2012.04.12 Eindrapportage MCA Gemini_publi.pdf - Gemeenteraad ...

Gemini: het 

systeemziekenhuis 

van de 21 ste eeuw 

Publieksversie 

10 april 2012

Inhoudsopgave 

© 2012 KPMG Advisory N.V., ingeschreven bij het handelsregister in Nederland onder nummer 33263682, is een dochtermaatschappij van KPMG Europe LLP en lid van het KPMG-netwerk van zelfstandige 

ondernemingen die verbonden zijn aan KPMG International Cooperative („KPMG International‟), een Zwitserse entiteit. Alle rechten voorbehouden. Gedrukt in Nederland. De naam KPMG, het logo en „cutting 

through complexity‟ zijn geregistreerde merken van KPMG International. 

Pagina 

Inleiding 3 

Basisconcept 5 

Toekomst van de zorg in Den Helder 7 

Advies over toekomstig profiel van het Gemini 8 

- Zorgportfolio 

- Benodigde capaciteit (op hoodlijnen) en 

organisatie 

- Bespreekpunten 

Bijlagen 16 

2

Het MCA en het Gemini 

Ziekenhuis zijn in mei 2008 

bestuurlijk gefuseerd tot de 

MCA Gemini Groep. 

Binnen de gezamenlijke visie 

van de MCA Gemini Groep is 

de locatie Gemini Ziekenhuis 

als basiszorgziekenhuis 

getypeerd. 

Het KPMG Plexus rapport 

dient als een advies ter 

ondersteuning van de 

besluitvorming van de Raad 

van Bestuur. 

Inleiding 

Context en vraagstelling 

Context en vraagstelling 

Het MCA en het Gemini Ziekenhuis zijn in mei 2008 bestuurlijk gefuseerd tot de MCA Gemini Groep. In september 2010 is de huidige Raad van 

Bestuur aangetreden. 

Direct na het aantreden heeft de Raad van Bestuur, mede op basis van diverse gesprekken met zowel interne gremia als externe stakeholders, 

een gezamenlijke visie voor de MCA Gemini Groep opgesteld. Onderdeel van deze visie van de Raad van Bestuur was de conclusie dat de fusie 

onomkeerbaar is en niet meer ter discussie staat. Samenwerking tussen medische disciplines van de beide locaties wordt niet afgedwongen 

maar daar waar gewenst wordt de samenwerking door de Raad van Bestuur ondersteund. Onderdeel van deze visie was tevens een visie op de 

locaties MCA en Gemini Ziekenhuis. Hierbij is de locatie Gemini Ziekenhuis als basiszorgziekenhuis getypeerd dat circa tachtig procent van de 

vraag naar ziekenhuiszorg verleent en het MCA als een STZ ziekenhuis met een voor de topklinische zorg supraregionaal functiepakket. 

De nieuwbouw van het Gemini Ziekenhuis, de bouw van een Regionaal Topklinisch Interventie Centrum (RTIC) in Heerhugowaard en het 

behoud en de renovatie van een aantal belangrijke functies op de locatie Alkmaarderhout maakt een nadere discussie over de profielen en de 

portfolio‟s van de locaties binnen de MCA Gemini Groep noodzakelijk. In deze discussie dienen de ontwikkelingen binnen de ziekenhuiszorg in 

zijn algemeenheid te worden betrokken. 

Gezien deze ontwikkelingen heeft de Raad van Bestuur van de MCA Gemini Groep de wens uitgesproken om de locatieprofielen verder uit te 

willen werken en vast te stellen. Aangezien dit vraagstuk vanuit verschillende invalshoeken dient te worden bekeken (zorginhoudelijk, financieeleconomisch, 

geldende wet-en regelgeving, sociaal-economisch, demografisch en technologisch) heeft de Raad van Bestuur hiertoe een 

opdracht verstrekt aan KPMG Plexus om een rapport te vervaardigen waarin een advies over het profiel van het Gemini Ziekenhuis “het 

systeemziekenhuis van de 21ste eeuw” op hoofdlijnen wordt omschreven. Dit advies dient ter ondersteuning van de besluitvorming van de Raad 

van Bestuur. 

Het voor u liggende rapport is opgesteld door KPMG Advisory N.V., handelend onder de naam KPMG Plexus, in opdracht van de Raad van 

Bestuur van de MCA Gemini Groep. Dit rapport betreft het een verkorte versie van een eerder aan de Raad van Bestuur van de MCA Gemini 

Groep uitgebracht rapport. Het rapport bevat een advies over het mogelijke profiel van het Gemini Ziekenhuis en dient ter ondersteuning van de 

besluitvorming van de Raad van Bestuur. Het rapport is tot stand gekomen op basis van gesprekken met verschillende in- en externe 

stakeholders, documentonderzoek en data-analyse. Een overzicht van de geraadpleegde partijen en literatuur is terug te vinden in de bijlagen. 

Deze verkorte versie van het rapport is bestemd voor informatiedoeleinden voor een breder publiek. 




3

Het profiel advies van het 

Gemini, systeemziekenhuis 

van de 21 ste eeuw, is 

gebaseerd op de volgende 

uitgangspunten: 

• Voldoen aan wet- en 

regelgeving; 

• Financieel haalbaar; 

• Voldoen aan zorgvraag; 

• Samenwerking met 

ketenpartners volgens 

stepped care principe: 

vlekkeloze overgang 

tussen 1 ste en 2 e lijn en 

naadloze samenhang 

tussen het Gemini en het 

RTIC; 

• Moderne infrastructuur en 

technologie. 

Inleiding 

Uitgangspunten voor profiel Gemini ziekenhuis 

Het Gemini Ziekenhuis (onderdeel van de MCA Gemini Groep) is een belangrijke schakel in de zorg voor de bevolking van Den Helder en 

omstreken. Met het oog op de geplande nieuwbouw van het ziekenhuis heeft de Raad van Bestuur de wens uitgesproken om het profiel voor de 

21 ste eeuw te herijken. Vanuit de maatschappelijke functie en de ambitie van het ziekenhuis is het uitdrukkelijke streven om een zorgvoorziening 

neer te zetten die kan fungeren als een basisziekenhuis voor de regio waarmee kan worden voldaan aan de zorgvraag van de 21 ste eeuw. 

Daarbij is het adagium „dicht bij wat kan, verder weg als het moet‟. Om de basiszorg op een kwalitatief hoogwaardige wijze aan te bieden heeft 

de Raad van Bestuur de wens uitgesproken om conform het concept van het systeemziekenhuis van de 21ste eeuw te werken. Daarbij zijn de 

volgende uitgangspunten en randvoorwaarden belangrijk: 

1. Het zorgconcept dient te voldoen aan alle bestaande en toekomstige (voor zover duidelijk) wet- en regelgeving en richtlijnen voor 

kwalitatief hoogstaande en verantwoorde zorg. 

2. Het zorgconcept dient een positief financieel resultaat op te leveren. De geleverde zorg in het Gemini wordt doelmatig en efficiënt 

geleverd. 

3. Het zorgconcept dient aan de huidige en toekomstige zorgvraag van de bevolking in de regio te voldoen, binnen de visie: Dicht bij wat 

kan, ver weg als het moet. Het Gemini streeft dan ook naar een zo breed mogelijk aanbod binnen de eerste twee genoemde 

randvoorwaarden aan te bieden. 

4. Het zorgconcept komt tot stand door samenwerking met ketenpartners volgens het stepped care principe: de juiste zorg op de juiste 

plaats. De overgang van de eerste lijn in Den Helder en het Gemini dient vlekkeloos ter verlopen. Ook zal complexe zorg door naadloze 

samenhang tussen het Gemini en het RTIC in de eerste instantie goed in Den Helder worden opgevangen. 

