Download hier het workshopverslag (pdf) - Werkpartners.net
Download hier het workshopverslag (pdf) - Werkpartners.net
Download hier het workshopverslag (pdf) - Werkpartners.net
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
VROM / Directoraat Generaal Ruimte<br />
Dauvellier Planadvies<br />
Verslag van <strong>het</strong> Atelier Sterk Land<br />
Petten maart <br />
Haarlem maart
Inhoud<br />
Aanleiding en opgave <br />
Kustverdedigingsopties <br />
Ruimtelijke kwaliteit <br />
Visies<br />
Team <br />
Team <br />
Team <br />
Intermezzo <br />
Visies<br />
Team <br />
Team <br />
Slotdiscussie <br />
Deelnemerslijst
Aanleiding en opgave<br />
Het rijk heeft acht prioritaire kustvakken als<br />
zwakke schakels aangemerkt Voor deze zwakke<br />
schakels zullen onder regie van de provincies<br />
planstudies starten met financiële ondersteuning<br />
van <strong>het</strong> rijk In de planstudies zullen zowel kust<br />
veiligheid als natuur en landschap milieu toe<br />
risme en recreatie en ruimtelijke aspecten<br />
belangrijke aandachtspunten dienen te zijn Het<br />
is van groot belang dat in de planstudiefase de<br />
verschillende opties landwaarts consolideren en<br />
zeewaarts gelijkwaardig worden onderzocht<br />
waarbij alle belangen evenwichtig aan bod<br />
komen In de beleidsagenda voor de kust is aan<br />
gegeven dat naast veiligheid de ruimtelijke kwa<br />
liteit een volwaardige rol speelt<br />
Met name de landwaartse opties voor kustverde<br />
diging lijken moeilijk te realiseren omdat men<br />
direct botst op bestaande kwaliteiten en belan<br />
gen Vanuit dat besef organiseerde <strong>het</strong><br />
Ministerie van VROM/DGR in samenwerking<br />
met de provincie NoordHolland in <strong>het</strong> voorjaar<br />
van <strong>het</strong> tweedaagse denk en ontwerpate<br />
lier ‘Sterk Land’ Het doel was te verkennen op<br />
welke manier veiligheid door landwaartse kust<br />
verdediging kan samengaan met versterken van<br />
de ruimtelijke kwaliteit<br />
Het atelier richtte zich op de zwakke schakels<br />
Callantsoog en Hondsbossche/Pettemer<br />
Zeewering en op <strong>het</strong> tussenliggende gebied Aan<br />
<strong>het</strong> atelier werd deelgenomen door betrokkenen<br />
vanuit rijk provincie gemeente waterschap<br />
belangen en bewonersorganisaties (zie bijge<br />
voegde deelnemerslijst)<br />
De scope is en verder De opgave is zo veel<br />
mogelijk kansrijke opties te ontwikkelen voor<br />
combinatie van ruimtelijke kwaliteit en land<br />
waartse kustverdediging Die opties zouden ook<br />
voor andere zwakke schakels zicht op oplossin<br />
gen kunnen bieden<br />
De eerste dag vond plaats ‘op locatie’ in Petten<br />
waarbij ook een excursie werd gehouden door<br />
<strong>het</strong> kustgebied De tweede dag vond plaats in<br />
Haarlem Aan <strong>het</strong> slot van <strong>het</strong> atelier werden de<br />
bevindingen en ideeën gepresenteerd aan een<br />
aantal externe genodigden
Kustverdedingsopties Callantsoog<br />
C0<br />
C1<br />
C2<br />
C3<br />
C4<br />
Kustverdedingsopties Petten<br />
P0<br />
P1<br />
P2<br />
P3<br />
P4<br />
<br />
Kustverdedigingsopties<br />
Ter voorbereiding van <strong>het</strong> atelier werd een korte<br />
studie verricht naar bestaande ideeën voor land<br />
waartse kustverdediging In de notitie<br />
‘Kuststudies en Kustvisies’ wordt daarvan een<br />
overzicht gegeven<br />
Callantsoog<br />
De uitgangssituatie bij Callantsoog (C) is een<br />
zeer smalle duinzone met direct daarachter <strong>het</strong><br />
dorp De opties voor landwaartse kustverdedi<br />
ging voor Callantsoog zijn:<br />
C Hoge dijk<br />
C Dijk met overslag<br />
C Dubbele duinen<br />
C Brede duinen (al of niet met slufter)<br />
Petten<br />
De uitgangssituatie bij Petten is een dijk (de<br />
Hondsbossche en Pettemer zeewering) die<br />
steeds meer zeewaarts uitstulpt in de kustlijn<br />
(P) met daarachter <strong>het</strong> meer landwaarts<br />
gerichte dorp Voor Petten zijn de opties:<br />
P Hoge dijk<br />
P Dijk met overslag<br />
P Verduining van de dijk<br />
P Versterkte slaperdijk rond slufter<br />
Deze opties vormden <strong>het</strong> referentiekader voor<br />
