oefenexamen Schenk- en erfwijzer - NIBE SVV

NIBE-SVV 2012
OEFENEXAMEN
SCHENK- EN ERFWIJZER

1. Voor welke schenking is een notariële akte verplicht?
Schenk- en Erfwijzer
A. Voor de schenking van een effectenportefeuille.
B. Voor de schuldigerkenning uit vrijgevigheid die pas opeisbaar is op het
moment van overlijden van de schenker.
C. Voor de schenking door middel van een renteloze lening.
2. Mevrouw Pietersen wil een schenking doen aan haar dochter Lillian. Zij wil haar
andere dochter, Lisa, echter NIET benadelen en wil dus bepalen dat Lillian de
schenking moet inbrengen in haar nalatenschap.
Mevrouw Pietersen kan dit …(1)… bepalen in de schenkingsovereenkomst en
…(2)… in haar testament.
Wat moet worden ingevuld voor (1) en (2)?
(1) (2)
A. wel ook.
B. wel NIET.
C. NIET wel.
3. De heer Marks woont sinds 2000 in het buitenland. Hij schenkt zijn in Nederland
wonende dochter Astrid in 2012 een antieke vaas die EUR 50.000,- waard is.
Is Astrid over deze schenking in Nederland belasting verschuldigd? En zo ja,
welke? N.B.: u kunt eventuele vrijstellingen buiten beschouwing laten.
A. Nee.
B. Ja, schenkbelasting.
C. Ja, erfbelasting.
4. Mevrouw Toonder schenkt in 2012 haar kleindochter Isa een bedrag van
EUR 2.900,-.
Hoeveel schenkbelasting is Isa hierover verschuldigd?
A. EUR 88,-.
B. EUR 159,-.
C. EUR 522,-.
5. Gerard (20) ontvangt in 2012 van zijn vader Bert een schenking van EUR 1.000,-.
Verder ontvangt Gerard dat jaar niets van Bert.
Moet voor deze schenking aangifte worden gedaan? Zo ja, door wie?
A. Ja, alleen Gerard moet aangifte doen.
B. Ja, Gerard en Bert moeten beiden aangifte doen.
C. Nee.
© NIBE-SVV 2012 2

6. Wat is een verschil tussen het huwelijk en het geregistreerd partnerschap?
Schenk- en Erfwijzer
A. Bij het huwelijk ontstaat een familierechtelijke band tussen de partners en bij
het geregistreerd partnerschap NIET.
B. Bij het huwelijk geldt van rechtswege de algehele gemeenschap van goederen
en bij het geregistreerd partnerschap NIET.
C. Bij het geregistreerd partnerschap moet de vader een kind eerst erkennen
voordat deze zijn erfgenaam wordt en bij het huwelijk NIET.
7. De heer Van Zanten is overleden. Tot zijn nalatenschap behoorde een schuld aan
Credi-voordeel BV van EUR 2.000,-. Zijn erfgenaam Nick betaalt deze schuld.
Wat is het gevolg van de betaling van Nick?
A. Nick kan de nalatenschap nog beneficiair aanvaarden.
B. Nick heeft de nalatenschap hierdoor zuiver aanvaard.
C. Nick kan de nalatenschap nog verwerpen als blijkt dat de schulden groter
zijn dan de bezittingen.
8. Guda Bijvoet overlijdt met achterlating van haar zoon Rutger. Bij testament heeft zij
Rutger onterfd. Rutger berust in deze onterving. Een andere zoon van Guda, Sven,
is vóór Guda overleden. Rutger heeft een dochter, Robin. Guda heeft ook nog een
kleinkind via Sven, genaamd Simone.
Wie van de twee kleinkinderen heeft (hebben) recht op een legitieme portie?
A. Alleen Robin.
B. Alleen Simone.
C. Zowel Robin als Simone.
9. Henk Wiegman was vroeger getrouwd met Gerda. Met Gerda had hij een zoon,
Gabriël. Gerda is overleden. Bij de verdeling van Gerda’s nalatenschap was de
wettelijke verdeling van toepassing. Vervolgens is Henk hertrouwd met Suzanne.
Ter zake hiervan heeft Gabriël GEEN gebruik gemaakt van een wilsrecht. Henk
overlijdt zonder een testament gemaakt te hebben.
Gabriël heeft een …(1)… met betrekking tot de nalatenschap van Gerda en kan in
verband hiermee aanspraak maken op …(2)….
Wat moet worden ingevuld voor (1) en (2)?
(1) (2)
A. bloot-eigendomswilsrecht goederen uit die nalatenschap.
B. vol-eigendomswilsrecht goederen uit die nalatenschap.
C. vol-eigendomswilsrecht een som in geld.
10. Wat is GEEN quasi-legaat?
A. De uitkering uit een kapitaalverzekering na overlijden.
B. De schenking ter zake des doods.
C. Het legaat tegen inbreng.
© NIBE-SVV 2012 3

