Op weg naar een betere opvang: de tocht van ZEBRA, bondgenoot ...

Op weg naar een betere opvang:
de tocht van ZEBRA, bondgenoot van
kinderen van de weg (2003-2009)

Vzw ZEBRA – Bondgenotenlaan 134 3000 Leuven 016-31 91 10
“Op de Bondgenotenlaan in Leuven is
gisterenochtend rond 08.15u Bart V. (11
jaar) door een auto gegrepen. De jongen stak
de straat over op een kleine kilometer van
zijn school. Hij werd zwaargewond
overgebracht naar het UZ Gasthuisberg. Els
en Lise, twee meisjes van 12 en 14 jaar die
hem vergezelden, bleven ongedeerd.”
De feiten hierboven spreken voor zich. Het zijn harde feiten. Een verkeersongeval zoals dit is
helaas geen uitzondering. Wekelijks zijn er jongeren zoals Bart V. die betrokken raken bij een
auto-ongeluk. Soms vinden ze de dood, vaak zijn ze gewond. Jong leven dat plots beschadigd
wordt. Nadien is de pijn groot. Voor het gewonde slachtoffer, maar ook voor zijn familie en
vrienden.
Wat echter al te vaak vergeten wordt, zijn de psychische gevolgen voor de broers en zussen, de
vrienden en vriendinnen, maar ook: de kinderen die toevallig getuige waren van het ongeluk,
zoals Els en Lise. De impact hiervan is niet te onderschatten. Voor deze kinderen en jongeren
kan het ook een schokkende ervaring zijn. Daarom is een goede opvang voor hen geen
overbodige luxe. Om te ijveren voor de beste steun en zorg voor al deze ‘kinderen van de weg’,
werd ZEBRA opgericht.
In wat volgt brengen we jullie het verhaal van de weg die ZEBRA de afgelopen jaren heeft
afgelegd. Het is een verhaal in twee lagen: je kan het lezen als de ontstaansgeschiedenis van een
vzw waarin de zorgsector, de bedrijfswereld, vele beleidsmensen en het brede publiek – gestuurd
door de stem van jonge verkeersslachtoffers – samenwerken, in de ware zin van het woord. Maar
bovenal is het een verhaal van hoop.
Hoop op een betere opvang voor alle jonge verkeersslachtoffers.
Een bondgenoot van jonge verkeersslachtoffers
In 2002 organiseerde VTM de Levenslijnactie rond het thema ‘Verkeersveiligheid voor
kinderen en jongeren’. Een deel van de opbrengst werd opzijgezet om een onafhankelijke
organisatie op te richten die de belangen van jonge verkeersslachtoffers verder zou behartigen.
Op 9 december 2003 ontstond zo de vzw ZEBRA uit de schoot van het Levenslijn-
Kinderfonds, het bedrijfsfonds van VTM, dat beheerd wordt door de Koning
Boudewijnstichting. Eén week later ondertekenden beide partijen een financieringsovereenkomst
die de werkingskosten van ZEBRA gedurende drie jaar garandeert.
2

ZEBRA heeft die tijd goed gebruikt. Stap voor stap is de vzw uitgegroeid tot een open huis waar
hulpverleners, lotgenoten- en patiëntenverenigingen, leerkrachten, beleidsmensen, kortom
iedereen die wil bijdragen aan een betere opvang van jonge verkeersslachtoffers elkaar in een
serene sfeer ontmoeten om samen concrete acties te voeren.
Een aantal mijlpalen …
Het bepalen van de route (2004)
Wie zich in het verkeer begeeft, moet weten waar hij naartoe wil. Dat is niet anders bij een
kersverse vzw. Meteen na ZEBRA’s oprichting legde de Raad van Bestuur de bestemming vast:
men stelde een beleidsplan op waarin de missie, doelstellingen en acties van ZEBRA werden
vastgelegd. Dit plan moest ZEBRA helpen om de juiste route aan te houden en om, temidden
van het drukke publieke forum, de weg niet te verliezen.
Vier ‘werk-woorden’ moesten richting geven aan de missie van ZEBRA:
ZEBRA signaleert voortdurend en vraagt meer aandacht voor een betere opvang
van jonge verkeersslachtoffers. De bedoeling is dat iedereen zich meer bewust wordt van
de impact van een verkeersongeval op het leven van kinderen en jongeren.
ZEBRA informeert over datgene wat deze ‘kinderen van de weg’ nodig hebben.
ZEBRA doet dit vanuit kennis, verzameld via onderzoek. Op die manier weet iedereen
hoe men kan helpen. Via de website www.zebraweb.be en in verschillende brochures kan
iedereen ideeën, getuigenissen, boeken, ervaringen, websites en andere informatie over
jonge verkeersslachtoffers terugvinden.
ZEBRA motiveert en ondersteunt professionele hulpverleners, volwassenen en
leeftijdgenoten die dicht bij deze jonge slachtoffers staan, via concrete projecten, acties en
opleidingen zodat iedereen met volle overtuiging steun en zorg kan geven.
Zo kunnen deze kinderen en jongeren hun vaardigheden ontwikkelen, niet alleen in het
ziekenhuis en het revalidatiecentrum, maar ook op school, bij hun familie en vrienden en
tijdens hun vrije tijd.
Ondanks de zware problematiek brengt ZEBRA een positief verhaal: ZEBRA focust op
wat deze jonge verkeersslachtoffers nog kunnen, niet op wat ze niet meer kunnen.
Vzw ZEBRA – Bondgenotenlaan 134 3000 Leuven 016-31 91 10
3

