Kaartmateriaal van NAVTEQ - GIS Magazine

7 

Ontwikkelingen in Ruimtelijke Informatie & Geo-ICT Okt./Nov. 2010 

jaargang 8 

● ROC-excursie naar Maasvlakte 2 ● Neuron GIS van Vicrea 

● Zoeken in Structuurvisie Online ● Kaartmateriaal van NAVTEQ

Count on GlobeSpotter 

Work can be so easy 

Gedetailleerde omgevingsinformatie 

Snel, betrouwbaar en actueel 

GlobeSpotter is een interactieve applicatie die u toegang 

geeft tot 360 graden panoramafoto’s (Cyclorama’s) en 

luchtfoto’s. De software en data worden rechtstreeks 

vanaf de servers van CycloMedia gedownload, waardoor 

het product snel en gemakkelijk kan worden ingezet in uw 

dagelijkse werkprocessen. Bovendien heeft u geen omkijken 

naar de ICT infrastructuur en beschikt u automatisch over 

de nieuwste data en software. 

Met GlobeSpotter kunt u eenvoudig locaties zoeken op 

adres, postcode of coördinaten. Met de uitgebreide versie 

van GlobeSpotter (Pro) is het mogelijk om in de foto’s de 

locatie en afmetingen van objecten te bepalen en uw eigen 

data te projecteren. GlobeSpotter kan geïntegreerd worden 

in ieder GIS pakket via de gratis beschikbare Application 

Programming Interface (API). 

Toepassingen GlobeSpotter: 

Meten Overlays Historie Geocodering 

www.cyclomedia.com 

CycloMedia Technology B.V. 

Postbus 68, 4180 BB Waardenburg 

Achterweg 38, 4181 AE Waardenburg 

Nederland 

Telefoon: +31 (0)418 55 61 00 

Fax: +31 (0)418 55 61 01 

E-mail: info@cyclomedia.com 

Internet: www.cyclomedia.com

Colofon 

GIS-Magazine informeert over ontwikkelingen 

op het gebied van ruimtelijke informatie en 

Geo-ICT. De redactie van GIS-Magazine verslaat 

actuele evenementen op GIS-gebied, ondervraagt 

ervaren gebruikers en andere betrokkenen uit het 

onderwijs, de overheid en het bedrijfsleven. 

Verder is er nieuws van hard- en softwareleve - 

ranciers, leveranciers van diensten en andere relevante 

organisaties. GIS-Magazine verschijnt 8 

maal per jaar in Nederland en België. 

Hoofdredacteur 

Remco Takken 

rtakken@gismagazine.nl 

Eindredactie 

Eric van Rees 

evanrees@gismagazine.nl 

Lambert-Jan Koops 

lkoops@gismagazine.nl 

Met dank aan: 

Serge Beckers, Marije van den Berg, 

Jonne van Heeswijk, Merijn Kerlen, 

Erik Meerburg, Sonja van Poortvliet, 

Arda Riedijk, Marc Vloemans, 

Copy Editor 

Lammy Pels 

lpels@gismagazine.nl 

Financieel Directeur 

Yvonne Groenhof 

finance@cmedia.nl 

Advertenties 

Ruud Groothuis 

rgroothuis@gismagazine.nl 

Abonnementenservice 

services@gismagazine.nl 

Website 

www.gismagazine.nl 

Vormgeving 

Sander van der Kolk 

svanderkolk@gismagazine.nl 

ISSN 1571-7194 

Alle rechten voorbehouden. Niets uit dit magazine 

mag, op welke wijze dan ook, worden vermenigvuldigd, 

opgeslagen of overgeleverd zonder 

schriftelijke toestemming van de uitgever. 

De inhoud is met de grootst mogelijke zorg 

samengesteld. Uitgever en medewerkers aanvaarden 

geen aansprakelijkheid voor eventuele fouten 

of omissies. Geuite meningen zijn persoonlijk, en 

komen niet noodzakelijk overeen 

met die van de redactie of uitgever. 

© Copyright 2010 

Oktoberber/November 2010-7 

Lid van: 

Verlanglijstje (v/m) 

Natuurlijk is de lijst met 100 machtigste vrouwen in het novembernummer van opinieblad Opzij 

spannender dan de Quote patsers-500 in december. Hoewel er ongetwijfeld een aantal dubbelingen 

te zien is. 

Het laat zich raden, geo-informatie blijkt weer eens een onzichtbare grootheid in de ‘echte’ 

wereld. De enige twee die enigszins te linken zijn met de geosector, zijn Annemiek Fentener van 

Vlissingen, vicepresident-commissaris van kabelproducent Draka en Kitty Roozemond, directeur 

van het Inter-Provinciaal Overleg (IPO). 

De belangrijkste omissies zijn duidelijk voor iedere geo-informaticus (v/m). Dorine Burmanje, 

lid van de Raad van Bestuur bij het Kadaster, staat er niet bij. Verder ontbreekt Corinne Vigreux. 

In de Quote 500 wordt zij in één adem genoemd met haar man Harold Goddijn, maar ook 

Vigreux is (sinds 1994) mede-verantwoordelijk voor de groei van TomTom. Momenteel ‘doet’ zij 

verkoop en productmanagement. 

Bij peilingen zoals ‘de machtigste figuur van het afgelopen millennium’ of ‘de machtigste vrouw 

van 2010’ gaat het helemaal niet om de uitkomst. Die verkiezingen, jaarlijstjes, top-honderds: 

het is allemaal bladvulling voor de eindejaarskomkommertijd. Het is echter ook een knoepert 

van een kans om een breed publiek eens op een andere manier te laten kennismaken met 

‘location awareness’. Voor de Opzij-peiling zijn geen ‘harde cijfers’ gebruikt; een jury bepaalde. 

En zoals we allen weten, een jury is te beïnvloeden. Bijvoorbeeld door mensen uit de geosector 

met een oog voor marketing. 

Écht lobbyen voor geo, onze digitale kaarten naar de massa brengen, dat doen we echter nog 

niet zo consequent. We vergeten ‘naar buiten te kijken’. We nodigen ene ‘Piet Zonder 

Achternaam’ uit op het hoofdpodium van de grootste GIS Conferentie van Nederland, om dan 

vervolgens te vergeten de vierletterige afkorting uit te leggen waar de beste man voor staat. Dit 

is geen incident. Een van de bekendste publieke figuren uit onze sector, VU-professor 

Henk Scholten, is zich zeer bewust van het belang van een 

zichtbare geosector. Zijn ambassadeurswerk is niet te 

onderschatten. Toch kondigde hij tijdens de gebruikersdag 

van het Actueel Hoogtebestand Nederland iedere 

spreker gezellig aan met alleen een voornaam. 

Ons kent ons. Dat is dus net niet wat we willen uitstralen! 

Wanneer krijgen wij de eerste geo-specialist (v/m) op 

een jaarlijst met landelijke uitstraling? )* 

Remco Takken, 

Hoofdredacteur GIS-Magazine 

)* Voor de volledigheid: Celbioloog Antoni van Leeuwenhoek 

(landmeter sinds 1669) werd in 2004 vierde in het 

KRO-televisieprogramma ‘De Grootste Nederlander’, 

na Willem van Oranje, Pim Fortuyn en Willem Drees. 

3 

Fotografie: © Bestpictures.nl

Pagina 6 

Neuron GIS voor Gemeenten 

De meest recente stap van Vicrea in de gemeentemarkt betreft de 

uitrol van een eigen GIS-suite, Neuron GIS. De Viewer/Editor ziet 

er weliswaar vertrouwd uit, de geïntegreerde desktop-/webfunctionaliteit 

laat zien dat er onder de motorkap heel wat is gebeurd. 

Pagina 8 

Kaartmateriaal van NAVTEQ 

Advanced Driver Assistance Systems (ADAS) is de groeimarkt voor 

NAVTEQ. Een voertuig dat dankzij hun kaartmateriaal ‘weet’ dat er een 

scherpe bocht, heuvel of rotonde in aantocht is en er op anticipeert. 

Veiliger en zuiniger rijden zijn de achterliggende gedachten bij deze 

ontwikkelingen. Tegelijkertijd wordt er vooruitgang geboekt op het 

gebied van data-inwinning. 


4 

I n h o u d 

GIS 

Vicrea’s Neuron GIS 6 

Kaartmateriaal van NAVTEQ 8 

ROC-excursie Maasvlakte 2 10 

Alternatieven voor RO-data 12 

Aan de slag met de BAG 15 

Snel zoeken in Structuurvisie Online 16 

TNO Urban Strategy 20 

Columns 

Nieuwe technieken, oude problemen 24 

Webrichtlijnen voor GIS 30 

Levend Stratego 33 

Evenementen 

Nieuwe zoekvraag: ‘waar kan ik…?’ 25 

Realworld GIS Seminar 28 

Intergraph 2010 34 

GIS Conferentie ‘GIS Geeft Energie’ 36 

Massale opkomst NedGraphicsdag 40 

Rijkswaterstaat 

Azimuth’s Kerngis en DTB-inwinning 42

Adverteerdersindex 50 

Agenda 18 

De Geograaf 23 

Kort Nieuws 45 

Lezersservice 50 

Nieuwsbrief GeoBusiness Nederland 32 

In het volgende nummer 50 

Trainingswijzer 44 


pagina 10 

Voorplaat: 

Het Radius College uit Breda won een excursie naar het 

project Maasvlakte 2 bij een prijsvraag, die Autodesk 

eind 2009 in Rotterdam had uitgeschreven tijdens de 

GSDI World Conference. Zie ook het artikel op pagina 

10. 

5 

Infrastructurele wijzigingen 

real-time in beeld 

Modellen voor onder meer luchtkwaliteit, verkeer en geluid 

worden ingezet om de gevolgen van stedelijke herstructureringen 

en herindelingen door te rekenen. Ze werken meestal afzonderlijk 

en leveren dikke rapporten op. Volgens TNO Urban Strategy kan 

dat anders. 

pagina 42 

Azimuth spreekt taal van DTB 

en Kerngis 

Pagina 20 

Azimuth Geodetic actualiseert het DTB en Kerngis-bestand na 

veranderingen bij wegonderhoud en aanleg. De nieuwe situatie 

wordt geïmplementeerd in een door Rijkswaterstaat geleverd 

bestand.

De laatste jaren zijn geo-informatici in gemeenten overladen 

met aanpassingen in hun processen vanwege wetswijzigingen, 

verplichtingen en een toegenomen vraag 

naar geo-informatie binnen de organisatie. Deels veranderen 

GIS-tools mee met de wetten en verplichtingen, maar 

ook zorgen ontwikkelingen in webGIS, Windows Servers, 

dotNET en CAD-GIS-integratie voor een bredere toegankelijkheid 

van geografische informatie. 

Meer professionele architectuur 

Naar aanleiding van al deze ontwikkelingen besliste 

Vicrea vorig jaar dat de gemeentemarkt, die al massaal 

gebruikmaakte van de GIS Viewer en de BAG-applicatie 

van Vicrea, klaar was voor een complete GIS Suite. Dirk 

Winkel, commercieel directeur van Vicrea, legt uit waarom 

de tijd er nu rijp voor is. “Onder invloed van overkoepelende 

ICT-richtlijnen als NORA en GEMMA zie je een 

groeimodel ontstaan voor gemeenten naar een meer professionele 

architectuur. Het doel is om op een eenduidige 

wijze met meerdere overheden te kunnen ‘praten’ door 

gebruik te maken van open standaarden. Denk aan standaard 

gegevensmodellen, berichtenverkeer en Digi - 

Koppeling. Een aantal Landelijke Voorzieningen is al in 

de lucht, zoals die van de BAG en het GBA. Nu zijn de 

interne viewers aan de beurt. En ook daar geldt: we gaan 

communiceren met services. In het kort komt het er op 



Vicrea’s Neuron GIS 

GIS voor de gemeenten 

Door Remco Takken 

De meest recente stap van Vicrea in de gemeentemarkt betreft de uitrol van een eigen GISsuite, 

Neuron GIS. De Viewer/Editor ziet er weliswaar vertrouwd uit, de geïntegreerde 

desktop-/webfunctionaliteit laat zien dat er onder de motorkap heel wat is gebeurd. 

6 

De GIS-motor onder 

de motorkap van Neuron 

GIS is van het Britse 

CadCorp. 

neer, dat gegevens worden samengebracht in 

een gegevensmagazijn, die de informatie aan 

verschillende afnemende applicaties levert. 

Hierbij wordt volledig gebruikgemaakt van 

open standaarden.” Het gegevensmagazijn 

wordt door Vicrea de ‘Rode Bol’ genoemd. 

Deze wordt continu doorontwikkeld om aan 

nieuwe ICT-richtlijnen en gegevensmodellen te 

kunnen blijven voldoen en aan een groot scala 

aan afnemende applicaties de informatie te kunnen 

bieden. 

Portfolio gewijzigd 

Niet lang na de presentatie van de GIS Suite, oorspronkelijk 

een op Intergraph-technologie geschoeid totaalproduct 

voor gemeenten, haalde Vicrea onlangs de bezem door 

hun eigen portfolio. ‘Vicrea-breed’ was in de loop der jaren 

een wirwar van engines, tools en platforms ontstaan, 

wat een samenhangend beeld vertroebelde. Voor de GIS 

Suite betekende dit, dat de Intergraph-motor verdween. 

Marktleider in Groot-Brittannië Cad corp verleende een licentie, 

en de geboorte van Neuron GIS was een feit. 

Overzicht 

Het Neuron GIS-platform bestaat uit een aantal geïntegreerde 

desktop- en webmodules. Met de desktopmodules 

worden analyse, rapportage en themakaarten opgesteld. 

De webmodules stellen de kernfunctionaliteit beschikbaar 

voor het web (internet en intranet). Samengevat: GIS-specialisten 

beschikken over alle (meta-)informatie, het college 

van B&W veel minder, en de burger ziet een kaartje 

met informatie die voor hem relevant is. Iedereen maakt 

gebruik van dezelfde bron, maar de gegevens worden op 

een andere manier gepresenteerd. Marketing consultant 

Jeroen Prins zegt: “Wij zorgen nu dat het technische er 

vanaf gaat, met applicaties voor eindgebruikers die data 

visualiseren. Ook voor het aanmaken van services is geen 

technische kennis meer nodig, waardoor specialisten zelf

in staat zijn kaarten en analyses als webservice aan te bieden.” 

De visuele kaartomgeving is een mooi voorbeeld 

van technische vooruitgang; het proces verandert niet, 

maar wel de tool. Waarom nog kaartlagen of webservices 

toevoegen middels een configuratiebestand, als dit ook 

kan met een GIS-tool? Naar dit type 

vernieuwingen wordt door gebruikers 

reikhalzend uitgekeken, dus er 

zal geen weerstand zijn als onverhoopt 

toch iets in de werkwijze verandert. 

Server 

De beheeromgeving van Neuron GIS 

is open van karakter. Dankzij de integratie 

van ‘desktop’ en ‘web’ zijn alle 

wijzigingen meteen zichtbaar voor de 

eindgebruiker die kaarten opvraagt 

middels services. 

Een van de eerste gemeenten die inmiddels 

gebruikmaakt van deze server-omgeving, 

is Noordwijker hout. 

Zij maken services aan met behulp 


Ook gemeente Veldhoven kiest voor 

NedGraphics als Geo-ICT partner 

NedGraphics. Voor complete en modulaire CAD/GIS systemen. 

GEOCAD, IGOS, NedBrowser, NedGeomagazijn, 

NedInwinning, NedPlan, NGdW, NedView, 

TopoCAD, NedInfra, NedGeoservices 

De productsuite van Neuron GIS. Om het 

gegevensmagazijn (‘de rode bol’) bevindt 

zich de schil voor webservices. 

NedGraphics BV 

T + 31 (0) 347 32 96 00 

cadgis.info@nedgraphics.nl 

www.nedgraphics.nl 

7 

van WFS, WMS en KML. Het potentieel aan klanten is 

groot. Immers, ongeveer 180 gemeenten gebruiken momenteel 

de BAG-applicatie van Vicrea, die inmiddels is 

geïntegreerd in de Neuron GIS-suite. 


Een vertrouwd 

beeld voor Vicreagebruikers: 

de 

GIS-viewer. 

Bestandsformaten 

Meer dan 160 dataformaten kunnen 

conversieloos worden gebruikt vanuit 

databases of services. Wie gebruikmaakt 

van FME kan meer dan 

250 formaten aan. Dankzij een overeenkomst 

van Cadcorp met TerraGo, 

kan de Neuron GIS-gebruiker Geo - 

pdf’s inzetten voor uitgebreide (pdf) 

printfunctionaliteit. 

Opvallend zijn de aanwezige CADtekenfuncties. 

Deze zijn handig voor 

de toekomstige Basisg regi stra tie 

Grootschalige Topografie (BGT). 

www.vicrea.nl

3D-inmeten met Lidar 

Kaartmateriaal van NAVTEQ 

Advanced Driver Assistance Systems (ADAS) is de groeimarkt voor NAVTEQ. Een voertuig 

dat dankzij hun kaartmateriaal ‘weet’ dat er een scherpe bocht, heuvel of rotonde in 

aantocht is en er op anticipeert. Veiliger en zuiniger rijden zijn de achterliggende 

gedachten bij deze ontwikkelingen. Tegelijkertijd wordt er vooruitgang geboekt op 

het gebied van data-inwinning. 

‘Adaptive cruise control’, ‘vehicle 

efficiency’, ‘road banking’. De 

Engelstalige termen zijn niet van de 

lucht tijdens het interview met 

Director Business Development Ad - 

vanc ed Driver Assistance Systems, 

Frans van Dingenen. Dat is niet opmerkelijk. 

Iedereen die werkt bij NAV- 

TEQ weet dat ‘adaptive front lighting’ 

staat voor koplampen die meebewegen 

op de weggeometrie, en dat een 

‘fuel efficiency application’ zorgt 

voor zuiniger rijdende voertuigen. 



Door Sonja van Poortvliet 

Het ADAS-concept. De kaart manipuleert de richting van de koplampen en meldt bekende gevaarlijke punten en 

ongelukken. Ook wordt de bestuurder gewezen op onduidelijke verkeerssituaties, maximumsnelheid, hellingsgraad, 

bochten en onverwachte situaties. 

Het potentieel van ADAS 

Vier jaar geleden al sprak DMO 

Manager Benelux Pieter Feijen van 

NAVTEQ terloops over een ‘advanced 

driver system’ (GIS-Magazine 5- 

2006, blz 6-8). Vier jaar later blijkt 

het potentieel voor NAVTEQ. Merken 

als Audi, BMW en Daimler Trucks 

zijn of worden uitgerust met applicaties 

die de voertuigen ‘slimmer’ maken, 

met NAVTEQ-kaartmateriaal als 

onderlegger. 

Welke eisen stelt dit aan de data? Van 

8 

Dingenen: “Een hoge mate van 

nauwkeurigheid, maar vooral een 

snelle overdracht. Momenteel duurt 

het enige tijd voordat het meest up-todate 

kaartmateriaal bij de voertuigen 

is. Dat willen we terugbrengen. Via 

een mapserver zal rechtstreekse communicatie 

met auto en vrachtwagen 

mogelijk zijn. De data worden verstuurd 

in zogenaamde tiles (tegels), 

vlakken van twee bij twee kilometer 

die kant en klaar naar het voertuig 

worden gestuurd.”

Connected Cruise Control Project 

Afspraken en standaardisatie zijn nodig 

voor oplossingen die de veiligheid 

en duurzaamheid van voertuigen 

verhogen en die ook industrieel toepasbaar 

zijn. Daarom neemt NAVTEQ, 

samen met onder meer NXP en 

Technolution, deel aan het Connected 

Cruise Control Project. CCC valt onder 

het overheidsprogramma High 

Tech Automotive Systems (HTAS). 

