09.09.2013 Views

Haal meer rendement uit je dierenarts! - Boerderij

Haal meer rendement uit je dierenarts! - Boerderij

Haal meer rendement uit je dierenarts! - Boerderij

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>Haal</strong> <strong>meer</strong> <strong>rendement</strong> <strong>uit</strong> <strong>je</strong><br />

koeien!


Wie ben ik?<br />

Brecht Scheirlinck<br />

Someren (N-Br)<br />

Rundvee<strong>dierenarts</strong>


Herkauwers<br />

Varkens<br />

Paardenkliniek<br />

Gezelschapsdierenkliniek<br />

Pluimvee


Onderwerpen<br />

Algemene cyclus koe<br />

Problemen tochtigheid jongvee<br />

TKT en afwijkingen baarmoeder:<br />

witvuilen, nageboorte, vergroeiingen,…<br />

De stier<br />

Verwerpen (Neospora, BVD)


Wat maakt <strong>rendement</strong> op het<br />

Bedrijfsdoel:<br />

bedrijf?<br />

Hobby zo veel mogelijk plezier/ontspanning<br />

Fokkerij exterieur<br />

Hoofdinkomen aant. kg + fokdieren<br />

“Een optimaal gezonde veestapel<br />

kan maximaal <strong>rendement</strong> geven”


Wat maakt <strong>rendement</strong> op het<br />

bedrijf?<br />

Centraal in <strong>rendement</strong> vleesvee op gebied<br />

van vruchtbaarheid:<br />

Leeftijd eerste kalving / groei in opfok<br />

Elk jaar een kalf<br />

Kortleefbaarheid<br />

Verkorten verliesdagen guste koeien


Vruchtbaarheid zoogkoeien


Onderwerpen<br />

Algemene cyclus koe<br />

Problemen tochtigheid jongvee<br />

TKT en afwijkingen baarmoeder:<br />

witvuilen, nageboorte, vergroeiingen,…<br />

De stier<br />

Verwerpen (Neospora, BVD)


Cyclus Koe


Doel = dracht!


Algemene cyclus koe<br />

Problemen tochtigheid jongvee<br />

TKT en afwijkingen baarmoeder:<br />

witvuilen, nageboorte, vergroeiingen,…<br />

De stier<br />

Verwerpen (Neospora, BVD)


Jongvee-anoestrus<br />

Klacht: te oud op moment van eerste<br />

tocht<br />

Opvoelen: bedrijf / individu<br />

Actieve eierstokken? Hypoplasie eierstok?<br />

Witte vaarzenziekte? Kween?<br />

Abnormale baarmoedermond<br />

Voeding? Gewicht? Huisvesting? Genetisch?


Jongvee-anoestrus<br />

Inactieve eierstokken<br />

Huisvesting: licht + lucht + beweging<br />

Voeding<br />

Seizoen: winter<br />

Therapie<br />

Het is weer lente!! (kalfseizoen)<br />

Optimaliseren stalklimaat en verlichting<br />

Extra KV en mineralen (vit E, selenium,<br />

koper, zink,…) investeren in jongvee


Afkalfleeftijd en TKT<br />

Veel over geschreven:<br />

“Iedere dag dat een dier <strong>uit</strong>loopt zonder<br />

drachtig te zijn, geeft een verlies van € 2,50-<br />

€ 2,80 per dier!”<br />

Leeftijd van 1e kalving een maand vervroegen<br />

geeft een winst van ongeveer €70 per dier!<br />

Norm: afkalven op 26 maanden en TKT 385d


Alleen bij KI<br />

Nieuwe parameters?<br />

Pregnancy Rate (PR): De snelheid<br />

waarmee koeien drachtig worden<br />

PR = %tochtsignalering * %dracht na insemin.<br />

(# niet-drachtige koeien dat drachtig wordt<br />

tijdens een periode van 21 dagen)<br />

Conception Rate (CR):<br />

CR = #drachtige koeien/#inseminaties


Algemene cyclus koe<br />

Problemen tochtigheid jongvee<br />

TKT en afwijkingen baarmoeder:<br />

witvuilen, nageboorte,<br />

vergroeiingen,…<br />

De stier<br />

Verwerpen (Neospora, BVD)


Verkorten van TKT: HOE?<br />

“Fertiliteitsbegeleiding”<br />

Excuses:<br />

Veestapel te klein, ‘t is maar hobby<br />

Ben ik te extensief voor<br />

Te duur<br />

Maar wat levert het u op?


