Eindrapportage haalbaarheidsonderzoek Houten, algemene versie

2011
Eindrapport
Haalbaarheidsonderzoek
Centrum van ontmoeting Houten
Dit haalbaarheidsonderzoek is uitgevoerd door drie studenten van de
Christelijke Hogeschool in Ede; In opdracht van de werkgroep ‘Armoede
Houten Uit’ van de Protestantse gemeente Houten
Protestantse Gemeente Houten
Werkgroep Armoede Houten Uit
11-11-2011

INHOUDSOPGAVE
Eindrapport Haalbaarheidsonderzoek
Pagina 1
Centrum van ontmoeting Houten
1. Management samenvatting ......................................................................................... 3
2. Inleiding ...................................................................................................................... 4
2.1 Aanleiding ............................................................................................................... 4
2.2 Onderzoeksdoel ...................................................................................................... 6
2.2.1 Onderzoeksvraag ............................................................................................. 6
2.2.2 Doelstelling van het onderzoek ........................................................................ 6
2.3 Onderzoeksopzet .................................................................................................... 7
2.3.1 Aanpak (chronologisch) .................................................................................... 7
2.3.2 Tijdsplanning .................................................................................................... 8
3. Verloop van onderzoek ............................................................................................... 9
4. Welzijnsorganisaties & Burgerlijke gemeente ............................................................. 9
4.1 VIA-loket te Houten ................................................................................................10
4.2 Stichting de voedselbank te Houten .......................................................................10
4.3 Stichting Present ....................................................................................................11
4.4 Van Houten & Co ...................................................................................................11
4.5 De heer van den Assem .........................................................................................12
4.6 Sociale zaken namens de Burgerlijke Gemeente Houten .......................................13
4.7 Stichting Voorkom! .................................................................................................13
5. Kerken .......................................................................................................................14
5.1 Introductie draagvlak ..............................................................................................14
5.2 Beantwoording onderzoeksvragen draagvlak .........................................................14
5.2.1 Diaconale activiteiten ......................................................................................14
5.2.2 Diaconale missie en visie kerken ....................................................................15
5.2.3 Structuur kerken ..............................................................................................16
5.2.4 Vrijwilligers en financiën ..................................................................................16
5.2.5 Samenwerking ................................................................................................16
6. Inloopcentra in Nederland ..........................................................................................17
6.1 Ede ........................................................................................................................18
6.2 Gouda ....................................................................................................................19

Eindrapport Haalbaarheidsonderzoek
Pagina 2
Centrum van ontmoeting Houten
6.3 Wageningen ...........................................................................................................19
7. Literatuur ...................................................................................................................21
7.1 Doelgroep en Behoefte ..........................................................................................21
7.2 Sake Stoppels ‘Een gastvrij onthaal .......................................................................23
8. Scenario’s ..................................................................................................................24
8.1 Statisch ..................................................................................................................25
8.2 Organisch ...............................................................................................................26
9. Conclusies & Aanbevelingen .....................................................................................27
9.1 Doelgroep & Behoefte ............................................................................................27
9.2 Draagvlak ...............................................................................................................28
9.3 Haalbaarheid ..........................................................................................................30
10. Vervolgstappen ..........................................................................................................31
11. Afsluiting ....................................................................................................................32
12. Bijlagen ......................................................................................................................33
12.1 Algemeen ...............................................................................................................33
12.1.1 De droom van Joop .........................................................................................33
12.1.2 Financieel overzicht Meet-Inn Ede ..................................................................34
12.1.3 Agenda Meet-Inn Ede .....................................................................................34
12.1.4 Openingstijden Domino Gouda .......................................................................35
12.1.5 Zichtbaarheid Kerken ......................................................................................36
12.1.6 Presentietheorie ..............................................................................................37
12.1.7 Artikel Friesch Dagblad ...................................................................................43
12.1.8 Kom Eet ..........................................................................................................45
12.1.9 Monitorgegevens Kwetsbare groepen .............................................................46
12.1.10 Diaconaal beleid maken ..............................................................................49
12.1.11 enquête voedselbank ...................................................................................50
12.2 Interviewgegevens doelgroep & behoefte ...............................................................52
12.3 Interviewgegevens draagvlak .................................................................................53
12.3.1 Resultaten Categoriseren ................................................................................53

1. MANAGEMENT SAMENVATTING
Eindrapport Haalbaarheidsonderzoek
Pagina 3
Centrum van ontmoeting Houten
De hoofdvragen van dit haalbaarheidsonderzoek, naar een centrum van ontmoeting in
Houten, waren als volgt.
1) Wat is de doelgroep? Is er wel een doelgroep?
2) Waar heeft die doelgroep behoefte aan?
3) Hoe kan een interkerkelijk initiatief in die behoefte voorzien? Is een centrum van
ontmoeting een goede manier om in die behoefte te voorzien?
4) Is er, met name, binnen de kerken voldoende draagvlak voor een initiatief dat
voorziet in de behoefte van de doelgroep?
5) Is het haalbaar om een dergelijk initiatief op te starten?
6) Zo ja, hoe moet het opgestart worden?
De antwoorden op deze belangrijkste vragen zijn als volgt.
1) De doelgroep bestaat uit mensen die te maken hebben met sociale armoede. Binnen
houten is deze groep aanzienlijk. In dit rapport zal door middel van een aantal cijfers
duidelijk gemaakt worden dat er een relatief grote groep burgers van Houten te
maken heeft met sociale armoede.
2) De doelgroep heeft wat betreft de sociale armoede het meest behoefte aan ontmoeting.
3) Een centrum van ontmoeting zal zeker in een deel van de behoefte kunnen voorzien.
Een organisch scenario waarbij wijkgericht wordt gewerkt geniet de voorkeur.
4) Voor het organische scenario is voldoende draagvlak. Voor een (duurder) statisch
scenario, met een centraal gelegen eigen pand, is op dit moment niet met zekerheid
te zeggen of daar voldoende draagvlak voor is. Daarvoor zal een vervolgonderzoek
nodig zijn.
5) Ja, het is haalbaar om het organische scenario op korte termijn op te starten.
6) Dit staat stapsgewijs beschreven onder hoofdstuk 10.

2. INLEIDING
Eindrapport Haalbaarheidsonderzoek
Pagina 4
Centrum van ontmoeting Houten
Voor u ligt de rapportage van het haalbaarheidsonderzoek betreffende een centrum van
ontmoeting in Houten. Dit onderzoek is uitgevoerd in opdracht van de werkgroep ‘Armoede
Houten Uit’ (AHU). Dit is een werkgroep binnen de Protestantse Gemeente Houten (PGH).
Dit onderzoek is uitgevoerd door een multidisciplinair team van drie studenten van de
Christelijke Hogeschool Ede.
De volgende opleidingen waren vertegenwoordigd in dit team.
Godsdienst & Pastoraal werk
Maatschappelijk werk & Dienstverlening
Management, Economie & Recht
Wij wensen u veel succes en plezier met het lezen van dit rapport!
2.1 AANLEIDING
De Protestante Gemeente Houten (PGH) ziet het als taak van de kerk om in de lokale
samenleving present te zijn zodat men “een helper kan zijn voor wie geen helper heeft”.
Vanuit de traditie heeft de kerk oog voor het kwetsbare in de samenleving en wil de kerk
graag de onderlinge betrokkenheid versterken. Tegenwoordig zien we in de praktijk vaak dat
kerken erg op zichzelf en naar binnen gericht zijn. Daardoor zijn de kerken niet meer
zichtbaar in de lokale gemeenschap en dat heeft tot gevolg dat de relevantie van de kerken
voor de gemeenschap tot een historisch dieptepunt is gedaald.
De PGH is van mening dat dit een negatieve ontwikkeling
is die ook niet past bij de Bijbelse opdracht die de kerken
hebben gekregen.
In de afgelopen jaren zien we dat deze ontwikkeling aan
het ombuigen is. Steeds meer kerken beseffen dat ze een
opdracht hebben voor de samenleving en steeds meer
kerken krijgen de ambitie weer terug om een relevante positie in de gemeenschap in te
nemen. De Meet-Inn uit Ede is een mooi voorbeeld hoe de zichtbaarheid van de kerken in de
maatschappij teruggebracht kan worden door een centrum van ontmoeting. 1
Zo ook de PGH. De PGH heeft het sterke verlangen om praktische ondersteuning te bieden
aan de kwetsbaren in de gemeenschap van Houten, gecombineerd met het versterken van
de sociale cohesie.
Toen Joop van Herwijnen ging dromen over de mogelijkheden die de kerken zouden hebben
om het bovengenoemde verlangen handen en voeten te geven, is het balletje echt gaan
rollen. ‘De droom van Joop’ was dan ook de directe aanleiding voor de werkgroep ‘Armoede
Houten Uit’ om dit onderzoek, namens de PGH, te starten. De droom van Joop is geheel na
te lezen in de bijlage. 2
De PGH wil echter niet zomaar in het wilde weg iets gaan doen zonder te weten of er wel
behoefte aan is. De correcte volgorde om iets voor de lokale gemeenschap te gaan doen is
1 Zie bijlage 12.1.5
2 Zie bijlage 12.1.1
“Een helper zijn voor
wie geen helper heeft”

Eindrapport Haalbaarheidsonderzoek
Pagina 5
Centrum van ontmoeting Houten
allereerst onderzoeken waar behoefte aan is. Op het moment dat dit helder is kan de kerk
gaan kijken hoe ze op die behoefte kunnen inspelen.
Uit onderzoek voor de leefbaarheidsmonitor van Houten is gebleken dat eenzaamheid wordt
gezien als het grootste sociale probleem. Dit heeft te maken met het feit dat Houten de
laatste jaren een toename ziet van het aantal mensen dat op of onder de armoedegrens
leven. Deze mensen moeten rondkomen van een minimaal inkomen en hebben doorgaans
weinig of geen netwerk meer. Dit leidt tot eenzaamheid en uiteindelijk tot sociale armoede.
Dit betekent echter niet dat enkel en alleen mensen met een minimaal inkomen te kampen
hebben met sociale armoede.
Sociale armoede kan om verschillende redenen moeilijk door de overheid worden
aangepakt. Hier ligt dus een hele mooie uitdaging voor de kerken die een maatschappelijke
opdracht ervaren.
De PGH heeft dan ook het initiatief genomen om een eerste onderzoek te laten doen naar de
mogelijkheid om in Houten een centrum van ontmoeting te starten, met als doel om de
eenzaamheid te verminderen en eenzamen te versterken in hun sociale netwerk. .

2.2 ONDERZOEKSDOEL
2.2.1 ONDERZOEKSVRAAG
Eindrapport Haalbaarheidsonderzoek
Pagina 6
Centrum van ontmoeting Houten
Hoe is de doelgroep te definiëren? Wat is de behoefte van die doelgroep en op welke
wijze kan die behoefte het beste vervuld worden. Is er voldoende draagvlak voor een
plaats van ontmoeting en is het financieel en bestuurlijk haalbaar?
2.2.2 DOELSTELLING VAN HET ONDERZOEK
a. Doelgroep
Voor welke georganiseerde en niet georganiseerde doelgroep(en) in Houten (en
omgeving) zou zo’n ‘centrum van ontmoeting’ wenselijk zijn?
b. Behoeftepeiling
Welke behoeften zijn er per doelgroep? Waar is er sprake van overlap? Welke
oplossingen worden er mogelijk met een (diaconaal) gemeenschapscentrum voor
ontmoeting (inloop), ontwikkeling en gemeenschap bevorderende activiteiten?
c. Wederkerigheid
Wat kan een ontmoetingshuis betekenen voor de eigen ontwikkeling/missie van de
kerkelijke gemeente(-n) en het IDO?
Wat is er voor nodig dat terugkoppeling de vitaliteit van de kerk als gemeenschap
versterkt? (Noordegraaf 2010)
d. Draagvlak
Hoe groot is het draagvlak binnen de PGH, de participerende kerken in IDO en
burgerlijke gemeente om tot zo’n voorziening te komen?
e. Pakket van eisen
Aan welke eisen moet een dergelijk centrum van ontmoeting voldoen vanuit
belanghebbenden en welk gebouw is daarvoor geschikt?
f. Randvoorwaarden
Wat zijn de noodzakelijke organisatorische, financiële en bestuurlijke ( interkerkelijk?
Stichting?) randvoorwaarden om in Houten een ontmoetingshuis op te starten, in
stand te houden en op te schalen met de kennis van soortgelijke initiatieven elders in
het land?
g. Haalbaarheid
Welke beheeropties zijn mogelijk en gewenst vanuit de doelstelling en haalbaarheid?
Te denken valt ook aan vormen van zelfbeheer en ondersteunende inzet van
stagiaires als leerwerkplek.
h. Vervolgstappen
Welke vervolgscenario’s kunnen aan de opdrachtgever worden verstrekt? Kortom,
wat heeft kans van slagen en is (op termijn) haalbaar?

