Waterstand 20 - Ruimte voor de Rivier

04 Uitgelicht
De uiterwaarden. Eén van de plekken waar
Ruimte voor de Rivier aan waterveiligheid
werkt. Maar ook een prachtplek om te schaatsen.
Daarom in deze Uitgelicht vier schaatsverhalen.
Opgetekend eind oktober, dus het
ijs moet u er zelf bij denken. Fotografie: Henri Cormont
‘ De tijd staat stil
als ik schaats’
Toen Jan Groeneveld (49) een kleine jongen was, zag hij op
het ijs een grote man voorbij suizen, die bijna op zijn schaatsen
leek te zweven. “Hoe doet u dat?”, vroeg hij gefascineerd.
De man lachte en zei: “Gewoon achterop je schaats gaan
staan.” ‘De schaatser had gelijk!’, vertelt Jan, die inmiddels
zelf een grote man is die over het ijs zweeft.
J
an Groeneveld woont in Sleeuwijk aan
de Merwede, ongeveer ter hoogte van
Gorinchem, dat aan de andere kant van
de rivier ligt. Hij lijdt al zijn hele leven
aan schaatskoorts. ‘Zodra de eerste nachtvorst
begint, start de tamtam. Ik schaats vaak
met mijn drie broers en wat vrienden. We
bellen, sms-en, twitteren..., waar kan het al?
Eén van onze “domeintjes” is Bakkerskil, een
afgedamd stukje van de Biesbosch. Daar kun
‘Er wordt geschaatst,
gelanglaufd en
gesleed’
‘
et lijkt hier
H
’s winters soms wel
een skihut’, vertelt Geert Bakker
enthousiast. ‘Er wordt geschaatst,
gelanglauft en gesleed. En ja, na
afloop komen de mensen hier lekker warme
chocolademelk drinken. Met een scheutje
rum, stukje appeltaart, toefje slagroom.’
En geef de bezoekers van het Engelse Werk
eens ongelijk. Op nog geen tachtig meter
afstand kunnen ze de schaatsen onderbinden
je vaak al na twee nachten vorst schaatsen.
Polder Maltha aan de Nieuwe-Merwede,
daar komen we ook wel. Het buiten zijn,
de frisheid, de vrijheid, op plekken komen
waar je normaal niet komen kunt... Dat is
voor mij het ultieme schaatsgevoel.’
Zintuigen op scherp
‘We staan altijd vroeg op het ijs, voor
achten’, beschrijft Groeneveld. ‘Compleet
en de dichtgevroren uiterwaarden opstappen.
‘We zien tourrijders, dagjesmensen
en veel gezinnen met kinderen. Logisch,
want in Zwolle zelf is geen vijver zo groot
als deze waterplas. Omdat de uiterwaarden
zo ondiep zijn, vriezen ze snel dicht. En in
geval van sneeuw op het ijs rijdt een boer
hier uit de buurt onverschrokken zijn trekker
met sneeuwschuiver het ijs op.’
met touw, prikkers en droge kleren, mocht
het mis gaan. Je voelt de eerste zonnestralen
op je huid prikken en alle zintuigen staan op
scherp. Je trekt het eerste spoor. Probeert
een paar rondjes. Als het goed aanvoelt,
zak je dieper en wordt je slag breder. Je
gaat harder. Nog harder. De adrenaline raast
door je lijf. Dit is gááf! En zo kun je nog
uren doorgaan. De tijd lijkt stil te staan als
ik schaats.’
Evacuatie
De Sleeuwijker kent Ruimte voor de Rivier.
‘Hier in de buurt bij Avelingen bijvoorbeeld
graven ze geulen om de doorstroming van
de rivier te verbeteren. Ik volg dat met
interesse. Want natte voeten, dat wil
niemand. Ik herinner me de bijna-overstroming
in 1995 nog wel. Ik werk in Vuren,
ten noorden van de Merwede, voor een
bedrijf dat wereldwijd gebruikte vracht wagens
verkoopt. Een Duitse partner waarschuwde
ons voor de hoge waterstanden, waarop we
onze 2000 vrachtwagens naar een veilige
plek hebben gebracht. “Doe dat niet, zo
veroorzaak je paniek”, zei de burgemeester
van Gorinchem nog. Maar twee dagen later
was het gebied geëvacueerd.’ ~
Bekijk een prachtige schaatsfoto van
Jan Groeneveld op bit.ly/SqKd92
via hanviskie.blogspot.nl
‘ Warme chocolademelk
na afloop’
Het is op en top winterpret aan de rand van Hanzestad
Zwolle. Dat beaamt ook Geert Bakker, eigenaar van
Het Engelse Werk. Als het goed koud is, weten schaats -
liefhebbers de uiterwaarden bij de oude IJsselbrug aan
de voet van zijn uitspanning prima te vinden. ‘En achter
ons ligt een park waar je heerlijk kan sleeën.’
Hart van Nederland
Dat het hier een unieke winterlocatie
betreft, blijkt wel als zelfs SBS 6 in de winter
van 2009 langskomt om opnamen te maken.
Bakker: ‘Het park hierachter is aangelegd in
Engelse landschapsstijl, inclusief heuveltjes.
Met sneeuw is het hier dus heerlijk sleeën.
Hart van Nederland maakte een sfeerreportage
en filmde ook binnen bij ons.
Mijn zoon, toen negen jaar oud, stond net
achter de bar dozen chocolademelkbekers
uit te pakken en kwam op televisie. Nou,
je begrijpt, hij was supertrots en had op
school wat te vertellen.’
Hoogwater trekt bezoekers
Ook in de overige seizoenen weten bezoekers
de uitspanning te vinden. ‘Je kunt hier
‘De adrenaline raast
door je lijf’
prachtig over de uiterwaarden kijken, met
uitzicht op de twee IJsselbruggen en het
stadje Hattum. Bang voor het water zijn
we niet. Wij zitten hier op de winterdijk
en houden zelfs met hoogwater de voeten
gemakkelijk droog. Ook zo’n mooi schouwspel
trouwens, dat altijd veel bezoekers
trekt. Je kunt het water dan in de verte met
grote kracht over de zomerdijk zien stromen.
Die golven en die wind, indrukwekkend
hoor. Ik begrijp dus heel goed dat dat in
goede banen geleid moet worden. In het
kader van het programma Stroomlijn gaan
ze hier in de uiterwaarden binnenkort de
wildgroei aan bomen intomen. Een relatief
simpele maatregel om de doorstroming van
de rivier te bevorderen. En wij krijgen een
nog weidser uitzicht!’ ~