Wintersport - Rode Kruis

Wat te doen bij kou?
Wintersport
Tijdens de wintersport is vallen de oorzaak van de meeste letsels. Een uitglijder is zo
gemaakt. Maar ook gebreken aan de uitrusting kunnen een val veroorzaken. Denk hierbij
aan een slecht ingestelde binding. Botsingen met andere pistegebruikers veroorzaken ook
regelmatig een ongeval. Hieronder staan een aantal preventietips om goed voorbereid op
wintersport te gaan. Daarnaast een aantal instructies bij de meest voorkomende ongevallen
of letsels tijdens de wintersport.
BEREID JE VOOR OP KOU
•
•
•
•
•
•
•
Kleed je warm aan in meerdere laagjes en draag een muts. Een groot deel van de
warmte verdwijnt namelijk via je hoofd
Let op bij zweten: door natte kleding koel je sneller af. Houd droge kleding bij de hand
Draag waterdicht geïsoleerd schoeisel met een goed profiel
Zorg dat je voldoende eet en drinkt. Zo hou je je energie op peil en blijf je beter warm
Houd de weersverwachting in de gaten
Zorg dat je in huis een voorraadje water en eten hebt
Zorg dat je van familie of buren hulp krijgt, indien nodig
BEREID JE VOOR OP WINTERSPORT
Met wat simpele voorbereidingen kun je al heel wat wintersportleed voorkomen:
• Draag een helm – Veel mensen zien het nut van het dragen van een helm niet in, maar het vermindert de kans op ernstig en
blijvend hersenletsel aanzienlijk.
• Gebruik zonnebrandcrème op de piste – De zon in de bergen is behoorlijk fel. Smeer je daarom goed in met een zonnebrandcrème
met een hoge factor. Op deze manier voorkom je verbranding en andere huidaandoeningen.
• Verlaag de kans op blessures door spieren op te warmen – Je gebruikt tijdens de wintersport spieren die je normaal minder
gebruikt, dus een goede warming­up is echt een aanrader.
• Controleer ski­materiaal voor gebruik – Het komt nog te vaak voor dat gebrekkig materiaal de oorzaak is van ongelukken
op de piste. Het is belangrijk om je ski’s en/of snowboard te laten controleren door een deskundige. Vooral de staat van de
verbindingen moet voor elk seizoen worden gecontroleerd en eventueel worden aangepast.
• Draag goede handschoenen en warme sokken – Je vingers, tenen en neus hebben de grootste kans te bevriezen in de kou.
Bescherm ze met de juiste kleding. Mochten je handschoenen nat zijn geworden van de sneeuw, gebruik dan een ander droog
kledingstuk, bijvoorbeeld sokken, zodat je handen niet blootstaan aan de kou.
• Neem een chocoladereep mee – Mocht je onverhoopt verdwalen in de sneeuw, zorg dat je iets te eten bij je hebt. Je lichaam
heeft calorieën nodig om warm te blijven, zeker in de kou. Blijf daarom ook in beweging en zoek zoveel mogelijk beschutting op.

WIST JE DAT…?
•
•
•
•
… bij echte kou de controle over je lichaam afneemt, waardoor de kans op ongevallen groter is
… je moet oppassen met alcohol in de kou. Het verwijdt de bloedvaten waardoor je sneller warmte verliest
… de gevoelstemperatuur die mensen voelen als ze buiten zijn, lager is dan de werkelijke temperatuur. Dit is gebaseerd
op de mate van warmteverlies van de blote huid door invloed van wind, kou en nattigheid
… onderkoeling en bevriezing van vingertopjes en tenen de meest voorkomende klachten zijn bij ernstige kou
HELP EEN ANDER
•
•
•
Sta klaar om mensen die gestrand zijn te helpen. Iemand warm houden kan al levensreddend zijn.
Download de gratis Eerste Hulp app van het Rode Kruis of kijk op www.rodekruis.nl wat te doen bij letsel als gevolg van kou;
Volg een EHBO­cursus bij jou in de buurt en weet wat je moet doen in geval van nood.
WAT TE DOEN BIJ…?
Beginnende onderkoeling
Het slachtoffer is aan het rillen, is verward, vermoeid en suffig.
De ademhaling gaat van hyperventilatie naar langzaam en
oppervlakkig en er is sprake van dalend bewustzijn. Breng het
slachtoffer in een warmere omgeving. Wikkel het slachtoffer in
een (isolatie)deken inclusief het hoofd. Voorkom verdere
afkoeling en vraag indien nodig om professionele hulp.
Ernstige onderkoeling
Het slachtoffer stopt met rillen en er is sprake van dalend
bewustzijn waarbij de hartslag afneemt. Spieren worden stijf
en mogelijk heeft het slachtoffer blauwe lippen, oren, vingers
of tenen. Zorg dat je bij deze verschijnselen direct 112 (laat)
bellen. Voorkom verdere afkoeling. Knip eventueel natte
kleding weg. Voorkom onnodige bewegingen of verplaatsing
van het slachtoffer. Wikkel het slachtoffer bij voorkeur in een
(voor verwarmde) deken. Geef niets te eten of te drinken.
Bevriezing van lichaamsdelen
Bij bevriezing is er sprake van een rode, soms witte of blauwe
huid en een tintelend, brandend gevoel. Breng het slachtoffer
in een droge en warme omgeving. Verwijder bij voorkeur natte
kledingstukken. De getroffen lichaamsdelen kunnen
voorzichtig worden opgewarmd met warm water. Let op: doe
dit met water met een temperatuur van 37 graden. Dit staat
gelijk aan je lichaamstemperatuur. Wanneer er geen warm
water aanwezig is, kan het slachtoffer opgewarmd worden met
de eigen lichaamswarmte of met de warmte van de Eerste
Hulpverlener. Lichaamsdelen mag je niet opwarmen als er
kans is op nieuwe bevriezing. Doe dit pas als het risico op
nieuwe bevriezing is weggenomen.
Een botbreuk
Laat een slachtoffer met een botbreuk niet onnodig bewegen.
Probeer nooit bij een botbreuk het ledemaat recht te zetten en
laat het slachtoffer niet steunen op een gewond been of een
pijnlijke voet. Als het gaat om letsel aan de hand, de arm of de
schouder, vraag dan aan het slachtoffer de arm stil te houden.
Op die manier blijft de pijn beperkt. Ga met een slachtoffer dat
getroffen is aan hand, arm, schouder of voet naar de arts. Voor
letsels aan nek, rug, heup, been of knie: Direct 112 (laten)
bellen. Dit alarmnummer is hetzelfde in alle EU landen. Als
een open wond op de plaats van de breuk veel bloed verliest,
druk dan op de wond. Voorkom dat er vuil in een wond komt,
dek deze zo mogelijk (steriel) af.
Hersenschudding
Hoofdletsels zijn niet gemakkelijk te herkennen. Sommige
verschijnselen zijn namelijk pas later waarneembaar. Denk
hierbij aan een slachtoffer dat hard op het hoofd is gevallen en
bij het aanspreken wat misselijk is, hoofdpijn heeft en niet meer
precies weet waar hij/zij is. Na enige tijd kunnen er alsnog
alarmsymptomen optreden, zoals bewustzijnsverlies. Het is
daarom van belang dat een slachtoffer met hersenletsel goed
geobserveerd wordt en altijd naar een arts wordt doorverwezen.
Laat het slachtoffer de eerste 24 uur niet alleen.