You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Kwartaalblad<br />
Jaargang 29<br />
Aflevering 3<br />
Herfst 2011<br />
<strong>Emergo</strong>!<br />
Botziekte: oorzaken en gevolgen<br />
Mijn verhaal, <strong>de</strong> ziekte van Wal<strong>de</strong>nström<br />
Werken na kanker<br />
Aandacht voor partners
Colofon<br />
<strong>Emergo</strong>! – jaargang 29 / afl. 3 – herfst 2011<br />
<strong>CMWP</strong> Contactgroep Myeloom en Wal<strong>de</strong>nström Patiënten<br />
Ingeschreven KvK Delft, <strong>nr</strong>. V 397 965<br />
Contributie <strong>CMWP</strong>-le<strong>de</strong>n: € 16,-- / jaar,<br />
incl. verenigingsblad + 1 ex Patiëntenboek + DVD + jaarlijkse LCD & Lotgenotenbijeenkomsten<br />
Postadres & Secretariaat <strong>CMWP</strong><br />
Heerbaan 59, 5721 LR Asten<br />
tel: 0493 - 69 30 17<br />
e-mail: secretariaat@cmwp.nl<br />
Verenigingsblad <strong>Emergo</strong>!<br />
Verschijnt 4 x / jaar. Abonnementsprijs niet-le<strong>de</strong>n: € 16,-- / jaar<br />
Redactie-adres <strong>Emergo</strong>!<br />
Femia Bosman<br />
Postbus 17, 3600 AA Maarssen<br />
e-mail: redactie@cmwp.nl<br />
De redactie van <strong>Emergo</strong>! behoudt zich het recht voor, zon<strong>de</strong>r overleg, artikelen en ingezon<strong>de</strong>n<br />
me<strong>de</strong><strong>de</strong>lingen te bewerken, in te korten, aan te vullen of al dan niet te plaatsen. Zie ver<strong>de</strong>r<br />
clausule over publicatiebeleid in M&B 2006/4, p.54.<br />
Redactie website <strong>CMWP</strong><br />
e-mail: webredactie@cmwp.info<br />
Bezoek <strong>de</strong> <strong>CMWP</strong>-website: www.cmwp.nl<br />
Le<strong>de</strong>nadministratie <strong>CMWP</strong><br />
Koukerveldstraat 20, 6093 BA Heythuysen<br />
telefoon: 0475 - 49 22 28<br />
e-mail: le<strong>de</strong>nadministratie@cmwp.nl<br />
De le<strong>de</strong>nadministratie van <strong>de</strong> <strong>CMWP</strong> is volgens het bepaal<strong>de</strong> in <strong>de</strong> Wet Bescherming<br />
Persoonsgegevens on<strong>de</strong>r nummer 1357778 aangemeld bij het CBP.<br />
Dienstverlening<br />
• Persoonlijk contact: Via <strong>de</strong> contactpersonen (zie: Namen en Adressen)<br />
• Medische vragen: Alleen schriftelijk, te richten aan:<br />
Dr. P.W. Wijermans, medisch adviseur<br />
t.a.v. het <strong>CMWP</strong>-Secretariaat: secretariaat@cmwp.nl<br />
of: per e-mail via <strong>de</strong> <strong>CMWP</strong>-site<br />
• Informatie: Informatietelefoon: 079-361 81 58<br />
Internet: www.cmwp.nl<br />
<strong>CMWP</strong>-Secretariaat: secretariaat@cmwp.nl<br />
• Regionale activiteiten: Raadpleeg uw Contactpersoon, <strong>Emergo</strong>! of <strong>CMWP</strong>-site<br />
Bankrekeningen:<br />
<strong>CMWP</strong>: ABN-Amro 41.98.41.563 (t.n.v. <strong>CMWP</strong> te Doorwerth)<br />
Fonds Stimulans: ABN-Amro 48.07.39.722 (t.n.v. Fonds Stimulans te Voorhout)<br />
© 2011 – <strong>CMWP</strong><br />
Schrijfwijze <strong>CMWP</strong>: Contactgroep Myeloom en Wal<strong>de</strong>nström Patiënten (<strong>CMWP</strong>)<br />
Engelse schrijfwijze: MM&WM Patient Association, The Netherlands (MM&WM PAss)<br />
Citeerwijze <strong>Emergo</strong>!: artikel, auteur, <strong>Emergo</strong>! jaar/aflevering<br />
(Voorbeeld: Meer kennis, Hein Jansen, <strong>Emergo</strong>! 2010/2, p. ...)
Voorwoord van <strong>de</strong> redactie<br />
De dagen wor<strong>de</strong>n korter, <strong>de</strong> zomer lijkt nu<br />
echt voorbij. Het herfstnummer van <strong>Emergo</strong>!<br />
ligt voor u.<br />
Dit nummer start nog eens met een artikel<br />
over botziekte bij multipel myeloom. Dit keer<br />
over wat er nu eigenlijk in het bot gebeurt<br />
bij <strong>de</strong>ze ziekte. Hans Scheurer was bij een<br />
internationale conferentie <strong>hier</strong>over en legt in<br />
hel<strong>de</strong>re woor<strong>de</strong>n voor <strong>Emergo</strong>! uit hoe het<br />
beenmerg ontspoort.<br />
Het verhaal van Antoon Verhaak over hoe hij<br />
met <strong>de</strong> ziekte van Wal<strong>de</strong>nström heeft leren leven,<br />
zal voor velen herkenbaar zijn: na verloop van tijd toch weer proberen<br />
gewoon ver<strong>de</strong>r te leven, maar hij is daarbij zeer gezond gaan eten en echt<br />
veel gaan bewegen. Antoon gaat <strong>hier</strong>in een stap ver<strong>de</strong>r dan <strong>de</strong> meesten<br />
van ons en wil op <strong>de</strong>ze wijze zijn bijdrage leveren aan het vertragen van <strong>de</strong><br />
ziekte.<br />
Voor werken<strong>de</strong> patiënten een interessante boekrecensie van het boek<br />
Werken na kanker. Niet eer<strong>de</strong>r werd in enige samenhang over dit on<strong>de</strong>rwerp<br />
gepubliceerd. Een nuttig naslagwerk met veel praktische informatie.<br />
Van <strong>de</strong> jaarlijkse contactdag die in april plaatsvond ook weer een verslagje<br />
van een workshop: aandacht voor partners. Patiënten mochten <strong>hier</strong>bij niet<br />
aanwezig zijn, maar met dit verslag kunnen we toch even meekijken hoe er<br />
in <strong>de</strong>ze workshop met elkaar van gedachten is gewisseld. Met tips hoe je<br />
jezelf als partner op <strong>de</strong> been kunt hou<strong>de</strong>n.<br />
Bij regio Mid<strong>de</strong>n was <strong>de</strong> heer William Yang uitgenodigd voor <strong>de</strong> regiobijeenkomst.<br />
Al eer<strong>de</strong>r verscheen in <strong>de</strong> wintereditie 2010/2011 een verslag<br />
van <strong>de</strong> lezing in Nijmegen. Het herlezen waard!<br />
Henk Wijninga schrijft een levendig In memoriam over Reiny Gesthuizen,<br />
jarenlang een zeer betrokken contactpersoon die zolang het kon zich heeft<br />
ingezet voor <strong>de</strong> <strong>CMWP</strong>. Bij <strong>de</strong> afscheidsceremonie liet zij voor <strong>de</strong> aanwezigen<br />
een mooie collage achter van haar bijzon<strong>de</strong>re kaarten die ze zelf in<br />
haar leven heeft gemaakt.<br />
En ver<strong>de</strong>r: op 13 november <strong>de</strong> tv-uitzending: Kanker en zelfmanagement.<br />
Anita Zegwaard werd <strong>hier</strong>voor een paar maan<strong>de</strong>n gevolgd. Zij beveelt het<br />
ie<strong>de</strong>reen aan goed mee te <strong>de</strong>nken over <strong>de</strong> keuzes die je als patiënt hebt.<br />
Hoe dit bij haar is gegaan, zien we in <strong>de</strong>ze themauitzending.<br />
Femia Bosman<br />
1
Inhoud<br />
Voorwoord van <strong>de</strong> redactie ....................................................................... 1<br />
Van het bestuur ......................................................................................... 3<br />
Botziekte bij myeloom, oorzaken en gevolgen - Hans Scheurer ................ 5<br />
Kort nieuws - Ruud Verwaal ...................................................................... 9<br />
Mijn verhaal, <strong>de</strong> ziekte van Wal<strong>de</strong>nström - Antoon Verhaak ................... 12<br />
Boekrecensie - Ruud Verwaal ................................................................... 15<br />
Column - Hans Scheurer ........................................................................... 17<br />
Aandacht voor partners - Doke Keijzer-Veenstra ...................................... 19<br />
Kanker en zelfmanagement - Anita Zegwaard .......................................... 21<br />
<strong>CMWP</strong> lotgenotenbijeenkomst ................................................................ 22<br />
In memoriam Reiny Gesthuizen - Henk Wijninga ..................................... 24<br />
In memoriam Edwin Vlaan<strong>de</strong>ren - Hans Scheurer .................................... 25<br />
Juridisch advies en Medische vragen ....................................................... 26<br />
<strong>CMWP</strong> Agenda / Regiobijeenkomsten ...................................................... 27<br />
Namen en adressen .................................................................................. 29<br />
<strong>CMWP</strong> Vacatures ...................................................................................... 37<br />
Over <strong>de</strong> <strong>CMWP</strong> ......................................................................................... 39<br />
2
Van het bestuur<br />
Bij <strong>de</strong>zen sluit ik mij van harte aan bij het voorstel<br />
van <strong>de</strong> redactie om het voorwoord telkens<br />
door een an<strong>de</strong>r bestuurslid te laten schrijven.<br />
Toen ik in 2008 mijn entree in het bestuur<br />
maakte met <strong>de</strong> portefeuille regiozaken, leer<strong>de</strong><br />
ik onze contactpersonen in <strong>de</strong> vele regio's snel<br />
kennen. Daarbij viel mij <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rlinge samenhang<br />
en sterke betrokkenheid bij onze le<strong>de</strong>n<br />
meteen op.<br />
Die verbon<strong>de</strong>nheid voelen wij allemaal op <strong>de</strong><br />
voor- en najaarsbijeenkomsten van contactpersonen<br />
en bestuur. De on<strong>de</strong>rwerpen die op<br />
<strong>de</strong>ze dagen wor<strong>de</strong>n besproken, staan in het teken van <strong>de</strong>skundigheidsbevor<strong>de</strong>ring<br />
in het belang van onze le<strong>de</strong>n. Het kaartje 'Denk bij uw bezoek<br />
aan <strong>de</strong> specialist aan <strong>de</strong>ze Top 10', is daar een goed voorbeeld van.<br />
Een belangrijke taak binnen <strong>de</strong> portefeuille regiozaken is ervoor te zorgen<br />
dat er voldoen<strong>de</strong> contactpersonen in <strong>de</strong> diverse regio's zijn. Het werven<br />
van vrijwilligers is echter niet eenvoudig. Veel (patiënten)organisaties kunnen<br />
<strong>hier</strong>over meepraten. Is onze vereniging daarop een uitzon<strong>de</strong>ring? Nee<br />
en ja. Nee, onze <strong>CMWP</strong> vormt <strong>hier</strong>op geen uitzon<strong>de</strong>ring; ook wij hebben<br />
nog altijd behoefte aan vrijwilligers. De vacatures vindt u achter in <strong>de</strong>ze<br />
uitgave van <strong>Emergo</strong>! En ja, <strong>de</strong> <strong>CMWP</strong> vormt <strong>hier</strong>op wel een uitzon<strong>de</strong>ring,<br />
omdat een in het voorjaar gestarte wervingscampagne erg succesvol is<br />
geweest. Liefst negen kandidaat-contactpersonen hebben wij mogen verwelkomen,<br />
waarvan er acht nog dit jaar <strong>de</strong> basiscursus volgen om daarna<br />
officieel te kunnen wor<strong>de</strong>n benoemd. Een veel gehoor<strong>de</strong> opmerking in het<br />
eerste kennismakingsgesprek is: 'Ik vind <strong>de</strong> <strong>CMWP</strong> een goed georganiseer<strong>de</strong><br />
vereniging en wil daar graag mijn steentje aan bijdragen.'<br />
Als ik dat hoor, dan geeft mij dat een warm gevoel; in het besef: <strong>de</strong>ze goed<br />
georganiseer<strong>de</strong> vereniging komt tot stand door alle vrijwilligers, inclusief<br />
het bestuur.<br />
Maar het fundament van onze vereniging wordt on<strong>de</strong>rhou<strong>de</strong>n door contactpersonen,<br />
alsook redacties en on<strong>de</strong>rsteuners.<br />
Vrijwilligerswerk biedt <strong>de</strong> mogelijkheid om solidariteit en betrokkenheid<br />
bij an<strong>de</strong>ren vorm te geven door inzet van tijd, energie en vaardighe<strong>de</strong>n. Dit<br />
werk levert voldoening en waar<strong>de</strong>ring op en ik voel het als een voorrecht<br />
om regelmatig contact te hebben met onze vrijwilligers.<br />
3
Zoals ik al zei is <strong>de</strong> betrokkenheid van onze contactpersonen groot. Veel<br />
cp's hebben zelf <strong>de</strong> ziekte multipel myeloom of Wal<strong>de</strong>nström, zijn partner<br />
of hebben hun partner aan <strong>de</strong> ziekte verloren. Allen zijn ervarings<strong>de</strong>skundig<br />
en werken vanuit hun besef van verbon<strong>de</strong>nheid met <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n.<br />
Misschien komt mijn verhaal bij u over als een uitnodiging om te reageren<br />
op een aantal nog niet ingevul<strong>de</strong> vacatures. Ik zou zeggen: reageer! Pak die<br />
telefoon of stuur een mailtje. Als u daarmee het gevoel heeft uw nek uit<br />
te steken: er gebeurt nog niets. Vrijblijvend informeren is ook echt vrijblijvend.<br />
U bent dus van harte welkom, maar lees eerst op uw gemak <strong>de</strong>ze nieuwe<br />
<strong>Emergo</strong>!<br />
