1998-20-02 - Vrienden van Blijdorp

Kort verslag van de Algemene.
Ledenvergadering
Op zaterdag 18 april verza melden zich bijna 250 Vrienden, onder wie 171 leden, voor de
jaarlijkse Algemene Ledenvergaderin g, die dit jaar geheel in het teken stond van ons 35-jari g
jubileum . Het grote aa ntal was waarschijnlijk mede te danken aa n de komst van Lenie 't Hart,
maar ook het lunch buffet, waarvoor zich bijna 110 mensen aa nmeldden, en het mooie weer
zu llen zeker ni et ten nadele va n de opkomst gewerkt hebben. Daarnaast waren velen natuurlijk
raze nd nieuwsgierig naar de uitkomst va n de enquête. Dankzij de inschakeling van een
professionele fotograaf en een technicus va n Nationale-Nede rl anden kon er niets misgaan, zo
leek het. Helaas had Lenie op het laatste moment besloten de vid eoband, die ze wi lde
vertonen, toch maa r thuis te laten, zodat alle speciale video-apparatuur voor niets va n sta l
gehaa ld was. Tot overmaat van ramp is in alle haast het zwart-wit rolletje met opnamen va n de
Ledenvergadering in een bak voor kleurenfilms terechtgekomen, met als resultaat: alle foto's
mislukt! Daarom treft u bij dit verslag helaas geen foto's aan: wel zo jammer, want we hadden
u zo graag eens een ècht verbaasde Greet Gerritse laten zien .... .
In haar openingswoord heette de
voorzitter iederee n va n harte welkom, in het
bijzonder de ereleden Berger, Ramack en
Swaep, alsmede de heer Dorresteyn, directeur
va n Diergaarde Blijdorp. De heer
Klapwijk, hoofd PR!Marketing va n Blijdorp,
kon helaas niet bij onze vergadering
aanwezig zijn. De heer Hans Horsti ng,
voorzitter van het Stichtingsbestuur van de
Koninklijke Rotterd amsche Diergaarde, kon
helaas ook niet aanwezig zijn, maar kwa m
het bestuur nog wel even een succesvolle
vergadering wensen.
Mevrouw Groenhorst beschreef de
gebeurtenissen van het afgelopen jaar en
besteedde ook nog even aa ndacht aa n het
cadeau va n Diergaa rd e Blijdorp aa n de
Vereniging Vrienden va n Blijdorp ter
gelegenheid va n ons 35-jarig jubileum: een
diaprojector. Op deze manier kunnen we de
lezingen, die sinds afge lopen winter in de
Wolfert van Borselen Scholengemeenschap
gehouden worden, op een goede manier va n
lichtbeelden voorzien. Het bestuur heeft
uiteraard gesproken over het verzetten van
het tijdstip van aa nva ng van de lezingen,
aangezien we nu niet meer afhankelijk zijn
va n de Afdeling Horeca va n Diergaard e
Blijdorp. Er is bewust gekozen om de
lez ingen nog steeds te laten beginnen om
10.30 uur, omdat we op deze manier vóór
12.00 uur uit de Wolfert zijn en derhalve
geen dubbele zaa lhuur hoeven te betalen.
Verder is het aantal leden inmiddels al
gestegen tot 5783, dus de grens va n 6000
komt in zicht! Ook in de pers deden de
Vrienden het goed in 1997. Zo had De
Maasstad een hele pagina gewijd aan de
Maleise Bosrand, waarbij ook ruimschoots
aandacht voor de Vrienden was . Daarnaast
publiceerde het Algemeen Dagblad op
pagina twee een verslag va n de nieuwjaa rslezing
va n directeur Dorresteyn.
Na het openingspraatje van de
voorzitter was de eer aan Henk en Greet
Gerritse van het Promotieteam om de
nieuwe actievlag, en daarmee de nieuwe
actie, te onthullen: Onze nieuwe
Vriendentrots: de Oceanium Vogelrots !
Hiern a kreeg de hee r Dorresteyn het woord,
om mee r informatie over dit project in het
bijzonder en het Oceanium in het algemeen
te geven. We zu llen daar in dit verslag niet
dieper op ingaan, omdat de helft va n deze
uitgave aa n de Vogel rots gewijd is.
Er was slechts éé n opmerking over de
notulen van de vori ge Algemene Ledenvergadering.
Er werd vorig jaar gesproken
over een overdekte wachtruimte die
gebouwd zo u worden, voor minder validen.
De heer Dorresteyn antwoordde daarop, dat
die er zeker komt bij de nieuwe ingang bij
het Oceanium, maar dat de huidige ingang
op de monumenten lijst staat en dat iedere
bouwkundige aan passing door een hele
reeks comm issies goedgekeurd moet
worden. Blijdorp wil daarom geen aa nvraag

Knobbelzwijnen kwamen oorspronkelijk voor
in grote delen van Afrika. De Blijdorpknobbels
komen uit Gambia. De regering van
dat land heeft twaalf dieren beschikbaar
gesteld voor een Europees fokprogramma,
waaraan naast Blijdorp ook de dierentuinen
van Antwerpen, Arnhem en Hilvarenbeek
meedoen.
Er waren nog meer
verm eldenswaa rdige geboorten. Op 20
februari werd in Taman Indah een ze ldzame
mutslangoer geboren. Deze niet-alledaagse
dierentuinbewoners hebben hun naam te
danken aan de typerende 'pruik' en 'baard'
die hun witte gezichtjes als een bivakmuts
omzomen. Bij de geboorte zijn deze
opvallende aapjes feloranje van kleur. Heel
langzaam begint het aantal mutslangoeren in
Taman Indah toe te nemen. Zeer
vertederend zijn de vijf jonge stokstaartjes,
die nu regelmatig voor het publiek te zien
zijn in hun prachtige verblijf naast de entree.
