Het Hoornblad nr. 69 najaar 2010 - KNNV afd. Hoorn/West-Friesland

nr. 69 herfst 2010
Vlinderatlas 2002-2006
gereed
Het Hoornblad
afdeling
Hoorn/West-Friesland

2
Het Hoornblad
Informatie en mededelingenblad van de KNNV-afdeling Hoorn/West-Friesland
Verschijnt 4x per jaar (januari, april, juli en oktober)
Sluitingsdatum kopij: 10 decemer 2010
Redactie: Jan en Ina Marbus, Dorpsstraat 10A, 1689 EV Zwaag
Egbert Baars, Yellowlaan 24, 1695 HV Blokker
Wim van der Hulst, Van der Blocqueriestraat 3, 1623 JJ Hoorn
e-mail: dehoornbloem@hoorn.knnv.nl of info@hoorn.knnv.nl
Internet: http://www.knnv.nl/hoorn
Verzending: Dinie Atsma-Suidema, Elbaweg 51, 1607 MN Hem, ☎ (0228) 54 19 00
Archiefnr. 2010-001HN/04HB
Inhoud van Het Hoornblad Nr. 69
blz. 3 Activiteitenprogramma
4-7 Toelichting
8 10-10-’10 Natuur moet je zien!
9 Van de bestuurstafel
10 Doe mee met kamp of reis van de KNNV
11 11 december-Zesde NH Natuurdag
12 Plantenwerkgroep
13 Onderzoek naar Koolzaadplanten
14 60 jaar Kampeergroep KNNV
15 Landelijk Meetnet Libellen
16-17 Vlinderatlas
18 Vlinderwerkgroep - versl. nachtvlindernacht
19 Natuurwerkdag
19 Contributie
20 Vissenonderzoek NH
21 Een voorproefje
22-23 Zoogdierwerkgroep
23 Rabofietstocht
24-25 Vogelwerkgroep
26 Zeevang vol vogels
27 De Hoornbloem
27 Digitale nieuwsbrief
28 Cursussen
28 De Specht
29-30 Waarnemingen
”Het Hoornblad”, nr. 69 herfst 2010
Oplage 475 exemplaren
Bij de voorplaat: De vlinderatlas van West-Friesland is gereed. Teken nu alvast
in! Zie pagina 16 en 17.

Activiteitenprogramma
OKTOBER
vrijdag 1 t/m zondag 3 Weekend Texel, zie toelichting
zaterdag 2 Eurobirdwatch, zie toelichting
woensdag 6 Plantenwerkgroep, zie pagina 12
zaterdag 9 / zondag 10 10-10-’10 Natuur moet je zien, zie pagina 8
maandag 11 Lezing paddenstoelen, door Leo Knol, zie toelichting
dinsdag 12 Start cursus “Natuur in Enkhuizen”, zie pagina 28
donderdag 14 Vogelwerkgroep, zie pagina 25
zondag 17 Excursie Egboetswater, zie toelichting
zaterdag 23 Visexcursie Streekbos met RAVON, zie pagina 20
zaterdag 30 Nacht van de nacht, zie toelichting
NOVEMBER
woensdag 3 Plantenwerkgroep, zie pagina 12
donderdag 4 Start vogelcursus Trekvogels/Wintergasten, zie pagina 28
zaterdag 6 Natuurwerkdag, zie pagina 18
maandag 8 Lezing Korstmossen, door Laurens Sparrius, zie toelichting
donderdag 11 Vogelwerkgroep, zie pagina 25
zaterdag 13 Excursie naar de Kleine rietganzen in ZW-Friesland, zie
toelichting
maandag 15 Vlinderwerkgroep, zie pagina 18
donderdag 25 Braakballen pluizen, zie pagina 23
zaterdag 27 SOVON/VOFFdag in Nijmegen, zie www.sovon.nl
zaterdag 27 Korstmossenexcursie duinen Schoorl, zie toelichting
DECEMBER
donderdag 9 Vogelwerkgroep, zie pagina 25
zaterdag 11 Noordhollandse Natuurdag in Sloterdijk, zie pagina 11
maandag 13 Lezing Vogeltrek, een mysterieus verschijnsel, door
Frans van Bussel, zie toelichting
zondag 19 Excursie Hondsbossche zeewering en de Putten, zie toelichting
JANUARI 2011
zondag 2 Nieuwjaarswandeling in De Vlietlanden, zie toelichting
zaterdag 8 Bosuilenexcursie Dijkgatsbos, zie toelichting
maandag 10 Lezing over Uilen, door Fred Koning, zie toelichting
”Het Hoornblad”, nr. 69 herfst 2010 3

Vrijdag 1 t/m zondag 3 oktober: Weekend Texel
In het vorige Hoornblad stond dit weekend al uitgebreid aangekondigd. Er is nog
plaats voor liefhebbers van zeevogels kijken bij de vuurtoren, struinen door de
Slufter en de Muy. Bovendien gaan we vogelen aan de wadkant en in de luwte
van het bos op zoek naar de laatste insecten van het seizoen en bloeiende
planten. Info en aanmelden bij Ofra Carmi, telefoon: (0227) 54 10 07 / e-mail:
o.carmi@quicknet.nl.
Zaterdag 2 oktober: Eurobirdwatch
In het hele land is deze dag speciale aandacht voor de vogeltrek. KNNV en IVN
organiseren een excursie naar De Ven. Zie voor info in de krant of onze site.
Maandag 11 oktober: Lezing paddenstoelen door Leo Knol
Alhoewel paddestoelen het hele jaar voorkomen, zal deze presentatie
gewijd zijn aan soorten, die met name in de herfst worden aangetroffen.
Op 30 oktober vindt een paddestoelenexcursie plaats
naar het Waterloopbos (Flevoland), daarom zal de Leo Knol
extra aandacht schenken aan paddestoelen die in
Flevoland voorkomen. Voor diegenen onder u, die met
deze excursie meegaan is deze lezing een prima voorbereiding
op datgene wat u te wachten staat.
Zondag 17 oktober: Excursie Egboetswater
Het natuur- en recreatiegebied Egboetswater ligt ten noorden van Hauwert nabij
Oostwoud. Het oorspronkelijke gebied van 24 ha is in 2010 bijna verdubbeld
met een uitbreiding van 29 ha, dat ingericht is als waterberging, voor extensieve
recreatie en 4 ha als droge berging. Een soort van badkuip principe.
Waterberging is een geaccepteerd begrip in ons landschap geworden.
Kenmerkend voor deze buffers is het samengaan van natuur en recreatie. Siep
Konijn en Cees Ursem waren betrokken bij de inrichting van het gebied en zullen
ons vandaag door het gebied leiden. We wandelen langs verharde paden
ca. 7 km. Vertrek vanaf Dampten om 09:00 uur. Contactpersoon: Ofra Carmi,
telefoon: (0227) 54 10 07 / e-mail: o.carmi@quicknet.nl.
4
TTooeelliicchhttiinngg aaccttiivviitteeiitteennpprrooggrraammmmaa
De lezingen en sommige werkgroepsavonden worden gehouden in Wijkcentrum Kersenboogerd,
Brederodegracht 1 in Hoorn. Zaal open om 19:45 uur.
Er wordt in de zaal niet gerookt.
De meeste excursies starten bij de kleine P aan het Dampten in Hoorn, even voorbij
de begraafplaats. Vanaf de trein (en de fietsenstalling) is het 8 minuten lopen.
Bel bij twijfelachtig weer even naar de vermelde contactpersoon.
”Het Hoornblad”, nr. 69 herfst 2010

Zaterdag 30 oktober: Paddenstoelenexcursie in ’t Waterloopbos
Het Waterloopbos ligt aan de noordkant van het Voorsterbos (bij Kraggenburg).
Het werd in 1944 aangelegd. Het Waterloopbos en het Voorsterbos zijn de oudste
bossen van Flevoland. In 1952 droeg de Rijksoverheid het Waterloopbos
over aan het Waterloopkundig Laboratorium. Dit onderzoeksinstituut heeft er 50
jaar lang waterbouwkundige proeven gedaan. Zo is de naam Waterloopbos ontstaan.
Door de leeftijd van het bos en de gemengde beplanting is er een goede
bodem voor talrijke soorten paddenstoelen. Deze excursie geeft een praktische
invulling aan de lezing van een paar weken geleden. Vertrek Dampten 09:00 uur.
Informatie Gerrit de Weerd, telefoon: (0228) 58 55 77 / e-mail: genjdew@gmail.com.
Zaterdagavond 30 oktober: Wandeling Nacht van de nacht
Ook dit jaar organiseren we een activiteit om de duisternis te ervaren in het
kader van de Nacht van de nacht. In het Dwaalpark van De Grote Waal in
Hoorn en door De Hulk is een mooie route waarin het donker beleefd kan worden.
Verzamelen 20:00 uur bij kanoloods Flevo in het Dwaalpark. Duur circa 2
uur o.l.v. Jan-Pieter de Krijger, telefoon: (0229) 23 97 24. Stevig schoeisel of
laarzen komen van pas! Ook in het Streekbos houden IVN en KNNV een nachtwandeling.
Start 21:00 uur. Zie verder krantenbericht of onze site.
Maandag 8 november: Lezing Korstmossen door Laurens Sparrius
Vooruitlopend op de duinexcursie van 27 november zal Laurens Sparrius een
lezing verzorgen over korstmossen. Aan bod zullen komen o.a.: anatomie van
korstmossen, soortendiversiteit en het gebruik van korstmossen als indicatoren
voor zure regen, mest en klimaat. Ook zal hij tijdens de lezing vooruit kijken
naar de excursie van 27 november en daarbij aandacht besteden aan wat u zo
al kunt tegen komen in de duinen aan korstmossen.
Zaterdag 13 november: Excursie Kleine rietganzen door Jan Marbus
Nergens anders in Nederland en op geen ander moment in het jaar is deze concentratie
van KLEINE RIETGANZEN te zien. Natuurlijk hebben we ook oog voor andere
soorten die nu (soms talrijk) in ZW-Friesland aanwezig zijn. Brood en drinken
mee. Warme kleding/laarzen. Excursieleiding Jan Marbus, tel.: (0229) 23 04 19 /
e-mail: arendsoog@knnvhoorn.nl. Vertrek Dampten: 09:00 uur. Terug ± 16:00 uur.
Zaterdag 27 november: Excursie Schoorlse duinen; korstmossen en de
gevolgen van de bosbrand
Vorig jaar is deze excursie verregend, we gaan het nog een keer proberen: we
gaan naar de Schoorlse duinen voor een gecombineerde excursie korstmossen
/ gevolg bosbranden. De vrij kalkarme duinen van dit gebied zijn een goede
ondergrond voor mooie grote korstmossen, waar je geen specialist voor hoeft te
zijn om ze te zien en ook de verschillen te kunnen opmerken.
Vanaf vorig jaar zijn er diverse branden geweest in dit duingebied; we gaan
zowel naar het eerste verbrande stuk als naar één van dit jaar, zodat we het
verschil in herstel kunnen zien. Vertrek Dampten 09:00 uur.
Informatie: Anneloes ter Horst, telefoon: (0226) 45 29 90 of 06 176 28 020.
”Het Hoornblad”, nr. 69 herfst 2010 5