Ik wens u daarbij veel plezier.<br />
Henk Wijninga, regiozaken<br />
Patiëntenboek<br />
Multipel Myeloom & <strong>de</strong> Ziekte van Wal<strong>de</strong>nström<br />
geheel bewerkte 4e druk (2009)<br />
On<strong>de</strong>r redactie van: H. Jansen, Dr. P.W. Wijermans<br />
Deze 4e druk van het Patiëntenboek werd alle <strong>CMWP</strong>-le<strong>de</strong>n gratis<br />
toegezon<strong>de</strong>n.<br />
Nieuwe le<strong>de</strong>n ontvangen eveneens gratis het Patiëntenboek, samen met het<br />
kwartaalblad <strong>Emergo</strong>! en <strong>de</strong> DVD 'Leven met onzekerheid'.<br />
Losse bestellingen Patiëntenboek: € 17,76 inclusief administratie- en<br />
verzendkosten; betaling per meegezon<strong>de</strong>n acceptgiro.<br />
Bestellen bij:<br />
Le<strong>de</strong>nadministratie <strong>CMWP</strong>, Koukerveldstraat 20, 6093 BA Heythuysen<br />
telefoon: 0475 - 49 22 28, e-mail: le<strong>de</strong>nadministratie@cmwp.nl<br />
4
Botziekte bij myeloom:<br />
oorzaken en gevolgen<br />
Hans Scheurer<br />
In februari dit jaar was er een bijeenkomst<br />
in Madrid over botziekte (Skeletal<br />
Care Aca<strong>de</strong>my), en dr. Sonja Zweegman<br />
(VU) gaf op <strong>de</strong> lan<strong>de</strong>lijke contactdag in<br />
april dit jaar een druk bezochte en goed<br />
beluister<strong>de</strong> lezing over <strong>de</strong> behan<strong>de</strong>ling<br />
van botziekte bij myeloompatiënten. In<br />
dit artikel wil ik nog even op een rijtje<br />
zetten wat er eigenlijk gebeurt met het bot van iemand die myeloom<br />
heeft en wat daarvan <strong>de</strong> gevolgen kunnen zijn voor <strong>de</strong> patiënt.<br />
Er zijn in <strong>de</strong> biotoop van het bot drie personages die een hoofdrol hebben:<br />
<strong>de</strong> tumorcel: dat is <strong>de</strong> plasmacel in het beenmerg die volledig ontspoord is.<br />
Hij veroorzaakt allerlei <strong>de</strong>structieve processen in het lichaam;<br />
<strong>de</strong> osteoclast: dat is een cel die bot opeet;<br />
<strong>de</strong> osteoblast: dat is een cel die bot aanmaakt.<br />
Deze laatste twee, <strong>de</strong> osteoclast en <strong>de</strong> osteoblast, zijn in principe gezon<strong>de</strong><br />
cellen die doen wat ze moeten doen. Ze hou<strong>de</strong>n elkaar in evenwicht en<br />
zorgen ervoor dat het bot gezond blijft: ou<strong>de</strong> troep wordt meteen opgegeten<br />
en daarvoor komt nieuw botmateriaal in <strong>de</strong> plaats.<br />
Het gaat mis met het bot van <strong>de</strong> myeloompatiënt door het gedrag van <strong>de</strong><br />
tumorcel, <strong>de</strong> ontspoor<strong>de</strong> plasmacel in het beenmerg. De zieke plasmacel<br />
on<strong>de</strong>rhoudt een ongezon<strong>de</strong> relatie met <strong>de</strong> botcellen: hij stimuleert <strong>de</strong><br />
osteoclast tot meer gulzigheid en <strong>de</strong> osteoblast zit hij voortdurend dwars<br />
in <strong>de</strong> aanmaak van bot. Door <strong>de</strong>ze dubbele invloed wordt het bot snel fragieler.<br />
Op <strong>de</strong> bijgaan<strong>de</strong> plaatjes kun je zien wat het verschil is tussen een<br />
gezond bot (plaatje A) en een bot waar veel botafbraak heeft plaatsgehad<br />
(plaatje B).<br />
Verschil met ‘gewone’ osteoporose<br />
Fragiel wor<strong>de</strong>n van het bot (osteoporose) is niet iets wat alleen myeloompatiënten<br />
meemaken. Het hoort ook bij ou<strong>de</strong>r wor<strong>de</strong>n, en vrouwen die in <strong>de</strong><br />
overgang raken kunnen last krijgen van osteoporose. Bepaal<strong>de</strong> behan<strong>de</strong>lingen<br />
tegen borstkanker en prostaatkanker hebben osteoporose als bijwerking.<br />
5
Bij <strong>de</strong>ze voorbeel<strong>de</strong>n is botontkalking een gevolg van vermin<strong>de</strong>ring (ou<strong>de</strong>r<br />
wor<strong>de</strong>n, vrouwen in <strong>de</strong> overgang) of on<strong>de</strong>rdrukking (behan<strong>de</strong>ling tegen<br />
borst- en prostaatkanker) van <strong>de</strong> hormoonactiviteit. Daardoor krijgt <strong>de</strong><br />
osteoclast meer ruimte om zijn werk te doen, het afbreken van het bot,<br />
met als gevolg een grote kans op fracturen. Bij multipel myeloom ligt <strong>de</strong><br />
oorzaak van osteoporose niet hormonaal, maar bij het gedrag van <strong>de</strong> ontspoor<strong>de</strong><br />
tumorcel in het beenmerg. En het gaat twee keer zo snel. Botafbraak<br />
bij myeloom is een kwaadaardig maar uniek proces.<br />
Hoe verloopt die ontsporing in het beenmerg ook weer?<br />
Een opeenhoping van kwaadaardig ontspoor<strong>de</strong> plasmacellen wordt myeloom<br />
genoemd. Omdat meestal <strong>de</strong> opeenhoping verspreid is over al het<br />
beenmerg, spreken we van multipel myeloom. Alle myeloomcellen behoren<br />
tot een cloon: een cloon is eigenlijk een ontspoor<strong>de</strong> plasmacel met<br />
dochtercellen, die gehoorzaam uitvoeren wat <strong>de</strong> cloon voorschrijft: ze produceren<br />
slechts een bepaal<strong>de</strong> antistof, die dan ook een monoclonaal eiwit<br />
wordt genoemd, ofwel <strong>de</strong> paraproteïne.<br />
De myeloomcloon zorgt ervoor dat <strong>de</strong> beenmergsamenleving steeds meer<br />
ontregeld raakt: <strong>de</strong> cloon groeit en neemt <strong>de</strong> plaats in van gezon<strong>de</strong> cellen<br />
waardoor verschillen<strong>de</strong> functies min<strong>de</strong>r goed uitgevoerd wor<strong>de</strong>n: er ontstaat<br />
daardoor bloedarmoe<strong>de</strong> (anemie), een tekort aan witte bloedcellen<br />
6
(leukopenie) en bloedplaatjes (thrombopenie). Hierdoor voel je je als patient<br />
vermoeid en word je kwetsbaar voor infecties.<br />
Een heel enkele keer zit een myeloomcel ook in <strong>de</strong> lymfeklieren, maar<br />
meestal werkt hij zich als het paard van Troje in het beenmerg van het bot.<br />
Ten opzichte van het bot zelf gedraagt hij zich als een eerste klas intrigant:<br />
hij stimuleert <strong>de</strong> botafbraakcellen (osteoclasten) tot meer botafbraak,<br />
en on<strong>de</strong>rdrukt <strong>de</strong> werkzaamhe<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> botaanmaakcellen (osteoblasten).<br />
De balans van <strong>de</strong> botopbouw raakt daardoor snel ontregeld, het bot<br />
ontkalkt (osteopenie), verliest botweefsel (osteolyse), <strong>de</strong> botten wor<strong>de</strong>n<br />
kwetsbaar en er kunnen fracturen ontstaan (het bot breekt bij <strong>de</strong> minste<br />
beweging of soms zelfs spontaan). Fracturen komen meestal voor in <strong>de</strong><br />
ruggenwervels, <strong>de</strong> ribben en het bekken. In het bloed kan een sterk verhoog<strong>de</strong><br />
waar<strong>de</strong> van calcium gemeten wor<strong>de</strong>n (hypercalcemie), wat misselijkheid<br />
en duizeligheid veroorzaakt. De myeloomcloon kan ook overmatig<br />
kleinere eiwitten gaan produceren (Bence Jones-eiwitten, ‘lichte ketens’)<br />
die <strong>de</strong> nieren kunnen verstoppen.<br />
Bij diagnose van myeloom heeft 80% van <strong>de</strong> patiënten al last van botziekte.<br />
Waar krijg je last van als je botten aangetast wor<strong>de</strong>n?<br />
Door <strong>de</strong> botafbraak kan het kalkgehalte in je bloed hoger wor<strong>de</strong>n (hypercalcemie).<br />
Dan kun je last krijgen van bijvoorbeeld misselijkheid, duizeligheid,<br />
verwardheid, jeuken<strong>de</strong> ogen, obstipatie of min<strong>de</strong>r zin in eten.<br />
Door hypercalcemie kun je ook overmatig veel moeten gaan plassen, waardoor<br />
een tekort aan lichaamsvocht kan optre<strong>de</strong>n (<strong>de</strong>hydratatie).<br />
Je botten voelen pijnlijk aan (voelt als artrose) en spontane botbreuken<br />
kunnen ontstaan.<br />
Je ruggenwervels wor<strong>de</strong>n dunner en verliezen draagkracht. Daardoor kunnen<br />
ze inzakken - je wordt korter, zenuwen kunnen<br />
bekneld raken wat ernstige rugpijn oplevert. Er kan<br />
zelfs verlamming optre<strong>de</strong>n.<br />
Je nieren kunnen ‘verstopt’ raken door <strong>de</strong> hoge<br />
(Bence Jones-) eiwit- en calciumafscheiding,<br />
waardoor ze min<strong>de</strong>r goed gaan functioneren.<br />
Het min<strong>de</strong>r goed functioneren van <strong>de</strong> nieren<br />
is een riskant gevolg - bij <strong>de</strong> diagnose wordt<br />
daarom altijd gekeken of <strong>de</strong> nieren nog optimaal<br />
functioneren. Vermin<strong>de</strong>r<strong>de</strong> werking van<br />
<strong>de</strong> nieren kun je vergelijken met een vuilnisophaler<br />
die <strong>de</strong> hoeveelheid zakken niet kan<br />
Van Toetanchamon is bekend dat hij een botziekte had<br />
7
verwerken, hoewel hij zijn best blijft doen. Er blijven vuilniszakken aan <strong>de</strong><br />
weg staan, <strong>de</strong> vuilnisophaler raakt overwerkt, <strong>de</strong> wijk raakt steeds meer<br />
vervuild. Door <strong>de</strong> toenemen<strong>de</strong> bergen afval ontstaan files in <strong>de</strong> straat, <strong>de</strong><br />
bewoners wor<strong>de</strong>n ziek.<br />
Wie begrijpt hoe belangrijk <strong>de</strong> nier is voor <strong>de</strong> lichamelijke huishouding,<br />
groet <strong>de</strong> vuilnisophaler ie<strong>de</strong>re week met respect.<br />
Wat doet <strong>de</strong> hematoloog als je last hebt van botziekte?<br />
Je kunt een behoorlijke tijd gewoon multipel myeloom hebben zon<strong>de</strong>r<br />
<strong>de</strong> last van al die <strong>hier</strong> genoem<strong>de</strong> ellendige klachten. Maar wanneer <strong>de</strong>ze<br />
klachten zich flink doen gel<strong>de</strong>n, heeft dat nogal wat impact op <strong>de</strong> kwaliteit<br />
van je leven. Wat doet een hematoloog om <strong>de</strong> klachten en <strong>de</strong> gevaren ervan<br />
tegen te gaan? Voor een uitgebreid antwoord op <strong>de</strong>ze vraag verwijs ik<br />
naar het verslag in <strong>de</strong> zomereditie van <strong>Emergo</strong>! van <strong>de</strong> lezing van hematoloog<br />
dr. Sonja Zweegman. Maar in grote lijnen:<br />
Bij ie<strong>de</strong>re controle kijkt <strong>de</strong> arts naar je bloedwaar<strong>de</strong>n: <strong>de</strong> mate van botziekte<br />
kan <strong>de</strong> arts aflei<strong>de</strong>n uit <strong>de</strong> hoeveelheid calcium in het bloed. Ook<br />
een botbiopt geeft natuurlijk veel informatie. Ver<strong>de</strong>r zijn er scans mogelijk,<br />
periodieke controle (bijvoorbeeld jaarlijks een röntgenscan), en bij klachten<br />
ook MRI of PET-scan om het na<strong>de</strong>r te kunnen on<strong>de</strong>rzoeken.<br />
Tegen pijn kan <strong>de</strong> arts pijnstillers voorschrijven, zoals opiaten. Radiotherapie<br />
kan ook verlichting geven, bijvoorbeeld bij druk op <strong>de</strong> ruggenwervels.<br />
De techniek van het opspuiten van botcement tussen ingezakte wervels<br />
is riskant voor myeloompatiënten: door het opspuiten verhoog je <strong>de</strong> druk<br />
ook op <strong>de</strong> wervels erboven en eron<strong>de</strong>r, en als die ook kwetsbaar zijn creëer<br />
je misschien nieuwe fracturen. Deze techniek wordt dan ook slechts sporadisch<br />
en met grote voorzichtigheid toegepast.<br />
Ter preventie van botafbraak wor<strong>de</strong>n bisfosfonaten voorgeschreven, die<br />
het bot har<strong>de</strong>r maken. Dr. Sonja Zweegman leg<strong>de</strong> al uit waarom je specialist<br />
je dan wel even naar <strong>de</strong> tandarts stuurt.<br />
Tot slot wens ik u toe dat u niet alleen uw reguliere tandartscontrole, maar<br />
ook nog vele jaren uw afspraken bij <strong>de</strong> hematoloog verlaat met <strong>de</strong> blij<strong>de</strong><br />
gedachte: ‘Gelukkig, geen gaatjes!’<br />
Bronnen, on<strong>de</strong>rmeer:<br />
- Hoffbrand, A.V., Essential haematology 6th edition, Wiley-Blackwell<br />
- Skeletal Care Aca<strong>de</strong>my Madrid 2011, presentations, gui<strong>de</strong>s etc.<br />
- Lezing dr. Sonja Zweegman over Botziekte, <strong>CMWP</strong> LCD april 2011.<br />
8
Kort nieuws<br />
Ruud Verwaal<br />
Bloedcellen bestrij<strong>de</strong>n leukemie<br />
Amerikaanse artsen hebben met buiten het lichaam genetisch gemodificeer<strong>de</strong><br />
witte bloedcellen leukemiepatiënten succesvol weten te behan<strong>de</strong>len.<br />
