de buijyvoets bode 2005 - Bijvoet
de buijyvoets bode 2005 - Bijvoet
de buijyvoets bode 2005 - Bijvoet
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
COLOFON<br />
<strong>Bijvoet</strong> & Byvoet Stichting i.o.<br />
Doelstelling:<br />
De Stichting heeft als doel het bevor<strong>de</strong>ren van genealogisch<br />
en historisch on<strong>de</strong>rzoek, alsme<strong>de</strong> het beheer<br />
van alle beschikbare archiefmateriaal betreffen<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
familie <strong>Bijvoet</strong>, Byvoet en an<strong>de</strong>re gelijklui<strong>de</strong>n<strong>de</strong><br />
namen die kennelijk tot <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> familie behoren.<br />
Website:<br />
Om <strong>de</strong> informatie-uitwisseling tussen <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n te<br />
bevor<strong>de</strong>ren creëert en beheert <strong>de</strong> stichting <strong>de</strong> website<br />
www.bijvoet.org en publiceert op <strong>de</strong>ze website alle<br />
beschikbare familiegegevens.<br />
Postadres <strong>Bijvoet</strong> & Byvoet Stichting:<br />
Narcissenlaan 11, 3550 Zol<strong>de</strong>r, België<br />
E-mail adres:<br />
info@bijvoet.org<br />
Internet:<br />
www.bijvoet.org / www.byvoet.org<br />
Bestuur:<br />
André Byvoet, Hasselt<br />
François Byvoet, Brussel<br />
Jan Buyvoets, Heemste<strong>de</strong><br />
Leo <strong>Bijvoet</strong>, Bergschenhoek<br />
Luca Hofstee, Lochem<br />
Michel <strong>Bijvoet</strong>, Zol<strong>de</strong>r<br />
Michel Buyvoets, Doetinchem<br />
Tom <strong>Bijvoet</strong>, Penticton (Canada)<br />
Erele<strong>de</strong>n:<br />
Louis <strong>Bijvoet</strong>, Hasselt<br />
Leo <strong>Bijvoet</strong>, Lincé (Sprimont)<br />
Patrick Emmanuel Byvoet<br />
Rekening:<br />
Fortisbank, nr.:235-0510514-15<br />
IBAN: BE83 2350 5105 1415<br />
Redactie De Buijyvoets Bo<strong>de</strong>:<br />
Michel Buyvoets, Doetinchem<br />
De Buijyvoets Bo<strong>de</strong><br />
Genealogie families <strong>Bijvoet</strong>, Byvoet, <strong>Bijvoet</strong>s, Byvoets, Buijvoets, Buyvoets<br />
Officiële nieuwskrant van <strong>de</strong> <strong>Bijvoet</strong> & Byvoet Stichting Jaargang 1 nummer B Juni <strong>2005</strong><br />
Het ontstaan<br />
van onze familie<br />
Op onze website www.bijvoet.org zijn vele artikelen gepubliceerd over<br />
<strong>de</strong> vraag wie nu eigenlijk onze stamva<strong>de</strong>r is. Op onze website is zelfs<br />
een diapresentatie opgenomen over het ontstaan en <strong>de</strong> verspreiding<br />
van onze familie over <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlan<strong>de</strong>n.<br />
Voor zover we op dit moment weten was er rond<br />
1600 geen stamva<strong>de</strong>r, maar wel een “stamfamilie”.<br />
Deze stamfamilie woon<strong>de</strong> in Neerpelt, een<br />
dorp tussen Eindhoven en Hasselt, op <strong>de</strong> grens<br />
van België en Ne<strong>de</strong>rland. Buiten Neerpelt kwam<br />
onze familie praktisch niet voor. De stamfamilie<br />
bestond in het jaar 1600 uit slechts een tiental<br />
gezinnen. Tot nu toe is er geen bloedverwant-<br />
Information<br />
in English:<br />
See Page 6<br />
schap gevon<strong>de</strong>n tussen die gezinnen, zodat we<br />
noodgedwongen over een stamfamilie moeten<br />
spreken en helaas tot op he<strong>de</strong>n een stamva<strong>de</strong>r<br />
ontberen.<br />
Wij zijn ‘teuten’<br />
De verspreiding van onze familie vanuit het zui<strong>de</strong>lijke<br />
Neerpelt over <strong>de</strong> noor<strong>de</strong>lijke<br />
Ne<strong>de</strong>rlan<strong>de</strong>n is een apart verhaal. Dit verhaal<br />
wordt prachtig beschreven in het voor onze<br />
familie genealogisch belangrijke boek van<br />
Mertens, getiteld: De vier dorpen van <strong>de</strong> Bank<br />
van Pelt. On<strong>de</strong>r Bank kan wor<strong>de</strong>n verstaan een<br />
soort rechtbank. De akten van <strong>de</strong> Bank (Gichten)<br />
zijn belangrijke bronnen geweest voor het boek<br />
van Mertens. Namen van onze familiele<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n<br />
in dit boek herhaal<strong>de</strong>lijk genoemd.<br />
In Neerpelt werd teutenhan<strong>de</strong>l bedreven. Teuten<br />
zijn een soort marskramers die ver van huis hun<br />
waren of diensten aanbo<strong>de</strong>n. Elk jaar trokken<br />
<strong>de</strong>ze teuten naar steeds <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> streek; dit om<br />
een vertrouwensband met hun klanten op te<br />
bouwen. De streek werd soms zo vertrouwd, dat<br />
<strong>de</strong>ze teuten zich <strong>de</strong>finitief in die streek vestig<strong>de</strong>n.<br />
Zo zijn welhaast zeker vanuit Neerpelt nieuwe<br />
stamfamilies ontstaan in:<br />
- Friesland, afstammelingen van Gerardus<br />
Beyvoets uit Neerpelt,<br />
- Overijssel, afstammelingen van Stamva<strong>de</strong>r<br />
Buijvoets uit Neerpelt,<br />
- Noord-Holland, afstammelingen van Dierick<br />
Beyvoets uit Neerpelt.<br />
Eén stamfamilie in Neerpelt is altijd dicht bij<br />
De vier dorpen van <strong>de</strong> Bank van Pelt (16e - 17e eeuw)<br />
Bijdragen tot <strong>de</strong> geschie<strong>de</strong>nis van Pelt uitgegeven door<br />
het genootschap voor Geschie<strong>de</strong>nis en Volkskun<strong>de</strong><br />
on<strong>de</strong>r auspiciën van het Gemeentebestuur van Overpelt<br />
Bijdrage tot <strong>de</strong> kennis van <strong>de</strong> Loonse Kempen en van <strong>de</strong><br />
teutenhan<strong>de</strong>l.<br />
Door Jozef Mertens<br />
Publikatie 14 van <strong>de</strong> v.z.w. Museum Kempenland te<br />
Lommel<br />
Overpelt, 1984. Ook verschenen in het tijdschrift "Het<br />
ou<strong>de</strong> land van Loon", jaargang 39, 1984.<br />
Bevat namen en gegevens van familiele<strong>de</strong>n die vanuit<br />
Pelt emigreer<strong>de</strong>n naar plaatsen als Alkmaar, Spanbroek,<br />
Wognum en <strong>de</strong>rgelijke.<br />
Voor dit boek zijn door <strong>de</strong> heer Mertens <strong>de</strong> archieven<br />
van <strong>de</strong> Bank van Pelt geheel uitgeplozen en geanalyseerd.<br />
In dit boek wor<strong>de</strong>n weer een aantal familiele<strong>de</strong>n<br />
genoemd.<br />
Het boek is ver<strong>de</strong>eld in drie <strong>de</strong>len, te weten:<br />
- Deel I: Het sociaal - economische leven in <strong>de</strong> 16e eeuw;<br />
- Deel II: Vrachtrij<strong>de</strong>rs uit het noor<strong>de</strong>n van het land van<br />
Loon;<br />
- Deel III: De emigratie uit vier dorpen van Pelt 16e en<br />
17e eeuw.<br />
Alkmaar<br />
Bloemendaal<br />
Overveen<br />
Rotterdam<br />
De Buijyvoets Bo<strong>de</strong> 1, Juni <strong>2005</strong> 1 - Pagina 1<br />
Berghem<br />
Tilburg<br />
Workum<br />
Hechtel<br />
Hasselt<br />
Ootmarsum<br />
Onze “stamfamilie” woon<strong>de</strong> rond 1600 in Neerpelt en<br />
verspreid<strong>de</strong> zich over <strong>de</strong> Noor<strong>de</strong>lijke Ne<strong>de</strong>rlan<strong>de</strong>n. Als<br />
‘teut’ trokken diverse familiele<strong>de</strong>n naar het noor<strong>de</strong>n<br />
om er han<strong>de</strong>l te drijven.<br />
Op onze website is meer te vin<strong>de</strong>n over het hoe en<br />
waarom van <strong>de</strong> teuten. Teuten waren een soort marskramers,<br />
echter gecombineerd met een bepaald<br />
ambacht (haarteuten, koperteuten, enz.). Teuten bedreven<br />
hun han<strong>de</strong>l alleen of in groepsverband (compagnieën,<br />
meestal familiele<strong>de</strong>n). Om commerciële re<strong>de</strong>n<br />
kwamen ze elk jaar terug op hun afzetgebied. Alleen<br />
op die manier verkregen ze het vertrouwen van hun<br />
klanten. Het afzetgebied was in die tijd niet groter dan<br />
een aantal dorpen in een bepaal<strong>de</strong> streek (hoogstens<br />
twee uur gaans). Vermoe<strong>de</strong>lijk zijn een aantal teuten<br />
op een gegeven moment blijven wonen in hun afzetgebied.<br />
Afzon<strong>de</strong>rlijke teuten (of gezinscompagnieën)<br />
vestig<strong>de</strong>n zich bijvoorbeeld in Spanbroek (Noord-<br />
Holland), Twente (Overijssel) of Wymbritsera<strong>de</strong>el<br />
(Friesland).<br />
huis gebleven<br />
en wordt<br />
daarom ook<br />
wel <strong>de</strong><br />
Brabantse tak<br />
genoemd.<br />
Aangezien in<br />
<strong>de</strong>ze stamboom<br />
alleen<br />
<strong>de</strong> voornamen<br />
bekend<br />
zijn van vier<br />
zonen en een<br />
dochter hebben<br />
we <strong>de</strong><br />
va<strong>de</strong>r maar<br />
<strong>de</strong> theoretischemislei<strong>de</strong>n<strong>de</strong>voornaam<br />
Stamva<strong>de</strong>r In het Brabantse grensdorp<br />
gegeven. Eén Luyksgestel herinnert het stand-<br />
van <strong>de</strong><br />
beeld van ‘<strong>de</strong> Koperteut’ aan<br />
afstammelin- belangrijke fases in <strong>de</strong> geschie<strong>de</strong>gen<br />
van nis van <strong>de</strong> Kempen.<br />
Stamva<strong>de</strong>r<br />
Buijvoets is dus als teut geëmigreerd naar<br />
Twente; <strong>de</strong> rest is dichter bij huis gebleven.<br />
In Noord-Holland vin<strong>de</strong>n we ook nog afstammelingen<br />
van Arien <strong>Bijvoet</strong>. Tot op he<strong>de</strong>n hebben<br />
we nog niet kunnen achterhalen waar Arien<br />
vandaan komt. Mogelijk dat <strong>de</strong> stamva<strong>de</strong>r van<br />
<strong>de</strong>ze tak ook een teut is uit Neerpelt. ■<br />
Mogen wij ons<br />
even voorstellen?<br />
Een aantal van uw familiele<strong>de</strong>n<br />
heeft als hobby het verzamelen<br />
van genealogische gegevens en<br />
wetenswaardighe<strong>de</strong>n over <strong>de</strong> fami-<br />
lie. Zij hebben zich verenigd in <strong>de</strong><br />
<strong>Bijvoet</strong> & <strong>Bijvoet</strong> Stichting en<br />
beoefenen hun hobby bijna uit-<br />
sluitend via <strong>de</strong> eigen website<br />
www.bijvoet.org.<br />
Al zeggen we het zelf; er staat een enorme<br />
hoeveelheid informatie over <strong>de</strong> familie op<br />
<strong>de</strong>ze website. Op <strong>de</strong> eerste plaats natuurlijk<br />
<strong>de</strong> stamboom van <strong>de</strong> familie met meer dan<br />
5000 namen, opgetuigd met interessante<br />
wetenswaardighe<strong>de</strong>n en versierd met ongeveer<br />
500 foto’s. Daarnaast hebben een paar<br />
le<strong>de</strong>n in totaal 50 artikelen op <strong>de</strong> website<br />
gepubliceerd van en over onze familie.<br />
Eigenlijk is het gehele verenigingswerk vrij<br />
toegankelijk gepubliceerd op <strong>de</strong> website<br />
www.bijvoet.org.<br />
De on<strong>de</strong>rlinge communicatie tussen <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n<br />
gebeurt uitsluitend via e-mails. Omdat <strong>de</strong>ze<br />
manier van communiceren erg onpersoonlijk<br />
is, bevat <strong>de</strong> le<strong>de</strong>nlijst niet alleen alle e-mail<br />
adressen, maar ook alle foto’s van <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n.<br />
Ver<strong>de</strong>r wor<strong>de</strong>n bijeenkomsten georganiseerd<br />
om elkaar ook eens in leven<strong>de</strong> lijve te ontmoeten.<br />
Onze website is goed bekend bij<br />
zoekmachines op het Internet, dus elke surfer<br />
zal ons toch ontmoet hebben.<br />
Toch hebben we het i<strong>de</strong>e, dat een groot aantal<br />
van onze familiele<strong>de</strong>n ons nog nooit ontmoet<br />
hebben. Omdat we <strong>de</strong>ze familiele<strong>de</strong>n<br />
toch graag willen atten<strong>de</strong>ren op ons bestaan<br />
hebben wij het i<strong>de</strong>e opgevat om <strong>de</strong>ze krant te<br />
versprei<strong>de</strong>n. Wij nodigen u dan ook uit om<br />
ver<strong>de</strong>r met ons kennis te maken via <strong>de</strong>ze<br />
krant en vooral met een bezoek aan onze<br />
website www.bijvoet.org.<br />
Mocht u niet in <strong>de</strong> gelegenheid zijn om zelf<br />
(of via uw familiele<strong>de</strong>n) via het Internet met<br />
ons in contact te komen, dan kunt u ons<br />
uiteraard ook schrijven. Het postadres van <strong>de</strong><br />
stichting is in <strong>de</strong>ze krant vermeld.<br />
Namens het bestuur van <strong>de</strong> <strong>Bijvoet</strong> & Byvoet<br />
Stichting wens ik u veel leesplezier met De<br />
Buijyvoets Bo<strong>de</strong>.<br />
✎ Leo <strong>Bijvoet</strong><br />
Voorzitter
De herkomst van<br />
<strong>de</strong> naam <strong>Bijvoet</strong><br />
De benaming <strong>Bijvoet</strong> zou stammen uit het oudhoogduits "biboz", later<br />
"bifuoz" afegeleid van het ou<strong>de</strong> werkwoord "bozzan" dat stoten bete-<br />
kent. Daarmee bedoel<strong>de</strong> men dat het kruid dat als specerij bij <strong>de</strong> spij-<br />
zen wordt gestoten en daartoe dien<strong>de</strong> in vroegere tij<strong>de</strong>n <strong>de</strong> plant<br />
<strong>Bijvoet</strong>.<br />
Een an<strong>de</strong>re<br />
benaming<br />
voor het<br />
<strong>Bijvoet</strong>kruid<br />
is Artemisia<br />
Vulgaris. De<br />
meest voor <strong>de</strong><br />
hand liggen<strong>de</strong><br />
verklaring<br />
van <strong>de</strong> wetenschappelijkegeslachtsnaam<br />
