Bekijk de inhoudstafel en het eerste hoofdstuk - Plantyn
Bekijk de inhoudstafel en het eerste hoofdstuk - Plantyn
Bekijk de inhoudstafel en het eerste hoofdstuk - Plantyn
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Weet wat je eet<br />
Maaltijdzorg werkmodule 1<br />
Copyright
<strong>Plantyn</strong><br />
Motstraat 32, 2800 Mechel<strong>en</strong><br />
T 015 36 36 36<br />
F 015 36 36 37<br />
klant<strong>en</strong>di<strong>en</strong>st@plantyn.com<br />
www.plantyn.com<br />
Ontwerp binn<strong>en</strong>werk: Press Point®<br />
Ontwerp omslag: Press Point®<br />
Omslagillustratie: © Noam - Fotolia.com, © Olga Lyubkina - Fotolia.com<br />
Illustratieverantwoording: © JJAVA - Fotolia.com, © Zakharch<strong>en</strong>ko -<br />
Fotolia.com, © Adam - Fotolia.com, © Tomboy2290 - Fotolia.com, ©<br />
Michael Gray - Fotolia.com, © Suat Eman - Freedigitalphotos.net,<br />
stock.XCHNG, © Africa Studio - Fotolia.com, © al62 - Fotolia.com<br />
NUR 177<br />
© <strong>Plantyn</strong> nv, Mechel<strong>en</strong>, België<br />
Alle recht<strong>en</strong> voorbehou<strong>de</strong>n. Behou<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> uitdrukkelijk bij wet bepaal<strong>de</strong> uitzon<strong>de</strong>ring<strong>en</strong><br />
mag niets uit <strong>de</strong>ze uitgave wor<strong>de</strong>n verveelvoudigd, opgeslag<strong>en</strong> in<br />
e<strong>en</strong> geautomatiseerd gegev<strong>en</strong>sbestand of op<strong>en</strong>baar gemaakt, op welke wijze<br />
dan ook, zon<strong>de</strong>r <strong>de</strong> uitdrukkelijke voorafgaan<strong>de</strong> <strong>en</strong> schriftelijke toestemming<br />
van <strong>de</strong> uitgever.<br />
herkomst.Copyright<br />
Dit boek werd gedrukt op papier<br />
van verantwoor<strong>de</strong><br />
ISBN 978-90-301-4205-8 20825/0 D2013/0032/0679
INHOUD<br />
Wat staat er op <strong>het</strong> m<strong>en</strong>u? 5<br />
Lesdoel<strong>en</strong> 6<br />
1 VOEDINGSMIDDELEN<br />
1.1 Maak er (g)e<strong>en</strong> potje van 8<br />
1.1.1 Appelmoes of appelcompote 8<br />
1.1.2 Fruitsla 11<br />
1.2 Met gezond verstand 13<br />
1.2.1 Opwarmers 13<br />
1.2.2 Wat zijn voedingsmid<strong>de</strong>l<strong>en</strong>? 14<br />
1.2.3 In<strong>de</strong>ling van <strong>de</strong> voedingsmid<strong>de</strong>l<strong>en</strong> 15<br />
1.1.3 Slotsom 17<br />
1.3 Dat smaakt naar meer 18<br />
2 VOEDINGSSTOFFEN<br />
2.1 Maak er (g)e<strong>en</strong> potje van 19<br />
2.1.1 Vett<strong>en</strong> herk<strong>en</strong>n<strong>en</strong> <strong>en</strong> opspor<strong>en</strong> 19<br />
2.1.2 Eiwitt<strong>en</strong> herk<strong>en</strong>n<strong>en</strong> <strong>en</strong> opspor<strong>en</strong> 20<br />
2.1.3 Zetmeel HERKENNEN EN OPSPOREN 21<br />
2.1.4 Water HERKENNEN EN OPSPOREN 22<br />
2.1.5 Suikers HERKENNEN EN OPSPOREN 23<br />
2.1.6 Vezels herk<strong>en</strong>n<strong>en</strong> <strong>en</strong> opspor<strong>en</strong> 24<br />
2.2 Met gezond verstand 25<br />
2.2.1 Opwarmers 25<br />
2.2.2 De voedingsstoff<strong>en</strong> 26<br />
2.2.3 Voedseletikett<strong>en</strong> 29<br />
2.2.4 Slotsom 33<br />
2.3 Dat smaakt naar meer! 34<br />
3 DE ACTIEVE VOEDINGSDRIEHOEK<br />
3.1 Maak er (g)e<strong>en</strong> potje van 36<br />
Broodje gezond 36<br />
3.2 Met gezond verstand 38<br />
3.2.1 Opwarmers 38<br />
3.2.2 De actieve voedingsdriehoek 39<br />
3.2.3 Slotsom 49<br />
3.3 Dat smaakt naar meer 50<br />
Copyright
Copyright
WAT STAAT ER OP HET MENU?<br />
Dit werkboekje heeft <strong>de</strong> titel Weet wat je Eet. Hiermee will<strong>en</strong> we niet zegg<strong>en</strong> dat je <strong>de</strong><br />
ding<strong>en</strong> die je eet bij naam moet k<strong>en</strong>n<strong>en</strong>. Dat leer je natuurlijk ook wel tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> less<strong>en</strong><br />
Voeding. Maar met Weet wat je eet bedoel<strong>en</strong> we vooral dat <strong>het</strong> belangrijk is te wet<strong>en</strong><br />
wat <strong>en</strong> hoeveel je moet et<strong>en</strong> om gezond <strong>en</strong> fit te blijv<strong>en</strong>. En als je dat weet, moet je <strong>het</strong><br />
natuurlijk ook nog do<strong>en</strong>, gezond et<strong>en</strong>, want an<strong>de</strong>rs heb je er niet veel aan.<br />
Om te wet<strong>en</strong> wat je moet et<strong>en</strong>, is <strong>het</strong> nodig dat je voldo<strong>en</strong><strong>de</strong> weet over<br />
> voedingsmid<strong>de</strong>l<strong>en</strong>: welke voedingsmid<strong>de</strong>l<strong>en</strong> er zijn, hoe ze gegroepeerd zijn,...<br />
> voedingsstoff<strong>en</strong>: omdat <strong>de</strong> voedingsstoff<strong>en</strong> in <strong>de</strong> voedingsmid<strong>de</strong>l<strong>en</strong> bepal<strong>en</strong> welke<br />
