Beursvisie - Jaargang 25 - nummer 2- 2011(pdf) - Bank ten Cate & Cie
Beursvisie - Jaargang 25 - nummer 2- 2011(pdf) - Bank ten Cate & Cie
Beursvisie - Jaargang 25 - nummer 2- 2011(pdf) - Bank ten Cate & Cie
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
edactie<br />
mr. Anne M.C.A. Berger- de Klijn FFP<br />
Frank G.W.M. van den Bergh<br />
ir. Yvo J.E. Dahmen<br />
mr. Peter J. van der Hof RBA<br />
mr. drs. Dennis J. Raithel<br />
prof. dr. Jacques J. Sijben<br />
drs. Jacqueline B.M. van der Voort<br />
beursvisie verschijnt 4x per jaar en is een<br />
uitgave van <strong>Bank</strong> <strong>ten</strong> <strong>Cate</strong> & <strong>Cie</strong> N.V.<br />
Herengracht 130 1015 BV Amsterdam<br />
Postbus 3960 1001 AT Amsterdam<br />
telefoon: 020 6264500<br />
fax: 020 6<strong>25</strong>1242<br />
e-mail: research@bank<strong>ten</strong>cate.nl<br />
internet: www.bank<strong>ten</strong>cate.nl<br />
vrijwaring Niets uit deze uitgave mag<br />
worden overgenomen zonder schriftelijke<br />
toestemming vooraf van <strong>Bank</strong> <strong>ten</strong> <strong>Cate</strong><br />
& <strong>Cie</strong> N.V. Deze publicatie is uitslui<strong>ten</strong>d<br />
bedoeld ter informatie. Hoewel de in dit<br />
document gestelde fei<strong>ten</strong> en verstrekte<br />
opinies als juist worden verondersteld,<br />
aanvaardt <strong>Bank</strong> <strong>ten</strong> <strong>Cate</strong> & <strong>Cie</strong> N.V. geen<br />
enkele aansprakelijkheid voor enige schade<br />
in welke mate dan ook, voortvloeiend uit het<br />
gebruik van deze publicatie of de inhoud<br />
daarvan. Ontwikkelingen na sluitings datum<br />
zijn van invloed op de juistheid van de<br />
in deze publicatie gestelde fei<strong>ten</strong> en de<br />
verstrekte opinies. De waarde van uw<br />
belegging kan fluctueren. In het verleden<br />
behaalde resulta<strong>ten</strong> bieden geen garantie<br />
voor de toekomst.<br />
BEURSVISIE | JAARGANG <strong>25</strong> NUMMER 2 <strong>2011</strong><br />
inhoud<br />
3 Voorwoord<br />
Dennis J. Raithel<br />
4 Macro-economie<br />
Jacques J. siJben<br />
6 Financiële mark<strong>ten</strong><br />
PeteR J. van DeR hof<br />
7 Sparinvest Ethical Global Value<br />
Jacqueline b.M. van DeR vooRt<br />
8 Financiële Planning<br />
anne M.c.a. beRgeR- De KliJn<br />
9 Beleggingsbeleid<br />
Yvo J.e. DahMen<br />
10 Beleggen in aandelen op de lange<br />
termijn blijft zinvol<br />
PeteR J. van DeR hof en egbeRt <strong>ten</strong> cate<br />
12 Fondsen in het Kort<br />
fRanK g.W.M. van Den beRgh<br />
14 Global list<br />
16 Ten <strong>Cate</strong> Actueel
voorwoord<br />
Geachte lezer,<br />
Afgelopen kwartaal was een roerige tijd. Er gebeurde veel in de wereld<br />
en de beurzen lie<strong>ten</strong> een volatiel beeld zien. In januari brak in Tunesië<br />
een sociaal protest uit, dat uitmondde in een opstand van het Tunesische<br />
volk. Dit kreeg navolging in tal van andere landen in Noord-Afrika en het<br />
Midden-Oos<strong>ten</strong>. Het is te hopen dat de verspreiding van de onrus<strong>ten</strong> in<br />
deze regio niet doorzet, maar uitgeslo<strong>ten</strong> is dit geheel niet.<br />
Daarnaast is op 11 maart jl. Japan getroffen door een zware tsunami, na<br />
een forse aardbeving in het noordoos<strong>ten</strong> van het land. Het gevolg hier-<br />
van was dat een aantal kernreactoren zwaar beschadigd raakte en niet<br />
of nauwelijks onder controle te krijgen was. Japan is een economische<br />
grootmacht en daardoor hadden deze gebeur<strong>ten</strong>issen meteen gevolgen<br />
voor de stemming op de beurzen. In Japan daalde de beurs met meer<br />
dan 15%, om daarna weer deels te herstellen. Ook in de rest van de<br />
wereld reageerden beurskoersen negatief.<br />
Tenslotte bleek dit kwartaal ook dat de zuidelijke Europese landen nog<br />
lang niet hersteld zijn van de crisis. In Spanje moest Banco Base, de op<br />
twee na grootste spaarbank van Spanje, aankloppen voor staatssteun<br />
en ook Portugal lijkt het niet alleen af te kunnen en zal waarschijnlijk<br />
aankloppen bij het noodfonds van de Europese Unie.<br />
Met al deze ontwikkelingen zou je verwach<strong>ten</strong> dat de beurzen het slecht<br />
zouden doen. Dat blijkt over het gehele kwartaal genomen toch anders te<br />
zijn. Behoudens enkele moeilijke perioden zijn de beurzen in Europa en<br />
de Verenigde Sta<strong>ten</strong> redelijk blijven liggen. Er zit dit kwartaal geen plus in,<br />
maar negatief is het sentiment allerminst. Dit komt omdat de onderliggen-<br />
de macro-economische ontwikkelingen goed zijn. Daarnaast presteren<br />
de meeste bedrijven beter dan verwacht en is het algemene sentiment<br />
optimistisch. Yvo Dahmen zal deze ontwikkelingen verder uitdiepen en<br />
aangeven wat ons beleggingsbeleid is.<br />
Als u meer wilt we<strong>ten</strong> over de status van de macro-economie, dan is het<br />
artikel van professor Sijben verplichte kost. Ook het artikel van Peter van<br />
der Hof en Egbert <strong>ten</strong> <strong>Cate</strong>, waarin een analyse wordt gemaakt van 17<br />
decennia (170 jaar!) aandelenrendement raad ik u aan. U zult zien dat<br />
een langere beleggingshorizon bijna altijd positief uitpakt.<br />
Rest mij u een fijne en zonnige lente te wensen en een goed beurskwartaal.<br />
Dennis Raithel<br />
Directeur<br />
3
4<br />
Toenemende<br />
macro-economische<br />
onzekerheid<br />
DooR PRof. DR. Jacques J. siJben<br />
I<br />
n zijn halfjaarlijkse lezing voor het Congres op 1 maart heeft<br />
Bernanke aangegeven dat de combinatie van een herstel van<br />
vertrouwen bij gezinshuishoudingen en bedrijven en het accommo-<br />
derend monetaire beleid leidt tot een sneller economisch herstel in<br />
<strong>2011</strong> dan in 2010. Maar de arbeidsmarkt en de huizenmarkt blijven<br />
voorlopig zwak (werkloosheid 7,5 tot 8% eind 2012).<br />
Hij wijst ook op de onrust in Noord-Afrika en het Midden-<br />
Oos<strong>ten</strong> en de daarmee verbonden stijging van de olieprijs,<br />
maar is echter niet bevreesd dat de prijsstijging van voedsel,<br />
grondstoffen en olie de inflatie zal opstuwen. Enerzijds van-<br />
wege de nog steeds omvangrijke “output-gap” (hoge werk-<br />
loosheid) en anderzijds de geloofwaardige verankering van<br />
lage inflatieverwachtingen. Dit betekent dat hij, in tegenstel-<br />
ling tot de ECB, niet beducht is voor de tweede-ronde effec-<br />
<strong>ten</strong> die een loon-prijsspiraal op gang kunnen brengen. Het<br />
is evident dat het tijdelijke of meer duurzame karakter van<br />
de prijsstijging van olie, voedsel en grondstoffen bepalend<br />
zal zijn voor de ontwikkeling van de inflatieverwachtingen en<br />
derhalve ook voor de rentevooruitzich<strong>ten</strong>. Deze onzekerheid<br />
