Preventief fouilleren - Buro Jansen & Janssen

Behandeld door
Telefoonnummer
Ons kenmerk
Uw kenmerk
Datum
Onderwerp
Bijlagen
Arnhemseweg 348
7334 AC APELDOORN
T 055 — 539 72 15
11V www. politieenwetenschap. nl
E info@politieacademie.nl
Mevr. drs. A. Venderbosch
06-13216168
11 april 2013
Wob verzoek Preventief fouilleren
ja
Geachte heer van Amersfoort,
POLITIE Wetenschap
Programma Politie en Wetenschap
Postbus 834
7301 BB APELDOORN
Aan de heer R. van Amersfoort
Postbus 10591
1001 EN AMSTERDAM
Bij brief van 6 februari 2013 heeft u bezwaar gemaakt tegen onze beslissing van 22
januari 2013 naar aanleiding van uw verzoek om informatie op grond van de Wet
openbaarheid van bestuur (Wob).
In onze brief van 22 januari 2013 informeerden wij u dat de publicatie "Onder het
oppervlak. Een onderzoek naar ontwikkelingen en (a)select optreden rond preventief
fouilleren" reeds openbaar is. Het onderzoek is immers al geruime tijd voor een ieder
te verkrijgen bij Reed Elsevier. Uw bezwaren zijn dus niet terecht. Om u tegemoet te
komen zenden we u hierbij een exemplaar van het onderzoek toe. Op uw betoog dat
het niet juist is om voor een publicatie van de overheid een prijs te vragen ga ik niet in.
Dit is een onderwerp dat los staat van de vraag of het onderzoek al dan niet openbaar
is. Bovendien maken wij sinds 2011 onze onderzoeken via onze website gratis
openbaar.
U vraagt voorts om openbaarmaking van het contract, stukken van
begeleidingscommissies, e-mail uitwisselingen en het beschikbaar gestelde materiaal.
Hierbij zend ik u het contract dat is gen ten behoeve van het onderzoek en de
bijbehorende algemene voorwaarden. [daarnaast is het onderzoeksvoorstel
bijgevoegd dat indertijd door Bureau Beke en COT is ingediend naar aanleiding van
de Call 2008, evenals twee agenda's van bijeenkomsten van de
begeleidingscommissie en de mails die zijn bewaard.
Voor het overige zijn er geen schriftelijke stukken met betrekking tot dit onderzoek die
ik u kan doen toekomen. De onderliggende stukken van het onderzoek hebben wij,
zoals ik u eerder al berichtte, niet ons bezit. Van vergaderingen van de
begeleidingscommissie waar concept-rapporten worden besproken, worden geen

notulen opgemaakt, aangezien opmerkingen direct in het onderzoeksrapport worden
verwerkt. Ook in dit geval is dat niet gebeurd, uitgezonderd een korte addendum dat
ook is bijgevoegd.
Ik hoop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd.
Met vriendelijke groet,
_ ^`;NUiF'Vti^ n
^d+ ^)^ulaafW.l^OtVF3d"
eké Venderbosch
Programmadirecteur Politie en Wetenschap
Bijlagen:
1. Mail van 23 juni 2009 van Beke met definitief onderzoeksvoorstel als bijlage.
2. Het contract van Politie en Wetenschap met Bureau Beke uit 2009 voor het
onderzoek.
3. Een mail van 19 maart 2010 aan de begeleidingscommissie.
4. De agenda van de begeleidingscommissie van 23 juni 2010.
5. De agenda van de begeleidingscommissie van 23 november 2010.
6. Een mail van 23 februari 2011 van Beke met een addendum met korte
notulen nav bijeenkomst begeleidingscommissie van 23 november 2010.
7. Een mail van 22 april 2011 van Beke waarin het eindrapport wordt
aangeboden. Dit is als boekje bijgevoegd.

Annemieke Venderbosch
Van:
Aan:
Verzonden:
Bijlage:
Onderwerp:
"Venderbosch, Annemieke"

Pagina 2 van 2
Also, The Police Academy of the Netherlands does not guarantee that this e-mail message is free
from viruses or that no other changes were made to this message after it was sent.
If the message is received by anyone other than the addressee, please return the message to the
sender by replying to it and delete the message from your computer.

Preventief
fouilleren:
slim of discriminatoir?
Een onderzoek naar inzet
van preventief fouilleren
call 2U08
onderzoeksvoorstel
Bureau Beke
ari Instituut voor Veiligheids- en Crisismanagement

Preventief
fouilleren:
slim of discriminatoir?
Een onderzoek naar inzet
van preventief fouilleren
Call 2 0 08
Onderzoeksvoorstel
Bureau Beke
C
IT Instituut
voor Veiligheids- en Crisismanagement
^ ^^

Inhoudsopgave
1 Preventief fouilleren in perspectief 1
2 De kern van het onderzoek 4
3 Planning, begroting en projectteam 9
Geraadpleegde bronnen 12
Bijlage 1 — Relevante onderzoeken 13
Bijlage 2 — Enkele belangrijke rechtelijke uitspraken 14
Bijlage 3 — Gespecificeerde begroting in dagdelen 17

1. Preventief fouilleren in perspectief
Preventief fouilleren: slim of discriminatoir? - 1 -
Sinds de eeuwwisseling zijn diverse vormen van pro-actief handhaven en opsporen bij de
politie ontstaan. Voor de politie die oorspronkelijk voornamelijk zaak- en incidentgericht
werkt, betekent dit een verandering in haar werkwijze. Bij een pro-actieve werkwijze is
het van belang om vooraf veel kennis te hebben van achtergrondinformatie. De politie
heeft daardoor te maken gekregen met een accentverschuiving in haar wijze van optreden.
Bij pro-actief handhaven valt te denken aan preventief fouilleren, identiteitscontrole en
bijzondere verboden gericht op het publieke domein, zoals een gebiedsontzegging. In dit
onderzoeksvoorstel richten we ons op preventief fouilleren.
Preventief fouilleren nader toegelicht
In 2002 zijn de Gemeentewet en de Wet Wapens en Munitie (WWM) zodanig gewijzigd
dat preventief fouilleren mogelijk gemaakt is. Het doel van preventief fouilleren, is wapenbezit
en wapengeweld terug te dringen en daarmee de veiligheid in het gebied te verhogen
(Tweede Kamer der Staten-Generaal, 2000). Sinds 13 juli 2002 kan de
gemeenteraad bij verordening de burgemeester de bevoegdheid verlenen om `bij — ernstige
vrees voor het ontstaan van — verstoring van de openbare orde vanwege de aanwezigheid
van wapens een gebied aan te wijzen als veiligheidsrisicogebied (VRG)' . Hiertoe
dient een burgemeester (driehoeks)overleg te voeren met de officier van justitie. Daadwerkelijk
preventief fouilleren, is pas mogelijk nadat de officier van justitie heeft gelast
dat dit tegenover een ieder in een VRG mogelijk is. Vervolgens kunnen politieambtenaren
op drie manieren controleren op wapenbezit:
■ verpakkingen van goederen, met inbegrip van reisbagage, onderzoeken;
vervoermiddelen onderzoeken;
personen aan hun kleding onderzoeken.
ROTTERDAM I Preventief fouilleren werkt volgens de gemeente Rotterdam om de
misdaad te beteugelen. Mede door de fouilleringen is volgens de bestuursdriehoek
(gemeente, politie en justitie) het aantal overvallen waarbij wapens werden gebruikt,
sterk afgenomen. Daarnaast is het vertrouwen in de politie in de aangewezen gebieden
waar de politie iedereen kan aanhouden voor onderzoek volgens de Veiligheidsindex
2003 toegenomen. (...) In de periode van 20 september 2002 tot 20 juni 2003
nam de politie bij diverse acties 578 wapens in beslag. Een op de 33 mensen die
werden gefouilleerd, bleek een wapen op zak te hebben. In totaal werden in de genoemde
periode 18.697 mensen gefouilleerd. De politie hield elke maand ruim 50
fouilleeracties. Bron: AD, 2003.

