Lees hier het reisverslag - Gonneke Huizing

Dagboek uit China.
Dit dagboek vormt een verslag van onze reis naar China in 2008. Voor Jan-Pieter en mij is het
de vierde keer dat wij naar China gaan. Eerst in 1995 om Anne Lynn op te halen. Daarna in
1997 met Anne Lynn om Myrthe op te halen. Daarna in 2004 op vakantie. Een vakantie die
tevens een rootsreis voor onze dochters was. En nu benutten we de meivakantie voor weer een
rootsreis die tevens een mooie vakantie belooft te worden.
Vrijdag 25 april 2008.
Vertrek naar China.
De laatste spullen worden ingepakt. We hebben allemaal een grote tas (XXL) die maximaal
twintig kilo mag wegen. En verder een rugzak waarvan we hopen dat die als handbagage mee
mag. Voor onze vrienden in Guiyang, Cor en Trudy Staalman, nemen we koffie, hagelslag en
drop mee. Verder hebben we ook cadeautjes bij ons voor kinderen en personeel van het
kindertehuis in Zunyi.
Met de trein gaan naar Schiphol. Daar hebben we afgesproken met Arthur en Ansje die ook
naar China gaan met hun dochters Sjoukje en Lily. Zij reizen via Parijs naar Hongkong. Na
enig heen en weer gebel, wij zitten al buiten de EU zone, zij er nog in, vinden we elkaar en
eten we samen een hapje.
Zaterdag 26 april.
We vliegen op Beijing met China Southern Airlines. Daar vliegen we direct door met een
binnenlandse vlucht naar Chengdu. Het was de bedoeling dat we dit rechtstreeks zouden
vliegen met de KLM, maar die vlucht was de maandag ervoor geannuleerd.
Door de gewijzigde vlucht zitten we van Beijing naar Chengdu verspreid in het vliegtuig en
hebben we in Chengdu maar krap twee uur de tijd om over te stappen.
Gelukkig lukt het mij om met de buurman van Anne Lynn te ruilen en Jan-Pieter en Myrthe
zitten al bij elkaar in de buurt.
Nu maar hopen dat we de binnenlandse vlucht van Chengdu naar Guiyang gaan halen. De
overstaptijd is kort en we komen ook nog iets vertraagd in Chengdu aan., maar het lukt.
Ondanks de omweg via de hoofdstad van China, komen we op de geplande tijd in Guiyang
aan.

Helemaal fijn dat Cor en Trudy ons ophalen van het vliegveld Guiyang en ons naar het hotel
brengen. In dat hotel waren we in 2004 ook. Het heette toen nog Miracle Hotel, maar is nu
omgedoopt tot Ramada Plaza.
Doodmoe en afgedraaid willen we gaan slapen in de gereserveerde kamers naast elkaar met
een tussendeur. Maar helaas, de mensen die er uit hadden gemoeten, waren niet gegaan en
waren de hele dag onbereikbaar. Nou ja, jullie kennen mij, dus toen sloeg de stress pas goed
toe. Nog een slapeloze nacht (oorzaak: kinderen verderop in de gang) na de slapeloze
vliegtuignacht. Het hotel belooft ons de volgende dag wel connected rooms te hebben.
Toch onacceptabel, dus Trudy haalt in het Chinees alles uit de kast om het hotel te bewegen
ons connected rooms te geven. En uiteindelijk krijgen we ze, op een andere etage.
Zondag 27 april
Om 9.00 uur vanochtend (drie uur ‟s nachts bij jullie dus) staat Trudy in haar MPV voor ons
hotel om ons mee te nemen naar de dienst bij hen thuis.
Er zijn veel mensen, allen Engelsen. Er logeert ook een Engelse vriendin bij Cor en Trudy
met drie Chinese dochters waarvan er een, net zo oud als Myrthe, in hetzelfde kindertehuis
heeft gezeten in dezelfde tijd. Bijzonder. Jammer toch dat voor de kinderen taal dan een
barrière vormt om met elkaar te praten.
Verder niet zoveel bijzonders gedaan. Kinderen hebben zich vooral ‟s middags goed vermaakt
met de andere kinderen en we zijn om zeven uur weer in het hotel. We bekijken nog een film
en vallen halverwege in slaap, want de jetlag speelt ons af en toe nog behoorlijk parten.
Maandag 28 april.
Maandagmorgen gaat Anne Lynn met Trudy het kopieer- en printapparaat kopen dat we
cadeau gaan doen aan het weeshuis in Zunyi waar Anne Lynn vandaan komt. Myrthe, Jan-
Pieter en ik gaan lopend Guiyang in om te winkelen. Het is vooral veel lopen en kijken en
weinig winkelen.
Maandag gaan we in de middag mee met Cor. Hij doet een project in een kindertehuis in
Guiyang en gaat daar twee keer in de week spelen met de kinderen. Ze werken met
vrijwilligers en er mogen altijd maximaal 10 mee. Omdat er deze week niet zoveel zijn,
kunnen wij alle vier mee.
Het is schrikken en slikken als we de zaaltjes opgaan. Een afdeling met gehandicapte kinderen
die veelal twee aan twee in hun bedjes liggen. Erg fris ruikt het er niet. Twee keer per dag
krijgen ze wat te eten en zo te zien, worden ze ook niet vaker verschoond. Natuurlijk pak ik
de kleintjes op, daarvoor zijn we er tenslotte, maar ik moet wel wat overwinnen. Kijk vooral
naar de lieve koppies en mijn hart breekt. Wat voor leven gaan deze kinderen tegemoet. Een
leven lang opgesloten. Het personeel doet wat het kan, maar met zo weinig verzorgsters en
zoveel kinderen is het behelpen.
Een paar peuters zijn er nog maar net en die klampen zich vast om je nooit meer los te laten.
Een klein manneke, dat in een hoekje gedrukt staat is in eerste instantie erg bang van ons en
knijpt steeds zijn ogen stijf dicht als ik toenadering zoek. Hij is nog maar net in het
kindertehuis. Uiteindelijk pak ik hem op en schrik van zijn gewicht en van wat ik voel. Zo
mager. Het jochie geniet van het contact en later loopt Anne Lynn nog een uur met hem rond.
Het afscheid van dit kind is afschuwelijk. Vreselijk om dit kind neer te zetten, je om te
draaien en te gaan. Bij de deur kijken we om. Stil verdriet in een gezichtje dat nat is van
tranen. Een beeld om nooit te vergeten.
Later in de middag laten we nog bij een Chinese fotograaf van ons gezin een staatsieportret
maken om cadeau te kunnen doen aan het weeshuis in Zunyi.

