Presentatie 1 - Opening en introductie, Bertjan Maasdam
Presentatie 1 - Opening en introductie, Bertjan Maasdam
Presentatie 1 - Opening en introductie, Bertjan Maasdam
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Bije<strong>en</strong>komst Warmtehuishouding<br />
26 maart 2013
Productie <strong>en</strong> Energie binn<strong>en</strong> KCPK<br />
Vezelgrondstoff<strong>en</strong><br />
Jelle<br />
Arie<br />
Michiel<br />
Spyros<br />
Ineke<br />
WarmteHuishouding<br />
Internationale &<br />
Wet<strong>en</strong>schappelijke sam<strong>en</strong>werking<br />
Project support<br />
Productie P2 programmaleider <strong>en</strong> Energie<br />
Laur<strong>en</strong>s<br />
<strong>Bertjan</strong><br />
Thodoris<br />
Eindproduct<strong>en</strong><br />
Sanne<br />
EnergieConversie<br />
Mindaugas<br />
Marc<br />
Maja<br />
sheet 2
Gas<br />
Continu verbeter<strong>en</strong><br />
• Borg<strong>en</strong> best & next<br />
practices<br />
• Blueprints 4 Future Mills<br />
• In-line E-modulus meting<br />
(ILSE)<br />
Vezels<br />
Water<br />
Conversie<br />
Reststrom<strong>en</strong><br />
Stoom<br />
Stroom<br />
Energie<br />
conversie<br />
Productie <strong>en</strong> Energie<br />
Reststrom<strong>en</strong><br />
Warmte-<br />
Huishouding<br />
Continu verbeter<strong>en</strong><br />
Energieconversie<br />
• Geothermie<br />
• Biogas<br />
• Rejectvergassing<br />
Warmtehuishouding<br />
• SED<br />
• CapWa<br />
• Hyacint<br />
• MDR<br />
• White<br />
Bije<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> 2013:<br />
26/03/2013; Warmtehuishouding<br />
20/06/2013; Doorbraaktechnologie<strong>en</strong><br />
19/09/2013; Energie conversie<br />
29/10/2013; Continu Verbeter<strong>en</strong><br />
sheet 3
Inzicht in<br />
warmtepot<strong>en</strong>tieel<br />
erminder<strong>en</strong><br />
armtevraag<br />
Verhog<strong>en</strong><br />
restwarmteb<strong>en</strong>utting<br />
P2 activiteit<strong>en</strong>matrix WH<br />
Wat Waar Principe Specifiek Techniek Project K<strong>en</strong>nis<br />
partner<br />
Wat Waar Principe Specifiek Techniek Project K<strong>en</strong>nispartner PKI partner(s) Status/uitkomst/opvolging<br />
Inzicht in<br />
warmtepot<strong>en</strong>tieel<br />
Verminder<strong>en</strong><br />
warmtevraag<br />
Verhog<strong>en</strong><br />
restwarmteb<strong>en</strong>utting<br />
Nederlandse<br />
PKI<br />
Droogpartij<br />
Overig<br />
Verminder<strong>en</strong><br />
waterverdamping<br />
Verhog<strong>en</strong> effici<strong>en</strong>cy van<br />
waterverdamping<br />
Gebruik waar mogelijk<br />
laagwaardige warmte<br />
Optimale inzet<br />
restwarmte<br />
Directe b<strong>en</strong>utting van<br />
restwarmtebron<br />
B<strong>en</strong>chmark<br />
Modellering<br />
Droger uit de perspartij<br />
Verlag<strong>en</strong> viscositeit<br />
proceswater<br />
Minder overdrog<strong>en</strong> S<strong>en</strong>sor<strong>en</strong><br />
Restwarmteb<strong>en</strong>chmark<br />
Besparingspot<strong>en</strong>tie<br />
PKI<br />
Frans de Gram; KCPK Inzicht dat ruim 50% van het totale gasverbruik (31 PJ) van de NL papierindustrie als warmte verdwijnt<br />
Frans de Gram; KCPK<br />
Hot Paper KCPK; Frans de Gram Eska Graphicboard<br />
Minder wateraddities Droge veredeling Briljant KCPK; WUR; Abeco<br />
Verhog<strong>en</strong> dauwpunt/<br />