Preventief fouilleren: slim of discriminatoir? - 2 -
Het belangrijkste en meest karakteristieke kenmerk van preventief fouilleren is dat aan
het onderzoek aan kleding, goederen of voertuig, dat uiteraard de persoonlijke levenssfeer
aantast, geen verdenking ten grondslag behoe ft te liggen. Het onderzoek wordt niet gestoeld
op concrete (strafbare) gedragingen van de onderzochte personen. Personen kunnen
worden gecontroleerd omdat ze op een bepaald tijdstip op een bepaalde plaats
aanwezig zijn. Nog anders gezegd: het onderzoek treft geen `verdachten', maar `burgers'.
Juist daarom wordt de wettelijke mogelijkheid tot preventief fouilleren bediscussieerd.
Preventief fouilleren: debat, kritiek en grenzen
Preventief fouilleren grijpt in op de persoonlijke vrijheid en levenssfeer van burgers zonder
dat er strafbare feiten of verdenkingen daartoe aanleiding geven. Dit is ook een belangrijk
bezwaar van tegenstanders van deze vorm van handhaving. Een tweede
kritiekpunt is dat men vreest voor willekeur en discriminatie bij het inzetten van preventief
fouilleren. Een gerichte inzet van deze instrumenten vraagt om selectief optreden en
daar zit nu juist de crux, want het gaat om inzet die zonder tussenkomst van de rechter
gedaan wordt. Tijdens de kamerdebatten voorafgaand aan de invoering van de wet die
preventief fouilleren mogelijk maakte, zijn soortgelijke discussies gevoerd. In de Memorie
van toelichting erkennen de ministers dat door het `toekennen van ruimere bevoegdheden
aan de politie het risico op willekeurige selectie bestaat' . Om dit risico tot een
minimum te beperken, heeft men in de wet grenzen gesteld aan het moment en plaats
waarop de politie deze bevoegdheid heeft (Tweede Kamer der Staten-Generaal, 2001).
Dat een willekeurige selectie geen rechtgeldigheid heeft, is evident. Toch hoeft een selectief
optreden niet verkeerd te zijn. In het onderzoek van Van der Torre en Ferwerda
(2005), waarin voor tien pilotgemeenten het preventief fouilleren is geanalyseerd, wordt
ingegaan op de toelaatbaarheid van de inbreuk op privacy dat preventief fouilleren met
zich meebrengt. Hierbij introduceren zij een `legal opinion' die Mul in 2003 heeft opgesteld.
Mul (2003) zet uiteen dat maatregelen die inbreuk maken op privacy juridisch gezien
aan een aantal eisen behoren te voldoen. Volgens de legal opinion is selectie (bij
preventief fouilleren) toegestaan en voor de praktische uitvoerbaarheid vaak zelfs nodig.
Het gaat er in dat geval om dat er objectieve selectiecriteria aan ten grondslag liggen.
Selectie wordt uiteraard begrensd door (grond)wettelijke bepalingen zoals het discriminatieverbod,
het verbod op willekeur en het verbod op detournement de pouvoir (Van der
Torre en Ferwerda, 2005). Van der Tone en Ferwerda (2005) onderscheiden drie manieren
waarop geselecteerd kan worden:
^ ^ - --- - --

Preventief fouilleren: slim of discriminatoir? - 3 -
1. Iedereen;
2. Aselecte criteria, bijvoorbeeld elke vijfde persoon;
3. Selectiecriteria, zoals kenmerken van risicosituaties, -personen of —groepen.
Bij de inzet van dit middel hangt het sterk van de precieze omstandigheden af hoe de
selectie uitvalt. Het is niet ondenkbaar dat de politie kiest voor het derde selectiecriterium.
Mogelijk is het capacitair voor de politie niet te doen om alle bezoekers van een druk
winkelgebied, ongeacht leeftijd en verschijningsvorm, te fouilleren. Naast dergelijke
praktische argumenten voor deze selectievorm zijn er ook andere redenen, bijvoorbeeld
rond de efficiency: de politiecapaciteit moet daar ingezet worden, waar dat het hardst
nodig is. Ook de kerntakendiscussie sluit hier naadloos op aan.

2. De kern van het onderzoek
Preventief fouilleren: slim of discriminatoir? - 4 -
In het vorige hoofdstuk is uiteengezet dat de grens van preventief fouilleren niet volledig
is afgebakend. Om in de termen van Van der Torre en Ferwerda (2005) te blijven: de
`geïndividualiseerde verdenking' wordt steeds individueler. Een vraag die hierbij rijst, is
wanneer de grens is bereikt, bijvoorbeeld als het gaat om aspecten zoals discriminatie en
willekeur. Met andere woorden: waar ligt de grens tussen slim en discriminatoir?
Door een onderzoek uit te voeren naar de ontwikkelingen op het gebied van preventief
fouilleren willen we kijken wat er te leren valt van aanpassingen in het beleid en de praktijk
van preventief fouilleren door de jaren heen. Waarom zijn gaandeweg het proces
bijvoorbeeld bepaalde veranderingen doorgevoerd? Enkele mogelijkheden hiervoor zijn:
Capaciteitsoverwegingen bij de politie;
Verhoogde media-aandacht;
Overwegingen omtrent de opbrengst van preventief fouilleren;
Selectieve inzet van politie-ervaring;
Nieuwe politiestrategieën, zoals ethnic profiling.
Ook kunnen andere afwegingen hieraan ten grondslag liggen. Dit alles is onderwerp van
onderzoek.
Onderzoekvragen
In dit onderzoek wordt het onderwerp preventief fouilleren van twee kanten belicht: vanuit
de handhavende partijen en vanuit de rechterlijke macht. Dit levert de volgende onderzoeksvragen
op:
1. Hoe en in welke mate heeft preventief fouilleren zich sinds 2002 ontwikkeld?
2. Hoe luiden uitkomsten van belangrijke rechterlijke toetsingen ten aanzien van preventief
fouilleren?
Deze vragen kunnen nader worden uitwerkt in de volgende deelvragen:
Wat is het juridische oordeel over de toepassing van preventief fouilleren?
Wat zijn de ervaringen in de gemeenten waar de afgelopen jaren is gewerkt met preventief
fouilleren?
Welke aanpassingen hebben er in de pilotgemeenten sinds 2002 gedaan? En wat zijn
daarbij de achterliggende redenen?
Wat valt er te zeggen over het bestuurlijk-maatschappelijk draagvlak voor preventief
fouilleren?

Preventief fouilleren: slim of discriminatoir? - 5 -
Welke afwegingen spelen bij de bestuursdriehoek een rol bij de besluitvorming over
het inzetten van preventief fouilleren?
Is er een verschil tussen de oorspronkelijke bedoeling (het middel mag niet discrimineren)
en de praktijk op straat?
Hoe gaat de politie in de praktijk om met het middel? Op basis waarvan maken politiefunctionarissen
selecties?
Wat zijn de opbrengsten van het inzetten ervan?
In welke mate staat het niet-discriminatie beginsel de effectiviteit van preventief
fouilleren in de weg?
Welke succesfactoren en aandachtspunten benoemen politiefunctionarissen bij de
uitvoering?
Zien politie en politiek betere alternatieven voor preventief fouilleren en, zo ja, welke
en waarom?
Onderzoeksopzet
Het onderzoek bestaat uit zes onderzoeksfasen, welke na een korte introductie worden
toegelicht.
Onderzoeksfasen
I: Landelijke basisinventarisatie
Belronde G30
Vragenlijst alle politieregio's
II: Ontwikkelingen preventief fouilleren 1
Diepte-interviews 10 politieregio's
Diepte-interviews 11 gemeenten
Participerende observatie bij een drietal acties
III: Analyse relevante jurisprudentie
IV: Inzoomen op drie wijken, per wijk:
Casusanalyse (documentstudie en vijf interviews)
V: Draagvlakonderzoek
Internetscan
Belronde G30
VI: Concept- en eindrapportage
Fase I: Landelijke basisinventarisatie
In deze fase van het onderzoek zullen in eerste instantie de G30-gemeenten telefonisch
worden benaderd om een landelijk beeld te schetsen van de stand van zaken in hun gemeente
rond preventief fouilleren (hoe vaak wordt het middel ingezet, op basis van welke
1. Het eerder uitgevoerde onderzoek naar preventief fouilleren (Van der Torre en Ferwerda, 2005)
zal de basis vormen van het verdiepende onderzoek bij politie en gemeenten.

