In dit nummer: www.gemeenteschoon.nl - Schoner Nederland

Gemeente Schoon | no. 1 | februari 2011
In dit nummer:
•Tweede Kamer wil aanpak zwerfafval
verbeteren
•Gebiedstrajecten: een kans voor gemeenten
•Vuurwerkcampagne heeft positief effect
www.gemeenteschoon.nl

Gemeente Schoon | no. 1 | februari 2011
Colofon
Gemeente Schoon is een uitgave van Agentschap
NL in het kader van het actieprogramma
Gemeente Schoon. Agentschap NL voert
Gemeente Schoon uit in opdracht van de
VNG. Gemeenten, samenwerkingsverbanden,
overige beheerders van openbare ruimte,
provincies en het ministerie van Infrastructuur
en Milieu ontvangen het blad gratis. Indien u
dit blad niet meer wenst te ontvangen, kunt u
dit melden aan de redactie.
ISSN
2010­7541
2 | Gemeente Schoon
Inhoud
Van de VNG 3
De Wijkscan 4
Dubbelportret: gemeente en bureau 6
Maatwerk binnen gebiedstrajecten 7
Gemeenten actief in campagne tegen vuurwerkafval 10
Deventer Schone Scholen 13
Thematraject Jongeren 14
Social media in de stijd tegen zwerfafval 16
De dag van… Tim van der Noll 17
Strijd tegen sigarettenpeuken op straat 18
Kort nieuws 19
Week van Nederland Schoon 20
De kleine veegmachine 21
Kort nieuws 22
Nieuw op de website 23
Agenda 24
Redactieadres
Agentschap NL
Gemeente Schoon
Postbus 8242
3503 RE Utrecht
Telefoon 088 602 27 07
Redactie
Ageeth Boos, Johanna Minnaard,
Jacobine Meijer (Agentschap NL),
Sabel Communicatie
www.gemeenteschoon.nl
Vormgeving en opmaak
Zwietart vormgeving & communicatie, Zwolle
De redactie van Gemeente Schoon is niet
verantwoordelijk voor meningen van externe
schrijvers die in dit blad zijn gepubliceerd. Het
geheel of gedeeltelijk overnemen van artikelen
is toegestaan op voorwaarde van bronvermelding.
2e jaargang februari 2011

‘Tweede Kamer vraagt
terecht om verbeterde
aanpak zwerfafval’
Een effectievere benutting van de middelen voor de aanpak van zwerfafval, meer
verantwoordelijkheid voor verkooppunten en hogere maximumboetes. Dat is de wens
van de Tweede Kamer, uitgesproken via de motie Samsom/Haverkamp. De Vereniging
van Nederlandse Gemeenten (VNG) ondersteunt die wens van harte. Het legt de
verantwoordelijkheid waar die hoort: bij de vervuiler.
De afgelopen jaren hebben gemeenten
volop gewerkt aan het verminderen en
opruimen van zwerfafval. Met resultaat.
Het programma Gemeente Schoon
en het voormalige Impulsprogramma
Zwerfafval hebben daaraan bijgedragen.
Gemeenten ruimen de troep op uit
zorg voor een nette openbare ruimte.
De maatschappij draait op voor de
kosten en dat is
niet terecht. Niet
de belastingbetaler
moet betalen, maar
de vervuiler. Dat
VNG:
Niet de belastingbetaler
moet betalen, maar de
vervuiler
kan op drie manieren: door handhaving,
door preventie en door een eerlijker
verdeling van de kosten.
Gemeenten zetten steeds meer in op
handhaving. Het maximale boetebedrag
is met negentig euro op dit moment
echter te laag om de kosten te kunnen
dekken. Hogere maximumboetes, zoals
de Kamer vraagt, kunnen dus zeker
soelaas bieden. Maar daarmee zijn we
er niet, want niet iedere zwerfafvalveroorzaker
wordt op heterdaad betrapt
en op de bon geslingerd.
Gelukkig vindt de Kamer ook dat het
bedrijfsleven – producenten en verkooppunten
– meer moet doen tegen
zwerfafval. De VNG verwacht veel van
een grotere verantwoordelijkheid van
het bedrijfsleven voor zwerfafval en
afvalpreventie. Ongeveer de helft van
het zwerfafval bestaat uit verpakkingsmateriaal,
zoals kleine plastic flesjes en
blikjes. Het verpakkende bedrijfsleven
heeft een producentenverantwoordelijk­
heid. Die geldt niet alleen voor verpakkingen
die keurig in een container
worden gegooid, maar ook voor
verpakkingen die op straat belanden.
Daarnaast kan het bedrijfsleven ook
de hoeveelheid verpakkingsmateriaal
(potentieel zwerfafval) verminderen. Via
productinnovatie, zoals afbreekbare
kauwgom, kunnen bedrijven een grote
bijdrage leveren aan
het oplossen van het
zwerfafvalprobleem.
Het bedrijfs leven heeft
verschillende mogelijkheden
om zijn verantwoordelijkheid te
nemen en bij te dragen aan het terugdringen
van de hoeveelheid zwerfafval.
De motie daagt het bedrijfsleven
daartoe uit.
De motie Samsom/Haverkamp biedt
perspectief voor een betere verdeling
van de verantwoordelijkheid voor de
aanpak van zwerfafval. En op een
gepeperde prent voor de veroorzakers
van de troep. Tot het zover is, blijven
gemeenten uiteraard hun verantwoordelijkheid
nemen voor een schone en
veilige leefomgeving, net als nu.
Gemeente Schoon staat gemeenten
daar graag in bij.
Gemeente Schoon | 3

De Wijkscan
‘Je kunt blijven opruimen
óf samen de oorzaak
aanpakken!’
Wijkscan Zwolle
4 | Gemeente Schoon
Afval, graffiti, hangjongeren, achterstallig onderhoud. Veel
gemeenten kennen wijken die om een krachtige aanpak
vragen. De Wijkscan levert een plan van aanpak op voor de
belangrijkste zwerfafvallocaties. Opvallend is dat gemeente,
inwoners en andere partijen hierbij intensief samenwerken.
Negen gemeenten werken al met de Wijkscan, waaronder
Den Bosch en Zwolle.
Samen door de wijk lopen en beoordelen
waar veel afval ligt. Deze wijkschouw
met alle betrokken partijen en
bewoners van de
De kennis
wijk is een van de
eerste, en belang­
over de wijk
rijkste, stappen van
zit in de mensen
de Wijkscan. ‘In
theorie vond ik het
een goed idee’, vertelt Gerard Ballintijn,
wijkbeheerder van de wijk Holtenbroek
in Zwolle, ‘maar toen we eenmaal met
vijftien man voor anderhalf uur de wijk
ingingen, vond ik het ook wel vreemd.
Iedereen kent de wijk, dus voor wie
doe je het dan eigenlijk? Toch werd het
een groot succes. Ik zag bewoners en
winkeliers enthousiast over hun wijk vertellen
en opvallende zwerfafvalplekken
aanwijzen. De kennis over de wijk zit in
de mensen. Zij leven er, zij maken dingen
mee, zij storen zich aan afval. Dat
kun je niet achter je bureau bedenken.’
Verrassend goed opgeruimd
Ook in Den Bosch verminderde de
scepsis bij de wijkschouw. ‘Boschveld
is een wijk die aandacht vraagt’, vertelt
Klaas van Leeuwen, projectleider van
het zwerfafvalproject ‘Samen voor een
schoon ’s Hertogenbosch’. ‘De wijk ligt
achter het station, waar veel gebouwen
worden gerenoveerd. Bewoners overleggen
regelmatig over hun wijk en hoe
ze die kunnen verbeteren. Ze wilden
graag weten wat de Wijkscan toevoegt.’
Dat weten ze nu, zegt Van Leeuwen.
‘We ontdekten samen op welke punten
het misgaat. Ook zagen we waar het
wél goed gaat. Bij een cafetaria lag
bijvoorbeeld onverwacht weinig zwerfafval.
De eigenaar ruimt het pleintje zelf
regelmatig op en haalt afvalzakken weg
als deze vol zijn. Dat zijn leuke ontdekkingen.
Hierdoor concludeerden we
ook dat partijen in de wijk al heel veel
doen om zwerfafval op te ruimen. De
grote vraag was daarom: blijven we met
elkaar steeds maar opruimen of pakken
we de bron van het probleem aan?’

