Vrijetijdsbesteding jongeren en bezoek jongerencentra Den Helder

Vrijetijdsbesteding jongeren en bezoek
jongerencentra Den Helder
Gemeente Den Helder
Mei 2009

Colofon
Uitgave
I&O Research BV
Van Dedemstraat 6c
1624 NN Hoorn
Tel: (0229)282555
Rapportnummer
2009-1615
Datum
Mei 2009
Opdrachtgever
Gemeente Den Helder
Postbus 36
1780 AA DEN HELDER
Auteurs
Drs. Ankie Lempens
Drs. Bianca de Haan
Bestellingen
Exemplaren zijn verkrijgbaar bij de opdrachtgever
Het overnemen uit deze publicatie is toegestaan, mits de bron duidelijk wordt vermeld.

Inhoud blz.
Samenvatting 4
1. Inleiding 5
1.1 Doel- en vraagstelling onderzoek 5
1.2 Werkwijze 5
1.3 Leeswijzer 5
2. Vrijetijdsbesteding jongeren 6
2.1 Vrije tijd 6
2.2 Uitgaan 8
3. Bezoek en waardering jongerencentra 11
Bijlage: Onderzoeksverantwoording 13

Vrijetijdsbesteding jongeren en bezoek jongerencentra Den Helder Samenvatting
Samenvatting
In 2007 is het Cultureel Jongerencentrum Postbrug in Den Helder gesloten. De gemeente Den
Helder denkt nu aan een 'doorstart', maar wil eerst nagaan of daaraan wel behoefte is onder de
doelgroep. Daarom heeft de gemeente aan I&O Research opdracht gegeven voor een onderzoek
naar de vrijetijdsbesteding van jongeren.
In dit onderzoek staan twee vragen centraal:
• hoe besteden jongeren hun vrije tijd en wat missen ze aan uitgaansmogelijkheden?
• hoe gebruiken en waarderen jongeren de jongerencentra in Den Helder?
Met het antwoord op deze vragen kan de gemeente het jongerenbeleid verder inkleuren en op maat
maken.
Onderzoekresultaten
Hoe besteden de jongeren in Den Helder hun vrije tijd? Na school en werk brengen zij het grootste
deel van hun tijd thuis of bij vrienden door. Ook in de stad en op straat wordt veel tijd met
vrienden gespendeerd. Relatief weinig jongeren ontmoeten hun vrienden in een buurthuis of
jongerencentrum.
Muziek speelt een belangrijke rol in het leven van de jongeren. Niet alleen besteden zij dagelijks
veel van hun vrije tijd aan het luisteren naar muziek, ook is er veel belangstelling voor
evenementen zoals muziekfestivals en popconcerten. Verder hebben de jongeren behoefte aan
activiteiten gericht op sport en film. Op sportief gebied zijn overigens al veel jongeren actief; 63%
beoefent meermalen per week een sport.
Veel jongeren geven aan dat ze behoefte hebben aan een groter uitgaansaanbod. Ze ervaren een
tekort aan discotheken en bars/cafés in de gemeente. De uitgaanders bezoeken met name de
horecagelegenheden in de Koningstraat en omgeving. Ook het bezoeken van een restaurant om uit
eten te gaan is populair. Momenteel zoekt circa één op de vijf jongeren buiten de gemeente vertier.
Van de jongeren die iets missen op uitgaansgebied, is ongeveer een vijfde van mening dat in het
uitgaansleven van Den Helder een veilige en gezellige sfeer ontbreekt.
Hoe is het bezoek en de waardering van de jongerencentra in Den Helder? Slechts een klein deel
van de Helderse jongeren benut momenteel het huidige aanbod aan jongerencentra. Degenen die
er in het afgelopen jaar wel eens zijn geweest, gaan er vooral heen voor de sociale contacten. De
meeste van hen zijn tevreden over de accommodatie.
Dit alles blijkt uit een quickscan die I&O Research uitvoerde in de periode februari-maart 2009
onder 2.000 jongeren in Den Helder. Via internet of op papier konden zij een korte vragenlijst
invullen. Ruim vijfhonderd jongeren lieten hun mening via deze peiling horen.
Match vraag en aanbod
Het is de vraag hoe het komt dat slechts een klein deel van de jongeren een jongerencentrum
bezoekt, terwijl tegelijkertijd een groot deel van de jeugd meer aanbod op het gebied van uitgaan
en overige vrije tijdsbesteding wenst. Zijn de centra voldoende bekend bij de jongeren? En wat is
hun imago? Het is aanbevelenswaardig om de aansluiting van het aanbod van de jongerencentra op
de wensen en de behoeften van de jeugd nader onder de loep te nemen.
4