landwaartse kustverdediging In <strong>het</strong> atelier wer<br />
den deze opties gebruikt maar ook konden vari<br />
anten daarop worden bedacht of zelfs geheel<br />
nieuwe opties worden voorgesteld
Gebruiks<br />
waarde<br />
Belevings<br />
waarde<br />
Toekomst<br />
waarde<br />
Economisch<br />
belang<br />
Allocatie efficiëntie<br />
Bereikbaarheid<br />
Stimulerende effecten<br />
Gecombineerd gebruik<br />
Imago/uitstraling<br />
Aantrekkelijkheid<br />
Stabiliteit en flexibiliteit<br />
Agglomeratie<br />
Gebundelde aantrekke<br />
lijkheid<br />
Sociaal<br />
belang<br />
Toegang<br />
<br />
Eerlijke verdeling<br />
Inbreng<br />
Keuzemogelijkheden<br />
Gelijkwaardigheid<br />
Verbondenheid<br />
Sociale veiligheid<br />
Iedereen aan boord<br />
Sociaal draagvlak<br />
Vrij naar: Hooimeijer Pieter Henk Kroon en Joke Luttik ()<br />
Kwaliteit in meervoud; Conceptualisering en operationalisering<br />
van ruimtelijke kwaliteit voor meervoudig ruimtegebruik<br />
Habiforum Gouda <br />
Ruimtelijke Kwaliteit<br />
In <strong>het</strong> atelier werd de zogenaamde<br />
‘Habiforummatrix’ als referentiekader voor ruim<br />
telijke kwaliteit gebruikt Dit is een denkkader<br />
waarin ‘waarden’ worden gekoppeld aan vier<br />
‘belangen’<br />
Ecologisch<br />
belang<br />
Externe veiligheid<br />
Schoon milieu<br />
Water in balans<br />
Ecologische structuur<br />
Rust en ruimte<br />
Schoonheid der natuur<br />
Gezonde leefomgeving<br />
Ecologische voorraden<br />
Gezonde ecosystemen<br />
Cultureel<br />
belang<br />
Keuzevrijheid<br />
Culturele verscheiden<br />
heid<br />
Eigenheid<br />
Schoonheid der cultuur<br />
Contrastrijke omgeving<br />
Erfgoed<br />
Integratie<br />
Culturele vernieuwing<br />
Via een eerste inventarisatie en bundeling van<br />
kwaliteitsaspecten ontstond een aantal belangrij<br />
ke kwaliteitsthema’s Per team werd daarna aan<br />
gegeven welke kwaliteiten men <strong>het</strong> belangrijkste<br />
vindt (zie schema blz ) Deze thema’s werden<br />
als richtpunt gekozen voor <strong>het</strong> zoeken naar ont<br />
wikkelingsmogelijkheden voor de kustzone Per<br />
team werd bovendien aangegeven welke kwa<br />
liteiten men <strong>het</strong> meest kwetsbaar acht Bij <strong>het</strong><br />
ontwikkelen van toekomstplannen zullen die<br />
kwaliteiten extra moeten worden ‘beschermd’<br />
Dat zijn soms dezelfde kwaliteiten als de belang<br />
rijke kwaliteiten In dat geval kunnen we spreken<br />
van een ‘riskante’ onderneming
TEAM <br />
TEAM <br />
TEAM <br />
Economisch<br />
belang<br />
Gecombineerd gebruik:<br />
landbouwrecreatienatuur<br />
Imago/aantrekkelijkheid<br />
Gebruiksfuncties apart<br />
Imago/Aantrekkelijkheid<br />
Imago / Aantrekkelijkheid<br />
Sociaal<br />
belang<br />
<br />
Toegankelijkheid<br />
Ecologisch<br />
belang<br />
‘Waterkracht’<br />
Rust en ruimte<br />
Gebruiksfuncties apart Rust en ruimte<br />
Gecombineerd gebruik:<br />
landbouwrecreatienatuur<br />
Gebruiksfuncties apart<br />
rood belangrijke kwaliteit<br />
groen kwetsbare kwaliteit<br />
Toegankelijkheid<br />
Veiligheid<br />
Eerlijke verdeling<br />
‘Waterkracht’<br />
Basiswaarden<br />
‘Waterkracht’<br />
Rust en ruimte<br />
Ruimtelijke Kwaliteit<br />
Cultureel<br />
belang<br />
Behoud door ontwikkeling<br />
Ontwikkeling<br />
Behoud door ontwikkeling<br />
Behoud door ontwikkeling<br />
Ontwikkeling<br />
Behoud door ontwikkeling<br />
Een tweede methode om ruimtelijke kwaliteit in<br />
beeld te houden werd aan <strong>het</strong> einde van <strong>het</strong><br />
atelier toegepast door de teams en Voor de<br />
ontwikkelde ruimtelijke perspectieven werd een<br />
‘kwaliteitssaldo’ opgesteld Winst en verlies aan<br />
ruimtelijke kwaliteit werden ingeschat en tegen<br />
over elkaar gezet De opdracht was oplossingen<br />
te vinden die een duidelijk positief saldo laten<br />
zien Er werd dus aan <strong>het</strong> slot van <strong>het</strong> atelier let<br />
terlijk ‘afgerekend op kwaliteit’
Profiel ruimtelijke kwaliteit<br />
Belangrijke kwaliteiten<br />
economie: imago/aantrekkelijkheid<br />
economie: gecombineerd gebruik<br />
landbouw/recreatie/natuur<br />