Schenk- en Erfwijzer
11. Hieronder volgen twee beweringen met betrekking tot het zogenoemde vruchtgebruiktestament.
I. Sinds de invoering van het huidige erfrecht mag het vruchtgebruiktestament
NIET meer gemaakt worden. Een al gemaakt vruchtgebruiktestament blijft
echter wel van kracht.
II. Bij een vruchtgebruiktestament mag de langstlevende interen op de nalatenschap,
zolang in het testament NIET anders bepaald is.
Wat is JUIST?
A. Alleen I is juist.
B. Alleen II is juist.
C. Geen van beide is juist.
12. De heer Siekerman overlijdt zonder partner. Zijn nalatenschap bedraagt
EUR 100.000,-. Hij heeft in zijn testament zijn enige zoon Ludo onterfd, maar heeft
deze wel zijn postzegelverzameling waard EUR 2.000,- gelegateerd. Ook heeft hij
Ludo een bedrag in geld gelegateerd van EUR 30.000,-. Hij heeft dit bedrag echter
onder bewind gesteld en heeft daarvoor in zijn testament als reden laten opnemen
dat Ludo het geld anders op een onverantwoordelijke manier zal besteden. Dit laatste
heeft hij gedaan op uitdrukkelijk advies van zijn notaris, zodat Ludo moeilijker
tegen het bewind in zal kunnen gaan. Ludo verwerpt vervolgens zowel het onder
bewind gestelde bedrag als de postzegelverzameling en doet een beroep op zijn
legitieme portie.
Op welk bedrag uit zijn vaders nalatenschap heeft Ludo recht in verband met zijn
legitieme portie?
A. EUR 18.000,-.
B. EUR 20.000,-.
C. EUR 50.000,-.
13. Wat is legateren vrij van recht?
A. Iemand iets legateren waarbij de erfgenamen de verschuldigde erfbelasting
betalen.
B. Iemand iets legateren waar GEEN erfbelasting over verschuldigd is.
C. Iemand iets zonder last legateren.
14. De heer Achterberg (47 jaar oud) overlijdt in 2012. Op het moment van overlijden
woonde hij met een notarieel samenlevingscontract waarin een wederzijdse zorgverplichting
is opgenomen samen met mevrouw Van Merwede (50 jaar oud).
Bij testament heeft de heer Achterberg mevrouw Van Merwede tot erfgenaam
benoemd voor de helft van zijn nalatenschap. Zijn ouders, beiden nog in leven,
heeft hij ieder voor een vierde deel tot erfgenaam benoemd. De nalatenschap van
de heer Achterberg bedraagt EUR 220.000,-.
Hoeveel erfbelasting moeten de erfgenamen in totaal betalen met betrekking tot de
nalatenschap van de heer Achterberg?
A. EUR 5.838,-.
B. EUR 19.419,-.
C. EUR 51.815,-.
© NIBE-SVV 2012 4