De kleinklauwotters hebben (weer)
jongen. De drie jonge kleinklauwotters zijn
inmiddels al vijf maanden oud, maar pas nu
laten ze zich regelmatig in het buitenverblijf
in de Aziatische moerassen zien. Blijdorp is al
jarenlang een van de belangrijkste fokcentra
voor Aziatische kleinklauwotters; de huidige
jongen zijn al de nummers 53, 54 en 55 die
in Rotterdam werden geboren' De meeste
van die otters hebben een onderkomen
gevonden in andere dierentuinen waar ze op
hun beurt weer meewerken aan de
instandhouding van hun soort. De moeder
van het trio (die overigens nooit een eigen
naam gekregen heeft) werd zelf in Artis
geboren, terwijl vader Seppe afkomstig is uit
Dierenpark Planckendael (België). Seppe
heeft in Blijdorp al eerder jongen verwekt,
maar voor zijn huidige vrouwtje is dit het
eerste nestje. Hoewel ze de beschikking had
over een heerlijk verwarmd onderkomen,
was ze eigenwijs en betrok een zelfgegraven
hol in het buitenperk. Daar bracht ze haar
jongen ter wereld en pas toen het in
december echt koud begon te worden, pakte
ze haar kinderen op en verhuisde dan toch
maar naar binnen. Kleinklauwotters zijn
sociale dieren en vader Seppe helpt bij het
grootbrengen van zijn jongen: twee zoons en
een dochter.
In het Nachtdieren- en apen huis is
een jonge rolstaartbeer te bewonderen. Het
is alweer het derde jong van ouderpaar
Woodyen Vanessa. Na enige problemen:
Vanessa was eerst te dik om kinderen te
krijgen, met het eerste jong ging het mis en
bij het tweede jong was pa nogal nerveus en
bleef ma een wondje open likken. Nu gaat
het prima. Het geslacht is nog niet bekend.
Nieuwe gezichten:
Zoals u weet, hebben de Vrienden
van Blijdorp de aanleg van het nieuwe
kuifhertjesverblijf mogelijk gemaakt. Helaas
had Blijdorp op een gegeven moment slechts
twee vrouwtjes. Het bestuur van de Vrienden
heeft zich er hard voor gemaakt, dat er
naarstig naar een mannetje gezocht werd,
want het wil natuurlijk niet dat "ons" verblijf
straks leeg komt te staan. Gelukkig zijn er in
Amerika ook dierentuinen met kuifhertjes in
hun collectie; er werden zelfs twee verschillende
ondersoorten gehouden. De
Amerikaanse dierentuinen besloten zich op
één van de ondersoorten te richten en
daarmee kwamen de dieren van de andere
ondersoort (die in Europa in Blijdorp en
Wuppertal te zien is) vrij om naar Europa
gestuurd te worden. Na een jarenlange
voorbereiding arriveerden in november
eindelijk de zes kuifhertjes in Berlijn. Het zijn
vijf mannetjes en één vrouwtje, en Blijdorp
heeft nu één van die mannen ontvangen.
Verder ging er een mannetje naar Wuppertal,
en een mannetje naar Leipzig, terwijl de
overgebleven drie dieren, waaronder het
vrouwtje, in Berlijn blijven. Het is de
bedoeling dat één van beide vrouwtjes uit
Blijdorp binnenkort naar Leipzig gaat.
De Van Reesema-kas is geschikt
gemaakt voor het onderbrengen van levende
vlinders en inmiddels vliegen de eerste
honderd er al rond. Het is een fantastisch
gezicht, waardoor deze kas weer een stuk
aantrekkelijker voor het publiek geworden is.
Er komen weer vleermuizen in de grot.
Blijdorp heeft 40 nijlroezetvleermuizen
ontvangen. Wanneer de grot weer open gaat
voor publiek is nog niet bekend.
Sinds enkele weken zwemt er een
tweede soepschildpad in het Oceaniumproefbassin
in de Amazonehal. Zij is
afkomstig uit Reptielenzoo Iguana in
Vlissingen . Het was namelijk gebleken dat
zowel in Rotterdam als in Vlissingen een
eenzame soepsch ildpad rondzwom. In de
toekomst krijgen ze mogelijk een plaats in
het Oceanium. De zeeschildpadden zijn
goed te combineren met haaien. De
nieuweling heeft overigens wel even moeten
wennen aan het formaat van het aquarium
en haar eigen snelheid. Haar vorige verblijf
was heel wat kleiner.
In het Nachtdieren- en Apenhuis zijn
sinds kort zogenaamde jumping rats (ook
wel votsotsa's genoemd). Deze grootste
knaagdieren van Madagascar voeden zich
voornamelijk met gras, knollen en wortels.
Ze zijn vooral actief in de schermering. Zoals
zoveel dieren op Madagascar worden ze
ernstig in hun voortbestaan bedreigd.
Gelukkig is de Jersey Wildlife Preservation
Trust een aantal jaren geleden begonnen met
een natuurbeschermingsprogramma voor dit
ei land. Als onderdeel daarvan is er een aantal
individuen van een aantal diersoorten naar
Jersey gehaald. Blijdorp is gevraagd om mee
te werken aan dit instanclhouclingsprogramma.
Ze zijn te vinden in twee
verblijven in het eerste nachtclierengecleelte.
De loewak heeft plaats moeten maken en is
verhuisd naar Engeland, waar hij gezelschap
zal krijgen van een vrouwtje.

Winterlezingen uitgelicht
In deze uitgave van Vriendennieuws aandacht voor alweer de laatste twee lezingen van het
afgelopen winterseizoen. Ook dit keer werden we geïnformeerd over niet alledaagse
onderwerpen. Overigens had Blijdorp-directeur Dorresteyn nog een cadeautje ter gelegenheid
van het 35-jarig bestaan van de Vrienden: om voor eens en voor altijd verlost te zijn van het
probleem met de diaprojector kreeg onze voorzitter er één van Blijdorp als cadeau voor onze
35-ste verjaardag. Blijdorp: bedankt!