Maandag 13 december: Vogeltrek, een mysterieus verschijnsel, door
Frans van Bussel
Komende zondag staat een excursie gepland naar De Putten, waar
ongetwijfeld nog de nodige trekvogels zijn waar te nemen.
Vooruitlopend op deze excursie hebben wij voor vanavond
een lezing gepland over de vogeltrek.
Frans van Bussel gaat ons meer vertellen over de achtergrond
van de vogeltrek. Hij zal ook aandacht besteden aan welke vogels
naar het zuiden trekken en wat de beweegredenen zijn om dit te doen.
Welke routes worden gevolgd en waarom juist deze? Welke gevaren kleven
hieraan, nu en in de toekomst?
Zondag 19 december: Excursie De Putten
We richten vandaag onze schreden naar De Putten tussen Petten en
Camperduin. De Putten zijn ruim honderd jaar geleden uitgegraven om de
Hondsbossche Zeewering te verstevigen. Het gevecht tegen de zee blijft nog
steeds actueel. Als we bij verzwaring van de zeewering aan een nog hogere en
nog bredere dijk hebben gedacht, moeten we vandaag goed kijken. De zilte golven
beuken tegen het basalten dijklichaam. Volgens het nieuwe plan zal hier
over een paar jaar een uitgestrekt strand voor de dijk liggen, een nieuw interessant
biotoop in het verschiet. In De Putten kunnen vogels alles doen wat ze willen:
eten, rusten en broeden. De ligging aan de voet van de Hondsbossche zeewering
biedt de mogelijkheid om een blik te werpen over de Noordzee.
Zeevogels komen vooral bij wat onstuimig weer dichterbij de kust en zijn dan
goed te bekijken.
Vertrek van het Dampten om 09:00 uur en we denken omstreeks 14:00 uur
weer terug te zijn. Informatie Ko van Gent, telefoon: (0229) 24 58 85 / e-mail:
jt.van.gent@quicknet.nl.
Zondag 2 januari 2011: Nieuwjaarswandeling
Een winterse wandeling; rondje om de Grote Vliet bij Wervershoof. We starten
het nieuwe jaar bij onze gastheren Gerrit de Weerd en Jan Duijf. Zij laten ons
mee genieten van hun ‘achtertuin’ het natuurgebied de Grote Vliet. Verzamelen
om 09:30 uur bij het restaurant de Vlietlanden Droge Wijmersweg 5-280, 1693
HP Wervershoof.
Informatie: Gerrit de Weerd, telefoon: (0228) 58 55 77 / e-mail: genjdew@gmail.com
of Jan Duijf, telefoon: (0228) 58 52 72 / e-mail j.duijf@hetnet.nl
Zaterdag 8 januari 2011: Bosuilen-excursie
Vandaag op de oren af op een avondexcursie in het donkere bos. Uilen zijn al in
de winter bezig met vormen van paartjes en claimen van het eigen territorium.
Wie heeft er al eens een BOSUIL gehoord? Tijdens deze excursie krijgt u de
kans om ze te horen. Het mannetje heeft het spookachtige geluid dat altijd te
horen is in veel films. Leuk is dat in veel Amerikaanse films het geluid van deze
uil gebruikt wordt, terwijl deze vogel daar niet eens voorkomt! Bob Woets van de
6
”Het Hoornblad”, nr. 69 herfst 2010

Vogelwerkgroep Wierhaven neemt ons mee het donkere bos in. De lezing op
a.s. maandag zal nog meer uilengeheimen ontrafelen. We verzamelen 19:00
uur op het Dampten en rijden dan naar het Dijkgatsbos, de Snippenweide
(Groepskampeerterrein Dijkgatbos, ingang tegenover monument bij Dijkwielen).
Contactpersoon: Debby Doodeman, telefoon: 06 300 21 816 / e-mail:
debbydoodeman@planet.nl,
Maandag 10 januari 2011: Uilen en hun concurrenten en vijanden, door
Fred Koning
In deze lezing laat Fred Koning zien hoe de populatie roofvogels en uilen in de
loop van 50 jaar volledig kan veranderen. Niet alleen veranderingen in de vegetatie,
maar ook de komst van grote sterke roofvogels als BUIZERD en HAVIK hebben
invloed op de uilen. Sommige uilen verdwijnen (STEENUIL) en andere komen
(BOSUIL) en weten zich aan te passen aan het nieuwe dictatorschap van de
HAVIK. O.i. een leuke voorbereiding op de bosuilenexcursie van 22 januari a.s.
Om alvast te noteren
In het weekend van 12 en 13 maart 2011 zullen er weer vogelvaartochten
gemaakt worden naar natuureiland De Kreupel.
VAN DE ACTIVITEITENCOMMISSIE
Het zal u waarschijnlijk zijn ontgaan: immers de excursies, workshops en andere
KNNV- activiteiten gaan gewoon door, maar het groepje, dat de activiteiten
bedenkt en organiseert, is een beetje veranderd. Allereerst is er een verschuiving
in de taken. In het verleden ging het om de excursies en nu om alle algemene
activiteiten, dus een breder takenpakket. De bezetting van deze commissie
is geslonken. Dit jaar hebben Resi Zabel, Wil Liefting en Eric de Vroome na
jaren actief te zijn geweest, zich teruggetrokken. Vanaf hier: heel erg bedankt
voor jullie inzet. We bleven met zijn vieren over. Jan Duijf heeft een hele periode
in zijn eentje de lezingen georganiseerd. Hij heeft zich bij ons gevoegd en Gerrit
de Weerd meldde zich spontaan om meer publiciteit aan de activiteiten te
geven.
Met elkaar proberen we de thema’s van de lezing te koppelen aan excursie-thema’s.
Op deze manier hopen we meer verdieping aan te bieden.
De activiteiten worden ook voor ù georganiseerd. Als vereniging doe je dingen
voor en met elkaar. En bij de KNNV gaat het om samen de natuur te bestuderen;
waarnemen, ontdekken, uitwisselen van kennis en gedachten en inzichten
vergroten. Zo willen we graag tijdens excursies alle deelnemers uitnodigen om
actiever deel te nemen in de zin van delen van de eigen kennis en waarneming.
U kunt ook ideeën voor excursies of andere activiteiten aandragen. Bent u
ergens geweest en u vindt het een goed excursiegebied voor de KNNV? Kom
op! Laat het ons weten. Wij zijn (naast Jan en Gerrit): Trudy Winthorst, Debby
Doodeman, Anneloes ter Horst en ondergetekende.
Ofra Carmi
”Het Hoornblad”, nr. 69 herfst 2010 7

8
Kom ook naar de veldbiologiedagen van de KNNV
10-10-’10 Natuur moet je zien!
Op deze mooie datum organiseert de KNNV
overal in het land de ‘dag van de veldbiologie’.
Onze afdeling houdt de avond van 9 oktober
excursies nachtvlinders en vleermuizen en ook
op 10 oktober excursies en presentaties op
alle gebieden waar we maar mee bezig zijn om
en in MEC De Witte Schuur in Enkhuizen.
Kom zelf kijken en vertel het verder aan mogelijk
geïnteresseerde mensen.
Voor het precieze programma: kijk op de
nieuwsbrief of website www.knnv.nl.
Graag laten we iedere natuurliefhebber zien op welke manieren je een leuke,
spannende en vooral gezellige tijd met elkaar kunt bezig zijn met de natuur.
Op EXCURSIE genieten we van natuur dichtbij huis en verder weg.
Op KAMP ontdekken we andere werelden, natuur die we in onze regio niet zo
kennen.
Tijdens WERKGROEPSBIJEENKOMSTEN verdiepen we ons in een specifieke tak
van natuurstudie, bijv. vogels of planten, en leren van en met elkaar.
Op een LEZINGAVOND hoor je het nog eens van een ander en doe je inspiratie
op voor eigen onderzoek of natuurbeleving.
”Het Hoornblad”, nr. 69 herfst 2010
Tijdens een CURSUS leer je meer over hoe en
wat van een klein stuk natuur, bijv. insecten.
Er zijn allerlei andere manieren binnen onze
vereniging (publikaties, projecten, presentaties)
om zelf de natuur te beleven en dat ook aan
anderen door te geven.