voedingsmid<strong>de</strong>l<strong>en</strong> je vooral nodig hebt, hoeveel <strong>en</strong> waarom;<br />
> <strong>de</strong> actieve voedingsdriehoek: <strong>het</strong> voedingsmo<strong>de</strong>l dat in België als standaard* (door<br />
<strong>het</strong> VIGeZ) gebruikt wordt <strong>en</strong> dat e<strong>en</strong> goed hulpmid<strong>de</strong>l is om dagelijks e<strong>en</strong> gezon<strong>de</strong><br />
voeding sam<strong>en</strong> te stell<strong>en</strong>.<br />
Maak je niet ongerust als je dit alles niet helemaal begrijpt. Dat komt wel zodra je met dit<br />
boekje aan <strong>het</strong> werk gaat. En dat doe je als volgt:<br />
Elk <strong>hoofdstuk</strong> van dit boekje (<strong>en</strong> ook van <strong>de</strong> volg<strong>en</strong>d boekjes) begint met e<strong>en</strong> keuk<strong>en</strong>activiteit<br />
<strong>en</strong> die heeft als titel:<br />
1. Maak er (g)e<strong>en</strong> potje van<br />
Deze titel heeft twee betek<strong>en</strong>iss<strong>en</strong> in dit werkboek:<br />
> Maak er e<strong>en</strong> potje van = maak er e<strong>en</strong> lekker gerecht van (<strong>en</strong> dat hoeft niet altijd in e<strong>en</strong><br />
pot...)<br />
> Maak er ge<strong>en</strong> potje van = maak er ge<strong>en</strong> boeltje van, maar werk steeds volg<strong>en</strong>s <strong>het</strong><br />
stapp<strong>en</strong>plan <strong>en</strong> respecteer <strong>de</strong> 5 M’s!<br />
Onthoud goed wat je doet <strong>en</strong> welke ingrediënt<strong>en</strong> (material<strong>en</strong>) je gebruikt, want dat komt<br />
goed van pas in <strong>de</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong> rubriek*:<br />
2. Met gezond verstand<br />
Hier krijg je eerst <strong>en</strong>kele opwarmingsopdracht<strong>en</strong> om daarna gelei<strong>de</strong>lijk –<strong>en</strong> ook nog<br />
steeds via opdracht<strong>en</strong>- zelf af te lei<strong>de</strong>n wat je moet k<strong>en</strong>n<strong>en</strong> <strong>en</strong> onthou<strong>de</strong>n uit <strong>de</strong> less<strong>en</strong>.<br />
On<strong>de</strong>rweg kom je al <strong>en</strong>kele ker<strong>en</strong> tot e<strong>en</strong> ‘besluittuss<strong>en</strong>doortje’. Op <strong>het</strong> ein<strong>de</strong> van e<strong>en</strong><br />
<strong>hoofdstuk</strong> wordt alles nog e<strong>en</strong>s dui<strong>de</strong>lijk sam<strong>en</strong>gevat in <strong>de</strong> slotsom. Hier zett<strong>en</strong> we <strong>de</strong><br />
belangrijkste zak<strong>en</strong> uit dit <strong>hoofdstuk</strong> nog e<strong>en</strong>s klaar <strong>en</strong> dui<strong>de</strong>lijk voor je op e<strong>en</strong> rijtje.<br />
3. Dat smaakt naar meer<br />
Nu je <strong>de</strong> smaak te pakk<strong>en</strong> hebt, kan je <strong>de</strong> creatieve <strong>en</strong> speelse oef<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> die <strong>de</strong> module<br />
afron<strong>de</strong>n ongetwijfeld oploss<strong>en</strong>.<br />
Op <strong>het</strong> ein<strong>de</strong> van elk <strong>hoofdstuk</strong> vind je ook e<strong>en</strong> rubriek Woor<strong>de</strong>n verter<strong>en</strong>. Hier vind je <strong>de</strong><br />
uitleg van alle moeilijke woor<strong>de</strong>n die je in <strong>de</strong> module b<strong>en</strong>t teg<strong>en</strong>gekom<strong>en</strong>. Deze woor<strong>de</strong>n<br />
kan je herk<strong>en</strong>n<strong>en</strong> doordat ze in <strong>het</strong> gro<strong>en</strong> staan. De term<strong>en</strong> die met voeding te mak<strong>en</strong><br />
hebb<strong>en</strong>, zal je hier niet terugvin<strong>de</strong>n: die uitleg vind je al in <strong>de</strong> besluit<strong>en</strong> die in <strong>de</strong> module<br />
zelf staan.<br />
Copyright<br />
5
LESDOELEN EN zELFREFLECTIE<br />
1 voedingsmid<strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />
1. <strong>het</strong> begrip “voedingsmid<strong>de</strong>l” met eig<strong>en</strong> woor<strong>de</strong>n<br />
uitlegg<strong>en</strong> <strong>en</strong> hiervan voorbeel<strong>de</strong>n gev<strong>en</strong><br />
2. wet<strong>en</strong> op welke manier<strong>en</strong> <strong>de</strong> voedingsmid<strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />
inge<strong>de</strong>eld kunn<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n<br />
3. <strong>het</strong> verschil uitlegg<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> e<strong>en</strong> bewerkt <strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
onbewerkt voedingsmid<strong>de</strong>l<br />
