Afstudeerscriptie bevolkingsleegloop van het Spaanse platteland

Bevolkingsleegloop van het Spaanse platteland
In figuur 3.2 wordt verondersteld dat het in Spanje ontbreekt aan ‘intermediairs’. De overgang
van stad naar platteland zou direct zijn. Wanneer we terugkoppelen aan de bevolkingsdichtheid
in Spanje (figuur 3.1), dan kunnen we concluderen dat dit geldt voor de autonome
regio’s Aragón, Castilla y León, Castilla La Mancha, Extremadura, Navarra en La Rioja (voor
een overzicht van de autonome regio’s en provincies in Spanje zie bijlage 1 ). In de overige
regio’s, zoals Madrid, Cataluña, Andalucía en de Comunidad Valenciana is sprake van minder
extreme tegenstelling tussen stad en platteland. De bevolkingsdichtheid neemt hier veel
geleidelijker af naarmate men vanuit de meest verstedelijkte gebieden uitwijkt naar minder
dichtbevolkte aangrenzende gemeenten.
Er moet een nuancering aangebracht worden bij de uitspraak dat in de regio’s Aragón, Castilla
y León, Castilla La Mancha, Extremadura, Navarra en La Rioja sprake is van een directe
overgang van stad naar platteland. Uit figuur 3.1 blijkt dat in deze zone de dichtheden snel
afnemen naarmate we ons verder van stedelijk gebied begeven. We moeten er ons echter van
bewust zijn dat de weergegeven bevolkingsdichtheid een gemiddelde dichtheid is. Een
gemeente heeft een bepaalde gemiddelde bevolkingsdichtheid, maar het kan best zo zijn dat er
binnen die gemeente op kleine schaal sprake is van een op zichzelf staand ‘ruraal-urbaan
continuum’. Immers, een (rurale) gemeente is niet in zijn geheel volgebouwd, er kan sprake
zijn van verschillende dorpen, al dan niet van verschillende omvang, afgewisseld door open
ruimte. Op het Spaanse platteland vinden we veel kleine dorpen, die onderling gescheiden zijn
door lege gebieden. We vinden geen verspreide bebouwing, maar buurtschappen waarin
huizen en boerderijen gegroepeerd zijn. Vanwege veiligheidsoverwegingen bouwde men
vroeger boerderijen op geringe afstand van elkaar. In Spanje komt daar nog bij dat de fysische
gesteldheid van het platteland verspreide bebouwing vaak niet mogelijk maakt. Spanje is een
van de bergachtigste gebieden in Europa. De regio Aragón is een goed voorbeeld van een
gebied waar de bevolkingsdichtheid een omgekeerde samenhang vertoont met de fysische
beperkingen van het landschap (zie hoofdstuk 4).
Zoals valt af te lezen van figuur 3.1 is in Aragón sprake van een zeer extreme tegenstelling
tussen stad en platteland. De specifieke kenmerken van de ontvolking van het platteland in
deze regio komen uitgebreid aan bod in hoofdstuk 4. In het vervolg van dit hoofdstuk zal
geprobeerd worden een verklaring te geven van het tot stand komen van de extreme
bevolkingsspreiding zoals we die in het huidige Spanje tegenkomen.
3. Het Spaanse platteland 31