De Wijkscan bestaat uit 5 stappen:
1. Beschrijf de wijk: wat zijn
fysieke en sociale kenmerken, welke
factoren verhogen in deze wijk het
risico op zwerfafval (bijvoorbeeld
hoogbouw) en wat zijn vermoedelijk
belangrijke bronpunten van zwerfafval?
2. Vorm een team van
belangrijke partijen in de wijk:
bewoners, sociale voorzieningen,
afvaldienst, scholen, woningbouwcorporaties,
winkeliers, et cetera.
Loop samen met hen door de wijk.
Gezamenlijk bepalen jullie de drie
belangrijkste probleemlocaties.
3. Stel met een inspanningenmatrix
vast wat er nu al gebeurt op
die probleemlocaties, wie wat doet
en waar overlap of juist gaten zitten.
4. Analyseer in een slotbijeenkomst
met alle betrokkenen de gegevens
en bedenk oplossingen.
5. Beschrijf de vervolgaanpak zo con ­
creet mogelijk in een eindrapport:
wie doet wat, wanneer en waarom?
Elke gemeente kan zelf aan de slag
met de Wijkscan. U vindt de handleiding
van de Wijkscan zwerfafval in
de kennisbank van Gemeente Schoon.
Of vraag eens aan de gemeente Zwolle,
Den Bosch, Utrecht, Apeldoorn,
Arnhem, Leeuwarden, Enschede,
Nijmegen of Amsterdam Zuidoost hoe
zij de Wijkscan aanpakten!
Acht actiepunten
Het team van Boschveld benoemde na
de analyse van de wijkschouw acht
actiepunten om de oorzaak van de
problemen structureel aan te pakken.
Van Leeuwen noemt een paar voorbeelden:
‘Bekeuringen voor de illegale stort
bij bovengrondse containers publiceren
we voortaan in de wijkkrant. De Afvalstoffendienst
let beter op afval dat in de
haast weleens naast
de wagen valt.
Verder ga ik, als
projectleider van
‘Samen voor een
schoon ’s Hertogen bosch’, meer
kinderen werven om ‘PJ­friend’ te
worden: vriend van de superheldin
Propere Jetje. Ook maken we een
sticker voor ‘de schone winkelier’,
zodat winkeliers gestimuleerd worden
om hun omgeving schoon te houden.’
Van Leeuwen had het liefst nog meer
actiepunten doorgevoerd. ‘Maar
sommige, zoals ondergrondse containers,
waren op korte termijn niet
Wijkscan Den Bosch
Praktische oplossingen
in plaats van een rapport
dat in de kast belandt
haalbaar. Ook is het goed om klein en
concreet te beginnen: duidelijke
afspraken met een afgebakende
deadline, zodat je acties kunt bewaken
en evalueren.’
Snoeproute onder de loep
Zwolle benoemde drie probleemlocaties,
en heeft op twee van de drie
locaties al resultaten geboekt. Ballin­
tijn: ‘Dat was voor mij
een belangrijke voorwaarde
bij de start van
dit project: ik wil geen
eindrapport dat in de kast belandt,
ik wil praktische oplossingen.’ Bij de
uitbreiding van de Margriethaven houdt
Zwolle nu rekening met begroeiing en
toezichtmogelijkheden om zo illegale
dump en rondhangen te voorkomen.
Daarnaast doet de gemeente mee
aan een gebieds traject van Gemeente
Schoon om de snoeproutes van een
grote scholen gemeenschap aan te
pakken. ‘We ontdekten dat school,
gemeente en mensen van de verslavingszorg
soms op dezelfde dag op
dezelfde route zwerfafval opruimen.
Nu is er contact tussen de partijen en
leggen we de agenda’s naast elkaar.’
Binnenkort volgt een brainstorm over
De Wijkscan brengt
mensen bij elkaar
andere maatregelen.
Zo zijn er plannen
voor lespakketten en
‘hufterproof’ afvalbakken,
ontworpen
en geproduceerd door leerlingen. De
conciërge van het Deltion College,
Marco van Zuijdam, is daar blij mee:
‘Ik loop nu drie dagen per week langs
de snoeproutes om zwerfafval op te
ruimen en voorkom zo veel klachten van
omwonenden. Het zou natuurlijk nóg
beter zijn als iedereen z’n troep gewoon
in de prullenbak gooit! Daar werken we
nu samen aan.’
Schoon én veilig
De projectleiders van Zwolle en Den
Bosch zijn overtuigd van het nut van de
Wijkscan. Ballintijn: ‘Iedereen wil zwerfafval
aanpakken, maar je kunt het probleem
niet in je eentje oplossen. Door
de koppen bij elkaar te steken in zo’n
project, zie je dat je veel meer bereikt
als je samenwerkt. En dan niet alleen op
papier of in de vergaderzaal, maar ook
op straat.’ De Wijkscan
brengt de mensen waar
het om gaat bij elkaar
op de plekken waar het
om gaat, vindt ook Van Leeuwen. ‘En
als een wijk enmaal schoner is, dan blijft
deze langer schoon en wordt de wijk
uiteindelijk ook veiliger. Een schone
buurt is vaak ook een veilige buurt.’
Ondersteuning bij uitvoering
van de Wijkscan
Wilt u aan de slag met de Wijkscan
in uw gemeente? Dan kunt u ondersteuning
krijgen bij de uitvoering door
mee te doen aan een gebieds­ of
thematraject van Gemeente Schoon. In
het thematraject Participatie wordt de
Wijkscan ingezet om juist bij de start
van een aanpak burgers te betrekken,
in plaats van alleen bij het opruimen.
Binnen de gebiedstrajecten kan de
Wijkscan duidelijk maken waarop u
zich als gemeente kunt focussen.
Gemeente Schoon | 5

In de gebiedstrajecten begeleiden externe adviseurs gemeenten bij hun
zwerfafvalproblematiek. Een aanpak die werkt. Als voorbeeld de samenwerking in Boxtel
waar de hulp van een adviseur van Zakenpartner leidt tot een concreet plan van aanpak
voor een winkelgebied.
6 | Gemeente Schoon
Dubbelportret
Gemeente en bureau
‘Het traject werkt als een
stroomversnelling’
Pico Wilbrenninck, senior
project adviseur van
De Zakenpartner:
Pico Wilbrenninck
‘Met mijn achtergrond als
makelaar heb ik veel kennis
van vastgoed en winkelstraten.
Dat is in Boxtel een pré, want
daar wil de gemeente ondernemers
in het centrum betrekken
bij de zwerfafvalaanpak.
Heel concreet: hoe spreken we
met ondernemers gezamenlijke
doelen, meetpunten en afrekenpunten
af? Wat mij betreft gaat
Maaike de Wijk
het om verbinding maken: verbinding tussen de overheid en
ondernemers. Die verbinding krijg je door vraaggestuurd te
werken in plaats van aanbodgestuurd. Dus niet als gemeente
alsmaar dingen loslaten op ondernemers, maar eerst goed
kijken waar behoeften en problemen liggen. Dat is de taak die
ik heb als externe adviseur.’
‘In Boxtel werk ik samen met Maaike en Desiree, die de
gemeentelijke organisatie goed kennen en goed voor ogen
hebben wat ze graag willen bereiken. Bij de start van onze
samenwerking heb ik eerst de werkwijze van de gebiedstrajecten
toegelicht en daarna zijn we aan de slag gegaan. We
baseren ons op dingen die er al lagen, zoals een nulmeting
en een beleidsplan Zwerfafval, en op een schouw. Ik heb een
maatwerkplan gemaakt met concrete oplossingen, zoals het
realiseren van een ondernemersbijeenkomst en het opstellen
van een convenant en een communicatieplan. De volgende
stap is de uitvoering en daarbij kunnen ze hulp krijgen via de
thematrajecten van Gemeente Schoon.’
Maaike de Wijk, beleidsmedewerker
Openbare
Werken, en Desiree Boots,
senior beleidsmedewerker
Reiniging van de gemeente
Boxtel:
‘Pico heeft een ondernemersachtergrond.
Dat is een goede
match met deze klus, waarbij
we juist ondernemers aan
willen spreken. Om eerlijk te
zijn, overviel zijn komst ons
een beetje. We hadden in een
gesprek met een adviseur van
Gemeente Schoon aangegeven dat we mee wilden doen aan
een gebiedstraject. Maar we wisten toen nog niet goed wat
de deelname inhield. Gelukkig wist Pico dat snel te verduidelijken.
En in het tweede gesprek hebben we direct al de
handen uit de mouwen gestoken. Dat is het fijne van zo’n
externe adviseur: je komt zelf niet altijd toe aan het concretiseren
van beleidsambities. Met Pico gebeurt er nu echt wat.’
‘We zijn erg enthousiast over
het plan dat er nu ligt. Het is
een concreet plan van aanpak
om stapsgewijs ondernemers
te betrekken. Niet een hele
bloemlezing over zwerfafval; dat
staat al in het beleidsplan. De
samenwerking met een adviseur
voegt echt iets toe. Het is heel
pragmatisch: je kunt je niet langer
verbergen achter woorden,
maar wordt gedwongen om na
te denken en een aantal stappen
te nemen. We kunnen andere
Desiree Boots
gemeenten aanraden ook mee
te doen. De adviseurs hebben
een frisse blik en brengen
nieuwe kennis mee. Bovendien hebben de trajecten een korte
doorlooptijd, waardoor je in een stroomversnelling komt. Beleid
maak je voor meerdere jaren, zo’n traject heeft een duidelijk
begin­ en eindpunt.’

Maatwerk binnen gebiedstrajecten
Analyse levert
waardevolle inzichten op
Eind vorig jaar zijn de gebiedstrajecten zwerfafval gestart. Vijftig gemeenten doen mee
aan een traject. Externe adviseurs begeleiden hen intensief bij het aanpakken van de
zwerfafvalproblematiek. Wat houdt deze begeleiding in en wat levert het op?
Onderdeel van een gebiedstraject is
een schouw met betrokkenen.
De adviseur verzamelt
alle kennis over alle
aspecten van de
zwerfafvalaanpak
‘De gebiedstrajecten zwerfafval zijn
bedoeld voor de focusgebieden: winkelgebieden,
schoolomgevingen en OVgebieden’,
vertelt Karin Braams, adviseur
van Gemeente Schoon. ‘Aan de
eerste fase van het traject, de analysefase,
kunnen alle gemeenten meedoen.
Er zijn veel aanmeldingen: vijftig gemeenten
zijn al gestart met een traject.
Deze manier van werken – ondersteu­
ning in plaats van subsidie
– is nieuw en we merken dat
sommige gemeenten niet
goed weten wat ze kunnen
verwachten. Of ze denken
dat deelname aan een traject
veel tijd kost. En die tijd hebben ze nu
niet, met de bezuinigingen die op stapel
staan.’ Braams wil graag benadrukken
dat gemeenten juist in deze periode
veel kunnen hebben aan een gebiedstraject.
‘Meedoen betekent dat je een
adviseur, aangesteld door Gemeente
Schoon, over de vloer krijgt die vragen
stelt over het specifieke gebied, de reiniging,
wat er gebeurt aan participatie,
communicatie en andere activiteiten in
het gebied. Kortom, de adviseur verzamelt
alle kennis over alle aspecten van
de zwerfafvalaanpak.’
Geringe tijdsinvestering
‘Na het gesprek komt de volgende stap,
een schouw van het gebied’, vervolgt
Braams. ‘De adviseur loopt samen met
betrokkenen – bijvoorbeeld mensen van
de reiniging en beleidsmedewerkers –
door het gebied en bespreekt de ‘pijnpunten’.
Op basis van de verzamelde
kennis en de schouw maakt de adviseur
een rapport, dat resulteert in een maatwerkplan
met mogelijke verbeterpunten.
De gemeente heeft hierbij de regie: zij
geeft aan waarop de nadruk moet liggen.
Daarna is er nog een bijeenkomst
met vier andere gemeenten die een ge­
biedstraject doen
om ervaringen
en plannen uit te
wisselen.’ Volgens
Braams kost
Een uitgelezen
kans voor
gemeenten
het gemeenten ongeveer anderhalve
dag om mee te doen aan een gebiedstraject.
‘Het meeste werk wordt gedaan
door de adviseur. Een uitge lezen kans
voor gemeenten om eens een goede
analyse van een gebied te laten maken.’
Frisse blik
Het resultaat van de eerste fase van
een gebiedstraject – de analysefase – is
dus een maatwerkplan. Braams vertelt:
‘Het plan geeft een goed overzicht van
wat er in een gebied is gedaan, wat
succesvol was en welke punten je nog
kunt aanpakken. Dit overzicht kun je
gebruiken om te bepalen wat je nog wilt
verbeteren en om een keuze te maken
voor de andere zwerfafvaltrajecten die
je wilt volgen, maar je kunt het ook gebruiken
om aan het gemeentebestuur te
laten zien dat je goed bezig bent en dat
er niet verder bezuinigd moet worden.
Het plan geeft hoe dan ook een frisse
blik op het gebied en de maatregelen
Gemeente Schoon | 7