Vrijetijdsbesteding jongeren en bezoek jongerencentra Den Helder Inleiding
1. Inleiding
In 2007 is het Cultureel Jongerencentrum Postbrug in Den Helder gesloten vanwege het
faillissement van de overkoepelende stichting. De gemeente Den Helder overweegt een 'doorstart'
maar wil eerst nagaan of daaraan wel behoefte is onder de doelgroep. Mogelijk hebben de
jongeren andere voorzieningen gevonden waarnaar ze graag toegaan.
Om vast te stellen waar de jongeren hun vrije tijd doorbrengen en welke voorzieningen zij
bezoeken, heeft de gemeente Den Helder een onderzoek laten uitvoeren. Naast inzicht in de
vrijtijdsbesteding van jongeren, geeft het onderzoek ook een beeld van het gebruik en de
waardering van de aanwezige jongerencentra in Den Helder. Met dit beeld kan de gemeente het
huidige jongerenbeleid nader inkleuren en op maat maken. De peiling kan tevens dienen als
vertrekpunt om de ontwikkelingen in de gemeente te volgen: welke verschuivingen in de situatie,
wensen en behoeften van de jongeren doen zich voor? De gemeente kan naar aanleiding van de
resultaten nadere prioriteiten bepalen en gerichte doelen stellen voor de toekomst. Het onderzoek
is uitgevoerd door I&O Research.
1.1 Doel- en vraagstelling onderzoek
Het doel van het onderzoek is het verkrijgen van inzicht in de huidige vrijetijdsbesteding van
jongeren in Den Helder en het gebruik en de waardering van de jongerencentra.
In dit onderzoek staan de volgende vragen centraal:
• hoe besteden jongeren hun vrije tijd en wat missen ze aan uitgaansmogelijkheden?
• hoe gebruiken en waarderen jongeren de jongerencentra in Den Helder?
1.2 Werkwijze
Er is een schriftelijke enquête uitgezet onder 2.000 jongeren in Den Helder. Naast de schriftelijke
vragenlijst is ook de mogelijkheid geboden om de vragenlijst digitaal in te vullen. De adresgegevens
van de jongeren zijn verkregen door middel van steekproeftrekking uit het GBA onder 13-23 jarigen.
Uiteindelijk hebben 508 jongeren de vragenlijst ingevuld (waarvan 241 digitaal en 267 schriftelijk);
een respons van 25%.
1.3 Leeswijzer
In het volgende hoofdstuk wordt de vrijetijdsbesteding van jongeren in Den Helder op de
verschillende onderwerpen beschreven. In hoofdstuk 3 komt het bezoek en de waardering van de
jongerencentra aan bod. In de bijlage is de onderzoeksverantwoording opgenomen.
5

