downloaden - Burger en Nieuwe Weeshuis Arnhem

Beleidsplan
Burger en Nieuwe Weeshuis
Arnhem
Jeugd- en jongerenhulp
2008

I N L E I D I N G
De werkwijze van de stichting is in belangrijke mate veranderd. Dit heeft
geleid tot heroverweging van het gevoerde beleid. Het bestuur kiest nadruk-
kelijk voor het vastleggen van beleid voor de middellange termijn van 10 jaar.
Dit beleidsplan geldt als een leidraad bij de besluitvorming. Bovendien kan dan
regelmatig achteraf getoetst worden of de uitvoering past binnen de grenzen
van ons beleid. Een ander belangrijk aspect is de openheid die de stichting
wil nastreven. Ons beleidspan biedt de mogelijkheid tot maatschappelijke
verantwoording.

H I S T O R I S C H E C O N T E X T
De primaire doelstelling van het Weeshuis is eeuwenlang als volgt
geformuleerd. Het organiseren van huisvesting, verzorging, opvoeding en
opleiding van kinderen, waarvan een of beide ouders waren overleden.
Voor wezen en halfwezen bood de stichting een ‘huis’ met gekwalificeerd
personeel. In 1956 besloot het bestuur om het laatste nog in gebruik zijnde
weeshuis aan het Roermondsplein in Arnhem te sluiten.
Het dienstverband van de laatste rentmeester/secretaris/thessaurier eindigde
in 1968. Het bestuur nam zelf de beleidsbepaling en uitvoering ter hand.
Alleen het beheer van de landelijke eigendommen besteedde zij uit.
De invoering van de Algemene Weduwen en Wezenwet in de jaren ’50 had
belangrijke sociale veranderingen in de samenleving tot gevolg.
Zo ook de visie om kinderen zonder ouders bij voorkeur extramuraal
(in pleeggezinnen) op te voeden. Deze nieuwe wetten en de Algemene
Bijstandswet resulteerden in een nieuw beleid. Het bestuur besloot zich te
richten op het verstrekken van alleen aanvullende financiële hulp.
De stichting hanteerde daarbij twee motto’s als uitgangspunt.
‘Het Weeshuis doet haar goede werken in stilte’.
‘Het Weeshuis blijft op de kleintjes letten’.
Bij de uitvoering van het beleid hield het Weeshuis in het verleden rekening
met de ideeën van de Gemeente Arnhem. Immers, de bestuursleden werden
door de Raad benoemd. Een lid uit de Raad, vaak de wethouder Jeugdzaken,
had zitting in het bestuur. De Raad stelde het reglement met statuten en
doelstellingen vast, evenals de wijzigingen hierop. Bovendien had zij als taak de
jaarrekening goed te keuren. In 00 eindigde de formele band met de
Introdans Education
Fotografie: Hans Gerritsen
Project Introdans
voor de Jeugd
Dansprojecten voor
kinderen op scholen
in achterstandswijken
en vluchtelingencentra in
Gelderland en Overijssel.
In de Gemeente Arnhem
nemen 2600 kinderen
vanaf 4 jaar deel aan dit
project. Het Weeshuis
verstrekt een bijdrage van
7000,- voor het maken
van 250 kostuums, die
meerdere jaren meegaan.
Doel: kinderen in contact
brengen met de
danscultuur.

Project
Ome Joops Tour
Het Weeshuis levert
een bijdrage van
6800,- in de
organisatiekosten voor
een wielerronde door
Nederland.
Ruim 180 jongeren uit
Arnhem, die nauwelijks
mogelijkheden hebben
om op vakantie te
gaan, nemen deel.
Doel: het bevorderen
van de saamhorigheid
tussen jongeren
onderling en het
ontwikkelen van een
goede teamgeest.
Gemeente Arnhem. Begin jaren ’80 werd in goed onderling overleg al besloten
om de stichting meer verantwoordelijkheden te geven. Het bestuur besloot
om niet langer een afwachtende houding aan te nemen.
Een actieve benadering
Het Weeshuis initieerde een actieve benadering van organisaties die zorgden
voor de opvang van kinderen in achterstandssituaties. Zij bood steeds meer
financiële en inhoudelijke ondersteuning aan onder andere kinderdagverblijven
en eenoudergezinnen. In 198 vierde de stichting haar 400-jarig bestaan.
Ook dat bleek een goede aanleiding om het doel van het Weeshuis
nadrukkelijk in de publiciteit te brengen.
Het Weeshuis besloot samen te werken met de Stichting Sint Nicolai
Broederschap en de Dullertsstichting.
De gezamenlijke activiteiten betroffen de individuele financiële hulp aan
mensen in achterstandssituaties, waaronder dak- en thuislozen.
Gezamenlijk werd een breed plan opgesteld voor jongeren en volwassenen,
vooral ook voor dak- en thuislozen. Bij de uitvoering ontstond al snel een
hechte samenwerking.
Dat leidde er toe dat in 1999 ook de beleidsvoorbereiding door het
gezamenlijke bureau werd gedaan. De rentmeester ging het beheer voeren
over de landelijke en stedelijke eigendommen.
Ome Joops Tour
4