2.3 ONDERZOEKSOPZET
2.3.1 AANPAK (CHRONOLOGISCH)
Eindrapport Haalbaarheidsonderzoek
Pagina 7
Centrum van ontmoeting Houten
Projectplan formuleren
Sparren met klankbordgroep
Herziening projectplan
Theoretische en praktische verkenning aan de hand van literatuur en gesprekken.
Onderzoek
o Draagvlak binnen de PGH, overige participerende gemeenten en de
burgerlijke gemeente. Door middel van gesprekken met sleutelfiguren en een
aantal willekeurige personen binnen de genoemde organen. (Ewoud
Holsappel)
o Behoefte naar een centrum van ontmoeting in Houten. Waar ligt nou echt de
vraag? Onderzoek naar de doelgroep. Wie zijn de mensen in de doelgroep?
Hoe kun je die bereiken? Wat mist de doelgroep nog? (Nelianne Zijderveld)
o Haalbaarheid onderzoeken aan de hand van de uitkomsten op het gebied van
draagvlak en behoefte. Vervolgens bekijken of dit financieel allemaal te
regelen is en op welke manier. Ook bekijken of het hele plan organisatorisch
haalbaar is. Hiervoor is het essentieel om een aantal scenario’s uit te werken.
(Peter Tromp)
Vergelijkbare projecten elders bezoeken (loopt gelijktijdig met de onderzoeksfase)
Tussenrapportage opstellen (loopt gelijktijdig met de onderzoeksfase)
Adviesrapport opstellen. Een belangrijk onderdeel hiervan zal het implementatieplan
zijn. Hierin zullen adviezen, conclusies en een SWOT-analyse worden verwerkt. En
niet te vergeten een verantwoording van de aanpak en werkwijze.
Eindpresentatie en afsluiting van het onderzoek

Eindrapport Haalbaarheidsonderzoek
Pagina 8
Centrum van ontmoeting Houten
2.3.2 TIJDSPLANNING
tijd activiteit doel Opmerkingen
di. 6 sept. startbijeenkomst met Kennismaking Op één avond
studenten, stuurgroep en met de
startbijeenkomst met
stuurgroep en studenten + briefen
briefen van
de
van klankbordgroep (6
klankbordgroep
klankbordgroep sept. 19.00- 20.45 uur
studenten, 21- 22 uur
Informatie- klankbord groep komt
overdracht van bijeen met
stuurgroep naar opdrachtgevers over
ons als
doel, resultaat, rollen,
projectgroep taken en werkwijze)
di. 13 sept. klankbordgroep komt Bespreken Voorzitter vanuit de
zelfstandig bijeen met voorlopig klankbordgroep
studenten ( 13 sept.
19.00 - 21.00)
projectplan
do. 15 sept. Zowel stuurgroep als Definitief N.a.v. dit projectplan zal
klankbordgroep definitief projectplan het onderzoek
projectplan sturen.
daadwekelijk van start
gaan
ma 19 sept. Daadwerkelijk onderzoek Informatie
t/m di. 4
oktober
starten
inwinning
wo 5. Oplevering
Vorderingen N.a.v. dit overleg waar
oktober tussenresultaten, project
nodig het onderzoek
Stuurgroep 4 okt. presenteren bijsturen.
di. 11 okt. feedback en adviezen
Klankbordgroep
do. 13 okt.
t/m 31 okt
Onderzoek voortzetten en
de laatste week van
oktober informatie
verwerken tot eindrapport
ma. 31 okt. Voorlopige
eindrapportage met
vertegenwoordigers van
klankbordgroep en
opdrachtgevers
di 1 nov.
t/m
ma 7 nov.
ma . 14
nov.
Laatste wijzigingen
aanbrengen n.a.v.
feedback eindrapport
Vorderingen
project
presenteren
Voorlopig
eindrapport
Feedback
vanuit
klankbordgroep
en
opdrachtgevers
meenemen
Eindrapport
kunnen
presenteren
Eindrapport 10 nov. Definitieve
presentatie
eindrapport aan
een zo breed
mogelijk publiek
N.a.v. dit overleg waar
nodig het onderzoek
bijsturen
AHU met
vertegenwoordiging
kerkenraad: …..

3. VERLOOP VAN ONDERZOEK
Eindrapport Haalbaarheidsonderzoek
Pagina 9
Centrum van ontmoeting Houten
De aanleiding voor dit onderzoek is al uitgebreid besproken bij de inleiding, daar zal dus niet
verder op worden ingegaan.
7 juni dit jaar was de eerste bijeenkomst van de stuurgroep en de onderzoekers bij Resto
van Harte in Utrecht. Op dat moment was alleen de droom van Joop van Herwijnen bekend
en waren er verder nog geen aanvullende documenten zoals een visiedocument.
Naar aanleiding van deze ontmoeting is de stuurgroep hard aan de slag gegaan om een
duidelijke visie op papier te zetten en duidelijk de opdracht te formuleren. Dit heeft
uiteindelijk geresulteerd in het document ‘Ontwerp centrum van ontmoeting Houten’.
In dit document lag de focus duidelijk op het aanschaffen van een specifiek gebouw wat
vervolgens voor veel sociaal wenselijke doeleinden gebruikt zou kunnen worden. Het plan
van aanpak voor dit onderzoek is hier dan ook duidelijk op gericht.
Toen het onderzoek echter daadwerkelijk van start ging en de eerste klankbordmeeting had
plaatsgevonden, is er in overleg met de stuurgroep besloten om het onderzoek meer te
focussen op de doelgroep en de behoefte van die doelgroep.
In plaats van te kijken hoe een gebouw zo goed mogelijk gebruikt zou kunnen worden om
eenzaamheid tegen te gaan, heeft het onderzoek zich nu meer gericht op het onderzoeken
van de beste manier om de behoefte van de doelgroep te vervullen. Deze verschuiving heeft
geleid tot een aantal interessante inzichten die in de rest van dit rapport naar voren zullen
komen.
Het verschuiven van de focus heeft er echter wel toe geleid dat het onderdeel van de
haalbaarheid, zoals beschreven in het plan van aanpak, minder specifiek is uitgewerkt. De
haalbaarheid is in dit rapport op hoofdlijnen beschreven en op basis van de behoefte van de
doelgroep en het draagvlak wat er binnen de kerken bestaat.
Waar wij als onderzoekers eerst hadden verwacht dat de doelgroep zelf ook gesproken zou
worden tijdens het onderzoek, bleek dit niet mogelijk in de tien weken die dit onderzoek in
beslag hebben genomen. Wel is er een enquête 3 opgezet bij de voedselbank, maar hierop is
echter geen respons gekomen. De doelgroep en haar behoefte is hierdoor vooral onderzocht
door het spreken van diverse sleutelfiguren in Houten.
4. WELZIJNSORGANISATIES & BURGERLIJKE GEMEENTE
De gemeentegids van Houten geeft weer dat er een flink aantal professionele instanties
binnen Houten gevestigd of actief zijn die zich richten op, veelal, een specifieke doelgroep.
De diverse missies komen overeen en hebben te maken met het vergroten van welzijn,
inspelen op de behoefte, burgers tijdelijk (ont)zien en versterken zodat zij leren te
participeren binnen de gemeente en de samenleving met of zonder hulp. De Protestante
Gemeente Houten heeft aangegeven hoe belangrijk het voor hen is om te weten of de
burgerlijke gemeente en organisaties hun signaal ‘eenzaamheid’ (h)erkennen. Dit om een
valide onderzoek met degelijke onderbouwingen neer te zetten. Hierdoor wordt inzichtelijk
gemaakt wat een mogelijke rol kan zijn van organisaties en benaderden in een centrum van
ontmoeten. Daarom is er een overzicht gemaakt van de belangrijkste partijen. Vanwege het
3 Zie bijlage 12.1.11

Eindrapport Haalbaarheidsonderzoek
Pagina 10
Centrum van ontmoeting Houten
korte tijdspad was het noodzakelijk om hierin keuzes te maken. Om een zo divers mogelijk
aanbod weer te geven is er gekeken naar doelgroepen die zij in huis hebben, ervaring en
aandeel in Houten. Het doel van deze contacten was om zicht te krijgen op de organisatie en
om de behoefte en mogelijke doelgroep te peilen.
Zo is er een bezoek gebracht aan het VIA-loket te Houten bij de heer Harrie van de Pol. Er is
een gesprek geweest met mevrouw Saskia Brand van de Voedselbank te Houten. Mevrouw
Loes van der Neut heeft gesproken namens Stichting Present. Er is een bezoek geweest
aan een wijkcentrum van van Houten & Co waar mevrouw Lidwine Elshof een beeld heeft
geschetst van de organisatie.
Vanwege de tijd is er telefonisch contact geweest met de heer Van den Assem, die vanuit
verschillende perspectieven heeft meegedacht en op persoonlijke titel heeft gesproken.
Evenzo met mevrouw Monique Thijssen die de afdeling Sociale Zaken namens de
burgerlijke gemeente Houten heeft vertegenwoordigd. Als laatste heeft de directeur van
stichting Voorkom! de heer Theo van der Sluijs zijn ervaringen gedeeld en zijn visie gegeven
op een mogelijk op te starten initiatief.
4.1 VIA-LOKET TE HOUTEN
Het VIA-loket is gevestigd in Houten Zuid, evenwijdig aan de spoorlijn nabij treinstation
Houten Castellum. Sinds 2005 is het gevestigd in Houten, waarna in 2009 een verbinding is
gemaakt tussen de Afdeling WMO (Wet Maatschappelijke Ondersteuning) van de burgerlijke
gemeente Houten en het VIA-loket. Het VIA-loket is dus een brug naar de WMO en de
vraagbaak van burgers in Houten. Het loket profileert zich als een laagdrempelige wegwijzer
voor burgers en onderhoudt hiervoor nauwe banden met andere organisaties. De heer van
de Pol als coördinator van het VIA-loket geeft aan dat burgers bij hen terecht kunnen met
een vraag over wonen, zorg en welzijn. Als medewerker(s) van dit loket zijn zij ook gericht op
de vraag achter de vraag. Vrijwel in alle gevallen kan er doorverwezen worden naar het
bestaande hulpaanbod. De coördinator ziet dat er eenzaamheid heerst, apathie en armoede
binnen Houten. Volgens hem komt dit in alle lagen van de Houtense samenleving voor. Het
is voor het VIA-loket niet zichtbaar of de doorverwijzing naar een andere organisatie of
vereniging daadwerkelijk tot een aanmelding leidt. ‘Wij hebben geen volgfunctie.’
4.2 STICHTING DE VOEDSELBANK TE HOUTEN
Enkele jaren geleden is er in Houten de voedselbank vanuit een particulier initiatief gestart.
Nadat het de laatste tijd tanende was, is er een doorstart gemaakt, samen met de Rotary
Club. Nu een jaar geleden is er gezamenlijk de schouders onder gezet en heeft het landelijke
aansluiting gezocht en is nu bekend als ‘Stichting de Voedselbank’. Na verschillende
omzwervingen is de stichting vanaf halverwege oktober 2011 gevestigd op de Papiermolen
1. Dit gebouw is in bezit van de Burgerlijke gemeente en wordt voor het faciliteren van
voedselpakketten te huur aangeboden aan de stichting. Hier hebben zij de beschikking over
een voorraadmagazijn en koelingen die een grote rol hebben gespeeld om te voldoen aan de
huidige kwaliteitseisen om ook gekoeld voedsel te kunnen leveren. Op dit moment voorziet
de Voedselbank wekelijks op vrijdagmiddag van half twee tot drie uur 30 burgers van een
voedselpakket, inclusief vijf tienermoeders die verblijven binnen een woonvoorziening van
Timon jeugdhulp. Om in aanmerking te komen voor een voedselpakket wordt er een vaste

Eindrapport Haalbaarheidsonderzoek
Pagina 11
Centrum van ontmoeting Houten
procedure gebruikt voor aanmelding. De aanvrager moet zowel schriftelijk als door middel
van een gesprek duidelijk maken dat er onder de 90% van bijstandsniveau wordt geleefd. De
hulp is kortdurend en er wordt nauw samengewerkt met schuldhulpverlening om
onrechtmatig gebruik van deze voorziening te voorkomen. Het vierkoppige bestuur van de
stichting en de diverse vrijwilligers hebben ook als doel om de mensen verantwoordelijk te
houden en stappen te laten ondernemen. Eenzaamheid onder deze doelgroep is volgens
mevrouw Saskia Brand duidelijk terug te zien. Volgens haar is er schaamte, maar ook
behoefte aan contact. Sommige mensen zijn gedurende de afhaaltijd aanwezig om bij te
praten onder het genot van een kopje koffie.
4.3 STICHTING PRESENT
Sinds drie jaar is Stichting Present aanwezig binnen Houten. De organisaties krijgen
aanmeldingen vanuit maatschappelijke organisaties voor een klus voor een cliënt. Loes van
der Neut geeft aan dat er door de stichting wordt gekeken vanuit de vrijwilligers. Er wordt bij
de vrijwilligers een opdracht gezocht. Soms wordt er een uitzondering gemaakt om in
Nieuwegein een hulpvrager te ondersteunen. Sinds kort mogen ook gezinnen zich
aanmelden als vrijwilliger en is het niet meer een voorwaarde om als groep aangemeld te
worden. De vrijwilligers die dit project draaiende houden worden geworven, binnen kerkelijke
gemeenten, sportverenigingen, collega’s, sociale netwerken zoals families en/of
vriendengroepen. De hulpvrager wordt geacht om materialen voor het opknappen van tuin,
lampjes vervangen, muur behangen o.i.d. zelf aan te leveren. Als hiervoor onvoldoende
financiële middelen aanwezig zijn, heeft de stichting in
geval van nood een klein reservepotje. Vanuit stichting
Present wordt er gekeken of het mogelijk is om
vrijwilligers voor een langdurige periode aan een
project te koppelen. Dit zou van betekenis kunnen zijn
voor een centrum van ontmoeting vanuit de PGH.
4.4 VAN HOUTEN & CO
‘Van Houten & Co’ is een organisatie die alle bewoners uit Houten met een vraag naar
welzijn ondersteunt of in staat stelt om deel te nemen aan de samenleving. De organisatie
heeft een stevige positie binnen Houten, omdat zij zich op diverse doelgroepen richt. Denk
hierbij aan ouderen, verstandelijk beperkten, mensen met psychiatrische klachten,
alleenstaanden en mensen in een zware positie. De organisatie verwoordt op hun website
dat zij zich realiseren dat vanwege de ontwikkelingen in de
samenleving de sociale cohesie onder druk komt te staan. Deze
ontwikkelingen vormen een bedreiging voor de kwetsbare
burgers in Houten. Van Houten & Co wil hierop inspelen door
woonvoorzieningen, georganiseerde kookochtenden,
activiteiten in de twee wijkcentra en diverse clubs aan te
bieden. Dit alles heeft als doel om de kwetsbare burgers te
versterken en gemeenschappen met elkaar verbinden.
In het atelier, in het centrum van Houten, wordt iedere
maandagavond een maaltijd georganiseerd voor uitsluitend