Dit dankzij toevoeging van bepaal<strong>de</strong> eiwitten die ervoor zorg<strong>de</strong>n dat<br />
<strong>de</strong> T-cellen, voorzien van een antilichaam tegen een molecuul, CD19 (dat<br />
alleen op <strong>de</strong> woekeren<strong>de</strong> B-cellen zit), zichzelf vermeer<strong>de</strong>r<strong>de</strong>n. Daarna<br />
wer<strong>de</strong>n <strong>de</strong> tumorcellen opgeruimd. Er is nog veel vervolgon<strong>de</strong>rzoek nodig.<br />
De Amerikanen willen proberen met <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> metho<strong>de</strong> an<strong>de</strong>re tumoren<br />
met CD 19 te bestrij<strong>de</strong>n, waaron<strong>de</strong>r Non-Hodgkin lymfomen.<br />
Bron: NRC Han<strong>de</strong>lsblad 11 augustus 2011<br />
`Want kanker heb je niet alleen`<br />
Team KING (Kanker IN Gezinnen) brengt na <strong>de</strong> zomer het boek Want kanker<br />
heb je niet alleen uit. De opbrengst gaat naar het Máxima Medisch Centrum<br />
in Eindhoven/Veldhoven.<br />
Het boek bestaat uit een tiental verhalen van patiënten met kanker of die<br />
genezen zijn van kanker of naasten die leven met iemand die kanker gehad<br />
heeft. Daarnaast bevat het boek ook een aantal verhalen waarbij kanker<br />
wordt bezien vanuit <strong>de</strong> medische kant, zoals vanuit het perspectief van een<br />
oncoloog, een research nurse, een nucleair-geneeskundig arts en een plastisch<br />
chirurg.<br />
Bron (tevens meer informatie) www.teamking.nl 13 augustus 2011<br />
EXIST revalidatiestudie<br />
In maart is in diverse ziekenhuizen een studie van start gegaan die wordt<br />
gecoördineerd door (on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>ren) dr. Marie-José Kersten, hematoloog<br />
verbon<strong>de</strong>n aan het AMC. Er wordt on<strong>de</strong>rzocht of het volgen van een op<br />
maat gemaakt, hoog intensief kracht- en intervaltrainingsprogramma na<br />
autologe stamceltransplantatie leidt tot betere fysieke fitheid en min<strong>de</strong>r<br />
vermoeidheid. Deelnemers aan een trainingsgroep trainen 18 weken on<strong>de</strong>r<br />
9
egeleiding van ervaren fysiotherapeuten in een fysiotherapiepraktijk zo<br />
dicht mogelijk bij hen in <strong>de</strong> buurt. Een controlegroep ontvangt alleen standaard<br />
zorg. Deze studie is on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el van het A-CaRe programma (www.acare.org)<br />
en wordt gefinancierd door <strong>de</strong> Stichting Alpe d’HuZes, een on<strong>de</strong>rzoeksfonds<br />
on<strong>de</strong>rgebracht bij KWF Kankerbestrijding.<br />
Mocht u vragen hebben over <strong>de</strong> EXIST studie, dan kunt u contact opnemen<br />
met het on<strong>de</strong>rzoeksteam: Saskia Persoon (on<strong>de</strong>rzoekster), tel 020-<br />
5666915/020-4441709, s.persoon@amc.uva.nl , of Karen van <strong>de</strong>r Wei<strong>de</strong>n<br />
(on<strong>de</strong>rzoeksassistent), tel 020-4449988 k.van<strong>de</strong>rwei<strong>de</strong>n@vumc.nl.<br />
Bron: brochure AMC 2011<br />
Na stamceltherapie: kwaliteit van leven essentieel voor<br />
patiënt<br />
Dertig jaar gele<strong>de</strong>n begon het UMC St Radboud als één van <strong>de</strong> eerste medische<br />
centra in Ne<strong>de</strong>rland met stamceltransplantaties. Tegenwoordig komen<br />
<strong>de</strong>ze stamcellen vrijwel altijd uit het bloed in plaats van uit het beenmerg.<br />
Sinds 1981 zijn er in Nijmegen bijna 1200 stamceltransplantaties uitgevoerd.<br />
Het aantal transplantaties in Ne<strong>de</strong>rland stijgt jaarlijks, omdat <strong>de</strong><br />
leeftijdsgrens naar boven toe opschuift en <strong>de</strong> therapie bij steeds meer<br />
soorten kanker en ook bij enkele an<strong>de</strong>re ziekten uitkomst biedt. Lag voorheen<br />
<strong>de</strong> leeftijdsgrens bij zestig jaar, tegenwoordig kunnen ook zeventigplussers<br />
in aanmerking komen voor een stamceltherapie. Dit is vooral te<br />
danken aan <strong>de</strong> voortschrij<strong>de</strong>n<strong>de</strong> technologie en kennis over <strong>de</strong> behan<strong>de</strong>ling.<br />
Van <strong>de</strong> in Nijmegen behan<strong>de</strong>l<strong>de</strong> patiënten is na vijf jaar nog 68 procent<br />
in leven. Sommigen van hen hebben hun behan<strong>de</strong>ling al meer dan<br />
twintig jaar overleefd.<br />
De hematologen van het UMC St Radboud gebruiken bij <strong>de</strong> transplantatie<br />
gedoseerd lymfocyten om te voorkomen dat er een te sterke graft-versushost<br />
ziekte ontstaat. Na <strong>de</strong> transplantatie proberen ze met nieuwe manieren<br />
van celtherapie <strong>de</strong> kans op terugkeer van <strong>de</strong> kanker zo klein mogelijk te<br />
maken. Deze voor Ne<strong>de</strong>rland bijzon<strong>de</strong>re aanpak heeft ertoe geleid dat <strong>de</strong><br />
afgelopen vijf jaar bij slechts 6½ procent van <strong>de</strong> Nijmeegse patiënten ernstige<br />
graft-versus-host ziekte is opgetre<strong>de</strong>n.<br />
Begin september organiseer<strong>de</strong> <strong>de</strong> af<strong>de</strong>ling Hematologie van het UMC St Radboud<br />
ter gelegenheid van dit lustrum voor alle belangstellen<strong>de</strong>n een congres<br />
over <strong>de</strong> waar<strong>de</strong> van stamceltherapie voor patiënten met een bloedziekte.<br />
Bron: Medical Facts, 6 september 2011<br />
10
Kanker zal sterk stijgen door vergrijzing<br />
Door toenemen<strong>de</strong> vergrijzing zal het aantal gevallen van kanker dat jaarlijks<br />
wordt ont<strong>de</strong>kt in 2020 met 40 procent zijn gestegen tot 123.000 per jaar,<br />
tegenover 87.000 in 2007. Dat blijkt uit een rapport, opgesteld in opdracht<br />
van KWF Kankerbestrijding, dat begin september werd gepresenteerd.<br />
Door een langere overleving als gevolg van betere behan<strong>de</strong>lingen zal het<br />
aan<strong>de</strong>el Ne<strong>de</strong>rlan<strong>de</strong>rs dat over tien jaar kanker heeft of daarvoor is behan<strong>de</strong>ld<br />
met niet min<strong>de</strong>r dan 60 procent zijn gestegen ten opzichte van 2007,<br />
van 420.000 naar 660.000.<br />
De vergrijzing gaat na 2020 nog door en bereikt zijn hoogtepunt pas in<br />
2040. Tot die tijd zal het aantal nieuwe gevallen van kanker naar verwachting<br />
blijven stijgen.<br />
Een punt van zorg is <strong>de</strong> groeien<strong>de</strong> belasting die het toenemend aantal<br />
kankerpatiënten zal betekenen voor <strong>de</strong> gezondheidszorg. Ook is <strong>de</strong> psychosociale<br />
zorg nog te veel versnipperd. En een combinatie van an<strong>de</strong>re ou<strong>de</strong>rdomsaandoeningen<br />
kan een agressieve en effectieve aanpak van kanker<br />
bemoeilijken, doordat een patiënt bepaal<strong>de</strong> chemotherapie niet kan verdragen<br />
of omdat een operatie vanwege overgewicht te risicovol blijkt.<br />
Bron: Reformatorisch Dagblad, 6 september 2011<br />
EMA: Voor<strong>de</strong>len Revlimid ® blijven groter dan na<strong>de</strong>len<br />
Het European Medicines Agency (EMA) heeft bevestigd dat <strong>de</strong> voor<strong>de</strong>len van<br />
het gebruik van Revlimid® (lenalidomi<strong>de</strong>) blijven opwegen tegen <strong>de</strong> na<strong>de</strong>len,<br />
voor patiënten bij wie dit mid<strong>de</strong>l wordt toegepast. Deze patiënten hebben<br />
namelijk naast een grotere overlevingskans een toegenomen risico op<br />
nieuwe primaire tumoren, als gevolg van <strong>de</strong> behan<strong>de</strong>ling met Revlimid®. Het<br />
EMA adviseert <strong>de</strong> betrokken artsen hun patiënten <strong>hier</strong>voor te waarschuwen.<br />
(DW)<br />
Bron: www.ema.europa.eu, 23 september 2011<br />
11
Mijn verhaal,<br />
<strong>de</strong> ziekte van Wal<strong>de</strong>nström<br />
Voor mij is <strong>de</strong> reguliere medische zorg van levensbelang en is in het bijzon<strong>de</strong>r<br />
mijn eigen specialist <strong>de</strong> sleutelfiguur. Maar juist ook omdat hij mij<br />
niet kan genezen, is het voor mij vanzelfsprekend dat ik ook zelf ga kijken<br />
wat ik kan doen om mijn lijf te on<strong>de</strong>rsteunen in <strong>de</strong> strijd tegen <strong>de</strong> WM en<br />
(daarmee) <strong>de</strong> ziekte te vertragen. Temeer omdat ik het geluk heb dat ik<br />
zowel <strong>de</strong> tijd krijg, door <strong>de</strong> trage ziekte, als <strong>de</strong> wetenschappelijke vooropleiding<br />
heb om op een verstandige manier te inventariseren wat bekend<br />
is op het gebied van epi<strong>de</strong>miologisch en voedingson<strong>de</strong>rzoek.<br />
Ik ben ervan overtuigd dat mijn leefstijl veel heeft bijgedragen aan mijn<br />
goe<strong>de</strong> conditie en gunstig ziekteverloop. Maar te bewijzen is dat niet.<br />
Begin 1994 was ik 46 jaar oud en het leven was druk, werk, drie jonge kin<strong>de</strong>ren<br />
en een stu<strong>de</strong>ren<strong>de</strong> vrouw. Ik kreeg maagklachten en was moe. Mijn<br />
huisarts adviseer<strong>de</strong> om rustiger aan te doen. Dat <strong>de</strong>ed ik, maar het hielp<br />
niet. Zes weken ziekteverlof <strong>de</strong>ed won<strong>de</strong>ren. Ik voel<strong>de</strong> me veel beter. Toen<br />
ik weer ging werken viel ik meteen om. Weer zes weken ziekteverlof gaf<br />
hetzelf<strong>de</strong> resultaat. Ik ken<strong>de</strong> mezelf niet meer terug. Ik kreeg ook an<strong>de</strong>re<br />
klachten. Op eigen verzoek kreeg ik bloedon<strong>de</strong>rzoek. Hoge bezinking leid<strong>de</strong><br />
tot doorverwijzing en in oktober tot <strong>de</strong> diagnose WM. Ongeneeslijk. IgM<br />
van 33 en 10-20% WM in het beenmergbiopt. Second opinion in het Radboudziekenhuis<br />
bevestig<strong>de</strong> <strong>de</strong> diagnose en werd gevolgd door donoron<strong>de</strong>rzoek<br />
voor een eventuele beenmergtransplantatie.<br />
Mijn leven en mijn gezin ston<strong>de</strong>n op hun kop. Dat eerste jaar zal ik nooit<br />
vergeten. Nu nog, terwijl ik dit schrijf, voel ik hoe ik veran<strong>de</strong>rd ben. Elke<br />
dag is een geschenk. Maar toen, in 1994, stortte mijn wereld in. De eerste<br />
tijd was het leven van uitslag naar uitslag. Gelukkig bleven die uitslagen<br />
re<strong>de</strong>lijk stabiel en chemo was niet direct nodig.<br />
De jaren daarna gingen <strong>de</strong> uitslagen achteruit, maar heel langzaam. Na vijf<br />
jaar ‘watch and wait’ was <strong>de</strong> IgM 51, viscositeit 160 en Hb 7,3. En ik voel<strong>de</strong><br />
me veel beter dan in dat eerste jaar. Ik werkte weer volop, had zelfs promotie<br />
gemaakt, en het ging goed met mij. Volgens mijn specialist (JBZ, Den<br />
Bosch) had mijn lijf zich helemaal aangepast aan <strong>de</strong>ze bloedwaar<strong>de</strong>n.<br />
Langzaamaan gingen <strong>de</strong> uitslagen achteruit. Na tien jaar was mijn IgM 65<br />
(IgM paraproteïne 45), viscositeit 210 en Hb 6,0. Uitein<strong>de</strong>lijk kreeg ik zoveel<br />
klachten (erg weinig energie, bloedarmoe<strong>de</strong>) en een gevaarlijke waar<strong>de</strong><br />
voor <strong>de</strong> viscositeit, dat medio 2007 chemo onvermij<strong>de</strong>lijk was. Mijn bloed-<br />
12
waar<strong>de</strong>n waren toen 61 (para), 310 en 5,6. Beenmerg 70-80% WM. Een<br />
jaar Leukeran (8 mg dd, 2 wk op 2 wk af) bracht mij op het rijtje 29- 150<br />
– 6,6. Mijn meest recente uitslagen (medio 2011) zijn 39 – 200 – 7,0. Voor<br />
het eerst in drie jaar is daarbij <strong>de</strong> IgM weer wat gestegen.<br />
Hoe gaat het nu?<br />
Inmid<strong>de</strong>ls ben ik met vervroegd pensioen (2007) en voel me prima. Ik ben<br />
wel wat vlug moe, vooral bij stress. Maar mijn conditie is bovengemid<strong>de</strong>ld<br />
voor 64, ik sport dagelijks. Alleen intensieve sporten, zoals hardlopen, zijn<br />
niet mogelijk, vanwege mijn bloedarmoe<strong>de</strong>. Ik leef heel actief en geniet<br />
daar enorm van. Ik zie er, na 17 jaar WM, jonger uit dan mijn leeftijd.<br />
De eerste vijf jaar speel<strong>de</strong> mijn ziek zijn een grote rol in mijn leven. Ik hield<br />
er steeds rekening mee dat het snel fout kon gaan. Ik was ook erg bezig<br />
met mijn ziekte, met medicijnen en therapie, met on<strong>de</strong>rzoek wat daaraan<br />
gebeur<strong>de</strong> en met zo gezond mogelijk leven. Ook had ik veel contacten met<br />
