Digitale versie 2013 Maart - Breda van Binnen
Digitale versie 2013 Maart - Breda van Binnen
Digitale versie 2013 Maart - Breda van Binnen
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Breda</strong><strong>van</strong><strong>Binnen</strong><br />
wijkkrant voor de bewoners <strong>van</strong> de binnenstad<br />
<strong>Breda</strong> <strong>van</strong> <strong>Binnen</strong> is een uitgave <strong>van</strong> de wijkraden Fellenoord/Schorsmolen, Chassé, Oud-boeimeer, Stadshart/Valkenberg<br />
P6 paters vertrekken na 123 jaar uit Schorsmolenstraat P 8 terugblik P3 Fit for Life<br />
Er is momenteel<br />
toch wel een<br />
kleine oorlog<br />
gaande in de<br />
binnenstad <strong>van</strong><br />
onze (soms) mooie stad. We<br />
hebben het dan niet over<br />
de koopzondagen en de bezoekerspassen<br />
voor mensen<br />
die bewoners <strong>van</strong> de<br />
binnenstad willen komen<br />
bezoeken in de weekends.<br />
Daarvoor is een redelijke<br />
regeling getroffen hoewel<br />
het natuurlijk altijd nog<br />
véél beter kan.<br />
Nee, geachte binnenstadters.<br />
We moeten het hebben over de<br />
plannen om op het aloude Molsterrein,<br />
Achter de Lange Stallen,<br />
een groot nieuw winkelcentrum<br />
te gaan bouwen inclusief<br />
een nieuwe parkeergarage, die<br />
vastkleeft aan de parkeergarage<br />
onder de Houtmarkt-passage.<br />
En er moeten 180 nieuwe woningen<br />
komen etc. Geen klein<br />
bier zouden onze zuiderburen<br />
zeggen en het laatste woord is<br />
daar dan ook nog niet over gesproken.<br />
Maar de investeerders (het<br />
gaat om 170 miljoen euri!) zijn<br />
vast <strong>van</strong> plan door te zetten. Ze<br />
zien kansen in dat gebied en<br />
kansen in en voor <strong>Breda</strong>. Deskundige<br />
mensen uit het midden-<br />
en kleinbedrijf hebben al<br />
opgemerkt dat de vestiging <strong>van</strong><br />
vooral kleine bedrijven geen<br />
schijn <strong>van</strong> kans maakt op een<br />
levensvatbare ontwikkeling <strong>van</strong><br />
het nieuwe winkelgebied. Dat<br />
weten de investeerders ook wel.<br />
Ze willen vooral grotere bedrijven<br />
naar <strong>Breda</strong> lokken. Zo zou<br />
er al Amerikaanse interesse zijn<br />
voor een vestiging. Daarnaast<br />
zou bijvoorbeeld een keten als<br />
Zara wel wat meer ruimte willen.<br />
Hooguit 33% <strong>van</strong> de winkelruimte<br />
moet gaan naar winkels<br />
die uit een ander deel <strong>van</strong><br />
het centrum komen<br />
Dat is om het zogeheten ‘kannibalisme’<br />
tegen te gaan. Op z’n<br />
<strong>Breda</strong>’s gezegd: De vestigingen<br />
in het nieuwe winkelgebied mogen<br />
niet andere gebieden ‘leegzuigen’.<br />
zoals De Barones. De<br />
ondernemers in dat gebied hebben<br />
een onderzoek laten doen<br />
door weer een ander bureau en<br />
(verrassing, verrassing!) dat<br />
bureau kwam tot de conclusie<br />
dat een soort Covent Garden<br />
uit Londen (idee <strong>van</strong> voorheen<br />
wethouder André Adank, CDA<br />
en later uit protest VVD) zéér<br />
slecht zou zijn voor De Barones<br />
en de rest <strong>van</strong> de ondernemers<br />
in de binnenstad.<br />
Bewoners worden maar matig<br />
geïnformeerd. Eind februari was<br />
er een informatie-bijeenkomst<br />
voor omwonenden, maar die<br />
viel juist buiten de deadline <strong>van</strong><br />
deze <strong>Breda</strong> <strong>van</strong> <strong>Binnen</strong>. Zo gaat<br />
dat soms of misschien wel vaker<br />
met buurtkranten als deze.<br />
De zogeheten ‘inloopstraten’ als<br />
Haagdijk en Boschstraat zouden<br />
ook wel eens de dupe kunnen<br />
worden <strong>van</strong> de ontwikkelingen<br />
op het Mols-terrein. Om die reden<br />
zeggen ingewijden dan ook<br />
dat er niet al te veel kleine bedrijfjes<br />
in Achter de Lange Stallen<br />
moeten komen. Het gemeentebestuur<br />
wil nog niet graag<br />
een besluit nemen of een kant<br />
kiezen, die <strong>van</strong> de investeerders<br />
of die <strong>van</strong> de hier al gevestigde<br />
ondernemers. Hoe groot de belangen<br />
ook zijn.<br />
Duidelijk is in ieder geval wel<br />
dat de ontwikkelingen langer<br />
gaan duren dan verwacht. Ook<br />
het gemeentebestuur heeft<br />
inmiddels een professor ingehuurd<br />
om de plannen nog eens<br />
tegen het licht te houden. De<br />
uitslag <strong>van</strong> dat onderzoek komt<br />
aan het eind <strong>van</strong> deze maand.<br />
De investeerders zien ook dat<br />
jaargang 9, nummer 33, maart <strong>2013</strong><br />
www.breda<strong>van</strong>binnen.nl<br />
’t Blijft nog wel even onrustig in ‘t centrum<br />
Door Eugène Loomans<br />
.......................................................................<br />
En zo staan er allerlei<br />
partijen tegenover elkaar<br />
bewoner Valkenberg<br />
klaar voor de lente!<br />
het geheel wel iets langer kan<br />
duren dan ze gehoopt dan wel<br />
verwacht hadden. Zoals in deze<br />
krant al eerder geschreven was<br />
het de bedoeling om de nieuw te<br />
bouwen parkeergarage aan te<br />
sluiten op de al bestaand Houtmarkt-parkeergarage.<br />
En die<br />
zou rond deze tijd gesloten worden<br />
om de bouw <strong>van</strong> Achter de<br />
Lange Stallen mogelijk te maken.<br />
Sommige abonnementhouders,<br />
die vorig jaar een aanzegging<br />
kregen dat ze er op 1 maart<br />
of 1 april uit moesten, hebben<br />
nu weer een abonnement voor<br />
negen maanden af kunnen sluiten.<br />
Daarnaast moet de gemeente<br />
nog steeds goed nadenken over<br />
de vraag hoe het verkeer in de<br />
toekomst moet worden afgewerkt.<br />
Want zo’n grote ontwikkeling<br />
in het centrum <strong>van</strong> de<br />
stad zal een hoop verkeer over<br />
zich afroepen.<br />
Kortom, wordt vervolgd. Helemaal<br />
rustig zal het de komende<br />
tijd niet worden in <strong>Breda</strong>.