Vrijetijdsbesteding jongeren en bezoek jongerencentra Den Helder Vrijetijdsbesteding jongeren
2. Vrijetijdsbesteding jongeren
In dit hoofdstuk staat de vrijetijdsbesteding van de jongeren in Den Helder centraal. Waar brengen
ze hun vrije tijd door en wat doen ze? Waar gaan ze uit en wat missen ze? Verder wordt gekeken
naar het aanbod dat volgens de jongeren ontbreekt.
2.1 Vrije tijd
Dagelijks luisteren veel jongeren muziek, zijn actief met chatten, msn of hyves of kijken televisie of
een film. Naast het maken van huiswerk en lezen, scoort ook het spelen van computerspelletjes en
gamen redelijk hoog: 59% van de jongeren doet dit minstens één keer per week. Meer oudere
jongeren (19-23 jarigen) lezen boeken of de krant dan 13-18 jarigen, terwijl de laatste groep
frequenter videospelletjes speelt, chat, tv/dvd kijkt en muziek luistert. Verder spelen meer jongens
dan meisjes computerspelletjes.
Tabel 2.1
Vrijetijdsbesteding binnenshuis
elke dag
6
meer dan 1 keer
per week
1-4 keer per
maand
zelden of nooit
muziek luisteren 80% 80%
15% 3% 1%
chatten/hyves/msn etc. 63% 63%
24% 8% 5%
televisie/dvd’s kijken 58% 58%
33% 8% 1%
huiswerk maken 30% 36% 36%
10% 24%
boek of krant lezen 29% 31% 31%
17% 23%
computerspelletjes spelen/gamen 29% 30% 21% 20%
luieren/niets doen 20% 35% 35% 35%
24% 20%
Twee op de vijf jongeren maakt regelmatig muziek. Ook sporten veel jongeren frequent: 63%
beoefent meerdere malen per week een sport. Vrijwilligerswerk doen de meeste jongeren zelden of
nooit. Toch geeft 18% aan minimaal één keer per maand als vrijwilliger actief te zijn. Vooral de
oudere jongeren (19-23 jarigen) verrichten vrijwilligerswerk.
Tabel 2.2
Vrijetijdsbesteding hobby’s
elke dag
meer dan 1 keer
per week
1-4 keer per
maand
zelden of nooit
muziek maken 13% 14% 15% 59%
59%
sporten 11% 11%
52% 16% 20%
knutselen/tekenen/hobby/creatief bezig zijn 10% 25% 34% 34%
32%
vrijwilligerswerk 1% 5% 12% 82% 82%
82%

Vrijetijdsbesteding jongeren en bezoek jongerencentra Den Helder Vrijetijdsbesteding jongeren
Het merendeel van de jongeren gaat 1 tot 4 keer per maand de stad in. Vooral meisjes bezoeken
regelmatig de stad of gaan winkelen. Verder spreekt de helft van de 13-23 jarigen meerdere malen
per week met vrienden en vriendinnen op straat. Tien procent gaat wel eens naar het buurthuis en
de helft van de jongeren bezoekt geregeld een disco of kroeg. Meer oudere jongeren (19-23 jarigen)
gaan naar de kroeg dan 13-18 jarigen. De jongere groep brengt vaker tijd door op straat met
vrienden.
Tabel 2.3
Vrijetijdsbesteding buitenshuis
elke dag
7
meer dan 1 keer
per week
1-4 keer per
maand
zelden of nooit
met vrienden/vriendinnen op straat praten 18% 18%
32% 32%
19% 32%
winkelen/de stad in 2% 29% 62% 7%
naar disco/kroeg gaan 0% 9% 41% 41%
50%
naar een buurthuis gaan 0% 3% 7% 90%
Een aantal jongeren besteedt de vrije tijd (ook) aan het sleutelen aan de scooter/brommer, de
hond uitlaten, naar de bioscoop gaan, het spelen van spelletjes, met vrienden afspreken en aan een
baantje.
Vrienden Vrienden ontmoeten
ontmoeten
Het merendeel van de jongeren ontmoet vrienden thuis of bij vrienden thuis. Verder wordt veel
vrije tijd met vrienden doorgebracht in de stad en in uitgaansgelegenheden. Opvallend is dat bijna
een derde van de jongeren vrienden op straat ontmoet. Relatief weinig jongeren brengen tijd door
met vrienden in een buurthuis of jongerencentrum. Andere genoemde plekken waar vrije tijd met
vrienden wordt doorgebracht zijn school, de bioscoop, de manege, het trein/busstation en
horecagelegenheden zoals (eet)cafés en snackbars.
Tabel 2.4
Locatie ontmoeten vrienden (maximaal drie antwoorden)
bij mij of bij hen thuis 80%
in de stad 41%
in een café, discotheek of houseparty 34%
op straat 32%
in de sporthal, sportschool, zwembad of op het sportveld 32%
in het winkelcentrum 13%
in een buurthuis of jongerencentrum 4%
anders 22%
%

