Chronische pijn is “een ziekte in zijn eigen recht”
Chronische pijn is “een ziekte in zijn eigen recht”
Chronische pijn is “een ziekte in zijn eigen recht”
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Chron<strong>is</strong>che</strong> <strong>pijn</strong>, <strong>“een</strong> <strong>ziekte</strong> <strong>in</strong> <strong>zijn</strong> <strong>eigen</strong> <strong>recht”</strong><br />
Prof. Dr. Frank Huygen<br />
Anesthesiologie Pijngeneeskunde<br />
Erasmusmc
<strong>Chron<strong>is</strong>che</strong> <strong>pijn</strong><br />
Pijn ≥ 3<br />
maanden<br />
Pijn ≥ 6 maanden<br />
Pijn die langer duurt dan normaal<br />
verwacht bij een acute aandoen<strong>in</strong>g<br />
of verwachte tijd van genez<strong>in</strong>g. Het<br />
kan voor onbepaalde tijd<br />
cont<strong>in</strong>ueren.
<strong>Chron<strong>is</strong>che</strong> <strong>pijn</strong><br />
Diabet<strong>is</strong>che polyneuropathie<br />
Osteoarthrit<strong>is</strong><br />
Lage rug, schouder<br />
& nek <strong>pijn</strong><br />
Ang<strong>in</strong>a pector<strong>is</strong><br />
<strong>Chron<strong>is</strong>che</strong> <strong>pijn</strong> bij<br />
sikkelcel anemie<br />
http:/www.efic.org<br />
Post surgical <strong>pijn</strong><br />
Stomp en<br />
fantoom <strong>pijn</strong><br />
Fibromyalgie<br />
Myofasciale<br />
<strong>pijn</strong><br />
syndromen<br />
Trigem<strong>in</strong>us neuralgie<br />
<strong>Chron<strong>is</strong>che</strong><br />
hoofd<strong>pijn</strong><br />
<strong>Chron<strong>is</strong>che</strong> v<strong>is</strong>cerale <strong>pijn</strong> syndromen<br />
Post-herpet<strong>is</strong>che neuralgie<br />
Complex Regionaal<br />
Pijn Syndroom<br />
Bot <strong>pijn</strong><br />
Skeletspier spasme<br />
Reumatoide arthrit<strong>is</strong><br />
Temporomandibulaire<br />
gewrichts dysfunctie
Epidemiologie van <strong>pijn</strong> <strong>in</strong> Europa<br />
Telefon<strong>is</strong>ch <strong>in</strong>terview <strong>in</strong> 15 Europese landen en Israël
Methode<br />
Screen<strong>in</strong>g vragenlijst<br />
-prevalentie chron<strong>is</strong>che <strong>pijn</strong><br />
-Lft en geslacht<br />
-duur<br />
-frequentie gedurende laatste week<br />
-<strong>in</strong>tensiteit tijdens laatste ep<strong>is</strong>ode van <strong>pijn</strong><br />
-locatie van <strong>pijn</strong><br />
-oorzaak van <strong>pijn</strong><br />
Breivik et al 2006<br />
N=46394<br />
Langdurige <strong>pijn</strong><br />
-> 6 maanden<br />
-<strong>pijn</strong> <strong>in</strong> de laatste maand<br />
-≥ 2x week<br />
- ≥ 5 op 10 punts NRS<br />
Diepte <strong>in</strong>terview<br />
-demografie<br />
-frequentie, duur en <strong>in</strong>tensiteit<br />
-impact op werk en kwaliteit van leven<br />
-gedrag tot <strong>pijn</strong> en behandel<strong>in</strong>g<br />
-perceptie van gedrag ten opzichte van<br />
familie, vrienden etc<br />
-<strong>in</strong>teractie met gezondheidszorg<br />
professionals<br />
-behandel<strong>in</strong>gen<br />
N=8815<br />
N=4839
Prevalentie van chron<strong>is</strong>che <strong>pijn</strong> <strong>in</strong> Europa<br />
• Gemiddelde percentages langdurige <strong>pijn</strong>: 19%<br />
• Verschillen <strong>in</strong> prevalentie tussen landen<br />
Langdurige <strong>pijn</strong><br />
- > 6 maanden<br />
- <strong>pijn</strong> <strong>in</strong> de laatste maand<br />
- ≥ 2 keer per week<br />
- ≥ 5 op een 10 punt NRS
