plaatsen van meerdere lantaarns langs die weg. Als het aan opzichter De Zwart lag<br />
zouden dat er, volgens de normen zoals die ook golden voor het gedeelte Laan van<br />
Nieuw Oosteinde, lopend vanaf de Herenstraat tot aan de villa van de heer Merkus,<br />
niet minder dan acht moeten zijn. De voorzitter zegt echter dat het allemaal weg nodig<br />
is, maar dat ook weer niet helemaal aan de wensen van die bewoners tegemoet hoeft<br />
te worden gekomen. Gevolg is dat er in plaats van acht 'slechts' drie lantaarns<br />
geplaatst zullen worden. De kosten voor acht lantaarns zijn overigens ƒ 240,- en daar<br />
komt ƒ 200,- aan verlichtingskosten zelf bij.<br />
Klok De raad besluit een adhesiebetuiging naar de Tweede Kamer te sturen voor de<br />
wettelijke invoering van de Midden-Europese Tijd.<br />
Onderwijzers Ter vervanging van Mejuffrouw S.F.M. Nieuwenhuijsen komt een voordracht van vier<br />
personen op tafel. De raad besluit -nadat burgemeester en wethouders aanwezig zijn<br />
geweest bij proeflessen- om de eerste van de lijst, mejuffrouw P.I. Blok uit 's-<br />
Gravenzande te benoemen.<br />
Gemeente-opzichter De instructie van de gemeente-opzichter wordt eerst artikelsgewijs voorgelezen en<br />
daarna als een geheel goedgekeurd. De Instructie wordt nu ook integraal in het<br />
notulenboek neergeschreven. Het bestaat uit 12 artikelen. In de marge staat nog (met<br />
potlood) de kanttekening: "8 Mei 1894 beëdigd".<br />
Plantsoenen Het plantsoen bij het stationsemplacement ziet er zeer slecht uit. Nagenoeg alle<br />
heesters hebben het loodje gelegd. Burgemeester en wethouders hebben aan een<br />
plaatselijke kweker gevraagd, wat het zou kosten om het plantsoen weer in orde te<br />
brengen. De kweker heeft opgaaf gedaan dat dit voor een bedrag van ƒ 185,- geklaard<br />
zou kunnen worden, terwijl er dan nog ƒ 10,- nodig is voor het jaarlijkse onderhoud.<br />
Het college wil nu aan de Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen vragen of<br />
zij het plantsoen voor dat bedrag kunnen laten opknappen en dan zal de gemeente het<br />
onderhoud voor zijn rekening nemen. Na enige discussie gaat de raad hiermee met<br />
algemene stemmen akkoord.<br />
Bruggen De op- en afrit van de zogenoemde Voorburgse brug (-Kerkbrug) is slecht en<br />
gevaarlijk. Daar moet verbetering in komen. De heer De Zwart heeft becijferd dat<br />
zoiets om en nabij de ƒ 300,- gaat kosten. De heer Mulder stelt voor hierover<br />
voorziening te vragen aan Gedeputeerde Staten.
Vervolg van: 23 februari 1894 blz.176-182<br />
Vervolg van:<br />
1229<br />
Bruggen De burgemeester heeft echter al een en ander maal daarover gesproken met de<br />
Hoofdingenieur van de Provinciale Waterstaat, maar die beweert dat het allemaal niet<br />
nodig is en dat de toestand "gebleven is, zooals die vroeger was".<br />
De heer Hogendoorn wil pas verbeteringen aan gaan brengen aan de oprit, zodra de<br />
Kerkstraat opnieuw bestraat zal zijn. Nu kan volstaan worden met een knik uit de weg<br />
te halen. Het voorstel van de heer Mulder komt uiteindelijk toch in stemming en wordt<br />
met acht tegen een stem aangenomen. Men gaat dus toch weer bij Gedeputeerde<br />
Staten aan de bel trekken.<br />
Lantaarn De voorzitter deelt nog mee dat de middelste lantaarn op het nieuwe jaagpad nabij de<br />
Geestbrug is weggehaald, omdat hij overbodig was.
25 april 1894 blz.183-185<br />
1230<br />
Drinkwater De heren W.G. de Knokke van der Meulen en I.M. Vas Visser willen een<br />
buizensysteem aan gaan leggen door de gemeente voor drinkwatervoorziening. De<br />
concessie die zij vragen is voor 60 jaar en geldt met uitsluiting van eventuele andere<br />
gegadigden. De raad vindt dat zij eerst maar eens uitvoerige en uitgewerkte plannen<br />
op tafel moeten leggen, alvorens een concessie voor zo een lange tijd te verlenen.<br />
Voorlopig krijgen zij vergunning voor één jaar.<br />
Gemeenteopzichter De instructie van de opzichter van gemeentewerken wordt in die zin gewijzigd, dat het<br />
hem wordt toegestaan ook (bouwkundig) toezicht te houden op andere dan<br />
gemeentewerken, mits het gemeentewerk er niet onder lijdt.<br />
Plantsoen Er is nog geen contract gesloten met de Maatschappij tot exploitatie van<br />
Staatsspoorwegen over het opknappen van het plantsoen bij het station. De directeur<br />
heeft echter wel toestemming gegeven om het op hun kosten op te laten knappen.<br />
Lantaarns Nabij het nieuwe bouwplan van de heer M.A. de Zwart aan de Achterweg mogen twee<br />
nieuwe gaslantaarns worden geplaatst.<br />
Hoofdelijke Omslag Het percentage van de hoofdelijke omslag wordt vastgesteld op 55 / 100 %; het<br />
voorgedragen cijfer op de begroting is ƒ 3.400,--, rekening houdend met het<br />
vermoedelijke inkomen van de Voorburgse belastingplichtigen.<br />
Geldlening De gemeente sluit een lening van ƒ 2.000,-- bij de Maatschappij voor Gemeente<br />
Crediet, af te lossen in 20 jaar, om de kosten van het dempen en rioleren van de sloot<br />
aan de Achterweg te kunnen financieren.<br />
Doodgraverswoning Het raadslid Henkes wil weten wanneer men gaat beginnen met de bouw van het<br />
aangekondigde doodgravershuisje. De voorzitter zegt dat binnenkort het bestek en de<br />
tekeningen van dit huisje en de Huijgenssloot aan de Commissie van Fabricage zullen<br />
worden voorgelegd.<br />
Tram De heer Audier vindt de wissel vlakbij de algemene begraafplaats aan de Achterweg<br />
bijzonder gevaarlijk. Vaak is het zo dat voetgangers niet goed weten aan welke kant zij<br />
moeten uitwijken voor de trams. De voorzitter zegt dat hij daarover al gesproken heeft<br />
met de heer Vas Visser, dat deze geneigd is de wissel naar achter de kerk te<br />
verplaatsen, maar dat daarvan natuurlijk geen sprake kan zijn. Maar hij zal het nog<br />
eens met de heer Vas Visser opnemen.
16 juni 1894 blz.185-187<br />
1231<br />
Bruggen De aanhouding wint. De provincie heeft laten weten dat zij een voorlopige verbetering<br />
van de oprit van de 'Voorburgsche' (sic)* wil laten aanbrengen en in later stadium tot<br />
verbreding van de oprit wil overgaan.<br />
Telefoonnet De "Nederlandsche Bell Telephoon Maatschappij" te Amsterdam vraagt om gratis<br />
gebruik te mogen maken van een 'bodekamer'. Zij willen daar een publieke<br />
telefooncentrale inrichten. Voorts willen ze vergunning om draden te mogen spannen<br />
en palen te slaan in gemeentegrond. De gemeente wil wel, maar op voorwaarde dat zij<br />
zelf een gratis telefoonaansluiting krijgt op het politie- en brandweerbureau.<br />
Tram De heer Vas Visser laat weten dat hij geen medewerking kan geven om de gevaarlijke<br />
wissel vlakbij de begraafplaats aan de Achterweg weg te laten halen.<br />
Asman De instructie voor de 'asch- en vuilnisman' wordt artikelsgewijs aan de orde gesteld.<br />
Op voorstel van het raadslid Baas, komt er nog een verandering in de verordening als<br />
mensen een vergunning hebben om beerputten op een andere dan de gebruikelijke<br />
manier te ledigen. Voort wordt aan de asman opgedragen om de diverse sloten schoon<br />
te houden, dan van vuil of kadavers te reinigen. Het gaat dan met name om de<br />
Huygens-, School-, Kerk- en Sionssloot., de sloot bij de Achterweg, bij de<br />
begraafplaats en bij de asstaal.<br />
Bestraten Burgemeester en wethouders hebben besloten om een gedeelte van 130 m² van de<br />
Kerkstraat te laten bestraten met Waalse klinkers voor een bedrag van ƒ 176,80.<br />
Waag De heer Baas wil dat de herijk van maten en gewichten voortaan plaats heeft in het<br />
'politiehuis'. De raad stemt daar mee in.<br />
* Uit de context moet worden opgemaakt dat hier de Voorburgse brug, oftewel de Kerkbrug, bedoeld is. (Noot BD)
16 juni 1894 blz.188-190<br />
1232<br />
Telefoonnet De 'Nederlandse Bell Telephoon Maatschappij' uit Amsterdam laat weten dat zij de<br />
door de gemeente gestelde voorwaarden voor het aanleggen van een telefoonnet<br />
aanvaarden.<br />
Bouwplan De commissie van fabricage heeft rapport uitgebracht over het plan tot het maken van<br />
een doodgravershuisje. De commissie is echter art. Dit plan kost echter ƒ 2.126,--.<br />
Ook de leden van het college zien meer in het rapport van de commissieleden. Na<br />
stemming blijkt dat ook de raad zich hiermede in overgrote meerderheid kan<br />
verenigen. Eenparig is men van oordeel dat een daarvoor uitgetrokken bedrag van<br />
ƒ 1.200,-- te laag is en dat zij de voorkeur geven aan een plan van gemeentearchitect<br />
M.A. de Zwart.<br />
Dempen sloten De commissie van fabricage heeft ook rapport uitgebracht over de voorgestelde<br />
demping van de zogenoemde Huygenssloot. De commissie is echter van oordeel dat<br />
het beter is de sloot niet te dempen, maar daarentegen te verbreden en uit te diepen<br />
en een verbindingskanaal te graven door het voorterrein van dr. Beguin naar het<br />
'Staatsspoorwater' en dientengevolge de sloot langs de Laan van Nieuw Oosteinde te<br />
dempen voor een bedrag van ƒ 3.300,--. Mocht nu later blijken dat deze 'verbetering'<br />
aan de sloot niet afdoende is, om dan alsnog de Huygenssloot te dempen en te<br />
rioleren. Het raadslid Mulder heeft echter enige twijfels. Wat gebeurt er als er<br />
langdurige droge zomers aankomen? Dat hoeft geen bezwaar te zijn, volgens het<br />
raadslid Hooijmans, want als de sloot maar op voldoende diepte wordt gehouden en<br />
tijdig wordt schoon gemaakt is er niet aan de hand.<br />
Verlichting De commissie van fabricage heeft ook uitvoerig rapport uitgebracht over de<br />
straatverlichting. Dit rapport is echter dusdanig uitgebreid en heeft zoveel facetten, dat<br />
het de voorzitter beter voorkomt om deze zaak als een afzonderlijk agendapunt in een<br />
volgende vergadering aan de orde te stellen. Aldus wordt besloten.<br />
Sloten Het raadslid Hogendoorn wil weten of de Staatsspoorwegen wel zijn aangeschreven<br />
voor de jaarlijkse schouw van de hun toebehorende sloten en wegen. De voorzitter<br />
zegt dat hij daarover al met de opzichter heeft gesproken, maar dat hij hen daar nog<br />
eens aan zal herinneren.
31 augustus 1894 blz.190-193<br />
1233<br />
Gasfabriek De commissie van fabricage heeft een rapport uitgebracht over de oprichting van een<br />
nieuwe gasfabriek. Het rapport circuleert eerst langs alle raadsleden om in een<br />
volgende vergadering uitvoerig aan de orde te worden gesteld.<br />
Gemeenterekening De commissie van financiën heeft rapport uitgebracht over de gemeenterekening over<br />
het jaar 1893. Behoudens enige aanmerkingen over uitbetalingen van<br />
aanneembedragen keurt de raad de rekening met algemene stemmen goed.<br />
Schutterij De gebruikelijke begroting van de Rustende Schutterij (1895) is aangeboden. De in- en<br />
uitgaafkant eindigen op een bedrag van ƒ 671,- en geven geen aanleiding tot het<br />
maken van op- of aanmerkingen.<br />
Zetters Er worden namen voorgedragen voor de vervulling van de periodiek ontstane<br />
vacatures voor zetters der directe belastingen.<br />
Gasfabriek Het raadslid Hogendoorn vraagt aan de voorzitter of hij het rapport over de nieuwe<br />
gasfabriek nog niet wil laten circuleren onder de mede-raadsleden. (Zie het<br />
eerstvermelde punt van dit raadsverslag). De voorzitter vindt dat ietwat vreemd, gezien<br />
het feit dat hij dat rapport als lid van de commissie van fabricage mede heeft<br />
ondertekend. Maar daarop heeft de heer Hogendoorn de opmerking dat hij graag eerst<br />
nog het een en ander met zijn commissieleden had willen bespreken en dat die beide<br />
leden nu ziek zijn. De voorzitter bepaalt nu dat het rapport nog even teruggaat naar de<br />
commissie.
29 oktober 1894 blz.193-199<br />
1234<br />
Gemeenterekening 1893 Gedeputeerde Staten maken een opmerking over de ingediende gemeenterekening<br />
over het jaar 1893. Er zit een fout in bij de post voor de bouw van een<br />
arrestantenbewaarplaats. Op de begroting was hiervoor uitgetrokken een bedrag van<br />
ƒ 7.800,-- en uitgegeven ƒ 8.915,02 5 . De post op de rekening moet nu met het<br />
verschil van ƒ 1.115,02 5 worden verminderd. De rekening eindigt nu met een batig<br />
saldo in plaats van een nadelig. De meerdere kosten zullen moeten worden betaald uit<br />
de dienst 1894.<br />
Besmettelijke ziekten Er is binnen de gemeente een aantal gevallen van 'febris typhoïdae' oftewel typhus,<br />
Gemeentebegroting<br />
1895<br />
geconstateerd. De Inspecteur van de Volksgezondheid raadt het nu af om de<br />
Huygenssloot te gaan uitdiepen en verbreden. Het college van burgemeester en<br />
wethouders vragen nu aan de raad om een blanco krediet voor de kosten ter<br />
bestrijding van deze besmettelijke ziekte. Dit wordt met algemene stemmen<br />
toegestaan.<br />
Gemeentewerken Is een bedrag van ƒ 100,-- niet te veel voor het schilderen van de voorgevel van het<br />
gemeentehuis? De gemeenteopzichter heeft de burgemeester verzekerd dat dit geen<br />
cent te veel is. De post wordt nu ongewijzigd aangenomen.<br />
Straten en pleinen De post onderhoud straten en pleinen doet nogal wat stof opwaaien. Voor het<br />
onderhoud van 1200 m² aan de Herenstraat is een bedrag van ƒ 1.420,- bestemd. De<br />
commissie voor financiën wil nu 600 m² in het ene jaar doen en 600 m² in het volgende<br />
jaar. Nagenoeg alle raadsleden doen hierover hun zegje en stellen iets anders voor.<br />
Het lid Doppenberg gaat het verst in zijn voorstel tot verandering van deze post. Hij wil<br />
voor 1895 een bedrag van ƒ 1.700,-- besteden en 800 m² in de Herenstraat laten<br />
verstraten. Zijn voorstel wordt in stemming gebracht en met algemene stemmen<br />
aangenomen.<br />
Onderhoud wegen Deze post is ƒ 25,- hoger dan vorig jaar. Op de vraag hoe dat komt, antwoordt de<br />
voorzitter dat deze post het vorig jaar gewoon te laag was begroot. De heer Henkes<br />
wil, nu de sloot aan de Achterweg gedempt is, dat daar geen grind op komt maar<br />
klinkers. Het raadslid Veeneka merkt in dit kader op, dat het aan het eind van de<br />
Kerkhofstraat een modderpoel is en of daar niet op zijn minst een putje voor de afvoer<br />
kan worden gemaakt. De voorzitter neemt de opmerkingen van de beide raadsleden<br />
ter harte en kan de post onderhoud wegen en voetpaden onveranderd vaststellen.
Vervolg van: 29 oktober 1894 blz.193-199<br />
Vervolg van:<br />
Gemeentebegroting<br />
1894<br />
1235<br />
Jaarwedde veldwachter De voorzitter heeft - middels de begroting - voorgesteld om de jaarwedden van de<br />
veldwachters met ƒ 100,-- te verhogen. Dat is echt nodig vindt hij, a. omdat de<br />
gemeente sterk is uitgebreid en zelfs meer inwoners heeft dan Rijswijk , b. de<br />
jaarwedde van de veldwachters elders veel hoger is dan hier in Voorburg en c. omdat<br />
de veldwachters al sedert 1877 geen verhoging van hun salaris meer hebben gehad.<br />
Na enige discussie krijgen de veldwachters er het volgend jaar het voorgestelde<br />
bedrag van ƒ 100,-- bij.<br />
Nachtwakers De post voor nacht- en stille wachters is met ƒ 50,- verhoogd. Volgens de voorzitter<br />
komt dat, omdat hij het voornemen heeft om de taken van de acht nacht- en stille<br />
wachters voortaan door de veldwachters te laten doen. De veldwachters zullen nu,<br />
eventueel aangevuld met onbezoldigde rijksveldwachters, de diensten moeten gaan<br />
doen. Dat betekent dat aan ingezetenen buiten de bebouwde kom geen bijdragen<br />
meer zullen worden gevraagd, alleen nog aan de bewoners van de buitenplaatsen.<br />
Lantaarns Bewoners van de Molenlaan* hebben een verzoek ingediend om aldaar twee lantaarns<br />
te willen plaatsen. De post 'verlichting' wordt met ƒ 50,- verhoogd en de post 'lantaarns'<br />
gebracht op ƒ 2.800,--.<br />
Vaccinatie De kosten voor het gebruik van een kalf voor het verkrijgen van koepokentstof, voorts<br />
de kosten van de geneesheer en de contributie voor de zogenoemde 'parc<br />
vaccinogène** bedragen ƒ 15,-- per jaar.<br />
Verpleging De zogenoemde 'Onderhouds- vervoer- en verpleegkosten aan arme- en<br />
doortrekkende personen' is met ƒ 48,-- verhoogd. Dat komt, zegt de voorzitter, omdat<br />
het de laatste tijd nogal eens voorkomt dat personen met een rijtuig naar het<br />
ziekenhuis in Leiden moeten worden vervoerd.<br />
Begroting Het totaal van de inkomsten en uitgaven wordt nu vastgesteld op een bedrag van<br />
ƒ 274.732,66 5.<br />
Plantsoenen De Maatschappij tot exploitatie van Staatsspoorwegen hebben het contract voor het<br />
onderhoud van het plantsoen bij het Stationsemplacement goedgekeurd. Vanwege het<br />
slechte weer is er echter nog geen begin mee gemaakt.<br />
* Al in 1435 wordt er in het Memoriboec van Voirburch gesproken over een Molenlaen. In 1896 doopte de<br />
gemeenteraad de naam Molenlaan om in Koninginnelaan. De Molenlaan liep nagenoeg volgens dezelfde lijnen als<br />
de latere Koninginnelaan. (Uit Stratenboekje van Voorburg door BD)<br />
** Parc vaccinogène = inrichting tot het verkrijgen van koepokstof. (Uit 20e eeuw zakwoordenboekje van Vreemde<br />
Woorden)
Vervolg van: 29 oktober 1894 blz.193-199<br />
Vervolg van:<br />
Gemeentebegroting<br />
1894<br />
1236<br />
Sloten De heer Savalle merkt op dat onlangs is besloten om de sloot aan de Huygensstraat<br />
niet te dempen, maar uit te diepen en te verbreden. En alhoewel het werk reeds is<br />
aanbesteed, wil hij toch op dit besluit terugkomen vanwege de dreiging van<br />
typhusgevallen binnen de gemeente. Hij geeft de raad in overweging om de sloot<br />
alsnog te dempen. De voorzitter zegt toe dat hij deze motie van de heer Savalle in de<br />
vergadering van burgemeester en wethouders zal brengen en in overleg zal treden met<br />
de commissie van fabricage.
24 januari 1895 blz.200-205<br />
1237<br />
Nieuwjaarswensen De voorzitter spreekt de gebruikelijk Nieuwjaarswensen uit, die weer worden<br />
beantwoord door de oudste wethouder. De wethouder hoopt dat ieder aanwezig<br />
raadslid met de 'gave des verstands' zal bijdragen aan de bloei van de gemeente...<br />
Plantsoenen Het contract met de Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen is fout. In het<br />
contract staat namelijk dat de gemeente niet alleen voor het verdere onderhoud van<br />
het plantsoen zal zorgen maar tevens voor het onderhoud van twee aan de<br />
maatschappij toebehorende toegangswegen.<br />
Onderwijzer De heer D. Bakker, onderwijzer aan de openbare lagere school van Voorburg, heeft<br />
het afgelopen jaar zijn hoofdakte gehaald. Hij vraagt daarom beleefd om verhoging van<br />
zijn traktement. De raad besluit zijn verzoek in te willigen en brengt zijn jaarwedde van<br />
ƒ 600,-- op ƒ 700,--.<br />
Asman De as- en vuilnisman heeft bezwaren geuit tegen een aantal met name aangeduide<br />
artikelen van zijn instructie. De toepassing van die artikelen wordt nu gedurende een<br />
jaar buiten spel gezet en de asman krijgt een loon van ƒ 9,-- per week<br />
Doodgraver De doodgraver hoeft geen huur te betalen voor het gebruik van het doodgravershuisje;<br />
daarentegen wordt er ƒ 1,- per week op zijn salaris ingehouden en krijgt hij de<br />
verplichting opgelegd er daadwerkelijk te gaan wonen.<br />
Gasfabriek De commissie van fabricage heeft een rapport gemaakt over het eventueel oprichten<br />
van een gasfabriek en dit komt nu aan de orde. Een tweetal heren uit Den Haag,<br />
Vogels en Dalhain, hebben aan de burgemeester aangeboden -gratis- aan te tonen dat<br />
het oprichten van een fabriek voor de opwekking van elektriciteit aanzienlijk goedkoper<br />
is dan het oprichten van een gasfabriek. Burgemeester en wethouders willen echter<br />
ook nog eens een advies inwinnen van een deskundige op dit gebied, maar dat gaat<br />
ongeveer ƒ 1000,- kosten. Het lid Savalle vindt het helemaal onnodig dat er een extern<br />
advies wordt ingewonnen, aangezien de commissie van arbitrage al heeft becijferd dat<br />
de oprichting van een gasfabriek ongeveer ƒ 100.000,- zal gaan kosten. Dat is gewoon<br />
veel te veel geld voor een gemeente als Voorburg. Bovendien zal het de gemeente<br />
eerder verlies dan winst opleveren. Als het nu gaat om het inwinnen van een extern<br />
advies over een electriciteitsfabriek, dan heeft hij geen bezwaar. Dat kan hooguit<br />
ƒ 200,-- kosten.<br />
De heer Van Alphen brengt heel praktisch in het midden wat Voorburg, het afgelopen<br />
jaar aan kosten heeft gehad om de lantaarns te kunnen laten branden. Allereerst heeft<br />
men de rente en aflossing moeten betalen van een geleend kapitaal van ƒ 3.165,44,<br />
zijnde 3½% van ƒ 90.500,--. De 56 gaslantaarns hebben 88497 uren gebrand voor een<br />
bedrag van ƒ 2.212,44 en de 34 petroleumlantaarns hebben 33429 uren gebrand<br />
tegen ƒ 743,76.
Vervolg van: 24 januari 1895 blz.200-205<br />
Vervolg van:<br />
1238<br />
Gasfabriek De voorzitter wijst er op dat het -gezien de enorme hoge kosten- niet is aan te raden<br />
om tot de oprichting van een gasfabriek over te gaan. Bovendien is elektriciteit te<br />
beschouwen als 'het licht van de toekomst'. Uiteindelijk komt de heer Van Alphen met<br />
een voorstel<br />
a. om het externe advies van een deskundige in te winnen over de oprichting van een<br />
electriciteitsfabriek<br />
b. mocht dit bezwaarlijk zijn, dan de hele gemeente met petroleum te gaan verlichten<br />
en<br />
c. of in overleg te treden met de huidige leverancier van olie en gas om een betere<br />
regeling van de verlichting te verkrijgen.<br />
Dit voorstel wordt met zes tegen vier stemmen aangenomen.<br />
Dempen sloten Het college staat nog steeds vierkant achter het eenparige advies van de commissie<br />
van fabricage om de Huygensloot niet te dempen maar juist uit te diepen en te<br />
verbreden. De heer Savalle brengt nu in het midden dat de sloot de laatste tijd een<br />
ondraaglijke stank verspreidt. Dat, als de sloot wordt verbreed, er een waterpark<br />
ontstaat, waar nog steeds het riool van de Herenstraat op loost. Dat binnen de kortst<br />
mogelijke tijd de bewoners van de Huygensstraat weer staan te dringen om de sloot<br />
gedempt te krijgen.. De heer Mulder is het geheel met de heer Savalle eens. Er zal<br />
echt niet veel verbeteren. Integendeel. De riolen van zowel de Herenstraat als de<br />
Zwartelaan zullen blijven lozen en de stank is nu al zodanig dat hij -als bewoner van<br />
een huis in de nabijheid van de Huygenssloot- nu al dagelijks alle ramen dicht moet<br />
houden. Verder brengt hij nog eens in herinnering hetgeen de Inspecteur van de<br />
Volksgezondheid heeft geadviseerd: de sloot dempen is het beste alternatief. Hij pleit<br />
er sterk voor om op het genomen besluit terug te komen en de sloot alsnog te dempen.<br />
Zij voorstel haalt het echter niet en wordt met zes tegen vier stemmen verworpen. Nu<br />
stelt de heer Henkes voor om de sloot niet te verbreden, maar juist te versmallen. Dit<br />
voorstel gaat weer naar de commissie van fabricage om rapport. In de volgende<br />
raadsvergadering moet er dan een beslissing worden genomen.<br />
Waterleiding Het raadslid De Groot brengt nog naar voren dat de heren Vas Visser en De Knokke<br />
van der Meulen reeds geruime tijd bezig zijn op een weiland bij hem in de buurt om<br />
naar goed bruikbaar water te zoeken. Dat naar zijn oordeel het land daardoor veel<br />
heeft te lijden "daar de beste sappen er uitgaan." De voorzitter sluit hierop de<br />
vergadering en stelt dat dit aan de orde zal komen zodra de genoemde heren hun<br />
definitieve plannen hebben ingediend.
17 april 1895 blz.205-209<br />
1239<br />
Verkoping Gedeputeerde Staten sturen een raadsbesluit terug, waarin machtiging wordt gevraagd<br />
voor het mogen kappen van populieren en hakhout. Volgens artikel 194 van de<br />
Gemeentewet moet er echter goedkeuring worden gevraagd aan Gedeputeerde Staten<br />
en mag de raad dit dus niet zelf besluiten.<br />
Verkiezingen De kerkeraad van de Nederlandse Hervormde Gemeente en de commissie van de<br />
spijsuitdeling hebben aan bepaalde personen brandstoffen, dan wel spijzen verstrekt.<br />
Deze mensen mogen daarom niet voorkomen als kiezer. Twee personen worden met<br />
name aangewezen.<br />
Verlichting Een aantal bewoners van de nieuwe weg tussen de Geestbrug en de Nieuwe Tolbrug<br />
vraagt om de plaatsing van twee nieuwe lantaarns. De commissie van fabricage heeft<br />
hier al positief over geadviseerd. De raad gaat hierin mee en trekt voor het plaatsen<br />
van twee lantaarns een meerbedrag van ƒ 100,- uit.<br />
Dempen sloten De sloot aan de Huijgensstraat is onderwerp van veel zorg. De commissie van<br />
fabricage is tegen versmalling van de sloot langs de Huijgensstraat. Zij blijven van<br />
mening dat de sloot verdiept en verbreed moet worden.<br />
De voorzitter heeft over deze kwestie gesproken met dr. Beguin. Dokter Beguin heeft<br />
medegedeeld, dat toen hij toestemming gaf tot het leggen van een riool door zijn<br />
terrein, hij niet wist dat de Huijgensstraat in contact zou komen met het riool achter de<br />
Herenstraat. De dokter wil nu van de raad de verzekering, dat als door verbreding en<br />
verdieping van de sloot aan de Huijgensstraat, de situatie ter plaatse niet verbetert, dat<br />
dan de sloot weer "in een goede toestand" zal worden gebracht. (Wat hieronder wordt<br />
verstaan wordt niet in de notulen vermeld.) Zonder hoofdelijke stemming besluit de<br />
raad hem die verzekering te geven. De kwestie spitst zich nu toe op de vraag of de<br />
sloot nu wel of niet moet worden verbreed, en uitgediept, of dat er toch moet worden<br />
gedempt. Alle varianten passeren de revue. Het voorstel van de heer Henkes, om de<br />
sloot wel uit te diepen maar niet te verbreden - dit bespaart immers vele kosten - haalt<br />
het niet. Dat wil zeggen: de stemmen staken en dus moet er volgens de Gemeentewet<br />
in een volgende vergadering een beslissing genomen worden.<br />
Onderwijzer(es) Mejuffrouw P.J. Blok vraagt en verkrijgt eervol ontslag per 1 juni 1895 als<br />
onderwijzeres aan de openbare lagere school. Zij wordt onderwijzeres in Delft.
Vervolg van: 17 april 1895 blz.205-209<br />
1240<br />
Sloten Het raadslid Savalle merkt op dat de sloot nabij "den Lichte Turf*" aan het Oosteinde in<br />
een slechte toestand verkeert. De voorzitter zegt, dat bij de eerstvolgende schouw aan<br />
dit gedeelte van het slotenstelsel extra aandacht zal worden gegeven.<br />
* Volgens A.W. Vink in zijn bijdragen in het Jaarboek Die Haghe van 1903 was 'Den Ligtenturff een 'vermaarde<br />
herberg'. In 1609 was de naam al bekend toen een zekere Lenart Lenartsz. "gebijnaempt Lichtenturff" een rentebrief<br />
van 150 gulden groot liet passeren ten behoeve van Juffrouw Magdalena Moins, weduwe van Jhr. Willem de Bye.<br />
Later is het de naam van een buurtje in de omgeving van de huidige rooms-katholieke kerk van de H. Martinus<br />
geworden. In het kohier van de verpondingen staat 'Den Lichtenturff' omschreven als "Een huijs met een hollenbargh<br />
en wagenhuijs; een oude herberg, in 't Oosteijnde."
22 april 1895 blz.209-210<br />
1241<br />
Waterleiding De heren W.G. Knokke van der Meulen en J.M. Vas Visser hebben om de voorlopige<br />
concessie voor een jaar gevraagd voor de aanleg van een drinkwaterleiding door de<br />
gemeente. Burgemeester en wethouders hebben daar moeite mee, omdat -zoals blijkt-<br />
er een tweetal personen is, die de concessie wil gaan vragen, zodra Knokke van der<br />
Meulen en Vas Visser met hun activiteiten in deze ophouden. De raad stemt nu in met<br />
een voorstel van het college om de concessie voorshands voorlopig voor drie<br />
maanden te verlenen.<br />
Onderwijzer(es) Mejuffrouw M.-E. van der Lee uit Rockanje krijgt een benoeming als onderwijzeres aan<br />
de openbare lagere school te Voorburg.<br />
Sloten Het in de vorige vergadering gedane voorstel van de heer Henkes komt nu in<br />
stemming. Dit voorstel hield in: de sloot aan de Huygensstraat niet te verbreden, maar<br />
wel uit te diepen. Het voorstel-Henkes wordt echter met 6 tegen 5 stemmen<br />
verworpen.<br />
Achterweg De heer Henkes stelt nu voor om verbetering aan te laten brengen in het gedeelte van<br />
de Achterweg gelegen tussen het Achterom en de Kerkhofstraat (Nu: Parkweg tussen<br />
Van Schagenstraat en Wielemakersslop). Na enige discussie besluit de raad het<br />
straatgedeelte tot de bomen met keien te laten bestraten en de rest met koolas.
07 juni 1895 blz.211-213<br />
1242<br />
Raadsleden De voorzitter deelt mee dat het raadslid P. Veeneka, ontslag heeft genomen als<br />
raadslid en dat de heer M.J. Doppenberg buiten onze gemeente is gaan wonen en<br />
daarom niet langer lid van de raad kan zijn.<br />
Achterweg Het besluit om verbetering aan te brengen in het gedeelte van de Achterweg tussen<br />
het Achterom en de Kerkhofstraat wordt weer aan de orde gesteld. De reden hiervan is<br />
dat de gemeenteopzichter heeft berekend dat dit een bedrag van ƒ 275,- zou gaan<br />
kosten. Burgemeester en wethouder moeten nu zien of het op een voordeliger manier<br />
kan gebeuren.<br />
Geldlening Om de sloot aan de Huygensstraat te kunnen gaan verbeteren besluit de raad een<br />
geldlening van ƒ 4.000,-- aan te gaan bij de Maatschappij voor Gemeentecrediet te<br />
Amsterdam.<br />
Politieverordening In het algemeen hebben de raadsleden geen op- of aanmerkingen op de aan de orde<br />
zijnde poltieverordening van Voorburg. Bij het artikelsgewijs voorlezen van de<br />
bepalingen uit die politieverordening komen er echter wel op- en aanmerkingen. Het<br />
meest opvallende is dan wel dat het blaffen van honden 's nachts strafbaar wordt<br />
gesteld. De verordening wordt dan wel met algemene stemmen goedgekeurd.
05 juli 1895 blz.213-215<br />
1243<br />
Vroedvrouw Na in het verleden nogal wat beroering te hebben veroorzaakt, vraagt de gemeentelijke<br />
vroedvrouw nu per 1 oktober om eervol ontslag uit haar functie en om toekenning van<br />
een pensioen.<br />
Het college heeft echter al een preadvies klaar. Ze stellen voor haar met ingang van 1<br />
augustus al te ontslaan en haar over de maanden augustus en september een<br />
gratificatie te verlenen van twee maanden traktement. Voorts met de uitdrukkelijke<br />
voorwaarde dat zij na 31 juli geen praktijk meer zal uitoefenen. Zo krijgt mejuffrouw<br />
A.A. van der Schouw met algemene stemmen van de raad het door haar gevraagde<br />
eervolle ontslag en zal nog nader over het gevraagde pensioen worden nagedacht.<br />
Politieverordening Gedeputeerde Staten sturen de Politieverordening terug met enige op- en<br />
aanmerkingen. De raad besluit echter met algemene stemmen aan de wensen van<br />
Gedeputeerde Staten tegemoet te komen.<br />
Achterweg De raad besluit het bewuste straatgedeelte van de Achterweg te laten bestraten voor<br />
een bedrag van ƒ 195,-- en het werk op te dragen aan de heer Schmal, aannemer.<br />
Geldlening Gedeputeerde Staten hebben ook aanmerkingen op het aangaan van een geldlening<br />
die zou moeten drukken op de begroting van 1894. Het toevoegen aan de begroting<br />
1894 wordt echter 'dienstvermenging' genoemd en dit bezwaar is er niet als het op de<br />
begroting van 1895 zou komen te berusten. Dus besluit de raad het bedrag van de<br />
geldlening te laten drukken op de begroting dienst 1895.<br />
Riolering Aan de monding van het riool aan de Laan van Nieuw Oosteinde wordt een ijzeren<br />
schuif gemaakt om het riool af te sluiten.<br />
Schutterij De majoor van de Rustende Schutterij krijgt een bedrag van ƒ 30,-- van het<br />
gemeentebestuur voor de aankoop van een prijs bij gelegenheid van het jaarlijkse<br />
schietconcours.<br />
Vrachtgoederen Het raadslid Savalle klaagt over het feit er op het station Voorburg geen<br />
vrachtgoederen gelost kunnen worden. Of het gemeentebestuur er op toe kan zien dat<br />
er bij de Maatschappij tot Exploitatie van Spoorwegen actie wordt ondernomen om dit<br />
te verbeteren.
24 augustus 1895 blz.215-218<br />
1244<br />
Burgemeester Hare Majesteit de Koningin heeft burgemeester Baron van Tuyll van Serooskerken<br />
herbenoemd tot burgemeester van Voorburg. Inmiddels heeft hij in handen van de<br />
Commissaris van de Koningin de vereiste eden afgelegd. Daarna volgen over en weer<br />
de daarbij passende gelukwensen.<br />
Raadsleden De voorzitter deelt mede dat tot lid van de (nieuwe) gemeenteraad zijn gekozen, de<br />
heren J.C. Mulder, J. Hooijmans Mzn., J. Dolman en G. Gesner van der Voort. In de<br />
tussentijdse vacature van de heer P.Veeneka is de heer N.G. Nieuwenhuizen<br />
aangewezen.<br />
Besteller De gemeentebesteller J. van der Brink, vraagt om verhoging van zijn jaarwedde. Dat<br />
wordt in handen gegeven van burgemeester en wethouders.<br />
Geloofsbrieven De geloofsbrieven van de nieuw gekozen raadsleden (zie hiervoor) worden onderzocht<br />
en in orde bevonden.<br />
Ambtenaar Door het regulier aftreden van de burgemeester was er een vacature<br />
Burgerlijke Stand ontstaan in de functie van ambtenaar van de burgerlijke stand. Bij acclamatie wordt<br />
echter de heer Van Tuyll van Serooskerken herbenoemd.<br />
Vroedvrouw Door het vertrek van de gemeentelijke vroedvrouw mej. A.A. van der Schouw is er een<br />
vacature ontstaan. Ter voorziening in die vacature is er een voordracht van twee<br />
personen gemaakt: Mejuffrouw Telle uit Voorburg en mevrouw Bakhuis van Dalen uit<br />
Groningen. Bij de stemming 6 tegen 1 blanco blijkt mejuffrouw Telle te zijn benoemd.
31 augustus 1895 blz.218-219<br />
1245<br />
Raadsleden Het nieuwe raadslid G. Nieuwenhuisen wordt de vergadering binnen geleid en legt de<br />
vereiste eden af als raadslid.<br />
Gemeenterekening De gemeenterekening over 1894 wordt vastgesteld met een batig saldo van ƒ 577,64 5
03 september 1895 blz.220-221<br />
1246<br />
Raadsleden De herkozen raadsleden J.C. Mulder, J. Hooijmans Mzn. en de nieuw gekozen leden<br />
de heren J. Dolman en G. Gesner van der Voort. De hier genoemde raadsleden<br />
worden door de zittende raadsleden Van Alphen en Baas de vergadering binnen geleid<br />
en leggen in handen van de voorzitter de vereiste eden af, die op de Grondwet en op<br />
de Gemeentewet.<br />
Wethouder Door het de regulier aftreden van de heer J.C. Mulder moet er ook weer voorzien<br />
worden in de vacature van wethouder. Bij stemming blijkt dat de heer Mulder 9<br />
stemmen op zijn naam heeft gekregen en de heer Savalle 2. De heer Mulder neemt<br />
zijn benoeming aan en wordt daar uiteraard mee geluk gewenst.<br />
Ambtenaar Tot ambtenaar van de burgerlijke stand, ter voorziening in de vacature<br />
burgerlijke stand van de heer Audier, wordt benoemd de heer G. Henkes.
31 oktober 1895 blz.221-226<br />
1247<br />
Vrachtgoederen De Maatschappij tot Exploitatie van Spoorwegen schrijft dat zij vanwege de hoge<br />
lasten geen kans zien om het station Voorburg voor vracht- en goederenvervoer open<br />
te stellen.<br />
Verlichting De voorzitter meldt dat er een brief is binnengekomen van professor Snijders te Delft<br />
met een rapport over de eventuele vestiging van een 'verlichtingsstation' in Voorburg.<br />
Het rapport zal bij de raadsleden circuleren.<br />
Begroting 1896 De gemeentebegroting 1896 heeft veertien dagen ter visie gelegen en is aan de<br />
gemeenteraadsleden uitgereikt. Niemand heeft de behoefte om in de algemene<br />
beschouwingen te treden. Alleen wil de heer G. Gesner van der Voort voortaan wel<br />
graag ook een afschrift van de Memorie van Toelichting bij die begroting. Want zonder<br />
die memorie word je van de begroting zelf niet veel wijzer. De voorzitter zegt dat dit wel<br />
kan,. maar dan moet de ambtenaar ter secretarie wel verhoging van zijn jaarwedde<br />
krijgen, vanwege het meerdere schrijfwerk. Maar, zegt de heer Gesner nu, als dit te<br />
bezwaarlijk is, dan kunnen er ook bijvoorbeeld drie geschreven worden om te<br />
circuleren. De voorzitter zegt toe dat hij zal bekijken wat hij kan doen.<br />
Wegen en voetpaden Op de post voor onderhoud van voetpaden en wegen is een bedrag van ƒ 625,--<br />
uitgetrokken voor onder meer een voetpad aan het Oosteinde. Dat voetpad zou<br />
moeten lopen vanaf de tol tot aan de grenspaal bij Veur. De heer Hogendoorn merkt<br />
op dat de gemeente niet verplicht is om een voetpad aan te leggen, omdat dat in feite<br />
een zaak is van de diverse eigenaren van de grond. Na stemming blijkt echter dat de<br />
post toch onverminderd tot dit bedrag kan worden vastgesteld.<br />
Verlichting De heer Gesner van der Voort vindt het bedrag voor de verlichting van de gemeente<br />
wel wat al te hoog en vraagt of er geen commissie kan worden benoemd, die uit kan<br />
zoeken of het allemaal niet wat goedkoper kan. Dit voorstel wordt tot een volgende<br />
vergadering aangehouden.<br />
Belastingen Het college heeft voorgesteld het aantal opcenten op de belastingen te handhaven op<br />
22 en niet te verminderen met 12. Door het aantal opcenten zo hoog te houden is men<br />
in staat om van een grote geldlening ƒ 2000,-- af te lossen in plaats van ƒ 1000,--. Er<br />
zou dan nog een schuld van ƒ 19.000,-- over blijven. Er zijn raadsleden bij van wie het<br />
allemaal niet zo snel hoeft te gaan, maar bij stemming blijkt toch de meerderheid te<br />
kiezen voor het hoge getal aan opcenten.
Vervolg van: 31 oktober 1895 blz.221-226<br />
Vervolg: pensioen Op de begroting is ook een post uitgetrokken voor het aan<br />
1248<br />
mejuffrouw Van der Schouw beloofde pensioen als voormalige gemeentelijke<br />
vroedvrouw.<br />
Zij krijgt een pensioen van ƒ 160 per jaar onder de volgende<br />
Vroedvrouw voorwaarden:<br />
1. ze moet buiten de gemeente Voorburg gaan wonen;<br />
2. ze mag binnen de gemeente Voorburg geen verloskundige<br />
praktijk meer uitoefenen;<br />
3 er mogen geen klachten meer binnen komen van ingezetenen van deze gemeente;<br />
4. ze moet haar pensioen jaarlijks in de maand augustus aanvragen.<br />
Waterleiding De commissie van fabricage heeft een rapport opgesteld over de concessieaanvraag<br />
voor de aanleg van een waterleiding door de gemeente. De commissie is tegen de<br />
gestelde voorwaarden vanwege de zware financiële gevolgen van het een en ander.<br />
De gemeenteraad volgt het advies van de commissie.<br />
Asman In de instructie van de 'asch- en vuilnisman' worden enige veranderingen aangebracht<br />
en bovendien wordt zijn beloning verhoogd met ƒ 2,-- per week. Dit vanwege de<br />
uitbreiding van de gemeente en het meerwerk dientengevolge.<br />
Sloten Het raadslid Gesner van der Voort merkt op dat er zich in de sloot aan de<br />
Huygensstraat een dam heeft gevormd, dat tot vervuiling leidt. De voorzitter dankt de<br />
heer Gesner voor zijn oplettendheid en belooft de gemeente-opzichter hiervan in<br />
kennis te stellen.<br />
Riool Dezelfde heer Gesner van der Voort heeft ook opgemerkt dat de schuif bij de monding<br />
van het riool bij de Laan van Nieuw Oosteinde steeds open staat en of het niet juist de<br />
bedoeling was dat dat ding dicht was, wanneer het stoomgemaal niet maalt. Er volgen<br />
nu enige onduidelijke beschouwingen over het al dan niet dichtzijn van de schuif als<br />
het stoomgemaal wel of niet maalt. De commissie van fabricage moet hierover maar<br />
eens een rapport uitbrengen.
13 december 1895 blz.226-229<br />
Besloten raadsvergadering van 13 december 1895<br />
1249<br />
Het voorstel van de voorzitter om in geheime vergadering te beraadslagen was blijkbaar erg geheim, want van<br />
deze vergadering zijn geen notulen bijgehouden en in het Notulenboek van de besloten dan wel geheime<br />
vergadering tussen 1871 en <strong>1918</strong>, zit op de plek van deze vergadering ... een duidelijk afgeknipte pagina! Gezien<br />
het volgende punt in de openbare vergadering moet deze beraadslaging gegaan zijn over de aanleg van de<br />
drinkwaterleiding.<br />
Drinkwaterleiding Zowel de commissie van financiën als van fabricage hebben rapport uitgebracht over<br />
de concessieaanvraag voor de aanleg van een drinkwaterleiding. Zij brengen een<br />
advies uit dat - buiten de door de wet vereiste procedure - aan de volgende<br />
voorwaarden voldaan moet worden:<br />
1. op kosten van de concessionarissen moet een externe deskundige worden<br />
aangewezen, die kan rapporteren over de kwaliteit van het te leveren drinkwater;<br />
2.als het te leveren drinkwater aan alle te stellen eisen voldoet, zal de concessie voor<br />
een periode van 40 jaar verleend worden;<br />
3.de concessionarissen mogen rekenen op een subsidie van ƒ 1.000,-- per jaar over<br />
een tijdvak van 5 jaar;<br />
4.de andere voorwaarden van ondergeschikt belang dienen 'nader geregeld te<br />
worden'.<br />
Sommige raadsleden zijn tevreden met de drinkwatervoorziening van dat moment,<br />
maar het merendeel wenst toch een drinkwaterleidingbedrijf zoals hier voorgesteld. De<br />
heer Savalle wenst er nog aan toe te voegen dat als het bedrijf na tien jaar in gebreke<br />
blijft, dat de gemeente dan beslag kan leggen op de eigendommen van het bedrijf om<br />
verhaal te krijgen op de uitgekeerde subsidiebedragen. De heer Mulder daarentegen<br />
wil dat de gemeente een verminderd tarief krijgt voorgeschoteld en dat de tarieven in<br />
overleg met burgemeester en wethouders worden vastgesteld.<br />
Het geheel inclusief de voorstellen van de heren Savalle en Muller wordt in stemming<br />
gebracht en goedgekeurd met 7 tegen 2 stemmen<br />
Verlichting De commissie van fabricage krijgt de opdracht om na te gaan of er geen voordeliger<br />
manier is om de gemeente te verlichten dan nu het geval is.<br />
Gratificatie De heer Pompe van Meerdervoort, ambtenaar ter secretarie, krijgt een gratificatie van<br />
ƒ 100,- voor het in orde brengen van het gemeentelijk archief.
7 februari 1896 blz.230-232<br />
1250<br />
Nieuwjaarswensen De voorzitter uit zijn beste wensen bij gelegenheid van het nieuwe jaar. In het bijzonder<br />
refereert hij aan het feit “dat reeds in de eerste dagen van het nieuwe jaar een der<br />
geachte Raadsleden in diepe rouw is gedompeld”. De notulen vermelden niet om wie<br />
het gaat, maar uit het feit dat de heer Van Alphen hierop reageert, mag worden<br />
opgemaakt dat het om iemand uit zijn omgeving gaat. *<br />
Gratificatie De heer Pompe van Meerdervoort geeft de raad te kennen heel blij te zijn met de<br />
toegekende gratificatie voor het op orde brengen van het archief.<br />
Drinkwaterleiding De heren W.G. Knokke van der Meulen en J.M. Vas Visser laten weten dat ze de door<br />
de raad gestelde voorwaarden voor het aanleggen van een drinkwaterleidingnet<br />
aanvaarden, op een onderdeel na. Dat onderdeel gaat over het feit dat de raad een<br />
externe deskundige wil aanwijzen om over de kwaliteit van het drinkwater te waken.<br />
Die deskundige zou zijn werk moeten doen op kosten van de aanvragers van de<br />
concessie. In hun verzoek stellen de beide heren dat het voldoende moet zijn dat er<br />
de originele rapporten zijn overlegd over de bacteriologische en chemische<br />
onderzoekingen van het te leveren drinkwater. Als dat voor de raad niet voldoende is,<br />
dient de inspecteur van de volksgezondheid uitsluitsel te geven, vinden zij. De<br />
voorzitter bezweert de raad niet van de eenmaal gestelde voorwaarden af te wijken en<br />
dit voorstel wordt met algemene stemmen aangenomen.<br />
Belastingverordening De Commissie van financiën heeft een conceptverordening opgesteld op de heffing<br />
van een belasting op het houden van honden. De voorzitter vraagt of de raad bereid is<br />
nu daarover van gedachten te wisselen of om dat in een volgende vergadering te<br />
doen. De voorkeur gaat uit naar uitstel om de gelegenheid te hebben de verordening<br />
rustig te kunnen bestuderen.<br />
Straatnamen De raad besluit de Molenweg om te dopen tot Koninginnelaan.<br />
Verkoping De populieren bij de algemene begraafplaats worden ondershands verkocht voor een<br />
bedrag van ƒ 40,-. Wel moet hiervoor de goedkeuring van Gedeputeerde Staten<br />
worden gevraagd.<br />
* Uit de akten van de burgerlijke stand blijkt dat op 26 januari 1896 is overleden de echtgenote van Marius Wilhelm<br />
Lodewijk van Alphen, mevrouw Arinetta Maria Eland, op de leeftijd van 63 jaar.
18 maart 1896 blz.233-236<br />
Gedeputeerde staten Gedeputeerde staten hebben een aantal raadsbesluiten goedgekeurd:<br />
het raadsbesluit tot het aanleggen van een voetpad aan het Oosteinde;<br />
het verkopen van gerooide bomen.<br />
1251<br />
Drinkwater De heren W.G. Knokke van der Meulen en J.M. Vas Visser hebben de bepalingen bij<br />
hun concessieaanvraag tot het aanleggen van een drinkwaterleidingnet aanvaard.<br />
Tevens hebben zij de bepaling aanvaard dat een externe deskundige de kwaliteit van<br />
het te leveren water zal controleren en dat ze tevens de kosten ervan moeten dragen.<br />
Straten en pleinen De raad besluit het voetpad aan het Oosteinde te laten bestraten en niet van grind te<br />
laten voorzien. Overigens zal niet het hele voetpad worden verhard. Het gedeelte wa a r<br />
de heer S. van Oosten eigenaar van is zal niet bestraat of verhard worden. Van Oosten<br />
wil immers de grond niet voor dit doel afstaan aan de gemeente.<br />
Belastingverordening Er staat een nieuwe verordening op de heffing van een belasting op het houden van<br />
honden, alsmede een verordening die de invordering van die belasting regelt. Nadat de<br />
voorzitter heeft gevraagd of iemand in het algemeen iets over deze verordeningen wil<br />
zeggen, vraagt de heer Hogendoorn het woord. Hij verklaart zich een tegenstander van<br />
het feit dat bedrijfs- of waakhonden zouden worden belast en tevens is hij<br />
tegenstander van de invoering van een hondenpenning. Dit te meer daar ook de<br />
gemeente ‘s-Gravenhage de ooit ingevoerde hondenpenning weer heeft afgeschaft.<br />
De heer Mulder vindt daarentegen dat de hondenpenning wel ingevoerd moet worden.<br />
Dan is er tenminste een betere controle, vindt hij.<br />
De verordening wordt nu artikelsgewijs voorgelezen. Het lid Van der Voort wil in plaats<br />
van één tarief van ƒ 3,- een gedifferentieerd tarief van ƒ 5,-, ƒ 4,-- en ƒ 3,-. Na<br />
stemming blijkt dat een meerderheid van de raad het ene tarief van ƒ 3,- wil<br />
handhaven. Honden die buiten de bebouwde kom worden gehouden “ten dienste van<br />
de landbouw en ter bewaking van onbeheerd staande erven of vaartuigen, of<br />
gehouden ten dienste van enig bedrijf van nijverheid” dienen niet belast te worden.*<br />
* In latere verordeningen mag dit niet meer door de gemeenteraad geregeld worden, omdat dan de Gemeentewet<br />
zulks regelt en een wet gaat immers boven een verordening. De raad mag dan alleen nog maar het –lagere- tarief<br />
voor waak- en bedrijfshonden vaststellen. (BD)
Vervolg van: 18 maart 1896 blz.233-236<br />
Belastingverordening In de verordening op de invordering van de belasting wordt geen<br />
1252<br />
Vervolg wijziging aangebracht. Het voorstel van de commissie voor de financiën om een<br />
hondenpenning in te voeren wordt weggestemd. Op de Verordeningen wordt de<br />
koninklijke goedkeuring* gevraagd.<br />
Gemeentewerken Er komen regels bij het overdragen van straten aan de gemeente. De voetpaden<br />
worden bestraat en niet begrind. De sloten bij een bouwterrein worden gedempt en van<br />
rioleringen voorzien.<br />
Verlichting De commissie van fabricage stelt voor het contract met de petroleumgasfabriek voor<br />
wat betreft de verlichting op te zeggen. Men wil op oproep plaatsen voor gegadigden<br />
die bereid zijn een fabriek op te richten voor steenkolen en acetyleengas voor de<br />
elektrische verlichting.<br />
Het lid Nieuwenhuisen wenst het voorstel echter aan te houden tot een volgende<br />
vergadering. Dat besluit de raad dan ook te doen.<br />
Hoofdelijke omslag Het percentage van de hoofdelijke omslag wordt vastgesteld op ½ % en ook hierop<br />
koninklijke goedkeuring te vragen.*<br />
* Op belastingverordeningen moet vanouds de koninklijke goedkeuring ( bij K.B.) worden gevraagd, zulks in<br />
tegenstelling tot andere gemeentelijke verordeningen, welke door Gedeputeerde Staten worden goedgekeurd. (BD)
1 april 1896 blz.236-238<br />
1253<br />
Verlichting De directeur van de petroleumgasfabriek heeft en aanbod gedaan om tot 30 april 1901<br />
de verlichting van de lantaarns te verzorgen voor een bedrag van ƒ 20,- voor 1000<br />
branduren per lantaarn. Het college stelt voor om dit aanbod aan te nemen, maar<br />
daarbij de voorwaarde te stellen dat de directeur uiterlijk voor 1 oktober 1898 met meer<br />
definitieve plannen komt voor de straatverlichting. Het raadslid van der Voort beweert<br />
dat hij met zowel gas als elektriciteit de gemeente aanzienlijk goedkoper kan<br />
verlichten. Hij rekent voor dat hij het voor een minder bedrag van ƒ 1.200,- kan doen.<br />
Maar aangezien er nu ± ƒ 720,- wordt bespaard en wij nu in een overgangstijd leven,<br />
legt hij zich er bij neer.<br />
Raadsvergadering De heer Gesner van der Voort dankt de voorzitter dat hij deze vergadering ‘s middags<br />
heeft belegd. Hij wenst dat de voorzitter dit meermalen zou doen. Maar de heer Mulder<br />
is daar helemaal niet gelukkig mee. Integendeel. Als de vergaderingen voortaan ‘s<br />
middags zouden zijn dan zou hij genoodzaakt zijn zijn raadslidmaatschap te<br />
beëindigen. De voorzitter doet zijn best, maar het uiteraard nooit iedereen naar de zin<br />
maken.<br />
Vrachtgoederen De heer Savalle vraagt of de voorzitter nog eens bij de directie van de Maatschappij tot<br />
Exploitatie van Staatsspoorwegen wil aandringen dat op het Voorburgse station weer<br />
vrachtgoederen kunnen worden gelost. De voorzitter zegt toe dat in de eerstvolgende<br />
collegevergadering aan de orde te stellen.
15 juni 1896 blz.238-239<br />
1254<br />
Voetpad Oosteinde De heer Dolman vraagt of men al begonnen is met de aanleg van het voetpad aan het<br />
Oosteinde. De voorzitter zegt dat een aantal grondeigenaren weigerachtig zijn om<br />
grond voor dat doeleind aan de gemeente af te staan en dat het daarom langer duurt<br />
dan gehoopt. De notaris (Klink) is bezig met de nodige contracten.<br />
Drinkwater Hoe is het gesteld met het aan te leggen drinkwaterleidingnet? Een zekere heer Stang<br />
is met zijn rapport hierover bezig en dat zal spoedig binnen komen.<br />
Riolering De schuif in de riolering langs de Laan van Nieuw Oosteinde kan volgens de heer<br />
Gesner van der Voort niet geheel gesloten worden. De voorzitter zegt toe dat hij dit<br />
aan de gemeenteopzichter zal vragen.
1 september 1896 blz.240-241<br />
Drinkwater Het rapport van de heer Stang over de kwaliteit van het drinkwater is binnengekomen.<br />
1255<br />
Wethouder De heer J.C. Mulder is periodiek aan de beurt om af te treden als wethouder. Bij de<br />
verkiezing blijkt dat de heer Mulder niet minder dan acht stemmen op zijn naam heeft<br />
en de heer Savalle een stem. De heer Mulder aanvaart zijn herbenoeming. De<br />
voorzitter wenst hem hiermee geluk.<br />
Rekening 1895 De commissie van financiën heeft over de rekening van 1895 een paar opmerkingen<br />
over de werkzaamheden ‘buiten bestek’ door de aannemer van gemeentewerken.<br />
Nadat echter deze voldoende door de voorzitter zijn toegelicht wordt de rekening door<br />
de raad goedgekeurd.<br />
Zetters De zetters van de directe belastingen, de heren L.C. Hogendoorn en G. de Groot, zijn<br />
dit jaar weer aan de beurt om af te treden. Er wordt nu een voordracht in dubbeltal<br />
opgesteld met voor de 1 e vacature de namen van L.C. Hogendoorn en J.G. Westgen<br />
en voor de 2 e vacature de namen van G. de Groot en P. Leeman.
27 oktober 1896 blz.242-252<br />
1256<br />
Benoemingen Op daartoe gedaan voorstel wordt de heer J.H. Limper benoemd tot ‘makelaar in alle<br />
vakken’*.<br />
Onderwijzer Mevrouw de weduwe W. Rikkers-Broekhuijsen verzoekt om eervol ontslag uit haar<br />
functie van onderwijzeres in de nuttige handwerken aan de openbare lagere school.<br />
Postkantoor De directeur-generaal van de posterijen en telegrafie deelt mede dat de huur van het<br />
plaatselijke Post- en Telegraafkantoor op ultimo april 1897 eindigt. Hij wil het pand<br />
weer voor de dezelfde prijs huren voor een periode van vijf jaar. Uiteraard behoudens<br />
goedkeuring door de minister van waterstaat.<br />
Drinkwater De heer G. de Groot cum suis maken bezwaar tegen de voorgenomen oprichting van<br />
een drinkwaterleidingbedrijf “daar aan hunne aangrenzende eigendommen de grootste<br />
schade zal worden toegebracht.” Ze vragen om hun belangen te laten prevaleren<br />
boven die van ondernemers en speculanten.<br />
Gemeente-eigendom Een bouwkundige, de heer M. van Harte, deelt mee dat hij een stukje gemeentegrond<br />
van 1 centiare (= 0,01 are = 1 m²) heeft afgesnoept om een hek neer te kunnen zetten<br />
voor een door hem gebouwd huis aan de Herenstraat. Hij vraagt aan de gemeente om<br />
dit perceeltje grond aan hem over te willen dragen. De raad c.q. de gemeente is<br />
hiertoe bereid, maar dan wel tegen een vergoeding van ƒ 25,--.<br />
Drinkwater De raad heeft in een vorige vergadering al een voorlopige concessie gegeven aan het<br />
drinkwaterleidingbedrijf i.o. De voorwaarde was toen dat een deskundige een rapport<br />
moest uitbrengen over de kwaliteit van het drinkwater. In het nu uitgebrachte rapport<br />
staat dat men gerust het drinkwater vanaf een diepte van 33 meter voor drinkwater<br />
kan gaan gebruiken. Bovendien –en dat in antwoord op de ‘brandbrief’ van de heer G.<br />
de Groot c.s.- is het oppompen van dat water volstrekt onschadelijk voor de<br />
aanliggende landerijen. Het op deze manier oppompen van (drink)water geschiedt ook<br />
op een andere wijze dan in Scheveningen, zodat men voor de problemen die zich daar<br />
voordeden niet bezorgd hoeft te zijn. De heer Hogendoorn is nog steeds niet overtuigd<br />
dat het oppompen van water niet nadelig is voor de aangrenzende gronden en het lid<br />
Savalle vindt dat het algemeen belang prevaleert boven het particuliere.<br />
* Volgens een mededeling van makelaar Wim van Kampen in Voorburg, kan men nu slechts makelaar zijn in één<br />
vakgebied. Het meest voorkomende is vanzelfsprekend makelaar in onroerende goederen. Maar behalve dat kan<br />
men ook makelaar zijn in de diverse soorten van roerende goederen.
Vervolg van: 27 oktober 1896 blz.242-252<br />
Vervolg:<br />
1257<br />
Drinkwater De heer Mulder vindt dat het algemeen belang nu eist dat zo spoedig mogelijk een<br />
Begroting 1897<br />
drinkwaterleidingnet tot stand komt. Hij heeft ook nog nadere inlichtingen ingewonnen<br />
en de door hem geraadpleegde personen hebben allen verklaard dat het oppompen<br />
van een zodanig diepte van 33 meter volstrekt onschadelijk is voor de landerijen. De<br />
heer Baas merkt dan nog op dat de gemeente Schiedam verscheidene Nortonpompen<br />
heeft en dat het land aldaar volstrekt niet onvruchtbaar is geworden. Het verzoek van<br />
de heer G. de Groot c.s. wordt nu met 7 tegen 2 stemmen verworpen. De twee<br />
voorstemmers waren de heren Hogendoorn en Hooijmans, terwijl de heer G. de Groot<br />
zich –uiteraard- buiten stemming hield. Dat komt de concessieaanvraag zelf aan de<br />
orde. De voorzitter meldt dat de vereisten waaraan de concessionarissen moeten<br />
voldoen strenger zijn geworden. De heer Savalle zou echter toch nog een bepaling<br />
opgenomen willen zien om een boete te eisen van ƒ 250,- in het geval het drinkwater<br />
niet aan de vereisten zou voldoen en het euvel niet binnen een maand verholpen zou<br />
zijn. De voorzitter vindt dat echter moeilijk omdat van tevoren geen duidelijke termijn<br />
kan worden gesteld om eventuele herstellingen te verrichten. Hij vindt dat, als bepaald<br />
is dat herstellingen met ‘bekwame spoed’ moeten worden aangebracht en dat dit ten<br />
genoegen van burgemeester en wethouders moet zijn gedaan, dat dit voorshands<br />
voldoende moet zijn. Het voorstel van de heer Savalle wordt nu met 9 tegen 1 stem<br />
(die van Savalle zelf) verworpen. Het raadslid Van der Voort ziet ten slotte nog<br />
problemen bij het bepaalde in artikel 24 van de concessievoorwaarden. Het bedrag wat<br />
betaald moet worden bij een eventuele overname is 25 maal de gemiddelde netto<br />
jaaropbrengst. De voorzitter stelt de heer Van der Voort echter gerust. De gemeente<br />
zou dan binnen 40 jaar tot vervroegde overname moeten besluiten en bovendien is de<br />
gemeente dat geenszins verplicht.<br />
Hoofdelijke omslag De heer Vervoort doet een voorstel om het volgend jaar de hoofdelijk omslag te<br />
verhogen tot ƒ 6.000,-- en de opcenten te laten vervallen. Burgemeester en<br />
wethouders hebben dit al overwogen en zullen het volgend jaar hierover een voorstel<br />
doen.
Vervolg van: 27 oktober 1896 blz.242-252<br />
Vervolg:<br />
1258<br />
Jaarwedden De leden van de commissie voor de financiën doen een voorstel om de jaarwedde van<br />
zowel de burgemeester als de ontvanger te verhogen met ƒ 150,--. De raad mag<br />
voorts zelf bepalen of en tot welk bedrag het salaris van de secretaris mag worden<br />
verhoogd. Alvorens de discussie over dit onderwerp begint verlaten de<br />
voorzitter/burgemeester en de secretaris de vergadering. Als fungerend voorzitter<br />
treedt nu wethouder Mulder op en als secretaris de heer Menso, ambtenaar ter<br />
secretarie. Over het feit dat de salarissen van de burgemeester en de<br />
secretaris/ontvanger reeds <strong>jaren</strong> te laag zijn is nagenoeg een ieder het eens. Niet eens<br />
is men het met het tijdstip waarop dit aan de orde wordt gesteld. De raadsleden<br />
hebben geen gelegenheid gehad om hierover na te denken, maar worden nu –bij de<br />
behandeling van de begroting- hiermede geconfronteerd. Sommige willen uitstel van<br />
de behandeling, andere willen de salarisverhoging zelf eerder in laten gaan. De heer<br />
Mulder werpt echter op dat het zeer wenselijk is dat dit voorstel van de commissie van<br />
financiën tegelijk met de behandeling van de begroting ter discussie wordt gesteld.<br />
Bovendien is het allemaal ook weer niet zo erg onverwacht, want de salarissen van de<br />
burgemeester en de secretaris waren al lang heel erg laag. Het oorspronkelijke door<br />
de commissie van financiën gemaakte voorstel wordt in die zin aangepast, dat de<br />
verhoging voor de secretaris/ontvanger op ƒ 100,- per functie wordt gesteld. De functie<br />
van ontvanger en secretaris zijn immers in een hand. Dit voorstel wordt met 7 tegen 3<br />
stemmen aangenomen.<br />
Jaarwedden Ook de jaarwedde van de gemeentebesteller gaat op de helling. Dit vanwege het<br />
meerdere werk en de uitbreiding van de gemeente. Zij traktement wordt nu vastgesteld<br />
op ƒ 9,-- per week.<br />
Bestraten dorp Er ontstaat een discussie over de vraag of de te bestraten wegen binnen de gemeente<br />
nu met keien of met Scoria bricks* moet geschieden. De een is bang dat de Scoria<br />
bricks, waarnaar de voorkeur kennelijk uitgaat, aan gort gereden worden door de<br />
kanonnen die vaak door onze gemeente denderen. De ander zegt dat zelfs de<br />
gemeente Den Haag de Scoria bricks veelvuldig toepast en daar is het zware verkeer<br />
nog veel intensiever dan in Voorburg. De voorzitter zegt, dat het geen wet van Meden<br />
en Perzen is, dat voortaan alle straten met Scoria bricks bestraat moeten worden. Men<br />
kan altijd nog voor een andere vorm van bestrating kiezen. Na stemming hierover (6<br />
tegen 4) besluit men dat voorshands het gedeelte straat, Franse Kerkstraat geheten,<br />
vanaf de Herenstraat met de genoemde Scoria bricks geplaveid zal worden.<br />
* Over de betekenis en de achtergrond van Scoria bricks heb ik al eerder een voetnoot gemaakt. BD
Vervolg van: 27 oktober 1896 blz.242-252<br />
1259<br />
Subsidie De commissie voor de financiën ontraadt een subsidie toe te kennen aan de<br />
Harmoniekapel. Waarom? Kunst is geen regeringszaak en dus ook geen<br />
gemeentezaak. De voorzitter zegt echter dat de commissie het voorstel van<br />
burgemeester en wethouders in deze niet goed begrepen heeft. Het was namelijk niet<br />
de bedoeling om de kunst te bevorderen, maar om een vereniging die “zegenend<br />
werkzaam kan zijn” in stand te houden. Hierop wordt toch het bedrag, zoals dat in de<br />
begroting was uitgetrokken, goedgekeurd.<br />
Verenigingsgebouw De commissie van financiën is tegen het vestigen van een afzonderlijk<br />
verenigingsgebouw voor het houden van vergaderingen. De commissie is dus ook<br />
tegen het hiervoor uitgetrokken krediet. De voorzitter is echter van mening dat er juist<br />
een schreeuwende behoefte bestaat aan een dergelijk gebouw. Thans wordt hiervoor<br />
een lokaal van de Openbare Lagere School gebruikt, maar daar is die school in feite<br />
niet voor gebouwd. Bovendien betalen de verenigingen hier ook nog eens huur voor. Al<br />
kan uit de opbrengsten daaruit niet de achteruitgang van de schoolinventaris gedekt<br />
worden. Als de leden van de commissie van financiën hier eerder wetenschap van<br />
hadden gehad dan hadden zij waarschijnlijk een ander advies uitgebracht dan zij thans<br />
hebben gedaan.<br />
Schoolgeld De heer Nieuwenhuisen vindt het schoolgeld niet in evenredigheid met het aantal<br />
kinderen en wil verhoging ervan. Het college heeft nooit een voorstel in die richting<br />
willen doen, maar, zegt de voorzitter, het staat u (heer Nieuwenhuisen) vrij een<br />
voorstel te doen.
25 februari 1897 blz.252-256<br />
1260<br />
Nieuwjaarswensen De voorzitter biedt de raadsleden zijn welgemeende Nieuwjaarswensen aan. Zijn<br />
goede wensen worden beantwoord door wethouder Van Alphen.<br />
Jaarwedden Gedeputeerde staten hebben het voorstel tot verhoging van de jaarwedden van de<br />
burgemeester, de secretaris en de ontvanger goedgekeurd. De bedragen worden nu<br />
respectievelijk ƒ 900,--, ƒ 700,-- en ƒ 350,--. De burgemeester en de secretaris (tevens<br />
ontvanger) laten schriftelijk weten hier erg mee ingenomen te zijn.<br />
Drinkwater De heren Knokke van der Meulen en Vas Visser laten schriftelijk weten dat zij de<br />
voorwaarden verbonden aan hun concessieaanvraag voor het vestigen van een<br />
drinkwaterleidingbedrijf accepteren.<br />
Voetpaden Het een en ander maal ter sprake gebrachte voetpad aan het Oosteindc vindt geen<br />
doorgang. De reden hiervan is dat de heren Van Oosten, Van der Horst en Jansen te<br />
elfder ure hebben geweigerd de benodigde gronden over te dragen.<br />
Verenigingsgebouw De plannen om een verenigingsgebouw te stichten is in handen van de commissies<br />
van fabricage en van financiën. Uit de uitgebrachte adviezen blijkt dat zij het gebouw in<br />
de breedte willen plaatsen en het brandspuithuisje af willen laten breken. De kosten<br />
van een en ander bedragen ƒ 2.500,--. Om het plan te kunnen financieren wordt<br />
besloten om een lening van ƒ 2.500,-- af te sluiten bij de Maatschappij voor<br />
Gemeentecrediet te Amsterdam.<br />
Rechtsgeding Een zekere heer J.A.M.de Korte is op verzoek van zijn echtgenote en met machtiging<br />
van de Rechtbank te ‘s-Gravenhage opgenomen in een krankzinnigengesticht te Delft.<br />
De gemeente heeft voorshands de kosten daarvan gedragen. De echtgenote,<br />
mevrouw S.F.M. Neuman, alhoewel niet onbemiddeld, weigert om die kosten te<br />
restitueren. De gemeente is daarom genoodzaakt een rechtsgeding te voeren. Maar<br />
alvorens dit te doen moet de gemeente een rechtskundig advies hierover kunnen<br />
overleggen. Nadat dit rechtskundig advies aan de raad is voorgelezen, keurt de raad<br />
het voeren van een rechtsgeding tegen mevrouw Neuman goed.<br />
Straatnamen De nieuw aangelegde straten aan het Westeinde krijgen de namen: Heeswijkstraat en<br />
Willemstraat, terwijl de weg vanaf de Koninginnelaan tot aan de Geestbrug Prinses<br />
Mariannelaan zal gaan heten.
25 februari 1897 blz.252-256<br />
1261<br />
Traktementen Het raadslid Van der Voort wil –nu de traktementen van de burgemeester en de<br />
secretaris/ontvanger zijn verhoogd en aangepast- ook de traktementen van de<br />
wethouders verhogen. Dit voorstel zal bij de begrotingsbehandeling voor 1898 ter<br />
sprake komen, zegt de voorzitter toe.<br />
Straten De voorzitter zegt toe dat hij strenger zal toezien op de gladheidbestrijding op de<br />
straten. Overigens, zoals het de afgelopen dagen is geweest, had niemand kunnen<br />
overzien!
18 juni 1897 blz.256-257<br />
1262<br />
Gedeputeerde Staten Gedeputeerde Staten hebben goedkeuring verleend aan het voornemen van de<br />
gemeente om bij de Maatschappij voor Gemeentekrediet een lening aan te gaan voor<br />
de bouw van een verenigings- dan wel vergadergebouw.<br />
Rechtsgeding De raad besluit de termijnen waarbinnen de verpleeggelden van de heer De Korte<br />
zullen worden teruggevraagd te stellen vanaf 1 oktober 1896 tot 10 maart 1897.<br />
Herhalingsonderwijs De heer Van der Voort vraagt of er in de gemeente nog herhalingsonderwijs wordt<br />
gegeven. De voorzitter zegt dat dit wel eens is overwogen, maar vanwege te weinig<br />
belangstelling is afgeblazen. Nu denkt men er echter aan het weer in te stellen.
7 augustus 1897 blz.258-259<br />
1263<br />
Kermis De ‘gereformeerde gemeente’ vraagt middels een brief aan de gemeente om paal en<br />
perk te stellen aan de kermis.<br />
Geloofsbrieven De geloofsbrieven van de herkozen raadsleden M.W.L. van Alphen, L. Baas en N.G.<br />
Nieuwenhuisen worden goedgekeurd.<br />
Verkoping Burgemeester en wethouders doen het voorstel om voor een bedrag van ƒ 7,-- oude<br />
kachels, oude jaloezieën en oud hout te verkopen aan de weduwe W.S.F. Schmal.
31 augustus 1897 blz.259-260<br />
1264<br />
Geloofsbrieven De geloofsbrieven van het nieuw gekozen raadslid L.C. Hogendoorn worden akkoord<br />
bevonden.<br />
Gemeenterekening De rekening over 1896 wordt ‘in ontvang’ goedgekeurd tot een bedrag van<br />
ƒ 28.188,60 5 en ‘in uitgaaf’ tot ƒ 24.824,73 5 Er is dus een batig saldo van ƒ 3.363,87.<br />
Schutterij Ook de jaarlijkse begroting van het 1 e bataillon in Zuid-Holland van de Rustende<br />
Schutterij wordt in ontvangst en uitgaaf vastgesteld op een bedrag van ƒ 671,--.
7 september 1897 blz.260-262<br />
1265<br />
Raadsleden De herkozen raadsleden, de heren M.W.L. van Alphen, N.G. Nieuwenhuisen, L.C.<br />
Hogendoorn en L.Baars worden beëdigd. Zij worden op de gebruikelijke wijze de<br />
vergadering binnengeleid door twee zitting hebbende leden, in dit geval de heren G.<br />
Gesner van der Voort en J.Hooijmans Mzn.<br />
Wethouder Door het periodiek aftreden van de heer Van Alphen als raadslid is ook zijn<br />
wethouderszetel vacant geworden. Bij de eerste stemming bleek de heer Van Alphen<br />
en Savalle ieder 4 stemmen te hebben gekregen en de heer Gesner van der Voort 3.<br />
Bij de tweede stemming werden dezelfde aantallen stemmen op dezelfde personen<br />
uitgebracht, zodat herstemming plaats moest vinden tussen de heren Van Alphen en<br />
Savalle. Hierbij verkreeg de heer Van Alphen 6 stemmen en de heer Savalle 3. De<br />
heer Van Alphen verklaarde nu zijn benoeming aan te nemen.<br />
Ambtenaar van de Tot ambtenaar van de burgerlijke stand wordt eveneens de heer Van<br />
Burgerlijke Stand Alphen aangewezen.<br />
Begroting Het raadslid Gesner van der Voort merkt op dat de begroting voor 1898 nog steeds<br />
niet is ingediend. Volgens de bepalingen van de Gemeentewet had dat al in augustus<br />
moeten gebeuren en nu is dat op 7 september nog niet het geval. De voorzitter geeft<br />
toe dat het te laat is, maar door onvoorziene omstandigheden konden een aantal<br />
posten niet tijdig worden opgemaakt. Een week vertraging zal echter de belangen van<br />
de gemeente niet schaden, vindt hij.
29 oktober 1897 blz.262-266<br />
1266<br />
Binnengekomen post Een verzoek van de Elektrische (sic) Maatschappij Phaeton uit Nijmegen om een<br />
centraalstation op te mogen richten voor de levering van elektrische stroom, wordt in<br />
handen gesteld van de commissie voor de fabricage.<br />
De heer G.W. Hooijen, onderwijzer op de openbare lagere school, doet een verzoek<br />
om verhoging van zijn traktement. Dit verzoek komt bij de behandeling van de<br />
begroting verder aan bod.<br />
Besmettelijke ziekten Het college krijgt een blancokrediet voor de kosten ter bestrijding van de febris<br />
Begroting 1898<br />
typhoïdes oftewel de tyfus.<br />
Begroting (bijlagen bij) De heer Van der Voort merkt op dat de posten in de Memorie van Toelichting niet erg<br />
duidelijk zijn vermeld.. De voorzitter antwoordt hierop dat deze opmerking ook al van<br />
de kant van de commissie van financiën was geuit. Er zal voortaan beter op gelet<br />
worden.<br />
Jaarwedden De heer Gesner van der Voort wil dat het bedrag van de jaarwedde van de wethouders<br />
thans op ƒ 180,- wordt gesteld. Gezien de andere verhogingen zou dit volgens<br />
woordvoerder best te verdedigen zijn. Andere raadsleden delen echter deze mening<br />
niet en na stemming blijkt dat het voorstel het met 5 tegen 2 stemmen niet heeft<br />
gehaald. De jaarwedde van de ambtenaar ter secretarie wordt echter nader<br />
vastgesteld op ƒ 400,--.<br />
Besteller Bij de post ‘jaarwedde van de gemeentebesteller van de Staatsspoorweg’ vraagt het<br />
raadslid Savalle of er niet nogmaals bij de Maatschappij tot Exploitatie van<br />
Staatsspoorwegen een verzoek kan worden gedaan om het station Voorburg voor<br />
vrachtverkeer open te stellen. De voorzitter zegt toe dit bij het college van<br />
burgemeester en wethouders aan de orde te stellen.<br />
Gemeentewerkman Op advies van de Commissie van Financiën wordt de functie van gemeentewerkman in<br />
vaste dienst aan de orde gesteld. Het college stemt hier ook mee in en de raad besluit<br />
op zijn beurt om hiertoe over te gaan. De jaarwedde wordt voorlopig memorie<br />
geraamd.<br />
Raadhuis De voorzitter stelt voor om de gemeenteopzichter contact op te laten nemen met het<br />
raadslid Henkes over de stof waarmee de raadzaal behangen moet worden.