Schenk- en Erfwijzer
15. Voor welke van de onderstaande sociale voorzieningen en toeslagen geldt GEEN
vermogenstoets, maar wel een beperkte inkomenstoets?
A. Wet werk en bijstand (WWB).
B. Inkomensvoorziening oudere werklozen (IOW).
C. Huurtoeslag.
16. Hieronder volgen twee beweringen met betrekking tot uitkeringen uit levensverzekering
en erven.
I. Een uitkering uit levensverzekering die iemand ontvangt als het gevolg van het
overlijden van de erflater, maakt GEEN onderdeel uit van de nalatenschap.
II. Om verschuldigdheid van erfbelasting met betrekking tot een uitkering uit
levensverzekering te voorkomen, moet worden aangetoond dat er in verband
hiermee niets aan het vermogen van de erflater is onttrokken.
Wat is JUIST?
A. Alleen I is juist.
B. Alleen II is juist.
C. I en II zijn juist.
17. Een manier om vermogen over te hevelen is de zogenoemde schuldigerkenning uit
vrijgevigheid.
Welke omstandigheid kan ertoe leiden dat er over de schuldigerkende bedragen
erfbelasting geheven wordt?
A. Als de schuld minder dan 180 dagen vóór het overlijden van de schenker is
afgelost.
B. Als er jaarlijks 6% rente over de schuld is betaald.
C. Als de vordering direct opeisbaar is.
18. Wat is JUIST met betrekking tot overdracht van het ouderlijk huis aan de kinderen?
A. Bij de waardebepaling van het vruchtgebruik in geval van de vruchtgebruikvariant
speelt de leeftijd van de vruchtgebruiker een grote rol.
B. De inwerkingtreding van de Wet IB 2001 heeft de vruchtgebruikvariant aantrekkelijker
gemaakt.
C. Bij zowel de vruchtgebruikvariant als de huurvariant komt de waardestijging
van de woning ten gunste van de ouders.
© NIBE-SVV 2012 5

Antwoorden Schenk- en Erfwijzer
1. B
2. A
3. A
4. B
5. C
6. C
7. B
8. B
9. B
10. C
11. C
12. A
13. A
14. B
15. B
16. C
17. A
18. A
U dient 13 van de 18 vragen goed te hebben om te slagen.
Schenk- en Erfwijzer
© NIBE-SVV 2012 6

FEEDBACK
Schenk- en Erfwijzer
1. A. Dit antwoord is onjuist.
Voor de schenking van effecten is geen notariële akte nodig.
B. Dit antwoord is juist.
Dit is een zogenoemde schenking ter zake des doods. Daarvoor is een notariële
akte verplicht.
C. Dit antwoord is onjuist.
Voor de schenking via een renteloze lening is geen notariële akte verplicht.
2. A. Dit antwoord is juist.
Dit kan in beide documenten rechtsgeldig worden bepaald.
B. Dit antwoord is onjuist.
Ook in een testament kan rechtsgeldig worden bepaald dat een schenking moet
worden ingebracht.
C. Dit antwoord is onjuist.
Ook in de schenkingsovereenkomst kan rechtsgeldig worden bepaald dat een
schenking moet worden ingebracht.
3. A. Dit antwoord is juist.
De heer Merks woont meer dan 10 jaar in het buitenland. Hij wordt daarom voor de
Successiewet niet meer als Nederlander beschouwd. Daarom is er bij deze
schenking geen schenkbelasting verschuldigd en zou er ook geen erfbelasting
verschuldigd zijn als er überhaupt sprake was geweest van een erfrechtelijke
verkrijging. Dit laatste is hier niet het geval, zodat er alleen daarom al geen
erfbelasting verschuldigd is.
B. Dit antwoord is onjuist.
De heer Merks woont meer dan 10 jaar in het buitenland. Hij wordt daarom voor de
successiewet niet meer als Nederlander beschouwd. Daarom is er bij deze
schenking geen schenkbelasting verschuldigd.
C. Dit antwoord is onjuist.
Er is geen sprake van een erfrechtelijke verkrijging. Ook als dat wel het geval was,
zou geen erfbelasting verschuldigd zijn omdat de heer Merks meer dan 10 jaar in
het buitenland woont.
4. A. Dit antwoord is onjuist.
U heeft zich niet gerealiseerd dat voor kleinkinderen een verhoging van het tarief in
groep 1 geldt.
B. Dit antwoord is juist.
Als kleindochter van mevrouw Toonder, heeft Isa een vrijstelling van EUR 2.012,-.
De belaste verkrijging is dus EUR 888,- (EUR 2.900,- -/- EUR 2.012,-). Hierop
wordt een tarief toegepast van 18% (tarief voor een kleinkind). Isa is dus 18% x
EUR 888,- = EUR 159,- aan schenkbelasting verschuldigd.
C. Dit antwoord is onjuist.
U bent vergeten de vrijstelling toe te passen.
5. A. Dit antwoord is onjuist.
Bij een schenking die onder de jaarlijkse vrijstelling voor schenkingen van ouders
aan kinderen valt, hoeft geen aangifte te worden gedaan.
B. Dit antwoord is onjuist.
Bij een schenking die onder de jaarlijkse vrijstelling voor schenkingen van ouders
aan kinderen valt, hoeft geen aangifte te worden gedaan. Bovendien hoeft in
principe alleen de verkrijger van een schenking aangifte te doen.
C. Dit antwoord is juist.
Bij een schenking die onder de jaarlijkse vrijstelling voor schenkingen van ouders
aan kinderen valt, hoeft geen aangifte te worden gedaan.
© NIBE-SVV 2012 7