die al genomen zijn.’ Deze frisse blik is
in Rotterdam erg welkom, zegt Maya
von Harras, adviseur Schoon bij Roteb.
‘We hebben al eerder samen­
gewerkt met de adviseur die nu
het gebieds traject samen met
ons doet, en dat is heel goed
bevallen. Het werkt prettig om
zijn en onze kennis en ervaring
te koppelen. Je kijkt als het ware even
met een andere bril naar je dagelijkse
werk.’
Focus aanbrengen
Folkert Starreveld van Cyclus Management
is de adviseur die onder meer
actief is in Rotterdam. Zijn bureau
Cyclus Management verzorgt ook
gebiedstrajecten in Utrecht, Eindhoven
en Tilburg voor Gemeente Schoon. Dit
zijn trajecten voor winkelgebieden, en in
Utrecht ook voor een schoolomgeving.
Met een andere bril naar je dagelijkse werk kijken.
8 | Gemeente Schoon
Het is een
interactief
traject
Volgens Starreveld zijn gemeenten die
meedoen erg enthousiast. ‘Het is een
interactief traject: ik kom mensen niet
vertellen hoe het moet, dat
weten ze zelf het beste. Maar
ik breng alle kennis wel bij
elkaar en breng een focus
aan. Dat vinden deelnemers
meestal erg prettig.’ Ook
Roland Buijs van Beheeraccent – dat
voor Gemeente Schoon trajecten verzorgt
in Ridderkerk, Maassluis, Culemborg,
Breda en Heerhugowaard – merkt dat
gemeenten veel aan de trajecten hebben:
‘Sommige gemeenten doen al heel
veel. Ze hebben goed nagedacht over het
plaatsen van afvalbakken, de inrichting
enzovoorts. Toch kunnen we ook voor die
gemeenten nog veel betekenen. We worden
heel concreet en adviseren bijvoorbeeld
om het ophalen van vuil niet midden
op een plein te doen maar aan de rand
ervan, zodat het plein zelf netter blijft.’
De schouw begint met een bijeenkomst
waarbij alle aanwezigen zich
voorstellen. De meesten kennen
elkaar wel: van het werk op straat
of van gezamenlijk overleg. Ook
adviseur Folkert Starreveld van
Cyclus Management is voor sommigen
een bekend gezicht. Eerder begeleidde
hij een aantal quickscans
van winkelgebieden in Rotterdam.
Maya von Harras, beleidsadviseur
Schoon, en Ed Bergshoef, deelgemeentemanager
van Roteb, zijn
blij met de hoge opkomst van vandaag.
Von Harras legt uit waarom
juist voor Cool­Zuid is gekozen.
‘Het is een gemêleerd gebied met
uitgaansgelegenheden, winkels,
sportfaciliteiten, scholen en een
woonfunctie. We doen al veel in dit
gebied – we maken bijvoorbeeld
elke dag schoon – en willen nu
kijken waar we staan. Wat moeten
we nog aanpakken om de basis op
orde te krijgen?’
Concreet een stap verder
Martin van de Zwan van PLAN terra is
actief in Rotterdam, Zwolle, Oosterhout,
Dordrecht en Alphen aan den Rijn. Hij
merkt dat bij gemeenten veel kennis en
ervaring aanwezig is en dat ze gemotiveerd
zijn om na de analyse ook deel te
nemen aan het vervolgtraject en de meer
specifieke thematrajecten die Gemeente
Schoon voor gemeenten heeft. ‘Aan ons
als adviseurs de uitdaging om nieuwe,
specifieke kennis te brengen en deze toe
te passen. Ook kunnen we de implementatie
van bepaalde maatregelen een zetje
geven. Door de hectiek van alledag en de
eigen agenda lukt het niet altijd om plannen
binnen de gemeente te realiseren. Dat
zie ik als onze belangrijkste taak: ervoor

Gebiedstraject Cool-Zuid in Rotterdam
‘We willen ook de perceptie
van mensen verbeteren’
Er waait een koude wind als we met een groep van twaalf man
het gebied rondom de Witte de Withstraat inlopen. Maar de
deelnemers aan de schouw – van Roteb, Deelgemeente Centrum,
Gemeentewerken, Sport & Recreatie, politie, Woonstad,
opbouwwerk, Stadstoezicht – laten zich niet tegenhouden en
wisselen enthousiast ervaringen uit. ‘Het is hier hartstikke
netjes.’
Vijf belangrijkste problemen
Starreveld legt uit wat de bedoeling
is van de bijeenkomst en kadert de
opdracht af. Vandaag richten we ons
op zwerfafval – en dus niet op zaken
als graffiti – en kijken naar verschillende
aspecten hiervan, zoals reiniging,
inrichting, participatie, communicatie
en handhaving. Aan het einde van de
bijeenkomst wil hij graag overeenstemming
hebben over de vijf belangrijkste
zwerfafvalproblemen en mogelijke oplossingen
daarvoor. Starreveld: ‘Standaardoplossingen
heb ik niet, elk gebied
is uniek. Daarbij gaat het ook om
jullie ambities: welk schoonheidsniveau
willen jullie bereiken en wat wil of kun je
daarvoor doen?’ De groep start met een
beschrijving van het gebied. Een divers
gebied vraagt om een diverse aanpak,
is de mening van de aanwezigen.
Volgens de wijkagent kampt het gebied
met een slecht imago: ‘Uit cijfers blijkt
dat het veilig is, maar mensen ervaren
dit niet zo. Ook is het de afgelopen
jaren een stuk schoner geworden.’
zorgen dat de gemeente concreet een
stap verder komt
met de zwerfafvalaanpak.’
Dat is
precies waarom
Braams denkt dat
gemeenten die voor bezuinigings opgaven
staan veel aan een gebieds traject kunnen
hebben.
‘Een analyse van een gebied kan helpen
om in de toekomst effi ciënter te werken.
Het kan leiden tot een goede (interne)
discussie over alle te nemen en genomen
maatregelen. Het traject levert geen compleet
nieuw plan op, maar sluit aan bij wat
er al is en geeft aan wat zinvolle vervolgstappen
zijn. Gemeenten zijn vaak druk en
zo’n analyse helpt om even stil te staan bij
Een analyse van een gebied
kan helpen om in de toekomst
efficiënter te werken
Verrassend schoon
Een hardnekkig probleem vormt het
snackende uitgaanspubliek, beaamt
iedereen. Tijdens de schouw zien we
de belangrijkste locaties die als gevolg
hiervan regelmatig kampen met veel
zwerfafval: de Witte de Withstraat met
zijn cafés en eettentjes, en het skatepark
waar jongeren na het uitgaan nog
wat eten of drinken op de banken die er
staan. Ook loopt er een snoeproute van
scholieren door de wijk en wordt er bedrijfsafval
bij containers geplaatst. Tot
slot, zien we tijdens de schouw, is het
klein zwerfafval een probleem – peuken
en kauwgom – en ligt er op sommige
plekken wat zwerfafval in de groene
perken, die vaak wat lastiger schoon
te houden zijn. Toch is de algemene
conclusie dat het gebied verrassend
schoon is: ‘Voor een centrumgebied is
het hartstikke netjes.’ Von Harras: ‘De
perceptie van veel mensen is helaas
anders, dus dat willen we aanpakken. We
gaan bekijken of we de aanbevelingen uit
de analyse ook daadwerkelijk kunnen uitvoeren.
Als dit zo is, gaan we de tweede
fase van het gebiedstraject in, waarbij we
wat er allemaal wordt gedaan, wat mogelijk
beter kan of wat
je zeker moet blijven
doen. Deel nemers
krijgen daarom ook
advies over het vervolgtraject
en over welke thematrajecten
zinvol zijn om aan mee te doen.’
Meedoen aan een gebiedstraject
ook weer geholpen worden door een
adviseur via Gemeente Schoon.’
Aanknopingspunten
Na de frisse wandeling van anderhalf
uur zit de groep weer om de tafel om
prioriteiten aan te geven en samen
over oplossingen na te denken. Er
wordt gesproken over de opruimplicht
van horecaondernemers, waarop
ze gewezen kunnen worden tijdens
het ondernemersoverleg. Starreveld:
‘Het benadrukken van opruimen als
onderdeel van goed gastheerschap
spreekt ondernemers vaak aan.’ Op
het skatepark zou andere beplanting
een oplossing kunnen zijn en – een
idee dat tijdens de schouw ontstond
– misschien is het mogelijk om iets
te doen met de horecalocatie die nu
te huur staat, om de betrokkenheid
bij het skatepark te vergroten. Von
Harras: ‘Het gaat erom dat mensen in
de wijk het gevoel krijgen dat het hun
wijk is en dat we het samen schoon
moeten houden. Het traject geeft ons
inzicht in de huidige situatie en aanknopingspunten
om verder te gaan.’
U kunt zich aanmelden voor een gebieds traject op www.gemeenteschoon.nl. Hier vindt
u ook meer informatie over de inhoud, de bureaus die de gemeenten helpen en de
gemeenten die deelnemen. Grote gemeenten kunnen na de analysefase verder met
een vervolgtraject voor de implementatie van het maatwerkplan. En alle gemeenten
kunnen een thematraject volgen gericht op een specifi eke onderwerp, zoals het thematraject
Participatie of Reiniging.
Gemeente Schoon | 9