an<strong>de</strong>re patiënten. Ik probeer<strong>de</strong> mijn bijdrage te leveren aan an<strong>de</strong>ren. Ik<br />
was actief lid van on<strong>de</strong>r meer <strong>de</strong> IWMF en <strong>de</strong> website kanker- actueel.<br />
Daarna is dat gelei<strong>de</strong>lijk veran<strong>de</strong>rd. Nog steeds ben ik lid van IWMF en<br />
<strong>CMWP</strong>, maar ik ben weer gewoon gaan leven, en mijn ziek zijn staat niet<br />
meer centraal in mijn leven. Veel mensen om me heen weten het niet<br />
eens! Wel is mijn leven, en ook ikzelf, totaal veran<strong>de</strong>rd door <strong>de</strong>ze ervaring.<br />
Het verhaal achter mijn verhaal<br />
Dat het mij nu zo goed gaat, is dat geluk? Ik heb zeker geluk gehad met het<br />
soort kanker en ook met mijn genen, mijn familie telt veel taaie ou<strong>de</strong> mensen.<br />
Achteraf heb ik ook geluk met <strong>de</strong> boodschap dat WM ongeneeslijk is<br />
en dat ook <strong>de</strong> artsen het proces alleen kunnen vertragen. Want dat hielp<br />
enorm om zelf op zoek te gaan naar een eigen bijdrage aan dat vertragen.<br />
Als chemicus en goed op <strong>de</strong> hoogte van <strong>de</strong> metho<strong>de</strong>n en technieken van<br />
<strong>de</strong> wetenschap, heb ik me die eerste jaren grondig verdiept in alles wat<br />
een bijdrage zou kunnen leveren aan het vertragen van mijn WM. Daarbij<br />
was wetenschappelijk on<strong>de</strong>rzoek het uitgangspunt. Maar niet per se wetenschappelijk<br />
bewijs. Als iets onscha<strong>de</strong>lijk is, en er zijn serieuze rationele<br />
aanwijzingen dat het bijdraagt, dat het kanker vertraagt?<br />
Zo blijkt uit on<strong>de</strong>rzoek dat er o.a. in traditioneel Japan en Thailand véél min<strong>de</strong>r<br />
kanker is. Bewezen is dat dit te maken heeft met leefstijl en dieet. Bij<br />
<strong>de</strong>ze mensen ontstaan evenveel microtumoren (beginstadium) als bij ons,<br />
maar die groeien veel min<strong>de</strong>r uit. Het gaat dus niet alleen om preventie.<br />
An<strong>de</strong>r on<strong>de</strong>rzoek betreft regio’s of stammen waar <strong>de</strong> mensen extreem oud<br />
wor<strong>de</strong>n en lang gezond zijn. Bewezen is dat dit groten<strong>de</strong>els veroorzaakt<br />
wordt door verschillen in voeding en bewegen.<br />
13
Groene thee (EGCG) is in meer<strong>de</strong>re kleinschalige on<strong>de</strong>rzoeken actief tegen<br />
kanker. Mensen (bv in Japan) die veel groene thee drinken, krijgen min<strong>de</strong>r<br />
vaak kanker. Het is onscha<strong>de</strong>lijk (wel opletten bij bepaal<strong>de</strong> geneesmid<strong>de</strong>len).<br />
Een flinke lijst van dat soort feiten en aanwijzingen vorm<strong>de</strong>n <strong>de</strong> basis voor<br />
keuzes die ik heb gemaakt.<br />
Dat heeft ertoe geleid dat ik al bijna 17 jaar zeer gezond eet, met veel ruimte<br />
voor voedingsstoffen, zoals allerlei groenten en fruit en ook groene thee, die<br />
mogelijk kunnen bijdragen aan het vertragen van het kankerproces. Ook vermijd<br />
ik stoffen (suiker, zout, dierlijk vet, e.a.) die risicoverhogend zijn.<br />
Ver<strong>de</strong>r beweeg en sport ik heel veel, probeer ik ontspannen te leven. Daarnaast<br />
gebruik ik een beperkt aantal voedingssupplementen (geen grote<br />
dosis) on<strong>de</strong>r begeleiding van een op wetenschappelijk on<strong>de</strong>rzoek gerichte<br />
orthomoleculaire arts.<br />
Is dat niet belastend en kost het niet veel geld?<br />
Valt erg mee. Inmid<strong>de</strong>ls ben ik er helemaal aan gewend. Koken is soms wat<br />
ingewikkeld maar wel erg smakelijk doordat je alles beter proeft zon<strong>de</strong>r<br />
zoetstoffen en sauzen. En los van mijn ziekte, doet <strong>de</strong>ze leefstijl me goed,<br />
vergroot het <strong>de</strong> kwaliteit van mijn leven aanzienlijk. Het kost wel wat extra,<br />
maar per maand toch geen 200 euro.<br />
Een recent boek over voeding en kanker, geschreven door twee gepromoveer<strong>de</strong><br />
reguliere artsen, is: Eten tegen Kanker, R. Beliveau en D. Gingras,<br />
Kosmos 2007.<br />
Antoon Verhaak<br />
Wilt u ook onze nieuwsbrief ontvangen?<br />
De <strong>CMWP</strong> geeft een maan<strong>de</strong>lijkse nieuwsbrief uit. In <strong>de</strong>ze e-mail-nieuwsbrief<br />
wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> meest relevante nieuwsberichten uit <strong>de</strong> afgelopen maand weergegeven.<br />
Tevens vindt u <strong>hier</strong> een overzicht van geplan<strong>de</strong> contactdagen.<br />
U kunt zich eenvoudig aanmel<strong>de</strong>n via het formulier op onze website<br />
www.cmwp.nl/Actueel/nieuwsbrief.<br />
U kunt zich altijd weer uitschrijven of uw gegevens aanpassen.<br />
14
Boekrecensie<br />
Werken na kanker – Maria Hendriks e.a.<br />
Er hoeft niet te wor<strong>de</strong>n getwijfeld<br />
aan <strong>de</strong> goe<strong>de</strong> bedoelingen van <strong>de</strong><br />
samenstellers van het boek Werken<br />
na kanker, dat eer<strong>de</strong>r dit jaar<br />
verscheen bij uitgeverij Thoeris in<br />
Amsterdam, en me<strong>de</strong> tot stand is<br />
gekomen met steun van <strong>de</strong> NFK.<br />
Initiatiefneemster Ragna van<br />
Hummel en co-auteur Maria Hendriks<br />
zijn ervarings<strong>de</strong>skundigen<br />
en actief als directeur van een<br />
reïntegratiebureau respectievelijk<br />
als journalist/auteur met veel<br />
publicaties op het gebied van <strong>de</strong><br />
gevolgen en nasleep van kanker.<br />
Zij lieten zich bijstaan door meer<strong>de</strong>re<br />
professionele journalisten<br />
en door een illustratrice die het<br />
boek completeer<strong>de</strong> met een<br />
aantal bijzon<strong>de</strong>re en indringen<strong>de</strong><br />
tekeningen.<br />
Maar aan die aanpak kleven ook wat bezwaren. Het boek neigt een ratjetoe<br />
aan feiten en informatie te wor<strong>de</strong>n, en het is voor een wel érg breed<br />
publiek geschreven: niet alleen (ex-) patiënten, maar ook – zo vermeldt <strong>de</strong><br />
achterflap – bruikbaar voor werkgevers, collega’s, verzekeraars, bedrijfsartsen,<br />
huisartsen en an<strong>de</strong>re zorgverleners. Dat maakt het boek meer een<br />
encyclopedie dan een makkelijk leesbaar geheel, maar dat laatste is wellicht<br />
ook <strong>de</strong> bedoeling niet. Toch stoort het dat je ook als fragmentarische<br />
lezer regelmatig op verschillen<strong>de</strong> plaatsen hetzelf<strong>de</strong> leest, zelfs letterlijk,<br />
zoals een vrij lange passage over <strong>de</strong> Wet verbetering poortwachter. Deze<br />
wet wordt in het eerste hoofdstuk ‘Diagnose en behan<strong>de</strong>ling’ toegelicht,<br />
maar in hoofdstuk 3 (‘Weer aan het werk’) komt het fragment vrijwel letterlijk<br />
terug, zodat je je afvraagt of er afstemming tussen <strong>de</strong> auteurs is<br />
geweest, of dat er beknibbeld is op <strong>de</strong> eindredactie. In bei<strong>de</strong> fragmenten<br />
wordt bovendien weer doorverwezen naar an<strong>de</strong>re hoofdstukken, wat het<br />
lezen er niet gemakkelijker op maakt. En als je bijvoorbeeld iets wilt weten<br />
over vermoeidheid geeft het register achter in het boek 32 vindplaatsen.<br />
Toch is het een belangrijk boek, omdat er niet eer<strong>de</strong>r in enige samenhang<br />
15
over dit on<strong>de</strong>rwerp was gepubliceerd. Als individuele patiënt kun je er veel<br />
praktische informatie uithalen, maar als je zoekt naar specifiek op jou van<br />
toepassing zijn<strong>de</strong> situaties, dan kom je bedrogen uit. Er bestaan zoveel<br />
verschillen<strong>de</strong> patiënten met allemaal hun eigen verschillen<strong>de</strong> privésituaties<br />
dat het onmogelijk is om in het algemeen richtlijnen of conclusies aan te<br />
geven die voor ie<strong>de</strong>reen toepasbaar zijn. Het hangt er maar vanaf welke<br />
soort kanker je hebt, in hoeverre je hersteld of genezen bent, of je werkgever<br />
zich al dan niet wil inzetten voor een zo gunstig mogelijke begeleiding,<br />
je leeftijd, en hoe je sowieso, los van je ziekte, als mens psychisch en lichamelijk<br />
in het leven staat. Dat bewijzen ook <strong>de</strong> verhalen van <strong>de</strong> personen<br />
die in het boek aan het woord komen. Hun relaas is vergelijkbaar met meningen<br />
over een geschikte camping op een internetforum: <strong>de</strong> één vindt <strong>de</strong><br />
animatie maar niks, en <strong>de</strong> an<strong>de</strong>r heeft zich op <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> camping nog nooit<br />
zo geamuseerd met <strong>de</strong> aldaar georganiseer<strong>de</strong> activiteiten. De één wil weer<br />
zo veel mogelijk aan <strong>de</strong> slag, terwijl <strong>de</strong> an<strong>de</strong>r ont<strong>de</strong>kt heeft dat er meer in<br />
het leven is dan werk.<br />
Voor werken<strong>de</strong> mensen in <strong>de</strong> beginfase van hun ziekte is het een nuttig<br />
naslagwerk met veel bruikbare tips, praktische informatie en uitleg over<br />
ingewikkel<strong>de</strong> procedures. Zij moeten zich niet uit het veld laten slaan door<br />
<strong>de</strong> soms stuiten<strong>de</strong> situaties die zich voor kunnen doen, zoals <strong>de</strong> werknemer<br />
die op zijn werk min of meer gevraagd werd waarom hij nog steeds<br />
in leven was. Het boek kan voor patiënten zeker een steun in <strong>de</strong> rug zijn,<br />
in een toch al erg moeilijke tijd waar je in verzeild raakt als je <strong>de</strong> diagnose<br />
kanker hebt gekregen. Ook <strong>de</strong> eer<strong>de</strong>r genoem<strong>de</strong> niet-patiënten krijgen<br />
misschien een an<strong>de</strong>r of completer beeld van <strong>de</strong> gevolgen die <strong>de</strong>ze diagnose<br />
voor patiënten heeft. In een gunstig geval krijgen ze meer inzicht in wat zij<br />
voor patiënten zou<strong>de</strong>n kunnen betekenen, los van elkaar, maar hopelijk<br />
juist ook in samenhang.<br />
Het boek besluit met een uitgebrei<strong>de</strong> bronvermelding, zodat lezers als ze<br />
dat willen ver<strong>de</strong>r kunnen lezen over allerlei on<strong>de</strong>rwerpen, en met vermelding<br />
van websites en nuttige adressen voor informatie, alsme<strong>de</strong> lijstjes<br />
waar je aan moet <strong>de</strong>nken als je bij instanties op gesprek gaat.<br />
Zie ook: http://werken-na-kanker.mariahendriks.nl<br />
Op <strong>de</strong> website van <strong>de</strong> <strong>CMWP</strong> was eer<strong>de</strong>r al een an<strong>de</strong>re recensie van dit<br />
boek gepubliceerd: http://www.cmwp.nl/Actueel/Nieuws/boek-werkenna-kanker<br />
Het boek is te bestellen bij Uitgeverij Thoeris in Amsterdam: www.thoeris.nl<br />
Ruud Verwaal<br />
16
Column<br />
My Eloma<br />
Je kunt van je ziekte je nieuwe levensinvulling maken na je diagnose, maar<br />
<strong>de</strong> meeste patiënten doen er toch liever ook iets naast. Ik heb er plezier<br />
in veel in <strong>de</strong> keuken te rommelen. In vakantietijd drie keer per dag omdat<br />
er drie keer per dag gegeten wordt. Tussendoor het bakken van een taart,<br />
kruidcake, appelflap of een speciaal brood. Er zijn dagen dat ik <strong>de</strong> hele dag<br />
een keukenschort omgeknoopt heb.<br />
Mijn zoon is op zaterdagen bakker, bij een beken<strong>de</strong> supermarkt. Hij werkt<br />
met een grote professionele ‘bake-off’ machine die wel zes van mijn thuisoventjes<br />
kan opslikken en gaar bakken.<br />
17<br />
Van mijn vroegere<br />
werk weet ik dat supermarkten<br />
bewust<br />
bake-off af<strong>de</strong>lingen<br />
met broodovens in <strong>de</strong><br />
winkel hebben gezet,<br />
omdat <strong>de</strong> warme geur<br />
van brood een prettige<br />
sfeer in <strong>de</strong> winkel<br />
geeft: klanten en me<strong>de</strong>werkers<br />
gaan glimlachen,<br />
groeten elkaar<br />
vrien<strong>de</strong>lijk en (waar<br />
het uitein<strong>de</strong>lijk om<br />
draait) <strong>de</strong> kooplust<br />
van <strong>de</strong> klant wordt<br />
enorm gestimuleerd.<br />
Ga maar eens vlak<br />
voor etenstijd winkelen.<br />
Je hongergevoel<br />
wordt geprikkeld door<br />
<strong>de</strong> geur van gebakken<br />
brood en je komt met<br />
veel meer boodschappen<br />
naar huis dan je<br />
eigenlijk nodig hebt.