gaat nog gepaard met de onzekerheid omtrent het tijdstip en<br />
snelheid van het afbouwen van de ruime geld- en budget-<br />
politiek in de afgelopen jaren (exit-strategie). De monetaire<br />
beleidsmakers in de Westerse geïndustrialiseerde landen<br />
worden nu in een omgeving met een oplopende inflatie voor<br />
een groot dilemma gesteld. Dit komt in concreto neer op de<br />
vraag of, gezien de oplopende inflatie, de centrale banken<br />
snel een renteverhoging moe<strong>ten</strong> doorvoeren of dat voorlopig<br />
deze beleidswijziging moet worden uitgesteld. Inmiddels is<br />
de inflatie in Engeland en de Eurozone opgelopen tot 4%<br />
respectievelijk 2,4%. In de Verenigde Sta<strong>ten</strong> bedraagt de in-<br />
flatie 1,6% en in China 4,9%.<br />
Gezien het feit dat de Obama-regering de hoogste priori-<br />
teit geeft aan een snelle reductie van de hoge werkloos-<br />
heid (8,9%) en een meer duurzaam economisch herstel is<br />
de kans op een renteverhoging op korte termijn veel min-<br />
der groot dan in Europa, waar de ECB enkel het mandaat<br />
BEURSVISIE | MACRO-ECONOMIE<br />
heeft van prijsstabiliteit. Eenzelfde visie als de Fed geldt ook<br />
voor de <strong>Bank</strong> of England, met een korte rente van 0,5%,<br />
waar het neerwaarts groeirisico het inflatierisico (voorlopig)<br />
domineert. Naar mijn mening is de inflatie-tolerantie in de<br />
Verenigde Sta<strong>ten</strong> groter dan in Europa, zodat de Fed, afhan-<br />
kelijk van de economische ontwikkeling, pas tegen het einde<br />
van dit jaar de rente zal verhogen. Recentelijk heeft Trichet<br />
echter medegedeeld dat de oplopende inflatie hem zorgen<br />
baart en overweegt de rente in april reeds te verhogen. De<br />
ECB wil via een geloofwaardigheidssignaal aangeven dat de<br />
verankering van lage en stabiele verwachtingen nog steeds<br />
de hoogste prioriteit heeft. Als in juni het programma van de<br />
“quantitative easing-2” ($ 600 miljard) van de Fed afloopt, zal<br />
de lange rente in de Verenigde Sta<strong>ten</strong> zich gaan bewegen in<br />
de richting van 4%-4,<strong>25</strong>% en op deze wijze bijdragen aan<br />
het afremmen van de inflatie.<br />
Azië<br />
Het robuuste herstel in de opkomende mark<strong>ten</strong> in Azië zet<br />
zich voort, waarbij in China zelfs sprake is van een overver-<br />
hitte economie met een oplopende inflatie en het gevaar van<br />
een activa-bubble op de financiële mark<strong>ten</strong>. Door middel<br />
van renteverhogingen en strenge liquiditeitseisen tracht de<br />
centrale bank de excessieve kredietexpansie af te remmen.<br />
Na een groei van bijna 11% in 2010 wordt dit jaar een groei<br />
verwacht van 9,5%. De regeringsleiders hebben tijdens het<br />
recente Volkscongres aangekondigd dat in het nieuwe vijf-<br />
jarenplan de consumptieve bestedingen zullen stijgen en<br />
geleidelijk de export en de investeringen als drijvende kracht<br />
van de economische groei zullen gaan vervangen. Deze<br />
strategie van een minder exportafhankelijke groei wordt<br />
mede ingegeven door de toenemende welvaartskloof tus-<br />
sen de steden en het platteland en de daarmee verbonden<br />
sociale onrust en politieke spanningen.<br />
De Japanse economie vertoont een gematigd groeitempo<br />
van 1,6% in <strong>2011</strong> bij een actuele inflatie van slechts 0,1% en
Elk kwartaal behandelt Professor Sijben de<br />
belangrijkste macro-economische ontwikkelingen<br />
een ruime monetaire politiek. Het herstel als gevolg van de<br />
recente zware aardbeving en tsunami zal de economische<br />
groei verhogen. De opkomende mark<strong>ten</strong> in Azië en Zuid-<br />
Amerika hebben last van het ruime beleid van de Federal<br />
Reserve. Deze landen worden namelijk geconfronteerd met<br />
een sterke kapitaalimport (hoge rendemen<strong>ten</strong>) die hun valuta<br />
onder een opwaartse druk zet<strong>ten</strong> (appreciatie) en de export<br />
afzwakken.<br />
EuropA<br />
In het afgelopen jaar is door de Eurocrisis in Europa een<br />
tweespalt ontstaan: een relatief sterk herstel in de Noorde-<br />
lijke landen en een zwak herstel en zelfs een krimp in enkele<br />
kwetsbare Zuidelijke landen. In Europa wordt, in tegenstel-<br />
ling tot in de Verenigde Sta<strong>ten</strong>, voorrang gegeven aan een<br />
herstel van gezonde overheidsfinanciën op lange termijn <strong>ten</strong><br />
koste van een lagere groei op korte termijn (bezuinigingen).<br />
Recentelijk is de eurocrisis weer nieuw leven ingeblazen<br />
door een afwaardering van de kwaliteit van Spaanse staats-<br />
obligaties en een oplopende rente in Griekenland en Por-<br />
tugal. De genoemde tweespalt zal zich verscherpen, <strong>ten</strong>zij<br />
er een duurzame oplossing komt voor de eurocrisis. In dat<br />
verband hebben de regeringsleiders op 11 maart in Brussel<br />
onderhandeld over een “pact voor de euro”. Het doel betreft<br />
het tot stand komen van een nauwere coördinatie van het<br />
en economische vooruitzich<strong>ten</strong>.<br />
economisch beleid, een versterking van de concurrentie-<br />
kracht en van de begrotingsdiscipline. Ook een verscher-<br />
ping van het bestaande Groei- en Stabiliteitspact zal moe<strong>ten</strong><br />
bijdragen aan het garanderen van een duurzame euro. Het<br />
niet-bindend europact is de voorloper van de oprichting van<br />
een permanent Europees steunfonds (€ 500 miljard) in 2013,<br />
waarover tijdens de Euro-top op <strong>25</strong> maart werd beslist. In de<br />
aanloop naar de Euro-top op <strong>25</strong> maart liepen de spanningen<br />
weer hoog op. De financiële mark<strong>ten</strong> worden ongeduldig en<br />
nemen géén genoegen meer met het voortzet<strong>ten</strong> van een<br />
“bail-out politiek” en “pappen en nat houden”. Naar mijn me-<br />
ning zal de Euro als een splijtzwam blijven fungeren, <strong>ten</strong>zij<br />
drastische hervormingen worden doorgevoerd ter verster-<br />
king van de po<strong>ten</strong>tiële groeivoet en de begrotingsdiscipline<br />
in de Eurozone. Daarnaast zal in mijn perceptie naar alle<br />
waarschijnlijkheid ook een herstructurering van de schulden<br />
in de zwakke landen moe<strong>ten</strong> plaatsvinden om aan de eisen<br />
van het europact te kunnen voldoen.<br />
Het is evident dat de onrust in Noord-Afrika en het Midden-<br />
Oos<strong>ten</strong> en de gevolgen van de ramp in Japan de macro-<br />
economische onzekerheid weer hebben doen opleven.<br />
Dien<strong>ten</strong>gevolge zullen de beurskoersen in de komende<br />
kwartalen een vrij grillig verloop vertonen. Het economisch<br />
herstel zet zich weliswaar in een gematigd tempo door, maar<br />
