Printversie - ROC Mondriaan

Opening Aspasialaan/NJspeech 2013
Over bruggen
Heerlijk om deze Nieuwjaarsreceptie weer te kunnen combineren met de opening van ons nieuwste
gebouw, de afsluiting van ons zeer weloverwogen huisvestingsplan.
Ik ben ongelooflijk blij om deze gelegenheid, met zo’n grote en diverse opkomst van gasten, te
kunnen gebruiken om in elk geval een kloof te kunnen over bruggen, maar natuurlijk ook om ons
allen een optimistisch, actief, vakkundig en betrokken 2013 te wensen.
Allereerst dus een hartelijk welkom aan u allen en in het bijzonder aan onze Haagse wethouder van
Onderwijs, Ingrid van Engelshoven, die na het slaan van de eerste paal straks samen met studenten
de formele openingshandeling zal verrichten.
Maar dan nu eerst die kloof en dat overbruggen: de kloof tussen politiek en media aan de ene kant
en ervaren onderwijsmensen aan de andere kant als het gaat om onderwijshuisvesting. Een kloof die
leidt tot een verlangen naar vroeger: toen was alles beter….. Eigenlijk een nieuwe kloof: de kloof
tussen ‘vroeger’ en ‘nu’.
Nou ik kan u vertellen, dat ik als nieuwe directeur van de gemeentelijke MEAO in 1989 niet alleen
verbijsterd was over heel veel gebrek aan besturing, maar ook verbijsterd was over de
verwaarlozing van de huisvesting. Er werd nog gewerkt met houten WC’s, ja u hoort het goed, met
van die deksels, wellicht ooit in vroeger tijden een geweldige innovatie.
Maar we gaan niet van hout naar goud. Dus de berichtgeving over de ijdeltuiterij van bestuurders in
hun huisvestingsbeleid en de ellende, die dat met zich meebrengt voor onze studenten en het
primaire proces, gaat mij zeer ter harte, juist omdat wij ons hier in volstrekt niet herkennen.
Wij hebben de afgelopen decennia stevige taken op ons bord gekregen en genomen: verplichte fusie
tussen zeer uiteenlopende onderwijssoorten, stevige bezuinigingen, toenemende autonomie
inclusief de onlosmakende almaar toenemende verantwoordingslast en
budgetverantwoordelijkheden voor personeel en huisvesting. Onderwijshuisvesting: altijd al
gehannes, maar goed als je dan toch de verantwoordelijkheid hebt voor zo’n ROC-huisvesting, denk
dan goed na over wat je vindt dat je bent: hoe doe je die huisvesting zo, dat je ook werkelijk de
maatschappelijke opdracht van zo’n ROC kunt realiseren?
Een ROC, een complex geheel, maar juist die complexiteit moet er voor zorgen, dat zo veel mogelijk
mensen kunnen meedoen, dat er geen student tussen de wal en het schip valt, dat een student trots
kan zijn op wat hij of zij bereikt heeft. Daar hoort ook bij, dat het onderwijs wordt verzorgd in
adequate en veilige gebouwen, goed bereikbaar, schoon en transparant, waar ook de docenten blij
mee zijn en waar het geld vooral in goed onderwijs en in een stimulerend leerklimaat kan worden
gestopt, waar we elkaar kennen en vertrouwen.
Hoe zorg je voor wederzijds begrip, algemene kaders waar ieder zich aan moet houden en ruimte
voor verscheidenheid?
Wij zijn er trots op, dat we ondanks heel veel ingewikkeldheden gewoon door kunnen, gewoon goed
presteren met heel veel gemotiveerde mensen de kracht hebben om studenten en cursisten te laten

werken aan hun ontwikkeling. Daar hoort ook een verstandige, transparante en degelijke omgang
met je huisvestingsverantwoordelijkheid bij.
