08.09.2013 Views

De keizer van Oostende - Van Halewyck

De keizer van Oostende - Van Halewyck

De keizer van Oostende - Van Halewyck

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

1<br />

Welkom in <strong>Oostende</strong><br />

Of dit boek in vogelvlucht<br />

18 januari 2012. <strong>De</strong> kersverse minister <strong>van</strong> de Noordzee, Johan <strong>Van</strong>de<br />

Lanotte, verleent een bouw- en exploitatievergunning voor een windmolenpark<br />

op zee aan het consortium nv Norther. Onder aan het<br />

ministerieel besluit staat de handtekening <strong>van</strong>: Johan <strong>Van</strong>de Lanotte,<br />

minister <strong>van</strong> de Noordzee.<br />

Maar er is iets vreemds aan de hand. <strong>De</strong> handtekening die hier staat,<br />

is niet de handtekening <strong>van</strong> Johan <strong>Van</strong>de Lanotte. Wie goed kijkt, ziet<br />

links onder aan de handtekening een lijntje met een cirkeltje erachter.<br />

Dit staat voor ‘i.o.’ of ‘in opdracht’. <strong>De</strong> handtekening is die <strong>van</strong> Melchior<br />

Wathelet, staatssecretaris voor Milieu en Energie.


12<br />

de <strong>keizer</strong> <strong>van</strong> OOstende<br />

Wathelet is toegevoegd aan de minister <strong>van</strong> Binnenlandse Zaken,<br />

Joëlle Milquet, en dus niet aan de minister <strong>van</strong> de Noordzee. Wathelet<br />

is niet bevoegd voor het verlenen <strong>van</strong> een bouw- en exploitatievergunning<br />

voor een windmolenpark op de Noordzee. Waarom laat<br />

een minister zijn ministerieel besluit ondertekenen door een staatssecretaris<br />

die niet bevoegd is voor deze materie, en die niet aan hem<br />

is toegevoegd?<br />

In het Belgisch Staatsblad vinden we een akte <strong>van</strong> de vennootschap<br />

nv Otary rs, neergelegd op de griffie <strong>van</strong> de rechtbank <strong>van</strong> koophandel<br />

Brugge, afdeling <strong>Oostende</strong>, op 1 februari 2012.<br />

<strong>De</strong> akte betreft een ontslag. <strong>De</strong> aandeelhouders, zo staat er, nemen<br />

eenparig het volgende besluit: ‘<strong>De</strong> aandeelhouders nemen kennis <strong>van</strong><br />

het ontslag <strong>van</strong> de heer Johan <strong>Van</strong>de Lanotte als bestuurder <strong>van</strong> de<br />

Vennootschap, met ingang onmiddellijk na de vergadering <strong>van</strong> de<br />

raad <strong>van</strong> bestuur <strong>van</strong> de Vennootschap op 9 december 2011.’<br />

Maar ook met dit besluit is iets vreemds aan de hand. Er staat bij:<br />

‘Dit is een uittreksel uit de schriftelijke besluitvorming <strong>van</strong> de aandeelhouders<br />

dd. 26 januari 2012.’ Dat betekent dat de aandeelhouders<br />

op 26 januari via schriftelijke besluitvorming kennisgenomen hebben<br />

<strong>van</strong> het ontslag <strong>van</strong> hun bestuurder dat anderhalve maand eerder inging.<br />

Bij nv Otary rs hebben de aandeelhouders hun bestuurder dus<br />

met terugwerkende kracht ontslagen. Is dit juridisch correct?<br />

Het betekent in ieder geval dat <strong>Van</strong>de Lanottes ontslag bij Otary<br />

rs nog niet door de aandeelhouders was bekrachtigd op het moment<br />

dat hij op 18 januari, ruim een week eerder, als minister <strong>van</strong> de Noordzee<br />

een besluit betreffende de vergunning voor Norther trof. Technisch<br />

gesproken was hij nog steeds – zij het ontslagnemend – bestuurder.<br />

Misschien is dit de reden waarom Johan <strong>Van</strong>de Lanotte aan Melchior<br />