de financiële mark<strong>ten</strong> blijven voorlopig onrustig (rente- en<br />
inflatieonzekerheid, olieprijsverloop en de eurocrisis). Het is<br />
namelijk de vraag of de beslissingen op <strong>25</strong> maart voor de<br />
financiële mark<strong>ten</strong> ook een geloofwaardige garantie zullen<br />
bieden voor een duurzame Euro, zodat een nieuwe eurocri-<br />
sis wordt voorkomen.<br />
BEURSVISIE | MACRO-ECONOMIE<br />
5
6<br />
Financiële mark<strong>ten</strong><br />
DooR MR. PeteR J. van DeR hof Rba<br />
Het jaar <strong>2011</strong> is onrustig begonnen met ingrijpende gebeur<strong>ten</strong>issen in de Arabische<br />
wereld en in Japan. Ook de problemen in de Westerse wereld zijn nog niet opgelost.<br />
Desondanks houden de aandelenmark<strong>ten</strong> zich nog vrij goed.<br />
H<br />
et nieuws in het eerste kwartaal van dit nieuwe de-<br />
cennium werd gedomineerd door ontwikkelingen<br />
in de Arabische wereld en de tsunami in Japan. De hieruit<br />
voortvloeiende onrust was een van de oorzaken voor een<br />
hogere olieprijs. De prijs voor een vat ruwe olie is dit kwar-<br />
taal 24% gestegen tot USD 118,40. Dit, in combinatie met<br />
de gestegen voedselprijzen, zorgt ervoor dat inflatie weer<br />
hoog op de agenda staat van de centrale banken. Maar<br />
dat is helaas niet hun enige punt op de agenda, want ook<br />
de overheidsschulden van diverse landen blijven een bron<br />
van zorg. Onderliggend blijft de wereldwijde economie zich<br />
echter langzaam herstellen.<br />
De centrale banken van zowel de Verenigde Sta<strong>ten</strong> als Eu-<br />
ropa hebben hun rentes dit eerste kwartaal nog niet aange-<br />
past. De ECB zal hier, uit inflatievrees, hoogst waarschijnlijk<br />
in het 2e kwartaal verandering in brengen middels een ren-<br />
teverhoging. Vooralsnog bleven de korte rentes staan op<br />
0,<strong>25</strong>% voor de Fed en 1% voor de ECB.<br />
De kapitaalmark<strong>ten</strong> hebben de inflatievrees reeds verdis-<br />
conteerd in de lange rentes. In Europa wist de 10-jaars<br />
rente op te lopen van 2,96% tot 3,35%, terwijl de VS een<br />
stijging zag van 3,29% naar 3,47%. Ondanks de onze-<br />
kerheden in de wereld, wist de US Dollar hier niet van te<br />
profiteren. Zijn functie van “veilige haven munt” werd toch<br />
overschaduwd door de onzekerheid over de economische<br />
ontwikkelingen in de VS. De Euro wist fors terrein te win-<br />
nen tot 1,42 terwijl het jaar begonnen was op een koers<br />
van 1,34. De Britse pond wist de schade te beperken <strong>ten</strong><br />
opzichte van de Euro met een lichte daling van 0,86 tot<br />
0,88. Ook de Zwitserse frank wist zich dit kwartaal niet aan<br />
BEURSVISIE | MARKTEN EN BELEID<br />
de dadendrang van de Euro te onttrekken en moest terrein<br />
prijsgeven van 1,<strong>25</strong> tot 1,29.<br />
De aandelenbeurzen hebben eveneens een beweeglijk<br />
kwartaal achter de rug. Na een positieve start van het jaar<br />
volgde een forse correctie door de genoemde gebeur<strong>ten</strong>is-<br />
sen. De laatste weken trad echter een herstel op dat de ver-<br />
liezen alweer voor een groot gedeelte heeft goedgemaakt.<br />
De MSCI World Index daalde al met al toch 1,8%. De Dow<br />
Jones index liet nog een klein plusje zien van 0,2%, maar<br />
de S&P 500 daalde met 0,7%. De grootste klappen vielen<br />
echter, zoals te verwach<strong>ten</strong>, in Japan waar de Nikkei na<br />
een aantal heftige handelsdagen uiteindelijk 12% inleverde.<br />
De Europese beurzen hebben, ondanks een volatiel ver-<br />
loop, uiteindelijk geen schade geleden met zelfs een plusje<br />
van 0,1%. Onze AEX was een witte raaf met een stijging<br />
van 3,1%. Zelfs de Emerging Markets konden zich niet aan<br />
de onrust ontrekken en leverden 4,2% in.<br />
Ondanks alle onrust lijken de laatste dagen van dit kwartaal<br />
toch hoop te geven voor de rest van het jaar.<br />
200<br />
180<br />
160<br />
140<br />
120<br />
100<br />
80<br />
60<br />
Relatieve Performance (31 maart 2006 = 100)<br />
AEX S&P 500 MSCI World<br />
40<br />
Mar-06 Mar-07 Mar-08 Mar-09 Mar-10 Mar-11<br />
Bron: Bloomberg
120<br />
110<br />
100<br />
90<br />
80<br />
70<br />
60<br />
50<br />
B<br />
Koersverloop Sparinvest Ethical Global Value (EUR)<br />
mei-08 nov-08 mei-09 nov-09 mei-10 nov-10<br />
Bron : Bloomberg<br />
innen het fonds Sparinvest Ethical Global Value<br />
wordt belegd met een wereldwijde spreiding op<br />
basis van maatschappelijk verantwoorde criteria die wor-<br />
den vastgesteld door Ethix SRI Advisors AB, een onaf-<br />
hankelijk Zweeds instituut dat in-huis een tweeledige zelf-<br />
screening methodiek heeft ontwikkeld. Fondsbeheerder<br />
Jens Rasmussen van Sparinvest belegt volgens het value<br />
principe van Benjamin Graham waarbij aandelen worden<br />
opgenomen waarvan de marktwaarde, op<br />
moment van koop, lager is dan de door<br />
hem berekende intrinsieke waarde. Daar<br />
behoud van kapitaal een belangrijk uit-<br />
gangspunt is in de beleggingsfilosofie van<br />
Sparinvest worden aandelen uitslui<strong>ten</strong>d<br />
gekocht wanneer de zogenaamde “mar-<br />
gin of safety”, het verschil tussen de dan<br />
geldende marktwaarde en de geschatte<br />
intrinsieke waarde, hoog is. De spreiding<br />
over regio’s en sectoren in het fonds (zie<br />
nevenstaande tabellen) is het resultaat van<br />
het bottom-up selectieproces. Voorbeel-<br />
den van Nederlandse bedrijven die in de<br />
portefeuille voorkomen zijn ondermeer Phi-<br />
lips en DSM.<br />
Om ervan verzekerd te zijn dat uitslui<strong>ten</strong>d<br />
maatschappelijk verantwoorde bedrijven in portefeuille<br />
worden opgenomen, wordt er voor het selecteren van<br />
Sparinvest<br />
Ethical Global Value<br />
€ 101,35<br />
DooR DRs. Jacqueline b.M. van DeR vooRt<br />
Op deze pagina wordt er altijd een beleggingsfonds besproken, ditmaal een beleggingsfonds met een duurzaam karakter. Spa-<br />
rinvest is opgericht als een beleggingsmaatschappij in 1968 in Kopenhagen, Denemarken door een groep spaarbanken. Sinds-<br />
dien heeft het zich ontwikkeld als een onafhankelijke fondsbeheerder met verscheidende aandeelhouders zoals spaarbanken,<br />
regionale handelsbanken, verzekeringsmaatschappijen, pensioenfondsen en de beleggingsmaatschappijen van Sparinvest zelf.<br />
Dit artikel licht een van de fondsen van deze beheerder, te we<strong>ten</strong> het Sparinvest Ethical Global Value, nader toe.<br />
aandelen tevens gebruik gemaakt van de screeningsme-<br />
thodiek van Ethix SRI Advisors. Deze methodiek behelst<br />
enerzijds het “norm-aspect” waarbij schending van nor-<br />
men met betrekking tot mensenrech<strong>ten</strong>, milieu, arbeids-<br />
rech<strong>ten</strong> en anticorruptie, zoals vastgelegd in het UN Global<br />