Met deze missie op het gps, ging ZEBRA de voorbije drie jaar op weg naar een betere opvang
voor jonge verkeersslachtoffers. We komen dichterbij, maar de eindbestemming is nog niet in
zicht. Er is nog te weinig aandacht voor de noden van deze ‘kinderen van de weg’ en nog te vaak
ontbreekt het aan een goede opvang, ook voor onrechtstreekse slachtoffers.
Vzw ZEBRA – Bondgenotenlaan 134 3000 Leuven 016-31 91 10
28 februari 2004
Om de ZEBRA-missie te kunnen realiseren, startte eind februari 2004 een driekoppig team. Met
de juiste spirit en de wil om de handen uit de mouwen te steken, vormden Lieve Stappers
(afgevaardigd bestuurder), Katrien Hutsebaut (inhoudelijk coördinator) en Katrien Willekens
(projectmedewerker) het hart van ZEBRA. In december 2005 nam Lies Somers de taak van
projectmedewerker over.
Het team stond in voor de dagelijkse werking van de vzw, maar wist zich van bij de start
geruggensteund door de ZEBRA-medestanders (de hulpverleners) en de ZEBRA-partners (de
sponsors). In mei 2004 kwamen daar de ZEBRA-bondgenoten bij: politici die ZEBRA helpen in
het creëren van een wettelijk kader en een aangepast beleid voor een betere opvang. Tijdens grote
evenementen steken ZEBRA-jongeren en andere vrijwilligers een handje toe.
8 maart 2004
De kantoren van ZEBRA dienden een allereerste keer als decor voor de persvoorstelling van de
lancering van de Levenslijnactie 2004. Door de grote media-aandacht kwam de naam ZEBRA
voor het eerst in de belangstelling. Spontaan besliste de lagere school Sint-Donatus om een
inzamelactie te organiseren ten voordele van de nieuwe vzw. De eerste van vele acties die nog
zouden volgen!
april 2004
Om de noden en behoeften van jonge verkeersslachtoffers beter te leren kennen, vroeg ZEBRA
een belevingsonderzoek aan bij het Onderzoekscentrum Kind en Samenleving. Het onderzoek
werd uitgevoerd bij broers en zussen van revaliderende kinderen en bij jongeren die in groep een
dodelijk verkeersongeval meemaakten. Hieruit kwam heel sterk naar voren dat kinderen en
jongeren in zo’n kwetsbare situatie nood hebben aan correcte, duidelijke en volledige informatie.
Jonge slachtoffers willen daarnaast ook actief betrokken worden bij het revalidatieproces van
broer of zus, of bij het afscheid van een vriend.
4

Vzw ZEBRA – Bondgenotenlaan 134 3000 Leuven 016-31 91 10
mei 2004
Eén van de belangrijkste partners om te komen tot een aangepast hulpaanbod voor jonge
verkeersslachtoffers, is het beleid. “Tussen droom en daad staan wetten in de weg en praktische
bezwaren”, schreef Elsschot. Het praktische bezwaar hier was het ontbreken van een brede
kennis van de noden en behoeften van jonge verkeersslachtoffers en de beperkte financiële
middelen voor de uitbouw van een aangepast hulpaanbod. ZEBRA bundelde daarom haar
krachten en zette samen met zeven andere organisaties – COMA- Vereniging Limburg, Koningin
Paola Kinderziekenhuis, Ouders van een Overleden Kind/Missing You, Ouders van
Verongelukte Kinderen, Revalidatiecentrum voor Kinderen en Jongeren Pulderbos, Start West-
Vlaanderen/Brussenwerking en Steunpunt Algemeen Welzijnswerk/Kinderwerking
Slachtofferhulp – een actie op.
Streefdoel was een paragraaf in het nieuwe Vlaams regeerakkoord 2004 – 2009. Om dit te
bereiken, werden er in elke politieke partij twee ZEBRA-bondgenoten aangeduid. Met succes,
want in hoofdstuk II (Gezinnen versterken) van het regeerakkoord engageerde de Vlaamse
regering zich om initiatieven die zich richten op een betere opvang en begeleiding van jonge
verkeersslachtoffers te steunen.
De opvolging van deze belofte gebeurde via twee werkgroepen die regelmatig in de kantoren van
ZEBRA samenkwamen.
Verder ijverde ZEBRA samen met de vzw Ouders Van Verongelukte Kinderen en het
Steunpunt Algemeen Welzijnswerk ervoor om een Staten-Generaal in Vlaanderen uit te lokken
voor een betere opvang van alle verkeersslachtoffers.
Ondertussen pleegde ZEBRA in opvolging van het Vlaams Regeerakkoord overleg met diverse
bevoegde ministers. Dit resulteerde in 2005 in een eerste projectfinanciering door minister
Kathleen Van Brempt: de ZEBRA-koffer, later gedoopt tot de Emobiel.
1 juni 2004
ZEBRA bestond al bijna een half jaar toen het haar boodschap aan het grote publiek
verkondigde. Op 1 juni 2004 werd tijdens een persvoorstelling het officiële startschot gegeven
van de ZEBRA-ronde van Vlaanderen. Bedoeling was om het belang van een goede opvang
van jonge verkeersslachtoffers onder de aandacht te brengen en om de missie en het bestaan van
ZEBRA kenbaar te maken. ZEBRA deed dit op een ludieke manier: in elke provincie toonde de
gouverneur zijn steun door een zebrapad te adopteren. Vlaams-Brabant mocht de spits afbijten
met het zebrapad tegenover de kantoren van ZEBRA.
1 september 2004
Op 1 september organiseerde ZEBRA een persconferentie in het Revalidatiecentrum voor
Kinderen en Jongeren in Pulderbos en in de ziekenhuisschool UZ Leuven in Pellenberg. ZEBRA
5