Vrijetijdsbesteding jongeren en bezoek jongerencentra Den Helder Vrijetijdsbesteding jongeren
2.2 Uitgaan
Ruim een kwart (28%) van de jongeren geeft aan zelden of nooit uit te gaan. Dit zijn vooral de
13-18 jarigen. Als jongeren uitgaan, bezoeken de meeste van hen de horecagelegenheden in de
Koningstraat en omgeving. Ook uit eten gaan in een restaurant is populair. Verder wordt genoemd:
de bioscoop, Cape Holland, concertbezoek, het bowlingcentrum en pool/snookercentrum. Het
buurthuis en de Bunker in de Linie trekken circa 3% van de jongeren uit Den Helder.
Eén op de vijf jongeren gaat meestal uit buiten Den Helder. Ze bezoeken dan vooral de Vijverhut
(Groote Keeten), K-Danz (Schagen), Alkmaar en Amsterdam.
Figuur 2.1
Plekken waar jongeren uitgaan (maximaal drie antwoorden)
Horeca in Koningstraat en omgeving
Restaurant/uit eten
Ik ga (meestal) uit buiten Den Helder
Feesten op Willemsoord
Theater/toneel/stand-up comedy
Buurthuis
Naar de bunker in de Linie
2%
1%
9%
17%
21%
8
29%
43%
0% 25% 50% 75% 100%
Tweevijfde deel van de jongeren vindt dat er onvoldoende te doen is in Den Helder om uit te gaan.
Een iets groter aandeel antwoordt ‘gaat wel’. De ontevredenheid bestaat met name onder de
oudere jongeren en de jongeren woonachtig in de Stad binnen de Linie 1 . Circa één op de zeven
jongeren is positief over de uitgaansmogelijkheden in de gemeente.
Figuur 2.2
Vind je dat er in Den Helder genoeg te doen is als je wilt uitgaan?
Stad binnen de Linie
Stad buiten de Linie
Totaal
10%
17%
14%
44%
47%
46%
46%
36%
40%
0% 25% 50% 75% 100%
Ja, voldoende Gaat wel Nee, Onvoldoende
1 Stad binnen de Linie (Oost en West) en Stad buiten de Linie (Nieuw Den Helder, De Schooten, Koegras,
Duinzoom en Julianadorp)

Vrijetijdsbesteding jongeren en bezoek jongerencentra Den Helder Vrijetijdsbesteding jongeren
Bijna tweederde van de jongeren mist iets in Den Helder op uitgaansgebied. Dit geldt vooral voor
de oudere jongeren.
Figuur 2.3
Ervaren gemis aan uitgaansmogelijkheden 2
Stad binnen de Linie
Stad buiten de Linie
Totaal
31%
38%
35%
9
69%
62%
65%
0% 25% 50% 75% 100%
Ik mis niets Ik mis iets
Wat missen de jongeren? Door de jongeren is er een scala aan gewenste voorzieningen genoemd.
De meest voorkomende zijn:
• (grote) discotheken en andere uitgaansgelegenheden zoals cafés en bars;
• ontmoetingsplekken voor jongeren.
Een aantal jongeren aan het woord:
- “Ik mis een uitgaansplek geschikt voor mijn leeftijd.”
- “Ik wil meer leuke clubs, alleen Odeklonje is leuk!”
- “Ik wil leuke danscafés. Hier kun je gezellig eten en drinken én uitgaan.”
- “Ik mis een grote discotheek.”
- “Ik mis een plek waar 13-16 jarigen gewoon kunnen niksen.”
- “Ik mis een poppodium met elke week optredens.”
Opvallend is dat circa één op de vijf jongeren die aangeeft iets te missen op uitgaansgebied, vindt
dat een veilige en gezellige sfeer ontbreekt in Den Helder.
- “Ik mis gezelligheid, er zijn te veel ruzies.”
- “Ik vind Den Helder een saaie uitstraling hebben.”
- “Ik mis veiligheid, er zijn veel mensen dronken.”
- “Ik mis gevoel van veiligheid/saamhorigheid.”
2 Het verschil tussen jongeren woonachtig in Stad binnen en buiten de Linie is niet significant.

