Wanden en plafonds - ffc Constructiv

Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid 

modulair handBoek hout 

Wanden en plafonds

MODULAIR HANDBOEK HOUT 

Wanden en plafonds 

FONDS VOOR VAKOPLEIDING IN DE BOUWNIJVERHEID (FVB) 

Koningsstraat 45 – B-1000 Brussel 

Tel.: +32 2 210 03 33 – Fax: +32 2 210 03 99 

Website: www.debouw.be - E-mail: info@fvbffc.be 

1

@ Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid, Brussel, 2005. 

Alle rechten van reproductie, vertaling en aanpassing onder eender welke vorm, voorbehouden voor alle landen, 

D/2005/1698/01 

2


Voorwoord 

Het Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid (FVB) kreeg de afgelopen 

jaren steeds meer vragen om een degelijk naslagwerk voor de schrijnwerkertimmerman. 

Alhoewel er heel wat boeken over hout en houtbewerking bestaan, is dit 

werk een niet te missen aanvulling: het geeft enerzijds een overzicht van de 

hedendaagse producten, technieken en toepassingen en sluit anderzijds aan 

bij de reeds bestaande beroepsprofielen die stap voor stap omgezet worden 

in opleidingsprogramma’s. Ook nieuwe ontwikkelingen in het opleidingslandschap 

(het stijgend belang van de bijscholing van de arbeiders, de invoering 

van het modulair beroepsonderwijs, e.a.) maakten de opmaak van een nieuw 

type handboek noodzakelijk. 

Vele slimme mensen met slimme handen hebben met dit werk een onschatbare 

bijdrage geleverd om het vakmanschap in ons land op een hoger peil 

te brengen. Dit handboek richt zich dan ook tot iedereen die het vak onder 

de knie wil krijgen; in bevattelijke taal en in een sterk visuele stijl worden alle 

aspecten van het beroep in de kleinste bijzonderheden omschreven en uitgelegd. 

De lezer zal er een schat aan informatie in vinden, de opleider wordt 

een handleiding aangereikt die hem toelaat alle aspecten van het beroep aan 

te leren. 

Bij de samenstelling van de werkgroep was de inbreng van o.a. de beroepsorganisaties 

van doorslaggevend belang. Alleen zo kan immers een brug 

worden geslagen tussen het opleidingsveld en de realiteit van werkvloer of 

bouwplaats. 

Ten behoeve van de gebruikers werd het naslagwerk opgedeeld in zeven 

vakgebieden die samen goed zullen zijn voor een 30-tal modules van elk 60 

tot 200 pagina’s. 

Voor diegenen die zich meerdere delen, of de volledige reeks willen aanschaffen, 

werd een bijbehorende opbergmap ontwikkeld. De structuur van 

de complete reeks vindt u op de keerzijde van de cover. 

Veel leesplezier en vooral succes ! 

Eddy Devos, 

FVB-Voorzitter. 

Voorwoord 3

4 


Redactie 

Hoofdredacteur: 

Redactie 

Arch. Edwin De Ceukelaire 

Redactiecomité: 

Yvo Borry, Paul Delcour, Bernard Despiere, René Van Begin, 

André Van de Velde, Etienne Moernaut, André De Potter, 

Jeroen Doom, Alex Dierickx, Patrick Coene, Philip Deltour en 

Karel De Groote 

Taaladvies: 

Karel De Groote 

Terminologie: 

André Van de Velde 

Tekeningen en illustraties: 

Paul Delcour


Inhoud 

1 Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 

1.1 Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 

1.2 Flexibiliteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 

1.3 Bouwtechnische eigenschappen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 

1.3.1 Akoestiek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 

1.3.2 Thermische isolatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 

1.3.3 Brandveiligheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 

1.3.4 Vochtweerstand . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 

1.4 Visueel comfort . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 

1.5 Onderhoud . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 

2 Materialen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 

2.1 Draagstructuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 

2.1.1 Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 

2.1.2 Eisen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 

2.1.3 Materiaalkeuze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 

2.1.3.1 Hout . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 

2.1.3.2 Metaal. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 

2.1.3.3 Combinatie metaal – hout . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 

2.2 Bekleding. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 

2.2.1 Planchetten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 

2.2.2 Gipsplaten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 

2.2.3 Platen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 

2.2.4 Systemen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 

2.3 Isolatiematerialen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 

3 Algemene plaatsingsvoorschriften . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 

3.1 Opslag op de bouwplaats. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 

3.1.1 Beschrijving. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 

3.1.2 Algemene voorwaarden bij het opslaan. . . . . . . . . . . . . . . 42 

3.2 Algemene richtlijnen bij het plaatsen van wanden en plafonds . . 43 

3.2.1 Beschrijving. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 

3.2.2 Voorbereidingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 

3.2.3 Richtlijnen bij het plaatsen van wanden. . . . . . . . . . . . . . . 45 

3.2.4 Richtlijnen bij het plaatsen van plafonds . . . . . . . . . . . . . . 46 

3.2.5 Plaatsen van nutsvoorzieningen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 

3.2.6 Versterkingen plaatsen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 

Inhoud 5

6 


4 Lichte binnenwanden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 

Inhoud 

4.1 Lichte binnenwand met houten draagstructuur . . . . . . . . . . . . . 57 

4.1.1 Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 

4.1.2 Plaatsen van een houten draagstructuur . . . . . . . . . . . . . 57 

4.1.3 Plaatsen van planchetten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59 

4.1.4 Plaatsen van gipsplaten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60 

4.1.5 Plaatsen van platen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60 

4.2 Lichte binnenwanden met metalen draagstructuur . . . . . . . . . . 64 


4.2.2 Plaatsen van een metalen draagstructuur . . . . . . . . . . . . 64 




4.3 Specifieke wanden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69 

4.3.1 Modulaire systeemwanden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69 

4.3.2 Voorzetwanden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70 

4.3.3 Mobiele paneelwanden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71 

4.3.4 Wanden voor sanitaire toepassingen. . . . . . . . . . . . . . . . 74 

4.3.5 Gaaswanden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75 

5 Verlaagde plafonds . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77 

5.1 Plafonds op een houten onderstructuur. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77 


5.1.2 Plaatsen van een houten onderstructuur . . . . . . . . . . . . . 78 




5.1.6 Plaatsen van systemen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86 

5.2 Plafonds op een metalen onderstructuur. . . . . . . . . . . . . . . . . . 86 


5.2.2 Plaatsen van een metalen onderstructuur . . . . . . . . . . . . 87 




5.2.6 Plaatsen van systemen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90 

5.3 Specifieke plafonds. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92 

5.3.1 Spanplafond . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92 

5.3.2 Beloopbaar plafond . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93 

5.3.3 Sportplafond . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93 

5.3.4 Cleanroomplafond . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93 

5.3.5 Klimaatplafond . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94 

6 Afwerking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95 

6.1 Randafwerking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95 

6.2 Oppervlakteafwerking. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 

7 Verklarende woordenlijst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101


1 Algemeen 

1.1 Inleiding 

Lichte binnenwanden en verlaagde plafonds vinden we steeds vaker terug bij 

de bouw van industriegebouwen en in privé-woningen. De voorziene levensduur 

van een gebouw kan door deze systemen aanzienlijk verlengd worden 

want de behoeften van bedrijven en van gezinnen wijzigen voortdurend. De 

aanpassing van de wanden en de plafonds maakt dan een herindeling van 

het beschikbare oppervlak mogelijk. Zelfs een volledige herbestemming van 

het gebouw kan met deze systemen worden gerealiseerd. We denken hierbij 

aan kantoorgebouwen die tot woningen kunnen omgebouwd worden of een 

woning die een grondige herindeling krijgt voor gebruik door gehandicapte 

personen. 

Een ander belangrijk voordeel van deze systemen vinden we bij nutsvoorzieningen: 

water- en elektriciteitsleidingen kunnen makkelijk en onzichtbaar 

aangebracht worden. 

Men gebruikt deze systemen niet alleen in de nieuwbouw maar ook bij renovaties. 

Als het gewicht een rol speelt, kunnen vaak alleen lichte materialen 

gebruikt worden. 

BUITENMUUR 

ISOLATIE IN SPOUW 

BINNENMUUR 

PLEISTERWERK 

STABILISÉ + MOR- 

TELBED + VLOER 

ISOLERENDE CHAPE 

VLOERPLAAT 

VISQUEEN 

BETONBLOK 

FUNDERINGSZOOL 

AARDINGSLUS 

Verder zijn er geen droogtijden die het verloop van de werf kunnen afremmen. 

Alle werkfasen volgen elkaar op en kunnen gebeuren in samenspraak 

met andere aannemingsbedrijven, wat het beëindigen van de werken ten 

goede komt. 

Dragende muren 

Paul Delcour 

Hoofdstuk 1 : Algemeen 7

Ruimte met 

scheidingswand in 

gipsplaat 

BPB Belgium NV Gyproc 

Wijnegem 

Woning met verlaagd 

plafond 

Parador / Coesfeld (D) 


8 Hoofdstuk 1 : Algemeen 

Door het grote aanbod en een gepaste samenstelling kunnen verschillende 

wanden plafondtypes een antwoord bieden op eisen aangaande esthetiek, 

geluidwering, lichtreflectie, brandbeveiliging, thermische isolatie en hygiëne. 

Het beperkte materiaalgebruik en de flexibele indeling zorgen ervoor dat 

deze systemen heel wat milieuvriendelijker zijn dan de traditionele, steenachtige 

binnenwanden of de klassieke afbouw. 

1.2 Flexibiliteit 

Duurzaam bouwen is geen techniek, maar een mentaliteit en een manier 

van met de dingen om te gaan. Onze visie op leven en werken is immers 

voortdurend in evolutie. Zo ziet de werkomgeving in een kantoor er vandaag 

totaal anders uit dan 50 jaar geleden. Zelfs op korte termijn kan een bedrijf 

grondige wijzigingen ondergaan en opteren voor landschapskantoren i.p.v. 

individuele kantoren. De bestemming van een gebouw kan op 10 jaar al verschillende 

malen gewijzigd zijn.


Het gebruik van lichte scheidingswanden biedt de mogelijkheid grote ruimtes 

anders in te delen. Deze flexibiliteit is de grote troef van lichte scheidingswanden. 

Een bijkomende tussenwand plaatsen, een deur verplaatsen... dit alles kan 

snel en efficiënt gebeuren. In de meeste gevallen kunnen zelfs de normale 

activiteiten in de ruimte doorgaan. Bovendien kan elke aanpassing weer 

ongedaan gemaakt worden. 

Naast dit type van lichte scheidingswanden worden er ook demonteerbare 

verplaatsbare scheidingswanden op de markt gebracht. De elementen van 

deze wanden kunnen zonder beschadiging worden gedemonteerd en elders 

terug opgebouwd. 

1.3 Bouwtechnische eigenschappen 

1.3.1 Akoestiek 

Uit onderzoek blijkt dat geluidsoverlast als zeer storend wordt ervaren. Een 

gunstig geluidscomfort zorgt ervoor dat de bewoner of gebruiker van een 

ruimte zich goed voelt in zijn omgeving. 

Dit geldt zowel voor de huiselijke als voor de zakelijke werkomgeving. 

Men ervaart voornamelijk achtergrondgeluid van gesprekken en signalen, 

verkeerslawaai, industrielawaai en lawaai van installaties in het gebouw als 

storend. Geluidhinder kan uiteindelijk leiden tot klachten, zoals concentratiestoornissen, 

hoge bloeddruk, stress, hoofdpijn, vermoeidheid en agressie. 

Conclusie: een afgestemd geluidklimaat helpt stress voorkomen en komt de 

prestaties ten goede. 

Om geluidhinder te beperken spelen twee factoren een belangrijke rol: 

– de geluidsisolatie, 

– de geluidabsorptie (galm). 

Hoofdstuk 1 : Algemeen 

Indeling met lichte 

scheidingswanden 

JB-Partitions BVBA / Wilrijk 

9

Wegen van 

geluidsoverdracht 

Paul Delcour 


• Geluidsisolatie 


Bij geluidsisolatie is het van belang de geluidsoverdracht binnen een gebouw 

te beperken en om omgevingslawaai te weren. 

De geluiden kan men dusdanig in twee hoofdgroepen onderscheiden: 

- Luchtgeluid 

Dit geluid wordt voortgebracht door een bron, zoals een radiotoestel of een 

stem en gaat zich eerst door de lucht voortplanten. Nadien kan het door de 

wand- of plafondconstructie doordringen en via een nieuwe uitstraling in de 

lucht bij de ontvanger van het geluid terechtkomen. 

- Contactgeluid 

Als de bron, zoals een pneumatische hamer, direct trillingen in een constructie 

veroorzaakt en ze nadien in een aangrenzende constructie laat uitstralen, 

spreken we van contactgeluiden. 

Een duidelijk voorbeeld hiervan is de verplaatsing van de trillingen op de buizen 

van het centrale verwarmingsstelsel, die zich erg ver van de bron kunnen 

verplaatsen. 

Om een goede geluidsisolatie te krijgen moet men dus zowel aandacht 

schenken aan luchtgeluiden als aan contactgeluiden. 

De weerstand die bepaalde materialen bieden tegen de voortplanting van 

deze soorten geluid duidt men aan als de isolatie. 

LUCHTGELUID 

GELUIDLEK 

GELUIDLEK 

OMLOOPGELUID 

FLANKERENDE 

GELUIDSOVERDRACHT 

GELUIDLEK 

GELUIDLEK 

GELUIDLEK BIJ AANSLUITING


Dichte en zware materialen isoleren het geluid het beste. Deze materialen 

zijn dan weer niet geschikt om het geluid te absorberen. 

Lichte binnenwanden die tegen een verlaagd plafond of een doorlopende 

parketvloer geplaatst worden, zorgen voor een gemakkelijke geluidsoverdracht. 

Men kan deze flankerende geluidsoverdracht afremmen door het 

onderbreken van zowel plafond als vloerbedekking en door het plaatsen van 

akoestische schotten. 


Tip 

Bij de keuze van de materialen moet men streven naar een 

perfecte balans tussen materialen met geluidabsorberende 

en geluidisolerende eigenschappen. 

• Geluidabsorptie 

Door het gebruik van harde, gladde materialen weerkaatst het geluid en vermindert 

de verstaanbaarheid van een gesprek. Bij een te lange nagalmtijd 

(echo) worden woorden (gedeeltelijk) overlapt door de vorige. Dit leidt de 

aandacht af en is zeer vermoeiend om naar te luisteren. 

Geluidabsorberende materialen vormen hier de oplossing. Het plafond dat 

zich over de hele oppervlakte van de ruimte uitstrekt, is een ideaal middel 

om het geluid te beheersen. Men moet er echter wel op letten dat niet alle 

geluid wordt geabsorbeerd. In grote vergaderruimten of in klaslokalen is 

het belangrijk voldoende stemgeluid achter in het lokaal te krijgen voor een 

goede verstaanbaarheid. Bij de keuze van wand- of plafondsystemen dient 

men hiermee rekening te houden. 

1.3.2 Thermische isolatie 

Het plaatsen van een goede thermische isolatie bij de constructie van de 

lichte binnenwanden en verlaagde plafonds draagt bij tot het comfort van 

de bewoner of gebruiker van het gebouw. Daarbij worden ook energiekosten 

gespaard. Deze isolatie heeft voordelen zowel in de winter als in de 

zomer. Thermische isolatie in combinatie met een goede zonnewering kan er 

immers voor zorgen dat de binnentemperatuur niet te hoog oploopt. 

Geluidabsorberende 

panelen met 

nagalmgaten 

Winsol NV / Izegem 

11

Binnenwand met 

thermische isolatie 

Rockwool Belgium NV 

Zaventem 



Naast een goede thermische isolatie draagt ook een degelijk ventilatiesysteem 

bij tot een gezond klimaat. 

1.3.3 Brandveiligheid 

In principe kan een brand alleen ontstaan als er zowel ontstekingsenergie, 

zuurstof als een brandbaar materiaal aanwezig is. Door zo weinig mogelijk 

brandbaar materiaal te gebruiken, wordt het brandrisico beperkt. 

Brand is een complexe materie waarin vele factoren een rol spelen. De 

schrijnwerker-timmerman moet weten welke materialen hij gebruikt en welke 

aanwijzingen voor de constructie hij moet volgen. Europese geharmoniseerde 

normen met betrekking tot de brandreactie van de materialen en heel 

recentelijk ook voor wat betreft de brandweerstand van bouwelementen zijn 

ondertussen van kracht geworden. 

De normen staan in de bijgevoegde tabellen. 

Er bestaan echter nationale normen en regels die vaak nog toegepast worden. 

Volledigheidshalve worden ze hier toegevoegd. 

• Brandreactie van materialen 

Volgens de Europese classificatie van de brandreactie wordt een opdeling 

gemaakt in 7 klassen. Deze Europese normering zorgt ervoor dat de 

Europese lidstaten dezelfde brandproeven en indeling gaan toepassen. 

A1 Niet brandbaar 

A2 Praktisch niet brandbaar 

B Heel moeilijk brandbaar 

C Brandbaar 

D Goed brandbaar 

E Zeer brandbaar 

F Uiterst brandbaar


De brandreactie van materialen, gebruikt voor wanden en plafonds wordt 

volgens de Belgische norm in vijf klassen opgedeeld. Op deze manier kan 

men bepalen tot welke klasse de materialen in een bepaalde ruimte moeten 

behoren om aan brand te weerstaan. 

A0 

A1 

A2 

A3 

A4 

Alle materialen die volgens de betreffende ISO-norm als onbrandbaar 

worden beschouwd. 

Alle niet-ontvlambare materialen en alle materialen beschikkend 

over een oppervlak met zeer kleine vlamvoortplantingssnelheid. 

Alle moeilijk ontvlambare materialen en alle materialen beschikkend 

over een oppervlak met kleine vlamvoortplantingssnelheid. 

Alle gemiddeld ontvlambare materialen en alle materialen 

beschikkend over een oppervlak met gemiddelde vlamvoortplantingssnelheid. 

Alle gemakkelijk ontvlambare materialen en alle materialen 

beschikkend over een oppervlak met grote vlamvoortplantingssnelheid. 

