Lees meer - Adviesbureau ATIM

Een zet in de goede richting voor
een ondernemingsraad
Een sportploeg die de spelregels niet kent zal nooit van zijn tegenstander
kunnen winnen. Maar kennis van de spelregels alleen is natuurlijk niet genoeg.
Er is ook een goede opstelling nodig. Elke speler op de plaats waar zijn
kwaliteiten het best tot hun recht komen. En dan is er nog de tactiek. Hoe
kan de verdedigingsmuur van de tegenstander het best geslecht worden?
Het voorbeeld van de onervaren
sportploeg komt regelmatig voorbij
tijdens de startcursussen die adviseur
Rob Kusters van Adviesbureau ATIM
geeft aan beginnende ondernemingsraden.
De vergelijking is dan ook heel
treffend, hoewel er bij een onder nemings
raad natuurlijk niet direct sprake is
van een tegenstander. Er is echter wel
een afgebakend veld waar spelregels
gelden, in dit geval de Wet op de Ondernemingsraden
(Wor). “Een ondernemingsraad
is in principe een gelegenheidsformatie”,
zegt Rob. “Werknemers
van een bedrijf hebben zich hier voor
beschikbaar gesteld en zo’n groep is dus
vrij willekeurig samengesteld. Er is geen
“Een ondernemingsraad
is in principe een
gelegenheidsformatie”
baas of leider in de groep en ze moeten
er met elkaar uit zien te komen. Maar
van een automatische klik is in het begin
eigenlijk nooit sprake. Toch is het begin
juist heel belangrijk. Ik ken veel voorbeelden
van ondernemingsraden die
door een verkeerde start later de mist in
gegaan zijn.”
Wor in de praktijk
Een goede start is het halve werk en
daarom is het advies van Adviesbureau
ATIM aan elke ondernemingsraad om bij
de start van een zittingsperiode te
beginnen met een tweedaagse startcursus.
Cursusleider Rob Kusters treft
over het algemeen zeer gedreven
mensen, die zich erg betrokken voelen
bij hun bedrijf. Ze vormen echter nog
geen hechte groep en om daar verandering
in te brengen begint hij altijd
met een kennismakingsoefening. “Dit is
goed om elkaar te leren kennen en
bevordert de onderlinge interactie”,
vertelt hij. “Het heeft een lollig tintje,
ik vraag bijvoorbeeld wel eens waar
iemand zich uniek in vindt. Deze en
andere vragen leveren heel leuke
Zeer gedreven mensen die
zich erg betrokken voelen
bij hun bedrijf. Aan Rob
Kusters de taak om daar
een hechte groep van te
maken.
gespreksstof op. Die gesprekken werken
automatisch door op de onderlinge
relaties en die vormen het cement
binnen een ondernemingsraad.”
De rest van de ochtend en vervolgens
de middag worden besteed aan uitleg
van de Wor. Veel mensen stellen zich
beschikbaar voor de ondernemingsraad,
omdat ze invloed uit willen oefenen op
de bedrijfsvoering binnen het bedrijf.
Maar ook bijvoorbeeld omdat ze de
wens hebben iets te kunnen betekenen
voor collega’s. Bij de grondige uiteenzetting
van de wet­ en regelgeving blijkt
al snel dat OR­leden er niet voor de
belangen van individuen zitten.
“Sommigen valt daarbij de mate van
invloed een beetje tegen”, zegt Rob. “Ik
houd het niet bij alleen de basale uitleg
van de regels, maar behandel de Wor
juist ook aan de hand van praktijk voorbeelden.
Voor cursisten die nog helemaal
geen ervaring hebben in een
ondernemingsraad is zo’n uitgebreide
behandeling van de regels heel goed.
Die komen zo meer te weten over wat er
z.o.zl

van hen verwacht wordt. Vaak zitten er
in een groep ook wat meer ervaren ORleden.
Ook voor die mensen is het nuttig
om weggezakte kennis op te halen.”
Proces van teambuilding
De cursisten hebben zo’n dag heel wat
te verwerken gekregen. En dan moet het
kernonderdeel van de cursus nog
komen. Hoe wil men, met de kennis over
de wet­ en regelgeving op zak, met
elkaar richting geven aan het OR­werk?