Dinsdag 29 april.
Het is nu alweer dinsdag 29 april half tien in de morgen, We gaan zo meteen met Trudy naar
een klein stadje in de buurt, een stadje waar het oude China bewaard is gebleven.
Het oude stadje met de naam Qing Yan, is erg mooi. Typisch Chinese ambachten,
schitterende, in oude stijl herstelde huizen en heel veel winkeltjes. We treffen een troep
Chinese artiesten die in oude Chinese karakters een boodschap van vriendschap voor Anne
Lynn en Myrthe op rijstpapier hebben gezet. Ze willen allemaal met Jan-Pieter op de foto.
Op de terugweg rijden we langs het ziekenhuis van Guiyang, waar een gezin uit de bergen
bivakkeert van wie de 5 jarige zoon geopereerd is aan een schisis. Cor en Trudy bekostigen
veel van deze operaties, zo ook deze. Leerzaam voor onze kinderen om het verhaal van zo‟n
gezin te horen. Kind moet een uur heen en een uur terug lopen naar school door de bergen.
Ouders, voorheen boeren, werken beiden mee aan de aanleg van een weg om op die manier te
sparen voor een huis.
De medisch directeur en zijn vrouw, beide artsen, zijn erg aardig en bieden ons Chinese thee
aan en willen van alles weten over Anne Lynn en Myrthe. Erg handig dat Trudy Chinees

spreekt. Voor Anne Lynn is het wel moeilijk om voortdurend te blijven glimlachen. Dat moet
ze van mij, omdat ik geen sceptisch en kritisch pubergezicht wil als mensen iets tegen haar
zeggen of als er iets gebeurt wast haar niet bevalt. Geldt ook voor Myrthe trouwens. De
medisch directeur en de directeur bedrijfszaken poseren bereidwillig voor ons.
„s Avonds vieren we met Cor en Trudy en de jongens de verjaardag van David, hun middelste
zoon. We gaan met z‟n allen uit eten in een restaurant dat een mix is van westers en chinees.
Kinderen kunnen van alles uitzoeken, van salade tot pizza en van Chinese maaltijd tot
aardappels en van ijs tot gebak. Er verschijnt af en toe een vreemd ratjetoe van gerechten op
de kinderborden, maar ze genieten zeer.
Woensdag 30 april 2008.
Het is nu woensdag 30 april. We zijn erg benieuwd of de koningin afstand van de troon doet.
Het gerucht ging bij illegale Chinezen die zich in Ter Apel hebben gemeld in de hoop op een
nieuw generaal pardon. Horen we nog wel. Nieuws uit Nederland komt nu vertraagd binnen.
Vanochtend staat Trudy om 8.00 uur in het hotel samen met haar medewerkster Helen klaar
om met ons naar Zunyi te gaan, naar het kindertehuis van Anne Lynn. De rit verloopt heel wat
voorspoediger dan vier jaar geleden; dit keer over een spiksplinternieuwe tolweg, vierbaans.
Het is nog even spannend of we een benzinestation kunnen bereiken, want de diesel is op
rantsoen, dus staan bussen en vrachtwagens in enorme rijen (wachttijd vijf uur of als de diesel
op is, langer) en blokkeren op het eerste gezicht de doorgang.
Trudy echter is een zeer bedreven chauffeuse, dus zij weet de jeep toch aan de benzinepomp
te manoeuvreren.
In Zunyi is het even zoeken want er is zoveel bijgebouwd dat Trudy de plaats niet meer
herkent. Maar uiteindelijk komen we er natuurlijk toch. We worden allerhartelijkst ontvangen
met flesjes water en lekker fruit.