Artemisia is<br />
dat <strong>de</strong>ze is<br />
afgeleid van<br />
het Griekse Artemes (=gezond). De soortnaam<br />
Vulgaris (=massa) komt van vulgus, wat overal<br />
voorkomend betekent. Het is in<strong>de</strong>rdaad een algemeen<br />
voorkomen<strong>de</strong> plant, die we het meest zien<br />
op droge, zan<strong>de</strong>rige grond, op vrijwel elk spoorwegemplacement,<br />
op stortplaatsen en in hoge,<br />
droge bermen. An<strong>de</strong>re bronnen vermel<strong>de</strong>n dan<br />
weer dat Artemisia afkomstig is van <strong>de</strong> Griekse<br />
godin Artemis, <strong>de</strong> godin van het huwelijk en <strong>de</strong><br />
geboorte en <strong>de</strong> patrones <strong>de</strong>r maag<strong>de</strong>lijkheid of<br />
van Artemisia, <strong>de</strong> vrouw van Mausolos, <strong>de</strong><br />
koning van Holicarnassus. De plant is nauw verwant<br />
met <strong>de</strong> absint-alsem, die reeds door <strong>de</strong><br />
Hoe schrijf je<br />
onze naam?<br />
De schrijfwijze van <strong>de</strong> familienaam was in vroeger<br />
eeuwen blijkbaar vrij onbelangrijk.<br />
Boze tongen beweren dat mijnheer pastoor wel<br />
eens een borreltje teveel op had bij het inschrijven<br />
van <strong>de</strong> naam in het doopregister.<br />
Op onze website www.bijvoet.org is in <strong>de</strong> stamboom<br />
(B2) een on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el “Diverse overzichten”<br />
opgenomen. In <strong>de</strong>ze overzichten is eenvoudig op<br />
te vragen hoe vaak een bepaal<strong>de</strong> schrijfwijze<br />
voorkomt in onze database.<br />
<strong>Bijvoet</strong> 800<br />
<strong>Bijvoet</strong>s 200<br />
Buijvoets 125<br />
Buyvoets 100<br />
Byvoets 2<br />
Byvoet 8<br />
In <strong>de</strong> 17 e eeuw komen vooral in ons stamdorp<br />
Neerpelt nog <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> familienamen sporadisch<br />
voor:<br />
- Beiffits<br />
- Beijvoet<br />
- Beijvoets<br />
- Beivoets<br />
- Beuvoets<br />
- Beuyvoets<br />
- Beyevous<br />
- Beyffits,<br />
- Beyvoedts<br />
- Beyvoets<br />
- Boeijvoets<br />
- Boeyvoets<br />
- Boyvoets.<br />
Bijna altijd kom je binnen één gezin verschillen<strong>de</strong><br />
schrijfwijzen tegen.<br />
So, what’s in a name!<br />
Egyptenaren werd gebruikt.<br />
De <strong>Bijvoet</strong>plant is erg sterk, ontzettend mooi en<br />
staat goed vast in <strong>de</strong> grond met haar zo<strong>de</strong>vormen<strong>de</strong><br />
wortels. <strong>Bijvoet</strong> groeit rechtop en kan<br />
ruim 120 cm hoog wor<strong>de</strong>n. Het na<strong>de</strong>el van<br />
<strong>Bijvoet</strong> is echter dat <strong>de</strong> plant snel te groot en te<br />
breed wordt voor een beschei<strong>de</strong>n krui<strong>de</strong>ntuin.<br />
Opvallend zijn <strong>de</strong> <strong>de</strong>coratief ingesne<strong>de</strong>n bla<strong>de</strong>ren,<br />
groen aan <strong>de</strong> bovenkant en grijsviltig<br />
behaard aan <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rkant. De stengel is vaak<br />
enigszins rood aangelopen. Bovenaan vertakt hij<br />
zich en vormt aan <strong>de</strong> uitein<strong>de</strong>n nietige bloemhoofdjes,<br />
die in langwerpige pluimen rechtop<br />
staan. De plant is erg geurig en werd daarom<br />
gebruikt om wijn te krui<strong>de</strong>n. De plant bloeit van<br />
juli tot oktober. <strong>Bijvoet</strong> bevat veel looizuur en<br />
bitterstof, vandaar haar geneeskrachtige eigenschappen.<br />
Romeinse soldaten staken <strong>Bijvoet</strong> in hun schoenen,<br />
omdat hen dit zou behoe<strong>de</strong>n tegen pijnlijke<br />
voeten. Aangenomen wordt dat <strong>de</strong> plant<br />
hieraan haar Ne<strong>de</strong>rlandse naam dankt. Het erg<br />
bittere aftreksel (alsem) van <strong>de</strong> knoppen werd<br />
als maagbitter aangewend. Er zijn nog een heleboel<br />
an<strong>de</strong>re aandoeningen waarbij <strong>Bijvoet</strong> soulaas<br />
kan bie<strong>de</strong>n: pijn, koorts, buikkrampen, epilepsie,<br />
verstuikingen, overtollig zweten,... Er zijn<br />
wel een aantal beperkingen qua gebruik van <strong>de</strong><br />
<strong>Bijvoet</strong>plant. Grote dosissen moeten verme<strong>de</strong>n<br />
wor<strong>de</strong>n, aangezien ze giftig zijn. Bovendien kunnen<br />
zwangere vrouwen liefst geen <strong>Bijvoet</strong><br />
gebruiken. Zij zijn immers gevoeliger voor het<br />
thujon van <strong>de</strong> etherische olie. De kleine trosjes<br />
nog gesloten bloemknopjes kunnen we bovendien<br />
als keukenkruid gebruiken.<br />
Een an<strong>de</strong>re variant is <strong>de</strong> <strong>Bijvoet</strong>wol: dit genees-<br />
We komen steeds meer te weten over dat leuke<br />
plantje waar je zo heerlijk thee van kunt zetten.<br />
Maar helaas, om <strong>de</strong> wijze woor<strong>de</strong>n van Johan<br />
Cruijff aan te halen: “Ie<strong>de</strong>r voor<strong>de</strong>el heb zijn<br />
na<strong>de</strong>el.” Volgens www.gezondheidsnet.nl zijn “<strong>de</strong><br />
belangrijkste veroorzakers van hooikoorts: berken,<br />
grassen en <strong>Bijvoet</strong>.” Daar sta je dan met je goeie<br />
gedrag en je mooie achternaam. Maar gelukkig is<br />
er LORATYN! Deze Oostenrijkse bruistabletten werken<br />
stark und schnell tegen allergieën. En mocht<br />
dat niet helpen, dan vin<strong>de</strong>n we op www.loratyn.at<br />
precies waar we volgen<strong>de</strong> zomer niet heen moeten:<br />
zullen we St. Petersburg maar eens een jaartje<br />
overslaan?<br />
mid<strong>de</strong>l werd als volgt gebruikt. De wollige stof<br />
wordt ineen gerold tot een kleine kegel, die met<br />
speeksel aan <strong>de</strong> huid van het aangedane<br />
lichaams<strong>de</strong>el wordt vastgekleefd en vervolgens<br />
in brand gestoken. De hierdoor ontstane brandwond<br />
zou dan door te gaan etteren <strong>de</strong> patiënt<br />
genezing brengen. Dit principe is gebaseerd op<br />
een eeuwenou<strong>de</strong> Oosterse gewoonte.<br />
Naast z'n geneeskrachtige eigenschappen, was<br />
<strong>Bijvoet</strong>kruid volgens <strong>de</strong> legen<strong>de</strong>n ook nog tot<br />
heel wat an<strong>de</strong>re dingen in staat. Het bescherm<strong>de</strong><br />
<strong>de</strong> mens tegen dieren, ratten, muizen en vliegen.<br />
Het beveilig<strong>de</strong> het huis tegen brand en boze<br />
geesten. Behekste melk, boter en eieren wer<strong>de</strong>n<br />
door het aanraken met <strong>de</strong> plant onttoverd. Is<br />
men zelf betoverd dan volstaat het driemaal met<br />
een bosje <strong>Bijvoet</strong> op <strong>de</strong> grond te slaan om <strong>de</strong><br />
toverkracht te breken. ■<br />
✎ Michel <strong>Bijvoet</strong><br />
Bron: Folklorisch plantenboek<br />
Neerpelt herleeft!<br />
Neerpelt – Het zal je maar<br />
gebeuren, op onze verga<strong>de</strong>ring<br />
in September 2003 komt er<br />
plots een nieuwe Buyvoets naar<br />
<strong>de</strong> verga<strong>de</strong>ring: Jan Buyvoets.<br />
Met veel overgave vertelt hij<br />
ons dat hij uit Heemste<strong>de</strong> (!?)<br />
afkomstig is en dat hij interesse<br />
toont in <strong>de</strong> vereniging.<br />
Bovendien komt <strong>de</strong>ze sympathieke<br />
Ne<strong>de</strong>rlan<strong>de</strong>r (want<br />
Heemste<strong>de</strong> bleek in Ne<strong>de</strong>rland<br />
te liggen…) op <strong>de</strong> proppen met<br />
een ou<strong>de</strong> pot, excuseer… een<br />
Vijzel uit 1664. Vanaf die eerste<br />
kennismaking blijft Jan ons tot<br />
vandaag (en hopelijk ook nog morgen) beschieten<br />
met initiatieven en i<strong>de</strong>eën. Eén van zijn eerste<br />
was het organiseren van een familiebijeenkomst.<br />
Nu ja, wij, <strong>de</strong> zes le<strong>de</strong>n, waren daar ook<br />
absoluut voorstan<strong>de</strong>r van, maar we had<strong>de</strong>n toch<br />
een beetje schrik, stel dat er geen kat op af<br />
komt? Niks van aantrekken dacht Jan en hij<br />
zette door.<br />
Eerst pakte hij samen met François en Leo <strong>de</strong><br />
site aan, restyl<strong>de</strong> ze volledig en het gevolg is<br />
bekend: het le<strong>de</strong>naantal groei<strong>de</strong> spectaculair<br />
aan. Vervolgens zocht hij <strong>de</strong> nodige contacten in<br />
Neerpelt en om een lang verhaal iets korter te<br />
maken: het familiefeest bleek een enorm succes.<br />
Waar <strong>de</strong> <strong>Bijvoet</strong> bloeit...<br />
De eerste familiebijeenkomst in Neerpelt was een groot succes.<br />
De Buijyvoets Bo<strong>de</strong> 1, Juni <strong>2005</strong> 1 - Pagina 2<br />
Er kwamen familiele<strong>de</strong>n uit alle hoeken van<br />
België en Ne<strong>de</strong>rland, zelfs Duitsland was vertegenwoordigd.<br />
Leo leg<strong>de</strong> ons, in <strong>de</strong> 'Scoutsrally' te Neerpelt, het<br />
één en an<strong>de</strong>r uit over <strong>de</strong> website en <strong>de</strong> stichting.<br />
Regelmatig wer<strong>de</strong>n we verwend met een drankje<br />
en een hapje. En als afsluiter wer<strong>de</strong>n bovendien<br />
nog een aantal echte Limburgse vlaaien (taarten)<br />
bovengehaald.<br />
Johnny Spooren van <strong>de</strong> Heemkun<strong>de</strong>kring uit<br />
Neerpelt hield een re<strong>de</strong>voering over Neerpelt in<br />
het algemeen en over <strong>de</strong> invloed van <strong>de</strong><br />
Byvoeten in het bijzon<strong>de</strong>r.<br />
Michel verkocht <strong>Bijvoet</strong>-likeur als was het water,<br />
De geboorte van<br />
<strong>de</strong> <strong>Bijvoet</strong> & Byvoet<br />
Stichting<br />
Op 4 maart 2001 kwamen zes enthousiaste familiele<strong>de</strong>n<br />
bijeen om hun krachten te bun<strong>de</strong>len bij het on<strong>de</strong>rzoek<br />
naar <strong>de</strong> stamboom van <strong>de</strong> familie met <strong>de</strong> naam<br />
<strong>Bijvoet</strong>, Byvoets, Buijvoets en gelijklui<strong>de</strong>n<strong>de</strong> namen.<br />
Opgericht werd <strong>de</strong> <strong>Bijvoet</strong> & Byvoet Stichting. Dit<br />
heuglijke feit werd met een glas champagne beklonken,<br />
en voor het nageslacht bewaard met bovenstaan<strong>de</strong><br />
foto. Op <strong>de</strong> foto staand van links naar rechts Paul<br />
<strong>Bijvoet</strong>, Michel <strong>Bijvoet</strong>, Leo <strong>Bijvoet</strong> en zittend van links<br />
naar rechts François Byvoet, André Byvoet en Luca<br />
Hofstee.<br />
Om alles in vlotte banen te laten lopen werd besloten<br />
tot <strong>de</strong> opbouw van een website waarop zij hun bevindingen<br />
kon<strong>de</strong>n publiceren: <strong>de</strong> www.byvoet.org of<br />
www.bijvoet.org -site was geboren. De site <strong>de</strong>ed zijn<br />
werk en het le<strong>de</strong>naantal groei<strong>de</strong> uit tot <strong>de</strong> huidige 50<br />
le<strong>de</strong>n, doch één grote groep van familiele<strong>de</strong>n viel uit<br />
<strong>de</strong> boot: <strong>de</strong> 'cyberlozen'! Vandaar het initiatief om een<br />
papieren editie te creëren van <strong>de</strong> site, waarin een aantal<br />
artikelen van <strong>de</strong> site overgenomen wor<strong>de</strong>n, het<br />
laatste nieuws in verschijnt en <strong>de</strong> hete hangijzers voorgelegd<br />
wor<strong>de</strong>n aan <strong>de</strong> lezers.<br />
Onze website: www.bijvoet.org<br />
terwijl Johnny Spooren heel <strong>de</strong> voorraad<br />
'Neerpelt boeken' aan ons verloor.<br />
Paul <strong>Bijvoet</strong> zorg<strong>de</strong> voor een plechtig moment<br />
door <strong>de</strong> aanwezige erele<strong>de</strong>n te verrassen met<br />
een uitgeprinte en ingebon<strong>de</strong>n uitdraai van <strong>de</strong><br />
stamboom.<br />
Nog nooit had ik zoveel Byvoeten on<strong>de</strong>r één dak<br />
gezien, nog nooit had ik zoveel verschillend<br />
geschreven Byvoeten ontmoet.<br />
Op het ein<strong>de</strong> van <strong>de</strong> avond was er slechts één<br />
teleurstelling: zoveel mensen en maar met zo<br />
weinig kunnen praten…<br />
Het stemt mij gelukkig en hoopvol naar <strong>de</strong> toekomst<br />
dat er zoveel Byvoeten hon<strong>de</strong>r<strong>de</strong>n kilometers<br />
trotseren om wildvreem<strong>de</strong> familiele<strong>de</strong>n te<br />
ontmoeten ergens in een godvergeten gehucht<br />
te mid<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> Limburgse bossen en dat nog<br />
op een druilerige dag.<br />
Daarom: bedankt Jan en…<br />
wanneer komt <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong>? ■<br />
✎ André Byvoet
Limburgse<br />
teutenfamilies<br />
Het teutenbedrijf, dat in <strong>de</strong> 16 e eeuw in <strong>de</strong> Limburgse Kempen ont-<br />
stond, hield stand tot <strong>de</strong> eerste <strong>de</strong>cennia van <strong>de</strong> vorige eeuw. Een teut<br />
was een rondreizen<strong>de</strong> han<strong>de</strong>laar die - meestal in kleine compagnieën -<br />
naar <strong>de</strong> omliggen<strong>de</strong> lan<strong>de</strong>n trok om er han<strong>de</strong>l te drijven. Zij verbleven<br />
in hun han<strong>de</strong>lsgebied van maart tot <strong>de</strong>cember en keer<strong>de</strong>n dan voor<br />
