Factsheet Grip op je dip

Depressieve jongeren
Depressie is een ernstige psychiatrisch stoornis die jaarlijks een groot
aantal jongeren in Nederland treft. Door depressieve symptomen in een
vroeg stadium aan te pakken, kan een klinische depressie voorkomen
worden (1). Daarom werd de preventiecursus ‘Grip op je dip’ ontwikkeld
voor jongeren met depressieve klachten. Maar de doelgroep werd
nauwelijks bereikt. Dit was aanleiding een internetvariant van de cursus te
maken. Hier kunnen jongeren anoniem aan deelnemen (2). Resultaten van
een pilotstudie laten zien dat met deze interventie de doelgroep bereikt
wordt en dat depressieve klachten verminderen (3).
Stepped-care aanbod Grip op je dip
Maar Grip op je dip behelst meer. Het is een compleet stepped care aanbod met lichte en
zwaardere vormen van preventieve interventies. Grip op je dip biedt universele, selectieve
en geïndiceerde preventie. Naast de online cursus kunnen jongeren zelf aan de slag met de
geboden tips op de website. Hier is ook evidence-based informatie over depressie en over
effectieve hulpmogelijkheden te vinden. De e-mailservice van grip op je dip biedt jongeren
kortdurende ondersteuning door een ggz-professional.
Website
Op de website www.gripopjedip.nl staat nieuws en informatie, maar jongeren kunnen er
ook tips, ervaringen en een zelftest vinden. Daarnaast kunnen zij zich aanmelden voor de
online cursus of contact zoeken met een ‘dipdeskundige’ via de e-mailservice.
Depressie: de cijfers
Eén op de vijf jongeren
heeft depressieve
klachten
Eén op de
tweeëntwintig jongeren
heeft last van een
depressie volgens
DSM-IV normen
De 1 jaarsprevalentie
onder jongeren in
Nederland ligt tussen
de 5% en 8%
Omgerekend zijn dat
jaarlijks circa 50.000
jongeren in de leeftijd
12-15 jaar
Je leert met je
gevoelens en
emoties omgaan,
zodat je die
aankomende
dip kan
voorkomen.
Ik kan nu weer
lol maken.
De cursus kan
écht helpen!
- Anoniem -
Wat is Grip op je dip?
Een stepped-care aanbod,
bestaande uit:
Psycho-educatie op de
website
Kortdurende emailondersteuning
Online groepscursus
voor jongeren van
16-25 jaar met
depressieve klachten
Fijn dat er een
plek is waar je
met zulke
vragen heen
kunt!
- Meisje, 25 jaar -

E-mailservice
De e-mailservice van Grip op je dip biedt kortdurende ondersteuning
op maat. Jongeren kunnen in maximaal acht e-mailcontacten hun
problemen bespreken met een ggz-preventiewerker: een
zogenaamde ‘dipdeskundige’. Er wordt gebruik gemaakt van
methodieken uit zowel de cognitieve als de oplossingsgerichte
therapie. Zo nodig wordt gericht doorverwezen.
Online cursus
De cursus wordt in een beveiligde chatbox gegeven en begeleid door getrainde ggz-
preventiewerkers. Er vinden zes wekelijkse sessies van anderhalf uur plaats voor groepjes
van maximaal zes jongeren. Het is een cognitief gedragstherapeutische interventie,
gebaseerd op de effectief bewezen Coping with Depression Course van Lewinsohn & Clarke
(4). Verschillende methodieken zijn samengebracht, waaronder
elementen van de cognitieve therapie, sociale leertheorie en
probleemoplossende therapie. Het draait bij de wekelijkse sessies om
het ontdekken en omzetten van irreële negatieve gedachten in reële
gedachten. Daarnaast wordt gewerkt aan het verhogen van plezierige
activiteiten in het dagelijkse leven en wordt er een stemmingsmeter
bijgehouden. De nadruk ligt op de gezonde kant; er wordt uitgegaan
van de kracht en niet van de klacht. De cursus wordt aanboden ter voorkoming van
verergering van de depressieve klachten en als nazorg na de hulpverlening.
Organisatie Grip op je dip
Grip op je dip online is een samenwerkingsverband
van het Trimbos-instituut, DeJutters, Dimence en
Indigo. Een stuurgroep met managers van de betrokken instellingen en een projectgroep
met preventiewerkers en wetenschappelijk medewerkers dragen zorg voor het primaire
proces in de backoffice, de financiële organisatie, monitoring, onderzoek en innovatie van
het aanbod. Naast de kernpartners, zijn er sinds de start van Grip op je dip online negen
andere ggz-instellingen aangehaakt voor uitvoering van de online cursus. De e-mailservice
is een samenwerkingsverband van De Jutters, Dimence en Indigo. Zij verzorgen de
uitvoering van deze ondersteuning. Met het oog op kwaliteitsbewaking worden trainingen
georganiseerd voor de uitvoerders van
betrokken instellingen en vinden er jaarlijks
intervisiebijeenkomsten plaats.
Bereik
E-mailservice
Kortdurende
ondersteuning op maat
Maximaal 8
e-mailcontacten met
een dipdeskundige
Cognitieve en
oplossingsgerichte
therapie
Ik heb er veel
aan gehad. Ik
weet nu hoe ik
moet handelen
in bepaalde
situaties.
Hartstikke
bedankt!!
- Meisje, 16 jaar -
Online groepscursus
Gestructureerde
cognitief-
gedragstherapeutische
behandelvorm in
groepsverband
Gebeurtenis, Gevoel en
Gedachtenschema
speelt centrale rol
In een beveiligde
chatbox
Begeleid door ggzpreventiewerker
Zes wekelijkse sessies
van anderhalf uur
Maximaal zes jongeren
per groep
Samenwerking:
Uitvoerende instellingen
online cursus:
Trimbos-instituut
Context De Jutters
Adhesie/Mediant
Dimence
Ggz Indigo Groningen
Ggz Delfland
Ggz Land van Cuijk
Ggz Den Bosch Reinier
van Arkelgroep