Anne Lynn en Myrthe mogen nog even kijken waar Anne Lynns bedje heeft gestaan. Er zijn
foto‟s van Anne Lynn die we nog niet hebben gezien. Wijs geworden door de vorige keer,
toen ik dat dus niet bedacht, maak ik er meteen foto‟s van en film ze ook nog. (videobeelden
zijn goed geworden) Er zijn verschillende mensen die zich Anne Lynn herinneren en ook
vertellen dat ze zo‟n grappig kindje was. Amper een jaar oud kon ze al dansen, aldus een van
de dames.
Anne Lynn ontmoet een meisje dat samen met haar in het kindertehuis was en daar nog steeds
woont. Erg prettige sfeer daar en ook liefdevol.
We worden uitgenodigd om met hen te gaan eten en worden we naar een chique restaurant
gedirigeerd waar ons de heerlijkste gerechten worden aangeboden. Ik denk dat het Anne Lynn
goed doet dat iedereen zo enthousiast over haar is en ook zo leuk en positief op haar reageert.
Na het eten nemen we afscheid en wandelen we nog in Zunyi rond. Erg leuke stad en
eigenlijk zonde dat we er niet een nachtje kunnen blijven. Het heeft nota bene een
voetgangersgebied met prachtige authentieke huisjes en winkeltjes. We bezoeken ook het
museum waarin zich de conferentieruimte bevindt waar Mao aan de macht is gekomen. Voor
veel Chinezen een soort bedevaartsoord.

Daarna weer terug naar huis over de snelweg waar we op een gegeven moment een jochie in
de kleuterleeftijd in zijn uppie over de paaltjes die de afscheiding van de rijbanen vormen,
zien huppelen. Links en rechts vliegen de auto‟s hem met een vaart voorbij. Onvoorstelbaar.
Morgenochtend naar Kunming, zo‟n 50 minuten vliegen hiervandaan.
Donderdag 1 mei
Vanochtend staan we vroeg op, omdat we om acht uur naar het vliegveld worden gebracht.
Het is erg rustig op het vliegveld, bijna geen mens. Met een bus worden we even later naar
ons vliegtuig van China Eastern getransporteerd, een vrolijk gebloemd, „niets aan de hand‟
toestel. Wel een beetje klein, maar ach. Alles verloopt heel snel en efficiënt.
Nog geen uur na vertrek zitten we alweer in de taxi in de plaats van bestemming; twee taxi‟s
wel te verstaan, want de auto van het hostel is „broken‟, zoals degene die ons afhaalt uitlegt.
Gezellig hoor in twee taxi‟s door een loeidrukke stad. De chauffeurs slagen er wonderwel in
bij elkaar te blijven en rijden soms zelfs naast elkaar zodat ze kunnen overleggen door de
open raampjes.
Ons hostel, de Hump (www.thehumphostel.com), bevindt zich in een authentiek Chinees
gebouw. Mooie architectuur. Minder luxe natuurlijk dan de vier sterren, die we hadden in
Guiyang, maar onze kamer is schoon en fris en de kinderen slapen op een soort balkon, waar
ze via een trap in onze kamer opkomen. Helemaal prima.
In de middag lopen we even de stad in, maar er is hier een festival gaande en het is zo druk
dat je echt over de hoofden kunt lopen. De lol is er al snel af. Bij de Mac even lekker een
patatje eten en nu zitten we in ons hostel. De kinderen genieten, want ze hebben allebei een
computer in de centrale ruimte waar ze van hartelust op kunnen internetten. En dat is ook wel
even nodig na een week zonder.
‟s Avonds eten we op het terras van ons hostel. Een erg idyllisch terras midden in het oude
centrum van Kunming. Alhoewel minder luxe heeft een hostel toch ook wel voordelen.
Lekker terras om te lezen en te eten, te tafeltennissen en een voetbalspel te spelen. We maken
nog een ommetje en zijn onder de indruk van het zwaar opgetutte uitgaanspubliek.

Vrijdag 2 mei.
Vanochtend, vrijdag 2 mei, moeten we vroeg op na een zeer lawaaierige nacht. Onder ons
gedeelte van het hostel zit namelijk een disco. De oordopjes die op de kamer liggen, komen
dus goed van pas. Sterker nog, zonder hadden we het eerste gedeelte van de nacht geen oog
dicht gedaan. Een leuk experiment zo‟n hostel. Kijk, dat heb je nu in een vier sterren hotel
weer niet, dat soort geluidsoverlast. Maar ja, het is vanaf woensdag tot en met zondag ook
feest hier.
Na een Zwitsers ontbijt op het terras (jawel) worden we door een meisje van het hostel naar
het busstation gebracht voor een dagtrip naar het stenen woud (stone forest of Yunnan). We
worden tot in de bus begeleid en dan gaat onze begeleidster weer terug. Over een half uur zal
de bus vertrekken, zegt ze nog. Nou mooi niet dus, het duurt anderhalf uur voor de chauffeur
echt rijdt. Daarvoor rijdt hij wel een paar keer een stukje vooruit, waardoor wij steeds het idee
hebben dat we gaan, maar na dat stukje vooruit volgt dan onherroepelijk weer een stukje
achteruit, waarna de motor weer wordt uitgezet en de chauffeur weer uitstapt. Volstrekt
onbegrijpelijk.
Uiteindelijk rijden we dan toch en zijn binnen twee uur bij het stenen woud. Deze
bezienswaardigheid staat op de werelderfgoedlijst van Unesco. Het bestaat uit enorme
rotsformaties die zich in de Karstperiode hebben gevormd doordat water het zandsteen
uitholde.Geloof ik. In elk geval, zeer indrukwekkend.

