LENTE EDITIE 2013 - Natuurpunt Hasselt-Zonhoven

LENTE
Eén maart 201 3, de meteorologische lente begint maar
’t weer beantwoordt vandaag niet aan de
overeenkomstige verwachting. Het verlangen naar
warme zonnestralen op je huid is bijzonder groot na de
voorbije lange en koude winter waarin de zon meestal
achter grijze wolken schuilging. En toch … wanneer je
dan aan de Mombeek wandelt, zie je ze opnieuw zoals
alle voorgaande jaren: de lichtroze, bebloemde steeltjes
van het groot hoefblad (Petasites hybridus, familie van
de Composieten) en dan weet je dat de beemd weer
anders, ja mooier zal worden. De roze bloempjes zullen
verwelken en de rabarberachtige bladeren zullen de
oevers van de Mombeek royaal aankleden. Het huidige
steppeachtige, geelbeige landschap in de vallei zal vele
groentinten krijgen, aanvankelijk met doorkijkjes door
het nog ijle gebladerte. De zonnige dagen vanaf eind
april tot pakweg half mei bieden de mooiste taferelen
langs onze Mombeek. Het is met de lente zo’n beetje
zoals met onze jeugd: ze is kort, mooi en intens maar
van “dé lente” genieten we ieder jaar opnieuw … met
volle teugen!
LENTE EDITIE 2013
infoblad van NATUURPUNT Afdeling HASSELT-ZONHOVEN
maart * april * mei * 201 3-201 4 * jaargang 1 2 * nr. 1
www.natuurpunthasseltzonhoven.be
Afgiftekantoor
3500 Hasselt
P509241 Mailcenter
België - Belgique
PB 3500 Hasselt 1
1 2/3487
Alida Vanholst
Foto:Florent Vandevoort, Stevoort V.U. : Natalie Henseler, Nicolaas Theelenstraat 37 bus 1 ,
3500 HASSELT

IN DE KIJKER
We steken weer van wal met onze inmiddels bekende vaste vragen
en iedereen die Iris Tilkin, een van de steunpilaren van de
Werkgroep Communicatie, niet kent, zal na dit gesprek waarin we
onderbelichte aspecten van deze bezige libel dik in de verf zetten,
heel wat minder blinde vlekken hebben.
Wat is je huidige functie binnen Natuurpunt Hasselt-Zonhoven. en
wat betekent dat concreet voor jou?
Samen met de “madammenkliek” help ik met het organiseren van
laagdrempelige activiteiten voor gezinnen; ik maak quizvragen zoals
onlangs voor de chocoladewandeling; ik onderhoud de contacten met
Vormingplus en werk creatieve dingen uit om de ledenwerving te
ondersteunen.
( TF: Ja, daar ben je wel sterk in ! )
Wat is je vroegste groene herinnering?
Dat is eerder een witte herinnering, tijdens een stevige winterperiode.
Toen ik een jaar of zes was bouwde ik met mijn drie broers in de tuin een
grote iglo, die nog lang bleef staan ook!
Bij de VKSJ hield ik ook heel erg van bosspelen en op kamp gaan, en zo
rol je van het een in het ander.
En met ons gezin gingen we altijd kamperen in Italië, zo verbleven we de
hele zomer in de natuur, dag en nacht, zalige tijden!
Hoe ben je bij Natuurpunt verzeild geraakt?
In Kiewit volgde ik een libellencursus en daar vroeg men me om
vrijwilliger te worden. Omdat het er erg leuk aan toe ging ben ik er blijven
hangen, anders zat ik mogelijk in Genk, want ik woon in Genk.
Sinds wanneer ben je vrijwilliger ?
Dat moet intussen een tiental jaar zijn, ja 2003 denk ik.
Wat motiveert je om bij onze vereniging te zijn?
De fijne sfeer binnen de Werkgroep Communicatie speelt daarin een
grote rol. Ook samen met gelijkgestemde, gedreven mensen aan
natuurbeleving te kunnen doen, te wandelen, het ontdekken van “nieuwe
beestjes” in hun eigenste biotoop, mensen bewust te maken van hun
impact op het milieu is een permanente motivatie voor me.

Wat zou je nog gerealiseerd willen zien binnen onze afdeling?
Een van de ideeën waarop we lopen te broeden is om aan de hand van
profielfiches actief op zoek te gaan naar nieuwe dynamische
vrijwilligers, met bepaalde kwaliteiten en vaardigheden.
En dat mogelijk via onze website of Facebook. We willen een soort
vacaturedatabank aanmaken dus.
Ook een fotoboek van de mensen van de werkgroepen, eventueel op
de website, zou leuk zijn.
Verder zou ik het toejuichen als we ons eigen “eilandje” op regelmatige
basis konden verlaten en op Limburgs niveau vormingsdagen voor de
vrijwilligers konden organiseren!
Wat is je natuurervaring van de hoogste orde?
Ik hou ervan als er een prachtige, lokale libel met gespreide vleugels
op mijn vinger blijft zitten. De apart draaiende, in de zon schitterende
ogen zijn Hemels om te zien!
Internationaal gezien kies ik voor de jungle. Het Peruaanse en het
Ecuadoriaanse regenwoud zijn onbeschrijfelijk mooi, het geluid van
vogels en andere dieren, de kleurenpracht van planten en bloemen.
Het is mijn absolute aanrader. Als je er in de buurt bent, ga erheen, het
verandert je leven! Ik had er geen angst, kon goed tegen het warme en
vochtige klimaat. In een vorig leven was ik vast en zeker een indiaan…
Welke vraag waar je dolgraag op zou willen antwoorden hebben
we je nu nog niet gesteld?
Iris: Welk liedje over de natuur heeft je als kind geraakt en is je
bijgebleven?
Toonvast begint Iris de HELE tekst van “Laat ons een bloem” van
Louis Neefs recht uit het hart te zingen!
Tony Froyen
Laat ons een bloem… Louis Neefs
Dit is een lied voor de mensen die zorgen
dat morgen de mensen al dood zullen zijn,
dit is een lied voor de doden van morgen,
begraven, gekist in een stenen woestijn.