Leeftijd en geslacht (n=4839)<br />
56% vrouw<br />
41-60 jaar<br />
Breivik et al 2006
Duur chron<strong>is</strong>che <strong>pijn</strong><br />
Breivik et al 2006
Lokatie en oorzaak van chron<strong>is</strong>che <strong>pijn</strong><br />
Breivik et al 2006
Intensiteit <strong>pijn</strong> <strong>in</strong> meest recente ep<strong>is</strong>ode<br />
Breivik et al 2006
Impact van chron<strong>is</strong>che <strong>pijn</strong> op dagelijkse activiteiten<br />
Breivik et al 2006
Impact van chron<strong>is</strong>che <strong>pijn</strong> op werk<br />
Breivik et al 2006
Impact van chron<strong>is</strong>che <strong>pijn</strong> op emotie<br />
Breivik et al 2006
Aantal verschillende dokters die bezocht <strong>is</strong><br />
54% consulteerde 2 tot 6 verschillende dokters<br />
Breivik et al 2006
Meest bezochte gezondheidszorg professional<br />
Breivik et al 2006
Huidig gebruik medicatie op voorschrift<br />
Breivik et al 2006
Meest frequent toegepaste niet medicamenteuze<br />
behandel<strong>in</strong>gen<br />
Breivik et al 2006
Epidemiologie van <strong>pijn</strong> <strong>in</strong> Nederland
Incidentie specifieke chron<strong>is</strong>che <strong>pijn</strong>syndromen <strong>in</strong><br />
Nederland<br />
Rug<strong>pijn</strong><br />
geen data<br />
Lage rug<strong>pijn</strong><br />
geen data<br />
Schouder/Nek <strong>pijn</strong><br />
geen data<br />
Lage rug<strong>pijn</strong> zonder<br />
radiculopathie<br />
geen data<br />
Dieleman et al 2008; de Mos et al 2007<br />
Populatie<br />
12.552.000 volwassenen (≥20 jaar)<br />
<strong>Chron<strong>is</strong>che</strong> <strong>pijn</strong> (VAS ≥ 5) <strong>in</strong>cidentie<br />
Geen data<br />
Neuropath<strong>is</strong>che <strong>pijn</strong><br />
820/100.000 pj<br />
Post-herpet<strong>is</strong>che<br />
neuralgie<br />
41,8/100.000 pj<br />
Trigem<strong>in</strong>us neuralgie<br />
28,9/100.000 pj<br />
Diabet<strong>is</strong>che polyneuropathie<br />
72,3/100.000 pj<br />
fantoom <strong>pijn</strong><br />
2,2/100.000 pj<br />
Rug <strong>pijn</strong> met radiculopathie<br />
210,4/100.000 pj<br />
Arthrit<strong>is</strong><br />
geen data<br />
Osteoarthrit<strong>is</strong><br />
geen data<br />
Rheumatoide arthrit<strong>is</strong><br />
geen data<br />
Complex Regionaal Pijn<br />
Syndroom<br />
26,2/100.000 pj
Prevalentie van specifieke chron<strong>is</strong>che <strong>pijn</strong> <strong>in</strong> Nederland<br />
Rug<strong>pijn</strong><br />
geen data<br />
Lage rug<strong>pijn</strong><br />
21,2%<br />
Schouder/Nek <strong>pijn</strong><br />
15,1%/14,3%<br />
Lage rug<strong>pijn</strong> zonder<br />
radiculopathie<br />
geen data<br />
Breivik et al 2006, Kerssens et al<br />
2002, Picavet et al 2003<br />
Populatie<br />
12.552.000 volwassenen (≥20 jaar)<br />
<strong>Chron<strong>is</strong>che</strong> <strong>pijn</strong> (VAS ≥ 5) prevalentie<br />
Matige tot ernstige chron<strong>is</strong>che <strong>pijn</strong>: 18%<br />
Neuropath<strong>is</strong>che <strong>pijn</strong><br />
geen data<br />
Post-herpet<strong>is</strong>che<br />
neuralgie<br />
geen data<br />
Trigem<strong>in</strong>us neuralgie<br />
geen data<br />
Diabet<strong>is</strong>che polyneuropathie<br />
fantoom <strong>pijn</strong><br />
geen data<br />
geen data<br />
Rug <strong>pijn</strong> met radiculopathie<br />
♀ 8,3% /♂10,3%<br />
Arthrit<strong>is</strong><br />
geen data<br />
Osteoarthrit<strong>is</strong><br />
Knie ♀ 13,6% / ♂ 10,1%<br />