Eindrapport Haalbaarheidsonderzoek
Pagina 12
Centrum van ontmoeting Houten
psychiatrische mensen. Dit is een initiatief in samenwerking met stichting Safier. Hier komen
gemiddeld 30 mensen die voor 4 euro per persoon een maaltijd nuttigen. Mensen die niet
binnen de doelgroep vallen worden bij de deur geweigerd.
In Markant wordt is ook een zogenoemde huiskamer gerealiseerd, waar mensen elkaar op
informele wijze kunnen ontmoeten. Het is mogelijk de moeite waard om nog eens bij van
Houten & Co te informeren hoe dit precies georganiseerd is en of dit bestempeld kan worden
als een succes.
4.5 DE HEER VAN DEN ASSEM
De heer Van den Assem is een belangrijke sleutelfiguur binnen Houten. Dit door zijn beroep
als huisarts en zijn betrokkenheid bij verschillende maatschappelijke organisaties. Vanuit
deze perspectieven heeft hij zijn licht laten schijnen op een centrum van ontmoeting en heeft
dit op persoonlijke titel geventileerd. Twee van de kernbegrippen die het gesprek vorm gaven
waren ‘barmhartigheid’ en ‘gerechtigheid’. Deze vallen
onder de vaste structuren die de kerk te bieden heeft
en de gemeenschapszin die er heerst. De heer Van
“Elke emotie heeft een
lichamelijke uiting, wie
kan die taal verstaan?”
den Assem gaf aan dat het de laatste jaren lijkt alsof
kerken braaf geloven, dit is zichtbaar in de weinige
activiteiten vanuit kerken die focussen op de zorg aan
eenzamen. Zorg is een recht geworden, alleen wordt
het afgeëist van liefdadigheid. Mensen lopen rond met
eenzaamheid, klachten en zoeken hulp bij een
professional. Maar het vult de leegheid niet op want ‘de overheid is geen aardige moeder.’
De initiatieven die bestaan zijn dermate beroepsmatig ontstaan, het is vooral een roep om
zingeving. De duiding van het gevoel is weg, daar heeft de kerk ook schuld aan. Mensen
komen niet bij mij als huisarts met: ‘dokter, vandaag heb ik zo’n pijn aan mijn eenzaamheid.’
Elke emotie heeft een lichamelijke uiting, wie kan die taal verstaan? Een professional kijkt er
op een andere manier naar dan een pastoraal werker. Er is naar alternatieven gezocht, de
beroepseisen aan professionals zijn verbreed. Door incompetentie van de kerk is dit door
andere zorgverleners ingevuld. Nu komt er een beweging terug, dit vanwege de
eenzaamheid die een belangrijk verschijnsel is binnen de gemeente Houten. Volgens de
heer Van den Assem is het belangrijk dat deze nood gezamenlijk opgepakt moet worden. De
naar binnen gerichtheid werkt verstikkend. De wereld snakt naar de oude kernwaardes van
het christelijke geloof. Versplintering in de aanpak zou deze kracht de das om kunnen doen.
Leven vanuit de bewogenheid om de medemens te versterken. Ook hebben zij
verantwoordelijkheid nodig door onderdeel te zijn van een geheel. Van betekenis willen zijn,
terugplaatsen in de positie hoe die is bedoeld door de Schepper. Mensen helpen uit de
duisternis naar licht, van onwaardig naar waardig. In geloofsgemeenschappen is het veelal
onderbelicht dat er naast vrijwilligers ook steun geboden kan worden door professionals. Hier
zijn we als kerken huiverig voor. Helen heeft ook te maken met behouden worden, een nieuw
leven, het beginpunt voor innerlijke reinheid en rust. Barmhartig zijn kost geld, vanuit een
kundige en bezielde levenshouding.

Eindrapport Haalbaarheidsonderzoek
Pagina 13
Centrum van ontmoeting Houten
4.6 SOCIALE ZAKEN NAMENS DE BURGERLIJKE GEMEENTE HOUTEN
Wanneer een burger uit Houten in aanmerking komt voor een bijstandsuitkering, komt men
terecht bij de afdeling Sociale Zaken van de burgerlijke gemeente Houten. Zij bieden als men
voldoet aan de voorwaarden financiële steun in de vorm van een bijstandsuitkering. De
afdeling sociale zaken richt zich op diverse praktische diensten, zoals het aanbieden om de
Nederlandse taal te leren en ondersteuning bieden bij analfabetisme. Daarnaast kan men
aanspraak maken op de witgoedregeling als bijvoorbeeld de wasmachine kapot gaat en men
geen geld ter beschikking heeft. Daarnaast kunnen cliënten van Sociale Zaken &
Werkgelegenheid met een WWB, IOAW/IOAZ, WWIK of Bbz uitkering een U-Pas aanvragen
voor culturele activiteiten. Tot slot wordt er ook nog bijzondere bijstand aangeboden. Een
Houtense burger kan hier onder voorwaarden gebruik van maken.
Doordat de gemeente Houten flink moet bezuinigen, moeten de politieke partijen afwegingen
maken. Monique Thijssen geeft namens Sociale Zaken aan dat er betrokkenheid en
bewogenheid bestaat voor de doelgroep die het minder heeft. Men is ook bereid om voor die
doelgroep compromissen te sluiten. Als men de keuze zou moeten maken tussen het
ondersteunen van een diaconaal centrum van ontmoeting of een collectieve zorgverzekering
af te sluiten voor mensen met een bijstandsuitkering, dan kiest men voor het laatste.
Exacte cijfers van burgers die niet mee kunnen komen zijn onbekend, vooral omdat dit niet
heel de doelgroep van sociale zaken behelst. De zakelijkheid en hardheid komt mede door
de hoge eisen vanuit de overheid en dat werkt sociale armoede in de hand. Wellicht speelt
dit nog meer dan in andere gemeenten, omdat Houten een forensengemeente is.
4.7 STICHTING VOORKOM!
Stichting Voorkom! is 22 jaar geleden gestart door de heer Theo Versluijs als directeur. Hij is
begonnen op een zolderkamer met het aanbieden van een preventiemethode aan jongeren
in de laatste klas op de basisschool en de eerste vier jaren van de middelbare school. Het is
gericht om verslaving te voorkomen, daarbij zijn de
‘problemen’ die gehoord zijn divers. Meerdere problemen
komen voor zoals automutilatie, geweld, scheidingen. De
doelstelling is en blijft preventie. Tegenwoordig is het een
organisatie met landelijke bekendheid. De organisatie
bestaat uit 200 vrijwilligers die les geven op de scholen.
Een brug te slaan naar hulpverlening door samen te
werken met chat en telefoonlijn van stichting Chris van de Hoop. Sinds kort heeft Voorkom!
zelf een nieuwe website met een chatfunctie deze is verkocht en uitbesteed aan stichting
Chris. De mensen aan de telefoon zijn getraind om gesprekken te voeren en horen
eenzaamheid ook naar voren komen. Het is een laagdrempelige manier omdat het anoniem
is. Er is in deze tijd een onderzoek bezig door studenten van de Christelijke Hogeschool te
Ede die onderzoeken hoe belangrijk social media is voor Stichting Voorkom! Het waardevolle
aan een initiatief door een kerk is dat er nog meer behoefte is om het gesprek centraal te
stellen. Een christelijke identiteit kan juist een brede doelgroep aanspreken omdat de
christelijke normen en waarden veelal als positief ervaren wordt.

5. KERKEN
5.1 INTRODUCTIE DRAAGVLAK
Eindrapport Haalbaarheidsonderzoek
Pagina 14
Centrum van ontmoeting Houten
Naast het gedeelte van het onderzoek naar doelgroep en doelgroep behoefte, is er ook
onderzoek gedaan naar het mogelijke draagvlak voor een op te zetten centrum van
ontmoeting. Dit draagvlak is voornamelijk gezocht in de diverse kerken in Houten. Hierbij is
gebruik gemaakt van het interkerkelijk diaconaal orgaan in Houten genaamd het IDO
(interkerkelijk diaconaal overleg).
Vanuit het IDO heeft een viertal kerken aangegeven deel te willen nemen aan het
onderzoek. De kerken die hebben aangegeven mee te willen denken zijn: de Nederlands
Gereformeerde Kerk Houten, Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt Houten, Hervormde
Gemeente Houten, Rooms Katholieke Kerk Houten en de Protestantse Gemeente Houten.
Daarbij moet worden aangetekend dat de Rooms Katholieke Kerk in Houten in een later
stadium betrokken is geraakt bij het onderzoek, waardoor hun mening niet is meegenomen
in dit onderzoek. Na telefonisch contact met Gerard Vermeulen van de Rooms Katholieke
kerk in Houten is afgesproken dat de R.K. kerk in Houten op de hoogte zal worden gebracht
van de uitkomsten uit dit onderzoek. Vanuit de onderzoeksuitkomsten kan de werkgroep
Armoede Houten Uit concreet vragen aan Gerard Vermeulen hoe de R.K. in Houten verder
betrokken kan raken bij de mogelijke uitwerking die zal volgen op het onderzoek.
5.2 BEANTWOORDING ONDERZOEKSVRAGEN DRAAGVLAK
De subvragen die hier beantwoord zullen worden, zijn de volgende:
c. Wederkerigheid
Wat kan een ontmoetingshuis betekenen voor de eigen ontwikkeling/missie van de
kerkelijke gemeente(-n) en het IDO?
Wat is er voor nodig dat terugkoppeling de vitaliteit van de kerk als gemeenschap
versterkt?
d. Draagvlak
Hoe groot is het draagvlak binnen de PGH, de participerende kerken in IDO en
burgerlijke gemeente om tot zo’n voorziening te komen?
Voor de beantwoording op deze vragen zijn interviews afgenomen binnen de eerder
genoemde kerken. Daarnaast is er een literatuurstudie gedaan met ‘Een gastvrij
onthaal’ van Sake Stoppels als uitgangspunt. Ook is een drietal andere inloopcentra
met een kerkelijke achtergrond bezocht.
5.2.1 DIACONALE ACTIVITEITEN
Met diaconale activiteiten wordt gedoeld op de nu al ontplooide diaconale activiteiten vanuit
kerken gericht op de samenleving in Houten.
Kerken in Houten weten elkaar al te vinden als het gaat om samenwerking op het gebied van
diaconale activiteiten in de samenleving van Houten. Hierbij kangedacht worden aan de
jongerenbus, kerstpakketten, de Alpha-cursus en de Marriage-Course. Daarnaast zijn er
twee stichtingen in Houten die indirect een kerkelijke achtergrond hebben. Dit zijn de

Eindrapport Haalbaarheidsonderzoek
Pagina 15
Centrum van ontmoeting Houten
Voedselbank en Stichting Present. Zij bieden respectievelijk eten en praktische hulp binnen
de gemeente Houten.
Er wordt binnenkort gestart met een maandelijks pastoraal café. Hierin wordt een
laagdrempelige christelijke viering/bijeenkomst aangeboden aan mensen die in de
hulpverlening zitten. Dit initiatief gaat starten op aanvraag van een grote
hulpverlenersorganisatie. Samenwerking met een centrum van ontmoeting is volgens één
van de initiatiefnemers zeer goed mogelijk. Dit door bijvoorbeeld deze vieringen te houden in
het centrum van ontmoeting.
Diaconale activiteiten, zoals maaltijden en inloopochtenden, die nu door kerken veelal in
eigen kerkgebouw georganiseerd worden, trekken voornamelijk eigen kerkleden als
bezoeker. En hebben in deze hoedanigheid weinig tot geen effect op de sociale cohesie van
Houten als het gaat om niet kerkleden.
Er vindt binnen de kerken al veel intern diaconaal werk plaats. Daarin wordt bij veel kerken
wijkgericht gewerkt die voortkomt uit de kerkstructuur.
5.2.2 DIACONALE MISSIE EN VISIE KERKEN
Met diaconale missie en visie bedoelen we de missie en visie die de verschillende in dit
onderzoek participerende kerken hebben op diaconaat in de samenleving van Houten.
Alle geïnterviewde personen gaven aan dat een dergelijk initiatief aansluit bij de missie en
visie van de kerk. Een aantal kerken zijn zoekende naar een middel om de diaconale missie
en visie handen en voeten te geven in de samenleving van Houten. Dus naast de diaconale
hulp voor de eigen kerkleden zijn kerken ook zoekende naar mogelijkheden om deze hulp te
bieden aan de samenleving in Houten. Daarbij moet worden aangetekend dat de kerken ook
beperkt zijn in hun mogelijkheden als het gaat om de inzet van vrijwilligers.