wilde de aandacht vestigen op de eerste schooldag van verkeersslachtoffers in een ziekenhuis-
of revalidatieschool.
In diezelfde maand stuurde de vzw een mailing naar een vijftiental Belgische organisaties
die actief rond verkeersveiligheid werken. Hiermee wilde ZEBRA deze organisaties aansporen tot
het aanbieden van verkeerseducatie op maat van jonge verkeersslachtoffers.
Vzw ZEBRA – Bondgenotenlaan 134 3000 Leuven 016-31 91 10
17 september 2004
De tweede provincie waar de ZEBRA-ronde van Vlaanderen neerstreek, was West-
Vlaanderen. Tegelijk met de plechtige adoptie van het zebrapad, werd het eerste boek uit de
ZEBRA-reeks (sinds november 2006 omgedoopt tot de Zeppereeks) voorgesteld. Het boek
droeg de toepasselijke titel: “Voor de eerste keer”. Het werd geschreven door Ina Hallemans en
verhaalt over Anton, een jongen die het er moeilijk mee heeft dat zijn zus na een verkeersongeval
in een rolstoel zit. Het zette meteen de toon voor de hele reeks. Herkenbare situaties staan
centraal, zodat kinderen en jongeren die (on)rechtstreeks bij een verkeersongeluk betrokken
raakten, hieruit steun kunnen putten. Tot slot presenteerde ZEBRA samen met Kind &
Samenleving de resultaten van het belevingsonderzoek dat in april werd aangevraagd. De
bevindingen van dit onderzoek bleken van onmisbare waarde voor pilootprojecten zoals de
Emobiel en het ZEBRA-charter (zie verder).
8 november 2004
Als laatste provincie dat jaar, kreeg Oost-Vlaanderen bezoek van de ZEBRA-ronde.
Tegenover de aanwezige pers promootte ZEBRA een kortfilm. “Terminator Zero” richt zich
naar begeleiders en leerkrachten en probeert hen bewust te maken van de psychische, maar ook
van de sociale impact van een verkeersongeval.
Onderweg naar een aangepast hulpaanbod (2005)
Waar 2004 het jaar van de opstart was, werd 2005 het jaar van de inhoudelijke verdieping. Meer
nog dan het jaar voordien probeerde ZEBRA via diverse initiatieven haar missie zo goed
mogelijk te vervullen. De verspreiding en het uittesten van de Emobiel en ZEBRA’s
aanwezigheid in de Kinderrechtendorpen behoorden tot de hoogtepunten. Centraal stond telkens
de nood aan een aangepast hulpaanbod. Het ZEBRA-charter bracht deze boodschap op tafel van
diverse overheidsdiensten, bedrijven en het brede publiek. Als iedereen zijn steentje bijdraagt in
een eerste opvang van jonge verkeersslachtoffers, dan kunnen deze kinderen en jongeren het
verkeersongeval beter verwerken.
6

Vzw ZEBRA – Bondgenotenlaan 134 3000 Leuven 016-31 91 10
1 maart 2005
De ZEBRA-karavaan vervolgde zijn ronde, en trok op 1 maart door Antwerpen. De
Scheldestad adopteerde een zebrapad, maar de pers werd ook samengeroepen om het
sportaanbod van het Sporta – To Walk Again Centrum te promoten. ZEBRA wilde iedereen
stimuleren om ook na het revalidatieproces jonge verkeersslachtoffers te begeleiden in de
zoektocht naar een sport op maat van hun nieuwe mogelijkheden.
29 april 2005
De eindstreep van de ZEBRA-ronde van Vlaanderen lag in Limburg.
Als sluitstuk presenteerde Vlaams minister van Mobiliteit Kathleen Van Brempt de Emobiel. Dit
is een kleurrijke koffer op wieltjes waarin leerkrachten van het lager onderwijs
achtergrondinformatie, praktische tips en werkinstrumenten vinden om leerlingen op te vangen
die betrokken raakten bij een verkeersongeval.
Op dezelfde dag kondigden de ministers Vervotte en Van Brempt de beslissing van de Vlaamse
Regering aan om in Vlaanderen een Staten-Generaal voor een betere opvang van
verkeersslachtoffers te organiseren.
juni – juli – augustus – september 2005
Pennenzakkenrock in Mol was het begin van een tournee langs vijf evenementen
(waaronder Flikkendag op 25 september). Via een spel rond de poppetjes Rube en Rutje wees
ZEBRA de kinderen op de noden en behoeften van jonge verkeersslachtoffers. Deze
zomertournee kaderde in de Kinderrechtendorpen, een initiatief van de Kinderrechtencoalitie en
het Kinderrechtensecretariaat. Jaarlijks worden deze dorpen op verschillende evenementen
opgezet. In elk dorp zijn kinderen en jongeren de hoofdrolspelers. Tal van organisaties die
opkomen voor de rechten van kinderen en jongeren, zoals ZEBRA, hebben een huis in dit dorp.
12 augustus 2005
ZEBRA besprak op het kabinet van Vlaams minister Bourgeois of er een initiatief kon
worden opgestart rond de hindernissen die jonge verkeersslachtoffers tijdens hun vakanties
ondervinden. Daarop gaf minister Bourgeois opdracht aan de dienst Toegankelijk Reizen van
Toerisme Vlaanderen om deze problematiek en goede praktijkvoorbeelden in binnen- en
buitenland in kaart te brengen.
1 september 2005
Net zoals in 2004 was ZEBRA weer van de partij tijdens de eerste dag van het nieuwe
schooljaar. De vzw lanceerde een drieledige communicatiecampagne rond het ZEBRA-charter.
Aan beleidsmensen werd gevraagd om het charter te ondertekenen. Met hun handtekening
engageerden ze zich om mee in te staan voor een goede eerste opvang van kinderen en jongeren
op de plaats van een verkeersongeval. Vlaams minister-president Yves Leterme viel de eer te
7

