Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>voorjaar</strong><br />
<strong>de</strong> prikkel<br />
<strong>2012</strong> | jaargang 12<br />
Ne<strong>de</strong>rlands Trainingsinstituut<br />
voor Neuro-Linguïstisch Programmeren<br />
<strong>NTI</strong> <strong>NLP</strong><br />
is hèt instituut<br />
voor persoonlijke<br />
ontwikkeling<br />
en effectieve<br />
communicatie<br />
kwaliteit<br />
persoonlijke aandacht<br />
resultaatgerichtheid<br />
integriteit<br />
Linguistic Alchemy: wat kan een probleem veran<strong>de</strong>ren?<br />
Driedaagse training<br />
door John Overdurf<br />
De trainingen van <strong>de</strong> Amerikaanse psychotherapeut<br />
John Overdurf zijn al jaar en dag een succes bij <strong>NTI</strong><br />
<strong>NLP</strong>. Daarom staat hij in oktober weer op het programma.<br />
Dit keer gaat het over Linguistic Alchemy.<br />
De volgen<strong>de</strong> vraag staat daarbij centraal: wat is<br />
alles wat je niet weet over het probleem dat het<br />
probleem zal veran<strong>de</strong>ren? Deze <strong>NLP</strong> master-trainer<br />
weet als geen an<strong>de</strong>r te inspireren.<br />
Tekst: René Kuiper<br />
Het beste van zijn nieuwste werk combineert<br />
hij met <strong>de</strong> highlights uit zijn seminar<br />
Attention-Shifting Coaching. Ook komen<br />
on<strong>de</strong>rwerpen aan bod uit zijn meest verkochte<br />
boek Training Trances: Multi-level<br />
Communication in Therapy and Training.<br />
Nodig voor <strong>de</strong>elname: <strong>NLP</strong> Practitioner,<br />
<strong>de</strong> wil om te leren door zelf te ervaren en een open mind.<br />
John Overdurf is een absolute ‘Master’ op het gebied van<br />
taal en hypnose. Op een gemakkelijke manier leert hij<br />
je hoe je taal kunt gebruiken om boven problemen uit te<br />
kunnen stijgen en om contact te maken met <strong>de</strong> onbewuste<br />
hulpbronnen. Hij heeft ruim 33 jaar ervaring als<br />
klinisch therapeut en verspreidt al jarenlang zijn kennis<br />
en ervaring in trainingsgroepen.<br />
Hypnose in Master Practitioner<br />
Ver<strong>de</strong>r verzorgt John vier dagen hypnose in <strong>de</strong> <strong>NLP</strong><br />
Master Practitioner die start op 3 september.<br />
zie ook <strong>de</strong> <strong>Prikkel</strong>-bijlage of kijk op www.ntinlp.nl<br />
Op 5, 6 en 7<br />
oktober<br />
in Limmen<br />
De <strong>Prikkel</strong> is een uitgave van <strong>NTI</strong> <strong>NLP</strong> in Limmen en<br />
verschijnt in het voor- en najaar. Elk nummer gaat<br />
over een interessant of actueel thema en bevat<br />
interviews, beschouwingen, columns en cartoons.<br />
Door <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> opinies wil <strong>NTI</strong> <strong>NLP</strong> extra<br />
keuzemogelijkhe<strong>de</strong>n aanreiken. Deze keer staat<br />
Ommekeer centraal. Wat betekent dat voor jou?<br />
Veel leesplezier!<br />
Tijd voor <strong>de</strong><br />
ommekeer?!<br />
De kranten puilen uit van nieuws over financiële<br />
crises, oorlogen, geloofsconflicten en klimaatproblemen.<br />
On<strong>de</strong>rtussen draait <strong>de</strong> wereld ‘gewoon’<br />
door. Of draaien we met zijn allen door? Het lijkt<br />
dat het tijd is voor een ommekeer op twee fronten:<br />
collectief en persoonlijk. De menselijke maat moet<br />
terugkeren in het moreel failliete systeem.<br />
Tekst: Dorien Groot en Johan Bos<br />
S<br />
lechts weinigen zullen tegenspreken<br />
dat <strong>de</strong> menselijke maat <strong>de</strong> afgelopen<br />
<strong>de</strong>cennia groten<strong>de</strong>els is verdwenen<br />
uit <strong>de</strong> westerse kapitalistische wereld.<br />
Ook in opkomen<strong>de</strong> lan<strong>de</strong>n als China<br />
en India is te zien dat economische<br />
groei alleen geen recept is voor geluk.<br />
Professor dr. André Wierdsma schetst<br />
dat het ik-<strong>de</strong>nken zoals dat uit Amerika naar Europa en<br />
<strong>de</strong> rest van <strong>de</strong> wereld is overgeslagen ongezond is voor<br />
een duurzame samenleving. We zullen het, zo zegt hij,<br />
samen moeten doen. Regeringen, banken en beleggers<br />
kunnen <strong>de</strong> rekening van het casino-kapitalisme niet bij<br />
<strong>de</strong> burgers blijven neerleggen. zie pagina 7<br />
Tijd voor veran<strong>de</strong>ring<br />
Schrijfster Riekje Boswijk-Hummel ziet dat er veel<br />
angst is on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> mensen en dat velen <strong>de</strong> neiging<br />
hebben als lemmingen achter hun lei<strong>de</strong>rs aan te lopen.<br />
Het is tijd voor veran<strong>de</strong>ring, zo stelt ze en als we het<br />
zelf niet doen dan zal <strong>de</strong> wal het schip keren. Dit<br />
schreef ze lang gele<strong>de</strong>n al in een van haar boeken en<br />
daar staat ze nog steeds volledig achter. zie pagina 6<br />
Evolueren<br />
Ommekeer in <strong>de</strong> wereld en ommekeer op het persoonlijke<br />
vlak: Marco van Basten vertelt openhartig over<br />
<strong>de</strong> tegenslag die hij als beste voetballer van <strong>de</strong> wereld<br />
moest verwerken toen zijn enkel hem in <strong>de</strong> steek liet.<br />
‘Leven is een kunst’, zegt hij, ‘en uitein<strong>de</strong>lijk zijn we er<br />
om te evolueren’. zie pagina 3<br />
Het zal <strong>de</strong> komen<strong>de</strong> jaren interessant zijn om te zien of<br />
<strong>de</strong> mensheid tot een goe<strong>de</strong> evolutie in staat is en een<br />
ommekeer teweeg kan brengen die moreel en ecologisch<br />
stand kan hou<strong>de</strong>n. <strong>NTI</strong> <strong>NLP</strong> on<strong>de</strong>rsteunt mensen en<br />
organisaties bij veran<strong>de</strong>ringsprocessen.<br />
3<br />
4<br />
5<br />
6 7<br />
Marco van Basten<br />
Acceptatie een zware dobber<br />
Microkrediet<br />
helpt Indiase vrouwen<br />
Meer <strong>NLP</strong>-trainers nodig<br />
Schrijfster Riekje Boswijk<br />
Geluk zit in jezelf<br />
Prof. dr. André Wierdsma<br />
Terug van Ik naar Wij<br />
<strong>NTI</strong> <strong>NLP</strong>-dag<br />
18 november<br />
zie pagina 8
<strong>de</strong> prikkel<br />
2<br />
cursist aan het woord<br />
Linda van Hartingsveldt<br />
Liever een compliment<br />
Na jaren oefentherapeute Mensendieck te<br />
zijn geweest besloot Linda van Hartingsveldt<br />
(1973) twee jaar terug hiermee te stoppen.<br />
“Ik was uitgekeken, wil<strong>de</strong> an<strong>de</strong>rs en dieper.<br />
Mensen inspireren. Ik heb het concept ‘Liever een compliment’<br />
ontwikkeld en zou graag trainingen hierover<br />
geven op school.” Linda blijkt niet over een nacht ijs te<br />
zijn gegaan. De afgelopen zeven jaar heeft ze meer<strong>de</strong>re<br />
trainingen gedaan bij <strong>NTI</strong> <strong>NLP</strong>. Bijna onafgebroken<br />
vertelt ze wat het haar gebracht heeft.<br />
Onlangs overleed haar oma, bijna hon<strong>de</strong>rd jaar. Zichtbaar<br />
ontroerd vertelt ze hierover. Als oudste kleinkind<br />
werd ze gevraagd een woordje te doen. Ze geeft aan<br />
hoe bijzon<strong>de</strong>r ze het vindt om nu met een systemische<br />
blik te mogen zien hoe alle familiele<strong>de</strong>n zich in dit proces<br />
bewegen. “Ik ging vroeger nogal eens van mijn plek<br />
als kind, oor<strong>de</strong>el<strong>de</strong> continu, bemoei<strong>de</strong> me met allerlei<br />
zaken die me feitelijk niet aangingen. Was steeds aan<br />
het strij<strong>de</strong>n. Tegenwoordig kan ik laten wat niet van<br />
mij is.” Een stilte volgt, ze lijkt te zoeken naar <strong>de</strong> juiste<br />
woor<strong>de</strong>n. Dan zegt ze: “Ik kan bijna niet beschrijven<br />
hoe het vanbinnen bij me voelt dat ik nu dingen écht bij<br />
<strong>de</strong> an<strong>de</strong>r kan laten.”<br />
“Mijn grootste ommekeer is van overleven naar leven.<br />
Alle crises hebben me zo sterk gemaakt. Als nu een<br />
an<strong>de</strong>r in een crisis zit, dan kan ik er wel zijn, maar ik<br />
neem het niet over. Voorheen ging ik helpen om het<br />
positiever te brengen.” Dat Linda veel heeft geleerd is<br />
overdui<strong>de</strong>lijk, er zijn zoveel dingen die ze nu an<strong>de</strong>rs<br />
doet, ziet en voelt. “Acht jaar terug was ik nog aan het<br />
vechten, strij<strong>de</strong>n, overleven, waar kan ik nog har<strong>de</strong>r<br />
boksen. Tegenwoordig kan ik uitzoomen, kan ik vanuit<br />
lief<strong>de</strong> kijken. Als ik bijvoorbeeld boos ben dan sta<br />
ik mezelf dit ook toe. Vervolgens vraag ik me af wat<br />
maakt dat ik boos ben, en wat dit over mijzelf zegt.<br />
Hierdoor kan ik een keuze maken hoe ermee om te<br />
gaan. Dit gaat al zo vanzelf bij me, het is eigenlijk m’n<br />
basis. Door mijn verhaal aan an<strong>de</strong>ren te vertellen voelt<br />
men zich vaak heel erg geholpen.”<br />
Ze vertelt meer over haar geschie<strong>de</strong>nis. “Ik heb in <strong>de</strong><br />
Traumatraining en het Systemisch Werken geleerd dat<br />
ik datgene wat mij heeft geholpen bij het overleven nu<br />
in kan zetten. Johannes Schmidt noemt dat: trauma’s<br />
are a gift. M’n bagage, m’n last, inmid<strong>de</strong>ls kan ik er<br />
vre<strong>de</strong> mee hebben, het accepteren. Nu zijn het m’n<br />
instrumenten en m’n kracht gewor<strong>de</strong>n. En veiligheid<br />
is essentieel, als <strong>de</strong>ze er is dan kun je iets meegeven.<br />
Hier ben ik altijd alert op, vooral voor onze kin<strong>de</strong>ren.”<br />
Haar kin<strong>de</strong>ren blijken van groot belang te zijn geweest<br />
voor haar ommekeer. Deze begon voor Linda tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong><br />
<strong>NLP</strong> Practitioner in 2005. “Op een gegeven moment zei<br />
Bouke: ‘En als je het nou niet voor jezelf doet, doe het<br />
dan voor je kin<strong>de</strong>ren’. Daar heeft-ie me mee gepakt,<br />
toen pas voel<strong>de</strong> ik <strong>de</strong> motivatie om me echt open te<br />
stellen.” Ze is erg geraakt door het gedicht On children<br />
van Kahlil Gibran en wenst dat haar kin<strong>de</strong>ren hun eigen<br />
pad mogen gaan. “We weten niet waar onze kin<strong>de</strong>ren<br />
later terecht komen, ik kan ze dan ook alleen maar<br />
tools meegeven, zoals leren vragen stellen. Dit heb ik<br />
geleerd in het Oplossingsgericht Werken.”<br />
Ook in haar relatie had ze veel baat bij <strong>de</strong> trainingen.<br />
“Gibran zegt over <strong>de</strong> lief<strong>de</strong> zoiets als: ‘Sta naast elkaar<br />
maar niet te dichtbij elkaar, zoals een eik en een cypres<br />
ook niet in elkaars schaduw groeien...’. Je kunt dit wel<br />
zeggen, maar nu voel ik het ook!” Ze herinnert zich nog<br />
goed hoe ze halverwege <strong>de</strong> Practitioner haar haar los<br />
ging dragen, waar ze veel complimenten voor kreeg.<br />
Pas later begreep ze waar dit voor stond. Haar bril ging<br />
ook af, <strong>de</strong>ze bleek namelijk niet meer nodig...<br />
Linda eindigt met: “Ik heb echt het gevoel<br />
dat m’n leven nu pas begint. Nú snap ik pas<br />
hoe het werkt; het leven lij<strong>de</strong>n en het leven<br />
lei<strong>de</strong>n...”<br />
www.bouke<strong>de</strong>boer.nl<br />
twitter: Bouke_<strong>de</strong>Boer<br />
http://nl.linkedin.com/<br />
in/bouke<strong>de</strong>boer<br />
column<br />
Bouke <strong>de</strong> Boer<br />
De ommekeer is bijna synoniem voor<br />
ons leven. Als mens ga je door allerlei<br />
levensfases, van baby tot volwassene.<br />
Ook in je werk maak je groei door. Ik zou<br />
nu geen fysiotherapeut meer kunnen zijn, terwijl ik<br />
wel terugkijk op een prachtig beroep met boeien<strong>de</strong><br />
ervaringen.<br />
Ie<strong>de</strong>r mens maakt gebeurtenissen mee die zijn of<br />
haar leven enorm beïnvloe<strong>de</strong>n. Een geboorte, een<br />
huwelijk, overlij<strong>de</strong>n, ongeluk, ziekte, ontslag,<br />
faillissement, scheiding, enzovoort. Dit blijken tegelijkertijd<br />
ook nog wel eens <strong>de</strong> spreekwoor<strong>de</strong>lijke<br />
wakkerschud-momenten te zijn.<br />
Twee dingen die mijn leven volledig veran<strong>de</strong>r<strong>de</strong>n<br />
zijn <strong>de</strong> ont<strong>de</strong>kking van <strong>NLP</strong> en later van Systemisch<br />
Werken. Ik was ervan overtuigd dat er nooit meer<br />
Op tafel ligt een forse stapel documentatie,<br />
het groen van <strong>de</strong> <strong>NLP</strong>-mappen valt<br />
