download pdf - Natuurpunt

Elke paddenstoel telt
Struikel je tijdens het telweekend over een kolossale boleet of sta
je ineens middenin een heksenkring van vliegenzwammen? Laat het
ons weten door het telformulier op de keerzijde in te vullen. Staat je
paddenstoelenkennis nog niet op punt? Geen nood, want verderop
in deze brochure vind je een schat aan informatie die je helpt om al
jouw vondsten op naam te brengen. Doemen er na het telweekend
nog bijzondere paddenstoelen op uit jouw gazon? Laat vooral niets je
beletten om ons jouw waarnemingen door te geven.
Zeg nooit zomaar ‘zwam’ tegen een paddenstoel
Eén ding is zeker: paddenstoelen zijn beslist niet onder één hoedje
te vangen. Zo zie je ze niet alleen op de meest verrassende plekken,
soms nemen ze ook erg vreemde verschijningsvormen aan. In
Vlaanderen alleen al komen meer dan 4 000 soorten paddenstoelen
voor. Een hele kluif voor wie zich specialiseert in zwammenkunde of
mycologie! Paddenstoelen zijn trouwens de vruchten van schimmels.
Vandaar dat het bovengrondse, zichtbare deel paddenstoel genoemd
wordt, terwijl het geheel van ondergrondse draden (zwamvlok) de
eigenlijke zwam is.
De wijze waarop een paddenstoel aan zijn voedsel komt, bepaalt tot
welke groep hij behoort. Zo leven symbionten in harmonie met hun
gastheer, terwijl saprofyten leven van dood hout en plantenresten.
Parasieten gaan nog een stapje verder en ontfutselen het voedsel aan
hun gastheer.
Samen sterk
OP ZOEK NAAR ZWAMMEN!
Tel mee op 16 & 17 oktober 2010
Tussen de wortels van bepaalde bomen en heesters tref je vaak symbionten
aan. Deze samenlevers gooien het op een handig akkoordje
met hun gastheer. Zo produceren de paddenstoelen niet alleen allerhande
stoffen die de boom beschermen tegen ziektes, hun vernuftig
ondergronds dradenstelsel haalt ook bijzonder makkelijk mineralen
uit de bodem. Als tegenprestatie schenkt de boom de paddenstoelen
een stevig voorraadje suikers – vooral dan in de herfst, wanneer
alle energie van de boom van de bladeren naar de wortels verhuist.
Schoolvoorbeelden van een win-win situatie vinden we bij eekhoorntjesbrood
(dol op eiken en beuken), vliegenzwam (bij berken en dennen),
fopzwam (bij berken, eiken en naaldbomen), gewone krulzoom,
parelamaniet (loof- en naaldbomen) en berkenboleet. Een zeldzame
lekkernij is de echte hanenkam (steevast in de buurt van beuk, eik en
berk), niet te verwarren met de minder smakelijke en talrijk voorkomende
valse hanenkam (bij naaldbomen).
Ontdek je een paddenstoel die zo broos is dat hij afbrokkelt als een
krijtje, dan ben je of een russula (te herkennen aan de kleurenweelde
van rood, geel, oranje, groen, paars…) of een melkzwam (de witte
druppeltjes liegen er niet om) op het spoor.
Van alle paddenstoelen gaan de symbionten het meest achteruit.
Plukken is uiteraard uit den boze, maar ook betreding is geen goede
zaak. Loop je te vaak rond de boom, dan raakt de bodem immers zo
aangestampt dat de wortels amper nog lucht krijgen.
Heksenkring
Paddenstoelen in je tuin? Dan is de kans wel bijzonder groot dat het
om saprofyten gaat. Ze verkiezen vooral dood hout en plekken waar
dood hout of rottend materiaal in de grond steekt. Op die manier
spelen ze uiteraard een essentiële rol in de vertering van organisch
materiaal. Bovendien brengen ze geen schade toe, noch aan planten
noch aan het gazon. Soorten die opvallend zichtbare heksenkringen