Neem de vruchtbaarheid weer in<br />

uw hand!


Wat is TKT?<br />

Interval afkalven-bronst: 65-75 dagen<br />

Interval bronst-dracht: 21 dagen<br />

Dracht: 285 dagen<br />

Maw: Snel tochtig en snel drachtig


Interval afkalven-bronst<br />

Lichaamsconditie<br />

Te mager bij afkalven Later bronstig<br />

Tgv. te weinig EW- en Energie-opname<br />

Meer geconcentreerde rantsoenen kosten en<br />

later bronstig owv melkproductie<br />

Flushen: Zinvol bij goed afkalfgewicht en nadien<br />

sterk vermagerd<br />

Te vet bij afkalven Later drachtig


Interval afkalven-bronst<br />

Aanwezigheid van het kalf<br />

Energie in melkproductie ipv in voortplanting<br />

Conditieverlies<br />

Meteen na geboorte spenen (zo vroeg<br />

mogelijk)<br />

Seizoen, leeftijd, (stiercontact)


Afwijkingen baarmoeder<br />

Grote oorzaak van niet drachtig worden<br />

Vergroeiingen baarmoeder en eierstokken<br />

(Witte vaarzenziekte: wel tocht, geen<br />

dracht)


Vergroeiingen na de<br />

keizersnede<br />

Onvoldoende hygiëne:<br />

Buikchirurgie is nooit een standaard handeling!<br />

Lekkage:<br />

Matige hechttechniek<br />

Nageboorteproblematiek<br />

Gevolgen:<br />

Goede tocht, laag drachtigheids% oudere koe


Nageboorteproblematiek<br />

Hoe? Loslatingsproces nageboorte is<br />

verstoord<br />

Oorzaken?<br />

Zwaar afkalven / lang wachten<br />

Abortus / dood kalf<br />

Infectie: hygiëne rond kalven<br />

Mineralen /vitamine: vit E / Selenium , vit. A<br />

Erg magere dieren


Gevolgen<br />

Baarmoederontsteking ziek (extra kost)<br />

Witvuilen<br />

Lekkage / vergroeiingen<br />

Buikvliesontsteking


Voeding:<br />

Kwaliteit<br />

Preventie<br />

Mineralen (liksteen/ losse mineralen/<br />

bolus/poeders)<br />

Hygiëne, Hygiëne, Hygiëne


Verkorten van TKT: HOE?<br />

Koeien opvoelen:<br />

Vaarzen vanaf 14 maanden<br />

Koeien: 30-60 d na kalven<br />

Baarmoeder: Vergroeiingen? Witvuil?<br />

Eierstokken: activiteit? afwijkingen?<br />

Vroege drachtdiagnose!


Dus: Fertiliteitsbegeleiding<br />

Winst te behalen door:<br />

Op tijd vaststellen van afwijkingen<br />

Reform<br />

Eventueel ingrijpen<br />

Op tijd vaststellen van dracht<br />

Beperken verliesdagen bij niet drachtig


Algemene cyclus koe<br />

Problemen tochtigheid jongvee<br />

TKT en afwijkingen baarmoeder:<br />

witvuilen, nageboorte, vergroeiingen,…<br />

De stier<br />

Verwerpen (Neospora, BVD)


Problemen<br />

1. De stier wil niet dekken<br />

2. De stier dekt wel, maar bevrucht niet<br />

3. Slechte nakomelingen (te zwaar,<br />

afwijkingen bij het kalf)


Aankooponderzoek stier<br />

Onderzoek stier<br />

Onderzoek van geslachtsorganen<br />

Onderzoek door proefdekking


Onderzoek stier voor aankoop<br />

Algemene toestand<br />

Lichaamsontwikkeling<br />

Voedingstoestand<br />

Skelet<br />

Geslachtsapparaat<br />

Hygiënisch<br />

Penis/ voorhuid<br />

Teelballen (Symmetrisch, grootte en omvang,<br />

elastisch, beweeglijk)


Balzakomtrek ~ vruchtbaarheid<br />

Let op !!!