optimaliser<strong>en</strong> luchthuishouding<br />
Modellering<br />
luchthuishouding<br />
SED/MED<br />
Nieuwe droogtechnologie P5?<br />
Frans de Gram;<br />
Duok; KCPK<br />
SK Roermond / Eska<br />
Graphic Board /<br />
Cold<strong>en</strong>hove Papier /<br />
CVG; Papierfabriek<br />
Doetinchem; SK SB<br />
Oude Pekela<br />
Pinch techniek/ warmtecascade Warmtescan Warmtescan Horizon Solutions Van Houtum<br />
Volg<strong>en</strong>de stap warmte-integratie<br />
modellering / pinch<br />
technologie exergie<br />
analyse<br />
Inlaatlucht opwarm<strong>en</strong> standaard WTW<br />
Ruimteverwarming standaard WTW<br />
WHITE KCPK; ECN; KAPP<br />
Eska Graphicboard /<br />
SCA Nederland /<br />
Sappi Limburg / SK<br />
Solidboard / Par<strong>en</strong>co<br />
Inzicht dat 9PJ aan <strong>en</strong>ergiebesparing mogelijk is wanneer alle papierfabriek<strong>en</strong> e<strong>en</strong> dauwpunt van 60°C+ hanter<strong>en</strong> <strong>en</strong> wanneer<br />
daarnaast alle restwarmte tot 40°C (droogkap) of 60°C (ketels) effectief zou kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong> teruggewonn<strong>en</strong>.<br />
De beste technologiecombinatie binn<strong>en</strong> het concept is: het verhog<strong>en</strong> van het dauwpunt in de droogpartij, het inzett<strong>en</strong> van de<br />
restwarmte uit de droogkap voor het verhog<strong>en</strong> van de proceswater temperatuur <strong>en</strong> het binn<strong>en</strong>houd<strong>en</strong> van de warmte door het<br />
terugdring<strong>en</strong> van spontane waterverdamping op de zeef (bv. via e<strong>en</strong> kap om de zeefpartij). De pot<strong>en</strong>tiële <strong>en</strong>ergiebesparing 12% voor<br />
grafisch papier, <strong>en</strong> 17% voor golfkarton <strong>en</strong> karton. De geschatte terugverdi<strong>en</strong>tijd is 2,2 tot 4,3 jaar.<br />
K<strong>en</strong>nis geg<strong>en</strong>ereerd tbv: veredelingsprocess<strong>en</strong> met zeer laag watergehalte; 'hydrofobe' pulptoevoeging<strong>en</strong> voor reductie b<strong>en</strong>odigde<br />
droog<strong>en</strong>ergie; meet- <strong>en</strong> regelmodell<strong>en</strong> <strong>en</strong> nieuwe meetpricipes <strong>en</strong> s<strong>en</strong>sor<strong>en</strong>; toepassing superkritische vloeistoff<strong>en</strong> als alternatief voor<br />
water. Concreet resultaat: drogere veredeling <strong>en</strong> octrooi in-line stijfheids<strong>en</strong>sor. Opvolging: implem<strong>en</strong>tatie van de in-line<br />
Het model biedt ondersteuning aan de fabriek<strong>en</strong> om inzicht te krijg<strong>en</strong> in het huidige <strong>en</strong>ergieverbruik <strong>en</strong> mogelijk verbeteropties. Door<br />
gebruik van MED is bij CVG 4*10^5 xxx bespaard. Status. PFD PM1 model opgesteld, blijkt grote discrepantie tuss<strong>en</strong> model <strong>en</strong><br />
werkelijkheid. Model verbeterd, werkelijkheid beter onderzocht. Huidige actie zijn validatiemeting<strong>en</strong>. Uitgangspunt voor OP; uit<br />
eerdere proev<strong>en</strong> blijkt dat dauwpuntsverhoging alle<strong>en</strong> niet werkt, speerpunt is effectievere luchthuishouding dmv. directe beblazing<br />
karton.<br />