De echte bewuste koper doet na het eten boodschappen met een knijper<br />
op <strong>de</strong> neus.<br />
Mijn oven draait thuis flink wat kilometers, na jaren bake-off raakt hij een<br />
keer burn-out. Een kok zon<strong>de</strong>r oven is als een arts zon<strong>de</strong>r stethoscoop: je<br />
wordt niet meer serieus genomen als vakman. Ik moet mij dus tijdig gaan<br />
oriënteren op een opvolger.<br />
Stel je voor dat je zo’n glimmen<strong>de</strong> professionele bake-off oven in huis hebt.<br />
Je maakt ‘s morgens ontbijt en zet daarbij <strong>de</strong> bakoven aan met broodluchten.<br />
De rest van <strong>de</strong> familie komt zon<strong>de</strong>r enig morren en knorren naar bene<strong>de</strong>n<br />
en het ontbijt is gezelliger dan ooit. Elke dag een croissantje extra.<br />
Ik zal het maar verklappen. Mijn heteluchtoven is nog niet stuk, maar ik<br />
heb al een nieuwe op het oog: zo’n hele dure professionele van het mij<br />
onbeken<strong>de</strong> merk Eloma, maar dat schijnt wel iets goeds te zijn.<br />
Het is zo’n bakbeest dat ik <strong>de</strong> keuken er voor moet<br />
aanpassen. Waarschijnlijk ook een nieuwe groep in <strong>de</strong><br />
meterkast. Het gaat in <strong>de</strong> papieren lopen, ik moet er<br />
heel tijdig voor gaan sparen. Mijn vrouw moet het er<br />
mee eens zijn, wat altijd enige investering in gesprekken<br />
kost. Maar ze zal uitein<strong>de</strong>lijk overstag gaan voor<br />
<strong>de</strong>ze broodbak: ie<strong>de</strong>re ochtend <strong>de</strong> geur van brood,<br />
appeltaart, ciabatta. Zoveel genot moet toch kankerremmend<br />
werken.<br />
Ik heb alvast een account gemaakt op <strong>de</strong> website waar ik ze kan kopen. Ik<br />
heb een gebruikersnaam en een wachtwoord. Ik ben op alles voorbereid.<br />
Zodra mijn heteluchtoven het begeeft, snel ik naar mijn computer en log in<br />
op My Eloma. Heerlijk om niet met je ziekte bezig te hoeven zijn.<br />
Hans Scheurer<br />
18
Aandacht voor partners<br />
Mevr. K. Rutger van <strong>de</strong> stichting Aan <strong>de</strong> hand<br />
in Utrecht en het Toon Hermans Huis in<br />
Amersfoort gaf op <strong>de</strong> lan<strong>de</strong>lijke contactdag<br />
van <strong>de</strong> <strong>CMWP</strong> op 2 april in Maarn <strong>de</strong> workshop<br />
Aandacht voor partners.<br />
Verslag: Doke Keijzer-Veenstra<br />
Inleiding<br />
Mevr. Rutger heet <strong>de</strong> aanwezigen welkom en<br />
drukt hen op het hart dat wat in <strong>de</strong> workshop<br />
wordt gezegd vertrouwelijke informatie is. Zij<br />
legt uit dat het een kunst is om als partner aandacht te krijgen omdat <strong>de</strong><br />
meeste aandacht uitgaat naar <strong>de</strong> patiënt. Ook in relaties veran<strong>de</strong>rt er veel.<br />
Er gebeurt veel met <strong>de</strong> zieke, maar ook met <strong>de</strong> partner en an<strong>de</strong>re naasten.<br />
Kanker heb je niet alleen, dat heb je samen.<br />
De balans raakt verstoord door ernstige ziekte. De partner speelt <strong>de</strong><br />
twee<strong>de</strong> viool en vindt dat normaal. Ook raakt <strong>de</strong> balans met het gezin en<br />
vriendschappen verstoord. De partners vangen alles op. Zij leggen <strong>de</strong> contacten,<br />
geven lichamelijke en zielzorg en doen het huishou<strong>de</strong>n.<br />
Er is angst. Angst om alleen achter te blijven komt aan <strong>de</strong> oppervlakte. Ook<br />
machteloosheid. Je staat erbij en kijkt ernaar. Je kunt zorg geven maar niet<br />
iemand genezen. Er is eenzaamheid. De patiënt is eenzaam in zijn of haar<br />
ziek zijn en wil <strong>de</strong> partner niet extra belasten en verzwijgt dingen. Ook <strong>de</strong><br />
partner is eenzaam in zijn of haar verdriet, angst en schaamte over het feit<br />
dat zij of hij niet ziek is.<br />
Communicatie stokt. De verschillen in energie vergen aanpassing en dat is<br />
een kunst. Als an<strong>de</strong>ren taken in <strong>de</strong> huishouding overnemen en dat an<strong>de</strong>rs<br />
doen dan wat gewoon was, veroorzaakt dat irritaties en conflicten. De autonomie<br />
van <strong>de</strong> zieke partner wordt aangetast.<br />
De relatie met kin<strong>de</strong>ren/kleinkin<strong>de</strong>ren wordt an<strong>de</strong>rs. De zieke kan niet<br />
meer wat an<strong>de</strong>rs wel kon. De onbevangenheid en onbezorgdheid van<br />
kin<strong>de</strong>ren raakt verloren. Jonge kin<strong>de</strong>ren wor<strong>de</strong>n geconfronteerd met <strong>de</strong><br />
eindigheid van het leven en vragen zich af of <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re ou<strong>de</strong>r ook dood<br />
zal gaan. Kin<strong>de</strong>ren kunnen zich moeilijk gaan gedragen. Ook kan <strong>de</strong> zieke in<br />
kin<strong>de</strong>rlijk gedrag gaan vervallen.<br />
Intimiteit en seksualiteit is een moeilijk on<strong>de</strong>rwerp en zorgt voor veel onzekerheid.<br />
Je kunt er als partner echt genoeg van krijgen. Ook <strong>hier</strong> schakelt<br />
<strong>de</strong> partner zich weg, bijvoorbeeld door een ‘Ik kom er wel uit’-houding.<br />
19
De ziekte wordt door ie<strong>de</strong>reen an<strong>de</strong>rs bena<strong>de</strong>rd. De één is strijdbaar, <strong>de</strong><br />
an<strong>de</strong>r hulpeloos of onverschillig. Je kunt <strong>de</strong> ziekte aanvaar<strong>de</strong>n en er naar<br />
leven of ontkennen en stoer doorgaan. Je kunt verdrietig en boos zijn of<br />
gemaakt optimistisch. De raad van mevr. Rutger is <strong>de</strong> verschillen te erkennen<br />
en niet <strong>de</strong> an<strong>de</strong>r te dwingen het op jouw manier te doen.<br />
Vragen/opmerkingen<br />
- Voor jezelf kiezen door dingen te doen die je zelf leuk vindt;<br />
- Rust voor jezelf zoeken;<br />
- Kleinkin<strong>de</strong>ren hou<strong>de</strong>n je op <strong>de</strong> been!<br />
- Hulp (buurthulp) inschakelen om je zelf te ontlasten;<br />
- Geef boosheid <strong>de</strong> ruimte;<br />
- Wees wat lakser naar <strong>de</strong> buitenwereld toe;<br />
- Maak dui<strong>de</strong>lijk wat je zorgen zijn;<br />
- Vraag jezelf af of je wel verstandig bezig bent;<br />
- Stop met ongevraagd advies te geven. Geef <strong>de</strong> zieke ruimte om te leven<br />
en laat hem/haar in zijn waar<strong>de</strong>;<br />
- Houd <strong>de</strong> communicatielijnen open, vooral naar kin<strong>de</strong>ren toe;<br />
- Probeer met mildheid en vergeving te leven om jezelf niet met negatief<br />
gedrag te vergiftigen;<br />
- Wees mild naar jezelf en vergeef ook jezelf.<br />
Oproep<br />
Een klein half jaar gele<strong>de</strong>n is geconstateerd dat ik <strong>de</strong> ziekte van Wal<strong>de</strong>nström/<br />
lymfo plasmacytair lymfoom heb. Klachten had ik al vanaf 2008 na een kaakholte-<br />
en voorhoofdsholteontsteking. Toen <strong>de</strong>ze klachten via antibiotica waren<br />
weggewerkt bleven over: stankklachten in <strong>de</strong> neus. Afgelopen jaren bezocht ik<br />
voor <strong>de</strong>ze klachten: tandarts, huisarts, kno-arts en kaakchirurg wegens kaakontsteking.<br />
Daarbij is op mijn aandringen materiaal afgenomen voor laboratoriumon<strong>de</strong>rzoek.<br />
Hierna bleek <strong>de</strong> ziekte van Wal<strong>de</strong>nström en sindsdien heb ik<br />
buiten <strong>de</strong> neusstank ook een zweverig gevoel in mijn hoofd en een bran<strong>de</strong>rig<br />
gevoel in mijn ogen en af en toe vage oorpijn en keelpijn. En ik houd een raar<br />
gevoel in <strong>de</strong> geopereer<strong>de</strong> kaak.<br />
Mijn hematoloog herkent <strong>de</strong> klachten niet.<br />
Graag zou ik in contact komen met een lotgenoot die ook <strong>de</strong>ze klachten heeft.<br />
Met groet,<br />
Hans Peters, e-mail: hphp@upcmail.nl.<br />
20
Kanker en zelfmanagement<br />
Begin juni las ik op <strong>de</strong> site van <strong>de</strong> LVN een oproep van <strong>de</strong> VPRO; ze zochten<br />
mensen die nog niet zo lang kankerpatiënt waren en mee wil<strong>de</strong>n werken<br />
aan een thema-uitzending over 'Kanker en Zelfmanagement'. Ik heb me<br />
aangemeld, omdat ik ervan overtuigd ben dat je als patiënt <strong>de</strong> belangrijkste<br />
persoon bent in het hele proces. Om mee te kunnen <strong>de</strong>nken over alle<br />
mogelijke opties en keuzes die je moet maken, is het heel belangrijk dat je<br />
zorgt dat je zelf (of iemand uit <strong>de</strong> familie) heel goed op <strong>de</strong> hoogte bent van<br />
wat je ziekte inhoudt en wat <strong>de</strong> nieuwste ontwikkelingen zijn. Dat zorgt er<br />
namelijk voor dat je een inhou<strong>de</strong>lijk gesprek met <strong>de</strong> arts aan kunt gaan en<br />
samen kunt beslissen. Ik <strong>de</strong>nk dat je op die manier meer grip kunt krijgen<br />
op je ziekte en je min<strong>de</strong>r afhankelijk voelt. Het overkomt je niet allemaal,<br />
maar je hebt er zelf zeggenschap over.<br />
Al snel bleek dat <strong>de</strong> VPRO mij en mijn gezin een paar maan<strong>de</strong>n wil<strong>de</strong> volgen<br />
voor <strong>de</strong> uitzending. Al met al bleef het dus niet bij een interview (dat<br />
had ik verwacht). Na een aantal voorgesprekken is er op 28 juni <strong>de</strong> hele<br />
dag gefilmd; bij mij thuis en in het ziekenhuis tij<strong>de</strong>ns een controlebezoek<br />
bij mijn hematoloog-oncoloog. Best ingrijpend, maar het was ook een gezellige<br />
dag met <strong>de</strong> filmploeg. Op 28 september is mijn volgen<strong>de</strong> controle<br />
en waarschijnlijk wordt er dan weer gefilmd (in het ziekenhuis en op mijn<br />
werk, omdat <strong>de</strong> VPRO ook <strong>de</strong> achtergrond van <strong>de</strong> patiënten wil laten zien).<br />
De uitzending gaat niet alleen over mij. Er wordt ook nog een patiënt gevolgd<br />
die al behan<strong>de</strong>ld is; dat ben ik namelijk nog niet. Ver<strong>de</strong>r begreep ik<br />
dat er nog patiënten zijn die iets over alternatieve behan<strong>de</strong>lingen zullen<br />
zeggen.<br />
Ik hoop van harte dat het een mooie uitzending wordt en dat er mensen<br />
zijn die iets aan <strong>de</strong> uitzending hebben. Het zou fijn zijn als nog meer patienten<br />
al hun vragen, gedachten en gevoelens over hun ziekte bij hun arts<br />
durven te bespreken. Dan wordt het, volgens mij, makkelijker om samen<br />
<strong>de</strong> juiste besluiten te nemen. Bovendien geeft het rust als je alles hebt kunnen<br />
zeggen en vragen.<br />
Voor zover nu bekend, is <strong>de</strong> uitzending 'Kanker en Zelfmanagement' op<br />
zondagavond 13 november (waarschijnlijk op Ne<strong>de</strong>rland 2) te zien.<br />
Anita Zegwaard<br />
21
<strong>CMWP</strong> lotgenotenbijeenkomst<br />
Regiobijeenkomst multipel myeloom regio Utrecht en Wal<strong>de</strong>nström Mid<strong>de</strong>n<br />
op 17 september 2011 in De Twee Marken te Maarn<br />
Verslag: Doke Keijzer-Veenstra en Els van Duijvenbo<strong>de</strong><br />
Voor <strong>de</strong>ze regiobijeenkomst was uitgenodigd <strong>de</strong> heer William Yang, theoloog<br />
en psycho-energetisch therapeut, werkzaam in het Taborhuis in<br />
Groesbeek.<br />
Helaas kon Marinus van Noort, contactpersoon myeloom Utrecht, <strong>de</strong><br />
bijeenkomst om gezondheidsre<strong>de</strong>nen niet bijwonen. We hopen dat <strong>de</strong><br />
bemoedigen<strong>de</strong> woor<strong>de</strong>n op <strong>de</strong> kaart voor hem intussen resultaat hebben<br />
gehad.<br />
Na ontvangst en <strong>de</strong> begroeting van <strong>de</strong> gasten (ongeveer 40) vertel<strong>de</strong> William<br />
Yang over Keuzemogelijkhe<strong>de</strong>n bij kanker. De belangrijkste opmerking<br />
is dat kanker krijgen geen keuze is, maar hoe je ermee omgaat wel. De fundamentele<br />
keuze is of je kiest voor <strong>de</strong> slachtofferrol of voor kwaliteit van<br />
leven.<br />
William Yang gaf ons 7 adviezen:<br />
o neem <strong>de</strong> tijd<br />