sociaal: toegankelijkheid<br />
cultureel: behoud van historisch erfgoed<br />
door ontwikkeling<br />
Kwetsbare kwaliteiten<br />
economie: gebruiksfuncties botsen<br />
ecologie: water in balans<br />
ecologie: rust en ruimte<br />
cultuur: ontwikkeling op basis van<br />
cultuurhistorie<br />
Water en weg<br />
TEAM <br />
De basis van de eerste variant wordt gevormd<br />
door de volgende kwaliteiten:<br />
water in balans<br />
toegankelijkheid<br />
In deze variant wordt kwel vanuit de duinen<br />
niet afgeremd maar bevorderd door inrichting<br />
van <strong>het</strong> landschap: van landbouw naar natuur<br />
en extensieve recreatie De doorgaande weg<br />
wordt niet meer door Callantsoog geleid maar<br />
over de dijken (Zijperzeedijk en Noord<br />
Schinkeldijk) Wel een afslag die in Callantsoog<br />
doodloopt voor lokaal verkeer Deze indeling<br />
benadrukt de structuur van <strong>het</strong> landschap (dij<br />
ken cultuurhistorisch zeer waardevol) en<br />
bevordert de veiligheid in <strong>het</strong> dorp
Het eiland terug<br />
Deze variant is gebaseerd op de volgende kwa<br />
liteiten:<br />
imago/aantrekkelijkheid<br />
gecombineerd gebruik landbouw<br />
recreatie en natuur<br />
behoud van historisch erfgoed door<br />
ontwikkeling<br />
gebruiksfuncties botsen<br />
Er wordt een zonering aangebracht zodat ver<br />
schillende functies gebruik kunnen maken van<br />
<strong>het</strong> gebied en een open /dichtstructuur tevoor<br />
schijn komt (de oude eilandstructuur)<br />
Wonen in Callantsoog en Groote Keeten maar<br />
ook in de nieuwe binnenduinrand (rode arce<br />
ring): wonen in <strong>het</strong> groen behouden/ontzien<br />
van waardevolle polders en creëren van open<br />
ruimte in <strong>het</strong> zuiden met zicht op oude dijk<br />
Duinen bij Callantsoog verbreden bij <strong>het</strong> dorp<br />
eventueel zeewaarts en ten noorden ervan land<br />
waarts Recreatiemogelijkheden (oranje) op hui<br />
dige plek handhaven<br />
Toekomst<br />
TEAM <br />
Water in balans door <strong>het</strong> benutten van kwel en<br />
door verbindingen te maken met <strong>het</strong><br />
Zwanenwater<br />
Rust en ruimte creëren door een deel van<br />
Callantsoog te verplaatsen Dit levert ook minder<br />
verkeer op in <strong>het</strong> gebied (alleen lokaal verkeer<br />
naar "Callantsoog aan zee") Nieuw Callantszand<br />
ligt centraal aan <strong>het</strong> kanaal en wegen (betere<br />
toegankelijkheid)<br />
Behoud van historisch erfgoed door ontwikke<br />
ling De van nature hogere delen in <strong>het</strong> gebied<br />
worden weer (nog) hoger waarmee de oude<br />
zuidwest lopende structuren duidelijker zicht<br />
baar worden tegelijk verbreding van <strong>het</strong> duin<br />
(Coptie) behoud van oude polders landbouw<br />
minder maar nog wel aanwezig (werkgelegen<br />
heid)<br />
Imago/aantrekkelijkheid: door historisch verant<br />
woorde ontwikkeling stijgt imago ruimte voor<br />
natuur en natuurvriendelijke recreatie<br />
investeerders ook naar Nieuw Callantszand (hui<br />
zen bedrijven)
Profiel Ruimtelijke Kwaliteit<br />
TEAM <br />
Belangrijke kwaliteiten<br />
imago/aantrekkelijkheid<br />
Behoud door ontwikkeling van cultuurhistorie<br />
Kwetsbare kwaliteiten<br />
imago/aantrekkelijkheid<br />
gebruiksfuncties apart<br />
rust en ruimte<br />
ontwikkeling én behoud door ontwikkeling<br />
van cultuurhistorie<br />
Ontwikkelingsrichtingen<br />
Kwaliteiten spelen natuurlijk een rol bij de vari<br />
anten maar <strong>het</strong> meest cruciale is de samenhang<br />
Momenteel lijken de ontwikkelingen in <strong>het</strong><br />
gebied hapsnap te gaan en niet op elkaar te wor<br />
den afgestemd Om een samenhang te krijgen<br />
moeten duidelijke keuzen gemaakt worden Bij<br />
de variant ‘van hapsnap naar samenhang’ speelt<br />
de historie een duidelijke rol bij de gebiedsinde<br />
ling Ter hoogte van de Hondsbossche zeewering<br />
liep voorheen een zeearm vandaar ook de kron<br />
kelende percelen Deze percelen worden geschei<br />
den door waterslootjes Door verbreding en ver<br />
sterking van deze slootjes kan de <strong>net</strong>werkverbin<br />