jaargang 9, nummer 33<br />
maart <strong>2013</strong><br />
Colofon<br />
Redactie:<br />
Eugène Loomans<br />
(Stadshart/Valkenberg)<br />
Bets Schaerlaeckens<br />
(Chassé-OudBoeimeer)<br />
Charles Weterings<br />
(Stadshart-Valkenberg)<br />
Wilbert Stuyk<br />
(Chassé-Oudboeimeer)<br />
Gemma <strong>van</strong> den Maagdenberg ,<br />
(stationskwartier)<br />
Cees Janssens<br />
(Fellenoord-Schorsmolen)<br />
Vormgeving<br />
Erik Neve<br />
Advertenties:<br />
Charles Weterings<br />
info:<br />
charlesweterings@casema.nl<br />
E-mailadres redactie:<br />
E.loomans@gmail.com<br />
Wijkraden:<br />
Stadshart-Valkenberg<br />
Postbus 1152, 4801 BD <strong>Breda</strong><br />
stadshartvalkenberg@hotmail.<br />
com<br />
Chassé, Oud-Boeimeer<br />
Wilbert Stuijk<br />
Zaanmarkstraat 26<br />
bb.chasseoudboeimeer@tiscali.<br />
nl<br />
Fellenoord/Schorsmolen<br />
Ben Joosse<br />
secr@rondomhaagdijk.nl<br />
Stichting Stationskwartier<br />
Gemma <strong>van</strong> den Maagdenberg<br />
stichtingstationskwartier@live.nl<br />
Website wijkkrant en wijkraden:<br />
www.breda<strong>van</strong>binnen.nl<br />
telefoonnummers:<br />
Politie: 09008844<br />
Surplus Welzijn: 5223220<br />
WIJ: 5251500<br />
IMW: 5305888<br />
GGD: 5282000<br />
Gemeente algemeen 14076<br />
Meldpunt: 14076<br />
Mezz: 5156677<br />
Chassé Theater: 5303132<br />
oplage: 9500<br />
Drukwerk: BSW / De Bode<br />
VERGADERDATA WIJKRADEN<br />
ST.CHASSE-OUD BOEIMEER<br />
Do. 14 maart; Do. 31 mei. Locatie Huismeesterkantoor in Het Carré,<br />
Graag vóór 19.30u aanmelden i.v.m. sluiting <strong>van</strong> de toegangspoort.<br />
STADSHART-VALKENBERG<br />
18 maart, 21 mei, 15 juli, 16 september, 18 november locatie: st. Janstraat 8 aan<strong>van</strong>g: 19.00 uur<br />
<strong>Breda</strong> <strong>van</strong> <strong>Binnen</strong><br />
FELLENOORD-SCHORSMOLEN<br />
21 maart, 2 mei, 13 juni, 25 juli, 5 september, 17 oktober, 28 november, telkens op donderdag, aan<strong>van</strong>g 19.30 uur<br />
loctatie: buurthuisGerardus Majella, Odilia <strong>van</strong> Salmstraat 25<br />
De wijkraad Chassé/Oud-boeimeer vraagt uw<br />
aandacht voor:<br />
Schouwactie.<br />
Jaarlijks houden wij met de gebiedsbeheerder<br />
Buitenruimte in de <strong>Binnen</strong>stad een<br />
Schouw, waarbij we situaties bekijken, waar<br />
iets mee moet gebeuren ter verbetering of<br />
aanpassing. Het gaat dan niet om kleine<br />
mankementen of reparaties die nodig zijn,<br />
want die kan iedere bewoner meteen telefonisch<br />
doorgeven aan het Meldpunt <strong>van</strong><br />
de Gemeente, tel.14076. Om grotere zaken<br />
op het spoor te komen willen wij heel graag<br />
de hulp inroepen <strong>van</strong> iedereen, die in zijn<br />
of haar buurt iets ziet, waar mogelijk iets<br />
aan gedaan moet worden. Wij vragen ook<br />
om het ons even door te geven via de mail:<br />
bb.chassdeoudboeimeer@tiscali.<br />
Het binnenhalen <strong>van</strong> vuilcontainers.<br />
Wij hebben daar al meer aandacht voor gevraagd.<br />
Iedereen weet, dat afvalcontainers ’s<br />
morgens <strong>van</strong>af 8 uur op straat moeten staan<br />
en ’s avonds weer naar binnen gehaald moeten<br />
zijn. Daar komen echter situaties voor:<br />
m.n. in de Dr.<strong>van</strong> Campenstraat, waar dat<br />
niet gebeurt. Het is te begrijpen, omdat de<br />
bewoners hun afvalcontainer aan het einde<br />
<strong>van</strong> de straat moeten plaatsen. De vuilniswagen<br />
kan namelijk moeilijk door hun<br />
straat gelaveerd komen.’s Avonds worden<br />
dan de bakken gemakkelijk vergeten. Vaak<br />
zie je ze dan kris kras op het trottoir staan.<br />
Dit veroorzaakt echter weer een hindernis<br />
voor rolstoelers of mensen met een rollator.<br />
Wij hebben hier al met de afvalservice over<br />
gesproken. Die zullen er zoveel mogelijk op<br />
letten, eventueel de bewoners er nog eens op<br />
wijzen, maar wanneer het blijft aanhouden,<br />
komen er andere maatregelen. Dus: een gewaarschuwd<br />
man, telt voor twee!<br />
Het ruimen <strong>van</strong> fietsen.<br />
Al een tijdje heeft de wijkraad <strong>van</strong> de <strong>Binnen</strong>stad<br />
na afspraak met de Gemeente de<br />
taak op zich genomen om ongeveer om de<br />
acht weken ‘weesfietsen’ te labelen, die<br />
Parkeren zal altijd wel een discussiepunt blijven. Het hangt nu<br />
eenmaal samen met het gegeven, dat in een beperkt gebied vele<br />
activiteiten samen vallen: wonen, werken, winkelen, bezoek aan<br />
bewoners, uitgaan, enz. Door de jaren heen zijn er verschillende<br />
manieren voor bedacht. De laatste nieuwe regeling dateert uit 2006<br />
met de invoering <strong>van</strong> een fiscaal parkeersysteem, waarbij<br />
parkeerplaatsen op straat dubbel gebruikt konden gaan worden.<br />
Allereerst de bewoners met een parkeervergunning voor hun wijk,<br />
waarbij ze met hun bezoekerspas ook hun bezoek tegen gereduceerd<br />
tarief kunnen ont<strong>van</strong>gen. Bezoekers aan de stad kunnen daar<br />
eventueel ook parkeren, als er nog plaats is, maar dan tegen geldend<br />
straattarief zoals dat in de gemeente isafgesproken. Dit systeem<br />
is al in een aantal wijken ingevoerd (o.a. Oud Boeimeer en de<br />
Stationsbuurt.) In andere wijken bleef het bestaande gereguleerd<br />
systeem nog <strong>van</strong> toepassing.<br />
Uit ervaringen in de afgelopen jaren is duidelijk geworden, dat<br />
verschillende systemen naast elkaar nogal verwarring oproept<br />
voor bezoekers. Inde binnenstad heeft men tussentijds nog<br />
geëxperimenteerd met het uitgeven <strong>van</strong> bezoekerskaarten. Uit<br />
evaluatie <strong>van</strong> de verschillende parkeer-vormen heeft men moeten<br />
concluderen, dat men beter kan overgaan naar één parkeersysteem,<br />
Wanneer u ziet, dat er iets kapot is of niet goed functioneert in de openbare ruimte in uw omgeving, dan kunt u altijd zelf het initiatief<br />
er toe nemen om ofwel de gemeente te bellen onder het centrale nummer tel. 14076 ofwel via de site <strong>van</strong> de gemeente: www.breda.nl /<br />
meldingsformulier Openbare ruimte.<br />
Wijkraad Chassé-Oud Boeimeer<br />
2<br />
lange tijd tegen gevels of op hoeken <strong>van</strong><br />
straten blijven hangen/ staan, zodat ze aangemerkt<br />
worden als zwerffietsen. De rechtmatige<br />
eigenaar heeft dan nog 14 dagen de<br />
tijd om zijn of haar fiets mee te nemen. Is<br />
de fiets na die tijd nog niet weg, dan wordt<br />
deze opgehaald door de gemeente en in depot<br />
gezet. Daar blijft de fiets nog een even<br />
staan. Als intussen niemand deze is komen<br />
ophalen met rechtmatig bewijs, dat deze <strong>van</strong><br />
hem/haar is, dan wordt de fiets definitief<br />
geruimd. In de Chasséwijk gebeurt dit al op<br />
het <strong>van</strong> Coothplein, maar we hebben nu ook<br />
afgesproken, dat de hele Nw.Ginnekenstraat<br />
voortaan meegenomen wordt.<br />
Om de 8 weken lopen enkele mensen rond<br />
om in de gaten te houden, welke fietsen<br />
blijven staan en labelen deze. Dit alles om<br />
achtergelaten fietsen niet het straatbeeld te<br />
laten ontsieren. Wij hopen dat u begrip hebt<br />
voor deze Aktie.<br />
Secretaris wijkraad.<br />
Het parkeren in een stad is een inherent probleem<br />
Door Wilbert Stuijk<br />
het fiscale systeem met bezoekerspas, waarbij ook bezoek tegen<br />
gereduceerd tarief kan parkeren. De Gemeenteraad heeft hiertoe<br />
besloten op grond <strong>van</strong> de volgende redenen: 1e dit systeem biedt<br />
de mogelijkheid tot dubbel gebruikt <strong>van</strong> parkeerplaatsen door<br />
bewoners, bezoek en eventueel anderen. 2e Bewoners zijn zo meer<br />
verzekerd <strong>van</strong> een plaats in hun woonbuurt. 3e Verder speelt mee,<br />
dat dit systeem ook voor het parkeerbedrijf financieel het meeste<br />
oplevert. Men wil nu het fiscale systeem over de stad uitrollen naar<br />
gelang er in wijken behoefte groeit tot een parkeerregulering.<br />
Wanneer die behoefte ontstaat, zal de gemeente eerst een peiling<br />
houden onder de bewoners, hoe belangrijk zij een regeling vinden.<br />
Die peiling gebruikt men dan als ijkpunt om te weten of er in die<br />
wijk een meerderheid is voor invoering <strong>van</strong> een regeling. Vervolgens<br />
zal de gemeente vóór de invoering uitgebreid voorlichting geven over<br />
hoe de regeling in elkaar steekt, vooraleer tot invoering over wordt<br />
gegaan.<br />
Interessant is dat deze wijziging in beleid ook zal betekenen dat<br />
de wijk Valkenberg in aanmerking komt voor een bezoekerspas.<br />
Voor de wijk Stadshart zal er voorlopig niets veranderen en is<br />
men aangewezen op de uitrij-kaarten <strong>van</strong> de garages De Prins en<br />
Turfschip.