Laat ons een bloem en wat gras dat nog groen is,
laat ons een boom en het zicht op de zee,
vergeet voor één keer hoeveel geld een miljoen is,
de wereld die moet nog een eeuwigheid mee…
Je breekt en je hakt en je boort door de bergen,
je maakt elke heuvel gelijk met de grond,
de reuzen van nu lijken morgen maar dwergen,
vooruitgang vernielt wat er gisteren nog stond.
Laat ons een bloem en wat gras dat nog groen is,
laat ons een boom en het zicht op de zee,
vergeet voor één keer hoeveel geld een miljoen is,
de wereld die moet nog een eeuwigheid mee…
De vis in de zeeën vergiftigd, gestorven
het zand op de stranden vervuild door mazout,
en jij door de tankers en chequeboek bedorven,
je weet zelfs niet meer waar de meeuw heeft gebroed.
Laat ons een bloem en wat gras dat nog groen is,
laat ons een boom en het zicht op de zee,
vergeet voor één keer hoeveel geld een miljoen is,
de wereld die moet nog een eeuwigheid mee…
En zo zal dan morgen het leven verdwijnen,
verslagen door staal en gewapend beton,
de maan zal dan koud op je nachtmerrie schijnen,
geen mens die nog weet hoe het einde begon.
Laat ons een bloem en wat gras dat nog groen is,
laat ons een boom en het zicht op de zee,
vergeet voor één keer hoeveel geld een miljoen is,
de wereld die moet nog een eeuwigheid mee…
de wereld die moet…nog een eeuwigheid mee…
een eeuwigheid mee…
een eeuwigheid mee…
een eeuwigheid mee……

LENTEREISJES 2013
Dit voorjaar hebben we liefst drie reisjes op de agenda gezet. Eerst een weekendje naar de
Hoge Venen, dan een driedaagse naar de Gaume en vervolgens een hele week naar de
Oostenrijkse Kalkalpen in Tirol. Dat belooft weer heel wat fraais op te leveren aan planten en
dieren.
TWEE DAGEN DOORHEEN DE HOGE VENEN - 11 -1 2 mei
Met Hemelvaart dit jaar trekken we voor een weekendje naar de Hoge Venen. Zowel zaterdag als
zondag wandelen we doorheen het oudste natuurreservaat van ons land. Frans Voets is gids van
dienst. Inmiddels is het infopakketje met alle uitleg gemaild naar alle mensen die ooit belangstelling
hebben getoond voor onze reisjes én is het op www.natuurpunthasseltzonhoven.be terug te vinden.
Dat geldt trouwens ook voor de beide andere reisjes. Voor het weekend Hoge Venen bedraagt de
prijs € 75. De uiterste inschrijfdatum is 1 0 april. Er zijn al wat mensen ingeschreven, dus wacht niet
te lang. Verblijven doen we in een hotel in Malmédy.
DE GAUME - 1 8-20 mei
Op de grens van Frankrijk en België, helemaal in het uiterste zuiden, ligt de Gaume. Daar liggen tal
van kalkgraslanden met orchideeën, parelmoervlinders, muurhagedissen of bidsprinkhanen. We
bezoeken er een aantal aan Belgische en aan Franse kant. Ook het imposante fort van Montmédy,
het oude pestkerkhof van Saint-Hilaire en de ontroerende basiliek van Avioth staan op het
programma. Maar eveneens een bloemrijk, vochtig hooiland, een vijver met moerasbos en de
weilanden in de vallei van de Maas vereren we met een bezoekje. De prijs bedraagt € 1 50 en de
uiterste inschrijfdatum is 1 5 april. Dit reisje organiseren we in samenwerking met de Limburgse
Plantenwerkgroep (LPW). We vonden een knap, nieuw hotelletje in Marville.
KAUNERGRAT – DE OOSTENRIJKSE KALKALPEN - 1 5-22 juni
Oostenrijk is nieuw in ons aanbod. Voor een week trekken we door een deel van de Oostenrijkse
Kalkalpen in Tirol: Kaunergrat. Dat is een vallei tussen het Pitztal en de Inn. Kalkgrond betekent
veel zeldzame planten en massa’s vlinders. We verkennen een hoogveen, bezoeken het
natuurparkhuis, doorsnuffelen tal van Alpenweiden, trekken met de auto tot aan een gletsjer of
vertoeven in oude naaldbossen vol korstmossen. De prijs bedraagt € 495. De uiterste
inschrijfdatum is 1 5 mei. Verblijven doen we in een hotel in Tobadill, uitgebaat door Vlaamse
mensen. Ook dit reisje ondernemen we in samenwerking met de Limburgse Plantenwerkgroep
(LPW).
Nog even praktisch: inschrijven is verplicht voor alle reisjes. Dat gebeurt liefst via een mailtje aan
johan.royeaerd@base.be. In de prijs zijn inbegrepen het halfpension, wat extraatjes ter plaatse,
een deel van de voorbereidingskosten en de taksen. Vervoer is telkens per auto en wordt
kostendelend geregeld (carpooling). Voor de afspraken binnen de afdeling omtrent late
inschrijvingen en annulering verwijzen we naar www.natuurpunthasseltzonhoven.be onder ‘reisjes’.
Johan Royeaerd
Ronde Zonnedauw
Foto: Albert Steensels
Montmédy
Foto:AlfvanBeem - Creative Commons CC0 1 .0 Universal Public Domain Dedication
Pitztal
Foto: Reisender1 701 - CC Attribution-ShareAlike 2.0 Generic (CC BY-SA 2.0)

Cursus Planten van vijvers en poelen
Waterviolier, Krabbescheer of
Waterlepeltje?