dui<strong>de</strong>lijk op. Albert Louwe zit er klaar<br />
voor. Nadat zijn vrouw Ria aangeschoven<br />
is met thee en koekjes steekt Albert van wal. “Emile<br />
Ratelband heeft me geraakt met het vertellen over<br />
zijn sociaal arme jeugd.” Hij vertelt ver<strong>de</strong>r. Over hoe<br />
hij in september 1945 als twee<strong>de</strong> van zes kin<strong>de</strong>ren<br />
werd geboren in Krommenie. Over een va<strong>de</strong>r<br />
die een terughou<strong>de</strong>n<strong>de</strong> plaats innam in het gezin,<br />
mogelijk door zijn opvoeding in een weeshuis. Over<br />
een dominante Groningse moe<strong>de</strong>r, die als hulp in<br />
<strong>de</strong> huishouding naar het Westen was gekomen.<br />
“Zij wil<strong>de</strong> dat we op een goe<strong>de</strong> maatschappelijke<br />
positie zou<strong>de</strong>n komen, we mochten niet achter <strong>de</strong><br />
vuilniswagen belan<strong>de</strong>n.” Over hoe hij gepest werd<br />
op school, letterlijk geen bal kon vangen en taal<br />
ging ook al niet. Over hoe zijn moe<strong>de</strong>r zorg<strong>de</strong> dat hij<br />
op een an<strong>de</strong>re school kwam toen hij voor <strong>de</strong> twee<strong>de</strong><br />
keer een klas moest overdoen. En over dat hij op advies<br />
van <strong>de</strong> dokter op <strong>de</strong> ‘verkennerij’ ging, waar hij<br />
genoot van torens maken en vlotten bouwen, handig<br />
was hij immers wel. Langzamerhand kreeg hij meer<br />
eigenwaar<strong>de</strong>. “Ein<strong>de</strong>lijk kon ik mezelf manifesteren,<br />
door dingen te maken.” Elektronica blijkt later zijn<br />
ding te wor<strong>de</strong>n.<br />
Dan begint Albert te glimmen. Hij slaat een groot<br />
album open, een afscheidsmap van zijn collega’s<br />
toen hij zes jaar terug met pre-pensioen ging. Al<br />
bla<strong>de</strong>rend vertelt hij hon<strong>de</strong>rduit over zijn tijd bij<br />
<strong>de</strong> Luchtverkeersleiding. Een van zijn grootste<br />
projecten was het realiseren van een ‘meet-bus’.<br />
Er staan installaties op <strong>de</strong> grond die radiosignalen<br />
uitzen<strong>de</strong>n waarop <strong>de</strong> vliegtuigen lan<strong>de</strong>n. Deze bus<br />
meet <strong>de</strong> kwaliteit van die radiosignalen. Albert had<br />
een rekenmetho<strong>de</strong> ontwikkeld om <strong>de</strong> meetgegevens<br />
te analyseren. Hij lijkt nog bijna niet te geloven<br />
hoe lovend zijn collega’s over hem waren, maar <strong>de</strong><br />
anekdotes, tekeningen, foto’s en verhalen, alles<br />
spreekt boek<strong>de</strong>len. Een groots afscheid viel hem ten<br />
<strong>de</strong>el – <strong>de</strong>rtien gele bedrijfsauto’s met zwaailichten<br />
haal<strong>de</strong>n hem op, een party in <strong>de</strong> VIP-room van <strong>de</strong><br />
verkeerstoren op Schiphol en een receptie van ruim<br />
hon<strong>de</strong>rd man. Ria: “Hij is er nog zeker drie weken<br />
van on<strong>de</strong>rsteboven geweest. En dan te be<strong>de</strong>nken<br />
dat Albert vroeger altijd heel direct was, hij voel<strong>de</strong><br />
zich vaak persoonlijk gekwetst en was gauw boos.”<br />
Ommekeer<br />
iets zou gebeuren wat zo’n positieve uitwerking op<br />
mijn leven zou hebben als <strong>NLP</strong>. Niets bleek min<strong>de</strong>r<br />
waar. Systemisch Werken had daarna zelfs nog meer<br />
invloed. En natuurlijk had ik het eerste nodig om het<br />
twee<strong>de</strong> toe te laten. Tja, wat ‘<strong>de</strong> Boer’ niet kent...<br />
Op wereldschaal zien we veel alarmbellen afgaan:<br />
Arabische lente, klimaatveran<strong>de</strong>ring, financiële crisis<br />
en an<strong>de</strong>re ellen<strong>de</strong>. Mogelijk is dit alles nodig, maar<br />
wordt <strong>de</strong> mensheid ook echt wakker?<br />
Mijn wens is dat er een ommekeer komt waarbij<br />
veiligheid en insluiting een prominente plek krijgen.<br />
Dit sluit overigens naadloos aan bij mijn re<strong>de</strong>nen<br />
van bestaan: lief<strong>de</strong>, vre<strong>de</strong> en respect versprei<strong>de</strong>n.<br />
Natuurlijk laat <strong>de</strong> realiteit zien dat er nog<br />
een pittige weg is te gaan. Waar richt jij je<br />
op? Ik heb <strong>de</strong> keuze gemaakt.<br />
cursist aan het woord<br />
Albert Louwe<br />
Het is maar hoe je het vraagt<br />
Openhartig gaat hij ver<strong>de</strong>r. “Als specialist in landingssystemen<br />
had ik te maken met meer<strong>de</strong>re af<strong>de</strong>lingen.<br />
Er waren echter klachten gekomen: ik was te autoritair.<br />
Via mijn baas kon ik een paar <strong>NLP</strong>-sessies doen.<br />
Daarna mocht ik een training volgen. Ik heb toen<br />
samen met mijn vrouw Ria in <strong>de</strong> zomer van 1997 <strong>de</strong><br />
Practitioner in Weert gedaan.” Albert heeft nog hel<strong>de</strong>r<br />
voor <strong>de</strong> geest wat na <strong>de</strong> training voor hem <strong>de</strong> ommekeer<br />
aangaf. “Toen mijn dochter thuis op <strong>de</strong> bank lag<br />
en haar fiets weer eens als oud vuil rondslinger<strong>de</strong>,<br />
vroeg ik of ze <strong>de</strong>ze in <strong>de</strong> schuur wil<strong>de</strong> zetten, dit keer<br />
op ‘<strong>de</strong> <strong>NLP</strong>-manier’. En warempel, ze <strong>de</strong>ed het!” Hun<br />
twee dochters sloten een wed<strong>de</strong>nschap af over hoelang<br />
va<strong>de</strong>rs gedragsveran<strong>de</strong>ring stand zou hou<strong>de</strong>n.<br />
Inmid<strong>de</strong>ls hebben bei<strong>de</strong> dochters zelf <strong>NLP</strong> gedaan...<br />
De <strong>NLP</strong>-uitgangspunten en ‘rapport’ blijken van grote<br />
waar<strong>de</strong>. “Ik heb geleerd om <strong>de</strong> an<strong>de</strong>r echt te respecteren<br />
wanneer die een beslissing neemt, welke keuze<br />
hij ook maakt. Die an<strong>de</strong>r voelt dat namelijk, net zoals<br />
die voelt wanneer je er druk op zet.” Ria beaamt dit:<br />
“Albert heeft echt z’n rugzak geleegd, hij is open gaan<br />
staan voor zijn me<strong>de</strong>mens. Voorheen had<strong>de</strong>n we in<br />
ons gezin vaak het gevoel dat we er niet on<strong>de</strong>ruit<br />
kon<strong>de</strong>n. Nu geeft hij mogelijkhe<strong>de</strong>n aan en neemt het<br />
niet meer persoonlijk op. En, hij is een ongelooflijke<br />
vechter!” Albert: “Veran<strong>de</strong>ren moet je samen doen.<br />
Kennis <strong>de</strong>len, samen profiteren. Dan creëer je geen<br />
afstand. We zijn samen bereid geweest aan onze<br />
relatie te werken. Ria kan nu problemen makkelijker<br />
bij <strong>de</strong> an<strong>de</strong>r laten. We hebben ook samen <strong>de</strong> Master<br />
gedaan.”<br />
Licht grijnzend vertelt Albert nog hoe hij als voorzitter<br />
van een buurtactiegroep subsidie kreeg van <strong>de</strong><br />
gemeente. “Het is maar hoe je het vraagt. Nu zijn we<br />
een wijkvereniging!”<br />
Zijn wens voor <strong>de</strong> wereld luidt krachtig: “Nog meer<br />
bewustzijn. Ik heb ont<strong>de</strong>kt dat elk mens bij wat hij<br />
doet iets goeds voor zichzelf voor heeft. Alleen zijn ze<br />
vaak niet bewust van <strong>de</strong> gevolgen, of van hoe het ook<br />
an<strong>de</strong>rs kan. Vroeger veroor<strong>de</strong>el<strong>de</strong> ik iemand. Maar<br />
ik vind dat je iemand niet kunt verwijten wat hij niet<br />
weet, <strong>de</strong>ze persoon heeft het bewustzijn nog niet.”<br />
Albert lijkt aan een nieuw hoofdstuk van zijn<br />
levensboek te zijn begonnen.
M<br />
Marco van Basten<br />
Acceptatie... een zware dobber<br />
Marco van Basten (1964) weet wat het is om tij<strong>de</strong>ns het<br />
hoogtepunt van zijn carrière ineens in het diepste dal te<br />
geraken. “Het ene moment word ik op televisie uitgeroepen<br />
tot wereldvoetballer van het jaar, een dag later<br />
ben ik aan mijn enkel geopereerd en is het afgelopen.”<br />
Het sportseizoen 1992/93 was <strong>de</strong> grootste omslag in<br />
zijn leven. “Ik, Marco van Basten, stoppen met voetballen?<br />
Daar had ik nog nooit één secon<strong>de</strong> aan gedacht.<br />
Het accepteren van zo’n ingrijpen<strong>de</strong> veran<strong>de</strong>ring van je<br />
leven is een zware dobber.”<br />
Tekst: Johan Bos<br />
Marco heeft jarenlang ervaren hoe het<br />
is om door <strong>de</strong> ogen van het publiek<br />
gezien te wor<strong>de</strong>n als een soort halfgod,<br />
die op <strong>de</strong> moeilijkste momenten <strong>de</strong><br />
meest fantastische goals maakt.<br />
“De mensen omarmen je, maken je tot<br />
on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el van hun bestaan. Van topsporters<br />
en popsterren wordt gedacht dat ze perfect zijn,<br />
want ze ogen sterk, dominant, vastbera<strong>de</strong>n en overtuigd.<br />
Alles gaat ogenschijnlijk goed... Maar dat is dus niet<br />
altijd zo. In sommige dingen zijn sterren juist heel erg<br />
onbekwaam. Ze hebben hun kunstje, zijn gespecialiseerd<br />
en focussen zich daar elke dag op. Maar daarbuiten kan<br />
het ook gemakkelijk fout gaan. Bij vrien<strong>de</strong>n of thuis staan<br />
die beroemdhe<strong>de</strong>n vaak juist helemaal niet bekend om<br />
hun onfeilbaarheid. Ie<strong>de</strong>reen is onzeker. Ik ken die kant<br />
ook. Het is een van mijn zwakke kanten en daar heb ik<br />
hard aan gewerkt.”<br />
Je wordt er niet voor opgeleid om met succes om te gaan...<br />
“Dat hoeft op zich ook niet, maar het leven aan <strong>de</strong> top is<br />
wel <strong>de</strong>gelijk kwetsbaar. Neem Whitney Houston. Een fenomenaal<br />
stemgeluid en tegelijkertijd een heel schuchter<br />
en verlegen meisje. Ze treft een foute vriend en glijdt volkomen<br />
af. Je moet dus goed opletten als je ineens succes<br />
hebt en er heel veel op je afkomt. Michael Jackson is een<br />
an<strong>de</strong>r aansprekend voorbeeld. Soms moet je hulp vragen.”<br />
Heb jij dat in je succesperio<strong>de</strong> ook gedaan?<br />
“Ja, op mijn drieëntwintigste kwam ik in contact met<br />
Ted Troost, die toen naar Italië kwam omdat Ruud Gullit<br />
iets met hem had. Ik vond dat wel interessant. Hij <strong>de</strong>ed<br />
haptonomie; fysiotherapie met aandacht voor emoties.<br />
Ik begreep niet hoe het werkte maar ik voel<strong>de</strong> me er wel<br />
lekker bij. En hij <strong>de</strong>ed het ook bij <strong>de</strong> Italiaanse voetballers,<br />
die hem niet verston<strong>de</strong>n, maar er wel baat bij had<strong>de</strong>n.<br />
Dat was voor mij <strong>de</strong> bevestiging dat het goed was. Al was<br />
het maar een klein beetje dat hielp, dat was voor mij<br />
als professional toch extra. Dan moet je dat altijd<br />
doen. Ik was veel met mijn lichaam bezig, maar<br />
ook met <strong>de</strong> mentale kant. Ik was op zoek. Ik<br />
ben zelfs wel bij een magnetiseur geweest.<br />
Dat was toen niet zo gemakkelijk, want ik ben<br />
opgegroeid in een familie waar <strong>de</strong> lijfspreuk<br />
‘doe maar gewoon dan doe je al gek genoeg’ diep<br />
geworteld was. En er was altijd scepsis: eerst zien<br />
dan geloven. Omdat ik altijd wel nerveus was voor wedstrij<strong>de</strong>n,<br />
al was ik nog zo goed, ging ik toch op zoek naar<br />
hulp. Een gezon<strong>de</strong> spanning voor een wedstrijd is goed,<br />
maar het moet wel binnen <strong>de</strong> perken blijven. Ik wil<strong>de</strong> het<br />
te goed doen. Daar heb ik heel lang last van gehad.” 3<br />
Meer succes beteken<strong>de</strong> meer druk?<br />
“Ja. Ik verleg<strong>de</strong> altijd mijn grenzen. Dan ben je meteen<br />
kind van <strong>de</strong> rekening van <strong>de</strong> topsport. Als je tevre<strong>de</strong>n<br />
bent, verlies je gewoon van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> tegenstan<strong>de</strong>r.<br />
Je moet altijd opnieuw presteren. Dat vergt een zekere<br />
mentaliteit, die goed is voor <strong>de</strong> topsport, maar voor het<br />
mens zijn is het vervelend. We zijn hier toch ook om het<br />
naar onze zin te hebben, <strong>de</strong> tijd te nemen, te reflecteren?<br />
Je betaalt een prijs voor je bekendheid. Je vrijheid<br />
lever je in. De sterrenstatus was voor mij geen verrijking.<br />
Dat wordt op een gegeven moment vermoeiend.”<br />
Het tegenstrijdige is natuurlijk dat jij toen je een<br />
jochie was ook keek naar sterren en er eentje wil<strong>de</strong><br />