Schenk- en Erfwijzer
6. A. Dit antwoord is onjuist.
Bij het huwelijk ontstaat ook geen familierechtelijke band tussen de partners.
B. Dit antwoord is onjuist.
Bij het geregistreerd partnerschap geldt ook van rechtswege de algehele
gemeenschap van goederen.
C. Dit antwoord is juist.
Bij het geregistreerd is inderdaad erkenning nodig.
7. A. Dit antwoord is onjuist.
Beneficiaire aanvaarding is niet meer mogelijk omdat Nick door het betalen van de
schuld al zuiver heeft aanvaard.
B. Dit antwoord is juist.
Het betalen van een schuld van de erflater door een erfgenaam is een daad van
zuivere aanvaarding.
C. Dit antwoord is onjuist.
Door het betalen van de schuld heeft Nick de nalatenschap zuiver aanvaard.
Verwerping is niet meer mogelijk.
8. A. Dit antwoord is onjuist.
Omdat Rutger heeft berust in de onterving, gaat zijn legitieme portie niet over naar
zijn dochter Robin. Omdat Sven voor Guda is overleden, gaat zijn legitieme portie
wel over naar zijn dochter Simone.
B. Dit antwoord is juist.
Bij plaatsvervulling gaat de legitieme portie alleen over bij onwaardigheid en
vooroverlijden. Bij Robin is daar geen sprake van, bij Simone wel.
C. Dit antwoord is onjuist.
Bij plaatsvervulling gaat de legitieme portie alleen over bij onwaardigheid en
vooroverlijden. Bij Robin is daar geen sprake van.
9. A. Dit antwoord is onjuist.
Als een langstlevende ouder overlijdt na hertrouwd te zijn, heeft een kind geen
bloot-eigendomsrecht, maar een vol-eigendomsrecht.
B. Dit antwoord is juist.
Als een langstlevende ouder overlijdt na hertrouwd te zijn, heeft het kind een voleigendomswilsrecht.
Een wilsrecht heeft betrekking op goederen, niet per se op
een som geld.
C. Dit antwoord is onjuist.
Een wilsrecht heeft betrekking op goederen, niet per se op een som geld.
10. A. Dit antwoord is onjuist.
Een uitkering uit een dergelijke kapitaalverzekering valt wel onder de quasi-legaten.
B. Dit antwoord is onjuist.
De schenking ter zake des doods valt wel onder de quasi-legaten.
C. Dit antwoord is juist.
Het legaat tegen inbreng is inderdaad geen quasi-legaat.
11. A. Dit antwoord is onjuist.
Een vruchtgebruiktestament mag nog steeds gemaakt worden.
B. Dit antwoord is onjuist.
Een interingsbevoegdheid moet expliciet in het vruchtgebruiktestament bepaald
zijn.
C. Dit antwoord is juist.
Een vruchtgebruiktestament mag nog steeds gemaakt worden. Een
interingsbevoegdheid moet expliciet in het vruchtgebruiktestament bepaald zijn.
© NIBE-SVV 2012 8

