Regio Oost: nieuwsbrief december 2006 - Ontwikkeling militaire ...

ONTWIKKELING MILITAIRE TERREINEN
1
december 2006
Project Ontwikkeling
Militaire Terreinen
regio Oost
In deze eerste nieuwsbrief vindt u informatie over de laatste stand van zaken in het
Project Ontwikkeling Militaire Terreinen in de regio Oost. Dienst Landelijk Gebied (DLG) en
Domeinen Onroerende Zaken geven, in opdracht van het ministerie van Landbouw, Natuur
en Voedselkwaliteit (LNV), een nieuwe bestemming aan 53 voormalig militaire terreinen.
In Gelderland en Overijssel liggen 14 voormalige militaire terreinen. Veel mensen hebben
kenbaar gemaakt op de hoogte te willen blijven van de ontwikkelingen op deze terreinen
in regio Oost. Dat kunnen we ons goed voorstellen. De voormalige militaire terreinen liggen
veelal in het buitengebied op de meest fantastische plaatsen.
Daarom kunt u nu voor de laatste ontwikkelingen terecht op onze website
www.ontwikkelingmilitaireterreinen.nl. Hier vindt u van elk terrein in regio Oost specifieke
informatie en de ontwikkelingen. Ook kunt u zich aanmelden voor de nieuwsbrief.
In deze nieuwsbrief:
• Samenwerking met Domeinen
• Ruimtelijk Ontwikkelingskader (ROK)
• Oefenterreinen terug naar de natuur!
• Militair terrein ‘Kop van Deelen’ wordt ingezet
voor jeugdzorg
• Zichtbaar Verleden als werkbaar ontwikkelconcept
in Arnhem Noord
• Schetschuit Veldhuizen en Scherpenberg
• Terreinen Bruineveld, Twekkelo en Beckum
• Zorglandgoed Stegerveld
• Wilp en Alverna van start
• Op de hoogte blijven?
Samenwerking met Domeinen
Het project Ontwikkeling Militaire Terreinen is een project van Dienst Landelijk Gebied (DLG) en
Domeinen Onroerende Zaken. De projectorganisatie in regio Oost staat stevig en bij de ontwikkeling
van de nieuwe bestemming voor de terreinen wordt intensief samengewerkt tussen mensen van
Domeinen en DLG. Gezamenlijk is er voor vrijwel alle terreinen een duidelijke koers uitgezet.
Beide partijen zijn tevreden over de samenwerking in de regio.
Nieuwsbrief Promt - regio Oost

MOB Wilp – Voorst
De ontwikkeling rond MOB Wilp
start in 2007.
MMC Scherpenberg – Apeldoorn
MOB Veldhuizen – Apeldoorn
In maart 2006 heeft er een
Ontwerpatelier plaatsgevonden.
Het ‘Schetsschuit’-boekje dat
hierover is uitgebracht vormt het
vertrekpunt voor verdere
ontwikkelingen.
Ruimtelijk Ontwikkelingskader (ROK)
In de provincies Gelderland en Overijssel worden in totaal 14 militaire terreinen door Defensie
overgedragen aan LNV. Tien terreinen met een omvang van 357 hectare liggen in de provincie Gelder-
land. De provincie Gelderland heeft samen met DLG en de Directie Regionale Zaken (DRZ) van LNV
een Ruimtelijk Ontwikkelingskader (ROK) gemaakt.
In dit ROK is de ontwikkelingsrichting per terrein beschreven, op basis van een gewenst kwaliteitsbeeld
met daaraan gekoppeld de ruimtelijke opgave. Het ROK is uitgangspunt voor de herontwikkeling van
de terreinen. Provincie Overijssel kent geen vastgesteld en gepubliceerd ontwikkelingskader.
DLG maakt hier, met de provincie en de betrokken gemeente, per terrein bij aanvang van het project
afspraken over de bandbreedte waarbinnen de herontwikkeling plaats moet vinden.
Het ROK van provincie Gelderland vindt u op onze website onder regio Oost. Hiervoor klikt u boven
aan de site het project aan en vervolgens klikt u door naar documenten & kaarten.
Nieuwsbrief Promt - regio Oost
Oefenterrein De Dellen – Heerde
In 2006 onderzoek naar natuurpotenties.
Verkoop van De Dellen
in 2007. Uitdaging: natuurkwaliteit
versterken en vormen van
recreatief medegebruik inpassen.
mobilisatiecomplex
munitiemagazijncomplex
oefenterrein
overig
Complex Kop van Deelen - Ede
In december 2005 verkocht aan De
Hoenderloo Groep. De Hoenderloo
Groep creëert nieuwe kansen
voor jongeren met ernstige (gedrags)-problemen.
