24/08/1913 - ten mandere Izegem

't W a s een d a g v a n zegen en zege! N ie m a n d
v a n ons h a d o o it zoo v e e l s c h o o n h e id d u rv e n
d ro o m e n , n ie m a n d v a n ons h a d k u n n e n d e n k e n
d a t d e o p k o m e n d e k ra c h t v a n o n ze B e w egin g
in z u lk e h e e rlijk h e id z o u openslaan.
* * *
D e stoet.
« D e d a g w a a it h e e rlijk o p e n ! »
’t Z a g er an ders g ra u w ig u it to e n d e o p k r o n ­
k e le n d e b a a n n a a r In g o y g h e m v o l v la g g e n en
w im p e ls k w a m en zw a re p a a rd e n en tie n ta lle n
v a n d u iz e n d e n m ensche n.
In d e w o o n s te v a n d e n p a s to o r k w a m e n d e fa ­
m ilie v a n d e n pasto r, d e v rie n d e n , d e inrichters
b ije e n ; V ic to r d e la M o n ta g n e , v o o rzitte r der
V la a m s c h e A c a d e m ie ; V e rm e y le n , « onze k fa c h t
en o n ze sterkte », zo o als V errie st h e m eens
n o e m d e ; M . G u s ta a f V errie st en fam ilie , M a n e
d e B o m , m e t z ijn la c h e n d e le e u w e n k o p ; H u b e r t
M e lis m e t Sevens, d e o n v e rm o e ib a re inrichters
v a n d e n stoet, D r V a n O y e , F e r n a n d T oussaint,
A . H a n s , H e r m a n T e irlin ck, M aurits S abbe,
M e v . en M . K ie v it d e Jo n g h e , K a re i V a n de
W o e s ty n e ; d e V la a m s c h g e z in d e v o lk s v e rte g e n ­
w o o rd ig e rs V a n C a u w e lae rt, V a n d e Perre, J a n
R am ae k e rs , D e B ue, D e lb e k e , B o rg ig n o n , A .
H e n d e ric k x , P e el; R e n é D e C lercq, R a f. V e r ­
huist, A . H e g e m h e id t, E d . K eurv els, E . V a n der
S traeten, F rans R e in h a rd , J u lia a n D e V r ie n d t,
p a te r L in n e b a n k en zo o v e le ande ren, zo o v e le n ,
z o o v e le n u it V la a n d e re n .
[Uit N e d e rla n d w as er B astianse, d e fijne
dichte r, d ie d e le tte rk u n d ig e n a a n v o e rd e en d e
ta lrijk e b e w o n d e ra a rs v a n d e n levensw e k ker
E n k unste naars, b e e ld h o u w e rs, schilders,
etsers, d e schoonste k o p p e n u it V la a n d e r e n ,
g e e std riftig als k in d e re n , o p g a a n d e in d e g ro o ­
te b e w o n d e rin g ' v o o r d e n m a n d e r s choonheid .
O m een artiest los te k rijg e n is h e t m o e ilijk ;
m a a r h ie r s to n d d e k eure u it d e n V la a m s c h e n
k u n s tg a a rd : R ik L u y te n D u p o n , L ag ae, V a n
d e W o e s ty n e , D e le clu ze , C laus, V ié r in , D e Sa-
deleer, enz.
’t W a s tw a a lf u u r to e n een ruiter m e t h e t
g o u d e n v a a n d e l d e n b e rg o p s to o t en d e b lijd e
stoet der b e w o n d e ra a rs a a n k o n d ig d e . D u iz e n ­
d e n en d u iz e n d e n v e rd ro n g e n zich in h e t schil­
d e ra c h tig e d o rp .
JDe o n te lb a re g ro e p v a n stu de nte n, w a a r o n ­
d e r v ele j onge-priesters, w as d e o p w e k k e n d s te
v a n gansch d e n stoet.
■Het w as een o v a tie z o n d e r einde. E e n z in ­
gen, een b lijh e id d ie v elen to t tra n e n ro e rd e n en
ik zelf, d ie zo o v e e l geestd rift reeds b ijw o o n d e
w e rd k o u d to t in de w o rtels v a n m ijn haar.
B ijz o n d e r o p g e m e rk t d e g ro e p v a n L e n d e le d e
m e t b ijn a 200 p ersonen.