Preventief fouilleren: slim of discriminatoir? - 6 -
gronden, is er sprake van een ontwikkeling in de tijd). Vervolgens zal een vragenlijst
worden opgesteld. Deze zal binnen alle 26 politiekorpsen (dus inclusief KLPD) worden
uitgezet. In de vragenlijst zal gevraagd worden naar de uitingsvormen en de opbrengsten
van preventief fouilleren. Verder wordt ingegaan op de basale kenmerken (zoals waar,
wanneer en frequentie) en op de afwegingen die bij de besluitvorming een rol spelen (is
men in de loop der jaren bijvoorbeeld ook anders gaan werken c.q. inzetten). Bij de analyse
van deze gegevens zal gekeken worden naar de geografische spreiding, gerelateerd
aan gemeentelijke problematiek en de groo tte van de gemeenten in de desbetreffende
politieregio's. Vermoedelijk zijn deze factoren van invloed op de inzet en de wijze van
uitvoering van preventief fouilleren.
Doel: een landelijk basaal beeld van de stand van zaken rond preventief fouilleren.
Fase II: Ontwikkelingen preventief fouilleren
De informatie uit de vorige fase zal de basis vormen voor de verdiepende interviews die
we willen gaan houden met een aantal gemeenten en politieregio's. In deze fase richten
wij ons op de gemeenten waar het eerder uitgevoerde onderzoek naar preventief fouilleren
Van der Torre en Ferwerda (2005) heeft plaatsgevonden, inclusief de bijbehorende
politieregio' s.
Interviews met gemeentefunctionarissen
De verdiepingsinterviews zullen worden afgenomen met contactpersonen van de volgende
gemeenten: Amsterdam, Ro tterdam, Den Helder, Haarlemmermeer, Heerlen, Utrecht,
Tilburg, Roermond, Maastricht en Zaanstad. Daarnaast betrekken we ook de gemeente
Den Haag, als onderdeel van de G4, bij deze fase. De focus op deze elf gemeenten heeft
een tweeledig doel: enerzijds kunnen de ontwikkelingen sinds de invoering van preventief
fouilleren in kaart worden gebracht. Hierbij is veel aandacht voor de aanpassingen en
achterliggende redenen in het gemeentelijke beleid ten aanzien van preventief fouilleren.
In deze fase zal zowel gekeken worden naar de best practices als de aandachtspunten.
(Groeps-)interviews met politiefunctionarissen
In deze onderzoeksfase gaat het om de politieregio's van de elf gemeenten in voorgaande
onderzoekshandeling. Het betreft interviews met vertegenwoordigers van politieregio's
die veel ervaring hebben met preventief fouilleren. 2 Ter voorbereiding zullen we eventueel
aanwezige (beleids)stukken opvragen, om zo de selectiecriteria voor preventief fouilleren
te achterhalen. Vervolgens zullen we tijdens de interviews de focus leggen op de
afwegingen die worden gemaakt om bepaalde individuen wel te benaderen en andere
2. Ondanks dat gemeente Den Haag niet is betrokken bij het onderzoek van Van der Torre en Ferwerda
(2005) zullen we zowel deze gemeente als politieregio Haaglanden meenemen in deze onderzoeksfase.
We komen dan op 11 gemeenten in 10 regio's (Maastricht en Heerlen zijn
opgenomen in politieregio Limburg-Zuid).

Preventief fouilleren: slim of discriminatoir? - 7 -
groepen niet. De geïnterviewden leggen we diverse persoonstypen en —groepen voor, met
de vraag of ze deze al dan niet zouden willen benaderen voor preventieve fouillering en
waarom.
Participerende observatie bij drie acties preventief fouilleren
Tijdens de interviews zal nagegaan worden of er in een regio c.q. gemeente op korte termijn
acties gepland staan. Indien dit het geval is zullen we tijdens een drietal acties (in
verschillende gebieden) een dienst mee gaan draaien (van briefing tot debriefing) om
zicht te krijgen op de uitvoering (hoe gaat men ter werk, hoe vinden selecties plaats en
waarom, et cetera). Naast observaties zullen met de aanwezige functionarissen ook gesprekken
gevoerd worden.
Doel: stand van zaken van preventief fouilleren in elf gemeenten en inzicht in (discriminatoire)
afwegingen die een rol spelen bij de besluitvorming over het toepassen van en
ervaringen met de uitvoering van preventief fouilleren. Tevens wordt een beeld geschetst
van de historische ontwikkelingen en opbrengsten van preventief fouilleren in de tien
gemeenten.
Fase III: Analyse relevante jurisprudentie
In deze fase worden belangrijke rechterlijke toetsingen betrekking hebbende op preventief
fouilleren geanalyseerd. Rechterlijke uitspraken vormen het juridische sluitstuk van
deze politieactie. Dit traject begint bij de oorspronkelijk bedoelde regelgeving en krijgt
via de uitvoering in de praktijk handen en voeten. Uiteindelijk is het de rechter die echter
oordeelt over de grenzen hiervan. Voor de uitvoering van deze fase zal een jurist ingeschakeld
worden. Enkele voorbeelden van rechtszaken over preventief fouilleren zijn in
bijlage 2 opgenomen.
Doel: inzicht in rechterlijke uitspraken over de toelaatbaarheid en grenzen in de uitvoering
van preventief fouilleren.
Fase IV: Inzoomen op drie wijken
In deze fase lichten we drie wijken waarin preventief fouilleren is uitgevoerd eruit. 3
Daarvoor bestuderen we relevante documenten en spreken we met maximaal vijf sleutelfiguren
die veel over de betreffende wijk weten. Mocht het zo voorkomen dat er tijdens
het onderzoek acties in de wijk gepland staan (zie ook onder fase II) dan zullen we hier
ook mogelijk een dienst meedraaien.
3. Ons voornemen is, om in ieder geval de wijk Kanaleneiland in Utrecht hiervoor te selecteren. In
overleg met de opdrachtgever kan de keuze voor de overige wijken nader bepaald worden.

Preventief fouilleren: slim of discriminatoir? - 8 -
Doel: inzicht krijgen in de overwegingen om in een bepaalde wijk preventief fouilleren in
te zetten en zicht krijgen op de werkwijze op straat.
Fase V: Draagvlakonderzoek
Om de algemene acceptatiegraad van preventief fouilleren te achterhalen, voeren we ten
eerste een internetscan uit. Via deze weg willen we te weten komen wat de mening in de
media rond dit fenomeen is. Daarin wordt ook de ontwikkeling in deze meningsvorming
door de jaren heen geschetst.
Een tweede onderdeel hiervan is het bevragen van de gemeentevertegenwoordigers in de
belronde uit de eerste onderzoeksfase. De centrale vraag hierbij is welk standpunt de betreffende
gemeente inneemt rond preventief fouilleren, en of dit standpunt mogelijk door
de jaren heen is veranderd. 4
Doel: inzicht krijgen in de historische en heersende opva ttingen over preventief fouilleren.
Fase VI: Rapporteren
De resultaten van het onderzoek zullen in een rapport worden weergegeven. Hierin wordt
antwoord gegeven op de onderzoeksvragen. Tevens zullen aanbevelingen en richtingen
voor eventueel vervolgonderzoek opgenomen zijn. Ook zullen, indien hier aanleiding toe
bestaat, suggesties worden gedaan om (onderdelen van) preventief fouilleren bij te sturen.
De inhoud van de rapportage zal tevens mondeling aan de opdrachtgever worden gepresenteerd.
Doel: het integreren van de onderzoeksbevindingen in een rapportage.
De praktijkrelevantie van het onderzoek
De beoogde praktijkrelevantie van dit onderzoek kan puntsgewijs als volgt worden omschreven:
Het onderzoek geeft de laatste stand van zaken op het gebied van preventief fouilleren,
sinds de ontwikkeling ervan in 2002. Hoe en in welke mate komt dit fenomeen
voor? Er kan worden geleerd van (de laatste) ontwikkelingen die bij gemeenten en
politieregio's gaande zijn op dit terrein.
Het onderzoek geeft zicht op afwegingen die de gemeenten en de politie maakt bij het
al dan niet benaderen van burgers. Vervolgens levert het onderzoek zicht op het oordeel
van de rechter op deze afwegingen.
Het onderzoek geeft inzicht in mogelijke selectiemechanismen op straat. Wie wordt
met andere woorden waarom gecontroleerd?
Het onderzoek geeft zicht op de opbrengsten van preventief fouilleren.
4. Deze onderzoekshandeling zal gelijktijdig met de belronde uit onderzoeksfase 1 plaatsvinden.
.
^,_