Doelstelling Weeshuis
De doelstellingen van het Weeshuis zijn nu als volgt geformuleerd:
1 Het doel is het bevorderen van de materiële en/of geestelijke verzorging
van zowel de jeugd in algemene zin als van jongerenorganisaties.
De leeftijdsgrens is 5 jaar.
2 De stichting wil haar doel bereiken door het verstrekken van materiële
en immateriële steun aan hulpbehoevende individuen, gezinnen en andere
samenlevingsvormen. Bovendien ook aan organisaties op het gebied van
jeugd- en jongerenzorg.
3 Het werkgebied van de stichting omvat hoofdzakelijk de Gemeente
Arnhem.
4 De stichting beoogt geen winst te maken en is werkzaam ten algemene
nutte.
Ome Joops Tour
5

P O S I T I O N E R I N G VA N H E T W E E S H U I S
Trends
In de afgelopen jaren is in de Arnhemse samenleving een aantal duidelijke
trends waar te nemen die een relatie hebben met de doelstelling van het
Weeshuis. De hoeveelheid aanvragen blijft toenemen, ook doen particulieren
steeds vaker een beroep op het Weeshuis. Daarnaast wordt de aard van de
aanvragen steeds complexer. Veelal is er bij aanvragers sprake van een
meervoudige problematiek zoals financiële problemen, psychische problemen
en drugs.
De Gemeente Arnhem kent een relatief laag inkomensniveau. Ook bestaat de
huisvesting in Arnhem uit bovengemiddeld veel sociale huurwoningen.
Positionering
1 In 158 is het Weeshuis opgericht voor de wezen en halfwezen in de
Gemeente Arnhem. Dit blijft te allen tijde uitgangspunt van beleid.
2 Het Weeshuis kiest er voor zichtbaar te zijn in de Arnhemse samenleving.
Door die zichtbaarheid bij welzijnsinstellingen, bij jeugdorganisaties, maar
ook bij onderwijsinstellingen is het Weeshuis in staat haar doelstellingen
goed in te vullen.
3 Het Weeshuis streeft ernaar om minderjarigen en jongvolwassenen tot
5 jaar een goede basis te geven voor hun verdere leven. Ondersteuning
vindt plaats bij:
- voorziening in de eerste levensbehoeften, zoals kleding, voedsel en
onderdak.
- bevordering van de kwaliteit van het leven van mensen die op welke wijze
dan ook in een achterstandssituatie verkeren.
Introdans Education
Fotografie: Hans Gerritsen

Project Oostpool
‘Trailerproject’
De voorstelling ‘Dit is
Spanje’ voor een periode
van 6 weken. Totaal komen
3600 leerlingen tussen
15 en 18 jaar naar
60 voorstellingen, waarvan
10 in Arnhem.
Project Educatie
De Kaap
Naast een voorstelling is
er een spelworkshop en
een kijkje achter de
schermen met voor- en
nabespreking.
Oostpool: ‘Dit is Spanje’
Fotografie: Antoinette Mooy
Het Weeshuis geeft zowel steun aan individuen als aan projecten.
Voorwaarde voor het verlenen van zorg is dat er geen voorliggende
voorziening beschikbaar is.
In de visie van het Weeshuis wordt het bevorderen van de kwaliteit van het
leven ruim geïnterpreteerd. Daar valt onder het vergroten van kennis en
sociale vaardigheden tot extra hulpmiddelen ter bevordering van de mobiliteit
en zelfstandigheid van mensen met een verstandelijke of lichamelijke
beperking.
4 Het Weeshuis toetst haar beleid aan dat van de Gemeente, Provincie en
het Rijk. Bijvoorbeeld aan de huidige nota Integraal Jeugdbeleid van de
Gemeente Arnhem. Deze toetsing is niet uitsluitend gericht op het volgen
van gemeentelijk beleid.
Het Weeshuis wil nadrukkelijk stilstaan bij eventueel ontbrekend
overheidsbeleid. Daar wordt dan extra aandacht aan gegeven.
5 Het Weeshuis heeft nadrukkelijk gekozen voor een aantal projecten
zoals bijvoorbeeld:
- Hulp aan dak- en thuislozen.
- Het financieren van een educatief medewerker van een museum
(een aantal jaren). Doel: meer jeugdbezoeken.
Het Weeshuis hanteert de regel dat geen bijdragen worden verleend in
structurele exploitatietekorten.
6 Anticiperen op veranderingen binnen de maatschappij is belangrijk.
Ook een actieve participatie als het om projecten in een opstartfase gaat.
Of wanneer projecten het gevaar lopen een vroege dood te sterven.
Uitgangspunt is dat de overheid of een andere organisatie op termijn de
financiering van een dergelijk project moet overnemen.
8

