pagina 1 van 12 Rechtspraak.nl - LJN: BZ0403 13-2-2013 http ...

Rechtspraak.nl - LJN: BZ0403
pagina 7 van 12
hoedanigheid van rechtsopvolger van ABB T&D. ABB T&D heeft zich als instrument laten gebruiken en
de verboden kartelafspraken feitelijk uitgevoerd bij het Eemshaven project. Ter zake treft haar
voldoende verwijt om de schade ook aan ABB B.V. te kunnen toerekenen. De rechtbank motiveert dit
als volgt.
4.10. Het feit dat een moedervennootschap aansprakelijk is gesteld en een geldboete is opgelegd
voor verboden gedragingen, die mogelijk geheel of ten dele zijn uitgevoerd door een
dochtervennootschap, omdat zij alle aandelen houdt in die dochtervennootschap en die
dochtervennootschap niet zelf haar marktgedrag bepaalt, impliceert niet zonder meer dat die
dochtervennootschap ook zelf civielrechtelijk aansprakelijk is voor de schade die het gevolg is van die
verboden gedragingen. In het bijzonder dwingt daartoe niet het Europeesrechtelijk beginsel dat de
nationale wetgever en rechter bij schending van artikel 101 lid 1 VwEU ten behoeve van de
gelaedeerden de volle werking van het in die bepaling gegeven recht op schadevergoeding dienen te
verzekeren. De gelaedeerden kunnen immers voor die schadevergoeding de veroordeelde moeder
aanspreken en zich vervolgens, zo nodig, via beslag op aandelen verhalen op de
vermogensbestanddelen van de dochter.
Voor een eigen civielrechtelijke aansprakelijkheid is in beginsel vereist dat de dochtervennootschap
ook zelfstandig een verwijt kan worden gemaakt. Dit is het geval indien kan worden aangenomen dat
die dochter bekend was of geacht kan worden (globaal) bekend te zijn geweest met het bestaan van
het kartel en de daar gemaakte afspraken, alsmede met het feit dat zij werd ingezet om die afspraken
te implementeren.
In de stellingname van TenneT c.s. ligt besloten dat zij menen dat dit in deze zaak het geval was en
de rechtbank oordeelt dat dit ook kan worden aangenomen.
4.11. Immers, dat ABB T&D zelf niet bekend was met het kartel hebben ABB c.s. in hun uitgebreide
conclusie van antwoord (en de daaraan voorafgaande incidenten) niet aangevoerd. ABB c.s. hebben
daar volstaan met de tegenwerping dat ABB B.V. geen adressaat is van de Beschikking en dat het in
het Europees recht gehanteerde concept ‘economische eenheid’ geen opgeld doet in het Nederlandse
civiele aansprakelijkheidsrecht.
Maar hier gaat het niet om dat concept. Het gaat hier ook niet om de zogenaamde doorbraak van
aansprakelijkheid, waarbij een (rechts)persoon aansprakelijk kan worden gehouden voor een
tekortkoming of onrechtmatige daad van een andere, bijvoorbeeld door hem bestuurde, (rechts)
persoon. Het gaat hier om de vraag of ABB T&D als feitelijk handelende entiteit in een samenstel van
handelingen, die tezamen een concrete onrechtmatige daad opleveren, ter zake een voldoende ernstig
zelfstandig verwijt kan worden gemaakt. Dat is het geval indien ABB T&D geacht moet worden zich
bewust te zijn geweest of bewust te hebben moeten zijn van de onrechtmatigheid van het gezamenlijk
handelen.
4.12. De omstandigheid dat ondergeschikten, die hebben meegewerkt aan de aanbieding en de
totstandkoming van Overeenkomst, mogelijk niet bekend zijn geweest met het bestaan van het kartel,
doet daarbij niet ter zake. In dit verband memoreert de Beschikking (§ 170 e.v.) dat de kartelleden
vergaande maatregelen troffen om hun kartelactiviteiten te verbergen, onder meer door gebruik van
codenamen en (privé)communicatiemiddelen met versleutelde boodschappen. Nodig, maar ook
voldoende, is dat die bekendheid aanwezig was bij hogere personen of organen wier wetenschap aan
ABB T&D kan worden toegerekend.
En bij ABB T&D was die wetenschap in elk geval aanwezig bij haar hoogste orgaan, haar (indirect)
enig aandeelhouder ABB Ltd., die immers zelf de kartelafspraken maakte.
4.13. Daarnaast beschouwt de rechtbank als onvoldoende gemotiveerd betwist, dat die wetenschap
ook aanwezig was of aanwezig geacht kon worden bij het formele statutair bestuur van ABB T&D. De
rechtbank motiveert dit als volgt.
4.14. Na de twee incidenten en hun conclusie van antwoord hebben de advocaten van ABB c.s. voor
het eerst op de comparitie van partijen betwist dat ABB B.V. bekend was met het bestaan van het
kartel en de daarbij gemaakte afspraken. Op die comparitie heeft ABB B.V. zich laten
vertegenwoordigen door haar advocaten. Ondanks de opdracht in het comparitievonnis is voor ABB
B.V. niemand verschenen die persoonlijk van de zaak op de hoogte is en uit eigen wetenschap kan
verklaren over de feitelijke gang van zaken en de interne organisatie (mevrouw Speekenbrink was
daar namens ABB Ltd.).
http://zoeken.rechtspraak.nl/default.aspx
13-2-2013