D e stoet w e rd gesloten d o o r d e m u z ie k m a a t­
s c h a p p ij v a n V ic h te , d ie v o o r des pasto rs w o-'
n in g d e R u b e n s c a n ta te speelde en toen, den
N e d e la n d e rs ter eere, h e t W ien Neer-
landsch Bloed.
T re ffe n d en v e rh e u g e n d w as d e o n te lb a re
g ro e p d a m e n d ie in ’t sto f d e r b a n e en de
w a rm te d e r m assa d e n g anschen la n g e n w e g a f ­
le g d e n . Z ij w a re n n ie t d e m in s t geestdriftigen.
W a a r d e s c h o o n h e id en d e V la a m s c h g e z in d h e id
g e h u ld ig d w e rd e n m o e ste n zij w ezen.
O , s c h o o n h e id v a n V la a n d e r e n , o n ze trotse
en o n ze h o o p , wees h ie ro m gezeg end.
H u g o V e rrie st’s p o rtre t d o o r T o o ro p w a t al
te h aastig o p g e v a t w e rd th an s d e n feesteling
o v e rh a n d ig d .
* * -T-
O p In g o y g h e m ’s be rgw eid e.
W ie b o v e n o p d e n to p v a n d e n berg, o p die
o n tz a g g e lijk e w e id e h e t tafereel de r h u ld e a a n
d e n e e n v o u d ig e n p asto r v a n te la n d e h e eft b ij­
g e w o o n d , h e eft het p rachtig ste schouw spel g e­
zie n d a t een v o lk k a n be leven.
W e lk e sch ild e r m a a lt m ij z u lk in v e rf! W e lk e
d ic h te r b e schrijft d it ep iek sch o u w sp e l!
Ik k a n h e t m o e ilijk .
A ls een lie fd e v o l k in d b ra c h t G u s t V e rm e y le n
d e n p a s to o r op ’t v erh o og .
H o n d e r d e n en h o n d e r d e n v a a n d e ls w a p p e r ­
d e n over de h o o fd e n h e en; d u iz e n d e n g o u d e n
v laggetje s m e t d e n zw a rte n leeuw , d a n s te n op
en neer.
O scar R o e ls dirig eerd e. S te u rb a u t z o n g m e t
z ijn h e ld ere , p ra c h tig e stem W aar Maas en
Schelde vloeien en ’t v o lk h e rh a a ld e h e t
in k o o r. M a c h tig jo e g e n d e to n e n over d e b e rg ­
v la k te n , ro ld e n h e in d e en verre to t b o v e n de
bosschen en d e b e rg e n a a n d e n einder.
V e rm e y le n b ra c h t d e n feesteling n a a r v o o r.
V e rm e y le n m e t z ijn g ra nie te n k o p d e e d th an s
m e t z ijn g ra nie te n stem w o o r d e n h e rk lin k e n die
in alle r h a rte n d ie p e n , o n tro e re n d e n w e e rk la n k
h e b b e n g e v o n d e n .
* * *
Ik k a n n ie t w eerg even w a t er to e n o p d ie
w e id e ge beurde. H e t w a p p e re n d e r v aan d e ls , h e t
z w a a ie n de r h o e d e n , d e e p e n m o n d e n d ie h u n
h eete g e estd rift d e n h e m e l toew ie rp en, d ie m o n ­
d e n v a n d u iz e n d e n m enschen, h e t oorverdoo-
v e n d geschal d e r m u z ie k in s tru m e n te n , d e stem ­
m in g v a n gansch h e t in te lle k tu e e le V la a m s c h e
v o lk o p d it o o g e n b lik v a lt n ie t te besch rijv e n.
J e f V a n H o o f, d e la n g g e lo k te m e t z ijn v la m ­
m e n d e o o g e n b e s tu u rd e d e u itv o e rin g v a n z ijn
Groeninghe. ’t W a s een d o n d e r v a n ste m ­
m e n , z ö o a ls ik er n o o it h o o rd e . E n d e jo n g e
m a n h ie ld gansch d it leger o n d e r b e d w a n g en
to e n h e t over d e b e rg e n k lo n k , en ro ld e to t
K o r tr ijk over h e t G ro e n in g h e rg e d e n k te e k e n
D a a r ’t w in n e n o f d a a r ’t sterven z a l!
g in g V a n H o o f ’s v in g e r als een z w a a rd in d e n
h o o g e en als een h a n d viel t orkest in, en die
tie n d u iz e n d e n z o n g e n in v e rv o e rin g ;
D e leeuw en d r n s e n !