• Weerstand van bouwelementen tegen brand 

Naast de hiervoor behandelde materiaaleisen worden eveneens wettelijke 

voorschriften voor brandweerstand aan bouwdelen gesteld. Hiervoor bestaat 

de test “Weerstand tegen brand”. Deze test geldt o.a. voor vloeren of daken 

eventueel voorzien van een verlaagd plafond. Dit betekent dat de brandwerendheid 

van een bouwdeel de eigenschap aangeeft gedurende welke tijd 

dit bouwdeel zonder functieverlies weerstand biedt aan verhitting en vlamoverdracht. 

Lichte binnenwanden en verlaagde plafonds kunnen worden gebruikt om het 

gebouw op te delen in kleinere ruimtes, zodat alle delen van een bouwwerk 

tegen brand kunnen beschermd worden. Dit noemt men compartimentering 

tegen brand. 

De juiste keuze van materialen en constructie bij de opbouw van een plafond 

bepaalt de weerstand die het plafond zal bieden tegen brand. Het is dus 

mogelijk de bouwconstructies te beschermen zodat de stabiliteit van het 

gebouw niet in gevaar komt. 

Gebouwen die op deze wijze zijn beschermd, zijn veiliger dan andere gebouwen: 

hoe langer de constructie stabiel blijft, hoe groter de kans op vluchten. 

Anderzijds biedt het de gelegenheid aan brandweerlui het gebouw te betreden 

om de brand van dichtbij te bestrijden. Hierdoor kan het gebouw vaak 

geheel of gedeeltelijk behouden blijven. 

Om de vooropgestelde brandweerstand te behalen is het noodzakelijk alle 

aanbevelingen in de testrapporten van materialen en constructies op te volgen. 


Brandwerende 

paneelwand (L) 

Rookdichte wand (R) 


13

Plaat met 

grondaansluiting met 

speling 

Paul Delcour 


1.3.4 Vochtweerstand 


Bij de constructie van wanden waarbij gebruik gemaakt wordt van plaatmaterialen 

op basis van hout zoals spaanderplaat, MDF, OSB (Oriented Strand 

Board), multiplex dient men aandacht te besteden aan mogelijke vochtopname 

bij de aansluiting met de grond. 

De meeste plaatmaterialen die niet over specifiek vochtbestendige eigenschappen 

beschikken, kunnen bij contact met grondvocht beschadiging 

oplopen (opzwellen, verkleuren, enz.). Door de vochtopname verliest de 

plaat plaatselijk zijn stabiliteit onder andere door het loskomen van de verlijming 

van de onderlinge lagen van een multiplexplaat. We voorzien best een 

speling bij de grondaansluiting. 

De wanden en plafonds in vochtige ruimtes zoals badkamers voeren we uit 

met materialen die over vochtbestendige eigenschappen beschikken. 

Plaatmaterialen op basis van hout zijn meestal ook te verkrijgen in vochtbestendige 

uitvoering. Multiplex met deze eigenschappen bestaat in de handel 

onder de benaming WBP. 

Vochtbestendige spaanderplaat en MDF hebben een kenmerkende groene 

kleur. 

1.4 Visueel comfort 

Licht heeft een grote invloed op het persoonlijke comfort, de kwaliteit en de 

efficiëntie van het menselijke werk. Kantoorwerk gebeurt over het algemeen 

in een combinatie van daglicht en kunstlicht. 

Vandaag werken veel mensen met computers. Spiegelingen in beeldschermen 

ten gevolge van daglicht of kunstlicht leiden vaak tot hoofdpijn, concentratieverlies, 

vermoeidheid van de ogen en oogirritaties.


Spiegelingen ontstaan door vlakken die veel meer licht afstralen (ramen en 

armaturen) dan de vlakken waarop het oog zich heeft afgestemd (beeldscherm, 

papier, bureau). 

Door middel van de juiste verlichting en door gebruik te maken van wanden 

en plafonds met een hoge lichtreflectie kunnen we deze problemen voorkomen. 

Daarnaast verminderen deze plafonds de behoefte aan kunstlicht 

doordat meer daglicht in de ruimte wordt gereflecteerd. Minder kunstlicht 

betekent minder dure armaturen en een lager energieverbruik. 

1.5 Onderhoud 

Afhankelijk van de gebruiksfunctie van een ruimte kunnen de eisen voor reiniging 

oplopen van droge reiniging (stofzuiger, stofdoek of vochtige doek), 

natte reiniging (afwasbaar) tot reiniging onder druk (laag of hoog). 

Rokersruimtes en niet-rokersruimtes stellen bijvoorbeeld verschillende eisen 

aan reiniging. In het algemeen volstaat droge reiniging. 

In hygiënische ruimtes in de voedings- en levensmiddelenindustrie, in grootkeukens 

en in de gezondheidszorg moet het plafond regelmatig kunnen 

worden gereinigd. In dit geval moet men kiezen voor materialen met een 

gesloten structuur. 

Naargelang de toepassing kunnen materialen gebruikt worden die zeer 

onderhoudsvriendelijk zijn. Men hoeft ze bijvoorbeeld niet meer te schilderen: 

eenvoudig afwassen volstaat om opnieuw een net oppervlak te krijgen. 

Verder gaan we in deze situaties ook zorgen dat er corrosiebestendig beslag 

zoals bijvoorbeeld inox wordt gebruikt en dat er opgeronde hoeken bij de 

constructie van de verschillende onderdelen voorzien worden. 


Cleanroomomgeving 

Eurobox Continental NV 

Wijnegem 

15



2 Materialen 

2.1 Draagstructuur 

2.1.1 Algemeen 

Lichte binnenwanden en verlaagde plafonds worden steeds opgebouwd aan 

de hand van een draagstructuur. Bij de samenstelling van deze structuur 

gaat de aandacht vooral naar de flexibiliteit van de constructie. Zowel de 

lichte binnenwanden als verlaagde plafonds behoren tot de niet-dragende 

bouwconstructies. 

2.1.2 Eisen 

De keuze van de bekleding en de grootte van de constructie zijn bepalend 

voor de opbouw van de draagstructuur. De draagstructuur dient zo geplaatst 

te worden dat een perfect uitgelijnde bekleding kan aangebracht worden. 

De draagstructuur moet eveneens de inwendige krachten opvangen die in de 

constructie kunnen optreden. 

2.1.3 Materiaalkeuze 

Bij de materiaalkeuze spelen zowel de duurzaamheid als de gebruiksvriendelijkheid 

van het materiaal een belangrijke rol. We onderscheiden hout en 

metaal. 

2.1.3.1 Hout 

Voordelen: 

– is duurzaam; 

– is relatief licht van gewicht; 

– is verkrijgbaar in verschillende afmetingen; 

– leent zich tot het uitvoeren van bijzondere constructies; 

– laat zich gemakkelijk verwerken; 

– laat het vlot aanbrengen van de bekleding toe; 

– is thermisch isolerend; 

– heeft een goed akoestisch absorptievermogen; 

– heeft een hoge brandweerstand, als het correct in brandwerende constructies 

verwerkt is. 

Hoofdstuk 2 : Materialen 

Lichte binnenwand 

met metalen 

draagstructuur 

Knauf / Engis 

17

CLS afmetingen 

Paul Delcour 


18 Hoofdstuk 2 : Materialen 

Nadelen: 

– is bij verkeerd gebruik onderhevig aan kromtrekken, zwellen en krimpen; 

– niet geïmpregneerd hout wordt door schimmels en insecten aangetast. 

Grondstof 

Bij de keuze van de houtsoort spelen volgende factoren een rol: 

– de duurzaamheid, 

– de afmetingen, 

– het vochtgehalte. 

Voor een vlotte opbouw werkt men best met vierzijdig geschaafd hout. In 

de praktijk zijn Rood Noors Grenen, vuren, hemlock, en Western pine veel 

gebruikte houtsoorten. 

Opbouw 

Het gevormde raamwerk wordt met behulp van schroefverbindingen om de 

800 mm aan de bestaande dragende bouwconstructies verankerd. 

Bij de opbouw van lichte binnenwanden en verlaagde plafonds op een houten 

draagstructuur of de uitvoering van voorzetwanden moeten we erop letten 

dat de constructie voldoende stabiliteit biedt. 

De houten draagstructuur wordt bijgevolg opgebouwd uit een geraamte van 

stijlen en regels. Voor constructies van lichte binnenwanden en plafonds in 

woningen wordt gebruikt gemaakt van vierzijdig geschaafde kepers met een 

minimum houtsectie van van 45 mm. 

Bij grote constructies of wanneer de akoestische isolatie van de wand 

belangrijk is, gaat men in de meeste gevallen over naar kepers die onder de 

naam CLS in de vakhandel te vinden zijn. 

Deze geschaafde stukken hebben een standaardafmeting van 38 x 64, 

38 x 89, 38 x 140, 38 x 184 of 38 x 235 mm.


De stijlen worden aan de regels verbonden met een onderlinge afstand van 

maximum 600 mm en aangepast in functie van de bekleding. 

De onderlinge verbinding van de elementen gebeurt door middel van twee 

schuin ingedreven nagels. 

2.1.3.2 Metaal 


– is gemakkelijk te plaatsen; 

– verlaagd gewicht door gebruik van profielen; 

– is gebruiksvriendelijk met een grote flexibiliteit. 

Nadelen: 

– heeft een beperkte thermische isolatiewaarde; 

– bij hoge temperaturen treedt er vormverandering op; 

– is hitteoverdragend bij brand (thermische brug). 

Grondstof 

Een metalen draagstructuur bestaat uit lichte, thermisch verzinkte stalen 

profielen. Deze profielen zijn gemakkelijk te hanteren, te snijden en te plaatsen 

als je specifiek gereedschap gebruikt. Wanden en plafonds met een 

metalen draagstructuur moeten van een aarding voorzien worden. 

Opbouw 

De horizontale en verticale profielen zijn verschillend van vorm. De verticale 

profielen worden zonder vastschroeven in de horizontale profielen voor vloer 

en plafond geklemd. Door het doordacht combineren van profielbreedte, 

plaattype en plaatdikte kan men constructies samenstellen die aan het 

beoogde doel beantwoorden. 

De verankering met de bestaande constructie gebeurt eveneens om de 

800 mm. 

2.1.3.3 Combinatie metaal - hout 

Voordelen 

Hierbij tracht men de constructie in die mate uit te voeren dat de voordelen 

van beide materialen aan bod komen. 

Opbouw 

Bij deze combinatie worden de U-vormige, horizontale profielen uit metaal 

behouden maar de verticale elementen zijn uit hout gemaakt. 

De houten stijlen worden in de U-vormige profielen geklemd zonder gebruik 

te maken van een bijkomend bevestigingsmiddel, wat vooral een tijdbesparing 

betekent. 

Het aanbrengen van de bekleding op de houten stijlen wordt vergemakkelijkt. 

2.2 Bekleding 

De meest gebruikte materialen voor het afwerken van binnenwanden en verlaagde 

plafonds zijn: 

– massief hout, 

– materialen op basis van hout, 

– kunststof, 


19

Plaat met 

CE-markering 

TCHN / Yvo Borry 


– gips, 

– andere materialen zoals metaal. 


Deze materialen kunnen voorkomen in de vorm van planchetten, platen, 

tegels, lamellen en moeten eenvoudig te onderhouden zijn. 

Gipsplaten kunnen geschilderd, behangen of betegeld worden. Houten 

bekleding kan afgewerkt worden met een dekkende of een transparante 

laag. Het spreekt voor zich dat de gekozen afwerkingslaag tegen de normale 

huishoudelijke onderhoudsproducten bestand moet zijn. 

De dikte van de gebruikte afwerkingsmaterialen is afhankelijk van de toepassing. 

Voor plaatmaterialen op basis van hout mag men sinds kort enkel platen 

gebruiken die een CE-markering dragen. 

Dit merkteken geeft aan dat het betreffende plaatmateriaal voldoet aan de in 

de “Bouwproductenrichtlijn” voorgeschreven vereisten: 

– mechanische weerstand en stabiliteit, 

– brandveiligheid, 

– hygiëne, gezondheid en milieu 

– werkveiligheid, 

– geluidsisolatie, 

– thermische isolatie en energiebesparing.


2.2.1 Planchetten 

Massief hout 


Materiaal 

- De planchetten kunnen horizontaal, verticaal of 

schuin geplaatst worden. 

Toepassing massieve planchet 

Imberty Belgium / Luik 

Houtachtig plaatmateriaal 

- De kern bestaat in de meeste gevallen uit vochtwerende 

MDF, soms ook uit spaanderplaat. 

* MDF-planchetten met fineerbovenlaag 

Afmetingen – profilering - bevestiging 

- Verkrijgbaar in diverse afmetingen en profileringen 

- Verbonden door middel van een tand- en groefverbinding 

- De voegen tussen de planchetten kunnen in 

diverse vormen worden afgewerkt. 

Voegaansluitingen massieve planchet 

Paul Delcour 

- Bevestiging op de houten onderstructuur met 

spijkers, klemmen of nieten 

- Verkrijgbaar in diktes variërend van 11 tot 16 mm 

- Verbonden door tand en groef of losse veerverbinding 

- Met of zonder tussenvoeg 

Voegopvulling 

Paul Delcour 

21

Toepassing MDF-planchetten 

met fineerbovenlaag 


* MDF-planchetten met bovenlaag in 

decorfolie 


Toepassing planchetten met bovenlaag 

in decorfolie 

HDM / Peer 


- De kopse zijden zijn ook van een verbinding 

voorzien. 

Kopsverbinding 



speciale klemmen 

- Verkrijgbaar in diktes variërend van 10 tot 14 mm 

en breedtes van ongeveer 200 mm; in bepaalde 

uitvoeringen zijn lengtes tot 5 000 mm mogelijk 


- Met of zonder tussenvoeg 



- De wand- of plafondplanchetten worden door 

verdoken nageling of met speciale clips bevestigd. 

Bevestiging met klemmen 

HDM / Peer


* MDF-planchetten met bovenlaag in laminaat 

Kunststof 

Toepassing planchet met bovenlaag 

in laminaat 

HDM / Peer 

Detail MDF-planchet met bovenlaag 

in laminaat 

HDM / Peer 

- Ze kunnen horizontaal, verticaal of schuin 

geplaatst worden. 

- Komen voor in een zeer uitgebreid kleurengamma. 

- Hedendaagse profielen kunnen bestaan uit tot 

80 % gerecycleerd materiaal. 


- Verkrijgbaar in een dikte van 10 mm en in 

een breedte van ongeveer 250 mm; de lengte 

bedraagt ongeveer 2 600 mm 


met 0 mm voeg 

- Kopse zijden ook voorzien van verbinding, soms 

klikverbinding 

Klikverbinding 

HDM / Peer 



- De wand- of plafondplanchetten kunnen ook 

door verdoken nageling of met speciale clips 

bevestigd worden. 

- De dikte van het planchet bedraagt ongeveer 

10 mm, de breedte kan variëren van 100 tot 300 

mm, de lengte van 2 700 tot 6 000 mm. 

23

Toepassing kunststofplanchet 

Deceuninck NV / Hooglede 



- Verbonden door middel van een tand- en groefverbinding 

Detail kunststofplanchet 


- De voegen tussen de planchetten kunnen in 

diverse vormen worden afgewerkt, met of zonder 

voegbreedte. 

Voegopvulling bij kunststofplanchet 

Paul Delcour 

- Bevestiging op een houten of kunststof onderstructuur 

met spijkers of nieten 

Bevestiging kunststofplanchet 

Deceuninck NV / Hooglede


2.2.2 Gipsplaten 

Hieronder geven we de courante maten van de gipsplaten. Specifieke afmetingen kunnen eveneens verkregen 

worden maar ze worden niet vermeld. 

Gipsplaten 


Materiaal 

- Deze platen bestaan uit een harde kern van 

onbrandbaar gips, aan beide zijden met een 

sterk karton omhuld. 

- Bij brandvertragende gipsplaten is de gipskern 

iets zwaarder en wordt er een percentage glasvezels 

in verwerkt; ze worden als Rf-platen aangeduid. 

- Voor toepassing in badkamers, douchecellen en 

andere natte cellen zijn platen met een waterafstotende 

kwaliteit beschikbaar; bij de gipskern 

worden naast een percentage glasvezels 

ook siliconen toegevoegd; de kern is omhuld 

met een speciaal groen karton met verminderde 

waterabsorptie. Die platen worden als WR-platen 

verhandeld. 

- Voor bepaalde toepassingen kunnen isolerende 

gipsplaten gebruikt worden; deze platen zijn 

voorzien van een isolerende plaat zoals polyurethaan, 

polystyreen, enz. 

Isolerende gipsplaat 

Isolava G.C.V. / Wielsbeke 


- De standaarddiktes van de platen zijn 9,5 en 

12,5 mm. 

- Afhankelijk van de dikte komen de platen voor 

in afmetingen van 1 200 x 600 mm, 2 600 x 600 

mm, 3 000 x 600 mm en in 2 600 x 1 200 mm 

- De zijkanten of langskanten van de gipsplaten 

kunnen verschillende vormen hebben. 

- Rechte zijkanten 

- Afgeschuinde langskanten voor een voegafwerking 

tot een effen oppervlak 

Afgeschuinde langskanten 

BPB Belgium NV Gyproc / Wijnegem 

25


- Voor ruimtes waar akoestische eigenschappen 

gewenst zijn, kunnen geperforeerde gipsplaten 

toegepast worden. Een geluidabsorberend 

vezelvlies op de rugzijde van de platen zorgt 

voor akoestische eigenschappen. 

Toepassing geperforeerde gipsplaat bij 

verlaagd plafond 

Knauf / Engis 


- Ronde langskanten voor zichtbaar blijvende, 

geaccentueerde voegen 

Afgeronde langskant 

BPB Belgium NV Gyproc / Wijnegem 

- Facet-langskanten voor zichtbaar blijvende, 

geaccentueerde voegen 

Facet-langskanten 

Paul Delcour 

- Zowel plafonds als wanden in gipsplaten kunnen 

op een houten latwerk of op metaalprofielen met 

speciaal daartoe bestemde schroeven worden 

geschroefd. 

- Bij wanden en plafonds kunnen de platen met 

daartoe bestemd gips door de stukadoor worden 

gekleefd. 

Bevestiging platen met gips 

Isolava G.C.V. / Wielsbeke


Gipsvezelplaat 

- Deze plaat is een alternatief voor de gipsplaten 

als bekleding bij lichte binnenwanden. 

- Gipsvezelplaten bestaan uit gips dat versterkt 

wordt met cellulosevezels, gewonnen uit gerecycleerd 

papier. 

- Mits een waterdichte bekleding is de plaat 

geschikt voor gebruik in vochtige ruimten. 