een seizoen van rust naar hun dorp terug.<br />
De hoofdactiviteit van <strong>de</strong> teuten<br />
bestond erin om vanuit een<br />
vaste woonplaats die zij zich in<br />
hun han<strong>de</strong>lsgebied had<strong>de</strong>n<br />
gekozen, <strong>de</strong> versprei<strong>de</strong> bewoners<br />
op het omliggen<strong>de</strong> platteland<br />
hun diensten en waren<br />
aan te bie<strong>de</strong>n in een tijd dat<br />
men daar geen winkels aantrof.<br />
Het assortiment koopwaar<br />
dat zij aanbo<strong>de</strong>n was slechts in<br />
<strong>de</strong> stad te koop.<br />
Naar gelang hun specialiteit<br />
on<strong>de</strong>rscheid<strong>de</strong> men in <strong>de</strong> teutenhan<strong>de</strong>l<br />
:<br />
- "koperteuten" : koperslagers<br />
en ketellappers, die niet alleen<br />
beschadig<strong>de</strong> potten en pannen<br />
herstel<strong>de</strong>n, maar ook nieuwe<br />
koperwaar verkochten;<br />
- "sny<strong>de</strong>rs" - ook wel "dierenlubbers"<br />
genoemd - die zich specialiseer<strong>de</strong>n<br />
in het castreren van<br />
paar<strong>de</strong>n, varkens, stieren en<br />
schapen. Soms dreven zij ook han<strong>de</strong>l in <strong>de</strong>ze dieren,<br />
zodat zij het beroep van veekoopman koppel<strong>de</strong>n<br />
aan dat van veearts. Vaak was het uitoefenen<br />
van het "sny<strong>de</strong>n" slechts een nevenactiviteit,<br />
die gemakkelijk toegang verschafte tot <strong>de</strong><br />
boer<strong>de</strong>rijen. Door het dagelijkse contact met <strong>de</strong><br />
boerenbevolking bekwaam<strong>de</strong>n sommigen zich<br />
in <strong>de</strong> verkoop van (klaver)za<strong>de</strong>n;<br />
- "textielteuten" : han<strong>de</strong>laars in bed<strong>de</strong>ngoed,<br />
Brabantse kant, hoofdkussens, vilten hoe<strong>de</strong>n,<br />
blauwe kielen, kousen, Mechels laken, linnen en<br />
katoenen weefsels, gordijnen, garen, naal<strong>de</strong>n...;<br />
- "haarteuten" die het haar van jonge boerendochters<br />
opkochten en het aan pruikenmakers<br />
in <strong>de</strong> ste<strong>de</strong>n verkochten.<br />
Kempense afkomst<br />
Het verschijnsel van <strong>de</strong> teutenhan<strong>de</strong>l kwam<br />
alleen in <strong>de</strong> Kempen voor en dan nog bijna uitsluitend<br />
in het Limburgse <strong>de</strong>el ervan. Het kerngebied<br />
lag tussen <strong>de</strong> gemeenten Lommel, Achel-<br />
Hamont-Bocholt en Hechtel.<br />
Werk in het buitenland, rust thuis<br />
De meest karakteristieke trek van <strong>de</strong> teuterij was<br />
<strong>de</strong> afwisseling tussen werk ver van huis met<br />
daarna het verblijf van enkele maan<strong>de</strong>n in familiekring.<br />
De teuten waren dus geen emigranten<br />
of avonturiers die hun geluk in het buitenland<br />
zochten, integen<strong>de</strong>el, <strong>de</strong> band met <strong>de</strong> thuishaven<br />
was erg sterk. Gaan<strong>de</strong>weg kochten <strong>de</strong> teuten<br />
huizen in hun werkgebied, vaak met winkel,<br />
zodat zij tij<strong>de</strong>ns het werkseizoen een permanente<br />
vestigingsplaats had<strong>de</strong>n. Toch vestig<strong>de</strong>n<br />
slechts enkelen zich <strong>de</strong>finitief in hun werkgebied.<br />
Organisatie in kleine compagnieën<br />
De teuten organiseer<strong>de</strong>n zich al vroeg in kleine<br />
gezelschappen: één à twee teuten, meestal van<br />
hetzelf<strong>de</strong> dorp en vaak van aanverwante families,<br />
bun<strong>de</strong>l<strong>de</strong>n hun krachten om samen vanuit<br />
een bepaal<strong>de</strong> plaats hun beroep uit te oefenen.<br />
De voorwaar<strong>de</strong>n wer<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>rhands of notari-<br />
Nogal wat B(u)ij(y)voets -en treffen in hun stamboom<br />
voorva<strong>de</strong>ren aan, die het ambacht van koperslager<br />
beoefen<strong>de</strong>n. Op onze website vindt u een uitgebrei<strong>de</strong><br />
publicatie over <strong>de</strong> laatste koperslager van Friesland;<br />
Johannes <strong>Bijvoet</strong>s. Op bovenstaan<strong>de</strong> foto ziet u hem in<br />
zijn werkplaats. Johannes <strong>Bijvoet</strong>s (1869-1945) is in <strong>de</strong><br />
stamboom opgenomen als een afstammeling van<br />
Gerardus Beyvoets uit Neerpelt. De schrijfwijze<br />
<strong>Bijvoet</strong>s komt bijna uitsluitend voor in <strong>de</strong> Friese tak<br />
van <strong>de</strong>ze stamboom. Johannes en zijn va<strong>de</strong>r Piet<br />
<strong>Bijvoet</strong>s woon<strong>de</strong>n en werkten op het Noard 89 in<br />
Workum.<br />
De Friese familietak van <strong>Bijvoet</strong>s-en (tot en met<br />
Neerpelt een aparte familietak) woon<strong>de</strong> voornamelijk<br />
rond Wymbritsera<strong>de</strong>el.<br />
Een citaat uit <strong>de</strong> Workumer krant ‘Friso’ van 10 september<br />
1970 gaat over <strong>de</strong> "Aanlegkosten onzer huishouding<br />
Juli 1891" van het jonge echtpaar Jacob<br />
Jansen en Dieuwke Nauta. Het geeft een aardige<br />
indruk van <strong>de</strong> verschei<strong>de</strong>nheid aan producten die <strong>de</strong><br />
kopersmid vervaardig<strong>de</strong> en <strong>de</strong> waar<strong>de</strong> ervan in die tijd.<br />
Bij koperslager Piet <strong>Bijvoet</strong>s kochten ze:<br />
"2 emmers f 1,30; 3 tobben f 2.65; 1 waschbakje<br />
f 0,75; 1 koperen ketel f 2,50; 1 koekepan f 0,80;<br />
1 koekemes f 0,40; 2 raspen en een peperbus f 0,30;<br />
1 stofblikje f 0,20" en dan nog veel meer, bijvoorbeeld:<br />
"1 petroleumkan (5 liter) f 0,65, 1 soeplepel f 0,40,<br />
1 koffiemandje f 0,08."<br />
eel vastgelegd en <strong>de</strong> regels bepaal<strong>de</strong>n ook <strong>de</strong><br />
inbreng in <strong>de</strong> zaak, <strong>de</strong> ver<strong>de</strong>ling van <strong>de</strong> winsten<br />
en <strong>de</strong> opname van nieuwe le<strong>de</strong>n. Ie<strong>de</strong>r teutengezelschap<br />
had zijn eigen gebied. On<strong>de</strong>rlinge concurrentie<br />
kwam amper voor.<br />
Op GeneaPage* vind je enkele teutenfamilies<br />
terug, families met rondtrekken<strong>de</strong> kooplui die<br />
vanuit <strong>de</strong> Kempen naar Holland, Friesland,<br />
Overijssel, Lotharingen of het Rijnland trokken<br />
om daar han<strong>de</strong>l te drijven. Zij verbleven in hun<br />
han<strong>de</strong>lsgebied van maart tot <strong>de</strong>cember en<br />
brachten dan een seizoen van rust in hun<br />
Kempische woonplaats door. ■<br />
*GeneaPage is een Belgische genealogische site. U vindt<br />
hier genealogische gegevens uit het noor<strong>de</strong>n van <strong>de</strong><br />
provincie Limburg. http://users.skynet.be/bob.joosten/<br />
De Buijyvoets Bo<strong>de</strong> 1, Juni <strong>2005</strong> 1 - Pagina 3<br />
Het zout in <strong>de</strong> pap<br />
Een stamboom lezen is een vrij vermoeien<strong>de</strong> bezig-<br />
heid. Tij<strong>de</strong>ns het genealogisch on<strong>de</strong>rzoek komen er<br />
gelukkig een aantal wetenswaardighe<strong>de</strong>n over<br />
familiele<strong>de</strong>n boven water die het zout in <strong>de</strong> pap<br />
vormen. Deze wetenswaardighe<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n dan<br />
ook altijd bij het <strong>de</strong>sbetreffen<strong>de</strong> familielid in <strong>de</strong><br />
stamboom opgenomen. Voor u hebben we diverse<br />
wetenswaardige aantekeningen opge-<br />
zocht in een stamboom en daarvan<br />
een kleine bloemlezing samengesteld.<br />
"De koperslager is een man,<br />
die zijn vak verstaat, een gevoelsmens.<br />
Tussen hem en zijn materiaal<br />
bestaat een nauwe band.<br />
De koperslager moet aanvoelen<br />
hoe het materiaal zich gedraagt<br />
na ie<strong>de</strong>re klap met <strong>de</strong> hamer.<br />
Hij weet dan ook hoe ver hij met<br />
messing en koper kan gaan.<br />
Hij dwingt het materiaal niet;<br />
hij hamert, kijkt en luistert.<br />
Hij moet één zijn met het werkstuk;<br />
hij moet geduld hebben,<br />
niets forceren, rustig werken en<br />
nogmaals luisteren."<br />
Uit "Koperslaan 'n oud ambacht" Door J.A. Dekkers.<br />
Hendrik Jansz. <strong>Bijvoet</strong> (ca 1630 – 1700)<br />
Hendrik is volgens het gemeentearchief in 1675<br />
bekeurd wegens het op zondag laten werken van<br />
5 dienstbo<strong>de</strong>n op zijn garenbleek.<br />
Lambert <strong>Bijvoet</strong> (1705 – 1761)<br />
Uit een kerkregister: “In 1761 <strong>de</strong>n 12 Julius is overlee<strong>de</strong>n<br />
Lambert <strong>Bijvoet</strong> in <strong>de</strong>n ou<strong>de</strong>rdom van 56<br />
jaren 1 maand + 6 dagen, zijn<strong>de</strong> Sondags ten 1/2<br />
zes uuren terwijl 't stark don<strong>de</strong>r<strong>de</strong> + haagel<strong>de</strong> en<br />
groote storm waai<strong>de</strong>, soodat verschei<strong>de</strong> boomen uit<br />
<strong>de</strong>n grond rukte en <strong>de</strong> 16 dito begraaven te<br />
Aalbertsberg in <strong>de</strong> kerk bij sijne twee kin<strong>de</strong>ren.”<br />
Johannes Martinus van Dieren-<strong>Bijvoet</strong> (1825 – 1885)<br />
In <strong>de</strong> volksmond bekend als Baron Zeepsop.<br />
Hij liet zijn naam uitspreken als Bi-vo-è.<br />
Bouwt in 1891 een stoomblekerij te Bloemendaal.<br />
Oprichter firma <strong>Bijvoet</strong> & Zn, blekerij te<br />
Bloemendaal.<br />
Op <strong>de</strong>ze luchtfoto is het lichte grote rechthoekige<br />
dak op <strong>de</strong> voorgrond <strong>de</strong> stoomwasserij. De foto is<br />
ongeveer in 1925 gemaakt. Wie vandaag <strong>de</strong> dag<br />
(<strong>2005</strong>) een bezoek brengt aan het centrum van<br />
Bloemendaal vindt vlakbij het Blekerspaadje alleen<br />
nog <strong>de</strong> schoorsteen overeind staan van <strong>de</strong> stoomwasserij.<br />
Merieken Lambrechts dr Pellens<br />
(c.a. 1640 – 1700)<br />
Samen met haar broer Jan<br />
bedroog Merieken haar va<strong>de</strong>r<br />
Lambert Pellens. Deze had 3600<br />
gul<strong>de</strong>n Brabants geërfd.<br />
Merieken en Jan lieten Lambert<br />
weten dat <strong>de</strong> erfenis niet veel<br />
te "bedu<strong>de</strong>n" had, slechts 25<br />
gul<strong>de</strong>n. In zijn testament zou<br />
Lambert zijn kin<strong>de</strong>ren tot "bastart"<br />
maken, als ze hem niet het<br />
volledige bedrag overmaakten.<br />
Jan Poulusz <strong>Bijvoet</strong> (ca 1640 – 1700)<br />
Jan had in 1673 een hypotheek genomen van 2000<br />
Caroli Gul<strong>de</strong>ns op een perceel grond. In 1700 werd<br />
het perceel grond door <strong>de</strong> erfgenamen verkocht op<br />
een veiling. Daarna rees het probleem dat op het<br />
perceel grond nog een hypotheek zou rusten. Pas in<br />
1703 kon officieel bevestigd wor<strong>de</strong>n dat <strong>de</strong> hypotheekschuld<br />
ten tij<strong>de</strong> van <strong>de</strong> veiling wel was afgelost,<br />
maar dat men verzuimd had <strong>de</strong> akte door te<br />
halen.<br />
De familie <strong>Bijvoet</strong> is een beken<strong>de</strong> familie van blekers<br />
en bloemisten in Overveen en Bloemendaal. Het zakelijke<br />
wel en wee van onze familie in die tijd is heel<br />
goed te volgen aan <strong>de</strong> hand van diverse notariële<br />
akten. Aan <strong>de</strong> wieg van <strong>de</strong> stroom akten staat Jan van<br />
Dieren (1743-1808) die vier keer trouw<strong>de</strong>. Een dochter<br />
uit zijn twee<strong>de</strong> huwelijk is Agatha van Dieren die<br />
trouw<strong>de</strong> met haar neef Nicolaas Anthony <strong>Bijvoet</strong>. De<br />
<strong>de</strong>r<strong>de</strong> echtgenote van Jan van Dieren is namelijk<br />
Margaretha <strong>Bijvoet</strong>. Het verhaal gaat dat Jan van<br />
Dieren aan Nicolaas Anthony <strong>Bijvoet</strong> alléén toestemming<br />
wil<strong>de</strong> geven voor een huwelijk met zijn dochter<br />
Agatha van Dieren als hun nakomelingen Van Dieren<br />
<strong>Bijvoet</strong> genoemd zou<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n. Hieruit is <strong>de</strong> zijtak<br />
Van Dieren-<strong>Bijvoet</strong> ontstaan.<br />
De notariele akten betreffen<strong>de</strong> <strong>de</strong> zakelijke beslommeringen<br />
van <strong>de</strong>ze familie bevin<strong>de</strong>n zich voornamelijk in<br />
het Rijksarchief Noord-Holland (R.A.N.H.) in Haarlem.<br />
Anthonius<br />
Johannes van<br />
Dieren-<strong>Bijvoet</strong><br />
(1919 – 1943)<br />
Een escadrille<br />
van 6 Mitchells<br />
van het 320 squadron,<br />
waarvan <strong>de</strong><br />
174 door Van<br />
Dieren-<strong>Bijvoet</strong><br />
werd gevlogen, in<br />
gezelschap van<br />
12 Mitchells van<br />
het 98 squadron,<br />
had<strong>de</strong>n opdracht <strong>de</strong> haven van Cherbourg te bombar<strong>de</strong>ren.<br />
Deze medium bombers wer<strong>de</strong>n geëscorteerd<br />
door ongeveer 60 Spitfires. De luchtafweer was intens<br />
en het duur<strong>de</strong> niet lang of <strong>de</strong> 174 kreeg een voltreffer<br />
en stortte bran<strong>de</strong>nd neer. De gehele bemanning sneuvel<strong>de</strong>.