De restauratie
van de monumenten is in volle
gang. De eerste jongeren hebben
hun intrek genomen.
MOB Alverna – Wijchen
Aanvankelijk start in 2007.
DLG onderzoekt de mogelijkheid
om te starten in het najaar 2006.
MMC Stegerveld - Ommen
Het voormalig militair terrein
Stegerveld komt in aanmerking
voor de pilot Zorglandgoederen
van het ministerie van LNV. Dit
wordt in 2006 verder uitgewerkt.
Complex Zeven Provinciën - Arnhem
Kamp Koningsweg Noord - Arnhem
Er wordt gewerkt aan een plan
voor een consultatieronde met
onder andere de Arnhemse politiek
en bewoners. Het terrein is
tijdelijk in gebruik gegeven aan
onder andere de Voedselbank en
het Centraal Orgaan Opvang
Asielzoekers (COA).
MMC Bruineveld - Hellendoorn
Levering in 2009.
Site Beckum - Hengelo
Site Twekkelo - Enschede
De terreinen Twekkelo en Beckum
zijn pas beschikbaar in 2008.
Oefenterrein Het Grootte Veld -
Vorden
Schietterrein Gorsselse Heide -
Eefde
In 2006 onderzoek naar natuurpotenties.
Verkoop van de terreinen
in Het Grootte Veld in 2006.
Verkoop van de Gorsselse Heide
in 2008. Uitdaging: natuurkwaliteit
versterken en vormen van
recreatief medegebruik inpassen.

Oefenterreinen terug naar de natuur!
In het Ruimtelijk Ontwikkelingskader (ROK) in Gelderland is voor alle drie de oefenterreinen de
ontwikkelingsrichting ‘natuur met recreatief medegebruik’ vastgelegd. Bij recreatief medegebruik
moet u denken aan wandelen, fietsen, paardrijden en struinen over het terrein.
• Het schietterrein de ‘Gorsselse Heide’ wordt in december 2007 overgedragen aan LNV. Defensie
heeft recent een onderzoek uitgevoerd naar achtergebleven munitie en werkt op dit moment aan
een saneringsplan. DLG start medio 2007 met een werkgroep om een geschikte koper te vinden.
Naar verwachting kan de overdracht in het eerste kwartaal van 2008 plaatsvinden.
• Ook het oefenterrein ‘De Dellen’ wordt nog deze maand door Defensie overgedragen aan LNV.
De eerste gesprekken met belangstellenden zijn gevoerd. Alle aanliggende eigenaren en belangstellenden
die schriftelijk hun belangstelling
kenbaar hebben gemaakt worden voor 1
februari 2007 bezocht. We streven er naar dit
terrein in het eerste kwartaal van 2007 daadwerkelijk
over te dragen aan een nieuwe
eigenaar.
• Voor het oefenterrein ‘Het Grootte Veld’
worden gesprekken gevoerd met potentiële
kopers. Die gesprekken moeten in januari 2007
leiden tot een verkoop van dit terrein.
Het vergroten van bestaande aanliggende
natuurterreinen is daarbij belangrijk. Natuurmonumenten
zal voor een deel van de terreinen
het eigendom over nemen. Afhankelijk van de
uitkomst van de onderhandelingen is er ruimte
voor het vergroten van een of meer
Het Grootte Veld.
Natuurschoonwet landgoederen.
Militair terrein ‘Kop van Deelen’ wordt ingezet voor jeugdzorg
Op 4 september j.l. hebben minister Veerman en
staatssecretaris Ross het voormalig militaire
terrein ‘Kop van Deelen’ officieel overgedragen
aan de nieuwe eigenaar ‘De Hoenderloo Groep’.
Dit is het eerste van de in totaal 53 terreinen in
Nederland dat een nieuwe bestemming heeft
gekregen. Dit terrein wordt door De Hoenderloo
Groep ingezet bij het creëren van nieuwe kansen
voor jongeren met ernstige (gedrags)problemen.
Vanuit het project Ontwikkeling Militaire Terreinen werd een
Het militaire terrein ‘Kop van Deelen’ ligt in de professionele tafeltennistafel met twee bankjes aangeboden.
gemeente Ede ten noorden van Arnhem.
De monumentale gebouwen op dit terrein worden omgebouwd voor de opvang van vijftig jongeren
uit civielrechtelijke procedures die eerder waren opgenomen in Justitiële Inrichtingen.
