Interplast Holland missie Burundi 18 maart t/m 3 april 2010

Interplast Holland missie Burundi
18 maart t/m 3 april 2010
Teamleden
Rein J. Zeeman - plastisch & reconstructief chirurg (teamleider + verslag)
Esther Mesters - plastisch & reconstructief chirurg
Rutger van Leersum - anesthesioloog
Leo Sitta - anesthesie medewerker
Els Gerritsen - operatieassistent
Marie-Therese de Bakker - operatieassistent
Deo Mbonimpa - operatieassistent
Ellen de Campagne - verpleegkundige
Andre Nkeshimana - voorzitter “Izere” (Burundi Diaspora), The Netherlands
Bezochte ziekenhuizen: Kliniek Prince Louis Rwagasore, Bujumbura
Ngozi Hospital, Ngozi
Een week voor vertrek bleken in het CHUK (waar we vorig jaar werkten) de O.K.’s niet
beschikbaar i.v.m. een verbouwing. We werden gedirigeerd naar Kliniek Prince Louis
Rwagasore.
Omdat we dit ziekenhuis niet
kenden, besloten André en ik een
dag eerder te vertrekken om één
en ander voor te bereiden.
Donderdag vertrokken we met
een nachtvlucht naar Nairobi en
door naar Bujumbura. Er deden
zich geen problemen voor , visa
werden bij aankomst geregeld.
Ingecheckt in guesthouse en ‘s
middags naar Kliniek Prince
Louis. Dit bleek tegenover het
Ministerie van Gezondheid te
liggen.

In de veertiger jaren door de Belgen neergezet, was in die tijd het ziekenhuis voor de
expats.
Na kennismaking met de directrice eerst de O.K. geïnspecteerd. Eenvoudig, klein, maar er
valt te werken: twee anesthesie machines, twee tafels en twee keer lichtvoorziening. Een
Recovery is niet aanwezig, maar de I.C.U. met 8 bedden is vlakbij.
Na de inspectie een presentatie gegeven over het werk van Interplast en de te verwachten
medewerking van het Ziekenhuis.
Gevraagd om een zaaltje met 10 tot 15 bedden, verpleging, etc. O2, Halothaan waren
voorradig (via Direct. Gen.). Na de presentatie voor de staf, directrice, anesthesist, hoofd
verpleging etc. werd iedereen enthousiaster en hoefde ik de komst van het team niet af te
blazen. Na dit bezoek toch nog even langs CHUK gereden om te zien wat de problemen
waren. De directeur en Liduine (Deputy Director) waren niet aanwezig. Op de O.K. leek
alles gewoon, echter volgens de verhalen zou de zaak op instorten staan??, er ging
verbouwd worden. Er was net een Frans team geweest (gynaecologen). Erg duidelijk werd
het allemaal niet. Maar er kon zover bekend niet gewerkt worden!!
De directrice (Basil) van de Kliniek Prince Louis Rwagasore was blij met onze komst en
voelde zich min of meer vereerd. Alle teams gaan altijd maar naar CHUK! en Interplast
durft het hier aan .
Zaterdagochtend 20 maart
Team van luchthaven afgehaald zonder Leo Sitta, die de vlucht miste en pas ’s avonds laat
kwam. Visa ter plekke geregeld (gratis). Transport naar guesthouse, waar ik de verdeling
van de kamers reeds had gemaakt. De dames boven (luxe) en de heren beneden! Na de
lunch op naar de screening.
Screening
Er stonden zeker 200 mensen te wachten om gezien te worden, grote tumoren,
schildklieren, verlamden, blinden. Eerst triage gedaan en alle kinderen met schisis
voorrang gegeven en enkele ernstige contracturen na brandwonden. Er werd een
wachtlijst schisis/PBC voor volgend jaar gemaakt! Programma’s werden gemaakt voor de
komende week.