Op dinsdag 28 mei kan je van 1 9.30 u. tot 22.30 u.
terecht in het Biolokaal op het Domein Kiewit
(Putvennestraat 11 2, Hasselt) voor de eerste en enige
theorieles waarin je alles te weten komt over de in
het water levende planten en de planten die de
oevers van vijvers en poelen sieren. Planten van
vijvers en poelen krijgen door hun moeilijk toegankelijke
standplaats zelden de aandacht die ze verdienen. Dat
geldt in het bijzonder voor in het water levende planten
met ondergedoken of drijvende bladeren. Denk maar
aan fonteinkruid-, eendenkroos-, hoornblad-, vederkruiden
sterrenkroossoorten. Maar ook oeverplanten met
weinig opvallende bloemen, waaronder grasachtigen en
lisdodde-, muur-, basterdwederik-, vergeet-mij-nietjesen
walstrosoorten, behoren niet meteen tot de categorie
‘makkelijk herkenbare’ planten. Tijdens de cursus
‘Planten van vijvers en poelen’ maak je niet alleen nader
kennis met deze planten, maar leer je ook hoe je ze in
het veld makkelijk op naam kunt brengen. De lesgever
voor de theorie is Hans Vermeulen, Natuurpunt
Educatie. De praktijkexcursies vinden plaats op
zaterdagen 27 juli, 31 augustus en 7 september,
telkens van 9 tot 1 2 u. Ze worden verzorgd door Lili
Gora, Johan Royeaerd en Bert Berten. De prijs voor
deze cursus bedraagt € 24 voor NP-leden. Niet-leden
betalen € 32. Vooraf inschrijven is verplicht via de
website www.natuurpunthasseltzonhoven.be/activiteiten/
inschrijving-plantenvanvijvers of per e-mail aan
inge.vandebeek@natuurpunthasseltzonhoven.be.
De inschrijvingen voor de cursussen gebeuren bij
voorkeur met een digitaal inschrijvingsformulier. Je kunt
dat terugvinden op:
http://www.natuurpunthasseltzonhoven.be/activiteiten/
cursussen. Onder de cursus die je wenst te volgen kun
je op de link naar het inschrijvingsformulier klikken. Vul
alle vereiste velden aangeduid met een rood sterretje *
in en klik op insturen. Na inschrijving ontvang je een
bevestiging per e-mail (soms pas enkele weken later).
Waterviolier
Foto: Albert Steensels
Cursus Zoetwatervissen
Bermpje, Serpeling of Bittervoorn?
Op dinsdagen 3 en 1 0 september kan je van 1 9.30 tot
22.30 u. terecht op de zolderverdieping in het
Natuur.huis (Domein Kiewit, Putvennestraat 11 2,
Hasselt) voor twee theorielessen over de bewoners
van vele plassen en waterlopen in het prachtige
Vijvergebied Midden-Limburg. Tijdens de eerste les
trachten we de zoetwatervissen te herkennen: Welke
vissoorten komen in Vlaanderen in zoet water voor? Hoe
breng je ze op naam? Wat zijn de belangrijkste
verschillen? In de tweede theorieles nemen we hun
levenswijze onder de loep. Hier besteden we aandacht
aan de biotoopeisen van onze vissen en aan de
implicaties van beheeringrepen op onze wateren. We
belichten ook de visserijwetgeving. De lesgever voor de
theorie is Koen Leysen, Natuurpunt Educatie. De
praktijkexcursies grijpen plaats op zaterdagen 1 4 en
28 september, telkens van 9 tot 1 2 u. en worden
verzorgd door Jos Eykens van de Likona
Vissenwerkgroep. De prijs voor deze cursus bedraagt
€ 24 voor NP-leden. Niet-leden betalen € 32. Vooraf
inschrijven is verplicht via de website
www.natuurpunthasseltzonhoven.be/activiteiten/
inschrijving-zoetwatervissen of per e-mail aan
inge.vandebeek@natuurpunthasseltzonhoven.be.
De inschrijvingen voor de cursussen gebeuren bij
voorkeur met een digitaal inschrijvingsformulier. Je kunt
dat terugvinden op:
http://www.natuurpunthasseltzonhoven.be/activiteiten/
cursussen. Onder de cursus die je wenst te volgen kun
je op de link naar het inschrijvingsformulier klikken. Vul
alle vereiste velden aangeduid met een rood sterretje *
in en klik op insturen. Na inschrijving ontvang je een
bevestiging per e-mail (soms pas enkele weken later).
Karolien Brauns
Bittervoorn

Succesvolle fotoavond
Noorderlicht
De werkgroep communicatie organiseerde op zaterdag 23 februari een
fotoavond over het Noorderlicht.
Ruben Weytjens – bekend als weerman voor onder andere het Belang van
Limburg - was gastspreker. Dit was een schot in de roos, want bijna 60
geïnteresseerden vonden de weg naar het Natuurpunthuis in Kiewit. En
dat terwijl het weer op dat moment een zeer Noors karakter had… Ruben
kent Lapland door en door. Gepassioneerd door het Noorderlicht trekt hij
er geregeld naartoe.
Het Noorderlicht ontstaat wanneer geladen deeltjes, afkomstig van de zon in
onze aardse atmosfeer in botsing komen met zuurstof- en stikstofatomen. Bij
die botsingen komt energie vrij onder de vorm van licht. Wanneer er genoeg
van dergelijke botsingen plaatsvinden, wordt dat licht zichtbaar voor het blote
oog en zien we dus het Noorderlicht.
We spreken van ‘noorder’licht, omdat de meeste geladen deeltjes door het
magneetveld rond de aarde naar de polen geleid worden. In het noordelijk
halfrond is dat dus de Noordpool, in het zuidelijk halfrond uiteraard de Zuidpool.
Aan de andere kant van de aarde treedt inderdaad precies hetzelfde effect op,
wat daar dus het Zuiderlicht veroorzaakt. Meestal is het Noorderlicht groen,
maar het kan ook rood zijn.
Na dit inspirerend verhaal met feeërieke foto’s werd er gesmuld van een lekker
passend zalmhapje. Tot slot liet Ruben de toehoorders prachtige beelden zien
van de typische fauna en flora in Lapland.
We hebben het licht gezien…op foto en wie weet…ooit in het echt?!!
