Kroniek 2009 - Lijnen door de Tijd

Nadat we 1 mei gearriveerd waren met veertien
koeien, een paar kalfjes, een paar pinken en een
Russische ket (paard, red.), brak tien dagen later de
oorlog uit. Het was een prachtige zomerochtend
toen ik in alle vroegte bij de koeien kwam bij de betonnen
brug tegenover de boerderij aan de Nieuweweg
- ook eigendom van Weeder - waar de familie
Eggeles woonde. In de verte zag ik de vliegtuigen
gaan en hoorde ik de bommen ontploffen die (naar
later bleek) op Den Helder en het vliegveld Bergen
vielen. Het maakte een zeer grote indruk op mij.
Na ongeveer vijf dagen konden de Hollandse strijdkrachten
niet langer weerstand bieden tegen de
massale Duitse strijdkrachten en was Nederland
bezet gebied. Al spoedig moesten we om een distributiestamkaart.
Ik heb die nog van ons beiden, ze
zijn afgegeven op 22 november 1940. Later is nog
een tweede distributiestamkaart afgegeven zonder
datum. Steeds meer artikelen kwamen op de bon.
Tot zelfs in 1947, ’48 en ’49 waren nog veel artikelen
op de bon.
Scheurplicht
Doordat tijdens de oorlog veel goederen naar
Duitsland werden afgevoerd, werd de situatie
voor de Nederlanders steeds nijpender. Ook veevoer
en kunstmest kwam op de bon. Al in 1941
werd de scheurplicht ingevoerd. Dat hield in dat
voor 1 april 1942 van het grasland twintig procent
gescheurd moest zijn (voor akkerbouw, red.). Ook
werd er een veeboekje ingevoerd en gold er een
leveringsplicht van rundvee. In de boekhouding van
mei 1941 tot 1942 kwam al voor: aangekocht een
leveringsbon à 85 gulden. Zowel de scheurplicht als
de veelevering was verhandelbaar.
De ramen moesten ’s avonds verduisterd worden.
Er mocht van buiten geen kiertje te zien zijn. Als het
soms niet helemaal dicht was, kreeg je onmiddellijk
een waarschuwing.
In de eerste oorlogsjaren verliep alles nog min of
meer gewoon. Ik was een jonge boer en dan wil je
zo modern mogelijk werken. Er werden met behulp
van puntdraad kleinere percelen gemaakt voor het
kunnen omweiden. Wat later kwamen de ruiters en
werd het hooi hierop in het land gedroogd. In het
tweede oorlogsjaar werd mijn Russische ket gevorderd.
Ik heb daarna nog een oud paardje kunnen
kopen van een kennis.
Op 1 maart 1942 ging een waarschuwing uit dat
langs het spoortje Hoorn-Medemblik kabels van de
Duitse Wehrmacht waren doorgesneden. Voor straf
moest met onmiddellijke ingang bewaking worden
ingesteld voor tenminste veertien dagen. Ik heb
toen samen met Simon Stapel een aantal nachten
twee uur lang gelopen langs de spoorlijn tussen station
Benningbroek en Abbekerk. Er lag toen ruim
vijftig centimeter sneeuw. Dat was geen pretje en je
moest je goed aankleden. Vanuit het gemeentehuis
werd dit geregeld. Een afschrift van de waarschuwing
ziet u bij dit artikel afgedrukt.
Ik huurde toen met het oog op de scheurplicht een
stuk van 2.50 ha van Eggeles met goedvinden van
Weeder. Dat stuk lag met de ingang aan de weg
naar de Wijzend en met de zijkant tegen het spoor
aan. Met nog ongeveer 1.25 ha van het achterste
stuk van mijn bedrijf tegen Jan Schagen aan, was aan
de scheurplicht voldaan door beide bedrijven.
29
Afkondiging van de
waarschuwing betreffende
de sabotagehandelingen
aan de spoorlijn