Het richt zich op snelheids-, afstandsen 

rijstrookadviezen aan bestuurders 

om zo files te verminderen en doorstroming 

van het verkeer te bevorderen. 

Intelligent cruise control 

Zijn veel voertuigen tegenwoordig 

uitgerust met ‘adaptive cruise control’, 

in de toekomst zal dit ‘intelligent 

cruise control’ heten. Een belangrijke 

rol daarbij speelt wederom 

kaartmateriaal. Want via deze informatie 

‘weet’ een (vracht-)auto bijvoorbeeld 

dat er een scherpe bocht 

komt en kan daar de snelheid op aanpassen. 

Dit heet ‘Intelligent Speed 

Adaptation’. Een ander voorbeeld is 

optimalisatie van brandstofverbruik 

gebaseerd op ‘1 mile ahead’ (vooruitkijken), 

waarbij snelheid en versnelling 

geoptimaliseerd worden aan de 

weggeometrie. Met name transportbedrijven 

kunnen hiermee besparen 

op brandstofkosten. 

De afstemming tussen systeem en bestuurder 

wordt momenteel getest. 

Moet het systeem in- en uitgeschakeld 

kunnen worden? Gaat de bestuurder 

actie ondernemen aan de 

hand van signalen? Of neemt het systeem 

de rol van de bestuurder over? 


Verkeersborden en POIs 

Het begint allemaal bij de inwinning 

van de data. Naast de wegen zelf gaat 

het bij NAVTEQ tegenwoordig om de 

inwinning van 260 attributen als verkeersborden, 

Points of Interest (POIs) 

en parkeerplaatsen voor een evenement 

bijvoorbeeld. Veldwerk en contactnetwerken 

maken het mogelijk 

om de database up-to-date te houden. 

Feijen benadrukt het belang van contacten 

tussen NAVTEQ en gemeenten, 

provincies, VROM en waterschappen. 

“In Zeeland is al een Centraal 

Loket waar mutaties door overheden 

gemeld kunnen worden. Dit project 

loopt nu ongeveer 2,5 jaar en het is de 

bedoeling dat dit in meer provincies 

tot stand komt.” 

Hij vervolgt: “Het is voor ons als 

commercieel bedrijf niet eenvoudig 

om het nut duidelijk te maken van het 

doorgeven van zaken als wegwerkzaamheden 

en gewijzigde snelheidslimieten. 

Als we laten zien dat daarmee 

buitenlandse vrachtwagenchauffeurs 

om een woonkern heen worden gestuurd 

in plaats van er dwars doorheen, 

zoals hun navigatiesysteem op 

dat moment nog aangeeft, wordt het 

belang duidelijker.” 

Inwinnen hoogtedata 

Binnenkort beschikt NAVTEQ in 

Nederland over een nieuwe collectie 

voertuigen: auto’s die zijn uitgerust 

met 360 graden Lidar-camera’s. 

Daarmee kunnen in een keer enorm 

veel gegevens, ook hoogtedata, worden 

ingewonnen. De breedte van de 

weg en de hoogte van een brug worden 

in één keer ingemeten. Dit 

driedimensionaal meten 

9 


bespaart aardig wat tijd in het verwerken 

en corrigeren van de ingewonnen 

data. Wel komt er in één keer een hele 

bulk aan gegevens beschikbaar. Maar 

dat is volgens Feijen geen probleem: 

data die in eerste instantie niet worden 

gebruikt, kunnen gewoon ‘op de 

plank’. 

Doelgroepnavigatie 

Over de toepassingen van ‘hun’ data 

maken Feijen en Van Dingenen zich 

sowieso geen zorgen: naast ADAS is 

volgens Feijen ook doelgroepnavigatie 

in opkomst. “Denk aan routes speciaal 

voor motorrijders. Of een kaart 

van alle golfbanen, compleet met polygonen.” 

Maar ook evenementen als 

het afgelopen WK voetbal in Zuid- 

Afrika, waarbij de ingangen van het 

stadion zijn ingemeten plus parkeerplaatsen, 

kroegen en dergelijke, horen 

bij de diensten van NAVTEQ. 

Mogelijkheden genoeg, mede dankzij 

technologieën als Lidar en samenwerking 

met verschillende partners. 

www.navteq.com

ROC-Studenten op excursie 

Door Serge Beckers en Jonne van Heeswijk 

Het Radius College uit Breda 

won een excursie naar 

het project Maasvlakte 2 

bij een prijsvraag, die 

Autodesk eind 2009 

in Rotterdam had 

uitgeschreven tijdens de 

GSDI World Conference. 

Autodesk had niet toevallig voor een 

excursie gekozen als hoofdprijs voor de 

prijsvraag. De softwareleverancier vindt 

het namelijk belangrijk om jongeren ook 

in de praktijk kennis te laten maken met 

de mogelijkheden en voordelen van ontwerpsoftware, 

en kan deze in een groot 

en complex project als Maasvlakte 2 natuurlijk 

perfect demonstreren. Ram 

Ramsahai, docent landmeetkunde van 

het Radius College, was zeer te spreken 

over het initiatief: “Het is fantastisch om 

de studenten te laten zien hoe de theorie 

van onderwerpen als infratechniek en 

landmeetkunde in de praktijk werkt. Ze 

kunnen bij deze excursie goed zien hoe 

een ontwerp tot leven komt.” 

Maasvlakte 2 

Maasvlakte 2 is het uitbreidingsproject 

van de Rotterdamse haven met 2.000 

hectare nieuw havengebied in de 

Noord zee, direct ten westen van het huidige 

haven- en industriegebied. Een - 

maal voltooid omvat Maasvlakte 2 netto 

1.000 hectare bedrijfsterrein, dat direct 

gelegen is aan diep vaarwater. Met een 

diepte van 20 meter kan de Rotterdamse 



Maasvlakte 2 

haven na oplevering zelfs de grootste 

containerschepen ter wereld ontvangen. 

Hiermee verstevigt de haven haar positie 

als Europese toplocatie voor havenactiviteiten 

en industrie. De landaanwinning 

ontstaat door het opspuiten van 

haventerreinen en de aanleg van een 

deels harde, deels zachte zeewering in 

de Noordzee. Maasvlakte 2 wordt aangelegd 

in opdracht van Havenbedrijf 

Rotterdam. 

AutoCAD Civil 3D ontwerpen analysestandaard 

Een andere ondersteunende partij in het 

Maasvlakte 2-project is de Geonius 

Groep, een ingenieursbureau uit Lim - 

burg in de grond-, wegen waterbouw, 

en begeleider van de excursie. De mensen 

van Geonius leidden de studenten 

rond namens Autodesk, aangezien zij 

als specialisten gelden op het gebied 

van Autodesk Civil 3D en andere pakketten 

voor het maken van 3D-modellen, 

het opzetten van hoeveelheidsbepalingen, 

het uitvoeren van maatvoeringen 

en landmeetkundige opnames en het 

maken van visualisaties en animaties. 

Een hoeveelhedenmodel, gemaakt in AutoCAD Civil 3D. 

10 

Een impressie van het 

bezoekerscentrum 

Maasvlakte 2. 

Steen- en zandwerken 

Zowel in de ontwerpfase als in de werkvoorbereidingfase 

van het Maas vlakte 

2-project maakt PUMA gebruik van 

Autodesk Civil 3D. Het Acad-team van 

PUMA Engineering maakt met behulp 

van dit ontwerppakket geometrische 

modellen van ontwerpen bouwfasen 

van zeewering, haventerreinen en havenbassins. 

Met deze 3D-modellen 

worden de afmetingen van de diverse 

steen- en zandwerken als bovenaanzichten 

en doorsneden vastgelegd in ontwerp- 

en uitvoeringstekeningen. Geo - 

nius Civiel levert een bijdrage aan het 

tekenwerk van het PUMA-team voor 

het ontwerp, de werkvoorbereiding en 

de uitvoering van de steen- en zandwerken 

van dit prestigieuze waterbouwkundige 

project. 

Excursie maakt grote indruk op 

studenten 

De excursie begon ‘s ochtends in 

FutureLand, het informatiecentrum van 

het project. De studenten werden begeleid 

door Medhat Hedayet, senior ontwerper 

bij Geonius Civiel. Hij werkte

zelf een aantal maanden aan Maasvlakte 2 en wist dus van 

de hoed en de rand. De studenten kregen een presentatie 

over de achtergrond en huidige status van het project, en 

een rondleiding in het interactieve centrum. Daarna kon de 

groep studenten op eigen gelegenheid via onder andere 

games, films, en een Future Flight Expe rience ontdekken 

wat er allemaal komt kijken bij de aanleg van een nieuwe 

haven op zee. Een tekenaar van het ontwerpteam liet direct 

op de computer zien hoe hij met behulp van Civil 3D 

werkt aan het modelleren van de harde zeewering. Dit is 

een complexe steen/zand-constructie die de kust moet verdedigen 

tegen erosie en voor stabiliteit zorgt van het zandlichaam 

van Maasvlakte 2. Omdat de harde zeewering is 

ontworpen uit verschillende lagen en vloeiend aansluit op 

de huidige constructie van Maasvlakte 1, was het modelleren 

van de harde zeewering een knelpunt tijdens de ontwerpfase. 

Door de uitgebreide functionaliteiten van Civil 

3D en de mogelijkheid om te kunnen werken in een dynamische 

ontwerpomgeving, werd het uitwerken van het 

complexe model van de zeewering vergemakkelijkt en 

kon veel tijd bespaard worden. Dit was met name belangrijk 

tijdens de conceptfase en de definitieve fase waarin 

veel wijzigingen aangebracht worden. De dag werd afgesloten 

met een rondrit over het werkterrein, waarbij de studenten 

van dichtbij konden zien hoe het zand werd opge - 

spoten en funderingen voor de kades werden aangelegd. 

Ook werd nog een bezoek gebracht aan de reusachtige 

kraan de ‘Blockbuster’, een gemodificeerde e-crane die 

ingezet wordt voor de aanleg van de harde zeewering. 

Omvang van het project 

Voor de studenten van het Radius College was het een 

leerzame en interessante dag. Docent Ramsahai vertelt 

over de reacties van de studenten: “De jongens waren 

vooral erg onder de indruk van de omvang van het project. 

De uitgestrektheid van het opgespoten zand, de rainbowende 

sleepzuigers, maar ook de complexiteit van het 

project zijn zaken die ze niet bij elke excursie of stage 

zien. Voor een dergelijk project is het vakgebied infratechniek 

en landmeetkunde van groot belang, en dat is iets wat 

de studenten erg aanspreekt. Ze hebben nu kunnen zien 

hoe een ontwerppakket als AutoCAD Civil 3D, waar ze 

op school relatief weinig over leren, in een echt project 

toegepast wordt. Een nieuwe haven in zee aanleggen betekent 

dat je helemaal vanuit het niets moet beginnen. 

Zonder goede metingen en ontwerpen zou het niet mogelijk 

zijn om zo’n project uit te voeren. Ik denk dat een paar 

studenten nog wel eens op dit project aan het werk zouden 

kunnen gaan.”. 

Serge Beckers en Jonne van Heeswijk zijn communicatieen 

pr-medewerker bij Wisse Kommunikatie. 


www.autodesk.nl 

www.geonius.nl 

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 

RoCreëer 

RoBeheer 

Spatial WMS-module 

RoPubliceer 

Crotec bv 

Parallelweg 21 

5223 AL ‘s Hertogenbosch 

Schrevenweg 3-18 

8024 HB Zwolle 

Postbus 2447 

5202 CK ‘s Hertogenbosch 

t 073 523 3950 

f 073 523 3998 

www.crotec.nl 

info@crotec.nl 

 

RoTotaal is een integrale oplossing die het 

totale ruimtelijke ordening proces stuurt 

en ondersteunt. 

 

Een krachtige ontwikkeltool voor digitale 

ruimtelijke plannen die bestaat uit de 

applicaties RoPlan en RoTekst. Alle ruimtelijke 

plannen kunnen hiermee worden 

vervaardigd, gewijzigd en afgerond conform 

de verplichte landelijke standaarden. 

 

De webgebaseerde oplossing voor het 

digitaal beheer van de ruimtelijke plannen 

en bijbehorende processen. RoBeheer 

ondersteunt de gemeente bij alle digitale 

verplichtingen: valideren, waarmerken en 

beschikbaarstelling aan RO-Online. 

Aanvullende functionaliteit is overzicht op 

de gehele planvoorraad en de mogelijkheid 

de procedures te monitoren en sturen. 

Spatial-WMS module 

Additionele module bij RoBeheer op basis 

van Open GIS standaarden. Verbetert de 

presentatie in RoBeheer. Tevens kaartverbeelding 

via WMS (Web Map Service), voor 

een bestaand in- of extern publicatiesysteem. 

 

Directe controle over publicatie van 

ruimtelijke plannen, inclusief inspraak en/of 

zienswijzen. RoPubliceer werkt, op basis van 

Open GIS standaarden, direct samen met 

RoBeheer en de Spatial-WMS module. 

Publicatie van ruimtelijke plannen zonder 

conversie of afhankelijkheid van derden. 

Unieke vormgeving naar eigen wens. 

Kom langs tijdens de Overheid & ICT 

27 t/m 29 april, hal 1 stand E041 

Het RoTotaal concept is een samenwerking tussen 

Bentley Systems en Crotec. 

crotec.nl

GIS voor ruimtelijke ordening 

Alternatieven voor RO-data 

Waarom zou men nog energie verspillen door alle afdelingen, vakspecialisten en analoge 

informatiebronnen langs te lopen op zoek naar informatie? Steeds meer informatie is immers 

digitaal beschikbaar. De wet helpt hier ook nog eens een handje bij, bijvoorbeeld door de 

invoering van de WRO (Wet ruimtelijke ordening). 

Bij de inventarisatieronde voor het 

opstellen van een ruimtelijk plan, bijvoorbeeld 

een bestemmingsplan, 

komt een hoop kijken. Welke digitale 

gegevens heeft de opstellende partij 

beschikbaar en welke gegevens zijn 

minimaal noodzakelijk bij deze inventarisatie? 

Vergeet hierbij niet dat 

er ook externe gegevens benodigd 

zijn, bijvoorbeeld een ecologische 

hoofdstructuur of de waterhuishouding. 

Beschikbare digitale (geo) gege - 

vens kunnen met behulp van GIS verzameld, 

beheerd en geanalyseerd 

worden waardoor direct mogelijke 

beperkingen inzichtelijk zijn. 

Door het gebruik van GIS bij de inventarisatie, 

opstelling, toetsing en 

publicatie wordt de besluitvorming 

vereenvoudigd en verbeterd. Even - 

eens levert dit een aanzienlijke kostenreductie 

op (bijvoorbeeld door 

digitalisering en standaardisatie) 

waarbij ook nog eens de kans op missers, 

zoals verkeerde data of verkeerde 

analyses, vermindert. 



Afbeelding 1; 

Ruimtelijk plan in 

de gemeente Tubbergen 

zoals gepresenteerd 

in RO-Online. 

Door Merijn Kerlen 

Data bij de bron 

Hoe verhouden deze ruimtelijke processen 

zich tot methodes als ‘data bij 

de bron’ of ‘enkelvoudige opslag, 

meervoudig gebruik’? Immers, de publicerende 

instantie vormt de bron, 

maar deze data is niet direct meervoudig 

te gebruiken. Binnen de ruimtelijke 

ordening heeft men bovendien te 

maken met meer dan 430 bronnen, 

aangezien iedere publicerende overheidsinstantie 

bronhouder is van haar 

eigen ruimtelijke plannen. Meer - 

voudig gebruik is mogelijk met behulp 

van webservices, zoals WMS en 

WFS. Deze services zijn echter alleen 

integraal te gebruiken wanneer iedere 

bronhouder deze beschikbaar stelt. 

Conclusie is dan ook dat per situatie 

bekeken zal moeten worden wat de 

meest praktische en realiseerbare oplossing 

is. 

Index RO-Online 

De locaties van de publicerende bronhouders 

worden bijgehouden in de in- 

12 

dex van RO-Online. Eveneens zorgt 

RO-Online ervoor dat alle beschikbaar 

gestelde data gekopieerd wordt 

van de diverse bronhouders naar de 

backoffice van RO-Online. Hierbij 

worden de data geconverteerd naar 

een ruimtelijke database en zijn deze, 

na registratie, via WMS-services te 

gebruiken. De database wordt eveneens 

gebruikt door de viewer van 

RO-Online, zie afbeelding 1. De 

vraag is echter of dit de ideale wijze 

van gebruik is en vooral of deze voldoende 

functionaliteit biedt om voor 

diverse overheden bruikbaar te zijn. 

Verschillende organisaties maken gebruik 

van de WMS-services van RO- 

Online met wisselende resultaten. 

Wanneer het eenvoudige raadpleegacties 

zijn, dan komt men een heel eind 

met RO-Online. Echter, de meerwaarde 

van de data kan veel groter zijn 

maar daarvoor moeten de gegevens 

wel eenvoudig, snel en uniform ontsloten 

kunnen worden. 

Kopiebron 

Een landelijke databank met alle ROdata 

is (nog) niet beschikbaar. Hier - 

door worden partijen uitgenodigd om 

op zoek te gaan naar alternatieve oplossingen. 

Een eerste opstap hiervoor 

is het bouwen van een kopiebron bijvoorbeeld 

door het lokaal opslaan van 

alle ruimtelijke plannen, bij voorkeur 

inclusief een conversie naar een ruimtelijke 

database. Een continue synchronisatie 

met de diverse bronhouders 

zorgt er dan voor dat de kopieomgeving 

altijd 1:1 overeen komt met de 

bronhouders. Niet alleen RO-Online 

hanteert deze werkwijze, maar ook 

Grontmij past deze toe bij nieuweplannen.nl 

en bij diverse landelijke 

opdrachtgevers. Alle stadia van de 

gepubliceerde ruimtelijke plannen komen 

automatisch in de eigen kopie-

Afbeelding 2: Plancontour van hetzelfde ruimtelijk plan 

als afbeelding 1, welke raakt aan een waterlichaam 

inclusiefbijbehorende buffer. 

Bron: pilot-omgeving nieuweplannen.nl 

bron. Hiermee wordt gelijk een historisch bestand 

opgebouwd inclusief eventuele door de bronhouder 

verwijderde plannen. Via (ruimtelijke) queries kan 

inzichtelijk gemaakt worden waar de verschillen aanwezig 

zijn en wat deze omvatten. Een GIS kan de gebruiker 

hierbij ondersteunen en daarmee veel werk 

uit handen nemen. 

Combinatie met eigen data 

Regionale en landelijke overheden hebben veel belang 

bij alle ruimtelijke plannen die in procedure zijn. Bij 

deze plannen is het immers nog mogelijk om zienswijzen 

in te dienen die tot aanpassingen kunnen leiden. De 

oplossing voor deze organisaties is lokale opslag van 

alle ruimtelijke plannen die een overlap hebben, of binnen 

een buffer liggen, van haar eigen beheergebied, zie 

afbeelding 2. Een ruimtelijke query’s, bijvoorbeeld met 

behulp van een GIS, heeft hierbij een duidelijke toegevoegde 

waarde. Door de diverse interne en externe processen 

goed op elkaar af te stemmen, heeft men voldoende 

tijd om nieuw gepubliceerde plannen te toetsen 

en bijtijds een zienswijze in te dienen. 