3. Planning, begroting en projectteam
onderzoeksfasë maand
Fase I Landelijke inventarisatie
Fase II Interviews gemeente (11)
Interviews politie (10)
Observatie tijdens acties
Fase III Analyse jurisprudentie
Fase IV Inzoomen op drie wijken
Fase V Draagvlakonderzoek
Fase V Rapportage s
Overleg met opdrachtgever
Preventief fouilleren: slim of discriminatoir? - 9 -
Vanaf het moment van opdrachtverstrekking zal het totale traject zes maanden in beslag
nemen. Hieronder wordt het tijdpad van de diverse onderzoeksfasen over de periode
weergegeven.
1 2 3 4 5 6
Begroting
Voor de uitvoering van het onderzoek wordt een bedrag van 69.300 euro 6 in rekening
gebracht.' De gespecificeerde begroting is opgenomen in bijlage 3.
Bureau Beke is hoofdopdrachtnemer. Beke en het COT nemen ieder de helft van de tijdsbesteding
voor hun rekening. Betalingsvoorwaarden: 50% bij opdrachtbevestiging en
50% bij eindrapportage.
Onderzoek in samenwerking
Dit onderzoek is een samenwerkingsverband tussen het COT Instituut voor Veiligheidsen
Crisismanagement en Bureau Beke. Het onderzoeksteam is als volgt samengesteld:
Dr. H. Ferwerda en Dr. E. van der Torre (projectleiding)
Drs. J. Kuppens
Drs. A. Cornelissens
Dr. E. Bervoets
Drs. E. Cachet
Mr. Drs. R. Dammen
5. De conceptrapportage wordt besproken met de opdrachtgever en daarna definitief gemaakt.
Standaard is voorzien in het verstrekken van 20 rapporten aan de opdrachtgever.
6. Inclusief BTW: 82.467 euro.
7. We hanteren voor dit onderzoek een gemiddeld dagdeeltarief van €500,- excl. BTW, voor (senior)onderzoekers
(SO).
^^......_, ^

Preventief fouilleren: slim of discriminatoir? - 10 -
Henk Ferwerda — is criminoloog, politieonderzoeker en directeur van Bureau Beke.
Sinds 1986 publiceert hij op diverse terreinen van de criminaliteit, veiligheidsbeleid en de
strafrechtsketen. Recente publicaties: vastgoedfraude (Malafide activiteiten in het vastgoed,
2007), afpersing van het bedrijfsleven (Je bedrijf of je leven, 2007), huiselijk geweld
(Huiselijk geweld gemeten, 2008), criminaliteit onder Antillianen (Verborgen
problemen, 2008), notoire ordeverstoorders (Rellen om te rellen, in press) én geweld tegen
politieambtenaren (Bont en Blauw, 2009).
Edward van der Torre - is politieonderzoeker en criminoloog. Hij promoveerde op het
proefschrift Politiewerk: Politiestijlen, community policing, professionalisme (1999). Hij
ontving hiervoor de Van Poelje Jaarprijs 1999. Hij heeft veel onderzoek verricht naar
criminaliteit, zowel criminologisch onderzoek naar de oorzaken en onder de doelgroep,
als bestuurskundig onderzoek naar veiligheidsbeleid en de effecten daarvan. Hij is binnen
het COT Managing Senior van het team Veiligheidsmanagement.
Jos Kuppens — is als socioloog afgestudeerd in de samenstelling van het extreem-rechts
electoraat in Vlaanderen. Voorheen was hij als onderzoeker werkzaam bij de IND en het
Ministerie van Justitie (WODC). Hij deed onder andere onderzoek op het gebied van
drugs, drugsgerelateerde criminaliteit, rechtshandhaving en beleidsonderzoek op het terrein
van Grote stedenbeleid en criminaliteit. Hij is betrokken bij diverse onderzoeken naar
overlast en alcohol- en druggebruik in uitgaanssettings, georganiseerde diefstal in de
wegtransportsector en diverse onderzoeken naar huiselijk en eergerelateerd geweld.
Agnes Cornelissens — criminoloog en is sinds 2006 als junior onderzoeker werkzaam bij
Bureau Beke. Zij is onder andere betrokken bij onderzoek naar de aanpak van probleemgezinnen
met delinquente kinderen, enkele evaluaties van projecten voor delinquente en
problematische jongeren en onderzoeken naar huiselijk geweld en eergerelateerd geweld
Eric Bervoets - is politieonderzoeker en criminoloog. Hij was tot voor kort als onderzoeker
en docent werkzaam bij de Politieacademie. Hij promoveerde op het proefschrift Tussen
respect en doorpakken: de politiële aanpak van Marokkaanse jongeren in Gouda,
Utrecht en Amsterdam (2006). De aandachtsgebieden zijn jeugdcriminologie, jongeren en
openbare ordeproblematiek, politiewerk in probleemwijken en evaluatiemethodologie
(omwille van onderzoek naar good practices). Van zijn hand zijn over deze thema's verschillende
artikelen verschenen in onder andere het Tijdschrift voor Criminologie, Proces,
het Tijdschrift voor Veiligheid en Veiligheidszorg, Tijdschrift voor de Politie, Kwalon en
Policing and Society.
Eduard Cachet — studeerde communicatiewetenschappen. Hij is sinds 2004 werkzaam
bij het COT. Cachet heeft onder meer onderzoek verricht naar drugsproblematiek, lokaal
veiligheidsbeleid en voetbalgeweld. Hij werkt momenteel onder meer aan een onderzoek
^
,u„Z,,,t

Preventief fouilleren: slim of discriminatoir? - 11 -
naar informatieprocessen bij de aanpak van voetbalgeweld (Politie & Wetenschap, te
verschijnen 2008) en aan een onderzoek naar enkele recente ongeregeldheden in Amsterdam.
Rose Dammen - onderzoeker-adviseur bij het COT Instituut voor Veiligheid- en Crisismanagement.
Bij het COT doet zij onderzoek op twee hoofdterreinen: openbare orde
recht en crisisbeheersing. Voor het stadsdeel Amsterdam Centrum deed zij eind 2007,
begin 2008 onderzoek naar de werking van alcoholverboden in daarvoor aangewezen
gebieden. Op dit moment is zij voor de gemeente Amsterdam betrokken bij de invoering
van Bestuurlijke Ophouding. Verder houdt zij zich onder andere bezig met diverse evaluaties
van de crisisbeheersing.
Over de instituten
Bureau Beke
Heeft ervaring met kwalitatief en kwantitatief onderzoek. Enkele voorbeelden van veel
gehanteerde onderzoekmethoden zijn: dossieronderzoek, waaronder onderzoek van politiedossiers,
grootschalige vragenlijstonderzoek, literatuuronderzoek, diepte-interviews en
observatieonderzoek.
Een grote realiteitswaarde van de onderzoeksresultaten en de adviezen staan bij Bureau
Beke centraal. Resultaten van onderzoek worden vertaald in praktisch bruikbare adviezen
waarvan de uitvoering haalbaar wordt geacht. Tegelijkertijd staat de wetenschappelijke
aanpak garant voor een gedegen onderbouwing van de resultaten.
COT Instituut voor Veiligheids- en Crisismanagement b.v.
Het COT richt zijn activiteiten op veiligheidsvraagstukken en op het management van
crises en andere buitengewone omstandigheden. Het onderzoek naar veiligheid heeft zowel
betrekking op de organisatie en werking van het repressieve complex (politie, justitie,
bestuur) als op de achtergronden en gedragingen van groepen en personen die de rechtsorde
of openbare orde verstoren.
Het COT combineert beleidsonderzoek met criminologie. Die combinatie komt onder
meer tot uitdrukking in het boek `Openbare Orde' en in de methode voor `Strategische
Drugsanalyses' en voor de Strategische Veiligheidsanalyse', alsook in verschillende
(evaluerende) casestudies. Het COT streeft ernaar zelf ter plaatse waarnemingen te doen:
binnen betrokken organisaties, op 'onveilige' stedelijke locaties en gedurende buitengewone
omstandigheden.
In bijlage 1 is een aantal — voor onderhavig onderzoek — relevante onderzoeken opgenomen.
Voor meer informatie over Bureau Beke en het COT verwijzen we u naar
www.beke.nl en www.cot.nl .
^^^