5. De infrastructuur van het Gemini is zoveel mogelijk gericht op de toekomst en maakt gebruik van state-of-the-art technologie om 

doelmatigheid, kwaliteit en betaalbaarheid van zorg te borgen. 

Tussen half januari 2012 en half februari 2012 heeft KPMG Plexus gewerkt aan het opstellen van een advies over een mogelijk gewenst 

toekomstig profiel van het Gemini. Het advies over het gewenste profiel dient ter ondersteuning van de besluitvorming van de Raad van Bestuur. 

Om het advies op te stellen is gebruik gemaakt van data uit diverse bronnen, onder andere: Gemini data systemen, publieke bronnen, interviews 

met interne en externe stakeholders (overzicht terug te vinden in de bijlage). Het resultaat is een advies waar op hoofdlijnen het volgende wordt 

omschreven: zorgportfolio, financiële haalbaarheid, benodigde capaciteit en randvoorwaarden voor de organisatorische inrichting. De 

uiteindelijke profiel keuze van het Gemini valt onder de verantwoordelijkheid van de Raad van Bestuur. 




4

De analyse van het Gemini 

profiel is gebaseerd op een 

model die zorg indeelt in een 

viertal categorieën. 

Het profiel advies kent een 

opbouw die gebaseerd is op 

een gestructureerd 

stappenplan. 

Basisconcept 

Indeling van zorg naar vier categorieën 

Een concept van “de zorg” bestaat niet; voor verschillende diagnosegroepen zal de optimale inrichting van zorg anders zijn. Om een goed advies 

over het profiel voor het Gemini Ziekenhuis op te bouwen heeft KPMG Plexus een model gehanteerd dat de zorg in een viertal categorieën 

indeelt: acute zorg, oncologische zorg, chronische zorg en electieve zorg. In elke categorie is een onderverdeling naar de assen „complex‟ en 

„enkelvoudig‟ mogelijk. Voor elke categorie gelden er andere normen, ontwikkelingen en randvoorwaarden ten aanzien van kwaliteit, 

toegankelijkheid en betaalbaarheid. 

Acute zorg 

•Zorg is meteen nodig: 

patiënt met hartstilstand 

•Moet altijd beschikbaar 

zijn 

Oncologische zorg 

•Zorg binnen bepaalde tijd: 

vrouw met tumor in borst 

•Termijn tot behandeling is 

beperkt 

KPMG Plexus heeft het advies over het profiel opgebouwd door middel van 5 stappen: 

Chronische zorg 

•Zorg bij chronisch zieken 

•Continu van aard 

•Samenwerking 

zorgverleners 




Electieve zorg 

•Alle zorg die niet in 

andere 3 zorgstromen valt 

•Veel keuzes mogelijk; kan 

kosteneffectief 

complex enkelvoudig complex enkelvoudig complex enkelvoudig complex enkelvoudig 

Literatuur 

onderzoek 

Relevante wet- en 

regelgeving en 

richtlijnen 

Technologische 

ontwikkelingen 

Interviews met 

interne en 

externe 

stakeholders 

Relevante 

contextfactoren en 

randvoorwaarden 

Reële inschattingen 

Draagvlak 

Data analyse 

Analyse toekomstige 

zorgvraag 

Analyse reistijden 

Productie en financiën 

Benutting infrastructuur 

Toetsing 

tussen 

resultaten 

Verificatie cijfers 

Draagvlak 

Eindrapport 

Profiel schets 

5

Basisconcept 

Het zorg keuzemodel 

Het advies over het Gemini profiel is uitgewerkt aan de hand van onderstaand keuzemodel. De pijlen in het model geven weer hoe door samenwerking het zorgaanbod van het 

Gemini verandert. Het uitgangspunt van de Raad van Bestuur is in alle gevallen dat het Gemini de noodzakelijke ziekenhuiszorg blijft leveren voor de inwoners van de regio. De 

pijl en cirkel met een „1‟ geven weer wat volgens wet- en regelgeving noodzakelijk is om te verplaatsen en behouden van het huidige zorgportfolio. Pijlen 2 en 3 zijn keuzes die 

worden ondersteund door strategische en financiële overwegingen van de Raad van Bestuur. 

Visie 

Hoog complex , laag volume 

(oncologie/acuut complex) 

1. Noodzakelijk om volgens 

(toekomstige) wet- en regelgeving te 

verplaatsen naar RTIC 

Basiszorg: electief en acuut 

1. 

Noodzakelijk 

zorgaanbod 

Den Helder om 

aan wet- en 

regelgeving te 

voldoen 

Zorgaanbod dat past bij het 

concept ‘systeemziekenhuis 

van de 21 ste eeuw’ 




Laag complex,hoog volume 

(chronische zorg) 

RTIC Gemini ziekenhuis 

1ste lijn 

2. Mogelijke samenwerking met RTIC om 

financiële en strategische overwegingen. 

3. Zorg die te leveren is in 

samenwerking met de 1 ste lijn. 

Eventueel in een gezamenlijke 

zorgvoorziening (1,5ste lijn 

centrum). 

Legenda 

Keuze: gebaseerd op 

financiën of strategie 

Wettelijke noodzaak 

6

Relevante trends en 

ontwikkelingen die in het 

advies zijn gebruikt: 

• Toenemende vraag naar 

chronische en 

oncologische zorg; 

• Handhaving wet- en 

regelgeving voor acute 

zorg; 

• Actueel beleid rondom 

spreiding en concentratie 

van zorg; 

• Volumenormen complexe 

ingrepen; 

• Verregaande 

mogelijkheden tot inzet 

technologie voor zorg op 

afstand. 

Toekomst van de zorg in Den Helder 

Een overzicht van relevante trends en ontwikkelingen 

Het Gemini Ziekenhuis streeft er naar om op een toekomstbestendige manier aan de basis zorgvraag van de regio Den Helder te voldoen. De 

toegankelijkheid en kwaliteit van zorg staan voorop. In het profiel advies is rekening gehouden met de volgende relevante trends en ontwikkelingen: 

Toenemende vraag naar chronische en oncologische zorg 

De bevolking in regio Den Helder neemt op basis van de CBS prognoses de komende jaren tot 2020 met slechts 1% toe. De regio is echter ook 

sterk aan vergrijzing onderhevig: in 2020 wonen er 22% meer 60 plussers in de regio dan op dit moment. Op basis van ervaringen in andere 

gebieden is het te verwachten dat door de vergrijzing de zorgvraag op alle gebieden (acuut, chronisch, oncologisch en electief) sneller toe zal 

nemen dan de 1% bevolkingsgroei. De snelste groei zal plaats vinden bij de chronische en oncologische zorg, naar schatting rond de 20%. Het 

aantal geboortes zal ten opzichte van de huidige situatie relatief afnemen. 

Handhaving wet- en regelgeving voor acute zorg 

De huidige normen specificeren dat men binnen 45 minuten in een acute situatie bij een spoedeisende hulp (SEH) faciliteit moet worden 

opgevangen. Volgens gesprekken met VWS en de IGZ staat deze norm niet ter discussie en is het derhalve noodzakelijk dat Den Helder een 24/7 

SEH faciliteit biedt voor de bevolking in de regio . In haar brief van 1 maart j.l. onderstreept de minister nogmaals dat deze 45-minuten norm 

“cruciaal” is. Binnen de geboortezorg kunnen er ook acute situaties ontstaan waar het Gemini ook, volgens de normen voor aanrijtijden, een 

belangrijke speler vormt in de verloskundige keten. 