wor<strong>de</strong>n...<br />
“Klopt. Je zet het zelf in gang en het kaatst op een enorme<br />
manier terug. En dan zie je dat een topsporter of een<br />
popartiest ook maar een gewoon mens is. Ie<strong>de</strong>reen gaat<br />
er op een an<strong>de</strong>re manier mee om. Je kunt er energie van<br />
krijgen en het kan je leegzuigen. Veel sterren staan daar<br />
jammergenoeg alleen voor.”<br />
Jouw ommekeer-moment: zo sta je aan <strong>de</strong> top en zo<br />
dwingt je enkel je <strong>de</strong>finitief naar <strong>de</strong> kantlijn...<br />
“Dat was een drama. Ik heb tweeënhalf jaar keihard<br />
gewerkt om het op te lossen, maar dat lukte niet. En<br />
dan ineens komt het in grote letters voor je neus te<br />
staan: ik, Marco van Basten, moet stoppen met voetballen!<br />
Daar had ik in mijn hele leven nog nooit één<br />
secon<strong>de</strong> aan gedacht. On<strong>de</strong>nkbaar. Dat zou mij niet gebeuren.<br />
Ik was er niet mee bezig, ik gaf het geen ruimte.<br />
Het bleek – en ik kan het nog niet geloven – dat ik niet<br />
meer ver<strong>de</strong>r kon. Idioot gewoon...<br />
Ik heb fysiek nog steeds het gevoel dat ik alles kan.<br />
Mijn kracht zit hem in het bewegen. Ik heb daar behoefte<br />
aan. Dus ging ik golfen, skieën en tennissen,<br />
voorzover dat ging. Daar heb ik gelukkig weer veel<br />
vrijheid en plezier van gekregen, maar het ultieme was<br />
me afgepakt.”<br />
Heeft <strong>de</strong> tegenslag je ook iets gebracht?<br />
“Ja, het leren accepteren was een fenomeen dat ik<br />
daarvoor niet ken<strong>de</strong>. Een zware dobber. Ik heb veel<br />
met vrien<strong>de</strong>n gepraat en met mensen die kennis op dit<br />
terrein hebben. Zo verwerk je het langzaam.”<br />
Fysieke beperkingen en leeftijd kunnen mensen<br />
dwingen zich te moeten aanpassen.<br />
“Natuurlijk, maar dit was niet mijn keuze. Ik had<br />
gedacht op ongeveer mijn zesen<strong>de</strong>rtigste te stoppen.<br />
Dit was te vroeg. Er is niks leukers dan voetballer zijn.<br />
Dat is echt zo. Je werkt met een groep, je bent vaak<br />
buiten, je verdient goed. Het is alleen maar leuk. De<br />
omslag was extreem: in 1992 was ik <strong>de</strong> beste voetballer<br />
van <strong>de</strong> wereld. Ik kwam aan op het vliegveld met een jet<br />
van Berlusconi, stapte in een limousine met motorbegeleiding,<br />
nam voor <strong>de</strong> ogen van <strong>de</strong> wereld <strong>de</strong> gou<strong>de</strong>n bal<br />
in ontvangst, vloog terug naar San Moritz, waar ik werd<br />
geopereerd en daarna heb ik nooit meer gevoetbald.”<br />
Van <strong>de</strong> hoogste top naar het diepste dal...<br />
“Ik heb nog een half jaar gerommeld. De doktoren dachten<br />
dat het met maximaal zes weken weer goed zou zijn,<br />
maar het werd niks. Ik kan het nog niet geloven.”<br />
Kijk je wel eens naar beel<strong>de</strong>n van je hoogtepunten?<br />
“Nooit eigenlijk. Toevallig heb ik net een opname gekregen<br />
van televisie en dan zag ik weer het een en an<strong>de</strong>r.<br />
Het gekke is dat ik dan toch niet tevre<strong>de</strong>n ben..., al zijn<br />
die goals nog zo beroemd. Dat is het perfectionisme.”<br />
Verkeren topsporters voorafgaand aan zo’n magisch<br />
moment, zo’n onvergetelijke goal, in een an<strong>de</strong>re tijd?<br />
“Zeker, het is geen an<strong>de</strong>re tijd maar we hebben meer<br />
tijd in die tijd. Topsporters kunnen op dat moment in<br />
één minuut waar een an<strong>de</strong>r een uur voor nodig heeft.<br />
Ze zijn zo getraind en er zijn zoveel onbewuste processen<br />
die naadloos op elkaar passen. Het is non-verbale<br />
communicatie. Voor <strong>de</strong> kijker gaat het in microsecon<strong>de</strong>n.<br />
Je geeft onbewust aan waar en wanneer je hem wilt<br />
hebben. Een soort dierlijk instinct.”<br />
En als je langer met vaste mensen samenspeelt heb<br />
je die ervaringen dan vaker?<br />
“Dat is hoe een team ingespeeld raakt. Met één oogopslag<br />
of een bepaal<strong>de</strong> beweging weet je precies van<br />
elkaar hoe je het gaat doen. En <strong>de</strong> goe<strong>de</strong>n halen dat<br />
niveau sneller dan an<strong>de</strong>ren. Goeie spelers zijn eigenlijk<br />
niet met zichzelf bezig. Ze kijken om zich heen. Het<br />
lichaam doet wat het moet doen. Je ziet dat ook bij<br />
toptennissers. Het lichaam luistert naar opdrachten<br />
zon<strong>de</strong>r dat het bewust gebeurt. Vergelijk het met een<br />
luipaard die op jacht is. In zo’n lichaam zit een enorme<br />
mechanica en intelligentie. Je kunt erop vertrouwen.”<br />
Hoe kwam je met <strong>NTI</strong> <strong>NLP</strong> in aanraking?<br />
“Toevallig. Bouke <strong>de</strong> Boer gaf ergens een inleiding over<br />
communicatie en toen ben ik wezen kijken. Ik voel<strong>de</strong><br />
wel dat hier mogelijkhe<strong>de</strong>n lagen om meer op dit vlak<br />
te doen. Ik heb bij Johannes Schmidt toen eerst een<br />
Deep Change-training gevolgd. Interessant en ik merkte<br />
dat er dingen waren waar ik meer aandacht aan moest<br />
beste<strong>de</strong>n bij mezelf. Heb ik ook gedaan.”<br />
Kun je <strong>de</strong> dingen die je geleerd hebt zelf gebruiken<br />
bij je eigen werk als trainer?<br />
“Je bent heel erg snel geneigd om <strong>de</strong> dingen te blijven<br />
doen zoals je ze altijd gedaan hebt, in ou<strong>de</strong> patronen<br />
te vervallen. Ik ben me nu van veel meer processen<br />
bewust. En het heeft ook tijd nodig om te bezinken.<br />
Ik heb nu vier cursussen gehad. Van <strong>de</strong> dingen die ik<br />
heb geleerd kan ik zeker een en an<strong>de</strong>r gebruiken.<br />
Het zou voor topsporters mooi zijn als ze veel eer<strong>de</strong>r<br />
in hun loopbaan met <strong>de</strong>ze communicatiemethodieken<br />
in aanraking komen. Gewoon tij<strong>de</strong>ns je werk als<br />
voetballer. Dan kun je het beter integreren.”<br />
Je hebt een geheel eigen visie op jeugdtrainingen?<br />
“Zeker. In <strong>de</strong> topsport zie je dat <strong>de</strong> jonge talenten apart<br />
gezet wor<strong>de</strong>n of door grote clubs op hun veertien<strong>de</strong><br />
al gekocht wor<strong>de</strong>n en met hun ou<strong>de</strong>rs – of zon<strong>de</strong>r – in<br />
een an<strong>de</strong>r land gaan wonen. Daar ben ik tegen. Als het<br />
goed is komt dat talent toch wel tot volle wasdom. In<br />
<strong>de</strong> eigen omgeving duurt het hooguit een half jaar of<br />
een jaar langer, maar dan heeft zo’n kind wel een veel<br />
normalere jeugd gehad. Dat is voor <strong>de</strong> ontwikkeling als<br />
mens heel goed en is ook goed voor <strong>de</strong> ontwikkeling als<br />
voetballer. Sommige ou<strong>de</strong>rs, managers en jeugdtrainers<br />
– en je ziet het steeds meer – gaan daar totaal verkeerd<br />
mee om. Die kin<strong>de</strong>ren wor<strong>de</strong>n een product...<br />
In mijn tijd speel<strong>de</strong> je nog lekker op straat en daar leer<strong>de</strong><br />
je ook <strong>de</strong> belangrijkste dingen, zoals samenwerken<br />
in een team, je ontwikkelt je lei<strong>de</strong>rschapspositie als je<br />
daar aanleg voor hebt. Op een speelse manier vormen<br />
ze zich zo. Dat is wat je nodig hebt. Nu zie je – ik heb dat<br />
zelf ook meegemaakt – dat het in <strong>de</strong> rust helemaal stil<br />
is in <strong>de</strong> kleedkamer. Die mo<strong>de</strong>rne talenten zijn gewend<br />
om gemanaged te wor<strong>de</strong>n en alleen maar opdrachten<br />
uit te voeren... Ze hebben dat niet genoeg zelf ontwikkeld,<br />
op straat, in <strong>de</strong> buurt.<br />
Het Natuurlijk Leren in het voetbal is belangrijk. Die<br />
jonge voetballers moeten karakter ontwikkelen om op<br />
<strong>de</strong> moeilijke momenten in het veld ook zelf beslissingen<br />
te kunnen nemen. Het is een teamsport en er zitten<br />
tegelijkertijd veel individuele kanten aan. Elk individu<br />
wil graag een prestatie afleveren die opvalt en dat is<br />
weer afhankelijk van hoe je in het team functioneert.<br />
Heel complex.”<br />
Vind je dat je iets hebt bereikt?<br />
“Mooie vraag. Ik heb wel <strong>de</strong>gelijk het gevoel dat ik iets<br />
heb bereikt. Ik ben succesvol geweest en heb kennelijk<br />
veel mensen iets kunnen bie<strong>de</strong>n.”<br />
Wat is voor jou nu <strong>de</strong> zin van het leven?<br />
“Leven is een kunst, maar uitein<strong>de</strong>lijk zijn we er om<br />
te evolueren. Ik wil nieuwe dingen bereiken, mezelf<br />
ontwikkelen. Daar ben ik nog lang niet klaar mee.”<br />
<strong>de</strong><br />
prikkel
<strong>de</strong> prikkel<br />
vanuit<br />
<strong>de</strong> kern<br />
Trainer aan het woord<br />
naam<br />
geboorteplaats<br />
woonplaats<br />
boek<br />
muziek<br />
film<br />
werk<br />
Tekst: Johan Bos<br />
‘Ik mag zichtbaar zijn’. <strong>NLP</strong>’ers kennen <strong>de</strong> uitspraak<br />
‘ik mag er zijn’ maar al te goed. Niet jezelf steeds<br />
wegcijferen en alleen maar aan an<strong>de</strong>ren <strong>de</strong>nken en<br />
voor alles zorgen. Voor trainer Liesbeth van Zui<strong>de</strong>n<br />
is dit een van <strong>de</strong> belangrijkste inzichten die <strong>NLP</strong> haar<br />
heeft opgeleverd. Als je va<strong>de</strong>r on<strong>de</strong>rgedoken heeft<br />
gezeten, mag jij als dochter dan zichtbaar zijn? “Het<br />
was bevrij<strong>de</strong>nd en spannend. Doe ik mijn ou<strong>de</strong>rs niet<br />
tekort, dat soort vragen borrelen dan op. Het is nu<br />
goed. Ik laat mezelf zien.”<br />
Liesbeth begon in 2005 enthousiast aan haar eerste<br />
<strong>NLP</strong> Practitioner training nadat ze via een informatieavond<br />
en opstellingendagen van Bouke <strong>de</strong> Boer met<br />
<strong>NTI</strong> <strong>NLP</strong> in Limmen in contact was gekomen. “Tij<strong>de</strong>ns<br />
<strong>de</strong> training ontmoette ik Alex Vaassen (inmid<strong>de</strong>ls ook<br />
trainer bij <strong>NTI</strong> <strong>NLP</strong>)”, zegt ze enthousiast. Na <strong>de</strong> <strong>NLP</strong><br />
Master Practitioner besloten Liesbeth en Alex tot<br />
samenwerking in spirit2move. In dit bedrijf doen ze<br />
veel trainingen in <strong>de</strong> gezondheidszorg, on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re<br />
via het Ne<strong>de</strong>rlands Paramedisch Instituut.<br />
“We trainen graag bij <strong>NTI</strong> <strong>NLP</strong>”, zegt Liesbeth.<br />
“En als wij met spirit2move een groot traject hebben,<br />
dan brengen we dat ook bij <strong>NTI</strong> <strong>NLP</strong> on<strong>de</strong>r. Dat is het<br />
mooie van die samenwerking.”<br />
Naast <strong>de</strong> <strong>NLP</strong> Practitioner geeft Liesbeth ook <strong>de</strong><br />
Communicatie in <strong>de</strong> Zorg-trainingen en organiseert<br />
ze samen met an<strong>de</strong>re trainers <strong>de</strong> Themadag voor <strong>de</strong><br />
Zorg. Voorts is ze betrokken bij Vrouw en Verlangen<br />
en <strong>de</strong> Trainerstraining en assisteert ze bij <strong>de</strong> Master<br />
Practitioners.<br />
Liesbeth is van huis uit fysiotherapeut en heeft<br />
ook geruime tijd voor War Child gewerkt. “Als fysio -<br />
thera peut stond ik vroeger heel an<strong>de</strong>rs in het leven.<br />
Ik was <strong>de</strong> <strong>de</strong>skundige, <strong>de</strong> patiënt was meer passief.<br />
Nu zou ik dat an<strong>de</strong>rs doen. Het is voor mij belangrijk<br />
om mensen in beweging te brengen vanuit henzelf<br />
en ze hun eigen hulpbronnen te laten aanboren.<br />
Die hebben we allemaal.”<br />
Liesbeth hoopt dat in <strong>de</strong> nieuwe wereld die wij met<br />
zijn allen kunnen maken <strong>de</strong> mensen min<strong>de</strong>r hiërarchisch<br />
zullen zijn en dat er meer gelijkwaardigheid is.<br />
En ze hoopt dat mensen min<strong>de</strong>r in angst en meer in<br />
vrijheid zullen leven. “Ie<strong>de</strong>reen kan veran<strong>de</strong>ren.<br />
Het is een kwestie van willen. Ik heb het zelf ook<br />
doorgemaakt. Op wie zat ik al jaren te wachten?<br />
Op mezelf natuurlijk. Daar kwam ik indringend achter<br />
toen ik in 2005 door een blessure niet zo veel kon en<br />
<strong>de</strong> tijd kreeg – en nam – om na te <strong>de</strong>nken.”<br />
Hoe zou ze zichzelf omschrijven? “Iemand zei eens dat<br />
ik een vrouw ben voor boerenkool bij kaarslicht. En dat<br />