Sandra Bamps
Vogel- en
vlindernamen
ter discussie
In het tijdschrift Onze Taal 201 3-2/3 staan op pagina 43 twee
berichtjes over de discussie die in Nederland is ontstaan over
de tendens om de verkleinvorm van vogel- en vlindernamen
weg te laten. De schrijver Hans Dorrestijn sloeg eind 201 2
alarm omdat in de nieuwere vogelgidsen verkleinvormen van
vogelnamen vervangen werden. Het is daar nu roodborst in
plaats van roodborstje. Een andere Nederlandse publicist
Frank Jansen gaat daarop in en beweert dat vogelnamen
zonder de verkleinuitgang al sinds jaar en dag worden
gebruikt. Hij vermeldt dat in zijn exemplaar van Petersons
vogelgids uit 1 974 al winterkoning en roodborst staan. Volgens
hem staat in de elektronische versie van de grote Van Dale uit
2000 ook alleen maar de vorm roodborst. Dat stelt Dorrestijns
klacht over het verschijnsel in de vogel- en vlindernamen toch
in een ander daglicht. De correspondente die daarover ook
schrijft in Onze Taal, Nelly Beernink, vraagt zich daarbij af of
vlindernamen als koolwitje, landkaartje, dambordje, zandoogje,
heideblauwtje straks eveneens veranderd worden in koolwit,
landkaart, dambord, zandoog en heideblauw. Moeten we dan
zeggen ‘Er zit een landkaart op de roos’? Verder is dan
evenzeer een ‘lieveheersbeest’ veel minder lief dan een
lieveheersbeestje. En als een zeepaardje een ‘zeepaard’
wordt, lijkt het wel vooral familie van de zeekoe en de
zeeleeuw. Ze besluit gebelgd met: “Daarom weg met deze
lelijke veranderingen!” Jawel, die verkleinvormen hebben echt
wat liefs in de naamgeving van vogels en vlinders.
Ghislain Duchâteau

What’s in a name?
De namen van een aantal organismen dragen de naam van een
seizoen. Is er een verband?
Het is natuurlijk dat planten in het voorjaar of in de zomer bloeien, en dat
hoeft dan niet meer in hun naam gestopt, tenzij men een verschil wil maken
met een soortgenoot, die vroeger of later bloeit.
Het lenteklokje (Leucojum vernum = van de lente)) is een bolgewas uit de
narcisfamilie. Uit een rozet van smalle bladeren komt een circa 20 cm.
hoge bloemstengel. Uit de bloemstengel komen één, soms twee, bolvormig
knikkende bloemen. Hierin onderscheidt de soort zich van het zeldzamere
en beschermde zomerklokje, dat meestal meer dan twee bloemen per
stengel heeft. Het lenteklokje bloeit gewoonlijk iets later dan het gewoon
sneeuwklokje (Galanthus nivalis), in februari – maart, een lenteaankondiger
zou je kunnen zeggen.
Het voorjaarshelmkruid (Scrophularia vernalis) is een in België zeer
zeldzame plant, die bloeit van maart tot juli.
De voorjaarsadonis (Adonis vernalis) is
een giftige vaste plant, die behoort tot de
ranonkelfamilie. De voorjaarsadonis
bloeit in het voorjaar in maart en april met
4-8 cm. grote, gele bloemen. De bloemen
bestaan uit tien tot twintig kroonbladen.
De plant wordt niet geteeld en wordt
alleen in het wild tijdens de bloei
verzameld voor het maken van
medicijnen. Dit is ook een van de
oorzaken waarom de plant in Europa
sterk is achteruitgegaan. De werking is te
vergelijken met die van digitalis. De plant
bevat hartstimulerende stoffen.
Het lentetepelkogeltje (Rosellinia aquila
) is een donker (aquilus) kogelvormig
saprofytje dat in februari - mei te vinden
is op dode (esdoorn) takken.
De voorjaarshoutzwam kwam al aan
bod bij de winterplanten.
De voorjaarsspanner (Apocheima
hispidaria = ruig) is een nachtvlinder. Het
Het lenteklokje
Foto:Albert Steensels
vrouwtje heeft geen vleugels. De voorjaarsspanner gebruikt eik, maar ook
andere loofbomen, als waardplanten. De rups is te vinden van april tot juni.
De soort overwintert als pop onder de grond. Er is jaarlijks een generatie
die vliegt van halverwege februari tot halverwege april, vroege exemplaren
worden vanaf december waargenomen.
De grote voorjaarsspanner (Agriopis marginaria = van een rand
voorzien) is een nachtvlinder. Het vrouwtje heeft rudimentaire vleugels en
kan daardoor niet vliegen. De spanwijdte van de mannetjes is 36 tot 42
mm. De rups is grijsbruin met een donkere streep over de rug. De vlinder
overwintert als pop. Als leefgebied geeft de vlinder de voorkeur aan
loofbos. De vliegtijd is van februari tot en met april.
De kleine voorjaarsspanner (Agriopis leucophaearia) is het kleinere
broertje. Als leefgebied geeft de vlinder de voorkeur aan zandgronden. De
waardplant van de rupsen is de eik. De vliegtijd is van februari tot en met
april. In april en juni voedt de rups zich en overwintert dan als pop onder
de grond.
Myriam Timmermans
Het wachtbekken in de Herkvallei, in Stevoort
Rij je van Runkst naar Stevoort of omgekeerd dan zie je al enkele jaren aan
de oostzijde van de weg ter hoogte van de dalbodem van de Herk en de
Kleine Herk een vrij hoge aarden dam.
Maanden, ja welgeteld 1 80 dagen werden 20.000 m³ grond uitgegraven
voor hergebruik, brachten vrachtwagens tonnen bouwstof aan, maakte men
5 betonconstructies en 6000 m³ schanskorven en werden 2,5 km. dijken
aangelegd.
Dat alles om de woningen in laaggelegen Stevoort en stroomafwaarts
gelegen woongebieden voor overstromingen te behoeden.
Sedert 2009 werd de Herkvallei tussen de St.-Truidersteenweg in St.-
Lambrechts-Herk en Herk-de-Stad bij decreet (Vlaams Gewest)
natuurgebied. NP Alken gaf reeds aanzetten die tot bescherming en
uitbreiding van NATUUR zullen zorgen. Onze kern Herk en Mombeek kocht
aan de noordzijde van de beken, op Herks grondgebied, de eerste
perceeltjes.
Via volgende link zie je bijzonder mooie foto’s van de nieuwe waterpartijen,
ontstaan door de aanleg van het wachtbekken. Zij zullen de vernatting van
de vallei, het vogelvolk en de originele beemdplanten ten goede komen. Dat
hopen we toch!
http://www.florif.be/Fotos/Wachtbekken/index.html
Alida Vanholst

APRIL 201 3
PUB. Donderdag 11 en zondag 1 4 april om 1 4 u. De Roerdomp en zijn
kornuiten. De roerdomp is de adoptiesoort van de gemeente Zonhoven. Wij gaan
hem opzoeken in zijn leefgebied en laten u ontdekken wat er allemaal reilt en zeilt
in de rietkragen en op de oevers van de vijvers. Afspraakplaats: parking
Heidestrand, Zwanenstraat 1 05, Zonhoven. INFO: Toerisme Zonhoven,
toerisme@zonhoven.be.