Interview met <strong>de</strong> voorzitter<br />
Leo <strong>Bijvoet</strong><br />
doorgelicht!<br />
Se<strong>de</strong>rt vier jaar onze voorzitter, maar wie is nu eigenlijk die Leo<br />
<strong>Bijvoet</strong> uit <strong>de</strong> Bergschenhoek? De redactie voel<strong>de</strong> hem aan <strong>de</strong> tand<br />
en stel<strong>de</strong> hem <strong>de</strong> prangen<strong>de</strong> vragen…<br />
Redactie – Stel jezelf even voor in vijf regels<br />
(Wie ben je, vanwaar kom je, je gezinssituatie,<br />
wat doe je, etc..)<br />
Ik ben geboren in <strong>de</strong> geur van <strong>de</strong> Keukenhof tussen<br />
Haarlem en Lei<strong>de</strong>n als zoon van een bloembollenexporteur.<br />
Na mijn opleiding tot ingenieur<br />
(HTS) ben ik gaan werken bij een adviesbureau<br />
als projectmanager voor installaties in bijzon<strong>de</strong>re<br />
objecten (ziekenhuizen, hotels, vliegvel<strong>de</strong>n,<br />
scheepswerven, enzovoorts). Dank zij veel<br />
afwisseling (on<strong>de</strong>rmeer 5 jaar wonen en werken<br />
op Curaçao) heb ik steeds voor <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> baas<br />
gewerkt tot aan mijn recente pensionering.<br />
Samen met mijn liefhebben<strong>de</strong> echtgenote Corry<br />
hebben wij drie kin<strong>de</strong>ren zien uitvliegen: Peter<br />
als bouwfysisch ingenieur, Bob als piloot en<br />
Christel als tennislerares.<br />
Redactie – Vanwaar je interesse in <strong>de</strong><br />
genealogie?<br />
Mijn va<strong>de</strong>r en moe<strong>de</strong>r had<strong>de</strong>n in 1955 het<br />
beken<strong>de</strong> Blauwe Boekje gekocht waarin <strong>de</strong> stamboom<br />
van onze familie was opgenomen.<br />
Vanwege mijn werk opgegroeid met computers,<br />
heb ik in 1997 <strong>de</strong>ze stamboom voor <strong>de</strong> lol handmatig,<br />
samen met Corry, volledig omgezet in<br />
een computerbestand. Op dat moment dacht ik<br />
dat <strong>de</strong>ze stamboom van onze familie <strong>de</strong> enige in<br />
Ne<strong>de</strong>rland was. Bij uitbreidingspogingen van<br />
<strong>de</strong>ze stamboom via het Internet kwam ik erachter<br />
dat er ook in België een geheel aparte stamboom<br />
van onze familie bestond. Hierdoor heb ik<br />
kennis gemaakt met Michel, onze vice-voorzitter.<br />
Redactie – Hoe ben je ertoe gekomen <strong>de</strong> <strong>Bijvoet</strong><br />
en Byvoet stichting mee op te richten?<br />
Michel heeft “zijn” en “mijn” stamboom door<br />
twee stu<strong>de</strong>nten op een website laten zetten.<br />
Zoals ik op onze website al heb vermeld, besloten<br />
Michel en ik er geen wedstrijd België-<br />
Ne<strong>de</strong>rland van te maken maar onze krachten te<br />
bun<strong>de</strong>len in een Stichting.<br />
Redactie – Je bent al een goe<strong>de</strong> vier jaar voorzitter<br />
van <strong>de</strong> vereniging? Hoe ben je voorzitter<br />
gewor<strong>de</strong>n en hoe kijk je terug op <strong>de</strong> afgelopen<br />
vier jaar?<br />
Als initiatiefnemer voor <strong>de</strong> oprichting van een<br />
Stichting zou het logisch geweest zijn dat<br />
Michel voorzitter werd. Hij liet me echter heel<br />
beleefd voorgaan, mogelijk omdat ik door mijn<br />
leeftijd meer tijd kan beste<strong>de</strong>n aan dit werk.<br />
Ver<strong>de</strong>r geldt natuurlijk dat in het land van <strong>de</strong><br />
blin<strong>de</strong>n éénoog koning is.<br />
Redactie – Welke waren <strong>de</strong> hoogtepunten, waaraan<br />
hou je <strong>de</strong> mooiste herinneringen over?<br />
Eerste hoogtepunt was <strong>de</strong> samenwerking<br />
Ne<strong>de</strong>rland-Belgie door <strong>de</strong> oprichting van <strong>de</strong><br />
Stichting met hele goe<strong>de</strong> doelstellingen.<br />
Twee<strong>de</strong> hoogtepunt was <strong>de</strong> ont<strong>de</strong>kking dat niet<br />
alleen <strong>de</strong> Belgische tak, maar ook <strong>de</strong><br />
Ne<strong>de</strong>rlandse tak uit Neerpelt afkomstig bleek.<br />
Een <strong>de</strong>r<strong>de</strong> hoogtepunt vond ik <strong>de</strong> ont<strong>de</strong>kking<br />
van <strong>de</strong> Buijvoetsen in Twente en het vin<strong>de</strong>n van<br />
hun voorou<strong>de</strong>rs in Neerpelt. Dit dank zij een<br />
prachtbrief van twee zeer ou<strong>de</strong> Twentse dames<br />
(zie het artikel “Leve <strong>de</strong> Buijvoets” op onze website).<br />
Daarnaast bleken die Twentenaren bovendien<br />
ook nog te beschikken over een enthousiaste,<br />
energieke Jan Buyvoets (Heemste<strong>de</strong>),<br />
waardoor we nu beschikken over een prachtige<br />
goedlopen<strong>de</strong> website en meer le<strong>de</strong>n dan ooit.<br />
Jan werd dan ook prompt uitgenodigd in het<br />
bestuur zitting te nemen.<br />
Redactie – Welke zijn eventueel <strong>de</strong> moeilijkere<br />
momenten geweest binnen <strong>de</strong> drie jaar?<br />
In het begin waren we nog zo naïef te <strong>de</strong>nken<br />
dat we <strong>de</strong> Belgische en <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlandse stamboom<br />
wel eventjes aan elkaar kon<strong>de</strong>n knopen<br />
met één gemeenschappelijke stamva<strong>de</strong>r in<br />
Neerpelt. Tij<strong>de</strong>ns het vin<strong>de</strong>n van steeds meer<br />
familiele<strong>de</strong>n, kwamen er echter steeds meer<br />
stambomen bij. Dat was dus een domper op <strong>de</strong><br />
feestvreug<strong>de</strong>, maar houdt het on<strong>de</strong>rzoek naar<br />
onze voorou<strong>de</strong>rs spannend.<br />
Redactie – Wat zijn <strong>de</strong> voor<strong>de</strong>len van <strong>de</strong><br />
voorzittersfunctie?<br />
Mijn stelling is dat een goe<strong>de</strong> voorzitter er voor<br />
moet zorgen dat <strong>de</strong> Stichting loopt als een trein<br />
in <strong>de</strong> richting van haar doelstellingen.<br />
Het eerste voor<strong>de</strong>el van het voorzitterschap is<br />
dat je het per <strong>de</strong>finitie altijd eens bent met <strong>de</strong><br />
voorzitter. Die man doet alles goed.<br />
Het twee<strong>de</strong> voor<strong>de</strong>el is dat je alle taken die uit<br />
het besturen voortvloeien kunt <strong>de</strong>legeren. Zelf<br />
hoef je niets te doen. Omdat ik echter uren per<br />
dag achter mijn computer aan <strong>de</strong> stambomen en<br />
aan <strong>de</strong> website werk, ben ik veel meer tijd kwijt<br />
als meewerkend lid, dan aan het voorzitterschap.<br />
Bijkomend voor<strong>de</strong>el is weer, dat je werk<br />
ook altijd door <strong>de</strong> voorzitter wordt goedgekeurd.<br />
Redactie – Wat zijn <strong>de</strong> na<strong>de</strong>len van uw functie?<br />
Na<strong>de</strong>len aan mijn voorzitterschap zijn er alleen<br />
voor <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n; niet voor mij.<br />
Redactie – Waar/hoe zie jij <strong>de</strong> vereniging binnen<br />
tien jaar?<br />
Over tien jaar verwacht ik dat <strong>de</strong> Vereniging<br />
haar doelstellingen dichter is gena<strong>de</strong>rd. Ver<strong>de</strong>r<br />
is mijn prognose dat alle doelstellingen van <strong>de</strong><br />
Stichting over ongeveer 200 jaar zullen zijn<br />
bereikt. Deze prognose is verkregen door te<br />
extrapoleren vanuit het jaar 1940. Toen schreven<br />
drie neven elkaar brieven over hun pogingen<br />
om <strong>de</strong> stamboom van onze familie te construeren.<br />
Wat die familiele<strong>de</strong>n toen al bereikt<br />
had<strong>de</strong>n zon<strong>de</strong>r computer is fantastisch. Je leert<br />
daarom met onze hobby ook een beetje het<br />
betrekkelijke van het leven in te zien. Toen ik<br />
zeven jaar gele<strong>de</strong>n met <strong>de</strong>ze hobby begon had ik<br />
te weinig fantasie om me het huidige resultaat<br />
voor te kunnen stellen. Mijn fantasie schiet ook<br />
nu tekort om in te zien hoe <strong>de</strong> vereniging er<br />
over tien jaar uitziet Zolang er een paar enthousiaste<br />
hardwerken<strong>de</strong> le<strong>de</strong>n blijven rondlopen zal<br />
<strong>de</strong> Stichting blijven groeien en bloeien. ■<br />
✎ André Byvoet<br />
Beroemd familielid<br />
Dr. Herman <strong>Bijvoet</strong><br />
Hoofddirecteur KNMI De Bilt<br />
Herman <strong>Bijvoet</strong> is geboren op huize<br />
Schoonoord op 7-2-1918 als zoon<br />
van een beken<strong>de</strong> bloembollenfamilie.<br />
Zijn va<strong>de</strong>r was Jacob Willem<br />
<strong>Bijvoet</strong>, lid van <strong>de</strong> firma<br />
“Gebroe<strong>de</strong>rs <strong>Bijvoet</strong>” te Overveen.<br />
Hij werkte zich door zelfstudie op<br />
van weeramateur tot hoofddirecteur<br />
van het Koninklijk Ne<strong>de</strong>rlands<br />
Meteorologisch Instituut (KNMI) in<br />
De Bilt. Op 20 oktober 1975 werd<br />
het eredoctoraat toegekend door<br />
<strong>de</strong> Vrije Universiteit Amsterdam<br />
aan (op <strong>de</strong> foto v.l.n.r). prof. dr. C. F. van Weiszacker ,<br />
H. C. <strong>Bijvoet</strong> (KNMI) en Don Hel<strong>de</strong>r Camara.<br />
On<strong>de</strong>rstaand in memoriam werd geschreven door <strong>de</strong><br />
persvoorlichter van het KNMI, Harry Geurts.<br />
0p 9 maart 2000 overleed in Nieuwegein dr. H.C,<br />
<strong>Bijvoet</strong>, meteoroloog en oud hoofddirecteur van<br />
het KNMI. Herman <strong>Bijvoet</strong> ontwikkel<strong>de</strong> zich<br />
door zelfstudie van weeramateur tot een van <strong>de</strong><br />
belangrijkste meteorologen van <strong>de</strong> 20 e eeuw. Hij<br />
werd op 7 februari 1918 geboren in Bloemendaal.<br />
Op <strong>de</strong> mid<strong>de</strong>lbare school noteer<strong>de</strong> hij dagelijks<br />
<strong>de</strong> temperatuur.<br />
Een trechter uit <strong>de</strong> keuken dien<strong>de</strong> als regenmeter.<br />
Zijn eerste kennismaking met <strong>de</strong> professionele<br />
meteorologie dateert uit <strong>de</strong> jaren ‘30, toen hij<br />
in militaire dienst kwam in Soesterberg. Na die<br />
tijd werkte hij in een Amsterdamse ijzerwinkel.<br />
Maar zijn hart lag bij het weer en het KNMI<br />
waarvoor hij vrijwillig waarnemingen <strong>de</strong>ed.<br />
Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> mobilisatie in <strong>de</strong> Twee<strong>de</strong> Wereldoorlog<br />
beman<strong>de</strong> hij een weerstationnetje in<br />
Leersum. Daar liet hij ballonnen op ter bepaling<br />
van <strong>de</strong> wind voor luchtdoel- en veldartillerie.<br />
De 15 e september 1942 moet een van <strong>de</strong> belangrijkste<br />
dagen in zijn leven zijn geweest. Het was<br />
<strong>de</strong> eerste dag van een zeer succesvolle loopbaan<br />
van 40 jaar bij het KNMI in De Bilt. Makkelijk<br />
was dat niet, want <strong>Bijvoet</strong>, met alleen HBS b,<br />
moest <strong>de</strong> concurrentie aangaan met aca<strong>de</strong>mici.<br />
In zijn vrije tijd dook hij in <strong>de</strong> boeken om zich<br />
<strong>de</strong> wis- en natuurkun<strong>de</strong> eigen te maken. Na<br />
‘Dolle Dinsdag’ aan het ein<strong>de</strong> van <strong>de</strong> oorlog,<br />
werd het KNMI gesloten. De hongerwinter<br />
benutte <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rgedoken <strong>Bijvoet</strong> voor <strong>de</strong> ontwikkeling<br />
van een diagram voor gebruik in <strong>de</strong><br />
weerkamer.<br />
Het werd <strong>de</strong> eerste van een indrukwekken<strong>de</strong><br />
serie praktische vindingen waarmee hij in <strong>de</strong><br />
voetsporen trad van Buys Ballot, <strong>de</strong> beroem<strong>de</strong><br />
meteoroloog uit <strong>de</strong> 19 e eeuw en oprichter van<br />
het KNMI. Zo hebben we <strong>de</strong> introductie van <strong>de</strong><br />
meerdaagse weersverwachtingen te danken aan<br />
het enthousiasme en <strong>de</strong> inzet van <strong>Bijvoet</strong>. De<br />
meteorologen in <strong>de</strong> weerkamer maakten in <strong>de</strong><br />
jaren ‘50 al gebruik van het <strong>Bijvoet</strong>diagram voor<br />
het maken van weersvoorspellingen.<br />
Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> watersnoodramp in 1953 maakte hij<br />
<strong>de</strong> dienst uit in De Bilt. Samen met oud-meteoroloog<br />
Postma heeft hij zich ingespannen om <strong>de</strong><br />
radio die nacht in <strong>de</strong> lucht te hou<strong>de</strong>n, maar <strong>de</strong><br />
zen<strong>de</strong>r bleef zwijgen na het Wilhelmus van mid<strong>de</strong>rnacht.<br />
Hij zag op <strong>de</strong> weerkaart hoe erg het<br />
werd, maar kon zijn noodkreet nergens kwijt. In<br />
1957 introduceer<strong>de</strong> hij een schaal die het mogelijk<br />
maakt <strong>de</strong> wind te voorspellen, in 1965 volg<strong>de</strong><br />
<strong>de</strong> <strong>Bijvoet</strong>metho<strong>de</strong> voor het signaleren van<br />
zware stomen.<br />
Pas veel later kreeg <strong>Bijvoet</strong> <strong>de</strong> waar<strong>de</strong>ring die hij<br />
eigenlijk al lang had verdiend. In 1970 werd hij<br />
benoemd tot Rid<strong>de</strong>r in <strong>de</strong> Or<strong>de</strong> van <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlandse<br />
Leeuw. In 1975 werd hem een eredoctoraat<br />
toegekend door <strong>de</strong> Vrije Universiteit<br />