ding voor waterrecreatie worden uitgebouwd<br />
Bij dit water<strong>net</strong>werk kan overslag over de<br />
Hondsbossche zeewering geaccepteerd worden<br />
Echter de Pettemer zeewering zal moeten wor<br />
den opgehoogd of zeewaarts worden versterkt<br />
om Petten te laten bestaan Het tijdstip waarop<br />
ECN zijn onderzoeksfunctie verlaat kan worden<br />
aangegrepen om ECN te herstructureren en over<br />
te laten gaan in een educatieve vorm die een<br />
attractie voor <strong>het</strong> gebied kan vormen In de<br />
binnenduinrand zal meer aandacht worden gege<br />
ven aan de gradiëntovergang De recreatiepar<br />
ken krijgen een plek ten oosten van de binnen<br />
duinrand maar zullen enkel ontwikkeld worden<br />
indien er een duidelijk visie aan ten grondslag<br />
ligt Callantsoog krijgt de mogelijkheid te groei<br />
en tot een volwaardig recreatiedorp Vermijd<br />
hoogbouw om een stedelijk karakter uit de weg<br />
te gaan De cultuurhistorische waarde van de<br />
nollen kan worden ontwikkeld door de bollenbe<br />
drijven uit te plaatsen naar <strong>het</strong> oosten
TEAM <br />
De tweede variant geldt maar voor een deel van<br />
<strong>het</strong> gebied namelijk <strong>het</strong> gebied achter de<br />
Hondsbossche en Pettemer zeewering Hierbij<br />
wordt de Hondsbossche zeewering afgebroken<br />
Het gebied tot aan de slaperdijk wordt <strong>het</strong> verlo<br />
ren land van Petten Er kan natuurontwikkeling<br />
plaatsvinden en de restanten van de boerderijen<br />
zullen als cultuurhistorische objecten achterblij<br />
ven Het afbreken van de Hondsbossche zeewe<br />
ring zal wel voor een extra druk op de duinen<br />
ten noorden van Petten zorgen Dus naast nieu<br />
we kansen die ontstaan in <strong>het</strong> gebied achter de<br />
Hondsbossche zeewering vindt er een probleem<br />
verplaatsing plaats naar <strong>het</strong> gebied ten noorden<br />
van Petten
Profiel ruimtelijke kwaliteit<br />
Belangrijk kwaliteiten<br />
watersysteem in balans<br />
toegankelijkheid<br />
duurzaam gecombineerd gebruik<br />
basiswaarden<br />
veiligheid<br />
Kwetsbare kwaliteiten<br />
behouden én ontwikkeling van cultuur<br />
historie<br />
gebruiksfuncties afzonderlijk<br />
sociaal eerlijke ontwikkeling<br />
rust en ruimte<br />
‘waterkracht’<br />
Ontwikkelingrichtingen<br />
TEAM <br />
Een keuze voor een duurzaam watersysteem is<br />
cruciaal Er zijn twee varianten denkbaar voor de<br />
Hondsbossche waterscheiding Bij ‘Nieuwe<br />
waterscheiding’ komt de grens te liggen op de<br />
slaperdijk Het gebied ten westen daarvan zal<br />
een natuurlijk waterpeil kennen De landbouw<br />
dient zich daaraan aan te passen Aan de oostzij<br />
de van de dijk zal <strong>het</strong> waterbeheer echter opti<br />
maal voor landbouw worden ingericht Vanaf de<br />
(opgehoogde) slaperdijk kunnen recreanten <strong>het</strong><br />
gebied in Er zijn echter geen doorgaande routes<br />
De Hondsbossche zeewering kan aanvankelijk<br />
aan zijn lot worden overgelaten (P) waardoor<br />
steeds meer overslag plaatsvindt Ook is een<br />
doorbraak (P) denkbaar zodat een slufter ont<br />
staat met meer regelmatige in en uitstroming<br />
van zeewater<br />
Bij de variant ‘Waterscheiding handhaven’ zal<br />
een smalle kwelzone langs de Hondsbossche zee<br />
wering een meer natuurlijk karakter kennen De<br />
rest van de polder heeft vooral een landbouw<br />
functie<br />
De Hondsbossche zeewering wordt versterkt De<br />
weg aan de zeezijde wordt opengesteld voor toe<br />
risten die in <strong>het</strong> midden een uitkijkpunt kunnen<br />
bezoeken De weg langs de voet van de dijk
TEAM <br />
wordt opgeheven Langs de gehele binnenzijde<br />
van de dijk ontstaat een natuurzone beïnvloed<br />
door brakke kwel onder de dijk door en kwel<br />
vanuit de Schoorlse duinen<br />
Het landbouwgebied behoudt zijn cultuurhistori<br />
sche kwaliteiten Langs oude dijkjes en paden<br />
ontstaan doorgaande fiets en voetroutes<br />
Pettemer Boulevard<br />
De Pettemer zeewering vraagt om een aparte<br />
aanpak De enige optie lijkt <strong>hier</strong> verhoging van<br />
de dijk te zijn (P) Door die uit te voeren als een<br />