Oostpool: ‘Dit is Spanje’
Fotografie: Antoinette Mooy
9

Project Leuke Linde
Jaarlijks komen ongeveer
40.000 kinderen naar
speelplaats ‘Leuke Linde’
in Klarendal.
Het Weeshuis levert een
bijdrage van 50% van de
kosten voor de inrichting
van een aparte peuter/
kleuterspeelhoek.
A L G E M E E N E N S O C I A A L B E L E I D
Algemeen Beleid
In 1999 zijn de Nicolai Broederschap, de Dullertsstichting en het Weeshuis
nauwer gaan samenwerken met als doel verder te professionaliseren.
Zij werken met een gezamenlijke rentmeester. Zowel de verwerking van de
aanvragen als de zorg voor het landelijk en stedelijk bezit is hierdoor op een
hoger niveau gekomen. Ook de zichtbaarheid van de oude Arnhemse
instellingen is vergroot. De professionalisering van het werkapparaat biedt
voordelen voor het bestuur. Zij kan zo een steeds betere afweging maken in
haar besluitvorming. Deze positieve synergetische effecten zijn voor het
Weeshuis reden om deze samenwerking graag voort te zetten.
Het Weeshuis stelt grenzen aan het verstrekken van middelen.
Als het aangevraagde bedrag hoger is dan de beschikbare financiële middelen,
dan worden er keuzes gemaakt.
Toetsingscriteria middelenverstrekking
- Individueel boven collectief.
Bijvoorbeeld de nood van een individu in een achterstandsituatie
versus onze bijdrage aan jeugdtoneel in Arnhem.
- Levensbehoefte boven ontwikkeling.
Bijvoorbeeld babykameruitzet versus computer voor school.
10

Sociaal Beleid
In Arnhem vindt jaarlijks een aantal evenementen plaats die passen binnen de
doelstellingen van onze stichting. Eén van de bekendste is de Ome Joop Toer.
Het Weeshuis sponsort dit bijzonder waardevolle initiatief. Zo kunnen ieder
jaar ongeveer 180 Arnhemse kinderen van een prachtige zomervakantie
genieten.
Het Weeshuis kiest voor het langdurig ondersteunen van een aantal
plaatselijke initiatieven op het gebied van jeugd of jeugdzorg.
Behalve financiële ondersteuning van individuen voor bijvoorbeeld
schuldsanering, huisinrichting, boekengeld, computers, fietsen en schoolreisjes,
is het Weeshuis ook verantwoordelijk voor de financiering van stedelijk
onroerend goed. Zij heeft huisvesting in eigendom ten behoeve van de
jeugdzorg.
Uitgangspunt
Heeft een organisatie op het gebied van jeugdzorg in Arnhem een
huisvestingsvraag? Als geen andere partij hen kan helpen, dan probeert
het Weeshuis voor een passende voorziening te zorgen.
11

1
Introdans Education
Fotografie VVB

F I N A N C I E E L B E L E I D
Beleggingen
Enkele bestuursleden vormen de beleggingscommissie van de stichting.
Deze commissie overlegt, in aanwezigheid van de rentmeester, periodiek met
de beleggingsadviseur van de bank. De bank verzorgt voor dit overleg
rapportages over de beleggingsportefeuille en doet voorstellen voor mutaties
in de portefeuille. Op basis van deze informatie en de eigen overwegingen
besluit de commissie over de eventuele mutaties in de portefeuille.
De rentmeester heeft hierbij een adviserende rol.
Defensieve portefeuille
Het Weeshuis heeft gekozen voor een matig defensief portefeuillemodel.
Dit model sluit goed aan bij de doelstellingen die de stichting voor het
vermogen heeft:
1 Het behalen van voldoende rendement om uitkeringen aan de gedefinieerde
doelgroepen te kunnen doen.
2 Continuïteit van de stichting.
De keuze voor een matig defensief portefeuillemodel houdt doorgaans een
lager rendement in dan die voor een offensieve portefeuille. Maar het risico op
koersdalingen is beduidend lager. Het gekozen model doet dan ook recht aan
de beide doelstellingen: een redelijk rendement bij een beheersbaar risico.
1