Zaaien, stekken en
afvalverwerki ng
AI zo'n twee tot drie jaar voordat een
nieuw project in Bl ijdorp geopend wordt,
zijn de mensen van de Botanische Afdeling
druk bezig met het zaaien, stekken en
vermeerderen van planten voor de nieuwe
biotoop. Materiaal hiervoor verkrijgen zij
door uitwisseling met botanische tuinen over
de gehele wereld.
Als we de verschillen tussen de oude
en nieuwe tuin op een rijtje zetten, zien we
dat de beplanting in de nieuwe verblijven
veel belangrijker is geworden. Vroeger waren
de kooien duidelijk zichtbaar en was er
nauwelijks groen in de verblijven. In de
nieuwe biotopen zijn de verblijven ruimer,
de hekken voor zover mogelijk onzichtbaar,
en worden gebouwen het liefst weggewerkt
met planten. Er wordt zelfs geprobeerd om
storende elementen van buitenaf (flats en
dergelijke) aan het oog te onttrekken.
Bovendien probeert men om planten te
gebruiken die in het desbetreffende biotoop
thuishoren. Natuurlijk brengt dat weleens
problemen met zich mee. Onder de dieren
bevinden zich echte "plantenslopers" (en
laten we sommige bezoekers niet uitvlakken),
of de bamboe bloeit "opeens" massaal om
daarna af te sterven. In een gebouw als
Taman Indah hebben de planten het moeilijk
door de ammoniak-lucht, te lage
luchtvochtigheid, te weinig licht, ete. Een
heel nieuw computersysteem met een
beregeningsinstallatie moet hierin verbetering
gaan brengen. Het onderhoud aan de
beplanting vergt veel werk. In Blijdorp
worden nooit kunstmatige bestrijdingsmiddelen
gebruikt (ook in de kassen maakt
men gebruik van biologische bestrijdingsmiddelen).
Dat betekent dat veel werk
handmatig gebeurt. In de winter wordt er
veel gesnoeid en krijgt het straatmeubilair
(banken en prullenbakken) en de bestrating
een beurt. De mensen van de Botanische
Afdeling zorgen er ook voor dat de tuin elke
ochtend geveegd wordt en dus altijd weer
netjes is. Tevens verzorgen zij de enorme
afvalstroom in Blijdorp. Dit varieert van mest
(500.000 kilo per jaar!), tot restaurantafval,
GFT-afval, sloopafval, etcetera. Alles wordt
gescheiden ingezameld en naar diverse
verwerkingsbedrijven afgevoer.d. U begrijpt
dat met al deze bezigheden de dagen voor
de medewerkers goed gevuld zijn!
Het grote belang van een
poetsgarnaal
Ook Michaël Laterveer gunde ons
een blik achter de schermen. De sectie
Mariene Biologie houdt zich binnen Blijdorp
bezig met de kweek van aquariumdieren en
doet onder meer gedragsonderzoek naar de
Atlantische mensenhaai. Ook deze afdeling is
allang begonnen met het Oceanium: de
inrichting van nieuwe verblijven voor
visscholen, kwallen en mensenhaaien. Het
testen van de zeewaterkwaliteit,
stromingspatronen en filtertechnieken . Welke
soorten zijn te combineren in een verblijf?
Werk genoeg! Aan de hand van dia's nam
Laterveer ons mee naar de wereld van de
koraalriffen, kokerwormen, sponzen,
anemonen en poetsgarnalen.
Zoals bekend huldigt Blijdorp het
principe dat nog hoogst zelden in het wild
gevangen dieren worden toegevoegd aan de
collectie. Deze filosofie wil men in het
Oceanium ook in de praktijk brengen voor
wat betreft de vissen. Dat is uniek! De
meeste aquaria vullen het vissenbestand aan
met wildvang. Blijdorp zal in het Oceanium
een heus marien-biologisch laboratorium
inrichten. Om vissen te kunnen kweken en
grootbrel'lgen moet inzicht worden verkregen
in de voedselketen. Door de realisatie van
een aparte kweekruimte in de Rivièrahal kon
in 1997 worden gestart met het opzetten van
kweekprogramma's. In eerste instantie heeft
het onderzoek zich gericht op het kweken
van voedselorganismen, zoals eencellige
algen, raderdiertjes en pekel kreeft jes. Na veel
vallen en opstaan is dat gelukt. Verder zijn er
goede vorderingen gemaakt met het
einddoel: het kweken van dieren die in het
Oceanium te zien zullen zijn. De gebande
poetsgarnaal is met succes gekweekt, er is
inmiddels zelfs een tweede generatie tot
volwassenheid gekomen. Ook bij andere
diergroepen zijn er vorderingen gemaakt,
bijvoorbeeld met de kweek van de oranjezwarte
anemoonvis en de Mangrovekwal
Wat is het belang van een
poetsgarnaal? De poetsgarnaal "poetst" de
huid van vissen. Ze ontdoen langskomende
dieren van bijvoorbeeld schimmels en luizen.
Soms gaan scholen vissen speciaal naar een
"poetsstation" om gereinigd te worden.
Zonder de poetsvisjes gaat de gezondheid
van de dieren snel achteruit! Vissen weten
dat, poetsgarnalen worden dan ook bijna
nooit opgegeten. Ga bijvoorbeeld maar eens
kijken bij die reusachtige tandbaars, achter in
de Rivièrahal bij de openbare telefoons: ook
hij heeft gezelschap van zo'n poetsvisje.
Ook voor de bezoeker zijn
bovenstaande ontwikkelingen heel
interessant. Zo zullen we in het Oceanium de
verschillende ontwikkelingsfasen in de
onderwaterwereld zelf kunnen bekijken.
Kwalletjes kunnen bijvoorbeeld worden
gebruikt als verrijkingsmateriaal voor de
zeeschildpadden, waardoor de verblijven
voor de dieren veel interessanter worden.