Eindrapport Haalbaarheidsonderzoek
Pagina 16
Centrum van ontmoeting Houten
5.2.3 STRUCTUUR KERKEN
Door de structuur van de verschillende kerken in kaart te brengen wordt inzichtelijk hoe de
kerkstructuren dienstbaar zouden kunnen zijn voor een centrum van ontmoeting.
De geïnterviewde gemeenten zijn veelal ingedeeld in wijken en kringen. De geografische
indeling van kerkelijke wijken zou mogelijkerwijs een kans bieden om in wijken binnen de
gemeente Houten ontmoetingen te creëren. Daarnaast zou bij het werven van vrijwilligers
gebruik gemaakt kunnen worden van de wijken en kringen. Zo zou een kring of wijk 1 maal
per jaar kunnen koken bij een centrum van ontmoeting. Aangezien alleen de Nederlands
Gereformeerde Kerk al 70 tot 80 kringen heeft, zorgt dit voor een zeer groot
vrijwilligersdraagvlak.
5.2.4 VRIJWILLIGERS EN FINANCIËN
In hoeverre zien kerken mogelijkheden om vrijwilligers en financiële middelen vrij te maken
voor een centrum van ontmoeting?
De vier geïnterviewde kerken hebben op papier gezamenlijk ruim 5000 leden. Dus een
behoorlijke achterban. In acht nemende dat Houten ongeveer 48.000 inwoners telt.
Opvallend is dat de ene kerk meer de moeite ziet liggen bij het werven van vrijwilligers,
terwijl de andere aangeeft de financiën als grote risicofactor te zien voor de haalbaarheid.
Hierdoor lijken de diverse kerken elkaar juist aan te vullen op financieel en
vrijwilligersgebied. Iedere kerk geeft aan een mogelijke bestuursfunctie te kunnen en willen
bekleden.
Er wordt aangegeven dat vrijwilligers zowel geestelijke als praktische ondersteuning nodig
hebben vanuit de kerk en/of vanuit een coördinator. Dit kan bijvoorbeeld door de vrijwilligers
hun ervaringen te laten delen binnen de kerk op bijvoorbeeld een bezinningsavond over het
thema gerechtigheid. Waarbij het voor de kerk van belang is om de vrijwilliger te
ondersteunen door gesprekken en gebed. Op deze manier vindt er wederkerigheid plaats en
wordt een centrum van ontmoeting geen eiland buiten de kerk, maar raakt het juist
geïntegreerd binnen de participerende kerken.
5.2.5 SAMENWERKING
Hoe kijken de verschillende kerken aan tegen onderlinge samenwerking? En welke
mogelijkheden zien zij om samen te werken met hulpverlenersorganisaties en de burgerlijke
gemeente?
De vier kerken geven expliciet aan dat de christelijke identiteit een belangrijke rol mag spelen
binnen een dergelijk initiatief. Echte ontmoeting is alleen mogelijk als je ook jezelf durft te
laten zien en daarmee je christelijke identiteit. Tegelijk willen de vier kerken niet het
evangelie opdringen en wel onvoorwaardelijk iedereen een gastvrije ontmoeting bieden,
ongeacht de religieuze achtergrond van bezoekers. Daarbij gaat het allereerst om het
bedienen van de doelgroep. Dus geen verborgen agenda om zieltjes voor de eigen kerk te
winnen.

Eindrapport Haalbaarheidsonderzoek
Pagina 17
Centrum van ontmoeting Houten
Op diaconaal terrein kan het voor kerken makkelijker zijn om samen te werken dan op het
terrein van evangelisatie. Daarbij is het van belang gezamenlijk een doel te stellen en daar
de eenheid in te zoeken. Bijvoorbeeld het doel om vanuit de kerken door middel van
maaltijden in een centrum van ontmoeting de sociale cohesie te bevorderen binnen de
gemeente Houten.
Er is een kerk die graag vergaande samenwerking zoekt met de burgerlijke gemeente, terwijl
een andere kerk aangeeft dat het soms ook noodzakelijk kan zijn om burgerlijk
ongehoorzaam te zijn. Verregaande samenwerking, zoals een afgevaardigde uit de
burgerlijke gemeente in het dagelijks bestuur, lijkt daarom niet verstandig. Toch blijft het van
groot belang samenwerking te zoeken met de burgerlijke gemeente, maar dit wel te doen
vanuit onafhankelijkheid.
Iedere geïnterviewde kerk zag samenwerking met andere kerken rondom een centrum van
ontmoeting positief tegemoet! Daarbij gaven de kerken aan onderling verwachtingen te
moeten uitspreken en afstemmen. Dit zou voor een vervolgtraject een belangrijk onderdeel
zijn.
Vanuit twee kerken werd ook de vraag gesteld naar de vorm. Is het wenselijk voor de
doelgroep om een centrale plaats van ontmoeting te creëren of juist decentraal? Daarbij zou
je in Houten kunnen denken aan de diverse wijkcentra die er al zijn of ga je toch een gebouw
aanschaffen of huren dat in het centrum van Houten ligt? En moet er geïnvesteerd worden in
een mooi gebouw of juist in een coördinator? Is het wenselijk om een stille kracht te zijn in
Houten of juist heel herkenbaar door bijvoorbeeld het hebben van een eigen gebouw met
een herkenbare naam.
6. INLOOPCENTRA IN NEDERLAND
Er zijn in Nederland al in een heel aantal plaatsen inloopcentra, allemaal centra van
ontmoeting met allemaal hetzelfde hoofddoel, namelijk het verminderen en terugdringen van
eenzaamheid. Aangezien het de droom en ambitie van de PGH is om een dergelijk centrum
van ontmoeting op te starten, zijn er ten tijde van het onderzoek verscheidene bezoeken
gebracht aan verschillende inloopcentra in Nederland. Deze bezoeken hadden als doel om
te ontdekken hoe andere inloopcentra zijn opgezet, welke doelgroep zij aanspreken/bereiken
en om ‘feeling’ te krijgen met het hele idee van een centrum van ontmoeting.
Er zijn bezoeken gebracht aan de inloopcentra van Ede, Gouda en Wageningen. In dit deel
van het rapport wordt een korte samenvatting gegeven van deze bezoeken.

6.1 EDE
Eindrapport Haalbaarheidsonderzoek
Pagina 18
Centrum van ontmoeting Houten
In september 1988 is er in Ede een centrum van ontmoeting geopend met de naam Meet-
Inn. Dit centrum van ontmoeting richtte zich in het begin vooral op jongeren en begon heel
klein wat betreft activiteiten. In de loop der tijd is de studenten-community in Ede flink
gegroeid en werd de behoefte aan een centrale plek voor jongeren steeds kleiner, doordat
jongeren zichzelf steeds beter konden redden middels studentenverenigingen.
Daardoor is de focus wat betreft doelgroep ook behoorlijk verschoven. Inmiddels is Meet-Inn
een centrum van ontmoeting dat zich richt op heel veel verschillende doelgroepen (dak- en
thuislozen, verstandelijk beperkten, mensen met psychische problematiek, etc.). Deze
doelgroepen hebben echter wel allemaal één gemeenschappelijke deler, genaamd
‘eenzaamheid’.
Bij Meet-Inn worden ook veel activiteiten georganiseerd voor elke doelgroep. Er is bewust
voor gekozen om sommige doelgroepen niet tegelijkertijd een activiteit te laten doen, omdat
dit in het verleden nog wel eens tot problemen heeft geleid.
Meet-Inn heeft een duidelijke christelijke identiteit en wordt gesteund door 17 kerken. De
christelijke identiteit komt tot uitdrukking in een gebed voor het eten, het organiseren van
Bijbelstudies, het selecteren van vrijwilligers op identiteit en het draaien van christelijke
muziek in de bar.
Toch viel op dat de christelijke identiteit niet als hinderlijk werd ervaren door bezoekers. Wel
om een eerste keer te komen maar niet toen bleek dat het geloof niet werd opgedrongen en
er vooral veel gezelligheid was tijdens en rondom de maaltijden.
Meet-Inn heeft een algemeen bestuur waarin uit elke participerende kerk één afgevaardigde
zitting neemt. Dit algemene bestuur neemt de belangrijkste beslissingen.
Daarnaast heeft Meet-Inn een dagelijks bestuur waarin de algemene bestuurstaken
vertegenwoordigd zijn. Ook heeft men in totaal voor één fte betaalde krachten in dienst die
allerhande organisatorische zaken regelen en de continuïteit van de Meet-Inn waarborgen.
Financieel draait Meet-Inn voor ongeveer 50% op de bijdrage van diaconieën en fondsen.
Ongeveer 40% komt uit bijdragen van participerende kerken en 10% komt uit baromzet en
eenmalige giften van particulieren en bedrijven. De totale begroting van Meet-Inn bedraagt
ongeveer €80.000 op jaarbasis. Een financieel jaarverslag van de Meet-Inn is te vinden in de
bijlage. 4
De coördinator van Meet-Inn gaf als tip nog mee dat het erg belangrijk is om mensen wel te
laten betalen voor consumpties. Dit mag gewoon de kostprijs zijn van bijvoorbeeld de
maaltijd. Als eten en drinken voor de bezoekers gratis is, dan haal je een stukje eigenwaarde
weg bij mensen wat vaak toch al niet heel sterk is.
In de Bijlage is een programma overzicht van Meet-Inn te vinden. 5
4 Zie bijlage 12.1.2
5 Zie bijlage 12.1.3

6.2 GOUDA
Eindrapport Haalbaarheidsonderzoek
Pagina 19
Centrum van ontmoeting Houten
Het tweede bezoek is gebracht aan centrum van ontmoeting Domino in Gouda. Hier is ook
een maaltijd genuttigd met de doelgroep. Er waren ongeveer 30 mensen bij de maaltijd
aanwezig. Het was erg mooi om te zien dat er heel veel verschillende soorten mensen zaten,
wederom met de gemeenschappelijke deler ‘eenzaamheid’. Er waren mensen die duidelijk
rond de armoede grens zaten, maar ook mensen die daar duidelijk boven zaten. Hier kwam
naar voren dat het juist waardevol is om deze verschillende mensen bij elkaar te laten
komen, zodat ze ook elkaar kunnen helpen met hun problemen. En daadwerkelijk hun
sociale netwerk wordt versterkt.
In dit centrum van ontmoeting waren in de loop der tijd ook echt hechte vriendschappen
ontstaan. Zo vertelde de gastheer van de avond dat er vorig jaar zelfs twee vaste bezoekers
met elkaar zijn getrouwd. De mensen die er waren ervoeren het samenzijn ‘an sich’ al als
een sterk wapen tegen de eenzaamheid. De gastvrijheid en het luisterend oor van de
vrijwilligers speelden hierin ook een grote rol.
In Gouda worden verder geen specifieke activiteiten georganiseerd, behalve dat er steeds
dingen worden bedacht om de bezoekers iets persoonlijks te laten toevoegen aan het pand.
Ten tijde van het bezoek waren de bezoekers bijvoorbeeld bezig om muurschilderingen te
maken waarin ze hun eigen verhaal kwijt konden. Op deze manier krijgt het gebouw voor
iedereen iets persoonlijks en gaan de bezoekers zich meer verbonden voelen met de locatie.
Domino heeft in totaal 80 vrijwilligers en biedt 4 keer per week een driegangenmaaltijd aan
waar bezoekers 3 keer in de week aan mogen deelnemen. Een maaltijd kost €3,50. Dit is
precies voldoende om de kosten van het eten te kunnen dekken.
De openingstijden van dit centrum van ontmoeting zijn te vinden in de bijlage. 6
6.3 WAGENINGEN
In Wageningen is men op dit moment bezig om een centrum van ontmoeting te openen.
Binnen enkele weken zal dit centrum geopend worden. We hebben een gesprek gehad met
de man die aangenomen is als coördinator van het centrum van ontmoeting ‘Markt 17’.
Hij heeft al 23 jaar ervaring als coördinator van een centrum van ontmoeting in Almere. Er
zijn in dit gesprek veel tips naar voren gebracht die we het beste puntsgewijs kunnen
verwerken.
Het is moeilijk, zo niet vrijwel onmogelijk om een centrum van ontmoeting alleen op
vrijwilligers te laten draaien. Het is voor de stabiliteit het beste om één betaalde
kracht aan te stellen als coördinator.
Het is belangrijk om bezoekers en vrijwilligers te binden aan het centrum van
ontmoeting, zodat men zich op een gegeven moment mede verantwoordelijk gaat
voelen voor het geheel.
Probeer zoveel mogelijk uit de sfeer van een doorsnee horecagelegenheid te blijven.
Dit kan bereikt worden door een actieve houding van vrijwilligers die contact leggen
met gasten. Het is niet de bedoeling dat een centrum van ontmoeting gebruikt gaat
worden als goedkope horecagelegenheid.
6 Zie bijlage 12.1.4

Eindrapport Haalbaarheidsonderzoek
Pagina 20
Centrum van ontmoeting Houten
Bij de start van het centrum van ontmoeting is laagdrempeligheid essentieel om de
zaak draaiende te krijgen. In Almere hadden ze spullen van de wereldwinkel in een
vitrine voor het raam gezet. Op die manier hebben mensen een ‘excuus’ of legitieme
reden om naar binnen te gaan. Als de mensen eenmaal binnen zijn, kun je ze een
kop koffie aanbieden en het ijs breken. Na verloop van tijd liep het als een trein en
waren de spullen van de wereldwinkel niet meer nodig.
Voorkom in communicatie-uitingen dat de doelgroep bij naam wordt genoemd. Op het
moment dat je communiceert dat het centrum bedoeld is voor de eenzamen, dan
zullen de echte eenzame mensen niet komen omdat ze niet gezien willen worden als
eenzaam. Probeer de doelgroep niet in een hokje te plaatsen.
Leg de focus op het feit dat het centrum van ontmoeting een veilige en neutrale
plaats is. Probeer te voorkomen dat mensen het gevoel krijgen dat het een kerkelijke
fuik is.
Het is aan te raden om de bestuurlijke functies uitsluitend te laten vervullen door
mensen uit de kerk. Als iemand uit de burgerlijke gemeente zitting gaat nemen in het
bestuur, kom je snel in de knoop met je identiteit.
Om geld los te peuteren bij het Oranjefonds kan beter niet benadrukt worden waarom
je iets doet, maar beter wat je doet. Het Oranjefonds heeft het namelijk niet zo op
specifieke christelijke initiatieven.
Subsidie is voor heel veel dingen beschikbaar, maar niet voor exploitatiekosten en
personeelskosten. Voor de opstart van een centrum van ontmoeting is het wel
mogelijk om subsidie te krijgen.
Het is voor de continuïteit van het centrum van ontmoeting aan te raden om de
vrijwilligers een cursus te geven die wordt aangeboden via netwerkdak.nl.