7% stoombesparing mogelijk door dispergeerinstallatie te bedrijv<strong>en</strong> op uitgeflasht cond<strong>en</strong>saat i.p.v. verse stoom. Kost<strong>en</strong>: +/- 200.000<br />
euro. Bat<strong>en</strong>: +/-300.000 €/yr. Niet opgevolgd ivm negatieve gevolg<strong>en</strong> voor gasturbine (w/k verhouding onderuit)<br />
Volg<strong>en</strong>de stap warmte-integratie. Fase 1) voorbereiding standaard process<strong>en</strong> <strong>en</strong> oplevering factsheets. Fase 2) Bedrijfscasus <strong>en</strong><br />
oplever<strong>en</strong> proces scre<strong>en</strong>ing tool. Fase 3) k<strong>en</strong>nis dissiminatie. Project in Fase 1<br />
Proceswaterverwarming standaard WTW Hot Paper KCPK; Frans de Gram Eska Graphicboard Zie bov<strong>en</strong>staand<br />
Temperatuur restwarmte verhog<strong>en</strong><br />
Warmtepomp Hyacint ECN; KCPK<br />
Mechanische<br />
damprecompressie<br />
MVR KCPK<br />
PKI<br />
partner(s)<br />
Status/uitkomst/opvolging<br />
De hybride warmtepomp combineert twee types warmtepomp<strong>en</strong> (compressie <strong>en</strong> warmtegedrev<strong>en</strong>) <strong>en</strong> kan daarmee e<strong>en</strong> grote<br />
temperatuurlift bereik<strong>en</strong>. Hiermee komt de herinzet van restwarmte uit de droogpartij (+/- 70°C) als stoom (+/- 150°C) binn<strong>en</strong> bereik.<br />
De economie van het systeem lijkt bij e<strong>en</strong> vooral interessant op grote schaal. Hybride concept op labschaal bewez<strong>en</strong>. Project formeel<br />
afgerond, verslag volgt nog. ECN neemt vervolgstapp<strong>en</strong> voor de doorontwikkeling.<br />
Studie uitgevoerd naar toepassing van MDR op de droogkap. Techniek om dampdruk te verhog<strong>en</strong>, bv comprimer<strong>en</strong> stoom. Voorwaarde<br />
dat nag<strong>en</strong>oeg zuiver damp is, niet het geval op de droogkap. Mogelijke toepassing in stoom / cond<strong>en</strong>saat systeem om flash stoom op<br />
te waarder<strong>en</strong> in laatste cascade trap (1e drooggroep) <strong>en</strong> daarmee opnieuw in te zett<strong>en</strong>.<br />
Intern<br />
B<strong>en</strong>utting na<br />
opwaarder<strong>en</strong> van<br />
restwarmtebron<br />
Omzett<strong>en</strong> restwarmte in<br />
electriciteit<br />
Organic Rankine Cyclus<br />
Thermo akkoestische<br />
warmtepomp<br />
TAP Innoforte SK Nieuweschans<br />
Haalbaarheidstudie uitgevoerd. Demo-project geïmplem<strong>en</strong>teerd op afgas ketelhuis in Nieuweschans. Volg<strong>en</strong>de stap is de verbetering van<br />
het elektrisch r<strong>en</strong>dam<strong>en</strong>t <strong>en</strong> de mogelijkhed<strong>en</strong> onderzoek<strong>en</strong> voor opschaling.<br />
Proef uitgevoerd waarbij 3% van de kaplucht middels het sorptieproces wordt gedroogd. Uit de proef bleek dat te weinig water kan<br />
Sorptie door zeoliet Sortiedroger TNO SK Roemond word<strong>en</strong> geabsorbeerd om de lucht opnieuw als drooglucht te kunn<strong>en</strong> gebruik<strong>en</strong>. Meer absorptie niet mogelijk ivm temperatuurstijging<br />
van zeoliet. Productie van vuile stoom levert tev<strong>en</strong>s probleem met herinzet.<br />
Scheid<strong>en</strong> van water uit drooglucht<br />
Project beoogt binn<strong>en</strong> 3 jaar e<strong>en</strong> marktklaar concept op te lever<strong>en</strong> om m.b.v. membran<strong>en</strong> water terug te winn<strong>en</strong> uit rookgass<strong>en</strong> <strong>en</strong>/of<br />
