Achtergrondenrapport - Nieuw Hembrug

More documents

Recommendations

Info

Achtergronden en uitgangspunten bij het ontgravingsonderzoek mosterdgas en andere chemische strijdmiddelen Hembrugterrein in Zaandam Deze onderzoeken hadden betrekking op alle mogelijke ‘reguliere’ verontreinigingen (zoals zware metalen, teerstoffen (PAK), minerale olie en oplosmiddelen) die in de bodem aanwezig konden zijn, vanuit de (bedrijfs)activiteiten die sinds eind 19e eeuw op het Hembrugterrein hebben plaatsgevonden. Er is in deze historische onderzoeken echter geen aandacht besteed aan de productie, opslag of (afval)verwerking van mosterdgas en andere chemische strijdmiddelen. Na dit historisch onderzoek is door TNO‐Defensieonderzoek en de Dienst Gebouwen en Terreinen (DGW&T) van het Ministerie van Defensie een historisch archiefonderzoek uitgevoerd naar mosterdgas. Door DGW&T West‐Nederland zijn de archiefstukken samengevoegd in een rapportage3 . In het historisch onderzoek zijn zes locaties aangewezen waar de bodem verdacht is op het voorkomen van mosterdgas in de grond. Op deze zes locaties heeft tussen april 1999 en april 2000 een nader onderzoek plaatsgevonden door Ingenieursbureau Oranjewoud4 . Het onderzoek is veiligheidskundig begeleid door TNO‐Prins Maurits Laboratorium (PML). Daarbij is op één locatie mosterdgas in de grond aangetoond. De grond op deze locatie is in 2001 gesaneerd. Tijdens de bodemsanering is overigens geen mosterdgas meer in de grond aangetoond. Vanwege het aantreffen van het mosterdgas tijdens het nader onderzoek is in opdracht van Eurometaal door Oranjewoud/TNO in oktober 2000 een memo5 opgesteld waarin zoneringen aangegeven worden, waarbij binnen de aangegeven zones slechts onder begeleiding of strikte regels graafwerkzaamheden mochten plaatsvinden. Deze zonering(sbegrenzing) vind je ook terug in diverse memo’s, rapportages en notities die tussen 2001 en 2010 over de bodemproblematiek op het Hembrugterrein zijn verschenen. In 2010 is door het Rijksvastgoed‐ en ontwikkelingsbedrijf opdracht gegeven aan ReGister historisch onderzoeksbureau om een uitgebreid historisch onderzoek6 te verrichten, niet alleen naar mosterdgas en andere chemische strijdmiddelen, maar ook naar biologische, radiologische en nucleaire strijdmiddelen op het Hembrugterrein. In het kader van de voorbereiding van het ontgravingsonderzoek zijn door betrokken partijen enkele nieuwe documenten ingebracht78 , die informatie bevatten over eventuele locaties voor het aantreffen van mosterdgas. Deze documenten waren in 2010 niet beschikbaar gesteld aan en niet bekend bij ReGister historisch onderzoeksbureau. Naar aanleiding van deze nieuwe documenten zijn de opstellers van en de opdrachtgever (voormalig Domeinen) voor deze documenten geïnterviewd. De interviews gaven geen aanleiding tot uitbreiding of aanpassing van de conclusies uit het historisch onderzoek van ReGister historisch onderzoeksbureau uit 2010. 3 Historisch onderzoek mosterdgas Hembrug, bijeengevoegd april 2010, DGW&T directie West‐Nederland 4 Onderzoeksrapport Uitvoering bodemonderzoek 6 locaties ‘Hembrugterrein’ te Zaandam, Ingenieursbureau Oranjewoud/TNO, rapport 19047‐92850, 6 juli 2000 5 Zoneringskaart Hembrugterrein Zaandam, Ingenieursbureau Oranjewoud/TNO, brief met kenmerk 19047‐27188, 30 oktober 2000 6 Historisch onderzoek CBRN Hembrugterrein in Zaandam, ReGister Historisch onderzoeksbureau, rapport B01056.0000119, 23 juni 2010 7 Plan van Aanpak Sanering Hembrug, TNO, kenmerk 07DV03/1369, 21 december 2007 8 Oriënterend onderzoek asbest in de grond terrein Eurometaal te Zaandam, Tauw, R003‐3982785HAH‐D01‐A, 19 december 2001 4 ARCADIS 076511301:B - Definitief