Geraadpleegde bronnen
Preventief fouilleren: slim of discriminatoir? - 12 -
Mul, V.
Enige juridische kanttekeningen bij het preventief fouilleren. Rotterdam: Erasmus Universiteit
Rotterdam. April 2003.
Torre, E. J. van der en Ferwerda, H.
Preventief fouilleren. Een analyse van het proces en de externe effecten in tien gemeenten.
Den Haag/Arnhem: COT/Advies- en Onderzoeksgroep Beke. 2005.
Tweede Kamer der Staten- Generaal
Voorstel van wet van het lid Van de Camp tot wijziging van de Gemeentewet en de Wet
wapens en munitie in verband met de bestrijding van wapengeweld; Memorie van toelichting.
Vergaderjaar 1999-2000, 26865, nr 5. Den Haag. April 2000.
Tweede Kamer der Staten-Generaal
Wijziging van de Wet wapens en munitie met betrekking tot onderzoek aan de kleding en
het onderzoeken van vervoermiddelen en van de Gemeentewet met betrekking tot de aanwijzing
van gebieden; Memorie van toelichting. Tweede Kamer Vergaderjaar 2000-2001,
27605, nr. 3. Den Haag. Februari 2001.
Nieuwsberichten
AD Rotterdam. Rotterdam: preventief fouilleren helpt. 24 oktober 2003.

Bijlage 1 — Relevante onderzoeken
Preventief fouilleren: slim of discriminatoir? - 13 -
Hierna presenteren we een overzicht van de door Bureau Beke en het COT uitgevoerde
relevante recente onderzoeken.
Dijk, V., Bikkers, B.T. & Torre, E.J. van der.
Evaluatie preventief fouilleren Amsterdam: Opbrengsten, wapenincidenten en hot spots,
Den Haag, mei 2008.
Ferwerda, H. en Verhagen, G.
Preventieffouilleren in Leeuwarden. Resultaten van de eerste negen acties in 2004. Arnhem:
Beke. 2005.
Torre, E.J. van der, Arts, N., Ferwerda, H. en Schaap, L.
Wapengeweld en straatroof Een onderzoek naar daders, slachtoffers en gelegenheidsstructuren
in de politieregio Amsterdam-Amstelland. Den Haag/Arnhem: COT/Beke.
2008.
Torre, E.J. van der & Dijk, V.
Preventief Fouilleren in Rotterdam: Maatschappelijk draagvlak, opbrengsten en effecten,
Den Haag/Rotterdam, 2007.
Torre, E.J. van der & Dijk, V.
Evaluatie Preventief Fouilleren in Amsterdam: Opbrengsten, wapenincidenten en hot
spots, Den Haag, mei 2007.
Torre, E. J. van der en Ferwerda, H.
Preventief fouilleren. Een analyse van het proces en de externe effecten in tien gemeenten.
Den Haag/Arnhem: COT/Advies- en Onderzoeksgroep Beke. 2005.
Torre E.J. van der, Hoogenboom, A.B., Sienot, F.R., Lansbergen R.
Preventieffouilleren in Amsterdam: een procesevaluatie, Den Haag, mei 2003.
Torre, E.J. van der & Schaap, L..
Preventief Fouilleren in Amsterdam: Opbrengsten en Wapenincidenten, Den
Haag/Amsterdam, mei 2004.
Torre, E.J. van der, Schaap, L..
"De derde ronde " Preventief Fouilleren in Amsterdam: Opbrengsten en wapenincidenten,
Den Haag, april 2005.
Torre, E.J. van der, Schaap, L., Schaap, S.D. & Dijk, V.
Evaluatie Preventief Fouilleren in Amsterdam: de stand van zaken, Den Haag, 2006.

Preventief fouilleren: slim of discriminatoir? - 14 -
Bijlage 2 — Enkele belangrijke rechterlijke uitspraken
Er is tot twee keer toe een aanwijzingsbesluit — het besluit waarin een gebied als VRG
wordt aangewezen - rechterlijk getoetst. Bij één zaak boog de rechter zich ook over de
last. Het gaat om twee belangrijke zaken. De eerste zaak heeft tot enkele beleidsaanscherpingen
geleid die bij de tweede zaak door de rechter juridisch in orde worden bevonden.
Het betreft de volgende twee rechtszaken:
1. De man die weigerde mee te werken: heroverweging van het aanwijzingsbesluit
Op 19 februari 2004 weigert een man een controle tijdens een actie preventief fouilleren.
De man wordt aangehouden en voorgeleid. Hij blijkt geen wapens op zak te hebben en hij
wordt, zonder een verklaring af te leggen, na bijna drie uur heengezonden. De Politierechter
(Amsterdam, 27 januari 2005) veroordeelt de man tot een geldboete van 150 euro
omdat hij niet heeft voldaan aan een krachtens de artikelen 50, 51 en 52 WWM gegeven
bevel.
De man gaat in beroep. Het Hof oordeelt anders: het vonnis wordt vernietigd en de verdachte
wordt vrijgesproken. Het Hof neemt het aanwijzingsbesluit - het betreft de aanwijzing
voor de periode van 1 juli 2003 tot en met juni 2004 - op de korrel: de motivering
schiet in ernstige mate tekort. De aanwijzing is met deze motivering te ruim genomen,
zowel naar tijd als naar het gebied. De desbetreffende aanwijzing (aanwijzingsbesluit
burgemeester, 26 juni 2003), wordt in het besluit als volgt gemotiveerd:
`(...) dat in de genoemde veiligheidsrisicogebieden nog geen significante daling van
(vuur)wapengerelateerde incidenten geconstateerd kan worden;
■ dat ondanks het feit dat er regelmatig preventief fouilleeracties plaatsvinden nog
steeds bij elke actie (vuur)wapens in beslag worden genomen;
dat daarom gewenst is om deze gebieden opnieuw aan te wijzen als veiligheidsrisicogebied'.
Het valt op dat lang niet alle overwegingen, alsmede de gegevens waarop die zijn gebaseerd
(waaronder de overzichten van het aantal wapenincidenten), van de subdriehoek
wapens en burgemeester in het aanwijzingsbesluit worden vermeld.
,
a ^:^.^^^ _ . .\Cii^ :^^^ ^ W..:-:^^ :^: ^«a^ Z^ ^ ^^... ^^. +v ^ .. ^í^^^-c ^. ^^a ^ ' ^v ^ .. . .

