GIP-boek

GIP Geluid Denoo Thomas & Simpelaere Wouter
4.3 Frequentieafhankelijkheid van de gevoeligheid van het oor
De gevoeligheid van het menselijk oor hangt af van de frequentie. Frequenties lager
dan 20 Hz zijn onhoorbaar en worden infrasoon genoemd. Frequenties boven 20000
Hz zijn eveneens onhoorbaar en worden ultrasoon genoemd. Deze grenzen van het
hoorbare geluid zijn niet abrupt. Er is een graduele afname van de gevoeligheid van
ons oor naarmate de geluidsfrequentie deze limieten nadert. Bovendien is de
gevoeligheid afhankelijk van persoon tot persoon. Toch is het mogelijk een
gemiddelde gevoeligheid af te leiden bijvoorbeeld voor jonge mensen met een gezond
gehoor. Met luidheid bedoelen we de ervaring van geluid. De luidheid in foon wordt
geïntroduceerd om de fysische geluidsdruk om te zetten in een grootheid, die de
ervaring beter benadert. Bij het meten van geluid was deze nauwkeurig, maar niet zo
geschikt. Daarom werden benaderde wegingen ingevoerd. Merk op dat een mens ook
een verandering van frequentie van het geluid op een welbepaalde manier ervaart.
4.4 Foon
We onderzoeken de relatie tussen luidheid en frequentie. Fletcher en Steinberg (1924)
en Fletcher en Munson (1933) blijken de eerste experimenten te hebben uitgevoerd om
het geluidsdrukniveau te meten van zuivere tonen met verschillende frequenties die bij
de mens even luid overkomen. Fletcher en Munson gebruikten een 1000 Hz zuivere
toon van gekend geluidsdrukniveau als standaard tegenover welke de zuivere tonen
met andere frequenties beoordeeld worden wat betreft luidheid. Door deze
experimenten uit te voeren voor tonen van verschillende frequenties en
geluidsdrukniveaus worden de curven bekomen van alle punten in overeenstemming
met een geluid dat de mens even luid beoordeelt als een 1000 Hz toon van een bepaald
geluidsdrukniveau.
Deze lijnen noemen we isofonen.
· Een isofoon wordt gekenmerkt door een foon-waarde, die overeenkomt met het
geluidsdrukniveau bij 1000 Hz. Voor een 1000 Hz toon met een geluidsdrukniveau
van b.v. 40 dB spreken we van een isofoon van 40 foon.
· De foon is de eenheid voor het luidheidniveau.
· De isofoon van 0 foon is de hoorbaarheidsgrens, de pijngrens ligt in de omgeving van
de isofoon van 120 foon.
Figuur 8: isofonen
In samenwerking met het PIH-Kortrijk 12