De vakanties hebben we
weer achter ons. En ik neem
aan dat u nog nageniet met
behulp van foto’s of zelfgemaakte
filmopnamen. Ook
het bestuur kan zich weer
verheugen in een gezellig
samenzijn van een van de
bestuursbijeenkomsten. De
eerste was al weer op 2
september
Van de Bestuurstafel
Met betrekking tot de activiteitencommissie die in het leven is geroepen om alle
activiteiten te bundelen en te zien of er geen doublures zijn heb ik twee mensen
vergeten te vermelden en wel Trudy Windhorst en Anneloes ter Horst. En dat
hoort natuurlijk niet. Vandaar deze aanvulling en mijn excuses aan Trudy en
Anneloes.
De eerste vergadering heeft meestal een behoorlijk volle agenda. Ook nu weer.
Een nieuw seizoen start weer en nieuwe gedachten moeten worden uitgewerkt.
Een kleine evaluatie van het vorige seizoen en dan de winterperiode in: 2010-
2011. Het gaat snel allemaal.
Verder werden ons vragen gesteld door een vertegenwoordiger van de
Vereniging Oud-Hoorn, inzake onze Bomenwandeling door Hoorn. Deze wandeling
is (ter controle) door ons weer gemaakt en de beschrijving dient op enkele
plaatsen te worden aangepast.
Een volgend punt is een naderende activiteit op 10-10-’10, Op de Beleidsraad
van februari van dit jaar werd geopperd om een landelijke actie ook voor de
naamsbekendheid van de KNNV. Daarvoor werd 10 oktober 2010 gekozen.
Voor onze afdeling werd gezocht naar een aparte lokatie en deze werd gevonden
in Enkhuizen en met name in “De Witte Schuur”. Daar is een mooie heemtuin
en verder kunnen binnen allerlei activiteiten
en mogelijke presentaties worden
gehouden (zie vorige pagina). Maar
noteer deze dag in uw agenda!! Wat u
ook moet noteren is de nieuwe lokatie
waar wij (in ieder geval voor een tijdje)
ons onderdak voor lezingen en vogelwerkgroep
hebben gekozen.
Michel Kleij, voorzitter
”Het Hoornblad”, nr. 69 herfst 2010 9

Naast onze afdelingskampen organiseert de landelijke KNNV via de Algemene
Kampeercommissie (AKC) ook allerlei kampeerkampen en via de Algemene
Reiscommissie (ARC) reizen.
Aan zo’n kamp of reis kunnen leden meedoen uit het hele land. En dat maakt
het ook meteen zo leuk. Je ontmoet mensen uit andere afdelingen. Het is bijna
altijd een bonte verzameling: alleenstaanden, koppels en gezinnen. Mensen die
de natuur leuk vinden, maar ook specialisten op elk gebied. Vooral van die laatsten
kun je een hoop leren tijdens een kamp of reis.
In elk jaargetijde worden kampen en reizen georganiseerd, met een duur van
enkele dagen tot twee weken.
Gezinnen zijn meestal gebonden aan de vakantieperioden, en dan is er een
ruime keuze aan bestemmingen en perioden.
Zelf vinden wij zo’n zomer kampeerkamp echt een volwaardige vakantie. Je
staat 2 weken op eenzelfde camping en maakt samen met andere deelnemers
uitstapjes in de omgeving met een ruime keuze aan onderwerpen en zwaarte
van de tochten. Maar niets moet, je mag natuurlijk ook zelf wat gaan ondernemen.
Of helemaal niks doen, maar als je dan hoort wat anderen die dag hebben
gezien kijk je wel uit dat je niet nog een keer een tocht mist….
We kijken dan ook elk jaar weer uit naar het overzicht van de kampen & reizen
voor leuke bestemmingen om de zomervakantie door te brengen.
Kijk op de website van de KNNV bij het kopje reizen (www.knnv.nl). Hierin staan
ook alle bestemmingen van voorgaande jaren met meestal een link naar een
verslag. Lees er een paar door en je zult je meteen willen inschrijven voor een
kamp volgend jaar. Wacht daar niet te lang mee, want er is een maximum aantal
deelnemers!
Eric de Vroome
10
Doe mee met een KNNV kamp of reis
”Het Hoornblad”, nr. 69 herfst 2010

Zesde Noord-Hollandse Natuurdag
11 december 2010
Op zaterdag 11 december van 10:00 tot 16:00 uur, organiseren de POFF en
Landschap Noord-Holland alweer de 6e Noord-Hollandse Natuurdag, op de
inmiddels bekende locatie in de Aristozalen naast station Sloterdijk in
Amsterdam. Toegang gratis!
PROGRAMMA
Het programma zal deze keer extra aantrekkelijk zijn door de presentatie van
maar liefst drie verspreidingsatlassen: van de Noord-Hollandse broedvogels, de
Noord-Hollandse amfibieën en reptielen en de West-Friese vlinders. Gezien het
grote belang van het verschijnen van de broedvogelatlas zijn er de hele dag
lezingen over vogels, maar niet steeds in dezelfde zaal. In de andere zaal zal
op hetzelfde moment steeds een ander aspect van de Noord-Hollandse natuur
aan de orde zijn. Onderwerpen zijn: amfibieën en/of reptielen, Vlinders in West-
Friesland en RUIGE DWERGVLEERMUIZEN. Bekende onderzoekers en sprekers als
Cato te Hallers, Ton Denters en Kees Camphuysen zullen spreken over respectievelijk
de Noordzee, planten kijken in Noord-Holland en kleine mantelmeeuwen.
De dag wordt besloten met een prachtige film over weidevogels van
Danny Ellinger.
VOORINTEKENEN BROEDVOGELS, REPTIELEN, VLINDERS
Mensen die vooringetekend hebben op de Atlas van de
Noord-Hollandse Broedvogels kunnen hun exemplaar op
deze dag afhalen en zich de verzendkosten besparen.
Hebt u nog niet ingetekend? Doet u dat nu. Dan kunt u
dit fraaie en belangrijke boek kopen voor de spotprijs
van € 19,50. Na 11 december zal de prijs
€ 24,50 zijn, exclusief verzendkosten. U
kunt voorintekenen via de website van
de SVN: www.vogelwerkgroepennh.nl.
Ook voor de Verspreidingatlas van de
Noord-Hollandse Reptielen en
Amfibieën kunt u voorintekenen en
geld besparen. Bij voorintekening kost dit
boek € 15,-, na 11 december € 19,50. U
kunt voorintekenen door € 19,50 (prijs
inclusief verzendkosten) over te maken op
rekeningnummer 11.91.39.502 o.v.v. uw naam, adres, atlas amfibieën en reptielen
10-55023B.
Voor de Vlinderatlas van onze afdeling zie pagina 16 en 17. Deze is natuurlijk
ook te verkrijgen of af te halen op de Natuurdag.
”Het Hoornblad”, nr. 69 herfst 2010 11

Op dit moment zijn we bezig met het inventariseren van de muurplanten in
Enkhuizen en Hoorn. Aangezien we hier niet van bloemetjes afhankelijk zijn
kunnen we wat langer dan normaal mee door gaan.
Vanaf november hebben we weer binnenbijeenkomsten, zoals de vorige keer al
vermeld afwisselend bij leden van de werkgroep thuis. Het adres staat niet hieronder
vermeld in verband met privacy: meld je aan per telefoon of email en je
krijgt het adres meegedeeld, dan weet de gastheer/-vrouw ook op hoeveel mensen
er gerekend kan worden.
6 oktober : Muurbegroeiing Hoorn. Verzamelen 14:30 uur voor trap station
Hoorn.
Opgave en info: (0226) 45 29 90 / 06 176 28 020
3 november : Vandaag gaan we aan de slag met het nieuwe gallenboek (mooie
nieuwe uitgave van vorig jaar) en de gallen die iedereen hopelijk
dit jaar heeft kunnen verzamelen. Als aftrap van de ronde langs
diverse leden nodig ik ieder bij mij uit van 14:30-16:30 uur.
Opgave en info: (0226) 45 29 90 / 06 176 28 020; e-mail:
anneloes59@planet.nl.
8 december : Het is langzamerhand traditie om elkaar mooie en/of raadselachtige
planten te laten zien (gedroogd of op foto (digitaal)) die
op vakantie zijn gescored. Dit keer zijn we te gast bij Connie
Ligthert, van 14:30-16:30 uur.
Opgave en info: (0229) 23 61 59; e-mail: conny.ligthert@kpnmail.nl.
12 januari : Altijd aanwezig, ook in de winter, zijn mossen. Vandaag gaan we
ons daar weer eens over buigen, dit keer van 14:30-16:30 uur,
thuis bij Anneke Hofstra.
Opgave en info: (0229) 23 74 30; e-mail: annekehofstra@kpnmail.nl.
Voor alles geldt: wij zijn geen van allen specialisten, maar proberen met en van
elkaar te leren. Als je interesse in planten hebt en je dit ook wat lijkt: schroom
niet, kom eens een keertje mee doen.
Anneloes ter Horst
Coördinator pwg
Anneloes59@planet.nl
12
”Het Hoornblad”, nr. 69 herfst 2010
PPllaanntteennwweerrkkggrrooeepp

Onderzoek naar Koolzaadplanten
Voorjaar 2009 kwam vanuit FLORON een aanvraag binnen om mee te doen
aan een landelijk onderzoek naar de groeiplaatsen van KOOLZAAD. Als deelnemer
ontving je hiervoor goede instructies en gekleurde determinatiekaarten.
Samen met Jan heb ik (voordat de bermen gemaaid werden) 6 routes gefietst in
West-Friesland. De onderzoekers hebben hun resultaten inmiddels verwerkt en
gepubliceerd.
VERSPREIDING VAN KOOLZAAD IN NEDERLAND OVERSCHAT
KOOLZAAD komt in het wild nauwelijks in Nederland voor, zo blijkt uit het rapport
dat in opdracht van de Commissie Genetische Modificatie (COGEM) is opgesteld.
De gele bloemen die
zomers de bermen bevolken, blijken
in de meeste gevallen
RAAPZAAD te zijn. Dit impliceert
dat het verwilderingspotentieel in
Nederland van KOOLZAAD en dus
ook van genetisch gemodificeerde
KOOLZAAD in het verleden is
overschat.
RAAPZAAD komt in Nederland
veel vaker en in grotere populaties
voor dan KOOLZAAD. De koolzaadpopulaties
die worden aan-
Koolzaad Raapzaad
teelt, transport en overslag van KOOLZAAD plaatsvindt.
getroffen zijn vaak klein en
komen voor op plaatsen waar
Het onderzoeksresultaat staat in contrast met de verspreidingsdata in de huidige
Nederlandse Flora en Fauna database. Waarschijnlijk is RAAPZAAD,
vanwege de grote uiterlijke overeenkomsten met KOOLZAAD, in het verleden
vaak aangezien voor KOOLZAAD.
GENETISCH GEMODIFICEERD KOOLZAAD
Op dit moment wordt er nauwelijks genetisch gemodificeerd KOOLZAAD
in Nederland geïmporteerd. Dit kan in de toekomst veranderen, omdat de
vraag naar KOOLZAAD voor verwerking tot olie toeneemt. Het risico dat het
gemanipuleerde KOOLZAAD zich elders vestigt en kruist met andere planten is
blijkens dit onderzoek echter klein.
Het onderzoek zal worden voortgezet.
Ina Marbus
”Het Hoornblad”, nr. 69 herfst 2010 13