fraaie boulevard met aangelegen bijzonder goed<br />
vormgegeven woningen vakantieappartemen<br />
ten horeca en overige voorzieningen profiteert<br />
Petten eindelijk volledig van de ligging aan zee<br />
Er kunnen innovatieve ingrepen worden gedaan<br />
om de beperkte ruimte optimaal te benutten<br />
zoals parkeren in <strong>het</strong> dijklichaam De noordzijde<br />
van de boulevard richt zich op nieuwe sportvoor<br />
zieningen vanaf drijvende plateaus (‘dobbers’)<br />
De zuidzijde van de boulevard richt zich op<br />
natuurbeleving Daar worden achter de dijk<br />
vakantiewoningen in een rustige setting gereali<br />
seerd<br />
Om de kleinschaligheid en bijzondere kwaliteit<br />
van de Pettemer boulevard te behouden is <strong>het</strong><br />
nodig massatoerisme tegen te gaan Landwaarts<br />
zal Petten daarom niet verder uitbreiden eerder<br />
krimpen De openheid van <strong>het</strong> cultuurlandschap<br />
zal blijven bestaan en een uitloopgebied voor de<br />
rustzoekende toerist vormen
Samenhang als sleutelbegrip<br />
Intermezzo<br />
Na de ideevorming gedurende de eerste dag is er<br />
behoefte aan enige reflectie Ideeën over kwa<br />
liteit zijn mooi maar de werkelijkheid kent zijn<br />
eigen koers De lokale economische kracht van<br />
de projectontwikkelaars in de kustplaatsen is<br />
groot en speelt op korte termijn Veiligheid en<br />
kwaliteit die betrekking hebben op lange ter<br />
mijn delven dan uiteindelijk vaak <strong>het</strong> onderspit<br />
Er wordt in dit verband een pleidooi gehouden<br />
voor een krachtige visie van <strong>het</strong> rijk voor de<br />
kust<br />
De periode tussen plan en realisatie is vaak<br />
groot Er zijn door lokale bestuurders al toezeg<br />
gingen gedaan over bouwmogelijkheden<br />
Realisatie gaat dan door ondanks inmiddels ver<br />
worven of bijgestelde inzichten over veiligheid<br />
en kwaliteit De centrale opgave is een goede<br />
samenhang te vinden in de driehoek kwaliteit<br />
veiligheidprofijt Levensvatbare toekomstvisies<br />
moeten op alle drie de hoekpunten positief sco<br />
ren Over alle drie moet ook kunnen worden<br />
gepraat Dat is nu niet altijd <strong>het</strong> geval Veiligheid<br />
gaat nog te veel uit van de : risiconorm<br />
terwijl dat op veel plaatsen in Nederland nu al<br />
niet gehaald wordt en ook in de toekomst niet<br />
realistisch is Veiligheid is dus een rekbaar begrip<br />
Ook kwaliteit is rekbaar Bestaande ruimtelijke<br />
kwaliteit kan door landwaartse oplossingen wor<br />
den aangetast Daartegenover moet een toena<br />
me van ruimtelijke kwaliteit staan Het kwali<br />
teitssaldo moet duidelijk positief zijn Daarbij zal<br />
ook gekeken moeten worden naar oplossingen<br />
die zowel op de korte als op de lange termijn<br />
economisch aantrekkelijk zijn<br />
Bij <strong>het</strong> zoeken naar dergelijke samenhangende<br />
oplossingen zullen we boven <strong>het</strong> lokale moeten<br />
uitstijgen Juist op regionaal niveau kunnen<br />
namelijk oplossingen worden gevonden die op<br />
alle drie punten positief scoren omdat verlies en<br />
winst daar gemakkelijker kunnen worden ‘uitge<br />
ruild’
Intermezzo<br />
Aandachtpunten bij <strong>het</strong> streven naar samenhan<br />
gende oplossingen zijn verder:<br />
Veiligheid vraagt ook om fysieke speelruimte<br />
omdat we niet precies weten wat er met de zee<br />
en zeespiegel gaat gebeuren Dat geeft beperkin<br />
gen voor kwaliteit en voor profijt of anders<br />
gezegd: we moeten soorten kwaliteit en profijt<br />
zien te vinden die goed passen bij die fysieke<br />
speelruimte<br />
Nadenken over de organisatie van de samen<br />
hang Hoe krijg je alle partijen aan tafel en hoe<br />
regel je besluitkracht? Kijk daarbij ook naar<br />
België en Denemarken<br />
Het gehele gebied zien als toeristisch product<br />
Daarbij zal je wel moeten kiezen voor <strong>het</strong> type<br />
bezoeker waarop je je richt Die keuze wordt stu<br />
rend voor de gehele kustzone Je moet de econo<br />
mische dragers benoemen in dat gebied en de<br />
‘beleving’ van de kust vormgeven<br />
Het imago van <strong>het</strong> gebied versterken Dat is nu<br />