Balzakomtrek


Balzakomtrek


De stier dekt niet<br />

1. Gestoord libido: Genetisch/ Leeftijd<br />

2. Slechte ervaring<br />

3. Pijn (klauw, wervels)<br />

4. Afwijkingen<br />

Persisterend frenulum<br />

Onderontwikkelde penis<br />

Tumor, bloeding, ruptuur


De stier bevrucht niet<br />

1. Aangeboren afwijkingen<br />

Minderwaardig sperma<br />

2. Verworven afwijkingen<br />

Ziekte (koorts, schurft)<br />

Acclimatisatie (nieuwe omgeving,<br />

temperatuur)<br />

Voedingstoestand<br />

Aantal te dekken koeien (1/25 en 1/10)


Sperma-onderzoek<br />

1. Macroscopisch<br />

Volume (5-10ml)<br />

Kleur en bijmenging


2. Microscopisch<br />

Sperma-onderzoek<br />

Concentratie (500-1500 milj/ml)<br />

Beweeglijkheid<br />

Morfologie (levend?, afwijkingen?)


Algemene cyclus koe<br />

Problemen tochtigheid jongvee<br />

TKT en afwijkingen baarmoeder:<br />

witvuilen, nageboorte, vergroeiingen,…<br />

De stier<br />

Verwerpen (Neospora, BVD)


Verwerpen<br />

Belangrijkste oorzaken:<br />

Neospora Caninum<br />

BVD<br />

Salmonella


Neospora Caninum<br />

Horizontale overdracht<br />

Treedt na de geboorte op, meestal van<br />

hond naar rund<br />

Verticale overdracht<br />

Verticale overdracht is de besmetting van<br />

koe op kalf tijdens de dracht


Horizontale overdracht


Rol wandelaar met honden<br />

overschat!<br />

Honden in het b<strong>uit</strong>engebied aanlijnen<br />

Uitwerpselen opruimen in weilanden<br />

De hond zijn behoefte laten doen in de<br />

wegberm of op andere plaatsen waar<br />

koeien er niet mee in aanraking kunnen<br />

komen


Maar:<br />

Kijk als eerste op uw eigen<br />

bedrijf!!!<br />

“Ze is zo lief meneer…..”


Verticale overdracht<br />

De besmetting van koe op kalf tijdens de<br />

dracht<br />

de belangrijkste besmettingsroute voor<br />

rundvee<br />

te herkennen aan afweerstoffen in het bloed<br />

besmette koe draagt de infectie in hoge mate<br />

(80-90%) over op hun nakomelingen


Is niet te genezen<br />

Preventie<br />

Voorkom dat een hond producten eet<br />

afkomstig van koeien<br />

Laat de hond niet toe in de afkalfstal of op<br />

de roosters in de ligboxstal<br />

Voorkom dat ontlasting van de hond in het<br />

voer of drinkwater komt<br />

Dek (ruw)voer en bijproducten af


Preventie<br />

Nakomelingen van positieve dieren ruimen<br />

ET op positieve waardevolle dieren<br />

Embryo’s zijn niet besmet<br />

Ontvangster moet Neospora-negatief zijn


Samenvatting<br />

1. Voeding en huisvesting optimaliseren<br />

2. Op tijd gynaecologisch onderzoek bij<br />

koeien en pinken<br />

3. Rust en reinheid rond afkalven<br />

4. Gebruik vruchtbare stier<br />

5. Monitor op infectieuze ziektes ivm<br />

abortus


Vragen?

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!