Merijn Kerlen 

merijn.kerlen@grontmij.nl is 

productmanager bij Grontmij. 

www.nieuweplannen.nl 

https://software.grontmij.nl/producten/Pages/ 

Ruimtelijke-Ordening.aspx 

ANDES 

› geodata 

› applicaties 

› mobiliteit 

Andes BV 

Fellenoord 310 

5611 ZD Eindhoven 

Postbus 751 

5600 AT Eindhoven 

a Falkplan Andes company 

T +31(0)40 26 45 100 

F +31(0)40 26 45 108 

E info@andes.nl 

www.andes.nl

Voor het Geo Informatiesysteem (GIS)team zoeken wij een: 

Medewerker GIS (fulltime) 

Als het waterschap haar werk niet doet, staat meer dan de helft van de provincie Utrecht onder water en vervuilt 

het oppervlaktewater. Dat kan alleen voorkomen worden als wij samenwerken. Durf jij hier werk van te maken? 

De functie 

(Geografische) Informatievoorziening is een nog steeds in belang 

toenemend terrein binnen ons waterschap. Gegevens worden op 

diverse plaatsen in onze organisatie verzameld, gebruikt en bewerkt. 

Het GIS/Intwis-team speelt hierbij een cruciale rol voor de gehele 

organisatie. Je ondersteunt de GIS-specialisten bij het beheren 

en valideren van de gegevens van leggers en beheerregisters 

in Intwis. Je doet dat in opdracht van de gegevenseigenaren 

(waterbeheerders, keringbeheerders, zuiveringbeheerders). Je 

ondersteunt gebruikers bij het gebruik van GIS-applicaties en 

maakt voor diverse toepassingen digitale kaarten. 

Geïnteresseerd? 

Stuur je schriftelijke reactie tot 2 weken na publicatie onder 

vermelding van vacaturenummer 2010.20 aan de afdeling 

Managementondersteuning, Postbus 550, 3990 GJ Houten. 

Reageren per e-mail kan natuurlijk ook: stuur je sollicitatie 

o.v.v. “sollicitatie 2010.20” naar solliciteren@hdsr.nl. 

Kijk voor meer informatie op 

www.destichtserijnlanden.nl/vacatures. 

Wij stellen acquisitie naar aanleiding van deze advertentie niet op prijs. 

Schoon water 

Veilige dijken 

Droge voeten

Business-toepassingen van de BAG 

Aan de slag met de BAG 

De Basisregistraties voor Adressen en Gebouwen bieden nieuwe mogelijkheden voor organisaties 

om kosten te besparen, om informatie uit te wisselen met andere organisaties en om de 

dienstverlening te verbeteren. Op 29 en 30 november organiseert het ministerie van VROM 

‘Aan de slag met de BAG. Verzilver de winst’, voor toekomstige afnemers van de BAG. 

De BAG biedt één landelijke registratie van alle gebouwen 

en adressen in Nederland. Alle gebouwen krijgen daarbij een 

uniek identificatienummer, een soort burgerservicenummer 

voor gebouwen. Deze gegevens worden ingewonnen door 

gemeenten en ter beschikking gesteld aan overheden, burgers 

en bedrijven. De BAG kan bijvoorbeeld worden ingezet bij 

gegevensuitwisseling bij de politie, het opsporen van fraude, 

risico-inventarisaties door verzekeringsmaatschappijen, het 

beheren van klantenbestanden, of analyses van luchtverontreiniging. 

Het evenement richt zich op alle organisaties die BAG-gegevens 

gaan afnemen: landelijke, regionale en gemeentelijke 

organisaties, publiek en privaat. Bijzondere aandacht gaat uit 

naar de volgende sectoren/doelgroepen: openbare orde en 

veiligheid, gemeenten (WOZ, Burgerzaken, BWT), ruimtelijke 

ordening, leefomgeving & milieu, vergunningverlening, 

handhaving en toezicht, geo-dataleveranciers, nutsbedrijven, 

verzekeraars, vastgoedbeheerders en woningcorporaties. 

‘Aan de slag met de BAG’ wil deze mogelijke gebruikers 

stimuleren om deze basisregistratie te gaan gebruiken, en om 

hen te ondersteunen met praktische informatie en kennis. Het 

programma gaat in op de Winst pakkers (de businesscase), de 

ICT-aspecten en de projectaanpak van het aansluiten op de 

BAG. Een aantal afnemers zal hun eerste ervaringen presenteren. 

Daarnaast zijn er interactieve sessies, informatiepaviljoens 

en een leveranciersmarkt. Op deze markt zullen ICT-leveranciers 

en dienstverleners presenteren hoe zij kunnen bijdragen 

aan het in gebruik nemen van de BAG. Deelnemers 

kunnen hun vragen persoonlijk stellen aan specialisten in 


Door de redactie 

15 


speed-dates. Tenslotte is er gelegenheid om samen met een 

‘persoonlijke winstzoeker’ te inventariseren welke mogelijke 

‘BAG-winstpakkers’ er liggen binnen de eigen organisatie. 

De eerste organisaties doen nu praktijkervaring op met de 

BAG. Hieronder bevinden zich gemeentelijke afdelingen 

(burgerzaken, bouwen woningtoezicht, belastingen), de 

brandweer, verzekeraars, inspecties, het CBS en milieudiensten. 

Wimfred Grashoff, accountmanager BAG: “De belangstelling 

van afnemers groeit met de dag. Daarbij valt het op 

dat niet alleen overheden maar ook private partijen geïnteresseerd 

zijn. In bijna ieder gesprek noemen afnemers weer 

nieuwe toepassingen die voor hen relevant zijn. Het is verbazingwekkend 

om te horen hoeveel tijd en geld er verloren 

gaat, omdat afdelingen of systemen allemaal verschillende 

adres-bronbestanden gebruiken.” 

Het toepassingsgebied van de BAG is enorm breed, vandaar 

de focus op verschillende sectoren. Voor GIS-specialisten 

mag de BAG bekend verondersteld worden. Dit is echter 

voor hun directe omgeving en hun opdrachtgevers nog niet 

altijd het geval. Het afnemerscongres van de BAG wil de businesswaarde 

van de BAG laten zien aan de niet-specialisten. 

Zij hebben juist iets te halen bij de BAG. 

Het evenement ‘Aan de slag met de BAG. Verzilver de 

winst’ vindt plaats op 29 en 30 november 2010 in 

Galgenwaard, Utrecht. Het programma is beide dagen gelijk, 

met uitzondering van de keynote-presentaties. 

http://bag.vrom.nl

Structuurvisie Online 

Snel en doeltreffend zoeken 

Sinds in 2008 de nWRO (nieuwe Wet ruimtelijke ordening) van kracht is, wordt er gewerkt 

met structuurvisies die op rijks-, provinciaal en gemeentelijk niveau dienen te worden 

opgesteld. Hoe doorzoek je deze op de meest efficiënte en gebruikersvriendelijke wijze? 

Een bestemmingsplan (of projectbesluit, uitwerkingsplan, 

wijzigingsplan en beheersverordening) moet gelijktijdig 

in elektronische en papieren vorm worden vastgelegd 

en vastgesteld. Bij eventuele verschillen is de digitale 

inhoud leidend. Digitalisering is dus verplicht. De plannen 

moeten in digitale vorm (IMRO-gecodeerd) worden 

ontsloten via de website RO-Online. 

RO-Online biedt structuurvisies echter alleen aan in de 

vorm van de plangrenzen en linkjes om de visie en bijbehorende 

vaststellingsbesluiten in z’n geheel als .pdf te 

downloaden. Het biedt geen functionaliteit om de structuurvisie 

zelf online te doorzoeken en te bekijken welk 

beleid waar geldt. 

Structuurvisie 

Beleid wordt niet in het bestemmingsplan opgenomen, maar 

vertaald in een structuurvisie. Provincie Noord-Holland 

heeft 21 juni 2010 een nieuwe structuurvisie vastgesteld. 

Vanwege de nWRO is deze beschikbaar als digitale objectgeoriënteerde 

teksten en kaarten. Dat biedt nieuwe mogelijkheden 

om deze met behulp van speciale webviewers gebruikersvriendelijk 

en efficiënt te doorzoeken en te presenteren. 

Behoefte van gebruikers 

Gemeenten, waterschappen, provincies en burgers zijn op 

zoek naar antwoorden op de vraag welk provinciaal ruimtelijk 

beleid speelt, hetzij in de eigen woonomgeving, in de eigen 

gemeente of in het eigen waterschap. Professionals zullen 

willen zoeken op hun specifieke beleidsthema: bijvoorbeeld 

natuur, landschap, stedelijke ontwikkeling. De nieuwe 

viewer biedt dit. 




16 

Bestaande situatie 

Bestaande webviewers die momenteel 

worden gebruikt, hebben een 

aantal kenmerken met elkaar gemeen: 

de meeste zijn goed in het 

ontsluiten van kaarten, maar de bijbehorende 

beleidstekst is veelal 

slechts los van de kaart te raadplegen. 

In sommige viewers staat de 

tekst wel meer centraal, alleen 

kunnen ze teksten niet goed doorzoeken. 

Bovendien is de snelheid 

Kaart van de Provincie 

Noord-Holland in de nieuwe 

webviewer Structuurvisie. 

Geopend zijn de lagen 

‘Totstandkoming’ en ‘Visie 

op Noord-Holland’. 

Klikken in de kaart 

toont beleid dat speelt 

op aangeklikte locatie. 

en gebruikersvriendelijkheid vaak beperkt en zijn er geen 

gekoppelde en doorzoekbare verordeningen en uitvoeringsprogramma’s. 

Oude webviewer provincie Noord-Holland 

De ‘oude’ Flamingo-webviewer van Noord-Holland toont op 

kaart waar welk beleid speelt. Het ‘aan-’of‘uit-’zetten van lagen 

regelt welk beleid op de kaart zichtbaar is. De gebruikersvriendelijkheid 

is goed. Het gaat echter mis bij het tonen 

van beleidstekst per thema. Met name bij het achterhalen 

welke beleidstekst betrekken heeft op welk gebied, en bij het 

doorzoeken van beleid op een opgegeven tekst. Met deze oude 

webviewer lukt dat niet. Ook is er geen kaarten tekstkoppeling, 

zijn verordening en uitvoeringsprogramma niet geïntegreerd 

en is de zoekfunctionaliteit via de kaart beperkt. 

Ontwikkelen nieuwe viewer 

De provincie Noord-Holland inventariseerde vorig jaar de 

behoeftes met betrekking tot een nieuwe viewer. Voorop

www.vicrea.nl 

stond het daadwerkelijk via internet toegankelijk maken van 

vastgesteld ruimtelijk beleid. Dat betekent: goed communiceren 

welk beleid waar geldt, zodat lagere overheden dit in 

hun planvorming kunnen verwerken. De structuurvisie moet 

dus gebruikersvriendelijk en laagdrempelig digitaal te ontsluiten 

zijn voor andere overheden (vooral gemeenten en 

waterschappen) en ook voor burgers die willen weten welk 

ruimtelijk beleid in hun omgeving geldt. 

Bij het ontwikkelen van de nieuwe viewer besloot de provincie 

Noord-Holland dat de digitale kaart centraal moest 

staan, waarbij het ontsluiten van kaart én tekst voorop stond. 

De viewer diende Structuurvisie, verordening én uitvoeringsprogramma 

geïntegreerd aan te bieden. 

Uitbreidbaarheid met andere ruimtelijke plannen was een 

sterke wens; snelheid en gebruikersvriendelijkheid een 

must. 

Techniek 

De techniek waarop de nieuwe webviewer is gebaseerd, is 

de Esri ArcGIS Server REST Interface in combinatie met de 

Silverlight API. Het objectgeoriënteerd maken van beleidsteksten 

is gerealiseerd met behulp van Tercera-text en zowel 

kaarten als beleidsteksten zijn opgeslagen in een Oracledatabase. 

De Esri identify-functie, het ophalen van informatie op een 

punt waar een gebruiker in de kaart klikt, is in dit project 

sterk verbeterd: het doorzoeken van de bijna honderd verschillende 

kaartlagen bleek dermate traag dat een aanpassing 

noodzakelijk was. In plaats van enkele minuten duurt 

het nu slechts enkele seconden om het beleid op een aangeklikte 

locatie op te vragen. 


17 

Legenda 

Ook de legenda werd aangepakt. In de eerder gebruikte 

Flamingo-viewer was het mogelijk deze handmatig te configureren. 

Dat maakt hem zeer flexibel, maar het brengt ook 

veel werk met zich mee. 

De nieuwe webviewer bevat een automatisch gegenereerd 

configuratiebestand, dat daarna ook handmatig aanpasbaar 

is. Dit geeft minder werk en is toch flexibel. Ook is de kaarttekstkoppeling 

volledig configurabel. 

In sommige organisaties dienen webapplicaties zonder plug - 

in als Flash of Silverlight te werken, of is juist Flash in 

zwang in plaats van Silverlight. Met de huidige stand van de 

techniek en de ervaringen die tijdens het project zijn opgedaan, 

is de viewer voor zulke organisaties eenvoudig om te 

bouwen naar Flash of Javascript. 

Doorgroei naar algemene beleidsviewer 

De nieuwe viewer is begin oktober online gegaan. 

Momenteel wordt feedback van gebruikers verwerkt en verder 

is het de bedoeling om de RO-viewer door te ontwikkelen 

tot een algemene beleidsviewer, die toepasbaar is voor 

alle digitale ruimtelijke plannen. Te denken valt aan uitbreidingen 

met milieubeleidsplannen, verkeer- en vervoerplannen, 

waterplannen en natuurbeheerplannen. Behalve voor 

provincies, kan de viewer wellicht ook beschikbaar komen 

voor gemeenten en het ministerie van VROM. 

De viewer kunt u bekijken op: 

http://gis.noord-holland.nl/Structuurvisie2040 

Voor meer informatie neemt u contact op met Reinoud Bakker 

bakkerr@noord-holland.nl, adjunct-projectleider 

structuur visie, provincie Noord Holland, Arny Plomp 

plompa@noord-holland.nl, beleidsadviseur 

geoinformatievoorziening of Eric Richters 

eric.richters@realworld-systems.com, senior consultant 

Geo-ICT, Realworld-Systems. 


Selecteer het te tonen beleid; selectie weergeven toont beleid 

op kaart, samen met bijbehorende beleidstekst in de ‘naast 

elkaar modus’: kaart en beleidstekst overzichtelijk naast 

elkaar. 

Feel better about your spatial data 

With FME, you get total spatial data mastery, making it easier to solve more data 

transformation challenges than with any other technology. Only FME lets you use 

and share more than 250 spatial and non-spatial data formats. Only FME gives you 

unlimited flexibility to restructure, reformat, and integrate your spatial data. Get 

answers to your data interoperability headaches. Visit www.vicrea.nl or contact 

Martin Engels (tel no. 06 30 43 30 30) for more information.

De agenda bevat aankondigingen van workshops, seminars, themadagen en vergelijkbare GIS-gerelateerde 

activiteiten en natuurlijk ook relevante beurzen in Nederland en België. Deze agenda bevat in ieder geval de 

evenementen die worden gehouden in de periode tot het verschijnen van het volgende nummer. Beurzen, 

seminars en workshops kunnen per e-mail worden aangemeld via (services@gismagazine.nl). 

Vermeld als onderwerp van uw mail ‘Agenda’. 

November 

15 november Showroom FME Server 2011 

Vicrea, Amersfoort 

E-mail: s.hagenaars@vicrea.nl 

Internet: www.vicrea.nl 

16 november AGGN Gebruikersdag GIS-3D 

Movares, Utrecht 

Internet: www.aggn.nl 

16 november WABO showroom 

Vicrea, Amersfoort 

E-mail: info@vicrea.nl 

Internet: www.vicrea.nl 

17 november Gebruikersdag dg DIALOG BOR: Ruimte in Beheer 

Beatrixgebouw, Utrecht 

Internet: software.grontmij.nl 

17-18 november Tracking and Positioning Europe 

Marriott Hotel, Amsterdam 

Tel: (020) 375 7196 

E-mail: osman@thewherebusiness.com 

Internet: www.thewherebusiness.com/tracking 

18 november Nirov-cursus Inleiding Planologie en Ruimtelijke 

Ordening (IPRO) 

De Observant, Amersfoort 

Internet: www.nirov.nl/ipro 

19 november Strategische Bijeenkomst Toekomst Bouw 

Media Plaza, Utrecht 

Internet: http://toekomstbouw.nl 

24-26 november Tri-Organisation-Conference ‘Geo-Information and 

Information Management for Farms, Agribusiness and Administration’ 

Keulen, Duitsland 

Internet: www.geofarmatics2010.org 

25 november Nirov-cursus Inleiding Planologie en Ruimtelijke 




25 november Studiedag Maatschappelijk Vastgoed 

Het Sieraad, Amsterdam 

E-mail: markveld@nirov.nl 

Internet: www.nirov.nl 

26 november Najaarscongres Waternetwerk 

Regardz Event Center Nieuwe Buitensociëteit, Zwolle 

Internet: www.waternetwerk.nl 


Agenda 

29-30 november Afnemerscongres BAG: ‘Verzilver de winst’ 

Utrecht 

E-mail: basisregistraties@minvrom.nl 

Internet: http://bag.vrom.nl/over_bag/evenementen_agenda/bag_afnemerscongres_’verzilver_de_winst’ 

30 november - 01 december European LiDAR Mapping Forum 

World Forum, Den Haag 

E-mail: info@lidarmap.net 

Internet: www.lidarmap.org/elmf 

December 

01 december Captains Diner Veiligheid 

Hotel de Keizerskroon, Apeldoorn 

Internet: www.blomberginstituut.nl 

02 december Nirov-cursus Inleiding Planologie en Ruimtelijke 




02 december StreetMapper 2010 International User Conference 

Den Haag 

Tel: (070) 442 9400 

E-mail: info@3dlasermapping.com 

Internet: www.3dlasermapping.com 

07-08 december SPAR Europe 

RAI Convention Centre, Amsterdam 

Internet: www.spar-eu.com/10/public/enter.aspx 

08 december ‘Manifestatie over het nieuwe 

samenwerken, groei-impuls voor het MKB’ 

Media Plaza, Utrecht 

Internet: www.mkbstaatsamensterk.nl 

11-14 januari InfraTech 2011 

Ahoy, Rotterdam 

E-mail: info@infratech.nl 

Internet: www.infratech.nl 

2011 

24 maart GBI Dag 2011 

De Reehorst, Ede 

E-mail: Ineke.vanburum@oranjewoud.nl 

Internet: www.sfeervanbeheer.nl 

30 november - 01 december Geo-Info Xchange/GIN-Congres 2011 

Jaarbeurs, Utrecht 

Internet: www.geoinfoxchange.nl 

Ga voor de meest actuele informatie naar de agenda op www.gismagazine.nl 

18

Als je een kuil voor 

een ander graaft... 

I www.lnrnet.nl 

T +31 (70) 4134000 

Verrijn Stuartlaan 1A 

2288 EK Rijswijk 

...doe het dan wel 

op de juiste plaats! 

Exacte positiebepaling met LNR NET! 

Machinebesturing middels GPS is nu nog eenvoudiger 

en sneller met LNR NET. Zodra uw machine is opgestart, 

kunt u direct aan de slag! LNR NET zorgt dat uw positie in 

heel Nederland tot op de centimeter nauwkeurig wordt 

bepaald. In combinatie met uw besturingssysteem zorgt 

dit voor een snelle en nauwkeurige werkwijze, zodat u 

tijd en geld bespaart.

Luchtkwaliteit, veiligheid, mobiliteit en verkeersstromen in één model 

Infrastructurele 

wijzigingen real-time 

in beeld 

Modellen voor onder meer luchtkwaliteit, verkeer en geluid worden ingezet om de gevolgen 

van stedelijke herstructureringen en herindelingen door te rekenen. Ze werken meestal 

afzonderlijk en leveren dikke rapporten op. Kan dat anders? 