de diversiteit van cultuur (stadjes) en natuur<br />
Verstrengelde belangen moeten worden weg<br />
gewerkt Daarbij is grondbeleid cruciaal<br />
Voorkeursrecht verevening en een grondbank<br />
kunnen bijdragen aan een sterkere sturing door<br />
de overheid<br />
Voorwaarde daarvoor is wel een duidelijke visie<br />
op een hoger schaalniveau dan <strong>het</strong> lokale Zie<br />
ook Wieringerrandmeer<br />
De overheid (rijk/provincie) moet meer een<br />
regiefunctie nemen ten opzichte van een grote<br />
verscheidenheid aan partijen<br />
Ministeries zullen beter moeten samenwerken<br />
Het komt nog vaak voor dat de lokale effecten<br />
van rijksbeleid tegen elkaar in werken Ook <strong>hier</strong><br />
moet samenhang worden versterkt
Analyse<br />
TEAM <br />
De bestaande economische dragers in de kustzo<br />
ne van NoordHollandnoord verdwijnen De<br />
marine vertrekt de landbouw verplaatst zich<br />
<strong>het</strong> ECN beëindigt de onderzoekstaak De nieu<br />
we economische dragers van <strong>het</strong> gebied zijn toe<br />
risme en recreatie Rust en ruimte zijn de basis<br />
kwaliteiten De beleving daarvan richt zich nu op<br />
een erg smalle strook Inzetten op een bredere<br />
zone van strandduinbinnenduinrandpolder<br />
Inzetten ook op versterken van <strong>het</strong> natuurlijke<br />
karakter en op de groei van <strong>het</strong> aantal overnach<br />
tingen Daartoe zullen enkele veranderingen<br />
moeten worden aangebracht Zo zal de toegan<br />
kelijkheid van de kustzone moeten worden ver<br />
beterd Natuurontwikkeling zal in de plaats<br />
komen van landbouw Verder zullen de toeristi<br />
sche faciliteiten moeten ontwikkeld<br />
Het gebouw van ECN heeft nu een negatief<br />
imago maar dit kan worden omgebogen naar<br />
een cultureel erfgoedproduct De leegte van de<br />
polder kan extra worden versterkt door de bol<br />
lenschuren weg te halen<br />
Deze uitgangspunten zijn in de verschillende<br />
varianten meegenomen
TEAM <br />
In de variant ‘inbreken in de kust’ wordt de zone<br />
tussen de Hondsbossche zeerwering en de sla<br />
perdijk teruggegeven aan de zee Hierdoor zal<br />
een versterking van de duinen vanaf Petten naar<br />
<strong>het</strong> noorden noodzakelijk zijn Op deze plek is<br />
gekozen voor strekdammen in de zee die zullen<br />
zorgen voor verzanding en daardoor verbreding<br />
van de duinen ter hoogte van Petten en<br />
Callantsoog De binnenduinrand zal worden<br />
gebruikt voor verblijfsrecreatie Door een verbe<br />
tering van <strong>het</strong> NoordHollands kanaal zal de<br />
waterrecreatie <strong>hier</strong> gebruik van maken De histo<br />
rische vaarroute van Den Helder naar<br />
Amsterdam kan weer aantrekkelijk worden door<br />
een aantal kleine haventjes langs <strong>het</strong> Noord<br />
Hollands kanaal te maken
TEAM <br />
In de variant ‘consolideren kust’ kan met <strong>het</strong><br />
behouden van de duinen in de huidige toestand<br />
de veiligheid in Callantsoog niet meer gegaran<br />
deerd worden Maar er is in deze variant ook<br />
geen ontwikkeling voorgesteld voor de dorpen<br />
Callantsoog en Petten Door <strong>het</strong> toestaan van<br />
overslag over de Hondsbossche zeewering ont<br />
staat een zone tussen de Hondsbossche zeewe<br />
ring en de slaperdijk met veel water Hierdoor<br />
kan een impuls worden gegeven aan de waterre<br />
creatie
TEAM <br />
In de variant ‘kust versterken door verduining’<br />
worden de duinen landwaarts verbreed<br />
waardoor de dorpen Callantsoog en Petten ver<br />
plaatst moeten worden Deze worden verder<br />
ontwikkeld aan <strong>het</strong> NoordHollands kanaal De<br />
Hondsbossche zeewering wordt ook verduind<br />
Door de verbreding van de duinen moet de land<br />
bouw grond inleveren maar dit levert wel winst<br />
voor de natuur op Het gebied moet inzetten op<br />
een nieuw imago: gezondheid kwaliteit lucht en<br />
zee Het ECN kan <strong>hier</strong>in een rol spelen als kuur<br />
huis Een extra attractie kan <strong>het</strong> kusthoppen<br />
zijn Door een boot kunnen via de zee meerdere<br />
plekken aan de kust in de duinen worden bereikt<br />