- In gipsvezelplaten zijn geen lijmen verwerkt 

en ook geen stoffen die gevaarlijk zijn voor de 

gezondheid. 


Gipsvezelplaat 

Yvo Borry 

- De platen worden vastgeschroefd met speciaal 

daartoe geschikte schroeven: geen gewone 

schroeven of gipsschroeven. 

Toepassing gipsvezelplaat 

Xella droogbouw systemen / Waregem 

27

2.2.3 Platen 


Hieronder geven we de courante maten van de platen. Specifieke afmetingen kunnen eveneens verkregen 

worden maar ze worden niet vermeld. 

Materiaal 

Houtachtig plaatmateriaal 

* MDF 

- Voor bepaalde toepassingen kunnen wanden in 

brandvertragende of vochtwerende MDF worden 

uitgevoerd. 

* OSB 

MDF vochtwerend 

Beveka sales NV / Merksem 

- Decoratief afgewerkte OSB kan als wandafwerking 

worden toegepast. 

- De voorgeschuurde vlokkenplaat is afgewerkt 

met een meerlagige, doorzichtige en gekleurde 

UV-lak en komt voor in 6 kleurtonen. 

OSB decorativ 

Egger International / Zulte 



- De standaardafmetingen van de platen zijn 2 

440 x 1 220 mm. 

- De platen worden gewoon naast elkaar geplaatst 

zonder voegverbinding. 


zichtbare schroefverbinding 

MDF brandvertragend 

Beveka sales NV / Merksem 

- Verkrijgbaar in een dikte van 18 mm 

- De plaatafmeting bedraagt 2 800 x 1 200 mm. 

- Onzichtbare bevestiging op een houten onderstructuur 

kan gebeuren door verlijming. 

- Zichtbare plaatranden kunnen door kantverlijmingsstroken 

in de plaatkleur afgewerkt worden 

OSB decorativ kantverlijming 

Egger International / Zulte


* Systeemplaat 

- De kern van de plaat bestaat uit HDF (High 

Density Fibreboard). 

Samenstelling systeemplaat 


- De achterzijde van de plaat heeft een vochtwerende 

afwerking. 

- De zichtzijde heeft een melamine toplaag en een 

krasbestendige afwerking. 


Toepassing systeemplaat 


- De platen komen voor in formaten van 1285 x 

389, 2585 x 389 en 2585 x 492 mm. 

- De platen worden onderling verbonden door een 

tand en groef met klikverbinding. 

Klikverbinding 


- Deze plaat kan zowel bij renovatie als bij nieuwbouw 

worden toegepast. 

- Bevestiging met midden- en kantklemmen 

Bevestiging systeemplaat 


- Kan op een onderstructuur uit hout of metaal 

geplaatst worden. 

- In tegenstelling tot andere materialen hoeft er 

na plaatsing niet meer geplamuurd, geschuurd, 

geschilderd of behangen te worden. 

29

Kunststof 

* HPL 


- Deze plaat is een zelfdragend hoogdruk-laminaat 

met een één- of tweezijdige decoratieve toplaag, 

gebruikt voor de bekleding van binnenwanden. 

- Deze vlakke plaat is samengesteld op basis van 

thermohardende harsen, versterkt met cellulosevezels 

en vervaardigd onder hoge druk en 

temperatuur. 

- Ze zijn van een geïntegreerd decoratief papier 


- Het materiaal is ongevoelig voor de inwerking 

van vocht en uitermate geschikt voor het gebruik 

in steriele ruimtes. 

Toepassing HPL-plaat 

Trespa Belgium BVBA / Hasselt 


- De dikte van de platen varieert van 2 tot 30 mm. 

- De afmetingen van de platen variëren van 2 150 

mm tot 4 200 mm lang en 900 tot 1 860 mm 

breed. 

- De platen worden meestal met een open voeg 

naast elkaar geplaatst. 

- De platen kunnen op verschillende manieren met 

elkaar verbonden worden. 

Verbindingen van HPL-platen 

Triplaco NV / Harelbeke 

- Bij de bevestiging moet rekening gehouden worden 

met het krimpen en uitzetten van de platen 

bij respectievelijk lage en hoge vochtigheidsgraad. 

- De panelen kunnen met zichtbare schroeven 

bevestigd worden, nadien met een afdekhuls 

afgewerkt. 

Bevestiging van HPL-platen 

Triplaco NV / Harelbeke



Detail plaatsamenstelling 

Abet Laminati / Vilvoorde 

Bevestigingsclip op plaat 


- De platen kunnen ook rechtstreeks met aluminium 

bevestigingsprofielen op een stenen 

ondergrond of op een houten latwerk bevestigd 

worden. 

Bevestiging HPL-platen 

Triplaco NV / Harelbeke 

- De platen worden met speciale klemmen en 

draagprofielen op een metaalstaander-constructie 

aan de wanden bevestigd. 

Bevestigingsclip 


Bevestiging plaat 


- De bevestiging kan ook gebeuren met een 

geschikte lijmsoort. 

31

Andere materialen 

* Cementgebonden plaat 


Deze plaat bestaat uit portlandcement aangevuld 

met toeslagstoffen. De platen kunnen op een eenvoudige 

manier verwerkt worden door middel van 

insnijden en breken. De plaat kan zonder problemen 

toegepast worden in natte en vochtige ruimtes. 

* Kurk 

Cementgebonden plaat 

Eternit NV / Kapelle-op-den-Bos 

Kurk als wandbekleding is afkomstig van de kurkeik. 

Wandkurk is een isolerend en geluidabsorberend 

materiaal. Het houdt de omgevingswarmte vast en 

laat geluiden minder schel weerklinken. Hierdoor 

is kurk een geschikte bekleding voor koude muren 

of voor wanden van kamers waar de geluidkwaliteit 

belangrijk is. 


Toepassing cementgebonden plaat 

Knauf / Engis 

Toepassing wandkurk 

Van Avermaet / Lokeren


2.2.4 Systemen 

Tegels 

- Mineralen 

Samengesteld op basis van steenwol 

- Metaal 


Materiaal 

Toepassing mineraaltegel Detail mineraaltegel 

Rockwool-Rockfon NV / Zaventem Rockwool-Rockfon NV / Zaventem 

Toepassing metaaltegel Detail tegel 

Chicago Metallic Continental NV / Wijnegem Chicago Metallic Continental NV / Wijnegem 

33

Lamellen 

- Kunststof 

- Metaal 


Toepassing kunststoflamel Kunststoflamel 

Deceuninck NV / Hooglede Paul Delcour 

Toepassing metaallamel Detail metaallamel 

Hunter Douglas Belgium NV / Lokeren Isolux / Kapellen 

34 Hoofdstuk 2 : Materialen


2.3 Isolatiematerialen 

Bij het plaatsen van wanden en plafonds moet de schrijnwerker de constructies 

voorzien van de meest geschikte akoestische of thermische isolatie. 

De thermische isolatie van een wand of plafond heeft als doel een bepaald 

klimaat in een ruimte proberen te behouden en het thermische comfort te 

verbeteren. Het gebruikte isolatiemateriaal bepaalt bovendien de brandveiligheid. 

Indien men een wand akoestisch wil isoleren, moet men er voor zorgen dat 

er in de wand geen onderbrekingen zijn die het geluid doorlaten, bv. raamopeningen, 

verluchtingspijpen en dergelijke. Verder kunnen verbindingen van 

de wand met muren en plafonds een negatief effect hebben op de isolatie. 

Overzicht van de soorten isolatiematerialen: 

• Rotswol, steenwol 

Rotswol bestaat uit vezels, gesponnen uit vloeibaar gesteente. De hoofdgrondstof 

voor rotswol is diabaas of basalt, een vulkanisch gesteente dat 

vooral uit Duitsland komt, maar wordt tegenwoordig voor een belangrijk deel 

vervangen door gerecycleerde rotswol in de vorm van briketten. Afhankelijk 

van het eindproduct zijn er nog specifieke toevoegingen nodig. 

Voor wanden en plafonds komt dit materiaal hoofdzakelijk voor in de vorm 

van platen die over thermische, akoestische en brandwerende eigenschappen 

beschikken. De platen zijn volledig recycleerbaar. 

Je kan de platen gemakkelijk op maat snijden en zagen. Je kan ze zowel in 

plafonds als wanden met een houten of een metalen draagstructuur gebruiken. 

Onze voorkeur gaat naar platen met een dampremmende laag. 

Steenwol heeft een hogere brandvertraging met een smeltpunt hoger dan 

1 000 °C en is drukvaster dan glaswol. Je vindt ze voornamelijk op plaatsen 

waar hoge mechanische eisen worden gesteld. 


Steenwolplaten 



Toepassing in plafond 



35

Toepassing in wand 



Glaswolplaten 

Saint-Gobain Isover Benelux NV 

Brussel 

Glaswoldeken 

Knauf / Engis 


• Glaswol 


Glaswol op basis van gerecycleerde glasscherven aangevuld met zuiver 

zand, soda en kalksteen is van nature uit bijzonder veerkrachtig. De grondstoffen 

worden met fenolformaldehydehars tot een wolachtige massa verbonden. 

De massa wordt met een waterafstotend middel behandeld. 

Het materiaal is zeer soepel waardoor het bij gebruik als wanden plafondisolatie 

naadloos aansluit. Door die perfecte aansluiting zijn koudebruggen, 

restspouwen en interne convectie uitgesloten.


Glaswol isoleert zowel thermisch als akoestisch iets beter dan steenwol en 

komt voor in de vorm van rollen, platen en spijkerflensdekens. Voor isolatie 

van wanden en plafonds zijn platen het gemakkelijkst te verwerken 

Het isolatiemateriaal kan jeuken bij aanraking. Je draagt dus best handschoenen 

en beschermende kleding. 

Het materiaal is dampopen. Gebruik van isolatieplaten met een dampremmende 

laag of plaatsing van dampremmende lagen is dus noodzakelijk om 

te voorkomen dat het materiaal vochtig wordt en dus zijn thermische isolatie 

verliest. 

Glaswol kan een oneindig aantal keren worden gerecycleerd. 


Glaswoltoepassing in 

wand 

Knauf / Engis 

Glaswoltoepassing in 

plafond 


Brussel 

37

Hennepwolplaten 


Brussel 

Plaatsing 

hennepwolplaten 


Brussel 



Zowel glaswol als rotswol hebben als kenmerk dat ze onbrandbaar zijn. Zo 

kan er in geval van brand geen rookontwikkeling ontstaan. 

Beide isolatiematerialen nemen geen vocht op in hun massa en schimmel en 

bacteriën vinden er geen voedingsbodem in. 

• Andere isolatiematerialen 

- Hennepwol 

De isolatieplaat bestaat uit hennepwol. De vezels worden aan 

elkaar gekleefd door polyester dat als bindmiddel dient. 

Hennepwol is vochtregulerend. Dit betekent dat het vocht opneemt en snel 

terug afstaat met behoud van zijn isolerende eigenschappen. Dit type platen 

wordt toegepast voor isolatie van lichte binnenwanden en voorzetwanden. 

De halfstijve platen worden niet aangetast door ongedierte en zijn volledig 

recycleerbaar. Hennepwolplaten worden omwille van hun ecologische eigenschappen 

in het kader van duurzaam en gezond bouwen en wonen toegepast.


- Polystyreen (piepschuim) 

Deze platen worden veel gebruikt in de bouw maar hebben enkele beperkingen 

bij de constructie van lichte binnenwanden en plafonds. Ze zijn niet 

alleen snel ontvlambaar maar verspreiden bovendien een giftige rook bij 

brand. Het gebruik van brandvertragende EPS-platen wordt meer en meer 

aanbevolen. 

Soms komen ze voor in combinatie met houtwolcementplaten gebruikt voor 

isolatie van plafonds uit beton. 

Als alternatief kunnen XPS-platen gebruikt worden. De platen uit hard geëxtrudeerd 

polystyreenschuim met een typisch groene kleur hebben betere 

eigenschappen dan de gewone EPS-platen. 

Ze komen voor in niet beklede uitvoering maar ze kunnen ook met een gipsplaatbekleding 

uitgevoerd zijn. 

- Polyurethaan 

Schuim 

Dit isolatiemateriaal is uiterst geschikt voor bestaande constructies. Opgelet: 

PU-schuim is expansief tijdens het uitharden: er ontstaat een volumevermeerdering. 

Een verpakking van één liter levert een schuimhoeveelheid van 

25 tot 40 liter, afhankelijk van de gebruikte soort. 

Platen 

Voor de isolatie van wanden en plafonds wordt meestal echter PU gebruikt 

in plaatvorm. Deze platen bestaan uit geëxtrudeerd polyurethaan. 

- Cellulose 

Papierschuim gewapend met stukjes vlas geeft een stevige plaat met goede 

mechanische en akoestische eigenschappen. Dit materiaal is uiterst geschikt 

voor binnenwerken voor akoestische isolatie. 

- Kurk 

Kurk is een natuurlijke grondstof die vooral bij het ecologisch bouwen ook 

als isolatiemateriaal kan toegepast worden. Het heeft de eigenschap geen 

stof aan te trekken of vast te houden. Kurk komt voor in de vorm van blokken, 

bladen en vellen. 


Isolatieplaat uit 

EPS bekleed met 

houtwolcementplaat 

Knauf Isol BV / Oosterhout (NL) 

39

Wand met dubbel 

geraamte en 

geschrankte 

stijlopstelling 

Paul Delcour 

Verlaagd plafond met 

isolatie 

Paul Delcour 

Wand met dubbele 

geraamte 

Paul Delcour 



Als aan akoestische isolatie hoge eisen worden gesteld, kunnen we een 

wand van een dubbel geraamte voorzien. De stijlen van beide geraamten 

worden volledig los van elkaar gemonteerd. 

Als we de stijlen geschrankt plaatsen, kunnen we makkelijk een isolatiedeken 

tussen de stijlen aanbrengen. 

Verhogen van de isolatiewaarde 

Zowel bij binnenwanden als bij verlaagde plafonds worden vaak hoge eisen 

gesteld aan de akoestische isolatiewaarde. Het is daarom aangeraden de 

nodige aandacht te besteden aan de keuze van het isolatiemateriaal. 

Constructief kan het geluidabsorptievermogen van de wanden verhoogd 

worden door gebruik te maken van een dubbel geraamte, van elkaar 

gescheiden door een akoestisch isolerende plaat.


3 Algemene plaatsingsvoorschriften 

3.1 Opslag op de bouwplaats 

3.1.1 Beschrijving 

Voor we tot de plaatsing van wanden en plafonds overgaan, worden de constructiedelen 

vooraf op de werf gebracht. Dit gebeurt bij voorkeur pas op het 

laatste ogenblik. 

Wanden en plafonds kunnen bestaan uit diverse materialen die elk hun specifieke 

eigenschappen hebben. Voor de materialen die niet uit hout of plaatmateriaal 

op basis van hout bestaan, is het aangewezen de richtlijnen van de 

fabrikant betreffende opslag op de bouwplaats te volgen. 

Als we massief hout of plaatmateriaal op basis van hout gebruiken, dient de 

opslagplaats aan een aantal voorwaarden te voldoen: 

– een water- en winddicht gebouw, 

– een vlakke, droge en schone opslagruimte, 

– een temperatuur tussen 10 °C en 20 °C, 

– een luchtvochtigheidsgraad tussen 45 % en 65 %, 

– voldoende droge ondergrond (dekvloer, stenen vloer, enz.). 

De schrijnwerker kan op zicht vatsstellen dat de ruimte niet geschikt is voor 

de opslag van de constructieonderdelen uit massief hout of uit plaatmaterialen 

op basis van hout: 

– verkleuring van het metselwerk, de bepleistering of van andere bouwmaterialen, 

– condensatie op de beglazing, 

– vochtvlekken, 

– scheuren en barsten in muren, vloeren of plafonds, 

– zichtbare gebreken in nutsleidingen. 

Bij twijfel over de staat van de opslagruimte kunnen metingen worden uitgevoerd. 

De metingen die kunnen gebeuren zijn: 

– vochtigheidsmeting van de ruwbouwmaterialen (plafond, dekvloer, metselwerk) 

met een vochtigheidsmeter, 

– vochtigheidsmeting van het binnenklimaat van het gebouw met een 

hygrometer, 

– vochtigheidsmeting van het te gebruiken hout met een vochtigheidsmeter. 

Hoofdstuk 3 : Algemene plaatsingsvoorschriften 

Vochtproblemen in de 

bouwconstructie 

Dobbit magazine / Zedelgem 

41

Leveren van 

plaatmaterialen met 

kraanwagen 

BPB Belgium NV Isogips / Puurs 


3.1.2 Algemene voorwaarden bij het opslaan 

• Het materiaal moet minstens 2 tot 3 dagen vóór verwerking in de ruimte 

worden opgeslagen waarin het plafond of de wand wordt geïnstalleerd, 

zodat het kan acclimatiseren. 

• De opslagruimte moet veilig en goed bereikbaar zijn. 

• We laten de materialen zo dicht mogelijk bij de uit te voeren werken plaatsen. 

• De materialen worden het best op houten pallets opgeslagen, waarvan de 

afmetingen enkele millimeters groter zijn dan de afmetingen van de materialen. 

• Krimpfolieverpakkingen zijn niet waterdicht, ze vragen extra beschermingen. 

• Verpakkingen vragen tijdens het transport een voorzichtige behandeling. 

• Steunen op hoeken of randen van verpakkingen kan beschadigingen tot 

gevolg hebben. 

• Platen die manueel verplaatst worden, dienen steeds gekanteld of verticaal 

gedragen te worden, dit om breuk van de plaat te vermijden. Voor een correct 

transport bestaan er speciale gereedschappen. 

• We laten best de platen tot op de gewenste verdieping leveren. Sommige 

firma’s beschikken over een speciale kraanwagen of kooiaap waarmee ze 

de gewenste verdiepingshoogte kunnen bereiken. 

Soms leggen fabrikanten van materialen speciale plaatsingsvoorschriften 

vast: 

– gipsplaten worden op de originele paletten gelegd of op balkjes of strips 

met een minimale breedte van 100 mm met een maximum tussenruimte 

van 400 mm als de vloer niet effen is; 

– het verticaal opslaan van gipsplaten is af te raden want de langskanten 

van de platen mogen niet worden beschadigd; 

– de papieren banden die om de kopse kanten van gipsplaten zijn 

gekleefd, mogen slechts net voor de montage van de platen verwijderd 

worden; 

– HPL-platen mogen slechts maximum met twee pallets boven elkaar 

opgeslagen worden om beschadigingen door de druk van het gewicht te 

voorkomen; 

– bij het verplaatsen van plaatmaterialen die voorzien zijn van een decorzijde, 

dient in ieder geval vermeden te worden dat de decorzijden al 

schuivend over elkaar worden getrokken. 