WST. Zondag 1 4 april om 7 u. Voorjaarsbloeiers in de Vlaamse Ardennen
(dagtocht). Voor deze winterstudie-activiteit trekken we naar de Vlaamse
Ardennen om er te genieten van bloementapijten van soorten als donkere
ooievaarsbek, daslook, gevlekt longkruid, heelkruid en miljoenen wilde hyacinten,
onder begeleiding van lokale gidsen van de Natuurpuntafdeling Vlaamse Ardennen
Plus. Afspraakplaats: Carpoolparking Lummen, Lummen. INFO: Jan Wyers,
jan.wyers@skynet.be, 0475 31 37 09, 011 81 55 33.
VER. Dinsdag 1 6 april van 20 u tot 22.30 u. Startvergadering werking SAPclubje.
We bespreken de laatste praktische zaken van de planten- en
insectentochten, cursussen, reisjes e.a. De bijeenkomst vindt plaats op de zolder
van het Natuur.huis, Domein Kiewit, Putvennestraat 11 2, Hasselt. INFO: Jan
Wyers, 0475 31 37 09, jan.wyers@skynet.be.
VER. Donderdag 1 8 april om 20 u. Bestuursvergadering. Locatie: Natuur.huis,
Domein Kiewit, Putvennestraat 11 2, Hasselt.
NBW. Zaterdag 20 april van 9u. tot 1 6.30u. Natuurbeheerteamdag te
Wijvenheide. De beheerteamdagen van 201 3 door Natuurpunt Beheer staan in
het teken van het vrijwillig beheer van onze gebieden. Tijdens een hele reeks
workshops in de voormiddag kunnen leden van andere beheerteams van andere
leren hoe zij het aanpakken. In de namiddag vinden er terreinbezoeken plaats te
Wijvenheide inzake houtverkoop en vijver- en poelenbeheer. Locatie:
Recreatieoord Heidestrand, Zwanestraat 1 05, Zonhoven. Inschrijvingen en info:
www.natuurpunt.be/beheerteamdagen.
NAT. Maandag 22 april. Internationale Dag van de Aarde. Meer info:
www.natuurpunt.be.
VLI+VOG+KGC. Zaterdag 27 april van 1 3 tot 01 u. 1 2 Uren van de Rode
Vijvers. We gaan 1 2 u. lang op ontdekkingsreis in het natuurgebied de Rode
Vijvers, waar we onder begeleiding van specialisten verschillende faunagroepen
verkennen. Met andere woorden: “voor ieder wat wils”. In de namiddag ligt de
focus op waterfauna, vlinders, libellen en andere dagactieve insecten en
ongewervelden, en op het spotten en luisteren naar broedvogels… In de vroege
avond nemen we even de tijd om een lekker hapje te eten met de groep. Weer
volledig opgeladen gaan we erna luisteren naar roepende boomkikkers en
nachtvlinders vangen. Je kan ook voor één of enkele uurtjes deelnemen. Meer
concrete info volgt later. Locatie: picknickplaats langs Bolderdal, Hasselt. INFO:
Kim Windmolders, 0487 90 57 88, kim.windmolders@telenet.be en Ron Demey,
011 75 81 1 4, rondemey1 @gmail.com.
KHM. Zondag 28 april van 1 4 tot 1 7 u. Lentewandeling van 5 km in de
Mombeekvallei. Afspraak aan het kruispunt Steenberg – Muntelbeekstraat –
Sasput – Bekstraat, Sint-Lambrechts-Herk, Hasselt. INFO: Alida Vanholst, 011 31
24 21 , alida.vanholst@skynet.be. Bij regenweer, ook na een periode van lichte
regen, best laarzen voorzien.
MEI 201 3
PLA. Woensdag 1 mei, van 1 8.30 u. tot het donker is. 1 ste plantenexcursie
van het SAP-Clubje t.h.v. Pukkelpopweide, Hasselt. In het kader van de
Limburgse plantenatlas verkennen we hok D6 47 32 (festivalweide Pukkelpop) 2
maal - excursie 1 . Plaats van afspraak: parking tegenover de kerk van Kiewit,
kruispunt Kempischesteenweg-Tulpinstraat, Hasselt. INFO: Jan Wyers,
jan.wyers@skynet.be, 0475 31 37 09, 011 81 55 33.
VER. Donderdag 2 mei om 20 u. Bestuursvergadering NP Hasselt-Zonhoven.
Locatie: Natuur.huis op het Domein Kiewit, Putvennestraat 11 2, 3500 Hasselt.
PUB+NBW. Vrijdag 3 mei om 20.30 u. Boomkikkerwandeling aan de Rode
Vijvers. Kikker jezelf op en zoek de boomkikker op aan de Rode Vijvers
(Wijvenheide) te Hasselt. We starten aan de picknickplaats langs Bolderdal te
Hasselt, dit onder begeleiding van Limburgse amfibieëndeskundige Peter Engelen!
Nuttig om mee te nemen: een zaklamp, gepaste kledij en stevige schoenen. INFO:
Mieke Philips, mieke.philips@telenet.be. Inschrijven verplicht via Inge Vandebeek,
inge.vandebeek@natuurpunthasseltzonhoven.be (aantal deelnemers is beperkt).
Prijs: gratis.
PUB. Dinsdag 7 mei 201 3 om 1 4 u. Belevingswandeling. We zetten
onze zintuigen op scherp. We gaan de natuur eens anders beleven: proeven,
voelen, horen, zien en ruiken en dit voor jong en oud. Afspraakplaats: De Drij
Dreven (net voorbij het laatste huis in Zonhoven), Zonhoven. INFO: Toerisme
Zonhoven, toerisme@zonhoven.be.