3 <strong>Breda</strong> <strong>van</strong> <strong>Binnen</strong><br />
De griffie (zeg maar de instantie die het functioneren<br />
<strong>van</strong> de gemeenteraad begeleidt) en de raad hebben<br />
er voor gezorgd dat het debat plaats kan vinden in de<br />
Trouwzaal <strong>van</strong> het Stadhuis (ingang Stadserf). Het<br />
debat wordt geleid door Henk Schol, oud-journalist<br />
bij BNDeStem. Alle fracties in de gemeenteraad zijn<br />
uitgenodigd en natuurlijk zijn ook de bewoners <strong>van</strong> de<br />
binnenstad meer dan welkom.<br />
De gezamenlijke wijkraden willen de politici die avond<br />
stellingen voorleggen over achtereenvolgens ‘ruimtelijke<br />
uitdagingen’, ‘evenementen’ en ‘sociale cohesie’. De<br />
stellingen worden steeds kort ingeleid door een <strong>van</strong> de<br />
leden <strong>van</strong> de wijkraden.<br />
Om het geheel niet te ingewikkeld te maken, zullen er<br />
per thema steeds drie fracties worden uitdaagd om te<br />
reageren op de stellingen (en op elkaar), waarbij het<br />
thema afgesloten wordt met een commentaar <strong>van</strong> de<br />
overige fracties. Op die manier komen alle fracties aan<br />
het woord. Henk Schol zal bewaken dat ook iedereen<br />
aan bod komt. De zaal gaat open om 19.30 uur en we<br />
willen stipt om 20.00 uur beginnen. Om de vaart er in te<br />
houden en om ook op tijd (uiterlijk 22.15 uur) te kunnen<br />
afronden, lassen we geen pauze in. Er wordt gezorgd voor<br />
koffie, thee en frisdrank.<br />
Nu even over een aantal stellingen, die op19 maart ter<br />
sprake komen: <strong>Breda</strong> kent heel veel buitenevenementen.<br />
In de kleine historische binnenstad <strong>van</strong> <strong>Breda</strong> vinden<br />
bijvoorbeeld meer evenementen plaats dan in Rotterdam<br />
en Utrecht. Een overkill. En niet elk evenement draagt<br />
bij aan een goed imago <strong>van</strong> <strong>Breda</strong>. Vermindering <strong>van</strong><br />
het aantal evenementen in de binnenstad en eventueel<br />
verspreiding over <strong>Breda</strong> is hard nodig.<br />
Daarom:<br />
Stelling 1: <strong>Breda</strong> moet ook eens néé kunnen en durven<br />
zeggen en de druk <strong>van</strong> evenementen op de binnenstad<br />
verminderen<br />
Het verlenen <strong>van</strong> vergunningen voor evenementen<br />
in <strong>Breda</strong> stoelt ook bijna alleen op overwegingen <strong>van</strong><br />
veiligheid en openbare orde (de zogenaamde riscicoscan<br />
uit de Handreiking Evenementenveiligheid). Overlast<br />
en hinder voor omwonenden en omgeving worden niet<br />
evenwaardig meegewogen. Adviezen <strong>van</strong> politie en<br />
brandweer wegen zwaar (en terecht), maar wijkraden<br />
worden niet officieel gehoord. Resultaat: als het veilig<br />
(genoeg) is, dan is er geen beletsel voor een evenement.<br />
Ook al geeft het veel (geluids)overlast.<br />
Daarom:<br />
jaargang 9, nummer 33<br />
maart <strong>2013</strong><br />
Vinger aan de pols <strong>van</strong> de binnenstad<br />
Op dinsdagavond 19 maart <strong>2013</strong><br />
vindt er een de debatavond plaats die<br />
georganiseerd is door de wijkraden<br />
Stadshart/Valkenberg, Fellenoord/<br />
Schorsmolen en Chassé/Oud-<br />
Boeimeer.<br />
Gymmen en dansen bij<br />
Elisabeth Fit for Life<br />
Door Marjan <strong>van</strong> der Laken<br />
.....................................................................<br />
De WIJ-gymclubs <strong>van</strong> Mariëtte <strong>van</strong><br />
Meerwijk en Margot Hendriks verhuisden<br />
<strong>van</strong> Het Rondeel naar een fitnessruimte in<br />
Elisabeth<br />
aan de Leuvenaarstraat: een<br />
samenwerking waar WIJ heel blij mee is.<br />
Ook voor ‘Internationaal dansen’ kun je<br />
er terecht onder leiding <strong>van</strong> Sophie <strong>van</strong><br />
Amelsvoort.<br />
“De beweeggroepen <strong>van</strong> WIJ hebben<br />
intussen in Elisabeth een eigen plek<br />
gevonden, waar iedereen enthousiast over<br />
is. Licht, een goede vloer plus een prima<br />
restaurant. Want om na afloop even bij te<br />
kletsen, hoort er voor ons bij.<br />
Van de zomer gaan we weer lekker buiten<br />
zitten!” vindt de groep.<br />
Irene, oud-deelneemster, komt even<br />
‘buurten’ met haar vriendinnen. Ze deed<br />
vroeger de administratie en cadeaupot<br />
en organiseerde <strong>van</strong> alles. Nu woont ze in<br />
Elisabeth en doet daar mee aan zitgym.<br />
De meeste deelnemers wonen dicht bij of<br />
komen op de fiets. Er kwam een aantal<br />
nieuwe leden bij, maar bij de meeste<br />
groepen is nog plaats.<br />
Bewegen op muziek<br />
De nieuwe groep komt binnen: Margot<br />
begint met losmaakoefeningen op jazzy<br />
muziek. Dan even een herhaling <strong>van</strong> vorige<br />
week: “Weten jullie het nog?”<br />
Eerst de figuren individueel, dan in rij of<br />
kring met de hele groep (achttien<br />
deelnemers!), gevolgd door een oefening<br />
met z’n tweeën. “Leuk om te doen, je<br />
moet wel goed blijven opletten, maar het is<br />
vooral actief bewegen op een lekker<br />
ritme!”<br />
Ook zin om te bewegen? Bel naar WIJ voor<br />
een Fit for Life-locatie in je buurt:<br />
WIJ, (076) 525 15 32 (9.00-13.00 uur<br />
behalve woensdag) of per mail:<br />
laima<strong>van</strong>opdorp@begintbijjou.nl. Zie ook:<br />
www.wijbegintbijjou.nl<br />
Stelling 2: Overwegingen <strong>van</strong> (geluids)overlast en hinder<br />
zijn even belangrijk als overwegingen <strong>van</strong> veiligheid en<br />
openbare orde en wijkraden participeren derhalve in het<br />
EVO.<br />
Voor een selectiever beleid zijn ook goede<br />
beleidsinstrumenten ter beschikking. Diverse gemeenten<br />
werken inmiddels al met een zg. ‘overlastscore’ waarmee<br />
elk evenement integraal wordt gewogen op risico’s op<br />
gebied <strong>van</strong> veiligheid, (geluids)belasting, hinder e.d.<br />
en waarbij ook elke locatie een maximaal belastbare<br />
score krijgt toegewezen. De wijkraad heeft binnen de<br />
projectgroep ‘locatie-gebonden evenementenbeleid’<br />
meegewerkt aan de uitwerking <strong>van</strong> zo’n instrument voor<br />
<strong>Breda</strong> voor het objectief bepalen <strong>van</strong> de overlast, maar<br />
we vinden die slechts beperkt terug in de uiteindelijke<br />
concept-nota.<br />
Daarom:<br />
Stelling 3: <strong>Breda</strong> hanteert de ‘overlastscore’ voor<br />
evenementen en locaties waarmee op een geobjectiveerde<br />
wijze per locatie het maximaal aantal toegestane<br />
evenementen kan worden vastgesteld.
jaargang 9, nummer 33<br />
maart <strong>2013</strong><br />
Afscheid <strong>van</strong> de Secretaris <strong>van</strong> Wijkraad Stadshart/<br />
Valkenberg: Piet Mouwen.<br />
Door Jan de Bakker<br />
Wat doet Tientjes?<br />
In Nederland zitten nogal wat mensen<br />
op de bank. Mensen met passie en talent<br />
die ook mee willen doen, maar niet weten<br />
hoe. Laat je levenslust niet ondermijnen<br />
door een maatschappij met een overkill<br />
aan regelgeving, informatie, prikkels<br />
en eisen die niet zijn afgestemd op jouw<br />
behoeften als individu. Je talenten kreeg<br />
je gratis. Er iets mee te gaan doen of ze<br />
te ontdekken, hoeft maar een tientje te<br />
kosten. Tientjes helpt mensen hun passie<br />
te (her)ontdekken en er voor te gaan.<br />
Want door te doen waar je hart naar uit<br />
gaat, doe je weer mee en dit geeft je meer<br />
energie.<br />
Tientjes creëert kansen en mogelijkheden<br />
voor mensen om zelf weer in beweging te<br />
komen, hun eigen passie en talent in de<br />
wereld te zetten en op die manier weer<br />
een toekomstperspectief te hebben.<br />
Vrijwilligers Tientjes <strong>Breda</strong><br />
Tientjes <strong>Breda</strong> heeft een hele leuke<br />
enthousiaste groep vrijwilligers die zich<br />
inzetten voor Tientjes in <strong>Breda</strong>. Om onze<br />
organisatie in stand te kunnen houden<br />
zijn wij op zoek naar vrijwilligers. Ook<br />
mensen in de Vut of gepensioneerden zijn<br />
<strong>van</strong> harte welkom. Zeker omdat zij vaak<br />
beschikken over kennis en ervaring die<br />
wij bij Tientjes goed kunnen gebruiken.<br />
Tientjes <strong>Breda</strong> heeft momenteel meerdere<br />
werkgroepen:<br />
- PR & Communicatie<br />
- Werving & Selectie<br />
- Activiteiten<br />
- Contacten<br />