Preventief fouilleren: slim of discriminatoir? - 15 -
Consequenties
Kort voor de uitspraak van het Hof had de burgemeester van Amsterdam een nieuw aanwij
zingsbesluit genomen. Het besluit had betrekking op de twee zelfde VRG's, kende een
vrijwel identieke motivering en een looptijd van 24 maanden, met inwerkingtreding op 1
juli 2005. Er wordt geconcludeerd dat in elk geval een meer uitgebreide schriftelijke motivering,
als onderdeel van het aanwijzingsbesluit, nodig is om een (her)aanwijzing van
de VRG's te motiveren. Bovendien worden consequenties getrokken uit de opmerkingen
van het Hof over de ruim genomen aanwijzing: er wordt afgestapt van een aanwijzing
voor 2 jaar. Er volgt een herziening van het aanwijzingsbesluit: beter gemotiveerd en met
een looptijd van 1 jaar. De motivering is op zich niet echt nieuw: de overwegingen worden
nu echter uitgebreid in het aanwijzingsbesluit vermeld. De burgemeester informeert
de raadscommissie van algemene zaken per brief d.d. 7 oktober 2005 over zijn besluit om
het dan geldende aanwijzingsbesluit aanvullend te motiveren en de looptijd terug te brengen
tot éénjaar.
Naast deze herziening wordt ten behoeve van lopende strafzaken een aanvullende motivering
gegeven van twee aanwijzingsbesluiten: het eerste aanwijzingsbesluit van 23 november
2002 (met een looptijd van een halfjaar) en het tweede van 26 juni 2003 (met een
looptijd van eenjaar). Deze aanvullende motivering — per brief van 10 oktober 2005 -
beschrijft het wapenbeleid en vermeldt dat er nauwgezette analyses zijn gemaakt van de
wapenincidenten in Amsterdam, waaruit blijkt dat er twee gebieden zijn met opvallende
concentraties. Deze gegevens zijn de basis voor de aanwijzing van twee VRG's. Na afloop
van de eerste aanwijzingsperiode is het preventief fouilleren geëvalueerd, met aandacht
voor onder meer de wapenopbrengst, de ontwikkelingen in de wapenincidenten, de
wijze waarop gecontroleerd wordt en de oordelen van burgers over het instrument. Dit
levert de grondslag van het aanwijzingsbesluit van 26 juni 2003. De brief van 10 oktober
2005 merkt op dat niet alle argumenten om tot aanwijzing over te gaan, staan vermeld in
het aanwijzingsbesluit, maar louter de hoofdargumenten. De uitwerking van deze argumenten
zijn terug te vinden in onderliggende beleidsstukken.
Hier komt bij dat het Openbaar Ministerie in cassatie is gegaan tegen de uitspraak van het
Hof. Het Openbaar ministerie meent dat het bestuurlijke aanwijzingsbesluit niet getoetst
kan worden door de strafrechter.
_^^_ ,..._....
^,

Preventief fouilleren: slim of discriminatoir? - 16 -
2. XTC-pillen: rechterlijke instemming met motivering van de aanwijzing en met de last
Op 3 oktober 2003 worden een bestuurder en twee inzi ttenden van een auto gecontroleerd
bij een actie preventief fouilleren. Er wordt XTC aangetroffen en de politierechter in de
rechtbank van Amsterdam veroordeelt de bestuurder tot een geldboete van 500 euro subsidiair
10 dagen hechtenis. Er wordt hoger beroep ingesteld. De raadsman van de verdachte
stelt dat zowel het aanwijzingsbesluit van 26 juni 2003 als de door de officier van
justitie afgegeven last van 30 september 2003 onbevoegd zijn genomen en derhalve
rechtskracht ontberen. Er wordt verwezen naar de bovenstaande zaak.
Het Hof beoordeelt dit keer dus niet (alleen) het oorspronkelijke aanwijzingsbesluit van
26 juni 2003, maar ook de aanvullende motivering in de brief van 10 oktober 2005. Het
Hof oordeelt dat de burgemeester in redelijkheid heeft kunnen besluiten tot de aanwijzing
van het VRG, met inachtneming van de omvang van het gebied en van de duur van de
aanwijzing. Het Hof oordeelt dat er geen sprake is van een permanent aanwijzingsbesluit,
omdat de aanwijzing na het verlopen daarvan telkens wordt heroverwogen. De wetgever
heeft volgens het Hof bedoeld dat er een bestuurlijke afweging plaatsvindt over de noodzaak
van een aanwij zing.
Het Hof beoordeelt ook de door de officier van justitie afgegeven last. Voor de officier
van justitie is het zogeheten `sfeerverbaal wapenincidenten' belangrijk. Dit verbaal omvat
de volgende standaardelementen:
Een gebiedsaanduiding van het VRG;
Een omschrijving van de (wapengerelateerde) problematiek op meer concrete locaties
binnen het VRG;
Het handhavingsbeleid in brede zin en reeds uitgevoerde activiteiten;
Een analyse van de wapenincidenten in het gebied;
Een weergave van de wapenincidenten in de laatste maanden;
Een samenvatting;
Een overzicht van recente wapenincidenten.
In de last geeft de officier van justitie te kennen dat preventief fouilleren subsidiair en
dringend noodzakelijk is. De last vermeldt ook concrete cijfers over wapenincidenten.
Het Hof oordeelt dat dit feiten en omstandigheden oplevert die de noodzaak van de uit de
last voortvloeiende bevoegdheden voldoende onderbouwen en daarmee de controle op 3
oktober 2003 rechtvaardigen.
-

Preventief fouilleren: slim of discriminatoir? - 17 -
Bijlage 3 — Gespecificeerde begroting in dagdelen
Onderzoeksactiviteiten SO 8
Belronde G30-gemeenten
voorbereiding 2
Fase I
uitvoering (incl. verwerken)
Landelijke inventarisatie politieregio's
5
voorbereiding 4
uitvoering (incl. analyse)
Interviews (21, met 2 interviewers)
8
Fase II
voorbereiding
uitvoering (incl. uitwerking)
4
42
Observatieonderzoek 3 acties 12
Fase III Analyse jurisprudentie 10
Inzoomen op drie wijken
10
Fase IV documentstudie 6
interviews (5, met 2 interviewers) 10
Fase V Draagvlakonderzoek
internetscan 6
Belronde G30-gemeenten (gelijk met fase 1)
Rapportage
-
Fase VI conceptrapportage 20
eindrapportage 6
Subtotaal in dagdelen 135
Subtotaal in € 67.500,-
Bureau- en reiskosten 1.800,-
Totaal in € 69.300,-"
8. Er wordt een dagdeeltarief van 500 euro in rekening gebracht.
9. De voorbereidende fase omvat ondermeer het verzamelen van gegevens van contactpersonen bij
alle gemeenten.
10. Voor deze fase van het onderzoek zal een jurist ingeschakeld worden.
11. Inclusief BTW: 82.467 euro.
^. ^^.
, , \ \ \ _ . ^ „
z ,
,

Rijnkade 84
6811 HD Arnhem
tel 026 - 443 8619
fax 026 - 442 28 12
info@beke.nl
www.beke.nl

OVEREENKOMST IN HET KADER VAN HET PROGRAMMA POLITIE EN
WETENSCHAP INZAKE Preventief fouilleren: slim of discriminatoir? — nummer
PW/OG2009/16
DE ONDERGETEKENDEN
De Politieacademie, ten deze rechtsgeldig vertegenwoordigd door de directeur van het
Programmabureau Politie en Wetenschap, hierna te noemen: de Opdrachtgever,
en
Bureau Beke, ten deze rechtsgeldig vertegenwoordigd door dr. H. Ferwerda, hierna te
noemen: Opdrachtnemer,
OVERWEGENDE
dat in het kader van het Programma Politie en Wetenschap onderzoek is gewenst naar de
grenzen van gericht pro-actief politieoptreden in samenhang met de toepassing van
preventief fouilleren in Nederland: hoe heeft de toepassing van preventief fouilleren door
de politie zich in de praktijk ontwikkeld en hoe past men daarbij selectie toe? Hoe wordt
dit juridisch beoordeeld?;
dat de Opdrachtnemer het onderzoek zal uitvoeren in een samenwerkingsverband met het
COT, Instituut voor Veiligheids- en Crisismanagement;
dat de Opdrachtgever Opdrachtnemer via de Call 2008 heeft verzocht een offerte uit te
brengen met betrekking tot bovenbedoeld onderwerp;
dat Opdrachtnemer juni 2009 definitief offerte heeft uitgebracht met betrekking tot
bovenbedoeld onderwerp;
dat de Opdrachtgever Opdrachtnemer onder de voorwaarden van deze Overeenkomst
opdracht wenst te verstrekken tot het uitvoeren van de in artikel 1 bedoelde Diensten
en Opdrachtnemer die opdracht wenst te aanvaarden;
VERKLAREN TE ZIJN OVEREENGEKOMEN ALS VOLGT:
Artikel 1 - Voorwerp van de Overeenkomst
1.1
1.2
1.3
Opdrachtnemer zal voor rekening van en ten behoeve van de Opdrachtgever
onderzoek verrichten naar ontwikkelingen in de toepassing van preventief fouilleren in
gemeenten en korpsen, met name wat betreft de afweging tussen gericht,
discriminatoir en non-discriminatoire toepassingen, overeenkomstig de offerte d.d. 23
juni 2009, die als bijlage I aan deze Overeenkomst is gehecht en geacht worden
daarvan deel uit te maken.
Opdrachtnemer zal het onderzoek uitvoeren in een gezamenlijkheid met het COT,
Instituut voor Veiligheids- en Crisismanagement.
Opdrachtnemer heeft zich in voldoende mate op de hoogte gesteld van de
doelstellingen van de Opdrachtgever met betrekking tot het onderhavige onderwerp,
zoals weergegeven in de gesprekken ter zake met C. Loef en A. Venderbosch,
Programmamedewerkers Politie en Wetenschap.