Actueel beleid rondom kwaliteit en doelmatigheid van zorg in de vorm van spreiding en concentratie van zorg 

Door de toegenomen aandacht voor de kwaliteit en doelmatigheid van zorg is het thema „spreiding en concentratie‟ in de zorg zeer actueel en 

speelt in meerdere regio‟s. Katalysator voor de discussie is de geconstateerde positieve relatie tussen volume en kwaliteit en de internationale trend 

in de concentratie van ziekenhuiszorg. Daarnaast biedt concentratie van zorg een manier om schaarse middelen doelmatig in te zetten. De focus 

van de concentratie discussie ligt met name op hoog complexe, laag volume aandoeningen. Complexe zorg in Den Helder is reeds (conform 

nationale richtlijnen) voor een groot deel geconcentreerd naar specialistische (topklinische) centra. Zo worden acute patiënten uit de regio Den 

Helder met een serieuze verdenking van een hartinfarct veelal met de ambulance naar Alkmaar gebracht. 

Volumenormen complexe ingrepen 

De vastgestelde relatie tussen volume en kwaliteit van zorg leidt steeds vaker tot de ontwikkeling van volumenormen door de medisch 

wetenschappelijke verenigingen voor hoog complexe ingrepen en procedures. Op meerdere gebieden heeft het Gemini reeds in het verleden de 

keuze gemaakt om bepaalde complexe zorg omwille van doelmatigheid en kwaliteitseisen niet langer te leveren. Dit geldt, onder andere, voor de 

normen van de NVvC (cardiologie) en die van de heelkunde op het gebied van de AAA en bariatrische ingrepen. Veel van de oncologische chirurgie 

wordt in het huidige model ook niet door het Gemini aangeboden (voorbeelden: levercarcinoom en longresecties). Er zijn aanwijzingen in het veld 

dat de aantallen in de huidige normen op termijn worden verhoogd. Daarnaast is het de verwachting dat er op meerdere (complexe) gebieden nog 

volumenormen zullen worden ontwikkeld. Uitspraken over de ontwikkeling of hoogte van toekomstige normen kunnen niet definitief worden 

geleverd. 

Verregaande mogelijkheden tot inzet technologie voor zorg op afstand 

Door technologische vooruitgang is in een aantal gevallen de directe aanwezigheid van een specialist aan bed niet meer noodzakelijk. In het land 

bestaan voorbeelden van en is er ervaring met situaties waar door middel van tele-ondersteuning IC-zorg op afstand wordt geleverd. Dit geeft 

basisziekenhuizen zoals het Gemini de mogelijkheid om op afstand kwalitatief verantwoorde, hoogspecialistische zorg in te zetten waar nodig. 




7

In het advies over het profiel 

is uitgewerkt hoe het Gemini 

zich met name zou kunnen 

richten op basiszorg voor de 

regio: acuut, oncologisch, 

chronisch en electief. 

De acute 24/7 

zorgvoorziening is gewenst 

vanuit toegankelijkheid van 

zorg en op basis van wet- en 

regelgeving. 

Advies over het toekomstig profiel van het Gemini 

Zorgportfolio (1) 

Een analyse van de huidige situatie van het Gemini toont aan dat ongewijzigd beleid in de zorgportfolio naar verwachting zal leiden tot 

toekomstige negatieve exploitatieresultaten. De continuïteit van zorg in de regio komt hier door mogelijk onder druk te staan. Op basis van de 

financiële bestendigheid van de zorg in de regio is derhalve een advies uitgebracht over een toekomstbestendig profiel. In het profiel advies is 

uitgewerkt hoe het Gemini zich, meer dan in de huidige situatie, met name kan gaan richten op basiszorg voor de regio: acuut, oncologisch, 

chronisch en electief. De 24/7 acute zorgvoorziening in Den Helder is gewenst vanuit de toegankelijkheid van zorg en op basis van bestaande 

wet- en regelgeving. Het profiel advies omschrijft verder hoe er voor de complexe zorgstromen afspraken gemaakt kunnen worden over naadloze 

samenwerking met het RTIC. Voorbereiding en nazorg van complexe trajecten vindt in deze setting zoveel mogelijk plaats in Den Helder om 

zorg dicht bij de burger en toegankelijk te houden. In het geadviseerde profiel is een sterke focus op planbare, laagcomplexe electieve zorg, daar 

waar mogelijk in dagbehandeling. In onderstaande tabel wordt het mogelijke zorgaanbod per categorie (acuut, oncologisch, chronisch en electief) 

nader toegelicht. De pagina‟s daar na bevatten een overzicht van de benodigde capaciteit, organisatie en randvoorwaarden om het beschreven 

profiel aan te kunnen bieden. Het omschreven portfolio in het profiel advies dient als input voor besluitvorming van de Raad van Bestuur over het 

definitieve zorgmodel voor Den Helder. 

Acute zorg De basis voor het profiel advies is de essentiële rol van het Gemini in de regionale acute zorgketen. Geldende wet- en 

regelgeving over aanrijtijden voor spoedeisende hulp (45-minutennorm) dicteren de noodzaak om in Den Helder een 24/7 

basis-opvang aan te bieden voor de acute zorgvraag van de regio. Volgens gesprekken met de IGZ en VWS en de recent 

uitgebrachte brief van de minister op 1 maart j.l. wordt onderstreept dat de 45-minuten norm niet ter discussie staat. De 

opvang in het Gemini geldt ook voor de geboortezorg met een acuut karakter. Recent onderzoek van het RIVM wijst uit dat 

er 33.500 inwoners buiten de normtijden voor spoedeisende hulp komen te vallen indien de 24/7 SEH functie in Den Helder 

wordt opgeheven – een onbespreekbare optie onder de geldende toegangseisen. Daarnaast biedt het Gemini in de 

zomermaanden ook een opvang mogelijkheid voor de +/- 50.000 toeristen die naar de Waddeneilanden trekken. De 

toekomstige acute zorgvoorziening in het Gemini is in dit profiel advies gemodelleerd naar het concept van de basis-SEH, 

waarbij er met behulp van een tele-IC voorziening de mogelijkheid is om –kortdurend - zorg te bieden bij onverwachte meer 

complexe zorgvragen. 

Omschrijving zorgportfolio 

In het profiel advies biedt Gemini 24/7 opvang aan de acute zorgvraag via een basis-SEH functie. De normen van een 

basis-SEH staan omschreven in het recent gepubliceerde rapport van Gezondheidsraad “De basis moet goed!” (2012). In 

haar brief van 1 maart j.l. geeft de minister aan dat er mogelijk concessies te maken zijn op het gebied van de volledigheid 

van de basis-SEH inrichting. Daar waar onverkort toepassen van de normen van de basis-SEH problemen oplevert voor de 

inrichting van de zorg geldt volgens het ministerie het principe “pas de norm toe of leg uit dat op andere wijze de acute zorg 

adequaat is geborgd”. In een korte reactie heeft de IGZ aangegeven de geldende en geaccepteerde (en dus haalbare) 

normen te gaan handhaven. Vanuit het ministerie zal een onderzoek worden gestart om de effecten van het doorvoeren 

van de normen in kaart te brengen. Intensieve samenwerking met het ROAZ is derhalve aan te bevelen voor de adequate 

borging van functies die niet te allen tijde in het Gemini worden aangeboden. 