past wel bij me. Met twee benen op <strong>de</strong> grond en toch<br />
romantisch en warm. Mijn motto is: doe waar je van<br />
houdt en houd van wat je doet. En dat is precies wat ik<br />
nu doe.”<br />
4<br />
Liesbeth van Zui<strong>de</strong>n (1958)<br />
Ensche<strong>de</strong><br />
Heiloo<br />
Exodus (Leon Uris)<br />
alle goe<strong>de</strong> muziek<br />
Sophies choice<br />
trainer bij <strong>NTI</strong> <strong>NLP</strong><br />
Over breien met takken en an<strong>de</strong>re vormen van contact<br />
Microkrediet helpt Indiase vrouwen op weg<br />
Microkrediet voor Moe<strong>de</strong>rs<br />
is een stichting die<br />
vrouwen in Azië kleine<br />
leningen geeft waarmee<br />
ze investeringen kunnen<br />
doen die hun inkomen<br />
blijvend vergroten.<br />
‘Wij lenen het geld voor<br />
<strong>de</strong> hengel in plaats van<br />
dat we <strong>de</strong> vis weggeven.<br />
Op die manier geven we<br />
hen <strong>de</strong> kans om <strong>de</strong> kwaliteit<br />
van hun leven en<br />
dat van hun kin<strong>de</strong>ren te<br />
verbeteren. We richten<br />
ons op vrouwen omdat<br />
het grootste ge<strong>de</strong>elte<br />
van <strong>de</strong> allerarmsten uit<br />
vrouwen bestaat. We<br />
kiezen ook voor vrouwen<br />
omdat uit on<strong>de</strong>rzoek<br />
blijkt dat vrouwen<br />
investeren in het huishou<strong>de</strong>n<br />
en <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren.<br />
Naast <strong>de</strong> lening geven<br />
we ook begeleiding en<br />
advies bij het opzetten<br />
en uitbrei<strong>de</strong>n van hun<br />
on<strong>de</strong>rneming’.<br />
www.microkredietvoormoe<strong>de</strong>rs.org<br />
(nb: een kwart van <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>elnamekosten van<br />
<strong>de</strong> Yourney gaat naar<br />
volgen<strong>de</strong> projecten<br />
van Microkrediet voor<br />
Moe<strong>de</strong>rs)<br />
Een van <strong>de</strong> Indiase<br />
vrouwen die door hulp<br />
van Microkrediet voor<br />
Moe<strong>de</strong>rs een kledingbedrijfje<br />
kon beginnen.<br />
Foto: Dorien Groot<br />
Voor ik het wist bekeek ik <strong>de</strong> aar<strong>de</strong> vanaf grote hoogte,<br />
Google Earth live, het vliegtuig zette koers naar<br />
Bangalore. Met twintig an<strong>de</strong>re vrouwen vertrok ik<br />
eind januari naar het zui<strong>de</strong>n van India. Hier vond namelijk<br />
<strong>de</strong> Female Lea<strong>de</strong>rship Yourney plaats, met als<br />
thema ‘De kracht van <strong>de</strong> ontmoeting’. On<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el van<br />
het programma was een bezoek aan een project van<br />
Microkrediet voor Moe<strong>de</strong>rs. Door het verschaffen van<br />
een kleine lening zou<strong>de</strong>n vrouwen hun kwaliteit van<br />
leven fors kunnen verbeteren. Een haast onmogelijke<br />
ommekeer, dacht ik vooraf... Een reis met bijzon<strong>de</strong>r<br />
veel kracht in veel bijzon<strong>de</strong>re ontmoetingen.<br />
Tekst: Dorien Groot<br />
A<br />
anleiding<br />
In september heb ik plaatsgemaakt<br />
als bestuursvoorzitter van basisschool<br />
het Kleurenorkest. Na hard<br />
werken en ontzettend veel geduld is<br />
het ons gelukt om overheidsfinanciering<br />
voor <strong>de</strong>ze school te krijgen.<br />
Voor mij een mooi en natuurlijk moment om afscheid<br />
te nemen. Naast dat ik hierdoor tijd en ruimte ging krijgen,<br />
voelt het vooral heerlijk om nog twee schooljaren<br />
‘gewoon moe<strong>de</strong>r te zijn’ van onze zoon op school.<br />
In oktober hoor<strong>de</strong> ik over een Female Lea<strong>de</strong>rship Yourney,<br />
bedoeld voor vrouwelijke leidinggeven<strong>de</strong>n die een<br />
volgen<strong>de</strong> stap in hun proces wil<strong>de</strong>n maken. Dat leken<br />
me wel goe<strong>de</strong> sparringpartners. Na enig aarzelen of het<br />
voor mij het juiste moment was, besloot ik naar <strong>de</strong> infoavond<br />
te gaan en daar niet mijn hoofd maar mijn lijf <strong>de</strong><br />
beslissing te laten nemen. Al gauw had ik mijn handtekening<br />
gezet en werd het visum aangevraagd.<br />
Inhoud training<br />
De mix van on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len sprak mij aan. Naast oefeningen<br />
rondom missie, i<strong>de</strong>ntiteit en waar<strong>de</strong>n, ston<strong>de</strong>n dagelijks<br />
yoga en meditatie op het programma. Het thema<br />
‘De kracht van <strong>de</strong> ontmoeting’ kwam volop aan bod.<br />
Een diepere ontmoeting met jezelf, <strong>de</strong> ontmoeting met<br />
an<strong>de</strong>re vrouwen. En dan ook <strong>de</strong> ontmoeting met Indiase<br />
vrouwen. Na een zeven uur duren<strong>de</strong> busreis kwamen<br />
we aan in <strong>de</strong> gemeenschap Budabudakala, hier was<br />
een project van Microkrediet voor Moe<strong>de</strong>rs waar <strong>de</strong><br />
vrouwen kledingbedrijfjes hebben opgezet.<br />
Microkrediet voor Moe<strong>de</strong>rs (MvM)<br />
De ontvangst aldaar was overweldigend. Ook al<br />
verston<strong>de</strong>n we elkaars woor<strong>de</strong>n niet, <strong>de</strong>s te sterker<br />
was voelbaar hoe het vrouw-zijn en moe<strong>de</strong>r-zijn<br />
ons met elkaar verbond. De waardigheid waarmee<br />
zij zich aan ons toon<strong>de</strong>n, <strong>de</strong> kracht die ze<br />
uitstraal<strong>de</strong>n en het vele wat ze ons gaven<br />
van het weinige dat ze had<strong>de</strong>n, dit alles<br />
<strong>de</strong>ed ons bijna vergeten dat we hier te<br />
maken had<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> allerarmsten van<br />
<strong>de</strong> armsten.<br />
Dorien Groot is samen met<br />
haar man Bouke <strong>de</strong> Boer oprichter<br />
van <strong>NTI</strong> <strong>NLP</strong> in Limmen.<br />
Naast haar <strong>NLP</strong>-trainerschap<br />
richtte zij in 2007 basisschool<br />
het Kleurenorkest op.<br />
Ik ben zeer on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> indruk van <strong>de</strong> wijze waarop Angelique<br />
Timmer en Monique Habets van MvM zich inzetten<br />
voor <strong>de</strong>ze vrouwen. Ik vond het fascinerend te merken<br />
hoe door het verstrekken van een kleine lening het leven<br />
van hele gezinnen op een hoger plan getild kan wor<strong>de</strong>n.<br />
Als iemand dus <strong>de</strong> vicieuze cirkel doorbreekt, dan blijkt<br />
er ontzettend veel mogelijk. Laat <strong>de</strong> sterkste <strong>de</strong> eerste<br />
stap maken...<br />
De lokale organisatie RAIDS die voor MvM het project<br />
begeleidt, wordt geleid door een uiterst betrokken en<br />
gepassioneer<strong>de</strong> man. Hij vertel<strong>de</strong> ons hoe hij als zoon<br />
van een va<strong>de</strong>r die ooit tot een landlord behoor<strong>de</strong> (an<strong>de</strong>rs<br />
gezegd: die slaaf was), had besloten dat elk mens in<br />
vrijheid op moet kunnen groeien. Deze missie is daar<br />
uitgewerkt op alle niveaus van communicatie. Gregory<br />
Bateson zou trots op ze zijn!<br />
Breien met takken en meer<br />
Samen met <strong>de</strong> Indiase vrouwen hebben we met textiel<br />
gewerkt. Ik had wol meegenomen, alleen geen breinaal<strong>de</strong>n.<br />
Takken bo<strong>de</strong>n uitkomst. Woor<strong>de</strong>n bleken niet nodig.<br />
Eén recht en één averecht... De foto spreekt voor zich, het<br />
‘rapport’ was ongelooflijk voelbaar. Het was mijn hoogtepunt<br />
van ontroering.<br />
Bij <strong>de</strong> gemeenschappelijke maaltijd schepten <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlandse<br />
vrouwen voor <strong>de</strong> dorpelingen het eten op. Meestal<br />
kwam er alleen rijst op <strong>de</strong> bordjes, dit keer was er meer.<br />
Toen ik vroeg hoe rijst op z’n Indiaas heette, en ik die<br />
woor<strong>de</strong>n vervolgens luid herhaal<strong>de</strong> verscheen er op <strong>de</strong><br />
vele kin<strong>de</strong>rgezichtjes een bre<strong>de</strong> glimlach. Ik leek te kunnen<br />
lezen ‘hé, we hebben contact, wat fijn dat je me ziet’ ...<br />
Tot slot<br />
We hebben veel ge<strong>de</strong>eld met elkaar in <strong>de</strong>ze groep<br />
leidinggeven<strong>de</strong> vrouwen. Veel geleerd van elkaar. En gelachen,<br />
uiteraard. Ik heb ervaren hoe ontzettend veel het<br />
volgen van al <strong>de</strong> trainingen en het jarenlang zelf training<br />
geven me heeft gebracht. Het even ver weg zijn, met onbeken<strong>de</strong>n,<br />
een vreem<strong>de</strong> plek, eigenlijk alles an<strong>de</strong>rs, gaf<br />
mij <strong>de</strong> gelegenheid voor een stukje bezinning. Ik kwam<br />
tot <strong>de</strong> conclusie dat ik me trots en tevre<strong>de</strong>n voel. En dat<br />
ik op mijn ver<strong>de</strong>re pad zeker meer ga doen in <strong>de</strong> context<br />
vrouwen. Wat precies? Ik heb er alle vertrouwen in dat<br />
dat zich vanzelf aandient.<br />
Eén recht, één averecht op twee takken. Foto: Lisly Pieterse
Concurrentie op missie-niveau bestaat niet<br />
Meer <strong>NLP</strong>-trainers nodig<br />
Door het geven van <strong>NLP</strong>-Trainerstrainingen leidt<br />
<strong>NTI</strong> <strong>NLP</strong> toch haar eigen concurrenten op? Een <strong>NLP</strong>-<br />
Trainerstraining is toch alleen voor mensen die zelf<br />
<strong>NLP</strong> gaan geven? René Kuiper praat over <strong>de</strong> visie van<br />
<strong>NTI</strong> <strong>NLP</strong> in <strong>de</strong>ze. Hieraan vooraf vertelt hij over <strong>de</strong><br />
bre<strong>de</strong> toegankelijkheid van <strong>NLP</strong> en wat voor<strong>de</strong>len zijn<br />
van werken in trainingsgroepen.<br />
Tekst: Johan Bos<br />
R<br />
ené: “<strong>NLP</strong> is een fantastische methodiek,<br />
het is namelijk voor ie<strong>de</strong>reen toegankelijk<br />
en overal toepasbaar. Elk mens – jong<br />
of oud, meer of min<strong>de</strong>r opgeleid, wel of<br />
niet werkend, enzovoort – communiceert<br />
<strong>de</strong> hele dag door, zowel met zichzelf als<br />
met an<strong>de</strong>ren. Wat we veel terughoren van<br />
cursisten is: het is veel simpeler dan vooraf gedacht; voor<br />
ie<strong>de</strong>r wat wils; direct toepasbaar in <strong>de</strong> dagelijkse praktijk;<br />
het heeft me veel meer gebracht dan waar ik voor kwam.<br />
Je hoeft er niet voor achter je bureau te gaan zitten.”<br />
Werken in trainingsgroepen<br />
“In <strong>de</strong> meeste gevallen zou ik het jammer vin<strong>de</strong>n als<br />
iemand een-op-een coaching zou gaan doen. Het werken<br />
aan je communicatie en je persoonlijk proces heeft namelijk<br />
grote voor<strong>de</strong>len wanneer je dit in een groep doet. Het<br />
geleer<strong>de</strong> kun je direct toepassen op je me<strong>de</strong>-cursisten<br />
en het effect meteen ervaren. Het ont<strong>de</strong>kken dat an<strong>de</strong>ren<br />
tegen <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> zaken aanlopen of moeite mee hebben<br />
doet vaak ook veel goed. On<strong>de</strong>rling helpen <strong>de</strong> cursisten<br />
elkaar enorm. Buiten dit alles wordt er veel gelachen en<br />
plezier beleefd, en dat maakt het werken aan je persoonlijk<br />
proces wat lichter verteerbaar.”<br />
(v.l.n.r.) Marieke Soutberg, Liesbeth van Zui<strong>de</strong>n, Helma <strong>de</strong> Goe<strong>de</strong> en Louise Busker<br />
Voor vrouwen die ver<strong>de</strong>r willen<br />
De training Vrouw en Verlangen heeft een vervolg gekregen. Ooit had Marieke<br />
Soutberg het verlangen een eigen training voor vrouwen in elkaar te zetten, met<br />
die aandachtsgebie<strong>de</strong>n die zij van belang vond. Dat <strong>de</strong>ze aansloeg is wel gebleken.<br />
Sinds jaar en dag verzorgt ze bij <strong>NTI</strong> <strong>NLP</strong> <strong>de</strong> training Vrouw en Verlangen. En Marieke<br />
zou Marieke niet zijn als er on<strong>de</strong>rweg niet steeds ontwikkeld en aangepast werd.<br />
Op groot verzoek van cursisten en zeker ter invulling van haar eigen verlangen staat<br />
dan nu een vervolg op het programma: ‘Vrouw en Verlangen en Ver<strong>de</strong>r’. Marieke wordt<br />
hierbij on<strong>de</strong>rsteund door <strong>NTI</strong> <strong>NLP</strong>-trainers Liesbeth van Zui<strong>de</strong>n en Louise Busker.<br />
‘Vrouw en Verlangen en Ver<strong>de</strong>r’ start vrijdag 15 juni om 18.00 uur in Limmen.<br />