Verschillende modellen 

Luchtkwaliteit-, mobiliteit- en andere modellen zijn nodig 

om onderbouwde keuzes te kunnen maken bij herstructurering 

of herindeling van een gebied. Vaak duurt 

het echter weken tot maanden voordat die impact bekend 

is. Dat komt omdat de modellen niet op elkaar inhaken 

en afzonderlijk werken. Pas als alle modelresultaten beschikbaar 

zijn, meestal in papieren vorm (rapport), kunnen 

deze worden verwerkt tot het eindresultaat. De tijd 

die dit kost brengt als risico dat er tussentijds regels of 

maatregelen zijn gewijzigd, waardoor sommige of soms 

alle berekeningen opnieuw moeten worden uitgevoerd. 

Dynamisch veranderingen 

aanbrengen 

Idealiter krijgen stakeholders die met elkaar rond de tafel zitten 

eenduidige en integrale beelden voorgeschoteld van de 

gevolgen van ingrepen op stedelijke schaal. Ze kunnen op dat 

moment dynamisch veranderingen aanbrengen die zijn geba- 



Door Sonja van Poortvliet 

US_Workshop: Een discussie met stakeholders. Op basis van GIS-data + kaartweergave, 

ondersteund door 3D-weergave van GIS-data en modeldata vindt maximale overdracht aan 

informatie plaats. 

20 

seerd op actuele en voor dat project geldende data, regels en 

maatregelen. Zo zijn in korte tijd verschillende scenario’s 

door te rekenen en kan besloten worden welke ingrepen wel 

en welke niet mogelijk zijn. 

Bij TNO heerste het geloof dat dit ideaalbeeld bewaarheid 

kon worden. Het concept kreeg de naam Urban Strategy en 

in 2005 werd Walter Lohman uitgenodigd om hier mede 

vorm aan te geven. Zijn taak: een raamwerk creëeren waarmee 

ingrepen in de urbane leefomgeving en de effecten op 

onder andere de gezondheid realtime in beeld kan worden 

gebracht. Want daar draait Urban Strategy in essentie om: 

het in beeld brengen van de kwaliteit van de leefomgeving. 

Juist vullen van het model 

Een interactief simulatiemodel opzetten bleek niet zozeer 

het probleem te zijn. De uitdaging zat ‘hem in het juist 

vullen van het model. Het op zodanige wijze op elkaar laten 

aansluiten van verkeers-, veiligheids-, mobiliteits- en

Een 3D-view van de inpassing van de verbreding A1/A6 ter hoogte 

van Muiden/Weesp. Urban Strategy is hierbij niet alleen gebruikt 

om de effecten van verkeer en milieu te toetsen aan de hand van 

verschillende alternatieven, maar ook hoe bewoners het landschappelijk 

karakter van dat gebied zouden zien veranderen. Een geluidscherm 

heeft in zo’n landschap ook een sterk visueel aspect, waaraan 

een tunnel of verdiepte weg in plaats van een geluidscherm een 

positieve bijdrage kan leveren. 

luchtkwaliteitsmodellen dat ze elkaar in de hand werken. 

De output van het ene model moest als input 

gaan gelden voor het andere, om lange berekeningen 

en stevige rapporten overbodig te maken. 

Lohman vertelt over de stappen die zijn genomen om 

het interactieve en integrale simulatiemodel functionerend 

te krijgen. “De eerste fase bestond uit het aanhaken 

aan het interactieve simulatiemodel. In de 

tweede fase kwam de integrale werking aan bod. 

Heel belangrijk was waar een model zijn data neerzet 

om als input te gelden voor een ander model. Uit - 

eindelijk moesten alle modellen worden opgehangen 

in een gemeenschappelijke omgeving.” 

Rol van GIS-data 

Lohman benadrukt de belangrijke rol van GIS-data 

bij het op elkaar laten aansluiten van de modellen. 

“In Urban Strategy zijn de GIS-data gekoppeld aan 

de modellen en reageren op veranderingen van die 

data. 

Hierdoor wordt een sneeuwbaleffect gecreëerd. 

Want de wijzigingen die worden aangebracht in de 

GIS-data laten de modellen meteen weer rekenen, 

zodat de gevolgen zichtbaar worden in het ‘plaatje’. 

Op die manier krijgen GIS-data veel meer waarde. 

Ze zijn niet meer op zichzelf staand maar zijn direct 

van invloed op de (veranderende) omgeving. Dat is 

in mijn ogen de juiste manier van omgaan met GISdata: 

ze zo maximaal mogelijk benutten. Het betekent 

dat je ze inzet voor meerdere doeleinden.” 

Kennis uitwisselen 

Urban Strategy vraagt niet alleen om een andere benadering 

van (GIS-)data, maar ook om een andere 


 

 

 

 

De invoering van de BAG zorgt voor een uitbreiding van uw 

beheertaak. De voortdurende veranderingen moeten worden 

 

 

voor stereo kartering zorgen voor nauwkeurige kartering 

 

 

 

aanvulling voor 3D kartering op basis van stereo-foto’s. 

 

 

Imagem is master reseller voor ERDAS in de Benelux.


GIS en modeldata voor hetzelfde gebied. Het tonen van model-output 

in een 3D-visualisatie. 

manier van samenwerken. ‘Luchtkwaliteit’, ‘Ver - 

keersstromen’ en andere domeinen moesten elkaar gaan 

opzoeken en kennis uitwisselen. Dat was men eigenlijk 

niet gewend. Het was in de ogen van velen ook niet nodig, 

‘want ik heb toch al klanten?’ “Maar juist de klant 

vraagt om een integrale aanpak”, vertelt Lohman. “Die 

heeft er geen boodschap aan wat de afzonderlijke gevolgen 

zijn van herstructurering of herindeling. Het enige dat 

hij merkt is dat er lange tijd overheen gaat voordat hij 

weloverwogen beslissingen kan nemen. Waar het hem 

om draait is in één beeld samengevat te krijgen wat de gevolgen 

van bijvoorbeeld een disco in een bepaald gebied 

zijn. Wat dat betekent voor de omliggende verkeersstromen, 

de luchtkwaliteit en mobiliteit. En hoe de situatie er 

‘s avonds en ‘s nachts uitziet bijvoorbeeld.” 

Lohman vertelt dat er jaarlijks drie workshops worden 

georganiseerd, waarbij verschillende domeinen bij elkaar 

zitten en elkaar bevragen. “In plaats van met eigen data te 

werken en daar de uitkomsten van te geven, wordt steeds 

meer de waarde er van ingezien om data uit te wisselen, 

te combineren en een integrale uitkomst te kunnen geven. 

En daar is Urban Strategy uiteindelijk op gebaseerd.” 

www.tno.nl/urbanstrategy

Laatste Gis-nieuws 

vindt u op 


Pagina 1. | Gratis verspreiding in iedere uitgave van GIS-Magazine 

Zet een atlas op de kaart! 

Waar men 

boeken koopt 

Boekenkasten van andere mensen zijn altijd interessant. 

De online boekenwinkel The Book 

Depository biedt de mogelijkheid om te laten zien 

hoe klanten hun boekenkasten vullen. Op The 

Book Depository Live, een toepassing van Google 

Maps, is bijna in real-time te zien welke boeken 

mensen bestellen. Het is een behoorlijk verslavende 

gadget, want de wereldkaart vernieuwt zich automatisch. 

Wanneer er waar ook ter wereld een boek 

wordt verkocht, zie je welk boek dat is, in pakweg 

Israël, Nederland, Australië of de Verenigde Staten. 

En je kunt natuurlijk zelf ook meteen het goede 

voorbeeld volgen, want het gadget heeft openlijk 

commerciële bijbedoelingen. Je eigen aankoop verschijnt 

enkele minuten na de transactie in beeld. 

www.bookdepository.co.uk/live 

Gouden kalf op DVD 

Wereldreis 

per zeppelin 

In september 2010 won ‘Farewell’ van regisseuse 

Ditteke Mensink een Gouden Kalf in de categorie 

‘Beste Lange Documentaire’. In 1929 vliegt de 

‘Graf Zeppelin’, als symbool voor de technologische 

vooruitgang en de verbeterde relatie tussen 

de Verenigde Staten en Duitsland, als eerste de 

wereld rond. ‘Farewell’ is het reisverslag én het 

liefdesverhaal van de jonge aristocratische Lady 

Grace Drummond-Hay en de veel oudere, ge- 

De Geograaf 

Bezoekerscentrum NAP geopend 

Beleef het nulniveau 

Prins Willem-Alexander heeft op 12 oktober het 

bezoekerscentrum bij het monument van het 

Normaal Amsterdams Peil (NAP) in het stadhuis 

in Amsterdam geopend. Het doel van het 

centrum is bezoekers bekend te maken met de 

NAP-eenheid. Volgens projectleider Han Meeter 

(geen grap) is deze eenheid net zo belangrijk als 

de meter en het kilogram, maar weten maar 

weinig mensen wat het NAP inhoudt. Het educatieve 

bezoekerscentrum moet daar verandering in 

brengen. Naast een tentoonstelling die gericht is 

op een breed, toeristisch publiek, zijn er drie 

educatieve programma’s voor het onderwijs. 

Het NAP is het meetpunt voor hoogtemetingen in 

Nederland en geeft het ‘nulniveau’ aan. Dat 

niveau duidt op de hoogte van land en water. Het 

is onmisbaar bij het ontwerpen en uitvoeren van 

infrastructurele werken, zoals de aanleg van 

trouwde, Karl von Wiegand. Op de 21-daagse reis 

over metropolen als Londen, Friedrichshafen, 

Berlijn, Tokio, San Francisco, Los Angeles en New 

York bloeit hun verboden liefde (opnieuw) op. 

Terwijl ze over uitgestrekte, onbewoonde gebieden, 

prachtige alpentoppen, oceanen en 

Siberische moerassen vliegen, doen ze er alles 

aan hun geheim voor de medepassagiers en de 

buitenwereld verborgen te houden. Ditteke 

wegen, dijken en waterlopen en het bouwen van 

bruggen, tunnels en viaducten. Ook voor het 

waterbeheer is het van essentieel belang. Zonder 

een referentievlak als het NAP zou het niet mogelijk 

zijn de waterhoogten in de polders, van de zee 

en de rivieren te meten en de hoogten van dijken 

en de diepte van watergeulen vast te stellen. 

Bezoekerscentrum NAP, Stadhuis Amsterdam 

-Amstel 1 (ingang Waterlooplein). Openingstijden 

2010: vrij, za en zo van 10.00 uur tot 17.00 uur. 

In de schoolvakanties dagelijks (16 oktober t/m 

31 oktober, 18 december t/m 2 januari 2011). 

1e en 2e Kerstdag gesloten. 

www.iamsterdam.com/nl/visiting/amsterdamwa 

tersensations/nap 

Mensink baseerde haar verhaal op de reisverslagen 

van Grace, en maakte overvloedig gebruik 

van archiefbeelden. Deze Nederlandse documentaire 

is op DVD uitgebracht. 

Farewell (2009). 90 minuten. Engels, stereo, 

Nederlands ondertiteld. Extra’s: Trailer. Label: 

IDFA’s Delicatessen / Artnr.: FFDOC72 / Winkel - 

prijs: 17,95 

De krant 

van wakker 

geo-land 

8 November 2010 | 4e jaargang | nummer 6 

Neem de volgende afslag 

Gangs in 

South LA 

Hoewel er veel meer bendes actief zijn in Los 

Angeles, is het toch heel verhelderend om te zien 

hoe twee van de bekendste, de Bloods en de Crips, 

zich tot elkaar verhouden. Deze kaart toont de 

verdeling tussen de twee groeperingen in Zuid- 

LA. Dat de verdeling rood-blauw overeenkomt 

met de manier waarop in Amerika Republikeinen 

en Democraten worden weergegeven, zal toeval 

zijn. 

Dit gedeelte van Los Angeles wordt duidelijk gedomineerd 

door de Crips. Wie bedenkt dat snelwegen 

en ringwegen handige vluchtroutes zijn, ziet 

meteen dat de kruising in het midden een mogelijke 

‘hot spot’ is waar achtervolgingen kunnen eindigen: 

langs de ringweg van Hawthorne naar 

Lynwood liggen enkele wijken ‘van’ de Bloods. 

Het is niet bekend of de witte plekken worden bezet 

door andere bendes, of dat deze plekken regelmatig 

van ‘eigenaar’ wisselen. 

www.streetgangs.com 

Planeet Berlijn 

Deze globe van Berlijn, een stukje post-DDR curiosa, 

is in 1993 op de markt gebracht. Het symboliseert 

de bijzondere positie van Oost- en West- 

Berlijn in het Duitsland ten tijde van de Koude 

Oorlog. De makers moeten exact het omgekeerde 

probleem hebben gehad van traditionele 2D-kaartenmakers, 

die worstelen met het afbeelden van 

de ellipsoïde in een plat vlak. Voor deze globe is 

namelijk gebruikgemaakt van een ‘platte kaart’. 

Het is erg knap gedaan. Nauwelijks is te zien waar 

de einden elkaar raken.

Column 

Op 1 september jongstleden werd er Next Generation GIS gebruikt op de relatiedag van Geonovum. 

De GeoForters hadden deze keer een geografisch spel voorbereid op basis van Twitter en Layar, 

draaiend op iPhones. Deze mash-up van tamelijk nieuwe ontwikkelingen is spannend en vooral, 

om het in beschaafd Nederlands uit te drukken: retecool. 

De iPhones gingen van hand tot hand. En zeker de helft van 

de aanwezigen had nog nooit zo’n kek dingetje in handen gehad. 

De veel geroemde gebruiksvriendelijkheid van de iPhone 

verdween als sneeuw voor de zon in de handen van de gemiddelde 

Geonovum-relatie. Intuïtief? Ha! Ik weet niet of wij allemaal 

ook doelgroep van Apple zijn, maar wel dat menig 

usability-onderzoeker dit leuk zou hebben gevonden… 

De applicatie Layar voegt echt nieuwe dimensies toe aan de 

visualisatie van geodata. Ik kan iedereen die dit niet kent adviseren 

om eens een filmpje over Layar te bekijken op 

YouTube, of een goede bekende met iPhone of Android-telefoon 

een demonstratie te laten geven. In het kort: je kijkt met 

je telefooncamera in het rond en op het scherm verschijnt dat 

beeld met daaroverheen andere informatie geprojecteerd. 

Augmented reality heet dat, of samengestelde werkelijkheid: 

het afbeelden van virtuele gegevens op live-beelden van de 

echte wereld. 

Deze manier om gegevens te tonen is voor GIS-onderlegden 

vreemd, maar wel inzichtelijk. Er liggen mooie en eenvoudige 

geodetische principes aan ten grondslag: richting en afstand 

vanaf de standplaats zijn belangrijk, en de datalagen, door 

Layar (naar goed GIS-gebruik) ‘layers’ genoemd. 

De layers worden gemaakt door allerlei partijen. Groot en 

klein, groen en rijp door elkaar. Bekendste voorbeeld is 

Funda: gebruik je die in Layar dan zie je de huizen die in de 

buurt te koop staan met een link naar de Funda-website erop. 

Ik was behoorlijk benieuwd naar andere lagen en ging op 

zoek naar een overzicht… 

Erik Meerburg is geografisch vrijdenker en werkt als initiator bij de 

Geo Academie, een opleidingsinstituut met als doelstelling: 

kennis van GIS onder de beroepsbevolking te vergroten. 

De Geo Academie werkt op en in nauwe samenwerking met GeoFort. 


Nieuwe technieken, 

oude problemen… 

24 

Een beetje bladerend op het Internet, kom ik de volgende quote 

tegen: “Mensen weten niet wat er allemaal is, en komen 

vaak niet verder dan de bovenste zoveel layers van een lijst.” 

Laat dit even doordringen… Klinkt bekend? Ik heb sterk de 

indruk dat wij geo-mensen hier ook al enige tijd mee worstelen… 

Idéfix, NCGI, Nationaal Georegister… Hoe vind je in 

geo-informatie wat er beschikbaar is? 

Om maar weer op mijn adagium terug te komen: de wereld 

ligt aan de voeten van handige geo-mensen die over de schuttingen 

heen kijken. We hebben technieken in huis waarbij de 

‘nieuwe wereld’ de problemen pas aan het ontdekken is. In 

mijn beleving zijn er twee opties: of de technieken uit de geowereld 

zijn herbruikbaar voor de neografen, of daar wordt 

binnen een half jaar iets ontwikkeld dat wij weer als de sodemieter 

moeten implementeren en tien jaar eigen ontwikkeling 

overbodig maakt. In beide gevallen geldt: kom uit de geo-box 

(en leer een iPhone bedienen)!

Creatieve verkenning voor specialisten én newbies 

Nieuwe zoekvraag: 

‘Waar kan ik…?’ 

Zet geo-specialisten, data-leveranciers, webprogrammeurs 

en een aantal geinteresseerde MKB-ers bij elkaar en kijk wat 

zij kunnen met de vraag: hoe maak ik creatief en optimaal 

gebruik van nieuwe geo-technieken? Met die doelstelling in 

het achterhoofd organiseerde SWIS de verkenning ‘Location 

Matters’ in het Huis van de Com municatie in Leiden. 

Apps 

Steeds meer mensen maken, om snel relevante informatie te 

vinden, gebruik van hun locatie, met name op hun mobiele 

telefoon. De nieuwe zoekvraag is: ‘Waar kan ik?’ De getoonde 

informatie wordt geselecteerd op basis van de locatie 

van de internetgebruiker. Mobiele ‘apps’ zijn dan ook een 

logisch vervolg op deze ontwikkelingen. Om de kracht van 

deze nieuwe techniek te tonen en de creativiteit van bedrijven 

en organisaties te prikkelen, zette Matthias Snoei, directeur 

van SWIS, voor de deelnemers aan deze bijeenkomst 

een aantal trends op een rij. 

Grote jongens 

Belangrijk is dat de grote jongens allemaal ‘doen’ aan locatie 

– Google, Facebook, Twitter. Deze mega-bedrijven zetten 

de trend voor het grote publiek; anderen volgen met applicaties 

die daarbij aansluiten. Mobiel internet is inmiddels 

standaard voor nieuwe telefoons. Mobiel internet is location 

based, want in de meeste telefoons zit GPS-technologie. Een 

restaurant in de buurt zoeken was nog nooit zo simpel. Tot 

slot is geo-informatie steeds gemakkelijker technisch te koppelen 

aan bestaande databases, en zelfs de fysieke wereld. 

Daarbij hoort een koppeling naar de juiste van de veertig onderhoudsinstanties. 

Door Marije van den Berg 

Locatie bepaalt de relevantie van informatie. Hoe gebruik je die wetenschap én de nieuwe 

technieken in de praktijk? 

Het Meldsysteem Bewegwijzering Fietsroutenetwerken maakt het mogelijk direct 

aan de juiste van de veertig onderhouders van de routeborden, een melding te doen 

als iets mis is. Beeld: SWIS 


25 

Evenement 

Wat kwam eruit? 

Met een aantal creatieve technieken 

verkenden de deelnemers hoe hun informatie 

of product ‘lokaal’ te maken 

is. Wat er uit deze divers samengestelde 

groep kwam? Soms ligt het erg voor de 

hand. Projecten of diensten in een bepaald 

gebied kun je op de kaart zetten. 

Hieronder staan enkele van de ideeën 

op een rij. Een plattegrond met werkplekken 

voor zzp’-ers en andere flexwerkers: 

optimaliseer je kantoorruimte. 

Advertenties 

Door advertenties locatie-gebaseerd aan 

te bieden, zijn ze relevanter, informatiever 

en minder vervelend. 

Vrachtverkeer 

Breng in kaart welke routes half-lege vrachtwagens rijden 

en bied de mogelijkheid daar een vracht aan toe te voegen. 