Vervolg van: 29 oktober 1897 blz.262-266<br />
1267<br />
Riolering De post pompen en riolen wordt met ƒ 200,-- verhoogd en nader vastgesteld op een<br />
bedrag vanƒ 1.102,--. Verhoging van deze post is nodig vanwege de aanschaf van<br />
een wagen voor het vervoer van beer* en om de gemetselde bak op de astaal te laten<br />
herstellen.<br />
Riolering De sloot lopend vanaf de Franse Kerkstraat tot aan de toegangsweg naar Heldenburg<br />
is in een slechte staat volgens de heer Henkes. Hij vraagt of de riolen, die daar nu in<br />
uitmonden niet beter bij Heldenburg kunnen lozen. De voorzitter zegt toe dat hij dit<br />
punt in de vergadering van het college zal brengen.<br />
Verlichting Het raadslid Dolman vraagt de aandacht voor de openbare verlichting binnen de<br />
gemeente. Hij vindt dat er aan het Oosteinde minstens twee lantaarnpalen bijgeplaatst<br />
moeten worden. Na enige discussie hierover wordt zijn voorstel gehonoreerd en wordt<br />
de post voor de verlichting gebracht op een totaal van ƒ 2.650,--.<br />
Onderwijzers De jaarwedden van de onderwijzers dienen –eveneens- verhoogd te worden. De raad<br />
wordt het erover eens om de jaarwedden van de heren G.W. Hooijen en D. Bakker met<br />
ƒ 50,- te verhogen en de aan te stellen derde onderwijzer een jaarwedde toe te kennen<br />
van ƒ 550,--. Totaal wordt de post jaarwedden gesteld op ƒ 4.140,--.<br />
Huren De voorzitter ligt toe dat het nieuw gebouwde verenigingsgebouw voor een bedrag van<br />
ƒ 75,- per jaar verhuurd kan worden aan de heer de Zwarte, voorzitter van de<br />
Harmoniekapel Forum Hadriani. Deze mag de ruimte weer onderverhuren aan de<br />
zangverenigingen voor ƒ 25,- per jaar (aan de harmonievereniging te betalen). De<br />
voorwaarde is wel dat de harmonie voor vuur, licht en schoonhouden moet<br />
zorgdragen. De huur wordt van jaar tot jaar voortgezet, mits een der partijen de huur<br />
drie maanden tevoren heeft opgezegd.<br />
Begroting De raad besluit nu over de begroting in het algemeen te stemmen en die goed te<br />
keuren voor een bedrag aan de inkomsten en uitgavenkant van ƒ 30.644,60 5 .<br />
Hoofdelijke Omslag Ingevolge de wijziging van de wet op de Personele belasting wordt ook de Verordening<br />
op de heffing van opcenten op die belasting gewijzigd. De voorzitter heeft de<br />
aangebrachte wijzigen toegelicht en de raad besluit de verordening verder goed te<br />
keuren.<br />
* Beer = menselijke uitwerpselen
27 december 1897 blz.266-268<br />
1268<br />
Binnengekomen post De voorzitter zegt dat hij deze vergadering met spoed bijeen geroepen heeft omdat<br />
pas daags voor Kerstmis de goedgekeurde Verordening op de Hoofdelijk Omslag is<br />
goedgekeurd en het jaar 1897 bijna ten einde is. De stukken van de ontvanger zijn in<br />
orde bevonden en dus kan het kohier over 1897 door de raad worden vastgesteld.<br />
Voorts is het besluit tot verhuur van de vergaderruimte annex verenigingsgebouw (‘de<br />
nieuwe zaal achter het raadhuis’) door gedeputeerde staten goedgekeurd.<br />
De verhoging van de jaarwedden van de onderwijzers kan ook doorgaan en de<br />
jaarwedde voor de nieuw aan te stellen onderwijzer is ook goedgekeurd.<br />
De secretarieambtenaar I.S. Menso betuigt schriftelijk zijn dank voor de hem<br />
toegewezen traktementsverhoging.<br />
Jaarwedden Gedeputeerde Staten hebben een eigen regeling van de jaarwedden van de<br />
burgemeester en de secretaris voorgesteld en die komt nu uit op respectievelijk ƒ 900,-<br />
en ƒ 700,--. De raad heeft hier geen moeite mee en laat dit aan g.s. weten.<br />
Hoofdelijke Omslag Het kohier van de Hoofdelijke Omslag over 1897 wordt vastgesteld en aan naar<br />
gedeputeerde staten opgezonden.<br />
Onderwijzer Zowel het hoofd der school, alsmede de arrondissementsschoolopziener (sic!)<br />
stemmen in met de aanstelling van een derde onderwijzer op de openbare lagere<br />
school. Er zijn drie kandidaten die inmiddels ten overstaan van burgemeester en<br />
wethouders proeflessen hebben gegeven. De benoeming wordt gegund aan de 1 e op<br />
de lijst vermelde onderwijzer, de heer J.J. Bouma te Helden.<br />
Drinkwater Het raadslid Gesner van der Voort wil weten waarom er nog steeds geen voortgang is<br />
gemaakt met de aanleg van een drinkwaterleidingnet. De voorzitter zegt toe dat hij<br />
daarover in de eerstvolgende vergadering nadere mededelingen zal doen.<br />
Onderwijs Tevens wil de heer Van der Voort weten of het niet wenselijk zou zijn om de<br />
jaarwedden van de onderwijzers in een verordening te regelen. De voorzitter zegt dat<br />
dit wel verkieslijk is in grote gemeenten, maar in de onze niet. Temeer niet, omdat men<br />
dan niet vastzit aan periodieke verhogingen.<br />
Straatschrobben In een volgende vergadering zal nader ingegaan worden op het voorstel van de<br />
commissie voor fabricage om het straatschrobben tegen te gaan.
26 januari 1898 blz.268-271<br />
1269<br />
Nieuwjaarswensen De burgemeester biedt de raadsleden de beste wensen aan voor het nieuwe jaar. Hij<br />
hoopt dat de donkere wolken die het afgelopen jaar boven onze gemeente hingen nu<br />
voorgoed zijn weggedreven. De heer wethouder Van Alphen wenst de burgemeester<br />
wederkerig hetzelfde.<br />
Hoofdelijke Omslag Gedeputeerde Staten hebben de Verordening op de heffing van de Hoofdelijke Omslag<br />
over 1898 en verdere <strong>jaren</strong> teruggestuurd met een opmerking. Die is, dat er ingevolge<br />
artikel 243, lid 3, van de Gemeentewet, een aftrek wordt geëist. Dt houdt in dit geval in<br />
dat er van het opgegeven inkomen van de belastingplichtige eerst ƒ 400,- afgetrokken<br />
moet worden voor noodzakelijk levensonderhoud.<br />
Drinkwater In antwoord op een vraag van de heer Gesner van der Voort over het<br />
drinkwaterleidingnet, die hij in de vorige vergadering stelde, deelt de voorzitter het<br />
volgende mede. De concessionarissen zijn niet in verzuim, omdat burgemeester en<br />
wethouders pas op 25 januari jongstleden (gisteren dus) de plannen hebben<br />
goedgekeurd en in de komende maand (februari) aanbesteding zal plaats vinden.<br />
Brandweer Een van de onderdelen van de plannen voor het drinkwaterleidingnet is het aanleggen<br />
van brandkranen. In de plannen zijn 35 brandkranen voorzien, die op een afstand van<br />
ongeveer 100 meter van elkaar zullen worden geplaatst.<br />
De te maken kosten, geschat op ƒ 1000,--, zullen worden voldaan uit de dit jaar niet<br />
gebruikte subsidie voor de Waterleiding. De raadsleden krijgen de gelegenheid de<br />
tekeningen te bekijken waarop de te plaatsen brandkranen zijn geprojecteerd. De<br />
commandant van de Haagse brandweer heeft het advies gegeven om de kranen<br />
tussen de 75 en 100 meter van elkaar te plaatsen. Reden voor de heer Dolman om te<br />
vragen of de brandkranen in de bebouwde kom om de 75 meter kunnen worden<br />
geplaatst en buiten de bebouwde kom om de 100 meter. Dit voorstel krijgt de<br />
instemming van de raad na stemming van 6 tegen 4.<br />
Waterleiding De heren Knokke van der Meulen en Vas Visser willen hun verkregen concessie<br />
overdragen aan de Voorburgsche Waterleiding Maatschappij. Deze Maatschappij<br />
verklaart zich bereid de concessie te willen aanvaarden onder dezelfde voorwaarden<br />
als gesteld aan de heren Knokke van der Meulen en Vas Visser.<br />
Gratificatie Mejuffrouw Audier, onderwijzeres in de handwerken aan de Openbare Lagere School<br />
krijgt een gratificatie van ƒ 100,-- voor de tijd dat zij die functie heeft waargenomen in<br />
het jaar 1897.
25 april 1898 blz.271-275<br />
1270<br />
Koninklijk Huis De particuliere secretaris van Hare Majesteit de Koningin-Regentes, Koningin Emma,<br />
laat weten dat Hare Majesteit Koningin Wilhelmina voornemens is een rijtoer door<br />
Voorburg te gaan maken. De voorzitter deelt dit aan de raad mee en laat tevens weten<br />
dat er bij die gelegenheid een Wilhelminalinde zal worden geplaatst. Deze linde zal<br />
staan tussen de welwaterpomp bij de Oude Kerk en het huis van de heer De Bruin. Er<br />
moet een sierlijk hek omheen en de linde zelf is al geschonken door een vriendelijke<br />
boomkweker, ene W.C. Hoogendijk. De raad besluit deze schenking dankbaar te<br />
aanvaarden en er toestemming voor te vragen aan gedeputeerde staten.<br />
Onderwijzeres Met algemene stemmen wordt mejuffrouw G. Audier benoemd tot onderwijzeres in de<br />
nuttige handwerken aan de Openbare Lagere School.<br />
Straten pleinen De commissie voor de strafverordeningen heeft –op voorstel van de commissie voor<br />
de fabricage- een voorstel gedaan om het schrobben van de straten te verbieden. Zelfs<br />
doktoren schijnen van mening te zijn dat het besproeien van de straten met water, niet<br />
is aan te raden. Dat zou onhygiënisch zijn. Lang niet iedereen is het daarmee eens.<br />
Onder meer het raadslid Van der Voort is van mening dat de straten en schoner door<br />
worden en het schoonmaken door de gemeente daardoor minder kost. Een stemming<br />
van zeven tegen drie maakt uit dat het schrobben der straten niet wordt verboden.<br />
Politieverordening Een aantal artikelen van de Politieverordening wordt gewijzigd. Een ieder die eigenaar<br />
is van een straat of trottoir moet de aanleg van lantaarnpalen gedogen. * De straat of<br />
het trottoir moet echter wel weer keurig in zijn oude staat worden terug gebracht.<br />
Sloten Het raadslid Henkes vraagt aandacht voor de slechte toestand waarin een aantal<br />
sloten zich bevindt. Het gaat met name om de sloot vanaf de Franse Kerkstraat tot aan<br />
de ingang van Heldenburg en de sloot bij de begraafplaats. De commissie van<br />
fabricage moet hier een onderzoek naar in gaan stellen.<br />
* In later <strong>jaren</strong> is over het onteigenen van stukjes grond voor het plaatsen van met name lantaarnpalen<br />
jurisprudentie verschenen. Daarbij werd gesteld dat er te allen tijde enige schadevergoeding tegenover moet staan.<br />
Het klassieke voorbeeld van zo’n uitspraak is het ‘Lantaarnpaalarrest’ (Noot BD)
18 juni 1898 blz.275-276<br />
1271<br />
Onderwijzeres Mej. G. Audier bedankt de raad voor haar aanstelling als onderwijzeres in de nuttige<br />
handwerken.<br />
Belastingen Gedeputeerde staten maken een opmerking over het bedrag dat vermeld wordt in de<br />
Verordening op de Hoofdelijke Omslag. Het gaat hier om het bedrag voor het<br />
noodzakelijke levensonderhoud. In de Verordening is dat gesteld op ƒ 400,-- en<br />
voorgesteld wordt ƒ 300,--. Het raadslid Van der Voort merkt op dat een bedrag van<br />
ƒ 400,- niets te veel is. De raad stemt er over en met 6 tegen 1 stem blijft het bedrag<br />
toch ƒ 400,--.<br />
Verlichting Hoe is het gesteld met de levering van elektriciteit in de toekomst en dan in het<br />
bijzonder voor de straatverlichting? De voorzitter deelt mee dat er twee aanvragen voor<br />
een concessie zijn en dat er pas één een prijsopgaaf heeft toegezonden. Het college<br />
blijft deze zaak echter nauwlettend volgen.
4 augustus 1898 blz.276-278<br />
1272<br />
Pomp De heren kerkmeesters van de Nederlandse Hervormde Gemeente hebben er geen<br />
bezwaar tegen als de welwaterpomp op het voorplein van de kerk wordt verwijderd en<br />
er op die plaats een herdenkingsboom (Wilhelminalinde) komt. Ze hebben er echter<br />
wel bezwaar tegen als de pomp verplaatst zou moeten worden. Zowel het college als<br />
de raad zijn het er nu wel over eens dat de pomp -zoals dat plechtig heet- geamoveerd<br />
oftewel verwijderd gaat worden. De pomp zelf zal worden verkocht.<br />
Herdenking De Wilhelminalinde zal op 31 augustus om halfdrie met enige plechtigheid worden<br />
geplant.
8 september 1898 blz.280-281<br />
Gemeenterekening De gemeenterekening wordt goedgekeurd en naar Gedeputeerde Staten opgezonden.<br />
1273<br />
Schutterij De begroting van het 1 e Bataljon van de Rustende Schutterij wordt in in- en uitgaaf<br />
vastgesteld op een bedrag van ƒ 671,--.<br />
Gemeentebegroting De voorzitter biedt de leden van de raad de Begroting voor het jaar 1899 aan.
14 oktober 1898 blz.281-285<br />
1274<br />
Koninklijk Huis De voorzitter heeft namens de raad een telegram van deelneming verzonden naar<br />
Prins Albrecht van Pruisen in verband met het overlijden van Prinses Albrecht van<br />
Pruisen. *<br />
Verlichting Een aantal bewoners van de Hoekweg vraagt om een betere verlichting van hun straat<br />
met lantaarnpalen. Voorts willen zij een geregelde ophaaldienst van het huisvuil. Aan<br />
de wens tot een betere verlichting kan worden tegemoet gekomen volgens de<br />
voorzitter, maar het ophalen van huisvuil is een probleem. Het jaagpad is immers een<br />
provinciale weg en daar heeft de gemeente geen bevoegdheden. De gemeente heeft<br />
dat al eerder aan de provincie gevraagd, maar dat is toen afgewezen. Alleen de<br />
brandspuit mag op het jaarpad komen. Aan de raad wordt nu een voorstel voorgelegd<br />
om wederom aan Gedeputeerde Staten toestemming te vragen het jaagpad met een<br />
askar te mogen berijden.<br />
Verlichting De heer J. Bleuland van Oordt vraagt om een concessie voor het hebben van een<br />
gasleiding voor de tijd van 15 <strong>jaren</strong>. Inmiddels zijn er ook onderhandelingen gaande<br />
met de heren W.G. Knokke van der Meulen en J.M. Vas Visser over een gevraagde<br />
concessie voor het leveren van elektriciteit. De commissie voor de fabricage heeft zich<br />
over de plannen gebogen en adviseert nu om de gevraagde concessies te verlenen.<br />
Echter zonder voorbehoud aan de heer J. Bleuland van Oordt voor de levering van gas<br />
en een voorlopige voor de levering van elektriciteit aan de heren Knokke van der<br />
Meulen en Vas Visser. Het raadslid Mulder zegt dat hij graag eerst de desbetreffende<br />
stukken hierover in wil zien, te meer daar hij er nu voor het eerst van hoort. Een ander<br />
raadslid (Van der Voort) merkt op dat hier geen sprake is van het verlenen van een<br />
concessie en dat de raad nog alle gelegenheid krijgt om de meer definitieve plannen<br />
goed of af te keuren. De commissie van fabricage is thans in onderhandeling met een<br />
maatschappij, Laval genoemd en de beide genoemde heren. De maatschappij Laval<br />
heeft pas zeer kort geleden de stukken overlegd. De heer Bleuland van Oordt krijgt zijn<br />
gevraagde concessie en de heren Knokke van der Meulen en Vas Visser krijgen een<br />
voorlopige concessie tot wederopzegging.<br />
* Het was voorheen een vast gebruik om bij de aanduiding van een gehuwde prinses deze aan te duiden met de<br />
voornaam van de prins-gemaal. Dus zoals hier, de Prinses Albrecht van Pruisen. In werkelijkheid wordt hiermede<br />
kennelijk Prinses Marie, prinses van Saksen-Altenburg (* 1854 - † 1898) aangeduid. Prins Albrecht (of Albert) van<br />
Pruisen (* 1837 - † 1906) was een zoon uit het huwelijk van Prins Albrecht van Pruisen (* 4-10-1809 - † 14-10-<br />
1872) die van 1830 tot 1849 gehuwd was met Prinses Marianne der Nederlanden (* 9-5-1810 - † 29-5-1883). Prins<br />
Albrecht jr. huwde in 1872 de hier genoemde Prinses Marie van Saksen-Altenburg. Kennelijk uit piëteit met de<br />
kinderen van Prinses Marianne stuurt de burgemeester een telegram van deelneming bij het overlijden van deze<br />
prinses Marie. Bron van deze gegevens: “Nederland, Oranje en de Doofpot” door Jaqueline Doorn, Europese<br />
Bibliotheek Zaltbommel MCMLXXIX.
Vervolg van 14 oktober 1898 blz.281-285<br />
Commissie van In verband met de ernstige ziekte van de heer Van Alphen moet er in de<br />
1275<br />
Fabricage commissie voor de fabricage een nieuw (4 e ) lid worden aangewezen. De eer komt aan<br />
de heer J. Dolman.<br />
Vuilnis De heer Henkes maakt de raad er op opmerkzaam dat de straat en de sloot bij de<br />
‘Einddorp’ ernstig verontreinigd zijn door het feit dat de bewoners er hun vuilnis<br />
ongecontroleerd deponeren. Er zou een bak geplaatst moeten worden, die dan één à<br />
tweemaal per week moet worden geledigd. Ook is de bestrating van het gedeelte<br />
Achterweg tussen de Algemene Begraafplaats en de Weverslaan in een zeer slechte<br />
toestand.<br />
De straatstenen worden door de wortelgroei van de bomen uit het wegdek gelicht. De<br />
voorzitter zegt toe aan de opmerkingen van de heer Henkes aandacht te zullen<br />
besteden.<br />
Waterleiding De heer Van der Voort stelt een zeer algemene vraag aan de voorzitter. Of deze bereid<br />
is aan het publiek faciliteiten toe te staan als dit in het belang van de gemeenschap is.<br />
De voorzitter kan niet anders doen dan instemming betuigen.
31 oktober 1898 blz.285-290<br />
Gemeente De heer H. van der Ham vraagt toestemming aan de raad om op het<br />
1276<br />
-eigendommen schuine gedeelte van de gedempte sloot naast het hek van de Algemene<br />
Begraafplaats melkwagentjes te mogen plaatsen. Hij krijgt daartoe vergunning maar<br />
moet nog wel een tekening overleggen voor een daar te plaatsen schuurtje, maar niet<br />
dan nadat het raadslid Henkes in overweging heeft gegeven het bewuste schuurtje te<br />
laten begroeien met wilde wingerd of klimop. De recognitie bedraagt ƒ 1,- per jaar.<br />
Ophalen as en vuilnis Gedeputeerde Staten laten weten dat zij bereid zijn op een bepaalde dag in de week<br />
en op bepaalde uren een vuilniskar op de Hoekweg toe te staan.<br />
Verpleging De gemeente is bereid de kosten verbonden aan de verpleging van de heer Van<br />
Gemeente-<br />
Begroting 1899<br />
Woerden in een ziekenhuis in Den Haag voor haar rekening te nemen. Het gaat om de<br />
periode vanaf 1 november 1898 tot 1 mei 1899.<br />
Waterleiding Het raadslid van der Voort heeft met verbazing gezien dat de Hoofdelijke Omslag<br />
drastisch is verhoogd. Oorzaak. De aanleg en de exploitatie van de waterleiding. Hij<br />
vindt het niet verantwoord om de burgers nu ineens met grote lasten op te zadelen. De<br />
voorzitter is dat met hem eens en stelt dan ook voor om aan het waterleidingbedrijf een<br />
subsidie van ƒ 5.000,-- te verlenen in de totale kosten van ƒ 7.500,-. De heer Mulder<br />
daarentegen vindt dit geen punt voor de algemene beschouwingen en zal dit bij de<br />
behandeling van de betreffende begrotingspost proberen te bestrijden. Hij vindt de<br />
verhoging van de Hoofdelijke Omslag zo erg nog niet. De voorzitter vindt het wel<br />
degelijk bij de algemene beschouwingen horen en maakt de heer Mulder er op attent<br />
dat er niet alleen een subsidiebedrag van ƒ 5.000,-- nodig is, maar ook nog eens<br />
ƒ 2.500,-- voor de aanschaf van materiaal zoals brandkranen, standpijpen,<br />
slangenwagens enzovoorts.<br />
Station De heer Henkes vraagt of er thans geen termen zijn om Voorburg tot een station te<br />
verheffen. Het gaat hier om een spoorwegstation. Men besluit een commissie te<br />
benoemen om dit te gaan bekijken en daarover voorstellen te doen aan de Minister<br />
van Verkeer en Waterstaat.<br />
Veldwachter De voorzitter vindt dat het hoog tijd wordt een derde veldwachter in de zich<br />
uitbreidende gemeente aan te stellen. De begrotingspost wordt een verhoging van<br />
ƒ 550,- voorgesteld, waarmee deze post dan op ƒ 1.650,-- komt. Hij vindt ook dat dit<br />
geen jaar meer kan worden uitgesteld. Toch stelt de heer Mulder voor om deze<br />
aangelegenheid nog een jaar uit te stellen. De voorzitter dreigt nu met zich tot de<br />
‘hooge regering’ te wenden.
Vervolg van: 31 oktober 1898 blz.285-290<br />
1277<br />
Vervolg: Veldwachter Hij vindt zich als hoofd van de politie niet meer verantwoord als een hele wijk<br />
gedurende acht maanden per jaar ‘s nachts geen toezicht heeft. Er wordt over<br />
gestemd en met acht tegen twee stemmen krijgt de voorzitter zijn zin.<br />
Verlichting De heer Henkes vindt dat, nu de heer J. Bleuland van Oordt weer voor 15 jaar een<br />
gasconcessie heeft verkregen, het hoog tijd wordt dat ook de buitenwijken van de<br />
gemeente worden verlicht en dat de petroleumlantaarns zo veel mogelijk vervangen<br />
worden door gaslantaarns. De voorzitter zegt hierop dat de heer Bleuland de<br />
gasconcessie voornamelijk heeft gekregen voor het onderhouden van de bestaande<br />
gasleiding en dat de gemeente uitmaakt waar hij die gasleiding heeft liggen. Een<br />
uitbreiding met gaslantaarns ook in de buitenwijken, is niet bij deze concessieaanvraag<br />
aan de orde.<br />
Brandweer De heer Van der Voort vindt dat de post voor het onderhouden van de brandspuit en<br />
andere kosten voor het onderhoud van brandkranen en –slangen enzovoorts, die nu<br />
met ƒ 100,-- is verhoogd, niet uit de gewone dienst moet worden betaald, maar dat<br />
daar een lening voor moet worden afgesloten. Met negen tegen een stem wordt dit<br />
voorstel gesteund.<br />
School Of er op alle scholen door de gemeente ‘ereblijken’ worden verstrekt? Nee, alleen op<br />
de openbare lagere school. De post wordt voor ‘memorie’ vastgesteld.<br />
Ophalen as en vuilnis De post kosten voor het ophalen van as en huisvuil moet worden verhoogd met ƒ 6,--.<br />
Dat is om het tolgeld te betalen van de askar in het Oosteinde. Daarmee komen de<br />
totale kosten op ƒ 764,--.<br />
Waterleiding Mede naar aanleiding van de algemene beschouwingen wordt aan de Voorburgsche<br />
Waterleiding Maatschappij een subsidie verleend van ƒ 5000,- en tevens een<br />
tegemoetkoming in de kosten van de aanschaf van brandkranen, standpijpen,<br />
slangenwagens enzovoorts van ƒ 2.500,--.<br />
Voor het benodigde bedrag van ƒ 7.500,-- wordt een geldlening afgesloten.<br />
Begroting De begroting wordt nu in ontvangst en uitgaaf vastgesteld op een totaalbedrag van<br />
ƒ 35.683,67 5.
5 december 1898 blz.290-291<br />
1278<br />
Verpleging De voorzitter deelt mee dat op advies van huisarts dr. Beguin het kindje van<br />
Schreuder–van der Laak op kosten van de gemeente in het ooglijdersziekenhuis in<br />
Den Haag is opgenomen.<br />
Hoofdelijke omslag Het percentage van de hoofdelijke omslag voor het lopende jaar wordt vastgesteld op<br />
60 /100 .
20 januari 1899 blz.291-294<br />
1279<br />
Nieuwjaarswensen De gebruikelijke nieuwjaarswensen worden door de voorzitter uitgesproken en door de<br />
heer Van Alphen beantwoord.<br />
Verpleging De heer Van Woerden, die op kosten van de gemeente in een ziekenhuis in Den Haag<br />
werd verpleegd, heeft halverwege december 1898 ‘op eigen gezag’ het ziekenhuis<br />
weer verlaten.<br />
Straten en pleinen De Firma Koechlin & Cie doet mededeling van het feit dat de straatweg en het voetpad<br />
tussen de Geestbrug en de ‘Gouden Leeuw’ zich in een zeer slechte staat bevinden.<br />
De firma dringt er op aan dat de onderhoudsplichtigen op het slechte onderhoud wordt<br />
gewezen en er spoedig verbeteringen zullen worden aangebracht<br />
Gratificatie De raad besluit mejuffrouw G. Audier een gratificatie toe te kennen van ƒ 50,--.<br />
Hoofdelijke Omslag Het percentage voor de Hoofdelijke Omslag voor het jaar 1899 is vastgesteld op 65 /100.<br />
Raadscommissies De tijd is weer aangebroken dat er nieuwe leden voor de commissies in de raad<br />
benoemd moeten worden. Het raadslid Mulder bedankt voor de eer lid te zijn van de<br />
commissie voor de financiën omdat hij vindt dat dat een wethouder niet past. Ook in de<br />
gemeente Den Haag zou het niet gebruikelijk zijn dat een wethouder zitting heeft in<br />
een raadscommissie. De voorzitter zegt daarentegen dat in Den Haag de wethouders<br />
wel degelijk voorzitter zijn van de diverse commissies en zodoende de<br />
mederaadsleden van directe informatie voorziet.<br />
In de commissie voor de financiën worden nu benoemd, de heren J.C. Mulder, L.Baas<br />
en N.G. Nieuwenhuizen;<br />
In de commissie voor de fabricage worden benoemd, de heren M.W.L. van Alphen, G.<br />
Gesner v.d.Voort, J. Dolman en L.C. Hogendoorn;<br />
In de commissie voor het ontwerpen van verordeningen ingevolge artikel 166 van de<br />
Gemeentewet komen de heren P.J.A. Savalle en G. Henkes.<br />
Zij nemen allen hun benoeming aan behalve de heer Mnulder. Hij maakt het<br />
voorbehoud dat hij eerst in andere gemeenten wil gaan kijken hoe het daar geregeld is.<br />
Verlichting De stukken betreffende de elektrische verlichting zullen langs de leden van de<br />
commissie voor fabricage gaan circuleren.<br />
Bestraten Op voorstel van de heer Dolman wordt besloten om het voetpad bij de Christelijke<br />
school te laten bestraten.
Vervolg van: 20 januari 1899 blz.291-294<br />
1280<br />
Straten en pleinen De heer Van der Voort bevestigt de klacht van de firma Koechlin & Cie over de slechte<br />
toestand van de straatweg en het voetpad vanaf de Geestbrug naar de ‘Gouden<br />
Leeuw’. Hij wandelt daar vaak en de toestand is inderdaad zoals geschetst. Volgens<br />
de heer Hogendoorn komt dat voornamelijk doordat er geen goede afvoer van het<br />
water is. En dat is er ook niet in het Oosteinde, volgens de heer Dolman. De<br />
commissie voor de fabricage moet nu gaan bekijken in hoeverre in de toestand<br />
verbetering kan worden aangebracht door het aanbrengen van drainagebuizen.
1 maart 1899 blz.294-297<br />
1281<br />
Geldlening Ter financiering van de Voorburgsche Drinkwaterleiding Maatschappij wordt er bij de<br />
Maatschappij voor Gemeentecrediet een lening afgesloten van ƒ 7.500,-- tegen een<br />
rente van 7,30 % en een looptijd van 20 <strong>jaren</strong>.<br />
Concessies De concessieaanvraag van de heren Knokke van der Meulen en Vas Visser voor het<br />
leveren van elektriciteit ontmoet niet zo veel bezwaar. Wel heeft de meerderheid van<br />
het college bezwaar tegen de termijn van niet minder dan 60 jaar. In principe wil men<br />
aan de beide heren wel voor een aantal <strong>jaren</strong> de gevraagde concessie verlenen, maar<br />
dan niet voor 60 jaar. Bovendien moet dan aan de heer Bleuland van Oordt voor<br />
eenzelfde termijn de concessie worden verleend voor het hebben van een gasleiding.<br />
Dat moet dan gebeuren om een goede concurrentie te bewerkstelligen. De heer<br />
Savalle is het daar dan weer niet mee eens omdat de concessie voor de elektriciteit<br />
wordt verleend met uitsluiting van derden terwijl dat bij de levering van de gasfabriek<br />
niet het geval is. De heer Henkes neemt het voorstel van de heer Savalle over en dat<br />
wordt met algemene stemmen aangenomen. Met andere woorden: ook voor de<br />
petroleumgasfabriek geldt ‘met uitsluiting van derden’.<br />
Ook tegen de concessievoorwaarden zijn bezwaren, met name tegen de genoemde<br />
termijn van 60 <strong>jaren</strong> en vooral tegen de bovengrondse leidingen. De vraag komt onder<br />
meer op of een voltage van 125 bovengronds gevaarlijk kan zijn. Het raadslid Van der<br />
Voort brengt in het midden dat inmiddels bewezen is dat een voltage van 125 beslist<br />
niet gevaarlijk is en dat verzet tegen bovengrondse leidingen eigenlijk niets anders is<br />
dan proberen de aanleg van elektriciteit te boycotten.<br />
Ook de heer Nieuwenhuizen is het met de stelling van de heer Henkes eens om het<br />
advies van een deskundige in te roepen en vindt bovendien de termijn van 60 <strong>jaren</strong><br />
veel te lang en zou dit op 40 jaar gesteld willen zien.<br />
De heer Mulder zegt dat de concessievoorwaarden binnen het college artikelsgewijs<br />
zijn behandeld en dat er diverse vragen bij konden worden gesteld. Hij vindt het<br />
vreemd dat de commissie van fabricage niet wat zorgvuldiger te werk is gegaan. Hij<br />
heeft ook bezwaar tegen de termijn van 60 <strong>jaren</strong> en vindt dat dit eigenlijk 40 <strong>jaren</strong>, een<br />
generatie, behoort te zijn. De concessionarissen schijnen daar echter geen genoegen<br />
mee te nemen. Het lid Van der Voort beweert echter dat er niets mis is met het rapport<br />
van de commissie voor fabricage en dat –als zij opnieuw een advies zouden moeten<br />
uitbrengen- er dan hetzelfde uit zou komen.<br />
Het voorstel Henkes wordt in stemming gebracht (het inroepen van een deskundig<br />
advies) en dat wordt met zes tegen vijf stemmen aangenomen.
30 maart 1899 blz.298-305<br />
1282<br />
Geldlening De voorzitter deelt mee dat het besluit om een geldlening af te sluiten ter financiering<br />
van de Voorburgsche Waterleiding Maatschappij door Gedeputeerde Staten is<br />
goedgekeurd.<br />
Pomp De welwaterpomp mag worden verkocht voor de prijs van ƒ 22,50<br />
Onderwijs De post ereblijken voor het onderwijs, nu nog op memorie gesteld, moet worden<br />
aangevuld met een bedrag van ƒ 119,17 5. Daarvoor moeten dan ook de instellingen<br />
van bijzonder onderwijs profiteren.<br />
Concessies De concessieaanvragen houden de gemoederen danig bezig. De voorzitter maakt<br />
duidelijk dat het advies van een deskundige heeft uitgemaakt dat bovengrondse<br />
leidingen waar 125 volt op staat geenszins gevaarlijk zijn. De heer Mulder die nogal<br />
bezwaren heeft tegen de termijn van 60 jaar, heeft aan de concessieaanvragers een<br />
uitgebreide brief geschreven. De inhoud daarvan is integraal in het notulenverslag<br />
opgenomen. (pagina 300 en 301). Aan de termijn van 60 <strong>jaren</strong> zitten nogal wat haken<br />
en ogen. Er is onder meer de bepaling dat de gemeente na 40 <strong>jaren</strong> bevoegd is te<br />
mogen naasten. Dat er van een normale bedrijfsvoering geen sprake kan zijn als de<br />
concessionarissen geen maatschappij kunnen vormen met het benodigde kapitaal. Dat<br />
er in andere gemeenten wel van 40 <strong>jaren</strong> sprake was, maar dat het daar ging om<br />
uitsluitend bovengrondse leidingen. De heer Mulder krijgt toch nog een veeg uit de pan<br />
als het de raadsleden duidelijk wordt dat de termijn van 60 <strong>jaren</strong> een termijn is<br />
waaraan in de gegeven omstandigheden niet getornd kan worden. Toch wil de heer<br />
Mulder nog de toezegging afdwingen dat de concessionarissen hun concessie niet aan<br />
een andere maatschappij over zullen doen. Zij moeten ieder voor ƒ 3.000,- deelnemen<br />
in de eigen maatschappij. Na heel veel voors en tegens worden de<br />
concessieaanvragen door de raad goedgekeurd met 8 tegen 3 stemmen. De heer<br />
Mulder, die tot de duidelijke tegenstemmers behoort, vindt nu dat het door de raad<br />
genomen besluit aan gedeputeerde staten moet worden voorgelegd. Volgens de<br />
voorzitter is dat echter niet nodig. Nu ontspint zich weer een polemiek tussen de<br />
voorzitter en de heer Mulder, waarin geen duidelijk standpunt wordt ingenomen.<br />
Voetpaden De heren Viruly en Hekmeyer zijn bereid om iets aan het voetpad bij de Prinses<br />
Mariannelaan te doen. Zij stellen echter als voorwaarden dat de gemeente dan dertig<br />
iepenbomen zal laten plaatsen, die altijd eigendom van de gemeente zullen blijven.<br />
Bomen De raad besluit eveneens vijf iepenbomen te laten plaatsen bij de percelen van de<br />
weduwe Pelzer en de heer Reezer.
27 april 1899 blz. 305-307<br />
1283<br />
Concessies De heren Vas Visser en Knokke van der Meulen laten schriftelijk aan de raad weten<br />
dat zij de voorwaarden voor het aanvaarden van de concessie aanvaarden.<br />
Jaarwedde Het college is ooit van mening geweest dat de vuilnisophaler in de buurt van de asstaal<br />
zou moeten wonen en dat de gemeente voor deze man dan een woning zou moeten<br />
bouwen. Uit hygiënische overwegingen is daarvan echter afgezien en nu bewoont de<br />
man een woning in Einddorp, waar hij dan wel wat meer huur voor moet betalen. Om<br />
de vuilnisophaler hierin enigszins tegemoet te komen stelt het college nu voor om de<br />
wedde van de vuilnisophaler met ƒ 1,- per week te verhogen. De raad stemt hier met<br />
algemene stemmen mee in.<br />
Waterleiding Het raadslid Henkes vraagt om op de hoek van de politiewacht een fonteintje te doen<br />
aanbrengen voor het publiek. De voorzitter belooft dit punt ter sprake te zullen brengen<br />
in de eerstvolgende vergadering van de Voorburgsche Waterleiding Maatschappij.<br />
Voetpad Oosteinde De heer Dolman bepleit een verbetering van het voetpad nabij de halte van de<br />
stoomtram aan het Oosteinde. De commissie van fabricage moet daarover zijn licht<br />
laten schijnen. Dit is niet het enige voetpad dat de aandacht gaat krijgen. Ook het<br />
voetpad voor de katholieke school verdient volgens het raadslid Mulder nadere<br />
aandacht.
12 juni 1899 blz.307-308<br />
1284<br />
Huren De Sociaal-Democratische Arbeiders Partij, de S.D.A.P., te Den Haag vraagt of zij de<br />
‘gemeenteraad’ van Voorburg mogen huren. De voorzitter stelt zonder opgaaf van<br />
redenen voor om die zaal niet aan de S.D.A.P. te verhuren. Het raadslid Van der Voort<br />
vindt een afwijzing best maar dan wel met opgaaf van reden(en). Het verzoek wordt nu<br />
afgewezen omdat… men de zaal te klein vindt.<br />
Verpleging De gemeente zal 25% van de verplegingskosten van de heer A.Tom betalen. De heer<br />
Tom wordt in het Diaconessenhuis van Den Haag verpleegd.<br />
De raad gaat ‘in comité’ oftewel met een besloten of geheime vergadering verder<br />
BESLOTEN RAADSVERGADERING 12 JUNI 1899<br />
Notulen De notulen van de vorige vergadering, die overigens zeven jaar geleden plaats vond,<br />
wordt goedgekeurd.<br />
Concessie De heer Mulder blijkt in zijn pogingen om de concessievoorwaarden wat meer naar zijn<br />
hand om te buigen nogal ver te zijn gegaan. Hij heeft een ontmoeting gehad met de<br />
Minister van Binnenlandse Zaken, die zijn verwondering over het een en ander<br />
uitsprak. De minister gaf de heer Mulder in overweging een adres aan Hare Majesteit<br />
te richten. De minister kon echter niet zeggen of hij de concessieaanvraag voor<br />
vernietiging voor zou dragen. Wel vond de minister het wenselijk dat er duidelijker<br />
richtlijnen zouden komen voor het verlenen van concessies. In dat adres aan Hare<br />
Majesteit is per ongeluk een zin terechtgekomen die beledigend voor de raad is.<br />
Daarop heeft de heer Mulder weer een brief naar Hare Majesteit geschreven met het<br />
verzoek om zijn eerdere adres in te trekken. De wethouder heeft aan het college zijn<br />
excuses voor het voorgevallene aangeboden en dat hebben de leden van het college<br />
aanvaard. Hij hoopt nu dat de leden van de raad hetzelfde willen doen. De raadsleden<br />
reiken nu de heer Mulder de hand en gaan weer over tot de openbare zitting.<br />
Hondenbelasting Volgt dan nog een verzoek om afschrijving van de hondenbelasting.
4 augustus 1899 blz.308-312<br />
1285<br />
Geloofsbrieven De geloofsbrieven van de heren G. Henkes, G. de Groot en P.J.A. Savalle worden in<br />
orde bevonden. De heren, die even de vergadering hebben verlaten worden formeel<br />
weer in de vergadering toegelaten als zittend raadslid voor de komende periode.<br />
Kermis Er is een brief binnengekomen van een zekere heer A. van de Berg Czn, die daarin<br />
pleit om van overheidswege de kermis af te schaffen en daarvoor in de plaats de<br />
viering van de geboortedag van Hare Majesteit de Koningin te willen stellen. De<br />
voorzitter stelt dat mocht de raad hiertoe besluiten dat dat dan pas in het jaar 1900<br />
voor het eerst zo kan geschieden. Hij vindt overigens dat het houden van de kermis en<br />
de viering van de verjaardag van de Koningin twee afzonderlijke zaken zijn. Zowel het<br />
een als het ander kan naar zijn inzicht gevierd worden. Toch meent de burgemeester<br />
de Gereformeerde Gemeenten nog een veeg uit de pan te moeten geven door te<br />
stellen dat de kinderen van de Christelijke School bij de inhuldiging van Hare Majesteit<br />
op zondag slechts liederen voor de koningin mochten zingen.<br />
De heer Van der Voort is het volstrekt met de voorzitter eens en ziet geen enkele<br />
reden om de kermis af te schaffen. Hij stelt dat de gemeente nu 4000 zielen telt en dat<br />
er gemiddeld vijf personen in een gezin worden gevonden. Dus stelt hij: 800 personen<br />
hadden de petitie kunnen ondertekenen, maar dat waren er ‘slechts’ 120. Met andere<br />
woorden: slechts 1/6 deel van de bevolking is voor de afschaffing van de kermis. De<br />
heer Van der Voort wil de beslissing op deze petitie tot een volgende vergadering<br />
uitstellen, maar krijgt daarvoor geen steun. Het raadslid Van Alphen heeft zo zijn<br />
twijfels over de 120 ondertekenaars in verhouding met het –gemiddelde- getal van de<br />
heer Van der Voort en vraagt zich af of die 120 nu representatief zijn ja of nee. Hij is<br />
het overigens met de voorzitter roerend eens dat het vanuit de Gereformeerde<br />
Gemeente wel erg mager was om de kinderen bij de inhuldiging van hare Majesteit<br />
slechts liederen te laten zingen.<br />
Het voorstel van het college om de kermis dan af te schaffen komt nu ter sprake. Het<br />
lid Dolman wil de kermis nu al afschaffen en niet volgend jaar. Maar dat voorstel wordt<br />
met 6 tegen 4 stemmen verworpen. De heer Mulder heeft altijd tegen de afschaffing<br />
van de kermis gestemd, maar zal er nu voor stemmen. Hij heeft met diverse<br />
neringdoenden in de gemeente gesproken en is tot de conclusie gekomen dat er vorig<br />
jaar –toen de kermis door omstandigheden werd geschorst- geen schade is geleden.<br />
De heer Henkes is eveneens voor afschaffing van de kermis maar wil de duur van de<br />
kermis dit jaar beperken door die te houden van maandag tot zaterdag. Hij trekt echter<br />
zijn eigen voorstel bij nader inzien weer in. De heer Nieuwenhuizen wil even hetzelfde<br />
als de heer Henkes, maar ook deze trekt zijn voorstel in. Uiteindelijk komt dan het<br />
voorstel van het college in stemming om de kermis met ingang van 1900 geheel af te<br />
schaffen en daarvoor in de plaats de verjaardag van Hare Majesteit de Koningin te<br />
gaan vieren. Dit voorstel wordt nu met 9 tegen 1 stem aangenomen. De enige<br />
tegenstemmer was de heer Van der Voort.
Vervolg van: 4 augustus 1899 blz.308-312<br />
1286<br />
Schoolgeld Er ligt een voorstel op tafel om het schoolgeld te gaan verhogen van ƒ 1,- naar ƒ 1,50<br />
per maand per leerling. De heer Henkes vindt dit zeer bezwaarlijk en is tegen. Toch<br />
haalt het voorstel het zonder veel discussie met 9 tegen 1 stem, die van de heer<br />
Henkes.
5 september 1899 blz.312-314<br />
1287<br />
Raadsleden De in de vorige vergadering op hun geloofsbrieven onderzochte raadsleden leggen nu<br />
in handen van de voorzitter de vereiste eden af.<br />
Onderwijzer Aan de heer J.J. Bouma (of Bouman) wordt met ingang van 1 oktober op zijn verzoek<br />
eervol ontslag verleend in zijn functie van onderwijzer aan de openbare lagere school.<br />
Stratenplan Het stratenplan voor het Westeinde, ingediend door de heren A. en W. van der Ham,<br />
wordt goedgekeurd.<br />
Wethouder De heer Van Alphen is periodiek aan de beurt om af te treden als wethouder. Bij een<br />
gehouden stemming blijken er 5 stemmen te zijn uitgebracht op naam van de heer<br />
Savalle, 2 op die van de heer Van Alphen, 1 op naam van de heer De Groot en 1<br />
blanco. De heer Savalle antwoordt op de vraag van de voorzitter of hij zijn benoeming<br />
wil aanvaarden, dat hij 24 uur respijt vraagt.<br />
Ambtenaar Burgerlijke De heer Henkes wordt benoemd tot ambtenaar van de Burgerlijke Stand.<br />
Stand<br />
Commissie De heren Savalle en Henkes worden benoemd tot leden van de commissie<br />
Strafverordeningen voor de strafverordeningen.<br />
Wethouder/raadslid De burgemeester bedankt de heer Van Alphen voor zijn <strong>jaren</strong> lange inzet in het belang<br />
van de gemeente. De heer Van Alphen antwoordt dat –nu hij het vertrouwen van de<br />
raad kennelijk heeft verloren- hij nu ook ontslag neemt als raadslid.
14 november 1899 blz.314-319<br />
1288<br />
Wethouder De voorzitter leest een brief voor van de heer Savalle waarin hij mededeelt de<br />
benoeming tot wethouder te willen aanvaarden.<br />
Postkantoor Blijkens een brief van de Directeur-Generaal van de Posterijen en Telegrafie behoeven<br />
de gemeenten niet meer de opbrengst van het postkantoor te garanderen.<br />
Jaarwedden Onderwijzer D. Bakker, onderwijzeres mejuffrouw M.E. van der Lee en nachtwaker A.J.<br />
Veerman hebben een verzoek ingediend tot verhoging van hun jaarwedden.<br />
Huren Het Voorburgs Mannenkoor vraagt om ontheffing van de zaalhuur voor hun vereniging<br />
voor het jaar 1899-1900.<br />
Voetpad De heer Van der Ham jr. gaat de bomen langs de Koninginnelaan en het Westeinde<br />
verkopen. De gemeente koopt van hem om de andere boom voor een bedrag van ƒ 5,-<br />
per stuk. De gemeente moet 40 nieuw bestelde bomen van Van der Ham afnemen<br />
voor een bedrag van ƒ 80,- totaal.<br />
Onderwijzer Er zijn vier sollicitanten op een voordracht gekomen voor de vervulling van de functie<br />
van onderwijzer op de openbare lagere school van Voorburg. Het zijn de heer G.C.<br />
Broekhuijsen te Voorburg als nummer 1; J.P. Engels uit Strijen als nummer 2; nummer<br />
3 P. Schaft (of Scherft) te ’s-Gravenhage en als 4 e en laatste W.Moerman uit<br />
Goedereede. Zij hebben alle vier proeflessen gegeven ten overstaan van het college<br />
van burgemeester en wethouders. De heer G.C. Broekhuijsen krijgt uiteindelijk de<br />
benoeming.<br />
Schutterij De begroting 1900 van het 1 e Bataljon van de Rustende Schutterij wordt in inkomsten<br />
en uitgaaf vastgesteld op een bedrag van ƒ 671,--.<br />
Schoolgeld Gedeputeerde Staten geven geen goedkeuring aan het voorstel het schoolgeld te<br />
Begroting 1900<br />
verhogen van ƒ 1,- naar ƒ 1,50 per maand en stellen voor het weer zoals voorheen op<br />
ƒ 1,- te zetten. De raad, onder aanvoering van de heer Dolman, sputtert tegen en wil<br />
het voorstel handhaven. Met 5 tegen 4 stemmen besluit men het voorstel van 5<br />
september te handhaven.<br />
Grenzen Bij de algemene beschouwingen op de begroting voor het jaar 1900 komt de heer<br />
Mulder met het idee om nu een plan voor een grensregeling van de gemeente te<br />
bespreken. De voorzitter vindt echter dat men hier veilig mee kan wachten totdat er<br />
een plan dienaangaande wordt ingediend.
Vervolg van: 14 november 1899 blz.314-319<br />
Jaarwedde Bij de behandeling van de post jaarwedde voor de gemeentebesteller van de<br />
1289<br />
Gemeentebesteller Staatsspoorweg vraagt het lid Henkes of nu eindelijk het station Voorburg weer kan<br />
worden open gesteld voor vrachtverkeer. De voorzitter zegt echter dat dit niet te maken<br />
heeft met de jaarwedde van de gemeentebesteller en dat dit punt dus later aan de orde<br />
kan komen.<br />
Jaarwedde Ook de jaarwedde van de gemeentewerkman komt aan de orde. Dat is nu nog<br />
Gemeentewerkman ƒ 10,-- per week en wordt voorgesteld om daar ƒ 12,- van te maken. De commissie van<br />
financiën wil er echter ƒ 11,-- van maken. De voorzitter houdt een gloedvol betoog over<br />
de taak en vooral de wijze waarop de gemeentewerkman zijn taak vervult. Hij is naar<br />
zijn mening die ƒ 12,- per week dubbel en dwars waard. Ook de twijfelende raadsleden<br />
gaan overstag en het voorstel blijft ƒ 12,--.<br />
Jaarwedde Ook in dit geval vindt de commissie voor de financiën een verhoging van ƒ 1,-<br />
Nachtwaker per week voldoende. Maar, zegt weer de voorzitter, in aanmerking nemend dat de<br />
goede man zijn functie nu al ruim 12½ jaar naar volle tevredenheid vervult, is de<br />
voorgestelde verhoging ook hier echt niet te veel. Ook de nachtwaker krijgt waar hij<br />
kennelijk recht op heeft.<br />
Jaarwedde Het voorstel om de jaarwedde van onderwijzer D. Bakker op ƒ 850 te brengen<br />
Onderwijzer vindt ook niet in ieders ogen genade. Het raadslid Van Alphen (toch aanwezig!) vindt<br />
een verhoging van ƒ 50,- in plaats van ƒ 100,- voldoende. Hij krijgt niet zijn zin want de<br />
raad stemt met 7 tegen 3 stemmen om de voorgestelde verhoging te volgen.<br />
Ook mejuffrouw van der Lee heeft een verzoek ingediend om haar jaarwedde te<br />
herzien. Het college heeft voorgesteld om haar wedde van ƒ 650,- naar ƒ 700,-- te<br />
brengen. Ook hier ligt de heer Van Alphen dwars en vindt de helft ƒ 25,- voldoende. Hij<br />
krijgt weer niet zijn zin: 9 tegen 1 stem.<br />
Huren Het Voorburgse Mannenkoor krijgt op zijn verzoek ontheffing van de zaalhuur voor het<br />
jaar 1899-1900.<br />
Geloofsbrieven Het raadslid Van Alphen is blijkbaar toch opnieuw verkozen. Formeel verlaat hij de<br />
vergadering om daarna opnieuw te worden toegelaten.<br />
Station De heer Henkes heeft aan het begin van de vergadering gevraagd hoe is gesteld met<br />
het weer open stellen van het station Voorburg voor vrachtgoederen. De heer Mulder<br />
deelt daarop mee dat de Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen niet<br />
bereid is vrachtgoederenvervoer op dit station toe te gaan staan. Als echter een aantal<br />
ingezetenen zou verzoeken om een agentschap van Van Gend en Loos te verkrijgen<br />
bij het station, dat een dergelijk verzoek dan wel zou worden toegestaan.
30 november 1899 blz.319-321<br />
1290<br />
Onderwijzer De heer G.C. Broekhuijsen laat weten dat hij zijn benoeming als onderwijzer aan de<br />
openbare lagere school aanneemt.<br />
Raadslid Het raadslid Van Alphen legt in handen van de voorzitter de vereiste eden af.<br />
Hij wordt tevens aangewezen als ambtenaar van de Burgerlijke Stand en lid van de<br />
commissie van fabricage.<br />
Commissie Het raadslid Nieuwenhuisen vraagt het woord en deelt mee dat hij voornemens is in de<br />
maand januari voor te stellen om het aantal leden van de commissie van fabricage<br />
terug te brengen tot drie.<br />
Hoofdelijke Omslag Het percentage van de Hoofdelijke Omslag wordt voor het jaar 1900 vastgesteld op<br />
95 /100.<br />
Op verzoek van het raadslid De Groot gaat de raad ‘in comité’ oftewel met een<br />
besloten of geheime vergadering verder<br />
BESLOTEN RAADSVERGADERING 30 NOVE<strong>MB</strong>ER 1899<br />
Veldwachter Het raadslid De groot maakt bekend dat het 18 januari 1900 25 jaar geleden zal zijn<br />
dat de heer J. van der Waals tot veldwachter in onze gemeente werd aangesteld. En<br />
aangezien er vanaf nu tot die tijd waarschijnlijk geen raadsvergadering meer zal zijn<br />
vindt hij het noodzakelijk dit feit nu op tafel te leggen. De voorzitter zegt van dit<br />
heuglijke feit op de hoogte te zijn en stelt voor veldwachter Van der Waals op die dag<br />
namens de gemeente een gouden ‘remontoir horloge’ aan te bieden ter waarde van<br />
ƒ 60,--, precies zoals dat destijds ook is gebeurt bij het jubileum van veldwachter<br />
Gorter. Met algemene stemmen wordt hiertoe besloten.<br />
De vergadering gaat hierna weer in het openbaar verder, maar wordt direct weer<br />
gesloten wegens het ontbreken van vergaderpunten.
NOTULEN VAN DE VOORBURGSE GEMEENTERAAD<br />
OVER DE JAREN 1900 TOT EN MET <strong>1918</strong><br />
Nota bene<br />
Alleen bij het verslag van de raadsvergadering van 9 maart 1900 zijn integraal<br />
de namen van de voorzitter en de raadsleden vermeld.<br />
Deze opsomming is in latere verslagen niet telkens herhaald.<br />
1291
9 maart 1900 blz. 321-325.<br />
1292<br />
Raadsleden Leden: Van Tuijll van Serooskerken (voorzitter), J.C. Mulder, P.J.A. Savalle, L.C.<br />
Hogendoorn, G. de Groot, J.Hooijmans Mzn., M.W.L. van Alphen, J. Dolman, N.G.<br />
Nieuwenhuizen, G. Henkes, L. Baas en G. Gessner v.d. Voort (wegens ziekte<br />
afwezig).<br />
Belasting- Koninklijke goedkeuring van verordeningen op het Schoolgeld,<br />
verordeningen Begrafenisrechten en percentage van Hoofdelijke Omslag over 1900.<br />
Mannenkoor Dankbetuiging van Vereniging het Voorburgsch Mannenkoor.<br />
Electriciteit Het verzoek van W.G. de Knokke van der Meulen en J.M. Vas Visser (tot 1 april 1901)<br />
van hun concessie tot levering van electrische stroom tot verlenging met 9 maanden<br />
wordt goedgekeurd. Goedgekeurd wordt om in het vervolg aan alle concessies een<br />
waarborgsom te verbinden. In dit geval wordt de waarborgsom ƒ 1.000,--.<br />
Belastingen Vaststelling kohier Hoofdelijke Omslag over 1900.<br />
Leges Wijziging verordening legesgelden.<br />
Straat- Verzoek van de heren Boekweit en Pohlman om een watergasfabriek op te<br />
verlichting richten en tevens concessie voor de straatverlichting wordt niet ingewilligd<br />
De directeur van de petroleumgasfabriek, bezitter van de concessie der<br />
straatverlichting tot 30 april 1901, doet nadere voorstellen om de concessie te<br />
verlengen. Besloten wordt de concessie te laten aflopen en daarna tot vrije inschrijving<br />
over te gaan.<br />
Raadscommissies Benoeming in raadscommissies:<br />
Commissie van Financiën: J.C. Mulder (en 2 vakatures blijven).<br />
Commissie van Fabricage: G. Gessner v.d. Voort, J. Dolman, M.W.L. van Alphen en<br />
L.C. Hogendoorn.<br />
Commissie voor Ontwerpen van Verordeningen (art. 166 Gemeentewet):P.J.A. Savalle<br />
en G. Henkes.<br />
BESLOTEN RAADSVERGADERING D.D. 9 maart 1900:<br />
Aankoop Voorstel tot aankoop van het pand van het raadslid SavalleHoeckvliet (die hierbij niet<br />
aanwezig is). Bedoeld pand kan dienen als Gemeentewerf en -haven. De koopsom<br />
zou ƒ 20.000,-- bedragen. Het voorstel wordt aangenomen met 7 tegen 2 stemmen.<br />
Asman De asman, die tijdens zijn ziekte van 2 maanden een plaatsvervanger voor zijn<br />
rekening heeft gesteld, krijgt een gratifikatie van ƒ 100,--.
12 april 1900 blz. 325-326.<br />
-<br />
Leges Gedeputeerde Staten sturen de legesverordening met opmerkingen terug.<br />
BESLOTEN RAADSVERGADERING D.D. 12 april 1900:<br />
Aankoop Het bod op het pand van raadslid Savalle wordt door hem te laag gevonden.<br />
1293<br />
Hoeckvliet Na enige discussie wordt besloten de onderhandelingen af te breken en te wachten op<br />
de veiling.<br />
Aankoop pand De voorzitter deelt mee dat aan de Voorhofstraat een pand, Bergsteyn<br />
Voorhofstraatgenaamd, te koop is hetgeen uitstekend geschikt zou zijn als gemeente-<br />
ziekenhuis. Het huis er achter is geschikt voor gemeentewerf. Besloten wordt bij de<br />
veiling af te mijnen op ƒ 5.050,--.<br />
De vergadering wordt in het openbaar voortgezet.<br />
Aankoop pand Besloten wordt het pand in de Voorhofstraat voor ƒ 5.050,-- aan te kopen.<br />
Voorhofstraat
27 april 1900 blz. 326-331.<br />
-<br />
1294<br />
Schoolgeld Gedeputeerde Staten verzoekt indiening belastingverordeningen, die dit jaar aflopen.<br />
Is alleen schoolgeld. Wordt bepaald op ƒ 1.50 per leerling per maand.<br />
Tuinland achter Het verzoek van G.P. van Dijk om de huur van de tuin achter de begraaf-<br />
begraafplaats plaats met 6 jaar te verlengen wordt aangehouden tot de behandeling van de begroting<br />
over 1901.<br />
Sloot Hoekweg Het verzoek van G. van Gogh en anderen om de sloot langs de Hoekweg te dempen<br />
en te rioleren, wordt afgewezen.<br />
Straat- Het verzoek van M.F. Tijdeman en andere betreffende de verlichting van de<br />
verlichting Heeswijkstraat en onderhoud van het voetpad langs de Koninginnelaan wordt<br />
aangehouden tot de behandeling van de begroting over 1901.<br />
Gemeente- Aanbieding van het Gemeenteverslag over 1899.<br />
verslag<br />
Straat- Na uitgebreide discussie wordt besloten de concessie der straatverlichting<br />
verlichting van de heer J. Bleuland van Oordt met 5 jaar te verlengen.Op het verzoek van de<br />
heren Boekweyt en Pohlmann wordt voorlopig niet ingegaan.<br />
(zie ook notulen van 9 maart 1900)<br />
Geldlening Besloten wordt een geldlening van ƒ 6.000,-- aan te gaan met de Maatschappij voor<br />
Gemeente-Crediet voor de aankoopkosten van het pand in de Voorhofstraat.<br />
Verpleging De gemeente betaalt de verpleging van Anna Elisabeth Francina van Graauwenhaan,<br />
gescheiden echtgenoot van Dekker.
28 juni 1900 blz. 331-332<br />
Leges Koninklijke goedkeuring verkregen op de verordening regelende de legesgelden.<br />
1295<br />
Schoolgeld Gedeputeerde Staten vindt het schoolgeld voor minvermogenden (ƒ 0,25 voor het<br />
vijfde kind) te hoog. Besloten wordt dit te verlagen tot ƒ 0,15.<br />
Belastingen Besloten wordt het suppletoir belastingen over 1900 vast te stellen op<br />
ƒ 490,09.
4 augustus 1900 blz. 332-333.<br />
1296<br />
Raadsleden De voorzitter herdenkt de overleden raadsleden G. Gesner van der Voort en G. de<br />
Groot.<br />
Gemeente- De Gemeenterekening over 1899 wordt in handen gesteld van de Commissie<br />
rekening van Financiën.<br />
Belastingen Er zijn 2 vacatures in het college van zetters der directe belastingen. Voorgedragen<br />
worden voor de eerste vacature: Th.C. Kruyt en P. Leeman en voor de tweede<br />
vacature: L.C. Hagendoorn en J. Westen. Deze voordracht wordt verzonden naar de<br />
Commissaris der Koningin.<br />
Volksweer- De plaatselijke Vereniging der Volksweerbaarheid krijgt een subsidie van<br />
baarheid ƒ 100,--.<br />
Electrische De concessiehouders voor het leveren van electrische stroom doen een<br />
verlichting verzoek de storting van de waarborgsom te mogen uitstellen tot ultimo oktober 1900.<br />
De beslissing hierop wordt uitgesteld.
14 September 1900 blz. 333-335.<br />
1297<br />
Schutterij De begroting van de Rustende Schutterij van het eerste bataillon in Zuid-Holland wordt<br />
voorlopig vastgesteld op ƒ 656,--.<br />
Gemeente- De Gemeenterekening over 1899 wordt vastgesteld.<br />
rekening<br />
Gemeente- De Gemeentebegroting over 1901 wordt in handen gesteld van de<br />
begroting Commissie van Financiën.<br />
Verkiezingen Tot leden van het stembureau voor de verkiezing van twee raadsleden der<br />
gemeenteraad worden benoemd de wethouders.
2 november 1900 blz. 335-336.<br />
Koninklijk Mededeling wordt gedaan van het verzonden gelukstelegram en ontvangen<br />
huis antwoord naar aanleiding van de verloving van Koningin Wilhelmina.<br />
1298<br />
Raadsleden De heren J.C. Mulder, P.J.A. Savalle, N.G. Nieuwenhuisen, L. Baas en G. Henkes<br />
delen per brief mee ontslag te nemen als leden van de gemeenteraad.<br />
Raadsleden Tot leden van het stembureau ter verkiezing van vijf leden van de gemeenteraad<br />
worden benoemd de heren J. Dolman en L.C. Hogendoorn.<br />
Raadsleden De geloofsbrieven van L. Fransen en L.E. Hekmeyer worden in orde bevonden.
15 december 1900 blz. 336-339.<br />
-<br />
Raadsleden De gekozen raadsleden L. Fransen en L.E. Hekmeyer worden beëdigd.<br />
1299<br />
Raadsleden Onderzoek van de geloofsbrieven van de gekozen raadsleden leden C.H. Bruijnings<br />
Ingenhoes, J.M. Vas Visser, A.J.Herckenrath en P. de Wit.<br />
Door gemeenteraadslid Nieuwenhuisen wordt bezwaar gemaakt tegen lidmaatschap<br />
van de heer Bruijnings Ingenhoes, dit in verband met zijn beroep dat hem volgens de<br />
gemeentewet uitsluit als raadslid. Na ampele bespreking en stemming worden de<br />
geloofsbrieven van de candidaten goedgekeurd. Nieuwenhuisen zal een<br />
bezwaarschrift indienen bij Gedeputeerde Staten.<br />
Raadsleden Tot leden van het stembureau ter verkiezing van een lid van de gemeenteraad worden<br />
benoemd de heren van Alphen, Dolman en Hekmeyer.<br />
Grondaankoop Voorstel tot aankoop van een strook grond van 50 meter ter verbreding van de weg<br />
van de nieuwe Sociëteit voor ƒ 500,--, met als voorwaarde dat er nimmer rails gelegd<br />
mogen worden. Aangenomen met 7 tegen 2 stemmen.
27 december 1900 blz 339-343.<br />
-<br />
Raadsleden Beëdiging van de gekozen raadsleden J.M. Vas Visser, P. de Wit en A.J. Herckenrath.<br />
Wethouder De heer van Alphen wordt verkozen tot wethouder.<br />
Burgerlijke Stand Tot ambtenaar van de Burgerlijke Stand wordt benoemd: J. Dolman.<br />
Raadsleden De geloofsbrieven van de heer B. Wijsman worden in orde bevonden.<br />
1300<br />
Raadsleden Gedeputeerde Staten delen mee dat het bezwaarschrift van N.G. Nieuwenhuisen<br />
tegen de toelating van P.H. Bruijnings Ingenhoes als raadslid op 31 december 1990 zal<br />
worden behandeld. Besloten wordt Gedeputeerde Staten schriftelijk de situatie uit te<br />
leggen en toelating te verzoeken.<br />
Gemeente begroting Tijdens de behandeling van de Gemeentebegroting over 1901 komen de<br />
volgende punten aan de orde:<br />
Gemeentewerkman -De jaarwedde van de gemeentewerkman wordt vastgesteld op ƒ 559,--<br />
inclusief vrij wonen in een gemeentepand in deVoorhofstraat.<br />
Straat verlichting -De verbetering van de straatverlichting aan het Westeinde zal worden<br />
onderzocht door de Commissie van Fabricage.<br />
Asman -De jaarwedde van de as- en vuilnisman wordt vastgesteld.<br />
Schoolgeld -Het schoolgeld wordt conform het voorstel van Gedeputeerde Staten vastgesteld.<br />
Tuinland achter -Een perceel tuinland achter de algemene begraafplaats<br />
begraafplaats wordt met ingang van 1 februari 1901 verpacht voor de tijd van zes jaar aan<br />
warmoezier G.P. van Dijk.<br />
Gemeentebegroting -Daarna wordt de Gemeentebegroting in haar geheel vastgesteld.
28 januari 1901 blz. 343-346.<br />
1301<br />
Raadsleden Het bezwaarschrift van raadslid N.G. Nieuwenhuisen tegen de benoeming van de heer<br />
Bruijnings Ingenhoes als lid van de gemeenteraad is door Gedeputeerde Staten<br />
ongegrond verklaard.<br />
Raadsleden De heer Bruijnings Ingenhoes en B. Wijsman worden beëdigd als raadslid.<br />
Wethouder De heer L.C. Hogendoorn wordt gekozen als wethouder.<br />
Burgerlijke Als ambtenaar van de burgelijke stand worden benoemd<br />
Stand C.H. Bruijnings Ingenhoes en A.J. Herckenrath.<br />
Raadscommissies Gekozen worden tot leden van de raadscommissies:<br />
Commissie van<br />
Financiën: L.C. Hogendoorn, J.M. Vas Visser en B. Wijsman.<br />
Commissie van<br />
Fabricage: M.W.L. van Alphen, J. Dolman, J.M. Vas Visser en A.J. Herckenrath.<br />
Commissie van de<br />
Verordeningen art. 166<br />
Gemeentewet: P.H. Bruijnings Ingenhoes en B. Wijsman.<br />
Belastingen Het percentage der Belastingen over 1901 wordt vastgesteld op 1%.<br />
Wering van Besloten wordt, om overeenkomstig de Wet op de Leerplicht,<br />
schoolverzuim een commissie tot wering van Schoolverzuim in te stellen en die te laten<br />
bestaan uit 5 leden.<br />
BESLOTEN RAADSVERGADERING D.D. 28 JANUARI 1901:<br />
Koninklijk Voorstellen voor de feestviering ter gelegenheid van het huwelijk van<br />
huis Koningin Wilhelmina:<br />
-Op 5 februari: muziekuitvoering en fakkeloptocht.<br />
-Voor de armen van alle gezindten : 2½ kg runderlappen en ½ kg.vet.<br />
-Bengaals vuur op verschillende plaatsen in het dorp.<br />
De vergadering wordt in het openbaar voortgezet.<br />
Koninklijk De besluiten omtrent de feestviering ter gelegenheid van het huwelijk van<br />
huis Koningin Wilhelmina worden meegedeeld.
30 maart 1901 blz. 346-349.<br />
-<br />
Koninklijk Koningin Wilhelmina en koningin-moeder Emma hebben hun dank betuigd<br />
1302<br />
huis voor de hen door de raad toegezonden gelukwensen. De Commissaris der Koningin<br />
brengt de erkentelijkheid van Hare Majesteit en de Prins der Nederlanden over voor<br />
hun bezoek aan de gemeente Voorburg.<br />
Electrische Adres van de heer W.G. de Knokke van der Meulen om de concessie voor<br />
verlichting de electrische verlichting te verlengen tot ultimo augustus 1902. Goedgekeurd met<br />
dien verstande dat verdere verlenging niet zal plaatsvinden.<br />
Wering van Tot leden van de commissie tot wering van het schoolverzuim worden<br />
schoolverzuimbenoemd: de heren: J.M.F. v.d.Donk, H.A. v.d.Wart, M. Broekhuysen,<br />
D. Audier en P. van Gaalen.<br />
Stratenplan De door W. v.d. Ham jr. voorgestelde wijzigingen in het stratenplan voor het Westeinde<br />
worden toegestaan.<br />
Belastingen De percentages van de Hoofdelijke Omslag worden vastgesteld.<br />
Belastingen Op de voordracht voor het College van Zetters der Directe Belasting worden geplaatst<br />
de heren M.W.L. van Alphen en W.G. de Knokke van der Meulen. Deze voordracht<br />
wordt naar de Commissaris der Koningin verzonden.<br />
Brandweer Besloten wordt de jaarwedde van de brandmeester te verhogen met ƒ 25,-- en vast te<br />
stellen op ƒ 125,--.<br />
BESLOTEN RAADSVERGADERING D.D. 30 MAART 1901:<br />
Postkantoor Aan de regering wordt het voorstel gedaan de huur van het Post- en Telegraafkantoor<br />
niet te continueren en die lokalen in te richten voor de gemeentedienst. Gaat men<br />
hiermee niet accoord, dan is men niet ongenegen de huur voor een of enkele <strong>jaren</strong> te<br />
verlengen.
8 juni 1901 blz. 349-350<br />
1303<br />
Grenswijziging Gedeputeerde Staten zenden een wetsontwerp toe betreffende de grensregeling<br />
tussen Voorburg en 's-Gravenhage.<br />
Raads- De heer J.M. Vas Visser heeft ontslag genomen uit de Commissie van<br />
commissie Financiën. Met 6 tegen 2 stemmen wordt de heer L.E. Hekmeyer hiervoor in de plaats<br />
gekozen.<br />
Stembureau Tot leden van het stembureau voor de verkiezingen der Tweede Kamer, de Provinciale<br />
Staten en de Gemeenteraad worden de Wethouders benoemd; de overige raadsleden<br />
zijn plaatsvervangers.
29 juni 1901 blz. 350-351<br />
Raads- De heer L.E. Hekmeyer deelt schriftelijk mee dat hij zijn benoeming tot lid<br />
commissie van de Commissie van Financiën om gezondheidsredenen niet aanneemt.<br />
Besproeien De heer P.H. Bruijnings Ingenhoes betoogt de wenselijkheid uit<br />
1304<br />
van straten gezondheidsredenen de voornaamste straten gedurende de zomertijd te besproeien.<br />
Het voorstel wordt wegens hoge kosten aangehouden.
19 augustus 1901 blz. 351-353<br />
1305<br />
Kermis Ingekomen een adres van de kermisvereniging "Ons Belang" met het verzoek de<br />
kermis weer in te voeren. Op dit verzoek wordt afwijzend beschikt.<br />
Straatstenen Het voorstel van Burgemeester en Wethouders tot verkoop van straatkeien wordt<br />
goedgekeurd.<br />
Schutterij De begroting voor de dienst 1902 van de Rustende Schutterij wordt voorlopig<br />
vastgesteld.
31 augustus 1901 blz. 353-355<br />
1306<br />
Burgemeester De herbenoemde burgemeester Mr. H.C.M. Baron van Tuyll van Serooskerken wordt<br />
geïnstalleerd met een toespraak door wethouder Van Alphen en een wederwoord van<br />
de burgemeester.<br />
Burgerlijke De burgemeester wordt tot ambtenaar der Burgerlijke Stand benoemd.<br />
Stand
3 september 1901 blz. 356<br />
Raadsleden De heren P.H. Bruijnings Ingenhoes en D. Audier worden beëdigd als raadslid.<br />
Burgerlijke De nieuwe raadsleden, P.H. Bruijnings Ingenhoes en D. Audier worden<br />
Stand benoemd tot ambtenaar der Burgerlijke Stand.<br />
1307
27 september 1901 blz. 357-359<br />
Raadsleden De heer J. Dolman wordt beëdigd als raadslid.<br />
1308<br />
Schutterij De begroting 1902 van de Rustende Schutterij is door Gedeputeerde Staten<br />
vastgesteld.<br />
Gemeente- De Gemeentebegroting over 1902 wordt in handen gesteld van de<br />
begroting Commissie van Financiën.<br />
Burgerlijke Tot ambtenaar der Burgerlijke Stand wordt benoemd de heerJ.Dolman .<br />
Stand<br />
Raads- De heer Bruijnings Ingenhoes wordt lid der Commissie van Financiën.<br />
commissie<br />
Grenswijziging De voorzitter geeft een uitvoerige geografische omschrijving van de voorgestelde<br />
grenswijzigingen tussen Voorburg en 's-Gravenhage. Burgemeester en Wethouders<br />
komen met een pre-advies het van Gedeputeerde Staten enigszins te wijzigen<br />
(eveneens met een geografische omschrijving), hetgeen met stemmen wordt<br />
aangenomen.<br />
Gemeente- De Gemeenterekening over 1900 wordt -na advies van de commissie van<br />
rekening financiënmet algemene stemmen vastgesteld.
2 november 1901 blz. 359-363.<br />
Gemeente- Tijdens de behandeling van de Gemeentebegroting over 1902<br />
begroting komen de volgende punten aan de orde:<br />
Wethouders -Het voorstel om de jaarwedde voor de wethouders te<br />
bepalen op ƒ 150,-- wordt na enige discussie aangenomen.<br />
Gemeente- -Na een uitvoerige discussie, waarbij de persoon van de<br />
1309<br />
bouwkundige gemeentebouwkundige De Zwart ter sprake komt en waarbij gepleit wordt voor een<br />
verhoging van zijn jaarwedde, wordt deze post toch onveranderd goedgekeurd.<br />
Burgemeester enWethouders zullen zich beraden over de geschiktheid van de heer De<br />
Z wa r t .<br />
Wegen en -De post voor het onderhoud van wegen en voetpaden wordt met ƒ 40,--<br />
voetpaden verhoogd. De Achterweg en het voetpad langs de Prinses Mariannelaan zullen worden<br />
verbeterd.<br />
Straat- -Op voorstel van Burgemeester en Wethouders wordt besloten het aantal<br />
verlichting straatlantaarns in het Westeinde met 4 en aan de Achterweg met 2 te vermeerderen.<br />
Veldwachter -De vraag of er een veldwachter in het Oosteinde kan gaan wonen zal worden<br />
onderzocht.<br />
Onderwijzers -Het voorstel het salaris van twee onderwijzers met ƒ 25,-- te verhogen wordt<br />
goedgekeurd.<br />
Harmoniekapel -Het raadslid De Wit vraagt waarom de Harmonie wel en de Fanfare geen subsidie<br />
krijgt. Antwoord: De Fanfare heeft nooit een subsidie aangevraagd. De Wit stelt<br />
daarop voor de subsidie van de Harmonie te schrappen, welk voorstel met 8 tegen 1<br />
stem wordt verworpen.<br />
Riolering -Het voorstel van de Commissie van Fabricage om de kosten van het rioolstelsel uit te<br />
breiden wordt aangenomen.
Vervolg van: 2 november 1901 blz. 359-363.<br />
Gemeente- Daarna wordt de Gemeentebegroting voor 1902 met algemene stemmen<br />
begroting aangenomen en zal aan Gedeputeerde Staten worden voorgelegd.<br />
Sloot achter Het raadslid Vas Visser informeert wanneer en of er iets wordt gedaan<br />
1310<br />
Herenstraat aan de sloot achter de Herenstraat. Indertijd is een rapport ingediend door de<br />
Commissie van Fabricage. Dit zal worden nagegaan.
6 februari 1902 blz. 363-366<br />
Raadsleden De heer J. Hooymans wordt als raadslid beëdigd.<br />
Gemeente- De Gemeentebegroting 1902 is door Gedeputeerde Staten goedgekeurd.<br />
begroting<br />
1311<br />
Wering van Het verslag van de Commissie tot Wering van Schoolverzuim wordt schoolverzuim<br />
goedgekeurd<br />
Postkantoor De Inspecteur der Posterijen verzoekt het Posten Telegraafkantoor voor onbepaalde<br />
tijd aan het Rijk te verhuren. Het Rijk is er namelijk niet in geslaagd een ander geschikt<br />
pand te vinden. Een voorstel de huur met een jaar te verlengen wordt<br />
goedgekeurd.<br />
Gemeente- Gedeputeerde Staten maken aanmerking op de ingediende<br />
rekening Gemeenterekening over 1900. De aanmerkingen worden overgenomen en naar<br />
aanleiding daarvan wordt de gemeentebegroting 1900 dienovereenkomstig gewijzigd.<br />
BESLOTEN RAADSVERGADERING D.D. 6 FEBRUARI 1902:<br />
Onderhoud Bij de aanbesteding voor onderhoud van de Gemeentewerken voor 1902<br />
Gemeentewerken bleek dat de aannemers unaniem ƒ 1000,-- boven de raming bleven. Gemeente-<br />
opzichter De Zwart stelt dat zijn raming juist is. Het werk zal nu in eigen beheer worden<br />
uitgevoerd en de Gemeente-opzichter zal aan het eind van het jaar nagaan of de<br />
raming juist was.<br />
Aankoop Het pand Hoeckvliet van de heer Savalle kan worden gekocht<br />
Hoeckvliet voor ƒ 18.000,--. Men stelt zeer veel belang in dit pand voor de stichting van een<br />
gemeentewerf en een eventueel op te richten gasfabriek.<br />
Aankoop Met algemene stemmen wordt de aankoop van het pand Hoeckvliet<br />
Hoeckvlietgoedgekeurd.<br />
De vergadering wordt in het openbaar voortgezet.<br />
Bouwpolitie Raadslid Fransen stelt een vraag over het functioneren van de bouwpolitie.<br />
De voorzitter zal dit opnemen met de gemeente-opzichter.<br />
Dempen van Gepleit wordt voor een verbod om sloten te dempen met waardeloos<br />
sloten afval. Dit verbod bestaat nog niet maar zal te zijner tijd in de politieverordening worden<br />
opgenomen.