Impact, worden geëvalueerd. Daarnaast identificeert Ethix<br />
of een bedrijf betrokken is bij activitei<strong>ten</strong> op het gebied van<br />
alcohol, gokken, tabak, pornografie en wapenproductie.<br />
Voor meer informatie omtrent het fonds kunt u contact op-<br />
nemen met uw private banker of beleggingsadviseur.<br />
BEURSVISIE | COMGEST GROWTH EMERGING MARKETS<br />
7
8<br />
Wijziging Successiewet:<br />
vrijstelling schenkbelasting<br />
per <strong>2011</strong> verruimd<br />
DooR MR. a.M.c.a. beRgeR-De KliJn ffP<br />
Per 1 januari 2010 is in de gewijzigde Successiewet 1956 de mogelijkheid opgenomen om de eenmalig hoge<br />
vrijstelling schenkbelasting van EUR 24.144 aan kinderen tussen de 18 en 35 jaar met nog eens EUR 26.156 te<br />
verhogen tot EUR 50.300. Dit bedrag moet door het kind worden gebruikt voor de aanschaf van een eigen woning of<br />
een studie. Per 1 januari <strong>2011</strong> is deze regeling nog iets verder verruimd.<br />
U<br />
mag in <strong>2011</strong> aan uw kinderen en pleegkinderen EUR<br />
5.030 belastingvrij schenken. Dit bedrag geldt per kind.<br />
Tevens kunt u aan uw kinderen eenmalig een hoger bedrag<br />
vrij van schenkbelasting schenken, mits het kind of zijn partner<br />
tussen de 18 en 35 jaar is. U moet van deze eenmalige hoge<br />
schenking aangifte schenkbelasting doen, maar dit zal niet tot<br />
heffing van schenkbelasting leiden.<br />
VErhoogdE EEnmAligE VrijstElling<br />
Met ingang van 1 januari 2010 kan deze eenmalige vrijstel-<br />
ling van EUR 24.144 euro tot EUR 50.300 worden verhoogd,<br />
mits het bedrag van de schenking door het kind wordt ge-<br />
bruikt ter verwerving van een eigen woning of voor de kos<strong>ten</strong><br />
van het volgen van een dure studie (jaarlijkse kos<strong>ten</strong> mini-<br />
maal EUR 20.000, exclusief levensonderhoud).<br />
VErruiming pEr 1 jAnuAri <strong>2011</strong> En dE hiErAAn VErbon-<br />
dEn VoorwAArdEn<br />
Minister De Jager van Financiën heeft goedgekeurd dat de<br />
verhoogde eenmalige vrijstelling van EUR 50.300 vanaf 1 janu-<br />
ari <strong>2011</strong> ook kan worden gebruikt voor de kos<strong>ten</strong> van verbete-<br />
ring of onderhoud van de eigen woning, de aankoop van rech-<br />
<strong>ten</strong> van erfpacht, opstal of beklemming met betrekking tot de<br />
woning dan wel voor de aflossing van de eigen woningschuld.<br />
Hieraan zijn o.a. de volgende voorwaarden verbonden:<br />
1 De schenking is gedaan onder de opschor<strong>ten</strong>de voor-<br />
waarde dat de begunstigde de schenking binnen twee<br />
jaar besteedt aan kos<strong>ten</strong> van onderhoud of verbetering<br />
van de woning of afkoop van rech<strong>ten</strong> van erfpacht, op-<br />
stal of beklemming van die woning dan wel voor de af-<br />
BEURSVISIE | FINANCIËLE PLANNING<br />
lossing van een eigen woningschuld.<br />
2 Van de schenking is een notariële akte opgemaakt,<br />
waarin is opgenomen dat het geschonken bedrag be-<br />
stemd is voor de in punt 1 bedoelde kos<strong>ten</strong>.<br />
3 Desgevraagd kan met schriftelijke bescheiden worden<br />
aangetoond dat het bedrag van de schenking daadwer-<br />
kelijk door het kind is betaald en is aangewend voor de<br />
in punt 1 bedoelde kos<strong>ten</strong> of aflossing.<br />
4 De woning is voor de begunstigde die de schenking ont-<br />
vangt een eigen woning als bedoeld in de Wet inkom-<br />
s<strong>ten</strong>belasting 2001.<br />
Wanneer voor 1 januari 2010 al gebruik is gemaakt van de<br />
toenmalige eenmalige vrijstelling, dan kan na 1 januari <strong>2011</strong><br />
alsnog een bedrag van 26.156 euro vrij van schenkbelasting<br />
worden geschonken voor de verwerving, verbetering of on-<br />
derhoud van de eigen woning of voor de aflossing van de<br />
eigen woningschuld.<br />
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met uw pri-<br />
vate banker of beleggingsadviseur.
D<br />
e eerste “black swan” openbaarde zich afgelopen<br />
kwartaal in de vorm van de opstanden in Noordelijk<br />
Afrika en het Midden-Oos<strong>ten</strong>. De ogenschijnlijke stabiliteit bin-<br />
nen deze regio’s veranderde plots en werd ingegeven door de<br />
sterke prijsstijgingen voor brandstof en voedsel. Paradoxaal<br />
genoeg hebben deze ontwikkelingen geleid tot een extra risi-<br />
copremie voor olie, die naar verluidt 15 - 20 USD per vat zou<br />
bedragen. Omdat het streven naar vrijheid en materiële vooruit-<br />
gang een natuurlijk gegeven is voor de mens, is het aanneme-<br />
lijk dat de onzekere situatie in Islamitische landen nog enige tijd<br />
zal voortduren. Op termijn kan echter worden verwacht dat de<br />
geopolitieke risicopremie voor olie weer zal dalen. De tweede<br />
“black swan” betrof de natuurramp in Japan waar de tsunami,<br />
die ontstond na een krachtige aardbeving, niet alleen veel men-<br />
senlevens heeft gekost, maar tevens een van de kerncentrales<br />
in de prefectuur Fukushima in zeer ernstige problemen heeft ge-<br />
bracht. De gevolgen van de natuurramp zijn op dit moment nog<br />
niet goed in te schat<strong>ten</strong>. Als derde grootste economie en als<br />
belangrijke leverancier van hoogwaardige onderdelen voor de<br />
rest van de wereld, zal Japan naar verwachting een krimp on-<br />
dergaan in de eerste twee kwartalen van dit jaar. De benodigde<br />
herstelwerkzaamheden (kos<strong>ten</strong> circa USD 310 miljard) zullen<br />
vanaf het derde kwartaal economische groei met zich mee bren-<br />
gen. Landen die afhankelijk zijn van export naar Japan, zullen<br />
hinder ondervinden van de gevolgen van de natuurramp. Het<br />
afgelopen kwartaal hebben genoemde gebeur<strong>ten</strong>issen, hoe-<br />
wel niet onbelangrijk van aard, geleid tot een naar verhouding,<br />
kortstondige correctie op de aandelenbeurzen. In de komende<br />
maanden zal de problematiek binnen de Eurozone andermaal in<br />
de belangstelling komen te staan. De aanhoudende hoge rentes<br />
Beleggingsbeleid <strong>Bank</strong> <strong>ten</strong> <strong>Cate</strong> & <strong>Cie</strong><br />
Zwarte zwanen<br />
Sinds het verschijnen van de bestseller “The Black Swan: The Impact of the Highly Improbable” door Nassim Nicholas Taleb<br />
in 2007 wordt in de financiële wereld de term “black swan” gebruikt om een gebeur<strong>ten</strong>is te karakteriseren waaraan een zeer<br />
lage kans werd toebedicht dat deze zou plaatsvinden. Een aantal consensusverwachtingen, die golden aan het eind van vorig<br />
jaar, waaronder die voor de olieprijs, zijn in het licht van recente gebeur<strong>ten</strong>issen in de wereld, inmiddels bijgesteld.<br />
voor 10-jaars Grieks, Iers en Portugees staatspapier duiden er<br />