Heup ♀ 9,6% /♂ 3,9%<br />
Rheumatoide arthrit<strong>is</strong><br />
♀ 4,6% /♂ 1,6%<br />
Complex Regionaal<br />
Pijn Syndroom<br />
5,2%
Prevalentie chron<strong>is</strong>che aandoen<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> Nederland
Beperk<strong>in</strong>gen epidemiolog<strong>is</strong>che data<br />
Forse leemtes <strong>in</strong> data<br />
De kwaliteit van de studies <strong>is</strong> beperkt<br />
Beperkte duidelijkheid over representativiteit<br />
Beschrijvende studies zonder aanpass<strong>in</strong>gen voor<br />
verstor<strong>in</strong>gen<br />
Zelfrapportage zonder bevestig<strong>in</strong>g van de diagnose<br />
Geen eenduidige def<strong>in</strong>itie en classificatie
Sociaal – econom<strong>is</strong>che gevolgen van chron<strong>is</strong>che <strong>pijn</strong><br />
Rapport van de “Chief Medical Officer” Groot Brittannië<br />
£3.8 miljard per jaar kosten <strong>pijn</strong> bij volwassenen<br />
£584 millioen per jaar wordt gespendeerd aan<br />
<strong>pijn</strong>medicatie op voorschrift<br />
25% van de patienten verliest <strong>zijn</strong> baan<br />
Report of the Chief Medical Officer 2009 London: Department of Health
Bev<strong>in</strong>d<strong>in</strong>gen<br />
Er <strong>is</strong> een hoge <strong>in</strong>cidentie en prevalentie<br />
Niet iedereen wordt behandeld, er <strong>is</strong> een grote variatie aan<br />
behandel<strong>in</strong>gen, relatief veel patiënten ervaren de<br />
behandel<strong>in</strong>g als <strong>in</strong>adequaat<br />
<strong>Chron<strong>is</strong>che</strong> <strong>pijn</strong> heeft een forse impact op kwaliteit van<br />
leven, ADL, stemm<strong>in</strong>g, <strong>ziekte</strong>verlof en gaat gepaard met<br />
aanzienlijke directe en <strong>in</strong>directe kosten
<strong>Chron<strong>is</strong>che</strong> <strong>pijn</strong> <strong>is</strong> <strong>“een</strong> <strong>ziekte</strong> <strong>in</strong> <strong>zijn</strong> <strong>eigen</strong> <strong>recht”</strong><br />
Pijn <strong>is</strong> een belangrijks gezondheidsprobleem <strong>in</strong> Europa.<br />
Hoewel acute <strong>pijn</strong> redelijkerwijs beschouwd kan worden als een<br />
symptoom van een <strong>ziekte</strong> of beschadig<strong>in</strong>g, <strong>is</strong> een chron<strong>is</strong>ch en<br />
terugkerende <strong>pijn</strong> een specifiek gezondheids probleem,<br />
<strong>“een</strong> <strong>ziekte</strong> <strong>in</strong> <strong>zijn</strong> <strong>eigen</strong> <strong>recht”</strong>
“Een <strong>ziekte</strong> <strong>in</strong> <strong>zijn</strong> <strong>eigen</strong> <strong>recht”</strong><br />
Naast <strong>pijn</strong>:<br />
• Immobiliteit<br />
• Verm<strong>in</strong>derde werk<strong>in</strong>g immuunsyteem en toename vatbaarheid voor <strong>ziekte</strong>n<br />
• Verstoorde slaap<br />
• Slechte eetlust en voed<strong>in</strong>gstoestand<br />
• Afhankelijkheid van medicatie<br />
• Afhankelijkheid van familie en andere verzorgers<br />
• Overmatig en onju<strong>is</strong>t gebruik van gezondheidszorgsysteem<br />
• Slecht uitvoeren werk of onmogelijkheid te werken, beperk<strong>in</strong>gen<br />
• Sociale <strong>is</strong>olatie<br />
• Angst<br />
• Bitterheid, frustratie, depressie, suicide
Leemte aan kenn<strong>is</strong><br />
Poort Theorie van Melzack en Wall<br />
Willem Noordenbos Patrick Wall en Ronald Melzack
Leemte aan kenn<strong>is</strong><br />