Sorry buren… Geen Excuus. Vuurwerkafval ruim je zelf op!
Gemeenten actief in
campagne tegen
vuurwerkafval
De campagne
Gemeente Schoon bood gemeenten
in 2010 voor de vierde maal gratis
campagnemiddelen over vuurwerkafval
aan via de webwinkel. Het aantal
gemeenten dat gebruikmaakte van
deze op maat te maken middelen, nam
dit jaar toe tot bijna 130. Ook veel
andere gemeenten communiceerden
actief over het opruimen van vuurwerkafval.
Door de samenwerking met
de branchevereniging van vuurwerkimporteurs
en de Stichting Consument
en Veiligheid werd ook voorlichtingsmateriaal
verspreid bij een groot deel
van alle vuurwerkverkooppunten. Eind
2011 wordt de campagne herhaald.
Het effect van de campagne was groter door aandacht
in de gemeentekrant.
10 | Gemeente Schoon
Om inwoners aan te sporen zelf hun vuurwerkafval op te
ruimen, gebruikten bijna 130 gemeenten de lokale campagne
van Gemeente Schoon als basis: ‘Sorry buren… Geen excuus.
Vuurwerkafval ruim je zelf op!’ De gemeenten werkten de
actie lokaal verder uit. Enkele ervaringen op een rij.
Gilze en Rijen
Edwin Wildhagen, veiligheidscoördinator
van de gemeente Gilze en Rijen,
vertelt: ‘We deden dit jaar voor het eerst
mee aan de vuurwerkcampagne van
Gemeente Schoon en het is erg goed
bevallen. Je kunt maatwerk maken van
de campagnematerialen en ze op je
eigen manier toepassen op je gemeente.
Bij ons sloot het mooi aan bij de brief die
de burgemeester van Gilze en Rijen ieder
jaar schrijft voor het weekblad van de
gemeente.’ In deze brief wenst de burgemeester
de inwoners een goede jaarwisseling
en vertelt hij dat er extra controles
zijn. Hij roept de bewoners op om er een
gezellige dag van te maken en hun troep
op te ruimen.
Herkenbaarheid verhogen
De gemeente Gilze en Rijen hing spandoeken
van de campagne ‘Sorry buren…’
bij de ingang van de vier dorpskernen, en
posters bij de vuurwerkverkooppunten.
Het jongerenwerk verspreidde flyers van
de campagne met het eigen gemeentelogo
huis aan huis. De campagne had het
gewenste effect, denkt Wildhagen. ‘Mensen
ruimden hun eigen vuurwerk op. Het
is natuurlijk lastig te meten, maar ik zag
na 1 januari niet veel
vuurwerkafval meer
liggen’. De kracht van
de Gemeente Schooncampagne
is volgens
hem de herkenbaarheid.
‘Met je eigen logo geef je er een
lokaal tintje aan. Zo straal je echt iets uit
als gemeente. Terwijl het niets extra’s
kost.’ De herkenbaarheid kan nog wor­
Als overal in de regio
dezelfde posters hangen,
maakt dat de campagne
nog krachtiger
den verhoogd als gemeenten in een regio
gezamenlijk voor de campagne kiezen,
aldus Wildhagen. ‘Als overal in de regio
dezelfde posters hangen, maakt dat de
campagne nog krachtiger.’
Haarlemmerliede en Spaarnwoude
De gemeente Haarlemmerliede en
Spaarnwoude werkt al enkele jaren met
de campagnes van Gemeente Schoon. Zo
verspreidt de gemeente elk jaar huis aan
huis de flyers van de vuurwerkcampagne.
Daardoor nam het vuurwerkafval de
afgelopen jaren licht af. Maar dit jaar was
de gemeente pas echt tevreden over het
resultaat. ‘Er waren maar enkele plaatsen
waar wat rommel lag’, aldus Kees Bruin,
milieumedewerker van de gemeente
Haarlemmerliede en Spaarnwoude.
Flyer in gemeentekrant
De drie gemeentekernen Spaarndam,
Haarlemmerliede en Halfweg hebben
door de tussenliggende afstand weinig
binding met elkaar. In 2010 startte de
gemeente een nieuwe gemeentekrant
met als doel mensen te informeren en te
binden. Bruin vertelt dat plaatsing van de
flyer in de gemeentekrant ervoor zorgde
dat de boodschap van de vuurwerkcampagne
dit jaar beter
landde. ‘Geen mens
kon er meer omheen.
We kregen veel positieve
reacties.’ En het
resultaat mag er zijn:
‘De straten waren veel schoner dan andere
jaren’, vertelt Bruin, ‘Als gemeente
hoefden we minder op te ruimen en hebben
we kosten bespaard.’

Vuurwerkcampagne ‘Sorry buren’
positief ontvangen
De campagne ‘Sorry buren… Geen excuus. Vuurwerkafval
ruim je zelf op!’ spoort mensen aan om hun eigen
vuurwerk afval op te ruimen. Onderzoek toont aan dat
24 procent van de mensen in deelnemende gemeenten
de campagne herkent. En dat de campagne de opinie in
positieve zin beïnvloedt.
Onderzoeksbureau Marble onderzocht
voor Agentschap NL het
effect van de campagne in deelnemende
gemeenten én in gemeenten
die niet meededen. De onderzoekers
vroegen in de eerste week
van januari wat mensen van de
campagne vonden.
Campagne zet aan tot nadenken
De campagne zette een meerderheid
van de ondervraagden aan tot
het nadenken over vuurwerkafval.
Ondervraagden vinden de boodschap
duidelijk. Ze zijn na het zien
van de campagne vaker van mening
dat ze zelf verantwoordelijk zijn
Groningen
In Groningen vindt de gemeente het
belangrijk om inwoners met elkaar te
verbinden. Gert Bron van de Milieudienst:
‘Betrokken burgers steken
eerder de handen uit de mouwen. Als
we mensen verantwoordelijkheid wil­
© Gert Bron
voor het opruimen van hun vuurwerkafval
en dat het niet alleen de taak van de
gemeente is. Deze mensen ruimden hun
afval dan ook een dag eerder op dan
mensen die de campagne niet hadden
gezien. Bovendien vindt 82 procent van
de ondervraagden de boodschap van
de campagne zinnig.
Afstemmen op jongeren
Uit het onderzoek blijkt dat mannen
vaker vuurwerk opruimen dan vrouwen
en ouderen vaker dan jongeren. Toch
voelen vrouwen en jongeren zich vaker
aangesproken door de boodschap.
De onderzoekers concluderen dat het
zinvol is om de vuurwerkverkooppunten
len laten nemen, moeten ze zich eerst
betrokken voelen bij
hun eigen woon­ en
leefomgeving.’ Daarom
streeft de gemeente
naar bewustwording
en organiseerde ze gezellige activitei­
in de campagne te blijven betrekken,
omdat daar de mensen komen
die het meeste vuurwerk afsteken
en die gevoelig zijn voor de boodschap.
Ze adviseren de campagne
nog meer op het gedrag van
jongeren af te stemmen, omdat zij
minder vaak vuurwerk opruimen.
Betrokken burgers
steken eerder de handen
uit de mouwen
ten voor bewoners gecombineerd met
opruimacties. De
gemeente bestelde
spandoeken en
A3­affiches van de
vuurwerkcampagne
en hing deze op in de oude wijken van
de stad. Bron: ‘Het was makkelijk dat
we de middelen op maat konden maken
en online konden bestellen.’
Containers voor grof vuil
In acht milieustraten in Groningen – op
plaatsen waar in voorgaande jaren hoge
vreugdevuren waren tijdens de jaarwisseling
– kwamen grote containers
waar inwoners onder begeleiding van
MilieuStewards hun grof vuil, hout en
chemisch afval konden inleveren. ‘De
MilieuStewards komen het hele jaar
regelmatig over de vloer bij inwoners.
Daarom kunnen ze ook in november en
december eenvoudig aankloppen bij
mensen om over vuurwerk te spreken’,
aldus Bron. De actie was goed
geor ganiseerd. ‘Bij de inzameling was
In Groningen konden bewoners afval inleveren
onder het genot van een drankje.
Gemeente Schoon | 11

Wat doet de vuurwerkbranche?
Jos van de Ven, afgevaardigde van de grootste vuurwerkverkoper van Nederland –
AgriRetail – in het bestuur van de Belangenvereniging Pyrotechniek Nederland (BPN):
‘Wij denken mee over hoe we het publiek op de juiste manier kunnen benaderen. Als
branche hebben we maatschappelijk verantwoord ondernemen hoog in het vaandel
staan. We vinden het net zo belangrijk als gemeenten dat mensen hun vuurwerk
goed afsteken en dat vuurwerkresten niet op straat blijven liggen. Dat bevordert
de veiligheid. En bovendien willen we Nederland graag schoon houden. Wij zijn de
laatste in de vuurwerkketen. We bereiken direct de consument. Daarom is de samenwerking
met gemeenten van belang. Acties die gedragen worden door een eenheid
bereiken een goed resultaat. Door de goede samenwerking kunnen we veel meer
doen en tot goede besluiten komen. Dit jaar hebben we goede afspraken gemaakt
over de verspreiding van het campagne materiaal en dat gaf een goed gevoel.’
muziek, mensen kregen iets te eten en
te drinken, en als een container vol was,
stond er om de hoek
een nieuwe klaar. In
totaal hebben we
veertig containers
grof vuil opgehaald.
Zo voorkwamen we
dat mensen rommel bewaarden voor de
jaarwisseling.’
Vuurwerkrestendag
Als mensen hun grof vuil inleverden
in de milieustraat, kregen ze een flyer
van de campagne ‘Sorry buren…’.
Daarmee spoorden de Milieu Stewards
bewoners aan om op 2 januari mee te
doen aan de ‘Vuurwerkrestendag’. Die
12 | Gemeente Schoon
In wijken waar we acties
hebben gedaan, zien we
een positief verschil
dag ruimden bewoners onder het genot
van koffie en koekjes vuurwerkafval
op en konden ze het
kosteloos inleveren.
De actie werd
bemoeilijkt omdat
veel vuurwerkresten
waren vastgevroren
of onder een dikke sneeuwlaag lagen,
maar volgens Bron was de dag toch
een succes. ‘Het effect straalt uit in de
straat: het spoort mensen aan om net
als de buren hun verantwoordelijkheid
te nemen en ook tijdens de rest van het
jaar hun afval op te ruimen. In wijken
waar we acties hebben gedaan, zien we
een positief verschil.’
© Gert Bron