Nou hoe zit het daar dan mee? Eerst maar eens wat getallen:
Ik maak wat vergelijkingen tussen 2005 en 2012:
1. In 2005 had Mondriaan 50 panden in gebruik; in 2012 nog 16! Ik roep maar eens wat:
2. In 2012 heeft ROC Mondriaan voor het beroepsonderwijs in vergelijking met 2005 ruim 32.000 m2
bruto vloeroppervlak minder in gebruik. We zijn van ca. 132.000 m2 teruggegaan naar ca. 100.000
m2. Voor de Volwasseneneducatie is het bruto vloeroppervlak ook teruggebracht. Hier is 30.000 m2
minder in gebruik. Voor uw beeldvorming: We hebben ongeveer tien voetbalvelden minder in
gebruik. 3. Tussen 2005 en 2012 heeft ROC Mondriaan bijna 120 mln. euro geïnvesteerd in
nieuwbouw en (beperkt) verbouw. Ja, wij hebben hiervoor moeten lenen en natuurlijk
schatkistbankieren om onze huisvestingsplannen te kunnen uitvoeren. Door de steeds verder
krimpende budgetten van volwasseneneducatie en inburgering moesten we wel onze opgebouwde,
geplande huisvestingsreserves aanspeken. Gedwongen ontslagen wilden we vermijden. Forse extra
kosten in verband met omscholing, herplaatsing en wachtgeldlasten waren dus onvermijdelijk. Onze
schadeclaim die we vorige maand bij de rechter hebben ingediend, komt dus niet voort uit
zonnekoningengedrag, maar uit het besef dat we de bestuurlijke verantwoordelijkheid hebben om
de rijksoverheid aan haar afspraken te houden.
4. Onze totale jaarlijkse huisvestingslasten voor het beroepsonderwijs zijn sinds 2005 met acht ton
toegenomen en bedroegen in 2012 12,3 miljoen euro. Hierbij is geen rekening gehouden met
personele besparingen (beheer, bodedienst, conciërges etc.) door concentratie van huisvesting op
campussen. Indien die correctie wordt toegepast dan is sprake van ongeveer vergelijkbare lasten in
2005 en 2012.
5. De vierkante meter prijs van het beroepsonderwijs is in vergelijking met 2005 toegenomen: van 87
euro naar 124 euro per m2. Deze stijging van de vierkante meter prijs wordt gecompenseerd door
een lager aantal gebruikte vierkante meters bij ongeveer gelijkblijvende studentenaantallen in 2005
en 2012.
6. Het aantal studenten in 2012 in het beroepsonderwijs is nagenoeg gelijk aan het aantal studenten
in 2005.
7. CONCLUSIE: We staan hier in een nieuw, modern onderwijsgebouw voor het beroepsonderwijs,
volledig up to date, veel efficiënt ruimtegebruik, tegen ongeveer gelijk gebleven huisvestingslasten
per student. Besparingen op facilitair gebied en de meerwaarde door de verbeterde mogelijkheden
voor onderling contact op onderwijs en studentenbeleid tussen opleidingen en management en
bestuur heb ik dan nog niet meegeteld.
Natuurlijk is onroerend goedbeleid een ingewikkelde klus, maar als je je maar steeds blijft realiseren,
dat je er bent voor goed onderwijs en niet voor speculatie of slim beleggen, dan moet je de juiste
mensen vinden, die je helpen bij het goed afstoten van gebouwen, het goed omgaan met reserves en
met de terugloop van die reserves door overheidswanbeleid.

Bij elk van onze huisvestingsprojecten was er natuurlijk gedoe: bestemmingsplannen,
asbestproblemen, buurtverzet, maar in alle gevallen hebben we de projecten ruim binnen gepland
budget kunnen afsluiten en niet in het minst door vasthoudendheid, scherp sturen, de inzet van
deskundigen, maar vooral het besef, dat we met publieke middelen aan het werk zijn in het belang
van onze studenten en cursisten.
Ik wil vanaf deze plek dan ook allen, die hier aan mee hebben gewerkt heel erg bedanken voor hun
slimme en degelijke inzet:
Het architectenbureau “Ibelings, van Tilburg”. Mark Ibelings bedankt!
De bouwkundig aannemer “De Vries en Verburg”
De E-installateur “firma Kuijpers”
De W-installateur “firma Van Galen”
De Grontmij voor de tuin en het terrein
Samen met vele onderaannemers en onder leiding van de directievoerder Martin Schoenmakers
bouwden zij deze prachtige school in nog geen achttien maanden.