8

In het advies wordt de acute 

zorgvoorziening van het 

Gemini gemodeleerd naar 

het principe van een basis- 

SEH zoals omschreven door 

de Gezondheidsraad. 



Acute zorg 

(vervolg) 

Volgens de Gezondheidsraad dient de basis-SEH, conform de richtlijnen en uitspraken van het ministerie, minimaal het 

volgende te bieden: 

• Te allen tijde is een ervaren SEH-arts aanwezig die de volgende taken uit kan voeren: triëren, stabiliseren, resusciteren, 

incl. luchtwegmanagement, behandeling in gang zetten of doorverwijzing. 

• De SEH-arts kan in korte tijd (15 minuten) beschikken over de specialismen: Gynaecologie/obstetrie, 

Kindergeneeskunde en Anesthesiologie. Overige specialismen van de basis-SEH (Radiologie, Chirurgie, Interne 

geneeskunde, Cardiologie, KNO-heelkunde en Neurologie) zijn via de inzet van tele-ondersteuning vanuit het RTIC 

direct virtueel in te schakelen en binnen korte tijd op te roepen waar nodig. 

• Een OK team is beschikbaar voor ingrepen en de laboratorium en röntgenfaciliteiten zijn direct toegankelijk. 

• De volgende ondersteunende specialismen zijn snel of via tele-ondersteuning te consulteren: Apotheek, Klinische 

chemie, Medische microbiologie en Pathologie. (Zie volgende pagina voor vervolg) 

Het acute zorgportfolio binnen dit advies omvat ondermeer de mogelijkheid tot 24-uurs presentatie, beperkte 

interventiemogelijkheden en een geïntegreerde HAP/SEH-post. Ook in deze context is 24/7 aanwezigheid van een SEH 

arts verplicht. De huidige afspraken over het doorrijden van complexe acute interventies kunnen gehandhaafd blijven 

(voorbeelden: verdenking hartinfarct, multi-trauma). In de huidige setting worden deze hoogcomplexe acute patiënten ook 

niet naar het Gemini gebracht. Het valt aan te bevelen afspraken en protocollen tussen het Gemini, de ambulancezorg en 

topklinisch centrum (nu nog MCA, in toekomst het RTIC) aan te scherpen om de naadloze samenhang verder te borgen. 

Geboortezorg 

Eisen die gelden voor de algemene acute zorg gelden in even grote mate voor de acute verloskunde. Een faciliteit waar 

met spoed een bevalling wordt uitgevoerd dient volgens de landelijke normen op niet meer dan 45 minuten afstand te 

liggen. De geboortezorg is derhalve als noodzakelijk goed geïncludeerd in het opgestelde profiel advies. Conform de 

richtlijnen omschreven in het Advies van de stuurgroep zwangerschap en geboorte “‟Een goed begin” zal het mogelijk 

moeten zijn om in het Gemini binnen 15 minuten na binnenkomst de bevalling met een volwaardig obstetrisch team te 

starten. Ook is het aan te bevelen om de mogelijkheid aan opvang voor neonaten te bieden in het Gemini. Mogelijk 

risicovolle bevallingen kunnen door middel van een geprotocolleerde inschatting vroegtijdig worden doorverwezen naar 

het RTIC of een andere topklinische locatie. Met behulp van een tele-IC concept kan kortdurende opvang geboden 

worden bij onverwachte complicaties. In de huidige situatie wordt deze vroegtijdige risico analyse reeds in de praktijk 

gebracht. 




9

In het advies wordt 

laagcomplexe oncologische 

zorg volledig in het Gemini 

geleverd. Hoogcomplexe 

oncologische zorg wordt 

d.m.v. samenwerking met 

het RTIC ingericht. 

In het advies speelt het 

Gemini in op de groeiende 

vraag naar chronische zorg 

in de regio. 



Oncologische zorg De vraag naar oncologische zorg zal de komende 10 jaar harder toenemen dan de geprognosticeerde 

bevolkingsgroei volgens CBS gegevens. Vanuit deze prognoses bevelen wij aan dat het Gemini als 

basisziekenhuis een toegankelijke locatie biedt voor de diagnostiek, voor- en nazorg van oncologische patiënten. 

In het opgestelde profiel advies behoren behandelingen van laagcomplexe oncologische problematiek ook tot het 

palet. De oncologische chirurgie is een gebied waar op dit moment volumenormen door wetenschappelijke 

verenigingen vol in ontwikkeling zijn. Voor de oncologische chirurgie (mamma, colorectaal) voldoet het Gemini aan 

de huidige volumenormen van de NVvH (een minimum van 50 ingrepen per jaar). Gesprekken met het veld en de 

actuele discussies rondom concentratie van complexe zorgingrepen maken het aannemelijk dat volumenormen 

voor hoogcomplexe oncologische ingrepen hoger komen te liggen. Daarnaast is het de verwachting dat er op 

meerdere (complexe) gebieden nog volumenormen zullen worden ontwikkeld. Precieze uitspraken over de 

toekomst van de volumenormen zijn niet in gepubliceerde stukken voorhanden. Door de verwachte toenemende 

druk op volumes zal het waarschijnlijk nodig zijn om chirurgische zorg in nauwe samenwerking met het RTIC aan 

te bieden. De ingreep zelf kan in de toekomst in het RTIC plaats vinden, dan wel in ander relevant oncologisch 

centrum, afhankelijk van de gekozen samenwerkingsverbanden. Alle diagnostiek, voorbereiding en nabehandeling 

kan in Den Helder plaats vinden, mits er hele duidelijke afspraken over het uitwisselen van informatie aanwezig 

zijn met de samenwerkingspartner. Duidelijke protocollen en multidisciplinaire samenwerking tussen Den Helderen 

het RTIC zijn een vereiste om deze complexe zorg op hoogwaardige manier aan te kunnen bieden. 

Voorbeelden te leveren zorg (geen compleet overzicht): 

Laagcomplexe oncologische zorg (diagnostiek, voortraject, behandeling, natraject): premaligne afwijkingen, 

dermatosen. 

Hoogcomplexe oncologische zorg (diagnostiek, voortraject, natraject): mammacarcinoom, colorectale carcinoom, 

blaastumor, ovarium carcinoom. 

Chronische zorg Evenals de vraag naar oncologische zorg zal ook de vraag naar chronische zorg in de regio naar verwachting 

harder toenemen dan de bevolkingsgroei. De concepten zelfmanagement, preventie en goede begeleiding vormen 

een sleutel tot hoogkwalitatieve chronische zorg. Goede bereikbaarheid van deze zorg dicht bij de burger is in de 

visie van de Raad van Bestuur een noodzakelijk goed. In het opgestelde profiel advies biedt het Gemini 

behandelmogelijkheden en kortdurende opnamemogelijkheden voor veelvoorkomende chronische aandoeningen. 

Inwoners van de regio Den Helder hebben op deze wijze dicht bij huis toegang tot goede, passende zorg. 

Verregaande samenwerking met de 1 ste lijn rondom de laagcomplexe chronische aandoeningen vormt een lonkend 

toekomstperspectief bij dit geadviseerd profiel. Nieuwe concepten zoals een 1,5 ste lijn centrum, en een zorghotel 

behoren tot de mogelijkheden. 


Cardiologie: chronisch hartfalen, stabiele angina pectoris, atrium fibrilleren 

Interne geneeskunde: diabetes, chronische nierinsufficiëntie, ziekte van Crohn 

Longziekten: COPD 

Overig: dementie 

Voor hoogcomplexe chronische aandoeningen (zoals complexe Parkinson) valt het aan te bevelen nauwe 

samenwerking te zoeken met ketenpartners. 