Het is een zeer toeristische attractie vooral ook voor de mensen hier in goeden doen, want ze
hebben toegangsprijzen om U tegen te zeggen. Nou ja, voor ons redelijk normaal, maar voor
hier echt superduur. Zestig euro voor ons vieren; voor velen hier een half maandsalaris.
Prachtig om over de smalle paadjes en trappen te lopen met aan weerszijden metershoge
rotsen. Het is wel erg warm (rond de 35 graden), maar wat nog erger drukt, is dat we niet
zoveel geld meer hebben en we niet weten hoe duur de kaartjes voor de bus terug zijn. Die
kunnen namelijk alleen bij het stenen woud gekocht worden en niet al in Kunming. Er is een
bank, maar daar lukt het niet om geld te trekken. Dat kan alleen bij de Bank of China. Nou ja,
daar word je dan toch een beetje zenuwachtig van, maar uiteindelijk komt het goed. Er is een
Chinees die zwart 25 euro wil wisselen. De bus is niet duur. We hebben zelfs nog geld over
voor drinken en chips op de terugweg.
Zaterdag 3 mei.
Zaterdag 3 mei zijn we al op tijd op, omdat we met de bus naar Dali gaan. We moeten vanaf
ons hostel in twee taxi‟s (in verband met de bagage) naar het lange afstandsbusstation. Het is
wel zaak dat beide chauffeurs de bestemming op elkaar afstemmen, anders raak je elkaar nog

kwijt en dat is toch wel erg vervelend in een omgeving waar mensen niet of nauwelijks
Engels spreken. Maar het gaat goed. Na enig zoeken vinden we de bus naar Dali en deze keer
vertrekken we binnen het kwartier. Het is een mooie luxe bus met video en flesjes water.
Vroeg in de middag komen we in Dali aan, waar we “ontzettend” worden opgelicht door
twee taxichauffeurs die ons een vermogen (8 euro) laten betalen voor een rit van nog geen
half uur wederom in twee taxi‟s. Normaal kost dat nog geen 2 euro. Maar goed, hebben zij
ook een fijne dag. We hebben het wel door, want ze willen de meter niet gebruiken, maar ik
heb, zonder na te denken, al oké gezegd tegen mijn chauffeur, terwijl Jan-Pieter volhoudt
tegen zijn chauffeur dat hij de meter moet gebruiken. Zet mijn chauffeur de auto aan de kant
en zegt tegen mij dat ik tegen mijn man moet zeggen dat het veertig Yuan per taxi is.
Het hotel, Jims Tibetan Hotel, is erg mooi. Zie ook www.china-travel.nl bij Dali. Echt heel
sfeervol. Een prachtig authentiek Chinees gebouw waar we een prima familiekamer hebben.
Eigenlijk twee kamers met een tussendeur. De bedden hebben zachte matrassen en dat is
bijzonder want ook in de luxe hotels zijn de bedden vrij hard. Het hotel wordt gerund door
een echtpaar waarvan de man Chinees is (JIM) en de vrouw Nederlands (Henriëtte Buist).
De kinderen willen hier wel langer dan een nacht blijven en wij ook wel, maar ja, we zitten nu
eenmaal vast aan onze eigen planning.
We wandelen door het oude Dali en dat is echt heel erg mooi. Hier is nog zoveel van het oude
China bewaard gebleven en het wordt ook goed onderhouden. Dientengevolge is het ook
bijzonder toeristisch, maar ach, dat neem je dan maar op de koop toe.
In ons hotel zitten nog 4 (!) andere Nederlandse echtparen. Een ervan is verschrikkelijk blasé,
want aan het ontbijt kan men zich maar niet herinneren waar men in oktober toch ook alweer
heeft gezeten. O ja, dat was ook zo, Mongolië. Ik denk dat wij straks met kerst ook alweer
vergeten zijn dat we in de meivakantie in China zaten. Ontbijt hier is overigens erg
eenvoudig; enige negatieve puntje trouwens van dit verder goede hotel; aanrader!
Zondag 4 mei.
Zondag 4 mei staat om half negen een auto voor ons klaar die ons via de oude weg naar
Lijiang zal brengen. Er is een spiksplinter nieuwe weg, waarlangs je binnen drie uur in Lijiang
bent, maar wij, toeristen als we zijn, willen gedurende tien uur langs de oude weg hobbelend
en wel naar Lijiang reizen.