Amsterdam. In <strong>de</strong> jaren 1976-1983 was hij hoofddirecteur<br />
van het KNMI. Hij aanvaard<strong>de</strong> die<br />
managementfunctie uit hart voor <strong>de</strong> zaak ‘Ze<br />
dreig<strong>de</strong>n iemand van buiten aan te trekken. Ik<br />
moest er niet aan <strong>de</strong>nken dat het KNMI bestuurd<br />
zou wor<strong>de</strong>n door iemand die geen verstand<br />
had van <strong>de</strong> meteorologie.’ Hij bleef het<br />
weer volgen. Het weerkaartje dat hij dagelijks op<br />
zijn bureau kreeg was het hoogtepunt van zijn<br />
werkdag.<br />
Die interesse behield hij na zijn pensionering.<br />
Tot zijn laatste jaren bleef hij zich inzetten voor<br />
<strong>de</strong> meteorologie, met name voor <strong>de</strong> amateurmeteorologie.<br />
Tij<strong>de</strong>ns zijn directiejaren van het<br />
KNMI wist hij <strong>de</strong> samenwerking tussen amateurs<br />
en professionals nieuw leven in te blazen.<br />
Particuliere weermannen als wijlen Jan<br />
Pelleboer en Hans <strong>de</strong> jong, bestempel<strong>de</strong> bij als<br />
vrien<strong>de</strong>lijke vlin<strong>de</strong>rs. Een keer of veertig presenteer<strong>de</strong><br />
hij het weer in het journaal op TV, maar<br />
Herman <strong>Bijvoet</strong> bleef <strong>de</strong> beschei<strong>de</strong>nheid zelve,<br />
Weinigen realiseren zich dat we afscheid hebben<br />
moeten nemen <strong>de</strong> Buys Ballot van <strong>de</strong> 20 e<br />
eeuw. ■<br />
✎ Harry Geurts<br />
KNMI<br />
Hoe noem je <strong>de</strong> overgrootva<strong>de</strong>r<br />
van je bet-overgrootmoe<strong>de</strong>r ?<br />
De meesten kunnen hun relatie tot aan hun bet-overgrootou<strong>de</strong>rs wel correct benoemen.<br />
Maar hoe noem je <strong>de</strong> generaties die daarvóór komen, zon<strong>de</strong>r in bet-bet-bet... te vervallen?<br />
Hier volgt een opsomming van <strong>de</strong> correcte aanduiding tot aan <strong>de</strong> 15 e generatie:<br />
1 e generatie proband.<br />
2 e generatie ou<strong>de</strong>rs.<br />
3 e generatie grootou<strong>de</strong>rs.<br />
4 e generatie overgrootou<strong>de</strong>rs.<br />
5 e generatie betovergrootou<strong>de</strong>rs.<br />
6 e generatie oudou<strong>de</strong>rs.<br />
7 e generatie oudgrootou<strong>de</strong>rs.<br />
8 e generatie oudovergrootou<strong>de</strong>rs.<br />
De Buijyvoets Bo<strong>de</strong> 1, Juni <strong>2005</strong> 1 - Pagina 4<br />
9 e generatie oudbetovergrootou<strong>de</strong>rs.<br />
10 e generatie stamou<strong>de</strong>rs.<br />
11 e generatie stamgrootou<strong>de</strong>rs.<br />
12 e generatie stamovergrootou<strong>de</strong>rs.<br />
13 e generatie stambetovergrootou<strong>de</strong>rs.<br />
14 e generatie stamoudou<strong>de</strong>rs.<br />
15 e generatie stamoudgrootou<strong>de</strong>rs.
Komen mijn voorou<strong>de</strong>rs<br />
zowaar toch uit België…<br />
Een door<strong>de</strong>weekse avond in<br />
augustus 2003. Ik zit voor mijn<br />
werk regelmatig achter een PC, en<br />
tik zoals ik wel vaker heb gedaan<br />
mijn naam weer eens in “Google”.<br />
Er komen enige tientallen “hits” van wat verdwaal<strong>de</strong><br />
familiele<strong>de</strong>n, maar op plaats 20 of zo<br />
kom ik terecht op een website van één of an<strong>de</strong>re<br />
club in Belgie, waarbij ik begrijp dat dit <strong>de</strong> site<br />
is van een paar naamgenoten die zich bezig hou<strong>de</strong>n<br />
met genealogie. Even kijken of mijn familie<br />
er mogelijk ook bij staat. Op <strong>de</strong> site vind ik een<br />
file met namen en zoek naar “Buijvoets- en<br />
Ootmarsum”. Bingo!!! Mijn grootva<strong>de</strong>r staat er<br />
vermeld, en al heel snel kom ik tot <strong>de</strong> ont<strong>de</strong>kking<br />
dat ik zelf nog niet in <strong>de</strong> stamboom sta.<br />
Met veel genoegen spit ik <strong>de</strong> hele site door, en<br />
kom allerlei interessante zaken tegen. Achteraf<br />
probeer je wel eens te analyseren waarom je dit<br />
zo interessant vindt, en volgens mij heeft dit<br />
toch te maken met je leeftijd, waarbij je het na<br />
verloop van tijd toch aardig vindt na te gaan<br />
waar je vandaan komt, wat je voorou<strong>de</strong>rs hebben<br />
gedaan, waar en hoe ze geleefd hebben, en<br />
waar er nog meer familie zit. Uitein<strong>de</strong>lijk heb je<br />
in je genen een aantal erfelijke eigenschappen<br />
meegekregen, en het is leuk om in beeld te krijgen<br />
waarom je bent die je bent. Ik had ooit eens<br />
gehoord dat mijn voorou<strong>de</strong>rs “teuten” waren en<br />
dat er ook familie in België zou wonen.<br />
Zo heb ik uit die perio<strong>de</strong> nog een bronzen vijzel.<br />
Die heb ik als klein manneke ooit gekregen van<br />
mijn oom Bé. Deze “oom Bé” was <strong>de</strong> broer van<br />
mijn grootva<strong>de</strong>r die in 1937 overle<strong>de</strong>n is, en die<br />
ik dus nooit heb gekend. Het verhaal gaat dat ik<br />
als 5-jarige aan het sterfbed van oom Bé moest<br />
komen, en van hem een vijzel kreeg. Deze vijzel<br />
moest telkens van (stam)va<strong>de</strong>r op zoon wor<strong>de</strong>n<br />
overgedragen. Op een of an<strong>de</strong>re wijze intrigeer<strong>de</strong><br />
me <strong>de</strong>ze vijzel altijd wel, vooral ook omdat er<br />
het jaartal 1664 in gegoten was.<br />
Al snel na <strong>de</strong> ont<strong>de</strong>kking van <strong>de</strong> site, heb ik contact<br />
gelegd met voorzitter Leo. De club had toen<br />
iets van 8 le<strong>de</strong>n. Samen met Leo ben ik in september<br />
daarna naar <strong>de</strong> le<strong>de</strong>nverga<strong>de</strong>ring<br />
gegaan, en daar het voorstel gedaan om mee te<br />
helpen een nieuwe website op te zetten, want ik<br />
was er van overtuigd dat er veel meer familie<br />
was die dit interessant zou<strong>de</strong>n vin<strong>de</strong>n. Die<br />
moesten we alleen zien te bereiken. In <strong>de</strong> maan<strong>de</strong>n<br />
daarna hebben we <strong>de</strong> basis neergezet van <strong>de</strong><br />
site zoals die nu is. Het le<strong>de</strong>naantal groei<strong>de</strong><br />
daarna spectaculair naar c.a. 50 le<strong>de</strong>n. De site<br />
bevat een inmid<strong>de</strong>ls onschatbare hoeveelheid<br />
informatie over alle Buijvoets-en, veel ontzettend<br />
leuke en interessante verhalen over allerlei<br />
familiele<strong>de</strong>n; ver weg en dicht bij. Eén van mijn<br />
De stamou<strong>de</strong>rs van alle Twentenaren: Johannes<br />
Gerardus Buijvoets en Aleida Maria Broekhuis.<br />
Als dank voor hun inspanningen schenkt B&B bestuurslid<br />
Jan Buyvoets <strong>de</strong> heemkun<strong>de</strong>vereniging <strong>de</strong> lo<strong>de</strong>n<br />
torenspits van <strong>de</strong> Rooms Katholieke kerk in<br />
Ootmarsum uit 1886 die al vele jaren in zijn bezit is. De<br />
maker, gezien <strong>de</strong> datum moet het welhaast H.B.<br />
Buijvoets zijn geweest, heeft er maar liefst 5 maal <strong>de</strong><br />
naam BUYVOETS in geslagen. De torenspits krijgt een<br />
mooi plekje in het on<strong>de</strong>rkomen van <strong>de</strong> heemkun<strong>de</strong>vereniging.<br />
eigenschappen schijnt te zijn dat ik enthousiasme<br />
kan overdragen voor iets wat ik zelf leuk<br />
vind. Dat is blijkbaar gelukt, want in het jaar<br />
daarna hebben we <strong>de</strong> eerste familiedag gehou<strong>de</strong>n<br />
in Neerpelt. Een geweldig leuke ontmoeting<br />
met beken<strong>de</strong>, en heel veel onbeken<strong>de</strong> familie.<br />
Het zit ons <strong>de</strong>nk ik niet in het bloed om heel<br />
veel en heel intensief met elkaar om te gaan,<br />
maar elkaar regelmatig eens zien is toch wel<br />
heel aardig.<br />
Als spin-off van dit alles heb ik nu ook <strong>de</strong> mogelijkheid<br />
om mijn beeld van voorou<strong>de</strong>rs en familie<br />
van dichtbij eens wat beter in kaart te brengen.<br />
Al heel lang ben ik geinteresseerd in wie<br />
die eerste Buij(y)voets nu was die zich in<br />
Ootmarsum heeft gevestigd. Waar kwam hij vandaan,<br />
wat <strong>de</strong>ed hij, en waarom ging hij naar- en<br />
bleef hij in Ootmarsum. Deze Johannes<br />
Gerhardus Buijvoets, geboren in<br />
1792 in Neerpelt, trouw<strong>de</strong> in<br />
1841 in Ootmarsum met Aleida<br />
Maria Broekhuis. Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong><br />
familiedag in 2004 in Neerpelt<br />
richtten we met een aantal<br />
“Twentenaren” zelfs een aparte<br />
commissie op om dit ver<strong>de</strong>r uit<br />
te werken. In mei 2004 was er<br />
een aparte dag die we organiseer<strong>de</strong>n<br />
in Ootmarsum, en waarbij<br />
mij in elk geval het beeld is<br />
Johannes Gerardus Buijvoets, geboren in 1792 te<br />
Neerpelt was als koperslager-teut actief in Twente en<br />
trouwt op 12 oktober 1841 met <strong>de</strong> 27(!) jaar jongere,<br />
geboren Ootmarsumse, Aleida Maria Broekhuis.<br />
Op 15 mei 2004 ontmoet een groep afstammelingen<br />
van het echtpaar Buijvoets-Broekhuis (<strong>de</strong> ‘Twente-tak’)<br />
elkaar in <strong>de</strong> geboorteplaats van hun stamou<strong>de</strong>rs<br />
Ootmarsum.<br />
Op het zonnige terras van het bij het plaatselijke<br />
Openluchtmuseum gelegen restaurant “De Weemhof”<br />
neemt vanaf 2 uur s’middags <strong>de</strong> één na <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re<br />
Buij(y)voets plaats.<br />
Jan Raatgerink en Ben van Benthem van <strong>de</strong> vereniging<br />
Heemkun<strong>de</strong> Ootmarsum vertellen het een en an<strong>de</strong>r<br />
over hun werkzaamhe<strong>de</strong>n bij <strong>de</strong>ze club. De heren blijken<br />
lid van <strong>de</strong> werkgroepen fotoarchief en genealogie.<br />
De Heemkun<strong>de</strong>vereniging Ootmarsum en Omstreken<br />
heeft een omvangrijk archief dat voor on<strong>de</strong>rzoek en<br />
publicaties beschikbaar is.<br />
bijgebleven van een ein<strong>de</strong>lijk eens ontmoeten<br />
van een heleboel familie. Zelfs van dichtbij.<br />
Familie uit Tubbergen: Bijzon<strong>de</strong>r leuke ervaringen<br />
en veel leuke herinneringen. We zijn nog<br />
lang niet klaar, en het zal ook nooit “af” zijn,<br />
maar het is wel geweldig leuk om te doen. Ik<br />
heb het op dit moment erg druk met mijn werk,<br />
maar wanneer ik wat tijd vrij kan maken, probeer<br />
ik toch weer wat bij te dragen, omdat het<br />
eigenlijk zo ontzettend leuk is om te doen. Zoals<br />
ook nu met dit stukje tekst.<br />
Voor al diegenen die dit lezen: vooral heel veel<br />
leesplezier, en wanneer je geen toegang hebt tot<br />
onze website: bel me op, of kom langs, dan laat<br />
ik graag zien wat er allemaal over <strong>de</strong> Buyvoetsen<br />
beschreven is. ■<br />
✎ Jan Buyvoets<br />
Heemste<strong>de</strong>, ☎(023) 529 12 17<br />
De Buijyvoets Bo<strong>de</strong> 1, Juni <strong>2005</strong> 1 - Pagina 5<br />
Jan Buyvoets met<br />
echtgenote Rita<br />
Fietsenmakers<br />
Buij(y)voets in Twente<br />
De eerste Buijvoets in Ootmarsum die zich<br />
serieus bezighoudt met fietshan<strong>de</strong>l en –reparatie<br />
is Gerrit, “Gait” op z’n Twents, Buijvoets<br />
(Gerhardus Marinus Everhardus Buijvoets 1880-<br />
1922).<br />
Ook zijn oudste<br />
broer Jan<br />
(Johannes<br />
Gerhardus<br />
1874-1937) doet<br />
nog in fietsen.<br />
Op <strong>de</strong> foto zien<br />
we hem met<br />
een pracht<br />
exemplaar met<br />
fraaie koperen<br />
koplamp. Op<br />
het fietsstoeltje<br />
zit Harry, zoon<br />
van zijn broer Willem (Wilhelmus Johannes<br />
Gerhardus 1878-1976) uit Tubbergen.<br />
Opvallend is dat <strong>de</strong> Buijvoetsen van <strong>de</strong>ze generatie<br />
steevast met een pet op hun hoofd in beeld<br />
verschijnen. Mid<strong>de</strong>n op dat hoofd<strong>de</strong>ksel is<br />
meestal een speld te zien, een ANWB-bondsinsigne.<br />
Na <strong>de</strong> oprichting van <strong>de</strong> ANWB in 1883 had<strong>de</strong>n<br />
<strong>de</strong> le<strong>de</strong>n behoefte aan een herkenningsteken.<br />
Ie<strong>de</strong>re vélocipè<strong>de</strong>club had zo zijn eigen<br />
clubkenteken of insigne. Ook voor <strong>de</strong> ANWB<br />
werd zo’n insigne ontworpen. Begin 1884 wer<strong>de</strong>n<br />
<strong>de</strong> eerste uitgegeven (met <strong>de</strong> oprichtingsdatum<br />
erop vermeld).<br />
Op het fotootje is een voorbeeld<br />
van zo’n speld te zien.<br />
In <strong>de</strong> werkplaats van<br />
Buijvoets hing een bord met<br />
<strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> afbeelding zodat <strong>de</strong><br />
klant kon zien dat hij bij een<br />
vertrouwd adres, want ANWB<br />
lid, binnen was.<br />
In eerste instantie werd het<br />
aanschaffen van een insigne niet verplicht<br />
gesteld. Daarna, in 1886 wel en vervolgens weer<br />
niet, tot in 1890 werd besloten het bondsinsigne<br />
echt verplicht te stellen voor le<strong>de</strong>n. De prijs<br />
werd vastgesteld op vijfenzeventig cent.<br />
Aangezien het verplicht was om een insigne aan<br />
te schaffen kon men onmid<strong>de</strong>llijk aan <strong>de</strong> drager<br />
zien of hij/zij lid was van <strong>de</strong> ANWB of niet. Het<br />
insigne was door het lid gekocht en was dus<br />
zijn/haar eigendom, het behoef<strong>de</strong> bij bedanken<br />