42 Hoofdstuk 3 : Algemene plaatsingsvoorschriften


Tip 

Bij het gebruik van nieuwe materialen is het wenselijk de 

transport- en opslagvoorwaarden op voorhand door te nemen. 

3.2 Algemene richtlijnen bij het plaatsen van wanden en 

plafonds 

3.2.1 Beschrijving 

Tijdens de bouw en wanneer het gebouw gesloten is, kunnen er abnormale 

en langdurende hygrothermische omstandigheden optreden die erg nadelig 

zijn voor het schrijnwerk (loskomen van onderdelen, abnormale zwellingen, 

enz.). 

Als we werken met materialen die onderhevig zijn aan temperatuur- en vochtschommelingen 

zoals 

– massief houten balken, 

– planchetten in massief hout, 

– planchetten in houtachtige plaatmaterialen, 

– gipsplaten, 

– platen in houtachtige materialen, 

– plafondtegels in vezels, 

– plinten en lijsten in houtachtige materialen, 

– enz. 

zullen we zeker een aantal installatievoorwaarden in acht moeten nemen. 

Ze worden hieronder opgesomd. 

• Een stabiele temperatuur in een gebouw binnen de limieten (11 – 20 °C) 

schept een goede conditie voor de montage van materialen. 

• Vooral temperaturen beneden de grens van 11 °C, veroorzaken bij geringe 

temperatuurdaling een enorme stijging van de vochtigheidsgraad. 

• Men wacht best met de installatie van de materialen tot de relatieve vochtigheidsgraad 

(RV) binnen het gebouw tussen de 45 en 65 % ligt. 

• Veranderingen van relatieve vochtigheid hebben een invloed op de maatvoering 

van hout en houtachtige producten. Daarom dienen de materialen 

voor en na de verwerking twee tot drie dagen geacclimatiseerd te worden. 


Transporteren van 

gipsplaten 

BPB Belgium NV Isogips / Puurs 

43

Uitzetten met laser 

Stanley Works Belgium BVBA 

Mechelen 


Het beste resultaat krijgen we als het gebouw tegen weersinvloeden afgeschermd 

is, droog en glasdicht is. Tijdens de wintermaanden voorzien we 

best een droge verwarming om een stabiele omgevingstemperatuur (minimum 

11 °C) te bereiken. Als door de zon de temperatuur te hoog oploopt, 

dient er extra geventileerd te worden. 

3.2.2 Voorbereidingen 

Als de klimaatomstandigheden in de bouwplaats gunstig zijn, kunnen we 

overgaan tot het plaatsen van de wand of het plafond. 

De werkvoorbereiding bestaat uit het bestuderen van plattegronden en werkinstructies. 

Daarop zijn de plaatsen van deuren, ramen en andere constructies 

aangegeven. We controleren of de benodigde materialen, gereedschappen 

en machines op de bouwplaats zijn. 

Dit voorkomt tijdverlies. Als we op verschillende verdiepingen werken, verdelen 

we de materialen over de verschillende bouwlagen en bouwdelen. De 

ruimte waar de wand of het plafond moet aangebracht worden, moet volledig 

vrij zijn van obstakels. 

Bij het traceren of uitzetten van de wand of plafond kunnen we gebruik 

maken van de volgende gereedschappen om de juiste plaats te bepalen: 

– priemen en draden, 

– rechte regels, 

– luchtbelwaterpas, 

– slangwaterpas, 

– smetkoord, 

– gewone of telescopische meetstokken, 

– schietlood, 

– meetbanden, 

– elektronische afstandmeters, 

– laserapparatuur. 

De elektronische toestellen worden tegenwoordig het meest gebruikt, omdat 

ze preciezer werken en omdat ze bij grote afstanden het werk aanzienlijk vergemakkelijken. 



Als de plaats voor de wand of het plafond bepaald is, kunnen we aan de 

hand van de afmetingen van de platen of panelen de afstanden en het aantal 

tussendelen bepalen. Dit is van belang om bij het plaatsen van de wanden 

en plafonds op de uiteinden geen smalle of ongelijke stroken te hebben, wat 

een slordige indruk geeft. 

Bij het verdelen van de tegels of platen voor een plafond maken we best een 

plafondtekening die het aantal volledige tegels zowel in de breedte als in de 

lengte aangeeft. De indeling moet zo gemaakt worden dat de eindtegels aan 

beide zijden van de wanden gelijk zijn en niet kleiner dan een halve tegel. 

3.2.3 Richtlijnen bij het plaatsen van wanden 

Als we de wand rechtstreeks op de muur bevestigen, spreken we van een 

voorzetwand. 

Een veel gebruikte methode bij renovatiewerken is het kleven van gipsplaten 

rechtstreeks op een steenachtige ondergrond. Hier moeten eerst wel alle 

vocht- en schimmelproblemen opgelost zijn voor we met de werkzaamheden 

beginnen. 

Om een mooi uitgelijnde wandbekleding te krijgen, zetten we de voorzijde 

van de wandbekleding uit op vloer en het plafond. Deze afstand moet gelijk 

zijn aan de dikte van de bekleding plus ongeveer 10 mm. 

Het plaatsen van een voorzetwand kan ook gebeuren met houten stijlen of 

metalen profielen die rechtstreeks op een bestaande muur worden bevestigd. 

De toelaatbare hoogte van een voorzetwand opgebouwd met niet 

gesteunde metalen stijlen van 50 mm bedraagt 2,4 m. Door de stijlen in het 

midden te ondersteunen, kunnen we echter hogere voorzetwanden plaatsen. 


Plaatsen van een 

voorzetwand 


Wijnegem 

Ondersteunen van 

metalen profielen 


Wijnegem 

45


Na het plaatsen en opleveren van de voorziene leidingen voor nutsvoorzieningen 

en de nodige isolatiematerialen, wordt de gevelbekleding bevestigd. 

Bij de montage van de bekleding moeten we de plaatsingsvoorschriften van 

de fabrikant opvolgen en voldoende ruimte laten tegen aansluitende wanden 

en plafonds om de materialen te laten uitzetten. Over het algemeen is dit 10 

mm langs alle aansluitende kanten. 

Bij het plaatsen van lichte binnenwanden kunnen we de werkzaamheden in 

een aantal fasen verdelen: 

– de werkvoorbereidingen, 

– het plaatsen van het frame, bestaande uit hout, metaal of een combinatie 

van metalen U-profielen met houten stijlen, 

– het aanbrengen van eventuele hulpconstructies voor deuren, ramen, 

nutsvoorzieningen, enz. 

– het aanbrengen van de beplating langs een zijde die we de stelwand 

noemen, 

– het aanbrengen van de leidingen voor elektriciteit, water, verwarming, 

enz. 

– het aanbrengen van de isolatiematerialen, 

– het plaatsen van de beplating aan de andere zijde, de wandzijde 

genoemd, 

– de afwerking van de wand, 

– het plaatsen van de deuren raamkozijnen. 

Wanden op een houten onderstructuur kunnen we opbouwen met houten 

stijlen in droog timmerhout dat mooi recht geschaafd is en niet met oliehoudende 

houtbeschermingsproducten behandeld is. 

Afhankelijk van de hoogte van de te plaatsen wand dienen de volgende minimum 

afmetingen van de houten delen gerespecteerd te worden: 

– wandhoogte tot 2,6 m = houtafmetingen 45 x 45 mm minimum; 

– wandhoogte tot 3,3 m = houtafmetingen 45 x 70 mm minimum. 

In de handel zijn hiervoor speciale balkjes onder de naam CLS verkrijgbaar 

met afgeronde hoeken, wat het plaatsen van de materialen vergemakkelijkt. 

Bij het opbouwen van een wand met metalen profielen kunnen we gebruik 

maken van U-vormige profielen die tegen de wand en het plafond geplaatst 

worden, waartussen we dan C-profielen plaatsen. Er dient altijd eerst een 

soepele isolatieband aangebracht te worden op de profielen die tegen de 

ruwbouw komen. Dit zorgt voor een betere lucht- en geluidisolatie. Is de 

wand hoger dan de profiellengte van 2 600 mm, dan verlengen we deze door 

2 profielen in en over elkaar te klikken met een overlapping van 200 mm. 

De maximale hoogte van een wand met profielen van 50 mm en bekleed met 

gipsplaten van 12,5 mm dikte is 3 m. Als we 2 gipsplaten van 12,5 mm per 

zijde bevestigen, kunnen we tot een hoogte van 4 m werken. 

Voor de boven- en onderregel kunnen we ook metalen U-profielen gebruiken 

waartussen we de houten stijlen plaatsen. Ook hier worden de metalen profielen 

die tegen de vloer en het plafond liggen van een isolatieband voorzien. 

Als deze profielen, afhankelijk van de wandhoogte, breder zijn dan 50 mm 

brengen we 2 strips aan. 

3.2.4 Richtlijnen bij het plaatsen van plafonds 

Er kan bij het bekleden van een plafond gekozen worden voor een directe 

onderstructuur van hout of metaal. Speciale ophangsystemen om een plafond 

te verlagen bestaan ook. Dit zijn de zogenaamde systeemplafonds. 



Onderstructuur van hout of metaal 

Bij alle gebruikte methoden is de werkvoorbereiding een van de belangrijkste 

factoren die het uiteindelijke resultaat bepaalt. Het uittekenen van het 

plafondplan is afhankelijk van de afmetingen van de gebruikte materialen. 

Het mooi uitlijnen of traceren van de plafondhoogte draagt zeker bij tot het 

uiteindelijke resultaat. 

Hiervoor gebruiken we een slangwaterpas en een smetlijn. 

De methode om de plafondhoogte te bepalen bestaat uit het afmeten van 

verschillende punten met het slangwaterpas en het uittekenen van de hoogte 

met een smetlijn. Dit is een in kleurstof gedrenkte draad die tegen de muur 

wordt gespannen. We trekken er even aan en laten dan los. De draad tekent 

dan een rechte lijn op de wand af. Als alle hoekpunten na controle juist uitkomen, 

is het plafond mooi vlak. 

Voor het uitlijnen van de plafondhoogte zijn rotatielasers bijzonder geschikt. 

Ze kunnen met een wandhouder en een magneetrichtingsplaatje aan de 

muren worden bevestigd, zodat de monteur beide handen vrij heeft om het 

plafond uit te vlakken. 

Als de verdeling van het aantal draagregels gemaakt is, kunnen we beginnen 

met de bevestiging van de onderstructuur. 

Ze kan bestaan uit een directe onderstructuur uit hout met een enkel of 

dubbel lattenraamwerk. Bij een dubbel lattenwerk monteren we tussen de 

draagregels en het plafond een extra basislat in de andere richting. Om 

de plafondregels op de juiste hoogte en in één lijn te brengen, maken we 

gebruik van dubbele houten spieën of opvulhout op de plaats van de bevestigingspunten. 

De rechtheid van de regel wordt gecontroleerd aan de hand van een reilat of 

een koord. 

De directe bevestiging van een onderconstructie uit metaal gebeurt met in 

de handel verkrijgbare profielen. De hoogte tussen de profielen wordt uitgevlakt 

met profielbevestigingen of met afstandsplaatjes van de gewenste 

dikte. 

Als er op een onderstructuur een plafond in massief hout of houtachtige 

materialen komt, moeten we langs de muurzijden een opening van ongeveer 

10 mm laten om het materiaal bij temperatuurschommelingen te laten werken. 

De openingen die zo tussen het plafond en muur ontstaan, worden dan 

met passende sierlijsten afgewerkt. 

Bij het plaatsen worden de platen gecentreerd zodat we na de uitvoering een 

even brede plaatstrook krijgen aan beide zijden. 


Rotatielaser met 

wandhouder 

Stanley Works Belgium BVBA 

Mechelen 

47

Opspieën van 

plafondregels 

Paul Delcour 


Systeemplafonds 

Voor een groot verlaagd plafond worden er meestal systeemplafonds met 

een kant-en-klaar ophangsysteem uit metaal gebruikt. De meest voorkomende 

systemen zijn deze met zichtbare rasters en plaatafmetingen of 

modulematen van bijvoorbeeld 600 x 1 200 mm of 600 x 600 mm. 

Vooraleer we systeemplafonds plaatsen, moeten we alle onderdelen controleren: 

– de profielen zijn schoon en niet beschadigd; 

– de profielen hebben geen korte knikken en de zichtzijde is egaal van 

kleur; 

– meestal hebben plafondtegels een productiecodering op de verpakking; 

per ruimte mogen alleen tegels met hetzelfde codenummer verwerkt 

worden, om kleurverschillen te voorkomen; 

– de tegels moeten op kleurverschillen en beschadigingen gecontroleerd 

worden; beschadigde tegels kunnen nog als pasplaten worden gebruikt; 

– de platen worden op hun haaksheid gecontroleerd, door twee platen 

ruggelings tegen elkaar te leggen en ze telkens een kwart slag te 

draaien. 

De montage van deze systeemplafonds bestaat uit een aantal fasen: 

– de werkvoorbereidingen, 

– het aftekenen van de plafondhoogte, 

– het uitzetten van het ophangsysteem, 

– het monteren van het ophangsysteem, 

– het aanbrengen van de plafondplaten, 

– de afwerking van de aansluitingen op de andere bouwelementen. 



Bij het inbouwen van spots, afzuiginstallaties of andere elektrische toestellen, 

dient er voldoende ruimte voorzien te worden tussen het verlaagde plafond 

en de verdiepingsvloer, desgevallend ook een plaatselijke versterking. 

Toleranties op het plaatsen 

Bij het productieproces van materialen voor wanden en plafonds kunnen 

geringe verschillen van afmeting ontstaan. 

Afhankelijk van de dikte van het materiaal laten de Europese normen 

bepaalde afwijkingen toe: 

– dikte 6 - 10 mm: ± 0,5 mm, 

– dikte 12 - 20 mm: ± 1 mm, 

– dikte 25 mm: ±1,5 mm. 

Bij de lengte- en breedteafmetingen zijn volgende toleranties aanvaardbaar: 

– breedtes tussen 1 200/1 250mm: ± 3 mm, 

– lengtes tussen 2 500/3 000 mm: ± 5 mm. 

Daarom is het noodzakelijk een plaat op de gewenste afmetingen te controleren 

voor het uitzetten of traceren. Deze plaat kan eventueel als pasplaat 

gebruikt worden. Voor de juiste afwijkingen of de uitzettingcoëfficiënt raadpleegt 

men best de technische fiche van de fabrikant. 

Bij het plaatsen van wanden kunnen er door meetfouten bepaalde afwijkingen 

in de rechtheid, haaksheid en afstand ontstaan. Ook plafonds kunnen 

niet volledig recht uitgelijnd of getraceerd zijn, zodat ze niet volledig vlak zijn. 

Bij het plaatsen van binnenschrijnwerk bedraagt de maximale toelaatbare 

afwijking op de afmetingen van schrijnwerkelementen 5 mm op de afstandsmaten 

en 2 mm op de haaksheid en rechtheid. 

De normale stelopening van plaatmaterialen langs de kanten van wanden is 

ongeveer 10 mm. Als we te maken hebben met wanden uit massieve houten 

delen, voorzien we om de 6 meter breedte een bijkomende uitzettingsvoeg 

van minimum 10 mm. Deze kan dan met een afdichtingslat afgewerkt worden. 

3.2.5 Plaatsen van nutsvoorzieningen 

Doorvoeren van leidingen 

Soms worden de centrale-verwarmingsleidingen door de wanden of de plafonds 

gevoerd. De gaten die hiervoor geboord worden, mogen niet te klein 

zijn en er is speling nodig tussen de leiding met het isolatiemateriaal, de 

muur of het plafond en de daarboven liggende vloer. De leidingen zetten uit 

of krimpen als gevolg van het opwarmen. Te strak geplaatste leidingen geven 

een hinderlijk getik. Op de plaats van de doorvoer kunnen we om de leiding 

een rozet of mof in kunststof aanbrengen. In ieder geval moet vermeden worden 

dat de leidingen de metalen constructie en de plafondafwerking raken. 

Dit zou tot contactgeluiden of condensatie kunnen leiden. 


Montage van 

systeemplafond 

Interalu / Wilrijk 

49

Buizenkast 

Paul Delcour 

Doorboringen in 

houten onderstructuur 


Doorvoer van 

nutsleidingen 

Paul Delcour 


Leidingen in voorzetwanden kunnen we wegwerken door er een uitbekleding 

of een buizenkast rond te bouwen. Speciale profielen of gaines voor verschillende 

leidingen zijn in de handel verkrijgbaar. 

Bij een houten onderstructuur komen de leidingen in de holle ruimten van de 

onderconstructie. De leidingen kunnen door geboorde gaten of door wigvormige 

inkepingen op de juiste plaats worden doorgevoerd. Sanitaire leidingen 

vragen voldoende ruimte voor de isolatie van de buizen die de onderstructuur 

niet mogen raken. Door de sanitaire buizen in een afzonderlijke buizenkast 

te plaatsen zorgt men voor de minste problemen bij eventuele breuk. 

Als algemene regel geldt dat we geen doorboringen of inkepingen maken die 

groter zijn dan de helft van breedte van de stukken. 

Als we doorboringen in de houten onderstructuur van een plafond maken, 

dan mag de diameter van de gaten of inkepingen niet meer dan ¹⁄₃ van de 

regelhoogte overschrijden. Bij het boren van verschillende gaten naast elkaar 

is dat ¹⁄₄ van de regelhoogte, dit om de onderliggende constructie niet te veel 

te verzwakken. Met flexibele leidingen vergemakkelijk je het doorvoeren van 

de leidingen in de gemaakte openingen. 



Bij het gebruik van metalen U-profielen of C-profielen kunnen elektriciteitsleidingen 

in de bestaande openingen van de profielen worden doorgevoerd. 

Voor het doorvoeren van leidingen en nutsvoorzieningen in modulaire 

systeemwanden zijn de stalen profielen uitgerust met speciale uitsparingen. 

De aluminiumprofielen zijn hol. 

Sommige fabrikanten van systeemplaten beschikken over een eigen klik- of 

montagesysteem. In deze systemen is er een holle ruimte in de plint of de 

lijst voorzien waardoor elektrische leidingen kunnen worden gevoerd. 