7. LITERATUUR
7.1 DOELGROEP EN BEHOEFTE
Eindrapport Haalbaarheidsonderzoek
Pagina 21
Centrum van ontmoeting Houten
Om voor dit onderzoek als onderbouwing alleen gebruik te maken van een enkel boek is niet
gelukt. Dit heeft er mee te maken dat de doelgroep en behoefte vanuit verschillende artikelen
en literatuur benaderd kunnen worden. Daarom vindt u in dit onderstaande deel de
belangrijkste literatuur samengevat en wordt er concluderend de lijn doorgetrokken wat u als
opdrachtgever met deze informatie kan.
In het artikel ’Zorg voor de naaste 7 ’ wordt beschreven dat de verschillende godsdiensten
zoals Christendom, Jodendom en Islam veel van elkaar verschillen. Één ding hebben ze
gemeen en dat is een fundamenteel onderdeel van het geloof; zorg voor de naaste.
Persoonlijke ervaringen over dit thema zijn samengevoegd in een bundel over naastenliefde.
Er wordt beschreven dat alle drie de geloofsovertuigingen een andere invulling geven aan de
betekenis van naastenliefde. Door deze verschillen te benoemen wordt de
gemeenschappelijke deler aangevuld en versterkt. Dat is juist in een tijd waar kerk en staat
gescheiden zijn en de overheid zich op een neutrale wijze verhoudt tot de burgers een groot
goed om te denken over normen en waarden vanuit een geloofsbeleving. Dit is terug te zien
in de manier waarop diaconieën en werkgroepen binnen een gemeente zich willen
verhouden tot hun naaste. Het er-willen-zijn-voor-de-naaste in een tijd waarin individualisme
hoogtij viert, op welke manieren moet er worden voorzien in een behoefte en aan wie.
Uit een krantenartikel over sociale uitsluiting 8 blijkt dat 10% van de Nederlanders hiermee te
maken heeft. Met name mensen uit risico groepen zoals: alleenstaanden, werkelozen, nietwesterse
allochtonen en uitkeringsontvangers. Daarin ligt het percentage nog hoger.
Namelijk rondt de 30%. Houten is een welvarende jonge gemeente waarin veel forenzen
wonen die werken in de omliggende grote steden. Uit de statistieken is gebleken dat Houten
op een aantal punten boven het landelijke gemiddelde uitkomt, bijvoorbeeld als het gaat om
inkomen en opleidingsniveau. Dit neemt niet weg dat er binnen Houten een groep mensen is
die met een vorm van sociale uitsluiting te kampen heeft. Een laag inkomen, slechte
gezondheid en een verminderde geestelijke weerstand zijn van grote invloed op een vorm
van uitsluiting. Volgens het SCP (Sociaal Cultureel Planbureau) heeft uitsluiting bij kinderen
voornamelijk te maken met de armoede waarin zij opgroeien en de gevolgen die dat heeft op
een levensstijl. Uitsluiting is inherent aan een tekort aan sociale contacten; ook wel sociale
armoede genoemd. Passende ondersteuning is nodig om deze mensen te laten meedoen in
het verenigingsleven. Allereerst omdat het mensen versterkt als ze andere mensen kunnen
ontmoeten, ten tweede is de passende ondersteuning nodig omdat deze mensen een
zwakke schakel zijn in de maatschappij en op eigen kracht moeilijk actief zullen raken in het
verenigingsleven.
In de monitor kwetsbare groepen van 2009 9 over de gemeente Houten is terug te zien dat
volwassenen binnen Houten boven het landelijke gemiddelde uitkomen als het angstklachten
7 Recensie bundel: ‘Chesed,Caritas, diaconie,zakaat: zorg voor de naaste in Jodendom,
Christendom en Islam’ door www.trouw.nl .
8 Artikel: 'Sociale uitsluiting bij 10% van de Nederlanders' door Heidi Tops Sociaal Cultureel
Planburueau 16 juli 2006
9 Zie bijlage 12.1.9

Eindrapport Haalbaarheidsonderzoek
Pagina 22
Centrum van ontmoeting Houten
betreft. Ook de persoonlijke competentie van mannen en vrouwen van 19 tot 75+ is gemeten
in de manier waarop zij met ingrijpende gebeurtenissen omgaan. Er is hierin onderscheid
gemaakt tussen eenzamen en niet eenzamen. Houten komt hierin net boven het landelijke
gemiddelde uit doordat jongvolwassenen tussen 19 en 36, 65 jarigen tot ongeveer 74 en
mannen zichzelf als verminderd competent ervaren. Om de mate van eenzaamheid te meten
is er gebruik gemaakt van de Jong-Gierveld-schaal. Deze onderscheidt twee vormen van
eenzaamheid, namelijk emotionele en sociale eenzaamheid. Hieruit is gekomen dat
ongeveer 30% van de volwassenen zich eenzaam of verlaten voelt. Zes procent hiervan is
sterk vereenzaamd, de andere 24% matig eenzaam. De ernstige eenzaamheidsgevoelens
komen het meest voor bij vrouwen, laag opgeleiden en ouderen. 12% van de volwassenen
voelt zich sociaal eenzaam.
Op welke manier bied je dan zorg? Over deze vraag heeft Herman Noordegraaf 10 zich
gebogen. Het eigene aan zorg is dat het er niet op gericht is iets nieuws te maken. Wel om
iets te laten voortbestaan in de tijd en zo goed mogelijk laten functioneren. Hij omschrijft
verschillende soorten van zorg. Wat hierin belangrijk is: betrokkenheid, ontvankelijkheid, tijd,
trouw en gelijkwaardigheid. Vanuit die overtuiging of intentie wordt de mens gezien.
Noordegraaf tipt in zijn artikel nog de Bijbelse barmhartigheid aan omdat deze verbonden is
aan gerechtigheid. Hij stelt dat de wetgeving in het Oude Testament niet voor niets is
opgesteld, vooral ook om de kwetsbare te beschermen en te ondersteunen. Dineke Behrend
schrijft in haar handleiding over muzisch agogische methodiek 11 dat er in een
verlegenheidsituatie een appèl gedaan kan worden op de persoonlijke behoeften van de
persoon en hierdoor richting geeft door de belemmering, gedeeltelijk, op te heffen. Dit sluit
aan op het artikel over de gevolgen van geluk waarin zij zich typeren als de positieve
psychologie.
De gevolgen van geluk 12 ; achtergronden en toekomst van het geluksbudget is vanuit
gemeentelijke gezondheidszorg in Almelo opgericht. Martin Seligman, één de grondleggers
onderscheidt drie vormen van goed leven: 1. The pleasant life, 2. The engaged life, 3. The
meaningful life. Bij het plezierige leven gaat het om het ervaren van positieve gevoelens. In
hoeverre voelt iemand zich gelukkig en tevreden? Het betrokken leven verwijst naar de inzet
bij de activiteiten van een persoon in het leven: in hoeverre ervaart iemand daarbij een
gevoel van persoonlijke vervulling? Het zinvolle leven is gericht op iets wat groter is dan de
eigen persoon: in hoeverre heeft iemand het gevoel onderdeel te zijn van een groter geheel
en hieraan bij te dragen? Er is veel onderzoek geweest naar de gevolgen van geluk. Barbara
Frederickson stelt dat positieve emoties leiden tot een verbreding van creativiteit,
probleemoplossend vermogen, opbouwen van hulpbronnen, sterke psychologische
veerkracht en een goed sociaal netwerk. Het kan ook leiden tot een betere fysieke
gezondheid. Geluk is zelfs een voorspeller voor een langere levensduur. Geluk is ook van
maatschappelijk belang, want geluk leidt tot een hogere productiviteit, door een betere
gezondheid tot minder zorgconsumptie. Geluk hangt samen met de positie van de burger in
de maatschappij. Mensen met een lage opleiding, weinig inkomen, allochtonen en
alleenstaanden zijn over het algemeen minder gelukkig. Levensomstandigheden zoals een
slechte fysieke, dan welgeestelijke gezondheid en het ontbreken van een goed functionerend
sociaal netwerk, is gerelateerd aan een mindere ervaring van geluk. Uit dit onderzoek blijkt
10 Artikel: 'Wat verstaan we onder zorg en waarom?’ door Herman Noordegraaf
11 Boek: ‘Handleiding muzisch agogische methodiek’ door Dineke Behrent
12 Boek: 'De gevolgen van geluk’ door Aad Francissen, Eddy Wezenberg en Gerben
Westerhof

Eindrapport Haalbaarheidsonderzoek
Pagina 23
Centrum van ontmoeting Houten
dat geluk te beïnvloeden is. Een betrokken leven, in de brede zin van het woord, is een
belangrijke voorwaarde voor het ervaren van duurzaam geluk. Door een levensdoel ervaren
mensen meer geluk. De eigen wensen en mogelijkheden staan centraal, psychologen
spreken over intrinsieke motivatie.
Door het ondernemen van activiteiten die bijdragen aan een persoonlijk relevant en haalbaar
doel ervaren mensen een gevoel van kracht. Veel zorgaanbieders komen met een oplossing
voor problemen, maar verliezen daardoor de kracht van mensen uit het oog. Het
geluksbudget heeft als doel om het duurzame geluk te bevorderen vanuit eigen kracht en
sociale activering. De persoonlijke benadering van het geluksbudget en de eenmalige
subsidies die worden uitgekeerd aan mensen in een sociaal isolement leidt tot resultaten,
wat eveneens terug te zien is in een daling wat betreft het raadplegen van professionals in
de zorg.
Concluderend:
Er is een grote groep eenzamen binnen Houten. Dit blijkt uit de monitor over kwetsbare
groepen binnen Houten. Daarnaast ligt landelijk het percentage over sociale uitsluiting rond
de 10%. Bij kwetsbare groepen stijgt dit tot 30%. Het blijkt dat sociale armoede om passende
ondersteuning vraagt.Dit kan vanuit de verschillende benaderingen in het aanbod van zorg
die Noordegraaf omschrijft. De Protestante Gemeente Houten kan vanuit het artikel over
verschillende geloofsovertuigingen meenemen dat een bepaalde invulling niet altijd hoeft te
botsen met een benadering die anders is ingevuld. Het kan elkaar in samenwerking
aanvullen en versterken door de verschillen bespreekbaar te maken.
Een centrum van ontmoeting valt of staat met de manier waarop zij zich openstelt naar de
doelgroep en tegemoet komt in behoeften. Uit deze onderbouwing wordt gehaald dat, wil
men het geluk van de doelgroep vergroten, men niet met pasklare oplossingen moet komen,
omdat hierdoor de kracht van mensen verloren gaat.
7.2 SAKE STOPPELS ‘EEN GASTVRIJ ONTHAAL
‘Een gastvrij onthaal’ van Sake Stoppels is een goed leesbare gids voor het opzetten van
een gastvrij centrum van ontmoeting.
Sake Stoppels gebruikt het beeld van een huis om aan te geven wat nodig is om een
centrum van ontmoeting te laten starten. Daarbij gaat hij uit van een fundament, hoekstenen
en bouwstenen.
Fundament (bladzijde 13-18)
Hij ziet gastvrijheid als het fundament onder een centrum van ontmoeting. Hij werkt eerst uit
hoe het woord gastvrijheid in de Bijbel voorkomt en laat daarin Gods roeping zien om als
gelovige gemeente gastvrij te zijn. Hierbij geeft hij vijf motieven om gastvrij te zijn.
Dan slaat hij de brug van de Bijbelse gastvrijheid naar onze hedendaagse tijd. Dit doet hij
door 7 kenmerken te geven van wat het woord gastvrijheid in onze tijd zou kunnen
betekenen.
Hoekstenen (bladzijde 22-28)
Nu het fundament ligt kunnen de hoekstenen geplaatst worden. Sake Stoppels geeft
vervolgens 10 hoekstenen in handen. Je zou deze 10 hoektenen kunnen zien als de

Eindrapport Haalbaarheidsonderzoek
Pagina 24
Centrum van ontmoeting Houten
contouren om de grote waarde van gastvrijheid optimaal tot zijn recht te kunnen laten komen
binnen een centrum van ontmoeting.
Deze hoekstenen zijn een ideaal handvat om de missie en visie van een centrum van
ontmoeting op te baseren. Om zo ook de vrijwilligers een helder kader mee te geven over de
sfeer die een centrum van ontmoeting beoogt uit te stralen.
Bouwstenen (bladzijde 29-48)
Nu het fundament en de hoekstenen gelegd zijn kan men de bouwstenen plaatsen. Sake
Stoppels geeft hiervoor 12 zeer praktische bouwstenen. Zo moet men op allerlei gebied
beslissingen nemen als men eenmaal heeft gekozen een centrum van ontmoeting te willen
starten. Zo zullen er beslissingen genomen moeten worden over de doelgroep, locatie,
organisatie, financiën, openingstijden, doelstellingen, PR, medewerkers en nog een aantal
zaken.
Conclusies:
Gastvrijheid is een Bijbelse opdracht voor de kerk van alle eeuwen en ook voor de kerken in
Houten.
Als er een centrum van ontmoeting vanuit kerken geïnitieerd gaat worden zijn de contouren
die Sake Stoppels hier schetst een ideaal uitgangspunt waarin vele kerken in Houten zich
zullen kunnen vinden.
Een centrum van ontmoeting kan op velerlei wijze mislukken, maar als men de Gids voor
inloopcentra van Sake Stoppels gebruikt zal er in ieder geval een hoge kwalitatieve
theoretische input zijn die alle belangrijke aspecten van een centrum van ontmoeting dekt.
Een mogelijk te vormen bestuur in Houten zal op de diverse onderdelen van dit document
haar eigen identiteit kunnen bouwen en beslissingen kunnen nemen over de vorm van
ontmoeting die wenselijk is in Houten. Deze gids helpt een bestuur de juiste vragen te
stellen en geeft richting aan mogelijke antwoorden. Kortom, een ideale gids voor het
opzetten van een centrum van ontmoeting.
8. SCENARIO’S
Naar aanleiding van dit onderzoek lijken twee scenario’s mogelijk. Een organisch scenario
en een statisch scenario, waarbij ons onderzoek voornamelijk gericht is geweest op een
statisch scenario. In dit scenario gaat het om de wenselijkheid een centrum van ontmoeting
te starten vanuit diverse kerken en daarmee inspelend op de behoefte van de inwoners in
Houten die in een sociaal isolement zitten en rond de armoedegrens leven. Echter tijdens het
onderzoek diende zich van verschillende kanten een tweede scenario aan dat verder het
’organisch’ scenario genoemd zal worden. De krachten, zwakten, kansen en bedreigingen
van deze scenario’s zullen hieronder beschreven worden.
In de mogelijke scenario’s wordt het begrip ont-moeten geïntroduceerd. Het gebruik van
ontmoeten of ont-moeten heeft te maken met een verschil in betekenis. Het eerste heeft te
maken met een gearrangeerde ontmoeting. Het tweede is tweeledig, enerzijds zit in dit
woord ook de betekenis van een gearrangeerde ontmoeting, anderzijds zit hier iets in van
‘niet meer moeten’. Ont-moeten leidt uiteindelijk tot ontmoeten doordat er ruimte is geschept,
waar geen druk is om te presteren. Vanuit de filosofie wordt deze betekenis ook gebruikt als