- Wet- en Regelgeving<br />
- Fondsen- en Donatiewerving<br />
Wil je meer weten over vrijwilligerswerk<br />
voor Tientjes <strong>Breda</strong> of je aanmelden als<br />
vrijwilliger, neem dan contact op via<br />
tientjesbreda@gmail.com.<br />
De Tientjes organisatie<br />
De organisatie bestaat uit 3 pijlers:<br />
Meedoen<br />
Op onze site www.tientjes.net, kunnen<br />
leden <strong>van</strong> Tientjes gebruik maken <strong>van</strong><br />
In de besloten bestuursvergadering<br />
<strong>van</strong> januari <strong>2013</strong> is afscheid<br />
genomen <strong>van</strong> de secretaris <strong>van</strong><br />
wijkraad Stadshart/Valkenberg,<br />
Piet Mouwen.<br />
Tijdens de juli-vergadering <strong>van</strong><br />
2009 wordt het nieuwe bestuur<br />
geïntroduceerd.<br />
Dit is ook de eerste keer dat het<br />
nieuwe dagelijkse bestuur elkaar<br />
ontmoet.<br />
Vóór de augustusvergadering is<br />
er een samenkomst om het beleid<br />
te bepalen. De klik en de wens<br />
om zaken anders aan te pakken<br />
is er meteen.<br />
Prioriteiten <strong>van</strong> de wijkraad<br />
worden opnieuw bepaald:<br />
-leefbaarheid, veiligheid, bescherming<br />
<strong>van</strong> het historisch<br />
karakter zijn vaste waarden<br />
maar nieuw zijn: Het verbeteren<br />
<strong>van</strong> de contacten met bewoners,<br />
ondernemers en alle andere partijen<br />
bezig in ons gebied.<br />
En nieuwe regels:<br />
-Alle bestuursleden maken een<br />
kort verslag <strong>van</strong> de door hen bezochte<br />
bijeenkomsten. Voortaan<br />
zal in de agenda worden vermeld<br />
of het betreffende agendapunt<br />
bedoeld is ter informatie, advies<br />
of besluitvorming. Snellere effectievere<br />
communicatie.<br />
- Al snel gaat Piet de notulen <strong>van</strong><br />
de notulisten met goedkeuring<br />
<strong>van</strong> haar <strong>van</strong> wat gedetailleerd<br />
naar een zakelijker model transformeren.<br />
Zoals Piet belangrijk vindt:<br />
Hoofdzaken scheiden <strong>van</strong> bijzaken<br />
zonder daarbij belangrijke<br />
nuances te vergeten. Ook het<br />
besluit tot minder maar effectiever<br />
vergaderen hoort hierbij. Het<br />
eerste jaar heeft Piet enorm veel<br />
tijd en energie gestoken in het<br />
zich inwerken.<br />
Op vrijwel alle vlakken zijn<br />
gesprekken aangegaan met allerhande<br />
partijen, waarbij de<br />
nieuwe en positieve opzet <strong>van</strong><br />
de wijkraad alom wordt gewaardeerd.<br />
De mopperaars zijn gaan<br />
meedenken klonk het. Mooi<br />
compliment. En het werpt zijn<br />
vruchten af. Vanwege deze positieve<br />
insteek en opstelling wordt<br />
de wijkraad op alle terreinen<br />
gevraagd mee te denken en contact<br />
te onderhouden.<br />
Ook het opzetten <strong>van</strong> een geheel<br />
nieuw soort secretariaat met een<br />
alle diensten en talenten die aangeboden<br />
worden voor een tientje. Als lid kun je<br />
gratis jouw advertentie plaatsen. Lid<br />
worden kost maar één tientje per jaar,<br />
geen kleine lettertjes.<br />
Adverteren<br />
Ondernemers kunnen voor één tientje<br />
per jaar adverteren op www.tientjes.net.<br />
In het totale advertentieaanbod moet<br />
dan minimaal één tientjes-aanbod zitten.<br />
Waar kunnen ondernemers goedkoper<br />
adverteren?<br />
Tientjes-academie<br />
Hier trainen we mensen om weer te<br />
durven geloven in zichzelf en laten zien<br />
dat iedere deelnemer talenten heeft. En<br />
we verleiden ze om daarmee aan de slag<br />
te gaan.<br />
Tientjes helpt andere mensen, maar heeft<br />
zelf ook hulp nodig.<br />
<strong>Breda</strong> <strong>van</strong> <strong>Binnen</strong><br />
4<br />
eenvoudig en toegankelijk indeling<br />
is een krachttoer. Hiermee<br />
kan de wijkraad nog lang verder.<br />
Maar niet alleen de opzet <strong>van</strong><br />
het secretariaat maar ook speciaal<br />
de invulling hier<strong>van</strong> met de<br />
antwoorden en correspondentie<br />
naar de partijen. Het filteren <strong>van</strong><br />
de enorme hoeveelheid post die<br />
elke dag het secretariaat bereikt<br />
en het verdelen hier<strong>van</strong> naar de<br />
leden. Het maken <strong>van</strong> de overzichten,<br />
agenda’s en verslagen.<br />
Diverse malen heb ik complimenten<br />
ont<strong>van</strong>gen voor de door<br />
Piet opgestelde brieven omdat ze<br />
kort, bondig maar vooral to the<br />
point waren waarin altijd respect<br />
doorklinkt.<br />
Ik kan u vertellen dat met een<br />
goede secretaris het heel eenvoudig<br />
is om voorzitter te zijn.<br />
Namens de wijkraad wil ik Piet<br />
Mouwen <strong>van</strong> harte bedanken<br />
voor hele prettige, constructieve<br />
maar vooral vriendschappelijk<br />
manier <strong>van</strong> samenwerken.<br />
Nogmaals dank.<br />
Jan de Bakker is voorzitter <strong>van</strong><br />
de Wijkraad Stadshart/Valkenberg<br />
Wat kun jij doen voor Tientjes?<br />
Je kunt ons helpen door :<br />
- lid te worden <strong>van</strong> Tientjes, via www.<br />
tientjes.net.<br />
- vrijwilliger te worden <strong>van</strong> Tientjes.<br />
Meld je aan via tientjesbreda@gmail.com.<br />
- Onze folders uit te delen op plaatsen<br />
waar veel mensen komen, zoals<br />
winkelcentra, verkeersknooppunten, op<br />
diverse bijeenkomsten <strong>van</strong> allerlei aard<br />
en festiviteiten. En uiteraard ook aan<br />
familie, vrienden en kennissen.<br />
Aan te vragen via tientjesbreda@gmail.<br />
com.<br />
- ons te steunen met een gift. Donatie<br />
op onze bankrekening 114357129 t.n.v.<br />
Stichting Tientjes onder vermelding<br />
<strong>van</strong> donatie Tientjes <strong>Breda</strong>. Onze<br />
Stichting is geregistreerd als goed doel<br />
(ANBI). De gift is aftrekbaar <strong>van</strong> de<br />
belasting.<br />
Alvast bedankt voor je hulp en/of<br />
medewerking. Namens Tientjes en alle<br />
mensen die door Tientjes weer zin hebben<br />
gekregen in hun leven.<br />
Ten Bate <strong>van</strong> Stichting Tientjes is er op 7 april a.s. een inspiratiebeurs.<br />
Van 11.00u tot 16.00u in het buurthuis Gerardus Majella.<br />
Een dag vol <strong>van</strong> creativiteit, workshops, lezingen en korte consulten voor jong en<br />
oud.<br />
De opbrengst is ten goede <strong>van</strong> Stichting Tientjes, zij hebben de kans gepakt om<br />
het buurthuis open te houden.<br />
Een dag om mee te maken wat zij in de wereld weten te zetten
5 <strong>Breda</strong> <strong>van</strong> <strong>Binnen</strong><br />
RONDLEIDINGEN DOOR HET<br />
NIEUWE STATIONSGEBIED<br />
VIA BREDA…<br />
Wanneer gaat U mee?<br />
De rondleidingen starten in het Informatiecentrum <strong>van</strong> Via <strong>Breda</strong> aan<br />
de Willemstraat 5.<br />
De rondleidingen duren ongeveer twee uur en deelname is gratis.<br />
Er wordt tevens een bezoek gebracht in het monumentale<br />
hoofdkantoor <strong>van</strong> voorheen de brouwerij de Drie Hoefijzers aan de<br />
Ceresstraat en aan Stalhouderij Joosen.<br />
Belangstellenden kunnen zich opgeven via info@bredapromotions.nl<br />
Er kunnen maximaal 15 deelnemers mee !<br />
In <strong>2013</strong> zijn de data waarop U deel kunt nemen aan een rondleiding<br />
door het Via <strong>Breda</strong> gebied:<br />
- vrijdag 22 maart<br />
- zaterdag 20 april<br />
- vrijdag 24 mei<br />
- zaterdag 22 juni<br />
- vrijdag 23 augustus<br />
- zaterdag 27 september<br />
- vrijdag 25 october<br />
- zaterdag 23 november<br />
Voor meer informatie raadpleeg http://www.viabreda.nl/rond<br />
leidingen-1 http://www.bredapromotions.nl/viabreda.htm<br />
Beste wijkbewoners <strong>van</strong> Chassé-<br />
Oud-Boeimeer<br />
Door wijkagent Kees Busio<br />
.....................................................<br />
.<br />
Veilig wonen is vooral een kwestie<br />
<strong>van</strong> bewust wonen. En daar<br />
kunt u zelf een bijdrage aan<br />
leveren. Ik geef u een aantal<br />
preventietips.<br />
- Zorg dat het hang- en sluitwerk<br />
<strong>van</strong> uw woning <strong>van</strong> goedgekeurde<br />
materialen zijn. En<br />
gebruik deze.<br />
- Zorg dat de verlichting in de<br />
brandgangen in orde is. Bij<br />
huurwoningen heeft de<br />
woningbouwvereniging dit vaak<br />
al gedaan. Bij eigen woningen<br />
kan een eigenarenvereniging<br />
u vaak helpen. Overleg met de<br />
eigenaren <strong>van</strong> de betreffende<br />