Om het bereik van Grip op je dip te optimaliseren, wordt bijvoorbeeld regionale
voorlichting gegeven en worden voorlichtingsmaterialen breed verspreid. Ook worden
banners geplaatst op populaire jongerensites en aansprekende spotjes op de goed
bezochte website van Grip op je dip.
De bereikcijfers in 2007 en 2008 staan in onderstaande tabel weergegeven. Van de
aangemelde jongeren die zijn afgewezen voor de online cursus wordt het merendeel op
maat doorverwezen naar de reguliere hulpverlening vanwege te ernstige problematiek.
Jaarlijks worden er circa 40 online cursussen uitgevoerd.
Mentaal Vitaal
Deze factsheet is ontwikkeld in het kader van het Mentaal Vitaal deelproject Grip Extra
Aanbod. Het overkoepelende Mentaal Vitaal project bestaat uit diverse
projecten die erop gericht zijn gezondheidswinst te verhogen door het
aanbieden van e-mental health interventies aan burgers met
depressieklachten. Projectresultaten zullen in de toekomst ook moeten
leiden tot besparingen op de zorgkosten.
Het Mentaal Vitaal project is gefinancierd door het Ministerie van
Volkgezondheid Welzijn en Sport en wordt uitgevoerd door het
Trimbos-instituut in samenwerking met ggz-instellingen en stakeholders als
zorgverzekeraars.
Gemiddelde bereikcijfers 2007 & 2008
Informatieve website: bezoekers per maand (universele preventie) 7000
Kortdurende e-mail ondersteuning (selectieve preventie) 1300
Toeleiding: aanmeldingen + screening online groepscursus 824
Toegelaten cursisten online groepscursus (geïndiceerde preventie) 537
Literatuur
1. Cuijpers, P., Smit, F. (2004). Subklinische depressie: een klinisch relevante conditie?
Tijdschrift voor psychiatrie, 50, 519-528
2. Gerrits, R., Niewijk, A., Sas, S., Visscher, R., & Zanden, R. van der (2006). Gripopjedip
online cursus. Een preventieve groepscursus via internet voor jongeren van 16-25 jaar met
depressieve klachten. Handleiding voor cursusbegeleiders. Utrecht: Trimbos-instituut
3. Gerrits, R., Zanden, R. van der., Visscher, R., & Conijn, B. (2007). Master your mood
online: A preventive chat group intervention for adolescents. Australian e-Journal for the
Advancement of Mental Health, 6 (3)
4. Lewinsohn, P.M., Clarke, G.N. (1984). Group treatment of depressed individuals: The
Coping With Depression Course. Advances in Behaviour Research and Therapy, 6, 99-114