VITAMINE D – wat doen we ermee ? - Yulius

Resultaten
Alle vrouwen bleken bij aanvang ernstig deficiënt te zijn: de eerste
gemeten spiegels waren alle onder de 20 nmol/l, 40% zelfs kleiner
of gelijk aan 10 nmol/l. Bij nameting waren de spiegels duidelijk
verbeterd, doch bij ruim een derde nog steeds te laag (zie figuur 1)
ondanks voorlichting, verwijzing naar de huisarts en het feit dat de
Figuur 1 Turkse vrouwengroep, eerste meting winter
2010-2011, tweede meting zomer 2011
25-hydroxy vitamine D (nmol/L)
120
100
80
60
40
20
0
65
60
55
50
45
40
35
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16
Patiëntes (1 t/m 16)
Ondergrens (50 nmol/L) bij ouderen vlgs richtlijn Gezondheidsraad
2008 en ondergrens vgls Amerikaanse richtlijn 2010
Ondergrens (30 nmol/L) bij volwassenen vlgs richtlijnen
Gezondheidsraad 2008
Ondergrens (12,5 nmol/L) grote kans PTH stijging en rachitis/
osteomalacie
Eerste meting
Nameting
Figuur 2 Gemiddelde spiegels van vitamine D zoals in het
laboratorium van het Albert Schweitzerziekenhuis bepaald in
de afgelopen 3 jaren
Gemiddelde waarde (nmol/l)
J F M A M J J A S
O
N
D
1134 1095 1421 1231 1176 1391 1281 1210 1422 1464 1658 1504
Gemiddelde waarde (nmol/l)
Maanden
Aantal bepalingen
Grenswaardes voor vitamine D
Afhankelijk van de leeftijd hanteert de Gezondheidsraad in 2008 een
grens van 30 of 50 nmol/l (zie figuur 1).
Bij een aantal gevonden verbanden tussen ziekte en vitamine D
status zijn U-vormige curves gevonden, volgens recente literatuur
zou de optimale spiegel rond de 70-80 nmol/l zijn xvi en in elk geval
niet onder de 50. Van toxiciteit spreekt men pas bij spiegels boven de
220 nmol/l.
Correspondentieadres: Yulius Academie, Mathenesserlaan 202, 3014 HH Rotterdam
afname in de zomermaanden plaatsvond. Ter vergelijking geven
we de waarden die als ondergrens aangegeven worden, de waarde
waaronder het risico op rachitis en osteomalacie sterk verhoogd
is, en de gemiddelde spiegels van het laboratorium van het Albert
Schweitzerziekenhuis te Dordrecht.
Discussie
Bij allochtone Nederlanders is een percentage van 50-
80% vitamine D-deficiëntie beschreven xiv , xv , wij vinden
in deze doelgroep een percentage van 100%. Op onze
breedtegraad is sprake van seizoenschommeling: de
gemiddelde waarden tussen zomer en winter verschillen
ongeveer 20 nmol/l, zoals ook in figuur 2 zichtbaar is.
Het effect van voorlichting en vitamine D suppletie op
de gemeten spiegels binnen dit project is groter dan
deze seizoenschommeling. Desalniettemin bleven bij de
meeste vrouwen de waarden onder de 50 nmol/l. Het
effect van vitamine D suppletie op de lichamelijke en
psychologische klachten is niet onderzocht. Een aantal
vrouwen rapporteerden spontaan dat ze minder moe
waren en minder last hadden van zware spieren, doch zij
kregen ook een psychiatrische behandeling met onder
meer psychofarmaca. Onze vervolghypothese is dat een
deel van de klachten van bijvoorbeeld Turkse vrouwen,
mede zou kunnen berusten op vitamine D-deficiëntie; hetzij
via een rechtstreeks effect van vitamine D, hetzij via het
calciummetabolisme. Dit vergt nader onderzoek.
Conclusie
Vitamine D-deficiëntie vormt een substantieel probleem
waar nog veel winst valt te behalen. In de Turkse
vrouwengroep bij Yulius bleek 100% een ernstige deficiëntie
te hebben. Om de vitamine D status van psychiatrische
patiënten, en van hen allochtone vrouwen in het bijzonder,
te verbeteren, zal actief en laagdrempelig gesuppleerd
moeten worden en voorlichting gegeven moeten worden.
Met voorlichting in eigen taal en treatment as usual door
huisartsen bleken bij de meerderheid van de vrouwen de
spiegels duidelijk te stijgen doch slechts drie van de
14 vrouwen bereikte een waarde van 50 nmol/l of hoger.