Print - Tergooi

Shunt
Informatie over een onderhuidse verbinding tussen slagader
en ader
Binnenkort wordt bij u een shunt aangelegd. Deze shunt is nodig om te
kunnen dialyseren. De aanleg vindt plaats in één van uw armen. Hiervoor
is een operatie nodig. Deze folder geeft informatie over de shunt en de
noodzakelijke aanleg hiervan.
Deze beschrijving komt niet in de plaats van een gesprek met uw arts of
verpleegkundige. Die zijn steeds bereid om u persoonlijk alles uit te leggen
en op uw vragen in te gaan. Daarnaast kunt u in de zorgmap aanvullende
informatie over de shunt terugvinden.
Wat is een shunt?
Een shunt is een onderhuidse verbinding tussen een slagader en een ader.
In een slagader bestaat een hogere druk dan in een ader. Het bloed in een
slagader stroomt daardoor sneller. Door de gemaakte verbinding tussen
de slagader en de ader komt het bloed van de slagader in de ader, waar
vervolgens een hogere druk ontstaat en het bloed sneller gaat stromen.
Dit heeft tot gevolg dat de ader gaat uitzetten en dat de vaatwand steviger
wordt. Daardoor kan de shunt beter worden aangeprikt. Bovendien zorgt
de snellere bloedstroom ervoor dat uw bloed gemakkelijker naar en van de
kunstnier kan stromen (zie ook tekeningen).
1
Patiënteninformatie
Een shunt wordt bij voorkeur van de eigen, bestaande bloedvaten gemaakt.
De chirurg bepaalt, in overleg met u en uw behandelend arts de shunt die
wordt aangelegd.
Wat kunt u verwachten?
Ruim vóór de operatie
U krijgt een afspraak op de polikliniek van de chirurg. Hij/zij bekijkt welke
arm het meest geschikt is en hoe de conditie van de bloedvaten op het eerste
gezicht is. Vervolgens maken we van één van beide, en soms van beide, armen
een duplex om de bloedvaten goed 'in beeld' te brengen. Bij twijfel kan nog een
flebogram worden gemaakt.
Aan de hand van alle gegevens bepalen we of u een shunt in de onder- of in de
bovenarm krijgt.
Wanneer bekend is in welke arm de shunt wordt aangelegd, moet u de
desbetreffende arm ‘sparen’. Dit betekent dat u aan deze arm:
- geen bloed of infuus laat prikken;
- geen bloeddruk laat meten;
- geen knellende kleding of sieraden draagt.
Bij opname
Meestal blijft u voor een shuntoperatie drie à vier dagen in het ziekenhuis. We
nemen u de dag vóór de operatie op en u kunt één à twee dagen erna weer naar
huis. Op de opnamedag brengt u uw medicijnen mee.
Met de verpleegkundige overlegt u welke medicijnen u op de dag van de
operatie kunt innemen. Gebruikt u bloedverdunnende medicijnen dan heeft de

arts waarschijnlijk afgesproken dat u hiermee tijdelijk moet stoppen. Voor de
operatie moet u meestal nuchter zijn. Dit houdt in dat u vanaf de nacht vóór de
operatie (vanaf 24.00 uur) niets meer mag eten of drinken tot na de operatie.
Als de operatie later op de dag plaatsvindt, mag u in de ochtend nog een kopje
thee en een beschuit gebruiken.
Vóór de ingreep wordt de desbetreffende arm onthaard. Soms krijgt u vóór de
operatie een injectie met medicijnen om trombose te voorkomen, of antibiotica
om infectie van de shunt tegen te gaan. Bent u overgevoelig voor bepaalde
antibiotica, zoals penicilline, meld dit dan aan de arts.
De operatie
Een vaatchirurg voert de operatie uit en deze duurt ongeveer een uur. Als u
rechtshandig bent, proberen we in het algemeen de shunt in de linkerarm te
plaatsen, en als u linkshandig bent in de rechterarm.
Na de operatie
Na de operatie heeft u een operatiewond in de arm. De wond wordt door
middel van hechtingen bijeen gehouden, zodat deze goed sluit. Het is mogelijk
dat de wond wat nabloedt.