3.2.6 Versterkingen plaatsen 

Wanden 

Voor het bevestigen van boilers, hangkasten, wastafels of lasten groter dan 

± 25 kg, moeten we versterkingen plaatsen. Aan houten onderstructuren 

schroeven we tussen twee plaatdragende elementen (stijlen) een plank of 

multiplexplaat met een dikte van ± 18 mm. 

De belasting van het voorwerp wordt dan op de onderstructuur overgedragen 

waardoor het afwerkingsmateriaal niet wordt beschadigd. 


Doorvoer door 



Wijnegem 

Doorvoeren van 

elektrische leidingen 

in plinten 


51

Versterking in metalen 



Wijnegem 

Plaatsing versterking 

in metalen 


Paul Delcour 


Bij het bevestigen van zware voorwerpen aan metalen onderstructuren brengen 

we eveneens een extra versteviging aan. Voor eenvoudige constructies 

kan dit een multiplexplaat zijn. 

Bij voorzetwanden steunt de verstevigingsplaat steeds tegen de achterliggende 

muur. 

Bij scheidingswanden wordt een plaat tussen de profielen geplaatst. 

Werkwijze bij het plaatsen: 

– aan een zijde van de multiplexplaat op 45 mm van de rand een rechte 

gleuf van 1 mm breedte aanbrengen; 

– aan de andere zijde een lat van 22 x 32 mm schroeven; 

– het verstevigingsstuk tussen de profielen aanbrengen en het aan beide 

profielen vastschroeven. 



Voor ingewikkelde constructies zoals hangende toiletten, wastafels, enz. 

bestaan er speciaal geïntegreerde standaardmodules die we tussen de profielen 

bevestigen. 

Universele, verzinkte stalen draagstaanders worden gebruikt voor de bevestiging 

van wastafels en van hangende wc’s met of zonder inbouwspoelbak. 

Voor zwaardere voorwerpen gebruiken we dwarsstukken. Dit zijn verzinkte 

stalen constructies, met enkel- of dubbelzijdige bevestigingen voor wastafels, 

urinoirs of boilers. Ook bij het plaatsen van binnenramen en -deuren 

worden dwarsstukken voorzien. 

Voor de doorvoer van buisleidingen achter badkuipen en douchearmaturen 

is een verzinkte stalen bevestigingsrail met montageplaten verkrijgbaar. De 

montageplaten hebben doorboringen met verschillende diameters (33, 22 en 

18 mm) waardoor de leidingen in speciale rubberen moffen kunnen gevoerd 

worden. Voor de geluidsisolatie moeten buisleidingen bij alle doorgangen in 

de constructie ommanteld worden. 

Als achter een badkuip of een douche veel buisleidingen samenkomen, is 

het raadzaam de wand van een inspectieluik te voorzien. Je kan ze in de 

handel kopen in profielen die tegen de plaatdikte van de wand aansluiten. De 

afmetingen variëren tussen een lengte en breedte van 200 mm tot 1000 mm. 


Doorvoer van 

buisleidingen voor bad 

en douche 

Knauf / Engis 

Inspectieluik 

Isolava G.C.V. / Wielsbeke 

53

Raveelverbindingen bij 

systeemplafonds 

Paul Delcour 

Details 

raveelverbindingen 

Paul Delcour 


Plafonds 

In systeemplafonds worden er dikwijls nutsvoorzieningen zoals verlichtingsarmaturen, 

spots, luchtroosters, luidsprekers ingebouwd. Voor de standaardophangsystemen 

bestaan er TL-armaturen in diverse afmetingen. Ze 

passen precies in het verlaagde rasterwerk van het plafond. Als ze niet passen, 

wordt er een raveelconstructie gemaakt met extra tussenprofielen om 

de stevigheid en de vlakheid van het plafond te verzekeren. Deze constructies 

kunnen op verschillende manieren worden uitgevoerd. 



Voor het gewicht van de armaturen zijn er meestal extra ophangers nodig. 

Kleine apparaten worden in het midden van plafondtegels, houten panelen of 

lamellen opgehangen en eventueel met extra profielen ondersteund. 

Ook voor lamellenplafonds zijn speciaal ontwikkelde armaturen of inbouwverlichtingssystemen 

verkrijgbaar. Deze worden dan tussen de lamellen 

opgehangen, volgens de voorschriften van de fabrikant. 

Middelzware voorwerpen zoals lampen en lichte luchters kunnen ook door 

middel van speciale pluggen aan de plafondafwerking worden bevestigd. 

Ze zijn te koop als toepassing in holle ruimten. Deze pluggen vormen bij 

het indraaien van de schroef een groter contactoppervlak. Men dient bij de 

keuze van de pluggen rekening te houden met de dikte van de plafondafwerking, 

het te dragen gewicht en de afmetingen van het op te hangen voorwerp. 

Voor het ophangen van zware voorwerpen voorzien we best een extra versteviging 

tussen de regels om het gewicht van het voorwerp te kunnen 

dragen. Deze constructie kan uitgevoerd worden door een strook multiplex 

tussen de regels aan te brengen of de draagconstructie met extra plafondhangers 

aan het bestaande plafond te bevestigen. 

Je kan het voorwerp ook rechtstreeks aan het bestaande plafond of dak 

opgehangen. 

Voor grote oppervlakken is het eveneens nodig de plafondstructuur te verstevigen. 


Plug met schroefhaak 


Wijnegem 

Schroef met 

veerklemmen 


Wijnegem 

Versteviging van 


Paul Delcour 

55

56 



4 Lichte binnenwanden 

Lichte, niet dragende binnenwanden met houten of metalen draagstructuur 

vinden we voornamelijk als scheidingswand in woningen, hotels, kantoorruimten 

en bij renovatiewerken. 

4.1 Lichte binnenwand met houten draagstructuur 


Dit type van binnenwand wordt op de werf gemonteerd en bestaat uit een 

houten draagstructuur waarop aan beide zijden een afwerking wordt bevestigd. 

De draagstructuur bestaat uit horizontale regels en verticale stijlen. De ribben 

hebben een afmeting van 45 x 45 mm of 45 x 69 mm, afhankelijk van de 

hoogte van de wand. 

De regels worden aan de vloer en het plafond bevestigd met daartussen de 

stijlen die om de 600 mm geplaatst worden. 

Aan beide zijden van het geraamte worden platen of planchetten geschroefd 

of genageld. 

De totale dikte van de wand varieert naargelang de houtafmetingen van de 

draagstructuur en de dikte van de afwerking (platen of planchetten). 

Als er eisen zijn in verband met akoestiek en warmte-isolatie dan kan de 

holle ruimte tussen de platen met minerale isolatie gevuld worden. 

4.1.2 Plaatsen van een houten draagstructuur 

De wanden worden volledig uitgezet op de vloer door ofwel de volle dikte 

van de wand ofwel enkel de dikte van de horizontale regel af te tekenen. Ook 

de plaats van raam- en deurkozijnen, de plaats van inbouwtoestellen, de 

Hoofdstuk 4 : Lichte binnenwanden 

Het bekleden van de 

houten draagstructuur 


Wijnegem 

57

Bevestigen houten 

vloerregel 


Wijnegem 

Maken deuropening 

met toepassing van 

speciaal metaalbeslag 


Wijnegem 

Metalen vloerregel 

met houten stijlen 


Wijnegem 


doorgangen van leidingen worden aangeduid. Als men de wanden voor de 

montage nauwkeurig uitzet, bespaart men arbeidstijd. Het biedt bovendien 

het onmiddellijke voordeel dat de materialen met grote afmetingen (platen, 

lange stijlen en regels) in een nog vrije omgeving kunnen worden geplaatst 

of verplaatst. 

De plafond- en vloerregels bevestigt men ongeveer om de 800 mm aan vloer 

en plafond. De bevestigingsmiddelen die het meest geschikt zijn voor de 

ondergrond zijn spijkers, schroeven of nagelpluggen. 

Voor een goede akoestische afdichting brengen we een soepele rubberen 

isolatieband aan tussen de ruwbouw en de randprofielen (vloeren plafondregels 

en de muurstijlen). 

De stijlen worden om de 400 tot 600 mm tussen de vloeren plafondregels 

bevestigd, afhankelijk van de dikte van de platen. In vochtige ruimtes of natte 

cellen gebeurt dat best om de 400 mm. 

We plaatsen steeds een extra stijl aan het begin en aan het einde van de 

wand, aan wandontmoetingen en langs beide zijden van grotere openingen 

zoals deuren en ramen. 

De houten stijlen moeten nauwkeurig in één vlak geplaatst worden. 

Leidingen en eventueel andere voorzieningen kunnen we tussen de stijlen 

aanbrengen vooraleer de afwerking geplaatst wordt. 

De vloeren plafondregels kunnen worden vervangen door metalen profielen. 

Dit betekent dat we de stijlen minder precies op lengte moeten maken en 

dat zij bovendien gemakkelijker op hun juiste plaats kunnen worden gesteld. 

58 Hoofdstuk 4 : Lichte binnenwanden


We klemmen de stijlen eenvoudigweg tussen de zijwanden van de profielen 

en brengen ze op hun plaats bij het aanbrengen van het afwerkingsmateriaal. 

De stijlen dienen hier niet noodzakelijk afzonderlijk vastgezet te worden. 

4.1.3 Plaatsen van planchetten 

De houten draagstructuur kan met houten planchetten of planchetten in 

kunststof bekleed worden. 

De richting van de planchetten loopt in principe dwars over de richting van 

de draagstructuur. Wil men de bekleding toch verticaal laten lopen of onder 

hoek plaatsen, dan kan men eerst latten dwars op de richting van de draagstructuur 

plaatsen op een hart-op-hartafstand die aangepast is aan de houtsectie 

van de planchetten. Aangezien planchetten soms een geringe dikte 

van bijvoorbeeld 7 mm hebben waardoor ze kunnen doorbuigen, kan uitzonderlijk 

een onderplaat in multiplex of OSB met een dikte van 15 tot 18 mm op 

de houten draagstructuur aangebracht worden en daarop nadien de planchetten. 

Dit zal zeker nodig zijn bij korte, schuingeplaatste planchetten die 

bij normale opbouw van de draagstructuur moeilijk te bevestigen zijn. 

Bij het verdelen van de planchetten over de te bedekken oppervlakte zorgen 

we ervoor dat de eerste en het laatste planchet een gelijke zichtbare breedtemaat 

hebben. 

De planchetten worden met een verdoken nageling of met speciale klemmen 

aangebracht. Beschadigingen of hinderlijke nagelgaatjes zijn uitgesloten als 

we aangepaste klemmen gebruiken. 


Extra lattenstructuur 

voor planchetten met 

verticale plaatsing 


Bevestigingsklemmen 

Yvo Borry 

59

Schroefboormachine 

met schroefkoppeling 

Knauf / Engis 

Op maat brengen van 




4.1.4 Plaatsen van gipsplaten 

Gipsplaten kunnen tegen een houten draagstructuur genageld of geniet 

worden maar deze werkmethode wordt sterk afgeraden. Hamerslagen en 

pistoolinslagen kunnen immers de gipskern beschadigen. Als je ze met 

schroeven bevestigt, voorkom je het hinderlijk doorveren van de stijlen tijdens 

het vastspijkeren. 

Voor platen van 9,5 mm gebruiken we speciale schroeven van 25 mm, platen 

van 12,5 mm worden met schroeven van 35 mm vastgezet. Deze speciale 

schroeven zijn tegen roestvorming behandeld en de kop ervan kan dicht 

geplamuurd worden. 

Bij het schroeven blijven we op minimum 10 mm van de rand. De platen 

worden maximum om de 250 mm vastgeschroefd. Om de schroeven op de 

gepaste diepte in te schroeven, kan een speciale schroefkoppeling gebruikt 

worden. Dit hulpstuk past op een snoerloze schroefmachine en ontkoppelt 

automatisch als de schroef op de juiste diepte zit. 

De platen worden sluitend tegen elkaar geplaatst waarbij men bij voorkeur 

volle platen gebruikt. Passtukken moeten zoveel mogelijk vermeden worden 

maar ze zijn uiteraard niet uit te sluiten. Men schikt de platen zodanig dat de 

voegen ten opzichte van elkaar geschrankt liggen. De verticale naden probeert 

men samen te laten vallen met een stijl. 

Gipsplaten kunnen met een decoupeerzaag worden verzaagd als we het 

gepaste zaagblad voorzien maar meestal volstaat het insnijden met een snijmes 

(cutter) en voorzichtig afbreken. 

4.1.5 Plaatsen van platen 

Om de wanden af te werken kunnen naast gipsplaten platen op basis van 

hout gebruikt worden. 

Een eerste en belangrijke vereiste voor een goede wandafwerking is een 

goed uitgevlakte onderconstructie. 

We bevestigen de platen op de houten onderconstructie met kantklemmen 

en middenklemmen die afgestemd zijn op de soort plaat. De kantklemmen 

worden gebruikt daar waar de wand een aansluiting krijgt met een aanliggende 

wand of plafond. Deze klemmen zorgen er ook voor dat de platen 

niet kunnen zakken en dienen in bepaalde gevallen eveneens voor de montage 

van randafwerkingsprofielen. In het midden van de te bekleden wand 

gebruikt men de middenklemmen. 



De klemmen worden aan de houten onderconstructie met gewone houtschroeven 

vastgeschroefd. Kantklemmen worden best om de 200 mm voorzien 

en middenklemmen om de 400 mm. 

We gaan er om esthetische redenen op letten dat de buitenste stroken van 

de plaat een gelijke breedte hebben. Wanneer systeemplaten gebruikt worden, 

zijn deze platen van een klikverbinding voorzien om de platen in de 

breedte met elkaar te verbinden. 

Onder elke klikverbinding moet een staander voorzien worden. Bij de montage 

worden deze platen onder een hoek van 15° in elkaar gebracht en naar 

achter geduwd. 

Het is van belang dat de eerste plaat loodrecht wordt geplaatst. Hierbij 

kunnen we afstandswiggen gebruiken om de plaat op de voorgeschreven 

afstand van de aansluitende muur te plaatsen. Nadat de wand aan één zijde 

van wandbekleding voorzien is, kunnen de isolatie en de nodige nutsleidingen 

in de wand geplaatst worden. 

We kunnen de wand nadien ook aan de achterzijde bekleden. 

De platen hebben een aantal voordelen ten opzichte van gipsplaten. Zo kunnen 

we voorwerpen met schroeven tegen de wand ophangen zonder dat er 

speciale pluggen nodig zijn. 

De montage van deze systeemplaten vergt slechts de helft van de tijd die 

nodig is voor de montage van conventionele systemen. De platen zijn afgewerkt 

waardoor plamuren, schuren, aanbrengen van een grondlaag, afschilderen 

en behangen overbodig zijn. 

In natte en vochtige ruimtes waar gipsplaten en platen op basis van hout niet 

gebruikt kunnen worden, bestaat de mogelijkheid om cementgebonden platen 

te gebruiken. 

Ze kunnen ook in zwembaden en professionele keukens worden toegepast. 


Plaatsen van 

systeemplaat 


61

Wandontmoeting 

houten wanden 

Paul Delcour 

Aansluiting wanden 

Paul Delcour 


Wandontmoetingen 

Men laat bij de wandontmoetingen de nodige afstand tussen de elkaar ontmoetende 

horizontale houten regels en stijlen aan vloer en plafond, zodat de 

afwerking later kan worden aangebracht. 

Wandontmoeting in T-vorm 

Deze wandontmoeting kan op verschillende wijzen worden uitgevoerd: 

– de afwerking van de doorlopende wand met schroeven tegen de beginstijl 

bevestigen; 



– aan het begin van de aansluitende wand een extra houten stijl voorzien; 

– de aansluitende wand door middel van schroeven aan de platen van de 

doorlopende wand bevestigen. 

Wandontmoeting in L-vorm 

We plaatsen een houten stijl aan elk wandbegin. Beide wandelementen worden 

door middel van schroeven aan deze stijl verbonden. De afstand tussen 

deze bevestigingen bedraagt maximaal 800 mm. 



met extra stijl 

Paul Delcour 

Verbinding van de 

wanden 

Paul Delcour 

63

Niet-beklede metalen 


Festool / Brussel 


4.2 Lichte binnenwanden met metalen draagstructuur 


Dit type van binnenwand monteert men op de werf en het bestaat uit een 

metalen draagstructuur waarop aan beide zijden voornamelijk gipsplaten 

worden bevestigd. 

De regels worden aan de vloer en plafond bevestigd. Daartussen komen de 

stijlen om de 400 tot 600 mm. 

De totale dikte van de binnenwand varieert naargelang de profielafmetingen 

van de draagstructuur, de dikte van de gipsplaten en het aantal platen per 

zijde. 

Als er eisen zijn in verband met akoestiek of brandwerendheid, dan kan de 

holle ruimte tussen de platen met minerale isolatie gevuld worden. 

Bij het plaatsen van gipsplaten kunnen we zorgen voor een effen oppervlak 

dat klaar is voor verdere afwerking door de schilder of behanger. 

4.2.2 Plaatsen van een metalen draagstructuur 

Het traceren en uitzetten van de vloeren plafondprofielen gebeurt op 

dezelfde manier als bij het plaatsen van een houten draagstructuur. 

Eerst worden de horizontale profielen aan vloer en plafond bevestigd. 

Vervolgens plaatsen we de verticale profielen tegen de aansluitende wanden. 

De bevestiging van de profielen gebeurt met behulp van schroeven en pluggen, 

spijkerpluggen of schietnagels, afhankelijk van de materialen waarop 

men aansluit. De onderlinge afstand tussen de bevestigingsmiddelen 

bedraagt maximaal 800 mm. 



Tussen de metalen draagstructuur en de ruwbouw brengen we steeds een 

soepele isolatieband aan om een goede akoestische afdichting te krijgen. 

Als de wand op een ruw vloeroppervlak wordt gemonteerd, is het aangewezen 

vooraf een vloerlat aan te brengen. 

We brengen de verticale delen op juiste lengte, dit wil zeggen 10 mm korter 

dan de afstand tussen de profielbasis van de horizontale profielen. De stijlen 

worden vervolgens los tussen de vleugels van de vloeren plafondprofielen 

op onderlinge afstanden van 600 mm gebracht. Door het aanbrengen en 

vastzetten van de gipsplaten op de horizontale en verticale profielen ontstaat 

een vormvast geheel. 