Onze chauffeur is een man van middelbare leeftijd die heel voorzichtig rijdt. Echt opvallend
in China. Hij toetert gedurende de hele trip misschien twee keer en dat is echt bijzonder, want
chauffeurs toeteren hier aan een stuk door.
Na een half uur stopt de chauffeur met onze instemming in het plaatsje Yudai en worden we
een soort museum binnengeleid van de Bai, een culturele minderheid hier. We zien een
typische Bai-ceremonie met veel muziek, dans en speciale drankjes, die ons aangeboden
worden.
Daarna rijden we door. Het uitzicht is prachtig, Veel sawa‟s, bergen en kleine dorpjes. Onze
chauffeur rijdt zo voorzichtig, dat ik af en toe de neiging heb om hem een beetje aan te
moedigen. En het is wel gek, als zo‟n man dan voorzichtig rijdt, wat natuurlijk alleen maar
goed is, gaan er allerlei gedachten door je hoofd: is hij nu zo zuinig op zijn auto of kent hij de
route niet? Heeft hij misschien nog maar net zijn rijbewijs? Is hij mogelijk moe of ziet hij het
gewoon allemaal niet zo goed? En dan opeens, in the middle of nowhere rijden we in een file.
Is er een botsing geweest tussen een vrachtwagen en een luxe personenauto. Die luxe
personenauto‟s zijn ook echt luxe, rijden idioot hard en halen onverantwoord in. Een boel
geldingsdrang hebben ze en ja, dat pakt dan af en toe niet goed uit. Ik bereid me al voor op
vele uren wachten en onze chauffeur gaat slapen. Maar gelukkig, na een half uur rijden we
alweer.
Tussen de middag doen we het oude boeddhistische bergklooster Jianchuan Shu Bao aan.
Voordat we het klooster in gaan, wordt er eerst speciaal voor ons gekookt. In een zeer
eenvoudige keuken. Er zijn geen andere gasten, überhaupt weinig toeristen. We kunnen
aanwijzen wat we willen eten, of beter gezegd, zij wijzen iets aan en dan knikken wij. Een
aardappelgerecht, veel groenten, ei en vlees. Na een minuut of twintig is het klaar en het
smaakt heerlijk. Ook de kinderen smullen ervan. Ook de chauffeur smult, aan zijn gesmak te
horen.
Na het eten gaat de chauffeur in zijn auto slapen en wij beklimmen de vele trappen naar boven
om het bijzondere boeddhistische klooster te bekijken.
Na een onderbreking van ruim twee uur rijden we verder. Het is inmiddels tegen vijven. Om
een uur of zeven begon ik me wat ongemakkelijk te voelen; het lijkt me niet aanlokkelijk om
deze bergweg (waar menigeen denkt dat die van hem is) bij donker te rijden en de duisternis
valt hier zo rond achten al in. En natuurlijk heb je geen licht op je oude fiets, bakfiets,
brommer of ander gemotoriseerd gammel voertuig. Maar ja, je hebt weinig keuze. Gelukkig
arriveren we nog net bij licht in Lijiang. Deze stad ligt op ongeveer 2500 meter hoogte en is
omgeven door bergen tot zo‟n 5000 meter hoog.

Ons hotel, het Sina hotel (www.sinahotel.com.cn) ligt in het oude gedeelte van de stad. We
worden opgewacht door een man op een bakfiets, die onze tassen meeneemt. Onze auto mag
het oude gedeelte namelijk niet in. Het hotel ziet er heel idyllisch uit met een prachtige tuin en
rode lampions. Daar staat Lijiang trouwens ook bekend om.
Bij de receptie spreekt men geen woord Engels, dus wordt er een oude Chinees met blauwe (!)
ogen opgetrommeld die wel Engels spreekt en ons helpt.
We hebben hier een drie persoonskamer geboekt in de hoop dat er een bed bij kan, maar dat
blijkt lastig. Uiteindelijk krijgen we de drie persoonskamer met meteen daarnaast een
tweepersoons en dat gaat prima. Onze kamers liggen aan een lange gang met tegenover elke
kamer een gezellig zitje met bontgekleurde kussens en een werkelijk prachtig uitzicht over
Lijiang.
Jan-Pieter en Anne Lynn halen wat te eten en drinken voor op de kamer, want Myrthe en ik
hebben geen zin meer om erop uit te gaan.
Maandag 5 mei.
Maandag 5 mei kunnen we uitslapen. Helaas zijn de douches hier koud, dus je douchet hier
zuiver en alleen om schoon te worden. Ontbijten kan niet in het hotel, dus wordt de Chinees
met de blauwe ogen weer opgetrommeld die ons verwijst naar le Petit Bookcafé dat gerund
wordt door een Belg met een Chinese vrouw. In eerste instantie kunnen we het niet vinden en
belanden we bij een gelegenheid met de naam Rembrandt.
Daarna gaan we terug naar de hotelkamer, want Anne Lynn heeft last van haar buik. Een paar
uur rustig zitten, liggen, lezen, film kijken op de laptop en slapen en dan gaat het weer.
‟s Middags rond wandelen en onze ogen uitkijken. Lijiang staat op de werelderfgoedlijst van
Unesco, vanwege de prachtige oude Chinese cultuur die hier bewaard is gebleven en ook
wordt gecultiveerd.

Ik geloof dat ik de oude stad van Lijiang het mooiste vind dat ik wat betreft culturele
bezienswaardigheid in mijn leven gezien heb. Mooie huizen, gebouwen en poorten. Lijiang
wordt ook wel het Venetië van Azië genoemd. Overals zie je nog mensen op de traditionele
manier aan het werk. Ook veel souvenirwinkels met echt mooie dingen ook. Wel vrij prijzig,
maar dat is Lijiang sowieso.
‟s Avonds heerlijk eten in le Petit Lijiang Bookcafe (www.petitlijiang.com ) en daarna
genieten van Lijiang bij donker.
Dinsdag 6 mei
Vanochtend ontbijten bij de Belg. Daarna eindeloos rondwandelen, kijken, dingetjes kopen.
Tussen de middag een poos rusten in ons hotel en dan weer rondwandelen. Verder eigenlijk
niet zoveel te melden hierover.
Ons vliegtuig naar Chengdu met China Air gaat om 22.30 uur, maar we mogen een van de
kamers houden tot we weggaan. Dat is wel prettig, want anders moeten we wel erg lang
rondlopen.