Niet in de laatste plaats kan, door middel van
kweek, worden bijgedragen aan de vergroting
van kennis over het leven in de oceanen en
in sommige gevallen aan direct natuurbehoud.
Kortom, als u niet bent geweest dan
heeft u heel wat gemist. Het volgende
winterseizoen bent u echter weer van harte
welkom. In de nieuwe locatie, de aula van de
Wolfert van Borselen scholengemeenschap,
bent u verzekerd van goede voorzieningen
en natuurlijk heeft u op deze dagen, na
afloop van de lezing, gratis entree tot de
Diergaarde.
Tekst: Monique van Leeuwen en
Marcel Kreuger
Foto's: Gerda v.d. Linde

Nieuwste Vriendenactie van
start gegaan!
Tijdens de afge lopen Algemene Ledenvergadering is het startsein gegeven voor onze nieuwste
actie: "Help mee aan onze nieuwe trots: de Oceanium-vogelrots". De komende twee jaar
proberen we om in totaal één miljoen gu lden voor dit verblijf bijeen te brengen. Na een aantal
soorten met een hoge "aaibaarheidsfactor", zoa ls olifanten, gorilla's, de zeeotter en de gibbons,
hebben we nu, in overleg met de directie va n Diergaarde Blijdorp, met goede redenen voor dit
project gekozen .
In de eerste plaats willen we de
komende jaren onze aanwezigheid in de
Diergaarde duidelijker naar voren brengen.
De Oceanium-vogelrots wordt voor de
meeste bezoekers het allereerste verblijf dat
ze in Diergaarde Blijdorp tegenkomen. Ze
worden dan direct met onze aanwezigheid
geconfronteerd. Uiteraard zullen we er de
komende jaren voor zorgen dat bezoekers
ook in de rest van de tuin onze naam nóg
vaker tegenkomen!
De tweede reden is echter minstens
zo belangrijk. Vogelrotsen zijn niet bij veel
mensen bekend, terwijl ze toch bijzonder
kwetsbaar zijn. Een olieramp, bijvoorbeeld,
kan voldoende zijn om een hele kolonie
vogels in één klap uit te roeien. Daarom is
het van groot belang er wat meer wat te
leren, zodat dierentuinen, als het nodig
mocht zijn, een bijdrage kunnen leveren aan
de instandhouding van de op vogel rotsen
aanwezige soorten. Daarnaast kunnen,
dankzij de Vrienden, straks miljoenen
mensen op een gemakkelijke manier in
aanraking komen met dit prachtige stukje
natuur. We hopen natuurlijk, dat mensen
hiervan onder de indruk raken en in de
toekomst bewuster met ons milieu omgaan.
De volgende twintig (!) bladzijden van
Vriendennieuws bevatten alle informatie over
de Vogelrots, om u helemaal op de hoogte te
brengen van alle facetten van deze actie.
Daarnaast hebben we een nieuwe
ledenwervingsfolder gemaakt, die ook gericht
is op onze actie. Tijdens de speciale
Jubileum-braderie, op 27 juni aanstaande,
kunt u nog veel meer informatie krijgen bij
de speciale "Vogelrots-stand" die daar
aanwezig zal zijn.
We hopen met deze actie één
miljoen gulden bijeen te brengen. Om zoveel
mogelijk inkomsten ten goede van deze actie
te laten komen, proberen we (zoa ls altijd) de
kosten zo laag mogelijk te houden. Zo heeft
MultiMail een prachtig logo ontworpen, heeft
Confetti gratis een prachtige vlag ontworpen
en heeft drukkerij Bazuin de acceptgiro's
weer gratis bedrukt. Verder hebben
dierentuinen over de hele wereld (van Japan
tot aan de Verenigde Staten) fotomateriaal
vrij van rechten beschikbaar gesteld . We
hopen van harte dat ook u onze actie wilt
steunen en de bijgesloten acceptgiro wilt
gebruiken voor het doen van een extra gift,
ten gunste van Bass Rock. Dan kunnen we
over twee jaar met z'n allen zeggen: "wij zijn
trots op onze vogel rots ! "
MAVEMAT B. V.
Onderhoud en reparatie van stalen steigers.
In-en verkoop stalen steigers, nieuw en gebruikt.
Verhuur stalen steigers.
Verhuur accommodaties.
Verkoop stalen stapelbakken.
MAVEMAT B. V.
Sydneystraat 44
3047 BP Rotterdam
Telefoon 0 I 0 4 J 5 41 00
Telefax 0104159727 .. -

Vogelwijzer
Bewoners van de vogel rots
De nieuwste actie van de Vrienden is gericht op een vogel rots, maar in feite gaat het ons
natuurlijk om de bewoners ervan. Daarom zu llen wij u hier iets verte ll en over twee
toekomstige bewoners van onze nieuwe trots.
Clowns van de zee
De (Atlantische) papegaaiduikers die
naar Blijdorp komen, zijn ongetwijfeld de
meest opvallende bewoners van Bass Rock.
Papegaaiduikers behoren tot de familie van
de alken (Alcidae). Alle alken zijn kleine
gedrongen vogels met een voornamelijk
wit/zwart verenkleed en korte smalle
vleugels. Hiermee kunnen ze goed duiken en
de vleugels als propellor gebruiken. Vliegen
gaat wat moeizamer en kost veel energie
door de snell e, wat snorrende, vleugelslag.
Ook hebben alle alken naar achter geplaatste
poten:dit is makkelijk bij het zwemmen en
duiken. Bij het lopen is dit een nadeel.
Het leefgebied van de alken is het
noordelijke Atlantische gebied. Alleen om te
broeden komen ze aan land. Het zijn dus
echte zeevogels.
Wereldwijd zi jn er drie soorten
papegaaiduikers waarvan de (Atlantische)
papegaaiduiker), die naar Blijdorp zal
komen, de mooist gekleurde is. De
wetenschappelijke naam Fratercu/a arctica
staat voor "broedertje van het
Noordpoolgebied". Zijn Nederlandse naam
dankt de vogel aan zijn gekleurde grote
snavel die wat op een papegaaiensnavel lijkt.