Dit jaar viert de Kampeergroep van de KNNV (de KG) haar 60-jarig bestaan.
Het is een club van KNNV’ers uit het hele land die graag een weekendje elders
verblijven. Minstens 1 keer per maand het jaar rond wordt er wel iets georganiseerd.
Kamperen doet de KG het liefst op eenvoudige accommodaties, zoals natuurkampeerterreinen
of bij een boer. Bij voorkeur plekken die bereikbaar zijn met
het openbaar vervoer. De deelnemers nemen hun eigen onderdak (tent, caravan,
enzovoorts) mee, behalve natuurlijk als er sprake is van gehuurd onderkomen.
Ook zorgt iedereen voor zijn eigen eten.
Tijdens de excursies in de kampeerweekenden of tijdens de dagexcursies wordt
voornamelijk gewandeld en gefietst, al wordt soms de auto ingeschakeld. Elke
excursie staat onder leiding van een KG-lid dat wat meer van het gebied weet.
De deelnemersgroep is niet groot, zo is de praktijk: meestal tussen de vijf en
iets meer dan tien deelnemers. Voor een weekend hoef je je pas een paar
dagen van tevoren op te geven.
In het winterhalfjaar kampeert de KG niet, maar houdt ze alleen dagexcursies,
vaak gevolgd voor een contactavond bij een van de leden thuis. Daar kan het
gebeuren dat iemand een dialezing houdt over een bijzonder natuurgebied waar
hij/zij een privéreis naartoe heeft gemaakt. Niet zelden ligt die natuur in een ver
buitenland.
Nieuwe leden zijn welkom. Er komen wel wat nieuwe mensen bij, maar enige
verjonging kan de KG wel gebruiken. Je bent ook van harte welkom als je nog
weinig natuurkennis hebt. Dat wordt al doende vanzelf meer. Je moet bij de KG
natuurlijk niet bang zijn voor flinke inspanning en voor de grillen van het
Nederlandse klimaat.
Meer weten? secretaris@kampeergroep.knnv.nl of 06 411 77 333.
14
”Het Hoornblad”, nr. 69 herfst 2010

Landelijk Meetnet Libellen
Na het lezen van een oproep op de site van de Vlinderstichting besloot ik mij op
te geven als libellenteller voor het Landelijk Meetnet Libellen. In overleg met de
Vlinderstichting werden twee telroutes uitgezet in de buurt van mijn woonplaats
Avenhorn.
Meedoen aan het landelijke meetnet schept wel verplichtingen, er moet 9 maal
in een jaar geteld worden. De routes die ik loop liggen bijna in elkaars verlengde
en ik kan ze dan ook direct na elkaar doen. Daar heb ik dan in totaal ongeveer
2 uur voor nodig.
Door de strenge winter en het koude voorjaar kwam het seizoen langzaam op
gang. Daarbij kwam ook nog dat alle sloten in het telgebied de afgelopen winter/voorjaar
waren uitgebaggerd en mijn vrees was dat dit een negatief effect op
de aantallen juffers en libellen zou hebben. Gelukkig viel dat mee.
Het mooie van een vaste route tellen is dat je gedurende het jaar goed kunt
zien hoe verschillende soorten komen en gaan. Ook het effect van het maaien
van de berm en waterkant zag ik onmiddellijk terug in een teruggang van de
aantallen juffers.
Als je regelmatig al die juffertjes observeert gaan je steeds meer details opvallen,
het herkennen van de soorten gaat ook steeds sneller en makkelijker.
Alleen de beide roodoogjuffers blijven lastig uit elkaar te houden, maar daarvoor
heb ik altijd een verrekijker bij de hand.
Ik heb dit jaar 6 verschillende soorten juffers en 7 soorten libellen geteld langs
de 2 telroutes.
De top drie is als volgt: 1 - LANTAARNTJE
(2.807 totaal geteld) 2 - KLEINE ROODOOG-
JUFFER (346) 3 - AZUURWATERJUFFER (165).
Nummer 1 bij de libellen was de
BLOEDRODE HEIDELIBEL (50).
De andere soorten waren: VARIABELE
WATERJUFFER, AZUURWATERJUFFER,
HOUTPANTSERJUFFER, GEWONE OEVERLIBEL,
VROEGE GLAZENMAKER, PAARDENBIJTER,
BRUINRODE HEIDELIBEL, STEENRODE HEIDE-
LIBEL en GROTE KEIZERLIBEL.
De VUURJUFFER (zie foto) was wel in het
gebied aanwezig (dit jaar voor het eerst),
maar net buiten de telroutes. Zo ook de
BLAUWE GLAZENMAKER en de WATERSNUFFEL, maar wie weet volgend jaar?
Tellen voor het meetnet is mij 100% meegevallen en ik ga er zeker mee door.
Ruud Timmer
”Het Hoornblad”, nr. 69 herfst 2010 15

16
6.1 Argusvlinder (Lasiommata megera)
26
De vlinder is herkenbaar aan een oranjebruine kleur met donkere tekening. Op de
voorvleugel zitten 2 opvallende ogen en op de achtervleugel van de vlinder komen
vier kleinere ogen voor. Het mannetje heeft een geurstreep over de voorvleugel.
Het vrouwtje vliegt onrustig en laag, op zoek naar bloemrijke graslanden en bermen om
haar eitjes af te zetten. Zij zet deze afzonderlijk af op stengels of toppen van bladeren van
diverse grassen. De eifase duurt 5-11 dagen. Het mannetje bewaakt zijn territorium vanaf
de kale plekken op de grond.
In tegenstelling tot de GEHAKKELDE AURELIA rust de vlinder met gesloten vleugels waardoor
ze nauwelijks opvalt. De spanwijdte van de vleugels is 35-45 mm. De ARGUSVLINDER overwintert
als halfvolgroeide rups, als vlinder leeft hij slechts 13-26 dagen. Volgens landelijke
onderzoeken zijn er twee, soms drie generaties. Dat geldt tevens voor onze regio.
De ARGUSVLINDER behoort tot de niet bedreigde vlinders. Een landelijk onderzoek in 2006
heeft aangetoond dat deze vlinder in Nederland snel achteruit gaat. Dat is moeilijk te zien in
ons kortdurende project.
Verspreiding en vliegtijd
De ARGUSVLINDER komt algemeen voor in onze regio en is aangetroffen in 55% van alle
kilometerhokken.
De vroegste waarneming is op 26 maart 2003, gewoonlijk wordt de soort vanaf mei gezien.
In mei lopen de aantallen op en in de maand augustus komen de meeste vlinders voor.
September volgt kort daarop als tweede maand.
De hoogste dagtotalen in de vijf onderzoeksjaren corresponderen
daarmee, want 4, 6, 14 en 21 augustus en 20 september
waren de beste dagen.
Op 29 oktober 2004 werd er nog een late ARGUSVLINDER gezien.
In de jaren van ons onderzoek zien we de hoogste aantallen
in 2003 met 1.819 exemplaren en de laagste aantallen in 2002 met
512 exemplaren.
Bij vergelijking van de 3 kaartjes (

De Vlinderatlas West-Friesland zal binnenkort verschijnen. Hij ligt op momenteel
bij de drukker. In de atlas zijn de resultaten van ons vijf jarig vlinderproject weergegeven.
We laten de grondleggers van het vlinderonderzoek aan het woord. Ook wordt
ingegaan op het West-Friese landschap. Daarnaast wordt een overzicht gegeven
van de voedsel- en waarplanten en de weeromstandigheden. Natuurlijk worden de
17 vlindersoorten en daarnaast nog drie extra soorten besproken.
Per soort is een tabel opgenomen met de getelde aantallen per maand en per jaar.
Dit is tevens met een vijftal grafieken weergegeven. Met behulp van een tabel is
per jaar aangegeven wanneer de eerste en laatste waarneming en de hoogste
dagscore was. Door middel van stippen is de verspreiding van de vlinders weergegeven
op verschillende kaarten namelijk een kaart over de vijf projectjaren en een
kaart per jaar. De atlas is 160 x 235 mm groot, telt 144 pagina’s, heeft een harde
kaft en is in full color uitgevoerd. Een impressie van de atlas staat hiernaast, hieronder
en op onze website onder Vlinderatlas (via het menu) weergegeven.
Je kunt tot 11 december intekenen op deze mooie atlas. De voorintekenprijs
bedraagt € 15,50, daarna kost hij € 19,50. Je kunt hem bestellen door het
bedrag over te maken op rekening 3553986 t.n.v. KNNV afd Hoorn/West-Friesland te
Lutjebroek o.v.v. Vlinderatlas. Na 11 december kun je hem (na telefonisch overleg)
ophalen bij Egbert Baars, Yellowlaan 24, 1695 HV Blokker. Versturen is ook
mogelijk maar hiervoor worden de verzendkosten in rekening gebracht.
Argusvlinder januari
525
februari
500 140
Verspreiding van de ARGUSVLINDER (hoe donkerder de stip hoe meer waarnemingen)
vroegste
Vlinderatlas West-Friesland 2002-2006
maart
april
mei
juni
2002 2 65 22 113 272 36 1 1 512
2003 2 3 52 52 310 603 683 114 1.819
2004 4 185 26 88 479 53 20 855
2005 1 4 135 21 39 746 23 4 973
2006 1 17 68 52 421 559
20 60 100 140 180 220 260
laatste
hoogste
aantal
08-04-2002 04-11-2002 04-08-2002 50
26-03-2003 21-10-2003 20-09-2003 198
02-04-2004 29-10-2004 14-08-2004 63
30-03-2005 30-10-2005 21-08-2005 167
26-04-2006 30-08-2006 06-08-2006 130
juli
augustus
september
oktober
november
december
totaal
Eitje van de ARGUSVLINDER
27
KROPAAR (Dactylis glomerata)
28
Het vrouwtje plakt de eitjes aan de
sprieten van verschillende grassoorten,
onder andere ZWENKGRAS,
KORTSTEEL, KROPAAR en KAMGRAS.
De voedselbehoefte is niet groot
en ze drinkt eveneens van kleine
nectarleveranciers. Hierbij
gaat het om een breed scala
aan soorten, zoals AKKERDISTEL,
LUZERNE, KNOOPKRUID en JAKOBS-
KRUISKRUID en soorten als PAARDENBLOEM, RODE KLAVER, DUIZENDBLAD,
VERTAKTE LEEUWENTAND, WATERMUNT, KLEIN KRUISKRUID en REUKELOZE- en
ECHTE KAMILLE.
ARGUSVLINDER (Lasiommata megera)
2002
2003
2004
1.000
1.000
1.000
800
800
800
600
600
600
400
400
400
200
200
200
0
0
0
J F M A M J J A S O N D
J F M A M J J A S O N D
J F M A M J J A S O N D
1.000
800
600
400
200
2005
0
J F M A M J J A S O N D
1.000
800
600
400
200
0
J F M A M J J A S O N D
Aantal ARGUSVLINDERS per jaar/maand
Vlinderatlas West-Friesland 2002-2006
”Het Hoornblad”, nr. 69 herfst 2010 17
2006