De Chinees met de blauwe ogen regelt een auto naar het vliegveld waar we alle vier inclusief
bagage in kunnen. Het vliegtuig is een half uur vertraagd, maar vliegt uiteindelijk toch nog
weer wat eerder, eigenlijk meteen nadat de laatste passagier is ingestapt. Ze houden hier wel
van opschieten.
Woensdag 7 mei
In Chengdu worden we opgehaald door een jonge dame van Sim‟s Cozy Garden Hostel
(www.gogosc.com). Dat hostel hebben we via internet geboekt.
In het hostel wacht ons een bijzondere verrassing. We hebben een grote familiekamer
geboekt. Deze blijkt inderdaad erg groot, net als het bed dat er staat. Het is de bedoeling dat
we daar met z‟n vieren in slapen. Echt niet, dus. Tien jaar geleden hadden de kinderen dat nog
prachtig gevonden, maar nu niet meer en wij trouwens ook niet. Daar sta je dan om een uur ‟s
nachts. Het meisje dat ons van het vliegveld heeft gehaald, is helemaal verbaasd. Het schijnt
hier heel normaal te zijn dat hele families met elkaar in dat bed kruipen. We krijgen na enige
discussie twee tweepersoonskamers naast elkaar. Tja, het is niet anders. De kinderen zijn
doodop en willen alleen maar slapen.
Vanochtend uitslapen. Daarna lekker in het hostel op het terras (!) ontbijten. Computeren,
tafeltennissen en polen/snookeren. Om een uur of een naar het centrum per taxi.

Daar bij de Mac eten. Winkelen. We gaan een enorm, werkelijk enorm warenhuis met alleen
maar kleding in. Kowloon Plaza. Tien verdiepingen. Eindeloos veel roltrappen. Wij helemaal
naar boven, gewoon voor de lol en het uitzicht. Wij druk foto‟s maken, maar dat wordt ons
verboden door een geüniformeerde man. De meiden kopen spijkerbroeken . Drie voor de prijs
van een in Nederland. Zo houden ze kleedgeld over!
Een echt pashokje hebben ze niet dus ik fungeer als kleedkamerhokjesgordijn om Anne Lynn
en Myrthe te beschermen tegen de blikken van twee een beetje opdringerige verkoopsters die
alles graag willen zien.
Ze hebben hier echt kleine damesmaten (24) en eindigen bij de bij ons kleine damesmaten.
(29). Anne Lynn kan nog net in de maat 29.
‟s Avonds eten we weer op het dakterras en later polen Anne Lynn en Myrthe weer. Dit keer
krijgen ze instructies van een aardige Chinese, eigenlijk Tibetaanse jongen, die hier werkt. Hij
verzorgt de excursies. Wel grappig dat Jan-Pieter er al heel snel bijgeroepen wordt door de
meiden en er ook bij moet blijven. Dat willen ze over een paar jaar vast niet meer.
Donderdag 8 mei
Vandaag gaan we naar het pandafokcentrum net als vier jaar geleden. Myrthe gaat voor een
gigabedrag (donatie voor het fokcentrum) op de foto met een zwart-witte panda. Die foto‟s
mogen we zelf maken. Myrthe wordt helemaal in blauw plastic gehuld en krijgt de panda op
schoot. Doet op het moment suprème de digicamera het niet. Accu leeg. Gelukkig hebben we
nog de spiegelreflex, maar die vertoont sinds een paar dagen ook wat kuren. Hopelijk zijn de
foto‟s goed geworden.
Stom dat we niet filmen. Het moment gaat ook in een vloek en een zucht voorbij. Voor we het
weten tilt de verzorgster de puberpanda (sub adult) alweer van Myrthes schoot. Ik snap ook
wel dat ze niet willen dat er eindeloos met die panda gesold wordt, maar jammer is het wel.
Nou ja, we troosten ons maar met de gedachte dat het geld ten goede komt aan die lieve,
schattige pandabeertjes, om ze voor uitsterven te behoeden.

Vrijdag 9 mei 2008
Vanochtend slapen we uit. Daarna gaan we met een taxi naar een grote antiek- en curiosa
markt. Erg leuk, alleen vervelend dat, als je even stilstaat, je meteen iemand naast je hebt die
allerlei dingen laat zien. In China is dat normaal. Wij vinden dat onvrij en opdringerig. Het
maakt ook dat je minder snel stilstaat om even te kijken. Jan-Pieter koopt wel oude postzegels
voor een kennis. Anne Lynn koopt een oud Chinees schaakspel. Gelijk een potje schaak
spelen natuurlijk.

Daarna gaan we per taxi naar Du Fu‟s Thattered Cottage. Du Fu leefde in de achtste eeuw na
Christus en is een van China‟s grootste dichters en wereldberoemd. Er is een heel park met
allerlei paviljoens, pagodes en zelfs een tempel aan hem gewijd. Stel je de Chinese tuin in
Haren voor en dan vele malen zo groot; theehuizen; exposities en winkels met vooral kunst.
De kinderen hebben totaal geen zin om met ons door dat grote park te dwalen. Ze krijgen wat
geld om wat lekkers te kopen en blijven even voorbij de ingang, helemaal aan het begin van
het park, op een bankje zitten kaarten.
Na een uurtje vinden wij het welletjes en gaan weer terug. Blijken er dus meerdere ingangen
te zijn. We zijn ervan overtuigd dat we de kinderen bij hoofdingang hebben achtergelaten,
maar dat blijkt onjuist. De tuin lijkt net een doolhof waar wij met het zweet op onze rug
doorheen hollen. We hebben wel een plattegrondje, maar erg duidelijk is dat niet. Gelukkig
heb ik Anne Lynn mijn mobiel gegeven, dus kunnen we telefonisch contact hebben. Voor de
kinderen blijkt het nog best lastig om een goed herkenningspunt aan te geven, maar
uiteindelijk weet Anne Lynn te melden dat ze bij de North Gate zitten. En dat is nou net de
enige ingang waarvan we overtuigd zijn dat we daar niet door naar binnen zijn gekomen.
Gelukkig kunnen de meiden erom lachen. Ze zijn niet bang geweest of zo en wij eigenlijk ook
niet, dankzij de mobiel. Anders was het nog wel vervelend geweest.
Zaterdag 10 mei 2008
Vanochtend gaan we om half tien met een minibusje naar Leshan, een plaats ongeveer twee
uur rijden naar het zuiden vanaf Chengdu. Daar bevindt zich een enorme Boeddha van 70
meter hoog uit de rots uitgehouden. Het beeld bevindt zich op een splitsing van drie rivieren
waar vroeger veel ongelukken gebeurden. Lang geleden bedacht een monnik dat er op die
plek dan maar een boeddhabeeld moest komen om zo de goden gunstig te stemmen.
Het is een gigantische toeristische trekpleister en het is er erg druk. Dat is wel jammer, We
zien een enorme tempel gewijd aan Boeddha. Twee enorme vuren, vele kaarsen en er wordt