Op zijn mooist toont deze 26 tot 29
cm grote voge l zich in zijn broed kleed. Zijn
snave l is dan het grootst en mooist door de
felgekleurde hoornplaten die er overheen
zitten. De felgekleurde snavels spelen een
belangrijke rol bij de communicatie en
natuurlijk om te imponeren. In de rui, vlak
na het broedseizoen, va llen deze hoornplaten
af en is de snavel kleiner en valer van
kleur. Ook zijn dan de zijkanten van de kop
wat donkerder. Aan het aantal gekleurde
lijnen op de snavel is grofweg de leeftijd van
de papegaaiduiker af te lezen: hoe meer
lijnen hoe ouder de papegaa iduiker. Ook
zou het geslacht va n de vogel aan de snavel
te zien zijn: mannetjes hebben een grotere
snave l. Echter de vogels die in het noorden
leven zijn helemaal wat groter dan de vogels
uit het zuiden. Zeer betrouwbaar is
geslachtsbepaling door middel van
snavelgrootte dus ni et. De papegaaiduiker,
ook wel "clown van de zee" genoemd, is hèt
symbool van de noordelijke Atlantische
Oceaan. Kolonies van papegaaiduik.ers
komen over het hele gebied verspreid voor;
van het noordelijke Spitsbergen tot Bretagne
en Maine in het zuiden. Papegaaiduikers zijn
in principe trouw aa n elkaar, trouw aan hun
kolonie en zelfs trouw aan hun eigen
nestplaatsje in die kolonie. Alleen stellen die
niet succesvol zijn bij het broeden, gaan uit
elkaar. Het broedseizoen begint voor de
meeste papegaaiduikers in de eerste helft van
mei. Gewoonlijk zijn ze ongeveer vijf jaar als
ze voor het eerst zelf een nestgang gaan
graven of een gang van een konijn of
stormvogel in gebruik nemen. Ook gebru iken
ze wel eens natuurlijke spleten. Zelf graven
ze met hun snavel en poten gangen van zo'n
drie meter lang!. Het eigen lijke nest wordt
bekleed met wat gras en veren. Het ene witte
ei wordt door beide ouders ongeveer 40 tot
43 dagen bebroed. Vervolgens komen bijna
alle eieren in de kolonie tegelijkertijd uit. Het
jong wordt door beide ouders op het nest
gevoerd. Dit levert de karakteristieke leuke
beelden op van de papegaaiduiker met
meerdere visjes overdwars in de snavel. Na
zo'n 40 dagen laten de ouders hun jong
alleen achter. Voor hen zit het broedseizoen
erop: ze broeden maar één keer per jaar. Het
jong gaat een kleine week later 's nachts
alleen de zee op. Tot het volgende
broedseizoen zullen de papegaaiduikers
nauwelijks meer aan land komen. Ook voor
hun voedsel hoeven ze niet aan land: al hun
voedsel vinden ze op zee. Het bestaat
namelijk deels uit plankton en deels uit vis.
Met name za ndsp iering, kleine harinkjes,
sprot en lodde eten ze graag. In de winter
eten ze wat meer zeepier en kreeftachtigen.
Zoals alle alken duiken de papegaaiduikers
naar hun voedsel: daarbij komen ze wel zo'n
60 à 70 meter diep! In Blijdorp zal straks
goed te zien zijn hoe ze hun voedsel vangen,
dankzij de glazen wanden die gebruikt zu llen
worden. Onder water jaagt de
papegaaiduiker echt achter de vis aan.

WINKELCENTRUM
MGR. NOLENSLAAN
Postkantoor Mgr. Nolenslaan A. Simons jr. Groente en Fruit
Oogadviseur Paul Berg Vishandel Gorzeman
Wasserette v.d. Wal
Hap Snap
Zeeman
Milo
I.T. Interieur
Dortier Market
VSB-bank
Videoland
Kapsalon Femmy
Toerkoop Reisbureau
De Knabbelfarm Slagerij Hans de long
Windsor House
Drogisterij Bergsen
Banketbakkerij Scholtes
Boekhandel van leeuwen
Hairstudio Number One lichtdrukkerij Daalhuisen
Plusmarkt Koornneef Bloemen- en Plantenpaleis
Slijterij "de Beurs van Schiedam"
Dil is een object von de Forlress Groep Rotterdam
De vogelrots achter de schermen
Wanneer de bezoeker van de Diergaarde in de toekomst zijn tocht door het Oceanium begint
bij het door de Vrienden gesponsorde Vogelrots-verblijf, zal hij zich verwonderen over de
natuurlijke aanblik die het geheel biedt. Blijdorps vogelrots bestaat uit een groot bassin en een
rots waarop de vogels leven en hopelijk broeden. Bovenin het verblijf komt een ruige
grasbegroeiing, zoals in de natuurlijke omgeving (zie artikel "Live verslag van een vogel rots" op
bladzijde 32).
In het verblijf worden enkele knappe
staaltjes van techniek toegepast, maar daar
zal de bezoeker niets van zien. Om toch iets
meer te weten te komen over hetgeen er
allemaal bij dit verblijf komt kijken, sprak de
redactie van Vriendennieuws met Gerard
Visser, voorzitter van het ontwerpteam van
het Oceanium. Naar aanleiding van dit
gesprek zullen we u enkele in dit verblijf
toegepaste technieken uitleggen en iets
vertellen over de opbouwen het onderhoud
van het verblijf. Daarnaast zullen we kort
enkele vissen, die dit verblijf ook gaan
bewonen, de revue laten passeren . Over de
vogels van de vogel rots kon u in " De
Vogelwijzer" op pagina 22 al lezen.