Artikel 2 - Duur van de Overeenkomst
2.1 Opdrachtnemer zal de Diensten uitvoeren tussen 1 juli 2009 en 1 maart 2010.
2.2 Opdrachtnemer zal maximaal 67,5 (advies)dagen aan de verrichting van de Diensten
besteden.
2.3 Opdrachtnemer zal uiterlijk op 1 maart 2010 zijn bevindingen presenteren aan de
Opdrachtgever.
Artikel 3 - Uitvoering en rapportage
3.1 Ter zake van de uitvoering van deze Overeenkomst zal door Opdrachtnemer het
volgende Personeel worden ingezet:
a. Dr. H. Ferwerda ( projectleider Beke);
b. Dr. E. van der Torre (projectleider COT)
c. Drs. J. Kuppens (onderzoeker Bureau Beke)
d. Drs. A. Cornelissens (onderzoeker Bureau Beke)
e. Drs. E. Cachet (onderzoeker; COT)
f. Mr. drs. R. Dammen (onderzoeker COT)
g. Dr. E. Bervoets (onderzoeker COT)
Opdrachtnemer zal zowel mondeling als schriftelijk rapporteren aan de
Opdrachtgever. Als contactpersoon voor Opdrachtnemer treedt op dr. H. Ferwerda.
Als contactpersoon voor de Opdrachtgever treden op drs. C. Loef,
Programmamedewerker Politie en Wetenschap en drs. A. Venderbosch,
Programmamedewerker Politie en Wetenschap. Deze vertegenwoordigen de
Opdrachtgever bij de uitvoering van de Overeenkomst. De contactpersoon kan slechts
bindende afspraken maken, voor zover hij/zij daa rtoe uitdrukkelijk bevoegd is.
3.2 Opdrachtnemer zal uiterlijk 1 maart 2010 het eindrapport aan de Opdrachtgever
aanbieden. Naast het eindrapport zal een aparte notitie worden a angeboden waarin
aangegeven wordt hoe de onderzoeksresultaten ve rtaald (zouden) kunnen worden naar
politieveld- en praktijk; de totstandkoming van deze notitie zal in nauw overleg en in
overeenstemming geschieden met de begeleidingscommissie.
3.3 De Opdrachtgever ontvangt nader overeen te komen exemplaren van eind- en
(eventuele) interim-rapporten. De opdrachtgever behoudt zich het recht voor eind- en
(eventuele) interim-rapporten uit te brengen in een aparte publicatiereeks in het kader
van het Programma Politie en Wetenschap (zie ook 6.1).
3.4 Het eindrapport zal een zelfstandige leesbare samenva tting bevatten alsmede een kort
uittreksel (abstract) in het Engels, met daarin opgenomen een verwijzingsindex op
basis van een aantal sleutelwoorden (keywords).
Artikel 4 - Prijs en declaratie
4.1 De Opdrachtgever zal aan Opdrachtnemer de door Opdrachtnemer werkelijk gemaakte
kosten ten behoeve van het verrichten van de Diensten vergoeden. De totale
vergoeding zal niet meer bedragen dan €82.476,-, inclusief BTW, inclusief kosten
voor vervoer en verblijf etc.
4.2 De betaling zal geschieden in 3 termijnen. Een bedrag van € 30.000,- bij wijze van
voorschot bij de start van het onderzoek, een bedrag van € 30.000 na afronding van

fase II maar uiterlijk per 1 december 2009, welke bedragen zal worden verrekend bij
de eindafrekening na aflevering van een door opdrachtgever goedgekeurd eindrapport
en op basis van een uiterlijk 1 maart 2010 door u in te dienen einddeclaratie. Alle
genoemde bedragen zijn inclusief BTW.
4.3 Opdrachtgever is bevoegd zijn verplichtingen uit hoofde van deze overeenkomst op te
schorten, indien Opdrachtnemer met de nakoming van zijn verplichtingen uit hoofde
van deze overeenkomst in verzuim is.
4.4 Opdrachtnemer zal de kosten deugdelijk gespecificeerd declareren. (Voorschot-)
declaraties dienen, met opgave van bank- of gironummer, te worden gezonden aan:
Politieacademie
Programma Politie en Wetenschap
T.a.v. Afd. Crediteurenadministratie KNW
Postbus 834
7301 BB APELDOORN
Artikel 5 - Begeleiding van het onderzoek
5.1 Het onderzoek zal worden afgesloten met een, door de Opdrachtgever samen te stellen,
leescommissie.
5.2 Opdrachtnemer verplicht zich tot het verschaffen van alle benodigde informatie aan de
leescommissie en zal desgevraagd commissievergaderingen bijwonen.
5.3 De leescommissie zal opdrachtgever tijdig adviseren met betrekking tot de
(wetenschappelijke) kwaliteit en (praktijk-)relevantie van eind- en (eventuele) interimrapporten.
Artikel 6 -- Publicaties en follow up activiteiten
6.1 Door de leescommissie goedgekeurde onderzoeksrappo rten worden — in beginsel —
uitgebracht in een van de twee publicatiereeksen van Politie en Wetenschap:
Politiewetenschap en Politiekunde. De beslissing daarover ligt in handen van de
Redactieraad, die van haar besluit de Opdrachtnemer op de hoogte zal stellen.
6.2 Het besluit van de Redactieraad voor opname in een van beide publicatiereeksen kan
inhouden dat Opdrachtnemer wordt gevraagd het voorliggende rapport op onderdelen
aan te passen of aan te vullen. De Opdrachtnemer verplicht zich om, in goed overleg
en binnen redelijke grenzen en een redelijke termijn, gehoor te geven aan het verzoek
van de Redactieraad.
6.3 Opdrachtnemer is gerechtigd de resultaten van dit onderzoek voor (onderwijs- en)
onderzoeksdoeleinden aan te wenden, tenminste 3 maanden na oplevering van een
door Opdrachtgever goedgekeurd eindrappo rt .
6.4 (Wetenschappelijke) publicaties over het onderzoek kunnen slechts na overleg en in
overeenstemming met de Opdrachtgever geschieden. Deze bepaling geldt voor een
periode van 6 maanden na oplevering van het eindrapport.
,,,, ,
^ ^^;

Artikel 7 - Openbaarmaking
7.1 Het uit de Overeenkomst voortvloeiende advies/ onderzoeksresultaat /
onderzoeksrappo rt/ eindverslag zal op een door de Opdrachtgever vast te stellen
tijdstip openbaar worden gemaakt.
7.2 De Opdrachtgever kan vaststellen op welke wijze de openbaarmaking als bedoeld in
het eerste lid plaatsvindt. De in de offerte genoemde landelijke briefing is hierbij
optioneel.
7.3 Openbaarmaking geschiedt (maximaal) 3 maanden na oplevering van een door de
begeleidingscommissie goedgekeurd (eind-)rapport.
7.4 Opdrachtnemer onthoudt zich van commentaar op het uit de Overeenkomst
voortvloeiende advies/onderzoeksresultaat/onderzoeksrappo rt/eindverslag totdat tot
openbaarmaking is overgegaan.
7.5 Indien Opdrachtnemer handelt in strijd met het in dit artikel bepaalde is hij aan de
Opdrachtgever per overtreding een boete verschuldigd van € 4.600,-.
Artikel 8 - Slotbepalingen, Algemene Voorwaarden
8.1 Tenzij hiervan in de tekst uitdrukkelijk is afgeweken zijn op deze Overeenkomst
uitsluitend de Algemene Voorwaarden geldend bij dienstverleningsovereenkomsten
gesloten met de Politieacademie in het kader van het programma Politie en
Wetenschap van toepassing, welke als bijlage II bij deze Overeenkomst zijn gevoegd
en geacht worden daarvan deel uit te maken.
8.2 Mondelinge mededelingen, toezeggingen of (nadere) afspraken of voorwaarden,
hebben geen rechtskracht tenzij deze schriftelijk zijn bevestigd.
Aldus overeengekomen en in tweevoud ondertekend
te Apeldoorn,
op /
o
de voorzitter van het College van Bestuur van
de Politieacademie, voor deze,
de Programmadirecteur
Politie en Wetenschap,
De heer G.C.K.--V`lek
te Arnhem
op c.- —
directeur B reau Beke,
De heer H. Ferwerda