10 april 1902 blz. 366-368<br />
1312<br />
Stembureau Burgemeester en wethouders worden benoemd tot leden van het stembureau voor de<br />
verkiezing van de Provinciale Staten<br />
Onderwijzers Gedeputeerde Staten delen mee dat de jaarwedde voor de hoofden en het<br />
onderwijspersoneel der openbare lagere scholen per regelement gewijzigd zijn en<br />
verzoekt dit ten uitvoer te brengen. Aldus wordt besloten.<br />
Gemeente- In verband met de aankoop van het pand Hoeckvliet en de<br />
begroting daaraan verbonden werkzaamheden van riolering en demping, dient de<br />
Gemeentebegroting 1902 te worden aangepast. Aldus wordt met algemene stemmen<br />
besloten en ter goedkeuring naar Gedeputeerde Staten gezonden.<br />
Hoeckvliet De heer Savalle verzoekt het huis nog hoogstens zes maanden te mogen bewonen,<br />
het fabrieksterrein kan reeds per 1 mei 1902 worden gebruikt. De huur voor het huis<br />
wordt vastgesteld op ƒ 20,-- per maand.<br />
Voetpaden De heer Dolman wil dat de gemeente het onderhoud aan de voetpaden langs<br />
het Oost-en Westeinde uitvoert. Toestemming moet worden gevraagd aan de heer<br />
Viruly, commissaris van de straatweg lopend van 'de Vink' naar Rijswijk.<br />
Spooroverweg Burgemeester en Wethouders wordt opgedragen bij de Maatschappij tot Exploitatie<br />
van de Staatsspoorwegen informatie in te winnen betreffende het verkrijgen van een<br />
overweg aan de Achterweg nabij het huisje van Van Pomeren.
3 mei 1902 blz. 369-370.<br />
1313<br />
Riolering Burgemeester en Wethouders stellen voor om ter uitbreiding van het rioolstelsel door<br />
de Gemeente-opzichter een ontwerp te laten maken, dat daarna door een deskundige<br />
zal worden beoordeeld. De Commissie van Fabricage voelt meer voor een directe<br />
opdracht aan een deskundige. Na een uitvoerige discussie wordt het voorstel van<br />
Burgemeester en Wethouders aangenomen.<br />
BESLOTEN VERGADERING D.D. 3 MEI 1902:<br />
Grondaankoop De heren Schaap en Van der Plaat doen een voorstel een stuk grond van 2000 m² bij<br />
het pand Hoeckvliet à ƒ 3,-- per m² aan te kopen. Na enige discussie worden<br />
Burgemeester en Wethouders hiertoe gemachtigd.<br />
De vergadering wordt in het openbaar voortgezet.<br />
Spooroverweg De voorzitter deelt mee dat het beter is om het verzoek voor een overweg bij het huisje<br />
van Van Pomeren aan de Staatsspoorwegen niet te doen vanwege de kosten en het<br />
gevaar.<br />
Verpleging De voorzitter stelt voor ƒ 25,-- te betalen voor de verpleegkosten van het zoontje van<br />
Noordewier. Aldus wordt besloten.
28 juni 1902 blz. 370-372.<br />
1314<br />
Onderwijzers Burgemeester en wethouders kunnen beslissen omtrent een verzoek tot het verhogen<br />
van de jaarwedde van onderwijzeres mejuffrouw van der Lee.<br />
Gemeente- De Gemeentesecretaris, de heer W.A.L.van Mierop, krijgt een<br />
secretaris verlof van vier weken; gedurende die tijd neemt de ambtenaar ter secretarie de heer<br />
Jhr. J.L.K. Pompe van Meerdervoort zijn ambt waar.<br />
BESLOTEN RAADSVERGADERING D.D. 28 JUNI 1902:<br />
Grondaankoop Besloten wordt de aankoop van twee stroken grond van de heren Schaap en Van der<br />
Plaat (zie notulen van 3 mei 1902) niet door te laten gaan, omdat de heer Schaap<br />
hiervoor een bedrag van ƒ 12.000,= vroeg.<br />
Aankoop pand Als gevolg van dit besluit wordt voorgesteld het gehele pand van Van der<br />
als Postkantoor Plaat voor ƒ 21.500,-- aan te kopen. Het huis met wat grond zou men dan aan het Rijk<br />
kunnen verhuren voor Post-en Telegraafkantoor. Hierover is contact geweest met de<br />
Inspecteur van de Posterij, die zou veel zien in een huurcontract van tien jaar. Na<br />
enige discussie wordt dit voorstel aangenomen.<br />
Schoolhoofd Burgemeester en Wethouders delen mee dat ze hun achting voor de heer<br />
Broekhuysen, het hoofd van de Openbare Lagere School, hebben verloren. Dit in<br />
verband met zijn optreden tegen de onderwijzer de heer Bakker. Interventie door de<br />
heer Van Alphen hielp niet. De Districtschoolopziener heeft ontslag wenselijk geacht.<br />
De heer Broekhuysen wil dit uitstellen in verband met een komende wet op een<br />
pensioen voor weduwen en wezen. Na discussie wordt een voorstel inhoudende het<br />
ontslag, met te zijner tijd een compensatie van weduwenpensioen, aangenomen met<br />
negen tegen twee stemmen.<br />
De vergadering wordt in het openbaar voortgezet.<br />
Dempen van Plan tot demping van de sloot van Sionslust tot Hoeckvliet wordt met<br />
sloten een kostenbegroting in handen gesteld van de Commissie van Fabricage.<br />
Straatstenen Goedgekeurd wordt de verkoop van 5.000 straatkeien à ½ cent per stuk.<br />
Voetpaden Betreffende het onderhoud van de voetpaden langs het Oosten Westeinde (zie notulen<br />
van 10 april 1902) stellen Burgemeester en Wethouders voor hieraan nog geen<br />
uitvoering te geven, omdat zij eerst het eigendom van deze voetpaden willen<br />
verkrijgen. Na enige duscussie wordt besloten het plan tot onderhoud van deze<br />
voetpaden op te schorten.
Vervolg van: 28 juni 1902 blz. 370-372.<br />
1315<br />
Gas- en Voor grondwerkzaamheden, waarbij panden worden aangesloten op gas<br />
waterleidingen water, dient men een vergunning aan te vragen bij Burgemeester en<br />
Wethouders, opdat de nieuwe bestrating in goede staat wordt opgeleverd. Men besluit<br />
dit schriftelijk mee te delen aan de directeuren van de Gasfabriek en van de<br />
Waterleiding.
19 juli 1902 blz. 372-373.<br />
1316<br />
Na opening en enige mededelingen omtrent goed- en afkeuring van voorstelde<br />
begrotingswijzigingen stelt de voorzitter een voortzetting van de vergadering voor 'in<br />
geheim comité'<br />
BESLOTEN RAADSVERGADERING D.D. 19 JULI 1902:<br />
Postkantoor Schrijven van de Inspecteur der Posterijen naar aanleiding van de onderhandelingen<br />
over de verhuur van een pand als postkantoor (zie notulen van 28 juni 1902), met<br />
nadere uitwerking. Al met al een aantrekkelijk plan voor beide partijen.<br />
De vergadering wordt in het openbaar voortgezet.<br />
Aankoop pand Het pand aan de Herenstraat, eigendom van de heer Van der Plaat, kan<br />
als Postkantoor worden gekocht voor ƒ 21.500,--. Na verbouwing kan dit dienen als Post- en<br />
Telegraafkantoor met dienstwoning. Hiertoe wordt met algemene stemmen besloten.
2 augustus 1902 blz. 373-374.<br />
Gemeente- De heer W.A.L. van Mierop verzoekt ontslag als gemeentesecretaris en<br />
secretaris en -ontvanger vanwege de gezondheidstoestand van zijn echtgenote.<br />
-ontvanger Het ontslag wordt eervol verleend.<br />
1317<br />
Gemeente- Uit een voordracht van twee personen, J.K.L. Pompe van Meerdervoort secretaris en<br />
M.H.L. van Alphen , wordt eerstgenoemde tot gemeentesecretaris benoemd.
2 september 1902 blz. 375-377.<br />
Aankoop pand De aankoop van het pand van de heer Van der Plaat, dat na verbouwing<br />
als Postkantoor dienst gaat doen als Postkantoor, is door Gedeputeerde Staten goedgekeurd.<br />
1318<br />
Geldlening Besloten wordt een lening aan te gaan bij de Maatschappij voor Gemeente-Crediet ter<br />
financiering van de aankoop van het pand van de heer Van der Plaat en de inrichting<br />
daarvan tot Postkantoor. De grootte van de lening moet nog worden vastgesteld.<br />
Wethouder De heer L.C. Hogendoorn wordt herbenoemd als wethouder.<br />
Herhalings- Herhalingsonderwijs zal worden gegeven. De beloningen van<br />
onderwijs respectievelijk hoofdonderwijzer en onderwijzeres zullen ƒ 1,-- en ƒ 0,75 per uur<br />
bedragen.<br />
Gemeenteontvanger Burgemeester en Wethouders willen de borgtocht voor de Gemeente-ontvanger<br />
verhogen van ƒ 3.500,-- tot ƒ 5.000,--. Dit in verband met de uitbreiding van de<br />
Gemeente. Aldus wordt besloten.<br />
Electriciteit De heer W.G. Knokke van der Meulen verzoekt zijn concessie voor de<br />
stroomleverantie met een jaar te verlengen. De voorzitter wil dit onderwerp in een<br />
geheime zitting behandelen.<br />
BESLOTEN RAADSVERGADERING D.D. 2 SEPTE<strong>MB</strong>ER 1902:<br />
Electriciteit De voorzitter legt uit dat de stroomlevering gekoppeld is aan een bouwplan<br />
(uitbreidingsplan) dat nog niet openbaar is. Er volgt een uitgebreide discussie.<br />
Burgemeester en Wethouders stellen voor de concessie met een jaar te verlengen.<br />
De vergadering wordt in het openbaar voortgezet.<br />
Electriciteit Met 7 tegen 2 stemmen wordt besloten de concessie voor de levering van electriciteit<br />
door de heer W.G. Knokke van der Meulen met een jaar te verlengen.
27 september 1902 blz. 377-379.<br />
Gemeente- Uit een tweetal sollicitanten, Jhr. J.K.L. Pompe van Meerdervoort,<br />
1319<br />
ontvanger gemeentesecretaris van Voorburg en Jhr. R.A.P. Sandberg tot Essenburg, ambtenaar<br />
ter secretarie van Haarlemmerliede en Spaarnwoude, wordt eerstgenoemde tot<br />
gemeente-ontvanger benoemd.<br />
Belastingen Een aantal verzoeken om afschrijving in de kohieren van de Hoofdelijke Omslag 1902<br />
en de Hondenbelasting 1902 worden ingewilligd.<br />
Herhalings- De lesuren in het Herhalingsonderwijs van mej. Van der Lee worden<br />
onderwijsgewijzigd.
20 oktober 1902 blz. 379-381.<br />
Gemeente- Gedeputeerde Staten keuren de benoeming van Jhr. J.K.L. Pompe van<br />
ontvanger Meerdervoort tot gemeente-ontvanger goed.<br />
1320<br />
Verpleging Het jongste kind van J.J. de Jongh kan niet door het gezin verzorgd worden. Het kind<br />
wordt nu verpleegd door tolgaarder Besuijen. Een verzoek om financiële steun wordt<br />
goedgekeurd.<br />
Gemeente- Met algemene stemmen wordt de Gemeenterekening over 1901 voorlopig<br />
rekening vastgesteld.<br />
Schutterij De begroting van het 1e bataillon van de Rustende Schutterij over 1903 van ƒ 656,--<br />
wordt vastgesteld en ter goedkeuring naar Gedeputeerde Staten gezonden.
5 november 1902 blz. 381-384.<br />
1321<br />
Sloten Schrijven van de heer Hennequin over de vervuiling van de sloten tussen de<br />
Weverslaan en de hofstede "Nooit Gedacht", met het verzoek daarin verbetering te<br />
brengen. Burgemeester en Wethouders zullen dit in behandeling nemen.<br />
Verpleging Mr. M. de Pinto, bewindvoerder van H. van Rijn, die krankzinnig is en op "Endegeest"<br />
wordt verpleegd voor rekening van de gemeente, wil de verpleegkosten niet meer<br />
restitueren. Burgemeester en Wethouders willen een rechtzaak. Aldus wordt besloten.<br />
Gemeente- De Gemeentebegroting voor 1903 wordt artikelsgewijze behandeld.<br />
begroting<br />
Onderwijzers Jaarwedde voor de onderwijzers. Een verzoek tot salarisverhoging van mej. M.E. van<br />
der Lee wordt geweigerd.<br />
School Leermiddelen voor openbare school: vernieuwing van kaarten. Een voorstel om de<br />
brandstoffen voor verwarming van de openbare lagere school niet meer te laten<br />
leveren door eenzelfde handelaar, maar bij inschrijving te doen geschieden, wordt<br />
aangenomen.<br />
Vroedvrouw Het pensioen van mej. A. v.d. Schouw wordt op haar verzoek met een jaar verlengd.<br />
Gemeente- Daarna wordt de gemeentebegroting voor 1903 in haar geheel in begrotingstemming<br />
gebracht en goedgekeurd.<br />
Postkantoor Na goedkeuring door de P.T.T. zullen zeer binnenkort de tekeningen en het bestek tot<br />
het stichten van een postkantoor aan de gemeenteraad worden voorgelegd.<br />
Wegen en De heren Wijsman en Dolman klagen over de slechte toestand<br />
voetpaden van de weg en het voetpad langs het Westeinde en het Oosteinde. Bovendien worden<br />
de wandelpaden misbruikt door wielrijders. De burgemeester zegt een strenger<br />
politietoezicht toe en de plaatsing van verbodsborden.<br />
Bergstein Nadat de heer Savalle uit 'Hoeckvliet' zal zijn vertrokken kan een gemeentewerkman<br />
een aantal vertrekken daarvan betrekken en kan het pand 'Bergstein' verkocht worden.
12 december 1902 blz. 384-385.<br />
1322<br />
Nachtwaker De familie van de onlangs overleden nachtwaker Van den Heuvel dankt de<br />
Gemeenteraad voor het (door hem tot zijn overlijden) genoten pensioen.<br />
Bergstein Door Gedeputeerde Staten is de verkoop van "Bergstein" goedgekeurd.<br />
Verpleging Gedeputeerde Staten geven toestemming om het rechtgeding tegen Mr. M. de Pinto,<br />
bewindvoerder van H. van Rijn, te beginnen.<br />
Veldwachter De gebruikelijke jaarlijkse gratificatie voor de veldwachter van ƒ 100,-- zal worden<br />
voldaan uit de post "Onvoorziene uitgaven".
16 januari 1903 blz. 386-387.<br />
Gemeente- De Gemeentebegroting voor 1903 is door Gedeputeerde Staten<br />
begroting goedgekeurd.<br />
Gemeente- De Gemeenterekening over 1901 is door Gedeputeerde Staten vastgesteld.<br />
rekening<br />
1323<br />
Sloten Adres van de heer P. Tak over de sloot tussen de Weverslaan en de hoeve "Nooit<br />
Gedacht". Hij heeft dit al een jaar geleden aanhangig gemaakt, maar er is volgens hem<br />
niets aan gedaan. De voorzitter ontkent dit. Er is een uitvoerig schrijven verstuurd. De<br />
voorzitter zegt maatregelen toe.<br />
Gemeente- Jhr. L.J.K. Pompe van Meerdervoort wordt als gemeente-ontvanger<br />
ontvanger beëdigd.<br />
BESLOTEN RAADSVERGADERING D.D. 16 JANUARI 1903:<br />
Bouwplan Het bouw- en rioleringsplan 's-Gravenhage - Voorburg, dat door de heren Knokke van<br />
der Meulen en Ehnle is ingediend, wordt besproken.<br />
Riolering De voorzitter stelt voor om onderhandelingen met de gemeente<br />
's-Gravenhage aan te gaan teneinde te zien of voor het bouwplan<br />
's-Gravenhage - Voorburg aansluiting op het Haags rioolnet mogelijk is en wat dat<br />
kost. Na stemming wordt aldus besloten.<br />
De vergadering wordt in het openbaar voortgezet.<br />
Bouwplan Het in de besloten raadsvergadering besproken bouwplan 's-Gravenhage - Voorburg<br />
van de heren Knokke van der Meulen en Ehnle wordt goedgekeurd.
31 januari 1903 blz. 387-389.<br />
1324<br />
Postkantoor De Inspecteur der Posterijen stelt dat er géén hogere huurprijs voor het nieuwe<br />
postkantoor betaald kan worden dan ƒ 1200,--. De voorzitter herinnert eraan dat door<br />
de wensen der Posterijen, er meer kosten zijn dan eerst geschat. Besloten wordt niet<br />
verder te onderhandelen met de Posterijen en het pand van Van der Plaat van de hand<br />
te doen.<br />
Electriciteit Adres van de heer Knokke van der Meulen over wijzigingen van de voorlopige<br />
concessie-voorwaarden: levering van stroom op zon- en feestdagen geschiedt slechts<br />
op bepaalde (genoemde) tijden.
16 februari 1903 blz. 390-391.<br />
Gemeente- De heer W.A.L. van Mierop, voormalig Gemeentesecretaris en -ontvanger<br />
secretaris en vraagt restitutie van de voorschotten, die hij in de loop der <strong>jaren</strong> ten behoeve<br />
-ontvanger van de gemeente heeft gedaan. Op dit verzoek wordt afwijzend beschikt.<br />
1325<br />
Postkantoor De Inspecteur der Posterijen wil de huur voor het Postkantoor verhogen en verzoekt<br />
daarom het pand van Van der Plaat geen andere bestemming te geven. Na bespreking<br />
stemt de Raad daarin toe, mits het nieuwe bestek en tekening op 15 maart 1902 zullen<br />
zijn goedgekeurd.
25 april 1903 blz. 391-393.<br />
1326<br />
Postkantoor De Inspecteur der Posterijen wil het Postkantoor gedurende 10 jaar huren voor<br />
ƒ 1.350,-- per jaar.<br />
Riolering Plan tot riolering van de gemeente is door de gemeenteopzichter ingediend bij<br />
Burgemeester en Wethouders. Het zal onderzocht worden door een te benoemen<br />
deskundige.<br />
Herhalings onderwijs De cursus van het Herhalingsonderwijs zal drie in plaats van twee jaar duren. Het<br />
maandelijks schoolgeld bedraagt 20 cent per leerling; voor minvermogenden 10 cent<br />
en voor onvermogenden gratis.<br />
Geldlening Op aandringen van Gedeputeerde Staten wordt besloten de geldlening voor het te<br />
stichten postkantoor niet in 50 jaar maar in 40 jaar af te lossen en het oorspronkelijke<br />
te lenen bedrag van ƒ 29.000,-- met ƒ 1.000,-- te verhogen.<br />
Straten De toestand van de weg van de Geestbrug naar de Veursche Paal is slecht. Verzoek<br />
aan Gedeputeerde Staten om de Commissie van deze straatweg te wijzen op haar<br />
onderhoudsplicht.<br />
Politie Wegens extra verrichte diensten tijdens de werkstaking krijgen de politiedienaren<br />
Gorter, Van der Waals, Koornstra, Heikens en Veerman een gratificatie van elk ƒ 10,--.
30 mei 1903 blz. 394-395.<br />
Electriciteit Verzoek tot wijziging van de concessievoorwaarden tot levering van electriciteit:<br />
- 150 volt leveren inplaats van 125 volt.<br />
- wijziging termijnen bij tijdelijke staking of stoornis van de stroomlevering.<br />
1327<br />
Electriciteit Het verzoek van de heer Knokke van der Meulen de aan hem verleende concessie<br />
over te dragen aan de Electriciteit Maatschappij Voorburg wordt goedgekeurd.<br />
Spoorwegen De onderhandelingen met de Staatspoorwegen over het in bruikleen geven aan de<br />
gemeente van grond tussen de Zwartelaan en de spoorweg is in een zodanig stadium<br />
gekomen, dat het College van Burgemeester en Wethouders vraagt om een<br />
machtiging om verder te gaan. Machtiging wordt door de gemeenteraad verstrekt.
20 juni 1903 blz. 392-395.<br />
Gezondheids- Tijdens de behandeling van de begroting voor 1904 van de<br />
1328<br />
commissie Gezondheidscommissie te Zoetermeer wordt bezwaar gemaakt tegen de hoge post<br />
voor presentiegeld. Men wendt zich tot Gedeputeerde Staten.<br />
Telefoonnet De heer W.G. de Knokke van der Meulen deelt mee dat gemeente 's- Gravenhage<br />
bereid is om een hulpbureau voor de gemeenten Voorburg en Rijswijk te vestigen, dat<br />
aangesloten wordt op het gemeentelijk telefoonnet van 's-Gravenhage.<br />
Hij verzoekt daarom:<br />
- Vergunning voor exploitatie van een telefoonnet gedurende 25 jaar met<br />
het recht tot aanleggen van geleidingen en palen in/aan/over openbare<br />
grond/gebouwen.<br />
- Het gratis gebruik van een localiteit, die thans in gebruik is door de<br />
Nederlandsche Bell Telephoon-Maatschappij.<br />
- Een nader omschreven subsidie voor de eerste 10 jaar.<br />
Hij biedt daarentegen aan:<br />
- Gratis telefoonaansluitingen voor de gemeentelijke diensten<br />
- Een openbare telefoongelegenheid voor het publiek.<br />
Het verzoek wordt aangenomen met 10 tegen één stem.<br />
BESLOTEN RAADSVERGADERING D.D. 20 JUNI 1903:<br />
Aankoop pand Het pand aan de Herenstraat van de erven van de heer Schaap<br />
Herenstraat ( z i e notulen van 10 april 1902) en bewoond door mevrouw Flint wordt binnenkort<br />
geveild. Na enige discussie wordt besloten te proberen het pand aan te kopen voor<br />
maximaal ƒ 9.000,--. Mevrouw Flint zal recht hebben op het voorgedeelte voor<br />
ƒ 2.000,-- (als mede-eigenares). Dit wordt daarna in de openbare zitting meegedeeld.<br />
De vergadering wordt in het openbaar voortgezet.<br />
Aankoop pand Besloten wordt namens de gemeente op de openbare veilingeen bod uit te<br />
Herenstraat brengen op het huis in de Herenstraat van de erven van de heer Schaap.<br />
Verkeer Raadslid De Wit wil de Achterweg ongeschikt laten verklaren voor automobielen.
30 juli 1903 blz. 398-398.<br />
Aankoop pand Het pand van de erven van de heer Schaap, bewoond door mevrouw Flint,<br />
Herenstraat is door de gemeente aangekocht voor ƒ 8.950,--.<br />
Herhalings- De heffing van schoolgeld voor het Herhalingsonderwijs is koninklijk<br />
onderwijs goedgekeurd.<br />
Gezondheids- Gedeputeerde Staten delen mee, dat geen andere kosten dan de feitelijk<br />
1329<br />
commissie gemaakte reiskosten door de Gezondheidscommissie in rekening mogen worden<br />
gebracht.<br />
Schoolhoofd De voordracht van de schoolopziener betreffende het benoemen van een nieuw hoofd<br />
der openbare lagere school wordt in een besloten raadsvergadering behandeld.
BESLOTEN RAADSVERGADERING D.D. 30 JULI 1903:<br />
1330<br />
Schoolhoofd De voordracht van de schoolopziener betreffende het benoemen van een nieuw hoofd<br />
der openbare lagere school wordt besproken.<br />
De vergadering wordt in het openbaar voortgezet.<br />
Schoolhoofd De heer Dolman dient een motie in, waarin hij betreurt dat de heer Bakker, thans<br />
plaatsvervangend-hoofd, door de schoolopziener is gepasseerd in zijn voordracht voor<br />
een nieuw hoofd der openbare lagere school. Ondanks pressie van Burgemeester en<br />
Wethouders wordt deze motie aangenomen.<br />
Schoolhoofd De heer E. Molt wordt benoemd tot hoofd van de openbare lagere school.<br />
Geldlening Besloten wordt een geldlening aan te gaan bij:<br />
de firma Furnée te Den Haag:ƒ°5.000,--;<br />
Maatschappij voor Gemeente-crediet te<br />
Amsterdam:ƒ°11.000,--.<br />
Gemeente- De Gemeenterekening over 1902 wordt met een batig saldo van ƒ°4.093,13<br />
rekening voorlopig vastgesteld.
20 augustus 1903 blz. 1.<br />
1331<br />
Schoolhoofd De heer E. Molt heeft zijn benoeming tot hoofd van de openbare lagere school<br />
aangenomen.<br />
Postkantoor De Directeur-Generaal der Posterijen deelt mee dat het nieuwe Postkantoor met<br />
ingang van 16 augustus 1903 in huur wordt aangenomen.<br />
Raadsleden De geloofsbrieven van de herkozen gemeenteraadsleden Van Alphen, Hogendoorn,<br />
De Wit en Wijsman worden onderzocht.<br />
Verkeer Enige gemeenteraadsleden vestigen de aandacht op het snelle en gevaarlijk rijden<br />
van automobielen in de kom van de gemeente. De voorzitter zegt toe dat de hand zal<br />
worden gehouden aan de politieverordening.
1 september 1903 blz. 2.<br />
Geldlening Goedkeuring door Gedeputeerde Staten van geldlening van ƒ 11.000,-- bij<br />
de Maatschappij voor Gemeentecrediet.<br />
1332<br />
Verkeer Gedeputeerde Staten hebben goedgekeurd dat de Achterweg vanaf de<br />
Zwartelaan tot aan de Loolaan ongeschikt voor motorrijtuigen wordt verklaard.<br />
Gemeente- De voorzitter biedt de Gemeentebegroting voor 1904 aan.<br />
begroting<br />
Raadsleden Beëdigd worden de nieuw gekozen raadsleden L.C. Hogendoorn, P. de Wit en M.N.L.<br />
van Alphen sr. en B. Wijsman.<br />
Wethouders Tot wethouders worden benoemd de heren M.N.L. van Alphen sr. en<br />
L.C. Hogendoorn.<br />
Burgerlijke In de vacature van de heer Van Alphen sr. wordt tot ambtenaar van de<br />
stand Burgerlijke stand benoemd de heer L. Fransen.<br />
Kamer van Tot leden van het stembureau voor de verkiezing van de Kamer van<br />
Arbeid Arbeid voor de Confectie, Voedings-en Genotsmiddelen worden benoemd: de heren<br />
Herckenrath, Bruijnings Ingenhoes, Audier.<br />
Idem voor de Kamer van Arbeid voor de Bouwbedrijven: de heren<br />
Wijsman, De Wit en Fransen.<br />
Belastingen Een aantal bezwaarschriften tegen de belastingen worden behandeld en met name<br />
enige tegen de hondenbelasting.<br />
Postkantoor De voorzitter stelt voor de Directeur-Generaal der Posterijen en Telegrafie<br />
te verzoeken het Post- en Telegraafkantoor te Voorburg gedurende de<br />
gehele dag voor het publiek open te stellen. Aldus wordt besloten.
23 oktober 1903 blz. 4-7.<br />
Belastingen Gedeputeerde Staten hebben het kohier van de Hoofdelijke Omslag goedgekeurd.<br />
Gemeente- Gedeputeerde Staten hebben de (sluitende) Gemeenterekening over 1902<br />
rekening vastgesteld.<br />
1333<br />
Postkantoor Het Post- en Telegraafkantoor zal geopend zijn van 8 tot 15.30 uur en van 17.30 tot<br />
20.30 uur.<br />
Telefoonnet Schrijven van de heer W.G. Knokke van der Meulen met het verzoek om de hem<br />
verleende concessie te mogen overdragen aan de Telefoonmaatschappij<br />
Voorburg-Rijswijk, die de concessie op de bestaande voorwaarden wil uitvoeren.<br />
Aldus wordt besloten.<br />
Bouwplan Het bouwplan van J.H. Hoffmann en G.F. Budde tot de aanleg van een straat tussen<br />
Herenstraat en de Achterweg kadastraal sectie E No. 1583 wordt uitvoerig besproken.<br />
Er worden voorwaarden gesteld aan de bestrating, bebouwing en rooilijnen. Het<br />
uiteindelijke bouwplan dient goedgekeurd te worden door Burgemeester en<br />
Wethouders.<br />
De Gemeentebegroting voor 1904 wordt artikelsgewijze behandeld:<br />
Ambtenaar Het verzoek van ambtenaar G.J. van der Werf en onderwijzeres<br />
Onderwijzers mejuffrouw Van der Lee om verhoging van hun jaarwedde wordt<br />
afgewezen.<br />
Vroedvrouw Het verzoek van de tijdelijke gepensioneerde vroedvrouw mej. A.A.<br />
van der Schouw om haar pensioen weer voor een jaar te verlengen<br />
wordt afgewezen.<br />
Schoolgeld De heer De Wit wil betere bepalingen voor de hoogte van het<br />
schoolgeld. De voorzitter verzoekt hem ter volgende zitting een plan<br />
voor te leggen.<br />
Onderhoud De heer Audier stelt voor om de gunning van gemeente-werken niet<br />
Gemeentewerken meer door middel van openbare aanbesteding te doen, maar door een<br />
directe gunning. Dit voorstel wordt verworpen in het belang van de<br />
gemeentefinanciën.<br />
Gemeente- Daarna wordt de Gemeentebegroting voor 1904 in zijn geheel<br />
begroting vastgesteld.
Vervolg van: 23 oktober 1903 blz. 4-7.<br />
Aankoop pand De aankoop van het pand aan de Herenstraat van de erven van de heer<br />
Herenstraat Schaap zal worden betaald uit post "Onvoorzien".<br />
1334<br />
Sport De heer Van Alphen wijst erop, dat het niet strookt met de eerbied aan doden<br />
verschuldigd, dat er achter de Algemene Begraafplaats lawn-tennis wordt gespeeld.<br />
De voorzitter stelt dat het gebruik van die grond als tennisveld per 1 januari 1904 zal<br />
worden ingetrokken vanwege de uitbreiding van de Algemene Begraafplaats.<br />
Straten De heer Vas Visser bepleit een speelplaats voor de jeugd, die nu voor hun spel<br />
aangewezen is op de openbare straten.
23 december 1903 blz 7-11.<br />
1335<br />
Sport Dankbetuiging van de Voorburgsche Tennisclub voor de welwillendheid, die de<br />
Gemeenteraad steeds heeft verleend.<br />
Schoolgeld Een voorstel van raadslid De Wit, met betrekking tot het Schoolgeld, komt ter tafel. De<br />
voorzitter stelt voor dit met een pre-advies van Burgemeester en Wethouders in de<br />
volgende vergadering te behandelen. De heer De Wit wil het echter nu behandeld zien.<br />
Na enige discussie wordt besloten het voorstel later te behandelen, zodat de<br />
raadsleden het plan goed kunnen bestuderen.<br />
Schutterij De begroting voor het 1e Bataillon van de Rustende Schutterij wordt voorlopig<br />
vastgesteld op ƒ°656,--.<br />
Belastingen Bij de verzoeken tot afschrijving van de Hoofdelijke Omslag en de<br />
Hondenbelasting wordt op voorstel van de heer Audier besloten géén vrijstelling van<br />
Hondenbelasting meer te verlenen.<br />
Onderwijzers Op zijn verzoek wordt aan de onderwijzer G.C. Broekhuysen eervol ontslag<br />
verleend. Hij wordt onderwijzer in 's-Gravenhage.<br />
Gemeente- De voorzitter stelt voor décharge te verlenen aan de voormalige Gemeente-<br />
ontvanger ontvanger W.A.L. Mierop, zodat de borgtocht kan worden terugbetaald. De heer<br />
Herckenrath stelt dat de gemeente-ontvanger ontslagen is na voorafgaande schorsing<br />
en zeker niet eervol. De voorzitter zegt dat het betoog van de heer Herckenrath geen<br />
steek houdt, want de heer van Mierop is op eigen verzoek, zonder geschorst te zijn,<br />
eervol ontslagen. Hij verwijst naar de betreffende <strong>raadsnotulen</strong>. De heer Audier,<br />
bijgevallen door de heer De Wit, betwijfelen de waarheid der notulen, omdat die pas<br />
later ingeschreven worden in het notulenboek. De voorzitter verduidelijkt de gang van<br />
zaken betreffende de notulen. De heer Wijsman brengt het verzoek tot de juiste<br />
proporties terug, waarna décharge wordt verleend.<br />
Schoolverzuim De heer E. Molt wordt benoemd tot lid van de Commissie tot Wering van het<br />
Schoolverzuim in de vacature Broekhuysen.<br />
Belastingen Het percentage van de Hoofdelijke Omslag voor 1904 wordt vastgesteld op 1 procent<br />
van het vermoedelijke inkomen.<br />
Straat- De heer Wijsman verzoek bij wijze van proef van nu af(december) tot<br />
verlichting februari de lantaarns in het Westeinde iedere avond te ontsteken zonder rekening te<br />
houden met de maanstand. Burgemeester en Wethouders zullen zich hierover<br />
beraden.
Vervolg van: 23 december 1903 blz 7-11.<br />
1336<br />
Armenzorg De heer Wijsman verzoekt inlichtingen over een gift van de weduwe Hekmeijer van<br />
ƒ°5.000,- ten behoeve van de algemene armen. De voorzitter zal nadere<br />
mededelingen doen.<br />
Onderwijzers De heer Wijsman vraagt of er een gratificatie kan worden verleend aan de heer Bakker<br />
wegens zijn waarneming als hoofd der openbare school. Het besluit van Burgemeester<br />
en Wethouders hierover zal te zijner tijd aan de gemeenteraad worden meegedeeld.<br />
Veldwachter De heer Herckenrath wil dat de nieuw te benoemen veldwachter verplicht wordt in het<br />
Oosteinde te gaan wonen.<br />
Straten De heer Fransen merkt op dat de toestand van de trottoirs op het Oost- en<br />
Westeinde zeer slecht is.
NOTULEN VAN DE VOORBURGSE GEMEENTERAAD<br />
OVER DE JAREN 1904 EN 1905<br />
1337
24 maart 1904 blz. 11-15.<br />
Koninklijk Dankbetuiging van Koningin-moeder Emma voor de haar gebrachte hulde<br />
huis ter gelegenheid van haar 25-jarig verblijf in Nederland.<br />
1338<br />
Vroedvrouw Verzoek van de voormalige gemeente-vroedvrouw, mejuffrouw Van der Schouw, om<br />
weer in het genot te worden gesteld van haar pensioen. Er zal een nader onderzoek<br />
worden ingesteld naar haar financiële toestand.<br />
Belastingen De wijziging van de Verordening Hondenbelasting wordt met algemene<br />
stemmen aangenomen.<br />
Schoolgeld Na lezing van het pre-advies van Burgemeester en Wethouders over een vaste<br />
maatstaf voor de heffing van schoolgeld, is de heer De Wit bereid zijn voorstel<br />
hierover om te werken. Burgemeester en Wethouders zullen hun medewerking<br />
verlenen.<br />
Electriciteit Na enige discussie worden de tarieven en voorwaarden van de Electriciteit<br />
Maatschappij " Voorburg " goedgekeurd tot 1 januari 1909.<br />
Onderwijzers Mejuffrouw G. Audier verzoekt per 1 april 1904 ontslag als<br />
handwerkonderwijzeres. In haar plaats wordt benoemd mejuffrouw G.F.<br />
Hogervorst. Het aantal lesuren voor handwerken wordt gehalveerd tot vier per week.<br />
De jaarwedde wordt daarom teruggebracht van ƒ°150,-- naar<br />
ƒ°100,--.<br />
Hoeckvliet Burgemeester en Wethouders doen een voorstel tot het gerechtelijke vernietigen van<br />
het huurcontract met mevrouw Flint.
BESLOTEN RAADSVERGADERING 24 MAART 1904<br />
1339<br />
Hoeckvliet Er zijn moeilijkheden gerezen over het huurcontract van het pand wijk A-24, dat de<br />
gemeente vorig jaar heeft aangekocht. De gemeente heeft de achtertuin voor de<br />
exploitatie van Hoeckvliet nodig. Zij biedt de huurster mevrouw Flint een andere<br />
huurovereenkomst aan. Indien zij hiermede niet accoord gaat, zullen gerechtelijke<br />
stappen worden ondernomen.<br />
De vergadering wordt in het openbaar voortgezet.<br />
Hoeckvliet Na heropening van de openbare zitting wordt met 10 tegen 1 stem besloten tot een<br />
rechtsgeding tegen mevrouw Flint<br />
Raadscommissies Benoemd worden in de:Commissie van Fabricage: de heren Van Alphen, Dolman, Vas<br />
Visser en Herckenrath;<br />
Commissie van Financiën: de heren Hogendoorn, Wijsman en Bruijnings<br />
Ingenhoes;<br />
Commissie voor de Strafverordeningen: de heren Wijsman en Bruijnings<br />
Ingenhoes.<br />
Verkiezingen Tot leden van de stembureaus voor de verkiezingen worden benoemd: de heren<br />
van Alphen en Hogendoorn<br />
Schoolverzuim Tot leden van de Commissie tot Wering van Schoolverzuim worden benoemd: de<br />
heren D. Audier, A.Th. van der Wart, P. van Gaalen en J.Th.T. van den Donk<br />
Schoolhoofd De heer Bakker ontvangt voor zijn waarneming als hoofd der school van 24 april tot en<br />
met 1 oktober 1903 een gratificatie van ƒ°100,--.<br />
Gemeente- In plaats van de gemeentebode Gorter, die per 1 februari<br />
bodes 1904 de dienst heeft verlaten, worden twee bodes benoemd, die elk een<br />
jaarwedde van ƒ°75,- zullen ontvangen.<br />
Onderwijzers De heer J.D.F. Meiners wordt met ingang van 1 april 1904 benoemd tot<br />
onderwijzer aan de openbare school.<br />
Tekenschool Aan de Patronaatscommissie wordt jaarlijks een subsidie van ƒ°50,- oegekend voor<br />
haar tekenschool.<br />
Stratenplan Wijziging stratenplan 's-Gravenhage-Voorburg goedgekeurd<br />
Sloten Bij de rondvraag wordt gewezen op de slechte staat van de sloten aan de<br />
Hoekweg en Oosteinde.
7 april 1904 blz. 16-17.<br />
Gemeente Gemeentebegrotingswijzigingen over 1903 en 1904 worden<br />
Begroting door Gedeputeerde Staten goedgekeurd.<br />
Tekenschool De Patronaatscommissie betuigt haar dank voor de verleende subsidie.<br />
1340<br />
Onderwijzers De heer J.D.F. Meiners is benoemd tot onderwijzer en mejuffrouw G.F.<br />
Hogervorst is benoemd tot onderwijzeres handwerken<br />
Schoolverzuim Tot leden van de Commissie tot Wering van Schoolverzuim worden benoemd: de<br />
heren D. Audier, A.Th. v.d. Wart, P. van Gaalen en J.Th.F. van den Donk<br />
Hoeckvliet Mevrouw de weduwe Flint-Hahn verklaart zich bereid het huis A-24 met voortuin te<br />
kopen voor een bedrag van ƒ°6.500,--. Na ampele bespreking wordt aldus besloten.<br />
Burgerlijke Naar aanleiding van de op 1 april 1904 in werking getreden wijziging der<br />
Stand Gemeentewet, in het bijzonder betreffende de Burgerlijke stand, wordt een<br />
Verordening betreffende de openingstijden en het getal der ambtenaren<br />
vastgesteld en een voorstel aan Gedeputeerde Staten gedaan betreffende de<br />
bezoldiging der ambtenaren
20 juni 1904 blz. 17-18.<br />
1341<br />
Hoeckvliet De verkoop van het huis A-24 aan mevrouw Flint goedgekeurd door Gedeputeerde<br />
Staten<br />
Herhalings Gedeputeerde Staten delen mee dat het Herhalingsonderwijs<br />
onderwijs voor de gemeente berekend mag worden over 384 lesuren.<br />
Belastingen Gedeputeerde Staten keuren wijziging van de Verordening Hondenbelasting goed.<br />
Sloten J.B.J. ten Heegen verzoekt maatregelen te nemen om een eind te maken aan<br />
de slechte toestand van de sloten die bij zijn woning lopen. Het onderhoud berust niet<br />
bij de gemeente maar bij de eigenaar. De gemeente kan niets doen.<br />
Gezondheids- De jaarrekening over 1903 en de begroting voor 1905 van de<br />
commissie Gezondheidscommissie te Zoetermeer wordt niet goedgekeurd en wordt met bezwaren<br />
naar Gedeputeerde Staten gezonden<br />
Wethouder De heer van Alphen deelt mee dat hij om gezondheidsredenen met ingang van 1 juli<br />
1904 zijn ambt als wethouder neerlegt.
27 juni 1904 blz. 18-19<br />
Hoeckvliet Ingekomen een rapport van de Commissie van Fabricage<br />
betreffende exploitatie van Hoeckvliet.<br />
Gemeente- Burgemeester en Wethouders hebben de kas en boeken van de<br />
ontvanger gemeente-ontvanger opgenomen en in orde bevonden.<br />
1342<br />
Bouwverordening De heer Herckenrath verzoekt verdaging van de behandeling van de<br />
bouwverordening als bedoeld in artikel 1 van de woningwet, omdat deze<br />
omvangrijke verordening te kort ter inzage heeft gelegen. Na ampele bespreking wordt<br />
besloten de verordening aan elk der leden één dag ter lezing te zenden en daarna te<br />
behandelen<br />
Wethouder De heer J. Dolman wordt met zes stemmen gekozen tot wethouder.<br />
Hierna gaat de raad in besloten zitting verder.<br />
BESLOTEN RAADSVERGADERING 27 JUNI 1904<br />
Riolering De Bouwgrondmaatschappij 's-Gravenhage-Voorburg en het College van<br />
Burgemeester en Wethouders hebben besprekingen gevoerd omtrent de afvoer van<br />
rioolvocht in een septictank.Tevens is gesproken over de aanleg van een rioolleiding.<br />
Omdat de gemeente nog niet gebonden aan tot het maken van de septictank gaat de<br />
raad hiermede zonder hoofdelijke stemming accoord.
1 augustus 1904 blz. 20-21<br />
1343<br />
Wethouder De voorzitter dankt de heer Van Alphen voor zijn gewaardeerde werkzaamheden. Hij<br />
zal met ingang van heden geen zittingen meer bijwonen<br />
Belastingen Gedeputeerde Staten hebben het kohier van de Hoofdelijke Omslag goedgekeurd.<br />
Grenswijziging Naar aanleiding van het wetsontwerp van 27 juli 1904 betreffende grens-wijziging<br />
tussen Voorburg en 's-Gravenhage zullen Burgemeester en Wethouders een uitvoerig<br />
adres opmaken met suggesties het wetsontwerp in te trekken.<br />
Raadhuis De tuin van het Raadhuis wordt bestemd tot gemeentewerf. De woning boven het<br />
raadhuis zal worden verhuurd aan een der veldwachters voor een bedrag van ƒ°2,50<br />
per week.<br />
Gemeente- De Gemeenterekening over 1903 wordt overeenkomstig het advies van de<br />
rekening Commissie voor de Financiën voorlopig vastgesteld op ƒ 43.589,70 voor wat betreft de<br />
ontvangsten en ƒ 107.003,41 5 aan uitgaven. Het batig saldo bedraagt derhalve<br />
ƒ 6.586,37 5 .
6 september 1904 blz. 21-23<br />
1344<br />
Zetters Als zetters der Directe Belastingen treden periodiek af de heren Th.C. Kruyt en L.C.<br />
Hogendoorn. In de vacature Kruyt wordt voorzien door benoeming de heer P. Leeman;<br />
in de vacature Hogendoorn treedt de heer L. Fransen.<br />
Verkiezingen Besloten wordt de huidige indeling van de gemeente in stemdistricten te<br />
handhaven.<br />
Riolering Burgemeester en Wethouders stellen voor te besluiten:<br />
Over te gaan tot aanleg van een riolering en het reinigen van het rioolvocht langs<br />
biologische weg volgens een rapport van de heer Van Hasselt. De tanks en<br />
oxydatiebedden zullen niet dadelijk worden ontworpen voor een bevolking van 19.000<br />
maar voor 7.000 zielen. Bij uitbreiding kan later worden voorzien. Gestreefd wordt het<br />
stelsel op 1 mei 1904 in werking te hebben. Aldus besloten.<br />
Grenswijziging Het adres tot grenswijziging wordt -na voorlezingmet algemene stemmen<br />
goedgekeurd.
21 september 1904 blz. 23-24<br />
1345<br />
Bouwverordening Gedeputeerde Staten hebben de Bouwverordening teruggezonden en stellen voor die<br />
te wijzigen, rekening houdend met de aanmerkingen van de Inspecteur van<br />
Volksgezondheid. Aldus besloten.<br />
Rooilijn De heren Koene en Bock verzoeken aanwijzingen van de rooilijn voor een 13-tal<br />
woonhuizen aan de Prinses Mariannelaan.<br />
Grenswijziging Het adres van Burgemeester en Wethouders betreffende grenswijziging tussen ´s-<br />
Gravenhage en Voorburg wordt voorgelezen. Zal worden gezonden aan de Tweede<br />
Kamer met een afschrift aan de alle leden der Tweede Kamer.
20 oktober 1904 blz. 24-27<br />
Burgerlijke Gedeputeerde Staten delen mee dat het raadsbesluit, tot verhoging van het<br />
1346<br />
stand tractement van de Ambtenaar van de Burgerlijke stand en de dagvergoeding voor zijn<br />
waarnemer, is goedgekeurd.<br />
Bouwverordening Gedeputeerde Staten hebben de bouwverordening goedgekeurd<br />
Woningbouw Verzoek van D. Geerts om hem alsnog de door Burgemeester en wethouders<br />
geweigerde vergunning te verlenen voor de bouw van drie huizen in het<br />
bouwplan van Van der Ham.<br />
Rooilijn Verzoek van G.C. Koene en H.H. Boek om verandering van de rooilijn voor 13 huizen<br />
aan de Prinses Mariannelaan.<br />
Landbouwcursus Verzoek van het bestuur van de afdeling Rijswijk-Voorburg der Hollandsche<br />
Maatschappij voor verkrijgen van lokaliteit voor op te richten landbouw- wintercursus en<br />
een jaarlijkse subsidie van ƒ°25,--. Hierop wordt gunstig beschikt.<br />
Verkiezingen Voor het op 25 oktober te benoemen -enelid van de Raad worden de wethouders<br />
aangewezen als leden van het stembureau. De andere raadsleden zijn<br />
plaatsvervangers.<br />
Straatnamen De straat naast het postkantoor krijgt de naam: Vlietstraat. De straten in het<br />
bouwplan van Van der Ham: Laan van Middenburg, Bleijenburgstraat,<br />
Redenburgstraat en Vrijburgstraat.<br />
Gemeente- Voorlezing rapport Commissie van Financiën omtrent de Gemeente-<br />
begroting begroting 1905. Advies: goedkeuring.<br />
Gemeente- Voorgesteld wordt de jaarwedde van de gemeente-secretarist e verhogen<br />
secretaris van ƒ°700,-- naar ƒ°1.000,--. Mochten Gedeputeerde Staten bezwaar hebben tegen<br />
deze verhoging dan wordt met een jaarwedde van ƒ 900,= ook genoegen genomen.<br />
Aangezien de huidige functionaris dan een persoonlijke toelage van ƒ 100,-- zal<br />
krijgen.<br />
Plantsoenen In verband met aanleg van een nieuwe weg zal de verfraaiing van het stationsplein<br />
worden uitgesteld.<br />
Hoeckvliet In verband met vaststelling van het plan Hoeckvliet en de aanleg van riolering aldaar<br />
zal op Hoeckvliet het maken van los- en laadplaatsen aldaar worden uitgesteld totdat<br />
het plan Hoeckvliet nader is uitgewerkt.
Vervolg van: 20 oktober 1904 blz. 24-27<br />
1347<br />
Vroedvrouw De heer Herckenrath wenst terug te komen op raadsbesluit van 23 oktober 1903<br />
(intrekking van pensioen voor gemeente vroedvrouw Van der Schouw) Na uitvoerige<br />
bespreking wordt een voorstel van de heer de Wit, inhoudende het weer toekennen<br />
van het pensioen, goedgekeurd met 8 tegen 2 stemmen.
10 november 1904 blz. 27-28<br />
-<br />
Gemeente- Gedeputeerde Staten keuren afen overschrijvingen van de<br />
begroting Gemeentebegroting 1904 goed.<br />
1348<br />
Raadsleden Th. de Haan wordt - nadat zijn geloofsbrieven in orde zijn bevonden - als<br />
gemeenteraadslid toegelaten.<br />
Riolering Ontwerp-overeenkomst tussen Burgemeester en Wethouders en A. v.d. Ham<br />
betreffende riolering. Het project goedgekeurd.<br />
Begraafplaats Op voorstel van voorzitter wordt besloten de huur van het perceel tuin achter de<br />
begraafplaats per 31 januari 1905 te doen beëindigen. Aldus besloten.<br />
Voetpaden Bij de rondvraag wordt gewezen op een slechte staat van het trottoir langs de<br />
straatweg in het Westeinde. Burgemeester en Wethouders zeggen toe dit na te gaan.
8 december 1904 blz. 28-30<br />
Gemeente- Gedeputeerde Staten heeft de Gemeenterekening 1903<br />
rekening goedgekeurd.<br />
Belastingen Gedeputeerde staten heeft de Hoofdelijke Omslag goedgekeurd<br />
1349<br />
Nachtwaker Na een voorbeeldig leven is de gemeente-nachtwaker A.J. Veerman op de 23<br />
november overleden. Hij was 18 jaar in dienst.<br />
Raadsleden De heer de Haan wordt geïnstalleerd als raadslid.<br />
Burgerlijke Benoemd tot ambtenaren van de Burgerlijke stand: de heren<br />
stand H.N.C. Baron van Tuyll van Serooskerken Dr. P.H. Bruijnings Ingenhoes, A.J.<br />
Herckenrath, J. Dolman D. Audier, L. Fransen en Jhr J.L.K. Pompe van<br />
Meerdervoort.<br />
Rooilijn Opnieuw een verzoek van G.C. Koene en H.H. Broek om terug te komen op<br />
raadsbesluit van 21 september 1904 betreffende de rooilijn van de woningen aan de<br />
Prinses Mariannelaan. Na discussie blijft raadsbesluit gehandhaafd.<br />
Bouwplan Een bouwplan van de heren Koene en Boek wordt na discussie onder voorwaarden<br />
goedgekeurd.
14 december 1904 blz. 31-32<br />
Gemeente- Gedeputeerde staten heeft de Gemeentebegroting 1905 goedgekeurd.<br />
begroting<br />
Gezondheids- Gedeputeerde Staten heeft een nieuwe regeling ontworpen voor de<br />
1350<br />
commissie presentiegelden aan de leden van de Gezondheidscommissie. Dit naar<br />
aanleiding van bezwaren van de Gemeenteraad.<br />
Grenswijziging Een door de gemeenteraad van 's-Gravenhage opgesteld adres tot grenswijziging<br />
wordt voorgelezen, gevolgd door een antwoord hierop van Burgemeester en<br />
wethouders van Voorburg. Men besluit dit antwoord aan de Tweede Kamer te zenden<br />
en aan elk der kamerleden.<br />
Verkeer De heer Fransen wil Gedeputeerde Staten verzoeken de Nieuwe Weg * en de<br />
Achterweg ongeschikt te verklaren voor auto's. Na discussie wordt dit verzoek<br />
goedgekeurd.<br />
* De Nieuwe Weg was de benaming voor de latere Koningin Wilhelminalaan. Zie: Voorburg in oude ansichten, deel<br />
2, nr.126 en 128 Noot: B.I.C. Dijkman.
26 januari 1905 blz. 32-34<br />
Gemeente- Gedeputeerde Staten heeft de jaarwedde van de Gemeente-secretaris<br />
secretaris bepaald op ƒ 950,--.<br />
Belastingen Gedeputeerde Staten keurt het percentage van de Hoofdelijke Omslag goed.<br />
Schutterij Begroting à ƒ 656,-- 1 e bataljon Rustende Schutterij goedgekeurd.<br />
Raads- Benoemd worden in de:<br />
commissies Commissie van Fabricage: de heren Herckenrath, Dolman, Vas Visser<br />
Commissie van Financiën: de heren Hogendorn, Wijsman, Bruijnings Ingenhoes<br />
Commissie voor de Strafverordeningen: de heren Bruijnings Ingenhoes en Wijsman<br />
Verkiezingen Stembureaus: de wethouders voor de leden van de Tweede Kamer<br />
1351<br />
Politie De plaats van de overleden nachtwaker Veerman zal worden ingenomen door een<br />
agent van politie, die -zo mogelijk- in het Oosteinde moet gaan wonen. Zijn jaarwedde<br />
wordt vastgesteld op een bedrag van ƒ 624,-.
30 maart 1905 blz. 34-36<br />
1352<br />
Riolering Schrijven van Ing. J. de Koning: een uitgewerkt rioleringsplan zal komende maand<br />
klaarkomen.<br />
Straten Gedeputeerde Staten hebben goedgekeurd dat de gemeente de voetpaden en<br />
halve straatweg aan Oosteinde en Westeinde van diverse eigenaren in<br />
eigendom overneemt.<br />
Schutterij Gedeputeerde Staten bepaalt het aandeel van de gemeente in de subsidie aan<br />
de Schutterij op ƒ 61,93.<br />
Begraafplaats Verzoekschrift van de heer G.P. van Dijk betreffende een vergoeding voor de schade<br />
door hem opgelopen bij de opzegging van de huur van het perceel land achter de<br />
Algemene Begraafplaats. Hij wil een vergoeding van ƒ 333,-- en voor achter gebleven<br />
mest en rietheiningen ƒ 150,--. De gemeenteraad besluit, na een door deskundigen<br />
afgegeven advies, ƒ 60,-- voor de achtergebleven spullen te voteren en niets voor<br />
vergoeding van de schade, waartoe de gemeente ook volgens het huurcontract niet<br />
verplicht is.<br />
Belastingen Het kohier van de Hondenbelasting wordt vastgesteld op een bedrag van ƒ 555,--.<br />
Straat- Adres van Electriciteit Maatschappij "Voorburg" betreffende wijziging van<br />
verlichting enige artikelen der concessievoorwaarden en het verzoek hen te willen belasten met<br />
de straatverlichting. De wijzigingen worden goedgekeurd. De kwestie van de<br />
straatverlichting leidt tot nogal hevige discussies. Tot op heden werden gaslantaarns<br />
gebruikt. Electrische verlichting zou minder helder zijn, maar wel goedkoper. Na enige<br />
discussie wordt besloten op voorstel van Burgemeester en Wethouders over te gaan<br />
op electrische straatverlichting met 10 tegen 1 stem.
18 mei 1905 blz. 37-39<br />
Gemeente- Gedeputeerde Staten keuren de afen overschrijvingen van de<br />
begroting Gemeentebegrotingen 1904/1905 goed.<br />
Belastingen Gedeputeerde Staten keuren het kohier Hondenbelasting goed.<br />
1353<br />
Verpleging De arrondissementsrechtbank heeft de vordering van de gemeente toegewezen in de<br />
zaak contra Mr. de Pinto voor verpleeggelden van de heer Van Rijn (zie notulen 2<br />
oktober 1902).<br />
Riolering Het rioleringsplan van Ir. J. de Koning is ontvangen.<br />
Secretarie- Een gemeenteambtenaar, de heer C.J. van den Werf heeft eervol ontslag<br />
ambtenaren gekregen. Benoemd worden: Mr. W.H. Gesner van der Voort en de heer P.C. van<br />
Staveren.<br />
Brandweer De overleden opperbrandmeester P.W. de Zwart Sr. wordt opgevolgd door<br />
brandmeester M.A. de Zwart.<br />
Gezondheids- Rekening en verantwoording van de Gezondheidscommissie worden<br />
commissie goedgekeurd.<br />
Belastingen Het kohier Hoofdelijke Omslag wordt vastgesteld op een bedrag van ƒ 7.143,05.<br />
Straten De meeste eigenaren van de voetpaden in het Oosteinde en Westeinde hebben hun<br />
eigendom aan de Gemeente afgestaan. Besloten wordt met de bestrating te beginnen.<br />
Hiertoe wordt een som van ƒ 3.000,- uit de post 'onvoorzien' overgeschreven naar de<br />
post 'onderhoud van voetpaden.<br />
Gasfabriek Een adres van de gemeente 's-Gravenhage betreffende vrijstelling van<br />
verbodsbepaling voor het oprichten van een gasfabriek op grondgebied van<br />
Gemeente Voorburg. Goedgekeurd.<br />
Wegen en Schrijven van Gedeputeerde Staten om advies op een verzoek van de<br />
Voetpaden heer C.v.d. Dool om de hem toebehorende Loolaan af te voeren van de legger van<br />
wegen en voetpaden. Burgemeester en Wethouders hebben een antwoord opgesteld<br />
dat ter inzage heeft gelegen. Er volgt geen discussie. Hierop verlaat de heer Audier de<br />
zaal. Met algemene stemmen wordt besloten het schrijven aan Gedeputeerde Staten<br />
te verzenden.
Vervolg van: 18 mei 1905 blz. 37-39<br />
--<br />
Bouwpolitie Beroep tegen het besluit van Burgemeester en Wethouders waarbij afwijzend wordt<br />
1354<br />
beschikt op het verzoek van P.C. Badoux om verbeteringen aan te brengen in zijn huis<br />
wijk C 42. De Gezondheidscommissie te Zoetermeer steunt het verzoek. Na informatie<br />
van deskundigen wordt over het adres afwijzend beschikt.<br />
BESLOTEN RAADSVERGADERING: 18 mei 1905<br />
Tram Burgemeester en Wethouders willen de concessie van de Ijsselstoom Maatschappij<br />
intrekken. Alvorens beslissing van de Raad te vragen wil de voorzitter een advies<br />
inwinnen bij rechtskundigen. Bij de discussie wordt gesteld dat rechtskundig advies<br />
misschien niet nodig is. Men zou ook kunnen denken aan arbritage(commissie). Nadat<br />
de heer Vas Visser de zaal heeft verlaten wordt het voorstel in stemming gebracht en<br />
aangenomen met 8 tegen 1 stem.<br />
De vergadering wordt in het openbaar voortgezet.<br />
Spooroverweg De heer Wijsman verzoekt een bord te plaatsen bij de overweg om rechts te houden.<br />
Dit in verband met de drukte bij deze spooroverweg.<br />
Straten De heer Herckenrath verzoekt een verbod om prikkeldraad te spannen langs de<br />
openbare weg.
30 juni 1905 blz. 39-40<br />
Gemeente- Gedeputeerde Staten hebben de wijzigingen in de Gemeentebegroting<br />
begroting - onvoorziene uitgaven en onderhoud van voetpaden- goedgekeurd.<br />
1355<br />
Schadeherstel De heer Koene verzoekt voor rekening van de gemeente de muur van zijn huis te<br />
herstellen en te bepleisteren. Dit verzoek wordt voor advies in handen van<br />
Burgemeester en Wethouders gegeven.<br />
Sloten Het verzoek van J.A.M. Beguin en anderen om wegens voortdurende verontreiniging<br />
de Huygensvaart te dempen wordt afgewezen. Door de aanleg van een nieuwe<br />
riolering zullen de klachten in de toekomst worden opgeheven.<br />
Straten Adres van bewoners van de Heeswijkstraat met het verzoek om verbeteringen aan te<br />
brengen aan verlichting, bestrating en goede afvoer van hemelwater. Burgemeester en<br />
Wethouders zullen voor een en ander zorgdragen.<br />
Verpleging Mr. M. de Pinto bewindvoerder over de goederen van H. van Rijn is in cassatie gegaan<br />
van het vonnis van de Arrondissementsrechtbank te '-Gravenhage van 9 mei 1905,<br />
waarin hij is veroordeeld de door de gemeente betaalde gelden wegens verpleging van<br />
H. van Rijn in "Endegeest " terug te betalen en heeft verzocht toegelaten te worden tot<br />
een kosteloze procedure. Burgemeester en Wethouders zullen zich hiertegen<br />
verweren.<br />
Gezondheids commissie De begroting van de Gezondheidscommissie wordt goedgekeurd.<br />
Riolering Het plan voor een reinigingsinrichting voor rioolvocht wordt met algemene<br />
stemmen goedgekeurd.
27 juli 1905 blz. 41-44<br />
1356<br />
Verpleging Het besluit van de Gemeenteraad tegen het in cassatie gaan van Mr. de Pinto is door<br />
Gedeputeerde Staten goedgekeurd<br />
Wegen en Verzoek van de heer C. v.d. Dool om de Loolaan af te voeren<br />
voetpaden van de legger der wegen en voetpaden. Bewijsstukken kunnen tot 1 oktober 1905<br />
worden ingediend.<br />
Burgemeester en Gedeputeerde Staten menen dat het wenselijk is de jaarwedde van de<br />
Gemeente- burgemeester tot ƒ 1.200,- te verhogen en die van de gemeente-ontvanger<br />
ontvanger tot ƒ 450,-.<br />
Raadsleden Van de nieuw gekozen leden L. Fransen, A.J. Herckenrath en A. den Engelsen komen<br />
de geloofsbrieven ter tafel en worden goedgekeurd.<br />
Schadeherstel Door het maken van de Vlietstraat is de zijmuur van het huis van H. Koenen in een<br />
"onmogelijke " toestand gekomen. De Raad besluit de kosten van de bepleistering te<br />
vergoeden met dien verstande dat geen verdere subsidie zal worden gegeven als de<br />
bepleistering niet afdoende zou zijn.<br />
Gemeente- De voorlopige Gemeenterekening 1904 wordt goedgekeurd.<br />
rekening<br />
Riolering Het rioleringsplan van Ir. J. de Koning te Hilversum komt ter tafel. Er ontstaat een<br />
discussie over de grootte van het riool, het profiel met het oog op de toekomst, de<br />
capaciteit en de mogelijkheid van de afvoer van hemelwater. Na lang heen en weer<br />
gepraat wordt het plan met algemene stemmen aangenomen.<br />
Verkeer De diverse artikelen van het ontwerp van een nieuwe politieverordening worden<br />
doorgenomen. Problemen rijzen bij artikel 40 dat handelt over het 's nachts stapvoets<br />
rijden in de Herenstraat. Vanwege de grote keien maken de melkwagens, die vroeg op<br />
pad gaan om op tijd in 's-Gravenhage te zijn, veel herrie. Na enige discussie wordt<br />
besloten dat na vijf uur 's morgens weer hard gereden mag worden.<br />
Tram Burgemeester en Wethouders stellen voor om de concessie IJsselstoomtram<br />
Maatschappij in te trekken wegens schending van opgelegde voorwaarden. Er is<br />
echter vlak voor de opening van de raadsvergadering een schrijven ingekomen dat een<br />
totaal gewijzigd beeld kan geven. Besloten wordt daarom dit punt voor heden van de<br />
agenda af te voeren.
5 september 1905 blz. 45-47<br />
-<br />
1357<br />
Raadsleden De heren A.J. Herckenrath, L. Fransen en A. den Engelsen worden als<br />
raadsleden geïnstalleerd.<br />
Riolering In de Raadsvergadering van 27 juli werd het rioleringsplan goedgekeurd. Ir. de Koning<br />
wil wijzigingen invoeren, die nu ter sprake komen. Deze wijzigingen houden een<br />
capaciteitsvermindering in. Wil men die vergroten dan stijgt de prijs enorm! Na een<br />
heftige discussie wordt de wijziging toch goedgekeurd.<br />
Wethouder De heer Dolman wordt als wethouder herkozen.<br />
Gemeente De Gemeentebegroting 1906 wordt door de voorzitter<br />
begroting aangeboden.<br />
Raads- De heer Vas Visser treedt af als lid van de commissie van Fabricage;<br />
commissies in zijn plaats wordt gekozen de heer Audier.
26 oktober 1905 blz. 47-51<br />
Burgemeester en Bij koninklijk besluit is de jaarwedde van de Burgemeester bepaald op<br />
Gemeenteontvanger ƒ 1.200,-- en die van de Gemeente-ontvanger op ƒ 450,--.<br />
Politie De Algemene Politieverordening is afgekondigd en in werking getreden.<br />
1358<br />
Belastingen Vaststelling suppletoir kohieren van de Hoofdelijke Omslag en de<br />
Hondenbelasting worden goedgekeurd.<br />
Stratenplan Adres van H.K. de Zwart om goedkeuring van de aanleg van twee straten in het<br />
Oosteinde tussen de buitenplaatsen Vronesteijn en Leeuwensteijn. De voorzitter deelt<br />
namens Burgemeester en Wethouders mee dat zij de gevraagde goedkeuring niet<br />
willen verlenen, omdat er moeilijkheden zullen komen over de riolering en de geringe<br />
breedte van de straten (tien meter). Na oppositie door de heren den Engelsen en de<br />
Wit, die andere meningen zijn toegedaan, wordt het voorstel van Burgemeester en<br />
Wethouders aangenomen met 9 tegen 2 stemmen.<br />
Gemeente- De Gemeentebegroting 1906 wordt artikelsgewijs in behandeling<br />
begroting genomen:<br />
Straat- Electrische straatverlichting:<br />
verlichting De heer Herckenrath vraagt zich af waarom de gemeente de lampen aan moet<br />
schaffen ( ƒ 1500,--): Hierop wordt geantwoord dat een aantal bepalingen in de<br />
concessie zijn veranderd ten voordele van de gemeente. De aanschaf van lampen<br />
komt daarbij nadrukkelijk ten laste van de gemeente. De heer den Engelsen wil dat de<br />
aankoop van lampen wordt aanbesteed. Zal in overweging worden genomen.<br />
Gemeente- Jaarwedden van het personeel openbare werken:<br />
opzichter De heer van Herckenrath wil de jaarwedde van de opzichter verhogen dit in verband<br />
met de aanleg van de nieuwe riolering. Hij laat de geschiktheid van de opzichter in het<br />
midden. Hierover ontstaat een discussie waaraan de heren den Engelsen de Haan en<br />
Audier deelnemen. Tenslotte wordt de post onveranderd goedgekeurd.<br />
Onderwijzers Jaarwedden van de onderwijzers:<br />
De heer Ingenhoes, gesteund door de heer Wijsman, dringt aan op verhoging der<br />
jaarwedden van de onderwijzers. Zal in de vergadering van Burgemeester en<br />
Wethouders overwogen worden.
Vervolg van: 26 oktober 1905 blz. 47-51<br />
Riolering Kosten van het rioolstelsel:<br />
1359<br />
De heer den Engelsen zal zijn steun niet geven aan een uitgaaf van ƒ 165.000,-- voor<br />
de kosten van het rioolstelsel. De voorzitter zegt dat het plan voor de aanleg van de<br />
riolering door de Raad is goedgekeurd en nu niet meer ter discussie staat. Het gaat nu<br />
alleen om het opvoeren van het bedrag van ƒ 165.000,--. De post wordt vastgesteld<br />
met zes tegen vijf stemmen. Tegenstemmers de heren de Wit, Audier, de Haan,<br />
Herckenrath en den Engelsen.<br />
Hoeckvliet Exploitatie van Hoeckvliet:<br />
Belastingen Hoofdelijke Omslag:<br />
Er wordt op aangedrongen de plannen met spoed uit te voeren.<br />
Wordt bepaald op 1% van het vermoedelijke inkomen.<br />
Gemeente- Vaststelling van de Gemeentebegroting 1906:<br />
begroting Met algemene stemmen vastgesteld op ƒ 224.593,66.<br />
Grenswijziging De heer Ingenhoes drukt zijn vreugde uit over de intrekking van het<br />
wetsontwerp van de grenswijziging tussen 's-Gravenhage en Voorburg.
30 november 1905 blz. 51-53<br />
Gemeente Gedeputeerde Staten hebben de Gemeentebegroting voor het jaar 1906<br />
begroting goedgekeurd.<br />
Riolering Het contract betreffende de afvoer van het rioolvocht van de terreinen van<br />
1360<br />
de Bouwgrond Maatschappij 's-Gravenhage - Voorburg komt aan de orde. De heer<br />
Herckenrath heeft bezwaren. Het betreft een voorgestelde regeling bij het eventueel<br />
ingebreke blijven van betaling door de maatschappij. Een amandement hierover wordt<br />
verworpen met 8 tegen 3 stemmen. Ook een wijziging betreffende een eventuele<br />
vergroting van de aansluiting (heer de Wit) wordt verworpen met 8 tegen 3 stemmen.<br />
Hierna wordt het gehele contract goedgekeurd met 8 tegen 3 stemmen.(Tegen: de<br />
heren Herckenrath, den Engelsen en de Wit.)<br />
Riolering Na onderhandse aanbesteding stelt de voorzitter voor te gunnen aan:<br />
a. De Hollandsche Maatschappij Tot Uitvoeren Van Werken In Gewapend<br />
Beton te 's-Gravenhage: De betonwerken van de Reinigingsinstallatie voor een bedrag<br />
van ƒ 40.300,--<br />
b. J. van den Elshout te Scheveningen: Het leggen der riolen voor een bedrag van<br />
ƒ 84.900,--.<br />
De heer Audier wil enige wijzigingen in de uitvoering maar de voorzitter stelt dat dat al<br />
in de Raad is afgedaan op 5 september 1905. Het voorstel wordt aangenomen met 8<br />
tegen 3 stemmen.(Tegen: de heren Audier, den ngelsen en de Wit.)<br />
Hoeckvliet Alvorens een definitief plan kan worden vastgesteld moet vast staan of men een<br />
aanlegplaatswil aanleggen met of zonder goederenopslag. Na enige discussie wordt<br />
besloten dit in een volgende vergadering aan de orde te stellen.
2 december 1905 blz. 53<br />
1361<br />
Verpleging De geneesheer-directeur van "Endegeest" bericht het overlijden van de voor rekening<br />
der gemeente verpleegde H. van Rijn op 29 november 1905. In verband met het<br />
rechtsgeding dat de gemeente voert tegen de bewindvoerder van de overledene, stelt<br />
de voorzitter voor conservatoir beslag te laten leggen op de erfenis. Na enige discussie<br />
aangenomen.
21 februari 1906 blz. 54-56<br />
1362<br />
Verpleging De advocaat der gemeente deelt mee dat de Hoge Raad het vonnis van de rechtbank<br />
inzake teruggaaf der verpleeggelden voor H. van Rijn heeft vernietigd.<br />
Riolering Gedeputeerde Staten hebben het besluit van de Raad tot onderhandse aanbesteding<br />
der Betonwerken voor deReinigingsinstallatie goedgekeurd.<br />
Onderwijzers Burgemeester en Wethouders hebben nagegaan of de gewenste verhoging van de<br />
jaarwedden van de onderwijzers mogelijk zou zijn (zie notulen 26-10-1905) en<br />
afwijzend besloten.<br />
Raads- In de Commissie van Financiën worden de heren Hogendoorn, Wijsman en<br />
commissies Ingenhoes herbenoemd.<br />
Raads- Benoemd in de Commissie van Strafverordening: De heren Wijsman en<br />
commissiesIngenhoes.<br />
Raads- Herbenoemd in de Commissie van Fabricage: De heren Dolman en Audier<br />
commissiesen benoemd: De heer den Engelsen.<br />
Besteller Aan J. van den Brink, besteller van goederen van de Staatsspoor, wordt op diens<br />
verzoek een verhoging van loon van ƒ 1,- per week toegekend.<br />
Schutterij De Begroting van het 1e bataljon Rustende Schutterij voorlopig vastgesteld op ƒ 656,--<br />
.<br />
Belastingen Het kohier van de Hondenbelasting is vastgesteld op ƒ 570,--.<br />
Hoeckvliet De vereniging " Middenstand " verzoekt om bij Hoeckvliet een aanlegplaats met opslag<br />
te maken. De heer Ingenhoes geeft in overweging om bij Hoeckvliet een aanlegplaats<br />
met opslag voor ijlgoederen, koopmansgoederen, stenen, hout en bouwmaterialen<br />
goederen en bouwmaterialen te vestigen. De heer den Engelsen steunt dit plan, dat bij<br />
stemming echter verworpen wordt met 8 tegen 2 stemmen. Het voorstel van de heer<br />
Wijsman om een aanlegplaats met opslag voor alleen maar goederen wordt<br />
aangenomen met 9 tegen 1 stem. Commissie van fabricage zal het exploitatieplan<br />
nader uitwerken.
15 maart 1906 blz. 56-57<br />
Wegen en Gedeputeerde Staten hebben het verzoek van C. v.d.Dool om de Loolaan<br />
voetpaden van de Legger der wegen en voetpaden af te voeren, verworpen.<br />
1363<br />
Belastingen Gedeputeerde Staten hebben het kohier van de Hondenbelasting over 1906<br />
goedgekeurd.<br />
Gemeente- Gedeputeerde Staten hebben de besluiten der Raad tot af- en<br />
begroting overschrijvingen der begrotingsposten 1905 en 1906 goedgekeurd.<br />
Riolering Burgemeester en Wethouders stellen voor ten behoeve van de riolering de voorzitter te<br />
machtigen een geldlening, groot ƒ 100.000,-- tegen 4%, aan te gaan met de<br />
Maatschappij voor Gemeentekrediet. Aldus met algemene stemmen besloten.<br />
Straat Voorstel van Burgemeester en Wethouders de verlichting van<br />
Verlichting de Herenstraat en op twee plaatsen aan de Achterweg te verbeteren. De<br />
verlichtingskosten zullen daardoor met ƒ 1.75 per 1000 uur branden toenemen. Aldus<br />
wordt besloten.<br />
Gasfabriek Een verzoek van de Gemeente 's-Gravenhage voor de aanleg van enige straten nabij<br />
de door 's-Gravenhage te stichten gasfabriek tussen de Trekvliet en de Binckhorstlaan<br />
wordt goedgekeurd.
29 maart 1906 blz. 57-58<br />
Secretarie- Burgemeester en Wethouders hebben de heer P.C. van Staveren benoemd<br />
ambtenaren tot ambtenaar ter secretarie.<br />
1364<br />
Riolering Gedeputeerde Staten maken bezwaar tegen het plan van aflossing der geldlening van<br />
ƒ 100.000,--. In overweging wordt gegeven de eerste <strong>jaren</strong> grotere bedragen af te<br />
lossen. Het raadsbesluit wordt daarop in de door Gedeputeerde Staten aangegeven<br />
zin gewijzigd.<br />
Riolering Burgemeester en Wethouders maakten een contract op met A.v.d.Ham betreffende de<br />
riolering Redenburgstraat, Vrijburgstraat en Achterweg. Wordt met algemene stemmen<br />
goedgekeurd.<br />
Stratenplan De Utrechtse Maatschappij tot Exploitatie van Onroerend Goed verzoekt goedkeuring<br />
van het stratenplan voor zijn bouwplan op de overtuin van de buitenplaats " Rusthof ".<br />
Het plan wordt met algemene stemmen goedgekeurd.
31 mei 1906 blz. 58-59<br />
Riolering Gedeputeerde Staten hebben de geldlening à ƒ 100.000,-- goedgekeurd.<br />
Gemeente- De Gemeenterekening 1905 wordt door voorzitter aangeboden.<br />
rekening<br />
1365<br />
Belastingen Een wijziging van de verordening tot heffen der Hoofdelijke Omslag wordt<br />
goedgekeurd.<br />
Gezondheids- De Rekening van de Gezondheidscommissie over 1905 wordt goedgekeurd.<br />
commissie
16 juli 1906 blz. 59-62<br />
Belastingen Gedeputeerde Staten keuren het kohier van de Hoofdelijke Omslag goed.<br />
1366<br />
Belastingen Gedeputeerde Staten maken bezwaar tegen enige wijzigingen van de verordeningen<br />
op de Hoofdelijke Omslag voor onderandere de heffing op winkelpanden. Na<br />
bestudering wordt besloten aan de opmerkingen van Gedeputeerde Staten tegemoet<br />
te komen.<br />
Stratenplan De heer A. van der Ham verzoekt wijziging van straatbreedten van een aantal wegen<br />
in zijn bouwplan. Er zal gunstig op dit verzoek worden gereageerd met een gering<br />
aantal beperkende voorwaarden.<br />
Telefoonnet Schrijven van de Telefoon Maatschappij Voorburg-Rijswijk met verzoek in het<br />
Raadhuis een telefooncel te mogen plaatsen. Het verzoek wordt toegestaan.<br />
Gemeente- De Gemeenterekening 1905 wordt vastgesteld met een batig saldo van<br />
rekening ƒ 7.539,125.<br />
Machinist De voorzitter deelt mee dat de machinist van de reinigingsinrichting ƒ 14,-- à ƒ 15,--<br />
per week zal gaan verdienen. De benoeming zal door het College geschieden.<br />
Hoeckvliet De commissie van Fabricage rapporteert over de bestemming van de buitenplaats<br />
Hoeckvliet. Een los-en laadplaats zal worden aangelegd en een gebouwtje met<br />
bergplaats worden gebouwd. Een beamte zal worden aangesteld. Het overblijvende<br />
terrein zal blijven liggen, totdat de gemeente dit nodig zal hebben. De heren Ingenhoes<br />
en Herckenrath laten protesten horen. Ze stellen voor de duur aangekochte grond te<br />
exploiteren De voorzitter meent dat het niet verantwoord zou zijn dit perceel,<br />
centraal in het dorp gelegen, te verkopen, omdat later voor een ander terrein een veel<br />
hogere prijs zou moeten worden betaald. De heren Dolman en den Engelsen zijn het<br />
met de voorzitter eens. Het voorstel wordt in stemming gebracht en met 8 tegen 2<br />
stemmen goedgekeurd.<br />
Hoeckvliet De Kerkeraad der Gereformeerde kerk heeft vorig jaar verzocht op het terrein<br />
Hoeckvliet 1300m² grond te mogen kopen voor de bouw van een kerk met pastorie.<br />
Gezien het zojuist genomen besluit en de veronderstelling dat ze de grond niet meer<br />
behoeven, wordt het verzoek afgewezen.<br />
Riolering P.B.B. van Alff te 's-Gravenhage en anderen vragen waar zij met hun afval moeten<br />
blijven als de sloot waarin zij hun afvalstoffen loosden gedempt zal zijn. Dit verzoek is<br />
ongezegeld en wordt terzijde gelegd. Adressanten worden doorverwezen naar<br />
Burgemeester en Wethouders.
