September 2007 - Uw Regio

Fred van den Kieboom mag als archivaris dan dagelijks met
zijn handen in het verleden zitten, zijn hoofd kijkt al uit naar de
toekomst. Als het gemeentehuis straks verhuist naar Tholen
stad, krijgt het maar liefst 1.100 meter strekkende archief een
nieuw plekje parallel aan de publiekshal. Een frisse start voor
alle stukken, die in afwachting van de verplaatsing worden
omgepakt in zuurvrij materiaal en waar nodig worden gerestaureerd.
Het huidige onderkomen van de verzamelplaats voor belangrijke
documenten doet nog het meest denken aan een
bibliotheek – een bibliotheek uit de jaren ’70 welteverstaan.
Veel bruin, kaartenbakken en stellingkasten gecombineerd
met het huiskamergevoel van voorbije tijden. “Het
kan allemaal wel wat dynamischer”, bemerkt Fred van
den Kieboom, “maar daar wordt momenteel hard aan
gewerkt. Veel bronnen worden langzamerhand gedigitaliseerd,
zodat men in de toekomst bijvoorbeeld
ook vanuit thuis stamboomonderzoek kan doen of
bouwtekeningen kan inzien. Natuurlijk is veel materiaal
al op internet te vinden en die hoeveelheid
informatie zullen we alleen maar uitbreiden.”
Speurtocht
Het archief van de gemeente Tholen behoort tot
de openbare archiefinstellingen. De archiefwet
bepaalt dat gegevens van de overheid na twintig
jaar worden overgedragen aan een bewaarplaats
en dan openbaar worden gemaakt – uitzonderingen
als ‘geheime’ informatie van Defensie en
de AIVD daargelaten. Het materiaal is dus voor
iedereen inzichtelijk en tijdens openingsuren
kan men dan ook vrijuit zijn gang gaan. Van
den Kieboom verwelkomt dagelijks een vaste
stroom geïnteresseerden die graag een kijkje willen
nemen in doop-, trouw- en begraafboeken of
microfiches die de Thoolse gemeente rijk is. Van
den Kieboom: “Hoewel er ook veel jeugd langskomt,
zijn het toch vooral de wat ouderen die de
leeszaal bevolken. Jongeren hebben nogal eens te
kampen met tijdgebrek en voor het uitzoeken van
bijvoorbeeld een stamboom mag je nogal wat tijd
uittrekken. Op een ochtendje kun je met een beetje
geluk wel twee eeuwen aan voorouders opspeuren,
maar voor 1811 was alles nog niet zo mooi vastgelegd.
Dat betekent dus echt puzzelen met oude handschriften.
Bovendien kom je nooit helemaal klaar met zo’n
kwartierstaat: je zoekt naar de oudste voorouder en gaat
dan verder met de interessante weetjes; zaten er toevallig
struikrovers in de familie – dat soort dingen.”
Zoete inval
Een archief bestaat in principe uit papierwerk, eventueel aangevuld
met foto’s. Toch wordt een groot gedeelte van de ruimte in
het gemeentehuis ook ingenomen door een verzameling gebruiksvoorwerpen
van allerhande slag. “Als gemeente ontkom je daar
niet aan”, legt Van den Kieboom uit. “De brandweer was vroeger
een zaak van de gemeente, dus logischerwijs gaan spullen van
de brandweer dan ook naar de gemeente toe, als ze niet meer
gebruikt worden. Vandaar dat we enkele oude helmen en blus-
WONEN IN
THOLEN
Leven
emmers hebben. Daarnaast komen bezoekers ook vaak met van
alles aanzetten dat de moeite van het bewaren waard is – gelukkig
maar overigens. Je wilt toch dat er niets verloren gaat van
wat voor de cultuur en historie van de omgeving van belang is.
Een juiste plaats voor deze voorwerpen zou bijvoorbeeld streek-
museum De Meestoof zijn, maar ook daar is momenteel sprake
van ruimtegebrek. Tijdens de verhuizing zullen we in
kaart brengen wat er allemaal aan voorwerpen aanwezig
is. De mogelijkheid om hiervoor samen met
het streekmuseum een ruimte te gaan gebruiken
wordt in ieder geval voorzichtig
onderzocht.”
Hondenbelasting
Natuurlijk kan niet
alles bewaard worden.
Op basis van selectielijsten
moeten onderdelen
van het archief vernietigd
worden. “Soms kom je zaken
tegen die zo grappig
zijn of zo’n leuk tijdsbeeld
weergeven, dat je deze toch wilt behouden. Neem bijvoorbeeld
een leverantie voor het plaatsen van bewegwijzering. Dit klinkt niet
echt spannend, maar als je beseft dat het gaat om een stuk dat
dateert uit 1942, toen de bordjes allemaal in het Duits moesten
worden vertaald, dan geeft dat toch een heel mooi stukje geschiedenis
weer. Dat gaat dus niet weg. Of een kohier Hondenbelasting
uit 1924, waarbij zelfs de namen van de honden nog vermeld
staan…kijk: dat is een leuk aardigheidje.”
Schone lei
Er zijn genoeg mooie verhalen te vinden tussen de documenten.
Zaak dus, dat deze bewaard blijven voor het nageslacht. Op
donderdag 12 juli j.l. kopte de BN/De Stem: ‘Thools archief is bar
slecht’. Staan de zaken er zo slecht voor? De krantenkop schetste
inderdaad een tragisch beeld van de situatie, beaamt Van den
Kieboom, maar het is niet zo slecht met het archief gesteld als
dit artikel deed geloven. “In onze nieuwe bewaarplaats willen we
graag met een schone lei beginnen. Dat betekent dat we ons archiefmateriaal
behandelen tegen schimmels door ze – ook preventief
- te bestralen. Daarnaast worden stukken gerestaureerd, onder
andere door ze in een badje met papiervezels aan te vezelen en
ook nog eens ingepakt in zuurvrije dozen. Om te zeggen dat het
daarom erg slecht gesteld is met het Thoolse archief gaat te ver:
deze werkzaamheden horen er nu eenmaal bij. Om een mooi boek
uit de 16e eeuw in te kunnen blijven kijken, zullen wat kunstgrepen
uitgehaald moeten worden.” (SN)
Voor bouwtekeningen, oude bouwvergunningen, fotomateriaal,
stamboomgegevens en oude krantenedities kunt u dagelijks terecht
in het gemeentehuis. Archivaris Fred van den Kieboom helpt
u graag bij uw speurwerk. Voor meer informatie belt u met de
gemeente Tholen, 0166-668 248
5