De verpleegkundigen op de afdeling controleren regelmatig of de shunt
het doet, met andere woorden of de shunt goed doorgankelijk is. U voelt de
shunt trillen. Met een stethoscoop kunt u de shunt horen ruisen. Wanneer uw
shunt het onverhoopt niet meer doet, dan gaat u meestal direct terug naar de
operatiekamer.
Tijdens uw opname komt een verpleegkundige van de dialyseafdeling langs
om u te leren hoe u uw shunt zelf moet controleren.
U krijgt ook een shuntpas. Op deze pas staat vermeld wat een shunt is, waar
hij zit, wat er niet mag en met wie u contact moet opnemen bij problemen.
Als u al aan dialyse toe bent en u heeft nog geen bruikbare shunt, dan krijgt
u een katheter. Dit is een kunststof slangetje dat we inbrengen in een groot
bloedvat (meestal in de hals, maar het kan ook onder het sleutelbeen of in de
lies zijn). De katheter brengen we in onder plaatselijke verdoving, maar het
kan ook tijdens de shuntoperatie als u nog onder algehele verdoving bent. Dit
is afhankelijk van wanneer u moet gaan dialyseren. Als u vóór de operatie al
een katheter heeft, blijft deze gewoon zitten.
2
Voor de verdere verzorging van de katheter verwijzen we naar het
instructieformulier ‘katheterverzorging’.
Nazorg
We verbinden de wond steriel. Het is nodig dit verband te verschonen
bij doorlekken en bij een vuil verband. Ongeveer tien tot veertien dagen
na ontslag uit ons ziekenhuis komt u voor controle bij de chirurg. Deze
beoordeelt de werking van de shunt en verwijdert de hechtingen. Soms
gebeurt een dergelijke controle op de dialyseafdeling.
Het aanprikken van de shunt
Een shunt heeft ongeveer zes weken nodig om zich te kunnen ontwikkelen.
Na deze tijd kunt u via de shunt worden gedialyseerd. Het dialyseren gebeurt
meestal met twee naalden: één naald voert het ongezuiverde bloed van het
lichaam naar de kunstnier, de andere naald voert het gezuiverde bloed dat uit
de kunstnier komt weer terug naar het lichaam (zie tekening). Na de dialyse
verwijderen we de naalden en drukken we de prikgaatjes dicht totdat ze niet
meer bloeden. Daarna krijgt u er een pleister en/of een verband op.
Mogelijke complicaties
Nabloeden van de shunt
Het kan voorkomen dat de prikgaatjes weer gaan bloeden. In dit geval drukt
u het prikgaatje direct af met de hand, bij voorkeur met een steriel gaasje. We
adviseren u dit minimaal vijftien minuten onafgebroken te doen, totdat het
prikgaatje niet meer nabloedt. Dekt u het prikgaatje vervolgens af met een
steriel gaasje en leg een licht drukverband aan.
Wanneer het prikgaatje niet dichtgaat, kunt u de dialyseverpleegkundige
waarschuwen. Die zal u verdere instructies geven.

Bloeduitstorting
Een bloeduitstorting onder de huid, ook wel hematoom genoemd, kan op
verschillende manieren ontstaan:
- direct na de shuntoperatie kan een bloeduitstorting in het operatiegebied
ontstaan;
- als het aanprikken van de shunt moeizaam verloopt;
- als u de arm aan een hard voorwerp stoot;
- soms na afdrukken.
Het gebruik van bloedverdunnende medicijnen kan een versterkend effect
hebben op het ontstaan van een hematoom. Deze bloeduitstorting verdwijnt
spontaan na enkele dagen. In die tijd kan deze wel van kleur en grootte
veranderen.
Wordt de bloeduitstorting groter en/of treden zwelling en pijnklachten op,
neemt u dan contact op met de dialyseverpleegkundige.
