jaarverslag 2012 amsterdams fonds voor de kunst

More documents

Recommendations

Info

TOESPRAAK SYLVIA DORNSEIFFER VOOR ATANA, ARTI ET AMICITIAE, 2 OKTOBER 2012 OP EIGEN BENEN Beste mensen, ik zeg het maar gelijk. Verwacht van het Amsterdams Fonds voor de Kunst geen definitie van cultureel ondernemerschap. Wij zijn er als publiek fonds niet om ondernemerschap te definiëren maar om dat te faciliteren en te stimuleren. Ondernemerschap faciliteren is niet iets wat we nu pas gaan doen met de tijdelijke zogenoemde transitieregeling – waarvan ik begrijp dat die op uw grote belangstelling mag rekenen –, maar doen wij als fonds al ettelijke jaren door speciale tijdelijke regelingen (denk aan de buurtaccommodatieregeling of de trajectbijdrageregeling, die allebei gericht waren op het vergroten van de mogelijkheden van organisaties om subsidie-onafhankelijk te kunnen functioneren). Ondernemerschap (in grote en kleine betekenis) is aandachtspunt bij alle subsidieaanvragen die wij behandelen. Binnen de financiële ruimte en mogelijkheden die we hebben, onderzoeken we nieuwe instrumenten die de Amsterdamse kunstsector kunnen helpen om ondernemerschap te stimuleren. Het bekendste voorbeeld hiervan is natuurlijk het crowdfundingplatform voordekunst, waarover later meer. Op eigen benen, kent u die uitdrukking dames en heren? Op eigen benen, lees ik als ik deze uitdrukking google, is de titel van een proefschrift dat oplossingen biedt voor een probleem dat zich veelal voordoet als chronisch zieke jongeren de overstap van kinder- naar volwassenzorg maken. Ik ga over een uiterst serieus onderwerp natuurlijk geen grappen maken, maar na de beschuldiging dat de enige houding die onze sector kent de liggende is aan het infuus, hebben we natuurlijk geen behoefte aan weer een vergelijking met zieken, want we zijn niet ziek. De sector heeft wel behoefte aan zorg, maar dat is wat anders, dan aandacht, want die gaat vooraf aan erkenning en die is weer nodig voor draagvlak dat tenslotte maatschappelijke acceptatie biedt die weer voorwaarde is voor ondernemerschap. Dat zie je aan de grote instituten in onze stad zoals het Concertgebouworkest, het Rijks, Van Gogh, Stedelijk, Nationaal Ballet en Opera en Stadsschouwburg die door de jaren heen grote maatschappelijke waarde en dus draagvlak hebben verworven, grote subsidies ontvangen en daardoor steeds ondernemender kunnen opereren. Maar op eigen benen staan ze niet en zullen ze ook nooit staan. Kijk naar wat er is gebeurd met de Rijksacademie. Een geweldig instituut, een grote reputatie, een kapitaalkrachtige fanbase, maar op eigen benen staan lukt niet. Op eigen benen staat de schoolverlater, de afgestudeerde of, om de wereld van het meisjesboek erbij te halen (daar ben ik tenslotte op afgestudeerd), het jonge meisje dat het ouderlijk huis verlaat. Op eigen benen is niet voor niets een geliefde titel uit een meisjesboekenreeks. En net zoals de jonge vrouw uit het meisjesboek moet ondervinden dat het op eigen benen staan grillig, eenzaam en zwaar is, en dankbaar dat bestaan opgeeft wanneer de ideale echtgenoot zich aandient (u kent die mooie laatste zinnen wel: ‘En zij vlijde haar hoofdje tegen hem aan en zuchtte: Ja, Leo ik wil altijd bij je zijn’), is het dat ook voor een kunstenaar of een kunstinstelling. Subsidie – meerjarig, structureel, een werkbeurs, een stipendium – is decennialang de beschermende schouder van de kunst geweest. En net zoals zo veel vrouwen in de werkelijke wereld hebben ervaren dat die schouder ook snel weer vertrokken kan zijn en dat het daarom verstandig is om financieel onafhankelijk te zijn, zijn