Duurzame projecten samenbrengen 

Duurzame projecten op de kaart zetten en initiatiefnemers 

met elkaar in contact brengen. 

Inzicht in onnodige overlap 

Ζet projecten of klanten op een kaart en zie welke afdelingen 

van uw bedrijf wat doen in welk gebied. Zo kun je inzet 

prioriteren én de optimale route bepalen van mensen of goederen. 

Inzicht voor geo-specialisten 

Voor de nieuwelingen ging er een wereld open, maar leverde 

deze ochtend ook iets op voor de specialisten? Jazeker. 

Een dieper inzicht: de toegevoegde waarde van interactie. 

Sinds geo-informatie steeds vaker via het internet beschikbaar 

is, is de mogelijkheid tot interactie met geo-gegevens 

mogelijk. Statische kaarten leveren veel inzicht, maar op het 

moment dat je er interactie – van oudsher het domein van de 

webprogrammeurs – aan toevoegt, kun je kaarten gaan gebruiken 

voor optimalisatie van inzet en middelen. Van statische 

(soms dode) kaarten, instrumenten maken voor keuzes 

in beleid, dat is de volgende stap in de geo-wereld. De volgende 

zoekvraag wordt dus wellicht: ‘Waar gaan we…?’ 

Location Matters wordt op verzoek herhaald, en dat kan ook 

in-company. Neem daarvoor contact op met Marije van den 

Berg, hoofd communicatie van SWIS 

marije@swis.nl.

Uw partner voor mensen en middelen! 

De Binnen-kant 

Voor bewerking van uw digitale gegevens of ontsluiting van uw informatie, voor 

GBKN of BAG, Bestemmings plan of WION, Beheerkaart of GIS, maar ook voor 

profi eltekening of matenplan, kortom voor al uw binnen-werk vindt u de oplossing 

binnen onderstaande mogelijk heden. 

Operator / rekenaar Geodesie of GIS 

Wij hebben meerdere operators en rekenaars beschikbaar. Al onze medewerkers hebben ervaring 

met één of meer softwarepakketten. Momenteel hebben wij operators voor o.a. AutoCAD, 

MicroStation, dgDIALOG Topografi e, MOVE3, GISkit, LisCAD en ESRI producten. 

GIS Analist / Consultant 

Onze GIS analisten zijn ervaren in het interpreteren en combineren van gegevens van verschillende 

aard en herkomst en staan borg voor vakkundige presentatie. De GIS consultant adviseert op het 

gebied van vastgoedbeleid. Samen met onze opdrachtgevers stelt hij beleidsplannen op of past ze 

aan. Een ideale ondersteuning bij de invoering van bijvoorbeeld basisregistraties. 

Projectleider Vastgoed / GIS / Geodesie 

De projectleiders van GeoCensus nemen desgewenst de volledige leiding van uw project op zich. 

Zij sturen daarbij op kosten, inhoud en tijd. Met hun ruime ervaring zijn onze projectleiders ook bij 

uitstek uw sparringpartner wanneer u zelf vastgoed- of geodesieprojecten leidt. 

Operator Beheersystemen 

Wij hebben operators voor diverse beheer pakketten beschikbaar. Zij bouwen snel en vakkundig 

uw beheerkaart op en controleren bestaand kaartmateriaal. Als u dat wenst koppelen zij ook uw 

administratieve en grafi sche gegevens. 

Medewerker Ruimtelijke ordening 

Onze medewerkers ruimtelijke ordening zijn gespecialiseerd in het opbouwen en bijhouden van 

digitale objectenkaarten zoals voor BAG of WOZ of voor beheer en inrichting van de openbare 

ruimte, compleet met adres- of andere koppelingen. Bestemmingsplannen worden opgebouwd met 

IMRO codering en gekoppeld aan de voorschriften, gereed voor uw webapplicaties. 

Beeldverwerking 

Wij visualiseren de (openbare) ruimte, zowel vanuit de lucht als vanaf de grond. Samen met onze 

businesspartners verzorgen wij de op sporing van terreinveranderingen uit satelliet beelden of 

luchtfoto’s. Wij maken uw kaart (GBKN, BAG), of vullen deze aan met behulp van stereo beelden of 

orthofoto’s. Met het rijdend GeoView systeem maken wij video totaalopnames met een breed scala 

aan toepassingsmogelijk heden zoals schade analyse, handhaving, veiligheid, etc. 

En verder… 

• Werken wij zowel via detachering als op project basis. 

• Zijn onze medewerkers getraind in zelfstandig werken en fl exibel inzetbaar. 

• Hebben wij met drie regio-vestigingen altijd iemand bij u in de buurt. 

• Hebben wij ook een buiten-kant. Bekijk daarvoor de omme zijde. 

GeoCensus bv GeoCensus Oost bv GeoCensus Zuid bv 

Birkstraat 95 Maagdenburgstraat 22 Bosscheweg 107-08 

Postbus 495 Postbus 916 Postbus 343 

3760 AL Soest 7400 AX Deventer 5280 AH Boxtel 

+31 (0)35 6221179 +31 (0)570 656816 +31 (0)411 644422 

E-mail: info@geocensus.nl. Meer informatie vindt u op www.geocensus.nl. 

GeoCensus, 

sterk in: 

Geodesie 


Maatvoering 

Mutatiesignalering

Uw partner voor mensen en middelen! 

De Buiten-kant 

Voor situatie- of hoogtemeting, plaatsbepaling of inventarisatie, uitzetten of 

maatvoering, voor GBKN (+) of BAG, maar ook voor een deformatiemeting of 

een digitaal terreinmodel, kortom voor al uw meet- en maatwerk vindt u de 

oplossing binnen onderstaande mogelijkheden. 

Landmeter 

Onze landmeters op MBO en HBO niveau zijn deskundig en snel inzetbaar. Zij zijn gewend aan 

een grote variatie in opdrachten en dus ook in staat om die, met geavanceerd instrumentarium 

en geraffi neerde technieken, zelfstandig en effi ciënt uit te voeren. Onder onze landmeters zijn 

specialisten op verschillende terreinen. 

Landmeter ondergrondse infrastructuur 

Speciale aandacht verdienen onze landmeters die werkzaam zijn in de ondergrondse infrastructuur. 

Zij beschikken over specifi eke deskundigheid in meting, maar ook in detectie en gegevensopslag 

van kabels en leidingen. Zij worden ingezet op werken bij overheden zowel als bij private 

ondernemingen. 

Uitzetter GWW 

Wij hebben diverse uitzetters beschikbaar met ervaring in grondwerk, waterbouw en aanleg van 

wegen. Meten van een DTM of uitzetten van een wegreconstructie kent voor hen geen geheimen. 

Met eigen apparatuur en met de ervaring in het werken voor verschillende opdrachtgevers neemt 

het inwerken op een klus doorgaans niet veel tijd in beslag. 

Maatvoerder woning- en utiliteitsbouw 

In de woning- en utiliteitsbouw is er voortdurend behoefte aan fl exibel inzetbare maatvoerders 

die met precisieapparatuur hoofd- of detailmaatvoering kunnen verzorgen. Onze maatvoerders 

zijn daarin gespecialiseerd. Het maatvoeren van hoogbouw of prefab elementen is voor hen geen 

probleem: zij spreken de taal en kennen de eisen. 

Maatvoerder railinfra 

Op en langs het spoor van trein of tram in Nederland zijn de maatvoerders van GeoCensus een 

begrip. Wij hebben een aantal zeer ervaren maatvoerders die volledig zijn ingevoerd in meting en 

maatvoering bij aanleg en onderhoud van het spoor. Zij zijn bekend met werktijden bij nacht of in 

het weekend en uiteraard fl exibel inzetbaar. 

Assistent landmeter 

Een belangrijk deel van de werkzaamheden wordt uitgevoerd door meetploegen van twee 

personen. Wij werken met ervaren assistent landmeters die ook in beperkte mate zelfstandig 

metingen verrichten. 

En verder… 

• Werken wij zowel via detachering als op projectbasis. 

• Zijn wij met onze drie regiovestigingen altijd dicht bij u in de buurt. 

• Hebben wij ook een binnen-kant. Bekijk daarvoor de ommezijde. 

GeoCensus bv GeoCensus Oost bv GeoCensus Zuid bv 

Birkstraat 95 Maagdenburgstraat 22 Bosscheweg 107-08 

Postbus 495 Postbus 916 Postbus 343 

3760 AL Soest 7400 AX Deventer 5280 AH Boxtel 

+31 (0)35 6221179 +31 (0)570 656816 +31 (0)411 644422 

E-mail: info@geocensus.nl. Meer informatie vindt u op www.geocensus.nl. 

GeoCensus, 

sterk in: 

Geodesie 


Maatvoering 

Mutatiesignalering

Evenement 

Primeurs en vertrouwde thema’s 

Realworld GIS Seminar 

Het gloednieuwe product Sense 

werd gepresenteerd als een real-time 

GIS-oplossing voor van alles en nog 

wat. Van elektrische auto’s tot het bestrijden 

van bosbranden. Gezien de 

vele vragen rondom toekomstige mogelijkheden 

die Realworld’s Paul 

Meester opwierp tijdens zijn presentatie, 

leek het product nog niet helemaal 

klaar om uitgerold te worden. 

Het meest concreet was Meester toen 

hij zei: “Om flexibel en schaalbaar 

real-time gegevens te kunnen verwerken, 

te analyseren, te presenteren en 

actie te ondernemen, is een speciale 

architectuur nodig. Sense heeft die. 

Sense orkestreert bestaande applicaties 

aan de hand van real-time data.” 

Deze episode wordt ongetwijfeld vervolgd. 

Asset Management 

Een vaste waarde bij evenementen, 

waar ofwel Realworld, ofwel Small - 


Tijdens het jaarlijkse GIS Seminar van ‘system integrator’ Realworld Systems passeerden 

een aantal vertrouwde, maar ook enkele nieuwe thema’s de revu. In het gerestaureerde 

StoomSchip Rotterdam was eind september onder meer te zien hoe GIS en asset management 

worden ingezet bij energiebedrijven, kabel- en breedbandleveranciers, provincies en grote 

organisaties als ProRail en Shell. 

Het Realworld GIS Seminar vond plaats in het gerestaureerde StoomSchip Rotterdam. 


world GIS (of beiden) een rol spelen, 

is een presentatie van het bedrijf 

Spatial Eye. Ook nu weer was er een 

inhoudelijk sterke presentatie, waarin 

Ken Korsmit uitlegde dat ‘asset management 

op alle fronten aan het 

stuur’ zit. Een ‘asset’ is een bezit dat 

waarde toevoegt aan een bedrijf, en 

dat om die reden registratie behoeft: 

een unieke identificatie en een locatiebepaling. 

Waar ligt die prachtige 

breedbandverbinding precies? 

Korsmit wierp de stelling op dat GIS, 

dat momenteel een eigen plekje heeft 

binnen asset management, er misschien 

wel helemaal in moet opgaan. 

Beide zijn immers procesondersteunend, 

en in veel bedrijven bepaalt het 

asset management al welke objecten 

(assets) in GIS worden opgeslagen. 

Korsmit bracht hier zelf tegenin dat 

ook operationele processen met GIS 

worden gestuurd, maar hij sprak het 

verlossende woord niet uit. 

28 

Spatial Eye is zelf een speler tussen 

asset management en GIS. Korsmit: 

“Een object in GIS is uiteindelijk niet 

precies hetzelfde als een ‘asset’. Asset 

managers kijken niet naar de objecten, 

maar naar aggregaties van data. 

Zij bepalen hun beleid naar aanleiding 

van specifieke netwerksecties. 

Dat kunnen onderdelen zijn met dezelfde 

materiaaltypen, die in dezelfde 

periode onderhoud behoeven.” 

Open Source 

Realworld houdt zich ook bezig met 

open source. Gebruikers en ontwikkelaars 

die menen dat de open sourceviewer 

Flamingo haar langste tijd 

heeft gehad, werden wellicht gesteund 

bij het zien van de presentatie 

over zoeken in online ruimtelijke 

plannen (zie elders in dit nummer). 

Realworld beheert de veelgebruikte 

Flamingo-viewer, dus demonstraties 

van de provincies Overijssel, Zuid- 

Holland en Zeeland bewezen dat 

Flamingo nog volop in leven is. 

Andere demonstraties bevatten open 

source oplossingen met Mapserver en 

Open Layers, maar ook combinaties 

van ‘open’ en ‘gesloten’, zoals de 

zwemwaterlocaties in Zeeland, die 

worden ontsloten middels Flamingo 

en Esri-services. 

Gemeenten en energie 

Zoals altijd was er tijdens het Real - 

world GIS Seminar veel aandacht 

voor de energiesector. Folkwin 

Emaar, projectmanager Klant & Werk 

bij Enexis, toonde een primeur: het 

energieverbruik in gemeenten op 

wijkniveau. Het gezamenlijk met 

Realworld, Spatial Eye en de grote 

netwerkbeheerders Enexis en Liander 

ontwikkelde ‘Energie In Beeld’ heeft

tot doel gemeenten te helpen bij de 

vorming en realisatie van klimaatbeleid. 

Analyses geven inzicht in het 

energieverbruik in de bebouwde omgeving. 

Duidelijk kwamen verwachtingen, 

verschillen, discrepanties in 

inkomen, isolatiekwaliteit en verbruik 

naar voren. 

De aanwezige geo-informatici waren 

echter niet meteen onder de indruk 

van het gepresenteerde kaartmateriaal. 

Het enorme stroomverbruik van 

een militair vliegveld van één van de 

pilot-gemeenten (Leeuwarden), trok 

dusdanig de aandacht, dat het doel 

van de kaart, mogelijke energiebesparing 

in ‘krachtwijken’, dreigde onder 

te sneeuwen. Emaar’s tegenwerping 

dat het vliegveld niet viel onder ‘bebouwd 

gebied’, was op zich helemaal 

juist. Zijn verdediging gaf echter ook 

het belang aan van zorgvuldig samengestelde 

cartografische informatie. 

Een kaart kan immers iets anders 

communiceren dan de beoogde boodschap. 


29 

Evenement 

Trends en bewegingen 

Het bijzondere van system integrator 

Realworld Systems zit hem in hun 

vermogen om zinnige tools toe te 

voegen aan zware (Esri en 

Smallworld) GIS-applicaties. Grote 

klanten als ProRail, Schiphol, Enexis, 

Alliander en Vitens maken visionaire 

vergezichten mogelijk rondom gebruik 

en ontsluiting van geodata. Of 

het nu gaat om asset management, 

mobiel werken of internetkaartjes. 

Een trend die tussen de regels door 

zichtbaar lijkt te worden, is de groei 

van de ‘gesloten’ ArcGIS Server die 

op open standaarden draait, ten koste 

van een (beperktere) open source-oplossing 

als Flamingo. Realworld ondersteunt 

beide mogelijkheden, dus 

een eventuele verschuiving in voorkeuren 

zal spoedig zichtbaar worden 

onder hun klanten. 

www.realworld-systems.com 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Nachtburgemeester van Rotterdam Jules 

Deelder sloot de dag af met gedichten, 

enkele goedgeplaatste schuine grappen 

en een geheel eigen kijk op de stad.

Met de verschuiving van GIS van de desktop naar het web worden in toenemende mate niet-specialisten bediend. 

Toegankelijkheid voor deze groep vraagt in deze om een geheel eigen uitwerking. Een veelvoud van knoppen, schermen 

en handelingen zijn dus niet wenselijk. Geen wonder dat er zich een scheiding aftekent tussen de zogenaamde ‘power 

users’ en de rest van de gebruikers. Tussen enerzijds het scherm van het beheersysteem en anderzijds het 

publicatiesysteem. Met name burgers als gebruikers van geo-loketten van de overheid, willen slechts een 

beperkt c.q. overzichtelijk aantal relevante functies. Liefst nog met een uniforme schermindeling voor alle 

overheidssites. Toegankelijkheid gaat immers hand in hand met uniformiteit. 

De provincies hebben al op het gebied van Gisviewers de nodige 

uniformiteit bereikt door middel van de Flamingo kaartviewer. 

Elders in (semi-)overheidsland wordt relatief meer gebruikgemaakt 

van OpenLayers. Jammer genoeg is binnen de 

gemeentelijke wereld uniformiteit nog ver te zoeken. Terwijl 

daar de noodzaak juist het grootst is. De gemeenten hebben 

immers op diverse terreinen het digitale voortouw genomen 

dan wel toebedeeld gekregen. Ze staan relatief dichter bij de 

burger en zijn daarmee het aangewezen loket voor de 

Nederlandse e-overheid. Maar of het nu de structuur, lay-out 

of navigatie betreft, het is een ware overdaad aan verschillende 

uitwerkingen. En dan heb ik het nog niet eens over de vele 

huisstijlen. Maar in de competitie tussen gemeenten om burgers, 

bedrijven en toeristen is een unieke huisstijl misschien 

wel onontbeerlijk om de eigen gemeente te ‘branden’. 

Maar voor het gemak laat ik de lay-out, kleuren, lettertypen en 

logo’s voor wat ze zijn. Want daar gaat het uiteindelijk niet 

echt om. Overheden worden geacht hun websites dusdanig 

vorm te geven dat ze, zowel voor mensen als voor browsers 

en zoekmachines, zo goed mogelijk toegankelijk zijn. 

Daarvoor bestaan er reeds internationaal erkende afspraken in 

de vorm van webstandaarden. Het beoogde resultaat is een 

beter toegankelijke website. Gelukkig was het wiel al uitgevonden. 

De Nederlandse overheid heeft deze internationale 

standaarden vertaald in een kwaliteitsmodel Webrichtlijnen. In 

totaal 125 eisen worden daarin gesteld aan (overheids-)websites. 

Helaas, voor de visualisatie van digitale kaarten zijn er 

nog geen geëigende richtlijnen en kan eenieder het wiel opnieuw 

uitvinden. En in het concept voor een tweede versie 

webrichtlijnen (waarvan de review op 13 september jl. sloot) 

zie ik niet direct verbetering. 


Column 

Webrichtlijnen 

voor GIS 

Marc Vloemans marcvloemans@b3partners.nl 

is directeur/ mede-oprichter van B3 Partners BV. 

www.b3partners.nl 

30 

We zoeken dus met z’n allen naar enig visueel en functioneel 

houvast. Niet geheel toevallig heeft Geonovum daarom een 

werkgroep met vertegenwoordigers vanuit geo-land samengesteld. 

De werkgroep heeft een praktijkrichtlijn voor webcartografie 

opgeleverd, die tot 25 september jl. door belanghebbenden 

kon worden becommentarieerd. Of zij op tijd hun input 

hebben kunnen leveren aan het landelijke webrichtlijnen-traject, 

blijft gezien de volgorde van sluitingsdata even de vraag. 

Het zou niet de eerste keer zijn dat instanties onbedoeld langs 

elkaar heen werken. Maar laat ik even optimistisch blijven en 

ervan uitgaan dat het uiteindelijk wel goed zal komen.

dg DIALOG gebruikersdag 2010 

De gebruiker 

Marcel de Lange 

staat 

Adviseur 

centraal 

GIS & ICT 

dg DIALOG Beheer Openbare Ruimte 

is het meest gebruikte beheersysteem in 

Nederland. Deze positie hebben we verkregen 

door de gebruikers centraal te stellen! 

In ons dagelijks werk, maar ook op ons 

online klantportaal: software.grontmij.nl. 

17 november 2010 vindt de dg DIALOG 

gebruikersdag plaats in het Beatrixgebouw 

in Utrecht. Hier wordt u geïnformeerd over 

de nieuwste ontwikkelingen zoals de BGT. 