Aandachtspunten voor verzorging van de shunt
Omdat stolling kan optreden, moet u dagelijks controleren of de shunt nog
goed werkt. Dit doet u door aan de shunt te voelen (sommige patiënten krijgen
een stethoscoop mee naar huis om naar de shunt te luisteren).
U behoort een trilling te voelen (of, bij een stethoscoop, een geruis te horen).
Als u geen trilling (of geruis) meer waarneemt, moet u direct contact opnemen
met het ziekenhuis. Het is verstandig om vanaf dat moment niet meer te eten
of te drinken. Dit in verband met de mogelijkheid dat u moet worden geopereerd.
Na 24.00 uur (middernacht) heeft de melding geen zin meer, omdat
‘s nachts niet wordt geopereerd. Vanaf 08.00 uur is de dialyseafdeling weer
bereikbaar. Ook in dat geval moet u nuchter blijven.
Controleer ook dagelijks of de shunt niet ontstoken is. Verschijnselen van een
ontstoken shunt zijn: roodheid, zwelling, pijn en eventueel koorts. Neem u bij
een ontsteking contact op met het ziekenhuis.
Voorkom wondjes aan de arm. Probeer bij jeuk zo min mogelijk te krabben.
Bij het sporten kunt u de shunt eventueel beschermen met een
polsbeschermer. Overleg dit met de dialyseverpleegkundige.
Vermijd afknellen van de arm. Draag geen strak zittende kleding, horloge of
sieraden of tas om de arm en ga niet op de arm liggen.
3
Door een verminderde doorstroming van het bloed naar uw hand kunt u
last krijgen van een bleke, koude hand met prikkelingen en pijn. U kunt de
doorstroming verbeteren door uw hand lager te leggen of te verwarmen.
Om de ‘shuntarm’ zoveel mogelijk te ontzien, mag hieruit geen bloed worden
afgenomen , tenzij de dialyseverpleegkundige dit doet. Ook mag aan deze arm
de bloeddruk niet worden gemeten. U kunt de arm gewoon gebruiken, maar
niet overbelasten.
Aanvullende informatie vindt u in de zorgmap van de Nierstichting.
Nog vragen of problemen
U zit in de predialyse fase
Heeft u na het lezen nog vragen, dan kunt u zich wenden tot de
predialyseverpleegkundige. Zij is bereikbaar op de dialyseafdeling tijdens het
Telefonisch spreekuur Predialyse, T 088 753 24 05. Op maandag en donderdag
van 14.30-15.30 uur is het mogelijk om de predialyseverpleegkundige te
spreken tijdens het telefonisch spreekuur. Dit spreekuur is speciaal ingericht
voor al uw kleine en grote vragen.
Alleen bij acute problemen is het buiten het spreekuur om ook mogelijk
om de predialyseverpleegkundige te bereiken. Wij vragen uw begrip
hiervoor. Tijdens uw opname kunt u uw vragen stellen aan de arts of de
verpleegkundige. Zij beantwoorden uw vragen graag. Bij problemen belt u met
uw behandelend arts tijdens kantoortijden of met de dienstdoende nefroloog
buiten kantoortijden. Deze is te bereiken via de receptie van het ziekenhuis.
Bereikbaarheid in geval van nood, buiten de openingstijden van de afdelingen,
is via de centrale receptie van Tergooiziekenhuizen locatie Hilversum, T 088
753 17 53.
U dialyseert al
Overdag zijn de verpleegkundigen op de afdeling rechtstreeks bereikbaar
tussen 08.00-21.00 uur. Na 21.00 uur kunt u contact opnemen met de
ziekenhuisreceptie. Deze verwijst u naar de dienstdoende arts-assistent of
nefroloog. Het is verstandig om te melden dat u dialysepatiënt bent.
Stichting Dialysecentrum ‘t Gooi (DG)
Oostereind 113, 1212 VH Hilversum
T (035) 685 00 26 (tijdens kantooruren)
www.dialysecentrumhilversum.nl

4
Tergooiziekenhuizen
Blaricum – Hilversum – Weesp
T 088 753 17 53
www.tergooiziekenhuizen.nl
© Tergooiziekenhuizen
233435 02112011