Het hele weekend wordt er gewerkt rondom het thema vrouw, systeem en seksualiteit.<br />
Begin oktober is er een terugkomdag op het strand van Texel.<br />
Meer informatie is op te vragen bij Klantsupport.<br />
Wat zegt Ommekeer in <strong>de</strong>ze tijd voor <strong>NTI</strong> <strong>NLP</strong>?<br />
“Ik zie <strong>de</strong> vraag naar on<strong>de</strong>rsteuning bij communicatie<br />
en persoonlijke ontwikkeling alleen maar toenemen. De<br />
buitenwereld wordt hectischer, <strong>de</strong> druk neemt daar toe,<br />
en dus heb je aan <strong>de</strong> binnenwereld iets te doen om dit<br />
aan te kunnen. Ofwel, je hebt tijdig je eigen ommekeer<br />
te maken. Ik noem het dat innerlijke flexibiliteit steeds<br />
noodzakelijker wordt.<br />
Een van onze lijfspreuken is: je moet het wel zelf doen,<br />
maar je hoeft het niet alleen te doen.”<br />
Leidt <strong>NTI</strong> <strong>NLP</strong> concurrenten op?<br />
“Soms zeggen mensen dat we door het geven van <strong>de</strong><br />
<strong>NLP</strong>-Trainerstraining onze eigen concurrenten oplei<strong>de</strong>n.<br />
Ik vraag me dan meteen af: hoe kun je nu op missieniveau<br />
concurrenten hebben? <strong>NTI</strong> <strong>NLP</strong> wil mensen on<strong>de</strong>rsteunen<br />
bij het leveren van een bijdrage aan <strong>de</strong> wereld.<br />
We weten allemaal dat er nog veel moet gebeuren in <strong>de</strong><br />
wereld, <strong>NTI</strong> <strong>NLP</strong> gaat dit echt niet zelf red<strong>de</strong>n. Daar zijn<br />
veel en veel meer trainers voor nodig. Met onze organisatie<br />
kunnen wij helpen door zoveel mogelijk mensen tot<br />
trainer op te lei<strong>de</strong>n, en zij kunnen dit weer doorgeven.”<br />
<strong>NLP</strong>-Trainerstraining alleen om <strong>NLP</strong> te gaan geven?<br />
“Voor ons betekent <strong>de</strong> <strong>NLP</strong>-Trainerstraining dat je leert<br />
om <strong>NLP</strong> in te zetten als mid<strong>de</strong>l om an<strong>de</strong>ren iets te leren.<br />
Het maakt niet uit wat. Of het nu gaat om sporten, musiceren,<br />
on<strong>de</strong>rwijzen op school, samenwerken, managen,<br />
conflictbegeleiding, financieel adviseren, communiceren,<br />
enzovoort, het gaat erom dat je an<strong>de</strong>ren iets leert. In <strong>NLP</strong><br />
staat <strong>de</strong> vraag hoe? centraal. In <strong>de</strong> Trainerstraining leer<br />
je van alles over hoe je <strong>de</strong> kans tot leren vergroot. Dat<br />
<strong>de</strong>ze training alleen zou zijn voor <strong>de</strong>genen die zelf <strong>NLP</strong><br />
willen gaan geven is dus een groot misverstand.<br />
Ik zie juist een grote behoefte aan goe<strong>de</strong> trainers op heel veel<br />
meer gebie<strong>de</strong>n. En ook al ga je nergens training in geven, het<br />
verbreedt ongelooflijk je capaciteiten, in welke rol of functie<br />
dan ook.”<br />
En <strong>de</strong> ver<strong>de</strong>re professionalisering?<br />
“Na een jaar kun je <strong>de</strong> Evaluatie doen, dit maakt je tot <strong>NLP</strong>-trainer.<br />
Hiervoor is uiteraard ge<strong>de</strong>gen voorbereiding nodig. Vanuit<br />
het <strong>NTI</strong> <strong>NLP</strong> Gil<strong>de</strong> verzorgen we regelmatig masterclasses.”<br />
Het <strong>NTI</strong> <strong>NLP</strong> Gil<strong>de</strong> is een unieke organisatie van mensen<br />
die zichzelf, hun vak en hun missie serieus nemen.<br />
Je kunt toetre<strong>de</strong>n tot het <strong>NTI</strong> <strong>NLP</strong> Gil<strong>de</strong> als je (bij <strong>NTI</strong> <strong>NLP</strong>)<br />
bent gecertificeerd tot <strong>NLP</strong>-trainer, <strong>NLP</strong>-coach en/of<br />
systemische opsteller of daarvoor nog in opleiding bent.<br />
Contact? Kijk op: www.ntinlpgil<strong>de</strong>.nl<br />
Enthousiasme over leren kijken in polariteiten<br />
Opleiding Persoonlijk Begelei<strong>de</strong>r<br />
zeer in trek<br />
De opleiding Persoonlijk Begelei<strong>de</strong>r (tot <strong>NLP</strong>-coach)<br />
voorziet al jaren in een grote behoefte. De training is<br />
inmid<strong>de</strong>ls uitgegroeid van zes naar <strong>de</strong>rtien dagen. De<br />
naam veron<strong>de</strong>rstelt meer in te hou<strong>de</strong>n dan alleen het<br />
toepassen van <strong>NLP</strong>. Hoe ziet <strong>de</strong> doelgroep er eigenlijk<br />
uit? Interessante punten om <strong>de</strong> trainers Helma <strong>de</strong><br />
Goe<strong>de</strong> en Marieke Soutberg over te bevragen.<br />
Tekst: Johan Bos<br />
M<br />
eer dan alleen <strong>NLP</strong>?<br />
Marieke: “We werken met een combinatie<br />
van methodieken. In <strong>de</strong> loop<br />
van <strong>de</strong> jaren zijn we naast <strong>NLP</strong> ook<br />
gebruik gaan maken van elementen<br />
uit Oplossingsgericht Werken,<br />
Traumawerk, Transactionele Analyse<br />
en uiteraard Systemisch Werken. Dit is heel aanvullend.<br />
En vandaar onze uitbreiding met extra trainingsdagen.”<br />
Helma: “Al <strong>de</strong>ze methodieken sluiten aan bij <strong>de</strong> <strong>NLP</strong>-basisattitu<strong>de</strong>,<br />
hanteren in wezen <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> uitgangspunten.”<br />
Wat mogen <strong>de</strong> <strong>de</strong>elnemers verwachten?<br />
Marieke: “We werken steeds langs twee lijnen. De ene<br />
betreft technieken en vaardighe<strong>de</strong>n rondom coaching, <strong>de</strong><br />
an<strong>de</strong>re lijn gaat over je eigen proces, zeg maar: wie ben<br />
jij daarin? De coachingsvaardighe<strong>de</strong>n kun je alleen echt<br />
leren als je ze oefent, dus <strong>de</strong> helft van <strong>de</strong> tijd ben je coach<br />
en <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re helft cliënt. Achteraf zijn <strong>de</strong> cursisten er vaak<br />
verbaasd over dat er tegelijkertijd nog zoveel aan hun<br />
eigen proces is gewerkt!”<br />
Helma: “Systemisch Werken (SW) geeft ons <strong>de</strong> mogelijkheid<br />
<strong>de</strong> mens veel bre<strong>de</strong>r te bena<strong>de</strong>ren. In <strong>NLP</strong> kijk<br />
je voornamelijk naar <strong>de</strong> communicatie van <strong>de</strong> persoon<br />
met zichzelf en met <strong>de</strong> an<strong>de</strong>r. SW leert je naar het hele<br />
systeem van <strong>de</strong>ze mens te kijken, welke invloe<strong>de</strong>n uit het<br />
systeem van herkomst zijn belangrijk voor <strong>de</strong> huidige situatie<br />
van <strong>de</strong> persoon? De drie vel<strong>de</strong>n binding, volgor<strong>de</strong> en<br />
geven & nemen zijn lei<strong>de</strong>nd. We doen geen opstellingen.<br />
Steeds meer cursisten hebben al iets met SW gedaan of<br />
gaan zich hier na <strong>de</strong> opleiding ver<strong>de</strong>r in verdiepen.”<br />
René Kuiper (<strong>de</strong>r<strong>de</strong> van<br />
links) te mid<strong>de</strong>n van trainers<br />
en trainers in opleiding.<br />
vanuit<br />
<strong>de</strong> kern<br />
Wat is kenmerkend voor jullie werkwijze?<br />
Bei<strong>de</strong>n blijken <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> mening toegedaan. “We<br />
leren mensen echt in polariteiten te kijken, in alles.<br />
Hierdoor word je mil<strong>de</strong>r, zowel naar <strong>de</strong> an<strong>de</strong>r als naar<br />
jezelf. Vanuit <strong>de</strong> vraag ‘wat is er nog meer dan alleen<br />
het eerste gedrag dat ik zie?’”<br />
Is er een vervolg?<br />
Marieke: “Na een jaar kun je meedoen aan <strong>de</strong> Evaluatie<br />
en gecertificeerd coach wor<strong>de</strong>n. In <strong>de</strong> tussenliggen<strong>de</strong><br />
tijd moet je ervaring opdoen, dus cliënten<br />
hebben. In Masterclasses krijgen <strong>de</strong> cursisten<br />
prak tische tips, kunnen daar een casus inbrengen<br />
en feedback krijgen. En ze doen supervisie op hun<br />
persoonlijk proces. Dus ook in dit traject zijn <strong>de</strong> twee<br />
lijnen weer <strong>de</strong> leidraad. Vaak zijn <strong>de</strong> cursisten zo geïnspireerd<br />
geraakt dat ze zich ver<strong>de</strong>r zijn gaan verdiepen<br />
in <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re methodieken.” Vanuit het <strong>NTI</strong> <strong>NLP</strong> Gil<strong>de</strong><br />
wor<strong>de</strong>n professionaliseringsdagen verzorgd.<br />
Wat is jullie doelgroep?<br />
Een <strong>de</strong>el van <strong>de</strong> mensen heeft een eigen coachingspraktijk<br />
of wil dit gaan doen. De grootste groep komt<br />
uit <strong>de</strong> hulpverlening, zoals maatschappelijk werkers,<br />
fysiotherapeuten, verpleegkundigen. Steeds meer<br />
an<strong>de</strong>re beroepsgroepen doen mee.<br />
Helma somt op: “Een directeur van een school die<br />
haar team beter wil begelei<strong>de</strong>n. Een golfleraar, een<br />
gemeentesecretaris. De laatste zei: ‘Doordat ik dit<br />
doe kan ik veel beter beslissingen nemen zon<strong>de</strong>r me<br />
schuldig te voelen’.” Marieke vult aan: “Een vrouwelijke<br />
leidinggeven<strong>de</strong> van<br />
een chirurgieaf<strong>de</strong>ling<br />
zei: ‘Ik zou ie<strong>de</strong>re mana-<br />
5<br />
ger dit gunnen, want<br />
het geeft je <strong>de</strong> mogelijkheid<br />
om heel te blijven<br />
in je werk’.<br />
Dat maakte op mij veel<br />
indruk. Ik heb dat zelf<br />
<strong>de</strong><br />
ook zo ervaren.”<br />
prikkel
<strong>de</strong> prikkel<br />
Riekje Boswijk-Hummel<br />
Geluk zit in jezelf<br />
“De huidige crisistijd doet me heel erg <strong>de</strong>nken aan een<br />
verhaal van schrijver Anton Koolhaas over lemmingen.<br />
Ze rennen allemaal achter <strong>de</strong> lei<strong>de</strong>r aan. Ze zien daardoor<br />
niet waar <strong>de</strong> afgrond begint. Banken, instanties,<br />
politici: ze hebben geen i<strong>de</strong>e waar ze naartoe gaan.”<br />
Tekst: Johan Bos<br />
Riekje Boswijk-Hummel verdiepte zich na<br />
haar studie Ne<strong>de</strong>rlands on<strong>de</strong>r meer in<br />
gestalttherapie, bio-energetica en psychosynthese.<br />
Ze werkte meer dan twintig jaar<br />
als therapeute aan <strong>de</strong> Opleiding voor Transpersoonlijke<br />
Therapie in Centrum Boswijk<br />
en ontwikkel<strong>de</strong> geduren<strong>de</strong> die jaren een<br />
heel eigen visie op <strong>de</strong> energetische, emotionele en spirituele<br />
structuur van mensen. Haar ervaringen en inzichten<br />
heeft ze verwerkt in diverse boeken. Therapie doet ze niet<br />
meer, maar ze werkt wel weer aan een nieuw boek. Vorig<br />
jaar was ze gastspreker tij<strong>de</strong>ns een succesvolle <strong>NTI</strong> <strong>NLP</strong><br />
Gil<strong>de</strong>-dag en in <strong>de</strong>cember zal ze weer van <strong>de</strong> partij zijn.<br />
Riekje is alles behalve zweverig, al doen <strong>de</strong> flowerpowersfeer,<br />
<strong>de</strong> kussens op <strong>de</strong> vloer van haar trainingsruimte, <strong>de</strong><br />
groene thee en het heerlijke appelgebak daar in eerste<br />
instantie wel aan <strong>de</strong>nken.<br />
Huppelen wij zo slaafs achter <strong>de</strong> hoofdlemming aan?<br />
“Dat is al eeuwen gaan<strong>de</strong>. In veel religies zie je het ook.<br />
De lei<strong>de</strong>rs zeggen: ‘dit is <strong>de</strong> waarheid’ en <strong>de</strong> rest volgt<br />
als makke schapen. Het is vooral angst waardoor mensen<br />
gedreven wor<strong>de</strong>n, bang voor wat er gebeurt. Als een<br />
lei<strong>de</strong>rfiguur met overtuiging iets doet, dan maakt het niet<br />
eens zo veel uit wat hij zegt, dan volgt <strong>de</strong> massa vanzelf.<br />
Neem Hitler. Ik ken een verhaal van een ou<strong>de</strong> Duitse<br />
vrouw, van over <strong>de</strong> hon<strong>de</strong>rd jaar, die uit <strong>de</strong> kampen wist<br />
te blijven omdat ze in <strong>de</strong> orkesten mocht spelen. Zij zei:<br />
‘Die Hitler die was gek, die kon er niets aan doen, die had<br />
opgenomen moeten wor<strong>de</strong>n. Maar ik snap nog steeds<br />
niet waarom er zoveel mensen achter hem aanliepen’.”<br />
Denken we niet meer na als we angstig wor<strong>de</strong>n?<br />
“Je ziet mensen vanuit angst heel domme dingen doen.<br />
Ik spreek wel eens met een mevrouw hier die dat samenscholen<br />
van die Marokkaanse jongeren zo erg vindt. Ze<br />
ziet dat van een afstandje. Het toeval wil dat ik die plek<br />