2 voedingsstoff<strong>en</strong><br />
1. uitlegg<strong>en</strong> <strong>en</strong> on<strong>de</strong>rzoek<strong>en</strong> hoe voedingsstoff<strong>en</strong><br />
opgespoord kunn<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n<br />
2. <strong>het</strong> begrip “voedingsstof” met eig<strong>en</strong> woor<strong>de</strong>n<br />
uitlegg<strong>en</strong> <strong>en</strong> hiervan voorbeel<strong>de</strong>n gev<strong>en</strong><br />
3. op e<strong>en</strong> etiket van e<strong>en</strong> courante* verpakking van<br />
e<strong>en</strong> voedingsmid<strong>de</strong>l <strong>de</strong> voedingsstoff<strong>en</strong> aandui<strong>de</strong>n<br />
4. <strong>de</strong> functies van voedingsstoff<strong>en</strong> in <strong>het</strong> lichaam<br />
b<strong>en</strong>oem<strong>en</strong> <strong>en</strong> toelicht<strong>en</strong>*<br />
Kan /<br />
beheers<br />
ik goed<br />
Kan /<br />
beheers<br />
ik goed<br />
3 <strong>de</strong> actieve voedingsdriehoek<br />
Kan /<br />
beheers<br />
ik goed<br />
Kan /<br />
beheers<br />
ik min<strong>de</strong>r<br />
goed<br />
Kan /<br />
beheers<br />
ik min<strong>de</strong>r<br />
goed<br />
Kan /<br />
beheers<br />
ik min<strong>de</strong>r<br />
goed<br />
1. in eig<strong>en</strong> woor<strong>de</strong>n vertell<strong>en</strong> dat e<strong>en</strong><br />
voedingsvoorlichtingsmo<strong>de</strong>l e<strong>en</strong> hulpmid<strong>de</strong>l is bij<br />
<strong>het</strong> sam<strong>en</strong>stell<strong>en</strong> van gezon<strong>de</strong> voeding<br />
2. wet<strong>en</strong> wat <strong>de</strong> actieve voedingsdriehoek is <strong>en</strong><br />
waarvoor hij gebruikt wordt<br />
3. <strong>de</strong> actieve voedingsdriehoek zelf gebruik<strong>en</strong> in<br />
concrete situaties<br />
4. <strong>de</strong> verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> productgroep<strong>en</strong> in <strong>de</strong> actieve<br />
voedingsdriehoek b<strong>en</strong>oem<strong>en</strong> <strong>en</strong> voorbeel<strong>de</strong>n gev<strong>en</strong><br />
Copyright<br />
6 Weet wat je eet<br />
Kan /<br />
beheers<br />
ik niet<br />
Kan /<br />
beheers<br />
ik niet<br />
Kan /<br />
beheers<br />
ik niet
5. <strong>de</strong> plaats van <strong>de</strong> productgroep<strong>en</strong> binn<strong>en</strong> <strong>de</strong> actieve<br />
voedingsdriehoek toelicht<strong>en</strong> <strong>en</strong> verantwoor<strong>de</strong>n*<br />
6. in concrete situaties aangev<strong>en</strong> dat regelmatig<br />
beweg<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong> ev<strong>en</strong>wichtige, gevarieer<strong>de</strong> voeding<br />
bijdrag<strong>en</strong> tot e<strong>en</strong> algeme<strong>en</strong> gezond <strong>en</strong> fit gevoel<br />
7. in e<strong>en</strong> opgegev<strong>en</strong> situatie aangev<strong>en</strong> op welke<br />
manier e<strong>en</strong> verkeerd voedingspatroon <strong>de</strong><br />
gezondheid in <strong>het</strong> gedrang* br<strong>en</strong>gt<br />
8. zelf e<strong>en</strong> gezond dagm<strong>en</strong>u sam<strong>en</strong>stell<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
toelicht<strong>en</strong><br />
9. tij<strong>de</strong>ns <strong>het</strong> werk<strong>en</strong> in <strong>de</strong> keuk<strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
veiligheidsvoorschrift<strong>en</strong> <strong>en</strong> – maatregel<strong>en</strong><br />
respecter<strong>en</strong><br />
10. verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> soort<strong>en</strong> materiaal <strong>en</strong> mid<strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />
herk<strong>en</strong>n<strong>en</strong> <strong>en</strong> juist b<strong>en</strong>oem<strong>en</strong><br />
11. materiaal <strong>en</strong> mid<strong>de</strong>l<strong>en</strong> juist opberg<strong>en</strong> in <strong>de</strong> keuk<strong>en</strong><br />
(nazorg)<br />
12. <strong>de</strong> basisvaardighe<strong>de</strong>n <strong>en</strong> <strong>de</strong> bereidingstechniek<strong>en</strong><br />
juist uitvoer<strong>en</strong><br />
13. <strong>de</strong> bereidingstechniek stov<strong>en</strong> juist uitvoer<strong>en</strong><br />
14. <strong>de</strong> tafel mooi <strong>de</strong>kk<strong>en</strong> <strong>en</strong> afwerk<strong>en</strong> met e<strong>en</strong>voudige<br />
versiering<br />
15. et<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong> regels van <strong>de</strong> tafeletiquette*<br />
Kan /<br />
beheers<br />
ik goed<br />
Kan /<br />
beheers<br />
ik min<strong>de</strong>r<br />
goed<br />
Copyright<br />