Eindrapport Haalbaarheidsonderzoek
Pagina 25
Centrum van ontmoeting Houten
er gekeken wordt naar de Ander. Levinas stelt in zijn filosofie dat ‘de ander’, als deze in het
naakte gelaat wordt gezien, kwetsbaar is. Dat roept bescherming op voor kwetsbare
mensen. De ander is niets verschuldigd, wel mag deze er zijn door het ont-moeten.
8.1 STATISCH
Krachten
Een eigen gebouw waarborgt makkelijker en eenvoudiger een eigen sfeer. Zo kun je in een
eigen gebouw de keuken en kasten zelf inrichten en meubels aanschaffen die passen bij de
gewenste uitstraling.
Een eigen gebouw met naam zorgt voor minder invloed van buitenaf waardoor het wellicht
makkelijker zal zijn om de christelijke identiteit vorm te geven. Ook zou hierdoor het initiatief
van een pastoraal café eens in de maand, goed passen bij een statisch concept van het
centrum van ontmoeting.
Er ontstaat een onafhankelijkheid doordat je niet direct gelieerd bent aan burgerlijke
instanties. Dit zou voor bepaalde doelgroepen drempelverlagend kunnen werken.
Een andere kracht zijn de duidelijke activiteiten en openingstijden, dit zal ook de inzet van
vrijwilligers eenvoudig maken..
Over het opzetten en continueren van een centrum van ontmoeting is veel bekend door
praktijkervaringen in heel Nederland. Daarnaast is er ook behoorlijk veel literatuur over
verschenen.
Zwakten
Je kunt maar een beperkte doelgroep bereiken, doordat de capaciteiten van elk gebouw
beperkingen heeft.
Vrijwilligers komen vanuit heel Houten en de doelgroep ook. Hierdoor is de kans kleiner dat
men naast het centrum van ontmoeting op een natuurlijke manier elkaar ontmoet. Denk
bijvoorbeeld aan het elkaar tegen komen in de supermarkt.
De duidelijke activiteiten en structuur maken een centrum van ontmoeting afhankelijk van de
mensen die binnen komen en willen deelnemen.
De verwachting is dat van Houten & co dit zal zien als ‘overbodig’. Dit is mede ingegeven
door het feit dat van Houten & co zelf krap zit betreffende vrijwilligers.
Kansen
Duidelijke fysieke locatie met naam. Hierdoor kunnen hulpverlenersorganisaties en de
burgerlijke gemeente mensen uit de doelgroep doorverwijzen.
Bedreigingen
Een fysieke locatie die onder eigen beheer valt, gaat aanzienlijke kosten met zich
meebrengen.
Een centrale locatie kan zorgen voor een vaste groep waardoor anderen zich minder welkom
voelen. Ook zijn er mensen uit de doelgroep die niet verder denken dan hun eigen wijk. Zij
zouden wel afkomen op een activiteit binnen hun eigen wijk, maar niet op een activiteit
buiten het eigen woongebied.

Eindrapport Haalbaarheidsonderzoek
Pagina 26
Centrum van ontmoeting Houten
Het vinden van een geschikte locatie die aan alle wensen voldoet om een geschikt centrum
van ontmoeting te worden kan veel tijd en energie kosten.
8.2 ORGANISCH
Krachten
In dit scenario kan gebruik gemaakt worden van de faciliteiten die er zijn in Houten zoals de
diverse buurtgebouwen, om daar activiteiten zoals maaltijden te ontplooien.
Vrijwilligers en de doelgroep wonen in dezelfde wijk waardoor ze ook naast bijvoorbeeld
maaltijden ontmoeting hebben in de supermarkt.
Vrijwilligers en de doelgroep wonen in dezelfde wijk waardoor de cohesie in de wijk versterkt
en zowel vrijwilligers als de doelgroep zijn op de hoogte van lokale wijkproblematiek. Er
groeit mogelijk een natuurlijke overeenkomstige basis in de ontmoeting doordat men in
dezelfde wijk woont en leeft.
Zwakten
Geen duidelijk fysiek gebouw waar hulpverleners en de burgerlijke gemeente naar zouden
kunnen verwijzen.
Organisch initiatief is sterk afhankelijk van de mogelijkheden die de wijkgebouwen bieden.
Zo heeft bijvoorbeeld niet elk wijkgebouw een goede keuken.
Kansen
Betere benutting van het vrijwilligerskapitaal dat in de kerken aanwezig is.
Op deze manier gebruik maken van de kerkstructuren die veelal in wijken zijn ingedeeld.
Betere samenwerking met de welzijnsorganisatie ‘van Houten en co’ omdat deze organisatie
ook wijkgericht werkt en al vele contacten heeft met de doelgroep.
Betere samenwerking staat niet gelijk aan participatie. Participatie door van Houten & co is
niet wenselijk in verband met de duidelijke christelijke identiteit van het centrum van
ontmoeting.
Dit organische model is nog veel minder bekend en uitgewerkt als het statisch model van
een centraal centrum van ontmoeting. Pionieren heeft als voordeel dat er maatwerk geleverd
gaat worden binnen de context van Houten.
Bedreigingen
Voor een organisch model is echt een krachtig leider/coördinator nodig.
Een bedreiging van pionieren is de inventiviteit en visie die nodig is om iets nieuws te
creëren. Er zijn waarschijnlijk minder praktijkvoorbeelden te vinden in Nederland en er zal
ook minder literatuur over verschenen zijn.
door de afhankelijkheid van de burgerlijke gemeente of andere organisaties in gebruik van
gebouwen kan de identiteit of eigen sfeer verloren gaan. Het kan bijvoorbeeld zijn dat
bezoekers op een gegeven moment meer waarde gaan hechten aan het gebouw en de
activiteit gaan associëren met van Houten & co of de burgerlijke gemeente.
Ter illustratie bij dit organische model is er in de bijlage een artikel toegevoegd over
diaconaal gemeenschapsleven in de wijk. 13
13 Zie bijlage 12.1.7

9. CONCLUSIES & AANBEVELINGEN
9.1 DOELGROEP & BEHOEFTE
Eindrapport Haalbaarheidsonderzoek
Pagina 27
Centrum van ontmoeting Houten
Naar aanleiding van de verschillende gesprekken die gevoerd zijn met burgerlijke gemeente
en welzijnsorganisaties volgen hieronder de conclusies inclusief aanbevelingen.
Welzijnsorganisatie ‘Van Houten & Co’ en overige professionele, semiprofessionele en
vrijwillige hulpverleners leggen allemaal hun focus anders. De één richt zich op een hele
brede doelgroep, de ander richt zich op een specifieke doelgroep. Centrum van ontmoeting
Domino uit Gouda richt zich op een brede doelgroep. De groep mensen in Houten die te
kampen heeft met eenzaamheid is een doelgroep die heel breed is. Er is geconcludeerd dat
mensen met een laag inkomen, mensen met een verminderde psychische en fysieke
weerstand, ouderen, mensen met psychiatrische problematiek, etc tot deze doelgroep
behoren. Welzijnsorganisatie, overige hulpverleners, burgerlijke gemeente en sleutelfiguren
binnen Houten hebben deze doelgroep geschetst in de interviews die gehouden zijn. Om
laagdrempeligheid te kunnen zijn is het van belang dat bezoekers ervaren dat ze welkom
zijn. Los van het feit of zij tot de doelgroep behoren.
Aanbeveling: Voor nu is het aan te raden om deze groep te definiëren met het begrip
‘sociale armoede’. In Gouda was te zien dat het voor een centrum van ontmoeting
erg waardevol is om mensen met verschillende achtergronden bij elkaar aan tafel te
hebben. Sociale armoede is een kapstokbegrip waar al deze verschillende groepen
onder vallen.
De doelgroep bestaat uit mensen met weinig of geen sociaal netwerk. Uit diverse interviews
is naar voren gekomen dat zij niet het vermogen hebben om actief deel te nemen aan
georganiseerde initiatieven. Zij cijferen zichzelf vaak weg, zijn onzeker, hebben weinig of
geen sociale controle en verkeren in een vicieuze cirkel van vereenzaming.
Aanbeveling: Om op een passende wijze het contact met deze doelgroep aan te
gaan, is er een houding nodig vanuit zorg voor de ander. Noordegraaf schrijft in zijn
artikel 14 over de manier waarop er zorg geboden kan worden, welke houding en
intentie aansluit bij deze mensen. Als de vrijwilliger of semi professional handelt
vanuit de Presentietheorie en innerlijke bewogenheid om barmhartig te zijn, ervaart
de bezoeker dat deze onvoorwaardelijk wordt geaccepteerd. Deze manier van
benaderen zal de positie van de kerk en de identiteit van het initiatief een positief
imago geven. Namelijk; door er voor iedereen te zijn ongeacht situatie of
achtergrond.
Ont-moeten heeft een bevrijdend effect voor mensen die te maken hebben met sociale
armoede. Een eigen inbreng is een goede manier om dit effect te versterken.
Aanbeveling: Bedenk als bestuur, bij het realiseren van een centrum van
ontmoeting, na over de rol die de doelgroep heeft in het opzetten en draaiend
houden van dit project. In het artikel over de gevolgen van geluk 15 , wordt vanuit
14 Artikel: 'Wat verstaan we onder zorg en waarom?’ door Herman Noordegraaf
15 Boek: 'De gevolgen van geluk’ door Aad Francissen, Eddy Wezenberg en Gerben
Westerhof

Eindrapport Haalbaarheidsonderzoek
Pagina 28
Centrum van ontmoeting Houten
de psychologie 16 aangegeven dat een mens zich wil inzetten vanuit intrinsieke
motivatie. Gedreven door een doel gekoppeld aan het behouden van
eigenwaarde en hun passende verantwoordelijkheid te geven. Dit zorgt voor
binding en houdt de motivatie levend. Ondersteuning op maat door met elkaar af
te stemmen is noodzakelijk.
Door bezoekers te laten betalen voor zaken zoals bijvoorbeeld consumpties, wordt het
gevoel van eigenwaarde bevorderd. De inloopcentra die zijn bezocht bevestigen dit.
Aanbeveling: Laat bezoekers een klein bedrag betalen voor maaltijden, drinken,
etc.
Aanvullende aanbeveling
Een doel van een kerkelijk initiatief zou kunnen zijn de tendens van verharding tegen te gaan
waardoor de consultatie van professionals in de zorg beperkt kan worden. Eenzamen
consulteren professionals vaak niet omdat ze echt een aanwijsbaar probleem hebben, maar
gewoon omdat ze een praatje willen maken, omdat ze contact zoeken.
De tendens van verharding kan tegengegaan worden door de liefde van God uit te stralen
richting de bezoekers, gewoon door er voor hen te zijn. De consultatie van professionals in
de zorg kan beperkt worden 17 door aandacht te besteden aan de doelgroep, de doelgroep
zelf dingen te laten ondernemen en de doelgroep daadwerkelijk te laten ont-moeten. Als het
gevoel van eenzaamheid bij de doelgroep verminderd en het gevoel van geluk toeneemt,
dan zal daardoor automatisch de consultatie van professionals afnemen.
9.2 DRAAGVLAK
Diverse kerken in Houten organiseren inloopochtenden en maaltijden, maar hier blijken
vrijwel uitsluitend mensen uit eigen kerk naar toe te gaan. De Protestantse Gemeente in
Houten heeft in Houten-zuid een koffie inloop ochtend, het is opvallend dat op deze
ochtenden wel onkerkelijke bewoners van Houten komen. Het enige verschil tussen de
andere inloopochtenden en maaltijden bij andere kerken is dat deze koffie inloopochtend op
neutraal terrein plaats vind namelijk in het wijkcentrum Schoneveld. 18 Dat is dan ook de
reden dat het aan te raden is om de ontmoeting plaats te laten vinden op neutraal terrein.
De kerken die vertegenwoordigt zijn in dit onderzoek geven aan samen te willen werken om
diaconale initiatieven te ontplooien in de burgerlijke gemeente Houten. Daarbij ziet de
Nederlands Gereformeerde kerk kans voornamelijk bij te dragen doormiddel van vrijwilligers
terwijl de Hervormde Gemeente Houten meer financieel zou kunnen bijdragen en weer meer
bedreiging ziet in het leveren van vrijwilligers.
Iedere kerk participerend in dit onderzoek heeft aangegeven een bestuurslid te willen leveren
aan een mogelijk te vormen interkerkelijk bestuur. Dit zorgt voor voldoende draagvlak om
een bestuur te vormen van waaruit verder gewerkt kan worden aan een diaconaal initiatief.
16
Boek: ‘Het palet van de psychologie’ door Jakop Rigter
17
Boek: 'De gevolgen van geluk’ door Aad Francissen, Eddy Wezenberg en Gerben
Westerhof
18
‘Jaargids 2011-2012’ Protestantse Gemeente Houten, Blz.42