Mechan<strong>is</strong>me georienteerde behandel<strong>in</strong>g<br />
Clifford Woolf
Educatie<br />
“Report Pa<strong>in</strong> Education”<br />
Special Interest Group of the Brit<strong>is</strong>h Pa<strong>in</strong> Society<br />
Pijn educatie van artsen <strong>in</strong> opleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong> Groot<br />
Brittannië <strong>is</strong> <strong>in</strong>adequaat<br />
Gemiddelde tijd gespendeert aan <strong>pijn</strong>geneeskunde<br />
door een student geneeskunde tijdens de opleid<strong>in</strong>g<br />
<strong>is</strong> 13 uur<br />
Brit<strong>is</strong>h pa<strong>in</strong> society 2009
Tijd voor verander<strong>in</strong>g<br />
Charles Darw<strong>in</strong>:<br />
Het <strong>is</strong> niet het sterkste ras dat overleeft, ook<br />
niet het meest <strong>in</strong>telligente, maar zij die het<br />
meest kunnen veranderen<br />
Als de gezondheidszorg iets wil doen met de<br />
problemen van chron<strong>is</strong>che <strong>pijn</strong>patienten<br />
moeten er verschillende aspecten <strong>in</strong> de huidige<br />
praktijk veranderen
Pijn <strong>is</strong> van iedereen en van niemand<br />
Het special<strong>is</strong>me <strong>pijn</strong>geneeskunde<br />
D<strong>is</strong>easemanagement<br />
Wetenschappelijk onderzoek
Het special<strong>is</strong>me <strong>pijn</strong>geneeskunde<br />
Verbred<strong>in</strong>g en verdiep<strong>in</strong>g<br />
Reg<strong>is</strong>ter<br />
Richtlijnen<br />
Onderwijs
Het special<strong>is</strong>me <strong>pijn</strong>geneeskunde<br />
Verbred<strong>in</strong>g en verdiep<strong>in</strong>g<br />
Reg<strong>is</strong>ter<br />
Richtlijnen<br />
Onderwijs
Het special<strong>is</strong>me <strong>pijn</strong>geneeskunde<br />
Verbred<strong>in</strong>g en verdiep<strong>in</strong>g<br />
Reg<strong>is</strong>ter<br />
Richtlijnen<br />
Onderwijs
D<strong>is</strong>easemanagement<br />
Cochrane effective Practice and Organ<strong>is</strong>ation of Care Group<br />
Professionals<br />
Organ<strong>is</strong>atie<br />
F<strong>in</strong>anciën<br />
Wet
Interventie bij professionals<br />
Awareness<br />
Richtlijnen<br />
Educatie
Interventie bij professionals<br />
Awareness<br />
Richtlijnen<br />
Educatie
Interventie bij professionals<br />
Awareness<br />
Richtlijnen<br />
Educatie
Interventie op organ<strong>is</strong>ator<strong>is</strong>che gebied<br />
Zorgverlener gericht<br />
Patiënt gericht<br />
Monitor<strong>in</strong>g van kwaliteit
Interventie op organ<strong>is</strong>ator<strong>is</strong>che gebied<br />
Zorgverlener gericht<br />
Patiënt gericht<br />
Monitor<strong>in</strong>g van kwaliteit
Interventie op organ<strong>is</strong>ator<strong>is</strong>che gebied<br />
Zorgverlener gericht<br />
Patiënt gericht<br />
Monitor<strong>in</strong>g van kwaliteit
Interventie op F<strong>in</strong>ancieel gebied<br />
Belon<strong>in</strong>g voor zorgverbeter<strong>in</strong>g<br />
ketenzorg<br />
Diagnose Behandel Comb<strong>in</strong>atie<br />
Multid<strong>is</strong>cipl<strong>in</strong>aire DOT
Interventies via wettelijke maatregelen<br />
Kwaliteitswet zorg<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen
Onderzoek<br />
Mechan<strong>is</strong>me georiënteerde behandel<strong>in</strong>g<br />
Translationeel onderzoek<br />
Kl<strong>in</strong><strong>is</strong>che effect studies<br />
Zorgonderzoek<br />
Onderzoekssubsidie
Dank voor de aandacht
Change language