18
VVlliinnddeerr--//LLiibbeelllleennwweerrkkggrrooeepp
VERSLAG NACHTVLINDERNACHT 9 JULI
De KNNV en IVN hebben meegedaan met de Nationale
Nachtvlindernacht 2010. In totaal zijn er 17 belangstellenden
komen opdagen.
Na een zeer warme dag wezen alle voortekenen erop dat
het een mooie nacht zou worden voor de nachtvlinders. En
degenen die geweest zijn hebben geen spijt gehad! Deze
nacht was het de eerste officiële gebruik van de pas aangeschafte
vanglamp van onze vlinderwerkgroep.
Om 21:00 uur werd het doek opgesteld. Daarna werd een
klein rondje door het Streekbos gemaakt. Al gauw werden
de eerste stippelmotten gevonden. Ook lieten o.a. tientallen
LANTAARNTJES, 2 VROEGE GLAZENMAKERS en 1 GROTE KEIZERLI-
BEL zich bewonderen.
Om 22:00 uur ging het echte gedeelte van start. Ton Groen hield een korte
introductie voor de leken onder ons over het verschil tussen nacht- en dagvlinders.
Tevens passeerden enkele kenmerken van nachtvlinderfamilies de revue.
”Het Hoornblad”, nr. 69 herfst 2010
Vanaf 22:45 uur stroomden de nachtvlinders
binnen. Te beginnen met een fraai exemplaar
van GROOT AVONDROOD, gevangen in de voortuin
van De Terp. Waren in het begin van de
avond nog enkele mugjes aanwezig, op het
hoogtepunt van de avond zat het doek
geheel onder met allerlei micro’s, met af en
toe wat ruimte voor de macro’s. Het gras was
bezaaid met allerlei uiltjes.
Ad Roobeek
BIJEENKOMST
De volgende bijeenkomst van de vlinder/libellenwerkgroep is op 15 november
aan de Yellowlaan 24 in Blokker om 20:00 uur.
Gooit u uw Natura na het lezen bij het oud papier?
Dan willen wij deze graag gebruiken als pr-materiaal voor de KNNV.
Graag ontvangen we die Natura’s op een lezingavond of in de brievenbus op
Dorpsstraat 10 a in Zwaag.

Zaterdag 6 november aanstaande is het weer tijd voor de jaarlijkse natuurwerkdag.
Ook op het Landje van Naber bij Hoorn, al jaren in beheer bij onze afdeling,
zal deze dag gewerkt worden. Riet wordt gemaaid, hekken hersteld, greppels
uitgegraven en eilandjes van begroeiing ontdaan. Afvoerpijpen worden
doorgestoken en maaisel zal worden afgevoerd. Kortom een drukke ochtend vol
activiteiten. Om mee te kunnen werken in dit unieke deel van de gemeente
Hoorn en informatie over alle andere belangrijke zaken, kunt u zich opgeven op
de site www.natuurwerkdag.nl. Laarzen is een must, over het weer kan niets
beloofd worden maar over de koffie wel. Die verzorgt de afdeling!
KOM OOK EN WERK MEE!
Contributie 2011
In de algemene ledenvergadering van 23 februari is besloten om de contributie
met € 3,00 te verhogen. In dit bedrag zit mede verwerkt de verhoging van de
afdracht aan de landelijke vereniging. De lidmaatschapsprijs voor een gewoon
lid wordt € 28,- per jaar. Voor een gezinslid (meer dan 1 persoon op hetzelfde
adres) wordt het € 34,40. Voor een jeugdlid wordt de contributie € 16,50. In het
komende winternummer van het Hoornblad zal de betaalinstructie worden toegevoegd.
Ongeveer een kwart van de leden heeft de contributie niet voor 1 april voldaan.
Om tot een vlottere inning te komen is de volgende betalingsregeling voorgelegd
aan de leden. De aanwezige leden hebben dit goedgekeurd.
Om de contributie inkomsten zoveel mogelijk voor 1 maart 2011 binnen te krijgen
geven we de leden die voor 1 maart 2011 hun contributie betalen € 2,00
korting. De leden die voor 1 april hun contributie betalen ontvangen geen korting
en voor de leden die hun na 1 april voldoen geldt dat zij € 1,00 extra aan administratiekosten
moeten betalen.
Ad Roobeek, Penningmeester & Ledenadministratie
”Het Hoornblad”, nr. 69 herfst 2010 19

20
Vissenonderzoek Noord-Holland
De meteorologische herfst is begonnen!
Dit maakt de vissen niet minder actief;
wij moeten alleen een extra truitje of jas
aantrekken. Juist het najaar is een
goede periode om vis te inventariseren.
Er is veel jonge vis in het water aanwezig
die nu goed te determineren is.
Ook de trek begint en de vissen zitten vaak in grote groepen bij elkaar.
Het afgelopen jaar zijn vele mensen zeer actief geweest met inventariseren. De
witte gebiedenkaart op www.vissenatlas.nl is al een stuk meer roze en rood gekleurd.
De locale werkgroepen komen van de grond en organiseren de ene na
de andere excursie. Zo ontvangen wij regelmatig berichten van groepen uit
Haarlem, Amsterdam in samenwerking met KNNV leden, West-Friesland en een
groep rond Bergen, Heiloo en Schoorl. Wij vermoeden dat ook elders groepen
actief zijn maar hebben hier nog geen bericht van ontvangen.
Van januari tot juli zijn 3 stagiaires van de sportvisacademie voor het visatlasproject
actief geweest. Zij hebben de minder goed onderzochte gebieden
zoals de Beemster, Wieringermeer en gebieden rond Schagen met schepnetten
geinventariseerd. Dit is een zeer welkome bijdrage geweest en volgend jaar
hopen wij weer te kunnen profiteren van een groep zeer gemotiveerde stagiaires.
Dit najaar en 2011 kunnen we gegevens verzamelen voor de visatlas. Ons
streven is een goed verspreidingsbeeld van de Noord-Hollandse vissen. We
zetten nu in op het licht rood laten kleuren van de zgn.uurhokken zoals
aangegeven op www.vissenatlas.nl. Dit houdt in dat van de 25 kilometerhokken
binnen zo’n uurhok er minimaal 7 goed zijn onderzocht. Criterium voor een goed
onderzocht hok is dat er minimaal 3 vissoorten zijn gevangen en geregistreerd.
Op de vissenatlas-site willen we ook excursiefoto’s en vangstgegevens plaatsen.
Ook verslagen en foto’s van locale werkgroepen moeten hier een plek krijgen.
Aan het op de site krijgen wordt momenteel gewerkt. U kunt bij ons verslagen
of enkele foto’s aanleveren. Met name afwijkende vangsten of gebeurtenissen
zijn leuk om te melden.
Van het hoogheemraadschap HHNK hebben wij een doos met visrapporten
gekregen en ontvangen waarschijnlijk nog meer. Dit zijn gegevens die op papier
staan maar niet digitaal zijn verwerkt. Wij zijn opzoek naar iemand die ons kan
helpen bij het invoeren van deze gegevens. Als u interesse heeft dan horen wij
dat graag.
Jeanine Hamers en Kees Dekker
”Het Hoornblad”, nr. 69 herfst 2010