Wathelet vroeg om zijn ministerieel besluit te ondertekenen?<br />

<strong>De</strong> link tussen nv Norther en nv Otary rs heet Electrawinds, het bedrijf<br />

waar<strong>van</strong> Johan <strong>Van</strong>de Lanotte tussen 2007 en 2010 voorzitter<br />

was. Electrawinds is aandeelhouder <strong>van</strong> zowel het consortium Norther<br />

nv als het consortium Otary rs nv. Volgens sommigen is hier sprake<br />

<strong>van</strong> regelrechte belangenvermenging. Is het niet naar de letter, dan<br />

wel naar de geest.<br />

<strong>De</strong>ze opmerkelijke ‘truc met de handtekening’ had Johan <strong>Van</strong>de<br />

Lanotte eerder al eens succesvol toegepast. In 2005 verleende hij als<br />

minister <strong>van</strong> de Noordzee de concessie voor de kweek <strong>van</strong> mosselen


1 | WeLkOM in OOstende 13<br />

op de Noordzee aan zichzelf, in de hoedanigheid <strong>van</strong> voorzitter <strong>van</strong><br />

Haven <strong>Oostende</strong>. <strong>Van</strong>de Lanotte liet het ministerieel besluit toen ondertekenen<br />

door Renaat Landuyt.<br />

Hoe dan ook, op 18 januari 2012 moeten op de headquarters <strong>van</strong><br />

Electrawinds aan de John Cordierlaan in <strong>Oostende</strong> de champagnekurken<br />

geknald hebben: de bouw- en exploitatievergunning voor<br />

Norther was binnen. Het was al de zoveelste keer dat het bedrijf succes<br />

boekte in de race naar de concessies en vergunningen voor de<br />

offshore parken op de Noordzee. Eerder al had Electrawinds binnen<br />

de consortia Eldepasco, Rentel en Seastar concessies in de wacht gesleept.<br />

Schenk ze nog maar eens vol, jongens. En duimen, want met<br />

Otary rs zijn we ook nog in de running voor die zevende en laatste<br />

concessie.<br />

We keren een jaar terug in de tijd: <strong>Oostende</strong>, begin januari 2011, schuin<br />

tegenover de privéwoning <strong>van</strong> Johan <strong>Van</strong>de Lanottte, op de Nieuwpoortsesteenweg<br />

365. Het is kwart voor zes ’s avonds en al donker. <strong>De</strong><br />

temperatuur schommelt rond het vriespunt, snijdende ijsregen geselt<br />

de weinige voetgangers die nog op straat rondlopen. Aan het daklozenop<strong>van</strong>gcentrum<br />

Imagine in de oude Vercamerschool troepen enkele<br />

tientallen mensen samen. Stipt om zes uur gaat de deur open. <strong>De</strong><br />

man <strong>van</strong> het centrum vloekt binnensmonds wanneer hij de mensen<br />

ziet. Hij telt ze terwijl ze binnenstappen. ‘26 stuks, dat wordt weer<br />

lotje trek’, mompelt hij. Er zijn maar zeventien plaatsen in het centrum,<br />

en het lot zal de gelukkigen aanwijzen die een bed krijgen voor de<br />

nacht. Hij verdwijnt even en komt terug met een zakje. Een jonge<br />

vrouw, vijf maanden zwanger, steekt haar bevroren hand in het zakje<br />

en haalt er een papiertje uit. Met trillende vingers prutst ze het open,<br />

en ze verstijft. Een zwart bolletje. Tranen springen in haar ogen. Verdoofd<br />

staat ze een tijdje voor zich uit te staren, het papiertje nog in<br />

haar hand. Dan hijst ze haar haveloze rugzak weer op de schouders.<br />

Ze wrijft even over haar buik, zucht en stapt naar de buitendeur. Dan<br />

voelt ze een hand op haar arm, draait zich om en kijkt in het gegroefde<br />

gezicht <strong>van</strong> een oudere man. Hij stopt haar zijn papiertje toe, waar<br />

een rood bolletje op staat. Ze bekijkt het papiertje en het dringt tot<br />

haar door. Een flauwe glimlach, een gloed <strong>van</strong> dankbaarheid overspoelt<br />

haar. <strong>De</strong> man knikt kort en stapt naar buiten. Hij stapt de<br />

Northlaan af, richting zeedijk. Hij passeert het gloednieuwe Infinitycomplex<br />

met hoofdkwartier <strong>van</strong> bouwgroep Sleuyter, en daarachter<br />

de Sleuyter Arena, thuisbasis <strong>van</strong> basketbalclub <strong>Oostende</strong>. Daar zal