We plaatsen een extra stijl aan het begin en einde van de wand, aan wandontmoetingen 

en langs beide zijden van grote openingen zoals deuren en 

ramen. 

Een dubbele stijl krijgen we door de twee profielen onderling 180° te draaien 

en in elkaar te schuiven. 


Vastzetten profielen 


Wijnegem 

Aanbrengen 

isolatieband 

Knauf / Engis 

Dubbele stijl 


Wijnegem 

65

Verlenging 

metaalprofiel 

Paul Delcour 

Massieve planchetten 

op metalen 




Opmerkingen over lengteverbindingen voor profielen 

Het gebeurt vaak dat resten of overschotten van profielen van vorige 

opdrachten overblijven. Met eenvoudige middelen kunnen we dergelijke profielen 

nog nuttig gebruiken. 

Volgende werkwijzen zijn van toepassing: 

doordat de profielen ongelijke vleugels hebben kunnen ze in elkaar schuiven. 

Als stijlen niet lang genoeg zijn, kunnen ze op deze manier ook verlengd worden. 

Een andere methode om profielen te verlengen is een houten lat in het profiel 

aanbrengen. De inklemlengte bedraagt minimaal 300 tot 400 mm. De lassen 

moeten zo ver mogelijk uit het midden liggen en moeten onderling verspringen. 


Om de planchetten op de metalen profielen te kunnen bevestigen, moet er 

vooraf een houten lattenstructuur of een onderplaat uit multiplex of OSB met 

een dikte van ongeveer 15 mm gemonteerd worden. Nadien kunnen we de 

planchetten in diverse mogelijke richtingen bevestigen. 

Hier gelden dezelfde regels en methoden als bij het plaatsen van planchetten 

op een houten draagstructuur. 


Bevestiging 

Voor de bevestiging van gipsplaten tegen de metalen stijlen gebruiken we 

snelbouwschroeven, aangepast aan de dikte van de plaat. Als er een tweede 

laag platen wordt geschroefd, dienen we eveneens de lengte van de schroeven 

aan te passen. De schroefafstand bedraagt maximaal 250 mm. 



We korten de platen of panelen af op een lengte die 10 mm korter is dan de 

verdiepingshoogte en plaatsen ze vervolgens tegen de draagstructuur. 

We laten vanaf de vloer een speling gelijk aan de dikte van de plaat om te 

vermijden dat later vocht kan opstijgen in de plaat. 

We verplaatsen of verschuiven de panelen zodat ze met de bovenkant tegen 

het plafond aansluiten. Hierbij kan een platensteller met een hefboommechanisme 

bijzonder nuttig zijn. Daarna schroeven we de platen aaneensluitend 

op de stijlen vast zodat de voegen steeds tussen de platen geschrankt zijn. 

Voor een effen oppervlak worden gipsplaten met afgeschuinde langskanten 

gebruikt. We voegen ze op na het plaatsen. Deze manier van werken is de 

zekerste en minst arbeidsintensieve voor een perfect vlakke wand, klaar voor 

de schilder of de behanger. 


Als de panelen een houtdikte van minimum 15 mm hebben, worden ze rechtstreeks 

op de structuur aangebracht. Een aanpassing van de onderlinge 

hart-op-hartafstanden van de stijlen is nodig in functie van de gebruikte 

materialen. 

Als men decoratieve platen op een metalen draagstructuur plaatst, dan is het 

gebruik van bevestigingsklemmen de meest aangewezen methode, net zoals 

bij de houten draagstructuur. Decoratieve panelen hebben immers meestal 

een geringe dikte, bijvoorbeeld 6 mm. Ook het verticaal of onder hoek plaatsen 

van dergelijke panelen kan voor moeilijkheden zorgen. 


Schroefafstand 

onderling + rand 


Wijnegem 

Afstandsblokje 

onderaan 


Wijnegem 

Hefboommechanisme 

Paul Delcour 

67

Wand uitgevoerd in 

cementgebonden plaat 

Eternit NV / Kapelle-op-den-Bos 

Wandontmoeting met 


Paul Delcour 


Bij het opbouwen van deze wanden worden er platen zoals OSB, multiplex, 

enz. met een dikte van 15 tot 18 mm tegen de houten draagstructuur aangebracht. 

Hierop komt dan de eigenlijke afwerking. 

Het is mogelijk systeemplaten net zoals bij een houten draagstructuur met 

kanten middenklemmen op de metalen draagstructuur te monteren. Ook 

hier geldt de regel dat de draagstructuur vlak moet uitgavoerd zijn. 

Cementgebonden platen kunnen op de metalen draagstructuur worden 

aangebracht door verlijming, wat een niet zichtbare bevestiging oplevert. 

Zichtbare bevestiging met schroeven is eveneens mogelijk 

Wandontmoetingen 

We laten bij de wandontmoetingen de nodige afstand tussen de elkaar ontmoetende 

horizontale profielen aan vloer en plafond zodat de afwerking later 

kan worden aangebracht. 



Wandontmoeting in T-vorm 

Deze wandontmoeting kan op verschillende wijzen worden uitgevoerd: 

– de afwerking van de doorlopende wand met schroeven tegen de beginstijl 

bevestigen; 

– aan het begin van de aansluitende wand een extra verticaal profiel voorzien; 

– de aansluitende wand door middel van ankerpluggen aan de platen van 

de doorlopende wand bevestigen. 

Wandontmoeting in L-vorm 

We plaatsen een verticaal profiel aan elk wandbegin. Beide wandelementen 

worden met zelftappende schroeven aan deze profielen verbonden. De 

afstand tussen deze bevestigingen bedraagt maximaal 800 mm. 

4.3 Specifieke wanden 

4.3.1 Modulaire systeemwanden 

Beschrijving 

Een modulaire systeemwand bestaat uit een boven- en onderframe met 

daartussen profielen in staal of aluminium. De ruimte tussenin wordt met 

platen, beglazing, deuren, isolatie enz. opgevuld. 

Elk element wordt aan de twee zijden bekleed. De diverse bekledingen kunnen 

bestaan uit platen op basis van houtvezels of -spaanders met een eventuele 

afwerklaag of uit gipsplaten. 



met metalen profielen 

Paul Delcour 

69

Modulaire wand 

Panisol BVBA / Antwerpen 

Voorzetwand op 

houten 




Dit systeem biedt tegelijk een functionele en esthetische oplossing bij de 

indeling van kantoorruimten of andere grote ruimten. 

Het modulaire systeem is flexibel: de wandelementen zijn demonteerbaar, 

vervangbaar en onderling verwisselbaar voor zover de modulematen dit toelaten. 

De modulematen zijn afgeleid van de beschikbare bekledingspanelen. Voor 

de breedte zijn gewoonlijk volgende afmetingen beschikbaar: 600, 1 000, 

1 200 en 1 250 mm. 

Standaardlengten zijn meestal 2 250, 25 , 2 750 en 3 000 mm. 

Deze afmetingen zijn in functie van het systeem en zijn fabrikantgebonden. 

Voor projecten worden de wanden op maat gemaakt. 

Zowel voor de breedte als voor de hoogte bestaan er aanpassingspanelen of 

-elementen. 

4.3.2 Voorzetwanden 

Voorzetwanden worden hoofdzakelijk toegepast in geval van renovatie van 

bestaande muren. Belangrijk is dat eventuele vocht- en schimmelproblemen 

eerst moeten opgelost worden vooraleer een voorzetwand geplaatst kan 


Een voorzetwand bestaat uit een geraamte van hout of licht thermisch verzinkt 

metaal met een minimum breedte van 50 mm, waarop aan één zijde 

één of twee lagen gipsplaten, platen op basis van hout of massieve planchetten 

worden bevestigd. 



Het metalen geraamte wordt samengesteld uit U-vormige, horizontale profielen 

die aan vloer en plafond worden bevestigd. De C-vormige, verticale 

profielen worden als stijlen om de 600 mm geplaatst. 

De draagstructuur wordt vóór de te bekleden muur opgebouwd en vormt een 

spouw, waarin onder andere leidingen en plaatselijke oneffenheden kunnen 

worden weggewerkt. Bij een houten structuur kan de bevestigingsmethode 

van de latten een ventilatie van de wand mogelijk maken. Dit kan vochtproblemen 

voorkomen. 

In de wand wordt ook een isolatiemateriaal geplaatst. Indien het om een 

voorzetwand voor een buitenmuur gaat, moet er tussen de bedekkingplaat 

en het isolatiemateriaal een dampscherm geplaatst worden. 

De houten of metalen structuur wordt na het plaatsen met afwerkingsmateriaal 

zoals planchetten of platen afgewerkt. 

Het plaatsen van een voorzetwand biedt de volgende voordelen: 

de wand wordt vrij van de achterliggende wand opgericht; 

– koude- of thermische bruggen worden vermeden; 

– de ontstane spouw biedt de mogelijkheid om nieuwe leidingen aan te 

brengen en weg te werken; 

– door deze spouw met minerale wol te vullen wordt de thermische en 

geluidisolatie van de muur aanzienlijk verbeterd. 

4.3.3 Mobiele paneelwanden 

Mobiele paneelwanden bestaan uit een aantal individuele panelen die door 

middel van één of twee in de hoogte regelbare loopwagens zonder vloergeleiding 

aan een stalen plafondrail opgehangen worden. De panelen kunnen 

aansluitend aan elkaar opgebouwd worden tot een volledige wand met 

onbeperkte breedte en een hoogte tot maximum 10 m. Men kan de wand 

afbouwen en dan de panelen op een vooraf gekozen parkingplaats stockeren. 


Onderbroken latten 

voor ventilatie 


Voorzetwand op 

metalen draagstructuur 

met isolatie 

Knauf / Engis 

71

Opbouw basispaneel 


Toepassing mobiele 

paneelwand 



Een geïntegreerde toepassing van mobiele paneelwanden moet vooraf ingecalculeerd 

worden bij de opbouw van de structuur. 

Een mobiele paneelwand laat toe grote ruimten zoals een vergaderzaal, een 

refter, een tentoonstellingsruimte in kleinere ruimten op te delen die zonder 

akoestische problemen tegelijkertijd kunnen gebruikt worden. 

Op een frame samengesteld uit stalen kokerprofielen wordt aan beide zijden 

een spaanderplaat van 16 mm dikte gemonteerd. In de spouw tussen de 

spaanderplaten zijn de gewenste akoestische isolatie en het mechanisme 

om de uitschuivende afdrukbalken te bedienen aangebracht. 



De oppervlakteafwerking van de spaanderplaten kan bestaan uit een schilderklare 

afwerking: melamine, HPL, behangselpapier, folie, stof, vinyl of 

gelakt of gebeitst houtfineer. 

De paneelwanden kunnen verder ook afgewerkt zijn met sierlijsten, geluidabsorberende 

platen, spiegels of staalplaat. Ze kunnen ook van akoestisch 

dempende afwerkingsplaten voorzien zijn. 

Het wandsysteem kan ofwel manueel of elektrisch bediend worden. 

Als een doorgang tussen de gevormde lokalen noodzakelijk is, kan men een 

paneelhoge deur of een volledig geïntegreerde loopdeur in de mobiele wand 


Op die manier moet niet de gehele wand verplaatst worden om een doorgang 

te creëren. 

De mobiele wand kan ook rookdicht, moeilijk ontvlambaar, met een brandweerstand 

30’ of 60’ of balwerpbestendig uitgevoerd worden. De geluiddemping 

bij mobiele paneelwanden ligt tussen 39 dB en 59 dB. 


Schematische 

voorstelling 

van paneelparkeersystemen 

Paul Delcour 

73

Toepassing sanitaire 

wand 

Inter-Systems NV / Genk 

Kunsstofscharnier met 

veer 

Inter-Systems NV / Genk 


4.3.4 Wanden voor sanitaire toepassingen 

Sanitaire wanden zijn meestal opgebouwd uit metaal en kunststof. 

Verzinkt plaatstaal, roestvrij staal (RVS, inox) en aluminium zijn de meest 

gebruikte metalen voor de draagstructuur. 

PVC, PMMA (plexi), polyurethaan, massieve kunststofplaat (HPL) en glas 

gebruikt men zowel voor de structuur als voor de afwerking van de panelen. 

Een sanitaire wand kan vervaardigd zijn uit een aluminium-profielsysteem in 

combinatie met HPL-platen van minimum 13 mm dikte. 

Het deurbeslag en alle ander beslag zijn vervaardigd uit nylon (polyamide) 

dat in de massa is gekleurd. Hierdoor is het beslag tegen hoge temperaturen, 

vochtigheid en chemicaliën bestand. 

De scharnieren zijn met een kern in verzinkt staal versterkt en voorzien van 

een ingebouwde veer zodat de deuren steeds in gesloten stand terugkeren. 

Vaak worden zogenaamde oploopscharnieren gebruikt om de deuren van 

toiletten met lichte sanitaire wanden dicht te houden. 



Een sanitaire wand kan ook vervaardigd zijn uit een sandwichpaneel. Het 

sandwichpaneel bestaat uit: 

– een metalen draagstructuur en een bekleding uit verzinkte staalplaten 

met PVC-afwerklaag; 

– een kunststof draagstructuur met aan beide zijden een bekleding van 

minimum 3 mm HPL-platen. 

De holle ruimte tussen de bekledingen wordt opgespoten met polyurethaan. 

Deze panelen zijn als afgewerkte producten in de handel verkrijgbaar. 

4.3.5 Gaaswanden 

Gaaswanden worden voornamelijk in fabrieken en magazijnen toegepast. 

De gaaswanden beschermen het personeel en de goederen. Ze schermen 

eveneens machines af en kunnen een veilige borstwering vormen voor een 

verdieping. 

De elementen zijn verkrijgbaar in diverse standaardhoogten en -breedten. Ze 

worden met bouten en moeren aan elkaar en aan de vloer of wand bevestigd. 

Verschillende soorten schuif- en draaideuren maken de afgeschermde ruimten 

toegankelijk en afsluitbaar. 


Gaaswand rond 

een CNC - houtbewerkingsmachine 

DV Special Machines 

St.-Niklaas 

75

76 



5 Verlaagde plafonds 

Zowel in de nieuwbouw als de restauratie vinden we een verlaagd plafond of 

het rechtstreeks bekleden van de onderzijde van ruwe vloeren of daken. 

De redenen daarvoor zijn: 

– het horizontaal en vlak maken van de ruwe onderzijde van een betonnen 

vloerplaat; 

– scheuren of barsten in een oud plafond verbergen of wegwerken; 

– de ruwe ondergrond klaarmaken om te schilderen of te behangen; 

– balken, leidingen of andere technische voorzieningen aan het zicht onttrekken; 

– de mogelijkheid om spots in het plafond in te bouwen; 

– zowel de thermische als de akoestische isolatie verbeteren; 

– de brandweerstand verhogen; 

– te hoge lokalen verlagen. 

5.1 Plafonds op een houten onderstructuur 


De wijze van uitvoering van houten onderstructuren wordt onder andere 

bepaald door de bovenliggende vloeropbouw en de gewenste eigenschappen 

van de onderstructuur. 

We kunnen de onderstructuur op drie manieren aanbrengen: 

– een enkel regelwerk rechtstreeks tegen het oorspronkelijke plafond 

bevestigd, 

– een dubbel regelwerk of lattenrooster rechtstreeks tegen het oorspronkelijke 

plafond bevestigd, 

– een vrijdragend roosterwerk onafhankelijk van het oorspronkelijke plafond 

(plafondverlaging). 

De regels waartegen de platen of de plafondafwerking worden geplaatst, zijn 

meestal vandikte geschaafd (22 mm) en hebben een breedte van minstens 

45 mm. Bij een dubbel regelwerk zijn de draagregels dikker dan de plafondregels. 

Hoofdstuk 5 : Verlaagde plafonds 

Benamingen bij 

verlaagde plafonds 

Paul Delcour 

77

Uitlijnen van een enkel 

regelwerk 

Paul Delcour 

Nagelplug 

Fischer Cobemabel NV / Brussel 


5.1.2 Plaatsen van een houten onderstructuur 

Indien de onderstructuur uit een gemakkelijk te nagelen of te schroeven 

materiaal bestaat, zoals een houten balklaag, volstaat een enkel regelwerk. 

Op dit regelwerk kunnen dan plaatmaterialen op basis van hout of andere 

plafondafwerkingen aangebracht worden. 

Enkel regelwerk op draagstructuur 

De onderlinge afstand tussen de regels is afhankelijk van het type en de 

afmetingen van de plafondbekleding. Als zware voorwerpen, zoals lusters, 

aan het plafond worden opgehangen, is het noodzakelijk ter hoogte van de 

belasting de nodige versterkingen aan te brengen. 

Uitlijnen 

Bij het gebruik van vlakke platen is een perfecte uitlijning bepalend door 

het uitzicht van het plafond. Er bestaan gipsplaten die na het plaatsen nog 

bepleisterd worden. De stukadoor kan hierbij nog kleine afwijkingen wegwerken. 

Bevestigen 

De bevestigingsmiddelen voor de plafondregels zijn aangepast aan de 

draagstructuur. Als de plafondregels rechtstreeks aan de balklaag worden 

bevestigd, gebruikt men nagels of schroeven. Als de plafondregels op een 

betonnen draagstructuur geplaatst worden, kan dit gebeuren met pluggen 

en schroeven. Speciale doorslagpluggen zijn dan sterk aanbevolen. Hierbij 

boort men door de plafondregel en in de beton een gat met dezelfde boordiameter. 

Men plaatst vervolgens de schroef met plug en zet zo de plafondregel 

vast aan de draagstructuur. 

78 Hoofdstuk 5 : Verlaagde plafonds


In de appartementbouw kunnen houten onderstructuren op een betonnen 

draagstructuur met een schiethamer vastgeschoten worden. 

De afstand van de bevestigingsmiddelen is afhankelijk van de afmetingen 

van de plafondregels. De gegevens vinden we in de tabel terug. In functie 

van de brandweerstand kunnen andere afmetingen van toepassing zijn. 

Afmetingen van de 

Toelaatbare overspanningen 

plafondregels in mm 

hoogte x breedte 

Plafondregels Draagregels 

22 x 47 mm 650 mm ---- 

30 x 47 mm 800 mm 800 mm 

38 x 63 mm --- 1 100 mm 

63 x 38 mm --- 1 400 mm 

89 x 38 mm --- 2 000 mm 

95 x 25 mm --- 1 700 mm 

Dubbel regelwerk rechtstreeks op de draagstructuur bevestigd 

Het gebruik van een dubbel regelwerk is aangewezen bij volgende situaties: 

– moeilijke bevestiging tegen de draagstructuur, 

– te grote afstand tussen de mogelijke bevestigingspunten, 

– grote oneffenheden of leidingen. 