Op het raakvlak van de ruimtelijke omgeving 

en informatievoorziening is Grontmij 

dé specialist. Betrokken, deskundig en 

klantgericht. Het is de combinatie van 

branchekennis en Geo-ICT, waardoor u met 

Grontmij sneller vooruit komt. Ervaar zelf 

het verschil! 

Aanmelden voor de dg DIALOG gebruikersdag 

en meer informatie over de BGT vindt u 

op: software.grontmij.nl

dg DIALOG gebruikersdag 2010 

De gebruiker 

Marcel de Lange 

staat 

Adviseur 

centraal 

GIS & ICT 

dg DIALOG Beheer Openbare Ruimte 

is het meest gebruikte beheersysteem in 

Nederland. Deze positie hebben we verkregen 

door de gebruikers centraal te stellen! 

In ons dagelijks werk, maar ook op ons 

online klantportaal: software.grontmij.nl. 

17 november 2010 vindt de dg DIALOG 

gebruikersdag plaats in het Beatrixgebouw 

in Utrecht. Hier wordt u geïnformeerd over 

de nieuwste ontwikkelingen zoals de BGT. 

Op het raakvlak van de ruimtelijke omgeving 

en informatievoorziening is Grontmij 

dé specialist. Betrokken, deskundig en 

klantgericht. Het is de combinatie van 

branchekennis en Geo-ICT, waardoor u met 

Grontmij sneller vooruit komt. Ervaar zelf 

het verschil! 

Aanmelden voor de dg DIALOG gebruikersdag 

en meer informatie over de BGT vindt u 

op: software.grontmij.nl

In 2010 woont en werkt Arda Riedijk in Arusha, in het noorden van Tanzania, niet ver van de Kilimanjaro en 

drie graden ten zuiden van de evenaar. 

Conflicterende belangen om landgebruik 

zijn zelfs in Tanzania aan de orde 

van de dag, met haar oppervlakte 22 

keer zo groot als Nederland en haar inwonertal 

drie keer zo klein als 

Nederland. De president is eigenaar van 

al het landoppervlak, en least de gebruiksrechten 

ervan aan de gebruikers. 

Ruwweg is Tanzania opgedeeld in drie 

categorieën land: ‘beschermd land’, 

‘gemeenschapsland’ en ‘algemeen 

land’. De eerste categorie, nationale 

parken, marine-reservaten en andere beschermde 

gebieden, beslaat zo’n veertig 

procent van Tanzania. 


Column 

Het gemeenschapsland is in gebruik 

door de meer dan tienduizend dorpen 

en steden. Algemeen land tenslotte, is 

land dat niet bezet of niet in gebruik is, 

en kan soms binnen de grenzen van gemeenschapsland 

vallen. Deze laatste categorie 

laat uiteraard wat ruimte voor 

interpretatie, want de 1,5 miljoen pastoralisten 

(met name Maasai) gebruiken 

dit land (steppe of bos) wel degelijk, 

bijvoorbeeld om hun vee te laten grazen 

of om voedsel, brandhout of andere 

producten te verzamelen. 

De landgebruiksrechten van traditionele 

volkeren zijn hier erg actueel. Er bestaan 

ingewikkelde constructies om 

grote toeristische en landbouwbedrijven 

te accommoderen, niet zelden leiden 

deze tot onbegrip bij de lokale bevolking. 

Hoe leg je bijvoorbeeld uit aan 

een traditionele jager dat hij geen zebra’s 

meer mag doden om in zijn levensonderhoud 

te voorzien, omdat hij 

net in een gebied jaagt dat beschermd 

moet worden en waar jagen als 

‘stropen’ wordt gezien? 

Ook worden vaak tegen compensatie 

‘hunting-blocks’ uitgegeven aan rijke 

buitenlanders die een gebied exclusief 

mogen gebruiken om te jagen. In 2009 

leidde een dergelijke constructie in 

Loliondo, ten oosten van Serengeti 

Nationaal Park, tot een groot schandaal, 

genaamd ‘Loliondogate’. Huizen werden 

verwoest, vee naar te droge gebieden 

verhuisd, en mensen in elkaar geslagen 

en gearresteerd om plaats te maken 

voor het jachtseizoen. 

Eveneens actueel zijn de berichten over 

grote buitenlandse investeerders in biobrandstofprojecten 

in Tanzania. Zij zouden 

grote stukken land (tot wel 400.000 

hectare) met de grond gelijk maken om 

Arda Riedijk arda.riedijk@gmail.com schrijft vanuit Arusha, 

Tanzania over geo-gerelateerde onderwerpen. 

Ze werkt voor verschillende opdrachtgevers op het gebied van milieu en ontwikkeling. 

http://ardariedijk.wordpress.com 

33 

er biobrandstoffen (onder andere jatro - 

pha, suikerriet en palmolie) op te verbouwen 

en daarvoor de lokale gemeenschappen 

onvoldoende compenseren. 

Bovendien zouden deze processen niet 

transparant zijn, en nauwelijks rekening 

houden met alternatieven en implicaties 

voor de weggekochte gemeenschappen. 

Deze hebben volgens de wet het recht 

om compensatiebesluiten juridisch te 

bevechten. De bewoners zijn zich daar 

vaak niet van bewust en staan onder 

grote politieke druk. 

Gelukkig bestaan er toch ook modellen 

die biobrandstofproductie en lokale ontwikkeling 

weten te verenigen. Dit zijn 

de zogenaamde ‘outgrower’ productiemodellen, 

waarbij een bedrijf een commerciële 

overeenkomst aangaat met 

kleine boeren of een associatie van kleine 

boeren. Het land blijft in eigendom 

van de kleine boer. Het biobrandstofbedrijf 

garandeert aankoop van de gewassen 

van de boer en investeert in de nodige 

educatie en technologie om de productie 

op pijl te brengen en te houden. 

Het bekendste voorbeeld hiervan in 

Tanzania is het met Nederland verbonden 

biobrandstofbedrijf Diligent 

Tanzania, dat Jatrophazaden koopt en 

verwerkt tot pure plantenolie. Het rapport 

‘Biofuels, land access and rural livelihoods 

in Tanzania’ (IIED & TNRF 

2009) biedt een mooie introductie in deze 

maatschappelijke discussie.

Evenement 

Intergraph User Conference 2010 

Sfeer van verandering 

Het belangrijkste nieuws van Intergraph 2010 in Las Vegas was natuurlijk de aankondiging 

van de overname door Hexagon, het moederbedrijf van onder andere Leica en ERDAS. 

Op 25 oktober 2010 hebben juristen 

en andere officiële partijen de financiële 

transactie van $2,13 miljard dollar 

goedgekeurd voor de belangrijkste 

overname van 2010 in de geo-sector. 

Helaas liet Hexagon maar weinig los 

aan de tweeduizend aanwezige Inter - 

graph-gebruikers tijdens de gebruikersdagen 

in Las Vegas. 

Tijdens de vele presentaties, workshops 

en ‘wat is er nieuw’-sessies, werd wel 

duidelijk dat er al nieuwe lijnen zijn 

uitgezet met betrekking tot de integratie 

met Leica- en ERDAS-producten. 

Geen van de sprekers had echter toestemming 

om er iets over te zeggen. 

Integratie met het Hexagon 

portfolio 

Tijdens Intergraph 2010 hield Hexa - 

gon’s Ola Rollen zijn eerste toespraak 

als CEO van Intergraph. Hoewel zijn 

kalme, Noord-Europese manier van 



presenteren als dag en nacht verschilde 

van het Amerikaanse bravoure van zijn 

voorgangers, wees Rollen er zelf op, dat 

Hexagon’s visie van ‘inwinnen, bewerken 

en tonen’ alle Intergraph-gebruikers 

bekend in de oren moest klinken. 

Natuurlijk ging hij in op de mogelijkheden 

van een integratie van het bestaande 

ERDAS-portfolio binnen 

Intergraph’s SG&I-divisie, wat staat 

voor Security, Government & Infra - 

structure. Hexagon probeert niet, aldus 

Rollen, ‘de huidige nummer één van de 

troon te stoten’, waarmee hij marktleider 

Esri bedoelde. 

Dit gezegd hebbende, strooide Rollen 

toch nog enkele malen met losse opmerkingen 

over Esri’s ArcGIS-platform. 

Tijdens een persbijeenkomst 

werd hem gevraagd of het goed uitkomt 

voor ERDAS, om een ‘favoriet’ 

GIS-platform te hebben, nu Esri luid en 

duidelijk kiest voor ITT/ENVI als busi- 

34 

Jack Graham, President SG&I bij Intergraph: 

“In de nieuwe constellatie met Hexagon zie ik vooral 

laaghangend fruit in de sector openbare infrastructuur.” 

nesspartner op het gebied van rasterdata. 

Even viel hij uit zijn rustige rol, toen 

hij opmerkte: “Mag ik zo vrij zijn om 

te zeggen dat dit typisch een vraag is 

voor een GIS-nerd?” Hij herstelde zich 

echter razendsnel, om een breder perspectief 

te schetsen: “We doen natuurlijk 

geen overname van twee miljard 

om één enkele oplossing in handen te 

krijgen.” Toegegeven, tijdens de uitgebreide 

persbijeenkomst schetste 

Rollen, zonder al te veel in detail te 

gaan, een toekomstbeeld waarin allerlei 

soorten meettechnologieën binnen 

Hexagon kunnen en zullen samenvloeien. 

Grote aankondigingen 

Dit is het moment dat CEO Halsey 

Wise en COO Reid French zich terugtrokken 

uit Intergraph. Hun aanwezigheid 

was nog weinig meer dan een afscheid 

van trouwe klanten en roerige

tijden bij een werkgever die zij in 2007 

van de beurs haalden en onderbrachten 

in een Private Equity-fonds. Halsey 

Wise’s jaarlijks terugkerende woorden 

om van ‘Now, to Next and then After 

Next’ te gaan, zijn verleden tijd. Of het 

hedgefonds zelf in moeilijkheden verkeerde, 

of dat het gewoon een goed 

moment was om te verkopen, daarover 

werd door de heren niet gerept. 

Kadaster en herverkaveling 

Er was slechts één Nederlandse spreker 

in Las Vegas. In het kader van de 

wet WILG (Wet Inrichting Landelijk 

Gebied) werkt het Kadaster met 

een nieuwe applicatie voor herverkaveling. 

Marco van Beek vertelde dat 

GeoMedia gebruikt diende te worden, 

en wel zo dat zoveel mogelijk standaardfunctionaliteit 

moest worden ingezet. 

Er is één enkele geo-workspace aangemaakt 

voor de gehele workflow. 

Iedere stap binnen deze workflow kan 

worden geopend als een aparte legenda. 

In deze legenda’s zijn alle benodigde 

feature classes en query’s beschikbaar. 

Er is rekening gehouden met bebouwde 

kavels, die niet verruilbaar zijn. 

Enkele speciale aanpassingen behelsden: 

het splitsen van percelen, het 

automatisch berekenen van de juiste 

oppervlaktes die geruild moeten wor - 

den en een eenvoudige interface waarin 

de puzzel van landruil vergemakkelijkt 

wordt. Verder moest de ap pli catie 

overal kunnen draaien waar een internetaansluiting 

aanwezig is. 


Ola Rollen, de nieuwe CEO van 

Intergraph is er met de overname 

van Intergraph door Hexagon 

niet op uit om “de nummer één 

van de troon te stoten.” 

GeoMedia 3D en GIS 4 EU 

Grote belangstelling was er voor de 

drie dagelijkse sessies over GeoMedia 

3D, die alle drie volledig volgeboekt 

waren. De presentatoren haastten zich 

te vermelden dat het hier gaat om een 

‘echt’ GIS, en dat alle bestaande Geo - 

Media-functionaliteit gewoon intact 

blijft. Bestaande add-ons, zoals Geo - 

Me dia Grid, en de Transportation 

Manager werken ook in 3D zolang je 

er maar geen ‘funky’ dingen mee doet, 

aldus de presentator. 

Het nieuwe GeoMedia SDI Portal 6.1 

35 

Evenement 

heet GIS 4 EU, en verwijst dus impliciet 

naar de in Europa verplichte 

Inspire-wetgeving. Het is een kant-enklare 

website, bedoeld om SDI-databronnen 

te bekijken en te doorzoeken. 

Propvol nieuws 

Terwijl deze editie van Intergraph’s gebruikersdagen 

al propvol met nieuws 

zat, zal het iedereen duidelijk zijn dat 

2011 minstens even spannend wordt. 

Tegen die tijd zal het juridische stof 

zijn neergedaald van de enorme transactie, 

en hebben de techneuten enigszins 

de kans gehad om zich te verdiepen 

in verschillende mogelijkheden 

tussen Hexagon en Intergraph-producten 

én hun afzetmarkten. In eerste instantie 

zal er gekeken worden naar 

Leica en ERDAS, maar ook andere meettechnologieën 

worden niet uitgesloten. 

Natuurlijk zal het een tijdje duren voordat 

Hexagon precies doorheeft wat het 

heeft aangeschaft. Er is echter niet veel 

voorstellingsvermogen nodig om te 

zien dat er verrassende veranderingen 

en zienswijzen mogelijk zijn in de komende 

jaren. 

Grote delen van de Kadasterpresentatie 

en de sessies over GeoMedia 3D zijn te 

zien op het GIS-Magazine-kanaal van 

YouTube. 

www.intergraph.com 

Vertrekkend COO Reid French, hier in beeld tijdens de uitreiking van een 

ICON Award aan Shell.

Evenement 

Jurgen ten Siethof van Esri Nederland Solutions schetst de gemeentemarkt. 

GIS Conferentie ‘GIS Geeft Energie’ 

Van Assets 

tot Topografie 


Veertig procent van de bezoekers van de 17e GIS Conferentie bezocht deze nooit eerder. 

Wie nu nog volhoudt dat Esri’s jaarlijkse gebruikersbijeenkomst in Rotterdam slechts een 

reünie is van oude bekenden, doet er goed aan eens te werken aan het eigen netwerk. 


36

Voor vaste bezoekers van de GIS 

Conferentie is het keer op keer een 

vast nummer: maak kennis met je 

buurman in de zaal, en vertel over je 

plannen en dromen. Of, zoals dit jaar, 

geef antwoord op de vraag: ‘Wat 

geeft je energie?’ 1400 Bezoekers, 

verdeeld over twee dagen in september, 

bezochten daarnaast tientallen 

sessies, een volle beurs en themapaviljoens 

over 3D, geodatainfrastructuren 

en mobiel werken. 

Bekend 

Natuurlijk kwamen er zaken langs die 

fanatiekelingen al hadden gezien tijdens 

de GIS Tech in april, en op de 

grote User Conference in San Diego. 

Tijdens de GIS Conferentie werd 3D 

GIS in Rotterdam nog eens van kleur 

voorzien door Gert van Manen van 

Esri, Inc, die dezelfde presentatie afgelopen 

zomer in Californië ook al 

gaf, toen met een schitterend Nieuw- 

Zeelands accent. Het meldsysteem 

voor de gemeente door burgers 

CitySourced was eveneens geleend 

uit de plenaire sessies in San Diego. 

Dat een beetje herhaling geen enkel 


probleem hoeft te zijn, bewees App 

Gallery-winnaar IF Technology. Het 

bedrijf kwam na de GIS Tech ook op 

de GIS Conferentie weer voorbij met 

de Warmte/-Koude-opslag-tool, en 

won daarbij nog de publieksprijs bij 

de Map-Gallery. 

Opmerkelijk 

Onder de vele, vele presentaties bevonden 

zich als altijd enkele diamantjes, 

en was er genoeg verrassends op 

te tekenen. Grontmij’s Ron Bloksma 

presenteerde het architectuurmodel 

NORA aan geo-informatici die te horen 

kregen dat ‘geo’ maar één keer 

expliciet wordt genoemd, en wel onder 

de ‘afgeleide principes’ (AP17). 

Rijkswaterstaat DID deed samen met 

Realworld Systems uit de doeken hoe 

middels ArcGIS Desktop (in de 

IVRI-applicatie) en ArcGIS Server de 

door marktpartijen aangeleverde geodata 

wordt gevalideerd en gecontroleerd. 

Na master-, verzamelen projectversies 

tot attributen-, coördinaten- 

en topologiecontrole is nog 

steeds niet duidelijk of het Digitaal 

37 

Evenement 

‘Inchecken’ bij de balie van De Doelen in Rotterdam tijdens de zeventiende editie van Esri’s GIS Conferentie. 

Ter rein Bestand (DTB) aansluit bij de 

bestaande data, en of het klopt qua 

nauwkeurigheid, volledigheid en classificatie. 

Daarvoor is de IVR Vali - 

datie- en Controle-tool, die deels gebruikt 

kan worden door de aannemers 

zelf. 

Asset Management 

Het thema ‘GIS Geeft Energie’ kwam 

letterlijk aan bod middels keynote 

speakers van Shell en TNO Bouw en 

Ondergrond, en in presentaties over 

wind- en zonne-energie door respectievelijk 

Royal Haskoning en Logica. 

Voor een belangrijk subthema, en bovendien 

een hot item in menig energiebedrijf, 

Asset Mana gement, trok 

Esri Nederland een aantal in de GISwereld 

nieuwe gezichten aan, allen 

afkomstig uit de kern van de asset 

management-wereld. 

Dit was goed voor enkele prachtige 

momenten van inzicht. GIS-specialisten 

die dachten dat asset management 

een simpel verlengstuk was van GIS, 

keken verbaasd op, toen zij voor het 

eerst van hun leven kennismaakten

Evenement 

met ‘lineair beheer’: een 

(spoor-) weg, getekend 

zonder kaartondergrond, 

met enkel kilometeraanduidingen 

in Maximo 

van IBM. Praktijk voor - 

beel den mét kaart kwamen 

uit de spoorbranche, 

met presentaties over 

Struk ton Rail en ProRail. 

Drie pitches 

Tijdens de eerste conferentiedag 

was er veel 

ruimte voor drie belangrijke 

‘niet-GIS’ technologieën 

in het kader van 

Asset Management. Dit 

waren SAP, IBM Maxi - 

mo en Infor EAM. In 

‘pitches’ van ieder ongeveer 

vijftien minuten 

werd de positie geschetst 

die ieder pakket inneemt 

ten opzichte van geo-informatie. 

Ideo/SAP 

Een woordvoerder van 

Ideo schetste de noodzaak 

van integratie tussen 

SAP, GIS en 

‘Enterprise Asset Mana - 

gement’. Met behulp van 

een praktijkvoorbeeld, 

een service-melding, 

werd duidelijk dat de samenvoeging 

van het 

‘waar’ in ArcGIS Mobile en het ‘wat’ 

in Sap Mobile een grote meerwaarde 

biedt voor monteurs die op pad zijn. 

Gemba/ IBM Maximo 

Hoewel ‘alles wat je kunt beetpakken’ 

beheerd kan worden met IBM 

Maximo, van stilstaande objecten tot 

infrastructuren, is er jarenlang verbazend 

weinig kruisbestuiving geweest 

tussen asset managers en mensen die 

(vaak in dezelfde organisatie) werken 

met GIS-objecten. Het bewustzijn is 

echter met de jaren gegroeid, alsmede 

het besef dat er al een locatiebewuste 

standaard bestaat. 

IBM Maximo Spatial is dan ook geen 

opzichzelfstaand product, maar een 

integratie van ArcGIS. 

Infor EAM 

In GIS zitten hoogstwaarschijnlijk gegevens 

die niet zouden misstaan in een 


Een van sprekend voorbeeld rond SAP/ GIS-integratie, uitmondend 

in een vorm van Asset Management, kwam van Reinhardt de Rover 

van Realworld Systems. Hij legde zijn toehoorders een praktijkcase 

voor van ProRail. 

asset managementsysteem, of sterker 

nog: die horen bij asset management. 