ken. Daar zit een theehuis voor Marokkanen en als ik er<br />
langs loop, dan groet ik en zij groeten vrien<strong>de</strong>lijk terug.<br />
Niets aan <strong>de</strong> hand. Maar die buurvrouw heeft angst<br />
en vanuit die angst ziet ze <strong>de</strong> dingen heel an<strong>de</strong>rs en<br />
gedraagt ze zich daarnaar. Ze lokt iets an<strong>de</strong>rs uit.”<br />
Boze tongen beweren dat er bewust mechanismen in<br />
<strong>de</strong> wereld in gang wor<strong>de</strong>n gezet die angst aanjagen...<br />
“Natuurlijk, <strong>de</strong> kerk werkt ermee. En Wil<strong>de</strong>rs. Maar een<br />
6<br />
cursist aan het woord<br />
Dim Gerritse<br />
Wat een bijvangst<br />
stroming als het boeddhisme bijvoorbeeld kijkt an<strong>de</strong>rs,<br />
veel meer beschouwend. Het is geen geloof. Boeddhisten<br />
hebben <strong>de</strong> dingen die zij benoemen allemaal on<strong>de</strong>rvon<strong>de</strong>n.<br />
Waar zijn mensen uitein<strong>de</strong>lijk bang voor? Voor <strong>de</strong><br />
dood... Ik ook natuurlijk. Maar als je te veel angst hebt<br />
dan is het leven niet leuk. Ik leef hier in <strong>de</strong> Bible Belt.<br />
Dat is heel erg. Tegenover ons woon<strong>de</strong> een streng gereformeerd<br />
gezin, met tien kin<strong>de</strong>ren. Die kin<strong>de</strong>ren mochten<br />
niets en logen alsof het gedrukt stond. Het geloof was<br />
zo streng dat <strong>de</strong> moe<strong>de</strong>r niet naar <strong>de</strong> geboorte van haar<br />
kleinkind ging omdat haar zoon met een katholiek meisje<br />
was getrouwd...”<br />
Angst is onze diepste emotie...<br />
De angst kan zowel uit het reptielenbrein komen,<br />
vanuit: ‘wie is mijn vijand’, maar ook vanuit <strong>de</strong> geboorte.<br />
Stanislav Grof, <strong>de</strong> Tsjechische bewustzijnson<strong>de</strong>rzoeker,<br />
psychotherapeut en psychiater, brengt het hele karakter<br />
van mensen terug tot wat je bij je geboorte meemaakte.<br />
De ellen<strong>de</strong> is wel dat je die dingen nooit goed kunt<br />
bewijzen. En als therapeut zijn<strong>de</strong> zou het zo fijn zijn<br />
als je die dingen hard zou kunnen maken. Dat je kunt<br />
zeggen: doe nou dit, dan gebeurt dat. Dat zou het zoveel<br />
gemakkelijker maken.”<br />
Hoe zie je <strong>de</strong> groeien<strong>de</strong> angst in <strong>de</strong> toekomst?<br />
“Ik sprak een keer een econoom en vroeg hem waarom<br />
<strong>de</strong> economie altijd moet groeien. Hij zei toen: ‘die<br />
lekenvragen zijn altijd <strong>de</strong> moeilijkste’. Tsja..., maar het is<br />
wel waar het om gaat. Hoe kan dit blijven groeien? Ons<br />
systeem gaat over meer, meer, meer, groeien, groeien,<br />
groeien. Vooral materieel. De persoonlijke groei blijft<br />
achter. Alle spirituele lei<strong>de</strong>rs hebben altijd al gezegd:<br />
kijk niet naar <strong>de</strong> buitenwereld, kijk meer naar binnen.<br />
Mensen <strong>de</strong>nken geluk te vin<strong>de</strong>n door steeds meer in <strong>de</strong><br />
buitenwereld te gaan doen, meer te eten, an<strong>de</strong>rs te eten,<br />
een beter en groter huis, noem maar op.”<br />
Komen we niet bij een omslagpunt?<br />
“Een ommekeer, ja. Die is nodig. ‘Deze beschaving verdient<br />
het om vernietigd te wor<strong>de</strong>n’ schreef ik een jaar of<br />
twintig gele<strong>de</strong>n al in mijn dagboek. De wal zal het schip<br />
keren. Ik <strong>de</strong>nk dat dat gaat gebeuren. Je ziet het nu al:<br />
een hele generatie kin<strong>de</strong>ren groeit op met korte-termijn<br />
bevrediging. Ze krijgen alles en direct. Wat gaat er met<br />
ze gebeuren straks? Je kunt uitrekenen dat er voedselproblemen<br />
komen, klimaatveran<strong>de</strong>ring, vernietiging van<br />
<strong>de</strong> natuur. Ik ben in <strong>de</strong> ogen van sommigen – <strong>de</strong>genen die<br />
het niet willen horen of zien – een doem<strong>de</strong>nker maar zelf<br />
noem ik het realisme.”<br />
Hoe ga jij daarmee persoonlijk om?<br />
“Ik blijf gewoon doen wat ik doe. Er zijn heel veel<br />
stromingen die goed doen, <strong>de</strong> tegenbewegingen, en ik<br />
geef daar ook geld aan. Ik on<strong>de</strong>rteken ook veel petities.<br />
Aan <strong>de</strong> lopen<strong>de</strong> band. Ik vraag me niet zozeer af of dat<br />
uitein<strong>de</strong>lijk zal helpen of niet. Dat weet je niet. Maar ik<br />
kan het niet an<strong>de</strong>rs. Het voelt als een soort integriteit.<br />
Karen Armstrong zegt in een van haar boeken zoiets als:<br />
‘als ik dan tenon<strong>de</strong>r ga dan wil ik waardig ten on<strong>de</strong>r gaan’.<br />
Ik geef mijn beste kunnen. Zo probeer ik het tij te keren en<br />
mijn integriteit te behou<strong>de</strong>n.”<br />
Ben jij aanhanger van het boeddhisme?<br />
“Ik vind slechts dat <strong>de</strong> boeddhisten alles in <strong>de</strong> wereld nog<br />
het beste beschrijven. Hun metho<strong>de</strong> van zelfon<strong>de</strong>rzoek<br />
is een goe<strong>de</strong> metho<strong>de</strong> om op or<strong>de</strong> te komen, om rust te<br />
vin<strong>de</strong>n en <strong>de</strong> houding aan te kunnen nemen van: ‘het<br />
kan vriezen, het kan dooien’. Veel mensen <strong>de</strong>nken dat<br />
Boeddha zei dat alle leven lij<strong>de</strong>n is, maar dat is een<br />
onjuiste interpretatie van <strong>de</strong> eerste e<strong>de</strong>le waarheid. Hij zei<br />
dat het niet altijd leuk is in het leven en dat je je dan moet<br />
afvragen hoe dat komt en wat je daaraan kunt doen.<br />
Lij<strong>de</strong>n is <strong>de</strong>el van het leven.”<br />
Boeddha als <strong>de</strong> eerste <strong>NLP</strong>-er?<br />
“Haha, ja, dat zou je kunnen zeggen. Het gaat eigenlijk om<br />
accepteren wat er is. Uitein<strong>de</strong>lijk moet het komen van <strong>de</strong><br />
innerlijke ommekeer. Dan gaan mensen min<strong>de</strong>r consumeren<br />
en min<strong>de</strong>r in <strong>de</strong> buitenwereld leven. Is het kopje<br />
thee op een luxe jacht lekker<strong>de</strong>r dan in je achtertuintje?<br />
Nee! Jij bent het die het drinkt. Dat is overal hetzelf<strong>de</strong>. Dat<br />
heeft met je binnenwereld te maken. Het komt erop neer<br />
of je het met jezelf kunt vin<strong>de</strong>n. Langzamerhand gaat het<br />
bij mensen dagen. De ommekeer is dat je geluk niet van<br />
buiten jezelf haalt, het zit in jezelf. En dat kun je leren.”<br />
“Een typisch mid<strong>de</strong>nstandsgezin, daar kom ik<br />
uit. Boven <strong>de</strong> ijzerwinkel in Woer<strong>de</strong>n geboren,<br />
als jongste van drie. Vooral niet opvallen!, dat<br />
kreeg ik mee. Mensen moesten immers wel<br />
schroeven komen blijven kopen. Een Calvinistische<br />
leefwijze, dus niet te veel feest vieren, niet te uitbundig<br />
leven, van alles niet. Tegelijkertijd kreeg ik van mijn<br />
ou<strong>de</strong>rs stabiliteit mee, gelijkwaardigheid. En een gevoel<br />
van veiligheid, er is niet echt iets om bang voor te zijn. Dat<br />
hebben ze goed gedaan.” Zorgvuldig zijn woor<strong>de</strong>n kiezend<br />
beschrijft <strong>de</strong> 48-jarige Dim Gerritse zijn achtergrond.<br />
“Ik was niet <strong>de</strong> gelukkigste puber, erg onzeker. Laatbloeier,<br />
per <strong>de</strong>finitie met alles.” En tegelijkertijd lijkt een<br />
ro<strong>de</strong> draad door z’n leven dat hij al van kleins af aan wist<br />
dat hij altijd aan het langste eind zou trekken, of het nu op<br />
school was, in militaire dienst, of zakelijk. “Ik accepteer<strong>de</strong><br />
het gezag, maar vond mezelf wel slimmer. Wie is er nou<br />
<strong>de</strong> baas? Ik dus. Ik beheerste het spelletje, heb altijd het<br />
i<strong>de</strong>e gehad dat ik systemen kon beheersen. Ik heb enorme<br />
kracht en energie, kan mensen echt meenemen.”<br />
Op z’n 25e stapte Dim het familiebedrijf Gerritse IJzerwaren<br />
in. “School en eerste werkjaren, het was het<br />
allemaal net niet. M’n pa maakte zich zorgen en bood me<br />
aan in het bedrijf te stappen.”<br />
Dan zegt Dim opeens: “Vijf jaar terug, ik word op een<br />
zomerochtend om zes uur wakker en <strong>de</strong>nk: wat zou er<br />
gebeuren als ik stop met het tachtigjarig familiebedrijf?<br />
Ik bel meteen m’n broer en zeg dat ik ga stoppen. Het was<br />
een lijfbeslissing. Vroeger <strong>de</strong>ed ik alles met m’n hoofd.”<br />
Vervolgens vertelt hij dat Gerritse IJzerwaren beroemd is<br />
door Europese prijzen voor personeelsbeleid, hun zelf opgerichte<br />
Gerritse College (MBO-3) en interne opleiding. Er<br />
lijkt sprake van enige trots met een Calvinistisch vernisje...<br />
Na z’n scheiding elf jaar gele<strong>de</strong>n bedacht Dim dat sommige<br />
dingen an<strong>de</strong>rs zou<strong>de</strong>n moeten. “Volgens mij moet<br />
het leven veel leuker kunnen zijn. Via <strong>de</strong> kranten ken<strong>de</strong> ik<br />
<strong>NLP</strong> trouwens al wel, net als Landmark, Scientology enzo,<br />
maar ik vond het allemaal zakkenvullers.” Uitein<strong>de</strong>lijk<br />
beland<strong>de</strong> hij in 2010 bij <strong>NTI</strong> <strong>NLP</strong>. “Achteraf kan ik zien dat<br />
Riekje Boswijk-Hummel<br />
(1946) is moe<strong>de</strong>r van<br />
twee volwassen dochters.<br />
Er verschenen diverse<br />
boeken van haar hand,<br />
waaron<strong>de</strong>r: Revolutie in<br />
<strong>de</strong> relatie, Boos, Afscheid<br />
nemen, Troost, Lief<strong>de</strong> in<br />
Won<strong>de</strong>rland.<br />
ik han<strong>de</strong>l<strong>de</strong> op m’n ENFP-manier: ga het doen, ga zitten<br />
en ervaar het.”<br />
“Ik werd me in <strong>de</strong> Practitioner bewust dat het 22 jaar terug<br />
door mij geschreven interne leerboek gewoon <strong>NLP</strong> was, ik<br />
had alleen niet in <strong>de</strong> gaten gehad dat ik het ook op mezelf<br />
kon toepassen! Echt een staaltje van ‘je ziet het pas als<br />
je het doorhebt’.” Met name zag hij voor het eerst in wat<br />
lief<strong>de</strong> was en <strong>de</strong> kracht ervan, om te kunnen geven en ontvangen.<br />
“Re<strong>de</strong>lijk onverwacht ont<strong>de</strong>kte ik dat een hoop<br />
van mijn gedragingen voortkwamen uit strubbelingen met<br />
mijn va<strong>de</strong>r, dit terwijl ik wel trots op hem was. Ik kan nu<br />
inzien dat hij wel <strong>de</strong>gelijk een echte va<strong>de</strong>r was en van me<br />
hield. En dat je ook na iemands dood dit kunt rechtzetten.”<br />
Het werken aan boosheid en angst maakte niks bij hem<br />
los - ‘dus ging ik maar achterin koffiedrinken’ - echter toen<br />
verdriet, schuld en schaamte langskwamen...<br />
Na <strong>de</strong> Master volg<strong>de</strong> Dim Systemisch Werken. “Mooi<br />
trouwens om in te zien dat mijn broer en ik een gezon<strong>de</strong><br />
oudste-jongste-relatie had<strong>de</strong>n. Hij nam altijd echt <strong>de</strong> plek<br />
van oudste in, en ik uitein<strong>de</strong>lijk ook die van jongste”, zegt<br />
hij enigszins grijnzend. De grootste ommekeer ervoer hij<br />
bij oefeningen waarin mannen zich bij <strong>de</strong> mannenwereld<br />
voegen en vrouwen bij <strong>de</strong> vrouwenwereld.<br />
Dan leunt hij over <strong>de</strong> tafel. Zijn blik is veran<strong>de</strong>rd. Hij zegt:<br />
“Ga ik met tegenzin naar een cursus ‘hoe ga ik een leuker<br />
leven krijgen’, geen i<strong>de</strong>e wat me te wachten staat, maar<br />
dan blijk ik uitein<strong>de</strong>lijk toch een bijvangst te krijgen!” Hij<br />
somt op hoe hij zich dagelijks an<strong>de</strong>rs naar zijn kin<strong>de</strong>ren<br />
gedraagt. Hoe hij voelt een veel betere va<strong>de</strong>r te zijn dan<br />
voorheen. Maar ook dat hij voor zichzelf blijft kiezen. “Wil<br />
ik het leven in volle omvang nemen, dan moet ik bereid<br />
zijn in <strong>de</strong> schuld te staan En dat doe ik ook, ik neem <strong>de</strong><br />
prijs. Dat is ook <strong>de</strong> boodschap aan mijn kin<strong>de</strong>ren: maak je<br />
eigen keuzes, <strong>de</strong> wereld is al bezaaid met ‘had-ik-maars’.”<br />
Volgens Dim is <strong>de</strong> combinatie van <strong>NLP</strong> en Systemisch<br />
Werken super. “Onbewust heb ik over <strong>de</strong> relatie<br />
met m’n va<strong>de</strong>r lopen tobben, het is me heel wat<br />
waard als ik dat mijn zoon kan besparen.<br />
Wat een bijvangst.”