10

In het advies wordt 

laagcomplexe electieve zorg 

op efficiënte wijze met een 

zo laag mogelijk risico in 

Den Helder aangeboden. 

Hoogcomplexe electieve 

zorg wordt d.m.v. 

samenwerking met het RTIC 

in Heerhugowaard geleverd. 



Electieve zorg Voor de electieve, planbare zorg richt het Gemini zich in het geadviseerde profiel op de hoog volume, 

laagcomplexe aandoeningen. Protocollering van zorg zal maximaal ingericht dienen te zijn op het minimaliseren 

van risico. Opvang van patiënten dient zoveel mogelijk plaats te vinden via het short stay concept. Voor 

hoogcomplexe aandoeningen bevelen wij aan nauw samen te werken met het RTIC, waar deze interventies plaats 

vinden. 


Cardiologie: acuut hartfalen, follow-up na PTCA,impuls- en geleidingsstoornissen 

Chirurgie: appendicitis, liesbreuk, CTS, etalagebenen 

Gynaecologie: incontinentie/prolaps, obstetrische zorg, operatie vleesboom 

Interne geneeskunde: analyse buikklachten, pneumonie 

KNO: ZAT (ziekte adenoïd en tonsillen), diagnostiek slaapstoornissen, sinusitis 

Neurologie: hersenschudding, TIA 

Orthopedie: heup en knie artrose, meniscuslaesie, ruptuur rotator cuff 

Urologie: BPH, vasectomie 

Oogheelkunde: cataract 

Kraakbeenbehandelingen: 

Ten tijde van het onderzoek is bekend gemaakt dat het Gemini zal stoppen met het aanbieden van de 

kraakbeenbehandelingen. 




11

In het advies wordt het 

toekomstige profiel van het 

Gemini ingericht op de basis 

zorgvraag van de regio Den 

Helder. 

Om de zorg in het profiel advies 

op een financieel gezonde 

manier te leveren is naar 

verwachting een inrichting 

nodig met +/- 100 klinische 

bedden, 40 

dagbehandelingsbedden en 4 

operatiekamers. 

Dit advies omschrijft hoe de 

inzet van een tele-IC het 

mogelijk maakt om 

specialistische zorg op afstand 

te leveren. 

Geboortezorg vraagt in dit 

profiel advies om een optimale 

samenwerking tussen 1 e en 2 e 

lijn in doorverwijzing en 

gezamenlijk benutten van 

infrastructuur. 


Verwachte benodigde capaciteit (op hoofdlijnen) en organisatie 

Verwachte benodigde capaciteit 

Er is (op hoofdlijnen) een doorrekening uitgevoerd op het geadviseerde profiel van het Gemini. De resultaten van de doorrekening geven een 

grove indicatie van de capaciteit die nodig is om te voldoen aan de zorgvraag die past bij het profiel advies. De uiteindelijke capaciteit zal sterk 

afhankelijk zijn van de beslissingen van de Raad van Bestuur. Cijfers voor de doorberekening zijn grotendeels gebaseerd op de huidige inrichting 

van de zorg. Diverse factoren kunnen invloed uitoefenen op onderstaande cijfers, waar onder de specifieke inrichting van de nieuwbouw en de 

inzet van het Mediance voor electieve ingrepen. 

Bedden capaciteit 

(klinisch/dag) 

+/- 100 klinisch 

+/- 40 dag 

Organisatie acute zorg in advies profiel 

De basis van het profiel advies is de noodzaak om, conforme geldende landelijke richtlijnen en normen, 24/7 de volgende faciliteiten aan te 

bieden in het ziekenhuis: basis-SEH, OK faciliteit, tele- IC faciliteit, (tele-radio)diagnostische faciliteiten en klinische opvang mogelijkheden 

eventueel vormgegeven in een AOA. Samenwerking met de huisartsenpost (HAP) is gewenst om de zelfverwijzers met een laag acuut karakter 

op te vangen. In de huidige situatie is de HAP 4 km verwijderd van het ziekenhuis. Het integreren van HAP en SEH op een locatie maakt het 

stroomlijnen van de acute zorgvraag eenduidiger en verlaagt de druk op de spoedfaciliteit van het ziekenhuis. Te allen tijde is een SEH arts in 

huis aanwezig. Overige inrichting van de basis-SEH is reeds beschreven onder het „zorgportfolio acute zorg‟. 

Daar waar men geboortezorg levert is volgens wet- en regelgeving een IC niveau 1 vereist. De IGZ geeft in gesprekken aan dat het mogelijk 

is om gebruik te maken van een tele-IC concept. In dit concept worden ernstig zieke patiënten op afstand behandeld door een intensivist van 

een high-level IC op een andere locatie. Ter plekke wordt de zorg geleverd door medisch specialisten en IC verpleegkundigen in het Gemini. 

Tele-IC is een beproefd concept dat in de Verenigde Staten al jaren succesvol wordt toegepast. Binnen Nederland is de samenwerking tussen 

het OLVG in Amsterdam en het MC Zuiderzee in Lelystad een voorbeeld van succesvolle implementatie van het tele-IC concept. Voor de 

geboortezorg is verder binnen 15 minuten een volwaardig team conform de richtlijnen uit „Een goed begin‟, noodzakelijk. Belangrijke 

voorwaarden voor de geboortezorg in Den Helder zijn enerzijds een goede samenwerking tussen 1 e en 2 e lijn waarbij doorverwijzing van meer 

complexe zorg tijdig plaats vindt, anderzijds ook de bereidheid om met 1 e lijns verloskundigen en 2 e lijns zorgverleners zoveel mogelijk gebruik te 

maken van dezelfde voorzieningen (geboortecentrum) zodat dure infrastructuur optimaal benut wordt. 

De huidige afspraken over het doorrijden voor complexe acute interventies blijven in het advies gehandhaafd (voorbeelden: verdenking 

hartinfarct, multi-trauma). In de huidige setting worden deze hoogcomplexe acute patiënten niet naar het Gemini gebracht. Waar nodig is het aan 

te bevelen de afspraken en protocollen tussen het Gemini, de ambulancezorg en het topklinisch centrum (nu nog MCA, in toekomst het RTIC) 

aan te scherpen om de naadloze samenhang verder te borgen. 




OK 

4 

12

In het geadviseerde profiel is 

een vloeiend, ononderbroken 

zorgproces tussen Gemini en 

RTIC noodzakelijk. Daarmee 

adviseren wij om te voldoen aan 

de volgende randvoorwaarden 

voor de organisatie: 

• Intensieve samenwerking 

tussen Gemini en RTIC/MCA 

op uitvoerend niveau; 


tussen de maatschappen; 

• Rouleren staf over locaties; 

• Inzet gezamenlijke IT en 

telehealth; 

• Gezamenlijke ondersteunende 

voorzieningen en beleid; 

• Sterke samenwerking met 1 e 

lijn en 

ambulancevoorzieningen; 

• Doorzetten huidige efficiency 

maatregelen. 



Organisatie electieve zorg in advies profiel 

In de huidige situatie maakt het Gemini gebruik van 5 operatiekamers. Daarnaast is er de mogelijkheid om gebruik te maken van de 

operatiekamers van het Mediance in Schagen. In 2010 werd er nog weinig gebruik gemaakt van capaciteit in Schagen (135 ingrepen). Op basis 

van een schatting is het advies om in de toekomst 4 OK‟s in te zetten om aan de electieve zorgvraag te voldoen. Onderliggende aannames zijn: 

meer gebruik van Mediance capaciteit, en een verbeterde planning en doelmatigheid op de OK‟s in Den Helder. Daarnaast is de aanname 

gemaakt dat de electieve zorg in Den Helder zoveel mogelijk wordt ingericht op short-stay patiënten. Langliggers en complexe problematiek 

worden in dit profiel in afspraak met ketenpartners elders behandeld. In hoeverre de electieve zorg met partners wordt aangeboden hangt af van 

de beslissingen van de Raad van Bestuur. 