Achtergronden en uitgangspunten bij het ontgravingsonderzoek mosterdgas en andere chemische strijdmiddelen Hembrugterrein in Zaandam Historisch onderzoek CBRN 2010 Uit het historisch onderzoek van ReGister historisch onderzoeksbureau uit 2010 blijkt dat door het Scheikundig Laboratorium van de Artillerie‐Inrichtingen chemische strijdmiddelen zijn geproduceerd op het Hembrugterrein. Het hoogtepunt van deze productie lag in de periode 1935‐1940, maar al vanaf 1915 werd er op het Hembrugterrein onderzoek gedaan naar chemische wapens. Na 1940 zijn op het Hembrugterrein geen chemische strijdmiddelen meer geproduceerd. Het onderzoek heeft geen aanwijzingen opgeleverd dat op het Hembrugterrein biologische, radiologische9 of nucleaire wapens zijn geproduceerd. Mosterdgas en nog een viertal andere chemische strijdmiddelen zijn op zogenaamde ‘semitechnische’ schaal geproduceerd op het Hembrugterrein. Dit betekent dat werd getest werd of productie van deze chemische stoffen op fabrieksschaal mogelijk was. Ook een drietal andere chemische strijdmiddelen is mogelijk op semitechnische schaal geproduceerd, maar daarvoor zijn alleen aanwijzingen en geen directe bewijzen gevonden. Bekend is dat in 1940 nog 1.000 kilogram mosterdgas op het Hembrugterrein werd aangetroffen. Het mosterdgas dat in 1940 nog aanwezig was, is in 1943 door de Duitsers afgevoerd en in de duinen vernietigd. De hoeveelheden van de andere stoffen die op semitechnische schaal werden geproduceerd zijn niet bekend. Daarnaast werd nog een groot aantal andere stoffen op laboratoriumschaal vervaardigd, wat betekende dat per keer ten hoogste enkele grammen tot een paar kilogram werden gemaakt. Het onderzoek naar en de productie van chemische strijdmiddelen leverde restanten, bestanddelen en andere afvalproducten op, die mogelijk op het Hembrugterrein zijn begraven. In 1939 deed zich een ongeluk voor, toen grondwerkers bij het graven van een fundering op met mosterdgas besmet afval stuitten en gewond raakten. Meerdere geïnterviewde vertelden dat zich in de jaren vijftig van de vorige eeuw ook een dergelijk ongeval heeft voorgedaan op andere plekken rond het Scheikundig Laboratorium, maar daarover is in het historisch onderzoek verder geen informatie gevonden. Zoals eerder aangegeven is tijdens het bodemonderzoek in 2000 op een locatie op het Hembrugterrein in de bodem mosterdgas aangetroffen. Er moet daarom rekening mee worden gehouden, dat zich in de bodem van het terrein nog restanten van mosterdgas of andere chemische strijdmiddelen bevinden en dat deze stoffen dan naar alle waarschijnlijkheid in emballage (flessen, laboratoriumafval, oude installatieleidingen) aanwezig zijn. In het historisch onderzoek zijn verdachte locaties aangewezen waar in 1938 en 1939 vrijwel zeker of mogelijk afval van de productie van chemische strijdmiddelen in de bodem is gebracht. 1.4 LEESWIJZER In hoofdstuk 2 vindt een herijking plaats van de informatie uit de eerder uitgevoerde (historische) onderzoeken. Dit om te komen tot een laatste en goed onderbouwde definiëring van de locaties die voor onderzoek in aanmerking komen. In hoofdstuk 3 wordt nader ingezoomd op de locatiegegevens en de gegevens die betrekking hebben op bodemkenmerken en bodemkwaliteit. In hoofdstuk 4 wordt ingegaan op de relatie van het ontgravingsonderzoek met de Wet bodembescherming, welke vragen en dilemma’s dit oplevert en hoe we dit invullen, zodanig dat de vereisten uit de Wbb worden geborgd. 9 Wapens die kunnen doden door de verspreiding van radioactieve stoffen zonder kernexplosie. Daartoe behoren ook wapens die worden gemaakt van afval van vreedzaam gebruik van kernenergie, bijvoorbeeld uit kerncentrales. 076511301:B - Definitief ARCADIS 5
Page 1: ACHHTERGRONNDEN EN UITGANGSPPUNTEN
Page 4 and 5: Achtergronden en uitgangspunten bij
Page 12 and 13: Achtergrronden en uitgangspuntten b
Page 43 and 44: Uittreksel Kadastrale Kaart Uw refe
Page 45 and 46: II-415 II-85 II-333 II-419 II-72 II
Page 47 and 48: 55 57 59 69 125 60 67 56oud 85 61 1
Page 49 and 50: II-415 II-85 II-333 II-419 II-72 II
Page 54: Achtergronden en uitgangspunten bij
Page 60:
Achtergronden en uitgangspunten bij
Page 63 and 64:
Retouradres Postbus 16038, 2500 BA
Page 65 and 66:
spoed kunnen worden vastgesteld, wa
Page 67:
Colofon Achtergronden en uitgangspu
show all

Achtergrondenrapport - Nieuw Hembrug

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?