Schenk- en Erfwijzer
12. A. Dit antwoord is juist.
Een legitieme portie bedraagt in beginsel de helft van het erfdeel. Dat is voor Ludo
EUR 50.000,-. Het verwerpen van de legaten leidt voor Ludo echter tot een
vermindering van zijn legitieme portie van EUR 32.000,-. Zijn legitieme portie
bedraagt dus EUR 50.000,- -/- EUR 32.000,- = EUR 18.000,-.
B. Dit antwoord is onjuist.
U heeft onterecht het bedrag van het verworpen legaat van de
postzegelverzameling niet van Ludo’s legitieme portie afgetrokken.
C. Dit antwoord is onjuist.
U heeft onterecht het bedrag van het verworpen legaat van EUR 30.000,- niet van
Ludo’s legitieme portie afgetrokken.
13. A. Dit antwoord is juist.
De erfgenamen moeten inderdaad de verschuldigde erfbelasting betalen voor de
legataris.
B. Dit antwoord is onjuist.
Bij een schenking vrij van recht is wel degelijk erfbelasting verschuldigd.
C. Dit antwoord is onjuist.
Een schenking vrij van recht heeft niets te maken met het al dan niet verbinden van
een last aan een legaat.
14. A. Dit antwoord is onjuist.
U heeft zich niet gerealiseerd dat ouders voor de erfbelasting als één persoon
worden gezien.
B. Dit antwoord is juist.
De volledige verkrijging van mevrouw Van Merwede (EUR 110.000,-) valt onder de
partnervrijstelling van EUR 603.600,-. De verkrijging van de ouders (EUR 55.000,-
per persoon) wordt voor de erfbelasting als één verkrijging gezien. Er geldt dus ook
maar één vrijstelling. Deze bedraagt EUR 45.270,-. De belaste verkrijging van de
ouders is EUR 110.000,- -/- EUR 45.270,- = EUR 64.730,-. Ouders vallen in
tariefgroep 2, zodat over deze verkrijging 30% erfbelasting verschuldigd is. De
ouders van de heer Achterberg zijn dus 30% x 64.730,- = EUR 19.419,-. Dat is ook
gelijk de totale verkrijging voor de erfbelasting ter zake van het overlijden van de
heer Achterberg.
C. Dit antwoord is onjuist.
U heeft niet ingezien dat mevrouw van Merwede recht heeft op de
partnervrijstelling.
15. A. Dit antwoord is onjuist.
Voor de WWB geldt een vermogenstoets en een volledige inkomenstoets.
B. Dit antwoord is juist.
Voor de IOW geldt inderdaad geen vermogenstoets en een beperkte
inkomenstoets.
C. Dit antwoord is onjuist.
Voor de huurtoeslag geldt een volledige inkomenstoets.
16. A. Dit antwoord is onjuist.
Een uitkering uit een levensverzekering is alleen belast voor zover deze kan
worden toegerekend aan een onttrekking aan het vermogen van de erflater.
B. Dit antwoord is onjuist.
Op grond van de zogenoemde leer van het zelfstandig recht maakt een uitkering uit
levensverzekering geen deel uit van de nalatenschap.
C. Dit antwoord is juist.
Op grond van de zogenoemde leer van het zelfstandig recht maakt een uitkering uit
levensverzekering geen deel uit van de nalatenschap. Een uitkering uit een
levensverzekering is alleen belast voor zover deze kan worden toegerekend aan
een onttrekking aan het vermogen van de erflater.
© NIBE-SVV 2012 9

Schenk- en Erfwijzer
17. A. Dit antwoord is juist.
Als de schuld 180 dagen voor het overlijden van de erflater niet is afgelost, wordt
het schuldig erkende bedrag beschouwd als erfrechtelijke verkrijging.
B. Dit antwoord is onjuist.
Een jaarlijkse rentebetaling leidt er niet toe dat het schuldig erkende bedrag als
erfrechtelijke verkrijging wordt gezien.
C. Dit antwoord is onjuist.
Of de schuld al dan niet opeisbaar is, is niet van belang voor de beantwoording van
de vraag of over het schuldig erkend bedrag erfbelasting verschuldigd is.
18. A. Dit antwoord is juist.
De berekening van de waarde van het vruchtgebruik vindt plaats met behulp van
een factor die afhangt van de leeftijd van de rechthebbende.
B. Dit antwoord is onjuist.
Juist het omgekeerde is het geval.
C. Dit antwoord is onjuist.
Juist het omgekeerde is het geval.
© NIBE-SVV 2012 10