8 augustus 1906 blz. 62-64<br />
1367<br />
Tram Door de Directeur der Maatschappij tot Exploitatie vanTramwegen is verzocht om bij<br />
de aanleg van de riolering op de Achterweg rekening te houden met de belangen van<br />
de Tramwegmaatschappij. De vraag is toen gesteld of verbreding mogelijk zou zijn<br />
door grondaankoop van mevrouw de Jonge. De Trammaatschappij wil dubbelspoor<br />
aanleggen van Oostenburg tot de laan naar de astaal. Burgemeester en Wethouders<br />
hebben overleg gepleegd met zowel mevrouw de Jonge als de Trammaatschappij. Er<br />
ontstaat een discussie over de kosten van bestrating die in het ontwerp slechts ten<br />
dele door de Tramwegmaatschappij worden vergoed. Ook wordt gevreesd dat de<br />
snelheid van de tram te hoog zal worden opgevoerd. Uiteindelijk wordt het voorstel met<br />
algemene stemmen aangenomen.
26 september 1906 blz. 64-66<br />
1368<br />
Straten De contracten met mevrouw de Jonge en de maatschappij tot exploitatie van<br />
Tramwegen ter verbreding van de Achterweg zijn afgesloten<br />
Gemeente- De Gemeenterekening 1905 is door Gedeputeerde Staten<br />
Rekening vastgesteld<br />
Riolering Het adres van P.B.B. van Alff, C. Meeuwisse en G.H. Zaat, verzoekend een tijdelijk<br />
riooltje tot afwatering van hun percelen, wordt op verzoek van de heer Herckenrath<br />
uitgesteld tot de volgende vergadering.<br />
Zetters Aftredend zijn de heren Savalle en Knokke van der Meule. Voorgedragen dubbeltallen:<br />
P.J.A. Savalle A.J. Herckenrath, W.G. Knokke van der Meule en M. de Haan.<br />
Gemeente De Gemeentebegroting over 1907 wordt aangeboden.<br />
begroting<br />
Geldlening Burgemeester en Wethouders stellen voor per 1 februari 1907 het resterende deel van<br />
de geldlening van l885 à ƒ 8.000,-- af te lossen. Met algemene stemmen besloten.<br />
Verlichting De heer Ingenhoes constateert dat verscheidene gloeilampen van de straatverlichting<br />
zeer in lichtsterkte zijn afgenomen en dringt aan op vervanging en ook op controle.
31 oktober 1906 blz. 66-68<br />
1369<br />
Sloten Bij de behandeling van het adres van P.B.B. van Alff c.s., (zie notulen 26 september<br />
1906), wordt gesteld dat Burgemeester en Wethouders afwijzend willen beschikken.<br />
De sloot werd gedempt omdat adressanten die sloot vervuilden. Nu moeten ze zelf<br />
maar zorgen voor afvoer van hun 'menagewater'. Aldus besloten.<br />
Machinist De door Burgemeester en Wethouders opgemaakte instructie voor de machinist van<br />
de reinigingsdienst wordt onveranderd vastgesteld.<br />
Voetpaden Op een adres van eigenaars van alle panden tussen Westeinde en Willemstraat om de<br />
eigendom der voetpaden en halve sloot te aan de gemeente over te dragen, wordt<br />
gunstig beschikt. Dit geldt eveneens voor de heer W.G. van der Sluis betreffende het<br />
voetpad voor zijn woning aan de Prinses Mariannelaan.<br />
Brandweer Bij de behandeling van de post 'brandblusmiddelen' merkt de heer Ingenhoes op dat<br />
bij de laatste brand is gebleken dat het brandblusmaterieel niet uniform is en dat<br />
sommige slangen niet aan elkaar passen. Aanbevolen wordt bajonetsluitingen in te<br />
voeren.<br />
Rioolbelasting Een verordening Rioolbelasting is in bewerking en wordt binnenkort aan de Raad<br />
aangeboden.<br />
Gemeente- Met algemene stemmen wordt een strengere instructie voor de gemeente-<br />
opzichter opzichter en een tractementsverhoging vastgesteld.<br />
Ophalen as en De heer den Haan pleit voor het uitbesteden van het ophalen van as en vuilnisvuilnis.<br />
Dit voorstel wordt afgewezen omdat het ophalen dan te zeer te wensen over zou laten,<br />
terwijl het thans goed gebeurd.<br />
Onderwijzers Een voorstel van de heer Ingenhoes om in plaats van vier vijfjaarlijkse verhogingen van<br />
de jaarwedden van onderwijzers, vijf vierjaarlijkse verhogingen te geven wordt met 5<br />
tegen 4 stemmen verworpen.<br />
Gemeente- Na deze beraadslagingen wordt de begroting 1907 met algemene stemmen<br />
begroting vastgesteld.
23 januari 1907 blz. 68-71<br />
1370<br />
Voetpaden Gedeputeerde Staten hebben de overname van voetpaden goedgekeurd. (zie notulen<br />
31-10-1906)<br />
Gemeentebegroting De Gemeentebegroting over 1907 is goedgekeurd.<br />
Tram G.J.J. Verdam te Velp vraagt een concessie voor de aanleg van een electrische<br />
beugeltram naar het centrum van 's-Gravenhage. Voor pre-advies naar Burgemeester<br />
en Wethouders. De Fa. Zürcher te 's-Gravenhage vraagt concessie voor aanleg van<br />
een electrische tram naar Bezuidenhout te 's-Gravenhage. Voor pre-advies naar<br />
Burgemeester en Wethouders.<br />
Onderwijzers Een adres om eervol ontslag aan de heer J.D.F. Meiners als onderwijzer bij het<br />
openbaar Lager onderwijs wegens benoeming te 's-Gravenhage wordt verleend.<br />
Raads- In de commissie van Fabricage worden herbenoemd de heren<br />
commissies Dolman, den Engelsen, Audier. De heer Audier neemt de herbenoeming niet aan. De<br />
heer L. Fransen wordt nu benoemd.<br />
Raads- In de commissie van Financiën worden de heren Hogendoorn,<br />
commissies Ingenhoes en Wijsman herbenoemd.<br />
Raads- Benoeming in de commissie van Strafverordeningen de heren Ingenhoes en<br />
Commissies Wijsman.<br />
Raads- In de commissie tot Wering van Schoolverzuim wordt de heer E. Molt<br />
commissies herkozen.<br />
Straatnamen Voor de straat tussen Voorburg en 's-Gravenhage wordt de naam Koningin<br />
Wilhelminalaan voorgesteld. Voor de twee nieuw aangelegde straten in bouwplan "<br />
Rusthof ": Prins Albertstraat en Groen van Prinstererstraat. De heer Herckenrath<br />
vraagt naar het waarom van de Groen van Prinstererstraat. De voorzitter stelt dat<br />
Groen van Prinsterer in 1804 alhier is geboren en een groot staatsman was. Ook de<br />
opmerking van de heer den Engelsen dat de naam te lang is, weerlegt hij. Het voorstel<br />
wordt daarna zonder hoofdelijke stemming aangenomen.<br />
Straten Voorstel om de Koninginnelaan tussen de Willemstraat en het Westeinde met 80cm te<br />
verbreden en het trottoir van klinkerbestrating te voorzien. De heer Audier wil een<br />
bredere trottoirband naar Haags model aangelegd zien. Het voorstel wordt met<br />
algemene stemmen aangenomen.
Vervolg van: 23 januari 1907 blz. 68-71<br />
Straten De heer A.F. Lange wil afstand doen van een stuk grond en een gedeeltelijke sloot<br />
1371<br />
aan het Oosteinde. Voorwaarde is echter dat de sloot niet zal worden gedempt voordat<br />
de weg verbreed is. Gemeente moet dan voor erfafscheiding zorgen. Men is het niet<br />
eens met laatste bepaling. Het punt wordt aangehouden tot een volgende vergadering.
14 maart 1907 blz. 71-72<br />
1372<br />
Raadsleden De voorzitter deelt mee dat de heer P. de Wit om gezondheidsredenen ontslag neemt<br />
als raadslid.<br />
Straten Burgemeester en wethouders hebben de heer de Lange gevraagd of hij bereid was de<br />
voorwaarde, dat de gemeente de kosten voor zijn erfafscheiding moet dragen, wilde<br />
intrekken. De heer de Lange heeft dit echter afgewezen. Desalniettemin besluit de<br />
raad het aangeboden perceel grond en water in eigendom over te nemen.<br />
Belastingen Voor het lopende jaar is het kohier van de Hondenbelasting vastgesteld op ƒ 555,--.<br />
Schutterij De begroting van het 1e batiljon Rustende Schutterij wordt voorlopig vastgesteld op<br />
ƒ 656,--.
9 april 1907 blz. 72-73<br />
1373<br />
Raadsleden De Voorzitter deelt mee dat het raadslid de heer J. Hooymans Wzn. wegens zijn<br />
vergevorderde leeftijd ontslag heeft genomen. Onder dankzegging en vergezeld van<br />
de beste wensen wordt de ontslagaanvraag aangenomen.<br />
Grenswijziging De gemeente 's-Gravenhage heeft een adres aan de Tweede Kamer gezonden voor<br />
een wetsontwerp, waarbij de grens tussen 's-Gravenhage en Voorburg wordt<br />
gewijzigd, zodanig dat de bouwterreinen van de Maatschappij 's-Gravenhage-Voorburg<br />
tot aan de Broeksloot naar de Gemeente 's-Gravenhage zullen overgaan.<br />
Burgemeester en Wethouders hebben een concept-adres voor de Tweede Kamer<br />
gemaakt. Na voorlezing hiervan wordt dit antwoord met algemene stemmen<br />
goedgekeurd en zal dit naar de Tweede Kamer worden toegezonden.
27 mei 1907 blz. 74-77<br />
Wegen en Gedeputeerde Staten berichten dat:<br />
1374<br />
voetpaden a. bij Koninklijk Besluit de Loolaan van de legger der wegen en voetpaden moet<br />
worden afgevoerd.<br />
Belastingen b. het kohier van de Hondenbelasting is goedgekeurd.<br />
Gemeente- c. de Gemeentebegroting 1907 is goedgekeurd.<br />
begroting<br />
Straten d. het raadsbesluit van 14 maart 1907 betreffende de eigendomsovername van de<br />
grond van heer de Lange is goedgekeurd.<br />
Raadsleden Tot leden van het stembureau voor de verkiezing van Provinciale Staten worden<br />
benoemd: de heren Hogendoorn, Dalman en de Haan.<br />
Gezondheids- De rekening van inkomsten en uitgaven van de<br />
commissie Gezondheidscommissie over 1906 wordt goedgekeurd.<br />
Sratenplan De Voorzitter brengt een adres op tafel van de heer H. Schuurman tot wijziging in het<br />
stratenplan van "wijk VII". Aangezien de gronden van dit plan per 1 augustus 1906<br />
over gaan naar de gemeente 's-Gravenhage en de directeur der Gemeentewerken van<br />
's-Gravenhage zich met het bouwplan kan verenigen, stellen Burgemeester en<br />
Wethouders voor de wijziging goed te keuren. De heer den Engelsen wil dat -<br />
aangezien het hier om gronden gaat die naar de gemeente 's-Gravenhage over zullen<br />
gaan- de Haagse gemeenteraad zich hierover uitspreekt. Het voorstel van<br />
Burgemeester en Wethouders wordt aangenomen met 6 tegen 1 stem.<br />
Gemeenteopzichter Verzoek van de gemeente-opzichter M.A. de Zwart om vergunning tot het<br />
bekleden van de betrekking van architect van de gebouwen van het pensioenfonds van<br />
burgerlijke weduwen en wezen en tot het zijn van agent van<br />
verzekeringsmaatschappijen. Burgemeester en Wethouders stellen voor het eerste<br />
gedeelte van het verzoek in te willigen, maar over het tweede gedeelte afwijzend te<br />
beschikken, omdat het assuradeurschap de opzichter in zijn onafhankelijkheid kan<br />
belemmeren. Er volgt een heftige discussie: Veel raadsleden zijn tegen het voorstel<br />
van Burgemeester en Wethouders. Zij stellen dat juist in een tijd van expansie van de<br />
bouw de aanwezigheid van de gemeente-opzichter ter plekke wordt vereist. Bovendien<br />
stellen zij dat de jaarwedde pas verhoogd is, wat het recht om andere ambten te<br />
bekleden indamt. Uiteindelijk wordt het voorstel van Burgemeester en Wethouders<br />
aangenomen met dien verstande dat de betrekking van architect tot<br />
"wederopzegging" wordt toegestaan en het assuradeurschap voor de heer M.A. de<br />
Zwart wordt afgewezen.
Vervolg van: 27 mei 1907 blz. 74-77<br />
1375<br />
Straten In eigendom wordt aanvaard een perceeltje weg en sloot aan het Oosteinde van de<br />
heer Breeman te 's-Gravenhage<br />
Belastingen Het Kohier van de Hoofdelijke Omslag voor het lopende jaar wordt vastgesteld.<br />
Riolering Het is particulieren verboden huisaansluitingen zelf te verzorgen.Uitvoering dient door<br />
de gemeente tegen een bedrag van ƒ 2,25 per strekkende meter te worden uitgevoerd.<br />
Het voorstel dienaangaande wordt met algemene stemmen aangenomen.<br />
Verpleging Besloten wordt aan de vereniging Pro Juventute te 's-Gravenhage een jaarlijkse<br />
bijdrage van ƒ 50,- toe te kennen in de verpleegkosten voor de jeugdige G. Dikland in<br />
het gesticht te Hoenderloo.
30 juli 1907 blz. 78-80<br />
Gedeputeerde Staten hebben goedgekeurd:<br />
Belastingen a.het kohier van de Hoofdelijke omslag;<br />
Begroting b. het besluit tot wijziging van de begroting 1907;<br />
1376<br />
Straten c. het besluit tot aanvaarding van het perceel weg aan het Oosteinde (sectie D<br />
nummer 985).<br />
Geloofsbrieven De geloofsbrieven van de heren J. Dolman, P.H. Bruijnings Ingenhoes, D. Audier,<br />
J.B.J. ten Hagen en J Muys worden in orde bevonden. Zij worden daarop toegelaten.<br />
Stratenplan De voorzitter stelt aan de orde de overname der straten in het bouwplan van Van der<br />
Ham te weten: Laan van Middenburg, Willemstraat, Bleijen-burgstraat, Vrijburgstraat,<br />
Redenburgstraat, gedeelte Achterweg, strook grond aan Voorweg en Koninginnelaan.<br />
Na enige discussie wordt het voorstel met 7 tegen 1 stem aangenomen<br />
Voetpaden Burgemeester en Wethouders stellen voor dat de Gemeente voortaan alle voetpaden<br />
langs de openbare weg zal overnemen als de eigenaars deze willen afstaan onder<br />
verplichting van de gemeente om ze te verharden en te onderhouden. Met algemene<br />
stemmen aangenomen.<br />
Bouwverordening De heer A.L. Schmal verzoekt ontheffing van de verbodsbepaling vervat in art.1 sub 2<br />
van de bouwverordening voor de bouw van een tweetal woningen. Burgemeester en<br />
Wethouders stellen voor dit verzoek te weigeren. De heer Audier zou het willen<br />
toestaan, het betreft immers slechts twee woningen. De voorzitter wijst er op dat hij<br />
geen precedent wil scheppen. Het voorstel van Burgemeester en Wethouders wordt<br />
aangenomen met 6 tegen 2 stemmen<br />
Straten De heer den Engelsen vraagt het voorschrift tot het overnemen van straten zodanig te<br />
wijzigen, dat voortaan alleen straten worden overgenomen, waarin behoorlijke<br />
hardstenen trottoirbanden zijn aangebracht.
3 september 1907 blz. 81-82<br />
1377<br />
Raadsleden De nieuwe of herkozen leden, de heren P.H. Bruijnings Ingenhoes, D. Audier, J.<br />
Dolman en J. Muijs leggen de eed af.<br />
Voetpaden Gedeputeerde Staten hebben hun goedkeuring gehecht aan de in de vorige<br />
raadsvergadering genomen besluiten tot de overname van voetpaden en van<br />
Bouwplanbouwplan A. v.d. Ham.<br />
Gemeente- De Gemeentebegroting 1908 wordt aangeboden.<br />
begroting<br />
Wethouder De heer J. Dolman wordt met 8 tegen 2 stemmen tot wethouder herkozen.<br />
Bouwplan Verzoek van A.C. Meijer om ontheffing van het gestelde in artikel 1 sub 2 van de<br />
bouwverordening. Hij wil een orangerie met stal en tuinmanswoning op de bloemisterij<br />
van Th. v.Rijswijk ten oosten van de Laan van Nieuw Oosteinde bouwen. De raad<br />
verleent hem hiertoe toestemming.<br />
Straten Wijziging van de regels tot overname van straten zoals in de vorige raadsvergadering<br />
door Th. den Engelsen voorgesteld.<br />
Gemeente- Gemeenterekening over 1906 wordt voorlopig vastgesteld met rekening een batig<br />
saldo van ƒ 71.897,105.<br />
Waterafvoer De heer Herckenrath vraagt de aandacht voor de gebrekkige waterafvoer van de<br />
straatweg in het Oosteinde ter hoogte van de boerderij van J. Bregman.<br />
BESLOTEN RAADSVERGADERING: 3 SEPTE<strong>MB</strong>ER 1907<br />
Legaat De heer Charles van Wijk, beeldhouwer, optredend namens de weduwe Hekmeijer<br />
geboren Konings, doet het verzoek te mogen weten of de Gemeente in beginsel bereid<br />
zou zijn het mausoleum met toegangslaan naar de Willemstraat en de marmeren<br />
fontein op haar buitenplaats Heeswijk na haar dood in eigendom te accepteren en<br />
welke som voor onderhoud mevrouw Hekmeijer zou hebben te legateren. De voorzitter<br />
stelt dat dit besluit slechts een beginsel-besluit kan zijn. Over de definitieve<br />
aanvaarding van het legaat zal de Raad zich eerst na overlijden van mevrouw<br />
Hekmeijer kunnen uitspreken. De voorzitter stelt voor aan de beeldhouwer Charles van<br />
Wijk mee te delen dat de Raad van thans tegen een eventuele aanvaarding van het<br />
legaat geen bezwaar zou hebben mits daaraan een kapitaal van ƒ 50.000,-- verbonden<br />
zou zijn. Van de rente van dit kapitaal zouden de onderhouds- en vernieuwingskosten<br />
voldaan kunnen worden. Aldus besloten.<br />
De vergadering wordt in het openbaar voortgezet.
Vervolg van:<br />
BESLOTEN RAADSVERGADERING: 3 SEPTE<strong>MB</strong>ER 1907<br />
1378<br />
De heer Herckenrath vraagt aandacht voor de gebrekkige waterafvoer van de<br />
straatweg ter hoogte van het Oosteinde bij de boerderij bewoond door J.Bregman.
24 oktober 1907 blz. 82-88<br />
Gemeente- Gedeputeerde Staten hebben de Gemeenterekening 1906 goedgekeurd.<br />
rekening<br />
1379<br />
Bouwverordening De heer P.W. v.d. Zwart wil een vrijstelling van het gestelde in artikel 1 sub 2 van de<br />
bouwverordening. Zou een fabriek willen bouwen op de tuin tussen de buitenplaats<br />
Hofwijck en de tuin van Dr. ten Bosch. Burgemeester en Wethouders zijn van mening<br />
dat het stichten van een fabriek daar ter plaatse minder gewenst is en adviseren<br />
afwijzend te beschikken, hetgeen wordt overgenomen door de Raad.<br />
Bouwplan De heer Herckenrath heeft bezwaar de straten in het bouwplan Rusthof over te nemen<br />
omdat er nog niet veel huizen zijn gebouwd en het weinig belasting-inkomsten geeft en<br />
deze geringe inkomsten niet opwegen tegen de kosten van verlichting en onderhoud.<br />
Hij wil liever wachten tot er meerdere percelen verrezen zijn. De voorzitter breekt<br />
echter een lans voor de overname van de straten. Bij de goedkeuring van het<br />
stratenplan is immers reeds bedongen dat de straten aan de gemeente moeten<br />
worden overgedragen en dat de straten geheel volgens de voorschriften zijn<br />
aangelegd. Uitstel is derhalve niet billijk. Het voorstel van Burgemeester en<br />
wethouders wordt door de Raad overgenomen.<br />
Tram De voorzitter stelt aan de de orde een ontwerpovereenkomst tot het verlenen van een<br />
concessie aan de H.T.M. tot exploitatie van een electrische tram 's-Gravenhage -<br />
Voorburg. Er volgt een lange discussie waarin vooral de vermeende nadelen breed<br />
uitgemeten worden. De plaatselijke middenstand zou verlies gaan lijden. De rust zou<br />
worden verstoord. Angst voor meer tramwegen, terwijl er al goede verbindingen met 's-<br />
Gravenhage aanwezig zijn. De Raad besluit, na een stemming van 7 vóór en 3 tegen,<br />
Burgemeester en wethouders te machtigen de overeenkomst te sluiten.<br />
Gemeente- Geen der leden treedt in algemene beschouwingen. Bij de artikelsgewijze<br />
begroting behandeling komen de volgende punten aan de orde:<br />
Verlichting Op verzoek van de Financiële Commissie wordt bepaald dat de lantaarns in de vier<br />
wintermaanden "tot 12[ uur 's nachts" zullen blijven branden. Aangedrongen wordt op<br />
spoedige verlichting van de Laan van Middenburg en andere overgenomen straten in<br />
het plan van Van der Ham.<br />
Geneesheer Bij de post "kosten vaccinatie en doodschouw" wordt besloten de jaarwedde van de<br />
geneesheer Dr. Beguin van ƒ 100,-- tot ƒ 200,-- te verhogen.
Vervolg van: 24 oktober 1907 blz. 82-88<br />
Ophalen as en Ophalen van as en huisvuil: De heer Muijs verzoekt het ophalen 2x per<br />
vuilnis week te laten verrichten.<br />
1380<br />
School De heer Audier dringt aan op betere verlichting van de schoollokalen. Gas of electra in<br />
plaats van petroleumlampen.<br />
Hoeckvliet Voor verandering op Hoeckvliet is een post pro memorie uitgetrokken. De heer de<br />
Haan dringt aan op spoedige behandeling. De goederen van de winkeliers liggen bij<br />
aanvoer per schip onbeheerd en vaak in de regen. De voorzitter zegt toe de nodige<br />
aandacht hieraan te schenken.<br />
Belastingen Rioolbelasting: De heer Herckenrath wil zo spoedig mogelijk een rioolbelasting. De<br />
voorzitter deelt mee dat dit voorlopig nog niet nodig is.<br />
Gemeente De Gemeentebegroting 1908 wordt met algemene stemmen<br />
begroting onveranderd goedgekeurd<br />
BESLOTEN RAADSVERGADERING 24 oktober 1907<br />
Album De voorzitter stelt dat de heer J. van Hasselt, oud-directeur van gemeentewerken te<br />
Amsterdam, geen declaratie wil indienen voor alle door hem gegeven adviezen bij de<br />
aanleg van de riolering en de reinigingsinrichting voor rioolvocht te Voorburg. De<br />
voorzitter stelt voor hem uit erkentelijkheid een sierlijk album met fotografiën aan te<br />
bieden. Aldus wordt besloten.<br />
Dempen van De bewoners en eigenaars van panden aan de Hoekweg hebben een adres<br />
sloten aan de Provinciale Staten gericht om de sloot aldaar te doen dempen en te rioleren en<br />
de weg tot rijweg in te richten. Gedeputeerde Staten hebben het adres naar de<br />
gemeente verzonden met het verzoek te willen melden of de gemeente bereid is deze<br />
werkzaamheden uit te voeren. Besloten wordt Gedeputeerde Staten mee te delen dat<br />
de Raad de sloot wil dempen en voorzien van een trottoir, mits de Provincie de<br />
eigendom van de sloot wil overdragen aan de gemeente en de eigenaars van de<br />
panden langs de sloot bereid zijn de kosten van de demping te willen dragen.<br />
De vergadering wordt in het openbaar voortgezet.<br />
Prikkeldraad De heer Herckenrath verzoekt de politie strenger op te treden tegen het spannen van<br />
prikkeldraad langs de openbare weg.
NOTULEN VAN DE VOORBURGSE GEMEENTERAAD<br />
OVER DE JAREN 1908 EN 1909<br />
1381
1 februari 1908 blz. 88-90<br />
Raadsleden Het nieuwe gekozen raadslid de heer J.B.J. ten Hagen legt de eed af.<br />
Dankbetuiging De heer J. van Hasselt dankt voor het hem aangeboden aandenken.<br />
Gemeente- Gedeputeerde Staten hebben de Gemeentebegroting 1908<br />
begroting goedgekeurd.<br />
Stratenplan Het stratenplan 'Rusthof' is eveneens door Gedeputeerde Staten goedgekeurd.<br />
1382<br />
Bouwplan Een verzoek van Leonardus Peters om te mogen bouwen aan de Boerenlaan wordt<br />
terzijde gelegd, omdat daarover reeds eerder afwijzend is beschikt.<br />
Raads- Alle leden van de commissies van Fabricage, Financiën en<br />
commissies Strafverordening worden als zodanig herbenoemd.<br />
Concessie De aanvraag van de heer J. Bleuland van Oordt tot wijziging<br />
petroleumgas van de concessie wordt in handen gesteld van Burgemeester en Wethouders met<br />
advies van de heren den Engelsen, de Haan en Ingenhoes.<br />
Voetpaden P. Lammens verzoekt enkele meters voetpad te mogen kopen. Hierover wordt<br />
afwijzend beschikt<br />
Verpleging In de verpleegkosten in een opvoedingsgesticht van vijf verwaarloosde kinderen van<br />
de weduwe Hilgersom zal aan de St.Vincentiusvereniging ƒ 150,- per jaar worden<br />
bijgedragen.<br />
Sloot Hoekweg Besloten wordt tot overname van de Provincie Zuid-Holland van de sloot aan de<br />
Hoekweg onder de verplichting aan de gemeente de sloot te dempen, te rioleren en op<br />
de gedempte sloot een bestraat voetpad aan te leggen.
29 april 1908 blz. 90-95<br />
Sloot Hoekweg Gedeputeerde Staten keuren de overname van de sloot aan de Hoekweg goed.<br />
1383<br />
Belastingen Het kohier van de hondenbelasting over 1908 wordt tot een bedrag van ƒ 534,-<br />
vastgesteld.<br />
Straten Het opnieuw aanbrengen van de bestrating van opengebroken straten mag alleen door<br />
de gemeente worden uitgevoerd tegen een vergoeding van 50 cent per m². Met<br />
algemene stemmen besloten.<br />
Straten De heer Herckenrath maakt bezwaar tegen de onmiddellijke overname van de<br />
Koningin Wilhelminalaan tussen de Broeksloot en de Herenstraat. De laan is nog niet<br />
geheel in orde en is ook nog niet op het gemeentelijk rioolstelstel aangesloten. Dit<br />
verhaal geeft aanleiding tot een zeer felle woordenstrijd, waarin zich ook de heer Muijs<br />
mengt. De doeltreffendheid en de constructie van de rioolaansluitingen wordt onder<br />
meer sterk in twijfel getrokken. Bovendien is er geen parkeergelegenheid op deze laan<br />
en het voetpad is ook nog niet gereed. De voorzitter zegt dat de<br />
bouwgrondmaatschappij nog drie jaar voor verbeteringen moet zorgen en dat er<br />
zodoende nog veel kan worden gedaan. Bovendien moet de tramvergunning geregeld<br />
worden, wat urgent is. Uiteindelijk wordt het amendement van de heer Herckenrath<br />
aangenomen met 10 tegen 1 stem, die van de heer Hagen. Hierop wordt het<br />
geamendeerde voorstel van Burgemeester en wethouders met 9 tegen 2 stemmen<br />
aangenomen.<br />
Tram De gemeente 's-Gravenhage wordt gemachtigd op de Koningin Wilhelminalaan de<br />
tramrails aan te leggen.<br />
Werkeloosheid De heer Muijs stelt dat de laatste tijd veel werklieden uit andere gemeenten<br />
werkzaamheden uitvoeren. Hij pleit voor inschakeling van meer Voorburgse werklieden<br />
vanwege de ook hier heersende werkloosheid.<br />
Hoeckvliet De heer Ingenhoes wil dat de buitenplaats Hoeckvliet wat opgeknapt wordt en verzoekt<br />
het huis of spoedig af te breken of enigszins te herstellen.<br />
Asman De heer Wijsman zou het goed vinden de wagens van de asman te overdekken omdat<br />
er thans veel stof en papier uitwaait.<br />
Trottoirs De heer de Haan verzoekt bij inen uitritten van stallen aan het Westeinde de<br />
trottoirbanden verlaagd aan te leggen.
Vervolg van: 29 april 1908 blz. 90-95<br />
1384<br />
Verlichting De heer ten Hagen vestigt de aandacht op een paal van de electrische<br />
straatverlichting, die na de verbreding van de Achterweg midden op de straat is komen<br />
te staan. Ook wil hij dat maatregelen genomen worden tegen het te snel rijden en dat<br />
in het bijzonder bij de haltes van de stoomtram op de smalle Achterweg.<br />
Al deze wensen zullen worden besproken in de vergadering van het College van<br />
Burgemeester en Wethouders.
24 juni 1908 blz. 95-102<br />
1385<br />
Straten Gedeputeerde Staten hebben de overname van de Koningin Wilhelminalaan<br />
goedgekeurd.<br />
Belastingen Het door Burgemeester en Wethouders opgemaakte Kohier van de Hoofdelijke<br />
Omslag wordt ongewijzigd door de Raad vastgesteld.<br />
Onderwijzers De heer den Engelsen vindt dat de tractementen van de onderwijzers te weinig zijn<br />
verhoogd Een plaats als Voorburg mag niet op het wettelijk minimum zitten. Naburige<br />
gemeenten geven veel hogere tractementen. Bovendien vindt hij de huurvergoeding te<br />
laag. Bij de nu volgende discussie zegt de voorzitter dat de Voorburgse onderwijzers<br />
niet de gestelde minimum-tractementen ontvangen, maar hogere. Hij ontraadt de door<br />
de heer den Engelsen en ten Hagen voorgestelde verhogingen en brengt het voorstel<br />
om de onderwijzers met meer dan 10 dienst<strong>jaren</strong> een extra verhoging van ƒ 100,-- toe<br />
te kennen in stemming. Dit voorstel wordt echter met 7 tegen 4 stemmen verworpen.<br />
Een voorstel van de heer den Engelsen om de vergoeding in de huishuur tot ƒ 100,-- te<br />
verhogen wordt eveneens verworpen en wel met 6 tegen 5 stemmen<br />
Onderwijzers De heer Herckenrath bestrijdt het in artikel 8 bepaalde ziekteverlof met behoud van vol<br />
tractement van één jaar. Hij wil simulatie van ziekte voorkomen en stelt de eerste<br />
maand vol tractement voor en de daarop volgende maanden slechts een gedeelte. De<br />
voorzitter zegt de vrees van de heer Herckenrath niet te delen en brengt zijn voorstel in<br />
stemming, dat daarop met 10 tegen 1 stem wordt afgewezen. Op verzoek van de heer<br />
de Haan wordt in de verordening nog opgenomen dat alleen ziekteverlof zal worden<br />
verleend na ingewonnen geneeskundig advies. Hierna wordt de verorening met<br />
algemene stemmen aangenomen.<br />
Concessie Een adres van de heer J. Bleuland van Oordt wordt aan de orde gesteld.<br />
petroleumgas Het adres houdt in dat hem concessie wordt verleend tot het hebben van gasbuizen in<br />
de openbare grond voor de levering van petroleum-gas met uitsluiting van ieder ander<br />
en van iedere andere gassoort voor de tijd van 25 jaar.<br />
Burgemeester en Wethouders stellen de Raad voor:<br />
1) de gevraagde concessie niet te verlenen;<br />
2) hen machtiging te geven advies in te winnen om goed en goedkoper gas te<br />
betrekken;<br />
3) voor dit deskundig advies een blanco crediet te verlenen, terwijl voorts de<br />
gascommissie het College zal blijven bijstaan.
Vervolg van: 24 juni 1908 blz. 95-102<br />
Vervolg:<br />
1386<br />
Concessie Er volgt een uitgebreide discussie onder meer over de eerder verleende<br />
petroleumgasDeze concessie blijkt een beginsel-besluit te zijn, daterend uit het jaar<br />
1899, welke nimmer door een definitieve concessie is vervangen. Bovendien blijkt het<br />
buizennet niet geschikt te zijn om te zijner tijd over te kunnen schakelen op<br />
steenkolengas. Het voorstel van Burgemeester en Wethouders wordt hierop met<br />
algemene stemmen aangenomen.<br />
Straten Adres van eigenaars van panden aan de Heeswijkstraat met het verzoek de straat aan<br />
de gemeente in eigendom over te mogen dragen en van de Gemeente een subsidie te<br />
mogen ontvangen groot 50% van de kosten van het in orde brengen van die straat<br />
geraamd op ƒ 7.209,--. Er volgt een uitvoerige discussie over het al of niet verlenen<br />
van een subsidie. Enerzijds vindt men een subsidie "een geschenk uit de zakken der<br />
belastingbetalers", anderzijds beseft men dat menigeen de kosten niet op zal kunnen<br />
brengen. De heer den Engelsen stelt voor de kosten van de restauratie voor rekening<br />
van de Gemeente te nemen mits iedere eigenaar van de 32 percelen aan de<br />
Heeswijkstraat een bedrag van ƒ 100,= in de gemeentekas zal storten. Na een nog<br />
volgende discussie wordt het voorstel van de heer den Engelsen aangenomen met 7<br />
tegen 4 stemmen.
7 augustus 1908 blz.102-106<br />
1387<br />
Notulen Bij het vaststellen van de notulen van de vergadering van 24 juni 1908 wordt gestreden<br />
over uitspraken van de voorzitter met betrekking tot de gasconcessie van de heer<br />
J.Bleuland van Oordt. Uiteindelijk worden de notulen goedgekeurd.<br />
Belastingen Het kohier der Hoofdelijke Omslag is door Gedeputeerde Staten goedgekeurd.<br />
Riolering Een commissie van advies heeft uitgesproken dat aannemer van den Elshout de<br />
kosten van herstel van breuk in de riolen heeft te betalen, alsmede de kosten van de<br />
(ad hoc)-commissie. Vooral de gemeentesecretaris heeft veel werk in deze verricht. De<br />
voorzitter wenst dit uitdrukkelijk in de notulen vermeld te zien. De woorden van dank<br />
worden door de leden ondersteund met applaus!<br />
Straten Gedeputeerde Staten hebben hun beslissing met betrekking tot de overname van de<br />
Heeswijkstraat verdaagd. Ze wensen te vernemen waarom de Raad afwijkt van de in<br />
1896 vastgestelde verordening op het overnemen van straten. Burgemeester en<br />
Wethouders willen antwoorden dat van de verordening is afgeweken omdat de straat in<br />
zeer slechte toestand verkeerde en het voor de eigenaars te zwaar was de kosten<br />
geheel alleen te dragen. Na een nogal felle discussie wordt het voorstel van<br />
Burgemeester en Wethouders met algemene stemmen aangenomen.<br />
Concessie Schrijven van de heer Bleuland van Oordt die meedeelt datzijn concessie<br />
petroleumgas tot 1961 duurt en niet tot l916. De voorzitter blijft de datum van l916 in volle omvang<br />
handhaven, alsook het gestelde in de vorige vergadering op dit punt. De voorzitter stelt<br />
voor dit schrijven voor kennisgeving aan te nemen. Aldus besloten.<br />
Stratenplan Het stratenplan Oostenburg wordt aangehouden tot de volgende vergadering.<br />
Asman De asman doet een verzoek om verhoging van zijn tractement met 8 gulden per week,<br />
zo niet dan verlaat hij zijn dienst per 1 september! De voorzitter zegt dat voor die<br />
datum geen reorganisatie mogelijk is en stelt voor de asman vanaf 1 september 4<br />
gulden per week meer te geven. Burgemeester en Wethouders zullen bij de komende<br />
begroting de zaak nader bespreken. Aldus besloten.
Vervolg van: 7 augustus 1908 blz.102-106<br />
Sloten Een voorstel, de gelden voor de demping van de sloot langs de Hoekweg<br />
Straten niet uit een lening te betalen maar uit het buitengewone batig saldo 1907,<br />
1388<br />
Voetpaden komt ter tafel. Ook de kosten van bestrating van een voetpad langs de Koninginnelaan<br />
en het Westeinde en de afwerking der bestrating van de Achterweg, alsmede enige<br />
uitgaven in verband met de aanleg van het riool, zouden hieruit moeten worden<br />
voldaan. Over dit laatste brandt een heftige discussie los. Hierbij handelt het weer over<br />
de kwestie met aannemer van den Elshout en de Commissie van Advies. Vooral de<br />
heer den Engelsen spuit zijn grieven. Uiteindelijk wordt het voorstel met algemene<br />
stemmen aangenomen.<br />
Moties Twee moties van de heer den Engelsen worden verdaagd tot de volgende vergadering.
1 september 1908 blz. 107-112-<br />
Straten De overname van de Heeswijkstraaat is door gedeputeerde Staten goedgekeurd.<br />
1389<br />
Wethouder De heer Hogendoorn wordt herkozen tot wethouder met 7 van de 10 stemmen.(Tegen<br />
stemden de heren Fransen en Herckenrath, terwijl één stem van onwaarde was).<br />
Gemeenterekening Overeenkomstig het advies van de commissie van financiën wordt de<br />
gemeenterekening met algemene stemmen aangenomen. Batig saldo ƒ 29.436,94.<br />
Gemeente- Bij de aanbieding van de gemeentebegroting 1909 worden de jaarwedden<br />
begroting van de burgemeester, de secretaris en de ontvanger aan de orde gesteld.<br />
Gedeputeerde staten hebben voorgesteld de jaarwedden van genoemde<br />
functionarissen op respectievelijk ƒ 1.200,--, ƒ 1.100,-- en ƒ 600,-- te stellen en na 6-<br />
jarige dienst twee periodieke verhogingen voor te stellen van respectievelijk ƒ 75,--,<br />
ƒ 75,-- en ƒ 50,--. De raad kan zich hiermede verenigen.<br />
Uitbreidingsplan In een motie van de heer den Engelsen (zie notulen voorgaande vergadering) wo r d t<br />
gepleit voor het aanstellen van een deskundige die een uitbreidingsplan kan maken in<br />
aansluiting op dat van 's-Gravenhage. Hij pleit verder dat geen bouwplan zal worden<br />
goedgekeurd alvorens het uitbreidingsplan vastgesteld is. De voorzitter betoogt dat het<br />
uitbreidingsplan van 's-Gravenhage nog lang niet is vastgesteld en dat, als men daarop<br />
zou wachten, vele <strong>jaren</strong> geen bouwplannen zal kunnen uitvoeren. De heer Herckenrath<br />
merkt in dit verband eveneens op dat het de bloei van de gemeente niet ten goede zal<br />
komen als men op de formele vaststelling van uitbreidingsplannen blijft wachten. Het<br />
blijft echter wel zaak dat de Raad steeds nauwkeurig de voorgedragen bouwplannen<br />
controleert en daarbij goede voorwaarden stelt. De motie den Engelsen wordt heftig<br />
bestreden en uiteindelijk verworpen met 7 tegen 3 stemmen.
Vervolg van: 1 september 1908 blz. 107-112-<br />
1390<br />
Stratenplan Opnieuw ontstaat er een controverse over de vraag of het plan voor de bebouwing van<br />
"Oostenburg" nu een bouwplan of een stratenplan is. Welnu het is een stratenplan. De<br />
heer Muys dient een amendement in dat ondermeer handelt over een aan te leggen<br />
riolering, waarbij ook de terreinen ten noorden van de Broeksloot aangesloten worden.<br />
De doorsnede van de op grotere diepte te leggen rioolbuizen dient dan wel 40 cm. te<br />
bedragen. Het amendement Muijs wordt met algemene stemmen aangenomen. De<br />
heer ten Hagen vindt de geprojecteerde straten van 12 meter te smal, maar dit wordt<br />
door de voorzitter weersproken met de opmerking dat er voor de huizen een diepte van<br />
maar liefst 60 meter over blijft en dat er zelfs grotere huizen kunnen worden gebouwd<br />
dan die waar de heer ten Hagen en de voorzitter zelf in wonen. De heer Audier doet<br />
een voorstel de trottoirs tot 4 meter te verbreden. Dit voorstel wordt met 7 tegen 3<br />
stemmen verworpen.Het door Burgemeester en Wethouders voorgestelde bouwplan<br />
wordt, rekening houdend met het amendement Muijs, door de Raad goedgekeurd met<br />
10 stemmen tegen 1, die van de heer Audier.<br />
Reglement van De voorzitter wil overgaan tot het beantwoorden van enige vragen, die<br />
Orde door de heer den Engelsen in een vorige vergadering zijn gesteld. De vraag was: wat<br />
is de reden dat de gebruikelijke rondvraag in de laatste vergaderingen achterwege<br />
bleef en of het de bedoeling was de leden de gelegenheid te ontnemen om op de tot<br />
nu toe gebruikelijkge wijze hun bestuurstaak te kunnen uitoefenen en of Burgemeester<br />
en Wethouders bezwaar hebben in het vervolg de rondvraag als agendapunt in te<br />
voeren? De voorzitter geeft een brede uiteenzetting hoe de rondvraag " gegroeid " is,<br />
dat die niet verplicht was, maar alleen "uit beleefdheid jegens de leden" plaats vond.<br />
De laatste tijd echter is er een zodanige wildgroei te constateren dat de rondvraag<br />
ontaardt in een soort "klachtenboek". Bovendien is de invloed merkbaar van een<br />
"zeker" in de gemeente verspreid nieuwsblad, dat er - blijkens spreker- een genoegen<br />
in schept om middels hatelijke ingezonden stukken en zelfs dreigementen, het<br />
dagelijks bestuur van de gemeente meent te moeten ontrieven. De raadsleden krijgen<br />
echter voldoende gelegenheid hun taken naar behoren uit te voeren, zoals<br />
genoegzaam uit het verloop van de voorgaande vergaderingen is gebleken. Tot het<br />
weer instellen van een rondvraag is de voorzitter echter -na het voorgaande- niet meer<br />
te vinden.
28 september 1908 blz.112-114<br />
1391<br />
Begroting Gedeputeerde Staten hebben de in de vorige vergadering genomen besluiten tot het<br />
doen van af- en overschrijvingen en het kwijten van een betaling uit de post<br />
onvoorziene uitgaven van de begroting, goedgekeurd.<br />
Zetters Voorgedragen worden: in de eerste vacature: de heren L.C. Hogendoorn en L.<br />
Fransen en in de tweede vacature: de heren Th.C. Kruyt en M. de Haan.<br />
Stratenplan Een adres van de heer Klumper, met een verzoek om wijziging van de voorwaarden bij<br />
de aanleg van een straat in het verlengde van de Franse Kerkstraat en verbreding van<br />
de Achterweg, komt aan de orde. Op de eerste plaats wil adressant het rioolprofiel<br />
teruggebracht zien tot een diameter van 25 cm. en ten tweede wil hij geen rooilijn van<br />
15 meter uit het hart van de weg, maar een van 11 tot 13 meter. Na een discussie over<br />
de voorstellen van adressant besluiten Burgemeester en Wethouders de diameter van<br />
de rioolbuizen weer op 30 cm. te stellen en deze op de oospronkelijke diepte te willen<br />
laten aanleggen. De heer Audier oefent kritiek uit op het voorgelegde, naar zijn<br />
mening, "dode plan". Er is geen doorsnede van de riolering en ook de geveltekeningen<br />
ontbreken. De voorzitter weerlegt dit door te stellen dat de woningen toch niet<br />
gebouwd mogen worden zonder goedkeuring overeenkomstig de bouwverordening.<br />
Ook blijkt eerst nu dat in het plan niet wordt voorzien in de bouw van villawoningen,<br />
maar burgerwoningen met voortuinen van 7 meter. Het voorstel van Burgemeester en<br />
Wethouders tot wijziging van de voorwaarden wordt nu met algemene stemmen<br />
aangenomen.<br />
Gebruik Een verzoek van de Christelijke Jongemannenvereniging Emmanuël om een<br />
lokaliteit zaaltje achter het Raadhuis te mogen gebruiken voor gymnastiekoefeningen wordt<br />
ingewilligd. Het wordt toegestaan tegen een huur van ƒ 25,- per jaar en exclusief de<br />
kosten van licht en vuur.<br />
Adhesiebetuiging "De Bond voor Staatspensionnering" verzoekt het gemeentebestuur om adhaesie voor<br />
een adres aan Hare Majesteit Koningin Wilhelmina. Aangezien het hier geen<br />
gemeentebelang betreft wordt het verzoek voor kennisgeving aangenomen.
30 oktober 1908 blz.114-125<br />
1392<br />
Ontslag Schrijven van de heer J.B.J. ten Hagen waarin hij meedeelt ontslag te nemen als<br />
raadslid.<br />
Gemeenterekening Gedeputeerde Staten keuren de rekening van ontvangsten en uitgaven 1907 goed.<br />
Concessie De heer Bleuland van Oordt heeft aan de raad een schrijven gericht, waarin<br />
petroleumgas deze een soort motie van wantrouwen uitspreekt aan het adres van Burgemeester en<br />
Wethouders.Het blijkt dat alle raadsleden dit stuk - in druk- reeds hebben<br />
ontvangen. Het wordt daarom voor kennisgeving aangenomen en gevoegd bij de reeds<br />
bestaande correspondentie over de gasconcessies.<br />
Onderwijzers Een schrijven van Gedeputeerde Staten met verzoek de in het raadsbesluit van 24-6-<br />
1908 geregelde tractementen der onderwijzers met bedragen van ƒ 25,- tot ƒ 50,- te<br />
verhogen en de verloven te regelen zoals bij Koninklijk Besluit voor de Gemeente<br />
Middelburg is bepaald. Zonder hoofdelijke stemming aangenomen.<br />
Belastingen Het suppletoire kohier van de Hoofdelijke Omslag wordt vastgesteld op ƒ 427,- en het<br />
suppletoire kohier op de Hondenbelasting op ƒ 19,50.<br />
Riolering De Directeur der Bouwgrondmaatschappij verzoekt om teruggave van teveel<br />
teruggestorte gelden bij de aanleg van het riool. De voorzitter stelt voor dit adres<br />
voorshands onbeantwoord te laten, totdat vast staat welke andere kosten de<br />
bouwgrondmaatschappij nog zal moeten voldoen voor onder meer de aanschaf van<br />
een derde pomp. Aldus geschiedt.<br />
Riolering Schrijven van de weduwe van den Elschot Gzn. over het advies van de<br />
arbitragecommissie over de schade ontstaan door het breken der riolen. Zij vraagt de<br />
gemeente 50% der geleden schade te betalen en de haar opgelegde kortingen kwijt te<br />
schelden en het renteverlies te vergoeden. Totaal zou hiermede een bedrag van ƒ<br />
25.497,65 zijn gemoeid. De voorzitter stelt dat adressante reeds een soortgelijk<br />
schrijven aan Burgemeester en Wethouders heeft gericht, waarop dit college afwijzend<br />
heeft beschikt. Hij stelt voor ook nu hierop afwijzend te beschikken. Er ontstaat een<br />
heftig debat waarbij diverse raadsleden het woord voeren en de rioolbreuk en de<br />
verantwoordelijkheid van de aannemer in alle toonaarden wordt belicht. Uiteindelijk<br />
wordt het voorstel van Burgemeester en Wethouders in stemming gebracht en met 6<br />
tegen 4 stemmen aangenomen.
Vervolg van: 30 oktober 1908 blz.114-125<br />
1393<br />
Bouwverordening S. de Clercq verzoekt vrijstelling van de verbodsbepaling van art.1 van<br />
BESLOTEN RAADSVERGADERING 30 oktober 1908<br />
bouwverordening voor de bouw van een villa verder dan 10 meter van de weg op de<br />
buitenplaats "Arentsburgh ". De vrijstelling wordt met algemene stemmen verleend.<br />
Waterleiding De Voorburgse Waterleidingmaatschappij heeft middels een schrijven verzocht<br />
maatregelen te nemen dat de buisleiding van de Loolaan geen gevaar zal lopen door<br />
de eigenaar te worden verwijderd. Sinds de Loolaan door het Koninklijk Besluit van 15<br />
april 1907 haar publiek karakter heeft verloren heeft de eigenaar een rechtsvordering<br />
ingesteld om de buizen te verwijderen. De uitslag van het rechtsgeding is onzeker. Het<br />
openbaar belang zal hieronder kunnen lijden. Ook geeft het schrijven aan dat de<br />
hekken die de Loolaan van de Achterweg afscheiden verwijderd dienen te worden. De<br />
rijdende tram heeft daar last van. Burgemeester en Wethouders stellen voor de<br />
eigenaar van de Loolaan ƒ 400,- aan te bieden voor het afstaan van een gedeelte van<br />
zijn bezit en bij weigering hen te machtigen een strook grond van de Loolaan te laten<br />
onteigenen. De Voorburgse Waterleiding Maatschappij heeft zich bereid verklaard de<br />
kosten van de onteigening te dragen. De voorzitter stelt uitdrukkelijk dat wat in deze<br />
vergadering wordt besloten geheim zal blijven! Het voorstel wordt met algemene<br />
stemmen goedgekeurd.<br />
De vergadering wordt in het openbaar voortgezet.<br />
Onteigening Burgemeester en Wethouders stellen voor hen te machtigen stappen te doen tot<br />
onteigening van een strook grond van de Loolaan van de Voorweg tot voorbij het hek<br />
van het weiland waarop de "Prise d'eau" van de Waterleiding Maatschappij staat,<br />
alsmede een klein gedeelte van de Achterweg. Dit echter niet dan vooraf aan de<br />
eigenaar ƒ 400,- is geboden om die strook in minnelijke schikking aan de gemeente in<br />
eigendom over te dragen. Na een kleine discussie zonder hoofdelijke stemming<br />
aangenomen.<br />
Gemeente- De voorzitter stelt de begroting 1909 aan de orde en leest in verband hier-<br />
begroting begrotingmede het rapport van de Commissie voor de Financiën voor. De commissie<br />
toont begrip voor het niet opvoeren van de aanlegplaats bij "Hoeckvliet" in verband met<br />
de aanhangige gaskwestie. Voorts is het wachten op het op orde brengen van de<br />
Heeswijkstraat en het aanleggen van een diep riool ter plaatse. De voorzitter gaat op<br />
beide kwesties: de stichting van een Gasfabriek en het in orde brengen van de<br />
Heeswijkstraat, uitvoerig in.
Vervolg van: 30 oktober 1908 blz.114-125<br />
Gemeente- De voorzitter geeft gelegenheid tot het maken van op- en aaanmerkingen<br />
begroting over de gemeentebegroting 1909.<br />
1394<br />
Raadscommissies De heer Herckenrath bepleit grotere openheid van de drie ingestelde commissies<br />
momenteel is het zo dat de Raad dikwijls " overvallen " wordt met besluiten die "bij<br />
verrassing" genomen moeten worden. Ook ziet hij liever geen wethouders in de<br />
commissies zitting hebben. De voorzitter is het met het gestelde niet eens. Hij stelt dat<br />
alle stukken enige dagen ter secretarie ter inzage liggen voor de raadsleden. Ook<br />
begrijpt hij niet waarom wethouders niet welkom zouden zijn in de commissies. Er<br />
ontstaat een discussie waarbij de heer den Engelsen zich aansluit bij de geuite grieven<br />
van de heer Herckenrath. De heer Herckenrath wil overigens liever de stukken in<br />
eigendom thuis bezorgd krijgen, dan ze telkens door te moeten geven, omdat hij niet<br />
veel tijd heeft.<br />
Prikkeldraad De heren den Engelsen en Herckenrath klagen over het nog steeds aanwezig zijn van<br />
prikkeldraad langs de openbare wegen vragen betere naleving van de<br />
politieverordening.<br />
Schrijf- en De heer den Engelsen verzoekt om aanschaf van een apparaat<br />
bureaubehoeften tot vermenigvuldiging van met de schrijfmachine gemaakte exemplaren der memorie<br />
van toelichting op de begroting. De voorgestelde verhoging van de post met ƒ 100,-<br />
wordt met 8 tegen 2 stemmen goedgekeurd.<br />
Meubilair De heer Ingenhoes wil aanschaf van beter meubilair op de Gemeentesecretarie.<br />
Verlichting De heer Herckenrath klaagt dat sommige straten slecht of in het geheel niet verlicht<br />
zijn. De voorzitter stelt dat Voorburg, met zo'n 120 gemeentelantaarns, een vergelijking<br />
met andere gemeenten ruimschoots kan doorstaan. Evenwel zullen Burgemeester en<br />
Wethouders overwegen of hier en daar verbeteringen aangebracht kunnen worden.
Vervolg van: 30 oktober 1908 blz.114-125<br />
1395<br />
Personeel De heer Herckenrath wil een loonsverhoging voor de werkman Opdam omdat deze<br />
niet meer loon verdient dan de kort geleden pas aangestelde werkman Sonius.<br />
Wethouder Dolman zegt daarop dat hij liever één Sonius dan twee Opdams bij de<br />
gemeentewerken heeft en kan zich dus niet met de opmerking van de heer<br />
Herckenrath verenigen. De heer den Engelsen vindt het loon van gemeentewerklieden<br />
niet hoog en vindt dat, waar veel arbeid verricht wordt, ook goed bezoldigd moet<br />
worden. De heer de Haan vindt geen vrijheid de lonen te verhogen, omdat dan ook de<br />
lonen van hogere beambten verhoogd moeten worden en zo komt men op grote<br />
uitgaven te staan. Het voorstel van de heer Herckenrath wordt daarop verworpen met<br />
7 tegen 3 stemmen.<br />
Wegen en/ Heer den Engelsen wil maatregelen om de Parallelweg in behoorlijke staat te<br />
voetpaden laten brengen door de Staatsspoor. De heer de Haan stelt dat de overweg<br />
in slechte toestand verkeert en gevaar oplevert bij het passeren van de treinen.<br />
As en Vuilnis Burgemeester en Wethouders stellen voor voortaan tot aanbesteding over te gaan.<br />
Aldus besloten.<br />
Verlichting De heer de Haan dringt aan op bezuiniging van de post voor verlichting<br />
School en verwarming van de school. Naar zijn mening wordt hier teveel geld aan uitgegeven.<br />
Besteller De heer den Engelsen wil dat de Staatsspoor zelf de goederen -gratis- bezorgt in<br />
plaats van -zoals tot nu toe door de gemeentebestellert. De voorzitter merkt op dat<br />
deze post dit jaar voor het laatst op de begroting zal staan omdat er volgend jaar een<br />
vrachtgoederenbureau wordt gesticht.<br />
Riolering Heer Muijs vraagt inlichtingen over de aan te schaffen derde pomp en of de<br />
Bouwgrondmaatschappij hiervan niet ten onrechte rente geniet.<br />
De voorzitter geeft hieromtrent informatie en ontkent dit.<br />
Schoolgeld De heer Muijs merkt nog op dat hij bij een school van 110 kinderen een<br />
schoolgeldopbrengst van ƒ 400,- erg laag vindt.<br />
Gemeente- De Gemeentebegroting 1909 wordt daarna met algemene stemmen<br />
begroting goedgekeurd.
10 december 1908 blz.125-141-<br />
1396<br />
Notulen In het verslag van notulen van de raadsvergadering 30 oktober 1908 komt bij het debat<br />
over de rioolkwestie (geleden schade v.d. Elshout) een zinsnede voor, waaruit zou<br />
kunnen blijken dat de heer den Engelsen "partijdig" is omdat hij op de bres stond voor<br />
de aannemer en zijn raadgevers. (Een dier raadgevers staat in "nauwe relatie" met de<br />
heer den Engelsen.) De heer den Engelsen bestrijdt dit ernstig. In het nu volgende<br />
debat verzet de voorzitter zich eveneens heftig en blijft van mening dat deze<br />
persoonlijke relatie van den heer den Engelsen buiten de raad dient te blijven. Even is<br />
er is zelfs sprake van een "incident" als het woord " Vischmarkt" valt. Als de voorzitter<br />
echter zegt dat hij de heer den Engelsen "niet verder op de vischmarkt zal volgen" is<br />
het incident afgelopen.<br />
Gemeentebegroting Gedeputeerde Staten hebben de Gemeentebegroting 1909 goedgekeurd.<br />
Onderwijzers Gedeputeerde Staten hebben eveneens de jaarwedden voor de onderwijzers<br />
goedgekeurd.<br />
Onderwijzers De onderwijzers hebben schriftelijk hun dank uitgesproken voor de verhoging van hun<br />
jaarwedden.<br />
Belastingen Ook deze zijn door Gedeputeerde Staten goedgekeurd.<br />
Steenkolen- Aan de orde komt het voorstel van Burgemeester enWethouders om in<br />
gasfabriek beginsel te besluiten tot de Stichting van een Gemeentelijke Steenkolen-gasfabriek.<br />
Pre-advies Het pre-advies van Burgemeester en Wethouders - acht foliovellen groot - leest de<br />
voorzitter in extenso aan de vergadering voor.In het schrijven wordt uitvoerig verslag<br />
gedaan van het onderzoek dat door deskundigen is gedaan over de calorische waarde<br />
van het huidige petroleumgas ten opzichte van het toekomstige steenkolengas, de<br />
samenstelling en de prijs. Ook zijn inlichtingen ingewonnen bij gemeenten met een met<br />
Voorburg vergelijkbaar aantal inwoners over het functioneren van hun<br />
steenkolengasfabriek.
Vervolg van: 10 december 1908 blz.125-141-<br />
Vervolg:<br />
1397<br />
Pre-advies De concessie van de heer Bleuland van Oordt komt uitvoerig ter sprake, waarbij<br />
De conclusie luidt:<br />
gesteld wordt dat de Gemeente wel degelijk rechten heeft op een eigen te stichten<br />
fabriek. Als plaats voor de te stichten fabriek wordt 'Hoeckvliet' genoemd. De adviseur<br />
verzekert dat er niet de minste hinder zal optreden voor belendende panden. De<br />
commissie is op onderzoek uitgegaan in Lisse en Hillegom en is ervan overtuigd dat<br />
hinder of last voor omwonenden is uitgesloten.<br />
"Mitsdien wil het ons voorkomen dat de voormalige<br />
"buitenplaats "Hoeckvliet" voor de stichting ener gasfabriek<br />
"de aangewezen plaats is.<br />
"Wij hebben de eer "Uwen Raad voor te stellen:<br />
"1e in beginsel te besluiten tot den bouw eener<br />
"gemeentelijke gasfabriek op "Hoeckvliet" en<br />
"2e ons op te dragen in overleg met onzen adviseur de Heer<br />
"J. Adriaanse in te dienen een ontwerp voor zulks een<br />
fabriek met kostenbegroting en exploitatierekening."<br />
Steenkolen- De heer van Herckenrath zal zijn stem niet aan het voorstel geven. Hij ziet<br />
gasfabriek noch de noodzakelijkheid van het stichten van een eigen steenkolen-gasfabriek, noch<br />
de gekozen lokatie "Hoeckvliet". Hij ondersteunt dit met zeer uitvoerige argumenten.<br />
De voorzitter weerlegt de aanmerkingen van de heer Herckenrath heftig, vooral waar<br />
deze twijfel uit aan de rechtsgeldigheid in verband met de concessie van de heer<br />
Bleuland van Oordt. De heer den Engelsen is het gedeeltelijk met de heer Herckenrath<br />
eens. Ook enige andere raadsleden mengen zich in de discussie. Uiteindelijk wordt<br />
het voorstel van Burgemeester en Wethouders in stemming gebracht en aangenomen<br />
met 6 tegen 4 stemmen. Tegen stemmen de heren Herckenrath, den Engelsen, ten<br />
Hagen en Audier.
20 januari 1909 blz.141-145<br />
1398<br />
Notulen De notulen van de vergadering van 10 december 1908 worden na enige discussie en<br />
wijziging goedgekeurd.<br />
Steenkolen- De voorzitter deelt mee dat in de plaatselijke bladen gesproken wordt over<br />
gasfabriek het onderzoek van het geleverde petroleumgas. Hij dient de publicaties van repliek met<br />
een uitvoerige technische uiteenzetting betreffende de kwaliteit van het geleverde gas,<br />
afhankelijk van het percentage aan zware koolwaterstoffen. Hij gaat voorts in op het<br />
verschil in kostprijs per m3 bij verschillende temperaturen gestookt.<br />
Gemeente- Gedeputeerde Staten hebben de afen overschrijvingen van de begroting<br />
begroting 1908 goedgekeurd.<br />
Gemeente- Een adres van de Werkliedenvereniging "Eendracht maakt Macht", waarin<br />
werken zij er de voorkeur aan geven om ingezetenen van de gemeente bij het uitvoeren van<br />
gemeentewerken voorkeur te geven, wordt voorgelezen en zonder discussie<br />
aangenomen.<br />
Raadscommissies In de Commissie van fabricage worden benoemd:<br />
de heren Dolman, den Engelsen en Muijs; in de Commissie van financiën:<br />
de heren Hogendoorn, Ingenhoes en Wijsman.<br />
Hierna gaat de Raad in comité verder
BESLOTEN RAADSVERGADERING 20 JANUARI 1909<br />
Steenkolen- De vergadering met gesloten deuren vindt plaats op verzoek<br />
1399<br />
gasfabriek van de heren Herckenrath, Audier en den Engelsen. De heer Herckenrath zegt dat het<br />
voorstel over de steenkolengasfabriek, dat straks aan de orde komt, een stap nader is<br />
naar de raadsleden die bezwaren hadden. Er blijven echter twee bezwaren over, die hij<br />
nog wil noemen:<br />
1) de juistheid van het rapport van de deskundigebetreffende het petroleumgas wordt<br />
in twijfel getrokken en hij wenst daarom een nieuw deskundig advies, gepaard met een<br />
rechtskundig advies;<br />
2) de bevoegdheid van de gemeente een eigen gasfabriek te bouwen. Er ontstaat<br />
wederom een een heftige discussie tussen de raadsleden over de al dan niet opnieuw<br />
in te winnen technische en rechtskundige adviezen. Uiteindelijk wordt besloten tot het<br />
volgende voorstel:<br />
Burgemeester en Wethouders en de gascommissie stellen voor een nieuw technisch<br />
onderzoek te doen plaats hebben en een rechtskundig advies in te winnen. Dit voorstel<br />
wordt met algemene stemmen aangenomen. De voorzitter legt weer de nadruk op de<br />
geheimhouding van het besprokene.<br />
De vergadering wordt in het openbaar voortgezet.<br />
Steenkolengas- De voorzitter deelt mee dat de stichting van de fabriek zal<br />
fabriek plaatsvinden op een terrein tussen Leeuwestein en het station van de Zuid-Hollandse<br />
Electrische Spoorweg Maatschappij en niet op "Hoeckvliet". Er volgt een discussie.<br />
Het bedoelde terrein heeft een grootte van 17.837 m 2 en en zal van de eigenaar de<br />
heer Reeser gehuurd worden met het recht van koop voor een bedrag van ƒ 28.000,-.<br />
Uiteindelijk wordt het voorstel met algemene stemmen aangenomen.
8 april 1909 blz.145-147<br />
1400<br />
Begroting Gedeputeerde Staten hebben de af- en overschrijvingen op de begroting 1908<br />
goedgekeurd.<br />
Steenkolengas- Van een aantal inwoners van het Oosteinde is een adres ontvangen met<br />
fabriek bezwaren tegen het stichten van een gasfabriek op het terrein, genoemd in de<br />
raadsvergadering van 20 januari 1909. Eveneens is een brief binnengekomen van de<br />
heer J. Bleuland van Oordt met de resultaten van het onderzoek naar het door hem<br />
geleverde gas. Beide stukken worden voorshands gevoegd bij die over de<br />
gasvoorziening.<br />
De raad gaat in comité verder<br />
BESLOTEN VERGADERING 8 APRIL 1909<br />
Vergadering De voorzitter deelt mee dat de geheimhouding over het besprokene tijdens de<br />
vergadering van 20 januari 1909 kan worden opgeheven.<br />
De vergadering wordt in het openbaar voortgezet.<br />
Steenkolen- Bij Mr.J. Limburg is rechtskundig advies ingewonnen. De conclusies van<br />
gasfabriek de rechtsgeleerde zijn:<br />
1 e De Gemeente Voorburg is volkomen gerechtigd een eigen steenkolengasfabriek<br />
te stichten, ondanks de concessie aan de heer J. Bleuland van Oordt;<br />
2e de concessie eindigt in 1916;<br />
3e de door de heer Bleuland van Oordt beweerde schadefactoren zijn niet aanwezig.
29 april 1909 blz.147-149-<br />
1401<br />
Gemeentebegroting- Gedeputeerde Staten keuren de wijziging van de Gemeentebegroting 1909 en de af-<br />
en overschrijvingen van de Gemeentebegroting 1908 goed.<br />
Belastingen Het primitieve kohier van de hondenbelasting wordt vastgesteld.<br />
Raadsleden De heer Herckenrath stelt dat nu, na het rechtskundig advies van de heer<br />
Mr. J. Limburg, waarbij de heer Bleuland van Oordt alle troeven uit handen zijn<br />
geslagen en ondanks het door hem gevoerde beleid tegen de raad, de heer Bleuland<br />
van Oordt achting moet blijven genieten. Hij heeft immers 40 jaar lang de gemeente<br />
van gas voorzien en dient dat ook nog tot 1916 te blijven doen.<br />
De raad gaat in comité verder<br />
BESLOTEN VERGADERING 29 APRIL 1909<br />
Steenkolen- De Gemeente is niet in staat het terrein nabij het viaduct aan het Oosteinde<br />
gasfabriek te kopen. Er zijn anderen percelen in de gemeente te koop en men zou ook gas<br />
kunnen betrekken uit 's-Gravenhage . Burgemeester en Wethouders stellen voor de<br />
claim voor aankoop van het perceel niet te continueren. Aldus wordt met algemene<br />
stemmen besloten.<br />
De vergadering wordt in het openbaar voortgezet en direct daarna<br />
"wijl niets meer aan de orde is" gesloten.
9 juni 1909 blz.149-151--<br />
1402<br />
Dankbetuiging De voorzitter doet mededeling van de namens de Raad aangeboden gelukwensen bij<br />
de geboorte van Hare Koninklijke Hoogheid prinses Juliana en de daarop namens<br />
hunne Koninklijk Hoogheden ontvangen dankbetuigingen. De vergadering horen<br />
staande de voorlezing van de telegrafische gelukwensen aan en betuigen met applaus<br />
hun instemming.<br />
Gemeente - Gedeputeerde Staten hebben de wijzigingen der Gemeentebegroting<br />
begroting goedgekeurd.<br />
Belastingen Goedgekeurd is eveneens het Kohier van de Hondenbelasting<br />
Geloofsbrieven De geloofsbrieven van het nieuw gekozen raadslid J.B.J. ten Hagen worden zonder<br />
nadere discussie goedgekeurd.<br />
Hoeckvliet Burgemeester en Wethouders stellen voor over te gaan tot het verkopen van het huis<br />
en de koepels op de voormalige buitenplaats "Hoeckvliet" en deze te laten afbreken.<br />
De bedoeling is het terrein beschikbaar te stellen als laaden losplaats van onder meer<br />
gemeentelijke (bouw)materialen. Na enige discussie met algemene stemmen<br />
aangenomen<br />
Belastingen Het kohier van de Hoofdelijke Omslag wordt vastgesteld.<br />
Gemeente- Burgemeester en Wethouders stellen voor de Gemeente-ontvanger te<br />
ontvanger verplichten voortaan 4 dagen per week zitting te houden in plaats van -zoals thans<br />
voorgeschreven- één maal en te bepalen dat gelden die meer zijn dan de borgtocht<br />
van de ontvanger zullen worden belegd bij de rijkspostspaarbank.<br />
Boete Een voorstel van Burgemeester en Wethouders tot kwijtschelding aan de erven van<br />
den Elshout van een bedrag van ƒ 10.000,-, zijnde opgelegde boete wegens te late<br />
oplevering van rioolwerk, wordt zonder discussie met algemene stemmen<br />
aangenomen.<br />
Geldlening In verband met voorgaande kwijtschelding wordt een lening van ƒ 10.000,-<br />
voorgesteld, aan te gaan met de Maatschappij voor gemeentecrediet, af te lossen in 40<br />
jaarlijkse termijnen en tegen een rente van 4%. Na enige discussie met algemene<br />
stemmen aangenomen, met een gelijktijdige wijziging van de begroting voor 1909<br />
dienaangaande.
12 augustus 1909 blz.152.<br />
1403<br />
Begroting Gedeputeerde Staten hebben het kohier van de Hoofdelijke Omslag goedgekeurd,<br />
alsmede de regeling van de afbraak van "Hoeckvliet".<br />
Geloofsbrieven Het nieuw benoemde raadslid ten Hagen kan wegens afwezigheid niet beëdigd<br />
worden. De geloofsbrieven van de heren C.G. Meuwissen, M. de Haan, J. Muys en B.<br />
Wijsman zijn in orde bevonden en besloten wordt deze heren toe te laten.<br />
Geldlening De lening van ƒ 10.000,- (zie voorgaande vergadering 9 juni 1906) dient gewijzigd.<br />
Gedeputeerde Staten vinden een looptijd van 40 jaar te lang en stellen een looptijd<br />
voor van 25 jaar. Aldus wordt besloten.
7 september 1909 blz.153-155-<br />
Raadsleden De heren de Haan, Muys, ten Hagen, Wijsman en Meuwisse worden beëdigd.<br />
1404<br />
Wethouder De voorzitter brengt in gloedvolle bewoordingen hulde aan de heer Hogendoorn, die hij<br />
26 <strong>jaren</strong> als raadslid heeft mogen meemaken en dankt hem voor de vele diensten aan<br />
Voorburg bewezen.<br />
n.b.: L.C. Hogendoorn was raadslid van 1866-1869 en van 1874-1909.<br />
Wethouder Na een lange, tweemaal herhaalde, verkiezing wordt, middels loting de heer A.J.<br />
Herckenrath tot wethouder verkozen.<br />
Gemeente- De Gemeenterekening 1908 is voorlopig vastgesteld en<br />
rekening goedgekeurd met een batig saldo van ƒ 5.434,38 5<br />
Volks- De heer den Engelsen brengt lof aan wat Burgemeester en Wethouders<br />
gezondheid hebben gedaan tot wering van de cholera. De lokaliteit waar eventuele lijders zijn of<br />
worden opgenomen, bevindt zich op de begraafplaats; een toch wel ongeschikte en<br />
lugubere plaats! Hij wil een crediet voor aanschaffing van een barak. De voorzitter<br />
vindt de localiteit ook niet ideaal, maar zegt dat men - eenmaal binnen zijnde - niets<br />
merkt van de begraafplaats, want .... er zijn matglazen ruiten aangebracht! Hij vindt<br />
een crediet thans nog niet nodig, maar mocht het nodig worden dan zullen<br />
Burgemeester en Wethouders op het beschikbaar stellen van een fonds aandringen.<br />
De heer den Engelsen zal niet verder aandringen.
15 oktober 1909 blz.155-160<br />
1405<br />
Wethouder De heer Herckenrath heeft zijn benoeming als wethouder aangenomen. De voorzitter<br />
wenst hem geluk en hoopt op een vruchtbare samenwerking met de Raad.<br />
Gemeente- Een wijziging van de lopende Gemeentebegroting wordt zonder discussie<br />
begroting aangenomen.<br />
Verkeer Burgemeester en Wethouders stellen aan Gedeputeerde Staten voor te verzoeken om<br />
de Achterweg, die in 1903 door de Raad voor motorrijtuigen werd afgesloten, nu weer<br />
open te stellen. Na enige discussie wordt het voorstel echter verworpen met 7 tegen 4<br />
stemmen. Men acht het gevaar voor ongelukken met de op de Achterweg rijdende<br />
stoomtram (max. 10 km. per uur!) te groot!<br />
Rioolbelasting De voorzitter stelt een concept-verordening tot heffing van een rioolbelasting, met<br />
invorderingsverordening en memorie van toelichting, aan de orde. Alle voors en tegens<br />
afwegend wordt dit voorstel met 9 tegen 2 stemmen afgewezen.<br />
Stratenplan Behandeling van de voorwaarden van Burgemeester en Wethouders om vergunning te<br />
verlenen aan de heer G.J.P. Klumper tot het maken van twee straten met dwarsstraat<br />
op Heldenburg en verbreding van de Achterweg. Er ontstaat een discussie waarbij<br />
vooral gesproken wordt of er nu wel of niet voortuintjes moeten komen. Een voorstel<br />
van de heer den Engelsen om de voortuinen aan de Gemeente in eigendom te geven,<br />
die ze dan weer aan de huurders in gebruik kan geven, -de gemeente heeft dan<br />
immers een vinger in de pap-, wordt verworpen met 9 tegen 2 stemmen. Daarna wordt<br />
het voorstel van Burgemeester en Wethouders met algemene stemmen aangenomen.<br />
Belastingen Het suppletoire kohier van de Hoofdelijke Omslag wordt vastgesteld.
6 november 1909 blz.160-165<br />
1406<br />
Begroting Gedeputeerde Staten hebben het suppletoire kohier van de hondenbelasting<br />
goedgekeurd, alsmede de rekening en verantwoording van de dienst 1908.<br />
Stratenplan Verzoek van G.J.P. Klumper tot wijziging van het stratenplan Heldenburg. De wijziging<br />
behelst de straatbreedte van 12 op 10 meter te brengen. Na enige discussie wordt<br />
hierin toegestemd.<br />
Gemeente- De voorzitter stelt de Gemeentebegroting 1910, alsmede het rapport van de<br />
begroting commissie voor de financiën, aan de orde. Daarna volgen de algemene<br />
beschouwingen. De heer den Engelsen wil middels de politieverordening het drijven<br />
van vee in de Gemeente tegen gaan. Hij wil ook het rijden van twee aaneengebonden<br />
wagens tegen gaan, vooral in de kom der gemeente. Voorts wil hij de hondenbelasting<br />
verdubbelen, ook andere dan luxe honden belasten en een hondenpenning invoeren.<br />
Straten De heer den Engelsen wil tevens een post voor het in orde brengen van de<br />
Heeswijkstraat in de begroting inbrengen. Aangezien de Heeswijkstraat nog niet is<br />
overgedragen, zullen -zodra dit is geschiedgelden beschikbaar worden gesteld.<br />
Politie Een uitbreiding van het korps met twee man is nodig, maar de geldmiddelen geven te<br />
weinig ruimte dus wordt het maar één man. De nieuwe politieman zal 's nachts worden<br />
ingezet! Bij de discussie wordt gesteld dat burgers ook als nachtwaker kunnen worden<br />
aangetrokken, dat is goedkoper. Daarvoor voelt de burgemeester, als hoofd van de<br />
politie echter niets en hij vreest dat daarmede de vroegere "klompenwacht" weer in ere<br />
wordt hersteld. Uiteindelijk wordt gekozen voor uitbreiding met één agent, die de eerste<br />
<strong>jaren</strong> uitsluitend in de nachtdienst wordt aangesteld.<br />
As en vuilnis Bij deze post wordt aangedrongen op betere controle bij het schoonmaken van de<br />
Herenstraat. De voorzitter stelt dat deze straat voldoende goed (één keer per dag)<br />
wordt schoongehouden.<br />
School Verlichting en verwarming van de schoollokalen: De heer de Haan vindt deze post zeer<br />
hoog en dringt aan op bezuiniging.
Vervolg: 6 november 1909 blz.160-165<br />
1407<br />
Hoeckvliet De financiële commissie adviseert om nieuwe plannen te maken van mindere omvang<br />
en geringere kosten om zo het bedrag dat vrij komt te besteden aan de verbetering van<br />
de Heeswijkstraat. De heer Wijsman verdedigt de bezuinigingen, die ondermeer<br />
verkregen worden uit mindere vaardiepte en het niet in dienst nemen van een vaste<br />
beambte. Verschillende raadsleden dringen aan op het nu eindelijk eens uitvoeren van<br />
plannen. De discussie wordt zeer breed. Bij uiteindelijke stemming wordt het voorstel<br />
van de commissie van financiën, de post pro memorie op te nemen, met 5 tegen 4<br />
stemmen verworpen. Een voorstel van de heer Muijs tot het maken van een inham van<br />
slechts 3 meter wordt met algemene stemmen aangenomen.<br />
Volks- De financiële commissie stelt de bouw van een barak voor om lijders aan<br />
gezondheid besmettelijke ziekten in op te kunnen nemen.<br />
(Zie ook notulen Raad 7 september 1909).<br />
Belastingen Bij de post "hondenbelasting" pleit de heer den Engelsen ervoor luxe hondjes meer<br />
belasting te laten betalen; vrijgestelde honden zijn waakhonden, maar ook vaak<br />
"ontduikingshonden". De voorzitter is tegen een verhoging. De hond is een gezellig<br />
huisdier en moet ook door minvermogenden gehouden kunnen worden!<br />
Gemeente - De Gemeentebegroting wordt met algemene stemmen goedgekeurd op een<br />
begroting bedrag van ƒ 63.521,67 5<br />
.
10 maart 1910 bl.165-169<br />
Gemeentebegroting De Gemeentebegroting 1910 wordt door Gedeputeerde Staten goedgekeurd.<br />
Gemeente- Kas en boeken van de gemeente-ontvanger zijn tweemaal 'opgenomen'.<br />
ontvanger Hiervan is proces verbaal opgemaakt.<br />
Steenkolen- Schrijven van heer Bleuland van Oordt tegen de oprichtingvan een<br />
1408<br />
gasfabriek Gemeentelijke Steenkolengasfabriek. Alle argumenten van de briefschrijver zijn reeds<br />
meermalen besproken en dus wordt het adres voor kennisgeving aangenomen.<br />
Schoolverzuim Ingekomen is een verslag van de Commissie tot wering van schoolverzuim.<br />
Onderwijzeres Mej. Hogervorst dankt voor de verhoging van haar jaarwedde; ze is onderwijzeres in<br />
de handwerken.<br />
Raadscommissies In de commissie voor de financiën worden herkozen:<br />
de heren Herckenrath, Wijsman en Bruijnings Ingenhoes.<br />
Raadscommissies In de commissie voor fabricage worden herbenoemd:<br />
de heren Dolman, den Engelsen en Muijs.<br />
Raadscommissies De heren Bruining Ingenhoes en Wijsman worden herkozen in<br />
de commissie voor de strafverordeningen.<br />
Schoolverzuim In de commissie tot wering van schoolverzuim worden herbenoemd:<br />
de heren: van Gaalen, Molt, van der Wart, Audieren van den Donk.<br />
Gemeentebegroting De Gemeentebegroting 1909 wordt bijgesteld en zonderhioofdelijke<br />
stemming goedgekeurd.<br />
Gemeenteontvanger Op verzoek van Gedeputeerde Staten worden enige wijzigingen<br />
in de instructie van de Gemeente-ontvanger aangebracht.