eurt om de eerste handtekening te plaatsen. In een tweede en een derde golf werden de
bedrijfswereld en het brede publiek aangesproken.
Vzw ZEBRA – Bondgenotenlaan 134 3000 Leuven 016-31 91 10
12 oktober 2005
“Knikkers op de weg”… is het tweede Zeppeboek, geschreven door Kristien Dieltiens.
ZEBRA zorgde ervoor dat het boek een bijsluiter kreeg van de bekende kinderpsychiater Peter
Adriaenssens. Centraal in dit boekje staat het verdriet van een broertje van een verongelukte
jongen.
20 november 2005
De verjaardag van het Internationaal Verdrag voor de Rechten van het Kind viel in 2005
samen met de Europese Dag van de Verkeersslachtoffers. ZEBRA vond het een uitgelezen kans
om op deze symbolische dag de jonge verkeersslachtoffers onder de aandacht te brengen. Een
aantal hulpverleners werd bij ZEBRA uitgenodigd om hierover met de pers te praten vanuit hun
ervaringen. ‘Wat betekent het voor minderjarigen om het slachtoffer te worden van een
verkeersongeval?’ en ‘welk traject moeten zij en hun gezin doorlopen?’ waren de hamvragen die
dag.
6 december 2005
Sinterklaas bracht ZEBRA een heel waardevol geschenk: het Vlaams Parlement stemde
een resolutie over de nood aan een beleid rond de opvang van verkeersslachtoffers én hun
familieleden. Een welgekomen versterking van de vraag van velen naar meer investering in de
broodnodige opvang van de getroffen gezinnen.
Het jaar van Zeppe de zebra (2006)
Ook in 2006 probeerde ZEBRA haar kennis te vergroten. ZEBRA investeerde nog meer in het
rechtstreekse contact met gezinnen van jonge verkeersslachtoffers. Hun verhaal werd
geregistreerd en vormde een belangrijke input voor de werking van ZEBRA. Alles werd
bijgehouden in een databank. Samen met de persdatabank wordt deze door ZEBRA heel
frequent gebruikt. Daarnaast beschikt ZEBRA over databanken van experts in de hulpverlening
en het onderzoek, en werden er plannen gemaakt om in 2007 ook een databank te ontwikkelen
voor literatuur.
8

Vzw ZEBRA – Bondgenotenlaan 134 3000 Leuven 016-31 91 10
17 februari 2006
Het jaar werd meteen goed ingezet met de publicatie van het derde Zeppeboek:
“Kinderen van de weg”. Aan de hand van negen getuigenissen leert journaliste Betty Mellaerts
ons dat jonge verkeersslachtoffers zeker nog hoop en levensvreugde kennen. Een positieve
kanttekening die perfect past in het verhaal dat ZEBRA wil brengen!
23 februari 2006
Tijdens ZEBRA’s tocht keek de Raad van Bestuur regelmatig op het dashboard van de
vzw. Zo kon er waar nodig bijgestuurd worden. Midden februari besliste de Raad dat ZEBRA
meer moest focussen op het bieden van informatie over het traject dat minderjarige
verkeersslachtoffers en hun ouders moeten afleggen. De start werd gegeven om de website in dat
kader te herschrijven.
maart 2006
ZEBRA gaf advies aan het Levenslijn-Kinderfonds rond de prioritaire uitdagingen voor
een betere opvang van jonge verkeersslachtoffers in het kader van de Levenslijnactie van 2006.
Om deze noden onder de aandacht te brengen werden minderjarige verkeersslachtoffers, samen
met hun familie, verzocht om mee te werken aan een reeks tv-spots op VTM.
ZEBRA vervulde haar brugfunctie tussen media en slachtoffers op een serene, respectvolle
manier. Dankzij de door ZEBRA opgestelde gedragscode werden media én slachtoffers gebrieft
over de wijze waarop deze ‘kinderen van de weg’ best geïnterviewd worden.
5 april 2006
Het revalidatiecentrum Pulderbos organiseerde een persmoment met de hulp van ZEBRA
om haar “Weetjesboek” voor te stellen. In dit boekje leren kinderen spelenderwijs de vaak
moeilijke medische termen kennen die in het centrum gebruikt worden.
Het nieuwe boek van Kristien Dieltiens werd hier ook voorgesteld. In “Alles is Leander” moet
Leander na een verkeersongeval noodgedwongen leren omgaan met een hersenletsel. “Alles is
Leander” werd het vierde boek in de Zeppereeks.
30 april 2006
In navolging van het succes van de ZEBRA-ronde van Vlaanderen in de provincies,
organiseerde ZEBRA een gelijkaardige ronde op lokaal niveau. Hiervoor riep ZEBRA het label
“Groot in kleine dingen” in het leven. Dit ‘keurmerk’ kan elke gemeente verdienen als die er
zich toe verbindt om minderjarigen na een verkeersongeval een eerste opvang aan te bieden.
Dit bewijzen de gemeenten door massaal het ZEBRA-charter te laten ondertekenen door hun
inwoners. Heist-op-den-Berg nam het voortouw. In deze gemeente werden er meer dan 1000
handtekeningen verzameld. Regiogemeenten Westerlo en Lier traden in de voetsporen van Heistop-den-Berg
tijdens een persmoment einde april.
9