er de afgelopen tien jaar miljoenen gestopt in programma’s die verbinding wilden maken tussen kunst, economie en de samenleving: de Creative Challenge Calls, Cultuur – Ondernemen, innovatieprogramma’s, matchingregelingen, regelingen bij landelijke fondsen en de al eerder genoemde regelingen van het AFK. Dat heeft contacten opgeleverd, coaching, bijzondere projecten, synergie, partnerships, nieuwe verdienmodellen met veel meer aandacht voor sponsoring en private funding, kleine successen, maar toch werd de urgentie onvoldoende gevoeld. Dat bleek uit de paniek toen de omvang van de bezuinigingen bekend werd, de berusting en nu dus de consequenties. Want zelfs met een subsidie van stad of landelijke overheid zijn die groot. Shift happens (met dank aan Adjiedj Bakas). De urgentie om ondernemend te opereren is alleen maar groter geworden, in het bijzonder voor die instellingen die het uitsluitend met een relatief kleine subsidie van de stad moeten redden. Ook voor die instellingen is er geen activiteitensubsidie meer vanuit het AFK en het evenementenbudget van de gemeente (geen stapeling van gemeentelijke gelden is het credo), en meerjarige subsidies van de stadsdelen zijn een uitzondering. Ook moeten we maar afwachten of de grote gesubsidieerde instellingen zich verantwoordelijk gaan voelen voor de kleinere in onze stad. Alle instellingen zullen azen op funding van voor de hand liggende private fondsen, banken en bedrijfsleven. De spoeling zal dunner worden en de sponsors hebben het voor het uitkiezen; grote sponsorbedragen gaan nu eenmaal daarheen waar de grote publieksstromen naartoe gaan en waarvoor de meeste waardering en draagvlak is. Ik ben benieuwd of de shift gaat lukken met een nieuw gemeentelijk aanspreekpunt ondernemerschap, een taskforce, een nieuw landelijk programma cultureel ondernemen, een bijzonder hoogleraarschap mecenaat aan de UvA, een mogelijk Amsterdams gemeenschapsfonds voor culturele doelen, een geefwet. Allemaal nieuwe tools waar de sector gebruik van kan maken, maar de crux van het nieuwe ondernemen zal beginnen met een unique selling point van kunstenaar of organisatie, met de waarde van een goed idee. Tegelijkertijd is er een nieuwe generatie makers opgegroeid, een mooie cultureel diverse mix creatieven, die zonder subsidie of met een gezonde mix van projectsubsidie, sponsoring en andere vormen van financiering hun kunst maken (wij zien ze op het AFK op onze spreekuren, in de wijken, gescout 84 AFK JAARVERSLAG
door onze cultuurverkenners, en op voordekunst). Het zijn ook heel vaak ondernemers die onconventionele oplossingen voor conventionele problemen bedenken. Ondernemers die nieuwe wegen inslaan: cultureel ondernemerschap geïnspireerd door een thema/idee, de buurt, de stad, de regio, het buitenland met de bedoeling voor iedereen winst te creeren. Creatieven die een dienst of product leveren waarmee mens en kunst worden gediend, een merit good, sociaal en duurzaam. Financiële doelstellingen staan daarbij in dienst van die missie, want zonder een financieel gezond bedrijf kan het doel immers niet gerealiseerd worden. Makers die naar hun idee kijken als ondernemer: wie heeft er belang bij mijn project en zou eraan willen meebetalen. Het komt dan aan op hun vermogen om zo’n idee verder te verspreiden (marketing, pr), over de wijze waarop wordt samengewerkt (een ander kan waarde en expertise toevoegen die je zelf niet in huis hebt) en om de juiste mensen op de goede plek. Willemijn Verloop lanceerde in de Volkskrant van vrijdag jl. haar idee voor een beter Nederland, namelijk door ondernemers te steunen die ondernemen om