Vrijetijdsbesteding jongeren en bezoek jongerencentra Den Helder Vrijetijdsbesteding jongeren
Evenementen
Evenementen
Jongeren zien graag meer muziekevenementen en popconcerten in Den Helder. Enkele suggesties
zijn: Last Minute Summer Event (LMSE), reggeaton-evenementen, openluchtconcerten, hardcore en
rockconcerten. Ook worden meer sportevents gewenst zoals autocross, basketbal, voetbaldagen en
skaten. Andere evenementen die de jongeren meer in Den Helder willen, zijn game events, kermis,
musicals en filmfestivals, straattheater, formula 1 en Sail. Een minderheid (10%) wist geen
evenementen te noemen die zij vaker in Den Helder zouden willen zien.
Tabel 2.5
Gewenste evenementen (meerdere antwoorden mogelijk)
%
muziekfestival 65%
popconcert 54%
houseparty/dance event 35%
sportevenement 31%
circus 11%
concert van klassieke muziek 4%
anders 8%
10

Vrijetijdsbesteding jongeren en bezoek jongerencentra Den Helder Bezoek en waardering jongerencentra
3. Bezoek en waardering jongerencentra
Zestien procent van de jongeren heeft het afgelopen jaar wel eens een bezoek gebracht aan een
jongerencentrum in Den Helder. Het zijn overwegend de jongeren tussen de 17 en 21 jaar die er
naar toe gaan. Vliet 60 in Julianadorp is het meest bezocht; 6% van de jongeren geeft aan dat dit
het jongerencentrum is dat zij het afgelopen jaar het meest hebben bezocht. De overige
jongerencentra worden door een relatief klein aantal Helderse jongeren bezocht. Verder zijn
sommigen naar een activiteit in een buurthuis geweest zoals Buurthuis Centrum, De Beuk, de
Bunker, Elto, De Kroft en De Overzet. Binnen de categorie ‘anders’ worden de voormalige Postbrug,
de scouting en voorzieningen buiten de gemeente genoemd.
Tabel 3.1
Naar welk jongerencentrum ben je het afgelopen jaar het meest geweest?
Stad binnen de Linie Stad buiten de Linie totaal
Vliet 60 (Julianadorp)
Buurthuis
Kerkelijk jongerencentrum
Tienercentrum Go Oud (Oud Den Helder)
Chill House (Julianadorp)
Tienercentrum ’t Hoekje
anders
11
5% 6% 6%
7% 3% 4%
3% 3% 3%
4% 1% 2%
0% 3% 2%
1% 2% 1%
1% 2% 2%
Aan de jongeren die het afgelopen jaar in één van de jongerencentra of buurthuizen is geweest, is
gevraagd wat de belangrijkste redenen waren om het jongerencentrum te bezoeken. De meeste van
hen gaan er naartoe vanwege de sociale contacten en de gezelligheid. Ook komen jongeren naar de
centra voor muziekactiviteiten en vanwege de bar/disco. Andere activiteiten zoals biljart,
tafelvoetbal, darten, carnaval of een vergadering vormen voor sommigen een reden voor een
bezoek. Weinig jongeren gaan voor hobby’s en sportactiviteiten naar het jongerencentrum.
Tabel 3.2
Reden bezoek jongerencentrum (meerdere antwoorden mogelijk)
%
sociale contacten, gezelligheid 79%
muziekactiviteiten 17%
bar, disco 15%
concerten 10%
hobby 8%
sport 3%
anders 21%