Eindrapport Haalbaarheidsonderzoek
Pagina 29
Centrum van ontmoeting Houten
Voor een mogelijke taak en functieomschrijving voor een dergelijk bestuur kan het format
van het bijgevoegde document gebruikt worden. Dit document wordt alleen aan de
stuurgroep geleverd.
Als dit onderzoek leidt tot een diaconaal initiatief gecoördineerd vanuit de werkgroep
Armoede Houten Uit, is het van belang om doormiddel van het Interkerkelijk Diaconaal
Overleg (IDO) andere kerken en gemeenten op de hoogte te houden en open te staan voor
kerken en gemeenten die in een later stadium zouden willen inhaken.
Slotconclusie: Vanuit de kerken lijkt er voldoende draagvlak aanwezig te zijn om een
diaconaal initiatief, in de vorm van ontmoeting gericht op sociale eenzaamheid in Houten, te
starten.
Aanbeveling:
Een te vormen bestuur zal moeten nadenken over diverse facetten, waaronder de missie en
visie van het te starten initiatief. Daarnaast zal er vrijwilliger beleid gemaakt moeten worden.
Ten slotte zal de activiteit beschreven moeten worden en hoe deze praktisch aangekleed en
ingevuld kan worden. Om het te starten bestuur tegemoet te komen kan gebruikt worden van
het model ‘Diaconaal beleid maken’ 19 waarin een praktisch overzicht te zien is hoe diaconaal
beleid gemaakt kan worden, dit document komt is gemaakt door de © Evangelische Alliantie
Kerk in Uitvoering-Diaconaat.
Het verdient een aanbeveling om bij de ontwikkeling van de missie en visie gebruik te
maken van ‘Een gastvrij onthaal’ van Sake Stoppels. Daarnaast kan men de missie en visie
verder scherpen door de ‘Presentietheorie’ van Andries Baart te lezen, een samenvatting
vindt u in bijlage. 20
Vrijwilligers en bestuursleden uit de diverse kerken zullen ook toerusting en ondersteuning
nodig hebben om optimaal te kunnen functioneren. Het is daarom van belang deze mensen
praktisch toe te rusten en geestelijk te ondersteunen. Daarbij kan gedacht worden aan een
cursus van drie avonden waarin de identiteit van het initiatief wordt gecommuniceerd en er
uitleg gegeven wordt over bijvoorbeeld de Presentietheorie 21 . Daarnaast is het van belang de
vrijwilliger binnen de kerk podium te geven om zijn of haar ervaringen te laten delen en
ondersteuning te ervaren vanuit de gemeente. Binnen de kerk zou er aandacht kunnen zijn
voor barmhartigheid en gerechtigheid in een speciale thema dienst. De predikanten van de
Protestantse Gemeente hebben al aangegeven dat dit binnen hun gemeente zeer goed
mogelijk is. Punt van vrijwilligers/bestuursleden en de zorg daarvoor is in het boek van Sake
Stoppels ‘Een gastvrij onthaal’ verder uitgewerkt. 22
Om de christelijke identiteit te kunnen waarborgen is het van belang om enkel kerken actief
te laten participeren in dit initiatief. In het spanningsveld van samenwerking met burgerlijke
19 Zie bijlage 12.1.10
20 Zie bijlage 12.1.6
21 Zie bijlage 12.1.6
22 Sake Stoppels, ‘Een gastvrij onthaal’, Gids voor inloopcentra en andere vormen van kerkelijke gastvrijheid,
uitgeverij Kok te Kampen 1997, Blz. 35-40.

Eindrapport Haalbaarheidsonderzoek
Pagina 30
Centrum van ontmoeting Houten
gemeente of andere hulpverleners zal de christelijke identiteit altijd de doorslaggevende
factor moeten zijn.
9.3 HAALBAARHEID
Op basis van de interviews kan er geconcludeerd worden dat er in Houten voldoende
behoefte is aan een initiatief betreffende sociale armoede. Tevens kan er geconcludeerd
worden dat er binnen de kerken in Houten voldoende draagvlak is betreffende het leveren
van vrijwilligers en bestuursleden. Voor het dragen van de financiële lasten is ook draagvlak,
alleen is in dit stadium nog niet geconcretiseerd hoe groot het financiële draagvlak precies is
en of dit voldoende is om het wat duurdere, statische model te realiseren. Aanvullend kan de
conclusie worden getrokken dat het organische scenario relatief eenvoudig uitgewerkt kan
worden en ook op korte termijn al gerealiseerd kan worden.
Op basis van deze en voorgaande conclusies is het aan te raden om in eerste instantie te
starten met een tweejarige pilot van het organische scenario in één wijk. Dit lijkt haalbaar, is
eenvoudig en op korte termijn te realiseren, en het brengt relatief weinig financiële risico’s
met zich mee. De periode van twee jaar is nodig om goed te kunnen beoordelen of het een
succes is of niet. De ervaring leert dat dergelijke initiatieven veel tijd nodig hebben om goed
te kunnen gaan draaien. Voor het einde van de pilot kan de voorgaande periode geëvalueerd
worden en kan er besloten worden om te stoppen of om door te gaan.
Mocht er worden besloten om door te gaan, dan kan er na verloop van tijd voor gekozen
worden om het statische scenario alsnog te implementeren in de gemeente Houten, ter
aanvulling op het organische scenario, omdat deze elkaar bijzonder goed aanvullen en
absoluut niet concurrerend zijn. Het is belangrijk dat de hele organisatie van het organische
model dan wel stabiel is en goed loopt. Het is aan te raden om voorafgaand aan dat besluit
nog wel specifiek, aanvullend onderzoek te doen naar voornamelijk de financiële
haalbaarheid van een centrum van ontmoeting.
Dit alles betekend echter niet dat er wordt afgeraden om direct met het statische scenario te
beginnen. Dit is zeker ook een goede optie. Voordat hiermee begonnen kan worden is er
echter nog wel aanvullend onderzoek nodig dat specifiek is gericht op een gebouw en dat
zich verder verdiept in de doelgroep. In dit onderzoek zal onderzocht moeten worden aan
welke eisen een gebouw moet voldoen, welke gebouwen in Houten in aanmerking komen,
Voordat er echter ook maar iets concreets gedaan kan worden is het belangrijk om allereerst
een stichting op te richten en tegelijkertijd een bestuur samen te stellen.
Voor dit te vormen bestuur is het van belang dat er minimaal één persoon vanuit de AHU
zitting neemt en ook nog een ander persoon die momenteel al betrokken is bij het gehele
proces. Voor de invulling van de verschillende bestuursfuncties toegespitst op een centrum
van ontmoeting wordt er een speciaal document verstrekt aan de stuurgroep.

10. VERVOLGSTAPPEN
Eindrapport Haalbaarheidsonderzoek
Pagina 31
Centrum van ontmoeting Houten
Om aan te kunnen geven wat de stuurgroep naar aanleiding van dit rapport concreet kan
gaan doen, zijn hieronder een aantal vervolgstappen benoemd.
Stappen
1. Keuze voor een uit te werken scenario. Volgt de AHU de aanbeveling die gedaan is?
Of wil de AHU toch direct het statische scenario uitwerken? De vervolgstappen die
hier worden benoemd hebben betrekking op het organische scenario.
2. De AHU neemt het initiatief om een interkerkelijk bestuur te vormen voor de nog op te
richten stichting. De AHU zal een voorzet doen voor een startdocument.
3. Het nieuw gevormde bestuur brengt een aantal bezoeken aan diverse inloopcentra in
het land. Ook is het aan te raden om eens een bezoek te brengen aan het project
‘Kom Eet’ in Wageningen, waar het organische model wordt uitgevoerd. 23
Voor het bestuur is het van essentieel belang dat men verwachtingen richting elkaar
uitspreekt en dat die verwachtingen op elkaar worden afgestemd.
4. Er dient een naam bedacht te worden en het doel van de stichting moet duidelijk
verwoord worden.
5. De stichting kan opgericht worden.
6. Het bestuur van de stichting gaat aan de slag om een duidelijk visie en strategie uit te
werken.
7. Er kan begonnen worden met het werven van vrijwilligers, daarbij moet rekening
gehouden worden met het feit dat vrijwilligers een belangrijke schakel zijn in het
waarborgen van de continuïteit.
8. Vervolgens kan er een geschikte locatie gezocht worden. Hierbij kan gedacht worden
aan een wijkcentrum van bijvoorbeeld ‘Van Houten & Co’. Het is in ieder geval van
belang dat de ontmoeting plaatsvindt op neutraal terrein.
9. Als deze stappen zijn genomen, kan er begonnen worden met het praktisch
voorbereiden van het aanbieden van ont-moeting door middel van een maaltijd.
Hierbij moet nagedacht worden over bijvoorbeeld de frequentie van het aanbod. Te
denken valt aan één keer in de twee weken. Ook van belang is de promotie hieraan
voorafgaand. Schakel hiervoor bijvoorbeeld het VIA-Loket in en overige hulpverlening
instanties. Een website is ook van belang en het is aan te raden om in de ‘pilot-wijk’
te flyeren.
10. Als de pilot twee jaar heeft gedraaid kan er geëvalueerd worden en kan worden
besloten om te stoppen, te continueren of uit te breiden naar andere wijken in
Houten.
11. Als wordt besloten om uit te breiden, dan is het aan te raden om een professionele,
betaalde coördinator aan te stellen voor deze expansie en wat eventueel verder volgt.
12. Op het moment dat het organische model uitgebreid is en stabiel draait kan er aan
gedacht worden om de activiteiten uit te breiden met het statische model. Hiervoor
dient dan wel aanvullend onderzoek verricht te worden, zoals eerder in dit rapport
beschreven is.
23 Zie bijlage 12.1.8

11. AFSLUITING
Eindrapport Haalbaarheidsonderzoek
Wij hopen dat u dit rapport met veel interesse en aandacht heeft gelezen.
Pagina 32
Centrum van ontmoeting Houten
Graag willen wij de werkgroep AHU bedanken voor hun enthousiasme ten tijde van dit
onderzoek en het vele werk wat zij verzet hebben. Wij zijn erg dankbaar voor de
spreekwoordelijke rode loper die voor ons was uitgerold in Houten door de leden van AHU.
Mede door deze ‘rode loper’ en de gedegen voorbereiding van AHU, was het voor ons
mogelijk om binnen tien weken dit onderzoek te starten, uit te voeren en af te sluiten.
Onze dank gaat ook uit naar iedereen die door middel van een interview, een gesprek of
anderzijds heeft meegewerkt aan dit onderzoek en ons heeft geholpen om dit eindrapport op
te stellen.
Ook willen wij de klankbordgroep bedanken voor hun duidelijke feedback en waardevolle
tips.
Tot slot willen wij onze projectbegeleider vanuit school, Dirk Goijert, bedanken voor zijn
begeleiding in dit project.

12. BIJLAGEN
12.1 ALGEMEEN
12.1.1 DE DROOM VAN JOOP
DROOM: Het huis van je buurman komt maar eenmaal………
Eindrapport Haalbaarheidsonderzoek
Pagina 33
Centrum van ontmoeting Houten
De zin afmaken geeft dan al aanleiding om te gaan dromen, zeker als je al vaak ruimte tekort
komt.
Maar als die zin dan kan worden afgemaakt met ………nee toch, nog één keer te koop!
Dan ga je toch zeker dromen.
Zien jullie het al voor je in 2014 een (kerkelijk)centrum van ontmoeting Hartje Houten, waar
op alle etages grote bedrijvigheid plaatsvindt.
Bovenin wordt gewoond, ook al om de exploitatie mogelijk te maken, op de tweede etage
vindt verhuur plaats aan organisaties die graag een spreekkamer willen hebben in het
centrum i.v.m. begeleiding van hun cliënten vanuit verschillende organisaties, zoals
Voedselbank, psychosociale therapeuten, etc, etc. Op de eerste etage zijn vergader- en
activiteitenruimte voor jeugd en jongerenwerk en de verschillende koffie inloop momenten
voor de diverse soorten uitkeringsgerechtigden. Op de begane grond grotere
vergaderruimten, speciaal voor de exploitatie en zeker voor de gemeentelijk diensten die
immers ruimte nodig hebben nu ze het gebouw verlaten.
Maar ook kan er kinderopvang zijn met o.a. voor- en naschoolse opvang en natuurlijk het
nog in Houten onbekende en nog ontbrekende, maar oh zo mooie initiatief van een ‘Resto
van Harte’, dat we dan samen met het Oranjefonds ontwikkelen om de minder
draagkrachtige een paar keer per week een heerlijke maaltijd aan te kunnen bieden tegen
een kleine vergoeding.
Daarnaast is al die ruimte ook beschikbaar op de avond en zondag voor het bruisende
Jeugd- en kerkenwerk. En zo kunnen we nog wel doorgaan met dromen.
Maar dat dromen heeft wel een serieuze ondertoon, we willen echt dat aan het weer vrij
komen van de dependance van de gemeente per 2014, in het kader van bezuinigingen,
aandacht wordt besteed omdat wij als kerk ongelooflijk veel mogelijkheden kunnen
ontwikkelen centraal in Houten.
Wij, dat is de WG Armoede Houten uit.
Een aantal van de genoemde suggesties past ook in het gemeentelijk denken over
doorbreken van eenzaamheid en het bevorderen van sociale cohesie. Een samenwerking,
met mogelijke subsidies, is dan wellicht haalbaar.
© Joop van Herwijnen