Een voorproefje
Het is 8 september 2010. In Noord-Holland giet het pijpestelen. Op de buienradar
gezien dat het in Groningen (nog) droog is. Met Marjan van Oosten hadden we al
eerder afgesproken om op zoek te gaan naar de TWEEKLEURIGE VLEERMUIS. Als een
soort voorgerecht gingen we eerst overdag genieten van wat Groningen ons aan
natuur te bieden heeft. In Aduard zagen we het eerste KLEINE KOOLWITJE van de
dag. In de polder enkele groepjes KIEVITEN met SPREEUWEN, ROEKEN, ZWARTE
KRAAIEN, KAUWEN en een enkele TORENVALK en BUIZERD. Rond 14:30 uur arriveerden
we bij het Lauwersmeer: het Jaap Deensgat. De berm op weg naar de kijkhut
zag wit van de PARNASSIA en werd afgewisseld met kleine blauwe bloempjes: een
ereprijs. Helaas was het nogal bewolkt en waaide er een stevige bries waardoor er
vrijwel geen insecten te zien waren. Vogels waren er echter gelukkig volop.
Zo’n 1.500 BRANDGANZEN en een 200-tal GRAUWE GANZEN lieten van zich horen. In
de kijkhut de telescopen opgezet. Vrijwel direct viel het op dat er heel veel
geel/oranje gekleurde vogels met witte koppen aanwezig waren: maar liefst 72
CASARCA’S! Een verdere speuractie tussen de ganzen leverde vervolgens 1
KEIZERGANS, 4 INDISCHE GANZEN en enkele NIJLGANZEN op. Aan eenden werd
gezien: BERGEENDEN, 500 SMIENTEN, BOERENEEND, WILDE EEND, KRAKEENDEN, 8
PIJLSTAARTEN, SLOBEENDEN, WINTERTALINGEN, 2 ZOMERTALINGEN en KUIFEENDEN.
Ook was er een groep van ca. 30 KNOBBELZWANEN aanwezig. Ook de andere
vogelgroepen waren vertegenwoordigd: 50 LEPELAARS, AALSCHOLVER, BLAUWE REI-
GER, 2 GROTE ZILVERREIGERS, 2 ZWARTE STERNS, VISDIEF, 4 REUZENSTERNS, GROTE
MANTELMEEUW, KLEINE MANTELMEEUW, KOKMEEUW, KEMPHANEN, WITGATJE,
GROENPOOTRUITER, OEVERLOPERS, TURELUURS, 1 GRAUWE FRANJEPOOT,
WATERSNIPPEN, 2 BONTBEKPLEVIEREN, KLEINE STRANDLOPERS, BONTE STRANDLOPERS,
1 KROMBEKSTRANDLOPER, 1 KANOETSTRANDLOPER, 1 onvolwassen ZEEAREND, 2
SLECHTVALKEN, 1 HAVIK, 3 BRUINE KIEKENDIEVEN, 1 TORENVALK, MEERKOETEN en
WATERHOEN. Alleen de zangvogels lieten het een beetje afweten: we moesten het
doen met HOUTDUIF, WITTE KWIKSTAARTEN, OEVERZWALUWEN, HUISZWALUWEN,
BOERENZWALUWEN en 1 RIETGORS.
Op weg naar Lauwersoog kwamen we nog een familie FUUT tegen en stak een
groepje STAARTMEZEN de weg over. In Lauwersoog was het helaas eb. De
meeste vogels waren dus ver weg het wad op. Alsnog werden gezien: 1
DODAARS, EIDEREENDEN, SCHOLEKSTERS, STEENLOPERS, GROTE STERNS, 1
REUZENSTERN, 1 DWERGSTERN, STORMMEEUW, ZILVERMEEUW, ZANGLIJSTER en KNEU.
Op weg naar Delfzijl tussen Eenrum en Baflo een doodgereden EGEL. In de
haven van Delfzijl op het wad GRUTTO’S, ROSSE GRUTTO’S, WULPEN en
TURELUURS. De zon zakte achter de horizon: de hoogste tijd om nu de inwendige
mens te gaan voorzien. Want als een nagerecht waren er nog vleermuizen
in het vooruitzicht… Z.O.Z.
Fred Weel en Ad Roobeek
”Het Hoornblad”, nr. 69 herfst 2010 21

22
ZZooooggddiieerreennwweerrkkggrrooeepp
Op de excursie van 29 juli bij de Lutjebroeker Weel kwamen
helaas weinig leden opdagen. Het uitzetten van
inloopvallen leverde niet veel op. Wel troffen we er 14
KONIJNEN, 7 HAZEN, 1 verse Molshoop en tal van
muizengangen.
Vrijdag 27 augustus hebben we met 17 man onder leiding van Marjan van
Oosten een vleermuizenexcursie gehouden in het Julianapark. Met de batdetectors
leerden we enkele soortbepalende kenmerken en troffen er aan:
(GEWONE) DWERGVLEERMUIS (5), ROSSE VLEERMUIS (2), LAATVLIEGER (2) en RUIGE
DWERGVLEERMUIS (1). Daarnaast huppelden er 3 KONIJNEN. De wegvliegende
RANSUIL en de diverse korte piepjes van de STRUIKSPRINKHAAN waren leuke
bijkomstigheden. Bij de Oostertpoort vlogen LAATVLIEGER (1) en DWERGVLEERMUIS
(1). Een select gezelschap ging daarna luisteren bij de Waterberging van Twisk,
westzijde (van 23:45 tot 01:15 uur): Waargenomen werden DWERGVLEERMUIS
spec, LAATVLIEGER en MEERVLEERMUIS en 1 HAAS. Mogelijk was hier ook de
WATERVLEERMUIS aanwezig, maar deze is niet met zekerheid vastgesteld.
VERVOLG VOORPROEFJE…..
Op 8 september zijn Fred Weel en ondergetekende onder begeleiding van
Marjan op zoek gegaan naar de TWEEKLEURIGE VLEERMUIS in Groningen*. Al
gauw werden er waargenomen: GEWONE- en RUIGE DWERGVLEERMUIS,
WATERVLEERMUIS en LAATVLIEGER. De TWEEKLEURIGE VLEERMUIS liet zich nog niet
horen.
We zetten de tocht voort naar een steenfabriek nabij Appingedam: dit zou een
geschikte locatie zijn. Er rustten 22 DAGPAUWOGEN. Diverse naakt- en huisjesslakken
slopen over het booggewelf. Uit het niets scheerde een vleermuis vlak
boven ons. Omdat de batdetectoren geen geluid registreerden blijft de determinatie
ongewis: waarschijnlijk een WATERVLEERMUIS maar mogelijk een
GROOTOORVLEERMUIS. In de tuin werd het volle geluid van de BOOMSPRINKHAAN
opgevangen. Voor de TWEEKLEURIGE VLEERMUIS zetten we de excursie voort waar
de eerste meldingen vandaan kwamen: in Delfzijl. Hier volop RUIGE- en GEWONE
DWERGVLEERMUIS en een STRUIKSPRINKHAAN. Leuk was het rondscharrelen van een
EGEL. Voor de TWEEKLEURIGE VLEERMUIS dienen we nog een keer op stap te gaan...
Met de opgedane kennis zijn er ook wat verkennende tochtjes gemaakt door
Westwoud, Hoogkarspel, Lutjebroek en rond de Lutjebroeker Weel. Gevonden
werden: MEERVLEERMUIS, WATERVLEERMUIS, RUIGE DWERGVLEERMUIS, GEWONE
DWERGVLEERMUIS en LAATVLIEGER.
* Onderweg naast de bekende huisdieren ook een groep KAMELEN, een groep
EZELS en een groep WALLABI’S!
”Het Hoornblad”, nr. 69 herfst 2010

Op 18 en 19 september werd speciale aandacht voor de EGEL gevraagd door
de landelijke zoogdiervereniging. Heeft u nog een EGEL gezien? Meldt dit dan
aan de natuurhistorische secretaris Jan-Pieter de Krijger. Ook alle andere
zoogdierwaarnemingen blijven welkom.
PROGRAMMA:
9 en 10 oktober: Presentatie van de zoogdierwerkgroep op de KNNV-
Veldbiologiedagen in het MEC De Witte Schuur door een
vleermuisexcursie op zaterdagavond en een pluismiddag op
de zondag. Zie verder pagina 8.
25 november : Iedereen wordt weer uitgenodigd om uileballen uit te pluizen.
Deze avond wordt gehouden in De Hoornbloem, Dorpsstraat
10 A te Zwaag, aanvang 20:00 uur. Het wordt op prijs gesteld
als je van te voren laat weten of je mee wilt doen. Mail of bel
naar ondergetekende: penningmeester@hoorn.knnv.nl of
(0228) 51 59 55.
Op het moment van schrijven is nog niet bekend of de begin
nerscursus grondgebonden zoogdieren door gaat.
Ad Roobeek (a.i. coördinator Zoogdierwerkgroep)
BURLEN…? WAT VOOR JOU? GA MEE MET DE
ZOOGDIERWERKGROEP!
Rabobank
Fietssponsortocht
Op zaterdag 11 september trapten 10 KNNV’ers tegen de wind in om na 40 km
rijden een mooi bedrag voor onze afdeling binnen te halen. Gelukkig waren er
genoeg deelnemers voor deze activiteit, zelfs een reservelijst. Paula en Gerrit
Timmerman: bedankt! (en de RABO-bank ook!).
”Het Hoornblad”, nr. 69 herfst 2010 23

De vakantie zit er weer op en velen hebben kunnen genieten van de gebieden
waar u nog met plezier naar terug kijkt.
Als coördinator van de vogelwerkgroep gingen de werkzaamheden gewoon
door.
Regelmatig ging de telefoon i.v.m. het in gevaar komen van broedsel door
werkzaamheden. Boeren die zich zorgen maken i.v.m. de toename van de
GRAUWE GANS populatie op de landerijen. Werkzaamheden door bepaalde
gebieden waar schade zou kunnen ontstaan aan de flora en fauna en hoe dat
kan worden voorkomen. Mensen die zich zorgen maken over de snelvarende
boten in bepaalde gebieden waar vogels trachten hun nageslacht uit te broeden
tussen opspattend water. Jacht op watervogels en meer vragen…
Snel moet je dan in de weer om een ieder tevreden te stellen met een goede
oplossing. Persoonlijk ervaar ik dat onze KNNV site er een aardig steentje aan
bijdraagt om de juiste contact personen te benaderen. Het is zeker het bezoeken
waard voor veel informatie. Maar niet iedereen heeft internet en dan is er
gelukkig ieder kwartaal het Hoornblad dat het natuurnieuws bij u thuis brengt.
UITKIJKSCHERM
Aan de Klemweg - Molenweg in Warder is een uitkijkscherm geplaatst.
Dit is op 11 juni 2010 officieel in gebruik genomen. Enkelen hadden de vraag
waarom deze uitkijkpost hier en niet meer in het achterliggende gebied was gemaakt.
a : Deze plaats is bewust gekozen omdat het uitkijkt over een rijk weidevogel
gebied.
b : Er stonden veel hoge bomen die predatoren nestgelegenheid boden en een
goed uitzicht gaven over de broedende vogels.
c:VOSSEN hebben daar nu minder schuilgelegenheid meer en moeten het
elders zoeken.
d : Door de aanwezigheid van bezoekers gaan er minder rovers zitten waardoor
de vogels meer kans krijgen om hun pullen groot te brengen.
Voor vogelaars of andere belangstellenden is het de moeite
waard om er eens te gaan kijken.
14 AUGUSTUS VOGELKIJKDAG WATERBERGING TWISK
Voor de tweede keer dit jaar werd deze kijkdag gehouden en het
was prachtig weer zodat een ieder genoot. De vele bezoekers
konden gebruik maken van een flink aantal telescopen dat opgesteld
stond. Het aantal waargenomen vogels strandde dit keer op
51 soorten. Het simpelste watervogeltje het WATERHOENTJE liet
zich niet zien. Wel was men getuige van een spectaculaire stootvlucht
van een SLECHTVALK waardoor de honderden rustende
watervogels in paniek opspatten vanaf de plas.
24
”Het Hoornblad”, nr. 69 herfst 2010
VVooggeellwweerrkkggrrooeepp