op dat beleggers rekening houden met herstructureringen van<br />
schulden. Portugal, waar de regering is gevallen omdat een<br />
vierde pakket van bezuinigingsmaatregelen niet werd geaccep-<br />
teerd door het parlement, is het volgende land dat een verzoek<br />
tot steun zal indienen. Vermoedelijk zal hierna het vizier van de<br />
“bond vigilantes” zich gaan verleggen naar Spanje.<br />
bElEggingsstrAtEgiE<br />
DooR iR. Yvo J.e. DahMen<br />
Voor het rentedragende gedeelte van de portefeuilles zijn de<br />
ontwikkelingen binnen de Eurozone aanleiding om vast te hou-<br />
den aan zowel de overweging in bedrijfsobligaties als aan de<br />
onderweging van de gemiddelde duration. Een tweede reden<br />
om de duration relatief laag te houden is dat de inflatie binnen<br />
de Eurozone (2,6% in maart) zich ruim boven het door de Euro-<br />
pese Centrale <strong>Bank</strong> gewenste niveau van 2% bevindt. Hoewel<br />
de kerninflatie, op een niveau van 1%, laag is, heeft de ECB een<br />
eerste renteverhoging van 0.<strong>25</strong>% doorgevoerd en wordt voor<br />
dit jaar nog rekening gehouden met een tot twee extra verho-<br />
gingen. Naast een onderwogen duration zijn portefeuilles tevens<br />
onderwogen in obligaties en, in het licht van een geprognosti-<br />
ceerde wereldgroei van 4-5% voor <strong>2011</strong>, overwogen in zakelijke<br />
waarden. Binnen aandelen kon het afgelopen kwartaal, door de<br />
overweging binnen de sector Energie, worden geprofiteerd van<br />
de stijging van de olieprijs. Ondanks dat de onzekerheid rondom<br />
de herstructurering van overheidsschulden binnen de Eurozone<br />
impliciet is ingebed in de koersen van financiële instellingen, is<br />
niet uit te slui<strong>ten</strong> dat deze sector volatiel zal blijven. Binnen het<br />
aandelengedeelte van portefeuilles zal daarom voorlopig worden<br />
vastgehouden aan de sterke onderweging in Financials.<br />
BEURSVISIE | BELEGGINGSBELEID<br />
9
10<br />
Beleggen in aandelen op<br />
de lange termijn blijft zinvol<br />
DooR MR. PeteR J. van DeR hof Rba en MR. egbeRt <strong>ten</strong> cate<br />
E<br />
en nieuw decennium is aangebroken, maar wat hebben<br />
de afgelopen decennia ons geleerd met betrekking tot<br />
beleggingen in aandelen?<br />
De toekomst voorspellen blijft een moeilijk vak. Maar lessen<br />
uit het verleden kunnen behulpzaam zijn om een visie te vor-<br />
men op de toekomst. Het alom bekende en door menigeen<br />
verguisde zinnetje “In het verleden behaalde resulta<strong>ten</strong> bie-<br />
den geen garantie voor de toekomst” is daarom interessant<br />
om nader te bestuderen.<br />
De geschiedenis leert ons veel over de bewegingen van be-<br />
leggingen in aandelen. In onderstaande grafiek zijn de ren-<br />
demen<strong>ten</strong> van aandelen weergegeven per periode van 10<br />
jaar. De grafiek gaat ver terug in de geschiedenis tot het jaar<br />
1830 en beslaat dus 17 decennia!<br />
20,0%<br />
18,0%<br />
16,0%<br />
14,0%<br />
12,0%<br />
10,0%<br />
8,0%<br />
6,0%<br />
4,0%<br />
2,0%<br />
0,0%<br />
-2,0%<br />
2,8%<br />
12,8%<br />
6,6%<br />
12,5%<br />
7,5%<br />
6,0% 5,5%<br />
10,9%<br />
2,2%<br />
13,3%<br />
-0,2%<br />
9,6%<br />
BEURSVISIE | BELEGGEN IN AANDELEN OP DE LANGE TERMIJN BLIJFT ZINVOL<br />
Uit de grafiek kunnen we concluderen dat op lange ter-<br />
mijn beleggen in aandelen wel degelijk een goed en stabiel<br />
rendement oplevert. Het is een grote uitzondering dat een<br />
periode van 10 jaar geen positief rendement oplevert. De<br />
afgelopen 170 jaar is dat slechts twee keer gebeurd, waar-<br />
van een keer in het afgelopen decennium en het gemiddelde<br />
negatieve rendement bedroeg dan nog slechts -0,4%<br />
Het totaal gemiddelde rendement over de periode van 1830<br />
tot heden was 8,7% per jaar, hetgeen beslist geen slecht<br />
resultaat is. Dit betekent dat een aandelenportefeuille elke<br />
10 jaar ruimschoots in waarde is verdubbeld.<br />
De grote uitdaging voor de aandelenbelegger is echter om<br />
het geduld op te kunnen brengen om deze lange termijn af te<br />
wach<strong>ten</strong>. De aandelenbelegger is vaak in theorie een lange<br />
18,2%<br />
8,3%<br />
6,6%<br />
17,6%<br />
16,6%<br />
gemiddeld jaarlijks rendement per decennium (S&P 500)<br />
-0,4%
termijn denker, maar blijkt in de praktijk toch meestal op de<br />
korte termijn te willen afrekenen. Dat is goed te begrijpen,<br />
want de weg naar dit mooie gemiddelde rendement op lange<br />
termijn blijkt een zeer hobbelige te zijn en de belegger dient<br />
daar van te voren dan ook goed we<strong>ten</strong>schap van te nemen.<br />
In de volgende grafiek zijn sinds 1880 de positieve jaarren-<br />
demen<strong>ten</strong> en de negatieve jaarrendemen<strong>ten</strong> van aandelen-<br />
beleggingen naast elkaar gezet. Van de in totaal 138 jaar<br />
zijn er 49 geweest met een negatief rendement en 89 jaren<br />
met een positief rendement. Het meest voorkomende ren-<br />
dement ligt tussen de 10 en 20%. Uit het verleden blijkt dus<br />
dat het een kans is van circa 1 op 3 (ofwel 35%) dat een be-<br />
leggingsjaar een negatief rendement geeft. En die negatieve<br />
rendemen<strong>ten</strong> liepen wel eens op tot -50%!<br />
De beweeglijkheid van aandelen, ook wel volatiliteit ge-<br />
noemd, is zeer fors te noemen. Maar tot nu toe is ook geble-<br />
ken dat de aanhoudende aandeelhouder wint.<br />
Deze forse uitslagen van de aandelenbeurzen wor-<br />
den uiteraard veroorzaakt door invloedrijke inter-<br />
nationale ontwikkelingen, waarvan met name<br />
1931<br />
2008<br />
1937<br />
1907<br />
2002<br />
1974<br />
1932<br />
1930<br />
1920<br />
1917<br />
2001<br />
1973<br />
1969<br />
1966<br />
1962<br />
1957<br />
1946<br />
1941<br />
1940<br />
1913<br />
1910<br />
1903<br />
1893<br />
1890<br />
1884<br />
1877<br />
1876<br />
1873<br />
de negatieve onthouden worden, zoals bijvoorbeeld de crisis<br />
van de jaren 30, de Tweede Wereldoorlog, de oliecrisis, de<br />
koude oorlog, de inval in Irak etc. Ook zijn er tegenwoordig<br />
zeer indrukwekkende internationale ontwikkelingen aan de<br />
gang, zoals de financiële crisis, de Arabische lente en de<br />
tsunami in Japan. Terugkijkend naar de geschiedenis geeft<br />
dat wellicht toch enig vertrouwen dat ook deze ontwikke-<br />
lingen over enkele jaren naadloos passen in de bijgaande<br />
grafieken.<br />
Beleggingen in aandelen blijken dus wel degelijk lucratief te<br />
zijn, zolang we ze de tijd gunnen en ons niet la<strong>ten</strong> afschrik-<br />
ken door tussentijdse bewegingen.<br />
2000<br />
1994<br />
1990<br />
1987<br />
1981<br />
1977<br />
1970<br />
1960<br />
1953<br />
1939<br />
1934<br />
1929<br />
1923<br />
1914<br />
1896<br />