PLA. Woensdag 8 mei, van 1 8.30 u. tot het donker is. 2de plantenexcursie van
het SAP-Clubje t.h.v. Grenslandhallen te Hasselt. In het kader van de
Limburgse plantenatlas verkennen we hok D6 57 1 4 (Grenslandhallen en
provinciegebouw) binnen D6 57, 1 maal. Plaats van afspraak: parking Kinepolis,
Hasselt. INFO: Jan Wyers, jan.wyers@skynet.be, 0475 31 37 09, 011 81 55 33.

REI. Hemelvaart: zaterdag 11 en zondag 1 2 mei. Reisje naar de Hoge Venen,
onder begeleiding van Frans Voets. Inschrijving vooraf is verplicht per e-mail,
liefst een maand voor aanvang, bij Johan Royeaerd, johan.royeaerd@base.be. De
uiterste inschrijfdatum is 1 0 april! Inschrijvingen worden bevestigd per mail.
Ingeschrevenen ontvangen een infopakket en kort voor de aanvang van het reisje
de regeling i.v.m. vervoer. De prijs bedraagt € 75, halfpension inbegrepen. Vervoer
wordt kostendelend geregeld met chauffeurs (€ 0,05/km/p). Betalingswijze en
annuleringsregeling zijn te vinden op de website van de afdeling
www.natuurpunthasseltzonhoven.be.
PLA. Woensdag 1 5 mei, van 1 8.30 u. tot het donker is. 3de plantenexcursie
van het SAP-Clubje te Stokrooie (Hasselt) en Tiewinkel (Lummen). In het
kader van de Limburgse plantenatlas verkennen we hok D6 45 23 (akkers tussen
Stokrooie en Tiewinkel) binnen D6 45, 2 maal – excursie 1 . Plaats van afspraak:
Waterlozestraat 63 (busparking op hoek met Pikanshoefstraat), Stokrooie
(Hasselt). INFO: Jan Wyers, jan.wyers@skynet.be, 0475 31 37 09, 011 81 55 33.
REI. Pinksteren: zaterdag 1 8 t.e.m. maandag 20 mei. Reisje naar de Belgische
en Franse Gaume streek. Inschrijving vooraf is verplicht per e-mail, liefst een
maand voor aanvang, bij Johan Royeaerd, johan.royeaerd@base.be. De uiterste
inschrijfdatum is 1 5 april! Inschrijvingen worden bevestigd per mail.
Ingeschrevenen ontvangen een infopakket en kort voor de aanvang van het reisje
de regeling i.v.m. vervoer. De prijs bedraagt € 1 50, halfpension inbegrepen.
Vervoer wordt kostendelend geregeld met chauffeurs (€ 0,05/km/p). Betalingswijze
en annuleringsregeling zijn te vinden op de website van de afdeling
www.natuurpunthasseltzonhoven.be.
VLI+KGC. Zaterdag 1 8 mei. De 1 ste dagvlinder- & libellenexcursie van het
SAP-Clubje vindt plaats aan de Rode Vijvers. Voor deze inventarisatie van
dagactieve insecten verzamelen we om 1 3 u. aan de Kapel van O.L.V. van
Altijddurende Bijstand, Goorstraat, Hasselt. Einde om 1 7 u. INFO: Kim
Windmolders, 0487 90 57 88, kim.windmolders@telenet.be.
NAT. Zaterdag 1 8 en zondag 1 9 mei. Dag van de Biodiversiteit. Meer info:
www.natuurpunt.be.
PLA. Woensdag 22 mei, van 1 8.30 u. tot het donker is. 4de plantenexcursie
van het SAP-Clubje naar de Herkvallei te Stevoort (Hasselt). In het kader van
de Limburgse plantenatlas verkennen we hok D6 54 24 (Cijnsbroek, Herkvallei,
Stevoort) binnen D6 54, 2 maal – excursie 1 . Plaats van afspraak: kruispunt
Wijerstraat – Herkkant, Spalbeek (Hasselt). INFO: Jan Wyers,
jan.wyers@skynet.be, 0475 31 37 09, 011 81 55 33.
KHM. Donderdag 23 mei van 9 tot 1 5 u. Beheerwerken Mombeekvallei door
het 4de leerjaar Kameleonschool. Locatie: Brug Mombeek, Bekstraat, Sint-
Lambrechts-Herk (Hasselt). INFO: Alida Vanholst, 011 31 24 21 ,
alida.vanholst@skynet.be. Zorgen voor aangepast schoeisel en kledij.
NBW. Zaterdag 25 mei. Natuurbeheerwerkdag: reservewerkdag (wegens
broedseizoen). Verzamelen zoals steeds om 9 u. of om 1 3 u. Einde om 1 6 u.
Verdere gegevens worden later verstrekt. INFO: Gilbert Hermans, 011 22 44 58,
0479 81 77 20, gilbert.hermans@telenet.be & Ivo Vanvoorden, 011 21 02 94,
ivo.vanvoorden@telenet.be. Voor een halve dag is je hulp ook welkom (geef Ivo of
Gilbert een seintje om juist te weten waar de werken plaatsvinden).
NAT. Zondag 26 mei. Dag van het Park. Meer info: www.natuurpunt.be.
CUR. Dinsdag 28 mei van 1 9.30 tot 22.30 u. Start van de cursus ‘Planten van
vijvers en poelen’. Planten van vijvers en poelen krijgen door hun moeilijk
toegankelijke standplaats zelden de aandacht die ze verdienen. Dit geldt in het
bijzonder voor in het water levende planten met ondergedoken of drijvende
bladeren. Denk maar aan fonteinkruid-, eendenkroos-, hoornblad-, vederkruid- en
sterrenkroossoorten. Maar ook oeverplanten met weinig opvallende bloemen,
waaronder grasachtigen en lisdodde-, muur-, basterdwederik-, vergeet-mij-nietjesen
walstrosoorten, behoren niet meteen tot de categorie ‘makkelijk herkenbare’
planten. Tijdens de cursus ‘Planten van vijvers en poelen’ maak je niet alleen
nader kennis met deze planten, maar leer je ook hoe je ze in het veld makkelijk op
naam kan brengen.
De eerste en enige theorieles vindt plaats in het Biolokaal op het Domein Kiewit,
Putvennestraat 11 2, Hasselt. De praktijkexcursies gaan door op zaterdagen 27 juli,
31 augustus en 7 september, telkens van 9 tot 1 2 u.