de wereld te verbeteren. Het is misschien vloeken in de kerk, maar zie cultureel ondernemen ook als social enterprise. De rol van kunst is immers om mensen te helpen de wereld anders voor te stellen dan hij is. Daarom gelden de door Verloop genoemde barrières die social enterprise bemoeilijken in meerdere maar ook in mindere mate in de culturele sector. • De grootste barrière waarmee de sector worstelt, is de eerste en eigenlijk de ergste, namelijk: Onbekend maakt onbemind. Ondernemers met een sociaal/culturele missie worden in Nederland vaak niet serieus genomen omdat we denken dat een ondernemer alleen maar uit is op financiële winst. Daarom verdient culturele vorming in de volle breedte meer aandacht en waardering, om te beginnen in het funderend onderwijs. Als dat niet serieus gaat gebeuren zijn de gevolgen desastreus, de belangstelling en behoefte voor kunst verdwijnen evenals het toch al smalle draagvlak voor financiële steun. Door de culturele sector te verbinden met andere sectoren zoals welzijn, zorg en onderwijs, en door het belang van creativiteit voor een innovatieve kenniseconomie te zien, kan onbekend voor een veel grotere groep bemind worden. • Het moeilijke businessmodel. Het ontwikkelen van modellen met zowel een sociaal of culturele doelstelling als financiële doelstelling is niet eenvoudig. Winst maken is een kwestie van jaren, het kost veel tijd en doorzettingsvermogen. • Gebrek aan zakelijk talent; er is vaak een overdosis aan creativiteit en een gebrek aan ondernemerservaring. In Nederland is geen social business opleiding. • Onvoldoende geduldig groeikapitaal. Bij banken hoef je tegenwoordig niet meer om een lening te vragen, maar ook private investeerders zijn niet happig op cultureel ondernemen. Zij moeten geprikkeld worden om dit type investeringen anders te benaderen, op lange termijn te denken en zich niet alleen te richten op financiële maar ook op sociale winst. • Overheidsbeleid en wetgeving. De overheid zou actief partijen die bijdragen aan sociale innovatie aan elkaar kunnen verbinden, de toegang tot kapitaal kunnen vergemakkelijken door particuliere investeringen te stimuleren zoals de Geefwet de komende vier jaar doet. Ook interessant is om nieuwe juridische entiteiten te creëren, iets tussen bv en stichting in die de sociale/culturele basis van de onderneming beschermt, maar waardoor toch mogelijk wordt dat de overheden en fondsen in ondernemingen investeren die op den duur winst maken (alternatieven voor tekortfinancieringen). In dat licht zou een verdere verlaging van de BTW op merit good producten te verdedigen zijn. Net zoals een hoog tarief voor ongezonde en oneerlijke producten, en voor gezond en eerlijk/ fairtrade een laag tarief. Of geen belasting heffing op prijzen, of meer belastingcoulance voor kunstenaars die individuele bijdragen ontvangen. Er is op dit gebied veel in beweging en naar mijn idee nog veel in beweging te zetten. Ook het AFK verandert en wil bijdragen aan die dynamiek. In het besef voortdurend achter de troepen aan te lopen, want in het werkveld gebeurt het, komen de ideeen, ontstaan de plannen die de shift waarmee we te maken hebben ondersteunen. We stellen daarom ook de reacties en de ideeën die onder de makers leven op prijs. Om deze DIY-mentaliteit van de stad te stimuleren, om de diversiteit en kleinschaligheid van de kunstbeoefening die zo specifiek is voor Amsterdam te bewaren en om Amsterdammers actief bij kunst en cultuur te betrekken gaat het AFK het volgende doen. Er is dit najaar in totaal € 300.000 beschikbaar om bij te dragen aan de transitie van organisaties die zich