Voedingsmid<strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />
Kan /<br />
beheers<br />
ik niet<br />
7
8<br />
1 VOEDINGSMIDDELEN<br />
1.1 Maak er (g)e<strong>en</strong> potje van<br />
1.1.1 APPElMOES OF APPElcOMPOtE<br />
Stap 1: INFORMEER JE<br />
- Wat is volg<strong>en</strong>s jou <strong>het</strong> verschil tuss<strong>en</strong> moes <strong>en</strong> compote?<br />
…………………………………….………………………………..…………..…………<br />
(m<strong>en</strong>ing van <strong>de</strong> leerling<strong>en</strong>)<br />
…………………………………….………………………………..…………..…………<br />
compote = stukk<strong>en</strong>, moes = ge<strong>en</strong> stukk<strong>en</strong><br />
- Noteer <strong>de</strong> drie aandachtspunt<strong>en</strong> bij <strong>de</strong> basistechniek stov<strong>en</strong>.<br />
…………………………………….………………………………..…………..…………<br />
- geslot<strong>en</strong> kookpot<br />
…………………………………….………………………………..…………..…………<br />
- zacht vuur<br />
…………………………………….………………………………..…………..…………<br />
- weinig vocht<br />
Stap 2: StEl EEN PlAN OP<br />
material<strong>en</strong><br />
appelcompote<br />
250 g appel<strong>en</strong><br />
citro<strong>en</strong>sap<br />
15 g suiker<br />
1 dl water<br />
appelmoes<br />
250 g appel<strong>en</strong><br />
citro<strong>en</strong>sap<br />
15 g suiker<br />
1 dl water<br />
evt. 1 koffielepel<br />
kaneel<br />
evt. 1 koffielepel<br />
kaneel<br />
metho<strong>de</strong><br />
mid<strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />
vooraf<br />
> Zet <strong>de</strong> WPI klaar<br />
appelcompote<br />
> Reinig <strong>en</strong> was <strong>de</strong> appel<strong>en</strong>. Schil ze <strong>en</strong> <strong>de</strong>el ze in 4 bord ..........................<br />
stukk<strong>en</strong>. Leg <strong>de</strong> stukk<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> vergiet.<br />
afvalkom, ..........................<br />
> Bespr<strong>en</strong>kel <strong>de</strong> appel<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> klein beetje citro<strong>en</strong>sap. aardappelmes,<br />
..........................<br />
> Leg <strong>de</strong> appel<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> kookpot met <strong>het</strong> water <strong>en</strong> stoof vergiet ..........................<br />
ze op e<strong>en</strong> zacht vuurtje tot ze in stukk<strong>en</strong> uite<strong>en</strong>vall<strong>en</strong>. kunststoff<strong>en</strong><br />
..........................<br />
> Voeg suiker <strong>en</strong> ev<strong>en</strong>tueel kaneel bij naar smaak. lepel, .......................... kookpot,<br />
vergiet<br />
na <strong>de</strong> bereiding<br />
> Dek <strong>de</strong> tafel.<br />
..........................<br />
> Seveer <strong>de</strong> maaltijd<br />
..........................<br />
nazorg<br />
> Was af.<br />
Copyright<br />
..........................<br />
> Br<strong>en</strong>g <strong>het</strong> lokaal in or<strong>de</strong>.<br />
..........................<br />
Weet wat je eet
Aan <strong>het</strong> begin van je kookles zet je altijd e<strong>en</strong> bord klaar om je mid<strong>de</strong>l<strong>en</strong> (zoals mes<br />
<strong>en</strong> lepel) op te legg<strong>en</strong>.<br />
> Om hygiënische re<strong>de</strong>n<strong>en</strong> wordt <strong>het</strong> gebruik van hout<strong>en</strong> mid<strong>de</strong>l<strong>en</strong> in <strong>de</strong> keuk<strong>en</strong><br />
afgera<strong>de</strong>n. Geef daarom <strong>de</strong> voorkeur aan mid<strong>de</strong>l<strong>en</strong> in kunststof.<br />
metho<strong>de</strong><br />
vooraf<br />
> Zet <strong>de</strong> WPI klaar<br />
appelmoes<br />
> Reinig <strong>en</strong> was <strong>de</strong> appel<strong>en</strong>. Schil ze <strong>en</strong> <strong>de</strong>el ze in 8<br />
stukk<strong>en</strong>. Leg <strong>de</strong> stukk<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> vergiet.<br />
> Bespr<strong>en</strong>kel <strong>de</strong> appel<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> klein beetje<br />
citro<strong>en</strong>sap.<br />
> Leg <strong>de</strong> appel<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> kookpot met <strong>het</strong> water <strong>en</strong> stoof<br />
ze op e<strong>en</strong> zacht vuurtje tot ze tot moes uite<strong>en</strong>vall<strong>en</strong>.<br />
> Voeg suiker <strong>en</strong> ev<strong>en</strong>tueel kaneel bij naar smaak.<br />
> Klop <strong>de</strong> moes ver<strong>de</strong>r fijn met e<strong>en</strong> klopper of haal ze<br />
door e<strong>en</strong> zeef.<br />
afwerking:<br />
Serveer op e<strong>en</strong> beschuit<br />
na <strong>de</strong> bereiding<br />
> Dek <strong>de</strong> tafel.<br />