Vervolg: 10 maart 1910 bl.165-169<br />
Woningbouw- Er is een verzoek van de Vereniging "Huiselijk Geluk" een bestuurslid aan<br />
1409<br />
vereniging te wijzen. Burgemeester en Wethouders stellen de heer Muys voor. Nu ontstaat er een<br />
brede discussie over "Huiselijk Geluk". Men kent die vereniging niet. De voorzitter licht<br />
toe: "Huiselijk Geluk" is een koninklijk goedgekeurde vereniging, die ten doel heeft<br />
arbeiderswoningen te bouwen. Toch nog niet helemaal tevreden, wil men meer weten<br />
van de politieke of religieuze achtergronden. De heer ten Hagen merkt nog op dat als<br />
de vereniging 'protestantsch' is hij geen medewerking zal verlenen. De voorzitter deelt<br />
mee dat onder meer dr. Blooker voorzitter is en dr. Postma, de secretaris en dat ook<br />
de heer Savalle in het bestuur zitting heeft. Uiteindelijk wordt de heer Muys toch<br />
benoemd en wel met 6 tegen 4 stemmen.<br />
Hoeckvliet Het plan van weleer om een los en laadplaats te maken alleen voor ijlgoederen dient te<br />
worden verlaten. Nu wil men dat er ook bouwmaterialen worden gelost. De Franse<br />
Kerkstraat dient met nieuwe klinkers te worden bestraat. De oude keien uit de Franse<br />
Kerkstraat kunnen worden gebruikt voor een aan te leggen weg en keerplaats bij de<br />
losplaats op Hoeckvliet. Verder wil men een woning voor de beambte in de<br />
tegenwoordige loods voor gemeentemateriaal maken. Kortom de voorzitter dringt aan<br />
op actie. Er is al lang genoeg gewacht. Het plan wordt met algemene stemmen<br />
aangenomen.
27 april 1910 blz.170-172<br />
1410<br />
Onteigening Gedeputeerde Staten schrijven, dat ze bij de onteigening van de Loolaan waarborgen<br />
wil, dat de Gemeente het aanwezige hek zal opruimen en de maatschappij, die de lijn<br />
's-Gravenhage -Voorburg exploiteert, in het ongestoord bezit van de rails zal laten. De<br />
gemeente belooft dit.<br />
Concessie Adres van IJsselstoomtram Maatschappij met het verzoek de remise en<br />
IJsselstoomtram reparatiegebouwen te mogen vergroten. Aldus besloten.<br />
Straten De overname van de Laan van Oostenburg, Franse Kerkstraat, Kerkhofstraat en een<br />
gedeelte van de Achterweg. Deze overname is nodig om de wegen te kunnen<br />
bestraten. De kadastrale omschrijving wordt vermeld. Met algemene stemmen<br />
aangenomen<br />
Straatnamen De bestaande namen Laan van Oostenburg en Laan van Heldenburg worden officiëel.<br />
Oranjelust en Heldenburgerdwarsstraat worden als nieuwe straatnamen toegevoegd.<br />
Subsidie Een subsidie voor de Nederlandse bond voor Lichamelijke opvoeding wordt geweigerd.<br />
Riolering De riolering in het Oosteinde kan worden uitgevoerd. De sloot zal voor de helft aan de<br />
gemeente in eigendom worden afgestaan en worden gedempt. De kosten worden<br />
geraamd op ƒ 12.000,-. Het voorstel wordt aangenomen.
9 juni 1910 blz.172-179<br />
1411<br />
Tram Een verzoek om goedkeuring voor plannen van een wachtlokaal met bovenwoning aan<br />
de Achterweg is voor pre-advies naar Burgemeester en Wethouders gezonden.<br />
Woningbouw De Vereniging "Huiselijk Geluk" vraagt een voorschot van ƒ 21.400,--<br />
vereniging voor het bouwen van 12 arbeiderswoningen. Een commissie bestaande uit de heren<br />
Audier, den Engelsen en Meuwisse zullen advies uitbrengen.<br />
Straten Gedeputeerde Staten hebben ingestemd met de overname van enige percelen sloot<br />
langs de Voorweg, in het Oosteinde en de Weverslaan en tot overname van de Laan<br />
van Oostenburg, de Kerkstraat, de Kerkhofstraat en een gedeelte van de Achterweg.<br />
Belastingen Gedeputeerde Staten hebben het kohier hondenbelasting 1910 goedgekeurd.<br />
Begroting Gedeputeerde Staten hebben eveneens goedgekeurd de besluiten tot wijziging van de<br />
begroting 1910 en het doen van afen overschrijvingen op de begroting 1909.<br />
Gemeente- De vakvereniging "St.Joseph" bepleit dat bij de uitvoering<br />
werken van werken voor de gemeente in de bestekken wordt opgenomen:<br />
1) dat zoveel mogelijk werklieden moeten worden aangenomen die in Voorburg<br />
wonen;<br />
2) een bepaling van het minimum loon;<br />
3) een bepaling van de maximum arbeidsduur op 10 uur per etmaal<br />
Voor pre-advies naar Burgemeester en Wethouders gezonden.<br />
Belastingen Het primitieve kohier van de Hoofdelijke Omslag 1910 wordt vastgesteld.<br />
Steenkolen- De voorzitter geeft een overzicht over de voorgeschiedenis en memoreert<br />
gasfabriek dat de Raad op 10 december 1908 een principe-besluit met 6 tegen 4 stemmen heeft<br />
aangenomen. De Maatschappij tot Bouw en Expolitatie van Gemeentebedrijven te<br />
Utrecht heeft een verzoek gedaan een fabriek te mogen ontwerpen en stichten en zou<br />
tevens bereid zijn de fabriek aan de Gemeente te pachten. Uiteindelijk is op dit plan<br />
niet ingegaan omdat dit ontwerp duurder zou zijn dan eigen exploitatie. Daarom stellen<br />
Burgemeester en Wethouders voor een gasfabriek te stichten overeenkomstig het<br />
ontwerp Adriaanse op het perceel Stompwijk en dit perceel aan te kopen voor ƒ 8.000,-<br />
-. Er volgt nu een heftige discussie waarbij vooral de angst naar voren komt dat de<br />
zaak niet haalbaar zal zijn, dat "oude rechten" funest kunnen worden, dat er al goed<br />
gas is, dat "men" tegen is.
Vervolg: 9 juni 1910 blz.172-179<br />
Steenkolen De voorzitter dreigt zelfs een spreker het woord te zullen ontnemen wegens<br />
1412<br />
gasfabriek verdachtmakingen. Dan weer worden vergelijkingen gemaakt met buurgemeenten en<br />
wordt getwijfeld aan het ontwerp dat te eenvoudig zou zijn. Uiteindelijk wordt het<br />
voorstel van Burgemeester en Wethouders met 8 tegen 3 stemmen aangenomen. De<br />
grond kan worden aangekocht, een lening à ƒ 150.000,-- kan worden aangegaan met<br />
de Maatschappij voor Gemeentecrediet.<br />
Ook over de plaats waar de Steenkolengasfabriek moet worden gesticht is veel te<br />
doen. Na een uitgebreide discussie wordt het voorstel om een gasfabriek te bouwen en<br />
de locatie te Stompwijk met 8 tegen 3 stemmen aangenomen.
24 augustus 1910<br />
1413<br />
Verpleging De Vincentiusvereniging schrijft dat de jaarlijkse subsidie van ƒ 150,-- voor<br />
verpleegkosten van de zes kinderen Hilgersom niet meer nodig is. Ze worden niet<br />
meer verpleegd.<br />
As en Vuilnis De heer A. den Hoed te Delft verzoekt de aannemerssom voor ophalen van as en<br />
vuilnis te verhogen.<br />
Patronaats- De Patronaatscommissie vraagt om verhoging van de subsidie voor de<br />
commissie de vaktekenschool. Beide adressen worden aangehouden tot de behandeling van de<br />
begroting.<br />
Hoeckvliet Problemen over de diepte van de ingraving: 3 meter is niet diep genoeg; dat moet. 6<br />
meter worden. Extra kosten: ƒ 750,-. Burgemeester en Wethouders adviseren plan dus<br />
te wijzigen. Aldus geschiedt.<br />
Tram Verzoek van de IJsselstoomtram betreffende vernieuwing van de rails op de<br />
Achterweg en bouw van een wachtlokaal. Verzoeken worden ingewilligd met dien<br />
verstande dat de plaats van het wachtlokaal nog nader bezien dient te worden.<br />
Woningbouw- "Huiselijk Geluk" verzoekt om voorschot. De commissie -samengesteld in<br />
vereniging de Raadsvergadering van 9 juni 1910 - is niet tot overeenstemming gekomen. De<br />
meerderheid der commissie wil dat er eenvoudiger huizen gebouwd zullen worden.<br />
Uiteindelijk zal men de vereniging meedelen niet ongenegen te zijn mee te werken mits<br />
er huizen worden gebouwd met een huur van hoogstens ƒ 2,- per week<br />
Commissie van Gedeputeerde Staten delen mee dat een commissie van toezicht op<br />
toezicht op middelbaar onderwijs wenselijk is omdat er een ambachtstekenschool in<br />
middelbaar onder- de gemeente is. Als leden worden aangewezen de heren A. v.d. Griendt,<br />
wijs Dr. J.A.M. Beguin en G.J.P. Klumper.<br />
Gemeente- De aanvraag van 9 juni 1910 wordt nu besproken.<br />
werken Burgemeester en Wethouders stellen: de tewerkstelling van Voorburgse arbeiders<br />
heeft alle aandacht. Aan minimum loonwensen en maximale arbeidsuren wil de raad<br />
niets doen; dit om niet vooruit te lopen op wettelijke regelingen en omdat zonder twijfel<br />
aannemingssommen daardoor bedenkelijk zouden worden verhoogd. Bij hoofdelijke<br />
stemming verenigt de Raad zich hiermee.
21 september 1910 blz.183-184<br />
Gas- en Een vergunning is binnengekomen van de Minister van Waterstaat tot het<br />
1414<br />
waterleiding leggen van gasbuizen in de grond van de Maatschappij tot Exploitatie van de<br />
Spoorwegen. De voorwaarden die het ministerie stelt worden aangenomen.<br />
Gemeente- Burgemeester en Wethouders hebben kas en boeken van de<br />
ontvanger Gemeente-ontvanger in orde bevonden.<br />
Commissie van De in de Raadsvergadering van 24 augustus 1910 aangewezen<br />
toezicht op leden commissie toezicht middelbaar onderwijs worden benoemd<br />
middelbaar<br />
onderwijs<br />
Gemeente- De commissie van financiën vraagt goedkeuring van de<br />
rekening Gemeenterekening over 1909, welke voorlopig wordt vastgesteld met een batig saldo<br />
van ƒ 11.978,65 5 .<br />
Brandweer Voorstel van Burgemeester en Wethouders om het oude brandspuitenhuis aan de<br />
Franse Kerkstraat opnieuw te verhuren. De verhuring zal in het openbaar geschieden.<br />
Tram De IJsselstoomtram Maatschappij wil een wachtlokaal bouwen en de grond waarop<br />
wordt gebouwd aan de gemeente verkopen. Er zijn echter wat problemen: de personen<br />
voor de eerste klas wachtkamer zouden die der tweede klas moeten passeren en<br />
omgekeerd! Na enige discussie wordt het plan uiteindelijk zonder hoofdelijke stemming<br />
goedgekeurd.
14 oktober 1910 blz.185-189<br />
1415<br />
Hoeckvliet Gedeputeerde Staten hebben onder het stellen van voorwaarden de aanlegplaats op<br />
Hoeckvliet goedgekeurd en eveneens onder voorwaarden vergunning gegeven tot<br />
leggen van buizen voor steenkoolgas in wegen en onder de provinciale vaart.<br />
Burgemeester en Wethouders worden gemachtigd te verklaren dat aan de gestelde<br />
voorwaarden zal worden voldaan.<br />
Brandweer Burgemeester en Wethouders stellen voor het brandspuithuis pas later te verhuren.<br />
Het kan namelijk goed dienst doen voor opslag van materiaal bij de verbouw van de<br />
gemeenteloods op Hoeckvliet. Na enige discussie wordt hiertoe besloten.<br />
Gemeente- Er ontstaat een discussie over de prijs voor herstel van<br />
begroting het dak van het Raadhuis. De betreffende post op de Gemeentebegroting 1911 wordt<br />
echter onveranderd goedgekeurd.<br />
Verlichting Er wordt gepleit voor meer geld voor de straatverlichting, maar de voorzitter stelt dat er<br />
al meer voor is uitgetrokken dan vorig jaar. Goedgekeurd.<br />
Straten Het middenpad op de Laan van Middenburg moet worden verbeterd. Ook wordt<br />
aangedrongen op verbetering van de Achterweg.<br />
Machinist De voorzitter wil het weekloon voor de hulpmachinist van ƒ 8,- op ƒ 9.- brengen. Aldus<br />
wordt besloten.<br />
As en vuilnis De aannemer wil verhoging van de aanneemsom voor de afvoer van as en vuilnis.<br />
Burgemeester en Wethouders stellen voor het bedrag van ƒ 740,- op ƒ 900,- per jaar<br />
te brengen onder de voorwaarde dat de Herenstraat gedurende de zes zomermaanden<br />
in de voormiddag zal worden geveegd en niet in de namiddag. Er volgt een discussie.<br />
Het voorstel van Burgemeester en Wethouders wordt aangenomen met 8 tegen 2<br />
stemmen.<br />
Patronaats- Burgemeester en Wethouders willen de subsidie voor de<br />
commissie tekenschool der Patronaatscommissie van ƒ 50,- op ƒ 150,- brengen. De heer<br />
Herckenrath breekt in gloedvolle bewoordingen een lans voor méér subsidie. Hij wordt<br />
gesteund door meerdere sprekers. Hij stelt een verhoging voor tot ƒ 200,-. Bij<br />
stemming staken de stemmen. Het voorstel van Burgemeester en Wethouders zal<br />
voorlopig in de begroting worden gehandhaafd. Er wordt op deze subsidie<br />
teguggekomen.<br />
Belastingen De Hondenbelasting zal niet worden verhoogd.
Vervolg van: 14 oktober 1910 blz.185-189<br />
Gemeente- De Gemeentebegroting wordt in stemming gebracht en met algemene<br />
begroting stemmen vastgesteld op ƒ 62.281,26 5<br />
.<br />
1416<br />
Belastingen Voorstel wijzigen de Hoofdelijke Omslag van ƒ 12.000,= op ƒ 25.000,=. Voorstellen om<br />
houders van motorrijwielen en motorrijtuigen te belasten, komen ter tafel. Beide<br />
voorstellen worden met algemene stemmen aangenomen.
10 november 1910 blz.190-195<br />
1417<br />
Riolering De voorzitter deelt mee dat het rioleringswerk gegund is aan de heer W. van Splunder<br />
te Ridderkerk voor ƒ 31.880,-. De eigenaars van voetpaden aan de Prinses<br />
Marinannelaan tussen de Koninginnelaan en de Heeswijkstraat dragen de voetpaden<br />
in eigendom over aan de Gemeente.<br />
School Het voorstel van de heer Herckenrath om de subsidie voor de school van de<br />
Patronaatscommissie te verhogen tot ƒ 200,- wordt aangenomen met 6 tegen 5<br />
stemmen.<br />
Belastingen Gedeputeerde Staten hebben enige aanmerkingen tot wijziging der Hoofdelijke<br />
Omslag. Met algemene stemming worden de aanmerkingen terecht bevonden.<br />
Steenkolen- Burgemeester en Wethouders hebben een voorstel gedaan de<br />
gasfabriek Gemeentebegroting 1910 met ƒ 8.500,- te verhogen in verband met een lening voor de<br />
aankoop van een perceel grond te Stompwijk. De heer J. Bleuland van Oordt heeft bij<br />
Gedeputeerde Staten een adres ingediend de Stichting van de gasfabriek niet goed te<br />
keuren. Hij wordt hierin gesteund door een tegelijkertijd ingediend adres van de heer<br />
C. v.d. Berg en drie raadsleden. Het adres ging gepaard met een lijst van<br />
handtekeningen, die anderhalf jaar tevoren waren verzameld. Beide adressen zijn door<br />
Gedeputeerde Staten voor advies aan Burgemeester en Wethouders doorgezonden.<br />
Op het eerste adres hebben Burgemeester en Wethouders uitvoerig geantwoord,<br />
waarna de beantwoording van het tweede adres overbodig leek. Gedeputeerde Staten<br />
willen in deze kwestie niet als rechter optreden en stellen voor de beslissing of de<br />
gemeente in rechte handelt over te laten aan scheidsmannen. De voorzitter geeft nu<br />
een uitvoerig overzicht over het eventueel kunnen functioneren van deze<br />
scheidsmannen.<br />
Staatsspoor Het contract over het in bruikleen geven van grond bij de staatsspoor is enigszins<br />
gewijzigd. De wijzigingen worden met algemene stemmen goedgekeurd.<br />
Onderwijzers De heer D. Bakker is benoemd tot hoofd der school te Katwijk aan Zee. Voorgesteld<br />
wordt hem eervol ontslag te verlenen.
17 december 1910 blz.195-199<br />
Gemeente- Gedeputeerde Staten hebben de Gemeenterekening over 1909<br />
rekening/ vastgesteld en de Gemeentebegroting over 1911 goedgekeurd.<br />
begroting<br />
1418<br />
Onderwijzers De heer D. Bakker krijgt eervol ontslag. Als zijn opvolger bij het herhalings onderwijs<br />
wordt de heer E. Molt benoemd.<br />
Geldlening Met algemene stemmen wordt besloten bij de Maatschappij van Gemeentecrediet twee<br />
geldleningen aan te gaan. Een lening van ƒ 2.000,- en een van ƒ 20.500,-. De rente is<br />
4% en de aflossingstermijnen zijn respectievelijk 5 en 25 <strong>jaren</strong>.<br />
Woningen De voorzitter doet mededeling van 5 adviezen van de gezondheids- commissie om 5<br />
woningen onbewoonbaar te verklaren. Nadat raadslid L. Fransen de vergadering heeft<br />
verlaten leest de voorzitter een rapport voor van de gemeenteopzichter die tot de<br />
conclusie komt dat de woningen door het aanbrengen van verbeteringen wel<br />
bewoonbaar kunnen worden verklaard. Burgemeester en Wethouders delen mee dat<br />
zij na een persoonlijk bezoek geen gronden zien de woningen onbewoonbaar te<br />
verklaren.<br />
Er ontbrandt een heftige discussie, waarbij vooral het brandgevaar en het ontbreken<br />
van vluchtmogelijkheden en onvoldoende toetreding van licht en lucht ter sprake<br />
komen. Bovendien is er maar één privaat voor drie woningen.<br />
Als de woningen getoetst zouden worden aan de bepalingen van de nieuwe<br />
Bouwverordening zouden niet alleen deze arbeiderswoningen, maar zelfs de woningen<br />
van de beter gesitueerden die toets niet overal kunnen doorstaan. Voorburg is nu<br />
eenmaal een oud dorp! Men kan wel wat verbeteren en bovendien: waar moet men na<br />
onbewoonbaar-verklaring met die 5 gezinnen heen? Volgens de voorzitter geven de<br />
ramen voldoende licht, maar de bewoners nemen zelf veel licht weg door het onnodig<br />
plaatsen van bloempotten. De heer Muys wil de voorstellen aanhouden - hij heeft nog<br />
geen gelegenheid gehad zich persoonlijk van de situatie op de hoogte te stellen - maar<br />
dit wordt verworpen. Het voorstel van Burgemeester en Wethouders wordt gesplitst.<br />
De woningen A 91/92 - A 93 en A 94/95 worden met 4 stemmen bewoonbaar<br />
verklaard.<br />
Voor de woningen A 113 en A 114 staken de stemmen.
6 februari 1911 blz.199-204<br />
Raadslid De heer J.B.J. ten Hagen is uit de gemeente vertrokken en dus geen raadslid meer.<br />
Gemeente- Burgemeester en Wethouders hebben de kas en de boeken van de gemeente-<br />
ontvanger ontvanger gecontroleerd en in orde bevonden.<br />
1419<br />
Staatsspoor Het contract op het gebruik van de grond door de Staatsspoor is door Gedeputeerde<br />
Staten goedgekeurd.<br />
Geldlening Gedeputeerde Staten hebben hun goedkeuring gehecht aan de beide geldleningen,<br />
zoals in voorgaande vergadering vastgesteld.<br />
Onderwijzers De heer E. Molt heeft zijn benoeming tot hoofd van het herhalingsonderwijs<br />
aangenomen.<br />
Gaslevering Een adres is ingekomen met het verzoek de gastoevoer naar het Westeinde te willen<br />
verbeteren. Wordt in handen van de gascommissie gesteld.<br />
Verlichting Een ander adres behelst het verzoek de gasverlichting in het Westeinde te verbeteren.<br />
Eveneens voor advies naar de gascommissie.<br />
Woningen Het voorstel om de woningen A 113 en A 114 onbewoonbaar te verklaren wordt<br />
opnieuw in stemming gebracht en verworpen met 5 tegen 3 stemmen waarmee gevolg<br />
wordt gegeven aan het advies van de gezondheidscommissie.<br />
Onderwijzers De voorzitter leest een verzoek van de heer Hooijer en mejuffrouw Van der Lee,<br />
onderwijzer en onderwijzeres aan de openbare lagere school, voor om verhoging van<br />
hun jaarwedden. Burgemeester en Wethouders stellen voor de Verordening, regelende<br />
de jaarwedden van het onderwijzend personeel, aldus te wijzigen: het salaris van het<br />
hoofd van de school na bepaald aantal dienst<strong>jaren</strong> te verhogen met ƒ 100,- en dat van<br />
het onderwijzend personeel met 20 of meer dienst<strong>jaren</strong> met ƒ 125,-. Na een uitvoerige<br />
discussie, onder meer over het niet opvullen van de vacature van de heer Bakker,<br />
breekt de heer Ingenhoes een lans voor uitgebreider en vooral beter onderwijs. Ook<br />
vindt hij het aantal leerlingen per klas te hoog. Hij wenst een betere regeling. Het<br />
voorstel van Burgemeester en Wethouders wordt aangenomen met algemene<br />
stemmen.
Vervolg: 6 februari 1911 blz.199-204<br />
Steenkolen- Burgemeester en Wethouders hebben een akte van compromis ten behoeve<br />
1420<br />
gasfabriek van de heer Bleuland van Oordt opgemaakt. Ze stellen de Raad voor deze akte vast te<br />
stellen en Burgemeester en Wethouders machtiging te verlenen deze akte van<br />
compromis aan hem toe te zenden. De heer Bleuland van Oordt zal dan binnen 14<br />
dagen hebben te verklaren of hij de acte ongewijzigd en onvoorwaardelijk wil<br />
aanvaarden. Op voorstel van de heer Meeuwisse leest de voorzitter de akte in extenso<br />
voor. Na enige discussie wordt het voorstel van Burgemeester en Wethouders met<br />
algemene stemmen aangenomen.<br />
Raadscommissies Voor de commissie van financiën worden benoemd de heren: Herckenrath, Ingenhoes<br />
en Wijsman.<br />
Voor de commissie van fabricage: de heren Dolman, Muys en den Engelsen.<br />
Voor de commissie van strafverordening: de heren Ingenhoes en Wijsman.
27 februari 1911 blz.204-212<br />
1421<br />
Onderwijzers Gedeputeerde Staten hebben het raadsbesluit over de onderwijzerssalarissen<br />
goedgekeurd.<br />
Woningen De gezondheidscommissie heeft Gedeputeerde Staten gevraagd tegen het<br />
Raadsbesluit in te gaan en de woningen aan de Kerkstraat A 91 t/m 95 onbewoonbaar<br />
te verklaren. Gedeputeerde Staten hebben besloten de onbewoonbaarheid uit te<br />
spreken met last de woningen binnen 6 maanden te ontruimen.<br />
Gasfabriek Het antwoord van de heer Bleuland van Oordt is niet aan Burgemeester en<br />
Wethouders maar aan de Raad gezonden. Dit antwoord bevredigt Burgemeester en<br />
Wethouders niet. Het college stelt nu voor de begroting zodanig te wijzigen dat de<br />
fabriek gesticht kan worden. Er volgt een breedvoerige discussie waarin de heer<br />
Bleuland van Oordt veel verwijten worden gemaakt. Het besluit tot wijziging der<br />
begroting wordt met 7 tegen 1 stem aangenomen.<br />
Liggeld Bij de behandeling van de verordening liggeld wordt besproken of er ook losgeld zou<br />
kunnen worden geheven. Bij liggeld dient de schipper voor een week tegelijk te betalen<br />
en bij losgeld dient de ontvanger van de geloste goederen te betalen. Een raadslid<br />
vreest dat bij liggeld een schipper in principe een hele week zou kunnen blijven liggen.<br />
De andere raadsleden zien de problemen niet al te zeer en besluiten derhalve het<br />
losgeld te verwerpen en de verordening liggeld voor het aanleggen in openbare<br />
wateren aan te nemen.<br />
Verordening De verordening tot heffing van het recht voor het innemen van gemeentegrond en de<br />
daarbij behorende verordening tot de invordering van deze gelden, worden zonder<br />
discussie vastgesteld.<br />
Hoeckvliet De heer den Engelsen heeft bezwaar dat de havenbeambte op Hoeckvliet geschorst of<br />
ontslagen kan worden door Burgemeester en Wethouders. Hij wil deze bevoegdheid bij<br />
de Raad houden. De voorzitter ligt toe dat het een gevestigde gewoonte is dat de<br />
hogere ambtenaren worden benoemd en ontslagen door de raad en de lagere door het<br />
college van Burgemeester en wethouders. Wegens het staken der stemmen voor het<br />
voorstel den Engelsen wordt besloten dit punt tot de volgende vergadering aan te<br />
houden.<br />
Woningbouw- De vereniging " Huiselijk Geluk " vraagt een voorschot van hoogstens<br />
vereniging ƒ 21.400,- voor de bouw van 12 volkswoningen. Na enige discussie goedgekeurd. Op<br />
de vraag welk raadslid er in de plaats van de Savalle is benoemd in het bestuur van de<br />
vereniging antwoordt de voorzitter dat die aanvulling nog niet heeft plaatsgehad.
13 april 1911 blz.212-216<br />
Gemeente- Burgemeester en Wethouders hebben de kas en boeken van de Gemeente-<br />
ontvanger ontvanger gecontroleerd en in orde bevonden<br />
1422<br />
Gasfabriek Gedeputeerde Staten hebben de heer Bleuland van Oordt laten weten dat ze accoord<br />
zijn met de besluiten van de Raad, tenzij hij alsnog binnen acht dagen Burgemeester<br />
en Wethouders bericht het compromis onvoorwaardelijk te aanvaarden. De heer<br />
Bleuland van Oordt heeft bericht dat hij accoord is. Tot leden der commissie die in<br />
geschillen uitspraak zullen worden benoemd: de Mrs. A.C. Visser van IJzendoorn, H.L.<br />
Drucker en J.A. Loeff.<br />
Woningbouw- Gedeputeerde Staten keuren het voorschot aan "Huiselijk Geluk " goed.<br />
vereniging<br />
Patronaats De tentoonstelling van de werkstukken van deschoolleerlingen zal gehouden<br />
commissie worden op 1e en 2e Paasdag.<br />
Belastingen De Hondenbelasting is vastgesteld op ƒ 591,-.<br />
Ambtenaar Met 7 tegen 1 stem besluit de Raad dat de benoeming en het ontslag van de<br />
havenbeambte op Hoeckvliet een aangelegenheid van de Raad zal zijn.<br />
Liggeld Gedeputeerde Staten keuren de verordening liggeld op eenkleine wijziging na goed.<br />
Straten Verzoekschrift van de heer J. Heck en anderen waarin gepleit wordt voor verbetering<br />
van de Achterweg die momenteel in slechte staat verkeert. Burgemeester en<br />
Wethouders stellen voor de weg in eigendom voorwaardelijk over te nemen. De Raad<br />
machtigt Burgemeester en Wethouders de diverse eigenaren aan te schrijven.<br />
Wegen en sloten De heer C. Oskam verklaart - na bespreking met Burgemeester en Wethouders -<br />
afstand te willen doen van een gedeeelte weg en sloot, ten behoeve van de aanleg van<br />
een weg met trottoir. Burgemeester en Wethouders stellen voor hen te machtigen deze<br />
afstand te aanvaarden. Het voorstel wordt met algemene stemmen aangenomen.
4 mei 1911 blz.216-217<br />
Gemeente- Wegens ziekte van de heer J.L.K. Pompe van Meerdervoort<br />
secretaris en wordt de heer J.W. Menso als waarnemend secretaris-<br />
-ontvanger ontvanger benoemd. Aldus bij acclamatie besloten.<br />
Belastingen Het kohier Hondenbelasting 1911 wordt goedgekeurd<br />
1423<br />
Woningen De bovenwoningen aan de Herenstraat 115 en 115A worden onbewoonbaar verklaard.<br />
Gemeente- Zonder hoofdelijke stemming wordt de Gemeentebegroting 1911<br />
begroting goedgekeurd
13 juni 1911 Blz.218-219<br />
Gemeente- De Gemeentebegroting 1911 is door Gedeputeerde Staten<br />
begroting goedgekeurd<br />
Grondaankoop De grondaankoop van C. Oskam is eveneens goedgekeurd<br />
1424<br />
Straatnamen De Groen van Prinstererstraat en de Prins Albertstraat zullen voortaan '-laan'<br />
genoemd worden.<br />
Belastingen De Hoofdelijke Omslag wordt vastgesteld op 1,6 % van het vermoedelijke inkomen.<br />
BESLOTEN VERGADERING 13 JUNI 1911<br />
Hoeckvliet Hierin komt de werkkring en de beloning van de havenbeambte naar voren, die zijn<br />
werkzaamheden op de de laaden loswal op Hoeckvliet moet gaan verrichten. Twee<br />
voorstellen worden gedaan, één van de heer den Engelsen en één van de heer<br />
Herckenrath. Het verschil ligt voornamelijk in de beloning. Het voorstel den<br />
Engelsen wordt afgewezen en dat van de heer Herckenrath met algemene stemmen<br />
aangenomen.<br />
Na heropening van de openbare vergadering wordt deze, aangezien niets meer<br />
aan de orde is, weer gesloten.
3 augustus 1911 Blz.220-223<br />
Belastingen Gedeputeerde Staten hebben de vaststelling van de Hoofdelijke Omslag goedgekeurd<br />
Burgemeester en Gedeputeerde Staten melden dat hun gebleken is dat de tractementen<br />
Gemeente- van de Burgemeester en de Gemeente-ontvange verhoogd moeten<br />
ontvanger worden om aan de norm te voldoen. De Raad gaat hiermede accoord.<br />
1425<br />
Woningen De heer Fransen verzoekt uitstel van de ontruiming van de onbewoonbaar verklaarde<br />
woningen, omdat er geen vervangende woningen beschikbaar zijn. Het voorstel een<br />
uitstel van 6 maanden te geven wordt met 5 tegen 2 stemmen aangenomen.<br />
Wegen De heren D. Oosthoek, B.P. Roos en Berckenhauer willen afstand doen van grond en<br />
sloot op voorwaarden dat de Gemeente de sloot dempt en een weg aanlegt. De Raad<br />
besluit de percelen te aanvaarden.<br />
Beambte los Tot beambte voor de losen laadplaats wordt P.L. Wezepoel<br />
en laadplaats benoemd. De tarieven voor thuisbezorging en afhalen worden met algemene stemmen<br />
goedgekeurd. Tevens worden de geldende tarieven vastgesteld en in extenso in de<br />
notulen vermeld.<br />
Raadsleden De geloofsbrieven van de heren A.J. Herckenrath L. Fransen, P. de Wit en Th. van<br />
Veen worden in orde bevonden en goedgekeurd.
5 september 1911 Blz.223-226<br />
1426<br />
Raadsleden De heren A.J. Herckenrath, Th.C. van Veen, L. Fransen en P de Wit leggen de vereiste<br />
eden af.<br />
Dankbetuiging Voorzitter herdenkt de heer den Engelsen die niet herkozen werd en brengt hem dank.<br />
Wethouders De heren Herckenrath en Dolman worden herkozen.<br />
Raadscommissies Commissie van financiën: de heer Herckenrath<br />
Commissie van fabricage: de heer de Haan<br />
Burgerlijke Wegens ziekte van de heer Pompe van Meerdervoort wordt de<br />
Stand waarnemer J.W. Menso benoemd tot ambtenaar van de Burgerlijke Stand<br />
Gemeente- De Gemeenterekening 1910 wordt met algemene stemming<br />
rekening voorlopig vastgesteld. Het batig saldo is ƒ 270,09.<br />
Straten De heer G.P.J. Klumper biedt overname aan van achterdwarsstraat op het bouwplan<br />
Heldenburg en Oostenburg. De straat is niet gerioleerd en Burgemeester en<br />
Wethouders stellen voor afwijzend te beschikken. Aldus geschiedt.<br />
Motorrijtuigen/ De voorgestelde verordening motorrijtuigen en rijwielenwordt met<br />
rijwielen algemene stemmen aangenomen. Tevens wordt een voorstel gedaan om de snelheid<br />
in de kom der Gemeente te beperken. Aan Gedeputeerde Staten zal verzocht worden<br />
de Achterweg weer open te stellen voor motorrijtuigen.
26 oktober 1911 Blz.226-227<br />
1427<br />
Belastingen Gedeputeerde Staten hebben de supplementoire Kohieren van de Hoofde-lijke Omslag<br />
en de Hondenbelasting goedgekeurd.<br />
Motorrijtuigen/ Aan de verordening motorrijtuigen en rijwielen gaven Gedeputeerde Staten<br />
rijwielen hun fiat.<br />
Straten Bij het voorstel om de Heldenburgerstraat over te nemen stelt de heer Muijs dat de<br />
straat niet goed afwatert. Dit dient eerst door de aannemer verbeterd te worden.<br />
Overname wordt uitgesteld tot een onderzoek is gedaan
13 november 1911 Blz.227-232<br />
1428<br />
Huren De heer G. Timmermans loodgieter heeft verzocht een schuurtje te mogen huren in de<br />
Gemeentebegroting 1912:<br />
Vlietstraat voor ƒ 10,-- per jaar. Toegestaan, onder de voorwaarde dat hij voor eigen<br />
rekening pannen legt op het dak<br />
Veldwachter/ Veldwachter de heer Koornstra kan en mag geen politie-diensten meer<br />
gemeentebode verrichten. Hij is nu werkzaam als bode. Er ontstaat enige discussie wat het<br />
goedkoopste is: pensioneren plus toelage of gewoon een " bodeschap ". Omdat dit<br />
laatste voordeliger is en Koornstra goed voldoet wordt de goedkeuring gegeven<br />
Politie De heer Meeuwisse vindt zes agenten van politie te veel. Bovendien ziet hij<br />
liever veldwachters dan agenten, omdat de provincie dan bijdraagt in het pensioen van<br />
veldwachters. De voorzitter stelt dat agenten nodig zijn voor de nachtdienst, waarop de<br />
heer Meeuwisse weer terug wil naar burgers voor de nachtdienst. De heer de Wit wil<br />
ook zoiets, minder agenten, meer burgers inschakelen. De voorzitter stelt dat burgers<br />
de politie niet kunnen vervangen. Met 7 tegen 3 stemmen blijven de zes agenten<br />
gehandhaafd.<br />
Brandweer Burgemeester en Wethouders willen de brandweer reorganiseren<br />
Wegen en Aandacht wordt gevraagd voor verbetering van het voetpad<br />
voetpaden tussen de Heeswijkstraat en Arentsburg, alsmede de Willemstraat. Zal worden<br />
onderzocht.<br />
Machinist Hulpmachinist de Rover verzoekt een loonsverhoging van ƒ 1,= per week.<br />
Burgemeester en Wethouders willen dit verzoek belonen, maar dan ook voor machinist<br />
Talitsch. Goed bevonden.<br />
Harmoniekapel De heer Ingenhoes vestigt de aandacht op de haveloze toestand van de muziektent "<br />
Forum Hadriani ". Stelt voor de subsidie met ƒ 50,= te verhogen op voorwaarde dat de<br />
tent in goede staat wordt gebracht. Aangenomen met 9 tegen 1 stem.<br />
Gemeente- Met algemene stemmen wordt de Gemeentebegroting goedgekeurd<br />
begroting op ƒ 68.122,58 5 .
Vervolg van: 13 november 1911 Blz.227-232<br />
Bouwplan Betreft kosteloze overname van Heldenburgstraat, Heldenburgerdwarsstraat,<br />
1429<br />
Oranjelust en een gedeelte van de Achterweg. Wethouder Herckenrath heeft een<br />
onderzoek laten instellen naar de toestand van deze straten, dat viel nogal mee. De<br />
heer Ingenhoes zou de straten dan pas willen overnemen als ze volgebouwd zijn, maar<br />
dat stuit op moeilijkheden. Met algemene stemmen wordt besloten de straten over te<br />
nemen.
14 december 1911 blz.232-237<br />
1430<br />
Harmoniekapel De Harmoniekapel Forum Hadriani kan de muziektent niet zo maar herstellen. Ze<br />
komen ƒ 55,50 te kort. Na enige discussie wordt dit bedrag toegekend.<br />
Bouwplan De heer P.C. Elsevier verzoekt een vergunning tot exploitatie als bouwterrein van de<br />
buitenplaats Hofwijck. Burgemeester en Wethouders stellen dat ze dit voorstel in<br />
behandeling hebben en op korte termijn een pre-advies zullen geven. Aldus besloten.<br />
Waterleiding/ De Waterleiding-Maatschappij verzoekt wijziging van voorwaarden der<br />
Codex Concessie "in verband met normwijziging inverband met de Codex<br />
Alimentarius Alimentarius".*). Het verzoek gaat naar Burgemeester en Wethouders voor pre-advies.<br />
Tram De IJsselstoomtram Maatschappij verzoekt een tweede spoorbaan aan te mogen<br />
leggen op de Achterweg. Voor pre-advies naar Burgemeester en Wethouders<br />
Steenkolen- Ter tafel komt een afdruk van het vonnis van de Commissie van Arbitrage<br />
gasfabriek met beslissingen over geschilpunten, handelende onder andere over de gasleidingen<br />
en -buizen in de grond. Voorts de concessie aan Jan Bleuland van Oordt die loopt tot 1<br />
mei 1916. Belangrijk is de uitspraak dat de Gemeente het recht heeft een<br />
steenkolengasfabriek in exploitatie te nemen. Het vonnis wordt voor kennisgeving<br />
aangenomen. Tevens worden de kosten van de arbitragecommissie omslagen naar<br />
rato van 2/3 voor rekening van Bleuland van Oordt en 1/3 voor de Gemeente.<br />
Gemeente- De aanmerkingen van Gedeputeerde Staten handelen over de financiën voor<br />
begroting het lager onderwijs, de verpleging van arme krankzinnigen, de ondersteuning van<br />
doortrekkenden en voor het onderhoud van het postkantoor. Besloten wordt de<br />
Gemeentebegroting 1912 overeenkomstig de gedane voorstellen aan te passen.<br />
Verkeer Gedeputeerde Staten wensen enige wijzigingen aan te brengen in de verordening op<br />
het rijden met motoren rijwielen. Het betreft vooral de plaatsing van verkeersborden.<br />
Belastingen De heer W.J.M. de Jong heeft 'een reclame' ingediend tegen de aanslag<br />
hondenbelasting voor zijn twee honden, die naar zijn mening 'waakhonden' zouden<br />
zijn. Hierop wordt echter afwijzend beschikt.<br />
* Voorschriften met betrekking tot de volksgezondheid, letterlijk voorschriften met betrekking tot het voedsel; van L.<br />
aliméntum = voedsel
Vervolg van: 14 december 1911 blz.232-237<br />
1431<br />
Onteigening Er dient een bepaalde schadeloosstelling te worden uitgekeerd aan C. v.d. Dool en<br />
aan de waterleidingsmaatschappij in verband met onteigening van percelen aan de<br />
Loolaan. Aldus besloten.
21 december 1911 blz.241-245<br />
1432<br />
(blz. 241 in het notulenboek en genoteerd na de notulen van de vergadering van 10<br />
januari 1912)<br />
Belastingen De heer W.J.W. de Jong komt in geweer tegen de beschikking van de Raad op het<br />
ingediende bezwaarschrift tegen de aanslag Hondenbelasting. Op voorstel van de<br />
voorzitter voor pre-advies naar Burgemeester en Wethouders verwezen.<br />
Ambtenaar Per 1 januari 1912 is de heer L.C. van Staveren tot ambtenaar ter secretarie benoemd<br />
Bouwplan Het bouwplan Hofwijck is door Burgemeester en Wethouders gunstig ontvangen. Het<br />
wordt door de Raad goedgekeurd echter met dien verstande dat " de ontworpen<br />
fontein zal komen te vervallen, daar zulks te kostbaar in het gebruik wordt geacht "!<br />
Gaslevering De heer J. Bleuland van Oordt heeft een brief aan de raad gericht met de mededeling<br />
dat hij per 1 januari 1912 voornemens is de levering van gas vanuit zijn gasfabriek te<br />
staken, mits aan één van een drietal voorwaarden wordt voldaan:<br />
1. De gemeente neemt voor 1 juni 1912 zijn gasfabriek over voor een bedrag van ƒ<br />
100.000,-.<br />
2. De gemeente sticht geen nieuwe gasfabriek vóór 15 mei 1915.<br />
3. De gemeente neemt zijn werklieden over en betaalt hem ƒ 60.000,- vóór 31<br />
december 1912. Op voorstel van de Voorzitter wordt de brief van J. Bleuland van Oordt<br />
echter voor kennisgeving aangenomen.<br />
Geldlening Voorgesteld wordt een lening à ƒ 150.000,- aan te gaan. De bedreiging van de heer<br />
Bleuland van Oordt de gasleverantie te staken is het sterkste argument spoedig tot<br />
stichting van een eigen gasfabriek over te gaan. Er volgt een breedvoerige discussie<br />
waarbij enige raadsleden weer meer onderzoek willen en zich afvragen of de gang van<br />
zaken niet overijld is. Uiteindelijk wordt het voorstel aangenomen met negen tegen één<br />
stem (die van de heer de Wit).
10 januari 1912 blz.238-240<br />
1433<br />
Nieuwjaarswensen De voorzitter brengt zijn nieuwjaarswensen over, die op hun beurt worden beantwoord<br />
door de heer Bruinings Ingenhoes.<br />
Geldlening Gedeputeerde Staten hebben de supplementoire begroting voor de kosten van een<br />
gasfabriek goedgekeurd.<br />
Onteigening Mr. H. de Ranitz deelt namens zijn cliënt C. v.d Dool mee geen genoegen te kunnen<br />
nemen met de aangeboden schadeloosstelling voor de onteigening van een gedeelte<br />
van de Loolaan.<br />
Raadslid Wegens zijn hardhorigheid bedankt de heer D. Audier als raadslid.<br />
Commissie van De aftredende leden: J. Dolman, J. Muys en M. de Ham worden<br />
fabricage herbenoemd.<br />
Commissie van De aftredende leden: B. Wijsman, A.J. Herckenrath en P.H.Bruijnings<br />
strafverordening worden herbenoemd.<br />
Commissie van De aftredende leden: B. Wijsman en Bruijnings Ingenhoes worden eveneens<br />
financiën herbenoemd.<br />
De raad gaat in comité verder
BESLOTEN RAADSVERGADERING 10 JANUARI 1912<br />
1434<br />
Gasfabriek Gesproken wordt over de problemen van de gasleverantie. Bleuland van Oordt dreigt<br />
zijn fabriek per 1 maart aanstaande stop te zetten. Gezocht is naar een tijdelijke<br />
gasleverancier. De concessiehouder van de gasfabriek in Rijswijk wil wel (Haags gas)<br />
leveren, maar stelt tevens als voorwaarde dat hij ook de nieuwe fabriek kan bouwen.<br />
's-Gravenhage wil ook wel en kan het zelfs goedkoper ! Met 's-Gravenhage zal<br />
hierover in het geheim overleg zijn. Wel moeten er verbindingsleidingen worden<br />
aangelegd. Ook hierover wordt onderhandeld. Uiteindelijk kan aan de ingezetenen gas<br />
worden geleverd à 8 cent per m 3 , de Gemeente verdient dan 2 cent per m 3 . De heer<br />
de Wit ligt (als gewoonlijk) dwars. Hij ziet niets in het plan. Er is nog wat discussie over<br />
en weer. De voorzitter wil na heropening van de openbare vergadering de jaarwedde<br />
van de te benoemen directeur der gasfabriek vaststellen op ƒ 1.500,= met genot van<br />
vrije woning, vuur en licht. Men verzoekt een kandidaat met enige <strong>jaren</strong> ervaring. Te<br />
laag zegt de een, te hoog meent de ander. Men wil snel een directeur. Burgemeester<br />
en Wethouders weten er wel een die wil. Néén stelt een raadslid en wil vrije verkiezing.<br />
De meerderheid steunt echter Burgemeester en Wethouders die de heer J. Adriaanse<br />
willen benoemen, directeur van de gasfabriek te Harderwijk.<br />
De vergadering wordt in het openbaar voortgezet<br />
Gasbuizen Aan de heer G. Wilson te 's-Gravenhage wordt bij onderhandse aanbesteding<br />
opgedragen het gasbuizennet te leggen. Met algemene stemmen goedgekeurd.<br />
Directeur Met algemene stemmen wordt de jaarwedde van de directeur<br />
gasfabriek van de gasfabriek bepaald op een bedrag van ƒ 1.500, per jaar met genot van vrije<br />
woning, vuur en licht.<br />
Directeur De heer J. Adriaanse directeur gasfabriek te Harderwijk gasfabriek wordt met 9 tegen 1<br />
stem (blanco) benoemd tot directeur.
10 februari 1912 blz.246-249<br />
Directeur Schrijven van de heer J. Adriaanse dat hij tot zijn<br />
1435<br />
gasfabriek leedwezen de benoeming als directeur van de gasfabriek niet kan aanvaarden dit in<br />
verband met de gezondheidstoestand van zijn dochter.<br />
Gasfabriek De heer Bleuland van Oordt deelt mee dat hij bereid is met de Raad te onderhandelen,<br />
zulks naar aanleiding van het besluit van de Gemeente 's-Gravenhage d.d. 29 januari<br />
1912.<br />
Gasfabriek Adres mevrouw Savalle en anderen met verzoek om overeenkomst te sluiten met<br />
huidige gasconcessionaris ten einde gevaar van een tijdelijk gasgebrek te ontgaan<br />
De raad gaat in comité verder<br />
BESLOTEN RAADSVERGADERING 10 FEBRUARI 1912<br />
De voorzitter wil de adressen van de heer Bleuland van Oordt en mevrouw Savalle in<br />
een besloten vergadering behandelen. De heer Bleuland van Oordt wil nu eindelijk<br />
onderhandelen. Burgemeester en Wethouders willen op grondslag van het recht van<br />
de heer Bleuland van Oordt om met gaslevering tot 1916 door te gaan onder zekere<br />
voorwaarden een nader te bepalen bedrag als vergoeding geven. Een van de<br />
voorwaarden zal zijn dat de heer Bleuland van Oordt gas zal blijven leveren tot de<br />
gemeentelijke gasfabriek dit zal overnemen. Burgemeester en Wethouders stellen een<br />
vergoeding voor van ƒ 25.000,--. en leest de voorwaarden voor. Er volgt een brede<br />
discussie waarbij verschillende sprekers hun zienswijze uiteen zetten maar uiteindelijk<br />
wordt zonder hoofdelijke stemming besloten het voorstel van Burgemeester en<br />
Wethouders in de openbare vergadering in behandeling te nemen.<br />
De vergadering wordt in het openbaar voortgezet<br />
Gaslevering De voorzitter leest het ontwerp voor met vier artikelen waarin een overeenkomst met<br />
de heer J. Bleuland van Oordt wordt voorgesteld. De heer Bleuland van Oordt dient<br />
zich voor 18 februari 1912 schriftelijk bereid te verklaren en Gedeputeerde Staten<br />
dienen de daartoe af te sluiten lening van ƒ 25.000,- goed te keuren. Met algemene<br />
stemmen wordt dit besloten.<br />
Geldlening Voorzitter doet mededeling van de voorwaarden van een geldlening met de<br />
Maatschappij voor Gemeente Crediet te Amsterdam. Ook deze worden goedgekeurd.
24 februari 1912 blz.249-253-<br />
Dankbetuiging De heer Th. Gorter deelt de Raad het overlijden mee van zijn vader<br />
1436<br />
J. Gorter, veldwachter in ruste en dankt voor het pensioen dat de veldwachter vanaf<br />
zijn 70e jaar genoot.<br />
Commissie van De Commissie van toezicht op het middelbaar onderwijs heeft<br />
toezicht Middelbaar verslag uitgebracht.<br />
Onderwijs<br />
Bouw De heer W. Korevaar,te Alblasserdam laagste inschrijver voor de bouw der<br />
Gasfabriek gasfabriek, maar aan wie het werk niet is gegund, vraagt ƒ 100,- vergoeding voor<br />
gemaakte onkosten. Hem is al ƒ 25,= betaald. Het verzoek wordt doorverwezen naar<br />
Burgemeester en Wethouders ter verdere afwikkeling.<br />
Bouwverbod De heer Wurfbain verzoekt ontheffing van bouwverbod voor een villa aan Laan van<br />
Nieuw Oosteinde, op een plek waar geen riool ligt. De vergunning wordt verleend.<br />
Geldlening De geldlening voor het contract met de heer Bleuland van Oordt wordt door<br />
Gedeputeerde Staten goedgekeurd.<br />
Bouwplan Het bouwplan Hofwijck moet enigszins gewijzigd worden in verband met het eigendom<br />
van een sloot die niet aan de Gemeente maar aan de Staatsspoorweg-Maatschappij<br />
behoort. De wijziging wordt goedgekeurd.<br />
Straten De Koningin Wilhelminalaan tussen Herenstraat en Broeksloot wordt met bijbehorend<br />
riool door de Gemeente overgenomen.<br />
IJsselstoomtram De IJsselstoomtram vraagt vergunning tot verlenging van het dubbelspoor op de<br />
Achterweg en het aanleggen van wissels. De vergunning wordt verleend, maar onder<br />
de voorwaarde dat de werken vóór 1 juli 1912 worden uitgevoerd.<br />
Directeur Er waren wel 80 sollicitanten ! De heer Adriaanse heeft erdrie geselecteerd.<br />
gasfabriek 1) Joh.H. Schenke - onderdirecteur van de gasfabriek te Zeist<br />
2) J. Luyt - opzichter van de gasfabriek te Dordrecht<br />
3) G. Faber - directeur van de gasfabriek te Lemmer<br />
Bij de discussie stelt de heer de Wit dat hij een medische keuring noodzakelijk vindt.<br />
De Voorzitter stelt dat dit niet gebruikelijk is, maar stemt er mee in. Na stemming<br />
wordt de heer Joh. H. Schenke met algemene stemmen benoemd. De heer Schenke<br />
heeft zich tevens bereid verklaard de functie van boekhouder waar te willen nemen !
Vervolg van: 24 februari 1912 blz.249-253-<br />
1437<br />
Belastingen Burgemeester en Wethouders verwerpen de reclame van W.J.M.de Jong betreffende<br />
de door hem te betalen Hondenbelasting.<br />
Onteigening De heer C. v.d. Dool weigerde een bod van ƒ 684,-. Mr. de Ranitz, zijn advocaat, doet<br />
daarvan mededeling. Voorgesteld wordt de Rechtbank de schadeloossteling in<br />
verband met onteigening te doen vaststellen. Aldus besloten.
10 april 1912 blz.253-259-<br />
Directeur De heer Schenke dankt voor zijn benoeming. Een doktersattest begeleidt dit<br />
Gasfabriek schrijven.<br />
1438<br />
IJsselstoomtram De voorwaarde om het dubbelspoor op de Achterweg voor 1 juli 1912 gereed te<br />
hebben kan niet worden gehaald. Een voorstel om dit nader vast te stellen op 1<br />
oktober 1912 wordt zonder hoofdelijk stemming aangenomen.<br />
Binnengekomen Een binnengekomen brief van C.v.d.Heijden wordt niet inbehandeling<br />
post genomen omdat het niet op zegel is gesteld.<br />
Bouwplan De heer H.G.C. Bolten verzoekt te mogen bouwen aan de Achterweg.<br />
Achterweg Het verzoek wordt in handen van Burgemeester en Wethouders gesteld om pre-<br />
advies.<br />
Bouw- In artikel 6 van de bouwverordening wordt geëist dat achter ieder gebouw<br />
verordening een open ruimte dient te zijn, gelijk aan 1 /3 van de oppervlakte van dit gebouw. De<br />
raad besluit Burgemeester en Wethouders bevoegdheid te geven hiervan gedeeltelijk<br />
ontheffing te verlenen.<br />
Straat- De Electriciteits Maatschappij Voorburg - Rijswijk is bereid het contract<br />
verlichting per maand te verlengen, mits de maatschappij eigenaar wordt van de 16 houten en 12<br />
ijzeren palen, uitgezonderd de lantaarnpaal voor het gemeentehuis. Burgemeester en<br />
Wethouders adviseren dit aan te nemen. De kosten aan de palen zijn dan voor<br />
rekening der Maatschappij. Zonder hoofdelijke stemming besloten.<br />
Gasbuizen Ten behoeve van een perceel grond in de gemeente Stompwijk, toebehorende aan de<br />
gemeente en enige percelen in Voorburg, toebehorende aan de heer P.W. de Zwart sr.<br />
wordt een erfdienstbaarheid gevestigd. In die grond dient de hoofdgasbuis te worden<br />
gelegd. Hieraan worden enige voorwaarden verbonden, zoals het laten branden van<br />
een gaslantaarn voor het huis bij sectie E 1976 en mits er voor de heer de Zwart geen<br />
kosten aan zijn verbonden.<br />
Erfdienst- Tevens wordt besloten een erfdienstbaarheid te vestigen op de Laan van<br />
dienstbaarheid Nieuw Oosteinde ten behoeve van het aan de gemeente toebehorende stuk grond in<br />
Stompwijk sectie G 424. De gemeente verbindt zich de Laan van Nieuw Oosteinde<br />
naar welbevinden te verlichten.<br />
Gaslevering Behandeld wordt de verordening van de levering van gas. Na enige discussie over<br />
artikel 26 en 28 wordt de verordening met algemene stemmen goedgekeurd.
Vervolg van: 10 april 1912 blz.253-259-<br />
1439<br />
Geldlening Besloten wordt een lening à ƒ 4.000,- , rentende 4¼ % en af te lossen in 10 <strong>jaren</strong>, aan<br />
te gaan voor de aanschaf van een nieuwe motorpomp voor de biologische reiniging.
23 mei 1912 blz.259-261<br />
Bouw- Gedeputeerde Staten verzoeken de wijziging van de bouwverordening<br />
1440<br />
verordening zoals besloten in de raadsvergadering van 10-4-1912 slechts toe te passen in<br />
bijzondere gevallen.<br />
Gasleiding Mejuffrouw Kuijs verzoekt de gasleiding in de Laan van Nieuw Oosteinde door te<br />
trekken tot haar woning. Voor pre-advies naar Burgemeester en Wethouders.<br />
Wegen en De heren V.A.G. van den Bergh en C. van den Berg dienen,als<br />
voetpaden woordvoerders van de Vereniging ter bevordering van de belangen der<br />
gemeente Voorburg bij de Raad een petitie in. Het adres wordt in handen gesteld van<br />
Burgemeester en Wethouders ter afdoening.<br />
Waterleiding/ De voorwaarden voor de levering van drinkwater zouden volgens de<br />
Codex Voorburgse Waterleiding Maatschappij conform de Codex Alimentarius<br />
Alimentarius moeten zijn. (Cfr. de notulen van 14 december 1911). De Gezondheidscommissie in<br />
Zoetermeer is het daar niet mee eens. Burgemeester en wethouders hebben zich<br />
daarom gewend tot de Inspecteur van het Staatstoezicht op de Volksgezondheid en<br />
deze adviseert het verzoek wel in te willigen. De door de Voorburgsche Waterleiding<br />
gehanteerde normen voldoen. De Raad besluit derhalve de normen goed te keuren.<br />
Bouwplan Het verzoek de voortuinen in de Heldenburgerdwarsstraat op 3 meter te mogen maken<br />
wordt goedgekeurd.<br />
Stembureau Als leden van het stembureau voor de verkiezingen in 1912 worden benoemd de drie<br />
jongste raadsleden: de heren van Veen, de Wit en Meeuwisse.<br />
Belastingen De Hoofdelijke Omslag wordt vastgesteld op ƒ 16.696,14 5
18 juli 1912 blz.262-265<br />
Raadslid De Voorzitter deelt mee dat er twee bezwaarschriften zijn ingekomen<br />
1441<br />
tegen de verkiezing van de heer C. v.d.Berg als raadslid en stelt voor Burgemeester en<br />
Wethouders een pre-advies te laten uitbrengen. Aldus besloten.<br />
Gasfabriek Gedeputeerde Staten maken enige bezwaren tegen de verordening op het beheer der<br />
gasfabriek. Burgemeester en Wethouders stellen voor aan de wensen van<br />
Gedeputeerde Staten te voldoen. Aldus besloten.<br />
Tram Het Besluit van 29 april 1908 (rails op middenpad van Koningin Wilhelminalaan)<br />
ingetrokken en vergunning verleend tot het berijden van de Koningin Wilhelminalaan<br />
en de Achterweg.<br />
Straat- De garantie voor de aanleg van geleidingen voor straat-verlichting wordt<br />
verlichting afgekocht voor een bedrag van ƒ 600,- ineens.<br />
Gasleiding Mejuffrouw E.C. Kuijs (Cfr. 23 mei 1912) vraagt nogmaals haar woning bij de opening<br />
van de nieuwe gasfabriek van gas te willen voorzien. Het zou ƒ 500,- (ƒ 5000,- sic!)<br />
kosten de gasleiding te verlengen. De oude gasleiding die er al ligt (van de heer<br />
Bleuland van Oordt) voldoet misschien. De heer Bleulandt van Oordt is bereid de<br />
leiding voor ƒ 100,- over te doen. Met algemene stemmen wordt besloten de leiding<br />
over te nemen.<br />
Directeur De directeur zou een winstaandeel moeten krijgen, zo stellen<br />
gasfabriek Burgemeester en Wethouders. Wordt aangenomen met 7 tegen 3 stemmen.<br />
Gastarieven De vaststelling der gasprijzen en de tarieven voor de gasmeters worden met algemene<br />
stemmen aangenomen.<br />
Burgemeester De burgemeester deelt mee dat hij, na 29 <strong>jaren</strong> het burgemeestersambt te hebben<br />
bekleed, zijn ontslag heeft aangevraagd. Wethouder Herckenrath beantwoordt de<br />
burgemeester in gloedvolle bewoordingen.
10 augustus 1912 blz.265-269-<br />
Gemeente- De voorzitter - nog steeds burgemeester Mr. H.N.C. Baron van Tuyll<br />
1442<br />
secretaris van Serooskerken - wenst de gemeentesecretaris, de heer Pompe van Meerdervoort,<br />
geluk met zijn herstel. Deze heeft na 14 maanden zijn functie weer op kunnen nemen.<br />
De heer Menso heeft zijn werk als vervanger goed gedaan, waarvoor hem dank wordt<br />
gebracht.<br />
Huren De afdeling Voorburg-<strong>Leidschendam</strong> van de Sociaal Democratische Arbeiderspartij<br />
verzoekt het oude gymnastieklokaal der openbare school te mogen huren. Voor pre-<br />
advies naar Burgemeester en Wethouders.<br />
Raadsleden In de bezwaarschriften wordt o.m. gesproken over onnauwkeurigheid bij het tellen der<br />
stembiljetten, waarbij de heer C.v.d.Berg als raadslid zou zijn verkozen. De Voorzitter<br />
stelt voor drie leden van de Raad aan te wijzen die de uitslag opnieuw kunnen<br />
vaststellen. Na enige discussie worden drie leden aangewezen voor de hertelling.<br />
Haven Besloten wordt de havenbeambte een weekloon te geven vanƒ 2.50. Tot op heden had<br />
deze beambte geen salaris genoten, maar alleen bestel- en bergloon.<br />
Afscheid Burgemeester van Tuyll van Serooskerken houdt een afscheidsrede, die<br />
beantwoord wordt door de heer Bruynings Ingenhoes. Namens de Raad, de secretaris<br />
en de wethouders biedt hij hierop de scheidende burgemeester een souvenir aan.
12 september 1912 blz.269-273<br />
Voorzitter De Raad wordt voorgezeten door wethouder de heer A.J. Herckenrath.<br />
1443<br />
Ontslag De voorzitter leest een afschrift voor van het Koninklijk Besluit waarin aan<br />
burgemeester mr. H.N.C. Baron van Tuyll van Serooskerken op diens verzoek eervol<br />
ontslag wordt verleend met ingang van 12 augustus 1912.<br />
Schoolartsen De Nederlandse Vereniging van Schoolartsen heeft een verzoek ingediend bij de<br />
gemeente om in een verordening een bepaling op te nemen waarbij aan kinderen,die<br />
lijden aan met name genoemde besmettelijke ziekten, verboden wordt de school te<br />
bezoeken.<br />
Station Gedeputeerde Staten melden dat de toegangsweg naar het station Voorburg-<br />
<strong>Leidschendam</strong> in onderhoud aan de Gemeente is overgedragen<br />
Schoolexamen Het raadslid de heer dr. E.H. Bruijnings Ingenhoes doet een voorstel om het onderwijs<br />
op de Openbare Lagere School zo uit te breiden dat de leerlingen deel kunnen nemen<br />
aan het toelatingsexamen voor de H.B.S. of het Gymnasium.<br />
Voor pre-advies naar Burgemeester en Wethouders.<br />
Raadslid De commissie ad hoc betreffende de stemming op 5 juni 1912 stelt dat er géén fouten<br />
bij de telling zijn gemaakt. De heer C. v.d. Berg kan als raadslid toetreden. Aldus<br />
besloten.<br />
Gemeente- De voorlopige Gemeenterekening 1911 wordt vastgesteld op een batig rekeningsaldo<br />
van ƒ 12.971,62.<br />
IJsselstoomtram De datum waarop de uitbreiding van de sporen op de Achterweg klaar moet zijn wordt<br />
verschoven van 1 oktober 1912 naar 1 december 1912. (Cfr. notulen 10 april 1912)<br />
Straten Er is overlast van rioolvocht in de Willemstraat. De weg verkeert in slechte toestand.<br />
De weg wordt kosteloos aan de Gemeente overgedragen. Na enige discussie gaat de<br />
Raad accoord.
Vervolg: 12 september 1912 blz.269-273<br />
1444<br />
Gasfabriek In 1909 zijn er onderhandelingen geweest tussen Burgemeester en Wethouders en de<br />
Maatschappij tot Bouw en Exploitatie van Gemeentebedrijven te Utrecht over een te<br />
stichten gasfabriek. De maatschappij heeft toen een kostenbegroting gemaakt en<br />
daarbij bedongen dat, mocht de aanbesteding aan een ander dan aan haar worden<br />
gegund, zij 1 % van de bouwkosten als vergoeding voor verrichte diensten zou<br />
ontvangen. Burgemeester en Wethouders stellen nu voor aan de Maatschappij<br />
ƒ 1.210,- uit te keren. Een aantal raadsleden, de heer Bruijnings Ingenhoes voorop,<br />
vindt dit een veel te hoog bedrag. De Maatschappij zou er weinig arbeid voor hebben<br />
verricht en derhalve weinig kosten hebben gemaakt. Bovendien is de aanbesteding<br />
niet ondershands geschied maar in het openbaar en heeft de maker van het ontwerp,<br />
de heer Adriaanse slechts ƒ 500,- ontvangen. Als bedragen voor een vergoeding<br />
worden genoemd ƒ 600,- (de heer Bruijnings Ingenhoes), ƒ 300,- (de heer Muijs) en<br />
ƒ 400,- (de heer Fransen). Het voorstel van Burgemeester en Wethouders wordt<br />
verworpen met 6 tegen en 1 stem en dat van het raadslid Bruijnings Ingenhoes<br />
aangenomen met 5 tegen 2 stemmen.
30 september 1912 blz.273-277<br />
Gemeente- De Gemeentesecretaris, de heer jhr. J.L.K. Pompe van Meerdervoort,<br />
1445<br />
secretaris heeft om gezondheidsredenen eervol ontslag gevraagd. Burgemeester en Wethouders<br />
stellen voor de heer J.W. Menso op te dragen deze vergadering te notuleren.<br />
Raadslid Tot raadslid wordt C. v.d. Berg beëdigd.<br />
Straten Gedeputeerde Staten keuren de kosteloze aanvaarding van de percelen aan de<br />
Willemstraat goed.<br />
Gasfabriek De Maatschappij tot Bouw en Exploitatie van Gemeentebedrijven te Utrecht accepteert<br />
de aangeboden vergoeding van ƒ 600,- en ziet af van elke andere vordering.<br />
Gemeente-ontvanger De boeken van de Gemeente-ontvanger zijn in orde bevonden.<br />
Schoollokalen De afdeling Rijswijk-Voorburg van de Hollandse Maatschappij van<br />
Landbouw wil een cursus paardenkennis laten geven. Zij vraagt kosteloos een<br />
schoollokaal af te staan en ƒ 25,- subsidie voor de kosten van leraar en leermiddelen.<br />
Het verzoek wordt zonder hoofdelijke stemming ingewilligd.<br />
Gemeente-secretaris Het verzoek om eervol ontslag van de heer Pompe van Meerdervoort komt<br />
nu ter tafel. De voorzitter prijst het werk der scheidende Gemeentesecretaris, tevens<br />
Gemeente-ontvanger en Ambtenaar van de Burgerlijke Stand, uitbundig. Tevens<br />
spreekt hij de hoop uit, omdat de reden van het ontslag de gezondheidstoestand van<br />
de heer Jhr. J.L.K. Pompe van Meerdervoort is, dat hem het verblijf in Zuid-Afrika goed<br />
zal doen. Het ontslag gaat in per 1 oktober 1912.<br />
Ambtenaar De heer Audier wordt op verzoek eervol ontslag verleend als ambtenaar van<br />
Burgerlijke Stand/ de Burgerlijke Stand. Burgemeester en Wethouders achten het wenselijk de<br />
Gemeente secretaris thans nog gecombineerde betrekking Gemeenstesecretaris en Gemeente-<br />
-ontvanger ontvanger te scheiden. Ze stellen voor sollicitanten op te roepen voor het<br />
secretarisambt, maar pas als er een burgemeester is benoemd. De burgemeester en<br />
secretaris moeten elkaar immers liggen. Als waarnemer stellen ze voor de heer J.W.<br />
Menso te benoemen. Aldus besloten. Wat betreft de ontvanger stellen ze voor<br />
onmiddelijk in de vacature te voorzien. Om aan de gemeentewet te voldoen stellen ze<br />
een tweetal voor: J.W. Menso en Jhr. F.G.A. Gevaerts van Simonshaven. De heer de<br />
Wit maakt bezwaar omdat dit punt niet op de agenda voorkomt. Na stemming wordt de<br />
zaak met 7 tegen 3 stemmen uitgesteld.
18 oktober 1912 blz.278-281<br />
1446<br />
Bouwplan Een adres van G.J.P. Klumper betreffende bouwen op voormalige buitenplaats Rusthof<br />
wordt naar Burgemeester en Wethouders doorverwezen.<br />
Tarieven Een adres van diverse ingezetenen over de tarieven van de<br />
waterleiding gaat eveneens om pre-advies naar Burgemeester en Wethouders.<br />
Huren Het verzoek van de Sociaal Democratisch Arbeiderspartij Voorburg-<strong>Leidschendam</strong> om<br />
een zaaltje achter het Raadhuis voor vergaderingen te mogen gebruiken wordt<br />
afgewezen. Het zaaltje zal voor geen enkele politieke partij ter beschikking worden<br />
gesteld.<br />
Gemeente- De zekerheid die de Gemeente-ontvanger dient te stellen wordt bepaald op<br />
ontvanger ƒ 8.000,--. Voor de functie van Gemeente-ontvanger bevelen Burgemeester en<br />
Wethouders aan: de heer J.W. Menso en jhr. F.G.A. Gevaerts van Simonshaven. Na<br />
stemming blijkt de heer Doorn uit Delft te zijn gekozen! De voorzitter deelt mee dat de<br />
waarnemer van deze functie J.W. Menso zich vanaf de 19 oktober niet meer ter<br />
beschikking stelt. Hij vraagt de Raad een persoon als vervanger aan te wijzen. Op<br />
voorstel van raadslid de Wit wordt dit echter verschoven naar het eind van de<br />
vergadering.<br />
Commissie Tot leden van de commissie voor de gasfabriek worden benoemd de heren<br />
gasfabriek Muys en Meeuwisse.<br />
Gemeente- De Gemeentebegroting over 1913 wordt doorgenomen. Er zijn weinig<br />
begroting bezwaren, de begroting wordt dan met algemene stemmen aangenomen.<br />
Gemeente- De heer Menso verklaart de boeken aan Burgemeester en Wethouders<br />
ontvanger/ over te dragen en het secretariaat neer te leggen. Het pas benoemde<br />
secretaris raadslid v.d. Berg protesteert dat de heer Menso het woord voert!
23 oktober 1912 blz.281<br />
Gemeente-secretaris De heer A. Korver wordt tot waarnemend Gemeentesecretaris benoemd<br />
1447<br />
Raadslid De heer Wijsman bedankt als raadslid naar aanleiding van de in de vorige vergadering<br />
plaats gehad hebbende benoeming en vertrekt.<br />
Gemeente- Schrijven van de heer L.J. Doorn te Delft: hij neemt de benoeming als<br />
ontvanger gemeente-ontvanger graag aan. Een verzoek van de heer Menso om ontheven te<br />
worden als waarnemend secretaris en ontslag als ambtenaar van de Burgerlijke Stand<br />
wordt hem eervol verleend. De heer A.Korver wordt tevens benoemd tot waarnemend<br />
gemeente-ontvanger en bezoldigd ambtenaar van de Burgerlijke Stand. Aan<br />
Gedeputeerde Staten zal worden verzocht de wedde van de ontvanger op ƒ 800,- 's<br />
jaars te brengen.
2 november 1912 blz.282--<br />
Gemeente-rekening Gedeputeerde Staten hebben de Gemeenterekening 1911 goedgekeurd.<br />
1448<br />
Ambtenaar De heer Meeuwisse maakt bezwaar tegen de benoeming van de heer A. Burgerlijke<br />
Korver tot ambtenaar van de Burgerlijke Stand in de raadsvergadering van<br />
Stand 23 oktober 1912. De procedure was onjuist! Na enige discussie wordt de benoeming<br />
echter alsnog goedgekeurd!<br />
Gemeente-ontvanger De Gemeente-ontvanger wordt beëdigd.
6 november 1912 blz.282-283<br />
1449<br />
Burgemeester Op verzoek van de voorzitter leest de waarnemend secretaris een Koninklijk Besluit<br />
van 26 oktober 1912 voor, waaruit blijkt dat tot burgemeester van Voorburg is<br />
benoemd de heer D. Baron Mackay. Tevens wordt voorlezing gedaan van de 'missive'<br />
van de Commissaris van de Koningin in Zuid-Holland, waaruit blijkt dat Baron Mackay<br />
de vereiste eed heeft afgelegd. Hierna wordt de nieuwe burgemeester door de heer<br />
Herckenrath, loco-burgemeester, met een toepasselijk woord geïnstalleerd.
7 december 1912 blz.283-287<br />
1450<br />
Raadsleden Gedeputeerde Staten delen mee dat de presentiegelden van de raadsleden op ƒ 200,-<br />
zijn vastgesteld.<br />
Onteigening De Arrondissementsrechtbank heeft beslist dat de schadeloosstelling voor de<br />
onteigening van de Loolaan is bepaald op ƒ 1.030,15.<br />
Raadslid Het raadslid Wijsman, die op 23 oktober 1912 staande de vergadering ontslag nam,<br />
wenst nadrukkelijk aangetekend te zien dat zijn ontslagname niet het gevolg was van<br />
de plaats gehad hebbende benoeming, maar van de wijze van stemming van een der<br />
leden. De notulen zullen gewijzigd worden en de stembriefjes vernietigd.<br />
Bouwverordening Het Rooms Katholieke Steenen Grondbewerkers Gilde H. Martinus verzoekt aan de<br />
bouwvoorschriften toe te voegen dat bij elk nieuwbouw-project een privaat voor de<br />
werklieden aanwezig zal zijn. Aldus besloten.<br />
Onderwijs Het voorstel van de heer Bruijnings Ingenhoes tot uitbreiding van het openbaar lager<br />
onderwijs met een cursus in de Franse taal is door Burgemeester en Wethouders<br />
besproken. De heer Ingenhoes wil 8 uur Franse taal per week tegen ƒ 1,-- per maand<br />
per kind. De heer v.d. Berg wil bovendien een 7e leerjaar. Besloten wordt de zaak<br />
terug te verwijzen naar Burgemeester en Wethouders voor pre-advies.<br />
Noordervliet De heer G.J.P. Klumper verzoekt bouwactiviteiten voor Noordervliet.<br />
Hij biedt de Gemeente gratis grond aan mits de Gemeente kosten van demping en<br />
bestrating wil betalen. Burgemeester en Wethouders adviseren afwijzend te<br />
beschikken. Er volgt een discussie met voorstellen die verworpen worden. Uiteindelijk<br />
wordt het advies van Burgemeester en Wethouders met algemene stemmen<br />
aangenomen.<br />
Gemeente- De instructie van de Gemeente-opzichter wordt wat gewijzigd. Er ontstaat<br />
opzichter een discussie over een salarisverhoging. Dezewordt, hoewel niet op de agenda<br />
vermeldt, wel behandeld. Het salaris wordt na stemming met ƒ 200,- per jaar verhoogd.<br />
Ambtenaar D. Baron Mackay wordt tot onbezoldigd ambtenaar van de Burgerlijke<br />
Burgerlijke Stand Stand benoemd<br />
Waterleiding- Burgemeester en Wethouders worden gemachtigd in overleg te treden met<br />
maatschappij de Waterleidingsmaatschappij om te trachten een lager tarief te verkrijgen.<br />
Rondvraag De heer v.d. Berg verzoekt de voorzitter de rondvraag weer in te voeren.
18 januari 1913 blz.287-292<br />
Arbeids- De grondwerkers- en opperliedenvereniging "Door Eendracht Sterk" en de<br />
1451<br />
voorwaarden R.K. Kalk- en Steenbewerkersbond " St. Jan" verzoekt om in gemeentebestekkken<br />
bepalingen op te nemen over minimumloon en maximale arbeidstijd. Burgemeester en<br />
Wethouders adviseren afwijzend te beschikken, zoals op 24 augustus 1910. (Willen<br />
geen gemeentelijke regelingen maken zolang het rijk deze nog in voorbereiding heeft).<br />
Er volgt een discussie waarbij voorgestelde wijzigingen worden weggestemd en het<br />
advies van Burgemeester en Wethouders uiteindelijk wordt aangenomen.<br />
Raadslid De geloofsbrieven van heer A. Hanegraaff zijn door Burgemeester en<br />
Wethouders onderzocht en in orde bevonden. Hij wordt als raadslid toegelaten.<br />
Raads- In de Commissie van fabricage worden benoemd: de heren Muysen De<br />
commissies Haan; in de Commissie van financiën: de heren Bruijnings Ingenhoes en Meeuwisse;<br />
in de Commissie van strafverordeningen: de heren Bruijnings Ingenhoes en v.d. Berg;<br />
in de Commissie van de gasfabriek: de heren Muys en Meewisse; in de Commissie tot<br />
wering van schoolverzuim: de heren E. Molt, F.A. v.d. Wart, J. v.d. Donk, P. v. Galen<br />
en J.W. Voorthuizen.<br />
Gemeente-ontvanger De heer v.d. Berg vraagt of de Gemeente-ontvanger is gehoord. De voorzitter<br />
antwoordt hierop ontkennend. De heer de Wit stelt hierop voor het punt van de agenda<br />
af te voeren. Het voorstel van de heer de Wit wordt aangenomen.<br />
Geldlening Burgemeester en Wethouders stellen voor de Maatschappij van Gemeentecrediet te<br />
verzoeken een geldlening voor de te bouwen gasfabriek te verstrekken van ƒ 60.000,--<br />
Na enige discussie aangenomen zonder hoofdelijke stemming.<br />
Onderwijs Naar aanleiding van de in de vorige vergadering voorgestelde uitbreiding van het<br />
onderwijs op de openbare lagere school met een cursus Frans, alsmede een 7e<br />
leerjaar, hebben Burgemeester en Wethouders hun (hernieuwd) pre-advies<br />
uitgebracht.Ze stellen nu voor: proefneming met een cursus Franse taal van 8 uur per<br />
week en daarvoor tijdelijk mejuffrouw M.E. v.d. Lee te benoemen tegen een<br />
vergoeding van ƒ 250,-- per jaar. Er volgt een brede discussie vooral over een<br />
wenselijkheid van een 7e leerjaar. Er zijn een aaantal voorstellen, waarvan uiteindelijk<br />
het voorstel van de heer Muys de eindstreep haalt, te weten: per 1 april 1914 of eerder<br />
een 7e leerjaar, mits er 20 kinderen aan dit leerjaar zullen deelnemen tegen een<br />
schoolgeld van ƒ 25,-- per jaar.
Vervolg van: 18 januari 1913 blz.287-292<br />
1452<br />
Rondvraag Bij de rondvraag komen de volgende punten aan de orde: - het snoeien van dood<br />
hout in bomen;-meer straatverlichting aan de Laan van Nieuw Oosteinde;<br />
-controle op hooibroei door de brandmeester;<br />
-riolering en bestrating Willemstraat;<br />
- snelle benoeming secretaris.