In ’t k o o r w e rd d a a r o p d e V laam sche
Leeuw h e rh a a ld , w a a ro p m e n n a a r d e g ro o ­
te te n t g in g o m te « n o e n e n ».
* * ¥
In d e feesttent.
M e e r d a n tw a a lf h o n d e r d inteekenaars n a m e n
a a n d e tafel plaats.
D e d ienst w as p ra c h tig ingericht, d e sp ijze n
s m a k e lijk b e re id d o o r h e t h u is J . H erpels-M or-
tier, te K o rtrijk , d e w ijn e n go ed . D e perstafel,
te v e r v a n d e eeretafel v e rw ijd e rd , w e rd g o e d
b e d ie n d .
V e rm e y le n las een te le g ram v a n o n ze v orsten
v o o r w a a rin zij h u ld e b ra c h te n aan h e t ta le n t
en h e t edel k a ra k te r v a n d e n feesteling.
V e rm e y le n d r o n k a a n ’t v o rstenhuis en sp rak
to e n d e n officieelen to o st a a n d e n feesteling uit.
V la a n d e r e n ! riep hij, alle v e rd e e lh e id z w ijg t
v o o r d ie n k re e t! G ij V e rrie st h e b t ons n o o it
v a n e lk a n d e r gescheiden, m a a r a ltijd n a a r e lk a n ­
de r toegedreven. V o o r u v o e le n zic h a lle n é é n !
D e V la a m s c h e H o o g e s c h o o l z u lle n w ij b e k o ­
m e n , d e h o o g e re e e n h e id m e t d e V la a m s c h e
k u n s t to t b e k ro n in g . V la a n d e r e n vrij en g ro o t!
S p ra k e n n o g : d e p a s to o r v a n In g o y g h e m , d e
d o k te r v a n h e tz e lfd e d o r p in n a a m v a n d e in ­
w oners d a t z ijn o u d e n p asto r b e m in t en n o o it
z a l vergeten.
D e burg em eester v a n D e e rlijk b ra c h t de h u ld e
z ijn e r ge m e e nte n are n en o v e rh a n d ig d e d e n fees­
te lin g een g o u d e n g e d e nkteeken.
F rans B astianse las een g e k le u rd g e d ic h t d e n
p asto r v o o r en D r V a n O y e sp rak la n g n am e n s
d e V la a m s c h e A c a d e m ie .
D a a r o p b ra c h t V a n C a u w e la e rt m e t z ijn ge­
w o n e w e lsp re k e n d h e id d e za a l in v e rru k k in g .
W a a r o p F rans R e in h a rd , d e tro u w e fla m in ­
g a n t iedereen d o o r z ijn h e ilig e w o o rd e n o p ­
zw eepte.
H u g o V e rrie st b e d a n k te d e le d e n v a n h e t in-
ric h tin g s co m ite it o p fijn e en h u m o ristische w ijze
en p a te r R e n a a t sp rak in n a a m v a n z ijn oud-
le e rling e n k ra c h tig en o n tro e rv o l.
T e n slotte w e rd d e « V la a m s c h e L e e u w » ge­
z o n g e n d o o r al de aanw e zig en.
H e t feestm aal d a t o p g e lu iste rd w e rd d o o r
p u ik e m u z ie k en d o o r h e t zin g e n v a n M . S te u r­
b a u t, M e v . O n tro p - B re u g e lm an s, A . d e M un-
n y ck en M e v . L e v e rin g lie p in d e geestdriftigste
s te m m in g af.
T o e n w as h e t v o o r m ij tijd o m n a a r ’t sp o or
te ijle n en h o e gaarn e ik o o k n o g w are ge b le ve n
ik k o n niet.
Ik h e rh a a l h e t : H e t w as een sch o one d a g , ’t
w as een b lijd e d a g , ’t w as een overh e e rlijk e dag.
G . R A A L .
ROND PATER VERBIEST
I
O p v o e rin g v a n h e t V erbiest-dram a
te P itth e m .
