Persbericht Doctoraat Anneleen Vanden Boer - Hogeschool ...

Hogeschool-Universiteit Brussel
Stormstraat 2 – 1000 Brussel
Volgende staatshervorming zorgt mogelijk voor conflict
Conflict op komst tussen Duitstalige en niet-Duitstalige
Belgen
Brussel, maandag 28 februari– De volgende staatshervorming zal
naar alle waarschijnlijkheid een conflict teweegbrengen tussen de
Duitstalige en niet-Duitstalige taalgemeenschappen. Dat blijkt uit de
doctoraatsthesis van Anneleen Vanden Boer. Terwijl de jongere
generatie Duitstaligen meer aandacht en respect vragen voor hun
taal en volk, neemt de tolerantie voor de positie van de Duitstaligen
af bij de meerderheidsbevolking. Deze twee averechtse bewegingen
kunnen in de toekomst voor een mogelijk conflict zorgen. Het
doctoraat van HUB-onderzoekster Anneleen Vanden Boer is het
resultaat van een samenwerking tussen de HUBrussel, de KULeuven
en de Vrije Universiteit Brussel (VUB). Het is de eerste keer dat een
dergelijke samenwerking plaatsvond.
Afgezwakte Belgische identiteit
De publieke opinie in een meertalige maatschappij is een graadmeter voor
conflictpotentieel, dat mogelijk latent aanwezig is, maar tot een open conflict
kan uitgroeien wanneer er verschuivingen in de meertalige maatschappij
plaatsvinden. In België is de kans groot dat bestaande evenwichten zullen
verschuiven door de toekomstige staatshervorming. Zulke verschuivingen
kunnen conflictpotentieel activeren. Voor het onderzoek van Anneleen
Vanden Boer werden zowel Vlamingen, Walen, Brusselaars en Duitstaligen uit
zowel de Duitstalige gemeenschap als uit de faciliteitengemeenten Malmedy
en Waimes bevraagd. De belangrijkste conclusie uit het onderzoek is dat een
toename van het conflictpotentieel zeer waarschijnlijk is. De jongere
generaties (20-35 jaar), een afgezwakte Belgische identiteit en hoger
opgeleiden, treden steeds meer naar voor. En net deze factoren hebben een
belangrijke negatieve invloed op de tevredenheid en tolerantie over de
positie van de Duitstaligen in het federale België. Bovendien geldt in de
Duitstalige gemeenschap dat de tevredenheid ook afneemt met toenemende
talenkennis. Bij de meerderheidsbevolking daalt de tolerantie dan weer door
de afnemende kennis van het Duits.
Frustratie
Ook de meningsvorming van de niet-Duitstalige en Duitstalige Belgen over
de politieke zichtbaarheid van de Duitstalige Belgen ( meer aandacht voor
Duits in de politiek, verkiezingen, …) verschilt sterk. Terwijl de Duitstalige

gemeenschap veel belang hecht aan haar politieke zichtbaarheid, is dat voor
de niet-Duitstalige Belgen geen prioriteit.
De beperkte inspraak van de Duitstalige taalgemeenschap in het huidige
federale systeem zorgt voor frustratie bij de Duitstalige Belgen. Tegelijkertijd
leidt de onzichtbaarheid van de Duitstalige Belgen ook tot een verminderd
bewustzijn over die taalgroep bij de niet-Duitstalige Belgen. De meerderheid
van de bevolking is er wel voor te vinden om de Duitstalige Gemeenschap
alle regionale bevoegdheden te geven. De vraag om meer autonomie is in de
Duitstalige Gemeenschap echter verbonden met een oudere, lager opgeleide
bevolking met minder goede talenkennis. De jongere en hoger opgeleide
generatie hecht meer belang aan respect en de zichtbaarheid van hun taal en
volk dan aan autonomie.
Duits in het onderwijs
Volgens Anneleen Vanden Boer doet de staat ook te weinig om de uitvoering
van de bijzondere taalrechten voor Duitstaligen te ondersteunen. Zo is er
bijvoorbeeld een groot gebrek aan ambtenaars en vertalers die over
voldoende kennis van het Duits beschikken. Anneleen Vanden Boer:
“Aangezien de kennis van het Duits in België al slecht is, en bij de jongere
generaties nog lijkt af te nemen, is een verslechtering van de situatie en
daardoor een vergroting van het conflictpotentieel te verwachten. De
Belgische staat moet voorkomen dat er een kloof ontstaat tussen zijn
theoretische taalpolitiek en de praktische uitvoering ervan. Er moet o.a.
meer geïnvesteerd worden in het taalonderwijs van het Duits.” Uit het
onderzoek blijkt dat 19,8% van de Nederlandstaligen beweren goed tot zeer
goed Duits te spreken. Bij de Franstaligen is dat 6,2%. Opvallend is wel dat
een meerderheid van de niet-Duitstalige bevolking (56,4%) meer aandacht
vraagt voor het Duits in het onderwijs.
Toekomstig staatsmodel
Anneleen Vanden Boer concludeert: “Een toekomstig conflict tussen de niet-
Duitstalige en de Duitstalige bevolking is waarschijnlijk. De kans is groot dat
enerzijds de tolerantie met betrekking tot de positie van de Duitstalige
Belgen in het Belgische federale systeem afneemt en anderzijds ook de
tevredenheid van de Duitstalige Belgen over hun positie in het Belgische
federale systeem daalt. Met het oog op de toekomstige ontwikkelingen van
het Belgische staatsmodel zal er rekening moeten gehouden worden met dit
conflictpotentieel.”
Over Hogeschool-Universiteit Brussel (HUB)
De Hogeschool-Universiteit Brussel (HUB) verenigt de opleidingen van de vroegere hogescholen
EHSAL, HONIM en VLEKHO en de universiteit KUB. Ook het Hoger Instituut voor
Gezinswetenschappen behoort tot de HUB. De Hogeschool-Universiteit maakt deel uit van de
Associatie KU Leuven en biedt een brede waaier van opleidingen aan in 6 verschillende
domeinen: Economie & Management, Gezondheidszorg, Lerarenopleiding, Sociaal-Agogisch
Werk, Taal & Letteren en Rechten. Voor meer info, surf naar www.hubrussel.be.
Meer informatie:
3

Anneleen Vanden Boer, M: 0475 567 655, E: anneleen.vandenboer@hubrussel.be
Corneel Haine, persverantwoordelijke HUBrussel, M: 0486 42 90 91, E:
Corneel.Haine@hubrussel.be
3