1894<br />
1888<br />
1887<br />
1883<br />
1882<br />
1875<br />
2007<br />
2005<br />
1993<br />
1984<br />
1978<br />
1971<br />
1965<br />
1956<br />
1949<br />
1948<br />
1947<br />
1942<br />
1926<br />
1921<br />
1916<br />
1912<br />
1911<br />
1906<br />
1902<br />
1899<br />
1895<br />
1892<br />
1889<br />
1886<br />
1881<br />
1878<br />
1874<br />
1872<br />
2006<br />
2004<br />
2003<br />
1999<br />
1992<br />
1991<br />
1988<br />
1986<br />
1983<br />
1982<br />
1979<br />
1976<br />
1972<br />
1968<br />
1967<br />
1964<br />
1963<br />
1959<br />
1952<br />
1951<br />
1944<br />
1943<br />
1938<br />
1924<br />
1922<br />
1919<br />
1918<br />
1909<br />
1905<br />
1901<br />
1900<br />
1898<br />
1897<br />
1891<br />
1885<br />
1880<br />
-50% / -40% -40% / -30% -30% / -20% -20% / -10% -10% / 0% 0% / 10% 10% / 20% 20% / 30% 30% / 40% 40% / 50%<br />
Jaarrendemen<strong>ten</strong> sinds 1880 (S&P 500)<br />
2009<br />
1998<br />
1997<br />
1996<br />
1989<br />
1985<br />
1980<br />
1961<br />
1955<br />
1950<br />
1927<br />
19<strong>25</strong><br />
1915<br />
1904<br />
1995<br />
1975<br />
1958<br />
1954<br />
1945<br />
1936<br />
1935<br />
1928<br />
1908<br />
1933<br />
1879<br />
BEURSVISIE | BELEGGEN IN AANDELEN OP DE LANGE TERMIJN BLIJFT ZINVOL<br />
11
12<br />
Fondsen in het kort<br />
DooR fRanK g.W.M. van Den beRgh<br />
Koersen per 31 maart <strong>2011</strong><br />
INTEL $ 20,18<br />
Opgericht in 1968 is Intel een relatief jong bedrijf. Mede oprich-<br />
ter Gordon Moore had een duidelijke visie op de technologische<br />
ontwikkelingen en was dan ook een drijvende kracht achter de<br />
groei van de onderneming. De eerste PC van IBM, die in 1981<br />
op de markt kwam, was voorzien van een Intel processor. In-<br />
middels mag Intel zich al sinds jaar en dag de grootste produ-<br />
cent van chips noemen.<br />
De producen<strong>ten</strong> van chips zijn erg gevoelig voor ontwikkelin-<br />
gen in de economie. In de periode 2008/2009 kreeg de sec-<br />
tor dan ook te maken met een flinke vraaguitval. Inmiddels zijn<br />
de investeringen in ICT weer op het oude niveau en heeft Intel<br />
hiervan kunnen profiteren. 2010 was op veel gebieden een jaar<br />
met records. Zo realiseerde de onderneming de hoogste om-<br />
zet en winst ooit. De omzet kwam uit op USD 43,6 miljard en<br />
de winst op USD 11,7 miljard. De winst per aandeel van USD<br />
2,05 in 2010 was 166% hoger dan in 2009. Om de winst per<br />
aandeel een nieuwe impuls te geven werden 70 miljoen aande-<br />
len ingekocht voor in totaal USD 1,5 miljard. De huidige koers-<br />
winstverhouding van 10 voor het lopende jaar en 9 voor 2012 is<br />
bescheiden te noemen.<br />
De huidige economische groei zal naar ons inzicht zeker ge-<br />
paard gaan met robuuste investeringen in ICT. Intel is voortref-<br />
felijk gepositioneerd om hiervan te profiteren. Wij verwach<strong>ten</strong><br />
dan ook een verdere stijging van de winst en zijn koper van het<br />
aandeel.<br />
<strong>25</strong><br />
24<br />
23<br />
22<br />
21<br />
20<br />
19<br />
18<br />
17<br />
16<br />
15<br />
BEURSVISIE | FONDSEN Koersverloop IN HET KORT BMW (EUR)<br />
74<br />
64<br />
54<br />
44<br />
Koersverloop Intel (USD)<br />
apr-10 jun-10 aug-10 okt-10 dec-10 feb-11 apr-11<br />
Bron : Bloomberg<br />
BMW € 58,75<br />
Gestart in 1913 als bouwer van vliegtuigmotoren begint BMW in<br />
1929 met de productie van auto’s. In de afgelopen 80 jaar is een<br />
robuust en betrouwbaar imago opgebouwd en roept de naam<br />
associaties op met de bekende Duitse degelijkheid. Vandaag<br />
de dag heeft de onderneming drie merken in productie te we-<br />
<strong>ten</strong> BMW, Mini en Rolls Royce. Hiervan neemt BMW met ruim<br />
83% van de verkochte auto’s verreweg het grootste gedeelte<br />
voor haar rekening. De automobielindustrie heeft al jaren te<br />
kampen met een structurele overcapaciteit. Als gevolg hiervan<br />
is de concurrentie heftig en is er sprake van een permanente<br />
prijsdruk. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de sector tijdens<br />
de economische crisis ernstige klappen te verwerken kreeg en<br />
een gigant als General Motors alleen met steun kon overleven.<br />
Zelfs in de moeilijke jaren 2008 en 2009 wist BMW winst te<br />
maken. In 2010 was de omzet EUR 60 miljard en werd een re-<br />
cordwinst na belastingen behaald van ruim EUR 3 miljard. Voor<br />
het lopende jaar <strong>2011</strong> wordt een winst per aandeel verwacht<br />
<strong>25</strong><br />
24<br />
van circa EUR 5,75 en komt de koers-winstverhouding uit op<br />
10. 23 Over 2010 werd een winst per aandeel gerealiseerd van<br />
22<br />
EUR 21 4,50.<br />
20<br />
19<br />
BMW heeft zich in de afgelopen jaren prima we<strong>ten</strong> te handha-<br />
18 ven in een gecompliceerde sector en in moeilijke marktomstan-<br />
17<br />
digheden. 16 De vooruitzich<strong>ten</strong> voor de onderneming zijn goed<br />
15<br />
te noemen. Het innemen van een positie kan dan ook zeker<br />
worden overwogen.<br />
74<br />
64<br />
54<br />
44<br />
34<br />
24<br />
14<br />
Koersverloop Intel (USD)<br />
apr-10 jun-10 aug-10 okt-10 dec-10 feb-11 apr-11<br />
4<br />
Koersverloop BMW (EUR)<br />
Bron : Bloomberg<br />
apr-10 jun-10 aug-10 okt-10 dec-10 feb-11 apr-11<br />
Bron : Bloomberg
JOHNSON & JOHNSON € 59,<strong>25</strong><br />
Johnson & Johnson is een producent van medicijnen en produc-<br />
<strong>ten</strong> voor persoonlijke verzorging. De medicijnen voor hart en vaat-<br />
ziek<strong>ten</strong>, pijn- en infectiebestrijding en neurologische aandoeningen<br />
nemen een belangrijke plaats in. Bekende merken van de onder-<br />
neming in het kader van persoonlijke verzorging zijn Natusan voor<br />
baby’s, Listerine voor tandverzorging en Nicorette pleisters voor<br />
mensen die willen stoppen met roken.<br />
Als farmaceutisch bedrijf heeft ook Johnson & Johnson te kam-<br />
pen met verkrappende marges als gevolg van kos<strong>ten</strong>besparingen<br />
bij overheden en ziektekos<strong>ten</strong>verzekeraars. Als antwoord hierop<br />
voert de onderneming al lang een beleid van spreiding door zo-<br />
wel consumen<strong>ten</strong>produc<strong>ten</strong> als medicijnen te produceren. Door dit<br />
gemengde produc<strong>ten</strong>pakket neemt het risico af wat tot meer voor-<br />
spelbare resulta<strong>ten</strong> leidt. In tijden waarin de beurzen heftig in bewe-<br />
ging zijn dienen deze voorspelbare bedrijven vaak als vluchthaven.<br />
Sinds 2007 is de omzet, die jaarlijks uitkomt op circa USD 60 mil-<br />
jard, niet meer gestegen. De winst per aandeel in 2010 kwam uit op<br />
USD 4,78. Dit is een stijging van 8% <strong>ten</strong> opzichte van 2009. De uit-<br />