van het lidmaatschap niet ingeleverd te wor<strong>de</strong>n.<br />
Men kon dus niet verbie<strong>de</strong>n het speldje te dragen.<br />
Daarom werd in 1903 het volgen<strong>de</strong> bedacht.<br />
Aan <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n die <strong>de</strong> contributie had<strong>de</strong>n betaald<br />
werd een gekleurd ijzeren jaarschildje verstrekt.<br />
Achter het insigne kon het schildje, voorzien<br />
van in wit verhoog<strong>de</strong> cijfers met het jaartal van<br />
uitgifte, aanbracht wor<strong>de</strong>n. Het schildje had<br />
ie<strong>de</strong>r jaar een an<strong>de</strong>re kleur. Degene die wél een<br />
insigne, maar geen jaarschildje had<strong>de</strong>n waren<br />
dus geen lid meer. De contributie was immers<br />
(nog) niet betaald.<br />
In 1930 werd besloten <strong>de</strong> jaarschildjes af te<br />
schaffen. De insignes wer<strong>de</strong>n zolang er voorraad<br />
was, wel verkocht maar niet meer aangemaakt.<br />
Hoeveel van <strong>de</strong>ze insignes er in <strong>de</strong> loop van <strong>de</strong><br />
tijd zijn gemaakt is niet meer exact na te gaan,<br />
50.000 is vermoe<strong>de</strong>lijk een re<strong>de</strong>lijke schatting.<br />
Alle insignes zijn bij "Koninklijke Begeer"<br />
gemaakt en waren verzilverd. Treft u als familielid<br />
in het “beken<strong>de</strong> bakje in <strong>de</strong> keukenla” nog<br />
zo’n speldje aan, poets het dan op en geef het<br />
een goe<strong>de</strong> plek want <strong>de</strong>ze mannen waren waarschijnlijk<br />
<strong>de</strong> oorspronkelijke bezitters.<br />
Wie overigens he<strong>de</strong>n ten dage een fiets bij een<br />
Buyvoets aan wil schaffen kan in Tubbergen bij<br />
Harry (“Wieltje <strong>de</strong> voorste”, zoon van <strong>de</strong> eer<strong>de</strong>r<br />
in dit artikel genoem<strong>de</strong> Harry) Buyvoets in<br />
Tubbergen terecht. De eerste Buijvoets die in<br />
Tubbergen als fietsenmaker startte was Willem<br />
(Wilhelmus Johannes Gerhardus 1878-1976), één<br />
van <strong>de</strong> zonen van H.B. Buijvoets. ■<br />
✎ Michel Buyvoets<br />
Met dank aan Gerrit en Erna Buijvoets, Annemiek<br />
Veldboer en <strong>de</strong> af<strong>de</strong>ling Voorlichting ANWB.
Introduction to<br />
The <strong>Bijvoet</strong> & Byvoet<br />
Foundation<br />
For our overseas family-members Tom <strong>Bijvoet</strong> wrote this summary in<br />
English. Because of the weight of numbers in our organization our<br />
language of choice generally is Dutch. But we do try to inclu<strong>de</strong> some<br />
information in English whenever possible. If any of the subjects in this<br />
newspaper seem particularly interesting to you, please let us know and<br />
we’ll try to supply an English translation or summary. If you have a<br />
family story to tell or family materials to share and would like them<br />
published on our website or in this newspaper, we will gladly inclu<strong>de</strong><br />
them in the English language. Most people in the Netherlands and<br />
Belgium have a good command of English, so most family members<br />
will be able to enjoy your contributions.<br />
On December 16th 1913, Arjen Byvoets lan<strong>de</strong>d<br />
on Ellis Island with his wife and eight young<br />
children. As he took his first steps on American<br />
soil he probably had other things on his mind<br />
than family history, but nevertheless he may<br />
have realized that by emigrating from his home<br />
in Workum, Friesland, the Netherlands he was<br />
following a longstanding family tradition. His<br />
great-grandfather had left his native Neerpelt in<br />
northern Belgium well over a century earlier to<br />
settle in IJlst not far from Workum, in an emigration<br />
that in terms of relative distance and<br />
culture shock may have been comparable to<br />
Arjen’s journey to the USA. After a stint in<br />
Buffalo Arjen eventually settled in the Chicago<br />
area where he started a successful tinplating<br />
business, which is still in family hands. The emigration<br />
of individuals with names like <strong>Bijvoet</strong>,<br />
Byvoet and Buyvoets from their ancestral homelands<br />
around Neerpelt started in the sixteenth<br />
century and continued for hundreds of years.<br />
Family members fanned out across the<br />
Netherlands and Belgium and eventually some<br />
of them, like Arjen, settled overseas.<br />
For hundreds of years various branches of the<br />
geographically dispersed family lived in relative<br />
isolation. Family members were unaware of the<br />
existence of other branches, or dismissed them<br />
as families which through some acci<strong>de</strong>nt of<br />
history had the same last name, but were otherwise<br />
unrelated. All this changed when on March<br />
4th, 2001 six enthusiastic <strong>Bijvoet</strong>s and Byvoets<br />
from the Netherlands and Belgium got together<br />
and formed the <strong>Bijvoet</strong> & Byvoet Foundation, a<br />
Itinerant<br />
Tra<strong>de</strong>rs<br />
In the 17th century the inhabitants<br />
of Neerpelt, many of our family<br />
members inclu<strong>de</strong>d, <strong>de</strong>veloped a<br />
market niche as itinerant salesand<br />
tra<strong>de</strong>smen. In spring they<br />
would swarm out in organized<br />
companies to sell their wares<br />
throughout the Low Countries, the Rhineland and the<br />
Alsace, returning to North Limburg in the fall.<br />
Individuals would often return to the same area year<br />
after year, eventually purchasing property for use<br />
during the summer months. In many cases this seasonal<br />
settlement turned permanent and the traveller put<br />
down roots in his market area.<br />
We have several coats of arms or family crests.<br />
This is reputedly the ol<strong>de</strong>st crest used by <strong>de</strong>scendants<br />
of Dierick Beyvoets. Various individuals and branches<br />
of the family have over the years borne different coats<br />
of arms. The two shields shown in the hea<strong>de</strong>r of the<br />
Buijvoets Bo<strong>de</strong> are both still in use.<br />
Source: Belang van Limburg, 1984<br />
not-for-profit organization with the objective of<br />
“propagating genealogical and historical research<br />
and maintaining a collection of archive<br />
materials pertaining to the <strong>Bijvoet</strong> and Byvoet<br />
family, including other similar names that apparently<br />
<strong>de</strong>note members of the same family.”<br />
Buij(y)voets<br />
After some initial research the foundation members<br />
<strong>de</strong>ci<strong>de</strong>d that there was enough circumstantial<br />
evi<strong>de</strong>nce to conclu<strong>de</strong> that all the different<br />
<strong>Bijvoet</strong>-families are related. Ongoing research<br />
led to the discovery of hitherto unknown branches.<br />
A significant find was the<br />
Buijvoets/Buyvoets-clan of Ootmarsum in the<br />
eastern Netherlands, <strong>de</strong>scendants of Johannes<br />
Gerardus Buijvoets who left Neerpelt in the<br />
early 19th century. Another significant discovery<br />
for the foundation was the Byvoets-family<br />
of Chicago, <strong>de</strong>scendants of Arjen, with whom<br />
we started this article.<br />
To inclu<strong>de</strong> all variations of the surnames that<br />
are current in the various branches of the family<br />
the foundation coined the fantasy name of<br />
Buijyvoets –the name used in the banner of this<br />
newsletter. This is not a spelling that has at any<br />
time been used by any actual family member,<br />
but is a neutral amalgam of the variations that<br />
we know are still in use today. These are: <strong>Bijvoet</strong>,<br />
<strong>Bijvoet</strong>s, Buijvoets, Buyvoets, Byvoet and Byvoets.<br />
In our historical records we encounter more<br />
than a dozen additional spelling variations,<br />
Mugwort<br />
<strong>Bijvoet</strong> is the Dutch name for a medicinal herb<br />
known in English as mugwort.<br />
Its scientific name is Artemisia Vulgaris. Literally<br />
<strong>Bijvoet</strong> can also be translated as by or near the foot.<br />
One folk-etymological theory for the origin of the<br />
Dutch name of the herb is that Roman footsoldiers<br />
put mugwort in their sandals to prevent sore feet.<br />
Family Gatherings<br />
This year the annual general meeting took place on<br />
May 15th, but in future years the meeting will take<br />
place on the first Sunday in October. At times the<br />
foundation also organizes informal family gatherings.<br />
The next one will take place on August 28th in<br />
northern Belgium. We would like to meet you there.<br />
Please contact the Foundation<br />
for more <strong>de</strong>trails.<br />
some of which, like Beyffits<br />
and Beyevous, are very different<br />
from our current list of<br />
surnames.<br />
Website<br />
One of the first actions the<br />
foundation un<strong>de</strong>rtook was to<br />
establish a website at www.bijvoet.org, which is<br />
used as the main communications vehicle of the<br />
organization and which over the past four years<br />
has <strong>de</strong>veloped into a treasure trove of fascinating<br />
family information. The website has a<br />
guestbook which you are cordially invited to<br />
contribute to. It also contains many articles,<br />
mostly in the Dutch language, but some in<br />
English. In addition the website gives access to<br />
the core resource of the foundation, our genealogical<br />
database, which contains more than<br />
5500 individuals. The database is freely accessible<br />
to non-members of the foundation (although<br />
for privacy reasons we do limit access to information<br />
about living individuals to foundation<br />
members only) and is available in English.<br />
Ongoing research has established four distinct<br />
pedigrees or lineages, which thus far we have<br />
been unable to combine. A graduate history stu<strong>de</strong>nt<br />
has been hired by the foundation to dig<br />
<strong>de</strong>ep into fourteenth, fifteenth and sixteenth<br />
century archives. Hopefully he will be able to<br />
assist us in linking the various pedigrees. The<br />
lineages we currently i<strong>de</strong>ntify are referred to by<br />
the name of their common ancestor:<br />
- Dierick Beyvoets,<br />
- ‘stamva<strong>de</strong>r’ (forefather) Buijvoets,<br />
- Arien <strong>Bijvoet</strong>,<br />
- Gerardus Beyvoets,<br />
For a number of individuals we have not found<br />
a home in any of these lineages. It is an ongoing<br />
effort for us to find the right place in the family<br />
tree for everyone we encounter in the records,<br />
or (even better) in real life.<br />
And that is of course where you come in. We<br />
feel that we laid enough groundwork in the first<br />
four years of the existence of our foundation -<br />
which has grown from the six charter members<br />
to around 50 members- to present ourselves to<br />
Beifuss<br />
De Buijyvoets Bo<strong>de</strong> 1, Juni <strong>2005</strong> 1 - Pagina 6<br />
There are many people around the world with last<br />
names that are variations on the word ‘Beifuss’,<br />
which means the same in German as ‘<strong>Bijvoet</strong>’ does<br />
in Dutch. Spellings of the German name inclu<strong>de</strong>,<br />
among many others, Beifus, Beifuss, Beifuß, Beyfus,<br />
Baifus and the Russian Bejfus. We know that our<br />
ancestors travelled and tra<strong>de</strong>d in Germany. We also<br />
know that some of our ancestors settled in their trading<br />
areas. But we do not know whether any current<br />
Beifuss family members are related to the <strong>Bijvoet</strong>s<br />
of Neerpelt. Of course we would be excited to hear<br />
of any firm indications of a family connection.<br />
Marie Byvoets<br />
From 1911 until 1930 Marie Byvoets, <strong>de</strong>scribed by<br />
various sources as 'capable and <strong>de</strong>voted', 'formidable'<br />
and 'efficient' ran the household of James<br />
Ramsay MacDonald, England's first Labour Prime<br />
Minister. In the early 1930s she retired to<br />
Llandudno in North Wales. We have copies of letters<br />
in her hand, but we do not know where Marie fits<br />
into our family tree. Please let us know if she is<br />
your great-aunt, or if you know anything about her!<br />
the large community of Buijyvoets with whom<br />
no contact has been established as yet.<br />
Mailing<br />
We collected address information from a number<br />
of public resources, <strong>de</strong>veloped this newsletter<br />
and mailed out 500 copies of the Buijyvoets<br />
Bo<strong>de</strong> to people around the world.<br />
Some of you may already have paid cursory or<br />
even lengthy visits to our website, for others this<br />
may be the very first time you become aware of<br />
the existence of the <strong>Bijvoet</strong> & Byvoet<br />
Foundation. Regardless of which category you<br />
belong to, we invite you to become involved in<br />
the activities of the foundation, passively, or<br />
actively. Please visit www.bijvoet.org and<br />
acquaint yourself with the work of the foundation.<br />
We would be <strong>de</strong>lighted to hear your stories,<br />
read family documents, see family photographs<br />
and with your permission we would like to<br />
inclu<strong>de</strong> them on our website.<br />