14<br />

de <strong>keizer</strong> <strong>van</strong> OOstende<br />

straks de Final Four <strong>van</strong> de Eurochallenge gespeeld worden, een evenement<br />

waarvoor Johan <strong>Van</strong>de Lanotte en zijn team 400.000 euro op<br />

tafel gelegd hebben, en waar<strong>van</strong> het uiteindelijke verlies <strong>van</strong> nog eens<br />

140.000 euro zal worden bijgepast door de stadskas. Maar dat weet<br />

de man allemaal niet. Hij trekt zijn muts wat verder over zijn oren en<br />

zet zijn kraag omhoog. Wat verderop, aan het kruispunt met de Troonstraat,<br />

slaat hij rechts af. <strong>De</strong> ijskoude wind blaast in zijn gezicht en<br />

snijdt hem de adem af. Hopelijk is het portiekje waar hij gisteren de<br />

nacht heeft doorgebracht nog vrij. En kan hij nog ergens een stuk<br />

karton vastkrijgen om op te slapen. Onwillekeurig versnelt hij zijn<br />

pas. Het is nog een heel eind naar het centrum.<br />

Zo moet het ongeveer gegaan zijn, vorige winter. Het Sociaal Huis<br />

<strong>van</strong> <strong>Oostende</strong> organiseerde toen een loterij om te bepalen wie in de<br />

nachtop<strong>van</strong>g binnen mocht, en wie weer de vrieskou ingejaagd zou<br />

worden. Enkele bedden bijzetten was blijkbaar geen optie. Voor de<br />

daklozen zonder papieren werd nog een aparte loting georganiseerd.<br />

<strong>Van</strong> hen mochten er maar twee in, terwijl er naar schatting enkele<br />

honderden rondzwierven in <strong>Oostende</strong>.<br />

Sociaal Huis-voorzitter Franky <strong>De</strong> Block (sp.a) verdedigde zich in<br />

de lokale pers met argumenten <strong>van</strong> budgettaire aard: ‘<strong>De</strong> organisatiekost<br />

<strong>van</strong> nachtop<strong>van</strong>g voor het Sociaal Huis bedraagt nu al 88.316<br />

euro. Eind december dienden we bij de provincie een aanvraag in voor<br />

een hogere toelage dan de 27.500 euro <strong>van</strong> vorig jaar.’<br />

Dat laatste schiet bij gedeputeerde <strong>van</strong> Welzijn Dirk <strong>De</strong> fauw in<br />

het verkeerde keelgat. ‘Franky <strong>De</strong> Block verwart winterop<strong>van</strong>g voor<br />

daklozen met structurele op<strong>van</strong>g’, zegt hij. ‘Winterop<strong>van</strong>g is een taak<br />

voor de centrumsteden. (…) Het is een kwestie <strong>van</strong> kiezen. Organiseer<br />

je feesten met taart en koffie voor de senioren of doe je iets voor<br />

de echte armen? Brugge organiseert een winterop<strong>van</strong>g, maar zonder<br />

geld te vragen aan de provincie en zonder tamtam te maken. <strong>De</strong> Block<br />

doet dat wel, al hoor ik hem daarover nooit in de provincieraad. Daar<br />

zit hij blijkbaar enkel om zijn zitpenningen op te strijken.’ (<strong>De</strong> Zeewacht,<br />

14 januari 2011)<br />

aparte zeden<br />

<strong>Oostende</strong> is een aparte plek. Grootse geschiedenis, nog steeds groots<br />

in ambitie. Bruxelles à la mer, ooit kuuroord voor Europese adel. <strong>De</strong><br />

stad waar koning-urbanist Leopold ii imposante lanen liet aanleggen


1 | WeLkOM in OOstende 15<br />

en belle-époquepaleizen optrekken, waar de tsaar <strong>van</strong> Rusland en de<br />

sjah <strong>van</strong> Perzië ooit hun zomers doorbrachten. <strong>De</strong> stad waar kunstenaars<br />

<strong>van</strong> internationale allure als James Ensor, Leon Spilliaert, Constant<br />