17 februari 1913 blz.292-296-<br />
Raadslid Het raadslid de heer A. Hanegraaff wordt beëdigd.<br />
Geldlening De geldlening voor de gasfabriek wordt door Gedeputeerde Staten goedgekeurd.<br />
1453<br />
Onderwijs Een 40-tal ouders zijn bereid een schoolgeld van ƒ 25,-- te voldoen voor het 7e<br />
leerjaar. Burgemeester en Wethouders zullen spoed betrachten, zodat de nieuwe<br />
regeling per 1 september 1913 in kan gaan.<br />
Bouwplan Verzoek van de heer W.A. Schroot een villa te mogen bouwen aan de Laan<br />
van Nieuw Oosteinde, sectie E 2047. Volgens pre-advies Burgemeester en<br />
Wethouders besloten, mits van de vergunning binnen het jaar gebruik wordt gemaakt.<br />
Rooilijn Een voorstel van Burgemeester en Wethouders betreffende de rooilijn op de<br />
Achterweg, sectie E 627 wordt na een uitvoerig bebat verworpen. Een voorstel van de<br />
heer Muijs om per 1 april 1914 met het zevende leerjaar te beginnen, mits er op 1<br />
januari 1914 minstens 20 betalende leerlingen zijn, wordt aangenomen.<br />
Gemeente- Er is met de Gemeente-ontvanger gesproken. De voorgestelde wijzigingen<br />
ontvanger worden zonder hoofdelijke stemming goedgekeurd. Dit houdt onder meer in dat de<br />
ontvanger datgene wat hij meer in kas heeft dan ƒ 1.000,- moet overstorten.<br />
Rekening courant Burgemeester en Wethouders vragen machtiging om overgestorte gelden te beleggen<br />
bij een bank, te weten: Heldring en Pierson te 's-Gravenhage.<br />
De heer Muijs stelt voor deze kwestie voor te leggen aan de Commissie voor de<br />
financiën. Dit wordt met algemene stemmen aangenomen.<br />
Gemeente-begroting Gemeentebegroting 1912 is goedgekeurd<br />
De raad gaat in comité generaal (sic) verder.<br />
Hiervan worden echter geen afzonderlijke notulen bijgehouden)<br />
Na heropening blijken te zijn voorgedragen:<br />
A.P.H. Buysing Damsté, secretaris-ontvanger van Dodewaard en L.A. Korver<br />
waarnemend secretaris te Voorburg.<br />
De heer A.P.H. Buysing Damsté verkrijgt 5 stemmen en P.J.M. Kemper uit Lobith 6.<br />
Daarmee is laatstgenoemde, alhoewel niet voorkomend op de voordracht, benoemd.
14 april 1913 blz.296-308-<br />
1454<br />
Gasfabriek De heer J. Dolman heeft ontslag genomen als voorzitter van de gascommissie. De<br />
Burgemeester volgt hem op. Boeken en kas van de directeur der gasfabriek zijn<br />
gecontroleerd en in orde bevonden.<br />
Gemeente-secretaris De heer P.J.M. Kemper te Lobith deelt mee zijn benoeming te aanvaarden.<br />
Raadslid De heer J. Dolman schrijft ontslag te nemen als raadslid om de navolgende redenen:<br />
de onverantwoordelijke benoeming van de Gemeente-ontvanger; de vreemde<br />
verkiezing van een secretaris en de onheuse behandeling door de leden van de<br />
gascommissie.<br />
Klachten De Vereniging tot bevordering van de belangen der gemeente Voorburg brengt een<br />
aantal klachten onder de aandacht, te weten: vervuiling van sloten; het ontbreken van<br />
urinoirs; de stofplaag en de onvoldoende straatverlichting. Burgemeester en<br />
Wethouders nemen hiervan kennis.<br />
Kappen van bomen De heer Dierkens verzoekt vier bomen te mogen kappen aan de Prins Albertlaan.<br />
Hierover ontstaat een heftige discussie, maar uiteindelijk mag er gekapt worden.<br />
Subsidie Feestvereniging "De Burcht" vraagt een subsidie van ƒ 400,-- voor de kosten van de<br />
herdenking van Nederlands Onafhankelijkheid (1813-1913). Het voorstel van<br />
Burgemeester en Wethouders is positief om de gevraagde subsidie te verlenen. Na<br />
een discussie wordt echter een voorstel van de heer de Wit aangenomen, waarbij een<br />
minimumsubsidie van ƒ 400,- en een maximum van ƒ 800,- wordt voorgestaan onder<br />
voorwaarde dat het college van Burgemeester en Wethouders achteraf inzage krijgt in<br />
de boeken.<br />
Rekening- Over het voorstel van 10 februari 1913 om een rekening-courant te openen<br />
courant bij Heldring en Pierson te 's-Gravenhage heeft de commissie voor de financiën<br />
gerapporteerd. Na enige discussie wordt het voorstel van Burgemeester en<br />
Wethouders zonder hoofdelijke stemming aanvaard.<br />
Postkantoor Op voorstel van Burgemeester en Wethouders wordt besloten het Posten<br />
Telegraafkantoor te verhuren voor ƒ 1.500,-- per jaar.<br />
Gasfabriek Een voorstel van Burgemeester en Wethouders om degenen die op 1 oktober 1912<br />
reeds waren aangesloten op de petroleum-gasfabriek vrij te stellen van<br />
aansluitingskosten op de nieuwe gasfabriek, wordt goedgekeurd.
Vervolg van: 14 april 1913 blz.296-308<br />
1455<br />
Geldlening Burgemeester en Wethouders doen een voorstel voor het sluiten van een geldlening<br />
van ƒ 27.500,-. Dit bedrag is nodig voor diverse aankopen voor de start van de fabriek.<br />
Na enige discussie accoord.<br />
Onderwijs Burgemeester en Wethouders delen mee dat het plan om een cursus Franse<br />
taal in het lager onderwijs te integreren op ernstige bezwaren stuit vanwege de hoge<br />
kosten en in verband met het bepaalde in artikel 16 van de Lager Onderwijswet. Er<br />
zouden voor een bedrag van ƒ 3.268,35 twee leerkrachten moeten worden<br />
aangetrokken voor slechts 30 leerlingen.<br />
De heer v.d. Berg bestrijdt de mening van Burgemeester en Wethouders heftig. Hij eist<br />
uitvoering van het Raadsbesluit van 18 januari 1913 en dat niet alleen voor de toe te<br />
voegen Franse cursus, maar ook voor uitbreiding met een 7e leerjaar. De voorzitter<br />
verdedigd het voorstel van Burgemeester en Wethouders. Op advies van de heer<br />
Muys wordt dit punt nu van de agenda afgevoerd en verdaagd naar een volgende<br />
vergadering.<br />
Straatnamen Drie straten aan de Koningin Wilhelminalaan krijgen de namen: van Tuyllstraat, van<br />
Meerdervoortstraat en van Alphenstraat.<br />
Gemeente- De Gemeentesecretaris legt de gewenste eden af. Daarnawordt hij door de<br />
secretaris Burgemeester toegesproken, waarbij deze nog eens memoreert dat de naam van de<br />
thans door de raad benoemde secretaris niet op de voordracht van het college van<br />
Burgemeester en Wethouders stond vermeld. Tevens is het de burgemeester nog<br />
steeds niet duidelijk waarom de heer Kemper zoveel voortreffelijker zou zijn dan de<br />
door het college voorgedragen personen. Voorts uit de Burgemeester enige twijfel over<br />
de uitlating van de nieuwe secretaris, dat hij van plan is het algemeen belang te dienen<br />
en niet een persoonlijk of speciaal belang "althans in den eersten tijd" (sic). De<br />
burgemeester wijst de heer Kemper er ten slotte nog eens zonder omwegen op, dat hij<br />
thans verantwoordelijk is voor een sfeer van harmonie en samenwerking op de<br />
secretarie, waarvan hij thans het hoofd is en spreekt de hoop uit dat hij later niet op<br />
deze woorden terug zal hoeven te komen om hem ten volle de verantwoordelijkheid te<br />
laten gevoelen.<br />
Kortom: de Burgemeester geeft blijk niet erg gelukkig te zijn met deze benoeming en<br />
uit in bedekte bewoordingen zijn twijfels over het goed functioneren van de nieuwe<br />
secretaris.<br />
De heer Kemper dankt uiteindelijk de Burgemeester voor zijn woorden, maar niet nadat<br />
hij nog eens uitdrukkelijk heeft verklaard dat hij van plan is te allen tijde het Voorburgs<br />
belang te dienen, zonder aanzien des persoons en zonder onderscheid van zaken.
Vervolg van: 14 april 1913 blz.296-308-<br />
1456<br />
Gymnastiek De heer Hanegraaff pleit voor verbetering van het gymnastiekonderwijs. Burgemeester<br />
en Wethouders overwegen reeds een voorstel terzake.<br />
Collecte Tevens vraagt de heer Hanegraaff waarom de vergunning voor het houden van een<br />
collecte voor de uitgesloten sigarenmakers is geweigerd. Burgemeester en<br />
Wethouders willen in dit conflict geen partij kiezen.<br />
Raadslid De voorzitter brengt dank aan het werk van het afgetreden raadslid J. Dolman.<br />
Gemeente-secretaris De voorzitter dankt de waarnemend secretaris A. Korver en zegt zijn steun<br />
toe bij sollicitatie naar elders.
7 juni 1913 blz.309-329--<br />
Gemeente- Bij het lezen van de notulen merkt de heer Muys dat bij de rede van de<br />
Secretaris Burgemeester naar aanleiding de installatie van de secretaris de<br />
zinsnede is weggelaten:"En hiermee geef ik U gelegenheid deze zaal te verlaten."<br />
Op deze aanmerking wordt echter niet gereageerd.<br />
Postkantoor De Gedeputeerde Staten keuren het besluit tot verhuur van het postkantoor goed.<br />
Belastingen De Gedeputeerde Staten gaan accoord met het kohier van de Honden-<br />
belasting.<br />
Gemeente- De Gedeputeerde Staten keuren de wijziging van de begrotingen over<br />
begroting 1912 en 1913 goed.<br />
Waterleiding- Bij Burgemeester en Wethouders is een schrijven ingekomen van de<br />
maatschappij Waterleidingmaatschappij, waaruit blijkt dat de tarieven enigszins zijn gewijzigd.<br />
Hierna gaat de Raad in comité verder<br />
BESLOTEN RAADSVERGADERING 7 JUNI 1913<br />
Waterleiding- De schenking van de Voorburgse Waterleiding Maatschappij wordt<br />
1457<br />
maatschappij besproken. De schenking bestaat uit de<br />
van gemeentewege onteigende percelen aan de Loolaan. Men vraagt zich af of het<br />
wijs is de schenking te aanvaarden, sterker nog men ziet eigenlijk geen schenking.<br />
Uiteindelijk wordt besloten de schenking te aanvaarden maar er mogen voor de<br />
gemeente geen verplichtingen ontstaan.<br />
De vergadering wordt in het openbaar voortgezet.<br />
Waterleiding- Bij heropening van de raadsvergadering wordt het besluit<br />
maatschappij van de besloten vergadering meegedeeld.<br />
Onderwijs Er ontstaat een zeer uitvoerige discussie over de uitbreiding van het Openbaar Lager<br />
Onderwijs. Uiteindelijk wordt besloten:<br />
Het raadsbesluit van 18 januari 1913 wordt ingetrokken; een voorstel van de heer v.d.<br />
Bergh wordt aangenomen. Dit behelst: Uitbreiding van het Openbaar Lager Onderwijs<br />
met een 7e leerjaar en buiten de schooluren een cursus Frans in te stellen.
Vervolg van: 7 juni 1913 blz.309-329--<br />
1458<br />
Gymnastiek Over het gymnastiekonderwijs staken de stemmen en wordt de zaak aangehouden tot<br />
de volgende vergadering.<br />
Legaten Onder het voorrecht van boedelbeschrijving worden de legaten van wijlen mejuffrouw<br />
A.C. van Zegwaard en A.H.A.C. van Hasselt aanvaard..<br />
Belastingen Bij de behandeling van de vaststelling van de Hoofdelijke Omslag 1913 worden op<br />
verzoek van de heer v.d. Bergh de deuren gesloten. Van de besloten vergadering zijn<br />
géén notulen. Na heropening worden de besluiten vastgesteld, deze gaan voornamelijk<br />
over de betalingstermijnen.<br />
Gasfabriek Op voorstel van de voorzitter zullen de heren de Haan, Franssen en<br />
Hanegraaff de balans 1912 van het gasbedrijf controleren.<br />
Gemeente-secretaris Bij de rondvraag komt er een beraadslaging over de installatie van deGemeente-<br />
secretaris. De voorzitter stelt dat zijnerzijds na de verklaring van de gemeente-<br />
secretaris het misverstand volkomen is opgeheven. De heer Meeuwisse en de heer<br />
v.d. Bergh houden beiden een zeer uitvoerige rede waarin zij de Burgemeester<br />
ernstige verwijten maken over de door hem gehouden rede. Ze roepen hem daarvoor<br />
ter verantwoording. Beide redevoeringen zijn in extenso in de notulen opgenomen.<br />
Krant De heer v.d. Bergh beschuldigt de voorzitter van de tegen hem gerichte perscampagne<br />
in Het Vaderland. De voorzitter voelt zich niet geroepen hierop in te gaan.<br />
Gasfabriek Er wordt gesproken over de wenselijkheid een boekhouder te benoemen.<br />
De voorzitter zegt een onderzoek toe.<br />
Straten Er wordt gewezen op de slechte toestand van het verlengde stuk van de Prinses<br />
Mariannelaan. Ook hiernaar zal een onderzoek worden ingesteld.
12 Juni 1913 blz.329-331<br />
1459<br />
Notulen Na stemming spreekt de Raad zich uit vóór voorlezing van de notulen, maar de<br />
secretaris hoeft niet de redes van de heren Meeuwisse en Van den Bergh voor te<br />
lezen, waarin de wijze van zijn benoeming en de houding van de Burgemeester<br />
worden gehekeld.<br />
Gasfabriek De wenselijkheid een boekhouder voor de gasfabriek te benoemen wordt in de<br />
volgende vergadering ter sprake gebracht.<br />
Onderwijs Er is een schrijven gekomen van de districts-schoolopziener naar aanleiding van<br />
hetgeen er in de vorige vergadering gezegd is over huiswerk. Dit neemt de<br />
schoolopziener zeer hoog op, hij eist een rectificatie. Dit wordt hem toegezegd.
31 juli 1913 blz.332-340<br />
BESLOTEN RAADSVERGADERING 31 JULI 1913<br />
1460<br />
Ambtenaar Ter tafel komt de kwestie van de 1e ambtenaar ter secretarie, de heer A. Korver, die<br />
zich schuldig zou hebben gemaakt aan:<br />
1.insubordinatie;<br />
2.schending van het zakengeheim.<br />
Het betreft onder andere publicaties in kranten. Er onstaat een brede discussie, die<br />
behalve zeer breedvoerig ook af en toe zeer heftig is, omdat de kwestie van de<br />
Gemeente-secretaris en de aversie van de Burgemeester een belangrijke rol spelen.<br />
Er gaan stemmen op de heer Korver te ontslaan<br />
( motie v.d. Berg ). De uiteindelijke beslissingen zijn: De betrokkene te horen en te<br />
wijzen op zijn ongepast gedrag. De heer de Wit stelt voor de motie zes maanden in<br />
portefeuille te houden.<br />
De vergadering wordt in het openbaar voortgezet.<br />
Gymnastiek Burgemeester en wethouders worden gemachtigd ƒ 100,- uit te trekken voor de<br />
aanschaf van gymnastiektoestellen en ƒ 150,- voor een gymnastiekleerkracht.<br />
Geloofsbrieven Tot lid van de Raad worden toegelaten: H.H. Bleuland van Oordt, A. den Engel en C.<br />
v.d. Berg. De toelating van de heer J.H. Hansen geeft problemen. Bij de verkiezing zijn<br />
onregelmatigheden geconstateerd. Men spreekt over wettelijke en morele gronden.<br />
Burgemeester en Wethouders stellen tenslotte voor de geloofsbrieven goed te keuren.<br />
Dit wordt verworpen met 6 tegen 4 stemmen.<br />
Gemeente- De Gemeenterekening 1912 wordt aangeboden en in handen gesteld van de<br />
rekening commissie van financiën.<br />
Gasfabriek De rekening 1912 van de Gasfabriek voorlopig vastgesteld<br />
Onderwijzers Mejuffrouw M.A. v. Beesel wordt benoemd tot onderwijzeres aan de Openbare Lagere<br />
School.<br />
Onderwijs Het schoolgeld van de Franse cursus wordt vastgesteld.<br />
Gemeente-begroting De Gemeentebegroting 1913 wordt gewijzigd.<br />
Straten De Prinses Mariannelaan zal verbeterd worden.
Vervolg van: 31 juli 1913 blz.332-340<br />
Gemeente- De burgemeester bestrijdt in een lange rede, die in extenso is opgenomen<br />
1461<br />
secretaris de bezwaren die de heren Meeuwisse en v.d. Bergh op 7 juni 1913 hebben<br />
uitgesproken.<br />
Raadsleden De voorzitter spreekt woorden van dank en waardering voor het werk van<br />
het aftredende lid de heer Bruinings Ingenhoes en zijn <strong>jaren</strong>lange zorg voor de<br />
gemeentelijke zaak.
14 augustus 1913 blz.341-<br />
Burgemeester Op 18 augustus zal in een openbare vergadering vanGedeputeerde Staten<br />
1462<br />
een bezwaarschrift van de Burgemeester behandeld worden over het niet toelaten van<br />
de heer J.H. Hansen als lid van de raad. De keus is: zal de raad zich "in pleno" oftewel<br />
voltallig dan wel door een gemachtigde laten vertegenwoordigen? Burgemeester en<br />
Wethouders stellen voor één der raadsleden te machtigen. De heer Meeuwise stelt: de<br />
raadsleden zijn ambtshalve gerechtigd de vergadering bij te wonen. Hij stelt voor de<br />
heer v.d. Griendt, vice-voorzitter van de Rooms Katholieke Kiesvereniging af te<br />
vaardigen. Dit voorstel wordt bestreden door de heren Herckenrath en de Haan. Het<br />
voorstel van Burgemeester en Wethouders wordt verworpen en dat van de heer<br />
Meeuwisse aangenomen.
27 augustus 1913 blz.341-<br />
Gedeputeerde Het bezwaarschrift van de Burgemeester is behandeld. De afgevaardigde,<br />
1463<br />
staten de heer v.d. Griendt, heeft hieromtrent gerapporteerd. Gedeputeerde Staten hebben<br />
de raadsbeslissing gehandhaafd en het beroep van de burgemeester dus verworpen.<br />
Er ontstaat een heftige discussie tussen de heer v.d. Bergh en de Burgemeester,<br />
waarbij beiden op het door hen ingenomen standpunt blijven staan.<br />
Onderwijs De heer Molt verzoekt een kwekelinge met acte toe te laten voor ƒ 200,--<br />
per jaar. Burgemeester en Wethouders staan hier achter. Er volgt een uitgebreide<br />
discussie. Het voorstel van Burgemeester en Wethouders wordt verworpen; ook een<br />
motie om de zaak aan te houden wordt verworpen.<br />
Gemeente- De gemeenterekening 1912 wordt voorlopig vastgesteld op een batig saldo<br />
rekening van ƒ 4.931,99 5 .<br />
Geldlening De Raad besluit een geldlening van ƒ 25.000,- aan te gaan voor de uitbreiding van de<br />
Rondvraag:<br />
gasfabriek.<br />
Gemeente De heer van den Bergh verzoekt om een loonregeling voor de<br />
werklieden gemeentewerklieden. De Voorzitter zegt toe dit in de eerstvolgende vergadering aan<br />
de orde te stellen.<br />
Bruggen De heer Hanegraaff verzoekt de bruggen over de Vliet draaiof ophaalbaar te maken,<br />
onder meer om het afbeulen der paarden tegen te gaan. De Voorzitter zegt toe<br />
hierover met Gedeputeerde Staten te spreken.<br />
Onderwijs De heer Hanegraaff vraagt een onderzoek naar de redenen waarom de heer<br />
Bron zijn kinderen naar de van Wassenaer Hoffmanschool heeft gezonden, hoewel hij<br />
als Sociaal Democraat de openbare school moest prefereren. De voorzitter wil wel een<br />
onderzoek instellen, maar wil een antwoord niet toezeggen. Naar zijn mening zijn de<br />
ouders hiertoe niet verplicht.
6 september 1913 blz.348-352<br />
1464<br />
Raadsleden Als raadslid worden beëdigd de heren C. v.d. Berg, H.M. Bleuland van Oordt en A. den<br />
Engelsen.<br />
Gasfabriek Een rapport voor de uitbreiding van de gasfabriek is binnen gekomen. Bestudering<br />
ervan wordt aanbevolen!<br />
Burgemeester De Burgemeester is tot ultimo September afwezig.<br />
Wethouder Er dient een tijdelijke oplossing te komen voor een wethoudersplaats. De voorzitter<br />
vindt dit niet zo nodig en stelt voor een voorlopige wethouder te benoemen. Dit voorstel<br />
wordt verworpen met 5 tegen 4 stemmen. Bij een volgende stemming wordt de heer<br />
v.d. Bergh gekozen. Deze neemt een tijdelijke benoeming aan.<br />
Gemeente- De Gemeentebegroting 1914 wordt aangeboden en in handen<br />
begroting gesteld van de financiële commissie<br />
Commissie van Als lid van commissie van financiën wordt gekozen de heer Bleuland van<br />
financiën Oordt.<br />
Wegen en voetpaden Het voetpad bij Noordervliet wordt afgesloten.<br />
School De Voorzitter kan geen inlichtingen geven over de overgang van een leerling naar de<br />
Van Wassenaer Hoffmannschool.<br />
Urinoirs De heer de Wit vraagt wanneer de urinoirs geplaatst worden. Posten hiervoor staan al<br />
<strong>jaren</strong>lang op de begroting. De Voorzitter zal een onderzoek instellen.<br />
Straat- De straatverlichting is onvoldoende bij hotel "de Zwaan"<br />
verlichting Deze aangelegenheid is echter bij de "Gascommissie" in onderzoek.<br />
Spooroverweg De spoorwegovergang aan het Westeinde moet verbeterd worden voor de<br />
voetgangers.
16 oktober 1913 blz.353-360<br />
Arbeids- Er zijn adressen binnengekomen van de Nederlandse Bond van<br />
voorwaarden Gemeente-ambtenaren en de Politiebond inzake de pensioenregelingen.<br />
1465<br />
Subsidie De feestvereniging "De Burcht" dankt voor de door de raad toegezegde steun en<br />
subsidie bij de herdenkingsfeesten vanwege 100 jaar Nederlandse onafhankelijkheid.<br />
Straten De bewoners van het Paulushofje hebben een verzoek ingediend om de vuilnisbak te<br />
doen verwijderen. De Voorzitter zegt een onderzoek toe.<br />
Werklieden Het reglement wordt aangevuld en vastgesteld. o.m. in verband met<br />
reglement vergoeding bij herhalingsoefeningen. Bij de bespreking wordt verder gesteld dat het<br />
personeel van de gasfabriek een apart reglement krijgt. Ook voor het politiepersoneel<br />
dient een speciaal reglement te worden ontworpen!<br />
De heer Muys wil een andere regeling omdat er al meer betaald wordt dan in naburige<br />
gemeenten. De voorzitter stelt: daarom hebben we ook betere werklieden, maar Muys<br />
wil niet te veel verhogen. Na ampele bespreking wordt het onderwerp aangehouden tot<br />
een volgende vergadering.<br />
Pensioen De pensioengrondslag voor de gemeente-ambtenaren wordt gewijzigd.<br />
Doodgraver De heer W.C. Klumper, de gemeentelijke doodgraver, verzoekt een verhoging van<br />
ƒ 52,- per jaar. Dit wordt toegestaan. Er worden tevens nieuwe instructies vastgesteld.<br />
Onderwijs De wijziging van de jaarwedde wordt aangenomen.<br />
Verbouw De Voorzitter geeft een uitvoerige toelichting op de begrotingswijzigingen die nodig zijn<br />
voor de verbouw van het gemeentehuis.<br />
Gemeente-begroting De gemeentebegroting 1914 wordt aan de orde gesteld.<br />
Op verzoek van de heer Meeuwisse gaat de Raad in comité verder om direct<br />
daarna weer in het openbaar te worden voortgezet.<br />
Jaarwedde De Commissie van financiën is niet tot een "auctum" (vermeerdering-<br />
burgemeester e.a. verhoging )gekomen. Voorgesteld wordt de jaarwedde van Burgemeester op ƒ 1.600.-<br />
en die van secretaris op ƒ 1.500,- te brengen.
Vervolg van: 16 oktober 1913 blz.353-360<br />
Jaarwedde Een voorstel om de jaarwedde van de 1e ambtenaar tersecretarie met ƒ 50,-<br />
1466<br />
ambtenaar te verhogen ontmoet enige tegenstand, met name van de heer Meeuwisse. Nadat dit<br />
voorstel in stemming is gebracht blijken de stemmen te staken.<br />
Verlichting Er wordt aangedrongen op meer verlichting, in het bijzonder bij het gemeentehuis. De<br />
voorzitter vind het niet nodig de straatverlichting onnodig uit te breiden.<br />
Keurmeesters Er wordt een vraag gesteld of de keurders van levensmiddelen wel voldoende<br />
vakbekwaam zijn. De voorzitter meent van wel.<br />
Havengeld Opgemerkt wordt dat het stelsel van havengeld veel te wensen overlaat. Dit zal nader<br />
worden onderzocht.<br />
Hondenbelasting De hondenbelasting zal worden herzien.<br />
Urinoirs Op de begroting 1913 komt geen post meer voor voor urinoirs. Burgemeester en<br />
Rondvraag:<br />
Wethouders zinnen op een oplossing.<br />
Straten Geklaagd wordt over de slechte toestand van de Achterweg
20 oktober 1913 blz.361<br />
1467<br />
Secretaris De Voorzitter leest een ingekomen brief voor van de gemeentesecretaris, waarin hij<br />
dank zegt voor de geuite blijken van waardering.<br />
Raad van State Voorzitter leest een oproep van de Raad van State waarbij de raad gelegenheid wordt<br />
gegeven nadere memoriën inzake het beroep Hansen tegen het besluit van<br />
Gedeputeerde Staten van 18 augusus 1913 voor 1 november aan de Raad van State<br />
in te zenden.<br />
Jaarwedde Opnieuw wordt de verhoging van de jaarwedde van de 1e ambtenaar ter<br />
ambtenaar secretarie met ƒ 50,-- aan de orde gesteld. Na stemming en nadat de heer Meeuwisse<br />
zijn amendement heeft ingetrokken, wordt de verhoging alsnog goedgekeurd.
7 november 1913 blz.362-372<br />
Gemeente- Gedeputeerde Staten hebben goedgekeurd:<br />
1468<br />
Begroting - de Gemeentebegroting 1913;-de gemeente-rekening 1912; de jaarwedderegeling<br />
voor het onderwijzend personeel<br />
Schoolgeld Bij Koninklijk Besluit is de Verordening schoolgeld voor de Franse cursus<br />
goedgekeurd.<br />
Werklieden De heer Muijs heeft een ontwerp-loonregeling voor de werklieden ingediend.<br />
Gasfabriek Burgemeester en Wethouders brengen conform het advies van de Gascommissie een<br />
voorstel ter tafel over het uitbreidingsplan Schenke. De uitbreiding dient in eigen<br />
beheer te worden genomen en er dient een geldlening afgesloten te worden van ƒ<br />
53.000,-. Deze lening is nodig ter bekostiging van de gashouder c.a., de kolenloods en<br />
de losplaats, de baaswoning en een zuiverkist. De heer Bleuland van Oordt wijst erop<br />
dat de gasfabriek te mooi en vooral te winstgevend wordt voorgesteld. In details geeft<br />
hij aan dat de gekozen opzet te klein was en dat het onverantwoord zou zijn zonder<br />
kennis en bedrijfsresultaten verder te gaan. Vergroting geeft niet automatisch een<br />
goedkopere productie. Spreker illustreert dit met voorbeelden en stelt voor een nader<br />
onderzoek in te stellen en de onderzoeksresultaten af te wachten. De voorzitter<br />
antwoordt dat Burgemeester en Wethouders niet kunnen meewerken aan een verder<br />
onderzoek omdat de zaak dringend is. Hij geeft een uitvoerig resumé over de<br />
resultaten bij andere gasbedrijven en dringt aan op spoed. Er volgt nog een zeer<br />
uitgebreide discussie, waarna uiteindelijk het voorstel van Burgemeester en<br />
Wethouders wordt aangenomen met 7 tegen 2 stemmen.<br />
Hoeckvliet Een voorstel van Burgemeester en Wethouders om een gedeelte van het terrein van<br />
Hoeckvliet te verhuren aan de N.V.Beton Maatschappij te<br />
's-Gravenhage, wordt na enige discussie goedgekeurd.<br />
Gymnastiek Het Gemeentelijk gymnastieklokaal wordt zonder stemming voor een avond per week<br />
aan de heer P. v.d. Gugten te 's-Gravenhage ter beschikking gesteld voor het geven<br />
van gymnastieklessen.<br />
Belasting- Over een Hoofdelijk Omslag wordt van gedachten gewisseld men acht een<br />
stelsel ander stelsel wenselijk. De Voorzitter stelt alle raadsleden in de gelegenheid om alle<br />
wensen, bezwaren en voorstellen tot 20 november schriftelijk bij hem in te dienen.
8 november 1913 blz.373-374<br />
1469<br />
Raad van State De Voorzitter leest een stuk van de Raad van State voor waarin wordt gevraagd of er<br />
bij de zitting op 12 november inzake het beroep tegen de benoeming van de heer<br />
Hansen raadsleden aanwezig zullen zijn, dan wel gemachtigde(n) (zie notulen 20<br />
oktober). De heer v.d.Griendt wordt voorgesteld, die immers ook de zaak heeft<br />
verdedigd bij Gedeputeerde Staten. Er is oppositie; zou er niet een afgevaardigde naar<br />
toe gaan die Burgemeester en Wethouders genegen is?. Bijvoorbeeld mr. Barkeij.Een<br />
discussie volgt. Na stemming blijkt er een meerderheid voor de heer v.d Griendt te zijn.
29 november 1913 blz. 375-381-<br />
Burgemeester De Burgemeester is afwezig en wordt vervangen door wethouder Herckenrath.<br />
Belastingen Gedeputeerde Staten hebben het supplementoire kohier van de Hoofdelijke Omslag<br />
en de hondenbelasting goedgekeurd.<br />
1470<br />
Pensioenregeling Bovendien werd de pensioenregeling voor de gemeenteambtenaren in orde bevonden.<br />
Hoeckvliet Het besluit over de verhuur van een deel van Hoeckvliet is ook in orde bevonden.<br />
Raad van State Het rapport van de heer v.d. Griendt betreffende de verhandeling van de Raad van<br />
State met het beroep Hansen wordt voorgelezen en voor kennisgeving aangenomen.<br />
Kappen van De heer mr. J.W.Barkey wil de denneboom voor zijn woning<br />
bomen rooien. Hierover volgt een zeer uitvoerige discussie. Tenslotte moet na stemming de<br />
den blijven staan.<br />
Schoollokalen De afdeling Voorburg van de Nederlandse Vereniging Spoor en Tramwegpersoneel en<br />
de plaatselijke afdeling van de S.D.A.P. verzoeken te mogen beschikken over een<br />
schoollokaal en wel twee avonden per week voor het geven van een cursus in de<br />
Nederlandse taal Burgemeester en Wethouders adviseren gunstig te beslissen. Er<br />
volgt een discussie waarbij o.a. de angst genoemd wordt dat er sprake zou kunnen zijn<br />
van propaganda voor de beginselen van de S.D.A.P. Het voorstel van Burgemeester<br />
en Wethouders wordt daarop met algemene stemmen aangenomen.<br />
Hierna gaat de Raad in comité verder<br />
BESLOTEN RAADSVERGADERING 29 NOVE<strong>MB</strong>ER 1913<br />
As en vuilnis De aanbesteding van as en vuilnis moet als mislukt worden beschouwd. Burgemeester<br />
en Wethouders kunnen niet ingaan op vier ingekomen offertes. Er volgt een zeer<br />
uitvoerige discussie. Burgemeester en Wethouders stellen voor onderhands aan te<br />
besteden voor ƒ 2.350,- per jaar, hoewel dit hoger is dan de hoogste offerte. Maar de<br />
persoon van die de laagste offerte heeft gedaan vindt men niet betrouwbaar. Het<br />
besluit van Burgemeester en Wethouders wordt gevoteerd.
Vervolg van: 29 november 1913 blz. 375-381<br />
De vergadering wordt in het openbaar voortgezet.<br />
1471<br />
As en vuilnis Ter tafel komt wederom de as en vuilnis kwestie. Burgemeester en Wethouders stellen<br />
nu, dat voor ƒ 2.350,-- zal worden gegund aan H .de Zeeuw, die dit werk al eerder naar<br />
tevredenheid heeft verricht. Na enig gekrakeel over de wenselijkheid van vegen van<br />
straten wordt het voorstel van Burgemeester en Wethouders aangenomen.<br />
Gemeente Enkele wijzigingen van de Gemeentebegroting 1913 worden aangenomen.<br />
begroting<br />
Raads- De Voorzitter zal trachten de raadsvergaderingen bij voorkeur niet op de<br />
vergaderingen zaterdagmiddagen te doen plaats vinden.<br />
Belastingen Verzocht wordt de ontwerp-wijziging van het belastingstelsel aan de Raad<br />
voor te leggen.<br />
Gasverlichting De laatste tijd is het gaslicht onvoldoende, dit zou volgens een spreker komen omdat<br />
de directeur enige tijd met verlof was geweest.<br />
Dempen van Een Gemeenteraadslid dringt aan op het dempen van de gracht (haven)<br />
sloten in de Kerkstraat. De voorzitter zal dit bevorderen.
31 januari 1914 blz. 1-8<br />
1472<br />
Onafhankelijkheid Mede naar aanleiding van de herdenkingen van Nederlands 100-jarige<br />
onafhanklijkheid memoreert de Burgemeester in een toespraak het gevaar voor<br />
Voorburg's onafhankelijkheid door het nog steeds dreigende annexatiegevaar.<br />
Groene Kruis De plaatselijke afdeling van het Groene Kruis vraagt een jaarlijkse subsidie van ƒ 500,-<br />
Burgemeester en Wethouders adviseren gunstig. Bij de discussie worden er bezwaren<br />
geopperd, onder meer omdat de statuten van de vereniging -nog- niet zijn<br />
goedgekeurd. De Raad besluit het voorstel van Burgemeester en Wethouders aan te<br />
houden.<br />
Gemeente- Zowel de loonstaat voor de gemeente-werklieden en het aanvullingsbesluit<br />
werklieden Gemeente-pensioenen worden door de voorzitter toegelicht.<br />
School Het in gebruik geven van school- en gymnastieklokalen aan instanties die ingezetenen<br />
de gelegenheid geven hun ontwikkeling te bevorderen, dient te worden gestimuleerd.<br />
Tram Burgemeester en Wethouders stellen voor de concessie te verlengen. In een uitvoerige<br />
discussie worden een groot aantal bezwaren genoemd. Uiteindelijk wordt gestemd en<br />
besloten:<br />
1. Het voorstel van Burgemeester en Wethouders aan te houden tot een definitieve<br />
verlenging van de concessie;<br />
2. Voorlopige concessie van één jaar, om daarna een commissie te benoemen om de<br />
concessie voor te bereiden, bestaande uit de heren v.d. Berg, Bleuland van Oordt, den<br />
Engelsen, Meeuwisse en de Haan.<br />
Riolering Het afgegeven goedkeuringsbewijs voor het riool van de Bouwgrond Maatschappij<br />
geeft aanleiding tot een discussie. Het riool was eigenlijk al gereed en gekeurd in<br />
februari 1912. Daarom wordt besloten het af te geven keuringsbewijs te dateren op 24<br />
februari 1912.<br />
Geldlening Voor diverse werken besluit de raad een geldlening aan te gaan van ƒ 15.000,-.<br />
De Vliet De Vereniging tot bevordering van Voorburgs belangen heeft een adres opgesteld over<br />
de toestand van de Vliet. De raad betuigt haar adhesie daarmee.
Vervolg van: 31 januari 1914 blz. 1-8<br />
Raads- In de diverse Raadscommissies worden benoemd:<br />
commissies Commissie van Fabricage: de heren Muys en de Haan;<br />
Commissie van Gasfabriek: de heren Muys en Meeuwisse;<br />
Commissie van Strafverordening: de heren v.d.Berg en den Engelsen;<br />
Commissie van Financiën: de heren van Meeuwisse en Bleuland van Oordt.<br />
1473<br />
Stembureau Burgemeester en Wethouders worden weer tot leden benoemd en de raadsleden als<br />
hun plaatsvervangers.<br />
Haven De heer Hanegraaff vraagt of uitbaggering van het haventje om hygiënische redenen<br />
niet nodig is. Dat is blijkbaar niet de reden, maar wel ter voorkoming van verzakking<br />
van de straat. De Voorzitter zegt een onderzoek terzake toe.<br />
Belastingen De heer Meeuwisse memoreert op 17 juni 1913 een voorstel tot wijziging van de<br />
bestaande gemeentebelasting te hebben ingediend en dringt op spoed aan. De<br />
voorzitter geeft toe dat er vertraging is geweest, maar zal trachten tot een spoedige<br />
oplossing te komen.<br />
Straten De toestand van de Loolaan is treurig. De Voorzitter beaamt dit met de toezegging<br />
verbetering te bevorderen.<br />
Tram De heer Hanegraaff wijst op de driehoeksluiting en de hoge opstap van de huidige<br />
tramwagens.<br />
Riolering De heer Bleuland van Oordt vestigd de aandacht op faecaliën welke uit de<br />
zogenaamde hemelwaterrioolbuis in de Kerkstraat worden geloosd.
14 maart 1914 blz. 9-19-<br />
1474<br />
School Het verslag van de Patronaatscommissie over de ambachtstekenschool over het jaar<br />
1913 is ingekomen.<br />
Gemeente- Dankbetuiging van de gemeentewerklieden en van de fabrieksraad van de<br />
werklieden gasfabriek.<br />
Ouderdomsrente Van de gemeente Velzen is een verzoek om adhesie ontvangen over een besluit met<br />
opsomming van bezwaren tegen het wetsontwerp ter verlening van ouderdomsrenten<br />
aan behoeftigen. Dit besluit is een adres aan de Tweede Kamer. De adhesie met de<br />
inhoud van dit stuk wordt toegezegd.<br />
Belastingen Enkele verzoeken om ontheffing worden al dan niet gehonoreerd.<br />
Raadsleden De voorzitter verzoekt de heren Bleuland van Oordt en Meeuwisse de geloofsbrieven<br />
van de heer J.H. Hansen te onderzoeken. Na schorsing en heropening deelt deze<br />
commissie mee dat deze in orde zijn bevonden, waarna tot toelating wordt besloten.<br />
Belastingen Behandeld worden de voorstellen tot wijziging van de Hoofdelijke Omslag. Er volgt een<br />
zeer uitvoerige discussie waarbij men zich afvraagt of er een plaatselijke belasting op<br />
het inkomen moet worden gecreëerd of dat men dient te wachten c.q. vooruit te lopen<br />
op de in te voeren rijks-inkomstenbelasting. Dit laatste zou voor kapitaalkrachtigen<br />
aantrekkelijk zijn. Men heeft zelfs angst voor het Exodus-effect. Maar na ampele<br />
bespreking wordt het voorstel van Burgemeester en Wethouders tot invoering van een<br />
plaatselijke directe belasting van het inkomen met algemene stemmen aanvaard.<br />
Daarna worden de artikelen van dit systeem puntsgewijs behandeld en hier en daar<br />
bijgesteld.<br />
Belastingen Ook de hondenbelasting komt op de helling en wordt hier en daar gewijzigd.<br />
Belastingen Tenslotte wordt aandacht besteed aan de zogenaamde heffingen: de haven-en<br />
openbare weg-gelden en die op de openbare vermakelijkheden. Ook deze heffingen<br />
worden bijgesteld.<br />
Plaatselijk De Vereniging ter bevordering van Voorburgs belangen verzoekt over te<br />
schoon gaan tot instelling van een commissie voor plaatselijk schoon. Hiertegen is nogal wat<br />
verzet. Bij uiteindelijke stemming staken de stemmen.<br />
Tram De voorzitter deelt mee dat er een schrijven gekomen is van de Maatschappij tot<br />
Exploitatie der Tramwegen over de zogenaamde driehoeksluiting en opstaphoogte.
Vervolg van: 14 maart 1914 blz. 9-19-<br />
Dempen van Het dempen van het haventje in de Kerkstraat gaat zeer traag. De Voorzitter<br />
haventje stelt dat dit komt omdat er momenteel veel werkzaamheden worden verricht.<br />
1475<br />
Bedelarij Aangedrongen wordt op scherper politietoezicht op de bedelarij, aangezien de<br />
ingezetenen hiermede veel overlast wordt aangedaan. De voorzitter stelt: De grootste<br />
schuld ligt bij de ingezetenen zelf; door het geven van aalmoezen bevorderen zij de<br />
bedelarij !<br />
Bomen Volgens een gemeenteraadslid worden de bomen verkeerd gesnoeid. De voorzitter<br />
bestrijdt dit: het snoeiadvies is van de Heidemaatschappij.
23 maart 1914 blz. 20-23-<br />
Raadsleden De heer J.H. Hansen wordt als raadslid beëdigd.<br />
1476<br />
Belastingen Ingekomen is een adres van enkele ingezetenen met het verzoek de algemene- en<br />
kinderaftrek te verhogen. Burgemeester en Wethouders wensen de algemene aftrek te<br />
handhaven en de kinderaftrek tot 16 jaar te brengen op ƒ 40,-- per kind. Na ampele<br />
discussie wordt het voorstel van Burgemeester en Wethouders - na verkiezing -<br />
aangenomen.<br />
Plaatselijk schoon De instelling van een Commissie voor plaatselijk schoon wordt weggestemd.<br />
Wethouder Het tijdelijk wethouderschap wordt ingetrokken onder dankbetuiging aan de heer van<br />
de Berg, die dit mandaat vervuld heeft. Na stemming wordt C. v.d. Berg tot wethouder<br />
benoemd.<br />
Verpleging De Weduwe v.d. Meer betuigt haar dank voor de verpleging die haar dochter van<br />
gemeentewege ondervond.
12 juni 1914 blz. 24-35<br />
1477<br />
Belastingen Een schrijven van het gemeentebestuur van Zandvoort met een verzoek adhesie te<br />
betuigen aan een adres aan de minister van Binnenlandse zaken, betreffende wijziging<br />
van het gemeentelijk belastingsysteem, wordt voor kennisgeving aangenomen.<br />
Keuring De Rooms Katholieke Middenstandsvereniging "De Hanze"verzoekt de instelling van<br />
een gemeentelijke keuringsdienst. Adres wordt in handen van Burgemeester en<br />
Wethouders gesteld.<br />
Wegen en Een adres is ingediend betreffende de slechte toestand van de Achterweg.<br />
voetpaden Het Dagelijks bestuur heeft plannen de weg op afdoende wijze te verbeteren.<br />
Huren De Nederlandse Bond van Post- en Telegraafbeambten "De Post" krijgt toestemming<br />
het gymnastieklokaal te mogen huren voor vergaderingen.<br />
Tram De Maatschappij tot Exploitatie van Tramwegen wordt vergunning verleend tot<br />
vernieuwing van een der tramwegbogen aan de Achterweg.<br />
Straten Een adres van de heer D. Oosthoek te 's-Gravenhage inzake aanleg van een straat<br />
tussen Voor- en Achterweg wordt aangehouden. Een verzoek ontheffing te verlenen<br />
voor de bestrating en aanleg van het riool ten behoeve van het bouwplan Elsevier/van<br />
Houte wordt afgewezen. Het ligt volgens Burgemeester en Wethouders allerminst op<br />
hun weg om ten behoeve van particuliere exploitatiedoeleinden die werkzaamheden<br />
ten laste van de gemeenschap te laten komen.<br />
Subsidie Aan de afdeling Voorburg van het Groene Kruis wordt een jaarlijkse subsidie van<br />
ƒ 500,-- toegezegd.<br />
Spooroverweg De kleine sluitbomen aan de overweg van de Staatsspoor zullen worden bekostigd<br />
door de gemeente. Op een vraag van raadslid Den Engelsen over voldoende<br />
veiligheidswaarborgen zegt de voorzitter dat de overweg dan in alle opzichten veilig<br />
zal zijn.<br />
Gemeenteverslag Het Gemeenteverslag over 1913 wordt de raadsleden toegezonden.<br />
Belastingen Het kohier van de Hoofdelijke Omslag over 1914 wordt vastgesteld op ƒ 21.289,69.
Vervolg van: 12 juni 1914 blz. 24-35<br />
1478<br />
Woningbouw De Voorburgse Woningbouwvereniging heeft een verzoek ingediend om een voorschot<br />
van ƒ 218.000,- voor de bouw van 87 arbeiderswoningen aan de Achterweg.<br />
Burgemeester en Wethouders adviseren om - desnoods na onderzoek van een<br />
commissie uit de raad - hierover toewijzend te beschikken. Na een zeer uitgebreide en<br />
uitputtende discussie wordt besloten een commissie in te stellen die de bezwaren zal<br />
onderzoeken en tot een conclusie dient te komen over de haalbaarheid van de plannen<br />
van de woningbouwvereniging.
27 juni 1914 blz. 36-41<br />
1479<br />
Na opening en het voorlezen van de ingekomen stukken gaat de raad in besloten<br />
vergadering verder voor beraadslaging over de te voeren grondpolitiek ten behoeve<br />
van woningbouw.<br />
BESLOTEN VERGADERING 27 JUNI 1914<br />
Grondaankoop In verband met de toename van bouwactiviteiten door de woningbouwverenigingen<br />
wordt een algemene -besloten- vergadering belegd om de gedragslijn vast te stellen<br />
voor de grond-exploitatie. Aan de orde zijn de aankopen van gronden aan de Loolaan,<br />
de Achterweg, terwijl mr. B.C. de Jonghe ook een terrein aan weerszijden van de<br />
Voorweg voor een bedrag van ƒ 219.000,- te koop heeft aangeboden. Dit terrein is 8<br />
ha en 80 ca groot en behoort tot de buitenplaats "Vreugd & Rust". Men wil trachten dit<br />
perceel in voorkoop te verkrijgen voor een bedrag van ƒ 200.000,-.Na uitvoerige<br />
discussies (niet in extenso genotuleerd) besluit men in ieder geval groen licht te geven<br />
voor de aankoop van gronden voor de bouw van arbeiderswoningen door de<br />
woningbouwverenigingen.<br />
De vergadering wordt in het openbaar voortgezet<br />
Woningbouw Ingekomen is een schrijven van de vereniging " Sanogres " waarin zij het door haar<br />
ontwikkelde kookfornuis aanbeveelt voor de te bouwen arbeiderswoningen. Dit adres<br />
wordt aan de Gascommissie voorgelegd om advies<br />
Wegen en Het bijwerken van de legger van wegen en voetpaden is nog niet gereed.<br />
voetpaden Aangedrongen wordt op meer medewerking van belangstellenden.<br />
Woningbouw 1 Een adres van de Voorburgse Verhuurdersbond en de Rooms Katholieke<br />
Middenstandsvereniging met kennisgeving van een motie op een voorgelegd plan<br />
tot de exploitatie van arbeiderswoningen.<br />
2 Een uitvoerig schrijven van de heer Jos Duynstee, architect te<br />
's-Gravenhage, waarin deze protesteert tegen de zijns inziens eenzijdige en zelfs<br />
oneerlijke wijze, waarop het bouwplan der Voorburgsche Woningbouwvereniging is<br />
bestreden in de Voorburgse Verhuurdersbond en de Rooms Katholieke<br />
Middenstandsvereniging.<br />
3 Schrijven van de eerste Nederlandse Kogellager- en Schroevenfabriek en de<br />
Electrozon Bleekerij, waarin wordt aangedrongen op voorzieningen aan<br />
arbeiderswoningen zoals door de Woningbouwverenigingen wordt aangegeven.
Vervolg: 27 juni 1914 blz. 36-41<br />
1480<br />
Commissie ad hoc De ingestelde commissie voor de voorbereiding van de woningbouw heeft zich bepaald<br />
tot de aangelegenheden van de bouwterreinen, dus niet tot de voorgestelde<br />
bouwplannen. De commissie stelt de aankoop voor van de gronden, zowel aan de<br />
Achterweg als de Loolaan. De commissie van Financiën adviseert tot aankoop van één<br />
der gemelde gronden. Het College van Burgemeester en Wethouders is verdeeld.<br />
De voorzitter stelt voor om de aankoop van beide terreinen in stemming te brengen. Dit<br />
voorstel wordt na stemming verworpen. De voorzitter stelt nu voor het terrein aan de<br />
Achterweg aan te kopen. Nu blijkt dat verschillende raadsleden meer voelen voor de<br />
aankoop van het terrein aan de Loolaan. Na ampele discussie wordt besloten het<br />
terrein aan de Loolaan aan te kopen.<br />
Bouwplan De voorzitter brengt nu het bouwplan ter sprake en onderwerpt de berekening van de<br />
kosten aan een scherpe kritiek. In de discussie die volgt wordt het plan geopperd beide<br />
bouwplannen ( Achterweg en Loolaan ) door een commissie van deskundigen te doen<br />
onderzoeken, dit wordt na stemming besloten. Er zullen drie deskundigen buiten de<br />
gemeente worden aangetrokkken. De commissie zal ook onderzoeken of de exploitatie<br />
van gemeentewege of door particulieren geschieden moet. Aldus wordt besloten.
11 juli 1914 blz. 42-57<br />
Gemeentebegroting De wijziging van de Gemeentebegroting 1913 is goedgekeurd.<br />
Groene Kruis Het Groene Kruis bedankt voor de verleende subsidie.<br />
1481<br />
Registratuur De Vereeniging het Nederlandsche Registratuurbureau te Haarlem dringt aan om<br />
invoering en verbetering van de registratuur en vraagt tevens subsidie.<br />
Drankvergunning Schrijven van Gedeputeerde Staten met de mededeling dat de Gemeente Voorburg<br />
niet meer voorkomt bij artikel 17 lid 1 der Drankwet.<br />
Urinoirs De Afdeling van de S.D.A.P. Voorburg - <strong>Leidschendam</strong> en de Gronden<br />
Opperliedenvereniging "Door Eendracht sterk" , verzoeken plaatsing van gemeentelijke<br />
urinoirs en vragen om een gunstige beschikking van de Raad inzake het adres van de<br />
Voorburgse Woningbouwvereniging.. Aangetekend wordt dat beide aangelegenheden<br />
reeds in voorbereiding zijn.<br />
Woningbouw 1 De Voorburgse Woningbouwvereniging deelt mee dat op de Loolaan een servituut<br />
is gevestigd terwijl de grond aan de Achterweg na 1 juli nog 15 dagen te koop is.<br />
Spoed is dus geboden!<br />
2 Namens de Firma Gebrs. Mijnhardt deelt de heer W.F. Mijnhardt mede dat op de<br />
grond aan de Loolaan een erfdienstbaarheid rust tot 17 september 1838. Dit servituut<br />
behoort toe aan C. van den Dool te Scheveningen.<br />
Het pre-advies van Burgemeester en Wethouders luidt:<br />
de woningbouwvereniging in staat stellen de grond aan de Achterweg aan te kopen. Er<br />
volgt nu een ellenlange en heftige discussie. Het College van Burgemeester en<br />
Wethouders wordt verweten de aankoop van het terrein aan de Achterweg te willen<br />
doorhameren en dat zij stemming maakt tégen de Loolaan. Aan de Loolaan e.o. zijn<br />
immers mestvaalten en.... kroegen! Vooral dit laatste is het ergst, want: arbeiders<br />
drinken! Eén raadslid kan niet nalaten via een interruptie op te merken: "Ook de adel !"<br />
Men wil uiteindelijk de zaken beter bestuderen en zich breder oriënteren, want er is te<br />
lichtvaardig met de zaak omgesprongen. Maar dan wordt daarover weer gesteld dat er<br />
toch al reeds een studiecommissie wàs ingesteld!
Vervolg: 11 juli 1914 blz. 42-57<br />
1482<br />
Beslotenwordt: 1 De bestaande commissie wordt aangevuld met drie buiten de raad<br />
staande personen, alsmede nog een lid uit de Raad (Dat wordt<br />
uiteindelijk de heer Den Engelsen).<br />
2 Aan de commissie uitbreiding van mandaat te geven in die zin dat zij binnen zes<br />
weken aan de Raad laten weten, welk terrein geschikt is voor de bouw, welke typen<br />
woningen moeten worden gebouwd en welke aantallen woningen nodig zijn.<br />
De Voorzitter deelt ten slotte nog mede dat als externe deskundigen zijn benaderd, de<br />
heren H. Fels, Joh. Looijen en S. de Clerq, allen Hagenaars. Zij hebben verklaard de<br />
hun op te dragen taak te willen aanvaarden. De commissie ad hoc zal worden<br />
geïnstalleerd op donderdag 23 juli 1914 's avonds om half acht.<br />
Rondvraag: Bij de rondvraag klaagt een raadslid over het ontbreken van voldoende waterglazen en<br />
karaffen en ..... een deel van de bestrating aan de haven!
18 juli 1914 blz. 58-67<br />
1483<br />
Woningbouw De voorzitter deelt mee dat deze vergadering belegd wordt op verzoek van vijf<br />
raadsleden die het volgende aan de orde stellen:1. aankoop van grond aan de<br />
Loolaan.<br />
2. intrekking van het raadsbesluit van 1 juli tot instelling van de commissie ad hoc.<br />
3. benoeming van een nieuwe commissie ad hoc bestaande uit vijf raadsleden<br />
Het tegenvoorstel van Burgemeester en Wethouders behelst het volgende:<br />
1.intrekking van het raadsbesluit van 27 juni, waarbij naar mening van Burgemeester<br />
en Wethouders de aankoop van de grond aan de Loolaan voorwaardelijk is geschied.<br />
2.De bestaande commissie ad hoc te handhaven.<br />
De voorzitter licht het advies van Burgemeester en Wethouders toe. Daarna volgt een<br />
uitputtend en heftig debat (over de foliobladen 59 t/m 65 uitvoerig genotuleerd) over de<br />
materie van de grondaankoop en woningbouw. Uiteindelijk worden de beide<br />
voorstellen van Burgemeester en Wethouders verworpen.<br />
Hierdoor is in wezen de grond aan de Loolaan aangekocht. Ook wordt de nieuwe<br />
commissie ad hoc samengesteld en het besluit tot instelling van de oude commissie<br />
weer ingetrokken.<br />
Belastingen Op verzoek van Gedeputeerde Staten wordt de hondenbelasting enigzins gewijzigd.<br />
Schenking De Delfse schoolvereniging schenkt aan de gemeente de grond die voor de school aan<br />
de Achterweg ligt.<br />
Woningbouw Aan de heer L. Peters wordt vergunning verleend tot de bouw van twee woonhuizen<br />
aan de Boerenlaan.
17 augustus 1914 blz. 68-70-<br />
1484<br />
Oorlog De voorzitter deelt mee wat er door Burgemeester en Wethouders is verricht op<br />
gemeentelijk economisch terrein in verband met de benarde tijdsomstandigheden.Op 2<br />
augustus is een vergadering geweest met ingezetenen-leveranciers; er is een<br />
hulpcomité gevormd en een arbeidsbeurs is in oprichting. Er zijn voorbereidingen<br />
gaande voor een burgerwacht. De medewerking van de Raad wordt verzocht tot<br />
medewerking voor dekking van de uitgaven van tractementen van in dienst zijnde<br />
gemeenteambtenaren.<br />
Gemeentebegroting Gedeputeerde Staten keuren de wijzigingen van de Gemeentebegroting 1914 goed.<br />
Gemeenterekening Aangeboden wordt de Gemeenterekening over 1913 met bijlagen en de<br />
rekening van het gasbedrijf. Deze rekeningen worden in handen gesteld van de<br />
commissie van financiën.
1 september 1914 blz. 71-73-<br />
Wethouder De heer A.J. Herckenrath wordt met 9 stemmen tegen 1 blanco stem herbenoemd.<br />
1485<br />
Gasbedrijf De rekening van de gasfabriek over 1913 wordt voorlopig vastgesteld met een batig<br />
saldo van ƒ 2.130,34.<br />
Gemeenterekening Voorlopige vaststelling van de Gemeenterekening over 1913 met een batig saldo van ƒ<br />
6.023,70.<br />
Bouwcommissie De Bouwcommissie wordt aangevuld.<br />
Waterleiding- Burgemeester en Wethouders hebben advies ingewonnen en verkregen<br />
maatschappij bij de heren Söhnen en Kessener betreffende het functioneren van de biologische<br />
reiniging van het drinkwater. Hieruit zijn een aantal gebreken naar voren gekomen aan<br />
o.m. de werking van het filtratie en verdeelsysteem.Voor de verbeteringen is een<br />
bedrag van ƒ 12.000,-- gevoteerd.<br />
Spooroverweg Bij de rondvraag wordt verzocht een onderzoek in te stellen naar de nu gesloten<br />
overweg Broeksloot-Binkhorstpolder. De Voorzitter zegt dit toe.
19 september 1914 blz. 74-76-<br />
1486<br />
Grondaankoop De Gezondheidscommissie heeft geen bezwaar tegen de aankoop van percelen grond<br />
aan de Loolaan.<br />
Gemeenteontvanger Gedeputeerde Staten hebben gereageerd op het voorstel van<br />
Burgemeester en Wethouders om de jaarwedde van de gemeenteontvanger met<br />
ƒ 100,-- te verhogen. Dit voorstel wordt na stemming aangenomen.<br />
Gemeentebegroting De Gemeentebegroting 1915 wordt aangeboden aan de financiële commissie.<br />
Werkeloosheid De Nederlandse Rooms Katholieke Timmerlieden Bond heeft een verzoek gedaan om<br />
een gemeentelijk werkenlozenfonds in te stellen. Dit verzoek gaat om preadvies naar<br />
Burgemeester en Wethouders.
7 oktober 1914 blz. 77-82<br />
1487<br />
Keuringsdienst De Vereniging tot bevordering van de belangen van Voorburg vraagt adhaesie te<br />
betuigen met de Rooms Katholieke Middenstands Vereniging "De Hanze" met de<br />
instelling van een gemeentelijke keuringsdienst (zie notulen 12 juni 1914 ). De<br />
Voorzitter stelt voor dit punt bij de gemeentebegroting 1915 te behandelen.<br />
Belastingen De invoeringsdatum van de inkomstenbelasting zal zijn 1 januari 1915.<br />
Werkeloosheid Een tijdelijk gemeentelijk werklozenfonds wordt ingesteld en het daarop betrekking<br />
hebbende reglement wordt goedgekeurd.<br />
Werkverschaffing Als in aanmerking komende werkverschaffingsprojecten worden genoemd:<br />
1.Het riool aan de Achterweg. Dit riool is slecht aangelegd.<br />
2.Het uitbaggeren van de Vliet.<br />
3.Het reinigen van de sloten.<br />
4.De riolering aan de Loolaan.<br />
Bij de bespreking van deze vier voorstellen worden de pro's en contra's uitvoerig<br />
toegelicht.<br />
Burgerwacht De behandeling van de regeling van een burgerwacht wordt uitgesteld. Eerst dienen<br />
Gedeputeerde Staten een standpunt hieromtrent te hebben bepaald.<br />
Gemeentebegroting De Gemeentebegroting over 1915 wordt puntsgewijs besproken, hier en daar<br />
wat bijgesteld en daarna aangenomen.<br />
BESLOTEN VERGADERING 7 OKTOBER 1914<br />
Grondaankoop Ingekomen is een schrijven van mr. C. de Jonghe, waarin deze Vreugd en Rust voor ƒ<br />
200.000,- aanbiedt. Besloten wordt de heer de Jonghe mee te delen dat de raad,<br />
gezien de tijdsomstandigheden, nu geen beslissing kan nemen doch hier later graag<br />
op terug wil komen.
12 december 1914 blz. 83-85<br />
BESLOTEN VERGADERING 12 DECE<strong>MB</strong>ER 1914<br />
Van deze vergadering zijn géén notulen<br />
1488<br />
Belastingen Gedeputeerde Staten hebben de besluiten betreffende de hondenen<br />
inkomstenbelasting alsmede de verhoging van de jaarwedde van het hoofd der<br />
Openbare Lagere School goedgekeurd..<br />
Werkverschaffing Aan de orde komt een adres van de Rooms Katholieke Kalken Steenbewerkersbond<br />
inzake de werkverschaffing te Voorburg. Medewerking zal zoveel als doenlijk worden<br />
bevorderd.<br />
Voorts stelt de Voorzitter voor om de gemeente als lid toe te laten treden van de<br />
Nederlandse Bond voor Werkverschaffing. Hiertoe wordt besloten.<br />
Wegen en Op voorstel van Burgemeester en Wethouders wordt besloten<br />
voetpaden de legger van wegen en voetpaden bij te werken, dit mede in verband met het dempen<br />
van het zogenaamde haventje in de Kerkstraat.<br />
Gemeenteontvanger De jaarwedde van de gemeente-ontvanger blijft gehandhaafd op ƒ 900,-.<br />
Levensmiddelen Op voorstel van Burgemeester en Wethouders wordt besloten om voor een bedrag van<br />
ƒ 6.000.- enkele zeer noodzakelijke levensmiddelen op te slaan.<br />
Oorlog De Voorzitter geeft een uitvoerig resumé van de bemoeiingen van de gemeente in<br />
verband met de oorlogsomstandigheden in Europa. Hij memoreert onder meer: De<br />
militaire inkwartiering, de verrichtingen van het steun-comité en de huisvesting van de<br />
Belgische vluchtelingen. De Burgemeester brengt daarbij lof aan de burgerij die zo<br />
royale steun verleent. De Voorzitter spreekt mede dank uit aan het adres van de heer<br />
Holst voor diens welwillende afstand van huize Vronestein.
13 februari 1915 blz. 86-91-<br />
1489<br />
Nieuwjaarswensen De voorzitter houdt een uitvoerige nieuwjaarsrede, waarin hij onder meer ingaat op de<br />
oorlogsomstandigheden en waarin hij eens te meer aandringt op eensgezindheid. En<br />
dat niet alleen vanwege de internationale conflicten, maar ook vanwege het nog steeds<br />
dreigende annexatiegevaar voor Voorburg.<br />
Gedeputeerde Staten Gedeputeerde Staten hebben de rekening 1913 vastgesteld en de begroting 1915<br />
goedgekeurd en voorts is een supplementair kohier van de hoofdelijke omslag en de<br />
begrotingswijziging voor 1914 goedgekeurd.<br />
Werkeloosheid De gemeente Culemborg heeft een adres aan de Voorburgse Raad gericht waarin zij<br />
om adhesie vragen met betrekking tot de regeling van een door hen van<br />
gemeentewege opgericht Werkeloosheidsfonds.<br />
Belastingen De afdeling Voorburg-<strong>Leidschendam</strong> van de S.D.A.P. vraagt om verlenging van de<br />
vervaldatum van de plaatselijke belastingen. De Voorzitter geeft als zijn mening te<br />
kennen dat hij geen voorstander is van uitstel, maar zal de ontvanger instrueren<br />
ongewenste vervolging zo lang mogelijk uit te stellen.<br />
Tuchtunie De Tuchtunie heeft een algemeen adres ingediend met betrekking tot het van<br />
gemeentewege beschikbaarstellen van terreinen voor sport en spel. De behandeling<br />
wordt aangehouden totdat het uitbreidingsplan aan de orde is.<br />
Politie De politiebeambten de heren Mulder en Leenman vragen verhoging van hun salaris.<br />
De Voorzitter wil dit uitstellen tot er een algemene regeling zal worden getroffen. Dit<br />
geeft aanleiding tot enige discussie. Herziening van het salaris zou, gezien de<br />
tijdsomstandigheden en de heersende duurte, voor een ieder gelden. De Voorzitter<br />
vindt het echter verkeerd om alleen de twee politiebeambten een salarisverhoging toe<br />
te kennen. Bovendien zijn de salarissen van de ambtenaren in Voorburg zo slechts<br />
nog niet.<br />
Tram De ontwerp-regeling voor de exploitatie van de tramlijn 's-Gravenhage - Voorburg<br />
wordt zonder hoofdelijke stemming aangenomen.<br />
Wering van Heer J.F. Kokshoorn, hoofd van de Rooms Katholieke Jongeren-<br />
schoolverzuim school wordt benoemd tot lid van de Commissie tot wering van schoolverzuim.
Vervolg van: 13 februari 1915 blz. 86-91<br />
1490<br />
Stratenplan Het verzoek van de Bouwgrond Maatschappij 's-Gravenhage - Voorburg tot wijziging<br />
van het stratenplan langs de Koningin Wilhelminalaan (voor de bouw van een villapark)<br />
wordt ingewilligd. De heer Den Engelsen bepleit de aanleg van een "teer-macadam-<br />
bestrating" ter plaatse.<br />
Gemeentebegroting De wijziging van de Gemeentebegroting 1914/1915 wordt vastgesteld.<br />
Ambtenaren Na enige discussie werd een door de heer Hansen ingediend voorstel voor de regeling<br />
van de wedden van de in militaire dienst zijnde ambtenaren met algemene stemmen<br />
goedgekeurd. Het geamendeerde voorstel houdt in dat de militairen het volle salaris<br />
krijgen, verminderd met ƒ 150,- per jaar.<br />
Urinoirs De heer Hansen wil een brievenbus in het Raadhuis en een betere verlichting van de<br />
urinoirs, met name in het Westeinde. De heer Bleuland van Oord stelt voorts dat de<br />
rioolkolken in de Kerkstraat door de bewoners aldaar als verzamelplaats voor afval<br />
worden gebruikt en telkens verstopt dreigen te raken. Ten slotte heeft bij bezwaren<br />
tegen het ongewenste gebruik van de telefoonpaal in de Kerkstraat....
19 maart 1915 blz. 92-94-<br />
1491<br />
Gasfabriek De Voorzitter stelt dat deze spoedvergadering in eerste instantie is belegd ter<br />
behandeling van de geldlening ten behoeve van de gasfabriek. Maar alvorens hiertoe<br />
over te gaan wil hij in besloten vergadering de kwestie met de gemeentebode<br />
Koornstra aan de orde stellen.<br />
BESLOTEN VERGADERING 19 MAART 1915<br />
Gemeentebode De blijkbaar onoirbare handelingen van de gemeentebode Koornstra hebben geleid tot<br />
wat thans "de affaire Koornstra" wordt genoemd. Deze affaire wordt in extenso<br />
besproken. De heer Koornstra heeft in een uitvoerig schrijven zichzelf verdedigd tegen<br />
de beschuldiging dat hij met zijn dochter handelingen heeft gepleegd die in strijd zijn<br />
met de eerbaarheid en de goede zeden. De Voorzitter stelt dat het een open vraag is<br />
of, nu de heer Koornstra om lichamelijke omstandigheden is ontslagen, de kwestie van<br />
de vermeende onoirbare handelingen met zijn dochter aan de orde moet worden<br />
gesteld. Een aantal raadsleden blijven echter aandringen op behandeling van deze<br />
affaire, te meer daar de heer Koornstra ook nog de gemeente-secretaris zou hebben<br />
belasterd. Tevens stelt de Voorzitter dat de "affaire Koornstra" thans nog in onderzoek<br />
is bij Justitie. Na uitvoerige re- en duplieken, waarbij sommige raadsleden pleiten voor<br />
'oneervol' ontslag, wil men toch dit 'oneervol' niet doorvoeren, omdat daardoor het<br />
pensioen van de heer Koornstra in gevaar komt. En bovendien heeft de gemeentebode<br />
een groot gezin te onderhouden. Het uiteindelijke voorstel wordt nu dat de heer<br />
Koornstra wegens gebleken ongeschiktheid ontslag krijgt als gemeentebode en<br />
keurmeester, maar dat daaraan het predicaat 'eervol' onthouden wordt.<br />
De vergadering wordt in het openbaar voortgezet<br />
Gemeentebode De gemeentebode en keurmeester de heer Koornstra wordt wegens gebleken<br />
lichamelijke ongeschikheid ontslagen onder de aantekening dat daaraan het predicaat<br />
'eervol' wordt onthouden.<br />
Gasfabriek Een tijdelijke geldlening à ƒ 10.000,-- ten behoeve van de gasfabriek wordt toegezegd.
28 april 1915 blz. 95-105<br />
1492<br />
Na opening van de openbare vergadering deelt de voorzitter mee over te gaan<br />
tot:<br />
BESLOTEN VERGADERING 28 APRIL 1915<br />
De voorzitter deelt mee dat de grond in het Oosteinde toebehorend aan de<br />
Scheveningse armen aangeboden wordt voor f 3,50 per m 2 . De heer de Wit deelt mee<br />
dat er een servituut op die grond gevestigd is ten behoeve van Klein-Rusthof en er een<br />
bouwverbod op rust. Er zal een nader onderzoek worden ingesteld en de<br />
aangelegenheid wordt voorlopig geheim gehouden.<br />
De vergadering gaat in het openbaar verder.<br />
Geldlening Gedeputeerde Staten keuren de geldlening van ƒ 10.000,-- ten behoeve van de<br />
gasfabriek goed.<br />
B ou we n Een adres van het bestuur van de Bond van Verenigingen van Fabrikanten in<br />
Materialen voor het Bouwbedrijf wordt voor kennisgeving aangenomen.<br />
Gemeentebode De ontwerp-instructie voor de gemeentebode wordt artikelsgewijs voorgelezen en<br />
vastgesteld. Vervolgens wordt op voordracht van Burgemeester en Wethouders de<br />
heer W. Nota aangewezen.<br />
Doodgraver De instructie van de doodgraver wordt gewijzigd. Hij moet nu tijdens begrafenissen<br />
in het zwart gekleed gaan.<br />
Drankvergunning Burgemeester en Wethouders willen aan de Kroon in overweging geven het maximum<br />
aantal vergunningen van 25 tot 15 te reduceren. Een raadslid is bang dat de<br />
broodwinning van sommige vergunninghouders in gevaar komt. De Voorzitter zegt<br />
echter dat het thans geldende aantal van 19 gehandhaafd blijft maar er geen nieuwe<br />
vergunningen meer zullen worden afgegeven. Hierna geeft de raad goedkeuring aan<br />
dit voorstel.<br />
Schatters Tot leden van de Schattingscommissie worden benoemd: mevrouw E.M. v.d. Schuyt<br />
en de heren L.J. Doorn, J. Bleuland van Oordt en P.C. Elsevier.
Vervolg van : 13 februari 1915 blz. 86-91-<br />
1493<br />
Bouwplan In behandeling komt het rapport van de bouwcommissie inzake woningbouw en<br />
aankoop van grond nabij de Loolaan. De commissie geeft de Raad in overweging<br />
Gedeputeerde Staten mee te delen dat aansluiting voor woningbouw gepaard gaat met<br />
zulke hoge kosten dat exploitatie te duur zou worden.<br />
Er ontstaat een heftig debat. De commissie zou haar werk niet goed gedaan hebben,<br />
men schat de kosten te hoog in en er is enig wantrouwen tegen het feit dat de eigenaar<br />
van de gronden aan de Loolaan, de heer C. van den Dool, de gronden nu voor een<br />
bedrag van ƒ 5.000,-- aanbiedt in plaats van ƒ 15.000,--. De voorzitter wil daarom de<br />
zaak uitstellen. Maar daar willen enkele raadsleden niet van weten. Besloten wordt de<br />
percelen van de heer C. v.d. Dool voor een zo laag mogelijke prijs aan te kopen.<br />
Politie- Een ontwerp-politieverordening wordt vastgesteld regelende de contrôle<br />
verordening op het gebruik van door de regering te verstrekken brood en meel.<br />
Sloten De sloot aan de Huygensstraat stinkt. Toch kan hij niet gedempt worden omdat de<br />
tram een obstakel vormt en bij zware regenval loost het gemeenteriool er op uit.<br />
Levensmiddelen Bij informatie blijkt dat 1/3 gedeelte van de levensmiddelen verkocht is.<br />
Besproeien De Voorzittter zegt toe met de Waterleiding-maatschappij<br />
van straten een contract aan te gaan betreffende het besproeien van straten.<br />
Burgemeester De heer v.d. Berg merkt op dat er bij de komst van de Burgemeester een meer<br />
democratisch regime is ingevoerd en juicht dit ten zeerste toe. Toch blijkt de<br />
ambtenaar ter secretarie Korver een gratificatie te zijn toegekend van ƒ 75,-. Dit is<br />
echter geheel buiten medeweten van spreker geschied. Na enig aandringen verwijst de<br />
Burgemeester hem naar de vergadering van Burgemeester en Wethouders. De heer<br />
van den Berg protesteert hiertegen!
21 juni 1915 blz.106-108<br />
1494<br />
Voorzitter Aangezien de burgemeester met vakantie is, wordt het voorzitterschap waargenomen<br />
door wethouder Herckenrath.<br />
Burgemeester 1. Schrijven waarin mededeling wordt gedaan van het verlof<br />
van de Burgemeester.<br />
Begrotings- 2 .De door Gedeputeerde Staten goedgekeurde<br />
wijzigingen begrotingswijzigingen.<br />
Brood 3. Een bericht van ontvangst betreffende controle op tarwemeel en brood.<br />
Drinkwater 4. Rapport inzake de centrale drinkwatervoorziening in Noorden Zuid- Holland en<br />
Utrecht.<br />
Politie- 5. Een adres van de afdeling Voorburg van de Vereniging tot<br />
verordening bescherming der dieren inzake een aanvulling van de algemene politieverordening met<br />
een verbod omtrent het gebruik van oogkleppen en oprekbeugels voor paarden.<br />
Schoollokalen 6. Een adres van de Vereniging " Sport Staal Spieren " om<br />
de beschikking te krijgen over het gymnastieklokaal en de gymnastiektoestellen voor<br />
één avond per week.<br />
Schoollokalen 7. De heer L. Cohen verzoekt om beschikking over een lokaal der Openbare Lagere<br />
School voor de cursus boekhouden ook voor één avond per week.<br />
De verzoeken onder 6 en 7 worden onder het stellen van voorwaarden gehonoreerd.<br />
Gezondheids- Burgemeester en Wethouders zullen het voorstel van de<br />
commissie Gezondheidscommissie inzake woningbouw bij de raad indienen.<br />
Gemeente- De wijziging van de gemeentebegroting 1914 is goedgekeurd.<br />
begroting<br />
Brood Een ieder kan een kaart voor de distributie van brood aanvragen.
9 augustus 1915 blz.109-114<br />
Gemeentebegroting Gedeputeerde Staten keuren de begrotingswijziging 1915 goed.<br />
1495<br />
Politie Een adres van de Bond van Gemeentepolitiebeambten te Leiden betreffende een door<br />
hen aangenomen resolutie wordt voor kennisgeving aangenomen.<br />
Raadsleden De geloofsbrieven van de raadsleden de heren C.G. Meeuwisse, M. de Haan, J. Muijs<br />
en A. Hanegraaff worden in orde bevonden.<br />
BESLOTEN VERGADERING 9 AUGUSTUS 1915<br />
Na in comité te hebben vergaderd, van welke vergadering geen notulen zijn<br />
bijgehouden, wordt de vergadering in het openbaar voortgezet.<br />
Belastingen Het kohier Hoofdelijke Omslag 1915 is vastgesteld tot een bedrag van ƒ 23.503,29 5 .<br />
Gasfabriek Burgemeester en Wethouders stellen voor een bedrag van ƒ 10.000,- te lenen ten<br />
behoeve van de Gasfabriek. Hierover ontstaat een discussie in verband met de<br />
aflossing. De voorzitter zegt dat de lening noodzakelijk is in verband met de<br />
buitengewone tijdsomstandigheden. Het voorstel wordt uiteindelijk aangenomen en de<br />
begroting over 1915 gewijzigd.<br />
Gastarieven Voorstel van Burgemeester en Wethouders om voor hen die ter verlichting niet<br />
hoofdzakelijk gas verbruiken, het kookgas met ƒ0,01 per m 3 te verhogen. Na discussie<br />
goedgekeurd.<br />
Onderstand De voormalige gemeentebode M. Koornstra heeft een verzoek ingediend om<br />
onderstand door de gemeente totdat op zijn pensioen zal zijn beslist. Op voorstel van<br />
Burgemeester en Wethouders wordt besloten de tijdelijk toegestane<br />
onderstandstoelage ad ƒ 6,- per week te continueren totdat over zijn pensioen wordt<br />
beslist.<br />
Spooroverweg De heer Bleuland van Oordt dringt aan op verlichting bij de afsluitbomen bij de<br />
spoorwegovergang.<br />
Fietsen De heer Bleuland van Oordt vraagt voorts politietoezicht inzake het fietsen op de<br />
trottoirs.<br />
Woningbouw De heer v.d. Berg dringt aan op spoed bij de bouw van arbeiderswoningen. De heer<br />
Bleuland van Oordt stelt een spoedige indiening van het rapport terzake in het<br />
vooruitzicht en doet en passant een beroep op de Voorzitter die zich een fervent<br />
tegenstander van het Loolaanplan heeft getoond.