Vooraf inschrijven is verplicht. Dit gebeurt bij voorkeur via de website
www.natuurpunthasseltzonhoven.be/activiteiten/inschrijving-plantenvanvijvers of
per e-mail aan inge.vandebeek@natuurpunthasseltzonhoven.be. Na inschrijving
ontvang je een bevestiging per e-mail. Wie niet vooraf inschrijft, betaalt de eerste
avond een extra bedrag van € 5.
De prijs voor deze cursus bedraagt € 24 voor NP-leden. Niet-leden betalen € 32.
Je inschrijving is pas definitief na storting van het inschrijvingsbedrag op de
rekening van onze afdeling 001 -5071 333-55, Natuurpunt Hasselt-Zonhoven,
Holrakkerstraat 1 34, 3500 Hasselt. De storting dient een week voor de aanvang
van de cursus gebeurd te zijn. De annuleringsregeling vind je op onze
afdelingswebsite www.natuurpunthasseltzonhoven.be.
De lesgever voor de theorie is Hans Vermeulen, NP Educatie. Praktijkexcursies
worden verzorgd door Lili Gora, Johan Royeaerd en Bert Berten. INFO: Inge
Vandebeek, 0473 74 03 50, inge.vandebeek@natuurpunthasseltzonhoven.be.
PLA. Woensdag 29 mei, van 1 8.30 u. tot het donker is. 5de plantenexcursie
van het SAP-Clubje te Tommelen: opvolging van de vegetatie van het westelijk
km-hok D6 56 23, Hasselt. Afspraakplaats: Spoorwegstraat, waar deze onder de
brug van de grote ring gaat, Hasselt. INFO: Jan Wyers, jan.wyers@skynet.be,
0475 31 37 09, 011 81 55 33.

JUNI 201 3
PUB. Dinsdag 4 en zondag 9 juni om 1 4 u. Verbazingwekkende planten. Trek
mee op deze expeditie naar vleesetende, wurgende, geneeskrachtige of juist
dodelijke planten. Je hoeft er niet voor naar de tropen, je vindt ze in Zonhoven op
de Teut. We zoeken dit jaar weer een ander stukje van dit prachtig reservaat op.
Afspraakplaats: parking van de Teut op het einde van de Donderslagseweg,
Zonhoven. INFO: Toerisme Zonhoven, toerisme@zonhoven.be.
PLA+KGC. Woensdag 5 juni, van 1 8.30 u. tot het donker is. 6de
plantenexcursie van het SAP-Clubje naar de Groene Delle te Tiewinkel
(Lummen). In het kader van de Limburgse plantenatlas verkennen we hok D6 45
1 2 (Groene Delle en omgevende bossen, Tiewinkel) binnen D6 45, 2 maal –
excursie 1 . Plaats van afspraak: hoek Waterlozestraat (nr. 1 57) met Uithoekstraat,
Stokrooie (Hasselt). INFO: Jan Wyers, jan.wyers@skynet.be, 0475 31 37 09, 011
81 55 33.
VER. Donderdag 6 juni om 20 u. Vergadering Werkgroep Activiteiten:
bespreking activiteiten volgend jaar en actualisering activiteitenkalender huidig
jaar. Locatie: Natuur.huis, Domein Kiewit, Putvennestraat 11 2, Hasselt.
PLA. Woensdag 1 2 juni, van 1 8.30 u. tot het donker is. 7de plantenexcursie
van het SAP-Clubje nabij het centrum van Hasselt. In het kader van de
Limburgse plantenatlas verkennen we hok D6 57 1 2 (Albertkanaal west van
sluizen Godsheide) binnen D6 57, 2 maal – excursie 1 . Plaats van afspraak: hoek
Vissersstraat – Scheepvaartkaai, parking van Villa Basta, Hasselt. INFO: Jan
Wyers, jan.wyers@skynet.be, 0475 31 37 09, 011 81 55 33.
VER. Donderdag 1 3 juni om 20 u. Bestuursvergadering. Locatie: Natuur.huis,
Domein Kiewit, Putvennestraat 11 2, Hasselt.
NBW. Zaterdag 1 5 juni. Natuurbeheerwerkdag te Wijvenheide: we voeren
maaiwerken uit op de percelen van Surkijn. Verzamelen ter hoogte van het
infobord op het einde Nachtegalenstraat te Zonhoven, zoals steeds om 9 u. of om
1 3 u. Einde om 1 6 u. INFO: Gilbert Hermans, 011 22 44 58, 0479 81 77 20,
gilbert.hermans@telenet.be & Ivo Vanvoorden, 011 21 02 94,
ivo.vanvoorden@telenet.be. Voor een halve dag is je hulp ook welkom (geef Ivo of
Gilbert een seintje om juist te weten waar de werken plaatsvinden).
REI. Zaterdag 1 5 t.e.m. zaterdag 22 juni. Lentereis naar Kaunergrat
(Oostenrijkse kalkalpen – West Tirol) i.s.m. LPW. Inschrijving vooraf is verplicht
per e-mail, liefst een maand voor aanvang, bij Johan Royeaerd,
johan.royeaerd@base.be. De uiterste inschrijfdatum is 1 5 mei! Inschrijvingen
worden bevestigd per mail. Ingeschrevenen ontvangen een infopakket en kort voor
de aanvang van het reisje de regeling i.v.m. vervoer. De prijs bedraagt € 495,
halfpension inbegrepen. Vervoer wordt kostendelend geregeld met chauffeurs (€
0,05/km/p). Betalingswijze en annuleringsregeling zijn te vinden op de website van
de afdeling www.natuurpunthasseltzonhoven.be.
PLA. Woensdag 1 9 juni, van 1 8.30 u. tot het donker is. 8ste plantenexcursie van
het SAP-Clubje aan de Rode Vijvers: opvolging van de vegetatie D6 46 21 .
Afspraakplaats: Kapel van O.L.V. van Altijddurende Bijstand, Goorstraat, Hasselt.
INFO: Jan Wyers, jan.wyers@skynet.be, 0475 31 37 09, 011 81 55 33.