Permeke en Raoul Servais hun eerste impressies opdeden. Maar<br />

ook <strong>van</strong>daag brengt <strong>Oostende</strong> nog prominente Vlamingen voort, niet<br />

het minst op politiek vlak. <strong>De</strong> kuststad was de voorbije decennia een<br />

kweekvijver voor nationale politieke zwaargewichten. Johan <strong>Van</strong>de<br />

Lanotte, Jean-Marie <strong>De</strong>decker, Geert Lambert, Bart Tommelein, John<br />

Crombez, Wouter <strong>De</strong> Vriendt. Gewezen cvp-voorzitter Johan <strong>Van</strong><br />

Hecke was <strong>Oostende</strong>naar en ook huidig minister <strong>van</strong> Werk Monica<br />

<strong>De</strong> Coninck heeft er haar roots.<br />

Een stad met aparte politieke zeden. In geen enkele andere Belgische<br />

stad vindt iedere week in het stadhuis een cruciale vergadering plaats<br />

die voorgezeten wordt door een gewoon gemeenteraadslid. Het is een<br />

vergadering die nergens staat beschreven in een reglement en waar<br />

geen procedures voor gelden. <strong>Van</strong> de vergadering worden geen officiële<br />

notulen of besluiten bijgehouden. <strong>De</strong> burgemeester <strong>van</strong> de stad<br />

is iedere week op het appel, net als de belangrijkste schepenen en de<br />

ocmw-voorzitter, de politieke kopstukken <strong>van</strong> de stad zeg maar. Maar<br />

het gewone gemeenteraadslid – hij is zelfs geen fractieleider – zit de<br />

vergadering voor. <strong>De</strong> burgemeester spreekt slechts wanneer hij het<br />

woord krijgt <strong>van</strong> dit gemeenteraadslid, en ook de anderen onderwerpen<br />

zich aan zijn leiding. Het gemeenteraadslid hakt de knopen door.<br />

Hij heet Johan <strong>Van</strong>de Lanotte.<br />

‘Vergis u niet,’ zegt Bart Bronders, voorzitter <strong>van</strong> het Autonoom<br />

Gemeentebedrijf Stadsvernieuwing <strong>Oostende</strong> (agso) en al twaalf jaar<br />

schepen <strong>van</strong> Ruimtelijke Ordening, ‘Johan <strong>Van</strong>de Lanotte is de absolute<br />

numero uno in <strong>Oostende</strong>. Niemand anders.’<br />

‘Johan <strong>Van</strong>de Lanotte beschouwt de sp.a in <strong>Oostende</strong> als een soort<br />

volksstam, met zichzelf als het stamhoofd’, zegt Yves Miroir, voorzitter<br />

<strong>van</strong> het Autonoom Gemeentebedrijf Vismijn <strong>Oostende</strong> (agvo)<br />

en sinds 1995 onafgebroken sp.a-schepen in <strong>Oostende</strong>.<br />

‘Ik lees veel boeken over de Tweede Wereldoorlog’, zegt Bart Bronders.<br />

‘Ik vraag me dikwijls af hoe het kon dat zo’n idioot als Adolf<br />

Hitler zo ongelooflijk veel absolute macht kon veroveren. Ik wil Johan<br />

niet met Hitler vergelijken, maar de mechanismen in <strong>Oostende</strong> zijn<br />

dezelfde. <strong>De</strong> psychologie <strong>van</strong> de leider en de psychologie <strong>van</strong> de volgeling.’


16<br />

de <strong>keizer</strong> <strong>van</strong> OOstende<br />

Het is opvallend hoe het imago <strong>van</strong> Johan <strong>Van</strong>de Lanotte in <strong>Oostende</strong><br />

contrasteert met zijn imago in de rest <strong>van</strong> het land. Doorgaans<br />

wordt <strong>Van</strong>de Lanotte door het grote publiek gepercipieerd als een<br />

bekwaam, gedreven, integer staatsman, die zijn unieke kwaliteiten ten<br />

dienste stelt <strong>van</strong> het algemeen belang. In <strong>Oostende</strong> zelf daarentegen<br />

wordt hij door velen die met het beleid in aanraking komen, omschreven<br />

als een machiavellist, een puppet master, dictatoriaal en sans scrupules,<br />

sommigen nemen zelfs het woord ‘maffia’ in de mond. <strong>De</strong> enige<br />

die dat hardop durft te doen, is Jean-Marie <strong>De</strong>decker. Over één<br />