Dit regelwerk is opgebouwd uit draagregels die aan de onderkant van de 

vloer of het dak worden bevestigd. Het plaatsen van de plafondregels vereenvoudigt 

hierdoor. 

Ook hier is het noodzakelijk ter hoogte van eventuele hangbelasting de 

nodige versterkingen aan te brengen. 


De draagregels lijnen we uit met opvulhout. De plafondregels kunnen rechtstreeks 

op de draagregels worden vastgezet, als ze op voorhand vandikte 

werden geschaafd. Eventuele correcties kunnen met spieën uitgevoerd worden. 


Lattenwerk 

op betonnen 



Wijnegem 

79

Uitlijnen dubbel 

regelwerk 

Paul Delcour 

Opgehangen plafond 




We bevestigen de draagregels met aangepaste bevestigingsmiddelen aan 

de draagstructuur. We gebruiken daarvoor nagels of schroeven bij balklagen 

en schroeven met pluggen voor bevestiging aan betonnen draagstructuren. 

De afstand van de bevestigingsmiddelen is afhankelijk van de toegelaten 

overspanning van de plafondregels (zie tabel). 

We maken de plafondregels vast met schroeven of nagels op de draagregels. 

Opgehangen plafond 

Dit systeem wordt toegepast als 

– het bestaande plafond te hoog is; 

– leidingen voor elektriciteit, airconditioning, verluchting, enz. dienen weggewerkt 

te worden; 

– isolatie dient aangebracht te worden; 

– het bestaande plafond barsten of scheuren vertoont die niet of moeilijk 

te herstellen zijn. 



De plafondregels hangen we door middel van plafondhangers aan de draagstructuur. 

Door het gebruik van plafondhangers kan men het plafond op 

gelijk welke afstand van het bestaande plafond aanbrengen en de plafondregels 

perfect uitlijnen. 

We houden er wel rekening mee dat het opgehangen plafond minimum 120 

mm lager komt dan het oorspronkelijke plafond. Deze afstand is vereist om 

nadien inbouwspots te kunnen plaatsen. 

Verschillende systemen zijn geschikt om dit opgehangen plafond uit te voeren. 

De plafondhangers worden afwisselend links en rechts tegen de draagregels 

aangebracht om wringen te voorkomen. 

Bij universele plafondhangers is dit echter niet nodig. Zij grijpen over de 

draagregels zodat de regel in het midden opgehangen wordt. Dit voorkomt 

wringen. 


Plafondhanger 


Ophanging 

met universele 

plafondhanger 

Paul Delcour 

81

Bevestiging 

geschaafde 

plafondregels 

Paul Delcour 

Bevestigde 

plafondregel 




De draagregels worden zo goed mogelijk uitgelijnd door middel van de plafondhangers. 

De wijze waarop is afhankelijk van het gebruikte systeem. Als 

men vervolgens op dikte geschaafde plafondregels gebruikt, hoeft men deze 

niet meer uit te lijnen bij de bevestiging tegen de draagregels. 


De plafondhangers worden nauwkeurig aan de draagstructuur opgehangen: 

dit is afhankelijk van de aard van de draagstructuur. Bij een houten draagstructuur 

kan men nagelen of schroeven. 

Bestaat de draagstructuur niet uit hout, dan is een bevestiging met pluggen 

en schroeven noodzakelijk. Al deze bevestigingen moeten voldoende sterk 

zijn om het gewicht van het plafondgeheel te kunnen dragen. 

De afstand van de bevestigingspunten is afhankelijk van de afmetingen van 

de draagregels. De afstand van de plafondregels is afhankelijk van de toegelaten 

overspanning van de draagregels. 

De plafondregels worden dwars tegen de draagregels geschroefd. 



Als je van plan bent om later verlichting aan te brengen, kan elektrische 

bekabeling op het verlaagde regelwerk voorzien worden. 

Vrijdragend plafond 

Dit type plafond wordt toegepast wanneer men in zeer hoge lokalen of onder 

een netwerk van buizen en leidingen een verlaagd plafond wenst aan te 

brengen. 

Er wordt een vrijdragende onderstructuur opgebouwd zonder verbinding met 

de bovenliggende draagstructuur. 


Om esthetische redenen proberen we ervoor te zorgen dat de buitenste 

planchetten steeds dezelfde zichtbare breedte hebben. Dit is van belang 

voor de nodige hoeveelheid planchetten. Planchetten die voorzien zijn van 

een kopse tand- en groefverbinding zijn zeer economisch in gebruik, omdat 

bij wildverband elk afgezaagd deel op het einde van een rij gebruikt wordt 

om de volgende te starten. Zo is er weinig verlies. 

Tegen de muren laten we een uitzetvoeg van 8 tot 10 mm. Het eerste planchet 

wordt met de tand naar de muur gelegd en aan de andere zijde in de 

lip aan de onderstructuur bevestigd. Het is dus mogelijk dat de tand van het 

eerste planchet in de breedte moet afgezaagd worden om een gelijke breedteverdeling 

te krijgen. 


Plaatsen bekabeling 


Opgehangen en 

vrijdragend plafond 

Paul Delcour 

83


planchetten met nieten 



planchetten met 

clipsysteem 


Inboren van gaten 

voor spots 



Het planchet wordt zo dicht mogelijk tegen de muur vastgezet zodat de 

bevestiging later door de randafwerking wordt afgedekt, evenwel rekening 

houdend met de uitzetvoeg. De volgende planchetten worden enkel in de lip 

vastgenageld, vastgeschroefd of met klemmen bevestigd. 

Gaten voor inbouwspots kunnen ook al ingeboord worden, alvorens het 

planchet op te hangen. 




Zoals bij wanden met een houten draagstructuur is het ook hier van groot 

belang dat de draagstructuur vlak is uitgelijnd. De latten van de onderstructuur 

zijn met het oog op bekleding met gipsplaten om de 400 mm aangebracht. 

Waar later openingen, voorwerpen of inbouwelementen komen, voorzien we 

een extra versteviging zoals bijvoorbeeld een multiplexplaat. Voor het plaatsingsgemak 

zijn gipsplaten in kleine formaten van 1 200 x 600 mm beschikbaar. 

Het plaatsen van de gipsplaten gebeurt vanuit een hoek van het te bekleden 

plafond. De naden van de platen verspringen onderling. De platen worden 

met gipsplaatschroeven van minimum 25 mm tot 35 mm om de 170 mm 

vastgeschroefd. 


Als je voor een naadloos plafond kiest, kunnen systeemplaten als alternatief 

dienen voor planchetten op basis van hout. In vergelijking met gipsplaten is 

er minder tijd nodig voor de uitvoering. 

Als dezelfde systeemplaten gebruikt worden als die voor de wanden kunnen 

de platen met dezelfde metaalklemmen worden bevestigd. Het gebruik van 

deze klemmen laat toe het plafond in een later stadium te demonteren en 

opnieuw te verwerken. 

De platen worden met een klikverbinding aan elkaar bevestigd en zo krijgen 

we een sluitende voeg. Om het plaatsen van plafonds te vergemakkelijken 

zijn deze systeemplaten in handelbare formaten te verkrijgen, bijvoorbeeld 

2 580 x 390 mm of 1 285 x 390 mm. De platen hebben een dikte van 12 mm. 





Wijnegem 

Versteviging plafond 

Paul Delcour 

85

Metalen U-profiel (L) 

en C-profiel (R) 

Knauf / Engis 


De platen kunnen in wildverband geplaatst worden. Dat betekent dat het 

afgezaagde reststuk van de laatste plaat als startplaat voor de volgende rij 

kan dienen. 

Na plaatsing van de platen kunnen de randen met diverse profielen afgewerkt 


5.1.6 Plaatsen van systemen 

Onder systemen verstaan we tegels of lamellen die als plafond worden 

gebruikt. Ze worden zelden op een houten onderstructuur bevestigd. 

Deze systemen beschikken over een onderstructuur bestaande uit een raster 

van metalen profielen die aan de draagstructuur opgehangen worden. De 

tegels of lamellen komen in dit raster. 

5.2 Plafonds op een metalen onderstructuur 


Indien we van een metalen draagstructuur gebruik maken, spreken we van 

vrijdragende plafonds die contactgeluid niet doorgeven. De ontstane ruimte 

tussen het opgehangen plafond en het oorspronkelijke plafond of dak kan 

ook hier dienst doen om leidingen, oneffenheden of isolatie weg te werken. 

Een metalen onderstructuur passen we vooral toe: 

– bij plafonds onder leidingen en kokers voor nutsvoorzieningen, 

– onder onstabiele vloeren, 

– waar geen koppeling met bestaande bovenliggende vloeren mag zijn, 

– onder constructies met een vrij grote afstand tussen de dragende elementen 

zoals beton- en staalskeletbouw. Hier maakt men dan gebruik 

van extra plafondhangers. 

De metalen onderstructuur is opgebouwd uit een metalen U-profiel dat 

rondom tegen de muren wordt bevestigd en een metalen C-profiel dat tussen 

de U-profielen wordt aangebracht. We bekleden de onderzijde met gipsplaten 

of een andere plafondafwerking. 

De profielen zijn in verschillende breedtes voorhanden zodat ook grotere 

overspanningen mogelijk zijn. 



5.2.2 Plaatsen van een metalen onderstructuur 

Om optimaal van de akoestische eigenschappen te genieten, monteren we 

het raster onafhankelijk van de ruwbouwconstructie. De hoogte van de profielen 

en het eigen gewicht van het plafond bepalen de maximale overspanning. 

Indien met het hoogste profiel de ruimte nog niet kan overspannen worden, 

maakt men gebruik van plafondhangers om doorbuiging te voorkomen. 

De maximale doorbuiging bedraagt 1/500 van de overspanning. 

U-profiel 

We brengen eerst een soepele dichtingsband aan op het profiel aan de zijde 

die tegen de muur wordt bevestigd. Hierdoor krijgen we een betere luchtdichtheid 

en contactisolatie. Bij brede profielen (> 50 mm) brengen we twee 

strips aan. 

Vervolgens worden de profielen door middel van schroeven en eventueel 

pluggen tegen de muren of binnenwanden aangebracht. 

Het volstaat de U-profielen aan te brengen tegen de langste, tegenover 

elkaar liggende muren. De overspanning is dan het kleinst. Bij brede profielen 

plaatsen we twee bevestigingspunten boven elkaar. 

C-profiel 

Deze profielen worden eerst op lengte afgezaagd. Dit is ongeveer 10 mm 

korter dan de afstand tussen de bodems van de U-profielen. De regels of Cprofielen 

worden vervolgens in de U-profielen vastgeklemd op een afstand 

afhankelijk van de gebruikte plafondafwerking. 

De C-profielen worden aan de bovenzijde aan de U-profielen bevestigd door 

middel van schroeven. We bevestigen de begin- en eindregels tegen de 

muren nadat we eerst een soepele dichtingsband hebben aangebracht. 

Bij een grote overspanning dienen de dwarsregels verstevigd te worden om 

het doorbuigen te vermijden. Men gebruikt hiervoor een metalen profiel of 

een houten lat die dwars over de regels wordt gelegd en hierop wordt vastgeschroefd. 

Je kan grote overspanningen realiseren door de C-profielen met plafondhangers 

aan het bestaande plafond op te hangen. We plaatsen de plafondhangers 

best aan de C-profielen ter hoogte van lasnaden. 


Detail aanbrengen 

U-profiel met slagplug 


Wijnegem 

87

Plafondhangers 

voor metalen 

onderstructuur 

Paul Delcour 

Verlengen plafond 

Paul Delcour 


Een andere constructie bestaat erin aan beide zijden van een multiplexplaat 

een U-profiel te bevestigen. We hangen dit geheel op en lijnen het uit aan de 

ruwbouwconstructie. 

Als we zwaardere voorwerpen aan het plafond willen ophangen, moeten 

we een extra versteviging voorzien. Deze constructie bestaat uit een strook 

multiplex die we tussen de regels aanbrengen. Indien nodig voorzien we ook 

extra plafondhangers om het gewicht te dragen. 

Zware voorwerpen kunnen ook aan de bovenliggende vloer of dakconstructie 

opgehangen worden door middel van speciale ophangers. Men dient dan 

te vermijden dat de voorwerpen ook aan de metalen onderstructuur worden 

vastverankerd. Dit is nodig om vervormingen bij verschillen in uitzetting te 

vermijden. 

Verder komt ook een systeem voor waarbij metalen profielen met speciale 

ophangers aan de ruwbouw worden opgehangen. De profielen worden eenvoudigweg 

op de ophangers vastgeklikt. De handeling van het inschroeven 

van de hangers in de profielen valt weg en dit spaart tijd. 

De ophangers kunnen rechtstreeks in het bestaande plafond of aan de dakconstructie 

worden bevestigd. Bij houten balklagen worden de ophangers 

tegen de zijkant van de balk genageld of geschroefd. Bij een betonnen vloerplaat 

bevestigen we de ophangers met pluggen en schroeven. 

Je kan ook gebruik maken van een combinatie van veerklemplafondhangers 

en ophangdraad. Hierbij zijn grote niveauverlagingen mogelijk en het plafond 

kan op een eenvoudige wijze uitgelijnd worden. 



Eerst bevestigen we de ophangdraad aan de balken of vloerplaat. Vervolgens 

schuiven we hierover de veerklemophanger. 

Het geheel kan uitgelijnd worden door de veerklem over de ophangdraad te 

verschuiven. Je moet wel rekening houden met de maximale draagkracht 

van de veerklemmen. Deze bedraagt 50 kg. 

Het systeem maakt gebruik van brede en sterke plafonddragende profielen 

zodat grote overspanningen kunnen uitgevoerd worden. 


– eenvoudig en snel te monteren draagstructuur, 

– vormvast, 

– de plafondhanger is aangepast aan de draagconstructie, 

– hoge akoestische en thermische isolatie is mogelijk. 


Houten planchetten worden zelden op een metalen onderstructuur geplaatst. 

Als we ze toch gebruiken, is het aangewezen vooraf houten plafondregels als 

drager voor de planchetten op de metalen onderstructuur te monteren. 


Op de uitgevlakte metalen onderstructuur bevestigen we de platen op een 

zelfde manier als bij een houten onderstructuur. Boven de onderstructuur 

kan een isolatielaag voorzien worden. 


Ophanging met veerklemplafondhangers 

Paul Delcour 

Metalen 

plafondstructuur met 

isolatie 

Knauf / Engis 

89

Gebogen constructie 


Wijnegem 

Systeemplafond 

met ingebouwde 

verlichting 

Armstrong Building Products 

B.V. / Breda (NL) 


Gipsplaten op een metalen onderstructuur lenen er zich ook toe om speciale 

plafondconstructies zoals gebogen oppervlakken of speciale vormen uit te 

voeren. 


Systeemplaten met een dikte van 12 mm kunnen op identieke wijze als bij 

opgehangen plafonds met houten onderstructuur gemonteerd worden. 

5.2.6 Plaatsen van systemen 

Systeemplafonds zijn uitgerust met een onderstructuur eigen aan het type 

plafond. De onderstructuur die aan de draagconstructie zoals bijvoorbeeld 

betongewelven opgehangen wordt, bestaat meestal uit metalen profielen 

waarin de systeemelementen worden bevestigd. 

Als je voor een modulair plafondsysteem kiest, moet je je ook hier de vraag 

stellen aan welke criteria het plafond dient te voldoen. De keuze kan afhankelijk 

zijn van argumenten die variëren van esthetiek tot veiligheid. 

Systeemplafonds verbergen scheuren, vlekken en beschadigingen op oude 

plafonds. Ze verbergen eveneens leidingen en voorzieningen voor telefoon, 

ventilatie, verwarming, airconditioning, blussystemen. 

Het voordeel ten opzichte van andere systemen is dat men op eenvoudige 

wijze toegang heeft tot de ruimte boven het opgehangen plafond om werken 

aan nutsleidingen uit te voeren. 



We kunnen bij een systeemplafond twee grote delen onderscheiden: 

– het metalen ophangsysteem bestaande uit de profielen en de ophangers, 

– de plafondpanelen met een zeer uitgebreid gamma om aan al de specifieke 

criteria van functionele, esthetische of technische aard te voldoen. 

De ophangsystemen 

Het aanbod aan T-profielen voor het creëren van opgehangen plafonds is 

heel uitgebreid. Men dient een keuze te maken uit volgende mogelijkheden: 

– lichtgewichtsystemen voor plafonds bestaande uit lichte panelen of 

robuuste systemen bij zware plafondpanelen of grote overspanningen; 

– de manier waarop de profielen aan elkaar kunnen gekoppeld worden, 

met name klik- of haaksystemen; 

– de kleur van de profielen die kan aangepast worden aan de specifieke 

vraag van de klant; 

– zichtbare of verdekte ophangsystemen; 

– systemen waaraan hoge eisen worden gesteld wat betreft de brandvertraging. 

Het systeem bestaat meestal uit een hoofdprofiel waarin dwarsprofielen klikken 

of haken volgens een vast bepaald raster. Het raster is afhankelijk van 

het type en de soort platen die men wil toepassen. 

Buiten de T-profielen beschikt men over een uitgebreide keuze van ophangers. 

Dit kunnen vaste ophangers van een bepaalde afmeting zijn die tegen 

de ruwbouw of de oude plafondstructuur worden aangebracht. Het kunnen 

ook veerklemophangers zijn die toelaten het plafond op een snelle en efficiënte 

manier uit te lijnen. 


Detail profielen bij 




Ophanging 


Chicago Metallic Continental NV 

Wijnegem 

91

Plafondpanelen in 

mineraal materiaal 



Spanplafond 

(Design F. Billiet) 

Estrikor NV / Kortrijk 


De plafondpanelen 

De plafondpanelen dienen in de eerste plaats aangepast te zijn aan de 

T-profielen. Verder heeft men een zeer uitgebreid gamma aan materialen, 

kleuren, afmetingen. 

5.3 Specifieke plafonds 

5.3.1 Spanplafond 

Een spanplafond bestaat uit een op maat gemaakt vinyldoek dat ter plaatse 

wordt opgespannen met behulp van speciaal daartoe geschikte profielen. 