Vrijetijdsbesteding jongeren en bezoek jongerencentra Den Helder Bezoek en waardering jongerencentra
De groep jongeren die wel eens een jongerencentrum bezoekt, is gevraagd een oordeel te geven
over het centrum waar zij het meest komen. De meerderheid is positief; 70% heeft veel waardering
voor de accommodatie.
Figuur 3.1
Oordeel jongerencentrum dat men meestal bezoekt
70% 20% 10%
0% 25% 50% 75% 100%
(zeer) tevreden neutraal (zeer) ontevreden
Tot slot is aan alle jongeren gevraagd welke activiteiten zij graag (nog meer) georganiseerd zouden
zien in de jongerencentra. Er is vooral behoefte aan filmmiddagen en -avonden. Ook sportactiviteiten
worden veelvuldig genoemd, evenals een disco. Verder is er belangstelling voor
muziekworkshops en kookcursussen. Andere suggesties op het gebied van educatie zijn: pool,
graffiti- en biertapcursussen, taalcursussen, trainingen voor breakdancers en agressietrainingen.
Jongeren konden zelf ook activiteiten bedenken. Veelvuldig wordt voorgesteld om (muziek)feesten
te organiseren. Een enkeling noemt gezamenlijk voetbal kijken en het organiseren van themaavonden.
Tabel 3.3
Gewenste activiteiten in jongerencentra (maximaal drie antwoorden)
12
Stad
binnen de
Linie
Stad
buiten de
filmmiddag / -avond 24% 24% 24%
sportactiviteiten 22% 24% 23%
disco 26% 20% 22%
kookcursus 18% 19% 19%
muziekles, muziekworkshops 15% 19% 17%
spellen, zoals darten, tafelvoetbal etc. 17% 17% 17%
computerspellen, platform voor computergamers 16% 17% 16%
muziekoefenruimte 13% 16% 15%
opnamestudio voor demo-CD’s 14% 15% 15%
creatief bezig zijn met taal (workshops poëzie, songteksten, stand up comedy etc.) 19% 11% 13%
theateractiviteiten (workshops, straattheater, toneelles etc.) 11% 12% 12%
make-up cursus/ kapperscursus 12% 11% 12%
workshop DJ en/of VJ 13% 11% 12%
zang(les) 9% 7% 8%
computercursus 2% 7% 6%
discussiemiddag/-avond 5% 7% 6%
cursus fiets-/brommerreparatie 3% 5% 5%
anders 6% 5% 5%
Linie
Totaal

Vrijetijdsbesteding jongeren en bezoek jongerencentra Den Helder Onderzoeksverantwoording
Bijlage: Onderzoeksverantwoording
Doel
De doelstelling van de quickscan is inzicht te geven in de vrijetijdsbesteding en wensen en
behoeften van jongeren ten aanzien van voorzieningen voor jongeren in de gemeente Den Helder.
Vragenlijst
De peiling is uitgevoerd door middel van een schriftelijke enquête onder ruim 2.000 jongeren in
Den Helder. Daarnaast is de mogelijkheid geboden om de vragenlijst digitaal in te vullen. De
vragenlijsten zijn op naam per post verstuurd. De vragenlijst ging vergezeld van een brief waarin
de gemeente de jongeren verzoekt om medewerking aan het onderzoek. Jongeren die niet
reageerden, ontvingen een schriftelijk rappel.
Steekproef en respons
Het onderzoek richt zich op jongeren van 13 tot en met 23 jaar. Hierbij is onderscheid gemaakt
tussen jongeren woonachtig in de Stad binnen de Linie (Oost en West) en Stad buiten de Linie
(Nieuw Den Helder, De Schooten, Koegras, Duinzoom en Julianadorp). Er is een steekproef
getrokken uit het GBA van de gemeente. In totaal zijn 2.000 jongeren middels steekproeftrekking
geselecteerd en schriftelijk benaderd. Uiteindelijk hebben 508 van hen de vragenlijst volledig
ingevuld (waarvan 241 via het internet en 267 middels de schriftelijke vragenlijst). De totale
respons komt daarmee op 25%.
Tabel b.1
Respons 3
Stad binnen de Linie Stad buiten de Linie
aangeschreven respondenten 1.000 1.000
ontvangen vragenlijsten 248 258
respons 25% 26%
Analyse en toetsing
Om representatieve uitspraken te kunnen doen, is een weging toegepast naar woongebied en
leeftijd.
Verschillen in uitkomsten tussen verschillende deelgroepen jongeren (naar woongebied en
leeftijdsgroep) worden alleen in het rapport vermeld wanneer deze statistisch significant zijn.
Statistisch significant wil zeggen dat de geconstateerde verschillen niet te wijten zijn aan
toevallige afwijkingen die samenhangen met de steekproeftrekking. Voor het vaststellen van
significatie is de chi-kwadraat toets toegepast, waarbij de grens van 0,05 is aangehouden.
Indien in de tabellen en grafieken de percentages niet optellen tot 100%, is dit (tenzij anders
aangegeven) het gevolg van afrondingsverschillen.
3 Van 2 respondenten is onbekend of zij in de Stad binnen of buiten de Linie wonen.
13