o durf te twijfelen<br />
o durf te vragen<br />
o durf je gevoel serieus te nemen<br />
o durf contact aan te gaan<br />
o durf ruimte te laten voor je intuïtie<br />
o durf te leven, ga voor kwaliteit, sta achter je keuze, neem je verantwoor<strong>de</strong>lijkheid<br />
en (ver)draag <strong>de</strong> gevolgen.<br />
De adviezen wor<strong>de</strong>n <strong>hier</strong> niet ver<strong>de</strong>r toegelicht, omdat <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> lezing<br />
eer<strong>de</strong>r werd gehou<strong>de</strong>n en er toen een verslag van is gemaakt (zie <strong>hier</strong>voor<br />
<strong>Emergo</strong>! aflevering 3 winter 2010/2011 blz. 40 – 42; het verslag is ook op<br />
<strong>de</strong> website (bij regiobijeenkomsten) te lezen.<br />
Na <strong>de</strong> lezing was er gelegenheid vragen te stellen.<br />
Het blijkt heel belangrijk dat je, zeker als dui<strong>de</strong>lijk is dat er geen behan<strong>de</strong>lingsmogelijkhe<strong>de</strong>n<br />
meer zijn, allerlei zaken rond je levensein<strong>de</strong> met je<br />
partner, kin<strong>de</strong>ren of vrien<strong>de</strong>n bespreekt, zodat dui<strong>de</strong>lijk is wat je wensen<br />
zijn. Het betekent ook dat zij op <strong>de</strong> hoogte moeten zijn van financiële<br />
zaken, wachtwoor<strong>de</strong>n, verzekeringen e.d. Het is gebleken dat het an<strong>de</strong>rs<br />
22
heel moeilijk en tijdrovend is voor <strong>de</strong> nabestaan<strong>de</strong>n om dit allemaal uit te<br />
zoeken. En <strong>de</strong> tijd en energie heeft men hard nodig voor het verwerken van<br />
het verlies. Het komt voor dat wensen voor <strong>de</strong> begrafenis pas later, dus te<br />
laat, wor<strong>de</strong>n gevon<strong>de</strong>n. Dit is heel verdrietig voor hen die achterblijven in<br />
hun rouwproces.<br />
Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> lunch was er volop gelegenheid om van gedachten te wisselen<br />
over wat men wil<strong>de</strong> <strong>de</strong>len met an<strong>de</strong>ren, on<strong>de</strong>rwerp kan dan zijn myeloom<br />
of Wal<strong>de</strong>nström, maar ook an<strong>de</strong>re zaken als vakantie, voeding, enz.<br />
Er waren vertegenwoordigers van het Toon Hermans Huis Amersfoort en<br />
het Inloophuis Utrecht aanwezig met allerlei informatiemateriaal. Er was<br />
veel belangstelling voor. Alle informatie over <strong>de</strong> Inloophuizen in Ne<strong>de</strong>rland<br />
en hun activiteitenprogramma’s zijn te vin<strong>de</strong>n op <strong>de</strong> website van <strong>CMWP</strong><br />
(via Informatie).<br />
Het Toon Hermans Huis Amersfoort geeft een bijzon<strong>de</strong>r boekje uit:<br />
Gedachten voor on<strong>de</strong>rweg, met spreuken en prachtige illustraties.<br />
Twee spreuken:<br />
Kijk naar <strong>de</strong> lucht, geef <strong>de</strong> wolken je zorgen mee<br />
Raak het geluk van vandaag niet kwijt door het verdriet van gisteren<br />
Alternatieve behan<strong>de</strong>ling bij kanker<br />
De <strong>CMWP</strong> respecteert eenie<strong>de</strong>r die kiest voor aanvullen<strong>de</strong> alternatieve behan<strong>de</strong>lwijzen,<br />
maar wil er met nadruk op wijzen dat alternatieve behan<strong>de</strong>lwijzen<br />
niet zijn gebaseerd op gegevens uit systematisch wetenschappelijk<br />
on<strong>de</strong>rzoek. De <strong>CMWP</strong> kan daarom geen verantwoor<strong>de</strong>lijkheid nemen voor <strong>de</strong><br />
inhoud van artikelen over alternatieve of aanvullen<strong>de</strong> behan<strong>de</strong>lwijzen. Voor<br />
na<strong>de</strong>re informatie verwijzen we naar <strong>de</strong> brochure van het KWF ‘Alternatieve<br />
behan<strong>de</strong>ling bij kanker’.<br />
23
In memoriam Reiny Gesthuizen<br />
Het was voorjaar 2007 toen ik als<br />
contactpersoon regio Friesland/<br />
Zwolle mijn eerste bijeenkomst van<br />
contactpersonen en bestuur in Maarn<br />
bezocht.<br />
Het thema voor die dag was een workshop<br />
van Reiny en haar opdracht luid<strong>de</strong><br />
een tekening te maken van je eigen<br />
ziektebeeld. Hoe breng je het beleven<br />
van jouw ziekte tot uitdrukking in een<br />
tekening.<br />
Ik weet nog dat Reiny eerst over haar<br />
eigen diagnose van multipel myeloom,<br />
<strong>de</strong> behan<strong>de</strong>lingen en alle bijwerkingen<br />
vertel<strong>de</strong> en ik was erg on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> indruk<br />
van zoveel ellen<strong>de</strong>. Hoewel ik kort<br />
daarvoor zelf intensief was behan<strong>de</strong>ld en een stamceltransplantatie had<br />
on<strong>de</strong>rgaan met diverse vervelen<strong>de</strong> complicaties, leek mij haar situatie nog<br />
erger toe.<br />
Als eerste ben ik toen naar haar toe gelopen om mijn tekening te verklaren,<br />
wat je immers als eerste in zo’n grote groep doet heb je dan gehad en vervolgens<br />
hoef je daar niet meer tegenop te zien.<br />
Het bijzon<strong>de</strong>re van <strong>de</strong> workshop was dat door een tekening te maken en<br />
<strong>de</strong>ze te verklaren een uitsteken<strong>de</strong> kennismakingsron<strong>de</strong> plaatsvond. Het<br />
feit dat ik nog steeds een aantal tekeningen voor mij zie en wat het verhaal<br />
daarbij was bewijst dat ook. Inmid<strong>de</strong>ls zijn een paar personen daarvan<br />
overle<strong>de</strong>n waaron<strong>de</strong>r nu ook Reiny.<br />
Het ging al heel lang niet meer zo goed met haar, zij raakte gaan<strong>de</strong>weg uitbehan<strong>de</strong>ld<br />
en was in toenemen<strong>de</strong> mate aan bed gekluisterd.<br />
Vrij regelmatig bel<strong>de</strong> ik haar en ie<strong>de</strong>re keer werd ik getroffen door haar<br />
betrokkenheid bij <strong>de</strong> vereniging.<br />
Lang heeft ze haar werk van contactpersoon doorgezet, telkens wat beperkter,<br />
maar ze wil<strong>de</strong> graag op <strong>de</strong> hoogte blijven van <strong>de</strong> ontwikkelingen.<br />
Van CKP naar <strong>CMWP</strong> had haar goedkeuring, maar van Merg & Been naar<br />
<strong>Emergo</strong>! vond ze 3 x niets. Ik worstel en kom boven sprak haar niet aan bij<br />
een do<strong>de</strong>lijke ziekte.<br />
Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> telefoongesprekken hebben we veel gelachen, ze wist goed te<br />
relativeren en had haar ein<strong>de</strong> voorbereid. Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> afscheidsceremonie<br />
kwam dit ook naar voren. In een vroeg stadium had zij een vriend gevraagd<br />
24
om haar testament te regelen. Zij was erg gesteld op alles wat zij in haar<br />
leven aan voorwerpen had verzameld of gekregen en wil<strong>de</strong> van alle voorwerpen<br />
een verslag schrijven. Meer dan eens vroeg zij zich daarna af waar<br />
ze aan was begonnen. Uitein<strong>de</strong>lijk werd dit haar levensverhaal met alle<br />
goe<strong>de</strong> en slechte dingen die ze daarbij in haar leven was tegengekomen.<br />
De slechte zaken kon ze toen loslaten en in dankbaarheid terugzien op <strong>de</strong><br />
goe<strong>de</strong>.<br />
Reiny had een voorlief<strong>de</strong> voor kunst en poëzie en maakte veel bijzon<strong>de</strong>re<br />
kaarten waar humor een steevaste rol in speel<strong>de</strong>.<br />
Een paar weken voor haar overleed haar jongere zus aan kanker, dit kwam<br />
heel erg bij haar aan.<br />
De afscheidsceremonie was bijzon<strong>de</strong>r door <strong>de</strong> muziek die ze had uitgezocht,<br />
<strong>de</strong> blauwe kist waarin ze lag; haar lievelingskleur én <strong>de</strong> mooie ligplaats<br />
op <strong>de</strong> Heiligland Stichting in Nijmegen, die ze ook zelf had gekozen.<br />
Met een schepje zand op haar kist kon ie<strong>de</strong>reen afscheid nemen en werd<br />
op haar verzoek een ro<strong>de</strong> roos uitgereikt met een collage van bijzon<strong>de</strong>re<br />
kaarten die ze in haar creatieve leven maakte.<br />
Reiny was een boeien<strong>de</strong> persoonlijkheid. Zij ruste in vre<strong>de</strong>.<br />
Henk Wijninga, regiozaken<br />
In memoriam Edwin Vlaan<strong>de</strong>ren<br />
Op 6 september jl. overleed Edwin Vlaan<strong>de</strong>ren, leeftijd 42 jaar. Hij leed<br />
sinds het voorjaar 2011 aan <strong>de</strong> gevolgen van een uitgezaai<strong>de</strong> melanoom.<br />
Edwin was geen lid van <strong>de</strong> <strong>CMWP</strong>, want geen patiënt, partner van patiënt<br />
of nabestaan<strong>de</strong>. Op <strong>de</strong> achtergrond was hij wel belangrijk, want al heel<br />
veel jaren regel<strong>de</strong> hij dat Merg & Been, en later <strong>Emergo</strong>! bij ie<strong>de</strong>reen op <strong>de</strong><br />
mat terechtkwam. Hij heeft verschillen<strong>de</strong> redacties en hoofdredacteuren<br />
meegemaakt, altijd flexibel in zijn planning en praktisch mee<strong>de</strong>nkend met<br />
<strong>de</strong> grillen van <strong>de</strong> redacteur waar hij mee te maken had. Bij Mailfors was<br />
hij al 18 jaar verantwoor<strong>de</strong>lijk voor on<strong>de</strong>r meer ons blad, voor <strong>de</strong> opmaak,<br />
het drukken en <strong>de</strong> verzending. Hij laat een vrouw en twee kin<strong>de</strong>ren achter.<br />
Onze gedachten zijn bij hen.<br />
Hans Scheurer<br />
25
Juridisch advies<br />
Als u geconfronteerd wordt met een juridische vraag die gerelateerd is<br />
aan uw ziek zijn kunt u bij <strong>de</strong> <strong>CMWP</strong> terecht. U kunt uw vraag schriftelijk<br />
mel<strong>de</strong>n bij het secretariaat van <strong>de</strong> <strong>CMWP</strong>. Vervolgens zal uw vraag wor<strong>de</strong>n<br />
voorgelegd aan een jurist. U mag dan een eventueel advies verwachten.<br />
De jurist zal geen brieven naar <strong>de</strong>r<strong>de</strong>n schrijven of an<strong>de</strong>re werkzaamhe<strong>de</strong>n<br />
verrichten. Het advies dat u krijgt is voor u zon<strong>de</strong>r kosten.<br />
E-mail secretariaat: secretariaat@cmwp.nl<br />
Medische -en an<strong>de</strong>re- vragen<br />
Wanneer u als lid van <strong>de</strong> <strong>CMWP</strong> een vraag hebt of wilt reageren op publicaties,<br />
kunt u via <strong>de</strong> website contact opnemen met <strong>de</strong> secretaris. Op <strong>de</strong><br />
website www.cmwp.nl gaat u naar <strong>de</strong> pagina ‘contact’ (button bovenin het<br />
openingsscherm) en vult u <strong>de</strong> gevraag<strong>de</strong> vel<strong>de</strong>n in, gevolgd door uw bericht.<br />
De secretaris zorgt er voor dat het bericht daarna bij <strong>de</strong> juiste persoon terecht<br />
komt. Medische vragen wor<strong>de</strong>n doorgestuurd naar <strong>de</strong> medisch specialist.<br />
De vragenstellers krijgen over het algemeen binnen enkele werkdagen<br />
antwoord via <strong>de</strong> mail.<br />
Patiënten die niet beschikken over e-mail kunnen hun vragen schriftelijk<br />
insturen naar: Secretariaat <strong>CMWP</strong>, Heerbaan 59, 5721 LR Asten.<br />
Tenslotte beschikt <strong>de</strong> <strong>CMWP</strong> over een telefonische hulp- en vragenlijn:<br />
079-3618158<br />
Vrijwillige bijdragen<br />
Ongetwijfeld weet u, dat <strong>de</strong> <strong>CMWP</strong> een banknummer heeft, waarop vrijwillige<br />
bijdragen zeer welkom zijn. U kunt uw bijdragen storten t.n.v.: <strong>CMWP</strong> te<br />
Doorwerth, bank<strong>nr</strong>. 41.98.41.563.<br />
Deze bijdragen komen ten goe<strong>de</strong> aan wetenschappelijk on<strong>de</strong>rzoek ten bate<br />
van Myeloom en Wal<strong>de</strong>nströmpatiënten.<br />
26
<strong>CMWP</strong> Agenda/Regiobijeenkomsten<br />
De Lan<strong>de</strong>lijke Contactdag wordt volgend jaar gehou<strong>de</strong>n op 14 april<br />
in De Reehorst te E<strong>de</strong><br />
Regiobijeenkomst voor myeloompatiënten regio Zuidwest<br />
Datum: zaterdag 22 oktober<br />
Locatie: Twee-Leeuwenzaal, van <strong>de</strong>r Valk te Voorschoten<br />
Aanvang: 9.00 uur<br />