Deventer Schone Scholen
Scholen verleiden om
aandacht te besteden
aan zwerfafval
Hoe committeer je scholen aan de belofte om zwerfafval
tegen te gaan? De gemeente Deventer vond een oplossing:
het lidmaatschap van Deventer Schone Scholen (DSS).
In ruil voor gemeentelijke diensten besteden de scholen meer
aandacht aan zwerfafval.
‘Het lidmaatschap is een deal tussen
school en gemeente’, vertelt Jolande
Drop, projectleider Scholen en Snoeproutes
bij Cambio, het buurtbeheerbedrijf
dat onder meer de reiniging
van de gemeente Deventer verzorgt.
‘De school laat ermee zien dat zij zich
verantwoordelijk voelt voor de omgeving
en haar leerlingen betrekt bij het
schoonhouden ervan.’ De inhoud van
het lidmaatschap verschilt per school.
Maar de kern is steeds: de school krijgt
diensten aangeboden die voor haar
interessant zijn, en in ruil daarvoor
biedt de school leerlingen educatieve
program ma’s over zwerfafval.
Beloningssysteem
‘We hebben tien diensten die we
scholen kunnen aanbieden’, legt Drop
uit. ‘Dat varieert van strooizout leveren
tegen gereduceerd tarief, tot korting op
een gezonde schoolkantine.
Op deze manier hebben
beide partijen voordeel van
het lidmaatschap.’ Ook kunnen
leerlingen zogenoemde
Cambi’s verdienen als ze
snoeproutes rond school schoonmaken.
Leg scholen
niets op, maar
bied ze iets
aantrekkelijks
Daarmee sparen ze voor een gezamenlijk
cadeau, bijvoorbeeld een barbecue.
Drop: ‘We betrekken ook lokale
winke liers erbij. Omdat de snoeproutes
bijvoorbeeld langs een vestiging van
Albert Heijn lopen, sponsort de supermarktketen
het beloningssysteem.’ Net
zoals de diensten die een school kiest,
verschilt ook de invulling van het educatieve
programma per school. Drop:
’De ene school organiseert de Maand
van het Zwerfafval, de andere verwerkt
het thema in lessen maatschappijleer.
Om scholen op weg te helpen, hebben
wij een draaiboek gemaakt voor een
projectweek over zwerfafval.’
Aantrekkelijke deal
De grootste uitdaging bij de aanpak van
zwerfafval is vaak de borging ervan.
Volgens Drop garandeert
het DSS­lidmaatschap
zelf de borging van de
aanpak. ‘Het lidmaatschap
is dan wel gratis, maar
het is wel een serieuze
deal. Een DSS­medewerker informeert
jaarlijks bij de scholen welk educatief
programma ze bieden, en of ze gebruik
willen maken van nieuwe diensten. Aan
het einde van het schooljaar wordt het
programma beoordeeld. Deze beoordeling
bepaalt welke school de Gouden
Afvalbak krijgt: een prijs voor de school
met de hoogste score op afvalbewustwording
en de grootste bijdrage aan de
vermindering van zwerfafval.’
Momenten waarop scholen zich kunnen
profileren, vinden ze interessant, weet
Drop. ‘Daarom nodigen we pers uit bij
het ondertekenen van het lidmaatschap
en de uitreiking van de Gouden Afvalbak.
De belangrijkste succesfactor van
ons initiatief is: leg scholen niets op,
maar bied ze iets aantrekkelijks.’
Meer info: www.cambiodeventer.nl.
Deventer scholieren nemen een
snoeproute onder handen.
Gemeente Schoon | 13

Thematraject Jongeren
‘Eigen
verantwoordelijkheid
is het sleutelbegrip’
Met gebruikers een plein opnieuw inrichten in Rotterdam.
14 | Gemeente Schoon
Jongeren en zwerfafval vormen een klassiek probleem.
Een positieve verandering is door een directe aanpak en
het winnen van vertrouwen van de jongeren wel degelijk
mogelijk. Een aantal gemeenten nam deel aan het interactieve
thematraject Jongeren van Gemeente Schoon. De resultaten
zijn positief.
Kern van het thematraject Jongeren en
zwerfafval is de eendaagse workshop
‘Zwerfafval en hangjongeren’. Workshopleider
Thijs Delisse van PLAN terra:
‘De problemen die
hangjongeren veroorzaken
gaan uiteraard
verder dan alleen
zwerfafval. Maar het
achterlaten van afval vormt wel een
groot deel van de overlast, omdat dit
een negatieve invloed heeft op de beleving
van een plek. Een pasklaar antwoord
voor elke situatie is onmogelijk;
Volop inspiratie tijdens
het thematraject
Jongeren
we bieden vooral tips en inspiratie voor
een brede, succesvolle aanpak.’ Die
inspiratie komt van Delisse en gastsprekers
(zie kader) en van de deelnemers
zelf die elkaar op idee­
en brengen. Als voorbereiding
op de cursus
maken de deelnemers
een analyse van een
jongerenontmoetingsplaats in de eigen
gemeente. Delisse: ‘De deelnemers
beschreven niet alleen de specifieke
plek, maar ook de overlast die ze daar
ervaren en de maatregelen die ze – al
dan niet succesvol – hebben genomen.
Ze zijn al lange tijd met bepaalde cases
bezig en vinden het prettig daar met
anderen over te kunnen discussiëren.’
Fysieke én sociale aanpak
Een van de inspirerende cases was een
plein in de wijk Hillesluis, in de Rotterdamse
deelgemeente Feijenoord. Dankzij
een integrale aanpak is de hoeveelheid
zwerfafval daar sterk afgenomen.
‘Het was al jaren een donker, grauw
plein’, vertelt buurtmanager Anna­Maria
Carbonaro, een van de deelnemers. ‘Er
werd veel ‘gehangen’, met onder meer
zwerfafval als gevolg. Om er weer een
prettige en schone plek van te maken,
hebben we het plein zowel fysiek als
sociaal aangepakt. Dus nieuwe, lichtere
tegels gelegd, nieuwe speelelementen
geplaatst, de twee elektriciteitshuisjes
beschilderd. Zo kreeg het plein al een
vrolijkere uitstraling. Daarnaast ben ik in
gesprek gegaan met de hangjongeren.

Leerlingen krijgen uitleg over een opruimactie in Zaandam. Zaandamse scholieren maken hun omgeving schoon
en kunnen hiermee een geldbedrag winnen.
Meedenken over de inrichting van het
plein vonden ze niet zo interessant.
Toch hield ik hen op de hoogte van wat
er met het plein ging
gebeuren en gaf ik af en
toe tips bij hun problemen,
bijvoorbeeld
met school. En een
van de jongens heb ik
aangenomen als activiteitenmanager.’
Carbonaro won langzamerhand het
vertrouwen van de jongeren. Daardoor
kon ze hen aanspreken op hun gedrag.
Haar boodschap was: we willen jullie
niet wegjagen, maar wel afspraken
maken. Bijvoorbeeld over het schoonhouden
van het plein. ‘Zij vonden dat er
te weinig prullenbakken stonden. Daar
waren wij het niet mee eens, maar we
bedachten een compromis: de jongeren
verzamelen voortaan hun afval in plastic
tasjes. Wanneer ze weggaan, binden
ze die tasjes aan het bankje op hun
hangplek. Zo slingert er geen afval meer
rond en hoeft de reinigingsdienst alleen
maar de tasjes op te halen.’
Leider aanspreken
Ook Erik van Druenen, wijkmanager in
het gebied Zaanstad­Midden, liet zich
inspireren tijdens het thematraject. ‘Het
was goed om met elkaar te filosoferen
over de problematiek van zwerfafval
en jongeren. Ook in Zaandam hebben
we er last van, vooral in het centrum.
Tijdens de workshop hoorde ik een
aantal interessante aanpakken, zoals
het gericht aanspreken van de leider
van een groep. In Katwijk hebben ze
daar ervaring mee; misschien is het ook
wat voor ons. Je noteert dan de naam
van die leider en spreekt af dat als er de
volgende dag troep ligt op hun plek, je
bij hém verhaal komt halen. Die jongen
krijgt dan ineens de verantwoordelijkheid,
met als gevolg dat hij daar met
zijn groep over gaat praten.’
Verantwoordelijkheid
creëeren kan een
oplossing zijn
Ook Carbonaro leerde dat verantwoordelijkheid
creëren een oplossing kan
zijn. ‘Iemand vertelde dat het werkt om
in een wijk een plek
aan te wijzen die écht
speciaal voor jongeren
is. Zij worden dan een
soort eigenaars van die
plek, waardoor ze zich
verantwoordelijk voelen.’ Eigen verantwoordelijkheid
is wat Delisse betreft
dan ook het sleutelbegrip voor een
succesvolle aanpak van overlast door
hangjongeren. ‘Overal waar je jongeren
een ‘eigen plek’ en verantwoordelijkheid
geeft, zie je de overlast dalen. Laat hen
bijvoorbeeld zelf een plek verven of met
graffiti bespuiten, of plaats afvalbakken
op plekken waarvan zij zeggen dat ze
daar moeten staan.’
Mentaliteitsverandering
Carbonaro verwachtte tijdens het
thema traject tips te krijgen over omgaan
met jongeren. Ze bleek zelf al
een eind op de goede weg. ‘Ik vond
het leuk om te merken dat anderen van
onze aanpak konden leren. Het viel me
overigens op dat alle succesverhalen
die tijdens de workshop verteld werden,
neerkwamen op ‘vertrouwen winnen’.
Pas als je een relatie met jongeren
hebt opgebouwd, nemen ze iets van je
aan.’ Voor Van Druenen ging de workshop
nog niet ver genoeg, ondanks de
nieuwe inzichten die hij opdeed. Wat
hem betreft is alleen het aanpakken van
bepaalde hangplekken niet voldoende.
‘Als ik zelfs een keurige, volwassen
man bij mij in de buurt een sigarendoosje
in het water zie gooien, denk ik:
de enige oplossing is een rigoureuze
mentaliteits verandering. We moeten
kinderen al vanaf de basisschool het
besef bijbrengen dat ze verantwoordelijk
zijn voor hun omgeving.’
Thematraject Jongeren
Het thematraject Jongeren van
Gemeente Schoon startte eind 2010. In
drie rondes namen in totaal 28 medewerkers
van 12 gemeenten deel. De
deelnemers kwamen van allerlei afdelingen,
zoals jongerenwerk, reiniging,
handhaving, beleid en stadstoezicht.
Doel van het traject is om samen te
werken aan een oplossing voor zwerfafval
door jongeren.
Kern: workshop ‘Zwerfafval en hangjongeren’
Kern van het traject is de eendaagse
workshop ‘Zwerfafval en hangjongeren’.
Naast het presenteren van
een hangplek in de eigen gemeente en
het met elkaar meedenken over oplossingen,
bevat de workshop ook een
presentatie van stadssocioloog
Thaddeus Müller van De Warme
Stad. Hij vertelt over de manier die hij
heeft ontwikkeld om een hangplek te
analyseren. Verder verzorgt psycholoog
Hans Kaldenbach een praktische
training ‘Communiceren met jongeren’.
Quickscan en e-coaching
Voorafgaand aan de start van het
traject wordt bij enkele deelnemende
gemeenten een quickscan gemaakt
van een jongerenontmoetingsplaats.
Na afloop van de workshop worden
deelnemers via e­coaching begeleid
bij het implementeren van oplossingen
voor zwerfafval door jongeren.
Deelnemen?
De volgende bijeenkomst staat gepland
op 14 april 2011. U kunt zich inschrijven
via www.gemeenteschoon.nl of
mail naar info@gemeenteschoon.nl.
Gemeente Schoon | 15