Vzw ZEBRA – Bondgenotenlaan 134 3000 Leuven 016-31 91 10
30 mei 2006
Eind mei startte ZEBRA een tweede pilootproject met het oog op een directe verbetering
van de eerste opvang. Samen met de provincie West-Vlaanderen en zeven West-Vlaamse
politiezones werd het ZEBRA-knuffelproject gelanceerd. Op de plaats van het ongeval zouden
agenten voortaan knuffelpopjes geven aan de betrokken kinderen. Voorafgaand volgden de
agenten een opleiding die hen leerde hoe ze zich best opstellen tegenover jonge
verkeersslachtoffers. Dit testproject duurde tot eind 2006. Met het oog op uitbreiding in gans
Vlaanderen werd met een grondige evaluatie gestart.
3 juni 2006
ZEBRA was aanwezig op een mountainbike-evenement van de Tiende Compagnie in de
legerkazerne van Grobbendonk. De opbrengst van dit sportevenement ging naar steun voor
jonge verkeersslachtoffers. Tegelijk droegen Lier en Westerlo het ZEBRA-charter die dag
officieel over aan de gemeenten Herentals en Grobbendonk. En ook Kapelle-op-den-Bos en
Duffel stonden klaar om zich aan te sluiten bij de ketting van gemeenten.
juli – augustus – september 2006
ZEBRA breide een vervolg aan de zomerse tour van het jaar voordien en zette haar tenten
op in verschillende Kinderrechtendorpen, ondermeer op Pennenzakkenrock en Flikkendag. Het
spel met Rube en Rutje werd uitgebreid met Zeppe de zebra. Zeppe is een nieuw figuurtje dat
ZEBRA heeft laten ontwikkelen door illustrator Griet Bertels. ZEBRA merkte dat veel kinderen
haar naam associëren met een zebrapaard. Zeppe zal hen vertellen hoe belangrijk hulp aan jonge
verkeersslachtoffers is en hoe zij zelf kunnen helpen.
1 oktober 2006
In het kader van het één-programma “Zeg nu Zelf” vroeg ZEBRA een debat met VRTmoderator
Bruno Wyndaele aan. In de aanloop van de gemeenteraadsverkiezingen van 8
november debatteerden vertegenwoordigers uit verschillende maatschappelijke sectoren over de
opvang van jonge verkeersslachtoffers en welke rol iedereen hierbij kan spelen. Het debat vond
plaats in de ZEBRA-kantoren.
8 november 2006
Door de komst van Zeppe werd de ZEBRA-reeks omgedoopt tot Zeppereeks.
De stand van Clavis, de uitgeverij die de publicatie van de reeks verzorgt, werd op de
boekenbeurs ‘bemand’ met een levensechte Zeppe, die nog vaak zal opduiken.
10

Vzw ZEBRA – Bondgenotenlaan 134 3000 Leuven 016-31 91 10
20 november 2006
In de week van de Rechten van het Kind verstuurde ZEBRA haar eerste elektronische
nieuwsbrief. Hiermee wilde ZEBRA haar ‘ruime omgeving’ informeren over haar missie en de
activiteiten die daaruit voortvloeien. Begin april 2007 gaven de lezers de nieuwsbrief ook een
naam: ZEBRA-post.
Naast de algemene digitale nieuwsbrief werd ook de ZEBRA-link gelanceerd. Bedoeling is om
de ZEBRA-medestanders in te lichten met meer gespecialiseerde informatie en zo de
samenwerking te bevorderen. Alleen met de hulp van haar medestanders kan ZEBRA een
mentaliteitswijziging teweegbrengen.
13 december 2006
ZEBRA zorgde er samen met de vzw Ouders Van Verongelukte Kinderen en het
Steunpunt Algemeen Welzijnswerk voor dat Vlaams minister-president Yves Leterme, Vlaams
minister van Welzijn Inge Vervotte en Vlaams minister van Mobiliteit Kathleen Van Brempt twee
gezinnen konden ontmoeten waarvan de kinderen betrokken raakten bij een verkeersongeval.
Door het authentieke verhaal van deze kinderen werden de beleidsmakers heel concreet bewust
gemaakt van de nood aan een gepast hulpaanbod. Dit was een belangrijke stap in de
voorbereidingen voor de Staten-Generaal, midden februari 2007.
18 december 2006
Omdat kinderen erg veel steun kunnen ondervinden van leeftijdsgenoten, werden in de
nadagen van 2006 de Zeppedingetjes voorgesteld. De persconferentie vond plaats in een
dorpsschool in Wellen. Omdat één van de kinderen daar betrokken raakte bij een
verkeersongeval, had een klasje als eerste met de Zeppedingetjes gewerkt. De Zeppedingetjes zijn
posters, wenskaartjes en notablokjes waarin Zeppe de zebra leeftijdgenoten tips geeft om jonge
verkeersslachtoffers te ondersteunen.
Alle Vlaamse scholen uit het lager onderwijs kregen een brief met uitleg en de mogelijkheid om
deze materialen gratis aan te vragen. ZEBRA stuurde nadien naar elke school in Vlaanderen 5
Zeppeposters.
Voor(r)uitkijken (2007)
Met drie goed gevulde jaren op de teller, kijkt ZEBRA tevreden door de achteruitkijkspiegel.
ZEBRA is een aantal mijlpalen voorbijgegaan. Vanaf het moment dat ZEBRA’s motor werd
opgestart, zette de vzw vaart achter haar missie dankzij de samenwerking met velen en de steun
van het Levenslijn-Kinderfonds.
11