Dit type van plafonds wordt zowel bij nieuwbouw als renovatie geplaatst. Erg 

beschadigde plafonds kunnen zo een vernieuwd uitzicht krijgen. 



5.3.2 Beloopbaar plafond 

In bepaalde situaties komen plafonds voor die om diverse redenen beloopbaar 

zijn. 

5.3.3 Sportplafond 

Dit plafond wordt toegepast in sporthallen en gymzalen waar balsporten 

worden gespeeld. In deze ruimtes is een goede akoestiek essentieel voor de 

communicatie op het veld. 

5.3.4 Cleanroomplafond 

We vinden dit type plafonds in ruimten waar het werk onder perfecte hygiënische 

omstandigheden moet worden uitgevoerd. Dit kunnen operatiekamers, 

keukens, labo’s en dergelijke zijn. 

Deze plafonds zijn uitgevoerd met bijvoorbeeld een hygiënische coating en 

een speciale waterafstotende laag waardoor ze regelmatig en met water 

gereinigd kunnen worden. 


Beloopbaar plafond 

Yvo Borry 

Sportplafond 

Rockwool - Rockfon NV 


93

Cleanroomplafond in 

keuken 

Rockwool - Rockfon NV 


Klimaatplafond 

Hunter Douglas Belgium NV 

Lokeren 


5.3.5 Klimaatplafond 

In een omgeving waar men optimaal wil wonen of werken is een perfecte 

koelen verwarmingsregeling onontbeerlijk. Op vandaag is de behoefte aan 

koeling groter dan aan verwarming. De hedendaagse gebouwen zijn immers 

optimaal geïsoleerd terwijl computers en andere apparatuur voor extra 

warmteontwikkeling zorgen. 

Een klimaatplafond bestaat uit aan elkaar gekoppelde buisjes in de vorm van 

matten of panelen, die het plafond op een grote radiator doen lijken. Door het 

doorvoeren van koud of warm water kan het plafond koelen of verwarmen. 

De matten of de panelen met de buisjes kunnen ook in andere plafonds worden 

ingewerkt. 



6 Afwerking 

6.1 Randafwerking 

Overgangsprofielen 

Algemeen 

Overgangsprofielen dienen voor een perfecte afwerking en aansluiting tussen 

het verlaagde plafond of de lichte binnenwand en de bestaande constructies. 

Met dezelfde materialen kunnen eventueel ook schuine hoeken 

gevormd worden. 

De profielen vergemakkelijken niet alleen het plaatsen van de bekleding, ze 

vangen eveneens het uitzetten of het krimpen van het materiaal van de wand 

of het plafond op. 

Onderscheid 

We kunnen overgangsprofielen indelen in twee groepen: 

– de U-vormige profielen worden aan de onderstructuur verbonden; 

– de hoekprofielen bevestigt men aan de aanliggende bestaande constructies. 

Omdat we van profielen met dunne flenzen gebruik maken, wordt de keuze 

van het materiaal beperkt tot de volgende vormvaste en waterbestendige 

materialen: 

– kunststof (PVC), 

– metaal (aluminium, geplastificeerd en verzinkt staal). 

Hoofdstuk 6 : Afwerking 

Overgangsprofielen 


Randprofielen in 

metaal bij 

systeemplafonds 

Paul Delcour 

Overgangsprofielen in 

metaal 



95

Omkeerbare plint 

Paul Delcour 

Hoeken bij plinten 


Klemsysteem bij 

plinten 



Plinten 


96 Hoofdstuk 6 : Afwerking 

Plinten zorgen voor de aansluiting tussen de wand en de vloerbekleding. 

Plinten moeten waterbestendig en onderhoudsvriendelijk zijn en ze dienen 

daarbij uit een voldoende drukvast materiaal te bestaan. Deze afwerkingselementen 

worden na het plaatsen van de wandbekleding aangebracht. 

Onderscheid 

De vorm van de plint wordt zo gekozen dat een perfecte aansluiting tussen 

de aangrenzende constructies mogelijk is. Massief houten plinten kunnen zo 

geprofileerd zijn dat ze omkeerbaar zijn. 

Naargelang het type bestaan er sluitstukken voor het vormen van inwendige 

of uitwendige hoeken. Deze sluitstukken vergemakkelijken niet alleen het 

plaatsen van de plinten, ze zorgen ook voor een nauwkeurig aansluitende 

afwerking. 

Het profiel van hedendaagse plinten voorziet aan de achterzijde een uitsparing 

voor het aanbrengen van bedrading. Meestal worden deze plinten met 

een klemsysteem bevestigd.


De materiaalkeuze van de plinten is afhankelijk van de aard en de bestemming 

van de wand en de bevloering. 

We onderscheiden: 

– massief hout, voorzien van een oppervlaktebehandeling, 

– MDF, voorzien van een oppervlaktebehandeling, 

– MDF, voorzien van een kunststoffolie en laminaat. 

Als we de voorkeur geven aan een plint in combinatie met de vloer, kunnen 

we kiezen uit volgende materialen: 

– kunststof (vinyl en linoleum), 

– gebakken kunststeen, 

– natuursteen. 

Plafondlijsten 


Met behulp van plafondlijsten wordt de overgang van plafond naar wand op 

een esthetisch verantwoorde manier verwezenlijkt. 

De afmetingen en de vorm worden zo gekozen dat de lijst nauwkeurig tegen 

de aangrenzende constructies aansluit. 

Onderscheid 

Voor het gebruik van de meest geschikte plafondlijst kunnen we beroep 

doen op volgende materialen: 

– massief hout, meestal voorzien van een oppervlaktebehandeling, 

– MDF, voorzien van een oppervlaktebehandeling, 

– gips, 

– geëxtrudeerd polystyreen. 


Plafondlijst 


Plafondlijst in massief 

hout 


97

Kooflijst in gips 

of geëxtrudeerd 

polystyreen 

Paul Delcour 

Het afwerken van de 

voegen bij gipsplaten 


Wijnegem 


6.2 Oppervlakteafwerking 


De manier waarop de oppervlakte van het materiaal van de wand en het plafond 

behandeld is, bepaalt in grote mate het uitzicht van de constructie. Aan 

de keuze van de oppervlakteafwerking moet dan ook voldoende aandacht 

besteed worden. 

Soorten 

Oppervlakteafwerking van planchetten en plaatmaterialen uit hout 

Voor elementen uit massief hout en plaatmateriaal met fineerbekleding, 

wordt vaak een houtbeschermingsproduct aangebracht. Dit verhoogt de 

duurzaamheid van de constructie. De keuze van het afwerkingsproduct is 

bepalend voor het decoratieve effect dat men aan het hout wil geven. 

Oppervlakteafwerking van gipsplaten 

Voor de oppervlakteafwerking van gipsplaten maakt men gebruik van de 

gepaste gereedschappen en materiaal. Van de vakman wordt de nodige 

kennis vereist. 

• Voegband: 

– papieren voegband met perforaties, voor langsnaden en binnenhoeken, 

– papieren voegband met aluminium stroken, voor buitenhoeken, 

– éénzijdige, zelfklevende voegband bestaande uit glasvezelgaas, voor 

langsnaden,


• Hoekprofielen uit thermisch verzinkt staal met afgeronde hoeken en fijne 

gaasvormige vleugels, zowel voor inwendige als voor uitwendige hoeken. 

• Voegspecie 

Hier maakt men een onderscheid tussen het opvulproduct en het afwerkingsproduct. 

Beide producten bestaan uit een poedervormig materiaal dat strikt volgens 

de richtlijnen van de fabrikant met zuiver water dient aangemaakt te worden. 

Het product is klaar om klontervrij gemengd te worden, is gemakkelijk uit te 

smeren en hecht goed op de ondergrond. We moeten wel opletten dat de 

ondergrond stof- en vetvrij is. Het aanbrengen van de volgende laag kan pas 

wanneer de vorige laag voldoende droog is. 

Er bestaan ook kant en klare pasta’s, die het voordeel hebben dat men geen 

wachttijden heeft voor het aanmaken van het voegmiddel. Het mengsel heeft 

daarbij steeds dezelfde samenstelling. 

Bij temperaturen beneden het vriespunt mag het product op basis van water 

nooit aangebracht worden. Theoretisch gebeurt de afwerking best bij een 

temperatuur van 18 tot 20 graden en bij een luchtvochtigheid van 60 procent. 

Het materiaal moet steeds vrij zijn van onzuiverheden, zodat het opvoegen 

niet bemoeilijkt wordt. Het mengen van de voegspecie gebeurt in een zuivere 

mengketel. Het verwerken van het product wordt uitgevoerd met zuiver 

gereedschap. 

Op plaatsen waar te veel voegspecie is aangebracht, wacht men tot het 

product volledig is verhard. Daarna kan het met schuurpapier verwijderd 



Hoekafwerkingsprofiel 

bij gipsplaten 

Knauf / Engis 

Afwerking met 

voegspecie 


99

Wand en plafond in 

PVC 


Wand in 

cementgebonden plaat 

Eternit NV / Kapelle o/d Bos 



Oppervlakteafwerking van andere materialen 

Er zijn ook nog andere materialen die geen oppervlakteafwerking vereisen. 

Hierbij denken we aan: 

– gelakt MDF of plaatmateriaal, 

– gelamineerd HDF en MDF, 

– geplastificeerd MDF 

– PVC, 

– geplastificeerd metaal, 

– aluminium. 

Onderhoudsvriendelijke 

wa n d p a n e l e n 


Wand in aluminium 

ODS NV / Antwerpen


Verklarende woordenlijst module “Wanden en plafonds” 

woord omschrijving 

acclimatiseren aan een klimatologische omgeving aanpassen 

afhangsysteem *een werkwijze voor het ophangen en het juist afregelen van een industriële 

plafondconstructie 

akoestiek geluidleer 

akoestisch absorptievermogen *de geluidopslorpende eigenschap van een wand- of een plafondconstructie 

akoestische afdichting een afdichtingssysteem of een afdichtingsmateriaal dat hinderlijke geluiden 

tegenhoudt 

armatuur verlichtingstoestel 

bouwbelasting het eigen gewicht van het gebouw, de gebruiksbelasting en krachten veroorzaakt 

door externe factoren zoals sneeuw en wind 

bouwdeken oprolbaar isolatiemateriaal dat in de bouwindustrie gebruikt wordt 

brandbeveiligingsduur de tijd dat een bouwelement volgens bepaalde normen aan een brandsituatie 

weerstaat, aangeduid met RF (fire resistent) 

brandreactie de weerstand van een bouwelement tijdens de blootstelling aan een brand 

cellulosevezel organische vezel van een plantencel zoals bv. een houtcel 

clean room ruimte waarvan het materiaal bestand is tegen grondig (chemisch) onderhoud 

clip *klem die speciaal vervaardigd is voor het bevestigen van plafond- en wandplaten 

op de draagstructuur 

CLS afkorting van Canadian Lumber Standards - Canadees geschaafd naaldhout 

volgens genormaliseerde afmetingen 

compartimentering onderverdeling van een ruimte of gebouw, belangrijk bij brandbeveiliging 

corrosiebestendig roestvrij 

dampopen materiaal een materiaalsoort die condensatie- of waterdampdoorlatend is 

dampremmende laag *een vlies of een ingebouwd dampdicht scherm bij een isolatiemateriaal; 

doel: condensatie of waterdamp tegenhouden; 

v. dampfolie 

decoratief afgewerkt OSB vlokkenplaat die van een decoratief oppervlak is voorzien 

decorfolie *zeer dun blad of deklaag uit kunststof die meestal met een houtimitatie bedrukt 

is en op een houtvezelplaat gelijmd wordt 

doorslagplug speciale soort plug waarvan de schroef al vooraf in de plug is gemonteerd en 

die na een boring met dezelfde boor zowel door het hout als in de muur wordt 

ingeslagen; 

v. nagelplug 

ecologische eigenschappen eigenschappen in verband met een duurzaam milieu 

Europese geharmoniseerde 

normen 

normen die in de landen van de Europese Unie algemeen erkend zijn 

expansief PU-schuim schuim op basis van kunsthars dat bij gebruik in volume uitzet 

facetlangskant *zijkant van een gipsplaat die voorzien is van een afgeschuinde zijde; doel: bij 

samenvoeging duidelijk de aansluitvoeg benadrukken 

fenolformaldehydehars kunsthars op basis van fenol dat als bestanddeel bij de productie van fenollijmen 

wordt gebruikt 

flankerende geluidsoverdracht de voortplanting van het geluid in een gesloten ruimte die via de weerkaatsing op 

de wanden, vloer en plafond gebeurt 

foamglas cellulair glas dat als een hoogwaardig isolatiemateriaal wordt beschouwd 

Verklarende woordenlijst 

101

102 


gaaswand wand waarbij de vulling uit een netwerk- of rasterstructuur bestaat 

gaine een soort overtrek, een buisvormig profiel of een hoes; 

doel: leidingen verbergen; 

v. foedraal 

geëxtrudeerd polystyreen *isolatieplaat vervaardigd uit piepschuim 

geïntegreerd decoratief papier papiersoort met decormotief dat bij het productieproces wordt gebruikt als 

afwerking 

gekleurde UV-lak vernissoort met ingemengde kleurpigmenten die goed tegen zonnestralen 

bestand is 

gelagerde rolwagentjes *rolsysteem voor mobiele wanden waarvan de looprollen van een lagering 

voorzien zijn; 

v. loopwagens 

gelamineerd HDF of MDF High Density Fiberboard en Medium Density Fiberboard afgewerkt met een 

melaminelaag 

gemodificeerd hout hout van een lagere kwaliteitsklasse dat met een hoogwaardig product is 

afgewerkt 

genivelleerd oppervlak op gelijke hoogte of effen gebracht oppervlak 

geplastificeerd MDF Medium Density Fiberboardplaten voorzien van een PVC-folie 

glasvezelgaas voegband met een netstructuur 

HPL High Pressure Laminate - hogedruklaminaat 

hygrothermische 

klimatologische omstandigheden die betrekking hebben op het vochtgehalte en 

omstandigheden 

de temperatuur 

interne convectie *inwendige luchtstroming tussen bepaalde delen van een bouwconstructie 

veroorzaakt door temperatuurverschillen 

kantenlijmstrook afboordmateriaal dat aan de randen van een paneel wordt gelijmd 

klikverbinding verbindingswijze van twee aansluitende panelen of planken die via een 

speciaal profiel met een lichte druk met elkaar worden verbonden en achteraf 

demonteerbaar zijn 

kooflijst hoeklijst of sierlijst die rond het plafondoppervlak geplaatst wordt 

krimpfolieverpakking verpakkingswijze voor afgewerkte producten die uit een PVC-folie bestaat en die 

door opwarming een goed sluitende bescherming geeft 

landschapskantoor open kantoorruimte waar verschillende bureaus zijn ondergebracht zonder een 

muur- of een wandafscheiding 

magneetrichtingsplaatje speciaal plaatje dat door zijn onderlinge magnetische aantrekkingskracht het 

plaatsen van wanden en plafonds vergemakkelijkt 

MDF Medium Density Fiberboard 

micro-organismen microscopisch kleine organismen zoals bacteriën 

modulaire systeemwand kant-en-klaar wandsysteem bestaande uit maatvaste elementen 

natte cel lokaal waar de wanden vochtbestendig zijn en een waterafvoer voorzien is, bv. 

douchecel 

oploopscharnier bijzondere uitvoering van scharnieren waar één scharnierblad bij het openen, 

naast de draaiende ook een opwaartse beweging maakt 

OSB afkorting van Oriented Strand Board, bekend als vlokkenplaat 

pasplaat opvulmateriaal uit resten van houtplaten bestemd voor de uitvlakking van een 

plafondconstructie 

plafondhanger verbindingsstaaf tussen de draagconstructie van een gebouw en de 

plafondribben 

platensteller met 

toestel of hulpapparaat om gipsplaten vlot en correct bij de plaatsing te 

hefboommechanisme 

positioneren 

polyamide *kunststofmateriaal voor het vervaardigen van scharnieren 

Verklarende woordenlijst


raveelconstructie versterking van een structuur bij het maken van een opening 

sandwichpaneel *speciale uitvoering van een plaat waarbij de samenstelling bestaat uit een 

kern uit bijvoorbeeld een isolatie- of een vulmateriaal en buitenbladen uit een 

houtachtig product 

snelbouwschroef speciale schroef voor het bevestigen van plaatmaterialen; 

v. gipsplaatschroef 

speciale schroefkoppeling *afzonderlijk onderdeel van de schroefboormachine waarmee men de 

gipsplaatschroeven inklemt en op juiste diepte inschroeft 

spijkerflensdeken soepel isolatiemateriaal dat aan de beide lengtezijden van een bevestigingsstrook 

voorzien is 

stofgevoelige componenten onderdelen van een apparaat of een elektrische installatie die stofvrij moeten 

blijven 

systeemplafond plafond dat volgens een bepaald procédé geplaatst wordt 

thermisch verzinkt metaal metaal dat een industrieel proces heeft ondergaan door middel van een 

verwarmd zinkbad en zo een bescherming tegen roestvorming bezit 

thermohardend hars hars dat bij verwarming van de massa hard wordt 

transparante laag doorzichtige of doorschijnende afwerkingstechniek 

veerklemplafondhanger ophangsysteem voor een plafondconstructie dat via een eenvoudig veersysteem 

in de lengte regelbaar is 

vloergeleiding in de vloer ingebouwde of bovenop gemonteerde railgeleiding bij mobiele 

wandconstructies 

WBP kwaliteitsaanduiding van vochtbestendige houtplaten – Water Boiled Proof 

WR-plaat houtplaat met een waterbestendige eigenschap – Water Resistent 

zelftappende schroef speciale uitvoering van een schroef die op het uiteinde van een klein boorkopje 

voorzien is 

* verklaring van woord in de context van de inhoud van de module. 

Verklarende woordenlijst 

103

MODULAIRE hAnDbOEkEn 

hOUt 

• Overzicht beschikbare handboeken 

• Manuele houtbewerking 

• Machinaal houtbewerking (eerste deel) 

• Machinaal houtbewerking (tweede deel) 

• Machinaal houtbewerking (derde deel) 

• Ramen en deuren (eerste deel) 

• Plaatsen van ramen en deuren 

• Rechte steektrap en bordestrap 

• Wanden en plafonds 

• Massieve meubelen 

• Gevelbekleding 

• Binnenschrijnwerk 

Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid

Wanden en plafonds - ffc Constructiv

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?