zaak lijkt wel een algemene consensus te bestaan: Johan <strong>Van</strong>de Lanotte<br />

is intelligent, zeer intelligent.<br />

<strong>De</strong> Duits-Italiaanse socioloog Robert Michels formuleerde begin vorige<br />

eeuw zijn ‘IJzeren Wet <strong>van</strong> de Oligarchie’. Daarin beschreef hij<br />

hoe er in iedere organisatie een natuurlijke neiging is om de macht te<br />

concentreren bij een kleine groep mensen, hoe democratisch die organisatie<br />

in oorsprong ook geweest mag zijn. Die kleine groep slaagt<br />

erin de zaken te organiseren ten dienste <strong>van</strong> haar eigen belangen, en<br />

kan dit maar doen door de dankbaarheid <strong>van</strong> de geleide groep en de<br />

passiviteit <strong>van</strong> de massa. Het fenomeen <strong>van</strong> een lokale elite die aan<br />

zelfbediening doet, zal zich dus wellicht overal in grotere of kleinere<br />

mate voordoen. Maar het lijkt erop dat de ‘IJzeren Wet’ <strong>van</strong> Robert<br />

Michels in <strong>Oostende</strong> bijna fysiek tastbaar is geworden.<br />

krap bij kas<br />

Nog iets bijzonders: in geen enkele Vlaamse stad bestaat er in verhouding<br />

tot het inwonersaantal zo een gigantisch overheidsapparaat. <strong>De</strong><br />

‘verzelfstandiging’, zoals dit heet in het administratieve recht, is in<br />

<strong>Oostende</strong> tot een ware kunst verheven. <strong>De</strong> jongste telg in de om<strong>van</strong>grijke<br />

familie <strong>van</strong> stedelijke vennootschappen en organisaties is vzw<br />

<strong>De</strong> Grote Post, een overheidsorgaan dat het beheer <strong>van</strong> het gerenoveerde<br />

Postgebouw op zich zal nemen. Het prachtige art-decobouwwerk<br />

<strong>van</strong> Gaston Eysselinck wordt momenteel vlijtig opgeknapt, de<br />

deadline <strong>van</strong> 14 oktober 2012 nadert met rasse schreden. In de raad<br />

<strong>van</strong> bestuur <strong>van</strong> vzw <strong>De</strong> Grote Post zullen niet minder dan 38 mensen<br />

zetelen. <strong>De</strong> vzw wordt in <strong>Oostende</strong> de 22ste stedelijke entiteit die sinds<br />

1997 is opgericht, een record in Vlaanderen.<br />

Maar er is een probleem: de balansen <strong>van</strong> vele <strong>van</strong> deze vennootschappen<br />

kleuren na enkele jaren al dieprood.


1 | WeLkOM in OOstende 17<br />

agso<br />

2010 2009 2008 2007 2006 2005<br />

Schuld 70.047.206 € 71.081.583 € 70.811.059 € 72.186.595 € 72.245.636 € 64.093.525 €<br />

Jaarlijkse verlies/<br />

winst<br />

Over te dragen<br />

verlies/winst<br />

Eigen vermogen/<br />

kapitaal<br />

eko<br />

812.362 € -920.505 € -203.953 € 940.486 € -2.278.455 € 1.385.458 €<br />

-4.967.681 € -5.780.042 € -4.853.478 € -4.655.525 € -5.596.010 € -3.317.000 €<br />

23.293.318 € 10.415.184 € 11.237.660 € 11.822.605 € 7.685.463 8.911.614 €<br />

2010 2009 2008 2007 2006 2005<br />

Schuld 12.870.793 € 11.825.291 € 11.805.291 € 10.798.234 € 6.554.300 € 4.159.000 €<br />

Jaarlijkse verlies/<br />

winst<br />

Over te dragen<br />

verlies/winst<br />

Eigen vermogen/<br />

kapitaal<br />

-2.809.447 € -1.163.901 € -787.148 € -6.669.022 € -2.209.691 € -462.000 €<br />

-14.601.638 € -11.755.027 € -10.591.126 -9.803.978 € -3.134.995 € -925.000 €<br />