Zondag 21 maart
Dozen uitgepakt en O.K. ingericht, instrumenten, sterilisatie etc.
We zouden de komende dagen twee o.k. assistenten krijgen, die ook keurig om 8 uur
begonnen en om 15.30 h de O.K. verlieten (namen?)
Verder assisteerde een anesthesie technician en een KNO arts aan mijn zijde.
’s Middags nog even bezoek aan het strand van Lake Tanganyika gebracht met uitzicht op
de Congo!
Maandag t/m Vrijdag (22 t/m 26 maart)
Geopereerd op 2 tafels voornamelijk schisis en enkele contracturen en een grote
groeiende exophytisch tumor van de orbita van een kindje.
Twaalf kinderen per dag was iets te veel voor de opvang op de afdeling.
De patiënten met palatum chirurgie gingen voor 1 nacht naar de I.C.U.
Els en Deo maakten na de visite ’s ochtends alle lipjes schoon en gaven instructies aan de
ouders. Het eten van de patiënten was aanvankelijk een probleem maar dit heeft zich
zonder onze bemoeienis opgelost.
Het vervoer, 2 pick ups waren iedere ochtend op tijd zodat we ook op tijd konden
beginnen.
Opa R met bilat macrostomia
De op te leiden K.N.O. arts had zijn opleiding in Rusland gehad, helaas lukte het tekenen
van de lip al niet (inzicht?) maar gezien zijn tremor durfde ik hem geen mes in zijn hand te
geven. Er kwam nog een Egyptische chirurg langs, die ons werk wel interessant vond. Er
blijken nogal wat Egyptenaren te werken in Burundi.
De Directeur Generaal van het ministere de Sante (Norbert Biritanya )kwam langs om ons
werk te zien. Ondanks de matige faciliteiten hebben we er goed kunnen werken. Er waren
ook geen no shows. Els en Deo hadden duidelijke afspraken gemaakt .

Zaterdagochtend 27 maart
Pakken en op weg naar Ngozi, alwaar ’s Middags screening.
Ondergebracht in een soort guesthouse, de week tevoren nog door André geregeld.
Het is schoon en eenvoudig, Esperance en haar kok zijn meegekomen om ons te verzorgen qua
eten en drinken! De screening heeft zoveel mensen aangetrokken dat we (André en ik) vanaf de
achterbak van de pick-up de menigte hebben moeten toespreken. Eerst kinderen met schisis, dan
ouderen met schisis daarna diegene met brandwondcontracturen, geen schildklieren etc. meer
dan 400 patiënten waren geregistreerd en gekomen !!
Het werd uiteindelijk toch nog een lange sessie waarbij programma’s werden gemaakt en een
wachtlijst werd aangelegd voor de volgende missie . Het was al ruim donker voordat we naar het
guesthouse terug konden.
Zondagmiddag 28 maart
We begonnen met het inrichten van de O.K. Helaas bleken de anesthesie machines geen
verdampers meer te hebben en ook de centrale O2 leiding paste niet. Goede raad was duur. Zo
konden we de schisis-kinderen niet opereren. Lokaal werkte de anaesthesie met Ketamine en een
O2 concentrator .
De directeur wist een oplossing. In een naburig ziekenhuis cq. Health Clinic zouden twee machines
staan met verdampers. Op weg naar het op 7 km. afstand gelegen Health Centre in Buyo, waar
alleen sectio’s werden gedaan en geen verdere chirurgie. In de opslag stond een nooit gebruikte
machine met verdamper (Belgisch). Op de verloskamer stond dezelfde machine met verdamper en
aangesloten aan een O2 fles. Deze machine werd eens in de maand gebruikt. De lokale
anesthesiste vond dat we ook deze machine konden lenen. Nadat we de directeur hadden gezien
en gesproken konden we in de avond beide machines in de pick-up meenemen met 6 flessen
Halothaan die ook niet werden gebruikt. Deo en Rutger achterin de pick-up om de machines in
bedwang te houden terug naar Ngozi. He was een hobbelige en frisse tocht. Maar we konden aan
de slag!
De volgende ochtend één en ander aangesloten. De drukregulatoren pasten niet op O2cylinder en
N2O aansluiting zat op de O2 aansluiting, verkeerde aansluitingen dus. Uiteindelijk is het gelukt
de machines, na enige verbouwing, aan de praat te krijgen. Er kon nog redelijk op tijd worden
gestart met het programma. We hadden weer twee tafels op één O.K. geregeld.