brandgang over goede verlichting.<br />
- Zorg dat u geen kliko’s bij uw<br />
huis heeft staan. Inbrekers<br />
gebruiken deze vaak als opklimmiddel<br />
of als vervoersmiddel om<br />
hun buit te vervoeren.<br />
- Houd uw omgeving in de gaten<br />
(sociale controle). Noteer kentekens<br />
<strong>van</strong> verdachte voertuigen<br />
engeef dit door aan de politie<br />
of uw wijkagent via 0900-8844.<br />
Meld hier ook eventuele verdachte<br />
personen in uw wijk. Het<br />
alarmnummer 112 mag ook gebeld<br />
worden om boeven te <strong>van</strong>gen.<br />
Als er een misdrijf wordt<br />
gepleegd en de dader is nog in<br />
de buurt, bel dan onmiddellijk<br />
112. De meldkamer stuurt dan<br />
met spoed de politie naar de<br />
plek des onheil. De agenten kunnen<br />
de dader dan wellicht<br />
direct op heterdaad arresteren.<br />
- Verhoog de saamhorigheid<br />
in uw buurt. Bijvoorbeeld door<br />
een buurtfeest of een ander<br />
gezamenlijke activiteit. Door<br />
een betere relatie met de buurt<br />
wordt ook het veiligheidsgevoel<br />
verhoogd.<br />
Samen sta je sterker.<br />
Rondleidingen stadsgidsen Gilde De Baronie maart <strong>2013</strong><br />
Zaterdag 9 maart<br />
-Torenbeklimming Grote Kerk o.l.v. Gilde De Baronie – 13.00 uur (<strong>van</strong>af 12 jaar)<br />
-Rondleiding Grote Kerk o.l.v. Gilde De Baronie – 14.00 uur<br />
-Stadswandeling o.l.v. Gilde De Baronie – 14.00 uur <strong>van</strong>af ingang Grote Kerk<br />
Donderdag 14 maart<br />
-Nassauwandeling o.l.v. Gilde De Baronie – 14.00 uur start in de Grote Kerk<br />
Zaterdag 16 maart<br />
-Torenbeklimming Grote Kerk o.l.v. Gilde De Baronie – 13.00 uur (<strong>van</strong>af 12 jaar)<br />
-Rondleiding Grote Kerk o.l.v. Gilde De Baronie – 14.00 uur<br />
-Stadswandeling o.l.v. Gilde De Baronie – 14.00 uur <strong>van</strong>af ingang Grote Kerk<br />
-Rondleiding Princenhage o.l.v. Gilde De Baronie – 14.00 uur <strong>van</strong>af het Princenhaags<br />
Museum, Haagweg 334bis<br />
jaargang 9, nummer 33<br />
maart <strong>2013</strong><br />
Zaterdag 23 maart<br />
-Torenbeklimming Grote Kerk o.l.v. Gilde De Baronie – 13.00 uur (<strong>van</strong>af 12 jaar)<br />
-Rondleiding Grote Kerk o.l.v. Gilde De Baronie – 14.00 uur<br />
-Stadswandeling o.l.v. Gilde De Baronie – 14.00 uur <strong>van</strong>af ingang Grote Kerk<br />
Donderdag 28 maart<br />
-Rondleiding ‘Speuren naar het Verleden’ o.l.v. Gilde De Baronie – 14.00 uur <strong>van</strong>af<br />
ingang Grote Kerk<br />
Zaterdag 30 maart<br />
-Torenbeklimming Grote Kerk o.l.v. Gilde De Baronie – 13.00 uur (<strong>van</strong>af 12 jaar)<br />
-Rondleiding Grote Kerk o.l.v. Gilde De Baronie – 14.00 uur<br />
-Stadswandeling o.l.v. Gilde De Baronie – 14.00 uur <strong>van</strong>af ingang Grote Kerk<br />
-Geveltjesroute o.l.v. Gilde De Baronie – 14.30 uur <strong>van</strong>af ingang Grote Kerk<br />
www.gildebaronie.nl/stadsgidsen
jaargang 9, nummer 33<br />
maart <strong>2013</strong><br />
Klooster en Kerk Paters<br />
Capucijnen aan de<br />
Schorsmolenstraat gaat<br />
definitief dicht<br />
Na 123 jaar in <strong>Breda</strong> als onderkomen voor de paters dienst te hebben gedaan<br />
zal op 14 april <strong>2013</strong> het klooster en de paterskerk aan de Schorsmolenstraat<br />
definitief zijn deuren sluiten. Dit betekent dat hier een stukje geschiedenis<br />
<strong>van</strong> <strong>Breda</strong> ophoudt te bestaan. Of je nu wel of niet gelovig bent, wel of geen<br />
een mening hebt gevormd door de negatieve publiciteit waarmee de kerk en<br />
het (katholiek) geloof in een duister daglicht zijn komen te staan, wil ik toch<br />
via dit verhaal laten zien dat hier in <strong>Breda</strong> 123 jaar een groep mensen heeft<br />
gewoond die zich dag en nacht heeft ingezet voor de (vooral) zwakkere en<br />
buitengesloten <strong>Breda</strong>naars.<br />
Door Cees Janssens<br />
Een <strong>van</strong> de paters aan het werk op een woonwagenkampje.<br />
Het profiel <strong>van</strong> de paters kapucijnen<br />
is om op een pretentieloze wijze met<br />
elkaar in een eenvoudige levenswijze<br />
samen te leven. Het Wereld Natuur<br />
Fonds heeft in het “Living Planet Report”<br />
gepubliceerd, als de wereldwijde<br />
overdaad de komende veertig jaar niet<br />
afneemt er in het jaar 2050 bijna drie<br />
planeten nodig zijn om de wereldbevolking<br />
te onderhouden.<br />
Kortom: eenvoud heeft de toekomst<br />
en zonder eenvoud is er geen toekomst.<br />
Door bewust en eenvoudig te<br />
leven stellen we onze toekomst veilig.<br />
Het toekomstgericht leven <strong>van</strong> de kapucijnen<br />
die deze wijsheid hebben <strong>van</strong><br />
Franciscus <strong>van</strong> Assisi is toepasbaar op<br />
ieder <strong>van</strong> ons. Juist nu we in een tijd<br />
leven die gekenmerkt wordt door alsmaar<br />
consumeren en individualisme<br />
vraag je je af wat we als alternatief<br />
hebben om de weg naar een meer sobere<br />
levensstijl te wijzen?<br />
Juist nu neemt ook het aantal kapucijnen<br />
in geheel Europa af. De bruine<br />
paters (zoals ze vroeger ook wel genoemd<br />
werden) waar vele kinderen<br />
verrast naar keken als deze mannen<br />
in hun bruine pijen, lange baarden en<br />
sandalen langskwamen, verdwijnen<br />
met zoveel andere soorten religieuze<br />
orden uit het straatbeeld met als consequentie<br />
dat ook het klooster en de<br />
kerk hier in <strong>Breda</strong> gaan sluiten.<br />
Hiermee verdwijnt een stukje historie<br />
uit onze stad die bij vele ouderen on-<br />
der ons nog wel bekend is. Maar bij de<br />
meeste jongeren past dat niet meer in<br />
deze tijd. Om de paters te bedanken<br />
voor alles wat ze voor de <strong>Breda</strong>naars<br />
betekend hebben wil ik graag <strong>van</strong> de<br />
gelegenheid gebruik maken om hun<br />
geschiedenis als een mooie herinnering<br />
neer te zetten.<br />
De voorgeschiedenis<br />
In 1625 vestigden de paters kapucijnen<br />
zich in een paar bouwvallige huizen<br />
in de Caterstraat, de huidige Catharinastraat.<br />
<strong>Breda</strong> was toen nog in<br />
Spaanse handen. Spinola had de stad<br />
na een beleg <strong>van</strong> negen maanden veroverd.<br />
Nadat ze goed en wel hun werk<br />
waren begonnen, werden ze door<br />
Frederik Hendrik (Prins <strong>van</strong> Oranje en<br />
graaf <strong>van</strong> Nassau en kapitein-generaal<br />
<strong>van</strong> het leger <strong>van</strong> de republiek der Zeven<br />
Verenigde Nederlanden) in 1637<br />
de stad uit gezet. Het duurde tot 1887<br />
voordat de paters weer terugkeerde<br />
in <strong>Breda</strong>.<br />
In augustus 1889 werden kerk en<br />
klooster <strong>van</strong> de kapucijnen aan de<br />
Schorsmolenstraat in <strong>Breda</strong> in gebruik<br />
genomen. In 1887 was de benodigde<br />
grond aangekocht. Dit was op het<br />
vroegere Princessenbastion. Er had<br />
destijds een schorsmolen of runmolen<br />
gestaan die de eikenschors maalden<br />
ten behoeve <strong>van</strong> de leerlooierij en<br />
op 9 mei <strong>van</strong> dat jaar kwam pater<br />
Justinus <strong>van</strong> de Wijngaart naar <strong>Breda</strong><br />
om de leiding <strong>van</strong> de bouw op zich te<br />
nemen.<br />
In 1886 werd aan de ene kant <strong>van</strong> de<br />
straat het gemeenteziekenhuis met<br />
apotheek in gebruik genomen voor de<br />
armlastige zieken in de stad. Het jaar<br />
daarop werd aan de overzijde <strong>van</strong> de<br />
straat begonnen met de bouw <strong>van</strong> het<br />
kapucijnenklooster. De Schorsmolenstraat<br />
zou zorg gaan dragen voor het<br />
lichamelijke en geestelijke welzijn <strong>van</strong><br />
de bevolking.<br />
Pater Justinus volgde in <strong>Breda</strong> het<br />
traditionele grondplan voor een kapucijnen<br />
klooster.<br />
Een kerk zonder zijbeuken of pilaren<br />
met een tongewelf en een eenvoudig<br />
voorfront met daarop het kruis met de<br />
lijdenssymbolen; achter het hoogaltaar<br />
het koor <strong>van</strong> de religieuzen, waar<br />
zij vier tot vijf maal per dag (en nacht)<br />
samen zouden komen voor gebed en<br />
boven het koor de bibliotheek. Want<br />
alle wetenschap moest in dienst staan<br />
en gedragen worden door het geloof.<br />
En op de scheidingsmuur tussen kerk<br />