Het watergedeelte
Het watergedeelte van de Vogelrots
in Diergaarde Blijdorp kan maximaal 200
kubieke meter (= 200.000 liter) water
bevatten. Meestal zal er echter "slechts" 180
kubieke meter aanwezig zijn, omdat anders
het waterniveau in het verblijf te hoog is. Het
bassin wordt gevuld met zeewater afkomstig
uit de Noordzee. Dit water wordt met
tankers aangevoerd in de Schiehaven te
Rotterdam en vandaar met een pijpleiding
naar de opslagtank van het Oceanium
vervoerd. Vorig jaar kon u in Vriendennieuws
lezen, dat Blijdorp twee mogelijkheden had
om aan zeewater te komen: uit de zee halen,
of zelf maken. Aangezien de eerste methode
na zuivering ook een voldoende kwaliteit
water oplevert, haalt Blijdorp voor het
Oceanium water uit zee.
Vanuit de opslagtank wordt het water
na desinfectie met UV licht en
ozonbehandeling eerst naar verblijven
gepompt met daarin dieren, die zeer zuiver
water nodig hebben, zoals koraal en de
haaien . Deze dieren halen namelijk hun
zuurstof uit het zeewater.

Bezoek de Vrienden op Internet:
http://www.aric.nl/vvb/vvb.htm
Voor het laatste nieuws uit Blijdorp
en veel kleurenfoto's!
Hobby CENTRUM
MAGAZijN Blï dORp
Stadhoudersweg 97c
3039 EC Rotterdam
Telefoon 0 I 0 466 3 I 80
CEREEdscllAppEN • IJZERWAREN
ElEkTRA • SANiTAiR • VERF • SLEUTELsERViCE
Ruim assortiment aan
dieren en -benodigdheden
Op vertoon
van deze advertentie
ontvangt u een kanarie
",u, '00; ,oof 45, _
Pretorialaan 24-26 • 3072 EN Rotterdam
telefoon: 0104853900
Of je HU
woont in een
. "
"statige laan
of een terrarium
MAKELAARDIJ RUBENSPLEIN
weet als geen ander hoe het is
om goed gehuisvest te zijn l
Uw Makelaar met de Persoonlijke
aandacht.
MAKELAARDIJ Rembrandtlaan 2 • Broersvest 10
RUBENSPLEIN Schiedam 010 273 12 22
Y+eloria
:7!ruariumspeciaalzaak ;;u
Ruim 300 m 2 dierplezier!
Op vertoon van deze advertentie
en een aankoop van /50,aan
tropische vissen
125,-
Nieuws uit andere dierentuinen
Het zal niemand ontgaan zijn dat er
de afgelopen maanden in het Noorder
Dierenpark Emmen liefst vier olifantjes
geboren zijn. Nadat er in 1992 en 1994 al
elk twee jongen geboren waren, kwam de
fok even op een lager pitje te staan, omdat
de bul Naing Thein, die tot dan toe hetzelfde
verblijf als de vrouwtjes bewoonde een eigen
verblijf kreeg. Daar kon hij zijn dames
ongestoord ontvangen, terwijl de verzorgers
zonder grote ri sico's het grote buitenverblijf
van de koeien konden betreden. De
afgelopen jaren zij n alle zes volwassen koeien
bij Naing Thein op bezoek geweest en niet
zonder resultaat! Hij heeft alle vrouwtjes
gedekt en op 9 november opende Yu Zin de
rij, door het levenslicht te schenken aan haar
tweede zoon, Aung Naing Lay, Birmees voor
"geboren winnaar". Haar eerste zoon was Bo
Cyi, die in 1992 geboren werd en in 1993
aan de gevolgen van een val in de gracht
overleed. Op 23 december schonk Thi Ha
Phyu het leven aan haar eerste jong: Tsje
Pyan, Birmees voor "rijzende ster". Ook dit
jong, weer een mannetje, werd in de kudde
geboren en hij ontwikkelt zich goed, hoewel
de moeder niet echt heel zorgzaam met haar
jong omspringt. Op 8 februari 1998 kreeg
Swe San Thay (wat 'n namen ... ) haar eerste
jong; geheel in traditie een mannetje dat de
naam Maung Htoo kreeg, Birmees voor
"onvoorspelbare jongen" . Op zondag 8
maart, tenslotte, kreeg Htoo Kin Aye, de
meest ervaren koe uit de kudde, haar derde
kalf: eindelijk een vrouwtje, dat de naam Ma
Palai kreeg, Birmees voor "juffrouw parel " .
Op het moment zijn er nog twee vrouwtjes
drachtig: hun jongen worden in 1999
verwacht. Maar vier jonge olifanten in zo'n
korte tijd is nog in geen enkele dierentuin ter
wereld gezien geweest.
Op 17 december is de jonge witte
neushoorn Kapamba, geboren 18 maart
1996, naar de dierentuin van Werribee in
Australi ë vertrokken. Dat was nodig, omdat
men in het Noorder Dierenpark geen twee
mannetjes neushoorns kan houden. Het
probleem is echter slechts ten dele opgelost,
want moeder Cingabelle had haar antwoord
al klaar en w ierp op 27 februari gewoon weer
een zoon! Dit is haar tweede jong, en hij
heeft de naam Banyari gekregen, naar een
Afrikaanse stam. Verder werden er dit
voorjaar weer maraboes en pelikanen
geboren (hetgeen uitzonderlijk in dierentuinen
blijft) en de giraffen-liefhebbers
kunnen in Emmen nog genieten van drie
jonge giraffen, die vorig jaar geboren zijn
(Bron: Persberichten Noorder Dierenpark en
Internet: www://http/emmen-zoo.nl).

Net zoals Diergaarde Blijdorp draagt
ook Ouwehands Dierenpark naar beste
vermogen bij aan natuurbescherming en -
herstel. Bij Blijdorp gaat het echter om
mondiaal natuurbehoud, terwijlOuwehands
het dichter bij huis zoekt en een relatie
probeert te leggen met onze directe
omgeving. De laatste jaren komt dit concept
duidelijk naar voren in de realisatie van
projecten als het Berenbos, het
Noordzeewad en het Tijgerbos. Verder
werden er zonnepanelen in het dierenpark
geplaatst, werden bouwmaterialen voor de
nieuwe verblijven zoveel mogelijk gerecycled
en sinds vorig jaar worden er in de
restaurants biologische produkten gebruikt.