Tevens kan de kust dan meer beleefd worden<br />
Welke keuze voor varianten ook wordt gemaakt<br />
gebruik veiligheid/noodzaak tot kustverdediging<br />
voor de ontwikkeling van ruimtelijke kwaliteit<br />
Dus probeer samenhang te krijgen door een visie<br />
voor <strong>het</strong> gehele gebied te ontwikkelen Zet in op<br />
<strong>het</strong> toeristisch product: zee water & gezond<br />
heid Behoud de kwaliteit van de duinen binnen<br />
duinrand en de openheid van de polders Richt<br />
op verblijfsrecreatie Zorg voor een betere bele<br />
ving van de kust juist ook vanaf zee
Van visie naar realiteit<br />
Om tot realisering van een samenhangende<br />
lange termijnvisie te komen is <strong>het</strong> nodig aspec<br />
ten van de visie verder uit te werken Mogelijk<br />
nog belangrijker is <strong>het</strong> nader vormgeven van <strong>het</strong><br />
proces van denken plannen en uitvoeren<br />
Uitwerking van de visie<br />
Toeristisch product: zee zeewater lucht<br />
gezondheid ECN<br />
Openheid van polders: bollenactiviteit<br />
verbreden naar jaarrond<br />
Promotie van de kust: fileloos bereikbaar!<br />
Richten op verblijfsrecreatie<br />
Verbindingen met zicht op de kust:<br />
kustboot kusttram<br />
Discussie over veiligheidsnorm : <br />
voeren; veiligheidsgaranties verlagen<br />
Vormgeving van <strong>het</strong> proces<br />
Visie gereed maken ( varianten)<br />
Alle partijen bij elkaar brengen<br />
Keuze bepalen<br />
Middelen zoeken en uitvoering plannen<br />
Bij uitvoering aanhaken op:<br />
overslagproblematiek<br />
Hondsbossche Zeewering<br />
noodzakelijk groot onderhoud van <strong>het</strong><br />
NHkanaal<br />
functieverandering ECN: van<br />
onderzoek naar gezondheid<br />
dip in bollenteelt<br />
waterbergings en waterkwaliteits<br />
problemen<br />
TEAM
TEAM <br />
Analyse<br />
Huidige ruimtelijke kwaliteiten en potenties<br />
voor ontwikkeling van kwaliteiten op middellan<br />
ge termijn ()
Zonering <br />
TEAM <br />
Het hele gebied van Callantsoog tot<br />
Hondsbossche Zeewering is nu samengenomen<br />
Voor de ontwikkeling is samenhang en dus zone<br />
ring cruciaal De kustzone met een natuurlijk<br />
karakter wordt flink verbreed en in NZrichting<br />
aaneengesloten De binnenduinrand vormt een<br />
geleidelijker overgang naar de oude polders Bij<br />
Callantsoog ontstaan nieuwe duinzones die ten<br />
koste zullen gaan van <strong>het</strong> westelijk deel van <strong>het</strong><br />
dorp Langs de binnenzijde van de Hondsbossche<br />
zeewering vindt natuurontwikkeling plaats<br />
ondermeer door overslag van zeewater De dijk<br />
‘vernatuurlijkt’ langzamerhand Achter de duinen<br />
ontstaat een brede zone met een landschappelijk<br />
gevarieerd karakter en daarin goed ingepaste<br />
kleinschalige en hoogwaardige voorzieningen<br />
voor verblijfsrecreatie Daar vooral gras natuur<br />
en de oude verkavelingen behouden De land<br />
bouw schuift op Toeristische capaciteit is vast<br />
gezet op een maximum De gemeenten stellen in<br />
onderling overleg <strong>het</strong> maximum vast<br />
Het NHkanaal wordt ook meegenomen in <strong>het</strong><br />
plan omdat <strong>het</strong> kan dienen als "aanvoerroute"<br />
van recreanten Er ontstaan nieuwe plassen<br />
langs <strong>het</strong> kanaal Door de polders worden fiets<br />
en wandelpaden aanlegd
TEAM <br />
Een variant op deze visie is een meer geconcen<br />
treerd uitgroeien van de twee toeristische ker<br />
nen in <strong>het</strong> gebied De duinzone wordt verbreed<br />
zoals in de oorspronkelijke visie maar een nieu<br />
we impuls voor <strong>het</strong> cultuurlandschap blijft<br />
achterwege
Slotdiscussie<br />
De teams en presenteren aan <strong>het</strong> eind van<br />
<strong>het</strong> atelier hun visies aan elkaar en aan een aan<br />
tal genodigden die betrokken zijn bij de beleids<br />
ontwikkeling voor de kust In de discussie komen<br />
de volgende punten aan de orde:<br />
De verhouding tot <strong>het</strong> streekplan<br />
De visie van <strong>het</strong> streekplan gaat tot Dat is<br />
aanmerkelijk korter dan de tijdshorizon van<br />
kustversterking Die loopt van De<br />