en koor kwam een kleine klokkentoren.<br />
Het hoogaltaar was afkomstig uit<br />
de Anthoniuskerk in de St Janstraat.<br />
De zijaltaren uit de toen afgebroken<br />
<strong>Breda</strong> <strong>van</strong> <strong>Binnen</strong><br />
6<br />
Barbarakerk in de Lange Brugstraat.<br />
Het klooster zelf heeft aan de voorzijde<br />
een ingang en aan weerszijden<br />
daar<strong>van</strong> enkele spreekkamers. Samen<br />
met de kerk vormt het klooster een<br />
vierkant met in het midden een open<br />
ruimte “de pandhof”. In 1951 werd<br />
deze pandhof als kerkhof voor de<br />
overleden paters in gebruik genomen<br />
(hier liggen nu 45 broeders begraven).<br />
De kerk trok de mensen aan omdat<br />
het klein, eenvoudig en intiem was.<br />
Misschien ook wel dat er tot 1940<br />
nooit gezongen of gecollecteerd werd.<br />
Vooral de zondagse vroegmis was<br />
in die tijd zeer geliefd. Deze dienst<br />
werd ook wel de vissersmis genoemd<br />
omdat deze dienst door veel vissers<br />
bezocht werd. De vissers moesten<br />
immers ook op zondag voor dag en<br />
dauw op pad en wilde toch ook hun<br />
zondagsplicht vervullen.<br />
De Sint Fidelis Vereniging<br />
De oprichting.<br />
De paters hebben een geheel eigen stijl om hun deuren op slot<br />
te doen.<br />
Op tweede paasdag 1905 preekte<br />
pater Natalis over zijn plannen in<br />
alle diensten. Er moest iets gedaan<br />
worden aan de ongodsdienstigheid en<br />
onmaatschappelijkheid <strong>van</strong> de arme<br />
werkmansstand. Het middel daartoe
7 <strong>Breda</strong> <strong>van</strong> <strong>Binnen</strong><br />
De laatste kerkdienst tijdens kerstmis eind 2012.<br />
zag hij in een soort patronaat voor de<br />
opgroeiende jeugd, althans de jongens.<br />
Wat hij nodig had waren vrijwilligers<br />
die weldoeners moesten gaan werven<br />
en hun periodieke bijdrage ophalen.<br />
Zo ontstond de Sint Fidelius vereniging<br />
tot voortplanting <strong>van</strong> het geloof.<br />
Volgens de eerste statuten was het<br />
doel <strong>van</strong> de vereniging, arme katholieke<br />
jongelingen godsdienst onderricht<br />
te geven en te vormen tot nuttige leden<br />
<strong>van</strong> de maatschappij.<br />
Men begon in een bijgebouw <strong>van</strong> het<br />
klooster (ingang Nijverheidsingel). De<br />
eerste zondag kwamen er al zestig jongens<br />
tussen elf en veertien jaar opdagen.<br />
Zij kregen een uur godsdienstles<br />
en mochten daarna onder leiding <strong>van</strong><br />
twee assistenten blijven spelen. Voortaan<br />
ging het iedere zondag zo. Speciale<br />
bijeenkomsten werden georganiseerd<br />
op de zogenaamde gevaarlijke dagen<br />
als carnaval en kermis om de jongens<br />
Gardiaan Harry Hendriks.<br />
<strong>van</strong> de straat af te houden en daarmee<br />
baldadigheid te voorkomen. Ook de<br />
liefdadigheid speelde een grote rol.<br />
Schoeisel en kleding werden uitgereikt,<br />
dat zeker heeft bijgedragen tot<br />
de snelle groei <strong>van</strong> deze vereniging.<br />
Het werk werd gefinancierd door weldoeners<br />
en donateurs. Al na een jaar<br />
was het gebouwtje aan de Nijverheidsingel<br />
te klein.<br />
Door de vele weldoeners kon de vereniging<br />
een nieuw gebouw oprichten<br />
aan de Schorsmolenstraat en daar<br />
haar werk uitbreiden. De leeftijdsgrens<br />
werd naar boven verhoogd naar negentien<br />
jaar. Sindsdien schommelden<br />
het aantal leden tussen de 200 en 300.<br />
Het nieuwe gebouw dat naderhand<br />
nog enkele maanden is uitgebreid<br />
werd ook als ontspannings- en vormingsmogelijkheden<br />
groter. Naast<br />
biljarten, kaarten en andere patronaatsbenodigdheden<br />
kwamen er ook<br />
culturele mogelijkheden zoals zang,<br />
muziek, toneel, handvaardigheid en<br />
hobbyclubs. Er werden cursussen in<br />
sociale vraagstukken gegeven en<br />
ook werd er sterk op aangedrongen<br />
dat de jongens een vak leerden. Onbemiddelden<br />
konden op kosten <strong>van</strong> de<br />
vereniging de ambachtsschool bezoeken<br />
of werden uitgerust met een gereedschapskist.<br />
In 1910 voegde de al<br />
bestaande harmonie Sint Cecillia zich<br />
onder het vaandel <strong>van</strong> de Sint Fidelius<br />
vereniging en werd al spoedig de Fidelius<br />
harmonie en zelfs de patersharmonie<br />
genoemd.<br />
Het woonwagenwerk<br />
De vrouwenafdeling <strong>van</strong> de derde orde<br />
die in 1915 in de kapucijnenkerk werd<br />
opgericht kreeg de vraag voorgelegd<br />
om hun aandacht ook op de woonwagenbewoners<br />
te richten. Woonwagenbewoners<br />
werden als tweederangs<br />
burgers behandeld. Sociaal culturele<br />
voorzieningen bestonden nauwelijks<br />
voor hen. Ze werden zoveel mogelijk<br />
<strong>van</strong> de normale samenleving afgezonderd.<br />
Het werk <strong>van</strong> deze vrouwenafdeling<br />
bestond hoofdzakelijk uit armenzorg.<br />
Het bijbrengen <strong>van</strong> godsdienstkennis<br />
en -praktijk en het verschaffen <strong>van</strong><br />
levensmiddelen en kleding.<br />
In de eerste jaren werden de kinderen<br />
onder begeleiding <strong>van</strong> enkele dames<br />
naar de kerk in de Schorsmolenstraat<br />
gebracht waar zij onder toezicht de<br />
mis bijwoonden. Ook werden daar de<br />
catechismus-lessen gegeven omdat er<br />
op het woonwagenkamp geen plaats<br />
voor was. In 1923 werd vlakbij het<br />
kamp een houten kerkje opgericht dat<br />
tevens als schooltje diende. Een jaar<br />
later werd er met gemeentesubsidie<br />
tegen de kerk een schooltje, met twee<br />
lokaaltjes, gebouwd. Ook werden er<br />
vier maal in de week (maar vooral ’s<br />
winters) naai- en breiavonden gegeven<br />
voor de vrouwen. In 1938 werd<br />
er begonnen met een avondschool<br />
voor volwassenen buiten het woonwagenkamp.<br />
Broeders en zusters waren<br />
bereid deze lessen te geven. De armenzorg<br />
verschafte in de winter soep.<br />
Het woonwagenkamp stond in de<br />
buurt <strong>van</strong> het tegenwoordige Dijkplein<br />
waar zich ook de gemeentelijke vuilstortplaats<br />
bevond. In 1949 werd het<br />
<strong>Breda</strong>se kamp verplaatst naar de Terheijdenseweg<br />
en in 1963 uitgebouwd<br />
tot het streekcentrum “Drie Koningenoord”<br />
met een fraai gemeenschapscentrum<br />
(waarin de kapel) een mooie<br />
school en gerieflijke staanplaatsen<br />
voor de woonwagens<br />
Het fraai ingerichte centra bleek helaas<br />
niet voor de woonwagenbewoners in<br />
de smaak te vallen. Door het opheffen<br />
<strong>van</strong> de kleine kampen was het trekken<br />
<strong>van</strong> de ene naar de andere plaats onmogelijk<br />
geworden. Bijna 75 jaar lang<br />
hebben de kapucijnen uit de Schorsmolenstraat<br />
de zorg voor deze mensen<br />
op zich genomen.<br />
De 123-jarige geschiedenis <strong>van</strong> het<br />
<strong>Breda</strong>se kapucijnenklooster is niet<br />
altijd rechtlijnig verlopen. Vooral de<br />
laatste jaren hebben er grote veranderingen<br />
plaats gevonden. In de zestiger<br />
jaren had men te maken met een identiteitscrisis<br />
door de strijd tussen vernieuwing<br />
en behoud. Dit ging gepaard<br />
met een golf <strong>van</strong> uittredenden ook bij<br />
de kapucijnen. De kloosters werden<br />
steeds meer bejaardenhuizen voor<br />
deze paters.<br />
Harry Hendriks is de huidige gardiaan<br />
(overste) bij de kapucijnen in de<br />
Schorsmolenstraat. Het stemt hem ook<br />
jaargang 9, nummer 33<br />
maart <strong>2013</strong>
jaargang 9, nummer 33<br />
maart <strong>2013</strong><br />
Het kerkhof <strong>van</strong> de paters binnen het complex aan de Schorsmolenstraat.<br />
Beeld <strong>van</strong> het gedwongen vertrek <strong>van</strong> de paters in 1637.<br />
Tijdens de Tweede Wereldoorlog verschansten de Duitsers zich in<br />
het klooster en maakten schietgaten in de muren.<br />
<strong>Breda</strong> <strong>van</strong> <strong>Binnen</strong><br />
8<br />
niet vrolijk hoe hij lijdzaam moet<br />
concluderen dat het niet goed gaat<br />
met de kapucijnen in Nederland.<br />
“Hier in <strong>Breda</strong> wonen de kapucijnen<br />
nog maar met vier broeders. De<br />
oudste is 82. Ikzelf ben 79 jaar. De<br />
laatste broeders gaan naar Tilburg<br />
of ’s Hertogenbosch”.<br />
Het doek voor de kapucijnen in<br />
<strong>Breda</strong> valt en daarmee een stukje<br />