> Seveer <strong>de</strong> maaltijd<br />
nazorg<br />
> Was af.<br />
> Br<strong>en</strong>g <strong>het</strong> lokaal in or<strong>de</strong>.<br />
Stap 3: VOER UIt<br />
mid<strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />
..........................<br />
bord<br />
..........................<br />
afvalkom,<br />
..........................<br />
aardappelmes,<br />
..........................<br />
vergiet<br />
..........................<br />
kunststoff<strong>en</strong><br />
..........................<br />
lepel, vergiet,<br />
..........................<br />
kookpot<br />
..........................<br />
zeef, klopper<br />
..........................<br />
..........................<br />
..........................<br />
..........................<br />
..........................<br />
..........................<br />
Roer tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> bereiding van appelmoes regelmatig om aanbran<strong>de</strong>n te voorkom<strong>en</strong>.<br />
Copyright<br />
Voedingsmid<strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />
9
10<br />
Stap 4: EVAlUEER<br />
Mijn prestatie on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> loep: appelmoes/appelcompote<br />
B<strong>en</strong> je tevre<strong>de</strong>n over je werkmetho<strong>de</strong> <strong>en</strong> resultaat? ja/nee<br />
Neem je eig<strong>en</strong> prestatie on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> loep met behulp van <strong>de</strong> 5 M’s.<br />
material<strong>en</strong><br />
> War<strong>en</strong> alle material<strong>en</strong><br />
voorhan<strong>de</strong>n?<br />
ja/nee<br />
> Heb je <strong>de</strong> juiste<br />
hoeveelhe<strong>de</strong>n<br />
gebruikt?<br />
ja/nee<br />
> Heb je <strong>de</strong> juiste<br />
material<strong>en</strong> gebruikt?<br />
ja/nee<br />
mid<strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />
> War<strong>en</strong> alle mid<strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />
voorhan<strong>de</strong>n?<br />
ja/nee<br />
> Heb je <strong>de</strong> juiste<br />
mid<strong>de</strong>l<strong>en</strong> gebruikt?<br />
ja/nee<br />
m<strong>en</strong>s<br />
> Heb je aandacht besteed aan je werkpostinrichting?<br />
ja/nee<br />
> Heb je hygiënisch gewerkt?<br />
ja/nee<br />
metho<strong>de</strong><br />
> Heb je <strong>de</strong><br />
bereidingstechniek<br />
stov<strong>en</strong> juist<br />
uitgevoerd?<br />
ja/nee<br />
milieu<br />
> Heb je <strong>het</strong> afval<br />
juist gesorteerd?<br />
ja/nee<br />
Besluit: Noteer minst<strong>en</strong>s 1 werkpunt waaraan je aandacht moet beste<strong>de</strong>n tij<strong>de</strong>ns<br />
<strong>de</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong> less<strong>en</strong>.<br />
.……………………………….………………………………..………..………..………...<br />
.……………………………….………………………………..………..………..………...<br />
Copyright<br />
Weet wat je eet
1.1.2 FRUItSlA<br />
Stap 1: INFORMEER JE<br />
Welke inheemse fruitsoort<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong> fruitkal<strong>en</strong><strong>de</strong>r op dit mom<strong>en</strong>t<br />
aangera<strong>de</strong>n om te verwerk<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> fruitsla?<br />
…………………………………….………………………………..…………..…………<br />
Schil gro<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> fruit zo dun mogelijk, want net on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> schil zitt<strong>en</strong> veel<br />
voedingsstoff<strong>en</strong>, zoals vitamin<strong>en</strong>, die ons lichaam nodig heeft.<br />
Stap 2: StEl EEN PlAN OP<br />
material<strong>en</strong><br />
+/- 100 g fruit/persoon (sinaasappel,<br />
appel, peer, druif, aardbei)<br />
1 citro<strong>en</strong><br />
1/2 dl slagroom<br />
10 g suiker<br />
2 muntblaadjes<br />
metho<strong>de</strong> (2 person<strong>en</strong>) mid<strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />
vooraf<br />
> Zet <strong>de</strong> WPI klaar<br />
> Pers <strong>de</strong> citro<strong>en</strong><br />
> Was <strong>en</strong> schil <strong>het</strong> fruit.<br />
> Snijd <strong>het</strong> in stukjes:<br />
- sinaasappel à vif snij<strong>de</strong>n <strong>en</strong> sap opvang<strong>en</strong><br />
- appel <strong>en</strong> peer in blokjes snij<strong>de</strong>n<br />
- druif halver<strong>en</strong> <strong>en</strong> ontpitt<strong>en</strong><br />
- aardbei halver<strong>en</strong> of in 4 snij<strong>de</strong>n<br />
> Als je fruitsoort<strong>en</strong> zoals peer, appel of banaan gebruikt,<br />
die na <strong>het</strong> schill<strong>en</strong> vlug verkleur<strong>en</strong>, bespr<strong>en</strong>kel ze dan<br />
onmid<strong>de</strong>llijk met <strong>het</strong> citro<strong>en</strong>sap.<br />