7 september 1915 blz.115-121-<br />
1496<br />
Raadsleden De herkozen raadsleden: de heren A. Hanegraaff, M. de Haan, J. Muijs en C.G.<br />
Meeuwisse worden beëdigd.(zie notulen 9 augustus 1915)<br />
Burgemeester De Voorzitter deelt mee dat de heer A.J. Herkenrath een voorstel heeft gedaan aan<br />
Gedeputeerde Staten om de jaarwedde van de burgemeester per 1 januari 1915 met<br />
ƒ 600,-- te verhogen, waarmee het salaris dan ƒ 2.200,-- zou gaan bedragen. Nadat<br />
geen enkel raadslid dit voorstel in discussie heeft gebracht, dank de Burgemeester<br />
ontroerd!<br />
Gemeentebegroting De wijziging van de gemeentebegroting over 1915 is goedgekeurd.<br />
Belastingen Het belastingkohier 1915 is eveneens goedgekeurd.<br />
Politie De Bond van gemeentepolitiebeambten doet een voorstel tot loonsverhoging.<br />
Ambtenaar De heer A. Korver vraagt eervol ontslag als ambtenaar van de burgerlijke stand<br />
wegens benoeming elders.<br />
Gemeenterekening De voorlopige Gemeenterekening over 1914 wordt goedgekeurd.<br />
Gasbedrijf De rekening van het gasbedrijf wordt na een uitvoerige discussie voorlopig vastgesteld.<br />
Sommige raadsleden vinden dat de fabriek nog niet aan de bij de oprichting gewekte<br />
verwachtingen voldoet.<br />
Ambtenaar Burgemeester en wethouders dragen als bezoldigd ambtenaar van de burgerlijke stand<br />
voor de heren P.J.M. Kemper, gemeentesecretaris en jhr. F.G.A. Gevaerts, ambtenaar<br />
ter secretarie.. De heer Kemper wordt gekozen. De heer Korver wordt met ingang van<br />
1 oktober 1915 eervol ontslag verleend.<br />
Woningbouw De bouwcommissie doet verslag inzake de exploitatie aan de Loolaan van<br />
arbeiderswoningen. De commissie dringt aan tot grondaankoop over te gaan en<br />
woningen te gaan bouwen. Weer is de raad verdeeld maar na een uitvoerige discussie<br />
wordt het ontwerp aankoopbesluit toch aangenomen.<br />
Verlichting Er zijn klachten over de verlichting in het Westeinde. Men kan botsen tegen telefoon en<br />
lantaarnpalen. De Voorzitter zegt dat per 1 oktober 1915 de lantaarns weer zullen<br />
branden.<br />
De Raad gaat in een geheime vergadering verder. Hiervan zijn echter géén<br />
notulen gemaakt.
26 oktober 1915 blz.122-135<br />
1497<br />
Grondaankoop Gedeputeerde Staten hebben de beslissing omtrent de grondaankoop aan de Loolaan<br />
verdaagd met de mededeling dat zij eerst de mening van de Raad willen hebben over<br />
het door de Inspecteur der Volksgezondheid uitgebrachte rapport.<br />
Straten De Bouwmaatschappij 's-Gravenhage-Voorburg heeft een adres ingediend met het<br />
verzoek het onderhoud van de Koningin Wilhelminalaan voor rekening van de<br />
gemeente te nemen. Bij de bespreking stelt de voorzitter dat Burgemeester en<br />
Wethouders afwijzend willen beschikken. Er ontstaat een heftig debat waarna<br />
uiteindelijk het voorstel van Burgemeester en Wethouders verworpen wordt.<br />
Burgemeester en Wethouders zullen nu met de Bouwvereniging in overleg treden.<br />
Distributie De S.D.A.P. afdeling Voorburg-<strong>Leidschendam</strong> dient een verzoek in om van<br />
gemeentewege brandstof, aardappelen en andere onontbeerlijke artikelen tegen<br />
normale prijzen aan de ingezetenen beschikbaar te stellen. Bij de discussie wordt<br />
gesteld dat de S.D.A.P. zich moet richten tot de burgemeester omdat deze volgens<br />
een ministeriële circulaire belast is met de distributie van levensmiddelen.<br />
Gasbedrijf De begroting 1916 is aan de orde. Allereerst komt het salaris van de directeur ter<br />
sprake en zijn aandeel in de netto winst. Aangezien zijn aandeel in de winst op nihil<br />
uitkomt stelt de gascommissie een loonsverhoging voor. Er ontstaat een uitgebreide<br />
discussie. Een voorstel van de heer Bleuland van Oordt met een opbouw van het<br />
salaris en intrekking van winstdeling wordt goedgekeurd. Daarna wordt de begroting<br />
puntsgewijs besproken en na veel gepraat (en soms gemor) goedgekeurd.<br />
Gemeentesecretaris De jaarwedde van zowel de gemeente-secretaris als de ontvanger wordt<br />
en -ontvanger verhoogd, zij het niet zonder enige deining.<br />
Politie Burgemeester en wethouders stellen een verhoging voor van de jaarwedden van de<br />
politebeambten. Maar ook hierover volgt een discussie, waarbij een raadslid wil weten<br />
hoe de verhouding ten opzichte van 'het gezag' is. In de nu volgende discussies is<br />
zelfs sprake van persoonlijke rancunes, maar de Voorzitter stelt dat het onderwerp -<br />
salarisverhoging voor de politiemensen - los gezien moet worden van persoonlijke<br />
karaktereigenschappen. Uiteindelijk wordt de voorgestelde salarisverhoging zonder<br />
hoofdelijke stemming goedgekeurd. Als in dit verband ook de bereikbaarheid van de<br />
politie des nachts ter sprake komt, kiest men voor de goedkoopste oplossing: vanuit de<br />
politiepost aan zowel het Oosteinde als het Westeinde moet telefonisch contact zijn<br />
met de bovenwoning op het gemeentehuis.
13 februari 1915 blz. 86-91-<br />
1498<br />
opzichter krijgen, hetgeen bijval krijgt en zonder hoofdelijke stemming wordt goedgekeurd. De<br />
Voorzitter vindt het echter nog méér gewenst hem de titel architect toe te kennen. Ook<br />
dit voorstel krijgt bijval. Daarna volgen nog loonsverhogingen voor het personeel van<br />
de biologische reiniging en voor de havenmeester.<br />
Onderwijs Bij het onderwijs wordt de cursus van de Franse taal heftig aangevallen. De cursus is<br />
niet alleen niet winstgevend, hij is zelfs niet kostendekkend. Dit geeft weer aanleiding<br />
tot een debat over het schoolgeld, waarbij uiteindelijk wordt toegezegd dat de<br />
verordening op de schoolgeldheffing stringenter zal worden toegepast. De<br />
gemeentebegroting over 1916 wordt dan conform de wijzigingen goedgekeurd.<br />
Woningbouw Bij de rondvraag wordt het beleid van Burgemeester en Wethouders met betrekking tot<br />
de woningbouw ter sprake gebracht. De Voorzitter zegt toe dat ten spoedigste een<br />
raadsvergadering zal worden belegd waarin het rapport van de Bouwcommissie aan<br />
de orde zal komen.
8 november 1915 blz.136-144<br />
1499<br />
Alvorens met de openbare vergadering te beginnen wordt met gesloten deuren<br />
een vergadering gehouden<br />
BESLOTEN VERGADERING 8 NOVE<strong>MB</strong>ER 1915<br />
Schoolhoofd Er is al reeds een jaar lang frictie betreffende het functioneren van het hoofd van de<br />
openbare lagere school, de heer Molt en een onderwijzeres op diezelfde school,<br />
mejuffrouw Van Beesel. Zowel Burgemeester en wethouders, als het bestuur van de<br />
hoofden der scholen, hebben zich met de 'affaire Molt-van Beesel' bezig gehouden. Er<br />
zijn blijkbaar mistoestanden op de bewuste school ontstaan, die worden gevoed met<br />
geruchten, verdachtmakingen, geheime rapporten van verhoren en verslagen. De raad<br />
moet thans een beslissing nemen op het verzoek van de heer Molt om eervol ontslag<br />
uit zijn functie als schoolhoofd.<br />
De vergadering wordt in het openbaar voortgezet<br />
In de nu volgende vergadering worden eerst de ingekomen stukken aan de orde<br />
gesteld en op een later tijdstip de ontslagaanvraag van de heer Molt.<br />
Directeur Schrijven van de directeur der gasfabriek over zijn<br />
gasfabriek salarisverhoging en vertrouwen op "betere tijden".<br />
Ambtenaren In diezelfde zin laten ook enige gemeente-ambtenaren zich uit en danken de raad voor<br />
de voorgestelde salarisverhogingen.<br />
Schoollokaal De Volksbond, afdeling Voorburg, en de Tuinbouwvereniging<br />
"Semper Florens" vragen een lokaliteit respectievelijk voor een kookcursus en een<br />
snoeicursus. Dit verzoek wordt goedgekeurd.<br />
Woningbouw Het verzoek van "Huiselijk Geluk" om arbeiderswoningen te mogen bouwen aan de<br />
Loolaan wordt voor kennisgeving aangenomen.<br />
Woningbouw Een soortgelijk verzoek van de Voorburgse Woningbouwvereniging wordt eveneens<br />
voor kennisgeving aangenomen.<br />
Pensioen Bij Koninklijk Besluit is het pensioen van de heer Koornstra met ingang van 20 maart<br />
1915 gesteld op een bedrag van ƒ 227,-.
Vervolg van : 8 november 1915 blz.136-144<br />
1500<br />
Schoolhoofd Een ellenlang debat begint waarin Burgemeester en Wethouders eerst voorstellen het<br />
eervol ontslag aan de heer Molt maar te willen verlenen. Dit gaat echter niet door<br />
omdat een aantal raadsleden de "rotte toestand" die op de school is ontstaan, eerst<br />
wil onderzoeken. Gesteld wordt namelijk dat er veel méér ongenoegen is geweest en<br />
dat de heer Molt zijn functie slecht heeft bekleed. Andere raadsleden willen daar echter<br />
niet van weten. Als de heer Hanegraaff voorstelt om een onderzoekscommissie in te<br />
stellen staken de stemmen met 5 tegen 5. De beslissing hierop wordt nu verdaagd<br />
naar een volgende vergadering.
13 november 1915 blz.145-150-<br />
Tram De Stoomtramconcessie wordt met een jaar verlengd.<br />
1501<br />
Tramongelukken De heer Hanegraaff constateert dat de directie van de Stoomtram nalatig is. Na het<br />
eerste ongeluk zijn er geen of te weinig maatregelen getroffen, het tweede ongeval<br />
was analoog aan het eerste en nog zijn er geen verbeteringen aangebracht. De gehele<br />
organisatie laat veel te wensen over! Met het oog op de spoedige elektrificatie van het<br />
materieel valt er van een spoedige verbetering weinig te verwachten.<br />
Commissies De samenstelling van de Gascommissie blijft ongewijzigd,<br />
maar de heer Meeuwisse moet wel door een votum van vertrouwen over de streep<br />
worden getrokken om nog langer in die commissie zitting te blijven nemen. Door het<br />
vertrek van de heer Herckenrath komt wethouder C.v.d. Berg in de Commissie van<br />
Financiën.<br />
Gasfabriek De Rekening 1914 van het gemeentelijk Gasbedrijf wordt vastgesteld.<br />
Loolaan Na ampele discussie wordt besloten het Loolaan-terrein in erfpacht uit te geven onder<br />
de gebruikelijke voorwaarden. De verdeling over de woningbouwverenigingen zal<br />
geschieden overeenkomstig hun ledental per 31 december 1915. Hierover wordt alleen<br />
in principe beslist, zodat bij eventuele toewijzing de Raad volkomen vrij blijft.<br />
Begrotingswijziging De voorgestelde begrotingswijzigingen 1915 / 1916 worden vastgesteld.<br />
Onderwijzeres Voorzitter deelt mee dat Mej. v.d. Lee in het gesticht Bloemendaal te Loosduinen is<br />
opgenomen.<br />
Gemeente- Er wordt gepleit voor een toeslag voor de gemeente-we r klieden. Daar is<br />
werklieden. geen bezwaar tegen en wordt dit voorstel zonder hoofdelijke stemming aangenomen.<br />
Schoolhoofd De heer Muys verwondert er zich over dat er nog geen nieuw schoolhoofd is benoemd<br />
en dringt aan op spoed. De Voorzitter belooft dat.
Vervolg van: 13 november 1915 blz.145-150<br />
1502<br />
Schoolhoofd De 'affaire-Molt' wordt door de heer Hanegraaff ter tafel gebracht en gooit daarmee de<br />
knuppel in het hoenderhok. De zaak Molt is zeer slecht behandeld zo stelt hij.<br />
Wethouder van de Berg heeft de raad onvolledig ingelicht en met een brief<br />
manipulaties verricht. Spreker stelt dat de wethouder het vertrouwen van de raad niet<br />
langer verdient. Wat de affaire zelf aangaat stelt spreker dat veel berust op lasterpraat,<br />
of althans op zaken die niet bewezen kunnen worden. De heer Molt moet zich door<br />
deze gang van zaken bedreigd gevoelen. Dit alles is aanleiding tot een heftige<br />
discussie. De wethouder noemt de aanval van de heer Hanegraaf unfair en persoonlijk<br />
en verdedigt de kwestie met de brieven. Ook de relatie - zo die er al was - met mej.<br />
van Beesel komt ter sprake. Tenslotte biedt wethouder v.d. Berg een soort openbaar<br />
duel aan (mondeling dan) waarbij hij zegt, dat, als hij verliest, hij zal aftreden als<br />
wethouder. Na repliek van de heer Hanegraaff zegt de voorzitter dat de zaak<br />
"onderzocht" dient te worden, waarbij de kosten geen bezwaar vormen en waarbij de<br />
raad een blanco krediet verleent.<br />
BESLOTEN VERGADERING 13 NOVE<strong>MB</strong>ER 1915<br />
Schoolhoofd In deze zeer bewogen besloten vergadering wordt onder meer wethouder v.d. Berg<br />
zwaar aangevallen om zijn behandeling in deze affaire. De heer Hanegraaff verdedigt<br />
nogmaals zijn voorstel van een nader onderzoek. Maar de voorzitter blijft bij een eervol<br />
ontslag. Dat kan nu nog want na een onderzoek zou het wel een "oneervol" kunnen<br />
worden. De opwinding neemt toe en als er is geen eensgezindheid bereikt kan worden<br />
gaat men over tot de openbare vergadering.<br />
De vergadering wordt in het openbaar voortgezet<br />
Schoolhoofd Het voorstel Hanegraaff, dat in de vorige vergadering tot staken van stemmen leidde,<br />
wordt verworpen met 7 tegen 4 stemmen. De voorzitter brengt daarna het voorstel van<br />
Burgemeester en Wethouders in stemming. Dit wordt aangenomen: de heer Molt zal<br />
per 1 mei aanstaande als Hoofd der Openbare Lagere School eervol worden ontslagen<br />
of zo veel eerder als belanghebbende zal verzoeken. De voorzitter deelt nog mee dat<br />
Burgemeester en Wethouders géén bezwaar hebben dat de Raad zich in verbinding<br />
stelt met enkele schoolautoriteiten, teneinde de toestand op de Openbare Lagere<br />
School te helpen verbeteren.<br />
Drank- De Nederlandse Vereniging tot Afschaffing van Alkoholhoudende Dranken<br />
vergunningen doet een verzoek om het maximum van de vergunningen te verlagen. Het verzoek<br />
wordt voor kennisgeving aangenomen.
Vervolg van: 13 november 1915 blz.145-150<br />
1503<br />
Onderwijzeres Dokter Oldenboom, deelt mee dat de ziekte van mejuffrouw van Beesel van dien aard<br />
is dat zij geen les kan geven. ("affaire Molt"). Het ziekteverlof van mejuffrouw van<br />
Beesel zal afhankelijk worden gesteld van het feit of zij zich wil laten onderwerpen aan<br />
een door twee door het gemeentebestuur aan te wijzen artsen.<br />
Schoolhoofd Leden en oud-leden van het personeel der Openbare Lagere School protesteren tegen<br />
de uitspraak van heer v.d. Berg inzake de verstandhouding van het personeel en het<br />
hoofd der Openbare Lagere School, de heer Molt. Wethouder v.d. Berg verweert zich.<br />
Woningbouw Het rapport van de woningbouwcommissie wordt besproken. Omdat er het een en<br />
ander op is aan te merken, volgt er een flinke discussie. Maar uiteindelijk wordt het<br />
rapport toch goedgekeurd. Ten slotte wordt er nog omheen gepraat wie de bebouwing<br />
zal mogen uitvoeren: Huiselijk Geluk of de Voorburgsche Vereniging. Er volgt geen<br />
uitspraak !<br />
Tram "De tram" zo zegt de heer Hanegraaff tijdens de rondvraag "rijdt herhaaldelijk ontijdig<br />
door de wissels!" Er kunnen dus ernstige ongelukken ontstaan. Burgemeester en<br />
Wethouders zullen correspondentie voeren met de Raad van Toezicht over de<br />
voorgevallen onregelmatigheden.
26 januari 1916 blz.151-167<br />
Nieuwjaarswensen Met een gloedvolle rede opent de voorzitter de eerste raadsvergadering in 1916.<br />
Tram De ernstige tramongelukken, die zich onlangs voordeden zijn een domper in dit<br />
nieuwe jaar. De Voorzitter wijdt dit ondermeer aan te weinig plichtsbesef vooral<br />
bij het jonge personeel, maar ook de directie treft verwijt !<br />
Raadsleden Voorzitter brengt dank aan de raadsleden Herckenrath en Hanegraaff die ontslag<br />
nemen als raadslid.<br />
1504<br />
Woningbouw Woningbouwvereniging Patrimonium wil op het Loolaan-terrein een 30-tal woningen<br />
bouwen, terwijl woningbouwvereniging "Huiselijk Geluk " de plannen voor bebouwing<br />
van het terrein klaar heeft liggen en binnenkort bij de Raad zal indienen.<br />
Commissie Het verslag van de Commissie Schoolverzuim over 1915 wordt voor<br />
schoolverzuimkennisgeving aangenomen.<br />
Bond Gemeente- Een adres van de afdeling Zuid-Holland van de Nederlandse Bond van<br />
ambtenarenGemeente-ambtenaren, waarin deze pleit voor hogere salarissen, wordt<br />
voor kennisgeving aangenomen.<br />
Lidmaatschap De Vereniging van kleine steden en plattelandsgemeenten nodigt de Gemeente<br />
Voorburg uit toe te treden als lid, waartoe na een toelichting van de Voorzitter wordt<br />
besloten.<br />
Cokes De afdeling Voorburg-<strong>Leidschendam</strong> van de S.D.A.P. verzoekt om brandstof tegen<br />
gereduceerde prijs van gemeentewege ter beschikking te stellen. De voorzitter stelt<br />
voor onen minvermogenden dit voorrecht te gunnen. De heer Meeuwisse wil dit echter<br />
geregeld zien na een bespreking in de gascommissie. Na enig gepraat komt er een<br />
voor ieder aanvaardbare regeling. Alle gezinnen, die niet in de Hoofdelijke Omslag<br />
betrokken zijn, kunnen zich op het gemeentehuis melden ter verkrijging van 1 mud per<br />
week.<br />
Forum Hadriani Forum Hadriani krijgt de beschikking over het gymlokaal voor vergaderingen.<br />
Raadsleden De geloofsbrieven van A.v.d Griendt worden in orde bevonden.<br />
Belastingen Het supplementoir kohier van de Hoofdelijke Omslag over 1915 wordt vastgesteld op<br />
ƒ 3.643,55.
Vervolg van: 26 januari 1916 blz.151-167<br />
1505<br />
Pensioenen Een adres om eerherstel van de heer Koornstra en zijn dochter en om een<br />
gemeentelijke toeslag op zijn pensioen worden overeenkomstig het voorstel van<br />
Burgemeester en Wethouders afgewezen.
5 februari 1916 blz.167-174<br />
1506<br />
Raadsleden De heer A.van der Griendt wordt beëdigd als raadslid. De voorzitter prijst hem zéér en<br />
spreekt de wens uit dat bij de nodige kracht mag hebben om de vaak moeilijke<br />
kwesties in de gemeente te helpen oplossen.<br />
Armenzorg Mej. Koornstra meldt dat een onderstand van ƒ 7,- per week te gering is om daar met<br />
haar gezin van te leven. Bij de bespreking hierover blijkt dat het kerkelijk armbestuur al<br />
kleertjes heeft gegeven. Burgemeester en wethouders zullen echter -zo nodigin natura<br />
bijspringen!<br />
Schoolhoofd De voorzitter deelt mee dat Burgemeester en Wethouders zich door de door de heer<br />
Hanegraaff in dagblad "Het Vaderland" ingezonden stukken voelt aangevallen. Deze<br />
gang van zaken ondermijnt het gezag van Burgemeester en Wethouders en werpt een<br />
blaam op dit college. In een lang betoog zegt de voorzitter met veel woorden hoe goed<br />
Burgemeester en Wethouders zich hebben opgesteld! De heer Hanegraaff handhaaft<br />
echter zijn bezwaren tegen Burgemeester en Wethouders en dringt aan op een echt<br />
volledig onderzoek. Er volgt een debat waarin de spreker de Burgemeester verwijt de<br />
heer Molt in het bijzijn van ondergeschikten een reprimande te hebben gegeven. De<br />
burgemeester antwoordt daarop dat hij van dit voorgevallene dan maar eens schriftelijk<br />
opgave moet doen en wel met vermelding van dag en uur! Wethouder van de Berg laat<br />
een ander geluid horen. Hij vindt dat er geen sprake is van kwader trouw, maar dat het<br />
belang van het onderwijs het ontslag van de heer Molt eiste en dat er in deze kwestie<br />
verschillende misvattingen zijn ontstaan. Hij acht het dan ook onrechtvaardig hem<br />
persoonlijk aan te vallen in een kwestie waarin het college het volmondig met elkaar<br />
eens is. Uiteindelijk wordt er een commissie van onderzoek ingesteld bestaande uit het<br />
college van Burgemeester en Wethouders, twee raadsleden en drie onpartijdige<br />
deskundigen. Zij moeten voor 1 april 1916 rapport uitbrengen.<br />
Wethouder Het pas beëdigde raadslid de heer A. van der Griendt wordt benoemd tot wethouder in<br />
de vacature ontstaan door het vertrek van de heer A.J. Herckenrath. De nieuwe<br />
Wethouder dankt ontroerd voor het mandaat van vertrouwen dat hem door een<br />
meerderheid in de raad is gegeven, terwijl de Voorzitter hem veel sterkte toewenst om<br />
de vaak scherpe tegenstellingen met opgewektheid tegemoet te treden.
23 maart 1916 blz.175-177.<br />
BESLOTEN VERGADERING 23 MAART 1916<br />
1507<br />
Van het besprokene in deze vergadering zijn geen notulen bijgehouden.<br />
Waarschijnlijk is in deze vergadering het rapport over de affaire Molt besproken<br />
en min of meer in de doofpot verdwenen.<br />
Raadsleden De geloofsbrieven van de heer A. Tromp worden in orde bevonden en hij wordt<br />
toegelaten als lid van de Raad.<br />
Burgerlijke Stand De heer A. van der Griendt wordt benoemd tot ambtenaar van de Burgerlijke Stand.<br />
Bouwplan Besloten wordt om -in afwachting van een definitieve regeling- het noordelijk gedeelte<br />
van de Koningin Wilhelminalaan te verbeteren onder voorwaarde dat de Bouwgrond<br />
Maatschappij 's-Gravenhage de helft der kosten voor zijn rekening neemt.<br />
Uitbreidingsplan Burgemeester en wethouders krijgen een blanco krediet om een uitbreidingsplan<br />
ingevolg art. 28 der woningwet samen te stellen. Tevens raadslidmaatschap op te<br />
zeggen vanwege zijn drukke werkzaamheden op het ministerie van oorlog. Door<br />
collegiale en vriendschappelijke aandrang is hij echter op zijn eerder genomen besluit<br />
terug gekomen. De burgemeester dankt hem hiervoor hartelijk, waarop de heer<br />
Hansen dankt voor de welwillende waardering en op enige clementie aandringt bij de<br />
verdeling van zijn werkzaamheden. Per slot van rekening leven wij thans in<br />
oorlogsomstandigheden.<br />
Ingekomen stukken De ingekomen stukken zijn van weinig belang en worden voor kennisgeving<br />
aangenomen.<br />
Stratenplan De Coöperatieve Bouwvereniging "Sint Martinus", een afdeling van de R.K. Volksbond,<br />
dient een adres in over de straataanlegkosten. Deze zaak zal in overleg met<br />
Burgemeester en Wethouders samen met andere bouwverenigingen worden<br />
besproken.<br />
Spoorwegen De stukken betreffende de electrificatie van het spoorweg-traject<br />
's-Gravenhage-Voorburg-Leiden zijn ter bestudering aan de Raad aangeboden. Voorts<br />
wordt dienaangaande besloten een 36 bomen te laten rooien om te zijner tijd te<br />
worden verkocht.<br />
Gemeentebegroting Wijziging van de Gemeentebegroting 1916 wordt goedgekeurd.
Vervolg van: 23 maart 1916 blz.175-177.<br />
1508<br />
Armenzorg Het gezin Koornstra krijgt f 2,50 per week onderstand. Dit bedrag wordt - zo nodig -<br />
uitgekeerd door het armbestuur van de Nederlandse Hervormde Gemeente.
12 april 1916 blz.184<br />
BESLOTEN VERGADERING 12 APRIL 1916<br />
In de gesloten vergadering deelt de voorzitter mee dat<br />
1509<br />
"Vreugd en Rust" alsnog kan worden aangekocht door de gemeente, omdat<br />
verkooppogingen aan particulieren zonder resultaat zijn gebleven. Er volgt een<br />
discussie, waarin besloten wordt om de heer Zwart hieromtrent een rapport uit te laten<br />
brengen. De Voorzitter deelt verder mee dat de koopsom 200.000,- bedraagt,<br />
behoudens f 9.000,- aan overdrachtskosten. Voorshands wordt de zaak aangehouden.<br />
Hierna gaat de beraadslaging in openbare vergadering verder.<br />
Gasfabriek De Gasfabriek heeft een tekort door de duurdere kolenprijzen. Een verhoging van de<br />
gasprijzen ter dekking van dit tekort wordt echter niet aanbevolen, gezien de<br />
buitengewone tijdsomstandigheden. Daarom zal er een geldlening van ƒ 10.000,-<br />
worden afgesloten, hetgeen de Raad goedkeurt.
19 mei 1916 blz.185/186<br />
1510<br />
Fontein De Afdeling Voorburg van de Vereniging tot bescherming van dieren biedt de<br />
gemeente een drinkwaterfontein aan, welke geplaatst dient te worden tegenover het<br />
koffiehuis. De gemeente dient echter het watergebruik te betalen. Wordt in dank<br />
aanvaard.<br />
Onderwijs De jaarwedden van het schoolhoofd en het lager onderwijzend personeel worden<br />
bijgesteld.<br />
Gemeentebegroting De wijziging van de Gemeentebegroting 1915/1916 wordt goedgekeurd
5 juni 1916 blz.187/193<br />
1511<br />
Bouwplan De transactie betreffende de aankoop van het Loolaan-terrein is in afwijking van het<br />
raadsbesluit tot stand gebracht. Er was enige onenigheid ontstaan tussen de vroegere<br />
eigenaar van de grond, de heer C. v.d. Dool en de huurders van de tuingrond<br />
betreffende de opzeggingstermijn van de huurovereenkomst. De voorzitter heeft door<br />
zijn handelwijze -alhoewel hij zelf tegenstander was van het Loolaanplande transactie<br />
niet onuitvoerbaar willen maken. Hij wil de huidige huurders van gronden in dit plan<br />
voor 1 augustus 1916 aanschrijven dat de huur met ingang van 1 januari 1917 wordt<br />
beëindigd.<br />
Onderwijzers Op voorstel van Gedeputeerde Statgen wordt voorgesteld de jaarwedden van<br />
onderwijzend personeel bij ziekte door te betalen. Op grond van dit besluit is besloten<br />
om de jaarwedde van mejuffrouw van der Lee weer voor 6 maanden met ingang van 1<br />
mei uit te keren.<br />
Tram Er zijn bezwaren tegen een ontwerp van het traject van de tram. De commissie van<br />
fabricage zal advies aan de raad uitbrengen. Ook zal een advies van de commissie<br />
voor plaatselijk schoon worden ingewacht. De bezwaren spitsen zich toe op de entree<br />
nabij de Zwartelaan, de passage bij de begraafplaats, de richting nabij de Weverslaan<br />
en bij de buitenplaatsen Vronesteijn en Leeuwensteijn.<br />
Bouwplan De voorzitter deelt mee dat de bestrating en riolering van het bouwplan Loolaan<br />
voorlopig niet gegund dient te worden, omdat door de tijdsomstandigheden de<br />
woningbouw dient te worden uitgesteld. De heer Muys ontketent een discussie naar<br />
aanleiding van ongemotiveerde geruchten betreffende dit noodzakelijke uitstel.<br />
Uiteindelijk besluit men een onderhandse aanbesteding in het najaar te doen<br />
plaatsvinden.<br />
Dempen De sloot grenzende aan de Rooms Katholieke Jongensschool<br />
sloten en de buitenplaats Sionslust is zodanig vervuild dat men overweegt de sloot te<br />
dempen. Er moeten echter een paar bezwaren worden opgelost. De Nederlandse<br />
Hervormde Diaconie gebruikt de sloot als laaden losplaats en bovendien komen er een<br />
paar rioleringen op uit. Na een uitvoerig debat besluit de raad met 7 tegen 1 stem de<br />
sloot toch te (laten) dempen.<br />
BESLOTEN VERGADERING 5 JUNI 1916<br />
Van deze vergadering zijn geen notulen bijgehouden !
14 juli 1916 blz.194/197<br />
1512<br />
Bouwplan Woningbouwvereniging "Huiselijk Geluk" dringt aan op spoedige bouw van<br />
arbeiderswoningen aan de Loolaan. Burgemeester en Wethouders zullen in overleg<br />
treden met de laagste inschrijver van het werk aan riolering, bestrating en dergelijke,<br />
teneinde tot een onderhandse aanbesteding te komen tegen de tijd dat met de<br />
werkzaamheden ter plaatse kan worden begonnen.<br />
Pensioen Aan mej. Veerman van den Boom wordt van gemeentewege een pensioen toegekend<br />
van ƒ 1,- per week.<br />
Besteller Aan de besteller van de goederen van de staatsspoor, de heer v.d. Brink, wordt een<br />
wekelijkse toelage van ƒ 18,- gegarandeerd.<br />
I nk wa r t iering De burgemeester heeft een audiëntie aangevraagd bij de verantwoordelijke minister,<br />
omdat de wijze en de druk van de inkwartiering reden tot klachten geven. De raad<br />
wacht de bespreking hiervan af.<br />
Gemeente- De heer Muys vindt de problemen met betrekking tot de inkwartiering niet<br />
werklieden zo belangrijk, maar wel een extra toeslag voor de gemeentewerklieden. De<br />
burgemeester zegt toe deze aangelegenheid in de eerstvolgende vergadering van<br />
Burgemeester en wethouders aan de orde te stellen.<br />
Brandweer De heer de Wit maakt zich ongerust over het gevaar van brand door hooibroei. De<br />
Burgervader blust zijn onrust. Als men de politievoorschriften opvolgt is<br />
temperatuuropname door de brandmeesters overbodig.
3 augustus 1916 blz.198-201<br />
1513<br />
Besteller Een raadslid vraagt nadere precisering van het tot ƒ 18,- vastgestelde weekloon van<br />
de besteller. Volgens de Voorzitter houdt dit in dat de gemeente aan de heer v.d. Brink<br />
een suppletie op zijn weekloon garandeert tot ƒ 18,- indien de opbrengst van de<br />
bestellingen minder is en dat het eventueel meerdere aan de gemeente dient te<br />
worden afgedragen.<br />
Bouwplan Gedeputeerde staten hebben de besluiten tot onderhandse aanbesteding van werken<br />
in het bouwplan Loolaan goedgekeurd.<br />
Politie Een adres van de Algemene Nederlandse Politiebond is ongezegeld en wordt daarom<br />
onbehandeld terzijde gelegd.<br />
Op voorstel van de Voorzitter wordt overgegaan tot beraadslaging in geheime<br />
vergadering.<br />
BESLOTEN VERGADERING 3 AUGUSTUS 1916<br />
Van deze vergadering zijn geen notulen bijgehouden, maar uit het genotuleerde<br />
in de openbare vergadering kan worden opgemaakt, dat er gesproken is over de<br />
eventuele aankoop van de buitenplaats Vreugd en Rust.<br />
Vreugd en Rust Na heropening van de openbare vergadering geeft de Voorzitter een overzicht van de<br />
onderhandelingen over de aankoop van de buitenplaats Vreugd en Rust. Deze<br />
onderhandelingen zijn in een bepaald stadium gestrand op de gevraagde prijs. De<br />
gemeente 's-Gravenhage is nu hierover aan het onderhandelen. De Voorzitter wil<br />
voorkomen dat 's-Gravenhage de buitenplaats koopt, want dat zou een motief kunnen<br />
zijn voor grensuitbreiding. Hij wil zich bij aankoop van de buitenplaats door<br />
's-Gravenhage wenden tot Gedeputeerde Staten. Hij leest een proeve van dit verzoek<br />
voor. Besloten wordt een exemplaar hiervan aan alle raadsleden van de Haagse raad<br />
te zenden en eveneens een exemplaar aan Gedeputeerde Staten.<br />
Keuringsdienst In beginsel wordt besloten tot keuring van gemeentewege van vee en vlees, alsmede<br />
voedings-en genotmiddelen. Voor dit doel wordt er een contract afgesloten met de<br />
gemeente 's-Gravenhage.<br />
Bergen van goederen De regeling van de kosten voor het bergen van goederen wordt gewijzigd<br />
Rooien Voorgesteld wordt de bomen aan het Westeinde te rooien en daarvoor in de plaats<br />
jonge bomen te planten.
24 augustus 1916 Blz.202-210<br />
BESLOTEN VERGADERING 24 AUGUSTUS 1916<br />
1514<br />
Van het besprokene in deze vergadering zijn wederom geen notulen<br />
bijgehouden.<br />
Sloten Na heropening van de openbare vergadering leest de Voorzitter het besluit van<br />
Gedeputeerde Staten voor, waarin zij de onderhandse aanbesteding van het dempen<br />
van de sloot bij Sionslust goedkeuren.<br />
Vreugd en Rust De Vereniging tot bevordering van Voorburgs Belangen dringt er bij de raad op aan<br />
alsnog Vreugd en Rust te kopen.<br />
Burgemeester De Commissaris der Koningin deelt, namens de betrokken Minister, mede dat aan de<br />
Burgemeester voor drie maanden verlof wordt toegekend en wel met ingang van 11<br />
september a.s.<br />
Onderwijzeres De curatrice van mejuffrouw v.d. Lee dankt de Raad voor het genomen besluit aan<br />
haar cliënte verlenging van de jaarwedde te hebben verleend.<br />
Vreugd en Rust De burgemeester geeft een zeer uitvoerige uiteenzetting over de onderhandelingen<br />
met betrekking tot de aankoop van Vreugd en Rust. Hij hekelt de Haagse wethouder<br />
van openbare werken over het feit dat hij aan zijn raadsleden een tekening heeft<br />
getoond, waaraan de conclusie werd vastgeknoopt dat -mocht Voorburg eigenaresse<br />
worden van Vreugd en Rustde buitenplaats dan vernietigd zou worden. De Voorzitter<br />
noemt zelfs de familieverwantschap tussen de Haagse burgemeester en de<br />
eigenaresse van Vreugd en Rust. Daarbij bekemtoont hij dat Burgemeester en<br />
Wethouders niets afweten over de eventuele bouw van een fabriek of<br />
woonhuizen.Nagenoeg alle raadsleden mengen zich in de nu volgende discussie. De<br />
gemeente heeft ook veel te lang getalmd met het nemen van een beslissing. En die<br />
tekening had nooit uit handen mogen worden gegeven! De voorzitter pleit ervoor het<br />
prestige van de Raad te verdedigen. Ten slotte worden er -zij het met enige<br />
tegenstand- twee moties aangenomen:<br />
a. Na afloop zal er een brochure worden uitgegeven, waarin het verloop van de<br />
procedure uiteengezet zal worden;<br />
b. Als Gedeputeerde Staten goedkeuring hebben gegeven aan het Haagse besluit om<br />
Vreugd en Rust te kopen, dan zal Voorburg bij de Kroon vernietiging van dit besluit<br />
vragen.
Vervolg van: 24 augustus 1916 Blz.202-210<br />
1515<br />
Burgemeester De jaarwedden van Burgemeesters, wethouders, secretarissen en ontvangers in de<br />
provincie Zuid-Holland zijn onlangs herzien. De jaarwedden van de Burgemeester, de<br />
secretaris en de ontvanger en die der wethouders worden aan de nieuwe normen<br />
aangepast.<br />
Gemeenterekening De Gemeenterekening over 1915 wordt aangeboden.<br />
Schoolpersoneel Er wordt een instructie vastgesteld voor zowel het hoofd als het personeel van de<br />
openbare lagere school.
9 september 1916 blz.211-215<br />
1516<br />
Distributie Teneinde uitvoering en medewerking te geven aan de bepalingen van de Distributiewet<br />
wordt een voorstel aangenomen een blanco krediet te verstrekken. Echter met dien<br />
verstande dat in elke toekomende vergadering van de raad verslag van de stand van<br />
zaken zal worden gedaan.<br />
Leerplan Het leerplan van de openbare lagere school en uitgebreid Lager onderwijs school<br />
wordt gewijzigd.<br />
Wethouder In verband met het aanstaande verlof van de burgemeester zal de oudste wethouder<br />
fungeren als loco-burgemeester, Zijn wethouderspost zal in die periode dienen te<br />
worden waargenomen door een tijdelijke wethouder. Na een uitvoerige bespreking of<br />
dat allemaal nodig en wettelijk is voorgeschreven, wordt de heer Muijs als tijdelijk<br />
wethouder aangewezen.<br />
Gemeenterekening De Gemeenterekening over 1915 wordt voorlopig vastgesteld.<br />
Vreugd en Rust Bij de rondvraag duikt de gevolgde procedure rond de verkoop van Vreugd en Rust<br />
weer op. In een uitvoerig debat uit de Raad waardering voor de uiteenzetting van de<br />
Voorzitter, maar wenst zich uitdrukkelijk te distanciëren van des Voorzitters uitlatingen<br />
omtrent de persoonlijke belangen die hierbij een rol hebben gespeeld, met name de<br />
familieverwantschap tussen Jhr. mr. B.C. de Jonge en de Burgemeester van 's-<br />
Gravenhage. De burgemeester stelt met genoegen te constateren dat men het<br />
inhoudelijk met hem eens is, maar dat de vermelding van de hiervoor genoemde<br />
familieverwantschap geen insinuatie inhoudt doch slechts de vorm betreft. De op<br />
schrift gestelde verklaring wordt echter wel met 7 tegen 4 stemmen aanvaard.
30 september 1916 blz.216-219<br />
1517<br />
Loco-burgemeester De heer van der Griendt treedt voor het eerst en naar hij zelf zegt -nog wat onwennig-<br />
op als waarnemend of loco-burgemeester. In zijn openingsrede zegt hij zich geheel ten<br />
dienste van allen en het raadscollege in het bijzonder te willen stellen. Hij doet daarbij<br />
een dringend beroep op medewerking van zijn mede-leden.<br />
Sport Een verzoek van de Voorburgse Voetbalclub V.V.C., om verfrissingen binnenshuis te<br />
mogen verkopen, wordt in handen van Burgemeester en wethouders gesteld.<br />
S.D.A.P De Afdeling Voorburg der S.D.A.P. verzoekt de gas-en cokesprijzen niet te verhogen<br />
en de meerdere kosten van het gasbedrijf te bestrijden door middel van een<br />
geldlening. Tevens dringt de afdeling aan op het goedkoop verkrijgbaar stellen van<br />
cokes. Het plaatstelijk Steuncomité dient dit -evenals vorig jaarte regelen.<br />
Gemeentebegroting De Gemeentebegroting over 1917 zal aan de raadsleden worden toegezonden.<br />
School Burgemeester en wethouders hebben een voorstel gedaan om het lager onderwijs te<br />
reorganiseren, waarbij dan tevens de Franse cursus wordt stopgezet. Men wil dat<br />
realiseren per 1 september 1917. Er komen 3 lokalen bij. Voorts zullen de<br />
onderwijzerssalarissen, alsmede de schoolgeldheffing zullen worden herzien.<br />
Commissie/ In de vacature E. Molt wordt benoemd de heer L. de Priester.<br />
Schoolverzuim<br />
Herhalings- Voor het herhalingsonderwijs, cursus 1916/1917, worden onder de<br />
onderwijs gebruikelijke voorwaarden benoemd: de heren L. de Priester en G.W. Hooijer, alsmede<br />
mejuffrouw Spuijman.<br />
Ambtenaar Het politiepersoneel en de beambten Talitsch, Wezepoel en Nota krijgen een extra<br />
loontoeslag van ƒ 15,-.<br />
Gymnastieklokaal De afdeling Voorburg van de Volksbond tegen Drankmisbruik mag in het<br />
gymnastieklokaal een kookcursus geven. Aan de S.D.A.P. wordt dit echter geweigerd.<br />
Men wil geen politiek-propagandische vergaderingen in schoollokalen.
Vervolg van: 30 september 1916 blz.216-219<br />
1518<br />
Sloten Doordat de lengte van de sloot bij Sionslust niet goed is opgegeven, is de sloot<br />
onvoldoende gedempt en is de gemeente onnodig op meerdere kosten gebracht.
6 november 1916 blz.220-223<br />
1519<br />
Schoollokalen "Semper Florens" mag onder de gebruikelijke voorwaarden één der schoollokalen<br />
gebruiken voor een cursus.<br />
Straten en pleinen De Delflandse schoolvereniging klaagt over de vervuiling van een sloot en de slechte<br />
toestand van de Achterweg. De eigenaren van de Achterweg zullen op het matje<br />
worden geroepen en er zal een streng politietoezicht worden uitgeoefend.<br />
Vreugd en Rust Meegedeeld wordt dat het Haagse besluit tot aankoop van Vreugd en Rust niet is<br />
goedgekeurd.<br />
Inkwartiering Diverse ingezetenen dringen aan op een andere methode van verdeling der<br />
inkwartieringslasten. Dit adres wordt in handen van Burgemeester en wethouders<br />
gesteld.<br />
Onderwijzeres Mej v.d. Lee (die nog steeds wordt verpleegd) behoudt haar volle jaarwedde.<br />
Distributie De voorgestelde distributieregeling wordt vastgesteld.<br />
Gemeentebegroting Bij de bespreking van de Gemeentebegroting 1917 is er een discussie over de<br />
voorgestelde verhoging van het salaris van de eerste ambtenaar ter secretarie.<br />
Hierdoor zou er een scheve verhouding ontstaan ten opzichte van de honorering van<br />
de andere ambtenaren. Het voorstel wordt dan ook weggestemd. Over de verhoging<br />
van andere posten wordt niet verder gediscussiëerd. Uiteindelijk wordt de Gemeente-<br />
begroting vastgesteld.
27 november 1916 blz.224-228<br />
1520<br />
Voorzitter Bij ontstentenis van de burgemeester en de heer Van der Griendt wordt deze<br />
vergadering voorgezeten door de heer C.van den Berg.<br />
Burgemeester Burgemeester D. Baron Mackay deelt in een brief aan de raad mede dat hij met ingang<br />
van 18 december om louter persoonlijke redenen besloten heeft ontslag te nemen als<br />
burgemeester. De voorzitter deelt hierop mee dat op 16 december aanstaande door<br />
Burgemeester Mackay een raadsvergadering zal worden belegd, waarin de raadsleden<br />
en de ingezetenen afscheid kunnen nemen van de burgemeester.<br />
Gymnastieklokaal De Werkliedenvereniging "Eendracht maakt macht" verzoekt te mogen beschikken<br />
over het gymnastieklokaal voor de distributie van peulvruchten. Hoewel het verzoek<br />
niet op gezegeld papier is ingediend wordt er gunstig over beschikt.<br />
Woningbouw De heer G.J. Klumper verzoekt een villa te mogen bouwen nabij huize Woelwijk. Het<br />
verzoek wordt toegestaan.<br />
Drankmisbruik Een verordening tot bestrijding van drankmisbruik bij eventuele demobilisatie wordt<br />
goedgekeurd.<br />
Inkwartiering Een aan Burgermeester en wethouders gericht adres met klachten over een ongelijke<br />
verdeling der lasten bij inkwartiering wordt afgewezen.<br />
Cokes Er wordt een regeling getroffen om minder vermogenden tegen een gereduceerde prijs<br />
cokes ter beschikking te stellen.<br />
Energieverbruik De regering heeft ten gevolge van het kolentekort een regeling getroffen tot<br />
vermindering van licht- en gasverbruik in winkels en cafés. Dit zal ingaan op 7<br />
december 1916.<br />
Tram Bij de rondvraag wijst de heer Hansen op het nog steeds aanwezige gevaar voor<br />
passagiers nabij de Zwartelaan.<br />
Straatverlichting De heer Bleuland van Oordt vraagt de aandacht voor de straatverlichting aan de<br />
Kerkstraat, die zijns inziens onvoldoende is en gevaar oplevert voor het verkeer.
4 december 1916 blz.229-231<br />
1521<br />
Distributie Aan de hand van een schrijven van Gedeputeeerde Staten wordt de commissie van<br />
bijstand voor het distributiebedrijf amengesteld. Naast deze commissie wordt de<br />
bestaande commissie van bijstand omgedoopt tot commissie van advies. Deze<br />
commissie dient het geregelde contact met de burgerij te onderhouden.<br />
Distributie Zowel in Den Haag als Voorburg bestaan er klachten over de melkdistributie: de<br />
boeren hebben problemen met de door de minister vastgestelde maximum-prijzen en<br />
de leveranciers met de gelijke verdeling. Er zou een betere regeling getroffen moeten<br />
worden. De voorzitter zal dit bevorderen.<br />
Uitbreidingsplan Het uitbreidingsplan zal op 11 december door Burgemeester en Wethouders<br />
behandeld worden en daarna plan ter inzage gelegd voor de raadsleden. De<br />
raadsleden zullen dan in de gelegenheid worden gesteld de architect Van der Kloot<br />
Meijburg hieromtrent te horen.<br />
Gemeentebegroting De gewijzigde Gemeentebegroting 1916 is goedgekeurd.<br />
Straten en De Koningin Wilhelminalaan is in slechte staat en gevaarlijk. De heer Tromp<br />
pleinen dringt aan op een snel herstel met meer en beter toezicht van gemeentewege. De<br />
voorzitter zal het politietoezicht op het berijden van die weg laten verscherpen.
7 december 1916 blz.232<br />
1522<br />
Verkoping De spoedvergadering is belegd in verband met een bij het gemeentebestuur gedaan<br />
aanbod om gesorteerde keien, die de gemeente in voorraad heeft à ƒ 39,- per 1000<br />
stuks te kopen. Na een uitvoerige discussie wordt echter besloten de keien tot eigen<br />
gebruik te bestemmen.<br />
Distributie Het nadelig saldo van het distributiebedrijf wordt vastgeld op een bedrag van ƒ 7.500,-.
16 december 1916 blz.233-235<br />
1523<br />
Burgemeester De vergadering wordt bijgewoond door een aantal genodigden, waaronder de<br />
echtgenote van de burgemeester, de oud-wethouder Herckenrath, echtgenoten van<br />
diverse raadsleden, hoofdambtenaren van de gemeente en een tweetal bestuurders<br />
van het plaatselijke steuncomité. De burgemeester houdt een gloedvolle rede die even<br />
gloedvol wordt beantwoord door de heer v.d.Griendt en memoreert met name de zorg<br />
voor de Belgische vluchtelingen.Ook de heer Hansen vertolkt de gevoelens van de<br />
raad in een uitvoerige rede. De gemeentesecretaris doet dit nog eens over namens het<br />
het gemeentepersoneel en tenslotte biedt wethouder v.d. Berg een oorkonde aan. De<br />
burgemeester dankt ontroerd.
28 december 1916 blz.236-239<br />
1524<br />
Uitbreidingsplan Dit plan van de heer Van der Kloot Meyburg is -behoudens enige restricties voor<br />
Burgemeester en Wethouders- goed bevonden. Vanaf 1 januari 1917 ligt het ter inzake<br />
ter gemeentesecretarie. Amendementen kunnen voor 1 februari 1917 worden<br />
ingediend.<br />
Bad- en zweminrichting De Voorburgse afdeling van de S.D.A.P. heeft plannen ontwikkeld tot het komen van<br />
een gemeentelijke bad- en zweminrichting. Wordt voor kennisgeving aangenomen.<br />
Cokes Verdere uitbreiding van de faciliteiten tot het verstrekken van goedkope cokes ten<br />
behoeve van gezinnen wordt niet voorgestaan.<br />
Belastingen Een wijziging van de tarieven voor de Hoofdelijke omslag wordt zonder hoofdelijke<br />
stemming goedgekeurd.<br />
Gastarieven De beperking van het kolenverbruik heeft onvoldoende resultaat opgeleverd. Hierdoor<br />
dienen de gasprijs en de gastarieven -althans tijdelijkhoger te worden vastgesteld.<br />
Gemeentebegroting De begrotingswijziging over 1916 wordt goedgekeurd.<br />
Distributie De uitgaven van het distributiebedrijf worden voor de periode vanaf<br />
27 november tot ultimo december 1916 bijgesteld.<br />
Burgemeester Er gaan stemmen op tegen het benoemen van een burgemeester die niet zijn gehele<br />
persoon aan dit ambt kan wijden. Met name de combinatie burgemeesterschap en<br />
kamerlidmaatschap is ongewenst. Na brede discussie wordt een voorstel om de<br />
bevoegde autoriteiten hiervan in kennis te stellen toch verworpen.
5 januari 1917 blz.240-241<br />
1525<br />
Nieuwjaarswensen Voorzitter, de heer Van der Griendt, spreekt de beste wensen uit en hoopt op vrede in<br />
Europa en de benoeming van een voor Voorburg goede burgemeester.<br />
Keuringsverordeningen De betreffende verordeningen voor het keuren van vee, vlees-, eet- en drinkwaren zijn<br />
na analogie met omliggende gemeente ontworpen en worden zonder hoofdelijke<br />
stemming aangenomen.<br />
Commissie- In plaats van de heer C.v.d. Berg wordt de heer Tromp benoemd.<br />
strafverordening<br />
Postkantoor Gepleit wordt voor meerdere loketten in het postkantoor. Zal door de voorzitter worden<br />
besproken in de vergadering van Burgemeester en Wethouders.
12 februari 1917 blz.242-244<br />
Keurings- De keuringsverordeningen worden aangenomen.<br />
verordeningen<br />
1526<br />
Onderwijzeres Op verzoek van haar curatrice wordt ontslag verleend aan mej.v.d Lee als<br />
onderwijzeres aan de Openbare Lagere School met ingang van 1 januari 1917.<br />
Burgemeester en wethouders zullen worden geachtigd om zo nodig een besluit te<br />
nemen haar voor die verpleegkosten een renteloos voorschot te verstrekken, zolang<br />
het pensioen nog niet wordt uitgekeerd.<br />
Tramconcessie De tramconcessie wordt met een jaar verlengd.<br />
Toeslagen Een aantal gemeente-beambten komen in aanmerking voor een extra loontoeslag, te<br />
weten de politieagenten, de gemeentebode, de havenmeester, de machinist van de<br />
bilogische reiniging en gemeentelijke werklieden.<br />
Energieverbruik In verband met de noodzakelijke beperking van het energieverbruik wordt een<br />
Lichtverordening van kracht. Deze verordening bevat een verbod winkels en café's met<br />
gas of electriciteit te verlichten. De prijzen van de electriciteitslevering worden<br />
verhoogd. Een voorstel om na 11 uur geen gas meer te leveren wordt verworpen.<br />
Rondvraag Bij de rondvraag wordt aandacht gevraagd voor de te dure premies van de inmiddels<br />
verouderde assurantiepolissen. Voorts worden mededelingen gedaan van de kosten<br />
van het distributiebedrijf.
19 februari 1917 blz.245-246<br />
1527<br />
Energieverbruik Een verzoek van diverse winkeliers het gebruik van kaarslicht tot 's avonds 9 uur toe te<br />
staan wordt verworpen. Bij een breedvoerige discussie komen er twee voorstellen ter<br />
tafel, die echter allebei worden verworpen. (Deze stonden het gebruik gedurende<br />
enkele uren toe.) De verordening van Burgemeester en Wethouders blijft derhalve<br />
gehandhaafd.<br />
BESLOTEN VERGADERING 19 FEBRUARI 1917<br />
Hiervan zijn géén notulen.<br />
Uitbreidingsplan Na heropening van de openbare vergadering wordt het ontwerp-<br />
uitbreidingsplan door de Raad voorlopig vastgesteld, met dien verstande dat te<br />
gelegenertijd de Raad dit plan definictief wenst te bekrachtigen. Voorts wil men een<br />
partieel besluit met betrekking tot het gebied van de Weverslaan en de boerderij<br />
Essesteijn (aan het Oosteinde).<br />
Distributie Vragen over vermeende overtredingen worden besproken en uiteindelijk ter nadere<br />
afhandeling doorgespeeld naar Burgemeester en Wethouders.
14 maart 1917 blz.247<br />
1528<br />
Burgemeester In deze vergadering wordt de nieuwe burgemeester, Jonkheer C.W. Stern, voorheen<br />
burgemeester van Woerden, beëdigd en geinstalleerd. Er zijn enige toespraken.
28 maart 1917 blz.248-250<br />
Ingekomen De verordening betreffende de hoofdelijke omslag is goedgekeurd.<br />
1529<br />
Adressen betreffende het verwijderen van bomen worden in handen van Burgemeester<br />
en Wethouders gesteld.<br />
Keuringsverordeningen De keuringsverordeningen worden vastgesteld.<br />
Energiegebruik Na ampele bespreking wordt de Lichtverordening gewijzigd. Gestreefd wordt naar een<br />
verplichte gelijkmatige besparing van 40%.<br />
Politieverordening In afwijking en wijziging van de algemene politieverordening wordt het sluitingsuur van<br />
café's bepaald door de Burgemeester.<br />
School Bestek en tekeningen over de uitbreiding van de Openbare Lagere School worden<br />
goedgekeurd.<br />
Onderwijzers Gepleit wordt voor herziening van de jaarwedden van het onderwijzend personeel. Dit<br />
zal onder meer afhangen van het rapport van de commissie van financiën.<br />
Geldleningen Voor de buitengewone uitgaven zal ƒ 70.000,- en ƒ 80.000,- worden geleend. De<br />
tweede lening zal worden gebruikt voor "diverse buitengewone werken". Het aangaan<br />
der leningen wordt na stemming goedgekeurd.<br />
Woningbouw Er wordt op spoed aangedrongen bij de bouw van arbeiderswoningen. De voorzitter<br />
zegt dit toe.
28 maart 1917<br />
BESLOTEN VERGADERING 28 MAART 1917<br />
1530<br />
In de <strong>raadsnotulen</strong> van 28 maart 1917 is er geen sprake van een besloten<br />
vergadering. In het notulenboek van de besloten vergaderingen wordt echter wel<br />
een verslag gegeven van die datum.<br />
Vreugd & Rust Aan de heer Jhr. B.C. de Jonghe, beheerder van de buitenplaats Vreugd en Rust, zal<br />
worden meegedeeld dat de Raad in zijn vergadering van heden besloten heeft zijn bod<br />
van ƒ 200.000,-, bij raadsbesluit van 12 april 1916 vastgesteld, te handhaven. Voorts<br />
zal de Raad het op prijs stellen de besprekingen hierover, na de beslissing van de<br />
Kroon, te kunnen hervatten.<br />
De Voorzitter doet voorts een voorstel eventueel tot ƒ 225.000,- te mogen gaan, welk<br />
voorstel met 8 tegen 2 stemmen wordt aangenomen.
27 april 1917 blz.251-252<br />
1531<br />
Woningbouw Naar aanleiding van een adres van Patrimonium wordt een regeling voorgesteld voor<br />
de verdeling van de grond onder de daarvoor in aanmerking komende<br />
bouwverenigingen.<br />
Onderwijzers De jaarwedde van het onderwijzend personeel wordt bijgesteld.<br />
De vergadering wordt op voorstel van de voorzitter in comité generale<br />
voortgezet<br />
BESLOTEN VERGADERING 27 APRIL 1917<br />
Deze vergadering is gewijd aan de aankoop van huizen in de Herenstraat.(de<br />
nummers 10/12, 14/16 en 60). Nadat het raadslid Den Engelsen gewezen heeft op de<br />
zijns inziens slechte gewoonte dat raadsleden lid zijn van een particuliere vereniging<br />
die beslag legt op percelen, die de gemeente nodig heeft voor uitbreiding, zeggen twee<br />
leden van de raad, die bonafide lid waren, ter plekke hun lidmaatschap op! Uiteindelijk<br />
wordt alleen Herenstraat no.60 gekocht. Men zal het bestemmen als distributielokaal.<br />
Hierna wordt de vergadering weer in het openbaar voortgezet.<br />
Begrotingswijziging Een begrotingswijziging 1915/1916 wordt vastgesteld.<br />
Distributie Het raadslid Van den Berg doet nog enige mededelingen over de distributie.
3 mei 1917 blz.253-255<br />
1532<br />
Centrale keuken Voorgesteld wordt om van gemeentewege een centrale keuken te stichten. De kosten<br />
van de installatie en de exploitatiekosten zijn ten laste van de gemeente. Omdat het<br />
moeilijk is de kosten te ramen wordt een blanco crediet gevraagd. Na een uitvoerige<br />
discussie wordt ƒ 100,-- gevoteerd voor een onderzoek. Pas na dit onderzoek zal de<br />
zaak nader aan de orde komen.<br />
Tram Er is een kwestie gerezen tussen de Gemeente en de Directie van de Tramwegen<br />
omtrent de te volgen trambaan vanaf de Weverslaan tot Essesteijn. Het college krijgt<br />
een blanco krediet om deze zaak op te lossen.<br />
Brood Er komt een regeling die er voor moet zorgen dat brood niet voor 9.30 uur 's morgens<br />
mag worden bezorgd.<br />
Werkeloosheid Er komt ook een regeling inzake het verlenen van subsidie ten bate van de<br />
werklozenkassen.<br />
Vreugd & Rust De commissie, belast met het bepleiten der kwestie Vreugden Rust heeft op 18 april<br />
jongstleden een onderhoud met de Raad van State gehad.<br />
Het raadslid Trompt vraagt de voorzitter aandacht voor een kwestie die zijns inziens<br />
beter in besloten vergadering kan worden behandeld, waarop de voorzitter dit<br />
desgevraagd toestaat.<br />
BESLOTEN VERGADERING 3 MEI 1917<br />
In deze vergadering zegt het raadslid Tromp dat een kapitaalkrachtige particulier hem<br />
als vriend heeft toevertrouwd dat hij Vreugd en Rust wel wil kopen en vraagt hem om<br />
zijn advies. De raad besluit na een uitvoerige discussie elk advies of besluit<br />
dienaangaande ongewenst te achten.
5 juni 1917 blz.256-260<br />
Gemeente- De Gemeentesecretaris heeft wegens familieomstandigheden<br />
1533<br />
secretaris enige dagen verlof gekregen. Tot waarnemend gemeentesecretaris wordt de heer N.E.<br />
Henriquez benoemd en als zodanig beëdigd.<br />
Raadslid Wethouder A.v.d. Griendt is overleden. De voorzitter spreekt zijn deelneming uit. De<br />
Raad hoort deze woorden staande aan en besluit de familie Van der Griendt een<br />
schriftelijk woord van deelneming te zenden.<br />
Energieverbruik Er volgt een zeer uitvoerige discussie over het beperken van energieverbruik. Dit alles<br />
is geregeld in de nota lichtbeperking. Het adres wordt tenslotte in handen gesteld van<br />
Burgemeester en Wethouders maar er is een ernstige waarschuwing bij: de directeur<br />
der gasfabriek regelt de zaken op willekeurige wijze en erkent het college van<br />
Burgemeester en Wethouders onvoldoende. Hij blijkt de uren waarop de gastoevoer<br />
wordt verminderd dan wel wordt stopgezet naar eigen goeddunken te wijzigen.<br />
Brandstofcommissie Er is onenigheid over de samenstelling van de plaatselijke brandstofcommissie en haar<br />
competentie. Men besluit uiteindelijk deze commissie onaangetast te laten. Er is nogal<br />
strijd over de vraag of de leden van de brandstofcommissie ook zitting dienen te<br />
hebben in de gascommissie. Uiteindelijk vindt men van niet, omdat de gasfabriek van<br />
de gemeente is en niet van een particulier.<br />
Onderwijzers Op de openbare lagere school worden twee nieuwe onderwijzeressen benoemd, te<br />
weten: mej. J. Beers en mej. W.H. Spuyman.<br />
Rondvraag Het stelsel van 'blanco kredieten' wordt bekritiseerd. De kritiek met name slaand op het<br />
benoemen buiten de gemeentearchitect om van een persoon die de kosten van de<br />
straataanleg diende te berekenen, wordt door de voorzitter afdoende weerlegt.
Hierna gaat de raad in een besloten vergadering verder.<br />
BESLOTEN VERGADERING 5 JUNI 1917<br />
1534<br />
Distributie Als eerste wordt het salaris van de secretaris van de distributiecommissie geregeld.<br />
Vervolgens ontvangt de secretaris van de levensmiddelencommissie een maandelijkse<br />
toelage van ƒ 25,-, maar de leden van die commissie dienen hun werk pro deo te<br />
doen.<br />
Directeur gasfabriek De heer Van den Berg vraagt in uitvoerig betoog begrip voor het feit dat hij<br />
& meent een zeer tolerante houding ten toon te speiden tegenover het beleid<br />
Gemeente-opzichter van zowel de directeur van de gasfabriek als de gemeenteopzichter. Er zijn beslist<br />
geen persoonlijke rancunes in het spel.<br />
Hoofdelijke Het kohier Hoofdelijke Omslag 1917 wordt besproken en een<br />
omslag aantal met name genoemde aanslagen worden nader vastgesteld.<br />
Hierna gaat de raad weer in openbare vergadering verder.<br />
Hoofdelijke omslag Het kohier voor de Hoofdelijke Omslag 1917 wordt vastgesteld en aan de heer<br />
Klumper wordt een afwijking van het bepaalde in artikel 1 van de Bouwverordening<br />
toegestaan.
15 juni 1917 blz.261<br />
1535<br />
Schoollokalen De vergadering is spoedeisend in verband met de te lage raming van de kosten voor<br />
de uitbreiding van de openbare lagere school. De laagste inschrijving is bijna ƒ 7.000,-<br />
hoger dan de raming. De raad besluit het ontbrekende bedrag plus nog een bedrag<br />
voor de aanschaf van meubels en kachels te voteren.<br />
Gaslevering De wijziging in de regeling van de gasprijs wordt verschoven naar eerstvolgende<br />
vergadering.<br />
Woningbouw Betreffende de kwestie van de noodzakelijk te bouwen noodwoningen wordt eveneens<br />
in de eerstvolgende vergadering een voorstel gedaan.
20 juni 1917 blz.262-265<br />
Vereniging De Vereniging van Voorburgse Belangen krijgt een subsidie van ƒ 50,- voor<br />
Voorburgse het organiseren van een wedstrijd voor aanleg en onderhoud van<br />
Belangen voortuintjes.<br />
1536<br />
Energieverbruik Een aantal wijzigingen betreffende besparing op gaslichtverbruik wordt openbaar<br />
gemaakt en aanvaard. Er is wel enige discussie over de vraag wie nu in aanmerking<br />
komt voor extra brandstof Maar ook dit wordt opgelost.<br />
Woningbouw De firma Ruyter te 's-Gravenhage zal vijf noodwoningen bouwen. Daartoe wordt een<br />
bedrag van ƒ 8.000,- gevoteerd.<br />
Uitkering Het gezin Koornstra zal niet langer de wekelijkse uitkering van ƒ 2,50 ontvangen,<br />
aangezien de weduwe Koornstra thans een verhoogd weduwenpensioen ontvangt.<br />
Gemeentebegroting Wijziging Gemeentebegroting 1917. De geldlening van 28 maart ad ƒ 15.000,-- is niet<br />
meer nodig, maar er komt wel een nieuwe lening à ƒ 90.000,-- onder andere voor het<br />
aanschaffen van een ziekentransportwagen.<br />
Hierna gaat de raad in besloten vergadering verder<br />
BESLOTEN VERGADERING 20 JUNI 1917<br />
Aankoop Van de heren P.C. Elsevier en C.P. v.d. Zijde worden een aantal percelen<br />
onroerend aangekocht aan het Achterom, te weten de percelen kadastraal bekend<br />
goed gemeente Voorburg sectie E de nummers 1810, 598, 609, 610, 611, 612, 614, 615,<br />
616, 617 en 618 voor de som van ƒ 13.700,-. Mede in verband met de aankoop van de<br />
hiervoor genoemde percelen wordt uitvoerig gesproken over de konsekwenties met<br />
betrekking tot de toekomstige richting van het electrische spoor. De richting van dit<br />
spoor is nog niet goedgekeurd. Er zijn twee bezwaren waarmede ernstig rekening<br />
moet worden gehouden:<br />
a. het risico dat het gebouwde zonder schadevergoeding verwijderd zou kunnen<br />
worden als het project dat thans ter visie ligt zo wordt vastgesteld;<br />
b. de mogelijkheid dat bij niet goedkeuring van de te onteigenen percelen aan de<br />
Achterweg de exploitatie van de Achterweg c.a. te kostbaar zal blijken.<br />
De raad besluit voorlopig het stuk voor de spoorweg te bestemmen gebied aan de<br />
Loolaan onbebouwd te laten. De voorzitter zegt toe ten spoedigste een bespreking te<br />
houden over de overname van de electriciteitsconcessie.
Vervolg: 20 juni 1917 blz.262-265<br />
Hierna gaat de raad weer in openbare vergadering verder.<br />
Aankoop De raad besluit tot de aankoop van de percelen aan het Achterom, zoals<br />
onroerend goed hiervoor besproken.<br />
1537<br />
Assuranties De voorzitter geeft informatie betreffende assurantie-inschrijvingen aan de heer Tromp.
12 juli 1917 blz.266-269<br />
1538<br />
Benoemingen -Jhr. C.W. Stern wordt benoemd tot lid van de Rijksinkomenbelasting en tot<br />
onbezoldigd ambtenaar der Burgerlijke Stand.<br />
-Aan de gemeentelijke u.l.o.-school worden benoemd: de heren W.D.J. Marchant, met<br />
akte Frans, en J. van Doorne, met hoofdakte en akte Frans en Wiskunde.<br />
-De heer J.Muys wordt aangewezen als gemeentelijk gedelegeerde in het bestuur van<br />
de Woningbouwvereniging "Huiselijk Geluk".<br />
-De heer J.C. v.d. Ende, hoofdagent van politie en woonachtig op het gemeentehuis,<br />
tot concierge/schoonmaker van het gemeentehuis.<br />
Over deze benoeming ontstaat enige commotie omdat er zovelen zijn die aan een<br />
dergelijke bijverdienste een duidelijke behoefte hebben. De voorzitter zegt echter dat<br />
het voor de hand ligt dat hiervoor het beste iemand kan worden aangewezen, die al op<br />
het gemeentehuis woont en bovendien daarvoor geschikt is. Ten overvloede wordt het<br />
schoonmaakmateriaal niet in rekening van de gemeente gebracht. Na 3,4% bespaard.<br />
De heer Tromp dringt aan op spoedige verandering van deze regeling tot beperking<br />
van de gasdruk.<br />
Rondvraag Het raadslid Den Engelsen dringt aan op een meer nauwkeurige controle op het vlees.<br />
De heer Tromp dringt aan op spoedige maatregelen tegen de verzakking van de weg<br />
grenzende aan de Broeksloot en het perceel van de heer Mink (of Menk?). De<br />
voorzitter zegt dit toe.
Vervolg van: 12 juli 1917 blz.266-269<br />
1539<br />
De gebruikelijke mededelingen over het distributiewezen worden gedaan, waarna<br />
de raad in een besloten vergadering verder vergadert.<br />
BESLOTEN VERGADERING 12 JULI 1917<br />
Vreugd & Rust In de gemeenteraad van 's-Gravenhage heeft wethouder Jurriaan Kok een verklaring<br />
namens het Haagse college afgelegd, waarin wordt geopperd dat de gemeente<br />
Voorburg alsnog de eigendom van Vreugd & Rust van de gemeente 's-Gravenhage<br />
zou kunnen overnemen. In afwachting van de bestemming die de gemeente 's-<br />
Gravenhage aan het buiten zal geven, zal worden besloten of men met de gemeente<br />
's-Gravenhage zal gaan corresponderen.<br />
Na heropening van de openbare vergadering wordt deze terstond weer gesloten.
31 juli 1917 blz.270-272<br />
Gemeentebegroting De wijziging van de gemeentebegroting 1917 is door gedupeerde staten goedgekeurd.<br />
1540<br />
Uitbreidingsplan Een tweetal reclames tegen het ontwerp-uitbreidingsplan zullen aan de orde komen bij<br />
de behandeling van het uitbreidingsplan zelf<br />
Diaconie De Kerkeraad van de Nederlandse Hervormde Gemeente heeft een verzoek ingediend<br />
betreffende vermindering van de gasprijs voor het Diakoniehuis. Hieraan is echter bij<br />
de nieuwe gasregeling reeds voldaan.<br />
Subsidie De Regentessen van de Christelijke Bewaarschool "De Sophiakleuterschool" hebben<br />
een verzoek ingediend om een gemeentelijke subsidie van ƒ 650,-.<br />
Bouwplan Een verzoek van de heer Krul om een woonhuis te mogen bouwen aan het Oosteinde<br />
wordt goed gevonden.<br />
Raadsleden Burgemeester en Wethouders hebben de geloofsbrieven van nieuwe raadscandidaten<br />
onderzocht en in orde bevonden. De Raad stemt hiermee in.<br />
Energieverbruik Tot 1 oktober wordt de bestaande regeling tot verminderd gasverbruik gecontinueerd.<br />
Daarna volgt een brede discussie over een verder te volgen procedure. Ook de<br />
gasprijs komt ter sprake.<br />
Geldlening De rente van de geldlening ad ƒ 90.000,-, destijds afgesloten bij de Eerste<br />
Nederlandsche Maatschappij op het Leven enz. zal in twee termijnen worden voldaan.<br />
Straten De onderhoudstoestand van de Prins Albertlaan is slecht. De voorzitter belooft hieraan<br />
aandacht te besteden.<br />
Scholen Het raadslid De Haan hekelt een ongelijke verdeling van brandstoffen of de openbare<br />
en bijzondere scholen. De bijzondere scholen blijken naar verhouding veel minder te<br />
hebben ontvangen dan de openbare. Dit zou onder meer een gevolg zijn van het feit<br />
dat de opslag van kolen is gesitueerd in de openbare lagere school en de Delflandse<br />
school. De voorzitter en de heer Muijs verzekeren dat elke school zijn rechtmatig<br />
aandeel zal ontvangen. Hierop dringt de heer De Haan nogmaals aan op de instelling<br />
van een Commissie van advies voor de brandstofvoorziening.
4 september 1917 blz.273-278<br />
1541<br />
Raadsleden De heren De Wit, Lagerberg en Van der Ham worden als raadslid beëdigd en door de<br />
voorzitter toegesproken en gelukgewenst.<br />
Bad- en De Vereniging tot bevordering van de belangen van Voorburg bepleit het<br />
zweminrichting oprichten van een gemeentelijk badhuis en laat dit vergezeld gaan van<br />
adhesiebetuiging van negen plaatselijke verenigingen. Dit adres zal besproken worden<br />
bij de begroting.<br />
Gezondheidscommissie De Gezondheidscommissie te Zoetermeer heeft 25 augustus j.l. haar goedkeuring<br />
gehecht aan het uitbreidingsplan.<br />
Jaarwedden De politiebeambten, de havenbeambte en de machinist van de biologische reiniging<br />
dienen een verzoek in tot herziening van hun jaarwedden. De behandeling van hun<br />
adres wordt eveneens verwezen naar de behandeling van de begroting.<br />
Centrale De heer ir. H.J. van Lessen dient een verzoek in om de voedselbereiding<br />
voedselbereiding voor de miliairen te centraliseren. De behandeling van dit adres zal plaats vinden bij de<br />
behandeling van de inkwartiering.<br />
Wethouders De heer C.v.d. Berg wordt met 8 van de 10 uitgebrachte stemmen herkozen. Na twee<br />
stemmingen wordt de heer Van der Ham gekozen tot wethouder in de vacature<br />
ontstaan door het overlijden van de heer Van der Griendt.<br />
Gemeente-ontvanger Voor de functie van waarnemend gemeenteontvanger wordt beëdigd de heer P.J. v.d.<br />
Berg van Saporoia.(o.i.d.)<br />
Woningbouw Burgemeester en wethouders hebben een bedrag van ƒ 303.000,- aangevraagd voor<br />
de bouw van 77 arbeiderswoningen aan de Loolaan. De plaatselijke<br />
Woningbouwvereniging Huiselijk Geluk en de Voorburgse Woningbouwvereniging<br />
willen dit voorschot bij het Rijk aanvragen. Er ontstaat een uitgebreide discussie over<br />
de vorm waarin het een en ander gegoten dient te worden, welke inbreng de gemeente<br />
in de toewijzing van de woningen zal hebben en wat de rol van het Rijk hierin zal zijn.<br />
Maar uiteindelijk worden de voorstellen van Burgemeester en Wethouders aanvaard.<br />
Brandhout Burgemeester en Wethouders krijgen een crediet van ƒ 20.000,- voor de aankoop van<br />
eiken brandhout.
Vervolg van: 4 september 1917 blz.273-278<br />
1542<br />
Inkwartiering Men wil ingekwartierde soldaten onderbrengen in leegstaande gebouwen of barakken.<br />
Hiervoor stellen Burgemeester en Wethouders een crediet voor van ƒ 2.400,-. Door<br />
centraliseren zal men kosten en energie kunnen besparen.<br />
Noodwoningen De noodwoningen moeten ƒ 2,50 per week huur opbrengen.<br />
School Het voorstel tot de aanl-eg van een centrale verwarming in de openbare lagere school<br />
wordt als te duur terzijde geschoven.<br />
Broodbezorging Voor 12 uur 's-middags zal géén brood meer mogen worden verkocht. Een voorstel om<br />
de verkoop van brood tot 1 uur namiddags uit te stellen wordt verworpen.<br />
Brood Een raadslid dringt aan op betere controle op het gewicht van het brood.
29 september 1917 blz.279<br />
1543<br />
Direct na de opening wordt overgegaan tot beraadslaging in een besloten<br />
vergadering.<br />
BESLOTEN VERGADERING 4 SEPTE<strong>MB</strong>ER 1917<br />
Leeuwenberg De buitenplaats Leeuwenberg, gelegen onder Stompwijk op het gebied dat eventueel<br />
voor annexatie in aanmerking komt, wordt te koop aangeboden voor ƒ 150.000,-. Een<br />
der reflectanten is onder meer de gemeente 's-Gravenhage. Het algemene gevoelen<br />
van de raad is dat de ligging van de buitenplaats in de polder voor Voorburg<br />
ongeschikt is en dat bovendien het uitbreidingsplan reeds vele financiële offers van de<br />
gemeente heeft gevergd. Men besluit derhalve niet op het aanbod in te gaan.<br />
Aardappelenvervoer Breedvoerig wordt gesproken over de aanhouding van aardappeltransporten zowel in<br />
onze gemeente als de naburige. Dit alles zou niet noodzakelijk zijn geweest. Er<br />
ontstaat een debat waarbij uiteindelijk wordt besloten de aangehouden aardappelen te<br />
distribueren tot ten hoogste twee mud per ingezetene. In verband met het<br />
voorgevallene acht men de aanstelling van een controleur voor het<br />
levensmiddelenbedrijf en een inspecteur van politie urgent. Toch acht men beter met<br />
het invoeren van deze functies te wachten en voor elke functie een aparte persoon aan<br />
te trekken.<br />
Hierna wordt de vergadering weer in het openbaar voortgezet.<br />
Distibutie Aan een aan te stellen controleur voor het levensmiddelenbedrijf wil de raad een<br />
jaarwedde toekennen tussen de ƒ 1.200,- en ƒ 1.400,-.<br />
Politie Een Inspecteur van Politie zou bezoldigd dienen te worden met een jaarwedde liggend<br />
tussen ƒ 1.400,- en ƒ 1.800,-, met 8 jaarlijkse verhogingen van elke keer ƒ 50,-.<br />
Nachtwakers Daarenboven vindt de voorzitter het wenselijk dat er in verband met de controle in<br />
zowel Oost- als Westeinde vier nachtwakers tijdens de wintermaanden worden<br />
aangesteld. Deze nachtwakers zouden ƒ 2,50 per gewaakte nacht mogen ontvangen.<br />
Bovendien is het aanschaffen van politiehonden noodzakelijk.<br />
Gastarief Het gastarief wordt gewijzigd en goedgekeurd.
16 oktober 1917 blz.280-286<br />
1544<br />
Bouwplan Gedeputeerde Staten hebben goedkeuring gehecht aan de bijdragen en voorschotten<br />
voor de Bouwverenigingen, alsmede de voorwaarden waaronder de grond aan de<br />
Loolaan in erfpacht wordt uitgegeven.<br />
Gemeentebegroting Gedeputeerde Staten hebben de wijziging van de Gemeentebegroting 1917<br />
goedgekeurd.<br />
Brood De verordening betreffende het leveren van brood is ontvangen.<br />
Centrale keuken Een tweetal plaatselijke organisaties hebben een motie ingediend voor de oprichting<br />
van een centrale keuken.<br />
Cursus De Tuinbouwcursus verzoekt om een subsidie van ƒ 100,-.<br />
Bouwplan Burgemeester en wethouders verkrijgen machtiging om aan een drietal met name<br />
vermelde personen vergunning te verlenen voor het bouwen aan de Achterweg, ter<br />
hoogte van de Delflandse school. Nadere regels worden gesteld voor de rooilijn.<br />
Cokes Een voorstel van de heer Tromp om aan minvermogenden een lagere prijs te rekenen<br />
wordt verworpen. Het daarna volgende debat heeft echter wel een algemene verlaging<br />
van de cokes-prijs tot gevolg.<br />
Winkelsluiting Een verordening regelende de voorschriften voor winkelsluiting wordt zonder<br />
hoofdelijke stemming vastgesteld.<br />
Gemeenterekening De Gemeenterekening 1916 wordt voorlopig vastgesteld. Hetdistributiebedrijf heeft een<br />
nadelig saldo, dat echter niet in de rekening werd verwerkt, aangezien het eindsaldo<br />
niet bijtijds bekend was. De gasfabriek sluit het jaar 1916 af met een nadelig saldo van<br />
ƒ 5.946,32; de gemeenterekening daarentegen met een nadelig saldo van<br />
ƒ 24.493,82. Daarna wordt de Gemeenterekening besproken en goedgekeurd.<br />
Woningbouw De bouw van de arbeiderswoningen stelt de bouwvereniging voor problemen door de<br />
voortdurende stijging van de prijzen van bouwmaterialen etc. Na discussie wordt<br />
voorlopig een bouwcrediet van ƒ 100.000,= toegekend. Nu moet echter wel zo spoedig<br />
mogelijk met de bouw worden begonnen!<br />
Ambtenaar De heren Th.J. van der Ham en G. Muurling worden -na stemming-<br />
Burgerlijke Stand benoemd tot ambtenaar van de Burgerlijke Stand.
