Workshop Cameratechniek - Fontys Mediatheek Portal

Workshop basis cameratechniek
Script (film en televisie)
Een scenario of script kan gezien worden als een ‘blauwdruk’ van een film of
televisieserie. Het beschrijft alles wat er te 'zien' en te 'horen' is in de film tot in het
kleinste detail. Technische details en camera instructies staan er echter zelden in: deze
horen in een draaiboek.
Een scenario bestaat uit twee belangrijke elementen, namelijk dialoog en actie. Dialoog is
wat de personages zeggen. Soms wordt er ook bij vermeld op wat voor een manier. Dit
wordt echter meestal niet gedaan om de regisseur en de acteurs meer ruimte voor
interpretatie te geven. Als de personages geïntroduceerd worden, kunnen ze ook visueel
beschreven worden. Actie is eigenlijk alles wat je ziet gebeuren en alle relevante
geluiden. Dingen als gevoelens en gedachten horen niet in een scenario thuis, omdat je
deze niet kunt laten zien in een film. Als een karakter genaamd Jan verdrietig is staat er
niet: "Jan is verdrietig" maar eerder iets als: "Een traan rolt over Jan's wang". Voordat
een schrijver begint met een script voor een film, wordt er eerst een verhaallijn
uiteengezet, waarbij een plot van zeer groot belang is. Voor bepaalde gesprekken worden
er ook vaak dialoogschrijvers ingehuurd. Een scenario wordt altijd in de tegenwoordige
tijd geschreven.
Een scenario kan gebaseerd zijn op een roman, een novelle of een andere film, waarbij
dus al een vrij duidelijk beeld bestaat over het verhaal en de dialogen. Een scenario kan
echter ook gebaseerd worden op een nieuw idee. Bij de Oscars wordt er zowel een prijs
uitgereikt voor het beste scenario dat ergens op is gebaseerd (Academy Award for
Writing Adapted Screenplay) als voor het beste originele scenario (Academy Award for
Writing Original Screenplay).
Een scenario voor een bioscoopfilm bestaat uit zo'n 90 tot 120 pagina's, waarbij
gemiddeld 1 pagina overeenkomt met 1 minuut film.
Iedereen die bij het maken van de film betrokken is, zoals de regisseur, cameramensen,
acteurs, producenten en art-direction, lezen het scenario om een beeld te krijgen van de
film. Aan de hand hiervan beslist de art-direction bijvoorbeeld naar wat voor locaties ze
moeten zoeken en welke kleding de acteurs dragen. De productie kan aan de hand van
het scenario ook inschatten hoe duur de film gaat worden. Daarom is het belangrijk dat
de tekst in het scenario in een bepaald format staat zodat iedereen begrijpt wat hij of zij
moet doen vooraf en tijdens het draaien van de film.
Voorbeeld
INT.HUISKAMER.DAG of EXT.BOS.DAG. INT staat voor interieur dus binnen en EXT staat
voor exterieur dus buiten. Dan krijg je meestal een stuk beschrijving van de ruimte, in
heldere tekst. Mooie literaire zinnen zijn niet nodig: een scenario is immers niet voor een
groot publiek. Hoewel de laatste tijd steeds meer scenario's in de winkels te koop zijn,
blijft het van groot belang dat een scenario helder en duidelijk is voor alle betrokkenen.
In een scenario staat overzichtelijk aangegeven wie aan het woord is. De acteur moet op
de bladzijde meteen kunnen zien wat zijn tekst is. De eerste keer dat een karakter in
beeld komt, wordt zijn of haar naam geschreven in hoofdletters. De manier waarop een
karakter iets doet of zegt wordt geschreven in een kopje dat "Parenthical" genoemd
wordt. De Parenthical staat altijd tussen haakjes, na de naam van het karakter.
Hieronder een voorbeeld:
INT.HUISKAMER.DAG
We zien een rommelige huiskamer.
De meubels hebben hun beste tijd gehad.
De broers BOB (20) en KEES (23) hangen voor
TV.
5