On<strong>de</strong>rwerp: herfstontbijt<br />
Inlichtingen: Kees Dijkstra<br />
Regiobijeenkomst voor myeloompatiënten regio Noord, bestaan<strong>de</strong><br />
uit Groningen, Friesland-Zwolle en Drenthe.<br />
Datum: zaterdag 29 oktober<br />
Locatie: hotel van <strong>de</strong>r Valk, Atalanta 10, 8472 CA te Wolvega<br />
Aanvang: 10.00 uur tot 14.00 uur<br />
On<strong>de</strong>rwerp: Diagnose MM - en dan? Gangbare behan<strong>de</strong>lmetho<strong>de</strong>n en<br />
gevolgen en betekenis voor het lichaam en <strong>de</strong> kwaliteit van<br />
het leven.<br />
Spreker: dr. Esther <strong>de</strong> Waal, als internist/hematoloog verbon<strong>de</strong>n<br />
aan het UMCG in Groningen.<br />
Voor een lunch wordt gezorgd; <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> genoem<strong>de</strong> regio's ontvangen<br />
tijdig een uitnodiging. Inlichtingen/aanmeldingen: Ger Klein, Janny<br />
Ro<strong>de</strong>nburg, Grietje Grit en Hannie Wijninga.<br />
Regiobijeenkomst voor Wal<strong>de</strong>nströmpatiënten regio Noordwest<br />
Datum: vrijdag 4 november<br />
Locatie: van <strong>de</strong>r Valk hotel, Geestweg 1A, Akersloot<br />
Aanvang: 10.30 uur tot 14.00 uur<br />
On<strong>de</strong>rwerp: Nieuwe ontwikkelingen over <strong>de</strong> ziekte van Wal<strong>de</strong>nström,<br />
door dr. Marie José Kersten.<br />
Evt vragen voor dr. Kersten kun u voor die tijd aan <strong>de</strong> contactpersonen<br />
doormailen.<br />
Aanmel<strong>de</strong>n vóór 31 oktober bij Jeanette Pol<strong>de</strong>rman en Annet Melissen<br />
27
Regiobijeenkomst voor Wal<strong>de</strong>nströmpatiënten regio Zuidwest<br />
Datum: vrijdag 18 november<br />
Locatie: Albert Schweitzer Ziekenhuis, locatie Amstelwijck,<br />
Van Steenhovenplein 1, 3317 NM Dordrecht<br />
Aanvang: 10.30 uur tot 14.00 uur<br />
On<strong>de</strong>rwerp: Communiceren met uw arts, door mw.dr. I. Henselmans<br />
Voor een lunch wordt gezorgd,<br />
Een uitnodiging volgt.<br />
Inlichtingen / Aanmeldingen: Mijo <strong>de</strong> Jonge-Goe<strong>de</strong>gebuure Anke Tinselboer<br />
Regiobijeenkomst Cluster Noordwest<br />
Datum: zaterdag 26 november<br />
Locatie: NH Hotel Naar<strong>de</strong>n, IJsselmeerweg 3, Naar<strong>de</strong>n, www.nhhotels.nl<br />
Aanvang: 10.00 uur tot 14.00 uur<br />
On<strong>de</strong>rwerp: De patiënt als docent; Diagnose Kahler, wat nu?<br />
Uitgenodig<strong>de</strong> regio's:<br />
Cluster Noordwest, Regio myeloom Amsterdam, Regio myeloom Het Gooi/<br />
Flevopol<strong>de</strong>r, Regio myeloom Noord-Holland<br />
Met name om <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n uit Amsterdam en Gooi & Flevopol<strong>de</strong>r enigszins<br />
tegemoet te komen, is <strong>de</strong> locatie <strong>de</strong>ze keer gekozen in het NH-hotel te<br />
Naar<strong>de</strong>n (Naar<strong>de</strong>rbos), dicht gelegen aan <strong>de</strong> A1 / A6 dus ook voor <strong>de</strong> overige<br />
le<strong>de</strong>n goed bereikbaar.<br />
Het programma heeft een bijzon<strong>de</strong>r tintje. De eerste spreker is dr. Els Borst<br />
met het thema '<strong>de</strong> patiënt als docent'. Zij zal tevens benoemd wor<strong>de</strong>n tot<br />
erelid van onze vereniging.<br />
Ten aanzien van <strong>de</strong> medische zaken spreekt dr. Sonja Zweegman, hematoloog<br />
aan het VUMC over het thema 'diagnose Kahler, wat nu?' met elementen<br />
als prognoses, behan<strong>de</strong>lingen, studieresultaten, wat zit er in <strong>de</strong><br />
pijplijn? Daarom beginnen we een half uur eer<strong>de</strong>r dan gebruikelijk.<br />
Programma:<br />
10:00 uur: ontvangst met koffie/thee<br />
10:30: welkom<br />
10:35: dr. Els Borst<br />
11:05: vragen en benoeming tot erelid<br />
11:15: pauze met koffie/thee<br />
11:30: dr. Sonja Zweegman<br />
13:00: lunch<br />
Namens <strong>de</strong> CP's uit Noordwest: Ria Kosten, Gerrit Steur en Cor Vos<br />
28
Namen en adressen<br />
Contactpersonen Noordoost Ne<strong>de</strong>rland<br />
Wal<strong>de</strong>nströmpatiënten regio Noordoost Ne<strong>de</strong>rland<br />
Vacature<br />
Mw. Siet Nauta en <strong>de</strong> heer Klaas Bakker en mw. Lammy Bakker-Booij zijn<br />
gestopt met hun werkzaamhe<strong>de</strong>n als contactpersoon. Geduren<strong>de</strong> ruim<br />
acht jaar hebben zij zich ingezet voor het lotgenotencontact in <strong>de</strong> regio<br />
Wal<strong>de</strong>nström Noord-Oost.<br />
Het bestuur is hun <strong>hier</strong>voor veel dank verschuldigd. Op <strong>de</strong> voorjaarsbijeenkomst<br />
voor Wal<strong>de</strong>nströmle<strong>de</strong>n Noord-Oost is afscheid van hen genomen.<br />
Sinds hun vertrek is voor <strong>de</strong> Wal<strong>de</strong>nströmle<strong>de</strong>n het lotgenotencontact tot<br />
een minimum beperkt<br />
Le<strong>de</strong>n die graag een luisterend oor willen kunnen tij<strong>de</strong>lijk terecht bij <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong><br />
contactpersonen: mw. E.A. (Els) van Duijvenbo<strong>de</strong>-Quack, tel. 0318-<br />
526027, mw. A.C.J.M. (Anke) Tinselboer, tel. 015-2623026 en mw. W.J.<br />
(Mijo) <strong>de</strong> Jonge-Goe<strong>de</strong>gebuure, tel. 0180-551600.<br />
Myeloompatiënten regio Groningen / Drenthe<br />
Ger Klein<br />
e-mail: ger.a.klein@planet.nl<br />
Grietje Grit-Zandwijk<br />
e-mail: grit16@home.nl<br />
Myeloompatiënten regio Friesland / Zwolle<br />
Janny Ro<strong>de</strong>nburg-Siemensma<br />
e-mail: janfra@wxs.nl<br />
Hannie Wijninga-Ros<br />
e-mail: harowijne@gmail.com<br />
29
Myeloompatiënten regio Apeldoorn / Twente<br />
Jan ten Voor<strong>de</strong><br />
e-mail: jftenvoor<strong>de</strong>@ziggo.nl<br />
Contactpersonen Noordwest Ne<strong>de</strong>rland<br />
Wal<strong>de</strong>nströmpatiënten regio Noordwest Ne<strong>de</strong>rland<br />
Annet Melissen-<strong>de</strong> Groot<br />
e-mail: annet_melissen@hotmail.com<br />
Jeanette Pol<strong>de</strong>rman-<strong>de</strong> Koning<br />
e-mail: aj.pol<strong>de</strong>rman@planet.nl<br />
Myeloompatiënten regio Noord-Holland<br />
Gerrit Steur<br />
e-mail: gerritsteur@live.nl<br />
Ria Kosten<br />
e-mail: m.kosten@hotmail.com<br />
Margriet van Gorp, kandidaat cp<br />
e-mail: mmpavangorp@planet.nl<br />
Hans en Marian Aelbers , kandidaat cp<br />
e-mail: h.aelbers@ziggo.nl<br />
Myeloompatiënten regio Amsterdam<br />
Wil Tyhuis-Schuurman, kandidaat cp<br />
e-mail: w.j.tyhuis@hetnet.nl<br />
30
Nan Sikkel-Wilschut, kandidaat cp<br />
e-mail: dsikkel@quicknet.nl<br />
Myeloompatiënten regio Het Gooi / Flevopol<strong>de</strong>r<br />
Cor Vos<br />
e-mail: vos.c@ziggo.nl<br />
Contactpersonen Mid<strong>de</strong>n Ne<strong>de</strong>rland<br />
Wal<strong>de</strong>nströmpatiënten regio Mid<strong>de</strong>n Ne<strong>de</strong>rland<br />
Els van Duijvenbo<strong>de</strong>-Quack<br />
e-mail: els@duijvenbo<strong>de</strong>.nl<br />
Myeloompatiënten regio Nijmegen / Arnhem<br />
Marianne Raemakers-Kalmthout<br />
e-mail: madraemakers@glazenkamp.net<br />
Marijke Kleijn<br />
e-mail: marijke.kleijn@glazenkamp.net<br />
Myeloompatiënten regio Utrecht<br />
Marinus van Noort<br />
e-mail: marnoort@casema.nl<br />
Doke Keijzer-Veenstra<br />
e-mail: Doke.Keijzer@kpnmail.nl<br />
31
Contactpersonen Zuidwest Ne<strong>de</strong>rland<br />
Wal<strong>de</strong>nströmpatiënten regio Zuidwest Ne<strong>de</strong>rland<br />
Mijo <strong>de</strong> Jonge-Goe<strong>de</strong>gebuure<br />
e-mail: mail@wjgoe<strong>de</strong>gebuure.<strong>de</strong>mon.nl<br />
Anke Tinselboer<br />
e-mail: anketinselboer@hotmail.com<br />
Myeloompatiënten regio Den Haag<br />
Loek Braban<strong>de</strong>r<br />
e-mail: l.e.braban<strong>de</strong>r@kpnplanet.nl<br />
Kees Dijkstra en Annemiek Dijkstra-Loof<br />
e-mail: kadijk@kpnmail.nl<br />
Marlet Jalink<br />
e-mail: jpmaj80@hotmail.com<br />
Myeloompatiënten regio Rotterdam<br />
Ger Lems<br />
e-mail: galems@kabelfoon.nl<br />
Neeltje Geurts-Vrolijk en Gerrit Geurts, kandidaat cp’s<br />
e-mail: ggeurts@caiway.nl<br />
Myeloompatiënten regio Dordrecht<br />
Frans Muijs<br />
e-mail: mousefamily@hi.nl<br />
32
Tineke Wils-Waterreus<br />
e-mail: c.wils@wanadoo.nl<br />
Myeloompatiënten regio Zeeland<br />
Kees Slootweg<br />
e-mail: ketosl@zeelandnet.nl<br />
Contactpersonen Zuidoost Ne<strong>de</strong>rland<br />
Wal<strong>de</strong>nströmpatiënten regio Zuidoost Ne<strong>de</strong>rland<br />
Paul Theuns<br />
e-mail: pjtheuns@planet.nl<br />
Myeloompatiënten regio Eindhoven<br />
Wim van <strong>de</strong>n Helm, kandidaat cp<br />
e-mail: wjmvan<strong>de</strong>nhelm@onsbrabantnet.nl<br />
Wim Aarts, kandidaat cp<br />
e-mail: wmaarts@onsbrabantnet.nl<br />
Myeloompatiënten regio Maastricht<br />
Peter en Tiny Ceresa, kandidaat cp<br />
e-mail: tinyceresa@hotmail.com<br />
33
Contactpersonen Jong-<strong>CMWP</strong><br />
Karin van Deventer<br />
e-mail: dirkkarin@hetnet.nl<br />
Bas Sibbing<br />
e-mail: bsibbing@gmail.com<br />
Anke Tinselboer<br />
e-mail: anketinselboer@hotmail.com<br />
<strong>CMWP</strong> Bestuur<br />
Theo Sijbers, Voorzitter<br />
e-mail: voorzitter@cmwp.nl<br />
Henk Wijninga, Vice-voorzitter / bestuurslid Regiozaken<br />
e-mail: hwijninga9@gmail.com<br />
Hans Boot, Secretaris<br />
e-mail: secretariaat@cmwp.nl<br />
Rik Bol, Penningmeester<br />
e-mail: penningmeester@cmwp.nl<br />
Lia van Ginneken-Noordman, Bestuurslid Internationale Samenwerking<br />
e-mail: ginneken.noordman@wxs.nl<br />
Don Spanjers, Bestuurslid PR-zaken<br />
e-mail: donspanjers@home.nl<br />
34
Rijkjan Sikkel, kandidaat bestuurslid netwerken, BAR en NFK commissie<br />
Kwaliteit van Zorg<br />
e-mail: rjsikkel@mac.com<br />
Rob van Asten, kandidaat bestuurslid zon<strong>de</strong>r portefeuille,<br />
Jong <strong>CMWP</strong>, NFK-commissie maatsch.participatie<br />
e-mail: robvasten@hetnet.nl<br />
<strong>CMWP</strong> Medische adviesraad<br />
Pierre Wijermans, Voorzitter<br />
Medische vragen uitsluitend per brief, of per e-mail: secretariaat@cmwp.nl<br />
<strong>CMWP</strong> Secretariaat<br />
Els van Duijvenbo<strong>de</strong>-Quack, Assistent-secretaris / secretariaat <strong>CMWP</strong><br />
e-mail: els@duijvenbo<strong>de</strong>.nl<br />
Jos Schiffelers, Le<strong>de</strong>nadministrateur <strong>CMWP</strong><br />
e-mail:le<strong>de</strong>nadministratie@cmwp.nl<br />
<strong>CMWP</strong> Website<br />
www.cmwp.nl<br />
webredactie@cmwp.nl<br />
Websiteredactie<br />
San<strong>de</strong>r van <strong>de</strong>r Pol, Willem Groenendijk<br />
35
Forum ‘Jong <strong>CMWP</strong>’<br />
Bas Sibbing, Karin van Deventer, Anke Tinselboer<br />
Le<strong>de</strong>nblad <strong>Emergo</strong>!<br />
Postbus 17, 3600 AA Maarssen<br />
e-mail: redactie@cmwp.nl<br />
Redactie <strong>Emergo</strong>!<br />
Femia Bosman (hoofdredactie), Margriet van Pelt (eindredactie), Don Spanjers,<br />
Dirk Wagner, Ruud Verwaal<br />
Giften en legaten<br />
Wilt u een gift doen aan het Lotgenotencontact van <strong>de</strong> <strong>CMWP</strong>, stort dan uw<br />
bedrag op rekening nummer 41.98.41.563 ten name van <strong>CMWP</strong> te Doorwerth<br />
met als me<strong>de</strong><strong>de</strong>ling ‘Lotgenotencontact’.<br />
Wilt u uw gift ten goe<strong>de</strong> laten komen aan wetenschappelijk on<strong>de</strong>rzoek, maak<br />
dan het bedrag over naar rekening nummer 48.07.39.722 ten name van Fonds<br />
Stimulans met als me<strong>de</strong><strong>de</strong>ling ‘On<strong>de</strong>rzoek’.<br />
Een legaat komt na uw overlij<strong>de</strong>n ten goe<strong>de</strong> aan <strong>de</strong> Contactgroep Myeloom<br />
en Wal<strong>de</strong>nström Patiënten of Fonds Stimulans.<br />
In het testament hoeft u alleen het bedrag aan te geven dat u nalaat aan <strong>de</strong><br />
<strong>CMWP</strong> en/of Fonds Stimulans.<br />
De <strong>CMWP</strong> en Fonds Stimulans zijn Algemeen Nut Beogen<strong>de</strong> Instellingen (ANBI)<br />
36
<strong>CMWP</strong> Vacatures<br />
De webredactie is op zoek naar een<br />