BRUINE KIEKENDIEF
Tijdens het broedseizoen bestond de mogelijkheid dat bij Oosterleek de BRUINE
KIEKENDIEF verstoord zou worden als men de werkzaamheden aan de dijkverzwaring
zou hervatten. Na overleg met de betrokken instanties bleek dat het
werk pas na het broedseizoen weer op gang zou komen, dus had de Kiek alle
tijd.
OEVERZWALUW HOORN
Net voor het eindigen van de bouwvak vakantie bleken er nog OEVERZWALUWEN
actief te zijn in het voeren van hun jongen. Wij hadden verwacht dat ze al weg
zouden zijn maar dat was bij een nacontrole niet zo. In week 34 werden er nog
jongen gevoerd. Er werd in goed overleg met de uitvoerende instanties overeengekomen
dat na het uitvliegen de werkzaamheden daar zouden hervatten.
Na een regenrijke periode was het in week 35 tenslotte helemaal stil in de kolonie.
Op zondag 5 september is met meetlat en schep geprobeerd vast te stellen hoe
succesvol de kolonie was. De meeste gangen waren 80 cm diep en licht oplopend
gegraven. Aan het einde was de ruimte 15-20 cm breed en de nesten
waren gemaakt van dode stengeldelen met een kommetje van veertjes. De
nesten waar jongen in gezeten hadden waren duidelijk geplet en afgedekt met
uitwerpselen. Er zijn zeker 12 broedsels grootgebracht.
BIJEENKOMSTEN
Ook u bent vanaf 20:00 uur van harte welkom op de Vogelwerkgoepbijeenkomsten.
De volgende data’s zijn:
Donderdag 14 oktober
Donderdag 11 november
Donderdag 9 december
Donderdag 13 januari 2011
Let op: nieuwe plaats van samenkomen!
De vwg-avonden zijn in wijkcentrum
Kersenboogerd, Brederodegracht 1, Hoorn
”Het Hoornblad”, nr. 69 herfst 2010 25

Najaar is het moment om in ons KNNV- werkgebied er op uit te gaan. Oostelijk
West-Friesland en De Zeevang - beide nog unieke openlandschappen - trekken
in deze maanden massa’s vogels.
Vanuit noordelijker streken waar de winter hun voedselbronnen afsnijdt, komen
ze naar hier waar het wat milder is.
Wij hebben nu de kans om grote aantallen vogels te gaan zien. KIEVITEN en
GOUDPLEVIEREN machtig mooi in grote zwermen boven de polders. SMIENTEN en
ganzen komen naar hier naar de grazige weilanden.
Om deze vogelrijkdom een veilig ‘thuis’ te bieden is het van belang te weten
waar zij het liefst vertoeven. Bij planvorming voor veranderingen in het landschap
bijv. kassenbouw of toestaan van intensieve landbouw, is deze kennis
bepalend voor wel of niet toestaan.
Daarom gaan we in het Zeevanggebied tussen Oudendijk en Edam komend seizoen
de vogels weer in kaart brengen. We noemen dit de Zeevangtelling. Op de
KNNV-website zijn hiervan actuele vogelaantallen te vinden. Ga naar projecten
en dan De Zeevang. Interessante informatie van een mooi gebied. Nemen de
aantallen ganzen nog weer toe? Komen er weer minder KLEINE ZWANEN dit jaar
naar ons gebied? Treffen we GROTE ZAAGBEKKEN, NONNETJES, of misschien de
GROTE ZILVERREIGER, SLECHTVALK, of kan het nòg verrassender?
De teldata vallen telkens op een zondag: 2010: 17 oktober, 14 november, 19
december, 2011: 18 januari, 13 februari en 13 maart.
Vanuit bezoekerscentrum De Breek bij Etersheim trekken we in groepjes van 2
tot 4 man het mooie Zeevanggebied in. In drie uur tijd met de auto over de
smalle polderweggetjes en na vaak wel 15.000 vogels tellen kunnen we weer
huiswaarts. Voldaan omdat de telgegevens weer binnen zijn!
Er is een vaste groep tellers. Maar deze kan altijd aangevuld worden met nieuwe
Zeevangtellers.
Inlichtingen en opgave voor een telling:
Ben Pronk, e-mail: bdmpronk@hotmail.com
26
”Het Hoornblad”, nr. 69 herfst 2010

De Hoornbloem
Dorpsstraat 10A, 1689 EV Zwaag,
☎ (0229) 23 04 19, e-mail: dehoornbloem@hoorn.knnv.nl
Natuurinfocentrum De Hoornbloem is een service- en activiteitenpunt voor en
met de KNNV. Veel cursussen en presentaties worden van hieruit verzorgd en
voorbereid, maar ook facilitering in de vorm van materiaalverstrekking. Denk
hierbij aan een praktisch zitmatje voor op excursie a
€ 1,50 tot een binoculair met 20 en 40 x vergroting à
€ 135,-. Daarnaast is een groot deel van de KNNV publicaties
voorradig of kan op redelijke termijn geleverd worden.
De meeste tijd bij De Hoornbloem wordt gevuld met de
werkzaamheden rond het tuinieren met wilde planten.
Behalve het bijhouden van de eigen tuin gaat dat over
het vervangen en aanvullen van het bestand, scheppen
van nieuwe groeisituaties en speuren naar verborgen
leven. Het oogsten van zaden en oppotten van zaailingen
is maar een voortvloeisel van het basistuinwerk.
Na de zomer breekt de zaadtijd aan. Al 20 jaar verschijnt een lijst met ca. 300
soorten van verkrijgbare zaden van wilde planten die voornamelijk geoogst zijn
in eigen tuin of bij andere natuurlijk tuinende KNNV’ers. Grote donaties kwamen
dit jaar weer van Wil Liefting, Piet Hollander en Joop en Evelyn Krijgsman. Maar
ook kleinere leveranties blijven welkom, juist als het om speciale soorten gaat
zoals bijv. RIETORCHIS of DOORNAPPEL.
Dat vele handen licht werk maken, geldt zeker hier. Het ingebrachte geoogste
materiaal moet worden gedorst, geschoond en verwerkt in verhandelbare verpakking.
Graag doen we voor deze bezigheden weer een beroep op de vrijwilligers
die ons hiermee behulpzaam zijn. De financiele resultaten komen uiteindelijk
de KNNV ten goede, naast alle goodwill voor het toepassen en genieten van
wilde planten en natuurlijk tuinieren.
Op de volgende data staat er weer oogstverwerking gepland:
dinsdagochtend 5, 12, 19 oktober, 2, 9, 16, 23 november, steeds vanaf 09:30 uur.
Om elkaar daarbij niet voor de voeten te lopen is het prettig om even te melden
dat je van plan bent te komen.
DIGITALE NIEUWSBRIEF
Wil je op de hoogte zijn van actuele zaken bijv. bijzondere waarnemingen, presentaties,
extra excursies, speciale voordrachten of berichten over natuur en
milieu? Meld je dan aan voor de digitale nieuwsbrief van onze KNNV afdeling.
Trouwens ook eigen inbreng van natuurnieuws of leuke informatie is welkom,
hetzij voor de nieuwsbrief, hetzij voor de site.
Contact: Egbert Baars, e-mail: secretaris@hoorn.knnv.nl
”Het Hoornblad”, nr. 69 herfst 2010 27

CURSUS “TREKVOGELS EN WINTERGASTEN”
In november start een vogelcursus “trekvogels en wintergasten”. Ons land, aan
de rand van het Europese continent, is een belangrijke passage voor trekkende
vogels. De waterrijke gebieden, meren en rivieren zijn uitstekende trekpleisters
om even uit te rusten, op te vetten en weer te vertrekken. Echter voor sommige
soorten, vooral watervogels is Nederland het overwinteringsgebied bij uitstek.
Deze groep vogels worden tijdens de cursus nader bekeken.
De cursus is bestemd voor iedereen die meer over (herkennen van) vogels wil
weten. De cursus wordt gegeven door professionele docenten en deskundige vogelaars
op donderdagavond: 4, 11, 18, 25 november en 2 december en drie excursies
op zaterdagochtend 6, 13 en 20 of 27 november. De avonden worden gegeven in
MEC De Witte schuur, Wilhelminaplantsoen 2 te Enkhuizen. Voor meer informatie
en opgave kun je mailen naar: info@mec-dewitteschuur.nl of bellen (0228) 32 03
10. Het aantal deelnemers is beperkt. Wie het eerst komt die het eerst maalt….
CURSUS NATUUR IN ENKHUIZEN
In samenwerking met de Seniorenschool en MEC De Witte Schuur start op
dinsdag 12 oktober een cursus over “Natuur om de hoek”.
Op 5 lesochtenden en 2 excursies wordt de deelnemers de ogen geopend voor
het spontane leven om ons heen. En dat kan erg de moeite zijn zoals bijv. een
van de rijkste groeiplaatsen van Steenbreekvaren in Nederland bij de
Drommedaris. De kosten zijn € 70,- .Voor meer informatie en aanmelden: De
Seniorenschool, t.a.v. Marianne van der Chijs, Rode Paard 5, 1602 DG
Enkhuizen of bellen 06 200 97 306.
In het voorjaar van 2011 staat een cursus “Natuurlijk tuinieren” in Hoorn gepland. Als hier
meer details bekend van zijn, volgt publikatie op de site en in het volgende Hoornblad.
28
”Het Hoornblad”, nr. 69 herfst 2010
Cursussen
De Specht
Bij de KNNV nestkastenwerkplaats De Specht zijn alle modellen nestkasten
en dierenholen vrijwel uit voorraad leverbaar. Bovendien zijn er
verkrijgbaar diverse soorten voersilo’s en zgn. poppenkasten (om uit
rupsen vlinders op te kweken).
Met de decembermaand in het verschiet liggen hier mooie kansen
voor een natuurvriendelijk geschenk variërend van een insectenhotel
à € 2,- tot een nestkast met camera à € 80,-. Dit betreft allemaal mooi afgewerkte
produkten. Wie liever wat meer aktie wil, kan een bouwpakket kopen
voor € 8,-. Juist in de tegenwoordig populaire onderhoudsarme tuinen, is het
bieden van wegkruipruimte of broedruimte extra belangrijk om toch wat natuurlijk
leven een kans te geven. Kom gerust even kijken in Blokker bij Evert Kunst
op nr 132 a (schuin tegenover de Nadorst) en bel zo mogelijk tevoren of het
schikt: (0229) 23 15 68. Kijk ook op de site www.knnv.nl/hoorn

