programmaboek - Nederlands instituut voor Biologie

W50 zaterdag 10.45-12.00 uur
Bescherm je tegen water:
maak nieuwe natuur
Frank van Wielink – Docent Biologie (Pax Christi College, Druten)
Peter Krijnen – Lerarenopleider Biologie (Fontys Lerarenopleiding Tilburg)
Doelgroep: docenten bovenbouw havo/vwo of hoger onderwijs
Kernwoorden: Ruimte voor de Rivier, vakoverstijgend (met aardrijkskunde), ecologie, veldwerk,
concept-context, praktische opdracht, samenwerking, ontwerpen, natuurontwikkeling,
eigen omgeving
Werkvorm: inleiding en ontwerpopdracht uit het leerlingmateriaal
Materiaal: posters en ander leerling-materiaal, de lesmodule krijgt u mee op cd/dvd
Veldwerk in de concept-context benadering
Op dit moment is de strijd tegen het water verenigd met natuurbeleid in het landelijk bekende project
‘Ruimte voor de Rivier’. Op het Pax Christi College doen we inmiddels een aantal jaar in HAVO 4 en
VWO 5 een praktische opdracht over de inventarisering en herinrichting van de Afferdense en
Deestse Waarden, een uiterwaardengebied vlak naast de school. Dit gebied is veel onderzocht en
gaat ook echt worden heringericht. De leerlingen doen veldwerk, gericht op het in kaart brengen van
het gebied, voor zowel biotoop als levensgemeenschap. Op grond van deze bevindingen gaan ze zelf
een herinrichtingsplan maken volgens de richtlijnen van ‘Ruimte voor de Rivier’. Met deze praktische
opdracht vervangen we de ecologie-hoofdstukken van het biologieboek (domeinen B1, D1 en E1 van
de examenprogramma’s H/V): we bieden de leerstof in context aan.
Om deze opdracht voor elkaar te krijgen, hebben we allerlei samenwerkingsverbanden gelegd. We
werken om uiteenlopende redenen samen met o.a. hogeschool Van Hall Larenstein, De Radboud
Universiteit, SOVON, RAVON, de Zoogdiervereniging, Dekker van de Kamp (de uitvoerder van de
echte herinrichting) en Fontys Lerarenopleiding Tilburg.
In de workshop is aandacht voor het ontstaan en de opzet van het project, we leggen nadruk op de
samenwerking met Fontys en we gaan zelf met het leerlingmateriaal aan de slag. Natuurlijk zijn ook
de producten van de leerlingen te bezichtigen. Het onderwijsmateriaal krijgt u, als u wilt, mee naar
huis. Daarom besteden we ook aandacht hoe u elementen uit dit project op uw eigen school kunt
inbedden of een soortgelijk project kan opzetten.
Zaken die u zeker kunt meenemen:
• Ideeën over hoe u de eigen (school-)omgeving en actualiteit betrekt in uw ecologie-onderwijs.
• Het zoeken van samenwerkingsverbanden waarbij het mes aan beide kanten snijdt.
• Hoe zorgen je dat je op school roostertijd krijgt voor veldwerk?
• Veldwerk maken met een kop en een staart.
• De inhoudelijke meerwaarde van vakoverstijgend samenwerken met aardrijkskunde.
• Voorbeelden van hoe het onderwijsmateriaal aan te passen is op een andere omgeving.
60