(Volgens Rutger hadden ze prima Anaesthesie machines Rolls Royce. maar gebruikten ze duwend
alleen de radio .de geleende machines waren de - Deux Cheveaux maar werkten wel). Op de
andere kamer kwamen Italianen werken, een uroloog met team voor de Vesico vaginale fistels. De
benadering via de buik leverde mij nieuwe inzichten op. Het waren overigens vriendelijke
Italianen, die soms tot laat werkten om de problemen van re-re operaties na fistel chirurgie te
kunnen oplossen. 1 a 2 pat per dag.
Maandag t/m donderdag 29 maart t/m 1 april
We konden elke dag op tijd beginnen en draaiden onze O.K. programma’s goed af. We hadden als
assistent de lokale chirurg Augustin en de lokale dokter die voornamelijk met Esther meedeed.
Slechts één keer moest een tafel wijken voor een sectio
Esther at work
Deo geeft instructies

Elke ochtend werden de lippen schoongemaakt door Els en Deo en kregen ze instructie mee naar
huis . Langer dan 1 nacht opname was niet mogelijk i.v.m. aantal toegewezen bedden.
We kregen op de OK bezoek van de Gouverneur van Ngozi District, Niragira Félix, en later in de
week van de Minister van Gezondheid zelf Dr. Emmanuel GIKORO met excuses dat hij niet
eerder was geweest, nu moest hij helemaal naar Ngozi komen. Hij was zeer onder de indruk van
de manier van werken en het aantal patiënten, die we opereerden, en die zich hadden aangemeld.
De lokale chirurg begon ook al tegen zijn staf over efficiënt werken te praten. Ook van de kant van
de anesthesie deden de lokalen goed mee en kwam de anesthesist uit Buye (waar we de machines
hadden geleend) om instructies te krijgen over het gebruik van de geleende machines en het
intuberen!
Vrijdag 2 april
Visite en na-controle en poli voor patiënten die al ontslagen waren. De anesthesiemachines
werden weer teruggebracht in de originele staat. Weinig complicaties hier.
Het is al vrij koel in de bergen, soms gewoon koud en het regende regelmatig fors.
De terugreis naar Bujumbura verliep vlot.
Aldaar poli om 16.00 h. om de patiënten daar uit te pakken (brandwondcontracturen) en de
overige te zien. Het was hier weer een stuk warmer.
Op de verbandpoli hebben we de kinderen met Ketamine anesthesie kunnen uitpakken.
We hebben de schisis-patiënten gezien, er waren toch zo’n 30 patiënten. Enkele complicaties een
partiële lip dehiscentie en van een bilaterale een kant dehiscent (moeder legde uit dat het door
de borstvoeding kwam??).
Tevens een P.B.C. met z plastieken was geïnfecteerd geraakt en volledig dehicent
Na deze drukke poli waren we uitgenodigd op een afscheidsreceptie door André, met Dr. Norbert
Birantanya de directeur generale van het Min. De Santé en de directeuren van zowel de Kliniek St.
Prince de Louis als de directeur van het Ngozi Hospital, de anesthesisten en zusters van Kliniek
Prince Louis.
We waren wat later in het restaurant He -Ho. Na de toespraken, ‘we moesten maar snel
terugkomen!’, konden we nog even genieten van een life optreden van diverse artiesten in deze
populaire uitspanning.

onze assistenten
Zaterdagochtend 3 april
Mijn poli voor oorlogsslachtoffers ging niet door.
Pakken en naar de Airport. Zonder problemen met overgewicht via Nairobi nachtvlucht naar
Amsterdam. Alle bagage was aanwezig.
Dank aan de ophalers op dit vroege uur!.
Conclusie.
Een succesvolle trip, waarin hard is gewerkt (113 patiënten waarvan 84 shisis ). Met Deo in het
team verliep de communicatie met de patiënten véél beter!
Aandachtspunten voor volgende trip:
Clinique prince Louis
1. Kliniek: betere nazorg door lokaal personeel en lokale dokters
2. Meer onderwijs aan chirurgisch geïnteresseerden
3. Hoofd O.K. (Russin) moet ons wat vriendelijker benaderen
4. De lokale anesthesist (Alexander) begreep ons goed en heeft ook geholpen waar nodig was
Nogzi Hospital
Het is een stuk frisser in het Noorden!!
1. Infrastructuur Ziekenhuis goed (missie )
2. Anesthesie machines niet functioneel
3. Opleiding van de lokale chirurgen en dokters loopt goed
4. Opleiding van de lokale anesthesisten loopt goed
5. Opvang was beter en de nazorg was ook beter geregeld door lokaal personeel
6. Nog veel patiënten op wachtlijst
7. Tijdig aankondigen in verband met Italiaanse teams
Veel studenten aanwezig in dit ziekenhuis.

Verslag Rein Zeeman
Oegstgeest April 2010
One see one teach one do
Bilat lip (Tessier 3 links )

Oogtumor