VLI. Vrijdag 21 juni. 2de nachtvlinderexcursie van deze zomer. Voor deze
inventarisatie van nachtvlinders gaan we naar de Mombeekvallei. Locatie: parking
kruispunt Steenberg – Muntelbeekstraat – Sasput – Bekstraat, St-Lambrechts-
Herk. Aanvang om 22 u. Einde ten laatste om 1 u. Breng een stoeltje, een lamp,
een nachtvlindergids en een loep mee. INFO: Kim Windmolders, 0487 90 57 88,
kim.windmolders@telenet.be.
VLI. Zaterdag 22 juni. De 2de dagvlinder- & libellenexcursie van het SAP-
Clubje vindt plaats op het Domein Kiewit. Voor deze inventarisatie van
dagactieve insecten verzamelen we om 1 3 u. op de parking Domein Kiewit,
Putvennestraat 11 2, Hasselt. Einde ten laatste om 1 7 u. INFO: Kim Windmolders,
0487 90 57 88, kim.windmolders@telenet.be.
PLA. Woensdag 26 juni, van 1 8.30 u. tot het donker is. 9de plantenexcursie
van het SAP-Clubje tussen de Groene Delle en Stokrooie (Hasselt). In het
kader van de Limburgse plantenatlas verkennen we hok D6 45 21 (Albertkanaal
tussen Groene Delle en Stokrooie) binnen D6 45, 2 maal – excursie 1 . Plaats van
afspraak: hoek Klein Spanjestraat en Jagerspad (ter hoogte van einde
Kanaalstraat), berm Albertkanaal, Stokrooie. INFO: Jan Wyers,
jan.wyers@skynet.be, 0475 31 37 09, 011 81 55 33.

KERNKOPPEN
NATALIE HENSELER (Voorzitter)
0478 71 31 67 - henselernatalie@gmail.com
KRIS GABRIËLS (Ondervoorzitter / Interne werking / Webmaster)
089 34 00 87 - krisgabriels@gmail.com
INGE VANDEBEEK (Secretariaat)
0473 74 03 50 - inge.vandebeek@natuurpunthasseltzonhoven.be
KRIS VANGRIEKEN (Penningmeester / Werkgroep Natuurbeheer)
0494 84 56 41 - vangriekenkris@hotmail.com
JOS COTEUR (Co-voorzitter)
011 27 02 49 - 0497 04 86 79 - jos.coteur@telenet.be
JOHAN ROYEAERD (Co-ondervoorzitter)
011 80 35 25 - 0486 03 11 31 - johan.royeaerd@base.be
KERN HERK & MOMBEEK
ALIDA VANHOLST
(Voorzitter)
011 31 24 21 * alida.vanholst@skynet.be
JOS PUTZEYS
(Secretaris + Penningmeester)
011 31 62 97 * josee.wolfs@yucom.be
RENÉ NEUTELAERS
(Conservator Herk & Mombeek)
011 31 52 58
GEORGES MEWIS
(Co-conservator Herk & Mombeek)
011 31 24 21 * georges.mewis@skynet.be
AFDELINGSBESTUUR
NATUURGEBIEDEN
Rode Vijvers (projectnr. 8824):
CHRIS ONKELINX
Wijvenheide (projectnr. 8064):
CHRIS ONKELINX
Domein Kiewit (projectnr. 8855):
JOS COTEUR
Tommelen (projectnr. 81 44):
RIK JACOBS
Mombeekvallei (projectnr. 881 5):
RENÉ NEUTELAERS
KAROLIEN BRAUNS (Werkgroep Activiteiten)
0494 89 78 92 - karolien_brauns@hotmail.com
RAF NULENS (Werkgroep Natuurbeheer / Webmaster)
089 34 00 87 - raf.nulens@gmail.com
JAN WYERS (SAP-clubje: Natuurstudiewerkgroep)
011 81 55 33 - 0475 31 37 09 - jan.wyers@skynet.be
KATJA ROGGEN (Werkgroep Beleid)
011 24 20 83 - katja.roggen@gmail.com
TONY FROYEN (Werkgroep Redactie & Communicatie)
011 72 02 07 - 0475 35 83 26 - tony.froyen@telenet.be
ALIDA VANHOLST (Voorzitter Kern Herk en Mombeek)
011 31 24 21 - alida.vanholst@skynet.be
FRANS VOETS (Werkgroep Activiteiten)
011 21 23 81 - 0495 1 7 22 23 - voets.smeets@telenet.be
KERN GROENCOMITÉ
RIK JACOBS
(Voorzitter)
0479 60 91 40 * rik.jacobs3@telenet.be
JOS COTEUR
(Penningmeester)
011 27 02 49 - 0497 04 86 79 *
jos.coteur@telenet.be
JOS DE MOOR
(Secretaris)
Wie
is
Wie?

NATUUR IS BROODNODIG
Een gift storten voor aankoop en
uitbreiding van onze natuurgebieden?
Het kan, door te storten op rekening
293-021 2075-88 van Natuurpunt Nationaal.
Vermeld bij de storting het projectnummer:
hierdoor komen de gelden ook direct
toe aan het betrokken natuurgebied.
Vanaf de som van €40 wordt u hiervoor
een fiscaal attest bezorgd.
COLOFON
De Paalsteen is het driemaandelijks
contactblad van afdeling Hasselt - Zonhoven
van Natuurpunt vzw. Alle leden van
de afdeling krijgen het blad gratis.
Redacteur - Kim Windmolders
Redactieraad - Tony Froyen, Kim Windmolders,
Jos Coteur, Johan Royeaerd, Raf Nulens, Kris
Gabriëls
Ledenadministratie - Kris Gabriëls
Vormgeving - Kim Windmolders
Realisatie: Digi-King
Baan op Diepenbeek 2-4
B-3500 Hasselt
Papieren oplage 75 ex.
Digitale oplage 1 000 ex.
STEUN DE NATUUR: WORD LID!
Lid worden van Natuurpunt Hasselt-Zonhoven
kan door storting van slechts € 24 op rekening
001 -5071 333-55 van NP Hasselt-Zonhoven
met vermelding van je naam en adres.
ECO-water-tip
Als je een bad wil nemen of wil douchen,
duurt het soms even voordat het water
warm is. Vang dat koude water op met een
emmer of een kruik en gebruik het om het
toilet door te spoelen of om de ramen te
wassen.