André Wierdsma is<br />
15 september spreker<br />
op <strong>de</strong> <strong>NTI</strong> <strong>NLP</strong> Gil<strong>de</strong>-dag<br />
zie ook<br />
www.nyenro<strong>de</strong>.nl<br />
<strong>NTI</strong> <strong>NLP</strong> en organisaties<br />
Heb je interesse en wil je<br />
vrijblijvend van gedachten<br />
wisselen over wat <strong>NTI</strong><br />
<strong>NLP</strong> hierin kan betekenen,<br />
neem dan contact op met<br />
René Kuiper (rene@ntinlp.<br />
nl) of Herman Cornet<br />
(herman@ntinlp.nl)<br />
zie ook: ntinlp.nl/watdoen-we/organisaties<br />
Professor André Wierdsma bruist niet alleen als een<br />
waterval, zo spreekt hij ook. En wie goed luistert wordt<br />
rijk beloond. In korte tijd kun je diepe inzichten krijgen<br />
in hoe <strong>de</strong> broze economische pijlers afbrokkelen en<br />
waarom het huidige financiële systeem onhoudbaar is.<br />
“Wij moeten ons boerenverstand blijven gebruiken,<br />
elkaar weer willen vertrouwen. We moeten voorkomen<br />
dat we dingen gaan kopen die we eigenlijk niet kunnen<br />
betalen. Want dan zit je in <strong>de</strong> productie/consumptiespiraal<br />
vast. En op organisatieniveau moet <strong>de</strong> leiding<br />
van een bedrijf zichzelf uitdagen om samen met <strong>de</strong><br />
werknemers hel<strong>de</strong>re afspraken te maken over <strong>de</strong><br />
rolver<strong>de</strong>ling binnen organisaties. Ga <strong>de</strong> dialoog aan.<br />
Mensen zijn sociale wezens, zoeken erkenning en zijn<br />
meestentijds geneigd naar het goe<strong>de</strong>.”<br />
Tekst: Johan Bos<br />
Het stimuleren van cultuur- of gedragsveran<strong>de</strong>ring<br />
in organisaties is uw<br />
specialisatie?<br />
“Dat is in<strong>de</strong>rdaad mijn niche. Ik ben mid<strong>de</strong>nstandszoon,<br />
dat is mijn printplaat. Dan leer<br />
je namelijk een paar simpele lessen in het<br />
leven: als je geld leent moet je het terug -<br />
betalen, <strong>de</strong> bomen groeien niet tot aan <strong>de</strong> hemel en in<br />
<strong>de</strong> vette jaren moet je sparen om in <strong>de</strong> magere jaren voldoen<strong>de</strong><br />
vlees op <strong>de</strong> botten te hebben. Als ze in <strong>de</strong> economie<br />
<strong>de</strong>ze logica gehanteerd had<strong>de</strong>n was er nu geen crisis.<br />
Dramatisch eigenlijk dat die simpele logica on<strong>de</strong>rsteboven<br />
geschopt is. In het casinokapitalisme beslist niet het<br />
management over <strong>de</strong> besteding van gemaakte winst maar<br />
<strong>de</strong> aan<strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>r. Je kunt geen vet laten groeien om <strong>de</strong><br />
magere jaren op te vangen. Daarom moet zo’n bedrijf elk<br />
jaar eigenlijk opnieuw beginnen, steeds weer presteren.<br />
Dit geeft ook kwetsbaarheid tij<strong>de</strong>ns magere jaren.”<br />
Waar is het mis gegaan met ons economisch systeem?<br />
“Vroeger was <strong>de</strong> economie on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el van een morele<br />
context die mensen min of meer met elkaar <strong>de</strong>el<strong>de</strong>n. In<br />
een dorp zat <strong>de</strong> persoon die jou geld leen<strong>de</strong> ook met je<br />
in <strong>de</strong> kerk en je kwam elkaar bij <strong>de</strong> sportclub weer tegen.<br />
Je had een gezicht. Een schuld kon wor<strong>de</strong>n kwijtgeschol<strong>de</strong>n.<br />
Dan zei <strong>de</strong> schul<strong>de</strong>iser: laat maar zitten, het gaat mij<br />
goed en jij kunt het toch niet betalen. Dat gebeurt niet<br />
meer. De globalisering trekt <strong>de</strong> menselijke maat weg.<br />
De schul<strong>de</strong>iser is anoniem. Hij kan aan <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re kant<br />
van <strong>de</strong> wereld zitten omdat banken schul<strong>de</strong>n aan elkaar<br />
doorverkopen. Dan ontstaat <strong>de</strong> onrechtvaardigheid dat<br />
jij – als je niet kunt aflossen – je huis moet inleveren.<br />
De grote bank, die <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> fouten gemaakt heeft, wordt<br />
door <strong>de</strong> politici op kosten van <strong>de</strong> belastingbetaler gered<br />
omdat an<strong>de</strong>rs het hele systeem instort: too big to fail.<br />
Dan voelen mensen zich terecht gepakt. Als <strong>de</strong> politici<br />
niet tegensturen op <strong>de</strong> bijna autonome dynamiek van<br />
<strong>de</strong> financiële systemen dan verliezen ze totaal hun<br />
geloofwaardigheid. Politici zijn ernstig bezorgd over hun<br />
André Wierdsma (1949) is mid<strong>de</strong>nstandszoon, opgeleid<br />
aan Nyenro<strong>de</strong> (business studies). De beken<strong>de</strong> psychoanalyticus<br />
en cultuurfilosoof Erich Fromm is een van zijn<br />
inspiratiebronnen. De vraag waarom verstandige mensen<br />
collectief dingen doen die ze individueel niet willen heeft<br />
hem altijd gefascineerd. Na zijn studie psychologie aan<br />
<strong>de</strong> Vrije Universiteit, specialisatie organisatie en klinische<br />
Professor dr. André Wierdsma over <strong>de</strong> crisis van het casinokapitalisme<br />
Terug van ik naar wij<br />
her verkiezing, reageren op inci<strong>de</strong>nten, zoeken <strong>de</strong> media,<br />
spelen in op emoties maar hebben veel te weinig verstand<br />
van <strong>de</strong> complexe en internationale financiële wereld.<br />
De hoorzittingen in Ne<strong>de</strong>rland maakten het verschil in<br />
<strong>de</strong>skundigheid pijnlijk zichtbaar: Barcelona voetbal<strong>de</strong><br />
tegen <strong>de</strong> IJsselmeervogels. Schokkend om te zien.”<br />
En <strong>de</strong> economen?<br />
“Ze spreken met veel gezag elkaar al <strong>de</strong>cennia tegen, zijn<br />
politiek verankerd en volgen verschillen<strong>de</strong> i<strong>de</strong>ologieën.<br />
Maar ze <strong>de</strong>len allemaal <strong>de</strong> <strong>de</strong>nkfout dat <strong>de</strong> mens een<br />
‘homo economicus’ is. Zeg maar dat <strong>de</strong> mens alleen een<br />
nutsverhoging zoekend individu is, die in al zijn han<strong>de</strong>len<br />
rationeel en calculerend zou zijn. De mens is fundamenteel<br />
sociaal en gericht op erkenning, zoekt naar zingeving,<br />
wil betekenisvol zijn. Mijn re<strong>de</strong>nering: het is gestart met<br />
een hypotheekcrisis, dat werd een bankencrisis en toen<br />
een lan<strong>de</strong>ncrisis en dat is allemaal tezamen een systeemcrisis.<br />
Het eenzijdige aan<strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rskapitalisme zoals<br />
we dat nu kennen is volgens mij een onrechtvaardig systeem<br />
dat niet duurzaam is vanwege ecologische begrenzingen<br />
en morele rechtvaardigheid. Het is dus eigenlijk<br />
een morele crisis. Hoe gaan we ‘vreedzaam samenleven<br />
en vruchtbaar samenwerken’?”<br />
Zijn er krachten achter <strong>de</strong> schermen?<br />
“Er zijn enorme krachten achter <strong>de</strong> schermen actief die<br />
<strong>de</strong> economische or<strong>de</strong>ning proberen te hou<strong>de</strong>n zoals het<br />
nu is. Obama, hoe ik hem ook respecteer, heeft geleund<br />
op adviseurs die het huidige systeem gecreëerd hebben<br />
bij gebrek aan voldoen<strong>de</strong> kennis van <strong>de</strong> economie en van<br />
<strong>de</strong> financiële wereld. Hij heeft een gou<strong>de</strong>n kans gemist<br />
om <strong>de</strong> banken te hervormen. Na <strong>de</strong> crisis in 2008 was er<br />
één historisch moment toen hij tegen <strong>de</strong> als een rietje<br />
trillen<strong>de</strong> bankiers zei: ‘Heren, <strong>de</strong> regering staat tussen u<br />
en het volk, dat gewapend is met hooivorken. U heeft ons<br />
nodig’. Maar er is uitein<strong>de</strong>lijk niet hervormd en <strong>de</strong> banken<br />
wer<strong>de</strong>n gesteund. Er zijn meer regels en er is meer<br />
toezicht gekomen maar <strong>de</strong> angel is niet uit het systeem<br />
gehaald. We zien nog steeds risicovol investment banking<br />
en dat giftige, ondoorzichtige financiële producten<br />
blijven bestaan.”<br />
Dit is allemaal ‘macro’. Wat zegt u nu tegen managers<br />
die verantwoor<strong>de</strong>lijk zijn voor hun organisatie?<br />
“Waar het moreel gezien op neerkomt is dat je als<br />
manager op je sterfbed terug wilt kijken op een leven<br />
waarin je bijgedragen hebt aan ‘het goe<strong>de</strong>’. Voor een<br />
manager betekent dit dat hij moet balanceren tussen<br />
het succesvol maken van het bedrijf in <strong>de</strong> economische<br />
omstandighe<strong>de</strong>n en het bijdragen aan een klimaat van<br />
respectvol omgaan met elkaar. Een organisatie is een<br />
werk-gemeenschap. Het gaat om bei<strong>de</strong> dimensies.<br />
Managers zijn ambitieus, willen hun stempel drukken en<br />
steken hun nek uit. Maar <strong>de</strong> essentie is dat ze dienstbaar<br />
blijven aan het systeem. Zij zijn er voor <strong>de</strong> organisatie,<br />
<strong>de</strong> organisatie is er niet voor hun egobevrediging. Ik ken<br />
psychologie, kwam hij via een vriend weer op Nyenro<strong>de</strong><br />
terecht omdat ze daar zochten naar een gedragswetenschapper<br />
voor het vak ‘communicatie en organisaties’.<br />
Inmid<strong>de</strong>ls werkt hij er al 35 jaar, vooral in het<br />
na-ervaringson<strong>de</strong>rwijs, en sinds 1999 als hoogleraar.<br />
Zijn laatste boek, met Joop Swieringa, heeft <strong>de</strong> titel:<br />
‘Lerend organiseren en veran<strong>de</strong>ren’.<br />
veel managers. Het zijn geen slechte mensen. Maar ze<br />
functioneren in een economisch systeem waarin ook een<br />
eenzijdige logica wordt gevolgd. Als je daar buiten stapt<br />
dan ben je meteen een outcast. Ie<strong>de</strong>reen haalt een groot<br />
<strong>de</strong>el van zijn zelfrespect en zelfvertrouwen uit het circuit<br />
waarin hij zit. Het vergt veel durf om tegen <strong>de</strong> stroom in<br />
te zwemmen. Erich Fromm waarschuw<strong>de</strong> voor inkapseling<br />
in <strong>de</strong> productie/consumptiespiraal. We hebben nu<br />
een samenleving waarin in toenemen<strong>de</strong> mate je waar<strong>de</strong><br />
afgemeten wordt aan jouw consumptiepatroon: je bent<br />
wat je hebt.”<br />
Het is toch mooi als mensen hun waar<strong>de</strong> vermeer<strong>de</strong>ren?<br />
“Enige nuancering is noodzakelijk. Het is iets wat je in <strong>de</strong><br />
therapiewereld veel ziet. Daar zeggen ze: be the master<br />
of your own <strong>de</strong>stiny. Wat is je passie? Je missie? En als<br />
je er echt in gelooft dan lukt het. Maar bekijk dit nu eens<br />
sociologisch. Er is naast dit bejubelen van persoonlijke<br />
autonomie tegelijkertijd een geweldige disciplinering.<br />
Het i<strong>de</strong>e dat ie<strong>de</strong>reen alles kan bereiken als hij zich<br />
maar inzet is on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el van het kapitalisme. Maar voor<br />
het leeuwen<strong>de</strong>el is het gewoon niet waar. Door allerlei<br />
oor zaken kunnen veel mensen, ondanks hun passie, niet<br />
daar komen waar ze willen. En als je een rotbaan hebt en<br />
het lukt niet, dan gaan mensen zichzelf als oorzaak van<br />
hun falen zien. Logisch dat <strong>de</strong>pressie zo veel voorkomt.”<br />
Meer samenwerken, min<strong>de</strong>r individualisme?<br />
“In managementland wordt <strong>de</strong> kracht van het individu<br />
altijd overschat. De CEO, <strong>de</strong> grote sterke man, <strong>de</strong> inspireren<strong>de</strong><br />
lei<strong>de</strong>r, daar kijken we naar op. Men on<strong>de</strong>rschat <strong>de</strong><br />
context. Je kunt als lei<strong>de</strong>r wel roepen, maar als niemand<br />
ernaar luistert...”<br />
Hoe kunnen we van het doorgeslagen individualisme<br />
weer terug naar ons boerenverstand?<br />
“In een organisatie heeft ie<strong>de</strong>reen aparte verantwoor<strong>de</strong>lijkhe<strong>de</strong>n.<br />
Wees authentiek en hel<strong>de</strong>r in je rol. Vervolgens<br />
kunnen we in re<strong>de</strong>lijkheid met elkaar communiceren.<br />
Ik neem verschil als startmateriaal en dan is organiseren<br />
het bij elkaar brengen van verschil ten behoeve van<br />
gemeenschappelijk han<strong>de</strong>len. Overleg, maar in tijd<br />
begrensd omdat er gehan<strong>de</strong>ld móet wor<strong>de</strong>n. Het gaat dus<br />
niet om consensus. Het gaat om han<strong>de</strong>len op <strong>de</strong> Plek <strong>de</strong>r<br />
Moeite. Die noemen wij in ons boek zo omdat het moeilijk<br />