We hoorden dat hier en daar iemand onze beoor-
deeling der opvoering van het Verbiestdrama te
Pitthem, al te ongustig heeft gevonden. We willen
niet dat die indruk bij iemand bijblijve : ’t Was
immers onze bedoeling niet een afkeuring te schrijven.
Wel integendeel !
Dit meenden we klaar genoeg te hebben uitge­
drukt. Hebben we b. v. onder meer niet geschreven,
dat de Pitthemsche spelers, « zich beter, dan bijna
één dorpstooneel het hadde gekunnen, van hunne
taak hebben gekweten ? » Dat « ze ons zelfs, in de
laatste bedrijven, veel, hoog kunstgenot hebben
laten smaken ? » « dat ze ons niet alleen een prach­
tig stuk hebben laten vermoeden, maar ook voor het
grootste deel hebben laten genieten?... » « Dit is
danig veel zeggen » voegden wij erbij. Inderdaad !
niemand is meer dan wij overtuigd, dat een drama
van Verschaeve betamelijk opvoeren een reuzenwerk
is. Dit heeft Pitthem gekunnen. Dit hebben we met
vreugde over Pitthem bekend. Hoe zouden wij ons
dus te ongunstig over de uitvoering hebben uitge­
laten ?...
’t Is waar, we hebben toch het een en het ander
zwak of minder goed gevonden. Is dit kwalijk ? Wie
zou durven beweeren dat de uitvoering iets heel
volmaakts was, en de schoonheid van het stuk heeft
uitgeput?... Wij meenden dit niet. Dit zegt alleen
dat we het stuk buitenmate hoog achten. We voegden
er nogthans seffens bij, dat de twee hoofdrollen
(Verbiest en Goelin) de uitvoering heerlijk hebben
beheerscht, dat de andere, zelfs daar waar ze ons
minder goed toeschenen, toch den gezamentlijken,
en vooral den eindindruk niet hebben bedorven,
integendeel hem, waar ze goed waren, mede groote­
lijks hebben bevorderd. Het einde, en het geheel
waren een triomf. Dit hebben we gevoeld. En we
zouden niet willen, dat iemand het, uit onze bespre­
king anders zou meenen.
Ten slotte: om te toonen dat we inderdaad met de
vertooning fel ingenomen zijn, raden we onze lezers
liefhebbers aan, zoovelen ze kunnen naar de laatste
uitvoeringen heden Zondag of morgen Maandag te
gaan bijwonen. We verzekeren hun dat ze boven­
mate tevreden zullen terugkeeren. En terugkeerend
zullen ze dan ook kunnen oordeelen, of de onvol­
maaktheden in de uitvoering, die we aanstipten,
bestaan al dan niet.
II
D e w a a rh e id nopens P a te r V erbiest.
We hebben in een tweetal artikels reeds gesproken
over het Verbiest-drama. De historische waarheid
nopens den persoon van Verbiest hebben we niet
behandeld ; we hebben die slechts met moeite eens
aangeraakt in een eenvoudig voetnotatje, dat, zooals
we vernemen,spijtig genoeg nog niet heel nauwkeurig
was, een eenvoudig voetnotatje door hetwelk we op
het verschil tusschen den Verbiest van het drama en
den Verbiest van de geschiedenis wilden opmerkzaam
maken.
P . V a n M ierlo, wiens oordeel we in die kleine
aanteekening meenden weer te geven, zendt ons
thans een uitvoeriger uiteenzetting nopens de histo­
rische waarheid betreffende Verbiest, met aanduiding
waarin die, van stellingen in ’t drama vooruitgezet,
afwijkt. We zijn er door vereerd. En achten ons
gelukkig ze hier mede te deelen, « Pater Verbiest
heeft tijdens zijn leven veel geleden om een legende
rondom zijn persoon gesponnen, ’t Ware zeker te
betreuren zoo zijn eigen volk hem eene andere begon
toe te dichten 225 jaren na zijnen dood. » Dit moet
volstrekt voorkomen.
Geachte heer Opsteller,
In u w n u m m e r v a n Z o n d a g 11. d r u k t ge over
h e t « V e rb ie s td ra m a » tw ee artik e len, w a arb ij
ik eenige k antcee k ening en w ensch te te p laatse n.