Museum voor Moderne
Kunst
Het Weeshuis heeft voor
een periode van 5 jaar
een groot deel in de
kosten voor een educatief
medewerker bijgedragen.
Daaronder valt het school-/
jeugdbezoek aan het
museum. Niet alleen de
belangstelling, maar ook
het aantal bezoeken is
aanzienlijk toegenomen.
Aandelen en obligaties
Regelmatig zijn er discussies over de ethische aspecten van beleggingen.
Over zowel direct in aandelen en obligaties van bedrijven als indirect via
beleggingsfondsen. Denk aan discussies over ‘durfkapitalisten’ en kinderarbeid
in vooral Zuidoost Azië. Het is erg moeilijk om over deze kwesties een
oordeel uit te spreken. Rechtstreeks in deze landen beleggen kan moreel
verwerpelijk zijn, maar door het ontwikkelen van de industrie is juist een
verbetering van de positie van bepaalde groepen in die samenleving mogelijk.
Bovendien is het moeilijk te beoordelen welke westerse bedrijven op welke
wijze actief zijn in deze landen. De jaarverslagen ‘spreken’ allemaal van moreel
verantwoord ondernemen. De werkelijkheid is veelal weerbarstiger.
Landelijk bezit
Het Weeshuis en het landelijk bezit zijn op historische gronden onlosmakelijk
met elkaar verbonden. Deze verbinding is meermalen in- en expliciet
uitgesproken. Het landelijk bezit past bovendien uitstekend in de
beleggingsfilosofie van de stichting: verantwoord vermogensbeheer en
spreiding van beleggingsrisico’s. Het uitgangspunt van het Weeshuis is om
minimaal 400 hectare aan landelijk bezit aan te houden.
Stedelijk onroerend goed
Aan- en verkoop van het stedelijk onroerend is in het verleden goed
afgestemd op de hulpvraag van maatschappelijke instellingen. Nu andere
professionele partijen zoals woningbouwcorporaties deze taak willen
overnemen, is het zinvol deze beleggingen te heroverwegen.
De taakverdeling is dan als volgt in te vullen. De corporaties bezitten en
beheren het onroerend goed. De maatschappelijke instellingen betalen een
huur onder de marktprijs. Het Weeshuis kan aanvullende hulp verlenen,
bijvoorbeeld de financiering van de inrichting of het verzorgen van andere
faciliteiten.
14

De maatschappelijke instelling concentreert zich op haar kerntaak: het
verlenen van hulp en zorg aan haar doelgroep.
15
Oostpool: ‘Het eigen bloed
Fotografie: Antoinette Mooy

Financiële reser ves
Statutair is vastgelegd dat het Weeshuis de jaarlijkse opbrengsten van haar
vermogen besteedt aan Arnhemse jeugd in achterstandssituaties.
Door de aanzienlijke vermogensgroei gedurende een reeks van jaren is het te
besteden bedrag behoorlijk toegenomen. De praktijk wijst uit dat het de
stichting niet altijd lukt om alle inkomsten te besteden. Soms door
onverwachte voorliggende subsidiemogelijkheden van de overheid, of
bijdragen van andere stichtingen.
Overwegingen bestuur
Het vermogen groeit. In de wereld is zoveel (acute) nood. We houden ons
bezig met de vraag of we ook buiten Arnhem ondersteuning aan individuen en
projecten moeten bieden. Of zelfs buiten de landsgrenzen.
Daarbij geldt als uitgangspunt:
- Het in Arnhem opgerichte Weeshuis is bedoeld voor leniging van noden
van de doelgroep in deze stad. Dus Arnhemse projecten hebben voorrang.
- Het bestuur gaat de mogelijkheden onderzoeken voor een opvang van
alleenstaande jonge moeders in de regio Arnhem. Deze opvang zal een
professionele begeleiding moeten geven gedurende de zwangerschap en de
bevalling. Ook bij het vinden van passende huisvesting.
- Na tal van mogelijkheden te hebben overwogen, lijkt het toch zinvol om de
vleugels van het Weeshuis wat verder uit te slaan.
16

Het bestuur wil naast de reguliere beleggingen ook op bescheiden schaal
participeren in fondsen die zich richten op ondersteuning van kansarme
groeperingen (Microkredieten).
In dat kader overweegt het bestuur om, indien binnen de doelstelling in enig
jaar onvoldoende bedragen kunnen worden besteed, tot een beperkt bedrag
donaties te verstrekken aan doelen buiten Arnhem, de regio of zelfs buiten de
landsgrenzen. Bijvoorbeeld voor opvanghuizen voor wezen in kansarme
gebieden.
1
Ome Joops Tour