Het hoeft elkaar echter helemaal niet te 

bijten. Wie een asset managementzoekopdracht 

doet naar onderhoudswerkzaamheden, 

kan in GIS meteen 

zien of er op die plek niet nog meer te 

doen is. Het Ameri kaan se Infor heeft 

ASSET Rail (Betuwelijn) als klant, alsmede 

Rijkswaterstaat Zeeland. Infor 

heeft in het thuisland veel ervaring met 

lokale overheden, en ziet duidelijk synergiemogelijkheden. 

Gemeenteland 

Jurgen ten Siethof van Esri 

Nederland Solutions legde zelf niet 

de link tussen asset management en 

gemeenten, dus wellicht is het toeval 

dat zowel voor ArcGIS als voor 

Asset Mana gement groeimogelijkheden 

gezien worden in Nederland. 

Hoewel voor lokale wetgeving de 

38 

geo-markt al enige tijd 

verdeeld lijkt door bedrijven 

als Ned Gra phics, 

Gront mij en Vicrea, ziet 

Ten Siethof ruimte, vanwege 

een verschil in benadering. 

“GIS is geen 

softwarepakket, het is een 

infrastructuur, net als 

elektriciteit.” Vervolgens 

bespreekt hij de diversiteit 

aan geo-gerelateerde 

applicaties, waarbij hij 

opmerkt dat Esri werkt 

aan een BGT-oplossing, 

en de toenemende vraag 

naar geo-informatie in 

websites. Curieus genoeg 

toont Ten Siethof een 

voorbeeld uit Tilburg met 

een RO-oplossing van 

Crotec, een directe concurrent 

van Esri-partner 

Dezta. Het voorbeeld is 

echter duidelijk: geodata 

wordt niet meer in een 

aparte omgeving getoond, 

maar netjes in een 

website. 

BGT 

De Basisregistratie Groot - 

schalige Topo grafie, die 

rond 2010 de huidige 

Grootschalige BasisKaart 

moet opvolgen, mag natuurlijk 

niet ontbreken op 

een GIS Conferentie. 

VROM’s Ruud van Rossem deed 

daarom ook Rotterdam aan op zijn 

missie rondom de actuele stand van 

zaken rondom de BGT. 

Grontmij is een van de weinige organisaties 

die zich vanaf het prille begin 

heeft gestort op de BGT. Bart van 

der Lely schetste helder de problematiek 

van de ‘eilanden’ op het gebied 

van adressen en gebouwen, groen- en 

wegenbeheer en openbare verlichting 

en de onderliggende kaart (de huidige 

GBKN). De komst van de wettelijk 

verplichte BGT is volgens Van 

der Lely: “Dé kans om eindelijk te 

realiseren wat we al jaren willen: lijn 

aanbrengen in de keten, en betere data.” 

Het zal geen verwondering wekken 

dat dit volgens Van der Lely 

moet geschieden middels het 

Grontmij-beheersysteem dg Dialog 

en een koppeling naar het Esri-gegevensmagazijn 

GeoBasis.

BGT en beheer 

Natuurlijk zijn er altijd doublures in 

een vol programma zoals dat van de 

GIS Conferentie. Terwijl de conclusie 

bij de lezing ‘Van GBKN naar BGT’ 

luidde dat beheerders Openbare 

Ruimte betrokken moesten worden 

bij dit kaartvernieuwingsproces, zat 

een groot deel van deze beheerders te 

luisteren bij ‘XEIZ BGT, Gewoon 

Slimmer’ van Arcadis en ‘GBI en 

BGT’ door de beheersysteemafdeling 

van Oranjewoud. 

Geen van de BGT-presentaties kan 

korter worden samengevat dan die 

van Esri’s Barend Sneller: BGT = 

GIS. Sneller toonde in een live demo 

hoever je al richting BGT en vlakvorming 

kunt komen met standaard GIS- 

Dagvoorzitter was Corine Riem-Vis, 

communicatie-manager bij Esri Nederland. 

Foto: Erik Visser, Esri Nederland. 

Mobiel data inwinnen 


39 

Evenement 

functionaliteit, zoals topologieregels 

en het beschrijven van uitzonderingen 

op de regels. “Natuurlijk”, betoogde 

Sneller, “ontbreekt er nog wat”. 

Daarom komt er, in samenwerking 

met Grontmij, een GeoBGT-extensie. 

Deze zal bestaan uit Beheertopo-synchronisatie, 

controle, uitwisseling met 

de Landelijke Voorziening, Berich - 

ten-logfiles en een Help-functie. 

GeoBGT is nog niet klaar. “Maar,” zo 

besloot Barend Sneller, “we hebben 

al standaard ArcGIS.” 

De meeste presentaties zijn te 

downloaden via de speciale 

GIS Conferentie-website. 

Trimble Yuma Tablet PC 

Robuuste Tablet PC voor het inventariseren en 

inspecteren van objecten 

 

 

 

 

www.gisconferentie.nl 

www.esri.nl 

www.geometius.nl +31(0)88 4366 300

Evenement 

Mister BGT, oftewel VROM’s 

projectmanager BGT, 

Ruud van Rossem tijdens 

de NedGraphicsdag. 

Massale opkomst NedGraphicsdag 

De BGT komt er aan! 

Wellicht komt het door het zich voortslepende werk rondom de wettelijk verplichte 

Basisregistraties Adressen en Gebouwen (BAG), die tegen het eind van het jaar klaar moeten 

zijn. Het gebruik van de volgende basisregistratie, de BGT, is pas verplicht in 2014. 

De belangstelling was echter overweldigend tijdens de NedGraphicsdag. 

Op papier vulde de Basisregistratie 

Grootschalige Topografie (BGT) 

slechts een zesde van het programma 

van de NedGraphicsdag, op 21 september 

2010 in de Reehorst in Ede. In 

de praktijk was dat aandeel vele malen 

groter. 

De grote belangstelling voor het onderwerp 

ligt in het feit dat de wettelijk 

verplichte overgang van de huidige 

basiskaart (de GBKN) naar de toekomstige 

BGT, een grootschalige en 



complexe CAD-GIS-operatie betreft. 

Dit onderwerp heeft natuurlijk de 

warme belangstelling van de meeste 

NedGraphics-klanten: zij zijn CADof 

GIS-specialist, of allebei. 

Geometrie verbindende factor 

Massimiliano Bareman nam de presentatie 

‘Geometrie als verbindende 

factor’ over van BGT-kenner Wil van 

den Berg, die afwezig was wegens 

ziekte. Bareman stelde direct: “Het 

40 

gaat bij de BGT niet om een simpele 

conversie van GBKN naar BGT, 

maar om een modelverandering.” 

Het model, zo stelde Bareman, is te 

bezien als een knikkerzak waarin zich 

altijd honderd knikkers bevinden. Om 

de knikkerzak zijn waarde te laten behouden, 

is een aantal regels nodig. 

“Elke verstoring van dit model is 

altijd gekoppeld aan een honderd procent 

herstelactie. De tijd hiertussen 

moet zo goed als ‘nul’ zijn. Een ver-

storing van het model mag pas plaatsvinden 

als de herstelactie gegarandeerd 

is. Tot slot moet zo’n herstelactie 

afgedwongen kunnen worden”, aldus 

Bareman. Oplettende aanwezigen 

was al opgevallen dat de knikkerzak 

een metafoor was voor het Ned Geo - 

dataWarehouse van NedGraphics. In 

het NGdW bevinden zich de knikkers 

(geodata) die altijd juist en compleet 

dienen te zijn. 

Omvang en impact BGT 

De presentatie van ervaringsdeskundige 

Margot Quist uit Gouda moest, 

wegens massale belangstelling, worden 

verhuisd naar het hoofdpodium. 

Zij schetste de omvang en impact van 

de BGT en stelde aan de orde wat de 

gemeente wil, wat er reeds aanwezig 

is, wat bij een ander aanwezig is, wat 

er ‘moet’ vanuit de wet en hoe het 

doel te bereiken van de BGT. Quist 

sprak tegen een zaal van bijna driehonderd 

man vanaf het podium waar 

gewoonlijk de keynote speeches 


plaatsvinden van de directie en speciale 

genodigden. 

Vuistregels bronhouderschap 

Ruud van Rossem van VROM was 

zo’n keynote speaker. Aan een volle 

zaal met meer dan vijfhonderd aanwezigen, 

merendeels uit gemeentelijke 

hoek, legde ‘Mister BGT’ de plannen 

en ideeën achter de BGT nog een keer 

uit. Inzichtelijk was zijn lijst met 

‘Vuistregels voor het bronhouderschap’. 

Hier gaat veel veranderen ten 

opzichte van de vroegere beheerders 

van de GBKN. Volgens de Vuist regels 

worden alle gemeenten verantwoordelijk 

voor de bebouwde kom, gemeentelijke 

wegen, bebouwing buiten de bebouwde 

kom, straatnamen en huisnummers. 

Een deel van deze gegevens is 

reeds ‘eenmalig geregistreerd voor 

meervoudig gebruik’ in de BAG, andere 

zaken dienen ingewonnen te worden 

uit de GBKN, luchtfoto’s en metingen 

in het veld. Saillant detail: de toevoeging 

‘weesobjecten’. Blijkbaar wordt 

41 

Evenement 

De parallelsessie over de BGT werd wegens enorme belangstelling verplaatst naar de grote zaal van De Reehorst in Ede. 

de gemeente, net als bij ondergrondse 

kabels en leidingen, automatisch verantwoordelijk 

voor een in omvang en 

aard onbekende restgroep objecten. 

Betekent dit dat de gemeenten alle 

‘witte plekken’ moet zien op te vullen? 

Sluitend verhaal 

Richard Goossens, algemeen directeur 

van NedGraphics, benadrukte de samenhang 

van de verschillende (reeds 

bestaande) basisregistraties en stelde 

dat het van groot belang is dat de gemeenten 

daadwerkelijk de regie behouden. 

De centrale regie over de geometrie 

ligt volgens Richard Goossens besloten 

in de registratie (middels 

GeoCad), de kwaliteitsborging (in het 

NedGeodataWarehouse) en presentatie 

(via NedServices). Een sluitend verhaal. 

Hoewel er nog het nodige wordt 

geknutseld aan de toekomstige BGT, 

laat NedGraphics zien er ‘bovenop’ te 

zitten. 

www.nedgraphics.nl 

www.gisjobs.nl

Rijkswaterstaat 

Inmeten DTB en Kerngis 

Azimuth spreekt taal van 

DTB en Kerngis 

Azimuth Geodetic actualiseert het DTB en Kerngisbestand na veranderingen bij 

wegonderhoud en -aanleg. De nieuwe situatie wordt geïmplementeerd in een door 

Rijkswaterstaat geleverd bestand. 

Rijkswaterstaat opereert uiteraard 

door geheel Nederland, dus ook meet - 

opdrachten kunnen in principe door het 

hele land plaatsvinden. Tegen woordig 

schrijft Rijkswaterstaat niet langer voor 

welke technologie gebruikt moet worden, 

zolang het eindproduct voldoet 

aan de eisen in het bestek. 

Bij Azimuth Geodetic te Groningen 

wordt ten behoeve van de mutatie-inwinning 

DTB/Kerngis hoofdzakelijk 

gemeten met behulp van Total Stations 

en GPS, waarbij fotogrammetrie en laserscanning 

tot de mogelijkheden behoort. 

Per ingemeten objecttype gelden 

voor Rijkswaterstaat verschillende eisen; 

er wordt niet verwacht dat een ‘insteek 

sloot’ op hetzelfde (centimeter-) 

niveau wordt ingemeten als ‘harde topo’, 

zoals wegkanten. 



Meer dan een CAD-bestand 

Het DTB is een kwalitatief hoogwaardig 

product. Voor aannemers kan het specifieke 

karakter van DTB en Kerngis een 

probleem vormen, als zij voor Rijks - 

waterstaat opdrachten uitvoeren. Soms 

ook onderschat een aannemer het aandeel 

DTB bij een opdracht. Het gaat echter 

om veel meer dan alleen een CAD-bestand, 

omdat er nog veel moet gebeuren 

om het op Rijks water staat niveau te krijgen. 

Rienus Zwaneveld, technisch direc teur 

van Azimuth: “DTB en Kerngis hebben 

elk een andere inhoud. De DTB is in essentie 

een grootschalige topografische 

kaart in 3D, toegespitst op het gebruik 

binnen Rijkswaterstaat. De inhoud van 

Kerngis is beschrijvend, het zijn objecten 

en vlakken waaraan gekoppeld geometri- 

42 

De objecteninwinning geschiedt volgens Azimuth’s eigen 

meetcodering, waarmee alle objecten worden benoemd en 

gerelateerd aan hun positie. De nieuwe situatie wordt 

opgewerkt in de bestaande kaart, de oude wordt verwijderd. 

sche- en administratieve gegevens, bedoeld 

voor raadpleging en analyse. De 

‘kaart die je ziet’ is echter gebouwd op 

basis van het DTB.” 

Geen ‘harde’ grens 

De objecteninwinning geschiedt volgens 

Azimuth’s eigen meetcodering, 

waarmee alle objecten worden benoemd 

en gerelateerd aan hun positie. 

De nieuwe situatie wordt vervolgens 

opgewerkt in de bestaande kaart, en de 

oude wordt verwijderd. Zwaneveld: 

“Wij werken in een door Rijks wa ter - 

staat aangeleverd bestand dat ruimere 

grenzen kent dan het revisiegebied. Wij 

passen vervolgens de nieuwe situatie in, 

waarna de oplevering geschiedt conform 

Kerngis-DTB.” 

De opgegeven werkgrens wordt niet

gezien als harde grens, deze wordt ‘in het werk’ bepaald. 

Zwaneveld: “Om de flexibiliteit aan te geven: bij de aanleg 

van een nieuwe rotonde valt soms de plaatsing van een 

nieuw verkeersbord buiten de opgegeven werkgrens. Die 

pakken we gewoon mee. Dat valt voor ons onder het 

hoofdstuk ‘Kwa liteit leveren’.” Wessel Sterenberg, com - 

mercieel directeur bij Azimuth: “Soms zien we een tijdelijke 

situatie, precies op de grens. Het is dan onmogelijk dat 

onze tekening kan aansluiten. Praktisch gezien is er ook bijna 

geen tijd: zo’n weg is bijna af, en moet zo snel mogelijk 

worden opengesteld voor het verkeer. We meten alle op dat 

moment beschikbare gegevens tegelijkertijd in voor DTB 

en Kerngis, en dan zijn we weg.” 

Nauw overleg met aannemer 

Het inmeten geschiedt in nauw overleg met de dienstdoende 

aannemer. De revisiebestanden bevatten immers niet alleen 

de door Azimuth ingemeten gegevens. Sterenberg 

legt uit: “We leveren niet alleen de gegevens aan die we op 

straat aantreffen. De aannemer reikt ons ook extra informatie 

aan over de ingemeten objecten. Onze landmeters 

kunnen bijvoorbeeld niet zelf beoordelen welk type lamp 

er bovenin een lantarenpaal hangt. Al deze aangeleverde 

zaken worden door ons aangevuld en op kantoor verwerkt 

tot een compleet geheel.” 

Zwaneveld: “Wat wij doen is actief meedenken met de 

aannemer, het is best een intensieve manier van samenwerken.” 

Het kan gaan om uitwisseling van puur praktische 

informatie. “Als zij ons kunnen laten weten wanneer 

belijning of lantarenpalen gereed zijn, willen wij graag direct 

meten, om verdere overlast op de weg te beperken. 

Planning en overleg is hierin cruciaal.” 

In één keer goed 

De mensen ‘in het veld’ werken met een pencomputer, fototoestel 

en laptop waarmee op het werk CAD-handelingen 

worden uitgevoerd. Ter plekke worden overshoots, 

undershoots en andere GIS-gerelateerde valkuilen onderschept, 

nog voordat het, eenmaal terug op kantoor, een 

probleem gaat vormen bij het verwerken van de revisie. 

Dankzij deze intern ontwikkelde tools (zoals ‘Azicheck’) 

komt de landmeter niet terug met een meting, maar met 

een compleet eindproduct. Zwaneveld benadrukt: “Wij 

gaan liever niet meer terug voor een kleine meting, of een 

minieme correctie. Het moet in één keer goed gebeuren.” 

Natuurlijk komt het soms voor dat er nog wijzigingen zijn 

nadat een landmeter al is vertrokken. “Dat is de spagaat 

waarin we soms zitten: tussen de werkzaamheden van de 

aannemer en dat wat er gemeten moet worden”, aldus 

Zwaneveld. 


www.azimuth.nl

Pitney Bowes Business Insight (voormalig MapInfo) 

biedt de volgende trainingen aan in het trainingscentrum te Gorinchem: 

- MapInfo Professional basistraining (niveau 1) 

- MapInfo Professional voor gevorderden (niveau 2) 

- MapBasic 

Uiteraard is het ook mogelijk om op maat gemaakte in-house trainingen voor u te organiseren. 

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met PitneyBowes Business Insight: 

+31 (0) 183 642950 of stuur een mail naar 

marjolein.razenberg@pb.com 

www.pb.com 

Geometius bv geeft op reguliere basis diverse 

trainingen en workshops in het trainingscentrum 

in Almere. 

De trainingen die ondermeer gegeven worden zijn: 

• GPS-training RTK meten 

• GPS-training Post Processed meten 

• GPS-training Esri-Arcpad 

• GPS-introductiecursus (Geodesie & GIS) 

• Diverse opfriscursussen 

Al onze trainingen kunnen volledig op maat en behoefte worden samengesteld 

zodat een ieder zijn doelstelling(en) hierin zal kunnen behalen. 

Voor meer info bel naar 036-5492090 of mail naar info@geometius.nl 

www.geometius.nl 

geo.nieuwland.nl 

- MapInfo MapCad 

- Vertical Mapper 

- SQL in MapInfo Professional 

• 

Realworld Systems verzorgt maatwerk opleidingen op het gebied van: 

ESRI Desktop en Server producten (ArcMap, ArcSDE, ArcGIS Server, ArcGIS Mobile) 

• GE Smallworld producten (NRM, Offices, Admin, User, PNI) 

• Realworld producten (ORCA, SyncManager, TestRunner) 

• Open Source producten (Openlayers, Ruby on Rails, Flamingo, MapServer) 

• Spatial Workshop (User, Config, Analyse) 

• GIS algemeen, introductie 

• GIS voor managers: visie en inzicht in ontwikkelingen 

• Klant applicaties: gericht op waar de gebruikers mee werken 

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Realworld Systems, telefoon +31 (0) 345 61 44 06 

www.realworld-systems.com 

of per mail: opleidingen@realworld-systems.com 

LEOP b.v. is specialist in landmeten en opleiden. Wij verzorgen maatwerktrainingen 

op het gebied van landmeten op elke gewenste locatie. Daarnaast 

verrichten we ook zelf metingen met Total stations, digitaal waterpas en gps. 

www.leop-bv.nl 


Trainingswijzer 

CivilCenter is Autodesk Authorized Training Center (ATC) en gespecialiseerd in het 

ontwikkelen en verzorgen van professionele standaard en klantspecifieke opleidingen op 

het gebied van Civil en GEO/GIS. 

Nederlandstalig, modulair, marktspecifiek, standaard of op maat en dankzij ons mobiele opleidingscentrum 

overal mogelijk. 

• AutoCAD Civil 3D (Basis en gevorderden) • AutoCAD Map 3D (Basis en gevorderden) 

• AutoCAD en AutoCAD LT 

Civil NLCS (zowel voor AutoCAD (Civil 3D) als MicroStation) 

Verwerken Landmeetkundige gegevens 

Voor meer informatie kunt u een mail sturen naar 

CivilCenter opleidingen@civilcenter.nl 

www.civilcenter.nl 

Voor meer informatie: www.leop-bv.nl of mail naar info@leop-bv.nl 

Master of Science GIMA 

De Master of Science opleiding GIMA is een gezamenlijk initiatief van vier samenwerkende 

Nederlandse instituten voor hoger onderwijs. 