U spreekt v a n « z o o m enig e, w e in ig lie fd e ­
rijk e v itte r », d ie « d e n b ra v e n , h e ilig e n d ichte r
o v e r d e n h ekel h a le n ». O n d e r d ie vitters z o u
ik n ie t w ille n g e re k e n d w o rd e n ( 1 ) , alh o ew e l
ik a a n eenige w e e k b la d e n v a n V la a n d e r e n een
te re c h tw ijzin g g e z o n d e n h e b o m te v o o r k o m e n
d a t m e n d e n w aren, g e s c h ie d k u n d ig e n V e rb ie s t
z o u b e o o rd e e le n n a a r d e n in g e b e e ld e n v a n h e t
d ra m a , ( 2 ) w a t fe ite lijk reeds g e b e u rd was.
jV o o r n ie m a n d z o u ik w ille n o n d e rd o e n in
a c h tin g v o o r d e n schrijver en in h o o g e waar-
d e e rin g v a n z ijn e scheppin g . M a a r ik b e n e v e n ­
zeer v a n u w e m e e n in g , d a t « e e n v o u d ig e lie d e n
h e t « stuk » k w a lijk k u n n e n o p p a k k e n » ; en
d a a r o m is h e t zeer n u ttig d a t lezers en to e schou­
w ers w e l o n d e rric h t w o rd e n o v e r d e n a a rd v a n
eèn treurspel en d e lo tg e v a lle n v a n P. V erb ie st.
E r is een m e rk e lijk versch il tusschen d e n V e r ­
biest v a n h e t d r a m a en d e n V e rb ie s t v a n de
geschiedenis. H e t d r a m a is een treurspel — en,
n a a r h e t m ij v o o rk o m t, o p G rie k s c h e n leest ge­
schoeid, — w a a rin alles m o e t u itlo o p e n o p d r o e ­
fenis en tele u rste lling ; z o o d a t te n slotte d e h e ld
d a a r « als v e rn ie tig d n eerlig t... z ijn le v e n s la c h t­
o ffe re n d o p h e t a lta a r d e r g e h o o rzaam h e id a a n
z ijn overh eid. » Intussch en d w in g t h ij v a n d e n
toeschouw er een b e w o n d e re n d m e d e lijd e n af,
terw ijl h ij « op d it v oetstu k , v a n z ijn g e o ffe rd
ze n d e lin g s id e a s l, als een w a a rlijk g ro o te d e lu c h t
in rijst ». D a k u n s tig e in e e n sc h akelin g en het
g e le id e lijk v e rlo o p v a n d ie to o n e e le n schenken
m ij een w a a r le tte rk u n d ig ge not, en ik m e e n zelfs,
d a t de u itd r u k k in g v a n d e n zie lenijv er, w e lk e
gansch h e t stu k d o o rg lo e it, o p g o e d v o o rb e re id e
toeschouw ers een w e ld o e n d e n in v lo e d k a n u it­
oefenen.
M a a r w ie n u d e n w a re n V e rb ie s t w il k e n n e n
— d ie v o o r m ij n o g g ro o te r is d a n d e V e rb ie s t
v a n h e t d r a m a ~— m o e t to c h b e g rijp e n d a t d e
m a c h tig e in d r u k v a n h e t treurspel g ro o te n d e e ls
m oest v e rk reg en w o rd e n d o o r h e t o ffe r v a n
v ele g e s c h ie d k u n d ig e gegevens. H ij z a l v e rn e ­
m e n d a t V e rb e ist, in d e p ro v in c ie X en-Si, n ie t in
« ja m m e r » v erkeerde, d e w ijl h ij « d a a r niets
h e eft k u n n e n u itm e te n ». D e geschiedenis getuig t
veeleer, d a t « h ij v r o o lijk (la e tu s ) en h o o g s t
te v re d e n (su a sorte m a x im e c o n te n tu s ) o p ja c h t
g in g n a a r zie len » ; d a t h ij tijd e n s d e vier eerste
ja re n v a n z ijn v e r b lijf te P e k in g « h e t christelijk
le v e n m e t z u lk eenen ijv e r en z o o g ro o t een w e l­
slagen (fe rv o re et successu) h e e ft b e v o rd e rd ,
d a t w e ld ra d e h o fs ta d zal m o g e n w e d ijv e re n
m e t d e b lo e ie n d s te k e rk e n v a n C h in a ». T er
w ille v a n d e n in d r u k echter — en d it is n u
geen v e rw ijt v o o r d e n d ic h te r — m o e s t V e rb ie st
in h e t d r a m a v o o rg e ste ld w o rd e n als o f hij slechts
ééne ziel, d ie nl. v a n d e n « v e rz o n n e n » G o e lin ,
b e k e e rd h a d , en w e lk e d a n later, w e d e ro m ter
w ille v a n d e n in d ru k , a a n h e t g e lo o f m o e st v e r­
zaken.
