Het boek is niet meer leverbaar, maar is hier als ... - Familie Brandsma

Geld in de 17e en 18e eeuw
Het geldstelsel dat we nu in Nederland kennen (euro’s
> € ) is nog betrekkelijk jong. Het is op 1 januari 2002
ingevoerd ter vervanging van het stelsel dat was gebaseerd
op guldens > (fl) en dat dateerde uit het einde
van de Franse tijd. Toen de gulden werd ingevoerd,
bleven oudere muntsoorten (als de Friese gouden
rijder) tot het midden van de 19e eeuw in omloop.
Ten tijde van de Republiek had elk gewest zijn eigen
munt. Dat betekende niet dat elke provincie ook zijn
eigen muntstelsel had. Integendeel, de munten leken
alle sterk op elkaar en waren in de gehele republiek te
gebruiken. Omdat de waarde van een munt destijds
werd bepaald door het gehalte aan zilver of goud, waren
er ook nogal wat buitenlandse munten in omloop.
Met behulp van tarievenboekjes was het mogelijk om
van Duitse, Franse, Spaanse of andere muntstukken de
juiste waarde te berekenen.
Het geldstelsel uit de 17e en 18e eeuw leek sterk op
het stelsel dat tot voor kort in Engeland in gebruik
was. Men rekende in guldens, stuivers en penningen.
Een stuiver had de waarde van 16 penningen
en de gulden was 20 stuivers waard. De gulden was
genoemd naar Karel V (1500 – 1558) > caroligulden
(symbool: £ ). In de 18e eeuw gebruikte men bijna
uitsluitend nog deze caroligulden. De goudgulden
of florijn (= 28 stuivers) en de philipsgulden (= 25
stuivers) waren in onbruik geraakt. De daalder (= 30
stuivers) werd nog wel als rekeneenheid gehanteerd.
Bekende veelvouden van de stuiver waren het dubbeltje
(= twee stuivers) en de schelling (= zes stuivers).
Het noteren van geldbedragen ging in drie groepen
van cijfers, gescheiden door streepjes. In plaats van de
nul werd ook vaak de dubbele punt (> : ) gebruikt. Zo
betekent > £ 34 – 16 – 12 dan ook 34 caroliguldens,
16 stuivers en 12 penningen.
> £ 62 – : – 5 betekent 62 caroliguldens, nul stuivers
en 5 penningen.
28 De tweede generatie
voorwoord 29