Op deze manieren probeert Ouwehands als
informatiecentrum een voorbeeldfunctie
naar het publiek uit te dragen. Met Pasen dit
jaar opende Ouwehands de volgende stap in
dit totaal nieuw type "dierentuin": het "Lapse
Land". Via een loopbrug zijn de rendieren, 2
mannetjes en 13 vrouwtjes, goed te zien.
Daarnaast komt een groot verblijf voor Laplanduilen,
en ook zullen er nog Europese
kraanvogels aan de collectie worden
toegevoegd . Een oude opslagruimte is
omgebouwd tot het "Lapshuis", met
informatie over de diersoorten en de
"Sami's" , ook wel "Lappen" genoemd, het
volk dat zo'n nauwe band met rendieren
heeft (Bron: persbericht 6 april 1998). Om
deze fase te realiseren heeft Ouwehands
afscheid moeten nemen van één van de
meest markante gebouwtjes uit de
dierentuin: het reptielenhuis. Verder is
Ouwehands Dierenpark alweer druk bezig
met het volgende project: Waterland, waar
onder andere bevers en zeearenden een
plekje zullen krijgen. De eerste fase hiervan
wordt waarschijnlijk al deze zomer geopend.
Verder ontving Ouwehands een tweede
veelvraat: het is een mannetje van net een
jaar oud. Het is te hopen dat hij samen met
het al langer aanwezige vrouwtje een
vruchtbaar stel zal vormen, want veelvraten
planten zich niet zo gemakkelijk voort in
dierentuinen. Op 29 juli en 5 en 12 augustus
is er "Ouwehand by night" van 19.00 tot
24.00 uur, met een (vooraf te reserveren)
barbecue. Meer informatie verkrijgt u bij
Ouwehands Dierenpark, telefoon 0317-
650200.
Safari Beekse Bergen toont de
bezoekers sinds begin april zes jonge
Afrikaanse wilde honden, die 8 januari
geboren zijn. Afrikaanse wilde honden zijn
erg bedreigd in Zuidelijk Afrika (met name
door hondsdolheid) en daarom is er een EEP
voor deze soort opgezet, gecoördineerd door
Beekse Bergen. De jongen, drie mannetjes
en drie vrouwtjes, vormen het eerste
nageslacht van een nieuwe groep. Vroeger
had Safari Beekse Bergen slechts één groep,
maar met het gereedkomen van de
wandelsafari, ontstond de mogelijkheid om
meerdere ruime verblijven aan te leggen. Er
werd een tweede groep samengesteld,
bestaande uit twee in Beekse Bergen
geboren vrouwtjes en drie wildvang
mannetjes, die al enige jaren in de dierentuin
in Amnéville (Frankrijk) verbleven. In
Nederland zijn Afrikaanse wilde honden
verder alleen te zien in Artis (Bron:
Persbericht Safari Beekse Bergen, 25 maart
1998).
Artis, op haar beurt, heeft onlangs
negen jonge mannelijke Afrikaanse wilde
honden naar Franse dierentuinen gestuurd.
De afgelopen jaren had de groep tweemaal
jongen gekregen, waardoor het perk
enigszins overbevolkt raakte. De
overgebleven dieren hebben nu weer de
ruimte. Verder vertrekt binnenkort het vorig
jaar in Artis geboren giraffenvrouwtje Patricia
naar Blijdorp. Op 17 februari is de eerste
paal geslagen in het uitbreidingsterrein van
Artis: het naast de dierentuin gelegen "terrein
Doklaan". Deze uitbreiding van vier hectare
zal uiteindelijk resulteren in een Afrikaans
landschap aan een Amsterdamse gracht. De
zeldzame witstaartgnoes en de Grevy's
zebra's zullen als eerste profiteren van de
extra ruimte. Zodra deze hoefdieren over
een jaar hun nieuwe verblijf hebben
betrokken, ontstaat er in de karakteristieke
1ge eeuwse tuin meer ruimte voor de
"achterblijvers". Aansluitend wordt in het
Afrikaanse landschap gewerkt aan verblijven
voor andere dieren, zoals de algazeIlen en de
grote katachtigen (Bron: Persbericht 17
februari 1998).
Sinds twee jaar is Apenheul in
Apeldoorn bezig met de uitvoering van een
Masterplan. In 1997 werd onder meer het
bonobo-eiland in gebruik genomen.
Apenheul kreeg vorig jaar twee mannelijke
bonobo's uit Antwerpen, en een vrouwtje uit
de Verenigde Staten. Onlangs kreeg
Apenheul een groep van zes bonobo's (twee
mannetjes en vier vrouwtjes) uit Kinshasa
(Democratische Republiek Kongo)
aangeboden. Daar waren ze jarenlang
gehuisvest in een onderzoeksinstituut, om op
deze manier te voorkomen dat ze in de
dierenhandel terecht zouden komen. De
komst van deze zes bonobo's naar Apenheul
is tegelijk de start van een structurele
samenwerking met
natuurbehoudsorganisaties in Kongo om de
bonobo èn zijn leefomgeving te beschermen.
Daarnaast biedt Apenheul hulp bij de
verzorging van een aantal andere in beslag
genomen bonobo's, die in Kinshasa zijn
achtergebleven. Onlangs arriveerde er nàg
een bonobo in Apenheul: een in Frankfurt
geboren vrouwtje. Daarmee heeft Apenheul
nu tien bonobo's, één van de grootste
groepen in Europa (Bron: Persbericht 6 april
1998). Binnenkort wordt er trouwens ook
nog gezinsuitbreiding verwacht, want het uit
Amerika afkomstige vrouwtje is zwanger!