W ie V e rb ie s t n a a r d e geschiedenis w il k e n n e n ,
m o e t w e ten d a t dezes v e rh e ffin g to t h o o g e eere-:
p o ste n h e m « w e in ig tro o st » b ra c h t; d a a rto e
w as d e v r o m e k lo o s te rlin g al te n e d e rig en zij
b e ro k k e n d e h e m n o g m o e ilijk h e d e n ; m a a r hij
m o e t o o k in ac h t n e m e n d a t V e rb ie s t geenszins
m e t w e erzin z ijn g e le e rd e n a rb e id v o ltro k , n o c h
« o p z ijn sterre nw acht (m o e s t) zu chte n , als b u i­
ten G o d s w e reld, a lle e n en v e rb a n n e n ». D e
w o o rd e n d ie z ijn m e d e g e ze lle n in d e n m o n d
w o rd e n g e le g d o m h e t n u t en d e n o o d z a k e lijk ­
h e id v a n d ie n g e le e rd e n a rb e id a a n te to o n e n ,
z o u d e n ju is t h e t best passen in d e n m o n d v a n
V e rb ie s t : deze to c h is het, d ie in o p e n b a a r
g e m a a k te sch rifte n en in b rie v e n z ijn e n a rb e id
v e rd e d ig d e , d ie in z ijn z ie le n ijv e r n o g a n d e re
« ge lee rd e » m issionarissen z o c h t a a n te w erven.
H ij b e gre ep al te w el d a t h ij d o o r z ijn w e te n ­
schap m eer g o e d k o n stichten, d a n d o o r z ijn
p re d ik e n te Signan-Foe.
W ie d e n w a re n V e rb ie s t w il k e n n e n , m o e t
w e ten d a t d e ze o m zijn e k a n o n n e n g ie te n w el
a a n g e ra n d w e rd in E u r o p a d o o r N a varete, m a a r
d a t h e m d a a ro m , n o c h v a n w e g e d e n P aus n o c h
v a n ie m a n d anders, geen b a n v lo e k h e e ft getrof-
(1) W ij toch zeker rekenden en rekenen den hoog-
geachten P. Van Mierlo niet onder de vitters tegen
wie wij het hadden ! We bedoelden met die gelaakte
vitterijen, dit verklaren we hier met het hand op het
hart, alleen zoo vele waarlijk weinig liefderijke uit­
spraken tegen den dichter en zijn werk die in bij­
zondere gesprekken soms moeten gehoord worden.
Dit is jammer. Dat men Oorda gerust late. Hij zal
onze roem uitmaken. |
(2) Van eene dezer terechtwijzingen, namelijk van
die verschenen in Hooger Leven, hebben wij in
bovengenoemde voetnota gebruik gemaakt, met
hetzelfde doel. Ongelukkig, in onze haast, hebben
we daar P. Van Mierlo’s meening niet juist weer­
gegeven. We zijn verheugd deze onvrijwillige dwa­
ling vandaag te kunnen herstellen.
| fen. M o e ilijk h e d e n m e t een o rd e g e n o o t, d e n
V is ita to r v a n M a c a o , heeft d e m issionaris g e h ad
o m z ijn v e rh e ffin g to t het m a n d a r ijn e n a m b t en
h e t o p ste lle n v a n d e n rijk sk ale n d e r; m a a r zelfs
d o o r d e zen V is ita to r, zoo k a n ik er n u b ijv o e ­
gen, w e rd V e rb ie s t niet in d e n b a n g e d a an. N iet
« P. B o sm a n s » — zooals in u w w e e k b la d ver­
k e e rd e lijk w o r d t gegist — heeft « een zin m is ­
verstaan ».