-8.501.638 -5.655.027 € -4.491.126 € -3.703.978 € -634.955 € 1.575.000 €<br />

sleuyter arena cvba<br />

2010 2009 2008 2007 2006 2005<br />

Schuld 281.869 € 274.254 € 237.356 € 747.348 € 2.265.758 €<br />

Jaarlijkse verlies/<br />

winst<br />

Over te dragen<br />

verlies/winst<br />

Eigen vermogen/<br />

kapitaal<br />

agvo<br />

-348,808 € -344.339 € -271.695 € -228.484 € -142.310 €<br />

-1.335.638 € -986.830 € -642.490 € -370.794 € -142.310 €<br />

5.384.168 € 5.757.967 € 6.127.290 € 6.386.589 € 5.381.249 €<br />

2010 2009 2008 2007 2006 2005<br />

Schuld 1.293.776 € 2.778.407 € 6.761.435 € 6.695.369 € 4.059.107 € 4.059.107 €<br />

Jaarlijkse verlies/<br />

winst<br />

Over te dragen<br />

verlies/winst<br />

Eigen vermogen/<br />

kapitaal<br />

-847.127 € -4.724.265 € -11.955.703 € -749.572 € -694.320 € -2.181.000 €<br />

-21.152.175 € -20.305.048 € -15.580.779 € -3.625.076 € -2.875.505 € -2.143.000 €<br />

-569.745 € -2.350.290 € 2.373.979 € 14.329.683 € 14.459.519 € 14.534.106 €


18<br />

evo<br />

de <strong>keizer</strong> <strong>van</strong> OOstende<br />

2010 2009 2008 2007 2006 2005<br />

Schuld 2.249.227 € 4.197.327 € 4.648.449 € 4.958.381 € 5.820.598 € 5.350.000 €<br />

Jaarlijkse verlies/<br />

winst<br />

Over te dragen<br />

verlies/winst<br />

Eigen vermogen/<br />

kapitaal<br />

pakhuizen nv<br />

-513.163 € -940.258 € -417.075 € -287.188 € -992.572 € -1.165.000 €<br />

-5.601.760 -5.088.597 € -4.148.339 € -3.731.263 € -3.444.076 € -2.452.000 €<br />

-1.632.760 € -1.106.325 € -152.687 € 277.768 € -975.191 € 2.469.000 €<br />

2010 2009 2008 2007 2006 2005<br />

Schuld 1.288.786 € 1.522.206 € 1.581.450 € 1.385.498 € 1.401.919 € 738.041 €<br />

Jaarlijkse verlies/<br />

winst<br />

Over te dragen<br />

verlies/winst<br />

Eigen vermogen/<br />

kapitaal<br />

-608.948 € -271.735 € -490.603 € -31.020 € -6.757 € -14.325 €<br />

-1.371.286 € -762.338 € -456.151 € -34.452 € -3432 € 3.325 €<br />

-1.288.786 € -679.838 € -408.103 € 48.048 € 79.068 € 182.206 €<br />

ostend trade (gekocht in 2010)<br />

2010 2009 2008 2007 2006 2005<br />

Schuld 1.230.022 € 1.097.762 € 1.613.753 € 1.495.154 € 1.344.256 € 1.196.870 €<br />

Jaarlijkse verlies/<br />

winst<br />

Over te dragen<br />

verlies/winst<br />

Eigen vermogen/<br />

kapitaal<br />

-132.383 € 500.640 € -125.134 € -155.141 € -170.843 € -167.791 €<br />

-1.240.801 € -1.108.418 € -1.608.878 € -1.483.745 € -1.328.064 € -1.158.251 €<br />

-1.053.826 € -921.443 € -1.421.904 € -1.296.770 € -1.141.629 € -970.787 €<br />

Bron: Nationale Bank<br />

Daarnaast is er nog de nv Ostend Filleting Factory, het latere Ostend<br />

Premium Fish, dat in 2003 werd opgericht door evo, een dochter <strong>van</strong><br />

agvo en dat in 2008 al failliet ging. En er is ook de nv Ostend Queen,<br />

opgericht in 2003 door de nv Exploitatie Kursaal <strong>Oostende</strong> (eko) en<br />

zelf een dochter <strong>van</strong> agso, maar failliet gegaan in 2009. En nog iets<br />

wat <strong>Oostende</strong> bijzonder maakt: het is de enige stad in Vlaanderen<br />

waar een autonoom gemeente bedrijf op de rand <strong>van</strong> het faillissement