onvoorstelbaar veel wierook gebrand. Er zijn monniken in het geel en het is echt een
happening. Dan lopen we naar de grote Booeddha.
We lopen vanaf de ingang eerst zo‟n 70 meter omhoog en eigenlijk zouden we daarna weer
70 meter naar beneden moeten om een optimaal zicht op het enorme beeld te hebben.
Waarschijnlijk kun je zelfs met een boot een stukje de rivier op, maar er staat zo‟n enorme rij
tussen de dranghekken, dat wordt zeker twee uur wachten, dat we maar afzien van het meest
optimale zicht.
Het is nu 20.45 uur. Morgen is het onze laatste dag in China. Maandag om 1400 uur Chinese
tijd, dus 8.00 Nederlandse tijd gaat onze vlucht terug. Hopelijk zijn we dan ‟s avonds om een
uur of tien thuis.
Zondag 11 mei 2008
We willen nog wat shoppen. We gaan naar een straat waar het oude Chengdu nog redelijk
bewaard is gebleven. We kopen nog verschillende mooie cadeautjes.

Daarna lekker in de schaduw zitten met een kop bittere Chinese thee. Ook hier veel mensen
die je tegen betaling willen masseren. Sommige toeristen laten dat doen en ook wel gewone
Chinezen. We zien dat ze behoorlijk hard kunnen knijpen en kneden.
Maandag 12 mei 2008
Om 11 uur worden we met een grote auto waar al onze bagage in kan naar het vliegveld
vervoerd. Vertrek staat gepland om 14.00 uur. Al via internet ingecheckt, dus op het vliegveld
staan we in de korte rij. Snel door de douane en de security. Wij ontmoeten op het vliegveld
een Nederlands echtpaar met twee Chinese kinderen uit Zeeuws-Vlaanderen. Zij gaan met
hetzelfde toestel ook weer terug naar huis. Anja en Leo met Noa en Xia zitten een paar rijen
achter ons.
We zien buiten het KLM-toestel al staan waarmee wij gaan vliegen. Wij denken dat we over
ruim tien uur zullen landen op Schiphol.

Op zich gaat het allemaal goed. Het boarden duurt iets langer dan voorzien. Wij rijden naar de
startbaan en de gezagvoerder wacht op clear off van de verkeerstoren. Het wachten duurt iets
langer dan verwacht, omdat er veel inkomend vliegverkeer is. Dan begon het toestel ineens
hevig te schudden, alsof je in de lucht in een flinke turbulentie terecht komt.
Dat vinden wij wel vreemd omdat we nog op de grond staan. We kijken naar buiten, maar het
is niet ineens hevig gaan waaien. Enige tijd later deelt de captain mee dat het contact met de
verkeerstoren is verstoord en er alleen nog in het Chinees wordt gecommuniceerd.
Binnen een half uur horen wij dat er een aardbeving heeft plaatsgevonden met een kracht van
7.8 op de schaal van Rigter. Het epicentrum ligt op minder dan honderd kilometer van ons
vandaan. Wij kunnen voorlopig niet weg en worden misschien met bussen terugvervoerd
naar de terminal. De mensen in het toestel met familie in Chengdu proberen hun familie te
bellen, maar de verbinding is slecht. Waar men familie te pakken krijgt, lijkt het goed
afgelopen. Wij horen van de bemanning, die ons goed op de hoogte houdt, dat de
verkeerstoren is ontruimd omdat er ramen zijn gesprongen en plafondplaten naar beneden zijn
gekomen. De gezagvoerder zegt dat hij ons het liefst in het toestel wil houden omdat dat
veiliger lijkt en de situatie buiten er toch wel ernstig uitziet. Iedereen blijft kalm en er is
absoluut geen sprake van paniek. Iemand vertelt wel dat de burgemeester van Chengdu in het
toestel zat en dit heeft verlaten om zich met de ramp bezig te gaan houden.
Na een aantal uren is er weer contact met de verkeerstoren en worden wij weggesleept van de
plek bij de startbaan. Nog steeds is er een kans dat we snel kunnen vertrekken. Dan horen we
dat de startbaan eerst moet worden gecontroleerd op schade. Daar gaat weer geruime tijd mee
heen. Dan moet er een nieuw vluchtplan komen naar Amsterdam en omdat het over zoveel
landen gaat kost dat tijd. Inmiddels blijkt dat de bemanning ons niet meer naar Amsterdam
kan vliegen omdat zij al te lang aan het werk zijn. Met de KLM wordt een oplossing gezocht.
Na tien uur op het vliegveld te hebben gestaan, krijgen we dan toch toestemming om te
vertrekken. Waarheen is op dat moment nog niet duidelijk. Al snel blijkt dat we koersen op
Helsinki dat redelijk op de route ligt. De KLM heeft vanuit Amsterdam daar naartoe een extra
crew laten vliegen die onze crew kan vervangen. Uiteindelijk landen wij met een vertraging
van ongeveer elf uur om vier uur ‟s nachts Nederlandse tijd op Schiphol. We zijn ontzettend
blij dat onze neef Ivo ons staat op te wachten op Schiphol om ons naar huis te rijden. Wij
beseffen wel dat er iets ergs is gebeurd in China, maar kunnen de gevolgen van de aardbeving
op dat moment nog niet overzien.