Organisatorische randvoorwaarden. 

Om de zorg in het Gemini in te richten conform het geadviseerde profiel is het aan te bevelen om aan een aantal randvoorwaarden en 

organisatorische aspecten te voldoen. Uitgangspunt daarbij is dat de inrichting van het zorgproces zodanig is dat er sprake is van een vloeiend 

en ononderbroken logistiek proces tussen basis en complexe zorg en/of tussen diagnostiek, interventie en nazorg. Belangrijk daarbij zijn: 

Intensieve samenwerking tussen RTIC/MCA en Gemini op uitvoerend niveau 

In dit profiel advies gaan we uit van naadloze overgang van zorg tussen het RTIC en het Gemini. Het gezamenlijk bieden van een totaalpalet aan 

zorg met een meer specifieke profilering van Den Helder op de basiszorg en het RTIC/MCA op de complexe zorg en interventies vraagt om een 

goed afgestemd logistiek proces, een goed afgestemde zorgorganisatie en de mogelijkheid medewerkers op de verschillende locaties in te 

zetten: de organisatie volgt de patiënt en niet andersom. Om dit te kunnen realiseren is een intensieve samenwerking tussen RTIC/MCA en 

Gemini op bestuurlijk, managerial en uitvoerend niveau aanbevolen. 

Intensieve samenwerking tussen maatschappen Gemini en RTIC/MCA (evt. uitmondend in fusie) 

In het kader van de continuïteit van zorg en behoud van deskundigheid en ervaring adviseren wij een intensieve samenwerking tussen de 

maatschappen van Gemini en RTIC/MCA op te zetten, voor zover dat nog niet het geval is. Voor Gemini geldt daarbij dat het in de huidige 

situatie lastig is om medisch specialisten aan te trekken. Een intensieve samenwerking van maatschappen biedt specialisten een aantrekkelijk en 

breed pakket aan professionele mogelijkheden, inclusief de mogelijkheid om (toekomstige) volumenormen te halen. Bij verregaande concentratie 

en het inrichten van een zorgproces over twee locaties is een fusie van maatschappen aan de orde. Daarmee verruimt het de mogelijkheden tot 

het aantrekken van personeel. Voorts draagt samenwerking bij aan het efficiënt inzetten van ziekenhuiscapaciteit en specialisten. 

Rouleren medewerkers Den Helder en Heerhugowaard/Alkmaar 

Ook voor andere medewerkers geldt dat roulatie over de locaties aan te bevelen is vanuit het leveren van een aaneengesloten keten van zorg. 

Daarnaast biedt het rouleren van medewerkers over beide locaties de mogelijkheid om in de breedte het vak uit te oefenen. Dit verhoogt de 

aantrekkelijkheid van een werkplek in Den Helder. Om het rouleren mogelijk te maken adviseren wij om de werkwijze op beide locaties 

verregaand te standardiseren. 




13

In het geadviseerde profiel is 

een vloeiend, ononderbroken 

zorgproces tussen Gemini en 

RTIC noodzakelijk. Daarmee 

adviseren wij om te voldoen aan 

de volgende randvoorwaarden 

voor de organisatie: 


tussen Gemini en RTIC/MCA 

op uitvoerend niveau; 


tussen de maatschappen; 

• Rouleren staf over locaties; 

• Inzet gezamenlijke IT en 

telehealth; 

• Gezamenlijke ondersteunende 

voorzieningen en beleid; 

• Sterke samenwerking met 1 e 

lijn en 

ambulancevoorzieningen; 

• Doorzetten huidige efficiency 

maatregelen. 



Inzet IT en telehealth 

In dit profiel advies gaan we uit van een focus op basiszorg in het Gemini en een complexer zorgportfolio in het RTIC. Met het oog op de 

geadviseerde profieldifferentiatie én daarvoor benodigde samenwerking adviseren wij een stevige inzet van IT en telehealth mogelijkheden op 

beide locaties. Juist door de inzet van telehealth zal het mogelijk worden om een zo breed mogelijk pakket aan zorg op een financieel rendabele 

wijze in Den Helder aan te bieden. Eerder zijn al genoemd de inzet van tele-IC voorzieningen, en telediagnostiek. Daarnaast adviseren wij in het 

kader van het uitwisselen van patiëntengegevens dat er sprake moet zijn van een gezamenlijk EPD. De inzet en roulatie van medewerkers over 

alle locaties en de intensieve samenwerking op uitvoerend niveau maken ook een verdere IT-integratie een hoge prioriteit. 

Gezamenlijke ondersteunende voorzieningen Gemini en RTIC/MCA 

Nieuwbouw in Den Helder en Heerhugowaard biedt de mogelijkheid om ondersteunende diensten gezamenlijk in te richten. In de huidige situatie 

is dit voor de ondersteunende diensten van het MCA in Alkmaar en het Gemini in Den Helder reeds het geval. Door deze samenwerking op de 

ondersteuning goed in te richten, wordt samenwerking op het niveau van het zorgproces vergemakkelijkt. 

Samenwerking 1 e lijn en ambulancevoorzieningen 

Voor een optimaal ingerichte acute zorgketen adviseren wij om afspraken met de ambulancezorg en topklinische centra nauw vorm te geven en 

eenduidig vast te leggen. Een naadloze overgang tussen de verschillende spelers in de keten is essentieel om de zorg, vooral voor complexe 

acute problematiek, hoogwaardig in te richten. Hetzelfde advies geldt op het gebied van de verloskunde. Voor hoogwaardige verloskundige zorg 

is samenwerking met de 1 e lijns verloskundigen noodzakelijk om de zorgpaden rondom geboortezorg vorm te geven. 

Zoals aangegeven adviseren wij voor een optimale acute keten en goede doorverwijzing samenwerking met de ambulancezorg. Voor goede 

stepped care met name voor chronisch zieken adviseren wij samenwerking op te zoeken met de 1 e lijn. Voor optimale samenwerking in de 

verloskundige keten is de samenwerking met 1 e lijns verloskundigen nodig. Vanuit eerdere ervaringen is het te verwachten dat verdere 

samenwerking met de 1 e lijn rondom chronisch zieken een verdere reductie van het aantal ziekenhuisbedden mogelijk zal maken. 

Doorzetten efficiency maatregelen (programma Marsroute) 

Uit (benchmark) onderzoek blijkt dat het Gemini ten opzichte van referenten relatief dure poliklinische zorg levert. Daarnaast is er middels het 

Marsroute programma een serie besparingen geïdentificeerd door middel van ligduur verkorting en verhoging van de doelmatigheid. In de 

berekeningen voor het advies over het Gemini profiel zijn de potentiële besparingen maximaal ingeboekt. 




14

Een aantal zaken binnen dit 

advies vraagt nog nadere 

uitwerking: 

• Ontwikkeling gezamenlijk 

aanbod geboortezorg in de 

keten; 

• Vormgeving klinische 

kindergeneeskunde; 

• Samenwerking 1 e en 2 e lijn. 