> Schik <strong>het</strong> fruit in e<strong>en</strong> glaz<strong>en</strong> schaal.<br />
> Laat afge<strong>de</strong>kt e<strong>en</strong> uur trekk<strong>en</strong> in <strong>de</strong> koelkast.<br />
afwerking:<br />
..........................<br />
bord<br />
..........................<br />
aardappelmes,<br />
..........................<br />
afvalkom,<br />
..........................<br />
snijplank<br />
..........................<br />
glas<br />
..........................<br />
..........................<br />
..........................<br />
..........................<br />
..........................<br />
..........................<br />
glaz<strong>en</strong> schaal<br />
..........................<br />
> Besteed voldo<strong>en</strong><strong>de</strong> aandacht aan <strong>de</strong> wisselwerking<br />
tuss<strong>en</strong> uitzicht, smaak <strong>en</strong> reuk. Besteed daarom veel<br />
zorg aan <strong>de</strong> pres<strong>en</strong>tatie <strong>en</strong> <strong>de</strong> smaakafwerking.<br />
> Naar keuze <strong>en</strong> naar gelang van <strong>de</strong> omstandighe<strong>de</strong>n kan<br />
je <strong>het</strong> fruit opdi<strong>en</strong><strong>en</strong> in:<br />
- e<strong>en</strong> glaz<strong>en</strong> kom of schaal<br />
- éénpersoonsbekertjes of schaaltjes<br />
- uitgehaal<strong>de</strong> vrucht<strong>en</strong><br />
- meringuemandjes<br />
- kleine taartbo<strong>de</strong>mpjes<br />
..........................<br />
..........................<br />
..........................<br />
..........................<br />
mid<strong>de</strong>l<strong>en</strong> om<br />
..........................<br />
te pres<strong>en</strong>ter<strong>en</strong><br />
..........................<br />
naar keuze<br />
..........................<br />
..........................<br />
..........................<br />
..........................<br />
Copyright<br />
Voedingsmid<strong>de</strong>l<strong>en</strong> 11
12<br />
> Werk af met gespot<strong>en</strong> slagroom <strong>en</strong> 2 muntblaadjes.<br />
- Giet <strong>de</strong> goed gekoel<strong>de</strong> room in e<strong>en</strong> kom <strong>en</strong> klop eerst<br />
langzaam <strong>en</strong> dan flink door tot <strong>de</strong> room begint stijf te<br />
wor<strong>de</strong>n.<br />
- Voeg <strong>de</strong> suiker toe <strong>en</strong> klop voorzichtig ver<strong>de</strong>r tot<br />
<strong>de</strong> room stijf g<strong>en</strong>oeg is. Houd dan onmid<strong>de</strong>llijk op<br />
met klopp<strong>en</strong>, an<strong>de</strong>rs krijg je boter <strong>en</strong> dat proces is<br />
onomkeerbaar*.<br />
na <strong>de</strong> bereiding<br />
> Dek <strong>de</strong> tafel.<br />
> Seveer <strong>de</strong> maaltijd<br />
nazorg<br />
> Was af.<br />
> Br<strong>en</strong>g <strong>het</strong> lokaal in or<strong>de</strong>.<br />
Stap 3: VOER UIt<br />
Pas <strong>de</strong> juiste snijtechniek<strong>en</strong> toe.<br />
Respecteer <strong>de</strong> zuivere <strong>en</strong> <strong>de</strong> vuile zone!<br />
Stap 4: EVAlUEER<br />
maatbeker,<br />
..........................<br />
handmixer .......................... met<br />
kloppers ..........................<br />
spuitzak .......................... <strong>en</strong><br />
gekarteld ..........................<br />
spuitmondje<br />
..........................<br />
..........................<br />
..........................<br />
Mijn prestatie on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> loep: fruitsla met slagroom<br />
B<strong>en</strong> je tevre<strong>de</strong>n over je werkmetho<strong>de</strong> <strong>en</strong> resultaat? ja/nee<br />
Neem je eig<strong>en</strong> prestatie on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> loep met behulp van <strong>de</strong> 5 M’s.<br />
material<strong>en</strong><br />
> War<strong>en</strong> alle material<strong>en</strong><br />
voorhan<strong>de</strong>n?<br />
ja/nee<br />
> Heb je <strong>de</strong> juiste<br />
hoeveelhe<strong>de</strong>n gebruikt?<br />
ja/nee<br />
> Heb je <strong>de</strong> juiste<br />
material<strong>en</strong> gebruikt?<br />
ja/nee<br />
mid<strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />
> War<strong>en</strong> alle mid<strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />
voorhan<strong>de</strong>n?<br />
ja/nee<br />
> Heb je <strong>de</strong> juiste<br />
mid<strong>de</strong>l<strong>en</strong> gebruikt?<br />
ja/nee<br />
m<strong>en</strong>s<br />
> Heb je aandacht besteed aan je werkpostinrichting?<br />
ja/nee<br />
> Heb je hygiënisch gewerkt?<br />
ja/nee<br />
metho<strong>de</strong><br />