Vervolg van: 16 oktober 1917 blz.280-286<br />
1545<br />
Electriciteit Het tarief voor de levering van electrische stroom wordt gewijzigd. Bovendien wordt er<br />
pas vanaf 4 uur 's middags stroom geleverd.<br />
Broodbezorging Na uitvoerige discussie wordt goedgevonden de bezorging van brood te doen plaats<br />
vinden vanaf 9.30 uur 's morgens, waarbij voorts nog uitdrukkelijk wordt bepaald dat de<br />
levering van brandstoffen aan de bakkers op de onveranderde hoeveelheden blijft<br />
gehandhaafd.<br />
Uitbreidingsplan Op voorwaarde dat het uitbreidingsplan ten alle tijde door de raad moet kunnen<br />
worden gewijzigd, wordt het uitbreidingsplan zonder hoofdelijke stemming<br />
goedgekeurd. Het plan behelst het gewaarmerkte plan zelf, de ontwerpbesluiten tot<br />
stelselmatige bebouwing, het bouwverbod en een technische aanvulling van de<br />
bouwverordening.<br />
Inkwartiering Tot 1 maart <strong>1918</strong> is de buitenplaats "Vreugd & Rust" ter beschikking voor inkwartiering.<br />
Van het gevoteerde crediet is ƒ 800,- gebruikt.<br />
Centrale keuken De te stichten Centrale Keuken zal aan oprichtingsuitgaven ƒ 5.000,- vergen, waarvan<br />
75% wordt gerestitueerd door het Koninklijk Nationaal Steuncomité.<br />
Duurtetoeslag Het raadslid Tromp heeft aangaande de duurtetoeslag enige opmerkingen van meer<br />
persoonlijke aard, waarop...<br />
de voorzitter besluit in besloten vergadering verder te beraadslagen.
Vervolg: 16 oktober 1917 blz.280-286<br />
BESLOTEN VERGADERING 16 OKTOBER 1917<br />
1546<br />
Duurtetoeslag De heer Tromp brengt een uitgewerkt plan ter tafel, waarbij hij met name de directe<br />
toeslag van 30% op de lagere lonen absurd vindt. Het plan Tromp behelst in drie<br />
punten het volgende:<br />
a. aan de gehuwden en aan de in dienst van de gemeente zijnde personen met een<br />
jaarwedde beneden de ƒ 1.000,-:<br />
ƒ 2,50 per week en ƒ 0,25 per week voor elk kind beneden de leeftijd van 16 jaar;<br />
b. aan de ongehuwden met een jaarwedde beneden de ƒ 1.000,-:<br />
ƒ 1,50 per week;<br />
aan de gehuwden met een jaarwedde van ƒ 1.000,- en hoger:<br />
10% van hun wedde.<br />
Dit alles onder de voorwaarde dat de sedert 1 oktober 1917 genoten rijksof<br />
gemeentelijke toeslag op deze duurtetoeslag in mindering komt.<br />
Over het 'plan Tromp' wordt uitvoerig gedebatteerd. Een amendement om de<br />
jaarweddegrens op ƒ 1.200,- te stellen in plaats van op ƒ 1.000,- wordt aangenomen.<br />
Bovendien dient als datum van ingang 1 juli 1917 te worden gekozen.<br />
Voorts wordt -en passant- melding gemaakt van het feit dat men geen moeite heeft om<br />
de ongehuwde werkman Hoogendonk in dit kader als gehuwde te beschouwen.<br />
Hierna gaat de vergadering in het openbaar verder.<br />
Duurtetoeslag Het voorstel van Burgemeester en wethouders wordt met zes tegen twee stemmen<br />
weggestemd en het plan Tromp (inclusief de amendementen) met algemene stemmen<br />
aanvaard.<br />
Gewicht brood De heer Tromp stelt vast dat er nog verschillen zitten in het gewicht van een brood. De<br />
keuringsdienst dient op te treden !<br />
Inspecteur van Voor de controle op de levensmiddelen zal een Inspecteur van Politie<br />
politie worden aangesteld. Bij de aanstelling dient goed gelet te worden op het bezit van<br />
vakdiploma's en algemene ontwikkeling.<br />
Distributie Het distributiebedrijf zal een rekening-courant aangaan met de gemeentelijke<br />
Credietbank te 's-Gravenhage.<br />
Gaslevering De heer Lagerberg dringt aan op het bevorderen van gasaansluitingen voor percelen<br />
waar geen electriciteitsaansluiting bestaat.
10 november 1917 blz.287-291<br />
1547<br />
Rekening-courant Het gasbedrijf en het distributiebedrijf gaan een rekening-courant-overeenkomst aan<br />
met de gemeente. Op verzoek van de heer Tromp worden enige wijzigingen<br />
aangebracht, met name op het punt van de zogenoemde omzetprovisie.<br />
Onderwijs De beslissing over de wijzigingen van de onderwijzerswedden wordt aangehouden.<br />
Woningbouw Burgemeester en Wethouders stellen voor de arbeiderswoningen in eigen beheer te<br />
laten bouwen in plaats van de gebruikelijke publieke aanbesteding. Dit voorstel<br />
ontketent een nogal heftige debat. Het merendeel is voor publieke aanbesteding. De<br />
voorzitter zegt deze zaak aan de orde te stellen teneinde te bewijzen dat het college de<br />
zaak niet tegenhoudt. Maar er kan niet tot de bouw worden overgegaan als de richting<br />
welke de tram zal gaan nog niet definitief is vastgesteld.<br />
Commissie ad hoc Burgemeester en wethouders stellen voor een Inkoopcommissie in te stellen in<br />
verband met de inwerkingtreding van de Centrale Keuken. De commissie krijgt<br />
voorlopig een crediet van ƒ 5.000,- voor het inkopen van diverse levensmiddelen.<br />
Tram De heer den Engelsen wijst op de overbelaste tramwagens, vooral tijdens school- en<br />
kantoortijden. Dit geeft nogal eens aanleiding tot ongeregeldheden. Politietoezicht mag<br />
hierbij niet ontbreken. De voorzitter zegt dit toe.<br />
Toeslagen Een aantal raadsleden pleiten voor het verlenen van toeslagen voor een aantal<br />
'vergeten' personen. Met name een groep behorend tot het 'losse' personeel van de<br />
gasfabriek dreigt tussen wal en schip te vallen. Hetzelfde geldt voor de inmiddels<br />
gepensioneerde gemeentelijke besteller.
19 november 1917 blz.292-293<br />
1548<br />
Centrale keuken De centrale keuken wordt op 24 november geopend. Men keurt de lonen goed van de<br />
kookster, de poetsters, de schepsters, de spijzenbezorgers en de overige kosten<br />
terzake.<br />
Hierna gaat de raad in besloten vergadering verder.<br />
BESLOTEN VERGADERING 19 NOVE<strong>MB</strong>ER 1917<br />
Concessie De Electriciteitsmaatschappij heeft een offerte gedaan van ƒ 150.000,- voor de<br />
overname van de electriciteitsconcessie met alle lusten en lasten. Een bij deskundigen<br />
ingewonnen advies maakt echter duidelijk dat ƒ 50.000,- ruim voldoende is, te meer<br />
daar de noodzaak zich voordoet het bestaande net om te vormen naar een<br />
draaistroomnet. Na discussie wordt besloten niet op offerte in te gaan. Met Rijswijk zal<br />
worden nagegaan wat te doen bij eventuele stagnatie van de stroomlevering.<br />
Hierna wordt de vergadering weer in het openbaar<br />
voortgezet.<br />
Straten en Het trottoir aan het Westeinde is slecht en gevaarlijk vooral bij avond en dat<br />
pleinen niet in het minst door de slechte verlichting. Ook willen raadsleden bepaalde bomen en<br />
palen merken om het verkeer veiliger te maken.<br />
Brandstoffen De heer Bleulandt van Oordt informeert naar de werkzaamheden van de<br />
brandstofcommissie. Over de werking van deze commissie wordt nogal geklaagd,<br />
onder andere via een ingezonden brief in het plaatselijk Nieuwsblad. De voorzitter<br />
constateert dat de verzending vanuit het kolendistributiebureau niet tijdig geschiedt.<br />
Een aantal raadsleden dringt aan op meer officiële en beter gemotiveerde publiciteit<br />
terzake.<br />
Orgels Sommige orgels klinken zo hard dat de paarden op hol kunnen slaan, vindt de heer<br />
Bleuland van Oordt.<br />
Warm water De heer Lagerberg vindt de conditie van de warm-watervoorziening alsmede de<br />
verwarmingsmethode onvoldoende.
22 december 1917 blz.294-301<br />
1549<br />
Raadsvergadering Het raadslid Tromp laat de voorzitter beloven de raadsvergaderingen voortaan niet<br />
meer op de zaterdagavond te beleggen.<br />
Gemeente De begroting van de gemeente en die van het gasbedrijf over <strong>1918</strong> worden besproken.<br />
Op een aantal geringe wijzigingen na worden de begrotingen zonder hoofdelijke<br />
stemming vastgesteld. Over bepaalde onderwerpen worden echter toch vragen<br />
gesteld, zoals over:<br />
Keuringsdienst Een voorstel van de heer de Wit om de samenwerking met 's-Gravenhage niet te<br />
continueren wordt verworpen.<br />
Onderwijs Een aantal onderwijsposten op de begroting passeren de revue en wordt zonder<br />
ingrijpende wijziging goedgekeurd.<br />
Distributie Het salaris van het personeel van het distributiekantoor wordt bijgesteld.<br />
Pensioen Ook de pensioenen van de ambtenaren worden besproken en de plannen<br />
goedgekeurd.<br />
Gasbedrijf De begroting van het gasbedrijf over <strong>1918</strong> wordt vastgesteld.<br />
Begrotingswijziging Gedeputeerde Staten keuren de begrotingswijzigingen 1917 goed.<br />
Ambtenaar De Nederlandse Bond van Gemeenteambtenaren dient een adres in betreffende het<br />
salaris van de ambtenaar ter secretarie en de ambtenaren bij het ontvangerskantoor.<br />
Ook Gedeputeerde Staten haken op dit onderwerp in. De voorzitter stelt voor de<br />
voorstellen voor kennisgeving aan te nemen en te verwerken in de begroting voor<br />
<strong>1918</strong>.<br />
Gasfabriek De heer Jessurun en van Lessen stellen vast dat, in tegenstelling tot de raad, de<br />
directeur van de gasfabriek hun advies niet heeft begrepen.<br />
Schoolvoeding De heer J.L. van Herwerden wil aan schoolgaande kinderen voeding doen verschaffen.<br />
Burgemeester en Wethouders zullen dit overwegen en bekijken of er maatregelen<br />
nodig zijn om daarbij medewerking van de hoofden der scholen te krijgen.<br />
Bouwplan Gedeputeerde Staten hebben hun beslissing tot goedkeuring aan de raadsbesluiten<br />
omtrent bebouwing, bouwverbod en bouwverordening verdaagd.<br />
Keuring vlees en spek De slagers willen de bestaande Vee- en vleeskeuring handhaven.
22 december 1917 blz.294-301<br />
1550<br />
Bouwplan Het raadslid Th.van der Ham licht op verzoek van de voorzitter de plannen van<br />
Burgemeester en wethouders toe om -in afwijking van het bestemmingsplan- de<br />
Molenwei te doen bebouwen. Het merendeel van de raad is tegen het voorstel van<br />
Burgemeester en wethouders, die geen partiële wijziging van het bestemmingsplan<br />
voorstaan. Na re- en dupliek verwerpt de raad het advies van het college en wel met 6<br />
tegen 3 stemmen.<br />
Commissie van In de Commissie van Toezicht op het vaktekenonderwijs worden -ter<br />
toezicht op het vervulling in ontstane vacatures- twee nieuwe leden benoemd: de heren<br />
vaktekenonderwijs Th. van der Ham en A. van der Griendt.<br />
Gastarief De gastarieven zijn gekoppeld aan de prijs voor kolen. Deze kolenprijs schommelt<br />
nogal. Toch achten Burgemeester en wethouders het alleszins gemotiveerd de<br />
gemiddelde gastarieven te verhogen van 15 cent per m3 naar 18 cent. Dit voorstel<br />
wordt met 6 tegen 3 stemmen aanvaard.<br />
Brandstoffen De brandstoffencommissie heeft het moeilijk. Er zijn nogal wat klachten, maar die<br />
betreffen meer de distributie zelf, dan het functioneren van de brandstoffencommissie<br />
zelf De voorzitter acht de samenstelling van de commissie zelfs als een zeer gelukkige.<br />
Desondanks bereiken de klachten wel de raad maar in veel mindere mate de<br />
commissie ad hoc. De voorzitter spreekt de hoop uit dat de adressanten met hun<br />
klachten voortaan bij de commissie te biecht zullen gaan en bevestigt nogmaals dat hij<br />
over de samenstelling van de commissie zelf en hun functioneren geen enkele klacht<br />
heeft, integendeel.<br />
Rekening-courant De voorzitter stelt opnieuw de rekening-courant-<br />
overeenkomst ter sprake die de gemeente wil aangaan met de gemeentelijke<br />
credietbank van 's-Gravenhage. Deze overeenkomst is dan met name bedoeld voor de<br />
diverse gemeentelijke bedrijven, zoals het gasbedrijf De beheersverordening van het<br />
gasbedrijf wordt daarom aangepast.<br />
Jaarwedden De verordening regelend de jaarwedden van het onderwijzend personeel wordt zonder<br />
hoofdelijke stemming aanvaard.<br />
Inkwartiering De gemeentelijke toeslag voor de inkwartiering van militairen zal voorlopig<br />
gecontinueerd worden.<br />
Oudjaar De heer Tromp waarschuwt nog tegen het schieten met scherp geschut bij<br />
gelegenheid van de jaarwisseling, zoals dat ook vorige <strong>jaren</strong> blijkbaar is geschied.
21 januari <strong>1918</strong> blz.1-8<br />
1551<br />
Nieuwjaarswensen De burgemeester opent de vergadering met het uitspreken van zijn nieuwjaarswensen<br />
voor de leden van de raad en hun gezinnen.<br />
Goedkeuringen Goedgekeurd worden:<br />
1 het verdagingsbesluit der gemeentebegroting over <strong>1918</strong>.<br />
2 de jaarwedderegeling onderwijzend personeel.<br />
3 het jaarverslag van de commissie tot wering van schoolverzuim.<br />
4 de wijziging van de pensioenregeling voor gemeenteambtenaren.<br />
Gemeentearchitect Aan de gemeentearchitect de heer M.A. de Zwart wordt wegens het bereiken van zijn<br />
pensioengerechtigde leeftijd eervol ontslag verleend en wel met ingang van 1 maart<br />
<strong>1918</strong>.<br />
Burgemeester De vorige burgemeester, de hoogwelgeboren heer D.Baron Mackay, dankt de Raad<br />
voor een hem toegezonden afscheidstelegram.<br />
Inkwartiering Aan de begroting voor <strong>1918</strong> wordt een post toegevoegd, inhoudende een crediet van<br />
ƒ 11.000,- voor het verlenen van een toeslag voor de inkwartiering van militairen.<br />
Tramconcessie De bestaande concessie wordt op voorstel van Burgemeester en Wethouders met een<br />
jaar verlengd.<br />
Tram Mede in verband met de verlenging van de stoomtramconcessie stelt de heer Tromp<br />
dat er veel ontbreekt aan toezicht en de nodige leiding. Spreker memoreert het<br />
"onlangs plaats gehad hebbende droeve ongeval met dodelijke afloop" en dringt aan<br />
op maatregelen.<br />
Gemeentebegroting De wijziging op de Gemeentebegroting 1917 wordt aanvaard.<br />
De voorzitter stelt de raad voor in geheime vergadering verder te beraadslagen.
BESLOTEN VERGADERING 21JANUARI <strong>1918</strong><br />
1552<br />
Woningbouw en De voorzitter stelt de raad voor een supplementoir voorschot aan te vragen tramnet<br />
voor de geplande woningbouw. De raad dient er echter rekening mee te houden dat<br />
het traject van de electrische tram nog niet officieel is goedgekeurd en aldus voor de<br />
nodige problemen zorgt bij de woningbouw. Na uitvoerige bespreking wordt besloten<br />
het voor de electrische spoorweg te bestemmen gedeelte van de Loolaan voorlopig<br />
onbebouwd te laten. De vergadering wordt besloten onder de toezegging van de<br />
voorzitter dat eerstkomende maandag een bespreking wordt gehouden over de<br />
overname van de electriciteitsconcessie<br />
De vergadering van de Raad wordt na heropening 'vanwege het vergevorderde<br />
uur' verdaagd naar 28 januari <strong>1918</strong>.
28 januari <strong>1918</strong><br />
1553<br />
Woningbouw Burgemeester en Wethouders vragen boven het reeds aangevraagde<br />
woningbouwvoorschot van ƒ 303.000,- alsnog een voorschot ad ƒ 79.000,-. Er is enig<br />
debat: de heer Meeuwisse vraagt om meer duidelijkheid over de genoemde bedragen.<br />
Uiteindelijk wordt het crediet zonder hoofdelijke stemming gevoteerd.<br />
Onderwijzers Er wordt een artikel opgenomen en goedgekeurd betreffende een regeling over<br />
eventuele doorbetaling bij ziekte en verlof van het onderwijzend personeel.<br />
Centrale keuken De Centrale Keuken wordt evenals het Distributiebedrijf als een zelfstandig<br />
gemeentelijk bedrijf beschouwd.<br />
Petroleum In verband met de hoge prijs van petroleum zal aan on- en minvermogenden, die geen<br />
gasaansluiting in de door hen bewoonde panden hebben, een reductie worden<br />
gegeven bij aankoop.<br />
Rondvraag Bij de rondvraag komen een aantal 'brandende' vragen naar voren:<br />
1 politietoezicht bij het in- en uitstappen van de tram.<br />
2 voeding voor schoolgaande kinderen.<br />
3 aanleg trottoir in het Oosteinde.<br />
4 gevaar van ongedekte hoedenpennen in overvolle trams.<br />
5 beter politietoezicht ter voorkoming van het gooien van ijs- of sneeuwballen.<br />
De voorzitter zal -naar vermogen z'n best doen.<br />
Brandstoffen De heer Tromp dankt de voorzitter nog voor zijn Nieuwjaarswensen en maakt van die<br />
gelegenheid gebruik een uitdrukking van de heer Muijs te hekelen, die de opposanten<br />
tegen de brandstoffencommissie 'schreeuwers' had genoemd. De heer Muijs<br />
handhaaft echter die kwalificatie die hij terecht noemt, omdat de klagers zich wel in<br />
protestvergaderingen laten horen en niet 'ter bevoegden plaatse'!<br />
De vergadering wordt hierop gesloten volgens het reguliere notulenboek, maar<br />
blijkens een apart ingesteld notulenboek voor de geheime raadsvergaderingen is<br />
er ook nog een besloten raadsvergadering op die datum gehouden.
BESLOTEN VERGADERING 28 januari <strong>1918</strong><br />
1554<br />
Concessie De voorzitter acht het noodzakelijk dat er een deskundig rapport verschijnt omtrent de<br />
overname van de electriciteitsconcessie. De noodzaak doet zich met name voor<br />
vanwege de annexatieplannen van de gemeente 's-Gravenhage en de op stapel<br />
staande uitbreidingsplannen. De voorzitter vraagt voor dit -externe- deskundige advies<br />
het benodigde crediet. Hierop verkrijgt de voorzitter -na uitvoerige besprekingen- een<br />
crediet van ƒ 1.000,-. Bovendien mogen de heer van Lessen en iemand namens het<br />
gecombineerde gas- en electriciteitsbedrijf als adviseurs worden aangetrokken. Zonder<br />
hoofdelijke stemming wordt aldus besloten.
13/15 maart <strong>1918</strong> blz.9-17-<br />
1555<br />
De vergadering wordt geopend door de voorzitter en gaat daarna in 'Comité<br />
Generale' verder.<br />
BESLOTEN VERGADERING 13/15MAART <strong>1918</strong><br />
Burgemeester De heer van de Berg zegt in sombere stemming te zijn. Er is een wanver houding<br />
Secretaris tussen de burgemeester en de secretaris ontstaan. Tijdens de vergadering van<br />
Burgemeester en Wethouders van 9 maart j.l. is dit tot een explosie gekomen. De<br />
bestaande toestand is in flagrante strijd met de gemeentebelangen. Pogingen tot<br />
verzoening op 11 maart zijn vergeefs geweest. Men heeft alleen al anderhalf uur<br />
vergaderd over de vaststelling van de notulen van de vergadering van Burgemeester<br />
en wethouders van 11 maart. Spreker stelt voor een commissie te benoemen van<br />
enkele raadsleden om de controverse te bestuderen en opening van zaken te doen<br />
aan de Raad. Er ontstaat een discussie, men gist naar de motieven en er worden<br />
veronderstellingen geuit. De voorzitter, de burgemeester dus, is tegen het instellen van<br />
een commissie. Als die er komt moet de Raad die maar benoemen. De heer Lagerberg<br />
spreekt over een rechtschapen scheidsgerecht, onpartijdig dus. De voorzitter meent<br />
dat artikel 70 van de gemeentewet moet worden toegepast; hij heeft hierover<br />
gesproken met de commissaris der koningin. De discussie die volgt gaat over de<br />
samenstelling der commissie, 3 of 5 leden en eventueel een hoogstaand jurist!. De<br />
burgemeester zegt toe een proces-verbaal wegens belediging van een ambtenaar in<br />
functie voorlopig niet te zullen verzenden, mits het onderzoek spoedig wordt verricht.<br />
Commissie ad hoc Na ampele besprekingen wordt besloten een commissie in het leven te roepen. Het<br />
doel en de omschreven taak worden vastgesteld. De heren Tromp, Hansen en Muys<br />
zullen in de commissie zitting nemen.<br />
Burgerlijke Er zijn bezwaren tegen een te groot aantal ambtenaren vande burgerlijke Standstand,<br />
waarvan enkelen misschien terecht bezoldigd zijn, anderen niet. Er ontstaat een lang<br />
debat met getwist over het feit dat men in de bezoldiging een verkapte loonsverhoging<br />
ziet. Uiteindelijk wordt besloten een wijziging niet in te voeren, het blijft bij het oude!.<br />
Politie De heer Zieck, kleermaker beklaagt zich omdat hij bij een belangrijke leverantie van<br />
politiekleding door den burgemeester is gepasseerd. Er volgt een zeer brede discussie,<br />
uiteindelijk wordt Zieck min of meer in het gelijk gesteld.<br />
De openbare vergadering wordt weer heropend.
Vervolg: 13/15 maart <strong>1918</strong> blz.9-17<br />
1556<br />
Politie De 'zaak Zieck' wordt nu in het openbaar herkauwd. De heer Zieck krijgt de toezegging<br />
dat hij in het vervolg bij de aanschaf van politiekleding kan mededingen<br />
Uitbreidingsplan Het uitbreidingsplan van de gemeente wordt in overeenstemming met deopmerking<br />
van Gedeputeerde Staten goedgekeurd.<br />
De vergadering wordt nu verdaagd naar de datum van 15 maart <strong>1918</strong>.
15 maart <strong>1918</strong>-<br />
1557<br />
Centrale keuken Het Centrale Keukenbedrijf doet verslag van het verloop over de maanden december<br />
1917 en januari <strong>1918</strong>.<br />
Keuringsdienst De keuringsdienst doet verslag over het gehele jaar 1917.<br />
Distributiekantoor De verhuur van het pand Herenstraat 60 als distributiekantoor en politiewoning is<br />
goedgekeurd.<br />
Begrotingen Gedeputeerde staten hebben de wijziging van de begroting 1917 en begroting <strong>1918</strong><br />
goedgekeurd.<br />
Gemeentewerklieden De gemeente-werklieden vragen om een loontoeslag.<br />
Stratenplan De Bouwgrondmaatschappij 's-Gravenhage-Voorburg dient een adres in over de<br />
wijziging van het stratenplan in de omgeving van de Koningin Wilhelminalaan.<br />
Sloot achter De heren A.Krul en Ds. H.E. Gravemeijer schrijven een brief over de<br />
Herenstraat gewenste oplossing van de inmiddels gedempte sloot bij Sionslust.<br />
Al deze adressen gaan naar Burgemeester en Wethouders voor advies.<br />
Gymnastieklokaal 'Forum Hadriani' en 'Sport Staalt Spieren " verzoeken het gymnastieklokaal<br />
te mogen huren. Het verzoek wordt toegestaan, als men het lokaal maar weer netjes<br />
achterlaat.<br />
Centrale keuken Er ontstaat enige commotie bij een vraag van de heer Tromp die een "zijns inziens<br />
eigenaardige afwijking" constateert over het tijdstip van de opheffing der centrale<br />
keuken. Gedeputeerde Staten hebben dit opgemerkt. De voorzitter heeft het over "een<br />
door de gemeente-secretaris ondertekend bescheiden". De heer Van de Berg merkt op<br />
dat het stuk, waar de heer Tromp op doelt, slechts als een ontwerp is te beschouwen.<br />
De voorzitter ontkent dit en geeft de heer Tromp gelijk. Er mag volgens de voorzitter<br />
niet van de mening van Gedeputeerde Staten worden afgeweken. Nu blijkt dat de<br />
secretaris dit stuk aan de burgemeester ter ondertekening heeft voorgelegd, maar dat<br />
deze heeft geweigerd te ondertekenen. De secretaris op zijn beurt heeft de<br />
burgemeester gevraagd waarom hij weigert te tekenen, zonder de wethouders van de<br />
inhoud van het stuk in kennis te stellen.<br />
(Over de afloop of oplossing wordt in de notulen geen verdere mededeling gedaan!)
Vervolg: 15 maart <strong>1918</strong>-<br />
1558<br />
Inkwartiering Een ontwerp-verzoek aan de Minister om restitutie van de gemeentelijke toeslag<br />
inzake de inkwartiering wordt zonder hoofdelijke stemming goedgevonden.<br />
Commissie In de commissie tot wering van het schoolverzuim wordt de heer Kokshoorn<br />
schoolverzuim herbenoemd.<br />
Onderwijzers De pensioengrondslag van het hoofd der school wordt voorlopig vastgesteld en<br />
verhoogd tot ƒ 2.600,-.<br />
Politieverordening De aanvullingen van de politieverordening worden goedgekeurd.<br />
Centrale keuken De ingezetenen worden in drie categoriën verdeeld. De prijzen worden<br />
dienovereenkomstig vastgesteld: onvermogenden betalen 7½ cent per portie,<br />
aangeslagenen in de Hoofdelijke Omslag in de klasse 1 t/m 10 betalen 10 cent per<br />
portie en de hoger aangeslagenen 15 cent.<br />
Centrale keuken De heer Tromp heeft de boeken van de centrale keuken gecontroleerd en vraagt de<br />
voorzitter of hij verslag mag uitbrengen. De voorzitter acht het beter dit rapport aan<br />
Burgemeester en Wethouders uit te brengen. De heer Tromp vindt dat de raad moet<br />
beslissen. De raad is het daarmee eens. In de volgende vergadering zal de heer<br />
Tromp rapporteren.<br />
Duurtetoeslag Burgemeester en Wethouders stellen voor de duurtetoeslag ook voor de ongehuwde<br />
ambtenaren te laten gelden. De Commissie voor de Financiën heeft afwijzend<br />
geadviseerd op grond van het feit dat een aantal ongehuwde ambtenaren reeds een<br />
salarisverhoging genieten daterend van voor de instelling van de duurtetoeslag.<br />
Hierover ontstaat nu een zeer brede discussie. Het voorstel wordt uiteindelijk toch<br />
goedgekeurd en wel met 7 tegen 3 stemmen. Wel wordt nog een limiet gesteld. De<br />
ambtenaren die een salaris genieten van meer dan ƒ 1.200,- krijgen de duurtetoeslag<br />
niet. Ten slotte wordt nog gediscussiëerd over de datum van ingang. Uiteindelijk wordt<br />
dit 1 januari <strong>1918</strong> en niet 1917.<br />
Begrotingswijziging Een begrotingswijziging naar aanleiding van het voorgaande wordt goedgekeurd.<br />
Schoolgeld Een ontwerpregeling evenredige schoolgeldheffing, alsmede de verordening op de<br />
invordering van het schoolgeld, worden goedgekeurd.
Vervolg: 15 maart <strong>1918</strong>-<br />
1559<br />
Toeslag De heer Lagerberg vraagt nogmaals aandacht voor het feit dat de weektoeslag voor<br />
het gaspersoneel onrechtmatig is ingehouden. De voorzitter zegt toe deze zaak ten<br />
spoedigste te regelen.<br />
Speelplaatsen Veel belangstelling is er voor een schrijven van baron Du Tour over het aanleggen van<br />
speelplaatsen. Overwogen wordt een speelplaats in te richten nabij de muziektent.<br />
De voorzitter stelt voor in besloten vergadering verder te vergaderen.<br />
BESLOTEN VERGADERING 15 maart <strong>1918</strong><br />
Burgemeester/secretaris De geheimhouding over het tussen de burgemeester en de gemeentesecretaris<br />
ontstane conflict kan volgens de voorzitter worden opgeheven. De officier van jusititie<br />
heeft namelijk verzocht een proces-verbaal tegen de gemeente secretaris te zenden.<br />
Wethouder Van den Berg zegt daarop dat de gemeente-secretaris dan ook overweegt<br />
een proces-verbaal contra de burgemeester op te maken. Er wordt gesteld: het proces-<br />
verbaal zou de burgemeester toch niet verzenden? Hij zou toch wachten op de uitslag<br />
van de commissie? De burgemeester heeft hiertegen geen bezwaar, mits hij zijnerzijds<br />
ambtelijke mededelingen aan de officier en aan de commissaris van de koningin kan<br />
doen. De heer Tromp acht dergelijke berichten echter niet in het belang van de<br />
gemeente.<br />
Concessie De kwestie van de offerte van de overname van de electriciteitsconcessie<br />
electriciteit heeft nogal wat haken en ogen. Allereerst wil de raad dat de concessie juridisch<br />
waterdicht is. Voorts moet vaststaan dat de stroomleveranties gewoon doorgaan en of<br />
het rechtmatig is dat stroom uit Den Haag wordt betrokken. Ook wil men dat de bouw<br />
van een transformatorhuisje wordt stop gezet. Ten slotte moet de maatschappij haar<br />
aanbod uitstellen tot 1 augustus. De voorzitter zal de griffier van de provinciale staten,<br />
de heer mr. de Monchy, raadplegen omtrent de bouw van het tranformatorhuis.<br />
Aankoop pand(en) De panden Herenstraat 10/12 en 14/16 worden te koop aangeboden voor een<br />
Herenstraat bedrag van ƒ 21.500,-. De raad verwerpt met 6 tegen 3 stemmen het voorstel van<br />
Burgemeester en wethouders op het aanbod in te gaan.
15 april <strong>1918</strong> blz.18-25-<br />
1560<br />
De openbare raadsvergadering van 15 april gaat na opening terstond over in een<br />
besloten vergadering.<br />
BESLOTEN VERGADERING 15 april <strong>1918</strong><br />
Burgemeester/ Er is een uitvoerig rapport van de commissie ad hoc over de controverse<br />
secretaris tussen de burgemeester en de gemeente-secretaris.<br />
Inhoudelijk maakt het rapport melding van:<br />
a. de directe verhoren van de heren Van der Ham, Stern, Kemper, Henriquez en Van<br />
den Berg;<br />
b. de algemene oorzaken;<br />
c. de directe oorzaken;<br />
d. een confrontatie van de beide wethouders met partijen;<br />
e. enige conclusies.<br />
Na uitvoerige re- en duplieken is het resultaat dat besloten wordt aan deze zaak geen<br />
verdere ruchtbaarheid te geven. Dit besluit valt nadat de gemeente-secretaris heeft<br />
verklaard dat hij bereid is een aantal verklaringen aan het adres van de burgemeester<br />
terug te willen nemen, mits daaraan niet de conclusie wordt verbonden, dat hij dus de<br />
schuld van het conflict zou dragen. Deze restrictie is noodzakelijk omdat de<br />
burgemeester volhardt in het ontkennen van een aantal beschuldigingen. De heer<br />
Hansen toont zich verheugt over een 'oplossing langs minnelijke weg'. Toch zou een<br />
'amende honorable', een openbare erkenning van schuld en verzoek om vergiffenis<br />
van de kant van de gemeente-secretaris, op z'n plaats zijn. De gemeente-secretaris<br />
heeft nu eenmaal een impulsief temperament, maar ook de burgemeester gaat niet<br />
geheel vrij uit. Spreker bepleit ten slotte 'geen schijnvrede, doch een ernstige<br />
aaneensluiting'. Het belang van de gemeente is daarmee alleszins gediend. De<br />
burgemeester antwoordt daarop dat hij tevreden is met de verklaring van de secretaris<br />
en hij er alles aan zal doen om -in het belang van de gemeente- de goede<br />
verhoudingen te bevorderen. Ten slotte roept de burgemeester ook de wethouders op<br />
om samen met hem en de secretaris goed samen te werken. Het rapport zal verzegeld<br />
bewaard worden in het geheim archief. Hiermee is de zaak afgedaan.<br />
Bouwgrond De heer Lagerberg brengt een brief van de minister ter sprake waarin wordt<br />
aangedrongen op het bestemmen van grasland voor de teelt van aardappelen en<br />
peulvruchten. Spreker vestigt de aandacht op een perceel bouwland van de heren Van<br />
der Helm en Van der Heij aan het Oosteinde, dat voor een bedrag van ƒ 150.000,-<br />
door de gemeente kan worden aangekocht. De heren Muijs en Lagerberg krijgen<br />
volmacht om van deze aanbieding een schriftelijke offerte te verkrijgen.<br />
Hierna wordt de geheime vergadering gesloten en de eerstvolgende openbare<br />
vergadering vastgesteld op 17 april.
17 april <strong>1918</strong> blz.18-25-<br />
Burgemeester/ Na opening van de vergadering deelt de heer Hansen mee dat er met name in de pers<br />
1561<br />
secretaris nog steeds geruchten de ronde doen betreffende de conflictsituatie tussen de<br />
burgemeester en de gemeente-secretaris. Op voorstel van de heer Hansen neemt de<br />
raad de tekst op van het volgende aan de pers te overhandigen communiqué op. "Naar<br />
aanleiding van een dezer dagen in sommige bladen "opgenomen bericht betreffende<br />
het instellen eener "enquête inzake de gespannen verhouding tusschen den<br />
"burgemeester en den secretaris der gemeente Voorburg is "vanwege den Raad dier<br />
gemeente de mededeeling verstrekt, "dat nopens den uitslag van bedoeld onderzoek<br />
rapport is "uitgebracht in zijne geheime vergadering van 15 April j.l. "en dat na de<br />
daarop gevolgde beraadslaging door beide "titularissen de verklaring is afgelegd, dat<br />
zij met "onverzwakte toewijding tot behartiging van de belangen der "gemeente zullen<br />
samenwerken." (Einde letterlijk citaat.)<br />
Gemeentebegroting De wijzigingen van de Gemeentebegrotingen 1917-<strong>1918</strong> zijn door gedeputeerde staten<br />
goedgekeurd.<br />
Gemeenterekening De Gemeenterekening van 1916 is definitief vastgesteld.<br />
Hoofdelijke omslag Een aantal reclames betreffende de Hoofdelijke Omslag over 1917 zijn<br />
binnengekomen.<br />
Distributie Een adres betreffende distributieaangelegenheden is ingekomen.<br />
Onderwijzers Tevens is een adres ingekomen betreffende een gratificatie aan het personeel van het<br />
bijzonder onderwijs.<br />
De hiervoor vermelde adressen gaan voor advies en naar Burgemeester en<br />
wethouders.<br />
Stratenplan De Bouwgrond Maatschappij 's-Gravenhage-Voorburg wil eerder gedane verzoeken tot<br />
wijziging van het vastgestelde stratenplan intrekken. Na een zeer uitvoerige discussie<br />
worden wijzigingen toegestaan en ook omschreven. De maatschappij krijgt consent om<br />
een parallelstraat aan te leggen tussen de Koningin Wilhelminalaan en de spoorbaan<br />
Den Haag-Gouda. De bouwplannen dienen te zijner ter goedkeuring aan de raad te<br />
worden voorgelegd.<br />
Vereniging Vereniging Voorburgse Belangen krijgt een subsidie van ƒ 150,- ter bestrijding van de<br />
Voorburgse Belangen onkosten verbonden aan een gehouden tentoonstelling.
Vervolg: 17 april <strong>1918</strong> blz.18-25<br />
1562<br />
Sionslust Na demping van de sloot nabij Sionslust zijn er problemen ontstaan. Deze zullen door<br />
Burgemeester en Wethouder worden opgeleost.<br />
Inkwartiering Burgemeester en wethouders krijgen tevens toestemming om aan de rijksvergoeding<br />
voor de inkwartiering een bedrag van ƒ 0,05 per man per dag als toeslag toe te<br />
voegen..<br />
Gymnastiek- De afdeling Voorburg van de Algemene Metaalbewerkersbond mag over het<br />
gymnastieklokaal beschikken voor het houden van een huishoudelijke vergadering of<br />
een cursusvergadering. Dit wordt toegestaan gedurende éénmaal per maand.<br />
Stembureau's De gemeente wordt verdeeld in twee stemdistricten. Tevens worden de locaties van de<br />
stembureau's vastgesteld en de leden en de plaatsvervangende leden van de<br />
stembureau's worden aangewezen.<br />
Gemeentearchitect Na stemming wordt met 6 stemmen voor als de nieuwe gemeente-architect<br />
aangewezen de heer H.W. Scholten te Wildervank.<br />
De heer Tromp vraag nu het woord naar aanleiding van een aan alle raadsleden<br />
toegezonden anonieme brief, die zijns inziens strenge afkeuring verdient. Vervolgens<br />
vraagt spreker aan de wethouder van publieke werken of deze aan de rechtse<br />
raadsleden een vertrouwelijke opgaaf omtrent de candidaten heeft gegeven en<br />
waarom. Wethouder Van der Ham geeft toe dat dit beleefdheidshalve en officieus,<br />
maar niet officieel in zijn kwaliteit van wethouder, is geschied. Er volgt een verward<br />
debat waarbij beschuldigingen worden geuit als zouden politieke doeleinden zijn<br />
nagestreefd en gehandeld zijn in strijd met het wederzijds vertrouwen in het College<br />
van Burgemeester en wethouders. Het blijkt niet ongebruikelijk te zijn dat<br />
gelijkgestemde raadsleden voorvergaderingen houden ten huize van een hunner. Na<br />
uitvoerige re- en duplieken omtrent de voorgeschiedenis van de benoeming van de<br />
kandidaat-gemeente-architect wordt uiteindelijk het debat zonder verdere conclusies<br />
gesloten.<br />
Sloot De heer Bleuland van Oordt dringt nogmaals aan op demping van de sloot aan de<br />
Huygensstraat.<br />
Muziektent De muziektent bevindt zich in een gevaarlijke toestand en dient hoognodig hersteld te<br />
worden. De voorzitter zegt dit toe.<br />
Hierna gaat de raad verder in besloten vergadering.
BESLOTEN VERGADERING 17 april <strong>1918</strong><br />
1563<br />
Electriciteit De Electriciteitsmaatschappij wil stroom van Den Haag betrekken. Dit houdt onder<br />
meer verband met een maatregel van het Rijkskolenbureau die aan de Firma Koechlin<br />
geen kolen meer levert voor stroomafzet aan de electriciteitsmaatschappij. Alhoewel<br />
de concessievoorwaarden dit eigenlijk niet toestaan wordt voorgesteld de vergunning<br />
hiertoe tijdelijk te verlenen. Na enige discussie goedgekeurd.<br />
Bouwgrond De grond aan het Oosteinde die aanvankelijk te koop werd aangeboden voor<br />
ƒ 150.000,- kan nu blijkbaar voor ƒ 50.000,- aangekocht worden. De beide eerder<br />
genoemde heren Muijs en Van der Ham zijn aangezocht een schriftelijke offerte te<br />
verkrijgen.
24 april <strong>1918</strong> blz.26-28<br />
1564<br />
Aankoop grond N.B. v.d. Helm biedt een hem toebehorende huis met erven te koop aan. Het betreft de<br />
kadastrale percelen gemeente Voorburg sectie D 282, 440, 445, 609, 614, 616, 617,<br />
693, 694 en 1062 ter grootte van 5 ha 2 a 93 ca voor een totaalbedrag van ƒ 93.315,-.<br />
De voorwaarden zijn: de overdrachtskosten zijn voor rekening van de koper; de<br />
verkoper houdt het recht van bewoning tot 1 mei 1919 zonder huur verschuldigd te zijn,<br />
maar met de verplichting het geheel voor eigen rekening te onderhouden; van de<br />
koopsom dient een bedrag van ƒ 5.000,- direct te worden voldaan. Na discussie wordt<br />
besloten de grond aan te kopen. Een commissie ad hoc zal bestuderen met welke<br />
producten deze grond het beste bewerkt kan worden, gezien de huidige behoeften aan<br />
aardappelen en pulvruchten. Zonder hoofdelijke stemming wordt besloten de koop te<br />
aanvaarden en daartoe een passende lening aan te gaan.<br />
Op voorstel van de voorzitter gaat de raad hierna in besloten vergadering verder.<br />
BESLOTEN VERGADERING 24 april <strong>1918</strong><br />
Aankoop grond Voor de grond aan het Oosteinde, eigendom van de heer van der Heij, is een bedrag<br />
van ƒ 50.000,- gevoteerd, maar blijkt thans ƒ 70.000,- te moeten kosten. De gemeente<br />
heeft deze grond straks nodig voor te realiseren uitbreidingen en bovendien dient een<br />
deel benut te worden voor de prise d'eau van het drinkwaterbedrijf. De raad besluit<br />
echter op dit voorstel niet in te gaan en af te wachten tot te zijner tijd de grond via<br />
openbare verkoop zal worden verkocht en dat is na het overlijden van de heer de Heij<br />
sr.<br />
Na deze geheime beraadslaging gaat de vergadering in het openbaar verder om<br />
terstand weer gesloten te worden.
29 mei <strong>1918</strong> blz.29-42--<br />
1565<br />
Wethouder In een vorige raadsvergadering viel de titel wethouder van publieke werken. Die titel<br />
bestaat alhier niet. Door die titel in de notulen te laten staan zou gesuggereerd kunnen<br />
worden dat hiermede een aparte tak van dienst werd gecreëerd. De heer Tromp, die<br />
deze titel gebruikt heeft, zegt dat het geenszins zijn bedoeling is geweest dit te<br />
suggereren of te bevorderen. Door aantekening van deze opmerking te maken in deze<br />
notulen kan wijziging van de vorige notulen achterwege blijven.<br />
Brood De gemeente Krommenie vraagt aan het gemeentebestuur adhesie te betuigen met<br />
adres aan H.M. de Koningin betreffende het afhalen van broodgraan uit de overzeese<br />
havens.<br />
Aankoop grond Gedeputeerde staten hebben het besluit tot aankoop van percelen weiland van C.v.<br />
Haasteren en N.B. v.d. Helm goedgekeurd.<br />
Begrotingswijziging De begrotingswijziging <strong>1918</strong> is eveneens goedgekeurd.<br />
Centrale keuken De verordening betreffende het beheer van de centrale keuken.is goedgekeurd.<br />
Onderwijs Gedeputeerde Staten hebben een brief geschreven betreffende wijziging van de<br />
verordening regelende de jaarwedden van het onderwijzend personeel.<br />
Gemeentearchitect De nieuw benoemde gemeente-architect, de heer H.W. Scholten, spreekt zijn dank uit.<br />
Vakonderwijs Een verzoek van de Vereniging theoretisch vakonderwijs wordt terzijde gelegd omdat<br />
het stuk ongezegeld is.<br />
Vereniging De Vereniging Voorburgs Belangen dient een verzoek in tot wijziging van de<br />
tweefasige<br />
Voorburgs Belangen wisselstroom en een spoedige uitvoering van de verbindingsplannen tussen Vliet en<br />
Broeksloot<br />
Aankoop grond Een adres omtrent aankoop grond van de heer C. Bronger is ingekomen.<br />
Subsidie Het bestuur van het meisjespatronaat St. Agnes vraagt een jaarlijkse subsidie van<br />
ƒ 175,- voor een volkshuishoudschool en meisjesvakschool.<br />
Muziektent Forum Hadriani wil een nieuwe muziektent. De kosten zijn geraamd op ƒ 2.750,-. Na<br />
discussie wordt besloten Burgemeester en Wethouders een voorstel hieromtrent uit te<br />
laten brengen.
Vervolg: 29 mei <strong>1918</strong> blz.29-42--<br />
1566<br />
Distributie Een aantal ingezetenen van de Prinses Mariannelaan en ongeving hebben hun<br />
ongenoegen geuit over het feit dat bij slagers aardappelen ter beschikking worden<br />
gesteld. Dit adres wordt -na enige uitleg en discussie-voor kennisgeving aangenomen.<br />
Gemeenteverslag Het gemeenteverslag 1917 wordt aangeboden.<br />
Gastarief De voorgestelde gastarieven worden besproken en gesanctioneerd. De diverse<br />
tarieven worden omschreven.<br />
Aankoop De twee percelen in de Herenstraat 10/12 en 14/16 worden aangekocht voor<br />
onroerend goed een bedrag van ƒ 215.000,-.<br />
I nk wa rtiering Een toeslag wordt gegeven van ƒ 0,15 per man, per dag. Er volgt een lang debat over<br />
de inkwartiering met name over he vergoedingsbedrag, maar ook over de rechtsgrond.<br />
Beslist alleen de militair commandant of heeft de gemeente ook een vinger in de pap?<br />
De voorzitter verwijst de vragenstellende raadsleden naar het bepaalde hieromtrent in<br />
de Inkwartieringswet.<br />
Onderwijs Het bijzonder onderwijs wordt minder betaald dan het openbaar onderwijs.<br />
Burgemeester en Wethouders stellen voor het verschil aan het bijzonder onderwijs toe<br />
te kennen bij wijze van gratificatie. Na uitvoerige discussie en een beroep op een<br />
artikel in de Grondwet, waarin gelijke behandeling van openbaar en bijzonder<br />
onderwijs wordt gegarandeerd, besluit de raad een motie te aanvaarden.<br />
Geldlening Ter financiering van de aankoop van onroerend goed, alsmede de restauratie van de<br />
muziektent wordt goedgevonden een afgeronde lening af te sluiten van ƒ 300.000,-.
Vervolg van: 29 mei <strong>1918</strong> blz.29-42<br />
1567<br />
Distributie Een plaatselijke commissie, vertegenwoordigend diverse werkliedenverenigingen,<br />
heeft een adres ingediend betreffende de distributie. De wethouder wil hier niet op in<br />
gaan omdat de adressanten zich niet hebben gewend tot vertegenwoordigers van de<br />
levensmiddelencommissie. Men is het er over eens dat dit adres hier niet echt thuis<br />
hoort, maar het bevat zoveel waars, dat het toch goed is het een en ander te<br />
bespreken. Er is te weinig voeding; de vis wordt ondoelmatig verdeeld, en er zijn lange<br />
wachttijden in de rij! De heer Hansen verdiept zich in de eier-distributie en rundvlees is<br />
er maar bij maar één slager. De wethouder verdedigt het gevoerde beleid. Wat de<br />
eieren betreft blijkt dat een ambtenaar de boosdoener is: hij heeft de voorschriften<br />
averechts uitgevoerd. En dat er geen eenheidsworst is daar kan de wethouder ook<br />
niets aan doen. Hijzelf heeft er tevergeefs veel moeite voor gedaan. Er is zeep in<br />
beslag genomen, maar zodra het mogelijk is zal het worden gedistribueerd ! De<br />
wethouder krijgt veel te verduren. Weer komt de eenheidsworst op de proppen en nu<br />
ook het "nuchteren kalverenvleesch". Maar tenslotte krijgt de wethouder ook bijval en<br />
waardering voor zijn prestaties. Nu wordt de urgentieraad besproken, die zou kunnen<br />
helpen. Want ook al doet de wethouder goed z'n best "zijn arbeid is niet onberispelijk".<br />
De wethouder durft een vergelijk met Den Haag best aan. Maar na uitgebreide re-en<br />
dupliek wordt het adres "voor kennisgeving aangenomen", met andere woorden: er<br />
wordt niets aan gedaan !<br />
Vijver Het vijvertje aan de Groen van Prinstererlaan zal behouden blijven.<br />
Werklieden Er ontstaat een brede discussie over het aannemen van losse werklieden die<br />
werkeloos zijn, de burgemeester zou eigenmachtig zijn opgetreden. De voorzitter<br />
verdedigt zich met te memoreren dat de tijdsomstandigheden hiertoe nopen en hij<br />
indirect carte blanche heeft gekregen naar bevind van zaken te handelen.<br />
Hierna besluit de voorzitter om in een besloten vergadering verder te<br />
beraadslagen.
Vervolg van: 29 mei <strong>1918</strong> blz.29-42<br />
--<br />
BESLOTEN VERGADERING 29 mei <strong>1918</strong><br />
1568<br />
Aankoop grond Het gecombineerde Oude Mannen- en Vrouwenhuis te Scheveningen biedt aan het<br />
Oosteinde gelegen grond aan voor een bedrag van ƒ 50.000,-. Het betreft een stuk<br />
grond groot 2 ha 49 a en 60 ca, kadastraal bekend gemeente Voorburg, sectie E 1160<br />
en 1260. De percelen omvatten weiof hooiland met 4 roeden hooiberg en een houten<br />
schuur. Een raadslid meent te weten dat er op deze grond een servituut rust ten bate<br />
van de buitenplaats Rusthof. Er wordt besloten hierop in te gaan, mits er geen<br />
bezwarend servituut op rust. Uitdrukkelijk wordt gemeld dat de koestal niet bij de koop<br />
is inbegrepen en dat die tot 1 mei 1919 nog in gebruik blijft bij de huidige huurder of<br />
pachter de heer Koppen.<br />
In de hierna volgende openbare vergadering wordt hieromtrent mededeling<br />
gedaan<br />
Burgemeester en wethouders zullen onderzoeken of er servituten of anderzins<br />
hypothecaire beslagen op de aangeboden gronden rusten.
25 juni <strong>1918</strong> blz.43-48<br />
1569<br />
Distributie De heer Tromp vraagt om alsnog de zijnerzijds aanbevolen assistentie van de<br />
urgentieraad ter controle van de distributie te notuleren. Te 's-Gravenhage heeft de<br />
urgentieraad 350.000 bonboekjes uitgereikt, waarvoor slechts een bedrag van ƒ 40,-<br />
behoefde te worden uitgegeven. Hiermede wil de heer Tromp aangegeven dat een<br />
zodanige assistentie ook voor de gemeente Voorburg economischer is.<br />
Ingekomen - Processen-verbaal van kasopname bij de gemeente-ontvanger en de directeur van<br />
de gasfabriek<br />
- Goedkeuringsbesluiten op het uitbreidingsplan en de aankoop van percelen en<br />
gronden.-Het financieel overzicht van de centrale keuken.<br />
- Het financieel overzicht van de woningbouwvereniging Huiselijk Geluk.<br />
H.B.S. Een plaatselijk comité wil komen tot de stichting van een rijks-H.B.S. voor Voorburg en<br />
omgeving. Hierbij wordt samenwerking met Rijswijk voorgestaan.<br />
Woningbouw- De Voorburgse Woningbouwvereniging vraagt een supplementoir voorschot<br />
vereniging van ƒ 50.000,-- voor woningbouw. Dit verzoek gaat naar Burgemeester en Wethouders<br />
voor verdere afhandeling.<br />
Woningbouw- De woningbouwverenigingen Huiselijk Geluk en de Voorburgse<br />
vereniging(en) Woningbouwvereniging vragen om exploitatie van de aan het Oosteinde ter hoogte van<br />
de Weverslaan aangekochte gronden. Ook dit verzoek wordt voor verdere afhandeling<br />
in handen van Burgemeester en Wethouders gegeven.<br />
Jaarwedden Gedeputeerde Staten hebben een schrijven verzonden waarin sprake is van de<br />
veranderde normen voor de jaarwedden van de burgemeester, secretaris en de<br />
ontvanger. De ambtenaren zijn voor wat hun salaris aangaat van de genoemde<br />
jaarwedden afhankelijk en dienen derhalve eveneens te worden herzien.<br />
Burgemeester en Wethouders en de Commissie van Financiën gaan accoord, vooral<br />
omdat de levenstandaard ontzettend gestegen is. Er ontstaat een brede discussie die<br />
zich toespitst op het gemeentepersoneel. Daarna worden de voorstellen van<br />
Gedeputeerde Staten zonder hoofdelijke stemming aangenomen. De voorzitter dankt<br />
hierbij de raad namens het voltallige gemeentepersoneel voor de ingenomen houding<br />
ten aanzien van de salarisverhogingen en verwacht hiervan een nog betere inzet ter<br />
behartiging van de belangen der gemeente.
Vervolg van: 25 juni <strong>1918</strong> blz.43-48<br />
1570<br />
Politie Mede naar aanleiding van het voorgaande brengt de heer Tromp de aandacht op de<br />
Inspecteur van Politie, want... er is sprake van straatschenderij ! De politie moet beter<br />
toezien c.q. maatregelen nemen en de jeugd moet meer ontzag krijgen voor de politie.<br />
De voorzitter constateert dat dit euvel in het hele land voorkomt en niet alleen in<br />
Voorburg en zegt dat het wetboek van strafrecht moet worden herzien.<br />
Zelf heeft hij als hoofd van de politie geconstateerd dat het bar en boos is, maar het<br />
blijft een opgave.! Er wordt besloten strenger te laten surveilleren.<br />
Werklieden De gemeentelijke werklieden en het personeel van de gasfabriek krijgen een extra<br />
weekloon, zulks in verband met de datum van inwerkingtreding van de betreffende<br />
verordening. (Die is immers uitgesteld.)<br />
Gemeentebegroting De wijziging van de Gemeentebegroting <strong>1918</strong> wordt zonder hoofdelijke stemming<br />
goedgekeurd.<br />
Aankoop pand(en) De panden in de Herenstraat 10/12 en 14/16 zullen worden verhuurd voor<br />
Herenstraat een bedrag van ƒ 300,- per jaar. Eén dezer woningen wordt bewoond door de architect<br />
en één door de inspecteur van politie. Eén woning wordt ingericht als bureau voor de<br />
gemeente-architect en één woning zal nog worden verhuurd.<br />
Muziektent De muziektent zal gebouwd worden in een plantsoen aan de Koningin Wilhelminalaan<br />
op een aldaar onbebouwd gelegen perceel grond. Een raadslid vindt de grond daar<br />
nogal kostbaar, waarop de wethouder antwoordt dat het best wel meevalt.<br />
Op voorstel van de Voorzitter gaat de vergadering verder in besloten zitting.<br />
BESLOTEN VERGADERING 25 juni <strong>1918</strong><br />
Aankoop grond De grond gelegen aan het Oosteinde ter hoogte van de Weverslaan (cfr.notulen 29 mei<br />
<strong>1918</strong>) kan van het gecombineerde Oude Mannen- en Vrouwenhuis te Scheveningen<br />
worden aangekocht. Uit een onderzoek van de notaris is gebleken dat er vanaf 1860<br />
geen servituten op de bewuste grond rusten.<br />
Raadsleden Het presentiegeld voor het bijwonen van de raadsvergaderingen wordt gesteld op ƒ 5,-<br />
per lid per vergadering. De heer Tromp verklaart zich nadrukkelijk tegenstander.
Vervolg van: 25 juni <strong>1918</strong> blz.43-48<br />
1571<br />
Pensioen Het pensioen van de heer M.A.de Zwart wordt aangevuld met een gemeentelijke<br />
gratificatie van ƒ 1.000,. Dit houdt in dat aan de genoemde ambtenaar een pensioen<br />
van ƒ 1.000,- per jaar wordt gegarandeerd.
30 juli <strong>1918</strong> blz.49-54<br />
1572<br />
Notulen De heer Den Engelsen acht bekorting van de notulen wenselijk. Andere raadsleden<br />
willen echter de bestaande praktijk handhaven.<br />
Centrale keuken De Centrale Keuken heeft het financieel jaarverslag over 1917 ingediend.<br />
Ambtena(a)r(en) De ambtenaren betuigen hun dank voor de voorgenomen salarisherzieningen.<br />
Bad- en Een verzoek van de stichting bad- en zweminrichting tot openstelling wordt<br />
zweminrichting niet behandeld omdat het ongezegeld is.<br />
Onderwijzer(s) Eenzelfde lot ondergaat een verzoek van het personeel van het bijzonder onderwijs tot<br />
het verlenen van een gratificatie.<br />
Raadsleden Gedeputeerde Staten hebben het presentiegeld voor de raadsleden vastgesteld op<br />
ƒ 3,- per lid per vergadering.<br />
Postkantoor Breedvoerig wordt gesproken over de verbouwing van het post- en telegraafkantoor.<br />
Hoofdzakelijk over de aanbesteding en de te volgen procedure. Het werk is namelijk<br />
niet goed uitgevoerd. Burgemeester en Wethouders hebben niet de juiste wegen<br />
bewandeld. De huurprijs zal ƒ 2.500,- per jaar gaan bedragen.<br />
Muziektent De bouw van de muziektent wordt in verband met de kosten uitgesteld.<br />
Concessie De vraag is of dit in een geheime vergadering moet worden besproken of in<br />
electriciteit een publieke vergadering. De onderbouwende cijfers zijn echter in het geheim<br />
voorbereid zodat niets een publieke behandeling in de weg staat. Anderen vinden dat<br />
het ter wille van de belangen van de concessionaris gewenst is hierover in het geheim<br />
te beraadslagen. De laatste opvatting wint het en daarom vindt verdere behandeling in<br />
een besloten vergadering plaats. (Zie hierna na het trefwoord "varkensmesterij".)<br />
H.B.S. Er wordt een commissie benoemd tot oprichting van een Rijks-H.B.S.<br />
Vakonderwijs Het verzoek om enige lokalen van de openbare lagere school te mogen gebruiken voor<br />
het geven van theoretisch vakonderwijs wordt zonder hoofdelijke stemming<br />
afgewezen.
Vervolg van: 30 juli <strong>1918</strong> blz.49-54<br />
1573<br />
Sloten Het dempen van de sloot aan de Huijgensstraat zal + ƒ 1.000- gaan kosten. De<br />
onderhoudsplicht van de straat en de sloot berust echter bij particulieren, zodat een<br />
oplossing in overleg met die particulieren moet worden gevonden. Burgemeester en<br />
Wethouders zullen met de eigenaars in overleg treden.<br />
Varkens- De voorzitter brengt de oprichting van een gemeentelijke varkensmesterij ter<br />
mesterij sprake. Een commissie wordt benoemd om deze aangelegenheid voor te bereiden.<br />
Hierna gaat de raad in besloten vergadering verder.<br />
BESLOTEN VERGADERING 30 juli <strong>1918</strong><br />
Concessie Eén der adviseurs, de heer Van Lessen, geeft -daartoe uitgenodigd- de<br />
electriciteit nodige toelichting. Men besluit te antwoorden dat er een bod zal worden gedaan tot<br />
een bedrag van ƒ 94.500,-.<br />
Vervolg van de openbare vergadering van 30 juli <strong>1918</strong><br />
Electriciteits- Er zal een bod worden gedaan van ƒ 94.500,- voor de overname der<br />
concessie electriciteitsconcessie.
13 augustus <strong>1918</strong> blz.55-58<br />
H.B.S. De commissieleden van de Rijks-H.B.S. hebben hun benoeming aanvaard.<br />
1574<br />
Onteigening De heren Blad en Kehlen hebben een brief ingediend over de onteigening van hun<br />
percelen ten behoeve van uitbreidingsplannen.<br />
Schadevergoeding De heer A.J. van der Ham heeft een adres voor schadevergoeding ingediend.<br />
Muziektent Forum Hadriani heeft eveneens een adres ingediend en wel over de uitgestelde bouw<br />
van de muziektent.<br />
De drie hiervoor vermelde adressen worden in handen van Burgemeester en<br />
Wethouders gesteld voor verdere afhandeling.<br />
Zetters In het college van zetters worden nieuwe leden aangewezen.<br />
Postkantoor Op voorstel van Burgemeester en Wethouders wordt goedgekeurd het post-en<br />
telegraafkantoor voor 5 jaar aan het rijk te verhuren voor een bedrag van ƒ 1.800,- per<br />
jaar. Daarbij wordt de wens uitgesproken om meer dan één loket voor het publiek<br />
beschikbaar te stellen.<br />
Cokes Aan on- en minvermogenden zal evenals voorgaande <strong>jaren</strong> goedkoper cokes ter<br />
beschikking worden gesteld.<br />
School Nu het kindertal meer dan 200 bedraagt, dient een zevende leerkracht te worden<br />
benoemd.<br />
Distributie Er is plaatsruimte nodig voor in beslag genomen goederen en ook moet een daarvoor<br />
verantwoordelijke ambtenaar worden aangesteld. Via een reorganisatieplan doet de<br />
raad de toezegging dat dit zal worden goedgekeurd.<br />
Plantsoenen De gemeente architect vraagt om een gemeentewerkman, die uitsluitend belast is met<br />
het onderhoud van plantsoenen en parken. Na enige discussie wordt besloten op<br />
gezette tijden (naar het oordeel van Burgemeester en Wethouders) deze<br />
werkzaamheden op te dragen aan een vakbekwaam arbeider, die daartoe desnoods<br />
een tijdelijke aanstelling krijgt.<br />
Distributie Bij de rondvraag informeert men naar de opslag en de verhoging van het<br />
aardappelrantsoen. Burgemeester en wethouders zijn bereid hieromtrent maatregelen<br />
te nemen.
Vervolg van: 13 augustus <strong>1918</strong> blz.55-58<br />
1575<br />
Schadevergoeding Nu de verbouw van het post- en telegraafkantoor niet wordt uitgevoerd, vraagt de heer<br />
Muijs een milde schadevergoeding voor de laagste inschrijver van dit werk.<br />
Burgemeester en Wethouders zijn geneigd ook deze kwestie met de aannemer tot een<br />
minnelijke oplossing te brengen.
23 september <strong>1918</strong> blz.59-66<br />
1576<br />
Postkantoor Het besluit tot verhuur van het post- en telegraafkantoor hebben gedeputeerde staten<br />
goedgekeurd.<br />
Inkwartiering Een adres is ingediend om van gemeentewege barakken bij te bouwen voor alhier<br />
gelegerde miliairen.<br />
Gaslevering Een brief is ingekomen met betrekking tot de prijsregeling van het gas.<br />
School Er is tevens een adres betreffende gratificatietoieslag voor het personeel van de<br />
bijzondere voorbereidende school.<br />
Electriciteit Een adres betreffende prijsverhoging voor de levering van electrische stroom is<br />
ingediend.<br />
Bad- en zwem- Een adres van de gemeentelijke bad en zweminrichting gaan evenals de<br />
inrichting voorgaande adressen naar Burgemeester en Wethouders voor verdere afhandeling<br />
c.q. advisering.<br />
Werkeloosheid De heer mr. E.Femke stelt zich beschikbaar als lid van de commissie voor de<br />
bestrijding van de werkeloosheid.<br />
Inkwartiering Het Ministerie van oorlog bepaalt een verhoging van ƒ 0,35 per persoon per dag voor<br />
de inkwartiering.<br />
Distributie Vishandelaar Moerkamp wil vrijstelling van de gemeentebelasting omdat de gemeente<br />
hem het brood uit de mond neemt. De gemeente distribueert namenlijk de vis. De<br />
wethouder, tevens voorzitter van de distributieaangelegenheden, verdedigt de<br />
distributie door de gemeente. De "regeringsvis" via Moerkamp verkopen is wel<br />
geprobeerd maar geeft onvoldoende waarborgen voor een behoorlijk distributie.<br />
Daarom is hij geheel uitgesloten van de genoemde distributie. Uiteindelijk wordt<br />
besloten dat Burgemeester en Wethouders na een onderzoek terzake advies zullen<br />
uitbrengen.<br />
Politie Burgemeester en Wethouders willen het politiepersoneel uitbreiden en dit onder meer<br />
om voor behoorlijke vervanging bij ziekte of verlof te kunnen zorgen. Voorts wil men<br />
vooral des nachts betere beveiliging hebben, iets wat in de huidige abnormale tijd zeer<br />
urgent is. Het instituut 'nachtwaker' wel men, gezien de ervaringen, niet meer terug.<br />
Men streeft naar drie man in functie per nacht. Er ontstaat een brede discussie, waarna<br />
het voorstel wordt daarna aangenomen.
Vervolg van: 23 september <strong>1918</strong> blz.59-66<br />
1577<br />
Onderwijzers Over de wijziging van de jaarwedden van het onderwijzend personeel wordt lang<br />
gedebatteerd, maar uiteindelijk wordt het onderwijzend personeel van met name de<br />
U.L.O.school een verhoging toegezegd.<br />
Onderwijzers De gratificatie voor het personeel bij het bijzonder onderwijs gaat niet door. Reeds vele<br />
besluiten dienaangaande zijn als in strijd met de wet vernietigd. Er zal gezocht worden<br />
naar een legale oplossing.<br />
Subsidies De Nederlandse Bond van Gemeente Ambtenaren krijgt een subsidie van ƒ 50,- voor<br />
een rust- en herstellingsoord. Het bestuur van de patronaatscommissie en de Maria-<br />
Vereniging krijgen ƒ 175,- voor een huishoudcursus.<br />
Gemeenteontvanger De heer van Haarlem wordt tot waarnemend gemeente-ontvanger benoemd.<br />
Varkensmesterij De ingestelde commissie deelt mee dat ze geen brood ziet in een gemeentelijke<br />
varkensmesterij.<br />
Muziektent De gemeente-architect zal een goedkope muziektent ontwerpen.<br />
Mest Vanwege de schaarste aan meststoffen zou men over willen gaan tot uitbesteding van<br />
de vergaarde faecaliën. Uit de raad worden een aantal personen aangewezen die dit<br />
zullen bestuderen<br />
Sloot Gemeentewerklieden hebben de in eigendom van de heer Schiff zijnde sloot aan het<br />
Westeinde uitgebaggerd. Besloten wordt de heer Schiff hiervoor een declaratie toe te<br />
zenden.<br />
Op voorstel van de voorzitter wordt in besloten zitting verder vergaderd.<br />
BESLOTEN VERGADERING 23 september <strong>1918</strong><br />
Concessie Besloten wordt de aangelegenheid van de overname van de electriciteitsconcessie<br />
electriciteit voor te leggen aan een aantal met name genoemde -Haagse- deskundigen.
23 oktober <strong>1918</strong> blz.67-74<br />
1578<br />
Ingekomen Er zijn een aantal adressen waarvan de meeste voor kennisgeving worden<br />
aangenomen.<br />
Onderwijzer De heer G.C. La Brijn te Delft wordt aangesteld als 'onderwijzer van bijstand' op de<br />
openbare lagere school.<br />
Commissie Met enige wijzigingen betreffende de samenstelling worden een aantal<br />
volkstuintjes personen aangewezen om zitting te nemen in de commissie volkstuintjes. In eerste<br />
aanleg zaten er teveel bloemisten en te weinig groentenkwekers in.<br />
Gemeenterekening De Gemeenterekening van 1917 wordt na uitvoerige discussie voorlopig goedgekeurd.<br />
Opzichter Naar aanleiding van de bespreking over de gemeentebegroting 1919 wordt besloten<br />
een gemeente-opzichter aan te stellen.<br />
Schadevergoeding Het college wil de gebroeders Kokshoorn een schadevergoeding van ƒ 500,- geven<br />
voor het niet uitvoeren van de verbouwing van het postkantoor. Na discussie wordt de<br />
zaak verwezen naar behandeling in een besloten vergadering.<br />
Plaatselijk schoon Voor het plaatselijk schoon wordt een commissie benoemd.<br />
Gemeentebegroting De Gemeentebegroting <strong>1918</strong> wordt na enige discussie gewijzigd.<br />
Onderwijs De onderwijzeres van de bewaarschool wordt slecht betaald. De gemeente heeft door<br />
middel van subsidiëring hier al het een en ander aan gedaan en het is dus een kwestie<br />
van het schoolbestuur geworden, maar de voorzitter zegt dat slechts een verhoging<br />
van de subsidie verbetering kan bevorderen..<br />
Levensmiddelen Er zijn moeilijkheden bij het uitvaardigen van bindende voorschriften door het<br />
levensmiddelenbedrijf. Officieel dient de gemeente hier voorschriften te geven en niet<br />
de administrateur of een der medewerkers. De levensmiddelencommissie zal het een<br />
en ander regelen.
Hierna gaat de beraadslaging in besloten vergadering verder.<br />
BESLOTEN VERGADERING 23 OKTOBER <strong>1918</strong><br />
1579<br />
Electriciteit Bij de bespreking van de door het electriciteitsbedrijf voorgestelde verhoging van de<br />
prijs voor electrische stroom blijkt dat dit bedrijf de noodzakelijkheid van de verhoging<br />
onvoldoende heeft onderbouwd. De raad wenst derhalve voorshands geen verhoging<br />
goed te keuren.<br />
Schadevergoeding Men zal proberen de 'zaak Kokshoorn' in der minne te schikken. Geprobeerd wordt van<br />
deze laagste inschrijver voor de verbouwing van het postkantoor af te komen door hem<br />
ƒ 500,- aan te bieden als schadevergoeding. Maximaal wordt echter ƒ 750,-<br />
uitgetrokken.<br />
Levensmiddelen Een voorstel om aan de secretaris van het levensmiddelenbedrijf een toelage te<br />
verstrekken wordt breedvoerig besproken, maar tot een besluit komt het niet. De heer<br />
Tromp stelt voor deze aangelegenheid met de deskundige heer mr. De Monchy te<br />
bespreken.
26 oktober <strong>1918</strong> blz.75-76<br />
1580<br />
Direct na de opening gaat de raad over tot beraadslaging in besloten<br />
vergadering.<br />
BESLOTEN VERGADERING 26 OKTOBER <strong>1918</strong><br />
Concessie Naar aanleiding van het door deskundigen uitgebrachte<br />
electriciteit advies wordt -na enige discussiebesloten een bod van ƒ 110.000,= uit te brengen voor<br />
de overname van de electriciteitscentrale.<br />
Hierna gaat de vergadering in het openbaar verder.<br />
Het besluit van de gesloten vergadering wordt nu ook in het openbaar meegedeeld.<br />
Levensmiddelen De heer Tromp maakt de toelage op secretariaat van deLevensmiddelen-<br />
commissie commissie aanhangig. Hij heeft inlichtingen ingewonnen bij de griffier der Staten van<br />
Zuid-Holland. Deze ziet geen bezwaar een toelage toe te kennen. De Voorzitter wil dit<br />
nu niet bespreken, maar pas als de jaarwedde ter sprake komt. Na enige discussie is<br />
de raad het hiermee eens.
13 november <strong>1918</strong> blz.77-78.<br />
1581<br />
Molenwei Het bouwplan van de heer J.J.v.d. Pijl op de Molenwei zal door de gemeente-architect<br />
worden herzien.<br />
Schoolgeld Vroeger kregen 20% van de schoolgeldplichtigen vrijstelling, nu slechts<br />
3 ½ %. Er wordt aangedrongen op verruiming van het percentage. De voorzitter stelt<br />
dat wijziging momenteel niet aan de orde is, maar belooft in de toekomst hier iets aan<br />
te zullen doen.<br />
De voorzitter stelt thans een besloten vergadering aan de orde.<br />
BESLOTEN VERGADERING 13 november <strong>1918</strong><br />
Achterweg Voor de Achterwegplannen zijn uitgenodigd de heren van Boven, Schelling en van der<br />
Kloot Meyburg. Deze heren geven advies over de plannen en de (eventuele)<br />
onteigenings-<br />
procedures. Er wordt uitvoerig over de plannen gediscussieerd. De heren van der<br />
Ham, Muys en de gemeentearchitect zullen gaan studeren op het plan en een nader<br />
advies uitbrengen.<br />
Distributie Groentenhandelaar Oostdam heeft een achterstand van ƒ 800,- bij het<br />
distributiebedrijf. Na ampele besprekingen wordt besloten beslag te laten leggen, al<br />
stelt men vooraf dat de gemeente wel achter het net zal vissen.<br />
Politie De heer Lagerberg wijst nog op samenscholingen van jongelui die ergerlijke taal<br />
uitslaan.<br />
Hierna wordt de vergadering -wederom openbaarterstond gesloten.
21 november <strong>1918</strong> blz.71/81<br />
1582<br />
Werkverschaffing Deze vergadering is speciaal belegd om maatregelen te bespreken ter bestrijding van<br />
de werkeloosheid. De commissie inzake werkverschaffing en het steuncomité hebben<br />
Burgemeester en Wethouders geadviseerd enkele werken direct te laten uitvoeren, te<br />
weten:<br />
1 ophoging van de dwarsstraten aan de Loolaan;<br />
2 verplaatsing van noodwoningen.<br />
Burgemeester en Wethouders vragen voor deze en andere werken een crediet van<br />
ƒ 10.000,-.<br />
Enkele raadsleden dragen andere werken aan, die volgens hen urgenter zijn dan die<br />
welke het college heeft aangedragen. Aan het eind van het lied blijft men toch bij de<br />
door het college voorgestelde werken en wordt het gevraagde crediet gevoteerd.
23 december <strong>1918</strong> blz.81-93.<br />
1583<br />
Rooien Er zijn twee deskundige adviezen uitgebracht betreffende het -doenrooien van bomen<br />
aan de Weverslaan. Burgemeester en Wethouders krijgen machtiging de bomen te<br />
laten rooien, maar dan wel in overleg met de commissie van<br />
werkeloosheidsvoorzieningen.<br />
Gymnastieklokaal Sport Staal Spieren mag éénmaal per week het gymnastieklokaal gebruiken.<br />
Volkstuintjes Als mogelijke locaties voor de aan te leggen volkstuintjes worden genoemd:<br />
1 Gemeentegrond bij de gasfabriek;<br />
2 gemeentegrond aan het Oosteinde (vroeger van V.d.Helm);<br />
3 gemeentegrond nabij de biologische reiniging<br />
De kosten bedragen ƒ 0,80 per Rijnlandse Roede (3x3m)<br />
Arbeids- Conform rijksvoorschriften zal een correspondentschap in het leven<br />
Bemiddeling worden geroepen voor arbeidsbenmiddeling. Hiervoor zal een bedrag van ƒ 25,- per<br />
maand worden vergoed.<br />
Gemeente- Over de Gemeentebegroting 1919 worden eerst algemene beschouwingen gehouden.<br />
Begroting 1919 Alle raadsleden mogen hun zegje doen en ze maken er gretig gebruik van.<br />
Burgemeester en Wethouders worden niet gespaard voor kritiek. Enige leden stellen<br />
dat de begroting te laat is ingediend. En ook is men niet te spreken over de<br />
overschrijdingen van diverse begrotingsposten. De gasprijzen worden kritisch bekeken.<br />
Voorts wordt er kritiek geleverd op de wijze waarop scholen in verband met<br />
besmettelijke ziekte zijn gesloten. In sommige gevallen blijkt dit zelfs met politiedwang<br />
gebeurd te zijn. Daarna wordt over diverse posten van de begroting zwaar<br />
gediscussiëerd. De meesten posten houden wel stand, maar andere moeten worden<br />
bijgesteld. Wat de begroting zelf betreft wordt opgemerkt dat de wapenstilstand van<br />
november <strong>1918</strong> invloed heeft gehad. Vooral de werking van het distributiebedrijf<br />
worden ernstig gekritiseerd. Dit bedrijf werkt wel goed maar heeft af en toe stroppen,<br />
daaraan valt binnen de huidige omstandigheden niet altijd te ontkomen. Wel dient er<br />
ernstig op toegezien te worden dat niet meer dan de strikt noodzakelijke uitgaven<br />
worden gedaan om de distributie van levensmiddelen en levensbehoeften zo efficiënt<br />
mogelijk te laten gebeuren.<br />
Begrotingswijziging- De wijziging van de Gemeente-begroting <strong>1918</strong> wordt goedgekeurd.<br />
Verordeningen Conform de door Burgemeester en wethouders voorgelegde concepten wordt de<br />
Verordening inzake het heffen van dividend- en tantièmebelasting vastgesteld.
Vervolg: 23 december <strong>1918</strong> blz.81-93.<br />
Gemeenteopzichter De heer T.E. Tak uit Ruurlo wordt benoemd tot gemeenteopzichter<br />
1584<br />
Woningen Een raadslid hekelt het toewijzingsbeleid voor woningzoekenden. In voorkomende<br />
gevallen wordt te willekeurig een woning toegewezen aan niet-Voorburgers. Volgens<br />
de wethouder komt dit echter sporadisch voor en dan woont de woningzoekende -<br />
meestal lid van de Woningbouwverenigingdoor de woningschaarste noodgedwongen<br />
elders.<br />
Hierna gaat de raad in besloten vergadering verder.<br />
BESLOTEN VERGADERING 23 december <strong>1918</strong><br />
Elektriciteitsconcessie De Raad van Commissarissen, in goed overleg met deaandeelhouders, heeft besloten<br />
de electriciteitsconcesssie voor een bedrag van ƒ 115.000,- aan de gemeente over te<br />
doen. Na ampele besprekingen gaat de raad akkoord met deze overdracht onder de<br />
navolgende voorwaarden:<br />
1.De uit de overdracht voortvloeiende belastingen mogen niet ten laste van de<br />
gemeente komen;<br />
2.De overname vindt pas plaats als vaststaat onder welke voorwaarden Den Haag aan<br />
Voorburg stroom zal gaan leveren;<br />
3 Het college bepaalt de wijze waarop de daadwerkelijke overdracht zal plaats vinden.