Social media in de stijd tegen zwerfafval:
Een kans en een uitdaging
Agentschap NL is benieuwd hoe gemeenten aankijken tegen het gebruik van social media
als het gaat om de aanpak van zwerfafval. Voor jongeren lijken social media een goed
kanaal en het kan fungeren als contactmiddel tussen gemeenten. Ronald Boekhout van
Solinge, manager Afvalinzameling bij de gemeente Amsterdam, vertelt over de ideeën die
hij heeft over social media in de aanpak van zwerfafval.
16 | Gemeente Schoon
Preventieve werking
‘Het is belangrijk om de verantwoordelijkheid
voor zwerfafval weer terug te
geven aan bewoners. Waar het vroeger
in Amsterdam normaal was zelf je stoep
schoon te vegen, wordt nu al snel naar
de gemeente gekeken.
Maar wij maken die
troep niet, wij ruimen
het op. Daarbij vragen
we ons af hoe je
bewoners en vooral de jeugd die veel
zwerfafval veroorzaakt, kunt bereiken.
Volgens mij kun je dat doen via social
media. Bijna iedereen heeft tegenwoordig
een mobieltje met internet, vooral
jongeren. Met hun mobieltjes zitten ze
de hele dag op Hyves, Facebook en
Twitter. Als je die media goed inzet, kun
je bewoners op een positieve manier
triggeren om hun rotzooi op te ruimen
en ook hun kinderen erop aan te spreken.
Maar dat vereist wel een andere
manier van denken. We zouden bijvoorbeeld
een pilot kunnen doen met een
actief spreekuur op Twitter, of chatten.’
Kansen bij jongeren
‘We richten ons met onze lespakketten
nu vooral op het basisonderwijs.
LinkedIn en Twitter
Met social media een
groter bereik bij de
doelgroep
Gemeente Schoon berichtte al eerder
over de apps die steeds vaker worden
gebruikt voor het melden van zwerfafval
op straat. Op de pagina hiernaast vertelt
Tim van der Noll van gemeente Westland
dat hij Twitter gebruikte in de communicatie
over vuurwerkafval. En op dit moment
voert Enschede, in de aanloop naar de
Landelijke Opschoondag, een campagne
#indeton op Facebook, Hyves en Twitter.
Hierbij worden jongeren aan het denken
gezet over hun weggooigedrag.
Gemeente Schoon probeert kennis van
Jongeren zijn veel lastiger te bereiken.
Rond scholen, hangplekken en snoeproutes
in de stad staan veel vuilnisbakken,
maar jongeren gooien hun verpakkingen
liever op straat. Daarom moeten
we onze campagnes meer op hen toespitsen.
Misschien moet
er wel een Hyves­pagina
komen, of een forum
waarop je met de jeugd
communiceert over het
milieu. Het milieu spreekt hen sowieso
meer aan dan een schone omgeving.’
Hulp van burgers bij reinigen
‘Moderne media kun je ook inzetten
voor Het Nieuwe Vegen. Met hulp van
Agentschap NL zijn we begonnen met
vegen op beeldbestek: we vegen alleen
waar het nodig is. Dit werkt veel efficiënter
en doelmatiger. Om erachter te
komen waar zwerfafval ligt, hebben we
de hulp van burgers nodig. Met campagnes
betrekken we ze bij de aanpak
van zwerfafval. Maar we zouden ook
de melding van zwerfafval makkelijker
kunnen maken. Bijvoorbeeld door
een zwerfafval­app op je smartphone
waarmee je melding direct bij de goede
afdeling terecht komt.’
dit soort acties te bundelen. Wilt u specifi
ek aan de slag met social media richting
burgers? Mail voor meer informatie naar
ageeth.boos@agentschapnl.nl.
Gemeente Schoon zet zelf ook social
media in. Gemeenten die via social media
vragen willen stellen, discussies willen
voeren of interessante en leuke bevindingen
willen delen, kunnen dat doen in de
LinkedIn­groep Gemeente Schoon of op
Twitter via #gemeenteschoon en
#zwerfafval. Volg hier ook de tweets
van onze medewerkers over het actieprogramma
Gemeente Schoon.

Tim van der Noll is coördinator Reiniging bij de gemeente
Westland. Samen met zijn team organiseerde hij een vuurwerk-
opruimactie met de slogan: ‘Wie viert op nieuwjaarsdag
een feestje met de schoonste straat van Westland?’ De actie
betekende voor Tim héél vroeg opstaan op nieuwjaarsochtend.
1 januari en de straat is weer schoon.
De dag van…
Tim van der Noll
van de gemeente Westland
‘Ik zie de straten
schoner worden, dat
werkt motiverend’
Het is zeven uur ’s morgens als Tim en
zijn collega’s de wijken van de gemeente
Westland nalopen op vuurwerkafval.
Met een fotocamera schieten ze plaatjes
van vervuilde straten. De veegwagens
worden even niet gebruikt. In het
kader van de wedstrijd is het de bedoeling
dat bewoners van deelnemende
straten zelf aan de slag gaan. De straat
die in de loop van nieuwjaarsdag het
schoonst is, wint een prijs. En dus
keert het team van de gemeentelijke
reiniging ’s middags terug naar de
wijken. Het resultaat: schone straten.
Tim vertelt: ‘Het is raar om mensen te
belonen voor het opruimen van hun
eigen afval. Maar met dit soort acties
motiveer je ze en daar gaat het uiteindelijk
om.’
Elke dag een andere route
Natuurlijk is 1 januari geen alledaagse
dag. Grootschalige opruimacties met
burgers zijn wel dagelijkse kost voor
Tim. ‘Als coördinator werk ik vooral op
kantoor en bereid ik acties voor. Soms
ben ik buiten en daarnaast rijd ik elke
dag een andere route naar huis. Dan
zie ik pas echt wat een goed werk het
team levert.
Sinds kort
zijn we overgestapt
op
een andere
Je creëert samen
een beter beeld
van de gemeente
manier van vegen; op basis van beeldkwaliteit
in plaats van op frequentie.
Dat zie je direct terug in de straten.
Het is een stuk schoner. Dat vind ik het
leukste aspect van mijn werk; het feit
dat je gezamenlijk een zichtbaar beter
beeld van de gemeente creëert.’
Het kan altijd schoner
Aan de vuurwerkopruimactie deden
dit jaar zeven straten mee. Inwoners
werden geïnformeerd via internet, huisaan­huisbladen
en Twitter. Terwijl Tim
foto’s maakt, denkt hij al na over de
actie van volgend jaar. ‘We willen meer
mensen bereiken. Daarvoor is het nodig
dat we veel media­aandacht creëren.’
Vóór 1 januari 2012 staan er eerst nog
andere projecten op de agenda, zoals
de verkiezing van het schoonste strand
van Nederland. Hierbij viel de gemeente
al drie keer in de prijzen. Toch kan
het altijd schoner, vindt Tim. ‘Als ik
in Frankrijk ben, dan kijk ik mijn ogen
uit. Het is daar zo schoon, je ziet geen
kauwgompje op straat liggen en het
strand is smetteloos. Die schone plekken
motiveren me om te blijven inzetten.’
In de namiddag rijdt Tim met een
tevreden gevoel naar huis. De actiedag
is geslaagd: ook de Westlandse straten
maken een frisse start van het nieuwe
jaar.
Gemeente Schoon | 17