staande obligatieleningen hebben met AAA de hoogste rating, een<br />
kwaliteitsniveau wat nog maar zelden voorkomt bij bedrijfsleningen.<br />
Johnson & Johnson is een in alle opzich<strong>ten</strong> zeer solide onderne-<br />
ming met een breed produc<strong>ten</strong>pakket. Zonder nieuwe initiatieven<br />
echter zien wij de onderneming geen versnelling van de winstgroei<br />
per aandeel realiseren. Als gevolg hiervan houden wij bestaande<br />
posities aan maar zijn geen koper van de aandelen.<br />
80<br />
75<br />
70<br />
65<br />
60<br />
55<br />
50<br />
45<br />
40<br />
29<br />
27<br />
<strong>25</strong><br />
Koersverloop Johnson & Johnson (USD)<br />
apr-10 jun-10 aug-10 okt-10 dec-10 feb-11 apr-11<br />
Koersverloop Shell (EUR)<br />
Bron : Bloomberg<br />
ROYAL DUTCH SHELL € <strong>25</strong>,64<br />
Met een geschiedenis van meer dan 100 jaar behoort Royal Dut-<br />
ch Shell tot de oudste multinationals in Nederland. De activitei<strong>ten</strong><br />
van deze gigant hebben niet alleen betrekking op de opsporing,<br />
winning en distributie van olie en olieproduc<strong>ten</strong> maar ook op het<br />
gebied van chemische produc<strong>ten</strong>, gas en elektriciteit. De onderne-<br />
ming is momenteel actief in meer dan 90 landen.<br />
De afgenomen vraag naar olie en energie tijdens de economische<br />
teruggang in 2008 en de eerste helft van 2009 had een duidelijk<br />
effect op de resulta<strong>ten</strong>. Inmiddels is een krachtig economisch her-<br />
stel opgetreden dat, in combinatie met een flinke reductie van de<br />
kos<strong>ten</strong> en een verdere verbetering van de efficiency, heeft gezorgd<br />
voor een fors herstel van de winstgevendheid.<br />
In 2010 behaalde de onderneming een omzet van USD 368 miljard<br />
en een winst van ruim USD 20 miljard. Per aandeel werd in 2010<br />
USD 3,28 verdiend wat fors meer was dan de USD 2,04 van 2009.<br />
In 2009 werd meer dan USD 28 miljard geïnvesteerd, in 2010 meer<br />
dan USD 23 miljard. Deze omvangrijke jaarlijkse investeringen moe-<br />
80<br />
<strong>ten</strong> er voor zorgen dat ook in de verre toekomst de winstgevend-<br />
75<br />
heid verzekerd is. De uitstaande schulden hebben een zeer solide<br />
70<br />
Aa1 65 rating.<br />
60<br />
Voor beleggers is het huidige dividend rendement van bijna<br />
55<br />
5% heel interessant. Op basis hiervan en de positieve vooruit-<br />
50<br />
zich<strong>ten</strong> 45 voor de economie, de winstgevendheid en het inves-<br />
40<br />
teringsprogramma vinden wij Royal Dutch Shell een aantrek-<br />
kelijke belegging.<br />
29<br />
27<br />
<strong>25</strong><br />
23<br />
21<br />
19<br />
17<br />
15<br />
Koersverloop Johnson & Johnson (USD)<br />
apr-10 jun-10 aug-10 okt-10 dec-10 feb-11 apr-11<br />
Koersverloop Shell (EUR)<br />
Bron : Bloomberg<br />
apr-10 jun-10 aug-10 okt-10 dec-10 feb-11 apr-11<br />
Koersen per 31 maart<br />
Intel: USD 20,18<br />
BMW: 58,75<br />
J&J: 59,<strong>25</strong><br />
Shell: <strong>25</strong>,64<br />
Bron : Bloomberg<br />
BEURSVISIE | FONDSEN IN HET KORT<br />
13
14<br />
Global list 31 maart <strong>2011</strong><br />
Op deze pagina’s vindt u een overzicht van grote beursgenoteerde ondernemingen. Voor elk aandeel wordt een aantal voor beleggers<br />
relevante, kerncijfers gegeven. De in het rood afgedrukte fondsen maken deel uit van onze vermogensbeheerportefeuilles.<br />
Valuta Koers Rend 3 mnd Hoog 12 mnd Laag 12 mnd Div Rend WPA-10 WPA-11T KW-11T<br />
Energy<br />
BG GROUP GBp 1556,50 17,0% 1595,00 966,90 0,9% 0,99 1,39 18,01<br />
BP GBp 469,<strong>25</strong> -4,8% 658,20 296,00 1,0% -0,20 1,14 6,62<br />
CHEVRON USD 108,23 18,2% 109,65 66,83 2,7% 9,53 11,53 9,39<br />
EXXON MOBIL USD 84,63 13,0% 88,23 55,94 2,1% 6,24 7,84 10,80<br />
FUGRO EUR 62,92 2,5% 63,41 36,87 2,4% 3,47 3,86 16,29<br />
KONINKLIJKE OLIE EUR <strong>25</strong>,96 2,6% 26,74 19,73 4,8% 3,28 4,05 9,11<br />
SBM OFFSHORE EUR 20,75 20,5% 20,90 11,41 2,4% 1,44 1,87 15,78<br />
SCHLUMBERGER USD 93,81 14,9% 95,64 51,67 0,9% 3,41 3,82 24,53<br />
TOTAL EUR 43,38 5,5% 44,63 35,66 5,3% 4,73 5,26 8,24<br />
Materials<br />
AIR LIQUIDE EUR 95,76 -0,0% 99,15 73,27 2,2% 4,99 5,52 17,35<br />
AKZO EUR 49,61 9,2% 50,40 39,18 2,8% 3,23 3,79 13,10<br />
ARCELOR MITTAL EUR <strong>25</strong>,73 -3,8% 33,64 20,24 2,2% 1,93 2,90 12,62<br />
BASF EUR 61,85 4,7% 62,29 39,90 2,7% 4,96 6,01 10,30<br />
BAYER EUR 56,74 4,7% 59,17 43,10 2,5% 1,57 4,68 12,13<br />
BHP BILLITON AUD 46,88 4,2% 47,63 35,58 2,9% 2,29 4,11 11,82<br />
DSM EUR 44,03 3,0% 45,14 29,98 2,7% 3,03 3,51 12,55<br />
LAFARGE EUR 44,91 -7,3% 58,93 35,57 4,5% 2,89 3,62 12,40<br />
LINDE EUR 113,80 1,3% 115,50 80,27 1,6% 5,94 7,16 15,88<br />
RIO TINTO AUD 85,50 0,5% 89,04 58,86 1,7% 7,31 9,90 8,94<br />
Industrials<br />
Capital Goods<br />
ABB CHF 22,55 5,9% 23,46 17,87 1,12 1,48 16,53<br />
GENERAL ELECTRIC USD 20,58 10,6% 21,65 13,75 2,4% 1,06 1,34 15,34<br />
IMTECH EUR 26,52 -4,1% 28,48 19,40 2,4% 1,70 2,15 12,36<br />
SCHNEIDER ELECTRIC EUR 123,15 4,7% 123,65 73,95 1,7% 6,59 8,56 14,38<br />
SIEMENS EUR 98,15 6,5% 99,39 67,00 2,8% 4,49 7,32 13,39<br />
Commercial Services<br />
ADECCO CHF 61,50 -1,3% 67,00 45,44 1,2% 2,20 3,01 15,56<br />
MANPOWER USD 63,21 -0,1% 69,67 39,94 1,2% -3,26 2,84 22,23<br />
RANDSTAD EUR 38,86 -2,1% 43,10 27,50 3,0% 1,65 2,60 14,95<br />
TNT EUR 18,36 -5,2% 23,79 17,26 5,0% 0,93 1,45 12,68<br />
UPS USD 74,75 2,7% 77,00 56,47 2,6% 3,51 4,<strong>25</strong> 17,57<br />
Consumer Discretionary<br />
Consumer Goods<br />
LVMH EUR 112,05 -7,8% 129,05 78,26 1,8% 6,36 6,10 18,38<br />
MCDONALDS USD 76,43 2,9% 80,94 65,31 3,0% 4,64 5,05 15,14<br />
PHILIPS EUR 22,32 -4,3% 27,01 20,58 3,4% 1,54 1,84 12,12<br />
PPR EUR 110,35 -7,7% 128,30 89,37 3,0% 7,62 8,18 13,49<br />
Retail<br />
AMAZON USD 182,96 -1,1% 191,60 105,80 2,58 4,18 43,76<br />
HENNES & MAURITZ SEK 213,20 -6,0% 260,90 199,00 3,8% 11,29 10,26 20,79<br />
HOME DEPOT USD 37,47 8,1% 39,38 26,62 2,6% 2,03 2,30 16,27<br />
INDITEX EUR 58,55 4,0% 64,48 41,97 2,0% 2,78 2,99 19,60<br />
TESCO GBp 393,75 -9,1% 454,90 364,90 3,8% 0,29 0,33 11,97<br />
WAL-MART USD 52,78 -3,6% 57,90 47,77 2,4% 4,48 4,45 11,87<br />
Media<br />
ELSEVIER EUR 9,<strong>25</strong> -1,3% 10,33 8,10 4,3% 0,51 0,83 11,09<br />
VIACOM USD 53,93 16,8% 54,40 34,09 1,1% 2,65 3,45 15,61<br />
THOMSON REUTERS USD 39,32 4,3% 42,15 33,27 3,0% 1,09 2,21 17,83<br />
WOLTERS KLUWER EUR 16,66 -1,7% 17,93 14,20 4,0% 0,97 1,54 10,81<br />
Consumer Staples<br />
Food & Beverage<br />
ANHEUSER-BUSCH INBEV EUR 41,85 -2,7% 46,33 35,06 0,9% 2,53 3,79 15,72<br />
CARREFOUR EUR 32,30 -0,6% 41,28 29,83 3,3% 0,64 2,46 13,12<br />
DANONE EUR 46,37 -2,3% 48,50 39,35 2,6% 3,04 3,01 15,41<br />