Als laatste maar niet in de laatste plaats bedank ik John van de Heuvel, die ons als externe
projectleider heel veel leerde over de wel en wee’s van het uitvoeren van grote bouwprojecten! En
met hem bedank ik het Mondriaan bouwbureau.
We hebben de afgelopen jaren veel geleerd, veel aangepast en zo blijven we onszelf
doorontwikkelen en dat doorontwikkelen is in feite het woord dat past bij ons 2013 motto:
OVER BRUGGEN
Je past je aan aan veranderende omstandigheden:
Over bruggen gaan; geen bruggen slaan, dat klinkt me te agressief maar over bruggen gaan, samen
met anderen kijken, hoe je kunt verbinden en hoe we er met elkaar beter van kunnen worden.
Verbindingen met het onderwijs hebben we vandaag al op een bijzondere manier gemaakt:
Stefanie en ik zijn speciaal voor deze gelegenheid mooi gemaakt door studenten van de School voor
Uiterlijke verzorging.
Voor de versiering en aankleding van deze mooie ruimte zijn de studenten van de school voor
Handel verantwoordelijk. Samen met hun docenten Moniek de Boer en Diana van der Kaaij.
De hapjes en drankjes worden geserveerd door onze studenten van de school voor Horeca en
Facilitaire dienstverlening. En dankzij die inzet van deze studenten en hun docenten kunnen we iets
meer uitpakken dan bij de ministeries en krijgt u bij ons geen oliebollen!
De bewegwijzering en beveiliging is in handen van onze studenten van de school voor Orde en Veilig.
Dank je wel daarvoor.

Een andere mooie brug waaraan onze studenten afgelopen december hebben gebouwd is de brug
Onderwijs en de omgeving. Door tal van activiteiten te organiseren hebben onze studenten geld in
gezameld voor de goede doelen. De opbrengst van het Glazen huis was ruim 2.300 euro en voor de
stichting Haarwensen is maar liefst ruim 7.100 euro opgehaald.
Waar werken we aan en waaraan blijven we werken? Waar liggen nog te veel gaps en moeten we
met elkaar de bruggen over gaan?
De brug Onderwijs Arbeidsmarkt.
Dat doen we onder andere door deelname aan het project Jong ondernemen. U heeft onze
studentbedrijven vast al gezien:
Cupholder, Germ Bustât – toestenbordschoonmaker, Simply Smart – Smart phone spiegelscreen dat
het scherm beschermt en Your space – een USB-stick in de vorm van een creditcard
En we werken verder aan:
De brug straat-school-thuiscultuur
De brug ouders-MBO
De brug VO-MBO-HBO
De brug media/politiek en de scholen
De brug meten is weten en vertrouwen
Het mooiste zou zijn als al die bruggen zichzelf overbodig zouden kunnen maken, maar dan zou het
leven misschien ook wel erg saai worden.
Sommige bruggen staan nog open of zijn een brug te ver wellicht, maar als bruggenhoofd heb je
maar 1 doel: Over bruggen!
En tot slot kom ik nog even terug op die ‘kloof’ vroeger en nu.
Natuurlijk ook heimwee naar vroeger?
Kijk nog eens naar al die plaatjes die we op onze beeldschermen hebben gezet en die vanmiddag hier
allemaal te zien zijn of klik naar onze website, waarin onze laatste BOOGIEWOOGIE alle
huisvestingsacties nog eens goed in beeld brengt. Overigens is dat heimwee naar het verleden en
begrip van het verleden in onze regio en onze stad Den Haag heel mooi in beeld gebracht door het
project Haagse stories van het Haags Historisch Museum[1], dat nu bijvoorbeeld een tentoonstelling
heeft over de Spinazieacademie. Gaat dat zien!!
--------------------------------------------------------------------------------
[1] En het project Haagse Stories waar vanuit Mondriaan is meegewerkt door het meewerken aan
digitales, waarop Hagenaars vertellen over hun ervaringen in het Haagse stadslandschap : kijk naar
www.youtube.com/bibliotheektv en zie ook de handleiding om er zelf wat mee te doen.