If you wish to join the foundation, please fill<br />
out the form on the last page of this newsletter<br />
and return it in the enclosed envelope, or alternatively<br />
use the on-line form on our website. If<br />
you would like to receive some more information<br />
first, feel free to approach us, by mail or email,<br />
the relevant addresses can be found in this<br />
newsletter and on our website. And please, whether<br />
you wish to join the club or not, send us<br />
corrections and additions to our family trees.<br />
We would like to make those as complete and<br />
keep them as up-to-date as possible.<br />
If you know of family members who might be<br />
interested, but did not receive a copy of this<br />
newsletter, please inform us, so that we can<br />
send them a copy.<br />
We hope you enjoy the Buijyvoets Bo<strong>de</strong> and look<br />
forward to hearing from you! ■<br />
✎ Tom <strong>Bijvoet</strong>
De Hechtelse familietak<br />
Antoon <strong>Bijvoet</strong> komt in 1833 naar<br />
Hechtel, huwt er Anna Geerts en<br />
bouwt magazijnen voor een groot-<br />
han<strong>de</strong>l in krui<strong>de</strong>nierswaren (kolo-<br />
niale waren, specerijen). Hij had<br />
vier kin<strong>de</strong>ren:<br />
1. Henriette <strong>Bijvoet</strong> die met Louis Schutjens<br />
huw<strong>de</strong> in 1871. Zij bouw<strong>de</strong>n samen villa 'De<br />
Buitenkust', welk nu een café is. Hun zoon<br />
Adrien bouw<strong>de</strong> een chocola<strong>de</strong>fabriek en later<br />
voeg<strong>de</strong> hij er specerijen aan toe.<br />
De laatste is ook burgemeester van Hechtel<br />
geweest.<br />
2. Jacques <strong>Bijvoet</strong>, wonen<strong>de</strong> Lommelsebaan<br />
naast <strong>de</strong> magazijnen. Toen zijn va<strong>de</strong>r stierf was<br />
hij 22 jaar. On<strong>de</strong>r zijn impuls wordt <strong>de</strong> groothan<strong>de</strong>l<br />
ver<strong>de</strong>r gezet en met zijn broer Henri een<br />
tabakskerverij en een koffiebran<strong>de</strong>rij opgezet. Er<br />
werd, om aan elektriciteit te voorzien, een eigen<br />
stoominstallatie op kolen gebouwd. De tram<br />
vanuit Antwerpen bracht <strong>de</strong> grondstoffen aan.<br />
In 1900 werd <strong>de</strong> firma gesplitst in Jacques<br />
<strong>Bijvoet</strong> - Henri & Henriette <strong>Bijvoet</strong>. Hij behield<br />
<strong>de</strong> koloniale waren "Jacques <strong>Bijvoet</strong> & zonen" -<br />
"Specerijen" en vervoer<strong>de</strong> met hon<strong>de</strong>n en<br />
paar<strong>de</strong>nkar <strong>de</strong> waren in gans Limburg. In 1905<br />
was hij burgemeester van Hechtel bij <strong>de</strong> inhuldiging<br />
van pastoor Vrijens. In 1909 werd het<br />
bedrijf gemo<strong>de</strong>rniseerd met hulp van Mr.<br />
Helleputte, politieker voor het arrondissement<br />
Maaseik. Na zijn dood in 1920 kwam Mr. Peeters<br />
(Heer Wonek), broer van Virginie Peeters, in het<br />
ou<strong>de</strong>rlijk huis als toerist leven. Hier wer<strong>de</strong>n<br />
Familiefoto Jacques & Virginie <strong>Bijvoet</strong>.<br />
zeven kin<strong>de</strong>ren geboren. Rond 1904 startte<br />
Jacques <strong>Bijvoet</strong> een filiaal "<strong>Bijvoet</strong> en<br />
Houbrechts" te Waremme, alsook "<strong>Bijvoet</strong><br />
Jacques" te Luik.<br />
3. Henri <strong>Bijvoet</strong> huw<strong>de</strong> Rosalie Straatman en<br />
bouw<strong>de</strong> het huis 'Villa Rosa', welk later verkocht<br />
werd aan Herman Schutjens en nog later aan Dr.<br />
Vrancken, om in 1960 afgebroken te wor<strong>de</strong>n.<br />
Toen het bedrijf in 1900 werd gesplitst, verwierf<br />
Henri, samen met Henriette, <strong>de</strong> tabakskerverij<br />
't Kappeleke en <strong>de</strong> likeurstokerij 'De Korhaan'.<br />
Het bedrijf heette 'weduwe Henri <strong>Bijvoet</strong> &<br />
zonen'. Zij stierf in 1920 en Louis Schutjens, zijn<br />
vrouw en <strong>de</strong> zonen Edmond & Gerard (van<br />
Rosalie Straatman) hebben het bedrijf ver<strong>de</strong>r<br />
gezet. De moeilijkhe<strong>de</strong>n begonnen echter toen,<br />
na WO I, een in gul<strong>de</strong>n aangegane lening moest<br />
wor<strong>de</strong>n terugbetaald. Rond 1924 was <strong>de</strong><br />
Belgische Frank 90% t.o.v. <strong>de</strong> Gul<strong>de</strong>n ontwaardigd.<br />
Tot 1928 was <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re zoon Henri<br />
nog stoker in likeurstokerij 'De korhaan', '<strong>de</strong><br />
Spikkelspae<strong>de</strong>' en <strong>de</strong> 'Buyvoets Ou<strong>de</strong> Klaren'.<br />
Rond 1935 ging het bedrijf failliet. De tabakskerverij<br />
werd verkocht aan <strong>de</strong> familie Verellen en<br />
na 1945 verdween <strong>de</strong> tabaksindustrie volledig<br />
uit Hechtel. De likeurstokerij werd in 1936 aan<br />
<strong>de</strong> familie Scheelen verkocht die thans nog<br />
'Leukenhei<strong>de</strong>' stookt in <strong>de</strong> achterste, gespaard<br />
gebleven gebouwen aan <strong>de</strong> Lommelsebaan.<br />
4. Alphonse <strong>Bijvoet</strong> & Eugène <strong>Bijvoet</strong>. Alphonse<br />
<strong>Bijvoet</strong> huw<strong>de</strong> Irma Elens en woon<strong>de</strong> tot 1930 in<br />
het toenmalige gemeentehuis, welk in 1944<br />
werd verwoest. Hij stierf in 1933 als gevolg van<br />
een hersenschudding opgelopen met een autoongeluk<br />
in 1931. Ook moreel leed hij sterk on<strong>de</strong>r<br />
het faillisement van <strong>de</strong> firma; <strong>de</strong> twee laatste<br />
Het dorp Hechtel<br />
Het dorp Hechtel is gelegen mid<strong>de</strong>n op het<br />
Kempens plateau, op <strong>de</strong> scheidingslijn tussen<br />
Maas- en Schel<strong>de</strong>bekken. Tot het eerstgenoem<strong>de</strong><br />
bekken behoort <strong>de</strong> Bollissenbeek, die uitmondt<br />
in <strong>de</strong> Dommel. Van het Schel<strong>de</strong>bekken<br />
hangen af <strong>de</strong> Grote Nete, gevormd door <strong>de</strong><br />
Hongerbeek en <strong>de</strong> Dorperloop, en <strong>de</strong> Katerse<br />
beek die door <strong>de</strong> Zwartwaterbeek verlengd<br />
wordt en naar <strong>de</strong> Demer vloeit.<br />
Twee grote wegen maken van Hechtel een<br />
belangrijk kruispunt: <strong>de</strong> weg van Diest naar<br />
Maaseik en Roermond en <strong>de</strong> weg van Hasselt<br />
naar Eindhoven. Deze laatste werd aangelegd in<br />
<strong>de</strong> 18 e eeuw om Luik te verbin<strong>de</strong>n met<br />
's Hertogenbosch.<br />
Hechtel beslaat een oppervlakte van 3.382 ha.<br />
Se<strong>de</strong>rt het mid<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> 19 e eeuw is een <strong>de</strong>el<br />
van het grondgebied, samengesteld uit hei<strong>de</strong>,<br />
duinen en bossen, oefenterrein van het militaire<br />
kamp van Leopoldsburg.<br />
Gehuchten: Kamert, Verloren Eind, Rest, Hoef,<br />
Spikelspa<strong>de</strong> en Bosveld.<br />
Bevolking: 842 inwoners in 1835, 1.368 in 1896<br />
en 4.018 in 1963.<br />
De naam Hechtel is van Germaanse oorsprong<br />
(afgeleid van haag).<br />
Ou<strong>de</strong> vermeldingen: Hectela (1160), Echtle (1184),<br />
Hechtele (1273), Hechte (1280), Hechtelt (1381,<br />
meest gebruikte ou<strong>de</strong> benaming).<br />
Oudheidkundige vondsten: bewerkte silexen uit<br />
het mesolithicum en uit het neolithicum; voorwerpen<br />
uit het bronstijdperk en uit <strong>de</strong> Romeinse<br />
perio<strong>de</strong>.<br />
De heerlijke rechten wer<strong>de</strong>n te Hechtel uitgeoefend<br />
door <strong>de</strong> graaf van Loon en, na 1365, door <strong>de</strong><br />
Prinsbisschop van Luik. Hechtel maakte <strong>de</strong>el uit<br />
van het ambt van Pelt en Grevenbroek en vorm<strong>de</strong><br />
met Eksel een enkele schepenbank, die afhing<br />
van het hof van Vliermaal. Voor <strong>de</strong> inning <strong>de</strong>r<br />
belastingen behoor<strong>de</strong> Hechtel tot het kwartier<br />
van Loon.<br />
Een ge<strong>de</strong>elte van <strong>de</strong> hei<strong>de</strong> van Hechtel en Eksel<br />
was vroeger gemeenschappelijk bezit van <strong>de</strong><br />
twee dorpen. Hechtel moest menig proces voeren<br />
met naburige dorpen betreffen<strong>de</strong> grenskwesties.<br />
De gemeente Hechtel werd bestuurd door twee<br />
burgemeesters, met wie twee gezworenen<br />
samenwerkten vanaf <strong>de</strong> 18 e eeuw. De gemeentelijke<br />
organisatie werd gereglementeerd door een<br />
Briefhoofd van <strong>de</strong> firma Byvoet, gedateerd 1915.<br />
De Buijyvoets Bo<strong>de</strong> 1, Juni <strong>2005</strong> 1 - Pagina 7<br />
jaren van zijn leven moest hij een pet dragen.<br />
Hij stierf arm. Toen in 1910 Jacques <strong>Bijvoet</strong> stierf<br />
hebben Alphonse & Eugène, samen met hun<br />
moe<strong>de</strong>r en financiële hulp van broers Xavier en<br />
Mo<strong>de</strong>st het bedrijf ver<strong>de</strong>r gezet. In 1924 werd<br />
het omgezet in 'Jacques <strong>Bijvoet</strong> NV'-'Han<strong>de</strong>lshuis'.<br />
Het vervoer werd met camions gedaan en <strong>de</strong><br />
goe<strong>de</strong>rentrein verdween. Door goedheid (b.v. bij<br />
veror<strong>de</strong>ning<br />
van <strong>de</strong><br />
Prinsbisschop<br />
van 8 maart<br />
1745.<br />
De kerk van<br />
Hechtel heeft<br />
als patroon <strong>de</strong><br />
Heilige<br />
Lambertus. Zij was een "quarta capella" die<br />
afhing van het aartsdiakonaat <strong>de</strong>r Kempen en<br />
van het <strong>de</strong>kanaat Beringen. Van 1337 tot 1381<br />
verkregen <strong>de</strong> Premonstratenzers van Averbo<strong>de</strong><br />
van verschei<strong>de</strong>ne e<strong>de</strong>len het patronaat over <strong>de</strong><br />
kerk van Hechtel, die ingelijfd werd bij <strong>de</strong> abdij.<br />
De parochie werd tot aan <strong>de</strong> Franse Revolutie<br />
bediend door <strong>de</strong> Norbertijnen. Vermel<strong>de</strong>n wij<br />
als eigen aan <strong>de</strong>ze parochie <strong>de</strong> <strong>de</strong>votie tot <strong>de</strong> H.<br />
Marcoen, eertijds aanleiding tot talrijke be<strong>de</strong>vaarten.<br />
Er waren te Hechtel verschei<strong>de</strong>ne broe<strong>de</strong>rschappen,<br />
waaron<strong>de</strong>r <strong>de</strong> schutterijen van <strong>de</strong><br />
H. Lambertus en van <strong>de</strong> H. Sebastiaan.<br />
De bevolking van Hechtel leef<strong>de</strong> over het algemeen<br />
van <strong>de</strong> opbrengst van <strong>de</strong> landbouw,<br />
inzon<strong>de</strong>rheid van <strong>de</strong> schapenteelt. Nochtans<br />
vindt men er in <strong>de</strong> 16 e eeuw hennepnijverheid<br />
(vervaardiging van visnetten voor Ne<strong>de</strong>rland) en<br />
in <strong>de</strong> 17 e en 18 e eeuw <strong>de</strong> bedrijvigheid van<br />
Teuten (reizen<strong>de</strong> han<strong>de</strong>laars die Ne<strong>de</strong>rland en<br />
Duitsland doorkruisten); in <strong>de</strong> 19 e eeuw en in<br />
het begin van <strong>de</strong> 20 e eeuw ontston<strong>de</strong>n er han<strong>de</strong>l<br />
in koloniale waren en sigarennijverheid<br />
(<strong>Bijvoet</strong>).<br />
Van bij het begin van <strong>de</strong> 18 e eeuw was Hechtel<br />
een pleisterplaats voor postkoetspaar<strong>de</strong>n op <strong>de</strong><br />
weg van Brussel naar Roermond en daarna ook<br />
op <strong>de</strong> weg van 's Hertogenbosch naar<br />
Maastricht. Deze pleisterplaats verdween in<br />
1861. Een douanekantoor werd te Hechtel opgericht<br />
op het ein<strong>de</strong> van <strong>de</strong> 17 e eeuw en bleef er<br />
behou<strong>de</strong>n tot aan <strong>de</strong> Franse tijd. Heropgericht<br />
in november 1830, verdween het voorgoed in<br />
1832.<br />
Hechtel had te lij<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> twist tussen <strong>de</strong><br />
families <strong>de</strong> Horne en <strong>de</strong> La Marck (ein<strong>de</strong> 15 e<br />
eeuw), evenals on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> onlusten in <strong>de</strong> 16 e eeuw<br />
en <strong>de</strong> uitspattingen van <strong>de</strong> Lorreinse troepen in<br />
<strong>de</strong> 17 e eeuw. Een schans ontstond er in 1583 en<br />
werd vergroot in 1603 en in 1638. hierbij dient<br />
nog vermeld dat <strong>de</strong> pest er huishield in 1635. ■<br />
elke zieke in het dorp werd er een peperkoek en<br />
worst geschonken) en te weinig controle op <strong>de</strong><br />
arbei<strong>de</strong>rs ging het bedrijf in 1931 failliet. De koffiebran<strong>de</strong>rij<br />
werd verkocht aan Van Briel uit<br />
Bocholt, welke in 1945 door Emile Schutjens<br />
terug wordt gekocht. De tabakskerverij werd<br />
overgenomen door Eugène en Alphonse.<br />
Alphonse stierf twee jaar later en in 1937 werd<br />
het Han<strong>de</strong>lshuis verkocht aan 'Textiel Franssen-<br />
Peeters'. Geduren<strong>de</strong> WO II wer<strong>de</strong>n <strong>de</strong> gebouwen<br />
volledig verwoest. Na 1945 verdween <strong>de</strong> tabaksnijverheid<br />
uit Hechtel. Eugène <strong>Bijvoet</strong> kocht<br />
villa 'De Zwaan' van Henri Schutjens in 1937,<br />
waarna Dr. Vrancken tot aan <strong>de</strong> afbraak ervan in<br />
het huis woon<strong>de</strong>. ■<br />
✎ André Byvoet<br />
Irma Elens en Alphonse Byvoet.