Nieuwsbrief Promt - regio Oost

Zichtbaar Verleden als werkbaar ontwikkelconcept in Arnhem Noord
De Dienst Landelijk Gebied (DLG) hanteert voor de herontwikkeling
van de complexen Kamp Koningsweg Noord en Zeven Provinciën
aan de Koningsweg te Arnhem een eigen visie onder de naam
‘Zichtbaar Verleden’. Het ontwikkelconcept is nog niet in detail
uitgewerkt maar bevat wel een aantal belangrijke keuzes die de
richting van de herontwikkeling sterk sturen. Deze keuzes zijn
afgeleid uit het hiervoor beschreven Ruimtelijke Ontwikkelingskader.
‘Zichtbaar Verleden’ betekent vooral het herstel van het oude
landgoedkarakter van het gebied van vóór en ten tijde van de
Tweede Wereldoorlog. De bebouwing aan de noordzijde van
het complex wordt hiervoor grotendeels gesloopt en de oude
paden- en lanenstructuur wordt hersteld.
Internationaal Ontwerpatelier in februari 007
Om deze bouw- en architectuuropgave, maar ook de gewenste verbetering op het gebied van
natuur en landschap, inhoud te geven vindt op het complex in de week van 12 tot 18 februari 2007
een Internationaal Ontwerpatelier plaats. Hieraan nemen onder meer drie universiteiten uit Nederland,
Duitsland en Engeland deel. Een bijzondere combinatie gezien de bewogen historie van deze
plek! Ook worden de betrokken partijen uit het “publiek huis” uitgenodigd deel te nemen.
De uitkomsten van dit ontwerpatelier worden mede gebruikt om het ontwikkelconcept ‘Zichtbaar
Verleden’ uiteindelijk vast te leggen in een DLG-Masterplan (publiek programma van eisen) en een
bijbehorend DLG-Schetsontwerp. Daarmee wordt in het voorjaar van 2007 de “publieke fase” van het
project afgesloten en kan gestart worden met de feitelijke onderhandelingen met geïnteresseerde
marktpartijen om het concept verder te ontwikkelen en in te vullen. Het gebied wordt weer toegankelijk
voor publiek (dus geen functies met een nieuw hek). Na meer dan 60 jaar verborgen te zijn
geweest wordt de militaire historie weer zichtbaar voor de samenleving.
Nieuwsbrief Promt - regio Oost

Schetsschuit Veldhuizen en Scherpenberg
In maart 2006 vond een ontwerpatelier volgens
de Schetsschuit methode van DLG plaats voor de
locaties Veldhuizen en Scherpenberg. De resultaten
zijn vastgelegd in het Schetsschuitboekje
Veldhuizen en Scherpenberg juni 2006 en bieden
naar het Ruimtelijk Ontwikkelingskader houvast
voor het vervolg. Hoewel er buiten op de terreinen
niets is te zien is er de afgelopen tijd hard gewerkt.
Door de gemeente Apeldoorn, maar ook door
provincie Gelderland, LNV en DLG is de keuze
gemaakt om de opstallen op Scherpenberg
grotendeels te slopen en terug te geven aan de
natuur. Momenteel wordt onderzocht of er
voldoende draagvlak is om als nevenfunctie golf
toe te staan. Gemeente Apeldoorn heeft groen
licht gegeven om de optie ‘mixed uses’
(zie Schetsschuit) verder uit te werken en te
onderzoeken in hoeverre Apeldoorn en DLG
hierin samen kunnen optrekken. In dat plan is dan
ruimte voor een combinatie van wonen, werken
en recreatie. Daarnaast wordt onderzocht in
hoeverre de Veluwse Stoomtrein Maatschappij
(VSM) ook op het terrein terecht kan.
Het Schetsschuitboekje Veldhuizen en Scherpenberg juni 2006 vindt u op onze website onder regio Oost.
Hiervoor klikt u boven aan de site het project aan en vervolgens klikt u door naar documenten & kaarten.
Terreinen Bruineveld, Twekkelo en Beckum
In Overijssel liggen vier voormalige militaire terreinen: Stegerveld, Bruineveld, Twekkelo en Beckum.
Het terrein Twekkelo bij Enschede en het terrein Beckum bij Hengelo zijn voormalige zendersites van
het Vliegveld Twenthe. Deze terreinen komen in 2008 beschikbaar. Het munitiemagazijncomplex
Bruineveld bij Hellendoorn komt in 2009 beschikbaar. In 2007 gaan we wel van start met de voorbereidingen
zodat de terreinen gelijk doorverkocht kunnen worden zodra Defensie ze heeft overgedragen.