1 | WeLkOM in OOstende 19<br />

heeft gestaan. agvo (Vismijn) is nu in vereffening, omdat de Vlaamse<br />

overheid op de valreep met miljoenen over de brug is gekomen.<br />

Toch slaat het stadsbestuur zich in <strong>De</strong> Grote Klok <strong>van</strong> december 2011<br />

flink op de borst. <strong>De</strong> Grote Klok is de officiële stadskrant. In deze onzekere<br />

financiële tijden kijken we eens naar de stadsfinanciën, zo staat<br />

er te lezen. En wat blijkt? <strong>De</strong> stad <strong>Oostende</strong> kan als gevolg <strong>van</strong> een<br />

strak budgettair beleid de voorbije jaren tegen de trend in uitpakken<br />

met goed nieuws.<br />

Er staan enkele grafiekjes bij om de goednieuwsshow kracht bij te<br />

zetten.<br />

grafiek 1 evolutie schuld<br />

130000000<br />

125000000<br />

120000000<br />

115000000<br />

110000000<br />

105000000<br />

100000000<br />

2007 2008 2009 2010 2011 2012<br />

Men heeft het over het strakke financiële beleid, spaarzaamheid, verstandige<br />

investeringen.<br />

Over de schuldenlast <strong>van</strong> het Sociaal Huis, gestegen <strong>van</strong> 25 miljoen<br />

in 2007 naar 32 miljoen euro in 2012, wordt met geen woord gerept.<br />

Ook niet over de schuld <strong>van</strong> het stedelijke agentschap Grond- en<br />

Bouwbeleid, die op vijf jaar tijd meer dan verdrievoudigde, <strong>van</strong> 17<br />

naar 56 miljoen euro. En de schuldenberg (circa 100 miljoen euro) en<br />

de miljoenenputten die achtergelaten werden in het kluwen <strong>van</strong> autonome<br />

gemeentebedrijven? Ook daarover geen woord.<br />

<strong>De</strong> inkomsten uit personenbelastingen zijn volgens het artikeltje<br />

in <strong>De</strong> Grote Klok, ondanks een verlaging <strong>van</strong> deze personenbelasting,<br />

toch spectaculair gestegen: met 30 procent op drie jaar tijd. Ook dit<br />

lijkt pure fictie: is het inkomen <strong>van</strong> de inwoners <strong>van</strong> <strong>Oostende</strong> tijdens<br />

deze crisisjaren dan zo enorm toegenomen, of zijn er zoveel inwoners<br />

bij gekomen?


20<br />

de <strong>keizer</strong> <strong>van</strong> OOstende<br />

grafiek 2 personenbelasting<br />

17000000<br />

16000000<br />

15000000<br />

14000000<br />

13000000<br />

12000000<br />

11000000<br />

10000000<br />

2007 2008 2009 2010 2011<br />

‘Neen,’ zegt schepen <strong>van</strong> Financiën Hilde Veulemans, ‘die stijging heeft<br />

te maken met achterstallige uitbetalingen <strong>van</strong> de hogere overheid. We<br />

hebben een deel <strong>van</strong> onze inkomsten met uitstel gekregen, <strong>van</strong>daar.<br />

En dan zijn er enkele indexaanpassingen gebeurd, die de stijging mee<br />

hebben veroorzaakt.’<br />

Zijn de grafiekjes en cijfertjes in <strong>De</strong> Grote Klok sowieso niet erg<br />

bedrieglijk? ‘Kijk,’ zegt Veulemans, ‘ik ben verantwoordelijk voor de<br />

stadskas. Wat er buiten de stad allemaal gebeurt, bij het Grond- en<br />

Bouwbeleid, bij het Sociaal Huis, bij al die autonome gemeentebedrijven,<br />

daarvoor ben ik niet verantwoordelijk. Mijn cijfers kloppen wel,<br />

en dat is wat telt voor mij.’<br />

Mastermind Johan <strong>van</strong>de Lanotte<br />

Meester-strateeg, een man die altijd al drie stappen verder is dan de<br />

anderen, zo zeggen velen die <strong>Van</strong>de Lanotte kennen, maar ook een<br />

man die over lijken gaat om zijn doel te bereiken. Dat hoort nu eenmaal<br />

bij toppolitiek, wordt er dan dikwijls bij gezegd. Maar is dat wel<br />

zo?<br />

‘Johan is een man met gigantisch veel macht’, zegt Bart Bronders.<br />

‘In <strong>Oostende</strong> neemt hij alle cruciale beslissingen. Hij denkt inderdaad<br />

verder dan de anderen, en je merkt pas achteraf wat zijn grote plan<br />

was en welke rol je daarin hebt gespeeld, op het moment dat je zelf<br />

tegen de muur aan het knallen bent. Dan word je opzij geschoven, en<br />

hij gaat gewoon verder. En de <strong>van</strong>zelfsprekendheid waarmee hij zich<br />