Hoe u mee kunt werken<br />
aan <strong>de</strong> opbouw van <strong>de</strong> stamboom<br />
U kunt meer betrokken wor<strong>de</strong>n bij ons werk door:<br />
● Een financiële bijdrage voor het werk van <strong>de</strong> Stichting<br />
● Het verstrekken van genealogische familiegegeven<br />
● Het verstrekken van wetenswaardighe<strong>de</strong>n over familiele<strong>de</strong>n<br />
● Het verstrekken van portretten van familiele<strong>de</strong>n<br />
● Het mel<strong>de</strong>n van fouten in <strong>de</strong> stamboom<br />
● Het registreren van familieobjecten<br />
● Het bijwonen van <strong>de</strong> familiebijeenkomsten<br />
Lid wor<strong>de</strong>n? Vul on<strong>de</strong>rstaan<strong>de</strong> bon in<br />
Met het inzen<strong>de</strong>n van on<strong>de</strong>rstaand formulier kunt u zich opgeven als lid van <strong>de</strong> <strong>Bijvoet</strong> & Byvoet Stichting.<br />
Lid wor<strong>de</strong>n betekent:<br />
U helpt ons financieel <strong>de</strong> website te on<strong>de</strong>rhou<strong>de</strong>n<br />
U financiert professioneel on<strong>de</strong>rzoek naar onze voorva<strong>de</strong>ren in <strong>de</strong> 16e eeuw.<br />
U wordt op <strong>de</strong> hoogte gehou<strong>de</strong>n van alle vor<strong>de</strong>ringen bij het genealogisch on<strong>de</strong>rzoek.<br />
U kunt alle genealogische rapporten volledig inzien (niet-le<strong>de</strong>n alleen beperkt)<br />
U hoort alle wetenswaardighe<strong>de</strong>n over markante familiele<strong>de</strong>n.<br />
U krijgt automatisch een e-mail bericht als iemand iets in het Gastenboek van <strong>de</strong> website schrijft.<br />
U bent welkom op <strong>de</strong> le<strong>de</strong>nverga<strong>de</strong>ringen.<br />
U bent welkom op <strong>de</strong> familiebijeenkomsten.<br />
U kunt via <strong>de</strong> website of persoonlijk na<strong>de</strong>r kennismaken met uw familie.<br />
U kunt mee puzzelen aan het vervolmaken van <strong>de</strong> stamboom.<br />
De kosten voor het lidmaatschap bedragen per jaar: 25 euro.<br />
Uw lidmaatschap is geldig van 1 maart van dit jaar tot 1 maart in het volgen<strong>de</strong> jaar.<br />
Le<strong>de</strong>n die zich aanmel<strong>de</strong>n in januari of februari wor<strong>de</strong>n direct lid,<br />
Hun betaling geldt voor het volgen<strong>de</strong> boekjaar.<br />
Natuurlijk wor<strong>de</strong>n alle grotere of kleinere eenmalige bijdragen in dank aangenomen.<br />
Sponsors krijgen alle ruimte voor reclame op onze website als tegenprestatie voor hun bijdrage.<br />
AANMELDFORMULIER<br />
Naam:..........................................................................................................................................................<br />
Voornaam:..................................................................................................................................................<br />
Adres:..........................................................................................................................................................<br />
Postco<strong>de</strong>:....................................................................................................................................................<br />
Woonplaats:................................................................................................................................................<br />
Telefoonnummer:......................................................................................................................................<br />
E-mail adres*:............................................................................................................................................<br />
Website*:....................................................................................................................................................<br />
*E-mail-adres en website :<br />
optioneel<br />
❒ Ik meld me aan als lid, en zal 25 euro overmaken<br />
op <strong>de</strong> rekening van <strong>de</strong> Stichting.<br />
❒ Ik meld me aan als donateur, en zal ............ euro overmaken<br />
op <strong>de</strong> rekening van <strong>de</strong> Stichting.<br />
Stuur dit formulier op naar:<br />
De <strong>Bijvoet</strong> & Byvoet Stichting<br />
Narcissenlaan 11, 3550 Zol<strong>de</strong>r, België, E-mail: info@bijvoet.org, Internet: www.bijvoet.org<br />
België Ne<strong>de</strong>rland<br />
Fortisbank, rekeningnummer: Rabobank, rekeningnummer:<br />
235-0510514-15 3457.39.9018<br />
IBAN: BE83 2350 5105 1415 IBAN: NL47 RABO 3457 3990 18<br />
BIC Swift: GEBABEBB BIC: RABONL2U<br />
Een financiële bijdrage voor het werk<br />
van <strong>de</strong> Stichting<br />
Alhoewel ie<strong>de</strong>reen belangeloos meewerkt aan het werk van <strong>de</strong> Stichting, zal het dui<strong>de</strong>lijk zijn dat onkosten<br />
onvermij<strong>de</strong>lijk zijn.<br />
Mocht u daarom niet in <strong>de</strong> gelegenheid zijn om uw tijd ter beschikking te stellen, dan is een gel<strong>de</strong>lijke bijdrage<br />
als lid, donateur of sponsor, meer dan welkom.<br />
U kunt uw bijdrage storten met bijgaand invulformulier<br />
of contact met ons opnemen op het e-mail adres: info@bijvoet.org.<br />
Uw bijdrage bij voorkeur rechtstreeks te storten op <strong>de</strong> rekening<br />
van onze schatbewaar<strong>de</strong>r in België, te weten:<br />
België<br />
ten name van: <strong>Bijvoet</strong> en Byvoet Stichting te Hasselt<br />
Fortisbank, rekeningnummer:<br />
235-0510514-15<br />
IBAN: BE83 2350 5105 1415<br />
BIC Swift: GEBABEBB<br />
Vermeld bij betaling uw roepnaam en woonplaats!<br />
We hebben teveel le<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> naam B(u)ij(y)voet(s)!<br />
Ne<strong>de</strong>rlan<strong>de</strong>rs kunnen hun bijdrage zon<strong>de</strong>r extra kosten via hun PC<br />
en Internet overmaken op <strong>de</strong>ze Belgische rekening.<br />
Hierbij wordt bovengenoemd IBAN nummer gebruikt.<br />
Ne<strong>de</strong>rlan<strong>de</strong>rs die moeite hebben met een buitenlandse overboeking<br />
kunnen hun lidmaatschap storten op een Ne<strong>de</strong>rlandse tussenrekening:<br />
Rabobank, rekeningnummer: 3457.39.9018<br />
ten name van <strong>de</strong> <strong>Bijvoet</strong> en Byvoet Stichting te Bergschenhoek<br />
Wij zorgen dan voor overboeking naar onze penningmeester in België.<br />
Het verstrekken van<br />
wetenswaardighe<strong>de</strong>n<br />
over familiele<strong>de</strong>n<br />
Juist het verstrekken van allerlei aanvullen<strong>de</strong><br />
wetenswaardighe<strong>de</strong>n over onze familiele<strong>de</strong>n<br />
maakt een stamboom interessant. Deze wetenswaardighe<strong>de</strong>n<br />
wor<strong>de</strong>n als "aantekening" bij <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>sbetreffen<strong>de</strong> persoon in <strong>de</strong> stamboom opgenomen.<br />
U kunt uw opstel aan ons opsturen. Wij<br />
zorgen dan dat het bericht in <strong>de</strong> stamboom<br />
geplaatst wordt.<br />
Als <strong>de</strong> wetenswaardighe<strong>de</strong>n meer<strong>de</strong>re familiele<strong>de</strong>n<br />
of familiezaken betreffen, dan kan overwogen<br />
wor<strong>de</strong>n een apart artikel te publiceren op<br />
<strong>de</strong> website. Als u overweegt een artikel te schrijven<br />
en te publiceren voor <strong>de</strong> website, neemt u<br />
dan even contact met ons op (info@bijvoet.org).<br />
Bellen (met onze voorzitter Leo <strong>Bijvoet</strong>) kan ook:<br />
☎ (010) 521 63 10<br />
of vanuit het buitenland: ☎ 0031 105216310<br />
Het verstrekken<br />
van genealogische<br />
familiegegevens<br />
Door u verstrekte genealogische gegevens<br />
wor<strong>de</strong>n door ons direct verwerkt in <strong>de</strong> <strong>de</strong>sbetreffen<strong>de</strong><br />
stamboom op <strong>de</strong> website.<br />
Gebruik hiervoor het meegezon<strong>de</strong>n invulformulier.<br />
Gebruik steeds één formulier<br />
voor elke persoon.<br />
Ook kunt u uw gegevens via het onlineinvulformulier<br />
op onze website insturen.<br />
Wij verwerken uw gegevens direct in onze<br />
stambomen.<br />
De Buijyvoets Bo<strong>de</strong> 1, Juni <strong>2005</strong> 1 - Pagina 8<br />
Losse exemplaren<br />
van <strong>de</strong>ze krant<br />
zijn verkrijgbaar door<br />
€5,- over te maken<br />
on<strong>de</strong>r vermelding van<br />
“De Buijyvoets Bo<strong>de</strong>”<br />
Vergeet niet uw<br />
postadres te vermel<strong>de</strong>n.<br />
Het verstrekken<br />
van portretten<br />
van familiele<strong>de</strong>n<br />
U kunt uw portret door ons laten opnemen in<br />
<strong>de</strong> stamboom. Bent u in het bezit van portretten<br />
van uw voorou<strong>de</strong>rs, dan zou<strong>de</strong>n we het op prijs<br />
stellen als u <strong>de</strong>ze per e-mail aan ons toestuurt,<br />
zodat wij <strong>de</strong>ze bij hem of haar in <strong>de</strong> stamboom<br />
kunnen opnemen. U kunt <strong>de</strong> portretten zen<strong>de</strong>n<br />
aan info@bijvoet.org.<br />
Opsturen van een origineel, zodat wij <strong>de</strong> foto in<br />
kunnen scannen, kan natuurlijk ook.<br />
Het mel<strong>de</strong>n van fouten<br />
in <strong>de</strong> stamboom<br />
We hebben ongeveer 5000 namen in onze stamboom.<br />
Elke naam zal dus zeer zel<strong>de</strong>n door<br />
iemand bekeken wor<strong>de</strong>n. Fouten wor<strong>de</strong>n dan<br />
ook bijna nooit opgemerkt; laat staan aan ons<br />
gemeld. We zou<strong>de</strong>n het daarom op prijs stellen<br />
als u fouten in <strong>de</strong> stamboom wilt mel<strong>de</strong>n.<br />
Het bijwonen van<br />
familiebijeenkomsten<br />
Een website is onpersoonlijk. Daarom komen <strong>de</strong><br />
le<strong>de</strong>n als het enigszins kan twee keer per jaar bij<br />
elkaar om (weer) met elkaar kennis te maken en<br />
van gedachten te wisselen over familiezaken.<br />
In principe wordt elk jaar georganiseerd:<br />
- een algemene le<strong>de</strong>nverga<strong>de</strong>ring<br />
(volgens <strong>de</strong> statuten).<br />
- een familiebijeenkomst (met partners).