Vzw ZEBRA – Bondgenotenlaan 134 3000 Leuven 016-31 91 10
januari 2007
Voor een nieuw project rond trajectbegeleiding voor gezinnen van jonge
verkeersslachtoffers, rondde ZEBRA de resultaten van een haalbaarheidsstudie af. Op vraag van
het Levenslijn-Kinderfonds peilde ZEBRA bij vier universitaire kinderziekenhuizen naar hun
opinie en bereidheid tot samenwerking. De bedoeling is om jonge gekwetste verkeersslachtoffers
en ouders tijdens het ganse traject van revalidatie en reïntegratie te begeleiden. Het wegwijs
maken in de wirwar van het hulpaanbod is daarbij zeer belangrijk.
februari 2007
ZEBRA is zich altijd erg bewust geweest van haar communicatie. Al van bij het begin werd er
een visuele identiteit ontwikkeld. Na drie jaar was het tijd om de huisstijl van ZEBRA in een
nieuw kleedje te steken. Vorm en inhoud werden op elkaar afgestemd, een kleurenpalet van
frisse, levendige kleuren legt optimistische accenten. In februari werd alvast de ZEBRA-stand
omgetoverd. Ook werd er een algemene flyer ontwikkeld, en een aantal aparte flyers per concrete
actie. Bedoeling is dat hierdoor nog meer mensen worden aangespoord om mee te werken aan de
verschillende ZEBRA-acties.
16 februari 2007
De afgelopen drie jaren kenden hun hoogtepunt in de Vlaamse Staten-Generaal. Na maanden
van plannen en vergaderen, kwamen ZEBRA, de Ouders Van Verongelukte Kinderen en het
Steunpunt Algemeen Welzijnswerk samen met vele deskundigen en beleidsverantwoordelijken tot
een rapport met 214 aanbevelingen voor een betere opvang van verkeersslachtoffers. ZEBRA
investeerde veel tijd in de inhoudelijke voorbereiding en het samenbrengen van de nodige
deskundigen en organisaties. 16 februari betekende voor ZEBRA de start van een formele
samenwerking met de Vlaamse Regering. De betrokken ministers kondigden diverse maatregelen
aan. Eén ervan was de benoeming van een bijzondere commissaris voor verkeersslachtoffers. Hij
zal zich over deze problematiek buigen en de Staten-Generaal verder opvolgen en coördineren.
ZEBRA zal ook hier blijven waken over de nodige stappen die moeten gezet worden voor een
betere opvang van alle ‘kinderen van de weg’.
maart 2007
Drie maanden na de voorstelling van de Zeppedingetjes, werd een gelijkaardig concept
voor jongeren opgestart, in samenwerking met Jeugd Rode Kruis. De eerstehulppakketten
leggen jongeren uit hoe hun leeftijdgenoten die slachtoffer werden van een verkeersongeval dat
ervaren. Via concrete tips leren jongeren hoe ze kunnen ‘zeppen’. Anders gezegd: ze leren hoe
ze op een eenvoudige manier hun leeftijdsgenoten die een verkeersongeval hebben meegemaakt
kunnen helpen.
12

Vzw ZEBRA – Bondgenotenlaan 134 3000 Leuven 016-31 91 10
21 maart 2007
ZEBRA’s expertise wordt meer en meer erkend. Het provinciebestuur van Antwerpen
contacteerde de vzw om medewerking te verlenen aan de inhoudelijke voorbereiding van een
Staten-Generaal rond slachtoffers. Er werd ruime aandacht geschonken aan het ZEBRAknuffelproject.
Een eerste vergadering met diverse politiezones had plaats. Bedoeling is dat de politiemensen in
de provincie Antwerpen ook meewerken aan de knuffelactie.
april 2007
Terwijl de Zeppits (voor jongeren) en de Zeppedingetjes (voor kinderen) uit de grond
gestampt werden, werkte ZEBRA mee aan een nieuw project. Op initiatief van het Belgisch
Instituut voor Verkeersveiligheid (BIVV) werd in samenwerking met ZEBRA, Ouders Van
Verongelukte Kinderen en het Steunpunt Algemeen Welzijnswerk een ‘politiebox’ ontwikkeld.
Deze box ondersteunt politieagenten uit de 120 Vlaamse politiezones door hen meer voeling te
geven met de impact van een verkeersongeval. Zo kunnen ze hun moeilijke taak als
slachtofferbemiddelaar beter uitvoeren en de getroffen gezinnen wegwijs maken in het
aangepaste hulpaanbod. Minister Renaat Landuyt en de ‘Ik ben voor’-campagne van het BIVV
maken dit project financieel mogelijk.
16 april 2007
Het ZEBRA-trio is sinds maart 2007 een kwartet geworden. Anne Leemans werd de nieuwe
collega van Lieve, Lies en Katrien. Anne zal zich focussen op het ZEBRA-charter en het
ZEBRA-knuffelproject.
27 april 2007
Een nieuwe ZEBRA-post belandde in duizenden mailboxen. Zo informeert ZEBRA
bondgenoten van jonge verkeersslachtoffers over de noden en behoeften van deze kinderen en
jongeren.
2 mei 2007
Met “Een draak op de weg” werd het vijfde Zeppeboek uitgebracht. Schrijfster Katrien
Vandewoude baseerde zich op de inhoudelijke aanwijzingen van de verschillende deskundigen die
ZEBRA rond de tafel bracht. Het verhaal werd bovendien nagelezen door twee kinderen die zelf
getuige waren van een verkeersongeval. Met treffende illustraties van Hiky Helmantel hoopt dit
boek een extra steun te zijn voor kinderen van 6 tot 9 jaar.
Het boek werd voorgesteld in Oud-Heverlee. Ex-wielrenner Eddy Planckaert kwam er getuigen
over een auto-ongeluk dat hijzelf als zesjarige meemaakte. Zijn beide ouders werden
13