12.1.2 FINANCIEEL OVERZICHT MEET-INN EDE
12.1.3 AGENDA MEET-INN EDE
Eindrapport Haalbaarheidsonderzoek
Pagina 34
Centrum van ontmoeting Houten

12.1.4 OPENINGSTIJDEN DOMINO GOUDA
Eindrapport Haalbaarheidsonderzoek
Pagina 35
Centrum van ontmoeting Houten

12.1.5 ZICHTBAARHEID KERKEN
Eindrapport Haalbaarheidsonderzoek
Pagina 36
Centrum van ontmoeting Houten

12.1.6 PRESENTIETHEORIE
Eindrapport Haalbaarheidsonderzoek
Pagina 37
Centrum van ontmoeting Houten

Eindrapport Haalbaarheidsonderzoek
Pagina 38
Centrum van ontmoeting Houten

Eindrapport Haalbaarheidsonderzoek
Pagina 39
Centrum van ontmoeting Houten

Eindrapport Haalbaarheidsonderzoek
Pagina 40
Centrum van ontmoeting Houten

Eindrapport Haalbaarheidsonderzoek
Pagina 41
Centrum van ontmoeting Houten

Eindrapport Haalbaarheidsonderzoek
Pagina 42
Centrum van ontmoeting Houten

12.1.7 ARTIKEL FRIESCH DAGBLAD
Geloof & Kerk woensdag, 19 oktober 2011
Zwolle terug naar eerste christengemeente
Eindrapport Haalbaarheidsonderzoek
Pagina 43
Centrum van ontmoeting Houten
Hoe kan de kerk weer actief betrokken zijn bij de samenleving? In Zwolle is een pilot
begonnen met een ‘gemeenschapskring’. Bedoeld om de kloof tussen rijk en arm
kleiner te maken.
Overal in Nederland ontstaan nieuwe kerkvormen als een reactie op het feit dat
bestaande kerken onvoldoende in staat blijken om op een goede manier aan te
sluiten bij de huidige samenleving, zegt Mink de Vries van het Diaconaal Platform
Zwolle. ,,De nieuwe kerken willen laagdrempeliger zijn en zoeken eigentijdse vormen
om te vieren, ontmoeten, leren en dienen.”
De Vries vroeg zich af of er geen model zou zijn waarin de huidige kerken kunnen
blijven bestaan en nieuwe kerken niet nodig zijn en bedacht het fenomeen
‘gemeenschapskring’: een groep mensen uit een wijk bestaand uit kerkelijken en
buitenkerkelijken, mannen en vrouwen, kinderen, jongeren en volwassenen die
elkaar ontmoeten in een wijkcentrum of buurthuis. Vanuit dit hart van de wijk worden
allerlei zaken voor de wijk georganiseerd op het gebied van gastvrijheid, ontmoeting
en hulp.
De Vries: ,,In het najaar van 2010 speelde binnen het Zwolse Podium van Kerken de
vraag: hoe gaan wij als kerken om met de burgerlijke gemeente die de kerken als
partner binnen het wijkgericht werken beschouwt?” Het Zwolse podium nodigde de
wethouder Vedelaar van Wijkzaken uit en stuurde haar ter voorbereiding het plan
over de gemeenschapskringen. ,,Ze raakte enthousiast. Het initiatief sluit goed aan
bij de wens meer sociale samenhang in de wijk te creëren.”
De kringen zijn bedoeld om de kloof tussen rijk en arm kleiner te maken, vanuit de
gedachte dat niemand buiten de boot mag vallen, zegt De Vries. ,,Het is een initiatief
vanuit de kerken en het Diaconaal Platform Zwolle, maar staat open voor iedereen
met hart voor de buurt en wijk.”
Moderne Devotie
De gemeenschapskring vindt haar basis in de Moderne Devotie en de eerste
christengemeenten. ,,De Moderne Devotie was een beweging in de middeleeuwen in
Zwolle en Deventer waarbij de gemeenschap centraal stond en allerlei partijen in de
samenleving samenwerkten.” Grondlegger van deze beweging was Thomas à
Kempis (1380-1471). ,,Handelingen 2, waar het leven van de eerste
christengemeenten wordt beschreven, is het Bijbelgedeelte waar de moderne
devoten hun inspiratie uit putten.”
Hoe ziet de gemeenschapskring anno 2011 uit? Vanuit de gemeenschapskring
worden allerlei zaken voor en in de wijk georganiseerd op het gebied van
gastvrijheid, ontmoeting en hulp, legt De Vries uit. ,,Activiteiten op diaconaal gebied

Eindrapport Haalbaarheidsonderzoek
Pagina 44
Centrum van ontmoeting Houten
die met behulp van het Leger des Heils, Stichting Present of Stichting The Mall
uitgevoerd kunnen worden. Maar ook projecten op het gebied van zorg en welzijn,
kunst en cultuur, sport, groenvoorziening of onderwijs en ondernemerschap. Denk
aan het helpen van kinderen met een leerachterstand of het opknappen van een
zorgboerderij.”
Er kan in deze projecten samengewerkt worden met de gemeente, de
vrijwilligerscentrale, sportcentra, onderwijs- en culturele instellingen,
studentenverenigingen, lokale ondernemers, woningcorporaties en de kerken. ,,In
elke wijk spelen weer andere zaken en het is de bedoeling dat de
gemeenschapskringen aansluiten bij de bestaande infrastructuur op het gebied van
natuur, cultuur, zorg, onderwijs, sport, economie en politiek.
Nood
Prioriteit krijgen de projecten waarin het gaat om de nood te lenigen, om samen te
gaan staan in de wijk en mensen uit het isolement te halen, zegt De Vries. ,,De
bedoeling is dat er geleidelijk aan meer gemeenschapskringen ontstaan, zo’n vijftien
tot twintig in totaal.”
Afgelopen zaterdag gaf de wethouder de aftrap voor de gemeenschapskringen. Niet
toevallig heet de wijk waar de pilot ‘Hart voor Dieze’ wordt uitgevoerd de
Devotenbuurt. ,,Arme studenten in de tijd van de Moderne Devotie vonden onderdak
in de woongemeenschappen die de Zwolse broeders hadden opgericht. Er was zorg
voor zieken, voor vreemdelingen en voor mensen die meer van het geloof wilden
weten.”
De organisatie en coördinatie van de gemeenschapskringen ligt bij het Diaconaal
Platform Zwolle. Binnen de kring brengt een ‘Wijksamenbinder’ mensen en partijen
bij elkaar. ,,Mensen geven zelf aan wat ze willen doen, op wat voor manier en hoe
vaak.”
Mensen die nieuwsgierig worden naar de intenties van de gemeenschapskringen
kunnen zich aansluiten bij een geloofskring waar zingevings- en levensvragen
besproken worden, vertelt De Vries. ,,In het gemeenschapshuis - dat kan een
buurthuis of een wijkcentrum zijn - wordt elke dag begonnen en geeïndigd met een
korte viering waarin gebed een belangrijke rol speelt. Elke week vindt er een
laagdrempelige viering plaats - dat hoeft niet op zondag te zijn - gekoppeld aan een
maaltijd.”
* www.diaconaalplatformzwolle.nl

12.1.8 KOM EET
Welkom bij KomEet!
Eindrapport Haalbaarheidsonderzoek
Pagina 45
Centrum van ontmoeting Houten
KomEet is een maaltijdproject, bedoeld voor ieder die behoefte heeft aan gezelligheid of een
luisterend oor bij een goede maaltijd. In de oneven weken staat er op maandag voor 1 euro
een drie-gangen-menu klaar in wijkcentrum 'De Nude', Kortestraat 2 in Wageningen. De
maaltijden zijn een initiatief van de werkgroep Bindmiddel. Deze werkgroep bestaat uit leden
van twee kerken in Wageningen-Oost.
Over Kom Eet
KomEet is een initiatief van de Vrijgemaakt Gereformeerde Kerk en de Nederlands
Gereformeerde kerk in Wageningen. In beide kerken leefde de wens iets te doen in een
samenleving, waarin mensen steeds meer alleen komen te staan en op zichzelf worden
teruggeworpen. Dit heeft geresulteerd in de werkgroep Bindmiddel. Uitgangspunt zijn de
opmerkingen van Jezus over gastvrijheid voor ieder die dat nodig heeft. Hij roept ons op
gastvrij te zijn, zonder iets terug te willen ontvangen.
We bedanken Welvada voor het gebruik van het wijkcentrum.
http://kom-eet.com/index.php

12.1.9 MONITORGEGEVENS KWETSBARE GROEPEN 24
24 GGD Midden Nederland
Eindrapport Haalbaarheidsonderzoek
Pagina 46
Centrum van ontmoeting Houten

Eindrapport Haalbaarheidsonderzoek
Pagina 47
Centrum van ontmoeting Houten

Eindrapport Haalbaarheidsonderzoek
Pagina 48
Centrum van ontmoeting Houten

12.1.10 DIACONAAL BELEID MAKEN
Eindrapport Haalbaarheidsonderzoek
Pagina 49
Centrum van ontmoeting Houten

Eindrapport Haalbaarheidsonderzoek
Pagina 50
Centrum van ontmoeting Houten
12.1.11 ENQUÊTE VOEDSELBANK
Enquête: Meting van behoefte naar ‘centrum van ontmoeting.’
Specifieke vragen:
1. Ervaart u in de situatie waarin u verkeert voldoende steun? Ja / Nee
Hebt u bij dit antwoord ja, ga dan verder bij vraag 2, zo niet zie vraag 4.
2. Waar vindt u deze steun?
(Kruis aan wat van toepassing is, meerdere antwoorden mogelijk)
- O Familie
- O Mensen uit de omgeving / kennissen
- O Welzijnsorganisaties zoals voedselbank, maatschappelijk werk, GGZ o.i.d.
- O Kerkelijke gemeente
- O Club, vereniging (Welke?) ………………………………………………………………………….
- O ………………………………………………………………………………….
3. Zou aan deze steun nog iets beter kunnen? Zo ja, wat? En zo nee, wat geeft deze
steun u? U kunt verder bij vraag 6, bij algemene vragen.
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………….
! Had u nee op vraag 1, ga dan hier verder. !
4. U hebt geantwoord dat u onvoldoende steun ervaart, hoe komt dat?
(Meerdere antwoorden mogelijk)
- O Geen (contact met) familie
- O Weinig of geen buren, vrienden, kenissen
- O Onvoldoende gehoord voelen bij organisaties zoals …………………………………
- O Niet weten waar ik heen kan voor steun en of contact
- O ………………………………………………………………………………………
5. Wat zou u willen aan steun, hoe ziet u dat zich voor u? Wat hebt u hierin nodig?
U kunt verder bij vraag 6, bij algemene vragen.
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………….
Algemene vragen:
6. Hoe ervaart u als burger van Houten de zorg om uw welzijn vanuit de
burgerlijke gemeente?
O Dit ervaar ik wel / niet door de sociale dienst / WMO / Schuldhulpverlening (Omcirkel wat
juist is)
O Dit ervaar ik onder andere door de geestelijke gezondheidszorg, huisarts etc.
O Door het grote aanbod aan clubs / verenigingen/ kerken (omcirkel wat juist is)
O Onvoldoende, waar kan ik het beste naar toe?

Eindrapport Haalbaarheidsonderzoek
Pagina 51
Centrum van ontmoeting Houten
De Protestante Kerk in Houten, ook wel ‘Opstandingskerk’ genoemd, doet een
onderzoek wat zij voor u kunnen betekenen. Er wordt onderzocht of er behoefte is
naar ‘een centrum van ontmoeting.’
7. Hoe staat u hier tegenover?
O Ik vind het positief en hoop dat er koffie ochtenden, maaltijden etc. zijn.
O Het spreekt mij aan, alleen is het voor mij belangrijk dat het een neutrale identiteit heeft
O Ik heb hier vragen over, hoe zou dat eruit komen te zien?
8. Hoe zou u er tegenover staan om mee na te denken met een speciale werkgroep
die bezig is om ideeën te verwerken?
O Ja, hier sta ik open voor. Eventueel mag ik hiervoor benaderd worden via:
…………………………………….........................................................................................
O Nee, ik heb hier niet de mogelijkheid voor wil wel / niet benaderd worden voor
mogelijke informatie.
O Nee, het is voor mij nog onduidelijk wat ‘een centrum van ontmoeting’ voor mij kan
betekenen.
9. Wat zou voor u ‘een centrum van ontmoeting’ interessant maken? Wat moet er
dan geboden worden / te doen zijn aan activiteiten?
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………….
9. Wat spreekt u het meest aan; inloopochtenden in de kerk, maaltijden etc. of op
een andere locatie met vaste openingstijden? (Meerdere opties mogelijk)
O In de kerk is voor mij geen probleem.
O Een andere locatie zal maken dat ik sneller ga kijken of zal deelnemen aan activiteiten.
O Het maakt niet uit want er is al genoeg te doen.
O Het is belangrijk want er zijn veel mensen die zich eenzaam voelen en hierdoor steunen
we elkaar.
O……………………………………………………………………………………………..
10. Hebt u opmerkingen of tips voor een mogelijk te realiseren ‘centrum van
ontmoeting?’
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………

Eindrapport Haalbaarheidsonderzoek
12.2 INTERVIEWGEGEVENS DOELGROEP & BEHOEFTE
Pagina 52
Centrum van ontmoeting Houten
Deze inhoud is vanwege de privacy van de geïnterviewde personen alleen aan de
stuurgroep verstrekt.

12.3 INTERVIEWGEGEVENS DRAAGVLAK
12.3.1 RESULTATEN CATEGORISEREN
Eindrapport Haalbaarheidsonderzoek
Pagina 53
Centrum van ontmoeting Houten
Deze inhoud is vanwege de privacy van de geïnterviewde personen alleen aan de
stuurgroep verstrekt.