In november kwamen er negen
wanderoes. De wanderoes, oorspronkelijk
afkomstig uit India, worden ernstig in hun
voortbestaan bedreigd. In Apenheul krijgen
ze een plaatsje in het "Iangoeren- en
makakengebied" dat komend voorjaar
geopend wordt. Ook zullen er dan nog
mutslangoeren aan de collectie worden
toegevoegd, die overigens inmiddels
gearriveerd zijn. Tenslotte arriveerden er op 5
december twee rode titi's (Callicebus
cupreus) in Apeldoorn. Titi's zijn diertjes die
zowel qua uiterlijk als gedrag tussen de
dwergapen en de saki's "zweven". Ze komen
voor in Zuid-Amerika en leven in paren. De
dieren op Apenheul komen van de
Universiteit van Kassei (Duitsland) en zijn
twee van de in totaal ongeveer tien dieren
die van deze soort in Europa te zien zijn.
Titi's hebben een heel sterke onderlinge
band. Ze wijken nauwelijks van elkaars zijde
en als ze rusten draaien ze hun staarten in
elkaar.
In 1997 werden er in totaal drie
gorilla's geboren en half april nog één,
waarmee het totaal aantal in Apenheul
geboren gorilla's op 31 komt. Het zal u
duidelijk zijn waar u het komend voorjaar
naar toe moet.. .. (Bron: Zoomaar nr. 24,
winter 1997).
Dierenpark Planckendael heeft de
winter gebruikt voor het aanleggen van een
stukje Australië. Naast de "normale" soorten
als emoes en kangoeroes zullen hier ook
wombats, witgezichtreigers, blauwtongskinks
en koraalteenboomkikkers een onderkomen
krijgen. Dé trekpleister van de nieuwe
attractie wordt echter een tweetal koala's,
dat van mei tot en met oktober in
Planckendael te zien zal zijn (Bron: Ludo
Permentier in het Antwerps Nieuwsblad, met
dank aan Roger Vangossum). Een paar jaar
geleden had Zoo Antwerpen ook een
seizoen lang twee koala's, en dit leverde hen
zoveel extra bezoekers op, dat men het

gastoptreden graag nog een keer wil
herhalen. Het houden van koala's in ons
klimaat is niet eenvoudig, vanwege het
eenzijdige voedsel dat ze eten. De
eucalyptusbladeren kunnen hier
onvoldoende gekweekt worden en moeten
daarom uit mediterrane landen aangevoerd
worden. Er zijn in Europa maar twee
dierentuinen die permanent koala's in de
Agenda
woensdag 20 t/m zondag 24 mei:
Meerdaagse reis naar de dierentuinen
van Leipzig, Hannover, Walsrode en Rheine
in Duitsland.
zaterdag 23 mei 1998:
Knakendag: de verjaardag van
Diergaarde Blijdorp. Tijdens deze feestelijke
dag kunt u Blijdorp voor slechts twee knaken
binnen en worden er allerlei activiteiten
georganiseerd. Uiteraard zijn ook de
Vrienden van de partij met een speciale
stand, om informatie over onze nieuwste
actie te geven, en natuurlijk om leden te
werven!
zaterdag 27 juni 1998:
Braderie in Diergaarde Blijdorp,
georganiseerd door de Vrienden van
Blijdorp, met tal van activiteiten rond de
Vrienden. Meer informatie, alsmede de wijze
waarop u zèlf kunt deelnemen, vindt u op
pagina 35 van deze uitgave.
zaterdag 4 juli 1998:
Fotocursus verzorgd door
dierentuinfotograaf Rob Doolaard, waarbij u
kunt leren hoe u mooiere foto's van dieren in
dierentuinen kunt maken. Zie bladzijde 38.
donderdag 9 juli 1998:
ZOOmeravond voor de Vrienden van
Blijdorp. Toegang vanaf 17.00 uur met één
introducé, uitsluitend op vertoon van uw
geldige lidmaatschapskaart. Voor meer
informatie zie pagina 3.
vrijdag 10 juli 1998:
Uiterste inleverdatum copy voor de
volgende uitgave van Vriendennieuws.
collectie hebben. Lissabon heeft een koppel
dat al een paar keer voor nageslacht heeft
gezorgd. Helaas overleden alle jongen na
enkele maanden. Zoo Duisburg heeft tot op
heden meer succes: het koppel aldaar kreeg
tot nu toe twee gezonde jongen. Inmiddels is
er een nieuw dier uit Amerika aangekomen
om met het oudste jong een paar te vormen .
22 en 23 augustus 1998:
Speciale tweedaagse Jubileumreis van
de Vereniging Vrienden van Blijdorp, naar
Pieterburen, Aqua Lutra en als hoogtepunt
(facultatief) Wadlopen! Voor meer informatie
en de wijze van aanmelden wordt u
verwezen naar bladzijde 37 van deze uitgave.
eind augustus 1998:
Het derde nummer van de twintigste
jaargang van Vriendennieuws verschijnt: een
speciale jubileumuitgave: 35 jaar Vrienden
van Blijdorp.
september/oktober 1998:
Feestelijke opening van het verblijf
voor de manoelkatten. Zie de volgende
uitgave van Vriendennieuws.
zaterdag 26 èn zondag 27
september 1998:
Najaarsexcursie naar Burgers' Zoo
met als nieuwste attractie: Burgers' Ocean.
Voor meer informatie zie bladzijde 14.
zaterdag 24 oktober 1998:
Symposium over het Oceanium,
georganiseerd door de Vrienden van
Blijdorp. Meer informatie vindt u in het
volgende nummer van Vriendennieuws.
zondag 10 november 1998:
De eerste winterlezing in het nieuwe
seizoen, gehouden in de aula van de Wolfert
van Borselen Scholengemeenschap. In de
volgende uitgave van Vrienden nieuws vindt u
een compleet programma van alle
winterlezingen in het seizoen 1998/99.