zwaargewond en Eddy hield er een trauma aan over. Hij prees het werk van ZEBRA en verklaart
dat hij in zijn tijd zulke bondgenoot miste.
Vzw ZEBRA – Bondgenotenlaan 134 3000 Leuven 016-31 91 10
juli – augustus – september 2007
Voor het derde jaar op rij sloeg ZEBRA haar tenten op in verschillende
Kinderrechtendorpen zoals Pop-Eiland en Flikkendag. Het spel met Rube en Rutje en Zeppe
de zebra kon op veel succes rekenen. Onze levensgrote Zeppe de zebra was ook van de partij.
3 september 2007
Barbara Janssens komt het ZEBRA-team vervolledigen. Zij zal instaan voor alles wat met
communicatie te maken heeft, van website tot krant en van televisiejournaal tot nieuwsbrief.
september 2007
Het project trajectbegeleiding gaat van start. ZEBRA en haar medestanders stelden al
sinds lange tijd vast dat jonge gekwetste verkeersslachtoffers en de mensen in hun directe
omgeving nood hebben aan een vorm van begeleiding doorheen gans het traject dat ze
doorlopen na een verkeersongeval. Een traject waarin ze telkens opnieuw worden geconfronteerd
met nieuwe vragen en onzekerheden. Uit de Vlaamse Staten-Generaal bleek dat dit evenzeer geldt
voor volwassenen die gekwetst raken in een verkeersongeval. ZEBRA zal – samen met
ervaringsdeskundigen en specialisten en ondersteund door de Katholieke Universiteit Leuven –
een concept uitwerken voor trajectbegeleiding. Dit project loopt tot en met november 2008 en
wordt gefinancierd door het Levenslijn-Kinderfonds.
september 2007
Het ZEBRA-charter werd in een nieuw kleedje gestoken. Een nieuwe lay-out, een nieuw
label ‘groot in kleine dingen’ en een nieuwe lanceringsactie moeten het charter nog bekender
maken.
9 oktober 2007
Een nieuwe ZEBRA-post werd uitgestuurd en informeerde duizenden bondgenoten over
wat jonge verkeersslachtoffers nodig hebben en wat je kan doen om hen te helpen.
16 november 2007
Het zeppen werd aan de pers voorgesteld. Zeppen is: je vrienden die slachtoffer waren
van een verkeersongeval niet vergeten. Zeppen is het jongerenproject van ZEBRA en Jeugd
14

Rode Kruis en kwam er met steun van minister van Jeugd Anciaux. De vierdejaars van de
Provinciale Handelsschool Hasselt weten als geen ander wat zeppen is. Hun klasgenoot Lennert
was het slachtoffer van een verkeersongeval. Op 16 november toonden zij op een actieve en
positieve manier aan heel jong Vlaanderen hoe je kunt zeppen. Dries komt als verkeersslachtoffer
getuigen over de nood aan vrienden die hij voelde in de jaren na zijn ongeval.
Vzw ZEBRA – Bondgenotenlaan 134 3000 Leuven 016-31 91 10
23 november 2007
De knuffel Zeppe wordt aan de pers voorgesteld. Zeppe is het gezicht van de
fondsenwervingscampagne van het Levenslijn Kinderfonds voor het eindejaar van 2007. Het
Levenslijn Kinderfonds en ZEBRA stellen Zeppe op 23 november voor aan de pers. Iedereen
kan Zeppe de zebra kopen in KBC, JBC en Fun. Interventiediensten die willen meedoen aan de
knuffelactie kunnen de Zeppe-knuffels aan een voordeeltarief bestellen bij ZEBRA.
18 december 2007
Op 18 december kijken de medestanders, partners en bondgenoten van ZEBRA samen
met 200 kleutertjes én Kleuterjuf van het Jaar An Van Meerbeek naar het toneelstuk
‘Sterrenhoop’ van Theater Zuidervis. Sterrenhoop is een toneelstuk over verdriet en verlies na
een verkeersongeval, dat zich richt naar de allerkleinsten. An Van Meerbeek maakt op 18
december samen met ZEBRA een statement. “Ook met kleine kleuters kan je over gevoelens als
verdriet en verlies na een ongeval praten”.
2008, ZEBRA laat van zich horen …
In 2007 werd er hard gewerkt aan de voorbereiding van verschillende projecten. 2008 is het jaar
waarin al deze projecten naar buiten worden gebracht. Het jaar van de communicatie, dus.
Communicatie naar professionelen, ouders, hulpverleners en kinderen en jongeren. Om iedereen
zoveel mogelijk aan te sporen om jonge verkeersslachtoffers met de beste zorgen te omringen,
zal ZEBRA dit jaar van zich laten horen op verschillende fronten.
28 januari 2008
De brochure “Omgaan met de media – Als slachtoffer aan het woord” wordt
voorgesteld. Deze brochure is er voor slachtoffers van een ongeval of een ander misdrijf en reikt
enkele praktische mediatips aan in cartoonvorm. Zonder de journalisten met de vinger te wijzen
of slachtoffers overdreven te bemoederen, maken de cartoons duidelijk waar je best aan denkt als
je in contact komt met journalisten. De brochure is een gezamenlijk initiatief van ZEBRA,
Ouders van Verongelukte Kinderen, het Steunpunt Algemeen Welzijnswerk, Child Focus en het
Nationaal Forum voor slachtofferbeleid met steun van de minister van Justitie Jo Vandeurzen.
15