Bijzondere waarnemingen
waneer wat aantal waar wie
01-06-2010 Zomertaling 4 De Nek Freek Musman
01-06-2010 Casarca 3 De Nek Freek Musman
28-06-2010 Brilduiker 2 De Nek Freek Musman
29-06-2010 Kanoetstrandloper 1 De Nek Freek Musman
01-07-2010 Witgatje 3 Lutjebroek Ad Roobeek
01-07-2010 IJsvogel 1 De Nek Freek Musman
01-07-2010 Ransuil 1 Oostwoud Douwe Greydanus
02-07-2010 Kruisbek 15 De Nek Freek Musman
04-07-2010 Pimpelmees 1.500 De Nek Freek Musman
05-07-2010 Steenuil 1 Andijk Douwe Greydanus
06-07-2010 Kruisbek 9 De Nek Freek Musman
06-07-2010 Halsbandparkiet 1 De Nek Freek Musman
10-07-2010 Rosse Stekelstaart 2 De Nek Freek Musman
11-07-2010 Kolibrievlinder 1 Westwoud Ad Roobeek
14-07-2010 Wezel 1 Slimdijk Ruud Timmer
16-07-2010 Grauwe vliegenvanger 1 Zanddepot Peter Tjeertjes
16-07-2010 Ransuil 1 Venhuizen Douwe Greydanus
17-07-2010 Kruisbek 5 achtertuin Jan en Ina Marbus
17-07-2010 Kleine zilverreiger 1 De Nek Freek Musman
17-07-2010 Grote zilverreiger 1 De Nek Freek Musman
17-07-2010 Reuzenstern 1 De Nek Freek Musman
17-07-2010 Groene specht 1 De Nek Freek Musman
17-07-2010 Wespendief 1 De Nek Freek Musman
17-07-2010 Kruisbek 4 De Nek Freek Musman
18-07-2010 Kruisbek 4 Kleine Koog Gerard Kenter
18-07-2010 Bruin blauwtje 2 Vooroever Ad Roobeek
18-07-2010 Kleine vuurvlinder 1 Vooroever Ad Roobeek
19-07-2010 Zwarte roodstaart 1 Enkhuizen Douwe Greydanus
22-07-2010 Zwartsprietdikkopje 61 Grootebroek Ad Roobeek
23-07-2010 IJsvogel 1 Streekbos Douwe Greydanus
23-07-2010 Steenuil 1 Polder Grootslag Douwe Greydanus
28-07-2010 Egel 1 Lutjebroek Ad Roobeek
”Het Hoornblad”, nr. 69 herfst 2010 29

waneer wat aantal waar wie
30-07-2010 Steenloper 2 De Nek Freek Musman
30-07-2010 Drieteenstrandloper 1 De Nek Freek Musman
01-08-2010 Kortzuiger 1 Lutjebroek Ad Roobeek
01-08-2010 Ligusterpijlstaart 1 Krabbersplaat Ad Roobeek
08-08-2010 Huiszwaluw 600 De Nek Freek Musman
09-08-2010 Oeverzwaluw 425 De Nek Freek Musman
13-08-2010 Zwartkopmeeuw 2 Hoogkarspel Ad Roobeek
13-08-2010 Donkergroene korstmosuil 1 Lutjebroek Ad Roobeek
13-08-2010 Patrijs 8 Lutjebroek Ad Roobeek
13-08-2010 Rouwkwikstaart 4 Lutjebroek Ad Roobeek
13-08-2010 Oeverzwaluw 800 De Nek Freek Musman
14-08-2010 Wespendief 1 De Nek Freek Musman
21-08-2010 Zilverplevier 2 De Nek Freek Musman
21-08-2010 Grauwe franjepoot 1 De Nek Freek Musman
21-08-2010 Gele kwikstaart 750 De Nek Freek Musman
21-08-2010 Boerenzwaluw 1.100 De Nek Freek Musman
22-08-2010 Krombekstrandloper 9 De Nek Freek Musman
23-08-2010 Bont zandoogje 1 Grootebroek Ad Roobeek
25-08-2010 Grauwe franjepoot 2 De Ven Ad Roobeek
28-08-2010 Krombekstrandloper 14 De Nek Freek Musman
28-08-2010 Rosse grutto 1 De Nek Freek Musman
02-09-2010 Reuzenstern 1 De Nek Freek Musman
03-09-2010 Wezel (dood) 1 Scharwoude Jan-Pieter de Krijger
03-09-2010 Wespendief 1 De Nek Freek Musman
03-09-2010 Slechtvalk 1 De Nek Freek Musman
03-09-2010 Grote gele kwikstaart 1 De Nek Freek Musman
05-09-2010 Houtpantserjuffer 40 Lutjebroekerweel Ad Roobeek
05-09-2010 Bont zandoogje 1 Lutjebroekerweel Ad Roobeek
05-09-2010 Grote lijster 2 Lutjebroekerweel Ad Roobeek
06-09-2010 Draaihals 1 De Nek Freek Musman
06-09-2010 IJsgors 1 De Nek Freek Musman
09-09-2010 Kleine jager 1 De Nek Freek Musman
30
”Het Hoornblad”, nr. 69 herfst 2010

ADRESSEN AFDELING HOORN/WEST-FRIESLAND
Bestuur
Voorzitter : M. Kleij, Lijndraaier 149, 1625 ZV Hoorn,
☎ (0229) 23 05 24, e-mail: mkleij@hetnet.nl
Secretaris : E.J. Baars, Yellowlaan 24, 1695 HV Blokker,
☎ (0229) 24 95 46, e-mail: secretaris@hoorn.knnv.nl
Nat. hist. secr. : J.P. de Krijger, Weidemolen 98, 1622 KE Hoorn,
☎ (0229) 23 97 24, e-mail: n.h.secretaris@hoorn.knnv.nl
Penningm. &
Ledenadm. : A. Roobeek, P.J. Jongstraat 176, 1614 LK Lutjebroek ☎ (0228) 51 59 55,
e-mail: penningmeester@hoorn.knnv.nl, Rekeningnummer: 3553986
Leden : J.M. Duijf, Postbus 8, 1693 ZG Wervershoof,
☎ (0228) 58 52 72, e-mail: j.duijf@hetnet.nl
A.L. ter Horst, Dorpsstraat 59, 1713 HB Obdam,
☎ (0226) 45 29 90, e-mail: anneloes59@planet.nl
T. Horstman-Kooijman, James Grievelaan 6, 1695 HX Blokker,
☎ (0229) 23 53 35
E. de Vroome, Veenrug 17, 1687 WN Wognum,
☎ (0229) 76 90 57, e-mail: vroome@xs4all.nl
Erevoorzitter : J.A. Marbus, Dorpsstraat 10A, 1689 EV Zwaag,
☎ (0229) 23 04 19, e-mail: dehoornbloem@hoorn.knnv.nl
Coördinatoren
Plantenwerkgroep : Anneloes ter Horst, Dorpsstraat 59, 1713 HB Obdam,
☎ (0226) 45 29 90, e-mail: anneloes59@planet.nl
Vogelwerkgroep : Douwe Greydanus, Julianastraat 9, 1619 XG Andijk,
☎ (0228) 72 01 19, e-mail: d.greydanus@quicknet.nl
Vlinderwerkgroep : Henny van der Groep, Yellowlaan 24, 1695 HV Blokker,
☎ (0229) 24 95 46, e-mail: info@hoorn.knnv.nl
AANMELDINGSFORMULIER - S.V.P. INLEVEREN BIJ HET BESTUUR.
Ondergetekende meldt zich aan als:
❍ KNNV-lid (1 persoon € 25,00 per jaar)
❍ Gezinslid (meer dan 1 persoon op hetzelfde adres € 31,40 per jaar)
❍ Jeugdlid (tot en met het jaar waarin je 25 wordt: € 15,00 per jaar)
dhr./mevr.: voorletter(s) : achternaam:
geboortejaar : telefoon :
adres :
postcode + woonplaats :
specialiteiten of interesse:
naam huisgenoot :
geboortejaar :
specialiteit of interesse :
”Het Hoornblad”, nr. 69 herfst 2010 31

NATUURLIEFHEBBER?
Enthousiast over mooie dingen die u in de natuur ontdekt heeft en wilt u die
ervaring graag met anderen delen?
Of vindt u het buiten prachtig maar zou u wel wat meer willen weten over dat
landschap, zo’n plant of dier........
DOE DAN MEE MET DE KNNV!
DE VERENIGING VOOR VELDBIOLOGIE.
Het is een club van actieve natuurliefhebbers.
Zo veelzijdig als de natuur, zo veel zijn de activiteiten van de KNNV!
Naast het programma van de plaatselijke/regionale afdelingen biedt de landelijke
organisatie o.a.: - het verenigingsblad Natura (6x per jaar)
- kampen en reizen
- allerlei werkgroepen (o.a. landschap, korstmossen)
- publikaties voor ledenprijs
Het landelijk bureau is te bereiken op
Boulevard 12, 3707 BM Zeist
☎ 030 - 231 47 97
WILT U “HET HOORNBLAD” VAKER ONTVANGEN?
Gebruik dan de bon op pagina 31 en wordt lid van de KNNV-afdeling
Hoorn/West-Friesland. U bent dan ook automatisch lid van de landelijke KNNV.
Het kost u slechts € 25,00 per jaar.
Opzegging van het lidmaatschap melden voor 1 november bij de ledenadministratie van de afdeling.
32
DRUKWERK
AAN:
Afz. Ledenadm. KNNV
A. Roobeek, P.J. Jongstraat 176, 1614 LK Lutjebroek ☎ (0228) 51 59 55
”Het Hoornblad”, nr. 69 herfst 2010