DIAGEO GBp 1190,00 -0,6% 1266,00 1024,00 3,6% 0,66 0,79 15,03<br />
NESTLE CHF 53,10 -2,6% 56,90 48,92 3,0% 10,16 3,34 15,88<br />
PEPSICO USD 65,04 -0,6% 68,11 60,32 3,0% 3,97 4,47 14,54<br />
PERNOD RICARD EUR 65,87 -5,8% 72,78 58,32 2,0% 3,62 4,20 15,69<br />
UNILEVER EUR 22,10 -6,7% 24,11 20,68 3,8% 1,51 1,60 13,79<br />
Household & Personal Care<br />
COLGATE USD 80,81 1,4% 86,15 73,12 2,6% 4,45 5,06 15,97<br />
L’OREAL EUR 83,91 -1,3% 90,00 70,90 1,8% 3,82 4,38 19,14<br />
PROCTER & GAMBLE USD 62,20 -4,2% 66,95 39,37 3,1% 4,32 3,97 15,68<br />
RECKITT BENCKISER GBp 3290,00 -9,0% 3678,00 2979,00 3,9% 2,17 2,35 14,01<br />
BEURSVISIE | GLOBAL LIST
Valuta Koers Rend 3 mnd Hoog 12 mnd Laag 12 mnd Div Rend WPA-10 WPA-11T KW-11T<br />
Health Care<br />
ASTRAZENECA GBp 2895,00 -3,2% 3389,50 2750,00 6,1% 5,60 6,66 7,01<br />
ELI LILLY & CO USD 35,00 -0,1% 38,08 32,02 5,6% 4,58 4,24 8,26<br />
GLAXOSMITHKLINE GBp 1217,50 -4,1% 1324,00 1088,00 5,9% 0,32 1,14 10,66<br />
NOVARTIS CHF 50,05 -9,3% 58,35 47,61 4,4% 4,28 5,52 9,82<br />
PFIZER USD 20,55 14,2% 20,61 14,00 3,6% 1,03 2,23 9,21<br />
ROCHE CHF 133,00 -3,1% 177,80 124,40 5,0% 10,14 13,46 9,88<br />
SANOFI-AVENTIS EUR 50,16 0,9% 55,85 44,01 4,8% 4,19 6,73 7,46<br />
Financials<br />
<strong>Bank</strong>s<br />
BANK OF AMERICA USD 13,49 -5,3% 19,86 10,91 0,3% -0,37 1,26 10,71<br />
BANCO BILBAO VIZCAYA AR-<br />
GENTARIA<br />
EUR 8,62 13,4% 10,95 6,87 5,4% 1,17 1,05 8,21<br />
BANCO SANTANDER EUR 8,35 4,6% 10,88 7,11 4,3% 0,94 1,06 7,90<br />
BNP PARIBAS EUR 52,74 5,5% 59,93 40,81 2,8% 6,33 7,14 7,39<br />
CREDIT SUISSE CHF 39,43 0,5% 58,10 36,88 5,1% 3,91 4,76 8,29<br />
DEUTSCHE BANK EUR 42,18 4,1% 55,<strong>25</strong> 35,93 1,6% 3,07 5,85 7,22<br />
ERSTE GROUP BANK EUR 35,73 -0,5% 39,62 24,72 1,8% 2,33 3,31 10,78<br />
HSBC GBp 647,60 -3,1% 739,50 595,20 4,0% 0,73 0,94 11,12<br />
SOCIETE GENERALE EUR 45,81 6,3% 52,70 29,71 0,5% 4,96 6,12 7,49<br />
UBS CHF 16,80 6,8% 19,13 13,94 1,99 1,88 8,93<br />
Diversified<br />
GOLDMAN SACHS USD 159,91 -7,6% 186,41 129,50 0,9% 14,15 15,09 10,60<br />
ING EUR 9,08 20,4% 9,50 5,34 0,73 1,40 6,48<br />
JPMORGAN CHASE & CO USD 46,33 4,9% 48,36 35,16 0,9% 3,98 4,80 9,66<br />
Insurance<br />
AEGON EUR 5,48 16,8% 5,71 3,96 0,83 0,67 8,23<br />
ALLIANZ EUR 100,10 11,2% 108,85 75,82 4,1% 11,20 11,90 8,44<br />
AXA EUR 15,15 15,8% 17,60 10,88 3,6% 1,08 2,03 7,48<br />
IT<br />
Software&Services<br />
ACCENTURE USD 55,24 14,4% 56,78 36,05 1,5% 2,79 3,19 17,29<br />
ADOBE USD 34,43 9,3% 36,35 <strong>25</strong>,45 1,49 2,21 15,58<br />
GOOGLE USD 588,70 -2,2% 642,96 433,63 26,69 34,75 16,94<br />
LOGICA GBp 131,90 -3,3% 149,40 100,80 3,5% 0,10 0,13 9,92<br />
MICROSOFT USD <strong>25</strong>,66 -8,6% 31,58 22,73 2,3% 2,13 2,55 10,06<br />
ORACLE USD 34,36 9,1% 34,40 21,24 0,6% 1,22 2,18 15,77<br />
Hardware & Equipment<br />
APPLE USD 341,53 3,1% 364,90 199,<strong>25</strong> 15,41 22,95 14,88<br />
CISCO SYSTEMS USD 17,10 -16,7% 27,74 16,97 0,4% 1,36 1,60 10,72<br />
HEWLETT PACKARD USD 40,50 -7,2% 54,75 37,32 0,8% 3,78 5,24 7,73<br />
IBM USD 164,27 11,3% 167,72 116,00 1,6% 11,69 13,09 12,55<br />
INTEL USD 19,47 -8,0% 24,37 17,60 3,4% 2,06 2,05 9,51<br />
NOKIA EUR 6,10 -24,0% 11,81 5,42 6,6% 0,50 0,45 13,50<br />
Telecom Services<br />
AT&T USD 30,71 2,8% 30,97 23,78 5,5% 3,36 2,37 12,97<br />
KPN EUR 12,15 9,1% 12,17 9,83 6,0% 1,15 1,23 9,88<br />
TELEFONICA EUR 18,01 5,4% 19,69 14,67 7,2% 2,23 1,87 9,65<br />
VODAFONE GBp 178,85 5,2% 185,00 126,50 5,3% 0,16 0,17 10,71<br />
Utilities<br />
EON EUR 21,85 -5,9% 29,00 20,00 6,9% 3,07 1,93 11,34<br />
GDF-SUEZ EUR 28,28 2,5% 30,05 22,64 5,3% 2,11 2,11 13,38<br />
RWE EUR 46,40 -9,2% 68,50 41,50 7,5% 6,20 5,18 8,96<br />
Vastgoed<br />
CORIO EUR 49,99 5,0% 54,<strong>25</strong> 36,44 5,3% 4,31 3,02 16,54<br />
UNIBAIL-RODAMCO EUR 153,65 2,9% 155,95 105,19 5,2% 23,91 8,83 17,40<br />
WERELDHAVE EUR 75,76 3,5% 76,29 55,80 6,1% 4,15 5,47 13,86<br />
Div Rend dividend van het afgelopen boekjaar gedeeld door de koers<br />
KW koers - winstverhouding<br />
Hoog 12 mnd de hoogste koers in de afgelopen 12 maanden<br />
Laag 12 mnd de laagste koers in de afgelopen 12 maanden<br />
Rend 3 mnd procentuele koersontwikkeling in het afgelopen kwartaal in de Valuta van notering<br />
T taxatie<br />
BEURSVISIE | GLOBAL LIST<br />
15
Ten <strong>Cate</strong> Actueel<br />
In Ten <strong>Cate</strong> Actueel houden wij u graag op de hoogte van de<br />
ontwikkelingen in de organisatie binnen de bank.<br />
Zoals u in diverse media kunt lezen, is er veel te doen rondom<br />
de financiële dienstverleners. Wij hebben het dan niet over de<br />
hoogte van de bonussen voor bestuurders of het veranderen<br />
van zogenaamde verdienmodellen. Dat zijn aangelegenhe-<br />
den die <strong>Bank</strong> <strong>ten</strong> <strong>Cate</strong> & <strong>Cie</strong> geen par<strong>ten</strong> spelen.<br />
Wat wel een belangrijke rol speelt, is dat vanuit de toezicht-<br />
houders steeds meer geëist wordt op het gebied van vastleg-<br />
gingen. De vrijblijvendheid van het “ken je cliënt en weet wat<br />
goed voor hem of haar is” bestaat niet meer. Er wordt meer<br />
en meer documentatie verlangd. Vastleggen is het credo.<br />
Handelen op basis van wederzijds vertrouwen wordt steeds<br />
moeilijker. Rondom financiële dienstverlening is inmiddels een<br />
“circus” van handtekeningen vereist. De directie van <strong>Bank</strong> <strong>ten</strong><br />
<strong>Cate</strong> & <strong>Cie</strong> betreurt deze ontwikkeling, maar realiseert zich<br />
dat het tegenwoordig usance is en bijdraagt aan een beter<br />
bewustzijn van de wederzijdse verwachtingen.<br />
In een maatschappij waar regels en wet<strong>ten</strong> domineren, maar<br />
waarbij onze dienstverlening is gebaseerd op wederzijds ver-<br />
trouwen, is het soms zoeken naar de juiste balans tussen<br />
formaliteit en gevoel. Zo hebben wij voor de jaarlijkse evalu-<br />
atie van uw doelstellingen in relatie tot het door ons beheerde<br />
vermogen, ervoor gekozen u in een briefje het gesprek met<br />
uw private banker en de conclusies te bevestigen. Dit vinden<br />
wij een elegante oplossing om toch kenbaar te maken dat wij<br />
met u overleg hebben gehad omtrent de uitgangspun<strong>ten</strong> van<br />
het beheer en u aan de andere kant niet “lastig te vallen” met<br />
formuliertjes. Op deze wijze willen wij invulling geven een filo-<br />
sofie die tot op de dag van vandaag nog steeds geldt: al onze<br />
activitei<strong>ten</strong> zijn gebaseerd op een wederzijdse vertrouwens-<br />
relatie. Terwijl menig financieel dienstverlener claimt dat de<br />
cliënt bij hen centraal staat, staat diezelfde cliënt bij <strong>Bank</strong> <strong>ten</strong><br />
<strong>Cate</strong> & <strong>Cie</strong> voorop.