> Heb je <strong>de</strong><br />
snijtechniek<strong>en</strong> juist<br />
uitgevoerd?<br />
ja/nee<br />
> Heb je <strong>de</strong> room<br />
goed opgeklopt?<br />
ja/nee<br />
milieu<br />
> Heb je <strong>het</strong> afval<br />
juist gesorteerd?<br />
ja/nee<br />
Besluit: Noteer minst<strong>en</strong>s 1 werkpunt waaraan je aandacht moet beste<strong>de</strong>n tij<strong>de</strong>ns<br />
<strong>de</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong> less<strong>en</strong>.<br />
.……………………………….………………………………..………..………..………...<br />
persoonlijk<br />
.……………………………….………………………………..………..………..………...<br />
Copyright<br />
Weet wat je eet
1.2 Met gezonD verStanD<br />
1.2.1 OPWARMERS<br />
Vb.<br />
………………<br />
………………<br />
gezond<br />
voedings: ……………… 4<br />
opdracht 1<br />
Vorm groepjes van vier. Kies e<strong>en</strong> secretaris* <strong>en</strong> e<strong>en</strong> verslaggever*.<br />
Brainstrom* 3 minut<strong>en</strong> over <strong>de</strong> woor<strong>de</strong>n die bij je opkom<strong>en</strong> bij <strong>het</strong> woord<br />
voeding. Noteer daarna in <strong>de</strong> mindmap hieron<strong>de</strong>r 6 à 8 woor<strong>de</strong>n die jullie<br />
<strong>de</strong> belangrijkste von<strong>de</strong>n.<br />
De secretaris houdt <strong>de</strong> tijd goed in <strong>het</strong> oog. De verslaggever vat achteraf<br />
voor <strong>de</strong> klas sam<strong>en</strong> wat er gezegd is in zijn of haar groepje.<br />
………………<br />
………………<br />
feest<br />
ontbijt ………………<br />
………………<br />
……………… berei<strong>de</strong>n ………………<br />
gezelligheid<br />
………………<br />
opdracht 2<br />
lekker ……………… ………………<br />
keuk<strong>en</strong><br />
lunch<br />
………………<br />
………………<br />
………………<br />
restaurant<br />
………………<br />
snoep<strong>en</strong><br />
………………<br />
………………<br />
Vul op basis van wat je hoort van <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re groepjes je lijst ver<strong>de</strong>r aan.<br />
Welke woor<strong>de</strong>n kwam<strong>en</strong> <strong>het</strong> vaakst voor in verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> groep<strong>en</strong>? Omcirkel ze.<br />
Copyright<br />
Voedingsmid<strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />
………………<br />
dieet<br />
keuk<strong>en</strong> ………………<br />
………………<br />
………………<br />
13
1.2.2 WAt ZIJN VOEDINGSMIDDElEN?<br />
14<br />
opdracht<br />
Geef bij elk voedingsmid<strong>de</strong>l drie voorbeel<strong>de</strong>n.<br />
voedingsmid<strong>de</strong>l voorbeeld 1 voorbeeld 2 voorbeeld 3<br />
GROENTEN<br />
FRUIT<br />
VLEES<br />
VIS<br />
KRUIDEN<br />
DRANK<br />
ZUIVEL<br />
(melkproduct<strong>en</strong>)<br />
PASTA<br />
EIEREN<br />
sla tomaat komkommer<br />
appel mandarijn stervrucht<br />
kotelet biefstuk lamsgebraad<br />
zalm tong kabeljauw<br />
peterselie basilicum korian<strong>de</strong>r<br />
limona<strong>de</strong> water bier<br />
yoghurt melk kaas<br />
spag<strong>het</strong>ti macaroni spirelli<br />
kipp<strong>en</strong>ei ganz<strong>en</strong>ei kwartelei<br />
BESLUITTUSSENDOORTjE<br />
Voedingsmid<strong>de</strong>l<strong>en</strong> zijn product<strong>en</strong> waarmee je je dagelijks voedt. Je koopt ze<br />
in <strong>de</strong> winkel of op <strong>de</strong> markt, soms kweek je ze zelf.<br />
Copyright<br />
Weet wat je eet
1.2.3 INDElING VAN DE VOEDINGSMIDDElEN<br />
A NAAR HERKOMSt<br />
opdracht 1<br />
Rangschik <strong>de</strong> voedingsmid<strong>de</strong>l<strong>en</strong> uit <strong>de</strong> vorige oef<strong>en</strong>ing naar hun herkomst*<br />
in twee groep<strong>en</strong>.<br />
plantaardig dierlijk<br />
opdracht 2<br />
gro<strong>en</strong>t<strong>en</strong> vlees<br />
fruit vis<br />
krui<strong>de</strong>n zuivel<br />
drank eier<strong>en</strong><br />
pasta<br />
1. Welke dierlijke voedingsmid<strong>de</strong>l<strong>en</strong> heb je in je <strong>eerste</strong> kookopdracht<strong>en</strong><br />
verwerkt?<br />
2. Welke plantaardige voedingsmid<strong>de</strong>l<strong>en</strong> heb je verwerkt?<br />
1. ……………………………….………………………………..…….……….………...<br />
slagroom<br />
……………………………….………………………………..…………..…………...<br />
2. ……………………………….………………………………..…………..…………...<br />
appel<strong>en</strong>, citro<strong>en</strong>sap, suiker, kaneel, fruit, muntblaadjes<br />
……………………………….………………………………..…………..…………...<br />
BESLUITTUSSENDOORTjE<br />
Voedingsmid<strong>de</strong>l<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> inge<strong>de</strong>eld wor<strong>de</strong>n naar herkomst:<br />
plantaardig <strong>en</strong> dierlijk<br />
Copyright<br />
Voedingsmid<strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />
15
16<br />
B NAAR VOORKOMEN<br />
opdracht 3<br />