is en tegelijkertijd <strong>de</strong> moeite. Het hele proces vergt weer<br />
een behoorlijk niveau van emotionele volwassenheid.”<br />
Emotionele<br />
volwassenheid?<br />
“Het vraagt emotionele<br />
rijpheid om te kiezen in<br />
het doorlopen<strong>de</strong> proces<br />
van ik naar wij: relationele<br />
autonomie in plaats van<br />
volledige autonomie.”<br />
7 <strong>de</strong><br />
prikkel
<strong>de</strong> prikkel<br />
Marian <strong>de</strong> Ruijter en Aaltsje Wester<br />
Oplossingsgericht<br />
Werken vernieuwd<br />
In het najaar gaat <strong>NTI</strong> <strong>NLP</strong> van start met een vernieuw<strong>de</strong><br />
opzet rondom <strong>de</strong> trainingen Oplossingsgericht Werken.<br />
Wil je alleen een korte training volgen, dan kan dit twee<br />
maal per jaar bij <strong>de</strong> 2-daagse basistraining Oplossingsgerichte<br />
Gespreksvoering van Arnoud Huibers (van<br />
Solutions Centre). Nieuw is <strong>de</strong> uitgebrei<strong>de</strong> achtdaagse<br />
training (vier maal twee dagen) die van start gaat op<br />
17 september.<br />
De trainers zijn Aaltsje Wester en Marian <strong>de</strong> Ruijter. De<br />
laatste training OGW Vervolg is 20/21 september. Oplos-<br />
singsgericht Coachen in het On<strong>de</strong>rwijs blijft gewoon<br />
bestaan. Mocht je vragen hebben over het hoe en wat<br />
rondom <strong>de</strong> overgangsfase, neem dan contact op met<br />
Klantsupport. We zijn er op voorbereid. Hieron<strong>de</strong>r meer<br />
informatie over OGW en <strong>de</strong> nieuwe training.<br />
Bestaat er een manier voor coaches, leidinggeven<strong>de</strong>n en<br />
me<strong>de</strong>werkers om veran<strong>de</strong>ring tot stand te brengen op<br />
een snelle en prettige manier? Is er een manier die tegelijk<br />
respectvol en resultaatgericht is? Ja, die manier is er:<br />
Oplossingsgericht Werken. Het is leuk, licht, luchtig en...<br />
nog niet altijd even gemakkelijk om te doen. Deze bena<strong>de</strong>ring<br />
gaat ervan uit dat het niet absoluut nodig is om<br />
<strong>de</strong> oorzaak van <strong>de</strong> problematiek te achterhalen voordat<br />
je gaat werken aan <strong>de</strong> oplossing. De kracht ligt er juist<br />
in om je focus te verplaatsen van het probleem naar <strong>de</strong><br />
oplossing of naar het versterken van jezelf. Door mid<strong>de</strong>l<br />
van het zetten van kleine stappen, door vaker te doen wat<br />
positief voor je werkt, versterk je <strong>de</strong> innerlijke kracht.<br />
Ben jij manager, begelei<strong>de</strong>r, hulpverlener of coach die<br />
werkt met cliënten, teams, teamle<strong>de</strong>n of kin<strong>de</strong>ren en wil<br />
jij <strong>de</strong> krachtige werking van Oplossingsgericht Werken ervaren?<br />
Of ben jij gewoon geïnteresseerd in <strong>de</strong>ze metho<strong>de</strong><br />
van werken? Dan is <strong>de</strong>ze training zeker <strong>de</strong> moeite waard!<br />
Speciale voorkennis is niet nodig. Naast theorie wordt er<br />
uiteraard veel praktisch geoefend. Hierbij zal steeds <strong>de</strong><br />
terugkoppeling naar <strong>de</strong> praktijk plaatsvin<strong>de</strong>n. Ook beste<strong>de</strong>n<br />
we aandacht aan oplossingsgerichte interventies bij<br />
diverse interacties en in diverse contexten.<br />
Ne<strong>de</strong>rlands Trainingsinstituut<br />
voor Neuro-Linguïstisch Programmeren<br />
<strong>NTI</strong> <strong>NLP</strong><br />
Oosterzijweg 8<br />
1906 AX Limmen<br />
tel 072 - 505 35 01<br />
fax 072 - 505 22 94<br />
e-mail info@ntinlp.nl<br />
website www.ntinlp.nl<br />
8<br />
<strong>NTI</strong> <strong>NLP</strong>-dag op zondag 18 november in<br />
Stadsschouwburg Velsen<br />
<strong>NTI</strong> <strong>NLP</strong>-dag<br />
De <strong>NTI</strong> <strong>NLP</strong>-dag, met als thema Passie, is dit najaar<br />
op zondag 18 november in <strong>de</strong> Stadsschouwburg van<br />
Velsen. Het belooft we<strong>de</strong>rom een sfeervolle happening<br />
te wor<strong>de</strong>n. Traditioneel is het ook een dag voor<br />
ou<strong>de</strong> vertrouw<strong>de</strong> èn nieuwe ontmoetingen.<br />
Kortom: zet <strong>de</strong>ze datum alvast in je agenda.<br />
Vanaf half een ben je welkom. Ein<strong>de</strong> van <strong>de</strong> dag rond<br />
17.30 uur. Kaarten zijn via <strong>de</strong> website te koop voor<br />
E 30,- p.p. Wie voor 18 oktober bestelt krijgt twee<br />
kaarten voor <strong>de</strong> prijs van één.<br />
cursist aan het woord<br />
Anita Tamming<br />
Hoe Anita ’s visie vorm kreeg<br />
COLOFON<br />
De <strong>Prikkel</strong> is een<br />
uitgave van <strong>NTI</strong> <strong>NLP</strong><br />
en verschijnt<br />
twee keer per jaar.<br />
hoofdredacteur<br />
Johan Bos, tiu.nl<br />
redactie<br />
Dorien Groot & Johan Bos<br />
cursist-interviews<br />
Dorien Groot<br />
ontwerp en opmaak<br />
Josta Bischoff Tulleken<br />
productie<br />
tiu.nl<br />
fotografie<br />
B4.nl<br />
(tenzij an<strong>de</strong>rs vermeld)<br />
illustratie<br />
Tom Janssen<br />
druk<br />
Finesse Druk BV<br />
oplage<br />
22.000 exemplaren<br />
Deze krant is gedrukt<br />
op 100% recycled papier.<br />
Twitter<br />
<strong>NTI</strong><strong>NLP</strong><br />
Passie<br />
Facebook<br />
http://www.facebook.com/<br />
<strong>NTI</strong><strong>NLP</strong><br />
“Mijn wens is dat mensen zich vanuit het vertrekpunt<br />
van innerlijke waar<strong>de</strong>ring, acceptatie<br />
en eigen lief<strong>de</strong> verbin<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> wereld. Dat is<br />
het hogere doel van mijn missie. Ik ben echt van<br />
<strong>de</strong> twee kanten, namelijk aards en spiritueel. Mijn motto<br />
is: twee <strong>de</strong>len in verbinding.”<br />
Inmid<strong>de</strong>ls heeft Anita Tamming (1971) <strong>de</strong> vorm gevon<strong>de</strong>n<br />
om haar missie in <strong>de</strong> praktijk te brengen. Als coach heeft<br />
ze een multidimensionale bena<strong>de</strong>ring ontwikkeld. Hierin<br />
wordt aandacht geschonken aan <strong>de</strong> fysieke, mentale,<br />
emotionele en spirituele facetten van <strong>de</strong> mens. Dit is het<br />
resultaat van zowel een innerlijke reis als een zoektocht<br />
over <strong>de</strong> wereld. “Ik ging als kind al mijn eigen weg. Veertien<br />
jaar gele<strong>de</strong>n, in Guatemala, openbaar<strong>de</strong> zich aan mij<br />
wat ik te doen heb in het leven.”<br />
Naast freelance oplei<strong>de</strong>r bij SchoolvoorCoaching heeft<br />
Anita twee bedrijven. Met AHAU Coaching & Training<br />
draagt ze bij aan een zinvolle en duurzame verbinding<br />
tussen mensen en organisaties. AHAU, een Maya-teken,<br />
betekent ‘vereniging’ en ‘gele zon’. In haar Yogacentrum<br />
Innerwork in Haarlem verbindt ze lichaam en geest met<br />
elkaar. In 2008 <strong>de</strong>ed ze <strong>de</strong> <strong>NLP</strong> Practitioner, gevolgd door<br />
<strong>de</strong> Master en Systemisch Werken. Als me<strong>de</strong>-organisator<br />
en trainer/coach van <strong>de</strong> Female Lea<strong>de</strong>rship Journey in<br />
India begeleid<strong>de</strong> ze in januari <strong>2012</strong> vrouwelijke leidinggeven<strong>de</strong>n<br />
tij<strong>de</strong>ns ‘De kracht van <strong>de</strong> ontmoeting’.<br />
Naast oefeningen rondom waar<strong>de</strong>n, i<strong>de</strong>ntiteit en missie<br />
verzorg<strong>de</strong> ze <strong>de</strong> on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len yoga en meditatie.<br />
Anita is in het Drentse dorp Beilen geboren. “Ik ben<br />
opgevoed door een echte Drentse va<strong>de</strong>r, wat mijn aardse<br />
nuchterheid verklaart. En mijn moe<strong>de</strong>r gaf mij al op jonge<br />
leeftijd het vertrouwen dat alles een verwerkingstijd nodig<br />
heeft en dat bezorg<strong>de</strong> gedachten je uit je kracht halen.<br />
Wat zich aandient in het nu, daar heb je mee te <strong>de</strong>alen.”<br />
Na haar opleiding Bedrijfskun<strong>de</strong> voel<strong>de</strong> ze <strong>de</strong> drang om<br />
<strong>de</strong> wereld in te trekken. “Ik voel<strong>de</strong> een bron van kracht<br />
en licht in mij, maar het maakte mij ongelukkig dat ik<br />
nog niet helemaal kon stralen.” Toen ze zesentwintig<br />
was ging ze naar Australië, en vrijwel direct daarop<br />
naar Guatemala. Ze verbleef bij <strong>de</strong> Maya’s, leer<strong>de</strong> daar<br />
Spaans, <strong>de</strong>ed vrijwilligerswerk op school met straatkin<strong>de</strong>ren<br />
en beland<strong>de</strong> door haar lief<strong>de</strong> voor yoga in een<br />
spiritueel centrum. Daar volg<strong>de</strong> ze Curso <strong>de</strong> la Luna, van<br />
volle maan tot volle maan. Vier weken lang bezig in vier<br />
dimensies: fysiek, emotioneel, mentaal en spiritueel.<br />
“Er gebeur<strong>de</strong> daar van alles. De eerste twee weken was<br />
ik alleen maar bezig met loslaten, dat was heftig, zowel<br />
fysiek als emotioneel. De laatste weken ging ik stralen<br />
en maakte ik contact met mijn authentieke ik. Een bijzon<strong>de</strong>re<br />
ervaring had ik tij<strong>de</strong>ns een meditatie. Van mijn<br />
dierbaren kreeg ik <strong>de</strong> boodschap ‘je bent goed zoals je<br />
bent, je hoeft niets te veran<strong>de</strong>ren’. Eerst verwar<strong>de</strong> me<br />
dit, daarna volg<strong>de</strong> blijdschap. Ik hoef<strong>de</strong> niet te voldoen<br />
aan <strong>de</strong> verwachtingen van an<strong>de</strong>ren, en mocht dus voor<br />
mezelf leven!” Een be<strong>de</strong>ltje aan haar ketting is een<br />
anker voor <strong>de</strong>ze ervaring. “Soms zei mijn nuchtere ik<br />
‘waar gaat dit allemaal over?’ en mijn an<strong>de</strong>re kant zei<br />
‘ja, dit heb ik te doen’. Ach, zo blijven mijn <strong>de</strong>len in<br />
verbinding.”<br />
Na een jaar door Centraal- en Zuid-Amerika gereisd te<br />
hebben volg<strong>de</strong>n een yoga- en Mindfulnessopleiding,<br />
<strong>de</strong>ed ze chakra-psychologie en werkte bij <strong>de</strong> KPN. Uitein<strong>de</strong>lijk<br />
ging ze een coach-opleiding doen. “De mens<br />
in <strong>de</strong> context organisaties, daar heb ik iets mee. Ik vind<br />
het heerlijk om resultaatgericht en zinvol bezig te zijn.<br />
Samen met mensen te ont<strong>de</strong>kken dat ze zoveel meer<br />
zijn dan alleen hun gedachten en gedrag. We on<strong>de</strong>rnemen<br />
vaak meteen actie om dingen te veran<strong>de</strong>ren en<br />
gedragen ons zoals aangeleerd. Op dat moment missen<br />
we <strong>de</strong> kans om alle mogelijkhe<strong>de</strong>n te zien, ook als <strong>de</strong><br />
situatie ongewenst is. In Guatemala heb ik geleerd<br />
eerst stil te zijn, even niets te doen en mijn gedachten,<br />
gevoelens en lichaamssensaties waar te nemen zodat<br />
er ruimte ontstaat tussen <strong>de</strong> situatie en <strong>de</strong> actie. Daardoor<br />
heb ik ervaren dat er meer mogelijkhe<strong>de</strong>n, kansen<br />
en keuzes zijn dan ik in eerste instantie had gedacht.”<br />
Nadat ze een coach-opleiding had gedaan ging ze op<br />
on<strong>de</strong>rzoek uit naar wat een professionele coach nog<br />
meer aan opleidingen had gedaan. <strong>NLP</strong> hoor<strong>de</strong> daar<br />
zeker bij en zo startte ze in 2008 met haar eerste<br />
opleiding bij <strong>NTI</strong> <strong>NLP</strong>.<br />
Op missie- en i<strong>de</strong>ntiteitsniveau wist Anita allang dat<br />
yoga en coaching over hetzelf<strong>de</strong> gingen. “Ik moest<br />
alleen op het niveau van gedrag en omgeving nog een<br />
vorm vin<strong>de</strong>n. Door <strong>de</strong> lei<strong>de</strong>rschapstraining in India werd<br />
Anita bevestigd dat haar werkwijze en multidimensionale<br />
aanpak een duurzame veran<strong>de</strong>ring creëren.<br />
Ze is van plan haar gedachtengoed<br />
in een boek te beschrijven.<br />
Kijkje in <strong>de</strong> keuken<br />
van <strong>NTI</strong> <strong>NLP</strong><br />
Dagelijks verzorgt het<br />
team van <strong>de</strong> facilitaire<br />
dienst met veel plezier<br />
alles rondom eten, drinken<br />
en verblijf voor <strong>de</strong><br />
cursisten. Huisfotograaf<br />
Frans Jong heeft drie van<br />
hen tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> voorbereidingen<br />
van <strong>de</strong> lunch op<br />
<strong>de</strong> gevoelige plaat weten<br />
vast te leggen.<br />
(v.l.n.r.) Margreet Metzelaar,<br />
Maaike <strong>de</strong> Boer en<br />
Sandra van Duin.<br />
www.ahau.nl / www.yogacentrum-innerwork.nl