steviger willen verankeren en positioneren in de beleidsperiode 2013-2016 door onder meer het aangaan van samenwerkingsverbanden en het aanboren van nieuwe financieringsbronnen. We werken voor de periode daarna aan de Amsterdamse Cultuurlening waardoor ondernemers in de culturele sector tegen een laag rentetarief kunnen lenen en begeleiding op maat daarbij kunnen krijgen. Voordekunst, dat inmiddels Nederlands populairste crowdfundingplatform is en waarvan het AFK founding father is, bereikte in juli de grens van 1 miljoen aan totale investeringen. Gesteund door de Geefwet gaan wij de crowdkoorts in Amsterdam verder aanwakkeren onder vooral Amsterdammers met een iets ruimere beurs, om culturele producten op deze persoonlijke en concrete manier te financieren. Voordekunst is ondernemender dan ooit en wordt inmiddels door vier partners in de lucht gehouden, en doordat het succesvol is en massa creëert is na bijna twee jaar een verdienmodel werkzaam. Als we erin slagen om grootverdieners te betrekken bij voordekunst kunnen ook omvangrijke projecten op de site meer kansen krijgen. In de beleidsperiode 2013-2016 hebben we op jaarbasis 8 miljoen beschikbaar voor het maken 85 BIJLAGE
Page 1 and 2:
amsterdams fonds voor de kunst jaar
Page 3 and 4:
INHOUDS- OPGAVE 05 07 09 15 21 25 2
Page 5 and 6:
INLEIDING Het jaar 2012 was met rec
Page 7 and 8:
BESTUURS- VERSLAG ‘Het Amsterdams
Page 9 and 10:
BASIS- REGELING Binnen de Basisrege
Page 11 and 12:
mogelijk een aanvraag in te dienen
Page 13 and 14:
Uitgelicht: Summer Dance Forever 20
Page 15 and 16:
PLUS- REGELING De Plusregeling had
Page 17 and 18:
een landschap dat kinderen uitnodig
Page 19 and 20:
SPREEKUUR PLUSREGELING SPREEKUUR PL
Page 21 and 22:
OVERIGE REGELINGEN EN BUDGETTEN 21
Page 23 and 24:
TRANSITIEREGELING TRANSITIEREGELING
Page 25 and 26:
AMSTERDAM- PRIJS De Amsterdamprijs
Page 27 and 28:
SPECIALE PROJECTEN Onder de noemer
Page 29 and 30:
European Souvenirs, een film van en
Page 31 and 32:
VOOR- LICHTING EN CULTUUR- VERKENNE
Page 33 and 34: met onder andere een concert en kun
Page 35 and 36: ORGANISATIE EN BELEID BELEIDSPLAN 2
Page 37 and 38: Naar analogie van de samenwerking m
Page 39 and 40: FINANCIËN SUBSIDIES Op basis van d
Page 41 and 42: activiteitenbudget over de beleidsp
Page 43 and 44: VOORUITBLIK 43 VOORUITBLIK
Page 45 and 46: FORMATIE EN OVERZICHT ADVISEURS 45
Page 47 and 48: CULTUURVERKENNERS Dasha van Amsterd
Page 49 and 50: JAAR- REKENING 2012 49 JAARREKENING
Page 51 and 52: STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2012
Page 53 and 54: TOELICHTING OP DE JAARREKENING ALGE
Page 55 and 56: 3.2 OVERIGE VORDERINGEN Terug te vo
Page 57 and 58: van de gemeente Amsterdam geen bijd
Page 59 and 60: De openstaande verplichtingen op bi
Page 61 and 62: Een overzicht van de in 2012 verlee
Page 63 and 64: CONTROLE- VERKLARING 63 CONTROLEVER
Page 65 and 66: OVERZICHT TOEGEKENDE PROJECTEN 65 O
Page 67 and 68: O la la Martineau Anton Martineau 7
Page 69 and 70: The Shapeshifter Anthony Fiumara 4.
Page 71 and 72: Colombina De Gemeenschap 15.000 Dal
Page 73 and 74: Maskers Roderick Hietbrink 3.000 Il
Page 75 and 76: Kunstproject Tempat Senang Stichtin
Page 77 and 78: Een audioreis rond de wereld! 77 1s
Page 79 and 80: Productie TG Memo 'Een kus van de w
Page 81 and 82: Gardens of Fes Heidi Vogels 15.000
Page 83: BIJLAGE 83 BIJLAGE
Page 87 and 88: Leonard van Munster, LN Saint, Mikt
Page 89 and 90: COLOFON Het jaarverslag 2012 is een
Page 92: Het Amsterdams Fonds voor de Kunst
show all

jaarverslag 2012 amsterdams fonds voor de kunst

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?