Plaats volg<strong>en</strong><strong>de</strong> material<strong>en</strong> uit <strong>de</strong> kookles in <strong>de</strong> juiste kolom: appel<strong>en</strong>,<br />
citro<strong>en</strong>sap, water, slagroom.<br />
Deel ook volg<strong>en</strong><strong>de</strong> voedingsmid<strong>de</strong>l<strong>en</strong> in volg<strong>en</strong>s <strong>het</strong> voorkom<strong>en</strong>:<br />
rauwe aardappel<strong>en</strong>, gekookte aardappel<strong>en</strong>, maïszetmeel, pudding,<br />
druiv<strong>en</strong>, druiv<strong>en</strong>taart, gemal<strong>en</strong> koffie, oploskoffie.<br />
onbewerkt bewerkt<br />
appel<strong>en</strong> citro<strong>en</strong>sap<br />
water slagroom<br />
rauwe aardappel<strong>en</strong> gekookte aardappel<strong>en</strong><br />
druiv<strong>en</strong> maïszetmeel<br />
pudding<br />
druiv<strong>en</strong>taart<br />
gemal<strong>en</strong> koffie<br />
oploskoffie<br />
BESLUITTUSSENDOORTjE<br />
Voedingsmid<strong>de</strong>l<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> inge<strong>de</strong>eld wor<strong>de</strong>n volg<strong>en</strong>s hun voorkom<strong>en</strong>:<br />
> onbewerkt of vers: bv. appel<strong>en</strong><br />
> bewerkt: bv. appelmoes, fruitsla<br />
Onbewerkte of verse product<strong>en</strong> zijn basisvoedingsmid<strong>de</strong>l<strong>en</strong>.<br />
Bewerkte product<strong>en</strong> zijn voedingsmid<strong>de</strong>l<strong>en</strong> die e<strong>en</strong> han<strong>de</strong>ling on<strong>de</strong>rgaan<br />
hebb<strong>en</strong>.<br />
Copyright<br />
Weet wat je eet
1.1.3 SlOtSOM<br />
We voe<strong>de</strong>n ons met VOEDINGSMIDDELEN.<br />
Voedingsmid<strong>de</strong>l<strong>en</strong> noem<strong>en</strong> we ook wel<br />
> voedingswar<strong>en</strong><br />
> eetwar<strong>en</strong><br />
> lev<strong>en</strong>smid<strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />
Voedingsmid<strong>de</strong>l<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> we in<strong>de</strong>l<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>s:<br />
> DE HERKOMST<br />
> plantaardige voedingsmid<strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />
> dierlijke voedingsmid<strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />
> HET VOORKOMEN<br />
> verse voedingsmid<strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />
> bewerkte voedingsmid<strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />
Copyright<br />
Voedingsmid<strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />
17
1.3 Dat SMaakt naar Meer<br />
18<br />
opdracht 1<br />
Schrap alle letters die twee keer of vaker voorkom<strong>en</strong>.<br />
Met <strong>de</strong> vier overblijv<strong>en</strong><strong>de</strong> letters kun je te wet<strong>en</strong> kom<strong>en</strong> welke lekkernij er<br />
op tafel staat.<br />
AAN tAFEl<br />
W D G J B I F D V J O L G N B Y D H<br />
H Z F L N S X G L F U P W O J F I X<br />
D U V D Y R J K I D Y M B T Z L M B<br />
X I M J G Q H B V F G R F D I H J W<br />
S R W Z B I R N D Z Q U X S F V N F<br />
B J T H O L P Y F L V D N O B G Y D<br />
G M F N V O W D H S G T B P X I F Z<br />
D L H J X I S G B F M Y I R L D W U<br />
M V B F R D L F O X R L H F N H F J<br />
P J Y H P A H V S D F Z T W D Y C V<br />
O G F I D B J Q I M G R F H S B G D<br />
D L M W F U G X H F H V F G F L W F<br />
V H B D N Z I D S T P J Y B N U J O<br />
Q X F G F R L W B N I E D Q H Z T M<br />
J M R S H M P T D G F L W F X S F H<br />
G B Y I D V G O F Z V P H M J R G D<br />
opdracht 2<br />
C A K E<br />
Creatieve doe-opdracht<br />
Maak e<strong>en</strong> collage* om <strong>het</strong> leson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el “Voedingsmid<strong>de</strong>l<strong>en</strong>“ af te sluit<strong>en</strong>.<br />
> Verzamel afbeelding<strong>en</strong> van verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> voedingsmid<strong>de</strong>l<strong>en</strong>. Sorteer<br />
ze <strong>en</strong> kleef ze netjes op volg<strong>en</strong>s één van <strong>de</strong> in<strong>de</strong>ling<strong>en</strong> die we bij <strong>de</strong><br />
voedingsmid<strong>de</strong>l<strong>en</strong> besprok<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong>.<br />
> Je kan foto’s of tek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> zoek<strong>en</strong> in tijdschrift<strong>en</strong>, maar ook op<br />
internet is er heel wat te vin<strong>de</strong>n. Neem bijvoorbeeld e<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> kijkje<br />
op www.vlam.be .<br />
> Maak e<strong>en</strong> lijstje van alle informatiebronn<strong>en</strong>* die je gebruikt hebt.<br />
Copyright<br />
Weet wat je eet
Change language