<strong>van</strong> zijn macht bedient, wordt steeds groter, en wat mij betreft steeds


1 | WeLkOM in OOstende 21<br />

stuitender. Die beruchte vergaderingen op zaterdag of zondagochtend,<br />

die heetten vroeger “overleg”. Maar het gaat helemaal niet om een<br />

overleg. Op die vergaderingen wordt ons meegedeeld wat hij beslist<br />

heeft. Wij nemen nota <strong>van</strong> zijn beslissingen. Discussie is er niet of<br />

nauwelijks, iedereen pikt zijn leiderschap. Ik ga er nu al een tijdje niet<br />

meer naartoe, naar dat overleg. Maar ik ben dan ook geen trouwe<br />

volgeling meer, en mijn politieke toekomst is heel onzeker. Ik was ooit<br />

de dauphin, zijn opvolger. Hij heeft me een grote carrière voorgespiegeld.<br />

Ik zou gelanceerd worden in de nationale politiek. Parlementslid,<br />

staatssecretaris of misschien zelfs minister. Of ik zou de volgende<br />

burgemeester <strong>van</strong> <strong>Oostende</strong> worden. Is het omdat ik me toch af en<br />

toe verzette tegen zijn beslissingen? Er is allemaal niets <strong>van</strong> in huis<br />

gekomen. En zo’n beslissing komt hij me dan gewoon melden. Het<br />

gaat niet door, ja, het is sneu voor jou. En daar moet ik het mee doen.<br />

Geen verklaring, gewoon een droge kennisgeving. <strong>De</strong> plotse komst<br />

<strong>van</strong> John Crombez naar <strong>Oostende</strong> heb ik in de krant moeten lezen.<br />

Weet je, ooit waren we goede vrienden, Johan en ik, ook privé, maar<br />

dat is al lang verleden tijd. Ik denk dat hij nog weinig vrienden overheeft.<br />

Geen, eigenlijk.’<br />

Yves Miroir: ‘Toen ik als voorzitter <strong>van</strong> agvo in 2006 plots te horen<br />

kreeg welke malversaties en misbruiken er door sommigen hadden<br />

plaatsgevonden in mijn bedrijf, wilde ik ingrijpen. Ik wilde mijn<br />

bestuurders direct buiten gooien en orde op zaken stellen. Maar Johan<br />

<strong>Van</strong>de Lanotte heeft het me ver boden. Ik moest die mensen verder<br />

laten werken, omdat we in een verkie zingsjaar zaten. Jean-Marie <strong>De</strong>decker<br />

was politiek garen aan het spinnen <strong>van</strong> de problemen in de<br />

Vismijn. Als we directeurs zouden ontslaan, zouden we <strong>De</strong>decker<br />

gelijk geven. 2007 was ook een verkiezingsjaar, federaal deze keer, dus<br />

opnieuw hetzelfde verhaal. Die fraudeurs hebben anderhalf jaar langer<br />

hun gang kunnen gaan omdat Johan <strong>Van</strong>de Lanotte mij verbood<br />

om in te grijpen. Ik heb dat dan ook niet gedaan. Nu snap je hoe ver<br />

zijn macht gaat.’<br />

Johan <strong>Van</strong>de Lanotte is een zeer actief man. Sommige mensen worden<br />

professor aan de universiteit. Ze geven les, doen aan onderzoek, begeleiden<br />

studenten, publiceren stukken en volgen de wetenschappelijke<br />

evoluties in hun vakgebied. Af en toe heeft zo’n professor ook<br />

nog een eigen privébedrijfje waarmee hij of zij dan commercieel actief<br />

is in dat vakgebied.<br />

Andere mensen zetten zich in voor een sportclub. Sportclubs die

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!