Dinsdag 13 mei 2008
We zijn heelhuids vanochtend om zeven uur hier weer in Groningen gearriveerd. Maar onze
ontberingen vallen in het niet bij de ellende van duizenden Chinezen. Wat zijn we blij dat we
net uit de stad Chengdu weg waren en al veilig in het toestel zaten.
Echt bang zijn we niet geweest eigenlijk, wel bezorgd natuurlijk om de mensen die daar
zitten. De aardige hosteleigenaar, zijn vrouw en hun twee schattige dochtertjes. Het gezin met
twee Chinese adoptiekinderen die met ons op de heenweg in het toestel zaten en de laatste
dagen in Chengdu zouden verblijven. En dan natuurlijk al die andere, arme mensen. In
Chengdu schijnt een school getroffen te zijn. 500 doden.
Het voelt onwerkelijk om te beseffen dat we ternauwernood aan heel veel ellende zijn
ontsnapt, misschien wel aan de grootste ellende denkbaar.
Onze vakantie was fantastisch, maar aan die herinneringen kom je eigenlijk niet direct toe. De
reis staat nu nog geheel en al in de schaduw van de ramp die de provincie Sichuan getroffen
heeft.
Ik moet ook steeds denken aan de biologische ouders van Myrthe. Hoe zal het met hen gaan?
Die gekke Anne Lynn wilde bij hoog en bij laag om half acht meteen door naar school, maar
ze was om half elf alweer thuis. Door de leraren naar huis gestuurd. Thuisgebracht door een
klasgenoot, want de school wilde haar niet alleen laten gaan en ik had gezegd dat ze ons niet
voor twaalven mocht bellen omdat wij gingen slapen. Tja, voel me wel een beetje een
ontaarde moeder naar de school toe. Die denken natuurlijk dat ze van ons moest...
Gonneke Huizing.
Naschrift:
Inmiddels is de enorme omvang van de ramp in Sichuan bekend. Er zijn vele tienduizenden
doden, hele steden ten noorden van Chengdu zijn verwoest en stuwdammen zijn beschadigd
zodat er nog gevaar is voor grote vervolgschade. Er zijn ook nog veel zware naschokken
geweest. Gelukkig zet China zich enorm in om hulp te verlenen en ook het buitenland
probeert daaraan een steentje bij te dragen. Wij volgen het nieuws met grote aandacht en
kijken ook via internet naar de Chinese televisie (www.cctv.com , channel 9) waar meer te
zien is dan in de Nederlandse media.
Onze vrienden in Guiyang zetten zich inmiddels ook in voor de slachtoffers. Cor is met 80
kilo medicijnen afgereisd naar het rampgebied.
Hij mailt ons op 5 juni het volgende:
Beste mensen,
Hier een berichtje van Cor. Ik zit nu in Chengdu, maar ben vandaag in Mianzhu
geweest en gisteren naar Mianyang. Daar waar het bergmeer 'op springen' staat. We
mochten een vliegtuiglading vol tenten en hulpgoederen afleveren tot midden in het
rampgebied. Er heerst een heel aparte sfeer. Er staan werkelijk duizenden en nog eens
duizenden tenten. Zo maar, op de snelweg, op rotondes, hele parken in de stad staan
vol met tenten. Er wordt heel hard gewerkt door (doorgaans heel jonge) militairen! Er
rijden vrachtwagens af en aan naar de getroffen gebieden en er is echt een teamgeest
om iedereen te helpen.Ook is er veel buitenlandse hulp (medische, etc.). Het gesprek

van de dag is waarom juist zoveel scholen zijn ingestort, waardoor heel veel kinderen
zijn omgekomen.. Er is een onderzoek gaande naar de kwaliteit van de scholen. Wij
hebben gesproken met mensen, die scholen en huizen willen gaan herbouwen.
Inmiddels komt er regelmatig geld via ons binnen voor hulp. Tot nog toe hebben we
dit vooral gebruikt voor medische hulp en medicijnen. Zo mocht ik zelf tachtig kilo
medicijnen meenemen, zonder overgewicht te hoeven betalen. Iedereen wil meewerken
om de nood te lenigen.
Cor
Wie hulp wil bieden, kan dit doen door geld over te maken naar de Stichting Efraïm te
Dokkum, rekening 3936845 met vermelding van hulp Sichuan. Deze stichting is een voertuig
om veilig dergelijke steun naar projecten van Cor en Trudy Staalman in China over te maken.
Wij kunnen verzekeren dat dit geld goed wordt besteed.
Groningen, 5 juni 2008.