Bespreekpunten 

Dit rapport bevat een high-level advies over het mogelijke toekomstige profiel van het Gemini. Definitieve besluitvorming over het profiel valt 

onder de verantwoordelijkheid van de Raad van Bestuur. Een aantal zeer specifieke keuzes vallen derhalve buiten de scope van dit advies. Het 

gaat dan met name om de verdere uitwerking van het hiervoor beschreven profiel, specifieke keuzes die niet gebaseerd zijn op wet- en 

regelgeving of het gekozen profiel, dan wel zaken die verder in de toekomst liggen. Voor een definitieve uitwerking van het profiel van het Gemini 

adviseren wij om onderstaande bespreekpunten samen met ketenpartners verder vorm te geven. In dit rapport is de productie gerelateerd aan de 

bespreekpunten geïncludeerd in het doorgerekende profiel. 

Geboortezorg 

In alle dunbevolkte, vergrijzende gebieden staat er druk op de levering van geboortezorg. Aan de ene kant bestaat er een duidelijke samenhang 

tussen volume en kwaliteit, aan de andere kant is in acute situaties binnen de normtijd hulp geboden. In de geboortezorg keten zijn meerdere 

spelers (zowel in de eerste als tweede lijn) actief. Een mogelijke vervolgstap is om in samenwerking met alle betrokken partijen (o.a. 

verloskundigen, gynaecologen, huisartsen) een gezamenlijk geboortezorgaanbod in de keten neer te zetten dat passende is voor de regionale 

zorgvraag, zorgt voor rendabele voorzieningen en tegelijkertijd voldoet aan de kwaliteitseisen van de wetenschappelijke verenigingen. De notitie 

van de veldpartijen „Een goed begin‟ kan hiervoor de basis vormen. 

Klinische kindergeneeskunde 

De klinische kindergeneeskunde vormt binnen de MCA Gemini groep een discussiepunt. Volumenormen voor deze zorg zijn niet aanwezig, 

echter gevoeligheid van de zorg voor kinderen is zeer hoog. Daarmee is een brede ervaring in diagnostiek en behandeling essentieel. In de 

huidige situatie ontstaat de vraag of men de klinische zorg voor kinderen in Den Helder, omwille van kwaliteitseisen, wil handhaven. Een 

discussie tussen kinderartsen en gynaecologen van MCA en Gemini samen met huisartsen in de regio is hiervoor te adviseren. Het valt aan te 

bevelen om deskundigheid van de NVK (Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde) te benutten voor de inhoudelijke begeleiding. (NB: 

voor de verloskunde wordt uitgegaan van 1 e basisopvang van neonaten binnen de locatie Gemini. Meer complexe zorg voor neonaten wordt 

binnen het RTIC/MCA dan wel de NICU-voorzieningen in de regio verleend). 

Samenwerking 1 ste en 2 e lijn in een 1,5 ste lijnscentrum 

In het profiel advies van het Gemini is de samenwerking met het RTIC voor complexe patiëntenstromen uitgebreid besproken. Ook de 

samenwerking met de 1 e lijn in de keten is aan de orde geweest. Deze samenwerking kan echter in de toekomst nog een veel verdergaande 

uitwerking krijgen. Naast de bestaande keten kan ook verder worden gekeken naar substitutie van zorg van de 2 e naar de 1 e lijn. Een deel van de 

zorg die nu door het Gemini wordt geleverd (bijvoorbeeld laagcomplex chronisch, laagcomplexe klinische beschouwende zorg en laagcomplexe 

klinische post-operatieve zorg) kan ook in een andere setting dan het ziekenhuis of ziekenhuisbedden plaats vinden. Te denken valt aan 

participatie van specialisten in HOED‟s, huisartsenbedden in de nabijheid van en met ondersteuning vanuit het ziekenhuis en zorgpensions. 

Mogelijke partners voor samenwerking zijn: de huisartsen, verpleeghuizen en overige eerstelijns zorgaanbieders. De samenwerking kan vorm 

krijgen in een 1,5 ste lijnscentrum. 




15

Bijlagen

Wet- en 

regelgeving en 

richtlijnen

Wet- en regelgeving en richtlijnen 

Minimum eisen voor de acute zorg en geboortezorg 

Acute zorg 

45 minuten norm 

“De afspraken in het regionale overleg acute zorgketen moeten ertoe 

leiden dat deelnemers aan het overleg alleen (tijdelijk) kunnen stoppen 

met functies op een bepaalde locatie als de 45 minuten norm om een 

Spoedeisende Eerste Hulp (SEH) afdeling van een basisziekenhuis te 

bereiken, niet in gevaar komt. […] Deze bereikbaarheidsnorm van 45 

minuten betreft de totaaltijd die nodig is om met een ambulance de 

patiënt op de plaats van het ongeval te bereiken en vervolgens naar 

een SEH-locatie te rijden.” Bron: WTZi. Artikel 1. Bijlage 3.1. 

Volgens gesprekken met de IGZ en VWS staat deze norm niet ter 

discussie. 

Inrichting basis-SEH 

Een basis SEH moet op het gebied van de patiëntenzorg de volgende 

taken uit kunnen voeren: triëren, stabiliseren, resusciteren, incl. 

luchtwegmanagement, behandeling in gang zetten of doorverwijzing. 

Bron: SEH Vanuit een Stevige Basis, 2009. 

Achtervang SEH 

Gegeven het scala aan ziektebeelden dat bij een basis SEH terecht 

kan moet een SEH-arts snel de relevante specialismen kunnen 

raadplegen. Binnen korte tijd (niet gespecificeerd binnen welk 

tijdbestek) moet een SEH-arts kunnen beschikken over de volgende 

specialisten: 

Gynaecologie/obstetrie; Chirurgie; Interne geneeskunde; Cardiologie,; 

Kindergeneeskunde; KNO-heelkunde; Neurologie; Anesthesiologie en 

Radiologie. 

Een OK team is beschikbaar voor ingrepen en de laboratorium en 

röntgenfaciliteiten zijn direct toegankelijk. 

In de ANW-uren is een ervaren arts aanwezig die kan reanimeren en 

triëren. Achtervang specialismen zijn binnen korte tijd op te roepen. 

Bron: Gezondheidsraad “De basis moet goed!”, 2012. 

Benodigde faciliteiten basis-SEH 




Een basis-SEH beschikt over een 24-uur verkoeverfunctie en 

observatieafdeling waar bij tijdelijke ondersteuning van vitale functies 

mogelijk is. Een IC-faciliteit is in een dergelijke structuur niet 

noodzakelijk. Bij onverwachte situaties die IC-zorg vergen is 

overplaatsing aangewezen. 

Geboortezorg 

Voor kwalitatief hoogstaande geboortezorg schrijft de 

wetenschappelijke vereniging de volgende eisen voor: 

• 24-uursbezetting van de verloskundige afdeling met adequaat 

medisch geschoold en bekwaam personeel. 

• 24/7 een operatiekamer beschikbaar voor acute interventies 

• IC-afdeling aanwezig met opvangmogelijkheid op level 1 niveau 

• Uiterlijk 30 minuten na binnenkomst is een team aanwezig voor de 

ingreep en wordt de behandeling gestart. In de toekomst wordt deze 

norm 15 minuten. 

Bron: Nota Praktijknormen Klinische Verloskunde; Interviews IGZ. 

18

In de huidige situatie voldoet 

het Gemini aan de 

volumenormen voor de 

mamma- en colorectale 

chirurgie. 