uitlaatlucht. Kans<strong>en</strong> op water- <strong>en</strong> <strong>en</strong>ergiebesparing: uitlaatlucht wordt ontvochtigd <strong>en</strong> opnieuw ingezet als toevoerlucht voor droging,<br />
Membraan-technologie CapWa KEMA; KCPK Sappi Nijmeg<strong>en</strong> tev<strong>en</strong>s komt warm (demi)water vrij voor gebruik als process- of ketelvoedingswater. Praktijkproev<strong>en</strong> bij Sappi Nijmeg<strong>en</strong> zijn afgerond;<br />
installatie is vooral gevoelig voor baanbreuk<strong>en</strong>, hete droge lucht beschadigd het membraan, mits afdo<strong>en</strong>de beschermd hierteg<strong>en</strong><br />
blijft de module operationeel <strong>en</strong> stabiel. Vervolg met proef op grotere schaal bij Sappi Tugela (SA)<br />
Extern Restwarmtelevering Warmt<strong>en</strong>etwerk Sappi Maastricht Geimplem<strong>en</strong>teerd<br />
sheet 4
Doel voor vandaag:<br />
• K<strong>en</strong>nis overdracht tuss<strong>en</strong>:<br />
– Led<strong>en</strong> Led<strong>en</strong><br />
– KCPK Led<strong>en</strong><br />
– Derd<strong>en</strong> Led<strong>en</strong><br />
– KCPK Derd<strong>en</strong><br />
• Uw input is dus ess<strong>en</strong>tieel!<br />
sheet 5
Ag<strong>en</strong>da Warmtehuishouding<br />
In de papier- <strong>en</strong> kartonindustrie wordt veel warmte gebruikt. Het <strong>en</strong>ergieverbruik drukt steeds<br />
zwaarder op de kostprijs. Welke ontwikkeling<strong>en</strong> zijn hierin geweest? Hoe past alles in elkaar?<br />
En: wat is er nog nodig in uw fabriek?<br />
9.30 uur Ontvangst in de grote zaal<br />
10.00 uur <strong>Op<strong>en</strong>ing</strong> <strong>en</strong> <strong>introductie</strong>, (KCPK) B.<strong>Maasdam</strong><br />
10.10 uur Wat verstaan we allemaal onder Warmte Huishouding? J.Cox, Mill director Smurfit<br />
Kappa Roermond Papier<strong>en</strong> sponsor programmateam Energy Neutral Paper<br />
10.45 uur Aan de slag met warmte-integratie in de praktijk<br />
11.15 uur koffietijd<br />
12.30 uur Lunch<br />
1) Warmtehuishouding in transitie, project WHITE (Laur<strong>en</strong>s de Vries KCPK)<br />
2) Proces Integratie (Anton Wemmers, ECN)<br />
3) Warmteterugwinning (Amy Triesscheijn KAPP)<br />
13.15 uur Project<strong>en</strong> in de WarmteHuishouding / P2<br />
Alle pres<strong>en</strong>taties dur<strong>en</strong> 10 min, daarna 10 min discussie / vrag<strong>en</strong> o.l.v. B.<strong>Maasdam</strong>.<br />
14.45 uur koffietijd<br />
Warmtewiel ( Jobi<strong>en</strong> Laurijss<strong>en</strong>, Smurfit Kappa Roermond Papier)<br />
SED (Gé Teuniss<strong>en</strong>, Papierfabriek Doetinchem)<br />
Hyacint (Anton Wemmers, ECN)<br />
CapWa (Berry Beul<strong>en</strong>, Sappi Nijmeg<strong>en</strong>)<br />
MDR (Laur<strong>en</strong>s de Vries, Bumaga BV)<br />
Van restwarmte naar elektriciteit ( Wim Mans Innoforte)<br />
Briljant (Arie Hooimeijer, KCPK)<br />
15.40 uur Rondje fabriek<strong>en</strong> <strong>en</strong> bredere discussie onderwerp<strong>en</strong> warmtehuishouding<br />
16.30 uur Afsluiting.<br />
sheet 6
Wij w<strong>en</strong>s<strong>en</strong> U e<strong>en</strong> leerzame<br />
<strong>en</strong> plezierige dag!<br />
Team Productie <strong>en</strong> Energie<br />
Warmtehuishouding 26 maart 2013
Change language