Specifieke kenmerken 

• Voor studenten èn werkenden uit binnen- 

en buitenland 

• Voltijds en deeltijd programma 

• Blended learning = contactonderwijs + 

afstandsonderwijs 

• Modules + stage + thesis 

• Opleiding tot geo-informatie-manager 

en –specialist 

Geïnteresseerd? 

www.msc-gima.nl 

www.msc-gima.nl 

Voor meer informatie: 

Intergraph Benelux B.V., Siriusdreef 2, 2132 WT Hoofddorp 

Tel: 023-5666616 of e-mail: marion.van.der.bent@intergraph.com. 

www.intergraph.nl 

Educating GIS Professionals Worldwide 

Postgraduate Certificate, Diploma and 

MSc Programme by distance learning 

providing students with the knowledge and 

skills neces sary to translate management and 

scientific problems into GIS. 

www.unigis.nl 

Doordat wij sterk zijn in theorie én praktijk, kunnen wij optimaal in de 

behoefte van ook uw organisatie voorzien. Want meedenken en meedoen is de 

kracht van Léon van der Poel en zijn team. 

44 

Vier samenwerkende universiteiten 

Intergraph Security, Government & Infrastructure – Leren, Bereiken en Groeien 

Intergraph biedt verschillende cursussen en workshops voor Geospatial toepassingen. Het doel van onze 

opleidingen is een succesvolle en effectieve implementatie en toepassing van onze producten. Deze omvatten 

praktisch cursusmateriaal en begrijpelijke documentatie. 

Overzicht van het open trainingsrooster voor de komende maanden. Hierin staan de trainingen waar de 

meeste vraag naar is. Maar we bieden veel meer dan de cursussen die we inroosteren. 

Voor meer informatie ga naar: www.intergraph.com. 

Datum Cursus 

16,17,18 november GeoMedia Prof+essional 

23,24 november GeoMedia Professional 

Please visit our website: 

www.unigis.nl 

For more information please contact us: 

UNIGIS Amsterdam - Vrije Universiteit 

020-598 6099 or: info@unigis.nl

Esri Nederland levert een groot 

aantal opleidingen over het gebruik 

en de mogelijkheden van GIS in 

het algemeen en de Esri-producten in het bijzonder. 

Esri Nederland heeft in haar opleidingsprogramma 

MEER DAN ZEVENTIG VERSCHILLENDE OPLEIDINGEN 

staan waar deelnemers zich voor kunnen inschrijven. 

Alle opleidingen worden gekenmerkt door een combinatie van lessen 

en praktische oefeningen. Het opleidingsaanbod varieert van standaard 

inschrijfopleidingen tot opleidingen die op maat zijn gemaakt. 

E-mail voor meer informatie naar opleidingen@esri.nl 

esri.nl 

Uw trainingen een heel jaar lang in GIS-Magazine 

en op www. gismagazine.nl voor slechts €1300,– 


Chinees SuperMap-platform nu ook in Benelux 

De Chinese GIS-leverancier SuperMap Software heeft 

Zoetermeer als uitvalsbasis gekozen voor het betreden van 

de markt in Nederland en België. Via distributeur 

GISoftware hoopt SuperMap haar platform, software en oplossingen 

aan de man te kunnen brengen. GISoftware richt 

zich eveneens op de eilanden van de voormalige 

Nederlandse Antillen en Aruba. 

Het GIS van SuperMap dient als basis voor software-applicaties 

in de (mobiele) geografische administratie en dataverwerking, 

analyse, navigatie en telecommunicatie. China 

heeft zich sterk ontwikkeld op het gebied van digitale geografie. 

Tot begin jaren tachtig waren papieren landkaarten 

de enige bron voor geografische data. Een inhaalslag, mede 

Trainingswijzer 

Kort Nieuws 

Crotec cursusleiders kennen alle aspecten van RoTotaal. Zij maken uw medewerkers binnen korte 

tijd vertrouwd met de software. 

Crotec cursussen zijn professionele standaard en/of maatwerk cursussen waarmee productiviteit 

en efficiency binnen de organisatie wordt verhogen. 

Cursussen en workshops, die u op dit moment in ons leslokaal in ‘s-Hertogenbosch, maar ook bij u 

op locatie in Nederland kunt volgen: 

RoPlan 

RoPlan – Bestemmingsplan 

RoPlan – Structuurvisie 

RoPlan combinatie update Microstation V8i 

Digitale Planprocessen 

www.crotec.nl 

Basisprincipes MicroStation 

RoBeheer 

RoTekst 

RoTekst styling Planteksten 

RoPubliceer 

Workshop Toepassen Handboek Digitale Plannen 

Workshop Geografische Webservice op basis van Open Source 

Wilt u meer weten over onze cursussen, dan kunt u ons bereiken 

via 073 523 3950 of info@crotec.nl 

Robert de Kok van GISoftware en Frank Yang, general manager internationaal bij SuperMap, formaliseren de samenwerking. 


45 

ingegeven door de overheid, heeft geleid tot een florerende 

bedrijfstak met een marktomvang in China van 44 miljard 

euro. SuperMap bestaat sinds 1992 en is marktleider in 

China. 

In maart 2010 openbaarde SuperMap op de CeBIT-beurs in 

Hannover plannen voor expansie naar Nederland en België. 

GISoftware start nu met zes medewerkers. De verwachting 

is dat er na drie jaar tachtig mensen emplooi hebben als gevolg 

van de investering van SuperMap. 

www.gisoftware.eu 

www.supermap.com

Kort Nieuws 

DHV’s nieuwe, geïntegreerde informatiesysteem voor openbare ruimte 

Advies- en ingenieursbureau DHV heeft tijdens de Dag van 

de Openbare Ruimte in Houten CORTEX geïntroduceerd, een 

geïntegreerd informatiesysteem voor het beheer van de 

openbare ruimte. Het stelt gemeenten in staat aan alle nieuwe 

wettelijke eisen te voldoen. Gemeenten kunnen met COR- 

TEX hun areaal beheren, zoals riolering, groen, wegen en 

Ruimtelijke Informatie 

als verbindende schakel 


46 

openbare verlichting. Zo kunnen ze onderbouwde 

keuzes maken voor een optimaal 

beheer van de openbare ruimte. 

Ook is strategische informatie voor het 

integrale beheer van de openbare ruimte 

snel beschikbaar. Ze kunnen informatie 

online delen met de eigen organisatie 

en burgers. 

Wetgeving speelt een steeds belangrijkere 

rol bij het beheer. Zo bepalen de 

recente wet Informatie Uitwisseling 

Openbare Ruimte (WION) en 

Basisregistratie Gebouwen (BAG) dat 

gemeenten gegevens over kabels, leidingen 

en gebouwen paraat moeten 

hebben. CORTEX maakt het mogelijk 

om een gemeente ‘BGT-proof’ te maken. 

CORTEX is een GIS-webapplicatie 

en is eenvoudig te integreren met andere systemen als SAP, 

real-time control en bestaande beheerpakketten van andere 

leveranciers. Voor het veilig en regelvast opslaan van de 

geo metrie maakt het systeem gebruik van NGdW van 

NedGraphics. 

www.dhv.nl 

Met trots adviseren meer dan 200 professionals binnen Oranjewoud u over de 

onbegrensde mogelijkheden van Ruimtelijke Informatie. Als verbindende schakel bij 

het beheer van de openbare ruimte en als onmisbare schakel bij het succesvol inspelen 

op mobiliteits, vastgoed en infrastructurele vraagstukken. Oranjewoud kijkt naar de mens 

en de processen achter het werk om deze verbinding te maken. 

Ons uitgangspunt? Werken in een wereld vol mogelijkheden. 

Heerenveen 

Assen 

Deventer 

Almere 

Capelle a/d IJssel 

Goes 

Oosterhout 

Geleen 

www.oranjewoud.nl

Digitale Watertoets Online 

Nederland kent sinds 2003 de watertoetsprocedure. 

Omdat bijna elk 

bouwproject invloed heeft op de 

waterhuishouding, moet een gemeente 

die een ruimtelijk plan opstelt 

daarover advies aanvragen bij 

het waterschap. Een waterschap 

moest tot nu toe de stukken die een 

gemeente indient rond een watertoetsaanvraag 

allemaal controleren. 

Dit advies – een effectbeschrijving 

van het plan op de waterhuishouding 

ter plaatse – wordt daarna 

standaard als waterparagraaf opgenomen 

in het plan. Een advies leveren 

is prima, maar het kan vlotter, 

effectiever en simpeler. Esri 

Nederland Solutions heeft samen 

met de waterschappen een interactieve 

site gebouwd waarmee gemeenten 

hun plannen direct online 

kunnen toetsen op effecten op de 

waterhuishouding. Een gemeente 

Avondopleiding MBO-Geo januari 2010 

Begin 2011 gaat de nieuwe avondopleiding 

MBO-Geo van start. De 

benodigde voorbereidingen worden 

afgerond en daarnaast zullen de komende 

maanden worden benut voor 

de werving van extra deelnemers. 

Op basis van het huidige aantal aanmeldingen 

zal de opleiding op twee 

locaties van start gaan: in Zwolle 

(Deltion College) en in Etten-Leur 

(Radius College). Deelnemers aan 


die wil gaan ordenen en plannen 

tekent het plangebied in op de internetsite 

en beantwoordt een aantal 

vragen. In een mum van tijd 

verschijnt het antwoord op het 

scherm met alle details over de te 

volgen procedure. De makers van 

ruimtelijke plannen kunnen met de 

website voortaan direct zien of ze 

in hun plan voldoende rekening 

hebben gehouden met de relevante 

wateraspecten. Als dat niet het geval 

is, kunnen zij zien op welke 

punten zij hun plan moeten verbeteren. 

Bijkomend voordeel voor de 

waterschappen is dat zij hun werk 

efficiënter kunnen uitvoeren en 

zich met name kunnen richten op 

die plannen waar wateraspecten 

wél een wezenlijke rol spelen. 

www.dewatertoets.nl 

de opleiding zijn in principe werkzaam 

in bij de opleiding aansluitende 

sectoren en de betreffende beroepspraktijk. 

De opleiding wordt 

gegeven volgens een landelijke 

standaard, die werkgevers de zekerheid 

geeft dat de opleiding overal 

hetzelfde niveau heeft. 

www.arbeidsmarktgeo.nl 

47

Kort Nieuws 

IMKL-wion plug-in voor FME 

De ligginggegevens van kabels en leidingen zijn in de meeste 

gevallen opgeslagen in verschillende beheerpakketten, 

vaak geleverd door, of zelfs geheel uitbesteed aan een ingenieursbureau. 

EXQTE heeft een techniek ontwikkeld om gebruikmakend 

van FME, de ligginggegevens uit verschillende 

beheerpakketten samen te voegen in één centraal bestand, 


Geo-informatie veroudert snel, 

met SignalEyes weet u wat er speelt! 

Met SignalEyes krijgt u toegang tot kennis die nodig is voor het bijhouden van de BAG, WOZ, 

BGT, groenbeheer, waterbeheer, handhaving en in de natuurbescherming. SignalEyes zorgt 

er bovendien voor dat eenmaal gesignaleerde veranderingen op alle bovenstaande gebieden 

kunnen worden toegepast. En dat bespaart u tijd en geld. 

“Ruimtelijke veranderingen adequaat bijhouden; dat is waar we goed in zijn. 

En zeker wanneer het jaarlijks gebeurt, levert het de klant steeds meer op; 

de kosten worden lager en de opbrengsten hoger.” zegt Rob Beck directeur 

van NEO, de specialisten in aardobservatie. 

Wilt u ontdekken wat SignalEyes voor uw gemeente kan betekenen? 

Kijk dan op www.signaleyes.nl/gemeente of bel voor een 

presentatie met Rob Beck of Anke van Dellen (033) 463 7433. 

Utrechtseweg 3 e , NL-3811 NA Amersfoort - 31 (0)33 463 7433 - info@signaleyes.nl - www.signaleyes.nl 

SignalEyes: up-to-date geo-informatie voor Nederlandse gemeenten 

48 

waarbij het bronbestand geheel ongewijzigd 

intact blijft. Het Kadaster eist dat de 

ligginggegevens in een standaard formaat 

worden aangeboden, het IMKL-WION-formaat. 

Voor kabels en leidingen is daarvoor 

door EXQTE een plug-in (vertaalmodule) 

ontwikkeld voor FME. Deze module vertaalt 

alle verschillende vormen liggingdata 

naar het vereiste formaat. Hierdoor is zowel 

het inlezen van de gegevens als het 

uitwisselen met het Kadaster-Net be - 

heerder eenvoudig zelf te realiseren. 

De visuele aanpak, samen met de drag-endrop 

bewerking kenmerken de FME 

Workbench. Er worden koppelingen gemaakt 

door transformers van gerelateerde 

(applicatie-) data te verbinden met de fea - 

tures van de IMKL-wion plug-in. Zo is de conversie tot 

stand te brengen naar het gewenste GML-formaat IMKL. 

Ook kan de plug-in worden gebruikt om naar Oracle Spatial 

database (Oracle Locator) te transformeren. 

www.exqte.nl

grafit-werbeagentur.de 

www.topcon.nl 

www. 

.topcon.nl 

FARO Focus3D: kleine, lichte 3D-laserscanner 

FARO Benelux, leverancier van draagbare meet- en imaging-producten, 

introduceert de FARO Laser Scanner 

Focus3D. Het apparaat is bedoeld voor gedetailleerde metingen 

en documentatie met een intuïtief touchscreen, waardoor 

hij net zo gemakkelijk te bedienen is als een digitale camera. 

Hij weegt vier keer minder en is vijf keer kleiner dan 

zijn voorganger. De Focus3D maakt gebruik van laser-tech- 

Kort Nieuws 

niek en produceert in enkele minuten gedetailleerde 

3D-beelden van complexe omgevingen en 

geometrieën. Het beeld dat ontstaat, is opgebouwd 

uit miljoenen 3D-meetpunten in kleur en 

vormt een digitale weergave van de bestaande situatie. 

De Focus3D werkt geheel zelfstandig, zodat 

er verder geen extra apparaten, kabels of een 

laptop nodig zijn. De afmetingen zijn 24 x 20 x 

10 centimeter, het gewicht is 5,0 kilogram. De 

meetsnelheid is 976.000 meetpunten per seconde. 

De Focus3D is uitgerust met een geïntegreerde 

kleurencamera met een automatische, parallaxvrije 

kleurenoverlay voor fotorealistische 3Dscans. 

De ingebouwde lithium-ion-accu heeft 

een gebruiksduur van vijf uur en kan tijdens het 

gebruik worden opgeladen. Verder worden alle 

gegevens opgeslagen op een SD-kaart. Met de interfaces 

van SCENE, de scanverwerkingssoftware die met de Focus3D 

wordt meegeleverd, zijn koppelingen mogelijk met 

AutoCAD en andere CAD-programma’s, onder andere 

Rhino, MicroStation, Geomagic en Polyworks. 

www.faro.com/benelux 

One 4 all 

Handheld ontvanger met GPS & GLONASS 

van meter tot centimeter niveau

Wat is GIS-Magazine ? 

GIS-Magazine is een vaktijdschrift over geo-ICT met een praktische 

insteek. De wereld van de digitale kaart begint bij het inwinnen van ruimtelijke 

gegevens door een landmeter en eindigt bij ontsluiting via intra- of 

internet. GIS-Magazine verschijnt 8 maal per jaar in Nederland en België. 

Waar gaat GIS-Magazine over? 

GIS-Magazine wil laten zien hoe geografische informatie zijn weg vindt 

naar de (eind-)gebruiker. GIS (Geografische Informatie Systemen) is meer 

en meer onderdeel van een groter geheel. Overheidsinstanties, maar ook 

het bedrijfsleven doen in toenemende mate hun voordeel met kaartgebaseerde 

ICT-oplossingen. Google Earth, (3-D) visualisatie, serious gaming 

en virtual reality, het zijn allemaal ontwikkelingen die impact hebben op 

het denken en doen van de geo-informaticus. Digitale terreinmodellen, 

mobiele toepassingen en GPS-innovatie beïnvloeden doorlopend het werkproces. 

Abonnementen 2010 

Een abonnement op GIS-Magazine kunt u aanvragen via de website: 

www.gismagazine.nl. Een jaarabonnement (8 nummers) op GIS- 

Magazine kost € 59,50 excl 6% BTW. Voor verzending buiten Nederland 

bedraagt de prijs € 72,50. Abonnementen worden automatisch verlengd. 

Opzeggingen, uitsluitend schriftelijk, dienen twee maanden voor het verstrijken 

van het abonnementsjaar in ons bezit te zijn. Voor informatie en 

aanvraag abonnementen: services@gismagazine.nl 

GIS-Magazine nr. 8 - 2010 

“Bij metingen niet omkijken naar 

apparatuur” 

Boortje in de grond, potje vullen, 

gegevens invoeren en klaar. Zo simpel 

is het doen van bodemonderzoek, 

toch? 

Wie verder kijkt weet dat het werk 

specialistisch is, en zwaar kan zijn. 

Gebruiksvriendelijke en robuuste 

hard- en software zijn daarbij onmisbaar. 

BE Inspired Awards in Amsterdam 

De uitreiking van Bent - 

ley’s BE Inspired Awards 

vond plaats in Amsterdam. 

Geen Neder landse winnaars, 

toch twee boeiende 

dagen vol infrastructurele 

innovaties. 

GIS-Magazine nr. 8 - 2010 

verschijnt omstreeks 13 december 2010. 


Lezersservice 

50 

GIS-Magazine op Internet 


Meer nieuws, de actuele agenda en een online artikelenarchief vanaf 

2006 vindt u op www.gismagazine.nl. 

Gegevens onjuist? 

Indien uw adres- of persoonsgegevens op de adresdrager van 

GIS-Magazine onjuist blijken te zijn, verzoeken wij u deze adres drager 

met gecorrigeerde gegevens in een gesloten envelop te retourneren aan: 

CMedia B.V. 

Bezoekadres 

Ecopark 15 

8305 BJ Emmeloord 

Postadres 

Postbus 231 

8300 AE Emmeloord 

U kunt wijzigingen ook via e-mail 

verzenden naar services@gismagazine.nl 

Adverteerdersindex 

Aerodata www.aerodata-surveys.com 43 

Aerovision www.aerovision.nl 17 

Andes www.andes.nl 13 

Crotec www.crotec.nl 11 

CycloMedia www.cyclomedia.com 2 

Fruytier www.flib.nl 22 

GeoCensus www.geocensus.nl 26, 27 

Geodan www.geodan.nl 29 

Geometius www.geometius.nl 39 

GISjobs www.gisjobs.nl 41 

Grontmij www.grontmij.nl 31 

Hoogheemraadschap 

De Stichtse Rijnlanden www.destichtserijnlanden.nl/vacatures 14 

Imagem www.imagem.nl 21 

LNR Globalcom www.lnrnet.nl 18 

Logica www.werkenbijlogica.nl 51 

NedGraphics www.nedgraphics.nl 7 

Oranjewoud www.oranjewoud.nl 46 

Realworld www.realworld-systems.com 47 

Slagboom & Peeters www.slagboomenpeeters.com 52 

Signaleyes www.signaleyes.nl 48 

Topcon www.topcon.nl 49 

Vicrea www.vicrea.nl 17

We do IT naturally

Kaartmateriaal van NAVTEQ - GIS Magazine

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?