Strijd tegen sigarettenpeuken op straat
Gemeenten verspreiden
persoonlijke asbak
Een aantal gemeenten is de sigarettenpeuken op straat
beu. Ze zoeken de oplossing in het verspreiden van
zakasbakje onder rokers. De roker kan zijn peuk zo direct
opruimen.
Interactieve asbak voor
Amsterdam Zuidoost
Stadsdeel Amsterdam Zuidoost zet interactieve
asbakjes in tegen sigarettenpeuken
op straat. De asbakjes worden
uitgedeeld in de Week van Nederland
Schoon en krijgen een QR­code. Deze
code kan met een smartphone worden
gescand, waarna je een YouTube­clip
ziet met een rap van Anno MC over
zwerfafval.
18 | Gemeente Schoon
De zakasbakjes zijn asbakjes op zakformaat,
al dan niet voorzien van een
persoonlijke tekst of logo. Ze geven
rokers een opbergplek voor hun peuken.
Stichting Barkadera verkoopt ze zonder
winstoogmerk aan milieubewuste organisaties
en rokers. Negen gemeenten en
de provincie Zeeland zagen wel iets in
het initiatief en bestelden het asbakje.
Peuken rond kantoren
Gemeente Leeuwarden bestelde
duizend blanco zakasbakjes en hoopt
hiermee het peukenprobleem te halveren.
‘We hebben het zwerfafvalprobleem
grotendeels onder controle,’ vertelt
Hilde van der Iest,
senior adviseur bij de
afdeling Wijkzaken,
‘vooral dankzij het
plusproject Zwerfafval
dat liep tot 2010. Onderdeel van dat
project was ook een inventarisatie van
het afval op straat. Daaruit bleek dat
vooral rond kantorencomplexen veel
peuken op de grond worden gegooid.
En daar willen we vanaf. Als gemeente
Handige gadget voor
milieubewuste
organisaties en rokers
zochten we de samenwerking met
bedrijven, maar opruimacties en extra
asbakken voor de kantoren waren
geen succes. De zakasbakjes zijn onze
nieuwe troef in de strijd tegen peuken.
Stadstoezicht gaat buitenrokers bij
kantoren waarschuwen en asbakjes
uitdelen. Werkt dit niet, dan gaan we
bekeuren.’
Asbakjes op het strand
Ook in het westen van het land worden
zakasbakjes ingezet. Strandpaviljoenhouders
in Oostkapelle verkopen ze
al enige tijd. ‘Het strand is ons visitekaartje’,
zegt Pieter Bonen van pavil­
joen Berkenbos. ‘Ik
verkoop de asbakjes bij
een pakje sigaretten en
klanten zijn er erg over
te spreken. Ze vinden
het een handige gadget en komen er
soms zelf naar vragen.’ Bonen stak
met zijn enthousiasme andere strandpaviljoenhouders
aan, die de asbakjes
nu ook verkopen. Ook de provincie
Zeeland ziet mogelijkheden in de zakasbakjes
als onderdeel van het Interregproject
‘120 Kilometer Kustkwaliteit’.
Beleidsmedewerker Frank Stronkhorst:
‘De Zeeuwse stranden staan al jaren in
de top tien van mooiste stranden. Maar
sigarettenpeuken blijven een probleem.
Daarom krijgen binnenkort alle paviljoens
langs de Zeeuwse kust als proef
een doos zakasbakjes. We hopen hiermee
te bereiken dat alle paviljoens de
asbakjes in hun assortiment opnemen.’
Meer informatie
Meer weten over de zakasbakjes en de
mogelijkheden voor uw gemeente of
provincie? Kijk dan op www.barkadera.nl
of mail naar hans.debruin@barkadera.nl.
Rokers in Leeuwarden krijgen asbakjes.

Kort nieuws
Actieteams ‘confronteren’ burgers
Wilt u inwoners op ludieke wijze confronteren met zwerfafval?
Huur een Gemeente Schoon-actieteam in om in te zetten bij u op straat.
Er is keus uit twee teams.
Rechercheurs
Het onderzoeksteam Sorry Zwerf­
Afval (SZA) is gekleed in witte overalls
en loopt de straten na op afval.
Vinden de onderzoekers iets? Dan
zetten ze het terrein af en bouwen ze
een wit tentje op. Als ware rechercheurs
onderzoeken ze de omgeving
en stellen ze omstanders vragen:
‘Waar was u gistermiddag om vier
uur?’ en ‘Gooit u wel eens wat op
de grond?’. Foto’s kunnen worden
ingezet als bewijsmateriaal.
Minder zwerfafval
door cameratoezicht
De gemeente Den Haag is positief over de eerste ervaringen
met camera’s op de Haagse Markt. De camera’s zijn
in maart 2010 geplaatst bij de ingangen van de markt. Ze
hebben als doel de veiligheid te vergroten en te voorkomen
dat marktlui illegaal afval achterlaten. Zowel op als rondom
het plein werd de afgelopen maanden minder zwerfafval
aangetroffen dan voorheen. De camera’s hebben vooral
een preventieve werking en vullen de bredere aanpak van
zwerfafval aan. Om te voorkomen dat het zwerfafval zich
verplaatst, zijn er handhavingteams actief in de directe omgeving.
Zij controleren de straten rondom de Haagse Markt
en nemen zo nodig maatregelen.
Afvalbingo
Het tweede actieteam gaat spelend
te werk. Dit team loopt met een kliko
door de straten en organiseert een
afvalbingo. Een propje op de grond is
aanleiding voor de start van het spel,
waarbij omstanders worden uitgenodigd
om mee te doen. In plaats van nummers
en balletjes staat zwerfafval centraal.
Natuurlijk krijgt de winnaar een prijs.
Meer informatie en aanmelden
Op www.gemeenteschoon.nl vindt u
meer informatie over de teams en de
kosten, en kunt u zich aanmelden. U
vindt hier ook informatie over de radiospotjes
en de viral die u lokaal kunt
inzetten. Elke maand krijgen de eerste
drie gemeenten die zich aanmelden
korting.
Gemeenten tevreden
over actieprogramma
Gemeente Schoon
Gemeente Schoon scoort een 7,5 op
het gebied van klanttevredenheid.
Dat blijkt uit een klanttevredenheidsonderzoek
dat Agentschap NL en de VNG in
december 2010 lieten uitvoeren.
Gemeenten zijn vooral te spreken over de webwinkel van
Gemeente Schoon, die scoort een 8,5. De betrokkenheid
van medewerkers van het actieprogramma vinden ze een
9 waard. Het onderzoek is verricht onder alle gemeenten die
actief zijn binnen Gemeente Schoon. Vragen gingen over
het actieprogramma, de verschillende diensten, handreikingen
en de dienstverlening. Ook konden gemeenten suggesties
voor verbetering geven, bijvoorbeeld over het aanbod of
de online communicatie. Gemeente Schoon neemt al deze
suggesties ter harte en treft aanpassingen waar nodig.
Geef ook uw mening
In 2012 volgt nog een klanttevredenheidsonderzoek om
het programma te evalueren. Heeft u op dit moment suggesties?
Geef die dan door aan Karin Braams via
karin.braams@agentschapnl.nl.
Gemeente Schoon | 19

Zaterdag 12 maart Landelijke Opschoondag
De Week van
Nederland Schoon
Zaterdag 12 maart organiseert Stichting Nederland Schoon weer de Landelijke Opschoondag.
Op die dag is de kick-off van de Week van Nederland Schoon tijdens de actie ‘Maas Schoon?
Doen gewoon!’. Ook de rest van de week is er iedere dag publiciteit rond zwerfafval.
Een overzicht van de activiteiten:
Zaterdag 12 maart kick-off:
Maas schoon? Doen gewoon!
Stichting Nederland Schoon, Natuurmonumenten en Rijkswaterstaat
geven in de omgeving van Den Bosch het startschot
voor een grote opschoonactie met ruim 250 vrijwilligers.
Alle aanwezigen maken gezamenlijk 75 kilometer van de
Maasoever schoon.
Maandag 14 maart: Congres
Deze dag staat tijdens het congres ‘Talking Trash’ de vraag
centraal wie uiteindelijk verantwoordelijk is voor het zwerfafval
in ons land. De overheid of juist het bedrijfsleven? Eén ding
is duidelijk: voor een prettige leefomgeving is samenwerken
noodzakelijk. Deze discussie wordt door een deskundig panel
gevoerd en is alleen toegankelijk voor genodigden.
Dinsdag 15 maart: Parkeerplaatsen
Deze dag staat de parkeerplaats Ruyven in Delft centraal. Na
een verbouwing is Ruyven ‘ont­anoni miseerd’ met als doel
een schonere, veiligere omgeving te creëren. Aanwezigen
bespreken oplossingen voor zwerfafval op parkeerplaatsen
en de rol van de exploitanten op die plekken. Het programma
eindigt met een rondleiding over de parkeerplaats.
Woensdag 16 maart: Scholen
Stichting Nederland Schoon organiseert samen met Disney
Friends for Change een grootschalige scholenwedstrijd.
Schoolklassen konden een originele actie verzinnen om
Nederland nog schoner te maken. Woensdag worden de
winnaars met de meest originele ideeën bekendgemaakt.
Deze ideeën zijn gefilmd en komen op tv bij Disney XD tijdens
de Week van Nederland Schoon.
Donderdag 17 maart: OV-gebieden
Donderdag staat voor de pers de zwerfafvalproblematiek in
OV­gebieden centraal. Het gaat dan vooral over peuken en
kauwgom. Het publiek op verschillende stations in het land
wordt deze dag verrast door promotieteams die Barcadera’s
en Gumbins uitdelen om zo eigen de verantwoordelijkheid van
roker en kauwgometer te benadrukken.
20 | Gemeente Schoon
Vrijdag 18 maart: Leefomgeving
Afsluitend staat het belang van een schone leefomgeving centraal.
Vanuit de overtuiging ‘schoon = veilig’ en dat bedrijven
en overheden daarbij moeten samenwerken, wordt in de
Rotterdamse wijk Delfshaven het startsein gegeven voor de
gefaseerde aanpak van vier winkel/woongebieden.
Meer informatie
Voor aanvullende informatie over de Landelijke Opschoondag
en de Week van Nederland Schoon verwijzen wij u naar de
website: www.nederlandschoon.nl