Meer informatie over het terrein Stegerveld leest u hieronder.
Zorglandgoed Stegerveld
Het voormalig militaire terrein Stegerveld bij Ommen is één van de drie pilotprojecten voor zorglandgoederen.
Een zorglandgoed wordt gezien als een nieuw landgoed met een tweeledige functie:
zorg en groen. Het groen staat ten dienste van de zorg. De invulling kan onder meer zijn: opvang
met therapie, dagbesteding bij zorgboeren op het landgoed, in een pleeggezin op het landgoed
wonen, een retraiteoord voor mensen met een burn-out, of gedragstherapie met paarden.
Meerdere partijen (met uiteenlopende plannen) hebben interesse in het pilotproject Stegerveld
getoond. Op dit moment worden de randvoorwaarden, die een rol spelen bij de herontwikkeling, in
beeld gebracht. In 2007 worden de geïnteresseerde zorginstellingen benaderd met de vraag op
welke wijze zij denken het zorglandgoed gestalte te gaan geven.
Nieuwsbrief Promt - regio Oost

Wilp en Alverna van start
Omdat het organisatorisch niet mogelijk is om met alle 14
terreinen in regio Oost gelijktijdig van start te gaan is
besloten met de herontwikkeling van Wilp en Alverna te
wachten tot 2007.
Dit loopt nu voor het mobilisatiecomplex Alverna anders.
De gemeente Wychen is momenteel bezig om aan de
overkant van de weg nieuwe complexe ruimtelijk plannen
te ontwikkelen. Hier willen we vanuit DLG graag op
inspelen zodat de plannen elkaar mogelijk versterken.
Daarom gaan we in januari al van start met een ontwerpatelier
om de ontwikkelingsmogelijkheden op een rij te
zetten. Het complex telt een twintigtal hectare en ligt op
een stuifduin. Het ligt geheel binnen de ecologische
hoofdstructuur. Voor de toekomst wordt gezocht naar een
combinatie van natuurontwikkeling en deels woningbouw.
De herontwikkeling van Wilp wordt volgens planning
gestart in februari 2007.
Op de hoogte blijven?
Om goed geïnformeerd te blijven kunt u zich via onze
website www.ontwikkelingmilitaireterreinen.nl abonneren
op deze nieuwsbrief. Hierdoor ontvangt u automatisch het
laatste nieuws. De nieuwsbrief kent geen vaste frequentie
maar komt in ieder geval 2 keer per jaar uit.
Nieuwsbrief Promt - regio Oost
In 2004 heeft DLG van het ministerie van LNV de opdracht
gekregen om, in nauwe samenwerking met Dienst Domeinen,
voor 53 overtollig geworden militaire terreinen (in totaal 2100 ha)
een nieuwe bestemming te vinden. Per terrein zoeken provincies,
gemeenten, andere betrokkenen en DLG naar een bestemming
die het beste bij het gebied past. De meeste terreinen liggen
binnen de Ecologische Hoofdstructuur en krijgen daarom
‘groene functies’ als natuur en recreatie. DLG en Domeinen willen
de kosten voor sloop beperken en monumentale gebouwen
behouden. Met de opbrengsten uit de terreinen die geschikt
zijn voor nieuwe ‘rode functies’ wordt de realisatie van de groene
functies en het behoud van monumenten gefinancierd. Voor-
beelden van rode functies zijn woningbouw, bedrijventerrein,
landgoederen of culturele evenementen, DLG heeft de kennis
en middelen om als publieke partner te kunnen investeren in
vastgoed in landelijk gebied, ook bij ‘rood-voor-groen’
constructies als bij de ontwikkeling van militaire terreinen.
Zodra de planvorming en de inrichting van de terreinen ver ge-
noeg is gevorderd, draagt DLG ze over aan een nieuwe eigenaar.
ONTWIKKELING MILITAIRE TERREINEN
Uitgave van:
het Project Ontwikkeling Militaire Terreinen van de
Dienst Landelijk Gebied regio Oost.
De nieuwsbrief kent geen vaste
verschijningsfrequentie
Redactieadres:
DLG regio Oost,
Postbus 9079
6800 ED Arnhem
Projectsecretariaat: promt.oost@minlnv.nl
Tekst: Evert Jan Peper, René Tank, Wijnand Metten,
Michel Ronden, Kim Heezen en
Annemieke van den Berg
Opmaak: Peter Reijrink, DLG regio Oost
Fotografie: DLG
Website: www.ontwikkelingmilitaireterreinen.nl
December 2006