Volumenormen 

De vastgestelde relatie tussen volume en kwaliteit leidt steeds vaker tot de ontwikkeling van volumenormen voor, met name, hoogcomplexe 

ingrepen en procedures. De Inspectie van de Gezondheidszorg (IGZ) gaat er vanuit dat ziekenhuizen de minimumnormen voor hoogcomplexe 

zorg zullen gebruiken voor het maken van regionale afspraken over de concentratie van zorg. Ook verzekeraars spelen, door middel van 

selectief contracteren, een steeds grotere rol in de concentratie van complexe zorgvormen. Een publicatie van de Gezondheidsraad in december 

2011 legt de volgende geldende volumenormen vast. 




19

KPMG Plexus heeft de 

verschillen in reistijden 

berekend voor 3 locatie 

varianten: 

Variant A (huidige situatie); 

Variant B (plaatsing RTIC 

in Heerhugowaard); en 

Variant C (zonder Den 

Helder, met RTIC). 

Door de spoedfaciliteiten in 

Den Helder te verwijderen 

zal de gemiddelde reistijd 

van de adherente bevolking 

toenemen naar gemiddeld 42 

minuten (tegenover 30 

minuten in de huidige 

situatie). 

Om aan de 45 minuten norm 

van de overheid te blijven 

voldoen is een 

spoedfaciliteit op locatie Den 

Helder noodzakelijk. 


Omwille van de normen voor reistijden is een spoedfaciliteit in Den Helder vereist (1) 

1 

2 

3 

3 

1 

Variant A 

Den Helder 

Hoorn 

Alkmaar 




2 

1 

2 

3 

1 

Variant B Variant C 

3 1 

2 

Den Helder 

Hoorn 

Heerhugowaard 

1 

2 

Heerhugowaard 

Hoorn 

2 

Legenda 

Reistijd in minuten voor 

postcode 4 gebieden 

20

De inwoners van gemeente 

Den Helder zijn het meest 

gevoelig voor het wegvallen 

van de SEH faciliteit in Den 

Helder. 

Uit RIVM onderzoek blijkt dat 

bij sluiting van het Gemini 

ziekenhuis 33.500 mensen 

niet binnen de gestelde 

norm van 45 minuten een 

SEH kunnen bereiken 2 . 

Een alternatieve analyse van 

KPMG Plexus laat zien dat 

bij sluiting 74.585 personen 

niet binnen de gestelde 

norm een ziekenhuis kunnen 

bereiken (variant C) 3 . 

Het belangrijkste verschil 

tussen de beide analyses is 

de snelheid van het voertuig. 

Het RIVM gaat uit van een 

ambulance met spoed. De 

door KPMG Plexus 

uitgevoerde analyse rekent 

met de snelheid van normaal 

personenvervoer. 


Omwille van de normen voor reistijden is een spoedfaciliteit in Den Helder vereist (2) 

Gemeente Aantal 

inwoners 1 

(2011) 

Gemiddelde reistijd (in minuten) Aantal inwoners buiten de 45 minuten 

norm 

Variant A Variant B Variant C Variant A Variant B Variant C 

Anna Paulowna 14.255 25 25 42 0 0 3.685 

Den Helder 57.185 10 10 53 0 0 57.185 

Harenkarspel 16.175 24 22 22 0 0 0 

Niedorp 12.230 28 22 22 0 0 0 

Schagen 18.680 28 27 27 0 0 0 

Texel 13.715 75 75 125 13.715 13.715 13.715 

Wieringen 8.615 27 27 32 0 0 0 

Wieringermeer 12.580 24 24 24 0 0 0 

Zijpe 11.585 25 28 34 0 0 0 

165.020 30 29 42 13.715 13.715 74.585 

Bron 

1 CBS - Bevolking en huishoudens; viercijferige postcode, 1 januari 2011 

2 Bereikbaarheidsanalyse RIVM, april 2011 

3 Analyse uitgevoerd door KPMG Plexus aan de hand van het reistijdenmodel 




21

Geraadpleegde 

literatuur en 

interviews

Geraadpleegde literatuur 

Onderstaande vormt een lijst van de meest relevante geraadpleegde (wetenschappelijke) literatuur: 

• Cooperation and Competition panel NHS. “The impact of hospital treatment volumes on outcomes”, Working Paper Vol. 1 No. 1, 2010. 

• Gezondheidsraad. “Volumenormen (chirurgische) ingrepen”. December 2011. 

• Gezondheidsraad. “De basis moet goed!”. Februari 2012. 

• Min. VWS. “Beleidsregels WTZi”. Regeling van 18 september 2009, nr. DLZ/SFI-2941423 

• Min. VWS. “Beleidsvisie traumazorg 2006 – 2010”. 2006. 

• Min. VWS. “Reactie rapporten acute zorg en verloskunde “. 1 maart 2012. Kenmerk: CZ/TSZ-3106339 

• NVOG. “Nota normpraktijk gynaecologie. Versie 1.0”. 2000. 

• NVvH. “Normering chirurgische behandelingen. Versie 2.0”. September 2011. 

• NVZ. “Acute Verloskunde: Praktijkonderzoek naar gevolgen van ‘Een goed begin’”. Augustus 2010. 

• Stuurgroep zwangerschap en geboorte. “Een goed begin; veilige zorg rond zwangerschap en geboorte”. Januari 2010. 

• Regieraad Kwaliteit van Zorg (RVZ). “Concentratie, specialisatie en samenwerking van ziekenhuiszorg”. Januari 2012. 

• Werkgroep Kwaliteitsindeling SEH. “Spoedeisende hulp: Vanuit een stevige basis”. Oktober 2009. 

De volgende documenten van het Gemini Ziekenhuis en de MCA Gemini groep zijn benut gedurende het onderzoek: 

• Jaardocumenten 2009 en 2010 

• Management rapportages 2009 – 2011 

• Financiële rapportages 2009 - 2011 

• Productiecijfers 2009 - 2011 




23

Geraadpleegde stakeholders 

KPMG Plexus heeft gedurende het onderzoek de volgende stakeholders gesproken: 

• Ministerie van VWS, directie Curatieve Zorg 

• Inspectie van de Gezondheidszorg, hoofdinspecteurs 

• MCA Gemini Groep, leden Raad van Bestuur en financiële controllers 

• UVIT, zorginkoop 

• Achmea, zorginkoop 




24

Disclaimer 

Dit rapport is bestemd voor informatiedoeleinden voor een breder publiek. Mits sprake is van bronvermelding mag uit dit rapport worden 

geciteerd of aan worden gerefereerd. 

KPMG Advisory N.V, handelend onder de naam KPMG Plexus, garandeert of verklaart niet dat de informatie in het rapport geschikt is voor de 

doelstellingen van anderen dan MCA Gemini Groep. Dit betekent dat ons rapport niet ter vervanging kan dienen van andere onderzoeken en 

procedures die anderen dan MCA Gemini Groep zouden kunnen (of moeten) instellen met als doel toereikende informatie te krijgen aangaande 

zaken die voor hen van belang zijn. 

KPMG Plexus aanvaardt jegens anderen dan MCA Gemini Groep geen aansprakelijkheid voor dit rapport. 




25

© 2012 KPMG Advisory N.V., ingeschreven bij het handelsregister in 

Nederland onder nummer 33263682, is een dochtermaatschappij van KPMG 

Europe LLP en lid van het KPMG-netwerk van zelfstandige ondernemingen 

die verbonden zijn aan KPMG International Cooperative („KPMG 

International‟), een Zwitserse entiteit. Alle rechten voorbehouden. Gedrukt in 

Nederland. De naam KPMG, het logo en „cutting through complexity‟ zijn 

geregistreerde merken van KPMG International.

2012.04.12 Eindrapportage MCA Gemini_publi.pdf - Gemeenteraad ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?