“Dit onderdeel plan ik bewust laat
omdat de cursisten dan al een beetje
moe zijn en de discussies dan scherper
gevoerd worden”, vertelt Rob. “Bij het
bepalen van de koers van hun
ondernemingsraad geef ik richting.
Krijgt het belang van de medewerkers
de nadruk van de ondernemingsraad of
die van de organisatie? Wordt er
gestreefd naar samenwerking met de
directie of wordt de tegenstelling
gezocht? Wil de ondernemingsraad
gaan meedenken met de directie of hij
zich meer als controleur?”
Uit de discussies moeten uiteindelijk
afspraken voortkomen. Maar net zo
belangrijk is het proces waarin die
afspraken tot stand komt. Hoe wordt er
onderling samengewerkt, hoe worden
de besluiten genomen? “Het is een
proces van teambuilding”, gaat Kusters
verder. “Natuurlijk kunnen er tegenstellingen
zijn over een bepaald
onderwerp. Als er dan uiteindelijk een
uitkomst is waar iedereen mee kan
leven geeft dat een bindend effect. De
cohesie binnen de groep wordt
b u n d e l t a m b i t i e s
versterkt. Als cursusleider probeer ik
àlle meningen naar boven te halen.
Ook mensen die wat stiller zijn, en
mogelijk hun mening niet durven
geven, betrek ik er bij.”
Deze fase is ontzettend belangrijk
voor de ontwikkeling van de groep.
Kusters beweert zelfs dat veel
ondernemings raden gewoon
vastlopen als er niet zo’n sessie is
geweest. “Als men zich in een vroeg
stadium niet heeft kunnen uitspreken,
kunnen tegenstellingen
gaan broeien. Uiteindelijk kan de
boel dan vlam vatten.”
De eerste dag van de cursus wordt
afgesloten met een diner, een
naborrel en een overnachting in een
hotel.
Een dag van concretiseren
De tweede dag staat in het teken van
‘aanpakken geblazen’ met de achterliggende
gedachte dat er juist nu de
tijd en rust is om zoveel mogelijk
praktische afspraken te maken.
Tijdens gewone werkdagen is het
lastig hier tijd voor vrij te maken. “We
beginnen met een terugblik op de
eerste dag, waar ging het over en
wat is er overeen gekomen?”, legt
Rob uit. “Meteen daarna beginnen
we met concretiseren. Afspraken
worden gemaakt over allerlei
praktische zaken zoals bijvoorbeeld
waar en wanneer de ondernemingsraad
gaat vergaderen, wie de voorzitter
wordt, wie de notulen verzorgt
en andere praktische afspraken. Ook
wordt besproken wat er wordt
verwacht van de voorzitter , de
secretaris en de andere leden van de
ondernemings raad. Verder kunnen
ook een aantal thema’s al praktisch
worden inge vuld: wat gaat men
aanpakken? Het is zeker goed om
hier de hele dag mee bezig te zijn.”
De ondernemingsraad krijgt hiermee
een flinke zet in de goede richting en
de groep kan met vastomlijnde
plannen en afspraken aan het werk.
Na ongeveer drie maanden biedt
Adviesbureau ATIM ook nog een
evaluatiebijeenkomst aan als
onderdeel van de cursus. “De hele
groep is dan weer bij elkaar en we
bespreken dan hoe het staat met alle
afspraken”, zegt Kusters. “Hoe loopt
het, moeten er dingen worden
herzien of bijgesteld? Deze evaluatie
is erg functioneel en werkt prima.”
Na de startcursus kunnen ondernemingsraden
op verschillende
manieren een relatie met Adviesbureau
ATIM opbouwen. De eerste
mogelijkheid is planmatig een lijn
uitzetten, met een programma van
cursussen uit het aanbod van ATIM.
Een ondernemingsraad kan ATIM
ook inschakelen voor een eenmalige
cursus, als een bepaald thema
uitdieping verdient.
Adviesbureau ATIM
Postbus 107
3720 AC Bilthoven
telefoon 030 233 45 22
fax 030 234 05 05
e­mail info@atim.eu
website www.atim.eu