Vzw ZEBRA – Bondgenotenlaan 134 3000 Leuven 016-31 91 10
14 februari 2008
Vlaams minister van Welzijn Steven Vanackere en drie partnerorganisaties ZEBRA,
Ouders van Verongelukte Kinderen en het Steunpunt Algemeen Welzijnswerk ondertekenen een
convenant voor een betere opvang van verkeersslachtoffers. Concreet gevolg hiervan is de
oprichting van het Steunpunt Verkeersslachtoffers, dat ervoor moet zorgen dat er op
verschillende Vlaamse beleidsdomeinen permanente aandacht is voor verkeersslachtoffers en hun
omgeving. Dit is één van de resultaten van de Vlaamse Staten-Generaal. ZEBRA zal ook binnen
het Steunpunt steeds aandacht blijven vragen voor kinderen en jongeren.
maart 2008
De Zeppekit wordt massaal bekendgemaakt bij de Vlaamse kleuter- en lagere scholen. De
Zeppekit is de nieuwe versie van de Emobiel. De Zeppekit is een fel oranje trolley vol
klasmaterialen en lessuggesties. Zij helpt de leerkracht om in de klas met de kinderen te praten
over de gevolgen en gevoelens na een verkeersongeval. Nieuw is dat de Zeppekit ook preventief
kan gebruikt worden, om tijdens de les verkeerseducatie ook stil te staan bij emoties in het
verkeer en de kinderen voor te bereiden op ‘wat als het misloopt’.
22 oktober 2008
ZEBRA nodigt enkele journalisten uit om samen met OVK, OVOK en het Steunpunt
Algemeen Welzijnwerk de brochure ‘Voor altijd mijn zus, mijn broer’ voor te stellen. De
brochure voor ouders die in hun gezin een kind verloren en zich afvragen hoe het nu verder
moet met de andere kinderen, is het resultaat van een geslaagde samenwerking tussen
verschillende lotgenotenorganisaties.
27 oktober 2008
Levenslijn en minister Van Brempt lanceren de animatiereeks ‘Zeppe en Zikki’. Zeppe en
Zikki zijn de nieuwe centrale figuren in de verkeerspreventieve campagne van Levenslijn, met
steun van minister Kathleen Van Brempt. In de reeks trekken Zeppe en Zikki samen de weg op.
Daar komen ze allerlei gevaren tegen. Die proberen ze op een erg originele, vaak ongewone
manier te omzeilen of te vermijden. ZEBRA was partner in het project en stelde de naam Zeppe
ter beschikking.
16

2009, het jaar van het kind
Totnogtoe richtte ZEBRA zich met haar projecten voornamelijk naar de mensen rond jonge
verkeersslachtoffers: leerkrachten, politiemensen, hulpverleners, ouders. In 2009 komt daar
verandering in. Vanaf nu richt ZEBRA zich op een rechtstreekse manier tot kinderen zelf.
Daarom doopt ZEBRA 2009 om tot het ‘Jaar van het Kind’. 2010 wordt dan – naar analogie –
het ‘Jaar van de Jongere’. Hoewel enkele projecten zich ook al naar de doelgroep jongeren
richten, zullen de meeste projecten zich in 2009 richten naar kinderen van 3 tot 12 jaar. Dit gaat
van een heuse kindersite tot nieuwe Zeppedingetjes en een kinder-trajectboekje. Je hoort er dit
jaar meer van…!
Vzw ZEBRA – Bondgenotenlaan 134 3000 Leuven 016-31 91 10
17 februari 2009
Op het congres ‘Samen Geraakt’ lanceert Rondpunt haar nieuwe naam, het boek ‘Als het
verkeer je raakt, praktische gids na een verkeersongeval' en de website
www.watnaeenverkeersongeval.be. De gids moet slachtoffers en familie de weg wijzen naar de
juiste informatie. De gids wordt gratis verspreid door o.a. politie, ziekenhuizen en mutualiteiten
en is beschikbaar vanaf midden maart. De gids en website werden gefinancierd door Minister van
Welzijn Veerle Heeren.
20 februari 2009
Rondpunt lanceert de campagne Te koop wegens verkeersongeval. Met drie tv-spots
wil Rondpunt het publiek wijzen op de blijvende gevolgen van een ernstig verkeersongeval. De
campagne heeft ook een jongerenluik waar ZEBRA aan meewerkte. Dit omvat een online video,
een Netlogpagina (www.netlog.be/zebra) en een mini-jongerensite
(www.watnaeenverkeersongeval.be/zebra). De campagne wil enerzijds jonge verkeersslachtoffers
en hun vrienden informeren en hen een community aanbieden en anderzijds jongeren
sensibiliseren rond de gevolgen van een ongeval. De campagne werd uitgedacht door het
reclamebureau ContentCowboys.com en gefinancierd door minister van Mobiliteit Van Brempt.
●●●●●
17