Van: Nieuwenburg, Monique van
Verzonden: vrijdag 19 maart 2010 9:06
Aan: B. Engberts; E. van der Torre; F. Tas; H. Ferwerda; J. Kuppens; K. Loef; L. Rogier; Mw. A.
Niessen (secr. S. Top); Mw. E. Halevi (secr. K. Loef); Mw. H. Kempen; Mw. Y. Jansen; S. Top; Tas,
Floris; Venderbosch, Annemieke
Onderwerp: Beg.cie Preventief fouilleren en ID-controle
Geachte commissieleden,
Het is gelukt een datum te plannen waarop de gehele commissie aanwezig kan zijn nl.: Woensdag 23
juni van 10.00 —12.00 uur. Voor de bijeenkomst is er een vergaderruimte gereserveerd in
Vergadercentrum Hoog Brabant te Utrecht. Bijgaand treft u een routebeschrijving.
De vergaderstukken ontvangt u ongeveer 1 week voorafgaand aan het overleg.
Ik hoop u hiermee, voor nu, voldoende te hebben geïnformeerd.
Met vriendelijke groet,
Monique van Nieuwenburg
Secretariaat Politie en Wetenschap
Tel. 055 - 539 72 16
e-mail: monique.van.nieuwenburg@politieacademie.nl

Agenda begeleidingscommissie Preventief fouilleren / ID-controle
Locatie: Hoog Brabant, Utrecht
Datum: 23 juni 2010 van 10 uur -12 uur
1. Opening
2. Toelichting op stand van zaken ID-onderzoek
3. Discussie
4. Toelichting op concept-eindrapport Preventief Foui lleren
5. Discussie
6. Hoe verder
7. Afsluiting

Agenda begeleidingscommissie Preventief fouilleren / ID-controle
Locatie: Hoog Brabant, Utrecht
Datum: 23 november 2010 van 14 uur - 16 uur
1. Opening
2. Toelichting op concept-eindrapport preventief fouilleren
3. Discussie
4. Hoe verder
5. Toelichting op concept-eindrapport ID-controle
6. Discussie
7. Hoe verder
8. Afsluiting

Annemieke Venderbosch
Van: "Venderbosch, Annemieke"
Aan :
Verzonden:
i
maandag 8 april 2013 13:55
Bijlage: Addendum.pdf
Onderwerp: FW: Addendum preventief fouilleren
Van: Jos Kuppens [mailto:j.kuppens@beke.nl]
Verzonden: woensdag 23 februari 2011 15:05
Aan: Venderbosch, Annemieke
Onderwerp: RE: Addendum preventief fouilleren
Dag Annemieke,
Stom van me, sorry. Hierbij de juiste versie.
Vriendelijke groeten,
Jos Kuppens
Bureau Beke I Rijnkade 84 1681 1 HD Arnhem I T. 026 4438619 I M. 06 27172367 I www.beke.ni
Van: Venderbosch, Annemieke [mailto:Annemieke.Venderbosch@politieacademie.nl]
Verzonden: dinsdag 22 februari 2011 14:08
Aan: Jos Kuppens
CC: Renske Emmelkamp
Onderwerp: RE: Addendum preventief fouilleren
Hallo Jos,
Je hebt er de titel van het ID-rapport boven gezet.
Gr Annemieke
Van: Jos Kuppens [mailto:j.kuppens@beke.nl]
Verzonden: dinsdag 22 februari 2011 13:49
Aan: Venderbosch, Annemieke
Onderwerp: Addendum
Dag Annemieke,
Hierbij de aanvulling op het PF-rapport.
Vriendelijke groeten,
Jos Kuppens
Bureau Beke I Rijnkade 84 I 681 1 HD Arnhem I T. 026 4438619 M. 06 271 72367 www.beke.nl
Pagina 1 van 2
De informatie verzonden in dit e-mailbericht is vertrouwelijk en is uitsluitend bestemd voor de
geadresseerde. Openbaarmaking, vermenigvuldiging en/of verstrekking van deze informatie aan
derden is, behoudens voorafgaande schriftelijke toestemming van de Politieacademie niet
toegestaan. De Politieacademie staat niet in voor de juiste en volledige overbrenging van de
inhoud van een verzonden e-mailbericht, noch voor de tijdige ontvangst daarvan. De
Politieacademie kan niet garanderen dat een verzonden e-mailbericht vrij is van virussen, noch
dat e-mailberichten worden overgebracht zonder inbreuk of tussenkomst van onbevoegde
derden.
Indien bovenstaand e-mailbericht niet aan u is gericht, verzoeken wij u vriendelijk doch dringend
10-4-2013

-
Addendum
Rapport
Onder het oppervlak. Een onderzoek naar ontwikkelingen en (a)select optreden rond
preventief fouilleren.
De volgende zaken zullen in de onderzoeksrapportage doorgevoerd worden:
Terminologie
'symbolisch'
preventief fouilleren: term aanpassen, nog wel als fenomeen (vanuit
gedachte van draagvlak onder burgers) erin opgenomen laten, maar naar het doel
van dit soort preventief fouilleeracties schrijven);
- ethnic profiling/selectie/aselectie beter duiden.
Casusbeschrijvingen
- individuele casussen niet 'veralgemeniseren';
- casusmateriaal Rotterdam-Rijnmond terugleggen naar de aldaar verantwoordelijken.
Kaders voor toekomstig gebruik preventief fouilleren
- in het laatste hoofdstuk een kader schetsen voor grenzen aan informatiegebruik ten
behoeve van preventief fouilleren;
- meer concrete handvatten voor het gebruik bieden.
Terugkoppeling van de leden van de begeleidingscommissie
- geplaatste opmerkingen van de leden doorvoeren.

MSa;,^%G+'^YS ^ikULr Y3^Y^.KWJf WAxY:.Si!iC.KmV b':.*Fi^. ':iL.°:YHi;3oXYS.Y.RF#i('Mli^.2x^ FKYYav«N^KGS^ ^atRY^Jatrw^^2ttF.°AY^y:\L!RAa%ACI^RStialtl'SY.?F!WF. ^: !]ef.`.1hT.' .^I.%!N(PhzF..%'.. a+>o`9`^iV'E^^1iY,al.'.cz °.\ií]2\tY:N'iv`a. .;. a`^Y:;6Y4í .YA'a-4i^.ía:A4'(q..`R.ttil+'<
Van: Jos Kuppens [mailto:j.kuppens@beke.nl]
Verzonden: vrijdag 22 april 2011 14:52
Aan: Venderbosch, Annemieke; 'Kees Loef
CC: Vlek, Frits; Bo Bremmers; 'Henk Ferwerda'
Onderwerp: Rapport PF
Beste Annemiek en Kees,
Hierbij ontvangen jullie de aangepaste versie van het PF- rapport. Het PF-rapport is op basis
van de inbreng van de bcie-leden en de redactieraad aangepast. Daarbij is met name op
verschillende fronten toegewerkt naar criteria voor toelaatbare selectie binnen preventief
fouilleren.
Vriendelijke groeten, mede namens Bo en Henk,
Jos Kuppens
Bureau Beke I Rijnkade 84 681 1 HD Arnhem I T. 026 4438619 I M. 06 271 72367 I www.beke.ni