Fijn zwerfafval verwijderen
De kleine veegmachine als
‘slagroom op de taart’
Wat zijn de mogelijkheden van kleine veegmachines voor
gemeenten? Deze vraag stond centraal in een onderzoek
dat Gemeente Schoon liet uitvoeren. De belangrijkste
conclusie: de kleine veegmachine is vooral geschikt voor
het verwijderen van fijn zwerfafval.
Het onderzoek werd uitgevoerd in vier
gemeenten en op Schiphol. De onderzoeker
vroeg medewerkers naar hun
ervaringen met verschillende kleine
veegmachines. Ook liep hij mee tijdens
reinigingswerkzaamheden. Uit de
resultaten blijkt dat de effectiviteit van
de machine sterk afhankelijk is van de
locatie waar deze wordt ingezet. Vooral
op locaties met veel obstakels, bijvoorbeeld
winkelcentra, heeft de kleine
veegmachine een meerwaarde als het
gaat om fijn zwerfafval, zoals peuken
en kauwgom. De machine zorgt op die
locaties voor een extra hoog netheidsniveau.
Schoonhouden in plaats van
schoonmaken
Almere deed graag mee aan het onderzoek.
‘We vinden dat we het in Almere
goed doen op het gebied van reiniging.
We zijn zeer enthousiast over onze
zuigmachine, waarvan we er
We máken niet schoon, twee hebben. Deze erva­
maar hóuden schoon
ringen delen we graag met
andere gemeenten’, vertelt
Andre Rusch van de gemeente Almere.
Almere zet de zuigmachine in om het
stadshart extra schoon te houden en
zichtbaar te reinigen. De machine is
effectief omdat deze het laatste afval
verwijdert. Uit het onderzoek blijkt dat
Almere geen nadelen ondervindt van
de kleine veegmachine. Rusch: ‘De
machine is gebruiksvriendelijk, heeft
een goede uitstraling en werkt goed.
Wij hanteren een bepaalde methodiek:
we máken niet schoon, maar hóuden
schoon. De kleine veegmachine is hiervoor
heel geschikt. Hij is de slagroom
op de taart.’
Hoge verwachtingen
In Deventer probeerde Cambio een
zuigmachine op eigen initiatief een
week lang uit. De effectiviteit van deze
machine werd vergeleken met handmatig
werk en andere machines. Projectleider
Maritta Haantjes: ‘We wilden met
deze proef vooral ervaring opdoen.
Ons bedrijf werkt handmatig. Het leek
ons zinvol een keer een zuigmachine te
testen. Onze verwachtingen zijn deels
uitgekomen. Voor fijn afval op kleine
plekken is de machine effectief, maar
er zaten ook wat nadelen aan.’ Een van
die nadelen was het vervoer. Omdat
de machine zelf erg langzaam is, moet
hij worden vervoerd met een aanhangwagen.
Ook is de machine enigszins
belastend voor werknemers met kwetsbare
schouders. Haantjes: ‘Ik raad elke
gemeente aan de proef op de som te
nemen en de kleine veegmachine te
testen. Met de test en de resultaten van
het onderzoek kunnen gemeenten goed
bepalen of deze machine geschikt is
voor hun doeleinden.’
Meer informatie
Het onderzoeksrapport is te vinden in
de kennisbank van Gemeente Schoon.
U vindt hier ook een overzicht waarin
alle bekende veegmachines op verschillende
punten zijn beoordeeld. Voor
meer informatie kunt ook terecht bij de
NVRD, tel: 026 – 377 13 33.
Gemeente Schoon | 21

22 | Gemeente Schoon
Kort nieuws
Nieuw thematraject:
Bijplaatsingen bij
verzamelcontainers
Op verzoek van gemeenten heeft Gemeente Schoon een extra thematraject ontwikkeld.
Gemeenten die het zat zijn dat bewoners afval bij afvalcontainers neerzetten in plaats van er
in, kunnen zich nu aanmelden voor het thematraject bijplaatsen zwerfafval.
Bijplaatsingen bij verzamelcontainers
vormen een bron van zwerfafval en
ergernis. In dit thematraject wordt de
kennis op dit gebied met u doorgenomen
en krijgt u voor de probleemlocaties
in uw gemeente maatwerkadvies
en ondersteuning bij de acties die nodig
zijn. Daarbij wordt ook gebruik gemaakt
van sociaalpsychologische expertise
voor de beïnvloeding van gedrag.
Voorbeelden van oplossingsrichtingen
DAY
FOUNDATION
zijn specifi eke communicatieacties,
handhaving en belonen/straffen.
In totaal kunt u rekenen op vijf dagen
ondersteuning van een ervaren adviseur.
Inschrijven voor dit thematraject
is nog mogelijk. De startbijeenkomst
is op 7 april 2011. Voor vragen kunt u
contact opnemen met
Jacobine Meijer: 088­6022593,
jacobine.meijer@agentschapnl.nl
Gemeenten recyclen op
‘We Beat The Mountain Day’
Gemeenten dragen op 20 mei 2011 op eigen wijze bij aan
‘We Beat The Mountain Day’.
Deze dag staat internationaal in het teken van zoveel
mogelijk zwerfafval opruimen, verzamelen en recyclen.
© Gert Bron
MilieuSteward Kars Ottens met een hoed van blik.
Gemeenten kunnen op eigen initiatief
een evenement organiseren op WBTMday.
Zoals in Groningen, waar twee
Milieu Stewards van de gemeente zich op
de unieke actie storten. Hoe is nog onbekend,
maar waarschijnlijk zal de dag
in het kader staan van het thema ‘Kunst’.
Net zoals in Utrecht. Daar doet de
organisatie van WBTM­day een poging
het grootste kunstwerk van gerecycled
materiaal te bouwen, en daarmee het
Guinness World Record te verbreken.
Waardevol afval
De dag is een initiatief van We Beat The
Mountain, een bedrijf dat producten
Communityart-kunstwerk o.l.v. Maria Koyck met fi etswrakken
en weesfi etsen, Vismarkt in Groningen.
© Gert Bron
uit honderd procent gerecycled
materiaal ontwerpt, produceert en
verkoopt. Project manager Marten
Schuurman: ‘Op We Beat The Mountain
Day willen we zo veel mogelijk
mensen de waarde van afval laten
zien. We willen gemeenten, particulieren
en bedrijven een podium geven
waarop ze kunnen laten zien wat ze
doen met afval.’
De organisatie roept alle gemeenten
op zich in te zetten voor recycling en
duurzaamheid op 20 mei.
Kijk voor meer informatie op
www.webeatthemountainday.org

Catalogus
Lokale campagne zwerfafval
Zwerfafvalcampagne op maat voor uw gemeente
december 2010
www.gemeenteschoon.nl
GRATIS
BESTELLEN OF
DOWNLOADEN
5328 catalogus ZA DEF.indd 1 25-11-10 19:54
Nieuw op de website
Op de website van Gemeente Schoon vindt u het laatste
nieuws en een schat aan kennis en informatie voor de
aanpak van zwerfafval. Het is ook de plek om uw netwerk
aan contacten uit te bouwen bij andere gemeenten.
Lokale opruimactie
Het nieuwe jaar is weer begonnen en de lente komt er aan. Tijd voor lokale opruimacties.
Op de site kunt u in de rubriek Communicatiemateriaal terecht voor:
• Actiemiddelen op maat (gemeentenaam, actienaam en -datum) voor uw lokale
opruimactie en hesjes.
• Inhuren van een actieteam
• Downloaden van radiospotje en viral
• De catalogus met alle lokale campagnemiddelen die in de webwinkel staan
• Het aanmelden van uw lokale opruimactie: kijk op de homepage
Inschrijven gebieds- en thematrajecten
Schrijf u in voor de gebieds­ en thematrajecten voor de aanpak van zwerfafval.
Kijk in de Rubriek agenda wanneer de zwerf afvaltrajecten starten.
Vragen
Heeft u vragen over de zwerfafvaltrajecten, stel deze dan via
info@gemeenteschoon.nl of informeer naar de ervaringen bij collega­gemeenten.
De lijst van gemeenten die al hebben deelgenomen staat op de site, in de
rubriek Zwerfafvaltrajecten.
Ervaringen delen via LinkedIn
Meld u aan voor de LinkedIngroep Gemeente Schoon om vragen te stellen en
ervaringen te delen.
Gratis nieuwsbrief en campagnemiddelen
Vraag online de gratis digitale nieuwsbrief aan. U wordt dan maandelijks op de
hoogte gehouden van het nieuws, de ontwikkelingen en activiteiten.
www.gemeenteschoon.nl
Gemeente Schoon | 23

Bedankt
Samen houden we
de stad schoon...
Gemeente
Leeuwarden
gemeente.schoon.nl
Leeuwarden
Geen excuus
Afval in de bak!
Voor al uw vragen over zwerfafval kunt u contact
opnemen met de Helpdesk Afvalbeheer van
Agentschap NL. Deze helpdesk voor overheden en
bedrijven informeert u over de actuele zaken van
Gemeente Schoon en heeft veel praktijk kennis
Agenda
12-3 Landelijke Opschoondag
12-3 / 18-3 Week van Nederland Schoon
22-3 start thematraject Participatie (of 19-4)
24-3 start thematraject Monitoring
29-3 start thematraject Communicatie
31-3 start thematraject Afvalbakken
5-4 start thematraject Handhaving
7-4 start thematraject Bijplaatsingen
12-4 start thematraject Reiniging
14-4 start thematraject Jongeren
19-4 start thematraject Participatie (of 22-3)
21-4 start thematraject Inrichten openbare ruimte
20-5 We Beat The Mountain Day
binnen handbereik. De helpdesk is elke dag van
9.00 tot 12.00 uur telefonisch te bereiken op
088­602 79 79.
Mailen kan altijd naar afvalbeheer@agentschapnl.nl.
www.gemeenteschoon.nl
Gemeente Schoon is een initiatief van de Vereniging van
Nederlanse Gemeenten en wordt uitgevoerd door
Agentschap NL en de NVRD.
Wilt u voortaan elke maand gratis de digitale
nieuwsbrief van Gemeente Schoon ontvangen
met het allerlaatste nieuws over een effectieve
zwerfafvalaanpak? Vul dan het aanmeldformulier
in op www.gemeenteschoon.nl.