ontwikkelde ideeën kunnen dus aanmerkelijk<br />
afwijken van <strong>het</strong> streekplan We moeten steeds<br />
onderscheid maken tussen visies (bv van Sterk<br />
land) plannen (bv Streekplan bestemmings<br />
plan) en projecten (bv kustversterkingsprojec<br />
ten) Steeds zullen we visies moeten zien als<br />
mogelijk wenselijke toekomstbeelden en nagaan<br />
of projecten en plannen daarvoor de ruimte<br />
laten of creëren<br />
De verhouding met de planstudies<br />
Er lijkt spanning te bestaan tussen de breedte en<br />
samenhang van de Sterklandvisies en de kust<br />
vakgerichte veiligheidsopties van de provincie<br />
NoordHolland Dit behoeft nadere aandacht bij<br />
de uit te voeren planstudies Het rijk heeft de<br />
provincies gevraagd een brede visie op te stellen<br />
waarin ruimtelijke kwaliteit goed wordt meege<br />
nomen<br />
De ‘toon’ van de visies<br />
Er wordt op gewezen dat visies niet onnodig<br />
moeten diskwalificeren Laat in dit stadium de<br />
aanduiding van ‘ongewenste elementen’ weg<br />
dat werkt stigmatiserend en brengt te veel con<br />
flict<br />
Communiceren van de visies<br />
De ruimtelijke samenhang van de visies en de<br />
gerichtheid op de verre toekomst worden posi<br />
tief beoordeeld Gezocht zou moeten worden<br />
naar mogelijkheden om de Sterklandvisies te<br />
betrekken bij lopende discussies over de kust<br />
omdat deze elementen daarbij vaak ontbreken<br />
Zo zouden de visies ingebracht kunnen worden<br />
tijdens de ‘Week van de Zee’ die in mei <br />
wordt gehouden
Team <br />
Desiree Bokma<br />
Ministerie van VROM<br />
desireebokma@minvromnl<br />
Maarten Dijk<br />
Kamer van Koophandel<br />
mdijk@alkmaarkvknl<br />
Tjark van Heuvel<br />
Ministerie van Verkeer en Waterstaat / RWS/ NH<br />
tvheuvel@dnhrwsminvenwnl<br />
Cor Koning<br />
Houdt Zijpe Leefbaar<br />
corkon@<strong>het</strong><strong>net</strong>nl<br />
Hein Struben<br />
Heinstrubenadvies@xsallnl<br />
Dirk Tanger<br />
Stichting NoordHollands Landschap<br />
Team <br />
Liesbeth Gadron<br />
Projecten & organisatie dertigtweeendertig<br />
lgadron@dertigcom<br />
Lisette Groot Kormelink<br />
Ministerie van VROM<br />
lisettegrootkormelink@minvromnl<br />
Martijn Kegler<br />
WLTO<br />
mkegler@wltonl<br />
JanWillem Nieuwenhuis<br />
Ministerie van Verkeer en Waterstaat / RWS / NH<br />
jwhnieuwenhuis@dnhrwsminvenwnl<br />
Jaap van der Veen<br />
Stichting Steunpunt Cultureel Erfgoed<br />
veen@cultureelerfgoednhnl<br />
Ronald van Wagtendonk<br />
Provincie NoordHolland<br />
wagtendonkr@noordhollandnl<br />
Team <br />
Deelnemerslijst<br />
Dhr Van Assem<br />
WLTO<br />
vanassem@hotmailcom<br />
Peter Dauvellier<br />
Dauvellier Planadvies<br />
dau@xsallnl<br />
Barry Hol<br />
Gemeente Zijpe<br />
bhol@zijpenl<br />
Henk de Kruik<br />
Provincie NoordHolland<br />
kruikh@noordhollandnl<br />
Bianca Peters<br />
Ministerie van Verkeer en Waterstaat / RWS /<br />
RIKZ<br />
bgtmpeters@rikzrwsminvenwnl
Team <br />
Liesbeth Gadron<br />
Projecten & organisatie dertigtweeenderig<br />
lgadron@dertigcom<br />
Lisette Groot Kormelink<br />
Ministerie van VROM<br />
lisettegrootkormelink@minvromnl<br />
Martijn Kegler<br />
WLTO<br />
mkegler@wltonl<br />
JanWillem Nieuwenhuis<br />
Ministerie van Verkeer en Waterstaat / RWS / NH<br />
jwhnieuwenhuis@dnhrwsminvenwnl<br />
Jaap van der Veen<br />
Stichting Steunpunt Cultureel Erfgoed<br />
veen@cultureelerfgoednhnl<br />
Ronald van Wagtendonk<br />
Provincie NoordHolland<br />
wagtendonkr@noordhollandnl<br />
Team <br />
Desiree Bokma<br />
Ministerie van VROM<br />
desireebokma@minvromnl<br />
Tjeerd Bosma<br />
Natuurmonumenten<br />
tbosma@natuurmonumentennl<br />
Maarten Dijk<br />
Kamer van Koophandel<br />
mdijk@alkmaarkvknl<br />
Barry Hol<br />
Gemeente Zijpe<br />
bhol@zijpenl<br />
Cor Koning<br />
Houdt Zijpe Leefbaar<br />
corkon@<strong>het</strong><strong>net</strong>nl<br />
Organisatie en begeleiding<br />
Desiree Bokma<br />
Ministerie van VROM<br />
desireebokma@minvromnl<br />
Peter Dauvellier<br />
Dauvellier Planadvies<br />
dau@xsallnl<br />
Lisette Groot Kormelink<br />
Ministerie van VROM<br />
lisettegrootkormelink@minvromnl
Change language