geschiedenis <strong>van</strong> <strong>Breda</strong>.<br />
Hoe je er ook over denkt, gelovig<br />
bent of niet. De paters hebben in<br />
<strong>Breda</strong> veel goed werk verricht<br />
waarvoor velen <strong>van</strong> ons hun zeer<br />
dankbaar zijn. De tijd en daarmee<br />
de samenleving is geheel veranderd,<br />
maar wat het alternatief is zal<br />
de toekomst ons moeten leren.<br />
Tenslotte wil ik nog graag het laatste<br />
woord aan broeder Harry Hendriks<br />
geven voor alle <strong>Breda</strong>naars<br />
die de kapucijnen <strong>van</strong> <strong>Breda</strong> een<br />
goed hart toedragen en het vertrek<br />
<strong>van</strong> de paters uit <strong>Breda</strong> betreuren…<br />
Een kort woordje <strong>van</strong> de huidige en<br />
laatste Gardiaan.<br />
Wij als Kapucijnen hebben ons<br />
in <strong>Breda</strong> altijd één geweten<br />
met de bevolking<br />
Gelet op onze opdracht als<br />
volgelingen <strong>van</strong> Franciscus<br />
<strong>van</strong> Assisi, “die zich bijzonder<br />
tot de mindere aangetrokken<br />
voelde” hebben wij voor u allen<br />
ingezet.<br />
Wij wilden u geestelijk rijker<br />
maken en ons inzetten voor uw<br />
maatschappelijk en geestelijk<br />
heil.<br />
In onze huidige maatschappij<br />
waarin wij nu leven (waarin<br />
men denkt veel zelf te kunnen<br />
bepalen) komt God en de kerk<br />
niet meer op de eerste plaats.<br />
Dit heeft ook weer invloed op<br />
de klooster en priesterroepingen,<br />
waardoor hun aantal<br />
steeds verder terug loopt.<br />
Dit heeft als logisch gevolg dat<br />
er kloosters en kerken gesloten<br />
moeten worden.<br />
Ook ons treft nu dit lot.<br />
Dankbaar zijn wij voor de<br />
warmte en hartelijkheid die<br />
wij hier in deze stad hebben<br />
mogen ervaren, en spreken de<br />
hoop uit dat nieuwe bewoners<br />
onze Fransiscaanse geest, op<br />
een eigentijdse manier verder<br />
gestalte zullen mogen geven.<br />
Namens alle Kapucijnen die<br />
hier mochten leven.<br />
Heel hartelijk dank en onder<br />
Gods zegen gaat het U allen<br />
goed.<br />
Eindig met onze Fransiscaanse<br />
groet<br />
“Vrede en alle goeds”<br />
Br: Harry Hendriks Gardiaan
9 <strong>Breda</strong> <strong>van</strong> <strong>Binnen</strong><br />
jaargang 9, nummer 33<br />
maart <strong>2013</strong><br />
Nu is het wel weer mooi geweest<br />
Het is volgens onze zéér subjectieve mening wel mooi geweest met de winter. Op naar het voorjaar, zouden we willen zeggen. We<br />
hebben tot bijna eind februari kunnen ‘genieten’ <strong>van</strong> soms een witte wereld. Sommigen vinden dat mooi, anderen vinden dat het niet<br />
snel genoeg voorbij kan zijn. Die laatsten hebben gelijk. Toch gebeurde er behalve het neerdwarrelen <strong>van</strong> sneeuwvlokken wel het een<br />
ander in de afgelopen maanden in het gebied binnen de singels. Vanwege zeg maar wat lichamelijke ongemakken is het overzicht wat<br />
beperkter dan in vorige afleveringen <strong>van</strong> <strong>Breda</strong> <strong>van</strong> <strong>Binnen</strong>.<br />
Natuurlijk was het carnaval en de optocht op maandag was wel wat korter dan in voorgaande jaren,<br />
maar de kwaliteit heeft daar absoluut niet onder geleden. Bij de grote groepen was Allus Zakt werkelijk<br />
beeldschoon en dus een terechte winnaar. En zonder de perdjes <strong>van</strong> de Biemeewes is er geen carnaval.<br />
Dus hebben we ze nog maar eens op de foto gezet.<br />
Dit ‘schatje’ (we hebben het dan over de vogel) werd onlangs<br />
zwemmend aangetroffen in het water langs de Academiesingel.<br />
Het leek volgens de aandachtige voorbijgangers Jan en Monica<br />
niet helemaal vrijwillig, dus werd via de brandweer en de politie de<br />
dierenambulance gealarmeerd, die de buizerd (denken wij) uit het<br />
water haalde. Het beest bleek een aardige vlinderslag te hebben<br />
maar toch niet voldoende om boven water te blijven. Toch is de vogel<br />
aan de kant gekomen, waar de medewerker <strong>van</strong> de dierenambulance<br />
hem/haar kon redden. We hebben niet kunnen achterhalen waar de<br />
buizerd (denken wij) terecht is gekomen, maar dat zou goed in het<br />
Vogelop<strong>van</strong>gcentrum in Zundert kunnen zijn geweest, waarna hij/<br />
zij weer is teruggebracht naar de omgeving <strong>van</strong> het Valkenberg.<br />
Zo schijnt dat namelijk te gaan. Jan en Monica hebben inmiddels<br />
al weer flink wat veren <strong>van</strong> opgepeuzelde vogels gezien dus ze<br />
vermoeden dat hun drenkeling weer terug is.<br />
Het <strong>Breda</strong>se hoofdkantoor <strong>van</strong> de Rabobank gaat verhuizen. Van het<br />
markante pand aan de Markendaalseweg (gemeentelijk monument)<br />
naar het kantoor op de hoek <strong>van</strong> de Vlaszak/Claudius Prinsenlaan.<br />
Dat was ooit een nogal roze geval maar daar wordt <strong>van</strong> alles aan<br />
gedaan om dat aan te passen. Het nieuwe gebouw is helemaal<br />
ingepakt, maar wat er met oude pand gaat gebeuren is nog niet<br />
bekend. Zo lijkt er wel wéér een belangrijk gebouw in de binnenstad<br />
leeg te komen staan. En een ander opgevuld. Dat dan weer wel.
Column<br />
jaargang 9, nummer 33<br />
maart <strong>2013</strong><br />
Het valt niet mee<br />
Het valt allemaal niet mee, voor niemand niet. De<br />
gemeente moet bezuinigen want krijgt veel minder<br />
geld <strong>van</strong> de regering en moet tóch meer taken gaan<br />
overnemen. Met minder ambtenaren want er moeten er<br />
weer een paar honderd uit.<br />
Het ene buurthuis na het andere moet sluiten, waardoor<br />
voormalige bezoekers achter de geraniums moeten gaan<br />
zitten. En dat is nu juist het tegenovergestelde <strong>van</strong> wat<br />
achtereenvolgende regeringen en gemeentebesturen<br />
ooit bedacht hadden. Aan de andere kant komen er weer<br />
Buurthuizen <strong>van</strong> de Toekomst. Oude wijn in nieuwe<br />
zakken, zoals ik het nu kan overzien. Daar doen ze<br />
precies hetzelfde als in het Buurthuis <strong>van</strong> het Verleden.<br />
Verzorgingstehuizen gaan massaal gesloten worden, want<br />
de ouderen moeten langer thuis blijven wonen. Jammer<br />
alleen dat de mensen die de ouderen verzorgen met<br />
bosjes worden ontslagen.<br />
Wijkraden, zoals die <strong>van</strong> de binnenstad, krijgen een<br />
behoorlijke korting op hun toch al niet zo riante<br />
subsidie, waardoor bijvoorbeeld het voortbestaan<br />
<strong>van</strong> deze krant in het gevaar zou kunnen komen. Wat<br />
doodzonde zou zijn want we houden de bewoners <strong>van</strong><br />
het gebied binnen en net buiten de singels graag op de<br />
hoogte <strong>van</strong> de ontwikkelingen. De bezuinigingen op<br />
de subsidies hebben er in ieder geval al toe geleid dat<br />
het Stationskwartier heeft moeten afhaken bij <strong>Breda</strong><br />
<strong>van</strong> <strong>Binnen</strong>. Dat is buitengewoon jammer, omdat de<br />
grootschalige ontwikkelingen rond het station <strong>van</strong><br />
belang zijn voor de gehele (binnen)stad. U zult om die<br />
reden toch wel nog menige keer iets aantreffen over de<br />
voortgang <strong>van</strong> het werk. Dat dan weer wel.<br />
Het gaat ook niet best met de werkgelegenheid in <strong>Breda</strong>.<br />
Je ziet het om je heen, de ene na de andere winkel<br />
sluit zijn deuren, restaurants doen hetzelfde. Bedrijven<br />
gaan over de kop, er is geen ‘zware’ industrie meer te<br />
bekennen in de stad en de werkloosheid loopt dus op.<br />
Daar kun je allemaal niet vrolijk <strong>van</strong> worden.<br />
Maar als je goed kijkt zie je ook dat bijvoorbeeld (Wo)<br />
Men at Work en schoenenzaak Van Arendonk flink<br />
aan het verbouwen zijn (geweest). Waaruit dan weer<br />
vertrouwen in de toekomst spreekt. Voorlopig blijven<br />
de plannen voor een enorm winkelcentrum Achter de<br />
Lange Stallen overeind staan. Waar ook weer vertrouwen<br />
uitspreekt <strong>van</strong> de investeerders (zie daarvoor ook elders<br />
in <strong>Breda</strong> <strong>van</strong> <strong>Binnen</strong>). En daar moeten we ons dan maar<br />
aan vasthouden.<br />
Wij hebben daar als gewone stervelingen toch weinig<br />
over te vertellen. Je moet je plaats weten tenslotte.<br />
Hoewel…<br />
Eugène Loomans<br />
<strong>Breda</strong> <strong>van</strong> <strong>Binnen</strong><br />