C O M M U N I C AT I E B E L E I D
Het bestuur van het Weeshuis streeft naar grotere bekendheid.
Hoe maken we onze activiteiten het best bekend in de stad? En hoe bereiken
we de hulpbehoevenden optimaal? Naast grote initiatieven zoals de actie ‘Zout
in de pap’ en het lanceren van een nieuwe website, gaan wij ons de komende
jaren actiever profileren.
Wij zetten onder andere de volgende communicatiemiddelen in:
- Mailings naar werkers of professionals die betrokken zijn bij de zorg
voor jongeren met problemen.
- Versturen van persberichten, bijvoorbeeld bij het verschijnen van ons
jaarverslag.
- Publiciteit genereren bij belangrijke evenementen.
- Het (mede) organiseren van symposia.
Leerlingen van ‘Het Mozaïek Arnhem’ aan het werk op een digitaal schoolbord. Fotografie: Pieter Gorter
19
Vakantiekampen
Diverse organisaties die
vakantiekampen
organiseren, ontvangen per
kind een financiële
ondersteuning van het
Weeshuis.
RIBW heeft een locatie voor
een kleine groep jongeren
met een psychische
beperking. Zij organiseert
een vakantie voor deze
jongeren. Het Weeshuis
neemt het grootste deel van
de kosten voor haar
rekening.

V O O R B E E L D E N
Ondersteuning jonge vrouw met kind
Gescheiden mbo-studente van 22 jaar leeft onder het bijstandsniveau. Ze woont
met haar kindje van twee jaar in een ongemeubileerde woning. Daarvoor heeft zij
enige tijd met het peutertje in een auto gebivakkeerd. Na de scheiding is ze door
haar familie verstoten.
Het Weeshuis ondersteunt haar met een bijdrage in de kosten van levensonderhoud
tijdens het laatste jaar van haar studie. Bovendien ontvangt ze een eenmalige
bijdrage voor de inrichting van haar woning. Daarvoor koopt ze een kinderbed
met beddengoed, wasmachine en keukenuitrusting.
Hulp voor alleenstaande en drie kinderen
Alleenstaande 39-jarige moeder met drie kinderen van 6, 7 en 17 jaar.
Ze leeft sinds 1990 in Nederland en kan zich in ons land nauwelijks staande
houden. Ze heeft een bijstandsuitkering, waarvan ze noodzakelijke uitgaven voor
haar kinderen niet kan betalen.
Haar oudste kind heeft reumatische klachten en moet een speciaal bed en
aangepaste bureaustoel hebben. Bovendien is een fiets belangrijk omdat bewegen
bij reuma wenselijk is.
Het Weeshuis financiert de aanschaf.
0

Stichting Leergeld
Het Weeshuis verstrekt
jaarlijks ongeveer 50 fietsen
voor kinderen in
achterstandsituaties.
De inkoop is efficiënt
geregeld. De aanschafprijs
wordt gedrukt door de
fietsen op grote schaal
in te kopen.
T O T B E S L U I T
Het Weeshuis is zich bewust van de historische positie die zij inneemt in de
stad Arnhem. De afgelopen eeuwen hebben soms diepe littekens veroorzaakt
in de Arnhemse samenleving. Een instelling als het Weeshuis wil in moeilijke
tijden enige leniging voor de minderbedeelden of kansarmen betekenen.
Het Weeshuis is van mening dat ook in de toekomst de rol van het Weeshuis
belangrijk moet blijven. Op basis van dit uitgangspunt zal het Weeshuis in haar
keuzes zorgvuldig blijven omgaan met zowel haar bezittingen als met haar
doelstelling. In de komende eeuwen moeten Arnhemmers, die de hulp het
hardst nodig hebben, kunnen blijven rekenen op snelle en verantwoorde
ondersteuning.
Arnhem 2008

C O L O F O N
Ontwerp
Vormgevers Arnhem BNO
Tekst
Bewerkt door VB Teksten
Drukwerk
Pronto Print Arnhem
Fotografie
Dansfoto omslag: Introdans Education
Fotografie: Hans Gerritsen
Overige foto’s zonder naamsvermelding:
PhotoDisc

Stichting Het Burger en Nieuwe Weeshuis
Jansbinnensingel
6811 AK Arnhem
T (0 6) 44 51 9
F (0 6) 51 90
E-mail info@weeshuizenarnhem.nl
http//:www.jeugdenjongerenhulp.nl