Z e k e r w o rd t, in het stuk. V e rb ie s t gerust ge­
steld m e t h e t b e lo o fd e v o o ru itz ic h t d a t d e b a n ­
v lo e k zal o p g e h e v e n w o rd e n ; m a a r n ie tte m in
v erkeert hij o p h e t too neel o n d e r d ie n p ijn lijk e n
d r u k ; hij w a a n t zic h b u ite n de K erk , d ie h ij z o o ­
zeer g e d ie n d h e e ft! Is het niet te vreezen d a t
« e e n v o u d ig e lie d e n » al een v re e m d e g e d a chte
z u lle n o p v a tte n v a n d e K e rk en v a n C le m e n s X ,
v a n d ie n Paus, d ie w el verre v a n V e rb ie s t m e t
een b a n v lo e k te treffen, h e m ju ist de to e la tin g
h eeft ge schonken « het m a n d a rijn s c h a p a a n te
n e m e n m e t al d e b e v o e g d h e id aan die w a a r d ig ­
h e id v e r b o n d e n ? »
jW ie zic h e in d e lijk V e rb ie s t n a a r de w e rk e lijk ­
h e id w il v oorstellen, m a g zich n iet in b e e ld e n d a t
dezes le v e n s lo o p een teleurstelling is geweest,
z o o d a t hij ten slotte d a a r « v e rn ie tig d » neerlag
en zich in v e rtw ijfe lin g afvroeg, o f hij w el o o it
een ziel gered heeft. D e geschiedenis ge tuig t
in te g e n d e e l d a t hij d o o r zijn e n a rb e id , d o o r z ijn e
gschriften en z ijn e n in v lo e d m a c h tig veel g o e d
g e d a a n heeft. H e t is een de r grootste zie le n ­
redders, w a a ro p ons v a d e r la n d fier m a g zijn.
Ik w il n ie m a n d « o v e ; d e n h ekel h a le n » ;
w ie een treurspel d ich t, zal d a a rto e d e geschikte
m id d e le n ge bru ike n. M a a r « ons v o lk » m a g en
m o e t to c h w e ten d a t er een verschil bestaat tus­
schen p o ëzie , d ie voedsel z o e k t in d e v e rb e e l­
d in g . en d e geschiedenis, w e lke lee ft v a n w e rke­
lijk h e id . Ik b e n zeer b lijd e d a t m e n ons le tte r­
lie v e n d v o lk h e t « h o o g e k u n s tg e n o t late genie­
te n », h o e m eer h o e lie ve r; m a a r m e n schenke
evenzeer a a n ons christen v o lk h e t v o e d e n d en
v e rk w ik k e n d b r o o d de r w a a rh e id . P ate r V e rb ie s t
h e eft tijd e n s z ijn le v e n ge leden o m eene le g e n d e
r o n d o m z ijn p e rso on g e sp o n n e n ; w are h e t n ie t te
b e treuren z o o z ijn eigen v o lk h e m eene an d e re
b e g o n to e te d ic h te n 2 2 5 ja re n n a z ijn e n d o o d ?
D a t a lle e n w ild e ik v o o rk o m e n .
B e lo fte m a a k t schuld : M o c h t de g e v ie rd e
d ichte r o n ze le tte rk u n d e n o g m e t vele even
h o o g s ta a n d e m eesterstukken verrijk e n, d a t is de
in nigste w ensch v a n
J. V a n M ie rlo , Sr, S. J.
O p reis, L ier, 18 A u g u stu s.
KRONIEK VAN DE WEEK.
N ie t n o o d ig over de V erriest- hulde te spreken.
W a t 2 5 .0 0 0 m enschen, spreek v a n 30 a
3 5 .0 0 0 zei m e n m ij M a a n d a g te In g o y g h e m als
ik, m e t z o o ’n b e e tje w e e m o e d w e ero m langs
d e b a n e g in g d ie daag s te v o o r een v ia trium -
p h alis, een ze g e b ane was. D a a r k rijg t u w e l ’n
b ijz o n d e r artik e l o v e r; m a a r ik k a n h e t to c h niet
v e rzw ijg e n d a t zu lk e d a g ’n h a lf leven w a a rd is.