MET BLIJDSCHAP GEVEN<br />
WIJ KENNIS:<br />
Mirjam Zwolsman,<br />
tassenmaakster<br />
Door Cora <strong>van</strong> Beek<br />
Het zat er al <strong>van</strong> vroeg in, de kleine Mirjam kreeg op haar vijfde<br />
jaar haar eerste naaimachine: een zwarte, nog met de hand<br />
bediende Singer….<br />
Daar leefde het creatieve kind zich met jeugdig enthousiasme op<br />
uit en maakte daarop de kleertjes voor haar eigen Barbie pop.<br />
In een <strong>van</strong> de oudste<br />
straten <strong>van</strong> <strong>Breda</strong> – de Sint<br />
Annastraat – is sinds 2008<br />
wel een zeer bijzondere<br />
zaak te vinden:exclusieve<br />
leren tassen speciaal op<br />
bestelling gemaakt!<br />
Geboren in 1966 in ,s-Gravenhage<br />
heeft de talentvolle kunstzinnige<br />
eigenares het aangedurfd<br />
om in een crisistijd een eigen<br />
onderneming te starten.<br />
Het getuigt <strong>van</strong> moed en<br />
doorzettingsvermogen om een<br />
dergelijk experiment aan te<br />
durven. Dat zegt al meer dan<br />
genoeg over haar karakter!<br />
Hoewel ze al gedurende enige tijd<br />
ook haar eigengemaakte tassen<br />
levert aan winkels door geheel<br />
Nederland, was het toch altijd<br />
haar grote wens en uitdaging om<br />
een eigen werkwinkel te starten,.<br />
Gedreven door een jonge vrouw<br />
die daarmee tevens een wel zeer<br />
oud ambacht terug onder de<br />
aandacht brengt!<br />
Haar leer komt uit Waalwijk,<br />
waar oorspronkelijk de bakermat<br />
ligt voor de leerindustrie.<br />
Tassen worden niet gemaakt<br />
maar geboren. Iedere tas krijgt<br />
speciale aandacht, zowel de<br />
buiten- en binnenkant. Geen<br />
luxer gevoel dan een tas met<br />
een prachtige binnenkant.<br />
Daar schenkt Mirjam dan ook<br />
geen dertien in een dozijn !<br />
bijzondere aandacht aan, elke<br />
tas is een uniek exemplaar! Die<br />
maak je niet zomaar even, het<br />
vergt behoorlijk wat energie.<br />
Met het openen <strong>van</strong> de<br />
winkeldeur stapt men direct<br />
binnen in haar open atelier<br />
waarin meteen de geur <strong>van</strong> het<br />
leer je tegemoet komt en je een<br />
warme ont<strong>van</strong>gst krijgt <strong>van</strong><br />
de eigenares. Het materiaal<br />
waarmee ze werkt heeft eveneens<br />
die warme uitstraling: leer is<br />
immers een mooi materiaal, dit<br />
in tegenstelling tot kunststof.<br />
Wie kiest voor echt leer laat al<br />
zien dat men smaak heeft, een<br />
geheel eigen keus durft te maken.<br />
10<br />
Hiermee onderscheidt men zich<br />
<strong>van</strong> de massa: geen dertien in<br />
een dozijn !<br />
Vaak zijn handgemaakte<br />
producten behoorlijk prijzig om<br />
niet te zeggen onbetaalbaar.<br />
Mirjam echter houdt bewust vast<br />
aan haar eigen concept: ze wil<br />
haar zaak kleinschalig houden<br />
en haar tassen betaalbaar. Ze<br />
zijn zeker niet (te) duur, maar<br />
wel exclusief. Met de hand, en<br />
met zichtbare liefde voor het<br />
aloude ambacht gemaakt ….<br />
Een aantal in het oog springende<br />
tassen vindt u al direct bij<br />
binnenkomst. Achter in de<br />
winkel een kast met prachtige<br />
leersoorten. Mirjam heeft zo een<br />
uniek concept bedacht waarin<br />
het mogelijk is een keuze te<br />
maken voor de leersoort en in<br />
overleg met haar wordt met de<br />
grootste toewijding een favoriet<br />
model gemaakt dat men zelf<br />
heeft uitgekozen! Een bijpassend<br />
ritstasje behoort uiteraard ook tot<br />
de mogelijkheden. En ook is het<br />
mogelijk om te zien hoe de tassen<br />
tot leven komen: inderdaad de<br />
geboorte <strong>van</strong> een tas….
11 <strong>Breda</strong> <strong>van</strong> <strong>Binnen</strong><br />
Ooit gestart in de Torenstraat<br />
onder de naam LICHTPUNT, is de<br />
eigenaar terug naar de bron gegaan<br />
door zijn huidige zaak de naam<br />
LICHTPUNT BREDA mee te geven.<br />
Het familiebedrijf dat gedreven<br />
wordt door eigenaar Ronald,<br />
echtgenote Loes en zonen<br />
Koenraad en Roeland oogt zeer<br />
aantrekkelijk door de steeds<br />
wisselende etalage.<br />
Met een ongekende service<br />
afgestemd op de steeds meer<br />
veeleisende klant hebben zij met<br />
hun vakmanschap een passie voor<br />
mooie zaken ontwikkeld die tot<br />
uiting komt in een steeds groter<br />
wordende wisselende collectie<br />
waarmee zij zich een blijvende<br />
plaats hebben veroverd door hun<br />
kennis en ervaring !<br />
De meest moderne armaturen<br />
met led-en ledlichtbronnen treft<br />
men hier aan. Daarbij is de zaak<br />
internationaal georiënteerd en er<br />
wordt bijna uitsluitend gewerkt met<br />
eigen import uit Italie, Duitsland<br />
en Belgie. De meest verwende klant<br />
vindt hier wat hij/zij zoekt: altijd de<br />
laatste nieuwe trends op het gebied<br />
<strong>van</strong> licht ! Men komt desgewenst<br />
tevens aan huis voorlichtadvies en<br />
het is mogelijk om gebruik te maken<br />
<strong>van</strong> een eigen ophangservice.<br />
Uniek is echter dat bij het<br />
LICHTPUNT zelfs nog de<br />
ouderwetse gloeilamp te koop is, een<br />
garantie voor gezellig en warm<br />
licht. Wordt de consument al sinds<br />
jaren richting spaar- en ledlamp<br />
gedirigeerd die goedkoper in<br />
gebruik en beter voor het milieu<br />
zou zijn, men is er nog altijd niet in<br />
geslaagd om het warme licht <strong>van</strong> de<br />
gloeilamp te evenaren. Geen nood:<br />
het LICHTPUNT heeft nog een zeer<br />
grote voorraad <strong>van</strong> de gezellige,<br />
warm licht verspreidende gloeilamp<br />
in huis!<br />
Voor de ware liefhebber die het niet<br />
zo heeft en nooit zal hebben met de<br />
kille ledlamp en<br />
die immers altijd al wist te kiezen<br />
voorde Speciaalzaak ook al moet<br />
men tegenwoordig iets meer moeite<br />
doen om die nog te kunnen vinden.<br />
Maar dan heb je ook wat…….<br />
Kijk voor de internetwinkel op www.<br />
lichtpuntnederland.nl maar vergeet<br />
vooral niet om ook nog even binnen<br />
te lopen in de Lange Brugstraat<br />
47 voor een praatje en deskundige<br />
uitleg en om het voorwerp <strong>van</strong> uw<br />
keuze toch liever ook nog even ‘live’<br />
te mogen zien!<br />
Dus als u liever kiest voor warm<br />
licht steek dan uw licht eens op bij<br />
HET LICHTPUNT…….<br />
jaargang 9, nummer 33<br />
maart <strong>2013</strong><br />
LICHTPUNT BREDA<br />
Omdat licht bepalend is….<br />
Door Cora <strong>van</strong> Beek<br />
Het LICHTPUNT –<br />
voorheen bekend onder de<br />
naam LAMPENIER - is<br />
een <strong>van</strong> de weinig<br />
overgebleven<br />
Speciaalzaken in <strong>Breda</strong>.<br />
De altijd fraai ogende<br />
etalage vormt een<br />
‘lichtpuntje, in onze<br />
Brugstraat met haar<br />
toenemende leegstand<br />
en Outlet Stores (in goed<br />
Nederlands !?) die zich<br />
hier tijdelijk vestigen.
m jas<br />
• 4e generatie lijstenmakerij<br />
• schoonmaken schilderijen<br />
• verkoop moderne kunst<br />
• verkoop antieke gravures<br />
<strong>Breda</strong> e.o.<br />
• regelmatig exposities<br />
M. JAS<br />
KUNSTHANDEL & LIJSTENMAKERIJ<br />
VEEMARKTSTRAAT 37 - BREDA<br />
076 / 5213018<br />
WWW.MJAS.NL<br />
Last <strong>van</strong> je rug,<br />
pijn in je schouder of<br />
een knieblessure?<br />
Medifit Fysiotherapie zorgt ervoor<br />
dat je weer in beweging komt!<br />
Locatie Middellaan I Middellaan 3 I 076 - 522 34 08<br />
Locatie Chasséveld I Chasséveld 15 I 076 - 522 85 48<br />
www.medifitfysiotherapie.nl<br />
PC- t<br />
Verkoop <strong>van</strong> computers en laptops<br />
Reparatie en installatie aan huis of bedrijf<br />
<strong>van</strong>af<br />
€47<br />
per uur!<br />
Technische dienst in de winkel<br />
Bij ons kunt u terecht met vragen en problemen<br />
VAN COOTHPLEIN 3 - BREDA<br />
www.pc-compleet.nl support@pc-compleet.nl Á 076 581 12 07<br />
NIEUW IN HET CENTRUM VAN BREDA!<br />
Voor ervaren, exibel inzetbaar,<br />
gemotiveerd en loyaal personeel<br />
Kijkt u eens op<br />
www. 65plus.nl<br />
Uw specialist op het gebied <strong>van</strong>:<br />
Kunstgebien<br />
Klikgebien<br />
Implantologie<br />
Reparaes<br />
Mondbeschermers<br />
Wij doen net iets meer!<br />
Boschstraat 11 • 4811 GA <strong>Breda</strong><br />
076 ‐58 12 280 • info@tppvlaszak.nl<br />
www.tppvlaszak.nl<br />
Kleurrijke mensen vergrijzen niet