Nieuwe webredacteur<br />
De webredactie van <strong>de</strong> <strong>CMWP</strong> zoekt per direct een nieuwe webredacteur.<br />
De webredactie bestaat nu uit een hoofdredacteur website en<br />
twee redacteuren website en nieuwsbrief. De hoofdredacteur wil dit<br />
jaar zijn functie neerleggen.<br />
De webredactie verzorgt voor le<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> <strong>CMWP</strong> en geïnteresseer<strong>de</strong>n:<br />
• <strong>de</strong> digitale informatievoorziening<br />
• het digitaal on<strong>de</strong>rsteunen van het lotgenotencontact<br />
Een uitgebrei<strong>de</strong> omschrijving van <strong>de</strong> werkzaamhe<strong>de</strong>n vindt u op<br />
www.cmwp.nl on<strong>de</strong>r Vacatures.<br />
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met <strong>de</strong> webredactie:<br />
webredactie@cmwp.nl<br />
Assistent secretaris gevraagd<br />
Het bestuur is op zoek naar kandidaten voor <strong>de</strong> functie van assistent<br />
secretaris, daar <strong>de</strong> huidige vrijwilliger wil gaan stoppen met dit werk.<br />
In grote lijnen bestaan <strong>de</strong> werkzaamhe<strong>de</strong>n uit het notuleren van <strong>de</strong><br />
bestuursverga<strong>de</strong>ringen, <strong>de</strong> ALV en <strong>de</strong> Beleidsadviesraad en an<strong>de</strong>re af<br />
en toe voorkomen<strong>de</strong> administratieve werkzaamhe<strong>de</strong>n. Ook meewerken<br />
aan <strong>de</strong> ALV/LCD behoort tot het takenpakket. Bij afwezigheid van<br />
<strong>de</strong> secretaris wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> e-mails van het secretariaat doorgestuurd of<br />
behan<strong>de</strong>ld door <strong>de</strong> assistent secretaris.<br />
Wie er iets voor voelt <strong>de</strong>ze taak op zich te nemen, kan contact<br />
opnemen met <strong>de</strong> secretaris Hans Boot, secretariaat@cmwp.nl,<br />
telefoon: 0493 - 693017<br />
Wie meer wil weten over <strong>de</strong> werkzaamhe<strong>de</strong>n, kan contact<br />
opnemen met <strong>de</strong> huidige assistent secretaris, Els van Duijvenbo<strong>de</strong>,<br />
els@duijvenbo<strong>de</strong>.nl, telefoon: 0318 – 526027<br />
37
De <strong>CMWP</strong> is dringend op zoek naar contactpersonen voor<br />
Wal<strong>de</strong>nströmpatiënten in <strong>de</strong> regio Noordoost Ne<strong>de</strong>rland<br />
Momenteel is het lotgenotencontact voor <strong>de</strong> Wal<strong>de</strong>nströmle<strong>de</strong>n tot<br />
een minimum beperkt. Het hou<strong>de</strong>n van periodieke bijeenkomsten is<br />
voorlopig niet aan <strong>de</strong> or<strong>de</strong>. Met name voor nieuwe patiënten, die in<br />
het begin van hun ziekte veel behoefte hebben aan informatie en lotgenotencontact,<br />
vraagt <strong>de</strong>ze situatie om een oplossing. Onze, uw, vereniging<br />
kan niet zon<strong>de</strong>r vrijwilligers en daarom doen wij een dringen<strong>de</strong><br />
oproep aan u allen: wie van u is bereid <strong>de</strong> functie van contactpersoon<br />
op zich te nemen.<br />
De <strong>CMWP</strong> komt niet met lege han<strong>de</strong>n: wij bie<strong>de</strong>n u met <strong>de</strong>ze functie<br />
maatschappelijk zinvol werk vanuit een goed georganiseer<strong>de</strong> vereniging.<br />
Uw persoonlijke inbreng stellen wij zeer op prijs en heeft u behoefte<br />
aan sociale contacten, dan is dit uw kans; ook om nieuwe dingen<br />
te leren en ervaring op te doen.<br />
Bovendien zorgt <strong>de</strong> <strong>CMWP</strong> voor goe<strong>de</strong> faciliteiten en voorzieningen.<br />
Heeft u interesse en wilt u meer weten, neem dan contact op met<br />
Henk Wijninga, e-mail: hwijninga9@gmail.com<br />
De <strong>CMWP</strong> is op zoek naar een bestuurslid met <strong>de</strong><br />
portefeuille INTERNATIONALE SAMENWERKING<br />
Het aanstaan<strong>de</strong> bestuurslid dient interesse te hebben in contacten met<br />
buitenlandse hematologische verenigingen, in het bijzon<strong>de</strong>r voor multipel<br />
myeloom en <strong>de</strong> ziekte van Wal<strong>de</strong>nström.<br />
De voertaal is Engels.<br />
Na<strong>de</strong>re informatie is te verkrijgen bij het huidige bestuurslid<br />
Lia van Ginneken<br />
38
Over <strong>de</strong> <strong>CMWP</strong><br />
De Contactgroep Myeloom en Wal<strong>de</strong>nströmpatiënten is een patiëntenvereniging<br />
voor mensen met multipel myeloom (Ziekte van Kahler) en<br />
mensen met <strong>de</strong> Ziekte van Wal<strong>de</strong>nström.<br />
Het doel van <strong>de</strong> contactgroep is het behartigen van <strong>de</strong> belangen van <strong>de</strong>ze<br />
patiënten. Dit gebeurt door mid<strong>de</strong>l van:<br />
• (regionaal) lotgenotencontact<br />
• Informatie over <strong>de</strong> ziekten<br />
• Collectieve belangenbehartiging<br />
• Stimuleren van on<strong>de</strong>rzoek<br />
Lotgenotencontact<br />
Een groot aantal contactpersonen in diverse regio’s on<strong>de</strong>rhoudt persoonlijk<br />
contact met <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n. Het gaat in het bijzon<strong>de</strong>r om telefonisch lotgenotencontact.<br />
De contactpersoon fungeert als aanspreekpunt en vraagbaak voor<br />
<strong>de</strong> le<strong>de</strong>n. Ook wor<strong>de</strong>n er regionale bijeenkomsten georganiseerd, waarop<br />
<strong>de</strong>skundigen informatie geven en waarop persoonlijke ervaringen wor<strong>de</strong>n<br />
uitgewisseld.<br />
Lan<strong>de</strong>lijke contactdag<br />
Elk voorjaar houdt <strong>de</strong> <strong>CMWP</strong> een Lan<strong>de</strong>lijke Contactdag, waarin opgenomen<br />
<strong>de</strong> Algemene Le<strong>de</strong>nverga<strong>de</strong>ring. Op <strong>de</strong>ze Contactdag gaan enkele<br />
sprekers in op <strong>de</strong> medische en psychosociale aspecten van <strong>de</strong> ziekten.<br />
Le<strong>de</strong>nblad <strong>Emergo</strong>!<br />
Het verenigingsblad <strong>Emergo</strong>! verschijnt elk kwartaal met actuele medische<br />
en an<strong>de</strong>re informatie, ervaringen van patiënten, besprekingen van relevante<br />
uitgaven etc.<br />
Patiëntenboek<br />
Ie<strong>de</strong>r lid ontvangt het Patiëntenboek. Dit biedt uitvoerige en veelzijdige<br />
informatie over bei<strong>de</strong> ziekten en ook over het leven met kanker in het<br />
algemeen. Bij <strong>de</strong> le<strong>de</strong>nadministratie kunt u schriftelijk of per e-mail een<br />
of meer exemplaren van het patiëntenboek (bij)bestellen. U krijgt het bestel<strong>de</strong><br />
met een acceptgiro thuisgestuurd.<br />
Netwerk/belangenbehartiging<br />
De <strong>CMWP</strong> is aangesloten bij <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlandse Fe<strong>de</strong>ratie van Kankerpatiëntenorganisaties<br />
(NFK), die op haar beurt verbon<strong>de</strong>n is met <strong>de</strong> overkoepelen<strong>de</strong><br />
Ne<strong>de</strong>rlandse Patiënten / Consumenten Fe<strong>de</strong>ratie (NPCF). Binnen het<br />
39
fe<strong>de</strong>ratief verband van <strong>de</strong> NFK werken <strong>de</strong> patiëntenverenigingen regelmatig<br />
samen. Aparte vermelding verdient <strong>de</strong> KWF Kankerbestrijding – het lan<strong>de</strong>lijke<br />
steunpunt voor informatie, on<strong>de</strong>rzoek en fondsenwerving - , die <strong>de</strong><br />
vereniging substantiële financiële on<strong>de</strong>rsteuning biedt.<br />
De <strong>CMWP</strong> on<strong>de</strong>rhoudt nauwe ban<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> medische sector, in het<br />
bijzon<strong>de</strong>r <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlandse Vereniging voor Hematologie (NVvH) en <strong>de</strong> hematologische<br />
on<strong>de</strong>rzoeksgroep HOVON. In 2010 richtte <strong>de</strong> <strong>CMWP</strong> ter on<strong>de</strong>rsteuning<br />
van <strong>de</strong> vereniging een medische adviesraad op (MAR) waarin<br />
hematologen zitting zullen nemen.<br />
De <strong>CMWP</strong> kent een zelfstandige partnerstichting Fonds Stimulans, een<br />
stichting ten bate van wetenschappelijk on<strong>de</strong>rzoek naar multipel myeloom<br />
en <strong>de</strong> ziekte van Wal<strong>de</strong>nström.<br />
Op internationaal gebied is <strong>de</strong> <strong>CMWP</strong> actief en on<strong>de</strong>rsteunend aanwezig in<br />
het European Myeloma Platform (EMP) en <strong>de</strong> recent opgerichte European<br />
Wal<strong>de</strong>nström Macroglobulinemia Network (EWMnetwork).<br />
Lid of begunstiger wor<strong>de</strong>n<br />
U kunt zich op verschillen<strong>de</strong> manier aanmel<strong>de</strong>n als lid of begunstiger van<br />
<strong>de</strong> <strong>CMWP</strong>:<br />
• Bij <strong>de</strong> le<strong>de</strong>nadministratie (zie achterkant <strong>Emergo</strong>! voor adresgegevens)<br />
• Via <strong>de</strong> <strong>CMWP</strong> website: www.cmwp.nl , on<strong>de</strong>r ‘Lidmaatschap’<br />
• Met het invulformulier in <strong>de</strong> <strong>CMWP</strong>-fol<strong>de</strong>r<br />
Contributies, Donaties<br />
U kunt uw contributie, donatie of gift overmaken naar <strong>de</strong> in het colofon<br />
(pagina binnenzij<strong>de</strong> omslag) vermel<strong>de</strong> bankrekening. Zie ook het artikel<br />
‘Schenken en nalaten’ in <strong>Emergo</strong>! 29/2 of <strong>de</strong> <strong>CMWP</strong> website www.cmwp.<br />
nl, on<strong>de</strong>r donaties & legaten.<br />
40
Houd <strong>de</strong> le<strong>de</strong>nadministratie en uw contactpersoon op <strong>de</strong> hoogte<br />
• Heeft u een lijst met namen en adressen van mensen die u informeert<br />
over belangrijke persoonlijke veran<strong>de</strong>ringen? Wilt u daar dan ook <strong>de</strong><br />
le<strong>de</strong>nadministrateur en uw contactpersoon aan toevoegen? Want bij vertraging<br />
van doorgifte van me<strong>de</strong><strong>de</strong>lingen of het ontbreken daarvan komt<br />
een reactie altijd te laat en treft dan moeilijk <strong>de</strong> goe<strong>de</strong> toon.<br />
• Als u verhuist, wil <strong>de</strong> contactpersoon dat graag weten, evenals <strong>de</strong><br />
Le<strong>de</strong>nadministrateur die <strong>de</strong> verzending van <strong>Emergo</strong>! regelt, uitnodigingen<br />
verstuurt, e.d.<br />
• Naam en adres van <strong>de</strong> contactpersoon vindt u op www.cmwp.nl, en in<br />
<strong>Emergo</strong>!. Het adres van <strong>de</strong> Le<strong>de</strong>nadministrateur is:<br />
<strong>Emergo</strong>! niet ontvangen?<br />
Jos Schiffelers, le<strong>de</strong>nadministratie <strong>CMWP</strong>,<br />
Koukerveldstraat 20, 6093 BA Heythuysen<br />
telefoon: 0475 - 49 22 28<br />
e-mail: le<strong>de</strong>nadministratie@cmwp.nl<br />
Soms gebeurt het dat, ondanks alle zorg, <strong>Emergo</strong>! niet ontvangen wordt.<br />
Wilt u in voorkomend geval contact opnemen met <strong>de</strong> Le<strong>de</strong>nadministrateur?<br />
Het blad wordt u z.s.m. nagezon<strong>de</strong>n.<br />
41
<strong>CMWP</strong> Informatietelefoon<br />
079 – 361 81 58<br />
Algemeen postadres <strong>CMWP</strong><br />
Secretariaat <strong>CMWP</strong><br />
Heerbaan 59, 5721 LR Asten<br />
Tel: 0493 - 69 30 17<br />
e-mail: secretariaat@cmwp.nl<br />
Le<strong>de</strong>nadministratie <strong>CMWP</strong><br />
Koukerveldstraat 20, 6093 BA Heythuysen<br />
Tel: 0475 - 49 22 28<br />
e-mail: le<strong>de</strong>nadministratie@cmwp.nl<br />
Regiozaken <strong>CMWP</strong><br />
De Streek 91, 8407 EK Terwispel<br />
Tel: 0513 - 46 00 27<br />
e-mail: hwijninga9@gmail.com<br />
Redactie <strong>Emergo</strong>!<br />
Postbus 17, 3600 AA Maarssen<br />
Tel: 06 - 120 82 802<br />
e-mail: redactie@cmwp.nl<br />
Website <strong>CMWP</strong><br />
www.cmwp.nl<br />
e-mail: webredactie@cmwp.nl<br />
Onbestelbaar?<br />
Graag retour naar Algemeen postadres <strong>CMWP</strong>