Ghij doolt dikwijls - Duizend Bommen!

De voorraad films is voldoende voor vier vertalingen.
‘Zou je je hiermee actief bezig kunnen houden?’, vraagt Lesne.
Hergé antwoordt vijf dagen later dat binnen vijftien dagen Bindels
de gecorrigeerde teksten van De ster zal ontvangen, gevolgd door
Het geheim van de Eenhoorn en De zwarte rotsen.
Het betekent dat de Nederlandse (of Vlaamse; het wordt door elkaar
gebruikt) teksten van Krab, Oor, Ster, Eenhoorn en Rotsen binnen
afzienbare tijd gereed zouden kunnen zijn.
Echter, er komt dat jaar niets meer van terecht. Half december meldt
Hergé nog dat hij druk heeft gezet achter de vertalingen maar daar
blijft het bij.
1945
Lesne vraagt Hergé op 20 januari om de Vlaamse vertalingen van
alle teksten maar ter hand te nemen omdat Casterman er rekening
mee houdt de Franse en Vlaamse (Nederlandse) albums tegelijkertijd
te drukken. Maar dan duurt het weer. Papierschaarste is de
boosdoener.
Pas op 17 mei geeft Hergé weer opening van zaken als antwoord op
een vraag van Louis Gérard (van Casterman) welke Vlaamse titels
nu precies gereed zijn. 5
Hergé somt op (in het Nederlands):
• Het geheim van de Eenhoorn
• De krab met de gulden scharen
• Het gebroken oor
• De geheimzinnige ster
Dus sinds begin dit jaar is Eenhoorn er bijgekomen maar Rotsen
ontbreekt in het rijtje! Over Eenhoorn merkt Hergé nog op dat hij de
tekst die hij van de beletteraar heeft teruggekregen, en ter controle
moet ‘herlezen’ alvorens ze naar de lithograaf Bindels te sturen (het
lijkt er op dat dr. M. De Bruyne inmiddels buiten beeld is).
De beletteraar Huion krijgt trouwens BEF 3750 per album betaald.
En dat voor het schrijven van gemiddeld 83.700 typografische
tekens per album! 6
Twee maanden later, op 15 juli, laat Hergé aan Lesne weten dat ook
de Nederlandse tekst van Licorne naar Bindels is gestuurd.
Pas medio oktober geeft Lesne een opsomming van exact dezelfde
titels als hierboven (in het Frans dit keer) waarvan hij veronderstelt
dat zowel de tekst als de covertitels nu klaar zijn. Hergé bevestigt dit
op 22 oktober en voegt er De zwarte rotsen weer aan toe waarvan de
tekst vrijdag 19 oktober naar Bindels is gegaan. Eind november zal
de beletteraar de Vlaamse teksten van Le trésor de Rackham le rouge
aanpakken die hij dan rond 15 januari 1946 klaar zal hebben.
Hergé laat tot slot weten dat hij bijzonder verheugd is dat de
Vlaamse titels nu eindelijk op het programma komen te staan en dat
papierschaarste geen issue meer is.
Begin november schrijft Casterman als reactie dat ze met die gegevens
nu een programma voor 1946 kunnen opstellen waarbij men
denkt aan het drukken van 200.000 albums, zowel in het Frans als
in het Vlaams, uiteraard in gedeelten (‘tranches’).
En zo zijn we eind 1945 net zo ver als een jaar eerder gedacht en
gehoopt was! Vijf albums op stapel en zelfs een zesde in voorbereiding.
Duizend Bommen! nr. 35 - april 2011
Vlaanderen en de Nederlandse markt gaan veroverd worden!
Op 7 januari 1946 vraagt Hergé om drukproeven van Tintin en Amérique
en Congo zodat hij ze aan zijn vertaler kan geven. Casterman
meldt terug dat die van Amérique worden opgestuurd maar dat hij
Congo niet heeft.
Op 12 februari geeft Hergé een résumé: de vertaling van Le Lotus
bleu moet het eind van deze maand klaar zijn en kan dan naar de
beletteraar. De Nederlandse tekst van Le trésor de Rackam le Rouge
ligt daar al en zal waarschijnlijk ook voor het eind van de maand
klaar zijn.
En dan eindelijk weet Lesne te melden dat Casterman de intentie
heeft naast het ‘Franse werk’ de Vlaamse markt te betreden met
twee titels: De zwarte rotsen en De geheimzinnige ster.
Dus niet Het gebroken oor als eerste titel zoals men aanvankelijk had
bedacht! De reden is praktisch; men laat deze titels meelopen met
een herdruk van de Franse albums waarbij na een simpele vervanging
van de Franse tekstfilm door de Vlaamse film een deel in het
Vlaams kan worden gedrukt.
Lesne geeft vervolgens, op 22 februari, een boodschappenlijstje aan
Hergé waar hij nog voor moet zorgen (titel en tekst cover, titelpagina,
achterkant, enz.). Wat Hergé dan ook doet.
Wanneer we het voorstel van de titels op het achterplat vergelijken
(afb. 4a en 4b) met het voorstel van 3 jaar eerder, dan blijkt Hergé
een paar titels aangepast, twee albumtitels toegevoegd en Kwik en
Flupke verwijderd te hebben (er was trouwens ooit sprake van De
rode krab, in de lijn van De blauwe lotusbloem en Het zwarte eiland). 7
Afb. 4a:
Voorstel achterplat,
20 december 1943
Afb. 4b:
Voorstel achterplat,
26 maart 1946
Maar dan.
In kapitale letters schreeuwt Lesne het in zijn brief van 6 april uit.
Niet DE GEHEIMZINNIGE STER maar HET GEHEIM VAN DE EEN-
HOORN gaan we tegelijkertijd drukken met DE ZWARTE ROTSEN.
19