M e n heette V errie st een levensw ekker ; m e n
h e eft Z o n d a g gezien d a t hij h e t w a a rlijk is. H e e ft
d e V la a m s c h e b e w e g in g o o it z o o ’n h e e rlijk m o ­
m e n t b e le e fd ? N een, n o o it. D a t w as iets eenigs,
en w e m o e te n , n a a r ik m een, n aar ’t z u id e n v a n
F r a n k r ijk zien, n a a r P rovence, o m d e rg e lijk
h u ld e b e to o n te be leven... een v o lk d a t z ijn g ro o ­
te m a n n e n h u ld ig t, niet officieel, m e t gestreepte
b ro e k e n en g o u d k ra k e n d e k rag e n, m a a r s p o n ­
taan, v a n z e lfj, in een ge v o e le n v a n w akker-
w o rd e n d e n stam trots. K o n in g en k o n in g in
stu u rd e n ’n te le g ra m !
Z ijn n ie u w e E x cellentie B urgem eester B ra u n
k rijg t er w e e ro m v an. J a , w a l n u ? D e k o n in g
is w eer te G e n t geweest en ’t w as n o g eens alles
in d e ta a l v a n « chez-nous ». E en enkele u itz o n ­
d e rin g : w a n n e e r de k o n in g a a n St-B aafs een
be z o e k b ra c h t w e rd hij v e rw e lk o m d d o o r d e n
bisschop v a n C e n t d ie N e d e rla n d s c h sprak.
D e congressen v o lg e n m a lk a n d e r op, a ltijd
m a a r d o o r ; d e eene h e b b e n b e la n g v o o r ons,
d e an d e re niet.
N o g z u lle n w e m o e te n w a ch te n to t d e versla­
ge n versch enen zijn , v o o rale e r w e een w o o r d
m e e r k u n n e n zeggen over de V la a m s c h e stu d ie ­
k rin g e n en d e K a th o lie k e H oogeschool-uitbrei-
d in g . ’t L o o p t n u alles d o o ré én.
D e D u its c h e k a th o lie k e n h ie ld e n h u n jaar-
lijk sche v e rg a d e rin g e n te M e tz. M e tz is n o g
F ransch v a n taal. E n d a a r u it be slu ite n d e D uit-
schers aa n s to n d s to t d e n o o d z a k e lijk h e id v a n
een tw e e talig congres, w a a r een F ransche en een
D u its c h e a fd e e lin g z o u zijn. Z o o h a n d e le n de
D u its c h e k a th o lie k e n , de o v e rg ro o te m e e rd e r­
h e id , ten o p z ic h te v a n ’t v o lk u it L o th rin g e n .
W a a r a c h tig w e z o u d e n m o e te n g e lo o v e n d a t d e
D uitschers, in d ie z a a k alth a n s heel w a t v e rstan ­
d ig e r en b e s c h a a fd e r h a n d e le n d a n onze W al-
lonisants. E n fin , ’t is zeer veel m eer b e le e fd d a n
’ t B ra u n is m e te G e n t, w a a r alles in ’t F ransc h
g a a t o m d a t er in d a t arro nd issem e n t m e t 3 0 0 .0 0 0
inw oners, er n o g geen 4 .0 0 0 z ijn d ie g e en
V la a m s c h spreken.
O n z e lib e ra le In d é p e n d a n c e is n u m a a r geen
b e e tje te v re d e n over d e H o lla n d s c h c socialisten,
d ie n u geen m in ister w ille n zijn . ’ t Is raar o o k ,
Z e g in g e n saam k o e k e b ro o d b a k k e n en d a a r
zie !... de lib e rale n s taan v o o r d e n g lo e ie n d e n
o v e n en de ro o d je s staken ’t w erk.
L ’in d é p e n d a n c e is v erleg en dat, m o c h t o o it
h e t kartel zegevieren, d e ro o d e n h ie r ’t z e lfd e
z o u d e n d o e n ; w a t in d e r d a a d niet z o o te v e rw o n ­
deren w are. W a n t , al h e eft m e n in C o n g o n u
rijk e g o u d m ijn e n o n td e k t, to c h z o u d a a r n o o it
u it k u n n e n g e h a a ld w o rd e n het v ele d a t d e roo-